Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1456 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Ρεκόρ καμένων εκτάσεων φέτος στην Ευρώπη με 6.627.760 καμένα στρέμματα δασών

      Engineer

      Ενώ η περίοδος αιχμής των πυρκαγιών δεν έχει ακόμη τελειώσει, ο προσωρινός απολογισμός τους αυξάνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση με ήδη περισσότερα από 6.600.000 στρέμματα να έχουν καεί από τον Ιανουάριο, αριθμός ρεκόρ για αυτή τη χρονική περίοδο από το 2006 που υπάρχουν τα πρώτα δορυφορικά δεδομένα.
      Έσπασαν κάθε ρεκόρ οι καμένες εκτάσεις στην Ευρώπη
      Από την 1η Ιανουαρίου, οι φωτιές έχουν καταστρέψει 6.627.760 στρέμματα δασών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος ενημέρωσης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS) που επικαιροποιήθηκαν σήμερα. Το EFFIS εκπονεί συγκριτικές στατιστικές από το 2006 χάρη στις δορυφορικές εικόνες του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus.
      Η Γαλλία είχε γνωρίσει χειρότερες χρονιές στα χρόνια του 1970, πριν υπάρξουν τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Όμως η χρονιά 2022 είναι η χειρότερη εδώ και 16 χρόνια, σύμφωνα με αυτούς τους αριθμούς, σε μεγάλο μέρος εξαιτίας δύο μεγάλων διαδοχικών πυρκαγιών στον νομό Ζιρόντ, στη νοτιοδυτική Γαλλία, όπου Γερμανοί, Πολωνοί και Αυστριακοί πυροσβέστες έφθασαν για ενισχύσεις αυτή την εβδομάδα.
      Η κατάσταση είναι επίσης σοβαρή στην κεντρική Ευρώπη: οι πυροσβέστες χρειάστηκαν περισσότερο από δέκα ημέρες τον Ιούλιο για να θέσουν υπό έλεγχο τη μεγαλύτερη φωτιά στην πρόσφατη ιστορία της Σλοβενίας, βοηθούμενοι από ένα πληθυσμό που είχε κινητοποιηθεί σε σημείο που η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να ζητήσει από τους κατοίκους να σταματήσουν να κάνουν δώρα στους πυροσβέστες.
      Καθώς όμως δεν διαθέτει ειδικά πυροσβεστικά αεροπλάνα, η Σλοβενία αναγκάσθηκε να ζητήσει βοήθεια από την Κροατία, η οποία έστειλε ένα αεροπλάνο, πριν το ανακαλέσει για να σβήσει τις δικές της πυρκαγιές. Η σλοβενική κυβέρνηση εξετάζει πλέον την αγορά των πρώτων της πυροσβεστικών αεροπλάνων.
      Γιγαντιαία ήταν η φωτιά που εκδηλώθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Βερολίνο, στη Γερμανία, ξεκινώντας από μια αποθήκη πυρομαχικών της αστυνομίας μέσα σε ένα δάσος εν μέσω ξηρασίας, και η οποία τέθηκε γρήγορα υπό έλεγχο. Ενώ μέχρι τώρα δεν είχε τέτοιες πυρκαγιές, η γερμανική πρωτεύουσα απειλείται σήμερα όλο και περισσότερο εξαιτίας των μεγάλων δενδρόφυτων εκτάσεων που διαθέτει.
      Όμως η ζώνη που επλήγη περισσότερο από τις πυρκαγιές είναι η Ιβηρική χερσόνησος. Η Ισπανία, στην οποία επικρατεί ξηρασία μετά τα φετινά κύματα καύσωνα, είδε 2.462.780 στρέμματα να καταστρέφονται από πυρκαγιές, ιδιαίτερα στη βορειοδυτική Γαλικία. Η κατάσταση έχει πάντως βελτιωθεί με την πτώση των θερμοκρασιών.
      Η Πορτογαλία δίνει επίσης μάχη εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα εναντίον μιας πυρκαγιάς στην ορεινή περιφέρεια της Σέρα ντα Εστρέλα, η κορυφή της οποίας φθάνει περίπου τα 2.000 μέτρα.
      Αύξηση στην κεντρική Ευρώπη
      Σε όρους καμένων εκτάσεων, μετά την Ισπανία έρχονται η Ρουμανία (1.505.280 στρέμματα), η Πορτογαλία (752.770 στρέμματα) και η Γαλλία (612.890 στρέμματα).
      Μόνο κατά τη θερινή περίοδο, «το 2022 είναι ήδη μια χρονιά ρεκόρ», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Χεσούς Σαν-Μιγκέλ, συντονιστής του EFFIS. Το προηγούμενο ρεκόρ για την Ευρώπη χρονολογούνταν από το 2017, όταν 4.209.130 στρέμματα είχαν καεί μέχρι τις 13 Αυγούστου και 9.880.870 στρέμματα μέσα σε ένα χρόνο.
      «Ελπίζω ότι δεν θα έχουμε φέτος τον Οκτώβριο που είχαμε εκείνη τη χρονιά», συνεχίζει· 4.000.000 στρέμματα είχαν καεί τότε σε όλη την Ευρώπη μέσα σε ένα μήνα.
      Η ασυνήθιστη ξηρασία που επικρατεί στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με τα κύματα καύσωνα, διευκολύνει το ξέσπασμα πυρκαγιών. Αυτές οι συνθήκες ακραίας ξηρασίας παρατηρούνταν συχνότερα στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο, όμως τώρα παρατηρήθηκαν στην κεντρική Ευρώπη», που μέχρι στιγμής είχε αποφύγει αυτά τα μετεωρολογικά φαινόμενα, προσθέτει ο Χεσούς Σαν-Μιγκέλ.
      Για παράδειγμα, η Τσεχική Δημοκρατία είδε τη φωτιά να κατακαίει περισσότερα από 10.000 στρέμματα, έκταση μικρή σε σχέση με άλλες χώρες, όμως 158 φορές μεγαλύτερη από το μέσο όρο της περιόδου 2006-2021, όταν οι πυρκαγιές ήταν αμελητέες.
      Στην κεντρική Ευρώπη, οι καμένες επιφάνειες εξακολουθούν συνεπώς να είναι περιορισμένες σε σχέση με τα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στην Ισπανία, τη Γαλλία ή την Πορτογαλία. Εκτός από τις φωτιές στην Κροατία, σημειώθηκαν μόνο τρεις πυρκαγιές στη Σλοβενία και πέντε στην Αυστρία.
      Όμως η συνεχιζόμενη άνοδος της θερμοκρασίας σε όλη την Ευρώπη αναμένεται ότι θα ενισχύσει την τάση.
      Περισσότερα...

      330 • 0

    2. Περιβάλλον

      Ξηρασία στην Ευρώπη: Στέρεψε για πρώτη φορά η πηγή του Τάμεση

      GTnews

      Ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει η ξηρασία που αυτό το καλοκαίρι μαστίζει αρκετές χώρες στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι τμήματα της νότιας, της κεντρικής και της ανατολικής Αγγλίας έχουν τεθεί επίσημα σε κατάσταση ξηρασίας έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ζεστού και ξηρού καιρού. 
      Η στάθμη των υδάτων του Ρήνου στη Γερμανία μειώθηκε και πάλι σήμερα, καθώς συνεχίζεται ο ξηρός καιρός και μερικά σκάφη δεν μπορούν πλέον να διαπλεύσουν τον ποταμό, ανακοίνωσαν μεταφορείς και ναυλομεσίτες.
      Στο Ρήνο εξακολουθούν να πλέουν φορτηγά πλοία, όμως μερικές φορές είναι αναγκασμένα να είναι κατά τα τρία τέταρτα κενά φορτίου και οι ιδιοκτήτες φορτίων είναι συχνά υποχρεωμένοι να πληρώνουν για τέσσερα σκάφη για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους, αντί για ένα.
      Οικονομολόγοι εκτιμούν πως τα προβλήματα στην κυκλοφορία στο Ρήνο μπορεί να επιφέρουν φέτος τη μείωση της οικονομικής ανάπτυξης της Γερμανίας κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.

      Η στάθμη αναφοράς των υδάτων του Ρήνου στο Κάουμπ, κοντά στο Κόμπλεντς, ήταν σήμερα 42 εκατοστά, κατά 5 εκατοστά χαμηλότερη από χθες και 51 εκατοστά χαμηλότερη από τη Δευτέρα. Τα σκάφη χρειάζονται μια στάθμη περίπου 1,5 μέτρου στο Κάουμπ για να πλέουν πλήρη φορτίου.
      Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στάθμη κάτω από την οποία διακόπτεται η ναυσιπλοΐα, λέει ο Ρομπέρτο Σπράντσι, διευθυντής του ναυτιλιακού συνεταιρισμού DTG που έχει περίπου 100 φορτηγά πλοία στο Ρήνο. «Συνεχίζουμε σήμερα τους πλόες και θα τους συνεχίσουμε μέχρι να είναι τεχνικά αδύνατο να συνεχιστούν», λέει.
      Μερικά μεγαλύτερα πλοία και φορτηγίδες δεν μπορούν πλέον να περάσουν από το Κάουμπ και να μπουν στο Ντούισμπουργκ, ενώ οι μεγάλες φορτηγίδες, οι οποίες μεταφέρουν κανονικά 3.000 τόνους καθεμιά, δεν μπορούν πλέον να πλεύσουν, δήλωσε.
      Τα φορτία μεταφέρονται σε περισσότερες μικρότερες φορτηγίδες οι οποίες μπορούν να πλεύουν σε ρηχά νερά, αυξάνοντας τα κόστη για τους ιδιοκτήτες φορτίων.
      «Οι πελάτες παραγγέλνουν μόνο τις προμήθειες που χρειάζονται πραγματικά για να συνεχίσουν την παραγωγή», δήλωσε ο Σπράντσι.
      Η χαμηλή στάθμη των υδάτων του Ρήνου αναμένεται ότι θα πλήξει την παραγωγή σε δύο γερμανικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα.
      Ο όμιλος χημικών BASF ανακοίνωσε πως δεν μπορεί να αποκλείσει μειώσεις στην παραγωγή του, αν η πτώση της στάθμης των υδάτων του Ρήνου προκαλέσει προβλήματα στον εφοδιασμό.
      Βρετανία: Στέρεψε για πρώτη φορά η πηγή του ποταμού Τάμεση
      Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα ότι τμήματα της νότιας, της κεντρικής και της ανατολικής Αγγλίας έχουν τεθεί επίσημα σε κατάσταση ξηρασίας έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ζεστού και ξηρού καιρού.
      Η πηγή του ποταμού Τάμεση έχει στερέψει περισσότερο από ποτέ άλλοτε, καθώς η Αγγλία έχει εισέλθει σε περίοδο ξηρασίας, για την οποία ειδικοί λένε πως η χώρα είναι απροετοίμαστη.
      Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στις περιοχές που πλήττονται από την ξηρασία θα πρέπει να έχουν «μεγάλη επίγνωση των πιέσεων στους υδάτινους πόρους» και να χρησιμοποιούν το νερό με σύνεση, ανέφερε η Υπηρεσία Περιβάλλοντος της χώρας.
      Οι εταιρείες ύδρευσης θα πρέπει να δράσουν για να μειώσουν τις διαρροές στο δίκτυο όσο το δυνατόν γρηγορότερα, καθώς και να λάβουν ευρύτερα μέτρα, σύμφωνα με την βρετανική κυβερνητική υπηρεσία.
      Το Βρετανικό Γραφείο Μετεωρολογίας (Met Office) ανέφερε πως ο φετινός Ιούλιος ήταν ο πιο ξηρός στην Αγγλία από το 1935 με τη μέση βροχόπτωση να φθάνει τα 23,1 χιλιοστόμετρα, μόλις το 35% του μέσου όρου για τον μήνα αυτό. Για μερικές περιοχές της χώρας ήταν ο πιο ξηρός Ιούλιος στα χρονικά.
      Ο Τάμεσης εκτείνεται σε μήκος 356 χιλιομέτρων σε όλη τη νότια Αγγλία, περνώντας από το Γκλόστερσαϊρ στα δυτικά και μέσα από το κέντρο του Λονδίνου, προτού χυθεί στη θάλασσα του Έσεξ στα ανατολικά.
      Η φυσική πηγή που τροφοδοτεί τον ποταμό, γνωστή ως «η πηγή», στερεύει τα περισσότερα καλοκαίρια. Όμως φέτος η έκταση της ξερής κοίτης του ποταμού έχει αυξηθεί σημαντικά περισσότερο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, σύμφωνα με παρατηρήσεις ειδικών για την προστασία της φύσης.
      «Ο Τάμεσης θα ήταν κανονικά στην πηγή του -και υπάρχει μια ωραία παμπ δίπλα- περίπου 15 χλμ. προς τα πίσω, δήλωσε στο Reuters ο Άλισντερ Νολ, αξιωματούχος του Rivers Trust, ενώ στέκεται σε ένα μικρό τμήμα του Τάμεση στο Κρίκλεϊντ, περίπου 80 χλμ. δυτικά του Λονδίνου.
      «Είναι πολύ, πολύ ρηχά εδώ... αλλά δεν χρειάζεται να πάτε πολύ πιο πέρα από αυτό το κομμάτι του Τάμεση προς την πηγή για να βρεθείτε σε ξερό έδαφος. Και, πραγματικά, αυτό το σημείο θα έπρεπε να είναι ακόμη υγρό και θα έπρεπε να είναι πάντοτε υγρό»
      Η Νολ είπε πως το ρηχό, πιο ζεστό νερό περιέχει λιγότερο οξυγόνο, το οποίο χρειάζονται τα ψάρια και άλλα είδη άγριας ζωής για να ευδοκιμήσουν.
      Η παμπ Thames Head Inn βρίσκεται στην πλευρά της πηγής, μερικά βήματα από έναν βράχο που σημαδεύει την πηγή του ποταμού στο Γκλόστερσαϊρ. Ο διευθυντής της, ο 31χρονος Ντέιβιντ Μακμίκινγκ, είπε πως ανησυχεί για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον φερώνυμο της παμπ ποταμό.
      «Εξακολουθεί να είναι η επίσημη πηγή του Τάμεση, άρα ο βράχος θα είναι πάντα εκεί, όμως το αν θα έρθει ή όχι το νερό είναι άλλο ζήτημα», είπε ο Μακμίκινγκ, γεμίζοντας ένα ποτήρι μπίρα πίσω από το μπαρ.
      Οι πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες και η απουσία βροχοπτώσεων έχουν οδηγήσει δύο εταιρίες ύδρευσης στο νότιο τμήμα της χώρας να ανακοινώσουν προσωρινές απαγορεύσεις για το πότισμα. Η Thames Water, που υδροδοτεί 15 εκατ. πελάτες στο Λονδίνο και στη νοτιοανατολική Αγγλία, δήλωσε πως σχεδιάζει να εισαγάγει παρόμοιες περικοπές.
      Μια τετραήμερη προειδοποίηση για «ακραία ζέστη» τέθηκε σε ισχύ σε τμήματα της Αγγλίας και της Ουαλίας χθες, Πέμπτη. Η μετεωρολογική υπηρεσία εξέδωσε την πρώτη στην ιστορία της ανάλογη προειδοποίηση τον περασμένο μήνα, όταν η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου για πρώτη φορά.
      Η κλιματική ειδικός και υδρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ Χάνα Κλόουκ δήλωσε πως οι λιγοστές βροχοπτώσεις έχουν επιφέρει την πτώση της στάθμης των ποταμών και του υδροφόρου ορίζοντα, ενώ το νερό φεύγει από τα κανάλια για να αρδεύσει τις καλλιέργειες, να γεμίσει τις δεξαμενές πόσιμου νερού και για χρήση στη βιομηχανία.
      «Αν δεν έχουμε βροχή τον Αύγουστο, πράγματι, αν έχουμε ξηρό χειμώνα, τότε μπορεί να έχουμε σοβαρό πρόβλημα την ερχόμενη άνοιξη και το καλοκαίρι, καθώς πραγματικά δεν θα μας έχουν μείνει καθόλου αποθέματα νερού», είπε ο Κλόουκ.
      Ο ίδιος είπε πως οι περιορισμοί στο πότισμα από ιδιώτες είναι χρήσιμοι γιατί βοηθούν να αλλάξει η στάση των πολιτών απέναντι στη χρήση νερού, όμως η επένδυση στις υποδομές και μια πολιτική που αποτρέπει την επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής είναι ακόμη πιο σημαντικές
       
      Περισσότερα...

