Σύστημα μεταφοράς: Σε λειτουργία έργα ΑΠΕ 7,7 GW - Ηλιακά πάρκα το 70% των νέων έργων με όρους σύνδεσης

Προέλαση και στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας των φωτοβολταϊκών δείχνουν τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ αναφορικά με τις μονάδες ΑΠΕ που βρίσκονταν εν λειτουργία ή είχαν κλειδώσει ηλεκτρικό «χώρο» μέχρι τον Απρίλιο του 2025. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, στα εν λειτουργία έργα τα ηλιακά έχουν ήδη κλείσει σημαντικά την «ψαλίδα» έναντι των αιολικών. 

Επίσης, είναι προεξοφλημένο πως η ηλιακή τεχνολογία θα κυριαρχήσει και στο ΕΣΜΗΕ, με βάση τη «δεξαμενή» των πράσινων σταθμών που έχουν λάβει οριστικές προσφορές σύνδεσης. Επομένως, είναι προεξοφλημένη η ακόμη μεγαλύτερη ανισορροπία στο ενεργειακό μίγμα, με δεδομένο ότι, λόγω της ισχύος των ανεμογεννητριών, στο σύστημα μεταφοράς ανέκαθεν κυριαρχούσαν τα έργα αιολικής τεχνολογίας. Ανισορροπία που, αν δεν αντιμετωπιστεί, θα επιδεινώσει όλες τις αρρυθμίες οι οποίες έχουν ήδη γίνει ορατές και οφείλονται στο γεγονός ότι η πλειονότητα της «πράσινης» παραγωγής συγκεντρώνεται γύρω από τις μεσημβρινές ώρες. 

Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από σχετικό πίνακα που, όπως έγραψε το energypress, συνόδευε έγγραφο του Διαχειριστή που διαβιβάστηκε στη Βουλή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Σύμφωνα με το έγγραφο, σε εκείνο το χρονικό σημείο η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ βρισκόταν στο δίκτυο του ΑΔΜΗΕ στα 7.741 Μεγαβάτ συν 699 Μεγαβάτ σε αντλησιοταμιευτικά. 

Με βάση την επεξεργασία των δεδομένων του πίνακα από το energypress, προκύπτει από το εν λειτουργία χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ, τα 4,41 Γιγαβάτ περίπου αφορούν αιολικά έργα και τα 3,18 Γιγαβάτ φωτοβολταϊκά. Σε αντιδιαστολή, όπως είχε γράψει το energypress, στο τέλος του 2024 (δηλαδή τέσσερις μήνες νωρίτερα) στο ηλεκτρικό σύστημα υπήρχαν εν λειτουργία έργα 6,8 Γιγαβάτ περίπου. 

Από αυτά, τα 4,1 Γιγαβάτ αφορούσαν αιολικά και τα 2,6 φωτοβολταϊκά. Κάτι που σημαίνει ότι, από τα έργα που «μπήκαν στην πρίζα» μέσα στο 2025, «ροκανίστηκε» κατά 250 Μεγαβάτ η πρωτοκαθεδρία των αιολικών έναντι των φωτοβολταϊκών. 

Ακόμη όμως πιο ενδεικτικά για τη μονοκαλλιέργεια των ηλιακών πάρκων (και στην περίπτωση των «μεγάλων» συστημάτων) είναι τα στοιχεία των έργων που έχουν λάβει προσφορές σύνδεσης από τον Διαχειριστή. Και αυτό γιατί, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι εντυπωσιακή η κυριαρχία των φωτοβολταϊκών, καθώς τα έργα που έχουν δεσμεύσει ηλεκτρικό «χώρο» αθροίζουν περί τα 10,2 Γιγαβάτ, ενώ τα αντίστοιχα αιολικά περιορίζονται περίπου στο 1/3, καθώς δεν ξεπερνούν τα 3,16 Γιγαβάτ. 

Συνολικά, τα έργα με ΟΠΣ στο ΕΣΜΗΕ άγγιζαν τα 14,8 Γιγαβάτ τον Απρίλιο του 2024. Το μερίδιο των φωτοβολταϊκών σε αυτή τη «δεξαμενή» φτάνει το 69%, ενώ των αιολικών το 21%. Με δεδομένο ότι τα έργα ΑΠΕ που έχουν δεσμεύσει ηλεκτρικό «χώρο» αποτελούν τον πιο αντιπροσωπευτικό δείκτη για την περαιτέρω ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ, τα παραπάνω ποσοστά προεξοφλούν πως τα ηλιακά πάρκα συν τω χρόνω θα κυριαρχήσουν και στο ΕΣΜΗΕ (όπως συμβαίνει στο δίκτυο διανομής).  

Μάλιστα, στην υπόθεση ότι θα υλοποιηθούν όλες οι μονάδες με ΟΠΣ, τα εν λειτουργία και ώριμα φωτοβολταϊκά στο ΕΣΜΗΕ αθροίζουν ένα portfolio 13,35 Γιγαβάτ. Επομένως, μόνο οι μονάδες στο σύστημα μεταφοράς προσεγγίζουν τον στόχο του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ για το 2030, ο οποίος έχει «τοποθετήσει» τα ηλιακά πάρκα στα 13,5 Γιγαβάτ στο τέλος της 10ετίας. Στον αντίποδα, από εν λειτουργία αιολικά και αιολικά με ΟΠΣ προκύπτει ένα portfolio 7,5 Γιγαβάτ. 

Η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι θα μεγεθυνθούν οι παρενέργειες από την ολοένα και πιο συχνή κατάρρευση των χονδρεμπορικών τιμών κατά τις μεσημβρινές ώρες, με επίσης ολοένα μεγαλύτερες περικοπές «πράσινης» παραγωγής. Είναι εξάλλου ενδεικτικό ότι φέτος εφαρμόστηκε «ψαλίδι» σε «πράσινες» Μεγαβατώρες και τους τρεις θερινούς μήνες, με την DAM να «γυρίζει» σε αρνητικό έδαφος μόλις το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Μάλιστα, η έλευση των πρώτων μπαταριών δεν αναμένεται πριν από το καλοκαίρι του 2026, ώστε να ξεκινήσει να αμβλύνεται το πρόβλημα. 

Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει προαναγγείλει την προώθηση λύσεων από τις αρχές Σεπτεμβρίου σε μία σειρά από προβλήματα που ταλανίζουν την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η επέλαση των φωτοβολταϊκών έργων. Συγκεκριμένα, από το βήμα του 8th InvestGR Forum, ο υφυπουργός περιβάλλοντος και ενέργειας, Νίκος Τσάφος, είχε σημειώσει ότι χρειάζονται περισσότερα αιολικά έργα, ωστόσο εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η νέα ισορροπία. «Αυτό εξετάζουμε. Μέχρι πρόσφατα είχαμε ισορροπία, σε ότι αφορά την παραγωγή, όχι την ισχύ. Αυτή την ισορροπία θέλουμε να επαναφέρουμε», είχε σχολιάσει χαρακτηριστικά.