Αρθρογραφία

Την κινητοποίηση φορέων και Αρχών έχει προκαλέσει η ανέγερση οικοδομής στην Πάρο η οποία φέρεται - όπως καταγγέλλει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος «Άγιος Νικόλαος» - να έχει κτιστεί σε ρέμα και σε περιοχή Natura με τις αρμόδιες αρχές να εκδίδουν πολλές διαφορετικές αποφάσεις, συχνά αντικρουόμενες, ενδεικτικό της σύγχυσης που προκαλούν το ισχύον νομικό και θεσμικό πλαίσιο, η διάχυση της ευθύνης και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Τα μέλη του συλλόγου και κάτοικοι της περιοχής αμφισβητούν τη νομιμότητα της οικοδομικής άδειας στο συγκεκριμένο σημείο λόγω μη αποτύπωσης υδατορέματος που φαίνεται να υπάρχει σύμφωνα με χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού και θέτουν θέμα ασφαλείας των κατοίκων από πλημμύρες και προστασίας του υγρότοπου καθώς πρόκειται για περιοχή Natura.
Ύστερα από καταγγελίες του συλλόγου, κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου μετέβη για αυτοψία σε νεοαναγειρόμενη οικοδομή στον οικισμό Μώλος Μαρμάρων στην Πάρο. Όπως είχε επισημάνει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος σε επιστολή του στις 15 Μαΐου 2023 (Αριθμ. Πρωτ: 410/23) προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και στις Υπηρεσίες Δόμησης Νάξου και Πάρου, η περιοχή του Μώλου Μαρμάρων έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 αλλά εκεί έχουν ξεκινήσει εδώ και δυόμισι χρόνια εργασίες ανέγερσης κτίσματος βάσει οικοδομικής άδειας που εκδόθηκε στις 3/1/2023 από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Νάξου.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει παραπέμποντας στο τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την οικοδομική άδεια, εκεί δεν αποτυπώνεται το ανάγλυφο του φυσικού εδάφους και συγκεκριμένα το αποστραγγιστικό κανάλι που διέρχεται μέσα από το οικόπεδο όπως αυτό φαίνεται στη δορυφορική φωτογραφία του Google Earth και στο χάρτη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού.
Ταυτόχρονα, στη σχετική επιστολή υπογραμμίζεται ότι η οικοδομή ανεγείρεται ακριβώς στην εκβολή του συγκεκριμένου φυσικού αποστραγγιστικού καναλιού. Ως αποτέλεσμα, λόγω της υπέρμετρης ποσότητας των νερών που αντλούνται σχηματίστηκε μια μικρή λίμνη ενώ, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος έγινε παλαιότερα και απόπειρα να αποξηρανθεί το συγκεκριμένο φυσικό αποστραγγιστικό κανάλι με την εναπόθεση μπάζων.
«Οι προαναφερόμενες εκτεταμένες εργασίες άντλησης του υδροφόρου ορίζοντα έχουν ως συνέπεια τη μεταβολή του υδρογολογικού καθεστώτος της προστατευόμενης περιοχής καθώς και τη μορφολογική αλλοίωση του τοπίου με τελικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος», αναφέρει η επιστολή, η οποία συνοδεύεται και από φωτογραφικό υλικό από την οικοδομή.
Αφού διενεργήθηκε η αυτοψία, η διαπιστωτική πράξη κλιμακίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, επικαλούμενη υφιστάμενες αεροφωτογραφίες και δορυφορικές φωτογραφίες των τελευταίων 20 ετών, επιβεβαιώνει ότι στο σημείο υπάρχει ρέμα (με την έννοια του αποστραγγιστικού αύλακα). Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «το υπό εξέταση οικόπεδο, προκύπτει ότι διαχρονικά και σχεδόν εξ ολοκλήρου, ταυτίζεται με την έξοδο του νότιου κλάδου ρέματος προς τη θάλασσα και εξ αιτίας αυτού του λόγου, είναι πληρωμένο με νερό. Το γεγονός αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς το υψόμετρο του εδάφους, όπως άλλωστε προκύπτει από το χάρτη είναι χαμηλό, κάτι που σε συνδυασμό με την συσσώρευση άμμου επί της ακτής, έχει ως αποτέλεσμα δημιουργία υγρότοπου έστω και περιορισμένης έκτασης (επικαλείται εικόνες)».
Εν συνεχεία, σημειώνεται ότι «το οικόπεδο βρίσκεται εντός της ζώνης πλημμύρας της παράκτιας ζώνης και μάλιστα, επί ενός κλάδου εκτόνωσης της πλημμύρας. Ομοιάζει με κανάλι αποστράγγισης και μπορεί να συγχέεται με αγωγό αποστράγγισης, καθώς δεν είναι εμφανής η διαδρομή του επιφανειακού νερού που ρέει από τα ανάντη, καθώς η ανάντη περιοχή έχει πολύ ήπια μορφολογία και δεν δημιουργεί κοίτη, με τα συνήθη χαρακτηριστικά που έχουν τα ρέματα στις Κυκλάδες. Όμως δεν είναι ένα απλό «κανάλι αποστράγγισης αλλά αποτελεί ένα από τους τρεις κύριους αποδέκτες της επιφανειακής απορροής της υδρολογικής λεκάνης Μαρμάρων-Μώλου, ταυτιζόμενο με ρέμα».
Η διαπιστωτική πράξη της Διεύθυνσης Υδάτων Ν. Αιγαίου είχε ως αποτέλεσμα την ανάκληση της οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομία Νάξου. Ωστόσο, μετά από προσφυγή των ιδιοκτητών του οικοπέδου στο ΣΥΠΟΘΑ, ακυρώθηκε η ανάκληση. Το αιτιολογικό του ΣΥΠΟΘΑ ήταν ότι στις αποτυπώσεις του εγκεκριμένου ΓΠΣ Πάρου δεν αποτυπώνεται ρέμα στη συγκεκριμένη έκταση ώστε να αποτυπωθεί σε τοπογραφικό διάγραμμα αδείας, ενώ δεν προκύπτουν διοικητικές πράξεις σαφούς καθορισμού ορίων ρέματος στη συγκεκριμένη έκταση με συνέπεια να μην προκύπτει κατά αυτόν τον τρόπο ύπαρξη ρέματος ώστε να αποτυπωθεί τουλάχιστον σε τοπογραφικό διάγραμμα της οικοδομικής αδείας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην ίδια γραμμή με τον Εξωραϊστικό Σύλλογο αλλά και το κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων Νοτίου Αιγαίου, κινείται το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη στον οποίο κατέφυγε ο Σύλλογος στο οποίο αναφέρει ότι όντως υπάρχει ρέμα στο σημείο που ανεγείρεται η οικοδομή. Όπως επισημαίνει στο σχετικό έγγραφο που απέστειλε στο ΥΠΕΝ (υπ’ όψιν κ. Ταγαρά, Βαρελίδη και Μπακογιάννη), «ο Συνήγορος του Πολίτη έχει επανειλημμένα διαπιστώσει την έλλειψη αποτύπωσης ρεμάτων στα εγκεκριμένα ΓΠΣ. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα και με την ανωτέρω ανάλυση της νομοθεσίας και νομολογίας, ουδόλως αναιρεί τον χαρακτήρα τους ως ρεμάτων, ενώ σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να προβαίνει στην προστασία τους με βάση τις αρχές της προφύλαξης και πρόληψης. Ως εκ τούτου, το γεγονός της μη αποτύπωσης του συγκεκριμένου ρέματος στο ΓΠΣ της περιοχής, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα αυτού και σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσει τη Διοίκηση ή τους πολίτες από τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με την προστασία των ρεμάτων. Η Δ/νση Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, είναι αρμόδια να αποφαίνεται εάν υφίσταται ή όχι υδατόρεμα στην περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες, αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη. Επικαλούμενος την αυτοψία που διενεργήθηκε από τη Διεύθυνση Υδάτων Ν. Αιγαίου και το σχετικό πόρισμα, σημειώνει ότι εκεί αναφέρεται με σαφήνεια ότι στη συγκεκριμένη θέση που χορηγήθηκε η οικοδομική άδεια υφίσταται ρέμα.
Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, προκύπτει ότι «αφενός η ύπαρξη του ρέματος δεν ελήφθη υπόψη καθόλου κατά την έκδοση της οικοδομικής άδειας και αφετέρου δεν έχουν τηρηθεί οι απαιτούμενες, με βάση τη πολεοδομική νομοθεσία, αποστάσεις από το ρέμα, καθώς το οικόπεδο και η ανεγειρόμενη οικοδομή βρίσκονται επί του ρέματος», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. Όπως διευκρινίζεται, δεν υφίσταται και δεν απαιτείται κάποια διοικητική πράξη χαρακτηρισμού «ρέματος», με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ενώ τα μη οριοθετημένα ρέματα τυγχάνουν της ίδιας προστασίας με τα οριοθετημένα.
Ταυτόχρονα, επισημαίνονται και θέματα ασφαλείας αλλά και η δυνατότητα τροποποίησης του ΓΠΣ της περιοχής. «Πέραν των νομικών ζητημάτων που εκτέθηκαν αναλυτικά, η πραγματική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη συγκεκριμένη θέση, τόσο κατά την ανέγερση της οικοδομής όσο και μετά τις πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις στις Κυκλάδες, θέτει ζητήματα ασφάλειας των ατόμων που θα διαμείνουν στο συγκεκριμένο κτίσμα μετά την περάτωσή του, καθώς και των κατοίκων της περιοχής. Πέραν των ανωτέρω, προκύπτουν σοβαρά ζητήματα προστασίας του ιδίου του ρέματος, της Λεκάνης Απορροής, του μικρού προστατευόμενου υγρότοπου που βρίσκεται σε όμορη θέση, καθώς και της περιοχής Natura», αναφέρει το έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής.
Σημειώνεται ότι οι πρόσφατες πλημμύρες στην Πάρο και η εμπειρία από τα μπαζωμένα ρέματα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ανασύρουν δυσάρεστες μνήμες σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση βαίνει εντεινόμενη και η κυβέρνηση προειδοποιεί για όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές από δασικές πυρκαγιές μέχρι πλημμύρες. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης έχουν κάνει έκκληση για ενεργοποίηση της ατομικής ευθύνης και τη λήψη μέτρων πρόληψης ενώ το ΥΠΕΝ, εν μέσω της ολοκλήρωσης των Τοπικών και Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, αυστηροποιεί σταδιακά το πλαίσιο για τους όρους δόμησης ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές όπως είναι τα ρέματα και οι περιοχές Natura. Από την άλλη, αυτή τη στιγμή, όπως φαίνεται, το πλαίσιο παραμένει ασαφές δημιουργώντας σύγχυση σε πολίτες και φορείς ειδικά σε κρίσιμα θέματα όπως είναι τα ρέματα (τα οποία κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα και υπάρχουν εν τοις πράγμασι χωρίς να εξαρτώνται από κανένα ΓΠΣ).

Περισσότερα...

5

Αρθρογραφία

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους: Δεν μπλοκάρει η απουσία μεταγραφής τις πολεοδομικές άδειες

June 18, 2025 at 04:26 μμ

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανοίγει τον δρόμο για την άρση πολύχρονων εμποδίων στην υλοποίηση πολεοδομικών έργων και στην άσκηση ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 98/2024 γνωμοδότηση, που εκδόθηκε κατόπιν σχετικού ερωτήματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η μεταγραφή μιας κυρωμένης Πράξης Εφαρμογής δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύνταξη διορθωτικών πράξεων, τη βεβαίωση εισφορών σε χρήμα ή την έκδοση οικοδομικών αδειών. Η απόφαση, η οποία βασίζεται στην ερμηνεία του άρθρου 12 του ν. 1337/1983, τονίζει ότι η πράξη εφαρμογής μετά την κύρωσή της είναι δεσμευτική και αμετάκλητη, ενώ η μεταγραφή της περιορίζεται στην καταγραφή εμπράγματων μεταβολών και όχι στην ισχύ της πράξης καθαυτής.
Το ΝΣΚ αποσαφηνίζει ότι η μεταγραφή αφορά μόνο την απόδοση των εμπράγματων δικαιωμάτων στους ιδιοκτήτες και δεν δεσμεύει τη Διοίκηση από το να εφαρμόσει την κυρωμένη Πράξη Εφαρμογής στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Επιπλέον, επισημαίνει πως όπου ο νομοθέτης επιθυμεί να συνδέσει τη μεταγραφή με άλλες ενέργειες, το ορίζει ρητά – όπως συμβαίνει στην περίπτωση δημόσιων ακινήτων και επενδυτικών σχεδίων, σύμφωνα με τον ν. 3986/2011.
Ενδεικτικές είναι δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που εξετάστηκαν από το ΝΣΚ. Στη Λευκάδα, στην περιοχή των οικισμών Νυδρίου και Μεγάλου Αυλακίου, κυρώθηκε το 2019 η Πράξη Εφαρμογής 6/2018, η οποία αφορούσε και διορθώσεις προηγούμενων πολεοδομικών πράξεων. Παρά την κύρωση, η πράξη δεν είχε μεταγραφεί μέχρι το 2021, με αποτέλεσμα να προκύψουν ερωτήματα για το αν μπορεί να μεταγραφεί μεμονωμένη ιδιοκτησία. Η αρμόδια υπηρεσία υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, ωστόσο επεσήμανε ότι η μερική μεταγραφή δεν επιλύει συνολικά τα προβλήματα από την καθυστέρηση.
Αντίστοιχα, στα Γρεβενά, κυρωμένες Πράξεις Εφαρμογής του 2011 για την επέκταση του σχεδίου πόλης δεν είχαν μεταγραφεί. Ιδιοκτήτριες ακινήτων διαμαρτυρήθηκαν πως η καθυστέρηση αυτή εμποδίζει την αξιοποίηση των περιουσιών τους και επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη της περιοχής. Ο Δήμος απέδωσε την καθυστέρηση στην ανάγκη εναρμόνισης των πράξεων με τα δεδομένα του Κτηματολογίου.

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Οι πιέσεις του υπερτουρισμού μέσω της διαχείρισης υδάτινων πόρων και της δόμησης στο νησί της Νάξου

