Αναζήτηση στην κοινότητα
Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'απορρίμματα'.
Found 122 results
-
Η εικόνα είναι γνώριμη σε όλους. Οι κοινοί κάδοι ξεχειλισμένοι, οι μπλε κάδοι γεμάτοι με κάθε είδους σκουπίδια. Στις παραλίες, πλαστικά ποτήρια από καφέ και μπουκαλάκια νερού. Λίγο έξω από τις πόλεις, λόφοι από στρώματα, καρέκλες, διαλυμένα έπιπλα. Αν σε όλα αυτά προστεθούν και τα μποφόρ του Αιγαίου, που σκορπίζουν τα πάντα στα χωράφια ή στη θάλασσα, και οι φωτιές που ξεσπούν λόγω των θερμοκρασιών ή της αμέλειας, τότε έχουμε και τη φετινή εικόνα των περισσότερων νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στη Σαλαμίνα, στην Αίγινα, στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο, καθώς στα περισσότερα νησιά η ανακύκλωση παραμένει σε πολύ χαμηλά (ενίοτε ανύπαρκτα) επίπεδα, κομποστοποίηση δεν γίνεται σχεδόν πουθενά, ενώ υπάρχουν νησιά που δεν διαθέτουν καν τις στοιχειώδεις υποδομές, με θλιβερά αποτελέσματα. Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (για το 2018), η ανακύκλωση στα περισσότερα νησιά είναι πολύ περιορισμένη. Με την εξαίρεση ορισμένων νησιών των Κυκλάδων και κάποιων μεμονωμένων νησιών, όπως οι Λειψοί ή η Σκιάθος, οι περισσότεροι νησιωτικοί δήμοι ανακτούν ελάχιστες για τον πληθυσμό και τον τουρισμό τους ποσότητες. Περισσότερα από 20 νησιά δεν έχουν καν ανακύκλωση, 19 νησιά στο Αιγαίο έχουν ακόμα χωματερές. https://s.kathimerini.gr/resources/2019-09/s29_0809anakyklosi-thumb-large.jpg Ο κ. Βαγγέλης Καπετάνιος διετέλεσε γενικός γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων το 2014-2019. «Δυστυχώς, πλην ελαχίστων περιπτώσεων δημάρχων ή περιφερειαρχών, οι περισσότεροι δεν είχαν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Και δεν το λέω αυτό από πολιτική σκοπιά, ανεξαρτήτως του χώρου από τον οποίο προέρχονται. Δεν υπήρχε μια ενιαία αντιμετώπιση. Οπου υπήρχε ένας σχεδιασμός, αυτός δεν βασιζόταν στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ούτε στα πρόστιμα που βλέπαμε να “έρχονται”. Στα νησιά βέβαια, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, τα πράγματα ήταν ακόμα πιο δύσκολα», εξηγεί. Σχέδια στα χαρτιά Μετά την τροποποίηση του εθνικού σχεδιασμού και των περιφερειακών σχεδίων, στα τέλη του 2016, οι δήμοι ξεκίνησαν να εκπονούν τοπικά σχέδια διαχείρισης. Μόνο που οι περισσότεροι δεν τα εφάρμοσαν ποτέ. «Το κάθε νησί έχει τη δική του πραγματικότητα», λέει ο κ. Καπετάνιος. «Η εποχικότητα –στα περισσότερα ο πληθυσμός διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται το καλοκαίρι– και οι πιέσεις από τον τουρισμό περιορίζουν τις τεχνολογικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν. Δεν μπορεί σε ένα νησί 1.000 κατοίκων να γίνει ένα εργοστάσιο διαχείρισης, δεν υπάρχει οικονομία κλίμακας. Σε κάποια νησιά όπως η Υδρα και η Σαντορίνη, δεν υπάρχει διαθέσιμη γη είτε λόγω πολεοδομικών περιορισμών, ή εξαιτίας των πολύ υψηλών αξιών. Σε άλλα, όπως στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο τα μεταναστευτικά ρεύματα έφεραν τα πάνω κάτω. Οι μνημονιακές υποχρεώσεις περιόρισαν τις δυνατότητες πρόσληψης προσωπικού ή ανανέωσης του εξοπλισμού. Αυτές ήταν οι αντικειμενικές δυσκολίες. Ομως το πρόβλημα είναι ότι και οι ίδιοι οι δήμαρχοι δεν δούλεψαν για να εφαρμόσουν τα τοπικά τους σχέδια. Οσο κι αν ακούγεται τετριμμένο, οι πόροι υπάρχουν, μέσω της Ε.Ε. Ομως οι Περιφέρειες καθυστερούσαν να βγάλουν τις προσκλήσεις (σ.σ. υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης) και οι δήμοι δεν συμμετείχαν γιατί δεν είχαν ώριμα έργα. Δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση». Μετά τέσσερα χρόνια σε αυτή τη θέση, ο κ. Καπετάνιος εκτιμά ότι ο διάδοχός του, Μανώλης Γραφάκος, πρέπει να εστιάσει στην ταχεία εφαρμογή των σχεδίων. «Να μη χάσει χρόνο με πολιτικές ισορροπίες, να πιέσει σκληρά τους δήμους και τις Περιφέρειες να εφαρμόσουν τον σχεδιασμό». Είναι όμως ο υφιστάμενος σχεδιασμός η λύση; Ο Αντώνης Μαυρόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ISWA) έχει αντίθετη άποψη. «Τα νησιά μας έχουν ιδιαιτερότητες: είναι πολλά και έχουν μια απίστευτη εποχικότητα. Λύσεις υψηλής ποιότητας με τόσο μεγάλη ελαστικότητα, όσο να εξυπηρετούν ένα ελάχιστο τονάζ τον χειμώνα και ένα τεράστιο το καλοκαίρι, δεν υπάρχουν. Επομένως αυτό γεννά ένα θέμα βιωσιμότητας για όποια λύση. Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα. Η έλλειψη χώρου κάνει την εξεύρεση λύσης δύσκολη – σε μερικά νησιά όπως η Φολέγανδρος δεν έχουν καν χώμα για να σκεπάζουν τα σκουπίδια. Ενώ η επικοινωνία με την ηπειρωτική Ελλάδα είναι τον χειμώνα προβληματική. Ολο αυτό, σε συνδυασμό με την άναρχη τουριστική ανάπτυξη, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που κατά τη γνώμη μου δεν αντιμετωπίζεται με νέους ΧΥΤΑ». Πρόταση Ο κ. Μαυρόπουλος εκτιμά ότι πρέπει να δοκιμαστεί ένα νέο μοντέλο. «Πιστεύω ότι δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα κάθε δήμος μόνος του, ιδιαίτερα τα μικρά νησιά που είναι το “στολίδι” της χώρας μας. Θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο σχέδιο, με τρία χαρακτηριστικά: Πρώτον, η ανακύκλωση του οργανικού να γίνεται επιτόπου, με διαλογή στην πηγή και υποχρεωτική συμμετοχή ξενοδοχείων και εστιατορίων. Αλλωστε τα περισσότερα νησιά έχουν ανάγκη το κομπόστ ως εδαφοβελτιωτικό. Δεύτερον, να αναλάβει η τουριστική βιομηχανία ενεργό ρόλο στη διαλογή και ανακύκλωση όλων των συσκευασιών. Και τρίτον, τόσο τα ανακυκλώσιμα όσο και το υπόλειμμα να οδηγούνται στην ηπειρωτική Ελλάδα για διαχείριση, με βάση ένα αποκεντρωμένο σχέδιο μεταφοράς. Το μόνο που θα πρέπει να δημιουργηθεί στα νησιά είναι κλειστοί σταθμοί μεταφόρτωσης, που να επαρκούν για 10-15 ημέρες. Αν χρειαστεί, να επιδοτηθεί η χρήση ειδικών πλοίων για τη μεταφορά. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι μια λύση με οικονομία κλίμακας, η οποία εφαρμόζεται ήδη στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, στο Κάπρι της Ιταλίας κρατούν μόνο το οργανικό, τα υπόλοιπα στέλνονται στη Νάπολη. Δεν διανοείται κανείς να “σπαταλήσει” χώρο σε αυτό το νησί. Προϋπόθεση είναι βέβαια να δημιουργηθεί μια κεντρική υπηρεσία παρακολούθησης για τα μικρά νησιά, καθώς δεν έχουν προσωπικό και να αποφασιστεί ποια (μεγαλύτερα) νησιά θα εξυπηρετήσουν τα γειτονικά τους. Το σύστημα, όπως είναι σήμερα, δεν μπορεί να λειτουργήσει». Το «θαύμα» των Λειψών Το παράδειγμα των Λειψών είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό. Από το 2010 το μικρό αυτό νησί έχει ξεκινήσει ένα «ευρωπαϊκού τύπου» πρόγραμμα συστηματικής ανακύκλωσης, που έχει φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα. «Η επιτυχία μας βασίζεται στη διαλογή στην πηγή», λέει ο επανεκλεγείς δήμαρχος Φώτης Μάγγος. «Ο δήμος δίνει στους πολίτες σακούλες τεσσάρων χρωμάτων, μία για κάθε υλικό συσκευασίας: πράσινη για το πλαστικό, κόκκινη για τα μέταλλα, γαλάζια για το γυαλί και κίτρινη για το χαρτί. Μια συγκεκριμένη ημέρα οι πολίτες βγάζουν στον δρόμο ή στον κάδο τους τα ανακυκλώσιμα χωρισμένα ήδη από το σπίτι σε σακούλες και τα συλλέγουμε. Στον χώρο του δημοτικού Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) γίνεται περαιτέρω διαλογή σε 13 ρεύματα, τα ανακυκλώσιμα δεματοποιούνται και στέλνονται στην Αθήνα, απευθείας σε αγοραστή ανακυκλώσιμων υλικών. Αυτό μας αποδίδει 22.000 ευρώ/έτος, το οποίο καλύπτει το ένα τρίτο του κόστους της καθαριότητας (υπηρεσία αποκομιδής), την οποία έχουμε αναθέσει σε ιδιώτη. Το καλοκαίρι μαζεύουμε τα ανακυκλώσιμα τρεις φορές την εβδομάδα και τα σύμμεικτα κάθε ημέρα, τον χειμώνα πιο αραιά». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Ο ΧΥΤΑ μας είχε ζωή 30 ετών. Εχουν περάσει τα 20 χρόνια και δεν έχει γεμίσει ούτε το ένα τέταρτο. Αρα δεν θα χρειαστούμε ένα τόσο μεγάλο έργο για τα επόμενα 20 χρόνια», λέει ο κ. Μάγγος. «Ο κόσμος έχει πλέον συνηθίσει, δεν υπάρχει περίπτωση να πετάξει κανείς ανακατεμένα σκουπίδια στην ανακύκλωση γιατί είναι εύκολο... να βρούμε ποιος έκανε το λάθος. Και αναζητούμε τρόπο να γίνουμε ακόμα καλύτεροι». -
Νεοεκλεγέντες δήμαρχοι, οι οποίοι αναλαμβάνουν καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, όπως ο Μωυσής Ελισάφ στα Ιωάννινα, επισκέπτονται συνεχώς την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου, επισημαίνοντας στους υπαλλήλους το μείζον (πανελλαδικά) πρόβλημα και ζητώντας τη βοήθειά τους για μια «πιο καθαρή πόλη». Ο κ. Ελισάφ είπε αυτή την εβδομάδα στην «Κ» ότι η πόλη, «ιδιαίτερα στην παραλίμνια ζώνη, δίνει μια εικόνα έλλειψης καθαριότητας, ιδιαίτερα τις περιόδους με μεγάλη τουριστική κίνηση». Από αυτήν την άποψη τα Γιάννενα μοιράζονται την τύχη όλων των πόλεων της χώρας, που ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αντιμετωπίζουν εκρηκτική, όζουσα, συσσώρευση του όγκου απορριμμάτων. Η Ηπειρος συγκεκριμένα παράγει 145.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να είναι από τα πιο μικρά της χώρας. Ο κ. Ελισάφ μαζί με τους δημάρχους της περιφέρειας Ηπείρου θεωρητικά έχουν πιο εύκολο έργο, καθώς το εργοστάσιο στο Ελευθεροχώρι της Δωδώνης, που κατασκευάστηκε μέσω ΣΔΙΤ και διαχειρίζεται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, βρίσκεται σε λειτουργία από τις 17 Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου. Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες έγινε σύσκεψη για να «υποδέχεται» το εργοστάσιο στη Δωδώνη και τα απορρίμματα της Λευκάδας, η οποία ανήκει σε άλλη περιφέρεια (σ.σ. για να καταστεί δυνατή η μεταφορά απορριμμάτων από περιφέρεια σε περιφέρεια χρειάζονται αποφάσεις των δύο διοικήσεων των αποκεντρωμένων περιφερειών, καθώς και σύμφωνη γνώμη του φορέα που αναλαμβάνει να υποδεχθεί τα απορρίμματα). Αλλά και στην Κοζάνη όπου λειτουργεί εργοστάσιο (σ.σ. της «Ακτωρ») ίδιας «τεχνολογίας», όπως της Ηπείρου (ΣΔΙΤ), οι εντυπώσεις των ντόπιων είναι θετικές. Ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, που εξελέγη με την υποστήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ (σ.σ. θα είναι μετά την 1η Σεπτεμβρίου στην αντιπολίτευση του δήμου), αναφέρει στην «Κ» ότι δεν το μετάνιωσε που υποστήριξε το έργο: «Αποφάσισα να μην ακυρώσω τη μονάδα και δέχθηκα κριτική από πρώην υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά νομίζω ότι τα αποκεντρωμένα συστήματα, τα μικρά συστήματα ναυάγησαν…». Ο κ. Ιωαννίδης, που επέβαλε αλλαγές στην αρχική σύμβαση το 2015, αναγκάζοντας τον ανάδοχο να παίρνει τα υπολείμματα, λέει ότι η διαχείριση του απορρίμματος θα είναι πιο ακριβή απ’ ό,τι όταν «το πετάς χύμα σε έναν ΧΥΤΑ». Η εγκατάσταση στην Κοζάνη υποδέχεται τώρα και τα απορρίμματα του Αιγίου, καθώς η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα είναι με την Αττική από τις πιο προβληματικές περιοχές της χώρας (σ.σ. πρόκειται για τις περιοχές με τις περισσότερες ανοιχτές χωματερές για τις οποίες η χώρα έχει τιμωρηθεί με τα περισσότερα πρόστιμα από την Ε.Ε.). Η διαφορά της τιμής σε σύγκριση με την «ταφή» δεν θα ήταν τόσο μεγάλη αν από το 2002 είχε επιβληθεί το «τέλος ταφής» για να σηματοδοτήσει και στους πολίτες ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν μπορεί να είναι… δωρεάν. Στην Ηπειρο, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μόνο ο Δήμος Ιωαννιτών έχει καταβάλει το «τέλος ταφής», ενώ οι υπόλοιποι σφυρίζουν αδιάφορα. Ομως ακόμα και στην Ηπειρο, όπου έχει δημιουργηθεί το σχετικό εργοστάσιο, λείπουν οι σταθμοί μεταφόρτωσης (ΣΜΑ), καθώς ο νόμος δεν καθορίζει ούτε πώς θα λειτουργήσουν ούτε πώς θα ηλεκτροδοτηθούν. Οι δήμαρχοι βαθμολογούνται στο όλο θέμα κάτω από τη βάση, καθώς οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των απορριμμάτων ως πρόβλημα κόστους και όχι ως πρόβλημα περιβάλλοντος, τόνισε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη. Η περίπτωση της Αττικής Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει η Αττική, καθώς η απερχόμενη περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ακολουθώντας τον δρόμο που αρνήθηκε ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης, ακύρωσε τον αρχικό σχεδιασμό χωροθέτησης. Ο νέος περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης δεν έχουν πολλές εναλλακτικές παρά να διευρύνουν τον ΧΥΤΑ της Φυλής και να του δώσουν «ένα χρόνο παράταση». Σημειώνεται ότι το 95% των απορριμμάτων της Αττικής οδηγείται στη Φυλή, το 90,5% από αυτά θάβεται στον ΧΥΤΑ και μόλις το 7,5% ανακτάται. Από όλα τα απορρίμματα, το 45% είναι βιοδιασπώμενο υλικό, το 50% είναι ανακυκλώσιμο και μόνο το 5% πρέπει να θάβεται. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, που είναι οι δύο βασικές μορφές της ανάκτησης απορριμμάτων. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα το 2016 είχε συνολικό ποσοστό ανάκτησης 17% στο σύνολο των απορριμμάτων (14% ανακύκλωση, 3% κομποστοποίηση). Αντίστοιχα ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. (Ευρώπη των «28») ήταν 45%. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Σλοβενία και η Αυστρία, το ποσοστό ξεπερνάει το 50%. Με αυτή τη χαμηλή «επίδοση» είναι ανέφικτος ο στόχος της ανάκτησης κατά 50% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για το 2020. Γι’ αυτόν τον λόγο πήραμε πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την Ε.Ε. Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει μέχρι σήμερα η Ε.Ε., ο πήχυς ανάκτησης απορριμμάτων γίνεται 55% για το 2025, 60% για το 2030 και 65% για το 2035. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από το 10% ανάκτησης του συνόλου των συσκευασιών το 1/3 περίπου (171.000 τόνοι) αφορά στα υλικά που ανακτώνται από τους μπλε κάδους. Οι υπόλοιπες συσκευασίες συλλέγονται από εμπορικές επιχειρήσεις και πολυκαταστήματα. Ο ευρωπαϊκός στόχος είναι η ανάκτηση του 80% του συνόλου των συσκευασιών για το 2020, με τη χώρα μας να βρίσκεται σχετικά κοντά, αφού το 2016 η ανάκτηση συσκευασιών ήταν 66%. Αντίθετα, στο γυαλί το ποσοστό ανάκτησης το 2016 ήταν 38%, ενώ ο στόχος για το 2020 ανέρχεται στο 70%. Οι χώρες-πρότυπα και το... πλαστικό πρόβλημα Το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη στο μέτωπο των απορριμμάτων είναι η διάθεση του πλαστικού, καθώς η Κίνα έχει σταματήσει να εισάγει πλαστικό β΄ ποιότητας, όπως έκανε μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2007-2008. Ετσι, πολλές φορές, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να εξάγουν πλαστικά που έχουν «ανακτηθεί» από χώρες της Αφρικής (με πλοία). Ωστόσο, το πλαστικό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι καλύτερης ποιότητας. Δύο βασικά είδη ανάκτησης υπάρχουν. Ενα κεντρικής διαχείρισης για το οποίο το καλύτερο παράδειγμα είναι η Ελβετία. Εκεί υπάρχουν κεντρικά σημεία συγκέντρωσης στις πόλεις ή και σταθμοί, στους οποίους ο τελικός χρήστης μπορεί να ρίξει διαχωρισμένα τα υλικά που έχει χρησιμοποιήσει. Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με επιβολή προστίμων δημιουργούν ένα πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζεται ότι τα υλικά θα τοποθετούνται στα «σωστά» σημεία συγκέντρωσης (δεν θα ρίχνονται π.χ. οργανικά σκουπίδια στον κάδο του πλαστικού ή το αντίστροφο). Πολλά πλαστικά μιας χρήσεως και οι σακούλες χρεώνονται. Στη Γερμανία το σύστημα είναι αποκεντρωμένο και στηρίζεται στην παροχή κινήτρων για ανακύκλωση. Κάθε νοικοκυριό διαθέτει τέσσερις «τομείς» (πλαστικό, χαρτί, οργανικά, φύλλα και ξύλο από τους κήπους). Ολες οι γυάλινες συσκευασίες επιστρέφονται στα σούπερ μάρκετ και ο καταναλωτής πληρώνεται για τις επιστροφές, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα μπουκάλια. Τα παιδιά μαθαίνουν από μικρά να μαζεύουν αυτά τα μπουκάλια και να τα επιστρέφουν για το χαρτζιλίκι τους. H Κέρκυρα «παράγει» καθημερινά 330 τόνους σκουπιδιών το καλοκαίρι και 110 τον χειμώνα. INTIME NEWS Στη Νορβηγία και σε ορισμένες παλαιές πόλεις της Ιταλίας (π.χ. Σαν Ρέμο) έχουν καταργηθεί οι κάδοι και έχουν αντικατασταθεί από δύο σακούλες. Μία για τα οργανικά και μία για όλα τα άλλα. Και σε αυτή την περίπτωση απαράβατος όρος είναι κάθε κατηγορία σκουπιδιού να παραδίδεται «καθαρή» από προσμείξεις. Οι «συσκευασίες» αυτές καθιστούν πιο εύκολη την επεξεργασία από τα εργοστάσια και λιγότερο δαπανηρή την προσπάθεια των δήμων που δεν χρειάζεται να συντηρούν κάδους. Οξύ το πρόβλημα στα νησιά, «μαύρο πρόβατο» η Κέρκυρα Εξίσου σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών στα μικρά και στα μεγάλα νησιά της χώρας μας, όχι μόνο στην Ανδρο, τη Σύρο, τη Μύκονο, την Κέρκυρα και τη Λέρο, αλλά σε κάθε γωνιά της νησιωτικής χώρας και λόγω της εκτίναξης του αριθμού ξένων τουριστών τα τελευταία έξι χρόνια. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τα νησιά παρουσιάζουν σχετικά καλύτερη εικόνα από πολλές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Στις 13 περιφέρειες, πρώτες θέσεις στην ανάκτηση-ανακύκλωση έχουν κατά σειρά οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, ενώ τις τελευταίες καταλαμβάνουν οι Περιφέρειες Δυτ. Ελλάδας και Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης. Στους ΟΤΑ, ψηλά, με ποσοστό ανάκτησης πάνω από 10%, βρίσκονται οι Δήμοι: Μυκόνου 56%, Πάρου 18%, Θήρας 18%, Λειψών 15%, Σίφνου 15%, Ρεθύμνου 13%, Ερμιονίδας 13%, Κω 11%, Αρτας, Κύθνου και Αντιπάρου με 10%. Στους μεγάλους δήμους (πάνω από 50.000 κάτοικοι) στην «κορυφή» συμπεριλαμβάνονται οι δήμοι: Ρεθύμνου 13%, Χανίων, Κισσάμου, Κάνδανου-Σελίνου (Κρήτης) με 7,7%, Χαλκιδαίων 5,5%, Θεσσαλονίκης 5,2%, Γλυφάδας 5,2%, Κορινθίων 5%, Σερρών 4,9%, Χαλανδρίου, Βόλου και Αμαρουσίου με 4,7%. Ομως τα νησιά και οι δήμοι τους έχουν μια πιο περιορισμένη «φέρουσα ικανότητα». Αποτέλεσμα είναι τα απορρίμματα να καταλήγουν στη θάλασσα, ενώ πολύ συχνά –όπως στη Νάξο και στη Λέρο– καίγονται για να περιοριστεί ο όγκος τους. Χαρακτηριστικά, η Κέρκυρα, το «μαύρο πρόβατο» των ελληνικών προορισμών στη διαχείριση των απορριμμάτων, «παράγει» 330 τόνους σκουπιδιών κάθε ημέρα του καλοκαιριού και 110 τόνους κάθε ημέρα του χειμώνα. Ωστόσο, σε 24 από τα 108 χωριά της υπάρχουν «γωνιές ανακύκλωσης», πρωτοβουλίες πολιτών που ανακυκλώνουν σε 3 και 4 κατηγορίες. Το ερώτημα είναι, τι γίνονται τα υλικά από εκεί; Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ιδιώτες που συλλέγουν από τις «γωνιές ανακύκλωσης» ή τις πράσινες γωνιές τα υλικά και τα προωθούν. Τα εννέα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νησιού έχουν δικά τους «ρεύματα ανακύκλωσης» και ειδικότερα μία από τις μεγαλύτερες μονάδες του νησιού, το IKOS, έχει εξοπλιστεί με δύο μηχανήματα Orca για τη μετατροπή των οργανικών σε κομπόστ. Στη συγκεκριμένη μονάδα γίνεται ποσοστό ανάκτησης 80%. Πέρυσι, όταν μια μεγάλη εταιρεία του κατασκευαστικού τομέα αποφάσισε να μεταφέρει –με την παρότρυνση της κυβέρνησης– τα σκουπίδια στη Λευκίμμη, διαπίστωσε ότι το κόστος για τον τοπικό δήμο ήταν μεγαλύτερο από τη μεταφορά και επεξεργασία των σκουπιδιών της Κέρκυρας σε εργοστάσιο επεξεργασίας (gate fee) και, μάλιστα, με μια σχέση που προσέγγιζε το 1:4. Ομως, ειδικά οι μεγάλες μονάδες έχουν συνειδητοποιήσει ότι εξαιτίας της αδυναμίας διάθεσης του πλαστικού από την Ευρώπη και της στασιμότητας της ανακύκλωσης σε ολόκληρη την Ελλάδα πρέπει να περιοριστεί η χρήση πλαστικών μιας χρήσης και να αντικατασταθεί από άλλα υλικά (π.χ. χαρτί, συμπαγές πλαστικό). Η χρήση πλαστικού μιας χρήσης στο IKOS έχει περιοριστεί κατά 70%, αφορώντας ακόμα και τις σακούλες που χρησιμοποιούν οι κηπουροί. Στην Πάρο, σύμφωνα με την οργάνωση Common Seas, τα απορρίμματα αυξάνονται την τουριστική σεζόν κατά 350%. Η οργάνωση χρησιμοποιεί μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων για να προβάλει το μέγεθος της ρύπανσης από το πλαστικό και αναζητεί συμμαχίες σε κάθε τοπική κοινωνία με τον δήμο και τις τοπικές επιχειρήσεις για τον περιορισμό των πλαστικών μιας χρήσης. Στο νησί κατέληγαν πάνω από 520.000 πλαστικά μπουκάλια νερού στη χωματερή, τώρα η οργάνωση θέλει να τα αντικαταστήσει στα σχολεία με μπουκάλια πολλαπλών χρήσεων. -
