Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1446 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό.
      ο 2019 ήταν η δεύτερη πιο ζεστή χρονιά στον κόσμο, κλείνοντας μια δεκαετία με ζέστη που έσπασε τα ρεκόρ, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος, η οποία περιγράφει «ανησυχητικές» ενδείξεις την ώρα που η Αυστραλία φλέγεται και πολλαπλασιάζονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
      «Το 2019 ήταν μια εξαιρετικά ζεστή χρονιά, στην πραγματικότητα η δεύτερη πιο ζεστή στον κόσμο, σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων μας, με πολλούς μήνες να έχουν καταρρίψει ρεκόρ», σχολίασε σε ανακοίνωση ο Κάρλο Μπουοντέμπο, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοπέρνικος για την Κλιματική Αλλαγή και την οποία μεταδίδει το ΑΠΕ - ΜΠΕ.
      Το έτος που πέρασε ταξινομείται δεύτερο, μόλις κατά 0,04 βαθμό Κελσίου πίσω από το 2016, το οποίο παραμένει το πιο ζεστό. Η υπηρεσία Κοπέρνικος επιβεβαιώνει επίσης πως τα πέντε πιο ζεστά χρόνια που έχουν καταγραφεί ποτέ είναι τα πέντε τελευταία χρόνια: ο υδράργυρος ανέβηκε από 1,1 έως 1,2 βαθμό Κελσίου πάνω από τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής. Επίσης η δεκαετία 2010-2019 υπήρξε η πιο ζεστή από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις.
      «Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ανησυχητικές ενδείξεις», υπογράμμισε ο Ζαν-Νοέλ Τεπό, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF), στο οποίο υπάγεται το C3S.
      Εξαιτίας των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οφείλονται στις ανθρώπινες δραστηριότητες, η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, με καταστροφικές επιπτώσεις σ' ολόκληρη την υφήλιο.
      Με τον σημερινό ρυθμό, η θερμοκρασία του πλανήτη μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 4 ή 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
      Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, για να μην εξαλειφθεί η ελπίδα να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, πρέπει οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να μειώνονται κατά 7,6% κάθε χρόνο από το 2020 μέχρι το 2030, κάτι απαιτεί μια πρωτοφανή μεταμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας. Αν αυτή δεν συμβεί, οι εκπομπές θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
      Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή ανακοίνωσε εξάλλου σήμερα πως η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα συνέχισε να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, του 2019 περιλαμβανομένου.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Προκαταρκτικά δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο από τη NASA και τη ΝΟΑΑ (Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας) έδειχναν ότι το περασμένο έτος ήταν αντίστοιχα 1,02 και 0,94 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα.
       
      Η μέση ετήσια θερμοκρασία ήταν η υψηλότερη από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία το 1880. Δεν αποκλείεται πάντως να ήταν η υψηλότερη εδώ και τουλάχιστον 1.000 χρόνια.
       
      Και οι δύο υπηρεσίες θα ανακοινώσουν τα οριστικά αποτελέσματα στις 18 Ιανουαρίου.
       
      Το 2016 φαίνεται ότι θα γίνει έτσι η τρίτη συνεχής χρονιά με νέο ρεκόρ ζέστης: «Το 2016 θα καταρρίψει το ρεκόρ παγκόσμιας θερμοκρασίας που καταγράφηκε το 2015, το οποίο με τη σειρά του είχε σπάσει το ρεκόρ του 2014» λέει στο Mercury News ο Νόα Ντίφενμπο, καθηγητής κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
       
      «Αυτή είναι η πραγματικότητα, και δεν πρόκειται απλώς να εξαφανιστεί αν αρνηθούμε την ύπαρξή της ή την απορρίψουμε ως φάρσα» προειδοποιεί, όπως μεταδίδει το In.gr.
       
      Προφανώς απευθύνεται στην ομάδα του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει υποστηρίξει προ ετών ότι η κλιματική αλλαγή είναι «φάρσα των Κινέζων. Μετά την εκλογή του έδειξε να υπαναχωρεί από αυτή τη στάση, δηλώνοντας ότι «κανείς δεν ξέρει» τι ανεβάζει τη θερμοκρασία. Αρκετά εξάλλου από τα πρόσωπα που έχει προτείνει για το υπουργικό συμβούλιο έχουν δεσμούς με την πετρελαιοβιομηχανία.
       
      Παρόλο που η κλιματική αλλαγή είναι αναμφίβολα ο κύριος παράγοντας πίσω από τα συνεχόμενα ρεκόρ θερμοκρασίας, η ζέστη του 2016 ήταν σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα ενός ισχυρού Ελ Νίνιο το πρώτο οκτάμηνο του έτους. Η αντίθετη φάση του φαινομένου, το Λα Νίνια, φαίνεται ότι δρόσισε τους τελευταίους μήνες.
       
      Άκρως ανησυχητική παραμένει ωστόσο η κατάσταση στην Αρκτική, όπου οι θερμοκρασίες του Δεκεμβρίου ήταν έως και 20 βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό.
       
      Αυτό το κύμα ζέστης δεν μπορεί να αποδοθεί άμεσα στην κλιματική αλλαγή, είναι όμως οιωνός ενός μέλλοντος όπου η Αρκτική θα μένει χωρίς καθόλου πάγο τα καλοκαίρια -μια απέραντη, χλιαρή θάλασσα.
       
      Πηγή: http://greenagenda.gr/30907/
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Να απολαμβάνει κανείς τη σοκολάτα ή τον καφέ του στην Ευρώπη σίγουρος πως δεν συνέβαλε στην καταστροφή του δάσους σε κάποια άλλη γωνιά του πλανήτη: κείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αναμένεται να οριστικοποιηθεί απόψε, έχει σκοπό να απαγορευτούν οι εισαγωγές των κυριότερων προϊόντων που προκύπτουν από την αποψίλωση των δασών.
      Στην καρδιά των διαπραγματεύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών εξακολουθούν να υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα προς διευθέτηση.
      Ποια προϊόντα αφορά
      Καθώς της αναλογεί το 16% της αποψίλωσης των δασών σε παγκόσμια κλίμακα λόγω των εισαγωγών της, η ΕΕ κατατάσσεται δεύτερη στον κατάλογο με τους μεγαλύτερους καταστροφείς των τροπικών δασών, πίσω από την Κίνα, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF).
      Για να μειωθεί ο αντίκτυπος αυτός, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να απαγορευτούν οι εισαγωγές στην ΕΕ έξι προϊόντων (σόγια, βοδινό κρέας, φοινικέλαιο, ξυλεία, κακάο και καφές, καθώς και συναφή προϊόντα, όπως δερμάτινα είδη και έπιπλα) αν η παραγωγή τους γίνεται σε περιοχές που αποψιλώθηκαν μετά τον Δεκέμβριο του 2020.
      Τα κράτη συμφώνησαν σε αυτόν τον κατάλογο, όμως ευρωβουλευτές ζήτησαν να προστεθούν το καουτσούκ —η καλλιέργεια του οποίου απειλεί δάση της δυτικής Αφρικής—, το καλαμπόκι, το χοιρινό και το πρόβειο κρέας, τα πουλερικά, ο ξυλάνθρακας και το χαρτί από τον Δεκέμβριο του 2019, έναν χρόνο νωρίτερα.
      Την Τετάρτη, η Γαλλία ανέφερε ότι η συμφωνεί με την πρόταση να συμπεριληφθεί στον κατάλογο το καουτσούκ — όχι όμως το καλαμπόκι.
      Επέκταση στις σαβάνες
      Οι ευρωβουλευτές ζητούσαν να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής και σε άλλα απειλούμενα οικοσυστήματα με βλάστηση, ιδίως στη σαβάνα Σεχάντου/Σεράδο (Βραζιλία/Παραγουάη/Βολιβία), προέλευση το 2018 περίπου του ενός τετάρτου των ευρωπαϊκών εισαγωγών σόγιας.
      Ενώ τα κράτη εναντιώνονταν στην ενσωμάτωση "άλλων περιοχών με βλάστηση" στο κείμενο, το Παρίσι εντέλει τάχθηκε υπέρ, επικαλούμενο τις συνέπειες σε τοπία με αραιή κάλυψη αλλά και τις "ενδείξεις ανοίγματος" στην ιδέα κι άλλων χωρών (Βέλγιο, Δανία, Ισπανία, Γερμανία).
      Για "πολύ ισχυρό" μήνυμα έκανε λόγο με ικανοποίηση ο Πασκάλ Κανφέν (Renew, φιλελεύθεροι), ο πρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του ΕΚ.
      "Θα είναι πιο απλό να εφαρμοστεί το κείμενο που συμπεριλαμβάνει το σύνολο των δασικών περιοχών μάλλον παρά να γίνεται διάκριση ανάμεσα σε δέντρο δάσους και δέντρο ή θάμνο άλλης περιοχής" κάτι που εγείρει "κίνδυνο αμφισβητήσεων", εξήγησε ο Πιερ Κανέ της WWF.
      Σε αντίθετη περίπτωση, "η παραγωγή απλά θα μεταφέρεται σε άλλα οικοσυστήματα" και το κείμενο "δεν θα καταφέρει τίποτε περισσότερο από το να προστατεύει ένα οικοσύστημα σε βάρος άλλων", σημείωσε με ανησυχία η ΜΚΟ, σύμφωνα με την οποία στη σαβάνα Σεχάντου μπορεί να έχει αποψιλωθεί μέχρι το 2027 έκταση ίση με ολόκληρη την επικράτεια της Τσεχίας.
      Ορισμός της "αποψίλωσης του δάσους"
      Ο ορισμός της "αποψίλωσης του δάσους", κλειδί στις διαπραγματεύσεις, παρακολουθείται στενά από ευρωπαϊκές χώρες που έχουν κι αυτές μεγάλους τομείς εκμετάλλευσης δασικών εκτάσεων.
      Τα κράτη υιοθέτησαν "αδύναμο ορισμό, χωρίς να λάβουν υπόψη τους τα ‘πρωτογενή δάση’ και μόνο σε περιπτώσεις αμετάκλητων ζημιών που έχουν πιστοποιηθεί", ενώ οι ευρωβουλευτές ζητούσαν "ισχυρό ορισμό που θα προστατεύει όλα τα φυσικά δάση από καταστροφικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των ζημιών για τη βιοποικιλότητα", συνόψισε η Greenpeace.
      Επαλήθευση και ανθρώπινα δικαιώματα
      Οι εισαγωγικές εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, θα καλούνται να πιστοποιούν την ανιχνευσιμότητα με τη βοήθεια δεδομένων γεωεντοπισμού των καλλιεργειών και δορυφορικών φωτογραφιών.
      Οι παραβάτες θα εκτίθενται σε πρόστιμα ανάλογα με τις ζημιές στο περιβάλλον. Το επίπεδο των απαιτήσεων θα κυμαίνεται ανάλογα με τον κίνδυνο αποψίλωσης των δασών στον τόπο παραγωγής.
      Ο διαπραγματευτής του ΕΚ Κριστόφ Χάνσεν (ΕΛΚ, δεξιά) θέλει "οικονομική και τεχνική υποστήριξη" για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις μικρές εκμεταλλεύσεις, όμως σύμφωνα με πηγή που είναι ενήμερη σχετικά, το ζήτημα τελούσε ακόμη υπό συζήτηση την Πέμπτη.
      Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν επίσης όρος για τις εισαγωγές να είναι η τήρηση των "παραδοσιακών γαιοκτητικών δικαιωμάτων" των τοπικών κοινοτήτων, των πρώτων θυμάτων της καταστροφής του δάσους, αλλά σε αυτόν τον ορισμό εναντιώνεται ιδίως η Σουηδία.
      "Γίνεται τεράστιος διάλογος για τον όρο της συγκατάθεσης εκ των προτέρων έπειτα από ενημέρωση" και ασκείται πίεση ώστε το κείμενο αυτό να συνοδεύεται με τη σύναψη "αληθινών εταιρικών σχέσεων με τις χώρες παραγωγής που πλήττονται περισσότερο", σύμφωνα με τη Νικόλ Πόλστερερ της ΜΚΟ Fern.
      Ο χρηματοπιστωτικός τομέας
      Οι ευρωβουλευτές θα ήθελαν ακόμη να επιβληθούν στους χρηματοπιστωτικούς φορείς "επιπρόσθετες απαιτήσεις" προκειμένου τα δάνεια και οι επενδύσεις τους να μην οδηγούν στην αποψίλωση των δασών, αν και ο Κριστόφ Χάνσεν παραδε΄χεται πως οι επαληθεύσεις θα ήταν δύσκολες.
      Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Global Witness, οι τράπεζες με έδρα χώρες μέλη της ΕΕ χορήγησαν από το 2016 ως το 2020 χρηματοδοτήσεις σχεδόν 35 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ομίλους που συγκαταλέγονται στους κυριότερους υπεύθυνους για την αποψίλωση των δασών, κυρίως στον αγροδιατροφικό κλάδο.
      Σε ό,τι αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα "η θέση του δεν ΕΚ υποστηρίζεται καθόλου από ορισμένα κράτη", στηλίτευσε ο κ. Κανφέν.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι παγετώνες σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Η τήξη τους έχει καταστροφικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με νέα έκθεση της UNESCO, το ένα τρίτο όλων των παγετώνων στις τοποθεσίες Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα εξαφανιστεί μέχρι το 2050 λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. 
      Συνολικά 50 τοποθεσίες Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO περιλαμβάνουν παγετώνες. Στις 50 τοποθεσίες έχουν εντοπιστεί συνολικά 18.600 παγετώνες, οι οποίοι καλύπτουν περίπου 66.000 km2 και αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 10% της συνολικής έκτασης της Γης που καλύπτεται από παγετώνες. Περιλαμβάνουν τον υψηλότερο (δίπλα στο Έβερεστ), τον μεγαλύτερο (στην Αλάσκα) και τους τελευταίους εναπομείναντες παγετώνες στην Αφρική, μεταξύ άλλων, δίνοντας μια αντιπροσωπευτική επισκόπηση της γενικής κατάστασης των παγετώνων στον κόσμο.
       
      Παγκόσμιος χάρτης τοποθεσιών παγκόσμιας κληρονομιάς σε περιοχές παγετώνων. Οι ζώνες με μοβ αντιστοιχούν σε παγετώνες
        Η νέα έκθεση της UNESCO “World heritage glaciers: sentinels of climate change“, σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης- IUCN, δείχνει ότι αυτοί οι παγετώνες υποχωρούν με επιταχυνόμενο ρυθμό από το 2000 λόγω των εκπομπών CO2. Αυτήν τη στιγμή χάνουν 58 δισεκατομμύρια τόνους πάγου κάθε χρόνο –που ισοδυναμεί με τη συνολική ετήσια χρήση νερού της Γαλλίας και της Ισπανίας μαζί– και ευθύνονται για σχεδόν το 5% της παρατηρούμενης ανόδου της παγκόσμιας  στάθμης της θάλασσας.
      Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι παγετώνες στο ένα τρίτο των 50 τοποθεσιών Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι καταδικασμένοι να εξαφανιστούν έως το 2050, ανεξάρτητα από τις προσπάθειες περιορισμού των αυξήσεων της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Ωστόσο, είναι ακόμα δυνατό να σωθούν οι παγετώνες στα υπόλοιπα δύο τρίτα των περιοχών, εάν η άνοδος της θερμοκρασίας δεν υπερβαίνει τον 1,5°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο.
      Εκτός από τις δραστικά μειωμένες εκπομπές άνθρακα, η UNESCO υποστηρίζει τη δημιουργία ενός διεθνούς ταμείου για την παρακολούθηση και τη διατήρηση των παγετώνων.
      Η μισή ανθρωπότητα εξαρτάται άμεσα ή έμμεσα από τους παγετώνες ως πηγή νερού για οικιακή χρήση, γεωργία και ενέργεια. Οι παγετώνες είναι επίσης πυλώνες βιοποικιλότητας, τροφοδοτώντας πολλά οικοσυστήματα.
       
