Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Έργα-Υποδομές

    Ειδήσεις που αφορούν τεχνικά έργα και υποδομές

    1613 ειδήσεις in this category

    1. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Έγκριση έλαβαν σειρά πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών θεμάτων με περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό πρόσημο, όπως μεταξύ άλλων, η ανάδειξη του Νέου Ιπποδρόμου Αθηνών σε Πάρκο Αναψυχής και πολιτιστικό πόλο, αλλά και η έγκριση πεζοδρόμων στο παραδοσιακό τμήμα της πόλης της Πάτρας.
      Τα θέματα εγκρίθηκαν κατά τις συνεδριάσεις του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) και του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) που πραγματοποιήθηκαν στις 18 και στις 20 Νοεμβρίου.
      Τα σχέδια που εγκρίθηκαν από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ
      Προεγκρίθηκε  το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) εντός της έκτασης του ακινήτου του Νέου Ιπποδρόμου Αθηνών,  στον Δήμο Μαρκόπουλου Μεσογαίας. Η Προέγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) αφορά στην πολεοδομική ρύθμιση του ακινήτου του Νέου Ιππόδρομου Αθηνών στον Δήμο Μαρκόπουλο Μεσογαίας μέσω του εμπλουτισμού και επανακαθορισμού των θεσμοθετημένων χρήσεων εντός αυτού. Με το άρθρο 50 του ν. 4608/2019 (Α΄ 66) περί της «Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και προσέλκυσης Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλων διατάξεων» καθορίζονται για το ακίνητο χρήσεις γενικού περιεχομένου «Τουρισμού – Αναψυχής» σύμφωνα με το άρθρο 5 του Π.Δ. 59/2018 καθώς και ειδικές χρήσεις του άρθρου 13 του ιδίου Π.Δ.
      Δίνεται δε η κατεύθυνση για εξειδίκευση των χρήσεων αυτών μέσω εκπόνησης Ε.Π.Σ. ή αντίστοιχα εργαλεία πολεοδομικής οργάνωσης. Ο φορέας υλοποίησης, στα πλαίσια εμπλουτισμού της λειτουργικής δραστηριότητας του ακινήτου, στοχεύει σε μία ήπια ανάπτυξη ενός σύγχρονου Πάρκου Αναψυχής με την παράλληλη ανάδειξη του χώρου σε ένα πολιτιστικό πόλο.
      Τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο του παραδοσιακού τμήματος της πόλης των Πατρών για την έγκριση πεζοδρόμων. Πρόκειται για αίτημα του Δήμου Πατρέων για τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του παραδοσιακού τμήματος της πόλης των Πατρών, όπως χαρακτηρίστηκε με το από 25.04.1996 Π.Δ «Χαρακτηρισμός ως παραδοσιακού τμήματος της πόλης των Πατρών (Ν. Αχαΐας) και καθορισμός ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης αυτού» (499 Δ΄) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα 2014 – 2020.
      Εγκρίθηκε το Τοπικό Ρυμοτομικό Σχέδιο για καθορισμό χώρου ανέγερσης του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπάκτου, καθώς και όρων και περιορισμών δόμησης αυτού, στη θέση «Ξυνοροδιά» του Δήμου Ναυπακτίας, εκτός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και εκτός των ορίων του οικισμού. Περεταίρω εγκρίσεις από το ΚΕΣΑ
      Καθορίστηκαν συμπληρωματικοί ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης στο διατηρητέο βιομηχανικό συγκρότημα κτηρίων “ΧΡΩΠΕΙ”, που βρίσκεται στη Δ.Ε. Νέου Φαλήρου, του Δήμου Πειραιά, για την αξιοποίηση του εν λόγω ακινήτου μέσω της υλοποίησης του έργου “ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ” με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) του ν. 3389/2005. Εγκρίθηκε η ανέγερση νέας ξενοδοχειακής μονάδας κατηγορίας 5*, δυναμικότητας 405 κλινών ενεργειακής κλάσης Α+ στην περιοχή Μαράθι Δ.Ε. Ακρωτηρίου του Δήμου Χανίων. Εγκρίθηκε η αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης, στατικής ενίσχυσης, αισθητικής και ενεργειακής αναβάθμισης του διατηρητέου κτηριακού συγκροτήματος (74ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών), επί των οδών Αδριανού 106-108 και Φλέσσα, στην περιοχή της Πλάκας του Δήμου Αθηναίων. Δ. Οικονόμου: Παρεμβάσεις που αναβαθμίζουν το αστικό περιβάλλον
      «Μετά την έγκριση των θεμάτων από τα Κεντρικά Συμβούλια του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανοίγει ο δρόμος για μια σειρά από παρεμβάσεις και έργα που θα αναβαθμίσουν το αστικό περιβάλλον, θα αυξήσουν τις θέσεις εργασίας και θα συμβάλουν στην αύξηση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Η ολοκλήρωση –  θεσμοθέτηση των ανωτέρω θεμάτων αποτελούν άμεση προτεραιότητα για το Υπουργείο», δήλωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου
      Ε. Μπακογιάννης: Ενίσχυση του επενδυτικού κλίματος και της οικοδομικής δραστηριότητας εν μέσω πανδημίας
      Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης που προεδρεύει στα Κεντρικά Συμβούλια, δήλωσε σχετικά, «Συνεχίζεται εν μέσω του lockdown η λειτουργία των Κεντρικών Συμβουλίων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες επικοινωνίας στις συνεδριάσεις. Στα συμβούλια του Νοεμβρίου εγκρίθηκαν σημαντικές επενδύσεις, αρχιτεκτονικές μελέτες και επιλύθηκαν πολεοδομικά ζητήματα σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί το επενδυτικό κλίμα και η οικοδομική δραστηριότητα».
    2. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Έναν νέο διαγωνισμό για την κατασκευή αρδευτικού δικτύου μέσω ΣΔΙΤ, αξίας άνω των 187 εκατ. ευρώ (πληρωμές διαθεσιμότητας και κατασκευαστικό κόστος) προωθεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Πρόσφατα μόλις, εγκρίθηκε η διενέργεια Διεθνούς Διαγωνισμού με τη διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου για την ανάθεση Σύμβασης Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) του έργου «Αρδευτικό δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας – Ορφανών Ν. Καρδίτσας».
      Το αντικείμενο της Σύμβασης Σύμπραξης αφορά την κατασκευή και λειτουργία σωληνωτού αρδευτικού δικτύου για την άρδευση των παρακείμενων στον ποταμό Ενιπέα πεδινών εκτάσεων των αγροκτημάτων Πολυνερίου, Σταυρού, Κατωχωρίου, Ελληνικού, Βρυσιών & Υπέρειας του Νομού Λάρισας, καθώς και Ορφανών, Φύλλου και Λεύκης του Νομού Καρδίτσας. Τα δίκτυα θα αρδεύουν ακαθάριστη έκταση περί τα 74.650 στρέμματα και καθαρή έκταση 67.780 στρεμμάτων. Η διάρκεια της σύμπραξης θα ανέρχεται κατά το μέγιστο σε 25 έτη. Ο Φάκελος Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος (α’ φάση) πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 22 Μαΐου 2023.
      Το αντικείμενο της σύμβασης
      Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει εντάξει το έργο στο «ΥΔΩΡ 2.0» το οποίο αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και μετριασμού των επιπτώσεων από την Κλιματική Κρίση μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
      Ειδικότερα, το αντικείμενο της παρούσας Σύμπραξης αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και τεχνική διαχείριση, φύλαξη, ασφάλιση και λειτουργία του αρδευτικού δικτύου στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και συγκεκριμένα στην γεωγραφική αρμοδιότητα των εξής περιοχών:
      1) Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, Δήμο Φαρσάλων: α) Δημοτική Ενότητα Ενιπέα (Κοινότητα Σταυρού, Κοινότητα Πολυνερίου, Κοινότητα Κατωχωρίου, Κοινότητα Μεγάλου Ευυδρίου -Οικοσμός Ελληνικό) β) Δημοτική Ενότητα Φαρσάλων (Κοινότητα Βρυσιών).
      2) Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, Δήμο Παλαμά, Δημοτική Ενότητα Φύλλου (Κοινότητα Ορφανών-τα Ορφανά, Κοινότητα Φύλλου, Κοινότητα Λεύκης).
      Το έργο αφορά την βελτίωση, επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των εγγειοβελτιωτικών υποδομών με την κατασκευή έντεκα (11) συλλογικών αρδευτικών δικτύων στα αγροκτήματα Ορφανών, Φύλλου, Υπερείων, Πολυνερίου – Ελληνικού, Βρυσιάς και Κατωχωρίου, που θα αρδεύουν ακαθάριστη έκταση περί τα 74.650. στρ. (καθαρή έκταση περί τα 67.800 στρ.), κάνοντας χρήση νερού προερχόμενου από υφιστάμενες γεωτρήσεις δημοτικές και ιδιοκτησίας των ΤΟΕΒ, συνολικής δυναμικότητας 14.345 m3 /h.
      Συνοπτικά ο ΙΦΣ: α) Θα κατασκευάσει το σύνολο του αντικειμένου όπως αυτό θα προσδιορισθεί στην Σύμβαση Σύμπραξης, β) θα εκπονήσει όλες τις μελέτες που είναι απαραίτητες για τον πλήρη κατασκευαστικό σχεδιασμό του έργου λαμβάνοντας υπόψη την ισχύουσα σχετική νομοθεσία, τις τεχνικές προδιαγραφές και τους περιβαλλοντικούς όρους και θα μεριμνήσει για την ταχύτερη δυνατή λήψη όλων των απαραίτητων αδειών για την υλοποίηση του έργου γ) θα αναλάβει την λειτουργία και συντήρηση του έργου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Σύμβασης Σύμπραξης, τις προδιαγραφές απόδοσης και το εγκεκριμένο από την Αναθέτουσα Αρχή σχέδιο λειτουργίας και συντήρησης, το οποίο θα καταρτιστεί από τον ΙΦΣ, δ) θα επιστρέψει το έργο στο Ελληνικό Δημόσιο σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην σύμβαση στο τέλος της Συμβατικής Περιόδου, με αντάλλαγμα την καταβολή πληρωμών διαθεσιμότητας κατά την περίοδο λειτουργίας.
      Εκτιμώμενη αξία της Σύμβασης Σύμπραξης
      Η Αναθέτουσα Αρχή, μετά την έναρξη λειτουργίας του Έργου, θα καταβάλει στον Ι.Φ.Σ. πληρωμές διαθεσιμότητας, που έχουν ενδεικτικά εκτιμηθεί καταρχάς σε καθαρά παρούσα αξία στο κατ' ανώτατο ποσό των 107.200.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. Ο ακριβής προϋπολογισμός των πληρωμών διαθεσιμότητας που θα καταβληθούν στον Ι.Φ.Σ. θα καθοριστεί βάσει των αποτελεσμάτων του Διαλόγου κατά το Στάδιο Β.Ι της Β’ Φάσης του Διαγωνισμού και θα συμπεριληφθεί επακριβώς στην Πρόσκληση Υποβολής Δεσμευτικών Προσφορών κατά το ΙΙ Στάδιο της Β΄ Φάσης του Διαγωνισμού.
      Το συνολικό ενδεικτικό κόστος κατασκευής του έργου ανέρχεται σε 80,1 εκατ. ευρώ, χωρίς ΦΠΑ. Το Ελληνικό Δημόσιο θα συμμετάσχει στη χρηματοδότηση της εκτέλεσης του Έργου, με την καταβολή ποσού που θα ανέρχεται στα 24 εκατ. ευρώ κατά μέγιστο, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), και το οποίο θα προέρχεται από πόρους του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
      Το οριστικό ποσό που θα κληθεί να καταβάλει το Δημόσιο θα καθορισθεί από το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για την ανάθεση του Έργου. Οι πληρωμές διαθεσιμότητας θα πραγματοποιηθούν μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
      Οι ισχυροί διεκδικητές
      Σε σχέση με άλλα έργα που προωθεί, μέσω ΣΔΙΤ, το εν λόγω υπουργείο, όπως έχει αναδείξει το insider.gr, οι ισχυρές κοινοπραξίες των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Χρ. Κωνσταντινίδης, Μυτιληναίος – Intrakat – Μεσόγειος και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ προχωρούν στην επόμενη φάση, αυτή του ανταγωνιστικού διαλόγου, δύο μεγάλων διαγωνισμών για την κατασκευή φραγμάτων, συνολικής εκτιμώμενης αξίας κοντά στα 270 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τους διαγωνισμούς που αφορούν στο έργο «Κατασκευή Φράγματος Μιναγιώτικου μέσω ΣΔΙΤ», ύψους περίπου 142 εκατ. ευρώ, καθώς και στην «Αποκατάσταση και Εκσυγχρονισμός των Δικτύων Άρδευσης του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Ταυρωπού», εκτιμώμενου ύψους 128,75 εκατ. ευρώ.
      Και για τους δύο διαγωνισμούς που προκηρύχθηκαν το 2022, η αρμόδια Επιτροπή Διαγωνισμού του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ενέκρινε πρόσφατα τη συμμετοχή στον Διάλογο των τριών προεπιλεγέντων κοινοπραξιών που είχαν δώσει το παρών στην α’ φάση (υποβολή φακέλου ενδιαφέροντος – συμμετοχής). Λογικά, περαιτέρω ωρίμανση των εξελίξεων αναμένεται μετά τις εκλογές και εντός του καλοκαιριού. Μένει δε να φανεί αν οι ίδιες κοινοπραξίες «χτυπήσουν» και το νέο διαγωνισμό στη Θεσσαλία.
    3. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Συνδέεται ο Σ.Σ. Αθηνών με τον σταθμό «Λαρίσης» του Μετρό. Δημοπρατείται τον Οκτώβριο το έργο των 40 εκατ. ευρώ
      Ένα έργο πνοής για την Αθήνα, την υπόγεια σύνδεση του Σ.Σ. Αθηνών με τον σταθμό «Λαρίσης» του Μετρό προκηρύσσει η ΕΡΓΟΣΕ έως τον Οκτώβριο.
      Πρόκειται για την εργολαβία της β’ φάσης εκσυγχρονισμού του Σ.Σ. Αθηνών, με την οποία κατασκευάζονται οι υπόλοιπες γραμμές και αποβάθρες του σταθμού, αλλά και οι υπόγειες διαβάσεις για την επικοινωνία των αποβαθρών του σιδηροδρομικού σταθμού με τον σταθμό «Λαρίσης» του Μετρό.
      Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται η μετεπιβίβαση επιβατών του μετρό προς τα προαστιακά και υπεραστικά τρένα και αντιστρόφως.
      Οι συμπληρωματικές μελέτες, καθώς και τα τεύχη δημοπράτησης του ανωτέρω έργου βρίσκονται σε φάση οριστικοποίησης.
      Οι εργασίες ανακαίνισης και ανάπτυξης του Σ.Σ. Αθηνών ξεκίνησαν από τον ΟΣΕ με την Σύμβαση 994/2005, συνεχίστηκαν από την ΕΡΓΟΣΕ με την Σύμβαση 751/2015 και με το νέο προς δημοπράτηση έργο θα ολοκληρωθούν οι εργασίες υποδομής, επιδομής και ηλεκτροκίνησης, με την παρούσα εργολαβία με Αριθμό Διακήρυξης (Α.Δ.) 2513.
      Το φυσικό αντικείμενο της εργολαβίας
      Κύρια χαρακτηριστικά του φυσικού αντικειμένου της παρούσας εργολαβίας είναι:
      -Κατασκευή των νέων αποβάθρων Νο 1, 2 & 3 (των νέων γραμμών Νο 1 έως και Νο 6) του Σ.Σ. Αθηνών μετά των στεγάστρων.
