Search the Community

Μια νέα εποχή στη διαχείριση και ανάδειξη των διατηρητέων ακινήτων του Αιγαίου σηματοδοτεί η υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας ανάμεσα στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (ΓΓΑΙΝΠ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Το έργο αφορά τη δημιουργία ενός ψηφιακού “Αποθετηρίου Διατηρητέων Κτισμάτων και Οικιστικών Συνόλων”, το οποίο θα συγκεντρώνει και θα ψηφιοποιεί το σύνολο του αρχείου χαρακτηρισμένων ακινήτων στα νησιά. Η πλατφόρμα θα είναι δημόσια προσβάσιμη σε ιδιοκτήτες, μηχανικούς και δημόσιες υπηρεσίες, προσφέροντας διαφάνεια, ταχύτερες διαδικασίες και προστασία του αρχιτεκτονικού αποθέματος. Στόχος είναι να τεκμηριωθεί, προστατευθεί και αναδειχθεί ο πλούτος των νησιωτικών οικισμών, συνδέοντας την αρχιτεκτονική κληρονομιά με τη σύγχρονη ανάπτυξη του real estate και τη βιώσιμη διαχείριση του χώρου. Ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, τόνισε: «Η καταγραφή και ανάδειξη του πλούτου των διατηρητέων κτισμάτων των νησιών μας αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τη διατήρηση της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής μας ταυτότητας. Μέσω της συνεργασίας μας με το ΤΕΕ, διασφαλίζουμε αποδοτικές υπηρεσίες και διαφάνεια για τους νησιώτες». Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, υπογράμμισε ότι πρόκειται για ένα έργο «ουσίας και προοπτικής», το οποίο «θα προστατεύσει τον αρχιτεκτονικό πλούτο της Ελλάδας και θα στηρίξει τις επενδύσεις που σέβονται την τοπική φυσιογνωμία των νησιών». Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής (ΕΣΚΥΠ) 2026 και υλοποιείται στο πλαίσιο του Ετήσιου Σχεδίου Δράσης της ΓΓΑΙΝΠ. View full είδηση

Το ζήτημα του υπερτουρισμού επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς 34 νησιά του Νοτίου Αιγαίου διεκδικούν το δικαίωμα να επιβάλουν εισιτήριο εισόδου στους τουρίστες της μιας ημέρας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από τον μεγάλο όγκο επισκεπτών Η πρόταση αυτή κατατέθηκε επισήμως από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής, με στόχο την ενίσχυση των τοπικών υποδομών, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών. Τι ζητούν οι Δήμοι Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου εισηγείται τη θεσμοθέτηση ενός συμβολικού, αλλά αναλογικού τέλους εισόδου για τους ημερήσιους επισκέπτες – ιδίως εκείνους που φτάνουν με πλοία αναψυχής και κρουαζιερόπλοια – χωρίς να διανυκτερεύουν ή να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην τοπική οικονομία, πέραν των αυξημένων απαιτήσεων σε καθαριότητα, ύδρευση, διαχείριση αποβλήτων και ενεργειακή κάλυψη. Σε ισχύ ήδη το τέλος κρουαζιέρας Υπενθυμίζεται ότι από 21 Ιουλίου 2025, ισχύει στην Ελλάδα το αυξημένο τέλος επιβατών κρουαζιέρας, το οποίο θεσπίστηκε με βάση το άρθρο 42 του ν. 4256/2014. Το τέλος αφορά επιβάτες επαγγελματικών πλοίων αναψυχής που πραγματοποιούν περιηγητικά ταξίδια σε ελληνικούς λιμένες και καταβάλλεται υπέρ του Δημοσίου. Η χρέωση διαφοροποιείται ανάλογα με την εποχικότητα, με στόχο: Την αποσυμφόρηση των νησιών στους μήνες αιχμής (Ιούλιος – Αύγουστος) Την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης εκτός υψηλής περιόδου Το παράδειγμα της Βενετίας Η συζήτηση για την επιβολή «εισιτηρίου εισόδου» δεν είναι νέα στην Ευρώπη. Η Βενετία ήδη εφαρμόζει ανάλογο μέτρο, με τους επισκέπτες που δεν διανυκτερεύουν να υποχρεούνται να πληρώνουν αντίτιμο για την πρόσβαση στην πόλη, ως απάντηση στα προβλήματα υπερτουρισμού, συμφόρησης και φθοράς των υποδομών. Πιθανές προκλήσεις και επόμενα βήματα Η πρόταση των 34 νησιών του Νοτίου Αιγαίου αναμένεται να προκαλέσει δημόσια διαβούλευση και συζητήσεις σε θεσμικό επίπεδο, καθώς θα απαιτήσει νομοθετική ρύθμιση, αλλά και τεχνικό σχεδιασμό για την εφαρμογή και είσπραξη του τέλους. Οι δήμοι, πάντως, επιμένουν ότι ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να επιστρέφει απευθείας στις τοπικές κοινωνίες, για τη βελτίωση των υποδομών και των υπηρεσιών προς όλους – τουρίστες και κατοίκους. View full είδηση

«Η Πολύαιγος προστατεύεται ως χαρακτηρισμένο Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, περιοχή Natura2000 και μέρος του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Νότιο Αιγαίο 1 – Νότιες Κυκλάδες» Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας οφείλει να διευκρινίσει ότι η νήσος Πολύαιγος έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, σε δύο σχετικές Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες ως ζώνη προστασίας της φύσης, ενώ παράλληλα περιλαμβάνεται στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες. Αναλυτικότερα: 1) Σύμφωνα με την Απόφαση ΔΠΑ/9389/2000 (Β΄1176), η νήσος Πολύαιγος έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. 2) Η νήσος εμπίπτει εντός των ορίων των περιοχών του δικτύου Natura GR4220006 (Ειδική Ζώνη Διαχείρισης οικοτόπων και ειδών -ΕΖΔ- που αφορά στα νησιά Κίμωλος και Πολύαιγος) και GR4220030 (Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά -ΖΕΠ- που αφορά στη Μήλο, την Αντίμηλο και την Πολύαιγο). Στην ευρύτερη περιοχή αυτή έχουν επίσης οριστεί Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΙΒΑ), μεταξύ των οποίων και η GR152 «Δυτική Μήλος, νήσοι Αντίμηλος και Πολύαιγος και νησίδες». 3) Η περιοχή της νήσου Πολυαίγου περιλαμβάνεται στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) 8α «Περιοχές Natura 2000 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (μέρους)», της οποίας έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση και βρίσκεται υπό έγκριση. Επίσης η νήσος Πολύαιγος περιλαμβάνεται στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες (ΕΘΠΝΑ 1 – Νότιες Κυκλάδες), για το οποίο έχει εκπονηθεί Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βρίσκεται ήδη αναρτημένη για δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2025. 4) Η νήσος Πολύαιγος στις δύο σχετικές Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Προστασίας της Φύσης, η οποία συνεπάγεται πολύ περιορισμένες χρήσεις και, σε καμία περίπτωση, οικήματα και ξενοδοχεία. Συνεπώς, υπό το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζεται ότι η Πολύαιγος παραμένει αυστηρά προστατευμένος φυσικός τόπος, πολύτιμο καταφύγιο βιοποικιλότητας και αναπόσπαστο κομμάτι του φυσικού πλούτου των Κυκλάδων, χωρίς καμία δυνατότητα δημιουργίας νέων κατοικιών ή τουριστικών καταλυμάτων. View full είδηση

Η Europa Nostra – η ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών αφοσιωμένη στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά – και ο εταίρος της, το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ανακοίνωσαν τον Κατάλογο των 7 Υπό Απειλή Μνημείων και Περιοχών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Τα μνημεία είναι τα εξής: – Πέντε Νησιά στο Νότιο Αιγαίο – Achensee Steam Cog Railway, Τιρόλο, – Νεκροταφείο Mirogoj, Ζάγκρεμπ – Ο κήπος Giusti, Βερόνα, – Μονή Dečani, Κόσοβο – Κεντρικό Ταχυδρομείο, Σκόπια, – San Juan de Socueva Παρεκκλήσι και Ερημητήριο, Κανταβρία Η ανακοίνωση των 7 Υπό Απειλή Μνημείων – Τόπων για το 2021 έγινε σε διαδικτυακή εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από υψηλόβαθμους εκπροσώπους της Europa Nostra και του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με τη συμμετοχή της Μαρίγια Γκάμπριελ, Επίτροπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας. Εκπρόσωποι των φορέων που πρότειναν τους υποψηφίους αλλά και οι εκπρόσωποι των 7 επιλεγμένων μνημείων και τόπων συνέβαλαν με παρουσιάσεις και ομιλίες στο διαδικτυακό σεμινάριο, το οποίο προσέλκυσε συμμετέχοντες από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Αμοργός, Κίμωλος, Κύθηρα, Σίκινος