Αναζήτηση στην κοινότητα

Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΕΧΠ) για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), στην Ελλάδα εγκρίθηκε αρχικά το 2008 και σήμερα βρίσκεται στο τελικό στάδιο επαναξιολόγησης και αναθεώρησης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Εκκρεμούν οι απαιτούμενες Περιβαλλοντικές Μελέτες και τα Προεδρικά Διατάγματα που θα διαμορφώσουν ένα συμπαγές θεσμικό πλαίσιο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΑΠΕ-ΜΠΕ, η παραλαβή της τελικής μελέτης από το ΥΠΕΝ προβλέπεται να γίνει, βάσει εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, μέχρι το τέλος Απριλίου 2023. Η εν λόγω μεταρρύθμιση αποτελεί ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα ζητήματα που απασχολεί διαχρονικά και έντονα νομικούς, περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπικές κοινωνίες, αλλά και την ίδια την αγορά. Σύμφωνα με την πρόταση του νέου Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), στόχος για τη χώρα μας είναι το 45% της ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2030, μέχρι την πλήρη απανθρακοποίηση το 2050. Ζητούμενο λοιπόν αποτελεί ο συνδυασμός της προστασίας του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και του τουριστικού προϊόντος της χώρας με την προώθηση των απαιτούμενων έργων, με όρους βιωσιμότητας. Ένα δύσκολο πρόβλημα για "δυνατούς λύτες". Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, επικ. καθ. ΕΜΠ Ευθύμης Μπακογιάννης, "σκοπός του ΕΧΠ-ΑΠΕ, όπως διατυπώνεται στην πρόταση αναθεώρησής του, είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου κατευθύνσεων και ρυθμίσεων για τη χωρική διάρθρωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και των επιμέρους κατηγοριών τους, λαμβάνοντας υπόψη: 1ον) τον Ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας και την ανάγκη επίτευξης των εκάστοτε συμβατικών στόχων της Ελλάδας για την προώθηση των ΑΠΕ και την αύξηση της διείσδυσής τους στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, 2ον) τη φυσιογνωμία και τα χωρικά χαρακτηριστικά του ηπειρωτικού, θαλάσσιου και νησιωτικού χώρου, και 3ον) τις ανάγκες προστασίας και διαχείρισης των περιοχών με ειδικό περιβαλλοντικό - οικολογικό - πολιτιστικό και τοπιολογικό ενδιαφέρον, καθώς και των περιοχών με μεγάλη ευαλωτότητα στην κλιματική μεταβολή". Μια τέτοια μελέτη, όπως το ΕΧΠ ΑΠΕ, όπως αναφέρεται, εκπονείται σε πέντε στάδια. Το πρώτο στάδιο που αφορά στην ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης έχει ολοκληρωθεί και είναι σε εξέλιξη το Στάδιο Β', το οποίο μαζί με τα υπόλοιπα τρία περιλαμβάνει τη διατύπωση και τη βελτίωση της πρότασης αναθεώρησης του ΕΧΠ για τις ΑΠΕ. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από την αξιολόγηση που έγινε, προέκυψαν τα ακόλουθα κυριότερα δεδομένα και στοιχεία : 1. Η μέγιστη επιτρεπόμενη πυκνότητα αιολικών εγκαταστάσεων ανά ΟΤΑ και κατηγορία χώρου, όπως καθορίζεται από το ισχύον ΕΧΠ-ΑΠΕ, παρέχει τη δυνατότητα εγκατάστασης μονάδων εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 26πλάσιας του εθνικού στόχου για το 2030, μόνο από χερσαίες εγκαταστάσεις. Ταυτόχρονα διατυπώθηκε η ανάγκη αναδιάρθρωσης των Περιοχών Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) και των Περιοχών Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ) λαμβάνοντας υπ' όψη τις υφιστάμενες συγκεντρώσεις αλλά και τις περιοχές με αυξημένη ζήτηση (π.χ. Ευρυτανία, Θίσβη). 2. Η αύξηση του μεγέθους των ανεμογεννητριών (Α/Γ) τροποποιεί τα δεδομένα - υποθέσεις στα οποία είχε βασιστεί το ισχύον ΕΧΠ-ΑΠΕ και καθιστά αναγκαία την επανεξέταση θεμάτων όπως οι κανόνες ένταξης στο τοπίο, οι ελάχιστες αποστάσεις, η επίδραση των εγκαταστάσεων σε ευαίσθητα τοπία, κλπ. 3. Η αύξηση των απαιτήσεων των συνοδών έργων και υποδομών, κυρίως των αιολικών εγκαταστάσεων. 4. Η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων εντός των Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ) αλλά και των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά (ΣΠΠ) και οι συγκρούσεις που συνεπάγεται. 5. Η εναρμόνιση με τις υπό εκπόνηση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, προκειμένου να επαναπροσδιοριστούν οι περιοχές αποκλεισμού. 6. Η αποσαφήνιση των κριτηρίων χωροθέτησης όλων των μορφών ΑΠΕ και κυρίως των αιολικών εγκαταστάσεων και ηλιακών εγκαταστάσεων. 7. Η εξέταση τυχόν περιορισμού στο μέγεθος των Α/Γ που δύνανται να εγκατασταθούν σε κάποιες περιοχές, δεδομένου του ανάγλυφου του ελληνικού εδάφους και των ιδιαιτεροτήτων των περιοχών (π.χ. μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς). Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν να επανεξεταστούν οι αποστάσεις από οικισμούς ή περιοχές οργανωμένης τουριστικής ανάπτυξης Σύμφωνα με τον Ευθύμιο Μπακογιάννη, όσον αφορά το γενικότερο αναπτυξιακό - θεσμικό πλαίσιο, που σχετίζεται με τις ΑΠΕ, προκύπτει ότι θα πρέπει να ενσωματωθούν ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση στόχων, όπως: 1. Συμβατότητα των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) με τις τάσεις ανάπτυξης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ. (Λήφθηκε υπόψη η Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050). 2. Ενίσχυση και επέκταση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σε αντιστοιχία με τις τάσεις ανάπτυξης εγκαταστάσεων ΑΠΕ χωρικά. 3. Ανάπτυξη θαλάσσιων εγκαταστάσεων ΑΠΕ για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας. 4. Ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με μπαταρίες, έτσι ώστε να εξισορροπηθεί η μεταβλητότητα ηλεκτροπαραγωγής των ήδη διαδεδομένων μορφών εγκαταστάσεων ΑΠΕ (Α/Γ και Φ/Β). 5. Θεσμοθέτηση ρυθμίσεων για έργα μικρότερης ισχύος που δεν υπάγονται στο ΕΧΠ ΑΠΕ, με αποτέλεσμα η χωροθέτησή τους να μην υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες και να είναι άναρχη. 6. Ενεργοποίηση του προβλεπόμενου από το ισχύον ΕΧΠ-ΑΠΕ Συστήματος Παρακολούθησης, με στόχο τη μελέτη και εκτίμηση των συνεργιστικών και σωρευτικών επιπτώσεων των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, ιδίως σε περιοχές προστασίας. 7. Προσδιορισμός με συστηματικό τρόπο της σχέσης των ΕΧΠ μεταξύ τους και παροχή κατευθύνσεων για χρήσεις που είναι εν δυνάμει ασύμβατες ή ανταγωνιστικές με το αντικείμενο του καθενός. 8. Εναρμόνιση των ΠΧΠ με το ΕΧΠ-ΑΠΕ και παροχή κατευθύνσεων: Διατάξεις των ΠΧΠ οι οποίες κινούνται σε πλαίσιο συμβατότητας με το ΕΧΠ-ΑΠΕ και αξιολογούνται θετικά μπορούν να αποτελέσουν εισροή στο νέο ΕΧΠ / Διατάξεις των ΠΧΠ που προκάλεσαν προβληματισμό χρήζουν περαιτέρω θεώρησης στο επόμενο στάδιο, προκειμένου είτε να ληφθούν υπόψη στο νέο ΕΧΠ είτε να προταθεί η κατάργησή τους από τα ΠΧΠ ώστε να μην προκύπτουν ζητήματα εναρμόνισης. "Αξιοποίηση κατά προτεραιότητα των θέσεων με καλό αιολικό δυναμικό, σημαίνει πιο πολλή, καθαρή ενέργεια με λιγότερες συνολικά ανεμογεννήτριες, με ακόμα χαμηλότερο κόστος για τον καταναλωτή και με μικρότερη κατάληψη εδάφους", υπογράμμισε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), σε πρόσφατη ημερίδα που διοργάνωσε. Η βασική θέση που διατύπωσε η Ένωση είναι ότι "μια πρόταση για νέο αιολικό πάρκο πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση και εάν αποδεικνύεται με βάση συγκεκριμένα και επιστημονικά δεδομένα ότι θα υπάρχουν σημαντικές αρνητικές, μη αναστρέψιμες, επιπτώσεις - που δεν μπορεί να μετριασθούν ή να αντισταθμιστούν - σε κάποιο προστατευόμενο αντικείμενο υψηλής αξίας, τότε η συγκεκριμένη αίτηση θα πρέπει να απορρίπτεται". Μάλιστα, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, "πάρα πολλές επιστημονικές μελέτες σχετικά με την αιολική ενέργεια επικεντρώνονται στη σχέση μεταξύ αιολικών πάρκων και βιοποικιλότητας και ειδικά ορνιθοπανίδας. Έτσι υπάρχουν πραγματικά δεδομένα που αποδεικνύουν ότι ανεμογεννήτριες και πουλιά μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά όταν λαμβάνονται οι κατάλληλες πρόνοιες. Οι αντίθετοι ισχυρισμοί, δηλαδή ότι η διατήρηση σπάνιων ειδών ορνιθοπανίδας απειλείται πάντα από τις ανεμογεννήτριες, πολύ συχνά στηρίζονται σε διαστρέβλωση μελετών", όπως υπογραμμίζει. Από την πλευρά τους οι περιβαλλοντικές οργανώσεις [ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Μεσόγειος SOS, Greenpeace, WWF], υποστηρίζουν την απολιγνιτοποίηση του μίγματος παραγωγής ενέργειας στη χώρα μας, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης πολιτικής δίκαιης μετάβασης σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως τα μέσα του αιώνα, σύμφωνα με την ενιαία Ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν με ανακοίνωσή τους, "η μετάβαση αυτή δεν θα πρέπει να γίνει σε πλαίσιο που θα δημιουργεί ασφυκτικές και εκβιαστικές καταστάσεις για την κοινωνία και τη βιοποικιλότητα". Οι οργανώσεις, χαρακτηρίζουν ως επείγουσες ανάγκες αφενός τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της χώρας με ριζοσπαστικές και πλήρως μελετημένες πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της ενεργειακής σπατάλης, την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, την υιοθέτηση βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και την διεύρυνση της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς και αφετέρου τη συντεταγμένη, περιβαλλοντικά ασφαλή και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη των απαραίτητων υποδομών παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ. Όπως τόνισε στην ημερίδα του ΕΛΕΤΑΕΝ ο Γιάννης Γιαρέντης πρόεδρος του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ), πέρα από τα προφανή κλιματικά και ενεργειακά οφέλη, η συμβολή των ΑΠΕ και κυρίως της αιολικής ενέργειας ήταν η μέγιστη στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), που αποτελεί τον μοχλό επιδοτήσεων των λογαριασμών ρεύματος και ενίσχυσης της κοινωνίας για την ανάσχεση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης, φθάνοντας τα 4,2 δισ. Σύμφωνα με τον κ. Γιαρέντη για την κοινωνική αποδοχή των είναι ανάγκη η προώθηση της απαιτούμενης εκπαίδευσης και κουλτούρας. "Να εισαχθούν στα σχολεία ζητήματα που στοχεύουν στην ενημέρωση, εκμάθηση και προώθηση των αρχών της βιωσιμότητας και των ΑΠΕ ήδη από τις σχολικές ηλικίες".

Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Ο εφοδιασμός με ενέργεια και ηλεκτρική ενέργεια έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για σχεδόν κάθε ευρωπαϊκό κράτος κατά το τελευταίο έτος, καθώς η περιοχή απομακρύνεται από την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων. Ενώ πολλές χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο στην ενεργειακή τους μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, σχεδόν οι μισές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εξαρτώνται από αυτά ως κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Το 2011, τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας) αποτελούσαν το 49% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούσαν μόνο το 18%. Μια δεκαετία αργότερα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πλησιάζουν να εξισωθούν με τα ορυκτά καύσιμα, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να αποτελούν το 32% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ έναντι 36% των ορυκτών καυσίμων το 2021. Η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής παραγωγής αποτέλεσε τον κύριο μοχλό αυτής της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς από το 8% που παρήγαγαν το 2011, έφτασαν στο 19% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2021. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό, το μερίδιο της ΕΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια ισοδυναμεί με την πρώτη θέση μαζί με την Ωκεανία σε σύγκριση με άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Ενώ η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν κατέχει τόσο μεγάλο μερίδιο όσο άλλες πηγές, είναι η πιο κοινή πρωτογενής πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην παροχή ανανεώσιμης ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και σε ολόκληρη την Ευρώπη, παρά την πτώση της τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πίσω στο 2001, η πυρηνική ενέργεια αποτελούσε το ένα τρίτο (33%) της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ τα επόμενα 20 χρόνια έπεσε στο 25%. Οι κύριες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας των μεγάλων κρατών της Ευρώπης Εξετάζοντας τα επιμέρους έθνη, η πλειονότητα των μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης έχει τα ορυκτά καύσιμα ως τη μεγαλύτερη κύρια ενιαία πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Γερμανία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την ενέργεια από άνθρακα, η οποία από το 2017 έως το 2021 παρήγαγε το 31% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Παρά την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα έντασης άνθρακα, η αιολική και η ηλιακή παραγωγή ενέργειας αποτελούσαν μαζί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας σε ποσοστό 33% (23% για την αιολική και 10% για την ηλιακή). Η Γαλλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης που βασίζεται κυρίως στην πυρηνική ενέργεια, με την πυρηνική ενέργεια να αποτελεί περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία λειτουργούν κυρίως με φυσικό αέριο όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το 2017 έως το 2021. Ενώ η Ιταλία είναι η πιο εξαρτημένη από τις τρεις με 42% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φυσικό αέριο, οι Κάτω Χώρες (40%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (38%) δεν απέχουν πολύ. Η Ισπανία αποτελεί εξαίρεση μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών εθνών και μια ιστορία επιτυχίας στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενώ κατά την περίοδο 2017-2021, η χώρα εξαρτιόταν κυρίως από το φυσικό αέριο (29%), το 2022, η συμβολή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε στο 14%, καθώς η αιολική ενέργεια ανέβηκε και έγινε ο κύριος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με μερίδιο 32%. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή ανεξαρτησία στην ΕΕ έχει αποκτήσει ύψιστη σημασία και οι χώρες έχουν εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να επιταχύνουν τη μετάβασή τους προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μια νέα έκθεση της Ember υπογραμμίζει πώς η μετάβαση σημείωσε σημαντική πρόοδο το 2022, με την ηλιακή και αιολική ενέργεια (22%) να ξεπερνούν για πρώτη φορά το φυσικό αέριο (20%) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ το 2022 σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα για την ΕΕ, η Ember αναμένει ότι θα μειωθεί το 2023 έως και 20%. Εάν η ΕΕ μπορεί να διατηρήσει αυτή την επιταχυνόμενη στροφή από τα ορυκτά καύσιμα, αυτός ο χάρτης των πρωτογενών πηγών ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολλές περισσότερες ανανεώσιμες και χαμηλών εκπομπών άνθρακα πηγές ενέργειας στο εγγύς μέλλον.

