Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1455 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Για πρώτη φορά αναπαραγωγή φλαμίνγκο στην Ελλάδα στον Άγιο Μάμα Χαλκιδικής

      Engineer

      Μπροστά σε μια έκπληξη βρέθηκαν εθελοντές της Δράσης για την Άγρια Ζωή όταν διαπίστωσαν ότι στη Λιμνοθάλασσα του Αγίου Μάμα στη Χαλκιδική, υπήρχαν μωρά φλαμίνγκο, αναπαραγωγή που γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.   Ωστόσο, αν και πρόκειται για μοναδικό γεγονός, η όχληση από ιδιώτη με drone για τη λήψη βίντεο και φωτογραφιών, είναι πιθανό να έχει καταστρέψει φωλιές.  
      Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, στη Λιμνοθάλασσα καταγράφηκαν στις αρχές Μαΐου, 180 φωλιές φοινικόπτερων από εθελοντές της Δράσης, οι οποίοι κράτησαν κρυφή την πληροφορία προκειμένου να μη συρρεύσουν επισκέπτες και ενοχλήσουν τα πουλιά, προκαλώντας ενδεχομένως εγκατάλειψη των φωλιών και αποτυχία της αναπαραγωγής.

      Ωστόσο και παρά το γεγονός ότι οι πτήσεις drone απαγορεύονται στις περιοχές Natura 2000, «κυκλοφόρησε βίντεο αυτές τις ημέρες στα κοινωνικά δίκτυα, στο οποίο εμφανώς τα πουλιά της αποικίας πετούν σε πανικό και είναι πιθανόν να έχουν καταστραφεί φωλιές».   «Όσο και αν θέλουμε να τα δούμε από κοντά, είναι σημαντικό να κρατάμε τις αποστάσεις μας.
      Είναι κρίμα να αποτύχει αυτή η πρώτη προσπάθεια αναπαραγωγής του είδους στη χώρα μας από τη δική μας απερισκεψία και περιέργεια», τονίζει στην ανακοίνωση η βιολόγος του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Εύα Κατράνα.


      Τα φοινικόπτερα, με την επιστημονική ονομασία Phoenicopterus roseus, έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια και έκτοτε η παρουσία τους έχει επεκταθεί σε πολλούς υγροτόπους, όπου συναντώνται σε μεγαλύτερους αριθμούς το χειμώνα. Την άνοιξη, τα ενήλικα άτομα πηγαίνουν για την αναπαραγωγή σε αποικίες της Μεσογείου (στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία την Τουρκία και τη Βόρεια Αφρική).  
      Στην Ελλάδα είχαν γίνει προσπάθειες αναπαραγωγής σε υγροτόπους όπως η Λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους, η Κορώνεια και το έλος Πτελέας, δίχως όμως επιτυχία.


      «Η αναπαραγωγή των φοινικοπτέρων στον Άγιο Μάμα είναι σπουδαίο γεγονός, καθώς και στο παρελθόν προσπάθησαν να αναπαραχθούν και σε άλλους υγροτόπους της χώρας μας», αναφέρει η Πηνελόπη Καραγιάννη, ορνιθολόγος και εθελόντρια της Δράσης για την Άγρια Ζωή, που παρακολουθεί τα τελευταία χρόνια την περιοχή.  
      «Είναι μάλιστα πολύ σημαντικό το μέρος που επέλεξαν για αναπαραγωγή, τον μικρό αλλά πολύτιμο για τη βιοποικιλότητα υγρότοπο του Αγίου Μάμα, ο οποίος αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα από την ανθρωπογενή δραστηριότητα μέσα στην προστατευόμενη περιοχή».  
      Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ/ Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ 
      Περισσότερα...

      1107 • 0

    2. Περιβάλλον

      Σχεδιάζεται τo πρώτο χωριό υδρογόνου στην Ελλάδα: Χωρίς ρύπους, μόνο υδρατμούς - Πώς θα λειτουργεί

      GTnews

      Το πρώτο μεγάλης κλίμακας «πείραμα» για αστική χρήση του υδρογόνου μπαίνει σύντομα σε εφαρμογή στη Δυτική Μακεδονία.
      Ένα χωριό ή μια κωμόπολη που θα επιλέγει από την Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) θα μετατραπεί σε «χωριό υδρογόνου» προκειμένου να μελετηθούν σε πραγματικές συνθήκες τα δεδομένα της παραγωγής, μεταφοράς και χρήσης του υδρογόνου για αστική κατανάλωση και ηλεκτροπαραγωγή.
      Δεν παράγει ρύπους, μόνο υδρατμούς- Πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα
      Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΔΑ Μάριος Τσάκας, το σχέδιο συμβολίζει την αρχή της νέας εποχής του υδρογόνου το οποίο τα επόμενα χρόνια προβλέπεται να διεισδύσει περαιτέρω στην ηλεκτροπαραγωγή και τις μεταφορές, αντικαθιστώντας το φυσικό αέριο και τα συμβατικά υγρά καύσιμα. Το βασικό πλεονέκτημα του υδρογόνου είναι ότι η χρήση του δεν παράγει ρύπους παρά μόνο υδρατμούς, ενώ το μειονέκτημα επί του παρόντος είναι το υψηλό κόστος και οι δυσχέρειες στην παραγωγή και την μεταφορά.
      Πώς θα λειτουργεί
      Στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας το υδρογόνο θα παράγεται από φυσικό αέριο, πρόκειται δηλαδή για το λεγόμενο «μπλε υδρογόνο» σε αντιδιαστολή με το «πράσινο υδρογόνο» που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το φυσικό αέριο θα μεταφέρεται σε συμπιεσμένη μορφή (CNG) στο σημείο κατανάλωσης και θα αξιοποιείται με δύο τρόπους:
      - θα διανέμεται μέσω δικτύου απευθείας στα σπίτια και χρήση σε λέβητες θέρμανσης (η ΔΕΔΑ έχει ξεκινήσει επαφές με ευρωπαικούς οίκους που έχουν την τεχνογνωσία για λέβητες υδρογόνου)
      - θα μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε ρεύμα.
      Σχέδιο για παραγωγή υδρογόνου με πρώτη ύλη το βιαέριο
      Το ύψος της επένδυσης για την υλοποίηση του πιλοτικού έργου εκτιμάται σε 1,5 - 2,5 εκατ. ευρώ. Σε επόμενη φάση το υδρογόνο θα παράγεται με πρώτη ύλη το βιοαέριο αντί για φυσικό αέριο και το έργο θα συνδυαστεί με το πρόγραμμα της ΔΕΔΑ για εκμετάλλευση του εγχωρίως παραγόμενου βιοαερίου το οποίο - σύμφωνα με τις προκαταρκτικές μελέτες - μπορεί να καλύψει ζήτηση που αντιστοιχεί σε περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Το βιοαέριο παράγεται από τα απόβλητα και τα παραπροϊόντα της κτηνοτροφίας και της αγροτικής παραγωγής, που σημαίνει ότι η πρώτη ύλη είναι διάσπαρτη ανά την Ελλάδα. Οι μελέτες της ΔΕΔΑ υποδεικνύουν την κατασκευή μικρών μονάδων παραγωγής βιοαερίου, της τάξης των 3 μεγαβάτ που θα εκμεταλλεύονται τοπικά την πρώτη ύλη και την διοχέτευση του βιοαερίου στα δίκτυα της εταιρείας.
      Περισσότερα...

      1954 • 2

    3. Περιβάλλον

      Παρατείνεται ως την Παρασκευή η απαγόρευση κυκλοφορίας σε δάση, εθνικούς δρυμούς και περιοχές Natura

      Engineer

      Σύμφωνα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που παρατείνεται, απαγορεύεται σε ολόκληρη τη χώρα η μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε δάση, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και άλση.
      Όπως ανακοίνωσε χτες, Δευτέρα 9 Αυγούστου ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που τέθηκε σε ισχύ στις 6 Αυγούστου παρατείνεται έως την ερχόμενη Παρασκευή 13 Αυγούστου, ώρα 06:00 το πρωί.
      Σύμφωνα με αυτήν, απαγορεύεται σε ολόκληρη τη χώρα η μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε δάση, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και άλση.
      Ταυτόχρονα, για το ίδιο χρονικό διάστημα απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα ή εργασία που μπορεί να προκαλέσει φωτιά, όπως για παράδειγμα οξυγονοκόλληση, ή καύση εύφλεκτης ύλης. Για κάθε παράβαση, εκτός από τις σοβαρές ποινικές κυρώσεις, προβλέπεται στην πρώτη περίπτωση πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ και στη δεύτερη, πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ.
      Περισσότερα...

      678 • 1

    4. Περιβάλλον

      Ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο πορσελάνης μετατρέπεται σε πολυχώρο πολιτισμού στη Νέα Μάκρη

      Engineer

      Ένα παλιό και εγκαταλελειμμένο για δεκαετίες εργοστάσιο, θα μετατραπεί σε πολυχώρο τέχνης και πολιτισμού στην ανατολική Αττική.  
      Πρόκειται για το εργοστάσιο πορσελάνης στη Νέα Μάκρη, το οποίο κτίστηκε το 1950 και «έζησε» πολύ μεγάλες στιγμές για δύο δεκαετίες, καθώς παρήγαγε προϊόντα πορσελάνης για ηλεκτρολογική χρήση, αργότερα επεκτάθηκε και στην παραγωγή πυρότουβλων και άλλων πυρίμαχων προϊόντων και μάλιστα για μεγάλο διάστημα προμήθευε και τη ΔΕΗ.  
      Εκεί εργάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι από τις γύρω περιοχές, από τη Νέα Μάκρη, τη Ραφήνα, τον Μαραθώνα και το Γραμματικό, όμως το 1969 η λειτουργία του σταμάτησε, λόγω υπέρογκων δανείων και από τότε έχει εγκαταλειφθεί, με εξαίρεση ένα μικρό τμήμα του, το οποίο έχει κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί για γυρίσματα των σίριαλ της τηλεόρασης.  
      Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο δήμαρχος Μαραθώνα-Νέας Μάκρης Στέργιος Τσίρκας είχε προτείνει σε δημόσια, διαδικτυακή διαβούλευση 17 πιθανές χρήσεις και αυτή για τη δημιουργία αίθουσας προβολών, θεατρικής σκηνής και συναυλιακού χώρου, υπερίσχυσε. 
      Ο χώρος προορίζεται να στεγάζει εκθέσεις, βιβλιοθήκη και δημιουργικό εργαστήριο.
      Σύμφωνα με το Αθηναϊκό - Μακεδονικό πρακτορείο, «καθοριστική ήταν η συμβολή του εφοπλιστή Αθανάσιου Μαρτίνου, ο οποίος πέρα από τη μελέτη του όλου έργου, προσέφερε το ποσό των 215.000 ευρώ συν το ΦΠΑ κι έτσι το εργοστάσιο πορσελάνης θα μετατραπεί σε ένα κανονικό και πολυθεματικό Κέντρο Πολιτισμού και Τέχνης».  
      «Πρόκειται για ένα εγκαταλελειμμένο και λεηλατημένο εργοστάσιο, για ένα κουφάρι σχεδόν στο κέντρο της Νέας Μάκρης με μεγάλο περιβάλλοντα χώρο», εξηγεί στο ΑΠΕ ο δήμαρχος της περιοχής, Στέργιος Τσίρκας.  
      Η έκτασή του είναι 38 στρέμματα και έχει σχεδόν 4.000 τ.μ. στεγασμένο χώρο. «Για χρόνια παραμένει έτσι, παρατημένο και χωρίς καμία συντήρηση και είναι λογικό ο κόσμος να θέλει να αξιοποιηθεί».
      Το έργο θα έχει τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας και του προγράμματος ''Αντώνης Τρίτσης''.   Οι δημοτικές αρχές εκτιμούν πως μέχρι το καλοκαίρι θα έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες και στη συνέχεια θα ξεκινήσουν οι εργασίες, με ορίζοντα τριετίας.
      Περισσότερα...

      902 • 0

    5. Περιβάλλον

      Ένας χρόνος χωρίς δωρεάν πλαστική σακούλα - 1,5 δις λιγότερες σακούλες από το 2017

      Engineer

      Ένας χρόνος κλείνει χωρίς δωρεάν πλαστικές σακούλες στα καταστήματα της Ελλάδας.
      Όποιος πελάτης θέλει μία σακούλα, πληρώνει πλέον τουλάχιστον 0,04 ευρώ.    
      Από την 1η Ιανουαρίου που τέθηκε το μέτρο σε ισχύ, μόνο στα σούπερ μάρκετ η χρήση της πλαστικής σακούλας μειώθηκε κατά 80%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).    
      Το πράσινο τέλος, είχε ως αποτέλεσμα μία δραματική μείωση στην Ελλάδα, καθώς χρησιμοποιήθηκαν 1,5 δισεκατομμύριο λιγότερες σακούλες, σε σχέση με το 2017. 
      Για δεκαετίες, οι πλαστικές σακούλες δίνονταν δωρεάν σε όλα τα σούπερ μάρκετ και τα υπόλοιπα καταστήματα.
      Μετά την εφαρμογή του μέτρου όμως, οι τιμές τους ξεκινούσαν από τα 4 σεντ και κόστιζαν έως και 40 σεντ (για τις μεγαλύτερες και πιο χοντρές σακούλες).    
      Αν και τα υπόλοιπα καταστήματα λιανικής δεν συμμετείχαν στην έρευνα, το ΙΕΛΚΑ εκτιμά πως, συνολικά, το «πράσινο τέλος» μείωσε πανελλαδικά τη χρήση πλαστικής σακούλας κατά 65%. Αυτό σημαίνει πως, κατά μέσο όρο, κάθε καταναλωτής στην Ελλάδα χρησιμοποίησε φέτος 130 με 135 σακούλες.    
      Η μείωση αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη μέσα στο επόμενο έτος, καθώς οι χρεώσεις θα ξεκινούν από 9 σεντ για τις λεπτές πλαστικές σακούλες, από 1η Ιανουαρίου του 2019.    
      Ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2019, κανένας Ευρωπαίος να μην χρησιμοποιεί περισσότερες από 90 λεπτές πλαστικές σακούλες τον χρόνο.    
      Με πληροφορίες από Greek Reporter Πηγή: www.lifo.gr
      Περισσότερα...