      Η δορυφορική εικόνα που ελήφθη από έναν από τους δορυφόρους Copernicus Sentinel-2 στις 20 Μαρτίου 2022, δείχνει τους παγετώνες του Εθνικού Πάρκου Los Alerces στην Αργεντινή. Η έκθεση δείχνει ότι οι παγετώνες της περιοχής έχουν χάσει το 45,6% της μάζας τους από το 2000. Πηγή: Ευρωπαϊκή Ένωση, αποστολή Copernicus Sentinel-2
        Παραδείγματα παγετώνων υπό εξαφάνιση ανά περιοχή
      Αφρική:
      Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, οι παγετώνες σε όλες οι τοποθεσίες Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην Αφρική είναι πολύ πιθανό να έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2050, συμπεριλαμβανομένων του Εθνικού Πάρκου Κιλιμάντζαρο και του Όρους Κένυα Ασία:
      Παγετώνες σε τρεις παράλληλους ποταμούς των προστατευόμενων περιοχών Γιουνάν (Κίνα) – παρουσιάζουν την υψηλότερη απώλεια μάζας σε σχέση με το 2000 (57,2%) και επίσης την ταχύτερη τήξη παγετώνων Οι παγετώνες στο Δυτικό Τιεν-Σαν (Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν) έχουν συρρικνωθεί κατά 27% από το 2000 Ευρώπη:
      Οι παγετώνες στα Πυρηναία Mont Perdu (Γαλλία, Ισπανία) – πολύ πιθανό να εξαφανιστούν μέχρι το 2050 Οι παγετώνες στους Δολομίτες (Ιταλία) – πολύ πιθανό να εξαφανιστούν μέχρι το 2050 Λατινική Αμερική:
      Παγετώνες στο Εθνικό Πάρκο Los Alerces (Αργεντινή) – δεύτερη υψηλότερη απώλεια μάζας σε σχέση με το 2000 (45,6%) Οι παγετώνες στο Εθνικό Πάρκο Huascaran (Περού) έχουν συρρικνωθεί κατά 15% από το 2000 Βόρεια Αμερική:
      Παγετώνες στο Εθνικό Πάρκο Yellowstone (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) – πολύ πιθανό να εξαφανιστούν έως το 2050 Παγετώνες στο Εθνικό Πάρκο Yosemite (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) – πολύ πιθανό να εξαφανιστούν έως το 2050 Οι παγετώνες στο Waterton Glacier International Peace Park (Καναδάς, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) έχουν χάσει το 26,5% του όγκου τους σε 20 χρόνια Ωκεανία:
      Οι παγετώνες στο Te Wahipounamu – Νοτιοδυτική Νέα Ζηλανδία (Νέα Ζηλανδία) έχουν χάσει σχεδόν το 20% του όγκου τους από το 2000 Πηγή: Climatebook.gr, UNESCO
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ένα τρίτο των παγετώνων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco θα έχει εξαφανιστεί ως το 2050 «όποιο κι αν είναι το κλιματικό σενάριο», προειδοποίησε σήμερα η οργάνωση του ΟΗΕ, ζητώντας «να μειωθούν άμεσα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα» προκειμένου να διατηρηθούν τα εναπομείναντα δύο τρίτα.
      Η έκθεση αφορά 18.600 παγετώνες συνολικού μεγέθους 66.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που βρίσκονται σε 50 χώρους παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή το 10% της συνολικής επιφάνειας των παγετώνων στη Γη, «αντιπροσωπευτικών» της κατάστασης των παγετώνων παγκοσμίως, διευκρίνισε η Unesco.
      Μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές
      Σύμφωνα με έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) που δημοσιεύθηκε την άνοιξη, το λιώσιμο των παγετώνων και του χιονιού αποτελεί μία από τις δέκα μεγαλύτερες απειλές της κλιματικής αλλαγής.
      Οι παγετώνες παγκόσμιας κληρονομιάς λιώνουν με ρυθμούς 58 δισεκ. τόνους πάγου ετησίως, δηλαδή όσος όγκος νερού χρησιμοποιούν ετησίως η Γαλλία και η Ισπανία, συμβάλλοντας στην άνοδο της επιφάνειας της θάλασσας, επεσήμανε η Unesco.
      Τα δύο τρίτα των παγετώνων αυτών «θα μπορούσαν να σωθούν, αν περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου», πρόσθεσε.
      Προβλέψεις που σοκάρουν
      Η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP27), που θα διεξαχθεί από τις 6 ως τις 18 Νοεμβρίου στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, θα είναι «κρίσιμης σημασίας για την εξεύρεση λύσεων», υπογράμμισε η Οντρεΐ Αζουλέ, διευθύντρια της Unesco.
      Όλοι οι παγετώνες της Αφρικής που έχουν περιληφθεί στον κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco «πιθανότατα θα εξαφανιστούν» ως το 2050, κυρίως αυτοί στο Εθνικό Πάρκο του Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία.
      Στην Ευρώπη οι παγετώνες στα Πυρηναία, στη Γαλλία και την Ισπανία, αναμένεται να εξαφανιστούν, όπως και αυτοί στις Δολομιτικές Άλπεις στην Ιταλία αλλά και στα εθνικά πάρκα Γέλοουστοουν και Γιοσέμιτι στις ΗΠΑ.
      Ο όγκος των παγετώνων στην προστατευόμενη περιοχή των Τριών Παράλληλων Ποταμών στην επαρχία Γιουνάν της Κίνας μειώθηκε κατά το ήμισυ και αυτή τη στιγμή λιώνουν γρηγορότερα από τους υπόλοιπους.
      «Περίπου το 50% των παγετώνων παγκόσμιας κληρονομιάς ενδέχεται να έχει εξαφανιστεί σχεδόν εντελώς ως το 2100, με βάση το σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι εκπομπές αερίων θα παραμείνουν στο υφιστάμενο επίπεδο», προειδοποίησε η Unesco. Εκτός από την έκκληση για «δραστική» μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, η Unesco ζητεί να δημιουργηθεί «ένα παγκόσμιο ταμείο για την εποπτεία και τη διατήρηση των παγετώνων».
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Συνεχίζονται με δραματικό ρυθμό οι καταστροφικές πλημμύρες άνευ προηγουμένου στο Πακιστάν (το 5ο πιο πυκνοκατοικημένο έθνος στον κόσμο). Ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται δραματικά μέρα με τη μέρα φτάνοντας σχεδόν τους 1.400 νεκρούς, ανάμεσα τους και εκατοντάδες παιδιά.
      Οι πρόσφατες δορυφορικές εικόνες είναι αποκαλυπτικές και παρουσιάζουν το τεράστιο μέγεθος της καταστροφής. Το ένα τρίτο του Πακιστάν έχει βυθιστεί πλήρως από τις ιστορικές πλημμύρες, αναφέρει η υπουργός Κλιματικής Αλλαγής του Πακιστάν. Οι καταστροφικές ξαφνικές πλημμύρες παρέσυραν δρόμους, σπίτια και καλλιέργειες. «Είναι ένας μεγάλος ωκεανός, δεν υπάρχει ξηρή γη για να αντλήσει το νερό», αναφέρει η Sherry Rehman, αποκαλώντας την «κρίση αδιανόητων διαστάσεων».
      Το υπουργείο διαχείρισης και εκτίμησης κρίσεων του Πακιστάν αναφέρει πως οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν τη χώρα προκάλεσαν ζημιές τουλάχιστον 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων (£8,5 δις). 

      Εικόνα 1. Δορυφορική εικόνα πριν τις πλημμύρες κοντά στη Λίμνη Hamal στο Νότιο Πακιστάν στις 20/07/2022. Πηγή δεδομένων: Sentinel2/Copernicus

      Εικόνα 2. Δορυφορική εικόνα των πλημμυρισμένων περιοχών κοντά στη Λίμνη Hamal στο Νότιο Πακιστάν στις 29/08/2022. Πηγή δεδομένων: Sentinel2/Copernicus
      Τη Δευτέρα 29 Αυγούστου 2022, το Πακιστάν έλαβε πρόγραμμα διάσωσης 1,1 δισ. δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Αυτά τα χρήματα στοχεύουν να βοηθήσουν την οικονομία που έχει περιορισμένα ταμειακά διαθέσιμα να αποφύγει την αθέτηση των χρεών της. Οι ξαφνικές πλημμύρες, που προκλήθηκαν από τις βροχές ρεκόρ μουσώνων, έχουν σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους και επηρέασαν περισσότερα από 33 εκατομμύρια, πάνω από το 15% του πληθυσμού της χώρας.
      Πηγές: Copernicus, NASA, BBC, CNN
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Μπορεί ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης να ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι “τα απορρίμματα ανήκουν στους πολίτες και όχι στα εργολαβικά συμφέροντα”, ωστόσο, όσο δεν υπάρχει οργανωμένο και κοστολογημένο σχέδιο για την απασφάλιση της “ωρολογιακής βόμβας” των σκουπιδιών, τόσο ο λογαριασμός θα αυξάνεται., όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.
       
      Όλα αυτά όταν την Τρίτη 2 Ιουνίου θα βεβαιωθεί, σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, πρόστιμο ύψους 12 εκατ. ευρώ για τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) και επιπλέον πρόστιμο 12 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο. Ωστόσο, ο χρόνος δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών, μιας και ακόμη δεν έχουν δημοπρατηθεί τα έργα αποκατάστασης.
       
      Χρηματοδοτικό κενό
       
      Αυτά όταν έχει προηγηθεί η κατάργηση, με πολιτικές αποφάσεις Αιρετών, μετά από τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές του 2014, των εν εξελίξει διαγωνισμών για την κατασκευή σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας σε Αττική και Αχαΐα. Αντίστοιχη πρακτική εκτιμάται ότι θα ακολουθηθεί και στην Κέρκυρα.
       
      Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 είχαν ενταχθεί προς συγχρηματοδότηση, υπό τη μορφή Σύμπραξης Δημοσίου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), συνολικά - σε όλη την Ελλάδα- 12 έργα ολοκληρωμένης επεξεργασίας απορριμμάτων συνολικού προϋπολογισμού 813,5 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό 480 εκατ. ευρώ θα προέρχονταν από δημόσια δαπάνη, ενώ 333 εκατ. ευρώ θα ήταν η ιδιωτική συμμετοχή.
      Η κατάργηση όμως, των διαδικασιών για τις τέσσερις μονάδες σε Γραμματικό, Κερατέα, Άνω Λιόσια, Φυλή, Πάτρα και ενδεχομένως στην Κέρκυρα δημιουργεί χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 220 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο ποσό της ιδιωτικής συμμετοχής για τα συγκεκριμένα έργα.
       
      Την ίδια στιγμή, ο προϋπολογισμός των μονάδων σύμμεικτων απορριμμάτων κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 579,5 εκατ. ευρώ. Από αυτά, η δημόσια δαπάνη από πόρους του ΣΕΣ 2014-2020 είναι 365,9 εκατ. ευρώ, ενώ οι ιδιωτικοί πόροι είναι ύψους 217,6 εκατ. ευρώ.
       
      Επομένως, το συνολικό χρηματοδοτικό κενό για την υλοποίηση των έργων που βρίσκονταν σε εξέλιξη, αλλά “πάγωσαν” και των καινούργιων είναι της τάξης των 550 εκατ. ευρώ.
       

       
      “Όχι” στα έργα διαχείρισης
       
       
      Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Περιβάλλοντος εκτιμά ότι το χρηματοδοτικό κενό δεν αποτελεί πρόβλημα. Και αυτό επειδή, σύμφωνα με τους εν εξελίξει σχεδιασμούς, το νέο μοντέλο διαχείρισης θα στηρίζεται, σχεδόν, εξ’ολοκλήρου, στην ανακύκλωση και στην επεξεργασία του οργανικού απορρίμματος. Με άλλα λόγια, οι νέες μονάδες δεν είναι απαραίτητες, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος.
      Ωστόσο, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το μοντέλο διαχείρισης όπου πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζει η διαλογή, η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση και η κοινωνική συμμετοχή, δεν είναι ρεαλιστικό. Και αυτό για πολλούς λόγους.
       
      Πρώτον, σήμερα τα νοικοκυριά δεν είναι επαρκώς ευαισθητοποιημένα για να ξεχωρίζουν τα «ωφέλιμα» σκουπίδια. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το μεγάλο ποσοστό απομάστευσης των μπλε κάδων, παράνομης αφαίρεσης του περιεχομένου τους που τροφοδοτεί μία ανθηρή παραοικονομία, καθιστούν αμφίβολη την επιτυχία του προωθούμενου μοντέλου επεξεργασίας σκουπιδιών, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.
       
      Δεύτερον, το μοντέλο που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτό της κυκλικής οικονομίας όπου όλα τα απόβλητα επαναχρησιμοποιούνται. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κομισιόν έχει αποσύρει το κείμενο για την κυκλική οικονομία με το οποίο θα αναθεωρούνταν η οδηγία 98/2008 (για τα απορρίμματα) με στόχο να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Σύμφωνα, δηλαδή, με το νέο μοντέλο που προκρίνει η Κομισιόν, θα πρέπει να αξιοποιείται το δευτερογενές προϊόν που προέρχεται από την αξιοποίηση των σκουπιδιών, ήτοι το κομπόστ και το δευτερογενές καύσιμο RDF που χρησιμοποιείται ως καύσιμο από τη τσιμεντοβιομηχανία. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο σχεδιασμό της Κομισιόν για την επεξεργασία απορριμμάτων, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί και στην αξιοποίηση του δευτερογενούς προϊόντος που παράγεται κατά την επεξεργασία.
       
      Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί το μοντέλο ΣΔΙΤ για την υλοποίηση νέων έργων διαχείρισης απορριμμάτων. Δεν είναι τυχαίες, άλλωστε, οι δηλώσεις της Επιτρόπου για την περιφερειακή πολιτική Κορίνα Κρετού με αφορμή την έγκριση ποσού 82 εκατ. ευρώ για την υλοπόιηση συστήματος επεξεργασίας στο Ποζνάν της Πολωνίας και σε εννέα γειτονικούς δήμους: “Το έργο αυτό καταδεικνύει πόσο επωφελής μπορεί να είναι η σύμπραξη ιδιωτικού - δημόσιου τομέα για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών. Θα ήθελα τα προσεχή χρόνια αυτού του είδους η συνεργασία να ανθίσει”. Η ίδια, τέλος, έχει αναφέρει ότι η Κομισιόν δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσει κατά 100% έργα διαχείρισης απορριμμάτων που υλοποιούνται ως δημόσια.
       
      Πηγή: http://www.capital.gr/oikonomia/3017221/to-mpros-piso-me-ta-aporrimmata-kai-to-keno-ton-440-ekat
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Καθώς η έρημος Σαχάρα επεκτείνεται σταθερά σε καλλιεργήσιμα εδάφη, οι αφρικανικές αρχές προτείνουν μια τολμηρή λύση που θα μπορούσε να ωφελήσει την τοπική οικολογία αλλά και την οικονομία.
       
      Η ιδέα αφορά την αναδάσωση του Σαχέλ, μιας μεταβατικής έκτασης μεταξύ της Σαχάρα και τη σαβάνας, ώστε να δημιουργηθεί ένα μεγάλο «πράσινο» τείχος που θα εκτείνεται σε 11 χώρες, από τη Σενεγάλη και τη Μαυριτανία ως την Ερυθραία, την Αιθιοπία και το Τζιμπουτί.
       
      Παρά το γεγονός ότι η κύρια λειτουργία του θα είναι η προστασία κατά της ερημοποίησης, το πράσινο τείχος θα έχει και άλλα σημαντικά οφέλη.
       
      «Το Μεγάλο Πράσινο Τείχος έχει αντικείμενο τη βιώσιμη, κλιματικά έξυπνη ανάπτυξη, σε όλα τα επίπεδα», δήλωσε ο ‘Ελβις Πολ Τάνγκαμ, Επίτροπος της Αφρικανικής Ένωσης για την Πρωτοβουλία του Μεγάλου Πράσινου Τείχους της Σαχάρα και του Σαχέλ.
       
      Περίπου το 40 τοις εκατό των αφρικανικών εδαφών βρίσκεται σε κίνδυνο ερημοποίησης. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι έως και τα δύο τρίτα καλλιεργήσιμης γης μπορούν να καταστραφούν έως το 2025 αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις. Μια τέτοια δραστική μείωση της καλλιεργήσιμης γης, σε μια ήπειρο της οποίας ο πληθυσμός θα διπλασιαστεί έως το 2050, θα ήταν καταστροφική.
       
      Η αφρικανική ήπειρος συνεχίζει να υποφέρει από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ενώ συγκεκριμένα η ανατολική Αφρική έχει πληχθεί από τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών. Το τείχος θα ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των κρατών, και θα διευκολύνει την κοινή δράση ενάντια στην κλιματική αλλαγή, οραματίζονται οι εμπνευστές του.
       
      Παρά το γεγονός ότι το σχέδιο βρίσκεται ακόμη στα αρχικά του στάδια, περίπου το 15 τοις εκατό του Τείχους έχει φυτευτεί, με ιδιαίτερη επιτυχία στη Σενεγάλη.
       
      «Στη Σενεγάλη έχουν φυτευτεί περισσότερα από 66.700 στρέμματα με δέντρα που δεν χρειάζονται πότισμα. Πολλά ζώα που είχαν εξαφανιστεί από αυτές τις περιοχές επανεμφανίζονται. Ζώα όπως αντιλόπες, λαγοί και πτηνά που δεν είχαν θεαθεί τα τελευταία 50 χρόνια», δήλωσε ο Τάνγκαμ.
       
      Το Τείχος θα βοηθήσει επίσης στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του εξτρεμισμού. Πολλοί νέοι άνθρωποι οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα θα κατέληγαν στο Μπόκο Χαράμ εργάζονται τώρα στις ομάδες πυρόσβεσης ή στη φύτευση των δέντρων, σύμφωνα με τον Τάνγκαμ.
       
      «Παραμένουν στις κοινότητές τους, επειδή έχουν μια πηγή εισοδήματος και προσθέτουν αξία στη ζωή τους», πρόσθεσε.
       
      Το έργο έχει προσελκύσει χρηματοδότηση από τα Ηνωμένα Έθνη, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους διεθνείς οργανισμούς, ωστόσο κάθε μία από αυτές τις αφρικανικές χώρες έχει αναπτύξει εθνικά σχέδια δράσης, με αποτέλεσμα οι τοπικές κοινότητες να ταυτίζονται περισσότερο με το έργο.
       
      Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1106098/to-megalo-prasino-teixos-tis-afrikis-tha-katapolemisei-ti-ftoxeia-mazi-me-tin-erimopoiisi
    9. Περιβάλλον

      GTnews

      Στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου βάσει "πράσινων" κριτηρίων εμφανίζεται να κατευθύνεται πάση δυνάμει το Υπουργείο Ναυτιλίας. 
      Ήδη, δε, βρίσκεται σε στάδιο σχεδιασμού των κριτηρίων και των προϋποθέσεων που απαιτούνται γι αυτόν τον σκοπό. 
      Ταυτόχρονα αναμένεται να υπάρξει διεθνής διαγωνισμός, προκειμένου να οριστεί σύμβουλος για τη σύνταξη μελέτης με στόχο τη δημιουργία χρηματοδοτικού ταμείου από το οποίο, υπό προϋποθέσεις, οι πλοιοκτήτες θα μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση για την κατασκευή νέων πλοίων με μειωμένες εκπομπές αερίων ρύπων βάσει των προϋποθέσεων που έχει ορίσει η ΕΕ έως το 2030 στο πλαίσιο του "Fit for 55". 
      Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού είναι ότι όποιος πλοιοκτήτης λάβει χρηματοδότηση από το συγκεκριμένο ταμείο θα είναι υποχρεωμένος να δρομολογήσει το πλοίο του για όλα τα χρόνια στον Ελλαδικό χώρο και να μη μπορεί να το μισθώσει η να του πουλήσει σε άλλη χώρα.
      Η μελέτη, που σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, θα χρηματοδοτηθεί από το ταμείο Ανάκαμψης (RRF) και θα παραδοθεί στη συνέχεια στο υπ. Ναυτιλίας, αναμένεται να κινηθεί στις εξής  κατευθύνσεις: Πρώτον να προσδιορίζει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για την ανανέωση του στόλου συνοδευόμενη από τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα που αφορούν την προτεινόμενη τεχνολογία αλλά και τα χαρακτηριστικά του υφιστάμενου στόλου. Να περιλάβει μελέτη κόστους - οφέλους για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με προσδιορισμό του χρηματοδοτικού κενού, ενώ θα πρέπει να παραδώσει  και επιχειρησιακό σχέδιο για το εργαλείο χρηματοδότησης με στόχους χρηματοοικονομικής πρόβλεψης. 
      Ο σύμβουλος αναμένεται να παρουσιάσει στο υπουργείο Ναυτιλίας υπό ποιές προϋποθέσεις μπορεί να γίνει η ανανέωση του στόλου και με ποια χαρακτηριστικά μπορεί  να υλοποιηθεί ο μηχανισμός για να μπορεί να λειτουργήσει  το ταμείο χρηματοδότησης σε συνεργασία πιθανότατα μαζί με  την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. 
      Επίσης το Ναυτικό Επιμελητήριο με το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας  ΣΕΕΝ αναμένεται να ορίσει  το πλαίσιο για την ανανέωση του στόλου καθώς όποιος πλοιοκτήτης μπαίνει και χρηματοδοτείται από το ταμείο θα πρέπει να δεσμεύεται ταυτόχρονα για τη δρομολόγηση του πλοίου μόνο στην Ελληνική ακτοπλοΐα.
      Η χρηματοδότηση θα μπορεί να προέρχεται είτε από το ταμείο που θα δημιουργηθεί είτε από άλλα ταμεία που θα επιθυμούν να επενδύσουν στη Ελληνική ακτοπλοΐα είτε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
       
      -Αξιοποίηση χρημάτων και από τις άγονες με πολυετείς συμβάσεις-
      Το υπουργείο Ναυτιλίας αναφορικά με το θέμα της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου αναμένεται να αξιοποιήσει με αναπτυξιακό τρόπο και τις χρηματοδοτήσεις για τις άγονες γραμμές. 
      Ήδη τρεις γραμμές σε μικρές ενδονησιωτικές γραμμές εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ  με στόχο το "πρασίνισμα" των πλοίων  . 
      Επίσης μέσα  από τις πολυετείς συμβάσεις και από το πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ που θα μπορεί να εκταμιεύσει χρηματοδότηση από  από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα δοκιμαστούν δύο γραμμές μεγάλου βεληνεκούς.
      Ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ για το θέμα της αξιοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων από την Ευρώπη επεσήμανε ότι μέσα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΣΠΑ  πρόγραμμα μεταφορές 21-27 έχει εξασφαλιστεί ήδη για πρώτη φορά χρηματοδότηση από 80 έως 370 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέων πράσινων πλοίων σε μικρές ενδο - νησιωτικές περιοχές με το κριτήριο της αναγκαίας μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων. 
      Τόνισε  ότι το υπουργείο για πρώτη φορά σε συνεργασία με τους θεσμικούς εταίρους μπαίνει σε συζήτηση και την ανάληψη πρωτοβουλιών για χρηματοδοτήσεις που αφορούν την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με "πράσινα" κριτήρια και δεν έχει να κάνει απλά διαχείριση του ακτοπλοϊκού έργου.
      -Στα 4,5 δισ. ευρώ εκτιμάται το κόστος των αλλαγών
      Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς το κόστος των αλλαγών στην ακτοπλοΐα μέσα στην επόμενη 10ετία αναμένεται να ανέλθει περίπου στα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
      Το καλοκαίρι του 2022, 100 ακτοπλοϊκά πλοία εξυπηρετούσαν καθημερινά 115 νησιά της χώρας μας είτε συνδέοντάς τα με την ενδοχώρα είτε πραγματοποιώντας συνδέσεις μεταξύ τους.
      Το 70% του στόλου αυτού ήταν άνω των 20 ετών γεγονός που βεβαιώνει ότι η ανάγκη ανανέωσης του στόλου είναι επιτακτική σε όλα τα μεγέθη των πλοίων.
      Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς στην ακτοπλοΐα αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν διαθέσιμα πλοία που να πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς που έχει θέσει η ΕΕ έως το 2030 κρίνοντας επιτακτική την ανάγκη για το χτίσιμο νέων πλοίων. Σημειώνεται ότι το Συμβούλιο Υπουργών Θαλάσσιων Μεταφορών της ΕΕ μετά από πρωτοβουλία του υπουργείου Ναυτιλίας, προχώρησε σε παράταση εξαίρεσης για τον κλάδο της ακτοπλοΐας από την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού "FuelEU Maritime" έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029. 
      Η εξαίρεση αυτή περιλαμβάνει τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι μόνο δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
      Το FuelEU Maritime αποτελεί μέρος της προτεινόμενης δέσμης μέτρων Fit for 55 που απευθύνεται στη ναυτιλία. 
      Με τη μείωση της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου (GHG) της ενέργειας των πλοίων όταν ταξιδεύουν προς, από ή εντός της ΕΕ, στοχεύει στην προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα (RLF).
      Τα RLF θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν το 86-88% του μείγματος καυσίμων των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών έως το 2050, ώστε να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ. 
      Πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να  έχει ανακοινώσει τους κανονισμούς στο πλαίσιο του "Fit for 55" με στόχο τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στα πλοία έως το 2030, αλλά δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο το είδος των εναλλακτικών καυσίμων που θα καίνε τα πλοία.
       
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα άμεσα μέτρα και παρεμβάσεις που πρέπει να υλοποιηθούν μετά τις πυρκαγιές, μέσα στον Σεπτέμβριο και τους προσεχείς μήνες, συνιστά το τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. Σε άρθρο-παρέμβαση, η πρόεδρος του τμήματος, καθηγήτρια του ΑΠΘ, Θέκλα Τσιτσώνη, ιεραρχεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τις επείγουσες ενέργειες που πρέπει να ξεκινήσουν τις ερχόμενες ημέρες και τα έργα αποκατάστασης των καμένων δασών που προτείνει το τμήμα Δασολογίας και Φ.Π. του ΑΠΘ.
      Τις τελευταίες μέρες βιβλική καταστροφή πλήττει τη χώρα μας, δημιουργώντας σε όλους και όλες  ιδιαίτερη οδύνη.  Πολλές και σε διαφορετικές περιοχές εκδηλώθηκαν πυρκαγιές ιδιαίτερα καταστροφικές, ανεξέλεγκτες, μεγάλης διάρκειας και έντασης και σε περιόδους καύσωνα. Η χώρα μας βρίσκεται σε πύρινο κλοιό, εκατοντάδες κάτοικοι χρειάστηκε να μετακινηθούν σε ασφαλές μέρος και ευτυχώς μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες. Η καταστροφή όμως χιλιάδων στρεμμάτων δασών και δασικών εκτάσεων δημιουργεί τεράστιες απώλειες στη βιοποικιλότητα. Ζώα, πουλιά, έντομα, ερπετά καίγονται ζωντανά διότι δεν έχουν περιθώριο μετακίνησης και κανείς δεν οργανώνει εκκένωση για αυτά ώστε να σωθούν. Επιπλέον, κάποια που ενδεχομένως θα σωθούν θα αντιμετωπίσουν σύντομα το φάσμα της πείνας και της έλλειψης καταφυγίων.  Η τροφική τους αλυσίδα έχει καταστραφεί και θα πάρει πολλά χρόνια για να επανέλθει.
      Φυτά σπάνια ή και πιο κοινά που απαιτούν συγκεκριμένο περιβάλλον  για να αυξηθούν δεν μπορούν πια να επιβιώσουν και εξαφανίζονται. Η Ελλάδα, χώρα της βιοποικιλότητας, έχει χάσει, και ίσως οριστικά, κάτι ακόμη. Αυτό το γεγονός αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα όταν καίγονται προστατευόμενες περιοχές, ανεκτίμητης οικολογικής και περιβαλλοντικής αξίας και ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς.
      Η Ελλάδα ως μεσογειακή χώρα πλήττεται από αρχαιοτάτων χρόνων από πυρκαγιές, οι οποίες αποτελούν μέρος των φυσικών διεργασιών των οικοσυστημάτων της.  Η συχνότητα όμως και η έκταση των πυρκαγιών, που συνεχώς αυξάνονται, δημιουργούν τεράστια προβλήματα που θα επηρεάσουν την οικολογική ισορροπία της χώρας μας κάνοντας σύντομα αισθητή την αλλαγή του κλίματος. Τα κύματα καύσωνα και οι περίοδοι ξηρασίας που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με τις αλλαγές στη χρήση γης, την εγκατάλειψη της υπαίθρου και την έλλειψη διαχείρισης των δασικών εκτάσεων, έχουν καταστήσει τα δάση πιο εύφλεκτα, οδηγώντας σε όλο και μεγαλύτερες και πιο ανεξέλεγκτες πυρκαγιές που φτάνουν και καταστρέφουν παρακείμενους οικισμούς και χωριά.
      Δημιουργείται έτσι με τις πυρκαγιές ένας "φαύλος κύκλος" καθώς τα δάση είναι τεράστιες αποθηκευτικές δεξαμενές άνθρακα και όταν καίγονται, μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα. Με τις πυρκαγιές προβλέπεται πως η ατμοσφαιρική ρύπανση θα αυξηθεί κατά 15 έως 20 % με ρύπους που θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την ανθρώπινη υγεία. Οι ρύποι όπως το διοξείδιο του άνθρακα, δεν θα απορροφώνται, ούτε θα «φιλτράρονται» και έτσι οι συνθήκες θα αλλάξουν, η θερμοκρασία θα αυξηθεί και το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα γίνει πιο έντονο. Το δάσος της Πάρνηθας είναι το «φυσικό κλιματιστικό» της Αθήνας, λόγω της γειτνίασης με την πρωτεύουσα, όπως και το περιαστικό δάσος του Σέιχ-Σου για τη Θεσσαλονίκη. Οι εκτεταμένες καταστροφές ορεινών δασικών οικοσυστημάτων έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο κλίμα της ευρύτερης περιοχής, σε συνδυασμό και με τις παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ακραίων  καιρικών φαινομένων. Τα εδάφη των πυρόπληκτων περιοχών εγκαταλείπονται στη διαβρωτική δράση των βροχών. Αποτέλεσμα αυτού είναι η δημιουργία χειμάρρων και η εμφάνιση πλημμυρικών φαινομένων. Επίσης μειώνεται η δυνατότητα των εδαφών να συγκρατήσουν τα νερά των βροχών, που εμπλουτίζουν τους υδροφόρους ορίζοντες, με επακόλουθο τη λειψυδρία και τη μειωμένη ποιότητα νερού.
      Υπάρχει τρόπος να σταματήσουν οι Πυρκαγιές; Όχι, αλλά θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να περιοριστεί το φαινόμενο με την εμπλοκή ολόκληρης της κοινωνίας.  Εάν  η ευαισθητοποίηση των πολιτών είναι  το ένα ζητούμενο το άλλο είναι η αλλαγή στρατηγικής από την πολιτεία. Η πρόληψη επιτέλους πρέπει να γίνει πράξη.
      Η ανασυγκρότηση των δασικών υπηρεσιών είναι ουσιαστικό προαπαιτούμενο  για την πρόληψη των πυρκαγιών και την αειφορική διαχείριση των δασών. Τμήμα των κονδυλίων που διατίθενται στην καταστολή των πυρκαγιών και στην αποκατάσταση των ζημιών μπορούν να στελεχώσουν πλήρως τις δασικές υπηρεσίες και να συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη.
      Η πυρκαγιά όταν σβήνει συχνά ξεχνιέται αλλά τα προβλήματα της μένουν πίσω για πολλά χρόνια. Μετά την πυρκαγιά πρέπει να οργανωθούν μέτρα αποκατάστασης. Συχνά εκείνα που οργανώνονται αφορούν μόνο στην αντιπλημμυρική δράση. Σπανίως υπάρχουν μέτρα στήριξης της βιοποικιλότητας και της σταδιακής επαναφοράς της. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ειδικά για τα σπάνια φυτά δεν υπάρχουν βοτανικοί κήποι  που να τα προστατεύουν, ex situ, ούτε στις προστατευόμενες περιοχές, ώστε να μπορούν να αναπαραχθούν και να χρησιμοποιηθούν στην αποκατάσταση του οικοσυστήματος. Ο δασικός πλούτος της χώρας που ήταν ήδη σε απειλούμενη κατάσταση λόγω των καταπατήσεων, έχει μειωθεί κατά μεγάλο ποσοστό και  από τις πυρκαγιές. Πρέπει άμεσα να οργανωθεί  μακροπρόθεσμο σχέδιο αντιπυρικής προστασίας αλλά και προστασίας της βιοποικιλότητας.
      Η δασική Εκπαίδευση και Έρευνα θα σταθεί αρωγός στην Πολιτεία όποτε και όπου χρειαστεί. Το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ήδη ανταποκρινόμενο στην πρόσκληση  του Δήμου Μεγαρέων για την αξιολόγηση της κατάστασης μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές της 20ής Μαΐου 2021,  πρότεινε μέτρα αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων καθώς και πρόληψης κατά των δασικών πυρκαγιών, τα οποία αφορούν όλη τη χώρα. Η πυρκαγιά αυτή ήταν μία προειδοποίηση  για εντατικοποίηση των μέτρων πρόληψης, αφού τα τελευταία χρόνια, οι ακραίες καιρικές συνθήκες, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αυξάνουν την περίοδο αντιπυρικής προστασίας. Εκεί που παλαιότερα μιλούσαμε για δύο επικίνδυνους μήνες, τώρα μιλάμε για τέσσερις.
      Το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος προτείνει σειρά μέτρων, ιεραρχημένα χρονικά, πιστεύοντας ότι αυτά μπορούν:
      Να συμβάλουν αποτελεσματικά στην έγκαιρη αποκατάσταση των καμένων δασών, και στην αποτροπή καταστροφικών διαβρωτικών φαινομένων και επικίνδυνων πλημμυρικών φαινομένων.
      Να δράσουν προληπτικά κατά των δασικών πυρκαγιών και υπέρ της πυροπροστασίας ζωών και περιουσιών:
      Άμεσα μέτρα αποκατάστασης των καμένων δασικών εκτάσεων
      Άμεση κήρυξη των καμένων δασικών εκτάσεων ως αναδασωτέες (σύμφωνα με το άρθρο 117 του Συντάγματος), και απαγόρευση της βοσκής για 5 έτη.
      Άμεση αποτύπωση, χαρτογράφηση και περιγραφή των καμένων εκτάσεων, η οποία για τις δασικές εκτάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνει:
      Καταγραφή των ορίων των καμένων εκτάσεων και κατοχύρωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος (ενεργή αποτροπή καταπατήσεων) Προσδιορισμό, χαρτογράφηση και περιγραφή των καμένων οικοσυστημάτων. Χαρτογράφηση των κλίσεων γης Προσδιορισμό εκτάσεων με προστατευτικό χαρακτήρα (πχ. στα ανάντι των οικισμών) Χαρτογράφηση των εκτάσεων με κλίση >50% Χαρτογράφηση καμένων συστάδων με ηλικία μικρότερη των 20 ετών στις οποίες δεν αναμένεται φυσική αναγέννηση, προκειμένου να γίνει τεχνητή αναδάσωση Ακολούθως:
      Σύνταξη μελέτης αποτροπής διαβρωτικών και πλημμυρικών φαινομένων Χρόνος εκπόνησης: έως τέλη Σεπτεμβρίου 2021. Σύνταξη μελέτης αποκατάστασης/αναδάσωσης των καμένων δασών. Χρόνος εκπόνησης: έως τέλη Οκτωβρίου 2021
      Ακολούθως:
      Υλοτομία των καμένων δένδρων και αξιοποίηση του ξύλου και κατάλληλη διευθέτηση των υπολειμμάτων υλοτομίας, όπου αυτό είναι εφικτό, για λόγους αισθητικής αλλά και καλύτερης πυροπροστασίας των μελλοντικών συστάδων. Υλοποίηση των αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, η οποία θα πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει: Δημιουργία αντιδιαβρωτικών κλαδοπλεγμάτων και κορμοδεμάτων σε περιοχές όπου η κλίση του εδάφους υπερβαίνει το 25%  και υπάρχουν φυσικά χειμαρρικά ή συνεχούς ροής ρέματα. Κατασκευή ξυλοφραγμάτων στα σημαντικότερα ρέματα  για τη συγκράτηση των φερτών υλικών. Χρόνος υλοποίησης: Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος 2021. Υλοποίηση των έργων αναδασώσεων και αποκατάστασης, η οποία μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει: Αναδάσωση των εκτάσεων με κλίση >50%, ή καμένων συστάδων με ηλικία μικρότερη των 20 ετών, στις οποίες δεν αναμένεται φυσική αναγέννηση. Φυτεύσεις για τον εμπλουτισμό των περιοχών πέριξ των οικισμών με «πυράντοχα» πλατύφυλλα είδη για τη βελτίωση της μελλοντικής τους πυροπροστασίας. Χρόνος υλοποίησης: Νοέμβριος 2021 - Μάρτιος 2022.
      Παρατηρήσεις
      Επείγει όλες οι ενέργειες να γίνουν ταχύτατα.
      Επείγει να προσδιοριστούν άμεσα οι ευαίσθητες περιοχές στη διάβρωση (κυρίως περιοχές με μεγάλες κλίσεις) και να γίνουν τα αντιδιαβρωτικά έργα (κυρίως κορμοπλέγματα) μέχρι τις αρχές του χειμώνα, επειδή ο προϋπολογισμός εκτέλεσης των απαιτούμενων έργων θα είναι μεγάλος,
      Επείγει επίσης να προσδιοριστούν οι οικολογικά ευαίσθητες περιοχές (περιοχές με δυσκολία φυσικής αναγέννησης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω), ώστε να γίνουν εντός του πρώτου χειμώνα (μέχρι νωρίς την άνοιξη) οι αναδασώσεις σε αυτές.
      Επείγει να προσδιοριστούν άμεσα οι εκτάσεις με προστατευτικό χαρακτήρα, οι οποίες θα έχουν προτεραιότητα σε έργα αποτροπής της διάβρωσης και των πλημμυρικών φαινομένων αλλά και έργων αναδάσωσης.
      Άμεσα μέτρα πρόληψης κατά των δασικών πυρκαγιών
      Διαρκείς περιπολίες στις δασικές περιοχές για έγκαιρη πυρανίχνευση. Πολύτιμη αρωγή μπορεί να είναι οι εθελοντικές οργανώσεις και ακόμη, η σύγχρονη τεχνολογία (drones).
      Δημιουργία προστατευτικής ζώνης κενής βλαστήσεως, πλάτους 50+ μέτρων, πέριξ οικισμών που συνορεύουν με δασικά οικοσυστήματα.
      Δημιουργία απλού σχεδίου εκκένωσης του πληθυσμού σε περίπτωση ανάγκης (δηλ. συγκέντρωσης σε συγκεκριμένους χώρους - πλατείες και παραλίες, ασφαλείς από το θερμικό κύμα της πυρκαγιάς)
      Θέσπιση τετραψήφιου αριθμού ή εφαρμογής κινητής τηλεφωνίας, αποκλειστικά για κάθε Δήμο, και έγκαιρη κοινοποίηση του στους πολίτες για άμεση ενημέρωση τους σε περίπτωση πυρκαγιάς.
      Ενημέρωση ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών για τον καθαρισμό των ιδιοκτησιών τους από εύφλεκτη βλάστηση και δημιουργία σημείων υδροληψίας.
      Καθ’όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου
      Απομάκρυνση της ξηρής κατακείμενης καύσιμης ύλης, με προτεραιότητα τις περιοχές μίξης δασικής βλάστησης με τον αστικό ιστό ή πέριξ εξοχικών οικισμών.
      Συντήρηση και καθαρισμός των αντιπυρικών ζωνών και επιλεκτικές κλαδεύσεις σε πρανή οδών και σε περιοχές ύπαρξης δάσους μετά υπορόφου βλάστησης, για κατακερματισμό και διακοπή της οριζόντιας και κατακόρυφης συνέχειας της δασικής καύσιμης ύλης και ευκολότερη καταστολή των πυρκαγιών.
      Συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των σημείων υδροληψίας (υδατοδεξαμενές, ανοιχτοί φυσικοί αγωγοί, κλπ) εντός του δάσους.
      Κατανομή επί 24ώρου, των πυροσβεστικών δυνάμεων σε καίρια σημεία δασικών περιοχών αυξημένης επικινδυνότητας.
      Ενεργή απαγόρευση πάσης φύσεως εστιών ανάφλεξης (καύση υπολειμμάτων αγροτικών εργασιών, υπαίθρια αναψυχή, κλπ).
      Επικαιροποίηση των τηλεφώνων και υπεύθυνων επικοινωνίας όλων των συνεργαζόμενων φορέων (Πυροσβεστικό Σώμα, Δασική Υπηρεσία, ΟΤΑ, Σώματα Ασφαλείας, Εθελοντικές Οργανώσεις, κλπ) στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών.
      Επισκόπηση και τροποποίηση του διαχειριστικού σχεδίου αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών των Δήμων.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Αφιέρωμα των New York Times στην περιοχή του Τσερνόμπιλ αποκαλύπτει ότι σαφώς υπάρχει ακόμα ραδιενέργεια, αλλά η φύση είναι πολύ προσαρμοστική.
       
