Jump to content

Search the Community

Showing results for tags 'νερό'.

  • Search By Tags

    Type tags separated by commas.
  • Search By Author

Content Type


Forums

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Categories

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Categories

  • Εξοπλισμός
  • Software
  • Books
  • Jobs
  • Real Estate
  • Various

Find results in...

Find results that contain...


Date Created

  • Start

    End


Last Updated

  • Start

    End


Filter by number of...

Joined

  • Start

    End


Group


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Σε μια συνολική μεταρρύθμιση στον τομέα των υδάτων προσανατολίζεται η κυβέρνηση όσο οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη λειψυδρία πυκνώνουν και η κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων συνεχίζεται. Λειψυδρία: Μελέτη της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό θα αποτελέσει, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και εξετάζει πιθανά σενάρια που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείριση των υδάτων για ύδρευση και άρδευση, ξεκαθαρίζοντας τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων οργανισμών. Μάλιστα, την περασμένη Παρασκευή 13 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μποδοσάκη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Κωστή Χατζηδάκη για τη διαχείριση του νερού και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων για τη λειψυδρία. Οδικός χάρτης Από τις βασικές απαιτήσεις της μεταρρύθμισης είναι η κατάρτιση ενός οδικού χάρτη με τα αναγκαία έργα και τις δράσεις για τη διαχείριση των υδάτων αλλά και η διασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων. Σύμφωνα με την αποτύπωση που έγινε, συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του 2022 που αναμένεται να επικαιροποιηθούν εντός του 2025. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα 500-700 εκατ. ευρώ (ανάλογα με τα έργα που τελικά θα προκριθούν) τα οποία απαιτούνται για να «ξεδιψάσει» η Αττική. Πέρα από το Λεκανοπέδιο, η μελέτη αναδεικνύει ως κρίσιμες περιοχές εκείνες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων νήσων, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό σε κάθε υδάτινο διαμέρισμα της χώρας και το κλίμα. Η χρηματοδότηση Οσο για τους αναγκαίους πόρους, θα αναζητηθεί η δυνατότητα λήψης χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση δύο-τριών δισ. ευρώ ανά έτος για έργα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων (δίκτυα, φράγματα κ.λπ.) σε νομικές οντότητες με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών (ΑΕ). Ωστόσο, θα πρέπει να διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα και να ελέγχονται από κάποιον ρυθμιστή, γεγονός που δεν ισχύει σήμερα για την πλειονότητα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των τοπικών γενικών και τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ). Η μεταρρύθμιση Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων αναδεικνύει την αδυναμία διαχείρισης των υδάτων, καθώς προκύπτουν ζητήματα με τη διαχειριστική επάρκεια και την οικονομική βιωσιμότητα των φορέων. Επιπλέον, τα έργα σχεδιάζονται μεμονωμένα και όχι στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής, γεγονός που συνεπάγεται αποσπασματικές λύσεις, καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους και χαμηλή ταχύτητα απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Γι’ αυτό οι μελετητές προτείνουν η μεταρρύθμιση να περιλαμβάνει το σύνολο των οργανισμών. Νέα οντότητα Το επικρατέστερο από τα πέντε σενάρια που εξετάστηκαν προτείνει τη δημιουργία μιας νέας νομικής οντότητας με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας για κάθε Λεκάνη Απορροής Ποταμού (συνολικά υφίστανται 45 ΛΑΠ στην Ελλάδα) ή για κάθε γεωγραφική περιοχή. Αυτές οι εταιρείες θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα έργα. Ουσιαστικά, σε κάθε περιοχή που θα οριστεί, όλες οι ΔΕΥΑ και οι ΤΟΕΒ θα πρέπει να εισφέρουν τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία και τις υποχρεώσεις τους και θα συμμετέχουν μετοχικά στη νέα νομική οντότητα που θα συσταθεί. Παράλληλα, θα υπογράφουν και μια συμφωνία για την παροχή των διαφόρων υπηρεσιών όπως είναι π.χ. η είσπραξη οφειλών κ.λπ. Επίσης, στη συγκεκριμένη εταιρεία θα εισφέρουν τα μεγάλα έργα που διαχειρίζονται στην περιοχή και οι φορείς του Δημοσίου, δηλαδή φράγματα, δίκτυα και άλλες υποδομές. Το σκεπτικό είναι η συγκέντρωση των παγίων να δημιουργεί μια Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ) και να φέρνει έσοδα στη νέα εταιρεία. Έτσι, όλες αυτές οι νέες νομικές οντότητες που θα δημιουργηθούν θα καταλήξουν με αξία ενεργητικού μεγαλύτερη από τις υποχρεώσεις τους και σε συνδυασμό με τη σταθερή ροή εσόδων από τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση θα διασφαλίζουν την πιστοληπτική ικανότητά τους ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΤΕπ, δίχως να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Στα υπόλοιπα τέσσερα σενάρια περιλαμβάνεται το «business as usual» το οποίο δεν επιλύει κανένα πρόβλημα. Ενα δεύτερο προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ανά περιοχή ή Λεκάνη Απορροής Ποταμού που θα αναλάβει τη διαχείριση του νερού, των παγίων υδροληψίας και μεταφοράς νερού αλλά όχι το δίκτυο διανομής, τις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) και τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ). Η εφαρμογή του, σύμφωνα με τους μελετητές, θα διευκολύνει μεν τη διαχείριση των έργων και την επίτευξη οικονομίας κλίμακας αλλά όχι τη χρηματοδότηση. «Ομπρέλα» Δυσκολίες χρηματοδότησης και αμφίβολη πιστοληπτική ικανότητα εντοπίζονται στο τρίτο σενάριο σύμφωνα με το οποίο μια εύρωστη οικονομικά ΔΕΥΑ θα έχει υπό την «ομπρέλα» της τους υπόλοιπους φορείς της περιοχής και τα πάγιά τους. Οσο για την τέταρτη πρόταση, οι ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και δήμοι διατηρούν τα πάγιά τους και δημιουργείται μια Ανώνυμη Εταιρεία που αναλαμβάνει την υλοποίηση των νέων έργων. Σε αυτό το σενάριο η διαχείριση των υδάτων παραμένει κατακερματισμένη και το πρόβλημα μετατίθεται στο μέλλον. Συνολικά τα έργα, τα πάγια και οι επενδύσεις σε όλη τη χώρα εκτιμώνται σε 15-20 δισ. ευρώ. Μόνο τα πάγια των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) ανέρχονται αθροιστικά περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταλήξει στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης και αξιολογεί τις προτάσεις της Deloitte προκειμένου να διαμορφώσει μια μεταρρύθμιση που θα φέρει τις λιγότερες αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Αλλωστε, μια… πρόγευση πήρε κατά τη διαβούλευση του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που πρότεινε συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ και άλλων οργανισμών το οποίο τελικά «λειάνθηκε» μετά τις αντιδράσεις. Task Force Γι΄ αυτό προτείνεται η δημιουργία μιας Task Force επικοινωνίας για την ενημέρωση του κοινού σε όλες τις φάσεις της μεταρρύθμισης καθώς η συμφωνία με την τοπική κοινωνία αποτελεί το βασικό ζητούμενο κατά την εκτέλεση των έργων που θα προχωρήσουν και την τήρηση του χρονοδιαγράμματος. Κι αυτό διότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων πολλαπλασιάζονται. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση των απολήψεων νερού για ύδρευση κατά 139% την περίοδο 2001-2022 λόγω της τουριστικής δραστηριότητας, της ανόδου της κατά κεφαλήν κατανάλωσης, της κλιματικής αλλαγής και των διαρροών στα δίκτυα διανομής που φτάνουν – και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν – το 50%. Επιπλέον, στην αρδευόμενη ελληνική γη καταναλώνεται ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά εκτάριο στην ΕΕ. Προβλέπεται αύξηση του κόστους νερού Η μελέτη της Deloitte αποτυπώνει και το κόστος του νερού, βάσει των στοιχείων της EurEau, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Συνδέσμων Υπηρεσιών Υδρευσης, η οποία εκπροσωπεί εταιρείες από 33 χώρες. Οπως αναφέρεται, στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί (ενδεχομένως άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου) λαμβάνοντας υπόψη τους εξής παράγοντες: Ανάκτηση κόστους και έργων σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Οι δύο εταιρείες εξυπηρετούν την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και η όποια αύξηση θα επηρεάσει τον μέσο όρο της τιμής του νερού. Ανάκτηση κόστους αλλά και μη βιώσιμη λειτουργία των ΔΕΥΑ και των ΤΟΕΒ. Πολλές επιχειρήσεις ύδρευσης ή οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη. Ανάκτηση κόστους για νέα έργα που δεν συμβάλλουν στην αύξηση των υδάτινων πόρων όπως είναι η ψηφιοποίηση των δικτύων, η λογιστική παρακολούθηση κ.λπ. Ανάκτηση κόστους για έργα που συμβάλλουν στην αύξηση του διαθέσιμου πόσιμου ή αρδευτικού νερού, όπως φράγματα, δίκτυα κ.ά. Ο υπολογισμός Μάλιστα, η αύξηση του κόστους, σύμφωνα με τη μελέτη, ενδέχεται να είναι ανισοβαρής και να επιβαρύνει περισσότερο περιοχές της χώρας με προβλήματα λειψυδρίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποτυπωθεί σε κοινή βάση το κόστος νερού υπολογίστηκε ο λόγος του κόστους προς τον μέσο μισθό κάθε κράτους (βάσει της Eurostat 2023). Όπως προκύπτει, η Ελλάδα παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ξεπερνά όμως τις τιμές σε άλλες χώρες όπως στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Αυστρία. Ειδικότερα, σε ένα βασικό σενάριο ενδέχεται να φτάσει τα 8,35 ευρώ ανά κυβικό μέτρο (m3), από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, όταν στην Ουγγαρία μπορεί να φτάσει τα 17,16 ευρώ και στην Πολωνία τα 15,23 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση σήμερα στην Ελλάδα, με μέσο ετήσιο μισθό 17.013 ευρώ, το κόστος είναι 1,30 ευρώ/m3, στην Ιταλία με μέσο μισθό 32.749 ευρώ το κόστος είναι 2,10 ευρώ/m3, στην Ισπανία με μέσο μισθό 32.587 ευρώ το κόστος είναι 2,27 ευρώ/m3 και στην Αυστρία με μέσο μισθό 54.508 ευρώ το κόστος είναι 3,70 ευρώ/m3, ενώ στη Νορβηγία στα 6,24 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 45.798 ευρώ και στη Δανία 9,32 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 67.604 ευρώ. View full είδηση