June 14, 2025 at 06:02 πμ

Eως τη δεκαετία του ’90, το 80%-90% του νησιού ήμασταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Τα παραλιακά ήταν τα παλιοχώραφα. Η σαλαμούρα. Η κάθε οικογένεια τα έδινε σε όποιον της “περίσσευε” ή ήθελε να τιμωρήσει. Μέσα σε 15-20 χρόνια άλλαξε τελείως η αξιολόγηση της κοινωνίας. Οι “τιμωρημένοι” πήραν δύναμη και αλλάζουν το νησί μας. Το ότι χτίζουν όπου να ‘ναι, το ότι βάζουν τσάπες μέσα στη θάλασσα και βγάζουν τα βράχια, το ότι ξεσκίζουν τα πάντα, είναι κατάντια για τη Νάξο. Αυτοί πήραν δύναμη και εμείς βρεθήκαμε στο περιθώριο. Μας πήραν το νερό, ανακάλυψαν ότι τα ζώα και η καλλιέργεια τους ενοχλούν και μας κάνουν καταγγελίες. Προσπαθούν να ξεφτιλίσουν πλήρως τη γεωργική γη. Κάνουν ό,τι τους καπνίσει».
Ο Νικόλας Πιτταράς είναι ο γνωστότερος κτηνοτρόφος και τυροκόμος της Νάξου, ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης μονάδας στο νησί με βραβευμένα προϊόντα. Ο έντονος τρόπος με τον οποίο εκφράζεται πιθανώς αδικεί το τμήμα εκείνο της κοινωνίας που στράφηκε προς τον τουρισμό. Απηχεί όμως σε μεγάλο βαθμό την άποψη των αγροτών στο μεγαλύτερο από τα Κυκλαδονήσια και δείχνει τη σύγκρουση που προκαλεί στην τοπική κοινωνία η άναρχη τουριστική ανάπτυξη. Καθώς η Νάξος επιβιβάζεται στο άρμα της τουριστικής μεγέθυνσης, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι βλέπουν την επιβίωσή τους να γίνεται ολοένα και δυσκολότερη, με τη λειψυδρία, τις στρεβλώσεις του συστήματος των επιδοτήσεων και τον σκληρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες να επιτείνουν τα προβλήματα.
Το κόστος
«Τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπεται η παραγωγή. Εχει ανέβει πολύ το κόστος. Οποιος μπορεί τα παρατάει», λέει ο Σπύρος Σκάρπος, πατατοπαραγωγός από το χωριό Τρίποδες. Κομβικό σημείο για τη διατήρηση της παραγωγής της περίφημης πατάτας Νάξου θεωρεί την επάρκεια νερού. «Στην Πλάκα και στο Λιβάδι οι γεωτρήσεις βγάζουν υφάλμυρο νερό γιατί δεν βρέχει, να κατέβει το γλυκό νερό κάτω από τη γη. Εδώ πάνω οι γεωτρήσεις γίνονται πια σε μεγάλα βάθη και αυτό αυξάνει το κόστος. Επιπλέον κάνεις το σταυρό σου μην πάθει το μοτέρ καμιά ζημιά, γιατί μόνο το καλώδιο για να κατεβάσεις το μοτέρ ζυγίζει 6,5-7 τόνους». Ο κ. Σκάρπος δεν θέλει να γίνει πιο συγκεκριμένος ως προς τα βάθη των γεωτρήσεων – πολλοί αγρότες στο νησί λένε ότι έχουν περάσει τα 500 ή και 600 μέτρα.
Η μείωση των βροχοπτώσεων, με την παράλληλη μεγέθυνση του τουρισμού στο νησί, είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί προτεραιότητα στην ύδρευση και όχι στην άρδευση. «Το 2019 ήταν η πρώτη χρονιά που νιώσαμε ότι ο τόπος μας γίνονταν αβίωτος. Ηρθε ο Σεπτέμβριος και έμεινε η Χώρα χωρίς νερό. Και ήρθε ο δήμος και πήρε το νερό των αγροτών», εξηγεί ο Μάριος Βαζαίος, οικονομολόγος και διευθυντής του Φεστιβάλ Νάξου.
Οι αγρότες ξεσηκώθηκαν και σταμάτησαν τη μεταφορά νερού και ο τότε δήμαρχος έφερε τα ΜΑΤ από την Αθήνα, να κυνηγούν τους αγρότες μέσα στα χωράφια. Το 2020-21, με τον κορωνοϊό και τη μείωση του τουρισμού, εξομαλύνθηκε η κατάσταση. Το πρόβλημα όμως από το 2022 επανήλθε στην επιφάνεια, με μόνο σωσίβιο σε σχέση με το 2019 την προσθήκη μιας μονάδας αφαλάτωσης. Η τιμή του νερού αυξήθηκε πολύ, με αποτέλεσμα οι αγρότες στα χωριά να μην μπορούν να φτιάξουν μποστάνια, αλλά να επιτρέπεται παράλληλα το νερό στις πισίνες. Με αφορμή τη σύγκρουση για το νερό, άρχισε για πρώτη φορά να φαίνεται ότι όλη αυτή η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη είναι εις βάρος της κατοίκησης – μια παραδοξότητα για τη Νάξο, ένα νησί που ακόμη στηρίζεται στον αγροτικό τομέα».
«Τους ενοχλούμε»
«Aμα υπάρχει νερό, η παραγωγή θα κρατηθεί», εκτιμά ο κ. Σκάρπος. «Πρέπει να γίνουν έργα. Αν γίνει το περιβόητο φράγμα Τσικαλαρίου, οι ειδικοί μάς λένε ότι οι γεωτρήσεις θα ξαναγεμίσουν. Υπάρχει όμως θέμα με τον κάμπο στην Πλάκα. Κάποτε φυτευόταν όλος με πατάτες, τώρα ένα ένα τα χωράφια χτίζονται. Ερχεται μια οικοδομή, κόβει τις υπόγειες γραμμές που είχαμε για την άρδευση, μας αναγκάζει να τις πάμε από αλλού. Μετά αυτοί που έχτισαν κάνουν παράπονα ότι τους ενοχλούν οι καλλιέργειες, οι σκόνες, τα ραντίσματα». «Φέτος ήταν μια καλή χρονιά από πλευράς βροχοπτώσεων, αλλά τα ρέματα είναι γεμάτα με πλατανόφυλλα. Δεν “κατέβασε” νερό», προσθέτει ο κ. Πιτταράς. «Την ίδια ώρα, οι γεωτρήσεις στεγνώνουν το νησί για να γεμίζουν πισίνες. Ας μας έδιναν έστω επεξεργασμένο νερό από τον βιολογικό καθαρισμό, για το νερό που μας έκλεψαν».
Η νέα γενιά
Η αλλαγή που συντελείται στην οικονομία της Νάξου δείχνει να είναι δομική. Ο Αντώνης Σέργης και η Αγγελική Γρατσία είναι δύο από τους οινοπαραγωγούς που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια να εργάζονται για την ανασύσταση του ναξιακού αμπελώνα. «Φέτος έβαλε πατάτα ο ένας στους τρεις σε σχέση με παλιότερα. Οταν η λειψυδρία είναι συνεχής, πολλοί εγκαταλείπουν τον κλάδο», λέει ο κ. Σέργης. «Υπάρχει όμως μια σημαντική αλλαγή: οι παραγωγοί είναι λιγότεροι, αλλά έχουν μεγαλύτερες εκτάσεις που καλλιεργούν ή περισσότερα ζώα. Παλιά με 100 πρόβατα γινόσουν βοσκός, τώρα δεν το σκέφτεται κανείς με λιγότερα από 300, επειδή χρειάζεται οικονομία κλίμακος για να είσαι βιώσιμος. Το ίδιο ισχύει και με τον αμπελώνα, πρέπει να έχεις επαρκή έκταση. Παράλληλα έχουν έρθει και νέες τεχνολογίες στην παραγωγή και πιο μορφωμένοι αγρότες. Η σύγκρουση όμως με τον τουρισμό είναι εκεί, γιατί η αγροτική γη δεν προστατεύεται – οποιοσδήποτε μπορεί να χτίσει μέσα στα χωράφια και μετά να κυνηγάει τους αγρότες ότι ενοχλούν». «Πριν από 25-30 χρόνια οι Ναξιώτες δεν ήθελαν τον τουρισμό. Ηταν τόσο αυτάρκεις, που τους ήταν αδιανόητο», λέει η κ. Γρατσία. «Με τα χρόνια αυτά άλλαξαν, ιδίως στις παραλιακές περιοχές, γιατί το τουριστικό μοντέλο του νησιού έχει συνδυαστεί αποκλειστικά με τη θάλασσα. Μέχρι πριν από την COVID, η ανάπτυξη αυτή ακολουθούσε κάποιον ομαλό ρυθμό, μετά ξέσπασε απότομα. Ολοι μπήκαν στο νόημα της κερδοσκοπίας».
Η παρατήρηση της κ. Γρατσία επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις οικοδομικές άδειες: από 118 το 2020 οι άδειες έφτασαν τις 175 και 173 το 2023 και το 2024 (συνολικά 679 την τελευταία πενταετία). Το δε μεγαλύτερο μέρος αυτών συγκεντρώνεται στη Χώρα (120 άδειες το 2020-2024), καθώς και στις δημοτικές ενότητες Αγίου Αρσενίου, που περιλαμβάνει τον Αγιο Προκόπιο, την Αγία Αννα και τη Στελίδα (121 άδειες), Σαγκρίου που περιλαμβάνει τις περιοχές Καστράκι και Αλυκό (113 άδειες το ίδιο διάστημα) και Βίβλου, που περιλαμβάνει την Πλάκα (98 άδειες την τελευταία πενταετία). Σε άλλες δημοτικές ενότητες της Νάξου, οι οικοδομικές άδειες δεν ξεπερνούν τις 5-10.
Τα «δύο νησιά» Η επιτάχυνση της τουριστικής ανάπτυξης της παραλιακής ζώνης μεγαλώνει το «χάσμα» με το υπόλοιπο νησί. Το Φεστιβάλ Νάξου συνδιοργάνωσε με το Πάντειο Πανεπιστήμιο (καθηγητής Νίκος Λέανδρος) το προηγούμενο Σαββατοκύριακο την 1η Συνάντηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο νησί. «Η Νάξος έχει περιοχές που βρίσκονται “στα κόκκινα” και άλλες που είναι άδειες. Ο πληθυσμός στις ορεινές περιοχές έχει μειωθεί», ανέφερε ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού. «Ως αποτέλεσμα, η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού και υποδομών, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας αρχίζει να φθίνει. Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Από τη μια πλευρά η παραγωγή να κάνει βήματα μπροστά στην τυποποίηση των προϊόντων και να στηριχθεί. Από την άλλη, να περιοριστεί η δόμηση στην εκτός σχεδίου και να οδηγηθεί η ζήτηση σε ζώνες γύρω από τους οικισμούς».
Ο αρχιτέκτονας Χρυσόστομος Κυπριτζής, πρόεδρος των συλλόγου μηχανικών του νησιού, επισημαίνει ότι η πεδινή Νάξος έχει πρόβλημα υπερτουρισμού, ενώ στα ορεινά ο αγροτικός τομέας φθίνει. «Το ζητούμενο είναι πώς θα “κουμπώσει” το ένα με το άλλο. Η παραγωγή να στηριχθεί και να περιοριστεί η δόμηση εκτός σχεδίου», εξηγεί.
«Τι θα δούμε αν κοιτάξουμε τον τουριστικό μας καθρέφτη;», αναρωτιέται ο Αλέξανδρος Φραντζέσκος, ξενοδόχος. «Εχουμε υποκύψει στο μοντέλο μιας ανισοβαρούς ανάπτυξης. Η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα στη Νάξο θα σημάνει για τον τουρισμό την απώλεια της αυθεντικότητας, η οποία διαφοροποιεί τη Νάξο από τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια». Ο κ. Φραντζέσκος μίλησε για διαχρονική απουσία οράματος, καθώς «η φαινομενική ευημερία θολώνει την κρίση της τοπικής κοινωνίας».
Ο δήμος δεν μετείχε στη συζήτηση. Ωστόσο, ο δήμαρχος Δημήτρης Λιανός αναγνωρίζει τις ανισομέρειες: «Τον χειμώνα η Αγία Αννα και η Πλάκα είναι φαντάσματα», σημειώνει. Ταυτόχρονα θεωρεί ότι η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα οδηγεί στον εκσυγχρονισμό του κλάδου, που είναι προς όφελος του νησιού. «Ο πρωτογενής τομέας δημιουργεί μια υπεραξία, που πρέπει να συνδεθεί με τον τουρισμό για να επιβιώσει», εκτιμά. «Οσο για την οικοδομική δραστηριότητα, δεν πιστεύω ότι δημιουργεί τέτοια πίεση που να πρέπει να τη σταματήσουμε. Υπάρχει πολύς χώρος, ιδίως στα ορεινά». Τι λείπει από τη Νάξο; «Λείπει μια γενιά επαγγελματιών που να πρωτοπορούν και να τραβούν το νησί μπροστά», καταλήγει. «Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που επωφελούνται από την άνοδο του real estate στη Νάξο. Δεν θα πρέπει να φτάσουμε στο απροχώρητο για να κάνουμε κάτι», λέει η κ. Γρατσία. «Ο,τι έχει συμβεί δεν είναι αναστρέψιμο. Ομως προλαβαίνουμε να χαράξουμε μια διαφορετική πορεία και πρέπει να ξεκινήσουμε με την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης. Οσοι έρχονται εδώ, δεν αναζητούν την πολυτέλεια, αλλά την αυθεντική ζωή. Οι άνθρωποι στη Νάξο είναι δεμένοι με τη γη. Το νησί κρατάει νέο κοσμο, έχει έντονη κοινωνική συνείδηση και αρχίζει να αφυπνίζεται σιγά σιγά ως προς την ανάγκη στήριξης του πρωτογενούς τομέα και ανάσχεσης της άναρχης τουριστικής επέκτασης. Το τεράστιο κεφάλαιο της Νάξου είναι το φυσικό της περιβάλλον και μονόδρομός μας θα πρέπει να είναι να το προστατέψουμε». «Με τη δουλειά μας»
«Εμείς οι αγρότες δεν προσεγγίζουμε τη φύση θεωρητικά, αλλά με την ψυχή μας. Είμαστε κομμάτι της φύσης. Είναι ένας λόγος να μας αγαπάτε λίγο παραπάνω», συμπληρώνει ο κ. Πιτταράς. «Η γεωργία είναι ένα λειτούργημα, βοηθάει την κοινωνία να ζήσει. Δεν θα ζήσει ο τόπος με επιδοτήσεις, αλλά με τη δουλειά μας στα χωράφια. Η Νάξος μας έχει το δικό της χώμα, τον ήλιο και τον αέρα της. Παράγει κάτι μοναδικό, αν τη φροντίσουμε».

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Η επαναφορά των ΥΔΟΜ στο κράτος έχει ήδη δρομολογηθεί

