Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1457 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Οι Ενοπλες Δυνάμεις αναπροσαρμόζουν τη λειτουργία τους, με γνώμονα και την προστασία του περιβάλλοντος

      Engineer

      Μια εντυπωσιακή αλλαγή νοοτροπίας συντελείται τα τελευταία χρόνια στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Η προστασία των περιοχών Natura και της βιοποικιλότητας, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι πλέον προτεραιότητες – όχι θεωρητικές, αλλά προτεραιότητες που «μεταφράζονται» σε συγκεκριμένους κανονισμούς λειτουργίας και δράσεις.
      Ορισμένες από αυτές είναι πρωτοποριακές και έχουν την προοπτική να συμβάλουν στην επιστημονική έρευνα, όπως η καταγραφή των ήχων των κητωδών στις ελληνικές θάλασσες από τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού. Ενώ άλλες έχουν εφαρμογή και εκτός της δραστηριότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως η αποτύπωση στους ναυτικούς χάρτες των προστατευόμενων περιοχών και των ναυαγίων. Πέρασαν 14 χρόνια από τότε που το υπουργείο Εθνικής Αμυνας εξέδωσε το πρώτο κείμενο περιβαλλοντικής πολιτικής. Η πολιτική αυτή αναθεωρήθηκε το 2014 και εκ νέου το 2020, ανεβάζοντας υψηλότερα από ποτέ τον πήχη για τις Ενοπλες Δυνάμεις.
      Natura 2000
      «Γνωρίζουμε πλέον ότι η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και επιχειρούν οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας. Αυτή η νέα περιβαλλοντική πραγματικότητα αναμένεται να αναμορφώσει τη γεωπολιτική κατάσταση, με άμεσες συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία, στο εμπόριο και στην ασφάλεια», εξηγεί στην «Κ» ο αντιπλοίαρχος Παναγιώτης Τριπόντικας, επιτελής του Τμήματος Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Τεχνολογικής Υποστήριξης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. «Τα καθήκοντα που καλούμαστε να εκτελέσουμε, τα έργα που αναλαμβάνουμε, ο τρόπος που εκπαιδευόμαστε ήδη αλλάζουν, καθώς θα πρέπει να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα. Αντίστοιχα, στην περιβαλλοντική πολιτική του ΥΠΕΘΑ τονίζεται ότι το σύνολο της φύσης και βιοποικιλότητας προστατεύεται μέσα από τη λειτουργία του ευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Η διαφύλαξη των ενδιαιτημάτων και της χλωρίδας – πανίδας που αυτά φιλοξενούν αποτελεί καθολική υποχρέωση και των Ενόπλων Δυνάμεων».
      Η προστασία της βιοποικιλότητας γίνεται σταδιακά μέρος του τρόπου λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Οι πολιτικές αυτές ενσωματώνονται στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων με πολλούς τρόπους, από την αλλαγή του τρόπου πραγματοποίησης των ασκήσεων και γενικά των επιχειρήσεων έως τις καθημερινές δραστηριότητες και την ενεργειακή διαχείριση. «Για παράδειγμα, το Πολεμικό Ναυτικό έχει εκδώσει μια σειρά τυποποιημένων διαδικασιών που αφορούν στην προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών και απειλούμενων ειδών από υποβρύχιες εκρήξεις, τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων και άλλες στρατιωτικές δραστηριότητες.
      Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές
      Σε αυτές τις οδηγίες περιγράφονται το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών και οι διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση επιπτώσεων από τις στρατιωτικές δραστηριότητες. Αξίζει να αναφέρουμε μερικά από τα πολλά που ήδη λαμβάνουν χώρα. Οταν τα πολεμικά πλοία και υποβρύχια κινούνται εντός θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών ελέγχουν πάντα τις δραστηριότητές τους, οι οποίες θα μπορούσαν να απειλήσουν το περιβάλλον. Γενικότερα αποφεύγεται η διεξαγωγή ασκήσεων στις εν λόγω περιοχές. Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ή και σε απόσταση μέχρι και 1.000 γιάρδες από τα όριά της κυρίως για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Οταν στην περιοχή που επιχειρούν ταχύπλοα σκάφη θεαθούν απειλούμενα είδη (πτηνά, θαλάσσια θηλαστικά κ.τ.λ.), οι χειριστές ελαττώνουν ταχύτητα και πλέουν με τέτοιες πορείες ώστε να αποκλείσουν τον κίνδυνο άσκοπης όχλησης των ειδών αυτών». 
      Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής θα επηρεάσει και τις πτήσεις των αεροσκαφών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Επίσης, ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα απορρίμματα και τη θαλάσσια ζωή. «Η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε να μην καταλήγουν στη θάλασσα και στις ακτές, είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία της παράκτιας ζώνης. Η γνώση, δε, της σύστασης των απορριμμάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή διαχείρισή τους. Γι’ αυτόν τον λόγο από το 2018 τα πολεμικά πλοία καλούνται να μειώσουν τα παραγόμενα απόβλητα, να τα καταμετρούν με την υιοθέτηση “Βιβλίου Απορριμμάτων” και να μεριμνήσουν για τον άμεσο περιορισμό, μέχρι κατάργησης των πλαστικών μιας χρήσεως», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Οπως αντιλαμβάνεστε είμαστε οι οικοδεσπότες στις θάλασσές μας και οφείλουμε εμείς οι ίδιοι πρώτα να προστατεύσουμε το σπίτι μας από όλες τις απειλές». 
      Ενα πρόβλημα που συχνά αντιμετωπίζουν οι φορείς διαχείρισης που έχουν στην ευθύνη τους και θαλάσσιες περιοχές είναι ότι όσοι κινούνται με σκάφη σε αυτές ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν τα όριά τους. Αυτό τώρα πρόκειται να αλλάξει, καθώς η Υδρογραφική Υπηρεσία θα ενσωματώσει στους ναυτικούς χάρτες και τις προστατευόμενες περιοχές και τα λιβάδια Ποσειδωνίας (όσα βέβαια έχουν καταγραφεί επιστημονικά), αλλά και τα ναυάγια.
      Μέλη των ΟΥΚ απομακρύνουν φωλιά χελώνας στην Κεφαλονιά για την εξουδετέρωση πυρομαχικών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Πρωτοβουλίες από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας
      «Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αυτήν τη στιγμή έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες μέσω των Γενικών Επιτελείων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, η πιο σημαντική εκ των οποίων αφορά στην αποτύπωση του συνόλου των προστατευόμενων περιοχών σε όλα τα προϊόντα της Υδρογραφικής Υπηρεσίας και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Αναφέρομαι και στις σημαντικές περιοχές για τη φύση και τη βιοποικιλότητα, αλλά και για την υποβρύχια πολιτιστική κληρονομιά», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Ηδη από το 2018 η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού έχει ξεκινήσει να αποτυπώνει τους χώρους ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ αναμένεται σε λίγες ημέρες να εκδοθεί και ο πρώτος ναυτικός χάρτης που θα αποτυπώνονται τόσο το δίκτυο Natura 2000 ως “Marine Environmental Sensitive Area” όσο και τα λιβάδια Ποσειδωνίας, όπου βέβαια είναι εφικτό, κυρίως λόγω της κλίμακας». 
      Εκτός από περιβαλλοντικές πληροφορίες, οι νέοι ναυτικοί χάρτες θα συμπεριλάβουν και τα ναυάγια αλλά και τους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη. Τα ιστορικά ναυάγια και ειδικά αυτά που η κυριότητά τους ανήκει στο ΥΠΕΘΑ, και πιο συγκεκριμένα στο Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού (σ.σ. όσα έχουν χαρακτηριστεί “πολεμικά”), αποτελούν την υποβρύχια κληρονομιά των Ενόπλων Δυνάμεων», λέει ο κ. Τριπόντικας.
      Αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων
      «Κορυφαία προτεραιότητα αποτελεί η αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων σε προϊόντα τόσο της Υδρογραφικής Υπηρεσίας όσο και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Προτεραιότητα αποτελεί επιπλέον η δημιουργία του πολιτιστικού αποθετηρίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Εναν από τους βασικούς στόχους αποτελούν οι δημιουργίες των προτύπων και των οδηγιών για την επιστημονική καταγραφή και τεκμηρίωση των ναυαγίων».
      Με τις περιβαλλοντικές πληροφορίες και τις θέσεις των ναυαγίων, οι χάρτες θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο εφαρμογής της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής νομοθεσίας. «Οι νέοι ενημερωμένοι χάρτες αποτελούν το μέσο εφαρμογής της νομοθεσίας, αποτρέποντας την εκτέλεση έκνομων δραστηριοτήτων (π.χ. παράνομη ανάκτηση αντικειμένων από εγχώρια ή διεθνή κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας) και ταυτόχρονα αποτρέπουν την ακούσια ή εκούσια καταστροφή του θαλασσίου περιβάλλοντος, διευκολύνοντας παράλληλα το έργο της Ελληνικής Ακτοφυλακής».
      Για τις ασκήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων πλέον αποφεύγονται οι προστατευόμενες περιοχές. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Τα υποβρύχια καταγράφουν τους ήχους των κητωδών
      Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία των Ενόπλων Δυνάμεων, που έχει την προοπτική να συνεισφέρει ουσιαστικά στην επιστημονική έρευνα, είναι η καταγραφή των ήχων των θαλάσσιων θηλαστικών από τα υποβρύχια. «Η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού συλλέγει όλες τις πληροφορίες που αφορούν σε θεάσεις θαλάσσιων θηλαστικών από τις μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Αυτές τις θεάσεις τις υποβάλλει και στο ΝΑΤΟ», εξηγεί ο κ. Τριπόντικας. «Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές ήχων θαλάσσιων θηλαστικών, αυτές ξεκίνησαν από τα υποβρύχιά μας το έτος 2018 με σκοπό την αξιοποίησή τους στην πλήρη κατανόηση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος της δράσης τους. H εν λόγω κίνηση οδήγησε τα πληρώματα σε μία συνεχή προσπάθεια γνωριμίας και κατανόησης του τρόπου ζωής και των συνηθειών των θαλάσσιων θηλαστικών.
      Η οποία με τη σειρά της βοήθησε στην ευαισθητοποίηση των πληρωμάτων σε γενικότερα θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού υποβρύχια και θαλάσσια θηλαστικά μοιράζονται τον ίδιο θαλάσσιο χώρο. Μέσω της καταγραφής αυτών των ήχων, έχει δημιουργηθεί μία βάση δεδομένων η οποία βοηθάει τα πληρώματα να αναγνωρίζουν τα είδη τα θηλαστικών που κινούνται κοντά στα υποβρύχια. Αυτές οι καταγραφές μπορούν να τεθούν στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας, υπό προϋποθέσεις πάντα και αφού υπάρχει ένα πρωτόκολλο συνεργασίας. Κατά τη γνώμη μου, θα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα στρατιωτικής συμβολής στην επιστήμη».
      Πάντως, η αλλαγή νοοτροπίας στις Ενοπλες Δυνάμεις δεν αρκεί να έρχεται μέσω της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας τους, δηλαδή μέσω «διαταγών». Το ζητούμενο είναι πλέον και η περιβαλλοντική εκπαίδευση του προσωπικού τους (και, γιατί όχι, των στρατευσίμων), όπως συμβαίνει ήδη σε πολλές νατοϊκές χώρες. Πώς αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα η προοπτική αυτή; «Η βελτίωση των γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι πνευματικές και ηθικές ικανότητες που αναπτύσσουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων καλλιεργούνται μέσα από την εκπαίδευση που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Για να είναι επιτυχής η εκπαίδευση θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει το ενδιαφέρον από τον εκπαιδευόμενο, άρα θα πρέπει να υπάρχει το κίνητρο. Ολοι γνωρίζουμε ότι η αποξένωση από τη φύση αποδιοργανώνει ηθικά και ψυχικά τον άνθρωπο. Τα στελέχη μας όμως επιχειρούν, δρουν και λειτουργούν μέσα στη φύση. Επιπλέον, διοργανώνονται επιμορφωτικά συνέδρια και ημερίδες, συμμετέχουμε με προγράμματα εκπαίδευσης στο ΙΝΕΠ, ενώ διά βίου η εκπαίδευση που λαμβάνουμε είναι ίσως η πιο σημαντική, ακριβώς γιατί εκεί εμπνεόμαστε διά του παραδείγματος».
      Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ορίσει τυποποιημένες διαδικασίες για τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών υποβρυχίων και πλοίων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Στο πλαίσιο αυτό, το ΓΕΕΘΑ καθιέρωσε από το 2017 τον θεσμό «Φίλος του Περιβάλλοντος», όπου σε ετήσια βάση πραγματοποιείται εκδήλωση επιβράβευσης τόσο της μονάδας που διακρίθηκε για τις περιβαλλοντικές δράσεις της όσο και του προσωπικού σε ατομικό επίπεδο για τον ίδιο λόγο. Επίσης, τον Απρίλιο υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας με τη μη κυβερνητική οργάνωση Ecocity, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικής και δράσεων για θέματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. 
      Παράλληλα, την περίοδο αυτή έχει συσταθεί ομάδα στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, προκειμένου να καταρτιστεί ο «οδικός χάρτης» για την προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική αλλαγή. Ο «χάρτης» θα εξασφαλίζει ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις θα προσαρμόσουν το σύνολο των δραστηριοτήτων, τον εξοπλισμό και τις υποδομές τους ώστε να γίνουν ανθεκτικές στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και παράλληλα θα είναι πλήρως ικανές για την αποστολή τους. 
      Περισσότερα...

