Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Έργα-Υποδομές

    Ειδήσεις που αφορούν τεχνικά έργα και υποδομές

    1606 ειδήσεις in this category

    1. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Η εντυπωσιακή μεταμόρφωση από εβδομάδα σε εβδομάδα, της όψης του εργοταξίου του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, συνεχίζεται. Πλέον είναι έτοιμος προς θεμελίωση και ο δεύτερος από τους πυλώνες που θα στηρίξουν το στέγαστρο του γηπέδου.
      Ενώ έχει πέσει «μπετόν» σ' ολόκληρο το βόρειο τμήμα του εργοταξίου. Και παράλληλα προχωρά και η δουλειά στα κτίσματα τόσο στο ισόγειο, όσο και στο υπόγειο του νέου γηπέδου.
      Όσο για το κομμάτι που θα υποδεχθεί την πρώτη κερκίδα, θα είναι πολύ σύντομα έτοιμο.
      Δείτε και το σχετικό βίντεο:
       
    2. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Ελκυστική για μια σειρά από λόγους, όπως η δυνατότητα χορήγησης digital nomads visa, τα φορολογικά κίνητρα, η πολιτική σταθερότητα και η ασφάλεια, θεωρείται από τους ψηφιακούς νομάδες η Ελλάδα. Η ελληνική πρωτεύουσα με βαθμολογία 71,23 στην κλίμακα του 100, κατατάσσεται στην 48η θέση ανάμεσα στους 80 προορισμούς παγκοσμίως, που πληρούν τα κριτήρια, τα οποία αναζητούν οι ψηφιακοί νομάδες.
      Βαθμολογία 71,23 στην κλίμακα του 100 αποδίδει στην Αθήνα η μελέτη “Cities Best Facilitating Remote Work”Η Ελλάδα προπορεύεται άλλων ευρωπαϊκών προορισμών, όπως το Παρίσι, το οποίο με βαθμολογία 68.30 βρίσκεται κάτω από την Ελλάδα και συγκεκριμένα στην 61η θέση ή η Ρώμη, που με σκορ 66,37 κατατάσσεται 20 θέσεις χαμηλότερα από την Αθήνα, στην 68η θέση. Η Αθήνα συγκεντρώνει υψηλότερη βαθμολογία και σε σχέση με διεθνείς προορισμούς για digital nomads, όπως το Χονγκ Κονγκ (60η θέση) ή η Νέα Υόρκη (75η παγκοσμίως).

      Τα παραπάνω στοιχεία αναδεικνύει η έρευνα “Cities Best Facilitating Remote Work” της WorkMotion, η οποία δείχνει ότι η Ελλάδα ανέρχεται σταδιακά στις προτιμήσεις των πολιτών τρίτων χωρών, που ζουν στην Ελλάδα, δουλεύοντας εξ αποστάσεως. Η εν λόγω μελέτη κατατάσσει τις χώρες ανάλογα με την πρόοδο που έχουν κάνει για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων, αξιολογώντας μια σειρά από παραμέτρους.

      Χορήγηση βίζας
      Ανάμεσα στις 80 χώρες που πληρούν τα κριτήρια, τα οποία αναζητούν οι ψηφιακοί νομάδες, μόλις οι 16 έχουν κάνει πρόοδο στο θέμα της χορήγησης digital nomad’s visa, που θεωρείται σημαντικό δέλεαρ για τους ψηφιακούς νομάδες, αφού ρυθμίζει τους όρους εργασίας των εξ αποστάσεως εργαζομένων, ώστε να συνεχίσουν την εργασία τους στη χώρα μετεγκατάστασης.
      Η Ελλάδα συγκεντρώνει πολύ ικανοποιητική βαθμολογία σε μια σειρά από τομείς, που κάνουν ένα περιβάλλον ελκυστικό για τους digital nomads, όπως η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, το κόστος στέγασης, η πολιτική σταθερότητα, το επίπεδο ασφάλειας και η ποιότητα του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος,
      Ως προς τα φορολογικά κίνητρα που παρέχει η χώρα βαθμολογείται με 60,51 - στην κλίμακα του 100 - ενώ συγκεντρώνει υψηλή βαθμολογία και συγκεκριμένα 86,06 στο κόστος στέγασης. Επίσης, αξιολογείται θετικά σε τομείς, όπως η πολιτική σταθερότητα (71,90), η ασφάλεια (85,59), οι ίσες ευκαιρίες προς τις μειονότητες (94,35) και το φύλο (95,41), η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη (83,24). Επίσης, η Αθήνα έχει πολύ καλή επίδοση όσον αφορά τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας (83,94).


      Πρώτη η Μελβούρνη
      Η Μελβούρνη είναι η πόλη με την υψηλότερη κατάταξη στον δείκτη, με καλή βαθμολογία για τους παράγοντες συμμόρφωσης στην απασχόληση, την ευτυχία των πολιτών και την ύπαρξη digital nomads visa. Το Μόντρεαλ και το Σίδνεϋ ακολουθούν στη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα.
      Στο “top 10” των χωρών, που διαθέτουν το καλύτερο περιβάλλον για τους ψηφιακούς νομάδες, την τέταρτη θέση καταλαμβάνει το Γουέλιγκτον (Νέα Ζηλανδία) και ακολουθούν Πράγα, Τορόντο, Ταλίν (Εσθονία), Ζάγκρεμπ, Σιγκαπούρη και Δουβλίνο στη 10η θέση.
    3. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Μετά τα εγκαίνια της μεγαλύτερης γέφυρας της Ασίας ήρθε η σειρά της Ευρώπης να κομπάζει για το νέο θαύμα της μηχανικής, καθώς η γέφυρα που πλέον συνδέει την ρωσική επικράτεια με το έδαφος της διαφιλονικούμενης (μεταξύ Ρωσίας κι Ουκρανίας) χερσονήσου της Κριμαίας είναι γεγονός.
      Στην τελετή εγκαινίων πριν από μερικές ημέρες παρευρέθηκε κι ο «οδηγός φορτηγού» Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ εκατοντάδες οχήματα και μοτοσυκλετιστές με ρωσικές σημαίες, έδωσαν πανηγυρικό τόνο στην τελετή της μεγαλύτερης γέφυρας της ευρωπαϊκής ηπείρου.
      Η γέφυρα των 19 χιλιομέτρων αποτελούσε διακαή πόθο του ισχυρού άντρα της Ρωσίας, καθώς με την κατασκευή της επιτυγχάνεται η ολοκληρωτική σύνδεση της χερσονήσου με τα εδάφη της Ρωσίας.
      Για την κατασκευή της χρειάστηκαν περισσότερα από δύο χρόνια εντατικών εργασιών, ενώ χιλιάδες ήταν οι άνθρωποι που εργάστηκαν για την περάτωσή της.
      Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός πως μερικές ημέρες, ο συνολικός εργατών άγγιζε τις 15.000, ενώ υπολογίζεται πως καθημερινά θα εξυπηρετεί δεκάδες χιλιάδες οχήματα από και προς την ρωσική επικράτεια.
      Η γέφυρα στηρίζεται σε εκατοντάδες υπερυψωμένους πυλώνες, ενώ ο ατσάλινος σκελετός της φτάνει σε βάρος τους 6.000 τόνους.
      Σημειώνεται πως η χερσόνησος της Κριμαίας αποτελούσε αυτόνομο έδαφος υπό ουκρανική διοίκηση μέχρι την απόσχισή της τον Μάρτιο του 2014 και μετά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, κατά το οποίο οι κάτοικοί της αποφάσισαν με ποσοστό 96,7% την προσάρτηση της χερσονήσου στη Ρωσία, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις μεταξύ της Ρωσίας από τη μία και της Ουκρανίας, χωρών - μελών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την άλλη.
      Δείτε τις φωτογραφίες στη media gallery





      Πηγή: ΑΜΠΕ
    4. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Κατατέθηκαν στις 25 Ιανουαρίου 2021 οι Τεχνικοί Φάκελοι για τις Άδειες Ίδρυσης των Υδατοδρομίων Ερείκουσας, Οθωνών, Μαθρακίου, στο Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών.
      Ανάδοχος εταιρεία είναι η «Ελληνικά Υδατοδρόμια» η οποία έχει ολοκληρώσει και τις άδειοδοτήσεις των τριών πρώτων Υδατοδρομίων στην Ελλάδα (Κέρκυρα, Παξοί, Πάτρα). Ιδιοκτήτης των Αδειών Ίδρυσης των Υδατοδρομίων θα είναι ο «Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε» που έχει στην δικαιοδοσία του τα λιμάνια των Διαποντίων νήσων (Ερείκουσας, Οθωνών, Μαθρακίου).
      Οι Τεχνικοί Φάκελοι που εκπονήθηκαν από τα «Ελληνικά Υδατοδρόμια» περιλαμβάνουν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν.4663/20, τα Εγχειρίδια των Υδατοδρομίων, τους χάρτες Γ.Υ.Σ και Υ.Υ με τις χωροθετήσεις των θαλασσοδιαδρόμων, τα Τοπογραφικά Διαγράμματα, τους Αρ. Πρωτ. κατάθεσης των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, καθώς και μια σειρά από δικαιολογητικά και νομιμοποιητικά έγγραφα του ιδιοκτήτη των αδειών ίδρυσης υδατοδρομίων.
      Παράλληλα με τους Τεχνικούς Φακέλους προχωρούν από τον «ΟΛΚΕ Α.Ε» οι διαδικασίες κατασκευής και εξοπλισμού των τριών υδατοδρομίων (πλωτές προβλήτες πρόσδεσης υδροπλάνων, οικίσκοι για το check-in των επιβατών, κ.λ.π). Θα ακολουθήσει η εκπαίδευση του προσωπικού και οι λοιπές διαδικασίες που προβλέπονται από την νομοθεσία για την ολοκλήρωση και της τελικής Φάσης που αφορά την έκδοση των αδειών λειτουργίας των τριών Υδατοδρομίων.