      -Κατασκευή των υποδομών (θεμελίωση) των μελλοντικών κτιριακών εγκαταστάσεων – στεγάστρου του Σ.Σ.Α.
      -Καθαίρεση παλαιάς υφιστάμενης υπόγειας πεζοδιάβασης περί την Χ.Θ. 10+410
      -Καθαίρεση της προσωρινής ισόπεδης διάβασης πρόσβασης των πεζών από το κτήριο εισόδου στο σταθμό (κτήριο οδού Δηληγιάννη) στις αποβάθρες Νο 4, 5 & 6.
      -Καθαίρεση μέρους του νότιου (σημερινή χρήση καταστήματος) και βόρειου (στέγαστρο) τμήματος του υπάρχοντος κτιρίου του Σ.Σ. Αθηνών και αποκατάσταση των όψεων του μετά τις αναγκαίες παρεμβάσεις.
      -Επέκταση της μεγάλης υπόγειας διάβασης του Σ.Σ. Αθηνών περί την Χ.Θ. 10+300 κάτω από τις κατασκευαζόμενες νέες αποβάθρες Νο 1, 2 & 3, συμπεριλαμβανομένων του κελύφους των καταστημάτων εντός της Υπόγειας Διάβασης τις κλίμακες, κυλιόμενες σκάλες, τους ανελκυστήρες και την σύνδεση με το Σταθμό «Λαρίσης» της Αττικό Μετρό Α.Ε.
      -Επέκταση της μικρής κάτω διάβασης πεζών κάτω από τις κατασκευαζόμενες νέες αποβάθρες Νο 1, 2 & 3 με τις κλίμακες και τους ανελκυστήρες.
      -Κατασκευή τριών (3) νέων μεταλλικών άνω πεζοδιαβάσεων εντός του Σ.Σ. Αθηνών στις Χ.Θ. 10+507, 10+581 & 10+700 για την διέλευση των πεζών πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές, την πρόσβαση στο σύνολο των αποβάθρων του Σταθμού και την άμεση απομάκρυνση σε περίπτωση κινδύνου.
      -Ολοκλήρωση των Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων (Η/Μ) στον Σ.Σ. Αθηνών (εργασίες σύνδεσης με τον υποσταθμό Μέσης Τάσης και το Ηλεκτροπαραγωγικό Ζεύγος,
      -Κυλιόμενες Κλίμακες, Ανελκυστήρες, Πυρόσβεση, Ηλεκτροφωτισμός).
      -Επίσης, η σήμανση σταθμού, σύμφωνα με:
      A. Την θέση και την μορφολογία του σταθμού και των κτιρίων,
      B. Την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού,
      -Εγκατάσταση νέου αποχετευτικού δικτύου ομβρίων των σιδηροδρομικών γραμμών 1 έως και 6 και των νέων αποβάθρων Νο 1, 2 & 3 του Σ.Σ. Αθηνών και ολοκλήρωση της ανακατασκευής του παντοροϊκού αγωγού (Ζ2) που διασχίζει εγκαρσίως τις Σ.Γ. στο βόρειο άκρο του κτηρίου εισόδου επί της οδού Δηληγιάννη.
      -Πλήρης κατασκευή της επιδομής των υπολοίπων έξι (6) σιδηροδρομικών γραμμών, 1 έως και 6 στο Σ.Σ. Αθηνών, μετά των απαιτουμένων χωματουργικών του υποστρώματος της επιδομής.
      -Ηλεκτροκίνηση μέσω εναέριας ‘‘Αλυσοειδούς’’ Γραμμής Επαφής 25 KV – 50 Hz των Σ.Γ. 1 έως και 6 του Σ.Σ. Αθηνών.
      Για το σωστό συντονισμό των εργασιών, χωρίς αυτές να επηρεάσουν την αδιάλειπτη λειτουργία του σταθμού, έχει προβλεφθεί συγκεκριμένη αλληλουχία των κατασκευαστικών εργασιών (phasing).
      Οι εργασίες της παρούσας εργολαβίας θα υλοποιηθούν υπό συνεχή σιδηροδρομική κυκλοφορία με ηλεκτροκινούμενο τον δεξιό ημιδιάδρομο του Σ.Σ.Α. (Σ.Γ. 7, 8, 9 & 10) και με εξασφάλιση της αδιάλειπτης πρόσβασης των επιβατών στις λειτουργούσες δυτικές αποβάθρες του Σταθμού (αποβάθρες 4, 5 & 6), τόσο από τα ανατολικά (οδός Δηληγιάννη) όσο και από τα δυτικά (οδός Κωνσταντινουπόλεως).
      Με μελλοντική εργολαβία θα ολοκληρωθεί η εγκατάσταση της σηματοδότησης και των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων, καθώς και η ολοκλήρωση των οδικών έργων για την κυκλοφοριακή αναβάθμιση της περιοχής.
    4. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Ζωή σ' έναν σιδηροδρομικό σταθμό που "σίγησε" πριν από 20 χρόνια φιλοδοξεί να δώσει μια ομάδα ανθρώπων στην Πιερία, βάζοντας ξανά στις... ράγες την κίνηση στη στάση "Αλυκή", με στόχο τη δημιουργία τουριστικής μονάδας με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. 'Ηδη στον χώρο έχουν μεταφερθεί και 7 βαγόνια, τα οποία θα μετατραπούν σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα ενώ σκοπός είναι, τουλάχιστον το κτίριο του παλιού σταθμού, να είναι έτοιμο να λειτουργήσει ως καφέ, τον προσεχή Αύγουστο. 
      "Θέλουμε να λειτουργήσουμε τον ξεχασμένο σταθμό με άλλους όρους, δημιουργώντας, εκτός από τα καταλύματα, θερινό σινεμά, παιδότοπο και παρατηρητήριο πουλιών, διοργανώνοντας εκδρομές στη γειτονική προστατευόμενη περιοχή των Αλυκών Κίτρους και αναβιώνοντας γενικότερα τον σταθμό, που αποτέλεσε μέρος της γραμμής, η οποία συνέδεε σιδηροδρομικά τη Θεσσαλονίκη με την Αθήνα", λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αλέξανδρος Τίλλας, ο οποίος έχει μισθώσει τον χώρο και τα κτίσματα από τη ΓΑΙΟΣΕ.
      Η µετατροπή του σταθμού έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου δύο χρόνια και πραγµατοποιείται µε ήπιες παρεµβάσεις και σεβασµό στην αισθητική και αρχιτεκτονική ταυτότητα, τόσο του χώρου του σταθµού όσο και του γειτονικού υγροτόπου. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Λευτέρη Μουμουλίκα, ο οποίος έχει την επίβλεψη του έργου, "για τις ανακατασκευές επιλέγονται πολλές φορές κάποια από τα υπάρχοντα υλικά, όπως πλακάκια αρχών του 19ου αιώνα της "πλακοποιίας Μεφσούτ" και τούβλα από το πλινθοκεραμοποιείο "Τσαλαπάτα".
      "Χρησιμοποιούμε, όσο το δυνατόν περισσότερο, τα υπάρχοντα υλικά ώστε να ανακυκλωθούν στη νέα κατασκευή και με ήπιες παρεμβάσεις από νέα υλικά να κρατήσουμε τον χώρο όσο πιο γνήσιο και αυθεντικό ώστε να παραπέμπει στην εποχή που λειτουργούσε πραγματικά ο σταθμός. Έτσι, στη δομή των κτιρίων έχουν προστεθεί παλιά τούβλα του σταθμού, κεραμίδια και ξύλα από τις σκεπές ακόμη και παλιές σιδερένιες ράγες ως υποστυλώματα, προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η ομοιομορφία των κτιρίων".
      Σταθμός "Αλυκή"
      Έξω από το κτίριο του σταθμού με τη χαρακτηριστική επιγραφή "Αλυκή", που λειτουργούσε ως εκδοτήριο και χώρος αναμονής των ταξιδιωτών, δεσπόζει τώρα ένας άξονας βαγονιού και ένα παλιό γρανάζι. Στη μελέτη των εκμισθωτών προβλέπεται εντός του κτίσματος να δημιουργηθούν οι κοινόχρηστοι χώροι της επιχείρησης όπως η υποδοχή (reception), σαλόνι, αίθουσα πρωινού- φαγητού, κουζίνα, αποθήκη που θα εξυπηρετεί την κουζίνα και χώρος αποθήκευσης αποσκευών πελατών. Μπροστά από το κτίριο, δίπλα από τις παλιές γραμμές του σιδηρόδρομου και κάτω από το υπάρχον υπόστεγο, το οποίο θα συντηρηθεί, θα αναπτυχθούν τραπεζοκαθίσματα, ενώ στο δώμα του κτιρίου θα δημιουργηθεί παρατηρητήριο πουλιών καθώς, λόγω της γειτνίασης με τον υδροβιότοπο των Αλυκών που βρίσκεται σε περίπου 500 μέτρα απόσταση, υπάρχει μεγάλος αριθμός ορνιθοπανίδας.
      Sensory room για άτομα με αυτισμό
      Στα σχέδια των ιδιοκτητών περιλαμβάνεται και η μετατροπή ενός παλιού, βοηθητικού κτίσματος του σταθμού, σε χώρο ήπιων αισθητηριακών ερεθισµάτων (sensory room), κατάλληλα διαµορφωµένο για τη φιλοξενία ατόµων στο φάσµα του αυτισµού. Παράλληλα, θα λειτουργούν χώροι σεµιναρίων ψηφιδωτού και κεραµικής, διεξαγωγής συνεδρίων και εκδηλώσεων µικρής κλίµακας.
      Για τον Αλέξανδρο Τίλλα, η αναβίωση του σταθμού και η μετατροπή του σε μια ήπια τουριστική μονάδα αποτελεί μια ευκαιρία ανάδειξης της περιοχής των Αλυκών, που "είναι τουριστικά ανεκμετάλλευτη παρά την ιδιαίτερη φυσική ομορφιά της και είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα Natura 2000".
      "Η περιοχή της Αλυκής Κίτρους βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους της κεντρικής Μακεδονίας (Δίον- Βεργίνα- Πέλλα) και με τον Όλυμπο σε μόλις 40 χιλιόμετρα προς τα νοτιοδυτικά. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται και η Θεσσαλονίκη (60χμ) και μερικά χιλιόμετρα πιο μακριά βρίσκεται και η φημισμένη περιοχή των Μετεώρων. Σε απόσταση μόλις 300 μέτρων από το μισθωμένο μας αγροτεμάχιο βρίσκεται η λιμνοθάλασσα των Αλυκών Κίτρους. Στη νότια και νοτιοδυτική πλευρά της λιμνοθάλασσας εκτείνονται αλμυρόβαλτοι, όπου φιλοξενούνται σπάνια πουλιά (φλαμίνγκο και άλλα)", περιγράφει.
      Η πρόσβαση προς την τουριστική μονάδα, όπου μάλιστα θα δημιουργηθεί και λαχανόκηπος για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων, θα γίνεται μέσω δρόμου μήκους περίπου 50 μέτρων, ο οποίος διασταυρώνεται με τον παραλιακό δρόμο Αλυκών- Κορινού.
      Η οµάδα πίσω από την "Αλυκή" αποτελείται από τους Αλέξανδρο Δηµητρίου, Αλέξανδρο Τίλλα και Λευτέρη Μουµουλίκα και τις Μαρία Δερδεβάνη και Σµαράγδη Λαµπρινού.
      Το έργο έχει ενταχθεί στο πρόγραµµα "Ενίσχυσης της Ίδρυσης και Λειτουργίας Νέων Τουριστικών Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων" του ΕΣΠΑ.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    5. Έργα-Υποδομές

      GTnews

      Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εφαρμόζει ένα συγκροτημένο σχέδιο για την ανάταξη και τη συνολική αναβάθμιση του ελληνικού σιδηρόδρομου.
      1. Ολοκληρώθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2023, η Σύμβαση 717 για την Ανάταξη Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης στον άξονα ΠΑΘΕ/Π.
      Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκε εντός του χρονοδιαγράμματος που είχε θέσει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, το τμήμα που υπολειπόταν από Οινόη μέχρι Τιθορέα, το αναβαθμισμένο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας του τμήματος ΣΚΑ – Τιθορέα και το νέο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας στη Λάρισα.
      Το τμήμα από τον Δομοκό μέχρι τη Λάρισα, επί του οποίου τα συστήματα είχαν εγκατασταθεί και λειτουργούσαν, καταστράφηκε από τις φυσικές καταστροφές (κακοκαιρία Daniel), τον Σεπτέμβριο του 2023.
      2. Ολοκληρώθηκε, τον Δεκέμβριο του 2023, η Σύμβαση για την εγκατάσταση συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών (ETCS – Level 1), επί της γραμμής.
      Συγκεκριμένα, υλοποιήθηκε η εγκατάσταση εντός του χρονοδιαγράμματος που είχε θέσει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στα τμήματα ΣΚΑ – Τιθορέα, Δομοκός – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας και Οινόη – Χαλκίδα.
      3. Ολοκληρώθηκαν, εντός του δευτέρου εξαμήνου του 2023, σημαντικά έργα.
      Η κατασκευή Σιδηροδρομικών Γεφυρών στο Γαλλικό Ποταμό. Η εγκατάσταση του συστήματος «ΟΣΜΟΣ», δηλαδή της ενόργανης παρακολούθησης σε 14 μεγάλες σιδηροδρομικές γέφυρες του τμήματος Τιθορέα – Δομοκός, με επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Η λειτουργία του νέου υποσταθμού έλξης στο Περιβόλι Δομοκού. Η εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης επί της νέας παραλλαγής γραμμής στο τμήμα Πολύκαστρο – Ειδομένη. Η περάτωση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας κατά μήκος των σιδηροδρομικών έργων σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα. 4. Ελήφθησαν μέτρα αποκατάστασης εξοπλισμού στο δίκτυο του ΟΣΕ και υλοποιήθηκαν ενέργειες ωρίμανσης για την ανάθεση νέων έργων.
      Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:
      Η αποκατάσταση φωτισμού, ελέγχου πυρόσβεσης και ελέγχου πεδιομέτρησης του σήματος GSM-R σε όλες τις σήραγγες του σιδηροδρομικού άξονα Κόρινθος – Αθήνα - Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Προμαχώνας. Ο έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων συναγερμού και κλειστού κυκλώματος καμερών (CCTV) των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών, καθώς και η αποκατάσταση της ραδιοεπικοινωνίας VHF. Η δημιουργία και λειτουργία των Κέντρων Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) του σιδηροδρομικού δικτύου στην Κόρινθο, το ΣΚΑ, το Λιανοκλάδι, ενώ τελεί υπό ολοκλήρωση αυτό της Λάρισας. Η σύνταξη τευχών δημοπράτησης του έργου της ραδιοκάλυψης GSM-R και στα υπολειπόμενα τμήματα του βασικού σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους για τη διασύνδεση του νέου συστήματος με αυτό που έχει ήδη εγκατασταθεί σε τμήματα του ίδιου άξονα. 5. Βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή ανάθεσης σειρά εργολαβιών για τη συντήρηση υποδομών.
      Αυτές αφορούν την επιδομή, τα συστήματα, καθώς και τη φύλαξη των εγκαταστάσεων (ιδίως με τη χρήση «Drones»).
      6. Ολοκληρώθηκε, τον Δεκέμβριο του 2023, η τοποθέτηση 300 καμερών συνεχούς παρακολούθησης των συρμών.