      920 • 0

    2. Περιβάλλον

      WWF: Οδηγός διευκόλυνσης της συμμετοχή των πολιτών στον αγώνα για προστασία του περιβάλλοντος

      Engineer

      Νέος οδηγός διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στον αγώνα για προστασία του περιβάλλοντος και συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Πώς και πού μπορώ να υποβάλω καταγγελία για καταπάτηση αιγιαλού; Τι μπορώ να κάνω όταν βρεθώ μπροστά σε μπάζωμα υγροτόπου, αποψίλωση δάσους ή χτίσιμο αυθαίρετης οικοδομής; Έχω δικαίωμα παρέμβασης αν αρνηθούν να μου δώσουν πληροφορίες; Γιατί είναι σημαντικοί οι δασικοί χάρτες; Μπορώ στ’ αλήθεια να συμμετάσχω σε διαβούλευση για περιβαλλοντικό νομοσχέδιο; Όταν ο πλανήτης καταστρέφεται, πώς μπορώ εγώ να διαμαρτυρηθώ και να ακουστώ;
      Απαντήσεις στα ‘καυτά’ ερωτήματα που απασχολούν κάθε περιβαλλοντικά ενεργό και ευαισθητοποιημένο πολίτη δίνονται στον νέο οδηγό που δημοσιεύουν σήμερα η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς  και ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Ο οδηγός αυτός παρέχει στους πολίτες ελεύθερη πρόσβαση σε πρακτικές πληροφορίες και συμβουλές, έχοντας ως στόχο την ενδυνάμωσή τους προκειμένου να είναι σε θέση να αναλάβουν ενεργό δράση και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά ζητήματα.
      Το σημαντικό αυτό εργαλείο ενίσχυσης των πολιτών κατά την άσκηση του δικαιώματός τους για προστασία του περιβάλλοντος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund και του έργου «Πολίτες για το περιβάλλον: Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποτελεσματικής συμμετοχής στα κοινά και στη λήψη αποφάσεων».
      Μέσα από τον οδηγό, ο οποίος είναι διαθέσιμος μαζί με άλλα ενημερωτικά υλικά στην πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρήσιμη περιβαλλοντική πληροφορία, να αναζητήσουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων στην Ελλάδα, καθώς και σε αντίστοιχες διαδικασίες της Ε.Ε. για το περιβάλλον, αλλά και να αναφέρουν οποιαδήποτε παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αντιληφθούν. Παράλληλα, μέσα από την πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν πλέον να αναζητήσουν άλλες ομάδες πολιτών που δραστηριοποιούνται σε τοπικό επίπεδο και να έρθουν σε επαφή μαζί τους για να ανταλλάξουν γνώσεις και απόψεις γύρω από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα που τους απασχολεί από κοινού. Η λειτουργία αυτή είναι αποτέλεσμα μίας πρώτης χαρτογράφησης, η οποία θα επικαιροποιείται τακτικά.
      “Στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος δεν είμαστε και δεν πρέπει να αισθανόμαστε μόνοι. Όλοι αποτελούμε μέρη ενός ευρύτερου συνόλου, με το οποίο είμαστε σε άμεση αλληλεπίδραση και γι΄αυτό, η συμμετοχή μας στα κοινά, και τα περιβαλλοντικά ζητήματα ειδικότερα, είναι απαραίτητη”, δήλωσε η Άννα Βαφειάδου, υπεύθυνη νομικού τομέα στο WWF Ελλάς.“Αναγνωρίζοντας τα κενά γνώσης και πληροφόρησης που υπάρχουν και αποτρέπουν τους πολίτες από την ενεργή συμμετοχή, ο οδηγός αυτός έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και να τις επικοινωνήσει με απλό τρόπο στο κοινό, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η συμμετοχή του στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων και εν τέλει, να ενδυναμωθεί η σχέση μεταξύ κοινωνίας και περιβάλλοντος.”
      “Στο σημερινό κόσμο των εντεινόμενων προκλήσεων για το περιβάλλον, οι πολίτες χρειάζονται περισσότερο από ποτέ χώρους και εργαλεία για να ασκήσουν αποτελεσματικά τα περιβαλλοντικά τους δικαιώματα.” σημειώνει ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ, Αλέξανδρος Μελίδης.  “Δημιουργήσαμε ένα πρακτικό οδηγό για να αναδείξουμε ένα νέο υπόδειγμα δημόσιας συμμετοχής φορέων και πολιτών. Ένα υπόδειγμα δημόσιου διαλόγου και συμμετοχής με ουσιαστικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων. Η ενημερωμένη δημόσια συμμετοχή, ο δομημένος διάλογος με τη στάθμιση εναλλακτικών προσεγγίσεων είναι ζωτικής σημασίας. Ειδικά για τις ευάλωτες κοινότητες που επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή, αλλά που συνήθως δεν έχουν θέση στους χώρους λήψης αποφάσεων.”
      Το έργο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο 2021 και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023 με την συνδιαμόρφωση από κοινού με την κοινωνία των πολιτών μίας πρότασης πολιτικής για την βελτίωση των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής. Στα μέσα Νοεμβρίου έχει προγραμματιστεί η διεξαγωγή ενός εργαστηρίου επιμόρφωσης στην Αθήνα, ώστε περισσότεροι ενεργοί πολίτες να μπορέσουν να συμβάλουν πιο ενεργητικά στη συζήτηση για τη βελτίωση του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου για τις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής. Από τον Δεκέμβριο 2022 έως το Φεβρουάριο 2023 πρόκειται να διεξαχθούν ακόμα περισσότερα εργαστήρια σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας, με στόχο την εκπαίδευση τοπικών ομάδων και ενεργών πολιτών και τη συνεργασία τους με δημοσίους υπαλλήλους για τη συνδιαμόρφωση προτάσεων σχετικών με την ενίσχυση της δημόσιας συμμετοχής.
      Tο έργο «Πολίτες για το Περιβάλλον» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο την Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr
      Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ) ιδρύθηκε το 2008, σήμερα έχει μετόχους 37 Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και κοινωφελείς φορείς.  Έχει ως κύριο στόχο να συμβάλει στην ανοιχτότητα και ειδικότερα στην προώθηση και ανάπτυξη των Ανοιχτών Προτύπων, του Ελεύθερου Λογισμικού, του Ανοιχτού Περιεχομένου, των Ανοιχτών Δεδομένων και των Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής στο χώρο της εκπαίδευσης, του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων και της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο γνώσης και πλατφόρμα διαλόγου για τις ανοιχτές τεχνολογίες. Ανάμεσα στους φορείς που συμμετέχουν στον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) είναι τα πιο πολλά ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, ενώ για την υλοποίηση των δράσεων του, βασίζεται στη συνεργασία και ενεργή συμμετοχή των μελών του και της ελληνικής κοινότητας χρηστών και δημιουργών Ελεύθερου Λογισμικού, Ανοιχτού Περιεχομένου και Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής.
      Περισσότερα...

      641 • 0

    3. Περιβάλλον

      Η Βαλένθια ανακηρύχθηκε Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2024

      GTnews

      Από σήμερα, η Βαλένθιατης Ισπανίας είναι επίσημα η Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2024, διαδεχόμενη το Τάλιν της Εσθονίας. Κατά την εναρκτήρια τελετή, η Δήμαρχος κ. María José Catalá θα παραλάβει την Πράσινη Βίβλο από τον Αντιδήμαρχο του Τάλιν κ. Tiit Terik.
      Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους δήλωσε σχετικά: «Η Βαλένθια κέρδισε τον τίτλο της Πράσινης Πρωτεύουσας λόγω της φιλόδοξης στρατηγικής της για τη βιωσιμότητα και επειδή έχει αντλήσει διδάγματα από το παρελθόν. Εδώ και πολλές δεκαετίες, η πόλη καινοτομεί χάρη σε ένα τολμηρό κίνημα πολιτών που στηρίζει πραγματικές αλλαγές. Το πλεονέκτημα της Βαλένθια είναι οι άνθρωποί της. Η φετινή χρονιά θα αποτελέσει ευκαιρία ενίσχυσης των εμπειριών των πολιτών και ακόμα μεγαλύτερης υποστήριξής τους ώστε να κάνουν πραγματικότητα την αλλαγή που όλοι χρειαζόμαστε για ένα καλύτερο μέλλον.»
      Η Βαλένθια κέρδισε τον τίτλο χάρη στα προηγούμενα και τα σύγχρονα επιτεύγματά της στον τομέα του βιώσιμου τουρισμού, της κλιματικής ουδετερότητας, καθώς και της δίκαιης και συμπεριληπτικής πράσινης μετάβασης. Όπως καταδεικνύεται από το σύνθημα της πόλης «Μαζί, σε αποστολή», το οποίο τονίζει τη σημασία των ανθρώπων, η Βαλένθια συνδυάζει αποτελεσματικά την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων και των κοινωνικών προκλήσεων. Το 97% των κατοίκων της πόλης ζουν σε απόσταση 300 μέτρων από περιοχές αστικού πρασίνου. Η πόλη έχει επίσης αναλάβει αποδεδειγμένα τη δέσμευση να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα και να αποκαταστήσει φυσικά οικοσυστήματα, όπως αμμοθίνες και οι υγρότοποι της περιοχής Devesa. Η Βαλένθια προωθεί επίσης μια πιο υγιεινή, βιώσιμη και συμπεριληπτική παραγωγή τροφίμων μέσω του «Προγράμματος Γειτονίας και Τροφίμων».
      Προβλέπονται πάνω από 300 δραστηριότητες και εκδηλώσεις για διάφορα κοινά: από εκδηλώσεις για εξειδικευμένα ακροατήρια για θέματα βιωσιμότητας, παραγωγής και επιχειρήσεων, έως εκδηλώσεις για όλους τους κατοίκους της Βαλένθια.
      Το Βραβείο Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης ενθαρρύνει τις πόλεις να γίνουν οικολογικότερες και καθαρότερες και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων για τον επόμενο κύκλο απονομής των βραβείων είναι πλέον ανοικτή και θα διαρκέσει έως τις 30 Απριλίου 2024.
      Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Βαλένθια ως Πράσινη Πρωτεύουσα είναι διαθέσιμες σε αυτή την είδηση, καθώς και στον ιστότοπο των βραβείων "Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης" και "Πράσινο Φύλλο". 
      Περισσότερα...

      760 • 0

    4. Περιβάλλον

      Ανοίγει ο δρόμος για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς του ανενεργού μεταλλείου Κίρκης στην Αλεξανδρούπολη

      Engineer

      Με Κοινή Υπουργική Απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη και του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου, ανοίγει ο δρόμος για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που προκλήθηκε από τη λειτουργία του ανενεργού πλέον μεταλλείου Κίρκης στην Αλεξανδρούπολη, με τη διάθεση 5,5 εκατ. ευρώ, που έχουν εξασφαλισθεί από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, στο πλαίσιο της «Αποκατάστασης βιομηχανικών χώρων και μολυσμένης γης».
      Η αποκατάσταση του μεταλλείου, όπου υπήρχαν για τουλάχιστον 20 χρόνια σε ελεύθερη απόθεση τοξικά απόβλητα, με κίνδυνο άμεσων επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον και στους πολίτες, απασχολούσε την ευρύτερη περιοχή Έβρου και Ροδόπης, χωρίς να έχει δοθεί καμία ουσιαστική λύση, σχολιάζει το υπουργείο.
      Και προσθέτει: «Το 2004 το μεταλλείο πέρασε στον έλεγχο του Δημοσίου, μετά την κήρυξη ως έκπτωτης της ιδιοκτήτριας εταιρείας για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Έκτοτε ο χώρος διατηρήθηκε ως ανενεργό δημόσιο μεταλλείο, που ρύπαινε επί χρόνια την ευρύτερη περιοχή, χωρίς ωστόσο να αναληφθεί ουδεμία πρωτοβουλία αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς που είχε προκληθεί».
      Πρόκειται για μια έκταση 118.000 στρεμμάτων στους νομούς Έβρου και Ροδόπης, με 8 λίμνες-τέλματα πλήρη τοξικών αποβλήτων που επηρεάζουν τα διερχόμενα ρέματα. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι ότι η περιοχή του ανενεργού μεταλλείου βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός περιοχής του εθνικού καταλόγου του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000 και συγκεκριμένα εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ), με την επωνυμία «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου» και με κωδικό «GR1110009».
      Στο πρόβλημα και στην ανάγκη αντιμετώπισής του είχε αναφερθεί ο Σωκράτης Φάμελλος, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στον Νομό Έβρου το 2017, και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε δεσμευτεί για τη δράση αποκατάστασης στο περιφερειακό συνέδριο Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης.
      Τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη μη αποκατάσταση των χώρων του μεταλλείου είχαν διαπιστώσει και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, με αυτοψίες που διενήργησαν το 2016. Από την έκθεσή τους προκύπτει «ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα που παραμένει άλυτο επί δέκα και πλέον χρόνια, με βασικότερη αιτία το υψηλό κόστος αποκατάστασης, παρά τον επείγοντα χαρακτήρα, ο οποίος έχει διαπιστωθεί και τεκμηριωθεί αρμοδίως».
      Η δράση αποκατάστασης περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
      ⦁ Επικαιροποίηση των μελετών με ταυτόχρονο έλεγχο, εντοπισμό και καταγραφή της ρύπανσης των εδαφών, ιζημάτων ρέματος, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και κατά δεύτερον των σωρών των αποβλήτων.
      ⦁ Αποκατάσταση των λεκανών απόθεσης τελμάτων.
      ⦁ Διαμόρφωση ελεγχόμενου χώρου απόθεσης.
      ⦁ Διαχείριση των σωρών των εξορυκτικών αποβλήτων.
      ⦁ Διαχείριση των διαφυγών των τελμάτων και των ρυπασμένων ιζημάτων στα τμήματα των ρεμάτων Κιρκάλων και Ειρήνη.
      ⦁ Μερική εκτροπή της κοίτης του ρέματος Κιρκάλων (εφόσον απαιτηθεί σύμφωνα με την επικαιροποίηση των μελετών).
      ⦁ Αποκατάσταση της περιοχής στο μεταλλείο Αγίου Φιλίππου.
      Σύμφωνα με την ΚΥΑ, αρμόδιοι φορείς για την υλοποίηση του έργου ορίζονται η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης. ως φορέας υλοποίησης του έργου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών ΥΠΕΝ, ΣΥΓΑΠΕΖ), ως κύριος του έργου, το οποίο σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης έχει παραλάβει μέσω της Επιθεώρησης Μεταλλείων Βορείου Ελλάδος το δημόσιο μεταλλείο Κίρκης, και η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ, πρώην Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών), ως Τεχνικός Σύμβουλος του φορέα υλοποίησης.
      Τέλος όπως αναφέρεται στην ΚΥΑ, «η δράση και τα μέτρα αποκατάστασης για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ζημίας στο δημόσιο ανενεργό μεταλλείο Κίρκης, εστιάζουν σε δράσεις με στόχο την εξυγίανση και αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου του εργοστασίου εμπλουτισμού από επικίνδυνα απόβλητα, δεν αφορούν σε οικοδομικές ή συναφείς εργασίες, δεν θέτουν σε κίνδυνο όμορες κτηριακές εγκαταστάσεις ή άλλες υποδομές, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002, ούτε επηρεάζουν το ιστορικό ή μνημειακό απόθεμα της περιοχής».
      Περισσότερα...

      958 • 0

    5. Περιβάλλον

      Μετρήσεις και ενημέρωση για την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα από την Ερευνητική Υποδομή «PANACEA»

      Engineer

      Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί το σπουδαιότερο περιβαλλοντικό κίνδυνο και υπολογίζεται ότι προκαλεί τον ίδιο αριθμό θανάτων με το κάπνισμα, καθώς περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
      Υπολογίζεται ότι ο αέρας που αναπνέει το 90% των ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως τοξικός. Συνεχώς νέες έρευνες επιβεβαιώνουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής στην υγεία, ιδιαίτερα για τα παιδιά τα οποία είναι και τα πλέον ευάλωτα στους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές.
      H πανελλαδική υποδομή για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ/ PANACEA) αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη Ερευνητική Υποδομή (ΕΥ) για τη σύσταση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. 
      Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το Πανεπστήμιο Κρήτης, η περιοχή αυτή αποτελεί σταυροδρόμι αέριας ρύπανσης από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Μεταφερόμενοι ρύποι όπως η σκόνη της Σαχάρας και οι βιομηχανικοί ρύποι προστίθενται στους τοπικά παραγόμενους ρύπους στη περιοχή.. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότεροι από οκτώ χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, πολλοί περισσότεροι νοσούν λόγω της έκθεσης σε αυτή ενώ χιλιάδες είναι τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα.
      Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2019, λαμβάνει χώρα η εκστρατεία PANACEA (PANACEA 2019) με τη συμμετοχή των κορυφαίων ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της Ελλάδας. Στόχος της εκστρατείας είναι η καταγραφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επακόλουθης έκθεσης του ανθρώπου σε αυτή σε 6 αστικές περιοχές στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Γιάννενα, Βόλος, Ξάνθη). 
      Πραγματοποιούνται ταυτόχρονες μετρήσεις χαρακτηρισμού των αιωρούμενων σωματιδίων (που αποτελούν και τον κύριο παράγοντα νοσηρότητας και θνητότητας) και οι σχετικές με την υγεία ιδιότητές τους στα προαναφερθέντα 6 μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας και στον σταθμό υποβάθρου για την Ελλάδα στο Φινοκαλιά στην Κρήτη.
      Η για πρώτη φορά ταυτόχρονη χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα έξι αστικά κέντρα πραγματοποιείται μέσω επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων.
      Το πείραμα επικεντρώνεται στα σωματίδια PM2.5 τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο αναπνευστικό σύστημα και άρα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα υγείας και στο δυναμικό πρόκλησης οξειδωτικού στρες από τα αερολύματα μέσω του προσδιορισμού των δραστικών οξειδωτικών παραγόντων.
      Η εκστρατεία πραγματοποιείται από αρχές Ιουλίου έως μέσα Αυγούστου 2019 και τα αποτελέσματά της θα κοινοποιηθούν μετά το πέρας των αναλύσεων στο ευρύ κοινό και κατά το πρώτο επιστημονικό συνέδριο της PANACEA στο Αμφιθέατρο Μανασσάκη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 23-24 Σεπτεμβρίου 2019. Ταυτόχρονα μια δεύτερη εκστρατεία προγραμματίζεται στις ίδιες περιοχές για τον χειμώνα του 2019-2020 περίοδο με παραδοσιακά αυξημένες συγκεντρώσεις σωματιδίων  λόγω της θέρμανσης.
      Περισσότερα...