June 13, 2025 at 05:58 πμ

Η μετάβαση των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην κεντρική διοίκηση έχει ξεκινήσει να υλοποιείται. Όπως αποκαλύπτει η Καθημερινή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει εκπονήσει ένα νέο θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο για την απόδοση των πολεοδομιών σε κρατικό έλεγχο.
Αποκαλυπτικά τα όσα δήλωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σταύρος Παπασταύρου μιλώντας στο InForum «Brain, Retain & Regain».
Το σχέδιο αυτό φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε μια χρόνια κατάσταση διοικητικής δυσλειτουργίας, η οποία – όπως παραδέχονται ακόμη και θεσμικοί υποστηρικτές του Καλλικράτη – δεν έχει βελτιωθεί ούτε στο ελάχιστο εδώ και 13 χρόνια. Αντίθετα, η πολυδιάσπαση των ΥΔΟΜ, η υποστελέχωση και οι ασύμμετρες πρακτικές έχουν συντηρήσει ή και επιδεινώσει προβλήματα που υπήρχαν και στην προ-Καλλικρατική εποχή των Νομαρχιακών Πολεοδομιών.
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι το πώς θα στελεχωθούν οι νέες ΥΔΟΜ που θα μεταβιβαστούν στο Κράτος.
Η εικόνα των ΥΔΟΜ σήμερα
Μέχρι σήμερα, σε μόλις 168 δήμους λειτουργούν Υπηρεσίες Δόμησης, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό με στοιχειώδη ή καθόλου στελέχωση. Ορισμένοι δήμοι εξυπηρετούνται από άλλους γειτονικούς, ενώ πολλοί – ιδίως νησιωτικοί ή ορεινοί – έχουν αναγκαστεί να παρατείνουν ατελείωτα την προσφυγή σε συνεργασίες τύπου «διαδημοτικής κάλυψης».
Στατιστικά ανά Περιφέρεια
Παρακάτω παρουσιάζονται στοιχεία ανά Περιφέρεια, όπως έχουν αποτυπωθεί σε στοιχεία του ΥΠΕΝ και επεξεργασία των δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών:
Περιφέρεια Σύνολο Δήμων Δήμοι με ΥΔΟΜ Πλήρως Στελεχωμένες Υποστελεχωμένες/Ανενεργές Αττικής 66 23 15 8 Κεντρικής Μακεδονίας 38 15 9 6 Δυτικής Ελλάδας 19 9 4 5 Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης 22 11 6 5 Θεσσαλίας 25 12 7 5 Στερεάς Ελλάδας 25 10 5 5 Πελοποννήσου 26 11 6 5 Δυτικής Μακεδονίας 13 6 2 4 Ηπείρου 18 6 3 3 Βορείου Αιγαίου 10 4 2 2 Νοτίου Αιγαίου 34 7 3 4 Ιονίων Νήσων 11 5 2 3 Κρήτης 24 12 8 4 Συνολικά 168 ΥΔΟΜ λειτουργούν σήμερα, ενώ 164 δήμοι δεν διαθέτουν δική τους υπηρεσία.
Το σχέδιο του ΥΠΕΝ
Το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ περιλαμβάνει:
Επανένταξη των ΥΔΟΜ στην κρατική διοίκηση υπό το ΥΠΕΝ.
Σύσταση Κεντρικής Υπηρεσίας Δόμησης με παραρτήματα σε περιφέρειες και μεγάλες πόλεις.
Καθολική ψηφιοποίηση φακέλων, εγκρίσεων και αποφάσεων.
Ανασύσταση των Παρατηρητηρίων Δόμησης για εποπτεία, έλεγχο και αναφορά παραβάσεων.
Νέα κωδικοποίηση πολεοδομικής νομοθεσίας έως το τέλος του 2025.
Κίνητρα για μηχανικούς που θα ενταχθούν στις υπηρεσίες μέσω ΑΣΕΠ ή μετατάξεων.
Μπορεί οι σημερινές δομές να μην λειτουργούν, αλλά ο παραπάνω σχεδιασμός μάλλον παραπέμπει σε χειρότερα σενάρια.
Οι αντιδράσεις των Δήμων
Η ΚΕΔΕ και σειρά δημάρχων, κυρίως από νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές, αντιδρούν σθεναρά στην επανακρατικοποίηση. Τονίζουν ότι:
«Η λειτουργία των ΥΔΟΜ σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητη για την άμεση αντιμετώπιση καταγγελιών, την πρόληψη παρανομιών και την εξυπηρέτηση του πολίτη».
«Βάσει του άρθρου 102 του Συντάγματος αφορά τοπική υπόθεση και έχει το τεκμήριο της αρμοδιότητας για τους Δήμους.»
Η αντίδραση δεν είναι τυχαία. Για πολλούς δήμους, οι ΥΔΟΜ λειτούργησαν ως εργαλείο ελέγχου ανάπτυξης, προσλήψεων και τοπικής επίβλεψης έργων. Πλέον, φοβούνται απώλεια επιρροής και καθυστερήσεις από τον διοικητικό συγκεντρωτισμό.
Από πλευράς αυτοδιοίκησης, η ΚΕΔΕ εκφράζει έντονη αντίθεση στο σχέδιο, με επιχείρημα ότι οι ΥΔΟΜ είναι ένα από τα ελάχιστα «εργαλεία πρόληψης της αυθαιρεσίας» που διαθέτουν οι δήμοι. Όπως τονίζεται:
«Η ΥΔΟΜ δεν είναι απλώς μία τεχνική υπηρεσία. Είναι η βάση για τον πολεοδομικό έλεγχο στην πόλη, τοπικά, με ευθύνη και γνώση του εδάφους».
Δήμαρχοι σε πολεοδομικά φορτισμένες περιοχές (όπως Ανατολική Αττική, Δυτική Ελλάδα, νησιωτικοί δήμοι) προειδοποιούν ότι η απομάκρυνση των ΥΔΟΜ από τους δήμους θα οδηγήσει σε επιπλέον καθυστερήσεις και αποδιοργάνωση, αλλά και σε αδυναμία ταχείας παρέμβασης σε περιπτώσεις καταγγελιών ή αυθαιρέτων.
Όμως η δυνατότητα καταγγελιών και ελέγχου αυθαιρεσιών έχει ήδη αρχίσει να συγκεντρώνεται σε κεντρικές κρατικές πλατφόρμες, κυρίως μέσω του συστήματος “e-Άδειες” και του Μητρώου Αυθαιρέτων της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Δόμησης και Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠΔ).
Κεντρικές Πλατφόρμες Ελέγχου και Καταγγελιών
1. e-Άδειες (eadeies.gov.gr)
Πλατφόρμα του ΤΕΕ σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ. Εκεί εκδίδονται, αναρτώνται και παρακολουθούνται ψηφιακά όλες οι οικοδομικές άδειες. Επιτρέπει ανοιχτό έλεγχο νομιμότητας για τις αδειοδοτήσεις μέσω μοναδικού αριθμού άδειας. Σύντομα θα ενσωματωθούν και οι προβλέψεις για ενστάσεις και καταγγελίες. 2. Ηλεκτρονικό Μητρώο Αυθαιρέτων (ΣΥΠΟΘΑ – ΤΕΕ)
Διατηρεί τις δηλώσεις υπαγωγής αυθαιρέτων και διενεργεί έλεγχο συμβατότητας. Οι πολίτες έχουν περιορισμένη πρόσβαση, αλλά οι ΥΔΟΜ και οι επιθεωρητές του ΥΠΕΝ μπορούν να επαληθεύσουν σε πραγματικό χρόνο την ύπαρξη παραβάσεων. 3. Καταγγελίες στο ΥΠΕΝ & ΕΥΕΠΔ
Οι καταγγελίες για αυθαίρετα υποβάλλονται πλέον ψηφιακά μέσω gov.gr ή απευθείας στην Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών (ΕΥΕΠΔ). Υπάρχει δυνατότητα ανώνυμης καταγγελίας, αλλά απαιτείται τεκμηρίωση. Το γεγονός ότι οι καταγγελίες, οι έλεγχοι, οι αυτοψίες και οι άδειες συγκεντρώνονται σταδιακά σε κρατικές πλατφόρμες, ενισχύει το επιχείρημα του ΥΠΕΝ ότι η ψηφιοποίηση αντικαθιστά την ανάγκη αποκεντρωμένων ΥΔΟΜ, τουλάχιστον για τις βασικές διοικητικές διαδικασίες.
Ωστόσο, οι δήμοι υποστηρίζουν ότι η φυσική παρουσία και η τοπική γνώση παραμένουν αναντικατάστατες, ειδικά για:
Άμεσες αυτοψίες σε καταγγελίες. Παρεμβάσεις σε μικρές κατασκευές που δεν απαιτούν πλήρη άδεια. Συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου. Παράρτημα: Το θεσμικό ιστορικό των ΥΔΟΜ
Έτος Γεγονός 2010 Με τον «Καλλικράτη» (Ν. 3852/2010) οι πολεοδομικές αρμοδιότητες περνούν από τις Νομαρχίες στους Δήμους. 2011–2013 Συστήνονται σταδιακά οι ΥΔΟΜ. Πολλές παραμένουν ανενεργές λόγω έλλειψης μηχανικών και χρηματοδότησης. 2014–2019 Η δημιουργία Παρατηρητηρίων Δόμησης προβλέπεται αλλά δεν εφαρμόζεται ποτέ. 2020 Εκθέσεις του ΤΕΕ και του Συνηγόρου του Πολίτη αναδεικνύουν σοβαρές δυσλειτουργίες και άνιση μεταχείριση. 2023 Προετοιμασία για ψηφιακή διασύνδεση των ΥΔΟΜ με το e-Άδειες και το Ελληνικό Κτηματολόγιο. 2025 Το ΥΠΕΝ ανακοινώνει τον σχεδιασμό πλήρους επιστροφής των ΥΔΟΜ στο κράτος. Τι διακυβεύεται
Η επαναφορά των ΥΔΟΜ στο κράτος αναγνωρίζει ότι η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ποτέ ουσιαστικά από το 2011 μέχρι σήμερα. Αντίθετα, η διαχείριση των οικοδομικών θεμάτων παραμένει για δεκάδες δήμους μια άσκηση επιβίωσης μέσα σε κενά νόμου, χωρίς επαρκές προσωπικό, χωρίς εποπτεία και χωρίς διαφάνεια.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι μόνο ποιος θα έχει την αρμοδιότητα, αλλά ποιος μπορεί να την ασκήσει αποτελεσματικά, διαφανώς και με ίσους όρους για όλους τους πολίτες της χώρας.
Η λύση βέβαια βρίσκεται στα Ανοιχτά Δεδομένα και στην άμεση δυνατότητα καταγγελιών από τους περίοικους που είναι και οι άμεσα θιγόμενοι.
Καλή είναι η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και σε ένα βαθμό στο θέμα της αδειοδότησης ήδη υπάρχει. Όμως το ζητούμενο είναι αν θα υπάρχουν ανοικτά δεδομένα έτσι ώστε κάθε θιγόμενος να μπορεί να καταγγείλει και να προσφύγει. Και όταν υπάρχει η προσφυγή θα υπάρχει άμεσος έλεγχος από συνεργεία των ΥΔΟΜ; Και όταν εξακριβωθεί παρανομία και υπέρβαση, τότε θα σταματάνε άμεσα τα έργα ή θα συνεχίζονται και με ένα πρόστιμο θα νομιμοποιούνται; Το ότι η συζήτηση δεν στρέφεται σε αυτά τα ερωτήματα, ούτε δημιουργεί μηχανισμούς για την αντιμετώπιση τους δείχνει ότι η κακοδαιμονία θα συνεχιστεί σε ψηφιακή μορφή.

Περισσότερα...

9

Αρθρογραφία

Έλεγχος στατικής επάρκειας στα παλιά κτίρια πριν την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμισή τους

June 10, 2025 at 04:08 μμ

Τον τελευταίο χρόνο στην κτηματαγορά παρατηρείται μεγάλη αύξηση στην τιμή των ακινήτων που χτίστηκαν τη δεκαετία του ‘60 και του ’70, ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και τις 150.000 ευρώ. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τα στεγαστικά προγράμματα, όπως είναι το «Σπίτι μου ΙΙ» που όμως έχουν ως επιλέξιμα ακίνητα αυτά με τιμή έως 250.000 ευρώ. Επίσης η αύξηση των τιμών των υλικών έχουν κάνει απλησίαστα τα νεόδμητα διαμερίσματα.
Έτσι αρκετοί είναι αυτοί που επιλέγουν να αγοράσουν ένα σπίτι παλιό και στη συνέχεια να το ανακαινίσουν μέσα από το πρόγραμμα Εξ οικονομώ, για να πετύχουν την ενεργειακή αναβάθμιση του. Όμως, λόγω της μεγάλης σεισμικής δραστηριότητας και των έντονων φυσικών φαινομένων των τελευταίων ετών, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη του ελέγχου της στατικής επάρκειας των παλιών κατασκευών.
Επομένως, θα πρέπει πρώτα να εξετάζουμε την ασφάλεια και αντοχή του κτιρίου μας και αν απαιτηθεί να το ενισχύσουμε, και στη συνέχεια να φροντίσουμε για την ενεργειακή και αισθητική του αναβάθμιση, ώστε να μην διαθέσουμε οικονομικούς πόρους για την ανακαίνιση ενός κτιρίου που μπορεί στο μέλλον να κριθεί στατικά ακατάλληλο.
Για να είμαστε σίγουροι λοιπόν, κατά πόσο είναι ασφαλές και αντέχει σε ανακαινίσεις ή άλλες παρεμβάσεις ένα κτίριο, θα πρέπει να απευθυνθούμε σε πολιτικό μηχανικό, ο οποίος εξετάζοντας την τήρηση των ειδικών κανονισμών που καθορίζουν το βαθμό ασφαλείας και αντοχής σε ζημιές, θα σας ενημερώσει για τις παρεμβάσεις, που πρέπει να υλοποιηθούνγια την αναβάθμιση του κτιρίου πριν την έλευση του κινδύνου.
Τι ελέγχουμε στα σπίτια που μένουμε;
Ψάχνουμε το κτίριο, για ρωγμές στα δοκάρια και στα υποστυλώματα. Όταν πέφτουν σοβάδες, ελέγχουμε μήπως από κάτω υπάρχουν ρωγμές. Εάν δεν υπάρχουν, τότε τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει και πρόβλημα. Εξετάζουμε προσεκτικά τους χώρους πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα. Προσέχουμε τα χωρίσματα παρατηρώντας εάν είναι σωστές οι ενώσεις μεταξύ των κουφωμάτων και της κατασκευής και εάν έχουν αλλάξει κλίση οι γωνίες. Ελέγχουμε προσεκτικά τα δοκάρια, προκειμένου να δούμε εάν έχουν προκληθεί ρωγμές. Αν έχει υποστεί κάποια ζημιά το σπίτι, απευθυνόμαστε αμέσως σε πολιτικό μηχανικό. Πότε ένα κτίριο είναι ασφαλές; Το θέμα ασφάλειας ενός κτιρίου είναι πολύ σημαντικό και θα πρέπει γενικά κάθε κτίριο και δομικό έργο που κατασκευάζεται να εξασφαλίζει:
Α) Την άνετη και ασφαλή εργασία, κυκλοφορία και παραμονή όσων εργάζονται σε αυτό ή το επισκέπτονται ή κατοικούν σε τμήμα του κατά τη διάρκεια της κατασκευής του.
Β) Την ασφάλεια των ομόρων και γειτονικών κτιρίων ή δομικών έργων, καθώς και των ενοίκων τους, από κινδύνους ζημιών που προέρχονται από αυτό κατά τη διάρκεια της κατασκευής ή της λειτουργίας του.
Γ) Την άνετη, ασφαλή και υγιεινή παραμονή ανθρώπων ή ζώων σ’ αυτό.
Δ) την ασφαλή αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων σ’ αυτό.
Ε) Την ασφαλή λειτουργία μηχανημάτων και εξοπλισμού σ’ αυτό.
Ζ) Την ασφαλή διέλευση του κοινού από τους κοινόχρηστους ή ακάλυπτους χώρους που συνορεύουν με αυτό.
Η) Την ασφαλή στάθμευση ή κυκλοφορία οχημάτων στους κοινόχρηστους χώρους που συνορεύουν με αυτό και τους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου.
Τι προσέχουμε σε ένα κτίριο για να είναι ασφαλές κατά τη λειτουργία του;
Α) Το κτίριο ή εγκατάσταση που περιλαμβάνεται σ’αυτό να μη επηρεάζουν ή να επηρεάζονται από γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα, δομικά στοιχεία ή εγκαταστάσεις. Οπως π.χ. να μην προσθέτουν ούτε να δέχονται φορτία από τα γειτονικά κτίρια ή δομικά έργα, να μην επηρεάζουν το έδαφος θεμελίωσης των γειτονικών κτιρίων ή δομικών έργων, ούτε να δέχονται από αυτά επιρροές τέτοιες ώστε να μεταβάλλουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του εδάφους θεμελίωσης κλπ.
Β) Το κτίριο ή δομικό έργο να μη δημιουργεί κατά τη λειτουργία του, κίνδυνο για τη ζωή των πεζών, που διέρχονται από τους κοινόχρηστους ή ακάλυπτους χώρους οι οποίοι συνορεύουν με αυτό και να μην παραβλάπτει την ασφάλεια των οχημάτων που σταθμεύουν ή κυκλοφορούν στους χώρους αυτούς.
Γ) Η συνεχής συντήρηση του κτιρίου ή δομικού έργου, η οποία είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες.
Δ) Για την υλοποίηση των μέτρων αυτών να εφαρμόζονται οι ειδικοί κανονισμοί που ισχύουν, τόσο για τη μελέτη, όσο και για την κατασκευή.
Τι απαιτείται για την εξασφάλιση της Αντοχής των κτιρίων;
Για την εξασφάλιση της αντοχής των κτιρίων ή δομικών έργων απαιτείται:
Α) Το κτίριο ή δομικό έργο να μπορεί να αναλάβει τα φορτία που προβλέπονται από τους γενικούς και ειδικούς κανονισμούς ανάλογα με τη χρήση του και να τα μεταβιβάζει ασφαλώς στο έδαφος με το φέροντα οργανισμό.
Β) Δομικά στοιχεία που δεν ανήκουν στο φέροντα οργανισμό, αλλά επηρεάζονται από τη συμπεριφορά του κατά την ανάληψη φορτίων ή αναλαμβάνουν φορτία που προέρχονται από τη χρήση του κτιρίου ή δομικού έργου, πρέπει επίσης να μην επιβαρύνονται σε βαθμό που δυσχεραίνεται η λειτουργία του (παραμονή, εργασία κλπ).
Γ) Οι μελέτες και οι κατασκευές πρέπει να είναι σύμφωνες με τους ειδικούς κανονισμούς που ισχύουν για αυτές.
Δ) Τα χρησιμοποιούμενα υλικά πρέπει να είναι κατάλληλα.
Η καταλληλότητα των υλικών προσδιορίζεται από τις τυχόν υπάρχουσες προδιαγραφές ή πρότυπα και από την εμπειρία των αρμόδιων τεχνικών που μελετούν ή επιβλέπουν την κατασκευή των κτιρίων ή δομικών έργων.
Ε) Εκτός από τις φορτίσεις που προκύπτουν από τη συνήθη χρήση, τα κτίρια ή δομικά έργα πρέπει να αντέχουν και σε καταπονήσεις που επιβάλλονται από έκτακτα περιστατικά, όπως σεισμοί, πυρκαϊές, θεομηνίες κλπ.
ΣΤ) Σε περίπτωση ανέγερσης νέου κτιρίου τηρείται απόσταση από γειτονικά κτίρια (του ίδιου ή των ομόρων οικοπέδων), τέτοια ώστε αυτό να μη δέχεται ή να μεταβιβάζει φορτία σε κτιρια, που υπάρχουν ή που πρόκειται να ανεγερθούν.
Ο κενός χώρος μεταξύ των κτιρίων αποτελεί σεισμικό αρμό και κατασκευάζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του αντισεισμικού κανονισμού.
Ζ) Σε περίπτωση καταπονήσεων από σεισμό εκτός από τη μεταβίβαση φορτίων, όπως προβλέπεται από τον αντισεισμικό κανονισμό, θα πρέπει ο φέρων οργανισμόςνα είναι ικανός να παραλάβει και τα φορτία που προέρχονται από μετακινήσεις του εδάφους θεμελίωσης.
Η) Η μελέτη της αντοχής των κτιρίων ή δομικών έργων, ο τρόπος κατασκευής των φερόντων και μη δομικών στοιχείων τους, το είδος και η ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται, προσδιορίζονται από ειδικούς κανονισμούς, προδιαγραφές, πρότυπα ή τεχνικές οδηγίες που έχουν εκδοθεί ή εκδίδονται από αρμόδια όργανα ή φορείς ή εφόσον δεν υπάρχουν βασίζονται στην επιστημονική γνώση και εμπειρία των υπευθύνων τεχνικών.
Τι γίνεται με τα αυθαίρετα που έχουν τακτοποιηθεί χωρίς στατική μελέτη και δεν ξέρουμε αν έχουν αντοχή;
Μέχρι το 2017 οι παλιοί νόμοι περί νομιμοποίησης αυθαιρέτων περιλάμβαναν μία απλή και κυρίως μακρο-σκοπική μέθοδο για τον έλεγχο της στατικής επάρκειας των αυθαιρέτων κατασκευών από τον μηχανικό. Αυτό άλλαξε με τον ισχύοντα νόμο 4495/2017 για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, ο οποίος καθιστά υπεύθυνο τον μηχανικό να προβεί σε μία σειρά από υποχρεωτικούς ελέγχους για τις αυθαίρετες κατασκευές. Οι έλεγχοι αυτοί, εξαρτώνται από την χρονολογία κατασκευής του έργου και το είδος αυτού και προσδιορίζουν τις περιπτώσεις που χρειάζεται να γίνει αναλυτικός υπολογισμός της στατικής επάρκειας ενός κτιρίου.
Μπορώ να πάρω το πρόγραμμα Εξ οικονομώ και να κάνω μαζί με την ενεργειακή και την στατική ενίσχυση της κατοικίας μου;
Μέχρι στιγμής το πρόγραμμα Εξ οικονομώ επιδοτεί μόνο την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Σε περίπτωση όμως που κρίνει ο μηχανικός ότι υπάρχει θέμα στατικότητας του κτιρίου, τότε θα πρέπει να βγάλετε άδεια και να κάνετε τις εργασίες στατικής ενίσχυσης του κτιρίου και στη συνέχεια να προχωρήσετε στην ενεργειακή του αναβάθμιση.
Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Ελληνικό Κτηματολόγιο- Σταδιακή μείωση εκκρεμοτήτων

June 11, 2025 at 05:10 πμ

Τα Κτηματολογικά γραφεία όλης της χώρας εξέδωσαν περισσότερα από 61.000 πιστοποιητικά για όλες τις κατηγορίες πράξεων το Μάιο. Υπενθυμίζεται ότι ο μηνιαίος ρυθμός έκδοσης πιστοποιητικών το 2024 ήταν 28.000 πιστοποιητικά, το 2023 ήταν 18.000 πιστοποιητικά και το 2022 ήταν 14.000 πιστοποιητικά το μήνα. Η αύξηση στη μηνιαία παραγωγικότητα σε σχέση με το 2022 ανέρχεται στο 335% και σε σχέση με το 2024 είναι 118%. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες έλαβαν τα πιστοποιητικά που περίμεναν και είναι βάσιμη η εκτίμηση ότι τους επόμενους μήνες θα εξυπηρετηθεί το σύνολο των πολιτών.
Η πρόοδος οφείλεται στις στοχευμένες παρεμβάσεις και στις μεταρρυθμιστικές δράσεις που υλοποιεί ο φορέας, με κύριο στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και επαγγελματιών. Η ενίσχυση των ψηφιακών υπηρεσιών, η αναδιοργάνωση των εσωτερικών διαδικασιών, καθώς και η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών συνέβαλαν καθοριστικά στη βελτίωση του ρυθμού διεκπεραίωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, το Κτηματολόγιο προχώρησε σε στοχευμένες συνέργειες με 28 Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας (προγραμματικές συμβάσεις), με σκοπό την επιτάχυνση της διεκπεραίωσης των υποθέσεων και την ενίσχυση της διαφάνειας και της ασφάλειας των συναλλαγών. Εκατοντάδες δικηγόροι έχουν λάβει την ιδιότητα του νομικού εισηγητή, κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχουν συσσωρευμένες εκκρεμότητες, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εξάλειψη τους.
Η κτηματογράφηση, η μετάβαση σε ένα πλήρως ψηφιακό και λειτουργικό σύστημα, καθώς και η υλοποίηση όλων των έργων ψηφιοποίησης, αποτελούν θεσμική υποχρέωση του φορέα και είναι αναγκαία βήματα στο δρόμο για έναν σύγχρονο, αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη κρατικό μηχανισμό.