  2. Σε μια συνολική μεταρρύθμιση στον τομέα των υδάτων προσανατολίζεται η κυβέρνηση όσο οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη λειψυδρία πυκνώνουν και η κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων συνεχίζεται. Λειψυδρία: Μελέτη της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό θα αποτελέσει, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και εξετάζει πιθανά σενάρια που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείριση των υδάτων για ύδρευση και άρδευση, ξεκαθαρίζοντας τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων οργανισμών. Μάλιστα, την περασμένη Παρασκευή 13 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μποδοσάκη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Κωστή Χατζηδάκη για τη διαχείριση του νερού και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων για τη λειψυδρία. Οδικός χάρτης Από τις βασικές απαιτήσεις της μεταρρύθμισης είναι η κατάρτιση ενός οδικού χάρτη με τα αναγκαία έργα και τις δράσεις για τη διαχείριση των υδάτων αλλά και η διασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων. Σύμφωνα με την αποτύπωση που έγινε, συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του 2022 που αναμένεται να επικαιροποιηθούν εντός του 2025. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα 500-700 εκατ. ευρώ (ανάλογα με τα έργα που τελικά θα προκριθούν) τα οποία απαιτούνται για να «ξεδιψάσει» η Αττική. Πέρα από το Λεκανοπέδιο, η μελέτη αναδεικνύει ως κρίσιμες περιοχές εκείνες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων νήσων, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό σε κάθε υδάτινο διαμέρισμα της χώρας και το κλίμα. Η χρηματοδότηση Οσο για τους αναγκαίους πόρους, θα αναζητηθεί η δυνατότητα λήψης χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση δύο-τριών δισ. ευρώ ανά έτος για έργα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων (δίκτυα, φράγματα κ.λπ.) σε νομικές οντότητες με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών (ΑΕ). Ωστόσο, θα πρέπει να διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα και να ελέγχονται από κάποιον ρυθμιστή, γεγονός που δεν ισχύει σήμερα για την πλειονότητα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των τοπικών γενικών και τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ). Η μεταρρύθμιση Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων αναδεικνύει την αδυναμία διαχείρισης των υδάτων, καθώς προκύπτουν ζητήματα με τη διαχειριστική επάρκεια και την οικονομική βιωσιμότητα των φορέων. Επιπλέον, τα έργα σχεδιάζονται μεμονωμένα και όχι στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής, γεγονός που συνεπάγεται αποσπασματικές λύσεις, καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους και χαμηλή ταχύτητα απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Γι’ αυτό οι μελετητές προτείνουν η μεταρρύθμιση να περιλαμβάνει το σύνολο των οργανισμών. Νέα οντότητα Το επικρατέστερο από τα πέντε σενάρια που εξετάστηκαν προτείνει τη δημιουργία μιας νέας νομικής οντότητας με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας για κάθε Λεκάνη Απορροής Ποταμού (συνολικά υφίστανται 45 ΛΑΠ στην Ελλάδα) ή για κάθε γεωγραφική περιοχή. Αυτές οι εταιρείες θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα έργα. Ουσιαστικά, σε κάθε περιοχή που θα οριστεί, όλες οι ΔΕΥΑ και οι ΤΟΕΒ θα πρέπει να εισφέρουν τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία και τις υποχρεώσεις τους και θα συμμετέχουν μετοχικά στη νέα νομική οντότητα που θα συσταθεί. Παράλληλα, θα υπογράφουν και μια συμφωνία για την παροχή των διαφόρων υπηρεσιών όπως είναι π.χ. η είσπραξη οφειλών κ.λπ. Επίσης, στη συγκεκριμένη εταιρεία θα εισφέρουν τα μεγάλα έργα που διαχειρίζονται στην περιοχή και οι φορείς του Δημοσίου, δηλαδή φράγματα, δίκτυα και άλλες υποδομές. Το σκεπτικό είναι η συγκέντρωση των παγίων να δημιουργεί μια Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ) και να φέρνει έσοδα στη νέα εταιρεία. Έτσι, όλες αυτές οι νέες νομικές οντότητες που θα δημιουργηθούν θα καταλήξουν με αξία ενεργητικού μεγαλύτερη από τις υποχρεώσεις τους και σε συνδυασμό με τη σταθερή ροή εσόδων από τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση θα διασφαλίζουν την πιστοληπτική ικανότητά τους ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΤΕπ, δίχως να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Στα υπόλοιπα τέσσερα σενάρια περιλαμβάνεται το «business as usual» το οποίο δεν επιλύει κανένα πρόβλημα. Ενα δεύτερο προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ανά περιοχή ή Λεκάνη Απορροής Ποταμού που θα αναλάβει τη διαχείριση του νερού, των παγίων υδροληψίας και μεταφοράς νερού αλλά όχι το δίκτυο διανομής, τις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) και τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ). Η εφαρμογή του, σύμφωνα με τους μελετητές, θα διευκολύνει μεν τη διαχείριση των έργων και την επίτευξη οικονομίας κλίμακας αλλά όχι τη χρηματοδότηση. «Ομπρέλα» Δυσκολίες χρηματοδότησης και αμφίβολη πιστοληπτική ικανότητα εντοπίζονται στο τρίτο σενάριο σύμφωνα με το οποίο μια εύρωστη οικονομικά ΔΕΥΑ θα έχει υπό την «ομπρέλα» της τους υπόλοιπους φορείς της περιοχής και τα πάγιά τους. Οσο για την τέταρτη πρόταση, οι ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και δήμοι διατηρούν τα πάγιά τους και δημιουργείται μια Ανώνυμη Εταιρεία που αναλαμβάνει την υλοποίηση των νέων έργων. Σε αυτό το σενάριο η διαχείριση των υδάτων παραμένει κατακερματισμένη και το πρόβλημα μετατίθεται στο μέλλον. Συνολικά τα έργα, τα πάγια και οι επενδύσεις σε όλη τη χώρα εκτιμώνται σε 15-20 δισ. ευρώ. Μόνο τα πάγια των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) ανέρχονται αθροιστικά περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταλήξει στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης και αξιολογεί τις προτάσεις της Deloitte προκειμένου να διαμορφώσει μια μεταρρύθμιση που θα φέρει τις λιγότερες αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Αλλωστε, μια… πρόγευση πήρε κατά τη διαβούλευση του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που πρότεινε συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ και άλλων οργανισμών το οποίο τελικά «λειάνθηκε» μετά τις αντιδράσεις. Task Force Γι΄ αυτό προτείνεται η δημιουργία μιας Task Force επικοινωνίας για την ενημέρωση του κοινού σε όλες τις φάσεις της μεταρρύθμισης καθώς η συμφωνία με την τοπική κοινωνία αποτελεί το βασικό ζητούμενο κατά την εκτέλεση των έργων που θα προχωρήσουν και την τήρηση του χρονοδιαγράμματος. Κι αυτό διότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων πολλαπλασιάζονται. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση των απολήψεων νερού για ύδρευση κατά 139% την περίοδο 2001-2022 λόγω της τουριστικής δραστηριότητας, της ανόδου της κατά κεφαλήν κατανάλωσης, της κλιματικής αλλαγής και των διαρροών στα δίκτυα διανομής που φτάνουν – και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν – το 50%. Επιπλέον, στην αρδευόμενη ελληνική γη καταναλώνεται ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά εκτάριο στην ΕΕ. Προβλέπεται αύξηση του κόστους νερού Η μελέτη της Deloitte αποτυπώνει και το κόστος του νερού, βάσει των στοιχείων της EurEau, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Συνδέσμων Υπηρεσιών Υδρευσης, η οποία εκπροσωπεί εταιρείες από 33 χώρες. Οπως αναφέρεται, στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί (ενδεχομένως άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου) λαμβάνοντας υπόψη τους εξής παράγοντες: Ανάκτηση κόστους και έργων σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Οι δύο εταιρείες εξυπηρετούν την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και η όποια αύξηση θα επηρεάσει τον μέσο όρο της τιμής του νερού. Ανάκτηση κόστους αλλά και μη βιώσιμη λειτουργία των ΔΕΥΑ και των ΤΟΕΒ. Πολλές επιχειρήσεις ύδρευσης ή οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη. Ανάκτηση κόστους για νέα έργα που δεν συμβάλλουν στην αύξηση των υδάτινων πόρων όπως είναι η ψηφιοποίηση των δικτύων, η λογιστική παρακολούθηση κ.λπ. Ανάκτηση κόστους για έργα που συμβάλλουν στην αύξηση του διαθέσιμου πόσιμου ή αρδευτικού νερού, όπως φράγματα, δίκτυα κ.ά. Ο υπολογισμός Μάλιστα, η αύξηση του κόστους, σύμφωνα με τη μελέτη, ενδέχεται να είναι ανισοβαρής και να επιβαρύνει περισσότερο περιοχές της χώρας με προβλήματα λειψυδρίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποτυπωθεί σε κοινή βάση το κόστος νερού υπολογίστηκε ο λόγος του κόστους προς τον μέσο μισθό κάθε κράτους (βάσει της Eurostat 2023). Όπως προκύπτει, η Ελλάδα παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ξεπερνά όμως τις τιμές σε άλλες χώρες όπως στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Αυστρία. Ειδικότερα, σε ένα βασικό σενάριο ενδέχεται να φτάσει τα 8,35 ευρώ ανά κυβικό μέτρο (m3), από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, όταν στην Ουγγαρία μπορεί να φτάσει τα 17,16 ευρώ και στην Πολωνία τα 15,23 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση σήμερα στην Ελλάδα, με μέσο ετήσιο μισθό 17.013 ευρώ, το κόστος είναι 1,30 ευρώ/m3, στην Ιταλία με μέσο μισθό 32.749 ευρώ το κόστος είναι 2,10 ευρώ/m3, στην Ισπανία με μέσο μισθό 32.587 ευρώ το κόστος είναι 2,27 ευρώ/m3 και στην Αυστρία με μέσο μισθό 54.508 ευρώ το κόστος είναι 3,70 ευρώ/m3, ενώ στη Νορβηγία στα 6,24 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 45.798 ευρώ και στη Δανία 9,32 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 67.604 ευρώ.
  3. Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης». Τα παραπάνω ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, στο πρώτο workshop της σειράς «Υδάτινες Συμμαχίες / Γνώση-Λύση-Δράση για το μέλλον του Νερού», που διοργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΕΥΔΑΠ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο «We are Greece». Το workshop επικεντρώθηκε στην ανάγκη πρόληψης και προετοιμασίας απέναντι στις προκλήσεις της λειψυδρίας, μέσα από παραδείγματα καλών πρακτικών και στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό – Χάρης Σαχίνης, CEO της ΕΥΔΑΠ. Στην ίδια εκδήλωση, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, μίλησε για τις εναλλακτικές λύσεις και παρεμβάσεις που επεξεργάζεται η ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία εν μέσω κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως «η ταχεία μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι ξεκάθαρη. Ολοι κάναμε φέτος την προσευχή μας να βρέξει και να χιονίσει, αλλά αυτό δεν έγινε, ενώ είχαμε παράλληλα πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Εχουμε λοιπόν μια κατάσταση ανομβρίας που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό για άλλες δύο υδατικές χρονιές, καταλαβαίνουμε πως έχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό». Η υδάτινη επιφάνεια του Μόρνου μειώνεται Η εικόνα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου είναι ενδεικτική του δυστοπικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί. Τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για λογαριασμό της «Κ» αποτυπώνουν τη μείωση της έκτασης και του όγκου του νερού. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της μονάδας meteo, «η επιφάνεια της λίμνης τα τρία τελευταία χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου». Η επιφάνεια της λίμνης τον Απρίλιο, τα 3 τελευταία χρόνια Επεξεργασία εικόνων: Γιώργος Κύρος, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών To 2023 To 2024 To 2025 «Τον Απρίλιο του 2023 η επιφάνεια της λίμνης η οποία ήταν καλυμμένη με νερό έφτανε τα 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Εναν χρόνο αργότερα, μια χρονιά με λίγες χιονοπτώσεις είχαμε πέσει στα 13, 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που φαίνεται πιο έντονα στον βορειοανατολικό τομέα της λίμνης και στα μέσα Απριλίου της φετινής χρονιάς η επιφάνεια είναι ακόμα πιο περιορισμένη στα 11, 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση και της έκτασης αλλά και του όγκου του νερού είναι μεγάλη. Οσον αφορά την επιφάνεια της λίμνης, από το 2023 στο 2024 η μείωση φτάνει στο 18% και από το 2024 στο 2025 το 15%». Τα στοιχεία για τον όγκο του ταμιευτήρα είναι εξίσου ανησυχητικά. Σύμφωνα με το δελτίο αποθεμάτων της ΕΥΔΑΠ στις 18 Απριλίου 2025, ο Μόρνος καλυπτόταν από 331 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ στις 18 Απριλίου 2024 τα κυβικά νερού έφταναν τα 476 εκατομμύρια. Τι δείχνουν τα ύψη βροχόπτωσης και χιονόπτωσης Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει ο σταθμός του meteo στον Μόρνο, η εικόνα των βροχοπτώσεων είναι η εξής: 10/2022-04/2023 = 636.4 mm 10/2023-04/2024 = 627.4 mm 10/2024-04/2025 = 682.0 mm Το ποσοστό χιονοκάλυψης στους ορεινούς όγκους γύρω από τον Μόρνο, οι οποίοι τροφοδοτούν τη λίμνη με νερό, μετά το λιώσιμο των πάγων αποτυπώνεται στο διάγραμμα της ομάδας meteo για λογαριασμό της «K». Επεξεργασία δεδομένων: Γιάννης Μασλουμίδης, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Οπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, «η μαύρη γραμμή αποτυπώνει το ποσοστό χιονοπτώσεων και χιονοκάλυψης των βουνών της περιοχής, ανά ημέρα, την περίοδο 2005- 2025. Την περίοδο 2023 -2024 (μπλε γραμμή) καθώς είχαμε έναν πολύ ζεστό χειμώνα, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, κάτω από 20%. Η φετινή χρονιά (κόκκινη γραμμή) είναι καλύτερη από την περσινή όσον αφορά την έκταση της χιονοκάλυψης, αλλά είναι και πάλι κάτω από τον μέσο όρο. Η μόνη περίοδος κοντά στον μέσο όρο φέτος ήταν στα μέσα Ιανουαρίου, όπου είχαμε καλές χιονοπτώσεις στην περιοχή. Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε δύο συνεχόμενες κακές χρονιές όσον αφορά στη χιονοκάλυψη των ορεινών όγκων γύρω από τον Μόρνο». Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει πως «τα τελευταία 30 χρόνια οι βροχές στη χώρα μας δεν παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή. Είναι περίπου σταθερές, με εναλλαγή ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Παράλληλα, οι χιονοπτώσεις μειώνονται ενώ η θερμοκρασία αυξάνεται. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται τα αποθέματα νερού. Και ας μην ξεχνάμε πως οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το φαινόμενο της εξάτμισης του νερού στην επιφάνεια της λίμνης. Το 2024 ήταν το πιο θερμό καταγεγραμμένα έτος, με το 2025 να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία». Παρατηρώντας τη στάθμη της λίμνης να πέφτει «Κάθε χρόνο και χειρότερα. Πρόπερσι η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από φέτος» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας, αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας στον Δήμο Δωρίδας-Δημοτική Ενότητα Λιδωρικίου, περιγράφοντας αυτό που αντικρίζουν καθημερινά οι κάτοικοι οι οποίοι ζουν στην περιοχή του Μόρνου. Οπως συνεχίζει να περιγράφει, «στο κανάλι που φεύγει για την Αθήνα και καταλήγει στον Μαραθώνα, μέσα από υπόγεια διαδρομή, το νερό τείνει να περιορίζεται. Το χιόνι που έπεσε φέτος ήταν πολύ λίγο. Και μπορεί οι βροχοπτώσεις στην περιοχή να ήταν ήταν καλύτερες από το 2023- 2024, όμως και πάλι, δεν ήταν αξιόλογες, με αποτέλεσμα η στάθμη του νερού στον Μόρνο να έχει κατέβει σημαντικά». Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου, 7 χλμ. δυτικά του Λιδορικίου στον νομό Φωκίδος, δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1981. Το φράγμα του Μόρνου, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπερατό αργιλικό πυρήνα. Η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος). Από τους ταμιευτήρες αυτούς, μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικός, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δημιουργηθεί με την κατασκευή φραγμάτων στην κοίτη των ποταμών Ευήνου, Μόρνου και Χαράδρου (φράγμα Μαραθώνα). Στις πηγές υδροληψίας που χρησιμοποιεί η ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνονται και υπόγειοι υδατικοί πόροι που αξιοποιούνται με τη λειτουργία 100 γεωτρήσεων συνολικής ετήσιας αντλητικής ικανότητας 70-125 εκατ. κ.μ. νερού περίπου ανά έτος. Με βάση τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας, οι πηγές υδροληψίας της ΕΥΔΑΠ μπορούν να διαχωριστούν σε: κύριους υδροδότες (Μόρνος, Εύηνος) βοηθητικούς υδροδότες (Υλίκη, Μαραθώνας) εφεδρικούς υδροδότες (υπόγειοι υδατικοί πόροι). Η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 780 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντίστοιχα, το υδραγωγείο του Μόρνου, μήκους 192 χλμ., είναι το μεγαλύτερο. Κεντρική φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ |Το καλοκαίρι του 2024 εξαιτίας της ανομβρίας και των εκτεταμένων καυσώνων «εμφανίστηκαν» τα ερείπια του χωριού Κάλλιο, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου.
  4. Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης». Τα παραπάνω ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, στο πρώτο workshop της σειράς «Υδάτινες Συμμαχίες / Γνώση-Λύση-Δράση για το μέλλον του Νερού», που διοργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΕΥΔΑΠ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο «We are Greece». Το workshop επικεντρώθηκε στην ανάγκη πρόληψης και προετοιμασίας απέναντι στις προκλήσεις της λειψυδρίας, μέσα από παραδείγματα καλών πρακτικών και στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό – Χάρης Σαχίνης, CEO της ΕΥΔΑΠ. Στην ίδια εκδήλωση, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, μίλησε για τις εναλλακτικές λύσεις και παρεμβάσεις που επεξεργάζεται η ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία εν μέσω κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως «η ταχεία μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι ξεκάθαρη. Ολοι κάναμε φέτος την προσευχή μας να βρέξει και να χιονίσει, αλλά αυτό δεν έγινε, ενώ είχαμε παράλληλα πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Εχουμε λοιπόν μια κατάσταση ανομβρίας που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό για άλλες δύο υδατικές χρονιές, καταλαβαίνουμε πως έχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό». Η υδάτινη επιφάνεια του Μόρνου μειώνεται Η εικόνα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου είναι ενδεικτική του δυστοπικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί. Τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για λογαριασμό της «Κ» αποτυπώνουν τη μείωση της έκτασης και του όγκου του νερού. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της μονάδας meteo, «η επιφάνεια της λίμνης τα τρία τελευταία χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου». Η επιφάνεια της λίμνης τον Απρίλιο, τα 3 τελευταία χρόνια Επεξεργασία εικόνων: Γιώργος Κύρος, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών To 2023 To 2024 To 2025 «Τον Απρίλιο του 2023 η επιφάνεια της λίμνης η οποία ήταν καλυμμένη με νερό έφτανε τα 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Εναν χρόνο αργότερα, μια χρονιά με λίγες χιονοπτώσεις είχαμε πέσει στα 13, 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που φαίνεται πιο έντονα στον βορειοανατολικό τομέα της λίμνης και στα μέσα Απριλίου της φετινής χρονιάς η επιφάνεια είναι ακόμα πιο περιορισμένη στα 11, 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση και της έκτασης αλλά και του όγκου του νερού είναι μεγάλη. Οσον αφορά την επιφάνεια της λίμνης, από το 2023 στο 2024 η μείωση φτάνει στο 18% και από το 2024 στο 2025 το 15%». Τα στοιχεία για τον όγκο του ταμιευτήρα είναι εξίσου ανησυχητικά. Σύμφωνα με το δελτίο αποθεμάτων της ΕΥΔΑΠ στις 18 Απριλίου 2025, ο Μόρνος καλυπτόταν από 331 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ στις 18 Απριλίου 2024 τα κυβικά νερού έφταναν τα 476 εκατομμύρια. Τι δείχνουν τα ύψη βροχόπτωσης και χιονόπτωσης Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει ο σταθμός του meteo στον Μόρνο, η εικόνα των βροχοπτώσεων είναι η εξής: 10/2022-04/2023 = 636.4 mm 10/2023-04/2024 = 627.4 mm 10/2024-04/2025 = 682.0 mm Το ποσοστό χιονοκάλυψης στους ορεινούς όγκους γύρω από τον Μόρνο, οι οποίοι τροφοδοτούν τη λίμνη με νερό, μετά το λιώσιμο των πάγων αποτυπώνεται στο διάγραμμα της ομάδας meteo για λογαριασμό της «K». Επεξεργασία δεδομένων: Γιάννης Μασλουμίδης, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Οπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, «η μαύρη γραμμή αποτυπώνει το ποσοστό χιονοπτώσεων και χιονοκάλυψης των βουνών της περιοχής, ανά ημέρα, την περίοδο 2005- 2025. Την περίοδο 2023 -2024 (μπλε γραμμή) καθώς είχαμε έναν πολύ ζεστό χειμώνα, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, κάτω από 20%. Η φετινή χρονιά (κόκκινη γραμμή) είναι καλύτερη από την περσινή όσον αφορά την έκταση της χιονοκάλυψης, αλλά είναι και πάλι κάτω από τον μέσο όρο. Η μόνη περίοδος κοντά στον μέσο όρο φέτος ήταν στα μέσα Ιανουαρίου, όπου είχαμε καλές χιονοπτώσεις στην περιοχή. Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε δύο συνεχόμενες κακές χρονιές όσον αφορά στη χιονοκάλυψη των ορεινών όγκων γύρω από τον Μόρνο». Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει πως «τα τελευταία 30 χρόνια οι βροχές στη χώρα μας δεν παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή. Είναι περίπου σταθερές, με εναλλαγή ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Παράλληλα, οι χιονοπτώσεις μειώνονται ενώ η θερμοκρασία αυξάνεται. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται τα αποθέματα νερού. Και ας μην ξεχνάμε πως οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το φαινόμενο της εξάτμισης του νερού στην επιφάνεια της λίμνης. Το 2024 ήταν το πιο θερμό καταγεγραμμένα έτος, με το 2025 να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία». Παρατηρώντας τη στάθμη της λίμνης να πέφτει «Κάθε χρόνο και χειρότερα. Πρόπερσι η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από φέτος» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας, αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας στον Δήμο Δωρίδας-Δημοτική Ενότητα Λιδωρικίου, περιγράφοντας αυτό που αντικρίζουν καθημερινά οι κάτοικοι οι οποίοι ζουν στην περιοχή του Μόρνου. Οπως συνεχίζει να περιγράφει, «στο κανάλι που φεύγει για την Αθήνα και καταλήγει στον Μαραθώνα, μέσα από υπόγεια διαδρομή, το νερό τείνει να περιορίζεται. Το χιόνι που έπεσε φέτος ήταν πολύ λίγο. Και μπορεί οι βροχοπτώσεις στην περιοχή να ήταν ήταν καλύτερες από το 2023- 2024, όμως και πάλι, δεν ήταν αξιόλογες, με αποτέλεσμα η στάθμη του νερού στον Μόρνο να έχει κατέβει σημαντικά». Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου, 7 χλμ. δυτικά του Λιδορικίου στον νομό Φωκίδος, δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1981. Το φράγμα του Μόρνου, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπερατό αργιλικό πυρήνα. Η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος). Από τους ταμιευτήρες αυτούς, μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικός, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δημιουργηθεί με την κατασκευή φραγμάτων στην κοίτη των ποταμών Ευήνου, Μόρνου και Χαράδρου (φράγμα Μαραθώνα). Στις πηγές υδροληψίας που χρησιμοποιεί η ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνονται και υπόγειοι υδατικοί πόροι που αξιοποιούνται με τη λειτουργία 100 γεωτρήσεων συνολικής ετήσιας αντλητικής ικανότητας 70-125 εκατ. κ.μ. νερού περίπου ανά έτος. Με βάση τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας, οι πηγές υδροληψίας της ΕΥΔΑΠ μπορούν να διαχωριστούν σε: κύριους υδροδότες (Μόρνος, Εύηνος) βοηθητικούς υδροδότες (Υλίκη, Μαραθώνας) εφεδρικούς υδροδότες (υπόγειοι υδατικοί πόροι). Η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 780 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντίστοιχα, το υδραγωγείο του Μόρνου, μήκους 192 χλμ., είναι το μεγαλύτερο. Κεντρική φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ |Το καλοκαίρι του 2024 εξαιτίας της ανομβρίας και των εκτεταμένων καυσώνων «εμφανίστηκαν» τα ερείπια του χωριού Κάλλιο, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου. View full είδηση