      683 • 0

    6. Περιβάλλον

      Οι αστικοί χώροι πρασίνου μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά απέναντι στους πρόωρους θανάτους

      Engineer

      Οι χώροι πρασίνου στις κατοικημένες περιοχές μπορεί να έχουν προστατευτικές επιδράσεις απέναντι στη θνησιμότητα από κάθε αίτιο, σύμφωνα με έρευνα.
      Η συγκεκριμένη μελέτη, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση “The Lancet Planetary Health“, περιέλαβε επτά χώρες (Καναδάς, ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία, Αυστραλία, Ελβετία, Κίνα) και συνολικά 8 εκατομμύρια άτομα για να δείξει ότι η ύπαρξη χώρων πρασίνου επηρεάζει τη θνησιμότητα.
      Περίπου ο μισός πληθυσμός του κόσμου ζει σε πόλεις, όπου υπάρχει συχνά έλλειψη χώρων πρασίνου. Πολλές έρευνες υποστηρίζουν ότι οι χώροι πρασίνου στις πόλεις έχουν θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων, μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών, μεταβολικών συνδρόμων και πρόωρου θανάτου. Ωστόσο, τα αποτελέσματα τους έχουν αμφισβητηθεί για ποικίλους λόγους.
      Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μια απλή μέτρηση για τους χώρους πρασίνου, η οποία βασίζεται σε εικόνες δορυφόρων και εξέτασε τη σχέση της με τους πρόωρους θανάτους από κάθε αίτιο.
      Διαπιστώθηκε ότι όσο περισσότεροι ήταν οι χώροι πρασίνου γύρω από τα σπίτια τόσο πιο μειωμένοι ήταν οι πρόωροι θάνατοι. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα προσφέρει μια μέτρηση για το ποσό της προστατευτικής επίδρασης: 4% μείωση στην πρώιμη θνησιμότητα για κάθε αύξηση κατά 0,1 του πρασίνου σε απόσταση έως και 500 μέτρα από την κατοικία.
      Ο Ντέιβιντ Ρόχας, ερευνητής στο Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία της Βαρκελώνης και επικεφαλής συντάκτης της έρευνας, είπε: “Τα αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν παρεμβάσεις και πολιτικές αύξησης των χώρων πρασίνου ως τρόπους βελτίωσης της δημόσιας υγείας”.
      Πράγματι, αυτή τη στιγμή ο Ρόχας και οι συνεργάτες του χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα σε μια μετα-ανάλυση για να εκτιμήσουν τον αριθμό των πρόωρων θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν αυξάνονταν οι πράσινες υποδομές.
      “Τα προγράμματα αστικής περιβαλλοντικής προστασίας δεν είναι μόνο οι βασικοί τρόποι προώθησης της δημόσιας υγείας αλλά είναι επίσης σημαντικά για την αύξηση της βιοποικιλότητας και την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθιστώντας τις πόλεις πιο βιώσιμες”, καταλήγει ο Μαρκ Νιουβενχίζεν, διευθυντής της Πρωτοβουλίας Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Περιβάλλοντος και Υγείας στο Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Υγεία ISGlobal, στη Βαρκελώνη.
      Η συγκεκριμένη μελέτη έγινε με τη συνεργασία του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Υγεία ISGlobal της Βαρκελώνης, μιας δομής που υποστηρίζεται από την τράπεζα “La Caixa”, το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Κολοράντο και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      549 • 0

    7. Περιβάλλον

      Το μέλλον για τις περιοχές Natura και τους 36 φορείς διαχείρισης

      Engineer

      Ολα ξεκίνησαν για τους λάθος λόγους, όπως συνήθως. Στα μέσα του 2000 το (τότε) υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ ίδρυσε τον πρώτο φορέα για τη διαχείριση προστατευόμενης περιοχής στη Ζάκυνθο, λίγο μετά την παραπομπή της χώρας στο Ευρωδικαστήριο για την αδυναμία ή/και απροθυμία της πολιτείας να προστατεύσει τις περιοχές ωοτοκίας της καρέτα καρέτα. Ακολούθησαν το 2002 ο φορέας για την περιοχή Σχινιά-Μαραθώνα, μετά τη δικαστική διαμάχη για τη χωροθέτηση του ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου και άλλοι 25 φορείς. Ακριβώς είκοσι χρόνια μετά, οι (36 πλέον) φορείς διαχείρισης πρόκειται να καταργηθούν, μέσα από μια συνολική αναμόρφωση του συστήματος.
      Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας δομής, όπως περιγράφονται στο σχέδιο νόμου που έδωσε σε διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος. Κατ’ αρχάς, δημιουργείται μια νέα κεντρική δομή, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), που υπάγεται απευθείας στο υπουργείο. Ο Οργανισμός αυτός αναλαμβάνει σε κεντρικό επίπεδο την επιστημονική και διοικητική υποστήριξη του συστήματος προστατευόμενων περιοχών, εκπονεί και παρακολουθεί την εθνική πολιτική και τα σχέδια δράσης. Ο Οργανισμός χωρίζεται σε δύο τομείς (βόρειου και νότιου τομέα) και σε 24 μονάδες διαχείρισης, στις οποίες θα συγχωνευθούν οι σημερινοί 36 φορείς διαχείρισης.

      Οι μονάδες θα ασχολούνται με το επιστημονικό έργο και με την ενημέρωση/ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Η κάθε μονάδα θα συνεπικουρείται από μία ή περισσότερες τοπικές επιτροπές συμβουλευτικού χαρακτήρα, στην οποία θα συμμετέχουν επιστήμονες και εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, περιβαλλοντικών οργανώσεων και παραγωγικών φορέων.
      Οσον αφορά τους πόρους για τη χρηματοδότηση του νέου συστήματος (που ήταν και ένα από τα βασικά ζητούμενα την τελευταία εικοσαετία) θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ έσοδα μπορούν να προέλθουν από ευρωπαϊκά προγράμματα, από ήπιες εμπορικές δραστηριότητες (λ.χ. πώληση τουριστικών ειδών), από ποσοστό των εισπράξεων από τις άδειες θήρας, από εισιτήριο όπου υπάρχει (λ.χ. Σαμαριά).
      Ως προς το προστατευόμενο αντικείμενο, οι περιοχές Natura θα χωρίζονται σε τέσσερις ζώνες κλιμακούμενης προστασίας (από τον πυρήνα έως την περιφερειακή ζώνη), σε καθεμία από τις οποίες αντιστοιχούνται συγκεκριμένες χρήσεις γης. Το υπουργείο απέσυρε την Τετάρτη την πρόβλεψη περί εξορυκτικών δραστηριοτήτων στους πυρήνες, ωστόσο τη διατήρησε σε όλες τις υπόλοιπες ζώνες, παράλληλα με άλλες ασύμβατες χρήσεις.
      Πώς αποτιμάται λοιπόν η πρόταση του υπουργείου από ανθρώπους που τα τελευταία χρόνια παρακολουθούν ή εμπλέκονται στη διαχείριση των περιοχών αυτών; «Εχω επιφυλάξεις ως προς ορισμένα σημεία», λέει στην «Κ» η Ιφιγένεια Καγκάλου, καθηγήτρια Οικολογίας Υδάτινων Οικοσυστημάτων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος του φορέα της λίμνης Κάρλας τα τελευταία 10 χρόνια. «Υπήρχαν πολλές δυσλειτουργίες στο σύστημα. Οι φορείς ακροβατούσαμε ανάμεσα στον ρόλο μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης και ενός κρατικού φορέα. Επιπλέον, επί δύο δεκαετίες δεν είχαν δοθεί τα απαραίτητα εργαλεία στους φορείς για να ασκήσουν το έργο τους, υπήρξε ολιγωρία. Η δημιουργία ενός κεντρικού φορέα έχει κάποια πλεονεκτήματα, όπως το ότι θα λυθεί το χρηματοδοτικό πρόβλημα και θα υπάρξει οργανωτική και διοικητική υποστήριξη. Εχω όμως επιφυλάξεις για την αυτοτέλεια και την ευελιξία των νέων “μονάδων” σε σχέση με τους φορείς διαχείρισης. Για παράδειγμα, αν θα είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν αρνητικά σε ένα έργο, ή θα υποκύπτουν στις πιέσεις των ανωτέρων τους. Νομίζω ότι η κατάργηση των φορέων αποφασίστηκε πρόχειρα».
      «Επί της αρχής δεν είναι προβληματικό», εκτιμά η Θεοδότα Νάντσου, υπεύθυνη περιβαλλοντικής πολιτικής στην οργάνωση WWF. «Οι φορείς είχαν όντως μεγάλο διοικητικό φόρτο, επομένως η κεντρική διαχείριση είναι καλή ώστε οι μονάδες να ασχολούνται μόνο με το επιστημονικό έργο. Πρέπει, ωστόσο, να δούμε πώς θα στελεχωθεί και θα λειτουργήσει ο ΟΦΥΠΕΚΑ. Οσον αφορά τις χρήσεις γης, επί της αρχής είναι καλό να υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα, ώστε να μην επιλέγει ο καθένας ό,τι θέλει. Υπάρχουν όμως λάθη: για παράδειγμα το δάσος είναι μια οικολογική κάλυψη και όχι χρήση γης, που να επιτρέπεται ή όχι και, κυρίως, να αλλάζει. Για πρώτη φορά επιτρέπονται κτίρια σε πυρήνες προστατευόμενων περιοχών. Επίσης, σε όλες τις ζώνες πλην του πυρήνα επιτρέπονται μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύξεις υδρογονανθράκων –από τι πρέπει να προστατευθεί μια Natura, αν όχι από βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής επικινδυνότητας; Το πρόβλημα που δημιουργείται τελικά είναι πολλαπλό, γιατί επιδεινώνονται και η νομοθεσία και η περιβαλλοντική προστασία».
      Οι χρήσεις γης
      «Κατά τη γνώμη μου είναι μια σοβαρή μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία», εκτιμά ο Παναγιώτης Δημόπουλος, καθηγητής Βοτανικής και Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Η ύπαρξη ενός κεντρικού οργανισμού με επιτελικό ρόλο ήταν απαραίτητη, ώστε οι νέες μονάδες να μπορούν να επιβλέψουν την εφαρμογή των διαχειριστικών σχεδίων, που είναι και ο ρόλος τους. Τα διοικητικά συμβούλια των φορέων συχνά αναπαρήγαγαν ένα κομματικό σύστημα – έχω κι εγώ διατελέσει πρόεδρος φορέα στην Πίνδο και γνωρίζω, μπλέκαμε τη διοίκηση με τη διαχείριση. Εχω όμως επιφυλάξεις για τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, ορισμένες από τις οποίες είναι ασύμβατες με τον χαρακτήρα των προστατευόμενων περιοχών. Νομίζω ότι στον πυρήνα και στην πρώτη ζώνη των προστατευόμενων περιοχών πρέπει να είμαστε πολύ πιο αυστηροί. Ειδικά για τις ΑΠΕ, νομίζω ότι πρέπει να ελέγχονται σοβαρά οι εναλλακτικές και να συνεκτιμάται η επίδραση στη βιοποικιλότητα, όχι απλά να πηγαίνουμε στην “εύκολη λύση” που είναι οι κορυφογραμμές. Οχι όποιος υποβάλει αίτηση για αιολικό πάρκο σε Natura να θεωρείται δεδομένο ότι θα τη λάβει».
      Περισσότερα...

      1007 • 0

    8. Περιβάλλον

      European Environmental Agency: Ρεκόρ ρύπων σε έξι πόλεις της Ελλάδας

      Engineer

      Σε «καζάνι» ρύπων έχουν μετατραπεί οι ευρωπαϊκές πόλεις. Παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέσω των ευρωπαϊκών πολιτικών, το 96% των κατοίκων τους παραμένει εκτεθειμένο σε υψηλές τιμές μικροσωματιδίων. Στην Ελλάδα πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια βρίσκονται ο Πειραιάς, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, η Λάρισα και ο Βόλος. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν και αρκετές πόλεις γειτονικών χωρών, που βρίσκονται κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. Ζήτημα πάντως παραμένει για τη χώρα μας το μικρό δίκτυο καταγραφής.
      Χθες, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (European Environmental Agency) δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του για την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη. Η έκθεση αφορά στοιχεία που έχουν συλλεγεί το 2022 και 2023 από το δίκτυο των σταθμών καταγραφής – στη χώρα μας το δίκτυο αυτό περιορίζεται κυρίως στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη (λ.χ. δεν υπάρχουν καταγραφές στην Κρήτη, σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, της Πελοποννήσου κ.λπ.) και για κάποιους ρύπους καλύπτει ορισμένες πόλεις της περιφέρειας.
      Οσον αφορά τη χώρα μας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής» σημαντικό θέμα εξακολουθούν να είναι οι υψηλές τιμές των αιωρούμενων μικροσωματιδίων (PM 10). Με ανώτατο όριο στην Ε.Ε. τα 50 μg/m3, το 2023 καταγράφηκαν υπερβάσεις στον Πειραιά (60 μg/m3), στην Αριστοτέλους στην Αθήνα (56 μg/m3), στο Περιστέρι (55 μg/m3), ενώ στη Θεσσαλονίκη στην Αγία Σοφία (61 μg/m3) και στο Κορδελιό (54 μg/m3). Να σημειωθεί ότι οι τιμές αυτές αφορούν τον μέσο όρο όλης της χρονιάς, το οποίο σημαίνει ότι κατά διαστήματα οι τιμές ήταν πολύ χειρότερες.
      Κοντά στο ευρωπαϊκό ανώτατο όριο βρέθηκαν στην Αττική το Μαρούσι, η Νέα Σμύρνη, η Ελευσίνα, η Λυκόβρυση και το Κορωπί (περισσότερα από 40 μg/m3), στη Βοιωτία η Αλίαρτος και στη Θεσσαλονίκη η Σίνδος.
      Η εικόνα ήταν ανάλογη και το 2022. Η μεγαλύτερη τιμή είχε καταγραφεί ξανά στη Θεσσαλονίκη (Αγία Σοφία, 63 μg/m3), ενώ στην Αττική υπερβάσεις είχαν καταγραφεί στον Πειραιά, στην Αριστοτέλους, στα Λιόσια, στο Μαρούσι και στο Περιστέρι. Στις τιμές του 2022 περιλαμβάνονται επίσης τα Ιωάννινα, η Λάρισα και ο Βόλος, και οι τρεις με υπέρβαση του ανώτατου ορίου (55, 54 και 55 μg/m3 αντίστοιχα).