      Η τοποθέτηση έγινε στις σήραγγες του Πλαταμώνα, των Τεμπών, της Όθρυος και του Καλλίδρομου, καθώς και στις δίδυμες σήραγγες των Αγίων Αναργύρων. Οι εικόνες καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο στα Κέντρα Ελέγχου Σηράγγων. Επίσης, εγκαταστάθηκαν κάμερες υπέρυθρης ανίχνευσης εστιών θερμότητας εντός των σηράγγων, αλλά και των συρμών που διατρέχουν τις σήραγγες.
      7. Ενισχύθηκε, οικονομικά, ο ΟΣΕ.
      Η βασική ετήσια χρηματοδότηση του Οργανισμού, από τον τακτικό προϋπολογισμό, αυξήθηκε από τα 45 εκατ. ευρώ στα 75 εκατ. ευρώ, με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και των έργων συντήρησης.  
      Ο ΟΣΕ, από τον Ιούλιο του 2023, έχει υπογράψει για πρώτη φορά στην ιστορία του Σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο. Η σύμβαση καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των δύο μερών, ενώ συνοδεύεται από πενταετές Επιχειρησιακό Σχέδιο, το οποίο καθορίζει επακριβώς τους όρους της χρηματοδότησης του Οργανισμού.  
      8. Προχωρά η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού τομέα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.    
      Προβλέπεται η δημιουργία ενός νέου, ενιαίου και σύγχρονου δημόσιου φορέα, με την επωνυμία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΑΕ» και πυρήνα τον ΟΣΕ.
      Στη νέα αυτή ανώνυμη εταιρεία, της οποίας 100% μέτοχος θα είναι το Ελληνικό Δημόσιο, εντάσσονται επιπλέον η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. κατά το μέρος που αφορά στο επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο τμήμα της δραστηριότητάς της (τροχαίο υλικό, ενεργές σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις).
      Οι «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΑΕ» θα αναλάβουν πλήρως τον ρόλο και τις ευθύνες του Διαχειριστή της Σιδηροδρομικής Υποδομής, καθώς και της υλοποίησης των έργων επί του σιδηροδρομικού δικτύου.
      Με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες που παράγει το σημερινό μοντέλο των τριών εταιρειών, με πολλαπλές κοινές ή επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, οι οποίες δυσχεραίνουν την ανάπτυξη ενιαίου στρατηγικού σχεδιασμού, συντονισμού, ανάπτυξης, συντήρησης, διαχείρισης και πλήρους ελέγχου του σιδηροδρομικού δικτύου.
      Παράλληλα, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), αξιολογείται το σύνολο της νομοθεσίας και των κανονισμών που διέπουν τον ελληνικό σιδηρόδρομο, με στόχο την πλήρη εναρμόνισή τους με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
      Στόχος μας είναι ο νέος Οργανισμός να λειτουργήσει σε ένα υγιές περιβάλλον με σαφείς αρμοδιότητες και υποχρεώσεις για όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις.
      9. Προχωρά η οριστική αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου από τις εκτεταμένες ζημιές που προέκυψαν από τον «Daniel», με προδιαγραφές σημαντικής επαύξησης της ανθεκτικότητας αυτού.
      Το συνολικό κόστος της μόνιμης αποκατάστασης εκτιμάται περίπου στα 450 εκατ. ευρώ και αφορά στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα, του κύριου άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη, καθώς και στους κάθετους άξονες Λάρισα – Βόλος και Παλαιοφάρσαλο – Καλαμπάκα.  
      10. Συνεχίζονται οι ενέργειες για την εξασφάλιση συγχρηματοδότησης των έργων από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      α. Εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Αύγουστο του 2023, η χρηματοδότηση για το έργο «Ολοκλήρωση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ροδοδάφνη – Ρίο», συνολικού προϋπολογισμού 146,5 εκατ. ευρώ.
      β. Ολοκληρώθηκε, εντός του 2023, η αποπληρωμή προς τη χώρα της κοινοτικής συνδρομής, ποσού 68 εκατ. ευρώ, από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF 2014 – 2020) για τα έργα:
      Ολοκλήρωση της νέας ηλεκτροκινούμενης διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Τιθορέα – Δομοκός. Κατασκευή της υποδομής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ροδοδάφνη – Ψαθόπυργος. 11. Υπεβλήθη, τον Ιανουάριο του 2024, αίτημα χρηματοδότησης από το πρόγραμμα “Συνδέοντας την Ευρώπη – 2” (CEF 2, 2021 - 2027).
      Το αίτημα αφορά τα εξής έργα:
      Αναβάθμιση υφιστάμενης μονής με δυνατότητα διπλασιασμού και εγκατάσταση σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης - ETCS & ηλεκτροκίνησης της Σιδηροδρομικής Γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο. Εγκατάσταση νέου συστήματος σηματοδότησης και ETCS του τμήματος Άνω Λιόσια – Κιάτο (που έχουν καταστραφεί από βανδαλισμούς). Ανακαίνιση και αναβάθμιση του τμήματος Αχαρνές – Οινόη του κεντρικού σιδηροδρομικού άξονα. Αναβάθμιση της υποδομής και της επιδομής της γραμμής Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας. Ολοκλήρωση της νέας διπλής Σιδηροδρομικής Γραμμής Κιάτο – Πάτρα στο τμήμα Ρίο – Νέος Λιμένας Πατρών. 12. Συγκροτήθηκε, στις 18 Σεπτεμβρίου 2023, ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.).
      Πρώτο και επιτακτικό μέλημα, η διερεύνηση – αρμοδίως – του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών.
      Πραγματοποιήθηκε από τον Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ. σειρά ενεργειών για τη συλλογή των αναγκαίων στοιχείων από τη Δικαιοσύνη και το σύνολο των εμπλεκόμενων σιδηροδρομικών φορέων, μεταξύ των οποίων και η ΡΑΣ.
      Αναπτύχθηκε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), μετά από σχετικό αίτημα συνδρομής, στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, με σκοπό τη συνδρομή ειδικών εμπειρογνωμόνων στη διερεύνηση του δυστυχήματος. 
      Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία, η έρευνα που διεξάγεται από τον Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ είναι παντελώς ανεξάρτητη από τη δικαστική έρευνα. Αποσκοπεί στην ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων ασφαλείας που οδήγησαν στο δυστύχημα, με σκοπό να βελτιωθεί το επίπεδο ασφαλείας του σιδηροδρόμου και να αποφευχθούν δυστυχήματα στο μέλλον.
      13. Απεστάλησαν επιστολές προς τη ΡΑΣ, τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τον ΟΣΕ και την Hellenic Train.
      Το αντικείμενό τους είναι η επίσπευση των διαδικασιών διερεύνησης συμβάντων που έχουν κοινοποιηθεί στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, η αξιολόγηση της κατάστασης του τροχαίου υλικού και η ασφαλής κυκλοφορία στις ισόπεδες διαβάσεις. 
    6. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Στην παγκόσμια έρευνα “KPMG 2023 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο "Familiar challenges— new approaches” διαπιστώνεται ότι ο κλάδος είναι συγκρατημένα αισιόδοξος, παρά τη συνεχιζόμενη αστάθεια, με το disruption στην εφοδιαστική αλυσίδα να συνεχίζεται, τον πληθωρισμό να αυξάνεται και με την παρουσίαση μιας πιθανής ύφεσης.
      Αυτή η θετική στάση μπορεί να αποδοθεί σε μια σειρά από παράγοντες, όπως τον σημαντικό εξορθολογισμό στον απόηχο της COVID-19, την κρατική χρηματοδότηση υποδομών στις ΗΠΑ, την Ινδία και σε άλλες χώρες, καθώς και στις απαιτήσεις ESG που δίνουν ώθηση σε έργα ανανεώσιμης ενέργειας και κυκλικής οικονομίας.
      Σε ποσοστό 66%, οι ερωτηθέντες εκφράζουν αισιοδοξία για την κατεύθυνση του κατασκευαστικού κλάδου με 38% των ιδιοκτητών έργων να δηλώνουν «πολύ αισιόδοξοι» - σε σύγκριση με μόλις το 18% στην έρευνα του 2021.
      Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες στον κλάδο μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών (E&C) αναμένουν αύξηση εσόδων άνω του 10% τους επόμενους 12 μήνες. 54% των ερωτηθέντων είναι σε θέση να οραματιστούν πλήρως τα οφέλη των επενδύσεών στους τομείς του περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG) και υλοποιούν ήδη βελτιώσεις.
      50% αναφέρουν την ανάγκη για κατάλληλα δημογραφικά στοιχεία στον χώρο εργασίας, με τη διαφορετικότητα, την ισότητα και την συμπερίληψη (DEI) να κατατάσσονται ως ο τρίτος πιο σημαντικός παράγοντας για την μελλοντική επιτυχία.
      το 81% των εταιρειών Ενέργειας και Υποδομών υιοθετούν πλατφόρμες για κινητές συσκευές, με το 43% να χρησιμοποιεί τη Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διαδικασιών (RPA) και το 37% να υιοθετεί την τεχνητή νοημοσύνη. Ως μέτρο του περιθωρίου ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, μόλις 4% την εφαρμόζουν αυτή τη στιγμή σε όλα τα έργα τους.
      Απόδοση Έργου
      Παρά τα θετικά μηνύματα, οι επιπτώσεις της COVID-19 εξακολουθούν να είναι εμφανείς και ο κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, με συνεχές disruption της εφοδιαστικής αλυσίδας, υψηλές τιμές ενέργειας και υλικών και ελλείψεις εργατικού δυναμικού που αυξάνουν το κόστος και οδηγούν σε καθυστερήσεις των έργων. Σε ποσοστό 45 % των ερωτηθέντων οι ιδιοκτήτες έργων αναφέρουν ότι έχουν αντιμετωπίσει κάποια καθυστέρηση λόγω της πανδημίας ή επιπτώσεις στο κόστος άνω του 20%.
      Ο κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει κακή απόδοση στα έργα, με το 37% των ερωτηθέντων να αποκαλύπτουν ότι δεν έχουν πετύχει τους στόχους απόδοσης του προϋπολογισμού ή/και του χρονοδιαγράμματός τους λόγω έλλειψης αποτελεσματικής διαχείρισης κινδύνου και ότι μόνο τα μισά από τα έργα των ιδιοκτητών έργων τηρούν τις προθεσμίες ολοκλήρωσης -αύξηση 5% σε σύγκριση με την έρευνα του 2021.
      Οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών και οι ιδιοκτήτες έργων αναζητούν τρόπους για τη βελτίωση της διαχείρισης κινδύνου σε όλο το εύρος του χαρτοφυλακίου τους, με βασικό στόχο να επιτύχουν σαφώς καθορισμένες και τυποποιημένες διαδικασίες και ελέγχους διαχείρισης κινδύνου. Σε ποσοστό 36%, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ακριβή αναφορά κινδύνων (έναντι 25% το 2021) και στη δημιουργία ενός ειδικού τμήματος διαχείρισης κινδύνου (20% σε σύγκριση με 17% στην τελευταία έρευνα).
      Η αυξανόμενη επιρροή του ESG
      Στην πρώτη μας παγκόσμια έρευνα “Global Construction survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο το 2008, οι ερωτηθέντες αποκάλυψαν ότι η βασική κινητήρια δύναμη της βιωσιμότητας στις εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών ήταν να εδραιωθούν ως «περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες» (ανέφερε το 56% των ερωτηθέντων). Η φετινή έκθεση επισημαίνει ότι το ESG έχει γίνει πιο σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της νοοτροπίας των ηγετικών στελεχών, με το 54% να δηλώνει ότι οραματίζονται πλήρως τα οφέλη των επενδύσεων ESG και ότι κάνουν ήδη βελτιώσεις σε αυτόν τον τομέα. Σε ποσοστό 50%, οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών αναγνωρίζουν την ευκαιρία να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω της επένδυσης σε πρωτοβουλίες ESG, υποδηλώνοντας ότι οι επικεφαλής αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την αξία της πλήρους υιοθέτησης των ESG.
      Αναφορικά με τη σημασία των ισχυρών διαπιστευτηρίων βιωσιμότητας για την ικανοποίηση των επενδυτών, σύμφωνα με την έρευνα, το 32% των ιδιοκτητών έργων αναγνωρίζουν την ανάγκη ενσωμάτωσης των ESG τόσο στα έργα τους όσο και στις αναφορές τους, προκειμένου να ενισχυθεί η πρόσβαση σε κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των έργων τους.
      Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες έργων και οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις πιο κρίσιμες πτυχές των ESG, με τους ιδιοκτήτες έργων να πιστεύουν ότι η μείωση των εκροών αερίων του θερμοκηπίου και η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι οι πιο σημαντικές, ενώ οι εργολάβοι ενδιαφέρονται περισσότερο για κοινωνικά ζητήματα όπως η διαφορετικότητα, η ισότητα και η συμπερίληψη (DEI) και η ικανοποίηση των κυβερνητικών απαιτήσεων.
      Συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ασφάλειας των εργαζομένων
      Από τις απαντήσεις στην έρευνα φαίνεται ότι ο κατασκευαστικός κλάδος κάνει βελτιώσεις στην ασφάλεια των εργαζομένων ενώ οι εταιρείες συνεχίζουν να της δίνουν προτεραιότητα, με βελτιώσεις στην παρακολούθηση της ασφάλειας και στην πραγματοποίηση εξετάσεων υγείας και ευεξίας των εργαζομένων στον χώρο εργασίας, ταυτόχρονα με μια μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου συμβάντων.
      Επίσης, πολλές εταιρείες κάνουν απτές προσπάθειες για να καταπολεμήσουν το στίγμα της ψυχικής υγείας στον κλάδο, παρέχοντας υποστήριξη τους εργαζόμενους, εφαρμόζοντας αξιολογήσεις κινδύνου που καλύπτουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία και προσφέροντας πόρους για θέματα ψυχικής ευεξίας και πρακτική βοήθεια μέσω της υποστήριξης συναδέλφων που έχουν λάβει σχετική εκπαίδευση.
      Προσαρμογή στις ανάγκες ενός διαφοροποιημένου εργατικού δυναμικού του μέλλοντος
      Το DEI κατατάχθηκε ως ο τρίτος πιο σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό της μελλοντικής επιτυχίας από τους ερωτηθέντες στην έρευνα του 2023, με τους μισούς από τους ερωτηθέντες (αύξηση 8% σε σύγκριση με την έρευνα του 2021) να αναφέρουν την ανάγκη για κατάλληλα δημογραφικά στοιχεία του χώρου εργασίας που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του disruption και στην εισαγωγή νέων δεξιοτήτων και νοοτροπιών για την αντιμετώπιση μακροχρόνιων προκλήσεων σε θέματα κόστους και χρονοδιαγράμματος έργου.
      Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες αναγνωρίζουν επίσης ότι η εφαρμογή ή η ενημέρωση των μοντέλων εργασίας σε σχέση με την απομακρυσμένη εργασία και τη μετακίνηση στον χώρο εργασίας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο να καταστούν τα κατασκευαστικά έργα πιο ανθεκτικά και ικανά να ανθήσουν σε ασταθείς περιόδους.
      Καινοτομία
      Η υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών όπως η ρομποτική αυτοματοποίηση διαδικασιών (RPA), η εικονική πραγματικότητα (VR), τα πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης έργων (PIMS), τα drones, οι έξυπνοι αισθητήρες και η τεχνητή νοημοσύνη έχει αυξηθεί σημαντικά.
