Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    525 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), στην οποία συμμετέχει η ΓΣΕΕ, για το κόστος των ανατιμήσεων στην Ενέργεια, αναφέρονται τα εξής: 
      «Με σχεδόν δύο μηνιαίους  κατώτερους μισθούς επιβαρύνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Η Ελλάδα μαζί με την Εσθονία, σύμφωνα πάντα με την έρευνα της ΣΕΣ είναι οι χώρες οι οποίες οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος. 
      Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Περίπου 9,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής και τώρα το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 38% σε όλη την Ευρώπη σε σύγκριση με πέρυσι. 
      Αυτό έχει κάνει τους εργαζόμενους που κερδίζουν τον κατώτατο μισθό σε 16 κράτη μέλη της Ε.Ε. να χρειάζεται να βάλουν στην άκρη το ποσό ενός μηνιαίου μισθού ή και περισσότερο, προκειμένου να διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα και τη θέρμανση στο σπίτι (πίνακας 1). Το 2021, αυτό συνέβαινε σε οκτώ κράτη μέλη.
      Ο αριθμός των ημερών που ένα άτομο που κερδίζει τον κατώτατο μισθό πρέπει να εργαστεί για να πληρώσει τον λογαριασμό ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες χώρες: Εσθονία (+26), Κάτω Χώρες (+20), Τσεχία (+17), Λετονία (+16).
      Σε τέσσερις χώρες - τη Σλοβακία, την Ελλάδα, την Τσεχία και την Ιταλία - ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι επίσης πλέον μεγαλύτερος από τους μισθούς ενός μήνα για έναν εργαζόμενο που κερδίζει το μέσο μισθό.
      Κράτη μέλη της Ε.Ε. όπου οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας κοστίζουν έναν μηνιαίο μισθό ή περισσότερο για εργαζόμενους με κατώτατο μισθό (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα):

      Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, του ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου της ETUC, έρχονται πριν από την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή.
      Η ETUC καλεί τους ηγέτες να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να τερματιστούν οι μη βιώσιμες αυξήσεις των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη με ένα σχέδιο έξι σημείων. Το σχέδιο που στάλθηκε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περιλαμβάνει αιτήματα για:
      Αύξηση των μισθών ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους ζωής, αυτό σημαίνει υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για να διασφαλιστεί η επάρκειά τους και στοχευμένες πληρωμές έκτακτης ανάγκης για τους χαμηλόμισθους που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς ενέργειας, μαζί με την απαγόρευση των αποσυνδέσεων Πλαφόν στο κόστος των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες και φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης κατά της κρίσης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων τύπου SURE για την προστασία των θέσεων εργασίας, των εισοδημάτων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και των διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Σημειώσεις
      **: Εαρινή πρόβλεψη της AMECO για τις μεταβολές στους μισθούς/μισθούς του 2022 σε σύγκριση με το 2021 που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή των μισθών.                                                                                                                                                                                                                            
      Πηγή: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που βασίζονται  στη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό το 2019 (κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Oddyssee-Mure- η κατανάλωση του φυσικού αερίου υπολογίζεται ως μερίδιο του φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών ανά χώρα το 2020 σύμφωνα με τη Eurostat (NRG_BAL) πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας ανά νοικοκυριό σύμφωνα με την Oddyssee-Mure, πολλαπλασιασμένη με τις εξαμηνιαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σύμφωνα με τη Eurostat.
                                                                        
      Πίνακας 2: Ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές σε όλα τα κράτη μέλη με διαθέσιμα στοιχεία (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα)
      Οι καθαρές ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται με τον φορολογικό συντελεστή ενός ατόμου που κερδίζει το 100% του κατώτατου μηνιαίου μισθού σύμφωνα με τη Eurostat (EARN_NT_NET). Το μερίδιο της ενέργειας εκφράζεται ως ποσοστό σε σχέση με τις μέσες ετήσιες αποδοχές. Η εκτιμώμενη μεταβολή των ετήσιων καθαρών αποδοχών έως τον Ιούλιο του 2022 προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας την ποσοστιαία μεταβολή των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με την εαρινή πρόβλεψη της Eurostat Ameco, και η ενέργεια προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας τις συνιστώσες  του δείκτη τιμών με την εναρμονισμένη κατανάλωση (HCIP) για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο».
    2. Αρθρογραφία

      Engineer

      Έναν κλάδο στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών αναδεικνύει η παγκόσμια έρευνα “KPMG 2021 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο “No turning back, An industry ready to transcend”. Όπως προκύπτει από την έρευνα, μετά από μια χρονιά ανατροπών, οι εταιρείες μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών ελπίζουν να μειώσουν σημαντικά τις αποτυχίες έργων, μετατρέποντας τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κινδύνους του χαρτοφυλακίου τους.
      «Έχοντας εξέλθει από την πανδημία σχετικά αλώβητοι, κυριαρχεί η αίσθηση ότι οι εργολάβοι ίσως επιτέλους αρχίσουν να γυρνάνε την πλάτη τους σε έργα που ενέχουν μη διαχειρίσιμους κινδύνους που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρη την επιχείρησή τους», αναφέρει ο Geno Armstrong, Global Sector Leader, Engineering & Construction, KPMG. «Αρχίζουμε να βλέπουμε τους εργολάβους να μεταβιβάζουν τους κινδύνους, ταυτόχρονα με ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο συνεργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες επιπτώσεις στο κόστος και το χρονοδιάγραμμα».
      Η παρούσα 13η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας για τον Κατασκευαστικό Κλάδο παρουσιάζει μια αισιόδοξη προοπτική, με τα δύο τρίτα το ιδιοκτητών έργων να προβλέπουν επέκταση των επενδυτικών προγραμμάτων τους και τους μισούς από τους ερωτηθέντες να είναι «πολύ» ή «κάπως» αισιόδοξοι για τον μελλοντικό προσανατολισμό της αγοράς των κατασκευαστικών έργων.
      Κίνδυνος το αυξημένο κόστος
      Σχολιάζοντας την έρευνα, η Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, Παπακωστόπουλος – Γρηγοριάδου και Συνεργάτες Δικηγορική εταιρεία (CPA Law), ανεξάρτητο μέλος του διεθνούς δικτύου νομικών και φορολογικών υπηρεσιών της KPMG «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας, θα είναι το αυξημένο κόστος. Η βέλτιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η χρήση καινοτόμων υλικών με σκοπό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων αλλά και η προσέλκυση αξιόλογου εργατικού δυναμικού φαίνονται να είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα των εταιρειών. Ο κίνδυνος αυτός θα εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου.»
      Επιπλέον, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Γενικός Διευθυντής, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε σχετικά «Αισιόδοξο φαίνεται το μέλλον της αγοράς κατασκευαστικών έργων. Η αισιοδοξία αυτή πηγάζει αφενός από την επιτυχή ανάληψη έργων από τις κατασκευαστικές εταιρίες λόγω της καλύτερης διαχείρισης των επιχειρηματικών τους κινδύνων και των κινδύνων έργων τους και αφετέρου από την ενίσχυση της αποδοτικότητας των έργων τους ως αποτέλεσμα των επενδύσεων για νέες τεχνολογίες και ψηφιακά εργαλεία. Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως ο κλάδος των κατασκευών αρχίζει να ελκύει σταδιακά το ικανότερο εργατικό δυναμικό της αγοράς όσο οι κατασκευαστικές εταιρίες διευρύνουν την ποικιλομορφία, ως προς την εσωτερική τους δομή και την εφοδιαστική τους αλυσίδα, και αρχίζουν να καλλιεργούν ένα κλίμα ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων τους.»
      Μια κοινή θεώρηση του κινδύνου
      Η διαχείριση κινδύνων βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας βελτίωσης της οργανωτικής ανθεκτικότητας. Σε ποσοστό 60%, οι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι θέλουν να αποκτήσουν μια πιο συνολική εικόνα των κινδύνων, αυξάνοντας την ενοποίηση και την ορατότητα μεταξύ της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, κινδύνων χαρτοφυλακίου και κινδύνων έργου. Τα δύο τρίτα προγραμματίζουν ένα μέτριο ή υψηλό επίπεδο επενδύσεων στη διαχείριση κινδύνων.
      Σύμφωνα με τον Armstrong, η αποτυχία ενός έργου μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και για το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο «Έχοντας μια συνολική, σαφή εικόνα σε πραγματικό χρόνο για όλες τις περιοχές, επιχειρηματικές μονάδες και έργα, οι επιχειρήσεις μπορούν να στοχεύσουν, να εκτιμήσουν και να προσαρμόσουν το επίπεδο της διάθεσης ανάληψης κινδύνων χαρτοφυλακίου και να πάρουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με την ανάληψη νέων έργων» .
      Πιο τολμηρές και συνεκτικές επενδύσεις στην τεχνολογία
      Έχοντας σημειώσει αλματώδη πρόοδο στην απομακρυσμένη εργασία και την ψηφιακή συνεργασία, σε ποσοστό 43% οι ερωτηθέντες σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν αυτό το γεγονός μέσω σημαντικών επενδύσεων σε τεχνολογίες για να ενισχύσουν την απόδοση των επενδυτικών προγραμμάτων τους. Η «υιοθέτηση τεχνολογίας» επίσης κατατάχθηκε ως ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας για την ικανότητα των εταιρειών μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών να διαχειριστούν ανατρεπτικά γεγονότα.
      Ωστόσο, αντιμέτωπες με ένα εύρος γεωγραφιών, κατακερματισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες και μια συνεχή ροή νέων λογισμικών, οι εταιρείες ίσως δυσκολευτούν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά τη διαχείριση κινδύνων και τη διαχείριση έργων. Μόλις 16% των στελεχών που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι οι επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει πλήρως τα συστήματα και τα εργαλεία.
      Ο Armstrong θεωρεί ότι ο κλάδος θα έπρεπε να δείχνει μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας όσον αφορά τη χρήση των τεχνολογιών, για κοινά οφέλη «Εάν οι ιδιοκτήτες έργων επενδύσουν σε ρηξικέλευθες καινοτομίες με τρόπο που θα είναι προς όφελος κάθε εργολάβου με τον οποίο συνεργάζονται, τότε θα αρχίζουμε να βλέπουμε τις ευθύνες να μοιράζονται μεταξύ των δύο μερών, με στόχο την αποδοτικότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να καταστήσουν τα έργα πιο ανθεκτικά και λιγότερο ευάλωτα σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις κόστους και ατυχήματα».
      Αργή αλλά σταθερή πρόοδος στην ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη
      Οι προσπάθειες του παγκόσμιου κατασκευαστικού κλάδου για την υιοθέτηση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης φαίνεται να βρίσκονται ακόμα στα αρχικά τους στάδια – αν και οι ιδιοκτήτες έχουν σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο από τους εργολάβους. Μόλις 46% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η επιχείρησή τους διαθέτει επίσημο πρόγραμμα για τη δημιουργία ομάδων με ποικιλομορφία και χωρίς αποκλεισμούς, ενώ μόνο 26% διαθέτουν επίσημο πρόγραμμα ποικιλομορφίας για τους προμηθευτές τους.
      Σε όλο και περισσότερους τομείς, οι ιδιοκτήτες των έργων απαιτούν μεγαλύτερη ποικιλομορφία τόσο στους άμεσους εργολάβους τους όσο και στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται όμως μόνο για ζήτημα συμμόρφωσης, όπως εξηγεί ο Armstrong: «Μια κουλτούρα ποικιλομορφίας και ένταξης εμπλουτίζει τις οργανωτικές δυνατότητες και προσελκύει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, με τους πιο περιζήτητους υποψήφιους να αποζητούν τη δυνατότητα μιας ικανοποιητικής καριέρας σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, χωρίς εμπόδια και ταβάνια στη σταδιοδρομία τους. Ο κλάδος έχει ανάγκη νέα ταλέντα και νέους τρόπους αντιμετώπισης των μακροχρόνιων προκλήσεων. Μια εταιρεία με ποικιλομορφία είναι επίσης πιο πιθανόν να είναι πιο καινοτόμα και προσαρμοστική».
    3. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στο μικροσκόπιο ερευνητών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης τέθηκαν χείμαρροι της περιφέρειας Ηπείρου με σκοπό την εκτίμηση του πλημμυρικού κινδύνου. Δεδομένου ότι η Ήπειρος αποτελεί την Περιφέρεια που συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο όγκο νερού της Ελλάδας διαθέτοντας πολύ μεγάλα υδρολογικά συγκροτήματα, τον Άραχθο, τον Αώο, τον Λούρο, τον Αχέροντα, τον Καλαμά, τα φαινόμενα που σχετίζονται με περίσσεια νερού όπως πλημμύρες και κατολισθήσεις είναι συχνά και πολλές φορές εξαιρετικά επικίνδυνα. Ιδιαίτερη βαρύτητα μέσω του προγράμματος, σύμφωνα με τους ερευνητές, δίνεται σε περιοχές οι οποίες εμφανίζουν μεγάλη οικιστική ανάπτυξη και έντονη τουριστική κίνηση όπως της Πάργας και των Συβότων.

      Πρόκειται για το πρόγραμμα “EpiSafeNet” που αναπτύχθηκε από το εργαστήριο «ASSIST» του ΔΠΘ, ύστερα από ανάθεση της περιφέρειας Ηπείρου , προκειμένου να ιεραρχηθεί η επικινδυνότητα των δεκάδων χειμάρρων της περιοχής, ώστε να αξιολογείται αντίστοιχα η κατανομή δυνάμεων και λήψη προστατευτικών μέτρων πριν, κατά και μετά από ένα πλημμυρικό συμβάν, επικεντρώνοντας στα πλέον επικίνδυνα σημεία.

      Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων, διευθυντής του εργαστηρίου Ανάλυσης και Διαχείρισης Φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών – ASSIST και διευθυντής Έδρας UNESCO Con-E-Ect στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δημήτρης Εμμανουλούδης, η ιδέα ξεκίνησε από το γεγονός ότι σε όλη τη χώρα υπάρχουν περίπου 1000 χειμαρρικά ρεύματα, καθένα από τα οποία, έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τη δική του συμπεριφορά , τον δικό του τρόπο που γίνεται περισσότερο ή λιγότερο επικίνδυνο. Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη κρίθηκε σκόπιμο να γίνει μία ιεράρχηση του πλημμυρικού κινδύνου. «Είναι πολύ σημαντικό να το γνωρίζουμε διότι στα τεχνικά έργα που ερχόμαστε να φτιάξουμε μέσα στις χειμαρρικές λεκάνες και στις χειμαρρικές κοίτες δεν μπορούμε για διάφορους λόγους να επέμβουμε παντού και πάντοτε», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

      Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, αλγόριθμους μηχανικής μάθησης αλλά και πολυκριτηριακής ανάλυσης οι ερευνητές επιχείρησαν να αναπτύξουν ουσιαστικά ένα σύστημα για την έγκυρη προειδοποίηση για πλημμύρες. Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων στο Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του ΔΠΘ, Γιώργος Παπαϊωάννου, στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται υποσυστήματα για την πρόγνωση, την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, την υδρολογική και την υδραυλική ανάλυση. «Χρησιμοποιούμε ένα σύστημα με νέες τεχνολογίες που γίνεται η πρόγνωση, τι καιρό έχουμε, πότε, πόσο και πού θα βρέξει ουσιαστικά. Το δεύτερο υποσύστημα αποτελείται από την υδρολογική ανάλυση όπου ουσιαστικά εξετάζουμε το νερό που πέφτει από τη βροχή, πού μπορεί να συγκεντρωθεί και πού θα πάει. Και το τρίτο υποσύστημα είναι με την υδραυλική προσομοίωση όπου μπορούμε να διαπιστώσουμε που μπορεί να κινηθεί το νερό, άρα που μπορεί να πλημμυρίσει. Μέσω αυτού του υποσυστήματος μπορούμε να δούμε και το ύψος του νερού, και την ταχύτητά του», εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου.

      Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, στο πλαίσιο του έργου, σε βροχομετρικά δεδομένα και στοιχεία πλημμυρικών φαινομένων του παρελθόντος καθώς μέσω τρισδιάστατης απεικόνισης του χειμάρρου προσομοιάζεται ο πλημμυρικός κίνδυνος. «Με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό, πού κινείται ο χείμαρρος, πώς “αντιδρά” κάθε φορά που δέχεται ποσότητα νερού. Δίνουμε τις πληροφορίες σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και στους αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, εκπαιδεύουμε το μοντέλο και προσπαθούμε να δούμε μέχρι ποια ποσότητα νερού μπορούν να συγκρατήσουν οι κοίτες ενώ ταυτόχρονα, διαπιστώνουμε και τα έργα που θα χρειαστούν», τονίζει η δρ. Υδροπληροφορικής και αναπληρώτρια διευθύντρια του “ASSIST”, Καλλιόπη Κράβαρη, ενώ από την πλευρά του ο κ. Παπαϊωάννου προσθέτει ότι στο έργο περιλαμβάνεται και η δημιουργία χαρτών που απεικονίζουν τον πλημμυρικό κίνδυνο ενώ μέσω τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθηση μπορεί να καθοριστούν οι περιοχές όπου ενδείκνυνται για την τοποθέτηση έργων διευθέτησης ορεινών υδάτων. «Τα έργα αυτά θα βοηθήσουν στο να αποτρέψουμε να έχουμε πλημμύρες», σημειώνει η κ. Κράβαρη. Περιοχές σημαντικού πλημμυρικού κινδύνου στην Περιφέρεια Ηπείρου

      Επιπρόσθετα, μέσω του προγράμματος υπολογίζονται οι ζώνες πλημμυρισμού σε κάθε επικίνδυνο ρεύμα ώστε να καθίσταται γνωστό εκ των προτέρων ποιες περιοχές θα πρέπει να εκκενωθούν και σε ποια κατεύθυνση. Όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, ο υπολογισμός του εύρους των ζωνών πλημμυρισμού δίνεται για διάφορα σενάρια ύψους βροχής κάθε φορά, γεγονός που συμβάλλει στην επιλογή των μεθόδων εκκένωσης, συγκέντρωσης και προστασίας των κατοίκων και του ζωικού κεφαλαίου.
      Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να εφαρμοστεί οπουδήποτε, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και εκτός χώρας, πάντα επικεντρωμένο σε ένα ενιαίο γεωγραφικό διαμέρισμα. «Κατά την ίδια έννοια μπορεί να εφαρμοστεί και στο λεκανοπέδιο της Αττικής επικεντρωμένο σε όλα τα χειμαρρικά ρεύματα που συγκλίνουν από τα γύρω βουνά στο ήδη αναφερθέν λεκανοπέδιο κι εν προκειμένω που περιλαμβάνει μέσα και τον πολεοδομικό ιστό της πόλης της Αθήνας. Η Αθήνα περιστοιχίζεται από ένα σωρό χειμάρρους, και σημαντικούς χειμάρρους. Κακώς ο Ιλισός και ο Κηφισός λέγονται ποταμοί από πλευράς υδρολογικής η συμπεριφορά τους είναι καθαρά χειμαρρική κι άρα μπορούν να ενταχθούν και να μελετηθούν με τον τρόπο που αναφέρθηκε στο πρότζεκτ της Ηπείρου. Άρα μπορεί να γίνει και στην Αττική το ίδιο, και στον Ιλισό και στον Κηφισό δηλαδή να χαρακτηριστεί στο λεκανοπέδιο της Αττικής η χειμαρρική επικινδυνότητα και να ιεραρχηθούν όλοι οι χείμαρροι που συγκλίνουν στον αστικό ιστό της πόλης», υπογραμμίζει ο κ. Εμμανουλούδης.
      Ζώνη πλημμυρισμού σε μοντέλο προσομοίωσης πλημμύρας κατοικημένης περιοχής

      Γιατί είναι σημαντικό να εφαρμοστεί στην Αττική και πώς μπορεί να γίνει αυτό

      Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη των πλημμυρικών φαινομένων και στην Αττική. «Με αφορμή την πλημμύρα της Βαλένθια η οποία ήταν μια πλημμύρα που χτύπησε καθαρά πολεοδομικό συγκρότημα, αστικό ιστό μεγάλης πόλης, αυτόματα έγιναν οι συνειρμοί μεταξύ Βαλένθια και Αθήνας. Μέσα σε μια ήδη δομημένη πόλη και ειδικά όπως είναι η Αθήνα όπου υπάρχουν όλα αυτά τα έργα πολιτισμού του ανθρώπου είναι πολύ δύσκολο να αλλαχθούν πράγματα.

      Δεν μπορούμε να αλλάξουμε έργα οδοποιίας ή να γκρεμίσουμε σπίτια ή να διανοίξουμε κοίτες. Υπάρχει ήδη ένα δομημένο περιβάλλον στο οποίοι είναι δύσκολο να επέμβουμε. Επομένως, όπως πράξαμε και στο EPISAFEnet στην Ήπειρο, επικεντρωνόμαστε στην ορεινή λεκάνη της περιοχής. Πηγαίνουμε, λοιπόν, και δημιουργούμε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στον ορεινό χώρο, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να σπάσουμε την ταχύτητα συγκέντρωσης του νερού στα πεδινά, ώστε να το καθυστερήσουμε, να κατέβει πιο τμηματικά. Και καθυστερώντας το, οδηγώντας το να φτάσει πιο τμηματικά κάτω στις πόλεις, μέσα εκεί που ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα όπως είπαμε, καταφέρνουμε να χωρέσει, να διοχετευτεί, να έχουμε διόδευση πλημμύρας πιο εύκολα μέσα στις υπάρχουσες κοίτες. Σε αυτές που ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να διανοίξουμε περισσότερο, όπως η κοίτη του Κηφισού. Συνεπώς, με την καθυστέρηση αυτή, καταφέρνουμε να χωρέσει πιο εύκολα στις υπάρχουσες κοίτες. Δεδομένου ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να κάνουμε διάνοιξη κοιτών ή να αλλάξουμε το ρου της πορείας του Κηφισού ή να φτιάξουμε αυτό που λένε δεξαμενές για να χωρέσουν το νερό. Είναι πολύ πιο εύκολο να πας και να κάνεις έργα πάνω στη λεκάνη απορροής», επισημαίνει ο κ. Εμμανουλούδης και προσθέτει ότι μερικά από αυτά τα έργα είναι φράγματα συγκράτησης φερτών υλικών, φράγματα αποτροπής της αξονικής διάβρωσης, φράγματα στερέωσης της κοίτης και φράγματα βαθμίδωσης.

      Στο επίκεντρο η πρόληψη και η εκπαίδευση των πολιτών στη διαχείριση των πλημμυρών
      Τέτοιου είδους έργα όπως τονίζουν οι ερευνητές συμβάλλουν αποφασιστικά στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του πλημμυρικού κινδύνου, ιδιαίτερα σε περιφέρειες όπως η Αττική.

      «Αυτού του είδους τα συστήματα που είναι για να κάνουμε πρόγνωση ουσιαστικά , για ένα γεγονός καταστροφικό όπως οι πλημμύρες, κατατάσσονται ούτως ή άλλως στα μη κατασκευαστικά μέτρα που έχουμε για την αντιμετώπιση και για τον κίνδυνο των πλημμυρών. Είναι ένα κομμάτι μεγάλο που πρέπει τουλάχιστον στην Ελλάδα να του δώσουμε λίγο μεγαλύτερη έμφαση. Δηλαδή να κάνουμε πρόγνωση του που και πόσο μπορεί να πλημμυρίσει και πότε μπορεί να γίνει αυτό. Με αυτό τον τρόπο έχουμε και το χρόνο αντιμετώπισης αλλά και για την προειδοποίηση του κόσμου, την ενημέρωση των πολιτών και όλο αυτό εννοείται ότι μπορεί να σώσει και ανθρώπινες ζωές και περιουσίες και οτιδήποτε άλλο», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαϊωάννου.