      Πάντως στα αιωρούμενα μικροσωματίδια με μικρότερη διάμετρο (PM 2,5) καμία ελληνική πόλη δεν ξεπέρασε την τελευταία διετία την ανώτατη τιμή στην Ε.Ε., που είναι 25 μg/m3. Πολύ κοντά στο όριο όμως βρέθηκαν τα Ιωάννινα (22 μg/m3), η Αγία Σοφία, η Αριστοτέλους (19 μg/m3) και η Λυκόβρυση (18 μg/m3).
      Σημαντικές υπερβάσεις καταγράφηκαν στη χώρα μας την τελευταία διετία σε ακόμα δύο ρύπους, το όζον και το διοξείδιο του αζώτου. Με ανώτατη τιμή τα 40 μg/m3, οι τιμές του όζοντος πέρυσι έφτασαν κατά μέσον όρο τα 69 μg/m3 στον σταθμό μέτρησης της Πατησίων, τα 58 μg/m3 στον Πειραιά και τα 40 μg/m3 στην οδό Αθηνάς, ενώ κάτω από το όριο αλλά υψηλές ήταν οι τιμές και στη Νέα Σμύρνη, στο Περιστέρι και στην Ελευσίνα. Οσον αφορά το όζον, η οριακή τιμή της Ε.Ε. είναι 120 μg/m3 (σε μέσο όρο τριών ετών), με τις τιμές του να φτάνουν στην Αγία Παρασκευή τα 131 μg/m3, στο Μαρούσι τα 129 μg/m3, στους Θρακομακεδόνες τα 128 μg/m3, στο Περιστέρι τα 126 μg/m3, στον Βοτανικό τα 124 μg/m3 και στη Λυκόβρυση τα 120 μg/m3.
      Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι πολύ υψηλές τιμές ρύπων καταγράφονται σε πολλές πόλεις της Τουρκίας (στα παράλια και στην Ανατολική Θράκη), στη νότια Βουλγαρία και στη Βόρεια Μακεδονία, κατάσταση που σαφώς επηρεάζει και τις κοντινότερες περιοχές της Ελλάδας.
      Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, το 96% του αστικού πληθυσμού εκτίθεται σε υψηλές τιμές PM 2,5 (πάνω από το όριο που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και είναι σαφώς χαμηλότερο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό). Οι χαμηλότερες τιμές ατμοσφαιρικής ρύπανσης καταγράφηκαν στη Φινλανδία, στην Εσθονία, στην Ιρλανδία και στη Γερμανία, ενώ οι υψηλότερες στη Ρουμανία, στην Ιταλία και στην Πολωνία.
      Περισσότερα...

      156 • 0

    9. Περιβάλλον

      Κάηκε ολοσχερώς το ΚΔΑΥ στη Σίνδο - Πρόβλημα με την ανακύκλωση στη Θεσσαλονίκη

      Engineer

      Για ολοσχερή καταστροφή στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στη ΒΙΠΕ κάνει λόγο ο δήμος - Σε 3-4 μήνες η επαναλειτουργία - Δείτε φωτογραφίες
      Ολοσχερής φαίνεται πως είναι η καταστροφή του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στη ΒΙΠΕ της Σίνδου, όπου ξέσπασε μεγάλη φωτιά χθες το βράδυ.
      Η φωτιά έχει τεθεί υπό έλεγχο από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, που επιχειρεί στο σημείο από τις 22:00 χθες. Οι άνδρες του Σώματος έδωσαν μεγάλη μάχη και κατάφεραν να μην επεκταθεί η φωτιά σε γειτονικές εγκαταστάσεις, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η φάση της αποκάθαρσης, με 15 άνδρες και 6 οχήματα. 
      Όπως υπογράμμισε σε σημερινή δήλωσή του ο υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης και ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος, Κωνσταντίνος Ζέρβας, η καταστροφή του εργοστασίου αποτελεί μεγάλο πλήγμα για την ανακύκλωση στην πόλη. Ο κ. Ζέρβας εξέφρασε τον προβληματισμό του γιατί στο συγκεκριμένο ΚΔΑΥ κατέληγε η μπλε γραμμή (συσκευασίες) της ανακύκλωσης του δήμου Θεσσαλονίκης αλλά και τα απορριμματοφόρα από άλλους έξι δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος.
      «Έχουν βρεθεί λύσεις»
      Σύμφωνα με τον Λάζαρο Ζαχαριάδη, εντεταλμένο σύμβουλο για θέματα Καθαριότητας, από το ξέσπασμα της φωτιάς και έπειτα ο δήμος συνεργάζεται με την Ελληνική Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης και τον ΦΟΔΣΑ Κ. Μακεδονίας, έχουν βρεθεί λύσεις και θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της εναπόθεσης της ανακύκλωσης, «την οποία συνεχίζουμε να παίρνουμε σύμφωνα με τον προγραμματισμό μας».
      Σε ανάρτησή του στο Facebook, την οποία συνοδεύει από σημερινές φωτογραφίες του κατεστραμμένου ΚΔΑΥ, ο κ. Ζαχαριάδης εκφράζει την ελπίδα ότι η εταιρεία θα καταφέρει να θέσει τη μονάδα της σε λειτουργία σε 3-4 μήνες, όπως τον ενημέρωσε σχετικά. Ο ίδιος, αφού επισκέφθηκε το χώρο του εργοστασίου ανακύκλωσης, διευκρίνισε μιλώντας στο ΑΜΠΕ ότι αναζητούνται άλλες μονάδες για την εναπόθεση των ανακυκλώσιμων υλικών του Δήμου, μέχρι όμως να βρεθούν, ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας θα ανοίξει τον ΧΥΤΑ της Μαυροράχης για την εναπόθεση των υλικών αυτών σε συγκεκριμένο σημείο, τις μέρες αυτές. «Θα δούμε μετά στην πορεία τη διαχείρισή τους. Η ουσία, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι η πόλη δεν θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα με την υλικά ανακλύκλωσης», πρόσθεσε.
      «Βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και αναζητούμε κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών ώστε να αποστέλλονται εκεί τα περιεχόμενα του μπλε κάδου από τον Δήμο Θεσσαλονίκης» σχολίασε στο ΑΜΠΕ, από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κ. Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης.
      Πηγή: https://www.voria.gr/article/kaike-oloscheros-to-kdaf-sti-sindo-provlima-me-tin-anakiklosi-foto
      Περισσότερα...

      991 • 0

    10. Περιβάλλον

      ΟΗΕ: Το 2024 ενδέχεται να σπάσει το ρεκόρ των υψηλών θερμοκρασιών που καταγράφηκαν το 2023

      Engineer

      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής.
      Μέσα στο 2024 ενδέχεται να καταγραφούν θερμοκρασίες που θα ξεπεράσουν το ρεκόρ θερμότητας που σημειώθηκε το 2023, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ, ζητώντας δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
      Υπό την ώθηση του κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο, η τάση για υψηλές θερμοκρασίες - που οδηγούσε κάθε μήνα μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2023 στην καταγραφή ρεκόρ θερμότητας - αναμένεται να συνεχιστεί φέτος, τόνισε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO). Επιστήμονες της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) έκαναν ακόμη και έναν υπολογισμό πιθανοτήτων: υπάρχει μία στις τρεις πιθανότητες το 2024 να είναι θερμότερο από το 2023 και 99% πιθανότητες το 2024 να συμπεριληφθεί μεταξύ των πέντε ετών με τις υψηλότερες θερμοκρασίες.
      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής, ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου έτους η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, επιβεβαιώνοντας πως πρόκειται για το πιο ζεστό έτος στην ιστορία του πλανήτη.
      Οι μέσες θερμοκρασίες της επιφάνειας των ωκεανών κατά το 2023 "διατηρήθηκαν σε υψηλό και ασυνήθιστο επίπεδο, φθάνοντας εποχικά επίπεδα ρεκόρ από τον Απρίλιο ως το Δεκέμβριο", ενισχυμένα από την επιστροφή του φαινομένου Ελ Νίνιο, πρόσθεσε η Copernicus.
      Περισσότερα...

      3246 • 0

    11. Περιβάλλον

      Infographics: Το 90% των Ευρωπαίων που ζουν σε πόλεις εισπνέουν επικίνδυνο αέρα

      Engineer

      H  ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων κάθε χρόνο, με τον αέρα να είναι πιο επικίνδυνος σε κάποιες χώρες από ότι σε άλλες.
      Tα στοιχεία για την Ελλάδα είναι αποθαρρυντικά. Το πρόβλημα υφίσταται εδώ και δεκαετίες: το 1990, η εισπνοή μικροσωματιδίων, οδήγησε σε πρόωρο θάνατο ένα εκατομμύριο Ευρωπαίους.  Αν και η θνησιμότητα στην Ευρώπη μειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες, τα επίπεδα ρύπανσης παραμένουν παράνομα υψηλά - ειδικά σε αστικά κέντρα.
      Υπολογίζεται πως περίπου το 90% των Ευρωπαίων που ζουν σε πόλεις, εισπνέουν αέρα που είναι επικίνδυνος για την υγεία τους.
      Πέρα από τα μικροσωματίδια, πιο σοβαροί ρύποι θεωρούνται το διοξείδιο του αζώτου, το όζον σε χαμηλό υψόμετρο και η αμμωνία, όπως εξηγεί ο Αλμπέρτο Γκονζάλες, ειδικός ερευνητής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος.   Όταν μάλιστα η αμμωνία συναντά εκπομπές αυτοκινήτων, δημιουργείται ένα ιδιαιτέρως επικίνδυνος συνδυασμός, προσθέτει.  Το 94% της αμμωνίας στην ατμόσφαιρα προέρχεται από τις αγροκαλλιέργειες που αποτελούν και τον μόνο κλάδο, στην Ευρώπη, που δεν έχει μειώσει τους ρύπους του από το 1990.
      Η Βουλγαρία είναι η χώρα με την μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση και με τους περισσότερους πρόωρους θανάτους εξαιτίας της στην Ευρώπη.  Συγκεκριμένα, το 2015 είχε 211 πρόωρους θανάτους ανά 100.000 κατοίκους. Η Ελλάδα είναι τέταρτη σε αυτήν την λίστα, μετά την Ουγγαρία και την Ιταλία, με 137 πρόωρους θανάτους ανά 100.000 κατοίκους.  
      Στον αντίποδα, η Νορβηγία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη με επίπεδα ρύπανσης κάτω από τα καθορισμένα επίπεδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

      Στην Πολωνία, τα μέτρα που έχουν ληφθεί έχουν αρχίσει να αποδίδουν, αλλά με πολύ αργό ρυθμό, με αποτέλεσμα χιλιάδες Πολωνοί να χάνουν την ζωή τους (125 ανά 100.000 κατοίκους).
      «Η αιθαλομίχλη είναι εδώ. Μπορείς να την νιώσεις, να την μυρίσεις», λέει ο Αντρέζ Γκούλα στην Deutsche Welle. «Οι πολίτες της Κρακοβίας αστειεύονται ότι μπορούν ακόμα και να την δαγκώσουν». Ο Γκούλα αποφάσισε να συνδράμει στις προσπάθειες για αλλαγή της ατμόσφαιρας και έγινε μέλος της πολωνικής ομάδας «Συναγερμού Αιθαλομίχλης».
      Ο έλεγχος των επιπέδων αιθαλομίχλης και οι μάσκες είναι πια καθημερινότητα στη χώρα. Κάποιες μέρες, οι αρχές συμβουλεύουν τους ηλικιωμένους και τα παιδιά να μείνουν στα σπίτια τους, καθώς ο αέρας εγκυμονεί κινδύνους.  Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, ο κίνδυνος αυξάνεται. Τα τζάκια και σόμπες στην Πολωνία είναι η βασική αιτία της ρύπανσης που κάνει τον αέρα ακατάλληλο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένας χρόνος «απλής εισπνοής και εκπνοής» στην Κρακοβία, ισοδυναμεί με 3.000 τσιγάρα. Η επιβάρυνση αυτή αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο για εγκεφαλικά, καρδιοπάθειες και καρκίνο των πνευμόνων.
      Οι Πολωνοί δεν είναι οι μόνοι που κινδυνεύουν και ταλαιπωρούνται: δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη εισπνέουν καθημερινά τοξικό αέρα.

      Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι, μόνο το 2016, επτά εκατομμύρια άτομα πέθαναν εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ανθρωπογενή δραστηριότητα.  Μάλιστα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 90% του παγκόσμιο πληθυσμού εκτίθεται σε σοβαρό κίνδυνο για την υγεία του, εξαιτίας των ρύπων.
      Μόνο στην Ευρώπη, μισό εκατομμύριο άτομα πέθαναν πρόωρα το 2015, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος.
      «Είναι πάρα πολύ σημαντικό να δράσουμε άμεσα», λέει ο Γκονζάλες.
      Πληροφορίες Deutsche Welle
      Περισσότερα...

      662 • 0

    12. Περιβάλλον

      Οι κοινοτικές Οδηγίες «μπούσουλας» για το νέο ΕΣΔΑ

      Engineer

      Η δέσμευση της χώρας ότι θα οδηγεί σε ταφή λιγότερο από 10% των αστικών απορριμμάτων της μέχρι το τέλος της δεκαετίας είναι ίσως η μεγαλύτερη «έκπληξη» του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων. Χαρακτηριστικό του νέου σχεδιασμού είναι η προσήλωση στους στόχους που θέτουν οι κοινοτικές Οδηγίες και η αποφυγή ανατροπών σε σχέση με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, καθώς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοδότηση έργων – στα περισσότερα το τρέχον ΕΣΠΑ είναι η τελευταία ευκαιρία. Ως προς το «φλέγον» θέμα της καύσης των απορριμμάτων, ο νέος σχεδιασμός την επιτρέπει πιο ξεκάθαρα από τον προηγούμενο, αλλά στη θέση που η πυραμίδα της κοινοτικής νομοθεσίας υποδεικνύει, δηλαδή κάτω από την ανακύκλωση και πάνω από την ταφή.
      Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσα στον Ιούλιο. Ο υφιστάμενος σχεδιασμός εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 και προέβλεπε την αναθεώρησή του το 2020. Σε επίπεδο φιλοσοφίας, ο νέος σχεδιασμός έχει δύο βασικές διαφορές από τον υφιστάμενο. Κατά πρώτον, ο νέος σχεδιασμός ακολουθεί τις υποχρεώσεις της χώρας βάσει των τελευταίων κοινοτικών Οδηγιών (ακόμα κι αυτών που πρόκειται να ενσωματωθούν μέσα στο καλοκαίρι). Κατά δεύτερον, αφαιρεί το «πολιτικό πρόσημο» που είχε προσπαθήσει να δώσει στο ΕΣΔΑ η προηγούμενη κυβέρνηση.
      Η μόνη «έκπληξη» του νέου εθνικού σχεδίου είναι ο στόχος να οδηγείται σε ταφή λιγότερο από το 10% των απορριμμάτων (σήμερα πάνω από 80%) έως το 2030, έναντι 2035 των κοινοτικών Οδηγιών. Να σημειωθεί ότι η κοινοτική νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στα κράτη-μέλη δύο χρόνια πριν από τη λήξη της προθεσμίας αυτής να ζητήσουν την παράτασή της κατά πέντε έτη, όχι μόνο αιτιολογώντας την αναγκαιότητα της παρέκκλισης, αλλά κυρίως καταθέτοντας σχέδιο δράσης που να αποδεικνύει ότι ο κοινοτικός στόχος θα επιτευχθεί μέσα στο διάστημα της παράτασης.
      Ως προς τους υπόλοιπους στόχους, το νέο Εθνικό Σχέδιο ακολουθεί εκείνους της κοινοτικής νομοθεσίας. Ως προς τους γενικούς στόχους, προβλέπει την ανακύκλωση του 55% του συνόλου των αστικών αποβλήτων έως το 2025 και του 60% έως το 2030 – μάλιστα δεν κάνει χρήση της δυνατότητας που δίνει η κοινοτική νομοθεσία για παρέκκλιση (ο παλαιός στόχος ήταν 50% για τα 4 ρεύματα ανακύκλωσης έως το 2020, σήμερα βρισκόμαστε κάτω από το 20%). Στην ανακύκλωση συσκευασιών προβλέπει την ανακύκλωση του 60% κατά βάρος έως το 2025 και το 70% έως το 2030. Ενα ενδιαφέρον σημείο, που έρχεται με την ενσωμάτωση των νέων Οδηγιών, είναι η δημιουργία έως το 2025 δύο νέων ρευμάτων ανακύκλωσης: για κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα (ρούχα, υφάσματα κ.λπ.) και για τα επικίνδυνα οικιακά απόβλητα (όπως συσκευασίες από αεροζόλ, από μπογιές, κ.ά.). Η δημιουργία των δύο ρευμάτων προβλέπεται και στον υφιστάμενο σχεδιασμό, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει τίποτα.
      Ως προς την καύση (ενεργειακή αξιοποίηση) απορριμμάτων στον υφιστάμενο σχεδιασμό η ανάκτηση ενέργειας από δευτερογενή στερεά καύσιμα επιτρέπεται, αλλά «δεν ενδείκνυται».
      Αυτά βέβαια στη θεωρία, καθώς η παραγωγή RDF από το εργοστάσιο της Φυλής και η καύση του σε τσιμεντοβιομηχανία στον Βόλο συνεχίστηκε κανονικά, ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος υπέγραψε εθελοντική συμφωνία με την τσιμεντοβιομηχανία τον Ιούλιο του 2019 για τη χρήση «δευτερογενών καυσίμων».
      Στο νέο ΕΣΔΑ οι αναφορές αυτές έχουν παραλειφθεί, ωστόσο η κάθε μορφής ενεργειακή αξιοποίηση βρίσκεται σχεδόν στη βάση της ιεραρχίας της διαχείρισης αποβλήτων (πρόληψη παραγωγής, ανάκτηση- επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ενεργειακή αξιοποίηση, ταφή), όπως ορίζουν οι κοινοτικές Οδηγίες.
      Περισσότερα...

