Πρόγραμμα Απόλλων: Απένταξη της δράσης από το ΤΑΑ οδήγησε σε υποβάθμιση της χώρας από το REScoop

Υποβάθμιση της Ελλάδας από το REScoop, την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ενεργειακών κοινοτήτων, σε σχέση με τη χρηματοδοτική στήριξη προς ενεργειακές κοινότητες, έφερε η απένταξη του προγράμματος «Απόλλων» από το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Σύμφωνα με ανάρτηση του REScoop στο LinkedIn, «ένα πρόγραμμα ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, αφιερωμένο στις ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα, δεν θα επωφεληθεί πλέον από ευρωπαϊκά κονδύλια λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίησή του από τις ελληνικές αρχές. Αυτό σημαίνει ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια ειδικά για ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα, και σε μια σπάνια κίνηση, υποβαθμίσαμε την αξιολόγηση του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης στο εργαλείο παρακολούθησης χρηματοδότησης (financing tracker)».

Όπως επισημαίνει το REScoop, «το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας είχε αρχικά δεσμεύσει 100 εκατομμύρια ευρώ για νοικοκυριά που βρίσκονται σε ενεργειακή φτώχεια μέσω του προγράμματος “Απόλλων”, με στόχο την εγκατάσταση 400-500 MW ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με αποθήκευση σε μπαταρίες. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα μοιραζόταν σε δήμους και ευάλωτα νοικοκυριά σε χαμηλό κόστος.

Το πρόγραμμα “Απόλλων” δέχθηκε κριτική από την ελληνική κοινωνία των πολιτών, επειδή επιδότησε ιδιωτικά αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, αντί να ακολουθήσει μια bottom-up προσέγγιση, όπου τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας θα δημιουργούνταν από τοπικούς δήμους και πολίτες. Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2025, η προγραμματισμένη επένδυση αφαιρέθηκε από το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίησή της. Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι δεν θα υπάρξουν πλέον προγραμματισμένες επενδύσεις για ενεργειακές κοινότητες στο ελληνικό σχέδιο».

Το εργαλείο του REScoop για την παρακολούθηση της χρηματοδότησης προς ενεργειακές κοινότητες

Το εργαλείο παρακολούθησης χρηματοδότησης (financing tracker) του REScoop αξιολογεί εάν και με ποιον τρόπο τα δημόσια κονδύλια της ΕΕ (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ταμεία Συνοχής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ταμείο Εκσυγχρονισμού) χρησιμοποιούνται από τα κράτη-μέλη για την υποστήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων.

Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ ενθαρρύνονται να αξιοποιούν τα δημόσια κονδύλια για την υποστήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων, συμβάλλοντας έτσι στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών και την ενίσχυση της αποδοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αυτό το εργαλείο αποτελεί προϊόν συνεργασίας μεταξύ των οργανισμών REScoop.eu, CEE Bankwatch Network και Climate Action Network, και αξιολογεί συνολικά κατά πόσο τα δημόσια κονδύλια της ΕΕ χρησιμοποιούνται από τα κράτη-μέλη για την υποστήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων. Στόχος αυτής της (σε εξέλιξη) ανάλυσης είναι να αποτελέσει εργαλείο υπεράσπισης για εθνικούς φορείς και οδικό χάρτη επικοινωνίας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.