      794 • 0

    3. Περιβάλλον

      Ο ξηρασία των ποταμιών της Ευρώπης και οι επιπτώσεις της

      Engineer

      Ο Ρήνος, ο σημαντικότερος ποταμός για το εμπόριο και ευρύτερα την οικονομία της Ευρώπης, στερεύει. Η στάθμη των υδάτων στον Δούναβη και τον Πάδο έχει μειωθεί επικίνδυνα. Ο Τάμεσης εκπέμπει SOS. Τα ποτάμια της ηπείρου υποφέρουν από μία ξηρασία, που οι επιστήμονες προειδοποιούν πως ίσως αποδειχθεί η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών.  Και ο «θάνατος» των ποταμών, σε μία περίοδο ενεργειακής κρίσης και πολλαπλών προκλήσεων, ίσως να οδηγήσει και τις οικονομίες στην εντατική. 
      Λευκή σκόνη και χιλιάδες νεκρά ψάρια καλύπτουν είναι το σκηνικό που αντικρύζουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε περιοχές από τις οποίες άλλοτε έτρεχαν τα νερά ποταμών. Η άνευ προηγουμένου ξηρασία καίει αγροτικές σοδειές, επιβάλλει περιορισμούς στο νερό, προκαλεί πυρκαγιές και απειλεί τα υδρόβια είδη.
      VIA REUTERS/GREENPEACE Εδώ και σχεδόν δύο μήνες δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές βροχοπτώσεις στη Δυτική, Κεντρική και Νότια Ευρώπη. Και η ξηρή περίοδος αναμένεται να έχει συνέχεια. Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις συνθήκες καθώς οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιταχύνουν την εξάτμιση των υδάτων, τα διψασμένα φυτά προσλαμβάνουν περισσότερη υγρασία και η μειωμένη χιονόπτωση τον χειμώνα περιορίζει τα αποθέματα γλυκού νερού που είναι διαθέσιμο για άρδευση το καλοκαίρι.

      Η Ευρώπη δεν είναι η μόνη που βιώνει μία τέτοια κλιματική κρίση. Συνθήκες έντονης ξηρασίας αναφέρθηκαν επίσης στην Ανατολική Αφρική, τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και το βόρειο Μεξικό.

      Το Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι οι συνθήκες ξηρασίας θα επιδεινωθούν και δυνητικά θα επηρεάσουν το 47% της ηπείρου. Ο Αντρέα Τορέτι, ερευνητής στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, σε δηλώσεις του στο Associated Press τόνισε: «Η ξηρασία το 2018 ήταν τόσο ακραία που δεν υπήρξαν παρόμοια γεγονότα τα τελευταία 500 χρόνια, αλλά φέτος, νομίζω, είναι πολύ χειρότερη».
      Για τους επόμενους τρεις μήνες, «βλέπουμε πολύ υψηλό κίνδυνο ξηρών συνθηκών στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, καθώς και στο Ηνωμένο Βασίλειο», προειδοποίησε.
      Η τρέχουσα κατάσταση είναι αποτέλεσμα μακρών περιόδων ξηρών καιρικών συνθηκών που προκαλούνται από αλλαγές στα παγκόσμια καιρικά συστήματα, όπως εξηγεί ο μετεωρολόγος Πίτερ Χόφμαν του Ινστιτούτου Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων στο Βερολίνο. «Απλώς το καλοκαίρι το νιώθουμε περισσότερο», είπε. «Αλλά στην πραγματικότητα η ξηρασία συσσωρεύεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους». 
      Σύμφωνα με τον Χόφμαν οι παρατηρήσεις τα τελευταία χρόνια ήταν όλες στο ανώτερο άκρο αυτού που προέβλεπαν τα υπάρχοντα κλιματικά μοντέλα.
      Οι επιπτώσεις
      Η ξηρασία έχει οδηγήσει ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες να επιβάλουν περιορισμούς στη χρήση του νερού και η ναυτιλία βρίσκεται σε κίνδυνο στον Ρήνο και στον Δούναβη. Ο Ρήνος θα μπορούσε να φτάσει σε κρίσιμα χαμηλά επίπεδα τις επόμενες ημέρες, καθιστώντας τη μεταφορά εμπορευμάτων - συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα και του πετρελαίου - όλο και πιο δύσκολη. Στον Δούναβη, οι αρχές στη Σερβία άρχισαν να εκτρέφουν άμμο για να εμβαθύνουν την πλωτή οδό και να διατηρήσουν την ομαλή κίνηση των πλοίων.
      Μία πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας στον Ρήνο θα έπληττε σκληρά τη γερμανική –και την ευρωπαϊκή– οικονομία: οι ειδικοί υπολόγισαν ότι μια εξάμηνη αναστολή το 2018 κόστισε περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ, Τα χαμηλά επίπεδα νερού να αναμένεται να αφαιρέσουν φέτος τουλάχιστον 0,2 μονάδες από την ανάπτυξη του γερμανικού ΑΕΠ.

      Ενώ η ΕΕ έχει πει ότι η ενίσχυση των θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών κατά 25% είναι μία από τις προτεραιότητες της πράσινης μετάβασης του μπλοκ, η Γερμανία εργάζεται τώρα για να τις εκτρέψει σε σιδηροδρομικές και οδικές - αν και χρειάζονται μεταξύ 40 και 100 φορτηγά για να αντικαταστήσουν ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
      Τα ποτάμια της Γαλλίας μπορεί να μην είναι τόσο βασικές εμπορευματικές αρτηρίες, αλλά χρησιμεύουν για την ψύξη των πυρηνικών σταθμών που παράγουν το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Καθώς οι τιμές έφτασαν στα υψηλά όλων των εποχών, ο γίγαντας ηλεκτρικής ενέργειας EDF αναγκάστηκε να μειώσει την παραγωγή λόγω της ξηρασίας.

      Οι εμπορευματικές μεταφορές στα 2.850 χιλιόμετρα του Δούναβη έχουν επίσης διαταραχθεί σοβαρά, ωθώντας τις αρχές στη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία να αρχίσουν να ανοίγουν βαθύτερα κανάλια, προκειμένου πλοία που μεταφέρουν κυρίως καύσιμα για τις γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας να καταφέρουν να προχωρήσουν.
      Ακόμη και η Νορβηγία, η οποία βασίζεται στην υδροηλεκτρική ενέργεια για περίπου το 90% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έχει πει ότι τα ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα των δεξαμενών της μπορεί τελικά να την υποχρεώσουν να περιορίσει τις εξαγωγές ενέργειας. 
      Στην Ουγγαρία, μεγάλα τμήματα της δημοφιλούς λίμνης Velence κοντά στη Βουδαπέστη, έχουν μετατραπεί σε κομμάτια αποξηραμένης λάσπης. Έχει εγκατασταθεί εξοπλισμός αερισμού και κυκλοφορίας νερού για την προστασία της άγριας ζωής, αλλά η ποιότητα του νερού έχει επιδεινωθεί σε σημείο που επιβλήθηκε απαγόρευση κολύμβησης.

      Οι εκτάσεις του Πάδου, του μακρύτερου ποταμού της Ιταλίας, είναι τόσο χαμηλές που βάρκες, οι οποίες είχαν βυθιστεί που βυθίστηκαν πριν από δεκαετίες ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια.
      Η ξηρασία έχει επίσης επηρεάσει τη νότια Αγγλία, η οποία έλαβε μόνο το 10% της μέσης βροχόπτωσης τον Ιούλιο. Οι πυροσβέστες δίνουν μάχη με έναν άνευ προηγουμένου αριθμό πυρκαγιών και στους ανθρώπους σε αρκετές περιοχές έχει απαγορευτεί να ποτίζουν το γκαζόν τους.
      Περισσότερα...