      568 • 0

    13. Περιβάλλον

      Τα υλικά εκσκαφών είναι μακράν η μεγαλύτερη πηγή αποβλήτωνστην Ευρώπη

      Engineer

      Τα υλικά εκσκαφών που εξάγονται από εργοτάξια είναι μακράν η μεγαλύτερη πηγή αποβλήτων που παράγονται ετησίως στην Ευρώπη. Πρόκειται, αναλογικά, για πέντε φορές την ποσότητα των οικιακών απορριμμάτων, ωστόσο φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις προς το παρόν παραβλέπουν το ζήτημα.
      Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να συσχετίζουν τα απόβλητα με τα σκουπίδια οικιακής χρήσης, που συσσωρεύονται στους δρόμους ή σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Eurostat, οι εκσκαφές είναι η μεγαλύτερη πηγή απορριμμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
      «Για παράδειγμα, στη Γαλλία παράγονται 150 εκατομμύρια τόνοι κάθε χρόνο», δήλωσε ο Emmanuel Cazeneuve, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Hesus, μιας γαλλικής νεοφυούς επιχείρησης, που ασχολείται με τη διαχείριση και διάθεση αποβλήτων κατασκευών.
      «Είναι πέντε φορές ο όγκος των οικιακών απορριμμάτων», σχολίασε, προσθέτοντας ότι οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχουν πιθανώς παρόμοια στοιχεία.
      Τα υλικά εκσκαφών θεωρούνται επί του παρόντος απόβλητα σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία και επομένως απορρίπτονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, το 80% αυτών των εδαφών δεν είναι μολυσμένα και θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν με ασφάλεια αλλού, εάν είχε τεθεί σε εφαρμογή ένα κατάλληλο σύστημα ιχνηλασιμότητας, λέει ο Hesus.
      «Δεν έχουμε σαφή εικόνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω της έλλειψης ιχνηλασιμότητας», δήλωσε ο Cazeneuve στη EURACTIV. «Σήμερα, δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τον ακριβή όγκο των χωματουργικών υλικών που παράγονται στη Γαλλία, τη Γερμανία ή την Πολωνία, επειδή δεν υπάρχουν βάσεις δεδομένων» ή οι αριθμοί πνίγονται στις στατιστικές βιομηχανικών αποβλήτων, είπε.
      Επιπλέον, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου έλεγχοι σε χώρους διάθεσης, γεγονός που αφήνει την πόρτα ανοιχτή σε παράνομη απόρριψη μολυσμένων εδαφών που προέρχονται από παλιές βιομηχανικές περιοχές. Για παράδειγμα, «στη Γαλλία, προς το παρόν δεν διενεργούνται έλεγχοι σε σκαμμένα εδάφη που διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής», δήλωσε ο Cazeneuve.
      Ως αποτέλεσμα, κανείς δεν ξέρει με σιγουριά πού απορρίπτονται τα εσκαμμένα εδάφη, αφήνοντας ένα σημαντικό τυφλό σημείο στις προσπάθειες της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της ρύπανσης και την προώθηση μιας κυκλικής οικονομίας.
      «Ορισμένα σπίτια ή και υποδομές χτίστηκαν σε μολυσμένη γη. Και έτσι σήμερα δυνητικά μπορεί να αντιμετωπίσουμε υγειονομικά σκάνδαλα. Αυτός πρόκειται να είναι και ο λόγος για τον οποίο θα τεθεί πραγματικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο », δήλωσε ο Cazeneuve.
      Σε επίπεδο ΕΕ, οι υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το ζήτημα. Στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του περασμένου έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεχώρισε τα απόβλητα κατασκευών σε επτά τομείς, που απαιτούν επείγουσα προσοχή από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, παράλληλα με τα ηλεκτρονικά είδη, τις συσκευασίες, τα πλαστικά, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και άλλα.
      Η προώθηση της «ασφαλούς, βιώσιμης και κυκλικής χρήσης των σκαμμένων εδαφών» αναφέρεται στο σχέδιο ως μέρος ενός καταλόγου δράσεων που δεσμεύονται να αναλάβουν τα εκτελεστικά στελέχη της ΕΕ. Μια στρατηγική για ένα «Βιώσιμο Δομημένο Περιβάλλον» θα κατατεθεί αργότερα φέτος, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα περιλαμβάνει την υποχρεωτική ιχνηλασιμότητα για τα εκσκαφόμενα εδάφη.
      Η Φλάνδρα μπαίνει επικεφαλής
      Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει από κοινού δράσεις, ορισμένες χώρες κατέχουν ήδη το προβάδισμα.
      Στην περιοχή της Φλάνδρας του Βελγίου, όλες οι μετακινήσεις των εσκαμμένων εδαφών πρέπει να καταχωρούνται σε μια εθνική βάση δεδομένων. Αυτό κοστίζει 0,05 € ανά κυβικό μέτρο εδάφους, αλλά ο Cazeneuve λέει ότι οι σχετικές εξοικονομήσεις ανέρχονται σε 2€ / m3 σε έξοδα που σχετίζονται με φόρους υγειονομικής ταφής και μεταφοράς αποβλήτων.
      Για μεγάλα κατασκευαστικά συγκροτήματα – ομίλους όπως η Vinci της Γαλλίας ή η ACS της Ισπανίας, αυτή είναι δυνητικά μια σημαντική εξοικονόμηση κόστους. Αντί να μεταφέρουν φορτία εδάφους σε απομακρυσμένους χώρους υγειονομικής ταφής, θα μπορούσαν απλώς να τα επαναχρησιμοποιήσουν σε άλλα εργοτάξια πιο κοντά στις δικές τους επιχειρήσεις. «Μία εξοικονόμηση της τάξης του 20% είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λόγω των σημαντικών όγκων», λέει ο Cazeneuve.
      Για να ξεκλειδώσουν αυτές οι εξοικονομήσεις και να διασφαλιστεί καλύτερη ιχνηλασιμότητα, αυτό που θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ είναι να απαιτήσει από τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν παρόμοιες βάσεις δεδομένων σε εθνικό επίπεδο. «Αυτό άρχισε να εφαρμόζει η Γαλλία και νομίζω ότι θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε αυτήν την υποχρέωση σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο Cazeneuve.
      Η εξοικονόμηση άνθρακα επίσης δεν είναι αμελητέα. Σήμερα, η διαχείριση και η μεταφορά υλικών εκσκαφών αντιπροσωπεύει περίπου το 7-8% των εκπομπών άνθρακα ενός εργοταξίου, καθιστώντας την επεξεργασία αποβλήτων εκσκαφών ένα κρίσιμο ζήτημα.
      Μέχρι τώρα, οι κατασκευαστές μπορούσαν να αγνοήσουν το πρόβλημα των αποβλήτων τους. «Αφού εξασφαλίσουν τσιμέντο χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, θα διαπιστώσουν ότι πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν την παραγωγή αποβλήτων τους και επομένως η διαχείριση των εδαφών θα καταστεί πραγματικό ζήτημα», προέβλεψε ο Cazeneuve.
      [Επιμέλεια στα Αγγλικά: Zoran Radosavljevic, Δημοσιογραφική επιμέλεια στα Ελληνικά: Ηλίας Παλιαλέξης]
      [Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στην EURACTIV.com και στην ελληνική EurActiv και αναδημοσιεύεται στο economix.gr στο πλαίσιο της συνεργασίας περιεχομένου των δύο ΜΜΕ]
      Περισσότερα...