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Τα βιομηχανικά αιολικά πάρκα και οι επιπτώσεις τους στο τοπίο

June 7, 2025 at 06:12 πμ

Η εξάπλωση των μεγάλων χερσαίων αιολικών πάρκων αποτελεί βασική κατεύθυνση των πολιτικών που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης προς καθαρές και πιο βιώσιμες μορφές ενέργειας. Η ανάπτυξη τέτοιων υποδομών είναι ταχεία, εκτεταμένη αλλά και συχνά αμφιλεγόμενη. Η κατασκευή βιομηχανικών αιολικών πάρκων προϋποθέτει μεγάλες τεχνικές επεμβάσεις στο έδαφος: βαριές θεμελιώσεις από οπλισμένο σκυρόδεμα, βαθιές εκσκαφές, χωματουργικές εργασίες μεγάλης κλίμακας, διάνοιξη εκτεταμένων οδικών δικτύων, κ.α.
Η μαζική εγκατάσταση ανεμογεννητριών προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Αντιδράσεις που αντανακλούν αγωνίες για την αλλοίωση και υποβάθμιση του τοπίου, τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές επιπτώσεις των επεμβάσεων αυτών, την εκτόπιση αγροτικών και άλλων δραστηριοτήτων, την απουσία ουσιαστικής δημόσιας διαβούλευσης, την προβληματική κατανομή των ωφελημάτων και την αλλαγή του αναπτυξιακού προσανατολισμού των περιοχών. Το ζήτημα υπερβαίνει την τεχνολογία ή την παραγωγή ενέργειας: αγγίζει τη σχέση των ανθρώπων με τον τόπο τους και θέτει ερωτήματα για το νόημα, τη χρήση, τη διαχείριση και τον σχεδιασμό του χώρου. Επηρεάζει τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και βιώνουν τους τόπους και τα τοπία τους και βλέπουν/συναισθάνονται τον εαυτό τους σε αυτά. Οι τοπικές αυτές αντιστάσεις πηγάζουν από βαθιά ριζωμένες κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες που συνδέονται με τον χαρακτήρα, την ταυτότητα, τη φυσική και την πολιτισμική κληρονομιά και τον κοινωνικό ιστό των κοινοτήτων.
Τίθενται, λοιπόν, ερωτήματα, όπως:
Μπορούν τα περιβαλλοντικά οφέλη της «καθαρής» ενέργειας να δικαιολογήσουν μια τέτοια υποβάθμιση φυσικών και πολιτισμικών πόρων; Μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτή η θυσία τοπίων βαθιά φορτισμένων με μνήμη, ταυτότητα, πολιτισμική, αισθητική και οικολογική αξία στο όνομα της ενεργειακής μετάβασης; Είναι πράγματι «κοινά» τα οφέλη της παραγόμενης ενέργειας και της ενεργειακής μετάβασης; Πόσο δημοκρατικό, ηθικό και δίκαιο είναι να καλούνται οι πολίτες να χρηματοδοτούν αδρά, μέσω του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου, τόσο αμφιλεγόμενα έργα ΑΠΕ; Η σύγχρονη ενεργειακή πολιτική δεν μπορεί να αγνοεί τα θέματα αυτά και τις αντιφάσεις, αλλά ούτε και ποικίλα άλλα ερωτήματα που εγείρονται και αφορούν τη λειτουργία, τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη του ενεργειακού συστήματος.
Το άρθρο με τίτλο «Ανάπτυξη Μεγάλων Αιολικών Πάρκων και οι Επιπτώσεις τους στο Τοπίο: Ανασκόπηση της Περίπτωσης της Ελλάδας» (https://sciendo.com/article/10.2478/jlecol-2025-0019😞
εστιάζει στη σύνθετη και πολυδιάστατη έννοια του τοπίου, αναδεικνύοντας τον ανθρωποκεντρικό, βιωματικό και συμβολικό του χαρακτήρα, πέρα από την αισθητική και αναπαραστατική του προσέγγιση, αναδεικνύει τη μετάβαση προς την εκβιομηχάνιση της αιολικής ενέργειας, με έμφαση στις επιπτώσεις των τεχνικών επεμβάσεων στο τοπίο της υπαίθρου, παρουσιάζει τις κοινωνικές αντιδράσεις στην εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων, επισημαίνοντας την εμφάνιση του τοπιακού ακτιβισμού ως έκφραση αντίστασης, κοινωνικής αγωνίας και υπεράσπισης της τοπικής ταυτότητας και κληρονομιάς, προτείνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αξιολόγησης των επιπτώσεων των επιταχυνόμενων επενδύσεων αιολικής ενέργειας στο τοπίο, εξετάζει εργαλεία και στρατηγικές για τη διαχείριση και διακυβέρνηση των τοπίων ενέργειας, σε συμφωνία με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, και επιδιώκει να συμβάλει ουσιαστικά στον δημόσιο και επιστημονικό διάλογο γύρω από την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Παρά τη ραγδαία αύξηση των επενδύσεων, απουσιάζει αντίστοιχη εκτεταμένη έρευνα που να εστιάζει συστηματικά στις χωρικές, κοινωνικές και πολιτισμικές πτυχές αυτού του μετασχηματισμού και στις επιπτώσεις των μεγάλων αιολικών πάρκων στο πολυδιάστατο τοπίο.
Το τοπίο είναι μια κατεξοχήν ανθρωποκεντρική έννοια· δεν υφίσταται χωρίς την ανθρώπινη παρουσία και εμπλοκή. Δεν είναι απλώς ένα ατομικό βίωμα, αλλά ένα κοινό πλαίσιο νοήματος και εμπειρίας. Περιλαμβάνει οικολογικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, συναισθηματικές, πολιτισμικές, βιωματικές και άλλες διαστάσεις. Συνεπώς, δεν αποτελεί απλώς εικόνα, αλλά το βαθύτερο «είναι» ενός τόπου· είναι ένας ζωντανός χώρος, φορτισμένος με ιστορία, μνήμη και ταυτότητα, ένα πεδίο αλληλεπίδρασης μεταξύ του σώματος και της γης, όπου η εμπειρία, η υλικότητα και το συναίσθημα συνυφαίνονται.
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο (Ν.3827/2010) αναγνωρίζει το τοπίο ως κοινό αγαθό και βασικό στοιχείο της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης, αλλά και ως πολυσήμαντο πόρο που συμβάλλει ουσιαστικά στην ατομική και κοινωνική ευημερία. Στην Ελλάδα, παρά τα θετικά βήματα που έγιναν με την εισαγωγή των Ενοτήτων Τοπίου στα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (2014–2016), οι σχετικές προβλέψεις παραμένουν περιορισμένες. Απαραίτητο επόμενο βήμα είναι η ενσωμάτωση στοιχείων των αξιολογήσεων του χαρακτήρα και της φέρουσας ικανότητας του τοπίου (Landscape Character & Landscape Capacity Assessments) στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με έμφαση στις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις των έργων.
Το άρθρο υποστηρίζει την ανάγκη για πιο ισορροπημένες λύσεις στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, προκρίνοντας έργα μικρότερης κλίμακας που σέβονται την τοπιακή πολυμορφία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Αυτά τα έργα οφείλουν να εντάσσονται σε έναν μακροπρόθεσμο και συνεκτικό χωροταξικό σχεδιασμό, και να βασίζονται σε ουσιαστικές διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης. Σε αυτά η ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και η εμπλοκή κοινωνικών επιστημόνων αποτελούν κρίσιμες προϋποθέσεις για την κοινωνική αποδοχή και τη βιωσιμότητα αυτών των ενεργειακών παρεμβάσεων. Επιπλέον, καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής που περιλαμβάνουν κατευθυντήριες οδηγίες χωροθέτησης αιολικών πάρκων, μέτρα για τη βελτίωση της ενσωμάτωσης τους στο τοπίο, καθώς και μια σειρά καινοτόμων εναλλακτικών ενεργειακών επιλογών. Η τεχνολογική πρόοδος, ιδίως στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας, καθιστά εφικτές – και στο μέλλον ακόμα περισσότερο – πιο ευέλικτες, αποκεντρωμένες και τοπικά ενταγμένες ενεργειακές λύσεις. Παράλληλα, η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να πλαισιωθεί και από πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, δίκαιης κατανομή των ωφελειών και ουσιαστικής υποστήριξης των τοπικών κοινωνιών. Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με την έννοια και τη σημασία του τοπίου συνιστά βασική προϋπόθεση για μια κοινωνικά δίκαιη, ισόρροπη και περιβαλλοντικά βιώσιμη χωρική ανάπτυξη.
Περισσότερα στο πλήρες άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Landscape Ecology:
https://sciendo.com/article/10.2478/jlecol-2025-0019

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Επανακαθορισμός αιγιαλού μετά την κατασκευή νόμιμων τεχνικών έργων

June 5, 2025 at 04:08 πμ

Με έγγραφό της η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιούσόας με θέμα: Επανακαθορισμός αιγιαλού μετά την κατασκευή νόμιμων τεχνικών έργων αναφέρει:
Διευκρινίζεται ότι η κατασκευή και η ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων αποτελεί, μεταξύ άλλων, λόγο για τον επανακαθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού, καθόσον δι’ αυτών διαμορφώνεται άμεσα ή έμμεσα η ακτή και περαιτέρω η ζώνη του αιγιαλού.
Οι επιτροπές καθορισμού αιγιαλού και παραλίας μπορούν να επανακαθορίσουν την οριογραμμή του αιγιαλού χωρίς ειδική αιτιολογία, αν λάβουν υπόψη τις κείμενες διατάξεις περί των στοιχείων που λαμβάνονται υπόψη για τον επανακαθορισμό του αιγιαλού και εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν αυτοψίας, ότι τα στοιχεία αυτά δεν έχουν διαφοροποιηθεί σε σχέση με εκείνα που είχαν ληφθεί υπόψη κατά τον αρχικό καθορισμό.
Η απόφαση εδώ: https://diavgeia.gov.gr/doc/9ΠΣΞΗ-ΔΤΩ

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Οι ομογενείς επενδύουν στην αγορά ακινήτων

June 6, 2025 at 09:05 πμ

Μια αθόρυβη αλλά δυναμική τάση αναδύεται καθώς όλο και περισσότεροι Έλληνες του εξωτερικού επενδύουν ξανά στην πατρίδα. Η αναζήτηση ενός ποιοτικού τρόπου ζωής συναντά τις ευκαιρίες της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Πίσω από κάθε αγορά, κρύβεται κάτι βαθύτερο: μια ανάγκη επιστροφής στις ρίζες. Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, όπως αναφέρει η Κορίνα Σαΐα, διευθύνουσα σύμβουλος της Premier Realty Greece τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται σημαντική αύξηση του ενδιαφέροντος από Έλληνες του εξωτερικού για αγορά κατοικίας στην Ελλάδα. Η ελληνική διασπορά επιστρέφει, όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και ουσιαστικά, αναζητώντας ακίνητα που συνδυάζουν ποιότητα ζωής και επενδυτικό ενδιαφέρον.
Γιατί τώρα
Η ελληνική αγορά ακινήτων το 2025 βρίσκεται σε φάση σταθερής ανόδου, αλλά με τιμές που παραμένουν ελκυστικές σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η ετήσια αύξηση των τιμών φτάνει κατά μέσο όρο το 8%, ενώ σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Αθηναϊκή Ριβιέρα ή τα Βόρεια Προάστια, υπερβαίνει το 12%, δημιουργώντας σημαντικές προοπτικές υπεραξίας. «Αυτό το μομέντουμ δεν θα διαρκέσει για πάντα», σημειώνει η κ. Σαΐα. «Οι ομογενείς που επενδύουν τώρα, όχι μόνο εξασφαλίζουν ένα σπίτι υψηλών προδιαγραφών, αλλά αποκτούν και πρόσβαση σε ένα περιουσιακό στοιχείο με διαχρονική αξία» προσθέτει. Παράλληλα, το φορολογικό καθεστώς non-dom επιτρέπει στους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού να μεταφέρουν τη φορολογική τους έδρα στην Ελλάδα με ετήσιο σταθερό φόρο 100.000 ευρώ ανεξαρτήτως του ύψους των εισοδημάτων που δηλώνουν στο εξωτερικό. Το καθεστώς αυτό έχει ήδη προσελκύσει σημαντικό αριθμό επενδυτών, συνταξιούχων και επιχειρηματιών.
Πού επενδύουν οι ομογενείς
Η Αθηναϊκή Ριβιέρα, με επίκεντρο τη Βουλιαγμένη, τη Βούλα και το Ελληνικό, αποτελεί διαχρονικά σημείο αναφοράς, κυρίως για όσους επιθυμούν παραθαλάσσιο τρόπο ζωής, διακριτικότητα και υψηλό επίπεδο παροχών. Οι επώνυμες κατοικίες, οι υποδομές νέας γενιάς και οι έξυπνες λύσεις ενέργειας προσελκύουν όλο και περισσότερο τη διεθνή ελληνική κοινότητα. Ωστόσο, όπως αναφέρει η κ. Σαΐα και τα Βόρεια Προάστια, όπως η Κηφισιά, η Πολιτεία και η Εκάλη μπαίνουν δυναμικά στο κάδρο. Προσφέρουν άνεση, ιδιωτικότητα, πρόσβαση σε διεθνή σχολεία και πλούσιο φυσικό περιβάλλον, αποτελώντας ιδανική επιλογή για οικογένειες ομογενών που σχεδιάζουν επαναπατρισμό ή πολυτελή δεύτερη κατοικία.
Περισσότερο από μία αγορά
«Η απόκτηση κατοικίας στην Ελλάδα δεν αφορά μόνο τετραγωνικά ή απόδοση. Είναι μια επιστροφή σε ρίζες, οικογένεια και ποιότητα ζωής που δύσκολα βρίσκει κανείς αλλού», τονίζει η κ. Σαΐα. Και προσθέτει: «Έχοντας μετακομίσει η ίδια πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα από το Μαϊάμι, κατανοώ βαθιά τις απαιτήσεις και τις ανησυχίες των ομογενών. Γνωρίζουμε τις δυσκολίες της εξ αποστάσεως διαδικασίας και είμαστε από τα μεσιτικά γραφεία που εξειδικεύονται στη διαχείριση αυτών των υποθέσεων με συνέπεια και προσωπική προσέγγιση» σημειώνει. Η σταθερότητα, η προσβασιμότητα και η πολιτισμική σύνδεση καθιστούν την Ελλάδα μια χώρα με ξεχωριστή δυναμική για τους Έλληνες του εξωτερικού. Το 2025 φαίνεται να είναι η κατάλληλη στιγμή για να γυρίσει κάποιος σπίτι, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Οδηγός για την ριζική ανακαίνιση ενός κτιρίου - Τα στάδια και οι απαιτούμενες άδειες