      Από την πλευρά του ο κ. Εμμανουλούδης υπογραμμίζει ότι πέρα από τα τεχνικά μέσα για την αντιμετώπιση και την πρόληψη από τέτοιου είδους φαινόμενα, πολύ σημαντική είναι και η εκπαίδευση των πολιτών όλων των ηλικιακών ομάδων. «Θα πρέπει να διαμορφωθεί μια ατομική κουλτούρα προστασίας από τις πλημμύρες, μέσα από βίντεο, από φυλλάδια, από σχολεία, από σεμινάρια, από οτιδήποτε, οι πολίτες να γνωρίζουν τι να κάνουν, να έχουν οδηγίες αντιπλημμυρικής προστασίας», σημειώνει και προσθέτει ότι για παράδειγμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να κυκλοφορούν οι πολίτες με τα αυτοκίνητά τους κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ακραίων πλημμυρικών φαινομένων. « Χρειάζεται μία εκπαίδευση ως προς τις πλημμύρες. Μπορούμε να αναλογιστούμε πόσοι άνθρωποι θα σώζονταν αν είχαν την στοιχειώδη γνώση να κυκλοφορούν με τα αυτοκίνητά τους σε πλημμυρισμένους δρόμους ή να απέφευγαν τους υπόγειους χώρους, σπιτιών, γκαράζ, πάρκινγκ αυτοκινήτων, όπως συνέβη δυστυχώς στην περίπτωση της Βαλένθια».

      Παράλληλα, για τον κ. Παπαϊωάννου, χρειάζεται να ανοίξει και η συζήτηση για την ανθεκτικότητα των πόλεων στις πλημμύρες. «Πλέον υπάρχουν και συστήματα που μπορούν και χρησιμοποιούνται και από τους πολίτες. Δηλαδή, ήδη βλέπουμε ότι γίνεται ασφάλιση των κτιρίων για πλημμύρες. Είναι κάτι που στην Ελλάδα μπορεί να μην είμαστε τόσο συνηθισμένοι. Στο εξωτερικό είναι πολύ πιο έντονο αυτό. Αλλά αρχίζει και βλέπουμε και εδώ πέρα να συζητιέται. Ακόμη, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για την κατασκευή κτιρίων με τέτοιο τρόπο, ώστε να υποστούν λιγότερες επιπτώσεις από μία τέτοιου είδους πλημμύρα», αναφέρει.
    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τα βασικά οικονομικά μεγέθη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, καταγράφει η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, με τίτλο : «Οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2021». H έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, είχε ως δείγμα 1.122 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και παρουσιάστηκε σε διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου.
      Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας το 2021 λειτούργησε το 96% των ελληνικών ξενοδοχείων, σε αντίθεση με το 2020 που λειτούργησε μόνο το 60% 
      Το 78% των ξενοδοχείων άνοιξε μέσα στο τρίμηνο Μαΐου Ιουλίου 2021. Τον Ιανουάριο του 2021 ήταν ανοιχτό μόλις το 1/3 των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας.
       

      Η μέση πληρότητα τον Αύγουστο 67,9% υψηλότερη σε σχέση με το 2020 (27,7%) αλλά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις πληρότητες που έφτασαν το 86,8% το 2019
      Ημέση τιμή του δίκλινου δωματίου τα 120 ευρώ τον Αύγουστο ενώ το 5μηνο Ιαν.-Μαΐου 2021 η μέση τιμή στα ξενοδοχεία διαμορφώθηκε στα €58.
      Ο συνολικός τζίρος των ξενοδοχείων ανήλθε σε 5,48 δις ευρώ, μειωμένος κατά  34,9% σε σχέση με το 2019.

      Οι επενδύσεις σε ανακαινίσεις υφισταμένων μονάδων ανήλθαν στα €830 εκατ., μειωμένες μόνον κατά 16% έναντι του 2019, Στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, η δαπάνη ανακαίνισης/συντήρησης είναι μειωμένη κατά 44%, γεγονός που δείχνει την πίεση που δέχονται.
      Κατά μέσο όρο, τα ξενοδοχεία κάλυψαν το 40% περίπου των χρηματοδοτικών τους αναγκών με τα μέτρα στήριξης του 2021. 
      Τα ξενοδοχεία εισέπραξαν, κατά μέσο όρο, 79% λιγότερο ποσοστό προκαταβολών για την επόμενη σεζόν σε σχέση με το 2019, που αντιστοιχεί σε έλλειμμα 590 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τα ποσά που παραμένουν προς επιστροφή από τα voucher ανέρχονται σε 50 εκατ. ευρώ. 
      Το έλλειμμα στα ταμειακά διαθέσιμα των ξενοδοχείων αγγίζει τα 640 εκατ. ευρώ σε σχέση με άλλες χρονιές κανονικότητας.
      Στην ετήσια έρευνα για το 2021, περισσότερο από το 1/3 των ξενοδόχων πιστεύει ότι ο τζίρος τους θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 το 2023, ενώ 1/3 ακόμα εκτιμά ότι αυτό θα γίνει μετά το 2024.



       
    5. Αρθρογραφία

      GTnews

      Την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών για την κλιματική κρίση και τη βιωσιμότητα, ανέδειξαν τα αποτελέσματα νέας πανελλαδικής έρευνας. Σημειώνεται δε, ότι με βάση τα αποτελέσματα η ακρίβεια φαίνεται να παραμένει η κυριότερη ανησυχία των Ελλήνων. Η έρευνα, που διενεργήθηκε από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) σε συνεργασία με τη METRON ANALYSIS, παράλληλα, ανέδειξε την επίδραση οικονομικών παραγόντων στις ταξιδιωτικές μας αποφάσεις. Η έρευνα διεξήχθη από τις 13 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2024 και βασίστηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων, ηλικίας 17 έως 70 ετών, από όλη την Ελλάδα. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους αντιλήψεις, τα κριτήρια επιλογής καταλυμάτων και την προθυμία τους (ή όχι) να υποστηρίξουν βιώσιμες τουριστικές πρακτικές.
      Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας «Climate Challenges» που διοργανώθηκε τη Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου 2024, έδειξαν ότι οι Έλληνες θεωρούν την κλιματική κρίση (17%), την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος (14%) και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (15%) ως τα πιο σημαντικά παγκόσμια προβλήματα. Αυτή η ευαισθησία είναι εντονότερη στις γυναίκες και στους πιο νέους. Ωστόσο, όταν οι πολίτες εστιάζουν στα εθνικά ζητήματα που τους απασχολούν, η οικονομική πίεση υπερισχύει, με την ακρίβεια (56%) να παραμένει η κυριότερη ανησυχία, ιδιαίτερα για τις νέες ηλικίες, ενώ η τριάδα των περιβαλλοντικών προβλημάτων υποχωρεί σημαντικά στην ιεράρχηση.
      Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα βιωσιμότητας στον τουρισμό, τους παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή καταλύματος, παρά την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, φαίνεται ότι προέχει ο οικονομικός παράγοντας και οι ανέσεις που προσφέρει το κατάλυμα. Η τιμή αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο για το 84% των ερωτηθέντων και ακολουθούν η καθαριότητα (44%) και οι κριτικές σε ταξιδιωτικές πλατφόρμες (37%). Η περιβαλλοντική ευαισθησία κατατάσσεται ως το λιγότερο σημαντικό κριτήριο επιλογής, καθώς μόλις το 6% την αναφέρει ως καθοριστικό παράγοντα. Αυτά τα ευρήματα αποτυπώνουν τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί πολίτες, οι οποίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις τουριστικές τους επιλογές και περιορίζουν την σημασία που δίνουν στη βιωσιμότητα, ειδικά στις νεότερες ηλικίες και στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Η έρευνα υπογράμμισε επίσης τη σημασία συγκεκριμένων οικολογικών πιστοποιήσεων στον τουρισμό, όπως η Γαλάζια Σημαία και το Green Key. Η Γαλάζια Σημαία, γνωστή σε 7 στους 10 πολίτες, είναι σύμβολο υψηλών προτύπων για την καθαρότητα των υδάτων, οργάνωση και προστασία του περιβάλλοντος σε παραλίες, μαρίνες και τουριστικά σκάφη. Αντίστοιχα, το Green Key απονέμεται σε καταλύματα που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές και κερδίζει έδαφος ως το πιο αξιόπιστο κριτήριο επιλογής καταλύματος. Συνολικά, το 52% των ερωτηθέντων θεωρεί σημαντική την ύπαρξη οικολογικών πιστοποιήσεων κατά την επιλογή καταλύματος, ενώ το 38% δηλώνει πρόθυμο να διαθέσει περισσότερα χρήματα για καταλύματα με τέτοιες πιστοποιήσεις. Αυτή η προθυμία είναι ιδιαίτερα υψηλή στους νέους 17-24 ετών, οι οποίοι δείχνουν έντονη διάθεση να στηρίξουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω της επιλογής πιστοποιημένων καταλυμάτων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περίπου το 32% όσων έχουν νοικιάσει καταλύματα τα τελευταία 3 χρόνια είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν έως και 10% επιπλέον για ένα κατάλυμα με οικολογικό σήμα, αντικατοπτρίζοντας την αυξανόμενη προθυμία για υποστήριξη βιώσιμων επιλογών. Παρά το χαμηλό ποσοστό επιλογής καταλύματος με βάση τα περιβαλλοντικά κριτήρια, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, κυρίως οι γυναίκες. Το 93% αναφέρει ότι εξοικονομεί ενέργεια απενεργοποιώντας ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιεί, ενώ το 92% ανακυκλώνει όπου αυτό είναι δυνατόν. Επιπλέον, το 83% επαναχρησιμοποιεί είδη ατομικής υγιεινής, όπως οι πετσέτες, το 61% προτιμά επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία νερού αντί για πλαστικά μπουκάλια και το 57% επιλέγει τοπικά και βιολογικά προϊόντα. Όσοι ανησυχούν έντονα για την κλιματική αλλαγή είναι περισσότερο πιθανό να εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές, γεγονός που υποδηλώνει έναν ενσυνείδητο, ατομικό τρόπο συμμετοχής στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
      Η φετινή έρευνα ανέδειξε επίσης τις διαφορετικές πηγές ενημέρωσης που προτιμούν οι πολίτες για τις βιώσιμες πρακτικές. Το διαδίκτυο είναι η κυριότερη πηγή ενημέρωσης για το 88% των ερωτηθέντων, με τις νεότερες ηλικίες να χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο τα social media και τις ταξιδιωτικές πλατφόρμες. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία των ψηφιακών καναλιών στην ενημέρωση και την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης.
      Συνολικά, η έρευνα της METRON ANALYSIS και της ΕΕΠΦ υπογράμμισε τη διττή στάση των Ελλήνων, καθώς. παρότι τα οικονομικά κριτήρια επηρεάζουν τις επιλογές τους, δείχνουν αυξημένη ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και τις βιώσιμες πρακτικές. Η αναγνώριση των οικολογικών σημάτων, η ζήτηση για περισσότερη ενημέρωση και η προθυμία των νέων για υποστήριξη καταλυμάτων με περιβαλλοντική πιστοποίηση υποδηλώνουν τις προοπτικές για ανάπτυξη μιας περισσότερο περιβαλλοντικά υπεύθυνης τουριστικής κουλτούρας στην Ελλάδα. Η ημερίδα υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη.
    6. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η ορθολογική οργάνωση του χώρου ήταν πάντα ένας παράγοντας συνδεδεμένος με την οικονομική ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις δημιουργούν αξία και βελτιώνουν τη θέση τους στον ανταγωνισμό όταν, μεταξύ άλλων, εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον χώρο στον οποίο εδρεύουν και λειτουργούν. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο ορθολογικός χωροταξικός σχεδιασμός, συνδέεται άμεσα και με την προστασία του περιβάλλοντος. Επιβάλλει κανόνες χωρητικότητας και λειτουργίας στις επιχειρήσεις και στις υποδομές τους και, επομένως, αποτρέπει περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες. Αντίθετα, σε περιοχές εκτός σχεδίου αλλά και στον ευρύτερο αστικό και περιαστικό χώρο οι επιβλαβείς για το περιβάλλον δραστηριότητες είναι πολύ πιο συχνές.
      Η ιδέα των Επιχειρηματικών Πάρκων βασίζεται ακριβώς στα παραπάνω δεδομένα: προκαθορισμένοι και πολεοδομημένοι χώροι με συγκεκριμένες συμβατές χρήσεις που ορίζονται από χωρικά σχέδια, λαμβάνουν ειδική έγκριση ανάπτυξης για αυτό το σκοπό και πληρούν πολλές από τις προϋποθέσεις αδειοδότησης. Οι χώροι αυτοί διατίθενται να στεγάσουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, logistics και άλλες χρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε ένα ρυθμισμένο πλαίσιο που σέβεται το περιβάλλον, αλλά είναι επίσης απαλλαγμένες από τον “πονοκέφαλο” της συμμόρφωσης με κανόνες που πληρούνται ήδη συνολικά στο Επιχειρηματικό Πάρκο που τις φιλοξενεί. Έτσι, μπορούν να αφιερωθούν απρόσκοπτα, άρα πιο παραγωγικά, στη δραστηριότητά τους και με εύλογο "εξωτερικό" διοικητικό κόστος λειτουργίας. Είναι μια συμφέρουσα λύση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη -κράτος, κοινωνία και επιχειρήσεις- η οποία εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
      Στην Ελλάδα, όμως, τα Επιχειρηματικά Πάρκα συχνά υπολειτουργούν και συνολικά στεγάζουν συγκριτικά πολύ λίγες επιχειρήσεις. Γιατί συμβαίνει αυτό;
      Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη (PDF)
      Η νέα έρευνα που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις και πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα της συμβουλευτικής εταιρείας Re.De-Plan AE Consultants με την επιστημονική υποστήριξη και επιμέλεια της Αθηνάς Γιαννακού, καθηγήτριας στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ έχει ως στόχο να αναδείξει την αξία των Επιχειρηματικών Πάρκων “ως εργαλεία ανταγωνιστικότητας και περιβαλλοντικής προστασίας”. Η έρευνα, την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη εδώ, ανατρέχει στο ιστορικό των ρυθμίσεων για τις χρήσεις γης στην Ελλάδα, αλλά και σχολιάζει εκτενώς απόπειρες του παρελθόντος να αναπτυχθούν Επιχειρηματικά Πάρκα, ή, όπως ευρύτερα ονομάζονται, “οργανωμένοι υποδοχείς”, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους παράγοντες που συνδέονται με τη σημερινή κατάσταση. Τέλος, αναδεικνύει τη χρησιμότητα ενός "Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων επιχειρηματικότητας" και μάλιστα, οι συγγραφείς καταθέτουν συγκεκριμένη πρόταση ενός τέτοιου Σχεδίου καθώς και επιχειρούν να εκτιμήσουν ποσοτικά τον αντίκτυπο που αυτό θα είχε στην οικονομία.
      Η κατάσταση σήμερα
      Διαβάστε την επιτελική σύνοψη της μελέτης (PDF)
      Τη δεκαετία 2010-2020, μια περίοδο σημαντικής αποεπένδυσης για την Ελλάδα, η συμβολή της μεταποίησης παρέμεινε εν πολλοίς σταθερή, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επομένως, υπάρχει η ανάγκη να δοθούν κίνητρα για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η λειτουργία Επιχειρηματικών Πάρκων ενθαρρύνει τις επενδύσεις καθώς αφαιρούν κόστος από τις επιχειρήσεις ενώ παράλληλα με κατάλληλο σχεδιασμό και εφαρμογή, ωφελούν την κοινωνία και το περιβάλλον.
      Ωστόσο, τα Επιχειρηματικά Πάρκα (οργανωμένοι υποδοχείς) που λειτουργούν πλήρως σήμερα στην Ελλάδα είναι λίγα, μόλις 26 σύμφωνα με υπολογισμούς της συγγραφικής ομάδας. Εκτός από τον περιορισμένο αριθμό τους είναι επιπλέον άνισα κατανεμημένα, συγκριτικά με τις ανάγκες της μεταποίησης στη χώρα. Για παράδειγμα, περίπου το 44% της μεταποιητικής δραστηριότητας της χώρας αφορά στην Αττική και στη Βοιωτία (λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης βιομηχανιών στην περιοχή των Οινοφύτων). Ωστόσο, μόνο 4 Επιχειρηματικά Πάρκα, δηλαδή μόλις 2,86% του συνόλου, λειτουργούν στην επικράτεια αυτών των δύο νομών. Μάλιστα, η λειτουργία αυτών των τεσσάρων υποδοχέων είναι κι αυτή ανομοιογενής: ο ένας (Θίσβη) ανήκει εξολοκλήρου σε μια επιχείρηση, ο δεύτερος (Σχιστό) παρουσιάζει υψηλά ποσοστά πληρότητας, ο τρίτος (Άνω Λιόσια) "αντιμετωπίζει σημαντικά λειτουργικά ζητήματα" και ο τέταρτος (Κερατέα) βρίσκεται στην Ανατολική Αττική, που, όπως γράφουν οι ερευνητές ,"δεν αποτελεί περιοχή προτίμησης των επιχειρήσεων". Οι συγγραφείς παρατηρούν επίσης ότι αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ Επιχειρηματικών Πάρκων και αναγκών της βιομηχανίας δεν περιορίζεται στην Αττική και στη Βοιωτία, αλλά είναι γενικευμένη.
      Όμως, εφόσον οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν λειτουργούν μέσα σε Επιχειρηματικά Πάρκα, πού λειτουργούν τελικά; Ο όρος που περιγράφει τις περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών, αλλά χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, είναι "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις". Πρόκειται για "βιομηχανικές περιοχές" που δεν σχεδιάστηκαν ποτέ ως τέτοιες, αλλά για πολλούς, διαφορετικούς λόγους προσέλκυσαν επιχειρήσεις να εγκατασταθούν εκεί και μετατράπηκαν "από τα κάτω" σε χώρους φιλοξενίας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά προβλήματα με αυτές τις περιοχές, τόσα που ο όρος Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση συχνά καταλήγει να είναι ευφημισμός.
      "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις σε περιοχές χωρίς δίκτυα και υποδομές πρόσβασης και περιβαλλοντικής διαχείρισης", παρατηρούν οι συγγραφείς, "αναπτύχθηκαν κατά εκατοντάδες και συνεχίζουν να φιλοξενούν τη βιομηχανία, τα logistics, τις μικρές και μεσαίες βιοτεχνικές εγκαταστάσεις σε διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, καθιστώντας το μοντέλο της παρόδιας δόμησης στις επαρχιακές και τις εθνικές οδούς τη δεσπόζουσα κατεύθυνση χωρικής οργάνωσης των επαγγελματικών εγκαταστάσεων". Σε ένα άλλο σημείο σημειώνουν: "Όταν οι αναπτυξιακές προοπτικές μιας περιοχής σχεδιάζονται χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ιδιαιτερότητες του χώρου (...), αλλά αντίθετα εστιάζουν μόνο στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη διάφορων οικονομικών μεγεθών, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παραγκωνίζεται ο βασικός (και μακροπρόθεσμος) στόχος της ανάπτυξης, που δεν είναι άλλος από τη συνεχή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων μιας συγκεκριμένης περιοχής και γενικότερα της χώρας".
      Χωροταξία και χρήσεις γης
      Πέρα, όμως, από τις ευρύτερες κοινωνικές ή περιβαλλοντικές συνέπειες, το άναρχο τοπίο το οποίο περιγράφουν οι συγγραφείς έχει συνέπειες και για την ίδια την ανάπτυξη της μεταποίησης και τελικά για το σύνολο της οικονομίας. Ο ελλιπής σχεδιασμός των Επιχειρηματικών Πάρκων, όπου υπάρχουν, και η έλλειψή τους εκεί που θα έπρεπε να υπάρχουν, αφήνουν χώρο για τη ρύθμιση των θεμάτων (περιβάλλοντος, χωροταξίας, οικονομικών, κλπ.) που αναπόφευκτα θα προκύψουν με ευκαιριακές ρυθμίσεις. Τέτοιες ρυθμίσεις, ειδικά όσον αφορά στη δόμηση σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις, με τη σειρά τους, δημιουργούν ένα πλαίσιο αβεβαιότητας (μπορεί, πχ. να καταπέσουν οποιαδήποτε στιγμή στο Συμβούλιο της Επικρατείας), το οποίο τελικά βλάπτει τις ίδιες τις επενδύσεις, τις οποίες υποτίθεται διευκολύνουν. "Σε διάστημα 35 ετών που η χώρα προσπαθεί να οργανωθεί χωροταξικά", παρατηρούν οι συγγραφείς, "μόνο το 20% περίπου των εκτάσεων των δημοτικών ενοτήτων της επικράτειας διαθέτουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης, γεγονός που εκτός των άλλων αποτελεί τον κύριο παράγοντα αβεβαιότητας, με σοβαρές επιπτώσεις στον σχεδιασμό των επενδύσεων".
      Η μελέτη παραθέτει ένα ενδιαφέρον χρονικό των χωροταξικών νόμων στην Ελλάδα. Οι συγγραφείς αναφέρονται στους νόμους που έθεσαν τις βάσεις του χωροταξικού σχεδιασμού στη χώρα: από το άρθρο 24 του Συντάγματος του 1975 που έδωσε στο κράτος επισήμως την αρμοδιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος μέχρι τον Ν.947/1979 που εισήγαγε τον όρο "χρήσεις γης" αλλά έμεινε ανεφάρμοστος και τον Ν.1337/1983 που αποτελεί τη βάση της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας μέχρι σήμερα και εισάγει τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Οι πρόσφατοι Ν.4685/2020 και 4759/2020, καθώς και το ΠΔ 59/2018 κλείνουν αυτή τη σειρά νομοθεσίας, διευρύνοντας τις γενικές και ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης και εισάγοντας νέες που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα.
      Το θεσμικό πλαίσιο των Επιχειρηματικών Πάρκων
      Παρότι τα Επιχειρηματικά Πάρκα ποτέ δεν έγιναν ο κανόνας για την εγκατάσταση των επιχειρήσεων, τα τελευταία 50-60 χρόνια λειτουργούν κάποια από αυτά στη χώρα. Πώς, αλήθεια, θεσμοθετήθηκαν; Πώς εξελίχθηκαν στον χρόνο και ποιοι κανόνες ισχύουν γι’ αυτά;
      Η πρώτη αναφορά ελληνικού νόμου σε Βιομηχανικές Περιοχές, στις γνωστές σήμερα ΒΙΠΕ, είναι στον Ν.4458 του 1965. Ένα χρόνο αργότερα, η τότε τράπεζα ΕΤΒΑ ίδρυσε ανώνυμη εταιρεία για την εκμετάλλευση των ΒΙΠΕ. Περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα, ο Ν.742/1977 θεσπίζει τις 25 πρώτες ΒΙΠΕ της χώρας με κριτήρια γεωγραφικού προσδιορισμού. Ωστόσο, η θεσμοθέτηση αυτή έγινε, όπως γράφουν οι ερευνητές, "με προτεραιότητες που όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων δεν μπόρεσαν να ταυτιστούν και να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της βιομηχανίας και της ευρύτερης επιχειρηματικότητας επαρκώς, τόσο χωρικά όσο και από πλευράς βιωσιμότητας". Στο μεταξύ και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Ελλάδα αστικοποιήθηκε ραγδαία. Επομένως, το κράτος επέσπευσε τη διαδικασία θεσμοθέτησης χρήσεων γης και αποφάσισε να παραχωρήσει το δικαίωμα ανάπτυξης οργανωμένων υποδοχέων και σε φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, με ή χωρίς τη συμμετοχή του δημοσίου με τον Ν.2545/1997. Με τον νόμο αυτό ιδρύονται οι Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΕΠΕ), μια "ομπρέλα" που περιλαμβάνει ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ (Βιομηχανικό Πάρκο), ΒΙΟΠΑ  (Βιοτεχνικό Πάρκο) και Τεχνόπολη. Συνδυαστικά με αυτούς τους δύο νόμους, του 1965 και του 1997 θεσμοθετήθηκαν 50 οργανωμένοι υποδοχείς, ενώ ακόμη 5 θεσμοθετήθηκαν με τον νεότερο νόμο 3982 του 2011 (που καθιερώνει και τον όρο "Επιχειρηματικά Πάρκα") και βρίσκονται μέχρι σήμερα σε διάφορα στάδια υλοποίησης.
      Ο νέος νόμος
      Πέρυσι ψηφίστηκε ο Ν.4982/2022 που αποτελεί πλέον το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση, ανάπτυξη και διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων. Τον Ιανουάριο του 2022, όσο ο νόμος βρισκόταν ακόμα σε δημόσια διαβούλευση, ο πολιτικός μηχανικός, διευθύνων σύμβουλος της Re.De-Plan και μέλος της ομάδας της μελέτης, Μανώλης Μπαλτάς είχε δημοσιεύσει μέσα από την ιστοσελίδα της διαΝΕΟσις "12 προτάσεις για τα νέα Επιχειρηματικά Πάρκα". Συνολικά εκείνο το πιο παλιό κείμενο, που περιλαμβάνεται και στη μελέτη, παραμένει επίκαιρο καθώς περιλαμβάνει ευρύτερες κατευθύνσεις και ιδέες που είναι χρήσιμες για τη συνεχή βελτίωση του σχετικού πλαισίου. Προτείνει την κατάρτιση μιας Εθνικής Στρατηγικής για τη Χωροθεσία, ώστε τα Επιχειρηματικά Πάρκα να είναι ένα μόνο μέρος της. Συστήνει στοχευμένες παρεμβάσεις για τις διάφορες πιθανές περιπτώσεις φορέων υλοποίησης ενός Επιχειρηματικού Πάρκου (πχ. δημόσιο-δήμοι, ένας ιδιώτης-ιδιοκτήτης, πολλοί ιδιώτες-ιδιοκτήτες, κλπ). Προτείνει επίσης μια σειρά από σχετικά μη οικονομικά κίνητρα, όπως είναι πχ. η εξυπηρέτηση αναγκών στάθμευσης εντός του πάρκου, όπου αυτό είναι εφικτό ή απαλλαγές από τον φόρο μεταβίβασης.
      Στο πεδίο της αδειοδότησης, το κείμενο προτείνει τη σύσταση ειδικής υπηρεσίας (ΕΥΔ) για τις αδειοδοτήσεις, με οικονομικά κίνητρα, εντός της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, με εκχώρηση μέρους των διαδικασιών ελέγχου της αδειοδότησης σε πιστοποιημένους φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, πιο σαφείς προθεσμίες ανταπόκρισης και αντικειμενικές διαδικασίες αξιολόγησης περισσότερων πτυχών μιας επένδυσης που αφορά  σε Επιχειρηματικό Πάρκο. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για μια καλύτερη οργάνωση, αλλά και διεύρυνση των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων εντός των Επιχειρηματικών Πάρκων (ειδικά όσων λειτουργούν βάσει ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ). Στο ίδιο κείμενο υπάρχουν αρκετές τεχνικές προτάσεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής και της δασικής νομοθεσίας που αφορά στα Επιχειρηματικά Πάρκα, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω ο χρόνος αδειοδότησης τους.
      Το κείμενο ασχολείται επίσης με τους όρους γύρω από την ιδιωτική χρηματοδότηση Επιχειρηματικών Πάρκων και ο συγγραφέας εισηγείται "σημαντικές αναδιαρθρώσεις" για την πιστοποίηση ενός υποδοχέα ως πάρκου - πχ. απλοποίηση διαδικασιών εφαρμογής ρυμοτομικού σχεδίου, επίσπευση της πραγματοποίησης έργων υποδομής, πιο αποτελεσματική εποπτεία των φορέων από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας κ.ά. Επιπλέον, προτείνονται συγκεκριμένες αλλαγές στους κανόνες εγκατάστασης και λειτουργίας επιχειρήσεων μέσα στα Επιχειρηματικά Πάρκα και επισημαίνεται ο εκσυγχρονισμός των όρων με τους οποίους λειτουργούν οι φορείς διαχείρισης των πάρκων ώστε να διασφαλίζεται μια πιο ομαλή σχέση με τις επιχειρήσεις. Ακόμα, παρατίθενται προτάσεις για την καλύτερη κατάρτιση χρηματοδοτικών προγραμμάτων γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και προτείνονται αλλαγές στις δομές διακυβέρνησης - στην αδειοδότηση των πάρκων, στους φορείς που αδειοδοτούν, καθώς και στη γνωμοδότηση ή την επίλυση διαφορών. Τέλος, ο συγγραφέας προτείνει τη θεσμοθέτηση μιας Συντονιστικής Επιτροπής Παρακολούθησης της εφαρμογής του νόμου για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, υπό την εποπτεία της Κυβερνητικής Επιτροπής  Βιομηχανίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους 9 σχετικών φορέων (από Γενικές Γραμματείες Υπουργείων έως την ΚΕΔΕ, την ΚΕΕ και τον ΣΕΒ ).
      Ένα σημαντικό μέρος αυτών των τεχνικών προτάσεων για αλλαγές πράγματι υιοθετήθηκαν στο τελικό κείμενο του νόμου. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος αίρει κάποια από τα εμπόδια προκειμένου οι Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις της Αττικής να μετεξελιχθούν σε Επιχειρηματικά Πάρκα. Ακόμα, δίνει τη δυνατότητα σε Επιχειρηματικά Πάρκα να εγκατασταθούν σε δύο ή περισσότερους χώρους, κάτι που διευκολύνει τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας στα εμπορευματικά λιμάνια. Επίσης, εκσυγχρονίζει τη νομοθεσία για την αδειοδότηση των ρεμάτων, απλοποιεί το σύστημα απόδοσης των εισφορών σε χρήμα απευθείας στους φορείς υλοποίησης και, τέλος, δίνει νέα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων (πχ. ένταξη των εισφορών σε χρήμα στις δαπάνες που εκπίπτουν φορολογικά).
      Ωστόσο, η μελέτη αναδεικνύει και σημεία που μένουν να ρυθμιστούν ακόμη, κάνοντας τις σχετικές προτάσεις. Ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του νέου νόμου οι συγγραφείς ξεχωρίζουν την απαίτηση του νόμου να υπάρχει πλήρης κυριότητα (ή εναλλακτικά 80% + 20% με δικαίωμα συμφωνιών ή απαλλοτρίωσης) της έκτασης για την έγκριση ανάπτυξης ενός νέου Επιχειρηματικού Πάρκου ή για την επέκταση κάποιου οργανωμένου υποδοχέα που υπάρχει ήδη. Γιατί είναι όμως τόσο δύσκολο να συμβεί αυτό; Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θεσπίστηκαν σχετικά πρόσφατα και αποτελούν πλέον το νέο εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού 1ου επιπέδου, στη θέση των παλιών ΓΠΣ. Κατά την επόνηση των ΤΠΣ λαμβάνονται πράγματι υπόψη οι παράμετροι του νέου νόμου για τα Πάρκα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς – πράγμα που, σε κάθε περίπτωση, είναι σχετικώς αδύνατο λόγω της δομής της ελληνικής ιδιοκτησίας (μικροί κλήροι).
      Όμως, σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές  περιοχές, 467 συγκεκριμένα που διαθέτουν εγκεκριμένες-θεσμοθετημένες χρήσεις γης βιομηχανίας, με βάση τα έως σήμερα ισχύοντα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ (Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο / Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων). Οι περιοχές αυτές (με χρήσεις γης βιομηχανίας-βιοτεχνίας βάσει εγκεκριμένων ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ σε ισχύ) έχουν καθεστώς πολυϊδιοκτησίας. "Το γεγονός αυτό", γράφουν οι ερευνητές, "καθιστά ανέφικτη την οργάνωση-πολεοδόμηση αυτών των περιοχών, κατά κανόνα Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων, και ως εκ τούτου αδρανοποιεί πλήρως το θεσμικά ρυθμισμένο χωροταξικό περιβάλλον της χώρας για τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις βιομηχανίας-βιοτεχνίας".
      Επιπλέον, οι συγγραφείς παρατηρούν ότι "το νέο καθεστώς διοίκησης-διαχείρισης [σσ. που προβλέπει ο νέος νόμος] δεν φαίνεται να αποτρέπει συγκρουσιακές καταστάσεις μεταξύ φορέων διαχείρισης και εγκατεστημένων επιχειρήσεων, ενώ υπάρχει ενδεχόμενο περαιτέρω όξυνσής τους, κατάσταση η οποία θα έπρεπε να έχει αποφευχθεί μέσα από διάλογο για την επίτευξη των μέγιστων δυνατών συγκλίσεων και συναινέσεων".
      Η ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης
      Τι μπορεί να γίνει όμως σήμερα; Ίσως η πιο σημαντική συνεισφορά της μελέτης είναι η προσπάθεια των συγγραφέων να αναδείξουν την ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Προτού παραθέσουν τη δική τους θέση, παρουσιάζουν δύο πρόσφατες άλλες μελέτες γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και την καλύτερη δυνατή ανάπτυξή τους. Η πρώτη μελέτη ανατέθηκε από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και παραδόθηκε το 2018, ενώ αναθεωρήθηκε το 2021. Η μελέτη αυτή καταγράφει τις Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις ανά την ελληνική επικράτεια και επιπλέον υπογραμμίζει τις ανάγκες ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων ανά τύπο - άλλωστε με βάση αυτή τη μελέτη διαμορφώνεται και η σχετική νομοθεσία για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.
      Η δεύτερη σχετική μελέτη ανατέθηκε από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων το 2018 και αποτελεί και αυτή μια απόπειρα κατάρτισης ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Τα κατά τόπoυς επιμελητήρια-μέλη της Ένωσης υπέδειξαν τόσο της Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις στην επικράτειά τους, όσο και τις πιο κατάλληλες τοποθεσίες για την ανάπτυξη νέων Επιχειρηματικών Πάρκων.
      Η συγγραφική ομάδα "πάτησε" επάνω στα αποτελέσματα της μελέτης της ΚΕΕ προκειμένου να καταρτίσει τη δική της πρόταση για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Τον Μάιο του 2020 και τον Ιούνιο του 2021, οι ερευνητές απευθύνθηκαν, με στοχευμένα ερωτηματολόγια, στους Δήμους εκείνους εντός των ορίων των οποίων η μελέτη της ΚΕΕ πρότεινε να αναπτυχθούν νέα Επιχειρηματικά Πάρκα. Με αυτή την μεθοδολογία, οι συγγραφείς συνέλεξαν και επεξεργάστηκαν τα δεδομένα και επιχείρησαν να καταθέσουν μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση που εκτείνεται σε βάθος 20ετίας. Η πρότασή τους αυτή αφορά στην ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων σε 73 περιοχές, συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 στρεμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό Є1,14 δισ. (με δημόσια συμμετοχή στο 40%, δηλαδή περίπου Є23 εκατ. κάθε χρόνο για 20 χρόνια).
      Πέρα από την πρόταση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, οι ερευνητές επιχειρήσαν ακόμη να υπολογίσουν τα οφέλη που θα είχε μια υποθετική πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου για την ελληνική οικονομία - φυσικά τέτοιου είδους εκτιμήσεις πάντοτε συνοδεύονται από σημαντικούς περιορισμούς. Με την παραδοχή επομένως, ότι θα δημιουργηθούν 73 Επιχειρηματικά Πάρκα συνολικής έκτασης 100.000 στρεμμάτων και με 25.300 περίπου στρέμματα επαγγελματικών κτιρίων, οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι μπορεί να αποδώσουν συνολικά οικονομική ανάπτυξη περίπου Є13,8 δισ. ή 7,7% του ΑΕΠ (σε όρους 2018).
      Επιχείρησαν επίσης, να υπολογίσουν τις θέσεις εργασίας, τις οποίες μπορεί να δημιουργήσει τόσο η ανάπτυξη αυτών των 73 Πάρκων, όσο και, τελικά, η δραστηριότητα μέσα σε αυτά. Το όφελος από την ανάπτυξη των έργων υποδομής υπολογίστηκε σε 13.414 θέσεις απασχόλησης ενώ για την ανάπτυξη των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων σε 152.840 θέσεις απασχόλησης. Τέλος, υπολόγισαν επίσης ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία των επιχειρήσεων  θα είναι από 46.475, αν το σύνολο των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν στα επιχειρηματικά πάρκα του Εθνικού Σχεδίου είναι εντάσεως κεφαλαίου (που είναι συνήθως οι πιο παραγωγικές), έως 139.425 θέσεις, αν οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν είναι μόνο εντάσεως εργασίας..
      Συνοπτικά, η ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων είναι μια διεθνώς καθιερωμένη πρακτική, η οποία, αν γίνεται σωστά, προσφέρει σημαντικά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους: επιχειρήσεις, κράτος και, ευρύτερα, το κοινωνικό σύνολο. Η Ελλάδα, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, δεν έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί τη συγκεκριμένη αναπτυξιακή ευκαιρία. Οι οργανωμένοι υποδοχείς στη χώρα συχνά δεν αντιστοιχούν στις περιοχές με σημαντική βιομηχανική παραγωγή. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις συγκεντρώνονται σε Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις, πχ. σε περιοχές γύρω από τις εθνικές οδούς, και λειτουργούν συχνά σε ένα πλαίσιο αβεβαιότητας πολλών, μικρών "ρυθμίσεων ευκαιρίας", το οποίο είναι πιθανό να εμποδίζει σημαντικές επενδύσεις. Η νέα μελέτη που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις αποτυπώνει με λεπτομέρεια την κατάσταση και επιπλέον παραθέτει τις θεσμικές παρεμβάσεις που οι συγγραφείς θεωρούν κατάλληλες προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια.
      ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (PDF)
      ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ ΜΕΛΕΤΗΣ (PDF)
    7. Αρθρογραφία