      832 • 0

    14. Περιβάλλον

      Έρευνα MIIR: Ο ρόλος της διαφάνειας στη δασοπυροπροστασία

      Engineer

      Έρευνα για την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, υλοποιεί το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) με το WWF Greece στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants στην οποίο παρουσιάζονται συγκριτικά  πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών 11 χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα καθώς όπως επισημαίνεται, απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια.
      Όπως αναφέρεται στην έρευνα, στην Ελλάδα, μπορεί μεν η νομοθεσία να προβλέπει τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Αλλά και τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη, όπως στην περίπτωση των δαπανών για τα εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης.
      Ο ρόλος της διαφάνειας στη δασοπυροπροστασία
      Οι καταστροφικές πυρκαγιές που ξέσπασαν στην ελληνική επικράτεια το καλοκαίρι του 2021 θα καταλογογραφηθούν στο τέλος του έτους στο αρχείο συμβάντων για τις δασικές πυρκαγιές που τηρεί το Πυροσβεστικό Σώμα με την υποχρέωση του ν. 4305/2014. Το «ήπιο» 2020 καταγράφηκαν 11.799 συμβάντα δασικών πυρκαγιών σε όλη την επικράτεια, αφήνοντας πίσω τους 167.000 στρέμματα καμένων δασών και δασικών εκτάσεων. Μόνο μέσα σε μία εβδομάδα του φετινού Αυγούστου κάηκαν περισσότερα από 1.200.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα…
      «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια». Πόσο όμως το καταφέρνουμε αυτό στη χώρα μας σε σύγκριση με άλλες χώρες όσον αφορά το κόστος πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών;
      Tο Mεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) προσπαθεί να απαντήσει το παραπάνω ερώτημα ερευνώντας την καταγραφή των πόρων που δαπανά η χώρα για την πρόληψη αλλά και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, και η οποία υλοποιείται με το WWF Ελλάς στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund των EEA Grants.
      Θα περίμενε κανείς ότι μετά από μεγάλες καταστροφές όπως το 2007 και το 2018 αλλά και τις φετινές, θα άλλαζε συνολικά ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις δασικές πυρκαγιές και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο δίνουμε σαφή εικόνα για τις αποφάσεις και τον τρόπο λήψης τους. Και τα οικονομικά στοιχεία παίζουν τεράστιο ρόλο σε αυτό. Η αποτελεσματική κατανομή και η διαθεσιμότητα των πόρων θα πρέπει επίσης να συμβαδίζει με το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών, και ειδικά λόγω των προκλήσεων που προσθέτει η κλιματική αλλαγή. Καθώς οι κυβερνήσεις δεν έχουν απεριόριστους πόρους για τις δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να εφαρμόσουν ένα σύστημα που θα πετύχει το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος. H ισορροπία μεταξύ κόστους και οφέλους αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των δράσεων της διοίκησης και δημιουργεί ένα αίσθημα στους πολίτες ότι τα χρήματα τους δεν πάνε σε ένα βαρέλι δίχως πάτο.
      Η υποχρέωση τήρησης αρχείου συμβάντων  πυρκαγιών και των εκτάσεων τους από το Πυροσβεστικό Σώμα βάσει του ν.4305/2014  είναι μόνο ένα ελάχιστο προαπαιτούμενο για τη διαμόρφωση και τη χρηματοδότηση των πολιτικών που εστιάζουν στην πρόληψη και την καταστολή τους, καθώς γίνεται ορατό το εύρος και η περιοδικότητα του φαινομένου. Η απλή παρουσίαση αποτελεσμάτων περιστατικών και καμένων εκτάσεων από μόνη της δεν αρκεί για να μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος.
      Παγκοσμίως, παρατηρείται μία ανησυχητική τάση αύξησης της έντασης των περιστατικών δασικών πυρκαγιών, οφειλόμενη στις υψηλές θερμοκρασίες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και στην περίσσεια της καύσιμης ύλης που προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τις σύγχρονες αγροτικές πρακτικές και τις αλλαγές χρήσεων γης. Έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες το κόστος της δασοπυροπροστασίας (πρόληψη και καταστολή) τη δεκαετία του 1990 ήταν μικρότερο του 1 δισ. δολαρίων ετησίως, για να ανέλθει από το 2002 και εξής σε περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια. Η αύξηση του προϋπολογισμού, αν και επιβεβλημένη, δεν είναι από μόνη της επαρκής λύση για τον περιορισμό των καταστροφικών πυρκαγιών. Η πολιτεία της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ βρίσκεται εδώ και χρόνια αντιμέτωπη με μερικές από τις πιο φονικές και περιβαλλοντικά επιζήμιες δασικές πυρκαγιές στον πλανήτη. Η πύρινη κόλαση που κατέστρεψε την πόλη Paradise το 2018, αφήνοντας πίσω της 85 θύματα, αλλά και η φωτιά που κατέκαψε περισσότερο από 1 εκατομμύριο εκτάρια γης το 2020, καθώς και η φετινή πυρκαγιά “Caldor”, αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα των επικίνδυνων και επιζήμιων δασικών πυρκαγιών που καλούνται οι αρχές να καταστείλουν. Οι αποφάσεις για την πυροπροστασία επηρεάζονται από την κεντρική πολιτική των ΗΠΑ, που ορίζει ότι οι δράσεις πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών χρηματοδοτούνται από την Ομοσπονδιακή Δασική Υπηρεσία με βάση το μέσο οικονομικό κόστος της προηγούμενης δεκαετίας. Βάσει αυτού συντάσσεται ο προϋπολογισμός από το Τμήμα Εσωτερικών και το Γραφείο Δασικών Πυρκαγιών της Πολιτείας της Καλιφόρνια. Η κυβέρνηση της Καλιφόρνια εκδίδει ετήσια αναφορά με τα στατιστικά των δασικών πυρκαγιών χωρίς να περιλαμβάνει οικονομική ανάλυση, αφού στην πολιτεία δεν υπάρχει σχετικό νομικά δεσμευτικό πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής γίνονται ορατά, αφού η πολιτεία μοιάζει ανήμπορη να αντιμετωπίσει προς το παρόν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για την περίπτωση των ΗΠΑ υπάρχει και Ομοσπονδιακή νομοθεσία αποκλειστικά για τα θέματα χρηματοδότησης δασικών πυρκαγιών (Wildfire Disaster Funding Act). Θεσπίστηκε προκειμένου να μην απομυζώνται πόροι από άλλες πηγές εις βάρος άλλων δράσεων δασικής και περιβαλλοντικής προστασίας.
      Πολλά μοντέλα υπολογισμού του μελλοντικού κόστους πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, όπως και το ελληνικό, βασίζονται κατά κύριο λόγο στα ιστορικά δεδομένα των πυρκαγιών και του κόστους την τελευταία δεκαετία ή την τελευταία χρονιά και δεν συμβαδίζουν με μελλοντικά σενάρια σχετικά με την επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της αλλαγής συμπεριφοράς των δασικών πυρκαγιών.
      Στην Ελλάδα σήμερα, το συνολικό κόστος καταστολής (από όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία και φορείς) για το 2020 υπολογίζεται στα 169.000.000 ευρώ,  ενώ της πρόληψης μόνο στα 72.000.000 ευρώ, τα οποία κατά κύριο λόγο αφορούν το κόστος της εμπλοκής του Πυροσβεστικού Σώματος και των Ενόπλων Δυνάμεων. Το αυξημένο κόστος της καταστολής σε σχέση με την πρόληψη, αποτελεί ένα πρώτο προβληματικό σημείο της οικονομικής διαχείρισης της δασοπυροπροστασίας. Όπως έχουμε ξαναγράψει, στρεβλά κριτήρια χρηματοδότησης έχουν ως αποτέλεσμα να δίνονται μεγαλύτερες οικονομικές ενισχύσεις  για τη δασοπυροπροστασία σε δήμους που δεν έχουν στην επικράτειά τους μεγάλες δασικές εκτάσεις, εις βάρος άλλων που αντιμετωπίζουν αυξημένη επικινδυνότητα για καταστροφικές πυρκαγιές.
      Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των υπαρχουσών στρατηγικών αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι η διαφάνεια.
      Έτσι επιχειρήσαμε να συγκρίνουμε πρακτικές διαχείρισης των οικονομικών των πυρκαγιών, χωρών που φέρουν ομοιότητες με την Ελλάδα και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
      Οι τομείς σύγκρισης μεταξύ έντεκα κρατών (Αυστραλία, Βολιβία, Βουλγαρία, Πολιτεία της Καλιφόρνια/ΗΠΑ, Κύπρος, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Τουρκία) αφορούσαν σε πρακτικές που σχετίζονται με τη δημοσίευση εθνικών αναφορών που αφορούν την ανάλυση των οικονομικών της δασοπυροπροστασίας ως προς την πρόληψη και την καταστολή, αλλά και την κουλτούρα διαφάνειας και λογοδοσίας που υπάρχει στις υπό εξέταση χώρες. Η Ισπανία φαίνεται πως είναι η χώρα που συγκεντρώνει τις περισσότερες βέλτιστες πρακτικές στον τομέα, καθώς δημοσιεύει στον ιστότοπο του Υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης την αναλυτική ετήσια αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών που περιλαμβάνει νομικές, επιχειρησιακές και οικονομικές παραμέτρους, ενώ είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό. Περιλαμβάνει επίσης στατιστικές αναλύσεις και επικαιροποιημένες εκθέσεις τοπικών φορέων.  Η αναφορά αυτή πληροί τα κριτήρια της έρευνας: 1. να εκδίδεται σε ετήσια βάση, 2. να είναι δημόσια και εύκολα προσβάσιμη στο κοινό και 3. να περιλαμβάνει συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία και αναλύσεις για τα οικονομικά της πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών. Στη σωστή κατεύθυνση και η Τουρκία που -παρά το συνολικότερο έλλειμμα διαφάνειας- φαίνεται πως δημοσιεύει στοιχεία για εσωτερική, διοικητική χρήση των εμπλεκόμενων φορέων στη δασοπυροπροστασία καθώς δεσμεύεται για αυτό από την εσωτερική της νομοθεσία. Η γενική αυτή υποχρέωση περιλαμβάνει και απολογισμό για τον προϋπολογισμό και τον σχεδιασμό για την πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών.
      Στην Ελλάδα, η νομοθεσία (ειδικά μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/37) ενθαρρύνει τη διαφάνεια προβλέποντας τη δημοσίευση εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες πολιτικές. Δεν διευκρινίζεται ωστόσο το είδος των πληροφοριών που είναι κάθε φορά κρίσιμες για έναν τομέα. Έτσι, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι φορείς συμμορφώνονται τυπικά με τις κείμενες διατάξεις, το είδος της πληροφορίας που παρέχεται δεν επαρκεί για την κατανόηση της ενδεχόμενης κακής διαχείρισης των πόρων που δαπανώνται για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις δημόσια διαθέσιμα και η απόκτηση τους είναι από δύσκολη ως και αδύνατη ακόμα και με συγκεκριμένα αιτήματα πληροφοριών. Την απουσία αυτών των δεδομένων διαπιστώνει άλλωστε και η Έκθεση Goldhammer (που ολοκληρώθηκε μετά την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι το 2018) όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Δεν έχει υπάρξει μια ολοκληρωμένη μελέτη -με βάση το υπάρχον σύστημα- που να καθορίζει το ελάχιστο, το ιδανικό και το μέγιστο επίπεδο προϋπολογισμού, που αξιοποιούμενος κατάλληλα θα μπορεί να επιτύχει ένα καθορισμένο επίπεδο αποτελέσματος (π.χ. ετήσια μέση καιγόμενη έκταση). Σε συνέχεια της ανωτέρω έλλειψης, οι διατιθέμενες πιστώσεις για τη διαχείριση των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου ορίζονται ως προς το συνολικό ύψος και κατανέμονται χωρίς σαφή αντικειμενικά κριτήρια, με βάση υποκειμενικές προσεγγίσεις/αντιλήψεις πολιτικών στελεχών, συγκυρίες όπως πολιτικές πιέσεις για προσλήψεις με κοινωνικά κριτήρια, πίεση προερχόμενη από καταστροφές, συσχετισμοί δυνάμεων και επιρροής φορέων, οικονομική δυσπραγία του κράτους, κ.λπ.»
      Από τις χώρες του δείγματος προκύπτει ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα με έλλειψη στοχευμένης πληροφόρησης του κοινού. Εθνική αναφορά σχετικά με τα οικονομικά της δασοπυροπροστασίας και δασοπυρόσβεσης δημοσιεύουν μόνο η Ισπανία και η Τουρκία, ενώ στατιστικά των πυρκαγιών και κάποια γενικά οικονομικά στοιχεία είναι διαθέσιμα για ορισμένες χώρες μέσω του Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού συστήματος για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS). Μόνο η Τουρκία και σε περιορισμένο βαθμό η Γαλλία προχωρούν και σε περαιτέρω ανάλυση της σχέσης κόστους-οφέλους σχετικά με τον τρόπο που δαπανώνται οι διατιθέμενοι πόροι, ενώ η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Κύπρος έχουν νομική υποχρέωση να το πράττουν, άρα προφανώς παραβαίνουν την ίδια τη νομοθεσία τους.
      Αν και για τις περισσότερες χώρες ο γλωσσικός περιορισμός δεν επιτρέπει την ανάλυση στοιχείων που είναι δημόσια διαθέσιμα, η περίπτωση της Κύπρου προσφέρεται για σύντομη ανασκόπηση: σε αυτό το μικρό ευρωπαϊκό κράτος σημειώθηκαν τη διετία 2018-2019 συνολικά 230 δασικές πυρκαγιές, ενώ τόσο πέρυσι όσο και φέτος μεγάλες φωτιές έχουν καταφέρει να πληγώσουν τους δασικούς πνεύμονες του νησιού. Η Κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά υπόψη της την απειλή των πυρκαγιών και μέσω του Τμήματος Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Ανάπτυξης Υπαίθρου και Περιβάλλοντος χαράσσει τον στρατηγικό σχεδιασμό πρόληψης, που ρίχνει σημαντικό βάρος στις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των κατοίκων της χώρας. Η σύνταξη ετήσιου προϋπολογισμού πρόληψης και καταστολής και η διαμόρφωση ετήσιας οικονομικής αναφοράς πραγματοποιείται βάσει αυτού του σχεδιασμού από το Τμήμα Δασών, αλλά και συγκεκριμένων λογιστικών οδηγιών από το Κυπριακό Λογιστήριο του Κράτους, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει κάποια ανάλυση κόστους-οφέλους που να βοηθά στην εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των πόρων, ενώ απουσιάζουν και νομικά δεσμευτικοί κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας. Παρόλα αυτά, τα κριτήρια που διαμορφώνουν την κατανομή των πόρων προκύπτουν μέσα από μία διαδικασία που συμπεριλαμβάνει την εθνική ηγεσία της χώρας, αφού απαιτείται η έγκριση του ετήσιου οικονομικού σχεδιασμού από το Υπουργικό Συμβούλιο και η ψήφιση από το Κυπριακό Κοινοβούλιο. Για τον σχεδιασμό του Τμήματος Δασών προετοιμάζεται κάθε χρόνο μία μελέτη σκοπιμότητας που περιλαμβάνει τους στόχους για τη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι προκαθορισμένοι στόχοι μπορεί να μην καθιστούν εύκολη την προσαρμογή σε πιθανές έκτακτες καταστάσεις, ωστόσο η εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας μοιάζει να συμβάλει στην ορθή διαχείριση της πρόληψης και της καταστολής, καθώς και την αποτελεσματική σύνδεση του σχεδιασμού με την πράξη στο πεδίο, που πολλές φορές είναι το κρίσιμο ζητούμενο.
      Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι τα υπό εξέταση κράτη έχουν διαφορετικές νομοθετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την υποχρέωση σε διαφάνεια και λογοδοσία σχετικά με τα ζητήματα των δασικών πυρκαγιών. Γενικό συμπέρασμα είναι πως η (κακή) πρακτική προκύπτει από το νομοθετικό κενό. Για τις περισσότερες υπό εξέταση χώρες, το νομικό κενό για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία αποτελεί τη βάση για τη μη εδραίωση καλών πρακτικών.
      Η σημασία της πρόληψης
      Η ανάγκη για καλές πρακτικές διαφάνειας και λογοδοσίας δεν υπογραμμίζεται μόνο για να ικανοποιηθεί το αίτημα των πολιτών να γνωρίζουν πού πηγαίνουν τα χρήματά τους -για να το πούμε με απλά λόγια. Η δημοσίευση στοιχείων που αφορούν κυρίως τις στρατηγικές πρόληψης και καταστολής και τη χρηματοδότηση των σχετιζόμενων ενεργειών είναι το πρώτο βήμα για να καταλάβουμε τι πηγαίνει προοδευτικά λάθος με τις πυρκαγιές.
      Το ΜΙΙR αναζήτησε πληροφορίες για τις μεθόδους πρόληψης και καταστολής σε χώρες που έχουν κοινά στοιχεία με την Ελλάδα, παρόμοιες περιβαλλοντικές συνθήκες ή αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς για άλλους λόγους. Χώρες όπως η Κροατία, το Ισραήλ, η Χιλή και η Νότιος Αφρική έρχονται ολοένα και περισσότερο αντιμέτωπες με καταστροφικές πυρκαγιές για τα οικοσυστήματά τους αλλά για και την ανθρώπινη διαβίωση και δραστηριότητα στις ζώνες μίξης δασών και οικισμών (Wildland Urban Interface).
      Στα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία για τις χώρες αυτές γίνεται φανερή η έλλειψη επάρκειας δεδομένων για τη χάραξη αποτελεσματικότερων στρατηγικών πρόληψης (Ισραήλ), ο συνεπακόλουθος μικρός βαθμός ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών (Χιλή) και η ανάγκη για μελέτη και εδραίωση πρόσθετων πρακτικών πρόληψης, όπως η χρήση προδιαγεγραμμένου πυρός (Νότιος Αφρική).
      Γίνεται ευρέως αποδεκτό από το σύνολο των στοιχείων που μελετήσαμε για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, πως το στοίχημα είναι η ανάπτυξη δράσεων πρόληψης. Η καταστολή αποτελεί το τελευταίο χαρτί στη μάχη με τη φωτιά και μπορεί συχνά να γίνει το προκάλυμμα για την εξυπηρέτηση άλλων οικονομικών συμφερόντων (π.χ. δημόσιες συμβάσεις για εξοπλισμό). Οι αιτίες πρόκλησης πυρκαγιών (η διαθέσιμη καύσιμη ύλη, το κλίμα) έχουν καταγραφεί από όλες τις χώρες, μαζί με τους ανθρώπινους παράγοντες (την ακούσια, την εκούσια και την πρόκληση πυρκαγιάς λόγω αμέλειας) και οι λύσεις που έχουν διατυπωθεί συμπεριλαμβάνουν την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών με καλύτερη πληροφόρηση και ανάληψη δράσης, αλλά και ένα σύνολο ενεργειών από την Πολιτεία, όπως η δασική διαχείριση, η χρήση δορυφορικών συστημάτων και τεχνολογίας για έγκαιρη προειδοποίηση, η συστηματική παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού (εθελοντών και μη) σε δασικές περιοχές κ.α. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι: κατά πόσο αυτά ήδη εφαρμόζονται; Πόσα χρήματα θα εξοικονομούνταν εάν αυτά ήταν παγιωμένες πρακτικές που ενθαρρύνει η Πολιτεία; Δεν θα ήταν ορθότερο να επενδύσουμε στην πρόληψη δημιουργώντας παράλληλα και νέες οικονομικές δραστηριότητας παρά να δίνουμε το βάρος στην καταστολή και εν τέλει να πληρώνουμε τεράστια ποσά στην αποκατάσταση φυσικού περιβάλλοντος και περιουσιών;
      Η συχνότητα και η σφοδρότητα των πυρκαγιών πλέον, δεν δημιουργούν περιθώρια για περισυλλογή και ανασύνταξη, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση σε μία αναλυτική εθνική αναφορά για τα οικονομικά των δασικών πυρκαγιών. H συνολική οικονομοτεχνική ανάλυση των αναγκών πρόληψης και καταστολής, η τεκμηρίωση τους και η αιτιολόγηση τους σε βάθος χρόνου είναι ο μόνος δρόμος για την ορθολογική κατανομή των πόρων και βασικός πυλώνας για την βελτίωση τους συστήματος δασοπυροπροστασίας.
      Το έργο με τίτλο «Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR).
      To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR)
      To Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2019 με στόχο να ενισχύσει τη δημοσιογραφική έρευνα που έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο της εξουσίας και την προάσπιση του κοινωνικού συμφέροντος.
      Η ομάδα του φιλοδοξεί μέσα σε ένα περιβάλλον κρίσης και απαξίωσης της δημοσιογραφίας, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος ερευνητών στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
      Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του βρίσκονται οι αρχές της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας, η διαφάνεια, η συνεργασία και η αλληλεπίδραση, η διαρκής εκπαίδευση δημοσιογράφων και κοινού. Το δημοσιογραφικό περιεχόμενο του MIIR παρέχεται δωρεάν στους αναγνώστες, ενώ ο οργανισμός δεν δέχεται οποιουδήποτε είδους διαφήμιση και δημοσιεύει τις πηγές των οικονομικών του πόρων.
      Περισσότερα...