May 26, 2025 at 09:05 μμ

Μεγάλη ώθηση στις ανακαινίσεις δίνουν τα προγράμματα «Εξοικονομώ» που επιδοτούν σημαντικό μέρος των εργασιών και οδηγούν μεγάλο αριθμό νοικοκυριών να πάρουν την απόφαση να προχωρήσουν, καθώς μεγάλος αριθμός των διαμερισμάτων και κατοικιών είναι παλιά και πλέον απαιτείται η ριζική τους ανακαίνιση. Με τον τρόπο αυτό ένα μέσο νοικοκυριό μειώνει την τελική δαπάνη για την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας του.
Η ριζική ανακαίνιση ενός διαμερίσματος είναι μια σημαντική επένδυση που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και προϋπολογισμό.
Το κόστος της ανακαίνισης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος του διαμερίσματος, η ποιότητα των υλικών, και οι εργασίες που θα πραγματοποιηθούν.
Τι θεωρείται πολεοδομικά «ριζική ανακαίνιση»;
Ριζική ανακαίνιση κτιρίου ή κτιριακής μονάδας (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας) είναι η ανακαίνιση κατά την οποία η συνολική δαπάνη της ανακαίνισης που αφορά το κέλυφος του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας ή τα τεχνικά συστήματά τους υπερβαίνει το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της τρέχουσας αξίας του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας, βάσει του ελαχίστου κόστους οικοδόμησης, εξαιρουμένης της αξίας του οικοπέδου επί του οποίου έχει κατασκευαστεί το κτίριο».
Τι περιλαμβάνει μία ολοκληρωμένη ριζική ανακαίνιση σπιτιού;
Η ριζική ανακαίνιση ενός σπιτιού αφορά στην εξ ολοκλήρου ανακατασκευή και αναδιαμόρφωση κάθε χώρου μίας κατοικίας. Συνήθως αφορά σε σχετικά παλαιά σπίτια, τα οποία, χωρίς την εκπόνηση μιας ριζικής ανακαίνισης, δε θεωρούνται κατοικήσιμα. Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποιες από τις σπουδαιότερες επιμέρους διεργασίες που περιλαμβάνει μία ριζική ανακαίνιση σπιτιού:
Αναδιαμόρφωση της διαρρύθμισης των εσωτερικών χώρων, που αφορά στον ολοκληρωτικό επανασχεδιασμό των εσωτερικών χώρων του σπιτιού, γεγονός που συνεπάγεται τη δημιουργία νέων δωματίων, με την καθαίρεση παλαιών τοίχων και την ανέγερση νέων. Πρόκειται για σπουδαίο κομμάτι της ανακαίνισης σπιτιού, που οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένο, ώστε να μην θίγεται η στατικότητα του κτιρίου. Στατική ενίσχυση ενός κτιρίου, που αφορά σε ιδιαίτερα παλαιά, και επομένως στατικά ανεπαρκή κτίρια. Η ενίσχυσή τους προηγείται κάθε άλλης εργασίας της ανακαίνισης, ενώ απαιτείται για την εξασφάλιση ενός ασφαλούς και σταθερού κτίσματος. Αποκατάσταση των φθαρμένων και σαθρών τοίχων του σπιτιού. Ανακαίνιση μπάνιου, διαδικασία ιδιαίτερα εκτενής, καθώς συχνά περιλαμβάνει γκρέμισμα τοίχων, αντικατάσταση απαρχαιωμένων σωληνώσεων με νέες και λειτουργικές, καθώς και τοποθέτηση νέων πλακακιών και επίπλων. Ανακαίνιση κουζίνας, εξίσου εκτενές έργο καθώς περιλαμβάνει, εν ολίγοις, τις ίδιες διαδικασίες με την ανακαίνιση του μπάνιου, με τη διαφορά ότι, συνήθως, θα χρειαστεί μεγαλύτερο αριθμό επίπλων. Επισκευή της στέγης και ενίσχυσή της με υγρομόνωση και θερμομόνωση. Διαμόρφωση του δαπέδου του σπιτιού, διαδικασία χρονοβόρα, καθώς προϋποθέτει την αφαίρεση του προϋπάρχοντος δαπέδου και την αντικατάστασή του με νέο δάπεδο της επιλογής σας. Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την ανακαίνιση ενός κτιρίου;
Στην ανακαίνιση υπάρχουν κανόνες που πρέπει να τηρούνται, προκειμένου να προστατευτεί τόσο η περιουσία, όσο και η ίδια η ζωή των ενοίκων του ακινήτου.
Οι ιδιοκτήτες λοιπόν θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
-Μια ριζική ανακαίνιση με γκρέμισμα τοίχων ή δοκαριών απαιτεί την παρουσία μηχανικού. Μια λάθος επιλογή μπορεί να επιβαρύνει το κτίριο και να προκύψουν μεγάλες καταστροφές ενώ υπάρχει κίνδυνος και για τη ζωή των ενοίκων. Τα κεντρικά δοκάρια δεν πρέπει να πειράζονται ποτέ, διότι στηρίζουν όλο το οικοδόμημα.
-Ηλεκτρικά και υδραυλικά συστήματα, τα οποία είναι παλαιά πρέπει να αλλάζουν. Είναι καλύτερη η ριζική αφαίρεσή τους παρά να γίνονται εργασίες επιδιόρθωσης κάθε φορά που προκύπτει μια ζημιά.
-Η αλλαγή των εξωτερικών χώρων ενός διαμερίσματος/πολυκατοικίας απαιτεί άδεια από την πολεοδομία, αλλά και τη σύμφωνη γνώμη των συνιδιοκτητών.
Ποια στάδια ακολουθεί μία τυπική ανακαίνιση κατοικίας;
Είναι σημαντικό η ανακαίνιση σπιτιού να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη προσοχή, ούτως ώστε όχι μόνο το αποτέλεσμα να είναι εξ όψεως ικανοποιητικό και καλαίσθητο, αλλά και ποιοτικό, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μελλοντικών προβλημάτων.
Τα στάδια που ακολουθούνται σε μία τυπική ανακαίνιση διαμερίσματος /κατοικίας είναι τα παρακάτω:
Καταγράφονται και προκαθορίζονται με ακρίβεια οι ανάγκες της κατοικίας και συντάσσεται ένας προϋπολογισμός των χρημάτων που απαιτείται Γίνεται ο σχεδιασμός σε συνεργασία με τον μηχανικό και τη συνεργασία με το συνεργείο ανακαίνισης που θα διαλέξετε Υπολογίζεται το κόστος και γίνεται και ο χρονικός προγραμματισμός του έργου της ανακαίνισης. Έκδοση απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων από αρμόδιους φορείς. Υλοποίηση εργασιών – κατασκευή. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, το αποτέλεσμα της ανακαίνισης του σπιτιού θα αρχίσει να παίρνει μορφή. Το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή η ολοκλήρωση του συνόλου των εργασιών που απαρτίζουν την ανακαίνιση του σπιτιού. Το εν λόγω στάδιο συνοδεύεται πάντοτε από την επιθεώρηση του αποτελέσματος της ανακαίνισης και τις τυχόν διορθώσεις που ίσως κριθεί αναγκαίο να πραγματοποιηθούν. Πως γίνεται ο υπολογισμός της αξίας του κτιρίου για το χαρακτηρισμό μιας ανακαίνισης ως ριζικής;
Ο τρόπος υπολογισμού της αξίας του κτιρίου για το χαρακτηρισμό μιας ανακαίνισης ως ριζικής καθορίζεται από την απόφαση ΥΠΕΝ 6949/72/ ΦΕΚ 408 Β/2019 και όπως αναφέρθηκε εξαρτάται από τη αξία και το κόστος του κτιρίου.
Η Αξία του Κτιρίου προκύπτει από το Κόστος Οικοδόμησης και την Ωφέλιμη Επιφάνεια κτιρίου ή κτιριακής μονάδας. Το κόστος Οικοδόμησης κτιρίου εξαρτάται από τα τετραγωνικά μέτρα, την κατηγορία χρήσης (π.χ. κατοικία, κατάστημα, γραφεία κλπ), τον τύπο και την κλιματική ζώνη όπως αυτά ορίζονται στον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕνΑΚ) Τι άδεια απαιτείται για να γίνει ανακαίνιση;
Υπάρχουν δύο βασικά είδη αδειών που αφορούν εργασίες επισκευής – ανακαίνισης κτιρίου. Το πρώτο είδος ονομάζεται «Άδεια μικρής κλίμακας». Όπως υπονοεί ο τίτλος της, είναι χρήσιμη για διάφορες εργασίες που απαιτούν, ή όχι, σκαλωσιές, αλλά σίγουρα είναι εργασίες που δεν αλλάζουν δραστικά τη δομή του κτιρίου. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η κλασική οικοδομική άδεια «Άδεια δόμησης». Η συγκεκριμένη άδεια για ανακαίνιση σπιτιού αναφέρεται σε εργασίες μεγάλης κλίμακας όπως είναι μία ριζική ανακαίνιση. Ο προϋπολογισμός των εργασιών ανακαίνισης που απαιτούν Άδεια Δόμησης, είναι από 25.000 ευρώ και άνω.
Για ποιες εργασίες απαιτείται Οικοδομική Άδεια;
Εφόσον έχουμε νέες οικοδομικές εργασίες όπως: ενίσχυση υφιστάμενου οικοδομικού σκελετού, αλλαγή διαρρύθμισης που επηρεάζει τη στατικότητα του κτιρίου καθώς και όταν γίνονται εργασίες αλλαγής υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, τότε απαιτείται κανονική οικοδομική άδεια (ΑΔΕΙΑ ΔΟΜΗΣΗΣ). Δυστυχώς, πολλοί για λόγους οικονομίας επιλέγουν να εκδίδουν μία Άδεια Μικρής Κλίμακας χωρίς να δηλώνεται όλος ο όγκος των εργασιών. Σε περίπτωση όμως καταγγελίας ή ελέγχου από την Πολεοδομία θα κριθεί το κτίσμα αυθαίρετο και θα καταλογιστούν πρόστιμα.
Πως δίδεται άδεια ανακαίνισης;
Οι αιτήσεις για την άδειες δόμησης ή τις άδειες μικρής κλίμακας γίνονται ηλεκτρονικά στην υπηρεσία δόμησης του Δήμου. Η αίτηση υποβάλλεται από μηχανικό μετά από εξουσιοδότηση του ενδιαφερόμενου. Βασική προϋπόθεση για την έκδοση οποιασδήποτε άδειας είναι η νομιμότητα του κτίσματος ενώ η υπογραφή του αρμόδιου μηχανικού για τις εργασίες της ανακαίνισης είναι απαραίτητη για την έγκριση.
Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Οι πιο συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις 4 προσκλήσεων για ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων, υπό σύσταση και υφιστάμενων μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές

June 2, 2025 at 09:55 πμ

FAQs των 4 Προσκλήσεων για ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων, υπό σύσταση και υφιστάμενων μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές:

Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων μεγάλων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης». Συχνές Ερωτήσεις - Απαντήσεις για τη Δράση «Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, του ανανεώσιμου υδρογόνου και της συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & Μεγαλόπολης».

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Περισσότεροι από 6,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι εκπαιδεύτηκαν στο πλαίσιο του συμφώνου για τις δεξιότητες

May 28, 2025 at 06:58 πμ

Περισσότερα από 6,1 εκατομμύρια άτομα έχουν λάβει κατάρτιση στο πλαίσιο του συμφώνου για τις δεξιότητες από την έναρξή του το 2020, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας του συμφώνου του 2024. Πάνω από 3.200 οργανισμοί που επενδύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων έχουν πλέον προσχωρήσει στο Σύμφωνο, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, των κοινωνικών εταίρων, των παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης, των τοπικών αρχών και των υπηρεσιών απασχόλησης.
Το Σύμφωνο για τις Δεξιότητες είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση της Ένωσης Δεξιοτήτων, της νέας στρατηγικής της ΕΕ για τη στήριξη της ανάπτυξης δεξιοτήτων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Το σύμφωνο φέρνει σε επαφή δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς που συνεργάζονται για τον εντοπισμό ελλείψεων δεξιοτήτων και την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης για την αντιμετώπισή τους.
Ανάληψη δράσης για την κάλυψη των ελλείψεων δεξιοτήτων
Η ετήσια έρευνα του συμφώνου για τις δεξιότητες 2024 καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα μέλη του συμφώνου σε ολόκληρη την Ευρώπη λαμβάνουν πρακτικά μέτρα για την κάλυψη των ελλείψεων δεξιοτήτων — παρέχοντας κατάρτιση, επενδύοντας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και δημιουργώντας εταιρικές σχέσεις σε βασικούς βιομηχανικούς τομείς.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το Σύμφωνο επιτάχυνε τη στήριξή του προς τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την οικονομία. Οι 20 συμπράξεις δεξιοτήτων μεγάλης κλίμακας εξακολουθούν να αποτελούν βασικούς μοχλούς δράσης. Το 2024, τα μέλη των εν λόγω συμπράξεων εκπαίδευσαν το 33 % του εργατικού δυναμικού τους κατά μέσο όρο. Από κοινού, παραμένουν προσηλωμένοι στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση περισσότερων από 25 εκατομμυρίων ατόμων έως το 2030. Στην Ένωση Δεξιοτήτων, η Επιτροπή κάλεσε τα μέλη του συμφώνου να διπλασιάσουν τις δεσμεύσεις τους για αναβάθμιση των δεξιοτήτων και επανειδίκευση.
Επιτάχυνση της ανάπτυξης δεξιοτήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι:
Τα μέλη του συμφώνου ανέπτυξαν ή επικαιροποίησαν σχεδόν 48.000 προγράμματα κατάρτισης το 2024. Περισσότερα από 42 000 ενδιαφερόμενα μέρη προσχώρησαν σε δίκτυα δεξιοτήτων με την υποστήριξη των μελών του συμφώνου, ενισχύοντας και βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων φορέων που συμμετέχουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Τα μέλη εκτιμούν τις συμπράξεις δεξιοτήτων μεγάλης κλίμακας, διότι οι κοινές δράσεις και τα καλύτερα δίκτυα οδήγησαν σε βελτιωμένη παρακολούθηση των δεξιοτήτων και ενίσχυσαν την ποιότητα και τον αριθμό των δραστηριοτήτων κατάρτισης. Το 84 % όσων απάντησαν θεωρούν ότι το σύμφωνο αποτελεί πολύτιμη πρωτοβουλία, ιδίως για τη συνεργασία, τη χρηματοδότηση της πρόσβασης και τη συλλογή πληροφοριών για τις δεξιότητες. Η έρευνα υπογραμμίζει επίσης την αυξανόμενη σημασία των περιφερειακών συμπράξεων δεξιοτήτων, με 12 περιφερειακές συμπράξεις να δραστηριοποιούνται πλέον σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι συμπράξεις αυτές συμβάλλουν στη διασφάλιση ότι η παρεχόμενη κατάρτιση συνάδει με τις περιφερειακές ανάγκες σε δεξιότητες. Πιο πρόσφατα, δημιουργήθηκαν δύο νέες εταιρικές σχέσεις: την περιφερειακή εταιρική σχέση δεξιοτήτων για την Ιβηρική Χερσόνησο, η οποία ενισχύει την ανάπτυξη δεξιοτήτων για τους τομείς της αεροδιαστημικής και της άμυνας σε ολόκληρη την Ισπανία και την Πορτογαλία, και την περιφερειακή εταιρική σχέση δεξιοτήτων για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία στηρίζει τη διασυνοριακή συνεργασία για την ενίσχυση των δεξιοτήτων για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση στην περιοχή.
Ιστορικό
Το σύμφωνο για τις δεξιότητες δρομολογήθηκε τον Νοέμβριο του 2020. Στηρίζει συμπράξεις δεξιοτήτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προωθώντας την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Το σύμφωνο στηρίζει επίσης την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ για την απασχόληση και την κατάρτιση που ορίζονται στο σχέδιο δράσης για τον πυλώνα.
Στη στρατηγική για την Ένωση Δεξιοτήτων, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να ενισχύσει το Σύμφωνο για τις Δεξιότητες, ώστε να καταστεί το πλαίσιο για τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τις δεξιότητες και τα προγράμματα επιχορηγήσεων.
Τα μέλη του συμφώνου υπογράφουν χάρτη και αναλαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση, σύμφωνα με τις αρχές της ποιοτικής κατάρτισης, της διά βίου μάθησης και της ένταξης. Το σύμφωνο παρέχει στα μέλη πρόσβαση σε ευκαιρίες δικτύωσης, πλατφόρμες ανταλλαγής γνώσεων και καθοδήγηση σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ.
Η ετήσια έρευνα του Συμφώνου για τις Δεξιότητες 2024 ήταν ανοικτή από τις 28 Ιανουαρίου έως τις 25 Φεβρουαρίου 2025. Έλαβε απαντήσεις από 999 μέλη του Συμφώνου σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και 9 υποψήφιες χώρες ή χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Διαβάστε την πλήρη έκθεση της έρευνας.

