Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    558 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Εντοπισμός, έλεγχος και πρόστιμα αυθαιρέτων από ελεγκτές δόμησης

      Engineer

      Μεγάλη αναστάτωση στην ελληνική κοινωνία έφερε το θέμα της μεγάλης αυθαίρετης δόμησης στη Μύκονο, που είχε ως αποτέλεσμα τον ξυλοδαρμό υπαλλήλου της αρχαιολογικής υπηρεσίας με αρμοδιότητα τις αδειοδοτήσεις των κτισμάτων.
      Από την έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε ότι πολλά κτίσματα τακτοποιήθηκαν ως παλιά αυθαίρετα, ενώ στην πραγματικότητα κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Αυτό έγινε γιατί, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, μπορούν να τακτοποιηθούν αυθαίρετες κατασκευές που ανεγέρθηκαν μέχρι τις 27 Ιουλίου του 2011.
      Τα αυθαίρετα που κτίζονται μετά την συγκεκριμένη ημερομηνία δεν μπορούν να τακτοποιηθούν και όσοι συνεχίζουν να κτίζουν μέχρι και σήμερα αυθαίρετα, θα πληρώσουν τσουχτερά πρόστιμα σε περίπτωση που πέσουν στην αντίληψη των ελεγκτικών μηχανισμών.
      Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται σε όλη την χώρα και κυρίως στις περιοχές με έντονο τουριστικό ενδιαφέρον. Για να βάλει ένα φραγμό στην συνεχιζόμενη αυθαιρεσία η πολιτεία και για να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια και περιορισμός της διαφθοράς ενεργοποιεί δύο εργαλεία.
      Πρώτον την άμεση δημιουργία δορυφορικών εικόνων που θα αποτυπώνουν όλο τον δομημένο χώρο της χώρας το 2011 και δεύτερον την καταγραφή των αυθαιρέτων από ελεγκτές δόμησης, που είναι μηχανικοί οι οποίοι ορίζονται μετά από κλήρωση.
      Πως θα εντοπίζονται τα αυθαίρετα;
      Ο εντοπισμός και στη συνέχεια ο έλεγχος και η επιβολή κυρώσεων αυθαιρέτων θα γίνεται από ελεγκτές δόμησης, κατόπιν καταγγελίας ιδιώτη, ή αυτεπαγγέλτως με κίνηση των διαδικασιών από τις αρμόδιες αρχές.
      Η καταγγελία οφείλει να μην είναι αόριστη και γενική, αλλά να αναφέρεται συγκεκριμένα στην αυθαιρεσία που έχει τελεστεί, με αναλυτικά στοιχεία του ακινήτου που αυτή αφορά. Πως θα γίνεται ο έλεγχος;
      Οι ελεγκτές δόμησης, λαμβάνοντας υπόψη τους όλα τα διαθέσιμα στοιχεία νομιμότητας όπως: οικοδομικές άδειες, νομιμοποιήσεις, τακτοποιήσεις αυθαιρέτων, εγκρίσεις εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, κ.λπ., διενεργούν επιτόπια αυτοψία και καταγράφουν κάθε κατασκευή η οποία δεν καλύπτεται από τα ανωτέρω στοιχεία νομιμότητας και αφορά στο αντικείμενο της καταγγελίας.
      Ειδικότερα:
      Εντοπίζουν και επιμετρούν τις καταγγελλόμενες αυθαιρεσίες και καταγράφουν τις αποκλίσεις που παρατηρούνται ως προς την κατασκευή αυτών και τις αλλαγές στις χρήσεις, σε σχέση με τα προβλεπόμενα στην οικοδομική άδεια, καθώς και σε δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους περί αυθαιρέτων. Σε περίπτωση που οι καταγγελλόμενες αυθαίρετες εργασίες εκτελούνται κατά τη διάρκεια ισχύος οικοδομικής άδειας, ελέγχουν εάν αυτές περιγράφονται στην οικοδομική άδεια ή στη γνωστοποίηση πρόσθετων εργασιών. Εφόσον απαιτείται για την εξέταση της καταγγελίας, και αποκλειστικά για τη διαπίστωση της ύπαρξης των καταγγελλόμενων αυθαιρεσιών, κάνουν επιμέτρηση της συνολικής πραγματοποιούμενης δόμησης καθώς και του περιγράμματος της ιδιοκτησίας και καταγράφουν τις αποκλίσεις που παρατηρούνται σε σύγκριση με τα προβλεπόμενα στην οικοδομική άδεια. Σε περίπτωση μη ύπαρξης σχετικών νομιμοποιητικών στοιχείων (οικοδομική άδεια, δήλωση υπαγωγής σε νόμο περί αυθαιρέτων κατασκευών, κ.λπ.), ο έλεγχος διενεργείται επί του συνόλου της ιδιοκτησίας. Λαμβάνουν φωτογραφίες των αυθαίρετων κατασκευών/χρήσεων. Συντάσσουν πόρισμα-έκθεση αυτοψίας και το συνημμένο σχέδιο Πορίσματος του Παραρτήματος. Στο πόρισμα αναφέρονται η θέση του ακινήτου με συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ‘87 και ταχυδρομική διεύθυνση, σύντομη περιγραφή του αυθαιρέτου, σκαρίφημα ή όπου υπάρχει oικοδομική άδεια απόσπασμα κατάλληλου σχεδίου της αδείας με επισήμανση των αποκλίσεων, καθώς και οι πολεοδομικές διατάξεις που παραβιάζονται. Εφόσον η κατασκευή εμπίπτει σε ειδικά διατάγματα προστασίας, σε προστατευόμενες περιοχές, πλησίον ρέματος, αιγιαλού-παραλίας κ.λπ. καταγράφεται και ελέγχεται σύμφωνα με τους σχετικούς περιορισμούς. Στο πόρισμα καταγράφονται όλες οι αυθαίρετες κατασκευές με τις διαστάσεις τους και την επιφάνειά τους ανά στάθμη και επισημαίνεται το στάδιο εργασιών αντίστοιχα καθώς και οι τυχόν πολεοδομικές παραβάσεις. Πως υπολογίζεται το ύψος του προστίμου;
      Μόλις καταγραφεί ένα αυθαίρετο επιβάλλονται δύο πρόστιμα.
      Πρόστιμο ανέγερσης και Πρόστιμο διατήρησης Το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται ως το γινόμενο της επιφάνειάς του αυθαιρέτου επί την τιμή ζώνης (Τ.Ζ.) της περιοχής του ακινήτου (σύμφωνα με τις Αντικειμενικές Αξίες της Εφορίας).
      Προσοχή! Σε περίπτωση που το αυθαίρετο είναι κτισμένο σε περιοχή προστατευόμενη, δηλαδή εντός περιοχών Natura, δασών, ρεμάτων, αιγιαλού-παραλίας και αρχαιολογικού χώρου θα υπάρχει αύξηση του προστίμου κατά 20%, ως ποινή για την περιβαλλοντική ζημιά που επέφερε η κατασκευή.
      Ποιο είναι το ελάχιστο πρόστιμο;
      Για μια «μικρή» παράβαση π.χ. μία πέργκολα, μια καμινάδα κλπ, το ελάχιστο ύψος του προστίμου ανέγερσης είναι διακόσια πενήντα (250) ευρώ, ενώ το πρόστιμο διατήρησης είναι ίσο με το 50% του προστίμου ανέγερσης και καταβάλλεται από το χρόνο σύνταξης της έκθεσης αυτοψίας του αυθαιρέτου και για κάθε συνεχόμενο χρόνο, μέχρι την κατεδάφιση ή την νομιμοποίησή του. Το ελάχιστο ύψος του προστίμου διατήρησης είναι εκατό (100) ευρώ.
      Μπορεί να κάνει ένσταση ο ιδιοκτήτης όταν διαφωνεί με το πρόστιμο;
      Ο ιδιοκτήτης μόλις παραλάβει την έκθεση αυτοψίας μπορεί να προβεί σε:
      Αποδοχή της έκθεσης. Αν ο ενδιαφερόμενος, αποδεχθεί με υπεύθυνη δήλωση προς την αρμόδια Υπηρεσία, την έκθεση αυτοψίας, εντός των τριάντα (30) ημερών από τη λήψη γνώσης του, παρέχεται έκπτωση τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προστίμου ανέγερσης.
      Προσφυγή κατά της έκθεσης. Κατά της έκθεσης αυτοψίας, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει στην αρμόδια Υπηρεσία ενδικοφανή προσφυγή. Η άσκηση της προσφυγής και η εκδίκασή της έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα.
      Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρμόδια Υπηρεσία που την διαβιβάζει στην Επιτροπή Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων.
      Αν απορριφθεί η προσφυγή, η αυθαίρετη κατασκευή είναι κατεδαφιστέα.
      Τι γίνεται όταν το αυθαίρετο μπορεί να τακτοποιηθεί ή να νομιμοποιηθεί;
      Σε περίπτωση υπαγωγής των αυθαιρέτων κατασκευών στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων, η επιτροπή εξετάζει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την τήρηση των προϋποθέσεων υπαγωγής και χορηγεί προθεσμία τριάντα (30) ημερών αναστολής επιβολής κυρώσεων για την προσκόμιση της σχετικής δήλωσης υπαγωγής, προκειμένου να αποφανθεί οριστικά,
      Σε περίπτωση έκδοσης άδειας νομιμοποίησης των αυθαιρέτων κατασκευών, η επιτροπή υπολογίζει τα πρόστιμα και χορηγεί προθεσμία αναστολής κατεδάφισης εξήντα (60) ημερών για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τριάντα (30) ημέρες. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η κατασκευή κρίνεται κατεδαφιστέα και οριστικοποιούνται τα πρόστιμα, Σε περίπτωση νομιμοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ανεγερθεί πριν από τις 28.7.2011, μέσω υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4495/17, η επιτροπή εξετάζει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την τήρηση των προϋποθέσεων υπαγωγής του παρόντος και χορηγεί αποκλειστική προθεσμία αναστολής κατεδάφισης εξήντα (60) ημερών για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τριάντα (30) ημέρες. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η κατασκευή κρίνεται κατεδαφιστέα και οριστικοποιούνται τα πρόστιμα. Τι ισχύει όταν ο ιδιοκτήτης κατεδαφίσει μόνος του το αυθαίρετο;
      Αν ο ιδιοκτήτης προβεί αυτοβούλως στην κατεδάφιση και υποβάλλει αίτηση έγκρισης εργασιών κατεδάφισης στο Πληροφοριακό σύστημα, η αρμόδια Υπηρεσία αφού χορηγήσει την εν λόγω έγκριση ορίζει ελεγκτή δόμησης για τη διαπίστωση της κατεδάφισης αποκατάστασης της αυθαιρεσίας, η οποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός εξήντα (60) ημερών από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας. Εφόσον διαπιστωθεί η κατεδάφιση/αποκατάσταση σύμφωνα με το πόρισμα του Ελεγκτή Δόμησης, αντί της βεβαίωσης των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης, επιβάλλεται εφάπαξ πρόστιμο ύψους πεντακοσίων (500) ευρώ, χωρίς άλλη περαιτέρω κύρωση. Ειδικότερα για πρόχειρες ή προσωρινές κατασκευές, καθώς και λυόμενες κατασκευές, η διαδικασία οικειοθελούς κατεδάφισης/απομάκρυνσης εφαρμόζεται μόνο μία φορά στο ίδιο ακίνητο.
      Σε περίπτωση υποτροπής επιβάλλονται κανονικά τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης.
      Περισσότερα...

        1

    2. Αρθρογραφία

      Εξαμηνιαία αποτύπωση οικονομικού κλίματος στις μικρές επιχειρήσεις - Φεβρουάριος 2021

      Engineer

      Η εξαμηνιαία έρευνα οικονομικού κλίματος για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η οποία διενεργείται συστηματικά από τον Μάιο του 2009, αποτελεί την δεύτερη που διεξάγεται υπό τις πρωτοφανείς συνθήκες που έχει διαμορφώσει η υγειονομική κρίση.
      Ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος το Β εξάμηνο του 2020 διατηρείται σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο καθώς διαμορφώνεται στις 20,1 μονάδες.

      Η έρευνα αναδεικνύει σοβαρές διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιχειρήσεων. Η πανδημική κρίση δεν επηρεάζει με την ίδια ένταση όλες τις επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα οι επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους με κρατική εντολή βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσμενή θέση.
      Το παρατεταμένο διάστημα που διατηρείται το απαγορευτικό για τη λειτουργία μεγάλου μέρους της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που υπάρχει για τον χρόνο που τελικά θα απαιτηθεί για να επιστρέψουμε σε κάποιας μορφής κανονικότητα, φαίνεται πως επιβαρύνει εκθετικά την κατάσταση της πλειοψηφίας των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
      Απαιτείται ένα συνεκτικό σχέδιο υποστήριξης των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα εκείνων που πλήττονται δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, για το διάστημα της σταδιακής επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας. Το σχέδιο δράσης για την επόμενη μέρα θα πρέπει να εξυπηρετεί 2 δέσμες μέτρων:
      1η δέσμη: Επαρκή ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων για να μπορέσουν να επανεκκινήσουν. Ένα μέρος της χρηματοδότησης αυτής θα πρέπει να αφορά την κάλυψη των οφειλών που δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της πανδημίας και να έχει τη μορφή της επιδότησης.
      2η δέσμη: Προγράμματα επιδότησης του μη μισθολογικού ή/και του μισθολογικού κόστους για την διατήρηση των θέσεων εργασίας.
      Ταυτότητα έρευνας: Η παρούσα έρευνα είναι η πρώτη για το 2021 που διεξάγει το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ σε εξαμηνιαία βάση από τον Μάιο του 2009 . Οι τηλεφωνικές συνεντεύξεις διενεργήθηκαν από την εταιρία MARC AE σε πανελλαδικό δείγμα 801 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), στο διάστημα 10-24 Φεβρουαρίου 2021. Η έρευνα έχει ως βασικό στόχο την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στους κλάδους της μεταποίησης, του εμπορίου και των υπηρεσιών, που αποτελούν το 99,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Τα ευρήματα αυτής της έρευνας μπορούν να συγκριθούν με τα αντίστοιχα των προηγούμενων ερευνών (Μάιος 2009 - Ιούλιος 2020). Οι έρευνες αυτές αποτελούν το μοναδικό εργαλείο, σε πανελλαδικό επίπεδο, για την καταγραφή της κατάστασης και της πορείας του μεγαλύτερου τμήματος της πραγματικής οικονομίας στην Ελλάδα. Τα πρωτογενή δεδομένα οικονομικών και επιχειρηματικών προσδοκιών χρησιμοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (SME United) για την κατασκευή των δεικτών ευρωπαϊκού οικονομικού κλίματος και είναι συγκρίσιμα με τα στοιχεία άλλων χωρών της ΕΕ. Οπως και στις προηγούμενες έρευνες, έτσι και τώρα, υπάρχει μια σαφής καταγραφή των τάσεων του οικονομικού κλίματος καθώς και η παρακολούθηση των βασικών δεικτών λειτουργίας των μικρών επιχειρήσεων κατά το 2ο εξάμηνο του 2020, ενώ παράλληλα επιχειρείται οικονομική πρόβλεψη για το 1ο εξάμηνο του 2021.
      Το παραδοτέο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Παρεμβάσεις της ΓΣΕΒΕΕ για τη συστηματική παρακολούθηση και πρόγνωση αλλαγών του παραγωγικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων» με κωδικό ΟΠΣ 5003864. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία 2014-2020».
      Σχετικά Αρχεία
       Παρουσίαση έρευνας - 2020  Infographic - Η έρευνα με μία ματιά
      Περισσότερα...

        0

    3. Αρθρογραφία

      Εξασφάλιση προσβασιμότητας των ατόμων με κινητικές δυσκολίες στα κτίρια

      Engineer

      Ενα σημαντικό ζήτημα στον σχεδιασμό των κτιρίων και των δημόσιων χώρων αποτελεί και η ανεμπόδιστη πρόσβαση όλων των ατόμων ανεξαρτήτως ηλικίας ή/και φυσικής κατάστασης. Σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία και τις Οδηγίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, απαιτείται ο σχεδιασμός των κτιρίων καθώς και των κοινοχρήστων χώρων να γίνεται έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση των ατόμων με κινητικές δυσκολίες. Γι αυτό το λόγο μέχρι το 2020 θα πρέπει όλα τα κτίρια στη χώρα μας, να έχουν προβεί στις κατάλληλες παρεμβάσεις δεδομένου ότι πέρα των ατόμων με κινητικά προβλήματα, τα άτομα με παροδικές αναπηρίες και τα λοιπά εμποδιζόμενα άτομα (έγκυες, νήπια, μικρά παιδιά, υπερήλικες κ.ά.) αποτελούν το 50% περίπου του πληθυσμού της χώρας (δηλ. ένας στους δύο πολίτες) με αυξητικές ανάγκες.
      Ποια είναι τα βασικά στοιχεία για ένα προσβάσιμο κτίριο;
      1. ΕΙΣΟΔΟΙ - ΥΠΟΔΟΧΗ
      Κάθε κτίριο που χρησιμοποιείται από το κοινό θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε προσβάσιμο από τα άτομα με αναπηρία, και γενικότερα από τα εμποδιζόμενα άτομα.
      2. ΘΥΡΑ ΕΙΣΟΔΟΥ
      Η πόρτα εισόδου, θα πρέπει να έχει το κατάλληλο πλάτος, να μην είναι περιστροφική και γενικά όλος ο εξοπλισμός της εισόδου (χειρολαβή θύρας, κλειδαριά, κουδούνια κλήσεως, διακόπτες φωτισμού, αυτόματου ανοίγματος θύρας κ.λπ.) να τοποθετείται στο κατάλληλο ύψος.
      3. ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ
      Α) Οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνουν ειδικές θέσεις για τα αυτοκίνητα των ατόμων με αναπηρία, σε ποσοστό τουλάχιστον 5% του συνόλου των θέσεων στάθμευσης.
      Β) Τα συστήματα ελέγχου των εισόδων των χώρων στάθμευσης δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στους χώρους αυτούς και ο εξοπλισμός που διαθέτουν (εκδοτήρια κλπ) να είναι κατάλληλα σχεδιασμένα.
      Γ) Να υπάρχει προσβάσιμος ανελκυστήρας, που να οδηγεί από τον χώρο στάθμευσης στο εσωτερικό του κτιρίου.
      Δ) Οι διαδρομές και ο εξοπλισμός να είναι σχεδιασμένα για να εξυπηρετούν τα άτομα με αναπηρία.
      4. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΤΙΡΙΩΝ
      Α) Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι από όλους τους χρήστες, και τα εμποδιζόμενα άτομα ειδικότερα.
      Β) Οι πάγκοι υποδοχής (reception) ή τα γκισέ συναλλαγής να επιτρέπουν την προσέγγιση από άτομο / χρήστη αμαξιδίου.
      Γ) Να υπάρχει πρόβλεψη ελευθέρων χώρων για στάθμευση αμαξιδίων στους χώρους αναμονής του κοινού.
      Δ) Οι διάδρομοι κυκλοφορίας να είναι πλάτους τουλάχιστον 1,30μ. και να διαθέτουν χειρολισθήρες.
      5. ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΑ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ - ΘΕΑΤΡΑ
      Στις αίθουσες θα πρέπει να προβλέπονται 2 θέσεις τουλάχιστον για τους χρήστες αμαξιδίων στην πρώτη σειρά των επίπεδων τμημάτων ή στην τελευταία σειρά των διαχωριστικών διαδρόμων των διαζωμάτων που καταλήγουν σε πόρτες εξόδου, με εύκολη πρόσβαση διαφυγής σε περίπτωση ανάγκης.
      6. ΚΥΛΙΚΕΙΑ - ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΑ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
      Στον χώρο του κυλικείου και του εστιατορίου, όλοι οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι σερβιρίσματος πρέπει να είναι προσβάσιμοι. Ο σχεδιασμός των τραπεζιών και η χωροθέτησή τους θα πρέπει να επιτρέπουν την προσέγγιση σε αυτά και την χρήση τους από χρήστες αμαξιδίων. Κοντά στο χώρο των τραπεζοκαθισμάτων πρέπει να υπάρχουν χώροι υγιεινής για άτομα με αναπηρία.
      7. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
      Πρέπει να υπάρχει ελεύθερος χώρος κάτω από τους πάγκους, ώστε τα άτομα σε αμαξίδια να μπορούν να χρησιμοποιούν άνετα τον εξοπλισμό και τα όργανα.
      8. ΓΡΑΦΕΙΑ
      Όλοι οι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι στα άτομα με αναπηρία, να υπάρχει πρόβλεψη ελεύθερου χώρου για την παραμονή επισκέπτη σε αμαξίδιο, όπως επίσης χώρος για ελιγμούς και αναστροφή του αμαξιδίου.
      9. ΡΑΜΠΕΣ
      Οι ράμπες θα πρέπει να έχουν πλάτος 1,50μ.
      Ανά 10,00 μ. μήκους (για 5% κλίση) ή 8.00 μ. μήκους (για 6% κλίση), θα πρέπει να παρεμβάλλονται πλατύσκαλα διαστάσεων 1,50 Χ 1,50μ., όπως και σε κάθε αλλαγή κατεύθυνσης – πορείας.
      11. ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ - ΑΝΑΒΑΤΟΡΙΑ
      Α) Ανελκυστήρες: Σε κτίρια με περισσότερους του ενός ορόφου η δυνατότητα κατακόρυφης διακίνησης εξασφαλίζεται από ανελκυστήρες με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις πλάτους 1,10 μ. και μήκους 1,40 μ. και άνοιγμα πόρτας 0,85 μ.
      Β) Αναβατόρια:Τα αναβατόρια να έχουν καθαρές διαστάσεις 0,90Χ 1,20μ, η είσοδος στην οποία γίνεται απόλυτα ισόπεδα ή μέσω μικρής ράμπας. Στα σημεία εισόδου-εξόδου έμπροσθεν του αναβατορίου θα υπάρχει ελεύθερος χώρος διαστάσεων τουλάχιστον 1,50Χ1,50μ.
      12. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΓΙΑ ΑμεΑ  
      Οι απαιτούμενες διαστάσεις ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής που εξυπηρετεί άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ),είναι 2,15 μ.Χ2,15 μ. Ο δε σχεδιασμός των ειδών υγιεινής και ο όλος εξοπλισμός του W.C. θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζoυν την πρόσβαση, σύμφωνα με τις οδηγίες και τους κανονισμούς.
      13. ΚΟΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ
      Οι κοινής χρήσης υπαίθριοι χώροι των οικοπέδων, στα οποία κατασκευάζονται τα κτίρια, επιβάλλεται να διαμορφώνονται κατάλληλα, με διαδρόμους με ομαλό δάπεδο, κατασκευασμένο από συμπαγές μη ολισθηρό υλικό, χωρίς αναβαθμούς πλάτους τουλάχιστον 1,30 μ. και κλίσης μέχρι και 5%.
      Τι ισχύει με τα νέα κτίρια κατοικιών;
      Στις νέες κατοικίες, που ανεγείρονται εντός ή εκτός σχεδίων, για τα άτομα με αναπηρία και τα «εμποδιζόμενα» άτομα, θα πρέπει να εξασφαλίζονται:
      1. Αυτόνομη (χωρίς τη βοήθεια κανενός) & ασφαλής (από κάθε άποψη) οριζόντια και κατακόρυφη προσπέλαση, ήτοι δυνατότητα προσέγγισης της εισόδου των κτιρίων από πεζοδρόμια/ κοινόχρηστους χώρους και προσπέλαση σ’ όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους του οικοπέδου και των ορόφων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες του ΥΠΕΚΑ «Σχεδιάζοντας για όλους» (με διαδρόμους, ράμπες, μηχανικά μέσα κλπ).
      2. Συνθήκες εύκολης μετατρεψιμότητας των κατοικιών σε κατοικίες μελλοντικών χρηστών με αναπηρία/εμποδιζόμενων ατόμων, χωρίς να θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
      3. Ένας τουλάχιστον προσβάσιμος χώρος αναμονής μίας θέσης αμαξιδίου σε κάθε όροφο, όταν ο πληθυσμός του ορόφου είναι μικρότερος από 200 άτομα ή ένας τουλάχιστον χώρος αναμονής με δύο θέσεις αμαξιδίου, όταν ο πληθυσμός του ορόφου είναι μεγαλύτερος από 200 άτομα.
      Τι ισχύει για τις παλιές κατοικίες;
      Για τις κατοικίες που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα και δεν διασφαλίζουν προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, είναι δυνατή η τοποθέτηση διάταξης ράμπας ή αναβατορίου, που θα διασφαλίζει την πρόσβαση των ΑμεΑ κλπ από το πεζοδρόμιο στους εσωτερικούς /εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους κατά παρέκκλιση κάθε ισχύουσας διάταξης ή κανονισμού.
      Τι ισχύει όταν γίνεται αλλαγή χρήσης στο κτίριο;
      Σε περίπτωση, που γίνεται αλλαγή χρήσης σε όλο ή σε τμήμα (π.χ. όροφος) του κτιρίου θα πρέπει να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου με την προϋπόθεση να μην θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
      Σε αντίθετη περίπτωση η κατασκευή θεωρείται αυθαίρετη.
      Τι ισχύει για τα δημόσια κτίρια;
      Στις υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες καθώς και για τα κτίρια συνάθροισης κοινού όπως: χώροι συνεδρίων, εκθέσεων, μουσείων, συναυλιών, αθλητικών ή/και πολιτιστικών συγκεντρώσεων, ναοί, θέατρα/κινηματογράφοι, εστιατόρια/ ζαχαροπλαστεία/ καφενεία/κέντρα διασκέδασης, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, αίθουσες αναμονής επιβατών, τράπεζες/ανταλλακτήρια, προσωρινής διαμονής, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, δικαιοσύνης και σωφρονισμού, γραφείων και εμπορίου, βιομηχανίας και βιοτεχνίας, καθώς επίσης και στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και πρατηρίων καυσίμων επιβάλλεται να γίνουν οι απαραίτητες διαμορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοί χώροι τους να είναι προσπελάσιμοι από άτομα με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτομα.
      Οι διαμορφώσεις θα πρέπει να γίνουν σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς του Υπουργείου Περιβάλλοντος και θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2020, άλλως τα κτίρια θα θεωρούνται αυθαίρετα.
      Οταν τα κτίρια είναι υφιστάμενα τι υποχρεώσεις έχουν;
      Ειδικά για την περίπτωση των υφιστάμενων κτιρίων, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση:
      Α) Ανελκυστήρα με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις θαλάμου: πλάτος 0,90 μ και μήκος 1,20μ, ελεύθερο άνοιγμα πόρτας στη μικρότερη από τις παραπάνω διαστάσεις 0,80 μ.
      Β) Ενός τουλάχιστον προσβάσιμου σε άτομα με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτομα χώρου υγιεινής με κοινή χρήση ανδρών/γυναικών.
      Γ) Υφιστάμενα κτίρια με χρήσεις εμπορίου, γραφείων και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στον εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, με μικτό εμβαδόν μικρότερο από 100 τ.μ. μπορούν να εξαιρεθούν μόνο από την υποχρέωση δημιουργίας προσβάσιμων χώρων υγιεινής για το κοινό, εφόσον αυτό προκαλεί δυσανάλογη επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες τους.
      Ποιες είναι οι εξαιρέσεις γενικά για όλα τα κτίρια;
      Εξαιρούνται όλα τα κτίρια που έχουν μοναδική πρόσβαση σε δρόμο με βαθμίδες ή βρίσκονται σε οικόπεδα στα οποία η ελάχιστη διαφορά στάθμης του φυσικού εδάφους στην οικοδομική γραμμή από την επιφάνεια του πεζοδρομίου είναι μεγαλύτερη από 2.50 μ.
      Απαλλάσσονται τα νέα κτίρια από την υποχρέωση διαμόρφωσης πρόσβασης στους πάνω από το ισόγειο ορόφους ή τους εσωτερικούς εξώστες ή αναβαθμούς τα κτίρια, εφόσον:
      α) Το εμβαδόν των εσωτερικών εξωστών (πατάρια) ή αναβαθμών αποτελεί ποσοστό μέχρι 50% του εμβαδού της κυρίως αίθουσας και όχι περισσότερο των 100.0 τ.μ. και η χρήση του είναι ίδια με αυτή της κυρίως αίθουσας ή οι εσωτερικοί εξώστες ή αναβαθμοί έχουν βοηθητική χρήση.
      β) Το συνολικό μικτό εμβαδόν των πάνω από το ισόγειο ορόφων είναι μικρότερο των 200,00 τ.μ. και συγχρόνως
      γ) το μικτό εμβαδόν κάθε ορόφου είναι μικρότερο των 70,0 τ.μ.
      Προσοχή! Οι εξαιρέσεις αυτές δεν ισχύουν, αν η χρήση του κτιρίου είναι η μοναδική στον οικισμό και ταυτόχρονα στους πάνω από το ισόγειο ορόφους υπάρχουν χρήσεις για εξυπηρέτηση κοινού διαφορετικές από αυτές που υπάρχουν στον ισόγειο όροφο.
      Τι ισχύει για εκπαιδευτήρια – φροντιστήρια;
      Στα ιδιωτικά σχολεία, ΙΕΚ, φροντιστήρια ξένων γλωσσών, κέντρα δια βίου μάθησης, επιβάλλεται η δυνατότητα πρόσβασης σε ΑμεΑσύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, τουλάχιστον σε μία κτιριολογική μονάδα (κτίριο ή όροφο).
      Τι ισχύει για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος;
      Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών που εξυπηρετούν καθήμενους πελάτες πρέπει να διαθέτουν και αποχωρητήρια για ΑΜΕΑ σύμφωνα με την ισχύουσα Πολεοδομική Νομοθεσία όπου αυτό προβλέπεται, τα οποία δύναται να συνυπολογίζονται στον συνολικό αριθμό χώρων υγιεινής που επιβάλλονται ανά χρήση. Ο αριθμός αποχωρητηρίων καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των καθήμενων πελατών, που είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν στην επιχείρηση (δυναμικότητα) ή των απασχολουμένων στην επιχείρηση.
      Πώς πρέπει να διαμορφώνουν οι δήμοι του κοινόχρηστους χώρους;
      Κατά τη διαμόρφωση ή ανακατασκευή των κοινόχρηστων χώρων των οικισμών (π.χ. χώροι πλατειών/πεζοδρόμων/πεζοδρομίων/νησίδων, χώρων πρασίνου, στάσεων/αποβαθρών κ.λπ.) εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων με οδεύσεις πεζών/ οδεύσεις τυφλών/κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) χωρίς αναβαθμούς με κλίση μέχρι 5%, προσβάσιμα μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών σε συνδυασμό πάντοτε με κλίμακες, κατάλληλη τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, όπως στεγάστρων, καθιστικών, στύλων φωτισμού, κάδων απορριμμάτων, σήμανσης κ.λπ., καθώς και να διαμορφώνεται ποσοστό 5% των χώρων στάθμευσης ή τουλάχιστον ένας για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς.
      Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η κατασκευή μιας μεμονωμένης βαθμίδας σε οποιοδήποτε σημείο των κοινοχρήστων χώρων.
      Σε όλες τις κλίμακες που κατασκευάζονται σε υπαίθριους χώρους επιβάλλεται η τοποθέτηση συνεχών πλαϊνών χειρολισθήρων και στις δύο πλευρές αυτών, σε δύο ύψη (0,70μ. και 0,90μ.) μετρούμενα από το πάτημα των βαθμίδων κατακόρυφα από την ακμή της βαθμίδας. Σε περιπτώσεις κλιμάκων πλάτους άνω των 3,60μ. εκτός από τους πλαϊνούς χειρολισθήρες τοποθετούνται και ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες.
      Σε πεζοδρόμια και σε πεζοδρόμους του μη βασικού δικτύου πεζοδρόμων, εφόσον η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει τη δυνατότητα δημιουργίας πλήρως προσβάσιμων χώρων κίνησης για άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξασφαλίζεται πάντοτε η προσβασιμότητα για τις λοιπές κατηγορίες χρηστών.
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      Εξοχική κατοικία: Οι τάσεις που θα επικρατήσουν στην χώρα το 2025