      Μαζί με έναν επιστήμονα της περιοχής, ο δημοσιογράφος των New York Times, προχωρά μέσα σε ένα δάσος με πολύ πυκνή βλάστηση.
       
      Τα επίπεδα ραδιενέργειας στον μετρητή που κρατά ο επιστήμονες είναι πάνω από τα φυσιολογικά. «Τυπικό για την περιοχή, είναι πολύ κοντά στο εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ» εξηγεί ο Δρ. Mousseau.
       
      Τα χωριά γύρω από το εργοστάσιο εγκαταλείφθηκαν το 1986 μετά την έκρηξη του αντιδραστήρα που συγκλόνισε την υφήλιο. Τα επίπεδα ραδιενέργειας αυξάνονται όσο πλησιάζεις στον αντιδραστήρα, ο οποίος το 2017 θα καλυφθεί από μια αψίδα που θα “κρατάει” την όποια ραδιενέργεια. Παρ' όλα αυτά τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι τόσο υψηλά, που ο οποιοσδήποτε άνθρωπος θα καθόταν στην περιοχή για 10 ημέρες θα λάμβανε ραδιενέργεια ισάξια με αυτή που λαμβάνει ο μέσος Αμερικανός σε ένα χρόνο.
       
      Παρ΄ όλη τη ραδιενέργεια όμως, αυτή η περιοχή είναι εξαιρετικά χρήσιμη ως παράδειγμα για τη μελέτη των αντίκτυπων που έχει η ραδιενέργεια σε οργανισμούς σε μακροχρόνιο επίπεδο. Συνήθως σε αυτά τα επίπεδα ραδιενέργειας δεν αντέχουν τα περισσότερα είδη. Αποκτούν όγκους, γενετικές μεταλλάξεις και καταρράκτη, εξηγεί ο επιστήμονας.
       
      Ο Δρ. Mousseau, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα, επισκέπτεται την περιοχή από το 1999 μελετώντας νυχτερίδες, πεταλούδες, σκαθάρια, αράχνες, ποντίκια και άλλα μικρά θηλαστικά της περιοχής, παρουσιάζοντας κατά καιρούς τα αποτελέσματα που δείχνουν τις τρομερές συνέπειες της ραδιενέργειας.
       

       
       
      Σωματικές παραμορφώσεις σε ζώα, όπως παραμορφωμένα ράμφη σε πουλιά, αλλά και αυξημένοι θάνατοι σε έντομα και αράχνες, παρ' όλο που κάποιοι συνάδελφοι τους αντιτίθενται στις έρευνες, ισχυριζόμενοι οτι είναι δύσκολο να μετρήσεις τον μέσο όρο ραδιενέργειας σε αυτές τις περιοχές.
       
      Κάποια είδη όμως επιβιώνουν και μάλιστα πολλαπλασιάζονται στην περιοχή όπως δύο είδη αηδονιών. Εκτός από τα πουλιά, το άλλο μεγάλο ενδιαφέρον του Δρ. Mousseau είναι οι αράχνες και οι ιστοί τους, καθώς παρατήρησε διαφορές στον τρόπο που υφαίνουν τον ιστό τους. Έχει αποδειχθεί οτι ουσίες όπως η καφείνη έχουν επίδραση στις αράχνες που αλλάζουν τον τρόπο που υφαίνουν τον ιστό τους και ο Dr. Mousseau μελετά τις επιδράσεις της ραδιενέργειας. Μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα, ο επιστήμονας άρχισε έρευνες και εκεί και είδε ότι η φύση παρουσιάζει τα ίδια συμπτώματα.
       
      Πηγή: http://www.ipaideia.gr/ti-simvainei-se-ena-dasos-sto-tsernompil-28-xronia-meta-tin-ekriksi.htm
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που εγκρίθηκε χθες από το υπουργικό συμβούλιο και θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του έτους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
      Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, αποτελεί το βασικό εργαλείο σχεδιασμού της εθνικής πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα για την επόμενη δεκαετία, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.
      Αποτελεί επίσης τον οδικό χάρτη που εξειδικεύει τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης στους δύο αυτούς τομείς (ενέργεια-κλίμα), από την ταχεία απολιγνιτοποίηση, έως την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, ως εργαλεία προώθησης των απαραίτητων επενδύσεων για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των εν λόγω δικτύων.
      Ειδικότερα, μέσω του ΕΣΕΚ αναδεικνύονται οι προτεραιότητες σε θέματα ενέργειας και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και προβλέπεται ένας συγκεκριμένος οδικός χάρτης για την επίτευξη συγκριμένων ποσοτικών και ποιοτικών στόχων, σχετικά με τομείς όπως:
      Κλιματική Αλλαγή και Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Βελτίωση Ενεργειακής Απόδοσης Ασφάλεια Ενεργειακού Εφοδιασμού Αγορά Ενέργειας Έρευνα, Καινοτομία και Ανταγωνιστικότητα Αγροτικός Τομέας, Ναυτιλία, Τουρισμός. Εκτιμάται ότι μόνο από την υλοποίηση των μέτρων και πολιτικών για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων μπορούν να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν πάνω από 60.000 θέσεις εργασίας έως το 2030. Το εισόδημα των εργαζομένων που σχετίζονται με τους κλάδους αυτούς υπολογίζεται ότι μπορεί να εμφανίσει δυνητική αύξηση 8,2 δισ. ευρώ και η εγχώρια προστιθέμενη αξία στους δύο αυτούς κλάδους να ενισχυθεί κατά 20,7 δισ. ευρώ.
      Η δε επίτευξη των στόχων σε όλους τους πυλώνες του ΕΣΕΚ θα κινητοποιήσουν, όπως υπολογίζεται, επενδύσεις, εκτιμώμενου ύψους 44 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία. Στο επίκεντρο της επενδυτικής δραστηριότητας αναμένεται να βρεθούν η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, οι νέες υποδομές στα δίκτυα ηλεκτρισμού, τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και οι δράσεις ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας.
      To αναθεωρημένο ΕΣΕΚ:
      - Θέτει υψηλότερο στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, για να γίνει δυνατή η μετάβαση σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας έως το έτος 2050
      - Δρομολογεί τη δέσμευση για την απολιγνιτοποίηση του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οδηγώντας σε ριζικό μετασχηματισμό τον ενεργειακό τομέα
      - Αυξάνει τη διείσδυση των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας
      - Ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης θέτοντας πιο φιλόδοξο στόχο εξοικονόμησης ενέργειας
      - Εστιάζει στη λειτουργία απελευθερωμένων και ανταγωνιστικών εγχώριων ενεργειακών αγορών
      - Ενισχύει τον περιφερειακό ενεργειακό ρόλο της χώρας και επιταχύνει την ολοκλήρωση των ενεργειακών υποδομών.
      Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, οι βασικοί ποσοτικοί στόχοι πολιτικής έως το 2030 αποτελούν παράλληλα «ενδιάμεσους» στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, όπου στόχος της κυβέρνησης είναι να υιοθετήσει τη δέσμευση για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία σε επίπεδο ΕΕ.

        Οι νέοι, πιο φιλόδοξοι στόχοι του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ, σε σχέση τόσο με το αρχικό σχέδιο, όσου και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης
      Απολιγνιτοποίηση
      Φιλόδοξο στόχο στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού αποτελεί το πρόγραμμα για την εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση της χώρας, με πλήρη «απόσυρση» του εν λόγω καυσίμου από το εγχώριο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής έως το 2028.
      Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι τότε θα γίνει συντεταγμένα και υπεύθυνα. Απόλυτη προτεραιότητα είναι η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή να γίνει με τρόπο δίκαιο για τις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.
      Για τον λόγο αυτόν, υπό την αιγίδα διυπουργικής επιτροπής, θα εκπονηθεί και θα παρουσιαστεί στα μέσα του 2020 ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στην μετά τον λιγνίτη εποχή.
      Αυτό θα περιλαμβάνει πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, την στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, την μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής.
      Ήδη έχουν αναληφθεί οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για να αποδοθεί στις ενεργειακές περιοχές το τέλος ανάπτυξης της ΔΕΗ, ένα ποσό κοντά στα 130 εκατομμύρια ευρώ που τους οφείλεται από το 2014, ενώ οι περιοχές αυτές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τα έσοδα πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του Πράσινου Ταμείου.
      Παράλληλα, στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027, θα διεκδικηθεί η αυξημένη εισροή κεφαλαίων από το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund), για να διασφαλιστεί ότι οι περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης θα πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης, διαθέτοντας έργα σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης. Σημαντικός προς αυτήν την κατεύθυνση θεωρείται και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που φιλοδοξεί να μετατραπεί σε μια «Κλιματική Τράπεζα». Επιπλέον, κονδύλια από προγράμματα όπως το Horizon, το Connecting Europe Facility και το Invest EU θα υποστηρίξουν αυτήν την προσπάθεια.
      Αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ
      Με το ΕΣΕΚ αναθεωρείται ο στόχος για συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 35% έως το 2030, επίπεδο σχεδόν διπλάσια από τα σημερινό επίπεδο του 18%. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η σημαντικά υψηλότερη συμμετοχή ΑΠΕ συνδέεται με τη δέσμευση για οριστική απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028, απόφαση που δημιουργεί χώρο για επιπλέον εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ, ενώ ενισχύει τον ρόλο των μονάδων φυσικού αερίου που θα παρέχουν και την απαραίτητη ευελιξία στο σύστημα.
      Η επίτευξη του κεντρικού στόχου για τις ΑΠΕ προϋποθέτει υπερδιπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος του συνόλου των τεχνολογιών ΑΠΕ, εξαιρουμένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών.
      Ειδικά στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οι ΑΠΕ θα αποτελούν τη βασική πηγή ήδη από τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, ξεπερνώντας ως μερίδιο το 65% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2030, αξιοποιώντας με τον βέλτιστο οικονομικά τρόπο το υψηλό δυναμικό που διαθέτει χώρα, κυρίως για ειδικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Όσον αφορά στα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τίθεται ως ενδεικτικός στόχος το 2030 να λειτουργούν τέτοια πάρκα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 250 MW.