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Η σύμβαση έργου, η ευθύνη του εργολάβου για ελλείψεις και η εγγυητική συμφωνία ορισμένης απόδοσης του έργου

May 27, 2025 at 07:16 πμ

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρ. 681 και 694 ΑΚ προκύπτει ότι με τη σύμβαση έργου ο ένας συμβαλλόμενος, που καλείται εργολάβος, αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκτελέσει το έργο και ο αντισυμβαλλόμενος, που καλείται εργοδότης, να καταβάλει τη συμφωνημένη αμοιβή.
Με την παράδοση του έργου δηλαδή ο εργολάβος, κατ` εξαίρεση όσων με τις γενικές διατάξεις ορίζονται για τις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις, υποχρεούται σε προεκπλήρωση της κύριας παροχής του, εκτός αν συμφωνήθηκε διαφορετικά, όπως συμβαίνει όταν ορίσθηκε τμηματική παράδοση του έργου με αντίστοιχη τμηματική καταβολή της οφειλόμενης αμοιβής, αφού η υποχρέωση της προεκπλήρωσης αποτελεί ρύθμιση ενδοτικού δικαίου.
Ως έργο νοείται κάθε τελικό αποτέλεσμα της εργασίας και δραστηριότητας του εργολάβου στο οποίο απέβλεψαν τα μέρη της σύμβασης, ενώ ως παράδοση του έργου νοείται η εκπλήρωση της κύριας υποχρέωσης του εργολάβου, που συνίσταται στην εκτέλεση του έργου και στην προσπόρισή του στον εργοδότη, δηλαδή η περιέλευση του έργου στη σφαίρα εξουσίασης του εργοδότη, με την προϋπόθεση ότι το έργο είναι αυτό που συμφωνήθηκε και όχι εντελώς διαφορετικό, διότι τότε δεν θεωρείται ότι ο εργολάβος προεκπλήρωσε την παροχή του, ώστε να δικαιούται κατά το άρθρ. 694 του ΑΚ τη συμφωνημένη αμοιβή του.
Αντίθετα, η παράδοση έργου με ελλείψεις, είτε πρόκειται για έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων είτε για ουσιώδη ή επουσιώδη ελαττώματα του έργου, δεν απαλλάσσει τον εργοδότη από την υποχρέωση καταβολής της εργολαβικής αμοιβής, ακόμη και αν πρόκειται για έργο άχρηστο, ούτε μπορεί ο εργοδότης να αποποιηθεί το προσφερόμενο σ` αυτόν ελαττωματικό έργο, ώστε να αποφύγει έτσι την καταβολή αμοιβής, αλλά έχει μόνον τα προβλεπόμενα στα άρθρ. 688-690 του ΑΚ δικαιώματα, εκτός βέβαια διαφορετικής και πάλι συμφωνίας τους (ΑΠ 1184/2021, ΑΠ 139/2021, ΑΠ 286/2020, ΑΠ 1142/2019, ΑΠ 1789/2013, ΑΠ 183/2011, ΑΠ 346/2010 όλες σε ΤΝΠ Νόμος).
Κατά δε τις διατάξεις των άρθρων 688-690 του ΑΚ ρυθμίζεται η ευθύνη του εργολάβου μετά την αποπεράτωση του έργου και, ως εκ τούτου, η ενάσκηση των αξιώσεων, που πηγάζουν απ` αυτές, προϋποθέτουν έργο που εκτελέστηκε και παραδόθηκε. (ΑΠ 729/2021 σε ΤΝΠ Νόμος). Η προστασία των άρθρων 688-690 του Α.Κ. είναι ειδική, έναντι αυτής των γενικών διατάξεων των άρθρων 374 επ. του ίδιου Κώδικα. Σε περίπτωση επουσιώδους ελαττώματος του έργου, ο εργοδότης έχει το διαζευκτικό ή εκλεκτικό δικαίωμα να απαιτήσει διόρθωση του έργου ή μείωση της αμοιβής του εργολάβου.
Αν το έργο έχει ουσιώδη ελαττώματα που το καθιστούν άχρηστο ή αν λείπουν οι συμφωνημένες ιδιότητες, ο εργοδότης έχει, πλέον των δικαιωμάτων, που προαναφέρθηκαν για τα επουσιώδη ελαττώματα και το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση. Αν τώρα, οι ελλείψεις του έργου, οι οποίες ανάγονται είτε σε ουσιώδη είτε σε επουσιώδη ελαττώματα είτε σε έλλειψη συμφωνημένων ιδιοτήτων, οφείλονται σε υπαιτιότητα (δόλο ή αμέλεια) του εργολάβου, ο εργοδότης δικαιούται, αντί των ανωτέρω δικαιωμάτων, να απαιτήσει κάθε ζημία, η οποία προήλθε από το γεγονός ότι ο εργολάβος δεν ανταποκρίθηκε υπαιτίως στις εκ της συμβάσεως υποχρεώσεις του να κατασκευάσει έργο, χωρίς ελαττώματα, το οποίο να φέρει τις συμφωνημένες ιδιότητες.
Η αποζημίωση περιλαμβάνει, καταρχήν, τη δαπάνη, στην οποία πρέπει να υποβληθεί ή υποβλήθηκε ο εργοδότης για να αποκαταστήσει τις ελλείψεις του έργου, καθώς επίσης, το διαφυγόν κέρδος και κάθε περαιτέρω ζημία. Οι αξιώσεις του εργοδότη από τις ανωτέρω διατάξεις τελούν έναντι αλλήλων σε σχέση διαζευκτικής ή εκλεκτικής συρροής και το δικαίωμα επιλογής έχει ο εργοδότης, με την άσκηση δε τούτου, επέρχεται η συγκέντρωση της ενοχής, υπό την έννοια ότι, όταν αυτός επιλέξει οποιοδήποτε από τα παραπάνω παρεχόμενα σε αυτόν δικαιώματα, δεν μπορεί να παραιτηθεί από αυτό ή να μεταβάλλει γνώμη και να ασκήσει κάποιο άλλο, με οποιαδήποτε μορφή, είτε κυρίως είτε επικουρικώς (Ολ.Α.Π. 50/2005, ΑΠ 1216/2020, Α.Π. 162/2020, Α.Π. 203/2019, Α.Π. 1281/2018 όλες σε σε ΤΝΠ Νόμος). Και τούτο, διότι, σύμφωνα με τον κανόνα του άρθρου 306 του ΑΚ, ο οποίος εφαρμόζεται και επί διαζευκτικής συρροής δικαιωμάτων, η ως άνω επιλογή, που μπορεί να είναι άτυπη, μονομερής και απευθυντέα δήλωση προς τον εργολάβο, είναι αμετάκλητη και αναλίσκεται με τη δήλωση του εργοδότη ότι ασκεί ένα από τα πιο πάνω δικαιώματα. Η επιλογή αυτή είναι ανεπίδεκτη αιρέσεως και προθεσμίας, των οποίων η προσθήκη καθιστά άκυρη, κατ` άρθρο 174 του ΑΚ, την επιλογή, δηλαδή, θεωρείται ότι δεν έγινε.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η ύπαρξη των συρρεουσών αξιώσεων και η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος συνδέονται με συγκεκριμένα ελαττώματα και ελλείψεις του έργου σε συγκεκριμένο χρόνο καθώς και με τη φύση και την έκταση αυτών. Αν όμως, διαπιστωθεί αργότερα και άλλη έλλειψη ή και άλλο ελάττωμα, που υφίσταντο μεν κατά το χρόνο παράδοσης του έργου, αποκαλύφθηκαν, όμως, αργότερα και επιφέρουν διαφορετικές και δυσμενέστερες συνέπειες στο έργο, ο εργοδότης δικαιούται να ασκήσει εκ νέου κάποιο από τα λοιπά δικαιώματα, που προβλέπονται από τις ανωτέρω διατάξεις.
Περαιτέρω ουσιώδη είναι τα ελαττώματα που καθιστούν το έργο άχρηστο, δηλαδή αναιρούν πλήρως τη χρησιμότητά του με κριτήριο βέβαια κατ` αρχήν τη συνηθισμένη χρήση ή αυτή που τέθηκε από τη σύμβαση. Τα υπόλοιπα ελαττώματα που δεν καθιστούν το έργο άχρηστο αλλά απλώς μειώνουν -αδιάφορο αν ουσιωδώς ή επουσιωδώς- την αξία ή την καταλληλότητά του είναι κατά την έννοια του νόμου επουσιώδη και γι’ αυτό χορηγούν το δικαίωμα διόρθωσης ή μείωσης της αμοιβής.
Περαιτέρω το επουσιώδες ελάττωμα του έργου που ενεργοποιεί το δικαίωμα του εργοδότη για μείωση της οφειλόμενης αμοιβής στον εργολάβο, κατά το άρθρο 688 ΑΚ, είναι το υφιστάμενο κατά το χρόνο παράδοσης του έργου (ΑΠ 256/2021 σε ιστοσελίδα ΑΠ, ΑΠ 703/2019 σε ΤΝΠ Νόμος, Απ Γεωργιάδης ΣΕΑΚ εκδ 2010 υπό το άρθρο 688 σημ 31, σελ 1290). Το γεγονός ότι κατά τον Κώδικα γεννούν ευθύνη και επουσιώδη ελαττώματα δεν σημαίνει ότι πρέπει λαμβάνονται υπόψη και εντελώς ασήμαντα ελαττώματα που σύμφωνα με τη συνηθισμένη αντίληψη των συναλλαγών δεν συνιστούν παρέκκλιση από την προσήκουσα εκτέλεση.
Τέτοια ελαττώματα οφείλει ο εργοδότης να τα ανέχεται σύμφωνα με την καλή πίστη, άλλως αντίθετη λύση θα προσέκρουσε στην αρχή της καλόπιστης εκπλήρωσης των ενοχών ( Βλ Κορνηλάκη Ειδικός Ενοχικό Δίκαιο Τόμος II εκδ 1992. Σελ 197,198, Ζέπος Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο σελ 406, σημ 1). Από την παραπάνω μορφή ευθύνης του εργολάβου για συγκεκριμένες ελλείψεις (ελαττώματα ή έλλειψη σύμφωνη μένων ιδιοτήτων) του έργου, διαφέρει η περίπτωση όπου ο τελευταίος υπόσχεται με ιδιαίτερη, συνήθως παρεπόμενη, συμφωνία, που συνδέεται με τη σύμβαση έργου, και αναλαμβάνει την αντικειμενική ευθύνη για ένα εγγυημένο αποτέλεσμα που δεν περιορίζεται στην ανάληψη της εγγυητικής ευθύνης για την προσπόριση ενός έργου ποιοτικά και ποσοτικά σύμφωνου με τη σύμβαση, αλλά βαίνει πέρα απ` αυτή, εξαρτώμενο και από άλλους παράγοντες και συνιστάμενο κατεξοχήν στην ανάληψη γνήσιας υποχρέωσης για (θετική) παροχή, άλλη, εκτός από την προσήκουσα εκτέλεση του έργου που συμφωνήθηκε. Πρόκειται δηλαδή εδώ για τη λεγόμενη "αυτοτελή εγγυητική συμφωνία ή ρήτρα".
Τέτοια αυτοτελής εγγυητική συμφωνία υπάρχει όταν ο εργολάβος "εγγυήθηκε" ότι το έργο που θα κατασκευάσει θα έχει ορισμένη απόδοση. Η "εγγύηση" του εργολάβου στην προκειμένη περίπτωση αναφέρεται σε ένα αποτέλεσμα που δεν συμπίπτει με αυτό που αποτελεί το αντικείμενο της κύριας υποχρέωσης του εργολάβου από τη σύμβαση έργου. Η κύρωση για τη μη πραγματοποίηση αυτού του αποτελέσματος μπορεί να ποικίλλει, ανάλογα με τη συμφωνία των μερών.
*Επισημαίνεται ότι το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες νομικές υπηρεσίες. Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μία τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατόν να παρασχεθεί μόνο από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

19η Biennale Αρχιτεκτονικής στη Βενετία- Η συμμετοχή της Ελλάδας

May 22, 2025 at 12:54 μμ

Η 19η Διεθνής Έκθεση Αρχιτεκτονικής Βενετίας -Biennale Architettura 2025: Intelligens. Natural. Artificial. Collective.- πραγματοποιείται σε επιμέλεια του αρχιτέκτονα και μηχανικού Carlo Ratti, ο οποίος σχολίασε: «Για να αντιμετωπίσεις έναν κόσμο που φλέγεται, η αρχιτεκτονική πρέπει να μπορούμε να εκμεταλλευτούμε όλη τη νοημοσύνη που μας περιβάλλει».
Εκπαιδευμένος ως αρχιτέκτονας και μηχανικός, ο Carlo Ratti διδάσκει στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT) και στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου. Είναι διευθυντής του Senseable City Lab και ιδρυτικός συνεργάτης του στούντιο αρχιτεκτονικής και καινοτομίας CRA – Carlo Ratti Associati (Τορίνο, Νέα Υόρκη, Λονδίνο).
Η Ελλάδα συμμετέχει με την πρόταση «IntelligensHistorica», μια σύνθετη θεώρηση πάνω στον ρόλο της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς στο παρόν και το μέλλον του αστικού και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Το έργο αναπτύσσεται σε διάλογο με το γενικό θέμα της Μπιενάλε 2025, το οποίο είναι «Intelligens. Natural. Artificial. Collective», υπό την επιμέλεια του κ. Carlo Ratti. Την επιμέλεια της ελληνικής συμμετοχής υπογράφει η ομάδα των Νίκου Σκουτέλη, Elisabetta Molteni, Κλήμη Ασλανίδη, Αντώνη Καραμήτρου και Άννας Τσιτωνάκη.
Η έκθεση «IntelligensHistorica» διερευνά τη νοημοσύνη του παρελθόντος — ως μια «ιστορική νοημοσύνη» — η οποία ενεργοποιεί σύγχρονες και μελλοντικές πρακτικές μέσα από τη συλλογική μνήμη, τη χωρική εμπειρία και την πολιτιστική συνέπεια. Το ελληνικό περίπτερο επιχειρεί να αναδείξει τις σχέσεις μεταξύ φυσικής, τεχνητής και συλλογικής νοημοσύνης, μέσα από αρχιτεκτονικά εργαλεία ανάγνωσης του ιστορικού περιβάλλοντος.
Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 23 Νοεμβρίου 2025 και αποτελεί μια δυναμική πλατφόρμα διαλόγου για την ελληνική αρχιτεκτονική κοινότητα με τη διεθνή σκηνή.
Περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό:
https://we.tl/t-AfYgMjl83B
https://www.arch-biennale.gr/

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Γαλάζια Σημαία 2025 - 2η η Ελλάδα παγκοσμίως με 657 βραβευμένα σημεία

May 19, 2025 at 09:10 πμ

Ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), Εθνικό Χειριστή του Διεθνούς Προγράμματος “Γαλάζια Σημαία” στη χώρα μας, οι βραβεύσεις ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών. Με 623 βραβευμένες ακτές, η Ελλάδα κατέχει και πάλι την 2η θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 52 χώρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας παρατηρείται σταθερή ανοδική τάση με αύξηση των βραβευμένων σημείων κάθε χρόνο, με τις βραβεύσεις να ξεπερνούν και πάλι τις 600, και στο σύνολο των 52 χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, η Ελλάδα να κατέχει το 15% των βραβευμένων διεθνώς ακτών.
Πρώτος νομός στην Ελλάδα αναδείχθηκε ο νομός Χαλκιδικής, με 93 σημαίες και η Περιφέρεια της Κρήτης διατηρεί την πρώτη θέση με 153 σημαίες.
Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε 4.302 ακτές, 736 μαρίνες και 158 τουριστικά σκάφη σε όλο τον κόσμο.
Η ετήσια αναγγελία των βραβευμένων με τη Γαλάζια Σημαία ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών της χώρας μας πραγματοποιήθηκε στο Glyfada Golf Gardens στην Αττική.
Συνολικά εξακόσιες είκοσι τρεις (623) Ελληνικές ακτές, δεκαεπτά (17) μαρίνες και δεκαεπτά (17) τουριστικά σκάφη κέρδισαν φέτος το διεθνές βραβείο ποιότητας “ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΗΜΑΙΑ”.
Το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία»
Η «Γαλάζια Σημαία» είναι το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνώς οικολογικό σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», είναι η ποιότητα υδάτων σε αυτή να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «Καλή», δεν είναι αποδεκτή από το Πρόγραμμα.
Η βράβευση έχει διάρκεια ενός έτους.
Πρέπει επιπλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα από τα συνολικά 33 κριτήρια για τις ακτές (38 για τις μαρίνες και 51 για τα σκάφη), τα οποία αφορούν καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «Γαλάζια Σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, ως εγγύηση των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, Δήμοι, Ξενοδοχεία και Camping, που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα εθελοντικά.
Το 2017 ξεκίνησε η εφαρμογή του Προγράμματος για τα τουριστικά σκάφη στη χώρα μας. Το Πρόγραμμα αφορά εταιρείες που διαχειρίζονται τουριστικά σκάφη και βραβεύονται για την αειφόρο διαχείριση τους, όταν συμμορφώνονται με 51 κριτήρια σε γενικές κατηγορίες, αλλά και με επιπλέον κριτήρια σε ειδικές κατηγορίες, όπως τα καταδυτικά σκάφη.
Για το 2025, οκτώ νέα τουριστικά σκάφη εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα και έλαβαν τη βράβευση της Γαλάζιας Σημαίας, αυξάνοντας τον αριθμό των τουριστικών σκαφών από τα εννιά (9) στα δεκαεπτά (17).
Ιδρυτής και Διεθνής Συντονιστής του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education - FEE), που εδρεύει στη Δανία, με μέλη 82 χώρες από όλες τις ηπείρους. Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας που συμπλήρωσε το 2021, 70 χρόνια αδιάλειπτης δράσης σε περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, σε προγράμματα προστασίας της φύσης, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση με 3 Διεθνή δίκτυα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, και στη γενικότερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. (www.eepf.gr)
Περισσότερες λεπτομέρειες για τη διαδικασία επιλογής εδώ: https://www.blueflag.gr/el/articles/2025/galazia-simaia-2025-2i-i-ellada-pagkosmios-me-657-brabeymena-simeia
Συνημμένα στο Press Kit:
Κατάλογος βραβευμένων ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών 2025
Στατιστικά στοιχεία
Ιστορικό και δράσεις της EΕΠΦ
Φωτογραφίες και posters του προγράμματος “Γαλάζια Σημαία”