      797 • 0

    4. Περιβάλλον

      Καμπανάκι από τους μπλε κάδους: στα σκουπίδια η ανακύκλωση συσκευασιών

      GTnews

      Η ανακύκλωση συσκευασιών βαίνει προς αδιέξοδο; Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ευρύτερα γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων που είναι αναπτυγμένο σχεδόν σε κάθε ελληνικό δήμο και καλύπτει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ετοιμάζεται να συρρικνώσει τις δραστηριότητές της.
      Με επιστολές της προς δήμους και Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) –στους οποίους συμμετέχουν περισσότεροι του ενός δήμοι- η εταιρεία έχει ενημερώσει ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει τις μεταξύ τους συμβάσεις συνεργασίας με τους όρους που ίσχυαν έως για περίπου μια 20ετία, επικαλούμενη την εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή, δηλαδή τη μη καταβολή των τελών συσκευασίας που υποχρεούνται να πληρώνουν οι επιχειρήσεις-παραγωγοί συσκευασμένων προϊόντων.
      Πολλές από αυτές τις συμβάσεις λήγουν τον Δεκέμβρη του 2022. Θα διακοπεί εντελώς η συνεργασία μεταξύ μιας σειράς δήμων και ΕΕΑΑ και θα τιναχθεί στον αέρα η ανακύκλωση συσκευασιών σε μια σειρά πόλεων ή πρόκειται για την αφετηρία μιας σταδιακής συρρίκνωσης της ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται σήμερα μέσω των μπλε κάδων;
      Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΕΑΑ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της. Τόσο από πλευράς εταιρείας, όσο και από πλευράς δήμων, τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η ανακύκλωση συσκευασιών.
      Η ΕΕΑΑ αποτελεί το πρώτο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και λειτουργεί για περίπου μια 20ετία, αναπτύσσοντας σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια ένα δίκτυο μπλε κάδων, όπου οι πολίτες αφήνουν ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, αλουμίνιο, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί που απορρίπτεται στους μπλε κώδωνες).
      Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ, με την εταιρεία έχουν συμβληθεί 306 δήμοι και δημοτικοί φορείς, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών: αν και μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ποσοστό 35%, το 65% ανήκει σε μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν και μεγάλες ποσότητες συσκευασμένων προϊόντων (Coca-Cola 3E, Pepsico Hellas, Nestlé Ελλάς, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ Ελλάς κ.ά.).
      Η λειτουργία της ΕΕΑΑ εξαρτάται και από πλήθος άλλων επιχειρήσεων που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα και από τις εισφορές που καταβάλλουν (ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες συσκευασιών και από τα χρήματα που καταβάλλουν οι καταναλωτές με την αγορά προϊόντων) συγκεντρώνονται πόροι για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κ.λπ.) και την οργάνωση Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
      Υπολογίζονται σε 3.117 οι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ επιχειρήσεις (κατά 64% δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ποτών). Δεν είναι όμως όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ ή το έτερο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση», με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγάλη εισφοροδιαφυγή από πλευράς παραγωγών συσκευασιών.
      Πόροι που χάνονται
      Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρμόδιων αρχών τα απόβλητα συσκευασίας που εισφοροδιαφεύγουν υπολογίζονται στο 45% των ποσοτήτων που “πέφτουν” ετησίως στην αγορά. Δηλαδή, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, σχεδόν η μία στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως. Και αυτό συνεχίζεται για 20 χρόνια.
      Το μερίδιο στην ανακύκλωση συσκευασιών που αντιστοιχεί στην ΕΕΑΑ ανέρχεται στο 46%, όμως η εταιρεία «παράγει διπλάσιο αποτέλεσμα από τη νομική της υποχρέωση», συμβάλλοντας κατά 95% στο εθνικό αποτέλεσμα ανακύκλωσης συσκευασιών. Ειδικότερα, στοιχεία της ΕΕΑΑ αναφέρουν ότι οι συμβεβλημένες με την ίδια ποσότητες συσκευασιών ανέρχονται σε περίπου 376.000 τόνους, αλλά η εταιρεία καταγράφει επιδόσεις που το 2021 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο φτάνοντας τους 576.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών, από τους οποίους αξιοποιήθηκαν 521.0000 τόνοι αποβλήτων απλών και βιομηχανικών εμπορικών συσκευασιών – στους μπλε κάδους απορρίπτονται συσκευασίες και επιχειρήσεων που δεν είναι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ.
      Ωστόσο, η ΕΕΑΑ δηλώνει ότι βαρύνεται «σχεδόν αποκλειστικά» από την τεράστια εισφοροδιαφυγή και τα έσοδά της δεν επαρκούν για τη διατήρηση και την προώθηση έργων ανακύκλωσης. Μέχρι πρότινος, λειτουργούσε αξιοποιώντας τα αποθεματικά της κι εφεξής, όπως περιγράφει ο κ. Ραζής, «η εταιρεία θα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα έργα ανακύκλωσης», αλλά «η λειτουργία όλων των έργων με απόδοση της ΕΕΑΑ υπερδιπλάσια της νομικής της υποχρέωσης δεν μπορεί να συνεχιστεί, κι αυτό για να διασφαλιστεί η συνέχιση υλοποίησης όλων των έργων και η ανταπόκριση του Συστήματος στη νομική του υποχρέωση».
      Ο κ. Ραζής διαβεβαιώνει ότι «σε κάθε περίπτωση δεν μιλάμε για συρρίκνωση του δικτύου των μπλε κάδων», ωστόσο, «μέχρι η Δημόσια Διοίκηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί και να λάβει τις αποφάσεις που απαιτούνται για να αρθούν οι χρονίζουσες στρεβλώσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών, η ΕΕΑΑ δυστυχώς δεν δύναται να ανανεώνει, με τους ίδιους όρους, συμβάσεις που λήγουν». Το νέο μοντέλο που θα υιοθετήσει η εταιρεία «θα στοχεύσει στο νομικό της στόχο για το 2025 που είναι το 65% των συμβεβλημένων ποσοτήτων», μας εξηγεί ο κ. Ραζής, διευθυντής της ΕΕΑΑ. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 244.000 τόνους, επίδοση μικρότερη της μισής από αυτή που δηλώνει η ΕΕΑΑ ότι πέτυχε το 2021.
      Μέχρι τις αρχές Ιουλίου η ΕΕΑΑ είχε ενημερώσει 8 δήμους και 13 ΦΟΔΣΑ ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει με τους ισχύοντες όρους τις μεταξύ τους συμβάσεις. Από τους αποδέκτες των σχετικών επιστολών, ο μεγαλύτερος πληθυσμιακά δήμος είναι αυτός της Πάτρας.
      Σύμφωνα με όσα περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, με την προτεινόμενη νέα σύμβαση η ΕΕΑΑ θέλει να αφήσει στον δήμο κάθε διαδικασία ανακύκλωσης, «από την αποκομιδή, τη διαλογή μέχρι και τη διάθεση στην αγορά των ανακτώμενων», αλλά «το τίμημα που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, θα είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το “τίμημα” μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές εταιρείες δεν καταβάλλουν εισφορές, ενώ τις εισπράττουν από τον καταναλωτή», εξηγεί. Η σύμβαση που πρότεινε η ΕΕΑΑ έχει καταψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Πατρέων.
      Ακόμη 9 δήμοι
      Επιπτώσεις από την προτεινόμενη σύμβαση της ΕΕΑΑ αναμένονται και για γειτονικούς της Πάτρας δήμους. Και αυτό γιατί, πέραν των παραπάνω, «η ΕΕΑΑ αποφάσισε αυθαίρετα να σταματήσει, μετά το 2022, τη λειτουργία του ΚΔΑΥ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις», περιγράφει ο κ. Πελετίδης. Το συγκεκριμένο ΚΔΑΥ ανήκει στον Δήμο Πατρέων, αλλά χρησιμοποιείται από την ΕΕΑΑ για τη διαλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών τόσο της Πάτρας, αλλά και άλλων 9 δήμων (Αιγιαλείας, Δυτικής Αχαΐας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηλιδας, Πύργου, Ναυπακτίας, Θέρμου).
      «Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών είναι σε κατάρρευση σε όλη την Ελλάδα και δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πάτρας. Η ανακύκλωση είναι υποχρέωση των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται συσκευασμένα προϊόντα και η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελετίδης. Διαθέσεις απόσυρσης της ΕΕΑΑ από τις ευρύτερες δραστηριότητες αναδεικνύει η πρόταση της εταιρείας να περάσουν στη διαχείριση των ΦΟΔΣΑ και τα υπόλοιπα ΚΔΑΥ που έχει υπό την ευθύνη της. «Οι ΦΟΔΣΑ έχουν εδώ και χρόνια την ευθύνη πολύ μεγαλύτερων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, γιατί όχι και των ΚΔΑΥ;», αντιτείνει ο κ. Ραζής.
      Πληροφορίες από αυτοδιοικητικά στελέχη αναφέρουν ότι αρκετοί δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας έχουν στείλει επιστολές διαμαρτυρίας στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν ανταποκρίνεται σε αιτήματά τους για αντικατάσταση κάδων και παροχή απορριμματοφόρων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι επιστολές της ΕΕΑΑ στους δήμους για μη ανανέωση των ισχυουσών συμβάσεων ενσωματώνουν και μια τακτική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής.
      «Δικαίως διαμαρτύρονται οι δήμοι. Πρέπει επιτέλους να μπει μια νέα αρχή στον τομέα της ανακύκλωσης. Ανακυκλώνονται συγκεκριμένοι τόνοι, αλλά πληρώνονται μόνο οι μισοί. Πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή την αγορά ανακύκλωσης και πρέπει ο ΕΟΑΝ να παρέμβει σε αυτόν τον τομέα. Να βάλει μια αρχή σε σχέση με τη λειτουργία των συστημάτων, την κοστολόγησή τους και, βεβαίως, την υποχρεωτικότητα καταβολής των εισφορών από πλευράς εταιρειών που υπόκεινται σε τέλη συσκευασιών. Ως ΚΕΔΕ δεν μας ενδιαφέρει πόσα θα είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών. Σημασία έχει να λειτουργούν με τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις και φυσικά να είναι βιώσιμα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου.
      Επί περίπου μια 20ετία η ΕΕΑΑ αποτελούσε ουσιαστικά ένα μονοπώλιο στην ανακύκλωση συσκευασιών, μέχρι να εισέλθουν στον τομέα και άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Σήμερα, η εταιρεία έχει να εκτοξεύσει βέλη κατά των αρμόδιων αρχών: στην ανεπαρκή -κατά κοινή ομολογία- ανταπόκριση της Πολιτείας στα αιτήματα για πάταξη της εισφοροδιαφυγής, «ήρθε να προστεθεί και σειρά αιφνίδιων αποφάσεων από τον ΕΟΑΝ που αφορούν και επιβαρύνουν αποκλειστικά την ΕΕΑΑ. Η μία από αυτές αφορά την αύξηση του 15% των εισφορών μόνο των επιχειρήσεων που έχουν συμβληθεί με την ΕΕΑΑ», αναφέρει ο κ. Ραζής, με την εταιρεία να εκφράζει ανησυχίες ότι αυτό θα οδηγήσει επιχειρήσεις συμβεβλημένες με την ίδια σε άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.
      «Με τις ευλογίες της πρεσβείας»
      Υποβαθμίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων και βγαίνει ευνοημένο άλλο σύστημα ανακύκλωσης στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού ανταγωνισμού; «Πράγματι η “Ανταποδοτική” πριμοδοτείται για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Όμως, το μόνο που ανακυκλώνει με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα “σπιτάκια” είναι ο “αφρός” από τη μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Από την άλλη, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες συμμετοχές εταιρειών που παράγουν και διακινούν συσκευασμένα προϊόντα. Όπως γίνεται κατανοητό, ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης, αφού το ιδιωτικοποιημένο σύστημα συνολικά είναι σε καθεστώς κατάρρευσης», τονίζει ο κ. Πελετίδης.
      Επιπλέον, ο δήμαρχος Πατρέων θυμίζει ότι «οι προσκλήσεις στο πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” για τη διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά για την ανακύκλωση, φωτογράφιζαν τη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού η ανταποδοτικότητα ήταν υποχρεωτική. Τελικά, εγκρίθηκαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια για την προμήθεια και εγκατάστ αση του εξοπλισμού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».

      Χαμηλή θέση σ την Ευρώπη
      Στις κατώτερες ευρωπαϊκές θέσεις ως προς την ανακύκλωση συσκευασιών κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2019, η χώρα μας πέτυχε ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών 60,1%, μια επίδοση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο της «Ευρώπης των 27» (64,8%), αλλά καταφέρνει να ξεπεράσει τις επιδόσεις μόλις τριών χωρών και συγκεκριμένα της Ουγγαρίας (47,3%), της Κροατίας (48,9%) και της Πολωνίας (55,5%).
      Τα τρία υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης συσκευασιών καταγράφονται στο Βέλγιο (84,2%), στην Ολλανδία (80,7%) και στο Λουξεμβούργο (71,5%).
      «Το “πληρώνω όσο πετάω”, ένα πολύ σωστό μέτρο, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028»
      Η διαδικασία συλλογής αποβλήτων συσκευασιών μέσω των μπλε κάδων θεωρείται παρωχημένη από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων και οικολογικών κινημάτων. Οι πολίτες απορρίπτουν σε έναν κάδο ένα σύνολο προς ανακύκλωση υλικών από συσκευασίες ή ακόμα και άλλα αντικείμενα.
      Όπως τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), αν κάποιος πετάξει στον μπλε κάδο ένα συμπαγές κομμάτι μέταλλο (π.χ. από ένα εξάρτημα) ή πλαστικό (π.χ. ένα παλιό παιδικό παιχνίδι) θα ανακυκλωθεί κι αυτό. Όμως, ενίοτε οι πολίτες αφήνουν υλικά σε κατάσταση που δεν ευνοείται η ανάκτησή τους (π.χ. λερωμένα) ή από κακή ενημέρωση (ή αδιαφορία) πετούν και κοινά σκουπίδια (π.χ. οργανικά) που υπάχρει κίνδυνος να αφήσουν εκτός ανάκτησης και υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά.
      Ο μπλε κάδος, ωστόσο, αποδεικνύεται ο πιο αναγνωρίσιμος κάδος από τους πολίτες: σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής, ο μπλε κάδος είναι ο μόνος για τον οποίο είναι σαφές στο κοινό το τι αφορά, δηλαδή ότι δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά («όλα όσα θεωρούμε σήμερα ως τέτοια», συμπληρώνεται στα στοιχεία της έρευνας) και το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει πρόσβαση σε τέτοιο κάδο στην γειτονιά του.
      «Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστική δουλειά γενικότερα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων και στη βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης, είτε μιλάμε για οργανικά ή για συσκευασίες, πρέπει αύριο κιόλας να εφαρμοστεί το “Πληρώνω όσο πετάω” και η χωριστή συλλογή σε επίπεδο κατοικίας ή πολυκατοικίας, απ’ όπου θα γίνεται η διαλογή. Είτε με σακούλες, όπου θα πληρώνεις ένα τίμημα, είτε με ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Αυτά έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό», τονίζει ο Αχ. Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων της WWF.
      «Το “Πληρώνω όσο πετάω", ένα πολύ σωστό μέτρο που θα βοηθούσε στη χωριστή διαλογή καθαρών ρευμάτων, έχει θεσμοθετηθεί μεν, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028. Φέξε μου και γλίστρησα», σχολιάζει σκωπτικά.
      Ο κ. Πληθάρας επισημαίνει ότι χρειάζεται πολλή δουλειά και σε επίπεδο κινητοποίησης κι ευαισθητοποίησης πολιτών για θέματα ανακύκλωσης, «δεν γνωρίζουν τι ανακυκλώνεται και τι όχι, δεν έχουν κίνητρο, κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τι θα κερδίσει αν ανακυκλώσει».
      Ωστόσο, στη χώρα μας τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση: «Αυτό που προτάσσεται σαν πολιτική επιλογή είναι να αφήσουμε τους πολίτες αμέτοχους και να τα χωρέσουμε όλα σε μονάδες αναποτελεσματικής επεξεργασίας αποβλήτων και μετά, το μεγαλύτερο μέρος τους, να το οδηγήσουμε σε καύση. Οι ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων) και οι μονάδες καύσης ουσιαστικά κλέβουν και ακυρώνουν την ανακύκλωση. Αποτελούν λογικές της δεκαετίας του ’80. Βρισκόμαστε στο 2022, μιλάμε για κυκλική οικονομία, αλλά επιμένουμε σε παλαιολιθικές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων», υπογραμμίζει.
      «Μετράμε κατ’ εκτίμηση»
      Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, στην Ελλάδα παράγονται ετησίως περίπου 800.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας εκ των οποίων τα μισά είναι τα λεγόμενα ΒΕΑΣ (Βιομηχανικά-Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), όπως ξύλινες παλέτες, χαρτόνια και νάιλον που τυλίγουν συσκευασμένα προϊόντα στις αποθήκες. Τα ΒΕΑΣ συμπεριλαμβάνονται στα υλικά που ανακυκλώνει η ΕΕΑΑ και προσμετρώνται στις επιδόσεις της. Αλλά «αν μία στις δυο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει, εκτός του ότι δεν καταβάλλονται τα απαιτούμενα τέλη συσκευασιών στο σύνολό τους, σημαίνει και ότι δεν μετράμε σωστά. Μετράμε κατ’ εκτίμηση. Και αν δεν έχεις επαρκή στοιχεία, δεν ξέρεις ούτε πώς γίνεται σωστά η διαχείρισή τους, ούτε πώς τιμολογείς σωστά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» σχετικά με την καταγραφή των αποβλήτων συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο, ο Αχιλλέας Πληθάρας.
      Περισσότερα...

      1636 • 0

    5. Περιβάλλον

      Βυθίζονται τα νησιά Φίτζι λόγω κλιματικής αλλαγής: Εγκαταλείπουν τα χωριά τους οι κάτοικοι

      GTnews

      Στην εσωτερική μετανάστευση καταφεύγουν κάτοικοι των Φίτζι  λόγω της ανόδου της στάθμης του νερού,  συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.
      Στο Σερουά το νερό διαπερνά τα φράγματα όταν έχει παλίρροια καταλήγοντας στο χωριό, εκεί που οι βάρκες είναι δεμένες δίπλα από τα σπίτια. Οι ξύλινες σανίδες δημιουργούν έναν αυτοσχέδιο διάδρομο ενώ το θαλασσινό νερό που εισέρχεται στις καλλιέργειες καθιστά αδύνατη την αγροτική παραγωγή.
      Ο Ρομόνι Τουμπιβούνα μαζί με τον 10χρονο εγγονό του από το χωριό Βεϊβατουλόα πηγαίνουν για ψάρεμα. Οι πρεσβύτεροι του χωριού πίστευαν ότι θα μείνουν για πάντα στον τόπο όπου είναι θαμμένοι οι αρχηγοί τους, αλλά η παλίρροια στου Ειρηνικού αναγκάζει τους 80 κατοίκους να εγκαταλείψουν το χωριό. Όλο το χωριό πρέπει να μετεγκατασταθεί στις μεγαλύτερες νήσους των Φίτζι γιατί η βύθιση του νησιού τους δεν μπορεί πια να αποτραπεί.
      Την ίδια ώρα, το μέλλον είναι αβέβαιο καθώς ακόμα κι η τεχνητή ανάκτηση γης δεν είναι βέβαιο ότι θα αποτρέψει την καθολική βύθιση των νησιών στη θάλασσα. Όπως τονίζεται, η κατασκευή φραγμάτων, η φύτευση μακρόβιων δέντρων και η αποστράγγιση δεν αρκούν για να σωθούν τα χωριά.
      Σε στεγνό έδαφος
      Σε ένα νέο χωριό, 1.500 μέτρα μέσα στην ενδοχώρα της νήσου Βάνουα Λέβου, οι κάτοικοι ζουν πλέον σε στεγνό έδαφος αντί να βρίσκονται στο νερό μέχρι τα γόνατα. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να μετοικήσουν αλλά στο τέλος άκουσαν τους ειδικούς.
      Πολλά χωριά έχουν ήδη εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους τους. Ο πρόεδρος της COP26, Άλοκ Σάρμα, δήλωσε στη Σούβα ότι κατανοούσε την απογοήτευση των συμπατριωτών του. «Οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, μίας κρίσης που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι».
      Οι υπαίτιες χώρες πρέπει να πληρώσουν
      Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, τα κεφάλαια που αποφάσισαν να διαθέσουν οι αναπτυγμένες χώρες καλύπτουν μόνο μέτρα αναπροσαρμογής και όχι επανεγκατάστασης. Στην COP26 οι χώρες αυτές αναφέρθηκαν σε αποζημιώσεις των χωρών που βιώνουν τις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής χωρίς την λήψη δεσμευτικών μέτρων.
       