      1155 • 0

    6. Περιβάλλον

      Πάνω από 400.000 φυτά θα συνθέσουν στο Λονδίνο τον πιο οικολογικό τοίχο ολόκληρης της Ευρώπης

      Engineer

      Το αρχιτεκτονικό γραφείο του Sheppard Robson αποκάλυψε ορισμένα από τα σχέδια για το Citicape House, ένα κτίριο πολλαπλών χρήσεων του Λονδίνου, το οποίο θα έχει τον μεγαλύτερο «οικολογικό» τοίχο γεμάτο με φυτά, που αναμένεται να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα στην περιοχή.    Συγκεκριμένα, η πρόσοψη του κτιρίου θα διαθέτει πάνω από 400.000 φυτά, τα οποία με τη σειρά του θα συμβάλλουν αφενός στην «απορρόφηση» οκτώ τόνων άνθρακα και αφετέρου στην παραγωγή έξι τόνων οξυγόνου ετησίως. Το ξεχωριστό κτίριο θα βρίσκεται σε μια πολυσύχναστη περιοχή του Λονδίνου ανάμεσα στο Farringdon και το Moorgate.
      Συγκεκριμένα, η πρόσοψη του κτιρίου θα διαθέτει πάνω από 400.000 φυτά, τα οποία με τη σειρά του θα συμβάλλουν αφενός στην «απορρόφηση» οκτώ τόνων άνθρακα και αφετέρου στην παραγωγή έξι τόνων οξυγόνου ετησίως. Το ξεχωριστό κτίριο θα βρίσκεται σε μια πολυσύχναστη περιοχή του Λονδίνου ανάμεσα στο Farringdon και το Moorgate.

      Στόχος, μέσα από τον σχεδιασμό του Citicape House, είναι να αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο η αρχιτεκτονική μπορεί να «επικοινωνήσει» θέματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τη μόλυνση του αέρα.  Π
      «Σε ένα τόσο ξεχωριστό μέρος της πόλης, υπήρχε μεγάλη ανάγκη να ασχοληθούμε με μερικά από τα πιο καίρια περιβαλλοντικά ζητήματα του Λονδίνου, όπως είναι η ποιότητα του αέρα και η μόλυνση λόγω της σκόνης» ανέφερε ο Dan Burr, συνεργάτης στο γραφείο του Sheppard Robson.    «Αντί να δημιουργήσουμε έναν χώρο με πράσινο κάπως απομονωμένο, επιλέξαμε, με βάση πάντοτε τις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες, να κάνουμε την πόλη καλύτερη και πιο ζωντανή, καθώς επίσης και να κάνουμε ένα ξεκάθαρο αρχιτεκτονικό statement».    Μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή αυτού του κτιρίου με τους 11 ορόφους, θα περιέχει μεταξύ άλλων ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, χώρους για events και εκδηλώσεις, ένα sky bar, σπα και εστιατόριο. Σε αντίθεση με την αρχική διάταξη του κτιρίου, στην καινούργια του μορφή το ισόγειο θα προεξέχει στο στο δρόμο, επιτρέποντας έτσι τη σύνδεση με μια μικρή πλατεία που υπάρχει στο πίσω μέρος.

      Η πράσινη πρόσοψη του κτιρίου θα ευθυγραμμίζεται με τους δοκούς του, συνθέτοντας έτσι μια μορφή εξωτερικής έκφρασης αυτής της εντυπωσιακής κατασκευής. Βέβαια, για την ανέγερσή του θα χρειαστεί πρώτα η κατεδάφιση του υπάρχοντος, το οποίο χτίστηκε πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.    Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του Citicape House θα είναι ασφαλώς και η ταράτσα του, χάρη στην οποία οι επισκέπτες θα μπορούν να χαζεύουν ανεμπόδιστα τη θέα του Λονδίνου.    Το αρχιτεκτονικό γραφείο έχει επίσης φροντίσει, ώστε το κτίριο να έχει χαμηλά U-values, μια μονάδα που μετρά το πόσο μονωτικό είναι το εκάστοτε υλικό.    Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το Βρετανικό αρχιτεκτονικό στούντιο ιδρύθηκε το 1939 από τον Richard Herbert Sheppard και έχει γραφεία στο Λονδίνο, το Μάντσεστερ και τη Γλασκώβη.
      Περισσότερα...

      916 • 0

    7. Περιβάλλον

      ΕΕ: Πρόστιμο 3.5 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα για πλημμελή προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης

      Engineer

      Με την εκδοθείσα στις 27-02-2020 απόφασή του επί της υπόθεσης Επιτροπή κατά Ελλάδας (C-298/19), η οποία αφορά προσφυγή του άρθρου 260, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ λόγω παραβάσεως, ασκηθείσα από την Επιτροπή σε βάρος της Ελλάδας στις 11 Απριλίου 2019, το Ένατο Τμήμα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπίστωσε ότι η Ελλάδα υποχρεώνεται να καταβάλει κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, λόγω του ότι καθυστέρησε να θέσει σε εφαρμογή το δίκαιο της Ένωσης περί προστασίας των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προελεύσεως. 
      Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε προσήκον, λαμβανομένου υπόψη του κινδύνου που ενέχει η επίμαχη παράβαση για το περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου, να υποχρεώσει την Ελλάδα να καταβάλει κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, για την αποτελεσματική πρόληψη της μελλοντικής επανάληψης ανάλογων παραβιάσεων του δικαίου της Ένωσης. 
      Αξίζει να σημειωθεί ότι το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει για πρώτη φορά την παράβαση εκ μέρους της Ελλάδας με απόφαση του 2015
      Ιστορικό της υπόθεσης
      Με απόφαση της 23ης Απριλίου 2015 στην υπόθεση Επιτροπή κατά Ελλάδας, C-149/14, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα, καθόσον δεν χαρακτήρισε ως ευπρόσβλητες ζώνες ορισμένες ζώνες, μεταξύ των οποίων η περιοχή της Θεσσαλικής πεδιάδας και του ποταμού Έβρου (Ελλάδα), στις οποίες παρατηρείται παρουσία μαζών υπόγειων και επιφανειακών υδάτων που προσβάλλονται από συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων μεγαλύτερες από 50 mg/l και/ή από φαινόμενο ευτροφισμού, και καθόσον δεν εκπόνησε τα προγράμματα δράσεως σχετικά με τις ζώνες αυτές εντός ενός έτους μετά τον εν λόγω χαρακτηρισμό, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία 91/676/ΕΟΚ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προελεύσεως. 
      Κατά τον έλεγχο της εκτελέσεως της αποφάσεως του 2015, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι δεν είχε ακόμη επιτευχθεί συμμόρφωση προς την εν λόγω απόφαση. Υπό τις συνθήκες αυτές, αποφάσισε να ασκήσει, στις 11 Απριλίου 2019, νέα προσφυγή λόγω παραβάσεως κατά της Ελλάδας προκειμένου να ζητήσει από το Δικαστήριο να υποχρεώσει το εν λόγω κράτος μέλος να καταβάλει χρηματική ποινή και κατ’ αποκοπήν ποσό. Εντούτοις, κατόπιν της εκδόσεως από την Ελλάδα κοινής υπουργικής αποφάσεως στις 24 Απριλίου 2019 (ΦΕΚ B΄ 1496/3.5.2019), η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το κράτος μέλος είχε λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την εκτέλεση της αποφάσεως εκείνης και αποφάσισε να εμμείνει στην προσφυγή της αποκλειστικά και μόνον όσον αφορά την καταβολή κατ’ αποκοπήν ποσού.
      Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
      Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Ελλάδα παρέβη την υποχρέωσή της να εκτελέσει την απόφαση του 2015, καθόσον, κατά τη λήξη της ταχθείσας από την Επιτροπή προθεσμίας (5 Δεκεμβρίου 2017), το κράτος μέλος δεν είχε λάβει τα αναγκαία μέτρα για την εκτέλεση της εν λόγω αποφάσεως. Πράγματι, τα μέτρα αυτά ελήφθησαν μόνον κατόπιν της εκδόσεως της κοινής υπουργικής αποφάσεως, η οποία άρχισε να ισχύει στις 3 Μαΐου 2019, ήτοι μετά τη λήξη της ταχθείσας προθεσμίας. Το Δικαστήριο παρατηρεί στη συνέχεια ότι, δεδομένου ότι δεν εκπονήθηκε εντός της ταχθείσας προθεσμίας κανένα πρόγραμμα δράσεως προβλεπόμενο από την οδηγία, δικαιολογείται να επιβληθεί στην Ελλάδα η υποχρέωση καταβολής κατ’ αποκοπήν ποσού. 
      Όσον αφορά τον υπολογισμό του κατ’ αποκοπήν ποσού, το Δικαστήριο διαπιστώνει, κατ’ αρχάς, ως προς τη διάρκεια της παραβάσεως, ότι η προσαπτόμενη στην Ελλάδα παράβαση εξακολούθησε επί σημαντικό χρονικό διάστημα, ήτοι διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων ετών από την ημερομηνία δημοσιεύσεως της αποφάσεως του 2015 μέχρι την ημερομηνία ενάρξεως ισχύος της κοινής υπουργικής αποφάσεως. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει, στην συνέχεια, ως προς τη σοβαρότητα της παραβάσεως, ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί έναν από τους ουσιώδεις σκοπούς της Ένωσης και έχει θεμελιώδη χαρακτήρα. Πράγματι, η μη τήρηση της υποχρεώσεως που απορρέει από την οδηγία μπορεί να βλάψει το περιβάλλον και πρέπει να θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρή. Το Δικαστήριο υπογραμμίζει επίσης ότι, όσον αφορά τις προσπάθειες τις οποίες κατέβαλε η Ελλάδα και τις οποίες αναγνώρισε η Επιτροπή για τον χαρακτηρισμό των ευπρόσβλητων σε νιτρορύπανση ζωνών, η προβαλλόμενη από την Ελλάδα περίσταση ότι, μέχρι την έκδοση της κοινής υπουργικής αποφάσεως, οι εν λόγω ζώνες προστατεύονταν επαρκώς, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ως ελαφρυντική περίσταση. Τέλος, όσον αφορά την ικανότητα πληρωμής της Ελλάδας, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την πρόσφατη εξέλιξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) του εν λόγω κράτους μέλους.
      Για όλους αυτούς τους λόγους, το Δικαστήριο κρίνει προσήκον, λαμβανομένου υπόψη του κινδύνου που ενέχει η επίμαχη παράβαση για το περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου, να υποχρεώσει την Ελλάδα να καταβάλει κατ’ αποκοπήν ποσό ύψους 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, για την αποτελεσματική πρόληψη της μελλοντικής επανάληψης ανάλογων παραβιάσεων του δικαίου της Ένωσης. 
      Γίνεται υπόμνηση ότι η προσφυγή λόγω παραβάσεως, στρεφόμενη κατά κράτους μέλους το οποίο παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, μπορεί να ασκηθεί από την Επιτροπή ή από άλλο κράτος μέλος. Αν το Δικαστήριο διαπιστώσει την ύπαρξη παραβάσεως, το καθ’ ου κράτος μέλος πρέπει να συμμορφωθεί με την απόφαση το συντομότερο. Όταν η Επιτροπή θεωρεί ότι το κράτος μέλος δεν συμμορφώθηκε προς την απόφαση, μπορεί να ασκήσει νέα προσφυγή, ζητώντας την επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Πάντως, σε περίπτωση μη ανακοινώσεως στην Επιτροπή των μέτρων για τη μεταφορά μιας οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, το Δικαστήριο μπορεί, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, να επιβάλει κυρώσεις με την πρώτη του απόφαση.
      Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στα γαλλικά και ιταλικά στην ιστοσελίδα CURIA.
      Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
      Περισσότερα...

      1053 • 0

    8. Περιβάλλον

      Οι 7 δήμοι με τους σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων

      Engineer

      Έντεκα τόνοι αλιευτικών διχτυών, 33.293 πλαστικά αντικείμενα, 21.121 γυάλινα μπουκάλια, 12.833 αλουμίνια, σε μόλις 1,5 χρόνο και μάλιστα εν μέσω πανδημίας. Τόσα αντικείμενα περισυλλέχθηκαν από τους οκτώ σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων που είναι εγκατεστημένοι σε επτά ελληνικά νησιά από την περιβαλλοντική οργάνωση Αegean Rebreath και επτά δραστήριους δήμους υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Οι δήμοι σε Πάρο, Αντίπαρο, Λευκάδα, Σύρο, Τήνο, Πόρο και Ανάφη εφαρμόζουν καλές πρακτικές για τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων, οργανώνοντας παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς, ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες και ψηφιακές βάσεις δεδομένων. Παράλληλα, ανακυκλώνουν το πλαστικό, το γυαλί, το αλουμίνιο και τα αλιευτικά εργαλεία , τα οποία στη συνέχεια διαθέτουν σε εταιρείες που τα επαναχρησιμοποιούν, κάνοντας πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
      Μάλιστα, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς επισκέφθηκε τον σταθμό συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων στη Λυγιά Λευκάδας, όπου ενημερώθηκε σχετικά από τον δήμαρχο του νησιού, Χαράλαμπο Καλό και δήλωσε: «Το δίκτυο δήμων που έχουν εγκαταστήσει σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων προστατεύει τον θαλάσσιο πλούτο της Ελλάδας και εφαρμόζει στην πράξη την περιβαλλοντική δημοκρατία, ενσωματώνοντας στις δράσεις του πρωτίστως τις τοπικές κοινωνίες».
      Όπως τόνισε, «το ΥΠΕΝ στηρίζει τη συγκεκριμένη δράση, που μειώνει σημαντικά το ανθρακικό αποτύπωμα και προσφέρει σημαντικά οφέλη για το βυθό και το περιβάλλον».
      Οι δήμοι, που ήδη συμμετέχουν σε αυτή τη δράση, συνενώνονται με τους δήμους της Ζακύνθου, της Κέρκυρας, της Σαντορίνης και της Νάξου υπό την ομπρέλα ενός κοινού δικτύου. Το ΥΠΕΝ στηρίζει την καινοτόμο αυτή πρωτοβουλία που προκύπτει από τη σύμπραξη δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας, συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και στοχεύει στην ανάδειξη και ανταλλαγή καλών πρακτικών, την αξιοποίηση των εμπειριών για την υλοποίηση οριζόντιων δράσεων και την παροχή συμβουλευτικού έργου σε κεντρικό επίπεδο.
      Περισσότερα...