      Ο Διευθύνων Σύμβουλος του «Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας», κ. Σπύρος Ζερβόπουλος αναφερόμενος στην υποβολή των Τεχνικών Φακέλων για τα Υδατοδρόμια των Διαποντίων νήσων δήλωσε: « Ο Ο.Λ.Κ.E Α.Ε, στα πλαίσια του στρατηγικού του σχεδιασμού για συνεχή ανάπτυξη των λιμένων που ανήκουν στη δικαιοδοσία του αποφάσισε να προσθέσει μια πρωτοποριακή συγκοινωνιακή πύλη στα λιμάνια Ερείκουσας, Οθωνών και Μαθρακίου. Η δημιουργία Υδατοδρομίων στα τρία Διαπόντια νησιά θα βοηθήσει κομβικά στην ανάπτυξη του Τουρισμού τους αλλά και στην εξυπηρέτηση των μετακινήσεων των μόνιμων κατοίκων τους, σε δωδεκάμηνη βάση. Επίσης με τη λειτουργία των υδατοδρομίων θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που προβλέπεται να καλυφθούν από ντόπιους κατοίκους βοηθώντας τους να παραμείνουν στα τρία παραμεθόρια νησιά, με όλα τα θετικά που αυτό συνεπάγεται.»
      Από την πλευρά του ο πρόεδρος της εταιρείας «Ελληνικά Υδατοδρόμια», κ. Τάσος Γκόβας, τόνισε: «Σήμερα με την εκκίνηση της διαδικασίας αδειοδότησης των Υδατοδρομίων στα Διαπόντια νησιά μπαίνουν οι βάσεις για γρήγορες και ασφαλείς μετακινήσεις στα «συγκοινωνιακά αδικημένα» παραμεθόρια νησιά.
      Οι επικείμενες αδειοδοτήσεις των ανωτέρω Υδατοδρομίων, σε συνδυασμό με τα τρία Υδατοδρόμια που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί (Κέρκυρας, Παξών, Πάτρας) και τα πέντε που ακολουθούν (Κεφαλονιάς, Λευκάδας, Ιθάκης, Ζακύνθου, Μεγανησίου) θα δημιουργήσουν ένα επαρκές δίκτυο Υδατοδρομίων στο Ιόνιο το οποίο θα καθίστα βιώσιμη τη λειτουργία των υδροπλάνων καθολη την διάρκεια του έτους».
    5. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Με Απόφαση του Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΦΕΚ 5447/05.12.2018 τεύχος Β’) εγκρίθηκε το Εθνικό Σχέδιο αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 9 του ν. 4122/2013.
       Το ν Σχέδιο στοχεύει στον καθορισμό των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και την περιγραφή των πολιτικών και δράσεων που πρέπει να υιοθετηθούν προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που τίθενται με το άρθρο 9 του ν.4122/2013 για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (Α’ 42). 
      Σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν.4122/2013, που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στο εθνικό δίκαιο, αναφέρεται ότι από 1.1.2021, όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ για τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, η υποχρέωση αυτή τίθεται σε ισχύ από 1.1.2019.
    6. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Με το άρθρο 14 του Ψηφισθέντος Σχεδίου Νόμου: «Επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ... και άλλες διατάξεις.» εισάγεται ειδική ρύθµιση η οποία δίνει τη δυνατότητα ανέγερσης κοινωφελών κτιρίων εκπαίδευσης και υγείας, σε οικόπεδα άρτια και οικοδοµήσιµα που βρίσκονται εντός εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχεδίου, εντός ορίου οικισµού προ του 1923 ή εντός ορίου οικισµού κάτω των 2.000 κατοίκων, ιδιοκτησίας του οικείου φορέα, χωρίς προηγούµενη τροποποίηση του αντίστοιχου ρυµοτοµικού σχεδίου και εφόσον:
      α) τα ακίνητα πληρούν τις σχετικές προδιαγραφές και
      β) διαπιστωθεί µε αιτιολογηµένη απόφαση του Δηµοτικού Συµβουλίου ότι δεν υπάρχει άλλο κατάλληλο κτήριο ή καθορισµένος χώρος για να υποδεχθεί αυτές τις λειτουργίες.
      Επίσης με το άρθρο 23 αντικαθίσταται η παρ. 15 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α΄174) και ορίζεται ότι η διαδικασία αναθεώρησης των ανωτέρω Γ.Π.Σ., που προβλέπεται στην παρ. 15, θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 31.12.2019, διαφορετικά από 1.1.2020 εφαρµόζονται αυτοδικαίως δεσµευτικά οι διατάξεις των ως άνω Γ.Π.Σ.. H διαδικασία αναθεώρησης των συγκεκριµένων Γ.Π.Σ. κινείται κατόπιν απόφασης του αρµόδιου Δηµοτικού Συµβουλίου ή άλλου αρµόδιου οργάνου κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
      Με την παρ. 15 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α΄174) προβλέπεται ότι  χρήσεις γης που ορίζονται κατά τις ειδικές διατάξεις των Γ.Π.Σ. που εγκρίθηκαν πριν τη δημοσίευση του ν. 2508/1997 (Α' 124) είναι δεσμευτικές για τη διοίκηση μόνο στην περίπτωση που κατόπιν αυτών εγκρίθηκαν πολεοδομικές μελέτες αναθεώρησης ή ένταξης σύμφωνα με το Γ.Π.Σ..
    7. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Χρηματοδοτήσεις ύψους 23.075.531,05 ευρώ για έργα αγροτικής οδοποιίας σε 29 Δήμους της χώρας, ενεργοποιούνται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αλέξη Χαρίτση.
      Οι χρηματοδοτήσεις αυτές εντάσσονται στην Πρόσκληση IV του Προγράμματος «ΦιλόΔημος» συνολικού προϋπολογισμού 200.000.000 ευρώ, για τον Άξονα Προτεραιότητας «Δράσεις για τη βελτίωση της αγροτικής οδοποιίας».
      Η συγκεκριμένη Πρόσκληση έρχεται να απαντήσει στην πάγια ανάγκη για βελτίωση της αγροτικής οδοποιίας, με προτεραιότητα στη διευκόλυνση της πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Στόχος είναι η μείωση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, η ταχύτερη και ασφαλέστερη πρόσβαση των γεωργικών μηχανημάτων, καθώς και η ταχύτερη και οικονομικότερη μεταφορά των ευπαθών προϊόντων.
      Η υποβολή των προτάσεων που ξεκίνησε στις 17 Σεπτεμβρίου λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2018, ενώ η ένταξη των προτάσεων γίνεται με άμεση αξιολόγηση.
        Ακολουθεί ο πίνακας των έργων και τα ποσά χρηματοδότησης.      
    8. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Για την διευκόλυνση των δικαιούχων δήμων και των νομικών τους προσώπων του προγράμματος χρηματοδότησης  από του υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης  με σκοπό την ίδρυση νέων τμημάτων βρεφικής, παιδικής και βρεφονηπιακής φροντίδας η ΕΕΤΑΑ έδωσε στη δημοσιότητα.
      Τα εν λόγω σχέδια είναι ενδεικτικά και όχι περιοριστικά.
      Αναλυτικά όλα τα ενδεικτικά σχέδια οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τα βρουν στο http://www.eetaa.gr/paidikoi_neoi/11052018_anakoinosis.pdf
      Κατεβάστε τα σχέδια από εδώ: http://www.eetaa.gr/paidikoi_neoi/td.zip
    9. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Μία σύγχρονη ηλεκτρονική πλατφόρμα γεωαπεικόνισης των εκτελούμενων έργων της έθεσε σε παραγωγική λειτουργία η Περιφέρεια Αττικής.
      Μέσα από το εργαλείο αυτό, οι πολίτες μπορούν να εντοπίσουν τα εκτελούμενα έργα της Περιφέρειας πάνω στη θέση τους στον χάρτη και παράλληλα να ενημερωθούν για σημαντικές πτυχές τους, όπως η φάση εξέλιξής τους, τα οικονομικά τους μεγέθη και άλλες συναφείς με την υλοποίησή τους λεπτομέρειες.
      Πρόκειται για άλλον έναν κρίκο της διοίκησης της Περιφέρειας προκειμένου να εδραιώσει μία αδιαμεσολάβητη σχέση με τους πολίτες της Αττικής με στόχο τη βέλτιστη ενημέρωσή τους καθώς και την ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος.
      Για να μεταφερθείτε στην Πλατφόρμα Γεωαπεικόνισης των Εκτελούμενων Έργων πατήστε http://patt.geomanager.telenavis.com/geomanager ή εναλλακτικά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Περιφέρειας Αττικής (www.patt.gov.gr) και επιλέξτε τον σχετικό σύνδεσμο.
    10. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Μια νέα πρόσκληση του Προγράμματος «ΦιλόΔημος», συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση των Περιφερειών, των Δήμων, των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των Συνδέσμων Ύδρευσης της χώρας, για την κατασκευή μεγάλων έργων ύδρευσης, υπέγραψαν ο Υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης και ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στάθης Γιαννακίδης.
      Στόχος είναι η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας και ποιότητας ύδατος για ανθρώπινη κατανάλωση και με την Πρόσκληση αυτή μπορούν να χρηματοδοτηθούν ιδιαιτέρως σημαντικά (εμβληματικά) έργα και παρεμβάσεις στο πεδίο της ύδρευσης, που πρόκειται να εξυπηρετήσουν τουλάχιστον 30.000 και άνω ενεργά υδρόμετρα.

      Η χρηματοδότηση αφορά σε παρεμβάσεις όπως:
      · Εξωτερικά υδραγωγεία
      · Διυλιστήρια νερού με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό.
      · Παρεμβάσεις στα εσωτερικά δίκτυα διανομής σε μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα
      · Κατασκευή υποδομών αποθήκευσης νερού
      · Εγκαταστάσεις αφαλάτωσης θαλασσινού/υφάλμυρου νερού
      · Δράσεις ΑΠΕ για την ενεργειακή αυτονομία του εξοπλισμού των εγκαταστάσεων και των υποδομών εγκατάστασης.
      Κάθε δυνητικός δικαιούχος, υποβάλει μία αίτηση χρηματοδότησης στο Πρόγραμμα, με κατώτατο προϋπολογισμό κύριου υποέργου, 10.000.000 € και ανώτατο προϋπολογισμό κύριου υποέργου, 20.000.000 €.
      Οι δικαιούχοι θα μπορούν να καταθέτουν τα αιτήματά τους από την 1η Φεβρουαρίου έως την 5η Απριλίου 2019.
      Να σημειωθεί ότι η Πρόσκληση αυτή έρχεται να προστεθεί στην τρέχουσα Πρόσκληση (Πρόσκληση Ι) έργων ύδρευσης μικρότερης κλίμακας, ύψους 450.000.000 ευρώ, η οποία καταγράφει ήδη εντάξεις ύψους 343.482.057,02 € και παρουσιάζει πολύ μεγάλη ανταπόκριση και δυναμική σε ολόκληρη τη χώρα.
      Συνολικά, το Πρόγραμμα «ΦιλόΔημος» προσφέρει πλέον τη δυνατότητα για εντάξεις έργων ύδρευσης, που η χρηματοδότησή τους θα φθάσει και θα ξεπεράσει τα 550.000.000 €. Πρόκειται για έργα ύψιστης προτεραιότητας, τα οποία είχαν «παγώσει» για χρόνια και είναι απολύτως ώριμα. Η αξιολόγηση και η ένταξή τους γίνεται με κριτήρια αξιολόγησης και πληρότητα φακέλων, που ταυτίζεται με αυτά του ΕΣΠΑ 2014-2020.
      Στόχος της νέας Πρόσκλησης του Προγράμματος «ΦιλόΔημος» (το οποίο ξεκίνησε με αρχικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ και ήδη μέσα στο 2018 ξεπέρασε τα 1,9 δισ. ευρώ) δεν είναι μόνο, να εξασφαλίσει επαρκή και ποιοτική ύδρευση για χιλιάδες ανθρώπους, αλλά να βοηθήσει και αυτή, όπως και όλες οι άλλες Προσκλήσεις, στη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες, ενισχύοντας την απασχόληση, την παραγωγικότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
    11. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Οι οικισμοί της επικράτειας με ισοδύναμο πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων πρέπει να εξυπηρετούνται από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων σύμφωνα με την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Μετά από καθυστερήσεις πολλών ετών που οδήγησαν σε απεντάξεις έργων, υιοθετήθηκε με πρωτοβουλία των αρμόδιων Υπουργείων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ένα ενιαίο Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Υποδομών Λυμάτων για την κάλυψη του συνόλου των οικισμών. 
      Στο πλαίσιο αυτό, εκπονήθηκαν 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων και διασφαλίστηκε η χρηματοδότηση (από το ΕΣΠΑ ή από το πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι») για όλα τα έργα που έχουν ωριμότητα κατασκευής μέχρι το 2023. Μετά την έγκριση των πρώτων 6 περιφερειακών σχεδίων το καλοκαίρι, τον Οκτώβριο εγκρίθηκαν και τίθενται σε εφαρμογή και τα υπόλοιπα 7 για τις περιφέρειες Αττικής, Κρήτης, Πελοποννήσου, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Δυτικής Ελλάδας.
      Η Επιτροπή Καθοδήγησης (όργανο λήψης αποφάσεων με πρόεδρο τον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος) συνεδριάζει ανά τετράμηνο και για την παρακολούθηση της υλοποίησης λειτουργεί η Τεχνική Γραμματεία Λυμάτων, ως επιχειρησιακός μηχανισμός με κύριο πυλώνα τη ΜΟΔ.
      Η Τεχνική Γραμματεία παρακολουθεί την εξέλιξη των έργων, παρεμβαίνει για να τα ξεμπλοκάρει και καταθέτει προτάσεις για τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας τους όταν αυτά ολοκληρωθούν. Στόχος είναι να αποφευχθούν αστοχίες και να μην κινδυνεύσει η χώρα με πρόστιμα για μη τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών, αλλά πρωτίστως να προστατευθεί το περιβάλλον και η υγεία των κατοίκων.
      Δείτε εδώ τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων και την πορεία υλοποίησής τους, καθώς και τις αποφάσεις της Επιτροπής Καθοδήγησης.
    12. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      «Χαρακτηριστικό παράδειγμα» που συμπυκνώνει το πνεύμα των πολιτικών που εφαρμόζονται στον Δήμο Αθηναίων χαρακτήρισε ο δήμαρχος της πόλης Γιώργος Καμίνης την αναβίωση της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης. Το κτίσμα, στο οποίο στεγαζόταν η δημοτική αγορά, ανεγέρθηκε το 1935 επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Κοτζιά και αποτελεί έξοχο αρχιτεκτόνημα του Μεσοπολέμου και χαρακτηριστικό δείγμα του αθηναϊκού μοντερνισμού.
      Η νέα δημοτική αγορά, που εγκαινιάστηκε χθες, θα λειτουργήσει στο εμβληματικό κτίριο της Φωκίωνος Νέγρη, το οποίο ανακαινίστηκε από τον Δήμο Αθηναίων με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ 2007 - 2013.
      Εντός της αγοράς έχουν στηθεί 8 καταστήματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας, όπως επέβαλλε το πρόγραμμα χρηματοδότησης του έργου. Πρόκειται για δραστηριότητες που πρέπει να λειτουργούν επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου, στηρίζοντας π.χ. ευάλωτες ομάδες.
      Παράλληλα όμως πρέπει να εξασφαλίζουν με ίδιες δυνάμεις τη βιωσιμότητά τους, δηλαδή τα έξοδα λειτουργίας και τους μισθούς των εργαζομένων.
      Τα καταστήματα –που λειτουργούν στη νέα δημοτική αγορά όπως παρουσιάστηκαν χθες κατά τη διάρκεια των εγκαινίων– είναι: Wise Greece – Η γωνιά των μικρών παραγωγών, με τρόφιμα από όλη την Ελλάδα. Το κέρδος από την πώληση των προϊόντων μετατρέπεται και πάλι σε τρόφιμα για τους συνανθρώπους μας που ζουν στα όρια της φτώχειας. Flower Power – Το πρώτο κοινωνικό ανθοπωλείο. Μέσα από την καλλιέργεια και την εμπορία εποχιακών λουλουδιών παρέχει ευκαιρίες, επαγγελματικές δεξιότητες και εργασία σε άτομα με αναπηρία ή ευαλωτότητα. Επανεκκίνηση – Ανακύκλωση ηλεκτρονικών και φορητών υπολογιστών και παράλληλα πρόσβαση στην εκπαίδευση της πληροφορικής για μαθητές και σπουδαστές. Biohive – Χυμοποιείο με φρεσκοστυμμένους χυμούς και φαγητό για πακέτο ή στο χέρι με λαχανικά και φρούτα απευθείας από παραγωγούς βιολογικής καλλιέργειας. Αρχιπέλαγος – Κοινωνική αγορά ειδών κυρίως ρούχων και βιβλίων από δεύτερο χέρι όπου εργάζονται άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Η Γωνία του chef – Μια Pop Up κουζίνα για την ανάδειξη νέων δημιουργών και δημιουργικών γεύσεων. Creators of Cosmos – Σχεδιασμός, οργάνωση και εκτέλεση παιχνιδιών ρόλων φυσικής κλίμακας. Ανακαλύπτοντας τη ζωή μέσα από το παιχνίδι. Μαργαρίτα – Γκαλερί και εργαστήρια μεταξοτυπίας από τους συνεργάτες και μαθητές του Εργαστηρίου Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα».
      Τη διαχείριση των καταστημάτων έχει αναλάβει το Impact Hub Athens (σ.σ.: σχετικό αίτημα είχαν υποβάλει 17 φορείς), δίκτυο από επιχειρήσεις και επαγγελματίες με σκοπό τον θετικό κοινωνικό αντίκτυπο.
       