      Περισσότερα...

      890 • 0

    6. Περιβάλλον

      «Κλείνει» ο Ρήνος λόγω χαμηλής στάθμης - Πώς η ξηρασία πλήττει τη γερμανική οικονομία

      GTnews

      Μια από τις βασικές πλωτές οδούς της Ευρώπης, ο Ρήνος ποταμός, βρίσκεται στα πρόθυρα του «κλεισίματος» για τις εμπορικές μεταφορές, λόγω των πολύ χαμηλών επιπέδων νερού- κάτι που οφείλεται στην ξηρασία.
      Οι επιχειρήσεις που βρίσκονται κατά μήκος του Ρήνου ή εξαρτώνται από αυτόν για τη μεταφορά ή την παραλαβή αγαθών προειδοποιούν ότι αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις δραστηριότητες και να μειώσουν δραστικά τα φορτία– και τώρα βρίσκονται στα πρόθυρα να κλείσουν μέρος της παραγωγής τους εάν τα φορτηγά πλοία δεν είναι πλέον σε θέση να έχουν πρόσβαση στο ποτάμι.

      Ο Ρήνος, που έχει έκταση 760 μίλια, από τις Ελβετικές Άλπεις έως τη Βόρεια Θάλασσα, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός στην κεντρική και δυτική Ευρώπη μετά τον Δούναβη. Η πλειονότητα των σχεδόν 200 εκατομμυρίων τόνων φορτίου που μετακινούνται μέσω γερμανικών ποταμών -από άνθρακα μέχρι ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τρόφιμα έως χημικά - μεταφέρονται μέσω του Ρήνου.
      Τα επικίνδυνα χαμηλά επίπεδά του θυμίζουν την ξηρασία που προκάλεσε το κλείσιμο του ποταμού για περίπου έξι μήνες το 2018. Η Αρχή Ναυτιλίας της Κολωνίας ανακοίνωσε ότι λόγω των «ασυνήθιστα χαμηλής στάθμης [νερού]» οι φορτηγίδες θα πρέπει να μειώσουν το φορτίο τους «για να μπορέσουν να πλεύσουν στο ποτάμι».
      Αυτό αυξάνει τις τιμές και μειώνει την ταχύτητα με την οποία μπορούν να μεταφερθούν τα αγαθά. Ως αποτέλεσμα, η πτώση της στάθμης του ποταμού επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στη γερμανική Οικονομία. Η πλειονότητα των σχεδόν 200 εκατομμυρίων τόνων φορτίου που μετακινούνται μέσω γερμανικών ποταμών -από άνθρακα μέχρι ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τρόφιμα έως χημικά - μεταφέρονται μέσω του Ρήνου.
      Οι βιομηχανίες στη Γερμανία, που επιδιώκουν να αποτρέψουν την ύφεση εν μέσω υψηλών τιμών ενέργειας και ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, εκτός από τις ποσότητες φυσικού αερίου που ρέουν από τη Ρωσία, δίνουν τώρα σχεδόν ανάλογη προσοχή στα καθημερινά επίπεδα της στάθμης του νερού στον ποταμό Ρήνο.
      Και δεν είναι μόνο ο Ρήνος. Σύμφωνα με τον Guardian, πρόβλημα εξαιτίας της χαμηλής στάθμης νερού στους ποταμούς Ροδανός και Γαρούνας αντιμετωπίζει και η Γαλλία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το πρόβλημα έγκειται στο ότι η στάθμη του νερού δεν επαρκεί για την ψύξη των πυρηνικών εργοστασίων, που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια.
      Μέσω των πυρηνικών εργοστασίων της η Γαλλία επιχειρεί να αντισταθμίσει τις μειωμένες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία, παράγοντας ηλεκτρισμό τόσο για την εγχώρια κατανάλωση, όσο και για εξαγωγή στη Γερμανία που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι ξηρασία παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στα χρονικά στην πηγή του ποταμού Τάμεση στη Βρετανία -κάτι που οφείλεται στη αξιοσημείωτη μείωση της βροχόπτωσης στη χώρα.
      Περισσότερα...

      1126 • 0

    7. Περιβάλλον

      Κατέρρευσε το ιστορικό κτίριο του Ελληνικού Ωδείου στη Φειδίου

      Giorgos1987

      Θλίψη προκάλεσαν οι φωτογραφίες που έφερε στο φως το in που δείχνουν τμήμα του ιστορικού κινηματογράφου Ιντεάλ να έχει καταρρεύσει. 
      Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ενώ είχε κανονιστεί προβολή ταινίας για τους δημοσιογράφους, ξαφνικά έπεσε τμήμα του διπλανού κτιρίου πάνω στον κινηματογράφο ανοίγοντας μια μεγάλη τρύπα στην οροφή. 
      Το διπλανό κτίριο πρόκειται για ένα ακόμα ιστορικό κτίριο στο κέντρο της Αθήνας, το «Ελληνικό Ωδείο» επί της οδού Φειδίου.
      Το κτίριο «Ελληνικού Ωδείου» που είχε εγκαταλειφθεί
      Ο Καλομοίρης διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μουσικού τοπίου και στην οργάνωση της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα. Διετέλεσε καθηγητής πιάνου και ανώτερων θεωρητικών στο Ωδείο Αθηνών (1911-19), Γενικός Επιθεωρητής Στρατιωτικής Μουσικής (1918-20, 1922-37).
      Αναδιοργάνωσε το πρώην Ωδείο «Λόττνερ» το οποίο μετονομάζει σε Ελληνικό Ωδείο (1919) και ίδρυσε το Εθνικό Ωδείο (1926), το οποίο διηύθυνε μέχρι το 1948 οπότε ανέλαβε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, θέση που κράτησε έως τον θάνατο του.
      Τα τελευταία χρόνια όμως το εμβληματικό κτίριο παρέμενε βουβό και εγκαταλελειμένο επί της Φειδίου.
      Αποτελούσε ένα από τα σπουδαιότερα νεοκλασικά μνημεία που βρίσκονται στην Ευρώπη, ενώ πέρα από την αρχιτεκτονική του αξία η ιστορική του πορεία είναι εντυπωσιακή.
      Το «φάντασμα» της Φειδίου
      Ο δρ. Θεμιστοκλής Μπιλής, αρχιτέκτων-μηχανικός και συνεργάτης του γειτονικού Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, έχει ασχοληθεί με το Μέγαρο Πρόκες-Όστεν στο πλαίσιο της γενικότερης μελέτης της ευρύτερης περιοχής. Υπογραμμίζει τόσο την ιστορική όσο και την πολεοδομική αξία του κτιρίου: «Η θέση του σε κοντινή απόσταση από το μοναδικό συγκρότημα της τριλογίας των Αθηνών και σε άμεση γειτνίαση με το κτίριο του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, αφού το τελευταίο ανοικοδομήθηκε στον αρχικό κήπο του, καθιστούν το κτίριο Prokesch von Osten ένα κεντροβαρικό σημείο αναφοράς για την ιστορία της πόλης» είχε αναφέρει μιλώντας στην Athens Voice.
      Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την κατάσταση του οικοδομήματος λυπηρή κι εξηγούσε πως το γεγονός ότι ένα κτίριο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο δεν εγγυάται, δυστυχώς, την αναγκαία συντήρηση μια που αυτό απαιτεί φροντίδα και κόστος.
      «Ο νόμος περί διατηρητέων δεν περιλαμβάνει πολλά ευεργετήματα για τους ιδιοκτήτες. Έτσι επωμίζονται οι ιδιώτες τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, κάτι το οποίο είναι ασύμμετρο σε σχέση με τις δυνατότητες του πολίτη».
      Σημειώνεται ότι ο ίδιος είχε έρθει σε επαφή με τον ΕΦΚΑ αναφέροντας δε πως οι αρμόδιοι «είναι πολύ πρόθυμοι και ανοιχτοί σε οποιαδήποτε πρόταση μπορεί να υπάρξει για τη συντήρηση και την αξιοποίηση του οικοδομήματος».
      Είχαν γίνει προσπάθειες
      Μάλιστα κατόπιν συνεννοήσεως με την υπηρεσία ακινήτων ΕΦΚΑ, κατέστη δυνατή από μέρους του η επίσκεψη του εσωτερικού χώρου του κτιρίου και η φωτογραφική αποτύπωση της εικόνας η οποία πιστοποιεί την κακή κατάστασή διατήρησης.
      Σύμφωνα με τον κ. Μπιλής, το κτίριο είχε ήδη τμηματικά καταστραφεί από φωτιά και από τη διαδικασία κατάσβεσης ενώ η κατάστασή του διαφέρει σε μεγάλο βαθμό κατά τμήματα. Το υπόγειο βρισκόταν σε καλή κατάσταση, το υπερυψωμένο ισόγειο σε μέτρια ενώ ο όροφος σε κακή.
      «Οι μεγάλες φθορές εντοπίζονται κυρίως στην κεντρική ζώνη του κτιρίου τόσο νότια όσο και βόρεια» ανέφερε θεωρώντας ως βασική αιτία της καταστροφής την ελλιπέστατη συντήρηση του κτιρίου και την οριστική του εγκατάλειψη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. «Κάποια στιγμή, μετά την επανένωση της Γερμανίας, υπήρξε η σκέψη να επεκταθεί  το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στο Μέγαρο Πρόκες καθώς η ιστορία του ενός κτιρίου είναι άμεσα συνυφασμένη με του άλλου. Ωστόσο, η προοπτική αυτή δεν τελεσφόρησε…».
      https://athnews.gr/κατέρρευσε-το-ιστορικό-κτίριο-του-ελλ/


       
      Περισσότερα...

      4595 • 0

    8. Περιβάλλον

      Καταγραφή και προστασία της σπάνιας τοπικής βιοποικιλότητας είκοσι αρχαιολογικών χώρων σε όλη την Ελλάδα

      GTnews

      Η προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας στις περιοχές σημαντικών αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας αποτελεί το αντικείμενο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης, που υπεγράφη. Η Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ του ΥΠΠΟΑ, του ΥΠΕΝ, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, συνολικού προϋπολογισμού 285.500 ευρώ και με διάρκεια 18 μηνών, προβλέπει την καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας σε συνολικά είκοσι  αρχαιολογικούς χώρους.
      Πρόκειται για τους χώρους:
      Ακρόπολης, μαζί με την περιοχή της Αρχαίας Αγοράς και των Λόφων Επιδαύρου Ολυμπίας Φιλίππων Μεσσήνης Απτερας Χανίων Mon Repos στην Κέρκυρα Δωδώνης Νικόπολης Μετεώρων Αγίου Αχιλλείου Πρεσπών Παλαιάς Πόλης Ιωαννίνων και του νησιού της λίμνης Ακροκόρινθου Γραμβούσας-Μπάλου Μυστρά Δήλου Σουνίου Βραυρώνας Δελφών  Φαιστού Οι αρχαιολογικοί χώροι της Ελλάδας χαρακτηρίζονται από έναν μοναδικό πλούτο βιοποικιλότητας, που συνδέεται στο πέρασμα των αιώνων με την ιστορία των τόπων, τις λατρευτικές συνήθειες, τη μυθολογία. Η αυξημένη προστασία των αρχαιολογικών χώρων που εξασφαλίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τον Αρχαιολογικό Νόμο, έχει συμβάλει στη διατήρηση των μοναδικών, σε πολλές περιπτώσεις, ειδών χλωρίδας και πανίδας.
      Η, από πολύ νωρίς στην ιστορία του ελληνικού κράτους, διαφύλαξη και προστασία των αρχαιολογικών χώρων, επέδρασε ευεργετικά και στην διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η θεσμική θωράκιση των αρχαιοτήτων απέτρεψε, στις περισσότερες περιπτώσεις, αρνητικές για την βιοποικιλότητα δραστηριότητες όπως την εκτός σχεδίου δόμηση, το κυνήγι, την υπεράντληση υδάτων ή την ρύπανση του εδάφους από εντατικές γεωργικές πρακτικές. Έτσι, πολλοί αρχαιολογικοί χώροι λειτούργησαν ως αποτελεσματική ομπρέλα προστασίας τοπικών πανίδων και χλωρίδων. Στον Ιερό Βράχο φύεται το στενοενδημικό φυτό Μικρομέρια της Ακρόπολης (Micromeria acropolitana), που απαντά αποκλειστικά στον αρχαιολογικό χώρο. Σε άλλους χώρους, όπως στους Δελφούς ή στην Επίδαυρο διαβιούν σπάνια είδη πουλιών όπως οι αετοί ή ενδημικά είδη σαυρών ζουν ανάμεσα σε βράχους και σε κίονες.
      Στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης, το ΥΠΠΟΑ θα προσδιορίσει το γεωγραφικό αντικείμενο μελέτης σε κάθε επιλεγμένο αρχαιολογικό χώρο και θα συνεισφέρει με τα διαθέσιμα στοιχεία βιοποικιλότητας, το ΥΠΕΝ θα εξασφαλίσει τη χορήγηση των απαραίτητων αδειών για τις εργασίες πεδίου, το ΕΚΠΑ αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου της καταγραφής της χλωρίδας και της πανίδας, με τον συντονισμό επιστημόνων, ενώ ο ΟΦΥΠΕΚΑ αναλαμβάνει την πλήρη χρηματοδότηση του έργου.
      Περισσότερα...