      482 • 0

    9. Περιβάλλον

      Κρατήρες και ρωγμές «ξεφυτρώνουν» στο έδαφος της Νισύρου

      Engineer

      Ένα πολύ εντυπωσιακό αλλά ευτυχώς ακίνδυνο γεωλογικό φαινόμενο βρίσκεται αυτή την περίοδο σε εξέλιξη στη Νίσυρο. Στην περιοχή της καλντέρας εμφανίστηκαν και πάλι κρατήρες και ρωγμές στο έδαφος, οι οποίες όμως δεν συνδέονται με το ηφαίστειο αλλά με τον συνδυασμό της κυκλοφορίας θερμών υγρών στο υπέδαφος και των ισχυρών βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Το φαινόμενο παρακολουθεί τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ). Πριν από ένα δεκαπενθήμερο, αφού προηγήθηκαν μεγάλες βροχοπτώσεις στο ακριτικό νησί, οι κτηνοτρόφοι που έχουν ζώα στην περιοχή του Λακκιού (μια μικρή κοιλάδα στο κέντρο του νησιού, εκεί όπου βρίσκεται ο κρατήρας του ηφαιστείου) παρατήρησαν ότι οι ρωγμές που είχαν ανοίξει πριν από μερικά χρόνια είχαν μεγαλώσει, ενώ είχαν ανοίξει νέοι κρατήρες. Παράλληλα με τους κτηνοτρόφους, ειδοποίησαν την ΕΑΓΜΕ και από τη Μητρόπολη Κω – Νισύρου, λόγω ρηγματώσεων που εμφανίστηκαν στη μονή Παναγίας Σπηλιανής.
      «Το 1995-1997 ήταν μια περίοδος δραστηριοποίησης του ηφαιστείου, με πολλούς μικροσεισμούς και κάποιες επιφανειακές παραμορφώσεις του εδάφους. Η περίοδος αυτή τελείωσε το 1998, ευτυχώς χωρίς να οδηγήσει σε ενεργοποίηση του ηφαιστείου», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Βουγιουκαλάκης, ηφαιστειολόγος στην ΕΑΓΜΕ. «Το 2001, έπειτα από μια περίοδο ισχυρών βροχοπτώσεων εμφανίστηκε στον κρατήρα μια ρωγμή που εξελίχθηκε έως το 2002, φθάνοντας τα 20 μέτρα μήκος, καθώς και πολλές βυθίσεις στο έδαφος».

      Η ΕΑΓΜΕ τότε μελέτησε το φαινόμενο, χρησιμοποιώντας στοιχεία και από δύο σταθμούς μέτρησης των γεωθερμικών ρευστών (ως προς τη θερμοκρασία και το ύψος της στάθμης τους) που υπάρχουν στο νησί και διαπίστωσε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Πρόκειται ουσιαστικά για την απόκριση των πετρωμάτων στην κρίση του 1997 και τη διάβρωσή τους από την κυκλοφορία υδροθερμικών υγρών», εξηγεί ο κ. Βουγιουκαλάκης. «Τα θερμά ύδατα διαβρώνουν το υπέδαφος, δημιουργείται ένα κενό και όταν έχουμε μεγάλες βροχοπτώσεις η επιφάνεια του εδάφους καταρρέει».
      Κλιμάκιο της ΕΑΓΜΕ, αποτελούμενο από επιστημονικό προσωπικό της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών και Τεχνολογικών Κινδύνων, επισκέφθηκε στις 14-23 Φεβρουαρίου τη Νίσυρο με σκοπό να πραγματοποιήσει αυτοψία. «Τοποθετήσαμε έναν επιπλέον σταθμό μέτρησης και μελετήσαμε το φαινόμενο. Οπως προκύπτει, έχει επεκταθεί λόγω των έντονων βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Πάντως δεν συνδέεται με τη δραστηριότητα του ηφαιστείου ούτε σεισμικά, ούτε χημικά, ούτε θερμικά».

      Η επανεμφάνιση του φαινομένου δεν απασχόλησε ιδιαίτερα το νησί, καθώς οι κάτοικοι γνωρίζουν από τους επιστήμονες ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Επειδή το παρακολουθούν οι επιστήμονες και γνωρίζουμε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο δεν ανησυχεί κανείς», λέει ο Σιδέρης Κοντογιάννης, εργαζόμενος σε συνεργείο στην περιοχή. «Μόνο οι κτηνοτρόφοι ανησυχούν, γιατί παλαιότερα είχε πέσει μια αγελάδα σε μία από τις ρωγμές, ευτυχώς ήταν ρηχή και γλίτωσε. Απλά ίσως θα έπρεπε να μπει κάποια σήμανση για το καλοκαίρι, όταν έρχονται στο σημείο περιπατητές».
      Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή»
      Πηγή φωτογραφιών: ΕΑΓΜΕ
      Περισσότερα...

      1257 • 0

    10. Περιβάλλον

      Τα πέντε πιο θερμά έτη σημειώθηκαν την τελευταία δεκαετία

      Engineer

      Ο πλανήτης ψήνεται στον πυρετό. Το 2023 αναδείχθηκε ως το θερμότερο έτος της μεταβιομηχανικής εποχής, ενώ τα πέντε πιο θερμά έτη σημειώθηκαν την τελευταία δεκαετία. Οι προβλέψεις των επιστημόνων επιβεβαιώθηκαν, με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus να ανακοινώνει πως το 2023 η μέση θερμοκρασία της Γης ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα από το 1850, που υπάρχουν σχετικά στοιχεία.
      Μάλιστα, σύμφωνα με την Copernicus, η μέση θερμοκρασία ξεπέρασε κατά 1,48 βαθμούς Κελσίου (°C) τα επίπεδα του 19ου αιώνα, πλησιάζοντας απειλητικά τον στόχο που έχει θέσει η Διάσκεψη του Παρισιού: να μην ξεπεράσει η άνοδος της θερμοκρασίας τον 1,5 °C.
      Ολες οι ημέρες του 2023 ήταν τουλάχιστον έναν βαθμό Κελσίου πάνω από το επίπεδο της περιόδου 1850-1900, οι μισές μέρες του έτους ήταν 1,5 °C πιο ζεστές και δύο ημέρες η άνοδος ξεπέρασε τους 2 °C! Ενδεικτικό της ανοδικής τάσης είναι το γεγονός πως το 2023 ήταν 0,60 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020, όταν ήδη οι θερμοκρασίες είχαν αρχίσει να τραβούν την ανηφόρα.

      Η αμέσως προηγούμενη θερμότερη χρονιά είχε καταγραφεί το 2016 και ήταν κατά 0,17 °C πιο «δροσερή», ενώ τρίτο στη σειρά θερμό έτος για τον πλανήτη ήταν το 2020. Για την Ευρώπη το 2023 ήταν το δεύτερο θερμότερο έτος στη μεταβιομηχανική εποχή, πίσω μόνο από το 2020. Την ανάλυση και τα στοιχεία του Copernicus ήρθε να επιβεβαιώσει και η μελέτη της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Ιαπωνίας, η οποία κατέληξε σε σχεδόν ίδια αποτελέσματα, σημειώνοντας πως το 2023 έφτασε σε θερμοκρασία ρεκόρ 1,43 °C πάνω από τα επίπεδα του 19ου αιώνα.
      «Το 2023 ήταν μια εξαιρετική χρονιά, τα κλιματικά ρεκόρ έπεφταν σαν ντόμινο. Οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του 2023 είναι πιθανό να υπερβαίνουν αυτές οποιασδήποτε περιόδου τουλάχιστον των τελευταίων 100.000 ετών», δήλωσε η Σαμάνθα Μπούργκες, αναπληρώτρια διευθύντρια της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus.
      Η υπερθέρμανση του πλανήτη σχετίζεται με τη μεγάλη αύξηση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τα οποία συγκρατούν θερμότητα και σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Το 2023 το διοξείδιο του άνθρακα (βασικό θερμοκηπικό αέριο) έφτασε σε συγκεντρώσεις των 420 ppm, από 380 ppm που ήταν το 2006. Οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα έφτασαν ξανά σε επίπεδα ρεκόρ, με το Global Carbon Project να εκτιμά (λίγο πριν κλείσει το προηγούμενο έτος) πως οι εκπομπές CO2 θα σημείωναν αύξηση 1,1% το 2023, φτάνοντας τους 40,9 γιγατόνους, ενώ υποτίθεται πως πρέπει να μειώνονται και μάλιστα δραστικά!
      Στο ρεκόρ ζέστης του 2023 συνέβαλε και το φαινόμενο Ελ Νίνιο, ένα περιοδικό φαινόμενο που οδηγεί σε αυξημένες θερμοκρασίες στον κεντρικό και ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, στο ύψος του Ισημερινού, προκαλώντας (εκτός των άλλων) και κύματα θερμότητας στην ευρύτερη περιοχή. Φέτος, η κεντρική και βόρεια Αμερική σημείωσε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ιδιαίτερα θερμές ήταν οι συνθήκες στον Καναδά. Το Ελ Νίνιο εμφανίζεται περίπου ανά τέσσερα έτη, άρα δεν μπορεί να εξηγήσει την ανοδική τάση της θερμοκρασίας. Ερχεται να ενισχύσει περιοδικά την άνοδο των θερμοκρασιών, η οποία οφείλεται στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
      Η υπέρβαση των μέσων θερμοκρασιών εντός του 2023 άρχισε να γίνεται μεγαλύτερη από την άνοιξη και μετά, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος παγκόσμια ήταν ιδιαίτερα θερμοί, ενώ εξαιρετικά μεγάλη ήταν η απόκλιση τον Δεκέμβριο, που όχι μόνο ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί αλλά και η απόκλιση έφτασε τους 1,78 βαθμούς Κελσίου!
      Και στην Ελλάδα το 2023 είχε αρκετούς μήνες με θερμοκρασίες πάνω από το «κανονικό», όπως ο καυτός Ιούλιος, αλλά και το τρίμηνο Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος. Ολα δείχνουν πως η κλιματική κρίση είναι εδώ και απειλεί με ακραία καιρικά φαινόμενα – καύσωνες, πυρκαγιές και πλημμύρες. Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων είναι σαφείς, αλλά πολλοί από τους κρίσιμους παράγοντες που λαμβάνουν τις αποφάσεις συνεχίζουν με καταστροφική λογική «business as usual».
      Περισσότερα...

      369 • 0

    11. Περιβάλλον

      Ιταλία: Σπάνιο φαινόμενο παλίρροιας στη Βενετία

      GTnews

      Το γνωστό φαινόμενο της παλίρροιας σημειώθηκε χθες, Τρίτη, το βράδυ στη Βενετία, λίγο μετά τις 23:00, τοπική ώρα. Η στάθμη του νερού έφτασε το ένα μέτρο και ουσιαστικά πλημμύρισε μόνον ένα μέρος της πλατείας του Αγίου Μάρκου.
      Τα κινητά φράγματα του συστήματος Mόζε δεν ενεργοποιήθηκαν, διότι έχει αποφασιστεί ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνον όταν η στάθμη του νερού ξεπερνά το ένα μέτρο και είκοσι εκατοστά.
      REUTERS/Manuel Silvestri
      Πολλοί τουρίστες επωφελήθηκαν πάντως του σπάνιου φαινομένου (είναι η τρίτη φορά που το κέντρο της Βενετίας πλημμυρίζει, στα τελευταία 150 χρόνια) για να τραβήξουν βίντεο και να βγάλουν «σέλφι» με τα κινητά τους.
      Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου, η οποία προστατεύεται με σειρά από υάλινες πλάκες, δεν υπέστη καμία απολύτως ζημιά.
      Περισσότερα...

      1337 • 0

    12. Περιβάλλον

      Κλιματική κρίση: Τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στην Ευρώπη δεν άγγιξαν την Ελλάδα

      GTnews

      Ακραία ζέστη, εκτεταμένη ξηρασία, καύσωνες που έσπασαν όλα τα ρεκόρ, «ατελείωτες» ώρες ηλιοφάνειας, απελπιστική ανομβρία, «ισχυρό θερμικό στρες» και Megafires: η έκθεση της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής-Copernicus (C3S) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα το 2022, κρούει το καμπανάκι του κινδύνου. Στην ουσία, τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, συμπυκνώνουν όλα όσα οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες έμαθαν με βίαιο τρόπο το περασμένο καλοκαίρι.
      Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, το περσινό καλοκαίρι ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της Ευρώπης. Οι κάτοικοι της Νότιας Ευρώπης έζησαν από 70 έως και 100 ημέρες καύσωνα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν για πρώτη φορά τους 40 βαθμούς Κελσίου.
      Η πρωτοφανής ζέστη συνδυάστηκε με τις λιγοστές βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα μια εκτεταμένη ξηρασία, η οποία επηρέασε περισσότερο από το ένα τρίτο της Γηραιάς Ηπείρου. Έτσι, το 2022 ήταν και το πιο ξηρό έτος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη. Μάλιστα, οι ροές σε σχεδόν τα δύο τρίτα των ποταμών, ήταν χαμηλότερες από τον μέσο όρο.

      Αποτύπωση των ρεκόρ που καταρρίφθηκαν το 2022 σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης- Η Ελλάδα βίωσε ένα ηπιότερο καλοκαίρι σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

      Παράλληλα, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις καλοκαιρινές πυρκαγιές ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 15 ετών, με ορισμένες χώρες να καταγράφουν τους υψηλότερους αριθμούς τα τελευταία 20 χρόνια. Λίγους μόλις μήνες αργότερα, οι ευρωπαϊκές Άλπεις θα έχαναν ποσότητες ρεκόρ πάγου από τους παγετώνες τους.
      Συνολικά, η Ευρώπη βίωσε το δεύτερο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, με τη θερμοκρασία να αυξάνεται με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ταχύτερα από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη ήπειρο. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η μέση θερμοκρασία ήταν κατά 2,2 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από ό,τι στην προβιομηχανική εποχή.
      Ελλάδα: Οι «τυχεροί» του περασμένου καλοκαιριού
      «Η χώρα μας ήταν η εξαίρεση σε αυτές τις θερμοκρασίες-ρεκόρ που σημειώθηκαν στη Δυτική Ευρώπη», εξηγεί στην «Κ» ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος.
      Προσθέτει ότι «σε Αιγαίο, Κυκλάδες και Κρήτη είχαμε μάλιστα αρκετά ενισχυμένους βοριάδες, με διάρκεια, κάτι το οποίο έριξε κατά πολύ τις θερμοκρασίες. Και την ίδια περίοδο υπήρχαν και αυξημένες βροχοπτώσεις στην Ελλάδα. Το πιο δροσερό κομμάτι της Γηραιάς Ηπείρου, το περασμένο καλοκαίρι ήταν το Αιγαίο. Από αυτή την άποψη λοιπόν, ήμασταν η εξαίρεση και οι τυχεροί, του περασμένου καλοκαιριού».
      Εξαιτίας όλων των παραπάνω, οι πυρκαγιές στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι ήταν σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτές στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ουσιαστικά, σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, το καλοκαίρι του 2022 επαναλήφθηκε στη Δυτική Ευρώπη ό,τι είχε συμβεί το καλοκαίρι του 2021 αλλά σε ένα βαθμό και το 2020, στη χώρα μας.