        Εξέλιξη εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή
      Επιπλέον στόχοι είναι το μερίδιο των ΑΠΕ για τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης να ξεπεράσει το 40% και στον τομέα των μεταφορών να προσεγγίσει το 19 %. Ποσοτικός στόχος τίθεται επίσης και για την προώθηση συστημάτων ΑΠΕ στα κτήρια και των συστημάτων διεσπαρμένης παραγωγής, μέσω αυτοπαραγωγής, ενεργειακού συμψηφισμού και ενεργειακών κοινοτήτων. Προβλέπεται συγκεκριμένα έως το 2030 η λειτουργία τέτοιων συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ εγκατεστημένης ισχύος 1 GW, ικανών να καλύψουν την μέση ηλεκτρική κατανάλωση τουλάχιστον 330.000 νοικοκυριών. Τέλος, επιδιώκεται να αξιολογηθούν μέσω πιλοτικών εγκαταστάσεων νέες εφαρμογές/τεχνολογίες για ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ (π.χ. κυματική ενέργεια) ή συνδυαστικές εγκαταστάσεις από ΑΠΕ π.χ. για παραγωγή υδρογόνου.
      Για την επίτευξη των στόχων για τις ΑΠΕ, η συνολική αναμόρφωση του αδειοδοτικού πλαισίου και η επιτάχυνση των διαδικασιών αποτελεί επιτακτική ανάγκη ώστε να προσεγγίσει η Ελλάδα το ευρωπαϊκό benchmark (δύο χρόνια). Στο πλαίσιο αυτό, έχει συσταθεί ειδική Επιτροπή με αποστολή να απλοποιήσει την αδειοδοτική διαδικασία σε δυο στάδια:
      1ο στάδιο (Δεκέμβριος 2019): Απλοποίηση της διαδικασίας χορήγησης της Άδειας Παραγωγής και σύνταξη των απαιτούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων. 2ο στάδιο (Άνοιξη 2020): Απλοποίηση  των αδειοδοτικών διαδικασιών μετά την Άδεια Παραγωγής (περιβαλλοντικά, προσφορά σύνδεσης, άδεια εγκατάστασης, άδεια λειτουργίας και σύνταξη των απαιτούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων). Σε τεχνικό επίπεδο, κρίσιμη είναι η ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου για τις μονάδες αποθήκευσης και τη συμμετοχή τους στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με έμφαση στην αντλησιοταμίευση, που είναι η πιο διαδεδομένη τεχνολογία διεθνώς για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλα μεγέθη.
      Ενεργειακή απόδοση
      Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί βασική οριζόντια προτεραιότητα για το ΥΠΕΝ, άξονας πάνω στον οποίο σχεδιάζονται όλες οι άλλες πολιτικές. Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να υπάρξει συνδυασμός κανονιστικών παρεμβάσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030 να περιοριστεί στα επίπεδα του 2017, με στόχο να επιτευχθεί βελτίωση ενεργειακής απόδοσης της τάξης του 38%.
      Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, σχεδιάζονται ειδικά μέτρα για τον κτηριακό τομέα, τόσο για τα δημόσια κτήρια (πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ που αφορά στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, με συμμετοχή Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών), όσο και για τα ιδιωτικά. Στο πλαίσιο αυτό έχει τεθεί ως στόχος η ανακαίνιση και αντικατάσταση του 12-15% του αποθέματος των κτηρίων κατοικίας με νέα, σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2030. Επιδιώκεται κάθε χρόνο να αναβαθμίζονται ενεργειακά κατά μέσο όρο 60.000 κτήρια. Ο συγκεκριμένος στόχος θα συμβάλλει στη ριζική αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος, δίνοντας παράλληλα σημαντική ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτηριακού αποθέματος αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ και στη δημιουργία και διατήρηση περισσότερων από 22.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης.
      Τέλος, η ίδρυση του Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης θα ενισχύσει σημαντικά την υλοποίηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τους τομείς κατανάλωσης ενέργειας. Κι αυτό γιατί αναμένεται να διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση των εμπλεκομένων μερών, να συμβάλλει στη βελτίωση του δείκτη κόστους αποτελέσματος των υλοποιούμενων προγραμμάτων και στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση ανεκμετάλλευτου δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας σε συγκεκριμένους κλάδους.
      Ηλεκτροκίνηση
      Προτεραιότητα αποτελεί η προώθηση της ηλεκτροκίνησης, που θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, ενώ θα προσφέρει και σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Γι’ αυτό στο ΕΣΕΚ εντάσσεται και το Στρατηγικό Σχέδιο για την προώθηση της Ηλεκτροκίνησης, ενώ τίθεται ως ποσοτικός στόχος το μερίδιο των ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων στις νέες ταξινομήσεις κατά το 2030 να ανέρχεται στο 30%, με πρόβλεψη για ραγδαία ανάπτυξη του ποσοστού των ηλεκτροκίνητων ΙΧ μετά το 2027.
      Ειδικότερα, η χάραξη της εθνικής πολιτικής προώθησης της ηλεκτροκίνησης κινείται σε πέντε άξονες:
      Tη διεύρυνση της «αγοραστικής βάσης» της ελληνικής αγοράς, μέσω της διαφοροποίησης της καταναλωτικής ταυτότητας (προφίλ). Tην αντικατάσταση παλαιότερων οχημάτων με «καθαρά» οχήματα υβριδικής και αμιγώς ηλεκτρικής τεχνολογίας. Tην αύξηση του υφιστάμενου 0,3% μεριδίου των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην ελληνική αγορά σε 6,6% επί των ταξινομήσεων εντός χρονικού διαστήματος πέντε ετών (2020-2024). Tην ανάπτυξη νέου «περιβάλλοντος χρήσης» τόσο από πλευράς υποδομών, όσο και παροχών (κινήτρων). Tην ενημέρωση του κοινού μέσω της προώθησης επικοινωνιακών προγραμμάτων. Για να διευκολυνθεί η ομαλή μετάβαση προς την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, θα πρέπει, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, να σχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παροχής κινήτρων, αφενός οικονομικού χαρακτήρα (επιδότηση στην τιμή αγοράς, μείωση κόστους ταξινόμησης και χρήσης μέσω φορολογικών απαλλαγών, ειδική τιμολογιακή πολιτική στα προγράμματα ασφάλισης, μειωμένα διόδια, έκπτωση στην ακτοπλοΐα για το ηλεκτρικό όχημα κ.α.), αφετέρου σε αυτά που εμφανίζουν τη μορφή κινήτρων χρήσης (είσοδος και καθημερινή κυκλοφορία εντός των μεγάλων αστικών κέντρων, ελεύθερη στάθμευση στους δήμους που εφαρμόζεται ελεγχόμενη στάθμευση, υποστήριξη δημιουργίας δικτύων παροχής ενέργειας για την επαναφόρτιση των οχημάτων κλπ.). Τα κίνητρα αυτά διαφοροποιούνται και ανάλογα με το αν παρέχονται για ιδιωτικά οχήματα, ΤΑΧΙ ή κρατικά οχήματα.
      Ενεργειακή ασφάλεια
      Για την ενεργειακή ασφάλεια, οι βασικοί στόχοι του ΕΣΕΚ είναι η βέλτιστη αξιοποίηση και χρήση των εγχώριων ενεργειακών πηγών, κατά κύριο λόγο του αιολικού και ηλιακού δυναμικού, καθώς οι ΑΠΕ θα αναδειχθούν βαθμιαία ως ο νέος εθνικός ενεργειακός πόρος. Συμπληρωματικά, στο ευρύτερο πλαίσιο αξιοποίησης των εθνικών ενεργειακών πηγών εντάσσονται οι έρευνες για εξόρυξη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Επιδιώκεται επίσης:
      - Το αργότερο έως το 2030 να έχει αρθεί η ενεργειακή απομόνωση των νησιών και η συντριπτική πλειοψηφία αυτών να έχει διασυνδεθεί με το Ηπειρωτικό Σύστημα. Ο στόχος αυτός συνδέεται και με τον στόχο μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης (που κυμαίνεται σήμερα στο 75%), με δεδομένο τον κυρίαρχο ρόλο του εισαγόμενου πετρελαίου για την ηλεκτροπαραγωγή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
      - Να αυξηθεί η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και των προμηθευτών.
      - Να αναδειχθεί η χώρα ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος, μέσω της ενίσχυσης των διασυνοριακών διασυνδέσεων (Ελλάδα-Βουλγαρία, Ελλάδα-Β. Μακεδονία κλπ), αλλά και των κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος έργων μεταφοράς/αποθήκευσης φυσικού αερίου (αγωγοί TAP, IGB, υπόγεια αποθήκη Καβάλας, FSRU Αλεξανδρούπολης).
      Έρευνα-Καινοτομία-Ανταγωνιστικότητα
      Η προώθηση της Έρευνας και Καινοτομίας θα εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα και την περίοδο 2020-2030, ενισχύοντας σημαντικά τεχνολογίες που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ακαθάριστη εγχώρια δαπάνη για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη αναμένεται να διπλασιαστεί στη συγκεκριμένη περίοδο, με αποτέλεσμα να ανέλθει στο 0,13% του ΑΕΠ για το 2030 στον τομέα Ενέργεια-Περιβάλλον, έναντι 0,06% του ΑΕΠ που ήταν το 2017.
      Σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα, ως προτεραιότητες αναδεικνύονται η βελτίωση της ενεργειακής έντασης και της έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση του ενεργειακού κόστους και η αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας του ενεργειακού τομέα. Η αξιοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί επίσης κεντρική προτεραιότητα του ενεργειακού σχεδιασμού.
      Χατζηδάκης: «Πράσινο» Εθνικό Σχέδιο
      Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, είναι ένα κείμενο που εκφράζει συνολικά τη φιλοσοφία της κυβέρνησης, τη δέσμευση να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε η Ελλάδα όχι μόνο να μην υστερεί στις πολιτικές για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του μέλλοντος των παιδιών μας, αλλά να βρεθεί στην πρωτοπορία αυτής της πολιτικής».
      Όπως εξήγησε, το εν λόγω «πράσινο» σχέδιο φιλοδοξεί να ενσωματώσει στον εθνικό σχεδιασμό τον στόχο της Συμφωνίας των Παρισίων για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου (σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή). «Προς αυτή την κατεύθυνση, κινούμαστε με γνώμονα τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs) Και, παράλληλα, υιοθετούμε το μακροπρόθεσμο στρατηγικό όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το έτος 2050» σημείωσε.
      Αναφερόμενος στη δέσμευση για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028, που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ, ο ΥΠΕΝ επισήμανε ότι η μετάβαση αυτή οφείλει να είναι δίκαιη για τις περιοχές που επηρεάζονται. «Γι' αυτό και στα μέσα του 2020 στοχεύουμε να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης (Master Plan) που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στη μετά-λιγνίτη εποχή. Αυτό θα περιλαμβάνει ένα πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, τη μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής. Θα συσταθεί διυπουργική επιτροπή και θα οριστεί ένας συντονιστής υψηλού επιπέδου, ο οποίος θα συντονίζει τις δράσεις» είπε.
      Κατά τον κ. Χατζηδάκη, ο δεύτερος πυλώνας κλιματικής πολιτικής - μετά τον μετριασμό εκπομπών - είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. «Τα απαιτούμενα μέτρα προσαρμογής περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων. Μιλάω, ενδεικτικά, για παρεμβάσεις που στοχεύουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη διαχείριση δασών και υδάτων, την προσαρμογή των προδιαγραφών κατασκευής κτηρίων και υποδομών σε πιθανές μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και την προστασία παράκτιων πόλεων από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Στόχος μας είναι, ιδιαίτερα με την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού έργου LIFE-IP AdaptInGR - Boosting the implementation of adaptation policy across Greece, να εφαρμόσουμε μια ολοκληρωμένη πολιτική προσαρμογής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας.
      Επιπλέον, στο σχέδιό μας ενσωματώνουμε τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας, για να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων και να συμβάλλουμε στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, ιδιαίτερα στις πόλεις. Θέλουμε να βοηθήσουμε τις αστικές περιοχές να περάσουν σε νέα εποχή, με σύγχρονα κοινόχρηστα μεταφορικά μέσα, με άνετο περπάτημα και εκτεταμένη χρήση ποδηλάτου» ανέφερε ο υπουργός.
      Ο ίδιος σημείωσε πως και ο τομέας της διαχείρισης αποβλήτων αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του εθνικού σχεδιασμού για την ενέργεια και το κλίμα. «Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και τα αντίστοιχα Περιφερειακά Σχέδια Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) είναι υπό αναθεώρηση, με στόχο να μπει τέλος στις εικόνες ντροπής και να καλύψουμε το χαμένο έδαφος σε τομείς όπως η ανακύκλωση» τόνισε, συμπληρώνοντας πως η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας - με την επαναχρησιμοποίηση υλικών - και η καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης είναι προτεραιότητες, «γι' αυτό προχωράμε στην άμεση εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης με μια ειδική ομάδα έργου που έχουμε δημιουργήσει στο υπουργείο».
      Το πλήρες κείμενο του ΕΣΕΚ που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, ΕΔΩ.
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Το θεσμικό πλαίσιο του νέου κλιματικού νόμου που θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για την πράσινη μετάβαση της χώρας για τα προσεχή χρόνια παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, σε Συνέντευξη Τύπου. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο καθορίζονται  ποσοτικοί στόχοι, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική διείσδυση των ΑΠΕ, που είναι οι εξής:
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2040 σε σχέση με το 1990.
      Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
      Ειδικότερα, με τον νέο κλιματικό νόμο προβλέπονται επίσης τα εξής:
      Διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028 με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 -με σκοπό την επίσπευση- υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού.
      Από το 2023, οι δήμοι αναλαμβάνουν την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του 'Ανθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Τα ΔηΣΜΕΔΑ περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και εκπομπών CO2 για τα δημοτικά κτίρια, στάδια κλπ, το δημοτικό φωτισμό, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, τα δημοτικά οχήματα κλπ.
      Μέτρα για τα κτίρια
      Από το 2023 προβλέπεται η απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου σε νέες οικοδομές. Από το 2025 απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Από το 2030 απαγόρευση χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας στα ήδη υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το «Εξοικονομώ», η πλατφόρμα του οποίου αναμένεται να ανοίξει σύντομα, το ΥΠΕΝ ήδη σχεδιάζει και νέα, προκειμένου να ενισχύσει τα νοικοκυριά στην ενεργειακή μετάβαση, για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων συσκευών θέρμανσης.
      Στα ειδικά κτίρια -βιομηχανίες, αποθήκες, εμπορικά κτίρια κλπ- με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τμ για τα οποία οι οικοδομικές άδειες υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης.
      Προβλέπεται επίσης δυνατότητα εξαιρέσεων σε μεμονωμένα κτίρια για λόγους μορφολογικούς ή αισθητικούς ή σε περιοχές με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας, όπως παραδοσιακοί οικισμοί και διατηρητέα κτίρια.
      Μέτρα για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης
      Από το 2023, το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως 50γρ CO2/χλμ.
      Από το 2030, τα νέα οχήματα που θα ταξινομούνται θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών.
      Από το 2025 υποχρεωτικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όλα τα νέα ταξί καθώς και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος είναι μέχρι το 2023 να κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 2.000 ηλεκτροκίνητα ταξί. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 τα μέτρα θα εξεταστούν εκ νέου, με σκοπό την επίσπευση και την επέκταση σε επιπλέον περιοχές, ανάλογα με την επαρκή διαθεσιμότητα σταθμών φόρτισης, ενώ όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας, επισπεύδεται η διαδικασία τοποθέτησης φορτιστών στις πόλεις.
      Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από επιχειρήσεις
      Από το 2023, συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους.
      Το μέτρο αφορά στις εξής επιχειρήσεις: 
      Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο,  πιστωτικά ιδρύματα,  ασφαλιστικές επιχειρήσεις,   επιχειρήσεις επενδύσεων, ε πιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας,  εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης,  εταιρείες ταχυμεταφορών,   επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,  αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους,  επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας Μείωση των εκπομπών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά
      Στόχος μείωσης εκπομπών κατά 80% σε σχέση με 2019. Από το 2030 απαγορεύεται η χρήση μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου (προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου) από το 2025 για νέα κτίρια σε ζώνες υψηλής τρωτότητας δηλ. που είναι σε ευάλωτες περιοχές μετά από σχέδια που θα ετοιμάσουν οι περιφέρειες.
      Όπως έγινε γνωστό, η πορεία επίτευξης και ο επιμερισμός των βαρών στους επιμέρους τομείς που προβλέπει ο κλιματικός νόμος γίνεται μέσω της κατάρτισης τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα πενταετούς διάρκειας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, μεταφορές, βιομηχανία, κτίρια, γεωργία και κτηνοτροφία, απόβλητα και χρήσεις γης, αλλαγές χρήσεων γης και δασοπονία.
      Για κάθε έναν από τους παραπάνω κλάδους θα εκπονούνται τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα, αρχής γενομένης από το 2023 για την περίοδο 2026-2030. Η διαδικασία θα επαναλαμβάνεται κάθε πέντε έτη για την επόμενη πενταετή περίοδο.
      Ο κλιματικός νόμος προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις τομεακές πολιτικές. Θεσμοθετούνται: Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) και επαναξιολόγηση ανά δεκαετία, η οποία θα εκπονηθεί από το νεοσύστατο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Περιφερειακά Σχέδια για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ). Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο αποτελεί ανοιχτό δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών και ενημέρωσης.
      Προβλέπεται, επίσης, η ανάληψη δράσεων για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει η Ελλάδα σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τον Διεθνή Οργανισμό Μετεωρολογίας.
      Τέλος, όπως έγινε γνωστό, καταρτίζεται Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία θα λειτουργεί ως τεχνικός και επιστημονικός σύμβουλος της Πολιτείας.
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Σήμερα η βιομηχανία επαγγελματικών οχημάτων πιστεύει ότι η μείωση του CO2 κατά 7% μέχρι το 2025 και κατά 16% μέχρι το 2030 αποτελεί ρεαλιστική προσέγγιση.
      Η αναθεώρηση των εκπομπών CO2 για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τους επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αναζητούν τρόπους μείωσης των ρύπων. Σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί, θα υπάρξουν μειώσεις των ρύπων το 2025 και το 2030, με μια ενδιάμεση αναθεώρηση το 2022.
      «Καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τερματίζει τη θητεία του το προσεχές έτος, καλούμε τους ευρωβουλευτές και τους υπουργούς να λάβουν μια γρήγορη πολιτική απόφαση για μια λογική λύση που να μπορεί να εφαρμοστεί εγκαίρως», δηλώνει ο διευθύνων σύμβουλος της MAN Truck & Bus και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA), Joachim Drees και συνεχίζει: «Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο διακινδυνεύουμε μεγάλες καθυστερήσεις στην εισαγωγή των νέων στόχων για το διοξείδιο του άνθρακα, εις βάρος του περιβάλλοντος».
      Σήμερα η βιομηχανία επαγγελματικών οχημάτων πιστεύει ότι η μείωση του CO2 κατά 7% μέχρι το 2025 και κατά 16% μέχρι το 2030 αποτελεί ρεαλιστική προσέγγιση. Και αυτό γιατί η προετοιμασία των νέων μοντέλων θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα. Για να επιτευχθεί ο στόχος 2025 για το CO2, οι κατασκευαστές θα πρέπει να προσαρμόσουν τις νέες τεχνολογίες στα φορτηγά που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, ακόμη και αν αυτό δεν είχε αρχικά προγραμματιστεί.
      Τα μελλοντικά πρότυπα εκπομπών CO2 για τα φορτηγά θα συζητηθούν από τους υπουργούς περιβάλλοντος της ΕΕ σε συνεδρίαση της 9ης Οκτωβρίου, ενώ το Νοέμβριο θα υπάρξουν και τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Περί τα 10,6 εκατομμύρια ευρώ θα κληθούν για πρώτη φορά φέτος να πληρώσουν οι δήμοι της Αττικής ως περιβαλλοντικό τέλος για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Το παράδοξο είναι ότι οι «ευκατάστατοι» δήμοι της Βόρειας και Νότιας Αττικής θα κληθούν να πληρώσουν λιγότερα από τους δήμους της Δυτικής Αττικής, που επιβαρύνονται από τη λειτουργία της χωματερής, επειδή έκαναν βήματα για την καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Από την άλλη πλευρά, οι ευθέως επιβαρυνόμενοι δήμοι θα λάβουν ως ανταποδοτικά τέλη το 42,9% του ετήσιου προϋπολογισμού του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής (ΕΔΣΝΑ). 
      Πριν από λίγες ημέρες, ο ΕΔΣΝΑ ενέκρινε τον κανονισμό τιμολόγησης των 66 δήμων της Αττικής για το 2021 με βάση τις επιδόσεις τους στη διαχείριση απορριμμάτων το 2019. Οπως προκύπτει από την απόφαση:
      • Το 2019 παρήχθησαν συνολικά 1,89 εκατ. τόνοι απορριμμάτων σε όλη την Αττική.
      • Οι δέκα δήμοι στους οποίους παρήχθησαν το 2019 οι μεγαλύτερες ποσότητες είναι οι δήμοι Αθηναίων (330.084 τόνοι), Πειραιά (78.242 τόνοι), Περιστερίου (67.281 τόνοι), Κηφισιάς (57.075 τόνοι), Γλυφάδας (49.937 τόνοι), Αχαρνών (49.295 τόνοι), Νίκαιας – Ρέντη (48.152 τόνοι), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (43.369 τόνοι), Καλλιθέας (42.928 τόνοι) και Αμαρουσίου (41.825 τόνοι).
      • Η εικόνα μεταβάλλεται ελαφρώς ως προς τις ποσότητες που συλλέχθηκαν μέσω των μπλε κάδων και προς ανακύκλωση. Πρώτος είναι ο Δήμος Αθηναίων (8.189 τόνοι) και ακολουθούν οι Δήμοι Πειραιά (4.774 τόνοι), Γλυφάδας (2.890 τόνοι), Κηφισιάς (2.877 τόνοι), Χαλανδρίου (2.369 τόνοι), Αμαρουσίου (2.364 τόνοι), Παλαιού Φαλήρου (2.141 τόνοι), Καισαριανής (1.970 τόνοι), Αγίας Παρασκευής (1.939 τόνοι) και Αιγάλεω (1.744 τόνοι). 
      • Αξιοσημείωτο όμως είναι πόσα κοινά σκουπίδια εξακολουθούν να πετιούνται στους μπλε κάδους (και κατόπιν οδηγούνται στον ΧΥΤΑ). Στον Δήμο Αθηναίων, για παράδειγμα, οι ποσότητες αυτές (που ξεχωρίζονται στα κέντρα διαλογής) είναι 12.574 τόνοι, δηλαδή περίπου 4.000 τόνοι περισσότεροι από όσα ήταν τα ανακυκλώσιμα υλικά! Στον Δήμο Αμαρουσίου ήταν 3.224 τόνοι (έναντι 2.634 τόνων ανακυκλώσιμων), στον Δήμο Κηφισιάς 3.527 τόνοι (έναντι 2.877 τόνων), στον Δήμο Αγίου Δημητρίου 2.314 τόνοι (έναντι 1.939 τόνων). Λίγοι δήμοι κατάφεραν το αντίθετο: λ.χ. ο Δήμος Ελευσίνας (μέσα στον μπλε κάδο 972 τόνοι σκουπιδιών έναντι 1.030 τόνων ανακυκλώσιμων), ωστόσο κανείς δεν είχε θεαματική διαφορά υπέρ των ανακυκλώσιμων.
      • Τα περισσότερα βιοαπόβλητα (κλαδέματα και καφέ κάδος) συνέλεξαν οι δήμοι Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (8.237 τόνοι), Γλυφάδας (4.068 τόνοι), Φιλοθέης – Ψυχικού (2.737 τόνοι), Αθηναίων (2.725 τόνοι), Χαλανδρίου (2.681 τόνοι), Διονύσου (2.596 τόνοι).
      Φέτος θα χρεωθεί για πρώτη φορά στους δήμους το περιβαλλοντικό τέλος (10 ευρώ/τόνο), το οποίο μειώνεται βάσει των επιδόσεων των δήμων. 
      Σύμφωνα με τον ΕΔΣΝΑ, τη μεγαλύτερη έκπτωση (25%) πέτυχαν οι δήμοι Κρωπίας και Κυθήρων και ακολουθούν οι δήμοι Βριλησσίων και Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Ραφήνας – Πικερμίου (20%), Διονύσου, Φιλοθέης – Ψυχικού (10%). 
      Ετσι, το 2021 τη χαμηλότερη τιμή για την ταφή απορριμμάτων θα πληρώσουν οι δήμοι Βριλησσίων (36,19 ευρώ/τόνο), Ραφήνας – Πικερμίου (41,82 ευρώ/τόνο), Κρωπίας (42,21 ευρώ/τόνο), Κυθήρων (44,96 ευρώ τόνο), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (46,52 ευρώ/τόνο). 
      Αντίθετα, ακριβότερα λόγω των κακών επιδόσεών τους θα πληρώσουν οι δήμοι Περάματος (62,48 ευρώ/τόνο), Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Νίκαιας – Ρέντη (62,13 ευρώ/τόνο), Κορυδαλλού (61,48 ευρώ/τόνο), Σαλαμίνας (61,01 ευρώ/τόνο) και Καλλιθέας (60,07 ευρώ/τόνο). 
      Σε πραγματικά ποσά (βάσει παραγόμενων ποσοτήτων και επιδόσεων), τα περισσότερα το 2021 θα πληρώσουν οι δήμοι Αθηναίων (19,1 εκατ. ευρώ) και Πειραιά (4,2 εκατ. ευρώ), ενώ τα λιγότερα ο Δήμος Κυθήρων (μόλις 1.861 ευρώ!) και το Αγκίστρι (43.208 ευρώ).
    16. Περιβάλλον