      Engineer

      Οευρωπαϊκός Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), το λεγόμενο "Ταμείο Ανάκαμψης", πρόκειται να χρηματοδοτήσει με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ χιλιάδες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής1 έχει αποφασιστεί η ένταξη περισσότερων από 300 έργων στο πλαίσιο 105 ευρύτερων δράσεων, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου €22 δισ. Τα έργα αυτά είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026 και συνοδεύονται από περισσότερους από 550 επιμέρους στόχους ή ορόσημα για την πρόοδό τους.
      Όμως, ακολουθούν και πολλά άλλα. Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), γνωστό ως "Ελλάδα 2.0", προβλέπει συνολικά 184 δράσεις με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ύψους €31 δισ.
      Οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις και, όπως φάνηκε στην πρόσφατη έρευνα για τον σχεδιασμό και τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης, ο χρόνος είναι σχετικά λίγος, συνεπώς είναι αρκετά δύσκολο κάποιος να διατηρήσει μια εικόνα για το πώς έχει σχεδιαστεί να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα, αλλά και για το πώς προχωράει η αξιοποίησή τους.
      Όμως οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια σημαντική υπόθεση για την Ελλάδα. Η χώρα, που είναι η πιο ωφελημένη στην ΕΕ, χρειάζεται αυτούς τους πόρους για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η οικονομία της και για να προσαρμοστεί στις μεγάλες προκλήσεις ενός αρκετά αβέβαιου μέλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και οι δημογραφικές εξελίξεις.
      Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια καταγραφή μερικών βασικών μεγεθών του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και της προόδου του, όπως προκύπτουν μέσα από δημόσια στοιχεία, τα οποία, όμως, δεν είναι πάντοτε διαθέσιμα σε μηχαναγνώσιμη ή εύκολα επεξεργάσιμη μορφή.
      Πώς λειτουργεί το RRF
      Πριν, όμως, δει κάποιος αυτά τα μεγέθη είναι σκόπιμο να γνωρίσει λίγο καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης, ο οποίος είναι αρκετά διαφορετικός από τον τρόπο λειτουργίας των "τακτικών" ευρωπαϊκών πόρων, δηλαδή του ΕΣΠΑ ή της ΚΑΠ. Οι περισσότερες χώρες κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδιά τους για την αξιοποίηση των πόρων του RRF μέχρι τα μέσα του 2021.
      Τα σχέδια αυτά ήταν ιδιαίτερα λεπτομερή -το ελληνικό ήταν περίπου 750 σελίδες- και πρότειναν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο τεσσάρων πυλώνων: της πράσινης μετάβασης (πυλώνας 1), της ψηφιακής μετάβασης (2), του πυλώνα απασχόλησης, δεξιοτήτων και κοινωνικής συνοχής (3) και του πυλώνα ιδιωτικών επενδύσεων και μετασχηματισμού της οικονομίας (4). Οι πυλώνες αυτοί χωρίζονται σε 18 επιμέρους άξονες και ο κάθε άξονας περιλαμβάνει μια σειρά από σχετικές δράσεις. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, οι οποίες ορίζονται από τον πυλώνα και τον άξονα στους οποίους ανήκουν, εντάσσονται τα επιμέρους έργα που τελικά πραγματοποιούνται.
      Η παραπάνω δομή δίνει μεγάλη -και ασυνήθιστη, συγκριτικά με το ΕΣΠΑ- βαρύτητα στον προσανατολισμό και στον χαρακτήρα των έργων. Άλλωστε, μεταξύ των έργων που έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα υπάρχουν και 13 μεταρρυθμίσεις με μηδενικό προϋπολογισμό· πρόκειται κυρίως για ρυθμιστικά θέματα, όπως η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για τους φορτιστές των ηλεκτρικών οχημάτων, ή η νομοθεσία για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

      Τα περισσότερα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης συνοδεύονται, επίσης, από ορόσημα σχετικά με την πρόοδό τους: συγκεκριμένα τρίμηνα των επόμενων τεσσάρων ετών, μέσα στα οποία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί συγκεκριμένα μέρη του έργου. Τα περισσότερα από αυτά τα ορόσημα, τα οποία αφορούν συνολικά 17 τρίμηνα (μαζί με όσα έχουν παρέλθει), συνδέονται επίσης με τις πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα είναι απλώς επιχειρησιακά.
      Όλα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν ένα ή δύο υπουργεία ως "υπουργεία ευθύνης", τα οποία παρακολουθούν την πρόοδό τους. Εκτός από τα υπουργεία, η ΑΑΔΕ εμφανίζεται επίσης ως "υπουργείο ευθύνης" σε 17 έργα, τα οποία, ασφαλώς, αφορούν τη λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής. Αντίστοιχα, το κάθε έργο έχει και τους δικούς του φορείς υλοποίησης -τα έργα που έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής έχουν από έναν έως οκτώ φορείς υλοποίησης. Συνήθως οι φορείς υλοποίησης είναι γενικές γραμματείες των αντίστοιχων υπουργείων, εποπτευόμενοι φορείς ή και δημόσιες επιχειρήσεις: από το ΤΑΙΠΕΔ και την Κοινωνία της Πληροφορίας μέχρι την Εθνική Σχολή Δικαστών και δημοτικά λιμενικά ταμεία ή εφορίες αρχαιοτήτων σε όλη την Ελλάδα. 
      Τα "μεγάλα" έργα
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Των Ευρημάτων Της Έρευνας (PDF)
      Παρατηρώντας τα έργα του RRF, τα οποία έχουν ενταχθεί μέχρι τώρα στον Μηχανισμό, πριν καν δούμε τις ομαδοποιήσεις ανά πυλώνα, δράση, κλπ., γίνεται σαφές ότι το έργο με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό απέχει κατά πολύ -κατά περισσότερο από €10 δισ.-, από τα επόμενα. Πρόκειται για τη "Δανειακή Στήριξη Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας", που έχει προϋπολογισμό €11,7 δισ. (το σύνολο του προϋπολογισμού της σχετικής δράσης ανέρχεται σε €12,7 δισ.). Είναι ένα ποσό μεγαλύτερο από το ένα τρίτο ολόκληρου του προϋπολογισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και περίπου το μισό του προϋπολογισμού των έργων που έχουν ήδη ενταχθεί.
      Περί τίνος πρόκειται; Το "έργο" είναι κατά βάση τα χαμηλότοκα δάνεια με επιδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία δίνονται μέσω των τραπεζών. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει απορροφηθεί περισσότερο από μισό δισ. ευρώ και, αντίστοιχα, €3,5 δισ. μέχρι το τέλος του 2023. Τα κεφάλαια αυτά δίνονται με τραπεζικά κριτήρια, συνήθως από κοινού με τραπεζικό δανεισμό και κεφάλαια του ιδιώτη, για επενδύσεις που στην πλειοψηφία τους σχετίζονται είτε με την πράσινη είτε με την ψηφιακή μετάβαση.
      Το δεύτερο μεγαλύτερο έργο είναι και το μεγαλύτερο "κανονικό" έργο: το γνωστό "Εξοικονομώ", που επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, για το οποίο έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός περίπου €1,3 δισ.
      Κάποιος μπορεί να πάρει μια πολύ καλύτερη εικόνα για τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης αν δει τους προϋπολογισμούς ανά δράση, και όχι ανά έργο. Κάθε δράση, μέχρι στιγμής, περιλαμβάνει από ένα έως 31 έργα. Ακόμα και με αυτή την κατάταξη, η ίδια εικόνα διατηρείται για τα πιο "ακριβά" έργα: συνεχίζουν να είναι στην κορυφή ο μηχανισμός των δανείων και το "Εξοικονομώ". Είναι κάπως αναμενόμενο, επίσης, το ότι η ενεργειακή και "πράσινη" μετάβαση, μέσω του ανασχεδιασμού των κτηρίων και των πόλεων, υπερ-εκπροσωπείται στις είκοσι δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Εκτός από το "Εξοικονομώ", υπάρχει η δράση για μια σειρά "πράσινων" αναπλάσεων (π.χ. στον Ελαιώνα) και έργα ενεργειακής απόδοσης ιδιωτικών κτιρίων (€475 εκατ. συνολικός προϋπολογισμός -έχουν ενταχθεί έργα που καλύπτουν περίπου το μισό). Ακόμη υπάρχει μία δράση για τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας με προϋπολογισμό €450 εκατ., η οποία όμως προς το παρόν δεν περιλαμβάνει κάποιο έργο, παρά μόνο τεχνική βοήθεια. Τέλος, τα έργα που αφορούν τη μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού, και κυρίως τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα, έχουν ξεπεράσει τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό της αντίστοιχης δράσης (€400 έναντι €250 εκατ.), αντλώντας επιπλέον πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