      Απεικόνιση των ανωμαλιών μέσης θερμοκρασίας

      Ο διευθυντής ερευνών του Αστεροσκοπείου στέκεται πάντως στο βασικό και πιο ανησυχητικό συμπέρασμα της έκθεσης, το οποίο δεν είναι άλλο από το ότι η Ευρώπη παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας σε σύγκριση με όλη την υφήλιο, με εξαίρεση τον Βόρειο Πόλο, ο οποίος παρουσιάζει ακόμα μεγαλύτερη άνοδο.
      Σύμφωνα με την έκθεση, η Γροιλανδία, βίωσε ρεκόρ τήξης του στρώματος πάγου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου με καύσωνες τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν η μέση θερμοκρασία ήταν έως και κατά 8 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τον μέσο όρο. «Στην Ευρώπη πάλι, οι θερμοκρασίες ρεκόρ το περασμένο καλοκαίρι, είχαν σαν αποτέλεσμα να προκληθεί στη Δυτική Μεσόγειο θαλάσσιος καύσωνας, ο οποίος διήρκησε μάλιστα πολύ», λέει ο κ. Λαγουβάρδος και καταλήγει: «το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη είναι πιο έντονο απ’ ό,τι σε άλλες ηπείρους».
      Τα αποτελέσματα της έκθεσης ανέλυσε στην «Κ» και o Διδάκτωρ Μετεωρολογίας και συνεργάτης του meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γιώργος Παπαβασιλείου. Ο ίδιος σημειώνει καταρχάς πως η πορεία του κλίματος της γης παρακολουθείται μέσα από συγκρίσεις του παρόντος κλίματος (π.χ. τα τελευταία 30 έτη) σε σχέση με μια περίοδο αναφοράς (π.χ. τη προβιομηχανική περίοδο 1850–1900).
      Όσον αφορά στα στοιχεία για τη χώρα μας, ο ίδιος σημειώνει πως: «Για την Ελλάδα, παρόλο που το 2022 ήταν επίσης θερμότερο του μέσου όρου, δεν ήταν τόσο ακραίο όσο το 2021. Στην Ευρώπη, έχουμε πάνω από 16 χρόνια να βιώσουμε ένα ψυχρότερο από το μέσο όρο έτος και περισσότερα από 21 χρόνια παγκοσμίως, γεγονός που αναδεικνύει ξεκάθαρα τις επιπτώσεις της ταχέως εξελισσόμενης κλιματικής αλλαγής στην παγκόσμια μέση θερμοκρασία». Ο κ. Παπαβασιλείου υπογραμμίζει ακόμα πως η έλλειψη βροχοπτώσεων, οδήγησε σε πάρα πολλές περιπτώσεις σε ιστορικά επίπεδα ξηρασίας στην Ιβηρική χερσόνησο, ειδικά στη Γαλλία.
      Τμήματα της Ελλάδας βρίσκονται επίσης αντιμέτωπα με το φαινόμενο της ξηρασίας. Ορισμένες από αυτές τις περιοχές είναι ενδεικτικά η Ανατολική Μακεδονία, η Θράκη, η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος και η Κρήτη. «Οι βροχοπτώσεις που είδαμε μάλιστα το τελευταίο διάστημα, τοπικού κυρίως χαρακτήρα, δεν είναι ικανές να αναπληρώσουν το μεγάλο κενό που υπήρξε τους προηγούμενους μήνες, ενώ ένα αξιοσημείωτο στοιχείο είναι και η σημαντική μείωση των ημερών βροχόπτωσης», λέει ο ίδιος.
       
      Κάτι εξαιρετικά παράδοξο και αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του 2022, ο πιο βροχερός μήνας σε κάποιες περιοχές στην Ελλάδα ήταν ο περασμένος Αύγουστος, οπότε και σημειώθηκαν ορισμένα μηνιαία ρεκόρ βροχοπτώσεων. Την ίδια στιγμή, οι πολύ περιορισμένες χιονοπτώσεις από τον Δεκέμβριο του 2022 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023, οδήγησαν σε προβλήματα στην «τροφοδοσία» ρεμάτων και ποταμών.
       
      Πάντως, ο συνεργάτης του meteo λέει πως οι προβλέψεις για το φετινό καλοκαίρι βρίσκονται στο ίδιο μήκος… κλίματος. Όπως λέει ο κ. Παπαβασιλείου: «Από το προσεχές καλοκαίρι και μετά, σύμφωνα και με τις νεότερες εποχικές προγνώσεις, αναμένουμε μια σημαντική φυσική κλιματική μεταβολή που θα λάβει χώρα στα τροπικά νερά του Ειρηνικού Ωκεανού, την λεγόμενη φάση El Niño.

       
      To El Niño έχει σημαντικές επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα τόσο θερμοκρασιακά όσο και από άποψη βροχοπτώσεων με διαφορετικές επιπτώσεις ανά περιοχή. Ωστόσο, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι φάσεις El Niño, συνδέονται με θερμότερα έτη παγκοσμίως. Έτσι, δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια καταγραφεί το “νέο” θερμότερο έτος παγκοσμίως. Και όσον αφορά στις πυρκαγιές, οι υψηλές θερμοκρασίες και οι συνθήκες ξηρασίας, διαμορφώνουν ένα πολύ εύφλεκτο πυρικό περιβάλλον με σημαντικές επιπτώσεις στην πιθανότητα εκδήλωσης ακραίων δασικών πυρκαγιών υπό τις κατάλληλες πυρομετεωρολογικά συνθήκες».
      Περισσότερα...

      507 • 0

    13. Περιβάλλον

      Το νερό «δοκιμάζει» τους Ευρωπαίους – Σε επικίνδυνες περιοχές 50.000 Ελληνες για πλημμύρες

      Engineer

      Περίπου το 5% του πληθυσμού στην Ελλάδα κατοικεί σε παραποτάμιες περιοχές στις οποίες ο κίνδυνος πλημμύρας είναι αυξημένος – έναντι 12% του ευρωπαϊκού. Σχετικά με την ασφάλεια των υποδομών, σε επικίνδυνες για πλημμύρα περιοχές βρίσκεται το 21% των βιολογικών καθαρισμών της χώρας, αλλά μόλις το 1% των νοσοκομείων.
      Η έρευνα καταγράφει τις πολυεπίπεδες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στη σχέση του ανθρώπου με το νερό στην ευρωπαϊκή ήπειρο και παρουσιάζει έναν μεγάλο αριθμό πρακτικών λύσεων που εφάρμοσαν ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια, ανταποκρινόμενες στις έκτακτες συνθήκες.
      Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα σημεία της έκθεσης:
      Σήμερα, περίπου 53 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη (το 12% του πληθυσμού) ζουν σε περιοχές που είναι ευάλωτες από πλημμύρες ποταμών. Το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού σε ευάλωτες περιοχές βρίσκεται στην Ολλανδία (23,4%), στη Σλοβακία (21,7%) και στην Αυστρία (20,6%), ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό είναι 4,7%. Ο ευάλωτος σε πλημμύρες πληθυσμός στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 935.000 ανάμεσα στο 2011 και το 2021, κάτι που υποδεικνύει την αύξηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις άλλοτε πλημμυρικές ζώνες των ποταμών. Η αύξηση αυτή (1,8%) είναι μικρότερη από τη γενική αύξηση του πληθυσμού (2,9%). Ωστόσο, σε κάποιες χώρες όπως η Δανία οι πληθυσμοί αυτοί έχουν υπερδιπλασιαστεί. Στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία, δύο χώρες με μειούμενο πληθυσμό, η μείωση του πληθυσμού σε ευάλωτες στις πλημμύρες περιοχές ήταν πολύ υψηλότερη από τη μείωση του γενικού πληθυσμού, επειδή τις εγκαταλείπουν. Ενα στα εννέα νοσοκομεία στην Ε.Ε. –το 11%– βρίσκεται σε σημείο ευάλωτο σε πλημμύρες (περισσότερες από 15.000 μονάδες υγείας). Τα υψηλότερα ποσοστά απαντούν στη Φινλανδία και στην Ολλανδία, ενώ αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι πολύ μικρό (1%). Αντιθέτως, ένα πολύ σημαντικό ποσοστό –περισσότερο από το ένα τρίτο– των μονάδων επεξεργασίας λυμάτων στην Ε.Ε. έχει κατασκευαστεί σε ευάλωτες σε πλημμύρες περιοχές. Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 36%, με πρώτες στη λίστα την Αυστρία και τη Σλοβακία, όπου ευάλωτες είναι τα δύο τρίτα των μονάδων τους. Στην Ελλάδα, οι ευπρόσβλητοι σε πλημμύρες βιολογικοί καθαρισμοί αντιστοιχούν στο 21,1%, ποσοστό μικρότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά όχι ευκαταφρόνητο. Οσον αφορά τη λειψυδρία, η έκθεση επισημαίνει ότι περίπου το 30% του πληθυσμού στη νότια Ευρώπη κατοικεί σε περιοχές με μόνιμο πρόβλημα, ενώ το 70% σε περιοχές που αντιμετωπίζουν εποχικά σοβαρό ζήτημα επάρκειας νερού. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί. Η πιο ευάλωτη ομάδα στη λειψυδρία είναι οι αγρότες, εξαιτίας της επίπτωσης στο επίπεδο ζωής τους και στην ψυχική τους υγεία, αλλά και όσοι χρησιμοποιούν πηγάδια, λόγω της επιδείνωσης της ποιότητας των υπογείων υδάτων. Παλαιότερη (2019) έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος υποδεικνύει ότι η αγροτική παραγωγή στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία, τη νότια Γαλλία και την Ισπανία θα μειωθεί κατά 9% σε ένα σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό Κελσίου, ενώ έως το 2100 η αξία της αγροτικής γης στις χώρες αυτές θα έχει μειωθεί κατά 80%. Η μεγαλύτερη απώλεια αγροτικής γης αναμένεται στην Ιταλία, όπου η αγροτική παραγωγή θεωρείται πολύ ευάλωτη στις κλιματικές παραμέτρους. Οσον αφορά την επιδείνωση της λειψυδρίας, η έκθεση παραθέτει στοιχεία από την υπηρεσία παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής του Copernicus, σύμφωνα με την οποία μέσα στα επόμενα 50 χρόνια θα μειωθεί σημαντικά στη νότια Ευρώπη η υγρασία του εδάφους. «Στο κόκκινο» θα βρεθούν η νότια Ισπανία, η Σικελία, η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου και τα βόρεια μικρασιατικά παράλια της Τουρκίας. Το πρόβλημα θα ενταθεί επίσης σε κεντρική Ισπανία, νότια Ιταλία, νότια μικρασιατικά παράλια της Τουρκίας και, στην Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα. Πάντως, τις χειρότερες συνθήκες τα τελευταία χρόνια τις αντιμετωπίζει η Ιβηρική Χερσόνησος. Στη βόρεια Καταλωνία και στη νότια Ανδαλουσία, στην Ισπανία, οι επίγειοι υδροφορείς βρίσκονται στο 16% της δυναμικότητάς τους. Ως αποτέλεσμα, την 1η Φεβρουαρίου οι περιφερειακές αρχές της Καταλωνίας ανακοίνωσαν περιορισμούς στην οικιακή και δημοτική χρήση του νερού, ενώ αντίστοιχα μέτρα έχουν φέτος ληφθεί και στη νότια Πορτογαλία και στη Σικελία.
      Ωρα για δράση
      Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος παραθέτει τις πολύπλευρες επιπτώσεις των πλημμυρών και της λειψυδρίας στην ανθρώπινη υγεία. Και καταλήγει υποδεικνύοντας σε πρώτο επίπεδο την κατεπείγουσα ανάγκη για εφαρμογή της υφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας και των εθνικών πολιτικών. Και σε δεύτερο επίπεδο την ανάγκη να δοκιμαστούν λύσεις πέρα από την «πεπατημένη» σε όλους τους τομείς και τα επίπεδα διακυβέρνησης.
      «Η προστασία της ανθρώπινης ζωής και υγείας από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένων των πλημμυρών, της λειψυδρίας και την επιδείνωσης της ποιότητας του νερού, είναι θέμα ύψιστης σημασίας. Οι υπάρχουσες κοινοτικές πολιτικές προσφέρουν μια ισχυρή βάση για δράση, αλλά πρέπει να εφαρμοστούν πιο ευρέως και συστηματικά», σχολιάζει η Λίνα Υλα-Μονόνεν. «Για να διασφαλίσουμε τη μελλοντική μας ευζωία, πρέπει όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να θέσουν σε εφαρμογή αποτελεσματικές λύσεις, ώστε να προβλέψουμε και να μειώσουμε τις επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος είναι εδώ για να τους υποστηρίξει με την επιστημονική τεκμηρίωση και τις δραστηριότητές του».
      Η έκθεση καταλήγει με την παράθεση «καλών παραδειγμάτων» από όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση όσον αφορά την πρόληψη ή τη διαχείριση των συνεπειών πλημμυρών και λειψυδρίας, καθώς και των επιπτώσεών τους στην υγεία.
      Η ανταπόκριση ευρωπαϊκών χωρών στις έκτακτες συνθήκες
      ΓΕΡΜΑΝΙΑ
      Αποκατάσταση της κοίτης των ποταμών
      Η Γερμανία, όπου σχεδόν το σύνολο των ποταμών έχει διευθετηθεί, κινείται τα τελευταία χρόνια στην αποκατάσταση της φυσικής κοίτης όπου είναι εφικτό. Για παράδειγμα, στον ποταμό Ισαρ στο Μόναχο –που ρέει σε τεχνητή κοίτη εδώ και έναν αιώνα– αποκαταστάθηκε σε φυσική κοίτη σταδιακά από το 2000 ένα τμήμα οκτώ χιλιομέτρων. Στόχος είναι τόσο να βελτιωθεί η ασφάλεια έναντι πλημμυρών (δημιουργώντας ξανά το πλημμυρικό πεδίο) όσο και να δοθούν στους πολίτες νέοι χώροι αναψυχής στη φύση. Σήμερα, το αποτέλεσμα είναι ένας πολύ δημοφιλής χώρου πρασίνου στο κέντρο της πόλης. Ανάλογες προσπάθειες καταβάλλονται και στον ποταμό Ρουρ, στη Ρηνανία-Βεστφαλία.
      ΔΑΝΙΑ
      Ο ειδικός σχεδιασμός ενός νοσοκομείου
      Ο σχεδιασμός ενός νέου νοσοκομείου στη Νέα Νότια Ζηλανδία στην περιοχή Χίλεροντ έχει συμπεριλάβει την ανθεκτικότητά του έναντι της κλιματικής αλλαγής. Με δεδομένο ότι το νοσοκομείο βρίσκεται σε πεδινή περιοχή στην οποία το επίπεδο του υπόγειου υδροφορέα είναι ψηλά, ο σχεδιασμός του νοσοκομείου έγινε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να απορροφάει όσο το δυνατόν περισσότερο νερό σε περίπτωση ισχυρής βροχόπτωσης. Στον αύλειο χώρο του δημιουργήθηκαν λιμνούλες και ρυάκια, που αποθηκεύουν νερό και το απομακρύνουν από το κτίριο και τον δρόμο πρόσβασης σε αυτό. Φυτεμένες σκεπές και στέγες του χώρου στάθμευσης συμβάλλουν στην κατακράτηση νερού.
      ΙΤΑΛΙΑ
      Παρεμβάσεις στο αποχετευτικό σύστημα
      Κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων, στο Ρίμινι συχνά υπερχείλιζε το αποχετευτικό σύστημα, με αποτέλεσμα τη ροή λυμάτων μέσα στην πόλη και την κατάληξή τους στη θάλασσα. Ο δήμος της πόλης εφαρμόζει ένα σχέδιο για την προστασία της θάλασσας, που περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός χωριστού συστήματος συλλογής λυμάτων και δεξαμενών αποθήκευσης νερού μέχρι την εκτόνωση του φαινομένου, βελτιώνοντας παράλληλα τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού. Οι παρεμβάσεις έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές τα τελευταία χρόνια, καθώς ακόμη και μετά από ισχυρές βροχοπτώσεις δεν έχει χρειαστεί να εκδοθεί απαγόρευση κολύμβησης λόγω ρύπανσης της θάλασσας με λύματα. 
      ΟΛΛΑΝΔΙΑ
      Μετακίνηση κατοικιών και ανταλλαγή γης
      Στην Ολλανδία, το πρόγραμμα «Αφήνοντας χώρο για το νερό» αφορά την επαναδημιουργία υγροτόπων εκεί όπου κάποτε ήταν η πλημμυρική ζώνη των ποταμών. Κατά τον σχεδιασμό αναχώματος στο Νόορντβαρντ προέκυψε η ανάγκη μετακίνησης 75 κατοικιών, αφού θα πλημμύριζαν σε περίπτωση ισχυρής βροχόπτωσης. Στους ιδιοκτήτες δόθηκε η δυνατότητα απαλλοτρίωσης των σπιτιών σε τιμές αγοράς. Στους αγρότες, η γη ανταλλάχθηκε με άλλη περιοχή. Οσοι ήθελαν να παραμείνουν, τους δόθηκε αποζημίωση για να μετακομίσουν σε υψηλότερα σημεία της περιοχής ή να εγκαταστήσουν αντιπλημμυρικά μέτρα στην ιδιοκτησία τους. Περισσότεροι από τους μισούς ανταποκρίθηκαν και μετακινήθηκαν. 
      ΑΥΣΤΡΙΑ
      Επιδοτούμενη ασφάλιση των αγροτών
      Οι αξιοσημείωτες επιπτώσεις της λειψυδρίας στην αγροτική παραγωγή οδήγησαν το 2016 την κυβέρνηση στην υιοθέτηση ενός επιδοτούμενου συστήματος ασφάλισης των αγροτών. Αντικαθιστά την παραδοσιακή προσέγγιση, της ad hoc αποζημίωσης και έχει δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον, αποζημιώνει συγκεκριμένες καλλιέργειες λαμβάνοντας υπόψη τις καιρικές διαφοροποιήσεις (βάσει του δεκαετούς μέσου όρου βροχοπτώσεων). Δεύτερον, σε έναν ασφαλιστικό φορέα, στον οποίο συμπράττουν ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, η κυβέρνηση καλύπτει το μερίδιο των αγροτών. Στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των ανασφάλιστων αγροτών, αλλά και να μην επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι με το κόστος των αποζημιώσεων.
      ΕΛΒΕΤΙΑ
      Χώροι πρασίνου για «υποδοχή» της βροχής
      Σύμφωνα με την ελβετική νομοθεσία, ο κύκλος του νερού πρέπει να διατηρείται σε τοπικό επίπεδο και να μειωθούν οι απορροές πλημμυρικών νερών. Η κυβέρνηση έδωσε οδηγίες στους δήμους να περιλάβουν στον πολεοδομικό σχεδιασμό έργα διαχείρισης για το νερό της βροχής. Οι οδηγίες αφορούν τη διήθηση, κατακράτηση ή εξάτμιση του νερού, ώστε να μειωθεί η πίεση στα συστήματα απορροής ομβρίων υδάτων και να υποστηριχθεί η βιοποικιλότητα. Πολλά τέτοια έργα πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μετατροπή του αυλείου χώρου γηροκομείου στη Βέρνη σε χώρο πρασίνου με την κατάργηση «σκληρών» επιφανειών, για την αύξηση της απορρόφησης νερού από το έδαφος.
      (από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")
      Περισσότερα...