      406 • 0

    9. Περιβάλλον

      Πρόβλεψη για την οικολογική αποκατάσταση του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς

      GTnews

      Tα πρώτα επιστημονικά στοιχεία για την καταγραφή της περιβαλλοντικής ζημιάς στο δάσος της Δαδιάς από την πρόσφατη πυρκαγιά, δείχνουν ότι οι καταστροφικές επιπτώσεις περιορίστηκαν περίπου στο μισό (22.097 στρέμματα) της συνολικής έκτασης (45.412 στρέμματα) που επλήγη.
      Η επεξεργασία δορυφορικών εικόνων πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης από το «Post Fire Biodiversity Recovery Hub» του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής,  με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ελήφθησαν μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς στο Εθνικό Πάρκο στις 29 Ιουλίου, δείχνει ότι:
      Οι περιοχές όπου η πυρκαγιά διαδόθηκε κυρίως στην επιφάνεια του εδάφους, καίγοντας δασική καύσιμη ύλη σε επαφή με το έδαφος (π.χ., κατακείμενα ξηρά φύλλα και βελόνες, μικρά κλαδιά, χόρτα και χαμηλού ύψους θάμνους), αφήνοντας ανεπηρέαστη ή σχεδόν ανεπηρέαστη την κόμη των δέντρων, ανέρχεται σε 16.072 στρέμματα.
      Οι εντελώς άκαυτες νησίδες βλάστησης μέσα στην πληγείσα περιοχή ανέρχονται σε έκταση 6.153 στρεμμάτων.
      Οι περιοχές όπου η πυρκαγιά έκαψε το σύνολο σχεδόν της διαθέσιμης βλάστησης από τον υπόροφο μέχρι και την κόμη των δέντρων ή προξένησε ολοσχερή καταστροφή της βλάστησης, ανέρχονται 22.097 στρέμματα.
      Το υψηλό ποσοστό (50% της πληγείσας περιοχής) από άκαυτες νησίδες και χαμηλής/μέτριας σφοδρότητας πυρκαγιάς αφήνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των σπάνιων αρπακτικών και πτωματοφάγων ειδών στην περιοχή.
      Τα επόμενα βήματα για την οικολογική αποκατάσταση του Εθνικού Πάρκου δάσους Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου περιλαμβάνουν:
      Χαρτογράφηση και αποτίμηση αλλαγών στο φυσικό κεφάλαιο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες. Καταγραφή σφοδρότητας πυρκαγιάς σε επίπεδο ατόμου (δένδρου), με εικόνες πολύ υψηλής ευκρίνειας. Πρόσληψη έκτακτου προσωπικού (ορνιθολόγων και δασολόγων) για την υποστήριξη της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης και των υπόλοιπων τοπικών υπηρεσιών. Περίθαλψη άγριων ζώων σε συνεχή συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και ΜΚΟ.  Ήδη λειτουργεί Σταθμός Πρώτων Βοηθειών για την άγρια πανίδα, στο κτήριο της Μονάδας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο «ΑΝΙΜΑ». Στη δράση συμμετέχουν, κτηνίατροι και έξι εθελοντές, οι οποίοι έχουν ήδη παράσχει πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένες χελώνες και φρύνους. Παράλληλα, δυο Ασπροπάρηδες, από τα σπάνια είδη γύπα που διαβιούν στην περιοχή, θα μεταφερθούν άμεσα και πάλι στις φωλιές τους. Αποκατάσταση του παρατηρητηρίου αρπακτικών καθώς και της ταϊστρας των πτωματοφάγων που καταστράφηκαν από την πυρκαγιά. Οριοθέτηση, βάσει κινδύνου πλημμύρας, των περιοχών οι οποίες θα πρέπει να υλοτομηθούν άμεσα για να γίνουν, εάν χρειαστεί, αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα. Αξιολόγηση, με βάση την οικολογική αποτίμηση, του κατά πόσο υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης του διαχειριστικού σχεδίου του Εθνικού Πάρκου για τις περιοχές που δεν έχουν καεί. Θα  προβλεφθεί για την άνοιξη του 2023 επανάληψη της απογραφής των πληθυσμών των αρπακτικών πουλιών που είχε γίνει το 2020, έτσι ώστε να αποτυπωθεί πως έχει επηρεαστεί η κατανομή και ο αριθμός των επικρατειών στο Εθνικό Πάρκο.
      Κατάρτιση μακροπρόθεσμου σχεδίου συστηματικής παρακολούθησης του προστατευτέου αντικειμένου στην πληγείσα περιοχή με ορίζοντα 15 ετών κατ’ ελάχιστο, για την διαχρονική αποτύπωση των επιπτώσεων και της πορείας της αποκατάστασης.
      Περισσότερα...

      401 • 0

    10. Περιβάλλον

      Δασικές πυρκαγιές Ιουλίου 2022 - Επηρεάστηκαν πάνω από 130.000 στρέμματα σε 1 μήνα

      GTnews

      Το βίντεο συνοψίζει τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια του Ιουλίου 2022 στη χώρα μας και οι οποίες επηρέασαν συνολική έκταση μεγαλύτερη των 130.000 στρεμμάτων. 
      Η έκταση που επηρεάστηκε τον Ιούλιο 2022 (~132.720 στρέμματα) αντιστοιχεί περίπου στο 60% των αθροιστικά καμένων εκτάσεων της χώρας μας από την 01.01.2022 (~215.000 στρέμματα), όπως φαίνεται και στην επόμενη εικόνα.

      Τα δεδομένα άντλησε και επεξεργάστηκε η πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) / meteo.gr από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS) και την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      Περισσότερα...

      651 • 1

    11. Περιβάλλον

      Στα €70 δισ. οι ζημίες από τις φυσικές καταστροφές το α' εξάμηνο παγκοσμίως

      Engineer

      Οι πλημμύρες και οι καταιγίδες σε όλο τον κόσμο επιβάρυναν τους λογαριασμούς των ασφαλιστικών εταιριών το α' εξάμηνο, με τις οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από τις φυσικές καταστροφές να φθάνουν τα 72 δισ. (€70 δισ. ), σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση της Swiss Re.
      Παρόλο που το ποσό είναι κατώτερο αυτού του πρώτου εξαμήνου του 2021, κατά τη διάρκεια του οποίου οι ζημίες σε παγκόσμιο επίπεδο έφθασαν τα 91 δισεκ. δολάρια, ο ελβετικός όμιλος αντασφάλισης τόνισε το αυξανόμενο βάρος από τις λεγόμενες δευτερεύουσες καταστροφές, που έχουν ολοένα και μεγαλύτερο κόστος, μεταξύ των οποίων οι πλημμύρες στην Αυστραλία, οι χειμερινές καταιγίδες τον Φεβρουάριο στην Ευρώπη ή ακόμα και οι σφοδρές χαλαζοπτώσεις στη Γαλλία, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
      Προσθέτοντας σε αυτό τις ανθρωπογενείς καταστροφές, όπως τα βιομηχανικά δυστυχήματα, οι οικονομικές ζημίες από τις φυσικές καταστροφές και τις διεκδικήσεις έφθασαν τα 75 δισεκ. δολάρια το πρώτο εξάμηνο συγκριτικά με 95 δισεκ. δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2021, σύμφωνα με την αντασφαλιστική εταιρία.
      Ο λογαριασμός για τις ασφαλιστικές ανήλθε σε 38 δισεκ. δολάρια συγκριτικά με 49 δισεκ. ένα χρόνο νωρίτερα. Ο λογαριασμός μόνο για τις φυσικές καταστροφές (εξαιρουμένων των ανθρωπογενών καταστροφών) φθάνει τα 35 δισεκ. δολάρια, δηλαδή 22% πάνω από τον μέσο όρο της δεκαετίας, όπως υπολογίζει η αντασφαλιστική που προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
      Η συχνότητα των λεγόμενων δευτερευουσών καταστροφών, όπως οι πλημμύρες και οι καταιγίδες, σε αντίθεση με μεγάλες καταστροφές, όπως οι σεισμοί και οι τυφώνες, αυξάνεται σε όλο τον κόσμο, ανέφερε η εταιρία.
      Οι καταιγίδες τον Φεβρουάριο στην Ευρώπη κόστισαν 3,5 δισεκ. δολάρια στις ασφαλιστικές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Swiss Re. Ο λογαριασμός για τις πλημμύρες στην Αυστραλία ύστερα από τις σφοδρές βροχοπτώσεις τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο φθάνει «έως τώρα» στα 3,5 δισεκ. δολάρια, σύμφωνα με την εταιρία.
      Περισσότερα...

      821 • 0

    12. Περιβάλλον

      Δαδιά: Στάχτη 42.500 στρέμματα Natura 2000, πάνω από το 10% της συνολικής έκτασης του δάσους

      Engineer

      Η Επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΑΑΔΕΤ) εκτίμησε εκ νέου την καμένη έκταση από την πυρκαγιά που ξεκίνησε στην περιοχή Φράγμα Λύρας στο Σουφλί Έβρου και επεκτάθηκε στο δάσος της Δαδιάς την Πέμπτη 21 Ιουλίου, κατακαίγοντάς το για περισσότερο από μία εβδομάδα. Την υπολόγισε σε περίπου 4.256,62 εκτάρια ή αλλιώς σε 42.566 στρέμματα.
      Ο υπολογισμός αυτός της καμένης έκτασης έχει γίνει βάσει δύο δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης Sentinel-2, πριν και μετά την πυρκαγιά.
      Το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου βρίσκεται στο μέσον του νομού Εβρου σε έκταση 428.000 στρεμμάτων, από τα οποία τα 72.900 είναι αυστηρά προστατευόμενη ζώνη και εντάσσονται στη ζώνη προστασίας Α.
      Αξίζει να σημειωθεί ότι η καμένη έκταση της περιοχής Natura 2000 αντιστοιχεί στο 10,3% της συνολικής έκτασης Natura 2000 του Εθνικού Πάρκου.
      Σχετική ανάρτηση της Επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΑΑΔΕΤ) αναφέρει:
      https://www.facebook.com/BeyondNOA/posts/758048272229755
      Η Επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΑΑΔΕΤ) εκτίμησε την καμμένη έκταση της πυρκαγιάς που ξεκίνησε στην περιοχή Φράγμα Λύρας στο Σουφλί Έβρου και επεκτάθηκε στο Δάσος της Δαδιάς την Πέμπτη 21 Ιουλίου 2022, σε περίπου 4.256,62 εκτάρια / 42.566 στρέμματα. Ο υπολογισμός της καμένης έκτασης έχει γίνει βάσει δυο δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης Sentinel-2 πριν και μετά την πυρκαγιά.
      Το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου βρίσκεται στο μέσον του νομού Εβρου σε έκταση 428.000 στρεμμάτων από τα οποία τα 72.900 είναι αυστηρά προστατευόμενη ζώνη και εντάσσονται στη ζώνη προστασίας Α.
      Αξίζει να σημειωθεί ότι η καμένη έκταση της περιοχής Natura 2000 αντιστοιχεί στο 10,3% της συνολικής έκτασης Natura 2000 του Εθνικού Πάρκου.


      ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ 4η.xlsx
      Περισσότερα...

      805 • 0

    13. Περιβάλλον

      Ιούλιος 2022: Ο δεύτερος πιο θερμός Ιούλιος για τη Δυτική Ελλάδα από το 2010

      GTnews

      Κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα κυμάνθηκε η θερμοκρασία τον Ιούλιο 2022 στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας, με εξαίρεση τη Δυτική Ελλάδα και την Πελ/νησο. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις της μέγιστης θερμοκρασίας καταγράφηκαν από το δίκτυο 53 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Ήπειρο, τα νησιά του Ιονίου, τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και την Πελ/νησο, ενώ οριακά αρνητικές αποκλίσεις καταγράφηκαν στα νησιά του Αιγαίου λόγω της πνοής ισχυρών βοριάδων το μεγαλύτερο μέρος του μήνα. 
      O Ιούλιος του 2022 ήταν ένας μήνα με μεγάλο αριθμό ημερών με ισχυρούς ετησίες (μελτέμια). Ως κριτήριο για τον χαρακτηρισμό της ημέρας τέθηκε το όριο των 50 km/h ως μέγιστη ριπή ανέμου στο σταθμό του ΕΑΑ στην Τήνο-Δημαρχείο. Τον Ιούλιο του 2022 είχαμε 25 μέρες με ισχυρά μελτέμια, η δεύτερη μεγαλύτερη τιμή μετά τις 26 ημέρες με ισχυρά μελτέμια που είχαμε τον Ιούνιο του 2020.
       
      Πιο αναλυτικά, πρόκειται για τον δεύτερο πιο θερμό Ιούλιο για τη Δυτική Ελλάδα από την αρχή των συστηματικών καταγραφών το 2010, και τον 3ο πιο θερμό μήνα για την Πελ/νησο. Οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες για την εποχή που σημειώθηκαν το διάστημα 8-15 Ιουλίου δεν επηρέασαν σημαντικά τα δυτικά τμήματα της χώρας, αντίθετα όμως στα βόρεια και ανατολικά τμήματα η μέγιστη θερμοκρασία κυμάνθηκε έως και 13 βαθμούς κάτω από τις φυσιολογικές τιμές (Φλώρινα). 
      Στην Κέρκυρα και τον Πύργο Ηλείας καταγράφηκαν οι περισσότερες ημέρες με θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας, με 24 από τις 31 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019. Αντίθετα, στην Πάρο καταγράφηκαν 24 ημέρες με αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, και στην Τήνο 22 ημέρες υπό την επίδραση του ισχυρού μελτεμιού.  
       
      Στην Αθήνα η θερμοκρασία κυμάνθηκε κοντά στον μέσο της τελευταίας 12ετίας, με 17 από τις 31 ημέρες του μήνα να καταγράφονται θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας στον μετεωρολογικό μας σταθμό στο Γκάζι. Στη Θεσσαλονίκη, οι περισσότερες ημέρες του μήνα ήταν ελαφρώς ψυχρότερες από το κανονικό, με 17 ημέρες του μήνα να καταγράφονται αρνητικές αποκλίσεις (έως και -10.7°C στις 9 Ιουλίου). 
      Μπορείτε να βλέπετε τις μηνιαίες αποκλίσεις των μεγίστων θερμοκρασιών από τη σελίδα μας πατώντας εδώ: https://www.meteo.gr/climatic_deviation.cfm
      Περισσότερα...