      Η δράση με τον τρίτο μεγαλύτερο προϋπολογισμό, που υπερβαίνει το €1 δισ., προβλέπει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διά βίου μάθησης ("Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων"). Ωστόσο, τα έργα που έχουν, προς το παρόν, ενταχθεί στη συγκεκριμένη δράση αντιστοιχούν μόνο σε περίπου 10% αυτού του προϋπολογισμού. Μεταξύ των 20 δράσεων με τον πιο μεγάλο προϋπολογισμό υπάρχει μια ακόμη δράση που σχετίζεται με τις δεξιότητες του πληθυσμού, οι "ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης" -σε αυτή την περίπτωση τα έργα που έχουν ενταχθεί (ύψους €496 εκατ.) πλησιάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό (€541 εκατ., πέμπτος κατά σειρά).
      Στις είκοσι πρώτες δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό κάποιος συναντάει συνολικά τέσσερις δράσεις οι οποίες έχουν σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Είναι η "ψηφιοποίηση των αρχείων" (αφορά την ψηφιοποίηση αρχείων της πολεοδομίας, των υποθηκοφυλακείων και της μετανάστευσης, με προϋπολογισμό €600 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (επιδοτεί σχετικές δαπάνες - €465 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης (με έργα για την προμήθεια διαδραστικών συστημάτων και εξοπλισμού ρομποτικής, αλλά και τη γνωστή "ψηφιακή μέριμνα" που επιδοτεί ηλεκτρονικό εξοπλισμό μαθητών και φοιτητών - €377 εκατ.) και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας (ηλεκτρονικός φάκελος, τηλεϊατρική, ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ, κ.ά., - €344 εκατ.).
      Αρκετές από τις "μεγαλύτερες 20" δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αφορούν στην υγεία. Εκτός από την ψηφιοποίηση, προβλέπονται πόροι για την ανακαίνιση νοσοκομείων (€317 εκατ., με έργα ύψους €315 εκατ.), για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας υγείας (€271 και €247 εκατ. αντίστοιχα), για την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου για την Πρόληψη (€253 εκατ., αλλά μόνο €50 εκατ. σε έργα μέχρι στιγμής) καθώς και για τον συμψηφισμό του clawback με δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης (€250 εκατ.). Αντίστοιχα, εκτός από την ψηφιοποίηση, ανάμεσα στις "20 πρώτες" υπάρχει και μια ακόμη δράση που σχετίζεται με την εκπαίδευση, η "προώθηση της ποιότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας στα πανεπιστήμια" με συνολικό προϋπολογισμό €471 εκατ. αλλά με μόλις ένα, σχετικά μικρό, έργο για την ψηφιοποίηση των βιβλιοθηκών (€9,5 εκατ.) να έχει ενταχθεί σε αυτή μέχρι στιγμής.
      Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι μεταξύ των 20 μεγαλύτερων σε προϋπολογισμό έργων υπάρχουν μόλις δύο "παραδοσιακά" μεγάλα έργα οδικού δικτύου: το τμήμα Τρίκαλα-Εγνατία του αυτοκινητόδρομου Ε-65 (με έργα €480 εκατ.) και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης με προϋπολογισμό €427 εκατ. και ενταγμένα έργα ύψους €290 εκατ. Την εικοσάδα ολοκληρώνουν μια δράση για τον μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα (κυρίως επιδοτεί επενδύσεις στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, κλπ.) με προϋπολογισμό €519 εκατ. και ένα πρόγραμμα επενδύσεων στον τουρισμό, με έργα €326 εκατ.
      Μεταξύ των 20 δράσεων με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, τα 13 είναι επενδύσεις και τα υπόλοιπα μεταρρυθμίσεις. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι η ίδια περίπου αναλογία διατηρείται και για το σύνολο των δράσεων: 116 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις. 
      Όπως φαίνεται και από πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, το ύψος του προϋπολογισμού των έργων που έχει ενταχθεί στην κάθε δράση μπορεί είτε να είναι είτε μικρότερο του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης, αν δεν έχουν ακόμη ενταχθεί όλα τα προβλεπόμενα έργα, είτε μεγαλύτερο, αν για την ίδια δράση προβλέπονται πόροι από άλλες χρηματοδοτικές πηγές, όπως στην περίπτωση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Επομένως, αν κάποιος αλλάξει τα κριτήρια της κατάταξης με βάση τον συνολικό προϋπολογισμό των ενταγμένων έργων, βλέπει μια ελαφρώς διαφορετική λίστα. Απουσιάζουν οι δράσεις για τη διά βίου μάθηση, για τα πανεπιστήμια, για την αποθήκευση ενέργειας και για το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης, οι οποίες βρίσκονται σε αρχικό ακόμη στάδιο. Αντίθετα, προστίθενται στη λίστα τέσσερις άλλες δράσεις: η προμήθεια μικροδορυφόρων (€200 εκατ.), η διασύνδεση της Νάξου, της Θήρας, της Μήλου, της Φολεγάνδρου και της Σερίφου στο ηλεκτρικό δίκτυο (€194 εκατ.), τα κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων "εξαιρετικής σημασίας" (€173 εκατ.) και η αναβάθμιση των υπηρεσιών cloud του Δημοσίου (€118 εκατ. -τα €95 εκατ. στον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης).
      Τέλος, οι δύο δράσεις με τον μεγαλύτερο αριθμό έργων είναι, με διαφορά, αυτές που αφορούν τον πολιτισμό: "ο πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης" και οι "πολιτιστικές διαδρομές", με συνολικά 61 έργα σχετικά μικρού προϋπολογισμού. Με τα έργα αυτά επισκευάζονται ή συντηρούνται δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες και άλλα μνημεία. Επιπλέον, έχουν ήδη ενταχθεί και επτά έργα προϋπολογισμού €46 εκατ. για την ανάπτυξη του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι.
      Οι τομείς που προχωρούν πιο γρήγορα
      Ηανάλυση των δράσεων δίνει, ασφαλώς, μια εικόνα για τη γενικότερη φύση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Όμως η κατάταξη των έργων ανά πυλώνα, παρότι οι ενταγμένοι προϋπολογισμοί δεν ταυτίζονται πάντοτε με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει μια ενδεικτική εικόνα για το ποια μέρη του "Ελλάδα 2.0" προχωρούν πιο γρήγορα και ποια λιγότερο.

      Ο πυλώνας με "ενταγμένο" το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του μέχρι στιγμής είναι ο πυλώνας 4, που αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Εκεί τα 166 έργα που έχουν ενταχθεί αντιστοιχούν σε περίπου 85% των πόρων, δηλαδή €15 από τα €17,6 δισ. Ωστόσο, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δανειακό μηχανισμό, που "καταλαμβάνει" περισσότερα από €12 δισ. Μέχρι στιγμής, τα έργα σε τρεις από τους επτά άξονες του συγκεκριμένου πυλώνα, η "βελτίωση της φορολογικής διοίκησης" (4.1), η "ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα" (4.4) και η "προώθηση της "έρευνας και καινοτομίας" (4.5) αντιστοιχούν σε λιγότερο από 20% του προϋπολογισμού του Σχεδίου.
      Ακολουθεί στην κατάταξη ο πυλώνας 2, που αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, με δεσμευμένα €1,6 από τα €2,2 δισ. -δηλαδή περίπου το 72%- σε 25 έργα. Η εικόνα είναι περισσότερο ομοιόμορφη εκεί, αφού τα έργα σε καθέναν από τους τρεις άξονες του πυλώνα αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 40% του συνολικού προϋπολογισμού. Ο πυλώνας 3 για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή ακολουθεί με τον προϋπολογισμό των 88 ενταγμένων έργων στο 53% του προϋπολογισμού (€2,8 από τα €5,2 δισ.). Δύο άξονες, η "επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση" (3.2) και η "πρόσβαση σε χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές" (3.4) φαίνεται να μένουν συγκριτικά πιο πίσω, με έργα που αντιστοιχούν σε λιγότερο από 33% του προϋπολογισμού.
      Τελευταίος έρχεται ο πυλώνας 1, του πράσινου μετασχηματισμού, με 38 έργα που αντιστοιχούν στο 42% του συνολικού προϋπολογισμού των €6,2 δισ. Μάλιστα, η "υστέρηση" αυτή φαίνεται να "οδηγείται" από τους άξονες 1.1, 1.3 και 1.4, που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση (ενταγμένα έργα στο 16% της πρόβλεψης του "Ελλάδα 2.0"), τις "πράσινες" μεταφορές (8%) και την "αειφόρο χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας" (5%) αντίστοιχα. Αντίθετα, ο άξονας 1.2, που αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων έχει ενταγμένα έργα €2,3 δισ. από τα €2,7 δισ., στο 84% του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο από αυτά τα έργα είναι το "Εξοικονομώ".
      Τα ορόσημα και ο χρόνος
      Όμως, πώς και πότε είναι σχεδιασμένο να ολοκληρωθούν όλα αυτά τα έργα; Τα 317 έργα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνοπτική καταγραφή "κουβαλούν" μαζί τους 567 ορόσημα, δηλαδή μέρη του έργου που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένο χρόνο -από μηδέν έως επτά το κάθε έργο. Τα ορόσημα αυτά, που τις περισσότερες φορές συνδέονται και με την εκταμίευση των δόσεων του Ταμείου (άρα έχουν ευρύτερη σημασία, αφού η μη εκπλήρωση κάποιων θεωρητικά μπορεί να "μπλοκάρει" τις πληρωμές) αντιστοιχούν το καθένα σε ένα τρίμηνο, μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

      Όπως φαίνεται, η χρονιά με τα περισσότερα ορόσημα είναι το 2025 και ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς, που θα είναι και το πιο "φορτωμένο" τρίμηνο από όλα, καθώς τότε πρέπει να ολοκληρωθεί περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των οροσήμων: 190 από τα 567. Όμως και η χρονιά που διανύουμε, το 2022, έχει αρκετά ορόσημα: 145 στο σύνολο με τα 96 από αυτά να αφορούν το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου.
      Συμπέρασμα
      Το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω του μεγέθους του και της φύσης του, ως ένα ταμείο με συγκεκριμένα έργα και στόχους, έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Η χώρα μπορεί με αυτούς τους πόρους να πραγματοποιήσει με σχετική άνεση αναγκαίους, και "ακριβούς" μετασχηματισμούς που θα τη βοηθήσουν, εν μέσω αβεβαιότητας και κρίσεων, να προσαρμοστεί σε προκλήσεις του μέλλοντος. Πλέον, περισσότερα από 300 έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και "τρέχουν", επομένως υπάρχει μια "πρώτη εικόνα" για το πώς προχωράει η αξιοποίηση αυτών των πόρων. Ξεχωρίζει η "δανειακή στήριξη μέσω του RRF", όπου προβλέπεται να απορροφηθεί περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού· η επιτυχία της δράσης αυτής θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και την επιτυχία ολόκληρου του "Ελλάδα 2.0". Όμως δεν είναι μόνο τα δάνεια: οι πόροι που προβλέπονται για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πληθυσμού είναι επίσης μαζικής κλίμακας. Όπως και η χρηματοδότηση δράσεων ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, υγείας αλλά και κάποιων έργων υποδομών. Πώς θα προχωρήσουν όλα αυτά τα έργα;
      Τα επόμενα τέσσερα χρόνια η χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει εκατοντάδες ορόσημα και στόχους που σχετίζονται με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του RRF και συνδέονται επίσης με τις πληρωμές. Ταυτόχρονα θα αξιοποιεί και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς πόρους, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ. Το ελληνικό κράτος δεν έχει διαχειριστεί ποτέ στο παρελθόν τόσους πολλούς πόρους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι μια πρωτόγνωρη συνθήκη, που ίσως τελικά να κρίνει και το αποτέλεσμα.
    8. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε αναπτυγμένες χώρες βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογική πρόοδο και την καινοτομία. Το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, ωστόσο, στηρίζεται ελάχιστα σε αυτούς τους εξωστρεφείς και δυναμικούς κλάδους. Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει η στρατηγική της χώρας στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης; Και πώς μπορεί να ενδυναμωθεί το εγχώριο οικοσύστημα των startups; 
      Η διαΝΕΟσις έχει ξεκινήσει μια σειρά από έρευνες και δράσεις για την ανάδειξη των βασικών προβλημάτων του τομέα. Η πιο πρόσφατη ερευνητική προσπάθεια δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2025, από τον Ομότιμο Καθηγητή Τεχνολογικής Οικονομικής & Βιομηχανικής Στρατηγικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Γιάννη Καλογήρου. Η μελέτη του, με τίτλο «Τεχνολογία και οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα», αναλύει τη δυναμική σχέση μεταξύ της τεχνολογικής εξέλιξης και της αναπτυξιακής πορείας της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 50 χρόνια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που να βασίζεται στην καινοτομία, τη γνώση και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε η χώρα να ισχυροποιήσει τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.
      Η μελέτη σκιαγραφεί, μεταξύ άλλων, τη σημερινή δομή και τις αδυναμίες του συστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα, και προτείνει μια σειρά από παρεμβάσεις και προτάσεις πολιτικής που θα ενδυναμώσουν τα εγχώρια «οικοσυστήματα καινοτομίας» και την ελληνική οικονομία. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ανάλυση, ενώ εδώ θα βρείτε μια συνοπτική καταγραφή των βασικών της σημείων.
      ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
      Τον Ιανουάριο του 2022 η διαΝΕΟσις δημοσίευσε μια έρευνα με επιστημονική υπεύθυνη την ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, η οποία πραγματοποιήθηκε από τη συμβουλευτική εταιρεία Octane, η οποία χαρτογραφεί τις ελληνικές startups και το οικοσύστημα που τις υποστηρίζει. Η έρευνα περιλαμβάνει και ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο απάντησαν 267 ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων, δίνοντας σημαντικά στοιχεία για τη φυσιογνωμία, τις προκλήσεις και τα προβλήματα του οικοσυστήματος. Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της έρευνας εδώ και την πλήρη έρευνα, καθώς και καθώς και όλο το συνοδευτικό υλικό της, εδώ: 
      ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ STARTUPS
      ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
      Αναλυτικά όλη η έρευνα εδώ: https://www.dianeosis.org/research/research_policy/
    9. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ως «άνιση» και «ετεροβαρή» χαρακτηρίζει τη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη στη χώρα μας η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο τμήμα Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που εκπόνησε σχετική μελέτη χαρτογραφώντας την ελληνική επικράτεια με μια νέα μέθοδο που συνδυάζει κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες.
      «Η μισή Ελλάδα, ανατολική και νότια, με πρώτη και κύρια την περιοχή του Αιγαίου, είναι υπερκορεσμένη. Η υπόλοιπη μισή, βόρεια και δυτική, χρειάζεται ενίσχυση μέσα από μια βιώσιμη ανάπτυξη», τονίζει η καθηγήτρια συμπυκνώνοντας το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Land.  
      Η ομάδα του ΔΠΘ ανέπτυξε έναν δείκτη τον οποίο ονόμασε Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης (Carrying Capacity Index – CCDI), αξιοποιώντας ανοικτά δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς και μεγάλο όγκο περιβαλλοντικών δεδομένων μέσω των αποστολών δορυφορικής παρακολούθησης της Γης.
        Μια βασική παράμετρος που εξέτασε η ομάδα είναι ο Δείκτης Ανθρώπινης Τροποποίησης (HMI). Ο εν λόγω δείκτης εισήχθη στην επιστημονική έρευνα το 2022 από Αμερικaνούς ερευνητές και εξετάζει τον βαθμό στον οποίο έχει τροποποιηθεί κάθε περιοχή στο πέρασμα του χρόνου – από το ποσοστό του πληθυσμού στην κατάσταση των οδικών δικτύων, των δικτύων μεταφορών, αν έχει χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας κ.ά.
      Ακολουθεί ο Δείκτης Τρωτότητας σε Καταστροφές (VDI). Ο συγκεκριμένος καταρτίστηκε από την Ε.Ε. το 2023 και προκύπτει από υποδείκτες περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτικής αστάθειας κ.ά.
      Στη συνέχεια, εξετάστηκαν η χρονική τάση στις Μεταβολές Αποθήκευσης Νερού (TWSC), η χρονική τάση του Δείκτη Φυλλικής Εκτασης για Υψηλή Βλάστηση (LAIH), η χρονική τάση του Δείκτη Φυλλικής Εκτασης για Χαμηλή Βλάστηση (LAIL) και το δίκτυο περιοχών προστασίας της φύσης Natura 2000 (NAT).
      Ολοι οι προαναφερθέντες δείκτες περιγράφουν μέσω των επιμέρους τιμών τους ή της διαχρονικής τους τάσης την κατάσταση της επιφάνειας της Γης και των φυσικών πόρων που σχετίζονται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης και της επίδρασης από την κλιματική αλλαγή.
      Ετσι συνδιαμορφώνουν τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης CCDI, ο οποίος κυμαίνεται από 0 (ελάχιστη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη) έως 1 (υψηλότερη φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη).  
      Χαρτογράφηση της χώρας με βάση τους έξι δείκτες που συνδιαμορφώνουν τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης – CCDI. Τι σημαίνει στην πραγματικότητα φέρουσα ικανότητα για ανάπτυξη
      Εξηγώντας πιο απλά την ουσία του παραπάνω όρου, η κ. Γκεμιτζή σημειώνει: «Η έννοια της φέρουσας ικανότητας στην ανάπτυξη αναφέρεται στο μέγιστο επίπεδο της ανθρώπινης δραστηριότητας και του πληθυσμού που ένα περιβάλλον ή σύστημα μπορεί να αντέξει μακροπρόθεσμα χωρίς να υποβαθμιστεί. Ενσωματώνει οικολογικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη εξισορρόπησης της ανάπτυξης με τη βιώσιμη χρήση των πόρων. Το πρόβλημα που συνήθως υπάρχει όταν μιλάμε για θέματα όπως η βιώσιμη ανάπτυξη είναι η μη κατανόηση της έννοιας από τους πολίτες και τους πολιτικούς. Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη υποδομών και όχι στην έλλειψη πόρων. Επικρατεί δηλαδή η λανθασμένη αντίληψη ότι υπάρχουν ανεξάντλητοι πόροι, όπως νερό, τρόφιμα, ενέργεια κ.ά., οι οποίοι για να γίνουν διαθέσιμοι προς χρήση χρειάζονται απλώς περισσότερες υποδομές. Και, ακόμα χειρότερα, σε κανένα σημείο του συλλογισμού των περισσότερων πολιτών δεν υπεισέρχεται η πρόνοια για τα υπόλοιπα πλάσματα που ζουν στην κάθε περιοχή, όπως και τα πολύτιμα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα και που για να επιβιώσουν χρειάζονται και αυτά διαθέσιμους πόρους».
      Τα συμπεράσματα της έκθεσης
      Ξεκινώντας να αναλύει τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, η κ. Γκεμιτζή σημειώνει καταρχάς πως τα μεγάλα αστικά κέντρα –Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Κόρινθος, Χαλκίδα, Ηράκλειο Κρήτης–, καθώς και η πλειονότητα των νησιών του Αιγαίου –Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, μεγάλο τμήμα της Κρήτης– αλλά και οι παράκτιες περιοχές της νότιας και της ανατολικής χώρας –από Πάτρα μέχρι Καλαμάτα, Κόρινθο, ακτές Μεσσηνίας και Λακωνίας– παρουσιάζουν πολύ χαμηλή φέρουσα ικανότητα περαιτέρω ανάπτυξης (δείκτης CCDI
      Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ακόμη νησιά, καθώς και λιγότερο πυκνοκατοικημένες πόλεις, με τιμές δείκτη CCDI που κυμαίνονται από 0,50 έως 0,60 και οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν ως περιοχές με μέτριες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης. Τα νησιά Χίος και Σάμος είναι δύο τέτοιες περιοχές.
      Αντίθετα, πολύ μικρά αστικά κέντρα, όπως η Δράμα και οι Σέρρες, έχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης (τιμές CCDI > 0,600), υποδεικνύοντας τη διαθεσιμότητα πόρων για περαιτέρω ανάπτυξη.
      Μάλιστα, στις παραπάνω δύο περιοχές ο εναλλακτικός τουρισμός που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια (οινοτουρισμός και Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στη Δράμα και οικολογικός τουρισμός στη λίμνη Κερκίνη και σε άλλες περιοχές των Σερρών) έχει ήδη δημιουργήσει ένα καλό μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, το οποίο μπορεί να καλλιεργηθεί περαιτέρω.
      Χαρτογράφηση της χώρας με βάση τον Δείκτη Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης CCDI. Την ίδια καλή εικόνα με περιθώριο και συχνά και αναγκαιότητα για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, εξαιτίας της ερήμωσης από κατοίκους, παρουσιάζουν και πολλές ορεινές περιοχές της Ελλάδας.
      Ο CCDI είναι σχετικά υψηλός σε ορεινές περιοχές όπως η Πίνδος, η Ευρυτανία, τα ορεινά Τρίκαλα ή τα ορεινά Ιωάννινα. Σε όλες τις παραπάνω περιοχές, υπάρχουν ήδη θύλακοι βιώσιμου, εναλλακτικού τουρισμού. Την ίδια στιγμή, οι ορεινές περιοχές είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους και λιγότερο επηρεασμένες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ως εκ τούτου είναι πιο ικανές για μελλοντική ανάπτυξη.
      Περιθώριο για ανάπτυξη έχει και το παράκτιο τμήμα της Ηπείρου – ακτογραμμές σε περιοχές όπως Σύβοτα και Πάργα.
      Υδάτινοι πόροι και τρωτότητα σε φυσικές καταστροφές 
      Η κ. Γκεμιτζή μας έδωσε και δύο τριάδες καλύτερων και χειρότερων περιοχών στα κομβικά ζητήματα των υδάτινων πόρων και της τρωτότητας σε φυσικές καταστροφές.
      Κακή κατάσταση υδάτινων πόρων
      Κρήτη και Κυκλάδες Ανατολική Πελοπόννησος – Λακωνία, Αργολίδα, Κορινθία Αθήνα, Εύβοια, Χαλκιδική, Θράκη και παράκτιο τμήμα Βόρειας Ελλάδας              Καλή κατάσταση υδάτινων πόρων
      Από Πίνδο και πιο δυτικά, με πιο «αυτάρκη» όλων την Ηπειρο Ανατολική Στερεά, Ευρυτανία, Μεσολόγγι, Καρπενήσι                                                                                                                                                                                                      Τρωτότητα σε φυσικές καταστροφές
      Ρόδος – εξαιτίας των εκτεταμένων πυρκαγιών πέρυσι το καλοκαίρι Εύβοια –διαδοχικές φυσικές καταστροφές– και Λέσβος – κοινωνικό θέμα/ μεταναστευτικό Ροδόπη, Εβρος – πολύ χαμηλά εισοδήματα κατοίκων Παραδείγματα προς αποφυγή
      Επιστρέφοντας στο θέμα της λάθος επικρατούσας αντίληψης για τη φέρουσα ικανότητα ανάπτυξης, η κ. Γκεμιτζή δίνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την περιοχή της Κρήτης, όπου, παρά την κρίσιμη κατάσταση των υδάτινων πόρων, θεωρείται ότι υπάρχει τρόπος να υποστηριχθεί περαιτέρω ανάπτυξη.
      Οπως εξηγεί η ίδια: «Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου προβλέπεται ότι θα εξυπηρετεί 12-15 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο. Ομως δεν αναρωτηθήκαμε αν υπάρχουν οι διαθέσιμοι πόροι για να υποστηρίξουν τέτοιο τουριστικό ρεύμα και ταυτόχρονα να μην υπάρξει σημαντική υποβάθμιση ή κατάρρευση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και της πολιτισμικής κληρονομιάς του νησιού».
      Οσο για τα νησιά του Αιγαίου, αυτά, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή, αποτελούν ειδική περίπτωση όπου θα πρέπει να εξεταστούν εξειδικευμένα μέτρα για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς είναι περιορισμένα σε έκταση και φυσικούς πόρους και αντιμετωπίζουν την πρόκληση της μαζικής τουριστικής ανάπτυξης που απειλεί να αλλοιώσει τον φυσικό τους χαρακτήρα. Οπως σημειώνει η καθηγήτρια: «Εδώ θα πρέπει άμεσα να εξεταστούν λύσεις για τον έλεγχο των τουριστικών ρευμάτων και την αντίστοιχη κατανάλωση των πόρων, όπως π.χ. επιβολή ανώτατου αριθμού επισκεπτών σε ευαίσθητες περιοχές, επιβολή ειδικού φόρου στους επισκέπτες, επιβολή ιδιαίτερα αυστηρών όρων δόμησης και επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον και προώθηση μόνο των πραγματικά βιώσιμων επενδύσεων ανάπτυξης που ενισχύουν τις τοπικές κοινωνίες. Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να αποτελέσει προορισμό για τουρισμό του γκολφ ή για τουρισμό της πισίνας».
    10. Αρθρογραφία

      Engineer

      Το 2023 φαίνεται ότι στις περισσότερες περιοχές της Αττικής αυξήθηκε ο αριθμός αγοραπωλησιών. Αύξηση με μεγαλύτερη ένταση παρατηρήθηκε στις περιοχές που το όριο της Golden Visa δεν άλλαξε. Πρωταθλητής αναδεικνύεται ο Πειραιάς, όπου οι αγοραπωλησίες αυξήθηκαν 47%, όταν πέρσι αντίστοιχα υπήρξε μείωση 12%, σύμφωνα με έρευνα της GREEN Estate.
      Οι περιοχές όπου το 2022 είχαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στον αριθμό αγοραπωλησιών, το 2023 παρουσίασαν μείωση, όπως τα Νησιά Αργοσαρωνικού και οι Κυκλάδες. Εξαίρεση αποτελεί ο Δήμος Αθηναίων, όπου η αύξηση των αγοραπωλησιών συνεχίζει με την ίδια ένταση.

