ΕΕΤΤ: Μεγάλες ανισότητες στις ταχύτητες Διαδικτύου μεταξύ των δήμων της χώρας

Η νέα Έκθεση Ανοικτού Διαδικτύου 2024-2025 της ΕΕΤΤ φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις τεράστιες ανισότητες στις ταχύτητες Internet ανά την Ελλάδα, αποκαλύπτοντας την ύπαρξη δύο «ταχυτήτων» ψηφιακής πρόσβασης: από δήμους που πλησιάζουν τα 300 Mbps, μέχρι περιοχές που μετά βίας ξεπερνούν τα 20 Mbps και κατ΄επέκταση πολίτες δύο ταχυτήτων.

Οι πιο γρήγοροι και οι πιο αργοί δήμοι

Στην κορυφή βρίσκονται οι Σπέτσες με μέση ταχύτητα καθόδου 297,40 Mbps, ακολουθούμενες από το Μαρούσι(286,55 Mbps), τη Χάλκη (259,85 Mbps) και το Χαλάνδρι (239,10 Mbps).
Στον αντίποδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η πλατφόρμα ΥΠΕΡΙΩΝ της ΕΕΤΤ, καταγράφονται δήμοι σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές όπου η μέση ταχύτητα πέφτει κάτω από τα 25 Mbps, δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων.

Στον Δήμο Γ. Καραϊσκάκη της Άρτας η μέση ταχύτητα σταθερής σύνδεσης δεν ξεπερνά τα 10 Mbps, ενώ το αρνητικό ρεκόρ κατέχει ο Δήμος Αργιθέας στην Καρδίτσα με μόλις 6,86 Mbps. Ακόμη και στον Δήμο Αρταίων, η μέση ταχύτητα μετά βίας αγγίζει τα 50 Mbps.

Η εικόνα είναι ανάλογη και σε τουριστικούς προορισμούς: στην πόλη της Κέρκυρας η ταχύτητα σταθερού Internetανέρχεται στα 50 Mbps, στη Ρόδο στα 53 Mbps, ενώ στη Σύρο –παρά τον αυξανόμενο αριθμό ψηφιακών νομάδων– παραμένει κάτω από τα 50 Mbps. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μεγάλα τμήματα της χώρας εξακολουθούν να εξαρτώνται από τις υποδομές χαλκού και VDSL, οι οποίες όχι μόνο περιορίζουν την απόδοση, αλλά και δημιουργούν «θόρυβο» που επηρεάζει τις κλασικές ADSL συνδέσεις.

Σε αντίθεση με τα δίκτυα σταθερής, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας παρέχουν σαφώς υψηλότερες ταχύτητες. Στην Κέρκυρα οι συνδέσεις κινητής φτάνουν τα 127 Mbps, στη Ρόδο τα 117 Mbps, ενώ στον Δήμο Αρταίων αγγίζουν τα 150 Mbps. Παρά ταύτα, η κάλυψη δεν είναι παντού ομοιόμορφη, ούτε η χρήση κινητής μπορεί να θεωρηθεί λύση για όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς το κόστος και οι περιορισμοί δεδομένων παραμένουν υψηλοί.

Οι πολίτες διαμαρτύρονται – τα στοιχεία της ΕΕΤΤ

Μόνο το 2024 υποβλήθηκαν 271.663 παράπονα για χαμηλές ταχύτητες ή άλλα προβλήματα απόδοσης, εκ των οποίων 215.875 αφορούσαν σταθερά δίκτυα.
Η ΕΕΤΤ διενήργησε 183.578 ελέγχους απόκλισης, εκ των οποίων οι 142.009 επιβεβαίωσαν ότι οι πραγματικές ταχύτητες ήταν κατώτερες από τις διαφημιζόμενες. Από αυτές, πάνω από το 62% θεωρήθηκαν «σημαντικές αποκλίσεις».