και Τήνος είναι μεταξύ των επτά πιο απειλούμενων περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Και τα πέντε χαρακτηρίζονται από το «κυκλαδίτικο τοπίο», το οποίο τους δίνει υψηλή πολιτιστική και περιβαλλοντική αξία. H αρμονική συνύπαρξη του Αιγαίου Πελάγους, με τους λόφους, τα βουνά, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, δημιουργούν ένα εμβληματικό τοπίο, το οποίο αποτελεί ζωτικό κομμάτι της ελληνικής και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Το πολυφασματικό αυτό τοπίο βρίσκεται τώρα σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς ενθαρρύνεται τη μετατροπή του σε βιομηχανική ζώνη με αιολικά πάρκα. Το σχέδιο είναι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε διάφορες τοποθεσίες σε κάθε νησί, συχνά δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και ως σκηνικό-περιμετρικά από παραδοσιακά χωριά. Οι προτεινόμενες ανεμογεννήτριες υπερβαίνουν κατά πολύ τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες των νησιών και πρόκειται να παρέχουν ενέργεια και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο θα επηρεάσουν οπτικά το τοπίο των νησιών, αλλά θα έχουν επιπτώσεις στα μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία τους, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη χλωρίδα και την πανίδα τους, όσο και τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού. Αναμφίβολα, αυτό θα μειώσει την περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία του τοπίου και θα θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση των τοπικών κοινοτήτων. Την εκδήλωσε παρακολούθησαν οι Δήμαρχοι και των πέντε ελληνικών νησιών εκφράζοντας τον ενδιαφέρον και την αγωνία τους για την προστασία του μοναδικού αιγαιοπελαγίτικου φυσικού τοπίου. Ο Δήμαρχος Αμοργού, Λευτέρης Καραΐσκος δήλωσε «Η προστασία των νησιών μας από τον εφιάλτη της άναρχης και αλόγιστης εγκατάστασης αιολικών πάρκων και εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποκτά ευρωπαϊκή διάσταση χάρη στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Ευχαριστούμε την κα Λυδία Καρρά και τους συνεργάτες της για την δυνατότητα που μας έδωσαν να προβάλουμε διεθνώς την σοβαρή απειλή που αντιμετωπίζουμε και την Europa Nostra για την ένταξη των νησιών μας στον Κατάλογο των 7 Υπό Απειλή Μνημείων και Περιοχών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Σύντομα θα δρομολογηθούν οι περαιτέρω ενέργειες μας με την συμμετοχή των τοπικών μας κοινωνιών όπως αρμόζει στα Ευρωπαϊκά κεκτημένα και τις ελληνικές αξίες» View full είδηση

Κάτω από το «άγρυπνο μάτι» του νέου πληροφοριακού συστήματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης «MARRE» βρίσκονται πλέον όλο το 24ωρο οι ελληνικές θάλασσες από το Βόρειο Αιγαίο, το Νότιο Αιγαίο, το Ιόνιο, το Λιβυκό Πέλαγος μέχρι και την περιοχή της Λεβαντίνης! Το «MARRE» με την βοήθεια δορυφόρων και του πλωτού συστήματος «Ποσειδών» δίνει, ανα πάσα στιγμή, με αυτόματο τρόπο επιστημονικά δεδομένα και εικόνες που αφορούν: Τις βασικές παραμέτρους της ποιότητας των υδάτων όπως: Ø Χλωροφύλλη, Ø Αιωρούμενα στερεά, Ø Θαλάσσια ενδιαιτήματα (θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας) και Ø Τις πιθανές αλιευτικές ζώνες με βάση τα δορυφορικά δεδομένα Sentinel-3 και Sentinel-2. «Η συνεχής και έγκυρη παρακολούθηση τόσο των παράκτιων υδάτων όσο και της ανοιχτής θάλασσας είναι αναγκαία για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων, τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και την προστασία των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη θάλασσα» αναφέρει η Δρ. Αθανασία Ιωνά, Επιστημονική Υπεύθυνη εκ μέρους του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε, που μαζί το πανεπιστήμιο Αιγαίου και την εταιρεία GET, δημιούργησαν το «MARRE».. Το «MARRE» ανέπτυξε ένα σύγχρονο σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων σε συνδυασμό με ιστορικά δεδομένα πεδίου και δεδομένα πραγματικού χρόνου από το σύστημα «Ποσειδών» του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. για περιοχές των Ελληνικών θαλασσών. Επιπλέον ο χρήστης του νέου πληροφοριακού συστήματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης έχει πρόσβαση σε δεδομένα: Ø Των βασικών ωκεάνιων παραμέτρων όπως θερμοκρασία, αλατότητα κ.ά., Ø Tων επιπέδων της ραδιενέργειας αλλά και Ø Σε χρονοσειρές δεδομένων που συλλέγονται από τους πλωτούς ωκεανογραφικούς σταθμούς του συστήματος «Ποσειδών». Η νέα πλατφόρμα απευθύνεται σε μία σειρά από άμεσους χρήστες όπως: Ø Φορείς της Πολιτείας και της Τοπικής αυτοδιοίκησης (π.χ. Περιφέρειες) οι οποίοι λαμβάνουν αποφάσεις και χαράζουν στρατηγικές στους τομείς της προστασίας-διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της αλιείας, Ø Όσους ασχολούνται με οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα: (αλιεία, ιχθυοκαλλιέργειες, παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τουρισμός), Ø Ερευνητικό κοινό (εξειδικευμένοι επιστήμονες στη μελέτη του ωκεάνιου χρώματος με δορυφορικά δεδομένα, βιολόγοι, φυσικοί, χημικοί κ.ά.), Ø Επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε σχετικές ερευνητικές δραστηριότητες, Αλλά και σε εν δυνάμει χρήστες: Ø Εκπαιδευτική κοινότητα (για εύκολη και γρήγορη παρουσίαση των χωροχρονικών μεταβολών των ωκεάνιων παραμέτρων και της κατάστασης της θάλασσας). Ø Ευρύτερο κοινό που επιθυμεί να ενημερωθεί για το θαλάσσιο περιβάλλον. Για τις ανάγκες του MARRE εφαρμόστηκαν καινοτόμες προσεγγίσεις στην παρακολούθηση των ελληνικών θαλασσών και πραγματοποιήθηκαν νέες μετρήσεις σε περισσότερους από 100 σταθμούς δειγματοληψίας στο Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο, Λιβυκό Πέλαγος και στην περιοχή της Λεβαντίνης. Τα νέα δεδομένα που συλλέχθηκαν είναι πολύ μεγάλης σημασίας για τις ελληνικές θάλασσες, καθώς συμβάλλουν σημαντικά μεταξύ άλλων και στην επιστημονική γνώση σχετικά με τις υπερετήσιες διακυμάνσεις και τις μεταβολές των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών των υδάτινων μαζών που χαρακτηρίζουν τις περιοχές μελέτης. Επιπλέον, η σημασία των νέων δεδομένων είναι πολύ μεγάλη λόγω της ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Συνολικά, ο χρήστης έχει πρόσβαση όχι μόνο στα νέα δεδομένα του «MARRE» αλλά και σε πρόσθετα δεδομένα του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων του και καλύπτουν τις προαναφερθείσες περιοχές καθώς και την περιοχή του Ιονίου. «Με την ομάδα του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας (Ι.Ω.) του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) για πρώτη φορά πραγματοποιήσαμε επιτόπιες μετρήσεις χλωροφύλλης και συνοδών βιογεωχημικών παραμέτρων ταυτόχρονα με τη διέλευση του δορυφόρου Sentinel-3 (ESA) για την ακριβέστερη αξιολόγηση των δορυφορικών προϊόντων χλωροφύλλης” αναφέρει η κυρία Ιωνά και προσθέτει «Με τη συμβολή της ομάδας "Θαλάσσιας οπτικής & Παρατήρησης της Γης" του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., μελετήσαμε και κατανοήσαμε καλύτερα τις οπτικές ιδιότητες των υδάτων στην περιοχή του Νότιου Αιγαίου, που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα ολιγοτροφικά νερά. Επιπλέον, ενσωματώσαμε το ανιχνευτικό σύστημα KATERINA II στο μετρητικό πλωτό σταθμό του συστήματος ΠΟΣΕΙΔΩΝ στον Άθω, με σκοπό τη συνεχή μέτρηση και παρακολούθηση της φυσικής και τεχνητής ραδιενέργειας» . Για τις ανάγκες του Έργου «MARRE» (2018 με 2021), πραγματοποιήθηκαν συνολικά τρεις ωκεανογραφικοί πλόες, καθώς και η πόντιση του οπτικού πλωτήρα PROVAL σε συνεργασία με τμήμα της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης και την ομάδα του ΙΩ από το Ηράκλειο Κρήτης). Οι πλόες πραγματοποιήθηκαν με τα ωκεανογραφικά σκάφη «Pourquois-Pas?» του Γαλλικού ερευνητικού κέντρου IFREMER, στο πλαίσιο συνεργασίας του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. με ερευνητικό πρόγραμμα της Γαλλικής κυβέρνησης και το ερευνητικό σκάφος «ΑΙΓΑΙΟ». Τέλος, όσον αφορά τη σύνδεση των αποτελεσμάτων με άλλα προγράμματα, η Δρ Ιωνά επεσήμανε «τα τελικά αποτελέσματα του «MARRE» μπορούν να υποστηρίξουν σημαντικά τα εθνικά προγράμματα της χώρας (όπως π.