      710 • 0

    14. Περιβάλλον

      Τα Άγραφα εντάσσονται στο δίκτυο των «Απάτητων Βουνών»

      GTnews

      Τα θρυλικά Άγραφα, η καρδιά της ορεινής Ελλάδας, με τους αντιπροσωπευτικούς βιότοπους και τα είδη της υποαλπικής και αλπικής ζώνης, γίνονται μέλος της μοναδικής οικογένειας των «Απάτητων Βουνών».
      Με Υπουργική Απόφαση τα Άγραφα σε συνολική έκταση 94,42 τετραγωνικών χιλιομέτρων και υψομετρικού εύρους 1.747 μέτρων (από 371 έως 2.118 μ.) αποκτούν καθεστώς αυστηρής προστασίας με την ένταξή τους στα «Απάτητα Βουνά».
      Τα «Απάτητα Βουνά» είναι μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, η οποία βασίζεται επιστημονικά σε μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της καθηγήτριας κα Κ. Κατή. Αυτό σημαίνει ότι στις περιοχές αυτές απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων και η δημιουργία οποιασδήποτε τεχνητής επιφάνειας, ώστε να προστατευθεί η μοναδική βιοποικιλότητά τους.
      Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται:
      H περιοχή Δυτικών Αγράφων με έκταση 84 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο οποίο εμπίπτουν οι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου «Natura 2000» με κωδική ονομασία GR2430002 «Όρη Άγραφα», Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την ορνιθοπανίδα και GR1410002 «Άγραφα», Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ). Η Νότια περιοχή Δημοτικής Ενότητας Αγράφων με έκταση 10,4 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία αποτελεί περιφερειακή ζώνη σπουδαίας προστατευόμενης περιοχής. Οι ορεινές περιοχές και εκτάσεις των Αγράφων που εντάσσονται στα «Απάτητα Βουνά» είναι πολύ σημαντικές για τα αρπακτικά πτηνά, όπως το Όρνιο (Gyps fulvus), τον Χρυσαετό (Aquila chrysaetos), τον Πετρίτη (Falco peregrinus), τον Φιδαετό (Circaetus gallicus), καθώς και για την Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax).
      Αποτελούν ζώνη εξάπλωσης του αγριόγιδου των Βαλκανίων και του λεπιδόπτερου (Parnassius apollo) του οποίου οι πληθυσμοί περιορίζονται κατά μήκος της οροσειράς της Πίνδου και εμπίπτουν στην περιοχή εξάπλωσης της καφέ αρκούδας (Ursus arctos).
      Εκτός από τα Άγραφα, στα «Απάτητα Βουνά» έχουν ενταχθεί, ήδη, εκτάσεις σε Λευκά Όρη, Τύμφη, Σμόλικα, Ταΰγετο, Όρος Σάος και Όρος Χατζή.
      Η ένταξη των  Αγράφων στα «Απάτητα Βουνά» σημαίνει απαγόρευση  διάνοιξης οποιουδήποτε δρόμου και κατασκευή οποιασδήποτε επιφάνειας. Θα ακολουθουθήσουν δεκάδες βουνοκορφές που θα ενταχθούν στα Απάτητα Βουνά.
      Περισσότερα...

      1108 • 2

    15. Περιβάλλον

      Το πρόσφατο κύμα καύσωνα στη Γροιλανδία εντείνει το λιώσιμο των πάγων

      Engineer

      Τις τελευταίες εβδομάδες, ένα έντονο κύμα καύσωνα πλήττει και τη Γροιλανδία. Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες έχουν προκαλέσει την ταχεία τήξη των στρωμάτων πάγου, απελευθερώνοντας περίπου 6 δισεκατομμύρια τόνους νερού την ημέρα στον ωκεανό μεταξύ 15 και 17 Ιουλίου 2022.
       Η παρακάτω εικόνα η οποία ελήφθη από έναν από τους δορυφόρους Copernicus Sentinel-2 στις 22 Ιουλίου 2022 και δημοσιεύεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα copernicus, δείχνει την υψηλή εναπόθεση ιζήματος που προκαλείται από το έντονο λιώσιμο των πάγων στο φιόρδ Godthåbsfjord, στη νοτιοδυτική Γροιλανδία.

      Σύμφωνα με το CNN, κάθε καλοκαίρι, οι επιστήμονες ανησυχούν ότι θα δουν μια επανάληψη του ρεκόρ τήξης που σημειώθηκε το 2019, όταν 532 δισεκατομμύρια τόνοι πάγου διοχετεύθηκαν στη θάλασσα. Μια απροσδόκητα θερμή άνοιξη και ένα κύμα καύσωνα του Ιουλίου εκείνου το έτος προκάλεσαν την τήξη σχεδόν ολόκληρης της επιφάνειας του πάγου. Ως αποτέλεσμα, η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ανέβηκε μόνιμα κατά 1,5 χιλιοστό. Η Γροιλανδία έχει αρκετό πάγο ο οποίος -αν έλιωνε όλος- θα μπορούσε να προκαλέσει ανύψωση της στάθμης της θάλασσας κατά 7,5 μέτρα σε όλο τον πλανήτη.
      Πηγή: Ευρωπαϊκή Ένωση, αποστολή Copernicus Sentinel- 2, με πληροφορίες από CNN
      Περισσότερα...

      704 • 0

    16. Περιβάλλον

      Κλιματική Αλλαγή: Δυσοίωνες οι προβλέψεις των επιστημόνων - Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ελλάδα

      Engineer

      Τα στοιχεία για τους καύσωνες, τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες είναι πλέον τόσο συντριπτικά που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας σχετικά με την κλιματική κρίση.
       Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα, όπως και οι πυρκαγιές σε Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία έχουν ως κοινό παρονομαστή την κλιματική κρίση. Υψηλότερες θερμοκρασίες, ισχυρότεροι άνεμοι, πολύ μειωμένη υγρασία στο έδαφος που πέφτει κάτω από το 10% και παρατεταμένη ξηρασία, είναι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που αναμένεται μάλιστα να επιδεινωθούν τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
      Η θερμοκρασία στην Ευρώπη θα συνεχίσει να ανεβαίνει με ρυθμό που θα ξεπερνά τον αντίστοιχο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, ενώ στην Ελλάδα τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν διπλασιασμό έως και τριπλασιασμό των λεγόμενων θερμών ημερών, αναφέρει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φυσικός-μετεωρολόγος, ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Θοδωρής Γιάνναρος.
      Δυσοίωνες είναι και οι προβλέψεις που κάνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Ντομινίκ Μορβάν στο πανεπιστήμιο της Εξ Μαρσέιγ σχετικά με τις πυρκαγιές στο μέλλον. Ο ειδικός στον τομέα της πυρασφάλειας επισημαίνει ότι πρέπει να εφαρμοστούν διάφορες τεχνικές για την προστασία από τις πυρκαγιές και ότι τα εναέρια μέσα δεν αποτελούν πανάκεια.
      Τι δείχνουν τα στοιχεία για την αύξηση της θερμοκρασίας
      «Τα δεδομένα που έχουμε σήμερα στη διάθεση μας είναι συντριπτικά και δεν αφήνουν κανένα απολύτως περιθώριο αμφισβήτησης της κλιματικής αλλαγής. Η μέση θερμοκρασία της Ευρώπης καταγράφει κατακόρυφη αύξηση εδώ και τουλάχιστον 40 χρόνια, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (Copernicus Climate Change Service) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τελευταία 5 χρόνια ειδικότερα, η μέση θερμοκρασία της ευρωπαϊκής ηπείρου ήταν κατά σχεδόν 2 C υψηλότερη από την αντίστοιχη τιμή κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η αύξηση αυτή μάλιστα στη θερμοκρασία είναι περίπου 1 C μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση που καταγράφει η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας, υποδεικνύοντας ότι η Ευρώπη θερμαίνεται ταχύτερα από κάθε άλλη ήπειρο κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Η παρατηρούμενη αυτή θέρμανση συνδέεται άμεσα με την πιο συχνή εμφάνιση θερμών επεισοδίων ή/και κυμάτων καύσωνα, τα οποία χαρακτηρίζονται επίσης από μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια. Περισσότερο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι, με βάση και την τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC), η θερμοκρασία στην Ευρώπη θα συνεχίσει να ανεβαίνει με ρυθμό που θα ξεπερνά τον αντίστοιχο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, ενώ οι ακραίες θερμοκρασίες θα εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά και με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση, ακόμη και σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη της ηπείρου» εξηγεί ο Θοδωρής Γιάνναρος και προσθέτει:
      «Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν διπλασιασμό έως και τριπλασιασμό των λεγόμενων θερμών ημερών (ημέρες κατά τις οποίες η μέγιστη θερμοκρασία ξεπερνά τους 37 C) κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών (1991-2020), σε σύγκριση με τις περιόδους 1901-1930, 1931-1960 και 1961-1990. Επιπρόσθετα, καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση στη συχνότητα των επεισοδίων καύσωνα, τα οποία εμφανίζονται έως και 4 φορές πιο συχνά κατά τα τελευταία 30 χρόνια (1991-2020), και πάλι σε σύγκριση με τις περιόδους 1901-1930, 1931-1960 και 1961-1990. Αναφορικά με τις κλιματικές προβολές για το μέλλον, η διαθέσιμη επιστημονική βιβλιογραφία για την Ελλάδα συμφωνεί ότι έως το 2100 θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση στη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια των θερμών επεισοδίων ή/και κυμάτων καύσωνα»
      Μειώνονται και οι βροχοπτώσεις
      Όπως εξηγεί ο κ. Γιάνναρος, πέρα από τον θερμότερο καιρό, η κλιματική αλλαγή μας φέρνει αντιμέτωπους και με λιγότερη βροχόπτωση ή με πιο συχνά και μεγαλύτερα σε διάρκεια διαστήματα ξηρασίας. Παρότι τα στοιχεία για την μεταβολή του μέσου ετήσιου ύψους βροχόπτωσης, είτε στην Ελλάδα είτε στην Ευρώπη, δεν είναι το ίδιο συντριπτικά όπως τα στοιχεία για την μέση θερμοκρασία, παραμένουν ιδιαιτέρως ανησυχητικά. Ειδικότερα, αν και δεν καταγράφεται κάποια σαφή τάση σε ό,τι αφορά το συνολικό ύψος της βροχής, καταγράφεται σημαντική αύξηση της συχνότητας και της διάρκειας περιόδων με καθόλου ή πολύ λίγη βροχή. Με άλλα λόγια, μπορεί να παραμένει σχεδόν σταθερό το ετήσιο ποσό βροχής που δεχόμαστε, αλλά αυτό πλέον πέφτει μαζεμένο σε λίγα επεισόδια βροχόπτωσης με πιθανώς ακραίες εντάσεις. Τις υπόλοιπες ημέρες, οι συνθήκες ξηρασίας (ανομβρία) λειτουργούν ως επιβαρυντικός παράγοντας για την πιθανότητα εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών, καθώς καθιστούν ευκολότερη την ανάφλεξη των διαθέσιμων δασικών καυσίμων και στη συνέχεια τη διατήρηση και μετάδοση της φωτιάς. Επιπρόσθετα, η εκδήλωση ακραίων και βίαιων επεισοδίων βροχόπτωσης, συνοδευόμενων συχνά από θυελλώδεις ανέμους, μπορεί να συνεισφέρει και στην αύξηση της διαθεσιμότητας νεκρής δασικής καύσιμης ύλης (π.χ, σπασμένα κλαδιά, πεσμένοι κορμοί δέντρων).
      Η Ευρώπη σε κλοιό καύσωνα
      Το ακραίο κύμα καύσωνα που επηρέασε τη βορειοδυτική Ευρώπη στις αρχές της εβδομάδας, οδηγώντας σε θερμοκρασίες (>40 C) που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ ξανά στο Ηνωμένο Βασίλειο, και οι μεγάλες, καταστροφικές δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη δυτική Μεσόγειο (Ιβηρική, Γαλλία) δεν αποτελούν κάποια σύμπτωση, αλλά συνδέονται και τα δύο ως γεγονότα με την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζει ο κ. Γιάνναρος, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι : «Η κλιματική αλλαγή δεν ευθύνεται άμεσα για τις πυρκαγιές. Δεν είναι η κλιματική αλλαγή που βάζει φωτιά, αλλά ο άνθρωπος (αμέλεια, εμπρησμός) ή η φύση (κεραυνοί). Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί το απαραίτητο πυρομετεωρολογικό υπόβαθρο (hot + dry + windy) ώστε εάν εκδηλωθεί φωτιά, αυτή να λάβει ευκολότερα διαστάσεις και να καταστεί δυνητικά καταστροφική. Αυτό συμβαίνει διότι η κλιματική αλλαγή μας οδηγεί, και ήδη το βλέπουμε, σε πιο συχνά και πιο έντονα θερμά και ξηρά επεισόδια, τα οποία προδιαθέτουν την διαθέσιμη δασική καύσιμη ύλη ώστε αυτή να αναφλέγεται ευκολότερα και στη συνέχεια να διατηρεί και να μεταδίδει τη φωτιά. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε περισσότερο θερμές και ξηρές νύχτες, περιορίζοντας σημαντικά το παραδοσιακό νυχτερινό “παράθυρο” ελέγχου της φωτιάς - ένα “παράθυρο" που υπάρχει τη νύχτα, όταν η θερμοκρασία πέφτει και η υγρασία ανεβαίνει, στοιχεία που καθιστούν δυσκολότερη την ανάφλεξη, διατήρηση και μετάδοση της φωτιάς».
      Ο Θοδωρής Γιάνναρος υποστηρίζει ακόμα ότι η ανθρωπότητα απέτυχε στη διαχείριση του προβλήματος και γι΄αυτό βρισκόμαστε ήδη αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις. «Για αυτό πλέον μιλάμε για κλιματική κρίση. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι που πρόκειται να συμβεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Συμβαίνει ήδη. Συμβαίνει τώρα. Ο άνθρωπος θα συνεχίσει να βιώνει τις επιπτώσεις της, και εάν δε λάβουμε δραστικά μέτρα προσαρμογής και μετριασμού, η ένταση των επιπτώσεων θα είναι μεγαλύτερη», καταλήγει.
      «Τα εναέρια μέσα έχουν όριο αποτελεσματικότητας»
      Την εκτίμηση του ότι το 2022 θα είναι μια πολύ κακή χρονιά από την άποψη των πυρκαγιών λόγω της έλλειψης βροχών το χειμώνα και την άνοιξη, εκφράζει ο καθηγητής Ντομινίκ Μορβάν, που θεωρείται ειδικός στις πυρκαγιές στη Γαλλία.
      «Η βλάστηση είναι πολύ ξηρή παντού και οι επαναλήψεις πολλών κυμάτων καύσωνα, συμβάλλουν επίσης στην αύξηση του επιπέδου κινδύνου. Από πληροφορίες που συλλέχθηκαν από πυροσβέστες, παρατηρήθηκαν πιο έντονες πυρκαγιές στην Ευρώπη, πολύ συχνά πάνω από την ικανότητα κατάσβεσης των εναέριων μέσων, γεγονός που εξηγεί τις επιπτώσεις σε κτίρια και πληθυσμούς μερικές φορές. Αποτελεί κοινό τόπο στην κοινότητα πυρασφάλειας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες ενέργειες για την πρόληψη αυτών των πυρκαγιών με τη μείωση του καύσιμου φορτίου (χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, ηθελημένες καύσεις ή άλλες τεχνικές για τη μείωση του καύσιμου φορτίου ) ή με τη δημιουργία λωρίδων γης όπου αλλάζει η βλάστηση από τον ένα τύπο στον άλλο για λόγους πυρόσβεσης, προκειμένου να περιοριστεί η φωτιά ή με την ανάπτυξη γεωργικών δραστηριοτήτων στις περιοχές που απειλούνται άμεσα από τον κίνδυνο πυρκαγιάς», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικής του Πανεπιστημίου Εξ Μαρσέιγ.
      «Η πρόκληση δεν είναι μόνο να αγοράσουμε περισσότερα βομβαρδιστικά ή ελικόπτερα (αυτά τα πρόσθετα μέσα θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο), αλλά να γίνουν περισσότερα πράγματα μακροπρόθεσμα για την πρόληψη των πυρκαγιών μέσα από την διατήρηση των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη μείωση του καύσιμου φορτίου, αποφεύγοντας επίσης την κατασκευή σπιτιών μέσα σε δάση. Συνοπτικά, η καταπολέμηση των πυρκαγιών είναι κυρίως πρόβλημα διαχείρισης του τοπίου. Δεν θεωρώ ότι οι πυρκαγιές που παρατηρούνται στην Ευρώπη σήμερα μπορούν να θεωρηθούν ως Mega πυρκαγιές, σε σύγκριση με ό,τι παρατηρείται στην Αυστραλία, τον Καναδά, την Αλάσκα, τη Ρωσία και την Καλιφόρνια. Ακόμα κι αν αυτές οι πυρκαγιές στην Ευρώπη μπορούν να θεωρηθούν πολύ μεγάλες ή εκτός ελέγχου (επειδή ακόμη και τα εναέρια μέσα έχουν όριο αποτελεσματικότητας), η ένταση τους είναι τουλάχιστον δύο ή τρεις φορές μικρότερη από τις πολύ μεγάλες πυρκαγιές που παρατηρούνται για παράδειγμα στην Αυστραλία», καταλήγει ο κ. Μορβάν.
      Περισσότερα...