      487 • 0

    15. Περιβάλλον

      Σύμφωνο για την προστασία της Μεσογείου από την πλαστική ρύπανση

      Engineer

      Η αποτελεσματική ενίσχυση της δέσμευσης και των δράσεων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά στην περιοχή της Μεσογείου, με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, τέθηκε στο επίκεντρο του Συμφώνου Συνεργασίας που υπέγραψαν το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και ο Κύκλος των Μελών Κοινοβουλίων της Μεσογείου για την Αειφόρο Ανάπτυξη (COMPSUD) στην Αθήνα.
      Όπως ανακοινώθηκε, το Σύμφωνο Συνεργασίας έχει ως στόχο να παρουσιάσει σημαντικά αποτελέσματα και επιτεύγματα του έργου που αφορούν ολόκληρο τον κύκλο διαχείρισης των θαλάσσιων απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης, του σχεδιασμού και της υλοποίησης μέτρων για την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης που οφείλεται σε αυτά.
      Τα δύο μέρη υπέγραψαν το Σύμφωνο σε μία υψηλού επιπέδου ειδική Συνεδρία του Διεθνούς Συνεδρίου του έργου “Interreg Med Plastic Busters MPAs” με τίτλο “Plastic Busters MPAs consolidates efforts to slash marine plastic pollution in Mediterranean Marine Protected Areas”, που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο.
      Το παρόν εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας έδωσε η Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Βουλευτής, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και της Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Βουλής, που αποτελεί ενεργό μέλος του COMPSUD.
      Ενώ, τη Συνεδρία άνοιξαν, ο πρόεδρος του COMPSUD, Καθ. Moh Rejdali ο οποίος και υπέγραψε το Σύμφωνο Συνεργασίας, με την κα Tatjana Hema, Συντονίστρια του Σχεδίου Δράσης για την Μεσόγειο των Ηνωμένων Εθνών.
      Όπως δήλωσε η κα Hema: «Το πρόγραμμα συμβάλει σημαντικά στην ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων για τον περιορισμό της μόλυνσης στις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές». Όπως είπε: «Είναι σημαντικό να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να η Μεσόγειος να καταστεί μία περιοχή με στιβαρή δέσμευση για την προστασία του περιβάλλοντος».
      «Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να επιτύχουμε τους στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι: «Δε θα κερδίσουμε αυτή την μάχη εάν δεν συνεργαστούμε».
      Μάλιστα, η κα Hema τόνισε την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών από τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους μέσω του COMPSUD, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η συμβολή θα είναι σημαντική στο πλαίσιο των διεθνών δράσεων και προγραμμάτων.
      «Ο απώτερος στόχος είναι να μειώσουμε δραστικά την πλαστική μόλυνση μέχρι το 2030», με την προώθηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας και τις πρακτικές της επανάκτησης, επανάχρησης και ανακύκλωσης των απορριμμάτων», δήλωσε απ΄ την πλευρά του ο κ. Rejdali: «Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, ωστόσο υπάρχει η ισχυρή βούληση να εργαστούμε για την επίτευξη των στόχων μας», τόνισε.
      «Αν και η περιοχή μας, η Μεσόγειος, είναι μία από τις πλέον ταραγμένες, ταυτόχρονα είναι και μία από τις πλέον πρωτοπόρες σε ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας», δήλωσε ο καθηγητής Μιχαήλ Σκούλλος, πρόεδρος MIO-ECSDE και γενικός γραμματέας COMPSUD, ο οποίος συντόνισε το πρόγραμμα και τη Συμφωνία.
      «Είμαστε εδώ για να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα καθώς το Σύμφωνο που υπογράφηκε σήμερα στην Αθήνα, υποστηρίζει έμπρακτα όσα προβλέπει Η Σύμβαση για την Προστασία της Μεσογείου από τη Ρύπανση και τα Πρωτόκολλά της», ανέφερε ο καθηγητής.
      Ενώ, όπως τόνισε: «Χρειάζεται να ενισχύσουμε τους δεσμούς όσων ενδιαφέρονται για το μέλλον του πλανήτη και όλων όσων χαράσσουν πολιτική, και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους εκπροσώπους των εθνικών κοινοβουλίων». επισημαίνοντας την ανάγκη προώθησης της εκπαίδευσης στα εν λόγω ζητήματα.
      Σημειώνεται, ότι το Διεθνές Συνέδριο συνδιοργανώνεται από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Μεσογειακό Γραφείο Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (MIO-ECSDE) και το Πανεπιστήμιο της Σιένα.
      Περισσότερα...

      367 • 0

    16. Περιβάλλον

      Πράσινες υποδομές και λύσεις βασισμένες στη φύση – Αργή κίνηση του νερού: η πόλη ως σφουγγάρι νερού

      GTnews

      Το κίνημα «slow water» που προωθείται από τον Κινέζο αρχιτέκτονα τοπίου Kongjian Yu, προτείνει να αλλάξει ο πολεοδομικός σχεδιασμός για να φωτίσει τη διαχείριση του νερού σε πόλεις που σέβονται τη φυσική ροή του. Αντιμετωπίζοντας το τσιμέντο και την ακαμψία, έχει δεσμευτεί να συμμαχήσει με τη φύση δημιουργώντας πράσινες υποδομές που αιχμαλωτίζουν, ηρεμούν, αποθηκεύουν και ανακυκλώνουν τη βροχόπτωση.
      Στη μηχανική, η ακαμψία είναι ένα ποσοτικό μέτρο της αντίθεσης στις ελαστικές παραμορφώσεις που παράγονται σε ένα υλικό λόγω δύναμης ή προσπάθειας, το οποίο εξετάζει την ικανότητα ενός δομικού στοιχείου να υποστηρίζει προσπάθειες χωρίς να αποκτά μεγάλες παραμορφώσεις.
      Απαραίτητο σε περιόδους κλιματικής αλλαγής, για τις καταρρακτώδεις βροχές και τις πλημμύρες.
      Υπάρχουν προειδοποιήσεις συναγερμού σε όλα τα μέρη του πλανήτη: πρέπει να διαχειριζόμαστε ορθά το νερό εάν δεν θέλουμε να υποφέρουμε από την έλλειψή του. Δημιουργήστε και ξανασκεφτείτε τον τρόπο της συλλογής του. Οι βροχές θεωρούνται πάντα ευεργετικές και αναγκαίες, αλλά είναι όλο και πιο ακανόνιστες, καταρρακτώδεις και προκαλούν πλημμύρες. Η κατάρρευση που παράγεται από αυτό το ανεξέλεγκτο νερό οδηγεί σε πολυάριθμες απώλειες. Είναι λοιπόν απαραίτητο να επανασχεδιάζουμε τις πόλεις μας για να ελαχιστοποιήσουμε τις ζημιές τους και να επωφεληθούμε από αυτές σε περιόδους ξηρασίας. Η υποστήριξη όλων των συστημάτων που επιτρέπουν τη συλλογή και αποθήκευση του νερού ώστε να είναι χρήσιμο σε περιόδους λειψυδρίας, η οποία είναι ολοένα και συχνότερη λόγω της κλιματικής αλλαγής, εκτός από τον έλεγχο των πλημμυρών, είναι η φιλοσοφία πίσω από την κίνηση που ονομάζεται αργό νερό, που στοχεύει να εκμεταλλευτεί εκείνες τις επιθυμητές βροχές, αλλά μερικές φορές που ξεφεύγουν και χάνονται. Η αργή κίνηση του νερού προτείνει να τις δαμάσει.
      Οι πόλεις μας έχουν γεμίσει με άσφαλτο που εμποδίζει το φιλτράρισμα (και τη διήθηση στο έδαφος του νερού της βροχής). Οι δρόμοι γίνονται χαράδρες σέρνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους χωρίς να σταματημό καθώς οι υπόνομοι (της αποχέτευσης) καταρρέουν. Όσοι ζουν σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, έχουν δει με τα χρόνια πόσοι από τους ανοιχτούς χώρους έχουν γίνει αυτά που ονομάζονται «σκληρές πλατείες». Το έδαφος και τα φυτά έχουν αντικατασταθεί από πλακάκια ή άσφαλτο που δεν είναι πορώδη. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση χρησιμοποιώντας πορώδη υλικά, εκτός από τη δημιουργία αστικών περιοχών με βλάστηση και διαπερατά πεζοδρόμια ικανά να συλλέγουν και να φιλτράρουν τη βροχή.
          

       Όταν ο Κινέζος αρχιτέκτονας τοπίου Kongjian Yu ανέβηκε στο βήμα για να παραλάβει το βραβείο Sir Geoffrey Jellicoe 2020 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Αρχιτεκτόνων Τοπίου, μίλησε για το χωριό του, το Dong Yu (στην επαρχία Zhejiang), όπου συναντώνται ένα ρέμα και ο ποταμός Wujiang  και όπου «οι αγρότες δούλευαν τις καλλιέργειές τους με σύνεση, ακολουθώντας τους ρυθμούς της φύσης και προσαρμοζόμενοι σε ένα «απρόβλεπτο» κλίμα.
      Έτσι, σαν να ήταν ιστορία, ο Kongjian, αφού είδε πώς είχε χαθεί η κουλτούρα με την οποία οι αγρότες του χωριού του είχαν διαχειριστεί το νερό, αναρωτήθηκε τι είχε συμβεί. Επιβεβαίωσε ότι ο κόσμος της παιδικής του ηλικίας είχε εξαφανιστεί επειδή τα ποτάμια είχαν μπει σε κανάλια και οι υγρότοποι είχαν αποξηρανθεί, και πρότεινε ότι το έδαφος και το νερό έπρεπε να διαχειριστούν ξανά με τον σοφό τρόπο των αγροτών.
      Παραδοσιακή διαχείριση εδαφών
      Αυτός ο Αρχιτέκτονας τοπίου, με διδακτορικό στο Σχεδιασμό από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (ΗΠΑ), προτείνει να χτίσει αυτό που αποκαλεί πόλεις σφουγγάρια, οι οποίες να είναι ικανές να απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες βροχής. Αυτό είναι απαραίτητο στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής:
      Εάν το νερό μπορεί να είναι ένας σπάνιος πόρος, γιατί να μην τον εκμεταλλευτούμε;
      Λιγότερη άσφαλτος, λιγότερο μπετόν, περισσότερες λίμνες, περισσότερα πάρκα. Λύσεις που να βασίζονται στη φύση, να συνεργάζονται με το περιβάλλον και όχι εναντίον του, να επαναπροσδιορίζουν τις πόλεις, να εφαρμόζουν την προγονική γνώση και την τρέχουσα γνώση για να δημιουργήσουν έναν εξυπνότερο και πιο βιώσιμο τρόπο διαχείρισης της περιοχής. Αυτή είναι η συνταγή του Kongjian Yu, η οποία συνδέεται με τη διεθνή τάση της λεγόμενης βιώσιμης αστικής αποστράγγισης.

      Το πάρκο της πλημμυρικής πεδιάδας στην κινεζική πόλη Jinhua, έργο του Kongjian Yu.
      Για τον Kongjian Yu, οι κινεζικές πόλεις δεν είναι προσαρμοσμένες στις πλημμύρες επειδή έχουν αποικιστεί από τη δυτική κουλτούρα και αντιγράφουν τις υποδομές και το αστικό τους μοντέλο και δεν είναι προσαρμοσμένες στο κλίμα των μουσώνων. Παρά την αρχική κριτική από τις κινεζικές αρχές για τα αξιώματα του Kongjian, καθώς το κλίμα αλλάζει και οι επιπτώσεις του γίνονται πιο ορατές, ειδικά όταν χτυπούν οι μουσώνες, οι ιδέες του λαμβάνονται ήδη υπόψη στην Κίνα και στα υπόλοιπα μέρη στον κόσμο. Στην Κίνα, κάθε χρόνο, περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν θύματα πλημμυρών. Το 2012, το Πεκίνο είχε τη χειρότερη καταιγίδα των τελευταίων έξι δεκαετιών. Έτσι οι πλημμύρες έκαναν να ξανασκεφτούμε την ασφάλεια. Το 2015, με τον Πρόεδρο Xi Jinping να υποστηρίζει τις ιδέες του τοπίου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα σχέδιο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και έναν φιλόδοξο στόχο: έως το 2030, το 80% των δημοτικών περιοχών της Κίνας πρέπει να έχουν στοιχεία μιας πόλης σφουγγάρι και να ανακυκλώνουν τουλάχιστον το 70% το νερό των βροχών. Με την ιδέα ότι η φύση θα γίνει σύμμαχος της αστικής ανάπτυξης, ήδη το 2015 επιλέχθηκαν οι πρώτες 16 πιλοτικές πόλεις σφουγγάρι και το 2016 προστέθηκαν άλλες 14 αστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της μητροπολιτικής περιοχής του Πεκίνου και της Σαγκάης.

      Παράδειγμα κινεζικής πόλης σφουγγάρι που προωθείται από το Πεκίνο με τα κριτήρια του πάρκου Kongjian, στην Κίνα, σχεδιασμένο από τον Kongjian Yu
      Στην πόλη Taizhou, η ομάδα του Kongjian Yu επανασχεδίασε το Yongning Park ως «πλωτό κήπο με αναχώματα που μπορεί να μειώσει τη ροή των πλημμυρών περισσότερο από το μισό, δημιουργώντας έτσι μια φυσική μήτρα υγροτόπων που πλημμυρίζει εποχιακά». Στο Jinhua, «ο σχεδιασμός γεφυρών, μονοπατιών και αναβαθμίδων με βλάστηση έχει σχεδιαστεί για να προσαρμόζεται στις πλημμύρες των μουσώνων», λέει ο Αρχιτέκτονας τοπίου. Στο Χαρμπίν, «το πορώδες έδαφος του πάρκου Qunli φιλτράρει το αστικό νερό της βροχής, το οποίο αποθηκεύεται σε υπόγειες δεξαμενές». Μέσω της εταιρείας αρχιτεκτονικής τοπίου Turenscape, που ιδρύθηκε το 1998, ο Kongjian συνεχίζει να δημιουργεί χώρους για το νερό ώστε να εξαπλώνεται και να διαρρέει υπόγεια, τόσο για να αποτρέπονται οι πλημμύρες όσο και για να το αποθηκεύεται για μελλοντική χρήση. «Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν πορώδη υλικά, εκτός από τη δημιουργία αστικών περιοχών με βλάστηση και διαπερατά πεζοδρόμια». Παρά το γεγονός ότι ξοδεύει εκατομμύρια γιουάν, η Κίνα εξακολουθεί να υποφέρει από πολλές καταστροφικές πλημμύρες. Πολλοί έχουν επικεντρωθεί στο κόστος αυτών των πόλεων σφουγγαριών, αλλά για τον Kongjian μια πόλη-σφουγγάρι θα κόστιζε μόνο το ένα τέταρτο των συμβατικών λύσεων, αν γινόταν σωστά.
      Οι πράσινες στέγες, οι κάθετοι κήποι και οι κήποι της βροχής αποτελούν επίσης μέρος των στρατηγικών για την απορρόφηση του νερού της βροχής. Το νερό είναι πόρος, όχι σπατάλη. Αυτή είναι η φιλοσοφία των κήπων βροχής, όπως αυτός που πραγματοποιήθηκε στο γνωστό πάρκο πλημμυρών του La Marjal στο Αλικάντε, για το οποίο έχει γραφτεί στην ιστοσελίδα El Ágora και που αντιπροσωπεύει μια αποτελεσματική εφαρμογή αυτής της φιλοσοφίας στην ισπανική επικράτεια. Αυτό το έργο, όπως εξηγεί η Amelia Navarro, «είναι μια λύση βασισμένη στη φύση που, εκτός από την επίλυση του προβλήματος των πλημμυρών, δημιουργεί ένα φυσικό περιβάλλον βιοποικιλότητας σε ένα αστικό περιβάλλον. Είναι σε θέση να συγκρατεί και να αποθηκεύει έως και 45.000 m3 βρόχινου νερού και έχει αποδείξει την περιβαλλοντική και οικοσυστημική του λειτουργία, εκτός από την υδάτινη χρησιμότητα του, με μια λειτουργία που δεν παρεμβαίνει στις διαδικασίες των πτηνών».

      Μια αναπαράσταση της διαχείρισης του νερού με βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης που προσφέρεται από το γραφείο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του Κινέζου αρχιτέκτονα τοπίου Kongjian Yu
      Το φυσικό και το τεχνητό
      Τα τεχνητά και τα φυσικά μέσα πάνε χέρι-χέρι για τη δημιουργία αυτών των συστημάτων σφουγγαριών. Ο πρώτος στόχος είναι η διατήρηση των υδάτινων συστημάτων στην περιοχή, χρησιμοποιώντας υγροτόπους, ποτάμια, τάφρους μαζί με τη βλάστησή τους και τα εδάφη τους για το φιλτράρισμα του νερού. Εάν έχουν καταστραφεί, είναι απαραίτητη η αποκατάσταση για να ανακτηθούν τα φυσικά εμπόδια, αλλά μπορούν επίσης να δημιουργηθούν τεχνητοί υγρότοποι για τη συγκράτηση του νερού σε περίπτωση πλημμύρας.
      Χρειάζονται επίσης νομοθετικά μέτρα ώστε η κατασκευή των νέων κτιρίων και των υποδομών να μην επηρεάζει τη συγκράτηση και αποθήκευση νερού των αστικών οικοσυστημάτων.      
      Η ιδέα της πόλης σφουγγάρι αντιπροσωπεύει ένα καλό παράδειγμα βελτίωσης της διαχείρισης των αστικών υδάτων μέσω της εφαρμογής των λεγόμενων λύσεων με βάση τη φύση (NbS) που εφαρμόζουν προσεγγίσεις πράσινης υποδομής σε αστικά τοπία.
      Η αργή κίνηση του νερού υποστηρίζει ότι η προσπάθεια ελέγχου του νερού με γκρίζες υποδομές (φράγματα, κανάλια ή σωλήνες αποχέτευσης) είναι ένα λάθος που δεν αποτρέπει τις πλημμύρες και εντείνει τα προβλήματα εφοδιασμού με νερό σε περιόδους ξηρασίας. Ο συμβατικός τρόπος διαχείρισης των πλημμυρών είναι η κατασκευή σωλήνων ή αποχετεύσεων για την εκκένωση του νερού το συντομότερο δυνατό ή η ενίσχυση των όχθων των ποταμών με σκυρόδεμα για να διασφαλιστεί ότι αυτοί δεν θα υπερχειλίσουν.