  5. Στη μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης έξι ομοσπονδιών, σωματείων, κ.λπ. (εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, κ.λπ.) και 20 πολιτών καταναλωτών ύδατος, που ζητούν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η από 26-9-2024 ΚΥΑ για τον «Καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του». Η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Μιχάλη Πικραμένο και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Όλγα Ζύγουρα, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ, διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα. Παράλληλα, η Ολομέλεια θα κρίνει εάν με τις ρυθμίσεις τής προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει, κατ’ ουσίαν, το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι. Κατά την ακροαματική διαδικασία, επισημάνθηκε από τα σωματεία ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλκηση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις. Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με τη προσβαλλόμενη από 26-9-2024 ΚΥΑ επαναλαμβάνονται όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022 για το ίδιο θέμα. Ακόμη, παραβιάζει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, ενώ παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος. Η ΕΥΔΑΠ ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Επίσης, διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους ουδόλως απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία. Σε άλλο σημείο, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρυσή νερού, οι οποίες είναι η πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επι τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει». Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες δήμων, περιφερειών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως πρόσθεσε η ΕΥΔΑΠ. Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και η ΡΑΑΕΥ, οι οποίες παραστάθηκαν στο ΣτΕ. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του. Εν τω μεταξύ, έξω από το ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί για να υπεραμυνθούν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού οι εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες. View full είδηση
  6. Στη μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης έξι ομοσπονδιών, σωματείων, κ.λπ. (εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, κ.λπ.) και 20 πολιτών καταναλωτών ύδατος, που ζητούν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η από 26-9-2024 ΚΥΑ για τον «Καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του». Η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Μιχάλη Πικραμένο και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Όλγα Ζύγουρα, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ, διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα. Παράλληλα, η Ολομέλεια θα κρίνει εάν με τις ρυθμίσεις τής προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει, κατ’ ουσίαν, το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι. Κατά την ακροαματική διαδικασία, επισημάνθηκε από τα σωματεία ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλκηση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις. Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με τη προσβαλλόμενη από 26-9-2024 ΚΥΑ επαναλαμβάνονται όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022 για το ίδιο θέμα. Ακόμη, παραβιάζει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, ενώ παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος. Η ΕΥΔΑΠ ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Επίσης, διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους ουδόλως απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία. Σε άλλο σημείο, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρυσή νερού, οι οποίες είναι η πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επι τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει». Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες δήμων, περιφερειών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως πρόσθεσε η ΕΥΔΑΠ. Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και η ΡΑΑΕΥ, οι οποίες παραστάθηκαν στο ΣτΕ. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του. Εν τω μεταξύ, έξω από το ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί για να υπεραμυνθούν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού οι εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες.
  7. Η ποσότητα γλυκού νερού που χάθηκε σε μια δεκαετία ξεπερνά κατά 35.000 φορές τη λίμνη του Μαραθώνα. Η προειδοποίηση του ΟΗΕ και ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής. Η συνολική ποσότητα γλυκού νερού στη Γη άρχισε να πέφτει απότομα από τον Μάιο του 2014 και έκτοτε παραμένει σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα, προειδοποιεί μελέτη της NASA, με τους ερευνητές να ανησυχούν ότι οι ήπειροι περνούν σε μια μακρά ξηρή περίοδο. Το διάστημα 2015-23, η μέση ποσότητα γλυκού νερού σε λίμνες, ποτάμια και υπόγειους υδροφορείς ήταν 1.200 κυβικά χιλιόμετρα μικρότερη από το μέσο επίπεδο των προηγούμενων δέκα χρόνων, αναφέρουν ερευνητές της NASA και άλλων ιδρυμάτων στη επιθεώρηση Surveys in Geophysics. Η απώλεια αυτή ξεπερνά κατά περισσότερο από 35.000 φορές την τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα στην Αττική, η οποία περιέχει 0,034 κυβικά χιλιόμετρα νερού. Η μελέτη δεν συνδέει απευθείας τη μείωση με την κλιματική αλλαγή, υποδεικνύει όμως ότι αυτά τα δύο σχετίζονται. «Δεν πιστεύουμε ότι πρόκειται για σύμπτωση. Μπορεί να είναι οιωνός όσων έρχονται» σχολίασε σε δελτίο Τύπου της NASA ο Μάθιου Ρόντελ, υδρολόγος του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης «Γκόνταρντ» της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Όπως επισήμανε, η απότομη πτώση των αποθεμάτων γλυκού νερού συνέπεσε με τα εννέα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί ποτέ. Η κατανάλωση νερού αυξάνεται με την επέκταση των πόλεων και των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Σε περιόδους ξηρασίας, αγρότες και πόλεις βασίζονται περισσότερα στα υπόγεια ύδατα, τα οποία δεν ανανεώνονται αρκετά γρήγορα. Και η μείωση του διαθέσιμου μπορεί να οδηγήσει σε λιμούς, συγκρούσεις και φτώχεια, καθώς και σε επιδημίες σε περιοχές όπου ο κόσμος αναγκάζεται να στραφεί σε μολυσμένες πηγές νερού, σύμφωνα με φετινή έκθεση του ΟΗΕ. Τα έτη κατά τα οποία τα αποθέματα νερού σε κάθε χώρα έπεσαν σε χαμηλό 22 ετών (NASA Earth Observatory/Wanmei Liang με δεδομένα της Mary Michael O’Neill) Βαρυτικές μετρήσεις Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη μεταβολή των αποθεμάτων χρησιμοποιώντας τους αμερικανο-γερμανικούς δορυφόρους GRACE, οι οποίοι μετρούν μικρές, τοπικές διακυμάνσεις στο βαρυτικό πεδίο της Γης, μέσω των οποίων μπορεί να υπολογιστεί η συνολική ποσότητα νερού στην ξηρά. Η απότομη πτώση ξεκίνησε με μια παρατεταμένη ξηρασία στη βόρεια και κεντρική Βραζιλία, την οποία ακολούθησαν μείζονες ξηρασίες στην Αυστραλασία, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Αφρική. Από το 2014 έως το 2016, η αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας στην τροπική ζώνη του Ειρηνικού οδήγησε σε ένα έντονο φαινόμενο Ελ Νίνιο που επηρέασε τους αεροχειμάρρους και άλλαξε έτσι τα μοτίβα των βροχών σε όλο τον κόσμο. Όμως, ακόμα και μετά τη λήξη του Ελ Νίνιο, τα αποθέματα γλυκού νερού δεν επανήλθαν στα προηγούμενα επίπεδα. Οι δίδυμοι δορυφόροι GRACE πετούν σε σχηματισμό και χαρτογραφούν το γήινο βαρυτικό πεδίο (Καλλιτεχνική απεικόνιση: NASA/JPL-Caltech) Οι ερευνητές επισημαίνουν μάλιστα ότι τα 13 από τα 30 χειρότερα κύματα ξηρασίας που έχουν καταγράψει οι δορυφόροι GRACE ήρθαν από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά. Η μελέτη δεν επαρκεί για να αποδειχθεί σύνδεση με την κλιματική αλλαγή, αυτό όμως είναι μια εύλογη υπόθεση, λένε οι ερευνητές. Λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, ο ατμοσφαιρικός αέρας μπορεί να συγκρατεί μεγαλύτερες ποσότητες υδρατμών, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα καταρρακτώδους βροχής. Όταν όμως αυτές οι βροχές έρθουν έπειτα από μια παρατεταμένη ξηρασία, το ξερό, συμπιεσμένο έδαφος αδυνατεί να απορροφήσει το νερό αρκετά γρήγορα. «Το πρόβλημα με τις ακραίες βροχοπτώσεις είναι ότι το νερό κυλά και χάνεται», αντί να απορροφάται και να αναπληρώνει τους υδροφορείς του υπεδάφους, εξήγησε ο Μάικ Μπισίλοβιτς, μετεωρολόγος του Κέντρου «Γκόνταρντ» της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν τόσο την εξάτμιση του νερού όσο και την ικανότητα της ατμόσφαιρας να συγκρατεί νερό, κάτι που αυξάνει τη συχνότητα και την ένταση των συνθηκών ξηρασίας. View full είδηση