    13. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Με το ποσό των 31 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτηθεί η αποκατάσταση και ανάδειξη 15 ανενεργών εμβληματικών κτιρίων, προκειμένου να λειτουργήσουν ως εστίες πολιτιστικής, τουριστικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Πρόκειται για έργα που εντάσσονται στη δεύτερη φάση της δράσης «Δημιουργική επανάχρηση δημοτικής ακίνητης περιουσίας» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ).  Ηδη στην πρώτη φάση του προγράμματος, τον Ιούνιο, εντάχθηκαν 12 ανενεργά εμβληματικά δημοτικά κτίρια, με χρηματοδότηση συνολικού ύψους 25 εκατ. ευρώ.
      Παρέμβαση
      Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης δήλωσε: «Στηρίζουμε έμπρακτα τις τοπικές οικονομίες και χρηματοδοτούμε παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αξιοποίηση σημαντικών ανενεργών δημοτικών κτιρίων, συμβάλλοντας στην οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση αστικών περιοχών.  Σε συνεργασία με τους δήμους, προχωρούμε στην υλοποίηση νέων έργων που αναδεικνύουν και μετατρέπουν αναξιοποίητα κτίρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας σε εστίες πολιτιστικής, τουριστικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας».
      Τα νέα έργα
      Αναλυτικά τα νέα έργα και οι χρήσεις τους είναι τα ακόλουθα:
      • Δημοτικό κτίριο στο Λαύριο (Ηρώων Πολυτεχνείου και Δανουκάρα) - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Παλαιό Νοσοκομείο Ρόδου - υπηρεσίες δήμου.
      • Κτίριο Ησυχάκη στον Πλατανιά - πολιτιστικές δραστηριότητες και δραστηριότητες κοινωνικού χαρακτήρα.
      • Παλαιό Νοσοκομείο Θήβας - κέντρο τουριστικής πληροφόρησης.
      • Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Τρίπολης - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Δημοτικό Σχολείο Μελιγούς στη βόρεια Κυνουρία - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Πρώην 1ο Δημοτικό σχολείο Σπάτων/Αρτέμιδος - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Παλαιό Γυμνάσιο Πύλου - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Δημοτικό κτίριο στα Αγραφα - υπηρεσίες δήμου.
      • Παλαιά βιομηχανική μονάδα της Ελαιουργικής ΚΣΕΠ στη Στυλίδα - υπηρεσίες δήμου.
      • Παλαιές Αποθήκες Οργανισμού Κωπαΐδας στον Δήμο Αλιάρτου-Θεσπιέων - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Αποθήκη ΚΣΟΣ στη Νεμέα - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      • Διοικητήριο ΑΕΒΑΛ στον Δήμο Εορδαίας - υπηρεσίες δήμου.
      • Τμήμα εργοστασίου σαπωνοποιίας Περδίκη στον Πειραιά - υπηρεσίες δήμου.
      • Αποθήκες ΑΣΣΟ στη Μεσσήνη - πολιτιστικές δραστηριότητες.
      Ο συνολικός προϋπολογισμός της δράσης αυξήθηκε στα 90 εκατ. ευρώ από τα 50 εκατ. ευρώ που ήταν αρχικά, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε από τους δήμους, για την ανάδειξη και νέα χρήση παλιών κτιρίων.
    14. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Θέσεις στην εκκίνηση ενός νέου κύκλου συγκέντρωσης και συγχωνεύσεων στις κατασκευές λαμβάνουν οι εταιρείες του κλάδου. Οι συσσωρευμένες ζημίες των προηγούμενων ετών της οικονομικής κρίσης, απόρροια της συνεχούς συρρίκνωσης της πίτας των δημοσίων έργων, σε συνδυασμό με τις υψηλές τραπεζικές υποχρεώσεις, έχουν αποδυναμώσει μέρος των μεγαλύτερων ομίλων της χώρας. Ταυτόχρονα, όπως αποδεικνύεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο στην περίπτωση της «Ελλάκτωρ», το υφιστάμενο διοικητικό μοντέλο που προέκυψε πριν από σχεδόν 20 χρόνια, όταν και πάλι ο κλάδος είχε βρεθεί σε διαδικασία συγκέντρωσης, φαίνεται ότι πλέον έχει εξαντλήσει τα όριά του και απαιτούνται νέες δομές και δυνάμεις που θα οδηγήσουν τις εταιρείες στα μελλοντικά βήματά τους.
      Ηδη κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, τα παραπάνω έχουν αρχίσει να γίνονται αντιληπτά από τις διοικήσεις των εισηγμένων εταιρειών, με αποτέλεσμα να έχουν αρχίσει και οι σχετικές ζυμώσεις για τη διαμόρφωση των νέων σχημάτων. Οπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», η αρχή είναι πιθανό να γίνει με την Intrakat, μία από τις υγιέστερες εταιρείες του κλάδου, με χαμηλό δανεισμό και συμμετοχή σε αρκετούς τομείς υψηλής κερδοφορίας, όπως οι ΣΔΙΤ, ο τουρισμός και τα ιδιωτικά έργα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η πλευρά των μεγαλομετόχων της εισηγμένης (οικογένεια Κόκκαλη) έχει συζητήσει με τους «μεγάλους» του κλάδου το ενδεχόμενο συνεργασίας, η οποία θα μπορούσε, για παράδειγμα, να έχει τη μορφή της ανταλλαγής μετοχών, με απώτερο στόχο την ένταξη της εταιρείας σε κάποιο μεγαλύτερο σχήμα.
      Οπως προκύπτει, αυτή τη στιγμή, πιθανότερη θεωρείται η συνεργασία με τον όμιλο «Ελλάκτωρ». Μάλιστα, αν δεν είχε ξεσπάσει η εσωτερική κόντρα των κυρίων μετόχων στον συγκεκριμένο όμιλο, είναι πιθανόν να είχαν προχωρήσει ταχύτερα οι σχετικές συζητήσεις. Ωστόσο, εφόσον οριστικοποιηθεί το ποια από τις δύο πλευρές θα επικρατήσει (κάτι που αναμένεται να συμβεί στην προγραμματισμένη γενική συνέλευση της 25ης Ιουλίου), είναι σχεδόν δεδομένο ότι μία από τις προσεχείς κινήσεις θα αφορά και το ενδεχόμενο συγχώνευσης με την Intrakat. Μάλιστα, αυτό θα συμβεί είτε επικρατήσει η πλευρά των αδελφών Καλλιτσάντση είτε η πλευρά των κ. Μπόμπολα - Κούτρα, καθώς αμφότερες οι πλευρές εμφανίζονται ανοιχτές στη συγκεκριμένη συμμαχία. Οσον αφορά το ενδεχόμενο συζητήσεων μεταξύ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Intrakat, φαίνεται πως έχουν ήδη λάβει χώρα, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα. Υπενθυμίζεται ότι οι δύο εταιρείες συνεργάζονται ήδη στην περίπτωση της «Κέκροψ» και, με βάση τα σημερινά δεδομένα, δεν φαίνεται να προκύπτει κάποια διάθεση για εμβάθυνση της εν λόγω συνύπαρξης και σε άλλους τομείς.
      Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω συνιστούν επί του παρόντος διερευνητικές επαφές και κρούσεις που έχουν γίνει, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρχει κάποιο απτό αποτέλεσμα, ούτε ασφαλώς και κάποια ειλημμένη απόφαση. Δεν αποκλείεται, δηλαδή, αν η πλευρά Κόκκαλη δεν ικανοποιηθεί από τους όρους που θα προσφερθούν, να επιλέξει εντέλει τη διατήρηση της αυτονομίας της και να επανέλθει σε μελλοντικό στάδιο. Σε κάθε περίπτωση όμως, αυτό που διαφαίνεται είναι η επιθυμία ένταξης της εταιρείας σε μια ευρύτερη συμμαχία ή σχήμα, με στόχο την ισχυροποίησή της.
      Πάντως, η απήχηση της Intrakat μεταξύ των υπόλοιπων εταιρειών του κλάδου είναι δεδομένη, καθώς, όπως σημειώνουν, έχει προσθέσει σημαντική αξία τα τελευταία χρόνια, έστω κι αν αυτή δεν αποτυπώνεται στο ταμπλό του χρηματιστήριου. Υπενθυμίζεται ότι η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας, με βάση την τρέχουσα τιμή της μετοχής, η οποία κινείται γύρω στο 1,3 ευρώ, δεν ξεπερνά τα 40 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο ασφαλώς υποτιμά την πραγματική αξία της εταιρείας.
      Αλλωστε, η εισηγμένη διαθέτει σημαντικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο, ύψους 570 εκατ. ευρώ, με «αιχμή του δόρατος», ασφαλώς, το έργο των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της Fraport, σύμβαση αξίας 357 εκατ. ευρώ. Επίσης, έως τα τέλη του καλοκαιριού αναμένεται να υπογράψει μία ακόμα σημαντική σύμβαση, που αφορά την κατασκευή της σιδηροδρομικής σήραγγας Σεπολίων, έργο της τάξεως των 122 εκατ. ευρώ, στο οποίο μειοδότησε η Intrakat στις αρχές του έτους. Πέραν της κατασκευαστικής δραστηριότητας, η διοίκηση της εταιρείας φρόντισε να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη δυνητική υπεραξία και, ασφαλώς, την κερδοφορία του ομίλου, με την πρόσφατη κίνηση της μεταβίβασης του ποσοστού 13,3%, που μέχρι σήμερα ήλεγχε η Intracom Holdings στην παραχωρησιούχο εταιρεία «Μορέας», που εκμεταλλεύεται τον άξονα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα και τον κλάδο Λεύκτρο - Σπάρτη.
      Η Intrakat έχει επενδύσει και στην ανάπτυξη τουριστικών ακινήτων, καθώς φέτος αναμένεται να τεθούν σε πλήρη λειτουργία δύο ξενοδοχειακές μονάδες της θυγατρικής Inestia, εκ των οποίων η μία αφορά μπουτίκ ξενοδοχείο στην οδό Μητροπόλεως (MET 34) και η άλλη ένα πεντάστερο πολυτελές ξενοδοχείο στον Πλατύ Γιαλό της Μυκόνου, με την επωνυμία Branco Mykonos. Ταυτόχρονα, επίσης στη Μύκονο, η εταιρεία, σε συνεργασία με διεθνή στρατηγικό επενδυτή από τον κλάδο της ανάπτυξης και λειτουργίας ξενοδοχειακών μονάδων, υλοποιεί επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης πολυτελούς τουριστικού θερέτρου σε ιδιόκτητη έκταση 100 στρεμμάτων, που αναμένεται να ολοκληρωθεί κατασκευαστικά και να λειτουργήσει το 2020. Αλλη μία επένδυση σε μπουτίκ ξενοδοχείο αφορά την ανακατασκευή διατηρητέου κτιρίου, που εκμίσθωσε για περίοδο 20 ετών η Intrakat από το Μετοχικό Ταμείο Στρατού, στην οδό Κολοκοτρώνη 3-5, στο κέντρο της Αθήνας. Η λειτουργία της νέας μονάδας των 45 δωματίων αναμένεται να ξεκινήσει από το 2020.