      721 • 0

    17. Περιβάλλον

      Η προστασία από τις φυσικές καταστροφές μετά τις πρόσφατες τραγικές εμπειρίες

      Engineer

      Η πυρκαγιά στο Νέο Βουτζά και το Μάτι το 2018 ήταν το πιο ηχηρό μήνυμα για τη νέα εποχή στην προστασία των πολιτών και την ανθεκτικότητα της κοινωνίας στους φυσικούς κινδύνους και τις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η κλιματική αλλαγή. Μια κοινωνία που θεωρούσε ότι όπως οι πολιτικοί έτσι και η φύση θα συναινούσε στις αυθαιρεσίες και θα συγχωρούσε την αδιαφορία  για τα στοιχειώδη της ασφάλειας ήρθε αντιμέτωπη με τον εαυτό της.
      Με βαρύ τίμημα αποδείχτηκε ότι η ώρα που το χαλί δεν χωράει να κρύψει τίποτε άλλο από κάτω έχει φτάσει. Και όμως τέσσερα χρόνια μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά με τραγικές συνέπειες ούτε η κοινωνία ούτε η πολιτεία φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η προστασία από τις φυσικές καταστροφές είναι θέμα κουλτούρας και φιλοσοφίας πρόληψης και όχι επικοινωνιακής διαχείρισης  και  διαθεσιμότητας προϋπολογισμών για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές τους.
      Όπως διαπιστώθηκε για πολλοστή φορά μετά τον απολογισμό της πυρκαγιάς στο Μάτι υπάρχουν χρόνια και σοβαρά υποκείμενα αίτια που εντάσσουν το ελληνικό σύστημα δασοπυρόσβεσης στους μηχανισμούς υψηλού ρίσκου από πλευράς απόδοσης και αποτελεσματικότητας. Βασικές αδυναμίες είναι η πριμοδότηση της καταστολής έναντι της  πρόληψης, η στρεβλή ταύτιση της δασοπυρόσβεσης με την αεροπυρόσβεση, η ανυπαρξία  σχεδιασμού και μέτρων προστασίας και ασφαλείας στις ζώνες μείξης δασών-οικισμών, η διαταραγμένη σχέση ανθρώπου και δάσους και η εγκατάλειψη της διαχείρισης των δασών με την υποβάθμιση και απαξίωση των δασικών υπηρεσιών. Τέλος είναι σημαντική η έλλειψη ενός επιστημονικού οργανισμού που να σχεδιάζει προληπτικά, να έχει επίγνωση της κατάστασης, να συμβουλεύει σε μόνιμη βάση την πολιτεία και να συντονίζει το έργο της διαχείρισης του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών σε εθνικό επίπεδο.

      Οι διαπιστώσεις και οι επισημάνσεις αυτές δεν έχουν κανένα νόημα εάν δεν υιοθετηθούν από την πολιτεία και την κοινωνία την ίδια. Δυστυχώς οι κοινωνίες των επισημάνσεων δεν έχουν προοπτική επιβίωσης σε ένα περιβάλλον όπου η κλιματική αλλαγή ευνοεί την καταστροφικότητα των φαινομένων και κάνει τους μηχανισμούς καταστολής να φαντάζουν νάνοι μπροστά στη μανία της φύσης. Όλη η Ευρώπη ζει πλέον σε ένα φυσικό περιβάλλον όπου η φωτιά κρύβεται πλέον σε κάθε σπιθαμή του φυσικού είτε του ανθρωπογενούς τοπίου. Μόνο η επιστημονικά τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη διαχείριση του προβλήματος  μπορεί να έχει μεσομακροπρόθεσμη προοπτική λύσης σε αυτό το πλαίσιο.
      Τέσσερα χρόνια μετά τη μικρότερη πυρκαγιά με τα περισσότερα θύματα στην ιστορία της δασοπυρόσβεσης στη χώρα, το Μάτι προβάλλεται σαν μια άτυχη στιγμή ενός επιτυχημένου συστήματος. Δεν έχει γίνει η παραμικρή συστηματική προσπάθεια  για να κεφαλαιοποιηθεί η εμπειρία από τις απώλειες ώστε να αλλάξει η νοοτροπία του πολίτη για την προστασία του από τους φυσικούς κινδύνους  ενώ η πολιτεία έχει πλέον παγιώσει την αντίληψή της για την πρόληψη στη γενίκευση του μέτρου των προληπτικών εκκενώσεων. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ζητηθεί να εκκενώσουμε προληπτικά τη χώρα σε περίπτωση που υπάρξουν πληροφορίες ότι κάποιοι γείτονες κινούνται προς τα σύνορά μας.
      Προφανώς η ασφάλεια των πολιτών, ιδιαίτερα στους οικισμούς που βρίσκονται μέσα η κοντά σε δασική βλάστηση, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να γίνεται, τέσσερα χρόνια μετά το Μάτι, στρατηγική η  οριζόντια χρήση τυφλών και μαζικών  εκκενώσεων. Η νομοθεσία προβλέπει  οργανωμένη προληπτική   απομάκρυνση των πολιτών. Προφανώς όμως ο νομοθέτης δεν εννοεί σαν οργάνωση την αποστολή sms για την εγκατάλειψη χωριών και οικισμών που ίσως απειληθούν και χωρίς να είναι γνωστή η ικανότητα και η δυνατότητα της προστασίας τους από την πυρκαγιά! Χρειάζεται προεργασία και ενημέρωση ώστε να γνωρίζουν οι αρχές της αυτοδιοίκησης και οι πολίτες τι θα πρέπει να κάνουν οι ίδιοι όταν θα λάβουν σχετικά μηνύματα αλλά και τι θα κάνουν οι αρχές για να προστατεύσουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους που τους προτρέπουν να εγκαταλείψουν.
      Υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις η ανάγκη και η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί η φωτιά από τους κατοίκους, ιδίως σε αγροδασικές περιοχές όπου υπάρχει διαχρονική σχέση των κατοίκων με το δάσος και τις πυρκαγιές όπως ήταν η περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας. Η αγωνιώδης προσπάθεια της πολιτείας να μην υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες είναι κατανοητή αλλά απαιτεί κατάλληλο σχεδιασμό και πρόνοιες για να αποφεύγονται οι  παράπλευρες απώλειες. Όπως ανέφερε ο Γιάννης Ιωαννίδης καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Stanford, η εβδομάδα με το μεγαλύτερο αριθμό απωλειών στην Ελλάδα ήταν η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου 2021 με 1500 νεκρούς, η εβδομάδα δηλαδή των μεγάλων εκκενώσεων...
      Το Μάτι ανέδειξε ότι ακόμη και αν η πολιτεία βρίσκει τρόπους να νομιμοποιεί την αυθαιρεσία, που η ίδια καλλιεργεί, η φύση αφήνει στην τύχη το θέμα της επιβίωσής μας εφόσον συλλογικά δεν τη σεβόμαστε. Η ζωή σε έναν οικισμό που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση είναι όμορφη όσο αντιλαμβανόμαστε ότι η ομορφιά έχει σαν τίμημα τη διαχείριση του κινδύνου που κρύβει. Και η χώρα είναι σπαρμένη με  «όμορφα Μάτια» έτοιμα να χαθούν στις φλόγες όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
      Τέσσερα χρόνια μετά την εμπειρία στο Νέο Βουτζά και το Μάτι προσδιορίστηκαν οι οικισμοί που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση. Έγιναν όμως τοπικά σχέδια με βάση ένα πρότυπο για τον τρόπο που θα πρέπει να γίνεται η διαχείριση του κινδύνου πυρκαγιάς σε αυτές τις περιοχές; Ποια έργα δηλαδή χρειάζονται για να μειωθεί η τρωτότητά των οικισμών, ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να μειωθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης και η επικινδυνότητα της πιθανής πυρκαγιάς αλλά και με ποιόν τρόπο θα οργανωθεί η διαχείριση του κόσμου σε περίπτωση πυρκαγιάς;
      Και τέλος υπάρχει ενημέρωση των πολιτών και των κατοίκων  των περιοχών αυτών για το τι πρέπει να κάνουν, όχι για να αποφύγουν κάποιο πρόστιμο αλλά για να προστατεύσουν τη ζωή τους και τις περιουσίες τους; Χρήματα δόθηκαν αρκετά για  έργα τα οποία έγιναν και γίνονται αποσπασματικά, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό και  με πλήρη άγνοια των αναγκών της ολιστικής διαχείρισης των πυρκαγιών που απαιτεί την ενοποίηση σχεδίων, έργων και μέτρων για την πρόληψη, καταστολή και αποκατάσταση. 
      Ξεκινώντας από το Μάτι το 2018 και καταλήγοντας στη Βόρεια Εύβοια το 2021 θα περιμέναμε να έχει ωριμάσει η αντίληψη για την αναγκαιότητα της πρόληψης. Όσο και αν φαίνεται παράξενο ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου της συσσώρευσης της βιομάζας στα δάση είναι η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς. Η χρήση της φωτιάς σαν «ομοιοπαθητικού» μέσου διαχείρισης έχει δύο διαστάσεις. Η μία είναι στο πλαίσιο της πρόληψης σαν  προδιαγεγραμμένη καύση, όπου η φωτιά σε κατάλληλο χρόνο και συνθήκες εφαρμόζεται με τεκμηριωμένο σχέδιο για να μειώσει προληπτικά τον κίνδυνο και την επικινδυνότητα μελλοντικών πυρκαγιών. Η δεύτερη διάσταση είναι στο πλαίσιο της καταστολής σαν κατάκαυση ή αντίπυρ όπου καίγεται ένα μέρος ανάμεσα στο άκαυτο και το πλευρό ή το μέτωπο αντίστοιχα της πυρκαγιάς. Η θεσμική υιοθέτηση του μέτρου της κατάκαυσης και του αντίπυρος αποκλειστικά είναι ένδειξη ότι η πολιτεία τολμά γενναίες αλλαγές αλλά αποκλειστικά στην κατεύθυνση της καταστολής. 
      Πέρα από την εμμονή στην καταστολή, η  μεγαλύτερη στρέβλωση του συστήματος  είναι η απόλυτη εξάρτηση του μηχανισμού δασοπυρόσβεσης από τα εναέρια μέσα και η τακτική της  αναμονής της φωτιάς στην άσφαλτο. Αφήνοντας στην πυρκαγιά χώρο για να οργανωθεί μέσα στο δάσος σε ένα συμπαγές μέτωπο είναι τις περισσότερες φορές αδύνατο να την αντιμετωπίσεις όταν φτάσει στην άσφαλτο.  Η δημιουργία των ΕΜΟΔΕ (Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων) στην Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι μια απόφαση που θα βελτιώσει σίγουρα τη δυναμική και την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης των επικίνδυνων πυρκαγιών αφού με την μεταφορά της δασοπυρόσβεσης μέσα στο δάσος θα κερδηθεί χώρος και χρόνος.
      Όσον αφορά την εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση σίγουρα η καταστολή των πυρκαγιών είναι απαραίτητη βραχυπρόθεσμα και θα πρέπει να υποστηριχθεί για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της επόμενης μέρας. Προβληματίζει όμως σίγουρα ότι ο  νέος μακροπρόθεσμος εθνικός σχεδιασμός  για τον οποίο προκαταβάλαμε τις ζωές 104 συμπολιτών μας στήθηκε κυρίως επάνω στην ανανέωση του στόλου των εναέριων πυροσβεστικών μέσων και την αγορά νέων με ένα πρόγραμμα προμηθειών μαμούθ, το AEGIS, της τάξης των 1,7 δισ. ευρώ.
      Η ανάγκη ενός οργανισμού για να παρακολουθεί και να συντονίζει τη διαχείριση των πυρκαγιών με επιστημονικό τρόπο δεν έχει γίνει ακόμη  αντιληπτή στην Ελλάδα. Αντίθετα στην Πορτογαλία που βίωσε μια αντίστοιχα τραγική κατάσταση το 2017 με 111 θύματα οι πολιτικές δυνάμεις στο σύνολο τους συνήργησαν για να δημιουργηθεί το 2019 ο AGIF (Agencia para Gestao Integrada de Fogos rurais), ένας εθνικός οργανισμός ολοκληρωμένης διαχείρισης πυρκαγιών υπαίθρου. O AGIF δεν σταμάτησε τις πυρκαγιές, οργάνωσε όμως τη διαχείρισή τους ολιστικά συνδέοντας την πρόληψη με την καταστολή και την αποκατάσταση. Έτσι αν και η πρόληψη χρειάζεται αρκετά χρόνια για να δείξει τα αποτελέσματά της, η Πορτογαλία είναι ήδη η χώρα της ΕΕ με τις μικρότερες συνέπειες από τις πυρκαγιές τα τελευταία τρία χρόνια.
      Στην Ελλάδα το 2021 με τον μεγαλύτερο διαθέσιμο αριθμό εναέριων μέσων στην ιστορία μας κάναμε εθνικό ρεκόρ καμένης έκτασης! Τρεις μήνες αργότερα αποκτήσαμε ένα νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας!! Τα σχήματα είναι απαραίτητα αλλά η αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρίσεων έχει να κάνει με τη φιλοσοφία της διαχείρισής τους. Για τις δασικές πυρκαγιές η διαχείριση μπορεί να αποδειχθεί  επικίνδυνη  εάν στηριχθεί σε μονολιθικές πολιτικές καταστολής και δεν υποστηριχθεί από την επιστημονικά τεκμηριωμένη αντίληψη του προβλήματος που συχνά αναφέρεται σαν «παράδοξο των πυρκαγιών». Το παράδοξο είναι ότι όσο μεγαλώνουν οι επενδύσεις στην καταστολή, οι οποίες έχουν διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις, τόσο αυξάνουν και οι καμένες εκτάσεις σε βάθος χρόνου! 
      Θα μπορούσαμε σχηματικά να αντιστοιχήσουμε σε προσωπικό επίπεδο την καταστολή με μια πιστωτική κάρτα  η οποία μπορεί να μας βγάλει κάποια στιγμή από τη δύσκολη θέση αλλά η ασύνετη χρήση της μπορεί να μας οδηγήσει σε χρεωκοπία. Ας μην ξεχνάμε ότι τα χρήματα για να πληρώνουμε την κάρτα της καταστολής βγαίνουν από την οικονομία της πρόληψης που βοηθάει να μην ξεπεράσουμε το πιστωτικό όριο που ορίζει η τράπεζα της φύσης.
      Όπως αποδεικνύεται κάθε χρόνο οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν πιο συχνές πυρκαγιές, η περίοδος των πυρκαγιών μεγαλώνει, η ελλιπής ή σχεδόν ανύπαρκτη διαχείριση του δάσους αυξάνει την ποσότητα των καυσίμων που τις τροφοδοτούν και η σοβαρότητα των περιστατικών μεγαλώνει λόγω των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών.
      Στην Ελλάδα παρά τα βήματα που έχουν γίνει από το 2018, η ουσία της δασοπυρόσβεσης παραμένει εγκλωβισμένη στην εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση και στην υπερ(βολική) χρήση  της τακτικής των εκκενώσεων. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη δυναμική στροφή της πολιτείας  και τις σημαντικές αλλαγές που προωθεί στον τομέα της δασοπυρόσβεσης. Δυστυχώς όμως αυτό το περίσσευμα πολιτικής βούλησης επικεντρώνεται σε βραχυπρόθεσμους στόχους χωρίς παράλληλα να προσαρμόζεται στις αλλαγές του κλίματος και τις συνέπειές της.
      Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε ολιστικά το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να εστιάσουμε στη φιλοσοφία της πρόληψης, να εξασφαλίσουμε την ενεργή  συμμετοχή του πολίτη, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητας του τοπίου και να οργανώσουμε δραστηριότητες που θα μειώσουν το ρίσκο. Η σύγχρονη επιστήμη κινείται σε αυτούς τους άξονες στο πλαίσιο του FirEUrisk, του μεγαλύτερου έργου έρευνας για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη συμμετοχή πολλών ελληνικών οργανισμών.
      Τα αποτελέσματα της έρευνας όμως παίρνουν αξία όταν γίνονται πολιτικές και τρόπος ζωής και σε αυτή την προσπάθεια χρειάζεται η συνεργασία όλων. Η εμπειρία από την πυρκαγιά στο Μάτι δεν είναι απλά ένα κομμάτι από το παρελθόν που δεν θα πρέπει να χάσουμε αλλά και ένα κομμάτι από το μέλλον που θέλουμε να αλλάξουμε.
      *Δασολόγοι, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Eυρωπαϊκού έργου FirEUrisk (https://www.fireurisk.eu) για τις δασικές πυρκαγιές και την κλιματική αλλαγή
      Περισσότερα...