Σημαντική νέα ισχύ ΑΠΕ πρόσθεσε η Ολλανδία, που εγκατέστησε περίπου 2 γιγαβάτ οικιακά φωτοβολταϊκά το 2022, σύμφωνα με στατιστικά της ένωσης διαχειριστών δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Με βάση αυτά τα στοιχεία πρόκειται για ετήσια αύξηση της τάξης του 40%. Όπως αναφέρει η ένωση, το net metering έχει καταστήσει τα οικιακά συστήματα ιδιαίτερα δημοφιλή, με αποτέλεσμα από το 2004 οι νέες εγκαταστάσεις να γίνονται με πολύ γοργούς ρυθμούς. Μέχρι το α’ εξάμηνο του 2022 είχαν εγκατασταθεί 1,9 γιγαβάτ νέων φωτοβολταϊκών, ενώ συνολικά 1,92 εκατομμύρια φωτοβολταϊκά ήταν συνδεδεμένα στο δίκτυο της χώρας, η πλειονότητα των οποίων βρισκόταν σε σπίτια, όπως δήλωσε αναλυτής στο pv magazine.

Στην ΕΕ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αυξήθηκε σχεδόν κατά 5%, σε απόλυτους αριθμούς, από το 2020 έως το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Το 2021, η αιολική και η υδροηλεκτρική ενέργεια αντιπροσώπευαν πάνω από τα δύο τρίτα της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (37% και 32%, αντίστοιχα). Το υπόλοιπο ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από ηλιακή ενέργεια (15%), στερεά βιοκαύσιμα (7%) και άλλες ανανεώσιμες πηγές (8%). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η ηλιακή ενέργεια είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή ενέργειας, καθώς το 2008 αντιπροσώπευε μόνο το 1% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε στην ΕΕ. Το 2021, τα κράτη-μέλη με τα υψηλότερα ποσοστά ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ήταν η Αυστρία (76,2%, βασιζόμενη κυρίως σε υδροηλεκτρική ενέργεια) και η Σουηδία (75,7%, κυρίως υδροηλεκτρική και αιολική). Ακολουθούν η Δανία (62,6%, κυρίως αιολική), η Πορτογαλία (58,4%, αιολική και υδροηλεκτρική) και η Κροατία (53,5%, κυρίως υδροηλεκτρική). Στην άλλη άκρη της κλίμακας, τα χαμηλότερα μερίδια ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σημειώθηκαν στη Μάλτα (9,7%), στην Ουγγαρία (13,7%), στο Λουξεμβούργο (14,2%), στην Τσεχία (14,5%) και στην Κύπρο (14,8%). Στην Ελλάδα το μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2021 ήταν λίγο χαμηλότερο από το μέσο όρο στην ΕΕ, δηλαδή περίπου στο 36%.

Στην Περιφέρεια Κρήτης, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας πραγματοποίησε σειρά επαφών και συσκέψεων με παραγωγικούς φορείς στο Ηράκλειο Κρήτης. Μιλώντας ειδικά για την Κρήτη, ο Υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, είπε πως το νησί «είναι ο τόπος που αποτελεί πρωτοπορία στον ελληνικό τουρισμό. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη Κρήτη, με έναν βιώσιμο τρόπο, με βιώσιμες υποδομές. Η Κρήτη μπορεί να χρησιμοποιεί 100% καθαρή ενέργεια και να συμβάλει καθοριστικά στον εθνικό στόχο που έχουμε θέσει, το 80% της κατανάλωσης να προέρχεται από ΑΠΕ μέχρι το 2030…». «Δίνουμε τη δυνατότητα με νόμο που θα φέρουμε τις επόμενες εβδομάδες, να δημιουργηθούν επαγγελματικές ενεργειακές κοινότητες που θα μπορούν να εγκαταστήσουν ΑΠΕ, να συνδέονται κατευθείαν στην υψηλή τάση και να εγκαθιστούν συστήματα με μπαταρίες επομένως να πετυχαίνουν και χαμηλότερο ενεργειακό κόστος. Αναβαθμίζουμε τα δίκτυα εντός Κρήτης, σχεδόν 100εκατ.για υψηλή τάση, 50 εκατ. για μέση και χαμηλή τάση ενώ υλοποιούμε απαραίτητες υποδομές σε απόβλητα και λύματα».

Απογοητευτικά είναι τα δεδομένα για τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στις μεταφορές. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μάλιστα το μεριδιό τους μειώθηκε, αντί να αυξηθεί, το 2021. Όπως προκύπτει από στοιχεία της Eurostat υποχώρησε στο 9,1% από 10,3% το 2020. Αυτό σημαίνει ότι κινείται 4,9 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον στόχο του 14% που είχε τεθεί για το 2030. Παρά την αύξηση στη χρήση ανανεώσιμων πηγών στις μεταφορές σε απόλυτους όρους, το μεριδιό τους υποχώρησε καθώς αυξήθηκαν δραστικά οι μεταφορικές δραστηριότητες μετά την άρση των περιορισμών για την πανδημίας της Covid-19. Μόνο δύο κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν ήδη υπερβεί τον στόχο του 14%. Πρόκειται για τη Σουηδία, που είναι στην κορυφή με διαφορά, με το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών στις μεταφορές να ανέρχεται στο 30,4% και τη Φινλανδία που ακολουθεί με 20,5%. Στον αντίποδα πολύ χαμηλά ποσοστά εμφανίζουν Ελλάδα και Ιρλανδία (4,3%), η Πολωνία (5,7%), Λετονία (6,4%) και Λιθουανία (6,5%). Οι μεγαλύτερες μειώσεις από το 2020 στο 2020 κατεγράφησαν στην Ιρλανδία (-5,9 μονάδες), την Ουγγαρία (-5,4 μονάδες) και το Λουξεμβούργο (-4,6 μονάδες).

Το ΤΕΕ σε εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 20 του Ν. 4736/2020 (ΦΕΚ Α’ 200 / 20.10.2020) θα συγκροτήσει την 8η Έκδοση του Καταλόγου Διπλωματούχων Μηχανικών Μελών του, υποψηφίων για την έκδοση βεβαιώσεων ολοκλήρωσης εργασιών και τη διενέργεια αυτοψιών σε σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ σε όλη την Ελληνική Επικράτεια. Η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος αφορά ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΟ ΣΕ ΝΕΕΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ για ενσωμάτωση νέων υποψηφίων για τη διενέργεια αυτοψιών. Μέλη του ΤΕΕ που έχουν ήδη υποβάλλει Αιτήσεις ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να υποβάλουν εκ νέου Αίτηση. Κατάλογος Διενέργειας Αυτοψίας σταθμών Α.Π.Ε. ή ΣΗΘΥΑ Ο Κατάλογος, που επικαιροποιείται κάθε τρείς (3) μήνες περιλαμβάνει τους υποψήφιους Μηχανικούς, με συναφή με το αντικείμενο ειδικότητα, που πληρούν τα κριτήρια που καθορίστηκαν με Απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής κατά αλφαβητική σειρά ανά Περιφερειακή Ενότητα σε όλη την Επικράτεια. Τα μέλη του ΤΕΕ που εντάσσονται στον Κατάλογο και τους ανατίθεται έργο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, από ενδιαφερόμενους κατόχους σταθμούς παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, θα συντάσσουν έκθεση αυτοψίας σχετικά με την ολοκλήρωση ή μη της εγκατάστασης του σταθμού, που θα συνοδεύει δήλωση με την οποία θα πρέπει να βεβαιώνεται ότι έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες εγκατάστασης του έργου. Η δήλωση, συνοδευόμενη από την έκθεση αυτοψίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου, θα κατατίθεται από τους ενδιαφερόμενους κατόχους σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στον αρμόδιο Διαχειριστή μαζί με τη Δήλωση Ετοιμότητας για τη σύνδεση του σταθμού με το Δίκτυο ή το Σύστημα. Κριτήρια για ένταξη Μηχανικών στον Κατάλογο Κάθε υποψήφιος για ένταξη στο κατάλογο θα πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια: Κριτήριο 1 α) Να διαθέτει ειδικότητα Μηχανολόγου Μηχανικού ή Ηλεκτρολόγου Μηχανικού ή Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου Μηχανικού ή Ναυπηγού Μηχανικού ή Ναυπηγού-Μηχανολόγου Μηχανικού ή Μηχανικού Περιβάλλοντος ή Μηχανικού Παραγωγής & Διοίκησης ή β) Να διαθέτει ειδικότητα άλλη από αυτή που αναφέρεται στο ανωτέρω σημείο α’ (ήτοι Πολιτικού Μηχανικού ή Αρχιτέκτονα Μηχανικού ή Αγρονόμου Τοπογράφου Μηχανικού ή Χημικού Μηχανικού ή Μεταλλειολόγου-Μεταλλουργού Μηχανικού ή Μηχανικού Η/Υ ή Μηχανικού Χωροταξίας & Πολεοδομίας ή Μηχανικού Ορυκτών Πόρων) και να διαθέτει εμπειρία σε ένα (1) έργο τουλάχιστον 200 KW ή σε δύο (2) τουλάχιστον έργα επίβλεψης κατασκευής ή και λειτουργίας σταθμού ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ ή παραλαβής σταθμού ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ ίδιας τεχνολογίας με αυτό στον οποίο θα διενεργηθεί η αυτοψία. Για την τεκμηρίωση της εμπειρίας προσκομίζεται βεβαίωση εργοδότη στην οποία αναγράφεται το έργο ΑΠΕ και η περίοδος απασχόλησης του μηχανικού στην επίβλεψη κατασκευής ή λειτουργίας ή την παραλαβή του σταθμού. Ως βεβαίωση εργοδότη για την εφαρμογή του παρόντος νοείται βεβαίωση του κυρίου του σταθμού ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, του κατασκευαστή του, του φορέα λειτουργίας του ή αντίστοιχου φορέα, ανεξαρτήτως μορφής της μεταξύ τους σχέσης. Κριτήριο 2 Να έχει συμπληρώσει 3 έτη από την εγγραφή του στο ΤΕΕ. Υποβολή Αίτησης – Δικαιολογητικά Κάθε ενδιαφερόμενος που πληροί τα κριτήρια για να εγγραφεί στον κατάλογο πρέπει: Να κατεβάσει το Έντυπο ΑΙΤΗΣΗΣπου βρίσκεται δημοσιευμένο παρακάτω Να συμπληρώσει τα στοιχεία που ζητούνται. Η συμπλήρωση όλων των πεδίων είναι υποχρεωτική και η υπογραφή της αίτησης είναι απαραίτητη. Να αποθηκεύσει την Αίτησή του σε pdf format με το ακρωνύμιο ΑΠΕ και το επώνυμό του με λατινικούς χαρακτήρες [παράδειγμα : APE-eponymo (λατινικούς χαρακτήρες)] Ενδιαφερόμενος με ειδικότητα σύμφωνα με το κριτήριο 1β θα πρέπει να συνυποβάλλει υποχρεωτικά μαζί με την αίτησή του απλό σκαναρισμένο αντίγραφο της σχετικής βεβαίωσης εργοδότη (μίας ή δύο, κατά περίπτωση), προκειμένου να τεκμηριώσει την απαιτούμενη εμπειρία. Η Αίτηση μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, όπου χρειάζεται, θα υποβάλλεται στο TEE για το Γραφείο Εκπροσωπήσεων ως συνημμένο/συνημμένα σε ηλεκτρονική μορφή (αρχείο/αρχεία pdf), στο Email: [email protected] Προθεσμία υποβολής Αιτήσεων : μέχρι την 26/8/2022 Κάθε Διπλωματούχος Μηχανικός έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτηση ΜΟΝΟ για μια Περιφερειακή Ενότητα λαμβάνοντας υπόψη είτε τη δ/νση μόνιμης κατοικίας του είτε τη δ/νση επαγγελματικής του έδρας. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να συμβουλευτείτε τον παρακάτω Οδηγό ο οποίος δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο συγκρότησης της 1ης Έκδοσης του Καταλόγου και αφορά στη διαδικασία που ακολουθεί το ΤΕΕ αναφορικά με τη συγκρότηση Καταλόγου Μελών ΤΕΕ κάθε τρεις (3) μήνες σε εφαρμογή της παρ.6 του άρθρου 20 του Ν. 4736/20.10.2020 (ΦΕΚ Α’ 200) και σύμφωνα με τα οριζόμενα σε σχετική Απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΕΕ της παρ.6 του άρθρου 20 του Ν. 4736/2020 (ΦΕΚ Α’ 200 / 20.10.2020): https://web.tee.gr/wp-content/uploads/ΤΕΕ-ΑΠΕ-ΟΔΗΓΟΣ-ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ-ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ-ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ-ΓΙΑ-ΒΕΒΑΙΩΣΗ-ΑΥΤΟΨΙΑ-ΣΤΑΘΜΩΝ-ΑΠΕ-ΣΗΘΥΑ-8.doc ΑΙΤΗΣΗ της παρ.6 του άρθρου 20 του Ν.4736/2020 (ΦΕΚ Α’ 200/20.10.2020): https://web.tee.gr/wp-content/uploads/TEE-APE-AITHSH-8.PROSKLISI.doc Νόμος 4736 / 2020 (ΦΕΚ Α 200 / 20-10-2020): https://web.tee.gr/wp-content/uploads/document.pdf