χ. η Θαλάσσια Στρατηγική) για την παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι ελληνικές θάλασσες θα είναι καθαρές και επομένως ασφαλείς για τη δημόσια υγεία». Τα καινοτόμα αποτελέσματα του «MARRE» παρουσιάστηκαν στην επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό μέσω διαδικτυακής ημερίδας που έγινε πρόσφατα, με διοργανωτή το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ. Το έργο «MARRE» υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ, ΕΣΠΑ 2014-2020) του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Η νέα πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα βρίσκεται στον ιστότοπο http://marre.getmap.gr/sdi. View full είδηση

Οι προκλήσεις και οι εφαρμογές της ηλεκτροκίνησης, της σωστής διαχείρισης των αποβλήτων και της ενδεδειγμένης εκμετάλλευσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από τα νησιά μας παρουσιάστηκαν, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο του Olympia Forum που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο. Στην Αστυπάλαια, η ηλεκτροκίνηση έχει εξελιχθεί θεαματικά, σύμφωνα με τον δήμαρχο του νησιού-πρότυπου, Νικόλαο Κομινέα, ο οποίος έκανε λόγο για γενικευμένη ηλεκτροκίνηση στο νησί, επιδοτούμενη από το ελληνικό κράτος και την εταιρεία Volkswagen. Ταυτόχρονα, ο δήμος έχει προβλέψει για δίκτυο φορτιστών για τα οχήματα, ενώ ο επισκέπτης δεν χρειάζεται να πάρει αυτοκίνητο πηγαίνοντας στην Αστυπάλαια, δεδομένου ότι στο νησί υπάρχουν ηλεκτρικά βαν για συγκοινωνία on demand από μία εφαρμογή που μπορεί εύκολα να “κατεβάσει” στο κινητό του τηλέφωνο, στοχεύοντας σε ιδανικότερες συνθήκες κυκλοφορίας. Ο κ. Κομινέας επισήμανε ως ιδιαίτερα σημαντικό το “πώς” θα παραχθεί ρεύμα, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αυτάρκεια και καλύτερη υποστήριξη της ηλεκτροκίνησης, κάνοντας λόγο για δημιουργία υβριδικού σταθμού και ανεμογεννήτριας στο νησί. Ετσι θα υπάρξει μια ολιστική αντίληψη για το ενεργειακό, κάνοντας τη ζωή των κατοίκων ευκολότερη. Στόχος, είναι το 2026 να υπάρξει η αυτόνομη οδήγηση, σημείωσε ο κ. Κομινέας. «Η Τήλος, τα τελευταία 40 χρόνια, έχει ακολουθήσει μια φιλοπεριβαλλοντική πολιτική», υπογράμμισε η δήμαρχος του νησιού, Μαρία Καμμά – Αλιφέρη. Εκεί υπάρχει ο πρώτος υβριδικός σταθμός ενέργειας στην Ευρώπη. Έχει χαρακτηριστεί το πρώτο “πράσινο νησί” στη Μεσόγειο από την ΕΕ και έχει λάβει 4 ευρωπαϊκά βραβεία. Διαθέτει 100% αυτονομία σε ενεργειακό επίπεδο και μόνο 2 μήνες το χρόνο χρειάζεται κάποια μικρή ενίσχυση. Η Τήλος διαθέτει ένα υποδειγματικό πρόγραμμα διαχείρισης των αποβλήτων. Από αυτά το 86,1% είναι οργανικά και ανακυκλώσιμα και μόνο το 13,9% χαρακτηρίζονται ως μη ανακυκλώσιμα. Αναφορικά με το θέμα του φωτισμού στο νησί, έχει προβλεφθεί αντικατάσταση του φωτισμού με αυτόνομα ηλιακά φωτιστικά, επισήμανε η κ. Καμμά-Αλιφέρη, τονίζοντας την ανάγκη η τοπική κοινωνία της Τήλου, να απολαμβάνει τα οφέλη που δικαιούται. «Πιστεύουμε ότι η Τήλος είναι απτό παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης», κατέληξε η δήμαρχος του νησιού. Από την ΕΕ, ο επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος για Ελλάδα και Κύπρο, Carsten Rasmussen, σημείωσε ότι θα υπάρξουν διάφοροι πόροι χρηματοδότησης, δεδομένου ότι η ιδέα είναι να συνεχιστεί αυτό που ήδη έχει δημιουργηθεί στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης και να υπάρξει σημαντική ενεργειακή μετατροπή. Ένα από τα συμπεράσματα που έχουν εξαχθεί, τόνισε ο κ Rasmussen είναι ότι είναι απολύτως εφικτό να φτάσουμε σε μεγάλο βαθμό αυτονομίας. Αυτό συμβαίνει στη Χάλκη όπου παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει και συνδέεται με την Ρόδο. «Στόχος είναι να θέσουμε όχι ανέφικτους στόχους, αλλά στόχους που μπορούμε να πετύχουμε», σημείωσε ο κ. Rasmussen, αναφερόμενος στην πράσινη μετάβαση και πρόσθεσε ότι κάθε μικρό νησί είναι ένα ζωντανό εργαστήριο, σημειώνοντας, ότι αυτό που χρειάζεται είναι ευρεία συναίνεση της κοινωνίας των νησιών και ευρεία συνεργασία με τους τοπικούς φορείς. View full είδηση

Ο βυθός του Αιγαίου ανάμεσα στη Σκύρο, στη Λέσβο και στον "Αγιο Ευστράτιο κρύβει συνολικά 19 μεγάλα ενεργά ρήγματα, μήκους άνω των επτά χιλιομέτρων το καθένα, τα οποία μπορούν να δώσουν ισχυρούς σεισμούς μεγέθους 6,1 έως 7,4 βαθμών. Οκτώ από αυτά τα ρήγματα μπορούν να «δώσουν» σεισμούς, άνω των επτά βαθμών. Αυτό προκύπτει από νέες έρευνες Ελλήνων γεωεπιστημόνων στην περιοχή, με υπεύθυνο της επιστημονικής ομάδας τον καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρη Παπανικολάου. Από τα 19 ενεργά ρήγματα, που χαρτογραφήθηκαν τώρα για πρώτη φορά, μόνο τα τρία ήσαν γνωστά κατά τις τελευταίες δεκαετίες και περιλαμβάνονταν στους σεισμικούς καταλόγους. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι «έχει υποεκτιμηθεί ο δυνητικός σεισμικός κίνδυνος της περιοχής» και ότι «αυτά τα ρήγματα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ισχυρούς σεισμούς που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές στα γύρω νησιά». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Marine Geology» (Θαλάσσια Γεωλογία), εκτός από το ρήγμα του Αγίου Ευστρατίου που “έδρασε” με σεισμό μεγέθους 7,1 βαθμών, προκαλώντας 20 θανάτους το 1968 και το οποίο χρειάζεται κάποιους αιώνες για να ενεργοποιηθεί ξανά, καθώς, επίσης, τρία ακόμη ρήγματα που «έδωσαν» μικρότερους σεισμούς κατά τα τελευταία 30 χρόνια, τα υπόλοιπα ρήγματα μπορούν να δώσουν μεγάλο σεισμό μεγέθους 6,1 έως 7,3 βαθμών, χωρίς όμως να είναι δυνατό να προσδιορισθεί χρονικά εάν αυτός θα συμβεί σε μερικά χρόνια ή σε δεκάδες χρόνια. Η σχεδόν τριγωνική Λεκάνη της Σκύρου, που κυμαίνεται σε βάθη 600 έως 1.050 μέτρων, έχει παρόμοια τεκτονική δομή με εκείνη της γειτονικής Λεκάνης του Βορείου Αιγαίου, αλλά με μικρότερες διαστάσεις και πιο αργούς ρυθμούς παραμόρφωσης. Η ενεργοποίηση των ρηγμάτων στην περιοχή της Λεκάνης της Σκύρου και η έναρξη καταβύθισης της περιοχής άρχισε πολύ πρόσφατα, πριν από λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, γι" αυτό και στον πυθμένα της ρηχής πλατφόρμας γύρω από τη λεκάνη συναντάται απευθείας το παλιό αλπικό υπόβαθρο, με λίγα μόνο πρόσφατα ιζήματα πάχους μερικών δεκάδων μέτρων. Οι επιστήμονες επιδιώκουν να χαρτογραφούν με μεγάλη λεπτομέρεια τα υποθαλάσσια ρήγματα, προκειμένου να γνωρίζουν το δυναμικό τους και το μέγεθος του σεισμού που μπορούν να δώσουν. Ο βυθός της Λεκάνης της Σκύρου είχε μελετηθεί με το ωκεανογραφικό πλοίο «Αιγαίο» το 2002, το 2003 και το 2013. Στη νέα μελέτη παρουσιάζονται επεξεργασμένα νέα ψηφιακά στοιχεία, που αποκτήθηκαν από τις ωκεανογραφικές έρευνες, σχετικά με τη βαθυμετρία και την ανάλυση του ανάγλυφου του θαλάσσιου πυθμένα. Αναλύονται επίσης δεδομένα σεισμικής ανάκλασης για την ανίχνευση των γεωλογικών στρωμάτων και των τεκτονικών δομών, κυρίως των ρηγμάτων στο υπόβαθρο κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα, σε βάθος πολλών εκατοντάδων μέτρων, κατά μήκος της Λεκάνης της Σκύρου, η οποία έχει μήκος 120 χιλιομέτρων και πλάτος 10 έως 40 χλμ. Μεταξύ άλλων ευρημάτων, διαπιστώθηκε ότι οι συνολικές μετατοπίσεις στα ρήγματα είναι της τάξης του ενός έως ενάμιση χιλιομέτρου, με τη δημιουργία υποθαλάσσιων κρημνών ύψους πολλών εκατοντάδων μέτρων. «Η