Έγγραφα bf2025-aktes-list-2025-gr-eng-03.pdf (277.99 KB) bf2025-deltio-typou-galazia-simaia-anaggelia-vravefseon-eepf.docx (205.41 KB) bf2025-deltio-typou-galazia-simaia-anaggelia-vravefseon-eepf.pdf (540.42 KB) bf2025-galazia-simaia-statistika-stoixeia-gr.docx (46.78 KB) bf2025-galazia-simaia-statistika-stoixeia-en.docx (43.66 KB) bf2025-list-2025-en.docx (33.38 KB) bf2025-list-2025-gr.docx (36.62 KB) eepf-cv-full-2025-gr.docx (257.49 KB) eepf-cv-full-2025-gr.pdf (479.1 KB) eepf-cv-syntomo-2025.docx (178.71 KB) eepf-cv-syntomo-2025.pdf (226.4 KB) bf-2025-poster-aktes-010-gr-hires.pdf (3.46 MB) bf-2025-poster-aktes-010-en.pdf (2.01 MB) bf-2025-poster-aktes-010-en-hires.pdf (3.44 MB) bf-2025-poster-aktes-010-gr.pdf (2.03 MB)

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Ένας αιώνας σχεδιασμού του χώρου: από το Διάταγμα του 1923 στον σύγχρονο χωρικό σχεδιασμό

May 17, 2025 at 03:18 πμ

akis73

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ: Ένας αιώνας σχεδιασμού του χώρου: από το Διάταγμα του 1923 στον σύγχρονο χωρικό σχεδιασμό
Κυκλοφόρησε ο συλλογικός τόμος (ΕΛΛΕΤ, ΣΕΠΟΧ, ΣΕΜΠΧΠΑ) “Ένας αιώνας σχεδιασμού του χώρου: από το Διάταγμα του 1923 ‘Περί σχεδίων πόλεων..’ στον σύγχρονο χωρικό σχεδιασμό” σε επιστημονική επιμέλεια των: Αιμιλίας Αλεξανδροπούλου, Σοφίας Αυγερινού-Κολώνια, Λουδοβίκου Βασενχόβεν, Μάρως Ευαγγελίδου, Μαίρης Ζήφου, Γιώργου Μελισσουργού και Μαίρης Τζιράκη.
Ο τόμος περιλαμβάνει τα πρακτικά της Επετειακής Επιστημονικής Ημερίδας με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη θεσμοθέτηση του πρώτου θεμελιακού νομοθετήματος πολεοδομικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. Η ημερίδα διοργανώθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), τον Σύλλογο Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) και τον Σύλλογο Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ).
Βασικός στόχος και φιλοδοξία της ημερίδας ήταν η διερεύνηση των σύγχρονων τάσεων και απαιτήσεων στον ολοκληρωμένο χωρικό σχεδιασμό, η ανάδειξη των διακυβευμάτων του σήμερα για τη χώρα και η εκτίμηση της ανταπόκρισης του συστήματος σε αυτά, μετά τη διαμόρφωση του πρόσφατου ενιαίου θεσμικού πλαισίου του χωρικού σχεδιασμού, περιλαμβάνει όμως και μια συνοπτική αναγνώριση της συνεισφοράς του Ν.Δ. του 1923 στην ιστορική του συγκυρία και τη διαχρονική εφαρμογή του. Με κεντρική επιδίωξη την ανάπτυξη επιστημονικού προβληματισμού αλλά και τη διατύπωση προτάσεων για την ασκούμενη πολιτική σχεδιασμού του χώρου στην Ελλάδα, η ημερίδα επικεντρώνεται στη διερεύνηση ερωτημάτων που ομαδοποιούνται στις εξής θεματικές ενότητες: (α) ιστορική αναδρομή, (β) ρόλος και χαρακτήρας του συστήματος χωρικού σχεδιασμού, (γ) διακυβεύματα του σήμερα.
Ο τόμος κυκλοφορεί με τα ISBN των τριών φορέων, με την επιμέλεια της Μαίρης Τζιράκη και σε σχεδιασμό, γλωσσική επιμέλεια και παραγωγή από τις εκδόσεις Προπομπός.
Μπορείτε να διαβάσετε/αποθηκεύσετε όλον τον τόμο ΕΔΩ !

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Ένας αιώνας σχεδιασμού του χώρου: από το Διάταγμα του 1923 στον σύγχρονο χωρικό σχεδιασμό

May 15, 2025 at 07:31 πμ

Κυκλοφόρησε ο συλλογικός τόμος (ΕΛΛΕΤ, ΣΕΠΟΧ, ΣΕΜΠΧΠΑ) “Ένας αιώνας σχεδιασμού του χώρου: από το Διάταγμα του 1923 ‘Περί σχεδίων πόλεων..’ στον σύγχρονο χωρικό σχεδιασμό” σε επιστημονική επιμέλεια των: Αιμιλίας Αλεξανδροπούλου, Σοφίας Αυγερινού-Κολώνια, Λουδοβίκου Βασενχόβεν, Μάρως Ευαγγελίδου, Μαίρης Ζήφου, Γιώργου Μελισσουργού και Μαίρης Τζιράκη.
Ο τόμος περιλαμβάνει τα πρακτικά της Επετειακής Επιστημονικής Ημερίδας με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη θεσμοθέτηση του πρώτου θεμελιακού νομοθετήματος πολεοδομικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. Η ημερίδα διοργανώθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), τον Σύλλογο Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) και τον Σύλλογο Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ).
Βασικός στόχος και φιλοδοξία της ημερίδας ήταν η διερεύνηση των σύγχρονων τάσεων και απαιτήσεων στον ολοκληρωμένο χωρικό σχεδιασμό, η ανάδειξη των διακυβευμάτων του σήμερα για τη χώρα και η εκτίμηση της ανταπόκρισης του συστήματος σε αυτά, μετά τη διαμόρφωση του πρόσφατου ενιαίου θεσμικού πλαισίου του χωρικού σχεδιασμού, περιλαμβάνει όμως και μια συνοπτική αναγνώριση της συνεισφοράς του Ν.Δ. του 1923 στην ιστορική του συγκυρία και τη διαχρονική εφαρμογή του. Με κεντρική επιδίωξη την ανάπτυξη επιστημονικού προβληματισμού αλλά και τη διατύπωση προτάσεων για την ασκούμενη πολιτική σχεδιασμού του χώρου στην Ελλάδα, η ημερίδα επικεντρώνεται στη διερεύνηση ερωτημάτων που ομαδοποιούνται στις εξής θεματικές ενότητες: (α) ιστορική αναδρομή, (β) ρόλος και χαρακτήρας του συστήματος χωρικού σχεδιασμού, (γ) διακυβεύματα του σήμερα.
Ο τόμος κυκλοφορεί με τα ISBN των τριών φορέων, με την επιμέλεια της Μαίρης Τζιράκη και σε σχεδιασμό, γλωσσική επιμέλεια και παραγωγή από τις εκδόσεις Προπομπός.
Μπορείτε να διαβάσετε/αποθηκεύσετε όλον τον τόμο ΕΔΩ!

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

ΣΕΠΟΧ: Προχειρότητα ΥΠΕΝ στον πολεοδομικό σχεδιασμό, σε κίνδυνο το πρόγραμμα εκπόνησης ΤΠΣ

May 14, 2025 at 04:35 πμ

Το πρόσφατα εκδοθέν π.δ. για την οριοθέτηση οικισμών (ΦΕΚ 194/Δ/15-4-2025) (Καθορισμός κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της χώρας με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης) έχει βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Η θεσμική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς την προβλεπόμενη οριοθέτηση των οικισμών και το τεχνικό περιεχόμενο του π.δ., ως προς τις προβλεπόμενες διαδικασίες και, ευρύτερα, ως προς τη σκοπιμότητα της προώθησης του εν λόγω π.δ. κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία.
Η αναστάτωση που έχει προκληθεί στην κοινωνία, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στους μελετητές οφείλεται στην προχειρότητα με την οποία προσεγγίζεται ένα τόσο σύνθετο και σημαντικό πολεοδομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό-οικονομικό ζήτημα που αφορά τους περίπου 10.000 οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, στην πλειονότητα τους προϋφιστάμενους του 1923, ανά τη Χώρα, καθώς και τους κατοίκους και τους κατόχους ιδιοκτησιών εντός των ορίων αυτών.
Τονίζεται ότι η δημόσια διαβούλευση για τις διατάξεις του π.δ. θα όφειλε να είχε εκκινήσει από νωρίς ώστε να αποφευχθεί η σύγχυση, να γνωμοδοτήσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη και να εξηγηθούν στις τοπικές κοινωνίες και στην τοπική αυτοδιοίκηση οι λόγοι και το πλαίσιο της διαδικασίας. Αντ’ αυτού, βλέπουμε ένα π.δ. που συντάχθηκε χωρίς καμία διαβούλευση, ανακοινώθηκε σε ημερίδα στο ΥΠΕΝ και λίγο αργότερα θεσμοθετήθηκε, αγνοώντας την τοπική αυτοδιοίκηση, τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς και τους μελετητές των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ), οι μελέτες των οποίων βρίσκονται σε εξέλιξη και στις οποίες εντάχθηκαν οι οριοθετήσεις οικισμών ως ζητούμενο. Επιπλέον, αξιοσημείωτό είναι ότι το π.δ., παρά την κρισιμότητά του, δεν συνοδεύεται από μια εισηγητική έκθεση στην οποία να διαφαίνεται μια στοιχειώδης πολιτική οικιστικής ανάπτυξης ή η τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης και των προβλημάτων της.
Επί της αρχής, ο ΣΕΠΟΧ υποστηρίζει διαχρονικά τον περιορισμό και τη σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης και την ορθολογική οργάνωση του χώρου με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου, την διαφύλαξη της αγροτικής γης και εν γένει της αδόμητης γης ως κρίσιμου πόρου, ιδιαίτερα σε απάντηση των σημερινών κλιματικών προκλήσεων. Όπως επίσης, είναι επί της αρχής ενάντια στις κατά τόπους αλόγιστες οριοθετήσεις με αποφάσεις Νομαρχών, που τελικά ακυρώθηκαν από το ΣτΕ. Οι οριοθετήσεις αυτές απέδιδαν δικαιώματα δόμησης σε εκτεταμένες περιοχές της υπαίθρου, συχνά πέραν των αναγκών και των αντοχών των οικισμών, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα τις προσδοκίες της εποχής για αποκέντρωση και αναστροφή της μεγέθυνσης του αστικού πληθυσμού. Ο ΣΕΠΟΧ υπενθυμίζει, επιπλέον, ότι το ζητούμενο της πολεοδομικής ρύθμισης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων και των προϋφιστάμενων του 1923 έχει μακρά προϊστορία στη Χώρα, ήδη από τη δεκαετία του 1970. Στο πλαίσιο αυτό, είναι πράγματι αναγκαίες τόσο η ενοποίηση/κωδικοποίηση των ισχυόντων π.δ. για τους προϋφιστάμενους του 1923 οικισμούς και τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων όσο και η συμμόρφωση ως προς τις νομικές υποδείξεις του ΣτΕ, λαμβάνοντας όμως υπόψη και την υπάρχουσα σήμερα διαμορφωμένη κατάσταση.
Από εκεί και πέρα, ο ΣΕΠΟΧ επισημαίνει τα εξής 5 προβληματικά σημεία:
Προκύπτουν τεχνικά και ουσιαστικά ερωτήματα ως προς τον οριζόντιο, μηχανιστικό χαρακτήρα της προτεινόμενης οριοθέτησης σε βάρος της πολεοδομικής-χωροταξικής θεώρησης και αξιολόγησης. Τα οριζόντια κριτήρια οριοθέτησης που προτείνονται αφορούν κτηματολογικά δεδομένα, αποστάσεις κτιρίων, χρονικές περιόδους και παλαιότερες αεροφωτογραφίες. Η προσέγγιση αυτή καθιστά την οριοθέτηση ζήτημα διαπιστωτικού χαρακτήρα ως προς μετρικά στοιχεία, αγνοώντας πολεοδομικά και χωροταξικά κριτήρια. Αναιρεί την επιστημονική τεκμηρίωση των ορίων, και τη σημασία της εκτίμησης και αξιολόγησης πραγματικών πολεοδομικών, ιστορικών, γεωγραφικών, τοπιακών παραμέτρων στο πεδίο. Αποτελεί, επιπλέον, μια πολύ συγκεκριμένη ερμηνεία των κατευθύνσεων του ΣτΕ.
Ειδικότερα, αγνοείται η οικιστική ανάπτυξη των τελευταίων 40 χρόνων (από το 1985 ως σήμερα) και οι πραγματικές συνθήκες που αυτή έχει επιφέρει στο χώρο. Κατά συνέπεια, η σημαντική ευκαιρία να καθοριστούν οραματικές αναπτυξιακές επιλογές στην Ελληνική ύπαιθρο μέσα από τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια υπονομεύεται δεδομένου ότι στρατηγικοί στόχοι για την ανασυγκρότηση της υπαίθρου και τόνωση των φθινόντων οικισμών προσκρούουν στις μεθοδολογίες της οριοθέτησης και στις κατευθύνσεις αναγνώρισης του οικιστικού χώρου προ του 1985. Το π.δ. προβλέπει οριζόντιους όρους και περιορισμούς δόμησης (αρτιότητες, συντελεστές δόμησης, ποσοστά κάλυψης κ.ο.κ.), επιτρεπόμενες χρήσεις γης, ακόμη και ειδικούς μορφολογικούς κανόνες (Κεφάλαιο Β). Οι οριζόντιες ρυθμίσεις για τους περίπου 10.000 οικισμούς στους οποίους αναφέρονται υπολείπονται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Δεν λαμβάνουν υπόψη την αποφασιστική σημασία που θα όφειλε να έχει ο ίδιος ο σχεδιασμός στο να αξιολογεί την ποικιλομορφία, τα τοπικά χαρακτηριστικά, το τοπίο, την πολιτιστική κληρονομιά και την ταυτότητα του εκάστοτε οικισμού, έστω ανά γενικές κατηγορίες ή γεωγραφικές ενότητες. Οι ρυθμίσεις αυτές θα λειτουργήσουν εκ των πραγμάτων δεσμευτικά, υπονομεύοντας τη σημασία της πολεοδομικής και χωροταξικής αξιολόγησης.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το π.δ. προβλέπει με οριζόντιο τρόπο την μεγάλη αρτιότητα των 2 στρεμμάτων στη ζώνη Α, η οποία αφορά τον μέχρι το 1923 οικισμό, ενώ για τη ζώνη Β, η οποία αφορά το κομμάτι των οικισμών που αναπτύχθηκε μεταξύ 1923-1985, προβλέπει μικρότερη αρτιότητα (300τ.μ.-2στρ.). Η εκπόνηση της μελέτης οριοθέτησης των οικισμών με νέες διαδικασίες, μεθοδολογία και προδιαγραφές, ανατέθηκε στους μελετητές των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) ως επιπλέον εργασία (ως επέκταση του μελετητικού αντικειμένου πέραν της αρχικής τους σύμβασης), χωρίς εξειδικευμένες οδηγίες για τις περιοχές που μελετούν και για ένα ιδιαίτερα εκτενές μελετητικό αντικείμενο λόγω του πλήθους των οικισμών. Η πρακτική αυτή γίνεται κατ’ εξακολούθηση από το ΥΠΕΝ, με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια να αναλαμβάνουν να λύσουν εκκρεμότητες δεκαετιών χωρίς όμως, αφενός, να υπάρχει δυνατότητα για ουσιαστική τροποποίηση των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων και, αφετέρου, να διασφαλίζεται η ομαλή εξέλιξη των διαδικασιών (π.χ. πώς θα ενσωματωθούν στις μελέτες ΤΠΣ οι μη προβλεπόμενες στις προδιαγραφές τους αναρτήσεις ορίων οικισμών και με ποιες διαδικασίες διαβούλευσης ώστε να γίνουν αποδεκτές στους μετέπειτα ελέγχους του ΣτΕ). Επιπλέον, η επέκταση αυτή αντιστοιχεί σε προβλήματα ουσίας και συμβατικών δεσμεύσεων στο βαθμό που συγχέονται διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού. Το μεν Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο εμπεριέχει τις στρατηγικές κατευθύνσεις, χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης (πρώτο επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού), η δε οριοθέτηση οικισμών αφορά σχεδιασμό δεύτερου επιπέδου που συνδέεται με τοπογραφικά δεδομένα, ατομικές πράξεις και αγγίζει τα θέματα της ιδιοκτησίας. Η σύγχυση αυτή γίνεται σε βάρος του υπό εξέλιξη πολεοδομικού-χωροταξικού σχεδιασμού του ΤΠΣ. Κατ’ επέκταση, η σύγχυση αυτή δεν αφορά μόνο τα διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού αλλά και τη θεσμοθέτησή τους μέσω π.δ. Προβλέπεται ένα ιδιαίτερα προβληματικό πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης με δεδομένο μάλιστα ότι επηρεάζονται άμεσα σε βάθος χρόνου τα δικαιώματα δόμησης χιλιάδων ιδιοκτητών. Προκύπτει ότι η δημόσια παρουσίαση της οριοθέτησης θα πραγματοποιηθεί, θα ελεγχθεί και θα αξιολογηθεί μαζί και ταυτόχρονα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του εκάστοτε Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, δηλαδή στο τέλος της διαδικασίας του σχεδιασμού. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική οπισθοχώρηση για τη δημόσια διαβούλευση και τον δημοκρατικό σχεδιασμό καθώς ζητήματα δημόσιας ανάρτησης και έκφρασης αντιρρήσεων που αφορούν ατομικές πράξεις και επηρεάζουν τα δικαιώματα δόμησης επί της ιδιωτικής περιουσίας θα τεθούν σε παράλληλη διαδικασία διαβούλευσης με τη γενική οργάνωση των χρήσεων γης, τις κατευθύνσεις και τους γενικούς όρους και περιορισμούς δόμησης που θα προβλέπουν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Με άλλα λόγια συγχέονται δύο διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού και δύο διαφορετικές διαδικασίες σε βάρος, τελικά, και των δύο, όπως και όλων των εμπλεκόμενων. Ευρύτερα, ο τρόπος που η Πολιτεία επιλέγει να ασκήσει πολιτική για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του χώρου δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς. Βρισκόμαστε σήμερα σε μια συγκυρία που χαρακτηρίζεται από την εντατική τουριστική ανάπτυξη κατεξοχήν στο νησιωτικό και παράκτιο χώρο αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Χώρας. Αφενός, καταγράφονται φαινόμενα ανεξέλεγκτης, διάσπαρτης τουριστικής ανάπτυξης σε βάρος του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του τοπίου.
Αφετέρου, διαπιστώνεται η στρατηγική κατεύθυνση από το ΥΠΕΝ προς την ενίσχυση των οργανωμένων μορφών ανάπτυξης τουρισμού και της ιδιωτικής πολεοδόμησης, δηλαδή των μεγάλης κλίμακας στρατηγικών επενδύσεων, εγχώριων ή ξένων. Σε κάθε περίπτωση, οι νέες νόμιμες αναπτύξεις που συνδέονται με τον τουρισμό και τον παραθερισμό συμβαίνουν κατεξοχήν σε εκτός σχεδίου περιοχές είτε με τους όρους της εκτός σχεδίου δόμησης είτε με τη μορφή οργανωμένων υποδοχέων.
Με δεδομένο ότι αφενός δεν ασκείται συνεπής πολιτική για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και, αφετέρου, προωθούνται οι οργανωμένοι υποδοχείς σε εκτός σχεδίου περιοχές, προκύπτει το ερώτημα για το ποια είναι, τελικά, η σκοπιμότητα της προώθησης του π.δ. για την οριοθέτηση οικισμών στην παρούσα συγκυρία. Συμβάλλει το π.δ. στον περιορισμό ή στην εντατικοποίηση της εκτός σχεδίου δόμησης;
Στο πλαίσιο των παλινωδιών του ΥΠΕΝ, η νέα ρύθμιση που συζητείται για τις αραιοδομημένες εκτάσεις μεταξύ προηγούμενου και μελλοντικού ορίου (με προτεινόμενη παρέκκλιση αρτιότητας κάτω των 4 στρεμμάτων, π.χ. στα 2 στρέμματα), προκειμένου να παρακαμφθεί η απόφαση του ΣτΕ (Πρακτικό 74/2024, Ε’ Τμήμα),ουσιαστικά επινοεί εκ νέου την παρέκκλιση ως μια νέα κατηγορία εκτός σχεδίου δόμησης με πιο ελαστικούς όρους και εγκυμονεί μια σειρά κινδύνους για τους οικισμούς. Το αναφερόμενο στα δημοσιεύματα εργαλείο των Περιοχών Ελέγχου Χρήσεων (άρ. 10, παρ. 3δ του ν. 4759/2020, όπως αντικατέστησε το άρ. 7, παρ. 3δ του ν. 4447/2016) αφορά τον ειδικό περιορισμό στις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης σε σχέση με τους όρους της εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών δόμησης και όχι σε σχέση με τους όρους των εντός σχεδίου και προς πολεοδόμηση περιοχών. Θα όφειλε, δηλαδή, να προτείνει μεγαλύτερες των 4 στρεμμάτων αρτιότητες και όχι μικρότερες. Η διαστρεβλωμένη χρήση του εργαλείου αυτού αφενός θα οδηγήσει στη βεβιασμένη εξασφάλιση οικοδομικών αδειών στο διάστημα μέχρι τη θεσμοθέτηση των οριοθετήσεων προκειμένου να κατοχυρωθεί η οικοδομησιμότητα. Αφετέρου, θα ανοίξει ένα νέο «παράθυρο» διευκόλυνσης της δόμησης, ακόμα και της οργανωμένης, καταρχάς πέριξ των οικισμών αλλά με ενδεχόμενες περαιτέρω ανεξέλεγκτες αρνητικές συνέπειες για την ορθολογική ανάπτυξη του χώρου και την ενίσχυση της εκτός σχεδίου δόμησης σε όλη την επικράτεια.
Ο ΣΕΠΟΧ υπογραμμίζει ότι η Πολιτεία χρειάζεται να έχει μια σύγχρονη, ολοκληρωμένη και σαφή πολιτική για την ανάπτυξη του χώρου σε διάλογο με τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών. Χρειάζονται μακρόπνοες πολιτικές για τους οικισμούς της υπαίθρου που να δίνουν εναλλακτικές στην εξάρτηση από τη συνεχή νέα δόμηση (τουριστική, παραθεριστική ή οικιστική) σε εκτός σχεδίου περιοχές. Πολιτικές που να υιοθετούν με αποτελεσματικό και δεσμευτικό –για τα εργαλεία σχεδιασμού– τρόπο την αρχή της συμπαγούς πόλης ώστε να ανακοπεί δραστικά η αενάως επέκταση του δομημένου χώρου. Και, ταυτόχρονα, να κατευθύνουν προς την αναζωογόνηση και ενδυνάμωση των στάσιμων, φθινόντων και συρρικνούμενων οικισμών και την εντός ορίων ανάπτυξή τους, παράλληλα με κίνητρα επανακατοίκησής τους, αξιοποιώντας τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό και τις κοινωνικο-αναπτυξιακές διαστάσεις του. Σημειώνεται ότι στη Χώρα υπάρχουν περίπου 6.500 οικισμοί χαρακτηρισμένοι ως στάσιμοι ή φθίνοντες (π.δ. ΦΕΚ 588/Δ/6-12-1982), πολλοί από τους οποίους είναι διάσπαρτοι (π.χ. Ικαρία, Άνδρος) και μπορεί να μην πληρούν τα κριτήρια του π.δ. (εμπίπτοντας στις προβλέψεις της παρ. 7 του άρ. 5, μέρους Β του π.δ. και ειδικά του δεύτερου εδαφίου τους).
Ο ΣΕΠΟΧ διαβλέπει ότι η προχειρότητα με την οποία το ΥΠΕΝ αντιμετωπίζει την καθοριστική για τη Χώρα διαδικασία της ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού θέτει σε κίνδυνο το Πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Ορατό είναι το ενδεχόμενο σε ένα χρόνο από τώρα, που εκπνέει η προθεσμία ολοκλήρωσης του Προγράμματος, να υπάρχουν εν μέρει ολοκληρωμένες, ανόμοιας εμβάθυνσης μελέτες, κάποιες χωρίς επαρκή χωροταξική και πολεοδομική θεώρηση του χώρου, που δύσκολα θα μπορούν να θεσμοθετηθούν και δεν θα έχουν κοινωνική νομιμοποίηση, με τις τοπικές κοινότητες να τοποθετούνται ενάντια στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς οι ενέργειες της Πολιτείας απαξιώνουν το ρόλο των πολεοδόμων-χωροτακτών, τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό ως μελετητικό αντικείμενο και ως διαδικασία που μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και την τοπική ανάπτυξη.
Ο ΣΕΠΟΧ τονίζει με κάθε τρόπο ότι:
Για τα υπό εξέλιξη Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια η οριοθέτηση των οικισμών οφείλει να ακολουθήσει κατεξοχήν πολεοδομικά και χωροταξικά κριτήρια, με μελέτες όπου τον πρώτο ρόλο θα πρέπει να έχουν οι πολεοδόμοι-χωροτάκτες και προτεραιότητα να δίνεται στη συνολική θεώρηση του χώρου και του τοπίου. Χρειάζεται η Πολιτεία να επιδείξει εμπιστοσύνη στο σχεδιασμό ως επιστημονικό πεδίο και στην εμπειρία των πολεοδόμων-χωροτακτών και να περιορίσει οριζόντιες ρυθμίσεις που είναι ανορθολογικές και ατεκμηρίωτες. Κρίνεται αυτονόητο ότι η Πολιτεία δεν θα προωθήσει ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τις παρεκκλίσεις της εκτός σχεδίου δόμησης, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία των οικισμών καθώς και των εκτάσεων που τις περιβάλλουν και του τοπίου τους γενικότερα. Τέλος, το ΥΠΕΝ οφείλει να εγγυηθεί διαδικασίες ουσιαστικής δημόσιας διαβούλευσης ώστε οι τοπικές κοινωνίες να μην αντιμετωπίσουν με επιφύλαξη το εγχείρημα της ολοκλήρωσης του πολεοδομικού σχεδιασμού. 09 Μαΐου 2025
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΠΟΧ
Αναλυτικά η ανακοίνωση: https://sepox.gr/wp-content/uploads/2025/05/ΣΕΠΟΧ-2025.05.08_Για-το-π.δ.-οριοθέτησης-οικισμών.pdf