      Στη φετινή έρευνα, σε ποσοστό 81% οι ερωτηθέντες από εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών ανέφεραν ότι οι οργανισμοί τους έχουν υιοθετήσει ή αρχίζουν να υιοθετούν πλατφόρμες για κινητές συσκευές (από 69% το 2017), με το 43% είτε να χρησιμοποιεί ήδη είτε να ξεκινάει να χρησιμοποιεί τη ρομποτική αυτοματοποίηση διαδικασιών (RPA) (σε σύγκριση με 10% το 2017). Ωστόσο, ένα μικρότερο ποσοστό των εταιρειών των ερωτηθέντων εφαρμόζει αυτές τις τεχνολογίες σε όλα τα έργα, γεγονός που οδηγεί σε έλλειψη συνοχής προτύπων στον κλάδο.
      Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι η δημοτικότητα της τεχνητής νοημοσύνης (AI) συνεχίζει να αυξάνεται, με το 37% των ερωτηθέντων να αναφέρουν ότι είτε υιοθετούν ήδη είτε μόλις άρχισαν να υιοθετούν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (από 23% το 2018 και 29% το 2021) – με τη μορφή ψηφιακών δίδυμων (digital twins), εξυπνότερου κατασκευαστικού εξοπλισμού, διαχείρισης δεδομένων και εγγράφων και ενισχυμένης ασφάλειας και επικοινωνίας. Παρόλα αυτά, έχουν ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουν, με μόλις 4% να εφαρμόζουν την τεχνητή νοημοσύνη σε κάθε έργο τους.
      Σχολιάζοντας την έρευνα, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Partner, Audit, KPMG in Greece, δήλωσε σχετικά «O παγκόσμιος κατασκευαστικός κλάδος συνεχίζει μετά την πανδημία να βρίσκεται σε αστάθεια και να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που αφορούν στη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας, στο αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού και της ενέργειας, και στην αβεβαιότητα από τις παγκόσμιες γεωπολιτικές ανισορροπίες, στοιχεία που συντελούν στην καθυστέρηση των έργων. Την ίδια στιγμή οι επιχειρήσεις αυτού του κλάδου οργανώνονται διαφορετικά. Στήνουν μοντέλα για να διαχειρίζονται με προσοχή τους κινδύνους και τις προκλήσεις ώστε να μπορούν να επιλέγουν τα κερδοφόρα έργα και ακολουθούν τακτικές  για να προστατεύουν τη σωματική ασφάλεια και ψυχική υγεία  των εργαζομένων τους.» 
      Όπως διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια, οι επικεφαλής των επιχειρήσεων είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι. Κατανοούν την επιτακτική ανάγκη να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις καθώς οι κατασκευές απαιτούν υψηλή ενέργεια, παράγουν απόβλητα και εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Για την αντιμετώπιση αυτών, ο κατασκευαστικός τομέας αρχίζει να εκμεταλλεύεται τις δύο μεγάλες τάσεις της εποχής, την κυκλική οικονομία και τις ψηφιακές τεχνολογίες. Με απλά λόγια οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις σιγά σιγά καταλαβαίνουν την αξία της υιοθέτησης ενεργειών προς το ESG και το πλεονέκτημα που τους δίνει ως προς την άντληση κεφαλαίων και προσέλκυση ταλαντούχων εργαζομένων.
      Σήμερα, εξακολουθεί να υπάρχει αισιοδοξία για την πορεία του κατασκευαστικού κλάδου στο μέλλον καθώς μεγάλα έργα είναι σε εξέλιξη, χρηματοδοτούμενα κυρίως με κρατικούς πόρους.
      «Με όλο και περισσότερους εργαζομένους να αναζητούν εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στο DEI και την υγεία και ευημερία των εργαζομένων, μεταξύ άλλων παραγόντων, οι εταιρείες θα πρέπει να προσφέρουν ικανοποιητικές σταδιοδρομίες με ευέλικτες συνθήκες εργασίας, μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και μια ποικιλία από μονοπάτια καριέρας, παράλληλα με πρωτοποριακή καινοτομία σε βιώσιμους οργανισμούς με αίσθηση του σκοπού προκειμένου να επιτύχουν σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό κλάδο», σημειώνει ο Geno Armstrong, Global Lead and Principal, Infrastructure, Capital Projects, and Climate Advisory, KPMG στις ΗΠΑ.
    7. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Πέντε σχήματα έδωσαν τον παρόν στην κατάθεση ενδιαφέροντος για το μεγάλο διπλό έργο-ΣΔΙΤ για την κατασκευή και διαχείριση 13 Περιφερειακών Κέντρων Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας. Πρόκειται για τις BIG 5 του χώρου δηλαδή, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ.
      Αναθέτουσα αρχή είναι η ΚΤΥΠ ΑΕ, εποπτευόμενος φορέας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το έργο που έχει τίτλο «Μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή και τεχνική διαχείριση 13 περιφερειακών επιχειρησιακών κέντρων πολιτικής προστασίας (Π.Ε.ΚΕ.Π.Π.) μέσω ΣΔΙΤ» είχε εγκριθεία από τη Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ στις 17 Σεπτεμβρίου 2020.
      Πρόκειται για διπλό διαγωνισμό με δύο cluster κτιρίων συνολικού κόστους με ΦΠΑ 163 εκατ. ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 131,5 εκατ. ευρώ). Στο πρώτο cluster περιλαμβάνονται έξι ΠΕΚΕΠΠ κόστους 60,7 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και στο δεύτερο επτά ΠΕΚΕΠΠ κόστους 70,8 εκατ.ε ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Τα 13 κτίρια θα καλύψουν κάθε μία από τις 13 Περιφέρειες της χώρας.
      Είναι ο πρώτος μεγάλος διαγωνισμός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για το 2021 και περιλαμβάνεται στα σχέδια του Κώστα Καραμανλή για την περαιτέρω προώθηση σε υλοποίηση εμβληματικών έργων στη χώρα.
      Στο έργο ενεργό συμμετοχή θα έχει και το υπουργείο ΑΝΕΠ μέσω του αρμόδιου Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων κ. Νίκου Παπαθανάση, όπως σε όλα τα έργα-ΣΔΙΤ.
      Ενδιαφέρον για τη συνέχεια του διαγωνισμού
      Μετά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος και για τους δύο διαγωνισμούς θα πρέπει να περιμένουμε ποιοι θα προκριθούν στην επόμενη φάση. Σε αυτή τη δεύτερη φάση θα ξεκινήσει ανταγωνιστικός διάλογος όπου με τη συμμετοχή φορέων, συμμετεχόντων και τοπικής κοινωνίας, θα διαμορφωθεί το τελικό φυσικό και τεχνικό αντικείμενο του έργου. Στην τελική φάση οι ενδιαφερόμενοι θα καλεστούν να καταθέσουν τις δεσμευτικές τους προσφορές.
      Η συνολική διάρκεια του έργου ορίστηκε σε 324 μήνες εκ των οποίων 24 μήνες κατασκευής και οι υπόλοιποι 300 μήνες (25 χρόνια) λειτουργία και διαχείριση. Η αποπληρωμή του έργου θα γίνεται με πληρωμές διαθεσιμότητας.
      Ο ρόλος των Επιχειρησιακών Κέντρων θα είναι επικεντρωμένος στη διαχείριση του συνόλου των συμβάντων που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Πολιτικής Προστασίας και τα οποία εξελίσσονται στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Θα αποτελούν στρατηγικά σημεία υποδοχής και επεξεργασίας όλων των σχετικών πληροφοριών καθώς και κέντρα λήψης αποφάσεων και συντονισμού όλων των εμπλεκομένων φορέων για την αποτελεσματική διαχείριση και αντιμετώπιση κάθε συμβάντος. Επιπλέον, τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Κέντρα θα αποτελούν και κεντρικά σημεία ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης των πολιτών με τον θεσμό και τις λειτουργίες της Πολιτικής Προστασίας, ενώ θα στεγάσουν μονίμως και διοικητικές λειτουργίες αυτής.
    8. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Τον Ιανουάριο του 2022 είναι προγραμματισμένο το παρθενικό ταξίδι των Pendolino ETR 470 που θα δρομολογηθούν στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
      Ενα βήμα πιο κοντά στην αδειοδότηση των πέντε ανακατασκευασμένων Pendolino ETR 470 βρίσκεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μετά την απόφαση της μητρικής εταιρείας (Ferrovie dello StatoItaliane Group) να προχωρήσει στην τοποθέτηση των συσκευών αμμοδιασποράς, που αποτελούν προϋπόθεση για την αδειοδότηση των τρένων από την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Υπενθυμίζεται ότι τρία από τα τρένα βρίσκονται ήδη στη χώρα με αποτέλεσμα η Alstom, που θα αναλάβει την τοποθέτηση των συσκευών, να ξεκινάει τις σχετικές εργασίες ταυτόχρονα τόσο στους τρεις συρμούς που βρίσκονται στη χώρα όσο και στους άλλους δύο που βρίσκονται ακόμα στην Ιταλία. Τα τελευταία δύο τρένα είναι προγραμματισμένα να έρθουν στη χώρα στα τέλη Νοεμβρίου και στις αρχές Ιανουαρίου αντίστοιχα. Τον Ιανουάριο του 2022 είναι προγραμματισμένο το παρθενικό ταξίδι των Pendolino ETR 470 που θα δρομολογηθούν στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
      Η ιστορία των εν λόγω συρμών έχει μετατραπεί σε ανέκδοτο στους κόλπους των σιδηροδρομικών, καθώς πριν από τρία χρόνια αφίχθη ένα εκ των πέντε τρένων στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να εκτεθεί στην 83η ΔΕΘ, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018. Η άφιξη του συρμού στη ΔΕΘ θα σηματοδοτούσε τη δρομολόγησή του στο δίκτυο του ΟΣΕ, στο πλαίσιο τακτικών δρομολογίων. Το τρένο όμως επέστρεψε λίγες ημέρες αργότερα στην «πατρίδα» του προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες τεχνικές εργασίες ανακατασκευής του. Τρία χρόνια πέρασαν και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την πλευρά της επέρριπτε την ευθύνη για την καθυστέρηση στον ΟΣΕ και στην κακή κατάσταση του δικτύου, ενώ στην πραγματικότητα η ευθύνη φαίνεται ότι βάρυνε όλες τις πλευρές.
      Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ. Ντάριο Λο Μπόσκο (φωτ. αριστερά) σημείωσε ότι «από σεβασμό στη νομοθεσία του ελληνικού κράτους αν και μπορούσαμε να ζητήσουμε εξαίρεση λόγω της τεχνολογίας αυτών των τρένων, που δεν χρειάζονται τη συσκευή αμμοδιασποράς, αποφασίσαμε με την Alstom να ξεκινήσει την τοποθέτηση στα τρένα». Πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι δεν θα υπήρχε τρόπος να λάβουν την απαιτούμενη πιστοποίηση από τη ΡΑΣ τα εν λόγω τρένα χωρίς τη συγκεκριμένη συσκευή, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Ferrovie dello Stato Italiane Group (μητρική της ΤΡΑΙΝΟΣΕ) είναι αυτή που καθυστέρησε να προχωρήσει στις απαιτούμενες μετατροπές, θεωρώντας ότι με κάποιον μαγικό τρόπο θα μπορεί να εξαιρεθεί του ελληνικού σιδηροδρομικού κανονισμού. Ετσι τα τρία από τα πέντε τρένα βρίσκονται καθηλωμένα στη χώρα εδώ και έξι μήνες τουλάχιστον, χωρίς επί του πρακτέου να έχει προχωρήσει η FSI σε καμία ενέργεια συμμόρφωσης με την ελληνική νομοθεσία.
      Με την ολοκλήρωση της τοποθέτησης των συσκευών θα λήξει μια μεγάλη περίοδος αναμονής και τελικά τα Pendolino ETR 470 θα δρομολογηθούν στην κεντρική σιδηροδρομική αρτηρία της χώρας Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Ο κ. Ντάριο Λο Μπόσκο διευκρίνισε ότι για να δρομολογηθούν τρένα υψηλών ταχυτήτων (π.χ. 200 χλμ./ώρα) στο ελληνικό δίκτυο θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι λεγόμενες «γραμμές προτεραιότητας» και η σιδηροδρομική διασύνδεση με τη Σόφια. Ο χρόνος ταξιδιού θα φτάνει σχεδόν τις 4 ώρες, ενώ με την ολοκλήρωση όλων των έργων στη γραμμή, το δρομολόγιο θα μπορεί να εκτελείται σε 3 ώρες και 15 λεπτά. Στο μεταξύ, από τους κόλπους της Trenitalia προέρχεται ο νέος διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ. Μαουρίτσιο Καποτότο, που αντικαθιστά τον κ. Φίλιππο Τσαλίδη που ηγούνταν της εταιρείας από την εποχή που εκείνη ήταν ακόμα υπό κρατικά χέρια.
      Φρένο από τα εμπόδια στις υποδομές
      Το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας δεν φαίνεται ότι είναι σε θέση να υποδεχθεί το ανακατασκευασμένο τρένο, καθώς η έλλειψη συντήρησης οδηγεί σε συνεχείς διακοπές στην κυκλοφορία. Ετσι στην καλύτερη περίπτωση, εάν δεν σημειωθούν έκτακτα περιστατικά –τα οποία αποτελούν μέρος της καθημερινότητας του δικτύου–, το ETR 470 θα μπορεί να «τρέξει» με ταχύτητες που δεν θα ξεπερνούν τα 160 χλμ./ώρα και αυτές μάλιστα σε ορισμένα σημεία του δικτύου. Το συγκεκριμένο τρένο, ωστόσο, είναι σχεδιασμένο να μπορεί να κινείται με 200 χλμ./ώρα, ταχύτητες τις οποίες το δίκτυο του ΟΣΕ δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει. Τα έως τώρα δεδομένα πάντως κάνουν λόγο για την αξιοποίηση των 160 χλμ./ώρα των ανακατασκευασμένων τρένων της Trenitalia το καλοκαίρι του 2022. Και αυτό γιατί τα έργα σηματοδότησης ETCS και ERTMS (προϋπόθεση ανάπτυξης υψηλών ταχυτήτων) στο σύνολο του δικτύου θα έχουν ολοκληρωθεί το επόμενο καλοκαίρι. 
      Το τμήμα ΣΚΑ – Οινόη
      Τα προβλήματα στο δίκτυο είναι διασκορπισμένα σε όλο το μήκος του και αφορούν μικρά τμήματα, ενώ σε πολλά σημεία επιβάλλονται βραδυπορίες για λόγους ασφαλείας. Πληροφορίες κάνουν λόγο για εξαιρετικά κακή κατάσταση του δικτύου στο τμήμα από το ΣΚΑ μέχρι την Οινόη. 
      Σε εκκρεμότητα εξακολουθεί να βρίσκεται το πλάνο ανάταξης του δικτύου, το οποίο είναι υπό διαμόρφωση. 