έρευνα αυτή συμπληρώνει παλαιότερη έρευνα της Λεκάνης του Βορείου Αιγαίου μεταξύ Βορείων Σποράδων – Λήμνου – Χαλκιδικής, που είχε δημοσιεύσει η ίδια ερευνητική ομάδα στη δεκαετία του 2000. Έτσι, τώρα υπάρχει πια μία ολοκληρωμένη εικόνα της όλης τεκτονικής δομής και του σεισμικού κινδύνου στο Βόρειο Αιγαίο, όπου και αναπτύσσεται το βόρειο όριο της Μικροπλάκας του Αιγαίου, η οποία αποχωρίζεται από την Μακεδονία – Θράκη με ταχύτητα περίπου 20-25 χιλιοστόμετρα ανά έτος», δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Παρασκευή Νομικού. Εκτός από το σεισμό των 7,1 βαθμών στις 19 Φεβρουαρίου 1968 με επίκεντρο κοντά στον Ευστράτιο (που είχε προκαλέσει και μικρό τσουνάμι ως τη Λήμνο), οι άλλοι μεγάλοι μεταπολεμικοί σεισμοί στην περιοχή ήσαν στις 4 Μαρτίου 1967 στη Λεκάνη της Σκύρου (6,2 βαθμοί) και στις 19 Δεκεμβρίου 1981 στην ανατολική περιοχή της ίδιας λεκάνης (6,8 βαθμοί), ο οποίος προκάλεσε περισσότερες ζημιές στη Λέσβο από ό,τι στη Σκύρο, ενώ είχαν ακολουθήσει ισχυροί μετασεισμοί, με τον μεγαλύτερο 6,3 βαθμούς στις 27/12/1981. Υπήρξε επίσης στις 26 Ιουλίου 2001 ένας σεισμός 6,4 βαθμών λίγα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Σκύρου, σε βάθος 13 χλμ. Την επιστημονική εργασία “συνυπογράφουν” ο αναπληρωτής καθηγητής Ιωάννης Παπανικολάου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και οι ερευνητές του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) Γρηγόρης Ρουσάκης και Ματίνα Αλεξανδρή, καθώς επίσης η υποψήφια διδάκτωρ Δανάη Λαμπρίδου του ΕΚΠΑ. View full είδηση

Ένα μεγάλο «μπέρδεμα» έχει προκληθεί σε αιγαιοπελαγίτικα νησιά εξαιτίας των δασικών χαρτών. Πάτμος και Σύμη χαρακτηρίστηκαν δασικές σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%(!), ενώ σε ακόμα τέσσερα νησιά των Κυκλάδων οι δασικές εκτάσεις φαίνεται να ξεπερνούν το 50% της έκτασής τους, προκαλώντας αναστάτωση στους κατοίκους τους και συνακόλουθα μπαράζ ενστάσεων. Όπως προκύπτει, όλα ξεκινούν από την απόφαση να θεωρούνται δασικές οι εκτάσεις με φρύγανα (και επιπλέον στα Δωδεκάνησα κατά τεκμήριο δημόσιες), επιλογή που «επιβλήθηκε» από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι το υπουργείο Περιβάλλοντος καλείται να διαχειριστεί έναν δυσεπίλυτο γρίφο και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Οι πρώτοι δασικοί χάρτες στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα εκπονήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, στο πλαίσιο των πρώτων προγραμμάτων του Κτηματολογίου. Αφορούσαν τη μισή Σαντορίνη, τη μισή Μύκονο, τη Σύρο, τη Μήλο, την Κίμωλο, την Πάτμο και τη Σύμη, όμως ουδέποτε αναρτήθηκαν. Σε αυτό συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό ο λεγόμενος «δασοκτόνος» νόμος Δρυ (3208/2003), που άλλαξε τον ορισμό του δάσους (οδηγώντας στο «πάγωμα» όλων των δασικών χαρτών) και λίγα χρόνια αργότερα κρίθηκε αντισυνταγματικός. «Η υπόθεση των δασικών χαρτών ξεκίνησε εκ νέου το 2013 με την επικαιροποίηση του δασικού χάρτη για τη μισή Σαντορίνη. Ο χάρτης αναρτήθηκε και κυρώθηκε με τις τότε προδιαγραφές οι οποίες είναι διαφορετικές από τις σημερινές – για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνονταν οι χορτολιβαδικές εκτάσεις», εξηγεί στην εφημερίδα «Καθημερινή» η Αρτεμις Αλεξιάδου, γενική διευθύντρια Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου. «Ακολούθως, με το νέο θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιήσαμε το 2017 όλους τους χάρτες και εκπονήσαμε το υπόλοιπο Μυκόνου και Σαντορίνης, καθώς και τους χάρτες Σικίνου, Φολεγάνδρου και Ανάφης και τους αναρτήσαμε». Τα παρατράγουδα Οταν οι χάρτες αναρτήθηκαν, ξεκίνησαν... τα παρατράγουδα. Στη Σύμη, αμιγώς δασικές εκτάσεις χαρακτηρίστηκαν 56.000 στρέμματα, ενώ ακόμα 1.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Ετσι, σε ποσοστό 89,5% ο δασικός χάρτης ήταν «πράσινος». Αντίστοιχα στην Πάτμο, 30.200 στρέμματα από τα 39.800 στρέμματα του δασικού χάρτη, ενώ ακόμα 3.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Οπερ συνεπάγεται ότι έχει δασική μορφή το 83,2% του χάρτη. Ομως και στις Κυκλάδες σε τέσσερα νησιά οι δασικές εκτάσεις ξεπέρασαν το 50%. Ετσι στη Σίφνο χαρακτηρίστηκε δασικό το 56,4%, στην Κίμωλο το 55,8%, στη Μήλο το 55% και στη Σίκινο το 52,8% (συνυπολογίζοντας όλες δάση, εκχερσωμένες εκτάσεις, δασωμένους αγρούς και αναδασωτέα). Με δεδομένο ότι αν μια έκταση χαρακτηριστεί δασική υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στη χρήση της (λ.χ. απαγορεύεται η δόμηση) ένας σημαντικός αριθμός αντιρρήσεων κατατέθηκε στην Πάτμο, στην Κίμωλο και στη Μήλο. Οπως είναι επόμενο, η Αυτοδιοίκηση στις περιοχές αυτές πιστεύει ότι έχει επέλθει καταστροφή. «Ο δασικός χάρτης είναι αιτία να μην έρθει ποτέ η ανάπτυξη», λέει ο δήμαρχος Σύμης, Λευτέρης Παπαλοδούκας. «Βγήκε σχεδόν όλο το νησί δασικό και λένε στον κόσμο να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη και να πληρώνει δικηγόρους. Πρέπει να αποσύρουν τους χάρτες και να ενισχύσουν και τη Διεύθυνση Δασών στη Ρόδο με προσωπικό γιατί είναι ελάχιστοι και δεν προχωρά τίποτα». «Ολοι θέλουμε τους δασικούς χάρτες, αλλά για να λύσουν, όχι να δημιουργήσουν προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Μήλου, Γεράσιμος Δαμουλάκης. «Το νησί μας έχει αλματώδη τουριστική ανάπτυξη και τώρα οι επενδυτές φοβούνται να πλησιάσουν. Εχουν “παγώσει” όλες οι αγοραπωλησίες. Επιπλέον, οι πολίτες καλούνται να αποδείξουν στα δικαστήρια ότι τους ανήκουν οι περιουσίες που εκμεταλλεύονται 40 και 50 χρόνια, για τις οποίες πληρώνουν φόρους. Με ποιο δικαίωμα έρχονται να μας πούνε ότι τα φρύγανα είναι δάση, ισχυριζόμενοι ότι αγαπούν τον τόπο μας περισσότερο από εμάς; Ο δασικός χάρτης πρέπει να απεικονίζει την πραγματικότητα». Γιατί οι εκτάσεις με πυκνά φρύγανα θεωρούνται δάση Λύση στο πρόβλημα των νησιών με έμμεσο τρόπο φαίνεται ότι επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Αιτία, η ανελαστικότητα που προκαλούν αποφάσεις του ΣτΕ για το θέμα. Στην «Ελληνικό Κτηματολόγιο» την υπόθεση έχει παρακολουθήσει η αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Νατάσα Βαρουχάκη, που υπηρέτησε για 7 χρόνια ως δασολόγος στη Διεύθυνση Δασών Κυκλάδων. «Το ζήτημα ξεκίνησε μετά τον ν.4280/14 και το διάταγμα 32/2016. Ο νόμος όρισε ότι τα δημόσια χορτολίβαδα πρέπει να προστατεύονται όπως οι δασικές εκτάσεις, ενώ το διάταγμα ότι οι πυκνές φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να λογίζονται ως δασικές. Ετσι, ενώ μέχρι το 2013 οι φρυγανικές εκτάσεις λογίζονταν ως χορτολιβαδικές, το Π.Δ. του 2016 όρισε ότι χορτολιβαδικά οικοσυστήματα είναι μόνο τα “μη ξυλώδη” φρύγανα. Kατόπιν αυτού, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ζήτησε όλες οι εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση (άρα και τα φρύγανα) να χαρακτηριστούν δάση. Το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα είναι κατά τη γνώμη μου ότι οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και στους εγκαταλελειμμένους αγρούς, με αποτέλεσμα αφενός μεν σε έναν αγρό που δεν καλλιεργείται, η ύπαρξη έστω λίγων φρυγάνων να τον καθιστά “δασωμένο” και αφετέρου δε να τίθεται σε αμφισβήτηση η ιδιοκτησία των πολιτών, καθώς οι υπηρεσίες οφείλουν με βάση τον νόμο και τις εγκυκλίους να θεωρούν και τις εκτάσεις αυτές κατά τεκμήριο δημόσιες, ακόμα και στις Κυκλάδες, που δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου». Το παράδοξο είναι ότι οι δύο αρμόδιες διευθύνσεις δασών λειτούργησαν διαφορετικά. «Στα Δωδεκάνησα τηρήθηκε πιο αυστηρά το γράμμα του νόμου και όλες οι φρυγανικές εκτάσεις καταγράφηκαν ως δασικές. Στις Κυκλάδες αντίθετα τις ανήρτησαν ως χορτολιβαδικές, όπως παλιά». Η Πολιτεία δείχνει σε αυτή τη φάση να αντιμετωπίζει το ζήτημα με έμμεσο τρόπο. «Η εικόνα που έχουμε μέχρι στιγμής είναι ότι οι Επιτροπές Αντιρρήσεων χαρακτηρίζουν χορτολιβαδικά τα δασωμένα χωράφια και έτσι δεν υπάγονται στη δασική νομοθεσία», λέει ο Δημήτρης Ντινόκας, δασολόγος και σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. «Οι ντόπιοι έχουν δίκιο να φωνάζουν για τους δασωμένους αγρούς. Η Πολιτεία πρέπει να δείξει ιδιαίτερη προσοχή: ούτε να δεχθεί ανύπαρκτα χρυσόβουλα και τίτλους, αλλά και να μην εξαντλήσει την αυστηρότητά της στην παραμεθόριο». Προ ημερών, το Τεχνικό Επιμελητήριο παρενέβη στην υπόθεση, εστιάζοντας στο ιδιοκτησιακό ζήτημα. «Με τη διάταξη περί δημοσίων χορτολιβαδικών εκτάσεων, τα δασαρχεία άρχισαν να αμφισβητούν πατρογονικές ιδιοκτησίες ιδιωτών, που πρέπει πλέον να στραφούν στα δικαστήρια», λέει ο επικεφαλής του ΤΕΕ Δωδεκανήσου, Αντώνης Γιαννικούρης. «Δεν νομίζω ότι έχει συμβεί κάτι πιο παράλογο τα τελευταία χρόνια». «Νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση και πολιτική εκμετάλλευση στο θέμα. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να αποσαφηνιστεί ποια είδη βλάστησης θέλουμε να χαρακτηρίζουν τα χορτολιβαδικά κι αν πρέπει τα φρύγανα να περιλαμβάνονται σε αυτά», λέει ο Νίκος Χλύκας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Μελετητών - Γεωτεχνικών. «Και να κλείσει οριστικά η υπόθεση της διεκδίκησης από το Δημόσιο εκτάσεων στις Κυκλάδες». «Κατά τη γνώμη μου, οι φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να αποτελέσουν μια νέα, ξεχωριστή κατηγορία, με ειδικούς όρους προστασίας και να μην ταυτίζονται με τα δάση. Επίσης, να εξαιρεθούν οι εγκαταλελειμμένοι αγροί με φρυγανική βλάστηση από τις διατάξεις περί δασωμένων αγρών», λέει η κ. Βαρουχάκη. «Το να οριστούν ως δασικοί οι δασωμένοι με φρύγανα αγροί ήταν κατά τη γνώμη μου υπερβολική κίνηση», λέει η κ. Αλεξιάδου στην εφημερίδα. «Βάζει τον πολίτη σε δυσμενή θέση», προσθέτει. Το καλοκαίρι ακολουθεί η ανάρτηση των δασικών χαρτών Κέας, Κύθνου, Τήνου και Σερίφου. View full είδηση

Τα προβλήματα ύδρευσης και αποχέτευσης της νησιωτικής Ελλάδας επανέρχονται στην επικαιρότητα κάθε καλοκαίρι. Πώς όμως θα μπορούσαν να επιλυθούν οριστικά; Μελέτη που πραγματοποίησε η ΕΥΔΑΠ Νήσων, θυγατρική της ΕΥΔΑΠ, εκτιμά ότι με έργα και επεμβάσεις συνολικού κόστους 66,4 εκατ. ευρώ τα βασικά προβλήματα 20 νησιών μπορούν να αντιμετωπιστούν οριστικά. Δίνοντας τέλος στην επαναλαμβανόμενη αιμορραγία πόρων, που προϋποθέτει η «πυροσβεστική» παρέμβαση της Πολιτείας όποτε ανακύπτει ζήτημα. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2013 (και αυτή την περίοδο επικαιροποιείται), στο πλαίσιο του μνημονίου συνεργασίας που υπέγραψαν το ίδιο έτος το (τότε) υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου με την ΕΥΔΑΠ. Στόχος της συνεργασίας ήταν η θυγατρική της ΕΥΔΑΠ για τα νησιά να αξιοποιήσει τη μεγάλη εμπειρία του στελεχιακού της δυναμικού προσφέροντας συμβουλευτικές και τεχνικές υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα (με σειρά κόστους): - Νάξος. Το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων έχει 17.930 μόνιμους κατοίκους. Η Χώρα της Νάξου και οι ανατολικές παραλιακές περιοχές καλύπτουν τις ανάγκες τους με πόσιμο νερό από τη λιμνοδεξαμενή Εγγαρών. Στη Χώρα υπάρχει παράλληλο, αυτόνομο δίκτυο που τροφοδοτεί τις δημοτικές βρύσες με νερό από πηγή. Οι υπόλοιποι οικισμοί του νησιού τροφοδοτούνται από γεωτρήσεις. Το συνολικό μήκος των αγωγών ανέρχεται σε 277,3 χλμ. Το δίκτυο αποχέτευσης (φθάνει τα 133,8 χλμ.) είναι σε καλή κατάσταση, αλλά με ελλιπή συντήρηση. Απαιτούνται έργα και επεμβάσεις για τη σωστή διαχείριση των λυμάτων και επέκταση των δικτύων αποχέτευσης. Το συνολικό κόστος όλων των έργων είναι το μεγαλύτερο στη μελέτη και φθάνει τα 12,9 εκατ. ευρώ. - Αμοργός. Οι 1.973 μόνιμοι κάτοικοι (και βέβαια οι επισκέπτες) υδροδοτούνται από 13 γεωτρήσεις, 3 πηγάδια και 2 πηγές, καθώς και με μεταφορά νερού (δίκτυο ύδρευσης 67,9 χλμ.). Η μελέτη προτείνει τη χρήση αφαλατώσεων. Οσον αφορά την αποχέτευση, το δίκτυο Χώρας και Καταπόλων είναι κατασκευασμένο χωρίς εγκεκριμένη μελέτη και ο βιολογικός καθαρισμός λειτουργεί χωρίς άδεια (τουλάχιστον κατά την εποχή σύνταξης της μελέτης). Η σωστή διαχείριση των λυμάτων απαιτεί εκτεταμένες επεμβάσεις, ανεβάζοντας τον προϋπολογισμό των έργων στα 10,6 εκατ. ευρώ. - Μήλος. Το νησί των 4.977 κατοίκων είναι το μόνο στην Ελλάδα που υδροδοτείται αποκλειστικά από ιδιωτική μονάδα αφαλάτωσης (μήκος αγωγών ύδρευσης 96,8 χλμ.). Το δίκτυο αποχέτευσης φθάνει τα 22,3 χλμ. και χρειάζεται να επεκταθεί. Απαιτείται επίσης η κατασκευή βιολογικού καθαρισμού. Το κόστος υποδομών και επεμβάσεων ανέρχεται στα 8,8 εκατ. ευρώ. - Τήλος. Το νησί (780 κάτοικοι) υδρεύεται από πηγές. Μέρος του δικτύου (μήκους 47,2 χλμ.) τοποθετήθηκε πρόσφατα, ωστόσο πρέπει να επεκταθεί. Στο νησί δεν υπάρχει αποχέτευση ή βιολογικός καθαρισμός, ανεβάζοντας το κόστος των αναγκαίων επεμβάσεων και υποδομών στα 6,1 εκατ. ευρώ. - Αγκίστρι. Το νησάκι του Αργοσαρωνικού έχει πληθυσμό 1.600 κατοίκων και τροφοδοτείται αποκλειστικά με τη μεταφορά νερού (η ΕΥΔΑΠ Νήσων προτείνει την εγκατάσταση αφαλάτωσης). Το δίκτυο ύδρευσης φθάνει τα 18,8 χλμ. και απαιτούνται επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για τη βελτίωσή του. Στερείται δικτύου αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού. Το κόστος όλων των υποδομών εκτιμάται στα 6 εκατ. ευρώ. - Ελαφόνησος. Το νησί των 1.041 μονίμων κατοίκων υδροδοτείται από 3 γεωτρήσεις, εκ των οποίων η μία στην Πελοπόννησο. Το δίκτυο έχει μήκος 11,4 χλμ. και περιλαμβάνει και τρεις δεξαμενές που αποθηκεύουν το νερό των γεωτρήσεων. Το νησί στερείται δικτύου αποχέτευσης και συνεπώς απαιτούνται επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για να εξυπηρετηθεί. Το κόστος των υποδομών ανέρχεται σε 3,6 εκατ. ευρώ. -Κίμωλος. Η υδροδότηση των 910 μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού γίνεται με τη μεταφορά νερού από το Λαύριο. Στη θέση Πράσσα έχει εγκατασταθεί πιλοτική μονάδα αφαλάτωσης, σε μια προσπάθεια να αξιοποιηθεί η γεωθερμία της περιοχής. Ομως η μονάδα είναι απαξιωμένη και θεωρείται αμφίβολο αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Το μήκος του δικτύου ύδρευσης είναι 11,5 χλμ. και του δικτύου αποχέτευσης 10,9 χλμ. Προτείνεται η εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης, επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας στο δίκτυο αποχέτευσης, καθώς και βελτίωση της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων. Το κόστος ανέρχεται στα 2,8 εκατ. ευρώ. - Σίκινος. Οι τρεις οικισμοί του νησιού (συνολικός πληθυσμός 273 κάτοικοι) υδροδοτείται με τρεις τρόπους: με μονάδα αφαλάτωσης, με μεταφορά νερού και με υδρομάστευση μιας πηγής (μήκους δικτύου 19,9 χλμ.). Αποχέτευση υπάρχει μόνο στη Χώρα. Προτείνεται η εγκατάσταση νέας μονάδας αφαλάτωσης και η τοποθέτηση δύο μικρών μονάδων επεξεργασίας λυμάτων. Κόστος: 2,7 εκατ. ευρώ. - Φολέγανδρος. Το νησί (765 μόνιμοι κάτοικοι) εξυπηρετείται από 5 γεωτρήσεις, καθώς και με τη μεταφορά νερού (συνολικό μήκος δικτύου 23 χλμ.), ενώ είχε υπό εγκατάσταση μονάδα αφαλάτωσης. Το δίκτυο αποχέτευσης καλύπτει τους οικισμούς Χώρας, Καραβοστασίου (λιμάνι) και Αγκάλης. Απαιτείται η εγκατάσταση νέου βιολογικού καθαρισμού. Το κόστος των υποδομών εκτιμάται στα 2,5 εκατ. ευρώ. - Καστελλόριζο. Το ακριτικό νησάκι έχει 492 μόνιμους κατοίκους. Οπως αναφέρει η μελέτη της ΕΥΔΑΠ Νήσων, ο μόνος τρόπος να τροφοδοτηθούν οι κάτοικοι του νησιού με πόσιμο νερό είναι η μονάδα αφαλάτωσης, η οποία όμως δεν επαρκεί. Επομένως, χρησιμοποιείται παράλληλα και η μεταφορά νερού. Το νησί στερείται δικτύου αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού. Το