      GTnews

      Το Όκλαντ στη Νέα Ζηλανδία, πρωτοπορεί και είναι μια από τις πιο σπογγώδεις πόλεις του κόσμου. Το BBC αναλύει το παράδειγμα του, επισημαίνοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής που ήδη επηρεάζει δραματικά τον πλανήτη μας.
      Το παράδειγμα του Όκλαντ: Πώς έγινε μια πόλη - σφουγγάρι
      Μπερδεμένα στρώματα λασπώδους βλάστησης καλύπτουν τα μονοπάτια του Underwood Park, μιας στενής πράσινης λωρίδας που ελίσσεται κατά μήκος ενός ρυακιού κάτω από τον μικρό ηφαιστειακό κώνο του Όρους Albert στο Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας. Στο νερό, συστάδες από ξύλα και περιστασιακά πλαστικές σακούλες είναι παρατημένες σε προεξέχοντα βράχια και κλαδιά. Μια χειμωνιάτικη καταιγίδα σάρωσε την πόλη κατά τη διάρκεια της νύχτας, ρίχνοντας δυνατή βροχή, και το Te Auaunga (Oakley Creek), ένα από τα μεγαλύτερα αστικά ρέματα της πόλης, έχει υπερχειλίσει τις όχθες του.
      «Αλλά αυτό υποτίθεται ότι πρέπει να συμβεί», λέει η Julie Fairey, πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Puketāpapa, στη δημοσιογράφο του BBC, Kate Evans, ξεναγώντας τη στο Underwood και στο γειτονικό Walmsley Park. Τα συνδεδεμένα πάρκα έχουν σχεδιαστεί για να συλλέγουν τα πλεονάζοντα όμβρια ύδατα, να τα απορροφούν σαν σφουγγάρι και να τα απελευθερώνουν αργά πίσω στο ρυάκι. Τα συντρίμμια που έχουν μείνει πίσω είναι η απόδειξη ότι αυτή η «μυστική υποδομή» λειτουργεί, λέει η Fairey. Τα δύο πάρκα πλαισιώνονται και από τις δύο πλευρές από δημόσιες κατοικίες. «Αυτά τα πράγματα έχουν σχεδιαστεί για να πλημμυρίζουν, ώστε να μην πλημμυρίζουν τα σπίτια», προσθέτει.
      Δεν ήταν πάντα έτσι. Λιγότερο από μια δεκαετία πριν, η υδάτινη οδός ήταν ένας τσιμεντένιος αγωγός που περνούσε μέσα από σπάνια επισκέψιμα λασπωμένα χωράφια. Όταν πλημμύριζε, το νερό ξεχύνονταν στα γύρω προάστια. Συγκέντρωνε λάδια μηχανών, ιζήματα και σκουπίδια και ρουφούσε αυτό το ανθυγιεινό μείγμα στο διάσημο λιμάνι της πόλης, καθιστώντας τις παραλίες μη ασφαλείς για κολύμπι.
      Όμως το 2016 άρχισαν οι εργασίες για να απελευθερωθεί το Te Auaunga από το άκαμπτο σκυρόδεμα και να αποκτήσει ένα πιο φυσικό, ελικοειδές σχήμα. Οι όχθες του είναι τώρα πλούσιες με αυτοφυή βλάστηση, όπως harakeke (λινάρι) και tī kouka (λάχανο), καθώς και καλάμια, φτέρες και άλλα φυτά που φιλτράρουν τους υγροτόπους.

      Τα συνδεδεμένα πάρκα γύρω από το ρέμα Te Auaunga στο Όκλαντ έχουν σχεδιαστεί για να απορροφούν την περίσσεια των όμβριων υδάτων σαν σφουγγάρι
      Οι αλλαγές έχουν αυξήσει την ικανότητα αυτού του τμήματος της πόλης να απορροφά την υπερβολική βροχόπτωση, μια ιδιότητα που μερικές φορές αποκαλείται «σφουγγάρι». Το Ώκλαντ ονομάστηκε πρόσφατα η πιο σπογγώδης πόλη παγκοσμίως σε έκθεση της πολυεθνικής εταιρείας αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού Arup, χάρη στη γεωγραφία, τον τύπο του εδάφους και τον αστικό σχεδιασμό του - αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να μην ηγείται για πολύ. Καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα παγκοσμίως, τι μπορούν να μάθουν άλλες πόλεις από τις επιτυχίες - και τις αποτυχίες - του Όκλαντ;
      Τι είναι οι «πόλεις - σφουγγάρια»;
      Ο νονός της έννοιας των «πόλεων-σφουγγάρια» είναι ο καθηγητής αρχιτεκτονικής τοπίου του Πανεπιστημίου του Πεκίνου Yu Kongjian, ο οποίος παραλίγο να πνιγεί σε ένα πλημμυρισμένο ποτάμι όταν ήταν παιδί, αλλά κατάφερε να τραβηχτεί σε ασφαλές μέρος πιάνοντας τα κλαδιά ιτιάς και τις καλαμιές που πλαισίωναν τις όχθες του. Το 2013, ως αστικός σχεδιαστής, πρότεινε οι πόλεις να χρησιμοποιούν τη φύση αντί για το σκυρόδεμα για να επιβραδύνουν την έντονη βροχόπτωση - μια ιδέα που εφαρμόζεται τώρα σε πόλεις σε όλη την Κίνα και κερδίζει την προσοχή σε όλο τον κόσμο.
      Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι έντονες βροχοπτώσεις και οι αστραπιαίες πλημμύρες προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά. Όσο πιο σπογγώδης είναι μια πόλη, τόσο πιο ανθεκτική θα είναι απέναντι σε αυτές τις απειλές. «Καθώς το κλίμα μας γίνεται πιο ακραίο, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους αυξανόμενους κινδύνους», λέει ο Mark Fletcher, παγκόσμιος υπεύθυνος για τα ύδατα στην Arup και συν-συγγραφέας της έκθεσης της εταιρείας για τη «σπογγώδη πόλη».