Εκθεση κατάστασης για τα απόβλητα και τον μολυσμένο αέρα στην Ελλάδα
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Η ποιότητα του αέρα, η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα, τα απόβλητα αλλά κι άλλοι τομείς που επηρεάζουν το περιβάλλον περιλαμβάνονται – και αξιολογούνται- στην Έκθεση Κατάστασης για το Περιβάλλον 2018. Ο τομέας διαχείρισης των αποβλήτων παραμένει ο πλέον προβληματικός με αποτέλεσμα η Ελλάδα λόγω του χρόνιου προβλήματος των παράνομων χωματερών (ΧΑΔΑ) αλλά και της έλλειψης ικανοποιητικών υποδομών διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων να έχει καταδικαστεί σε πληρωμή σημαντικών προστίμων. Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης για το περιβάλλον στην Ελλάδα που παρουσιάστηκε την Πέμπτη σε σχετική εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής από το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ). Η ποιότητα του αέρα, η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα, τα απόβλητα αλλά κι άλλοι τομείς που επηρεάζουν το περιβάλλον περιλαμβάνονται – και αξιολογούνται- στην Έκθεση Κατάστασης για το Περιβάλλον 2018. Πρόκειται για την 4η Έκθεση Κατάστασης Περιβάλλοντος της Ελλάδας, η οποία εκπονείται για πρώτη φορά μετά το 2013. Η έκθεση αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρουσίαση των εξελίξεων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι βασικοί τομείς του περιβάλλοντος και έχει ως στόχο την λεπτομερή ενημέρωση πολιτών και Πολιτείας αλλά και τη σύνδεση με την αντίστοιχη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Τα αιωρούμενα σωματίδια Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ 10) παρουσιάζουν διαχρονικά υπερβάσεις των οριακών τιμών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, κυρίως σε σταθμούς κυκλοφορίας, με την οικιακή καύση βιομάζας αλλά και τη μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα. Την ίδια ώρα, το όζον παραμένει σταθερό ενώ παραβιάσεις των οριακών τιμών παρουσιάζονται κατά τη θερινή περίοδο κυρίως στην Αθήνα. Αστικά απόβλητα Σε ό,τι αφορά τα αστικά απόβλητα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έκθεσης, τα ποσοστά ανακύκλωσης παραμένουν σταθερά περίπου στο 14% – ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά της ΕΕ – με πολλαπλά προβλήματα στη λειτουργία των δομών ανακύκλωσης. Την ίδια ώρα, η διάθεση των ΧΥΤΑ αποτελεί σταθερά την κύρια επιλογή σε ποσοστά που υπερβαίνουν το 80%. Και παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 25% την τελευταία επταετία, η ποσότητα των παραγόμενων αστικών αποβλήτων έχει παραμείνει σταθερή. Αντίστοιχα πολύ χαμηλά παραμένουν τα ποσοστά αξιοποίησης των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων καθώς και τα ποσοστά χωριστής συλλογής και λιπασματοποίησης βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων. Περιορισμός της επέκτασης του οδικού δικτύου Στον τομέα των μεταφορών, στα συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρεται, πως θα πρέπει να περιοριστεί η επέκταση του οδικού δικτύου της χώρας με στόχο την αναχαίτιση του κατακερματισμού του τοπίου και των φυσικών οικοσυστημάτων. Φύση και Βιοποικιλότητα Για την κατάσταση της φύσης και της βιοποικιλότητας της Ελλάδας, οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι είναι αρκετά ικανοποιητική σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, με τη χώρα να έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μεγάλη μείωση (35%) του οικολογικού αποτυπώματος ( με την Ελλάδα να καταλαμβάνει μια από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη). Συγκριτικά τα χερσαία οικοσυστήματα φαίνεται να είναι σε καλύτερη κατάσταση από τα θαλάσσια, τα οποία δέχονται πιέσεις κυρίως λόγω υπεραλίευσης και παράνομων πρακτικών αλιεύσεις. Υδάτινοι Πόροι Αναφορικά με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, στην έκθεση αναφέρεται πως γενικά η ποιότητα των υδάτων στην Ελλάδα είναι καλή. Από πλευράς οικολογικής κατάστασης τα παράκτια υδατικά συστήματα βρίσκονται κατά κύριο λόγο, σε υψηλή έως καλή κατάσταση, τα ποτάμια σε καλή έως μέτρια κατάσταση, ενώ τα λιμάνια και τα μεταβατικά ανήκουν κυρίως σε μέτρια ή και σε άγνωστη κατάσταση. Σε ό,τι αφορά τα υπόγεια υδατικά συστήματα η συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκεται σε καλή κατάσταση τόσο ποιοτικά ( 85%) όσο και ποσοτικά (80%). Η ποιοτική υποβάθμιση των υπόγειων υδάτων οφείλεται, κατά κύριο λόγο, αφενός στη νιτρορύπανση ως αποτέλεσμα εντατικής καλλιέργειας και αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, αφετέρου στην υφαλμύρινση (υπέρβαση σε ιόντα χλωρίου) ως αποτέλεσμα υπερεκμετάλλευσης και υπεράντλησης των παράκτιων υπόγειων υδροφόρων (μέσω και πληθώρας παράνομων γεωτρήσεων). Μονάδες επεξεργασίας λυμάτων Σχετικά με τα λύματα οι κύριες προκλήσεις για τα επόμενα χρόνια είναι η ολοκλήρωση των εναπομεινάντων μονάδων επεξεργασίας λυμάτων στους οικισμούς Γ’ προτεραιότητας, στο Θριάσιο Πεδίο (εκκρεμεί η σύνδεση των κατοίκων της περιοχής με το ήδη κατασκευασμένο δίκτυο) και στην Ανατολική Αττική, η διασφάλιση της καλής λειτουργίας των πολλών μικρών βιολογικών καθαρισμών που είναι διάσπαρτοι σε μικρούς Δήμους της χώρας (προβλήματα λόγω εποχιακής διακύμανσης της παροχής, υπερδιαστασιολόγησης και κακού σχεδιασμού), η καταγραφή και ο έλεγχος γεωτρήσεων, η αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης, καθώς και ο συγχρονισμός του εξαετούς κύκλου της εφαρμογής των διάφορων Οδηγιών στο ενωσιακο δίκαιο. Οικονομική κρίση Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, τα τελευταία 10 χρόνια, σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων έχει παίξει και η οικονομική κρίση αλλά οι παρατηρούμενες βελτιώσεις δεν μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά σε αυτήν. Αχίλλειος πτέρνα παραμένει, σε ορισμένες περιπτώσεις, η πλημμελής εφαρμογή της ενωσιακης ή και της εθνικής νομοθεσίας, πρόβλημα που δεν είναι μεν αμιγώς περιβαλλοντικό αλλά που επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στη συνολική προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος. Η έκθεση Όλη η περίληψη ΕΔΩ. Η συνολική έκθεση ΕΔΩ. -
Ο παγκόσμιος όγκος των απορριμμάτων μπορεί να αυξηθεί κατά 70% ως το 2050
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Η ιλιγγιώδης αύξηση των αποβλήτων σε όλη την υφήλιο εγείρει μια επιπρόσθετη απειλή για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον, τονίζει η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Η ιλιγγιώδης αύξηση των απορριμμάτων και των αποβλήτων σε όλη την υφήλιο εγείρει μια επιπρόσθετη απειλή για την ανθρώπινη υγεία και για το περιβάλλον, που ήδη διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, τόνισε η Παγκόσμια Τράπεζα σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη. Εάν δεν ληφθούν μέτρα επειγόντως, ο όγκος των σκουπιδιών σε παγκόσμια κλίμακα θα αυξηθεί κατά 70% ως το 2050, φθάνοντας τα 3,4 δισεκατομμύρια τόνους, από 2,01 δισεκ. τόνους το 2016, τόνισε ο θεσμός της Ουάσινγκτον. «Η κακή διαχείριση των σκουπιδιών βλάπτει την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, κάτι που προστίθεται στο πρόβλημα του κλίματος», σχολίασε η Λόρα Τακ, αντιπρόεδρος της ΠΤ αρμόδια για τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Δυστυχώς, είναι συχνά οι πιο φτωχοί εκείνοι που υφίστανται τις συνέπειες της ανεπαρκούς διαχείρισης των απορριμμάτων», πρόσθεσε η ίδια. Αν και στις πλούσιες χώρες δεν ζει παρά το 16% του παγκόσμιου πληθυσμού, αυτές πετούν πάνω από το ένα τρίτο (34%) των σκουπιδιών του πλανήτη. Η Ανατολική Ασία και η περιοχή του Ειρηνικού ευθύνονται, από την πλευρά τους, για περίπου το ένα τέταρτο (23%) του συνόλου των απορριμμάτων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Ενώ ως το 2050, στην υποσαχάρια Αφρική ο όγκος των σκουπιδιών αναμένεται να τριπλασιαστεί και στη Νότια Ασία να υπερδιπλασιαστεί. «Η καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων έχει οικονομική λογική», παρατήρησε η Σίλπα Κάζα, ειδικός για την αστική ανάπτυξη στην Παγκόσμια Τράπεζα, υπογραμμίζοντας ότι θα είναι πολύ πιο δαπανηρό να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα για την υγεία και για το περιβάλλον από το να βρεθούν λύσεις στη διαχείριση των σκουπιδιών. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανησυχεί ιδιαίτερα για την κακή διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων, κάτι εξαιρετικά προβληματικό καθώς αυτό το υλικό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, μολύνοντας οικοσυστήματα για εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες χρόνια. Το 2016, ο κόσμος παρήγαγε 242 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 12% του συνόλου των στερεών σκουπιδιών. Εξάλλου, ενώ οι πλούσιες χώρες ανακυκλώνουν περίπου το ένα τρίτο των απορριμμάτων τους, μόλις το 4% των σκουπιδιών ανακυκλώνεται στις φτωχότερες χώρες. Η Παγκόσμια Τράπεζα συνιστά μεταξύ άλλων να προσφερθεί χρηματοδότηση στις χώρες που την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για να αναπτύξουν δημόσια συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων, να υποστηριχθούν πρωτοβουλίες για τη μείωση της κατανάλωσης ειδών από πλαστικό ή με πλαστικές συσκευασίες, να μειωθούν τα διατροφικά σκουπίδια και να γίνουν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των καταναλωτών. Από το 2000, η ΠΤ έχει επενδύσει πάνω από 4,7 δισεκ. δολάρια σε προγράμματα διαχείρισης απορριμμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ -
Αλλάζουν τα δεδομένα όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων επεξεργασίας απορριμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Στο 1ο Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, που διοργάνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατέστη μάλιστα σαφές από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι την επόμενη προγραμματική περίοδο (δηλ. 2021-2027) δεν θα χρηματοδοτείται πλέον η κατασκευή εργοστασίων σύμμεικτων, μετατοπίζοντας το βάρος σε πρακτικές και υποδομές που θα είναι πλήρως συμβατές με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το βάρος μετατοπίζεται στην ανακύκλωση και τη διαλογή των διακριτών ρευμάτων απορριμμάτων στην πηγή ενώ από το τέλος του 2023 θα πρέπει να επιτυγχάνεται η επεξεργασία του συνόλου των βιοαποβλήτων, για τα οποία προβλέπεται ενεργειακή αξιοποίηση με αναερόβια χώνευση. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, που προμηνύει μεγάλες αλλαγές στο τοπίο της διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, μεγάλη πρόκληση παραμένει ο διαχωρισμός και η απομόνωση των βιοαποβλήτων από τα ανακυκλώσιμα, ούτως ώστε να αποφεύγεται η καταστροφή ή υποβάθμισή τους από τις προσμίξεις των οργανικών και να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους. Σε αυτή τη βάση, κατά τις εργασίες του 1ου Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ο κος Βίλεμπροντ Σλάιτους από τη DG REGIO σχολίασε ότι το αποτέλεσμα της διαχείρισης σε εγκαταστάσεις που δεν δέχονται προδιαλεγμένα απορρίμματα δεν είναι κατάλληλο, ούτε ποιοτικά, ούτε ποσοτικά ενώ δεν συνάδει και με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Σε επίπεδο νέων υποδομών, αυτό σημαίνει ότι τα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων που είδαμε να συγχρηματοδοτούνται σε Κοζάνη, Ήπειρο, Σέρρες, Πελοπόννησο και αλλού στη χώρα είναι τα τελευταία του είδους τους εφόσον μελλοντικά οι νέες μονάδες θα πρέπει να τροφοδοτούνται από διακριτά ρεύματα αποβλήτων, με βελτιωμένα χαρακτηριστικά όσον αφορά τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα, καθιστώντας το όλο μοντέλο οικονομικά και περιβαλλοντικά πιο βιώσιμο. Υπό αυτή την έννοια, σημειώνεται επίσης ότι δεν θα χρηματοδοτείται ούτε η κατασκευή ΧΥΤΥ, ούτε μονάδες αποτέφρωσης, ενώ η ανάπτυξη τέτοιου είδους υποδομών στα νέου τύπου -αυστηρότερων περιβαλλοντικών προδιαγραφών- εργοστάσια απορριμμάτων, μελλοντικά θα επιβαρύνουν χρηματοδοτικά την ιδιωτική συμμετοχή εφόσον στο εξής δεν θα τυγχάνουν της στήριξης της ΕΕ. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι Περιφέρειες που επιθυμούν να στραφούν στην ανάπτυξη υποδομών συμμείκτων για την κάλυψη των αναγκών τους, θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για την απορρόφηση πόρων από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, που τέτοιου είδους έργα είναι ακόμη επιλέξιμα. Αναφορικά με το αδιέξοδο που προδιαγράφεται στη Φυλή, πηγές με καλή γνώση του ζητήματος, μιλούν για υποδομές μικρότερης κλίμακας, που θα αναπτυχθούν στην Αττική, αποκλειστικά ως ΣΔΙΤ, ενώ παράλληλα θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακύκλωση. Οι όποιες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν πάντως ταχύτατα από την ερχόμενη Περιφερειακή Διοίκηση, δεδομένου ότι ο κορεσμός του ΧΥΤΑ της Φυλής υπολογίζεται περίπου τον Μάρτιο του 2020 με το Γραμματικό να μην αρκεί να καλύψει τους αυξημένους φόρτους παραγόμενων απορριμμάτων της πρωτεύουσας και των περιχώρων, ούτε για έναν χρόνο. Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com -
Ένα νέο δεσμευτικό πλαίσιο συμφωνίας για την διαχείριση των σκουπιδιών αποτελεί πραγματικότητα εδώ και λίγες ημέρες στην Ε.Ε., θέτοντας ποσοστιαία τον πήχυ της ανακύκλωσης των οικιακών απορριμμάτων στο 65% μέχρι το έτος 2035 και δίνοντας μεγαλύτερη περίοδο χάριτος για «απείθαρχες» χώρες, όπως η Ελλάδα, οι οποίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κατά κόρον τους ΧΥΤΑ. Κατόπιν μαραθώνιων διαπραγματεύσεων, που ολοκληρώθηκαν στις 18 Δεκεμβρίου, οι διαπραγματευτές από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έφτασαν σε συμφωνία, η οποία περιέχει ένα προτεινόμενο πακέτο τεσσάρων ευρωπαϊκών οδηγιών, που εισάγουν νέους στόχους για την ανακύκλωση, ένα ανώτατο όριο για την υγειονομική ταφή απορριμμάτων και μέτρα για την διαχείριση συσκευών τέλους κύκλου ζωής. Ειδικότερα, ο στόχος του 65% μέχρι το 2035 για την ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων αντανακλά την σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ είναι πιο μετριοπαθής σε σχέση με αυτό που ζητούσαν οι εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου (70% το έτος 2030). Στο πεδίο της ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας, το ποσοστό επαναχρησιμοποίησης τους θα πρέπει να είναι 70% μέχρι πάλι το 2035. Στο κρίσιμο ζήτημα για την Ελλάδα, που αφορά τη χρήση των ΧΥΤΑ για την ταφή απορριμμάτων, το ανώτατο όριο καθορίστηκε τελικά να είναι 10% μέχρι το 2035. Μάλιστα για χώρες, όπως η Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία κα., που το 2013 ακόμη έθαβαν πάνω από το 60% των σκουπιδιών τους, δόθηκε επιπλέον περίοδος προσαρμογής μέχρι το 2040. Η βιομηχανία πληρώνει για την ανακύκλωση Ένα ακόμη «καυτό» ζήτημα είναι η ευθύνη και επακόλουθα το κόστος που επωμίζεται η βιομηχανία (οι ιδιωτικές επιχειρήσεις) για να χρηματοδοτεί την συλλογή και ανακύκλωση όσων υλικών απομένουν από τα παραγόμενα προϊόντα της. Το πλαίσιο της «διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού» ή αλλιώς ο «παράγων πληρώνει», σημαίνει ότι στο πλαίσιο του παραπάνω προτεινόμενου πακέτου για την ανακύκλωση οι παραγωγοί θα αναλάβουν τουλάχιστον το 50% του κόστους διάθεσης των απορριμμάτων των προϊόντων τους. Αυτό θα συμβεί για να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν τα κατά τόπους υφιστάμενα εθνικά συστήματα ανακύκλωσης και να επιβιώσουν. Πολύ πιο συγκεχυμένη είναι η κατάσταση στο θέμα του food waste και της γενικής στόχευσης να υπάρχει περιορισμός του κατά 50% στην ΕΕ μέχρι το έτος 2050. Τελικά οι διαπραγματεύσεις δεν απέδωσαν δεσμευτικούς στόχους για το food waste και η Ε.Ε. επί της ουσίας ακολουθεί σε αυτό το σημείο την στόχευση των Ηνωμένων Εθνών για μείωση του κατά 50% μέχρι το 2030, αλλά αυτή η υποχρέωση προς το παρόν καλύπτει μόνο τους λιανοπωλητές και τους ίδιους τους καταναλωτές. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CF%83%CF%84%CE%BF-65-%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CF%8D%CE%BA%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%BC%CE%AC%CF%84/ -