      232 • 0

    14. Περιβάλλον

      Δέκα φορές πάνω από τα όρια συναγερμού τα μικροσωματίδια εξαιτίας των καπνών από τις φωτιές

      Engineer

      Για μια πολύ δύσκολη ημέρα για όλη την Ελλάδα κάνει λόγο ο καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και συντονιστής της ερευνητικής ομάδας ΠΑΝΑΚΕΙΑ, που μελετά την ατμοσφαιρική σύσταση και την κλιματική αλλαγή. Με τις μεγάλες πυρκαγιές σε Έβρο, Βοιωτία, Εύβοια και Αττική να είναι σε εξέλιξη, μεταξύ άλλων, σταθμοί της ΠΑΝΑΚΕΙΑ κατέγραψαν την Τρίτη υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων ακόμη και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πύρινα μέτωπα. «Οι βορειοανατολικοί άνεμοι μεταφέρουν τον καπνό από την Αλεξανδρούπολη μέχρι και τα νησιά του Ιονίου», εξηγεί ο καθηγητής, επισημαίνοντας ότι οι μετρήσεις χτύπησαν κόκκινο στο «τρίγωνο» Αρτα – Γιάννενα – Τρίκαλα, ενώ έχει επιβαρυνθεί και όλη η Πελοπόννησος. «Πρόκειται για πολύ μεγάλη έκταση», σημειώνει. Ο ίδιος το μεσημέρι της Τρίτης βρισκόταν στην Πελοπόννησο. «Από το Ναύπλιο βλέπαμε τον καπνό. Ηταν πραγματικά εντυπωσιακό» προσθέτει.
      Οπως αποτυπώνεται σε εικόνα του ευρωπαϊκού δορυφόρου METEOSAT-11 που επεξεργάστηκε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο καπνός από την πυρκαγιά στην περιοχή του Εβρου έφτασε περίπου 950 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά, καλύπτοντας έκταση ίση με περίπου 110.000 τ. χλμ., που αντιστοιχεί περίπου στο 80% της ελληνικής επικράτειας. «Είναι από τις πιο εντυπωσιακές μεταφορές καπνού που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, δεδομένης της μεγάλης περιοχής που κάλυψε», είπε ο διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος.
      Υπό τις παραπάνω συνθήκες, οι συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5 (σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου), στις 11 το πρωί της Τρίτης στην Αλεξανδρούπολη, έφτασαν έως και τα 106 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε ωριαία βάση. Σημειώνεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι μία ασφαλής μέση τιμή 24ώρου είναι τα 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Στη μία το μεσημέρι η τιμή που καταγράφηκε στην Αρτα ήταν 111 μικρογραμμάρια, ενώ στις 4 το απόγευμα ο σταθμός στην Ανατολή Ιωαννίνων έδειχνε 80 μικρογραμμάρια, τιμές που χαρακτηρίζονται από την επιστημονική ομάδα της ΠΑΝΑΚΕΙΑ εξαιρετικά κακές. Κακές ήταν οι συνθήκες και στην Πελοπόννησο, με τους σταθμούς σε Πάτρα και Ναύπλιο να καταγράφουν τιμές τριπλάσιες των αποδεκτών.
      «Θέλει ιδιαίτερη προσοχή, καθώς 24ωρη έκθεση σε τέτοιες συγκεντρώσεις μπορεί να είναι πολύ επιβλαβής όχι μόνο για άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες αλλά και για τον μέσο πολίτη», τονίζει ο κ. Μιχαλόπουλος, προτρέποντας τους πολίτες να παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου μέσα από την ιστοσελίδα air-quality.gr. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην Αττική, ο κ. Μιχαλόπουλος τη χαρακτηρίζει μέτρια, επισημαίνοντας ωστόσο ότι μπορεί να επιδεινωθεί ανάλογα με τους ανέμους.
      Οδηγίες πνευμονολόγων
      Λόγω των πυρκαγιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, η Ενωση Πνευμονολόγων Ελλάδας συνιστά στους πολίτες να απομακρύνονται άμεσα από περιοχές με πυκνό καπνό για την προστασία τους ή, εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, να παραμείνουν σε δροσερούς ή κλιματιζόμενους χώρους, με κλειστά παράθυρα και πόρτες. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις, ενώ αν χρειαστεί να μετακινηθούν με αυτοκίνητο εντός των συγκεκριμένων περιοχών να κρατούν τα παράθυρα κλειστά και να θέτουν σε λειτουργία την ανακύκλωση αέρα καμπίνας.
      Σε ό,τι αφορά τους ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα, οι πνευμονολόγοι συνιστούν να βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τον γιατρό τους και να λαμβάνουν την αγωγή τους συστηματικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του. Συμπτώματα όπως η δυσκολία στην αναπνοή, ο βήχας ή η αποβολή πτυέλων θα πρέπει να αναφέρονται άμεσα στον θεράποντα πνευμονολόγο. «Θερμή παράκληση για αποφυγή αλόγιστης χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα διακοπών σε αναπνευστικούς ασθενείς που απαιτούν συνεχή λήψη οξυγονοθεραπείας», αναφέρουν.
      Περισσότερα...

      905 • 0

    15. Περιβάλλον

      Το Ισραήλ κατάφερε να εξασφαλίσει επάρκεια με μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης και ένα σύγχρονο δίκτυο υδροδότησης