  8. Η ποσότητα γλυκού νερού που χάθηκε σε μια δεκαετία ξεπερνά κατά 35.000 φορές τη λίμνη του Μαραθώνα. Η προειδοποίηση του ΟΗΕ και ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής. Η συνολική ποσότητα γλυκού νερού στη Γη άρχισε να πέφτει απότομα από τον Μάιο του 2014 και έκτοτε παραμένει σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα, προειδοποιεί μελέτη της NASA, με τους ερευνητές να ανησυχούν ότι οι ήπειροι περνούν σε μια μακρά ξηρή περίοδο. Το διάστημα 2015-23, η μέση ποσότητα γλυκού νερού σε λίμνες, ποτάμια και υπόγειους υδροφορείς ήταν 1.200 κυβικά χιλιόμετρα μικρότερη από το μέσο επίπεδο των προηγούμενων δέκα χρόνων, αναφέρουν ερευνητές της NASA και άλλων ιδρυμάτων στη επιθεώρηση Surveys in Geophysics. Η απώλεια αυτή ξεπερνά κατά περισσότερο από 35.000 φορές την τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα στην Αττική, η οποία περιέχει 0,034 κυβικά χιλιόμετρα νερού. Η μελέτη δεν συνδέει απευθείας τη μείωση με την κλιματική αλλαγή, υποδεικνύει όμως ότι αυτά τα δύο σχετίζονται. «Δεν πιστεύουμε ότι πρόκειται για σύμπτωση. Μπορεί να είναι οιωνός όσων έρχονται» σχολίασε σε δελτίο Τύπου της NASA ο Μάθιου Ρόντελ, υδρολόγος του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης «Γκόνταρντ» της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Όπως επισήμανε, η απότομη πτώση των αποθεμάτων γλυκού νερού συνέπεσε με τα εννέα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί ποτέ. Η κατανάλωση νερού αυξάνεται με την επέκταση των πόλεων και των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Σε περιόδους ξηρασίας, αγρότες και πόλεις βασίζονται περισσότερα στα υπόγεια ύδατα, τα οποία δεν ανανεώνονται αρκετά γρήγορα. Και η μείωση του διαθέσιμου μπορεί να οδηγήσει σε λιμούς, συγκρούσεις και φτώχεια, καθώς και σε επιδημίες σε περιοχές όπου ο κόσμος αναγκάζεται να στραφεί σε μολυσμένες πηγές νερού, σύμφωνα με φετινή έκθεση του ΟΗΕ. Τα έτη κατά τα οποία τα αποθέματα νερού σε κάθε χώρα έπεσαν σε χαμηλό 22 ετών (NASA Earth Observatory/Wanmei Liang με δεδομένα της Mary Michael O’Neill) Βαρυτικές μετρήσεις Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη μεταβολή των αποθεμάτων χρησιμοποιώντας τους αμερικανο-γερμανικούς δορυφόρους GRACE, οι οποίοι μετρούν μικρές, τοπικές διακυμάνσεις στο βαρυτικό πεδίο της Γης, μέσω των οποίων μπορεί να υπολογιστεί η συνολική ποσότητα νερού στην ξηρά. Η απότομη πτώση ξεκίνησε με μια παρατεταμένη ξηρασία στη βόρεια και κεντρική Βραζιλία, την οποία ακολούθησαν μείζονες ξηρασίες στην Αυστραλασία, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Αφρική. Από το 2014 έως το 2016, η αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας στην τροπική ζώνη του Ειρηνικού οδήγησε σε ένα έντονο φαινόμενο Ελ Νίνιο που επηρέασε τους αεροχειμάρρους και άλλαξε έτσι τα μοτίβα των βροχών σε όλο τον κόσμο. Όμως, ακόμα και μετά τη λήξη του Ελ Νίνιο, τα αποθέματα γλυκού νερού δεν επανήλθαν στα προηγούμενα επίπεδα. Οι δίδυμοι δορυφόροι GRACE πετούν σε σχηματισμό και χαρτογραφούν το γήινο βαρυτικό πεδίο (Καλλιτεχνική απεικόνιση: NASA/JPL-Caltech) Οι ερευνητές επισημαίνουν μάλιστα ότι τα 13 από τα 30 χειρότερα κύματα ξηρασίας που έχουν καταγράψει οι δορυφόροι GRACE ήρθαν από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά. Η μελέτη δεν επαρκεί για να αποδειχθεί σύνδεση με την κλιματική αλλαγή, αυτό όμως είναι μια εύλογη υπόθεση, λένε οι ερευνητές. Λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, ο ατμοσφαιρικός αέρας μπορεί να συγκρατεί μεγαλύτερες ποσότητες υδρατμών, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα καταρρακτώδους βροχής. Όταν όμως αυτές οι βροχές έρθουν έπειτα από μια παρατεταμένη ξηρασία, το ξερό, συμπιεσμένο έδαφος αδυνατεί να απορροφήσει το νερό αρκετά γρήγορα. «Το πρόβλημα με τις ακραίες βροχοπτώσεις είναι ότι το νερό κυλά και χάνεται», αντί να απορροφάται και να αναπληρώνει τους υδροφορείς του υπεδάφους, εξήγησε ο Μάικ Μπισίλοβιτς, μετεωρολόγος του Κέντρου «Γκόνταρντ» της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν τόσο την εξάτμιση του νερού όσο και την ικανότητα της ατμόσφαιρας να συγκρατεί νερό, κάτι που αυξάνει τη συχνότητα και την ένταση των συνθηκών ξηρασίας.
  9. Δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 113278 στο ΦΕΚ 4973/Β/11-11-2020 και αφορά: Προδιαγραφές και απαιτήσεις για τους εξοπλισμούς (συσκευές ή διατάξεις) επεξεργασίας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Άρθρο 1 Σκοπός και πεδίο εφαρμογής 1.Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των αναγκαίων τεχνικών προδιαγραφών και των απαιτήσεων επίδοσης σχετικά με την παραγωγή, εισαγωγή και διάθεση στην ελληνική αγορά εξοπλισμών που χρησιμοποιούνται, για την επεξεργασία του νερού που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Στόχος της απόφασης είναι η προστασία των καταναλωτών από ενδεχόμενη υποβάθμιση της ποιότητας του νερού κατά τα προβλεπόμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οδηγίας 98/83/ΕΚ και το σχετ. 23, από τη χρήση εξοπλισμών που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σχετικών προτύπων που τους αφορούν ή/και δεν συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση αυτών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται ότι μετά τη χρήση των εξοπλισμών η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πληροί τις απαιτήσεις της υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) κοινή υπουργική απόφαση. 2.Η απόφαση αυτή δεν εφαρμόζεται στους σταθερούς εξοπλισμούς και στα δίκτυα παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, τα οποία: -εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εναρμονισμένης ενωσιακής τεχνικής νομοθεσίας για τα δομικά προϊόντα και τα οποία ρυθμίζονται από τον Κανονισμός ΕΕ 305/2011 και από την υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Οικ.14097/757/04-12-2012. -χρησιμοποιούνται στις παραγωγικές διαδικασίες του τομέα των τροφίμων και εμπίπτουν στην αντίστοιχη ισχύουσα νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται οι παρακάτω ορισμοί: «εξοπλισμός»: Οποιοδήποτε στοιχείο ή διάταξη που εγκαθίσταται σε σύνδεση με τα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων, με σκοπό την επιθυμητή αλλαγή χαρακτηριστικών ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Ως εξοπλισμοί νοούνται: μηχανικά και κεραμικά φίλτρα, συσκευές διήθησης με ενεργό άνθρακα, ηλεκτρικές συ-σκευές με λυχνία υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), συ-σκευές αντίστροφης ώσμωσης, συσκευές ανταλλαγής ιόντων, αποσκληρυντές. «οικονομικός φορέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει, εισάγει ή διαθέτει στην αγορά εξοπλισμούς με την επωνυμία του ή το εμπορικό του σήμα. «κατασκευαστής»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει εξοπλισμούς ή αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή τους, προκειμένου να τους διαθέσει στην ελληνική αγορά. «εισαγωγέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο διαθέτει προϊόν τρίτης χώρας στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο οποίος έχει τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή, όταν αυτός δεν είναι εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «διανομέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρεμβαίνει στην αλυσίδα εφοδιασμού, διαφορετικό από τον κατασκευαστή ή τον εισαγωγέα, το οποίο καθιστά τα προϊόντα διαθέσιμα στην αγορά. «Νερό ανθρώπινης κατανάλωσης»: το νερό που πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/ Γ.Π. Οικ.67322/2017(Β’ 3282), η οποία έχει εκδοθεί σε εναρμόνιση με τις διατάξεις των Οδηγιών 98/83 ΕΚ και 2015/1787/ΕΕ. «Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης»: ανεξάρτητος οργανισμός διαπιστευμένος στο πεδίο της παρούσας απόφασης που εκτελεί δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ. «Υπεύθυνη Δήλωση»: δήλωση που εκδίδει ο κατασκευαστής με την οποία βεβαιώνεται η συμμόρφωση του εξοπλισμού με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης και τη σχετική νομοθεσία. «Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης»: έγγραφο που εκδίδει Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης, διαπιστευμένος από Εθνικό Φορέα Διαπίστευσης που λειτουργεί στα πλαίσια των υποχρεώσεων του Κανονισμού (ΕΕ) 765/2008, με το οποίο βεβαιώνεται η ικανοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων της παρούσας απόφασης για τη συμμόρφωση του εξοπλισμού του και για τη δυνατότητα αναγραφής των σχετικών επιδόσεων αυτού. «Αρχή Εποπτείας Αγοράς»: η αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμμ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Άρθρο 3 Βασικές απαιτήσεις – Προδιαγραφές 1.Εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά, ο οποίος προορίζεται να συνδεθεί, σταθερά ή προσωρινά, στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, πρέπει να συμμορφώνεται με τα αντίστοιχα πρότυπα του Παραρτήματος Ι που τον αφορούν και τα οποία αποτυπώνονται στην «Υπεύθυνη Δήλωση» του άρθρου 5, της παρούσας, η οποία συνοδεύει τον εξοπλισμό. 2.Ενδεικτικός κατάλογος προτύπων, τα οποία μπορεί να επιλέξει ο κατασκευαστής για την τεκμηρίωση της συμμόρφωση των εξοπλισμών του με βάση το είδος και την επίδοση που αυτός δηλώνει, παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ, της παρούσας. 3.Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ο κατάλογος των προτύπων των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ, δύναται να επικαιροποιείται και να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο και την επιστημονική εξέλιξη. 4.Οι εξοπλισμοί της παραπάνω παρ. 1, οι οποίοι διατίθενται στην αγορά, δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση εφαρμογής ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής ενωσιακής νομοθεσίας που ενδεχομένως τους αφορούν, σχετικά με τα υλικά σε επαφή με τα τρόφιμα και το νερό, όπως οι Κανονισμοί (ΕΚ) 178/2002 και 1935/2004 καθώς και ο Κανονισμός (ΕΕ) 426/2016. 5.Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) το σημείο συμμόρφωσης, ήτοι ελέγχου ποιότητας πόσιμου νερού είναι η βρύση του καταναλωτή όπως φθάνει πριν την προσθήκη εξοπλισμών. Μετά την προσθήκη εξοπλισμών η ευθύνη για την ποιότητα του νερού ανήκει στον καταναλωτή. Άρθρο 4 Υποχρεώσεις του Κατασκευαστή 1.Υπεύθυνος για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 3, είναι ο κατασκευαστής, ο οποίος για τον σκοπό αυτό απευθύνεται σε ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης, της επιλογής του. 2.Η αξιολόγηση της συμμόρφωσης διενεργείται από διαπιστευμένο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ, ο οποίος χορηγεί Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης με βάση τις απαιτήσεις της παρούσας, μετά από σχετικό αίτημα του κατασκευαστή και για το σκοπό για τον οποίο προορίζεται. Οι διαπιστευμένοι οργανισμοί προκει- μένου να εμπλακούν στη διαδικασία της αξιολόγησης αναγνωρίζονται και δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Φ.01.2/56790/ΔΠΠ1828/31-5-2016 (Β’ 1897). 3.Ο κατασκευαστής υποχρεούται στην κατάρτιση της «Υπεύθυνης Δήλωσης» του άρθρου 5, της παρούσας απόφασης, με την οποία βεβαιώνει ότι ο εξοπλισμός που διαθέτει στην ελληνική αγορά είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις αυτής. 4.Στις περιπτώσεις εξοπλισμών που προέρχονται από χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή έχει ο εισαγωγέας ή ο νόμιμος εκπρόσωπός του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5.Ο κατασκευαστής τηρεί πλήρη κατάλογο των συστατικών τμημάτων και υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό, για κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού που διαθέτει στην αγορά, καθώς και όλα τα αναγκαία Πιστοποιητικά Συμμόρφωσης που τεκμηριώνουν την ικανοποίηση των προτύπων που τον αφορούν και τα οποία έχει επιλέξει για την τεκμηρίωση των επιδόσεων του εξοπλισμού. 6.Ο κατασκευαστής εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαι-τήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει, το οποίο πιστοποιείται από φορέα αξιολόγησης της συμμόρφωσης, διαπιστευμένο από Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης που λειτουργεί στο πλαίσιο της European Cooperation for Accreditation. 7.