      Η ΕΡΓΟΣΕ έχει προγραμματίσει μεγάλη εργολαβία για την ανάταξη της υποδομής στο τμήμα ΣΚΑ – Οινόη, κόστους άνω των 120 εκατ. ευρώ, που υπόσχεται να λύσει τα προβλήματα σε αυτό το τμήμα της γραμμής. Οι μελέτες είναι υπό ολοκλήρωση και οι εργασίες ίσως να ξεκινήσουν στα τέλη του τρέχοντος έτους. Την επόμενη χρονιά αναμένεται η ολοκλήρωση της σηματοδότησης και της λειτουργίας του ΕΤCS, που επίσης θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας και την αύξηση των ταχυτήτων σε όλο το μήκος του δικτύου. Ολιστική λύση στα προβλήματα του δικτύου θα δοθεί μόνο με τη δρομολόγηση του έργου συντήρησης του δικτύου, το οποίο είχε παγώσει εδώ και αρκετά χρόνια, οδηγώντας το δίκτυο της χώρας σε σημαντική απαξίωση. Η συντήρηση του δικτύου θα γίνει με τη μέθοδο ΣΔΙΤ, συνδυάζοντας δηλαδή ευρωπαϊκές ενισχύσεις και ιδιωτική χρηματοδότηση. Η συμβασιοποίηση του έργου, ωστόσο, αναμένεται στις αρχές του 2023. Παράλληλα, το έργο θα χρηματοδοτηθεί με 130 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Το συνολικό δεκαετές πλάνο του ΟΣΕ, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, θα καλύπτει με μεγάλες εργολαβίες συντήρησης και αναβάθμισης όλο το δίκτυο της χώρας. Στόχος είναι μέχρι την έναρξη των εργασιών συντήρησης να έχουν ολοκληρωθεί τα εν εξελίξει έργα, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των επικαλύψεων εργολαβιών που παρατηρείται συχνά τα τελευταία χρόνια και οδηγεί σε σημαντικές καθυστερήσεις την εξέλιξη των εργασιών.  
    9. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Στην προκήρυξη του διαγωνισμού για τον Φορέα Συντήρησης και Λειτουργίας του Μετρό προϋπολογισμού €292 εκατ. μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) προχώρησε το Υπουργείο Υποδομών. Η Σύμπραξη θα αφορά στη Λειτουργία και Συντήρηση του δικτύου και των σταθμών του Μετρό Θεσσαλονίκης, τόσο για τη βασική γραμμή όσο και για την επέκταση προς Καλαμαριά, καθώς και του τροχαίου υλικού που θα χρησιμοποιηθεί.
      Η υλοποίηση του έργου μέσω ΣΔΙΤ εξασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης, ενώ ο κίνδυνος διαθεσιμότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μεταφέρεται στον ΙΦΣ. Η διάρκεια του έργου ΣΔΙΤ είναι συνολικά 12 χρόνια. 
      Με τον διαγωνισμό ΣΔΙΤ για τον Ιδιωτικό Φορέα που θα αναλάβει τη Συντήρηση και τη Λειτουργία του Μέσου κλείνει και η τελευταία εκκρεμότητα στο έργο.
    10. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Δημοσιεύτηκε από τον υφυπουργό Υποδομών Γιώργο Καραγιάννη η διαπιστωτική πράξη της έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Πρότυπων Προτάσεων, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 4903/2022, μέσω της οποίας υποβάλλονται οι πρότυπες προτάσεις, καθώς και κάθε σχετικό έγγραφο και αλληλογραφία μεταξύ του προτείνοντος και της Επιτροπής Αξιολόγησης Προτύπων.
      Πλέον, είναι προσβάσιμη, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr- ΕΨΠ), η «ηλεκτρονική πλατφόρμα», μέσω της οποίας υποβάλλονται οι πρότυπες προτάσεις, καθώς και κάθε σχετικό έγγραφο και αλληλογραφία μεταξύ του προτείνοντος και της Επιτροπής Αξιολόγησης Προτύπων Προτάσεων.
      Η Διεύθυνση Διαγωνισμών Δημοσίων Συμβάσεων της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι αρμόδια μεταξύ άλλων και για την ανάπτυξη και τήρηση του ΕΣΗΔΗΣ – Δημόσια Έργα.
      Στο ΕΣΗΔΗΣ – Δημόσια Έργα δημιουργήθηκε λειτουργικότητα που αφορά στο σχεδιασμό και τη δημοσιοποίηση προσκλήσεων για την υποβολή πρότυπων προτάσεων από οικονομικούς φορείς.
    11. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      O κατασκευαστικός τομέας προβλέπει την έναρξη ενός «υπερκύκλου» ανάπτυξης που θα πυροδοτήσει τεράστια ζήτηση για οικοδομικά υλικά καθώς οι κυβερνήσεις σ’ ολόκληρο τον κόσμο ρίχνουν τεράστια ποσά σε έργα υποδομής στην εποχή μετά την πανδημία.
      Έπειτα από την ιστορικών διαστάσεων κατάρρευση της κατασκευαστικής δραστηριότητας το 2020 εν μέσω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν για να συγκρατήσουν την εξάπλωση του κορονοϊού, η βιομηχανία κατασκευών προβλέπεται να ανακάμψει κατά 5,2% φέτος, με την παραγωγή να ξεπερνά τα επίπεδα του 2019 κατά 2,5%. Η συνολική παραγωγή της βιομηχανίας κατασκευών έχασε περίπου 1,1 τρις δολάρια από την εκτιμώμενη ανάπτυξή της την περίοδο 2020-2021, με την αξία της να ανέρχεται στα 10,2 τρις δολάρια. Όμως, τα φιλόδοξα προγράμματα στήριξης που έχουν εξαγγείλει οι μεγάλες οικονομίες της Δύσης και τα οποία εκτός των άλλων εστιάζουν σε μεγάλες επενδύσεις σε έργα υποδομών, δημιουργούν αισιοδοξία για σημαντική ανάπτυξη του κλάδου τα επόμενα χρόνια.
      Εκρηξη ζήτησης για τσιμέντο
      Ο Γιαν Γένις, CEO της Holcim, προβλέπει ότι η έκρηξη της παγκόσμιας δραστηριότητας κατασκευών θα συνεχιστεί για χρόνια καθώς τα ανεπτυγμένα έθνη επιταχύνουν τις δαπάνες στον εκσυγχρονισμό των υποδομών τους. «Τα μέτρα στήριξης θα αρχίζουν αργά και θα διαρκέσουν τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια,» δήλωσε στους Financial Times. «Πιστεύω ότι βρισκόμασττε σε έναν υπερκύκλο για τις κατασκευές και τα οικοδομικά υλικά,» υποστήριξε ο Φερνάντο Γκονζάλες, της μεξικανικής Cemex, τονίζοντας ότι τα μέτρα τόνωσης θα αυξήσουν τη ζήτηση τσιμέντου στις αναδυόμενες αγορές.
      Τα σχέδια τόνωσης που προβλέπεται να ωθήσουν τη ζήτηση για τσιμέντο είναι το πακέτο υποδομών του 1 τρις δολαρίων του προέδρου Μπάιντεν, ενώ οι Βρυξέλλες επίσης άρχισαν να εγκρίνουν εθνικά σχέδια στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε., ύψους 800 δις ευρώ, και στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παρουσίασε σχέδια για δαπάνες 600 δις στερλινών την επόμενη πενταετία σε έργα υποδομών. Στελέχη της Cemex προβλέπουν 20-30% αύξηση της ζήτησης τσιμέντου αν περάσει τελικά το πακέτο Μπάιντεν. Ωστόσο, αναλυτές σπεύδουν να ρίξουν τους τόνους του ενθουσιασμού υποστηρίζοντας ότι τα επόμενα χρόνια δεν πρόκειται να φτάσουν τα επίπεδα του υπερκύκλου της δεκαετίας του 2000, ο οποίος τροφοδοτήθηκε από την πρωτοφανή ανάπτυξη της Κίνας.
      Στελέχη της βιομηχανίας κατασκευών επίσης φοβούνται ότι οι υψηλότερες τιμές θα εξασθενήσουν τον αντίκτυπο των κρατικών πακέτων δαπανών. Οι τιμές οικοδομικών υλικών έχουν ήδη αυξηθεί καθώς οι οικονομίες επανεκκινούν. Οι τιμές τσιμέντου αυξήθηκαν σημαντικά τους τελευταίους μήνες ενισχύοντας τους φόβους για πληθωριστικές πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία. Η έξαρση της ζήτησης έχει επίσης οδηγήσει σε ελλείψεις ξυλείας και άλλων σχετικών υλικών, με προϊόντα όπως μονωτικές σανίδες που πουλάει η Holcim να έχουν εξαντληθεί για το υπόλοιπο του έτους Όπως είναι φυσικό, οι εταιρείες του κλάδου ανακοινώνουν ρεκόρ κερδών στο πρώτο εξάμηνο του 2021 και προβλέπουν συνέχιση αυτής της τάσης για το υπόλοιπο του έτους.
      Ο φόβος της πανδημίας παραμένει
      Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα για τη βιομηχανία κατασκευών καθώς η ανησυχία για την ραγδαία εξάπλωση των νέων στελεχών του κορονοϊού και τα προβλήματα στην προμήθεια εμβολίων σε αναπτυσσόμενες χώρες, σκιάζουν τις αισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Ολες οι υποθέσεις για τις προοπτικές της αγοράς βασίζονται στην υπόθεση ότι οι κυβερνήσεις δεν πρόκειται να επιβάλλουν ξανά αυστηρά lockdown και ότι τα κατασκευαστικά έργα θα προχωρήσουν κανονικά χωρίς προβλήματα.
      Η GlobalData εκτιμά ότι η παγκόσμια παραγωγή κατασκευών συρρικνώθηκε κατά 2,5% το 2020 και εξαιρουμένης της Κίνας η συρρίκνωση έφτασε στο 5,1%.
      Η παγκόσμια αγορά κατασκευών αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 3-4% μέχρι το 2022 με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας-Ειρηνικού να κατέχουν περισσότερο από το 55% της παραγωγής. Επικεφαλής αυτής της τάσης εκτιμάται ότι θα τεθούν αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία, η Κίνα, το Βιετνάμ, η Αυστραλία και η Ινδονησία. Η βιομηχανία κατασκευών της Αφρικής εκτιμάται στα 260-300 δις δολάρια φέτος, από 210 δις πέρυσι.
      Αναλυτικότερα, οι αγορές των ΗΠΑ, Κίνας και Ινδίας αναμένεται να έχουν μερίδιο 50% της παγκόσμιας αγοράς τα επόμενα 15 χρόνια.
      Mέγεθος αγοράς
      (σε τρις δολάρια ΗΠΑ)
      Βόρεια Αμερική                  2,0
      Ευρώπη                                2,9
      Ασία-Ειρηνικός                  5,3
      Μέση Ανατολή-Ασία         0,5
    12. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Σε λειτουργία τέθηκαν τέσσερις νέοι πλευρικοί σταθμοί διοδίων στην Εγνατία Οδό.
      Πρόκειται για τους σταθμούς Βαφέικα, ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής, τον πλευρικό Σταθμό του κλάδου 3 του Κόμβου Λαγκαδά (κατεύθυνση προς Σέρρες) και στον πλευρικό Σταθμό του νοτίου κλάδου του Κόμβου Μουσθένη (κατεύθυνση προς Καβάλα).
      Όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Υποδομών & Μεταφορών, η είσπραξη των διοδίων για τους παραπάνω πλευρικούς σταθμούς ξεκίνησε στις 12 Μαΐου 2021, ενώ το ποσό ανά κατηγορία οχήματος και ανά πλευρικό σταθμό έχει ως εξής:
      Να σημειωθεί ότι, τα προγράμματα εκπτώσεων επί των τελών διοδίων SMART και CITIZEN, ισχύουν, όπως προβλέπεται στην υπ΄αρ.70 /18-1-2021 κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών ( Β΄ 137 ).
    13. Έργα-Υποδομές

      GTnews

      Σε λειτουργία έθεσαν ο ΑΔΜΗΕ και ο Διαχειριστής του βουλγαρικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ESO EAD τη νέα, διεθνή ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας υπερυψηλής τάσης 400 kV.
      Σε λειτουργία έθεσαν ο ΑΔΜΗΕ και ο Διαχειριστής του βουλγαρικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ESO EAD τη νέα, διεθνή ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας υπερυψηλής τάσης 400 kV. Η διακίνηση ενέργειας μέσω της νέας Γραμμής ξεκίνησε την Παρασκευή 30 Ιουνίου, κατόπιν στενής συνεργασίας του αρμόδιου προσωπικού των Διαχειριστών Συστήματος Μεταφοράς των δύο χωρών για την έναρξη της δοκιμαστικής  λειτουργίας.
      Πρόκειται για τη δεύτερη Γραμμή Μεταφοράς που διασυνδέει τις δύο χώρες, η οποία  αυξάνει σημαντικά το περιθώριο ανταλλαγών ενέργειας μεταξύ των γειτονικών συστημάτων της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, αναβαθμίζοντας αντίστοιχα τις δυνατότητες του διασυνοριακού εμπορίου και την ενεργειακή ασφάλεια στη ΝΑ Ευρώπη και τη Βαλκανική Χερσόνησο.  Στο επόμενο διάστημα, μόνιμη ομάδα εργασίας που στελεχώνεται από όλους τους Διαχειριστές της περιφέρειας, θα προσδιορίζει τις νέες, σταδιακά αυξανόμενες, διαθέσιμες ποσότητες μεταφορικής ικανότητας στο σύνορο Ελλάδας-Βουλγαρίας και από το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου η νέα Γραμμή εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει να συνεισφέρει στο διασυνοριακό εμπόριο.
      Το συνολικό μήκος της διεθνούς διασύνδεσης που ξεκινά από το ΚΥΤ Νέας Σάντας στη Ροδόπη και καταλήγει στον Υποσταθμό Maritsa East στη Βουλγαρία ανέρχεται σε 151 χλμ., εκ των οποίων τα 29 χλμ. εκτείνονται εντός της Ελληνικής Επικράτειας.
      Η δεύτερη διασύνδεση της Ελλάδας με τη Βουλγαρία, το εγχώριο τμήμα της οποίας κόστισε 11,3 εκατ. ευρώ, αποτελεί έργο πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που εντάχθηκε από την αρχή του σχεδιασμού του στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (TYNDP) του ENTSO-E καθώς και στον κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      Με αφορμή την ηλέκτριση της νέας διεθνούς διασύνδεσης, o Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας δήλωσε:
      «Η δεύτερη, διεθνής ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας υπερυψηλής τάσης, αποτελεί ένα σημαντικό, ενεργειακό έργο, πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στα άμεσα οφέλη αυτής της συνεργασίας συμπεριλαμβάνεται: η ενίσχυση του διασυνοριακού εμπορίου και η ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας στη Νοτιανατολική Ευρώπη και τη Βαλκανική Χερσόνησο. Θα ακολουθήσουν περισσότερες διεθνείς διασυνδέσεις, που θα αναβαθμίσουν, περαιτέρω, τη χώρα στον ευρωπαϊκό, ενεργειακό χάρτη».
      Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ δήλωσε:
      «Ο ΑΔΜΗΕ σε συνεργασία με τον Διαχειριστή της Βουλγαρίας ολοκλήρωσαν ένα σημαντικό ενεργειακό έργο που αυξάνει κατά πολύ τη διασυνδεσιμότητα των δύο χωρών και ενισχύει την επάρκεια σε περιφερειακό επίπεδο. Η δεύτερη διεθνής διασύνδεση της Ελλάδας με τη Βουλγαρία θα μας επιτρέψει να αξιοποιούμε καλύτερα την πράσινη ενέργεια που παράγεται στην περιοχή και θα συμβάλει στην ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού. Με στρατηγικό στόχο την αναβάθμιση της χώρας στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη, μέσα στα επόμενα χρόνια ο ΑΔΜΗΕ δρομολογεί νέες διεθνείς διασυνδέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη και παράλληλα συνδράμει τα μεγάλα έργα διηπειρωτικών διασυνδέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, με επίκεντρο την Ελλάδα.» 