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας πρωτοπορεί, αφού γίνεται η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα η οποία θα λειτουργήσει Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΣΔΑ) και έτσι θα που θα εναρμονιστεί με της Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τη διαχείριση απορριμμάτων, εξασφαλίζοντας στους πολίτες της μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Έχει ήδη ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος της κατασκευής του έργου της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ενώ από τον Ιανουάριο του 2017 έχει ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία των νέων υποδομών. Το ιστορικό Το πρώτο Ολοκληρωμένο Έργο Διαχείρισης Απορριμμάτων υπογράφηκε στις 10/06/2015 και προέβλεπε 2 έτη για την Κατασκευή Νέων Υποδομών και 25 έτη για τη λειτουργία των Νέων και ορισμένων εκ των Υφιστάμενων Υποδομών της Περιφέρειας. Ανάδοχος του Έργου είναι η εταιρία ΕΠΑΔΥΜ Α.Ε. (Εταιρία Ειδικού Σκοπού που συστάθηκε για την υλοποίηση της Σύμβασης από τις εταιρίες ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. και ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.), μέλος του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ Α.Ε. Την κατασκευή του έργου έχει αναλάβει η ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε., μια εξειδικευμένη στην διαχείριση απορριμμάτων εταιρία του ομίλου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, με σημαντική εμπειρία στο σχεδιασμό, χρηματοδότηση, κατασκευή και λειτουργία Έργων Διαχείρισης Απορριμμάτων και γενικότερα έργων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η ταυτότητα του έργου Κατασκευή Νέων Υποδομών: • Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) • Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) • Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (ΜΕΥΑ) • Λοιπά Έργα (ζυγιστήρια, πλυντήριο, συνεργείο, αποθηκευτικοί χώροι κλπ) • 1 νέος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην Κοζάνη Λειτουργία Νέων Υποδομών και των 9 Υφιστάμενων ΣΜΑ: • Εορδαίας, Φλώρινας, Καστοριάς, Γρεβενών, Αμυνταίου, Σερβίων / Βελβεντού, Βοίου, Δεσκάτης, Τσοτυλίου • Παραλαβή Αστικών Στερεών Αποβλήτων από Δήμους σε Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, Μεταφορά στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων, Ανάκτηση Ανακυκλωσίμων Υλικών, Παραγωγή Εδαφοβελτιωτικού – Compost και Ταφή Υπολείμματος Η ΜΕΑ Δυτικής Μακεδονίας χωροθετείται εντός του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας και θα επεξεργάζεται το σύνολο των ΑΣΑ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (μέγιστη δυναμικότητα:120.00 τόνοι ανά έτος) Οικονομικά στοιχεία του έργου Προϋπολογισμός ‘Έργου : 48 εκατ. ευρώ Χρηματοδότηση: ΕΤΕπ – 12,72 εκ. ευρώ Ταμείο Αστικής Ανάπτυξης (Jessica) Δυτικής Μακεδονίας – 12,72 εκ. ευρώ Ίδια Κεφάλαια – 16,96 εκ. ευρώ ΕΤΕ (ΦΠΑ) – 5,6 εκ. ευρώ Περιβαλλοντικά Οφέλη Η ορθολογική διαχείριση απορριμμάτων αποτελεί ζήτημα μέγιστης σημασίας για τις σύγχρονες κοινωνίες, με άμεσο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο, καθώς και άμεση συσχέτιση με τη δημόσια υγεία και την ποιότητα της ζωής των πολιτών. Το Έργο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας θα συνδράμει ουσιαστικά στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών της. Αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του έργου και την βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που σχετίζεται με την διαχείριση απορριμμάτων και είναι επιβεβλημένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα από οδηγίες, δράσεις και πρωτοβουλίες, η κατασκευή και λειτουργία της μονάδας είναι σε πλήρη συμμόρφωση με την εν ισχύ Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τη διαχείριση απορριμμάτων και ειδικότερα επιτυγχάνονται οι εξής στόχοι: • ελαχιστοποίηση του υπολείμματος που προορίζεται για υγειονομική ταφή σε ποσοστό μικρότερο από 36%.- • εκτροπή του βιοαποδομήσιμου κλάσματος από ταφή σε ποσοστό άνω του 80% • ενίσχυση της ανακύκλωσης που εκτιμάται ότι θα φτάνει το 35% • παραγωγή χρήσιμων δευτερογενών προϊόντων • ελαχιστοποίηση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα • θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα Αξίζει να σημειωθεί, ότι το βέλτιστο περιβαλλοντικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται κυρίως χάρη σε προηγμένες τεχνολογίες για τη βιολογική επεξεργασία των απορριμμάτων όπως αυτή της αερόβιας επεξεργασίας που αποτελεί πατέντα της Γερμανικής Εταιρίας HERHOF (θυγατρική της ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.), καθώς και στο συνδυασμό κατάλληλων τεχνολογιών μηχανικής διαλογής με in-house σχεδιασμό από την ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. Τόσο η τεχνολογία βιολογικής επεξεργασίας, όσο και αυτή της μηχανικής διαλογής είναι κατά τέτοιο τρόπο σχεδιασμένες στην εν λόγω ΜΕΑ, ώστε να είναι συμβατές και με πρόσθετα ειδικά ρεύματα απορριμμάτων (πχ. προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα), τα οποία δεν είναι διαθέσιμα στην παρούσα φάση αλλά θα προκύψουν από την εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στο νέο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ), και αντίστοιχα στον Περιφερειακό (ΠΕΣΔΑ) για τη Δ. Μακεδονία. Οι επιπτώσεις στην κοινωνία Στο έργο απασχολούνται κατά τη διάρκεια της κατασκευής πάνω από 150 εργαζόμενοι, ενώ αντίστοιχα σημαντική αναμένεται να είναι η συνεισφορά του έργου με την δημιουργία θέσεων εργασίας στην περιοχή και κατά την φάση της 25ετούς λειτουργίας. Επίσης, η λειτουργία της μονάδας αναμένεται να παρουσιάσει πολλαπλά κοινωνικά οφέλη για τους πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας. Το έργο αυτό θα αποτελεί σημείο αναφοράς για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα και πόλο έλξης για τους εμπλεκόμενους φορείς σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων καθώς θα εφαρμόζει τεχνολογίες αιχμής ενώ θα είναι το πρώτο έργο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων στη χώρα μας.,. Η εκτενής εμπειρία της ΗΛΕΚΤΩΡ στην κατασκευή και τη λειτουργία μονάδων μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας απορριμμάτων, η τεχνογνωσία στο σχεδιασμό των διεργασιών και ο εξοπλισμός αιχμής που χρησιμοποιήθηκαν στη Μονάδα της Δ. Μακεδονίας έχουν ως αποτέλεσμα την τεχνολογική υπεροχή του έργου αυτού. Η εξέλιξη μέχρι σήμερα • Από τον Ιανουάριο 2017 το Έργο έχει περάσει στην φάση της Δοκιμαστικής Λειτουργίας και η Μονάδα παραλαμβάνει τα πρώτα απορρίμματα • Αναμένεται άμεσα η υπογραφή του πρώτου συμφωνητικού για την απορρόφηση του Κόμποστ της πρώτης περιόδου λειτουργίας και βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με την ΔΕΗ για χρήση του υλικού ως υλικό αποκατάστασης στα λιγνιτωρυχεία της στην περιοχή • Από τον Φεβρουάριο και έπειτα το φορτίο της Μονάδα θα ανεβαίνει σταδιακά, ενώ εντός Απριλίου 2017 θα ξεκινήσουν οι δοκιμές της ΜΕΑ σε πλήρες φορτίο με στόχο να ολοκληρωθούν με επιτυχία και να παραδοθεί το Έργο σε εμπορική λειτουργία στις 10/06/2017. • Έχει απορροφηθεί πλήρως η χρηματοδότηση του Jessica και τα ίδια κεφάλαια και από τον Σεπτέμβριο 2016 έχει ξεκινήσει και η εκταμίευση της χρηματοδότησης της ΕΤΕπ. Έχει εκταμιευθεί άνω του 85% του κόστους κατασκευής μέσω πιστοποιούμενων εργασιών της κατασκευής. • Έχουν εξασφαλιστεί όλες οι μέχρι σήμερα απαιτούμενες Αδειοδοτήσεις για την απρόσκοπτη πρόοδο του έργου. Στην παρούσα φάση διενεργούνται τα απαιτούμενα για την έκδοση της Άδειας Λειτουργίας. Από τεχνικής άποψης έχουν ολοκληρωθεί: • το σύνολο των κτιριακών κατασκευών, • το σύνολο της προμήθειας και εγκατάστασης του ΗΜ εξοπλισμού, • το σύνολο της προμήθειας του κινητού εξοπλισμού του εργοστασίου • η κατασκευή του ΧΥΤΥ • η κατασκευή του ΣΜΑ Κοζάνης • η σύνδεση με τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρικού ρεύματος • Οι δοκιμές εξοπλισμού χωρίς απορρίμματα Ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη: • Η ολοκλήρωση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων • Η εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού και ελέγχου • Η κατασκευή/ ολοκλήρωση των εξωτερικών δικτύων • Η κατασκευή εσωτερικής οδοποιίας • Δοκιμές εξοπλισμού χωρίς φορτίο • Άλλες περιφερειακές εργασίες όπως περίφραξη, κ.α. Πηγή: http://www.ypodomes.com/index.php/astiki-anaptiksi/perivalontika-erga/item/38961-kozani-ksekinise-i-dokimastiki-leitourgia-tou-protou-ergostasiou-aporrimmaton-stin-ellada -
Τα αστικά απόβλητα είναι παντού: στις πόλεις, τις θάλασσες, ακόμη και τα δάση. Ένα μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα εντός της ΕΕ που όμως έχει εξελιχθεί προσφάτως για πολλούς σε προσοδοφόρα επιχείρηση. Πού καταλήγουν τα αστικά απορρίμματα μετά τον κάδο; Οι επιλογές είναι πολλές και διαφορετικές. Στην καλύτερη των περιπτώσεων ανακυκλώνονται, άλλοτε καίγονται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή θερμότητας κι άλλοτε απλώς καταλήγουν σε κάποιον χώρο υγειονομικής ταφής. Η «μοίρα» των απορριμμάτων εξαρτάται απόλυτα από την ευρωπαϊκή χώρα στην οποία βρισκόμαστε. Στη Γερμανία το ζήτημα της αξιοποίησης των αστικών απορριμμάτων αποτελεί μείζον πολιτικό θέμα που απασχολεί έντονα τους πολίτες. Στην Ελλάδα, τη Ρουμανία ή τη Λετονία τα σκουπίδια εξακολουθούν να καταλήγουν ως επί το πλείστον σε κάποια χωματερή, λύση όμως που δεν είναι βιώσιμη. Στους χώρους εναπόθεσης και καύσης απορριμμάτων εκλύεται μεθάνιο που είναι υπεύθυνο για την πρόκληση του φαινομένου του θερμοκηπίου. «Δυστυχώς σε χώρες κυρίως της νότιας και ανατολικής Ευρώπης έχουμε ακόμη υψηλά ποσοστά εναπόθεσης αποβλήτων σε χωματερές καθώς και μικρά ποσοστά ανάπτυξης δομών ανακύκλωσης», αναφέρει στο γερμανικό πρακτορείο ο Πέτερ Κουρτ, επικεφαλής τoυ Συνδέσμου Ανακύκλωσης και Οικονομίας BDE. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία μόλις το 29% των ευρωπαϊκών αποβλήτων ανακυκλώνεται. Στη Γερμανία, την Ολλανδία και το Βέλγιο μόλις 0% με 1% των αστικών αποβλήτων καταλήγουν σε χωματερές, ενώ αντίθετα στη Λετονία το 92% -ποσοστό ρεκόρ . Για πολλούς Λετονούς μάλιστα η λέξη ανακύκλωση είναι άγνωστος όρος. Το γερμανικό εμπορικό μοντέλο και ο αντίλογος Από την άλλη στη Γερμανία το θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών έχει γίνει από περιβαλλοντικό πρόβλημα μια ιδιαίτερα επικερδής επιχειρηματική δραστηριότητα. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά, στον τομέα της εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων απασχολούνται περίπου 266.000 εργαζόμενοι, ενώ η οικονομία της ανακύκλωσης έχει τζίρο άνω των 71 δις ευρώ ετησίως (στοιχεία του 2014). H Γερμανία όμως δεν σταματά εδώ. Έχει αναπτύξει ακόμη και τον κλάδο της εισαγωγής και επεξεργασίας αποβλήυων από άλλες χώρες, όπως τη Μεγάλη Βρετανία. Σε κάθε περίπτωση στόχος της Κομισιόν είναι μέχρι το 2030 το 65% των δημοτικών αποβλήτων να ανακυκλώνεται και μόλις το 10% να καταλήγει σε χωματερές. Βέβαια, όπως παρατηρεί ο Π. Κουρτ, ο στόχος αυτός είναι μάλλον ανέφικτος για πολλές χώρες. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Σύνδεσμος τον οποίον εκπροσωπεί είναι της άποψης ότι θα πρέπει να δοθούν περισσότερα κίνητρα σε χώρες με προβλήματα στη διαχείριση σκουπιδιών προκειμένου να εξάγουν τα απόβλητά τους στη Γερμανία για να ανακυκλωθούν. Βέβαια υπάρχει κι ο αντίλογος. «Από περιβαλλοντική σκοπιά κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα» εκτιμά ο Σάσα Ροτ από την περιβαλλοντική οργάνωση Nabu. Πιστεύει ότι η λογική των εξαγωγών αποβλήτων είναι η εύκολη λύση που δεν επιλύει όμως μακροπρόθεσμα το πρόβλημα. Επίσης εκτιμά ότι θα πρέπει πρωτίστως να δοθούν κίνητρα αλλά και χρηματική στήριξη στις πιο αδύναμες χώρες προκειμένου να δημιουργήσουν τις δικές τους βιώσιμες δομές ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης σκουπιδιών. Τονίζει επίσης ότι θα πρέπει να καθιερωθούν υποχρεωτικά ποσοστά ανακύκλωσης από την ΕΕ αλλά και να δοθούν οικονομικά κίνητρα προκειμένου η ανακύκλωση να αποβαίνει πιο συμφέρουσε από ό,τι η καύση σε χωματερές. Πηγή: http://www.dw.com/el/%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%B7-%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%AE-%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%B4%CE%BF%CF%85%CF%82/a-36031965 -
Αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, οδηγούμαστε στην ακύρωση της χρηματοδότησης των έργων από το ΕΣΠΑ 2007-2013, όπως επίσης και από το «νέο ΕΣΠΑ» (ΣΕΣ 2014-2020), λόγω βαρύτατων παραβάσεων της κοινοτικής νομοθεσίας. Επίσης θα απαιτηθεί ανατροπή και επαναδιαπραγμάτευση συμβάσεων ή ακόμη και επαναδημοπράτηση έργων, ώστε οι αναθέσεις χωρίς όρους που βγάζουν μάτι, όπως για την εγγυημένη ποσότητα των απορριμμάτων, να γίνουν σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ. Εφόσον ολοκληρωθεί η πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία αυτή, θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν με νέους όρους έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα. Παράλληλα πληροφορούμαστε ότι η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού έχει διαμηνύσει αρμοδίως στην Ελλάδα πως έχει ήδη ανοίξει τον φάκελο της χρηματοδότησης των έργων με ΣΔΙΤ, δίνοντας το μήνυμα ότι έχει στη διάθεσή της σοβαρότατα στοιχεία τεκμηρίωσης των παραβιάσεων της κοινοτικής νομοθεσίας, καθώς επίσης ότι για ευνόητους λόγους θα κινηθούν οι διαδικασίες αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Η Ευρωπαϊκή Ενωση βάζει φρένο και ετοιμάζεται να ανατρέψει το «πάρτι των σκουπιδιών», που οργανώνουν την τελευταία τριετία κεντρική κυβέρνηση, με πρωτοβουλίες των υπουργείων Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, περιφερειάρχες, οι οποίοι τώρα λόγω των αυτοδιοικητικών εκλογών βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού και μεγαλοεργολάβοι, σε 11 περιφέρειες της χώρας, με προτεραιότητα στις περιφέρειες Αττικής και Πελοποννήσου. Με ακλόνητα στοιχεία και έγγραφα ντοκουμέντα η «Ε» αποκαλύπτει ότι με παρέμβαση της χρηματοδοτικής αρχής της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν ήδη «παγώσει» από τον περασμένο Φεβρουάριο οι διαδικασίες χρηματοδότησης των έργων διαχείρισης απορριμμάτων με Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), συνολικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ, που δρομολογήθηκαν, στις περισσότερες περιπτώσεις, επεισοδιακά και με εντάσεις, σε 10 περιφέρειες της χώρας και στην Αττική (Κερατέα, Γραμματικό, Φυλή, Α. Λιόσια). Παράλληλα έχουν ήδη επιληφθεί οι γενικές διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι αρμόδιοι επίτροποι Περιβάλλοντος, Γιάνεζ Ποτότσνικ και Εσωτερικής Αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ. Κινούνται ήδη οι διαδικασίες που οδηγούν το προσεχές διάστημα, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, στην ακύρωση της χρηματοδότησης των έργων από το ΕΣΠΑ 2007-2013, όπως επίσης και τον αποκλεισμό της χρηματοδότησής τους από το «νέο ΕΣΠΑ» (ΣΕΣ 2014-2020), λόγω βαρύτατων παραβάσεων της κοινοτικής νομοθεσίας. Δηλαδή καταργείται η προβλεπόμενη χρηματοδότηση των έργων έως 50% από το τρέχον και το νέο ΕΣΠΑ και λόγω δυσαναπλήρωτου χρηματοδοτικού κενού, που γίνεται ακόμη πιο μεγάλο από την απουσία τραπεζικής χρηματοδότησης των έργων, τινάζονται στον αέρα οι ΣΔΙΤ για τη διαχείριση των απορριμμάτων ύψους 2,2 δισ. ευρώ. «Κολασμένο μυστικό» Πρόκειται για θεαματική ανατροπή, καθώς η κυβέρνηση και οι περισσότεροι από τους περιφερειάρχες έχουν επενδύσει πολιτικά για την επανεκλογή τους στις σχέσεις τους με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και σε προεκλογικές υποσχέσεις πελατειακής εξυπηρέτησης απασχόλησης εργαζομένων και προτίμησης μικρομεσαίων επαγγελματιών στην κατασκευή, όπως επίσης στη μακρά περίοδο της λειτουργίας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας απορριμμάτων. Στο μεταξύ, βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο οι αναθέσεις των συγκεκριμένων έργων σε βασικούς παίκτες της εγχώριας αγοράς των κατασκευών και της ενέργειας. Πρωταγωνιστές που «μοιράζονται» το παιχνίδι των αναθέσεων είναι οι όμιλοι Λ. Μπόμπολα (Ακτωρ Ηλέκτωρ), Γ. Περιστέρη (ΤΕΡΝΑ-ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ), Σ. Κόκκαλη (ΙΝΤΡΑΚΑΤ), Ιωάννου-Παρασκευαΐδη (J&Ρ ΑΒΑΞ) και Λασκαρίδη-Λάτση (Μεσόγειος) πλαισιωμένοι από μικρότερους, εγχώριες και ξένες εταιρείες. Η μεγάλη ανατροπή των έργων ΣΔΙΤ των σκουπιδιών είναι, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, το «κολασμένο μυστικό», που προσπαθούν να διαφυλάξουν τις τελευταίες εβδομάδες τα συναρμόδια υπουργεία, οι περιφερειάρχες που είναι ξανά υποψήφιοι στην αναμέτρηση του Μαΐου και οι εμπλεκόμενοι εργολάβοι. Πληροφορούμαστε ότι από την πλευρά των εργολάβων, που επί τρία χρόνια έχουν εμπλακεί στις πολύπλοκες διαδικασίες των διαγωνισμών, ξεχειλίζει η οργή και κορυφώνεται η αγωνία για τις εξελίξεις. Βλέπουν ότι εξαιτίας των χειρισμών των εκλεκτών τους σε κεντρική κυβέρνηση και περιφέρειες, παρά τη μεταξύ τους στενή συνεργασία και καλή συνεννόηση οδηγούνται σε νέες μεγάλες ανατροπές και περιπέτειες, με τεράστιες ζημιές στον επιχειρηματικό προγραμματισμό τους. Είναι χαρακτηριστικό το συμβάν πρόσφατης συνάντησης εκπροσώπων αναδόχων από τους μεγαλύτερους εργολαβικούς ομίλους με αιρετό άρχοντα μεγάλης περιφέρειας της χώρας, που τον έλουσαν με βαριά γαλλικά και οι φωνές τους ακούγονταν από τα παράθυρα. Τηρούν ωστόσο όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές συγκρατημένη στάση και τακτική αλληλοϋποστήριξης, ελπίζοντας αμέσως μετά τις εκλογές σε κινήσεις διαχείρισης της κατάστασης και διάσωσης των συμφερόντων τους. Πρόστιμο για λιγότερα σκουπίδια Η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι αρμόδιες διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κλείνουν τις στρόφιγγες της κοινοτικής χρηματοδότησης των 14 έργων διαχείρισης των απορριμμάτων με ΣΔΙΤ, καθώς από ογκώδη στοιχεία τεκμηρίωσης διαπιστώνεται ότι έχει γίνει συστηματική παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας στις διακηρύξεις συμβάσεων, στις ανακηρύξεις προσωρινών αναδόχων και στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (παραβίαση Οδηγίας 85/337 ΕΚ) όσο και στη βασική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα απόβλητα (Οδηγία 2008/98). Στην πραγματικότητα, η σπουδή των αρμοδίων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο να φέρουν τους διαγωνισμούς στα μέτρα των εργολάβων και να διασφαλίσουν με καραμπινάτους συμβατικούς όρους περί «εγγυημένης ποσότητας παραγωγής αποβλήτων» τα συμφέροντα και τις εισπράξεις τους από τους πολίτες και τις περιφέρειες αποδεικνύεται τώρα ο «αδύναμος κρίκος», που σπάει και κατεδαφίζει με πάταγο το συνολικό οικοδόμημα. Οι αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπιστώνουν ότι με καρμπόν και στις 14 περιπτώσεις των έργων διαχείρισης απορριμμάτων με ΣΔΙΤ τίθεται συμβατικός όρος περί «εγγυημένης ποσότητας παραγωγής αποβλήτων» σε κάθε περιφέρεια. Οι ανάδοχοι που θα διαχειρίζονται τα σκουπίδια εξασφαλίζουν για τα επόμενα 28 έως 30 χρόνια, που θα έχουν τη διαχείριση και εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων, σταθερή ετήσια ποσότητα προς διαχείριση σκουπιδιών, τα οποία μάλιστα πρέπει να τους παραδίδουν οι περιφέρειες σε προκαθορισμένα σημεία. Δηλαδή αν είναι μικρότερος ο όγκος των σκουπιδιών, οι περιφέρειες, μέσω των τελών που θα εισπράττουν από τους πολίτες, θα πληρώνουν ρήτρες εγγυημένων ποσοτήτων στους αναδόχους! Διαφορετικά θα φτάσουμε στο εξωφρενικό σημείο αναζήτησης σκουπιδιών προς εισαγωγή πάλι με δημόσια δαπάνη από γειτονικές χώρες, για να καλύπτονται οι εργολαβικές απαιτήσεις! Πηγή και πλήρες άρθρο: http://www.iekemtee.gr/el/%CE%B5%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/9433-%CE%B7-%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CF%83%CF%80%CE%B1%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B9-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%80%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%8E%CE%BD -