      Το 2023 παρατηρείται εκτόξευση στη συνολική αξία των αγοραπωλησιών στις περιοχές του Πειραιά και της Δυτικής Αθήνας και Αττικής, ενώ μεγάλες αυξήσεις συνεχίζονται στις περιοχές που οδηγούσαν τόσα χρόνια την αγορά κατοικιών, δηλαδή το κέντρο της Αθήνας, τα Νότια και τα Βόρεια Προάστια.

      Όσον αφορά τη σύγκριση των αυξήσεων του αριθμού των αγοραπωλησιών και της αντίστοιχης συνολικής αξίας, παρατηρείται ότι η αύξηση της συνολικής αξίας έχει πολύ μεγαλύτερη ένταση, πράγμα που μαρτυρά και τη μεγάλη και συνεχή αύξηση των τιμών πώλησης.

      Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στην αξία των αγοραπωλησιών παρατηρούνται και πάλι στις περιοχές που δεν άλλαξε το όριο της Golden Visa. Στον Πειραιά η αύξηση των αγοραπωλησιών φτάνει 47% και της αξίας 102%, στα Δυτικά Προάστια 25% και 66% και στα Προάστια του Πειραιά 11% και 35% αντίστοιχα. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι η πολιτική που αφορά στις αλλαγές της Golden Visa επηρεάζει συνολικά την αγορά των κατοικιών στις επηρεαζόμενες περιοχές.

      Όσον αφορά τα Βόρεια και τα Νότια Προάστια, οι αυξήσεις των αγοραπωλησιών είναι περίπου στα ίδια επίπεδα, όμως η αύξηση των αξιών στα Νότια Προάστια είναι πολύ μεγαλύτερη.
      Ακριβότερες και φθηνότερες περιοχές
      Την κούρσα των ακριβότερων περιοχών, όπως αναμενόταν, οδηγούν η Γλυφάδα και τα 3Β. Ειδικά για τη Γλυφάδα είναι και ο δευτεραθλητής στην αύξηση της αξίας με ποσοστό 42%. Η τριάδα συμπληρώνεται με τον Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού, όπου οι αξίες σταθεροποιούνται και για τον λόγο αυτό αρχίζει να απειλείται από τον Δήμο Αλίμου, τον Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης και τον Δήμο Παλαιού Φαλήρου, που οι αυξήσεις των αξιών τρέχουν με 29%, 28% και 14% αντίστοιχα.
      Η εικοσάδα συμπληρώνεται κυρίως με περιοχές των Βορείων Προαστίων, των Νοτίων Προαστίων που βρίσκονται κοντά στο κέντρο της Αθήνας και τον Δήμο Αθηναίων.

      Όσον αφορά τις φθηνότερες περιοχές, η εικοσάδα αποτελείται, όπως αναμενόταν, από δήμους της Δυτικής Αττικής και Αθήνας, τα Προάστια του Πειραιά και της Ανατολικής Αττικής. Στις 14 από τις παραπάνω περιοχές παρατηρείται αύξηση με διψήφιο ποσοστό, ενώ στις 11 η αύξηση ξεπερνά το 25%.
      Σε όλη την Αττική και τις Κυκλάδες, μόνο 7 δήμοι παρουσίασαν μειώσεις αγοραπωλησιών, εκ των οποίων μόνο δύο με διψήφια ποσοστά. Όλες οι παραπάνω περιοχές, το προηγούμενο έτος παρουσίασαν εκρηκτική αύξηση, επομένως η μείωση οδηγεί πιο πολύ σε σταθεροποίηση και όχι σε μια τάση συνεχιζόμενης μείωσης.

      Οι περιοχές με τις μεγαλύτερες αυξήσεις αγοραπωλησιών είναι αυτές των Δυτικών Προαστίων και Αττικής, παραλιακοί δήμοι των Νοτίων Προαστίων, ο Πειραιάς, δήμοι κοντά στο κέντρο της Αθήνας, η Πεντέλη και ο Διόνυσος.

      Η αύξηση της αξίας του μέσου ακινήτου σε σχέση με τον μισθό
      Σε αυτή την έρευνα επιχειρήσαμε να υπολογίσουμε τις αλλαγές στην αξία των ακριβότερων και φθηνότερων μέσων κατοικιών σε σχέση με τον βασικό μισθό (€830) και τον μέσο μισθό, σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης της ΕΡΓΑΝΗ για το 2023 (€1.250).
      Στις περιοχές με την ακριβότερη μέση κατοικία προκύπτει ότι η αξία τους αυξήθηκε το 2023 κατά 2,8 έτη δουλειάς για κάποιον που λαμβάνει τον βασικό μισθό και κατά 1,9 έτη για κάποιον που λαμβάνει τον μέσο μισθό, σύμφωνα με την ΕΡΓΑΝΗ.
      Αντίστοιχα για τις φθηνότερες περιοχές, 8 μήνες δουλειάς για κάποιον που εργάζεται με τον βασικό μισθό και 5,5 μήνες με τον μέσο μισθό.
      Χαρακτηριστικά μέσου ακινήτου
      Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, μελετήσαμε τα χαρακτηριστικά του μέσου ακινήτου και σε ποιες περιοχές εμφανίζονται οι μεγαλύτερες και μικρότερες τιμές.
      Όσον αφορά την ηλικία του μέσου ακινήτου, διαπιστώσαμε ότι τα νεότερα μεταβιβαζόμενα ακίνητα βρίσκονται με διαφορά στον Δήμο Παλλήνης (2003) και ακολουθούν ο Δήμος Παιανίας και Διονύσου (1999). Όσον αφορά τα ακίνητα μεγαλύτερης μέσης κατοικίας, όπως αναμενόταν, αφορά κυρίως περιοχές που βρίσκονται κοντά στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και περιοχές που δεν έχουν έντονη οικοδομική δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια.
      Στη συνέχεια κάναμε και τη σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, ώστε να διακρίνουμε τις αυξητικές και μειωτικές τάσεις ανά περιοχή. Σύμφωνα με τους παρακάτω πίνακες, προκύπτει ότι το 2023 πρωταθλητές στην αύξηση είναι η Ελευσίνα και η Πετρούπολη, ενώ ακολουθούν ο Δήμος Παλλήνης και Βριλησσίων. Σημαντική αύξηση παρουσιάζουν και ο Δήμος Ιλίου και Αγίων Αναργύρων-Καματερού. Όμως αν δούμε τα τελευταία 2 χρόνια, ο Δήμος Πεντέλης πρωταγωνιστεί με συνολική αύξηση 10 έτη.
      Χαρτογράφηση
      Σε αυτή την έρευνα του Παρατηρητηρίου Αγοράς Κατοικιών της GREEN Estate (Topo GES IKE) επιχειρήσαμε να κάνουμε μια συνολική «χαρτογράφηση» της αγοράς κατοικιών ανά δήμο, εξετάζοντας τα δεδομένα του Μητρώου Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων, ψηφιακό εργαλείο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, για τα τρία τελευταία χρόνια.
      Επιχειρήσαμε να εξάγουμε συμπεράσματα όσον αφορά τις ακριβότερες και φθηνότερες περιοχές, το μέγεθος των κατοικιών και την ηλικία κατασκευής τους, καθώς και πόσους μισθούς αυξήθηκε σε ένα έτος η αξία του μέσου ακινήτου ανά περιοχή, καθώς και τι μπορείς να αγοράσεις σε κάθε περιοχή με 250.000 ευρώ.
      Έρευνα Παρατηρητηρίου Αγοράς Κατοικιών GREEN Estate | 2021-2022-2023: 
      1475748-Έρευνα Παρατηρητηρίου Αγοράς Κατοικιών GREEN Estate 2021-2022-2023.pdf
    11. Αρθρογραφία

      Engineer

      ι νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας, οι λεγόμενες startup, άρχισαν να λαμβάνουν μεγάλη δημοσιότητα από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Αφενός η οικονομική κρίση οδήγησε στη συρρίκνωση ή στην κατάρρευση πολλών παραδοσιακών επιχειρήσεων στη χώρα και άφησε πολλούς Έλληνες να αναζητούν νέες επιλογές απασχόλησης. Από την άλλη, οι τεχνολογικές αλλαγές επηρέαζαν καταλυτικά ολοένα και περισσότερες αγορές διεθνώς και παρουσίαζαν μια σειρά από σημαντικές ευκαιρίες. Οι μεγάλες ιστορίες επιτυχίας επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο που "άρχισαν από ένα γκαράζ" και γιγαντώθηκαν γρήγορα, όπως η Google, διαμόρφωσαν όχι μόνο ένα επιχειρηματικό περιβάλλον αλλά μια ευρύτερη κουλτούρα, ένα "οικοσύστημα".
      Σήμερα, έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την καθιέρωση του όρου startup, ενώ κάποιες διάσημες αμερικανικές startups του παρελθόντος έχουν εξελιχθεί σε διεθνή ολιγοπώλια. Ωστόσο, το ίδιο μοντέλο λειτουργίας αυτών των νεοφυών επιχειρήσεων -το αρχικά μικρό μέγεθος της καθεμίας, οι μεγάλες φιλοδοξίες, η εξωστρέφεια, οι angel investors, τα επίπονα πρώτα στάδια, οι εντυπωσιακές "έξοδοι" αλλά και κάποιες "φούσκες"- έχει αντέξει. Η τεχνολογία, άλλωστε, συνεχίζει να αλλάζει τις αγορές και τις ζωές των ανθρώπων διεθνώς με αμείωτο ρυθμό. 
      Πώς, όμως, έχουν εξελιχθεί οι τοπικές startups; Η έρευνα της διαΝΕΟσις (PDF) με επιστημονική υπεύθυνη την ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, η οποία πραγματοποιήθηκε από τη συμβουλευτική εταιρεία Octane, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις ελληνικές startups και το οικοσύστημα που τις υποστηρίζει. Οι ερευνητές ανέτρεξαν στη βιβλιογραφία, έκαναν 14 συνεντεύξεις με επιδραστικά στελέχη της τοπικής αγοράς, ενώ παράλληλα ανέδειξαν χαρακτηριστικά παραδείγματα άλλων χωρών, απομονώνοντας πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να υιοθετήσει η Ελλάδα για να αναπτύξει με υγιή τρόπο ακόμη περισσότερο τη συγκεκριμένη αγορά.
      Παράλληλα, οι ερευνητές ετοίμασαν ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο απάντησαν 267 ιδρυτές τέτοιων νεοφυών επιχειρήσεων. Με αυτό τον τρόπο συγκεντρώθηκαν χρήσιμες πληροφορίες για το προφίλ αυτών των εταιρειών, για τους ιδρυτές τους, για τα προβλήματα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, ακόμη και για την επίδραση της πανδημίας στη δραστηριότητά τους. Μάλιστα, πολλές από αυτές τις πληροφορίες δεν υπήρχαν διαθέσιμες μέχρι πρότινος. 
      ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (PDF)
      Μεταξύ των ιδρυτών startups που απάντησαν στην έρευνα, η μεγάλη πλειοψηφία -8 στους 10- είναι άνδρες, μια ανισότητα που παρατηρείται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν, κατά μέσο όρο, αντίστοιχη κατανομή μεταξύ των φύλων. Από τη σκοπιά της ηλικίας, οι ιδρυτές των startups είναι σχετικά νέοι: 9 στους 10 είναι νεότεροι από 44 ετών, ενώ περισσότεροι από το 50% είναι νεότεροι από 34 ετών. Είναι επίσης συνήθως αρκετά μορφωμένοι: 48,7% έχουν μεταπτυχιακό και 17,2% διδακτορικό. Οι περισσότεροι δηλώνουν σπουδές είτε σε σχολή Πολυτεχνείου είτε σε σχολή διοίκησης επιχειρήσεων. Το 68,2% έχει σαν πλήρη απασχόληση τη startup του.
      Το 24% διαθέτει μικρή (έως 3 χρόνια) ή καθόλου προϋπηρεσία. 3 στους 10 ιδρυτές που απάντησαν στην έρευνα είναι λίγο-πολύ πιο έμπειροι, με προϋπηρεσία 4 έως 10 χρόνια, ενώ το 22,8% των ιδρυτών δήλωσαν ότι διαθέτουν σημαντική εργασιακή εμπειρία, άνω των 15 ετών. Βεβαίως, παρότι από ό,τι φαίνεται και από τα παραπάνω στοιχεία οι περισσότεροι από τους ερωτώμενους διαθέτουν κάποια προϋπηρεσία, η πλειοψηφία (62,5%) δήλωσε ότι δεν διέθετε προηγούμενη εμπειρία στη διαχείριση μιας νεοφυούς επιχείρησης. 

      Σε κάθε περίπτωση, ένα μεγάλο μέρος των ιδρυτών των startup που απάντησαν στην έρευνα -σχεδόν 4 στους 10- δήλωσαν ότι η προϋπηρεσία τους αφορά σε μια δουλειά με "ουδέτερη έως ανύπαρκτη" σχέση με το αντικείμενο της startup τους. Αρκετοί από αυτούς, 22,5% του συνόλου, δηλώνουν ότι είχαν τουλάχιστον μία αποτυχημένη επιχειρηματική προσπάθεια στο παρελθόν. Πρόκειται, επομένως, για επιχειρηματίες που πήραν ένα σημαντικό ρίσκο: πολλοί είχαν μικρή ή καθόλου προϋπηρεσία, συχνά σε άσχετα αντικείμενα, ενώ κάποιοι "κουβαλούσαν" το βάρος μίας ή περισσότερων αποτυχημένων προσπαθειών. 
      Ενδιαφέρον έχουν και οι διαφορές στο προφίλ των ιδρυτών ανάλογα με το αν δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό της χώρας. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, "ο startupper που έχει ιδρύσει και λειτουργεί την εταιρεία στο εξωτερικό έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτόν που επιχειρεί στην Περιφέρεια της Ελλάδας". Ο ιδρυτής startup στο εξωτερικό είναι πιο συχνά μεγαλύτερος σε ηλικία (35-44 ετών, έναντι 25-34 ετών), έχει περισσότερη εργασιακή εμπειρία (4-10 χρόνια έναντι 0-3), αλλά και περισσότερη εμπειρία σε διευθυντικές θέσεις (1-5 χρόνια έναντι 0-1). 
      Η "γεωγραφία" των εταιρειών
      Φυσικά, εκτός από τις ερωτήσεις που αφορούν τους ίδιους, όπως οι παραπάνω, οι ερωτώμενοι απάντησαν και σε ερωτήσεις για τις εταιρείες που ίδρυσαν. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ελληνικών startups;
      Η χρονιά κατά την οποία ιδρύθηκαν οι περισσότερες συγκριτικά με τις υπόλοιπες χρονιές -σχεδόν 2 στις 10-, ήταν το 2018. Η μεγάλη πλειοψηφία των startup του δείγματος, το 93%, ιδρύθηκε την περίοδο 2013-2020. Περισσότερες από τις μισές ιδρύθηκαν στην Αθήνα. Η αμέσως επόμενη επιλογή των ιδρυτών (15,4%) ήταν κάποια ευρωπαϊκή πόλη, ενώ ακολουθούν η Θεσσαλονίκη (12,7%), η Πάτρα (4,5%), οι ΗΠΑ και το Ηράκλειο (3%). Στη μεγάλη πλειοψηφία τους (76,4%) είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις με έως 10 εργαζόμενους. Λιγότερο από 3% απασχολεί περισσότερους από 50 εργαζόμενους. 
      ­Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας
      Παρά το μικρό τους μέγεθος, οι startups φαίνεται να αποτελούν συνεργατικά σχήματα. Το 48,3% των εταιρειών είχε δύο ιδρυτές, το 19,9% τρεις, ενώ το 13,9% περισσότερους από τρεις. Μόνο το 18% είχε έναν ιδρυτή. Σχεδόν 1 στους 3 δηλώνει ότι σύνταξε το επιχειρηματικό σχέδιό του μαζί με έναν μέντορα. Ωστόσο, οι ομάδες των ιδρυτών είναι στην πλειοψηφία τους και αυτές ανδροκρατούμενες: το 62,2% αποτελείται μόνο από άνδρες, ενώ μόλις το 6,4% μόνο από γυναίκες. 
      Σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται οι startups; Ο τομέας στον οποίο δραστηριοποιούνται οι περισσότερες είναι ο τουρισμός. Όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, μεγάλο ποσοστό αυτών των εταιρειών, σχεδόν 1 στις 10, δραστηριοποιείται στην πληροφορική και τις επικοινωνίες (ΤΠΕ), ενώ αντίστίστοιχο είναι και το ποσοστό που ασχολείται με την αγροδιατροφή και με τις επιστήμες ζωής και υγείας (8,6%). Είναι αρκετά ενδιαφέρον το ότι η σειρά των τομέων για τις startups του εξωτερικού είναι λίγο διαφορετική: προηγούνται οι ΤΠΕ και έπονται ο τουρισμός και η αγροδιατροφή. 

      Προβληματισμοί και ευκαιρίες
      Τι μορφή έχει όμως το προϊόν των ελληνικών startups; Tο 87,5% των εταιρειών περιλαμβάνει τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας ως την αρχική ιδέα, ενώ 38,6% έχουν μια καθαρά ψηφιακή ιδέα. Λιγότεροι έχουν μια "φυσική" ιδέα που χρησιμοποιεί όμως ψηφιακή τεχνολογία (26,6%) ή, αντίστροφα, μια ψηφιακή ιδέα με μερική φυσική παρουσία (22,5%). Μόνο 12,4% ακολουθούν το παραδοσιακό, αμιγώς φυσικό μοντέλο. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των startups της έρευνας, περίπου 7 στις 10, χρειάστηκε να αναπροσαρμόσει την αρχική ιδέα, μία ή περισσότερες φορές. Μάλιστα το 19,5% το έκανε περισσότερες από δυο φορές. Επιπλέον, οι startups αποτελούν, κατά πλειοψηφία, μια εξωστρεφή δραστηριότητα: 63,7% δηλώνουν ότι στοχεύουν σε διεθνείς πελάτες και μόνο 36,3% σε εγχώριους. Ωστόσο, 1 στους 3 δηλώνει ότι το μεγαλύτερό του πρόβλημα είναι η έλλειψη εμπειρίας στην προσέλκυση διεθνών πελατών. 


      Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι σχεδόν οι μισές από τις startups του δείγματος άρχισαν τη δραστηριότητά τους με πολύ χαμηλό κεφάλαιο, από μηδέν έως 10.000 ευρώ. Μόνο μία στις πέντε (21,7%) άρχισαν με κεφάλαιο άνω των 50.000 ευρώ. Το 35,2% αυτών των εταιρειών σήμερα δηλώνουν κερδοφόρες, ενώ περίπου οι μισές (47,9%) δηλώνουν ότι δεν κερδοφορούν στην παρούσα συγκυρία. Αναφορικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν για το μέλλον τους, οι ιδρυτές ξεχωρίζουν περισσότερο από κάθε άλλη τη δυνατότητα επέκτασής τους (22,8%), ενώ ακολουθεί η στελέχωση (19,1%), ο ανταγωνισμός (16,9%), καθώς και η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης (15%). Μεταξύ πιθανών αλλαγών που θα βελτίωναν τη δραστηριότητά τους, οι ιδρυτές του δείγματος επιλέγουν περισσότερο από κάθε άλλη, την "τροποποίηση του ασφαλιστικού και φορολογικού πλαισίου" (79,8%).

      Παρότι η πανδημία δεν δημιούργησε στις startups τα προβλήματα που δημιούργησε σε άλλες επιχειρήσεις (8 στους 10 ιδρυτές δηλώνουν ότι εφάρμοσαν τηλεργασία), συνολικά η επίδραση που είχε ήταν μάλλον ανάμεικτη. Περίπου οι μισοί ιδρυτές τόνισαν στην έρευνα πως η πανδημία της Covid-19 επηρέασε αρνητικά την πορεία της επιχείρησής τους. Το 28,5% των ιδρυτών θεωρούν πως η πανδημία είχε (μερικώς ή απόλυτα) θετική επίδραση στην εξέλιξη της εταιρείας τους, ενώ το 22,8% δήλωσαν ότι δεν είχε καμία επίδραση.
      Καλές πρακτικές
      Ηέρευνα της διαΝΕΟσις, προκειμένου να αναδείξει τις ευκαιρίες για την τοπική οικονομία από την ανάπτυξη των startups, πλαισιώνει τα παραπάνω ενδιαφέροντα ευρήματα με στοιχεία από προηγούμενες έρευνες που είχαν πραγματοποιηθεί, αλλά και από το νεοϊδρυθέν Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Από αυτές τις πηγές προκύπτουν επίσης ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όπως, για παράδειγμα, το ότι οι εργαζόμενοι σε startups αμείβονται με αρκετά ανταγωνιστικούς μισθούς, ενώ 4 στους 10 λαμβάνουν επίσης μετοχές της εταιρείας ως παροχή. Ή ότι το 2021 οι δέκα κορυφαίες ελληνικές startups συγκέντρωσαν το τετραπλάσιο ποσό χρηματοδότησης που συγκέντρωσαν οι δέκα κορυφαίες του 2020, ένα ποσό ύψους περίπου 398 εκατομμυρίων ευρώ.

      Ταυτόχρονα, η έρευνα παραθέτει καλές πρακτικές από δέκα χώρες (εννέα ευρωπαϊκές και το Ισραήλ). Εξηγεί αναλυτικά τα φορολογικά κίνητρα που έδωσε σε επενδυτές το Ηνωμένο Βασίλειο, τις πολιτικές προσέλκυσης επενδυτών στο Ισραήλ, τη δημιουργία ανεξάρτητου από τα πανεπιστήμια κέντρου ερευνών στη Γερμανία, την προσέλκυση εταιρειών για τεστάρισμα πρωτότυπου προϊόντος στην Ολλανδία, τα κίνητρα για την προσέλκυση ταλέντων που θέσπισε η Εσθονία, τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες της Ιρλανδίας, καθώς και την ανανέωση των κέντρων επιχειρηματικότητας στα πανεπιστήμια της Ιταλίας. Τέλος, η μελέτη καταλήγει σε προτάσεις πολιτικής για την περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνικών startups, αλλά και σε έναν οδηγό με πολλές πηγές πληροφόρησης για τους ίδιους τους επίδοξους ιδρυτές τέτοιων επιχειρήσεων. 