Η Cero Generation (Cero), κορυφαίος επενδυτής ηλιακής ενέργειας που δραστηριοποιείται σε όλη την Ευρώπη, ανακοίνωσε σήμερα την έναρξη των εργασιών ενός φωτοβολταϊκού έργου ισχύος 100 MW στην Προσοτσάνη Δράμας. Μάλιστα, σε απευθείας σύνδεση με το σημείο αυτό, είδαμε τις λεγόμενες μπουλντόζες, να έχουν πιάσει δουλειά, σηματοδοτώντας το ξεκίνημα του εγχειρήματος, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το ένα έτος. Το έργο – γνωστό ως Project Delfini – είναι το πρώτο ηλιακό έργο στην Ελλάδα με ιδιωτικό Συμφωνητικό Πώλησης της Παραγόμενης Ενέργειας, παρέχοντας βεβαιότητα εσόδων χωρίς επιδότηση για το περιουσιακό στοιχείο και προσφέροντας στους τελικούς καταναλωτές άμεση πρόσβαση σε φθηνότερη, καθαρή ενέργεια. Βοηθώντας στην παροχή καθαρής ενέργειας σε κοινότητες και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, το έργο θα επιταχύνει την πρόοδο προς τους στόχους της χώρας να φτάσει το 70% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται τοπικά έως το 2030. Η επένδυση της Cero Generation συμβάλει παράλληλα στην περαιτέρω ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν εγκατασταθεί 5.000 MW νέων ΑΠΕ στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα η χώρα να έχει κέρδος 1,5 δισ. ευρώ από την μείωση εισαγωγών φυσικού αερίου. Αναμένεται ότι το 2026, το 60% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ΑΠΕ. Η Cero Generation κατασκευάζει ένα πρωτοποριακό φωτοβολταϊκό πάρκο, από το οποίο θα τροφοδοτηθούν με πράσινη ενέργεια 30.000 - 40.000 νοικοκυριά, με τους καταναλωτές να έχουν προβλεψιμότητα στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Το επενδυτικό ενδιαφέρον για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Ελλάδα, αυξάνεται συνεχώς, οι στόχοι που έχουν τεθεί για παραγωγή πράσινης ενέργειας θα έχουν καλυφθεί πριν από το 2030 και ότι το αρμόδιο υπουργείο βρίσκεται σε εγρήγορση για να δίνει λύσεις σε όποια προβλήματα δημιουργούνται. Η διευθύνουσα σύμβουλος της Cero Generation, κα. Marta Martinez Queimadelos ανέφερε ότι: «Στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης, συμβάλλουμε στην παροχή φθηνότερης, καθαρότερης ενέργειας σε ολόκληρη τη χώρα και υποστηρίζουμε τους φιλόδοξους μεταβατικούς στόχους της κυβέρνησης. Αυτό το έργο είναι ένα σημαντικό βήμα για την επέκταση του ελληνικού χαρτοφυλακίου της Cero που είναι άνω των 3GW και ένα από τα έργα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων μας». H Τράπεζα Πειραιώς, ήταν αυτή που χρηματοδότησε την κατασκευή του πρώτου φωτοβολταϊκού πάρκου (Delfini Project) της Cero Generation στην Ελλάδα, συνολικής δυναμικότητας 100ΜW και όπως είπε ο CEO της Τράπεζας Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου: «Τo Delfini Project είναι η πρώτη επένδυση που συνδυάζει την πώληση της παραγόμενης ενέργειας σε ανεξάρτητο ιδιώτη αγοραστή (μέσω Corporate PowerPurchase Agreement) και τη συγχρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης». «Είναι στρατηγική μας επιλογή η στήριξη βιώσιμων επενδύσεων μεγάλης κλίμακος από εγχώριους και διεθνείς επενδυτές στην ελληνική αγορά ενέργειας, οι οποίες ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας και προωθούν τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία.» Ο διευθύνων σύμβουλος της Axpo Solutions AG & μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ομίλου Axpo, Domenico De Luca ανέφερε: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που συμμετέχουμε και διαδραματίζουμε σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συμφωνία-ορόσημο. Καθώς η Ελλάδα αγκαλιάζει τη μετάβαση σε ένα μέλλον με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, η Axpo σκοπεύει να συνεχίσει να υποστηρίζει την ανάπτυξη της υποδομής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της χώρας διασφαλίζοντας μακροπρόθεσμες και ανταγωνιστικές τιμές μέσω συμφωνιών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.» Το έργο θα κατασκευάσει η κοινοπραξία των εταιρειών Ameresco Energy Hellas S.A., θυγατρική εταιρεία της Ameresco Inc. και Sunel Group. Η Senior Vice President της Ameresco στο Λονδίνο, Britta MacIntosh, αναφορικά με το έργο δήλωσε ότι το project delfini είναι πρωτοποριακό για την Ελλάδα καθώς φέρνει σε επαφή τους παραγωγούς ΑΠΕ με τον τελικό καταναλωτή και αποτελεί ένα ακόμα πολύ σημαντικό βήμα στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης. Η Ameresco προσβλέπει στην συνέχιση αλλά και την επέκταση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά. Αυτό περιλαμβάνει επενδύσεις στις ΑΠΕ αλλά και σε όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα. Σημειώνεται ότι η Ameresco κατέχει ηγετική θέση στην εξοικονόμηση ενέργειας και είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέα Υόρκης. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της SUNEL Group, Κωνσταντίνος Ζυγούρας, είπε ότι: «Η συνεργασία της Sunel με την Cero και την Ameresco στο έργο «Δελφίνι» αποτελεί ορόσημο, καθώς αφενός μας δίνεται η δυνατότητα να βάλουμε τη σφραγίδα μας σε ένα ακόμα σημαντικό φωτοβολταϊκό έργο αλλά και να συνεισφέρουμε στην πράσινη αειφόρο ανάπτυξη», προσθέτοντας ότι: «η συνεργασία της SUNEL με την Ameresco δημιουργεί νέες προοπτικές και συνέργειες, καθώς πέραν του συγκεκριμένου έργου στην Ελλάδα οι δύο εταιρείες έχουν αναλάβει ήδη έργα στη Χιλή.»

Η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 2 γιγαβάτ ως το 2030 είναι ο στόχος των ρυθμίσεων του σχετικού νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση. Με το νομοσχέδιο ορίζεται η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ, που έχει ως τώρα την αρμοδιότητα για τις παραχωρήσεις περιοχών για έρευνες υδρογονανθράκων) ως αρμόδιος φορέας για την εκπόνηση των τεχνικών μελετών για τον προσδιορισμό και την οριοθέτηση των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων (ΥΑΠ). Με την τεχνική μελέτη προτείνονται Περιοχές Εγκατάστασης ΥΑΠ, εντός αυτών, σύμφωνα με κριτήρια που διασφαλίζουν την τεχνική και οικονομική αυτοτέλεια, καθώς και τη βιωσιμότητα των Έργων ΥΑΠ που εγκαθίστανται εντός της. Τα πάρκα θα αναπτυχθούν με διαγωνιστικές διαδικασίες, με κριτήριο κατακύρωσης την χαμηλότερη τιμή ανά παραγόμενη μεγαβατώρα. Με το νομοσχέδιο τίθενται ελάχιστες προϋποθέσεις συμμετοχής για τους ενδιαφερόμενους, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 10ετή εμπειρία στην ανάπτυξη και λειτουργία υπεράκτιων αιολικών ισχύος τουλάχιστον 100 μεγαβάτ ενώ θα πρέπει να έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών (αθροιστικά αν πρόκειται για Κοινοπραξία) τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Εκτός από την τεχνική και οικονομική καταλληλότητα, η χορήγηση άδειας προϋποθέτει επίσης ότι δεν τίθενται θέματα σχετικά με την εθνική ασφάλεια. Το νομοσχέδιο ορίζει ακόμη ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία των έργων διασύνδεσης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων με το εθνικό σύστημα μεταφοράς. Το κόστος κατασκευής των έργων διασύνδεσης θα ανακτάται από τον ΑΔΜΗΕ μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Συστήματος.

Ανακοινώθηκε σε ΦΕΚ ο Νόμος 4951/2022 (ΦΕΚ 129 Α’/04.07.2022) με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ φάση, Αδειοδότηση παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, πλαίσιο ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και ειδικότερες διατάξεις για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος» Ακολουθεί ο σύνδεσμος με το ΦΕΚ: https://drive.google.com/file/d/1jcjZNpD5z8KCSY7Ka2Dan-NwwbEIqSGx/view

Παρουσιάστηκαν οι βασικοί άξονες του σχεδίου νόμου για τον εκσυγχρονισμό της αδειοδοτικής διαδικασίας έργων ΑΠΕ και το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Το νομοσχέδιο οδηγεί στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και την απεξάρτηση από τις εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων σε αυτή την κρίσιμη χρονική συγκυρία. Θα συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα της χώρας. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις εξής διατάξεις: Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας Η θεσμική παρέμβαση στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, βάζει τέλος στην παραγωγή αυξημένων εσόδων για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα ενισχυθεί με πάνω από 1,6 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους για τη συνέχιση των επιδοτήσεων. Ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο Ρυθμίζονται ζητήματα για τη μίσθωση, από τον ΔΕΣΦΑ, πλοίου υγροποιημένου φυσικού αερίου για την αύξηση της αποθηκευτικής δυναμικότητας του σταθμού στη Ρεβυθούσα. Απλοποίηση αδειοδοτικής διαδικασίας έργων ΑΠΕ Τα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας μειώνονται από 7 σε 5 και ο χρόνος αδειοδότησης των έργων μειώνεται σε 14 μήνες, από 5 χρόνια που είναι σήμερα. Μειώνονται οι περιπτώσεις που απαιτείται τροποποίηση των αδειών και δίνουμε δυνατότητα απλής ενημέρωσης των φακέλων των επενδυτών. Οι επενδυτές υποχρεώνονται, εντός 12 μηνών από την Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, να προχωρήσουν στην έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης. Επιβάλλονται κυρώσεις στους Διαχειριστές από τη ΡΑΕ, σε περίπτωση καθυστερήσεων. Θεσμικό πλαίσιο για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας Αναμορφώνεται η αδειοδοτική διαδικασία για την εγκατάσταση μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Εισάγονται προβλέψεις σχετικά με την αδειοδότηση σταθμών παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Αύξηση χωρητικότητας στο ηλεκτρικό δίκτυο για την ένταξη νέων μονάδων ΑΠΕ Ο ΔΕΔΔΗΕ θα εξετάσει τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος στους υποσταθμούς του προκειμένου να απελευθερώσει χώρο τουλάχιστον 10 MW στον καθένα. Τα νέα περιθώρια θα διατεθούν για αυτοπαραγωγή και ενεργειακό συμψηφισμό για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες. Πιλοτικό πλαίσιο για πλωτά φωτοβολταϊκά Εισάγονται ρυθμίσεις για τη νέα καινοτόμα τεχνολογία, με τις οποίες καθορίζεται το πλαίσιο ανάπτυξης των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών. Επανακαθορίζεται ο χρόνος ισχύος των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) Παρατείνεται με μια απλή υποβολή υπεύθυνης δήλωσης, η διάρκεια των υφιστάμενων ΑΕΠΟ μέχρι τη συμπλήρωση δεκαπενταετίας από την έκδοσή τους. Το ίδιο ισχύει και για τις ΑΕΠΟ που έχουν λήξει, αν δεν έχει παρέλθει δεκαπενταετία και δεν έχουν επέλθει ουσιώδεις μεταβολές των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το σχέδιο νόμου αποτελεί μια μεγάλη τομή, που αφορούν στην πράσινη μετάβαση. Η Ελλάδα συμπορεύεται με το κοινό ευρωπαϊκό όραμα και επιταχύνει τον μετασχηματισμό της οικονομίας της σε μια πιο βιώσιμη κατεύθυνση. Δημιουργείται το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την ενίσχυση της ενεργειακής ανταγωνιστικότητας της χώρας, την απεξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το πλούσιο ηλιακό και αιολικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα αποτελεί ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα κράτη της Βόρειας Ευρώπης. Η αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ αποτελεί τη μόνη και μόνιμη λύση για τη μείωση του κόστους ενέργειας.

Το μεγάλο παιχνίδι για την επόμενη ημέρα στην «πράσινη» ενέργεια βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. H αποδέσμευση ηλεκτρικού χώρου υπέρ όσων έργων βρίσκονται στην ουρά και έχουν κολλήσει, μαζί με την πρόταση του REPower EU, να χαρακτηριστούν ως περιοχές fast track ανά την Ευρώπη για επενδύσεις ΑΠΕ, από παλιά ορυχεία έως πρώην βιομηχανικές περιοχές, «κλειδώνουν» στην πραγματικότητα ποια έργα θα γίνουν την επόμενη 20ετία και ποια όχι. Η κυβέρνηση έχει ανοίξει για τα καλά το παιχνίδι των ΑΠΕ, εκπέμποντας ένα σαφές μήνυμα: Μπορεί να υπάρχει συνωστισμός άδειων, οι αιτήσεις με βεβαίωση παραγωγού να ισούνται αθροιστικά με... τέσσερις φορές τους στόχους της χώρας για το 2030, ωστόσο θα προκριθούν μόνο εκείνες οι λύσεις που εγγυώνται τη γρήγορη και απρόσκοπτη εκτέλεση των έργων. Με παρατάσεις επί παρατάσεων, ο στόχος για 25 GW από έργα ΑΠΕ ή 80% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής, δεν επιτυγχάνεται ούτε το 2050. Το παιχνίδι είναι μεγάλο, καθώς ξεκαθαρίζει σταδιακά το τοπίο ως προς το ποιοι ενεργειακοί όμιλοι θα πρωταγωνιστήσουν στο χώρο τις επόμενες δεκαετίες και ποιοι όχι, εξηγώντας και το τάιμινγκ πρόσφατων επιχειρηματικών κινήσεων. Πρωταγωνιστής στην ελληνική αγορά παραμένει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με εγκατεστημένη ισχύ 800 MW και χαρτοφυλάκιο έργων υπό ανάπτυξη της τάξης των 2,3 GW, όμως στη δεύτερη θέση έχει περάσει η Motor Oil μετά και την εξαγορά του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ της Ελλάκτωρ (493 MW και έργα υπό κατασκευή, συνολικής ισχύος άνω του 1,6 GW). Το γιγαντιαίο πλάνο της ΔΕΗ που τρέχει τη συνεργασία με το γερμανικό κολοσσό RWE, μιλά για 7,2 GW εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ μέχρι το 2024 και 9,1 GW μέχρι το 2026, συνολικού ύψους 8,4 δισ. ευρώ. Η Mytilineos διαθέτει σήμερα χαρτοφυλάκιο ισχύος 8GW, εκ των οποίων τα 5GW εκτείνονται σε όλο τον πλανήτη (Λ. Αμερική, Ευρώπη, Ασία και Αυστραλία), το 1 GW στην Ιταλία και τα 2 GW στην Ελλάδα. Τα ΕΛΠΕ έχουν αυτή τη στιγμή στην Κοζάνη το μεγαλύτερο εν λειτουργία φωτοβολταϊκό στην Ελλάδα και τη ΝΑ Μεσόγειο, έχοντας στόχο χαρτοφυλάκιο έργων, άνω των 2 GW έως το 2030. Όσο για τον όμιλο Κοπελούζου, δρομολογεί μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου με Αίγυπτο, την μεταφορά «πράσινης» ενέργειας ισχύος 3 GW στη χώρα μας και την Ε.Ε, μια επένδυση συνολικής ισχύος κοντά στα 3 δισ. REPower EU και «Go- to areas» Κοινός παρονομαστής των διεργασιών σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο, αλλά και για επιχειρηματικές αποφάσεις είναι ότι στο δρόμο για τη πράσινη μετάβαση θα γίνουν μόνο τα projects όσων έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα κάνουν, με τη Κομισιόν να προσπαθεί να περιορίσει όσο το δυνατόν τη γραφειοκρατία. Σε αυτήν ακριβώς τη λογική κινείται η ευρωπαϊκή πρόταση «Go - to areas» για fast track επενδύσεις. Είναι το ευρωπαϊκό μοντέλο που φέρνει το REPower EU για επενδύσεις ΑΠΕ με ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης και το οποίο «φωτογραφίζει» ως υποψήφιες περιοχές από παλαιά λατομεία, κλειστά ορυχεία και πρώην βιομηχανικές εγκατεστημένες, έως μεγάλους χώρους κοντά σε αυτοκινητόδρομους και σιδηροδρομικά δίκτυα. Είναι προφανές ότι όσα έργα προωθούνται ήδη σε περιοχές όπως οι παραπάνω, από φωτοβολταϊκά και αιολικά έως συστήματα αποθήκευσης, θα έχουν αυτόματα και προβάδισμα έναντι άλλων. Η Κομισιόν πασχίζει να απεξαρτηθεί η Ευρώπη το ταχύτερο δυνατό από το ρωσικό αέριο, γι' αυτό και θέλει να ξέρει τι στόχους μπορεί να πετύχει κάθε χώρα στις ΑΠΕ άμεσα. Όχι το 2030. Δεν της αρκεί μόνο τα πράσινα έργα να χρηματοδοτηθούν από το νέο ευρωπαϊκό πακέτο, το θέμα είναι και να επισπευσθούν. Αυτός είναι και ο λόγος που συμπεριέλαβε τη συγκεκριμένη διάταξη. Από εκεί και πέρα, κάθε νέο φωτοβολταϊκό πάρκο μειώνει την ανάγκη παραγωγής ρεύματος, άρα περιορίζει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από Ρωσία και την πολιτική εξάρτηση από τη Μόσχα. Τον επόμενο μήνα, η ελληνική κυβέρνηση θα αποστείλει στις Βρυξέλλες τη λίστα με τα προς ένταξη έργα στο REPower EU. Τι ευκαιρίες ανοίγει το «νέο χρήμα» που αναλογεί στην Ελλάδα; Τα ποσά υπολογίζονται σε 7-8 δισ ευρώ για έργα ΑΠΕ, συστήματα αποθήκευσης και δίκτυα ηλεκτρισμού και αερίου, τα οποία μαζί με τη μόχλευση μπορούν να αθροίσουν μια «δύναμη πυρός» πάνω από 10 δισ. Δηλαδή ένα σύνολο πόρων ακόμη και άνω του 4% του ΑΕΠ, τα οποία δεν είχαμε υπολογίσει. Ξεσκαρτάρισμα του ηλεκτρικού «χώρου» Σε εθνικό τώρα επίπεδο, το στίγμα για το ποια έργα θα γίνουν και ποια όχι, δίνει το ξεκαθάρισμα του ηλεκτρικού «χώρου» που προωθεί η κυβέρνηση δια του υπουργείου Ενέργειας. Aθροίζοντας σήμερα το σύνολο των αιτήσεων με βεβαιώσεις παραγωγού προκύπτει το κολοσσιαίο νούμερο των 95 GW, δηλαδή περίπου τέσσερις φορές ο εθνικός στόχος για το 2030. Σύμφωνα με αυτόν, η χώρα θα πρέπει τότε να διαθέτει ένα δυναμικό από 25 GW ΑΠΕ έναντι σχεδόν 10 GW σήμερα. Χιλιάδες έργα στα χαρτιά που δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ, δεσμεύουν πολύτιμο ηλεκτρικό χώρο προκαλώντας «έμφραγμα» στην αγορά, την οποία επιχειρεί να ξεσκαρτάρει το ΥΠΕΝ. Κριτήριο, η εταιρεία που έχει την άδεια να έχει και την οικονομική επιφάνεια να φέρει σε πέρας την επένδυση. Ελλείψει ηλεκτρικού χώρου, αντιμέτωποι με αντιδράσεις περιφερειαρχών, δημάρχων, συλλόγων, ακόμα και βουλευτών και καθώς καλούνται να ανταπεξέλθουν απέναντι σε μια περίπλοκη και μακρά διαδικασία αδειοδότησης, που μπορεί να ξεπερνάει και τα 10 χρόνια στις περιπτώσεις δικαστικών προσφυγών, οι επενδυτές επιλέγουν τον σίγουρο δρόμο των εξαγορών. Η ζήτηση για ώριμα έργα ΑΠΕ πολύ μεγάλη, τόσο στην Ελλάδα όσο και ευρύτερα στην ευρωπαϊκή αγορά, με πρωταγωνιστές πετρελαϊκούς ομίλους που πασχίζουν να επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση και μεγάλα επενδυτικά funds που ψάχνουν για ικανοποιητικές αποδόσεις στα «πράσινα» projects. Το παιχνίδι ξεκαθαρίζει. Την οριστική εικόνα θα δώσουν τα έργα που θα συμπεριληφθούν στην ελληνική λίστα του REPower EU και εκείνα που προωθούνται σε περιοχές Go – to areas, «κλειδώνοντας» μαζί και τους πρωταγωνιστές της επόμενης 20ετίας.