Η Ελλάδα πνίγεται από τα πλαστικά σκουπίδια – Καταλήγουν στο πιάτο μας
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Τον «κώδωνα» του κινδύνου κρούει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», καθώς διαπιστώνει την υπερσυσσώρευση απορριμμάτων και κυρίως πλαστικών στις ελληνικές θάλασσες και τελικά στην τροφική αλυσίδα. Όπως αναφέρει το «Αρχιπέλαγος» με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου και τη λήξη της τουριστικής περιόδου, χιλιάδες τόνοι πλαστικών και άλλων απορριμμάτων που συσσωρεύτηκαν στις άκρες των δρόμων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια ξεκινούν το καταστροφικό τους ταξίδι χωρίς… επιστροφή για τις ελληνικές θάλασσες. —Ευθύνες σε πολίτες – Τοπική Αυτοδιοίκηση Η οργάνωση επιρρίπτει ευθύνες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση καθώς όπως τονίζει όπως τονίζει για μήνες δεν υπήρξε η στοιχειώδης κινητοποίηση ώστε να καθαριστούν τα σκουπίδια, με αποτέλεσμα πολλές περιοχές της χώρας να έχουν μετατραπεί σε έναν ατελείωτο σκουπιδότοπο». Ωστόσο ευθύνες επιρρίπτει και στην πλειονότητα των Ελλήνων οι οποίο όπως λέει φαίνεται να έχουν συνηθίσει την παρουσία των απορριμμάτων σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Σύμφωνα με το «Αρχιπέλαγος»ελάχιστοι έχουν συνειδητοποιήσει πως το πλέον επικίνδυνο υλικό για το περιβάλλον είναι το πλαστικό. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας προσθέτει, ότι τα προσωρινά μέτρα του καθαρισμού των παραλιών λίγο πριν από το καλοκαίρι δεν επαρκούν, καθώς η αυξημένη τουριστική κίνηση οδηγεί σε νέα συσσώρευση σκουπιδιών. Ο σκουπιδότοπος αυτός, συνεχίζει, μεταφέρεται με τις πρώτες βροχές στο θαλάσσιο οικοσύστημα, καθώς τα ορμητικά νερά παρασύρουν τα απορρίμματα στη θάλασσα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένουν τα πλαστικά, τα οποία διασπώνται και οι ίνες τους καταλήγουν στο πιάτο μας. —Κίνδυνος οι πλαστικές σακούλες Για παράδειγμα, αναφέρει κάποιους κοινούς τύπους πλαστικού (όπως η σακούλα ή το μπουκάλι νερού) οι οποίο όταν απορριφθούν στο περιβάλλον, με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας, του αλατιού και του κυματισμού, σε διάστημα λίγων μόνο μηνών, διασπώνται σε μικρά κομμάτια και έπειτα καταλήγουν σε μικροσκοπικές ίνες. Ταυτόχρονα, αναφέρει ένα από τα πιο επικίνδυνα προϊόντα πλαστικού που χρησιμοποιείται ευρέως τα τελευταία χρόνια είναι οι λεγόμενες «βιοδιασπώμενες» σακούλες», όπως αυθαίρετα χαρακτηρίζονται. «Η ευρεία χρήση τους αποτελεί σκάνδαλο, καθώς το υλικό τους όχι μόνο δεν βιοδιασπάται και δεν ανακυκλώνεται, αλλά μέσω της προσθήκης χημικού καταλύτη στο υλικό, διασπάται πολύ πιο γρήγορα σε μικρά κομμάτια και έπειτα σε μικροσκοπικά σωματίδια, τα οποία τελικά εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα σε μικρότερο χρονικό διάστημα» τονίζει η οργάνωση. Υπογραμμίζεται δε πως οι συνέπειες αυτής της σύγχρονης μορφής ρύπανσης είναι ιδιαίτερα καταστροφικές τόσο για τα φυσικά οικοσυστήματα της χώρας μας και τα προστατευόμενα είδη που ζουν σε αυτά όσο και για τον άνθρωπο. Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας, Αρχιπέλαγος, από το 2009, πραγματοποιούν μακροχρόνια και ενδελεχή έρευνα σε όλη την ελληνική επικράτεια για τη διασπορά μικροπλαστικών, μελετώντας την περιεκτικότητά τους σε παράκτια ιζήματα, ψάρια, ασπόνδυλα, επιφανειακά νερά κ.α. Παράλληλα, ερευνώνται οι πραγματικοί χρόνοι διάσπασης διαφόρων τύπων πλαστικού σε πραγματικές συνθήκες οικοσυστημάτων, δηλ. σε παράκτια νερά, ποταμούς καθώς και σε πλήρη έκθεση στον ήλιο, σε ακτές. —Τα πλαστικά στο πιάτο μας Δυστυχώς, όπως αναφέρει το «Αρχιπέλαγος» σε πολλές ακατοίκητες περιοχές του Αιγαίου καταγράφτηκαν συγκεντρώσεις μικροπλαστικών αντίστοιχες με αυτές ακτών της Αττικής, ενώ ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο είναι πως όλοι οι οργανισμοί, μεταξύ των οποίων και τα ψάρια, που ελέγχονται, περιέχουν στο στομάχι τους μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, άλλοι σε μικρότερη και άλλοι σε μεγαλύτερη ποσότητα. «Αυτό, ωστόσο, δεν πρέπει να μας αποτρέπει από την κατανάλωση ψαριών, δεδομένου ότι παραμένει μία από τις πλέον πολύτιμες και θρεπτικές τροφές για τον άνθρωπο, (ενώ συνήθως το στομάχι όπου περιέχονται οι ίνες πλαστικού δεν καταναλώνεται)» σημειώνει το «Αρχιπέλαγος» και καταλήγει πως ο περιορισμός χρήσης του πλαστικού και η ενίσχυση του μέτρου της ανακύκλωσης είναι οι μόνες λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος. -
Αντιμέτωποι με τα πρόστιμα για τις χωματερές βρίσκονται οι δήμοι της χώρας που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα σκουπίδια. Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να «περάσει» στους δήμους τα πρόστιμα που θα επιβάλλει μέσα στο επόμενο διάστημα το Ευρωδικαστήριο για χωματερές και λύματα, τιμωρώντας την απροθυμία της Αυτοδιοίκησης. Σύμφωνα με την Καθημερινή, ο επιμερισμός των ευρωπροστίμων που θα επιβληθούν στην Ελλάδα για χωματερές και λύματα «στους υπαίτιους φορείς» προβλέφθηκε στον νόμο 4042/12 και εξειδικεύτηκε προ ημερών με κοινή απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Οικονομικών (ΦΕΚ 2113Β). Οπως ορίζει: • Το πλήρες ποσό των προστίμων που θα καταλογίσει στην Ελλάδα το Ευρωδικαστήριο για τις χωματερές και τα λύματα θα μεταβιβαστεί στους υπαίτιους, δήμους ή (σπανιότερα) Περιφέρειες. • Στις περιπτώσεις ομαδικών παραβάσεων (εκεί, δηλαδή, όπου οι παραβάτες είναι πολλοί) το πρόστιμο θα επιμερίζεται. • Ο επιμερισμός θα βασίζεται κατά 40% στο πληθυσμιακό μέγεθος του δήμου και κατά 60% στον βαθμό συμμόρφωσης. Στην περίπτωση πλήρους συμμόρφωσης ο υπαίτιος απαλλάσσεται. Με τον τρόπο αυτό η Πολιτεία επιβραβεύει δήμους που δραστηριοποιήθηκαν και δημιούργησαν τις υποδομές. • Η πρόοδος του κάθε δήμου θα πρέπει να πιστοποιείται, λ.χ., με την απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων ενός ΧΥΤΑ, τη δημοπράτησή του, την πιστοποίηση εργασιών εν εξελίξει κ.λπ. • Οσον αφορά τη διαδικασία, την απόφαση για τον καταλογισμό (ή επιμερισμό) των προστίμων θα λαμβάνει το υπουργείο Εσωτερικών. Στην περίπτωση προστίμων που αυξάνονται ημερησίως, το ΥΠΕΚΑ θα ζητά από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις πληροφόρηση για τη δρομολόγηση ή μη λύσης και την πορεία αυτής, με βάση την οποία θα υπολογίζει την οφειλή. • Στην περίπτωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, «τα οφειλόμενα ποσά παρακρατούνται κατά τη διαδικασία κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων» (ΚΑΠ). Πηγή: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26515&subid=2&pubid=113326539 -
Μια εβδομάδα έχει περάσει αφότου η Τρίπολη κηρύχτηκε εκ νέου σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, λόγω των σκουπιδιών, που για περίπου ένα μήνα βρίσκονται στους δρόμους της πόλης και δεν έχει ξεκινήσει η αποκομιδή. Τα σκουπίδια συνεχίζουν να στοιβάζονται δημιουργώντας μικρές χωματερές και εκείνο που παρατηρείται, είναι να προσπαθεί η δημοτική αρχή να απομακρύνει τα ανακυκλώσιμα για να μειώσει τον όγκο των απορριμμάτων και να "συσκευάζει'' σε μεγάλες σακούλες και πιο σκληρούς σάκους τα απορρίμματα που βρίσκονται στον δρόμο για να μην σκορπίζονται, αφού οι σακούλες σκίζονται και απλώνουν τα σκουπίδια. Η κατάσταση σε πολλά σημεία από τη συσσώρευση των απορριμμάτων είναι προβληματική και εγκυμονεί πράγματι κινδύνους για τη δημόσια υγεία, αφού σκουπίδια βρίσκονται κοντά σε σχολεία, στον περίβολο του Παναρκαδικού νοσοκομείου και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Αυτό υπογραμμίζεται και στην απόφαση του περιφερειάρχη Πελοποννήσου που κηρύσσει την πόλη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αναφέροντας ότι, η κατάσταση έχει ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής και έχει λάβει διαστάσεις υγειονομικής κρίσης. Επί της ουσίας τα σκουπίδια δεν μπορούν να απομακρυνθούν από την πόλη, γιατί δεν υπάρχει χώρος προκειμένου να διατεθούν, παρά τις προσπάθειες του δήμου να βρει χώρο εναπόθεσης ακόμα και εκτός Πελοποννήσου. Σήμερα στην οικονομική επιτροπή της Περιφέρειας συζητείται ο διεθνής διαγωνισμός της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων με ΣΔΙΤ, προτεινόμενες αλλαγές στο σχέδιο της σύμβασης σύμπραξης, οριστικοποίηση συμβατικών εγγράφων που απαιτούνται για την υπογραφή της σύμβασης σύμπραξης κι έγκριση αποτελεσμάτων διαγωνισμού, καθώς και εξουσιοδότηση του περιφερειάρχη για να υπογράψει την σύμβαση. Στο ζήτημα αυτό αντιδρούν οι τρεις παρατάξεις της αντιπολίτευσης που συμμετέχουν εκπρόσωποί τους στην οικονομική επιτροπή και ζητούν να αναβληθεί το θέμα, πρώτον γιατί δεν έχουν στην εισήγηση όλα τα συνημμένα έγγραφα που θα έπρεπε και μάλιστα αναφέρουν ότι η εισήγηση τους δόθηκε δύο μέρες πριν την συνεδρίαση, χωρίς να τηρηθεί το πενθήμερο προετοιμασίας. Και, δεύτερον επειδή πρόκειται για πολύ σοβαρό έργο για το οποίο έχουν εκφράσει διαφωνίες και ενστάσεις για τον τρόπο χειρισμού από την περιφερειακή αρχή, ζητούν το θέμα να συζητηθεί στο περιφερειακό συμβούλιο και όχι στην οικονομική επιτροπή. Αυτή την ώρα είναι σε εξέλιξη η συνεδρίαση της οικονομικής επιτροπής που διεξάγεται σε πολύ υψηλούς τόνους. Πηγή: http://www.ered.gr/content/Thumizei_chomateri_i_poli_tis_Tripolis_/#.VMClUvl_tB0 -
Ακυρώνονται οι τέσσερις διαγωνισμοί ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
«Τέλος» έβαλε ο ΕΣΔΝΑ στους τέσσερις διαγωνισμούς με αντικείμενο τη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση, τεχνική διαχείριση και λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας αστικών απορριμμάτων στις ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων της Αττικής με ΣΔΙΤ. Η απόφαση πάρθηκε μετά από σχετική εισήγηση της περιφερειάρχη Ρένας Δούρου. «H αντίθεσή μας στο σχέδιο των 4 Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) με ΣΔΙΤ, δεν είναι κάποιες επιφυλάξεις σε επί μέρους ζητήματα μιας διαγωνιστικής διαδικασίας. Γιαυτό και δεν δεχόμαστε καμία συζήτηση, όπως προτείνει η κυβέρνηση, περί αλλαγής των όρων, κλπ. Είμαστε σαφείς: απορρίπτουμε συνολικά και επί της αρχής το περιεχόμενο και τον τρόπο της υλοποίησης του σχεδίου για τις 4 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων με ΣΔΙΤ» σημείωσε η Ρένα Δούρου στην εισήγησή της. «O σχεδιασμός αυτός εκπονήθηκε και προωθήθηκε σε συνθήκες πλήρους αδιαφάνειας» δήλωσε ακόμα, η περιφερειάρχης. Η πρόεδρος του Συνδέσμου ζήτησε από την Εκτελεστική Επιτροπή (Ε.Ε.) την ακύρωση των τεσσάρων διαγωνισμών σε συνέχεια της υπ’ αριθ. 312/2014 απόφασης της Ε.Ε., ανατρέποντας το σχέδιο των ΣΔΙΤ για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, που είχε δρομολογήσει η προηγούμενη διοίκηση του ΕΔΣΝΑ. Η ίδια υπογράμμισε ότι το σχέδιο αυτό είναι ασύμβατο με την ανάγκη ριζικής αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, την οποία έχει ως προτεραιότητά της η νέα Διοίκηση. «Είμαστε σαφείς: απορρίπτουμε συνολικά και επί της αρχής το περιεχόμενο και τον τρόπο της υλοποίησης του σχεδίου για τις 4 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων με ΣΔΙΤ», σημείωσε η κ. Δούρου. Πηγή: -
“Ευρωκαμπάνα” 10 εκατ. Ευρώ στην Ελλάδα για τις παράνομες χωματερές
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Αναμενόμενο ήταν η απόφαση για χρηματικό πρόστιμο που επιδίκασε σήμερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της χώρας μας με το αιτιολογικό της παράβασης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την κοινοτική οδηγία «περί των στερεών αποβλήτων» και της μη εφαρμογής προηγούμενης απόφασης που λήφθηκε πριν από εννέα ολόκληρα χρόνια, το 2005. Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε την επιβολή ενός κατ’ αποκοπήν ποσού 10 εκατ. ευρώ αλλά και μέχρι την πλήρη εκτέλεση της απόφασης του 2005 χρηματική ποινή, της οποίας το ποσό θα εξαρτάται από την πρόοδο στην -εκ μέρους της Ελλάδας- εκτέλεση της απόφασης αυτής και το οποίο θα ανέλθει, ελλείψει τέτοιας προόδου, σε 14 και πλέον εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης. Με μια πρώτη απόφαση το 2005 το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα παρέβη την οδηγία, επειδή τον Φεβρουάριο του έτους 2004, λειτουργούσαν ακόμα στην επικράτειά της 1.125 χώροι ανεξέλεγκτης διαθέσεως αποβλήτων, η δε παύση της λειτουργίας όλων των παράνομων και ανεξέλεγκτων χώρων διάθεσης αποβλήτων δεν προβλεπόταν παρά για το έτος 2008. Το 2009, εκτιμώντας ότι η Ελλάδα δεν είχε συμμορφωθεί πλήρως προς την απόφαση του 2005, η Επιτροπή απέστειλε έγγραφο οχλήσεως και, το 2010, συμπληρωματικό έγγραφο οχλήσεως. Εκτιμώντας ότι εξακολουθούσε να υφίσταται πρόβλημα, όσον αφορά τόσο τον αριθμό των χώρων ανεξέλεγκτης διαθέσεως αποβλήτων όσο και την έλλειψη επαρκούς αριθμού κατάλληλων χώρων διαθέσεως αποβλήτων, το 2013 η Επιτροπή αποφάσισε να ασκήσει την παρούσα προσφυγή. Η Ελλάδα και η Επιτροπή πληροφόρησαν το Δικαστήριο, τον Μάιο του 2014, απαντώντας σε ερώτησή του, ότι, επί συνόλου 293 χώρων ανεξέλεγκτης διαθέσεως αποβλήτων, 70 εξακολουθούσαν να λειτουργούν και 223, μολονότι είχε παύσει η λειτουργία τους, δεν είχαν ακόμη αποκατασταθεί. Με τη σημερινή απόφασή του το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι στις 29 Δεκεμβρίου 2010, και σύμφωνα με πληροφορίες που παρέσχε η Ελλάδα στο Δικαστήριο τον Μάιο του 2014, η Ελλάδα δεν έλαβε ακόμα όλα τα αναγκαία μέτρα προς εκτέλεση της αποφάσεως του 2005. Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο έκρινε ότι δικαιολογείται η επιβολή χρηματικών κυρώσεων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, η εκτέλεση της απόφασης προϋποθέτει την παύση της λειτουργίας των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων, την αποκατάστασή τους στην πράξη (και όχι μόνον τον προγραμματισμό της αποκαταστάσεώς τους), καθώς και τη δημιουργία των αναγκαίων εγκαταστάσεων, προς εξασφάλιση της διαρκούς τήρησης της οδηγίας και της αποφυγής της δημιουργίας νέων χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων. Το Δικαστήριο αναφέρει ακόμη ότι κρίνει πρόσφορο να προσδιορίσει τη χρηματική ποινή σε εξαμηνιαία βάση, προκειμένου να παρασχεθεί η δυνατότητα στην Επιτροπή να εκτιμά την πρόοδο των μέτρων εκτέλεσης. Έτσι, για το πρώτο εξάμηνο μετά την έκδοση της σημερινής απόφασης, η χρηματική ποινή θα υπολογιστεί με βάση αρχικό ποσό ύψους 14.520.000 ευρώ, από το οποίο θα αφαιρείται ποσό 40.000 ευρώ ανά χώρο ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων, ο οποίος είτε έπαυσε να λειτουργεί, είτε αποκαταστάθηκε και 80.000 ευρώ ανά χώρο, που ταυτόχρονα έπαυσε να λειτουργεί και αποκαταστάθηκε. Για κάθε επόμενο εξάμηνο, η οφειλόμενη χρηματική ποινή θα υπολογίζεται με βάση το καθορισθέν για το προηγούμενο εξάμηνο ποσό, εφαρμοζόμενων των ίδιων μειώσεων σε συνάρτηση με τις πραγματοποιηθείσες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου αυτού παύσεις της λειτουργίας και τις αποκαταστάσεις των ως άνω χώρων. Η οδηγία περί των στερεών αποβλήτων επιβάλλει στα κράτη- μέλη να εξασφαλίζουν ότι η διάθεση ή η αξιοποίηση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του ανθρώπου και χωρίς να βλάπτεται το περιβάλλον. Επίσης, τα υποχρεώνει να απαγορεύουν την εγκατάλειψη, την απόρριψη και την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων. Κάθε κάτοχος αποβλήτων οφείλει να τα παραδίδει σε επιχείρηση που διασφαλίζει την αξιοποίηση ή τη διάθεσή τους σύμφωνα με την οδηγία. Κάθε τέτοια επιχείρηση οφείλει να λαμβάνει άδεια της αρμόδιας Αρχής. —Το ιστορικό Τον Οκτώβριο 2005 η Ελλάδα καταδικάσθηκε από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τη διάθεση αστικών αποβλήτων σε 1128 τότε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και έδωσε προθεσμία για την αποκατάστασή τους έως το τέλος του 2008. Τον Απρίλιο 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία για επιβολή χρηματικών κυρώσεων και τον Ιούνιο 2013 ανακοινώθηκε η εκ νέου παραπομπή της χώρας λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005. Είχαν απομείνει 396 (90 ενεργοί και 306 ανενεργοί) από τους 3.036 ΧΑΔΑ που καταγράφτηκαν διαχρονικά. Η εκδίκαση της υπόθεσης έγινε τον Ιούνιο 2014 και επειδή είχαν ήδη αποκατασταθεί πλήρως στο μεταξύ 103 ΧΑΔΑ, τη μέρα της εκδίκασης (3 Ιουνίου 2014) υπήρχαν 70 ενεργοί ΧΑΔΑ και 223 ανενεργοί (συνολικά 293). Το Σεπτέμβριο 2014 η Γενική Εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι εισηγείται κατ’ αποκοπήν πρόστιμο 22 εκατομμυρίων Ευρώ για τη μη συμμόρφωση με τη δικαστική