      Αναμένεται επιτάχυνση των εξελίξεων
      «Μόλις πέσει το πρώτο ντόμινο, θα ακολουθήσουν σταδιακά και τα υπόλοιπα». Με τη φράση αυτή, ανώτατο στέλεχος κατασκευαστικού ομίλου θέλησε να περιγράψει τη διαδικασία που ενδεχομένως να ακολουθήσει του πρώτου «γάμου» μεταξύ εταιρειών του κλάδου, εφόσον ασφαλώς αυτός γίνει πράξη. Πρόκειται για κάτι που συνέβη και στον προηγούμενο κύκλο συγχωνεύσεων και εξαγορών που πραγματοποιήθηκε σχεδόν αναγκαστικά στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
      Τότε, ενόψει των έργων των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, έχοντας και τη σύμφωνη γνώμη των «μεγάλων» του κλάδου, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία της συγκέντρωσης του κλάδου σε λιγότερα σχήματα. Ειδικότερα, προχώρησε στην αναδιαμόρφωση των εργοληπτικών πτυχίων (με βάση τα οποία κατατάσσεται κάθε εταιρεία και, αντίστοιχα, μπορεί να διεκδικεί δημόσια έργα), με αποτέλεσμα για να μπορεί μια εταιρεία να έχει πρόσβαση στη διεκδίκηση των μεγαλύτερων έργων, να πρέπει να πληροί κάποια κριτήρια (τζίρου προηγούμενων ετών, τεχνικής επάρκειας κ.λπ.), τα οποία για να πληρωθούν, ήταν σχεδόν νομοτελειακή η συγχώνευση με κάποια άλλη εταιρεία του κλάδου.
      Ετσι δημιουργήθηκαν τα πρώτα μεγάλα σχήματα, αρχής γενομένης από τη συγχώνευση, το 1999, της Ελληνικής Τεχνοδομικής με την «Ακτωρ» και την ΤΕΒ (από την οποία προέκυψε η σημερινή «Ελλάκτωρ»). Τον ίδιο χρόνο δημιουργήθηκε και το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενώ ακολούθησε το 2002 η απορρόφηση από την «Αβαξ» της J&P Hellas ATE και της ΕΤΕΚ. Στη συνέχεια, και μετά τους Ολυμπιακούς, η νέα εταιρεία απέκτησε και την ΑΘΗΝΑ, την οποία και εξαγόρασε πλήρως λίγα χρόνια μετά. Οι υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου, είτε δημιούργησαν αυτόνομα κοινά σχήματα με μικρότερες εταιρείες, κάποια εκ των οποίων δεν κατόρθωσαν να επιβιώσουν (π.χ. ΑΕΓΕΚ, ΑΤΤΙΚΑΤ), είτε υποχρεώθηκαν να περιοριστούν σε δευτερεύοντα ή και τριτεύοντα ρόλο, διεκδικώντας πολύ μικρότερα έργα των μικρότερων εργοληπτικών τάξεων, είτε λειτουργώντας αποκλειστικά ως υπεργολάβοι.
      Σε κάθε περίπτωση, η «υποχρεωτική» συγκέντρωση, που καταγράφηκε πριν από 20 χρόνια, ναι μεν δημιούργησε μεγαλύτερους ομίλους που μπόρεσαν να διεκδικήσουν με επιτυχία και έργα στο εξωτερικό, πλην όμως γέννησε και σοβαρές δυσλειτουργίες, καθώς κλήθηκαν να συμβιώσουν υπό κοινή σκέπη άνθρωποι που δεν μοιράζονταν υποχρεωτικά τον ίδιο τρόπο σκέψης, με αποτέλεσμα, μόλις εμφανίστηκαν τα πρώτα οικονομικά προβλήματα, να προκύψουν και σοβαρά ζητήματα συνύπαρξης.
      Μοναδική διέξοδος μοιάζει το εξωτερικό
      Εν έτει 2018, οι λόγοι που ωθούν τις εταιρείες του κλάδου σε νέα διαδικασία συγχωνεύσεων είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι από εκείνους που ίσχυαν πριν από δύο δεκαετίες. Σήμερα, κινητήριος μοχλός είναι η απουσία επαρκούς μεγέθους έργων στην ελληνική αγορά, κυρίως λόγω έλλειψης κονδυλίων, καθώς το ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) έχει συρρικνωθεί από τα 11 δισ. ευρώ των αρχών του 2010 σε περίπου 5-6 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, ακόμα και τα έργα που θα εκτελεστούν στη χώρα τα επόμενα χρόνια, θα περιλαμβάνουν κάποια μορφή συγχρηματοδότησης με τη μορφή της παραχώρησης εκμετάλλευσης, κάτι που απαιτεί ισχυρότερους ομίλους, ώστε να είναι ευκολότερη η μόχλευση κεφαλαίων.
      Παράλληλα, όπως σημειώνουν στελέχη του κλάδου, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να συντηρήσει μεγάλους ομίλους στο μέλλον. Μοναδική διέξοδος θα είναι το εξωτερικό, όπου όμως απαιτούνται σύγχρονες διοικητικές δομές και υψηλό επίπεδο ανταγωνιστικότητας, τόσο μέσω του ελέγχου του κόστους όσο και μέσω του κόστους κεφαλαίου, το οποίο έχει «πληγώσει» σημαντικά τους ελληνικούς ομίλους που επιχείρησαν να ανταγωνιστούν ξένες εταιρείες εκτός Ελλάδας. Εν προκειμένω, το κόστος των εγγυητικών για τις ελληνικές εταιρείες, ακόμα και αν τα οικονομικά τους στοιχεία υπερτερούσαν του ανταγωνισμού, ήταν διπλάσιο ή και τριπλάσιο, λόγω του «ρίσκου χώρας» που τις συνόδευε. Ο κίνδυνος εξόδου από την Ευρωζώνη και, γενικότερα, η αποστροφή των ξένων προς οτιδήποτε προερχόταν από την Ελλάδα, δυσχέρανε πάρα πολύ τις κατασκευαστικές εταιρείες όσον αφορά τη διεκδίκηση κερδοφόρων συμβάσεων στο εξωτερικό. Ωστόσο, όπως ομολογούν παράγοντες του κλάδου, υποχρεωτικά θα πρέπει να στραφούν εκ νέου στο εξωτερικό, προκειμένου να μπορέσουν να αναπτυχθούν. Αλλωστε, τα περιθώρια κέρδους στην Ελλάδα είναι μηδαμινά. Οπως ανέφεραν στελέχη της J&P Αβαξ στην πρόσφατη γενική συνέλευση του ομίλου, η «συνταγή» για την επιβίωση είναι η αποχή από την «αγορά τζίρου και ανεκτέλεστου», που πλήττει όμως την κερδοφορία και η στροφή σε ενεργειακά έργα στις αγορές της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου. Επίσης, στο επίκεντρο θα βρεθούν και οι ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων, οι παραχωρήσεις και οι ΑΠΕ, που προσφέρουν επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντίνος Κουβαράς, αναπληρωτής πρόεδρος και εντεταλμένος σύμβουλος του ομίλου, «τα έργα που διεκδικούμε και αναλαμβάνουμε στην εγχώρια αγορά είναι ολοένα και λιγότερα, πλην ειδικών περιπτώσεων με εξασφαλισμένη διεθνή χρηματοδότηση, όπως για παράδειγμα ο αγωγός ΤΑΡ, κάτι που συμβαίνει λόγω του ότι ο ανταγωνισμός οδηγεί σε προσφορές με ιδιαίτερα υψηλές εκπτώσεις, με αποτέλεσμα και το κέρδος να είναι συμπιεσμένο».
      Πάντως, οι εταιρείες καλούνται να ενισχύσουν τα χρηματοοικονομικά τους στοιχεία, δηλαδή να περιορίσουν τον δανεισμό τους και να βελτιώσουν την κερδοφορία τους, προκειμένου να μπορέσουν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο της έστω μικρότερης «πίτας» των δημοσίων έργων, αλλά και για να έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για την ενίσχυση του χαρτοφυλακίου των έργων παραχώρησης.
      Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, τα προς εκτέλεση έργα ξεπερνούν τα 7,1 δισ. ευρώ και δεν αφορούν μόνο οδικά δίκτυα, αλλά και πληθώρα άλλων κατηγοριών, όπου θα επεκταθεί η μέθοδος της παραχώρησης εκμετάλλευσης, όπως αεροδρόμια, η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την ενδοχώρα, λιμενικά, σιδηροδρομικά και αρδευτικά έργα, συμβάσεις διαχείρισης απορριμμάτων και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων, όπως επίσης και ηλεκτροφωτισμού.
    15. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Ο ενάρετος κύκλος της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας και επηρεάζει και επηρεάζεται θετικά και τον ξενοδοχειακό κλάδο, τη ζωτικότερη συνιστώσα της, παρασύροντας ανοδικά όλα τα βασικά στοιχεία και τους δείκτες επίδοσης του τουρισμού συνολικά. Η ανάγκη να παραμείνει ανταγωνιστικό το ελληνικό τουριστικό προϊόν και να ανταποκριθεί στη συνεχώς αυξανόμενη διεθνή ζήτηση οδήγησε στη σταδιακή αναβάθμισή του, με αιχμή την ποιοτική εξέλιξη του ξενοδοχειακού στοκ. Και αυτό έχει άμεσο, θετικό αντίκτυπο στους ποιοτικούς δείκτες της χώρας.
      Η εντυπωσιακή τουριστική επίδοση δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορους εγχώριους και ξένους επενδυτές. Μεγάλες αλυσίδες και εταιρείες διαχείρισης ξενοδοχείων έχουν εισέλθει δυναμικά στην ελληνική αγορά, διαβλέποντας τις εξαιρετικές προοπτικές της. Τα τελευταία δύο χρόνια, επενδύθηκαν συνολικά 3,8 δισ. ευρώ στην ανάπτυξη νέων ξενοδοχείων και στην ανακαίνιση υφισταμένων, με το 41,3% της συνολικής δαπάνης να αφορά τα ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, σύμφωνα με την Algean Properties, η οποία επεξεργάστηκε δεδομένα του ΙΝΣΕΤΕ και του ΞΕΕ. Με συνολικά 209 ξενοδοχειακές αλυσίδες (+5,6% σε σχέση με το 2017), η Ελλάδα είναι τέταρτη στην Ευρώπη, μετά την Ισπανία (253), την Ιταλία (240) και τη Γερμανία (222).
      Στον δείκτη Global Review Index –που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση επιδόσεων μεμονωμένων ξενοδοχείων ή ομάδων ξενοδοχείων και για την παρακολούθηση της εξέλιξης της επίδοσης ενός ξενοδοχείου στην πάροδο του χρόνου– η Ελλάδα το 2018 είναι πρώτη, με ποσοστό 86,3%, μεταξύ των μεσογειακών χωρών.
      Ακολουθούν η Ισπανία και η Κύπρος (84,2%), η Ιταλία (83,8%), η Κροατία (83,7%), η Τουρκία (81,3%) και η Γαλλία (78,9%). Το υψηλότερο ποσοστό ικανοποίησης των τουριστών σε σχέση με τη διαμονή τους καταγράφεται στη Σαντορίνη (89,2%) και έπονται η Μύκονος (88,5%), η Σαρδηνία (85,1%), το Σεν Τροπέ (85%) και η Ιμπιζα (83,8%).