      324 • 0

    18. Περιβάλλον

      ΚΕΔΙΑΚ: Συνεχής παρακολούθηση της πυρκαγιάς στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς

      Engineer

      Στα πλαίσια του προγράμματος για την ανάπτυξη του «ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΜΘ» (ΚΕΔΙΑΚ) που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ μέσω της Δράσης «Ενίσχυση των Υποδομών Έρευνας και Καινοτομίας», παρακολουθείται σε συνεχή βάση η εξέλιξη της πυρκαγιάς που ξέσπασε το μεσημέρι της 21ης Ιουλίου 2022, στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου. Η παρακολούθηση γίνεται με τη χρήση διαθέσιμων δορυφορικών δεδομένων εικόνων γεωπισκόπησης (ελεύθερων αλλά και εμπορικών μικροδορυφόρων) καθώς και επίγειων παρατηρήσεων.
      Όπως υπολογίζεται από την επιστημονική ομάδα Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς του ΚΕΔΙΑΚ, μέχρι το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου έχουν καεί προσεγγιστικά 1.512 εκτάρια, σύμφωνα με το δορυφορικό προϊόν που καταγράφει τις εστίες πυρκαγιάς και τα θερμά σημεία (Hot–Spots), και το οποία διατίθεται από το μηχανισμό Fire Information for Resource Management System (FIRMS) της NASA.
      Η πληροφορία αυτή προκύπτει από την ανάλυση της εκπεμπόμενης θερμότητας που καταγράφεται μέσω δορυφορικών εικόνων υψηλής χρονικής αλλά χαμηλής χωρικής ανάλυσης, των αισθητήρων Visible/Infrared Imager/Radiometer Suite -VIIRS (ανάλυση 375 μέτρα) και Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer- MODIS (ανάλυση 1 χιλιόμετρο).
      Αντίστοιχα την 21η Ιουλίου στις 11:50 όπως χαρτογραφήθηκε με ακρίβεια με τη χρήση εικόνας του δορυφόρου γεωεπισκόπησης Landsat 9 (30 μέτρα χωρική ανάλυση) της Αμερικάνικης Γεωλογικής Εταιρείας, είχαν καεί 585 εκτάρια.
      Μέχρι τώρα (μεσημέρι της 23ης Ιουλίου) υπολογίζεται ότι έχουν καεί 1043 εκτάρια – περίπου το 15% της συνολικής έκτασης – εντός των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές απόλυτης προστασίας και σημασίας (πυρήνες) στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου.
      Σημειώνεται ότι βασικός στόχος του προγράμματος ΚΕΔΙΑΚ είναι η δημιουργία μίας καινοτόμου ερευνητικής υποδομής που θα παρέχει τη δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων σχετικά με την εξέλιξη μιας επικινδυνότητας και να ορίζει ένα πιθανό αριθμό σεναρίων και συνεπειών των ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεών της, ώστε να δρα ενισχυτικά στην διαδικασία λήψης απόφασης από τους αποφασίζοντες που διαχειρίζονται τα κεφάλαια της περιφέρειας ΑΜΘ.

      Περισσότερα...

      924 • 0

    19. Περιβάλλον

      20.000 στρέμματα από τη μεγάλη φωτιά στην Πεντέλη - Η δορυφορική απεικόνιση

      Engineer

      Με βάση εικόνα πολύ υψηλής ανάλυσης που ελήφθη από τον δορυφόρο Landsat 9 την Τετάρτη 20.07.2022 στις 12:05 τοπική ώρα, την οποία ανέκτησε και επεξεργάστηκε πριν από λίγο η πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) / meteo.gr, η νεότερη εκτίμηση για την έκταση που επηρέασε η δασική πυρκαγιά της Πεντέλης είναι περίπου 20.350 στρέμματα.
      Επισημαίνεται ότι η έκταση αυτή έχει υπολογιστεί κατά προσέγγιση, καθώς οι περιοχές εντός της περιμέτρου δεν έχουν πληγεί όλες το ίδιο, ενώ αναμένεται και ο περισσότερο ακριβής υπολογισμός από την ενεργοποίηση της υπηρεσίας Rapid Mapping του Ευρωπαϊκού Συστήματος Copernicus.
      Η απεικόνιση των καμένων εκτάσεων:

      Περισσότερα...

      862 • 0

    20. Περιβάλλον

      Νέο ρεκόρ στη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα – Για πρώτη φορά τρείς συνεχόμενοι μήνες καταγράφουν μέση τιμή πάνω από 420 ppm

      Engineer

      Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα σημείωσε ένα ακόμη ρεκόρ, καταγράφοντας τον τρίτο στη σειρά μήνα με μέση τιμή πάνω από 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο).  Έτσι, αφού τον περασμένο Απρίλιο σημειώθηκε για πρώτη φορά (στα χρονικά των καταγραφών) μέση μηνιαία τιμή άνω των 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ακολούθησε ο Μάιος και τώρα ο Ιούνιος του 2022, ο τρίτος κατά σειρά μήνας με μέση τιμή πάνω από 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο).

      Παρακάτω οι μέσες μηνιαίες τιμές για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο του περασμένου έτους και του τρέχοντος.
      Εικόνα 1. Μέσες μηνιαίες τιμές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από το παρατηρήριο Mauna Loa στη Χαβάη για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο του περασμένου έτους και του τρέχοντος. Πηγή δεδομένων: gml.noaa.gov Τα στοιχεία προέρχονται από το Παρατηρητήριο Mauna Loa, τον απομακρυσμένο σταθμό σε ένα ηφαίστειο στη Χαβάη που μετρά τη συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα από τo 1958.
      Αντί να σταθεροποιούνται, τα επίπεδα CO2 στην ατμόσφαιρα συνεχίζουν να αυξάνονται ολοένα και μεγαλύτερο ρυθμό. Η αύξηση της συγκέντρωσης του CO2 τον τελευταίο χρόνο υπολογίζεται περίπου στα 5.4 ppm, πολύ πάνω από τον μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των τελευταίων 10 ετών που ήταν 3 ppm.
      Μπορείτε να βλέπετε τις μετρήσεις συγκέντρωσης CO2 στον σταθμό της Χαβάης από τη σελίδα μας πατώντας εδώ.
      Πηγές: nasa.gov, gml.noaa.gov
      Περισσότερα...

      738 • 1

    21. Περιβάλλον

      EEA: Η Αθήνα στην 227η θέση στην ποιότητα αέρα από 344 ευρωπαϊκές πόλεις

      Engineer

      «Μέση» είναι η ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) χθες.
      Οι καθαρότερες πόλεις όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση με βάση τις μετρήσεις των δύο τελευταίων ετών (2020-2021) είναι η Ούμεα στη Σουηδία και οι πόλεις Φάρο και Φουνσάλ στην Πορτογαλία.
      Περισσότερες από 344 ευρωπαϊκές πόλεις (η Αθήνα βρίσκεται στον αριθμό 227) περιλαμβάνονται στον σχετικό «χάρτη» που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός με βάση τα στοιχεία τα οποία λαμβάνει από τους σταθμούς μέτρησης που έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Ευρώπη και διαβιβάζονται μέσω των υπουργείων Περιβάλλοντος.
      Ωστόσο, στον εν λόγω «χάρτη» από ελληνικές πόλεις συμπεριλαμβάνεται μόνο η Αθήνα, καθώς για τις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις ο οργανισμός «δεν διαθέτει στοιχεία». Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από περίπου ένα χρόνο (Απρίλιος του 2021) η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωδικαστήριο γιατί απέτυχε να περιορίσει τις υπερβάσεις των τιμών των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην πόλη από το 2005 και μετά, με την εξαίρεση ενός έτους. Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια PM 2,5 είναι ο πλέον φονικός ρύπος, καθώς έχουν τη δυνατότητα να εισχωρούν βαθιά στο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλούν βλάβες. Οσον αφορά την ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, ο κ. Βασίλης Γερασόπουλος, διευθυντής στο Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Χημείας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τονίζει ότι «έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης». Το Αστεροσκοπείο από το 2019 έχει εγκαταστήσει περισσότερους από 100 σταθμούς μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορες περιοχές της χώρας. «Εχουμε διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερες τοπικές ιδιαιτερότητες και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ομοιογενής σε όλη την Ελλάδα», σημειώνει ο κ. Γερασόπουλος. Και ενώ οι προσπάθειες για βελτίωση πρέπει να συνεχιστούν, προσθέτει ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή που έχει υψηλό υπόβαθρο ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των γειτονικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ την ίδια στιγμή οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη διασυνοριακή μεταφορά ρύπανσης», επισημαίνει.


      Τον δρόμο, πάντως, δείχνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος κατέβασε το όριο της ασφαλούς έκθεσης στα μικροσωματίδια (PM 2,5) στα 5 μg/m3 σε σχέση με τα 25 µg/m3 που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος. Αν ληφθούν υπόψη τα όρια του ΠΟΥ, μόνο 11 πόλεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν καλή ποιότητα αέρα. Πάντως, η ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει τα 25 µg/m3 ως όριο ασφαλούς έκθεσης επί μακρόν για έναν πολίτη. Ετσι, μόνο τρεις πόλεις στην Ευρώπη, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, μπορούν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά μολυσμένες. Το Νόβι Σαζ στην Πολωνία και η Κρεμόνα και η Πάδοβα στην Ιταλία. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ακόμα πιο αισιόδοξους στόχους σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση, ζητώντας από τα κράτη-μέλη να μειώσουν σε εθνικό επίπεδο πέντε παράγοντες επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας. Με βάση τα προσωρινά στοιχεία, 14 χώρες έχουν αποτύχει να φθάσουν τους στόχους που έχουν τεθεί ως προς τις αναγκαίες μειώσεις των πέντε ρυπαντών.
      Περισσότερα...

      1285 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.