      Ακούγεται συχνά η άποψη ότι οι startups είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα που ταιριάζει στα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία της έρευνας της διαΝΕΟσις, οι startups είναι, όπως οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, πολύ μικρές σε μέγεθος. Επίσης, προσλαμβάνουν και πληρώνουν καλά καταρτισμένους εργαζόμενους, οι οποίοι υπάρχουν στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, οι startups συγκεντρώνουν επίσης χαρακτηριστικά που είναι ζητούμενα για την εξέλιξη του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου: είναι εξωστρεφείς, αξιοποιούν εξειδικευμένη γνώση και αφορούν τομείς σε μεγάλη ανάπτυξη διεθνώς. Επομένως, από αυτή τη σκοπιά, η υγιής ανάπτυξή τους φαίνεται να αποτελεί μια σημαντική και ευρύτερη οικονομική ευκαιρία για τη χώρα και για την κουλτούρα των τοπικών επιχειρήσεων.
      Μπορείτε να διαβάσετε τα αποτελέσματα της μελέτης, στα παρακάτω αρχεία:
      ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (PDF)
      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
      ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (PDF)
    12. Αρθρογραφία

      Engineer

      Χωμένα στην καρδιά της νότιας Πίνδου, μέσα στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, βρίσκονται ένα μεγάλο φράγμα και ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Στέκουν έτοιμα, ολοκληρωμένα, με τον εξοπλισμό τους και τα μηχανήματά τους, από το 2001. Αλλά δεν έχουν λειτουργήσει ούτε μία ημέρα. Δεν έχει γεμίσει καν ο ταμιευτήρας (η τεχνητή λίμνη, δηλαδή) με νερό -τα νερά του Αχελώου σήμερα εκτρέπονται από μια άλλη σήραγγα σκαμμένη δίπλα από το φράγμα, παρακάτω στη φυσική του κοίτη. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, ολόκληρο το έργο έχει κοστίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ σε σημερινά χρήματα, ενώ για κάθε χρόνο που το φράγμα δε λειτουργεί η εταιρεία εκτιμά ότι χάνει περί τα 20-30 εκατ. ευρώ από δυνητικά έσοδα.
       
      Γιατί συμβαίνει αυτό;
       
      Επειδή η ΔΕΗ άρχισε να κατασκευάζει ένα γιγάντιο έργο υποδομής με ελλιπή σχεδιασμό, χωρίς να έχει εξασφαλίσει ότι δεν θα ακυρωθεί στα δικαστήρια. Επειδή μερικοί κάτοικοι ενός μικρού χωριού της Πίνδου και περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιδρούν. Επειδή το κεντρικό κράτος κωλυσιεργεί ή αδιαφορεί.
       
      Στη διαΝΕΟσις αναζητούμε λύσεις και πολιτικές που θα βοηθήσουν τη χώρα να αναπτυχθεί οικονομικά, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική της συνοχή. Στην ιστορία του φράγματος της Μεσοχώρας βρήκαμε συγκεντρωμένες μια σειρά από παθογένειες που ταλαιπωρούν γενικότερα την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, και μαζί ένα τρανταχτό, σχεδόν κραυγαλέο παράδειγμα πολιτικής απόφασης που σχετικά εύκολα και σχετικά γρήγορα θα μπορούσε να έχει θετικό αποτέλεσμα για το δημόσιο συμφέρον.
       
      Οι δημοσιογράφοι της διαΝΕΟσις ταξίδεψαν στο φράγμα στα βουνά της Πίνδου, μίλησαν με τους υπευθύνους της ΔΕΗ, με πολίτες που ζουν σήμερα στη Μεσοχώρα, με τους ανθρώπους και τις οργανώσεις που αντιδρούν στη λειτουργία του και με επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το θέμα. Σε αυτήν την έρευνα θα καταγράψουμε τους λόγους για τους οποίους το έργο κατασκευάστηκε, τις αιτίες που το κρατούν ανενεργό, τις συνέπειες αυτής της καθυστέρησης, και τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν για να λειτουργήσει.
       
      Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από την αρχή.
       

       
       
      Το ιστορικό του φράγματος
       
      Ένας από τους λόγους για τους οποίους το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ακόμη ανενεργό -ίσως ο κυριότερος- είναι το ότι αποτέλεσε μέρος της πολυθρύλητης εκτροπής του Αχελώου, ενός γιγάντιου δημόσιου έργου που υπήρχε ως ιδέα ήδη από τη δεκαετία του 1920.
       
      Ο σκοπός του έργου ήταν η μεταφορά νερού από τον Αχελώο ποταμό στη λεκάνη του Πηνειού για να καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες του θεσσαλικού κάμπου. Η κατασκευή των επιμέρους έργων της εκτροπής ξεκίνησε το 1986, είχε προϋπολογισμό γύρω στα 1,5 δισ. ευρώ (σε σημερινές τιμές) και περιελάμβανε την κατασκευή τεσσάρων φραγμάτων και μιας γιγάντιας σήραγγας, μεταξύ πολλών άλλων.
       
      Στον αρχικό σχεδιασμό, το ύψους 150 μέτρων φράγμα της Μεσοχώρας και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γλύστρας που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά ήταν “έργα κεφαλής” της εκτροπής. Το φράγμα θα δημιουργούσε έναν ταμιευτήρα (μία λίμνη δηλαδή) μεγέθους 7,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων, της οποίας το νερό θα διοχετευόταν πρώτα προς το εργοστάσιο της Γλύστρας για την παραγωγή καθαρής υδροηλεκτρικής ενέργειας μέσα από μια σήραγγα μήκους 7,4 χιλιομέτρων, και στη συνέχεια θα συνέχιζε την πορεία του προς το επόμενο φράγμα, αυτό της Συκιάς.
       
      Εκεί θα σχηματιζόταν ένας δεύτερος, μεγαλύτερος ταμιευτήρας, από όπου ένα μέρος των νερών θα διοχετευόταν μέσω μιας άλλης, γιγάντιας σήραγγας μήκους 17,4 χιλιομέτρων στην άλλη πλευρά της Πίνδου, στον θεσσαλικό κάμπο. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως η λεκάνη του Αχελώου θα μετέφερε στη λεκάνη του Πηνειού περίπου 1,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το χρόνο.
       
      Πηγή και πλήρες άρθρο: http://www.dianeosis.org/2017/02/mesochora/
    13. Αρθρογραφία

      Engineer

      «Είναι λογικό να επενδύονται πολλά χρήματα στον τομέα του Πολιτισμού όταν η χρηματοδότηση άλλων, σημαντικών τομέων, όπως είναι η υγεία και η εκπαίδευση, αποτελούν προτεραιότητα, και η ανεργία βρίσκεται ακόμη σε υψηλά επίπεδα;»:
      Απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα, το οποίο διατυπώνεται κατά καιρούς, ειδικά από εκείνους που θεωρούν τον πολιτισμό ως είδος πολυτελείας, δίνει η μελέτη που διεξήγαγε η Deloitte σχετικά με την αποτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων των έργων Πολιτισμού, τα ενδιαφέροντα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν, σήμερα, σε ειδική εκδήλωση που οργάνωσε η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του υπουργείου Πολιτισμού.

      Συγκεκριμένα η μελέτη εντοπίζει στις επιπτώσεις έργων πολιτισμού τα οποία χρηματοδοτήθηκαν, μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ 2014-2020, στην απασχόληση και την τοπική, περιφερειακή και εθνική οικονομία, με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα του τουρισμού.
      Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τα αποτελέσματά της, από επενδύσεις ύψους 453 εκατ. ευρώ, οι συνολικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία ανέρχονται σε 1,56 δισ. ευρώ με τον αντίστοιχο πολλαπλασιαστικό συντελεστή να διαμορφώνεται στο 3,44 ευρώ ανά ευρώ επένδυσης σε ορίζοντα πενταετίας, δηλαδή για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται σε έργα πολιτισμού επιστρέφουν στην οικονομία 3,44 ευρώ.
      Οι αντίστοιχες επιπτώσεις στη μισθοδοσία και την απασχόληση διαμορφώθηκαν στα 259 εκατ. ευρώ συντηρούμενης μισθοδοσίας και 22.106 συντηρούμενων θέσεων εργασίας από τα έργα πολιτισμού της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.

      Το αποτύπωμα των πολιτιστικών έργων στον τομέα του τουρισμού ήταν εξίσου σημαντικό, με 94 εκατ. ευρώ των πολλαπλασιαστικών επιπτώσεων ετησίως να σχετίζονται με αυτό τον τομέα.
    14. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ο γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ, που αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα, άφησε διακριτό το αποτύπωμά του στο οικιστικό περιβάλλον της Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Αθήνας.
      Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός της Αθήνας του 19ου αιώνα ως «Αθήνας του Τσίλερ».
      Ο Τσίλερ υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του νεοκλασικισμού στον ελληνικό χώρο, το δε έργο του περιλαμβάνει περί τα 500 κτίρια που σχεδίασε ή κατασκεύασε, από το 1870 έως το 1916.
      Ο Έρνστ Μόριτς Τέοντορ Τσίλερ, όπως ήταν το πλήρες ονοματεπώνυμό του, γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου 1837 στο Ζέρκοβιτς της Σαξονίας και ήταν το μεγαλύτερο από τα δέκα παιδιά του ονομαστού οικοδόμου της περιοχής Κρίστιαν Τσίλερ.
      Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης, όπου διακρίθηκε για τις επιδόσεις του και βραβεύτηκε με αργυρό μετάλλιο (1858).
      Είχε την τύχη να προσληφθεί ως σχεδιαστής στο εργαστήριο του διάσημου δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν στη Βιέννη.
      Ο Χάνσεν, έχοντας εκπονήσει την εποχή εκείνη το σχέδιο του μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, υπέδειξε τον Τσίλερ για να εποπτεύσει την ανέγερσή του.
      Έτσι, το 1861 ο νεαρός αρχιτέκτονας ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε την επίβλεψη της ανέγερσης του κτιρίου της Ακαδημίας και εν συνεχεία εκείνου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
      Σε ένα ταξίδι του στη Βιέννη, την άνοιξη του 1876, γνώρισε την πιανίστρια Σοφία Δούδου, κόρη του κοζανίτη εμπόρου Κωνσταντίνου Δούδου.
      Ο έρωτας φαίνεται ότι ήταν κεραυνοβόλος, και το ζευγάρι ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου το Μάιο της ίδιας χρονιάς.
      Την ευτυχία τους ήλθε να συμπληρώσει η γέννηση του πρώτου τους παιδιού το 1879.
      Το ζευγάρι απέκτησε άλλα τέσσερα παιδιά τα επόμενα χρόνια.
      Η ταχύτατη επαγγελματική ανέλιξη του Τσίλερ και ο γάμος του με μια Ελληνίδα ήταν οι αποφασιστικοί παράγοντες που τον ώθησαν να εγκατασταθεί μονίμως στην Ελλάδα και να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα.
      Πολύ παραγωγικός αρχιτέκτονας, ο Τσίλερ σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή τουλάχιστον 500 σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (Πάτρα, Πύργο, Θεσσαλονίκη, Τρίπολη, Ερμούπολη κ.α.).
      Το 1872 διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο, ενώ διετέλεσε για λίγο (1884) διευθυντής Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση του Χαριλάου Τρικούπη.
      Αξιόλογα έργα του Ερνέστου Τσίλερ στην Αθήνα είναι: το Μέγαρο Σλίμαν («Ιλίου Μέλαθρον», 1878-1880), το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών (1873-1888, κατεδαφίστηκε το 1939), το Μέγαρο Μελά (1874-1884, το μετέπειτα Κεντρικό Ταχυδρομείο Αθηνών στην πλατεία Κοτζιά), πολλές αστικές κατοικίες στην Αθήνα (Γουδή, Καλλιγά, Συγγρού, Δεληγιώργη, Σταθάτου κ.ά.) και τον Πειραιά (Ζέα), επαύλεις (Θων στους Αμπελοκήπους, Πεσμαζόγλου στην Κηφισιά) και εξοχικά σπίτια στο Μοσχάτο, τα κτίρια του Γερμανικού και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1887 και 1905 αντίστοιχα), το Εθνικό Θέατρο της οδού Αγίου Κωνσταντίνου (1895), το Ορφανοτροφείο Χατζηκώνστα (1897, κατεδαφίστηκε το 1963), η πρώην Σχολή Ευελπίδων (1894, νυν Πρωτοδικείο Αθηνών), τα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου του Αττικού (1890, νυν Προεδρικό Μέγαρο), το Εθνικό Χημείο (1885-1900), το κινηματοθέατρο «Αττικόν» (1870-1881) κ.ά.

      Στα εκτός Αθηνών σημαντικά έργα του συγκαταλέγονται: το θέατρο τής Ζακύνθου (1871, καταστράφηκε στο σεισμό του 1953 και ανακατασκευάστηκε), το θέατρο της Πάτρας (1872), το Δημαρχείο της Ερμούπολης (1874- 1884), οι αγορές του Αιγίου και του Πύργου, το Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης, το Ελληνικό Προξενείο Θεσσαλονίκης (νυν Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα) κ.ά.
      Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Τσίλερ και στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, με σχεδιασμό ναών όπως η Φανερωμένη στο Αίγιο (1890-1893), ο Άγιος Αθανάσιος Πύργου (1911), η Αγία Τριάδα Πειραιώς (1915- 1916) και ο Άγιος Λουκάς Πατησίων.
      Τα περισσότερα σχέδιά του φυλάσσονται στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ ορισμένες μελέτες του βρίσκονται στο Μουσείο Μπενάκη, στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και σε ιδιωτικές συλλογές.
      Ο Ερνέστος Τσίλερ πέθανε στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 1923, σε ηλικία 86 ετών.



      https://el.wikipedia.org/wiki/Ερνέστος_Τσίλλερ
    15. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στη σύσταση ενός νέου Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ), που θα ονομάζεται Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΜΕΔΕ), περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό.
       
      Το συγκεκριμένο Ταμείο, θα έχει ως αντικείμενο την Εγγυοδοσία και Πιστοδοσία των ασφαλισμένων στον τομέα ΤΣΜΕΔΕ του τ. ΕΤΑΑ και την 1/1/2017 ορίζεται η έναρξη λειτουργίας του. Θα ακολουθήσει Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με βάση την οποία θα καθορίζονται με ακρίβεια η διάρθρωση του ΤΜΕΔΕ, οι αρμοδιότητες των οργανικών του μονάδων, οι κλάδοι από τους οποίους προέρχονται οι προϊστάμενοι αυτών, καθώς και κάθε άλλη σχετική με τη λειτουργία του λεπτομέρεια.
       
      Το ΤΜΕΔΕ θα διοικείται από πενταμελή Διοικούσα Επιτροπή, η οποία θα αποτελείται από δύο εκπροσώπους του ΤΕΕ, δύο εκπροσώπους που θα προτείνονται από τον ΣΑΤΕ, την ΠΕΣΕΔΕ, την ΠΕΔΜΕΔΕ, την ΠΕΔΜΗΕΔΕ και τον ΣΕΓΜ από κοινού και έναν υπάλληλο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων του υπουργείου Εργασίας. Πρόεδρος ορίζεται ένα από τα παραπάνω μέλη. Η θητεία του προέδρου και της διοικούσας επιτροπής είναι τετραετής και δεν επιτρέπεται η εκλογή ή ο διορισμός τους για περισσότερες από τρεις συνεχείς θητείες. Σε περίπτωση λήξης της θητείας της Διοικούσας Επιτροπής, αυτή παρατείνεται αυτοδίκαια μέχρι του διορισμού νέων μελών, όχι όμως περισσότερο από τρίμηνο από τη λήξη της.
       
      Η υφιστάμενη κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου Διοικούσα Επιτροπή του ΤΣΜΕΔΕ/ΕΤΑΑ. διοικεί το ΤΜΕΔΕ μέχρι τη λήξη της προβλεπόμενης θητείας της. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, πόροι του ΤΜΕΔΕ αποτελούν οι πρόσοδοι από τις εν γένει δραστηριότητες Εγγυοδοσίας – Πιστοδοσίας αρμοδιότητας της τέως Διεύθυνσης Δ΄ Εγγυοδοσίας και Πιστοδοσίας του τέως τομέα ΤΣΜΕΔΕ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
       
      Επισημαίνεται ότι τμήμα της περιουσίας του τέως τομέα ΤΣΜΕΔΕ μπορεί να μεταβιβαστεί στο ΤΜΕΔΕ με απόφαση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κατόπιν οικονομικής μελέτης. Η περιουσία περιέρχεται στο ΤΜΕΔΕ από την ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας του ως καθολικού διαδόχου του τέως τομέα ΤΣΜΕΔΕ, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου, Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων προσώπων. Το προσωπικό που υπηρετεί στη Διεύθυνση Δ΄ Εγγυοδοσίας και Πιστοδοσίας του τομέα ΤΣΜΕΔΕ του ΕΤΑΑ αποτελεί από την 1.1.2017 προσωπικό του ΤΜΕΔΕ, διατηρώντας το σύνολο των δικαιωμάτων της προηγούμενης υπηρεσιακής τους κατάστασης.
       
      Με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης δύναται να μεταφέρεται σε αυτό προσωπικό από τον ΕΦΚΑ με συνεκτίμηση της αίτησης προτίμησης των υπαλλήλων. Με όμοια απόφαση δύναται να μεταφέρεται προσωπικό του ΤΜΕΔΕ στον ΕΦΚΑ.
       
      Πηγή:
    16. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε νέο κύκλο τουλάχιστον πέντε σκληρών ανατροπών µπαίνουν 670.000 ελεύθεροι επαγγελµατίες από τις αρχές κιόλας του 2018.
       
      Συµψηφισµοί εισφορών του 2017, εξόφληση χρεών του 2016, νέα τρέχοντα και αναδροµικά "χαράτσια", αλλά και δύο διαδοχικές αυξήσεις στη βάση υπολογισµού τους συνθέτουν το "µαύρο" τοπίο στο οποίο είναι υποχρεωµένοι να βαδίσουν οι αυτοαπασχολούµενοι την περίοδο 2018-2020.
       
      Τα νέα βάρη των επαγγελµατιών ξεκινούν από τον πρώτο κιόλας µήνα του επερχόµενου έτους, µε την καταβολή των εισφορών τους µε βάση το καθαρό εισόδηµα που δήλωσαν για το 2016, και κορυφώνονται το 2020, µε την καταβολή των εισφορών µε βάση το ακαθάριστο εισόδηµα που δήλωσαν το 2019.
       
      Οι παρεµβάσεις
       
      Αναλυτικότερα, τα στάδια του νέου κύκλου των περιπετειών των αυτοαπασχολουµένων διαµορφώνονται, µε βάση τις τελευταίες πληροφορίες, αλλά και όσα προβλέπει η σχετική νοµοθεσία, ως εξής:
       
      1. Η 1η µηνιαία δόση των εισφορών για κύρια ασφάλιση και υγεία µε βάση το καθαρό εισόδηµα που δήλωσαν στην Εφορία για το 2016 οι επαγγελµατίες θα πρέπει –όπως προβλέπει πλέον το πιθανότερο σενάριο– να καταβληθεί έως 31/1/2018 (και όχι τέλη Νοεµβρίου ή έστω Δεκεµβρίου, όπως αρχικά εξέταζε το υπ. Εργασίας).
       
      Μαζί µε τις νέες τρέχουσες εισφορές θα πρέπει να καταβληθεί έως τις 31/1/2018 –σύµφωνα µε το κυρίαρχο πλέον σενάριο– από όσους επαγγελµατίες δήλωσαν υψηλότερο εισόδηµα το 2016 σε σχέση µε το 2015 και η διαφορά µεταξύ των εισφορών που καταβλήθηκαν µε βάση το εισόδηµα του 2015 καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017 και των εισφορών που έπρεπε να καταβληθούν µε βάση το εισόδηµα του 2016.
       
      Η διαφορά αυτή θα καταβληθεί πιθανότατα εφάπαξ, δηλαδή όλη µαζί µε την 1η δόση των εισφορών τον Ιανουάριο του 2018, ειδικά αν αυτή είναι σχετικά µικρή, ενώ δεν αποκλείεται και η τµηµατική καταβολή αν η διαφορά είναι µεγάλη.
       
      Όσοι δήλωσαν χαµηλότερο εισόδηµα θα λάβουν ως αναδροµική επιστροφή τη διαφορά αυτή, εφόσον, όµως δεν έχουν καµία ληξιπρόθεσµη οφειλή, ρυθµισµένη ή µη, προς τα Ταµεία.
       
      2. Από τον πρώτο µήνα του 2018, σύµφωνα µε το βασικό πλέον σενάριο, θα πρέπει 200.000 επαγγελµατίες (π.χ., νοµικοί, γιατροί) να καταβάλουν διπλές εισφορές για το επικουρικό (7%) και το εφάπαξ τους (4%).
       
      Δηλαδή θα πρέπει να καταβάλλουν µηνιαίως τις τρέχουσες εισφορές τους για το 2018 υπέρ επικουρικού-εφάπαξ (αθροιστικά 11% x 1/12 x καθαρού δηλωτέου εισοδήµατος του 2016) και ταυτόχρονα µία αναδροµική δόση για τις εισφορές υπέρ επικουρικού-εφάπαξ τις οποίες δεν κατέβαλαν το 2017.
       
      3. Οι ασφαλισµένοι του τέως Ενιαίου Ταµείου Ανεξάρτητα Απασχολουµένων (δικηγόροι - συµβολαιογράφοι, γιατροί, µηχανικοί) θα πρέπει να εξοφλήσουν τις ασφαλιστικές εισφορές του 2016, όπως αυτές έχουν προκύψει µε βάση το προϊσχύον σύστηµα των ασφαλιστικών κλάσεων, µέχρι τις 31 Ιανουαρίου του 2018.
       
      4. Οι εισφορές που θα πρέπει να καταβληθούν από τις αρχές του 2019 (µε βάση το εισόδηµα του 2017) θα υπολογιστούν µε βάση το 85% του ακαθάριστου εισοδήµατος που θα δηλώσουν για φέτος.
       
      Δηλαδή, στο εισόδηµα µε βάση το οποίο θα υπολογιστούν οι εισφορές του 2018 (οι οποίες κατά βάση θα καταβληθούν το 2019) θα συµπεριληφθούν –κατά 85%– οι εισφορές που καταβλήθηκαν το 2017.
       
      5. Από τις αρχές του 2019 αλλάζει πάλι η βάση υπολογισµού των εισφορών των ελεύθερων επαγγελµατιών. Θα υπολογίζονται επί του 100% του ακαθάριστου εισοδήµατος, δηλαδή επί ολόκληρου του καθαρού εισοδήµατος συν τις ασφαλιστικές εισφορές.
       
      Παράδειγµα καταβολής εισφορών
       
      2018
       
      Επαγγελµατίας ασφαλισµένος στον τέως ΟΑΕΕ δήλωσε το 2015 καθαρό εισόδηµα 10.000 ευρώ. Κατέβαλλε εισφορές µηνιαίως το 2017 για κύρια ασφάλιση (20%), υγεία (6,9%) και κρατήσεις ΟΑΕΔ ύψους 234 ευρώ (26,9% x 1/12 x 10.000 ευρώ + 10 ευρώ κράτηση ΟΑΕΔ). Για το 2016 δήλωσε καθαρό εισόδηµα 12.000 ευρώ. Από τον Ιανουάριο του 2018 θα πρέπει να καταβάλλει κάθε µήνα 279 ευρώ (26,9% x 1/12 x 12.000 ευρώ + 10 ευρώ κράτηση ΟΑΕΔ). Επειδή, όµως, οι εισφορές του 2017 έπρεπε να είχαν υπολογιστεί βάσει εισοδήµατος 2016, θα πρέπει να καταβάλει αναδροµικά τη διαφορά µεταξύ των εισφορών που κατέβαλε βάσει εισοδήµατος 2015 και των εισφορών που έπρεπε να καταβάλει βάσει εισοδήµατος 2016. Η διαφορά ανέρχεται σε 45 ευρώ/µήνα ή 540 ευρώ ετησίως.
       
      2019
       
      Εστω ότι ο ίδιος επαγγελµατίας δηλώσει το 2017 το ίδιο καθαρό εισόδηµα, δηλαδή 12.000 ευρώ. Μαζί µε τις εισφορές που κατέβαλε το 2017 (3.348 ευρώ ή 12 x 279 ευρώ/µήνα), το συνολικό ακαθάριστο εισόδηµά του θα ανέλθει στα 15.348 ευρώ (12.000 καθαρό εισόδηµα και 3.348 ευρώ εισφορές). Οι εισφορές που θα καταβάλει από τις αρχές του 2019 θα προκύψουν µε βάση το 85% του ακαθάριστου δηλωτέου εισοδήµατός του (δηλαδή επί των 13.045 ευρώ, έναντι 15.348 ευρώ που είναι το σύνολο του ακαθάριστου εισοδήµατος) για το 2017. Έτσι, από τον Ιανουάριο του 2019 ο επαγγελµατίας του παραδείγµατός µας θα καταβάλλει κάθε µήνα 360 ευρώ (26,9% x 1/12 x 85 % x 15.348 ευρώ + 10 ευρώ κράτηση ΟΑΕΔ) ή 4.320 ευρώ ετησίως. Δηλαδή θα αυξηθούν οι εισφορές του κατά 10% σε σχέση µε το 2018.
       