      Όκλαντ: Η πιο σπογγώδης πόλη
      Ο Fletcher και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι το Όκλαντ ήταν η πιο σπογγώδης από επτά παγκόσμιες πόλεις, ξεπερνώντας οριακά το Ναϊρόμπι, τη Σιγκαπούρη, τη Βομβάη, τη Νέα Υόρκη, τη Σαγκάη και το Λονδίνο.
      Η ομάδα χαρτογράφησε την αναλογία του γκρι (σκυρόδεμα και κτίρια), του πράσινου (βλάστηση) και του μπλε (λίμνες και ρέματα) στις επτά πόλεις, χρησιμοποιώντας τεχνολογία Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS), δορυφορικές εικόνες και μηχανική μάθηση. Στη συνέχεια συνδύασε αυτούς τους χάρτες με πληροφορίες σχετικά με τους τύπους του εδάφους και το δυναμικό απορροής για να υπολογίσει τη φυσική απορροφητικότητα κάθε πόλης.
      Το χαμηλού υψομέτρου, παράκτιο Όκλαντ είναι η μεγαλύτερη πόλη της Νέας Ζηλανδίας, με πληθυσμό 1,4 εκατομμυρίων ανθρώπων και μέση ετήσια βροχόπτωση 1210 χιλιοστών (48 ίντσες) - λίγο περισσότερο από τη Νέα Υόρκη και διπλάσια από ό,τι δέχεται συνήθως το Λονδίνο σε ένα χρόνο.
      Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι το 50% της επιφάνειας του Όκλαντ ήταν πράσινο ή μπλε, ακόμη και μετά την εξαίρεση των λιμανιών του (το Λονδίνο είχε το λιγότερο από τις επτά πόλεις, με 31%). Σε μια έντονη βροχόπτωση - 50 χιλιοστά που πέφτουν σε 24 ώρες - υπολόγισαν ότι το 35% του νερού που πέφτει στο Όκλαντ θα απορροφηθεί σε αυτά τα σπογγώδη μπλε και πράσινα τμήματα, αφήνοντας το 65% που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από μηχανικά συστήματα ομβρίων υδάτων - ή αλλιώς θα υπερχειλίσει και θα πλημμυρίσει.
      «Είναι ένα μέτρο του τρόπου με τον οποίο αναπτύχθηκε αυτή η πόλη και της βασικής υποκείμενης φυσικής μορφολογίας της», λέει ο Fletcher.
      Το Ναϊρόμπι ήρθε από κοντά στη δεύτερη θέση, όντας 34% σπογγώδες. Η πρωτεύουσα της Κένυας έχει ακόμη περισσότερες πράσινες και γαλάζιες εκτάσεις από το Όκλαντ - κυρίως πάρκα και αστικές αυλές - αλλά υψηλότερη δυνατότητα απορροής λόγω των αργιλικών εδαφών της, τα οποία απορροφούν λιγότερο νερό από ό,τι η άμμος ή το χαλίκι. Στην πόλη με τη χαμηλότερη κατάταξη, το Λονδίνο, μόλις το 22% του νερού σε ένα παρόμοιο γεγονός βροχόπτωσης θα απορροφηθεί - ένας κίνδυνος που αναδείχθηκε στην πραγματική ζωή τον Ιούλιο του 2021, όταν έπεσαν 47,8 χιλιοστά βροχής σε μία ώρα, προκαλώντας εκτεταμένες πλημμύρες σε δρόμους, σπίτια και σταθμούς του μετρό.
      Η Kathy Waghorn, αστική ερευνήτρια στη Σχολή Μελλοντικών Περιβαλλόντων του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Όκλαντ, δεν εκπλήσσεται που η πόλη της αξιολογήθηκε ως σχετικά σπογγώδης. «Έχουμε χαμηλή αστική πυκνότητα, εξακολουθούμε να έχουμε πολλές μονοκατοικίες, εξακολουθούμε να έχουμε κήπους», λέει.
      Η γεωμορφολογία του Όκλαντ παίζει επίσης ρόλο, λέει: η στενή λωρίδα γης που περικλείεται σε δύο τεράστια λιμάνια, τα δεκάδες μικρά αδρανή ηφαίστεια που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη, τα ρέματα που τρέχουν στις πράσινες πλευρές τους και κάτω από αυτά, η κληρονομιά της λάβας τους - σπήλαια βασάλτη και σκωρίας και καταβόθρες. «Το ηφαιστειακό πεδίο έχει διαμορφώσει μέρος αυτού του ανοιχτού χώρου», λέει η Waghorn. «Ακόμα και η πέτρα μας είναι κάπως σπογγώδης».
      Γιατί το Όκλαντ κινδυνεύει να χάσει τον τίτλο του;
      Όμως η Waghorn και άλλοι ερευνητές ανησυχούν ότι το Όκλαντ δεν θα διατηρήσει το στέμμα του για πολύ καιρό.
      Μια δέσμη μακροχρόνιων τάσεων δείχνει ότι η πόλη θα γίνει σημαντικά λιγότερο απορροφητική, όταν η κλιματική αλλαγή αυξάνει τον αριθμό των ακραίων βροχοπτώσεων και τον κίνδυνο πλημμυρών. (Στο Όκλαντ, για κάθε βαθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη, η ένταση των καταιγίδων μικρής διάρκειας αναμένεται να αυξηθεί κατά 14%).
      Αρχικά, υπάρχει ισχυρή πολιτική πίεση για αστική εντατικοποίηση στην πόλη. Η Νέα Ζηλανδία έχει μια από τις λιγότερο προσιτές οικονομικά κατοικίες στον ΟΟΣΑ και η ζήτηση κατοικιών συγκεντρώνεται στο Ώκλαντ. Η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έχει πρόσφατα σηματοδοτήσει σαρωτικές αλλαγές στους κανόνες σχεδιασμού που είναι πιθανό να προκαλέσουν «μια αλλαγή στην πυκνότητα και το ύψος σε μεγάλο μέρος του ισθμού», λέει η Waghorn. «Τα σπογγώδη προάστια που έχουμε θα εξαφανιστούν, επειδή θα υπάρχει πολύ περισσότερη αδιαπέραστη επιφάνεια - περισσότερες κατοικίες, περισσότεροι δρόμοι και χώροι στάθμευσης».
      Η ζήτηση για κατοικίες έχει επίσης ωθήσει τις αρχές και τους εργολάβους να βάλουν στο μάτι άλλους μεγάλους χώρους πρασίνου, όπως γήπεδα γκολφ και ιπποδρόμια, τα οποία τείνουν να βρίσκονται σε προνομιακές οικιστικές τοποθεσίες, λέει η Waghorn. Ορισμένα έχουν ήδη πωληθεί και έχουν γίνει σχέδια για την κατασκευή χιλιάδων νέων κατοικιών στον άλλοτε πράσινο χώρο.
      Ταυτόχρονα, τα αστικά δέντρα του Όκλαντ χάνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Εκτός από τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και τη διατήρηση της δροσιάς στις πόλεις - μειώνοντας την ανάγκη καύσης ορυκτών καυσίμων για κλιματισμό - τα δέντρα κάνουν μια πόλη πιο σπογγώδη. Οι ρίζες τους απορροφούν μέρος των όμβριων υδάτων και επιβραδύνουν την κίνησή τους, λέει η Waghorn. Επίσης, δεν μπορούν να φυτευτούν σε τσιμέντο, οπότε οι περιοχές με δέντρα έχουν τουλάχιστον κάποια διαπερατή επιφάνεια.
      Η έκθεση της Arup διαπίστωσε ότι, παρά το γεγονός ότι το Ώκλαντ είναι σπογγώδες, έχει μικρότερο ποσοστό δέντρων από τη Νέα Υόρκη, τη Σιγκαπούρη ή τη Βομβάη - και υπάρχουν λίγα πράγματα που εμποδίζουν την κοπή όσων απομένουν, σύμφωνα με τη Waghorn.
      Το 2012, μια αλλαγή του πολεοδομικού νόμου αφαίρεσε την αυτόματη προστασία των μεγάλων αστικών δέντρων στη Νέα Ζηλανδία. Από τότε, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, περίπου 250.000 δέντρα έχουν κοπεί στο Όκλαντ - σχεδόν χίλια δέντρα την εβδομάδα.
      Τα τελευταία χρόνια, λέει η Waghorn, είναι δύσκολο να πείσει κανείς το Συμβούλιο του Όκλαντ να καταγράψει νέα δέντρα ως «αξιόλογα», κάτι που σε κάθε περίπτωση είναι μια χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία που σύμφωνα με έρευνες «δεν προστατεύει πραγματικά τα αστικά ngāhere (δέντρα) με αποτελεσματικό τρόπο» - αφήνοντας σχεδόν όλα τα δέντρα σε ιδιωτικές ιδιοκτησίες χωρίς καμία νομική προστασία.
      «Τώρα, όλοι όσοι θέλουν να χτίσουν πιο εντατικά στο τμήμα τους μπορούν, και ένα δέντρο δεν αποτελεί εμπόδιο», λέει η Waghorn. «Έτσι, το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να κόψουν τα δέντρα».
      Η Νέα Ζηλανδία έχει μια από τις λιγότερο προσιτές οικονομικά κατοικίες στον ΟΟΣΑ και η ζήτηση κατοικιών συγκεντρώνεται στο Όκλαντ. Μαζί, αυτές οι τάσεις θα μπορούσαν να υποβιβάσουν γρήγορα το Όκλαντ από την κορυφή της λίστας με τις πιο σπογγώδεις πόλεις.
      Οι πόλεις παγκοσμίως θα πρέπει να γίνουν πιο σπογγώδεις, αν πρόκειται να προσαρμοστούν στον θερμότερο και πιο θυελλώδη πλανήτη μας. Οι λύσεις θα αφορούν πολιτικούς, σχεδιαστές, κατασκευαστές και ιδιώτες, και η όλη έννοια των πόλεων-σφουγγαριών παρέχει έναν νέο τρόπο να σκεφτούμε τι πρέπει να γίνει.
      Ακόμη και οι πιο αδιαπέραστες πόλεις μπορούν να αναλάβουν δράση για να βελτιώσουν την απορροφητικότητά τους, προσθέτει o Fletcher. «Μια πόλη που βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη, όπως το Λονδίνο, σημαίνει απλώς ότι πρέπει να προσπάθησε λίγο περισσότερο για να δημιουργήσετε κάποια απορροφητικότητα».
      Η πόλη της Νέας Υόρκης, για παράδειγμα, έχει εισάγει χιλιάδες φυτοδοχεία στα πεζοδρόμια της πόλης. Το Λος Άντζελες σχεδιάζει να αποτσιμεντώσει και να ξαναφυτέψει τον παραμελημένο ποταμό του. Η προσθήκη κήπων στις ταράτσες, η φύτευση δέντρων σε εγκαταλελειμμένες περιοχές ή στους κήπους των ίδιων των ανθρώπων και η αλλαγή των πολεοδομικών κανονισμών ώστε να ενθαρρύνεται η χρήση χαλικιού αντί για μπετόν στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και στους δρόμους κίνησης, μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή του χάρτη από γκρίζο σε πράσινο.
      Τα οφέλη των πόλεων - σφουγγαριών
      Και αν είναι καλά σχεδιασμένες, οι φυσικές υποδομές μπορούν να έχουν επιπτώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ τα όμβρια ύδατα, όπως η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα ή η ενίσχυση του τουρισμού.
      Υπάρχει επίσης ένα εξαιρετικά σημαντικό κοινωνικό όφελος από τον επαναπροσανατολισμό των ανθρώπων προς τις υδάτινες οδούς που τους περιβάλλουν, λέει η Waghorn. Σε όλο το Όκλαντ, έχουν δημιουργηθεί ομάδες βάσης για να φροντίσουν τα τοπικά ρυάκια και τις λεκάνες απορροής τους, και σε ορισμένα μέρη αρχίζουν να έρχονται σε επαφή με σχολεία, τοπικές και εθνικές αρχές και mana whenua (ιθαγενείς Μαορί που έχουν ιστορικά και εδαφικά δικαιώματα επί της γης) για να επινοήσουν λύσεις για τα όμβρια ύδατα με πολλά άλλα πλεονεκτήματα.
      Ωστόσο, θα εξακολουθήσουν να απαιτούνται παραδοσιακές μηχανικές λύσεις για τα όμβρια ύδατα, προειδοποιεί ο Fletcher. «Θα εξακολουθήσουμε να χρειαζόμαστε κάποια εναπομείναντα γκρίζα - σήραγγες για τη μεταφορά και την αποθήκευση νερού, κάποιες αντλίες. Αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πράσινο για να αντισταθμίσουμε σημαντικά και να μειώσουμε την κλίμακα αυτών των έργων υποδομής του γκρι».
      Το Όκλαντ έγινε μια σχετικά σπογγώδης πόλη κατά τύχη. Για να παραμείνει έτσι, είναι πιθανό να χρειαστεί περισσότερα έργα όπως το Te Auaunga, και να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις τάσεις που ανοίγουν τους χώρους πρασίνου της και ρίχνουν τα δέντρα της. Παγκοσμίως, οι πόλεις θα πρέπει να βρουν παρόμοιους τρόπους συνεργασίας με τη φύση για την πρόληψη των πλημμυρών. Στην πορεία, ίσως βρουν επίσης σύνδεση και κοινότητα στις υδάτινες οδούς και το πράσινο που είναι φιλόξενο τόσο για τους ανθρώπους όσο και για άλλα πλάσματα.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Ολοκληρώθηκε το Εφαρμοσμένο Ερευνητικό Πρόγραμμα για την αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκάλεσε ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός στη Λίμνη Πλαστήρα με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον κ. Ευθύμιο Λέκκα, Καθηγητή Δυναμικής, Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
      Η Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με τη χρήση εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας και καινοτόμων μεθόδων, αποτύπωσαν τον πυθμένα της λίμνης με ερευνητικό σκάφος εφοδιασμένο με πολυδεσμικό βυθόμετρο για όλη την έκτασή της. Κατά μήκος της παρόχθιας ζώνης, ελήφθησαν δεδομένα εξαιρετικά υψηλής πιστότητας και ακρίβειας με τη χρήση ΣμηΕΑ σταθερής πτέρυγας.

      Ακολούθως πραγματοποιήθηκε ογκομέτρηση της λάσπης, που έχει μεταφερθεί μέσω των παρακείμενων ποταμών και χειμάρρων προς την τεχνητή λίμνη, μετά από φαινόμενα έντονων βροχοπτώσεων, που έχουν συμβεί τα τελευταία 15 χρόνια, με τη βοήθεια παλαιότερης αποτύπωσης του συστήματος πυθμένα/παρόχθιας ζώνης.
      Με βάση τα στοιχεία «Ο όγκος των φερτών υλικών ξεπερνάει τα 4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ιζήματος σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ερευνητικής ομάδας μειώνοντας σημαντικά τον όγκο του νερού που χρησιμοποιείται για ύδρευση και άρδευση των γύρω περιοχών, μεταξύ των οποίων και της πόλης της Καρδίτσας», αναφέρει ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Αγοραστός.
      Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και το ακραίο καιρικό φαινόμενο «Ιανός», το οποίο προκάλεσε εκτεταμένες πλημμύρες και στην περιοχή της Θεσσαλίας, το Σεπτέμβριο του 2021, χωρίς όμως να συμπεριλαμβάνεται ο μεσογειακός κυκλώνας «Daniel», αφού οι εργασίες πεδίου έγιναν πριν από την εκδήλωση του τελευταίου, στις αρχές Σεπτεμβρίου.