      Engineer

      Τις τάσεις που εκτιμάται ότι θα διαμορφώσουν το τοπίο στην ελληνικής αγοράς εξοχικής κατοικίας το 2025, περιγράφει η Elxis–At Home in Greece. Σύμφωνα με την εξειδικευμένη εταιρεία πώλησης και διαχείρισης εξοχικών κατοικιών, η οποία διαθέτει γραφεία σε Ολλανδία, Θεσσαλονίκη και Κρήτη, αναμένεται αυξημένο αγοραστικό ενδιαφέρον σε εναλλακτικούς προορισμούς, στις οποίες δεν έχουν ακόμη καταγραφεί ενδείξεις τουριστικού κορεσμού.
      Οι επιφάνειες και το κόστος έως 400 χιλ. ευρώ
      Ειδικότερα, εξοχικές κατοικίες επιφάνειας από 70 ως 95 τ.μ. σε εναλλακτικούς προορισμούς χαμηλού τουριστικού φόρτου, με πισίνα και μπάρμπεκιου, αναμένεται να κυριαρχήσουν φέτος από πλευράς ζήτησης από ξένους αγοραστές. Ανεξάρτητα νεόδμητα ακίνητα, υψηλών προδιαγραφών, με αξιοποίηση των υπαίθριων χώρων, υψηλή ποιότητα κατασκευής και κόστος που κυμαίνεται από 270.000 ως 400.000 ευρώ, συνιστούν το βασικό ζητούμενο για τους αγοραστές από το εξωτερικό, βάσει όσων αναφέρει η Elxis–At Home in Greece σε σχετική ανάλυσή της για τις τάσεις που θα επικρατήσουν φέτος στην αγορά εξοχικών κατοικιών.
      Η στροφή της ζήτησης
      «Καταρχάς παρατηρούμε και φέτος μια εμφανή μεταστροφή της ζήτησης από σημεία υψηλής τουριστικής κίνησης, σε άλλες περιοχές που εμφανίζουν μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης. Αυτό συμβαίνει λόγω του κορεσμού που παρατηρείται στα πιο δημοφιλή σημεία και της επιθυμίας πολλών αγοραστών για ιδιωτικότητα. Επιπλέον, τα οικόπεδα είναι δυσεύρετα και όταν εντοπίζονται είναι ακριβά, με αποτέλεσμα η τελική τιμή πώλησης να εκτοξεύεται», αναφέρει ο κ. Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Elxis.
      Το αποτέλεσμα είναι να παρατηρείται μετακίνηση της ζήτησης προς άλλες περιοχές, λιγότερο επιβαρυμένες και πιο προσιτές, που όχι μόνο δεν υστερούν σε φυσικό κάλλος – το αντίθετο μάλιστα – αλλά επιπλέον προσφέρουν αυθεντικότητα και ασφαλώς ιδιωτικότητα. Αυτό αποτελεί και στρατηγικό πλεονέκτημα της ελληνικής αγοράς εξοχικών κατοικιών, έναντι άλλων ανταγωνιστικών αγορών του ευρωπαϊκού νότου, που είναι υπερκορεσμένες.
      Από τη Δυτική Ελλάδα και το Ιόνιο Πέλαγος…
      «Πρόκειται για μια εξέλιξη που είχαμε εντοπίσει και παρατηρήθηκε και στις αρχές του 2024, την οποία βλέπουμε να συνεχίζεται και φέτος με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Για παράδειγμα, αντί για την αγορά ενός εξοχικού στην Λευκάδα, παρατηρούμε εμφανή μεταστροφή του ενδιαφέροντος στις απέναντι ακτές, νότια και βόρεια της Πρέβεζας. Σημεία, όπως το Μονολίθι, το Κανάλι, η Πάλαιρος, η Πογωνιά και πιο νότια οι παραλίες του Μύτικα ξεχωρίζουν, προσφέροντας τις ίδιες γαλαζοπράσινες θάλασσες με τα Ιόνια Νησιά, αλλά με το πρόσθετο στοιχείο της ιδιωτικότητας και φυσικά πιο προσιτό κόστος αγοράς», σημειώνει ο κ. Γαβριηλίδης. Μεγάλο πλεονέκτημα των περιοχών αυτών αποτελεί και το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, που διευκολύνει σημαντικά την πρόσβαση ακόμα και αυτοκίνητο, μέσω της Βενετίας, της Ανκόνα, του Μπάρι και του Μπρίντιζι.
      Στην Κρήτη
      Αντίστοιχα, σύμφωνα με την Elxis, στην Κρήτη διαπιστώνεται μια μετακίνηση των ενδιαφερόμενων αγοραστών εξοχικών κατοικιών, από την βόρεια πλευρά του νησιού προς την νότια Κρήτη, σε περιοχές που είναι πολύ πιο ήπια αναπτυγμένες. Χωριά στο νότιο τμήμα του νομού Ρεθύμνου, όπως ο Πλακιάς, το Μαριού και ο Ασώματος, με πανοραμική θέα μέχρι τα νησιά της Γαύδου και των Παξιμαδιών, αποτελούν πλέον βασικούς προορισμούς για εκατοντάδες αγοραστές εξοχικών κατοικιών. Την ίδια στιγμή, οι προσβάσεις παραμένουν καλές, καθώς η απόσταση από την βόρεια πλευρά της Κρήτης και την πόλη του Ρεθύμνου, είναι περίπου 35 χιλιόμετρα. Ανάλογη είναι και η απόσταση των περιοχών αυτών από τα αεροδρόμια του Ηρακλείου και των Χανίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κρήτη ψηφίστηκε ως ο 9ος καλύτερος προορισμός διακοπών παγκοσμίως, με βάση τα φετινά βραβεία των χρηστών της πλατφόρμας Tripadvisor.
      Η δεξαμενή πελατών
      Σε ό,τι αφορά τις τιμές πώλησης, η δημοφιλέστερη κατηγορία θα παραμείνει και φέτος εκείνη των 270.000 έως 400.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Γαβριηλίδη, «στο συγκεκριμένο εύρος τιμών, υπάρχει μια πάρα πολύ μεγάλη δεξαμενή πελατών στην Δυτική Ευρώπη, που επιλέγει να αποκτήσει εξοχικό στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι αυτοί προτιμούν μια τέτοια επένδυση, από το να κρατούν τα χρήματά τους σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς, που προσφέρουν σχεδόν μηδενικά επιτόκια. Έτσι και οι κατασκευαστές εξοχικών προσαρμόζουν τις νέες κατοικίες, με τρόπο τέτοιο, ώστε να μην αυξάνεται το κόστος και να παραμένει εντός του εύρους αυτού».
      Αυτό γίνεται κυρίως με την μείωση των διαθέσιμων επιφανειών. Όπως σημειώνει η Elxis, πριν από 20 χρόνια, ένα τυπικό εξοχικό δύο υπνοδωματίων προσέφερε 90 – 95 τ.μ. χώρων κυρίας χρήσης. Φέτος, το ίδιο νεόδμητο και πλήρως ανεξάρτητο σπίτι με πισίνα, διατίθεται με επιφάνεια 70 τ.μ., μειώνοντας π.χ. την επιφάνεια των υπνοδωματίων και δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων. Μάλιστα, πολλές νέες κατοικίες διαθέτουν ακόμα κι εξωτερική κουζίνα, αλλά και πέργκολα και μπάρμπεκιου, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σπίτια αυτά χρησιμοποιούνται περισσότερο το καλοκαίρι, που ούτως ή άλλως, μεγάλο μέρος του χρόνου το περνά κανείς στους εξωτερικούς χώρους της κατοικίας, καταλήγει η ανάλυση της εταιρείας.
      Περισσότερα...

        0

    5. Αρθρογραφία

      Επανακαθορισμός αιγιαλού μετά την κατασκευή νόμιμων τεχνικών έργων

      Engineer

      Με έγγραφό της η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιούσόας με θέμα: Επανακαθορισμός αιγιαλού μετά την κατασκευή νόμιμων τεχνικών έργων αναφέρει:
      Διευκρινίζεται ότι η κατασκευή και η ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων αποτελεί, μεταξύ άλλων, λόγο για τον επανακαθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού, καθόσον δι’ αυτών διαμορφώνεται άμεσα ή έμμεσα η ακτή και περαιτέρω η ζώνη του αιγιαλού.
      Οι επιτροπές καθορισμού αιγιαλού και παραλίας μπορούν να επανακαθορίσουν την οριογραμμή του αιγιαλού χωρίς ειδική αιτιολογία, αν λάβουν υπόψη τις κείμενες διατάξεις περί των στοιχείων που λαμβάνονται υπόψη για τον επανακαθορισμό του αιγιαλού και εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν αυτοψίας, ότι τα στοιχεία αυτά δεν έχουν διαφοροποιηθεί σε σχέση με εκείνα που είχαν ληφθεί υπόψη κατά τον αρχικό καθορισμό.
      Η απόφαση εδώ: https://diavgeia.gov.gr/doc/9ΠΣΞΗ-ΔΤΩ
      Περισσότερα...

        0

    6. Αρθρογραφία

      Επέκταση της αντισυνταγματικότητας του ΝΟΚ και στις σοφίτες

      tetris

      Τι σηματοδοτεί η απόφαση του Εφετείου Κομοτηνής για κτίριο που, χρησιμοποιώντας τα μπόνους, κατέληξε σχεδόν διπλάσιο από το επιτρεπόμενο
      Στις σοφίτες επεκτείνει την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Κομοτηνής. Η απόφαση αφορά κτίριο στην Καβάλα, η οικοδομική άδεια του οποίου ακυρώθηκε καθώς μέσω της συνδυαστικής εφαρμογής των κινήτρων κατέληξε σχεδόν διπλάσιο από το επιτρεπόμενο στην περιοχή. Να σημειωθεί ότι στις πρόσφατες αποφάσεις το ΣτΕ δεν εξέτασε τη συνταγματικότητα των διατάξεων που αφορούν τις σοφίτες, τα υπόγεια εκτός του περιγράμματος του κτιρίου και άλλα κίνητρα του ΝΟΚ, τα οποία αναμένονται να αποσαφηνισθούν μέσα στο επόμενο διάστημα μέσω άλλων υποθέσεων.Η πρόσφατη απόφαση αφορά οικοδομή στην οδό Θεοδ. Καβαλιώτου στην Καβάλα.
      Ιδιοκτήτης οικοπέδου εξέδωσε οικοδομική άδεια τον Φεβρουάριο του 2024 για την ανέγερση τετραώροφης οικοδομής. Το κτίριο έχει εμβαδόν μόλις 161 τ.μ. (λόγω μικρού οικοπέδου), το οποίο με τη χρήση συνδυαστικά διαφόρων κινήτρων του ΝΟΚ αυξάνεται περίπου κατά 140 τ.μ. (ήτοι σχεδόν διπλασιάζεται). Κατά της οικοδομικής άδειας προσέφυγε γειτόνισσα, υποστηρίζοντας ότι η ανέγερση μιας πολύ υψηλότερης οικοδομής υποβαθμίζει την περιοχή.
      Πιο συγκεκριμένα, η γειτόνισσα στράφηκε κατά της προσαύξησης κατά 10% της επιφάνειας του κτιρίου λόγω καλύτερου ενεργειακού σχεδιασμού, της αύξησης της δόμησης μέσω του «κρυφού συντελεστή», δηλαδή των κοινόχρηστων χώρων, σοφιτών, παταριών και έρκερ που δεν προσμετρώνται στον συντελεστή. Και της αύξησης του ύψους περίπου στα 18 μέτρα, τη στιγμή που στην περιοχή ισχύει ανώτατο ύψος 10,9 μέτρων.Κατ’ αρχάς το δικαστήριο απέρριψε παρέμβαση του Δήμου Καβάλας, που υποστήριξε ότι δεν φέρει ευθύνη επειδή οι οικοδομικές άδειες εκδίδονται αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ. Οπως ανέφερε το δικαστήριο, τυπικώς η πολεοδομική αρχή θεωρείται κατά πλάσμα δικαίου εκδότρια της οικοδομικής άδειας (επικαλούμενο την πιο «σκληρή» από τις αποφάσεις του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ που παρέπεμψαν την υπόθεση των μπόνους στην ολομέλεια, την 293/2024).
      Στη συνέχεια το δικαστήριο επικαλέστηκε τις πρόσφατες αποφάσεις της ολομέλειας του ΣτΕ (1478-149/2025) και ακύρωσε την οικοδομική άδεια. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την προσαύξηση του συντελεστή δόμησης το δικαστήριο επανέλαβε ότι δεν επιτρέπεται να γίνεται «οριζόντια», αλλά μέσα από ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Οσον αφορά τον «κρυφό συντελεστή», η απόφαση διαχωρίζει τους κοινόχρηστους χώρους, που είναι απαραίτητοι για πολλούς λόγους, και τα έρκερ, που αποτελούν (εξωτερικά) μορφολογικά στοιχεία του κτιρίου.Κρίνει όμως αντισυνταγματικό το να μη συνυπολογίζεται στον συντελεστή δόμησης το εμβαδόν της σοφίτας, καθώς αποτελεί χώρο κύριας χρήσης του κτιρίου. Το δικαστήριο θυμίζει πως η αρχική ρύθμιση του ΝΟΚ προέβλεπε να μην προσμετράται στον συντελεστή μια πολύ μικρή σοφίτα, κάτι που άλλαξε με νομοθετική ρύθμιση το 2021. «Συνεπώς, η σοφίτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πλευράς ύψους ως χώρος κατοίκησης, όπως παρατηρείται άλλωστε στην προσβαλλόμενη οικοδομική άδεια.   Υπό τα δεδομένα αυτά, οι σοφίτες αποτελούν χώρους που, έχοντας χρήση και ύψος χώρου κύριας χρήσης και προσαυξάνοντας την κατοικήσιμη επιφάνεια του υποκειμένου ορόφου, προσφέρονται για να εξυπηρετήσουν τη διαμονή και τις ανάγκες περισσότερων ατόμων εντός συγκεκριμένου διαμερίσματος και αποτελούν στην πραγματικότητα επιπλέον όροφο, παρά τον αντίθετο κατ’ επίφαση ορισμό του νόμου», αναφέρει.   Η συνταγματικότητα ή μη των ρυθμίσεων για τις σοφίτες, όπως και για τα υπόγεια, θα κριθεί μέσα από σειρά αποφάσεων που εκκρεμούν στο ΣτΕ. Σε κάθε περίπτωση η απόφαση του Εφετείου Κομοτηνής πιθανότατα υποδεικνύει την κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η νομολογία, αποδεικνύοντας πόσο καταστροφική ήταν για το δομημένο περιβάλλον αλλά και εντέλει για την κατασκευαστική αγορά η αλόγιστη παροχή πολεοδομικών κινήτρων το 2019-2022.
      Περισσότερα...

        8

    7. Αρθρογραφία

      Επίσημη παραδοχή για βεβιασμένη δημοπράτηση του Μετρό Θεσσαλονίκης

      Engineer

      Την πρώτη επίσημη παραδοχή ότι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας, προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, δηλαδή το Μετρό Θεσσαλονίκης δημοπρατήθηκε στο… πόδι κάνει η Αττικό Μετρό (ΑΜ), σύμφωνα με έγγραφο που διαβίβασε στη Βουλή το υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Τουρισμού και Ναυτιλίας.
       
      Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απάντηση της Αττικό Μετρό που απέστειλε ο υπουργός κ.Γιώργος Σταθάκης, σε γραπτή ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ κ. Σάκη Βαρδαλή και κυρίας Ελένης Γερασιμίδου, «μετά την αποτυχημένη απόπειρα ανάθεσης της κατασκευής του με τη μορφή της σύμβασης παραχώρησης… το έργο της βασικής γραμμής δημοπρατήθηκε βεβιασμένα».
       
      Το έργο προχώρησε με σοβαρά προβλήματα, σημειώνεται, «κατά βάση με τον σχεδιασμό που είχε επιμεληθεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ο οποίος είχε προσδιορίσει μεταξύ άλλων τη χάραξη και τις θέσεις των σταθμών, σε ορισμένους εκ των οποίων διαπιστώθηκαν στη φάση ωρίμασης των μελετών σοβαρά προβλήματα (χωροθέτηση του Σταθμού Νέας Ελβετίας εντός των ορίων υδατορέματος, του Σταθμού Βούλγαρη σε ρήγμα, του Σταθμού Ανάληψη στα όρια οικοδομών κλπ».
       
      Αυτό το γεγονός, αναφέρει η εταιρεία, οδήγησε σε συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις και στις γνώριμες αργές διαδικασίες που είχαν αποτέλεσμα να παραδοθούν οι χώροι καθυστερημένα, ενώ αντίστοιχη καθυστέρηση υπήρξε και στον σταθμό «Παπάφη» μετά την προσφυγή της διοίκησης του ιδρύματος.
       
      Μόνιμο σημείο τριβής το συμβατικό τεχνικό αντικείμενο
       
      Η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι «από την αρχή του έργου πάγια θέση του αναδόχου -και μόνιμο σημείο τριβής με την ΑΜ- ήταν το συμβατικό τεχνικό αντικείμενο που αντιστοιχεί στο κατ' αποκοπήν τίμημα είναι αυτό που περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά του, επομένως οποιαδήποτε μετέπειτα τροποποίηση θα έπρεπε να αποζημιωθεί πέραν του κατ' αποκοπή τιμήματος».
       
      «Μεγάλο μέρος των πρόσθετων οικονομικών απαιτήσεων της αναδόχου κοινοπραξίας, οι οποίες έχουν οδηγηθεί στη Διαιτησία, σχετίζονται με τις διαφοροποιήσεις αυτές μεταξύ τεχνικής προσφοράς αναδόχου και συμβατικών προδαιγραφών, τις οποίες η Αττικό Μετρό έχει απορρίψει, όπως όφειλε να κάνει» σημειώνει η εταιρεία.
       
      Η Αττικό Μετρό τονίζει ότι «από την εμπειρία των έργων μετρό της Αθήνας με πιο πρόσφατο παράδειγμα της Γραμμής 4, προκύπτει ότι για την ωρίμαση ενός έργου μετρό απαιτούνται 14 χρόνια (8 χρόνια μελέτη και 6 κατασκευή), χωρίς να αναμένονται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα».
       
      Στην αντίστοιχη περίπτωση του Μετρό Θεσσαλονίκης, σημειώνει, «η συνολική διάρκεια μελέτης - κατασκευής ανήρχετο σε 6 μόλις χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της αρχαιολογικής έρευνας, ενώ ήταν δεδομένη ότι η πόλη μετρούσε 23 αιώνες ιστορίας και επομένως αναμενόταν εκτεταμένη αρχαιολογική έρευνα».
       
      Από €15 εκατ. στα €132 εκατ. τα αρχαιολογικά
       
      Σύμφωνα με την Αττικό Μετρό, ενώ το αρχικό κονδύλι για τα αρχαιολογικά ανερχόταν σε 15 εκατ. ευρώ, μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί 88 εκατ. ευρώ και, κατά το υπουργείο Πολιτισμού, θα φτάσουν τα 132 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία έχει εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του επιπλέον κονδυλίου μέσω δύο συμπληρωματικών συμβάσεων.
       
      Η πρώτη, ύψους 41,8 εκατ. ευρώ, η οποία συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ, ήταν και η πρώτη συμπληρωματική σύμβαση στην Ελλάδα για αποκλειστικά αρχαιολογικές εργασίες. Η δεύτερη, ύψους 25 εκατ. ευρώ, «έχει εγκριθεί και αναμένεται να υπογραφεί από τον ανάδοχο εφόσον εκδηλώσει την πρόθεση να συνεχίσει τις εργασίες» σημειώνει.
       
      Η Αττικό Μετρό δηλώνει ότι ο δήμος Θεσσαλονίκης «έχει επηρεάσει την πρόοδο του έργου σε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις». Πρώτον, «δήλωσε αδυναμία μετεγκατάστασης μέρους του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμάτων από απαλλοτριωθείσα έκταση, ως είχε υποχρέωση προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή του αμαξοστασίου, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει σημαντικά η έναρξη των εργασιών» τονίζει.
       
      Δεύτερον, «προσέφυγε στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης που προέβλεπε την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων εντός του Σταθμού Βενιζέλου, με αποτέλεσμα να έχουν "παγώσει" οι εργασίες για δύο έτη» υπογραμμίζει και προσθέτει ότι μόλις τον Δεκέμβριο του 2014 «υπήρξε συναίνεση για τη μελέτη ανασχεδιασμού του σταθμού και υπήρξε σχετική έγκριση από το ΚΑΣ και τον αρμόδιο υπουργό».
       
      Τρίτον, «αφού διαπιστώθηκε ότι ο σταθμός Νέα Ελβετία χωροθετήθηκε σε μπαζωμένο από τις υπηρεσίες του ρέμα και μετακινήθηκε η θέση του, δήλωσε αδυναμία αποκατάστασης της φυσικής κοίτης του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά πλημμυρικά φαινόμενα στις παρακείμενες εργοταξιακές εγκαταστάσεις» διαπιστώνει η εταιρεία - το θέμα ξεπεράστηκε με κατασκευή του έργου από το υπουργείο Υποδομών.
       
      Με οικονομικά προβλήματα τρεις από τις πέντε εταιρείες της κοινοπραξίας
       
      Η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι αναφορικά με την οικονομική αδυναμία του εργολάβου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις χρηματοδότησης του έργου, «τρεις από τις πέντε εταιρείες που απαρτίζουν την ανάδοχο κοινοπραξία έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα ή πτώχευσαν κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου». «Η μία εξ αυτών μάλιστα (ΑΕΓΕΚ) έχει αλλάξει δύο φορές ιδιοκτησιακό καθεστώς με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή πρόοδο των εργασιών» τονίζει η εταιρεία.
       
      Σε σχέση με τη διαιτησία, η Αττικό Μετρό σημειώνει ότι η πρώτη απόφαση επί της κρίσιμης διαφωνίας 66, έκρινε ότι η παράταση που είχε χορηγηθεί από την ΑΜ έως το 2016 «δεν ήταν, εν μέρει, σύμφωνη με τις προβλέψεις του νόμου», κάτι που επέτρεψε την αίτηση διάλυσης της σύμβασης, λόγω παρέλευσης της λεγόμενης οριακής προθεσμίας, στις 16 Δεκεμβρίου 2015.
       
      «Επειδή όμως η πάροδος της οριακής προθεσμίας του έργου δεν επιφέρει άνευ λόγου τη λύση της εργολαβικής σύμβασης, η διευθύνουσα υπηρεσία με αιτιολογημένη απόφαση απέρριψε το σχετικό αίτημα του αναδόχου στις 30 Δεκεμβρίου 2014» σημειώνει. Ο ανάδοχος προσέφυγε κατά της απόφασης με ένσταση που εξετάζεται από την Αττικό Μετρό.
       
      Στη διαφωνία 66 περιλαμβανόταν και αίτημα αποζημίωσης ύψους 215 εκατ. ευρώ ως οικονομική επιβάρυνση του αναδόχου, η οποία απορρίφθηκε από τη Διαιτησία ως απαράδεκτη «λόγω μη τήρησης της νόμιμης προδικασίας».
       
      Επίσης, αποκαλύπτεται ότι η Διαιτησία «απεφάνθη και για το ζήτημα της παράτασης της Αποκλειστικής Προθεσμίας Α/Α/ 6 "ολοκλήρωση αποσυναρμολόγησης των ΤΒΜ και όλων των έργων Π/Μ σηράγγων του Έργου" κρίνοντας ότι η χορηγηθείσα από την ΑΜ παράτασή της θα έπρεπε να ήταν με αναθεώρηση».
       
      Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=685554
      Περισσότερα...