Τι ισχύει με τις αποζημιώσεις

Παρά τον όγκο των καταγγελιών, οι αποζημιώσεις παραμένουν περιορισμένες: το 2024 μόλις 1.120 συνδρομητέςαποζημιώθηκαν μετά από επιβεβαιωμένο έλεγχο, ενώ συνολικά δόθηκαν 28.639 αποζημιώσεις (χρηματικές ή με τη μορφή δωρεάν λεπτών και δεδομένων).
Η ΕΕΤΤ υπενθυμίζει ότι οι καταναλωτές μπορούν να καταγγείλουν αποκλίσεις μέσω της πλατφόρμας ΥΠΕΡΙΩΝ, ενώ οι πάροχοι υποχρεούνται να ενημερώνουν για τις πραγματικές ταχύτητες και τις διαδικασίες αποζημίωσης.

Ψηφιακή ανισότητα και τοπική ανάπτυξη

Η υστέρηση συγκεκριμένων δήμων στη συνδεσιμότητα δεν αποτελεί μόνο τεχνικό ζήτημα· επηρεάζει ευθέως:

• την εκπαίδευση (τηλεκπαίδευση σε σχολεία και φοιτητές),
• την οικονομία (μικρές επιχειρήσεις και τουρισμός σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές),
• και την καθημερινότητα των πολιτών (τηλεργασία, ψηφιακές υπηρεσίες, ψυχαγωγία).

Η ΕΕΤΤ αναγνωρίζει το πρόβλημα και τονίζει την ανάγκη για επενδύσεις σε δίκτυα νέας γενιάς, αλλά και για αυστηρότερο έλεγχο στην εφαρμογή του Εθνικού Κανονισμού Ανοικτού Διαδικτύου.

Συμπέρασμα

Η εικόνα που προκύπτει είναι αντιφατική: η Ελλάδα διαθέτει δήμους με ταχύτητες που ανταγωνίζονται διεθνώς, αλλά και περιοχές που παραμένουν εγκλωβισμένες σε «ψηφιακή καθυστέρηση». Το στοίχημα πλέον είναι διπλό:

1. Αναβάθμιση υποδομών για να μειωθεί η ψαλίδα.
2. Ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου αποζημιώσεων, ώστε οι πολίτες να έχουν πραγματική προστασία όταν οι πάροχοι δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους.

Τι σημαίνει «σημαντική απόκλιση» – Το πλαίσιο αποζημιώσεων

Ο νέος Κανονισμός Ανοικτού Διαδικτύου της ΕΕΤΤ ορίζει ως σημαντική απόκλιση:

• Για ADSL, μείωση κάτω από το 30% της ονομαστικής ταχύτητας,
• Για VDSL, μείωση κάτω από το 20%,
• Για οπτικές ίνες (FTTH/FTTB), μείωση κάτω από το 10%,
• Για κινητή τηλεφωνία, μείωση κάτω από το 10%.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι πάροχοι υποχρεούνται να προχωρήσουν σε αποζημιώσεις προς τους συνδρομητές, είτε με εκπτώσεις στον λογαριασμό είτε με άλλες διορθωτικές ενέργειες. Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η ενημέρωση των πολιτών παραμένει ελλιπής και πολλοί δεν γνωρίζουν ότι μπορούν να αξιώσουν αποζημίωση όταν οι ταχύτητες δεν ανταποκρίνονται στις συμβάσεις.

Η ανάγκη για ουσιαστικό ψηφιακό σχεδιασμό

Τα ευρήματα της ΕΕΤΤ αναδεικνύουν τη διπλή Ελλάδα της ψηφιακής εποχής: από τη μια πλευρά οι μητροπολιτικές περιοχές που κινούνται σταδιακά προς τις οπτικές ίνες, και από την άλλη οι περιφερειακοί δήμοι που παραμένουν εγκλωβισμένοι σε απαρχαιωμένες τεχνολογίες.