      Ο ελληνικός τουρισμός στηρίζεται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στο μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» και οι εγχώριοι προορισμοί με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά ικανοποίησης των τουριστών από αντίστοιχους στην υπόλοιπη Μεσόγειο. Ειδικότερα, ο δείκτης ικανοποίησης είναι 90% για τις Κυκλάδες, 86,2% για την Κρήτη, 86,1% για τη Χαλκιδική και 85,8% για τα Δωδεκάνησα. Παρεμβάλλεται η Μαρμπέγια (85,3%) και τη σκυτάλη παίρνει ξανά η Ελλάδα, με τα Ιόνια Νησιά (85%). Τον κατάλογο συμπληρώνουν η Μαγιόρκα, η Ιστρια, η Αττάλεια, το Μπόντρουμ και το Ρίμινι.
      Η σύγκριση των κορυφαίων τουριστικών προορισμών στη Μεσόγειο –μία από τις δημοφιλέστερες επιλογές των τουριστών παγκοσμίως– δείχνει ότι τα ελληνικά νησιά έχουν τις υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τους άμεσους ανταγωνιστές τους.
      Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2018, στην Ελλάδα λειτουργούν συνολικά 9.873 ξενοδοχειακές μονάδες (425.973 δωμάτια, 835.773 κλίνες). Ωστόσο, την τελευταία εξαετία η αύξηση της ξενοδοχειακής ικανότητας δεν είναι ευθέως ανάλογη με τη θεαματική αύξηση στα τουριστικά μεγέθη (διεθνείς αφίξεις, τουριστική δαπάνη). Την περίοδο 2013-2018, η ξενοδοχειακή δυναμικότητα αυξήθηκε σε μονάδες μόλις 2%, ενώ η αντίστοιχη δυναμικότητα δωματίων και κλινών αυξήθηκε 6,1% και 8% αντιστοίχως. Το ίδιο διάστημα, ο αριθμός των ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων αυξήθηκε σημαντικά (+42,9% για τα 5 αστέρων), σε αντίθεση με τα καταλύματα 1, 2 και 3 αστέρων, των οποίων ο αριθμός μειώθηκε (-9,3% τα 1 αστέρα). Η διαδικασία αναβάθμισης παλαιότερων μονάδων και ανάπτυξης νέων εις βάρος των χαμηλότερης ποιότητας καταλυμάτων συνεχίζεται αδιάλειπτη.
      Μέσα σε μία τριετία τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο αυξήθηκαν 30%
      Η σταθερή άνοδος των διεθνών αφίξεων πέρυσι, που έφθασαν τα 33 εκατομμύρια ταξιδιώτες, και η αύξηση της τουριστικής δαπάνης, που άγγιξε τα 16 δισ., ενίσχυσαν τους βασικούς δείκτες επίδοσης (KΡIs) των ξενοδοχείων –όπως ποσοστά πληρότητας, μέση ημερήσια τιμή διαμονής (ADR) και έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPaR)– δημιουργώντας προσδοκίες για περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου. Το 2018, το ποσοστό πληρότητας ξενοδοχειακών κλινών παρουσίασε αύξηση 3,2% (προσωρινά στοιχεία) σε σχέση με το 2017, ενώ καταγράφεται αύξηση 20,6% την περίοδο 2013-2018, μια εύγλωττη αντανάκλαση της προόδου των τελευταίων 6 ετών.
      Η μέση ημερήσια τιμή διαμονής στις περιοχές «θάλασσας και ήλιου» δείχνει ως ακριβότερο προορισμό τις Κυκλάδες (ADR 204 ευρώ).
      Ακολουθούν η Χαλκιδική (134 ευρώ), τα Ιόνια Νησιά (120 ευρώ), η Κρήτη (110 ευρώ) και τα Δωδεκάνησα (98 ευρώ). Σε ό,τι αφορά τους «βασικούς προορισμούς», η Μύκονος παραμένει στην κορυφή (216 ευρώ), ακολουθούμενη από τη Σαντορίνη (211 ευρώ), την Αθήνα (110 ευρώ) και τη Θεσσαλονίκη (91 ευρώ).
      Η ανάλυση της μηνιαίας καταγραφής ADR ανά κατηγορία και ανά περιοχή αναδεικνύει ισχυρή εποχικότητα – φαινόμενο που καθορίζει την ξενοδοχειακή και τουριστική βιομηχανία γενικότερα. Αθήνα και Θεσσαλονίκη, που βασίζονται στο τουριστικό μοντέλο «city break» (ολιγοήμερη παραμονή), ακολουθούν το ίδιο μοτίβο αφίξεων με καθιερωμένους καλοκαιρινούς προορισμούς, όπως η Μύκονος, η Χαλκιδική, η Κρήτη, τα Ιόνια Νησιά – προορισμοί που εξαρτώνται πρωτίστως και κατά βάσιν από το τουριστικό μοντέλο «ήλιος και θάλασσα».
      Η θετική πορεία του τουριστικού κλάδου αντανακλάται και στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο. Για το 2018, τα RevPaR στην Αθήνα εμφάνισαν αύξηση 10%, στη Θεσσαλονίκη 6,1%, και 10,1% στα νησιά και στους εποχικούς προορισμούς.
      Κατά μέσον όρο, την περίοδο 2016-2018 τα RevPaR αυξήθηκαν 31,6%, επιβεβαιώνοντας και τα περιθώρια κέρδους που μπορεί να προσφέρει μια επένδυση στον τουριστικό τομέα. Με δεδομένο ότι οι τιμές σε περιοχές που παραδοσιακά προσελκύουν μεγάλο αριθμό τουριστών κυμαίνονται γενικώς στο ίδιο επίπεδο, η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι παράγοντας που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην επιλογή προορισμού.
      Τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει σοβαρή και συστηματική προσπάθεια εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος, με σαφή στόχο την καλύτερη κατανομή των διεθνών επισκεπτών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, έτσι ώστε να ενισχυθούν και προορισμοί όχι ιδιαίτερα δημοφιλείς κατά τη διάρκεια του θέρους. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν πως, αν και αργή, υπάρχει βελτίωση αφίξεων και εσόδων σε παραδοσιακά μη τουριστικές περιόδους. Χρειάζεται όμως ακόμη πολλή προσπάθεια για να επιτευχθούν αποτελέσματα που θα έχουν άμεσο και απτό αντίκτυπο στον ξενοδοχειακό κλάδο.
      Νέες υπερπολυτελείς μονάδες και mega projects με βίλες, γήπεδα γκολφ και καζίνο
      Οι σημαντικές επενδυτικές αποδόσεις και προοπτικές στον ξενοδοχειακό κλάδο αναγνωρίστηκαν από τις εταιρείες επενδύσεων ακινήτων (REITs) παγκοσμίως. Μέσω ίδρυσης εταιρειών ειδικού σκοπού (Grivalia Hospitality, Μπλε Κέδρος), οι εγχώριες REITs δέσμευσαν ένα αναλογικώς σημαντικό ποσό στην ανάπτυξη του ξενοδοχειακού τους χαρτοφυλακίου, εκμεταλλευόμενες τη θετική συγκυρία και τις δυνατές επιδόσεις της τουριστικής βιομηχανίας, επισημαίνουν οι σύμβουλοι ακινήτων Algean Property. Το 2018, σε όρους αξίας, η επένδυση σε ξενοδοχειακές μονάδες ήταν το 21,7% των συνολικών επενδύσεων – κατακόρυφη αύξηση σε σχέση με το 2017, όταν το αντίστοιχο νούμερο ήταν μόλις 2,4%. Στις σημαντικότερες συμφωνίες περιλαμβάνονται η εξαγορά της Amanzoe Luxury Hotel & Resort από την Grivalia Properties έναντι 5,8 εκατ. (συν υφιστάμενες υποχρεώσεις της Amanzoe ύψους 76,5 εκατ.) και η εξαγορά του «Αστέρια Γλυφάδας» από την Grivalia Properties έναντι 17 εκατ. (συν υφιστάμενα δάνεια προς ιδιώτη ύψους 12,325 εκατ.).
      Ολα τα εγχώρια και διεθνή «ονόματα» ισχυροποίησαν την παρουσία τους στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Πλέον αναμενόμενη το 2019 ήταν η επαναλειτουργία του Αστέρα Βουλιαγμένης, τον Μάρτιο, υπό το μάνατζμεντ της Four Seasons Hotels & Resorts. Η Thomas Cook, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, δρομολόγησε τη λειτουργία τεσσάρων νέων μονάδων μέσα στο καλοκαίρι (δύο στην Κω, μία στην Κρήτη και μία στη Ρόδο), ενώ το β΄ εξάμηνο του έτους αναμένεται να ανοίξει το Angsana Corfu, το πρώτο ξενοδοχείο της σιγκαπουριανής BanyanTree, στην Κέρκυρα. Μετά την επιτυχή πρώτη μονάδα στο Ηράκλειο, η Accor Hotels ανοίγει, στην Αθήνα, και δεύτερη μονάδα του παγκόσμιου brand της Ibis Style. Η Marriot Hotels σχεδιάζει τη λειτουργία τριών νέων μονάδων το 2019 και το 2020, σε Αθήνα, Μύκονο και Πάτρα, ενώ η TUI θα δημιουργήσει επιπλέον δύο μονάδες, στην Κρήτη και στη Σαντορίνη, πέραν του ξενοδοχείου της στη Χαλκιδική που λειτούργησε το 2018.
      Εκτός των μεμονωμένων ακινήτων, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η δρομολόγηση έργων πολύ μεγάλης κλίμακας (mega projects), με πληθώρα υπερπολυτελών μονάδων που θα βοηθήσουν να καθιερωθεί παγκοσμίως η Ελλάδα ως πολυτελής προορισμός. Με προϋπολογισμό 1,5 δισ., το Atalanti Hills στον Λοκρό Φθιώτιδας θα αποτελέσει ολοκληρωμένο έργο περιηγήσεων και εκδηλώσεων γκολφ, που θα αναδιαμορφώσει το ελληνικό τουριστικό τοπίο. Το σχέδιο περιλαμβάνει την κατασκευή τριών ξενοδοχειακών μονάδων 5 αστέρων, συνολικού εμβαδού 420.823 τ.μ. και χωρητικότητας 2.990 κλινών. Στην Ελούντα, η κατασκευή του Elounda Hills αναμένεται να ξεκινήσει εντός του 2019. Με προϋπολογισμό 400 εκατ., το σχέδιο περιλαμβάνει πολυτελείς βίλες και κατασκευή τριών ξενοδοχειακών μονάδων 5 αστέρων, συνολικής χωρητικότητας 730 κλινών. Στη Σητεία, το πρότζεκτ «Itanos Gaia» (που έχει πάρει πράσινο φως αλλά έχει ακόμα διάφορες εκκρεμότητες), με συνολικό προϋπολογισμό 418 εκατ., περιλαμβάνει την κατασκευή πέντε ξενοδοχειακών μονάδων 5 αστέρων, καθώς και γηπέδου γκολφ. Τέλος, η πολυαναμενόμενη ανάπλαση στο Ελληνικό περιλαμβάνει την ανάπτυξη δύο πολυτελών ξενοδοχείων συνολικής χωρητικότητας 2.200 κλινών, στο ένα εκ των οποίων θα λειτουργήσει και καζίνο.
      Παράλληλα, η επιτάχυνση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων λειτουργεί ως θρυαλλίδα επενδύσεων για τον ξενοδοχειακό κλάδο. Η βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων του κλάδου μείωσε την έκθεσή του στις τράπεζες, αλλά, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα μη εξυπηρετούμενα ή τα καθυστερούμενα δάνεια του τουριστικού τομέα φθάνουν περίπου τα 3 δισ. ή το 42% του συνόλου, καταγράφοντας μείωση 10% σε σχέση με το 2016 (46,5%). Οι τράπεζες βρίσκονται σε διαδικασία πώλησης πακέτων μη εξυπηρετούμενων δανείων σε funds και θεσμικούς επενδυτές, ενώ εντός του 2019 ετοιμάζονται παρόμοια πακέτα που θα αφορούν αμιγώς ξενοδοχεία.
      Υψηλή φορολογία
      Το ισχύον καθεστώς φορολόγησης του ξενοδοχειακού κλάδου παραμένει φραγμός για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Η μείωση της φορολογίας θα ισχυροποιήσει τη ρευστότητά του, θα απελευθερώσει κεφάλαια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βελτίωση υπαρχουσών εγκαταστάσεων και θα επιτρέψει νέες επενδύσεις – δίνοντας έτσι ώθηση στην ανταγωνιστικότητά του σε σχέση με άλλους μεσογειακούς προορισμούς.
      Χωρίς κανόνες
      Η κρατική αδράνεια υιοθέτησης χωροταξικών κανόνων στην τουριστική βιομηχανία διαδραματίζει ανασταλτικό ρόλο, επιβραδύνει τη δυναμική του ταχύτερα αναπτυσσόμενου κλάδου της χώρας και παρεμποδίζει την υλοποίηση πολλών μεγάλων τουριστικών πρότζεκτ. Τα δύο τελευταία προγράμματα δράσης για τον τουρισμό (2009, 2013) ακυρώθηκαν με αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας (2015, 2017).
      Μεγάλη ευκαιρία
      Τη δεδομένη στιγμή, το μέλλον του ξενοδοχειακού κλάδου διαγράφεται ευοίωνο. Η αυξητική τάση του παγκόσμιου τουρισμού, σε συνδυασμό με το συγκριτικό πλεονέκτημα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, παρέχει εξαιρετική ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου – με προϋπόθεση την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούν στρεβλώσεις (φορολόγηση, γραφειοκρατία, αναβάθμιση χωροταξικού πλαισίου).
    16. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Τουλάχιστον μία δεκαετία ακόμα θα χρειαστεί η χώρα για να εξασφαλίσει στους βασικούς οικισμούς αποχετευτικό δίκτυο, με βάση τους ρυθμούς που έχει κινηθεί η υπόθεση την τελευταία δεκαετία. Από το 2009 έως το 2019 η πολιτεία κατάφερε να αυξήσει από 16,6% στο 32% την κάλυψη των μικρών και μεσαίων πόλεων, το μισό από αυτό που θα έπρεπε να είχε καλυφθεί έως το 2005. Σε μια προσπάθεια να δρομολογήσει τα πιο απαραίτητα έργα, το υπουργείο Περιβάλλοντος εκπονεί εθνικό σχεδιασμό.
      Σύμφωνα, λοιπόν, με την οδηγία 91/271/ΕΟΚ, η Ελλάδα έπρεπε να είχε καλύψει τις μεγάλες πόλεις έως το 1998-2000 και τις μικρότερες (2.000-15.000 κατοίκων, που ονομάζονται γ΄ προτεραιότητας) έως το 2005. Πρόσφατα, με την παρότρυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα συνέστησε μια επιτροπή για τον σχεδιασμό και εφαρμογή ενός ενιαίου «Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου Υποδομών Λυμάτων» για τους οικισμούς γ΄ προτεραιότητας, το οποίο αποτελείται από 13 περιφερειακά σχέδια.
      Ποια είναι η εικόνα;
      Μας τη δίνει η τελευταία αναφορά της επιτροπής (την οποία απαρτίζουν εκπρόσωποι των υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του υπ. Οικονομίας): από τους 385 οικισμούς της κατηγορίας αυτής, σε πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της οδηγίας ήταν μόλις 123. Ακόμα 162 έχουν ενταγμένα ή υπό ένταξη στο τρέχον ΕΣΠΑ έργα: αν τα έργα υλοποιηθούν και λειτουργήσουν σωστά (τίποτα από τα δύο δεν είναι αυτονόητο), τότε σε μερικά χρόνια το ποσοστό κάλυψης θα ανέβει στο 74%.
      Οι υπόλοιποι οικισμοί είτε έχουν κάποιες υποδομές που υπολείπονται, είτε εμφανίζουν προβλήματα λειτουργίας, ή έχουν ελλιπείς μετρήσεις (δεν αποδεικνύεται ότι πληρούν τις απαιτήσεις της κοινοτικής νομοθεσίας).
      Ποια ήταν η εικόνα ακριβώς μία δεκαετία νωρίτερα; Σύμφωνα με έκθεση που συντάχθηκε το 2009 για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος, με χρηματοδότηση από το Γ΄ ΚΠΣ, οι οικισμοί γ΄ προτεραιότητας ήταν 374 (η διαφορά στον αριθμό οφείλεται στα κριτήρια ορισμού τους), εκ των οποίων μόλις οι 62 (16,6%) διέθεταν ολοκληρωμένες υποδομές.
      Ακόμα 34 οικισμοί υπολείπονταν σε δίκτυα αποχέτευσης και εξυπηρετούνταν εν μέρει, ενώ 90 διέθεταν βιολογικό καθαρισμό αλλά καθόλου αποχετευτικό δίκτυο.