Σε άμεσο ξεκαθάρισμα του ηλεκτρικού «χώρου», έτσι ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν οι επενδυτές ΑΠΕ που έχουν την πρόθεση και την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν, σκοπεύει να προχωρήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα είπε χθες, μιλώντας σε ενεργειακό συνέδριο, ο υπουργός Κώστας Σκρέκας. Πρόκειται για δύσκολη «άσκηση» για το Υπουργείο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Σκρέκας, ωστόσο, προκρίνεται προς άμεση υλοποίηση. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε, υπολογίζεται πως σε 9-10 Γιγαβάτ αθροίζονται οι άδειες που έχουν λάβει δεσμευτικούς όρους σύνδεσης και δεν έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση του έργου. Πρόθεση του Υπουργείου είναι να ξεκαθαριστεί ποιες από αυτές πρόκειται να προχωρήσουν άμεσα και ποιες όχι, με τις δεύτερες να αποδεσμεύουν τον δεσμευμένο ηλεκτρικό «χώρο» υπέρ άλλων έργων που βρίσκονται στην ουρά και έχουν κολλήσει. Το κριτήριο, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Υπουργός, για το «ξεσκαρτάρισμα» θα αποτελέσει η οικονομική δύναμη του φορέα που έχει την άδεια, όπου θα πρέπει να «επιβεβαιώνει» την πρόθεση να προχωρήσει, ώστε και να διατηρεί την αντίστοιχη άδεια. Με το ίδιο πνεύμα, το ΥΠΕΝ θα είναι στο εξής πολύ αυστηρό σε ότι σχετίζεται με προθεσμίες και συνεπώς οι επενδυτές, όπως λέει χαρακτηριστικά παράγοντας του ΥΠΕΝ "πρέπει να ξεχάσουν τις παρατάσεις επί παρατάσεων που είχαμε δει στο παρελθόν". Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι, σύμφωνα με όσα παρατηρούν στελέχη της αγοράς ΑΠΕ μιλώντας στο energypress, η εικόνα αυτή δεν είναι απολύτως σωστή, καθώς μέσα στα 9-10 Γιγαβάτ που ανέφερε ο υπουργός, τα μισά σχεδόν έχουν λάβει όρους σύνδεσης μόλις τους τελευταίους 6-8 μήνες, ενώ και από τα υπόλοιπα, πολλά έργα έχουν ήδη «κλειδώσει» ταρίφες μέσω των διαγωνισμών ΑΠΕ και προφανώς οι επενδυτές βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής. Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε, επίσης, σε δύο ακόμα μέτρα που προωθεί το Υπουργείο για την επιτάχυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ, π΄ραν βεβαίως όσων προβλέπονται στο νομοσχέδιο απλοποίησης που έχει δοθεί στη δημοσιότητα: Αναβάθμιση δικτύων ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ. Για τον σκοπό αυτό διατίθεται 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις μέχρι το 2030, περιλαμβάνοντας έργα όπως είναι οι διασυνδέσεις των νησιών, οι διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες και άλλα έργα που καταλήξουν να δημιουργούν καλύτερες και πιο αποτελεσματικές ροές ηλεκτρικής ενέργειας καθώς, και περισσότερο ηλεκτρικό «χώρο». Μονάδες αποθήκευσης. Επενδύσεις 450 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης με ορισμένα, πρόσθετα έργα να υπάρχει επιδίωξη να ενταχθούν για χρηματοδότηση στο πρόσφατο ευρωπαϊκό σχέδιο REPowerEU. Ο στόχος προσδιορίζεται στα 1.5 GW με 50% αντλησιοταμίευση και 50% μπαταρίες.

Διπλασιάζεται μέσα στη χρονιά το δυναμικό παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της ΔΕΗ, καθώς σύμφωνα με τον προγραμματισμό που παρουσίασε χθες ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης, Γιώργος Στάσσης, η εγκατεστημένη ισχύς αιολικών και φωτοβολταϊκών αναμένεται να φθάσει στα 489 μεγαβάτ, από 239 σήμερα. Οι μονάδες που προστίθενται στο δυναμικό της ΔΕΗ είναι ισχύος 200 μεγαβάτ στην Πτολεμαΐδα και 50 μεγαβάτ στη Μεγαλόπολη που προβλέπεται να ολοκληρωθούν σε ορίζοντα εξαμήνου. Άλλα 100 μεγαβάτ φωτοβολταϊκά και αιολικά που επίσης είναι υπό κατασκευή αναμένεται να ολοκληρωθούν ως το τέλος του 2023. Οι άδειες που διαθέτει η ΔΕΗ σε διάφορα στάδια ωρίμανσης είναι συνολικά 5,9 γιγαβάτ από τα οποία 4,7 γιγαβάτ είναι φωτοβολταϊκά και 1 γιγαβάτ μονάδες αποθήκευσης. Στα μεγέθη αυτά δεν περιλαμβάνονται δηλαδή τα υδροηλεκτρικά που λειτουργεί η επιχείρηση. Όπως επισημάνθηκε ακόμη, το 80% του στόχου για ΑΠΕ το 2026 έχει διασφαλιστεί ενώ είναι υπό εξέταση πιθανές εξαγορές στον κλάδο. Από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες προκύπτει σημαντική επιτάχυνση των επενδύσεων στα δίκτυα για την υποδοχή νέων ΑΠΕ. Στο πρώτο τρίμηνο του 2022 υπερδιπλασιάστηκε το πλήθος των μονάδων που τέθηκαν σε λειτουργία, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021 ενώ η ισχύς των νέων μονάδων είναι αυξημένη κατά 62 %. Η ΔΕΗ ανακοίνωσε χθες επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) ύψους 170 εκατ. ευρώ, έναντι 226 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 κάνοντας λόγο για σημαντική αντοχή εν μέσω της κορύφωσης της ενεργειακής κρίσης. Παραμένει, εξάλλου, ο στόχος διατήρησης της λειτουργικής κερδοφορίας στα επίπεδα του 2021, παρά την ενεργειακή κρίση και την αύξηση των δαπανών που αυτή συνεπάγεται. Η ΔΕΗ ανακοίνωσε επίσης ότι στο πρώτο τρίμηνο η δαπάνη της επιχείρησης για στήριξη των πελατών με εκπτώσεις τιμολογίων έφθασε στα 360 εκατ. ευρώ.

Έχουν λάβει άδεια παραγωγής ή βεβαίωση παραγωγού 5.600 αιτήσεις για νέες μονάδες ΑΠΕ, αλλά άδειες λειτουργίας έχουν εκδοθεί έως και σήμερα μόνο για το 14% από τις αιτήσεις αυτές. Ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον, περιορισμένος χώρος στο δίκτυο και χαμηλά ποσοστά ολοκλήρωσης των έργων. Κάπως έτσι περιγράφεται η εικόνα στην αγορά ΑΠΕ που οδηγεί το δίκτυο σε «ασφυξία» και πολλές μελλοντικές επενδύσεις στο κενό. Ενδεικτική είναι η εικόνα που έδωσε με στοιχεία η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, σύμφωνα με τα οποία έως σήμερα έχουν λάβει άδεια παραγωγής ή βεβαίωση παραγωγού 5.600 αιτήσεις για νέες μονάδες ΑΠΕ όλων των τεχνολογιών (αιολικά, φωτοβολταϊκά, βιομάζα, γεωθερμία, υβριδικά, ηλιοθερμικά). Πρόκειται για έργα συνολικής ισχύος 95.342 MW. Ωστόσο, άδειες λειτουργίας έχουν εκδοθεί έως και σήμερα μόνο για το 14% από τις αιτήσεις αυτές. Παράλληλα, το 4% βρίσκεται στο στάδιο της άδειας εγκατάστασης και άλλο ένα 14% έχει φτάσει έως το στάδιο έκδοσης περιβαλλοντικών όρων. Την πρώτη θέση αιτήσεων για μελλοντικά έργα καταλαμβάνει η Θεσσαλία με 21,3 GW, ακολουθεί η Στερεά Ελλάδα με 18 GW. Πιο χαμηλά, με 13,7 GW η Δυτική Μακεδονία και τέλος, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη έχουν λίγο πάνω από 11 GW. Επιπρόσθετα, η ΡΑΕ έχει εκδώσει 205 άδειες για μονάδες αποθήκευσης συνολικής ισχύος 15,82 GW. Μάλιστα, όπως σημειώνεται στο υπόμνημα, από το έτος 2009 έως σήμερα έχουν δοθεί άδειες σε 205 αιτήσεις συνολικής ισχύος 15,8 GW ενώ μόνο το έτος 2021 αξιολογήθηκαν θετικά 200 αιτήσεις για χορήγηση αδειών αποθήκευσης και δόθηκαν αντίστοιχου αριθμού άδειες συνολικής ισχύος περίπου 15 GW. Ωστόσο, θεωρείται δεδομένο, τόσο από την Αρχή όσο και από πηγές της αγοράς πως από το σύνολο των αδειών που έχει δοθεί μόνο ένα μικρό ποσοστό θα υλοποιηθεί και θα λειτουργήσει. Αντίστοιχα, μικρό είναι αναλογικά και το ποσοστό που θα πάρει όρους σύνδεσης στο δίκτυο, παρά το μεγάλο όγκο των αιτήσεων. Όπως έγραφε το Business Daily, σύμφωνα με στοιχεία του ΑΔΜΗΕ συνολικά μέσα στο περασμένο έτος είχαν κατατεθεί αιτήματα οριστικής σύνδεσης έργων στο δίκτυο συνολικής ισχύος 11,5 GW. Ωστόσο, ήδη στα μέσα Απριλίου οι τα αιτήματα που είχαν κατατεθεί από την αρχή του έτους έφθαναν τα 12 GW. Ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, κ. Ιωάννης Μάργαρης στα τέλη Μαρτίου έδινε πολύ γλαφυρά την εικόνα της «ασφυξίας» στο δίκτυο από το τεράστιο ενδιαφέρον που εκδηλώνουν οι υποψήφιοι επενδυτές. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις σε 15 μήνες υπήρξε έκρηξη νέων αιτημάτων σύνδεσης ΑΠΕ που έφθασαν τα 19,3 GW, αριθμός σχεδόν ίσος με τον ήδη κατειλημμένο χώρο (19,6 GW). Σήμερα, ο ηλεκτρικός χώρος που έχει καταληφθεί από σταθμούς ΑΠΕ ανέρχεται μέχρι στιγμής σε 19,6 GW. Εξ αυτών, τα 8,5 GW αφορούν σε εν λειτουργία ΑΠΕ και τα υπόλοιπα 10,7 GW σε ενεργές Προσφορές Σύνδεσης. Ενδεικτικό της αυξημένες ζήτησης από την αγορά είναι το γεγονός ότι μόνο τον τελευταίο μήνα, τα νέα αιτήματα έκδοσης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης υπερέβησαν τα 2 GW καταγράφοντας αύξηση 10% στον ήδη κατειλημμένο χώρο. Ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος ανέρχεται σε περίπου 17 GW, ενώ το 2030, μετά τα έργα του Διαχειριστή, θα φθάσει τα 28,6 GW για τη λειτουργία ΑΠΕ σε ολόκληρο το Σύστημα Μεταφοράς. Παρά την αύξηση αυτή, που θα φθάσει το 70% του χώρου συγκριτικά με σήμερα, το σύνολο της ισχύος των σταθμών ΑΠΕ σε λειτουργία, με Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης, τα αιτήματα έκδοσης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης και η δέσμευση του νέου ηλεκτρικού χώρου που δημιουργούν οι νησιωτικές διασυνδέσεις, ανέρχεται ήδη σε 40,9 GW ξεπερνώντας κατά πολύ τους φιλόδοξους στόχους του ΕΣΕΚ για 25 GW για το 2030. Παράλληλα, το σύνολο των Βεβαιώσεων Παραγωγού που έχει εκδώσει έως σήμερα η ΡΑΕ φθάνει τα 95GW με τα δύο τρίτα περίπου από αυτές να αφορούν σε φωτοβολταϊκά. Μία πρώτη λύση οι εγγυητικές επιστολές Εν αναμονή της υπουργικής απόφασης εδώ και μήνες, που θα δίνει προτεραιοποίηση στα έργα ΑΠΕ που πρέπει να προχωρήσουν, ένα πρώτο «ξεσκαρτάρισμα» στις αιτήσεις έργων έρχεται από τη ΡΑΕ που έχει ήδη «τρέξει» και ολοκληρώσει διαδικασίες ώστε να ακυρώσουν οι επενδυτές που δεν θα προχωρήσουν στην ολοκλήρωση του έργου Βεβαιώσεις Παραγωγού στην κατοχή τους λαμβάνοντας πίσω τα τέλη έκδοσης ενώ αντίστοιχα είχε δοθεί και διορία να επικαιροποιήσουν τα δεδομένα της επένδυσής τους αποστέλλοντας στην Αρχή τις άδειες παραγωγής και τοπογραφικά στοιχεία. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, για να γίνει ένας πρώτος διαχωρισμός ανάμεσα σε σοβαρά και μη αιτήματα ήταν η καθιέρωση υποχρέωσης για κατάθεση εγγυητικής 35.000 ευρώ ανά Μεγαβάτ για Βεβαιώσεις από αιτήματα που είχαν γίνει έως τον Ιούνιο του 2021, ενώ όσοι δεν προχωρούσαν σε ολοκλήρωση της διαδικασίας τότε θα «έμεναν και εκτός παιχνιδιού». Και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, ο όγκος που συγκεντρώθηκε ήταν πολύ μεγάλος και την τελευταία ημέρα της διορίας που είχε δοθεί από τη ΡΑΕ υπήρξαν ουρές για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η Αρχή τώρα είναι σε διαδικασία επεξεργασίας των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν και έως το τέλος του μήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρξουν και σχετικές ανακοινώσεις. Παράλληλα, στο νομοσχέδιο για τη β’ φάση της αδειοδότησης των ΑΠΕ που βρίσκεται σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης προβλέπεται πως για την υποβολή της αίτησης για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, ο κάτοχος του σταθμού υποχρεούται να υποβάλει στον αρμόδιο Διαχειριστή, εγγυητική επιστολή, με διάρκεια ισχύος κατ` ελάχιστον δυο χρόνια, η οποία υποχρεωτικά ανανεώνεται προ της λήξης της, μέχρι τη θέση του σταθμού σε δοκιμαστική λειτουργία ή, εάν δεν προβλέπεται περίοδος δοκιμαστικής λειτουργίας, μέχρι την ενεργοποίηση της σύνδεσής του. Το ύψος της εγγυητικής επιστολής, διαμορφώνεται πλέον ως εξής: 42 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος, έως και 1 MW 21 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος έως και 10 MW, 14 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος έως εκατό 100 MW, και 7 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος πάνω από 100 MW. Οι μόνες εξαιρέσεις που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο στην υποχρέωση προσκόμισης εγγυητικής επιστολής είναι οι ΟΤΑ A’ και Β’ βαθμού, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημοσίου ενδιαφέροντος σκοπούς γενικής ή τοπικής εμβέλειας και οι αστικοί συνεταιρισμοί μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν ως πρωταρχικό σκοπό να παρέχουν περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη σε επίπεδο κοινότητας για τα μέλη τους ή τις τοπικές περιοχές δραστηριοποίησής τους. Τι προτείνει η ΡΑΕ Η ΡΑΕ στρέφει τις «ελπίδες» της στην ανάρτηση του νέου γεωπληροφοριακού χάρτη της όπου θα αναφέρονται οι περιοχές αποκλεισμού και ασυμβατότητας για τις αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις. Όπως επισημαίνεται στο υπόμνημα, έτσι «θα δύναται να ασκεί την αδειοδοτική της αρμοδιότητα, λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα τα οποία έως τώρα αξιολογούνταν σε μεταγενέστερο στάδιο κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση». Παράλληλα, η Αρχή σημειώνει ότι με αυτόν τον τρόπο θα θα ενισχυθεί το κύρος της αδειοδότησης των ΑΠΕ, καθώς οι ιδιαιτερότητες των περιοχών θα λαμβάνονται υπόψη εξαρχής, αποφεύγοντας την πρόκληση εντάσεων σε τοπικό επίπεδο, την άσκοπη δέσμευση ενεργειακού χώρου και την αλυσιτελή δαπάνη ανθρώπινων και οικονομικών πόρων τόσο από επενδυτές όσο και από δημόσιες αρχές. Για τον προγραμματισμό των απαιτούμενων ενεργειών για την αδειοδοτική ωρίμανση των έργων και τη δημιουργία ενός σταθερού επενδυτικού κλίματος μέσω της ορθής ενημέρωσης των ενδιαφερομένων η ΡΑΕ ενημερώνει ότι θα διεξαχθούν: τουλάχιστον μία κοινή ανταγωνιστική διαδικασία με συμμετοχή αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών ανά έτος, τουλάχιστον δύο ειδικές κατά τεχνολογία ανταγωνιστικές διαδικασίες ανά έτος, τουλάχιστον μία κοινή ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών ειδικής κατά περιοχή έως το έτος 2025, τουλάχιστον μία κοινή ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών σταθμών Α.Π.Ε. με αποθήκευση έως το έτος 2025, μίας κοινή ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για σταθμούς Α.Π.Ε. που εγκαθίστανται σε χώρες εντός Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.), έως το έτος 2023, υπό την προϋπόθεση ενεργού Διασυνοριακού Εμπορίου ενέργειας των χωρών αυτών με την Ελλάδα. Τέλος, κάνει ειδική αναφορά στα πιλοτικά έργα στα νησιά που θα αποφορτίσουν το δίκτυο ενώ σημειώνει ότι μέσα στο μήνα θα υπάρξει διαγωνισμός υποβολής προσφορών για την επιλογή αναδόχου που θα αναλάβει την υλοποίηση του Ειδικού Πιλοτικού Έργου της Αστυπάλαιας στο πλαίσιο του προγράμματος για τα «Πράσινα Νησιά».