Η ανισότητα αυτή δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα· επηρεάζει την εκπαίδευση, τις επιχειρήσεις, τον τουρισμό και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Για τους δήμους της επαρχίας, η έλλειψη γρήγορου Internet αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη, ενώ οι τουριστικοί προορισμοί κινδυνεύουν να χάσουν την ελκυστικότητα τους για ψηφιακούς νομάδες και επιχειρήσεις.

Οι δήμοι, παρότι δεν έχουν άμεση ευθύνη για τις τηλεπικοινωνιακές υποδομές, έχουν ρόλο-κλειδί στην προστασία των πολιτών ως καταναλωτών. Αυτό προκύπτει τόσο από την γενικότερη αποστολή τους στον τομέα της προστασίας του καταναλωτή, όσο και από τη δυνατότητα που τους παρέχει ο νόμος να ιδρύουν Δημοτικά Γραφεία Ενημέρωσης Καταναλωτών (ΓΕΚ).

Αναλυτικά, οι δήμοι μπορούν:

1. Ίδρυση και λειτουργία Δημοτικού Γραφείου Καταναλωτή

• Κάθε δήμος έχει τη δυνατότητα να συστήσει γραφείο καταναλωτή, το οποίο λειτουργεί ως τοπικό σημείο αναφοράς για καταγγελίες και παράπονα πολιτών.
• Το γραφείο μπορεί να συνεργάζεται με την ΕΕΤΤ και τις ενώσεις καταναλωτών, να συλλέγει μαζικά παράπονα και να τα προωθεί κεντρικά, ενισχύοντας τη φωνή των πολιτών.

2. Ενημέρωση πολιτών για τα δικαιώματά τους

• Διοργάνωση ημερίδων και σεμιναρίων για να γνωρίζουν οι δημότες πότε δικαιούνται αποζημίωση από τους παρόχους.
• Δημιουργία οδηγών χρήσης (έντυπων ή online) που θα εξηγούν με απλά βήματα πώς να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα ΥΠΕΡΙΩΝ της ΕΕΤΤ για καταγγελίες αποκλίσεων.
• Καμπάνιες στα social media και στις ιστοσελίδες των δήμων με οδηγίες για την καταγραφή χαμηλών ταχυτήτων και τη διαδικασία αποζημίωσης.

3. Συλλογική πίεση προς τους παρόχους

• Οι δήμοι μπορούν να λειτουργήσουν ως θεσμικός συνομιλητής με τους παρόχους, πιέζοντάς τους για καλύτερες επενδύσεις σε δίκτυα.
• Μέσω της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας) μπορούν να διατυπώσουν συλλογικά αιτήματα για δίκτυα οπτικών ινών σε υποβαθμισμένες περιοχές.

4. Σύνδεση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό

• Η ανάπτυξη γρήγορου Internet είναι προϋπόθεση για έργα «έξυπνης πόλης». Άρα, οι δήμοι μπορούν να εντάξουν την ενίσχυση των δικτύων στις στρατηγικές τους για ψηφιακό μετασχηματισμό.
• Ενδεικτικά, μπορούν να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικά εργαλεία (π.χ. ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης) για δράσεις που αφορούν εγκατάσταση οπτικών ινών σε δημοτικά κτήρια και σχολεία και έμμεσα να πιέσουν για αναβάθμιση των τοπικών δικτύων.

5. Υπεράσπιση συλλογικού συμφέροντος

• Αν και δεν έχουν δικαίωμα παρέμβασης στη ρύθμιση των τηλεπικοινωνιών, οι δήμοι μπορούν να προχωρούν σε παρεμβάσεις στη δημόσια διαβούλευση όταν η ΕΕΤΤ βγάζει κανονισμούς.
• Να στηρίζουν ομαδικές καταγγελίες πολιτών προς την ΕΕΤΤ, ώστε να αυξάνεται η πίεση για διορθωτικά μέτρα.