      Στην έρευνα συμμετείχαν, ως Επιστημονικός Υπεύθυνος, ο Καθηγητής Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας, η Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος Καθηγήτρια Ασημίνα Αντωναράκου, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Τηλεανίχνευσης & Μορφοτεκτονικής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Τηλεανίχνευσης του ΕΚΠΑ, Εμμανουήλ Βασιλάκης, ο Ομότιμος Καθηγητής Θαλάσσιας Γεωλογίας – Λιθοστρωματογραφίας Ιζηματολογίας, Γεώργιος Αναστασάκης και εξειδικευμένοι επιστημονικοί συνεργάτες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που νεκρός φυσητήρας βρέθηκε στη Μύκονο. Κατά την αυτοψία, οι ερευνητές νόμισαν ότι στο στομάχι της βρίσκονταν ένα μικρό φαλαινάκι ή ένα τεράστιο καλαμάρι. Στην πραγματικότητα εκεί εντοπίστηκε μια πλαστική μάζα από 100 πλαστικές σακούλες που ευθύνονταν για τον θάνατο του φυσητήρα.
      Η Ελλάδα, η χώρα με τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, που ο μεγάλος της πλούτος είναι η θάλασσα, βρίσκεται κι αυτή αντιμέτωπη με το μεγάλο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά.
      Έρευνα που διεξήχθη για την πυκνότητα και σύσταση των απορριμμάτων στον βυθό τριών κόλπων της Ελλάδας (Σαρωνικός, Πατραϊκός, Εχινάδων), ενός της Ρουμανίας (Κοστάντζα) κι ενός της Κύπρου (Λεμεσού) έδειξε, σύμφωνα με το WWF Ελλάς, πως οι περιοχές της Ελλάδας είχαν μεγαλύτερη πυκνότητα απορριμμάτων στον βυθό σε σχέση με τις άλλες περιοχές. Ο βυθός του Σαρωνικού ήταν αυτός με τη μεγαλύτερη πυκνότητα. Αξίζει να σημειωθεί πως το 95% σχεδόν των απορριμμάτων που βρέθηκαν στον Σαρωνικό ήταν πλαστικά. Σε άλλη παρόμοια έρευνα σε Κυκλάδες και Ευβοϊκό, επίσης εντοπίστηκε πως τα πλαστικά απορρίμματα ήταν τα συνηθέστερα απορρίμματα που ‘αλιεύτηκαν’ από τον βυθό των συγκεκριμένων περιοχών.
      Σύμφωνα με έρευνα καταγραφής απορριμμάτων σε 80 παραλίες της Ελλάδας, τα πλαστικά είναι η πλέον κοινή κατηγορία απορριμμάτων που εντοπίστηκε. Το 43-51% των απορριμμάτων που καταγράφηκαν στην έρευνα ήταν πλαστικά, το 13-18% χαρτί και το 7-12% αλουμίνιο.
      Βάσει πρόσφατης έρευνας στο πλαίσιο του προγράμματος Life Debag, στο τοπ-10 των απορριμμάτων που εντοπίστηκαν στις παραλίες της Σύρου περιλαμβάνονται αποτσίγαρα, μικρά και μεγάλα κομμάτια πλαστικών, καλαμάκια και αναδευτήρες, πλαστικές συσκευασίες τροφίμων, πλαστικά καπάκια, πλαστικές σακούλες και πλαστικά ποτήρια.
      Οι Έλληνες καταναλώνουν 1 δισ. πλαστικά μπουκάλια ετησίως
      Επιπρόσθετα, η οργάνωση Seas at Risk εκτίμησε την κατανάλωση πλαστικών μιας χρήσης στις χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Σύμφωνα λοιπόν με τις μετριοπαθέστερες εκτιμήσεις, στην Ελλάδα καταναλώνονται κάθε χρόνο περίπου 1 δισ. πλαστικά μπουκάλια και 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια και καπάκια, ενώ μόνο στα ταχυφαγεία εκτιμάται ότι κάθε χρόνο καταναλώνονται σχεδόν 1 δισ. πλαστικά καλαμάκια.
      Όπως σχολιάζει το WWF Ελλάς, με αφορμή την έρευνά του για την πλαστική ρύπανση στη Μεσόγειο, η ρύπανση από πλαστικά μόλις τώρα άρχισε να μπαίνει στο δημόσιο διάλογο, αλλά με τρόπο αποσπασματικό και κυρίως μέσα από κατακερματισμένες δράσεις ενημέρωσης. «Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και το μέτρο εισαγωγής τέλους στη λεπτή πλαστική σακούλα μιας χρήσης αντιμετωπίστηκε ως ένας ακόμη φόρος στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης κι όχι ως ένα πρώτο βήμα για την μείωση των επιπτώσεων που η πλαστική ρύπανση φέρνει στο θαλάσσιο οικοσύστημα», αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση.
      Η ευαισθητοποίηση των πολιτών παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Στο Ευρωβαρόμετρο 388 (Ιούνιος 2014), το 94% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι χρειάζονται περισσότερο ενημέρωση για τα είδη πλαστικών που ανακυκλώνονται, ενώ στο Ευρωβαρόμετρο 468 (Νοέμβριος 2017) προκύπτει πως οι πολίτες δεν είναι τόσο ευαισθητοποιημένοι όσο θα μπορούσε. Για παράδειγμα, μόλις το 34% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι αποφεύγει την αγορά πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης. Το ποσοστό για τους Έλληνες είναι ακόμα μικρότερο και μόλις φτάνει το 24%, δείγμα του ότι απαιτείται περισσότερη προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη δράσης εκ μέρους των πολιτών.
      Αλλά και σε επίπεδο πολιτικής, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν, τονίζει η ΜΚΟ. «Καταρχάς», σημειώνει, «δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής κάποιος σχεδιασμός για τη λήψη μέτρων με σκοπό την αποτροπή εισόδου πλαστικών απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον. Η εισαγωγή του τέλους πλαστικής σακούλας έγινε μόνο έπειτα από απαίτηση της Κομισιόν και με πολύ ‘χαλαρούς’ όρους (τέλος μόλις 0,04€ το 2018 και 0,09€ το 2019, όταν πχ. σε Ολλανδία και Ιρλανδία η χρέωση φτάνει τα 0,25€ και 0,22€ αντίστοιχα)».
      Μετεξεταστέοι στη διαχείριση πλαστικών σκουπιδιών
      Στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τη βάση. Σύμφωνα με το WWF Ελλάς, η κακή διαχείριση γενικότερα των στερεών απορριμμάτων, το χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης πλαστικών κι ακόμα χειρότερα η ύπαρξη ανεξέλεγκτων και παράνομων χώρων απόθεσης απορριμμάτων, είναι μόνιμες αιτίες διοχέτευσης πλαστικών στο Αιγαίο, στο Ιόνιο, στη Μεσόγειο. Η Ελλάδα εξακολουθεί να πληρώνει πρόστιμα στην ΕΕ για την μη αποκατάσταση παράνομων χωματερών. Επιπλέον, εκτιμάται ότι μόλις το 20% των πλαστικών απορριμμάτων ανακυκλώνεται, ενώ το υπόλοιπο καταλήγει σε ΧΥΤΑ ή χωματερές. Το ποσοστό ανακύκλωσης πλαστικών στην Ελλάδα είναι ένα από τα χειρότερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
      Πηγές
      Sperm whale: death by 100 plastic bags, http://oceanwildthings.com/2012/06/sperm-whale-death-by-100-plastic-bags/ (last access: 18.05.2018)
      Ioakeimidis, C., et al. A comparative study of marine litter on the seafloor of coastal areas in the Eastern Mediterranean and Black Seas. Mar. Pollut. Bull. (2014)
      Papadopoulou, K.-N., Anastasopoulou, A., Mytilineou, C. H., Smith, C. J., and Stamouli, C. (2015). “Seabed marine litter, comparison of 4 Aegean trawling grounds,” in Proceedings of 11th Panhellenic Symposium of Oceanography and Fisheries (Lesvos), 381–385.
      S. Kordella , M. Geraga , G. Papatheodorou , E. Fakiris & I. M. Mitropoulou (2013). Litter composition and source contribution for 80 beaches in Greece, Eastern Mediterranean: A nationwide voluntary clean-up campaign, Aquatic Ecosystem Health & Management, 16:1, 111-118
      Seas at Risk, Single-use plastics and the marine environment: Leverage points for reducing single-use plastics (2017)
      Flash Eurobarometer 388 – June 2014, Attitudes of Europeans towards Waste Management and Resource Efficiency
      Special Eurobarometer 468 - October 2017 , Attitudes of European citizens towards the environment
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Την ανάλυση δειγμάτων αέρα, εδάφους, νερού, καθώς επίσης και δειγμάτων από την τροφική αλυσίδα από τις πρόσφατα πυρόπληκτες περιοχές της ανατολικής Αττικής ανέλαβε το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος». 
      Οι μελέτες πραγματοποιούνται συντονισμένα από τρία διαπιστευμένα και εξειδικευμένα Εργαστήρια του Κέντρου: το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών, το Εργαστήριο  Ραδιενέργειας Περιβάλλοντος και το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Ερευνών. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, η οποία και ενημερώνεται συνεχώς για τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Η συνολική περιβαλλοντική μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά από διάστημα περίπου δύο μηνών.
      Σύμφωνα με τον «Δημόκριτο», οι πυρκαγιές σε ζώνες μίξης δασών/οικισμών συντελούν στην απελευθέρωση πολλών ατμοσφαιρικών ρύπων, καθώς και άλλων τοξικών ενώσεων (βαρέα μέταλλα, πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, πτητικές οργανικές ουσίες και διοξίνες από πλαστικά υλικά που βρέθηκαν στο πέρασμα του πύρινου μετώπου). Ανθεκτικοί οργανικοί ρύποι μολύνουν τον αέρα και στη συνέχεια εναποτίθενται στο έδαφος, στα φυτά, στα επιφανειακά νερά, με την επιβάρυνση να μειώνεται αυξανομένης της απόστασης και να εξαρτάται από την αρχική συγκέντρωση των ρύπων, την έκταση και τη διάρκεια της ρύπανσης και την κατεύθυνση του αέρα.
      Αέριοι Ρύποι-Αιωρούμενα Σωματίδια-Χημική Σύσταση
      Μετρήσεις Συνεχούς Καταγραφής
      Από τις 10 Αυγούστου ο «Δημόκριτος» εγκατέστησε στο Μάτι, σε απόσταση 150 μέτρων από την ακτή, εξοπλισμό δειγματοληψίας και όργανα συνεχούς καταγραφής και μέτρησης ατμοσφαιρικών παραμέτρων σε 24ωρη λειτουργία. Τα δείγματα που συλλέγονται αναλύονται ως προς τη συγκέντρωση μάζας σωματιδίων ΑΣ10 (PΜ10), την περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα (Χρώμιο, Κάδμιο, Νικέλιο, Μόλυβδο) και την περιεκτικότητα σε πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες (Βενζο-α-πυρενιο). Εγκαταστάθηκε επίσης αιθαλόμετρο  για τη συνεχή καταγραφή ωριαίων συγκεντρώσεων μαύρου άνθρακα και τέλος οπτικός ανιχνευτής κατανομής μεγέθους για τη συνεχή καταγραφή ωριαίων επιπέδων συγκέντρωσης εισπνεόμενων σωματιδίων. Οι μετρούμενες συγκεντρώσεις συγκρίνονται με το αστικό υπόβαθρο του λεκανοπεδίου Αττικής, όπως αυτό καταγράφεται στον σταθμό του Δημοκρίτου στην Αγία Παρασκευή.
      Την περίοδο 11-23 Αυγούστου τα αποτελέσματα των μέσων τιμών των επίπεδων των 24ωρων συγκεντρώσεων καταγράφηκαν ως εξής:
      Μικροσωματίδια ΑΣ10: Μάτι Αττικής: 27,4 ± 5,2  μg/m3 - Αγ. Παρασκευή: 14,4 ± 5,0 μg/m3
      Αιθάλη: Μάτι Αττικής: 0,7 ± 0,3  μg/m3 - Αγ. Παρασκευή: 0,5 ± 0,2 μg/m3
      Βαρέα Μέταλλα: Καμία διαφορά με τις αναμενόμενες τιμές υποβάθρου.
        Από τα αποτελέσματα συνάγεται ότι τα επίπεδα των 24ωρων συγκεντρώσεων των μικροσωματιδίων ΑΣ10 είναι αυξημένα σε σχέση με το υπόβαθρο του λεκανοπεδίου Αττικής, αλλά παραμένουν πολύ χαμηλότερα των οριακών τιμών που προβλέπονται από τη νομοθεσία (50 μg/m3). Επιπρόσθετα, από τα αποτελέσματα της ωριαίας διακύμανσης των ΑΣ10 συμπεραίνεται ότι οι αυξημένες συγκεντρώσεις οφείλονται σε επιβάρυνση που δημιουργείται τις ώρες 8:00 -17:00, όταν διεξάγονται εργασίες που επιτείνουν την επαναιώρηση σκόνης και υπολειμμάτων της καύσης από το έδαφος ή τα υλικά. Τα επίπεδα αιθάλης είναι ελαφρώς αυξημένα, συγκριτικά με αυτά του αστικού υποβάθρου. «Η ωριαία διακύμανση μάς επιτρέπει να αποδώσουμε τις οποιεσδήποτε εξάρσεις σε καπνό από άλλες πυρκαγιές και παρατηρούνται ταυτόχρονα και στις δύο τοποθεσίες των μετρήσεων» αναφέρουν οι επιστήμονες του «Δημόκριτου».
        Όπως εξηγούν, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι βασικές παράμετροι του αερολύματος στην περιοχή δεν παρουσιάζουν έκθεση του πληθυσμού σε συγκεντρώσεις πέραν των επιτρεπόμενων. Συστήνουν δε να αποφεύγεται η μαζική εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης, λόγω της τοπικής επιβάρυνσης που μπορεί να προκληθεί. Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Μελέτη
      Με βάση την τοπογραφία της περιοχής, τη χωροθέτηση των οικισμών και τις κλιματολογικές συνθήκες (ταχύτητα και διεύθυνση του ανέμου, θερμοκρασία, βροχόπτωση) κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς στο Μάτι, επιλέχθηκαν συνολικά πέντε επιπλέον σημεία δειγματοληψίας για τον αέρα: Ιερός Ναός Αναπαύσεως, Λύρειο Ίδρυμα, Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, οικία στο Κόκκινο Λιμανάκι και τέλος ΚΑΑΥ Αγίου Ανδρέα. Από τα σημεία αυτά θα συλλέγεται δείγμα αερολύματος σε 24ωρη βάση. Οι δειγματοληψίες από τα επιπλέον σημεία θα πραγματοποιηθούν τη χρονική περίοδο 27 Αυγούστου-7 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα. Οι παράγοντες κινδύνου που θα μετρηθούν είναι τα μικροσωματίδια PM10 και PM2,5, η χημική τους σύσταση σε  πολυχλωριωμένες διοξίνες, πολυχλωριωμένα διφαινύλια, πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, οργανικό στοιχειακό άνθρακα και βαρέα μέταλλα και επίσης αέριοι ρύποι όπως οι ολικές πτητικές οργανικές ενώσεις, τα ανόργανα οξείδια NOx, CO και SO2.
      Παραμένοντες Ρύποι: Έδαφος, Επιφανειακά Νερά, Τροφική Αλυσίδα
      Έχοντας υπόψη την τοπογραφία της περιοχής, τη χωροθέτηση των οικισμών και τις κλιματολογικές συνθήκες (ταχύτητα και διεύθυνση του ανέμου, θερμοκρασία, βροχόπτωση), κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς, επιλέχθηκαν 10 σημεία εδάφους και 5 σημεία υπόγειων υδάτων από γεωτρήσεις ή πηγάδια. Οι δειγματοληψίες από τα σημεία αυτά θα πραγματοποιηθούν το διάστημα 27 Αυγούστου-7 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα και θα επαναληφθούν και τις επόμενες εβδομάδες, ανάλογα με τα ευρήματα. Η πρόσβαση στα σημεία θα γίνει με τη συνεργασία τοπικών φορέων στην περιοχή μελέτης. Θα ελεγχθεί και η πρωτογενής παραγωγή τροφίμων στην περιοχή, αν υπάρχει.
      Οι παράγοντες κινδύνου που θα μετρηθούν είναι οι πολυχλωριωμένες διοξίνες, τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια, οι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, ο οργανικός άνθρακας, και τα βαρέα μέταλλα. Στη συνέχεια θα γίνει χαρτογράφηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της εξεταζόμενης περιοχής με τη διαμόρφωση χάρτη ισορρυπαντικών καμπυλών, σύμφωνα με τη χωρική κατανομή των ρύπων στην περιοχή. Με βάση τα αποτελέσματα, θα προταθούν κατευθυντήριες οδηγίες για την απορρύπανση.
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Την άμεση ακύρωση της απόφασης μεταφοράς 4.000 τόνων απορριμμάτων από την Τρίπολη στη Φυλή αποφάσισε σήμερα, σε συνεδρίασή της, η ΕΕ του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ). Η απόφαση που ελήφθη από τους γενικούς γραμματείς Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και Πελοποννήσου στις 28 Ιανουαρίου, μία ημέρα πριν παραιτηθεί ο γγ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, Μανώλης Αγγελάκας, «επέτρεπε» στον δήμο Τρίπολης να μεταφέρει σταδιακά στη Φυλή, έως και τον Απρίλιο 2015, 4.000 τόνους απορριμμάτων. Σημειώνεται ότι ο δήμος κηρύχθηκε για το θέμα, από τον γγ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 13 Ιανουαρίου.
       
      Η Περιφέρεια Αττικής αντέδρασε άμεσα από προχθές στην απόφαση των δύο γγ Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σημειώνοντας ότι μια τέτοια απόφαση είναι εξουσιοδοτημένος να λάβει μόνον ο ΕΔΣΝΑ και ότι η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ έχει αποφασίσει να τερματίσει σε εύλογο χρονικό διάστημα το σύστημα διαχείρισης σύμμεικτων απορριμμάτων με τελικό αποδέκτη τη Φυλή.
       
      Σήμερα, η Εκτελεστική Επιτροπή αποφάσισε να ακυρώσει άμεσα την απόφαση των δύο γενικών γραμματέων, σημειώνοντας ότι έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με τη βούληση της ίδιας (της ΕΕ) και προσθέτοντας επιπλέον ότι πρόκειται για παράνομη απόφαση, αφού οι αιρετοί δεν δύναται να εκπροσωπηθούν από κυβερνητικούς ή υπηρεσιακούς παράγοντες και δεν προκύπτει από πουθενά τέτοια εξουσιοδότηση προς τους γγ Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
       
      Επιπλέον, στην απόφαση σημειώνεται ότι την ευθύνη για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Τρίπολης φέρει ο ίδιος ο δήμος Τρίπολης και η περιφέρεια Πελοποννήσου που θα έπρεπε, σύμφωνα με τον νόμο, να έχουν μεριμνήσει εδώ και χρόνια για την επίλυση του σοβαρού θέματος της διαχείρισης των απορριμμάτων.
       
      Πηγή: http://web.tee.gr/%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CE%BA%CF%8D%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%86%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%86%CE%BF/
    21. Περιβάλλον

      GTnews

      Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Υπουργός Επικρατείας και ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισκέφθηκαν το νησί της Τήλου για να συμμετάσχουν στην παρουσίαση του προγράμματος Just Go Zero Tilos, που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός νέου υποδείγματος ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
      Το πρόγραμμα, που υλοποιείται από τον Δήμο Τήλου, τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) Νοτίου Αιγαίου και την εταιρεία Polygreen, ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο με εντυπωσιακά έως τώρα αποτελέσματα. Οι βασικοί στόχοι του έργου είναι η μεγιστοποίηση της ανακύκλωσης και της ανάκτησης υλικών και η απαλλαγή του νησιού από την ανάγκη ταφής αποβλήτων με την οριστική διακοπή λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής.
      Η συλλογή των αποβλήτων γίνεται σε ειδικούς συλλέκτες που έχουν τοποθετηθεί στις κατοικίες, τις επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα κτίρια του νησιού (δημοτικές υπηρεσίες, σχολεία κλπ), τα οποία διαχωρίζονται στην πηγή σε τρία ρεύματα:
      Βιοαπόβλητα. Ανακυκλώσιμα υλικά. Μη ανακυκλώσιμα υλικά. Στη συνέχεια μεταφέρονται στον χώρο όπου τα ανακυκλώσιμα υλικά διαχωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες, δεματοποιούνται και προωθούνται προς ανακύκλωση. Από την έναρξη του έργου τον περασμένο Δεκέμβριο, το ποσοστό ανακύκλωσης έχει αυξηθεί εντυπωσιακά καθώς αγγίζει το 80%. Τα οφέλη του προγράμματος είναι σημαντικά και συνοψίζονται ως εξής:
      Κλείνουν οι χώροι ταφής απορριμμάτων. Το πρόγραμμα συμβάλλει στην επίτευξη του εθνικού στόχου για το 2030 που προβλέπει τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής στο 10%.
      Με τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και την κομποστοποίηση εμπλουτίζονται τα εδάφη που απειλούνται με ερημοποίηση.
      Εξασφαλίζεται πολύ υψηλό ποσοστό ανάκτησης και ανακύκλωσης.
      Εξοικειώνονται οι κάτοικοι, οι μαθητές και οι επιχειρήσεις του νησιού με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
      Προάγεται ένα νέο, πιο πράσινο και πιο βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.
      Στην Τήλο ο υπουργός συναντήθηκε με τη Δήμαρχο, Μαρία Καμμά – Αλιφέρη, τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου ενώ με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Polygreen, Θανάση Πολυχρονόπουλο, επισκέφθηκε κατοικία που διαθέτει τον ειδικό συλλέκτη αποβλήτων. Επίσκεψη πραγματοποίησε, επίσης, στο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας του νησιού, στο Δημοτικό Σχολείου Τήλου και στο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών.
      Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας δήλωσε: «Για μια ακόμα φορά, το πανέμορφο νησί της Τήλου πρωτοπορεί και μας δείχνει το δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης. Είχα την ευκαιρία να δω από κοντά πως λειτουργεί το καινοτόμο πρόγραμμα Just Go Zero Tilos. Με αυτό το πιλοτικό έργο, το οποίο έχει στον πυρήνα του την ανακύκλωση και τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, η Τήλος μπορεί πολύ σύντομα να πετύχει τους στόχους του Εθνικού Σχεδιασμού για τη διαχείριση αποβλήτων, με τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής στο 10% και την αύξηση της ανακύκλωσης σε ποσοστό 60%. Μπορεί, επίσης, να αποτελέσει ένα φωτεινό παράδειγμα στην ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων για το σύνολο των μικρών νησιών της χώρας μας, τα οποία αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της απόστασης με την ηπειρωτική χώρα και την επιβάρυνση που δέχονται από τις τουριστικές ροές το καλοκαίρι. Με το πρόγραμμα αυτό, κάνουμε ένα ακόμα βήμα για τη μετατροπή των ελληνικών νησιών σε κοιτίδες βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομίας, αλλά και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.