Ανοίγει ο δρόμος για την είσοδο των μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, δηλαδή δεν θα αμείβονται με προκαθορισμένες, εγγυημένες τιμές για μια εικοσαετία. Διευκρινιστική εγκύκλιος που υπέγραψε ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας αναφέρει ότι οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς και μονάδες Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) μπορούν να συμμετέχουν στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας σύμφωνα με τον νόμο 4425/2016 και τους σχετικούς κανονισμούς, χωρίς να συνάπτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ. Πρέπει να σημειωθεί ότι η εκτόξευση της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας που έχει προκαλέσει η ενεργειακή κρίση, δημιουργεί προϋποθέσεις σημαντικού οικονομικού οφέλους για τις μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, υπό την προϋπόθεση της ανάληψης επιχειρηματικού ρίσκου. Και αυτό διότι οι μονάδες που θα επιλέξουν να μπουν στις αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και να αμείβονται με τη χονδρική τιμή, η οποία κινείται γύρω στα 240 ευρώ/MWh, θα ωφεληθούν από τη διαφορά μεταξύ της εγγυημένης για μια εικοσαετία τιμής που είναι κατά μέσο όσο τα 110 ευρώ/MWh (αναλόγως της τεχνολογίας και του χρόνου που έχει συναφθεί η σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης) και της τιμής της αγοράς. Όταν όμως αποκλιμακωθούν οι τιμές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, οι συγκεκριμένες μονάδες θα συνεχίσουν να πληρώνονται με την τιμή αγοράς και δεν θα μπορούν να επιστρέψουν στο σύστημα της λειτουργικής ενίσχυσης που τους εξασφάλιζε εγγυημένα έσοδα για 20 χρόνια. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαφορά μεταξύ των εγγυημένων τιμών και της χονδρικής τιμής που διαμορφώνεται στη αγορά, σήμερα χρηματοδοτεί το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του οποίου πληρώνονται οι επιδοτήσεις των καταναλωτών ρεύματος. Ποιες μονάδες έχουν την δυνατότητα να ενταχθούν Στην αγορά έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν μονάδες που λειτούργησαν μετά το 2016 όταν υπήρξε η σχετική πρόβλεψη στον νόμο, ενώ η διευκρινιστική εγκύκλιος του κ. Σκρέκα καθορίζει τη διαδικασία για να γίνει αυτό. Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον το οποίο πάντως δεν είναι μαζικό. Η εγκύκλιος, που επικαλείται τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 12α του ν.4414/16, επισημαίνει ακόμα ότι βάσει της παρ. 6 του ιδίου άρθρου ο ΔΑΠΕΕΠ οφείλει να τηρεί Μητρώο όλων των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, συμπεριλαμβανομένων και των σταθμών χωρίς λειτουργική ενίσχυση που έχουν ενταχθεί στις αγορές. Ανέκκλητη δήλωση Για την εγγραφή των μονάδων αυτών στο Μητρώο απαιτείται η υποβολή ανέκκλητης δήλωσης περί συμμετοχής στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας χωρίς τη σύναψη σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό, οι κάτοχοι σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ της κατηγορίας αυτής, κατά την αίτηση ενεργοποίησης των σταθμών τους ή τη Δήλωση Ετοιμότητας για ενεργοποίηση ή την αίτηση για έκδοση άδειας λειτουργίας πρέπει να υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή βεβαίωση από τον ΔΑΠΕΕΠ για την εγγραφή του σταθμού στο Μητρώο Σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, αντί της σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης.

Η μείωση του μέσου χρόνου αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ σε 14 μήνες από 5 χρόνια που είναι τώρα, η ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ τουλάχιστον 3,5 GW έως το 2030 και η αύξηση της χωρητικότητας στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας για την ένταξη περισσότερων μονάδων ΑΠΕ είναι οι βασικοί στόχοι του νομοσχεδίου για την απλούστευση της αδειοδότησης των ΑΠΕ που έθεσε απόψε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Όπως επισημαίνει το ΥΠΕΝ, σε ό,τι αφορά την αδειοδοτική διαδικασία, η επιτάχυνση θα επιτευχθεί με την απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των σχετικών διαδικασιών, καθώς πλέον όλες οι ενέργειες για την απόκτηση αδειών θα διενεργούνται ψηφιακά. Τα δικαιολογητικά που θα απαιτείται να καταθέτουν οι επενδυτές μειώνονται δραστικά (από 91 σε 54) και περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα, διαδικασίες που μέχρι τώρα ήταν σειριακές πλέον γίνονται παράλληλες, μειώνοντας σημαντικά τους χρόνους υλοποίησης, και τα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας μειώνονται σε 5 από 7. Επίσης δημιουργείται Υπηρεσία μιας Στάσης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που θα παρακολουθεί και θα εποπτεύει όλη την αδειοδοτική διαδικασία, από τη λήψη της πρώτης άδειας (Βεβαίωση Παραγωγού), μέχρι και τη λειτουργία του έργου (Άδεια Λειτουργίας). Στρατηγικός στόχος έως το 2030 είναι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ, να ανέλθει σε 25 GW, από 8,62 GW που είναι σήμερα. Για την υλοποίηση νέων επενδύσεων ΑΠΕ συνολικής ισχύος άνω των 12 GW εκτιμάται ότι θα χρειαστούν επενδύσεις 10 δισ. ευρώ. Για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας στόχος είναι έως το τέλος της δεκαετίας να έχουν τεθεί σε λειτουργία μονάδες τουλάχιστον 3,5 GW, επιπλέον των υδροηλεκτρικών. Οι κύριες παρεμβάσεις του σχεδίου νόμου είναι: * Αναμόρφωση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. * Εισαγωγή προβλέψεων σχετικά με την αδειοδότηση σταθμών παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, που είτε έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν ενέργεια από το σύστημα μεταφοράς ή το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε όχι. * Μεταβατικές διατάξεις για τη συμμόρφωση των υφιστάμενων αδειών και εκκρεμών αιτήσεων για την αδειοδότηση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με το νέο πλαίσιο. Για τα δίκτυα προβλέπεται ότι σε 45 ημέρες από την ψήφιση του σχεδίου νόμου, ο ΔΕΔΔΗΕ θα υπολογίσει τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος όλων των Υποσταθμών στο δίκτυο διανομής. Για τους υποσταθμούς όπου τα περιθώρια είναι έως 10 MW, τότε αυτά διατίθενται αποκλειστικά για αυτοπαραγωγή, ενεργειακό συμψηφισμό και πρόγραμμα φωτοβολταϊκών στις στέγες. Τα νέα περιθώρια προτείνεται να κατανεμηθούν ως εξής: * Νοικοκυριά – 30% * Αγρότες – 30% * Βιομηχανία και μεταποίηση – 30% * Ανεξάρτητοι παραγωγοί – 10% Για τους υποσταθμούς όπου τα νέα περιθώρια υπερβαίνουν τα 10 MW, η πλεονάζουσα ισχύς άνω των 10 ΜW προτείνεται να κατανεμηθεί ως εξής: – Σε ποσοστό τουλάχιστον 30% στις παραπάνω τέσσερις κατηγορίες (νοικοκυριά, αγρότες, βιομηχανία και μεταποίηση, ανεξάρτητοι παραγωγοί). – Σε ποσοστό τουλάχιστον 70% για την εγκατάσταση λοιπών σταθμών ΑΠΕ. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τόσο σε επενδυτικό επίπεδο όσο και στην κάλυψη της ζήτησης. Κατά το διήμερο 1ης και 2ας Απριλίου οι πράσινες τεχνολογίες κάλυψαν το 67% και 68% αντίστοιχα των ενεργειακών αναγκών της χώρας, μεγέθη που αποτελούν νέο ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικό της δυναμικής των ΑΠΕ επίσης, το γεγονός ότι στις 2 Απριλίου επίσης για πρώτη φορά έγινε και απόρριψη ισχύος 500 μεγαβάτ από ανανεώσιμες πηγές, για λόγους ευστάθειας του δικτύου. Αυτό σημαίνει ότι αν υπήρχε η δυνατότητα απορρόφησης αυτών των μεγεθών, η διείσδυση των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία της αποθήκευσης ενέργειας. Η λειτουργία του συστήματος με 68% συμμετοχή ανανεώσιμων πηγών αποτελεί εξαιρετική επίδοση για σήμερα, όμως θα είναι ο κανόνας σε λίγα χρόνια καθώς ο στόχος για το 2030 είναι, το 67% της ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης μιλώντας στο συνέδριο των Δελφών, “Τα μεγάλα έργα αποθήκευσης είναι απαραίτητα ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της πράσινης ενέργειας, διατηρώντας παράλληλα την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος”. Ο κ. Μανουσάκης ανέφερε ακόμη ότι το επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για υποδοχή ανανεώσιμων πηγών ισχύος 29 γιγαβάτ ως το 2030. “Σήμερα η ισχύς των ΑΠΕ σε λειτουργία ανέρχεται σε 9 GW, ο κατειλημμένος χώρος για νέα έργα σε 10 GW ενώ από την αρχή του 2021 έχουν υποβληθεί αιτήματα για ακόμη 19 GW”, πρόσθεσε. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία και τις εκτιμήσεις του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών και Εγγυήσεων Προέλευσης) η ισχύς των ΑΠΕ στην Ελλάδα θα σπάσει εφέτος το όριο των 10 γιγαβάτ. Η πρόβλεψη, με βάση την ενημέρωση για τις μονάδες που είναι υπό κατασκευή, είναι ότι το “φράγμα” των 10 γιγαβάτ θα σπάσει τον Σεπτέμβριο ενώ η συνολική ισχύς θα φθάσει στο τέλος του χρόνου στα 10,5 γιγαβάτ. Η εξέλιξη των ΑΠΕ από το 2019 είναι ενδεικτική της τάσης στην αγορά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΔΑΠΕΕΠ: -Το 2019 τέθηκαν σε λειτουργία μονάδες ΑΠΕ ισχύος 905 MW (εξ αυτών 746 MW αιολικά, 148 MW Φωτοβολταϊκά). -Το 2020 συνδέθηκαν 999,3 νέα MW (535,6 MW αιολικά, 447 Φωτοβολταϊκά) -Το 2021 εντάχθηκαν 1.233 MW (398 MW αιολικά, 808 MW Φωτοβολταϊκά) -Η πρόβλεψη για το 2022 ανεβάζει την ισχύ των νέων μονάδων στα 1.900 MW (910 MW Αιολικά, 950 MW Φωτοβολταϊκά) Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΔΑΠΕΕΠ, Γιάννη Γιαρέντη, οι προβλέψεις για το 2022, δείχνουν μεγάλη αισιοδοξία για το μέλλον του ΕΛΑΠΕ (είναι ο ειδικός λογαριασμός για τη χρηματοδότηση των ΑΠΕ), κάτι που αποτελεί εγγύηση για την επενδυτική ασφάλεια που χρειάζονται οι ΑΠΕ, ακόμη και μετά την εκταμίευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέσα στη χρονιά για την επιδότηση της ενεργειακής κατανάλωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων που εφαρμόζεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο. “Η διάθεση των πλεονασμάτων του ΕΛΑΠΕ προς τους καταναλωτές, επιβεβαιώνει την συμβολή των ΑΠΕ στην μείωση του ενεργειακού κόστους. Πέρα και πάνω από την μείωση της μοναδιαίας τιμής της KWh , οι ΑΠΕ στηρίζουν τον καταναλωτή”, τονίζει ο κ. Γιαρέντης.

Σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τόσο σε επενδυτικό επίπεδο όσο και στην κάλυψη της ζήτησης. Κατά το διήμερο 1ης και 2ας Απριλίου οι πράσινες τεχνολογίες κάλυψαν το 67% και 68% αντίστοιχα των ενεργειακών αναγκών της χώρας, μεγέθη που αποτελούν νέο ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικό της δυναμικής των ΑΠΕ επίσης, το γεγονός ότι στις 2 Απριλίου επίσης για πρώτη φορά έγινε και απόρριψη ισχύος 500 μεγαβάτ από ανανεώσιμες πηγές, για λόγους ευστάθειας του δικτύου. Αυτό σημαίνει ότι αν υπήρχε η δυνατότητα απορρόφησης αυτών των μεγεθών, η διείσδυση των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία της αποθήκευσης ενέργειας. Η λειτουργία του συστήματος με 68% συμμετοχή ανανεώσιμων πηγών αποτελεί εξαιρετική επίδοση για σήμερα, όμως θα είναι ο κανόνας σε λίγα χρόνια καθώς ο στόχος για το 2030 είναι, το 67% της ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης μιλώντας στο συνέδριο των Δελφών, “Τα μεγάλα έργα αποθήκευσης είναι απαραίτητα ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της πράσινης ενέργειας, διατηρώντας παράλληλα την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος”. Ο κ. Μανουσάκης ανέφερε ακόμη ότι το επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για υποδοχή ανανεώσιμων πηγών ισχύος 29 γιγαβάτ ως το 2030. “Σήμερα η ισχύς των ΑΠΕ σε λειτουργία ανέρχεται σε 9 GW, ο κατειλημμένος χώρος για νέα έργα σε 10 GW ενώ από την αρχή του 2021 έχουν υποβληθεί αιτήματα για ακόμη 19 GW”, πρόσθεσε. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία και τις εκτιμήσεις του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών και Εγγυήσεων Προέλευσης) η ισχύς των ΑΠΕ στην Ελλάδα θα σπάσει εφέτος το όριο των 10 γιγαβάτ. Η πρόβλεψη, με βάση την ενημέρωση για τις μονάδες που είναι υπό κατασκευή, είναι ότι το “φράγμα” των 10 γιγαβάτ θα σπάσει τον Σεπτέμβριο ενώ η συνολική ισχύς θα φθάσει στο τέλος του χρόνου στα 10,5 γιγαβάτ. Η εξέλιξη των ΑΠΕ από το 2019 είναι ενδεικτική της τάσης στην αγορά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΔΑΠΕΕΠ: -Το 2019 τέθηκαν σε λειτουργία μονάδες ΑΠΕ ισχύος 905 MW (εξ αυτών 746 MW αιολικά, 148 MW Φωτοβολταϊκά). -Το 2020 συνδέθηκαν 999,3 νέα MW (535,6 MW αιολικά, 447 Φωτοβολταϊκά) -Το 2021 εντάχθηκαν 1.233 MW (398 MW αιολικά, 808 MW Φωτοβολταϊκά) -Η πρόβλεψη για το 2022 ανεβάζει την ισχύ των νέων μονάδων στα 1.900 MW (910 MW Αιολικά, 950 MW Φωτοβολταϊκά) Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΔΑΠΕΕΠ, Γιάννη Γιαρέντη, οι προβλέψεις για το 2022, δείχνουν μεγάλη αισιοδοξία για το μέλλον του ΕΛΑΠΕ (είναι ο ειδικός λογαριασμός για τη χρηματοδότηση των ΑΠΕ), κάτι που αποτελεί εγγύηση για την επενδυτική ασφάλεια που χρειάζονται οι ΑΠΕ, ακόμη και μετά την εκταμίευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέσα στη χρονιά για την επιδότηση της ενεργειακής κατανάλωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων που εφαρμόζεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο. “Η διάθεση των πλεονασμάτων του ΕΛΑΠΕ προς τους καταναλωτές, επιβεβαιώνει την συμβολή των ΑΠΕ στην μείωση του ενεργειακού κόστους. Πέρα και πάνω από την μείωση της μοναδιαίας τιμής της KWh , οι ΑΠΕ στηρίζουν τον καταναλωτή”, τονίζει ο κ. Γιαρέντης. Πηγή ΑΠΕ – ΜΠΕ

Με την Ευρώπη να προσπαθεί να απεξαρτηθεί από την ενέργεια της Ρωσίας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο η μεγάλη στροφή είναι σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, με τις ηλιακές και αιολικές υποδομές να συνεισφέρουν μαζί πάνω από το 10% της ενέργειας που παρήχθη παγκοσμίως το 2021. Σύμφωνα με μελέτη του κέντρου μελετών Ember, στο επίπεδο αυτό έφθασαν πέρυσι 50 χώρες, ανάμεσά τους, για πρώτη φορά, η Κίνα και η Ιαπωνία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 93% της παγκόσμιας ζήτησης. Η Ολλανδία, η Αυστραλία και το Βιετνάμ βιώνουν την ταχύτερη μεταμόρφωση, με το μερίδιο των φωτοβολταϊκών και των αιολικών υποδομών να αυξάνεται κατά δέκα μονάδες τα τελευταία δύο χρόνια. Δέκα χώρες εξασφαλίζουν πάνω από το ένα τέταρτο του ενεργειακού τους μείγματος από αυτές τις δύο πηγές. Ψηλότερα βρίσκονται η Δανία (52%), το Λουξεμβούργο (43%) και η Ουρουγουάη (47%). Συνολικά, το 38% του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώθηκε το 2021 προήλθε από πηγές που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών. Η βασική πηγή ανανεώσιμης ενέργειας παραμένουν τα υδροηλεκτρικά φράγματα. Κυριαρχεί ο άνθρακας Όμως από τον άνθρακα προήλθε το 36%. Το Ember υπογραμμίζει ότι αυτή η πηγή ενέργειας καταγράφει αξιοσημείωτη άνοδο, παρότι είναι η πιο επιζήμια για το περιβάλλον, λόγω της έκρηξης της ζήτησης για ηλεκτρισμό αφού η πανδημία του νέου κορονοϊού πέρασε σε δεύτερο πλάνο. Πράγματι η παραγωγή των ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών που λειτουργούν με την καύση άνθρακα γνώρισε το 2021 ετήσια άνοδο (+9%) άνευ προηγουμένου "τουλάχιστον από το 1985", καταγράφοντας παραγωγή-ρεκόρ 10.042 TWh. Αν σε αυτή προστεθεί η αύξηση (+1%) του αερίου, οι εκπομπές CO2 που οφείλονταν στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρισμού έφθασαν στην κορύφωσή τους πέρυσι, ξεπερνώντας κατά 3% το ρεκόρ του 2018. Αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση στα 778 εκατ. τόνους. Για να μειωθεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5° Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, θεωρείται ότι ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής πρέπει να επεκταθεί σε νέα πεδία χρήσης (μεταφορές, θέρμανση κ.λπ.) και να πάψει εντελώς να εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα. Ο τομέας της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας κατέγραψε αύξηση 17% το 2021 και αναμένεται να συνεχίζει να μεγεθύνεται με ετήσιο ρυθμό γύρω στο 20% ως το 2030, πάντα σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ember.

Οι νέες ρυθμίσεις οι οποίες θα προωθηθούν το επόμενο διάστημα θα περιγράφουν την αδειοδοτική διαδικασία για την εγκατάσταση και λειτουργία των «καθαρών» σταθμών αποθήκευσης. «Τσουνάμι» αδειοδοτήσεων έργων ΑΠΕ καταγράφεται τον Φεβρουάριο. Συνολικά 26 έργα, συνολικής ισχύος 1,5 GW εξασφάλισαν από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθήκευσης. Γνωστές και άγνωστες εταιρείες, μεγάλες και μικρές …συνωστίζονται προκειμένου να προλάβουν να προχωρήσουν την ωρίμανση των έργων (ή την πώληση των αδειών) καθώς το επόμενο διάστημα αναμένεται να προωθηθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το νέο πλαίσιο αδειοδότησης για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας (πιθανώς ως προσθήκη στο νομοσχέδιο για την απλοποίηση της β΄ φάσης αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ). Στόχος είναι έως το τέλος της δεκαετίας, δηλαδή έως το 2030, να έχει προχωρήσει η εγκατάσταση και λειτουργία 1.500 – 2.000 MW σταθμών αποθήκευσης, με την τεχνολογία της αντλησιοταμίευσης και με χρήση συσσωρευτών. Το νομοθετικό πλαίσιο για την αποθήκευση έχει καθυστερήσει σημαντικά, ενώ το σχήμα στήριξης των επενδύσεων αλλά και η διενέργεια διαγωνισμού για την ενίσχυση τους εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει το ερχόμενο φθινόπωρο. Να σημειωθεί ότι, ενισχύσεις 200 εκατ. ευρώ προβλέπονται για έργα αποθήκευσης και στο Ταμείο Ανάκαμψης, με την επιλογή των δικαιούχων να προσδιορίζεται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών. Πάντως, ενδεικτικό του επενδυτικού ενδιαφέροντος είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ΡΑΕ, έως τον περασμένο Δεκέμβριο, είχαν χορηγηθεί άδειες παραγωγής για 181 έργα συνολικής ισχύος 14, 3 GW. Σε αυτά περιλαμβάνονται 120 μονάδες καθαρής αποθήκευσης, με συνολική ισχύ 9.640,9 MW και 47 σταθμοί που συνδυάζουν αποθήκευση με έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας , συνολικής ισχύος 1.672,8 MW. Επιπλέον, πέρα από 14,3 GW, εντός του Φεβρουαρίου 2022, εξασφάλισαν άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση Συσσωρευτών Αποθήκευσης άλλα 26 έργα συνολικής ισχύος 1,5 GW. Ποιοί πήραν τις άδειες: τέσσερα έργα συνολικής ισχύος 444 MW (114 MW, 96 MW, 90MW και 144MW) στο Αγγελόκαστρο Κορινθίας, στη Νέα Σάντα Ροδόπης, στην Κοζάνη και στα Δερβενοχώρια Τανάγρας αντίστοιχα η «Χ. Ρόκας», συμφερόντων Iberdrola. 50 MW στο Κιλελέρ Λάρισας η Voltalia Greece (θυγατρική του γαλλικού ομίλου), η οποία είχε εξασφαλίσει και άλλες τέσσερις άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθήκευσης και τον Ιανουάριο συνολικής ισχύος 200 MW. 279,5MW σε περιοχή των δήμων Λαρισαίων και Παλαμά η γαλλικών συμφερόντων «AKUO Energy Greece Α.Ε.». 100 MW σε περιοχή της Λειβαδιάς Βοιωτίας η εταιρεία «Ανεμόπευκο Μονοπρόσωπη ΑΕ παραγωγής και εκμετάλλευσης ενέργειας» 10 MW στην περιοχή Γρεβενών η «ESC ΑΕ» τρία έργα 10 MW, 5 MW και 10 MW στην περιοχή Γρεβενών και στην Ελασσόνα η «Αετός ΦΒ Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε.» 49,99 MW στο Δοξάτο Δράμας η «Storage Ventures» 50 MW στα Σέρβια Κοζάνης η «Ηλιόθεμα Ενεργειακή» 24 MW στην περιοχή Πολυγύρου Χαλκιδικής η «DER Ετερόρρυθμη Εταιρεία» 49,99 MW στην περιοχή Λαγκαδά Θεσσαλονίκης η «Sustainable Ventures 11 ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε.», εγκατεστημένης ισχύος τρία έργα των 49,99 MW (σύνολο 149,97 MW) στον Πλατύκαμπο Κιλελέρ Λάρισας η «Sustainable Ventures». 50 MW σε περιοχή του δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας Φθιώτιδας η «ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή» 5 άδειες, συνολικής ισχύος 200 MW (τρεις των 50 MW και δύο των 25 MW) στους Μολάους Μονεμβάσιας, στα Αντίκυρα και στα Δερβενοχώρια Τανάγρας Βοιωτίας, στην Κόρινθο και στον δήμο Μαρωνείας-Σαπών η «Aquitos Solar Farm». δύο άδειες των 8,72MW η καθεμία, σε περιοχές των δήμων Ηρακλείου και Χανίων Κρήτης η εταιρεία «Ελληνικοί Υβριδικοί Σταθμοί ΑΕ». Έρχονται οι νέες ρυθμίσεις Την ανάγκη να κινητοποιηθούν επενδύσεις για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στήριξε και ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) κ. Γιάννης Μπρατάκος μιλώντας προ ημερών στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΒΕΑ. Όπως επεσήμανε πρόκειται για προϋπόθεση- κλειδί, στην προσπάθεια να αυξηθεί η ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της χώρας, αλλά και για να μειωθεί το κόστος της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οι νέες ρυθμίσεις οι οποίες θα προωθηθούν το επόμενο διάστημα θα περιγράφουν την αδειοδοτική διαδικασία για την εγκατάσταση και λειτουργία των «καθαρών» σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και των υβριδικών σταθμών (συνδυασμός ΑΠΕ και αποθήκευσης) αλλά θα υπάρχουν και προβλέψεις για τη χωροθέτησή τους, εν αναμονή του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, το οποίο θα περιλαμβάνει και ξεχωριστές διατάξεις για τα έργα αποθήκευσης. Όπως και με τα έργα ΑΠΕ έτσι και για τα projects της αποθήκευσης θα υλοποιούνται ηλεκτρονικοί κύκλοι υποβολής αιτήσεων για την αδειοδότησή τους ενώ θα τίθενται σφιχτά χρονοδιαγράμματα για την ωρίμανση των έργων.