      Engineer

      Το Ισραήλ, ως άνυδρη χώρα, αναγκάστηκε από πολύ νωρίς, εδώ και τουλάχιστον εξήντα χρόνια, να αναζητήσει λύσεις για να αυξήσει την επάρκεια και να μειώσει τη σπατάλη νερού. Επένδυσε για δεκαετίες στην έρευνα και την κατασκευή υποδομών και πλέον θεωρείται πρωτοπόρο σε πολλούς τομείς, όπως η αφαλάτωση και η στάγδην άρδευση. Σήμερα ετοιμάζεται για ακόμα ένα άλμα: να γίνει, από το 2026, η πρώτη χώρα στον κόσμο στην οποία το 100% της κατανάλωσης για την ύδρευση και τη βιομηχανία θα προέρχεται από αφαλάτωση και το 2030 η πρώτη στην οποία σχεδόν το 100% των αστικών λυμάτων θα επαναχρησιμοποιείται μετά από επεξεργασία στη γεωργία.
      Εως το 2005, η κύρια πηγή νερού στο Ισραήλ ήταν η θάλασσα (έτσι ονομάζεται η λίμνη) της Γαλιλαίας. Το 2002, έπειτα από μια παρατεταμένη λειψυδρία, η χώρα αποφάσισε να προχωρήσει στην κατασκευή μεγάλων μονάδων αφαλάτωσης κατά μήκος των ακτών της. Οπως εξηγεί στην «Κ» η Ολγα Σλέπνερ, από την Αρχή Υδάτων του Ισραήλ, μέσα σε δέκα χρόνια κατασκευάστηκαν στη χώρα πέντε μεγάλα εργοστάσια: το πρώτο το 2005 στο Ασκελον (115 εκατ. m3/έτος), ακολουθούμενο από το Παλμαχίμ το 2007 (90 εκατ. m3/έτος), τη Χαντέρα το 2010 (137 εκατ. m3/έτος), το Σορέκ το 2013 (150 εκατ. m3/έτος) και το Ασντόντ το 2015 (100 εκατ. m3/έτος).
      Το μοντέλο που ακολούθησε το Ισραήλ για την τόσο ταχεία ανάπτυξη των υποδομών είναι η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα: όλες οι μονάδες αφαλάτωσης είναι ιδιωτικές (ανήκουν σε δύο εταιρείες) και κατασκευάστηκαν σε σύμπραξη με το δημόσιο (ΣΔΙΤ). Το συμβόλαιο περιλαμβάνει τη συντήρηση και λειτουργία των εργοστασίων για 25 έτη και την πώληση του νερού στο κράτος σε μια συγκεκριμένη τιμή (τη στιγμή αυτή, 0,50 ευρώ/κυβικό, από 0,70 πριν από πέντε χρόνια). Παράλληλα, εδώ και δεκαετίες η χώρα προχώρησε σε μια πολύ μεγάλη αναδιάταξη των υποδομών της, προκειμένου να αντιμετωπίσει το ελλειμματικό ισοζύγιο του πλουσιότερου σε νερό Βορρά και εντελώς άνυδρου Νότου: δημιούργησε μέσω της κρατικής εταιρείας υδάτων Mekorot έναν «εθνικό μεταφορέα», ένα ενιαίο δίκτυο που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, επιτρέποντας και την ενιαία τιμολόγηση του νερού, από όποια πηγή και αν προέρχεται.
      Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Σήμερα βρίσκεται υπό κατασκευήν το μεγαλύτερο εργοστάσιο αφαλάτωσης στον κόσμο στο Σορέκ με στόχο να λειτουργήσει το 2023, το οποίο θα παράγει 200 εκατ. m3/έτος. Επίσης σε διαδικασία διαγωνισμού βρίσκονται ακόμα δύο μονάδες, μία βόρεια της Χάιφα για επιπλέον 100 εκατ. m3/έτος και η επέκταση του Ασντόντ για επιπλέον 100 εκατ. m3/έτος. Με αυτόν τον τρόπο, αναφέρει η κ. Σλέπνερ, το Ισραήλ θα καλύψει με αφαλάτωση έως το 2026 το 100% των αναγκών ύδρευσης, από 80% σήμερα.
      Πώς λειτουργούν όμως αυτές οι μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης; Η επίσκεψη στη μονάδα της Χαντέρα (η οποία εξυπηρετεί περίπου 1,2 εκατ. πολίτες) δίνει την ευκαιρία να απαντηθούν αρκετές απορίες. «Το θαλασσινό νερό στην περιοχή μας έχει υψηλή αλατότητα, περίπου 40.000ppm (μέρη διαλυμένων αλάτων ανά εκατομμύριο), και μέσω της μονάδας γίνεται 240 ppm», εξηγεί η Μίριαμ Mπρουσιλόβσκι, τεχνική διευθύντρια της IDE (εταιρείας που διαχειρίζεται τρεις από τις πέντε μονάδες αφαλάτωσης της χώρας). «Το νερό έρχεται στη μονάδα μέσω τριών αγωγών, μήκους 1,25 χλμ., από βάθος 15 μέτρων. Η απορρόφηση είναι αργή, περίπου 45.000 m3/ώρα (περίπου μία πισίνα το λεπτό), ώστε να μην απορροφώνται ψάρια. Κατόπιν υφίσταται δύο στάδια προεπεξεργασίας που απομακρύνουν κάθε σωματίδιο. Στη συνέχεια το νερό αφαλατώνεται μέσω αντίστροφης ώσμωσης. Κατά τη διαδικασία αυτή ανακτάται το 45% της ενέργειας που χρειάζεται το εργοστάσιο. Το μισό από το νερό που απορροφάται από τη θάλασσα μετατρέπεται σε πόσιμο, ενώ το άλλο μισό είναι “συμπυκνωμένο”, καθώς έχει το σύνολο του αλατιού. Αυτό επιστρέφεται στη θάλασσα μπροστά στο εργοστάσιο, όπου αναμειγνύεται με το νερό που χρησιμοποιείται για την ψύξη του παρακείμενου εργοστασίου».
      Το αλμόλοιπο
      Οσον αφορά την επίδραση του αλμολοίπου (δηλαδή του υπολείμματος της επεξεργασίας στο εργοστάσιο αφαλάτωσης) στο θαλάσσιο περιβάλλον, η εταιρεία υποστηρίζει ότι είναι από τα ζητήματα που έχουν πλέον επιλυθεί. «Γίνεται έλεγχος δύο φορές το έτος, με δείγματα από το νερό και τους οργανισμούς του πυθμένα. Το αλμόλοιπο έχει 80.000 ppm αλάτων όταν εισέρχεται στη θάλασσα και σε απόσταση δέκα μέτρων από την έξοδο έχει μόλις 1% περισσότερη αλατότητα από το θαλασσινό νερό», λέει η κ. Mπρουσιλόβσκι. «Τα χημικά που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία του νερού, λ.χ. για να εμποδίζεται η σκλήρυνση των μεμβρανών της αντίστροφης ώσμωσης, είναι κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια, τα οποία αναθεωρούνται ανά κάποια χρόνια, ανάλογα με την εξέλιξη της επιστήμης».
      Πάντως κανένα από τα εργοστάσια αφαλάτωσης δεν βασίζεται στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να καλύπτει τις ανάγκες του (χρησιμοποιεί ρεύμα από το δίκτυο). «Το νέο εργοστάσιο στο Σορέκ θα καλύπτει μέρος των αναγκών του από φωτοβολταϊκά. Το ενεργειακό κόστος είναι σήμερα 3,3 KW/m3 νερού, από 4-4,5 KW/m3 πριν από λίγα χρόνια, και στα νέα εργοστάσια θα είναι στα 2,9 KW/m3», εξηγεί η εκπρόσωπος της IDE. Τέλος, όσον αφορά τις 53.000 μεμβράνες που χρησιμοποιούνται στο εργοστάσιο της Χαντέρα, περίπου το 12% ανανεώνεται κάθε δέκα χρόνια και συνήθως πωλείται σε εταιρείες που έχουν ανάγκη για παραγωγή χαμηλότερης ποιότητας νερού.
      Υδάτινες «γέφυρες» με Ιορδανία και Παλαιστίνη
      Στις άνυδρες περιοχές, η διαχείριση του νερού είναι ζήτημα επιβίωσης. Στη συγκεκριμένη «γειτονιά» του κόσμου, η διαχείριση του νερού της Θάλασσας της Γαλιλαίας και του ποταμού Ιορδάνη υπήρξε ήδη από τη δεκαετία του ’60 πηγή έντασης ή συγκρούσεων ανάμεσα στο Ισραήλ, στη Συρία, στον Λίβανο και στην Ιορδανία. Σήμερα το Ισραήλ έχει υπογράψει δύο συμφωνίες για την παροχή νερού στην Ιορδανία και στην Παλαιστινιακή Αρχή. Στην πρώτη περίπτωση, το Ισραήλ συμφώνησε να παρέχει 100 εκατ. m3 ετησίως από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας (στην Ιορδανία, το «κενό» μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης νερού είναι 500 εκατ. m3/ετησίως). Το νερό παρέχεται με την εξής συμφωνία: τα πρώτα 50 εκατ. m3 ετησίως προς 0,04 ευρώ/m3 και οτιδήποτε πάνω από αυτό προς 0,80 ευρώ/m3. «Η τιμή του νερού είναι χαμηλή γιατί αυτή τη στιγμή είναι παράγοντας ειρήνης ανάμεσα στις δύο χώρες», λέει ο Λιόρ Γκούτμαν, εκπρόσωπος της Mekorot. Οι δύο χώρες συζητούσαν πριν από λίγα χρόνια την κατασκευή κοινού εργοστασίου αφαλάτωσης, όμως η συμφωνία δεν προχώρησε. Το αίτημα για αύξηση της μεταφοράς νερού από τη Γαλιλαία στην Ιορδανία είναι ενδεχομένως και ένας από τους λόγους (μαζί με τον περιβαλλοντικό) για τους οποίους η Mekorot προχώρησε σε ένα μεγάλο έργο, για τη μεταφορά αφαλατωμένου νερού στη Θάλασσα της Γαλιλαίας: σε πρώτη φάση 120 εκατ. m3/έτος. Το έργο, που κόστισε 250 εκατ. ευρώ, θα λειτουργήσει δοκιμαστικά τον Νοέμβριο. Στην περίπτωση της Παλαιστινιακής Αρχής, η κατάσταση είναι σαφώς πιο περίπλοκη. Η διαχείριση των υδατικών πηγών της Παλαιστίνης είναι πηγή συγκρούσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές ήδη από τη δεκαετία του ’60. Με τη Συμφωνία του Οσλο τέθηκαν συγκεκριμένοι περιορισμοί στις απολήψεις νερού μέσω γεωτρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Οχθη και το Ισραήλ δεσμεύτηκε για την παροχή συγκεκριμένης ποσότητας νερού. Σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, το Ισραήλ εκμεταλλεύεται μέσω γεωτρήσεων το μεγαλύτερο μέρος των υπόγειων υδάτων της Λωρίδας της Γάζας, ενώ στην Παλαιστινιακή Αρχή εμποδίζεται η διάνοιξη νέων γεωτρήσεων, με αποτέλεσμα τα παλαιστινιακά εδάφη να αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα. Από την πλευρά του το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει μειώσει τις απολήψεις μέσω γεωτρήσεων και παρέχει στην Παλαιστινιακή Αρχή πολύ περισσότερο νερό από όσο ορίζει η Συμφωνία του Οσλο.
      Αρδευση από λύματα
      Στο Ισραήλ οι ανάγκες ύδρευσης αντιπροσωπεύουν το 40% της συνολικής κατανάλωσης νερού. Το 51% όμως αφορά την άρδευση. Στον τομέα αυτό η χώρα πρωτοπορεί τεχνολογικά, έχοντας αναπτύξει τη στάγδην άρδευση και άλλες μεθόδους περιορισμού της σπατάλης νερού εδώ και δεκαετίες, καταφέρνοντας να καλλιεργήσει μεγάλα τμήματα της ερήμου. Επιπλέον, μεγάλο μέρος των αναγκών (45%) καλύπτεται από επεξεργασμένα λύματα, τα οποία διοχετεύονται στις αγροτικές περιοχές με χωριστό δίκτυο. «Περίπου το 87% των λυμάτων στη χώρα καθαρίζονται και χρησιμοποιούνται στη γεωργία. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο, με δεύτερο υψηλότερο την Ισπανία με 20%», εξηγεί ο Λιορ Γκούτμαν, εκπρόσωπος της Mekorot (σ.σ. στην Ελλάδα η επαναχρησιμοποίηση νερού για άρδευση είναι κάτω από 1%). «Το νερό που αντλείται από τη θάλασσα είναι σε 4 ώρες από τη Μεσόγειο στα σπίτια μας. Επειτα από 72 ώρες αφότου καταλήξει στην αποχέτευση έχει καθαριστεί και χρησιμοποιείται στη γεωργία, έως και 470 χλμ. μακριά. Εως το 2030 θα καθαρίζεται σχεδόν το σύνολο των λυμάτων και θα μεταφέρεται και στις πιο απομακρυσμένες καλλιέργειες για άρδευση, υποκαθιστώντας την ανάγκη για γεωτρήσεις». Η Netafim είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο στην ανάπτυξη συστημάτων άρδευσης. «Ολα έγιναν από ανάγκη», λέει ο Γκαλ Τζόρνταν, αντιπρόεδρος της εταιρείας. «Σήμερα το 95% της γεωργίας στο Ισραήλ χρησιμοποιεί στάγδην άρδευση. Παράλληλα, αυξάνεται συνεχώς το ποσοστό του επαναχρησιμοποιούμενου νερού στην άρδευση, 30% το 2015, 45% σήμερα. Σε όλο τον πλανήτη η κλιματική αλλαγή αλλάζει τις συνθήκες για τη γεωργία. Ο τρόπος που χρησιμοποιείται σήμερα θα είναι επαρκής για ακόμη 5-7 χρόνια, αλλά δεν θα μπορεί να λειτουργήσει σε 15 χρόνια. Η αλλαγή δεν θα έρθει μόνο μέσα από τους αγρότες, αλλά και τις ιδιωτικές εταιρείες και τις κυβερνήσεις. Σήμερα μιλάμε για «γεωργία ακριβείας», δηλαδή τη χρήση τεχνολογίας πληροφοριών ώστε να εξασφαλίζεται ότι η καλλιέργεια και το έδαφος θα λάβει αυτό ακριβώς που χρειάζεται για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής, ελαχιστοποιώντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα». Μια από τις εταιρείες που συνεργάζεται η Netafim στη χώρα μας είναι η Agrohellas στην Ορεστιάδα, πετυχαίνοντας 68% μικρότερη κατανάλωση νερού για την καλλιέργεια ρυζιού.
      Πολλά βήματα μπροστά στη διαχείριση υδάτων
      Το υπόλοιπο της αφαλάτωσης (νερό με διπλάσια αλατότητα) επιστρέφει στη θάλασσα στη Χαντέρα (αριστερά). Στο εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων Σαφντάν (κέντρο) καταλήγουν τα λύματα του Τελ Αβίβ μέσω ενός τεράστιου αγωγού. Δίπλα στη θάλασσα της Γαλιλαίας (δεξιά) υπάρχουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού, που καλύπτουν τις ανάγκες του βόρειου Ισραήλ.
       
         
      Περισσότερα...

      691 • 0

    16. Περιβάλλον

      4η αιτία θανάτου διεθνώς η ατμοσφαιρική ρύπανση, υπεύθυνη για πάνω από το 9% των χαμένων ετών ζωής