      Ενδεικτικά της... σοβαρότητας με την οποία ασχολείται τόσο η πολιτεία όσο και οι δήμοι με τους βιολογικούς καθαρισμούς (παρότι η υπόθεση ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα στο Ευρωδικαστήριο) είναι τα πεπραγμένα των τελευταίων μηνών, όπως αποτυπώνονται στην πρόσφατη έκθεση της επιτροπής. Για τις 24 πόλεις που έχουν υποδομές με προβλήματα (ανάμεσα στους οποίους Οινόφυτα-Σχηματάρι, Αταλάντη, Δελφοί, Γαλαξίδι, Πόρος-Γαλατάς, Μέθανα, Μεγαλόπολη, Χαλάστρα, Ουρανούπολη, Σάμος, Μάταλα, Ανώγεια), «έγιναν μόνο τηλεφωνικές επαφές για να διερευνηθεί η εικόνα των ελλείψεων». Για τις 24 πόλεις που στέλνουν ελλιπή στοιχεία «έγιναν τηλεφωνικές επικοινωνίες με 10 φορείς προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν στη συμπλήρωση των μετρήσεων. Αποδείχθηκαν αποτελεσματικές σε μερικές περιπτώσεις».
      Πάντως, υπάρχουν και καλές ειδήσεις. Πρόσφατα το υπουργείο ενέταξε τα έργα 14 νέων οικισμών αυτής της κατηγορίας στο νέο ΕΣΠΑ. Επίσης αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες η ένταξη στο ΕΣΠΑ των δύο πολύ μεγάλων υποδομών που εκκρεμούν (και για την απουσία των οποίων η χώρα πληρώνει ευρωπρόστιμα): των βιολογικών καθαρισμών και δικτύων για τους δήμους Σπάτων - Ραφήνας (250 εκατ. ευρώ) και Μαραθώνα (120 εκατ. ευρώ), κάτι που θα ανοίξει τον δρόμο για την προκήρυξη των διαγωνισμών κατασκευής τους. 
    17. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Ομόνοια, Σύνταγμα και ό,τι παρεμβάλλεται ενδιάμεσα εξελίσσεται αυτήν την περίοδο σε νέο Ελντοράντο για την αγορά ακινήτων, με τα ξενοδοχειακά ακίνητα να βρίσκονται στο επίκεντρο.
      Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στην κατηγορία τεσσάρων και πέντε αστέρων θα λειτουργήσουν περίπου 10 νέες μονάδες, εντός του 2019 και τους πρώτους μήνες του 2020. Επαναλειτουργία κλειστών ξενοδοχείων και διαμόρφωση νέων, μέσω της αλλαγής χρήσης υφιστάμενων ακινήτων (κυρίως γραφείων), είναι η βασική τάση που ακολουθούν οι επενδυτές, οι οποίοι σπεύδουν να καλύψουν τη ζήτηση που έχει διαμορφωθεί για την Αθήνα ως τουριστικό προορισμό.
      Το ακόμα πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στελέχη της αγοράς ακινήτων δεν ανησυχούν για την εμφάνιση φαινομένων υπερπροσφοράς, όπως συνέβη και πριν από 10-15 χρόνια, καθώς πλέον η ελληνική πρωτεύουσα έχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης. Σε πρόσφατη εκτίμησή του, ο κ. Γιάννης Παρασκευόπουλος, γενικός διευθυντής της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Δανός & Συνεργάτες, ανέφερε ότι η αύξηση του τουριστικού ρεύματος είναι μια παγκόσμια τάση που θα συνεχιστεί. Κατά τον ίδιο, η ζήτηση αυτή την περίοδο αφορά πολλά διαφορετικά προϊόντα φιλοξενίας, από ξενοδοχεία 4 ή 5 αστέρων μέχρι μονάδες που απευθύνονται σε νέους (youth hostels), επώνυμες κατοικίες ενταγμένες σε ξενοδοχεία/τουριστικά θέρετρα, αλλά και εξυπηρετούμενα διαμερίσματα (serviced apartments), δηλαδή επιπλωμένες κατοικίες που μπορούν να συνδυάζουν και ξενοδοχειακές υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη για επιμέρους προϊόντα, κάτι που απομακρύνει τον κίνδυνο να προκύψει υπερπροσφορά ξενοδοχειακών ακινήτων. Σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, οι θετικές προοπτικές για τη μελλοντική πορεία της Αθήνας ως τουριστικού προορισμού ενισχύονται ακόμα περισσότερο, αν συνεκτιμηθεί το πόσο χαμηλή ήταν η αφετηρία από την οποία έχει ξεκινήσει, συγκριτικά με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που δεν διαθέτουν καν τον αρχαιολογικό και ιστορικό πλούτο της ελληνικής πρωτεύουσας.

