Οι δήμοι δεν μπορούν να θέτουν δικές τους προδιαγραφές για τα έργα δικτύων «χαμηλής όχλησης»

Η υλοποίηση έργων εγκατάστασης ή συντήρησης δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών «χαμηλής όχλησης» διέπεται από συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που καθορίζεται κεντρικά και όχι από τους εκάστοτε δήμους.

Ετσι η Επιτροπή του Αρθρο 152 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Αττικής, έκανε δεκτή την προσφυγή Εταιρείας Επικοινωνιών για την εγκατάσταση οπτικών ινών κατά του Δήμου Αλίμου που αρνήθηκε άδεια λόγω του ότι ο ίδιος με Κανονιστική Απόφαση είχε καθορίσει αυστηρότερες προδιαγραφές στις τομές.

Η Επιτροπή αποδέχθηκε ότι το πλαίσιο αυτό αποσκοπεί στην απλοποίηση, επιτάχυνση και μείωση του κόστους των εργασιών, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και την αποκατάσταση του οδοστρώματος.

Τι είναι τα έργα «χαμηλής όχλησης»

Με βάση το άρθρο 3 της κ.υ.α. οικ. ΕΞ 2022/25.7.2022 (ΦΕΚ Β’ 4002/29.7.2022), ένα έργο θεωρείται «χαμηλής όχλησης» μόνο αν πληροί σωρευτικά προϋποθέσεις που αφορούν:

• Τεχνική εκσκαφής: Υποχρεωτική χρήση τεχνικών “micro-trenching” ή “mini trenching”, όπως ορίζονται από τις Συστάσεις της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU).
• Χωροθέτηση: Δυνατότητα εκτέλεσης σε οποιονδήποτε δρόμο ή πεζόδρομο.
• Διαστάσεις τομής: Μέγιστο πλάτος 10 εκ. και βάθος έως 45 εκ.
• Αποκατάσταση: Υποχρέωση πλήρους επαναφοράς του οδοστρώματος και των στοιχείων ασφάλειας, χωρίς ατέλειες, σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Η κ.υ.α. εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 151 παρ. 15 του ν. 4727/2020, το οποίο ορίζει ότι οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες καθορίζονται σε κεντρικό επίπεδο, εξαιρώντας αυτά τα έργα από τη χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης του ν. 4070/2012.

Οι δήμοι δεν μπορούν να θέτουν δικές τους προδιαγραφές

Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 152/2018, 849/2009, 2828/2008, 3923/2007) είναι σαφής:

• Το άρθρο 102 του Συντάγματος κατοχυρώνει την αυτοδιοίκηση των ΟΤΑ, αλλά όχι την αυτονομία θέσπισης κανόνων δικαίου χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση.
• Για να είναι νόμιμη μια κανονιστική πράξη δήμου, απαιτείται ειδική και ορισμένη εξουσιοδοτική διάταξη τυπικού νόμου.
• Ελλείψει τέτοιας εξουσιοδότησης, οι ΟΤΑ δεν μπορούν να επιβάλλουν τεχνικές προδιαγραφές διαφορετικές από αυτές που ορίζει η κεντρική διοίκηση.

Η πρόσφατη υπόθεση του Δήμου Αλίμου είναι χαρακτηριστική:

• Η δημοτική απόφαση που επέβαλε δικές της τεχνικές απαιτήσεις για τομές κρίθηκε ότι στερείται νομοθετικής βάσης.
• Προβλήθηκε μάλιστα και η παράλειψη δημόσιας διαβούλευσης, στοιχείο που ενίσχυσε τους λόγους ακυρότητας.

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των παρόχων

Οι πάροχοι δικτύων οφείλουν:

• Να εκτελούν τα έργα σύμφωνα με τις προδιαγραφές της κ.υ.α. και των τεχνικών κανονισμών.
• Να αποκαθιστούν πλήρως το οδόστρωμα ή να συμβάλλονται με τον αρμόδιο φορέα για την αποκατάσταση έναντι εύλογου τιμήματος.
• Να τηρούν τις διατάξεις περί ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας και τις τεχνικές προδιαγραφές του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.

Οι δήμοι, ακόμη και επικαλούμενοι την ευθύνη τους για την καλή κατάσταση των δρόμων, δεν έχουν δικαίωμα να προσθέτουν ή να διαφοροποιούν τις προδιαγραφές που ισχύουν για έργα χαμηλής όχλησης. Οποιαδήποτε σχετική απόφαση, χωρίς ρητή νομοθετική εξουσιοδότηση, είναι μη νόμιμη και μπορεί να ακυρωθεί. Το θεσμικό πλαίσιο έχει στόχο να εξασφαλίσει ενιαίες τεχνικές απαιτήσεις πανελλαδικά, διευκολύνοντας την ανάπτυξη των δικτύων και μειώνοντας τις καθυστερήσεις και τα κόστη που προκαλούν οι διαφορετικές απαιτήσεις ανά δήμο.

Να σημειώσουμε βέβαια ότι η Υπουργική Απόφαση ορίζει προδιαγραφές ΕΛΟΤ οι οποίες επίσης δεν τηρούνται από τους εργλάβους και υπάρχει εγγυητική επιταγή που έχει ισχή για 12 μήνες για την πλήρη αποκατάσταση. Επίσης ο νόμος ορίζει ότι οποιαδήποτε ζημιά ή κακοτεχνία βαρύνει τον πάροχο και όχι τους υπεργολάβους.