Ο κατασκευαστής οφείλει να τηρεί σύστημα ιχνηλασιμότητας για όλους τους εξοπλισμούς που διαθέτει στην αγορά, προκειμένου να είναι σε θέση να ενημερώνει και να προειδοποιεί για ενδεχόμενες απρόβλεπτες καταστάσεις ή κινδύνους τους χρήστες και καταναλωτές. Άρθρο 5 Υπεύθυνη Δήλωση 1.Ο κατασκευαστής των εξοπλισμών υποχρεούται πριν τη διάθεση των προϊόντων του στην αγορά να καταρτίσει «Υπεύθυνη Δήλωση» σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙΙ, η οποία συνοδεύει κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού και η οποία βρίσκεται πάντα στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών. Στην Υπεύθυνη Δήλωση βεβαιώνεται ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των διατάξεων της παρούσας απόφασης και ενδεχομένως: -της αντίστοιχης εθνικής ή ευρωπαϊκής νομοθεσίας (πχ οδηγίας ΕΕ), όταν εμπίπτει ο εξοπλισμός στο πεδίο αυτών, καθώς και η υποχρέωση επίθεσης Σήμανσης CE (LVD, κ.ά.). -των άλλων ειδικότερων κανονισμών που μπορεί να αφορούν τις ομάδες υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό και έρχονται σε επαφή με το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης των εσωτερικών δικτύων. -των προτύπων που έχουν επιλεγεί από τον κατασκευαστή ή και χρησιμοποιηθεί για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών. -των επιπλέον ειδικών σκοπών που ενδεχομένως να εξυπηρετεί ο εξοπλισμός. 2.Στην Υπεύθυνη Δήλωση αναφέρονται αναλυτικά η ταυτότητα του κατασκευαστή, τα στοιχεία επικοινωνίας, οι διαδικασίες για την ιχνηλασιμότητα των εξοπλισμών, ο φορέας ή οι φορείς που έχει/ουν παρέμβει στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης του εξοπλισμού. Άρθρο 6 Εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει απαρέγκλιτα να συνοδεύεται από κατάλληλο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙV. Το εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης οφείλει να παρέχει πλήρη ενημέρωση των χρηστών και των καταναλωτών σχετικά με τον τρόπο της εγκατάστασης, της λειτουργίας, της συντήρησης, της αλλαγής των αναλωσίμων, καθώς και για την ενδεχόμενη επισκευή του εξοπλισμού. 2.Στο εγχειρίδιο πρέπει να προβλέπονται οι επεμβάσεις για τακτική ή έκτακτη συντήρηση και να αναγράφεται η συχνότητα ή οι χρονικές προθεσμίες για τη συντήρηση καθώς και τα στοιχεία του υπεύθυνου για τη συντήρηση, ο οποίος πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση. Επίσης πρέπει να γίνεται και ειδική μνεία για την αντικατάσταση των εξαρτημάτων τα οποία έχουν υποστεί φθορές είτε από τη χρήση είτε από άλλους λόγους. 3.Στο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης πρέπει να επισημαίνεται και ο ενδεχόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια του κοινού στις περιπτώσεις χρήσης εξοπλισμών, οι οποίοι αν και είναι σύμφωνοι με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης, εντούτοις δεν προβλέπεται η χρήση τους για σύνδεση σε εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων το νερό των οποίων δεν πληροί τις απαιτήσεις ποιότητας της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282). Άρθρο 7 Επισήμανση στη συσκευασία 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει να φέρει στη συσκευασία του, σε εμφανές σημείο και με ευδιάκριτα γράμματα στην ελληνική γλώσσα, όλες τις απαραίτητες επισημάνσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία ή από τα αντίστοιχα πρότυπα που αφορούν στον εξοπλισμό και τα οποία έχει επιλέξει ο κατασκευαστής για τη συμμόρφωσή του εξοπλισμού. 2.Επιπλέον, θα πρέπει να αναγράφονται και τα παρακάτω στοιχεία και επισημάνσεις: -επωνυμία της εταιρείας και στοιχεία του υπεύθυνου επικοινωνίας. -δήλωση ότι πρόκειται για εξοπλισμό που προορίζεται να συνδεθεί στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων που παρέχουν νερό για ανθρώπινη κατανάλωση. -δήλωση ότι ο εξοπλισμός πρέπει να συντηρείται συστηματικά σύμφωνα με τις οδηγίες που προτείνει ο κατασκευαστής. -επιδόσεις που εγγυάται ο εξοπλισμός και δηλώνει ο κατασκευαστής -ειδικούς σκοπούς που ενδεχομένως εξυπηρετεί ο εξοπλισμός -προβλεπόμενη περίοδος χρήσης και αλλαγής των αναλώσιμων στοιχείων 3.Οι ενδείξεις, οι επισημάνσεις και οι δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2, που αφορούν στον εξοπλισμό, πρέπει να εμφανίζονται αναλυτικά τόσο στα διαφημιστικά φυλλάδια προώθησης των προϊόντων όσο και στις διαφημιστικές καταχωρήσεις του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. 4.Τα αναλώσιμα στοιχεία του εξοπλισμού, τα οποία διατίθενται τμηματικά και χωριστά, οφείλουν να φέρουν στη συσκευασία τους ή στο εγχειρίδιο χρήσης τους τις αντίστοιχες ενδείξεις, επισημάνσεις και δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2. 5.Οι διαφημιστικές επικοινωνίες των εξοπλισμών πρέπει να είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας. View full είδηση
  10. Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με την προοπτική ύπαρξης νερού στον Άρη, την ώρα που δεν συμπεριφέρονται με σεβασμό στον “μπλε χρυσό” της Γης και δεν προσπαθούν να τον μοιραστούν και πιο δίκαια; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει η World Water Development Report για το 2021, η οποία επισημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι σπαταλούν νερό επειδή λαμβάνουν υπόψη τους μόνο το χρηματικό κόστος, υποτιμώντας την πραγματική του αξία. “Πολλά από τα προβλήματά μας δημιουργούνται επειδή δεν εκτιμάμε αρκετά το νερό. Πάρα πολύ συχνά οι άνθρωποι θεωρούν ότι το νερό δεν έχει καμία αξία”, κατήγγειλε ο Ζιλμπέρ Φ. Ουνγκμπό, επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το νερό σε ανακοίνωσή του σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Δεδομένα- Δέκα Στοιχεία Ακολουθούν δέκα στοιχεία για το νερό και το πώς οι ευάλωτες κοινότητες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε αυτό, την ώρα που η αυξανόμενη ζήτηση και η υπερθέρμανση του πλανήτη κινδυνεύουν να προκαλέσουν ελλείψεις: – Τέσσερις στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχουν αρκετό πόσιμο νερό. Ως το 2050 περισσότερος από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό αναμένεται να αντιμετωπίσει ελλείψεις στο νερό. – Περισσότεροι από 2 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε χώρες όπου οι πολίτες υποφέρουν από στρες λόγω έλλειψης νερού και εκτιμάται ότι 4 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει σοβαρή έλλειψη νερού τουλάχιστον για ένα μήνα κάθε χρόνο. – Ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως δεν έχει αρκετό νερό για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του και τα παιδιά σε περισσότερες από 80 χώρες ζουν σε περιοχές όπου οι υδάτινοι πόροι είναι πολύ ευάλωτοι , κάτι που σημαίνει ότι εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, πηγές στις οποίες δεν έχουν γίνει εγγειοβελτιωτικά έργα ή νερό που χρειάζονται περισσότερα από 30 λεπτά για να συλλεχθεί. – Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που ζουν σε τέτοιες περιοχές βρίσκεται στην ανατολική και νότια Αφρική, με το 58% εξ αυτών να δυσκολεύται καθημερινά να έχει πρόσβαση σε επαρκές νερό. – Δύο στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως, δηλαδή 3 δισεκ., δεν διαθέτουν στο σπίτι εγκαταστάσεις για να πλένουν τα χέρια τους με τρεχούμενο νερό και σαπούνι, ανάμεσά τους τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που ζουν στις πιο φτωχές χώρες. – Η παροχή πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και συστήματα αποχέτευσης και υγιεινής σε 140 χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα κοστίζει 114 δισεκ. δολάρια ετησίως, ενώ τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη του ασφαλούς νερού είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. – Η παγκόσμια χρήση φρέσκου νερού εξαπλασιάστηκε τα τελευταία 100 χρόνια και εξακολουθεί να αυξάνεται σε ποσοστό περίπου 1% ετησίως από τη δεκαετία του 1980. -Το 70% της παγκόσμιας χρήσης νερού πηγαίνει στη γεωργία, κυρίως για την άρδευση, αλλά και για την εκτροφή ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες. Το ποσοστό ενδέχεται να φτάνει το 95% σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες. – Η κλιματική αλλαγή αλλάζει το μοτίβο των βροχοπτώσεων, μειώνει τη διαθεσιμότητα του νερού και επιδεινώνει τις επιπτώσεις των πλημμυρών και των ξηρασιών παγκοσμίως. – Το λιώσιμο των πάγων και των παγόβουνων προκαλεί νέους κινδύνους βραχυπρόθεσμα, όπως ξαφνικές πλημμύρες, ενώ απειλεί να μειώσει τα αποθέματα νερού για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στο μέλλον. Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση
  11. Σε συμφωνία κατέληξαν ΕΥΔΑΠ και το Δημόσιο σχετικά με το κόστος του αδιύλιστου νερού έως το 2040. Το κόστος που καλείται να πληρώσει η ΕΥΔΑΠ είναι χαμηλότερο κατά 40% σε σχέση με αυτό που πλήρωνε μέχρι το 2013. Από την άλλη πλευρά το Δημόσιο θα αναθέσει στην ΕΥΔΑΠ τη συντήρηση και τη λειτουργία των υποδομών αποθήκευσης και μεταφοράς νερού στην Αττική για τρία χρόνια. Οι δύο συμβάσεις εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ. Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΕΥΔΑΠ σε σχετική ανακοίνωση: Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ, στη συνεδρίαση της Τετάρτης 1ης Δεκεμβρίου, αποφάσισε τη σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης Μετόχων για την υπογραφή της σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο στην οποία καθορίζονται οι όροι ανανέωσης του αποκλειστικού δικαιώματος παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που χορηγήθηκε στην Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. έως τις 31.12.2040 και για την υπογραφή της σύμβασης υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) για τρία (3) έτη. Με την επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ ΕΥΔΑΠ και Ελληνικού Δημοσίου, η οποία ακολουθεί την πρόσφατη έκδοση του σχετικού νόμου 4812/2021, καθορίζεται το εύλογο τίμημα συναλλαγής σε σχέση με το αδιύλιστο νερό που προμήθευσε η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ την ΕΥΔΑΠ κατά το χρονικό διάστημα 12/10/2013-31/12/2020 καθώς και η τιμή πώλησης του αδιύλιστου νερού από το Ελληνικό Δημόσιο προς την ΕΥΔΑΠ για τα επόμενα 20 έτη - χαμηλότερη κατά 40% σε σύγκριση με την τιμή που πλήρωνε η ΕΥΔΑΠ από το 2004 έως το 2013. Ο καθορισμός του τιμήματος του αδιύλιστου νερού και για τα επόμενα 20 έτη, παρέχει πλέον ένα σταθερό περιβάλλον τιμολόγησης για τους καταναλωτές της, αλλά και μία ξεκάθαρη εικόνα για τους επενδυτές που θέλουν να στηρίξουν την εταιρεία στο απαιτητικό επενδυτικό της πλάνο και τον μετασχηματισμό της. Το γεγονός δε ότι η ΕΥΔΑΠ δύναται να ανακτήσει το καταβλητέο ποσό των €157,2 εκατ. που αφορά στο διάστημα 2013-2020 εντός της περιόδου ισχύος της σύμβασης του άρθρου 114 του Ν. 4812/2021, συμβάλλει στην περαιτέρω θετική αξιολόγηση της εξέλιξης για την Εταιρεία. Με την υπογραφή των δύο συμβάσεων, κλείνει οριστικά μια πολύχρονη εκκρεμότητα, γεγονός που επιτρέπει πλέον στην Εταιρεία μακροπρόθεσμη ορατότητα και της δίδει την ευχέρεια να υλοποιήσει το απαιτητικό στρατηγικό πλάνο της, προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων μερών. Αυτό στην ουσία σημαίνει, δυνατότητα εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους, επιτάχυνση της υλοποίησης του επενδυτικού προγράμματος, βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, διεύρυνση των δραστηριοτήτων και της πελατειακής βάσης, συμμετοχή σε ΣΔΙΤ και συνολικά θετική μελλοντική πορεία για την ΕΥΔΑΠ. View full είδηση