        3

    8. Αρθρογραφία

      Επιστημονική ημερίδα από το δίκτυο Πόλεων με Λίμνες

      GTnews

      Συναντίληψη για τις έννοιες, τις αποφάσεις και δράσεις βιώσιμης ανάπτυξης στη χώρα, από εκπροσώπους εκτελεστικής εξουσίας, δικαιοσύνης, αυτοδιοίκησης, τεχνικού και νομικού κόσμου, σε επιστημονική εκδήλωση του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες και The Demos Center – Παρουσίαση της συλλογικής έκδοσης ομάδας Νομικών με θέμα «Ορολογία Βιωσιμότητας» Συναντίληψη σε επίπεδο αρχών, προθέσεων και στόχων για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης στη χώρα σημειώθηκε μεταξύ εκπροσώπων της εκτελεστικής εξουσίας, της Δικαιοσύνης, της Αυτοδιοίκησης, των Ανεξάρτητων Αρχών, του Τεχνικού και Νομικού κόσμου και υπογραμμίστηκε από όλους η ανάγκη κατανόησης των όρων και εννοιών της βιωσιμότητας, ως ένας ενιαίος κώδικας διεπιστημονικής γνώσης, στις θεσμικές αποφάσεις, τις δράσεις και τα έργα αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.   Οι κοινές αυτές διαπιστώσεις έλαβαν χώρα στη διάρκεια των εργασιών της επιστημονικής εκδήλωσης με θέμα: «ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΤΟΠΙΚΗ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ», που διοργάνωσε το «Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες», σε συνεργασία και στο κτίριο του Οργανισμού «The Demos Center» στην Αθήνα.   Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε η Συλλογική έκδοση Νομικών με τίτλο : «ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ – ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΩΝ», επιμέλειας Κωνσταντίνου Καρατσώλη, με τη συνεργασία Ιφιγένειας Τσακαλογιάννη. Σημείο αναφοράς αποτέλεσε, όπως υπογραμμίστηκε από όλους τους ομιλητές, η ανάγκη κατανόησης, σε κοινή βάση αναφοράς, της διεπιστημονικής γνώσης των εννοιών της βιωσιμότητας στη νομική, τεχνική, οικονομική και κοινωνική διάσταση, που εμπεριέχουν τα σύνθετα ζητήματα της περιβαλλοντικής κρίσης, όπως αυτά παρουσιάζονται και αναλύονται στη συλλογική έκδοση.   Απευθύνοντας εναρκτήριους χαιρετισμούς στην επιστημονική εκδήλωση ο Ανδρέας Στεργίου, Πρόεδρος του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες και Δήμαρχος Αργιθέας, αναφέρθηκε στις δράσεις, τα έργα και προγράμματα και στις συνεργασίες σε τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο που αναπτύσσει το Δίκτυο των παραλίμνιων Δήμων της χώρας, για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και ανθεκτικότητα με περιβαλλοντικά βιώσιμο, κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο.   Από την πλευρά της η Μαίρη Καρδάρας, Γενική Διευθύντρια του «The Demos center» τόνισε για τον Οργανισμό που εκπροσωπεί, o οποίος είναι συνδεδεμένος με το Αμερικανικό Κολέγιο στην Ελλάδα και παγκοσμίως αναγνωρισμένος για το έργο και τις δράσεις του στους τομείς του Περιβάλλοντος και του Πολιτισμού, ενώ επίσης συνδέει την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης με την θωράκιση και την ενίσχυση της Δημοκρατίας. Οι κκ Στεργίου και Καρδάρας, με αφετηρία την επιστημονική εκδήλωση ανακοίνωσαν την ευρύτερη συνεργασία για τους κοινούς σκοπούς των φορέων τους.   Παράλληλα υψηλού επιπέδου θεσμικοί εκπρόσωποι εξέφρασαν τη δέσμευσή τους για εντατικοποίηση των σχετικών δράσεων και πρωτοβουλιών τους, ειδικότερα όσον αφορά στην επιτάχυνση της πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης της χώρας, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη με την εκπόνηση μελετών των τοπικών και περιφερειακών σχεδίων και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το RRF, προκειμένου να ξεκαθαρίσει οριστικά το τοπίο για την ενίσχυση της ουσιαστικής περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά και της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας των πολιτών. Παρόντες στην εκδήλωση ήταν επίσης εκπρόσωποι από τους χώρους της επιχειρηματικότητας, της επιστήμης και της ακαδημαϊκής κοινότητας, της περιβαλλοντικής δράσης και της κοινωνίας των υπεύθυνων πολιτών. Κ. Μενουδάκος: Αναγκαίες οι αποστάσεις από μονομερείς προσεγγίσεις
      Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα των εργασιών της επιστημονικής εκδήλωσης ο Επίτιμος Πρόεδρος του ΣτΕ και Πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, κ. Κώστας Μενουδάκος, τόνισε ότι είναι ανάγκη να υπάρξει κατανόηση και συναντίληψη για τη βιωσιμότητα όλων των θεσμικά εμπλεκομένων στο σχεδιασμό και τις αποφάσεις φορέων, προσθέτοντας ότι σε συνδυασμό με τις δυνατότητες για δράσεις και έργα που υπάρχουν, «θα μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα δημιουργούμε και μία άλλη χώρα». Προσθέτοντας ότι δυστυχώς στο DNA του Έλληνα δεν είναι ο σχεδιασμός, αλλά το “χύμα”.
      Παράλληλα ο κος Μενουδάκος δίνοντας μήνυμα προς όλες τις πλευρές ότι πρέπει να τηρούν αποστάσεις από μονομερείς προσεγγίσεις ανέφερε ότι πάντα υπήρχαν επιστημονικές τοποθετήσεις νομικών και τεχνικών με αποκλίσεις μεταξύ τους, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ο ίδιος ως δικαστής του ΣτΕ είχε διαφοροποιηθεί από την άποψη του αείμνηστου καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ Αραβαντινού, ο οποίος υποστήριζε ότι η εκτός σχεδίου δόμηση είναι η καταστροφή του Ελληνικού χώρου, λέγοντας ότι σε κάθε περίπτωση και περίοδο είναι χρήσιμες οι λύσεις αρχών και συνθέσεων. Σύμφωνα με τον κ. Μενουδάκο, η ορολογία της βιωσιμότητας είναι πολύ χρήσιμη, καθώς βρεθήκαμε αντιμέτωποι με σημαντικές δυσκολίες κατά το παρελθόν, αλλά πλέον η έκδοση που παρουσιάστηκε αποτελεί ένα σημαντικό βοήθημα.   Δ. Βασιλειάδης: Μέτρα για την επιτάχυνση των δικαστικών αποφάσεων
      Ειδικότερα, για την ανάγκη κωδικοποίησης των εννοιών που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη για τη διευκόλυνση του δικαστηρίου μίλησε ο Σύμβουλος του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Δημήτρης Βασιλειάδης, επισημαίνοντας τις δύο απαιτήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης που έχουν να κάνουν με την ταχύτητα και την ορθότητα στην έννομη τάξη. Ο κ. Βασιλειάδης τόνισε την ανάγκη κωδικοποίησης της νομοθεσίας, προκειμένου να αποφεύγονται τα κενά και οι δυσχέρειες, καθώς πρόκειται για εγχείρημα ιδιαίτερα περίπλοκο. Όσον αφορά στην προώθηση της πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης, ο κ. Βασιλειάδης ανέφερε ότι δεν πρέπει να είμαστε απαισιόδοξοι, υπενθυμίζοντας τις προβλέψεις ήδη από το Σύνταγμα του 1974 σύμφωνα με το οποίο η ανάπτυξη της χώρας μας πραγματοποιείται με βάση τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος, ωστόσο άρχισε να εφαρμόζεται το 1999. Όπως τόνισε, αυτή τη στιγμή η χώρα μας έχει ένα επίπεδο χωρικού σχεδιασμού, προσθέτοντας ωστόσο τις εγγενείς αδυναμίες, για την κατάκτηση της ασφάλειας δικαίου, και την ανάγκη διατήρησης σε εγρήγορση των αντανακλαστικών της διοίκησης. Μάλιστα όπως έκανε γνωστό, το ίδιο το ΣτΕ παίρνει μέτρα για την επιτάχυνση των διαδικασιών για την λήψη των αποφάσεων, προκειμένου να ανταποκριθεί στο μεγάλο έργο που έχει αναλάβει η διοίκηση για την εκπόνηση τοπικών και περιφερειακών χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων. Όσον αφορά τη χρησιμότητα του βιβλίου, αυτό αποτελεί μία δευτερεύουσα πηγή γνώσης για το δικαστήριο, το οποίο συνοδεύεται με πλούσιες παραπομπές στην νομοθεσία και τη νομολογία, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.   Δ. Πυργάκης: Η έλλειψη σχεδιασμού βάση αναφοράς ακυρωτικών αποφάσεων
      Απ΄ την πλευρά του ο Πάρεδρος του ΣτΕ, κ. Δημήτρης Πυργάκης αναφέρθηκε σε αντιδράσεις, που προέκυψαν κατά καιρούς σχετικά με συγκεκριμένες αποφάσεις του ΣτΕ, καθώς και στα όρια που έχουν προκύψει για τον ακυρωτικό έλεγχο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, χρειάζεται σχεδιασμός, ενώ το περιβαλλοντικό, χωροταξικό και πολεοδομικό δίκτυο απαιτούν επιστημονικό υπόβαθρο, γι΄ αυτό και απαιτούνται μελέτες, ενώ συμπλήρωσε το γεγονός ότι ο Οικοδομικός Κανονισμός έχει τροποποιηθεί 37 φορές από το 2012, γεγονός που υποσκάπτει την ασφάλεια δικαίου. Από την πλευρά του επανέλαβε τη δέσμευση ότι σε έναν χρόνο θα υπάρξουν οι κατάλληλες διοικητικές αλλαγές στο ΣτΕ προκειμένου να ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός στο σύνολο της χώρας. Μιλώντας για το βιβλίο, το χαρακτήρισε ως ένα χρήσιμο εργαλείο για τους νομικούς, καθώς προσφέρει ορισμούς για τα βασικά χαρακτηριστικά της βιωσιμότητας με αναφορές στην ελληνική νομολογία του ΣτΕ. Ε. Mπακογιάννης: «Η πολιτεία έχει απόλυτο σεβασμό και δέχεται τις αποφάσεις του ΣτΕ»
      Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ, Ευθύμης Μπακογιάννης, έκανε λόγο για “αξιοβίωτη” ανάπτυξη, προκειμένου ένας πολίτης να απολαύσει όλα τα στοιχεία που τη συνθέτουν. Όπως εξήγησε, το μέλλον στηρίζεται πρωτίστως στους ανθρώπους που ζουν σήμερα, ενώ αναλυτική αναφορά με παραδείγματα έκανε στα διλήμματα, τους προβληματισμούς και πολλές φορές τις αντιφάσεις που δημιουργούνται στις τάξεις τόσο των πολιτών όσο και των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και τις κεντρικής διοίκησης, προκειμένου να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και να εφαρμόσουν τη νομολογία. “Έχουμε αποφασίσει σε αυτόν τον τόπο ότι η πολιτεία έχει απόλυτο σεβασμό και δέχεται τις αποφάσεις του ΣτΕ” ξεκαθάρισε ο κ. Μπακογιάννης, και συμπλήρωσε ότι στον βαθμό της συνταγματικής νομιμότητας, υπάρχει μία επικοινωνία με την πολιτεία, στο βαθμό που επιτρέπει το Σύνταγμα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, η πολιτεία ακούει και την κοινωνία, όχι μόνο γιατί εκλέγεται από αυτή, αλλά γιατί πρέπει να φροντίζει για την ευημερία της. Μάλιστα, επεσήμανε ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στο τί εννοούμε χωροταξικό σχεδιασμό, γι’ αυτό και αποκλείεται να συμφωνήσουμε όλοι, σε αυτό όμως που καλούμαστε να συμφωνήσουμε, είναι στο ότι θα πρέπει να υπάρχει η μέγιστη δυνατή συναίνεση του Τεχνικού Κόσμου, με προσπάθεια να συγκεραστούν όλες οι απόψεις σε επίπεδο, κεντρικής διοίκησης, κοινωνίας των πολιτών κλπ. Σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, μέσα από αυτή την προσπάθεια για την υλοποίηση του τοπικού και περιφερειακού πολεοδομικού σχεδιασμού, εμείς θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε την ισορροπία, ενώ όπως είπε, “έχουμε θέσει ένα χρονοδιάγραμμα ενεργειών για να καταθέσουμε τα προεδρικά διατάγματα στο ΣτΕ”. Γ. Στασινός: «Δεν είναι κακό να αλλάζει και η νομολογία, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών»
      Στην παρέμβασή του ο κ. Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιώργος Στασινός, τόνισε ότι πρέπει να συνεννοούμαστε όλοι μεταξύ μας σε σχέση με την ακριβή αποτύπωση των όρων που συνδέονται με τη βιωσιμότητα. Όπως δήλωσε: “Η μόνη περίοδος να υπάρξει χωροταξικός σχεδιασμός είναι αυτή που διανύουμε και καλούμαστε όλοι να κάνουμε το καλύτερο προκειμένου, να ολοκληρωθεί αυτή η μεταρρύθμιση και να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων”. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΤΕΕ σε ενάμιση χρόνο θα έχουμε ψηφιοποιήσει το σύνολο των δεδομένων των πολεοδομιών, ενώ, υπό ολοκλήρωση βρίσκεται ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης. Προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την αυθαίρετη δόμηση με πάρα πολύ κόπο. Σε δύο χρόνια θα μπορούμε να βλέπουμε την μεταβολή της επιφάνειας, και σε συνδυασμό με το e-adeies να μπορούμε να παρεμβαίνουμε άμεσα. Στα επόμενα 3-4 χρόνια πρέπει να συμβαδίζουμε όλοι μαζί.   Επιπλέον, προσέθεσε την ανάγκη για αντισεισμική θωράκιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας, καθώς τα κτίρια μετά το 1995, που είναι χτισμένα με τις σύγχρονες ασφαλείς προδιαγραφές, αφορούν μόνο το 10% του συνόλου και πρόσθεσε ότι τα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια, καταναλώνουν δέκα φορές λιγότερη ενέργεια, και εκπέμπουν τους αντίστοιχους ρύπους. Σύμφωνα με τον κ. Στασινό, με τα δεδομένα αυτά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η πλειοψηφία των κτιρίων στη χώρα μας είναι επικίνδυνα, καταναλώνουν ενέργεια και παράγουν ρύπους. Συνεπώς, σύμφωνα χρειάζεται να ανανεωθεί ο κτιριακός πλούτος της χώρας μας.   Όπως δήλωσε, σύμφωνα με τον ΝΟΚ, προκειμένου να εξασφαλιστεί και η οικονομική βιωσιμότητα, χρειάζεται να επιτραπεί ένας όροφος επιπλέον.   Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στασινός: “Ζούμε σε μία χώρα όπου ο καθένας ανάλογα με την εξουσία που νομίζει ότι έχει ή δεν έχει αποφασίζει να μην έχουμε ασφάλεια στα κτίριά μας, και να κινδυνεύουν ακόμα και οι ζωές μας. Ο καθένας ας λάβει τις αποφάσεις για το μέλλον, όχι στη θεωρία, αλλά με βάση τους ανθρώπους που μένουν εδώ αλλά και τα παιδιά τους”. Όπως είπε: “Απ΄ την πλευρά του ΤΕΕ, αντιμετωπίζουμε τα πράγματα πρακτικά, έχοντας ως στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα, είμαστε υποχρεωμένοι να συγκλίνουμε με τους δικαστές, ωστόσο δεν είναι κακό να αλλάζει και η νομολογία, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών. Δεν πρέπει να μας κερδίσουν λαϊκιστές, και να μας κρατάνε πίσω. Όσον αφορά τις αλλαγές, στον ΝΟΚ, επεσήμανε ότι επί της ουσίας δεν έχει αλλάξει. Δεν μπορούμε να σταματάμε τη δόμηση σε όλη την Ελλάδα, γιατί τότε βάζουμε όλη την κοινωνία απέναντι”.   “Θέλουμε στα επόμενα τέσσερα χρόνια να οδηγήσουμε την Ελλάδα να αλλάξουμε επίπεδο. Χρειάζεται όλοι να πάμε με την κοινή λογική. Αν δεν τα καταφέρουμε θα κερδίσουν οι αυθαίρετοι”, δήλωσε. Τέλος, συνεχάρει τον κ. Καρατσώλη, διαπιστώνοντας την ανάγκη καταγραφής-σύνταξης του συγκεκριμένου βιβλίου. Γ. Χατζημάρκος: Διεύθυνση παρακολούθησης φέρουσας ικανότητας στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
      Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος, είπε, ότι οριζόντιες λύσεις δε δουλεύουν παντού, καθώς τα νησιά μας είναι μικρά οικοσυστήματα, που έρχονται σε κίνδυνο, αλλά πολλές φορές δημιουργούν και ευκαιρίες. Έχουμε δουλέψει σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης όπως στην Αστυπάλαια, στη Χάλκη, στην Ρόδο που θα χτίσουμε τον πρώτο αειφόρο τουριστικό προορισμό, ενώ η Τήλος είναι το πρώτο νησί στον κόσμο μηδενικών αποβλήτων. Θεωρώ ότι ο τουρισμός είναι μία δύναμη για το καλό, καθώς εάν συμφωνούμε όλοι ότι η κλιματική αλλαγή είναι η πρώτη μεγάλη πρόκληση, τότε το δημογραφικό είναι το δεύτερο. Χάρη στον τουρισμό λοιπόν, το Νότιο Αιγαίο είναι η πρώτη περιφέρεια της χώρας με αύξηση πληθυσμού. Είμαι υπέρ της τάξης και των κανόνων και υπέρ του τουρισμού και κατά του φανατισμού. Στη δημόσια διοίκηση, υπάρχει και αγωνία και πρόταση, και έχουμε πλήρη γνώση των συνεπειών όλων όσων έρχονται, ειδικά στην περιοχή μας. Μάλιστα όπως έκανε γνωστό, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δημιουργήσαμε έναν νέο οργανισμό: Τη διεύθυνση παρακολούθησης φέρουσας ικανότητας, αλλά και γραφεία κλιματικής ουδετερότητας. Καθημερινή δουλειά της δημόσιας διοίκησης είναι να παρακολουθούνται όλοι οι δείκτες, και αυτό πρέπει να γίνεται με τρόπο επιστημονικό.   Κλείνοντας, ο κ. Χατζημάρκος δήλωσε ότι: Αυτό που γίνεται σήμερα δεν είναι μία διοικητική πράξη αλλά ένα ολικό “restart”. Κ. Kαρατσώλης: Ανάγκη άρσης των εντάσεων και συναίνεση για τη γνώση
      Ο επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου και δικηγόρος, Κωνσταντίνος Καρατσώλης, μιλώντας για την ασφάλεια δικαίου, επεσήμανε ότι η χώρα έχει αλλάξει πάρα πολύ προς μία θετική κατεύθυνση, ενώ εάν ολοκληρωθεί και ο ψηφιακός χάρτης, τότε πραγματικά μιλάμε για τεράστιες αλλαγές, καθώς αμβλύνονται οι διαφορές στην πορεία της πολιτείας, όπως είπε. Την επόμενη δεκαετία θα έχουμε ένα πολύ καθαρότερο πεδίο, εξαιτίας αυτών των εργαλείων, ανέφερε. Επιπλέον τόνισε ότι βρισκόμαστε σε μία σύγκρουση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να βοηθήσουμε στην ανάγκη άρσης των εντάσεων και να δημιουργήσουμε ένα επίπεδο συναίνεσης για την γνώση. Χρειαζόμαστε έναν κώδικα βιωσιμότητας, καθώς όπως αναφέρει η Παγκόσμια Τράπεζα, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι περισσότερο έντονες για ομάδες χαμηλού εισοδήματος, και όλων όσων δεν έχουν τη δυνατότητα λήψης προληπτικών μέτρων. Επιπλέον, όπως είπε, στα 200 εκατομμύρια πρόκειται να φθάσουν οι κλιματικοί πρόσφυγες μέχρι το 2050. “Είναι δεδομένο ότι τρέχουν τόσο πολύ οι εξελίξεις που αδυνατεί ο νομοθέτης να καλύψει αυτά τα κενά που διαμορφώνονται. Παρά τα νέα νομοθετήματα, δεν έχουμε τα αποτελέσματα που επιθυμούμε διαπίστωσε. O ίδιος πρόσθεσε ότι στόχος του βιβλίου είναι να καταδείξει τα καλά παραδείγματα προς μία ολιστική προσέγγιση κουλτούρας και αντίληψης για τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το περιβάλλον και το μέλλον των παιδιών μας. “Αξίζει να κάνουμε μία προσπάθεια να δημιουργείται στην Ελλάδα αυτή η κουλτούρα, έτσι ώστε θα ακολουθήσουν οι αλλαγές στη νομοθεσία να καλυφθούν τα κενά” τόνισε. Τέλος, αφού εξήρε την προσπάθεια της συγγραφικής ομάδας, τόνισε ότι η παρουσία τόσο σημαντικών προσωπικοτήτων, του δίνει την ώθηση για μία νέα επιστημονική μελέτη. Ε. Μουρελάτου: Ο κόσμος αλλάζει με τις πράξεις μας
      Η κα Έλενα Μουρελάτου, Επιστημονική Συνεργάτης του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες, επεσήμανε τις δράσεις του Δικτύου, καθώς και τις συνεργασίες που δημιουργούνται μέσα από τις ανάγκες για επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Όπως ανέφερε, το Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες αξιοποιεί όλη τη γνώση προς όφελος των Δήμων με λίμνες. “Εδώ και 12 χρόνια, 56 Ελληνικοί Δήμοι, με συνοδοιπόρους άξιους επιστήμονες έχουν θέσει ως στόχο τη γνώση που απαιτείται για τον κόσμο που έρχεται, έτσι ώστε ο επόμενος πόλεμος να μην είναι για το νερό, καθώς όπως συμπλήρωσε, ο κόσμος αλλάζει με τις πράξεις μας.   Μηνύματα στην εκδήλωση   Σε μήνυμα που έστειλε η καθηγήτρια κα Εμμανουέλα Δούση, μιλώντας για το βιβλίο ανέφερε ότι το αποτέλεσμα της συγγραφής είναι αυτός ο εύχρηστος και εύληπτος οδηγός να απευθύνεται σε κάθε πολίτη που θέλει να κατανοήσει τη σημασία της βιωσιμότητας, προς ένα καλύτερο μέλλον. Η κα Μαρία Βασιλάκου, μέλος του συμβουλίου της ΕΕ για τις κλιματικά ουδέτερες πόλεις αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Horizon, η πλειοψηφία του οποίου αφορά τη βιωσιμότητα. Επεσήμανε τις λεπτομέρειες που αφορούν σε δύο εφαρμογές με ελληνική συμμετοχή, που στόχο έχουν την ενίσχυση της προσπάθειας επίτευξης των στόχων για την κλιματική ουδετερότητα, αλλά και των 17 στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Τόνισε, επίσης την αξία συνεργειών μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και την ταξινομία, η οποία περιλαμβάνει τα κριτήρια για τα έργα και τις κατασκευές, προκειμένου να ταυτίζονται με τους όρους της βιωσιμότητας, αλλά και του κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης, σύμφωνα με τα οποία διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, για το μέλλον όλων μας. Η συγγραφική ομάδα νομικών
      Όπως ανέφερε η κα Ιφιγένεια Τσακαλογιάννη, που σε συνεργασία με τον κ. Καρατσώλη είχε την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης, το βιβλίο προσπαθεί να απαντήσει στην πρόκληση των εννοιών της βιωσιμότητας.   Στόχος είναι να συμβάλλω πιο ενεργά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, και την προώθηση της κατανόησης, για την γνώση έτσι ώστε να ακολουθήσει η δράση. Η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον μια επιλογή αλλά μία αναγκαιότητα. Ελπίζουμε το βιβλίο μας να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση, τόνισε.   Τα μέλη της συγγραφικής ομάδας, δικηγόροι κκ Ιωάννα Βασιλοπούλου, Ελευθερία Βολάκη, Εύα Κολοβέντζου, Αθηνά Μιχαλακέα, Μανώλης Χατζηδάκης, τόνισαν σε μήνυμά τους ότι απώτερος σκοπός της ομάδας, μέσω του συγκεκριμένου λεξικού – γλωσσαρίου, είναι η κατανόηση των εννοιών της βιωσιμότητας για ένα καλύτερο πρακτικό αποτύπωμα στην κοινωνία και το περιβάλλον.   Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Αργύρης Δεμερτζής. Στόχος της έκδοσης του βιβλίου ορολογίας βιωσιμότητας
      Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και καθώς παρατηρούμε συνεχώς τις επιπτώσεις των έντονων καιρικών φαινομένων γύρω μας, έννοιες όπως «κλιματική αλλαγή», «κλιματική κρίση», «κλιματική ουδετερότητα», «πράσινη μετάβαση» έχουν την τάση να αυξάνονται και να αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Παράλληλα οι έννοιες αυτές αποκτούν δεσμευτική ισχύ και καταγράφονται σε κανονιστικά κείμενα και Νόμους μαζί με ειδικότερες επιστημονικές έννοιες όπως οι «κλιματικές προσφυγές», «Πόλεις των 15 λεπτών» και το “greenwashing” επηρεάζοντας και διαμορφώνοντας την σύγχρονη πολιτική. Επομένως, σημαντικό είναι να υπάρχει αφύπνιση, ενημέρωση και συμμετοχή αφενός για ζητήματα εξειδικευμένης γνώσης για επιστημονικά θέματα που αποτελούν αντικείμενο των πλέον ειδικών, και αφετέρου για αποφάσεις και κανονιστικά κείμενα που αναμφισβήτητα θα αλλάξουν την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής μας τις επόμενες δεκαετίες. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος του βιβλίου «Ορολογία Βιωσιμότητας - Γλωσσάριο Εννοιών και Ορισμών», πέραν της έρευνας και καταγραφής από μια επιστημονική και εξειδικευμένη ομάδα, είναι να υποβοηθήσει την προσπάθεια ενημέρωσης και αφύπνισης του Ευρωπαίου πολίτη, κωδικοποιώντας και εξηγώντας έννοιες και αναλύοντας τις απαιτούμενες διαδικασίες, μεταφράζοντας για όλους τους πολίτες και ιδίως για αυτούς του μέλλοντος, έννοιες που θα διαμορφώσουν νέες αξίες για τον άνθρωπο και την καθημερινή ζωή του την επόμενη περίοδο.   Πηγή: Σελίδα facebook: Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες-Network of Cities with Lakes   
      Περισσότερα...