απόφαση του 2005. Επίσης εισηγήθηκε εημερήσιο πρόστιμο 54.450 ευρώ/ημέρα (μειωμένο σε σχέση με την εισήγηση της Επιτροπής, που ήταν 71.180), που υπολογίσθηκε για τους 293 ΧΑΔΑ που υπήρχαν προς αποκατάσταση τον Ιούνιο και μείωση του ημερήσιου προστίμου κατά 150 ευρώ κάθε φορά που είτε παύει η λειτουργία ενός ενεργού ΧΑΔΑ είτε αποδεικνύεται ότι δρομολογήθηκε η αποκατάσταση ενός ΧΑΔΑ. —Τι λέει το ΥΠΕΚΑ Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ το πρόστιμο μπορεί να απομειωθεί δραστικά, με το ενδεχόμενο ακόμη και πλήρους μηδενισμού του, δεδομένου ότι στο μεσοδιάστημα μέχρι σήμερα αποκαταστάθηκαν πλήρως 48 ΧΑΔΑ, έπαυσε η λειτουργία 31 ΧΑΔΑ και δρομολογήθηκε η αποκατάσταση του συνόλου των υπολοίπων. Το ΥΠΕΚΑ υποστηρίζει ότι οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν τις ενέργειες ολοκλήρωσης του προγράμματος αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, με στόχο τον μηδενισμό τους και την πλήρη εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης. Παράλληλα, διεκδικούν την χρησιμοποίηση των χρηματικών προστίμων για την χρηματοδότηση έργων κατασκευής υποδομών υποκατάστασης των χωματερών, δεδομένο που άλλωστε έχει καταγραφεί ως σύσταση προς την ΕΕ από το Ευρωκοινοβούλιο. —Η κατάσταση σήμερα Η τρέχουσα εικόνα του Προγράμματος παύσης λειτουργίας και αποκατάστασης ΧΑΔΑ, έχει ως εξής: *οι ενεργοί ΧΑΔΑ μειώθηκαν στους 39 (από 70 τον Ιούνιο 2014), *οι ανενεργοί μειώθηκαν στους 206 (από 223 τον Ιούνιο 2014) Από τους 39 ενεργούς ΧΑΔΑ, οι 21, δηλαδή το 54% του συνόλου των ενεργών ΧΑΔΑ, βρίσκονται σε νησιά 5 περιφερειών της χώρας και εξυπηρετούν συνολικά περίπου 60.000 κατοίκους δηλαδή μόλις το 0,56% του πληθυσμού της χώρας και ποσότητα απορριμμάτων της τάξης των 30.000 τον/έτος. Συγκεκριμένα, οι ενεργοί ΧΑΔΑ στις Περιφέρειες Ιονίων Νησιών, Αττικής, του Βορείου Αιγαίου και της Κρήτης βρίσκονται σε μικρά νησιά, δηλαδή στα Διαπόντια της Κέρκυρας, την Ύδρα, τα Κύθηρα, Αντικύθηρα και στη Γαύδο, ενώ στο Νότιο Αιγαίο υπάρχουν μεγάλα νησιά όπως η Σαντορίνη αλλά και πολλά μικρότερα νησιά όπως Κάλυμνος, Κάσος, Σίκινος κλπ. με ενεργό ΧΑΔΑ. Οι υπόλοιποι 18 ενεργοί ΧΑΔΑ (46%) εντοπίζονται στην Πελοπόννησο, Δράμα και Νότια Εύβοια. Η συνολική επίδοση του προγράμματος εξάλειψης των ΧΑΔΑ μέχρι και το Νοέμβριο 2014 έχει ως ακολούθως: * Ποσοστό παύσης λειτουργίας ενεργών ΧΑΔΑ σε σχέση με τον Οκτώβριο 2010: 84,3%. Η συνολική επίδοση του προγράμματος εξάλειψης των διαχρονικά καταγεγραμμένων ΧΑΔΑ: * Ποσοστό αποκατεστημένων ΧΑΔΑ σε σχέση με το σύνολο των καταγεγραμμένων: 92%. Συνεπώς, διαχρονικά, η συνολική πρόοδος των ενεργειών για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεξέλεγκτης διάθεσης είναι συστηματική και αξιόλογη και το πρόγραμμα ολοκληρώνεται. Για όλες τις περιοχές υπάρχουν δρομολογημένα ή υλοποιούμενα έργα τελικής ή/και μεταβατικής διαχείρισης. Το σύνολο των 245 ΧΑΔΑ έχει διασφαλισμένη χρηματοδότηση. Η τρέχουσα πρόοδος των έργων αποκατάστασης έχει ως ακολούθως: *Αριθμός εκτελούμενων αποκαταστάσεων (με σύμβαση και ανάδοχο): 63 (25,7%) *Αριθμός αποκαταστάσεων ΧΑΔΑ σε φάση δημοπράτησης: 127 (51,9%) *Αριθμός ΧΑΔΑ σε φάση ολοκλήρωσης μελετών: 55 (22,4%) Η εκτίμηση της εξέλιξης της ολοκλήρωσης των έργων αποκατάστασης των υπολειπόμενων ΧΑΔΑ έχει ως ακολούθως: *25 ΧΑΔΑ αποκαθίστανται εντός του 2014 *220 ΧΑΔΑ θα αποκατασταθούν εντός του 2015 —Αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η διαχείριση των αστικών αποβλήτων αποτελεί ευθύνη και αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δήμοι, Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και σε ορισμένες περιπτώσεις Περιφέρεια), με την κεντρική διοίκηση να διατηρεί ρόλο επιτελικό, νομοθέτησης, περιβαλλοντικής αδειοδότησης ανάλογα με την κατηγορία, ελεγκτικό, χρηματοδοτικό και εν γένει παρακολούθησης της ορθής εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Κατά συνέπεια, το Υπουργείο δεν έχει άμεση αρμοδιότητα και εμπλοκή στις επιλογές των αρμοδίων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σημειώνεται ότι προϋπόθεση για την εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης είναι να λειτουργεί δίκτυο υποδομών ώστε κάθε Δήμος να έχει πρόσβαση σε νόμιμη εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων. Παράλληλα με την ολοκλήρωση των αντίστοιχων έργων ΠΕΣΔΑ προωθείται, με βάση τις προτάσεις των οικείων ΟΤΑ, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό: *η μεταφορά των απορριμμάτων σε νόμιμα λειτουργούσες εγκαταστάσεις διαχείρισης γειτονικών περιοχών, *η λειτουργία προσωρινών έργων διαχείρισης, όπως π.χ. μεμονωμένες εγκαταστάσεις μηχανικής διαλογής στερεών αστικών αποβλήτων, συστήματα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών ή διαχωρισμένων στερεών αστικών αποβλήτων, δεματοποιητές υπολειμμάτων και χώροι προσωρινής αποθήκευσης, και *η εντατικοποίηση της Διαλογής στην Πηγή και της ανακύκλωσης. Η επιλογή της προσφορότερης εναλλακτικής λύσης εξαρτάται από το συνολικό κόστος διαχείρισης, τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και την κρισιμότητα του εκάστοτε χρονοδιαγράμματος σε συνάρτηση με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των υποδομών του ΠΕΣΔΑ προς τελική εξυπηρέτηση των Δήμων. Το ΥΠΕΚΑ, αναφέρει ότι έχει ήδη προχωρήσει -στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του- σε συγκεκριμένες ενέργειες, όπως: α) αποτύπωση της περιβαλλοντικής κατάστασης πολλών περιοχών, μέσω των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, β) εξεύρεση προσωρινού αποδέκτη για τη νόμιμη διάθεση των απορριμμάτων, με την έγκριση, από κοινού με το Υπουργείο Εσωτερικών, της προσωρινής μεταφοράς των απορριμμάτων, γ) εκκίνηση ή/και επιτάχυνση τοπικών προγραμμάτων της ανακύκλωσης συσκευασιών, δ) χρηματοδότηση των έργων διαχείρισης αποβλήτων, των έργων αποκατάστασης ΧΑΔΑ και της δημόσιας δαπάνης για πολλά έργα περιφερειακών σχεδιασμών, ε) νομοθετικές πρωτοβουλίες και θεσμικές ρυθμίσεις, οι οποίες και θα συνεχισθούν. —Οι υποδομές σήμερα Λειτουργούν 75 Χώροι Υγειονομικής Ταφής, δίκτυο 54 Σταθμών Μεταφόρτωσης, συστήματα διαλογής στην πηγή συσκευασιών για περίπου 85% του πληθυσμού, 31 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, καθώς και 4 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων. Υλοποιούνται 19 νέοι ΧΥΤΑ, 17 επεκτάσεις ΧΥΤΑ και 34 ΣΜΑ. Επίσης, προς υπογραφή σύμβασης είναι οι μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων στην Πελοπόννησο, Δυτική Μακεδονία, Ηλεία, Σέρρες και Ήπειρο, ενώ εξελίσσονται οι διαγωνισμοί για τις ΜΕΑ Αλεξανδρούπολης, Αιτωλοακαρνανίας, Θήβας και Φωκίδας (ΟΕΔΑ). Πηγή: http://www.econews.gr/2014/12/02/xomateres-prostimo-119193/ -
Υπεγράφη από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη η τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για τις Κεντρικές Εγκαταστάσεις Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Με την υπογραφή της τροποποίησης της ΑΕΠΟ ξεκινά άμεσα η κατασκευή του έργου. Οι Μονάδες Επεξεργασίας, οι οποίες θα υλοποιηθούν με την Σύμπραξη Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), θα συνδυαστούν με τις υφιστάμενες υποδομές διαχείρισης, ανακύκλωσης, μεταφόρτωσης και διάθεσης. Ο χώρος υγειονομικής ταφής θα χρησιμοποιηθεί πλέον για την διάθεση μόνο των αδρανοποιημένων υπολειμμάτων της επεξεργασίας (ΧΥΤΥ), πράγμα που σημαίνει επιμήκυνση της διάρκειας ζωής του στα 30 χρόνια και απομάκρυνση κάθε κινδύνου περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Το έργο συμπληρώνει και βελτιώνει δραστικά τις υποδομές και εργασίες διαχείρισης αποβλήτων που ήδη υπάρχουν και λειτουργούν και είναι απόλυτα συμβατό με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων και τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας για ορθολογική διαχείριση, με προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Με την κατασκευή και λειτουργία όλων των Μονάδων Επεξεργασίας και συμπληρωματικών έργων των σημερινών υποδομών επιλύεται οριστικά και με τον πλέον ενδεδειγμένο περιβαλλοντικά, τεχνολογικά και οικονομικά τρόπο το πρόβλημα των αστικών στερεών και υγρών αποβλήτων στους νομούς Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας και Γρεβενών. Όπως σημειώνει το ΥΠΕΚΑ, οι Μονάδες που θα κατασκευαστούν θα αποτελέσουν πρότυπο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, δεδομένου ότι θα συμμορφώνονται με τις αυστηρότερες προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Θα επιτυγχάνουν το μέγιστο ποσοστό ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών (35% κατά βάρος επί της ποσότητας Ανακυκλώσιμων Υλικών που θα εισέρχονται στη ΜΕΑ), καθώς και τη μέγιστη εκτροπή Βιοαποδομήσιμων Αποβλήτων (80% κατά βάρος σε υγρή βάση των ΒΑΑ από τα Συμβατικά Απόβλητα που θα εισέρχονται στη ΜΕΑ). Σημειώνεται ότι ως αναγνώριση της συνολικής προσπάθειας της Ελληνικής Κυβέρνησης για την ορθολογική επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων και της προώθησης σχετικών έργων, το έργο διαχείρισης απορριμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας επιλέχθηκε από το έγκριτο περιοδικό World Finance ως «Έργο της Χρονιάς 2013 στον τομέα της Διαχείρισης Απορριμμάτων», αξιολογούμενο σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα έργα εκτείνονται σε έκταση 642 στρεμμάτων αποκατεστημένων ορυχείων του Λιγνιτικού Πεδίου της ΔΕΗ ΔΕΗ +9,09% και περιλαμβάνουν: • Μονάδα Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΕΑ) δυναμικότητας 120.000 τόνων ετησίως και Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). • Μονάδα Ενεργειακής Αξιοποίησης του παραγόμενου Βιοαερίου στον σημερινό ΧΥΤΑ. • Περιφερειακό Κέντρο Ανακύκλωσης, όπου θα διαχωρίζονται και θα δεματοποιούνται τα ανακυκλώσιμα υλικά που προέρχονται από την Διαλογή στην Πηγή και τα υφιστάμενα Τοπικά Κέντρα Ανακύκλωσης. • Μονάδα Διαλογής και Τεμαχισμού των Ογκωδών Αστικών Στερεών Απορριμμάτων. • Μονάδα Επεξεργασίας και Αξιοποίησης της Βιολογικής Ιλύος που παράγεται στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων της Περιφέρειας. • Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων που προέρχονται από τη ΜΕΑ και τον ΧΥΤΥ. • Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων που προέρχονται από τον υφιστάμενο ΧΥΤΑ, το Κέντρο Ανακύκλωσης και λοιπές εγκαταστάσεις. • Δίκτυο υποδομών και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε περίπου 46 εκατομμύρια ευρώ. Μεγάλη συνδρομή στη χρηματοδότηση του έργου αναμένεται μέσω του Ταμείου Αστικής Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας στα πλαίσια της πρωτοβουλίας JESSICA ("Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas). Στη χρηματοδότηση του έργου αναμένεται, επίσης, να συμβάλει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία μετά από ενδελεχή έλεγχο του έργου έχει αναγνωρίσει την αναγκαιότητα και τα οφέλη της υλοποίησής του. Σημειώνεται ότι οι περιβαλλοντικοί όροι που επιβάλλονται με την υπογραφείσα ΑΕΠΟ και αφορούν στην κατασκευή, λειτουργία, παρακολούθηση αλλά και στην μετέπειτα φροντίδα και αποκατάσταση του έργου είναι εξαιρετικά αυστηροί και διασφαλίζουν πλήρως το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, δήλωσε σχετικά: «Ένα καινοτόμο σύγχρονο έργο διαχείρισης αποβλήτων ξεκινάει σε μια Περιφέρεια, η οποία πραγματοποιεί ένα ποιοτικό άλμα. Η ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των Κεντρικών Εγκαταστάσεων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων σηματοδοτεί την ουσιαστική αναβάθμιση των υποδομών διαχείρισης, τόσο των υφισταμένων, όσο και μελλοντικών, συνδέοντας την περιβαλλοντική προστασία με την αειφόρο ανάπτυξη και την αξιοποίηση των αποβλήτων ως οικονομικών πόρων υπέρ της κοινωνίας και των πολιτών. Με την υλοποίηση του έργου: - Επιλύεται άμεσα και οριστικά το πρόβλημα διαχείρισης των αστικών στερεών και υγρών αποβλήτων στη Δυτική Μακεδονία. - Αναβαθμίζεται πλήρως και προστατεύεται το περιβάλλον, - Βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων και προστατεύεται η δημόσια υγεία. - Μεγιστοποιείται η διαλογή αποβλήτων στην πηγή, η ποιότητα της ανακύκλωσης και η εκτροπή των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων από την ταφή μέσω κομποστοποίησης. - Παράγεται πράσινη ενέργεια, η οποία καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες των Μονάδων. - Επενδύονται περισσότερα από 46 εκατ. ευρώ, με δημόσια, κοινοτικά και ιδιωτικά κεφάλαια στα επόμενα δύο χρόνια, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. - Δημιουργούνται 150 θέσεις εργασίας στην διετή περίοδο κατασκευής και 130 μόνιμες θέσεις εργασίας στην 25ετή περίοδο λειτουργίας, ενώ πρόσθετες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν μέσω της ανάπτυξης παράλληλων δραστηριοτήτων (εμπορία ανακυκλώσιμων υλικών, δευτερογενών προϊόντων, μεταφορές, διοικητικές υπηρεσίες). - Δημιουργούνται προφανή οφέλη στις τοπικές οικονομίες και την περιβαλλοντική αγωγή των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων. Η υπερδεκαετής επιτυχημένη διαχείριση των αποβλήτων στους τέσσερις νομούς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και η εύρυθμη λειτουργία του περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας (ΔΙΑΔΥΜΑ) αποτελούν εγγύηση κοινωνικού ελέγχου, από πλευράς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που έχουν τεθεί». Πηγή: http://www.euro2day.gr/news/economy/article/1275183/maniaths-me-sdit-h-lysh-gia-aporrimmata-sth-dytik.html -
Στην έγκριση των τευχών δημοπράτησης των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική που θα υλοποιηθούν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ προχώρησε η εκτελεστική επιτροπή του ΕΔΣΝΑ. Με τον τρόπο αυτό ξεκινά η πρώτη φάση του διαγωνισμού που περιλαμβάνει το στάδιο του ανταγωνιστικού διαλόγου και αναμένεται να προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον ελληνικών και ξένων κατασκευαστικών ομίλων που ήδη έχουν μπει για τα καλά στη «μάχη των σκουπιδιών» διεκδικώντας τους άλλους έξι διαγωνισμούς που «τρέχουν» αυτή τη στιγμή σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τα τέσσερα εργοστάσια στην Αττική υπολογίζεται ότι θα κοστίσουν περίπου 350 εκ. ευρώ. Σύμφωνα με τα τεύχη δημοπράτησης που εγκρίθηκαν χτες, η αναθέτουσα αρχή (ΕΔΣΝΑ) θα συμμετέχει με την καταβολή ποσού που θα ανέρχεται από 40%-60% της κατασκευαστικής αξίας του έργου. Το ποσό αυτό θα προέρχεται από κοινοτική ή και εθνική χρηματοδότηση. Οι δεσμευτικές προς επεξεργασία ποσότητες των απορριμμάτων ανέρχονται σε 1,35 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. Ο χρόνος της σύμβασης θα είναι 27 χρόνια. Οι χώροι στους οποίους θα υλοποιηθούν τα έργα είναι η Φυλή, τα Άνω Λιόσια και το Γραμματικό, «με τη ρητή επιφύλαξη της χωροθέτησης της εγκατάστασης στη Κερατέα» όπως αναφέρεται στο τεύχος δημοπράτησης του έργου. Κατά τη διάρκεια του Ανταγωνιστικού Διαλόγου θα εξετασθεί από την Αναθέτουσα Αρχή η δυνατότητα να περιληφθεί στο αντικείμενο του Έργου και η κομποστοποίηση προδιαλεγμένου οργανικού υλικού Στο διαγωνισμό θα γίνουν δεκτές όλες οι δόκιμες τεχνολογίες. Βασικό κριτήριο επιλογής του αναδόχου θα είναι το χαμηλότερο τέλος χρήσης που θα κληθεί να καταβάλλει ο δημότης, παράλληλα με την επίτευξη όλων των περιβαλλοντικών στόχων. Πηγή: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26515&subid=2&pubid=112951626
-
Περί τα 10,6 εκατομμύρια ευρώ θα κληθούν για πρώτη φορά φέτος να πληρώσουν οι δήμοι της Αττικής ως περιβαλλοντικό τέλος για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Το παράδοξο είναι ότι οι «ευκατάστατοι» δήμοι της Βόρειας και Νότιας Αττικής θα κληθούν να πληρώσουν λιγότερα από τους δήμους της Δυτικής Αττικής, που επιβαρύνονται από τη λειτουργία της χωματερής, επειδή έκαναν βήματα για την καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Από την άλλη πλευρά, οι ευθέως επιβαρυνόμενοι δήμοι θα λάβουν ως ανταποδοτικά τέλη το 42,9% του ετήσιου προϋπολογισμού του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής (ΕΔΣΝΑ). Πριν από λίγες ημέρες, ο ΕΔΣΝΑ ενέκρινε τον κανονισμό τιμολόγησης των 66 δήμων της Αττικής για το 2021 με βάση τις επιδόσεις τους στη διαχείριση απορριμμάτων το 2019. Οπως προκύπτει από την απόφαση: • Το 2019 παρήχθησαν συνολικά 1,89 εκατ. τόνοι απορριμμάτων σε όλη την Αττική. • Οι δέκα δήμοι στους οποίους παρήχθησαν το 2019 οι μεγαλύτερες ποσότητες είναι οι δήμοι Αθηναίων (330.084 τόνοι), Πειραιά (78.242 τόνοι), Περιστερίου (67.281 τόνοι), Κηφισιάς (57.075 τόνοι), Γλυφάδας (49.937 τόνοι), Αχαρνών (49.295 τόνοι), Νίκαιας – Ρέντη (48.152 τόνοι), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (43.369 τόνοι), Καλλιθέας (42.928 τόνοι) και Αμαρουσίου (41.825 τόνοι). • Η εικόνα μεταβάλλεται ελαφρώς ως προς τις ποσότητες που συλλέχθηκαν μέσω των μπλε κάδων και προς ανακύκλωση. Πρώτος είναι ο Δήμος Αθηναίων (8.189 τόνοι) και ακολουθούν οι Δήμοι Πειραιά (4.774 τόνοι), Γλυφάδας (2.890 τόνοι), Κηφισιάς (2.877 τόνοι), Χαλανδρίου (2.369 τόνοι), Αμαρουσίου (2.364 τόνοι), Παλαιού Φαλήρου (2.141 τόνοι), Καισαριανής (1.970 τόνοι), Αγίας Παρασκευής (1.939 τόνοι) και Αιγάλεω (1.744 τόνοι). • Αξιοσημείωτο όμως είναι πόσα κοινά σκουπίδια εξακολουθούν να πετιούνται στους μπλε κάδους (και κατόπιν οδηγούνται στον ΧΥΤΑ). Στον Δήμο Αθηναίων, για παράδειγμα, οι ποσότητες αυτές (που ξεχωρίζονται στα κέντρα διαλογής) είναι 12.574 τόνοι, δηλαδή περίπου 4.000 τόνοι περισσότεροι από όσα ήταν τα ανακυκλώσιμα υλικά! Στον Δήμο Αμαρουσίου ήταν 3.224 τόνοι (έναντι 2.634 τόνων ανακυκλώσιμων), στον Δήμο Κηφισιάς 3.527 τόνοι (έναντι 2.877 τόνων), στον Δήμο Αγίου Δημητρίου 2.314 τόνοι (έναντι 1.939 τόνων). Λίγοι δήμοι κατάφεραν το αντίθετο: λ.χ. ο Δήμος Ελευσίνας (μέσα στον μπλε κάδο 972 τόνοι σκουπιδιών έναντι 1.030 τόνων ανακυκλώσιμων), ωστόσο κανείς δεν είχε θεαματική διαφορά υπέρ των ανακυκλώσιμων. • Τα περισσότερα βιοαπόβλητα (κλαδέματα και καφέ κάδος) συνέλεξαν οι δήμοι Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (8.237 τόνοι), Γλυφάδας (4.068 τόνοι), Φιλοθέης – Ψυχικού (2.737 τόνοι), Αθηναίων (2.725 τόνοι), Χαλανδρίου (2.681 τόνοι), Διονύσου (2.596 τόνοι). Φέτος θα χρεωθεί για πρώτη φορά στους δήμους το περιβαλλοντικό τέλος (10 ευρώ/τόνο), το οποίο μειώνεται βάσει των επιδόσεων των δήμων. Σύμφωνα με τον ΕΔΣΝΑ, τη μεγαλύτερη έκπτωση (25%) πέτυχαν οι δήμοι Κρωπίας και Κυθήρων και ακολουθούν οι δήμοι Βριλησσίων και Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Ραφήνας – Πικερμίου (20%), Διονύσου, Φιλοθέης – Ψυχικού (10%). Ετσι, το 2021 τη χαμηλότερη τιμή για την ταφή απορριμμάτων θα πληρώσουν οι δήμοι Βριλησσίων (36,19 ευρώ/τόνο), Ραφήνας – Πικερμίου (41,82 ευρώ/τόνο), Κρωπίας (42,21 ευρώ/τόνο), Κυθήρων (44,96 ευρώ τόνο), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (46,52 ευρώ/τόνο). Αντίθετα, ακριβότερα λόγω των κακών επιδόσεών τους θα πληρώσουν οι δήμοι Περάματος (62,48 ευρώ/τόνο), Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Νίκαιας – Ρέντη (62,13 ευρώ/τόνο), Κορυδαλλού (61,48 ευρώ/τόνο), Σαλαμίνας (61,01 ευρώ/τόνο) και Καλλιθέας (60,07 ευρώ/τόνο). Σε πραγματικά ποσά (βάσει παραγόμενων ποσοτήτων και επιδόσεων), τα περισσότερα το 2021 θα πληρώσουν οι δήμοι Αθηναίων (19,1 εκατ. ευρώ) και Πειραιά (4,2 εκατ. ευρώ), ενώ τα λιγότερα ο Δήμος Κυθήρων (μόλις 1.861 ευρώ!) και το Αγκίστρι (43.208 ευρώ). View full είδηση