      Μεγάλη κινητικότητα
      Οι εταιρείες επένδυσης και ανάπτυξης ακινήτων, οι τουριστικοί και ξενοδοχειακοί όμιλοι, ακόμα και κατασκευαστικοί όμιλοι, φαίνεται να συμφωνούν με τις εν λόγω απόψεις, όπως αποδεικνύεται από τη μεγάλη κινητικότητα των τελευταίων 18 μηνών. Για παράδειγμα, η Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ προχωράει τον σχεδιασμό της για την ανάπτυξη δύο νέων boutique ξενοδοχείων στο εμπορικό τρίγωνο της πόλης. Κατ’ αρχάς, στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως 23 και Πατρώου 8, σε ακίνητο της εισηγμένης θα λειτουργήσει το πρώτο ξενοδοχείο παγκοσμίως, που θα απευθύνεται σε λάτρεις της γαστρονομίας.
      Το Ergon House θα εκτείνεται σε τέσσερις ορόφους, θα διαθέτει χώρους εστίασης και παντοπωλείο. Στο παρελθόν, στο ακίνητο στεγαζόταν το Ινστιτούτο Θερβάντες. Μπουτίκ ξενοδοχείο θα λειτουργήσει η Πανγαία και σε άλλο κτίριο που απέκτησε το 2018, στη συμβολή των οδών Ερμού 66 και Αγ. Ειρήνης 7. Πρόκειται για ακίνητο 2.525 τ.μ., το τίμημα κτήσης του οποίου ήταν 5,7 εκατ. ευρώ, ενώ θα δαπανηθούν επιπλέον 1,3 εκατ. ευρώ για τη διαμόρφωσή του σε κτίριο μεικτής χρήσης, καθώς στο ισόγειο θα λειτουργεί και κατάστημα.
      Επίσης επί της Μητροπόλεως, αναμένεται εντός του 2019, η λειτουργία του δεύτερου ξενοδοχείου στην Αθήνα από τον όμιλο Ν. Δασκαλαντωνάκη-Grecotel, στο κτίριο που στέγαζε στο παρελθόν το κατάστημα του ομίλου Χυτήρογλου. Στην περιοχή της Ομόνοιας και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Πειραιώς 10 και Ζήνωνος, ετοιμάζεται τετράστερο ξενοδοχείο 49 δωματίων από τον κινεζικό όμιλο CTY, μια επένδυση 4,15 εκατ. ευρώ. Σε τεσσάρων αστέρων ξενοδοχείο θα μετατραπεί και το κτίριο των 2.780 τ.μ. στην οδό Φειδίου 12 (όπισθεν Τιτάνια) που στέγαζε τα γραφεία της εφημερίδας «Απογευματινή» μέχρι το 2010. Στις νέες ξενοδοχειακές επενδύσεις θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το ξενοδοχείο που ετοιμάζει η Pygma Hellas με τη μετατροπή κτιρίου που βρίσκεται επί των οδών Καραϊσκάκη 7 και Χριστοκοπίδου στην περιοχή του Ψυρρή.
      «Θησαυρός» τα εγκαταλελειμμένα κτίρια των ασφαλιστικών ταμείων
      Οι μεγάλοι ωφελημένοι από την αυξημένη ζήτηση για νέα ξενοδοχεία είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, που ύστερα από δεκαετίες βλέπουν την ακίνητη περιουσία τους να αποκτά και πάλι αξία και τα έσοδά τους να απογειώνονται.
      Μάλιστα, επειδή ακριβώς τα Ταμεία συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας, διαθέτουν και το απαιτούμενο μέγεθος για τη διαμόρφωση μεγαλύτερων ξενοδοχείων πέντε αστέρων ή και τεσσάρων αστέρων, ανάλογα με την περίπτωση.
      Η πιο πρόσφατη εξέλιξη αφορά την εύρεση του νέου μισθωτή του Esperia Palace, στην οδό Σταδίου 22 και Εδουάρδου Λω. Στον σχετικό διαγωνισμό που ολοκληρώθηκε εντός της εβδομάδας, την υψηλότερη προσφορά με μηνιαίο μίσθωμα 95.800 ευρώ (σχεδόν διπλάσιο από το ελάχιστο ζητούμενο των 54.000 ευρώ!) προσέφερε ο ισραηλινός όμιλος Fattal Group. Το ακίνητο είναι ιδιοκτησίας ΕΦΚΑ και θα επαναλειτουργήσει ως ξενοδοχείο πέντε αστέρων, μετά τις εργασίες ανακατασκευής.
      Πρόσφατα ολοκληρώθηκε και ο διαγωνισμός για την επαναλειτουργία του ξενοδοχείου «Κάνιγγος 21», στην ομώνυμη πλατεία. Την εκμετάλλευση του ακινήτου θα αναλάβει ο όμιλος της Zeus International, η οποία λειτουργεί και τα ξενοδοχεία της αμερικανικής Wyndham, μεταξύ άλλων στην πλ. Καραϊσκάκη. Το συγκεκριμένο κτίριο είναι ιδιοκτησίας του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων και αναμένεται να λειτουργήσει ως μονάδα τεσσάρων αστέρων.
      Αντιστοίχως, στα μέσα του έτους, το ακίνητο του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Ομήρου, μισθωμένο από τη λιβανέζικων συμφερόντων Yasbek Hotel Establishment για περίοδο 30 ετών (με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 10), αναμένεται να λειτουργήσει ως Academia. Θα πρόκειται για το πρώτο ξενοδοχείο της αλυσίδας Autograph του ομίλου Marriott.
      Στην πλατεία Συντάγματος, στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Κριεζώτου, δρομολογείται η μετατροπή του πρώην κτιρίου γραφείων της ΑΤΕ σε ξενοδοχείο. Πρόκειται για κτίριο του Αλληλοβοηθητικού Ταμείου Πρόνοιας Πρώην Εργαζομένων ΑΤΕ, που θα φέρει την επωνυμία Mgallery του ομίλου Accor Hotels, σε μια επένδυση άνω των 20 εκατ. ευρώ. Το κτίριο έχει μισθωθεί από τον όμιλο Λάμψα Α.Ε.
      Αλλο ένα ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων στην ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας προωθείται αυτήν την περίοδο από την Dimand Real Estate, σε κοινοπραξία με την EBRD. Η Dimand επικράτησε σε σχετικό διαγωνισμό παραχώρησης εκμετάλλευσης του Σαρόγλειου Μεγάρου, στην οδό Σταδίου 65, τον οποίο πραγματοποίησε πριν από λίγους μήνες το ΜΤΣ, που είναι και ο κύριος ιδιοκτήτης του κτιρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κόστος της επένδυσης αναμένεται να ανέλθει σε 18 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε περίπου 18 μήνες.
      Τον Ιούνιο του 2019 αναμένεται να ξεκινήσουν και οι εργασίες μετατροπής ενός ακόμα ακινήτου του ΜΤΣ σε μπουτίκ ξενοδοχείο 44 δωματίων. Πρόκειται για κτίριο πλησίον της πλατείας Συντάγματος και συγκεκριμένα στη συμβολή της οδού Κολοκοτρώνη με την οδό Βουλής. Το ακίνητο εκμισθώνεται για τα επόμενα 20 χρόνια από την Intracom Holdings.
      Σε λεωφόρο υπερπολυτελών μονάδων μετατρέπεται σταδιακά η Συγγρού
      Από τον ξενοδοχειακό «οργασμό» δεν ξεφεύγει ούτε η λεωφόρος Συγγρού, η οποία γνωρίζει νέες εποχές δόξας, χάρη στη λειτουργία σειράς νέων ή ανακαινισμένων πολυτελών μονάδων, τόσο μικρού όσο και μεγάλου μεγέθους, ανάλογα με το εκάστοτε διαθέσιμο ακίνητο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η έμφαση των επενδυτών δίνεται πλέον σε όλο το μήκος του άξονα, τόσο στο «στενό» τμήμα, που βρίσκεται κοντά στην Ακρόπολη (και επομένως είναι περιζήτητο αυτήν την εποχή), όσο και πιο νότια, αρχίζοντας από τις ανανεωμένες πεντάστερες μονάδες και μέχρι το Δέλτα, όπου η λειτουργία του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει δώσει νέα πνοή στην περιοχή.
      Αρχής γενομένης από τις νέες αφίξεις, μεταξύ άλλων, αυτήν την περίοδο ολοκληρώνεται η ανακατασκευή κτιρίου στην οδό Φαλήρου και παρόδου της Συγγρού (αρ. 34) από την Μπλε Κέδρος ΑΕΕΑΠ, την επενδυτική εταιρεία ακινήτων της οικογένειας Ευμορφίδη (Coco-Mat κτλ.). Πρόκειται για επένδυση της τάξεως των 10 εκατ. ευρώ, που αφορά πεντάστερη μονάδα. Μάλιστα, η εταιρεία προχώρησε πρόσφατα στην αγορά ενός ακόμα κτιρίου, επίσης στην οδό Φαλήρου στο Κουκάκι. Συγκεκριμένα, η εταιρεία πλειοδότησε για την απόκτηση ενός πολυώροφου σταθμού αυτοκινήτων, συνολικής επιφάνειας 5.530 τ.μ., καταβάλλοντας το συνολικό ποσό του 1,38 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για διατηρητέο κτίριο, το οποίο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Φαλήρου 22 και Δημητρακοπούλου 21-23-25 στην Αθήνα και αποτελείται από δύο υπόγεια και έξι ορόφους ανωδομής. Σύμφωνα με πληροφορίες και το εν λόγω ακίνητο θα ανακατασκευαστεί ώστε να λειτουργήσει ως ξενοδοχείο, αποτελώντας τη δεύτερη επένδυση της εταιρείας στον τομέα της φιλοξενίας στην περιοχή της Ακρόπολης. Στο στάδιο της ολοκλήρωσης βρίσκεται αυτήν την περίοδο και το Niche Hotel, στη συμβολή της Συγγρού με την οδό Βούρβαχη, επίσης πέντε αστέρων.
      Νωρίτερα εντός του 2018 και συγκεκριμένα το καλοκαίρι, ξεκίνησε τη λειτουργία του το Grand Hyatt, μόλις το δεύτερο της αλυσίδας σε ολόκληρη την Ευρώπη μετά το Βερολίνο. Πρόκειται για το πρώην Athens Ledra, το οποίο εξαγοράστηκε στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού της Alpha Bank από τον όμιλο επενδυτών της αμερικανικής Hines, της Henderson Park και της εταιρείας Kokari Knossian Group, συμφερόντων Τίνας και Γιάννη Δασκαλαντωνάκη. Το τίμημα ανήλθε σε 33 εκατ., ενώ δαπανήθηκαν επιπλέον 20 εκατ. ευρώ για την ανακαίνισή του.
      Εντός του καλοκαιριού λειτούργησε εκ νέου και το Athens Marriott, πιο νότια, στη θέση του πρώην Metropolitan του ομίλου Χανδρή. Το περυσινό καλοκαίρι ξεκίνησε τη λειτουργία ένα ακόμα ξενοδοχείο στη Λ. Συγγρού, αυτή τη φορά τεσσάρων αστέρων. Ο λόγος για το B4B Athens 365, που βρίσκεται κοντά στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.
      Ο άξονας της Συγγρού εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος με την υπό διαμόρφωση Αθηναϊκή Ριβιέρα. Μάλιστα, όπως αναφέρει η Arbitrage Real Estate σε πρόσφατη ανάλυσή της για την αγορά των ξενοδοχείων, «στην Αθήνα γενικά, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες (tour operators) δεν έχουν μεγάλο ρόλο, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη του προορισμού, εφόσον εμπλακούν περισσότερο. Οπως σημειώνουν χαρακτηριστικά, η παράκτια περιοχή της Αθήνας (Λ. Ποσειδώνος) προσφέρει από τις μεγαλύτερες δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, εφόσον η Αθήνα καταφέρει να ενταχθεί ως προορισμός μεγάλων πρακτορείων. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να υποδέχεται συστηματικά επισκέπτες από το εξωτερικό για περισσοτέρους από 10 μήνες, αυξάνοντας αντίστοιχα τη μέση διανυκτέρευσή τους και τα σχετικά έσοδα από την παραμονή τους.
      Στην Ομόνοια
      Δύο νέα ξενοδοχεία στην Ομόνοια, το «Mέγας Aλέξανδρος» και το «Mπάγκειον», ιδιοκτησίας αμφότερα του ιδρύματος «Mπάγκειος Eπιτροπή», θα αποτελέσουν αντικείμενο διαγωνιστικής διαδικασίας τις επόμενες εβδομάδες. Στόχος είναι η μακροχρόνια μίσθωσή τους και η ανακατασκευή τους, ώστε να λειτουργήσουν ως σύγχρονες μονάδες.
      Το Ambassadeur
      Στις 31 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί –εκτός κι αν δοθεί ακόμα μία παράταση– ο διαγωνισμός για τη μετατροπή του πρώην ξενοδοχείου Ambassadeur επίσης στην Ομόνοια σε τετράστερη μονάδα. Ιδιοκτήτης είναι το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Πρόκειται για ένα από τα ακίνητα που έβγαλε σε διαγωνισμό ο ΕΦΚΑ.
      Η περιοχή Ψυρρή
      Στο πλαίσιο σχετικού προγράμματος αξιοποίησης ακινήτων του ΕΦΚΑ, δρομολογούνται και άλλοι διαγωνισμοί για άλλα 10-15 κτίρια, σε περιοχές όπως του Ψυρρή. Εκεί, υπάρχουν ακίνητα τα οποία, βάσει των προτάσεων που έχουν υποβληθεί από ενδιαφερόμενους επενδυτές, είναι κατάλληλα για μετατροπή σε επιπλωμένα διαμερίσματα και αξιοποίηση μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης.
    18. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Δεν υπήρξε λύση στην κόντρα Δήμου Αθηναίων - κυβέρνησης για την στελέχωση της «Ανάπλασης Αθήνας ΑΕ». Έτσι στην εταιρεία-φορέας που θα αναλάβει σημαντικές αναπλάσεις προϋπολογισμού εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στην πρωτεύουσα δεν συμμετέχει εκπρόσωπος του δήμου της πόλης.
      Επικεφαλής της «Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ» τοποθετήθηκε ο καθηγητής Πολεοδομίας και Χωροταξίας του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας ο οποίος σύμφωνα με Κοινή Υπουργική Απόφαση που ανέβηκε στη Διαύγεια αναλαμβάνει την θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου. Το διοικητικό συμβούλιο συμπληρώνουν εκπρόσωποι των υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, Πολιτισμού και Αθλητισμού καθώς και της Περιφέρειας Αττικής και του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας».
      Βάσει του νόμου που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες στη Βουλή εκπρόσωπο στο διοικητικό συμβούλιο μπορούσε να ορίσει και ο Δήμος Αθηναίων. Ωστόσο η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του Γιώργου Καμίνη. Και αυτό γιατί όπως καταγγέλλει ο Δήμος παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης για τον κεντρικό, ακόμη και συντονιστικό ρόλο που θα έπαιζε στο εγχείρημα τελικά η συμμετοχή του υποβαθμίστηκε στο ρολό απλού μέλους τους διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας. Ο Γιώργος Καμίνης είχε δηλώσει ότι ο Δήμος δεν θα αρκεστεί απλά σε μια θέση παρατηρητή σε μια εταιρεία με κρίσιμο αντικείμενο που αφορούν τα του οίκου του.
      Τι θα κάνει η «Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ»
      Η εταιρεία έχει ως σκοπό τον συντονισμό του σχεδιασμού, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση αναπλάσεων εντός του ορίου του Δήμου Αθηναίων. Την εποπτεία από πλευράς κυβέρνησης την έχουν ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης και ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης.
      Όπως έχει γράψει και παλαιότερα το insider.gr η εταιρεία θα αναλάβει την υλοποίηση σημαντικών παρεμβάσεων στην Αθήνα που λιμνάζουν εδώ και χρόνια. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα δοθεί προτεραιότητα στο ξεχασμένο ζήτημα της «Διπλής Ανάπλασης Βοτανικού – Λ. Αλεξάνδρας» βάσει του οποίου θα προωθηθεί η υπογειοποίηση της Λ. Αλεξάνδρας στο ύψος των Αμπελοκήπων με την ανάπλαση της περιοχής των Προσφυγικών αλλά και την δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων στην περιοχή του Βοτανικού. Βέβαια για να προχωρήσει το συγκεκριμένο μεγαλεπήβολο σχέδιο θα πρέπει να λυθεί μια σειρά σημαντικών προβλημάτων και να τροποποιηθούν νόμοι, καθώς προσωρινά εγκαταλείπεται η ιδέα της κατεδάφισης του γηπέδου του Παναθηναϊκού και μεταφοράς του σε άλλο σημείο, κάτι το οποίο ήταν προαπαιτούμενο για να υλοποιηθεί η Διπλή Ανάπλαση.
      Εκτός, όμως από το παραπάνω μεγάλο έργο η Ανάπλαση ΑΕ θα σχεδιάσει και υλοποιήσει μια σειρά άλλων παρεμβάσεων σε συνεργασία με τον Δήμου Αθηναίων που έχουν να κάνουνε μεταξύ άλλων με πεζοδρομήσεις, αξιοποίηση του δημόσιου χώρου και εκμετάλλευση δημοτικών ακινήτων. Για αυτό τον σκοπό η εταιρεία θα μπορεί να διενεργεί αρχιτεκτονικούς διαγωνισμού, να παραγγέλνει μελέτες και να αναθέτει έργα. Οι πόροι των συγκεκριμένων δράσεων θα προέλθουν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και από δωρεές, ιδιωτικές ενισχύσεις, κοινοτικά προγράμματα και άλλα.
      Το νέο διοικητικό συμβούλιο
      Σύμφωνα με την ΚΥΑ μέλη του διοικητικού σμβουλίου της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.» ορίζονται οι εξής:
      1. Τον Νικόλαο Μπελαβίλα του Γεωργίου, (Α.Δ.Τ. ΑΒ 524113), Αναπλ. Καθηγητή, Διευθυντή Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, ως Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο.
      2. Την Σταυρούλα Αγρίου του Νικολάου, (Α.Δ.Τ. ΑΖ 732638), εκπρόσωπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως μέλος.
      3. Την Αμαλία Ανδρουλιδάκη του Βασιλείου, (Α.Δ.Τ. ΑΙ 802947), μόνιμη υπάλληλο με Α΄ βαθμό του κλάδου ΠΕ Μηχανικών ειδικότητας Αρχιτεκτόνων, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων, εκπρόσωπο του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, ως μέλος.