        0

    9. Αρθρογραφία

      Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου: Επιστροφή άλλων 2,9 εκατ. από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση

      tetris

      Αναξιόπιστο σύστημα καταγραφής στα πολυκέντρα, που δεν έχουν ακόμη εγκατασταθεί στο σύνολό τους, διαπιστώνει η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου και δίνει εντολή για επιστροφή άλλων 2,9 εκατ. από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Τι αναφέρει το πόρισμα
      Την επιστροφή ακόμα 2,9 εκατ. ευρώ, του 25% των κοινοτικών πόρων που διατέθηκαν για την απόκτηση των πολυκέντρων ανακύκλωσης από τον φορέα διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική (ΕΔΣΝΑ), ζητεί η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ). Στο δεύτερο πόρισμά της για το ίδιο ζήτημα η Αρχή εντοπίζει σειρά ζητημάτων στον τρόπο λειτουργίας των «πολυκέντρων», τα οποία διαχειρίζεται για λογαριασμό των φορέων η εταιρεία που τους τα προμήθευσε.Ανάμεσα σε αυτά, η απουσία ελέγχων από πλευράς του ΕΔΣΝΑ, η έλλειψη αναλυτικών ή επαληθευμένων στοιχείων για το είδος, τις ποσότητες και την κατάληξη των υλικών που συλλέγονται. Την υπόθεση ερευνά και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ως προς την ορθή χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διατέθηκαν για την προμήθεια των πολυκέντρων.
      Πρόκειται για τα γνωστά κοντέινερ που περιλαμβάνουν μηχανήματα ανακύκλωσης πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων, τα οποία την τελευταία τριετία έχουν τοποθετηθεί σε πλατείες και κοινόχρηστους χώρους δήμων σε όλη τη χώρα. Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκονται οι διαγωνισμοί και οι συμβάσεις για την απόκτησή τους, με πόρους από το προηγούμενο ΕΣΠΑ (συγκεκριμένα το ΥΜΕΠΕΡΑΑ), από τρεις φορείς διαχείρισης απορριμμάτων: τον ΕΔΣΝΑ στην Αττική (130 μηχανήματα), τον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (58 μηχανήματα) και τον ΕΣΔΑΚ στην Κρήτη (60 μηχανήματα). Τα πολυκέντρα αποκτήθηκαν όχι για την ανακύκλωση συσκευασιών, καθώς για αυτό υπάρχει χωριστό σύστημα (οι μπλε κάδοι της ΕΕΑΑ και τα «σπιτάκια» της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, κατασκευασμένα από την ίδια εταιρεία με τα πολυκέντρα ανακύκλωσης, την ΤΕΧΑΝ). Τα πολυκέντρα προορίζονται για την ανακύκλωση υλικών για τα οποία δεν υπάρχει οργανωμένο σύστημα. Ο σχεδιασμός αυτός ήταν εξαρχής αμφιλεγόμενος, καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ανακύκλωση δεν είναι ευθύνη των δήμων και δεν πρέπει να χρηματοδοτείται με πόρους τους (ή με πόρους της Ε.Ε.), αλλά εκείνων που παράγουν ή εισάγουν τα ανακυκλώσιμα υλικά. Καταγγελίες Η έρευνα ξεκίνησε το 2023 με εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς υπήρχαν καταγγελίες για «φωτογραφικό» διαγωνισμό και για σειρά προβλημάτων στην υλοποίηση των συμβάσεων. Το πρώτο πόρισμα ολοκληρώθηκε στο 2024 (το δημοσιοποίησαν οι Data Journalists στις 5/9/2024) και κατέληξε ζητώντας την επιστροφή 2,9 εκατ. ευρώ, το 25% των κοινοτικών πόρων. Το πόρισμα εντόπιζε παρατυπίες και διατύπωνε 15 συστάσεις για τη διόρθωσή τους. Η «έκθεση οριστικών αποτελεσμάτων ελέγχου παρακολούθησης» της ΕΔΕΛ, την οποία φέρνει σήμερα στο φως η «Κ», έρχεται σε συνέχεια του πρώτου πορίσματος. Η ΕΔΕΛ εξέτασε κατά πόσον εφαρμόστηκαν οι συστάσεις που είχε δώσει στους τρεις φορείς διαχείρισης απορριμμάτων και στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης (ΕΥΔ) του ΥΜΕΠΕΡΑΑ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τις Υποδομές και το Περιβάλλον), δηλαδή την υπηρεσία που διαχειρίζεται τα συγκεκριμένα κοινοτικά κονδύλια. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η έκθεση της ΕΔΕΛ παρακολουθεί ορισμένα μόνο από τα ζητήματα που είχε η ίδια επισημαίνει το 2024 και ότι υπάρχουν αναντιστοιχίες ανάμεσα στις δύο εκθέσεις. Πιο συγκεκριμένα:
      • Στο προηγούμενο πόρισμα, η ΕΔΕΛ είχε ζητήσει να ελεγχθεί ότι τα πολυκέντρα λειτουργούν όντως όπως πρέπει, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που είχαν τεθεί με τον αρχικό διαγωνισμό. Η ΕΔΕΛ πραγματοποίησε δειγματοληπτικό έλεγχο σε έξι από τα 130 «πολυκέντρα», ακολουθώντας την εξής μεθοδολογία: στα πέντε από αυτά ειδοποίησε εκ των προτέρων τον διαχειριστή τους ώστε να αδειάσουν οι κάδοι των μηχανημάτων και να ελεγχθούν οι καταγραφές τους. Το έκτο πολυκέντρο η ΕΔΕΛ το έλεγξε εν λειτουργία, για να διαπιστώσει αν οι καταγραφές του μηχανήματος αντιστοιχούν σε αυτά που έχει συλλέξει. Ο έλεγχος διαπίστωσε ότι σε γενικές γραμμές τα πολυκέντρα λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε και επομένως ότι υπήρξε συμμόρφωση με τις παρατηρήσεις που είχαν γίνει στον προηγούμενο έλεγχο.
      • Ενα από τα ευρήματα του πρώτου ελέγχου ήταν ότι τα πολυκέντρα, ενώ είχαν αποκτηθεί για να ανακυκλώνουν υλικά για τα οποία δεν υπήρχε άλλο σύστημα ανακύκλωσης, τελικά λειτουργούσαν για την ανακύκλωση συσκευασιών. Οπως αναφέρεται, και στις τρεις περιπτώσεις, τη διαχείριση των πολυκέντρων είχε αναλάβει η ΤΕΧΑΝ, δηλαδή η εταιρεία που τα προμήθευσε στο Δημόσιο. Στην Αττική, ο ΕΔΣΝΑ είχε υπογράψει σύμβαση με την ΤΕΧΑΝ στις 9.9.2022. «Η ανωτέρω σύμβαση συνεργασίας μεταξύ ΕΔΣΝΑ και ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ έχει ήδη λήξει από τα τέλη του 2023 και δεν προσκομίστηκε στην ομάδα ελέγχου νέα σύμβαση εν ισχύι», αναφέρεται στο πόρισμα.
      Οπως απάντησε ο ΕΔΣΝΑ στην ΕΔΕΛ, η σύμβαση «παραμένει εμπράκτως σε ισχύ, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει ανανεωθεί λόγω αλλαγών διοίκησης στον ΕΔΣΝΑ. Το σημαντικότερο όμως από τα ευρήματα της ΕΔΕΛ είναι ότι ο ιδιώτης ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία των μηχανημάτων δεν ελέγχεται από κανέναν. «Από τα στοιχεία που προσκομίστηκαν στην ομάδα ελέγχου και τις διευκρινίσεις που παρασχέθηκαν από τον ΕΔΣΝΑ, δεν φαίνεται να ασκείται καμία είδους εποπτεία από τον ΕΔΣΝΑ στην ΤΕΧΑΝ αναφορικά με τις υπηρεσίες που έχουν ανατεθεί με τη σύμβαση συνεργασίας».
      Στο συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει μια σαφής ανακολουθία σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση, η οποία δεν αιτιολογείται. Στον πρώτο έλεγχο παρατηρείται ότι ο ΕΔΣΝΑ είχε υπογράψει στις 2.8.2022 σύμβαση με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση (σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών) για τη λειτουργία των πολυκέντρων. Με βάση τη σύμβαση, η Ανταποδοτική δεν θα πληρωνόταν, αλλά θα της ανήκαν τα υλικά. Μετά τον έλεγχο ο ΕΔΣΝΑ προσκόμισε απόφαση ακύρωσης της εν λόγω σύμβασης με ημερομηνία προγενέστερη του ελέγχου. Η ΕΔΕΛ συμπεραίνει ότι «μη νόμιμα ο ΕΔΣΝΑ ανέθεσε για το χρονικό διάστημα τουλάχιστον έως στις 7-7-2023 στην εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση τις εργασίες συλλογής, μεταφοράς και πώλησης των ανακυκλώσιμων υλικών που προέρχονται από τα συγχρηματοδοτούμενα από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ πολυκέντρα ανακύκλωσης και δη με δικαίωμα η εν λόγω εταιρεία να τα διαχειρίζεται ως δικά της». Μάλιστα η Ανταποδοτική εμφάνιζε τα πολυκέντρα στο site της – και η ΕΔΕΛ ζήτησε αυτές οι αναφορές να αφαιρεθούν.
      Στη νέα έκθεση δεν γίνεται καμία αναφορά σε όλο αυτό, αντιθέτως, απλώς αναφέρεται ότι τη διαχείριση έχει η ΤΕΧΑΝ από τον Σεπτέμβριο του 2022.
      Ευρωπαϊκή έρευνα – Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά την υπόθεση ως προς την ορθή χρήση των κονδυλίων που διατέθηκαν για την προμήθεια των κοντέινερ με τα μηχανήματα ανακύκλωσης πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων.
      • Ενα ακόμα σημείο που ελέγχθηκε αφορά το κατά πόσον τα υλικά που συλλέγονται δηλώνονται υπέρ των δήμων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων – ΗΜΑ (βάση δεδομένων την οποία λειτουργεί το υπουργείο Περιβάλλοντος). Και τι είδους υλικά είναι αυτά, δηλαδή αν είναι ανακυκλώσιμες συσκευασίες ή άλλα ανακυκλώσιμα υλικά.
      Οπως επισημαίνει η ΕΔΕΛ, η ΤΕΧΑΝ δήλωσε στο ΗΜΑ το 2023 στον ΕΔΣΝΑ 6.629 τόνους και στον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου 400 τόνους, εκ των οποίων το 89% είναι ανακυκλώσιμα, αλλά όχι συσκευασίες («ανακυκλώσιμα υλικά μη ευθύνης παραγωγού»). Οι ελεγκτές της ΕΔΕΛ στο ένα πολυκέντρο διαπίστωσαν ότι «η πλειονότητα αυτών αφορούσε υλικά που ανήκαν στη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού» (χωρίς οι μετρήσεις του συγκεκριμένου μηχανήματος να λένε κάτι διαφορετικό).
      Αγνωστες ποσότητες
      Οσον αφορά την καταχώριση των ποσοτήτων ανά είδος αποβλήτου, η εταιρεία απάντησε ότι το 2023 δεν είχε αναπτυχθεί το ειδικό λογισμικό, ενώ το 2024 αναπτύχθηκε και εγκαταστάθηκε σταδιακά στις τρεις περιφέρειες. Αρα «το έτος 2025 είναι το πρώτο έτος καταγραφής και αποτύπωσης ποσοτικών στοιχείων ανά κωδικό (σσ. κατηγορία) αποβλήτου στο e-portal».
      • Εκτός από την απουσία εποπτείας και ελέγχων στην ΤΕΧΑΝ, η ΕΔΕΛ επισημαίνει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν είχε αναρτήσει τα στοιχεία ανά δήμο για το 2024, κάτι που έγινε στις 19 Ιουνίου 2025.
      • Παρατηρείται ότι «δεν υπάρχει καμία ενημέρωση από τον ΕΔΣΝΑ για την πορεία των αποβλήτων μετά τη συλλογή τους πλην της αναφοράς για τοποθέτηση αυτών σε χώρο αποθήκευσης της ΤΕΧΑΝ για το έτος 2023».
      • Οσον αφορά την εγκατάσταση των πολυκέντρων, προκύπτει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν τα έχει ακόμη τοποθετήσει όλα. Ο ΕΔΣΝΑ υποστηρίζει ότι «βρίσκεται σε εξέλιξη ανασχεδιασμός του συστήματος προκειμένου να τοποθετηθούν τα 22 πολυκέντρα ανακύκλωσης σε άλλους δήμους. Στόχος του ανασχεδιασμού είναι η βελτιστοποίηση της αξιοποίησης του διαθέσιμου και χρηματοδοτημένου εξοπλισμού». Αντιθέτως, ο ΕΣΔΑΚ έχει τοποθετήσει όλα τα πολυκέντρα και βρίσκεται σε εξέλιξη η ηλεκτροδότηση των τελευταίων 14 ώστε να λειτουργήσουν. Στην Πελοπόννησο έχουν εγκατασταθεί τα 54 από τα 58 και τα υπόλοιπα είναι υπό τοποθέτηση.
      Τι συμπεραίνει η ΕΔΕΛ; Οπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, «δεν καθίσταται εφικτή η διατύπωση ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των λοιπών ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέγονται από τα πολυκέντρα ανακύκλωσης και εν συνεχεία δηλώνονται στο ΗΜΑ». Κατά συνέπεια, «η ήδη επιβληθείσα κατ’ αποκοπήν δημοσιονομική διόρθωση ύψους 25% επί των δαπανών των ελεγχόμενων έργων των ΕΔΣΝΑ, ΦΠΔΣΑ Πελοποννήσου και ΕΣΔΑΚ δεν θεωρείται επαρκές διορθωτικό μέτρο».
      Επιστροφή κονδυλίων – Η ήδη επιβληθείσα δημοσιονομική διόρθωση ύψους 25% επί των δαπανών των ελεγχόμενων έργων σε Αττική, Πελοπόννησο και Κρήτη δεν επαρκεί, σύμφωνα με την ΕΔΕΛ, που ζητεί τον διπλασιασμό της.
      Ωστόσο, κατά την ΕΔΕΛ, η αδυναμία πιστοποίησης της αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος δεν συνιστά «πλήρη αστοχία»: «Το γεγονός ότι τα συγχρηματοδοτούμενα πολυκέντρα λειτουργούν τηρώντας τις τεχνικές προδιαγραφές (…) και λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτελούν σε έναν αρκετά ικανοποιητικό βαθμό τους σκοπούς των ενταγμένων πράξεων και βάσει της αρχής της αναλογικότητας, η μη επαρκής διαδρομή ελέγχου για την αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των λοιπών ανακυκλώσιμων που συλλέχθηκαν από τα πολυκέντρα δεν συνιστά πλήρη αστοχία», ώστε να ζητηθεί η επιστροφή του 100% της χρηματοδότησης.
      Πλην όμως «αποτελεί σοβαρή έλλειψη» και έτσι προτείνεται επιπλέον της ήδη επιβληθείσας περικοπής του 25%, να περικοπεί ακόμη 25% από την κοινοτική χρηματοδότηση που πήρε συγκεκριμένα ο ΕΔΣΝΑ, ήτοι 2,9 εκατ. ευρώ. Περαιτέρω ζητεί να παρακολουθηθεί διοικητικά η εξέλιξη της τοποθέτησης των υπόλοιπων πολυκέντρων στην Αττική, καθώς πλέον το προηγούμενο ΕΣΠΑ έχει λήξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΔΕΛ δεν αγγίζει το θέμα της αλληλεπικάλυψης των πολυκέντρων με τα σπιτάκια της Ανταποδοτικής και τον μπλε κάδο της ΕΕΑΑ, θέμα που αφορά τη μετακύλιση του κόστους της ανακύκλωσης στους δήμους από τους παραγωγούς των αποβλήτων, όπως ορίζει η κοινοτική νομοθεσία.
      Η «Κ» επικοινώνησε με την ΤΕΧΑΝ και τον ΕΔΣΝΑ ζητώντας τη θέση τους για όσα διαπιστώνει η Επιτροπή. Από την πλευρά του ο ΕΔΣΝΑ υποστηρίζει ότι τα πολυκέντρα λειτουργούν όλα κανονικά και εποπτεύονται σε ικανό βαθμό. Ως προς το τι δηλώνει η ΤΕΧΑΝ στο ΗΜΑ, ο ΕΔΣΝΑ απαντά ότι δεν έχει τρόπο να το ελέγξει και ότι αυτό είναι υπόθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος. Τέλος, αναφέρει ότι τα τελευταία 22 πολυκέντρα είναι σε διαδικασία τοποθέτησης. Από την πλευρά της ΤΕΧΑΝ δηλώθηκε αδυναμία να απαντηθούν τα ερωτήματα στον περιορισμένο χρόνο που δόθηκε στο πλαίσιο του ρεπορτάζ.
      Περισσότερα...

        0

    10. Αρθρογραφία

      Έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας: Οι κρίσιμες παράμετροι του νέου νομοθετικού πλαισίου

      Engineer

      Η μαζική διείσδυση των ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκούς διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο έχει καταστήσει επιτακτική την ανάγκη άμεσης προώθησης των έργων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να δοθεί λύση στο πρόβλημα της στοχαστικότητας των ΑΠΕ και να διατηρηθεί η ευστάθεια του συστήματος, ιδίως στις περιόδους που υφίσταται υψηλή παραγωγή και παράλληλα χαμηλή ζήτηση.
      Ο νομοθέτης εισήγαγε το πρώτον με τον ν. 4951/2022 (άρθρα 59-89) ειδικό νομοθετικό πλαίσιο για την αδειοδότηση των σταθμών αποθήκευσης, καθιερώνοντας δύο κατηγορίες αδειών έργων. Η μεν πρώτη αφορά σταθμούς αμιγούς αποθήκευσης (μπαταρίες) που μπορούν να εγκατασταθούν σε οποιοδήποτε σημείο και να συνδεθούν με το δίκτυο με απλή αδειοδοτική διαδικασία, και η δε δεύτερη σταθμούς αποθήκευσης που συνδυάζονται με έργα ΑΠΕ. Η δεύτερη αυτή κατηγορία χωρίζεται σε δύο υποκατηγορίες: α) Σταθμούς που δεν απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο και β) σταθμούς αποθήκευσης που μπορούν και να δίνουν ενέργεια στο δίκτυο και να απορροφούν από αυτό. 
      I. Οι σταθμοί αμιγούς αποθήκευσης με μπαταρίες
      I.1 Το αδειοδοτικό πλαίσιο
      Σύμφωνα με το άρθρο 69 του ν. 4951/2022, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 132Ε στον Ν. 4001/2011, για την άσκηση της δραστηριότητας της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας απαιτείται η έκδοση άδειας αποθήκευσης από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τον Κανονισμό Αδειών Αποθήκευσης, ο οποίος θα εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 135Α του ν. 4951/2022. Από την ανωτέρω υποχρέωση εξαιρούνται οι σταθμοί αποθήκευσης, η ισχύς των οποίων δεν υπερβαίνει το 1 MW. Η άδεια αποθήκευσης χορηγείται από την ΡΑΑΕΥ με διάρκεια έως και είκοσι πέντε έτη (25) έτη και δύναται να παραταθεί για ίσο χρονικό διάστημα. Όσον αφορά, ειδικά στους σταθμούς αντλησιοταμίευσης, η άδεια αποθήκευσης χορηγείται για χρονικό διάστημα έως και τριάντα πέντε (35) ετών. Ειδικότερα, δυνάμει του άρθρου 71 παρ. 1 του ν. 4951/2022, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 132Ζ στον Ν. 4001/2011, ο κάτοχος άδειας αποθήκευσης έχει το δικαίωμα, με την παρέλευση διαστήματος μεγαλύτερου των δύο τρίτων (2/3), ήτοι διαστήματος μεγαλύτερου των δεκαέξι (16) και είκοσι τριών (23) ετών αντίστοιχα, και εφόσον ο σταθμός αποθήκευσης βρίσκεται σε λειτουργία, να υποβάλει αίτηση παράτασης της διάρκειας ισχύος της.
      Μετά την κατάθεση της αίτησης για χορήγηση άδειας αποθήκευσης, περίληψη της οποίας πρέπει να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΑΕΥ εντός είκοσι (20) ημερών, εκκινεί, δυνάμει του άρθρου 70 παρ. 3 του ν. 4951/2022, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 132ΣΤ στον Ν. 4001/2011, δεκαπενθήμερη προθεσμία για την υποβολή αντιρρήσεων από οποιονδήποτε αποδεικνύει και τεκμηριώνει το έννομο συμφέρον του.  
      Στο σημείο αυτό δέον να επισημανθεί ότι ο Κανονισμός Αδειών Αποθήκευσης, στον οποίον θα εξειδικευόταν το νομοθετικό πλαίσιο για την αδειοδότηση των σταθμών αποθήκευσης, δεν έχει εκδοθεί μέχρι και σήμερα, με συνέπεια, δυνάμει των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 77 παρ. 2 του ν. 4951/2022, με το οποίο προστέθηκε το άρθρο 132Η στον Ν. 4001/2011, να εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις της υπό στοιχεία Δ5/Φ1/οικ.17951/8.12.2000 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης, με θέμα «Κανονισμός αδειών παραγωγής και Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΦΕΚ. Β΄ 1498/08.12.2000), για τα ζητήματα που δεν ρυθμίζονται διαφορετικά με τα άρθρα 132Ε έως 132Ζ.   
      II.2 Η αποζημίωση των σταθμών αμιγούς αποθήκευσης
      Η Ελληνική κυβέρνηση στις 10 Ιουνίου 2022 κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθεστώς ενισχύσεων με εκτιμώμενο προϋπολογισμό ύψους 341 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της κατασκευής και της λειτουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής δυναμικότητας έως 900 MW, συνδεδεμένων με το δίκτυο υψηλής τάσης, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ). Η Επιτροπή αξιολόγησε το καθεστώς σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, και συγκεκριμένα το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ και τις Κατευθυντήριες Γραμμές του 2022 για τις Κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του Κλίματος, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Ενέργειας και το ενέκρινε ως συμβατό με την ενιαία αγορά.
      Η επιλογή των έργων θα πραγματοποιηθεί μέσω διαφανούς και αμερόληπτης διαδικασίας υποβολής προσφορών. Η ανάθεση των συμβάσεων στα επιλεγμένα έργα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος του 2023, οι δε εγκαταστάσεις αποθήκευσης θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2025. Η ενίσχυση θα χορηγηθεί, σωρευτικά, υπό μορφή: i) επενδυτικής επιχορήγησης, η οποία θα καταβληθεί κατά τη φάση κατασκευής όλων των υποστηριζόμενων έργων· και ii) ετήσιας στήριξης που θα καταβάλλεται κατά τη φάση λειτουργίας των έργων, για περίοδο 10 ετών. Το συνολικό ποσό της ετήσιας στήριξης ανά δικαιούχο θα καθορισθεί σε διαγωνισμό και θα προσαρμοσθεί μέσω μηχανισμού ανάκτησης σε περίπτωση που το έργο έχει πλεονάζοντα έσοδα από τη συμμετοχή του στην αγορά κατά τη φάση λειτουργίας.  
      Στο πλαίσιο των ανωτέρω, στις 25.04.2023 η Γενική Γραμματεία Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης περί των ανταγωνιστικών διαδικασιών για τη χορήγηση επενδυτικής και λειτουργικής ενίσχυσης σε σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την υποπαρ. 2Α τους παρ. 2 του άρθρου 143ΣΤ του ν.4001/2011 (Α’ 179). Μεταξύ άλλων, στο σχετικό σχέδιο της ΥΑ προσδιορίζεται ότι εντός του 2023 θα διεξαχθούν τρεις ανταγωνιστικές διαδικασίες. Η πρώτη εκτιμάται ότι θα λάβει χώρα προς τα τέλη Ιουνίου για έργα ισχύος έως 450 MW, η δεύτερη αναμένεται το γ’ τρίμηνο του έτους για έργα 300 MW και η τρίτη το δ’ τρίμηνο για άλλα 300 MW, χωροθετημένα όμως αποκλειστικά στις υπό απολιγνιτοποίηση περιοχές της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Μεγαλόπολης. Συνολικά προβλέπεται η στήριξη ενός χαρτοφυλακίου έργων συνολικής ισχύος 1 GW.
      Το ΥΠΕΝ προωθεί ως ανώτατο όριο ισχύος τα 100 MW για τα έργα που θα συμμετάσχουν στις δημοπρασίες και κατώτατο όριο το 1 MW, ενώ προβλέπεται και ανώτατο όριο για τη συμμετοχή κάθε επενδυτή στο 25% της δημοπρατούμενης ισχύος. Μάλιστα με την παρ. 12 του άρθρου του 132 ΣΤ του ν. 4001/2011, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 112 του ν. 5043/2023, δόθηκε το δικαίωμα κατάτμησης των μεγάλων έργων αποθήκευσης ενέργειας στους επενδυτές, ώστε όσοι ωριμάζουν μεγάλα έργα αποθήκευσης να έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ. Επίσης, για τους ίδιους λόγους δόθηκε και δικαίωμα συνένωσης μικρότερων έργων. Παράλληλα, στο σχέδιο ΥΑ, για να διασφαλιστεί ικανοποιητικός βαθμός διασποράς των έργων, προτείνεται περιορισμός στα 300 MW ανά περιφέρεια.
      Τα έργα που θα προκριθούν, θα λάβουν οριζόντια επενδυτική ενίσχυση 200.000 ευρώ ανά MW, ενώ η λειτουργική ενίσχυση που θα εξασφαλίσουν θα ισχύει για μια δεκαετία. Ωστόσο, τα εν λόγω έργα δεν θα μπορούν να συνάψουν διμερείς συμβάσεις αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) για όλη την περίοδο ενίσχυσης, ενώ δεν θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στην προθεσμιακή αγορά. Επίσης, η εξειδίκευση του πλαισίου ενίσχυσης μέσω της Υπουργικής Απόφασης περιορίζει τους επενδυτές που δεν θέλουν τα έργα τους να συμμετάσχουν στην αγορά ως ανεξάρτητες οντότητες. Έτσι, χαρτοφυλάκια μπορούν να δημιουργηθούν αποκλειστικά είτε μεταξύ έργων που θα προκριθούν από τους δύο πρώτους διαγωνισμούς (και εγκατάσταση οπουδήποτε στην επικράτεια), είτε μεταξύ μονάδων οι οποίες θα ενισχυθούν από την τρίτη δημοπρασία (και θα εγκατασταθούν στις πρώην λιγνιτικές περιοχές). Και στις δύο περιπτώσεις, ένα τέτοιο portfolio δεν θα μπορεί να ξεπερνά τα 50 MW.
      Να σημειωθεί ότι στις 20.05.2023 εκδόθηκε η σχετική Υπουργική Απόφαση, με αριθμό ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/55948/1087 (ΦΕΚ Β΄/3416.20.05.2023), για την οποία επιφυλασσόμεθα να συντάξουμε νεότερο ενημερωτικό σημείωμα κατόπιν προσεκτικής αποτίμησης του περιεχομένου αυτής. 
      II. Σταθμοί ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση
      Οι σταθμοί ΑΠΕ με ενσωματωμένη αποθήκευση εντάσσονται στην κατηγορία των Ειδικών Έργων και, όπως ήδη αναφέρθηκε, διακρίνονται σε δύο υποκατηγορίες, αναλόγως με τη δυνατότητά τους ή μη να απορροφούν ηλεκτρική ενέργειας από το δίκτυο, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις παρ. 11Α και 11Β άρθρα του άρθρου 10 του ν. 4685/2020, όπως αυτές προστέθηκαν με το άρθρο 79 του ν. 4951/2022. 
      Πιο συγκεκριμένα, οι σταθμοί της παρ. 11Α, ήτοι οι σταθμοί που δεν απορροφούν ενέργεια από το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, παρά μόνο για την εξυπηρέτηση των βοηθητικών τους καταναλώσεων, θα λαμβάνουν Βεβαίωση Παραγωγού, όπως τα συνήθη έργα ΑΠΕ, και οι κάτοχοι των σχετικών Βεβαιώσεων, δυνάμει του άρθρου 11Β του ν. 4685/2020, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 81 του Ν. 4951/2022, θα δύναται είτε να συνάπτουν Συμβάσεις Λειτουργικής Ενίσχυσης είτε να συμμετέχουν στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας. 
      Ως προς τους σταθμούς της παρ. 11Β, ήτοι αυτούς που επιτρέπεται να απορροφούν ενέργεια από το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για σκοπούς αποθήκευσής της, θα λαμβάνουν Βεβαίωση Παραγωγού Ειδικών Έργων ΑΠΕ, χωρίς όμως να υπάρχει η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης. Αντιθέτως, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 19Α παρ. 1 στ. γ’ του ν. 4685/2020, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 86 του ν. 4951/2022, θα συμμετάσχουν στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι οι εν  λόγω σταθμοί δεν δύνανται να υπερβαίνουν τη συνολική Μέγιστη Ισχύ Έγχυσης του σταθμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με διατάξεις αποθήκευσης, κατά την έννοια της περ. (λιγ) της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179), που αναγράφεται στη Βεβαίωση Ειδικών Έργων, ήτοι επιτρέπεται υπέρβαση της μέγιστης ισχύος έγχυσης μέχρι ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%), εφόσον η υπέρβαση αυτή εμφανίζεται σε μικρή συχνότητα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό Βεβαιώσεων.
      Να σημειωθεί ότι κατ’ εξαίρεση από τη γενική απαγόρευση της τροποποίησης της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων ή Άδειας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας έργου που εμπίπτει στην κατηγορία του Ειδικού Έργου ώστε να μην υπάγεται πλέον στην εν λόγω κατηγορία, επιτρέπεται, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 19 του ν. 4685/2020, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 85 του ν. 4951/2022, για τους σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή τους σταθμούς της παρ. 11Α του άρθρου 10 να υποβληθεί αίτηση για την τροποποίηση της Βεβαίωσης σε Βεβαίωση Ειδικών Έργων, για την υπαγωγή στην παρ. 11Β του άρθρου 10, εντός του κύκλου υποβολής αιτήσεων. Περαιτέρω, πρέπει να τονισθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 15 εδ. β  του ν. 4685/2020, δεν επιτρέπεται η κατάτμηση για τους σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση και των δύο υποκατηγοριών.  
      Επιμέλεια: Δικηγορική Εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες» (www.metaxaslaw.gr) 
      Περισσότερα...