-
Έντεκα τόνοι αλιευτικών διχτυών, 33.293 πλαστικά αντικείμενα, 21.121 γυάλινα μπουκάλια, 12.833 αλουμίνια, σε μόλις 1,5 χρόνο και μάλιστα εν μέσω πανδημίας. Τόσα αντικείμενα περισυλλέχθηκαν από τους οκτώ σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων που είναι εγκατεστημένοι σε επτά ελληνικά νησιά από την περιβαλλοντική οργάνωση Αegean Rebreath και επτά δραστήριους δήμους υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι δήμοι σε Πάρο, Αντίπαρο, Λευκάδα, Σύρο, Τήνο, Πόρο και Ανάφη εφαρμόζουν καλές πρακτικές για τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων, οργανώνοντας παράκτιους και υποβρύχιους καθαρισμούς, ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες και ψηφιακές βάσεις δεδομένων. Παράλληλα, ανακυκλώνουν το πλαστικό, το γυαλί, το αλουμίνιο και τα αλιευτικά εργαλεία , τα οποία στη συνέχεια διαθέτουν σε εταιρείες που τα επαναχρησιμοποιούν, κάνοντας πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Μάλιστα, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς επισκέφθηκε τον σταθμό συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων στη Λυγιά Λευκάδας, όπου ενημερώθηκε σχετικά από τον δήμαρχο του νησιού, Χαράλαμπο Καλό και δήλωσε: «Το δίκτυο δήμων που έχουν εγκαταστήσει σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων προστατεύει τον θαλάσσιο πλούτο της Ελλάδας και εφαρμόζει στην πράξη την περιβαλλοντική δημοκρατία, ενσωματώνοντας στις δράσεις του πρωτίστως τις τοπικές κοινωνίες». Όπως τόνισε, «το ΥΠΕΝ στηρίζει τη συγκεκριμένη δράση, που μειώνει σημαντικά το ανθρακικό αποτύπωμα και προσφέρει σημαντικά οφέλη για το βυθό και το περιβάλλον». Οι δήμοι, που ήδη συμμετέχουν σε αυτή τη δράση, συνενώνονται με τους δήμους της Ζακύνθου, της Κέρκυρας, της Σαντορίνης και της Νάξου υπό την ομπρέλα ενός κοινού δικτύου. Το ΥΠΕΝ στηρίζει την καινοτόμο αυτή πρωτοβουλία που προκύπτει από τη σύμπραξη δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας, συγχρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και στοχεύει στην ανάδειξη και ανταλλαγή καλών πρακτικών, την αξιοποίηση των εμπειριών για την υλοποίηση οριζόντιων δράσεων και την παροχή συμβουλευτικού έργου σε κεντρικό επίπεδο. View full είδηση
-
Η παραγωγή πλαστικού και τα πλαστικά απορρίμματα θα αυξηθούν κατά πολύ ως το 2060, παρά το γεγονός ότι έχουν ληφθεί αυστηρά ρυθμιστικά μέτρα σε παγκόσμιο επίπεδο, προειδοποίησε σήμερα ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ). Αν δεν γίνει κάτι, η παραγωγή πλαστικού σχεδόν θα τριπλασιαστεί σε σχέση με το 2019, περνώντας από τους 460 εκατομμύρια τόνους στους 1.231 εκατομμύρια τόνους, ενώ αντίστοιχη θα είναι η αύξηση και του όγκου των πλαστικών απορριμμάτων, από τους 353 εκ. τόνους σε 1.014 εκ. τόνους, σύμφωνα με την έκθεση για τις «παγκόσμιες προοπτικές των πλαστικών: σενάρια δράσης με ορίζοντα το 2060». Ο ΟΗΕ ξεκίνησε στις αρχές Μαρτίου διαπραγματεύσεις για μια παγκόσμια συμφωνία κατά της μόλυνσης από το πλαστικό, μια μάστιγα που απειλεί το περιβάλλον και πλήττει τη βιοποικιλότητα. Όμως το σχετικό κείμενο δεν αναμένεται πριν το 2024. Εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι πλαστικών που παράγονται κάθε χρόνο και οι οποίοι διασπώνται σε μικροπλαστικά εντοπίζονται στους ωκεανούς, στους πάγους, στον ανθρώπινο οργανισμό, στα ζώα ακόμη και σε δείγματα αέρα που ελήφθησαν από τις κορυφές βουνών. Ο ΟΟΣΑ εξέτασε δύο σενάρια με ενισχυμένα μέτρα για όλο τον κύκλο ζωής των πλαστικών (παραγωγή, χρήση, ανακύκλωση ή εξάλειψη). Το πρώτο σενάριο «περιφερειακής δράσης» προβλέπει διαφορετικές χώρες να αναλαμβάνουν διαφορετικές δεσμεύσεις, με τις πιο πλούσιες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ να υιοθετούν πιο φιλόδοξα μέτρα. Το δεύτερο σενάριο, «της παγκόσμιας φιλοδοξίας», προβλέπει «ένα σύνολο πολύ αυστηρών μέτρων για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων παγκοσμίως με στόχο σχεδόν τον εκμηδενισμό τους ως το 2060». Αλλά ακόμη και με βάση αυτά τα σενάρια, η χρήση πλαστικών και η παραγωγή απορριμμάτων θα αυξηθούν σημαντικά. Μείωση θα σημειώσουν σε σχέση με τα επίπεδα του 2019 ο όγκος των απορριμμάτων η επεξεργασία των οποίων δεν είναι σωστή και αυτός των απορριμμάτων που καταλήγουν αυτούσια στη φύση. Ωστόσο αν δεν γίνει τίποτα, ο όγκος των πλαστικών που συγκεντρώνεται στους υδάτινους πόρους θα τριπλασιαστεί στους ποταμούς και τις λίμνες και σχεδόν θα πενταπλασιαστεί στους ωκεανούς. Εξάλλου ο ΟΟΣΑ εκτίμησε ότι και τα δύο σενάρια μείωσης του πλαστικού μπορούν να εφαρμοστούν «με ένα σχετικά μικρό κόστος σε σχέση με το ΑΕΠ» των χωρών. View full είδηση
-
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε έγκαιρη προειδοποίηση για τις χώρες που έχουν πρόβλημα στην διαχείριση των αστικών αποβλήτων μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα που βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τους στόχους για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση 55% ως το 2025 και για ανακύκλωση στο 65% των αποβλήτων συσκευασίας για το 2025. Η Κομισιόν μεταξύ άλλων αμφισβητεί τον ισχυρισμό των Ελληνικών εθνικών αρχών ότι τα απόβλητα συσκευασίας στην Ελλάδα είναι μόλις 81 κιλά ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 177 κιλά ανά κάτοικο. Υποστηρίζει ότι ο καφές κάδος δεν θα φέρει αποτέλεσμα καθώς το σύστημα είναι λάθος στημένο. Αμφισβητεί και το σύστημα της διαλογής στην πηγή και σημειώνει ότι οι δήμοι δεν καταβάλουν προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Σημειώνει ότι δεν υπάρχει πρόληψη παραγωγής σκουπιδιών, και επαναχρησιμοποίησης αλλά προτίμηση στα κατώτερα στάδια της ιεραρχίας διαχείρισης των αποβλήτων με σημαντικό κόστος. Παρατηρεί ότι υπάρχει μεγάλη αδράνεια και καθυστέρηση στον φόρο ταφής σκουπιδιών, και στο “πληρώνω όσο πετάω” που τα θεωρεί βασικά και αποτελεσματικά εργαλεία. Και βέβαια τονίζει ως απαράδεκτη κατάσταση την λειτουργία των παράνομων χωματερών. Τέλος σημειώνει ότι δεν έχει γίνει τίποτα ουσιαστικό για την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών. ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα που συνοδεύει το έγγραφο Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με τον εντοπισμό των κρατών μελών που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων για το 2025, τον στόχο ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας για το 2025 και τον στόχο μείωσης της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων για το 2035 1.Εισαγωγή Η έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν: i) τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55 % των αστικών αποβλήτων τους έως το 2025 [ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της οδηγίας 2008/98/ΕΚ]· και ii) τον στόχο της ανακύκλωσης του 65 % των απορριμμάτων συσκευασίας τους έως το 2025 [ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας 1994/62/ΕΚ]. Παρέχει επίσης ενημέρωση για τις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη του στόχου τους για το 2035 ο οποίος έγκειται στον περιορισμό των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10 % (ο στόχος αυτός καθορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας 1999/31/ΕΚ). Η παρούσα έκθεση βασίζεται στην προηγούμενη στήριξη που παρείχε η Επιτροπή για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της έκθεσης έγκαιρης προειδοποίησης του 2018 1 . Στην αξιολόγηση η οποία αποτελεί τη βάση για την έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης εντοπίστηκαν 18 κράτη μέλη που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τον στόχο προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης του 2025 για τα αστικά απόβλητα, εκ των οποίων 10 κινδυνεύουν επίσης να μην επιτύχουν τον στόχο ανακύκλωσης του 2025 για το σύνολο των απορριμμάτων συσκευασίας. Η εν λόγω αξιολόγηση βασίζεται σε συνεργατική και διαφανή διαδικασία στην οποία συμμετείχαν τα οικεία κράτη μέλη και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος 2 και σε διεξοδική ανάλυση των πλέον πρόσφατων εξελίξεων πολιτικής στα κράτη μέλη. Η εν λόγω διαδικασία περιλάμβανε επίσης εκτενή διαβούλευση με τις αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των αποβλήτων. Οι πιθανές δράσεις που προσδιορίστηκαν κατά τη διαδικασία αυτή βασίζονται σε υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές και αποβλέπουν στην παροχή βοήθειας προς τα κράτη μέλη προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους για το 2025 και, ως εκ τούτου, επικεντρώνονται σε μέτρα πολιτικής τα οποία μπορούν να ληφθούν βραχυπρόθεσμα. Οι δράσεις αυτές θα πρέπει να γίνουν αντιληπτές ως συμπληρωματικές εκείνων που συνιστώνται στους χάρτες πορείας οι οποίοι καταρτίστηκαν στο πλαίσιο των προηγούμενων δραστηριοτήτων προώθησης της συμμόρφωσης και εκείνων που συνιστώνται στην επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής 3 . 2.Βασικά πορίσματα Με βάση την ανάλυση των συλλεχθέντων στοιχείων και των υφιστάμενων πολιτικών στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, η Ελλάδα θεωρείται ότι κινδυνεύει να μην επιτύχει i) τον στόχο της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης του 55 % των αστικών αποβλήτων της έως το 2025 και ii) τον στόχο να ανακυκλώνει το 65 % των απορριμμάτων συσκευασίας της έως το 2025. Το χάσμα μεταξύ της τρέχουσας κατάστασης και του στόχου για υγειονομική ταφή του 10 % των αστικών αποβλήτων έως το 2035 προκαλεί επίσης ανησυχία. Η παραγωγή αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα (524 kg κατά κεφαλήν) ήταν ελαφρώς υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (501 kg κατά κεφαλήν) το 2019. Ωστόσο, τα απορρίμματα συσκευασίας που παρήχθησαν το 2019 ήταν λιγότερα από το ήμισυ του μέσου όρου της ΕΕ (81 kg κατά κεφαλήν έναντι 177 kg κατά κεφαλήν). Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι σημαντικές ποσότητες συσκευασιών οι οποίες διατίθενται στην αγορά, και θεωρούνται ως η ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας, δεν αναφέρονται. Το 2019 το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων που ανέφερε η Ελλάδα ήταν 21 % (34 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον στόχο για το 2025), ενώ το ποσοστό υγειονομικής ταφής ήταν 77,7 % (υπερτριπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ). Η κατάσταση προκαλεί επίσης ανησυχία όσον αφορά τις γενικές τάσεις, καθώς το ποσοστό ανακύκλωσης αυξάνεται με πολύ αργούς ρυθμούς (από 15,8 % το 2015 σε 21 % το 2019), και το ποσοστό υγειονομικής ταφής μειώθηκε μόνο οριακά, κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες κατά τα εν λόγω 5 έτη. Το χαμηλό ποσοστό λιπασματοποίησης και χώνευσης θεωρείται ένας από τους κύριους λόγους αυτής της επίδοσης. Η υφιστάμενη ικανότητα χωριστής συλλογής και επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων είναι τέτοια ώστε μόνο ένα μικρό ποσοστό των συνολικών βιολογικών αποβλήτων που παράγονται στην Ελλάδα μπορούν να συλλεχθούν και να υποβληθούν σε επεξεργασία. Η ποσότητα των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής παραμένει επίσης υπερβολικά υψηλή. Το 2019 το συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών ανήλθε σε 60,1 %, ποσοστό που προσεγγίζει αρκετά τον στόχο για το 2025 (65 %). Ωστόσο, υπάρχουν ζητήματα ποιότητας των δεδομένων όσον αφορά τις συσκευασίες. Για παράδειγμα, υπάρχει αξιοσημείωτη απόκλιση μεταξύ του χαμηλού ποσοστού ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων και των αρκετά υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης των απορριμμάτων συσκευασίας, απόκλιση η οποία ενδέχεται να οφείλεται στην ελλιπή αναφορά των συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά. Τα σύνολα δεδομένων για τα αστικά απόβλητα και τα απορρίμματα συσκευασίας φαίνονται ασύμβατα, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των απορριμμάτων συσκευασίας παράγεται από νοικοκυριά και, ως εκ τούτου, αποτελεί μέρος των αστικών αποβλήτων. Απαιτούνται σημαντικές βελτιώσεις για να ευθυγραμμιστεί η ελληνική διαχείριση των αποβλήτων με την ιεράρχηση των αποβλήτων της ΕΕ. Ορισμένες από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στη διαχείριση των αποβλήτων είναι οι εξής: –Υψηλή εξάρτηση από την υγειονομική ταφή, στο πλαίσιο των χαμηλών φόρων υγειονομικής ταφής και των υψηλών ποσοστών παράνομης απόρριψης. –Ανεπαρκής ικανότητα επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων. Ακόμη και με σχέδια αύξησης της ικανότητας, θα καλυπτόταν λιγότερο από το 30 % της συνολικής παραγωγής βιολογικών αποβλήτων. –Ζητήματα ποιότητας των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά την αναφερόμενη ποσότητα των παραγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας. –Ανεπαρκείς υπηρεσίες χωριστής συλλογής για μη οικιακά αστικά απόβλητα και βιολογικά απόβλητα. 3.Βασικές συστάσεις Μεταξύ των μέτρων που κρίθηκαν αναγκαία για τη στήριξη των προσπαθειών της Ελλάδας να βελτιώσει τις επιδόσεις της στη διαχείριση των αποβλήτων, παρατίθενται κατωτέρω τρεις κύριες συστάσεις: 1.Να στηριχθεί η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και τα συστήματα επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών. 2.Να επεκταθεί σε εθνικό επίπεδο η χωριστή συλλογή στην πηγή (ιδίως για τα βιολογικά απόβλητα) και να βελτιωθεί η ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τον διαχωρισμό και την πρόληψη δημιουργίας των αποβλήτων. Να εφαρμοστούν οικονομικά μέσα, όπως η πληρωμή κατά την απόρριψη και η αύξηση του φόρου υγειονομικής ταφής με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη χωριστή συλλογή στην πηγή και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. 3.Να αναπτυχθούν περαιτέρω οι υποδομές επεξεργασίας αποβλήτων που συνδέονται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων (ειδικότερα, ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας των βιολογικών αποβλήτων και υποστήριξη της οικιακής λιπασματοποίησης) και να θεσπιστεί σύστημα διαχείρισης ποιότητας για το λίπασμα/χώνευμα από βιολογικά απόβλητα. 4.Να βελτιωθεί το σύστημα διαχείρισης δεδομένων ώστε να παρουσιάζονται συνεκτικά και επαληθεύσιμα σύνολα δεδομένων (π.χ. απορρίμματα συσκευασίας). Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται ορισμένες πιθανές δράσεις για τη στήριξη των προσπαθειών της Ελλάδας να βελτιώσει τις επιδόσεις της στη διαχείριση των αποβλήτων. 4.Ορθές πρακτικές Τα ακόλουθα μέτρα που εφαρμόζει η Ελλάδα θεωρούνται ορθές πρακτικές που θα μπορούσαν να αναπαραχθούν και να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων: –Έργο LIFE «Εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα» 4 — Αυτό το εθνικής κλίμακας έργο αποσκοπεί στη μείωση της ποσότητας των αστικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής και στην προώθηση, αφενός, της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και, αφετέρου, της επαναχρησιμοποίησής τους. Το έργο περιλαμβάνει δραστηριότητες επίδειξης, όπως η εγκατάσταση κέντρων επαναχρησιμοποίησης σε τρεις αστικούς δήμους, η προώθηση και παρακολούθηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων, η ανάπτυξη ικανοτήτων των ενδιαφερόμενων μερών, και εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων. –Πρόγραμμα ανακύκλωσης και πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων σε μικρό νησί 5 — Αυτό το πρόγραμμα ανακύκλωσης και πρόληψης με την ονομασία «Just Go Zero» δρομολογήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 στην Τήλο. Παρότι αφορούσε μια μικρή κοινότητα (περίπου 800 κατοίκους), προκάλεσε σημαντική αλλαγή νοοτροπίας στον τομέα της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και ως προς τη συμμετοχή των πολιτών. Μετά από λιγότερο από ένα έτος, άνω του 85 % των αστικών αποβλήτων ανακυκλώθηκε ή λιπασματοποιήθηκε. Επιπλέον, το έργο συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού σχετικά με τη σημασία της ορθής διαχείρισης των αποβλήτων. –Καθορισμός φιλόδοξων εθνικών στόχων — Η Ελλάδα έχει συμπεριλάβει στην εθνική νομοθεσία υποχρεωτικό στόχο περιορισμού των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής στο 10 % έως το 2030 6 . Με τον φιλόδοξο αυτό στόχο προβλέπει την επίτευξη του σχετικού στόχου της ΕΕ και θέτει μια πολύ σαφή δέσμευση έναντι όλων των σχετικών φορέων. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΙΘΑΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ Διακυβέρνηση 1)Αντιμετώπιση ζητημάτων ποιότητας των δεδομένων, ιδίως σε σχέση με τα παραγόμενα απορρίμματα συσκευασίας και τις σχετικές ποσότητες που ανακυκλώνονται. Διασφάλιση της ταχείας και αποτελεσματικής ενοποίησης του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών και του Γενικού Εμπορικού Μητρώου. 2)Διασφάλιση της παύσης της λειτουργίας και της αποκατάστασης των εναπομενόντων χώρων υγειονομικής ταφής που δεν πληρούν τα πρότυπα και ανάληψη δράσης κατά των παράνομων χώρων υγειονομικής ταφής και της ανεξέλεγκτης απόθεσης. Αύξηση της ικανότητας επιβολής της νομοθεσίας με σκοπό την επιθεώρηση, τον έλεγχο και την αποθάρρυνση της ανεξέλεγκτης απόρριψης. 