  12. Ολοκληρώθηκε από επιχειρησιακή Ομάδα Έργου της ΜΟΔ και εγκρίθηκε από τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο (ΕΕΣ) για το Πόσιμο Νερό που περιλαμβάνει την εθνική πολιτική για το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης. Το ΕΕΣ αποσκοπεί στην «ολιστική» εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (Οδηγία 98/83/ΕΚ που πρόσφατα αναδιατυπώθηκε με την Οδηγία 2020/2184) με τεκμηριωμένη παρουσίαση των αναγκαίων υποδομών που θα εξασφαλίσουν επάρκεια νερού εντός των προδιαγραφών για όλους τους κατοίκους της χώρας σε προσιτή τιμή. Για τη σύνταξη του ΕΕΣ, κατ' αντιστοιχία με τον τομέα των Λυμάτων, συγκροτήθηκαν δύο Ομάδες: η διυπουργική Ομάδα Εργασίας για τον καθορισμό των κατευθύνσεων πολιτικής με εκπροσώπους των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας που είχε και τον συντονισμό, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας και Εσωτερικών και η επιχειρησιακή Ομάδα Έργου με κορμό τη ΜΟΔ που ενισχύθηκε με εκπροσώπους των ΕΥΔ ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ, ΕΔ ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ Τομέα Περιβάλλοντος, ΕΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ. Στο ΕΕΣ καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση από άποψη υδρευτικών αναγκών και υλοποιούμενων έργων ύδρευσης οι προτάσεις για τα έργα ύδρευσης που κρίνονται αναγκαία (με βάση τα κριτήρια της Οδηγίας στην περίοδο 2021-2030 και με κανόνες προτεραιοποίησης του προγραμματισμού υλοποίησης, καθώς και τα αναγκαία οριζόντια /υποστηρικτικά μέτρα για την προετοιμασία της εφαρμογής της Οδηγίας 2020/2184). Επί πλέον, στο ΕΕΣ αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης στη χώρα αξιολογείται η συμμόρφωση με την Οδηγία 98/83/ΕΚ παρουσιάζονται τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια για το πόσιμο νερό (ΠΕΣ) το καθεστώς τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών ύδρευσης η δυνατότητα κάλυψης του κόστους των απαιτούμενων επενδύσεων στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης μέσω των τελών χρήσης ο μηχανισμός παρακολούθησης και υποστήριξης της εφαρμογής του ΕΕΣ και το σχέδιο δράσης/οδικός χάρτης με τις βασικές ενέργειες για την εφαρμογή και παρακολούθηση του. Η κατάρτιση του ΕΕΣ για το πόσιμο νερό, κατ' αναλογία με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων, αποτελεί προϋπόθεση εκπλήρωσης του «αναγκαίου πρόσφορου όρου» για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του ειδικού στόχου 2.5 των αναπτυξιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027. Δείτε περισσότερα στοιχεία για το επιχειρησιακό σχέδιο εδώ. Σχετικά αρχεία ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ View full είδηση
  13. Η έκθεση “State of Global Water Resources 2021″ του WMO παρέχει μια επισκόπηση των ροών των ποταμών, καθώς και των μεγάλων πλημμυρών και των ξηρασιών. Παρέχει πληροφορίες για τις περιοχές όπου σημειώνονται αλλαγές στην αποθήκευση γλυκού νερού και τονίζει τον κρίσιμο ρόλο και την ευπάθεια της κρυόσφαιρας (χιόνι και πάγος). Τάσεις ροών ποταμών Μεγάλες περιοχές του πλανήτη κατέγραψαν ξηρότερες από τις κανονικές συνθήκες το 2021, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της 30ετούς υδρολογικής περιόδου. Αυτές οι περιοχές περιελάμβαναν την περιοχή του Ρίο ντε λα Πλάτα της Νότιας Αμερικής, όπου μια επίμονη ξηρασία έχει επηρεάσει την περιοχή από το 2019, τον Νότιο και Νοτιοανατολικό Αμαζόνιο και λεκάνες στη Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των λεκανών απορροής των ποταμών Κολοράντο, Μισσούρι και Μισισιπή. Στην Αφρική, ποταμοί όπως ο Νίγηρας, ο Νείλος και ο Κονγκό είχαν λιγότερη από την κανονική απορροή το 2021. Ομοίως, ποτάμια σε τμήματα της Ρωσίας, της Δυτικής Σιβηρίας και της Κεντρικής Ασίας είχαν χαμηλότερη από τη μέση απορροή το 2021. Απορροή ποταμών σημειώθηκε πάνω από το μέσο όρο σε ορισμένες λεκάνες της Βόρειας Αμερικής, του Βόρειου Αμαζονίου και της Νότιας Αφρικής (Zambezi και Orange), καθώς και στην Κίνα (λεκάνη του ποταμού Amur) και στη βόρεια Ινδία. Περίπου το ένα τρίτο των περιοχών που αναλύθηκαν ήταν κοντά στο μέσο όρο των 30 ετών. Σημαντικές πλημμύρες με πολλά θύματα αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, στην Κίνα (επαρχία Χενάν), τη βόρεια Ινδία, τη δυτική Ευρώπη και χώρες που επλήγησαν από τροπικούς κυκλώνες, όπως η Μοζαμβίκη, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία. Η Αιθιοπία, η Κένυα και η Σομαλία έχουν αντιμετωπίσει αρκετά συνεχόμενες χρονιές με βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου που προκαλούν περιφερειακή ξηρασία. Αποθήκευση γλυκού νερού Η αποθήκευση νερού στην ξηρά αναφέρεται σε όλο το νερό στην επιφάνεια της γης αλλά και στο υπέδαφος. Το 2021, η χερσαία αποθήκευση γλυκού νερού βρέθηκε κάτω από το κανονικό (σε σύγκριση με τον μέσο όρο που υπολογίστηκε από το 2002-2020) στη δυτική ακτή των ΗΠΑ, στο κεντρικό τμήμα της Νότιας Αμερικής και της Παταγονίας, της Βόρειας Αφρικής και της Μαδαγασκάρης, της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολή, Πακιστάν και Βόρεια Ινδία. Αποθήκευση νερού πάνω από το κανονικό σημειώθηκε στο κεντρικό τμήμα της Αφρικής, στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής, συγκεκριμένα στη λεκάνη του Αμαζονίου, και στο βόρειο τμήμα της Κίνας. Σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, η έκθεση επεσήμανε πολλές περιοχές με αρνητική τάση στην αποθήκευση του χερσαίου νερού. Σε αυτές περιλαμβάνονται η λεκάνη του Ρίο Σάο Φρανσίσκο της Βραζιλίας, η Παταγονία, οι περιοχές του Γάγγη και του Ινδού, καθώς και οι νοτιοδυτικές ΗΠΑ. Αντίθετα, η περιοχή των Μεγάλων Λιμνών παρουσιάζει μια θετική απόκλιση, όπως και η λεκάνη του Νίγηρα, το Ρήγμα της Ανατολικής Αφρικής και η λεκάνη του Βόρειου Αμαζονίου. Συνολικά, οι αρνητικές τάσεις είναι ισχυρότερες από τις θετικές. Σε ορισμένες περιοχές η κατάσταση επιδεινώνεται από την υπεράντληση των υπόγειων υδάτων για άρδευση. Το λιώσιμο του χιονιού και του πάγου έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο σε πολλές περιοχές, όπως η Αλάσκα, η Παταγονία και τα Ιμαλάια. Κρυόσφαιρα Η κρυόσφαιρα (παγετώνες, χιονοκάλυψη, παγοκάλυψη) είναι η μεγαλύτερη φυσική δεξαμενή γλυκού νερού στον κόσμο. Τα βουνά αποκαλούνται συχνά φυσικοί «πύργοι νερού» επειδή είναι η πηγή των ποταμών και των αποθεμάτων γλυκού νερού για περίπου 1,9 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Οι αλλαγές στους υδάτινους πόρους της κρυόσφαιρας επηρεάζουν την επισιτιστική ασφάλεια, την ανθρώπινη υγεία, την ακεραιότητα και τη συντήρηση του οικοσυστήματος και έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Τέτοιες αλλαγές προκαλούν επίσης κινδύνους όπως πλημμύρες ποταμών και αιφνίδιες πλημμύρες. Πηγή: Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός -WMO (World Meteorological Organization)
  14. Το υδατικό δυναμικό της Θεσσαλίας δέχεται εδώ και δεκαετίες τη μεγαλύτερη πίεση για να καλύψει τις ανάγκες, που προέκυψαν κυρίως από την επέκταση των αρδεύσεων. Το 70% των αρδευόμενων εκτάσεων στη Θεσσαλία εξυπηρετείται από υπόγεια νερά και το υπόλοιπο 30% από επιφανειακά νερά (ποταμοί, πηγές) και υφιστάμενα έργα ταμίευσης. Δυστυχώς, η άρδευση με υπόγεια νερά από 30.000 έως 33.000 γεωτρήσεις δημιούργησε ένα αρκετά αυξημένο έλλειμμα το οποίο ανέρχεται πλέον σε 3 δισ. κυβικά μέτρα και είναι αποτυπωμένο στα σχέδια διαχείρισης υδάτων Θεσσαλίας, σύμφωνα με την αναθεωρημένα σχέδια του 2017, επισήμανε ο γεωπόνος, τ. Διευθυντής Εγγείων Βελτιώσεων, τ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας, Κωνσταντίνος Γκούμας, μιλώντας στο τετραήμερο σεμινάριο με θεματικές, μεταξύ άλλων, «Κλιματική αλλαγή: Θεωρητικό υπόβαθρο και μελλοντικές προγνώσεις» και «Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στον αγροτικό τομέα και σχετικά μέτρα προσαρμογής» που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στη Λάρισα, με συμμετοχή δεκάδων επιστημόνων. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B11-600-x-337.jpg Τα μέτρα αναστροφής αυτής της κατάστασης είναι η μείωση καταναλώσεων νερού στη γεωργία, η ταμίευση επιφανειακού νερού και ο περιορισμός χρήσης υπόγειου νερού (γεωτρήσεις), Σημειώνεται ότι για τις ανάγκες άρδευσης και ύδρευσης απαιτούνται ετησίως περίπου 1,5 δισ. κυβικά μέτρα νερού. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B12-600-x-450.jpg Επίσης σοβαρή είναι και η σημερινή κατάσταση της ποιότητας των υδάτων, είτε υπογείων είτε επιφανειακών. Πιο συγκεκριμένα υπάρχει και ποιοτικό ζήτημα και αυτό συμβαίνει σε ορισμένες περιοχές, όπως δείχνουν οι χάρτες, δηλαδή υπάρχουν καλή, μέτρια ή κακή κατάσταση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων λόγω της επιβάρυνσης νιτρικών και λιπασμάτων. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B13-600-x-340.jpg Τα σχέδια διαχείρισης υδάτων του 2014 και αλλά και του 2017 προβλέπουν μια σειρά μέτρων, αρκετά από τα οποία, δυστυχώς, η Πολιτεία δεν τα έχει προχωρήσει. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%B12-600-x-292.jpg Ένας ακόμη παράγοντας που μειώνει το υδατικό δυναμικό είναι και οι ακραίες συνθήκες λόγω της κλιματικής κρίσης. Για παράδειγμα ο Πηνειός το καλοκαίρι στερεύει πλέον ακόμη και από τα Τρίκαλα, ενώ παλαιότερα στέρευε από τη Λάρισα. «Όλα όσα συμβαίνουν είναι εξαιρετικά κρίσιμα. Με την εφαρμογή των σχεδίων διαχείρισης υδάτων θα εξοικονομήσουμε σημαντικές ποσότητες. Στη Θεσσαλία παρουσιάζεται ένα σημαντικό έλλειμμα υδάτων της τάξης των 500 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως και ακριβώς εκεί τίθεται το θέμα της κατασκευής έξι μεγάλων ταμιευτήρων για τη συγκέντρωση περίπου 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού, με τα οποία θα μπορούσε να καλυφθεί αυτό το έλλειμμα. Ωστόσο, για την ωρίμανση αυτών απαιτούνται πολλά χρόνια και οικονομικοί πόροι. Παρ' όλα αυτά δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν συνολικά οι δυσμενέστερες συνθήκες από πλευράς υδατικών πόρων, εν όψει της κλιματικής κρίσης», ανέφερε από την πλευρά του ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B14-600-x-337.jpg Σύμφωνα με τον κ. Γκούμα, η σημερινή κυβέρνηση έχει εκπονήσει ένα πρόγραμμα έργων τα οποία εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης. Τα έργα αυτά είναι σε φάση δημοπράτησης και αναμένεται να υλοποιηθούν μέχρι το 2026. «Ωστόσο, δυστυχώς όλες οι κυβερνήσεις γνωρίζουν τα προβλήματα και οι μελέτες δεν ωρίμασαν για να υλοποιηθούν τα έργα. Ακόμη και τα μικρά έργα θέλουν χρόνια για την υλοποίησή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο του φράγματος στον Ληθαίο ποταμό στα Τρίκαλα, το οποίο παραμένει ακόμη υπό κατασκευή», τονίζει ο ίδιος. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/11/%CE%B15-600-x-483.jpg Η Θεσσαλία διαθέτει τη μεγαλύτερη πεδιάδα της χώρας με 5 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργούμενης έκτασης, από τα οποία αρδεύονται τα 2,5. Το πρόβλημα υδατικής ασφάλειας των κατοίκων της από φαινόμενα λειψυδρίας-ξηρασίας και πλημμυρών θα έχει δραματικές επιπτώσεις στη ζωή, στο εισόδημα και τελικά στην ίδια την επιβίωσή τους στην περιοχή. Οι διαθέσιμοι και χρησιμοποιούμενοι (μέχρι σήμερα) υδατικοί πόροι στο υδατικό διαμέρισμα Θεσσαλίας είναι τα υπόγεια νερά (το 70% των αρδευόμενων εκτάσεων εξυπηρετείται από 33.000 γεωτρήσεις) και τα επιφανειακά νερά (ποταμοί, πηγές και νερά που ταμιεύονται κάθε χρόνο σε φράγματα – ταμιευτήρες και λιμνοδεξαμενές και εξυπηρετούν το υπόλοιπο 30% των εκτάσεων). Επιπλέον, παραμένουν τα προβλήματα λόγω αδυναμιών συντονισμού στη διαχείριση των υδάτων, της έλλειψης ενιαίου φορέα διαχείρισης και το απαρχαιωμένο θεσμικό πλαίσιο (ΤΟΕΒ). του Νίκου Αβουκάτου