        0

    11. Αρθρογραφία

      Έργα Οδοποιίας: Ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά και Μεταφορικό Κόστος

      Engineer

      Σε προσυμβατικό στάδιο και συνήθως σε διακηρύξεις έργων με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, κατά την αιτιολόγηση ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς ανακύπτει το ζήτημα ορθού ή επαρκούς υπολογισμού της μεταφορικής δαπάνης. Αυτή αφορά κυρίως στη μεταφορά αδρανών υλικών λατομείου για εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτικών, στο πλαίσιο υπολογισμού του άμεσου κόστους του έργου.
      Κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων οδοποιίας, αντίστοιχα, είναι σύνηθες το αίτημα για πρόσθετες δαπάνες μεταφοράς αδρανών υλικών λατομείου για εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτικών και αφορά ουσιαστικά σε πρόσθετη αποζημίωση προς τον ανάδοχο και όχι σε συμπληρωματικές εργασίες απαραίτητες για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης που προέκυψαν μετά την έναρξη εκτέλεσης του έργου.
      Επιπλέον, οι μέχρι πρότινος ιδιαίτερα μεγάλες προσφερόμενες εκπτώσεις σε έργα οδοποιίας και η σύγχρονη ενεργειακή κρίση ανέδειξαν τη συμβολή της μεταφορικής δαπάνης στο άμεσο κόστος εκτέλεσης των έργων αυτών.
      Διακρίνεται, επομένως, η σημασία της ακρίβειας στον υπολογισμό της μεταφορικής δαπάνης σε έργα οδοποιίας.
      Στο Ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε, Άρθρο 88 «Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές» παρ.5α, ορίζεται οτι «Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι συνιστούν ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο. Οι παρεχόμενες εξηγήσεις του οικονομικού φορέα, ιδίως ως προς τον προσδιορισμό οικονομικών μεγεθών, με τις οποίες ο προσφέρων διαμόρφωσε την προσφορά του, αποτελούν δεσμευτικές συμφωνίες και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης που δεν μπορούν να μεταβληθούν καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης.»
      To Κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών δημοσίων έργων οδοποιίας, αναφορικά με το μεταφορικό έργο, περιλαμβάνει:
      – τον Κανονισμό Περιγραφικών Τιμολογίων Εργασιών (ΔΝΣγ/οικ.35577/ΦΝ 466/2017, ΦΕΚ 1746/Β/2017),
      – την Εγκύκλιο Ε7/2013 της ΓΓΔΕ (αρ. πρωτ. Δ11γ/ο/5/8/12-02-2013 και ΑΔΑ: ΒΕΥΣ1-ΞΘΕ) και
      – την Εγκύκλιο Ε18/2014 της ΓΓΔΕ (αρ. πρωτ. Δ11γ/ο/6/7/24-09-2014 και ΑΔΑ: Ω8ΘΛ1-ΤΘΥ).
      Εκεί, εν συντομία, προβλέπεται ότι το κόστος μεταφοράς αδρανών υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών προϋπολογίζεται πριν την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας και έχει ενσωματωθεί στην ενιαία τιμή του τιμολογίου ανεξαρτήτως της απόστασης μεταφοράς που εν τέλει ο ανάδοχος θα κληθεί να καλύψει, πλην των περιπτώσεων που στα οικεία άρθρα αναφέρεται ρητά ότι η μεταφορά πληρώνεται ιδιαίτερα (άρθρα που επισημαίνονται με αστερίσκο [*]). Επισημαίνεται ότι, τα ενιαία τιμολόγια δεν είναι δυνατόν να προβλέψουν και να κοστολογήσουν ειδικές συνθήκες μεταφοράς υλικών, όπως θαλάσσιες μεταφορές και μεταφορές σε δύσβατα σημεία. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, οι ειδικές αυτές συνθήκες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αποζημιώνονται ιδιαίτερα, με την σύνταξη επί πλέον άρθρου πρόσθετης αποζημίωσης οφειλόμενης στις κατά τόπους ειδικές συνθήκες και προσθήκη αυτού στα τιμολόγια Δημοπράτησης.
      Το όλο ζήτημα τελικά ανάγεται στην πληρότητα και ορθότητα των συμβατικών τευχών (Τεχνική Περιγραφή, Τιμολόγιο μελέτης, Προϋπολογισμός μελέτης, Γενική και Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων) το οποίο είναι ουσιώδες για την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου. Από εκεί και πέρα, μεταβολή του κόστους μεταφοράς ανάγεται και στον επιχειρηματικό κίνδυνο του αναδόχου, ο οποίος προχωρά στην υποβολή οικονομικής προσφοράς με βάση τις συνθήκες του κάθε έργου. Εξάλλου, η επιλογή των προς προμήθεια υλικών που ενσωματώνονται στο έργο, συμπεριλαμβανομένων και των λατομικών προϊόντων, υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών, εναπόκειται στις επιχειρηματικές επιλογές που ο ίδιος αναλαμβάνει, εκτός ειδικών περιπτώσεων που προσδιορίζονται ρητά στα συμβατικά τεύχη, πχ παροχή από την αναθέτουσα αρχή.
      Έργα Οδοποιίας: Ασυνήθιστα Χαμηλή Προσφορές και Μεταφορικό Κόστος
      Πέτρου Ευαγγελία, Πολιτικός μηχανικός MSc, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό ΕΑΔΗΣΥ
      Περισσότερα...

        2

    12. Αρθρογραφία

      Έργο «MERLIN»: Φέρνει επανάσταση στην εξερεύνηση σε θαλάσσια περιβάλλοντα

      GTnews

      Μπορεί η θαλάσσια έρευνα στην περιοχή του Κολούμπου, στη Σαντορίνη, να είναι δύσκολη, λόγω της πολυπλοκότητας του υδροθερμικού του πεδίου, ωστόσο ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα θέτει στο επίκεντρο την ανάπτυξη έξυπνων αυτόνομων οχημάτων, τα οποία θα λειτουργούν σε δύσκολα περιβάλλοντα, όπως αυτό του Κολούμπου, για παρατεταμένη χρονική περίοδο με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση.
      Πρόκειται για το έργο «MERLIN», που φιλοδοξεί να φέρει επανάσταση στον τρόπο που εξερευνούμε, παρακολουθούμε και προστατεύουμε τα θαλάσσια περιβάλλοντα. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έγινε τον Νοέμβριο του 2024 και τον συντονισμό έχει το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. Το «MERLIN» αποτελεί ένα φιλόδοξο τετραετές έργο έρευνας και καινοτομίας με τη συμμετοχή 18 εταίρων από όλη την Ευρώπη που χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από το «Horizon Europe», με συνολικό προϋπολογισμό οκτώ εκατομμυρίων ευρώ.
      Οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος αναμένεται να έχουν εφαρμογές που εκτείνονται πέρα από την επιστημονική έρευνα, συμπεριλαμβανομένης της επιθεώρησης υποδομών, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, και της υποστήριξης των βιώσιμων πρακτικών στη θαλάσσια βιομηχανία.
      Στον πυρήνα του προγράμματος βρίσκεται και η ανάπτυξη τεχνολογιών που θα επιτρέπουν σε αυτόνομα θαλάσσια οχήματα να λειτουργούν για παρατεταμένες περιόδους με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, συλλέγοντας πολύτιμα δεδομένα για το θαλάσσιο περιβάλλον και εκτελώντας πολύπλοκες εργασίες σε διαφορετικές συνθήκες.
      Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαγιορκίνο Παπαηλιά της Σχολής Μεταλλουργίας και Υλικών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, ο οποίος συντονίζει το πρόγραμμα «MERLIN», τα αυτόνομα θαλάσσια ρομποτικά συστήματα πρόκειται να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη βελτίωση της κατανόησής μας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα. «Αυτές οι τεχνολογίες δεν αποτελούν απλώς ερευνητικά εργαλεία, αλλά θεμελιώδη στοιχεία για την προστασία των θαλάσσιων οικοτόπων και την προώθηση της βιωσιμότητας της Γαλάζιας Οικονομίας στο μέλλον», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
      Τα εμπορικά διαθέσιμα Αυτόνομα Υποβρύχια Οχήματα (AUVs) και Τηλεχειριζόμενα Υποβρύχια Οχήματα (ROVs) συνήθως απαιτούν τη χρήση ακριβών και επανδρωμένων σκαφών υποστήριξης για τη λειτουργία τους, ενώ η ικανότητα λήψης αντικειμένων με ρομποτικούς βραχίονες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιδεξιότητα του χειριστή. Οι φυσικές προκλήσεις, το κόστος των οχημάτων έρευνας, του εξοπλισμού και των σκαφών υποστήριξης που σχετίζονται με αποστολές έρευνας βαθέων ωκεανών και επιθεώρησης υποθαλάσσιων υπεράκτιων υποδομών, τις καθιστούν εξαιρετικά πολύπλοκες, υψηλού κινδύνου και δαπανηρές, με αποτέλεσμα μόνο λίγες εταιρείες και ερευνητικά ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο να μπορούν να τις εκτελούν αξιόπιστα.
      Στο πλαίσιο του «MERLIN» θα εφαρμοστεί μια καινοτόμος μεθοδολογία που συνδυάζει την ανάπτυξη ευφυών αυτόνομων AUVs, τα οποία αναπτύσσονται και ανακτώνται χρησιμοποιώντας ένα Μη Επανδρωμένο Σκάφος Επιφανείας (USV) για χαρτογράφηση του βυθού, παρακολούθηση θαλάσσιων οικοτόπων, επιθεώρηση υποδομών και δειγματοληψία. Τα ρομποτικά οχήματα που θα αναπτυχθούν, θα αξιοποιούν ενισχυμένες δυνατότητες δειγματοληψίας, επιτρέποντάς τους να χειρίζονται διαφορετικά αντικείμενα και δείγματα τόσο υποβρυχίως όσο και στην επιφάνεια. Θα χρησιμοποιηθούν διαμορφώσιμα πακέτα αισθητήρων για την εκτέλεση διαφορετικών εργασιών, όπως απαιτείται από κάθε συγκεκριμένη αποστολή. Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης θα ενισχύσουν τις δυνατότητες αυτόνομης πλοήγησης για λειτουργία σε διαφορετικές συνθήκες. Ένα Κέντρο Απομακρυσμένου Ελέγχου Αποστολών (MRCC) θα επιτρέπει στον επόπτη να αλληλεπιδρά με τα ρομποτικά οχήματα και να στέλνει εντολές όταν απαιτείται στο USV και στα AUVs μέσω ασύρματης ή δορυφορικής σύνδεσης. Η αποστολή εντολών στα AUVs κατά τη διάρκεια υποβρύχιας λειτουργίας τους θα επιτυγχάνεται με τη χρήση ακουστικού μόντεμ εγκατεστημένου στο USV.
      Ο κ. Παπαηλιάς περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η τεχνολογία των αυτόνομων συστημάτων έχει εξελιχθεί αρκετά την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, τέτοια συστήματα διαθέσιμα εμπορικά (μη στρατιωτικά) αφορούν κυρίως είτε σε συστήματα με περιορισμένη εμβέλεια, ή ελεγχόμενα μακρόθεν, η προ-προγραμματισμένα χωρίς δυνατότητα μεγάλων αλλαγών στην αποστολή που έχει προσδιοριστεί αρχικά κατά τη διάρκεια της. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μέσω του προγράμματος ENDURUNS και τώρα με το πρόγραμμα MERLIN, που αποτελεί τη συνέχειά του, αναπτύσσουμε νέα ρομποτικά συστήματα επιφανείας, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν στην περιοχή ενδιαφέροντος της αποστολής υποθαλάσσια οχήματα και να τους παρέχουν πληροφορίες για την ακριβή θέση τους κάτω από το νερό, χωρίς αυτά να χρειάζεται να βγουν στην επιφάνεια», τονίζει ο ίδιος.
      Τα πλεονεκτήματα των οχημάτων αυτών είναι πολλά. «Εκτός του ότι αυτά τα συστήματα είναι ηλεκτρικά, συνδυάζουν υδρογονοκυψέλες με αποθήκευση υδρογόνου, ώστε να μπορούν να επαναφορτίσουν τις μπαταρίες λιθίου καθώς και φωτοβολταϊκά πάνελ για το όχημα επιφάνειας. Ειδικότερα στο πρόγραμμα MERLIN αναπτύσσουμε τη δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να μπορούν να λάβουν αποφάσεις τα οχήματα από μόνα τους όταν χρειάζεται να βελτιστοποιήσουν την αποστολή τους σε πραγματικό χρόνο με βάση τις παραμέτρους που μας ενδιαφέρουν. Επίσης, στα οχήματα θα υπάρχουν τοποθετημένοι ρομποτικοί βραχίονες οι οποίοι θα χρησιμεύουν για τη λήψη δειγμάτων ή για επιθεώρηση παράκτιων εγκαταστάσεων. Το γεγονός ότι τα οχήματα είναι αυτόνομα μειώνει το κόστος ανάπτυξης τους σε διάφορες αποστολές και μας επιτρέπει τη συνεχή παρατήρηση περιοχών οπού υπάρχει ενδιαφέρον», προσθέτει ο κ. Παπαηλιάς.
      Δοκιμές σε Βαρκελώνη, Σαντορίνη και Λιθουανία
      Τα πρωτοποριακά οχήματα που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του προγράμματος, πρόκειται να δοκιμαστούν στο πεδίο σε τρεις διαφορετικές αποστολές, καθεμία με μοναδικές προκλήσεις και απαιτήσεις. Η πρώτη αποστολή θα πραγματοποιηθεί στο θαλάσσιο παρατηρητήριο OBSEA στα ανοικτά των ακτών της Βαρκελώνης. Το περιβάλλον αυτό προσφέρει ιδανικές συνθήκες για τη δοκιμή των συστημάτων παρακολούθησης και των αισθητήρων των οχημάτων σε ελεγχόμενες συνθήκες ανοιχτής θάλασσας.
      Θα ακολουθήσει η ιδιαίτερα απαιτητική αποστολή στον κρατήρα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, βορειοανατολικά της Σαντορίνης, με επικεφαλής το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και υπεύθυνη τη Δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου, σε συνεργασία με την καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εύη Νομικού, η οποία είναι επικεφαλής του υποθαλάσσιου ηφαιστειακού παρατηρητηρίου «SANTORY». Η αποστολή αυτή θα εξετάσει τη δυνατότητα των οχημάτων να λειτουργούν σε ακραίες συνθήκες και να συλλέγουν δεδομένα από ένα μοναδικό υποθαλάσσιο ηφαιστειακό οικοσύστημα.
      Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Νομικού, «στον κρατήρα του Κολούμπου, κοντά στο ενεργό υδροθερμικό πεδίο, επικρατούν ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος με χαμηλό pH, υψηλές θερμοκρασίες και έντονη διαφυγή διοξειδίου του άνθρακα. Η δειγματοληψία τμήματος από τις υδροθερμικές καμινάδες με αυτόνομο υποβρύχιο όχημα το οποίο θα έχει προγραμματιστεί με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης πριν την κατάδυση του στον κρατήρα, θα μας επιτρέψει να συλλέγουμε δείγματα στο μέλλον χωρίς τη χρήση ωκεανογραφικού σκάφους που κοστίζει ακριβά και έτσι θα καταφέρουμε να μειώσουμε το κόστος της θαλάσσιας έρευνας. Θα είναι η πρώτη φορά που αυτόνομο όχημα θα συλλέξει δείγμα στον Κολούμπο, αφού πρώτα θα έχει προηγηθεί η προσομοίωση του υδροθερμικού πεδίου με δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από το υποθαλάσσιο παρατηρητήριο SANTORY. Σε περιόδους σεισμικής κρίσης, όπως αυτή του Φεβρουαρίου 2025, η χρήση αυτόνομων οχημάτων είναι αναγκαία για την άμεση συλλογή ωκεανογραφικών δεδομένων».
      Τέλος, η τρίτη αποστολή θα επικεντρωθεί στην επιθεώρηση λιμενικών υποδομών στο λιμάνι Klaipeda της Λιθουανίας στη Βαλτική Θάλασσα. Εδώ, τα αυτόνομα οχήματα θα δοκιμαστούν σε ένα πρακτικό εμπορικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας τις δυνατότητές τους για βιομηχανικές εφαρμογές.
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Έρευνα ETUC: Η ετήσια επιβάρυνση κόστους ενέργειας των χωρών της ΕΕ σε σύγκριση με τον μισθό

      Engineer

      Σε ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), στην οποία συμμετέχει η ΓΣΕΕ, για το κόστος των ανατιμήσεων στην Ενέργεια, αναφέρονται τα εξής: 
      «Με σχεδόν δύο μηνιαίους  κατώτερους μισθούς επιβαρύνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Η Ελλάδα μαζί με την Εσθονία, σύμφωνα πάντα με την έρευνα της ΣΕΣ είναι οι χώρες οι οποίες οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος. 
      Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Περίπου 9,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής και τώρα το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 38% σε όλη την Ευρώπη σε σύγκριση με πέρυσι. 
      Αυτό έχει κάνει τους εργαζόμενους που κερδίζουν τον κατώτατο μισθό σε 16 κράτη μέλη της Ε.Ε. να χρειάζεται να βάλουν στην άκρη το ποσό ενός μηνιαίου μισθού ή και περισσότερο, προκειμένου να διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα και τη θέρμανση στο σπίτι (πίνακας 1). Το 2021, αυτό συνέβαινε σε οκτώ κράτη μέλη.
      Ο αριθμός των ημερών που ένα άτομο που κερδίζει τον κατώτατο μισθό πρέπει να εργαστεί για να πληρώσει τον λογαριασμό ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες χώρες: Εσθονία (+26), Κάτω Χώρες (+20), Τσεχία (+17), Λετονία (+16).
      Σε τέσσερις χώρες - τη Σλοβακία, την Ελλάδα, την Τσεχία και την Ιταλία - ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι επίσης πλέον μεγαλύτερος από τους μισθούς ενός μήνα για έναν εργαζόμενο που κερδίζει το μέσο μισθό.
      Κράτη μέλη της Ε.Ε. όπου οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας κοστίζουν έναν μηνιαίο μισθό ή περισσότερο για εργαζόμενους με κατώτατο μισθό (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα):

      Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, του ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου της ETUC, έρχονται πριν από την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή.
      Η ETUC καλεί τους ηγέτες να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να τερματιστούν οι μη βιώσιμες αυξήσεις των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη με ένα σχέδιο έξι σημείων. Το σχέδιο που στάλθηκε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περιλαμβάνει αιτήματα για:
      Αύξηση των μισθών ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους ζωής, αυτό σημαίνει υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για να διασφαλιστεί η επάρκειά τους και στοχευμένες πληρωμές έκτακτης ανάγκης για τους χαμηλόμισθους που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς ενέργειας, μαζί με την απαγόρευση των αποσυνδέσεων Πλαφόν στο κόστος των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες και φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης κατά της κρίσης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων τύπου SURE για την προστασία των θέσεων εργασίας, των εισοδημάτων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και των διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Σημειώσεις
      **: Εαρινή πρόβλεψη της AMECO για τις μεταβολές στους μισθούς/μισθούς του 2022 σε σύγκριση με το 2021 που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή των μισθών.                                                                                                                                                                                                                            
      Πηγή: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που βασίζονται  στη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό το 2019 (κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Oddyssee-Mure- η κατανάλωση του φυσικού αερίου υπολογίζεται ως μερίδιο του φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών ανά χώρα το 2020 σύμφωνα με τη Eurostat (NRG_BAL) πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας ανά νοικοκυριό σύμφωνα με την Oddyssee-Mure, πολλαπλασιασμένη με τις εξαμηνιαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σύμφωνα με τη Eurostat.
                                                                        
      Πίνακας 2: Ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές σε όλα τα κράτη μέλη με διαθέσιμα στοιχεία (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα)
      Οι καθαρές ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται με τον φορολογικό συντελεστή ενός ατόμου που κερδίζει το 100% του κατώτατου μηνιαίου μισθού σύμφωνα με τη Eurostat (EARN_NT_NET). Το μερίδιο της ενέργειας εκφράζεται ως ποσοστό σε σχέση με τις μέσες ετήσιες αποδοχές. Η εκτιμώμενη μεταβολή των ετήσιων καθαρών αποδοχών έως τον Ιούλιο του 2022 προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας την ποσοστιαία μεταβολή των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με την εαρινή πρόβλεψη της Eurostat Ameco, και η ενέργεια προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας τις συνιστώσες  του δείκτη τιμών με την εναρμονισμένη κατανάλωση (HCIP) για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο».
      Περισσότερα...

        0

    14. Αρθρογραφία

      Έρευνα KPMG: O κατασκευαστικός κλάδος στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών

      Engineer

      Έναν κλάδο στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών αναδεικνύει η παγκόσμια έρευνα “KPMG 2021 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο “No turning back, An industry ready to transcend”. Όπως προκύπτει από την έρευνα, μετά από μια χρονιά ανατροπών, οι εταιρείες μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών ελπίζουν να μειώσουν σημαντικά τις αποτυχίες έργων, μετατρέποντας τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κινδύνους του χαρτοφυλακίου τους.
      «Έχοντας εξέλθει από την πανδημία σχετικά αλώβητοι, κυριαρχεί η αίσθηση ότι οι εργολάβοι ίσως επιτέλους αρχίσουν να γυρνάνε την πλάτη τους σε έργα που ενέχουν μη διαχειρίσιμους κινδύνους που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρη την επιχείρησή τους», αναφέρει ο Geno Armstrong, Global Sector Leader, Engineering & Construction, KPMG. «Αρχίζουμε να βλέπουμε τους εργολάβους να μεταβιβάζουν τους κινδύνους, ταυτόχρονα με ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο συνεργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες επιπτώσεις στο κόστος και το χρονοδιάγραμμα».
      Η παρούσα 13η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας για τον Κατασκευαστικό Κλάδο παρουσιάζει μια αισιόδοξη προοπτική, με τα δύο τρίτα το ιδιοκτητών έργων να προβλέπουν επέκταση των επενδυτικών προγραμμάτων τους και τους μισούς από τους ερωτηθέντες να είναι «πολύ» ή «κάπως» αισιόδοξοι για τον μελλοντικό προσανατολισμό της αγοράς των κατασκευαστικών έργων.
      Κίνδυνος το αυξημένο κόστος
      Σχολιάζοντας την έρευνα, η Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, Παπακωστόπουλος – Γρηγοριάδου και Συνεργάτες Δικηγορική εταιρεία (CPA Law), ανεξάρτητο μέλος του διεθνούς δικτύου νομικών και φορολογικών υπηρεσιών της KPMG «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας, θα είναι το αυξημένο κόστος. Η βέλτιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η χρήση καινοτόμων υλικών με σκοπό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων αλλά και η προσέλκυση αξιόλογου εργατικού δυναμικού φαίνονται να είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα των εταιρειών. Ο κίνδυνος αυτός θα εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου.»
      Επιπλέον, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Γενικός Διευθυντής, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε σχετικά «Αισιόδοξο φαίνεται το μέλλον της αγοράς κατασκευαστικών έργων. Η αισιοδοξία αυτή πηγάζει αφενός από την επιτυχή ανάληψη έργων από τις κατασκευαστικές εταιρίες λόγω της καλύτερης διαχείρισης των επιχειρηματικών τους κινδύνων και των κινδύνων έργων τους και αφετέρου από την ενίσχυση της αποδοτικότητας των έργων τους ως αποτέλεσμα των επενδύσεων για νέες τεχνολογίες και ψηφιακά εργαλεία. Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως ο κλάδος των κατασκευών αρχίζει να ελκύει σταδιακά το ικανότερο εργατικό δυναμικό της αγοράς όσο οι κατασκευαστικές εταιρίες διευρύνουν την ποικιλομορφία, ως προς την εσωτερική τους δομή και την εφοδιαστική τους αλυσίδα, και αρχίζουν να καλλιεργούν ένα κλίμα ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων τους.»
      Μια κοινή θεώρηση του κινδύνου
      Η διαχείριση κινδύνων βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας βελτίωσης της οργανωτικής ανθεκτικότητας. Σε ποσοστό 60%, οι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι θέλουν να αποκτήσουν μια πιο συνολική εικόνα των κινδύνων, αυξάνοντας την ενοποίηση και την ορατότητα μεταξύ της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, κινδύνων χαρτοφυλακίου και κινδύνων έργου. Τα δύο τρίτα προγραμματίζουν ένα μέτριο ή υψηλό επίπεδο επενδύσεων στη διαχείριση κινδύνων.
      Σύμφωνα με τον Armstrong, η αποτυχία ενός έργου μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και για το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο «Έχοντας μια συνολική, σαφή εικόνα σε πραγματικό χρόνο για όλες τις περιοχές, επιχειρηματικές μονάδες και έργα, οι επιχειρήσεις μπορούν να στοχεύσουν, να εκτιμήσουν και να προσαρμόσουν το επίπεδο της διάθεσης ανάληψης κινδύνων χαρτοφυλακίου και να πάρουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με την ανάληψη νέων έργων» .
      Πιο τολμηρές και συνεκτικές επενδύσεις στην τεχνολογία
      Έχοντας σημειώσει αλματώδη πρόοδο στην απομακρυσμένη εργασία και την ψηφιακή συνεργασία, σε ποσοστό 43% οι ερωτηθέντες σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν αυτό το γεγονός μέσω σημαντικών επενδύσεων σε τεχνολογίες για να ενισχύσουν την απόδοση των επενδυτικών προγραμμάτων τους. Η «υιοθέτηση τεχνολογίας» επίσης κατατάχθηκε ως ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας για την ικανότητα των εταιρειών μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών να διαχειριστούν ανατρεπτικά γεγονότα.
      Ωστόσο, αντιμέτωπες με ένα εύρος γεωγραφιών, κατακερματισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες και μια συνεχή ροή νέων λογισμικών, οι εταιρείες ίσως δυσκολευτούν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά τη διαχείριση κινδύνων και τη διαχείριση έργων. Μόλις 16% των στελεχών που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι οι επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει πλήρως τα συστήματα και τα εργαλεία.
      Ο Armstrong θεωρεί ότι ο κλάδος θα έπρεπε να δείχνει μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας όσον αφορά τη χρήση των τεχνολογιών, για κοινά οφέλη «Εάν οι ιδιοκτήτες έργων επενδύσουν σε ρηξικέλευθες καινοτομίες με τρόπο που θα είναι προς όφελος κάθε εργολάβου με τον οποίο συνεργάζονται, τότε θα αρχίζουμε να βλέπουμε τις ευθύνες να μοιράζονται μεταξύ των δύο μερών, με στόχο την αποδοτικότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να καταστήσουν τα έργα πιο ανθεκτικά και λιγότερο ευάλωτα σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις κόστους και ατυχήματα».
      Αργή αλλά σταθερή πρόοδος στην ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη
      Οι προσπάθειες του παγκόσμιου κατασκευαστικού κλάδου για την υιοθέτηση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης φαίνεται να βρίσκονται ακόμα στα αρχικά τους στάδια – αν και οι ιδιοκτήτες έχουν σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο από τους εργολάβους. Μόλις 46% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η επιχείρησή τους διαθέτει επίσημο πρόγραμμα για τη δημιουργία ομάδων με ποικιλομορφία και χωρίς αποκλεισμούς, ενώ μόνο 26% διαθέτουν επίσημο πρόγραμμα ποικιλομορφίας για τους προμηθευτές τους.
      Σε όλο και περισσότερους τομείς, οι ιδιοκτήτες των έργων απαιτούν μεγαλύτερη ποικιλομορφία τόσο στους άμεσους εργολάβους τους όσο και στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται όμως μόνο για ζήτημα συμμόρφωσης, όπως εξηγεί ο Armstrong: «Μια κουλτούρα ποικιλομορφίας και ένταξης εμπλουτίζει τις οργανωτικές δυνατότητες και προσελκύει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, με τους πιο περιζήτητους υποψήφιους να αποζητούν τη δυνατότητα μιας ικανοποιητικής καριέρας σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, χωρίς εμπόδια και ταβάνια στη σταδιοδρομία τους. Ο κλάδος έχει ανάγκη νέα ταλέντα και νέους τρόπους αντιμετώπισης των μακροχρόνιων προκλήσεων. Μια εταιρεία με ποικιλομορφία είναι επίσης πιο πιθανόν να είναι πιο καινοτόμα και προσαρμοστική».
      Περισσότερα...