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Λειψυδρία στην Ευρώπη: Τα ποσοστά ανά χώρα, οι επιπτώσεις και λύσεις

May 12, 2025 at 04:12 πμ

Το νερό είναι ένας απαραίτητος πόρος - όχι μόνο για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και τα οικοσυστήματά του, αλλά και για την παραγωγή ενέργειας, τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια. Όσο σημαντικό κι αν είναι, το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος πόρος και πρέπει να προστατεύεται από τη ρύπανση και την υπερεκμετάλλευση.

Οι σύνθετες προκλήσεις σχετικά με το νερό επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη. Ζητήματα όπως η σπανιότητα, η ρύπανση και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι από πλημμύρες και ξηρασίες δεν περιορίζονται πλέον σε απομονωμένες περιοχές.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέβαλε φιλόδοξες προτάσεις για τον μετριασμό αυτών των προκλήσεων σε μια έκθεση σχετικά με την επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό πριν από το καλοκαίρι του 2025.

Λειψυδρία στην Ευρώπη: επιπτώσεις και λύσεις
Η έλλειψη υδάτινων πόρων είναι ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι. Έως και το 34% του πληθυσμού της ΕΕ και το 40% της επικράτειάς της αντιμετώπισαν εποχιακή λειψυδρία το 2022. Στη Νότια Ευρώπη, έως και το 70% του πληθυσμού υφίσταται λειψυδρία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Πληροφοριακό γράφημα για τη λειψυδρία στην Ευρώπη Ο Δείκτης Εκμετάλλευσης Νερού Plus (WEI+) μετρά την κατανάλωση νερού ως ποσοστό των ανανεώσιμων πόρων γλυκού νερού για μια δεδομένη περιοχή και περίοδο. Ο παραπάνω χάρτης δείχνει ότι η Κύπρος αντιμετώπισε τα μεγαλύτερα προβλήματα διαθεσιμότητας νερού μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ το 2022, ακολουθούμενη από τη Μάλτα και τη Ρουμανία.

Ωστόσο, οι ετήσιοι υπολογισμοί του WEI+ σε εθνικό επίπεδο δεν αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι υδάτινοι πόροι ενδέχεται να είναι ανεπαρκείς σε ορισμένες περιοχές κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων εποχών.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μια χώρα αντιμετωπίζει «υδάτινη πίεση» όταν οι ετήσιοι υδάτινοι πόροι της είναι κάτω από 1.700 m³ ανά κάτοικο. Χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Πολωνία και η Τσεχία αντιμετωπίζουν χρόνια υδάτινη πίεση.
30% των Ευρωπαίων που επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο
Πηγή: https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/europes-state-of-water-2024?activeTab=12807558-bd9c-4df7-b03e-1fc91154d58f Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA), περίπου το 20% της ευρωπαϊκής επικράτειας και το 30% του πληθυσμού επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν δεσμευτικούς στόχους για την αποδοτικότητα των υδάτων που να καλύπτουν όλες τις χρήσεις του νερού, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, της γεωργίας και των νοικοκυριών.
Οι προτεινόμενες λύσεις περιλαμβάνουν την υιοθέτηση πιο βιώσιμων γεωργικών μοντέλων, με τη βοήθεια καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, την παροχή κινήτρων για πρακτικές επαναχρησιμοποίησης νερού, τη μείωση της ρύπανσης και της ζήτησης νερού.
Ρύπανση των υδάτων: οι κύριες απειλές και πώς να τις αποτρέψουμε
Τα προβλήματα με τα ύδατα στην ΕΕ δεν περιορίζονται στην ποσότητα, αλλά σχετίζονται και με την ποιότητα. Το 2021, μόνο το 37% των επιφανειακών υδάτων της Ευρώπης είχαν επιτύχει «καλή» ή «υψηλή» οικολογική κατάσταση, ενώ μόλις το 29% πληρούσε την «καλή» χημική κατάσταση, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Μια καλή οικολογική και χημική κατάσταση υποδηλώνει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν έχει επηρεάσει σημαντικά ένα επιφανειακό υδάτινο σύστημα.

Οι κύριοι ρύποι των υδάτων περιλαμβάνουν βιομηχανικά χημικά, όπως βαρέα μέταλλα και επίμονες επιβλαβείς ουσίες γνωστές ως «έμμονοι ρύποι», χημικά που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και άλλα ύδατα, καθώς και αναδυόμενους ρύπους όπως τα μικροπλαστικά.

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων (όπως η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα και η οδηγία για το πόσιμο νερό) πρέπει να εφαρμόζεται και να επιβάλλεται καλύτερα. Προσθέτουν ότι η ΕΕ πρέπει να μειώσει περαιτέρω τη ρύπανση από χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, μικροπλαστικά, χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα.

Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των «έμμονων ρύπων» σε καταναλωτικά αγαθά που έχουν αποδειχθεί ανησυχητικές για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, καθώς και την επικαιροποίηση των ορίων για αυτές τις χημικές ουσίες στο πόσιμο νερό.
Περισσότερες πληροφορίες
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με το πώς η ΕΕ θέλει να αποτρέψει τη ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τα προβλήματα ύδρευσης στην Ευρώπη. Οι ακραίες θερμοκρασίες, οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι καταστροφικές πλημμύρες βλάπτουν τα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία και προκαλούν σημαντικές διαταραχές στις οικονομικές δραστηριότητες.
Περισσότερες πληροφορίες
Δείτε τον χάρτη μας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος Επιπτώσεις της ξηρασίας στα οικοσυστήματα στην Ευρώπη Πηγή "Μέχρι τα μέσα του αιώνα, η συχνότητα και η ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας προβλέπεται να αυξηθούν στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης."Ανοίγει σε νέο παράθυρο Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επείγοντα μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων της ξηρασίας, όπως μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, αυξημένη εξοικονόμηση νερού στους κτιριακούς και βιομηχανικούς τομείς και βελτιωμένη αποδοτικότητα των υδάτων στη γεωργία. Οι επενδύσεις σε τεχνικές αποθήκευσης νερού είναι επίσης κρίσιμες για τη διατήρηση των αποθεμάτων νερού κατά τη διάρκεια των περιόδων ξηρασίας.

Για να βοηθήσει στον μετριασμό των κινδύνων πλημμύρας, η έκθεση προτείνει λύσεις βασισμένες στη φύση, όπως η αποκατάσταση υγροτόπων και η δημιουργία πράσινων ζωνών προστασίας.
Περισσότερες πληροφορίες
Μάθετε περισσότερα για τα μέτρα της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής
Κοινοί υδάτινοι πόροι: διασυνοριακή συνεργασία
Πολλά ποτάμια και λίμνες της Ευρώπης μοιράζονται από πολλές χώρες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη διασυνοριακή διαχείριση των υδάτων.

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ανθεκτικότητα στο νερό πρέπει να αποτελεί κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει την περιφερειακή και διακρατική αλληλεγγύη μέσω συντονισμένων πολιτικών για το νερό και διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Οι επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης και έξυπνα συστήματα παρακολούθησης είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της χρήσης του νερού σε πραγματικό χρόνο. Ως εκ τούτου, οι ευρωβουλευτές προτείνουν ένα ξεχωριστό και ειδικό ταμείο στον επερχόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, αρχής γενομένης από το 2028, για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στο νερό στις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από λειψυδρία.
Έξυπνη διαχείριση νερού: τεχνολογίες για ένα βιώσιμο μέλλον
Οι σύγχρονες προκλήσεις απαιτούν σύγχρονες λύσεις. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στον μετασχηματισμό της διαχείρισης των υδάτων και να κάνουν τη χρήση του νερού πιο βιώσιμη.

Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να επενδύσει σε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης (AI), αισθητήρες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της ποσότητας του νερού σε πραγματικό χρόνο, έξυπνη άρδευση και τεχνολογίες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υδάτων.

Η επεξεργασία λυμάτων μπορεί επίσης να επωφεληθεί από προηγμένες διαδικασίες επεξεργασίας που επιτρέπουν υψηλότερα ποσοστά επαναχρησιμοποίησης του νερού τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές.
Περισσότερες πληροφορίες
Ενημερωτικό δελτίο για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτων Podcast του EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;»Ανοίγει σε νέο παράθυρο Ενημέρωση EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;»

Περισσότερα...

0

Αρθρογραφία

Ο μέσος μισθός των Ευρωπαίων - Η θέση των Ελλήνων

May 11, 2025 at 05:01 μμ