      2020
       
      Ο επαγγελµατίας του παραδείγµατος θα δηλώσει το 2019 και πάλι 12.000 ευρώ. Κατέβαλε, όµως, ασφαλιστικές εισφορές 4.320 ευρώ το ίδιο έτος. Έτσι, το ακαθάριστο εισόδηµά του θα ανέλθει στα 16.320 ευρώ (12.000 καθαρό εισόδηµα + 4.320 ευρώ εισφορές).
       
      Από 1η Ιανουαρίου 2019 οι εισφορές θα υπολογίζονται µε βάση το 100% του ακαθάριστου εισοδήµατος του προηγούµενου έτους.
       
      Έτσι, οι ασφαλιστικές εισφορές του εν λόγω επαγγελµατία θα ανέλθουν σε 375 ευρώ/µήνα (26,9% x 1/12 x 16.320 ευρώ + 10 ευρώ κράτηση υπέρ ΟΑΕΔ) ή σε 4.500 ευρώ σε ετήσια βάση. Με άλλα λόγια, θα αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές του κατά15 ευρώ/µήνα ή 4% σε σχέση με το 2019.
       
      Πηγή: http://www.capital.gr/oikonomia/3259224/erxontai-5-anatropes-gia-670-000-epaggelmaties
    17. Αρθρογραφία

      GTnews

      Στο πλαίσιο της Συνέλευσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, ανακοινώθηκαν τα έργα που κέρδισαν τα φετινά Ευρωπαϊκά Βραβεία Προώθησης Επιχειρήσεων.
      Τα Βραβεία αναγνωρίζουν και επιβραβεύουν εξαιρετικές πρωτοβουλίες στήριξης της επιχειρηματικότητας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Φέτος κατατέθηκε μεγαλύτερος αριθμός υποψηφιοτήτων από κάθε άλλη χρονιά: 442 έργα από 29 χώρες. Τα έργα που βραβεύτηκαν στις διάφορες κατηγορίες προέρχονται από τη Γερμανία, την Τουρκία, τη Δανία, τη Σερβία, την Εσθονία, την Ελλάδα και τη Γαλλία. Το κάθε βραβευμένο έργο εμπνέει, προάγει και διευκολύνει την επιχειρηματική ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα του.
      Ας δούμε όμως τα έργα που βραβεύτηκαν φέτος:
      Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής— Just Go Zero Tilos (Ελλάδα)
      Το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής απονέμεται στην πιο δημιουργική και εμπνευσμένη πρωτοβουλία για την προώθηση της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη. Φέτος, το Μεγάλο Βραβείο δόθηκε στον Δήμο Τήλου για το έργο «Just Go Zero Tilos». Η πρωτοβουλία αυτή έθεσε σε εφαρμογή ένα τεχνολογικά προηγμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στην Τήλο, το οποίο υποστηρίζεται από διαβουλεύσεις με την τοπική κοινότητα και ευαισθητοποίηση για την ενθάρρυνση της κυκλικής οικονομίας. 
      Μετά την επιτυχή εκτροπή του 100% των αποβλήτων από τους χώρους υγειονομικής ταφής και την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης στο 93%, το έργο προσφέρει ένα μοντέλο βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων που μπορεί να αναπαραχθεί και σε άλλες κοινότητες. Η κριτική επιτροπή επαίνεσε ιδιαίτερα τη συνεργασία με τους κατοίκους του νησιού και την επιχειρηματική κοινότητα, καθώς και τη χρήση τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. 
      Κατηγορία 1: Προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος — Silicon Vilstal (Γερμανία) 
      Το έργο Silicon Vilstal από την κοινωνική επιχείρηση Silicon Vilstal gUG, είναι ένας κόμβος κοινωνικής οικονομίας που συνδέει τις κοινωνικές επιχειρήσεις με τις τοπικές εταιρείες, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στις αγροτικές περιοχές. Μέσα από δημιουργικά εργαστήρια και δοκιμές καινοτόμων προϊόντων σε πραγματικές συνθήκες, η Silicon Vilstal βοηθά τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν κοινωνικές καινοτομίες, να τις αξιοποιήσουν εμπορικά, καθώς και να προβάλουν και να βελτιώσουν τα έργα τους.
      Κατηγορία 2: Επένδυση στις επιχειρηματικές δεξιότητες —GençBizz (Τουρκία)
      Το έργο GençBizz, από το τουρκικό ίδρυμα Genç Başarı Eğitim Vakfı, καλλιεργεί τις επιχειρηματικές δεξιότητες μαθητών και μαθητριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 14 έως 18 ετών με στόχο τη βελτίωση της απασχολησιμότητάς τους. 
      Το έργο ξεχώρισε επειδή φέρνει τους μαθητές και τις μαθήτριες σε επαφή με εκπαιδευτικούς, εταιρείες και μέντορες, παρέχοντας κατάρτιση διαδικτυακά ή δια ζώσης με σκοπό την ενίσχυση των γνώσεών τους σε θέματα όπως η βιωσιμότητα, τα χρηματοοικονομικά και η διαχείριση εταιρειών. Η πρωτοβουλία πλέον έχει εξοπλίσει 300.000 νέους κι νέους σε ολόκληρη την Τουρκία με τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να ξεκινήσουν το δικό τους επιχειρηματικό ταξίδι. 
      Κατηγορία 3: Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης —OsnaŽene (Σερβία)
      Η OsnaŽene (σημαίνει «ενδυναμωμένες» στα σέρβικα) είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα που αποσκοπεί στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις γυναίκες επιχειρηματίες. Η πλατφόρμα δημιουργήθηκε από την κεντρική διεθνή και επαρχιακή γραμματεία Οικονομίας και Τουρισμού της αυτόνομης επαρχίας της Βοϊβοδίνας με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων γυναικείας ιδιοκτησίας στη Σερβία και σε άλλες χώρες. Το έργο υιοθετεί μια πολυσχιδή προσέγγιση, διαθέτοντας μια ψηφιακή πλατφόρμα και ένα διαδικτυακό κατάστημα για την πώληση, την παροχή υπηρεσιών καθοδήγησης και την πρόσβαση σε προγράμματα επιχειρηματικής κατάρτισης. 
      Κατηγορία 4: Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και στήριξη της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων – Tartu Film Fund (Εσθονία)
      Το Tartu Film Fund, το οποίο συστήθηκε από το Tartu Loomemajanduskeskus (Κέντρο του Τάρτου για τους Κλάδους της Δημιουργικότητας), στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη στη Νότια Εσθονία προσελκύοντας εγχώριες και διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές στην περιοχή. Το Ταμείο προωθεί τοπικούς παρόχους υπηρεσιών που σχετίζονται με τον κινηματογράφο, βοηθώντας την επαγγελματική τους ανάπτυξη και προωθώντας στην παγκόσμια σκηνή το δυναμικό που έχουν οι τοποθεσίες της Νότιας Εσθονίας ως χώροι γυρισμάτων. 
      Κατηγορία 5: Στήριξη της βιώσιμης μετάβασης – Just Go Zero Tilos (Ελλάδα)
      Πέρα από το μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής, το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos κέρδισε και το βραβείο της πέμπτης κατηγορίας, το οποίο απονέμεται σε προγράμματα που προάγουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω πρωτοβουλιών όπως η προώθηση της κυκλικής οικονομίας. 
      Κατηγορία 6: Υπεύθυνη και συμπεριληπτική επιχειρηματικότητα – POSITIV (Γαλλία)
      Το πρόγραμμα POSITIV δημιουργήθηκε για να στηρίξει τους και τις κατοίκους από μειονεκτούσες γειτονιές στο να εξασφαλίσουν βιώσιμη απασχόληση μέσω μιας προσαρμοσμένης στα μέτρα τους υποστηρικτικής στρατηγικής. Το πρόγραμμα διαρθρώνεται στη βάση τακτικών συνεδριάσεων, ομαδικών εργαστηρίων και εξατομικευμένης καθοδήγησης ώστε να καλύπτει όλες τις πτυχές της επιχειρηματικότητας — από τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου έως τη διεκπεραίωση των διοικητικών διαδικασιών. 
    18. Αρθρογραφία

      GTnews

      Περισσότερα από 6,1 εκατομμύρια άτομα έχουν λάβει κατάρτιση στο πλαίσιο του συμφώνου για τις δεξιότητες από την έναρξή του το 2020, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας του συμφώνου του 2024. Πάνω από 3.200 οργανισμοί που επενδύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων έχουν πλέον προσχωρήσει στο Σύμφωνο, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, των κοινωνικών εταίρων, των παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης, των τοπικών αρχών και των υπηρεσιών απασχόλησης.
      Το Σύμφωνο για τις Δεξιότητες είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση της Ένωσης Δεξιοτήτων, της νέας στρατηγικής της ΕΕ για τη στήριξη της ανάπτυξης δεξιοτήτων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Το σύμφωνο φέρνει σε επαφή δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς που συνεργάζονται για τον εντοπισμό ελλείψεων δεξιοτήτων και την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης για την αντιμετώπισή τους.
      Ανάληψη δράσης για την κάλυψη των ελλείψεων δεξιοτήτων
      Η ετήσια έρευνα του συμφώνου για τις δεξιότητες 2024 καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα μέλη του συμφώνου σε ολόκληρη την Ευρώπη λαμβάνουν πρακτικά μέτρα για την κάλυψη των ελλείψεων δεξιοτήτων — παρέχοντας κατάρτιση, επενδύοντας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και δημιουργώντας εταιρικές σχέσεις σε βασικούς βιομηχανικούς τομείς.
      Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το Σύμφωνο επιτάχυνε τη στήριξή του προς τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την οικονομία. Οι 20 συμπράξεις δεξιοτήτων μεγάλης κλίμακας εξακολουθούν να αποτελούν βασικούς μοχλούς δράσης. Το 2024, τα μέλη των εν λόγω συμπράξεων εκπαίδευσαν το 33 % του εργατικού δυναμικού τους κατά μέσο όρο. Από κοινού, παραμένουν προσηλωμένοι στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση περισσότερων από 25 εκατομμυρίων ατόμων έως το 2030. Στην Ένωση Δεξιοτήτων, η Επιτροπή κάλεσε τα μέλη του συμφώνου να διπλασιάσουν τις δεσμεύσεις τους για αναβάθμιση των δεξιοτήτων και επανειδίκευση.
      Επιτάχυνση της ανάπτυξης δεξιοτήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη
      Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι:
      Τα μέλη του συμφώνου ανέπτυξαν ή επικαιροποίησαν σχεδόν 48.000 προγράμματα κατάρτισης το 2024. Περισσότερα από 42 000 ενδιαφερόμενα μέρη προσχώρησαν σε δίκτυα δεξιοτήτων με την υποστήριξη των μελών του συμφώνου, ενισχύοντας και βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων φορέων που συμμετέχουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Τα μέλη εκτιμούν τις συμπράξεις δεξιοτήτων μεγάλης κλίμακας, διότι οι κοινές δράσεις και τα καλύτερα δίκτυα οδήγησαν σε βελτιωμένη παρακολούθηση των δεξιοτήτων και ενίσχυσαν την ποιότητα και τον αριθμό των δραστηριοτήτων κατάρτισης. Το 84 % όσων απάντησαν θεωρούν ότι το σύμφωνο αποτελεί πολύτιμη πρωτοβουλία, ιδίως για τη συνεργασία, τη χρηματοδότηση της πρόσβασης και τη συλλογή πληροφοριών για τις δεξιότητες. Η έρευνα υπογραμμίζει επίσης την αυξανόμενη σημασία των περιφερειακών συμπράξεων δεξιοτήτων, με 12 περιφερειακές συμπράξεις να δραστηριοποιούνται πλέον σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι συμπράξεις αυτές συμβάλλουν στη διασφάλιση ότι η παρεχόμενη κατάρτιση συνάδει με τις περιφερειακές ανάγκες σε δεξιότητες. Πιο πρόσφατα, δημιουργήθηκαν δύο νέες εταιρικές σχέσεις: την περιφερειακή εταιρική σχέση δεξιοτήτων για την Ιβηρική Χερσόνησο, η οποία ενισχύει την ανάπτυξη δεξιοτήτων για τους τομείς της αεροδιαστημικής και της άμυνας σε ολόκληρη την Ισπανία και την Πορτογαλία, και την περιφερειακή εταιρική σχέση δεξιοτήτων για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία στηρίζει τη διασυνοριακή συνεργασία για την ενίσχυση των δεξιοτήτων για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση στην περιοχή.
      Ιστορικό
      Το σύμφωνο για τις δεξιότητες δρομολογήθηκε τον Νοέμβριο του 2020. Στηρίζει συμπράξεις δεξιοτήτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, προωθώντας την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Το σύμφωνο στηρίζει επίσης την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ για την απασχόληση και την κατάρτιση που ορίζονται στο σχέδιο δράσης για τον πυλώνα.
      Στη στρατηγική για την Ένωση Δεξιοτήτων, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να ενισχύσει το Σύμφωνο για τις Δεξιότητες, ώστε να καταστεί το πλαίσιο για τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τις δεξιότητες και τα προγράμματα επιχορηγήσεων.
      Τα μέλη του συμφώνου υπογράφουν χάρτη και αναλαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση, σύμφωνα με τις αρχές της ποιοτικής κατάρτισης, της διά βίου μάθησης και της ένταξης. Το σύμφωνο παρέχει στα μέλη πρόσβαση σε ευκαιρίες δικτύωσης, πλατφόρμες ανταλλαγής γνώσεων και καθοδήγηση σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ.
      Η ετήσια έρευνα του Συμφώνου για τις Δεξιότητες 2024 ήταν ανοικτή από τις 28 Ιανουαρίου έως τις 25 Φεβρουαρίου 2025. Έλαβε απαντήσεις από 999 μέλη του Συμφώνου σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και 9 υποψήφιες χώρες ή χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Διαβάστε την πλήρη έκθεση της έρευνας.
    19. Αρθρογραφία

      Παντελής Πατενιώτης

      Η χώρα βρίσκεται σε μια από τις πλέον κρίσιμες χρονικές συγκυρίες της σύγχρονης ιστορίας της, η οποία συμπίπτει με τις αντίστοιχες συγκυρίες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
       
      Είναι η χρονική περίοδος που η χώρα οφείλει να αξιολογήσει το επίπεδο ετοιμότητας της σε ενδεχόμενη ενεργειακή κρίση, στην περίπτωση που οι εξωτερικές πηγές εφοδιασμού πρωτογενούς ενέργειας μειωθούν ή αποκοπούν τελείως για μεγάλο χρονικό διάστημα.
       
      Διαβάστε την επιστολή εδώ:
       
      Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ενεργειακή Ασφάλεια.pdf
    20. Αρθρογραφία

      GTnews

      Οι ευκαιρίες για την εφαρμογή λύσεων με βάση τη φύση (Nature-based Solutions -NBS)  σε ολόκληρη την ΕΕ εξακολουθούν να είναι άφθονες: Με βάση ισχυρά στοιχεία και εμπειρογνωμοσύνη, ένας νέος οδικός χάρτης διερευνά τα κρίσιμα κενά γνώσης και χαράζει μια πορεία προς τα εμπρός μέχρι το 2030.
      Αυτός ο οδικός χάρτης έως το 2030, από το NetworkNature, προσδιορίζει τους βασικούς τομείς δράσης για την ευρωπαϊκή έρευνα και καινοτομία σχετικά με τις λύσεις που βασίζονται στη φύση (NBS), οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ.  Προσφέρει μια ολιστική άποψη των προσπαθειών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, επισημαίνει κρίσιμα κενά γνώσης και προωθεί τη συνεργασία και τον συντονισμό των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με τις NBS.

      Το πρωταρχικό όραμα του χάρτη πορείας είναι η έρευνα και η καινοτομία της ΕΕ να ενδυναμώσουν την πολιτική, την πρακτική, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες στην κινητοποίηση του πλήρους δυναμικού των NBS για την επίτευξη ενός βιώσιμου και δίκαιου μετασχηματισμού της κοινωνίας, βασιζόμενοι σε ισχυρά στοιχεία και εμπειρογνωμοσύνη. Ο παρών χάρτης πορείας βασίζεται στη συν-ανάπτυξη, εφαρμογή και διάδοση της γνώσης και το χρονοδιάγραμμά του ευθυγραμμίζεται με βασικές διαδικασίες πολιτικής της ΕΕ και σε παγκόσμιο επίπεδο που σχετίζονται με τ τις NBS και την Ε&Κ.
      Το πλήρες κείμενο του οδικού χάρτη “European Roadmap to 2030 for Research and Innovation on Nature-based Solutions” είναι διαθέσιμο εδώ: https://networknature.eu/sites/default/files/uploads/networknatureeuropean-ri-roadmap-nbs.pdf
    21. Αρθρογραφία

      basgoud

      «Δεν ξέρω πως είναι η ζωή χωρίς iPads ή iPhones. Νομίζω ότι σε εμένα και τους φίλους μου αρέσουν περισσότερο τα τηλέφωνά μας απ’ ότι μας αρέσουν οι πραγματικοί άνθρωποι». Η φράση αυτή που ανήκει σε μια 13χρονη, ακούγεται τρομακτική για έναν άνθρωπο που σήμερα είναι 40 ή και 35 ετών.
       
      Φυσικά και ο ίδιος έχει iPad και Smartphone χωρίς να αποφεύγει απολύτως τις επιδράσεις τους. Ωστόσο, θυμάται ότι στα 13 του χρόνια, αν δεν έχυνε κιλά ιδρώτα με τους φίλους του παίζοντας σε κάποιον εξωτερικό χώρο, μάλλον θα έκανε κάτι αντίστοιχο σε κάποιο σπίτι ή στη χειρότερη περίπτωση που ήταν μόνος στο δωμάτιό του θα είχε κρεμασμένο ένα ακουστικό στο αυτί του, κουτσομπολεύοντας με κάποιο φίλο ή φίλη.
       
      Η παραπάνω 13χρονη, ωστόσο, συνήθως χρησιμοποιεί το Snapchat για να ανταλλάζει φωτό και βίντεο με τους φίλους της και αποθηκεύει στο κινητό της αμήχανες φωτογραφίες των φίλων της γιατί «είναι καλός εκβιασμός». Λέει επίσης ότι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του καλοκαιριού στο δωμάτιό της με το κινητό της κι ότι αυτός είναι ο τρόπος της γενιάς της.
       
      Είναι πράγματι;
       
      Η καθηγήτρια ψυχολογίας Τζιν Μ. Τουέντζ ερευνά εδώ και 25 χρόνια τις διαφορές ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές. Όπως εξηγεί στο «The Antlantic» τα χαρακτηριστικά που ορίζουν μια γενιά εμφανίζονται σταδιακά και εμφανίζουν μια συνέχεια. Οι Millennials, για παράδειγμα, χαρακτηρίζονται ως μια ιδιαίτερα ατομικιστική γενιά, αλλά ο ατομικισμός είναι ένα χαρακτηριστικό που άρχισε να αυξάνεται από τότε που εμφανίστηκαν οι Baby Boomers και εξαπλώθηκε όσο αυτή η γενιά εγκατέλειπε. Αν αυτό αποτυπωθεί σε ένα γράφημα, τότε θα υπάρχει μια αρμονία όσο οι καμπύλες αυξάνονται ή μειώνονται.
       
      Ωστόσο, παρατηρεί η Τουέντζ, γύρω στο 2012 αυτό άλλαξε. Υπήρξαν τόσο απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά και τις συναισθηματικές καταστάσεις που βίωναν οι έφηβοι που ολόκληρα χαρακτηριστικά της γενιάς των Millennials άρχισαν να εξαφανίζονται. Η ίδια εξηγεί, στο «The Antlantic» ότι στα τόσα χρόνια αναλύσεων δεν έχει ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο.
       
      Οι τάσεις συνεχίστηκαν και καταγράφονταν για χρόνια σε μια σειρά ερευνών και δεν αφορούσαν πια το βαθμό ενός χαρακτηριστικού αλλά το είδος. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των Millennials και των προκατόχων τους ήταν στο πως έβλεπαν τον κόσμο. Οι έφηβοι σήμερα διαφέρουν από τους Millennials όχι μόνο στις απόψεις αλλά και στο πως ξοδεύουν τον χρόνο τους. Οι εμπειρίες που έχουν είναι ριζικά διαφορετικές από εκείνες της γενιάς που ενηλικιώθηκε μόλις λίγα χρόνια πριν.
       
      Τι συνέβη όμως το 2012 που προκάλεσε τόσο δραματικές αλλαγές στη συμπεριφορά των εφήβων; Ήταν ακριβώς μετά τη μεγάλη κρίση που επισήμως διήρκεσε από το 2007 έως το 2009 και είχε μεγάλες επιπτώσεις κυρίως στην γενιά των Millennials που τότε προσπαθούσαν να βρουν μια θέση εργασίας. Ήταν όμως και ακριβώς η στιγμή που το ποσοστό των εφήβων που είχε στην κατοχή του smartphone ξεπέρασε το 50%. Εν τέλη η Τουέντζ καταλήγει ότι πρόκειται για μια γενιά, η ίδια την ονομάζει iGen, της οποίας τα χαρακτηριστικά διαμορφώνονται κυρίως από τα smartphones και από την συνακόλουθη άνοδο των social media.
       
      Η iGen γενιά
       
      Γεννημένα μεταξύ του 1995 και του 2012, τα μέλη αυτής της γενιάς μεγαλώνουν με smartphones κι έχουν λογαριασμό στο Instagram πριν ξεκινήσουν το γυμνάσιο, ενώ δεν θυμούνται πως ήταν ο κόσμος πριν από το διαδίκτυο. Οι Millenials μεγάλωσαν και με το διαδίκτυο αλλά αυτό δεν ήταν πάντα μέρος της ζωής τους κι επιπλέον δεν είχαν τον τρόπο να το «κρατούν» μέρα - νύχτα στο χέρι τους. Τα μεγαλύτερα μέλη της iGen ήταν ουσιαστικά οι πρώτοι έφηβοι που ήρθαν σε επαφή με τα smartphones, όταν το iPhone έκανε την εμφάνισή του το 2007. Ήταν μαθητές γυμνασίου όταν ήρθε το iPad στο προσκήνιο. Μια έρευνα που έγινε το 2017 με τη συμμετοχή περισσότερων από 5.000 εφήβων διαπίστωσε ότι τρεις στους τέσσερις έχουν iPhone.
       
      Ζωή μέσα από το smartphone
       
      Η εμφάνιση του smartphone και η έλευση του «αδελφού» τάμπλετ έφερε τις πρώτες έρευνες για τις επιβλαβείς συνέπειες του χρόνου που παίρνουν οι έφηβοι μπροστά στην οθόνη. Όμως η επίδραση αυτών των συσκευών δεν έχει εκτιμηθεί πλήρως μέχρι σήμερα και υπερβαίνει κατά πολύ τις συνηθισμένες ανησυχίες περί διάσπασης της προσοχής. Τα smartphones άλλαξαν ριζικά κάθε πτυχή της ζωής των εφήβων, επηρεάζοντας από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τους μέχρι την ψυχική τους υγεία. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν όλους τους νέους, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ. Οι τάσεις εμφανίζονται τόσο μεταξύ των φτωχών εφήβων, όσο και μεταξύ των πλουσίων. Επίσης σε εφήβους κάθε εθνικής προέλευσης, σε πόλεις, προάστια και μικρές πόλεις. Παντού υπάρχουν έφηβοι που ζουν τη ζωή τους μέσα από το smartphone τους.
       