        0

    15. Αρθρογραφία

      Έρευνα για την εκτίμηση του πλημμυρικού κινδύνου από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στην Ήπειρο

      Engineer

      Στο μικροσκόπιο ερευνητών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης τέθηκαν χείμαρροι της περιφέρειας Ηπείρου με σκοπό την εκτίμηση του πλημμυρικού κινδύνου. Δεδομένου ότι η Ήπειρος αποτελεί την Περιφέρεια που συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο όγκο νερού της Ελλάδας διαθέτοντας πολύ μεγάλα υδρολογικά συγκροτήματα, τον Άραχθο, τον Αώο, τον Λούρο, τον Αχέροντα, τον Καλαμά, τα φαινόμενα που σχετίζονται με περίσσεια νερού όπως πλημμύρες και κατολισθήσεις είναι συχνά και πολλές φορές εξαιρετικά επικίνδυνα. Ιδιαίτερη βαρύτητα μέσω του προγράμματος, σύμφωνα με τους ερευνητές, δίνεται σε περιοχές οι οποίες εμφανίζουν μεγάλη οικιστική ανάπτυξη και έντονη τουριστική κίνηση όπως της Πάργας και των Συβότων.

      Πρόκειται για το πρόγραμμα “EpiSafeNet” που αναπτύχθηκε από το εργαστήριο «ASSIST» του ΔΠΘ, ύστερα από ανάθεση της περιφέρειας Ηπείρου , προκειμένου να ιεραρχηθεί η επικινδυνότητα των δεκάδων χειμάρρων της περιοχής, ώστε να αξιολογείται αντίστοιχα η κατανομή δυνάμεων και λήψη προστατευτικών μέτρων πριν, κατά και μετά από ένα πλημμυρικό συμβάν, επικεντρώνοντας στα πλέον επικίνδυνα σημεία.

      Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων, διευθυντής του εργαστηρίου Ανάλυσης και Διαχείρισης Φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών – ASSIST και διευθυντής Έδρας UNESCO Con-E-Ect στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δημήτρης Εμμανουλούδης, η ιδέα ξεκίνησε από το γεγονός ότι σε όλη τη χώρα υπάρχουν περίπου 1000 χειμαρρικά ρεύματα, καθένα από τα οποία, έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τη δική του συμπεριφορά , τον δικό του τρόπο που γίνεται περισσότερο ή λιγότερο επικίνδυνο. Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη κρίθηκε σκόπιμο να γίνει μία ιεράρχηση του πλημμυρικού κινδύνου. «Είναι πολύ σημαντικό να το γνωρίζουμε διότι στα τεχνικά έργα που ερχόμαστε να φτιάξουμε μέσα στις χειμαρρικές λεκάνες και στις χειμαρρικές κοίτες δεν μπορούμε για διάφορους λόγους να επέμβουμε παντού και πάντοτε», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

      Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, αλγόριθμους μηχανικής μάθησης αλλά και πολυκριτηριακής ανάλυσης οι ερευνητές επιχείρησαν να αναπτύξουν ουσιαστικά ένα σύστημα για την έγκυρη προειδοποίηση για πλημμύρες. Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων στο Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ, Γιώργος Παπαϊωάννου, στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται υποσυστήματα για την πρόγνωση, την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, την υδρολογική και την υδραυλική ανάλυση. «Χρησιμοποιούμε ένα σύστημα με νέες τεχνολογίες που γίνεται η πρόγνωση, τι καιρό έχουμε, πότε, πόσο και πού θα βρέξει ουσιαστικά. Το δεύτερο υποσύστημα αποτελείται από την υδρολογική ανάλυση όπου ουσιαστικά εξετάζουμε το νερό που πέφτει από τη βροχή, πού μπορεί να συγκεντρωθεί και πού θα πάει. Και το τρίτο υποσύστημα είναι με την υδραυλική προσομοίωση όπου μπορούμε να διαπιστώσουμε που μπορεί να κινηθεί το νερό, άρα που μπορεί να πλημμυρίσει. Μέσω αυτού του υποσυστήματος μπορούμε να δούμε και το ύψος του νερού, και την ταχύτητά του», εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου.

      Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, στο πλαίσιο του έργου, σε βροχομετρικά δεδομένα και στοιχεία πλημμυρικών φαινομένων του παρελθόντος καθώς μέσω τρισδιάστατης απεικόνισης του χειμάρρου προσομοιάζεται ο πλημμυρικός κίνδυνος. «Με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό, πού κινείται ο χείμαρρος, πώς “αντιδρά” κάθε φορά που δέχεται ποσότητα νερού. Δίνουμε τις πληροφορίες σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και στους αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, εκπαιδεύουμε το μοντέλο και προσπαθούμε να δούμε μέχρι ποια ποσότητα νερού μπορούν να συγκρατήσουν οι κοίτες ενώ ταυτόχρονα, διαπιστώνουμε και τα έργα που θα χρειαστούν», τονίζει η δρ. Υδροπληροφορικής και αναπληρώτρια διευθύντρια του “ASSIST”, Καλλιόπη Κράβαρη, ενώ από την πλευρά του ο κ. Παπαϊωάννου προσθέτει ότι στο έργο περιλαμβάνεται και η δημιουργία χαρτών που απεικονίζουν τον πλημμυρικό κίνδυνο ενώ μέσω τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθηση μπορεί να καθοριστούν οι περιοχές όπου ενδείκνυνται για την τοποθέτηση έργων διευθέτησης ορεινών υδάτων. «Τα έργα αυτά θα βοηθήσουν στο να αποτρέψουμε να έχουμε πλημμύρες», σημειώνει η κ. Κράβαρη. Περιοχές σημαντικού πλημμυρικού κινδύνου στην Περιφέρεια Ηπείρου

      Επιπρόσθετα, μέσω του προγράμματος υπολογίζονται οι ζώνες πλημμυρισμού σε κάθε επικίνδυνο ρεύμα ώστε να καθίσταται γνωστό εκ των προτέρων ποιες περιοχές θα πρέπει να εκκενωθούν και σε ποια κατεύθυνση. Όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, ο υπολογισμός του εύρους των ζωνών πλημμυρισμού δίνεται για διάφορα σενάρια ύψους βροχής κάθε φορά, γεγονός που συμβάλλει στην επιλογή των μεθόδων εκκένωσης, συγκέντρωσης και προστασίας των κατοίκων και του ζωικού κεφαλαίου.
      Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να εφαρμοστεί οπουδήποτε, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και εκτός χώρας, πάντα επικεντρωμένο σε ένα ενιαίο γεωγραφικό διαμέρισμα. «Κατά την ίδια έννοια μπορεί να εφαρμοστεί και στο λεκανοπέδιο της Αττικής επικεντρωμένο σε όλα τα χειμαρρικά ρεύματα που συγκλίνουν από τα γύρω βουνά στο ήδη αναφερθέν λεκανοπέδιο κι εν προκειμένω που περιλαμβάνει μέσα και τον πολεοδομικό ιστό της πόλης της Αθήνας. Η Αθήνα περιστοιχίζεται από ένα σωρό χειμάρρους, και σημαντικούς χειμάρρους. Κακώς ο Ιλισός και ο Κηφισός λέγονται ποταμοί από πλευράς υδρολογικής η συμπεριφορά τους είναι καθαρά χειμαρρική κι άρα μπορούν να ενταχθούν και να μελετηθούν με τον τρόπο που αναφέρθηκε στο πρότζεκτ της Ηπείρου. Άρα μπορεί να γίνει και στην Αττική το ίδιο, και στον Ιλισό και στον Κηφισό δηλαδή να χαρακτηριστεί στο λεκανοπέδιο της Αττικής η χειμαρρική επικινδυνότητα και να ιεραρχηθούν όλοι οι χείμαρροι που συγκλίνουν στον αστικό ιστό της πόλης», υπογραμμίζει ο κ. Εμμανουλούδης.
      Ζώνη πλημμυρισμού σε μοντέλο προσομοίωσης πλημμύρας κατοικημένης περιοχής

      Γιατί είναι σημαντικό να εφαρμοστεί στην Αττική και πώς μπορεί να γίνει αυτό

      Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη των πλημμυρικών φαινομένων και στην Αττική. «Με αφορμή την πλημμύρα της Βαλένθια η οποία ήταν μια πλημμύρα που χτύπησε καθαρά πολεοδομικό συγκρότημα, αστικό ιστό μεγάλης πόλης, αυτόματα έγιναν οι συνειρμοί μεταξύ Βαλένθια και Αθήνας. Μέσα σε μια ήδη δομημένη πόλη και ειδικά όπως είναι η Αθήνα όπου υπάρχουν όλα αυτά τα έργα πολιτισμού του ανθρώπου είναι πολύ δύσκολο να αλλαχθούν πράγματα.

      Δεν μπορούμε να αλλάξουμε έργα οδοποιίας ή να γκρεμίσουμε σπίτια ή να διανοίξουμε κοίτες. Υπάρχει ήδη ένα δομημένο περιβάλλον στο οποίοι είναι δύσκολο να επέμβουμε. Επομένως, όπως πράξαμε και στο EPISAFEnet στην Ήπειρο, επικεντρωνόμαστε στην ορεινή λεκάνη της περιοχής. Πηγαίνουμε, λοιπόν, και δημιουργούμε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στον ορεινό χώρο, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να σπάσουμε την ταχύτητα συγκέντρωσης του νερού στα πεδινά, ώστε να το καθυστερήσουμε, να κατέβει πιο τμηματικά. Και καθυστερώντας το, οδηγώντας το να φτάσει πιο τμηματικά κάτω στις πόλεις, μέσα εκεί που ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα όπως είπαμε, καταφέρνουμε να χωρέσει, να διοχετευτεί, να έχουμε διόδευση πλημμύρας πιο εύκολα μέσα στις υπάρχουσες κοίτες. Σε αυτές που ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να διανοίξουμε περισσότερο, όπως η κοίτη του Κηφισού. Συνεπώς, με την καθυστέρηση αυτή, καταφέρνουμε να χωρέσει πιο εύκολα στις υπάρχουσες κοίτες. Δεδομένου ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να κάνουμε διάνοιξη κοιτών ή να αλλάξουμε το ρου της πορείας του Κηφισού ή να φτιάξουμε αυτό που λένε δεξαμενές για να χωρέσουν το νερό. Είναι πολύ πιο εύκολο να πας και να κάνεις έργα πάνω στη λεκάνη απορροής», επισημαίνει ο κ. Εμμανουλούδης και προσθέτει ότι μερικά από αυτά τα έργα είναι φράγματα συγκράτησης φερτών υλικών, φράγματα αποτροπής της αξονικής διάβρωσης, φράγματα στερέωσης της κοίτης και φράγματα βαθμίδωσης.

      Στο επίκεντρο η πρόληψη και η εκπαίδευση των πολιτών στη διαχείριση των πλημμυρών
      Τέτοιου είδους έργα όπως τονίζουν οι ερευνητές συμβάλλουν αποφασιστικά στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του πλημμυρικού κινδύνου, ιδιαίτερα σε περιφέρειες όπως η Αττική.

      «Αυτού του είδους τα συστήματα που είναι για να κάνουμε πρόγνωση ουσιαστικά , για ένα γεγονός καταστροφικό όπως οι πλημμύρες, κατατάσσονται ούτως ή άλλως στα μη κατασκευαστικά μέτρα που έχουμε για την αντιμετώπιση και για τον κίνδυνο των πλημμυρών. Είναι ένα κομμάτι μεγάλο που πρέπει τουλάχιστον στην Ελλάδα να του δώσουμε λίγο μεγαλύτερη έμφαση. Δηλαδή να κάνουμε πρόγνωση του που και πόσο μπορεί να πλημμυρίσει και πότε μπορεί να γίνει αυτό. Με αυτό τον τρόπο έχουμε και το χρόνο αντιμετώπισης αλλά και για την προειδοποίηση του κόσμου, την ενημέρωση των πολιτών και όλο αυτό εννοείται ότι μπορεί να σώσει και ανθρώπινες ζωές και περιουσίες και οτιδήποτε άλλο», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαϊωάννου.

      Από την πλευρά του ο κ. Εμμανουλούδης υπογραμμίζει ότι πέρα από τα τεχνικά μέσα για την αντιμετώπιση και την πρόληψη από τέτοιου είδους φαινόμενα, πολύ σημαντική είναι και η εκπαίδευση των πολιτών όλων των ηλικιακών ομάδων. «Θα πρέπει να διαμορφωθεί μια ατομική κουλτούρα προστασίας από τις πλημμύρες, μέσα από βίντεο, από φυλλάδια, από σχολεία, από σεμινάρια, από οτιδήποτε, οι πολίτες να γνωρίζουν τι να κάνουν, να έχουν οδηγίες αντιπλημμυρικής προστασίας», σημειώνει και προσθέτει ότι για παράδειγμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να κυκλοφορούν οι πολίτες με τα αυτοκίνητά τους κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ακραίων πλημμυρικών φαινομένων. « Χρειάζεται μία εκπαίδευση ως προς τις πλημμύρες. Μπορούμε να αναλογιστούμε πόσοι άνθρωποι θα σώζονταν αν είχαν την στοιχειώδη γνώση να κυκλοφορούν με τα αυτοκίνητά τους σε πλημμυρισμένους δρόμους ή να απέφευγαν τους υπόγειους χώρους, σπιτιών, γκαράζ, πάρκινγκ αυτοκινήτων, όπως συνέβη δυστυχώς στην περίπτωση της Βαλένθια».

      Παράλληλα, για τον κ. Παπαϊωάννου, χρειάζεται να ανοίξει και η συζήτηση για την ανθεκτικότητα των πόλεων στις πλημμύρες. «Πλέον υπάρχουν και συστήματα που μπορούν και χρησιμοποιούνται και από τους πολίτες. Δηλαδή, ήδη βλέπουμε ότι γίνεται ασφάλιση των κτιρίων για πλημμύρες. Είναι κάτι που στην Ελλάδα μπορεί να μην είμαστε τόσο συνηθισμένοι. Στο εξωτερικό είναι πολύ πιο έντονο αυτό. Αλλά αρχίζει και βλέπουμε και εδώ πέρα να συζητιέται. Ακόμη, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για την κατασκευή κτιρίων με τέτοιο τρόπο, ώστε να υποστούν λιγότερες επιπτώσεις από μία τέτοιου είδους πλημμύρα», αναφέρει.
      Περισσότερα...

        0

    16. Αρθρογραφία

      Έρευνα για τις επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2021

      Engineer

      Τα βασικά οικονομικά μεγέθη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, καταγράφει η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, με τίτλο : «Οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2021». H έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, είχε ως δείγμα 1.122 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και παρουσιάστηκε σε διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου.
      Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας το 2021 λειτούργησε το 96% των ελληνικών ξενοδοχείων, σε αντίθεση με το 2020 που λειτούργησε μόνο το 60% 
      Το 78% των ξενοδοχείων άνοιξε μέσα στο τρίμηνο Μαΐου Ιουλίου 2021. Τον Ιανουάριο του 2021 ήταν ανοιχτό μόλις το 1/3 των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας.
       

      Η μέση πληρότητα τον Αύγουστο 67,9% υψηλότερη σε σχέση με το 2020 (27,7%) αλλά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις πληρότητες που έφτασαν το 86,8% το 2019
      Ημέση τιμή του δίκλινου δωματίου τα 120 ευρώ τον Αύγουστο ενώ το 5μηνο Ιαν.-Μαΐου 2021 η μέση τιμή στα ξενοδοχεία διαμορφώθηκε στα €58.
      Ο συνολικός τζίρος των ξενοδοχείων ανήλθε σε 5,48 δις ευρώ, μειωμένος κατά  34,9% σε σχέση με το 2019.

      Οι επενδύσεις σε ανακαινίσεις υφισταμένων μονάδων ανήλθαν στα €830 εκατ., μειωμένες μόνον κατά 16% έναντι του 2019, Στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, η δαπάνη ανακαίνισης/συντήρησης είναι μειωμένη κατά 44%, γεγονός που δείχνει την πίεση που δέχονται.
      Κατά μέσο όρο, τα ξενοδοχεία κάλυψαν το 40% περίπου των χρηματοδοτικών τους αναγκών με τα μέτρα στήριξης του 2021. 
      Τα ξενοδοχεία εισέπραξαν, κατά μέσο όρο, 79% λιγότερο ποσοστό προκαταβολών για την επόμενη σεζόν σε σχέση με το 2019, που αντιστοιχεί σε έλλειμμα 590 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τα ποσά που παραμένουν προς επιστροφή από τα voucher ανέρχονται σε 50 εκατ. ευρώ. 
      Το έλλειμμα στα ταμειακά διαθέσιμα των ξενοδοχείων αγγίζει τα 640 εκατ. ευρώ σε σχέση με άλλες χρονιές κανονικότητας.
      Στην ετήσια έρευνα για το 2021, περισσότερο από το 1/3 των ξενοδόχων πιστεύει ότι ο τζίρος τους θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 το 2023, ενώ 1/3 ακόμα εκτιμά ότι αυτό θα γίνει μετά το 2024.



       
      Περισσότερα...

        0

    17. Αρθρογραφία

      Έρευνα δείχνει την ευαισθητοποίηση των Ελλήνων για την κλιματική κρίση

      GTnews

      Την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών για την κλιματική κρίση και τη βιωσιμότητα, ανέδειξαν τα αποτελέσματα νέας πανελλαδικής έρευνας. Σημειώνεται δε, ότι με βάση τα αποτελέσματα η ακρίβεια φαίνεται να παραμένει η κυριότερη ανησυχία των Ελλήνων. Η έρευνα, που διενεργήθηκε από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) σε συνεργασία με τη METRON ANALYSIS, παράλληλα, ανέδειξε την επίδραση οικονομικών παραγόντων στις ταξιδιωτικές μας αποφάσεις. Η έρευνα διεξήχθη από τις 13 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2024 και βασίστηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων, ηλικίας 17 έως 70 ετών, από όλη την Ελλάδα. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους αντιλήψεις, τα κριτήρια επιλογής καταλυμάτων και την προθυμία τους (ή όχι) να υποστηρίξουν βιώσιμες τουριστικές πρακτικές.
      Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας «Climate Challenges» που διοργανώθηκε τη Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου 2024, έδειξαν ότι οι Έλληνες θεωρούν την κλιματική κρίση (17%), την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος (14%) και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (15%) ως τα πιο σημαντικά παγκόσμια προβλήματα. Αυτή η ευαισθησία είναι εντονότερη στις γυναίκες και στους πιο νέους. Ωστόσο, όταν οι πολίτες εστιάζουν στα εθνικά ζητήματα που τους απασχολούν, η οικονομική πίεση υπερισχύει, με την ακρίβεια (56%) να παραμένει η κυριότερη ανησυχία, ιδιαίτερα για τις νέες ηλικίες, ενώ η τριάδα των περιβαλλοντικών προβλημάτων υποχωρεί σημαντικά στην ιεράρχηση.
      Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα βιωσιμότητας στον τουρισμό, τους παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή καταλύματος, παρά την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, φαίνεται ότι προέχει ο οικονομικός παράγοντας και οι ανέσεις που προσφέρει το κατάλυμα. Η τιμή αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο για το 84% των ερωτηθέντων και ακολουθούν η καθαριότητα (44%) και οι κριτικές σε ταξιδιωτικές πλατφόρμες (37%). Η περιβαλλοντική ευαισθησία κατατάσσεται ως το λιγότερο σημαντικό κριτήριο επιλογής, καθώς μόλις το 6% την αναφέρει ως καθοριστικό παράγοντα. Αυτά τα ευρήματα αποτυπώνουν τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί πολίτες, οι οποίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις τουριστικές τους επιλογές και περιορίζουν την σημασία που δίνουν στη βιωσιμότητα, ειδικά στις νεότερες ηλικίες και στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Η έρευνα υπογράμμισε επίσης τη σημασία συγκεκριμένων οικολογικών πιστοποιήσεων στον τουρισμό, όπως η Γαλάζια Σημαία και το Green Key. Η Γαλάζια Σημαία, γνωστή σε 7 στους 10 πολίτες, είναι σύμβολο υψηλών προτύπων για την καθαρότητα των υδάτων, οργάνωση και προστασία του περιβάλλοντος σε παραλίες, μαρίνες και τουριστικά σκάφη. Αντίστοιχα, το Green Key απονέμεται σε καταλύματα που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές και κερδίζει έδαφος ως το πιο αξιόπιστο κριτήριο επιλογής καταλύματος. Συνολικά, το 52% των ερωτηθέντων θεωρεί σημαντική την ύπαρξη οικολογικών πιστοποιήσεων κατά την επιλογή καταλύματος, ενώ το 38% δηλώνει πρόθυμο να διαθέσει περισσότερα χρήματα για καταλύματα με τέτοιες πιστοποιήσεις. Αυτή η προθυμία είναι ιδιαίτερα υψηλή στους νέους 17-24 ετών, οι οποίοι δείχνουν έντονη διάθεση να στηρίξουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω της επιλογής πιστοποιημένων καταλυμάτων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περίπου το 32% όσων έχουν νοικιάσει καταλύματα τα τελευταία 3 χρόνια είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν έως και 10% επιπλέον για ένα κατάλυμα με οικολογικό σήμα, αντικατοπτρίζοντας την αυξανόμενη προθυμία για υποστήριξη βιώσιμων επιλογών. Παρά το χαμηλό ποσοστό επιλογής καταλύματος με βάση τα περιβαλλοντικά κριτήρια, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, κυρίως οι γυναίκες. Το 93% αναφέρει ότι εξοικονομεί ενέργεια απενεργοποιώντας ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιεί, ενώ το 92% ανακυκλώνει όπου αυτό είναι δυνατόν. Επιπλέον, το 83% επαναχρησιμοποιεί είδη ατομικής υγιεινής, όπως οι πετσέτες, το 61% προτιμά επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία νερού αντί για πλαστικά μπουκάλια και το 57% επιλέγει τοπικά και βιολογικά προϊόντα. Όσοι ανησυχούν έντονα για την κλιματική αλλαγή είναι περισσότερο πιθανό να εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές, γεγονός που υποδηλώνει έναν ενσυνείδητο, ατομικό τρόπο συμμετοχής στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
      Η φετινή έρευνα ανέδειξε επίσης τις διαφορετικές πηγές ενημέρωσης που προτιμούν οι πολίτες για τις βιώσιμες πρακτικές. Το διαδίκτυο είναι η κυριότερη πηγή ενημέρωσης για το 88% των ερωτηθέντων, με τις νεότερες ηλικίες να χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο τα social media και τις ταξιδιωτικές πλατφόρμες. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία των ψηφιακών καναλιών στην ενημέρωση και την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
      Συνολικά, η έρευνα της METRON ANALYSIS και της ΕΕΠΦ υπογράμμισε τη διττή στάση των Ελλήνων, καθώς. παρότι τα οικονομικά κριτήρια επηρεάζουν τις επιλογές τους, δείχνουν αυξημένη ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και τις βιώσιμες πρακτικές. Η αναγνώριση των οικολογικών σημάτων, η ζήτηση για περισσότερη ενημέρωση και η προθυμία των νέων για υποστήριξη καταλυμάτων με περιβαλλοντική πιστοποίηση υποδηλώνουν τις προοπτικές για ανάπτυξη μιας περισσότερο περιβαλλοντικά υπεύθυνης τουριστικής κουλτούρας στην Ελλάδα. Η ημερίδα υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη.
      Περισσότερα...

        0

    18. Αρθρογραφία

      Έρευνα διαΝΕΟσις: 13,8 δισ. ή 7,7% στο ΑΕΠ μπορούν να εισφέρουν τα επιχειρηματικά πάρκα