κόστος υποδομών και επεμβάσεων εκτιμάται στα 2,4 εκατ. ευρώ. - Ψαρά. Το ακριτικό νησί (458 κατοίκων) υδροδοτείται από γεωτρήσεις (μήκος αγωγών 11,4 χλμ.). Ωστόσο, δεν διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης, με αποτέλεσμα οι βόθροι να εκκενώνονται με βυτιοφόρο σε απομακρυσμένο σημείο του νησιού. Το κόστος των υποδομών ανέρχεται στα 2 εκατ. ευρώ. - Αγαθονήσι. Το βορειότερο νησί των Δωδεκανήσων έχει μόνιμο πληθυσμό 185 κατοίκων. Το δίκτυο ύδρευσης φθάνει τα 7.650 μέτρα και απαιτούνται παρεμβάσεις μικρής κλίμακας για τη βελτίωσή του. Το νησί τροφοδοτείται με μεταφορά νερού και γεωτρήσεις. Καθώς στερείται δικτύου αποχέτευσης, το κόστος των υποδομών εκτιμάται στο 1,1 εκατ. ευρώ. - Ηρακλειά. Βρίσκεται στις Μικρές Κυκλάδες και έχει 141 μόνιμους κατοίκους. Καλύπτεται αποκλειστικά με μεταφορά νερού, ενώ η πλωτή αφαλάτωση που εγκαταστάθηκε πριν από λίγα χρόνια είναι ανενεργή. Η ΕΥΔΑΠ Νήσων προτείνει την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης. Οσον αφορά τα λύματα, το νησί εξυπηρετείται αποκλειστικά από απορροφητικούς βόθρους. Το κόστος των υποδομών υπολογίζεται στο 1 εκατ. ευρώ. - Σχοινούσα. Το νησί υδροδοτείται από μονάδα αφαλάτωσης και με μεταφορά νερού. Η ΕΥΔΑΠ προτείνει την εγκατάσταση νέας μονάδας αφαλάτωσης. Τα λύματα καταλήγουν σε απορροφητικούς βόθρους. Παλαιότερα, σημειώνει η μελέτη, τα λύματα μεταφέρονταν με βυτιοφόρα σε κεντρικό βόθρο στη χωματερή του νησιού. Η πρακτική διεκόπη λόγω αντιδράσεων των κατοίκων, όμως οι ιδιωτικοί βόθροι συχνά υπερχειλίζουν. Το κόστος των υποδομών υπολογίζεται στα 882.000 ευρώ. - Χάλκη. Το νησί υδροδοτείται από αφαλάτωση και έχει αποχέτευση. Προτείνεται η αντικατάσταση της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων. Το συνολικό κόστος εκτιμάται στα 810.000 ευρώ. Τα προβλήματα ύδρευσης και αποχέτευσης σε Υδρα, Δονούσα, Κουφονήσι, Οινούσσες Αρκετά από τα μικρότερα νησιά μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα ύδρευσης και αποχέτευσης με σχετικά μικρές επεμβάσεις. Πιο συγκεκριμένα: - Αγιος Ευστράτιος. Η ύδρευσή του εξασφαλίζεται αποκλειστικά από τέσσερις γεωτρήσεις. Το νησί διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης και βιολογικό καθαρισμό. Κόστος επεμβάσεων: 565.000 ευρώ. - Οινούσσες. Στις Οινούσσες υπάρχουν δύο παράλληλα δίκτυα ύδρευσης, ένα με πόσιμο νερό κι ένα μόνο για «λάτρα». Το νησί διαθέτει μονάδα αφαλάτωσης. Επίσης, έχει κατασκευαστεί αποχετευτικό δίκτυο, το οποίο δεν λειτουργούσε, επειδή δεν λειτουργεί (τουλάχιστον την εποχή σύνταξης της μελέτης) η δημοπρατηθείσα μονάδα επεξεργασίας λυμάτων. Κόστος επεμβάσεων: 336.000 ευρώ. - Υδρα. Την εποχή συγγραφής της μελέτης, η Υδρα εξυπηρετούνταν με τον συνδυασμό μεταφοράς νερού, μονάδας αφαλάτωσης και γεωτρήσεων. Το καλοκαίρι του 2014, εγκαινιάστηκε στο νησί ιδιωτική αφαλάτωση, που καλύπτει πλέον όλες τις ανάγκες. Το νησί διαθέτει αποχέτευση. Το κόστος των προτεινόμενων επεμβάσεων, στα οποία δεν περιλαμβανόταν αφαλάτωση, εκτιμήθηκε στα 310.000 ευρώ. - Δονούσα. Το νησί υδροδοτείται από δύο γεωτρήσεις και περιστασιακά με μεταφορά νερού. Το νησί εξυπηρετείται από απορροφητικούς βόθρους, καθώς ο βιολογικός καθαρισμός βρίσκεται υπό κατασκευήν (την εποχή σύνταξης της έκθεσης). Κόστος επεμβάσεων: 222.000 ευρώ. - Κουφονήσι. Η υδροδότηση του νησιού γίνεται με τη μεταφορά νερού, καθώς η τοπική γεώτρηση δίνει νερό υψηλής αγωγιμότητας. Διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης και βιολογικό καθαρισμό. Κόστος επεμβάσεων:195.000 ευρώ. Η ασφαλής αλλά πολυδάπανη σημερινή λύση της μεταφοράς και η προοπτική αφαλάτωσης Το μόνιμο πρόβλημα δέκα νησιών του Αιγαίου, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, παραμένει χαίνουσα πληγή. Η Πολιτεία οδηγείται υποχρεωτικά στην –πολυέξοδη ως επιλογή– μεταφορά νερού, οι δήμοι υποτιμολογούν το νερό που λαμβάνουν δωρεάν από την Πολιτεία (προς ικανοποίηση των ψηφοφόρων) και έτσι ο κύκλος του προβλήματος δεν κλείνει ποτέ. Πρόσφατα η Γενική Γραμματεία Αιγαίου εκτίμησε ότι με την εγκατάσταση 10 μονάδων αφαλάτωσης θα αντιμετωπιστεί η πλειονότητα των ζητημάτων. Ωστόσο, η ανάθεση της συντήρησης των μονάδων από την Πολιτεία σε ιδιώτες δείχνει μονόδρομος, ιδίως για τα μικρά νησιά που δεν έχουν εξειδικευμένο προσωπικό. Τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου, που δημοσίευσε πρόσφατα η «Κ», είναι αποκαλυπτικά για την έκταση του προβλήματος: το 2014 η Πολιτεία έστειλε νερό με υδροφόρες σε 7 νησιά στις Κυκλάδες και 5 στα Δωδεκάνησα. Τις μεγαλύτερες ποσότητες έλαβαν η Πάτμος, η Κίμωλος και το Κουφονήσι. Η μεταφορά νερού είναι μεν μια ασφαλής λύση, αλλά παραμένει μια λύση ανάγκης με ιδιαίτερα υψηλό κόστος. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2006-2014 διατέθηκαν 71,3 εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά νερού στα άνυδρα νησιά. Την ίδια στιγμή, τα απαιτούμενα έργα, που θα καλύψουν τις ανάγκες σε επίπεδο υποδομών, εκτιμώνται στα 3,1 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου, αφαλατώσεις θα πρέπει να εγκατασταθούν ως ακολούθως στις Κυκλάδες: - Δονούσα (150 κυβικά/ημέρα). Η μονάδα έχει αγοραστεί, αλλά δεν έχει εγκατασταθεί. Το κόστος των συνοδών έργων είναι 150.000 ευρώ. - Αιγιάλη Αμοργού (450 κυβικά/ημέρα). Η μονάδα έχει αγοραστεί, αλλά δεν έχει εγκατασταθεί (εκτιμώμενο κόστος συνοδών έργων 250.000 ευρώ). - Κατάπολα Αμοργού (δύο μονάδες των 300 κυβικών ημερησίως εκάστη, με εκτιμώμενο κόστος αγοράς 450.000 ευρώ και κόστος συνοδών έργων 450.000 ευρώ). - Κίμωλος (600 κυβικά/ημέρα). Η μονάδα έχει αγοραστεί, αλλά δεν λειτουργεί (κόστος υπολειπόμενων έργων 150.000 ευρώ). - Ηρακλειά (200 κυβικά/ημέρα), με κόστος αγοράς 200.000 ευρώ και εγκατάστασης 100.000 ευρώ. Και στα Δωδεκάνησα: - Καστελλόριζο (200 κυβικά/ημέρα). Το κόστος προμήθειας νέας μονάδας εκτιμάται στα 300.000 ευρώ. - Πάτμος (δύο μονάδες των 600 κυβικών/ημερησίως). Η μονάδα αγοράστηκε, αλλά δεν έχει εγκατασταθεί (εκτιμώμενο κόστος 150.000 ευρώ). - Πανορμίτης Σύμης (80 κυβικά/ημερησίως). Ομοίως, απομένει μόνο το κόστος εγκατάστασης (20.000 ευρώ). - Λειψοί (600 κυβικά/ημέρα). Η μονάδα παραμένει ανενεργή, με κόστος εγκατάστασης 40.000 ευρώ. - Λέρος (δύο μονάδες των 1.000 κυβικών/ημέρα). Το κόστος αγοράς και εγκατάστασης της οποίας θα καλυφθεί από κοινοτικούς πόρους. - Πλάτη Καλύμνου (1 κυβικό/ημέρα), εκτιμώμενο κόστος 80.000 ευρώ. Πηγή: http://www.kathimeri...hsia-sto-aigaio Click here to view the είδηση

Στις 14 Φεβρουαρίου 2014, ολοκληρώθηκε η μεταφορά και τοποθέτηση ενός μεγάλου αψιδωτού κτηρίου Ύστερης Εποχής Χαλκού (μέσα 2ης χιλιετίας π.Χ.) στο θεματικό Πάρκο Λειβήθρων, στην περιοχή της Παλιάς Λεπτοκαρυάς Πιερίας. Το αψιδωτό κτήριο μαζί με ένα δίχωρο κτήριο ορθογώνιας κάτοψης που ήταν προσαρτημένο σε αυτό, αποκαλύφθηκαν στη θέση "Ρέμα Ξυδιάς", στην περιοχή της Πηγής Αρτέμιδος του Πλαταμώνα. Η σωστική ανασκαφή ξεκίνησε τον Ιούλιο 2014 με αφορμή την κατασκευή την νέας εθνικής οδού ΠΑΘΕ (τμήμα Μαλιακός-Κλειδί Ημαθίας) και ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Στο πλαίσιο του ίδιου έργου αποκαλύφθηκε στην περιοχή πληθώρα θέσεων με ευρήματα που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους έως και τα βυζαντινά χρόνια. Στη θέση αποκαλύφθηκε νεκροταφείο από 22 κιβωτιόσχημους τάφους Ύστερης Εποχής Χαλκού πλούσια κτερισμένους με μυκηναϊκού τύπου και ρυθμού αντικείμενα (πήλινα αγγεία, πήλινα σφονδύλια ή "κουμπιά", χάλκινα κοσμήματα, εγχειρίδια κ.