Πόσο θα συνεχίσει να ανεβαίνει το κόστος στις κατασκευές

Μικρή μείωση στους ρυθμούς αύξησης του κόστους στις κατασκευές σημειώθηκε το 2024 σε πολλές αγορές. Σύμφωνα με την πρόσφατη ανάλυση της Arcadis «International Construction Costs» (ICC) το 2025, εκτιμάται ότι ο ρυθμός αύξησης θα παραμείνει σταθερός, με την αύξηση του κόστους να οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση των τιμών υλικών, ενώ η ζήτηση για εργατικά χέρια και εξειδικευμένο προσωπικό παραμένει υψηλή, κυρίως σε αγορές όπως η Αυστραλία, η Ασία και η Ευρώπη.

Το κόστος δανεισμού παραμένει επίσης σημαντικός παράγοντας πίεσης. Παρά τις μειώσεις των βασικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, οι μακροπρόθεσμοι τόκοι για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις αυξάνονται, δημιουργώντας μεγαλύτερη πίεση για έργα που βασίζονται στον δανεισμό.

Η εικόνα του κόστους στις κατασκευές διαφέρει σημαντικά ανά περιοχή. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σκανδιναβίας αντιμετωπίζει αυξημένα κόστη λόγω της ενίσχυσης των ενεργειακών στρατηγικών και της μετάβασης σε πράσινες τεχνολογίες. 

Στην Αθήνα το κόστος κατασκευής είναι το υψηλότερο από τις γειτονικές αγορές των Βαλκανίων αλλά και της Μεσογείου όπως στην Βαρκελώνη και την Μαδρίτη 

Αν και τα παραδοσιακά έργα κατοικιών και εμπορικών ακινήτων αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, οι τομείς που συνδέονται με την ενεργειακή μετάβαση και την ψηφιοποίηση συνεχίζουν να αναπτύσσονται δυναμικά. Η ζήτηση για κέντρα δεδομένων, εξειδικευμένες υποδομές για την τεχνολογία 5G και την πράσινη ενέργεια έχει ενισχυθεί, με αποτέλεσμα η κατασκευή αυτών των έργων να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, παρά τις αυξήσεις του κόστους.

Ιδιαίτερα, η μεγάλη ζήτηση για κέντρα δεδομένων έχουν προκαλέσει αύξηση των ενοικίων, γεγονός που έχει συμβάλλει στην απορρόφηση των κατασκευαστικών υπερβάσεων. Οι υψηλές χρηματοδοτικές δαπάνες, η συνεχιζόμενη οικονομική αβεβαιότητα και οι παρατεταμένες επιπτώσεις της πανδημίας στη χρήση των χώρων έχουν δημιουργήσει ένα δύσκολο περιβάλλον για την ανάπτυξη. Η αύξηση των δασμών και άλλων εμπορικών εμποδίων επιδεινώνει αυτά τα προβλήματα. Οι συνέπειες είναι εκτεταμένες – από την επιδείνωση της κρίσης στέγασης μέχρι τα αυξανόμενα κενά στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και του εμπορίου, καθώς οι ιδιοκτήτες αγωνίζονται να προσαρμόσουν τα υφιστάμενα κτίριά τους για να καλύψουν τις ταχέως εξελισσόμενες ανάγκες των πελστών τους.

Παράλληλα, έργα που επικεντρώνονται στη μετάβαση σε «έξυπνα» και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια ενισχύουν τη ζήτηση για κατασκευαστικά έργα που στοχεύουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Η ενσωμάτωση βιώσιμων και καινοτόμων στρατηγικών στο σχεδιασμό και την εκτέλεση κατασκευαστικών έργων καθίσταται απαραίτητη. Η εφαρμογή πράσινων λύσεων και η στροφή σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας επιφέρουν όχι μόνο περιβαλλοντικά οφέλη, αλλά και χρηματοοικονομικά, με τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς να προσφέρουν επιδοτήσεις και κίνητρα για έργα που πληρούν αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές.

Ειδικά τα έργα που αφορούν σε κτίρια σχεδόν μηδενικών εκπομπών ή σε υποδομές που προάγουν την πράσινη ενέργεια έχουν κερδίσει έδαφος, ενώ η υψηλή ζήτηση για τέτοιες υποδομές απορροφά σε μεγάλο βαθμό τις αυξήσεις του κόστους κατασκευής.

Επιπλέον, η στροφή προς την ψηφιοποίηση στον τομέα των κατασκευών, μέσω τεχνολογιών όπως το Building Information Modeling (BIM), βοηθά στη μείωση του κόστους και στην καλύτερη διαχείριση των πόρων. Η εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας των έργων και στη μείωση των καθυστερήσεων, ενώ επιτρέπει τη βελτιστοποίηση των πόρων και των διαδικασιών παραγωγής.