      Engineer

      Η ορθολογική οργάνωση του χώρου ήταν πάντα ένας παράγοντας συνδεδεμένος με την οικονομική ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις δημιουργούν αξία και βελτιώνουν τη θέση τους στον ανταγωνισμό όταν, μεταξύ άλλων, εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον χώρο στον οποίο εδρεύουν και λειτουργούν. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο ορθολογικός χωροταξικός σχεδιασμός, συνδέεται άμεσα και με την προστασία του περιβάλλοντος. Επιβάλλει κανόνες χωρητικότητας και λειτουργίας στις επιχειρήσεις και στις υποδομές τους και, επομένως, αποτρέπει περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες. Αντίθετα, σε περιοχές εκτός σχεδίου αλλά και στον ευρύτερο αστικό και περιαστικό χώρο οι επιβλαβείς για το περιβάλλον δραστηριότητες είναι πολύ πιο συχνές.
      Η ιδέα των Επιχειρηματικών Πάρκων βασίζεται ακριβώς στα παραπάνω δεδομένα: προκαθορισμένοι και πολεοδομημένοι χώροι με συγκεκριμένες συμβατές χρήσεις που ορίζονται από χωρικά σχέδια, λαμβάνουν ειδική έγκριση ανάπτυξης για αυτό το σκοπό και πληρούν πολλές από τις προϋποθέσεις αδειοδότησης. Οι χώροι αυτοί διατίθενται να στεγάσουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, logistics και άλλες χρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε ένα ρυθμισμένο πλαίσιο που σέβεται το περιβάλλον, αλλά είναι επίσης απαλλαγμένες από τον “πονοκέφαλο” της συμμόρφωσης με κανόνες που πληρούνται ήδη συνολικά στο Επιχειρηματικό Πάρκο που τις φιλοξενεί. Έτσι, μπορούν να αφιερωθούν απρόσκοπτα, άρα πιο παραγωγικά, στη δραστηριότητά τους και με εύλογο "εξωτερικό" διοικητικό κόστος λειτουργίας. Είναι μια συμφέρουσα λύση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη -κράτος, κοινωνία και επιχειρήσεις- η οποία εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
      Στην Ελλάδα, όμως, τα Επιχειρηματικά Πάρκα συχνά υπολειτουργούν και συνολικά στεγάζουν συγκριτικά πολύ λίγες επιχειρήσεις. Γιατί συμβαίνει αυτό;
      Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη (PDF)
      Η νέα έρευνα που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις και πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα της συμβουλευτικής εταιρείας Re.De-Plan AE Consultants με την επιστημονική υποστήριξη και επιμέλεια της Αθηνάς Γιαννακού, καθηγήτριας στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ έχει ως στόχο να αναδείξει την αξία των Επιχειρηματικών Πάρκων “ως εργαλεία ανταγωνιστικότητας και περιβαλλοντικής προστασίας”. Η έρευνα, την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη εδώ, ανατρέχει στο ιστορικό των ρυθμίσεων για τις χρήσεις γης στην Ελλάδα, αλλά και σχολιάζει εκτενώς απόπειρες του παρελθόντος να αναπτυχθούν Επιχειρηματικά Πάρκα, ή, όπως ευρύτερα ονομάζονται, “οργανωμένοι υποδοχείς”, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους παράγοντες που συνδέονται με τη σημερινή κατάσταση. Τέλος, αναδεικνύει τη χρησιμότητα ενός "Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων επιχειρηματικότητας" και μάλιστα, οι συγγραφείς καταθέτουν συγκεκριμένη πρόταση ενός τέτοιου Σχεδίου καθώς και επιχειρούν να εκτιμήσουν ποσοτικά τον αντίκτυπο που αυτό θα είχε στην οικονομία.
      Η κατάσταση σήμερα
      Διαβάστε την επιτελική σύνοψη της μελέτης (PDF)
      Τη δεκαετία 2010-2020, μια περίοδο σημαντικής αποεπένδυσης για την Ελλάδα, η συμβολή της μεταποίησης παρέμεινε εν πολλοίς σταθερή, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επομένως, υπάρχει η ανάγκη να δοθούν κίνητρα για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η λειτουργία Επιχειρηματικών Πάρκων ενθαρρύνει τις επενδύσεις καθώς αφαιρούν κόστος από τις επιχειρήσεις ενώ παράλληλα με κατάλληλο σχεδιασμό και εφαρμογή, ωφελούν την κοινωνία και το περιβάλλον.
      Ωστόσο, τα Επιχειρηματικά Πάρκα (οργανωμένοι υποδοχείς) που λειτουργούν πλήρως σήμερα στην Ελλάδα είναι λίγα, μόλις 26 σύμφωνα με υπολογισμούς της συγγραφικής ομάδας. Εκτός από τον περιορισμένο αριθμό τους είναι επιπλέον άνισα κατανεμημένα, συγκριτικά με τις ανάγκες της μεταποίησης στη χώρα. Για παράδειγμα, περίπου το 44% της μεταποιητικής δραστηριότητας της χώρας αφορά στην Αττική και στη Βοιωτία (λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης βιομηχανιών στην περιοχή των Οινοφύτων). Ωστόσο, μόνο 4 Επιχειρηματικά Πάρκα, δηλαδή μόλις 2,86% του συνόλου, λειτουργούν στην επικράτεια αυτών των δύο νομών. Μάλιστα, η λειτουργία αυτών των τεσσάρων υποδοχέων είναι κι αυτή ανομοιογενής: ο ένας (Θίσβη) ανήκει εξολοκλήρου σε μια επιχείρηση, ο δεύτερος (Σχιστό) παρουσιάζει υψηλά ποσοστά πληρότητας, ο τρίτος (Άνω Λιόσια) "αντιμετωπίζει σημαντικά λειτουργικά ζητήματα" και ο τέταρτος (Κερατέα) βρίσκεται στην Ανατολική Αττική, που, όπως γράφουν οι ερευνητές ,"δεν αποτελεί περιοχή προτίμησης των επιχειρήσεων". Οι συγγραφείς παρατηρούν επίσης ότι αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ Επιχειρηματικών Πάρκων και αναγκών της βιομηχανίας δεν περιορίζεται στην Αττική και στη Βοιωτία, αλλά είναι γενικευμένη.
      Όμως, εφόσον οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν λειτουργούν μέσα σε Επιχειρηματικά Πάρκα, πού λειτουργούν τελικά; Ο όρος που περιγράφει τις περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών, αλλά χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, είναι "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις". Πρόκειται για "βιομηχανικές περιοχές" που δεν σχεδιάστηκαν ποτέ ως τέτοιες, αλλά για πολλούς, διαφορετικούς λόγους προσέλκυσαν επιχειρήσεις να εγκατασταθούν εκεί και μετατράπηκαν "από τα κάτω" σε χώρους φιλοξενίας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά προβλήματα με αυτές τις περιοχές, τόσα που ο όρος Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση συχνά καταλήγει να είναι ευφημισμός.
      "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις σε περιοχές χωρίς δίκτυα και υποδομές πρόσβασης και περιβαλλοντικής διαχείρισης", παρατηρούν οι συγγραφείς, "αναπτύχθηκαν κατά εκατοντάδες και συνεχίζουν να φιλοξενούν τη βιομηχανία, τα logistics, τις μικρές και μεσαίες βιοτεχνικές εγκαταστάσεις σε διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, καθιστώντας το μοντέλο της παρόδιας δόμησης στις επαρχιακές και τις εθνικές οδούς τη δεσπόζουσα κατεύθυνση χωρικής οργάνωσης των επαγγελματικών εγκαταστάσεων". Σε ένα άλλο σημείο σημειώνουν: "Όταν οι αναπτυξιακές προοπτικές μιας περιοχής σχεδιάζονται χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ιδιαιτερότητες του χώρου (...), αλλά αντίθετα εστιάζουν μόνο στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη διάφορων οικονομικών μεγεθών, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παραγκωνίζεται ο βασικός (και μακροπρόθεσμος) στόχος της ανάπτυξης, που δεν είναι άλλος από τη συνεχή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων μιας συγκεκριμένης περιοχής και γενικότερα της χώρας".
      Χωροταξία και χρήσεις γης
      Πέρα, όμως, από τις ευρύτερες κοινωνικές ή περιβαλλοντικές συνέπειες, το άναρχο τοπίο το οποίο περιγράφουν οι συγγραφείς έχει συνέπειες και για την ίδια την ανάπτυξη της μεταποίησης και τελικά για το σύνολο της οικονομίας. Ο ελλιπής σχεδιασμός των Επιχειρηματικών Πάρκων, όπου υπάρχουν, και η έλλειψή τους εκεί που θα έπρεπε να υπάρχουν, αφήνουν χώρο για τη ρύθμιση των θεμάτων (περιβάλλοντος, χωροταξίας, οικονομικών, κλπ.) που αναπόφευκτα θα προκύψουν με ευκαιριακές ρυθμίσεις. Τέτοιες ρυθμίσεις, ειδικά όσον αφορά στη δόμηση σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις, με τη σειρά τους, δημιουργούν ένα πλαίσιο αβεβαιότητας (μπορεί, πχ. να καταπέσουν οποιαδήποτε στιγμή στο Συμβούλιο της Επικρατείας), το οποίο τελικά βλάπτει τις ίδιες τις επενδύσεις, τις οποίες υποτίθεται διευκολύνουν. "Σε διάστημα 35 ετών που η χώρα προσπαθεί να οργανωθεί χωροταξικά", παρατηρούν οι συγγραφείς, "μόνο το 20% περίπου των εκτάσεων των δημοτικών ενοτήτων της επικράτειας διαθέτουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης, γεγονός που εκτός των άλλων αποτελεί τον κύριο παράγοντα αβεβαιότητας, με σοβαρές επιπτώσεις στον σχεδιασμό των επενδύσεων".
      Η μελέτη παραθέτει ένα ενδιαφέρον χρονικό των χωροταξικών νόμων στην Ελλάδα. Οι συγγραφείς αναφέρονται στους νόμους που έθεσαν τις βάσεις του χωροταξικού σχεδιασμού στη χώρα: από το άρθρο 24 του Συντάγματος του 1975 που έδωσε στο κράτος επισήμως την αρμοδιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος μέχρι τον Ν.947/1979 που εισήγαγε τον όρο "χρήσεις γης" αλλά έμεινε ανεφάρμοστος και τον Ν.1337/1983 που αποτελεί τη βάση της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας μέχρι σήμερα και εισάγει τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Οι πρόσφατοι Ν.4685/2020 και 4759/2020, καθώς και το ΠΔ 59/2018 κλείνουν αυτή τη σειρά νομοθεσίας, διευρύνοντας τις γενικές και ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης και εισάγοντας νέες που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα.
      Το θεσμικό πλαίσιο των Επιχειρηματικών Πάρκων
      Παρότι τα Επιχειρηματικά Πάρκα ποτέ δεν έγιναν ο κανόνας για την εγκατάσταση των επιχειρήσεων, τα τελευταία 50-60 χρόνια λειτουργούν κάποια από αυτά στη χώρα. Πώς, αλήθεια, θεσμοθετήθηκαν; Πώς εξελίχθηκαν στον χρόνο και ποιοι κανόνες ισχύουν γι’ αυτά;
      Η πρώτη αναφορά ελληνικού νόμου σε Βιομηχανικές Περιοχές, στις γνωστές σήμερα ΒΙΠΕ, είναι στον Ν.4458 του 1965. Ένα χρόνο αργότερα, η τότε τράπεζα ΕΤΒΑ ίδρυσε ανώνυμη εταιρεία για την εκμετάλλευση των ΒΙΠΕ. Περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα, ο Ν.742/1977 θεσπίζει τις 25 πρώτες ΒΙΠΕ της χώρας με κριτήρια γεωγραφικού προσδιορισμού. Ωστόσο, η θεσμοθέτηση αυτή έγινε, όπως γράφουν οι ερευνητές, "με προτεραιότητες που όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων δεν μπόρεσαν να ταυτιστούν και να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της βιομηχανίας και της ευρύτερης επιχειρηματικότητας επαρκώς, τόσο χωρικά όσο και από πλευράς βιωσιμότητας". Στο μεταξύ και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Ελλάδα αστικοποιήθηκε ραγδαία. Επομένως, το κράτος επέσπευσε τη διαδικασία θεσμοθέτησης χρήσεων γης και αποφάσισε να παραχωρήσει το δικαίωμα ανάπτυξης οργανωμένων υποδοχέων και σε φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, με ή χωρίς τη συμμετοχή του δημοσίου με τον Ν.2545/1997. Με τον νόμο αυτό ιδρύονται οι Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΕΠΕ), μια "ομπρέλα" που περιλαμβάνει ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ (Βιομηχανικό Πάρκο), ΒΙΟΠΑ  (Βιοτεχνικό Πάρκο) και Τεχνόπολη. Συνδυαστικά με αυτούς τους δύο νόμους, του 1965 και του 1997 θεσμοθετήθηκαν 50 οργανωμένοι υποδοχείς, ενώ ακόμη 5 θεσμοθετήθηκαν με τον νεότερο νόμο 3982 του 2011 (που καθιερώνει και τον όρο "Επιχειρηματικά Πάρκα") και βρίσκονται μέχρι σήμερα σε διάφορα στάδια υλοποίησης.
      Ο νέος νόμος
      Πέρυσι ψηφίστηκε ο Ν.4982/2022 που αποτελεί πλέον το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση, ανάπτυξη και διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων. Τον Ιανουάριο του 2022, όσο ο νόμος βρισκόταν ακόμα σε δημόσια διαβούλευση, ο πολιτικός μηχανικός, διευθύνων σύμβουλος της Re.De-Plan και μέλος της ομάδας της μελέτης, Μανώλης Μπαλτάς είχε δημοσιεύσει μέσα από την ιστοσελίδα της διαΝΕΟσις "12 προτάσεις για τα νέα Επιχειρηματικά Πάρκα". Συνολικά εκείνο το πιο παλιό κείμενο, που περιλαμβάνεται και στη μελέτη, παραμένει επίκαιρο καθώς περιλαμβάνει ευρύτερες κατευθύνσεις και ιδέες που είναι χρήσιμες για τη συνεχή βελτίωση του σχετικού πλαισίου. Προτείνει την κατάρτιση μιας Εθνικής Στρατηγικής για τη Χωροθεσία, ώστε τα Επιχειρηματικά Πάρκα να είναι ένα μόνο μέρος της. Συστήνει στοχευμένες παρεμβάσεις για τις διάφορες πιθανές περιπτώσεις φορέων υλοποίησης ενός Επιχειρηματικού Πάρκου (πχ. δημόσιο-δήμοι, ένας ιδιώτης-ιδιοκτήτης, πολλοί ιδιώτες-ιδιοκτήτες, κλπ). Προτείνει επίσης μια σειρά από σχετικά μη οικονομικά κίνητρα, όπως είναι πχ. η εξυπηρέτηση αναγκών στάθμευσης εντός του πάρκου, όπου αυτό είναι εφικτό ή απαλλαγές από τον φόρο μεταβίβασης.
      Στο πεδίο της αδειοδότησης, το κείμενο προτείνει τη σύσταση ειδικής υπηρεσίας (ΕΥΔ) για τις αδειοδοτήσεις, με οικονομικά κίνητρα, εντός της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, με εκχώρηση μέρους των διαδικασιών ελέγχου της αδειοδότησης σε πιστοποιημένους φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, πιο σαφείς προθεσμίες ανταπόκρισης και αντικειμενικές διαδικασίες αξιολόγησης περισσότερων πτυχών μιας επένδυσης που αφορά  σε Επιχειρηματικό Πάρκο. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για μια καλύτερη οργάνωση, αλλά και διεύρυνση των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων εντός των Επιχειρηματικών Πάρκων (ειδικά όσων λειτουργούν βάσει ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ). Στο ίδιο κείμενο υπάρχουν αρκετές τεχνικές προτάσεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής και της δασικής νομοθεσίας που αφορά στα Επιχειρηματικά Πάρκα, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω ο χρόνος αδειοδότησης τους.
      Το κείμενο ασχολείται επίσης με τους όρους γύρω από την ιδιωτική χρηματοδότηση Επιχειρηματικών Πάρκων και ο συγγραφέας εισηγείται "σημαντικές αναδιαρθρώσεις" για την πιστοποίηση ενός υποδοχέα ως πάρκου - πχ. απλοποίηση διαδικασιών εφαρμογής ρυμοτομικού σχεδίου, επίσπευση της πραγματοποίησης έργων υποδομής, πιο αποτελεσματική εποπτεία των φορέων από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας κ.ά. Επιπλέον, προτείνονται συγκεκριμένες αλλαγές στους κανόνες εγκατάστασης και λειτουργίας επιχειρήσεων μέσα στα Επιχειρηματικά Πάρκα και επισημαίνεται ο εκσυγχρονισμός των όρων με τους οποίους λειτουργούν οι φορείς διαχείρισης των πάρκων ώστε να διασφαλίζεται μια πιο ομαλή σχέση με τις επιχειρήσεις. Ακόμα, παρατίθενται προτάσεις για την καλύτερη κατάρτιση χρηματοδοτικών προγραμμάτων γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και προτείνονται αλλαγές στις δομές διακυβέρνησης - στην αδειοδότηση των πάρκων, στους φορείς που αδειοδοτούν, καθώς και στη γνωμοδότηση ή την επίλυση διαφορών. Τέλος, ο συγγραφέας προτείνει τη θεσμοθέτηση μιας Συντονιστικής Επιτροπής Παρακολούθησης της εφαρμογής του νόμου για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, υπό την εποπτεία της Κυβερνητικής Επιτροπής  Βιομηχανίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους 9 σχετικών φορέων (από Γενικές Γραμματείες Υπουργείων έως την ΚΕΔΕ, την ΚΕΕ και τον ΣΕΒ ).
      Ένα σημαντικό μέρος αυτών των τεχνικών προτάσεων για αλλαγές πράγματι υιοθετήθηκαν στο τελικό κείμενο του νόμου. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος αίρει κάποια από τα εμπόδια προκειμένου οι Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις της Αττικής να μετεξελιχθούν σε Επιχειρηματικά Πάρκα. Ακόμα, δίνει τη δυνατότητα σε Επιχειρηματικά Πάρκα να εγκατασταθούν σε δύο ή περισσότερους χώρους, κάτι που διευκολύνει τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας στα εμπορευματικά λιμάνια. Επίσης, εκσυγχρονίζει τη νομοθεσία για την αδειοδότηση των ρεμάτων, απλοποιεί το σύστημα απόδοσης των εισφορών σε χρήμα απευθείας στους φορείς υλοποίησης και, τέλος, δίνει νέα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων (πχ. ένταξη των εισφορών σε χρήμα στις δαπάνες που εκπίπτουν φορολογικά).
      Ωστόσο, η μελέτη αναδεικνύει και σημεία που μένουν να ρυθμιστούν ακόμη, κάνοντας τις σχετικές προτάσεις. Ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του νέου νόμου οι συγγραφείς ξεχωρίζουν την απαίτηση του νόμου να υπάρχει πλήρης κυριότητα (ή εναλλακτικά 80% + 20% με δικαίωμα συμφωνιών ή απαλλοτρίωσης) της έκτασης για την έγκριση ανάπτυξης ενός νέου Επιχειρηματικού Πάρκου ή για την επέκταση κάποιου οργανωμένου υποδοχέα που υπάρχει ήδη. Γιατί είναι όμως τόσο δύσκολο να συμβεί αυτό; Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θεσπίστηκαν σχετικά πρόσφατα και αποτελούν πλέον το νέο εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού 1ου επιπέδου, στη θέση των παλιών ΓΠΣ. Κατά την επόνηση των ΤΠΣ λαμβάνονται πράγματι υπόψη οι παράμετροι του νέου νόμου για τα Πάρκα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς – πράγμα που, σε κάθε περίπτωση, είναι σχετικώς αδύνατο λόγω της δομής της ελληνικής ιδιοκτησίας (μικροί κλήροι).
      Όμως, σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές  περιοχές, 467 συγκεκριμένα που διαθέτουν εγκεκριμένες-θεσμοθετημένες χρήσεις γης βιομηχανίας, με βάση τα έως σήμερα ισχύοντα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ (Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο / Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων). Οι περιοχές αυτές (με χρήσεις γης βιομηχανίας-βιοτεχνίας βάσει εγκεκριμένων ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ σε ισχύ) έχουν καθεστώς πολυϊδιοκτησίας. "Το γεγονός αυτό", γράφουν οι ερευνητές, "καθιστά ανέφικτη την οργάνωση-πολεοδόμηση αυτών των περιοχών, κατά κανόνα Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων, και ως εκ τούτου αδρανοποιεί πλήρως το θεσμικά ρυθμισμένο χωροταξικό περιβάλλον της χώρας για τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις βιομηχανίας-βιοτεχνίας".
      Επιπλέον, οι συγγραφείς παρατηρούν ότι "το νέο καθεστώς διοίκησης-διαχείρισης [σσ. που προβλέπει ο νέος νόμος] δεν φαίνεται να αποτρέπει συγκρουσιακές καταστάσεις μεταξύ φορέων διαχείρισης και εγκατεστημένων επιχειρήσεων, ενώ υπάρχει ενδεχόμενο περαιτέρω όξυνσής τους, κατάσταση η οποία θα έπρεπε να έχει αποφευχθεί μέσα από διάλογο για την επίτευξη των μέγιστων δυνατών συγκλίσεων και συναινέσεων".
      Η ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης
      Τι μπορεί να γίνει όμως σήμερα; Ίσως η πιο σημαντική συνεισφορά της μελέτης είναι η προσπάθεια των συγγραφέων να αναδείξουν την ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Προτού παραθέσουν τη δική τους θέση, παρουσιάζουν δύο πρόσφατες άλλες μελέτες γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και την καλύτερη δυνατή ανάπτυξή τους. Η πρώτη μελέτη ανατέθηκε από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και παραδόθηκε το 2018, ενώ αναθεωρήθηκε το 2021. Η μελέτη αυτή καταγράφει τις Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις ανά την ελληνική επικράτεια και επιπλέον υπογραμμίζει τις ανάγκες ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων ανά τύπο - άλλωστε με βάση αυτή τη μελέτη διαμορφώνεται και η σχετική νομοθεσία για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.
      Η δεύτερη σχετική μελέτη ανατέθηκε από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων το 2018 και αποτελεί και αυτή μια απόπειρα κατάρτισης ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Τα κατά τόπoυς επιμελητήρια-μέλη της Ένωσης υπέδειξαν τόσο της Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις στην επικράτειά τους, όσο και τις πιο κατάλληλες τοποθεσίες για την ανάπτυξη νέων Επιχειρηματικών Πάρκων.
      Η συγγραφική ομάδα "πάτησε" επάνω στα αποτελέσματα της μελέτης της ΚΕΕ προκειμένου να καταρτίσει τη δική της πρόταση για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Τον Μάιο του 2020 και τον Ιούνιο του 2021, οι ερευνητές απευθύνθηκαν, με στοχευμένα ερωτηματολόγια, στους Δήμους εκείνους εντός των ορίων των οποίων η μελέτη της ΚΕΕ πρότεινε να αναπτυχθούν νέα Επιχειρηματικά Πάρκα. Με αυτή την μεθοδολογία, οι συγγραφείς συνέλεξαν και επεξεργάστηκαν τα δεδομένα και επιχείρησαν να καταθέσουν μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση που εκτείνεται σε βάθος 20ετίας. Η πρότασή τους αυτή αφορά στην ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων σε 73 περιοχές, συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 στρεμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό Є1,14 δισ. (με δημόσια συμμετοχή στο 40%, δηλαδή περίπου Є23 εκατ. κάθε χρόνο για 20 χρόνια).
      Πέρα από την πρόταση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, οι ερευνητές επιχειρήσαν ακόμη να υπολογίσουν τα οφέλη που θα είχε μια υποθετική πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου για την ελληνική οικονομία - φυσικά τέτοιου είδους εκτιμήσεις πάντοτε συνοδεύονται από σημαντικούς περιορισμούς. Με την παραδοχή επομένως, ότι θα δημιουργηθούν 73 Επιχειρηματικά Πάρκα συνολικής έκτασης 100.000 στρεμμάτων και με 25.300 περίπου στρέμματα επαγγελματικών κτιρίων, οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι μπορεί να αποδώσουν συνολικά οικονομική ανάπτυξη περίπου Є13,8 δισ. ή 7,7% του ΑΕΠ (σε όρους 2018).
      Επιχείρησαν επίσης, να υπολογίσουν τις θέσεις εργασίας, τις οποίες μπορεί να δημιουργήσει τόσο η ανάπτυξη αυτών των 73 Πάρκων, όσο και, τελικά, η δραστηριότητα μέσα σε αυτά. Το όφελος από την ανάπτυξη των έργων υποδομής υπολογίστηκε σε 13.414 θέσεις απασχόλησης ενώ για την ανάπτυξη των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων σε 152.840 θέσεις απασχόλησης. Τέλος, υπολόγισαν επίσης ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία των επιχειρήσεων  θα είναι από 46.475, αν το σύνολο των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν στα επιχειρηματικά πάρκα του Εθνικού Σχεδίου είναι εντάσεως κεφαλαίου (που είναι συνήθως οι πιο παραγωγικές), έως 139.425 θέσεις, αν οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν είναι μόνο εντάσεως εργασίας..
      Συνοπτικά, η ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων είναι μια διεθνώς καθιερωμένη πρακτική, η οποία, αν γίνεται σωστά, προσφέρει σημαντικά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους: επιχειρήσεις, κράτος και, ευρύτερα, το κοινωνικό σύνολο. Η Ελλάδα, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, δεν έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί τη συγκεκριμένη αναπτυξιακή ευκαιρία. Οι οργανωμένοι υποδοχείς στη χώρα συχνά δεν αντιστοιχούν στις περιοχές με σημαντική βιομηχανική παραγωγή. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις συγκεντρώνονται σε Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις, πχ. σε περιοχές γύρω από τις εθνικές οδούς, και λειτουργούν συχνά σε ένα πλαίσιο αβεβαιότητας πολλών, μικρών "ρυθμίσεων ευκαιρίας", το οποίο είναι πιθανό να εμποδίζει σημαντικές επενδύσεις. Η νέα μελέτη που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις αποτυπώνει με λεπτομέρεια την κατάσταση και επιπλέον παραθέτει τις θεσμικές παρεμβάσεις που οι συγγραφείς θεωρούν κατάλληλες προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια.
      ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (PDF)
      ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ ΜΕΛΕΤΗΣ (PDF)
      Περισσότερα...

        0

    19. Αρθρογραφία

      Έρευνα διαΝΕΟσις: Τα Έργα Του Ταμείου Ανάκαμψης στην Ελλάδα

      Engineer

      Οευρωπαϊκός Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), το λεγόμενο "Ταμείο Ανάκαμψης", πρόκειται να χρηματοδοτήσει με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ χιλιάδες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής1 έχει αποφασιστεί η ένταξη περισσότερων από 300 έργων στο πλαίσιο 105 ευρύτερων δράσεων, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου €22 δισ. Τα έργα αυτά είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026 και συνοδεύονται από περισσότερους από 550 επιμέρους στόχους ή ορόσημα για την πρόοδό τους.
      Όμως, ακολουθούν και πολλά άλλα. Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), γνωστό ως "Ελλάδα 2.0", προβλέπει συνολικά 184 δράσεις με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ύψους €31 δισ.
      Οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις και, όπως φάνηκε στην πρόσφατη έρευνα για τον σχεδιασμό και τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης, ο χρόνος είναι σχετικά λίγος, συνεπώς είναι αρκετά δύσκολο κάποιος να διατηρήσει μια εικόνα για το πώς έχει σχεδιαστεί να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα, αλλά και για το πώς προχωράει η αξιοποίησή τους.
      Όμως οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια σημαντική υπόθεση για την Ελλάδα. Η χώρα, που είναι η πιο ωφελημένη στην ΕΕ, χρειάζεται αυτούς τους πόρους για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η οικονομία της και για να προσαρμοστεί στις μεγάλες προκλήσεις ενός αρκετά αβέβαιου μέλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και οι δημογραφικές εξελίξεις.
      Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια καταγραφή μερικών βασικών μεγεθών του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και της προόδου του, όπως προκύπτουν μέσα από δημόσια στοιχεία, τα οποία, όμως, δεν είναι πάντοτε διαθέσιμα σε μηχαναγνώσιμη ή εύκολα επεξεργάσιμη μορφή.
      Πώς λειτουργεί το RRF
      Πριν, όμως, δει κάποιος αυτά τα μεγέθη είναι σκόπιμο να γνωρίσει λίγο καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης, ο οποίος είναι αρκετά διαφορετικός από τον τρόπο λειτουργίας των "τακτικών" ευρωπαϊκών πόρων, δηλαδή του ΕΣΠΑ ή της ΚΑΠ. Οι περισσότερες χώρες κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδιά τους για την αξιοποίηση των πόρων του RRF μέχρι τα μέσα του 2021.
      Τα σχέδια αυτά ήταν ιδιαίτερα λεπτομερή -το ελληνικό ήταν περίπου 750 σελίδες- και πρότειναν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο τεσσάρων πυλώνων: της πράσινης μετάβασης (πυλώνας 1), της ψηφιακής μετάβασης (2), του πυλώνα απασχόλησης, δεξιοτήτων και κοινωνικής συνοχής (3) και του πυλώνα ιδιωτικών επενδύσεων και μετασχηματισμού της οικονομίας (4). Οι πυλώνες αυτοί χωρίζονται σε 18 επιμέρους άξονες και ο κάθε άξονας περιλαμβάνει μια σειρά από σχετικές δράσεις. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, οι οποίες ορίζονται από τον πυλώνα και τον άξονα στους οποίους ανήκουν, εντάσσονται τα επιμέρους έργα που τελικά πραγματοποιούνται.
      Η παραπάνω δομή δίνει μεγάλη -και ασυνήθιστη, συγκριτικά με το ΕΣΠΑ- βαρύτητα στον προσανατολισμό και στον χαρακτήρα των έργων. Άλλωστε, μεταξύ των έργων που έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα υπάρχουν και 13 μεταρρυθμίσεις με μηδενικό προϋπολογισμό· πρόκειται κυρίως για ρυθμιστικά θέματα, όπως η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για τους φορτιστές των ηλεκτρικών οχημάτων, ή η νομοθεσία για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