α.). Εκτός από τους τάφους όμως σπουδαίο εύρημα αποτέλεσε η ανακάλυψη δύο αψιδωτών κτηρίων (οικίες) της ίδιας εποχής, καθώς και δύο μνημειακοί περίβολοι, όλο στοιχεία ενός οικισμού που δημιουργήθηκε αμέσως μετά την εγκατάλειψη της ταφικής χρήσης του χώρου. Τα αψιδωτά κτήρια αποτελούν μοναδικό εύρημα για την περιοχή του Πιερικού Ολύμπου και σπάνιο δείγμα οικιστικής αρχιτεκτονικής σε μία περιοχή, όπου σπανίζουν τα οικιστικά κατάλοιπα της Ύστερης Εποχής Χαλκού (1600-1050π.Χ.). Επιπλέον, ο συσχετισμός τους με πληθώρα κεραμικής μυκηναϊκού ρυθμού επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά την ένταξη της περιοχής στον θεσσαλικό-ευβοϊκό πολιτιστικό κύκλο. Με την αποκάλυψη αυτή εμπλουτίζονται και συμπληρώνονται οι πληροφορίες για την ζωή και τον θάνατο κατά την Ύστερη Εποχή Χαλκού στην περιοχή, οι οποίες είχαν πρόσφατα αποκτηθεί από τις ανασκαφές κυρίως νεκροταφείων στο πλαίσιο των μεγάλων εθνικών έργων της σιδηροδρομικής γραμμής και του αυτοκινητόδρομου. Λόγω της σπουδαιότητας του ευρήματος, αποφασίστηκε το καλύτερα διατηρημένο από τα δύο αποκαλυφθέντα αψιδωτά της θέσης να μεταφερθεί ολόκληρο και να αναδειχθεί στο Θεματικό Πάρκο Λειβήθρων, στη περιοχή της Παλιάς Λεπτοκαρυάς. Η μεταφορά και η ανάδειξή του αποτελεί σύμπραξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας (πρώην ΚΖ' ΕΠΚΑ) με τον Κύριο του Έργου (Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού/Γενική Γραμματεία Υποδομών-πρώην ΥΠΟΜΕΔΙ), με τον Κατασκευαστή (Κοινοπραξία Μαλιακός-Κλειδί) και με τον Παραχωρησιούχο (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.). Το Θεματικό Πάρκο Λειβήθρων είναι έργο ΕΣΠΑ που υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας και θα ολοκληρωθεί εντός του 2015. Επιχειρεί γνωστικά και βιωματικά την μυθολογική, ιστορική και αρχαιολογική μύηση του επισκέπτη στον ολύμπιο και παρολύμπιο χώρο, αλλά παράλληλα και στην καθημερινή ζωή της αρχαιότητας, δεδομένου μάλιστα ότι οι καθημερινοί άνθρωποι της αρχαιότητας κατοικούσαν και αυτοί δίπλα στους θεούς στα χαμηλά υψώματα του Μακεδονικού Ολύμπου (βλ. Λείβηθρα, Ηράκλειο, Πλαταμών κ.α), αλλά και ακόμη ψηλότερα (π.χ. Σπάθες, Τζέτζιανη, κορυφές στον Εθνικό Δρυμό κ.α.). Η λειτουργία του έχει εκπαιδευτικό – «ψυχαγωγικό χαρακτήρα», με την υλοποίηση ποικίλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πολιτιστικών δράσεων τόσο στις μόνιμες – ημιυπαίθριες κατασκευές, όσο και στους υπαίθριους, αδόμητους χώρους, αξιοποιώντας την πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής του Ολύμπου. Απευθύνεται σε όλες τις ομάδες του κοινού (σχολεία, αθλητικούς συλλόγους, τουρίστες, ατομικούς επισκέπτες, οικογένειες με παιδιά, ομάδες υπερηλίκων), και έχει φυσική και αισθητηριακή πρόσβαση για τα άτομα ΑμεΑ. Επιπλέον, εκτός από την μεταφορά και τοποθέτηση του αψιδωτού κτηρίου, οργανώνεται στα Λείβηθρα η παρουσίαση και ανάδειξη όλων των ανασκαφών που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή του Πιερικού Ολύμπου με αφορμή την κατασκευή της νέας εθνικής οδού καθώς και η ένταξή τους στην λειτουργία του Πάρκου. Στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός διαύλου επικοινωνίας της κοινωνίας με το αρχαιολογικό παρελθόν της Πιερίας, εγκαινιάζεται κατά το προσεχές διάστημα η περιοδική έκθεση "Ανοίγοντας Δρόμους" στο Μουσείο του Δίου, στην οποία παρουσιάζονται σημαντικά ταφικά ευρήματα από τέσσερις σωστικές ανασκαφές που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της κατασκευής της νέας εθνική οδού. Πηγή: http://www.ypodomes....-στον-πλαταμώνα Click here to view the είδηση

Εκπλήττει πολλούς η συνεχιζόμενη σεισμική διεργασία στις Κυκλάδες. Περισσότερο γιατί είναι ένα άγνωστο φυσικό φαινόμενο, τέτοιο που αδυνατεί να αντιληφθεί ο ανθρώπινος νους. «Πρόκειται όμως για μια εκδήλωση ενός γεωδυναμικού φαινόμενου που εξελίσσεται εδώ και αρκετά εκατομμύρια χρόνια στη γειτονιά μας και είναι ακόμη και σήμερα ενεργό!» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νίκος Ζούρος, γεωλόγος, καθηγητής του τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Και συνεχίζει: «Είναι το αποτέλεσμα της βύθισης της λιθοσφαιρικής πλάκας της Αφρικής κάτω από την λεκάνη του Αιγαίου. Καθώς βυθίζεται η αφρικανική λιθόσφαιρα στο πυρακτωμένο ανώτερο τμήμα του μανδύα, λιώνει και προκαλεί την άνοδο μάγματος το οποίο διεισδύει στην λιθόσφαιρα του Αιγαίου προκαλώντας σεισμικές δονήσεις και ηφαιστειακές εκρήξεις». Είναι πάει να πει, μια φυσική διαδικασία που εξελίσσεται χωρίς στάσεις, αλλά οι άνθρωποι την αντιλαμβάνονται μόνο τις στιγμές του παροξυσμού, όταν εκδηλώνεται μια σεισμική ακολουθία, ή μια ηφαιστειακή έκρηξη! Κι όμως... Σε ετούτη τη γειτονιά, ακόμα και στο σημερινό βορειοανατολικό Αιγαίο, υπήρξαν στην ιστορία έντονα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορεί να αντιληφθεί ανθρώπου νους. Γιατί αυτό που συμβαίνει σήμερα στις Κυκλάδες είναι τίποτα μπροστά σε τούτο που συνέβη εδώ πριν από εκατομμύρια χρόνια. Μια απίστευτα έντονη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα που ξεκίνησε πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια και διαμόρφωσε το Ελληνικό αρχιπέλαγος. Ξεκίνησε τότε που το σημερινό Αιγαίο δεν ήταν παρά μια εκτεταμένη χερσαία περιοχή που οι επιστήμονες βάφτισαν Αιγηίδα. Στα δυτικά... Σε ετούτη την Αιγηίδα, στη ζωή της και στις δύσκολες εκείνες «μέρες» που άρχισαν πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια μας ξεναγεί ο Νίκος Ζούρος. Που είναι και Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Ενός μουσείου για ετούτη τη μεγάλη ηφαιστειο-σεισμική δραστηριότητα - δημιουργό της «σύγχρονης» γεωμορφολογίας του Αιγαίου. Πίσω λοιπόν 20 εκατομμύρια χρόνια. Κι αν ένας μέσος όρος ανθρώπινης ζωής είναι τα 75 χρόνια, πίσω 265.000 ανθρώπινες ζωές! «Τότε, την εποχή του Μειόκαινου, μας λέει ο κ. Ζούρος, το κλίμα ήταν πολύ πιο θερμό από το σημερινό και την επιφάνεια της Αιγηίδος κάλυπταν εκτεταμένα δάση και σαβάνες που τις διέκοπταν εκτεταμένες λίμνες με γλυκό νερό. Η βλάστηση περιλάμβανε κυρίως κωνοφόρα και καρποφόρα δέντρα, όπως οι γιγαντιαίες σεκόιες, οι κουνιχάμιες, οι κυπαρισίδες, οι πευκίδες, αλλά και μπανανόδενδρα, κανελόδενδρα, βαλανιδιές, τροπικές καρυδιές, δαφνίδες, λεύκες, σκλήθρα και πολλά άλλα είδη. Δεν έλειπαν ακόμη τα φοινικόδενδρα αλλά και πολλά άλλα φυτά της οικογένειας των φοινικίδων. Στο χερσαίο αυτό χώρο έζησαν κατά καιρούς πάρα πολλά είδη ζώων, προβοσκιδωτών όπως ελέφαντες και δεινοθήρια, σαρκοφάγα, αντιλόπες, γαζέλες, μικρόσωμα ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, ιπποπόταμοι, ρινόκεροι, ιππάρια, τρωκτικά, πουλιά, αμφίβια και ερπετά, όπως οι αλιγάτορες». Κι όλα αυτά χάθηκαν όταν τα δάση του Βορειανατολικού Αιγαίου σκεπάσθηκαν από τα προϊόντα εκατοντάδων βίαιων αλλεπάλληλων ηφαιστειακών εκρήξεων που πραγματοποιήθηκαν για μια περίοδο τεσσάρων εκατομμυρίων ετών! Σεισμογενείς περιοχές... Ο χώρος του σημερινού Αιγαίου αποτελεί ακόμα και σήμερα μία από τις πλέον ενεργές περιοχές του φλοιού της γης. Εδώ, οι γεωλογικές μεταβολές είναι έντονες και συνεχείς. Η εξέλιξη της μορφής του χώρου του Αιγαίου κατά τη διάρκεια της πιο «πρόσφατης» περιόδου της ιστορίας της γης που ονομάζεται ανώτερος Καινοζωικός αιώνας, δηλαδή τα τελευταία 25 εκατομμύρια χρόνια, σημαδεύτηκε από σημαντικές γεωτεκτονικές μεταβολές. Οι μεταβολές αυτές σχετίζονται με την κίνηση μεγάλων κομματιών του γήινου φλοιού, που ονομάζονται λιθοσφαιρικές πλάκες, στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα έντονη ηφαιστειακή και σεισμική δραστηριότητα, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα..... Η Αφρικανική λοιπόν λιθοσφαιρική πλάκα κινείται και βυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική πλάκα, γεγονός που στις μέρες μας συμβαίνει στην περιοχή νότια της Κρήτης. «Η βύθιση αυτή λέει ο κ. Ζούρος, προκαλεί στον εσωτερικό χώρο του Αιγαίου πελάγους εφελκυστικές δυνάμεις σε