      Engineer

      Η ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται η τέταρτη αιτία θανάτου στον κόσμο, ενώ τουλάχιστον 400.000 πρόωροι θάνατοι σημειώνονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ενωση λόγω έκθεσης σε υψηλά επίπεδα ρύπων. Πρόκειται για μία από τις πολλές πλευρές της σχέσης της δημόσιας Υγείας με το περιβάλλον, που αναδείχθηκαν σε ένα πολύ «γεμάτο» και ενδιαφέρον συνέδριο, το οποίο ολοκληρώθηκε χθες στην Αθήνα. Περίπου 1.100 επιστήμονες με φυσική παρουσία και ακόμα 500 μέσω Διαδικτύου, από όλον τον κόσμο, συμμετείχαν στο ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας (ISEE), που διεξήχθη στο Συνεδριακό Κέντρο του Μεγάρου Μουσικής.
      Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα, η ρύπανση ευθύνεται για την απώλεια άνω του 9% των συνολικών χαμένων χρόνων ζωής διεθνώς, τέταρτη σε σημασία πίσω από το κάπνισμα, τον υποσιτισμό και την υπέρταση. Σημαντική είναι και η καταγραφή των «μη ιδανικών» θερμοκρασιών περιβάλλοντος, όπου αποδίδεται το 2% των χαμένων ετών ανθρώπινης ζωής. «Εχει υπολογιστεί πως η ατμοσφαιρική ρύπανση αφαιρεί από τους κατοίκους της Ευρώπης έξι μήνες ζωής. Αυξάνει τη θνησιμότητα και σχετίζεται με ένα μεγάλο εύρος ασθενειών, όπως τα νοσήματα του αναπνευστικού, τα καρδιαγγειακά κ.λπ.», είπε στη χθεσινή παρουσίαση του επιστημονικού προγράμματος η ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής ΕΚΠΑ, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας στο Imperial College London και συμπρόεδρος του Συνεδρίου, Κλέα Κατσουγιάννη. «Το καινούργιο που αναδεικνύουν πρόσφατες έρευνες είναι η συσχέτιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με νευρολογικά νοσήματα, άνοια και άλλες νοητικές επιδράσεις. Επίσης, στην ευαίσθητη παιδική ηλικία καταγράφεται αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη», συμπλήρωσε.
      Οπως τόνισε η κ. Κατσουγιάννη, τον Σεπτέμβριο του 2021 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε νέες οδηγίες για την ποιότητα του αέρα, οι οποίες, ύστερα από διεξοδική επιστημονική συζήτηση, θέτουν ως ζητούμενο τη σημαντική μείωση των συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικών ρύπων σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2005. «Οι οδηγίες του ΠΟΥ δεν έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα, αλλά βασίζονται στα επιστημονικά στοιχεία για την προστασία της δημόσιας Υγείας. Το ζήτημα είναι τι θα κάνει η Ε.Ε., τα όρια της οποίας είναι λιγότερα αυστηρά. Το ερώτημα τέθηκε σε ειδική συνεδρίαση στον κ. Thomas Henrichs, αναπληρωτή διευθυντή της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος ανέφερε ότι έχει δρομολογηθεί η διαδικασία για την αλλαγή των σχετικών οδηγιών της Ε.Ε. Ο κ. Henrichs παρουσίασε και έρευνα κοινής γνώμης που κατέδειξε ότι η πλειονότητα των κατοίκων της Ευρώπης θα ήθελε να εξισωθούν τα νομοθετικά ευρωπαϊκά όρια με τις οδηγίες του ΠΟΥ». Παρ’ όλα αυτά, το χρονοδιάγραμμα της Επιτροπής φάνηκε κάπως… μακρύ στους συμμετέχοντες.
      Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν και οι συνεδρίες σχετικά με την COVID-19. Η πανδημία του κορωνοϊού ανέδειξε τη στενή συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης νέων λοιμώξεων και του ευρύτερου περιβάλλοντος, καθώς και των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμια κλίμακα. Οι περισσότερες αναδυόμενες νόσοι είναι ζωονόσοι και είναι επίσης καλά τεκμηριωμένο ότι τουλάχιστον οι μισές οφείλονται σε καταστροφή οικοσυστήματος, αποψίλωση δασών και γεωργικές πρακτικές, σημείωσε ο καθηγητής Μανόλης Κογεβίνας, διευθυντής του ερευνητικού κέντρου ISGLOBAL, στη Βαρκελώνη.
      Οπως τονίστηκε, στο συνέδριο παρουσιάστηκαν μελέτες από περίπου δέκα χώρες, που ανέδειξαν με τεκμηριωμένο τρόπο ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με την COVID-19 και ιδιαίτερα με τη σοβαρή νόσηση από κορωνοϊό. «Μια μεγάλη μελέτη στη Βαρκελώνη κατέδειξε πως η ατμοσφαιρική ρύπανση μείωσε κατά περίπου 10% την ανοσολογική απόκριση των ατόμων που εμβολιάστηκαν με εμβόλια κατά της COVID-19, κάνοντάς τα πιο ευαίσθητα για περαιτέρω μολύνσεις μεταξύ των εμβολιασμένων», είπε ο κ. Κογεβίνας.
      Η συζήτηση για την κλιματική αλλαγή δεν ανέδειξε μόνο τις αρνητικές συνέπειές της στην υγεία, αλλά και τις θετικές επιπτώσεις από την προσπάθεια ανάσχεσής της. «Τα μέτρα για την κλιματική αλλαγή έχουν ταυτόχρονα οφέλη και σε άλλες πλευρές. Για παράδειγμα, η μείωση της ρύπανσης συνδέεται με μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η αλλαγή στη διατροφή και η κατανάλωση λιγότερου κόκκινου κρέατος βοηθούν στην υγεία μας, η λιγότερη χρήση αυτοκινήτου οδηγεί σε περισσότερο περπάτημα ή ποδήλατο, άρα σε περισσότερη άσκηση», σημείωσε η κ. Κατσουγιάννη.
      Χημικές ουσίες που κρατούν «για πάντα»
      Κρατούν «για πάντα», αλλά δεν είναι για καλό. Ο λόγος για τα λεγόμενα «For ever chemicals», τις χημικές ενώσεις που διαρκούν «για πάντα» ή για την ακρίβεια για πολλά χρόνια, συσσωρευόμενες στον οργανισμό μας. Οι συγκεκριμένες χημικές ουσίες έχουν βρεθεί στο «μικροσκόπιο» των ερευνητών. «Πρόκειται για τις υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες που ονομάζονται Pfas και είναι χιλιάδες διαφορετικές ενώσεις, που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία εδώ και δεκαετίες», μας είπε η κ. Δάνια Βάλβη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην ιατρική σχολή Icahn, στη Νέα Υόρκη. «Ενώσεις Pfas έχουν συσχετιστεί με μεταβολικά νοσήματα, όπως ο διαβήτης. Επίσης, γυναίκες με αυξημένη έκθεση σε Pfas έχουν παρουσιάσει μειωμένη γονιμότητα. Τα Pfas βρίσκονται σε μαγειρικά σκεύη, όπως αντικολλητικά τηγάνια, πλαστικά είδη, υλικά αδιαβροχοποίησης για μπουφάν κ.λπ. Οι ουσίες αυτές δεν αναγνωρίζονται εύκολα από τον οργανισμό, γι’ αυτό λειτουργούν ως ορμονικοί διαταρράκτες», σημειώνει η κ. Βάλβη. Τι γίνεται με τη νομοθεσία για την αποφυγή των επικίνδυνων ουσιών; «Καταγράφονται ουσίες που είναι βλαβερές για την υγεία μας και οι οποίες στη συνέχεια αποσύρονται. Το πρόβλημα είναι πως και οι νέες χημικές ενώσεις που εισάγει η βιομηχανία έχουν συχνά την ίδια δράση», αναφέρει η καθηγήτρια.
      Οι αριθμοί
      4η αιτία θανάτου διεθνώς η ατμοσφαιρική ρύπανση, υπεύθυνη για πάνω από το 9% των χαμένων ετών ζωής.
      400.000 πρόωροι θάνατοι ετησίως στην Ε.Ε. λόγω έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
      10% μειώθηκε η ανοσολογική απόκριση των ατόμων που εμβολιάστηκαν κατά της COVID-19 λόγω ρύπανσης.
      20% αυξήθηκε η θνησιμότητα στην Αθήνα λόγω καύσωνα τον Αύγουστο 2021, 76% σε συνδυασμό με τη δασική φωτιά στη Βαρυμπόμπη.
      Περισσότερα...

      452 • 0

    17. Περιβάλλον

      EEA: Η Αθήνα στην 227η θέση στην ποιότητα αέρα από 344 ευρωπαϊκές πόλεις

      Engineer

      «Μέση» είναι η ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) χθες.
      Οι καθαρότερες πόλεις όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση με βάση τις μετρήσεις των δύο τελευταίων ετών (2020-2021) είναι η Ούμεα στη Σουηδία και οι πόλεις Φάρο και Φουνσάλ στην Πορτογαλία.
      Περισσότερες από 344 ευρωπαϊκές πόλεις (η Αθήνα βρίσκεται στον αριθμό 227) περιλαμβάνονται στον σχετικό «χάρτη» που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός με βάση τα στοιχεία τα οποία λαμβάνει από τους σταθμούς μέτρησης που έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Ευρώπη και διαβιβάζονται μέσω των υπουργείων Περιβάλλοντος.
      Ωστόσο, στον εν λόγω «χάρτη» από ελληνικές πόλεις συμπεριλαμβάνεται μόνο η Αθήνα, καθώς για τις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις ο οργανισμός «δεν διαθέτει στοιχεία». Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από περίπου ένα χρόνο (Απρίλιος του 2021) η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωδικαστήριο γιατί απέτυχε να περιορίσει τις υπερβάσεις των τιμών των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην πόλη από το 2005 και μετά, με την εξαίρεση ενός έτους. Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια PM 2,5 είναι ο πλέον φονικός ρύπος, καθώς έχουν τη δυνατότητα να εισχωρούν βαθιά στο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλούν βλάβες. Οσον αφορά την ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, ο κ. Βασίλης Γερασόπουλος, διευθυντής στο Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Χημείας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τονίζει ότι «έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης». Το Αστεροσκοπείο από το 2019 έχει εγκαταστήσει περισσότερους από 100 σταθμούς μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορες περιοχές της χώρας. «Εχουμε διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερες τοπικές ιδιαιτερότητες και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ομοιογενής σε όλη την Ελλάδα», σημειώνει ο κ. Γερασόπουλος. Και ενώ οι προσπάθειες για βελτίωση πρέπει να συνεχιστούν, προσθέτει ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή που έχει υψηλό υπόβαθρο ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των γειτονικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ την ίδια στιγμή οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη διασυνοριακή μεταφορά ρύπανσης», επισημαίνει.


      Τον δρόμο, πάντως, δείχνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος κατέβασε το όριο της ασφαλούς έκθεσης στα μικροσωματίδια (PM 2,5) στα 5 μg/m3 σε σχέση με τα 25 µg/m3 που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος. Αν ληφθούν υπόψη τα όρια του ΠΟΥ, μόνο 11 πόλεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν καλή ποιότητα αέρα. Πάντως, η ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει τα 25 µg/m3 ως όριο ασφαλούς έκθεσης επί μακρόν για έναν πολίτη. Ετσι, μόνο τρεις πόλεις στην Ευρώπη, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, μπορούν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά μολυσμένες. Το Νόβι Σαζ στην Πολωνία και η Κρεμόνα και η Πάδοβα στην Ιταλία. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ακόμα πιο αισιόδοξους στόχους σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση, ζητώντας από τα κράτη-μέλη να μειώσουν σε εθνικό επίπεδο πέντε παράγοντες επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας. Με βάση τα προσωρινά στοιχεία, 14 χώρες έχουν αποτύχει να φθάσουν τους στόχους που έχουν τεθεί ως προς τις αναγκαίες μειώσεις των πέντε ρυπαντών.
      Περισσότερα...

      1283 • 0

    18. Περιβάλλον

      Έρευνα–Ανάλυση: 35 εκατ. SUV το 2010, 250 εκατ. το 2021 - Αποτελούν βασική πηγή αύξησης εκπομπών αερίων ρύπων

      Engineer

      Τα SUV, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης καυσίμου σε σχέση με τα συνήθη Ι.Χ., αποτελούν βασική πηγή αύξησης των εκπομπών αερίων ρύπων. Ο παγκόσμιος στόλος SUV αυξήθηκε από 35 εκατ. το 2010 σε πάνω από 250 εκατ. το 2021, αποτελώντας την κύρια αιτία αύξησης της ζήτησης πετρελαίου και τη δεύτερη αύξησης εκπομπών CO2, μετά τον ηλεκτρισμό. Από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας – IEA χαρακτηρίζονται «τερατώδεις» ρυπαντές, αφού εάν ο στόλος των SUV ήταν χώρα, θα ήταν ο 6ος μεγαλύτερος παγκόσμιος ρυπαντής.

      Ηλεκτρισμός το 50% της ζήτησης
      Σύμφωνα με τον ΔΕΣΦΑ, στην τελική ζήτηση ενέργειας ανά τομέα (σε TWh) σε μεταφορές, βιομηχανία και κατοικία/γεωργία θα υπάρξει αύξηση της διείσδυσης ηλεκτρισμού, ο οποίος το 2050 αναμένεται να αποτελεί το 50% της συνολικής τελικής ζήτησης (70 ΤWh σε σύνολο 143 TWh). Η χρήση αερίου θα αυξηθεί από 23 TWh το 2020 σε 40 TWh το 2050. Στο επίπεδο των εκπομπών, από 31,7 Mt CO2 το 2020 προβλέπεται ανθρακική ουδετερότητα το 2050.

      Η Κίνα, κορυφαία στις πρώτες ύλες
      Η Κίνα είναι η κυρίαρχη χώρα στην αγορά των κρίσιμων πρώτων υλών, με το 45% του ποσοστού της αγοράς, ενώ οι δεύτερες ΗΠΑ έχουν μόλις το 7% της διεθνούς αγοράς. Η κινεζική κυριαρχία επεκτείνεται στις ανανεώσιμες πηγές και την κατασκευή μπαταριών, κατέχοντας μερίδιο 50% στην κατασκευή ανεμογεννητριών, 66% στα φωτοβολταϊκά (+20% από κινεζικές εταιρείες που είναι εγκατεστημένες σε γειτονικές χώρες) και 90% στον τομέα των μπαταριών.

      Πρωταγωνίστρια στις μπαταρίες
      Στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων η Κίνα είναι η κυρίαρχη δύναμη:
      • Στην εξόρυξη γραφίτη (με περισσότερο από το 75% της παγκόσμιας εξόρυξης).
      • Στην επεξεργασία λιθίου, κοβαλτίου αλλά και γραφίτη (με περισσότερο από το 60% για το καθένα).
      • Στους ηλεκτρολύτες ανόδου και καθόδου (με ποσοστό έως και 75%).
      • Στην παραγωγή μπαταριών (με περισσότερο από 75%).
      • Στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων (με πάνω από 50%).
      Το ντόμινο της ενεργειακής κρίσης
      Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, η οποία έχει επιδεινωθεί με τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, έχει συμπαρασύρει σε εκτόξευση τιμών τόσο τις ορυκτές πρώτες ύλες όσο και τις τιμές του αργού πετρελαίου, των λιπασμάτων αλλά και του σιταριού. Στους πρώτους μήνες του 2022, η τιμή των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλιακών πάνελ είχε εκτοξευθεί έως και 400% σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές των πρώτων μηνών του 2020. Τον Φεβρουάριο του 2022, οι δείκτες τιμών του σιταριού και των λιπασμάτων είχαν αυξηθεί κατά 75 μονάδες βάσης, κυρίως εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

      Περιζήτητα τα ορυκτά έως το 2040
      Η ανταπόκριση στους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους που έχουν θέσει οι χώρες θα εκτοξεύσει τις ανάγκες σε ορυκτά για πράσινες τεχνολογίες. Η παγκόσμια ζήτηση στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών για την παραγωγή τεχνολογιών πράσινης ενέργειας αναμένεται ότι θα εκτοξευθεί τις επόμενες δύο δεκαετίες, έως το 2040. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι οι συνολικές απαιτήσεις θα αυξηθούν έως και έξι φορές, ενώ σε κάποια μεμονωμένα ορυκτά, όπως το λίθιο, ο γραφίτης, το κοβάλτιο, το νικέλιο αλλά και οι σπάνιες γαίες, οι ανάγκες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν από επτά έως και 42 φορές(!) σε σχέση με το 2020.

      Περισσότερα...