3)Καθορισμός υποχρεωτικών δεικτών και στόχων για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων οι οποίοι θα πρέπει να επιτευχθούν από τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τη συλλογή των αστικών αποβλήτων (π.χ. δήμοι) με σκοπό την παρακολούθηση, την επιβολή και την επίτευξη υψηλότερων ποσοστών δέσμευσης. Αυτό μπορεί να συμπληρωθεί με ένα σύστημα οικονομικών επιβραβεύσεων και κυρώσεων ανάλογα με τις επιδόσεις των φορέων ως προς την επίτευξη των στόχων. Επίσης, μπορούν να καταστούν διαθέσιμες στο ευρύ κοινό πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις των εν λόγω φορέων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση (π.χ. σε ιστότοπο). Πρόληψη 4)Λήψη μέτρων για την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και την πρόληψη της παραγωγής μη ανακυκλώσιμων αστικών αποβλήτων. 5)Διασφάλιση κατάλληλης παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων. Υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ελληνικής επικράτειας, περαιτέρω στήριξη της επέκτασης σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές επιτυχημένων πιλοτικών έργων μικρής κλίμακας για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων. Ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ του επιπέδου κεντρικής κυβέρνησης και του τοπικού επιπέδου για την επίτευξη των στόχων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων της ΕΕ. Χωριστή συλλογή 6)Ανάπτυξη, επιβολή και παρακολούθηση των ελάχιστων εθνικών προτύπων υπηρεσιών για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων (συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών αποβλήτων). Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τον προσδιορισμό του τύπου και του όγκου των κάδων, της ελάχιστης και της μέγιστης συχνότητας συλλογής και του τύπου του χρησιμοποιούμενου οχήματος, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως το είδος του αποθέματος κατοικιών, το κλίμα και η εποχικότητα κ.λπ. Διασφάλιση της εγκατάστασης των αναγκαίων υποδομών χωριστής συλλογής. Επεξεργασία αποβλήτων 7)Στήριξη της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων κατά τρόπο που να επικεντρώνεται στα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η συμπλήρωση της κεντρικής επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων με αποκεντρωμένες λύσεις λιπασματοποίησης, όπως η οικιακή λιπασματοποίηση και η λιπασματοποίηση σε επίπεδο κοινότητας. 8)Στήριξη της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων και ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων κατά τρόπο που να επικεντρώνεται στα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η συμπλήρωση της κεντρικής επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων με αποκεντρωμένες λύσεις λιπασματοποίησης, όπως η οικιακή λιπασματοποίηση και η λιπασματοποίηση σε επίπεδο κοινότητας. 9)Ανάπτυξη υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων που συνδέονται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων. Απαιτούνται σταθερά σχέδια και συγκεκριμένες δράσεις, όπως η στήριξη της οικιακής λιπασματοποίησης και η ενίσχυση της ικανότητας επεξεργασίας των βιολογικών αποβλήτων, προκειμένου να καλυφθούν πλήρως τα παραγόμενα βιολογικά απόβλητα. 10)Η ικανότητα διαλογής και ανακύκλωσης των χωριστά συλλεγόμενων απορριμμάτων συσκευασίας πρέπει να αυξηθεί. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αύξηση του αριθμού των νέων κέντρων διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών που δημιουργούνται σε ολόκληρη τη χώρα και με τη βελτίωση της ικανότητας των υφιστάμενων. Επικοινωνία και ευαισθητοποίηση 11)Διατήρηση και ενίσχυση δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης ειδικά προσαρμοσμένων σε διαφορετικές ομάδες-στόχους (π.χ. νοικοκυριά και εμπορικοί παραγωγοί αποβλήτων, εκπαιδευτικοί και σπουδαστές, τουρίστες) ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή στη χωριστή συλλογή. Θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα σύνολο εθνικού επικοινωνιακού υλικού με σαφή και συνεπή μηνύματα και με ιδιαίτερη έμφαση στα βιολογικά απόβλητα, στην οικιακή λιπασματοποίηση και στην ορθή διαχείριση των αποβλήτων (π.χ. διαλογή). Εξέταση του ενδεχομένου να καταρτιστεί επικοινωνιακό υλικό (π.χ. φυλλάδια) και στα αγγλικά εκτός των ελληνικών για να βοηθηθούν οι τουρίστες να συμβάλουν στον διαχωρισμό των απορριμμάτων. Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού και οικονομικά μέσα 12)Εφαρμογή οικονομικών μέσων (π.χ. φόρου υγειονομικής ταφής επαρκούς ύψους) ως κινήτρων για τη διαχείριση αποβλήτων που συνδέεται με τα υψηλότερα στάδια της ιεράρχησης των αποβλήτων, ώστε η επαναχρησιμοποίηση, η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση να καταστούν οικονομικά ελκυστικές και να μειωθεί η εξάρτηση από την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Το οικονομικά κίνητρα θα πρέπει να σχεδιαστούν και να καταστούν αρκετά ισχυρά ώστε να λειτουργήσουν καθοδηγητικά. Διασφάλιση της εφαρμογής των ρυθμίσεων υψηλότερης φορολόγησης της υγειονομικής ταφής που θεσπίστηκαν πρόσφατα σε όλους τους δήμους. Εξέταση της προοπτικής αύξησης του φόρου υγειονομικής ταφής που έχει προγραμματιστεί επί του παρόντος έως το 2027. 13)Εφαρμογή συστήματος πληρωμής κατά την απόρριψη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερα ποσοστά δέσμευσης για ανακυκλώσιμα κλάσματα και να μειωθούν τα υπολειμματικά απόβλητα. Οι τοπικές αρχές θα μπορούσαν να υποστηριχθούν μέσω καθοδήγησης σχετικά με τον σχεδιασμό των μηχανισμών παροχής κινήτρων και μέσω της ανάπτυξης πιλοτικών έργων ή της άντλησης διδαγμάτων από αυτά. 14)Η εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη θέσπιση συστημάτων επαναχρησιμοποίησης των συσκευασιών θα αποφέρει περιβαλλοντικά οφέλη και θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τους στόχους της ΕΕ για την ανακύκλωση των συσκευασιών. (1) Το 2018 εκδόθηκε έκθεση έγκαιρης προειδοποίησης για την Ελλάδα [SWD(2018) 418 final]. Στην αξιολόγηση διατυπώθηκαν συνολικά 10 συστάσεις. Οι ελληνικές αρχές θεωρούν ότι πέντε από τις συστάσεις που διατυπώθηκαν σε αυτήν εφαρμόστηκαν, τέσσερις εφαρμόστηκαν εν μέρει και μία δεν έχει εφαρμοστεί. (2) ΕΟΠ και ETC/CE (2022). Early Warning Assessment Related to the 2025 Targets for Municipal and Packaging Waste (Αξιολόγηση έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με τους στόχους του 2025 για τα αστικά απόβλητα και τα απορρίμματα συσκευασίας) ( https://www.eea.europa.eu/publications/country-profiles-early-warning-assessments ). (3) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2022). Επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής 2022. COM(2022) 438 final. ( https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=comnat%3ACOM_2022_0438_FIN ) (4) https://webgate.ec.europa.eu/life/publicWebsite/index.cfm?fuseaction=search.dspPage&n_proj_id=7404 (5) https://www.justgozero.com/tilos-the-first-zero-waste-island/ (6) Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 39 (ΦΕΚ 185 A/2020) — Έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 185/A/29-09-2020. Η έκθεση: https://www.eea.europa.eu/publications/many-eu-member-states/greece/view View full είδηση
-
Με βάση τους φιλόδοξους στόχους που έχει υιοθετήσει ο νέος ΕΣΔΑ και την χωροθέτηση μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης που προτείνει, την εισαγωγή του φόρου ταφής των απορριμμάτων καθιστώντας την ταφή περισσότερο ακριβή, την ενεργειακή κρίση και τους στόχους απολιγνιτοποίησης η καύση φαντάζει βιώσιμη λύση σήμερα όσο ποτέ. Εργοστάσιο καύσης, ετήσιας δυναμικότητας 400.000 τόνων με 2 γραμμές παραγωγής επεξεργασίας 25 τόνων/ώρα, λειτουργεί ετήσια περίπου 7.800 ώρες (90% διαθεσιμότητα), με περίοδο προληπτικής συντήρησης (outage) συνήθως δύο φορές το χρόνο, διάρκειας περίπου 2 εβδομάδων. Το κόστος λειτουργίας του ΦΟΔΣΑ συμπεριλαμβανομένων του κόστους απορρύπανσης καυσαερίων, λειτουργίας και συντήρησης, διάθεσης κλπ., διαμορφώνεται ανάλογα με την δυναμικότητα της μονάδας, λόγω οικονομιών κλίμακας. Ο ΦΟΔΣΑ μπορεί να χρεώνει τον δήμο, το τέλος εισόδου (gate fee) με βάση το κόστος λειτουργίας του. Επιπλέον ο λειτουργός μπορεί να χρεώνει τόσο για τον ηλεκτρισμό που τροφοδοτεί στο δίκτυο ), περίπου 34,7 MWthel καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και τον ατμό θερμικής ενέργειας 51,2MWth (65 t/hr, MP 16bar, 236 C) που μπορεί να διαθέτει σε εγκαταστάσεις ή σε δίκτυα θέρμανσης αν είναι εγκατάσταση Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θέρμανσης. Ο λειτουργός μπορεί επιπλέον δευτερευόντως να έχει κέρδος και από τα μέταλλα της στάχτης που ανακτά με τον κατάλληλο εξοπλισμό συμπεριλαμβανομένων μαγνητών για μέταλλα και δονητικών τραπεζών για τα ογκώδη Οι μονάδες καύσης επεξεργάζονται απορρίμματα σύμμεικτα ακολουθώντας την ιεραρχία διαχείρισης των αποβλήτων με σκοπό την ενεργειακή αξιοποίησης των μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων που διαφορετικά θα οδηγούνταν σε ΧΥΤΑ. Αν και δίνονται κίνητρα για τη χρήση και αξιοποίηση ανακτωμένων προϊόντων ως για την ανακύκλωση τους σε νέα προϊόντα, στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών, πολλές φορές δημιουργούνται προκλήσεις. Σε μια εξαιρετικά προσαρμοστική και συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά που δέχεται επιρροές από πολλούς παράγοντες, π.χ. τιμές, τα πρωτόκολλα καθαρότητας και επιμολύνσεις υλικών, φαινόμενα με μεγάλο αντίκτυπο όπως η απαγόρευση της Κίνας στις εξαγωγές κλπ. μερικές φορές προκαλούν τον αποκλεισμό και συνεπώς τη μη απορρόφηση όλων των ανακτώμενων προϊόντων προς ανακύκλωση από τους Παραγωγούς και επομένως την απόρριψη τους στους ΧΥΤΑ. Εφόσον σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού για τα υλικά συσκευασίας αυτά θα πρέπει ως επί το πλείστων να ανακυκλώνονται, η χρήση των καυστήρων θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το κλάσμα των αποβλήτων που δεν μπορεί να ανακυκλωθεί, δρώντας με συνέργεια και συμπληρωματικά με την ανακύκλωση. Στον καυστήρα μπορεί να οδηγούνται απορρίμματα κύρια μη επικίνδυνα ΑΣΑ και όσα ομοιάζουν με αυτά στη φύση τους. Τα ανεπεξέργαστα απορρίμματα εκτός από την αποφυγή του κόστους επεξεργασίας και την ευελιξία τους, μπορεί παρόλο αυτά να δημιουργούν αρκετά προβλήματα πχ ζημιές σε μηχανολογικό εξοπλισμό, εμφράξεις, πολύ ασταθή λειτουργία λόγω της ανομοιογενούς τους θερμογόνου δύναμης, πολλά άκαυστα υλικά, ενώ δημιουργούν και προβλήματα εκπομπών ρύπων. Ακόμη και απόβλητα που λόγω της κατάστασης τους μπορεί λογίζονται ως μη επικίνδυνα όπως τα πλαστικά, αν και παρουσιάζουν σχετικά υψηλή θερμογόνο δύναμη, κατά την καύση τους απελευθερώνουν υψηλές εκπομπές σε Cl, S. Από την άλλη πλευρά τα ανακτημένα και βιοξηραμένα RDF ή πιστοποιημένα SRF έχουν με πλάνο δειγματοληψιών και τακτικούς εργαστηριακούς ελέγχους βάση κείμενης νομοθεσίας πιστοποιήσει την ικανότητα τους να έχουν χαμηλά ποσοστά υγρασίας, κατάλληλη θερμογόνο και χαμηλές προσμίξεις πχ σε Cl, Hg κλπ. Για την αποφυγή όλων των παραπάνω οι ΑΕΠΟ απαιτούν από τον λειτουργό βάση και των υλικών που μπορούν να δεχθούν σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (EKA), να τηρούν αυστηρά πρωτόκολλα δειγματοληψίας και παρακολούθησης. Ενώ σε κάθε περίπτωση απαιτούν από τον λειτουργό την τήρηση διαδικασιών για τη διαχείριση μη συμμορφούμενων απορριμμάτων, να κοινοποιεί τα αποτελέσματα εκπομπών και εργαστηριακών ελέγχων στάχτης και ιπτάμενης τέφρας, καθώς και να υποβάλει εκθέσεις πχ έκθεση με βάση τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 166/2006 ανάλογα τη δυναμικότητα της εγκατάστασης. Στα πλαίσια της προληπτικής συντήρησης και του ετήσιου πλάνου συντήρησης υπάρχουν απαιτήσεις για περιοδικό έλεγχο του ατμολέβητα, υδραυλική δοκιμή, έλεγχο σε ασφαλιστικά, βαλβίδες εκτόνωσης, κλπ. Επιπλέον, η ετήσια συντήρηση θα πρέπει να περιλαμβάνει διακριβώσεις μετρητικού εξοπλισμού πχ θερμόμετρα, μανόμετρα, κλπ. αλλά και ελέγχους με πρότυπα βάρη μετρητικού εξοπλισμού πχ δυναμοκυψέλες γερανών-έλεγχος καλής λειτουργίας ανά τρίμηνο των δυναμοκυψελών των γερανών τροφοδοσίας των απορριμμάτων σε σχέση με την διακριβωμένη πλάστιγγα που πραγματοποιείται με τη χρήση πρότυπων βαρών. Τα αποτελέσματα παρακολουθούνται στο εύρος λειτουργίαςτροφοδοσίας των γερανών και γίνονται οι απαραίτητες διορθώσεις . Επιπλέον θα πρέπει να εκτελούνται περιοδικοί έλεγχοι πχ μη καταστροφικοί έλεγχοι σε εναλλάκτες για διαπίστωση της φθοράς με βάση το πάχος των εναλλακτών, να εκτελείται αντικατάσταση φθαρμένων πυρίμαχων υλικών, καθαρισμός του λέβητα, τανύσεις ταινιοδρόμων, λιπάνσεις κινούμενων μερών, κλπ. αλλά και περιοδικοί έλεγχοι βοηθητικού εξοπλισμού πχ ανυψωτικών από φορείς. Ο πρωταρχικός στόχος είναι η λειτουργία του εργοστασίου με την υψηλότερη δυνατή διαθεσιμότητα αποφεύγοντας κοστοβόρες διακοπές λειτουργίας. Πέραν των καθημερινών προληπτικών ελέγχων που εκτελούνται ανά βάρδια σε μηχανήματα και εξοπλισμό, συχνά προκύπτουν θέματα που απαιτούν την άμεση παρέμβαση όταν το εργοστάσιο είναι σε λειτουργία (online) πχ καθαρισμός εμφράξεων με συστήματα πίεσης στο 2/3 πέρασμα. Οι συχνές βλάβες του μηχανολογικού εξοπλισμού δεν είναι πάντα εύκολο να καλυφθούν από τον ανάδοχο του έργου (EPC) ως αστοχίες. Έστω ότι ο ανάδοχος δίνει τις απαραίτητες εγγυήσεις πχ 40.000 ώρες για συγκεκριμένο τύπο εναλλακτών καθώς και τον αριθμό των κρίσιμων ανταλλακτικών που απαιτούνται για το συγκεκριμένο υλικό που διατίθεται από τον ανάδοχο και παρακολουθείται από τον λειτουργό με βάση τις αναλώσεις. Παρότι ο ανάδοχος έχει εκπαιδεύσει το προσωπικό του λειτουργού και επιβλέψει τη λειτουργία, πολλές φορές προκύπτουν φθορές από παραλείψεις, λάθη και αστοχίες του λειτουργού πχ μη σωστή παρακολούθηση της ποιότητας του απιονισμένου νερού εκτός των ορίων που ορίζει το EΝ 12952-12, αναποτελεσματικός καθαρισμός επικαθήσεων κλπ. Κάτι τέτοιο, μπορεί να προκαλεί την ταχύτερη διάβρωση τους, μειώνοντας δραματικά τον χρόνο ζωής τους. Σε ένα τέτοιο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, στα πλαίσια της καθημερινής του λειτουργίας, έχουν οριστεί κρίσιμοι παράμετροι που παρακολουθούνται ανά βάρδια, με βάση το ημερολόγιο παραγωγής και που απαιτούν την προσοχή του λειτουργού της εγκατάστασης για την διασφάλιση της διαθεσιμότητας, ενεργειακής αξιοποίησης και περιβαλλοντικής συμμόρφωσης του εργοστασίου. Συχνές βλάβες στο σύστημα τροφοδοσίας πχ γερανών μπορεί να οδηγούν σε μη τροφοδοσία του καυστήρα. Η μη παρακολούθηση του επιπέδου στάθμης του ατμοσυλλέκτη(Boiler Drum) μπορεί να προκαλέσει τη μη διαθεσιμότητα του λέβητα. Οι βλάβες στο σύστημα ψύξης σε υδρόψυκτο καυστήρα κινούμενων εσχαρών έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου ζωής των εσχαρών. Η μη διακρίβωση του μετρητικού εξοπλισμού μπορεί να οδηγήσει σε σφάλματα λειτουργίας, ενώ η μη τακτική παρακολούθηση και έλεγχος με πρότυπα βάρη των δυναμοκυψελών των γερανών σε λάθος τροφοδοσία. Η αναποτελεσματικότητα καθαρισμού του ατμολέβητα πχ η εκτός παραμέτρων λειτουργία του μηχανικού καθαρισμού (rapping system) στους εναλλάκτες, ή του υδροδυναμικού καθαρισμού (shower cleaning) καθώς και η μη παρακολούθηση της ποιότητας του νερού μπορεί να οδηγούν σε επικαθήσεις, κακή μεταφορά θερμότητας , διάβρωση και βλάβες στους εναλλάκτες αλλά και σε άλλα μέρη λόγω μεταφορά τους μέσω ατμού. Η μη διακρίβωση και έλεγχος του συστήματος συνεχής παρακολούθησης των ρύπων -Continuous Emissions Monitoring System (CEMS) σύμφωνα με το πρότυπο EN 14181 ή η μη σωστή τροφοδοσία χημικών ουσιών, ή η αστοχία του εξοπλισμού πχ βλάβη της τροφοδοσίας SNCR, ή η βλάβη των βοηθητικών καυστήρων (Auxiliary Burners) μπορεί να οδηγήσουν σε περιβαλλοντικά πρόστιμα ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΥΣΗΣ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 2023.pdf
-
Η πορεία προς τον πλήρη εξηλεκτρισμό των αυτοκινήτων είναι πλέον μη αναστρέψιμη και αυτό αποδεικνύεται από τις προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε η συγκεκριμένη τεχνολογία να επεκταθεί σε νέους τύπους οχημάτων. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο της Volvo, καθώς η σουηδική φίρμα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έχει παρουσιάσει δύο πειραματικά ηλεκτροκίνητα φορτηγά. Το δεύτερο φέρει την κωδική ονομασία FE, διαθέτει μεγαλύτερες διαστάσεις και την ικανότητα να μεταφέρει φορτίο βάρους 27 τόνων. Για την κίνησή του φροντίζουν δύο ηλεκτρικά μοτέρ, η συνδυαστική απόδοση αγγίζει τα 370 kW (496 ίππους), ενώ ανάλογα με την έκδοση η αυτονομία φτάνει έως και τα 200 χιλιόμετρα. Το πρώτο ηλεκτροκίνητο Volvo FE αναμένεται να βρεθεί στους ευρωπαϊκούς δρόμους το 2019, όταν και θα αναλάβει χρέη απορριμματοφόρου στην πόλη του Αμβούργου. Φώτο: http://www.motor.com.co/fotos/volvo-fe-electric/30519 View full είδηση
-