      4. Τον Γεώργιο Πλατσάκη του Στυλιανού, (Α.Δ.Τ. ΑΙ 111728), Διπλωματούχο Αρχιτέκτονα Μηχανικό, εκπρόσωπο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ως μέλος.
      5. Την Ερμίνα Κυπριανίδου του Πολύκαρπου, (Α.Δ.Τ. ΑΗ 063882), Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Κεντρικού τομέα Αθηνών Περιφέρειας Αττικής, εκπρόσωπο της Περιφέρειας Αττικής, ως μέλος.
      6. Τον Γεώργιο Δενδραμή του Γρηγορίου, (Α.Δ.Τ. ΑΕ 045029), Πρόεδρο Δ.Σ. – Διοικητή του Νοσοκομείου «ΓΕΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ – ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ – ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», ως μέλος.
      Η θέση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας είναι τριετής, η οποία μπορεί να ανανεωθεί μία φορά για ισόχρονο διάστημα.
    19. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Σε λίγες ημέρες ολοκληρώνονται τα έργα ανάπλασης προκειμένου ο χώρος να αποδοθεί στους κατοίκους του Πειραιά κι όχι μόνο.
      Στην τελική ευθεία μπαίνει το «λίφτινγκ» στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, το οποίο φιλοδοξεί να αλλάξει όψη και να ανοίξει ολοκληρωτικά στους κατοίκους του Πειραιά. Σύμφωνα με πληροφορίες τα έργα που είχαν δημοπραττηθεί τον περασμένο Νοέμβριο παραδίοδνται το πρώτο 15θήμερο του Ιουνίου.
      Συγκεκριμένα, πρόκειται για δύο γήπεδα 5×5 και τρία ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ στον δυτικό περιβάλλοντα χώρο του σταδίου. Ειδικά για τα γήπεδα μπάσκετ και προκειμένου αυτά να είναι αξιοποιήσιμα και το χειμώνα η διοίκηση του ΣΕΦ έχει σκοπό να προχωρήσει στο «κλείσιμο» τους με τη νέα μέθοδο των φουσκωτών στεγάστρων.
      Τα πρωινά θα διατίθενται σε σχολεία για αθλητικές δραστηριότητες δωρεάν ενώ το απόγευμα θα μισθώνονται από ιδιώτες και αθλητικούς συλλόγους.
      Την ίδια στιγμή ολοκληρώνονται έργα ανάπλασης στο αναψυκτήριο του ΣΕΦ, τα αποδυτήρια, φτιάχνονται οι χώροι πρασίνου και ξύλινα κιόσκια, ενώ πλέον το στάδιο φωτίζεται και εξωτερικά, προκειμένου να αφήσει στο παρελθόν την εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζε επί σειρά ετών και με στόχο να είναι ένας ασφαλής χώρος για τους πολίτες.
      Να σημειωθεί ότι στα σχέδια είναι η δημιουργία χώρου εκδηλώσεων στην ταράτσα του σταδίου, που θα μπορεί να φιλοξενεί ακόμα και καλοκαιρινές συναυλίες.
      Οι υπεύθυνοι του Σταδίου φιλοδοξούν το ΣΕΦ να επιστρέψει στην παλιά του αίγλη, έχοντας  και τη δυνατότητα να «βγάζει» τα έξοδα του, για αυτό το λόγο και όλοι οι χώροι αναψυχής που δημιουργούνται πλην των γηπέδων θα μπορούν να μισθώνονται και για κοινωνικές εκδηλώσεις. Σημειώνεται ότι στο ΣΕΦ λειτουργούν ήδη εκθεσιακοί και συνεδριακοί χώροι, οι οποίοι επίσης βρίσκονται σε τροχιά αναβάθμισης.
    20. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Με πανηγυρική τελετή, παρουσία του ομοσπονδιακού προέδρου της Αυστρίας Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, εμπορική αμαξοστοιχία των δημόσιων «Αυστριακών Ομοσπονδιακών Σιδηροδρόμων» ξεκίνησε σήμερα από το κέντρο κοντέινερ της Τσενγκντού, της πρωτεύουσας της επαρχίας Σιτσουάν στη νοτιοδυτική Κίνα, το «παρθενικό» της ταξίδι με προορισμό τη Βιέννη, όπου αναμένεται να φθάσει σε σχεδόν δύο εβδομάδες, εγκαινιάζοντας μία νέα απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση Κίνας-Αυστρίας.
      Στην ομιλία του πριν την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας, ο Αυστριακός πρόεδρος - ο οποίος, συνοδευόμενος από τον καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς και 250 μελή αντιπροσωπεία, ολοκλήρωσε σήμερα επταήμερη επίσημη επίσκεψη στην Κίνα -- τόνισε, μεταξύ άλλων, πως οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι κατά πολύ φιλικότερες προς το περιβάλλον σε σχέση με τις οδικές μεταφορές, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προστασία του κλίματος.
      Διασχίζοντας το Καζακστάν, τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Σλοβακία, η εμπορική αμαξοστοιχία θα φθάσει έπειτα από 13 ημέρες στη Βιέννη, και όπως δήλωσε στην Τσενγκτού, με την ευκαιρία της σημερινής πρεμιέρας,ο γενικός διευθυντής των Αυστριακών Ομοσπονδιακών Σιδηροδρόμων Αντρέας Ματέ, κάθε εβδομάδα πρόκειται να κυκλοφορούν επτά τρένα μεταξύ Κίνας και Αυστρίας, μέχρι το 2020 η συχνότητα τους αναμένεται να αυξηθεί στα 2.000 τον χρόνο.
      Ο ίδιος επισήμανε πως με μία διάρκεια του ταξιδιού σχεδόν δύο εβδομάδες, αυτή η σιδηροδρομική εμπορική σύνδεση των δύο χωρών είναι σημαντικά ταχύτερη από εκείνη με πλοία, τα οποία χρειάζονται κατά μέσο όρο 40 ημέρες για να φτάσουν στον προορισμό τους. Ωστόσο, όπως ανέφερε, το κόστος της θαλάσσιας μεταφοράς από την Κίνα προς την Ευρώπη είναι αυτή τη στιγμή χαμηλότερο, κάτι που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μελλοντικά από την πλευρά των Αυστριακών Σιδηροδρόμων.
      Σύμφωνα με τον ίδιο, το φορτίο της αμαξοστοιχίας που ξεκίνησε σήμερα από την Τσενγκντού ήταν ηλεκτρονικά όργανα, τμήματα μηχανών και υπνόσακοι, ενώ από την πλευρά τους οι παρευρισκόμενοι επίσημοι της Κίνας, η οποία προωθεί ως γνωστόν τον "Νέο Δρόμο του Μεταξιού", έκαναν λόγο κατά την αναχώρησή της για "Ένα τρένο πλήρες φιλίας και ελπίδας".
      Με την σημερινή ολοκλήρωση της επταήμερης επίσημης επίσκεψης του στην Κίνα, ο Αυστριακός πρόεδρος Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν εξέφρασε την ιδιαίτερη ικανοποίησή του για τα αποτελέσματά της, καθώς στη διάρκεια της, πέραν από τις συνομιλίες με την κινεζική ηγεσία, υπήρξαν διάφορες συμφωνίες ανάμεσα σε κινεζικές και αυστριακές επιχειρήσεις και συμφωνήθηκε η εντατικοποίηση της διμερούς συνεργασίας Πεκίνου-Βιέννης κυρίως στους τομείς της οικονομίας, της επιστήμης, του πολιτισμού και του περιβάλλοντος.
      Σε κανένα επίσημο ταξίδι στο εξωτερικό δεν υπήρξε στο παρελθόν μία τόσο υψηλού επιπέδου αντιπροσωπεία, παρατήρησε ο Αυστριακός πρόεδρος, αναφερόμενος στο γεγονός ότι συνοδεύονταν, μεταξύ άλλων, πέραν του καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς, από τους υπουργούς Εξωτερικών, Οικονομίας, Υποδομών και Περιβάλλοντος , όπως επίσης από 170 επιχειρηματίες και 30 επιστήμονες και παράγοντες του πολιτισμού.
      Για την Αυστρία των 8,8 εκατομμυρίων κατοίκων, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της στην Ασία και ο πέμπτος μεγαλύτερος παγκοσμίως, ενώ από τις 19 χώρες της Ευρωζώνης οι αυστριακές επενδύσεις στην Κίνα βρίσκονται στην έκτη θέση.
      Μέσα στο 2017 καταγράφηκε ένα ρεκόρ στις αφίξεις Κινέζων τουριστών στην Αυστρία που ανήλθαν σε 900.000, όπως και στις διανυκτερεύσεις τους που ξεπέρασαν τα 1,3 εκατομμύρια, ενώ οι δύο διάσημες αυστριακές ορχήστρες, η Φιλαρμονική της Βιέννης και η Συμφωνική της Βιέννης, βρέθηκαν πέρυσι στην Κίνα για σειρά συναυλιών.
      Με την ενίσχυση των επαφών και συνεργασιών με τη Βιέννη, το Πεκίνο αναμένει μία περαιτέρω θετική εξέλιξη των κινεζικο-ευρωπαϊκών σχέσεων στο πλαίσιο και της Προεδρίας που πρόκειται να ασκήσει η Αυστρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση το δεύτερο εξάμηνο του 2018.
      Πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ
    21. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Οι διοικήσεις των επιχειρήσεων υποστηρίζουν πως οι μεγάλες εκπτώσεις στα δημόσια έργα, που οδήγησαν σε λουκέτο σχεδόν μία στις τρεις μικρές τεχνικές εταιρείες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με εφαρμογή «μαθηματικού τύπου». Η θέση του Υπ. Υποδομών.
      Την επαναφορά ενός πιο σύνθετου μαθηματικού τύπου στα μικρότερα έργα, ώστε να μην επαναληφθούν τα απίστευτα φαινόμενα του παρελθόντος με το στήσιμο πλήθους διαγωνισμών δημοσίων έργων επί σχεδόν έξι χρόνια, ζητούν οι διοικήσεις μικρών τεχνικών εταιρειών. Οι τελευταίες υποστηρίζουν πως οι πολύ μεγάλες εκπτώσεις με τις οποίες ανατίθενται τα δημόσια έργα έχουν οδηγήσει στο κλείσιμο εκατοντάδων τεχνικών εταιρειών την περίοδο 2015 – 2018.
      Για αποδεκατισμό του κλάδου κάνει λόγο ο Δημ. Μανδρούκας, που εκπροσωπεί τις μικρές τεχνικές εταιρείες στο διοικητικό συμβούλιο του εργοληπτικού συνδέσμου ΣΑΤΕ. Οπως επισημαίνει σε επιστολή που έστειλε προ ημερών στη διοίκηση του συνδέσμου, τα μέλη του ΣΑΤΕ με μεγαλύτερα εργοληπτικά πτυχία (από 3ης έως 7ης τάξης) μειώθηκαν κατά 15% την τελευταία τριετία, αλλά τα μέλη με μικρότερα πτυχία (μέχρι 2ης τάξης) κατά 35%! Τον Φεβρουάριο του 2015 στο σύνδεσμο συμμετείχαν 398 τεχνικές εταιρείες με πτυχία μέχρι 2ης τάξης και σήμερα έχουν περιοριστεί σε 258, δηλαδή περισσότερες από μία στις τρεις βγήκαν εκτός αγοράς.
      Οι διοικήσεις των τεχνικών εταιρειών που θεωρούν πως πρέπει να επιστρέψει ο μαθηματικός τύπος στην επιλογή αναδόχου στα δημόσια έργα υποστηρίζουν πως η κατάρρευση εκατοντάδων τεχνικών εταιρειών συνδέεται με το φαινόμενο των πολύ μεγάλων εκπτώσεων στους διαγωνισμούς ή αλλιώς «ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές» (ΑΧΠ), όπως είναι γνωστές. Σε πλήθος διαγωνισμών «ο μειοδότης κατά τον υπολογισμό της προσφοράς του όχι μόνο έχει μηδενίσει το κέρδος του, αλλά ούτε καν έχει προβλέψει την στοιχειώδη κάλυψη των γενικών εξόδων του (προσφορά κάτω του κόστους), πρακτική που ευνοεί τον άκρατο ανταγωνισμό που οδηγεί σε κατάρρευση των υγιών και βιώσιμων επιχειρήσεων».
      Προβληματίζουν οι υψηλές εκπτώσεις
      Η διοίκηση του ΣΑΤΕ έχει ήδη προτείνει στην ηγεσία του υπουργείου Υποδομών την επαναφορά του μαθηματικού τύπου σε έργα εκτιμώμενης αξίας χαμηλότερης του κατωτάτου ορίου εφαρμογής των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ, 2014/25/ΕΕ και 2014/23/ΕΕ (δηλαδή κάτω των 5.548.000 ευρώ). Ο Χρήστος Σπίρτζης είχε από την πρώτη στιγμή εμφανιστεί επιφυλακτικός, χωρίς όμως να μένει ασυγκίνητος και από τα απανωτά λουκέτα στο χώρο των τεχνικών εταιρειών. Στην πρόσφατη γενική συνέλευση του ΣΑΤΕ τους υποσχέθηκε μάλιστα πως θα εξετάσει το θέμα «όταν βγούμε από το μνημόνιο» ώστε να μην προσκρούσει στους θεσμούς.
      Στο υπουργείο έχει, πάντως, συσταθεί Οικονομοτεχνική Επιτροπή με στόχο να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των μεγάλων εκπτώσεων καθώς ανησυχούν και οι κοινοτικές υπηρεσίες επειδή πολλά έργα καθυστερούν ή μένουν ημιτελή.
      Οσοι θεωρούν πως πρέπει να επιστρέψει ο μαθηματικός τύπος υποστηρίζουν πως μπορεί να είναι μια πιο σύνθετη μαθηματική φόρμουλα η οποία θα περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία (π.χ. που συνδέονται με τη στελέχωση μιας τεχνικής εταιρείας) προκειμένου να μην είναι εύκολο το «μαγείρεμα» των προσφορών ώστε να οδηγηθεί το έργο σε εργολάβο που έχει προσυμφωνηθεί.
      Υπενθυμίζεται πως στα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι κοινοτικές υπηρεσίες είχαν αποδεχθεί την εφαρμογή μαθηματικού τύπου σε όλα τα δημόσια έργα με αφορμή και πάλι τις μεγάλες εκπτώσεις που είχαν οδηγήσει σε μεγάλα κανόνια τεχνικών εταιρειών και σε ημιτελή έργα. Ομως, σύντομα ο μαθηματικός τύπος καταστρατηγήθηκε και στην ουσία αποτέλεσε επί εξαετία (καταργήθηκε το 2005 επί θητείας Γ. Σουφλιά στο υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ) εργαλείο στησίματος χιλιάδων διαγωνισμών.
      Οι εργολάβοι αποφάσιζαν εκ των προτέρων για το ποιος θα πάρει το έργο και κατέθεταν προσυμφωνημένες προσφορές ώστε να οδηγηθεί ο διαγωνισμός στον εργολάβο της επιλογής τους, με βάση τον μαθηματικό τύπο. Για χρόνια υπήρχαν οι «συμμετέχοντες» (αυτοί που κατέθεταν στημένες προσφορές) και οι «ενδιαφερόμενοι» (αυτοί στους οποίους θα πήγαινε το έργο), ενώ οι υπηρεσίες σφύριζαν αδιάφορα σε προσφορές που είχαν γραφτεί με το ίδιο χέρι. Μέχρι και κοινή εταιρεία είχε συσταθεί για τη διαχείριση των στημένων προσφορών.
      Μαθηματικός τύπος νέας κοπής;
      Μια ιδέα για τον νέας κοπής μαθηματικό τύπο δίνει ο κ. Μανδρούκας στην επιστολή του προς το Δ.Σ. του ΣΑΤΕ. Οπως υποστηρίζει, «στη σημερινή συγκυρία όμως των μεγάλων εκπτώσεων και του ισοπεδωτικού ανταγωνισμού, επιβάλλεται ως «μοναδική λύση» λίγο πριν την απόλυτη καταστροφή, η επαναφορά της διαδικασίας εντοπισμού των «ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών» (ΑΧΠ) με αυτόματο αποκλεισμό χωρίς αιτιολόγηση , για συμβάσεις έργων τουλάχιστον κάτω του κοινοτικού ορίου».
      Συγκεκριμένα προτείνεται επαναφορά στην εφαρμογή του μαθηματικού τύπου σε έργα εκτιμώμενης αξίας χαμηλότερης του κατωτάτου ορίου εφαρμογής των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ, 2014/25/ΕΕ και 2014/23/ΕΕ - σήμερα 5.548.000 ευρώ - με βάση έναν αντικειμενικό αλγόριθμο που θα καθορίζει εγκύκλιος του υπουργείου.
      Προτείνεται, επίσης, «ένα αναμορφωμένο σύστημα (μαθηματικού τύπου) που να στηρίζεται περισσότερο στην Οργάνωση της Εργοληπτικής Επιχείρησης και λιγότερο στην τύχη, να εξασφαλίζει την «εύλογη» έκπτωση, με βελτιώσεις στην διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, χωρίς τα λάθη και τα προβλήματα του παρελθόντος, π.χ. δημιουργία άτυπων ομάδων Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, που μεθόδευαν το ποσοστό της έκπτωσης και καθόριζαν τον ανάδοχο πριν την κατάθεση των προσφορών».
      Οι εργολάβοι θεωρούν πως με το νέο σύστημα μαθηματικού τύπου «θα προσδιορίζει τον ανάδοχο με βασικό κριτήριο την οικονομική του προσφορά, αλλά θα δίδεται η δυνατότητα στην Αναθέτουσα Αρχή να προσθέτει και άλλα κριτήρια επιλογής κατ’ εφαρμογή του άρθρου 75 του Ν. 4412/16 (που ενσωμάτωσε το άρθρο 58 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) τα οποία θα συνεκτιμώνται και θα συνυπολογίζονται στον (μαθηματικό τύπο) με νομοθετική ρύθμιση, χωρίς να παρέχεται στις Αναθέτουσες Αρχές η ευχέρεια παρέκκλισης».
      Εκτιμούν, τέλος, πως απαιτείται «ένας συνθετότερος αλγόριθμος ο οποίος θα καταδεικνύει και εν συνεχεία θα αποκλείει τις «ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές» και θα προσδιορίζει αυτόματα την ανάδειξη του αναδόχου. Ταυτόχρονα να προβλεφθεί μέριμνα για συχνή αλλαγή / βελτίωση του συστήματος εντοπισμού των ΑΧΠ και ανάδειξης του αναδόχου, ώστε να διασφαλίζεται το αξιόπιστο του αποτελέσματος των διαγωνιστικών διαδικασιών των έργων».
      Μάλιστα, «η κοινή Ομάδα Εργασίας ΠΕΔΜΕΔΕ-ΣΑΤΕ έχει ήδη συντάξει την μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των «Ασυνήθιστα Χαμηλών Προσφορών» (ΑΧΠ) με αυτόματο αποκλεισμό χωρίς αιτιολόγηση και μάλιστα με αναλυτικό παράδειγμα εφαρμογής που αναδεικνύει μονοσήμαντα τον ανάδοχο σε κάθε δημοπρασία».
      Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών για την οποία «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»: Από την μία πλευρά οι μεγάλες εκπτώσεις αποδεκατίζουν ακόμα και τις υγιείς τεχνικές εταιρείες και οδηγούν σε καθυστερήσεις έργων. Από την άλλη, η αμαρτωλή ιστορία του μαθηματικού τύπου δυσκολεύει τις αποφάσεις...
      Φώτης Κόλλιας
      [email protected]
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.