      Όπως όλες οι αλλαγές έτσι και αυτές που παρατηρούνται στη γενιά iGen έχουν θετικά και αρνητικά. Οι έφηβοι της γενιάς αυτής για παράδειγμα είναι λιγότερο επιρρεπείς στο ποτό. Σωματικά θεωρούνται πιο ασφαλείς, ωστόσο, αυτό προκύπτει από τη μείωση των δραστηριοτήτων τους, κάτι που πολύ αμφιλεγόμενα μπορεί να καταταχθεί στη λίστα με τα θετικά.
       
      Ψυχικές επιπτώσεις
       
      Ψυχολογικά πάντως θεωρούνται πολύ πιο ευάλωτοι από τους Millenials. Τα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονιών στην εφηβική ηλικία έχουν αυξηθεί δραματικά από το 2011. Σύμφωνα με την Τουέντζ δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η iGen βρίσκεται στο χείλος της χειρότερης κρίσης ψυχικής υγείας που έχει σημειωθεί εδώ και δεκαετίες. Μεγάλο μέρος αυτής της κρίσης δε εντοπίζεται στα τηλέφωνά τους.
       
      Ένα πολύ ισχυρό γεγονός - ένας πόλεμος, ένα τεχνολογικό άλμα, ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός - σίγουρα μπορεί να παίξει ένα ρόλο στη διαμόρφωση μιας ομάδας νέων ανθρώπων, ωστόσο, κανένας παράγοντας δεν καθορίζει ποτέ μια ολόκληρη γενιά. Επίσης το στιλ διαπαιδαγώγησης των γονέων είναι κάτι που αλλάζει από γενιά σε γενιά, όπως τα προγράμματα σπουδών και τα πολιτιστικά προϊόντα κι αυτά είναι επίσης πράγματα που επηρεάζουν. Αλλά η διπλή εμφάνιση των smartphones και των social media έχει προκαλέσει τέτοιο σεισμό που δεν έχει καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν. Η Τουέντζ τονίζει ότι υπάρχουν αναμφισβήτητα αποδείξεις ότι οι συσκευές που έχουμε τοποθετήσει στα χέρια των νέων έχουν βαθιές επιπτώσεις στη ζωή τους και τους κάνουν δυστυχισμένους.
       
      Μείωση της ανεξαρτησίας
       
      Η γοητεία της ανεξαρτησίας, έστω και της επίπλαστης έως έναν βαθμό, ήταν ιδιαίτερα ισχυρή στις προηγούμενες γενιές, παρότι εκφράστηκε με διαφορετικούς τρόπους κι όχι πάντα με την ευλογία των γονιών. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που έχει μειωθεί πολύ στους σημερινούς εφήβους, οι οποίοι είναι λιγότερο πιθανό να φύγουν από το σπίτι τους χωρίς τους γονείς τους. Η στροφή είναι εντυπωσιακή: Οι 17χρονοι το 2015 έβγαιναν έξω λιγότερο συχνά από ότι οι 13χρονοι το 2009.
       
      Ραντεβού; Τι είναι αυτό;
       
      Οι έφηβοι σήμερα είναι πολύ λιγότερο πιθανό να βγουν ραντεβού. Το αρχικό στάδιο όπου ένας έφηβος δείχνει σε έναν άλλο ότι του αρέσει έχει αντικατασταθεί από το λεγόμενο texting, δηλαδή την ανταλλαγή μηνυμάτων. Πρόκειται για μια γενιά που προτιμά τα μηνύματα από την πραγματική συνομιλία. Δυο έφηβοι αφού περάσουν το στάδιο που «μιλάνε», πάντα μέσω μηνυμάτων, ίσως βγουν ραντεβού. Ωστόσο, μόνο το 56% των τελειόφοιτων του γυμνασίου στις ΗΠΑ (17 έως 18 ετών) βγήκαν ραντεβού. Για τους Baby Boomers και τους Gen Xers, τις δυο προηγούμενες γενιές των Millenials, ο αριθμός ήταν περίπου 85%.
       
      Λιγότερο σεξ
       
      Η μείωση των ραντεβού συνοδεύεται και από μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας. Η πτώση είναι πιο απότομη στην ηλικία των 15, καθώς ο αριθμός των σεξουαλικά ενεργών εφήβων έχει μειωθεί κατά 40% από το 1991. Επίσης ο μέσος έφηβος έχει για πρώτη φορά σεξουαλική επαφή περίπου στα 17, δηλαδή έναν ολόκληρο χρόνο αργότερα σε σχέση με το μέσο έφηβο της Gen X. Στα θετικά αυτής της τάσης πάντως στις ΗΠΑ, αρκετοί βλέπουν το γεγονός ότι μειώθηκαν οι γεννήσεις από έφηβες κοπέλες σε ιστορικό χαμηλό το 2016. Πρόκειται για μείωση 67% σε σχέση με το 1991, όταν και καταγράφηκε το μεγαλύτερο ποσοστό τα τελευταία χρόνια.
       
      Η επέκταση της παιδικής ηλικίας
       
      Η Gen X ήταν μια γενιά που άλλαξε τα όρια της εφηβείας. Τα μέλη της άρχισαν να συμπεριφέρονται ως ενήλικοι πολύ νωρίτερα. Με τους Millennials που ακολούθησαν και τώρα με τους iGen, η εφηβεία επανακάμπτει αλλά μόνο και μόνο επειδή η εμφάνισή της καθυστερεί. Σε μια σειρά από συμπεριφορές - ποτό, ραντεβού, δραστηριότητες χωρίς επίβλεψη - οι 18χρονοι σήμερα συμπεριφέρονται περισσότερο όπως έκαναν οι 15χρονοι της Gen X και οι 15χρονοι, όπως έκαναν οι 13χρονοι. Η παιδική ηλικία επεκτείνεται κατά πολύ μέσα στα γυμνασιακά χρόνια. Στην Gen X για παράδειγμα πάρα πολλοί νέοι ήδη έκαναν κάποια δουλειά ενώ πήγαιναν ακόμη σχολείο, ώστε να έχουν μια σχετική οικονομική ανεξαρτησία ενώ ήδη από την τελευταία τάξη του σχολείου τους οδηγούσαν. Στις γενιές που ακολούθησαν και οι δυο αυτές δραστηριότητες έφθιναν αισθητά.
       
      Γιατί όμως οι σημερινοί έφηβοι περιμένουν τόσο πολύ για να αναλάβουν τόσο τις ευθύνες, όσο και τις απολαύσεις της ενηλικίωσης; Οι μεταβολές στην οικονομία και η γονική διαπαιδαγώγηση παίζουν καθοριστικό ρόλο. Οι γονείς προτιμούν τα παιδιά τους να μένουν σπίτι και να διαβάζουν από το να δουλεύουν με μερική απασχόληση, ενώ οι έφηβοι δεν δείχνουν δυσαρεστημένοι, όχι τόσο επειδή είναι μελετηροί αλλά επειδή η κοινωνική τους ζωή βρίσκεται στο τηλέφωνό τους. Δεν χρειάζεται να φύγουν από το σπίτι για να περάσουν χρόνο με τους φίλους τους.
       
      Στα δεδομένα πάντως δεν καταγράφεται ότι οι σημερινοί έφηβοι είναι ιδιαιτέρως μελετηροί. Οι μαθητές γυμνασίου του 2010 στην πραγματικότητα μελετούσαν λιγότερο από τους έφηβους της Gen X στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Παράλληλα ο χρόνος σε εξωσχολικές δραστηριότητες, έχει αλλάξει ελάχιστα τα τελευταία χρόνια. Σε συνδυασμό με τη μείωση της εργασίας, αυτό σημαίνει ότι οι έφηβοι της γενιάς iGen έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο από ό, τι οι έφηβοι της Gen X, κι όχι λιγότερο.
       
      Τι κάνουν λοιπόν με αυτόν τον χρόνο; Τον περνούν στα δωμάτιά τους με το τηλέφωνο στο χέρι, μόνοι τους και συχνά θλιμμένοι.
       
      Smartphones, social media και φίλοι
       
      Ενώ περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι τους, δεν περνούν ποιοτικό χρόνο με τις οικογένειές τους. Παράλληλα ο αριθμός των εφήβων που βλέπουν τους φίλους τους σχεδόν κάθε μέρα έχει μειωθεί κατά 40% από το 2000 ως το 2015. Η μείωση ήταν ακόμη πιο απότομη πρόσφατα. Δεν αφορά τα πάρτι αλλά και τις απλές εξόδους που συνήθιζαν να κάνουν οι έφηβοι. Το παγοδρόμιο, το γήπεδο του μπάσκετ, η πισίνα της πόλης, όλα έχουν αντικατασταθεί από εικονικούς χώρους στους οποίους οι έφηβοι έχουν πρόσβαση μέσω των εφαρμογών και του διαδικτύου.
       
      Μπορεί κάποιος να πιστεύει ότι οι έφηβοι περνούν χρόνο σε κάτι τέτοιο επειδή αυτό τους ευχαριστεί και τους κάνει ευτυχισμένος. Όμως η πραγματικότητα δεν είναι αυτή. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι έφηβοι που περνούν περισσότερο χρόνο από το μέσο όρο σε δραστηριότητες μπροστά στην οθόνη είναι πιο πιθανό να είναι δυστυχισμένοι και το αντίστροφο. Και δεν υπάρχει καμία εξαίρεση. Όλες αυτές οι δραστηριότητες συνδέονται με λιγότερη ευτυχία. Οι 14χρονοι που περνούν 10 ή περισσότερες ώρες την εβδομάδα στα social media έχουν 56% περισσότερες πιθανότητες να δηλώσουν δυσαρεστημένοι σε σχέση με αυτούς που αφιερώνουν λιγότερο χρόνο.
       
      Δέκα ώρες την εβδομάδα είναι πολλές, όμως και όσοι περνούν έξι έως εννέα ώρες την εβδομάδα στα social media εξακολουθούν να έχουν 47% περισσότερες πιθανότητες να δηλώσουν δυσαρεστημένοι σε σχέση με αυτούς που τα χρησιμοποιούν λιγότερο. Αντίθετα όσοι περνούν χρόνο, περισσότερο από το μέσο όρο με τους φίλους τους, είναι λιγότερο πιθανό να δηλώσουν δυσαρεστημένοι από αυτούς που περνούν λιγότερο χρόνο.
       
      Φυσικά, αυτές οι έρευνες δεν αποδεικνύουν απερίφραστα ότι ο χρόνος μπροστά στην οθόνη προκαλεί δυστυχία, είναι επίσης πιθανό οι δυστυχισμένοι έφηβοι να περνούν περισσότερο χρόνο online. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ο χρόνος μπροστά στην οθόνη, και ιδίως η χρήση των κοινωνικών μέσων, προκαλεί δυστυχία. Σε μια από αυτές, φοιτητές απαντούσαν επί δυο εβδομάδες, πέντε φορές την ημέρα, μέσω Facebook, πόσο ευχαριστημένοι ή δυσαρεστημένοι ήταν και για πόσο χρόνο χρησιμοποίησαν το Facebook. Όσο περισσότερο χρησιμοποιούσαν το Facebook τόσο πιο δυστυχισμένοι ένιωθαν. Αυτή η δυστυχία, ωστόσο, δεν τους έκανε απαραίτητα να χρησιμοποιούν περισσότερο το Facebook.
       
      Μια μοναχική γενιά
       
      Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook υπόσχονται να μας φέρνουν σε επαφή με τους φίλους μας. Αλλά οι έφηβοι της iGen γενιάς, σύμφωνα με τα δεδομένα, είναι μια μοναχική και απομονωμένη γενιά. Οι έφηβοι που επισκέπτονται συχνά τα social media αλλά βλέπουν λιγότερο συχνά τους φίλους τους δηλώνουν πολύ συχνά ότι αισθάνονται μοναξιά ή ότι θα ήθελαν να έχουν περισσότερους φίλους. Τα αισθήματα μοναξιάς στους εφήβους αυξήθηκε το 2013 και έκτοτε παρέμειναν υψηλά.
       
      Αυτό δεν σημαίνει πάντοτε ότι, σε ατομικό επίπεδο, τα παιδιά που περνούν περισσότερο χρόνο online είναι πιο απομονωμένα από τα παιδιά που περνούν λιγότερο χρόνο online. Οι έφηβοι που ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στα social media, περνούν κατά μέσο όρο, περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους και συνήθως οι κοινωνικοί έφηβοι είναι πιο ανοιχτοί και στα social media και στους φυσικούς χώρους. Αλλά σε επίπεδο γενιάς, όταν οι έφηβοι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στα Smartphones και λιγότερο χρόνο σε προσωπικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, η μοναξιά είναι πιο συνηθισμένη.
       
      Κατάθλιψη και τάσεις αυτοκτονίας
       
      Το ίδιο είναι και η κατάθλιψη. Για άλλη μια φορά, το αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων μπροστά στην οθόνη είναι αδιαμφισβήτητο: Όσο περισσότερο χρόνο καταναλώνουν σε αυτές οι έφηβοι, τόσο πιο πιθανό είναι να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης. Οι 14χρονοι που χρησιμοποιούν πάρα πολύ τα social media, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης κατά 27%, ενώ όσοι ασχολούνται με αθλήματα και άλλες δραστηριότητες αντιμετωπίζουν μειωμένο κίνδυνο.
       
      Οι έφηβοι που περνούν τρεις ώρες την ημέρα ή και περισσότερο μπροστά στην οθόνη είναι κατά 35% πιθανότερο να εμφανίσουν τάσεις αυτοκτονίας, να σχεδιάσουν για παράδειγμα την αυτοκτονία τους. Η απομόνωση των παιδιών βαίνει αυξανόμενη. Από το 2007 το ποσοστό αυτοκτονίας στους εφήβους έχει μειωθεί, όμως ο ρυθμός έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με τις έρευνες, δεδομένου ότι οι έφηβοι έχουν αρχίσει να περνούν λιγότερο χρόνο μαζί, είναι λιγότερο πιθανό να σκοτώσουν ο ένας τον άλλο και περισσότερο πιθανό να αυτοκτονήσουν.
       
      Το 2011 για πρώτη φορά σε 24 χρόνια, στην Αμερική, το ποσοστό των αυτοκτονιών στους εφήβους ήταν υψηλότερο από το ποσοστό ανθρωποκτονιών. Φυσικά η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας δεν είναι η μόνη αιτία για την κατάθλιψη και τις αυτοκτονίες. Το ποσοστό αυτοκτονίας των εφήβων ήταν ακόμη υψηλότερο στη δεκαετία του 1990, πολύ πριν υπάρξουν Smartphones. Ωστόσο, σήμερα περίπου τέσσερις φορές περισσότεροι Αμερικανοί παίρνουν αντικαταθλιπτικά τα οποία συχνά είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία σοβαρής κατάθλιψης, στον τύπο δηλαδή που συνδέεται στενότερα με την αυτοκτονία.
       
      Έλλειψη ύπνου
       
      Ένας άλλος παράγοντας εδώ είναι η έλλειψη ύπνου. Σχεδόν όλοι έφηβοι δηλώνουν ότι κοιμούνται με το τηλέφωνο κάτω από το μαξιλάρι τους ή δίπλα τους, πάνω στο στρώμα. Είναι το τελευταίο πράγμα που κοιτούν πριν πάνε για ύπνο και το πρώτο όταν ξυπνούν. Αν ξυπνήσουν τη νύχτα είναι πολύ πιθανό να κοιτάξουν το τηλέφωνο. Παρουσιάζουν μια τάση εμμονής και εθισμού την οποία παραδέχονται: «Ξέρω ότι δεν πρέπει αλλά δεν μπορώ να κάνω αλλιώς» ή «Το να έχω το τηλέφωνο κοντά μου όταν κοιμάμαι μου δημιουργεί μια παρηγοριά».
       
      Όμως τελικά το smartphone κόβει τον ύπνο των εφήβων. Πολλοί έφηβοι πλέον κοιμούνται λιγότερες από επτά ώρες τις περισσότερες νύχτες, ενώ οι ειδικοί λένε ότι πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον εννέα. Περίπου 57% περισσότεροι έφηβοι στερήθηκαν από τον ύπνο τους το 2015 σε σχέση με το 1991. Από το 2012 έως το 2015 τουλάχιστον 22% περισσότεροι έφηβοι δεν κοιμόντουσαν για πάνω από επτά ώρες. Δυο έρευνες έδειξαν επίσης ότι οι έφηβοι που περνούν τρεις ή περισσότερες ώρες την ημέρα online είναι 28% πιο πιθανό να κοιμηθούν για λιγότερο από επτά ώρες και οι έφηβοι που επισκέπτονται καθημερινά τα social media είναι 19% πιο πιθανό να στερηθούν ύπνο. Επίσης τα παιδιά που χρησιμοποιούν μια ηλεκτρονική συσκευή πριν κοιμηθούν είναι πιο πιθανό να κοιμηθούν λιγότερο από ότι θα έπρεπε, να κάνουν κακό ύπνο και να νιώσουν δυο φορές και πλέον περισσότερη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα παιδιά που διαβάζουν ένα βιβλίο ή περιοδικό είναι λιγότερο πιθανό να στερηθούν ύπνο ενώ ακόμη και η παρακολούθηση τηλεόρασης αρκετές ώρες την ημέρα συνδέεται λιγότερο με την έλλειψη ύπνου σε σχέση με τα Smartphones.
       
      Η έλλειψη ύπνου συνδέεται με πολλά ζητήματα, όπως τη συλλογιστική, την ευαισθησία σε ασθένειες, την αύξηση σωματικού βάρους και την υψηλή πίεση. Επίσης επηρεάζει τη διάθεση: Οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται αρκετά είναι επιρρεπείς σε κατάθλιψη και άγχος. Είναι δύσκολο πάντως να βρεθεί η αιτιακή σχέση. Τα Smartphones θα μπορούσαν να προκαλέσουν έλλειψη ύπνου, που οδηγεί σε κατάθλιψη, ή θα μπορούσαν να προκαλέσουν κατάθλιψη που οδηγεί σε έλλειψη ύπνου.
       
      Ο ψυχικός φόρος των social media
       
      Ποια είναι η σύνδεση μεταξύ των Smartphones και των ψυχολογικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει αυτή η γενιά; Τα social media εκτός από το να βοηθούν τους εφήβους να επικοινωνούν, αυξάνουν και την ανησυχία τους ότι μένουν εκτός παρέας. Τα παιδιά όταν συναντιούνται το τεκμηριώνουν ασταμάτητα με αναρτήσεις και φωτογραφίες στο Snapchat, το Instagram, το Facebook. Τα παιδιά που δεν προσκλήθηκαν στην παρέα το μαθαίνουν άμεσα. Κατά συνέπεια αυξάνεται ο αριθμός των εφήβων που αισθάνονται ότι έχουν μείνει εκτός κι αυτό συμβαίνει σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Όπως και η αύξηση της μοναξιάς, η αύξηση της αίσθησης απομάκρυνσης είναι τάχιστη και σημαντική.
       
      Η αίσθηση αυτή είναι πολύ πιο αυξημένη στα κορίτσια, τα οποία χρησιμοποιούν πολύ συχνότερα τα social media. Ωστόσο, έχει αυξηθεί και στα αγόρια σε σχέση με το παρελθόν. Επίσης τα social media επιβάλλουν έναν ψυχικό φόρο στους εφήβους που περιμένουν μέσω αυτών να επιβεβαιώσουν την συμπάθεια και την αποδοχή από τους άλλους. «Αισθάνομαι νευρική για το τι σκέφτονται και τι θα πουν οι άλλοι. Με ενοχλεί όταν ανεβάζω κάποια φωτογραφία και δεν παίρνω ένα συγκεκριμένο ποσοστό από likes», λέει μια 13χρονη έφηβη.
       
      Τα κορίτσια έχουν επίσης αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης. Στα αγόρια τα συμπτώματα αυτά αυξήθηκαν κατά 21% από το 2012 έως το 2015, ενώ στα κορίτσια αυξήθηκαν κατά 50%. Η αύξηση στις αυτοκτονίες ήταν επίσης μεγαλύτερη στα κορίτσια. Ο ρυθμός αυξήθηκε και στα δυο φύλα. Τρεις φορές περισσότερα κορίτσια ηλικίας 12 έως 14 ετών αυτοκτόνησαν το 2015 σε σχέση με το 2007, ενώ δυο φορές περισσότερα αγόρια. Πάντως ο ρυθμός αυτοκτονιών στα αγόρια είναι και πάλι υψηλότερος επειδή εν μέρη χρησιμοποιούν πιο θανατηφόρες μεθόδους. Ωστόσο, πλέον η ψαλίδα κλείνει σε σχέση με τα κορίτσια.
       
      Cyberbullying
       
      Οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια θα μπορούσαν να έχουν τις ρίζες τους στο γεγονός ότι είναι πιο πιθανό να βιώσουν διαδικτυακό εκφοβισμό. Στα αγόρια το bullying έχει περισσότερο σωματικές διαστάσεις. Τα κορίτσια συνήθως το κάνουν υπονομεύοντας τη φήμη ή τις κοινωνικές σχέσεις κάποιου άλλου. Τα social media προσφέρονται για τα δυο αυτά ήδη bullying καθώς ευνοούν τον αποκλεισμό.
       
      Οι εταιρείες social media γνωρίζουν αυτά τα προβλήματα και σε κάποιο βαθμό προσπάθησαν να αποτρέψουν το διαδικτυακό bullying. Αλλά τα διάφορα κίνητρα που έχουν είναι πολύπλοκα. Ένα πρόσφατο έγγραφο του Facebook που είδε το φως της δημοσιότητας έδειχνε ότι η εταιρεία διατεινόταν στους διαφημιστές ότι έχει την ικανότητα να καθορίζει τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων με βάση την συμπεριφορά τους στην πλατφόρμα και ακόμη και να εντοπίζει «τις στιγμές που οι νέοι χρειάζονται ‘ενέσεις’ αυτοπεποίθησης». Το Facebook παραδέχτηκε ότι το έγγραφο ήταν πραγματικό αλλά αρνήθηκε ότι προσφέρει «εργαλεία για να στοχεύονται οι άνθρωποι με βάση τη συναισθηματική τους κατάσταση».
       
      Οι κίνδυνοι για την ενηλικίωση
       
      Οι συσχετισμοί μεταξύ της κατάθλιψης και της χρήσης των Smartphones είναι αρκετά ισχυροί ώστε να υποδηλώνουν ότι οι γονείς θα πρέπει να βοηθήσουν τα παιδιά τους να το χρησιμοποιούν σε σύνεση και υπευθυνότητα. Όπως έχει πει ο συγγραφέας τεχνολογίας, Νικ Μπίλτον, είναι μια πολιτική που ακολουθούν τα στελέχη της Silicon Valley. Ακόμα και ο Στιβ Τζομπς περιόριζε στα παιδιά του τη χρήση των συσκευών που εκείνος εφηύρε.
       
      Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνο το πώς τα παιδιά βιώνουν την εφηβεία. Η συνεχής παρουσία των smartphones είναι πιθανό να τα επηρεάσει και στην ενηλικίωση. Μεταξύ των ανθρώπων που υποφέρουν από ένα επεισόδιο κατάθλιψης, τουλάχιστον οι μισοί εμφανίζουν κι άλλο επεισόδιο αργότερα στη ζωή τους.
       
      Η εφηβεία είναι μια περίοδος κλειδί για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων. Καθώς οι έφηβοι δαπανούν όλο και λιγότερο χρόνο με τους φίλους τους πρόσωπο με πρόσωπο έχουν λιγότερες ευκαιρίες να τις εξασκήσουν. Την επόμενη δεκαετία, μπορεί να δούμε ενήλικες που θα γνωρίζουν το σωστό emoji για μια κατάσταση, αλλά όχι τη σωστή έκφραση του ανθρώπινου προσώπου, καταλήγει η Τζιν Μ. Τουέντζ.
       
      Πηγή tvxs.gr
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.