Με νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες, παρατείνεται κατά ένα μήνα η υποχρέωση προσκόμισης Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού, από τους κατόχους αδειών παραγωγής σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, Βεβαιώσεων Παραγωγού και Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων, οι οποίοι δεν έχουν υποβάλει στον αρμόδιο Διαχειριστή πλήρες αίτημα για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης. Με την ίδια ρύθμιση εισάγεται πρόβλεψη για τον τρόπο διαπίστωσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή της πληρότητας ή μη των οικείων αιτημάτων για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθεί επίσης ρύθμιση για την παράταση των υφιστάμενων Τιμών Αναφοράς των σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, οι οποίες είχαν ισχύ μέχρι την 28.02.2022.

Σε αναβάθμιση της ψηφιακής γεωχωρικής βάσης δεδομένων προχωρά η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) επιχειρώντας να καλύψει τα κενά που δημιουργεί η καθυστέρηση στην αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Έτσι, σε μια κοινή γεωχωρική βάση δεδομένων με τις περιοχές αποκλεισμού, τις ζώνες ασυμβατότητας και τις ζώνες που προκύπτουν από τις προβλεπόμενες αποστάσεις χωροθέτησης εγκαταστάσεων ΑΠΕ, θα «κουμπώνουν» πλέον και οι πληροφορίες των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) οι οποίες αφορούν στους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας, τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τις ζώνες αποκλεισμού γύρω τους κ.ά. Μάλιστα, στον χάρτη που διαχειρίζεται ο Ρυθμιστής της ενεργειακής αγοράς, θα περιληφθούν και οι αποκλεισμοί για τα απάτητα βουνά, δηλαδή τις περίφημες ΠΑΔ (Περιοχές Άνευ Δρόμων). Οι πρώτες περιοχές εντοπίζονται στα Λευκά Ορη, στην Τύμφη, στον Ταΰγετο, στον Σμόλικα, στο Σάος Σαμοθράκης και στο όρος Χατζή Τρικάλων ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλες, καθώς συνολικά οι προτεινόμενες ΠΑΔ είναι 40, οι οποίες εμπίπτουν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους εντός του δικτύου Natura 2000. Έως σήμερα στο γεωπληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ βρίσκονται αναρτημένες όσες περιοχές αποκλεισμού έχουν οριοθετηθεί κατά τρόπο ειδικό και συγκεκριμένο (π.χ. με ειδικό ΦΕΚ στο οποίο να αναφέρεται η απαγόρευση εγκατάστασης ΑΠΕ), προκειμένου να λάβουν γνώση οι επενδυτές για τα σημεία της επικράτειας όπου δεν είναι δυνατή η χωροθέτηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Ωστόσο, για τις υπόλοιπες ζώνες ασυμβατότητας που προκύπτουν από την εφαρμογή του ισχύοντος σήμερα Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τις ΑΠΕ υπεύθυνες είναι οι περιβαλλοντικές υπηρεσίες, οι οποίες ελέγχουν το έργο σε μεταγενέστερο στάδιο. Με άλλα λόγια, έως σήμερα, η εφαρμογή του ΕΧΠ γίνεται μετά την έκδοση της Βεβαίωσης Παραγωγού και κατά το στάδιο της αξιολόγησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την αρμόδια περιβαλλοντική υπηρεσία, με τρόπο μη αυτοματοποιημένο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εμπόδια και καθυστερήσεις στην πορεία αδειοδότησης. Πλέον, με την αναβάθμιση του νέου γεωπληροφοριακού συστήματος, θα υπάρχει η δυνατότητα, σε πραγματικό χρόνο, να ελεγχθούν και να προσδιοριστούν περιοχές ικανές να υποδεχθούν έργα ΑΠΕ, βελτιώνοντας τόσο το χρονοδιάγραμμα ωρίμανσης των έργων όσο και την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους επενδυτές. Παράλληλα, λήγει στις 15 Μαρτίου η παράταση που δόθηκε για την επικαιροποίηση στοιχείων (θέση, εγκατεστημένη ισχύς, τεχνολογία κλπ) για όσα έργα έχουν Άδειες Παραγωγής ΑΠΕ και Βεβαιώσεις Παραγωγού, οι οποίες εκδόθηκαν κατόπιν αίτησης σε παλαιότερους κύκλους (προ του Κύκλου Δεκεμβρίου 2020), προκειμένου να καταχωρηθούν στο Ηλεκτρονικό Μητρώο της ΡΑΕ. Το μητρώο συνδέεται και με συστήματα άλλων φορέων, οι οποίοι εμπλέκονται στη διαδικασία αδειοδότησης έργων ΑΠΕ (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο, φορέων χορήγησης της Άδειας Εγκατάστασης και της Άδειας Λειτουργίας κλπ). Τον Ιούνιο έτοιμο το ΕΧΠ για τις ΑΠΕ Όσο για την αναθεώρηση του ΕΧΠ για τις ΑΠΕ, μετά από πολυετείς καθυστερήσεις αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο στις αρχές καλοκαιριού. Προ ημερών με απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκου Ταγαρά έγινε η εξειδίκευση των τεχνικών προδιαγραφών για την εκπόνηση του δεύτερου σταδίου της μελέτης για την αναθεώρησή του και όπως αναφέρει στέλεχος του υπουργείου, δόθηκε εντολή έναρξης με αυστηρό fast track χρονοδιάγραμμα για την παράδοση του έργου από τη μελετητική κοινοπραξία στις 30 Απριλίου. Εάν τηρηθεί, θα απαιτηθεί άλλον ένας μήνας για τυχόν διορθώσεις από το επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ένα διάστημα προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες συνεδριάσεις της Επιτελικής Επιτροπής Συντονισμού και να δοθεί το τελικό «πράσινο φως» ώστε να συνταχθεί και να υπογραφεί περί τα τέλη Ιουνίου η Υπουργική Απόφαση, εάν τελικά δεν δοθεί παράταση. Σε κάθε περίπτωση οι μελετητές πρέπει να κρατήσουν λεπτές ισορροπίες ώστε αφενός να μην «εξοριστούν» έργα ΑΠΕ από περιοχές με υψηλό δυναμικό αιολικής και ηλιακής ενέργειας και αφετέρου να αποκλειστούν από περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, κατευνάζοντας τις κινητοποιήσεις ενάντια στη χωροθέτησή τους οι οποίες, μέρα με τη μέρα, γιγαντώνονται. Δεν είναι τυχαίο ότι, τον τελευταίο χρόνο, δήμοι και Περιφέρειες της χώρας καθοδηγούμενοι και από τις αντιδράσεις οργανώσεων και κινήσεων πολιτών, γνωμοδοτούν αρνητικά, εν αναμονή του αναθεωρημένου ΕΧΠ για τις ΑΠΕ. Έως σήμερα, από …επίσημα χείλη έχει γίνει γνωστό ότι οι ΑΠΕ θα μείνουν εκτός των έξι πρώτων απάτητων κορφών. Αλλά και γενικότερα, γίνεται συζήτηση να μπει ένα ανώτατο όριο στο υψόμετρο (π.χ. στα 1.000 ή στα 1.200 μέτρα) πάνω από το οποίο δεν θα χωροθετούνται έργα ΑΠΕ, όπως επίσης και για τον αριθμό και το μέγεθος των έργων στα μικρά νησιά του Αιγαίου. Επίσης, όπως αναφέρει παράγοντας του ΥΠΕΝ, το νέο ΕΧΠ για τις ΑΠΕ θα εστιάσει περισσότερο σε ορισμένες περιοχές, στις οποίες ήδη έχουν συγκεντρωθεί πολλές επενδύσεις πράσινης ενέργειας, εξαιτίας και της προνομιακής τους θέση όπως π.χ. στην Κρήτη ή στην Εύβοια, προκαλώντας πολλές αντιδράσεις. Όπως επισημαίνει η ίδια πηγή, «καταλύτης» για τη βελτίωση της αποδοχής των έργων από τους τοπικούς φορείς θα είναι ένα σωστό χωροταξικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει τις στρεβλώσεις που δημιουργεί το ισχύον πλαίσιο το οποίο είχε εγκριθεί επί υπουργίας Γ. Σουφλιά το 2008. Δεκατέσσερα χρόνια μετά είναι πλέον παρωχημένο καθώς αφορά τεχνολογίες μιας άλλης εποχής _ λιγότερο αποδοτικές από τις σύγχρονες _ και διαφορετικούς περιορισμούς ως προς τις προστατευόμενες περιοχές. Επίσης, το νέο ΕΧΠ για τις ΑΠΕ θα περιλαμβάνει και ειδικά κεφάλαια για μεγάλους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας και για υποδομές υδρογόνου.