      691 • 0

    19. Περιβάλλον

      Καλαμάτα, Καβάλα και Πάτρα οι πόλεις με το περισσότερο πράσινο στον αστικό ιστό

      Engineer

      Στη δεύτερη χαμηλότερη θέση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βρίσκεται η Αθήνα ως προς τις πράσινες υποδομές της.
      Βρίσκεται όμως στην τρίτη υψηλότερη θέση όσον αφορά τους ανοιχτούς για όλους χώρους πρασίνου. Πιο πράσινη ελληνική πόλη (άνω των 50.000 κατοίκων) είναι η Καλαμάτα, ενώ ακολουθούν η Καβάλα και η Πάτρα. Στη χαμηλότερη θέση στην Ευρώπη βρίσκεται το Ηράκλειο ως προς την εγγύτητα των κατοίκων του με έναν ανοιχτό χώρο πρασίνου.
      Τα στοιχεία για το πράσινο στις ευρωπαϊκές πόλεις 38 ευρωπαϊκών κρατών προέρχονται από έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος με θέμα «Ποιος ωφελείται από το πράσινο στις πόλεις; Οι κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση σε αστικό πράσινο στην Ευρώπη». Η έκθεση εξετάζει όλες τις πόλεις που βρίσκονται στην Urban Audit List της Eurostat, χρησιμοποιώντας εικόνες από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο «Κοπέρνικο». Αυτό που μετρήθηκε είναι το ποσοστό της έκτασης των πόλεων που φαίνεται από ψηλά πράσινο λόγω των δέντρων. Ας δούμε κατ’ αρχάς τι προκύπτει για τις εννέα ελληνικές πόλεις που η έκθεση εξετάζει: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλο, Ιωάννινα και Καβάλα.
      • Η πιο πράσινη ελληνική πόλη είναι η Καλαμάτα, καθώς το 54,4% των αστικών περιοχών της καλύπτεται από δέντρα (23,2 από τα 42,6 τ. χλμ.). Ακολουθούν η Καβάλα με 44,6% (16,7 από τα 37,5 τ. χλμ.) και η Πάτρα με 36% (20,8 από τα 57,7 τ. χλμ.).
      Αρκετά χαμηλότερα βρίσκονται το Ηράκλειο με 17,2% (8,9 από τα 52 τ. χλμ.), τα Ιωάννινα με 14,9% (2,3 από τα 15,5 τ. χλμ.), η Αθήνα με 10,8% (4,2 από τα 39 τ. χλμ.), η Θεσσαλονίκη με 9,6% (1,8 από τα 19,2 τ. χλμ.), η Λάρισα με 5,5% (4,9 από τα 88,3 τ. χλμ.) και στην τελευταία θέση ο Βόλος με μόλις 4,9% (1,3 από 27 τ. χλμ.).
      H Αθήνα βρίσκεται στη δεύτερη χαμηλότερη θέση από όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με τη συνολική πράσινη υποδομή της να καλύπτει το 17%. • H Αθήνα βρίσκεται στη δεύτερη χαμηλότερη θέση από όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με τη συνολική πράσινη υποδομή της (χώροι πρασίνου, αθλητικοί χώροι κ.ο.κ.) να καλύπτει το 17% της έκτασής της (στην τελευταία θέση η Βαλέτα, τρίτη από το τέλος η Λευκωσία). Βρίσκεται όμως στην τρίτη υψηλότερη θέση (μετά τη Στοκχόλμη και το Δουβλίνο) σε ποσοστό ελεύθερα προσβάσιμων χώρων πρασίνου (15%), πιθανότατα λόγω των μεγάλων πάρκων στο κέντρο. Οσον αφορά το «αποτύπωμα» των δέντρων στο έδαφος, είναι πέμπτη από το τέλος με 10%.
      • Μόλις το 20% του πληθυσμού του Ηρακλείου (το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη) έχει πρόσβαση σε έναν ανοιχτό χώρο πρασίνου σε απόσταση 300 μέτρων. Το υψηλότερο είναι 80%, στη Στοκχόλμη.
      Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 42% των πόλεων σε 38 ευρωπαϊκές πόλεις καλύπτεται από πράσινες υποδομές. Το χαμηλότερο ποσοστό έχει η Τρνάβα στη Σλοβακία (6,8%) και το υψηλότερο η Καθέρες στην Ισπανία (95%), αλλά συμπεριλαμβάνοντας τα περιαστικά δάση στα όρια των δήμων. Αν τα αφαιρέσουμε, ο μέσος όρος πέφτει στο 3%, με λίγες πόλεις, όπως η Παμπλόνα, η Γενεύη και η Χάγη, να ξεπερνούν το 15%.
      Οσον αφορά το «αποτύπωμα» των δέντρων, το μέσο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι 30%. Τα υψηλότερα ποσοστά κάλυψης βρίσκονται στη Νορβηγία (Οσλο 72%, το υψηλότερο) και στη Φινλανδία, ενώ τα χαμηλότερα στη Μάλτα, στην Ισλανδία και στην Κύπρο (Λευκωσία 4%, το χαμηλότερο).
      Περισσότερα...

      955 • 0

    20. Περιβάλλον

      Κλιματική κρίση: Οι ελληνικές προκλήσεις και οι στόχοι για το 2030

      Engineer

      Οι φετινοί παρατεταμένοι καύσωνες, οι καταστροφικές πυρκαγιές, οι ισχυρές βροχοπτώσεις και η πιο συχνή εμφάνιση έντονων καιρικών φαινομένων έδειξαν πως η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα σενάριο του μέλλοντος, αλλά μια πραγματικότητα που υποχρεώνει σε επιλογές εδώ και τώρα. Παρ’ όλα αυτά, η διεθνής σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα αύριο στη Γλασκώβη, COP26, δεν ξεκινάει με τις πιο ευοίωνες προοπτικές. Εξι χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού οι δεσμεύσεις σχεδόν όλων των κρατών αποδεικνύονται ανεπαρκείς.
      Η Ελλάδα πέρασε δύο φάσεις όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ). Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μέχρι το 2007 παρουσιάστηκε μια σημαντική αύξηση των ΑτΘ, ενώ από τότε καταγράφεται σταθερή μείωση. Από τους 101.181,55 εκατ. τόνους ισοδύναμου CO2 το 1990, οι εκπομπές κορυφώνονται το 2007 στους 133.685,61 εκατ. τόνους, για να ξεκινήσει μετά μια έντονα καθοδική πορεία. Το 2019 η Ελλάδα είχε περιορίσει τις εκπομπές της σε σχέση με το 1990 κατά 18,8%, έναντι 24% σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η μείωση των εκπομπών για πολλά χρόνια ακολούθησε τον ρυθμό μείωσης του ΑΕΠ λόγω οικονομικής κρίσης, δηλαδή τη συρρίκνωση της παραγωγής αλλά και την οδυνηρή περικοπή κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα τον περιορισμό της θέρμανσης (ενεργειακή φτώχεια), των μετακινήσεων κ.λπ. Οπως σημειώνει έκθεση του ΣΕΒ, την περίοδο 2008-2018 οι εκπομπές ΑτΘ μειώθηκαν στην Ελλάδα κατά 25,4%, με τη μείωση του ΑΕΠ την ίδια περίοδο να είναι 24,6%.
      Αυτό αποτυπώνεται εξάλλου και σε έναν άλλο δείκτη, που αφορά την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα ανά ευρώ Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας. Σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat για το 2019, η Ελλάδα είναι στην 6η χειρότερη θέση της Ε.Ε., πίσω από Βουλγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Τσεχία, Σλοβακία, καθώς για κάθε ευρώ στην Ελλάδα εκπέμπονται περίπου 340 γραμμάρια CO2, έναντι 270 που είναι ο μέσος όρος στην Ε.Ε. Η βασική αιτία γι’ αυτό βρίσκεται στην παραγωγή ενέργειας στην Ελλάδα, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ορυκτά καύσιμα (κυρίως φυσικό αέριο και λιγότερο λιγνίτη).
      Το 2019 η Ελλάδα είχε περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με το 1990 κατά 18,8%, έναντι 24% σε επίπεδο Ε.Ε. «Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα φάση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ακόμα πιο φιλόδοξο στόχο για το 2030, δηλαδή να μειώσει τις εκπομπές κατά 55% σε σχέση με το 1990, έναντι 40% προηγουμένως. Αυτό θα φέρει ένα κύμα αναθεώρησης όλων των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), μαζί και του ελληνικού. Ταυτόχρονα παραμένει ο στόχος για μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050», λέει στην «Κ» ο Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο και στην εμβληματική δράση για το κλίμα Climpact.
      «Το ζητούμενο είναι να υπάρχει ένα σχέδιο που να “πιάνει” τους στόχους του 2030, διαμορφώνοντας τους όρους επίτευξης των ακόμα πιο δύσκολων του 2050», σχολιάζει ο κ. Μοιρασγεντής. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Αστεροσκοπείου, οι στόχοι που ήδη θέτει το ελληνικό ΕΣΕΚ για το 2030 είναι φιλόδοξοι, υπάρχουν όμως ερωτήματα για τον συνδυασμό με τους πολύ πιο απαιτητικούς στόχους του 2050. «Υπάρχουν πολύ υψηλοί στόχοι για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κάτι που είναι προφανώς αναγκαίο, παραμένουν όμως ανοικτά ζητήματα για τις δυνατότητες του δικτύου, ελλείψεις όσον αφορά την αποθήκευση της ενέργειας κ.λπ. Μια πιο ομαλή πορεία απολιγνιτοποίησης θα έδινε πιο σταθερό βηματισμό. Σήμερα δημιουργούνται κενά που καλύπτονται από ιδιωτικές επενδύσεις για νέες μονάδες φυσικού αερίου. Θα κλείσουν αυτές όταν πρέπει να περάσουμε στην πλήρη απανθρακοποίηση;», σημειώνει ο κ. Μοιρασγεντής.  Οσον αφορά τις ΑΠΕ, ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου υπογραμμίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών μέσω δημοτικών επιχειρήσεων, ενεργειακών κοινοτήτων και την ανάπτυξη ουσιαστικού διαλόγου.
      Οι κατοικίες
      Κρίσιμος τομέας είναι αυτός της κατοικίας. «Οταν το 2050 πρέπει να πάμε σε μηδενικές εκπομπές, αυτό σημαίνει πως οι κατοικίες πρέπει να έχουν σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση, δηλαδή με βάση τις κατηγορίες των ενεργειακών πιστοποιητικών να είναι από την κατηγορία Β+ και πάνω», εξηγεί ο κ. Μοιρασγεντής. Σήμερα όμως για να μπει ένα ακίνητο στο Εξοικονομώ πρέπει να ανέβει τρεις κατηγορίες στην ενεργειακή κλίμακα. Εάν είναι όμως στις χαμηλές κατηγορίες Ζ+Η, που είναι το 45% των κατοικιών, θα φτάσει στο επίπεδο Γ+Δ αντίστοιχα, κάτι που δεν είναι αρκετό για το 2050.
      Οπως δηλώνει ο ίδιος, «σήμερα είναι αναγκαίο να ξεκινήσουν ριζικές ενεργειακές ανακαινίσεις. Αυτό απαιτεί την εκπόνηση ενός δημόσιου προγράμματος μαζικής παρέμβασης, βιομηχανικού τύπου, σε ολόκληρα τετράγωνα, που με τα ίδια χρήματα μπορούμε να έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Υπάρχουν στη Γαλλία αντίστοιχες επιτυχημένες πρακτικές. Επίσης πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των κατοικιών που αναβαθμίζονται κάθε έτος. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να υπάρχει για τα φτωχά νοικοκυριά, που δεν μπορούν να δώσουν τη συνεισφορά τους, παρότι είναι αυτά που διαμένουν σε σπίτια με επιτακτική ανάγκη ενεργειακής θωράκισης».
      Περισσότερα...

      379 • 0

    21. Περιβάλλον

      Χαμηλή η ποιότητα του αέρα λόγω των μικροσωματιδίων από τις πυρκαγιές

      Engineer

      Χαμηλή είναι και σήμερα η ποιότητα του αέρα πάνω από τη χώρα μας και γενικότερα την Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας των πολλών πυρκαγιών στην περιοχή.
        Μια δορυφορική εικόνα ορατού φάσματος που το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr επεξεργάστηκε νωρίς το πρωί σήμερα, αποκαλύπτει τη μετεωρολογική κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο.

      Ένας μεγάλος αριθμός δασικών πυρκαγιών που βρίσκεται σε εξέλιξη, κυρίως σε Ελλάδα και Τουρκία, απελευθερώνει πολύ μεγάλες ποσότητες μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Ο καπνός παρασύρεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τις εστίες των πυρκαγιών και φτάνει μέχρι τη Βόρεια Αφρική.
      Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το meteo, υψηλή είναι και η συγκέντρωση αφρικανικής σκόνης πάνω από την περιοχή μας, η οποία συμβάλλει επίσης στη χαμηλή ποιότητα του αέρα. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας λόγω της υψηλής συγκέντρωσης μικροσωματιδίων και της υγρασίας παρατηρείται υγρά αχλύς και ομίχλη.  Σημαντική βελτίωση της ποιότητας του αέρα αναμένεται από την Παρασκευή με την ενίσχυση των βορειοδυτικών ανέμων που θα απομακρύνουν μεγάλη ποσότητα ρύπων. 
      Στο κόκκινο οι συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων
      Αποπνικτική ήταν από τα ξημερώματα της Τετάρτης η ατμόσφαιρα σε όλη την Αττική, ως συνέπεια της μεγάλης πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη.
      Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η αιθάλη και τα αιωρούμενα σωματίδια κυμαίνονταν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Ενδεικτικό είναι ότι μεταξύ 7 και 8 χθες το πρωί τα μικροσωματίδια στον σταθμό του Περιστερίου μετρήθηκαν στο 341, στο 318 στο Παλαιό Φάληρο και 309 στην Αθήνα, όταν το όριο είναι έως και 10.
      Με βάση τα στοιχεία του Αστεροσκοπείου, η πρώτη επιβάρυνση παρατηρήθηκε δυτικά του τομέα της πυρκαγιάς, στην περιοχή των Αχαρνών, μετά τις 6 μ.μ. την Τρίτη 3 Αυγούστου.
      Με τη μεταβολή του ανέμου άρχισε να παρατηρείται μεγάλη επιβάρυνση αρχικά στον δυτικό (Ιλιον) και κατόπιν στον βόρειο τομέα (Πεύκη) του λεκανοπεδίου, η οποία διήρκεσε όλη τη νύχτα και μεγιστοποιήθηκε κατά το διάστημα 11 μ.μ. έως 3 π.μ.
      Στη συνέχεια παρατηρήθηκε σχετική υποχώρηση, ωστόσο έως τις 8 π.μ. χθες παρέμενε υψηλή, δηλαδή άνω των 50 μg/m3. Στον κεντρικό τομέα Αθηνών παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη αύξηση των επιπέδων από τις 2 π.μ. της 4ης Αυγούστου, η οποία διήρκεσε έως το μεσημέρι.
      Στον Πειραιά παρατηρήθηκε επίσης επιβάρυνση μετά τις 4 π.μ., αλλά τα επίπεδα παρέμειναν σχετικά χαμηλότερα. 

      Περισσότερα...

      516 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.