      Kongjian Park, Κίνα, σχεδιασμένο από τον Kongjian Yu.
      Βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης
      Στην Ισπανία, διάφορα δημοτικά συμβούλια έχουν δείξει ενδιαφέρον για αυτά που ορίζονται ως βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης (SUDS), τα οποία θα συμπεριληφθούν, για παράδειγμα, στην ανάπτυξη της Nuevo Norte της Μαδρίτης, μιας από τις μεγαλύτερες αστικές αναπτύξεις που θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας. Αυτές οι βιώσιμες αποχετεύσεις επιλέγουν συμβατικούς κήπους που, αντί να είναι κυρτοί, είναι κοίλοι, για τη συλλογή του νερού της βροχής.
      Φυτεμένες στέγες,  στέγες που ρίχνουν το φορτίο τους (το νερό της βροχής) σε στέρνες, μια αρχαία τεχνική που έχει χαθεί ή διάμεσοι σχεδιασμένοι σε κοιλότητες, που απορροφούν την απορροή. Από την άλλη, η παροχή συλλέγεται, φιλτράρεται και  οδηγείται για να χρησιμοποιηθεί.
      Το όραμα πρέπει για να ολοκληρωθεί, πρέπει να είναι παγκόσμιο. Η αποκατάσταση των χώρων ή η παρέμβαση στα κανάλια βελτιώνει τη διαχείριση των υδάτων αλλά και τις περιβαλλοντικές συνθήκες ή την ποιότητα του αέρα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι οποίοι δεσμεύονται για πράσινες υποδομές και λύσεις βασισμένες στη φύση. 
      Περισσότερα...

      504 • 0

    17. Περιβάλλον

      Η στάθμη του Ατλαντικού απειλεί παραθαλάσσιες πόλεις στις νότιες ΗΠΑ

      Engineer

      Παραθαλάσσιες πόλεις στις νότιες ΗΠΑ όπως το Μαϊάμι, το Χιούστον και η Νέα Ορλεάνη, αντιμετωπίζουν ήδη μία πρωτοφανή άνοδο της στάθμης των υδάτων, και οι περιοχές αυτές απειλούνται πολύ περισσότερο από όσο προέβλεπαν αρχικά οι επιστήμονες, σύμφωνα με νέα ανάλυση.
      Από το 2010 έως και σήμερα, ο κόλπος του Μεξικού και οι νοτιοανατολικές πολιτείες έχουν καταγράψει άνοδο 12,7 εκατοστών στη στάθμη του ωκεανού, που αποτελεί μία «δραματική αύξηση» σύμφωνα με τους επιστήμονες. Η άνοδος των θαλασσών σε αυτές τις περιοχές, σε ετήσια βάση, είναι διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο ο οποίος δεν ξεπερνά το μισό εκατοστό (0,44 εκ.).
      Το φαινόμενο τροφοδοτεί με τη σειρά του πιο ισχυρούς κυκλώνες, όπως ο κυκλώνας Ίαν που έπληξε τη Φλόριντα τον Σεπτέμβριο, προκαλώντας ζημιές 113 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για την τρίτη πιο σοβαρή, από οικονομικής άποψης, καταστροφή στην Ιστορία των ΗΠΑ και τη χειρότερη στην ιστορία της πολιτείας, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA).
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/04/miami2-400-x-600.jpg
      Το πανεπιστήμιο της Αριζόνα εξέδωσε μία έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Climate, σκιαγραφώντας την κλιματική κρίση που απειλεί ευάλωτες περιοχές των ΗΠΑ στις οποίες κατοικούν εκατομμύρια άνθρωποι.
      Προγνωστικά μοντέλα της NASA δείχνουν αύξηση ακόμα και 30 εκατοστών στην στάθμη των θαλασσών έως και 2030 ενώ τα σενάρια είναι ακόμα πιο ανησυχητικά για τις επόμενες δεκαετίες.
      Οι περιοχές από το Τέξας έως τη Φλόριντα και η νότια ακτογραμμή των ΗΠΑ που βρέχεται από τον Ατλαντικό θα επηρεαστούν περισσότερο, σύμφωνα με τη NASA. «Όλη η νοτιοανατολική ακτή και ο κόλπος (σ.σ του Μεξικού) θα βιώσουν τον αντίκτυπο του αυξανόμενου ρυθμού ανόδου των υδάτων», σημειώνει ο συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής γεωεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα Γιανζτούν Γιν. «Όπως προκύπτει, η στάθμη των υδάτων που σχετίζεται με τον κυκλώνα Ίαν ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί εξαιτίας του συνδυασμού της ανόδου της θάλασσας και της ισχύος της καταιγίδας», προσθέτει.
      Η απειλή από την άνοδο των ωκεανών επικρέμεται πάνω από αρκετά αστικά κέντρα κατά μήκος της ακτογραμμής. Ενδεικτικό είναι πως τα ασφαλιστήρια κατοικιών σε περιοχές της Φλόριντα, όπου έχει χτυπηθεί από το 40% των κυκλώνων που έχουν πλήξει τις ΗΠΑ, αυξάνονται σταθερά.
      Περισσότερα...

      544 • 0

    18. Περιβάλλον

      Το 2016 πιθανόν το πιο ζεστό έτος όλων των εποχών

      Engineer

      Προκαταρκτικά δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο από τη NASA και τη ΝΟΑΑ (Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας) έδειχναν ότι το περασμένο έτος ήταν αντίστοιχα 1,02 και 0,94 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα.
       
      Η μέση ετήσια θερμοκρασία ήταν η υψηλότερη από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία το 1880. Δεν αποκλείεται πάντως να ήταν η υψηλότερη εδώ και τουλάχιστον 1.000 χρόνια.
       
      Και οι δύο υπηρεσίες θα ανακοινώσουν τα οριστικά αποτελέσματα στις 18 Ιανουαρίου.
       
      Το 2016 φαίνεται ότι θα γίνει έτσι η τρίτη συνεχής χρονιά με νέο ρεκόρ ζέστης: «Το 2016 θα καταρρίψει το ρεκόρ παγκόσμιας θερμοκρασίας που καταγράφηκε το 2015, το οποίο με τη σειρά του είχε σπάσει το ρεκόρ του 2014» λέει στο Mercury News ο Νόα Ντίφενμπο, καθηγητής κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
       
      «Αυτή είναι η πραγματικότητα, και δεν πρόκειται απλώς να εξαφανιστεί αν αρνηθούμε την ύπαρξή της ή την απορρίψουμε ως φάρσα» προειδοποιεί, όπως μεταδίδει το In.gr.
       
      Προφανώς απευθύνεται στην ομάδα του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει υποστηρίξει προ ετών ότι η κλιματική αλλαγή είναι «φάρσα των Κινέζων. Μετά την εκλογή του έδειξε να υπαναχωρεί από αυτή τη στάση, δηλώνοντας ότι «κανείς δεν ξέρει» τι ανεβάζει τη θερμοκρασία. Αρκετά εξάλλου από τα πρόσωπα που έχει προτείνει για το υπουργικό συμβούλιο έχουν δεσμούς με την πετρελαιοβιομηχανία.
       
      Παρόλο που η κλιματική αλλαγή είναι αναμφίβολα ο κύριος παράγοντας πίσω από τα συνεχόμενα ρεκόρ θερμοκρασίας, η ζέστη του 2016 ήταν σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα ενός ισχυρού Ελ Νίνιο το πρώτο οκτάμηνο του έτους. Η αντίθετη φάση του φαινομένου, το Λα Νίνια, φαίνεται ότι δρόσισε τους τελευταίους μήνες.
       
      Άκρως ανησυχητική παραμένει ωστόσο η κατάσταση στην Αρκτική, όπου οι θερμοκρασίες του Δεκεμβρίου ήταν έως και 20 βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό.
       
      Αυτό το κύμα ζέστης δεν μπορεί να αποδοθεί άμεσα στην κλιματική αλλαγή, είναι όμως οιωνός ενός μέλλοντος όπου η Αρκτική θα μένει χωρίς καθόλου πάγο τα καλοκαίρια -μια απέραντη, χλιαρή θάλασσα.
       
      Πηγή: http://greenagenda.gr/30907/
      Περισσότερα...

      953 • 0

    19. Περιβάλλον

      Ενημέρωση σχετικά με την υποχρέωση διεξαγωγής ενεργειακών ελέγχων στις επιχειρήσεις

      Engineer

      Έγγραφο του ΥΠΕΝ σχετικά με την υποχρέωση διεξαγωγής ενεργειακών ελέγχων στις επιχειρήσεις.


       
       
       
       
       
       
      Περισσότερα...

      2293 • 0

    20. Περιβάλλον

      Τοξικό νέφος πάνω από τη δυτική Αθήνα από την πυρκαγιά στον ΧΥΤΑ Φυλής

      Engineer

      Πυρκαγιά σημειώθηκε το βράδυ του Σαββάτου στον ΧΥΤΑ Φυλής, με αποτέλεσμα να εξαπλωθεί ένα υπερμεγέθες τοξικό νέφος στη δυτική Αττική. Η πρωτοβουλία πολιτών και φορέων «Δυτικό Μέτωπο», με ανακοίνωση που εξέδωσε επιρρίπτει βαρύτατες ευθύνες στον περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων και επαναλαμβάνει για ακόμη μια φορά την ανάγκη να κλείσει πλέον οριστικά ο ΧΥΤΑ Φυλής.
      Μεγάλη φωτιά στη χωματερή της Φυλής ξέσπασε το βράδυ του Σαββάτου και ένα τοξικό νέφος απλώθηκε πάνω από τη δυτική Αττική και τις γύρω περιοχές. Μήνυμα έστειλε και η Πολιτική Προστασία, μέσω της υπηρεσίας 112, με το οποίο καλούνταν οι πολίτες να κλείσουν πόρτες και παράθυρα και να αποφύγουν τυχόν μετακινήσεις καθώς η εισπνοή καπνού ήταν επικίνδυνη.
      Στο σημείο επιχείρησαν συνολικά 4 οχήματα με 12 πυροσβέστες, οι οποίοι έθεσαν υπό πλήρη έλεγχο τη φωτιά. Το πρωί της Κυριακής αποχώρησαν οι πυροσβέστες ωστόσο μικρές εστίες καπνού παραμένουν και θα αντιμετωπιστούν με επιχωματώσεις.
         
      Περισσότερα...

      553 • 0

    21. Περιβάλλον

      Δέκα φορές πάνω από τα όρια συναγερμού τα μικροσωματίδια εξαιτίας των καπνών από τις φωτιές

      Engineer

      Για μια πολύ δύσκολη ημέρα για όλη την Ελλάδα κάνει λόγο ο καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και συντονιστής της ερευνητικής ομάδας ΠΑΝΑΚΕΙΑ, που μελετά την ατμοσφαιρική σύσταση και την κλιματική αλλαγή. Με τις μεγάλες πυρκαγιές σε Έβρο, Βοιωτία, Εύβοια και Αττική να είναι σε εξέλιξη, μεταξύ άλλων, σταθμοί της ΠΑΝΑΚΕΙΑ κατέγραψαν την Τρίτη υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων ακόμη και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τα πύρινα μέτωπα. «Οι βορειοανατολικοί άνεμοι μεταφέρουν τον καπνό από την Αλεξανδρούπολη μέχρι και τα νησιά του Ιονίου», εξηγεί ο καθηγητής, επισημαίνοντας ότι οι μετρήσεις χτύπησαν κόκκινο στο «τρίγωνο» Αρτα – Γιάννενα – Τρίκαλα, ενώ έχει επιβαρυνθεί και όλη η Πελοπόννησος. «Πρόκειται για πολύ μεγάλη έκταση», σημειώνει. Ο ίδιος το μεσημέρι της Τρίτης βρισκόταν στην Πελοπόννησο. «Από το Ναύπλιο βλέπαμε τον καπνό. Ηταν πραγματικά εντυπωσιακό» προσθέτει.
      Οπως αποτυπώνεται σε εικόνα του ευρωπαϊκού δορυφόρου METEOSAT-11 που επεξεργάστηκε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο καπνός από την πυρκαγιά στην περιοχή του Εβρου έφτασε περίπου 950 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά, καλύπτοντας έκταση ίση με περίπου 110.000 τ. χλμ., που αντιστοιχεί περίπου στο 80% της ελληνικής επικράτειας. «Είναι από τις πιο εντυπωσιακές μεταφορές καπνού που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, δεδομένης της μεγάλης περιοχής που κάλυψε», είπε ο διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος.
      Υπό τις παραπάνω συνθήκες, οι συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5 (σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου), στις 11 το πρωί της Τρίτης στην Αλεξανδρούπολη, έφτασαν έως και τα 106 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε ωριαία βάση. Σημειώνεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι μία ασφαλής μέση τιμή 24ώρου είναι τα 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Στη μία το μεσημέρι η τιμή που καταγράφηκε στην Αρτα ήταν 111 μικρογραμμάρια, ενώ στις 4 το απόγευμα ο σταθμός στην Ανατολή Ιωαννίνων έδειχνε 80 μικρογραμμάρια, τιμές που χαρακτηρίζονται από την επιστημονική ομάδα της ΠΑΝΑΚΕΙΑ εξαιρετικά κακές. Κακές ήταν οι συνθήκες και στην Πελοπόννησο, με τους σταθμούς σε Πάτρα και Ναύπλιο να καταγράφουν τιμές τριπλάσιες των αποδεκτών.
      «Θέλει ιδιαίτερη προσοχή, καθώς 24ωρη έκθεση σε τέτοιες συγκεντρώσεις μπορεί να είναι πολύ επιβλαβής όχι μόνο για άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες αλλά και για τον μέσο πολίτη», τονίζει ο κ. Μιχαλόπουλος, προτρέποντας τους πολίτες να παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου μέσα από την ιστοσελίδα air-quality.gr. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην Αττική, ο κ. Μιχαλόπουλος τη χαρακτηρίζει μέτρια, επισημαίνοντας ωστόσο ότι μπορεί να επιδεινωθεί ανάλογα με τους ανέμους.
      Οδηγίες πνευμονολόγων
      Λόγω των πυρκαγιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, η Ενωση Πνευμονολόγων Ελλάδας συνιστά στους πολίτες να απομακρύνονται άμεσα από περιοχές με πυκνό καπνό για την προστασία τους ή, εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, να παραμείνουν σε δροσερούς ή κλιματιζόμενους χώρους, με κλειστά παράθυρα και πόρτες. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις, ενώ αν χρειαστεί να μετακινηθούν με αυτοκίνητο εντός των συγκεκριμένων περιοχών να κρατούν τα παράθυρα κλειστά και να θέτουν σε λειτουργία την ανακύκλωση αέρα καμπίνας.
      Σε ό,τι αφορά τους ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα, οι πνευμονολόγοι συνιστούν να βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τον γιατρό τους και να λαμβάνουν την αγωγή τους συστηματικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του. Συμπτώματα όπως η δυσκολία στην αναπνοή, ο βήχας ή η αποβολή πτυέλων θα πρέπει να αναφέρονται άμεσα στον θεράποντα πνευμονολόγο. «Θερμή παράκληση για αποφυγή αλόγιστης χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα διακοπών σε αναπνευστικούς ασθενείς που απαιτούν συνεχή λήψη οξυγονοθεραπείας», αναφέρουν.
      Περισσότερα...

      909 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.