1. Εγκατεστημένη Ηλεκτρική Ισχύς των ΑΠΕ σε Πλανητικό Επίπεδο Όπως έχει καταστεί διαχρονικά σαφές για τις ανθρώπινες κοινωνίες, η ηλεκτρική ενέργεια θεωρείται η πιο εύχρηστη και τελικά η πιο απαραίτητη ενεργειακή μορφή που χρησιμοποιεί ο σύγχρονος άνθρωπος για την κάλυψη των αναγκών του. Λαμβάνοντας υπόψιν τη διαρκώς αυξανόμενη ανησυχία του ανθρώπου για τη σταδιακή υποβάθμιση του περιβάλλοντος αλλά και την απειλή της εξάντλησης των αποθεμάτων των συμβατικών καυσίμων, αρχικά με αφορμή τις διαδοχικές πετρελαϊκές κρίσεις του ’70 και ακολούθως με την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ (1986), ξεκίνησε μία δυναμική και συστηματική προσπάθεια αξιοποίησης των διαθέσιμων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σχήμα 1: Διαχρονική Μεταβολή Εγκατεστημένης Πλανητικής Ηλεκτρικής Ισχύος ΑΠΕ. Πράγματι, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 άρχισαν να καταγράφονται πρώιμες μεν τεχνολογικά, ιδιαίτερα δε φιλόδοξες προσπάθειες αξιοποίησης τόσο της αιολικής όσο και της ηλιακής ενέργειας, με πρώτο μαζικό "τεχνολογικό πείραμα" αυτό της εγκατάστασης περίπου 16000 αιολικών μηχανών (περίπου 1700 MWe εγκατεστημένης ισχύος) στην πολιτεία της Καλιφόρνια. Μία σαφώς πιο ώριμη τεχνολογική εφαρμογή των ΑΠΕ ήταν και είναι η αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού στις υδροηλεκτρικές μονάδες, τεχνολογία που καταγράφει πλήθος εγκαταστάσεων από τα μέσα του 20ου αιώνα. Αντίστοιχα, την ίδια χρονική περίοδο μικρός αριθμός εφαρμογών στην ηλεκτροπαραγωγή αναφέρονται και στον τομέα της γεωθερμίας όπως και στην αξιοποίηση της βιομάζας, ενώ μία πρωτοποριακή εγκατάσταση αξιοποίησης των παλιρροιών (240 MWe) καταγράφεται από το 1966 στη Γαλλία στον ποταμό La Rance. Τέλος, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δεν είχαν επίσημα καταγραφεί άλλες εφαρμογές αξιοποίησης της θαλάσσιας ενέργειας (π.χ. κυματική ενέργεια, θερμική ενέργεια ωκεανών, κ.λπ.), ενώ η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με τη βοήθεια φωτοβολταϊκών πλαισίων βρισκόταν ουσιαστικά σε δοκιμαστικό στάδιο. Σχήμα 2: Κατανομή Εγκατεστημένης Ισχύος Ηλεκτροπαραγωγής στον Πλανήτη μας ανά είδος τεχνολογίας (2020). Στα επόμενα χρόνια, και ειδικότερα από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και μέχρι σήμερα, καταγράφεται μία εντυπωσιακή αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, όπως αποδίδεται στο Σχήμα 1, ενώ η εγκατεστημένη ισχύς στο τέλος του 2020 αποδίδεται σε ποσοστιαία ανάλυση στο Σχήμα 2. Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ σήμερα υπερβαίνει τα 3000 GWe, υπερδιπλάσια της αντίστοιχης ισχύος το 2010. Πιο συγκεκριμένα, με εξαίρεση τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς οι οποίοι εμφανίζουν μία γραμμική αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος τους, που πλέον προσεγγίζει τα 1150 GWe για τους μεγάλους υδροηλεκτρικούς και τα 50 GWe για τους μικρούς, η αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των αιολικών και των ηλιακών συστημάτων είναι εκθετική, ειδικά μετά το 1995 και το 2005 αντίστοιχα. Στο τέλος του 2020 τα εγκατεστημένα αιολικά πάρκα αντιστοιχούσαν σε περίπου 710 GWe στη στεριά και 35 GWe στη θάλασσα, ενώ αντίστοιχα τα εγκατεστημένα Φ/Β συστήματα στο σύνολο του πλανήτη μας υπερέβησαν τα 700 GWe, με την εγκατεστημένη ισχύ των ηλιακών θερμικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής να προσεγγίζει παράλληλα τα 6.5 GWe. Τέλος, οι διάφορες τεχνολογίες βιομάζας συμβάλλουν στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με περίπου 110 GWe, η γεωθερμία με 15 GWe και η θαλάσσια ενέργεια με περίπου 0.5 GWe, κυρίως λόγω των δύο μονάδων αξιοποίησης των παλιρροιών σε Γαλλία και Νότια Κορέα καθώς και περιορισμένου αριθμού πιλοτικών εγκαταστάσεων αξιοποίησης της κυματικής ενέργειας. 2. Ιστορική Εξέλιξη Ενεργειακής Ηλεκτροπαραγωγής των ΑΠΕ Εξετάζοντας στη συνέχεια τη διαχρονική συμβολή των ΑΠΕ στην κάλυψη των αναγκών ηλεκτροπαραγωγής του Πλανήτη μας (Σχήμα 3), η συνεισφορά σχεδόν αποκλειστικά των υδροηλεκτρικών σταθμών είναι ιδιαίτερα αξιόλογη, παρουσιάζοντας αύξηση από τις 1000 TWhe το 1965 σε περίπου 2000 TWhe το 1990. Από το 1990 κι έπειτα αρχίζει παράλληλα να καταγράφεται αξιόλογη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από κάθε μορφής βιομάζα καθώς και μικρή αρχικά συμμετοχή των αιολικών πάρκων, η οποία και ενισχύεται σημαντικά μετά το 2005, οπότε και αλλάζει εκθετικά η παρουσία των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή του Πλανήτη μας. Πράγματι, από το 2005 κι έπειτα (Σχήμα 4), η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής γίνεται σημαντική καθώς αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα πλησιάζουν τη συνολική παραγωγή των 2000 TWhe και μαζί με τη συμμετοχή της βιομάζας αρχίζουν να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία των υδροηλεκτρικών σταθμών. Σε κάθε περίπτωση η ετήσια παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει πλέον τις 7500 TWhe, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 25% της πλανητικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (περίπου 27000 TWhe), ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η έναρξη αξιοποίησης της θαλάσσιας ενέργειας, με τη συμμετοχή επί του παρόντος μόνο των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Σχήμα 3: Διαχρονική Εξέλιξη Ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε επίπεδο Πλανήτη και επιλεγμένων περιοχών. Βλ. Άρθρο Σχήμα 4: Διαχρονική μεταβολή του ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, μη λαμβάνοντας υπόψιν τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Τέλος, σε εθνικό επίπεδο η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της Ευρώπης και των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του ’60. Από το 2004 κι έπειτα εντάθηκαν περαιτέρω οι προσπάθειες αξιοποίησης των ΑΠΕ στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με αποτέλεσμα το 2020 η συνεισφορά των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή της ΕΕ-27 να υπερβαίνει τις 1700 TWhe. Οι αντίστοιχες προσπάθειες στις ΗΠΑ ξεκίνησαν το 2010 αλλά με σχετικά χαμηλότερη ένταση, ως εκ τούτου το 2020 οι ΑΠΕ στις ΗΠΑ παρήγαγαν περίπου 800 TWhe. Όσον αφορά τις χώρες της ασιατικής ηπείρου, καθοριστική στην αξιοποίηση των ΑΠΕ για την ηλεκτροπαραγωγή αποτελεί η συμβολή της κινεζικής οικονομίας, ενώ περιορισμένη αξιοποίηση των ΑΠΕ καταγράφεται στην Ιαπωνία και την Ινδία. Ειδικότερα για την Κίνα, μετά το 1995 αρχίζει μία εντυπωσιακή ανάπτυξη των εφαρμογών ΑΠΕ, με αποτέλεσμα το 2014 η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ να υπερβεί αυτήν της ΕΕ και σήμερα η Κίνα να παρουσιάζει περίπου 2200 TWhe από ΑΠΕ, αντιπροσωπεύοντας το 30% περίπου της αντίστοιχης πλανητικής παραγωγής. Ey=CFy.Po.8760 (1) Σε μια προσπάθεια να συγκρίνουμε την εγκατεστημένη ισχύ "Po" των μονάδων αξιοποίησης των ΑΠΕ (μεγάλοι και μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκές και ηλιακές θερμικές εγκαταστάσεις, μονάδες αξιοποίησης βιομάζας, γεωθερμικοί και παλιρροϊακοί σταθμοί και κυματικά πάρκα), Σχήμα 5, με την αντίστοιχη ηλεκτροπαραγωγή "Ey" των Σχημάτων 3 και 4, πρέπει να ληφθεί υπόψιν αφενός η εξίσωση (1), αφετέρου ο διαφορετικός (ετήσιος) συντελεστής αξιοποίησης (CFy) των επιμέρους τεχνολογιών ΑΠΕ με βάση και την περιοχή εγκατάστασης. Ειδικότερα, η μακρόχρονη εμπειρία αξιοποίησης των χερσαίων αιολικών πάρκων έχει συμβάλλει έτσι ώστε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης να κυμαίνεται μεταξύ 25% και 35%, ενώ για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα η σχετική περιοχή τιμών κυμαίνεται μεταξύ 35% και 50% σε μακροχρόνια βάση. Αντίστοιχα, για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς ο συντελεστής αξιοποίησης κυμαίνεται μεταξύ 15% και 22%, ενώ για την περίπτωση των υδροηλεκτρικών σταθμών πρέπει να γίνει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ μικρών (CFy μεταξύ 30% και 50%) και μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, καθώς και αν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως μονάδες αιχμής (CFy μεταξύ 10% και 20%) ή ως μονάδες βάσης, οπότε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης προσεγγίζει τις τιμές των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Βλ. Άρθρο Σχήμα 5: Η συμμετοχή των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής περιοχών του Πλανήτη μας το 2018. 3. Ανάπτυξη Αιολικών και Ηλιακών Εφαρμογών (1990-2020) Λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια καταγράφεται μία εκθετική αύξηση των εφαρμογών αρχικά της αιολικής και πιο πρόσφατα της ηλιακής ενέργειας στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, η ανάλυση που ακολουθεί θα επικεντρωθεί στις εν λόγω τεχνολογίες, οι οποίες και θεωρούνται σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνες για τη μορφή του Σχήματος 3. Σχήμα 6: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Αιολικής Ισχύος σε επίπεδο Πλανήτη και ΕΕ. Σχήμα 7: Διαχρονική μεταβολή της αιολικής ηλεκτροπαραγωγής σε επίπεδο Πλανήτη καθώς και στις ισχυρότερες οικονομίες του Πλανήτη μας. Ειδικότερα, στο Σχήμα 6 παρουσιάζεται η διαχρονική μεταβολή της εγκατεστημένης αιολικής ισχύος στο χρονικό διάστημα (1990-2020) τόσο σε πλανητικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πέραν του γεγονότος ότι το 2020 η εγκατεστημένη αιολική ισχύς υπερέβη τα 740 GWe (σήμερα (τέλος 2021) προσεγγίζει τα 800 GWe), σημαντική είναι η σταδιακή μείωση του ποσοστού της ΕΕ-28 (220 GWe) λόγω του εντυπωσιακού ρυθμού αύξησης των εγκατεστημένων αιολικών πάρκων στην Κίνα (280 GWe). Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει και με την πορεία της ενεργειακής παραγωγής των αιολικών πάρκων στο Σχήμα 7, όπου περίπου 1600 TWhe προήλθαν το 2020 από την αιολική ενέργεια, με σχεδόν ίση συμμετοχή από την πλευρά της Ευρώπης και της Κίνας. Ειδικότερα για την Ευρώπη, σε ορισμένες χώρες όπως η Δανία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα, η συμμετοχή της αιολικής ενέργειας στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή (Σχήμα είναι καθοριστική, με ποσοστά που υπερβαίνουν για τη Δανία το 50% ενώ και για τις υπόλοιπες χώρες κυμαίνονται στην περιοχή του 15% έως 25%. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική και ελπιδοφόρα είναι η αξιοποίηση της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας με την κατασκευή θαλάσσιων (offshore) αιολικών πάρκων κυρίως στην Ευρώπη, με τη λειτουργία ήδη σταθμών συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ίσης με 35 GWe για την αξιοποίηση του υψηλού διαθέσιμου αιολικού δυναμικού των θαλασσών (Σχήμα 9). Σχήμα 8: Συμμετοχή Αιολικής Ενέργειας στην Ηλεκτροπαραγωγή των μελών της ΕΕ-28. Σχήμα 9: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Θαλασσίας Αιολικής Ισχύος στις ισχυρότερες οικονομίες του Πλανήτη μας. Ανάλογη συμπεριφορά, αλλά με μια καθυστέρηση περίπου 10-15 ετών καταγράφεται και στις εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας, με έμφαση στη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων καθώς και πιλοτικές κυρίως ηλιακές θερμικές εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής (6.5 GWe). Ειδικότερα, τα μόλις 1 GWe εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών πάρκων το 2000, έχουν προσεγγίσει τα 710 GWe το 2020 (Σχήμα 10). Πιο συγκεκριμένα, στην Κίνα έχουν εγκατασταθεί περίπου 255 GWe, στην Ιαπωνία, που διεκδικεί από τις ΗΠΑ (76 GWe) τη δεύτερη θέση σε μέγεθος εγκαταστημένων φωτοβολταϊκών πάρκων στον Πλανήτη μας, λειτουργούν περισσότερα από 67 GWe, ενώ η Γερμανία έχει εγκαταστήσει 54 GWe και μαζί με την Ιταλία (21 GWe) και την Ισπανία (15 GWe) αποτελούν τις κυριότερες ευρωπαϊκές περιοχές με σημαντική αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή. Αντίστοιχα, στην Ασιατική αγορά, εκτός από τη δεσπόζουσα παρουσία της Κίνας και τη διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή της Ιαπωνίας, σημαντική εγκατεστημένη φωτοβολταϊκή ισχύ εμφανίζει η Ινδία (40 GWe), το Βιετνάμ (16.5 GWe) και η Νότια Κορέα (15 GWe), ενώ η Αυστραλία εμφανίζει με τη σειρά της 18 GWe εγκατεστημένης φωτοβολταϊκής ισχύος. Βλ. Άρθρο Σχήμα 10: Διαχρονική Εξέλιξη Εγκατεστημένης Ηλιακής Ισχύος σε επίπεδο Πλανήτη. Βλ. Άρθρο Σχήμα 11: Διαχρονική Εξέλιξη Τεχνολογιών κατασκευής εμπορικών φωτοβολταϊκών πλαισίων. Αναφορικά με τις τεχνολογίες παραγωγής των εμπορικών φωτοβολταϊκών πλαισίων, η κυριαρχία των μονοκρυσταλλικών (mono-Si) πλαισίων στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχει παραχωρήσει (Σχήμα 11) μεγάλο μέρος της αγοράς στα πολυκρυσταλλικά (poly-Si) πλαίσια, τα οποία αντιπροσωπεύουν πλέον περισσότερο από το 50% των σχετικών εφαρμογών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συμμετοχή του άμορφου πυριτίου (thin-film) στην κατασκευή των φωτοβολταϊκών πλαισίων, που αν και φάνηκε ότι θα κυριαρχήσει στις ηλιακές εφαρμογές στα τέλη της δεκαετίας του ’90, εντούτοις κατόπιν αρκετών διακυμάνσεων στα επόμενα χρόνια φαίνεται να ισορροπεί σε ένα μερίδιο αγοράς περίπου 15%. Φυσικά, δεν πρέπει να παραληφθούν και οι ιδιαίτερα φιλόδοξες προσπάθειες για αξιοποίηση νέων ανόργανων καθώς και οργανικών ενώσεων (ribbon-Si) για τη βελτίωση της ενεργειακής και οικονομικής απόδοσης των φωτοβολταϊκών πλαισίων που καταγράφηκαν τα επόμενα χρόνια. 4. Οι Προοπτικές Αξιοποίησης των ΑΠΕ Λαμβάνοντας υπόψιν αφενός τις δεσμεύσεις των κρατών μελών του ΟΗΕ (Σύνοδος για το Κλίμα 2021 στη Γλασκώβη) για την προστασία του κλίματος αλλά και την απειλή εξάντλησης των αποθεμάτων συμβατικών (ορυκτών) καυσίμων, το μεγαλύτερο μέρος του Πλανήτη μας επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη δυναμική αξιοποίηση των ΑΠΕ. Από τις διαθέσιμες επιστημονικές αναλύσεις είναι κοινώς παραδεκτό ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ περιορίζει έως και δύο τάξεις μεγέθους τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (Σχήμα 12) σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα σε ανάλυση κύκλου ζωής ανά μονάδα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας (από 450-1200 kg CO2/MWhe σε 20-100 kg CO2/MWhe), γεγονός που αναμένεται να ενθαρρύνει ακόμα περισσότερο τις εφαρμογές των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή σε υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο το 2050 να απουσιάζουν τα αέρια του θερμοκηπίου από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής των κρατών μελών της Ένωσης. Σχήμα 12: Σύγκριση Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου από την Αξιοποίηση Όλων των Τεχνολογιών του τομέα της Ηλεκτροπαραγωγής, σε ανάλυση κύκλου ζωής. Συνυπολογίζοντας και τη συγκέντρωση καθώς και τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων σε συγκεκριμένες περιοχές του Πλανήτη μας, οι ΑΠΕ αναμένεται να συνεχίσουν να είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες (γεωγραφικά κατανεμημένες) ενεργειακές μορφές σε ολόκληρο τον Πλανήτη τα επόμενα χρόνια, υπερκαλύπτοντας το 2025 την παραγωγή των μονάδων που βασίζονται στην καύση του άνθρακα (Σχήμα 13). Πιο συγκεκριμένα, η πλανητική ηλεκτροπαραγωγή το 2050 εκτιμάται ότι θα διπλασιασθεί προσεγγίζοντας τις 45000 TWhe, εκ των οποίων τουλάχιστον το 50% θα προέρχεται από τις τεχνολογίες των ΑΠΕ. Εκτιμάται δε ότι ήδη μετά το 2030 νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως η κυματική ενέργεια σε συνδυασμό με τις θαλάσσιες αιολικές εφαρμογές, και η ηλιακή θερμική ενέργεια θα περάσουν σταδιακά κι αυτές σε επίπεδο εμπορικής εφαρμογής. Σχήμα 13: Πρόβλεψη εξέλιξης ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής έως το 2050. Ολοκληρώνοντας το Τέταρτο Μέρος της ετήσιας Ενεργειακής Ανάλυσης του Πλανήτη μας, είναι ευδιάκριτη η σημαντική αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, με προφανείς προοπτικές για σταδιακή υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων από ΑΠΕ, κυρίως λόγω των προσπαθειών περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στην προσπάθεια αυτή σταθερή είναι εδώ και πολλά χρόνια η συμμετοχή των υδροηλεκτρικών σταθμών, ενώ τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακή είναι η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια (κυρίως από φωτοβολταϊκούς σταθμούς). Παράλληλα, διαγράφεται μία στροφή των αιολικών εφαρμογών προς το θαλάσσιο χώρο, γεγονός που αναμένεται σταδιακά να ενεργοποιήσει και το ενδιαφέρον για την παράλληλη εγκατάσταση εμπορικών κυματικών μηχανών. Με πρωτοπόρο την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και με κυρίαρχη την παρουσία της Κίνας, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ αναμένεται το 2050 να υπερκεράσει την παραγωγή των ορυκτών καυσίμων, καλύπτοντας τουλάχιστον το 50% της πλανητικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έναντι του 27% που αντιπροσωπεύει σήμερα (τέλος 2021). RES Contribution on Elecricity of our Planet_v14.doc Απόσπασμα από τα Συμπεράσματα (Τέταρτο Μέρος) της Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι αναβαθμίσεις από τον ΑΔΜΗΕ στοχευμένων υποσταθμών Μέσης – Χαμηλής Τάσης ανά την επικράτεια, ώστε να μπορούν να συνδεθούν νέοι σταθμοί ΑΠΕ. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, έχει ήδη ολοκληρωθεί η αναβάθμιση 2 υποσταθμών, από τους 33 στους οποίους προβλέπεται να αυξηθεί η ισχύς, για να αυξηθεί η δυνατότητα του δικτύου να «υποδεχθεί» νέες μονάδες «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Το συγκεκριμένο έργο έχει προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 12 εκατ. θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τη μορφή επιχορήγησης. Για να επιταχύνει την υλοποίησή του, και επομένως να απελευθερώσει ηλεκτρικό «χώρο» για καινούρια έργα ΑΠΕ, ο Διαχειριστής «έτρεξε» τις πρώτες αναβαθμίσεις πριν αντληθούν τα σχετικά κεφάλαια από το «Ελλάδα 2.0». Όπως έχει γράψει το energypress, από την αύξηση της ισχύος των συγκεκριμένων υποσταθμών υπολογίζεται πως «περνά» η εγκατάσταση και λειτουργία καινούριων μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1.755 MW περίπου. Ένα χαρτοφυλάκιο που αντιστοιχεί στο 40% των «πράσινων» σταθμών ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 4.640 MW, που εκτιμάται ότι πρόκειται να συνδεθούν στο δίκτυο διανομής, στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων του υφιστάμενου ΕΣΕΚ για τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών στο εγχώριο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής. Η συνολική αύξηση ισχύος στο εν λόγω χαρτοφυλάκιο υποσταθμών θα ανέλθει σε 800MVA, σε κάποιες περιπτώσεις με την προσθήκη νέων μετασχηματιστών, ή ακόμη και με την αντικατάσταση ορισμένων υποσταθμών με μεγαλύτερους. Όσον αφορά τον γεωγραφικό επιμερισμό των αναβαθμίσεων, προβλέπεται η αύξηση της ισχύος κατά 250MVA υποσταθμών σε Πελοπόννησο και Ήπειρο, ενώ κατά 100MVA στην Αττική. Στην Κεντρική Ελλάδα σχεδιάζεται αύξηση της ισχύος κατά 200 MVA, και κατά 250MVA σε Μακεδονία και Θράκη. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της επένδυσης, έως το 4ο τρίμηνο του 2023 θα κοινοποιηθεί η ανάθεση όλων των συμβάσεων. Τα έργα θα ολοκληρωθούν έως το 4ο τρίμηνο του 2025.