    14. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Σε μάχη για τις τρεις κοινοπραξίες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Τ.Ε. ΧΡ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. – INTRAKAT – ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε. και ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. – ΑΒΑΞ A.E εξελίσσονται τα δύο πρώτα αρδευτικά έργα μέσω ΣΔΙΤ, τα δίκτυα Ταυρωπού στην Καρδίτσα, προϋπολογισμού 159,65 εκατ. (με ΦΠΑ), και το φράγμα Μιναγιώτικο στην Πύλο, προϋπολογισμού 135,08 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ).
      Παράλληλα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προκήρυξε και τρίτο αρδευτικό μέσω ΣΔΙΤ, το διπλό έργο «Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων Νομού Λασιθίου και λοιπά συνοδά έργα – Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας Νομού Λασιθίου και βασικά έργα αξιοποίησης αρδευτικού νερού», προϋπολογισμού 76,75 εκατ. (με ΦΠΑ).
      Οι τρεις προαναφερθείσες κοινοπραξίες πέρασαν, με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργου Γεωργαντά, στη β’ φάση των δύο διαγωνισμών, η οποία περιλαμβάνει δύο διακριτά και διαδοχικά στάδια: τον ανταγωνιστικό διάλογο και την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.
      Στο πρώτο στάδιο, η αρμόδια για τους διαγωνισμούς διεύθυνση Τεχνικών Έργων και Αγροτικών Υποδομών του υπουργείου θα στείλει στις κοινοπραξίες πρόσκληση συμμετοχής σε διάλογο, στην οποία θα καθορίζονται οι όροι σύμφωνα με τους οποίους θα διεξαχθεί ο διάλογος, σκοπός του οποίου είναι η εκτίμηση ως προς τις τεχνικές, χρηματοδοτικές ή νομικές λύσεις που μπορεί να προσφέρει η αγορά, καθώς και η διερεύνηση και ο προσδιορισμός των μέσων που μπορούν να ικανοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες της αναθέτουσας Αρχής σε σχέση με τα δύο έργα.
      Στη φάση αυτήν οι κοινοπραξίες θα καλούνται κατά περίπτωση να σχολιάσουν ή να προτείνουν τις βασικές παραμέτρους σχεδιασμού των δύο έργων, σύμφωνα με όσα έχει θέσει υπόψη τους η αναθέτουσα Αρχή, ή/και να καταθέτουν προτάσεις, μελέτες και λύσεις για την οριστικοποίηση του βασικού σχεδιασμού των έργων, καθώς και για τη νομική και χρηματοοικονομική οργάνωσή τους. Αφού οριστικοποιηθεί ο βασικός σχεδιασμός των έργων, οι κοινοπραξίες θα κληθούν να υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές.
      Στον αέρα το τρίτο αρδευτικό μέσω ΣΔΙΤ στην Κρήτη
      Εν τω μεταξύ, έως την Παρασκευή 23 Μαρτίου και ώρα 15:00 θα πρέπει να καταθέσουν αιτήσεις ενδιαφέροντος οι εταιρείες που ενδιαφέρονται να αναλάβουν την υλοποίηση μέσω ΣΔΙΤ του έργου «Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων Νομού Λασιθίου και λοιπά συνοδά έργα – Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας Νομού Λασιθίου και βασικά έργα αξιοποίησης αρδευτικού νερού», με χρηματοδότηση από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 18,6 εκατ. ευρώ (ποσοστό 30%). Το έργο καλύπτει περίοδο 25 ετών, εκ των οποίων τα 2,5 έτη εκτιμάται ότι θα αφορούν την κατασκευαστική περίοδο και τα επόμενα 22,5 έτη την περίοδο λειτουργίας.
      Η Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων θα εξυπηρετεί αρδευόμενη περιοχή του Παλαικάστρου της Λαγκάδας και Καρυδίου του Δήμου Σητείας. Το έργο αφορά κατασκευή χωμάτινης λιμνοδεξαμενής, με τα συνοδά της έργα (έργα προσαγωγής νερού και μεταφοράς στις αρδευόμενες εκτάσεις, οδοποιία κ.λπ.), για αρδευόμενη έκταση 2.500 στρεμμάτων, και ενίσχυση του αρδευτικού δικτύου του Παλαικάστρου, που εξυπηρετεί έκταση 7.500 στρεμμάτων.
      Το Φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας θα εξυπηρετεί αρδευόμενη περιοχή των οικισμών Κουτσουνάρι, Φέρμα και Αγ. Φωτιά και Αγ. Ιωάννη του Δήμου Ιεράπετρας. Το έργο περιλαμβάνει κατασκευή φράγματος, αγωγούς μεταφοράς νερού συνολικού μήκους 19 χιλιομέτρων και συνοδευτικά κατασκευαστικά έργα για μεικτή αρδευόμενη έκταση 10.425 στρεμμάτων και για καθαρή αρδευόμενη έκταση 8.600 στρεμμάτων.
    15. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Επτά στρατηγικά έργα υποδομής περιλαμβάνει το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Τα πέντε από αυτά τα συναντάμε στο Επιχειρησιακό πρόγραμμα “Μεταφορές” και δύο ακόμα στο Ε.Π. “Περιβάλλον”.
      Πρόκειται για έργα που ξεχωρίζουν για την υπερτοπική τους σημασία στην ανάπτυξη, την οικονομία και την αύξηση της απασχόλησης. Βοηθούν επίσης την χώρα μας περαιτέρω στην βελτίωση της βιωσιμότητας, της αειφορίας και την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
      Πρόκειται για την κατασκευή της νέας γραμμής 4 του Μετρό, Άλσος Βεϊκου-Γουδή, το μεγαλύτερο δημόσιο έργο στην Ελλάδα, την προμήθεια των αστικών λεωφορείων, το σιδηροδρομικό έργο Αίγιο-Ρίο, τον ΒΟΑΚ, την ανάπτυξη του VTMIS, την αντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας και την Β`φάση της ανάπλασης Φαλήρου. Πιο αναλυτικά τα επτά στρατηγικά έργα υποδομής του ΕΣΠΑ 2021-2027 είναι:
      Νέα Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας
      Kατασκευή Γραμμής 4 του Mετρό Aθήνας στο τμήμα Άλσος Bεΐκου – Γουδή αξίας 1,5 δισ. ευρώ με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029. Tο έργο έχει σχεδιαστεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών του Λεκανοπεδίου της Aθήνας, την αποσυμφόρηση υφιστάμενων κεντρικών Σταθμών Mετρό από την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση του επιβατικού κοινού, την εξυπηρέτηση πολλών σημαντικών κτηρίων και εγκαταστάσεων, όπως Nοσοκομεία, Eκπαιδευτικά Iδρύματα κ.λπ., καθώς και την αύξηση της δικτύωσης των υφιστάμενων Γραμμών Mετρό.
      O Συνολικός Προϋπολογισμός (χωρίς ΦΠA) φτάνει στα 1.475 εκατ. ευρώ και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης είναι το εξής: H υπογραφή κύριας σύμβασης έγινε τον Iούνιο του 2021 και έχει ξεκινήσει η εγκατάσταση των εργοταξίων. Παράλληλα εκτελούνται οι πρόδρομες εργασίες στο πλαίσιο άλλης σύμβασης (υπογραφή: Mάρτιος 2021). H ολοκλήρωση εργασιών υπολογίζεται το 2029.
      Προμήθεια αστικών λεωφορείων
      Aναβάθμιση/αναδιάρθρωση δικτύου και ανάπτυξη στόλων λεωφορείων μηδενικών εκπομπών στην Aθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Tο έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας και αφορά στην αναβάθμιση / αναδιάρθρωση του δικτύου οδικών αστικών μεταφορών στην Aθήνα και τη Θεσσαλονίκη, επιτρέποντας τη στροφή στην ηλεκτροκίνηση και στις μηδενικές εκπομπές ρύπων, τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των δημόσιων αστικών μεταφορών.
      Συγκεκριμένα περιλαμβάνει: Eπανασχεδιασμό του δικτύου, όπου απαιτείται, προμήθεια ηλεκτρικών λεωφορείων μηδενικών εκπομπών, εγκατάσταση υποδομής φόρτισης των λεωφορείων, χρήση ευφυών συστημάτων διαχείρισης του δικτύου. O συνολικός προϋπολογισμός (χωρίς ΦΠA) φτάνει στα 200 εκατ. ευρώ και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης είναι το εξής: H δημοπράτηση της κύριας σύμβασης υπολογίζεται το 2022, η υπογραφή της κύριας σύμβασης το 2023 και η ολοκλήρωση των εργασιών το 2025.
      Σιδηροδρομική γραμμή Αίγιο-Ρίο
      Η κατασκευή Nέας Διπλής Σιδηροοδρομικής Γραμμής Αίγιο-Ρίο περιλαμβάνει Eπιδομή, Hλεκτροκίνηση, Σηματοδότηση/ETCS, Σταθμοί και Στάσεις. Tο έργο επελέγη ως Στρατηγικής Σημασίας επειδή «αποτελεί σημαντικό ελλείποντα κρίκο στην ολοκλήρωση του βασικού σιδηροδρομικού άξονα ΠAΘE/Π, κορμού του Διαδρόμου Orient East / Med». Πρόκειται για έργο phasing η υλοποίηση του οποίου ξεκινά στην Π.Π. 2014 2020 και ολοκληρώνεται στην Π.Π. 2021 2027.
      Όλες οι εργασίες θα εκτελεστούν επί ήδη κατασκευασμένης υποδομής (επιχωμάτων, γεφυρών και σηράγγων). O συνολικός Προϋπολογισμός (χωρίς ΦΠA) είναι 145 εκατ. ευρώ και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έχει ξεκινήσει με τη δημοπράτηση της κύριας σύμβασης και με στόχο την υπογραφή κύριας σύμβασης το 2022 και την ολοκλήρωση των εργασιών το 2026.
      ΒΟΑΚ: Τμήμα Χανιά-Χερσόνησος
      Bόρειος Oδικός Άξονας Kρήτης (BOAK): Tμήμα XANIA-XEPΣONHΣOΣ. Tο συνολικό μήκος του νέου αυτοκινητόδρομου από Xανιά έως Xερσόνησο (Hράκλειο) είναι 155 χλμ, εκ των οποίων τα 50 χλμ είναι κατασκευασμένα με διατομή αυτοκινητοδρόμου και προβλέπεται μέσω του έργου η αναβάθμισή τους.
      Tα κύρια χαρακτηριστικά του έργου όπως προκύπτουν από τις προμελέτες του έργου είναι: συνολικό μήκος: 154 χλμ (τετράιχνη διατομή με ΛEA), μήκος κατασκευασμένων τμημάτων που αναβαθμίζονται: 50 χλμ, μήκος Σηράγγων (μονού κλάδου) 42 χλμ, μήκος Γεφυρών (μονού κλάδου) 15 χλμ και 17 ανισόπεδοι Kόμβοι / Hμικόμβοι. O συνολικός προϋπολογισμός (χωρίς ΦΠA) είναι 1.605 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων η ιδιωτική συμμετοχή εκτιμάται σε 650 εκατ. ευρώ).
      Tο έργο θα συγχρηματοδοτηθεί και από πόρους του Tαμείου Aνάκαμψης. Tο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ξεκινά από το 2024 με την έναρξη της Σύμβασης Παραχώρησης και με στόχο την ολοκλήρωση εργασιών το 2029.
      Αναβάθμιση VTMIS
      Eπέκταση, Aναβάθμιση και Eκσυγχρονισμός του Eθνικού Συστήματος VTMIS (Vessel Traffic Management Information System). Σκοπός του έργου είναι να δημιουργηθεί ένα σύστημα που θα παρέχει τις αναγκαίες, για σκοπούς ασφάλειας ναυσιπλοΐας και έλεγχο θαλάσσιας κυκλοφορίας, επιχειρησιακές δυνατότητες προς τις οικείες Λιμενικές Aρχές και το Kέντρο Eπιχειρήσεων.
      O συνολικός Προϋπολογισμός (χωρίς ΦΠA) είναι 40 εκατ. ευρώ και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης προβλέπει τη δημοπράτηση της κύριας σύμβασης το 2022, την υπογραφή της το 2023 και την ολοκλήρωση εργασιών το 2026.
      Αντιπλημμυρικά έργα
      Aντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας με προϋπολογισμό 180 εκατ. ευρώ. Η έναρξη υλοποίησης εκτιμααι για τον Iανουάριο του 2022 και λήξη για τον Δεκέμβριο του 2025. Το έργο είναι ενταγμένο στο Ε.Π. Περιβάλλον.
      Β` φάση ανάπλασης Φαλήρου
      Περιλαμβάνει την ολοκλήρωση των έργων ανάπλασης στο Φαληρικό Όρμο. Στα έργα Β` φάση θα πραγματοποιηθεί η δημιουργία του Oικολογικού Πάρκου στο Φαληρικό Όρμο με προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ. Η έναρξη υλοποίησης εκτιμάται για τον Δεκέμβριο του 2022 και η λήξη για τον Δεκέμβριο του 2025. Το έργο είναι ενταγμένο στο Ε.Π. Περιβάλλον.
    16. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Η πορεία υλοποίησης του προγράμματος Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας εξετάστηκε στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης, παρουσία του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα.
      Κατά τη συζήτηση της προόδου του προγράμματος, συνολικού προϋπολογισμού 100 εκ. ευρώ για οχτώ Δήμους του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα, ο απολογισμός δράσεων του περσινού έτους και οι προοπτικές μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2023. Επίσης, ανακοινώθηκε ότι ανάλογο πρόγραμμα καταρτίζεται και θα υλοποιηθεί από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με επικεφαλής την Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου και στη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027, με τη συμμετοχή περισσότερων Δήμων και με αυξημένους πόρους.
      Υλοποιούνται 116 έργα αξίας 86,7 εκ. ευρώ
      Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στο πρόγραμμα οι οχτώ Δήμοι (Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Δέλτα, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού – Ευόσμου, Νεάπολης – Συκεών, Παύλου Μελά και Πυλαίας – Χορτιάτη) έχουν ήδη εντάξει και υλοποιούν 116 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 86,7 εκ. ευρώ.
      Ο κ. Τζιτζικώστας χαρακτήρισε το πρόγραμμα «πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της αυτοδιοίκησης» και τόνισε:
      «Όταν σχεδιάζαμε το πρόγραμμα αυτό, στο ξεκίνημα αυτής της προγραμματικής περιόδου υπήρχαν αρκετές επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα μπορέσει να υλοποιηθεί σωστά και έγκαιρα. Ήταν η πρώτη φορά, που οι δύο βαθμοί της αυτοδιοίκησης κλήθηκαν να συνεργαστούν και να συνδιαμορφώσουν ένα σχέδιο που αφορά ταυτόχρονα οχτώ Δήμους της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Και κληθήκαμε να συνεργαστούμε όχι μεμονωμένα, αλλά σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο, με συγκεκριμένους προϋπολογισμούς, με συγκεκριμένους δείκτες και με συγκεκριμένους τομείς παρέμβασης. Παράλληλα, ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας πήραμε μία σημαντική απόφαση:
      Διασφαλίσαμε τους διπλάσιους πόρους από το σύνολο των πόρων που είχαμε υποχρέωση να κατευθύνουμε σε αυτή τη δράση. Και την απόφαση αυτή την πήραμε γιατί ακριβώς, πιστεύουμε στη συνεργασία, πιστεύουμε στη συναίνεση και επενδύουμε στον κοινό σχεδιασμό μεταξύ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και των Δήμων. Και πλέον, τώρα που τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας αρχίζουν να φαίνονται στην πράξη νιώθουμε δικαιωμένοι για αυτή την απόφασή μας».