      Τα περισσότερα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης συνοδεύονται, επίσης, από ορόσημα σχετικά με την πρόοδό τους: συγκεκριμένα τρίμηνα των επόμενων τεσσάρων ετών, μέσα στα οποία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί συγκεκριμένα μέρη του έργου. Τα περισσότερα από αυτά τα ορόσημα, τα οποία αφορούν συνολικά 17 τρίμηνα (μαζί με όσα έχουν παρέλθει), συνδέονται επίσης με τις πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα είναι απλώς επιχειρησιακά.
      Όλα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν ένα ή δύο υπουργεία ως "υπουργεία ευθύνης", τα οποία παρακολουθούν την πρόοδό τους. Εκτός από τα υπουργεία, η ΑΑΔΕ εμφανίζεται επίσης ως "υπουργείο ευθύνης" σε 17 έργα, τα οποία, ασφαλώς, αφορούν τη λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής. Αντίστοιχα, το κάθε έργο έχει και τους δικούς του φορείς υλοποίησης -τα έργα που έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής έχουν από έναν έως οκτώ φορείς υλοποίησης. Συνήθως οι φορείς υλοποίησης είναι γενικές γραμματείες των αντίστοιχων υπουργείων, εποπτευόμενοι φορείς ή και δημόσιες επιχειρήσεις: από το ΤΑΙΠΕΔ και την Κοινωνία της Πληροφορίας μέχρι την Εθνική Σχολή Δικαστών και δημοτικά λιμενικά ταμεία ή εφορίες αρχαιοτήτων σε όλη την Ελλάδα. 
      Τα "μεγάλα" έργα
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Των Ευρημάτων Της Έρευνας (PDF)
      Παρατηρώντας τα έργα του RRF, τα οποία έχουν ενταχθεί μέχρι τώρα στον Μηχανισμό, πριν καν δούμε τις ομαδοποιήσεις ανά πυλώνα, δράση, κλπ., γίνεται σαφές ότι το έργο με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό απέχει κατά πολύ -κατά περισσότερο από €10 δισ.-, από τα επόμενα. Πρόκειται για τη "Δανειακή Στήριξη Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας", που έχει προϋπολογισμό €11,7 δισ. (το σύνολο του προϋπολογισμού της σχετικής δράσης ανέρχεται σε €12,7 δισ.). Είναι ένα ποσό μεγαλύτερο από το ένα τρίτο ολόκληρου του προϋπολογισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και περίπου το μισό του προϋπολογισμού των έργων που έχουν ήδη ενταχθεί.
      Περί τίνος πρόκειται; Το "έργο" είναι κατά βάση τα χαμηλότοκα δάνεια με επιδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία δίνονται μέσω των τραπεζών. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει απορροφηθεί περισσότερο από μισό δισ. ευρώ και, αντίστοιχα, €3,5 δισ. μέχρι το τέλος του 2023. Τα κεφάλαια αυτά δίνονται με τραπεζικά κριτήρια, συνήθως από κοινού με τραπεζικό δανεισμό και κεφάλαια του ιδιώτη, για επενδύσεις που στην πλειοψηφία τους σχετίζονται είτε με την πράσινη είτε με την ψηφιακή μετάβαση.
      Το δεύτερο μεγαλύτερο έργο είναι και το μεγαλύτερο "κανονικό" έργο: το γνωστό "Εξοικονομώ", που επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, για το οποίο έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός περίπου €1,3 δισ.
      Κάποιος μπορεί να πάρει μια πολύ καλύτερη εικόνα για τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης αν δει τους προϋπολογισμούς ανά δράση, και όχι ανά έργο. Κάθε δράση, μέχρι στιγμής, περιλαμβάνει από ένα έως 31 έργα. Ακόμα και με αυτή την κατάταξη, η ίδια εικόνα διατηρείται για τα πιο "ακριβά" έργα: συνεχίζουν να είναι στην κορυφή ο μηχανισμός των δανείων και το "Εξοικονομώ". Είναι κάπως αναμενόμενο, επίσης, το ότι η ενεργειακή και "πράσινη" μετάβαση, μέσω του ανασχεδιασμού των κτηρίων και των πόλεων, υπερ-εκπροσωπείται στις είκοσι δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Εκτός από το "Εξοικονομώ", υπάρχει η δράση για μια σειρά "πράσινων" αναπλάσεων (π.χ. στον Ελαιώνα) και έργα ενεργειακής απόδοσης ιδιωτικών κτιρίων (€475 εκατ. συνολικός προϋπολογισμός -έχουν ενταχθεί έργα που καλύπτουν περίπου το μισό). Ακόμη υπάρχει μία δράση για τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας με προϋπολογισμό €450 εκατ., η οποία όμως προς το παρόν δεν περιλαμβάνει κάποιο έργο, παρά μόνο τεχνική βοήθεια. Τέλος, τα έργα που αφορούν τη μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού, και κυρίως τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα, έχουν ξεπεράσει τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό της αντίστοιχης δράσης (€400 έναντι €250 εκατ.), αντλώντας επιπλέον πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

      Η δράση με τον τρίτο μεγαλύτερο προϋπολογισμό, που υπερβαίνει το €1 δισ., προβλέπει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διά βίου μάθησης ("Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων"). Ωστόσο, τα έργα που έχουν, προς το παρόν, ενταχθεί στη συγκεκριμένη δράση αντιστοιχούν μόνο σε περίπου 10% αυτού του προϋπολογισμού. Μεταξύ των 20 δράσεων με τον πιο μεγάλο προϋπολογισμό υπάρχει μια ακόμη δράση που σχετίζεται με τις δεξιότητες του πληθυσμού, οι "ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης" -σε αυτή την περίπτωση τα έργα που έχουν ενταχθεί (ύψους €496 εκατ.) πλησιάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό (€541 εκατ., πέμπτος κατά σειρά).
      Στις είκοσι πρώτες δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό κάποιος συναντάει συνολικά τέσσερις δράσεις οι οποίες έχουν σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Είναι η "ψηφιοποίηση των αρχείων" (αφορά την ψηφιοποίηση αρχείων της πολεοδομίας, των υποθηκοφυλακείων και της μετανάστευσης, με προϋπολογισμό €600 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (επιδοτεί σχετικές δαπάνες - €465 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης (με έργα για την προμήθεια διαδραστικών συστημάτων και εξοπλισμού ρομποτικής, αλλά και τη γνωστή "ψηφιακή μέριμνα" που επιδοτεί ηλεκτρονικό εξοπλισμό μαθητών και φοιτητών - €377 εκατ.) και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας (ηλεκτρονικός φάκελος, τηλεϊατρική, ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ, κ.ά., - €344 εκατ.).
      Αρκετές από τις "μεγαλύτερες 20" δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αφορούν στην υγεία. Εκτός από την ψηφιοποίηση, προβλέπονται πόροι για την ανακαίνιση νοσοκομείων (€317 εκατ., με έργα ύψους €315 εκατ.), για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας υγείας (€271 και €247 εκατ. αντίστοιχα), για την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου για την Πρόληψη (€253 εκατ., αλλά μόνο €50 εκατ. σε έργα μέχρι στιγμής) καθώς και για τον συμψηφισμό του clawback με δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης (€250 εκατ.). Αντίστοιχα, εκτός από την ψηφιοποίηση, ανάμεσα στις "20 πρώτες" υπάρχει και μια ακόμη δράση που σχετίζεται με την εκπαίδευση, η "προώθηση της ποιότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας στα πανεπιστήμια" με συνολικό προϋπολογισμό €471 εκατ. αλλά με μόλις ένα, σχετικά μικρό, έργο για την ψηφιοποίηση των βιβλιοθηκών (€9,5 εκατ.) να έχει ενταχθεί σε αυτή μέχρι στιγμής.
      Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι μεταξύ των 20 μεγαλύτερων σε προϋπολογισμό έργων υπάρχουν μόλις δύο "παραδοσιακά" μεγάλα έργα οδικού δικτύου: το τμήμα Τρίκαλα-Εγνατία του αυτοκινητόδρομου Ε-65 (με έργα €480 εκατ.) και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης με προϋπολογισμό €427 εκατ. και ενταγμένα έργα ύψους €290 εκατ. Την εικοσάδα ολοκληρώνουν μια δράση για τον μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα (κυρίως επιδοτεί επενδύσεις στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, κλπ.) με προϋπολογισμό €519 εκατ. και ένα πρόγραμμα επενδύσεων στον τουρισμό, με έργα €326 εκατ.
      Μεταξύ των 20 δράσεων με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, τα 13 είναι επενδύσεις και τα υπόλοιπα μεταρρυθμίσεις. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι η ίδια περίπου αναλογία διατηρείται και για το σύνολο των δράσεων: 116 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις. 
      Όπως φαίνεται και από πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, το ύψος του προϋπολογισμού των έργων που έχει ενταχθεί στην κάθε δράση μπορεί είτε να είναι είτε μικρότερο του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης, αν δεν έχουν ακόμη ενταχθεί όλα τα προβλεπόμενα έργα, είτε μεγαλύτερο, αν για την ίδια δράση προβλέπονται πόροι από άλλες χρηματοδοτικές πηγές, όπως στην περίπτωση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Επομένως, αν κάποιος αλλάξει τα κριτήρια της κατάταξης με βάση τον συνολικό προϋπολογισμό των ενταγμένων έργων, βλέπει μια ελαφρώς διαφορετική λίστα. Απουσιάζουν οι δράσεις για τη διά βίου μάθηση, για τα πανεπιστήμια, για την αποθήκευση ενέργειας και για το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης, οι οποίες βρίσκονται σε αρχικό ακόμη στάδιο. Αντίθετα, προστίθενται στη λίστα τέσσερις άλλες δράσεις: η προμήθεια μικροδορυφόρων (€200 εκατ.), η διασύνδεση της Νάξου, της Θήρας, της Μήλου, της Φολεγάνδρου και της Σερίφου στο ηλεκτρικό δίκτυο (€194 εκατ.), τα κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων "εξαιρετικής σημασίας" (€173 εκατ.) και η αναβάθμιση των υπηρεσιών cloud του Δημοσίου (€118 εκατ. -τα €95 εκατ. στον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης).
      Τέλος, οι δύο δράσεις με τον μεγαλύτερο αριθμό έργων είναι, με διαφορά, αυτές που αφορούν τον πολιτισμό: "ο πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης" και οι "πολιτιστικές διαδρομές", με συνολικά 61 έργα σχετικά μικρού προϋπολογισμού. Με τα έργα αυτά επισκευάζονται ή συντηρούνται δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες και άλλα μνημεία. Επιπλέον, έχουν ήδη ενταχθεί και επτά έργα προϋπολογισμού €46 εκατ. για την ανάπτυξη του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι.
      Οι τομείς που προχωρούν πιο γρήγορα
      Ηανάλυση των δράσεων δίνει, ασφαλώς, μια εικόνα για τη γενικότερη φύση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Όμως η κατάταξη των έργων ανά πυλώνα, παρότι οι ενταγμένοι προϋπολογισμοί δεν ταυτίζονται πάντοτε με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει μια ενδεικτική εικόνα για το ποια μέρη του "Ελλάδα 2.0" προχωρούν πιο γρήγορα και ποια λιγότερο.

      Ο πυλώνας με "ενταγμένο" το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του μέχρι στιγμής είναι ο πυλώνας 4, που αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Εκεί τα 166 έργα που έχουν ενταχθεί αντιστοιχούν σε περίπου 85% των πόρων, δηλαδή €15 από τα €17,6 δισ. Ωστόσο, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δανειακό μηχανισμό, που "καταλαμβάνει" περισσότερα από €12 δισ. Μέχρι στιγμής, τα έργα σε τρεις από τους επτά άξονες του συγκεκριμένου πυλώνα, η "βελτίωση της φορολογικής διοίκησης" (4.1), η "ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα" (4.4) και η "προώθηση της "έρευνας και καινοτομίας" (4.5) αντιστοιχούν σε λιγότερο από 20% του προϋπολογισμού του Σχεδίου.
      Ακολουθεί στην κατάταξη ο πυλώνας 2, που αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, με δεσμευμένα €1,6 από τα €2,2 δισ. -δηλαδή περίπου το 72%- σε 25 έργα. Η εικόνα είναι περισσότερο ομοιόμορφη εκεί, αφού τα έργα σε καθέναν από τους τρεις άξονες του πυλώνα αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 40% του συνολικού προϋπολογισμού. Ο πυλώνας 3 για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή ακολουθεί με τον προϋπολογισμό των 88 ενταγμένων έργων στο 53% του προϋπολογισμού (€2,8 από τα €5,2 δισ.). Δύο άξονες, η "επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση" (3.2) και η "πρόσβαση σε χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές" (3.4) φαίνεται να μένουν συγκριτικά πιο πίσω, με έργα που αντιστοιχούν σε λιγότερο από 33% του προϋπολογισμού.
      Τελευταίος έρχεται ο πυλώνας 1, του πράσινου μετασχηματισμού, με 38 έργα που αντιστοιχούν στο 42% του συνολικού προϋπολογισμού των €6,2 δισ. Μάλιστα, η "υστέρηση" αυτή φαίνεται να "οδηγείται" από τους άξονες 1.1, 1.3 και 1.4, που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση (ενταγμένα έργα στο 16% της πρόβλεψης του "Ελλάδα 2.0"), τις "πράσινες" μεταφορές (8%) και την "αειφόρο χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας" (5%) αντίστοιχα. Αντίθετα, ο άξονας 1.2, που αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων έχει ενταγμένα έργα €2,3 δισ. από τα €2,7 δισ., στο 84% του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο από αυτά τα έργα είναι το "Εξοικονομώ".
      Τα ορόσημα και ο χρόνος
      Όμως, πώς και πότε είναι σχεδιασμένο να ολοκληρωθούν όλα αυτά τα έργα; Τα 317 έργα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνοπτική καταγραφή "κουβαλούν" μαζί τους 567 ορόσημα, δηλαδή μέρη του έργου που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένο χρόνο -από μηδέν έως επτά το κάθε έργο. Τα ορόσημα αυτά, που τις περισσότερες φορές συνδέονται και με την εκταμίευση των δόσεων του Ταμείου (άρα έχουν ευρύτερη σημασία, αφού η μη εκπλήρωση κάποιων θεωρητικά μπορεί να "μπλοκάρει" τις πληρωμές) αντιστοιχούν το καθένα σε ένα τρίμηνο, μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

      Όπως φαίνεται, η χρονιά με τα περισσότερα ορόσημα είναι το 2025 και ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς, που θα είναι και το πιο "φορτωμένο" τρίμηνο από όλα, καθώς τότε πρέπει να ολοκληρωθεί περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των οροσήμων: 190 από τα 567. Όμως και η χρονιά που διανύουμε, το 2022, έχει αρκετά ορόσημα: 145 στο σύνολο με τα 96 από αυτά να αφορούν το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου.
      Συμπέρασμα
      Το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω του μεγέθους του και της φύσης του, ως ένα ταμείο με συγκεκριμένα έργα και στόχους, έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Η χώρα μπορεί με αυτούς τους πόρους να πραγματοποιήσει με σχετική άνεση αναγκαίους, και "ακριβούς" μετασχηματισμούς που θα τη βοηθήσουν, εν μέσω αβεβαιότητας και κρίσεων, να προσαρμοστεί σε προκλήσεις του μέλλοντος. Πλέον, περισσότερα από 300 έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και "τρέχουν", επομένως υπάρχει μια "πρώτη εικόνα" για το πώς προχωράει η αξιοποίηση αυτών των πόρων. Ξεχωρίζει η "δανειακή στήριξη μέσω του RRF", όπου προβλέπεται να απορροφηθεί περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού· η επιτυχία της δράσης αυτής θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και την επιτυχία ολόκληρου του "Ελλάδα 2.0". Όμως δεν είναι μόνο τα δάνεια: οι πόροι που προβλέπονται για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πληθυσμού είναι επίσης μαζικής κλίμακας. Όπως και η χρηματοδότηση δράσεων ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, υγείας αλλά και κάποιων έργων υποδομών. Πώς θα προχωρήσουν όλα αυτά τα έργα;
      Τα επόμενα τέσσερα χρόνια η χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει εκατοντάδες ορόσημα και στόχους που σχετίζονται με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του RRF και συνδέονται επίσης με τις πληρωμές. Ταυτόχρονα θα αξιοποιεί και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς πόρους, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ. Το ελληνικό κράτος δεν έχει διαχειριστεί ποτέ στο παρελθόν τόσους πολλούς πόρους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι μια πρωτόγνωρη συνθήκη, που ίσως τελικά να κρίνει και το αποτέλεσμα.
      Περισσότερα...

        0

    20. Αρθρογραφία

      Έρευνα ΔιαΝΕΟσις: Τεχνολογία και οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα

      Engineer

      Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε αναπτυγμένες χώρες βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογική πρόοδο και την καινοτομία. Το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, ωστόσο, στηρίζεται ελάχιστα σε αυτούς τους εξωστρεφείς και δυναμικούς κλάδους. Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει η στρατηγική της χώρας στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης; Και πώς μπορεί να ενδυναμωθεί το εγχώριο οικοσύστημα των startups; 
      Η διαΝΕΟσις έχει ξεκινήσει μια σειρά από έρευνες και δράσεις για την ανάδειξη των βασικών προβλημάτων του τομέα. Η πιο πρόσφατη ερευνητική προσπάθεια δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2025, από τον Ομότιμο Καθηγητή Τεχνολογικής Οικονομικής & Βιομηχανικής Στρατηγικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Γιάννη Καλογήρου. Η μελέτη του, με τίτλο «Τεχνολογία και οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα», αναλύει τη δυναμική σχέση μεταξύ της τεχνολογικής εξέλιξης και της αναπτυξιακής πορείας της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 50 χρόνια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που να βασίζεται στην καινοτομία, τη γνώση και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε η χώρα να ισχυροποιήσει τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.
      Η μελέτη σκιαγραφεί, μεταξύ άλλων, τη σημερινή δομή και τις αδυναμίες του συστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα, και προτείνει μια σειρά από παρεμβάσεις και προτάσεις πολιτικής που θα ενδυναμώσουν τα εγχώρια «οικοσυστήματα καινοτομίας» και την ελληνική οικονομία. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ανάλυση, ενώ εδώ θα βρείτε μια συνοπτική καταγραφή των βασικών της σημείων.
      ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
      Τον Ιανουάριο του 2022 η διαΝΕΟσις δημοσίευσε μια έρευνα με επιστημονική υπεύθυνη την ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, η οποία πραγματοποιήθηκε από τη συμβουλευτική εταιρεία Octane, η οποία χαρτογραφεί τις ελληνικές startups και το οικοσύστημα που τις υποστηρίζει. Η έρευνα περιλαμβάνει και ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο απάντησαν 267 ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων, δίνοντας σημαντικά στοιχεία για τη φυσιογνωμία, τις προκλήσεις και τα προβλήματα του οικοσυστήματος. Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της έρευνας εδώ και την πλήρη έρευνα, καθώς και καθώς και όλο το συνοδευτικό υλικό της, εδώ: 
      ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ STARTUPS
      ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
      Αναλυτικά όλη η έρευνα εδώ: https://www.dianeosis.org/research/research_policy/
      Περισσότερα...

        0

    21. Αρθρογραφία

      Έρευνα ΔΠΘ: Η φέρουσα τουριστική ικανότητα ανά περιοχή στην Ελλάδα

      Engineer

      Ως «άνιση» και «ετεροβαρή» χαρακτηρίζει τη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη στη χώρα μας η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο τμήμα Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που εκπόνησε σχετική μελέτη χαρτογραφώντας την ελληνική επικράτεια με μια νέα μέθοδο που συνδυάζει κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες.
      «Η μισή Ελλάδα, ανατολική και νότια, με πρώτη και κύρια την περιοχή του Αιγαίου, είναι υπερκορεσμένη. Η υπόλοιπη μισή, βόρεια και δυτική, χρειάζεται ενίσχυση μέσα από μια βιώσιμη ανάπτυξη», τονίζει η καθηγήτρια συμπυκνώνοντας το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Land.  
      Η ομάδα του ΔΠΘ ανέπτυξε έναν δείκτη τον οποίο ονόμασε Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης (Carrying Capacity Index – CCDI), αξιοποιώντας ανοικτά δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς και μεγάλο όγκο περιβαλλοντικών δεδομένων μέσω των αποστολών δορυφορικής παρακολούθησης της Γης.
        Μια βασική παράμετρος που εξέτασε η ομάδα είναι ο Δείκτης Ανθρώπινης Τροποποίησης (HMI). Ο εν λόγω δείκτης εισήχθη στην επιστημονική έρευνα το 2022 από Αμερικaνούς ερευνητές και εξετάζει τον βαθμό στον οποίο έχει τροποποιηθεί κάθε περιοχή στο πέρασμα του χρόνου – από το ποσοστό του πληθυσμού στην κατάσταση των οδικών δικτύων, των δικτύων μεταφορών, αν έχει χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας κ.ά.
      Ακολουθεί ο Δείκτης Τρωτότητας σε Καταστροφές (VDI). Ο συγκεκριμένος καταρτίστηκε από την Ε.Ε. το 2023 και προκύπτει από υποδείκτες περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτικής αστάθειας κ.ά.
      Στη συνέχεια, εξετάστηκαν η χρονική τάση στις Μεταβολές Αποθήκευσης Νερού (TWSC), η χρονική τάση του Δείκτη Φυλλικής Εκτασης για Υψηλή Βλάστηση (LAIH), η χρονική τάση του Δείκτη Φυλλικής Εκτασης για Χαμηλή Βλάστηση (LAIL) και το δίκτυο περιοχών προστασίας της φύσης Natura 2000 (NAT).
      Ολοι οι προαναφερθέντες δείκτες περιγράφουν μέσω των επιμέρους τιμών τους ή της διαχρονικής τους τάσης την κατάσταση της επιφάνειας της Γης και των φυσικών πόρων που σχετίζονται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης και της επίδρασης από την κλιματική αλλαγή.
      Ετσι συνδιαμορφώνουν τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης CCDI, ο οποίος κυμαίνεται από 0 (ελάχιστη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη) έως 1 (υψηλότερη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη).  
      Χαρτογράφηση της χώρας με βάση τους έξι δείκτες που συνδιαμορφώνουν τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης – CCDI. Τι σημαίνει στην πραγματικότητα φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη
      Εξηγώντας πιο απλά την ουσία του παραπάνω όρου, η κ. Γκεμιτζή σημειώνει: «Η έννοια της φέρουσας ικανότητας στην ανάπτυξη αναφέρεται στο μέγιστο επίπεδο της ανθρώπινης δραστηριότητας και του πληθυσμού που ένα περιβάλλον ή σύστημα μπορεί να αντέξει μακροπρόθεσμα χωρίς να υποβαθμιστεί. Ενσωματώνει οικολογικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη εξισορρόπησης της ανάπτυξης με τη βιώσιμη χρήση των πόρων. Το πρόβλημα που συνήθως υπάρχει όταν μιλάμε για θέματα όπως η βιώσιμη ανάπτυξη είναι η μη κατανόηση της έννοιας από τους πολίτες και τους πολιτικούς. Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη υποδομών και όχι στην έλλειψη πόρων. Επικρατεί δηλαδή η λανθασμένη αντίληψη ότι υπάρχουν ανεξάντλητοι πόροι, όπως νερό, τρόφιμα, ενέργεια κ.ά., οι οποίοι για να γίνουν διαθέσιμοι προς χρήση χρειάζονται απλώς περισσότερες υποδομές. Και, ακόμα χειρότερα, σε κανένα σημείο του συλλογισμού των περισσότερων πολιτών δεν υπεισέρχεται η πρόνοια για τα υπόλοιπα πλάσματα που ζουν στην κάθε περιοχή, όπως και τα πολύτιμα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα και που για να επιβιώσουν χρειάζονται και αυτά διαθέσιμους πόρους».
      Τα συμπεράσματα της έκθεσης
      Ξεκινώντας να αναλύει τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, η κ. Γκεμιτζή σημειώνει καταρχάς πως τα μεγάλα αστικά κέντρα –Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Κόρινθος, Χαλκίδα, Ηράκλειο Κρήτης–, καθώς και η πλειονότητα των νησιών του Αιγαίου –Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, μεγάλο τμήμα της Κρήτης– αλλά και οι παράκτιες περιοχές της νότιας και της ανατολικής χώρας –από Πάτρα μέχρι Καλαμάτα, Κόρινθο, ακτές Μεσσηνίας και Λακωνίας– παρουσιάζουν πολύ χαμηλή φέρουσα ικανότητα περαιτέρω ανάπτυξης (δείκτης CCDI
      Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ακόμη νησιά, καθώς και λιγότερο πυκνοκατοικημένες πόλεις, με τιμές δείκτη CCDI που κυμαίνονται από 0,50 έως 0,60 και οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν ως περιοχές με μέτριες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης. Τα νησιά Χίος και Σάμος είναι δύο τέτοιες περιοχές.
      Αντίθετα, πολύ μικρά αστικά κέντρα, όπως η Δράμα και οι Σέρρες, έχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης (τιμές CCDI > 0,600), υποδεικνύοντας τη διαθεσιμότητα πόρων για περαιτέρω ανάπτυξη.
      Μάλιστα, στις παραπάνω δύο περιοχές ο εναλλακτικός τουρισμός που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια (οινοτουρισμός και Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στη Δράμα και οικολογικός τουρισμός στη λίμνη Κερκίνη και σε άλλες περιοχές των Σερρών) έχει ήδη δημιουργήσει ένα καλό μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, το οποίο μπορεί να καλλιεργηθεί περαιτέρω.
      Χαρτογράφηση της χώρας με βάση τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης CCDI. Την ίδια καλή εικόνα με περιθώριο και συχνά και αναγκαιότητα για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, εξαιτίας της ερήμωσης από κατοίκους, παρουσιάζουν και πολλές ορεινές περιοχές της Ελλάδας.
      Ο CCDI είναι σχετικά υψηλός σε ορεινές περιοχές όπως η Πίνδος, η Ευρυτανία, τα ορεινά Τρίκαλα ή τα ορεινά Ιωάννινα. Σε όλες τις παραπάνω περιοχές, υπάρχουν ήδη θύλακοι βιώσιμου, εναλλακτικού τουρισμού. Την ίδια στιγμή, οι ορεινές περιοχές είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους και λιγότερο επηρεασμένες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ως εκ τούτου είναι πιο ικανές για μελλοντική ανάπτυξη.
      Περιθώριο για ανάπτυξη έχει και το παράκτιο τμήμα της Ηπείρου – ακτογραμμές σε περιοχές όπως Σύβοτα και Πάργα.
      Υδάτινοι πόροι και τρωτότητα σε φυσικές καταστροφές 
      Η κ. Γκεμιτζή μας έδωσε και δύο τριάδες καλύτερων και χειρότερων περιοχών στα κομβικά ζητήματα των υδάτινων πόρων και της τρωτότητας σε φυσικές καταστροφές.
      Κακή κατάσταση υδάτινων πόρων
      Κρήτη και Κυκλάδες Ανατολική Πελοπόννησος – Λακωνία, Αργολίδα, Κορινθία Αθήνα, Εύβοια, Χαλκιδική, Θράκη και παράκτιο τμήμα Βόρειας Ελλάδας              Καλή κατάσταση υδάτινων πόρων
      Από Πίνδο και πιο δυτικά, με πιο «αυτάρκη» όλων την Ηπειρο Ανατολική Στερεά, Ευρυτανία, Μεσολόγγι, Καρπενήσι                                                                                                                                                                                                      Τρωτότητα σε φυσικές καταστροφές
      Ρόδος – εξαιτίας των εκτεταμένων πυρκαγιών πέρυσι το καλοκαίρι Εύβοια –διαδοχικές φυσικές καταστροφές– και Λέσβος – κοινωνικό θέμα/ μεταναστευτικό Ροδόπη, Εβρος – πολύ χαμηλά εισοδήματα κατοίκων Παραδείγματα προς αποφυγή
      Επιστρέφοντας στο θέμα της λάθος επικρατούσας αντίληψης για τη φέρουσα ικανότητα ανάπτυξης, η κ. Γκεμιτζή δίνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την περιοχή της Κρήτης, όπου, παρά την κρίσιμη κατάσταση των υδάτινων πόρων, θεωρείται ότι υπάρχει τρόπος να υποστηριχθεί περαιτέρω ανάπτυξη.
      Οπως εξηγεί η ίδια: «Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου προβλέπεται ότι θα εξυπηρετεί 12-15 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο. Ομως δεν αναρωτηθήκαμε αν υπάρχουν οι διαθέσιμοι πόροι για να υποστηρίξουν τέτοιο τουριστικό ρεύμα και ταυτόχρονα να μην υπάρξει σημαντική υποβάθμιση ή κατάρρευση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και της πολιτισμικής κληρονομιάς του νησιού».
      Οσο για τα νησιά του Αιγαίου, αυτά, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή, αποτελούν ειδική περίπτωση όπου θα πρέπει να εξεταστούν εξειδικευμένα μέτρα για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς είναι περιορισμένα σε έκταση και φυσικούς πόρους και αντιμετωπίζουν την πρόκληση της μαζικής τουριστικής ανάπτυξης που απειλεί να αλλοιώσει τον φυσικό τους χαρακτήρα. Οπως σημειώνει η καθηγήτρια: «Εδώ θα πρέπει άμεσα να εξεταστούν λύσεις για τον έλεγχο των τουριστικών ρευμάτων και την αντίστοιχη κατανάλωση των πόρων, όπως π.χ. επιβολή ανώτατου αριθμού επισκεπτών σε ευαίσθητες περιοχές, επιβολή ειδικού φόρου στους επισκέπτες, επιβολή ιδιαίτερα αυστηρών όρων δόμησης και επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον και προώθηση μόνο των πραγματικά βιώσιμων επενδύσεων ανάπτυξης που ενισχύουν τις τοπικές κοινωνίες. Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να αποτελέσει προορισμό για τουρισμό του γκολφ ή για τουρισμό της πισίνας».
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.