Αλλάζουν τα δεδομένα όσον αφορά τη χρηματοδότηση έργων επεξεργασίας απορριμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Στο 1ο Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, που διοργάνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατέστη μάλιστα σαφές από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι την επόμενη προγραμματική περίοδο (δηλ. 2021-2027) δεν θα χρηματοδοτείται πλέον η κατασκευή εργοστασίων σύμμεικτων, μετατοπίζοντας το βάρος σε πρακτικές και υποδομές που θα είναι πλήρως συμβατές με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το βάρος μετατοπίζεται στην ανακύκλωση και τη διαλογή των διακριτών ρευμάτων απορριμμάτων στην πηγή ενώ από το τέλος του 2023 θα πρέπει να επιτυγχάνεται η επεξεργασία του συνόλου των βιοαποβλήτων, για τα οποία προβλέπεται ενεργειακή αξιοποίηση με αναερόβια χώνευση. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, που προμηνύει μεγάλες αλλαγές στο τοπίο της διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, μεγάλη πρόκληση παραμένει ο διαχωρισμός και η απομόνωση των βιοαποβλήτων από τα ανακυκλώσιμα, ούτως ώστε να αποφεύγεται η καταστροφή ή υποβάθμισή τους από τις προσμίξεις των οργανικών και να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους. Σε αυτή τη βάση, κατά τις εργασίες του 1ου Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ο κος Βίλεμπροντ Σλάιτους από τη DG REGIO σχολίασε ότι το αποτέλεσμα της διαχείρισης σε εγκαταστάσεις που δεν δέχονται προδιαλεγμένα απορρίμματα δεν είναι κατάλληλο, ούτε ποιοτικά, ούτε ποσοτικά ενώ δεν συνάδει και με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Σε επίπεδο νέων υποδομών, αυτό σημαίνει ότι τα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων που είδαμε να συγχρηματοδοτούνται σε Κοζάνη, Ήπειρο, Σέρρες, Πελοπόννησο και αλλού στη χώρα είναι τα τελευταία του είδους τους εφόσον μελλοντικά οι νέες μονάδες θα πρέπει να τροφοδοτούνται από διακριτά ρεύματα αποβλήτων, με βελτιωμένα χαρακτηριστικά όσον αφορά τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα, καθιστώντας το όλο μοντέλο οικονομικά και περιβαλλοντικά πιο βιώσιμο. Υπό αυτή την έννοια, σημειώνεται επίσης ότι δεν θα χρηματοδοτείται ούτε η κατασκευή ΧΥΤΥ, ούτε μονάδες αποτέφρωσης, ενώ η ανάπτυξη τέτοιου είδους υποδομών στα νέου τύπου -αυστηρότερων περιβαλλοντικών προδιαγραφών- εργοστάσια απορριμμάτων, μελλοντικά θα επιβαρύνουν χρηματοδοτικά την ιδιωτική συμμετοχή εφόσον στο εξής δεν θα τυγχάνουν της στήριξης της ΕΕ. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι οι Περιφέρειες που επιθυμούν να στραφούν στην ανάπτυξη υποδομών συμμείκτων για την κάλυψη των αναγκών τους, θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για την απορρόφηση πόρων από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, που τέτοιου είδους έργα είναι ακόμη επιλέξιμα. Αναφορικά με το αδιέξοδο που προδιαγράφεται στη Φυλή, πηγές με καλή γνώση του ζητήματος, μιλούν για υποδομές μικρότερης κλίμακας, που θα αναπτυχθούν στην Αττική, αποκλειστικά ως ΣΔΙΤ, ενώ παράλληλα θα δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακύκλωση. Οι όποιες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν πάντως ταχύτατα από την ερχόμενη Περιφερειακή Διοίκηση, δεδομένου ότι ο κορεσμός του ΧΥΤΑ της Φυλής υπολογίζεται περίπου τον Μάρτιο του 2020 με το Γραμματικό να μην αρκεί να καλύψει τους αυξημένους φόρτους παραγόμενων απορριμμάτων της πρωτεύουσας και των περιχώρων, ούτε για έναν χρόνο. Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com View full είδηση
-
Να βγει από τον ρόλο του ουραγού όλων των εξελίξεων και να πραγματοποιήσει μια «επανάσταση» στον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων καλείται πλέον η Ελλάδα. Μέσα στο έτος η χώρα θα ενσωματώσει πέντε νέες κοινοτικές οδηγίες, που περιλαμβάνουν καινούργιους, πιο δεσμευτικούς στόχους για τα διαφορετικά ρεύματα αποβλήτων και μια εντελώς διαφορετική λογική στη διαχείριση. Ολα αυτά ενώ η Ελλάδα πασχίζει ακόμα για τα βασικά, όπως το κλείσιμο των παράνομων χωματερών και την εισαγωγή στην ελληνική κοινωνία της χωριστής συλλογής των οικιακών βιοαποβλήτων. Οι νέες οδηγίες εστιάζουν στα αστικά απόβλητα. Ζητούμενο της νέας νομοθεσίας είναι η μετάβαση από την «κοινωνία της ανακύκλωσης» στην «κυκλική οικονομία», με νέους φιλόδοξους στόχους. Ας δούμε συνοπτικά τι προβλέπουν οι νέες οδηγίες, που πρέπει να ενσωματωθούν έως τον Ιούλιο (πλην της οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης που έχει περιθώριο έως το 2021). 1. Νέα οδηγία για τα απόβλητα (2018/851) – Ορίζονται νέοι στόχοι για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση: Τουλάχιστον 55% κατά βάρος έως το 2025, 60% έως το 2030, 65% έως το 2035. Για να λάβουν παράταση έως 5 έτη τα κράτη θα πρέπει να υποβάλουν έως το 2023 αναλυτικό σχέδιο. – Εως το τέλος του 2023 τα κράτη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα βιολογικά απόβλητα δεν αναμειγνύονται με τα υπόλοιπα, αλλά συλλέγονται χωριστά. – Οι χώρες θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε εργασίες ανάκτησης (λ.χ. διαλογή από σύμμεικτα ή ανακυκλώσιμα) θα είναι υψηλής ποιότητας, βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών. – Θα πρέπει να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή αποβλήτων τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί (που τα κράτη-μέλη όφειλαν να έχουν καθιερώσει από το 2015). – Γίνεται υποχρεωτική από την 1η Ιανουαρίου 2025 η χωριστή συλλογή επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων, όπως χρώματα, βερνίκια, διαλύτες ή προϊόντα καθαρισμού και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. – Το υλικό που τοποθετείται για την κάλυψη των σκουπιδιών στους ΧΥΤΑ θα συνυπολογίζεται στις ποσότητες που θάβονται. – Οι χώρες θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά μέτρα όπως τέλος ταφής ή τέλος αποτέφρωσης, προγράμματα «πληρώνω όσο πετάω», διευκόλυνση της δωρεάς τροφίμων κ.ά. – Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη μείωση των τροφίμων που απορρίπτονται, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωσή τους. Τίθεται ενδεικτικός στόχος της μείωσης κατά 30% έως το 2025 και 50% έως το 2030. Ορίζεται η παροχή κινήτρων για τη συλλογή απούλητων προϊόντων διατροφής και την ασφαλή αναδιανομή τους λ.χ. σε φιλανθρωπικές οργανώσεις. – Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, τα κράτη θα πρέπει να μεριμνήσουν για την επαναχρησιμοποίηση των πρώτων υλών που έχουν συμπεριληφθεί στον «κατάλογο κρίσιμης σημασίας» για την ευρωπαϊκή οικονομία. 2. Οδηγία 2018/852 για τα απόβλητα συσκευασίας – Αναθεωρούνται οι στόχοι για τις συσκευασίες, προκειμένου να ανακυκλώνεται έως το 2025 το 50% των πλαστικών, το 20% του ξύλου, το 70% των σιδηρούχων μετάλλων, το 50% του αλουμινίου, το 70% του γυαλιού και το 75% του χαρτιού και χαρτονιού. Το 2030 τα αντίστοιχα ποσοστά ανακύκλωσης πρέπει να είναι 55% για τα πλαστικά, 30% για το ξύλο, 80% για τα σιδηρούχα μέταλλα, 60% για το αλουμίνιο, 75% για το γυαλί και 85% για το χαρτί και το χαρτόνι. Γενικώς έως το τέλος του 2030 πρέπει να ανακυκλώνεται το 70% των αποβλήτων συσκευασίας. – Επιτρέπεται παράταση έως 5 έτη στην επίτευξη των στόχων, υπό προϋποθέσεις. Μέχρι το 2023 το ενδιαφερόμενο κράτος πρέπει να υποβάλει λεπτομερές σχέδιο. – Τα κράτη θα πρέπει να θεσπίσουν οικονομικά και άλλα (αντι)κίνητρα, ενισχύοντας τη χρήση υλικών που είναι κατάλληλα για πολλαπλές ανακυκλώσεις. – Οι ξύλινες συσκευασίες θα πρέπει να συνυπολογίζονται. – Θα πρέπει να τεθούν χωριστοί στόχοι για την ανακύκλωση αλουμινίου. – Τα κράτη θα πρέπει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων όπως τη χρήση οικονομικών κινήτρων και τον ορισμό ελάχιστου ποσοστού επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών που διατίθενται στην αγορά ανά είδος συσκευασίας. Να σημειωθεί ότι η οδηγία έχει ενσωματωθεί μερικώς (με πολλές ελλείψεις) με τον ν.4496/17. 3. Οδηγία 2018/850 για την υγειονομική ταφή – Τα κράτη εξασφαλίζουν ότι από το 2030 δεν θα θάβονται απόβλητα που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση ή άλλου είδους ανάκτηση. Από το 2035 δεν πρέπει να θάβεται περισσότερο από το 10% των αποβλήτων κατά βάρος. Δίνεται η δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας κατά πέντε έτη, θα πρέπει όμως το οικείο κράτος-μέλος να διασφαλίσει ότι το 2035 θα θάβεται λιγότερο από 25%. Εξαιρούνται οι «απομονωμένοι» οικισμοί, δηλαδή με λιγότερους από 2.000 κατοίκους και απόσταση 100 χλμ. από το πλησιέστερο αστικό κέντρο. 4. Οδηγία 2018/849 για οχήματα, μπαταρίες, ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά απόβλητα – Ορίζεται ότι πρέπει να μειωθεί ο αδειοδοτικός φόρτος για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωσή τους. – Οι ποσοτικοί στόχοι δεν τροποποιούνται, εισάγονται όμως κίνητρα για την εφαρμογή της ιεράρχησης των αποβλήτων. 5. Οδηγία 2019/904 για τα πλαστικά μιας χρήσης – Απαγορεύεται η κυκλοφορία συγκεκριμένων πλαστικών προϊόντων: μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, περιέκτες τροφίμων από διογκωμένο πολυστυρένιο, περιέκτες ποτών και κυπελλάκια από το ίδιο υλικό. – Εως το 2021 τα κράτη καταρτίζουν σειρά μέτρων για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης έως το 2026. – Τα πλαστικά μπουκάλια που έχουν πλαστικά καπάκια θα μπορούν να κυκλοφορούν μόνο εφόσον το καπάκι δεν αποσπάται. – Εως το 2025 πρέπει να συλλέγονται χωριστά για ανακύκλωση το 77% των πλαστικών μιας χρήσης και έως το 2029 το 90%. – Τα μπουκάλια από ΡΕΤ θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό. – Διευρύνεται η ευθύνη των παραγωγών των προϊόντων αυτών. Οι παραγωγοί και εισαγωγείς πλαστικών προϊόντων πρέπει να αναλαμβάνουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των προϊόντων τους, το κόστος καθαρισμού του περιβάλλοντος και ευαισθητοποίησης του κοινού. Το ίδιο ισχύει και για όσους παράγουν προϊόντα καπνού με φίλτρο ή φίλτρα. Η κυκλική οικονομία απέναντι στο γραμμικό, μη βιώσιμο, μοντέλο Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί (και) από την Ελλάδα μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που διαχειρίζεται τα απορρίμματά της. Μια αλλαγή που ξεκινά από το επίπεδο του σχεδιασμού των προϊόντων, επεκτείνεται στη βελτίωση των συστημάτων ανακύκλωσης και των επιδόσεων των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων και αφορά βέβαια και την κοινωνία, που πάντα δείχνει ο τελευταίος τροχός της αμάξης στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, των δήμων και των υπολοίπων εμπλεκόμενων στην υπόθεση αυτή. «Η διαφορά του νέου μοντέλου από το υπάρχον είναι θεμελιώδης. Είναι ένα τεράστιο στοίχημα όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, νομικός για θέματα περιβάλλοντος και αξιολογητής σε εκθέσεις συμμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, στόχος της Ενωσης ήταν η σταδιακή μετάβαση στη λεγόμενη “Κοινωνία της Ανακύκλωσης”. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι, παρά το γεγονός ότι η πρόληψη αποτελούσε την πρώτη επιλογή στην ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, οι προσπάθειες εστιάζονταν κυρίως στην αποτελεσματικότερη τελική διαχείριση του παραγόμενου αποβλήτου. Η παλαιότερη στρατηγική και νομοθεσία δεν ενσωμάτωνε δηλαδή ουσιαστικές αλλαγές σε καταναλωτικές συμπεριφορές και συνήθειες, ούτε σηματοδοτούσε ριζικές παρεμβάσεις στον σχεδιασμό των προϊόντων, ούτε ανατροπές στα οικονομικά μοντέλα. Το νέο πακέτο κυκλικής οικονομίας φιλοδοξεί να σπάσει αυτή τη μη βιώσιμη αλυσίδα του γραμμικού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης: εξαγωγή πρώτων υλών, παραγωγή προϊόντων, χρήση του προϊόντος και απόρριψη του σχετικού αποβλήτου. Η κυκλική οικονομία αφορά τη μετάβαση σε ένα κυκλικό μοντέλο, όπου τα προϊόντα σχεδιάζονται εξαρχής κατά τρόπο που να μειώνεται στο ελάχιστο το τελικό απόβλητο, να μπορούν εύκολα και αποδοτικά να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν, διαφυλάσσοντας έτσι τους πόρους μέσω της πλήρους αξιοποίησης της υπεραξίας τους». Στη χώρα μας ποσοστό άνω του 80% των αστικών αποβλήτων καταλήγει σήμερα –στην καλύτερη περίπτωση– σε ΧΥΤΑ. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; «Σημαίνει οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων με αξιολόγηση εξαρχής όλου του κύκλου ζωής τους, σημαίνει αλλαγή καταναλωτικών προτύπων, αναθεώρηση συμπεριφορών, δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων, ανάπτυξη αγορών για τα δευτερογενή υλικά, σημαίνει πράσινες δημόσιες συμβάσεις και σειρά άλλων μέτρων και παρεμβάσεων. Για τη μετάβαση αυτή στο κυκλικό μοντέλο δεν αρκούν φυσικά μόνο τα ευχολόγια. Υπάρχουν αυστηρές νομοθετικές υποχρεώσεις και πολύ συγκεκριμένοι ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν από τα κράτη-μέλη», εκτιμά ο κ. Κωνσταντινόπουλος. Η επίτευξη των στόχων αυτών βέβαια θα είναι ένας άθλος για την Ελλάδα. «Για τη χώρα μας, η πρόκληση είναι τιτάνια: Με την ανάκτηση/ανακύκλωση να κυμαίνεται σταθερά σε επίπεδα κάτω του 20% και με ποσοστό άνω του 80% των αστικών αποβλήτων να καταλήγει σήμερα –στην καλύτερη περίπτωση– σε ΧΥΤΑ, με ελάχιστες σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων να βρίσκονται εν λειτουργία, η χώρα βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να ολοκληρώσει το ταχύτερο όσες περισσότερες σύγχρονες και ολοκληρωμένες μονάδες επεξεργασίας γίνεται, χωρίς να χαθεί η κοινοτική χρηματοδότηση. Να σημειωθεί ότι στο επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο 2021-2027 δεν θα είναι πλέον επιλέξιμες οι δαπάνες για χώρους υγειονομικής ταφής και για εργοστάσια διαχείρισης συμμείκτων απορριμμάτων (σ.σ. όπως αυτά που λειτουργούν σήμερα μέσω συμπράξεων με ιδιώτες), παρά μόνο για υποδομές που είναι συμβατές με το νέο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Στον τομέα της ανακύκλωσης και της χωριστής συλλογής έχουν γίνει σημαντικά βήματα, αλλά το κομμάτι που αφορά την ουσιαστική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συμμετοχή του κοινού φαίνεται ότι υπολείπεται σοβαρά. Τέλος, στον τομέα των βιομηχανικών αποβλήτων η κατάσταση δεν είναι απλώς αποκαρδιωτική, είναι επικίνδυνη», εκτιμά ο κ. Κωνσταντινόπουλος. «Για την αντιστροφή της παρούσας κατάστασης δεν αρκεί ούτε η παραίνεση της Ε.Ε., ούτε το νομοθετικό πλαίσιο, ούτε καν η απειλή προστίμων. Απαιτείται μια νέα, οικολογική “επανάσταση” ενημέρωσης, γνώσης, επίγνωσης, αποδοχής, ευθύνης, συναινέσεων και συντονισμένης δράσης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Το 2030 μοιάζει μακρινό (όπως μας έμοιαζαν το 2008 οι προθεσμίες για το 2020), αλλά ο κίνδυνος να βρεθούμε θαμμένοι κάτω από τα ίδια μας τα σκουπίδια είναι πραγματικός», σημειώνει ο κ. Κωνσταντινόπουλος. «Παρ’ όλα αυτά, παραμένω αισιόδοξος. Εχουμε μπροστά μας μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της νέας δεκαετίας και απομένει να αποδείξουμε, ο καθένας από το δικό του το μετερίζι, ότι ναι, τελικά μπορούμε να προχωρήσουμε αλλιώς». Μεγάλες οι καθυστερήσεις Ομάδα εργασίας για την ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών έχει συγκροτήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η υπόθεση, ωστόσο, έχει καθυστερήσει, καθώς οι βασικές οδηγίες (πλην εκείνης που αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης) θα ήταν καλό να έχουν ήδη ενσωματωθεί, ώστε να προχωρά πλέον η αναθεώρηση του εθνικού αλλά και του περιφερειακού σχεδιασμού. Ελλείψει χρόνου, όπως φαίνεται, όλα αυτά θα προχωρήσουν παράλληλα: ήδη το υπουργείο πραγματοποίησε διαγωνισμό για να αναθέσει την αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού. Οσον αφορά την οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης, η πληροφόρηση του υπουργείου ήταν αρχικά λανθασμένη: όταν ανέλαβε, ο υπουργός μιλούσε για κατάργηση όλων των πλαστικών μιας χρήσης, μετά υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα ενσωματώσει νωρίτερα τη νομοθεσία (κάτι που δεν γίνεται), για να καταλήξει ότι θα την ενσωματώσει στα μέσα του καλοκαιριού. Τους τελευταίους μήνες έχει συσταθεί ομάδα υπό το Ιδρυμα Λασκαρίδη που συνομιλεί με την αγορά, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και άλλους φορείς, προκειμένου να καταλήξει σε κοινή συνισταμένη. Φαίνεται όμως απίθανο η Ελλάδα να πρωτοπορήσει θέτοντας λ.χ. αυστηρότερους στόχους για συγκεκριμένες κατηγορίες πλαστικών μιας χρήσης. View full είδηση
-
Ένα νέο δεσμευτικό πλαίσιο συμφωνίας για την διαχείριση των σκουπιδιών αποτελεί πραγματικότητα εδώ και λίγες ημέρες στην Ε.Ε., θέτοντας ποσοστιαία τον πήχυ της ανακύκλωσης των οικιακών απορριμμάτων στο 65% μέχρι το έτος 2035 και δίνοντας μεγαλύτερη περίοδο χάριτος για «απείθαρχες» χώρες, όπως η Ελλάδα, οι οποίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κατά κόρον τους ΧΥΤΑ. Κατόπιν μαραθώνιων διαπραγματεύσεων, που ολοκληρώθηκαν στις 18 Δεκεμβρίου, οι διαπραγματευτές από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έφτασαν σε συμφωνία, η οποία περιέχει ένα προτεινόμενο πακέτο τεσσάρων ευρωπαϊκών οδηγιών, που εισάγουν νέους στόχους για την ανακύκλωση, ένα ανώτατο όριο για την υγειονομική ταφή απορριμμάτων και μέτρα για την διαχείριση συσκευών τέλους κύκλου ζωής. Ειδικότερα, ο στόχος του 65% μέχρι το 2035 για την ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων αντανακλά την σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ είναι πιο μετριοπαθής σε σχέση με αυτό που ζητούσαν οι εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου (70% το έτος 2030). Στο πεδίο της ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας, το ποσοστό επαναχρησιμοποίησης τους θα πρέπει να είναι 70% μέχρι πάλι το 2035. Στο κρίσιμο ζήτημα για την Ελλάδα, που αφορά τη χρήση των ΧΥΤΑ για την ταφή απορριμμάτων, το ανώτατο όριο καθορίστηκε τελικά να είναι 10% μέχρι το 2035. Μάλιστα για χώρες, όπως η Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία κα., που το 2013 ακόμη έθαβαν πάνω από το 60% των σκουπιδιών τους, δόθηκε επιπλέον περίοδος προσαρμογής μέχρι το 2040. Η βιομηχανία πληρώνει για την ανακύκλωση Ένα ακόμη «καυτό» ζήτημα είναι η ευθύνη και επακόλουθα το κόστος που επωμίζεται η βιομηχανία (οι ιδιωτικές επιχειρήσεις) για να χρηματοδοτεί την συλλογή και ανακύκλωση όσων υλικών απομένουν από τα παραγόμενα προϊόντα της. Το πλαίσιο της «διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού» ή αλλιώς ο «παράγων πληρώνει», σημαίνει ότι στο πλαίσιο του παραπάνω προτεινόμενου πακέτου για την ανακύκλωση οι παραγωγοί θα αναλάβουν τουλάχιστον το 50% του κόστους διάθεσης των απορριμμάτων των προϊόντων τους. Αυτό θα συμβεί για να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν τα κατά τόπους υφιστάμενα εθνικά συστήματα ανακύκλωσης και να επιβιώσουν. Πολύ πιο συγκεχυμένη είναι η κατάσταση στο θέμα του food waste και της γενικής στόχευσης να υπάρχει περιορισμός του κατά 50% στην ΕΕ μέχρι το έτος 2050. Τελικά οι διαπραγματεύσεις δεν απέδωσαν δεσμευτικούς στόχους για το food waste και η Ε.Ε. επί της ουσίας ακολουθεί σε αυτό το σημείο την στόχευση των Ηνωμένων Εθνών για μείωση του κατά 50% μέχρι το 2030, αλλά αυτή η υποχρέωση προς το παρόν καλύπτει μόνο τους λιανοπωλητές και τους ίδιους τους καταναλωτές. Πηγή: http://greenagenda.g...κών-απορριμμάτ/ Click here to view the είδηση