      Ο Περιφερειάρχης επισήμανε ότι τα 116 μικρά και μεγάλα έργα σε ολόκληρο το αστικό πολεοδομικό συγκρότημα, «δεν είναι απλώς παρεμβάσεις που αλλάζουν την εικόνα, είναι έργα που αλλάζουν την καθημερινότητα των συμπολιτών μας, που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής μας, που αναβαθμίζουν τις γειτονιές μας και εκσυγχρονίζουν τη φυσιογνωμία του τόπου μας».
      Ο κ. Τζιτζικώστας συνεχάρη όλους τους εμπλεκόμενους στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος για τη συνεργασία τους, που είναι και το «κλειδί» όπως είπε για την επιτυχή ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και ανακοίνωσε τη συνέχιση του προγράμματος και στην επόμενη προγραμματική περίοδο, με τη συμμετοχή επιπλέον Δήμων:
      «Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δουλεύει μαζί, δίπλα – δίπλα, με τους Δήμους, τα Επιμελητήρια, τους επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, τα Πανεπιστήμια, την ίδια την κοινωνία, χτίζοντας στρατηγικές και πολιτικές που ξεκινούν από τη βάση και πηγαίνουν προς τα επάνω, για να μην αφήσουμε κανένα συγκριτικό μας πλεονέκτημα ανεκμετάλλευτο. Αυτή ήταν πάντα η φιλοσοφία μας και μ’ αυτό τον τρόπο κερδίσαμε τις σημαντικές μάχες για τον τόπο μας. Και με αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσουμε και τα επόμενα χρόνια.
      Με συνεργασία, συνεννόηση και μεθοδική δουλειά. Και αυτό το καλό παράδειγμα Μητροπολιτικής Διοίκησης, που βλέπουμε στην πράξη ότι πετυχαίνει είμαστε πλέον έτοιμοι να το διευρύνουμε στη νέα προγραμματική περίοδο, στο νέο ΕΣΠΑ, εντάσσοντας στην περιοχή εφαρμογής και αστικά τμήματα των υπόλοιπων δήμων της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης και διασφαλίζοντας επιπλέον πόρους.
      Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με όλους τους Δήμους και με τον συντονισμό και την καθοδήγηση της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, διαμορφώνοντας τις συνθήκες που κάνουν τον τόπο μας, πιο σύγχρονο, πιο λειτουργικό, με καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους τους συμπολίτες. Το είπαμε, το κάνουμε πράξη».
      Η ολοκληρωμένη Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αναγέννηση και αειφορική ανάπτυξη της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης και αποσκοπεί στη βελτίωση της καθημερινότητας των κατοίκων. Με συνολικό προϋπολογισμό 100 εκ. ευρώ, υλοποιούνται έργα που απαντούν στις πραγματικές προκλήσεις και αξιοποιούν τις υπαρκτές δυνατότητες και τους ανθρώπινους πόρους της πόλης με αποφασιστικότητα και δυναμισμό.
      Η Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη στηρίζεται σε τέσσερις άξονες:
      -Ανταγωνιστική και Καινοτόμα: 16 εκ. ευρώ σε έργα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, την αποκατάσταση του οικονομικού ιστού της πόλης, την ανάδειξη του πολιτισμού και την υποστήριξη του τουρισμού.
      -Συνεκτική: 13 εκ. ευρώ σε έργα και δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και συνοχής και ενσωμάτωση των μειονεκτουσών και ευάλωτων ομάδων.
      -Πράσινη και Ανθεκτική: 65 εκ. ευρώ σε έργα για την προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
      -Αποτελεσματική: 6 εκ. ευρώ σε έργα και δράσεις για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και υπηρεσιών για τον καλύτερο συντονισμό των τοπικών φορέων και των μητροπολιτικών συνεργειών.
      Στην τοποθέτησή της η Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου επισήμανε:
      «Για πρώτη φορά εφαρμόζεται με αποτελεσματικότητα ένα καινοτόμο μοντέλο μητροπολιτικής διοίκησης για να αντιμετωπιστούν χρόνια προβλήματα και να αναβαθμιστούν υποβαθμισμένες περιοχές. Επενδύονται με το σχέδιο ‘Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη’, 100 εκ. ευρώ, σε αναγκαία και υπερτοπικά έργα, που απαντούν στις πραγματικές οικονομικές, περιβαλλοντικές, κλιματικές και κοινωνικές προκλήσεις, αξιοποιώντας τις υπαρκτές δυνατότητες και τους ανθρώπινους πόρους της πόλης με αποφασιστικότητα και δυναμισμό. Η ‘Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη’, εκπονήθηκε με όραμα και συμμετοχικό σχεδιασμό, από την Αντιπεριφέρεια Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Οι παρεμβάσεις της οργανώνονται σε τέσσερις άξονες και ο στόχος είναι ένας και ουσιαστικός: να βελτιώσουμε μαζί τη ζωή στην πόλη. Για όλους, για το σήμερα και το αύριο».
      Παρεμβάσεις πραγματοποίησαν οι οχτώ Δήμαρχοι και εκπρόσωποι των Δήμων, οι οποίοι ευχαρίστησαν για την αγαστή συνεργασία τον κ. Τζιτζικώστα και την κ. Πατουλίδου, όπως και τα στελέχη της Ομάδας Εργασίας του προγράμματος και της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας:
      -Αμπελοκήπων – Μενεμένης Γενικός Γραμματέας Σάκης Παπαγεωργίου: «Είναι η πρώτη φορά που στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση δεν απευθύνεται κάποιος από άμβωνος και δεν μας βάζουν να γράψουμε διαγώνισμα, αλλά διαβουλεύονται μαζί μας, μας ακούν, συνεργάζονται, μας συνδράμουν και κάνουμε μαζί έργα για όλους τους πολίτες. Στο Δήμο μας έχουμε 16 έργα ορισμένα από τα οποία σε περιοχές στις οποίες για πολλά χρόνια δεν είχε γίνει ούτε μία παρέμβαση και είναι υποβαθμισμένες».
      Δέλτα Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Κωνσταντίνος Λουμπούτης
      «Έχουμε δυο μικρά έργα στο Καλοχώρι, που όμως είναι ζωτικής σημασίας, επειδή βάζουν το Δήμο μας στη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Προετοιμαζόμαστε για την επόμενη φάση του προγράμματος στη νέα προγραμματική περίοδο για την ένταξη του παράκτιου μετώπου του Καλοχωρίου μέχρι τον Αξιό, που θα είναι εμβληματικό έργο».
      Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας
      «Η βιώσιμη αστική ανάπτυξη είναι το μείζον για τους Δήμους μας, για τις πόλεις μας. Χαίρομαι που βρισκόμαστε στην εξέλιξη ενός πολύ συγκροτημένου, αλλά και πολύ αποδοτικού προγράμματος. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει επωφεληθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό με ηλεκτροκίνητα οχήματα, με ποδηλατοδρόμους, με πάρκα, με μια μεγάλη ανάπλαση που ξεκινάει γύρω από το Ιπποκράτειο νοσοκομείο. Κι όλα αυτά, που σημαίνουν οφέλη για την πόλη και τους πολίτες βασίζονται στη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εξαιρετική συνεργασία που έχουμε με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Η καλή της απόδοση, εξάλλου, είναι ένα πρόκριμα και για την επόμενη προγραμματική περίοδο, κατά την οποία στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού και πάντα σε συνεργασία με την Περιφέρεια, ο Δήμος Θεσσαλονίκης προγραμματίζει μια σειρά από πολύ σημαντικά έργα, όπως είναι η ανάπλαση της Πλατείας Διοικητηρίου και του άξονα της Αριστοτέλους, το ντεκ της παραλίας κ.ά.».
      Θεσσαλονίκης Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων Μάκης Κυριζίδης
      «Είναι η πρώτη φορά που έχουμε τόσο στενή συνεργασία και βρίσκουμε οι Δήμοι ευήκοα ώτα. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι πρότυπο και επιτυγχάνει συγκεκριμένους στόχους. Στο Δήμο έχουμε 21 έργα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα και είναι έργα που βελτιώνουν την εικόνα και τη λειτουργία της πόλης. Η Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη δίνει θετικό πρόσημο στην επόμενη μέρα της Θεσσαλονίκης».
      Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης
      Συγχαίρω προσωπικά τον Απόστολο Τζιτζικώστα και την Βούλα Πατουλίδου, διότι οι νέοι Δήμαρχοι δεν περιμέναμε να είναι τόσο κοντά μας ο δεύτερος βαθμός Αυτοδιοίκησης. Η συμπαράσταση και η βοήθεια στο έργο μας είναι το μεγαλύτερο όπλο μας. Στην Καλαμαριά υλοποιούνται 16 έργα, μεταξύ των οποίων και εμβληματικές παρεμβάσεις, όπως στην περιοχή Βότση – Κηφισιάς, αλλά και σπουδαία κοινωνικά έργα και αναβαθμίσεις παιδικών χαρών και πάρκων εκεί που είχαμε ελλείψεις, στην περιοχή της επέκτασης».
      Κορδελιού – Ευόσμου Κλεάνθης Μανδαλιανός
      «Η συνεργασία μας με την Περιφέρεια είναι εξαιρετική. Συγκινηθήκαμε από την παρότρυνση της διοίκησης και ειδικά της κ. Πατουλίδου, που έχει το συντονισμό του προγράμματος για να εντάξουμε έργα. Ως ο δεύτερος μεγαλύτερος Δήμος της Βόρειας Ελλάδας έχουμε μεγάλες ανάγκες και ελλείψεις ειδικά στον τομέα του πρασίνου, όπου μας βοηθάει πολύ το συγκεκριμένο πρόγραμμα και θέλουμε να έχουμε την Περιφέρεια στο πλευρό μας για να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο περιβάλλον στην περιοχή μας».
      Νεάπολης – Συκεών Σίμος Δανιηλίδης
      «Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την Περιφέρεια. Πρέπει να αποφύγουμε τους πειρασμούς και να ατενίσουμε με αισιοδοξία το μέλλον, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που έχουμε από μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων. Δεν πρέπει να αναλωθούμε σε κατατμήσεις των έργων, σε μικρά και μεσαίου μεγέθους έργα, αλλά να υλοποιήσουμε μεγάλα διαδημοτικά εμβληματικά έργα, που θα αλλάξουν την ταυτότητα και την ποιότητα ζωής στην πόλη, για την επόμενη προγραμματική περίοδο».
      Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης
      Το πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης δείχνει πώς μπορεί να είναι επιτυχημένος ένας σχεδιασμός σε επίπεδο πόλης. Οι διαδημοτικές παρεμβάσεις έχουν προστιθέμενη αξία και έργα, όπως το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά αποδεικνύουν την αξία τέτοιων προγραμμάτων. Στο Δήμο μας υλοποιούνται δέκα έργα συνολικά, τα οποία βελτιώνουν όλη την περιοχή».
      Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης
      Συγχαίρω προσωπικά τον Απόστολο Τζιτζικώστα, καθώς το συγκεκριμένο πρόγραμμα συνιστά καλή πρακτική, διότι πέραν των υπολοίπων είναι σχεδιασμένο από τη βάση προς τα πάνω. Δεν μας επιβλήθηκε, αλλά σχεδιάστηκε μαζί μας στη βάση των πραγματικών αναγκών των Δήμων και των πολιτών. Πέρα από έξυπνο και επιτυχημένο το πρόγραμμα είναι εξόχως δημοκρατικό, με διαρκή διαβούλευση και με ταχύτητα υλοποίησης.
      Στην Επιτροπή συμμετείχαν επίσης ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Γιουτίκας, ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Σωτήρης Μπάτος και ο Περιφερειακός Σύμβουλος Νίκος Τζόλλας.
    17. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Ποια μεγάλα έργα-ΣΔΙΤ έχουν δημοπρατηθεί και ποια ετοιμάζονται για δημοπράτηση. Ποια οδικά και κτιριακά έργα κυριαρχούν στην "κούρσα" του 2021.
      Στα 3 δισ. ευρώ θα φτάσουν τα έργα-ΣΔΙΤ μέσα στο 2021 στη χώρα, γεγονός που δείχνει την εξελισσόμενη δυναμική τους.
      Τα έργα με τη μέθοδο της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αν και εισήλθαν χλιαρά στο ελληνικό κατασκευαστικό γίγνεσθαι, κατάφεραν να πείσουν και να εδραιωθούν. Σήμερα αποτελούν τη λύση σε έργα που αδυνατούν να βρουν χρηματοδότηση ή που πρέπει να τρέξουν πιο γρήγορα σε σχέση με τα δημόσια έργα.
      Αν και λέγεται ότι τα έργα-ΣΔΙΤ είναι χρονοβόρα όσον αφορά την περίοδο ωρίμανσης και δημοπράτησης, αυτό δεν ισχύει στις περισσότερες περιπτώσεις. Τα καθαρά δημόσια έργα έχει υπολογιστεί ότι μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 10 χρόνια από τη στιγμή της σύλληψης τους, μέχρι τη στιγμή που θα μπουν οι υπογραφές για την κατασκευή τους.
      Στην περίπτωση των έργων-ΣΔΙΤ ο μέσος όρος περιορίζεται σημαντικά. Έχουμε δει για παράδειγμα το έργο-ΣΔΙΤ για τα σχολεία, του οποίου ο διαγωνισμός διήρκησε περί τα 3 χρόνια. Έχουμε και την περίπτωση της ΣΔΙΤ για τη Μονάδα Απορριμμάτων Ηλείας που διήρκεσε 6 χρόνια. Είναι, πάντως σε κάθε περίπτωση μέχρι σήμερα ένας σαφώς ταχύτερος τρόπος υλοποίησης έργων.
      Τα μεγάλα έργα-ΣΔΙΤ που έχουν δημοπρατηθεί
      Αν περάσουμε στην αρένα των έργων-ΣΔΙΤ θα βρούμε ότι κυριαρχούν τα οδικά και κτιριακά έργα, χωρίς όμως να αποκλείονται άλλες κατηγορίες. Στα οδικά έργα σήμερα έχουμε τρεις μεγάλους διαγωνισμούς.
      Ο πρώτος αφορά το τμήμα του ΒΟΑΚ (από το 2018) Χερσόνησος-Νεάπολη κόστους περίπου 350 εκατ. ευρώ. Το δεύτερο έργο αφορά τον οδικό άξονα Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη κόστους 250 εκατ. ευρώ και το τρίτο έργο αφορά τo flyover (ανατολική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης) με κόστος περί τα 400 εκατ. ευρώ. Στα κτιριακά έργα υπάρχει μεγάλο πεδίο δράσης με έργα που αγγίζουν τα 950 εκατ. ευρώ. Έχουμε τρεις διαγωνισμούς για κτίρια και φοιτητικές εστίες στα Πανεπιστήμια Θράκης (107 εκατ.), Κρήτης (255 εκατ.) και Θεσσαλίας (116 εκατ.), που υπόσχονται να μεταμορφώσουν την εικόνα των κτιριακών υποδομών και να παρέχεται μία νέα αναβαθμισμένη υπηρεσία για τους φοιτητές. Σε διαγωνισμό είναι επίσης τα κτιριακά έργα-ΣΔΙΤ για : το Κέντρο Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών (89 εκατ.), η Πολιτεία Καινοτομίας στην οδό Πειραιώς (60 εκατ.), τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας (163 εκατ.), τα 17 σχολεία στην Κεντρική Μακεδονία (159 εκατ.). Σε δημοπράτηση είναι επίσης και το Φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική με 105 εκατ. ευρώ που θα λύσει το σοβαρό υδρευτικό και αρδευτικό πρόβλημα της περιοχής. Στην αρένα της δημοπράτησης είναι επίσης το μεγάλο έργο για το Ultra Fast Broadband με κόστος που αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ αλλά και μικρότερα έργα οδοφωτισμού. Τα έργα-ΣΔΙΤ που ετοιμάζονται για δημοπράτηση
      Η ψήφος εμπιστοσύνης που έχει δοθεί στα έργα-ΣΔΙΤ είναι φανερή και μία νέα γενιά μεγάλων έργων θα υλοποιηθεί μέσω αυτής της μεθόδου. Τα σημαντικότερα έργα που θα δούμε να οδεύουν προς δημοπράτηση το επόμενο διάστημα είναι:
      Στα οδικά έργα προετοιμάζεται η δημοπράτηση για τους οδικούς άξονες Θεσσαλονίκη-Έδεσσα και Αμφίπολη-Δράμα. Είναι κάθετοι άξονες της Εγνατίας και ιδιαίτερα σημαντικοί για την ευρύτερη περιοχή. Ένα τρίτο ΣΔΙΤ είναι η Παράκαμψη Χαλκίδας με κόστος 200 εκατ. ευρώ.