διεύθυνση Βορρά - Νότου. Έτσι, δημιουργούνται μεγάλα ρήγματα στο φλοιό που προκαλούν τη σεισμικότητα. Το ίδιο φαινόμενο δίνει τη δυνατότητα σε ηφαιστειακό υλικό να ανέρχεται και να εκχύνεται στις θέσεις των ηφαιστείων. Με τη διαδικασία αυτή σχηματίσθηκαν στο πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν μια σειρά ηφαιστείων, οι θέσεις των οποίων σχηματίζουν ένα τόξο, που είναι γνωστό ως το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου και αποτελείται από γνωστά και άγνωστα ηφαίστεια, τη Σαντορίνη, το Κολούμπο τη Νίσυρο, τη Μήλο, τα Μέθανα και εκτείνεται μέχρι τις Μικροθήβες στη Μαγνησία». Ωστόσο το Αιγαίο δεν είναι δημιούργημα μόνο της βύθισης της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την Ευρωπαϊκή, αλλά μια πολύπλευρη κίνηση που επηρεάζεται από την κίνηση και άλλων μικρότερων κομματιών του γήινου φλοιού στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως είναι η Αραβική μικροπλάκα. «Η Αραβική μικροπλάκα, σύμφωνα με τον ειδικό επιστήμονα, αποσπάται από την υπόλοιπη Αφρική στην Ερυθρά θάλασσα και κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από την Αφρικανική, πιέζει με διεύθυνση από Νότο προ Βορρά, ένα άλλο μικρότερο κομμάτι της λιθόσφαιρας, τη Μικρασιατική λιθοσφαιρική μικροπλάκα, και την αναγκάζει να κινείται προς τα δυτικά και να συμπιέζει το χώρο του Αιγαίου. Ο φλοιός στο Αιγαίο αναγκάζεται έτσι να επεκτείνεται προς τα νοτιοδυτικά δημιουργώντας την σύγχρονη ενεργό γεωδυναμική κατάσταση στο Αιγαίο». Το ηφαίστειο ...Λέσβος Πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια το σημείο όπου βυθιζόταν η Αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα κάτω από την Ευρωπαϊκή δεν ήταν νότια της Κρήτης όπως σήμερα. Τότε βρισκόταν αρκετά βορειότερα και συγκεκριμένα στον χώρο των σημερινών Κυκλάδων. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα λοιπόν τότε, δημιούργησε εντυπωσιακά ηφαιστειακά κέντρα στο βόρειο και κεντρικό Αιγαίο και τη δυτική Μικρά Ασία. Δείγματά της βρίσκουμε στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, Ίμβρο, Λήμνο, Αγ. Ευστράτιο και Λέσβο, τα οποία διασώθηκαν από τη μεταγενέστερη καταβύθιση της περιοχής μεταξύ των νησιών. Χαρακτηριστικό δείγμα της εποχής βρίσκουμε σήμερα στη Λέσβο. Η δημιουργία του παγκόσμια γνωστού απολιθωμένου δάσους στο δυτικό νησί αλλά και του εν πολλοίς άγνωστου απολιθωμένου δάσους της Λήμνου αντανακλά τη δημιουργία και τον τρόπο δημιουργίας του Αιγαίου. «Στη Λέσβο, λέει ο διευθυντής του μουσείου φυσικής ιστορίας, τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά κέντρα εντοπίζονται σήμερα στο κέντρο του νησιού, στις περιοχές του όρους Λεπέτυμνου, που είναι το υψηλότερο βουνό της Λέσβου αλλά και των χωριών Βατούσα, Ανεμώτια, Μεσότοπος και Άγρα. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις δημιούργησαν σύνθετα ηφαιστειακά οικοδομήματα με ηφαιστειακούς κρατήρες, θόλους, λαιμούς και φλέβες που μπορεί κανείς να παρατηρήσει σε όλη τη βόρεια και δυτική Λέσβο. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα συνοδεύτηκε και από έντονη σεισμική δραστηριότητα που προηγήθηκε ή συνόδευε τις μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις. Κατά τη διάρκεια των ηφαιστειακών εκρήξεων εκτινάχτηκαν τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακής στάχτης αρκετά χιλιόμετρα στην ατμόσφαιρα και ηφαιστειακές βολίδες σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων από τους ηφαιστειακούς κρατήρες. Ακολούθησαν οι ποταμοί της πυρακτωμένης λάβας που σκέπασαν μεγάλα τμήματα της ξηράς γύρω από τα ηφαίστεια. Η ηφαιστειακή στάχτη μεταφέρθηκε από τους ανέμους σε μεγάλες αποστάσεις. Όταν κάθισε στην επιφάνεια σχηματίσθηκαν στρώματα πάχους δεκάδων μέτρων που σκέπασαν τη βλάστηση. Τα ζώα έχοντας προειδοποιηθεί από τις σεισμικές δονήσεις που προηγήθηκαν απομακρύνθηκαν από την περιοχή της μεγάλης αυτής φυσικής καταστροφής και διασώθηκαν, γι αυτό δεν τα εντοπίζουμε εύκολα στην περιοχή του απολιθωμένου δάσους. Όμως, δεν ήταν μόνο αυτά τα στοιχεία που διαμόρφωναν το σκηνικό εκείνη την περίοδο. Η μεγάλη θερμότητα των ηφαιστειακών εκρήξεων διατάραξε την ισορροπία στην ατμόσφαιρα προκαλώντας έντονες καταιγίδες. Τα νερά παράσυραν τη στάχτη και άλλα ηφαιστειακά υλικά από τα σημεία με το μεγαλύτερο υψόμετρο προκαλώντας κατολισθήσεις, πλημμύρες και λασποροές, σκεπάζοντας μεγάλες εκτάσεις. Οι νέες αυτές ποσότητες ηφαιστειακών υλικών κατέκλυσαν τις περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο και κάλυψαν ολοκληρωτικά τη βλάστηση της περιοχής, γεγονός που αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα για τη δημιουργία του απολιθωμένου δάσους». Οι διαδοχικές ηφαιστειακές εκρήξεις κατέστρεφαν κάθε φορά τη σύγχρονη βλάστηση της περιοχής γύρω από τα ηφαιστειακά κέντρα. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκαν επάλληλα απολιθωμένα δάση που συναντάμε σήμερα το ένα πάνω από το άλλο στη δυτική Λέσβο. Πάντα παράδεισος Ο «παράδεισος» της Αιγηίδας μετατρέπεται σε μια σκεπασμένη από λάβες και ηφαιστειακή στάχτη απέραντη έκταση που με τη σειρά της μετατρέπεται σε έναν άλλο παράδεισο με εναλλαγές λιμνών και μεγαλύτερων θαλάσσιων τμημάτων. Είναι η περίοδος του Μέσου και Ανώτερου Μειόκαινου, πριν από 12 έως πέντε εκατομμύρια χρόνια. Η έντονη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα έχει μεταφερθεί νοτιότερα, στην περιοχή της Σάμου μέχρι την Κω και της νοτιοδυτικής σημερινής Μικράς Ασίας. «Μπορεί κανείς να μιλήσει για μέγεθος των σεισμών εκείνης της εποχής;» ρωτούμε με αφέλεια ίσως τον κ. Ζούρο. «Όχι μας λέει. Ήταν σεισμοί που το μέγεθος τους δεν μπορούμε να το εκτιμήσουμε». Tην περίοδο του Ανωτέρου Μειόκαινου, από τα 12 έως και πέντε περίπου εκατομμύρια χρόνια η συνεχιζόμενη τεκτονική δραστηριότητα οδηγεί στον κατακερματισμό της Αιγηίδας χέρσου. Αρκετές υφάλμυρες λίμνες αλλά και λίμνες γλυκών νερών σχηματίσθηκαν ενώ διαπιστώνονται εναλλαγές θαλάσσιων και λιμναίων ιζημάτων σε ορισμένες περιοχές. Πράγμα που σημαίνει ότι περιοχές με χαμηλό ανάγλυφο σκεπάζονται από θάλασσα και το αντίθετο, ως αποτέλεσμα βυθίσεων και υψώσεων τμημάτων του φλοιού της γης. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα τότε «μεταναστεύει» νοτιότερα και δείγματα της βρίσκουμε από τη Σάμο μέχρι την Κω. Η διαδικασία αυτή συνεχίσθηκε με αποτέλεσμα η ξηρά να περιοριστεί σημαντικά. Αλλά ακόμη και κατά τη διάρκεια του Πλειόκαινου, πριν από δυόμιση εκατομμύρια χρόνια τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παρέμεναν συνδεδεμένα με τις Μικρασιατικές ακτές από τις οποίες αποκόπηκαν οριστικά πολύ πιο πρόσφατα, τα τελευταία 500.000 χρόνια. Τότε, τα τελευταία τμήματα της Αιγηίδος χέρσου καταποντίστηκαν λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας της περιοχής με αποτέλεσμα τα απολιθωμένα δένδρα στην περιοχή του Σιγρίου Λέσβου, τα οποία απολιθώθηκαν σε χερσαίο περιβάλλον, όταν σκεπάστηκαν από την ηφαιστειακή στάχτη, να βρίσκονται σήμερα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο η διαδικασία της δημιουργίας του Αιγαίου συνεχίστηκε - αν δεν συνεχίζεται - μέχρι τις μέρες μας, την περίοδο του Ολοκαίνου. Τότε και γεννήθηκε το Αιγαίο που ξέρουμε... Παράδεισος σωστός. «Παραδεισένιος πάντα ήταν ο χώρος του σημερινού Αιγαίου» συμπληρώνει ο κ. Ζούρος.. Περπατάς στους διαδρόμους των πάρκων απολιθωμάτων ή στο Μουσείο του Σιγρίου. Κορμοί πακτωμένοι σε λάβα, «πόνος» της φύσης. Η φύση δεν έχει αρχή, δεν έχει μέση, δεν έχει τέλος. Ως παράδεισος και μόνο αντιμετωπίζεται. Κι εσύ ένα τόσο δα μόριο, μια ζωή και μόνο στη σειρά 265.000 ανθρώπινων ζωών από το σήμερα ως το πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια. Πόσες άραγε κι ως το πότε; View full είδηση