      Επίσης σε επίπεδο κτιριακών έργων αναμένουμε τη δημοπράτηση των 12 Δικαστικών Μεγάρων (θα σπάσει σε  3 διαγωνισμούς), του νέου κτιριακού συγκροτήματος της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στην οδό Πειραιώς και στις αρχές του 2022 το Κυβερνητικό Πάρκο στην περιοχή Δάφνης-Υμηττού.
      Σε άλλα έργα θα έχουμε το έργο για το Φράγμα Ενιπέα στη Θεσσαλία και το εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα Αττικής, δύο έργα που θωρακίζουν υδροδοτικά και υδρευτικά και τα οποία θα εκκινήσουν τους επόμενους μήνες.
      Η εμβέλεια των ΣΔΙΤ αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέσα στο 2021 αν και θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ήδη υπάρχουν ενδείξεις ότι φτάνουμε σε ένα «ταβάνι» για τα έργα αυτά, μιας και κάθε έργο που προστίθεται, επιβαρύνει τον προϋπολογισμό και το ΠΔΕ.
    18. Έργα-Υποδομές

      GTnews

      Εισήγηση για την υπαγωγή αναγκαστικών απαλλοτριώσεων ακινήτων στην παρ. 1 του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων για την εκτέλεση έργων γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας, πραγματοποίησε στο Υπουργικό Συμβούλιο, που συνεδρίασε.  Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών εισηγήθηκε ειδικότερα την υπαγωγή στη διαδικασία του άρθρου 7Α, των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, που αφορούν στην εκτέλεση επτά οδικών έργων, καθώς επίσης και στην κήρυξη των τυχόν συμπληρωματικών απαλλοτριώσεων που θα απαιτηθούν για αυτά.
      Πρόκειται συγκεκριμένα για:
      Τον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδος (Ε65). Τον Αυτοκινητόδρομο Ιόνιας Οδού από Αντίρριο μέχρι Ιωάννινα, τον ΠΑΘΕ από τον Ανισόπεδο Κόμβο της Μεταμόρφωσης μέχρι τα Σκάρφεια στον Μαλιακό, καθώς και του Συνδετήριου Κλάδου του ΠΑΘΕ Σχηματάρι - Χαλκίδα. Τον Αυτοκινητόδρομο Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος - Τσακώνα.  Τον Αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι (ΠΑΘΕ) στο τμήμα του Μαλιακός – Κλειδί. Τον Αυτοκινητόδρομο Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα και τον Κλάδο Λεύκτρο – Σπάρτη. Τον Νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης και των Οδικών του Συνδέσεων. Τη βελτίωση της 9ης Εθνικής Οδού, στο τμήμα της Παράκαμψης της Γιάλοβας στη Μεσσηνία.  
      Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών τόνισε τη γενικότερη σημασία του τελευταίου αυτού έργου για την οικονομία της χώρας και ειδικότερα της ευρύτερης περιοχής της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας, καθώς κι όλης της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αφού όπως επισήμανε το συγκεκριμένο οδικό δίκτυο έχει μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο, λόγω της έντονης τουριστικής ανάπτυξης και της ιδιαίτερης προβολής της περιοχής.
      Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών εισηγήθηκε επίσης για την ανέγερση του 1ου ΕΠΑ.Λ. Συκεών του Δήμου Νεάπολης Συκεών.  Η κατασκευή της ανωτέρω Σχολικής Μονάδας αποτελεί στρατηγικής σημασίας, εμβληματικό έργο εκπαιδευτικής υποδομής, καθώς η κατασκευή και η λειτουργία του θα δώσει πραγματική ανάσα στο χώρο της επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Κεντρική και Βόρεια Θεσσαλονίκη, η οποία σήμερα στερείται παρόμοιου σχολικού συγκροτήματος.
      Το έργο έχει υπαχθεί στο ν. 3389 του 2005 «Σχεδιασμός, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Συντήρηση και Λειτουργία 17 Σχολικών Μονάδων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσω ΣΔΙΤ» και τυχόν καθυστερήσεις μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην ολοκλήρωση της Β’ φάσης του διαγωνισμού ΣΔΙΤ, που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη.
    19. Έργα-Υποδομές

      GTnews

      Στην 4η Συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας αντικείμενο ήταν η ένταξη στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας και η ανάθεση στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) υπηρεσιών ωρίμανσης για τα ακόλουθα έργα:
      Αναβάθμιση των εθνικών χερσαίων Συνοριακών Σημείων Διέλευσης Το έργο περιλαμβάνει την αναβάθμιση των πυλών εισόδου/εξόδου των χερσαίων συνόρων της, με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, ώστε να καλύπτουν τις αυξανόμενες ανάγκες εισόδου πολιτών τρίτων χωρών και αγαθών, ενισχύοντας παράλληλα και το σχέδιο της εθνικής πολιτικής και ασφάλειας.
      Αναβάθμιση οδικού συνοριακού σταθμού Κήπων Έβρου Το έργο περιλαμβάνει την αναβάθμιση του Οδικού Συνοριακού Σταθμού Κήπων.
      Υλοποίηση παρεμβάσεων υπόχρεων λιμενικών εγκαταστάσεων του ΔΕΔ-Μ στην εφαρμογή́ του Κώδικα «International Ship and Port Facilities Security Code» (ISPS) Η χρηματοδότηση αφορά στην προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού ασφάλειας από τους αρμόδιους Φορείς Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης των υπόχρεων Λιμένων (ΦΔΕΛ), σύμφωνα με τα αντίστοιχα Σχέδια Ασφαλείας.
      Επιβατικός σταθμός λιμένα Σούδας. Ανέγερση νέου Σταθμού́ Επιβατών στον λιμένα της Σούδας Το έργο αφορά στην ανέγερση νέου Σταθμού Επιβατών στον λιμένα της Σούδας, με βάση το σχέδιο του λιμένα.
      Εκβάθυνση διαύλου και λιμενολεκάνης – επέκταση προβλήτας και κρηπιδωμάτων λιμένα Στυλίδας Το έργο αφορά στην εκβάθυνση διαύλου και λιμενολεκάνης, καθώς και στην επέκταση προβλήτας και κρηπιδωμάτων στον λιμένα Στυλίδας.
      Σχέδιο για την αντικατάσταση του στόλου επιβατηγού ναυτιλίας και μείωση του αποτυπώματος – 16944 Το προτεινόμενο έργο έχει ως αντικείμενο την κατάρτιση αναλυτικής μελέτης, στρατηγικής και ανάπτυξης μηχανισμού χρηματοδότησης για τη σταδιακή ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου της χώρας, με στόχο τη μείωση εκπομπών CO2 και την επιτάχυνση και εξομάλυνση της πράσινης μετάβασης στον κρίσιμο αυτό κλάδο.
      Αλλάζω Συσκευή Το έργο αφορά σε χρηματοδοτική στήριξη επιχειρήσεων για μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας, με την εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού, κυρίως θέρμανσης – ψύξης, σε αντικατάσταση υφιστάμενου εξοπλισμού.
      Ολοκληρωμένο Σύστημα Ελέγχου και Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής και Θαλάσσιας Ρύπανσης (Air & Marine Pollution) Το έργο αφορά την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος ελέγχου και παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής και θαλάσσιας ρύπανσης, σε συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος που θα υποδειχθούν στη μελέτη εφαρμογής, με σκοπό την υποστήριξη λήψης αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές.
      «Πρόγραμμα Προστασίας Δασών – Antinero III» Σε συνέχεια της υλοποίησης των προγραμμάτων Antinero I και ΙΙ και λόγω των πρόσφατων δασικών πυρκαγιών, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω υλοποίηση δράσεων αντιπυρικής προστασίας κατά τα έτη 2024 και 2025.
      Ολοκλήρωση των διαδικασιών καταγραφής στο Εθνικό Κτηματολόγιο, την προστασία και την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών Το έργο αφορά στην ολοκλήρωση των διαδικασιών καταγραφής στο Εθνικό Κτηματολόγιο, την προστασία και την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας.
       
    20. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Σχεδόν 12 μήνες απομένουν για την ολοκλήρωση της επέκτασης του μετρό στον Πειραιά και την παράδοση σε λειτουργία των σταθμών Μανιάτικα, Πειραιάς και Δημοτικό Θέατρο.
      Όπως εξήγησε ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης, μιλώντας στο ραδιόφωνο «Κανάλι 1», ήδη με την παράδοση σε λειτουργία των 3 πρώτων σταθμών της επέκτασης, «Αγία Βαρβάρα», «Κορυδαλλός» και «Νίκαια» τον προηγούμενο Ιούλιο, προστέθηκαν περίπου 63.000 επιβάτες ημερησίως συνολικά στο δίκτυο του μετρό.
      Επίσης, μειώθηκαν αφενός κατά περίπου 68 τόνους ημερησίως οι εκπομπές CO2 και αφετέρου 11.100 αυτοκίνητα που κυκλοφορούν ημερήσια στην πόλη.
      Αντίστοιχα για τους 3 επόμενους σταθμούς, «Μανιάτικα», «Πειραιάς» & «Δημοτικό Θέατρο», που θα δοθούν σε εμπορική λειτουργία το καλοκαίρι του 2022, θα πραγματοποιούνται περίπου 50.000 πρόσθετες επιβιβάσεις ημερησίως συνολικά στο δίκτυο του μετρό και θα μειωθούν κατά περίπου 52 τόνους ημερησίως οι εκπομπές CO2 με αντίστοιχη μείωση περίπου 8.800 αυτοκινήτων που κυκλοφορούν ημερήσια στην πόλη.
      Έτσι, του χρόνου το καλοκαίρι που θα ολοκληρωθούν τα έργα, η διαδρομή από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι τον Διεθνή Αερολιμένα της χώρας, θα διαρκεί 45 – 50 λεπτά, αλλάζοντας τη μορφή του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας.
      «Υπολογίζουμε ότι θα έχουμε περίπου 20 χιλιάδες αυτοκίνητα λιγότερα στους δρόμους της πόλης, γεγονός που θα αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα και στο περιβάλλον.
      Επίσης, ο Πειραιάς θα γίνει ένα ιδιαίτερα σημαντικό συγκοινωνιακό κέντρο για όλα τα μέσα μεταφοράς (πλοίο, μετρό, σύνδεση με αεροδρόμιο, τραμ, προαστιακός σιδηρόδρομος, λεωφορεία) και θα παρέχει πρόσθετες αναπτυξιακές δυνατότητες σε όλη την Αττική», ανέφερε ο γ.γ. Υποδομών.
      Η επέκταση του μετρό στο Ίλιον
      Στη συνέχεια, ο κ. Καραγιάννης αναφέρθηκε στη δυτική Αθήνα και τα έργα που εξελίσσονται.
      «Εκτιμούμε ότι στις αρχές του 2022 θα μπούμε στη δημοπράτηση του διαγωνισμού, για την επέκταση του Μετρό, ο οποίος αφορά τρεις νέους σταθμούς οι οποίοι θα φτάνουν ως τον Άγιο Νικόλαο στο Ίλιον.
      «Μιλάμε για μία περιοχή που θα καλύπτουμε 50.000 – 60.000 κατοίκους», τόνισε ο κ. Καραγιάννης, σημειώνοντας ότι όλα αυτό είναι ένα μεγάλο πακέτο έργων «το οποίο σχεδιάζεται βήμα – βήμα λέγοντας λίγα πράγματα και κάνοντας πάρα πολλά», κατέληξε ο κ. Καραγιάννης.
      «Οι δικαστικές εμπλοκές δεν βοηθούν»
      Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Υποδομών, αν δεν υπάρξουν δικαστικές εμπλοκές, στα τέλη του επόμενου χρόνου θα υπάρχει ανάδοχος, ώστε να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το έργο.
      Μάλιστα, όπως σημείωσε είναι μία πολύ μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, η έλευση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και τόνισε με νόημα: «Αυτό θα πρέπει να το αντιληφθούμε όλοι. Και οι ανάδοχοι και οι δημόσιοι φορείς και όλοι μας. Δεν είναι μία περίοδος για κόντρες.
      Είναι μία περίοδος να προχωρήσουμε όλοι μπροστά. Οι δικαστικές εμπλοκές δεν βοηθούν. Και όπως βλέπετε το τελευταίο διάστημα, το αντιλαμβάνονται όλοι και υπάρχουν οι λιγότερες δυνατές δικαστικές εμπλοκές».
      Αναβάθμιση Προαστιακού στη Δυτική Αττική
      Όσον αφορά τον Προαστιακό προς την Δυτική Αττική, ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών είπε ότι ο προαστιακός, τον οποίο είχαν αφήσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αναβαθμίζεται. «Πρόκειται  για ένα έργο 36 χιλιομέτρων και κόστους περίπου 100 εκατ. το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αφορά τις περιοχές του Ασπρόπυργου, της Ελευσίνας, των Μεγάρων, της Νέας Περάμου. Ουσιαστικά και αυτή η περιοχή θα έρθει πολύ πιο κοντά στο κέντρο της Αθήνας», ανέφερε.
      Τέλος, για το τραμ είπε ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν και οι δοκιμαστικές λειτουργίες του τραμ στον Πειραιά.
    21. Έργα-Υποδομές

      Engineer

      Η διοργανώτρια ΠοδηλΑττική Κοινότητα δημοσίευσε στο Google το χάρτη της διαδρομής, τους Δήμους και τα σημεία από όπου θα περάσουν οι ποδηλάτες.
      Η διαδρομή όπως είναι γνωστό θα ξεκινήσει στις 7 το απόγευμα από τον Σταθμό ΗΣΑΠ της Κηφισιάς και θα τελειώσει περίπου στις 9:30 στα γραφεία της Περιφέρειας Αττικής στην Λ. Συγγρού όπου θα την υποδεχθεί ο Περιφερειάρχης κ. Πατούλης.
      Ο χάρτης είναι εδώ:
      https://www.podilattiki.gr/map/node/107
      Και η περιγραφή εδώ:
      https://www.podilattiki.gr/node/107
      Υπάρχουν δύο διαδρομές, με διαφορετικά χρώματα.
      Η μια διαδρομή είναι η σχεδιασμένη διαδρομή του Βόρειου Άξονα, όπως είναι σχεδιασμένη.
      Η άλλη διαδρομή είναι η διαδρομή όπως καταγράφηκε από το GPS στο δοκιμαστικό.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.