  15. Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με την προοπτική ύπαρξης νερού στον Άρη, την ώρα που δεν συμπεριφέρονται με σεβασμό στον “μπλε χρυσό” της Γης και δεν προσπαθούν να τον μοιραστούν και πιο δίκαια; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει η World Water Development Report για το 2021, η οποία επισημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι σπαταλούν νερό επειδή λαμβάνουν υπόψη τους μόνο το χρηματικό κόστος, υποτιμώντας την πραγματική του αξία. “Πολλά από τα προβλήματά μας δημιουργούνται επειδή δεν εκτιμάμε αρκετά το νερό. Πάρα πολύ συχνά οι άνθρωποι θεωρούν ότι το νερό δεν έχει καμία αξία”, κατήγγειλε ο Ζιλμπέρ Φ. Ουνγκμπό, επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το νερό σε ανακοίνωσή του σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Δεδομένα- Δέκα Στοιχεία Ακολουθούν δέκα στοιχεία για το νερό και το πώς οι ευάλωτες κοινότητες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε αυτό, την ώρα που η αυξανόμενη ζήτηση και η υπερθέρμανση του πλανήτη κινδυνεύουν να προκαλέσουν ελλείψεις: – Τέσσερις στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχουν αρκετό πόσιμο νερό. Ως το 2050 περισσότερος από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό αναμένεται να αντιμετωπίσει ελλείψεις στο νερό. – Περισσότεροι από 2 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε χώρες όπου οι πολίτες υποφέρουν από στρες λόγω έλλειψης νερού και εκτιμάται ότι 4 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει σοβαρή έλλειψη νερού τουλάχιστον για ένα μήνα κάθε χρόνο. – Ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως δεν έχει αρκετό νερό για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του και τα παιδιά σε περισσότερες από 80 χώρες ζουν σε περιοχές όπου οι υδάτινοι πόροι είναι πολύ ευάλωτοι , κάτι που σημαίνει ότι εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, πηγές στις οποίες δεν έχουν γίνει εγγειοβελτιωτικά έργα ή νερό που χρειάζονται περισσότερα από 30 λεπτά για να συλλεχθεί. – Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που ζουν σε τέτοιες περιοχές βρίσκεται στην ανατολική και νότια Αφρική, με το 58% εξ αυτών να δυσκολεύται καθημερινά να έχει πρόσβαση σε επαρκές νερό. – Δύο στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως, δηλαδή 3 δισεκ., δεν διαθέτουν στο σπίτι εγκαταστάσεις για να πλένουν τα χέρια τους με τρεχούμενο νερό και σαπούνι, ανάμεσά τους τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που ζουν στις πιο φτωχές χώρες. – Η παροχή πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και συστήματα αποχέτευσης και υγιεινής σε 140 χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα κοστίζει 114 δισεκ. δολάρια ετησίως, ενώ τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη του ασφαλούς νερού είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. – Η παγκόσμια χρήση φρέσκου νερού εξαπλασιάστηκε τα τελευταία 100 χρόνια και εξακολουθεί να αυξάνεται σε ποσοστό περίπου 1% ετησίως από τη δεκαετία του 1980. -Το 70% της παγκόσμιας χρήσης νερού πηγαίνει στη γεωργία, κυρίως για την άρδευση, αλλά και για την εκτροφή ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες. Το ποσοστό ενδέχεται να φτάνει το 95% σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες. – Η κλιματική αλλαγή αλλάζει το μοτίβο των βροχοπτώσεων, μειώνει τη διαθεσιμότητα του νερού και επιδεινώνει τις επιπτώσεις των πλημμυρών και των ξηρασιών παγκοσμίως. – Το λιώσιμο των πάγων και των παγόβουνων προκαλεί νέους κινδύνους βραχυπρόθεσμα, όπως ξαφνικές πλημμύρες, ενώ απειλεί να μειώσει τα αποθέματα νερού για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στο μέλλον. Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ
  16. Δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 113278 στο ΦΕΚ 4973/Β/11-11-2020 και αφορά: Προδιαγραφές και απαιτήσεις για τους εξοπλισμούς (συσκευές ή διατάξεις) επεξεργασίας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Άρθρο 1 Σκοπός και πεδίο εφαρμογής 1.Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των αναγκαίων τεχνικών προδιαγραφών και των απαιτήσεων επίδοσης σχετικά με την παραγωγή, εισαγωγή και διάθεση στην ελληνική αγορά εξοπλισμών που χρησιμοποιούνται, για την επεξεργασία του νερού που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Στόχος της απόφασης είναι η προστασία των καταναλωτών από ενδεχόμενη υποβάθμιση της ποιότητας του νερού κατά τα προβλεπόμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οδηγίας 98/83/ΕΚ και το σχετ. 23, από τη χρήση εξοπλισμών που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σχετικών προτύπων που τους αφορούν ή/και δεν συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση αυτών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται ότι μετά τη χρήση των εξοπλισμών η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πληροί τις απαιτήσεις της υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) κοινή υπουργική απόφαση. 2.Η απόφαση αυτή δεν εφαρμόζεται στους σταθερούς εξοπλισμούς και στα δίκτυα παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, τα οποία: -εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εναρμονισμένης ενωσιακής τεχνικής νομοθεσίας για τα δομικά προϊόντα και τα οποία ρυθμίζονται από τον Κανονισμός ΕΕ 305/2011 και από την υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Οικ.14097/757/04-12-2012. -χρησιμοποιούνται στις παραγωγικές διαδικασίες του τομέα των τροφίμων και εμπίπτουν στην αντίστοιχη ισχύουσα νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται οι παρακάτω ορισμοί: «εξοπλισμός»: Οποιοδήποτε στοιχείο ή διάταξη που εγκαθίσταται σε σύνδεση με τα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων, με σκοπό την επιθυμητή αλλαγή χαρακτηριστικών ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Ως εξοπλισμοί νοούνται: μηχανικά και κεραμικά φίλτρα, συσκευές διήθησης με ενεργό άνθρακα, ηλεκτρικές συ-σκευές με λυχνία υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), συ-σκευές αντίστροφης ώσμωσης, συσκευές ανταλλαγής ιόντων, αποσκληρυντές. «οικονομικός φορέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει, εισάγει ή διαθέτει στην αγορά εξοπλισμούς με την επωνυμία του ή το εμπορικό του σήμα. «κατασκευαστής»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει εξοπλισμούς ή αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή τους, προκειμένου να τους διαθέσει στην ελληνική αγορά. «εισαγωγέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο διαθέτει προϊόν τρίτης χώρας στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο οποίος έχει τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή, όταν αυτός δεν είναι εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «διανομέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρεμβαίνει στην αλυσίδα εφοδιασμού, διαφορετικό από τον κατασκευαστή ή τον εισαγωγέα, το οποίο καθιστά τα προϊόντα διαθέσιμα στην αγορά. «Νερό ανθρώπινης κατανάλωσης»: το νερό που πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/ Γ.Π. Οικ.67322/2017(Β’ 3282), η οποία έχει εκδοθεί σε εναρμόνιση με τις διατάξεις των Οδηγιών 98/83 ΕΚ και 2015/1787/ΕΕ. «Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης»: ανεξάρτητος οργανισμός διαπιστευμένος στο πεδίο της παρούσας απόφασης που εκτελεί δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ. «Υπεύθυνη Δήλωση»: δήλωση που εκδίδει ο κατασκευαστής με την οποία βεβαιώνεται η συμμόρφωση του εξοπλισμού με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης και τη σχετική νομοθεσία. «Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης»: έγγραφο που εκδίδει Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης, διαπιστευμένος από Εθνικό Φορέα Διαπίστευσης που λειτουργεί στα πλαίσια των υποχρεώσεων του Κανονισμού (ΕΕ) 765/2008, με το οποίο βεβαιώνεται η ικανοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων της παρούσας απόφασης για τη συμμόρφωση του εξοπλισμού του και για τη δυνατότητα αναγραφής των σχετικών επιδόσεων αυτού. «Αρχή Εποπτείας Αγοράς»: η αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμμ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Άρθρο 3 Βασικές απαιτήσεις – Προδιαγραφές 1.Εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά, ο οποίος προορίζεται να συνδεθεί, σταθερά ή προσωρινά, στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, πρέπει να συμμορφώνεται με τα αντίστοιχα πρότυπα του Παραρτήματος Ι που τον αφορούν και τα οποία αποτυπώνονται στην «Υπεύθυνη Δήλωση» του άρθρου 5, της παρούσας, η οποία συνοδεύει τον εξοπλισμό. 2.Ενδεικτικός κατάλογος προτύπων, τα οποία μπορεί να επιλέξει ο κατασκευαστής για την τεκμηρίωση της συμμόρφωση των εξοπλισμών του με βάση το είδος και την επίδοση που αυτός δηλώνει, παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ, της παρούσας. 3.Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ο κατάλογος των προτύπων των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ, δύναται να επικαιροποιείται και να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο και την επιστημονική εξέλιξη. 4.Οι εξοπλισμοί της παραπάνω παρ. 1, οι οποίοι διατίθενται στην αγορά, δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση εφαρμογής ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής ενωσιακής νομοθεσίας που ενδεχομένως τους αφορούν, σχετικά με τα υλικά σε επαφή με τα τρόφιμα και το νερό, όπως οι Κανονισμοί (ΕΚ) 178/2002 και 1935/2004 καθώς και ο Κανονισμός (ΕΕ) 426/2016. 5.Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) το σημείο συμμόρφωσης, ήτοι ελέγχου ποιότητας πόσιμου νερού είναι η βρύση του καταναλωτή όπως φθάνει πριν την προσθήκη εξοπλισμών. Μετά την προσθήκη εξοπλισμών η ευθύνη για την ποιότητα του νερού ανήκει στον καταναλωτή. Άρθρο 4 Υποχρεώσεις του Κατασκευαστή 1.Υπεύθυνος για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 3, είναι ο κατασκευαστής, ο οποίος για τον σκοπό αυτό απευθύνεται σε ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης, της επιλογής του. 2.Η αξιολόγηση της συμμόρφωσης διενεργείται από διαπιστευμένο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ, ο οποίος χορηγεί Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης με βάση τις απαιτήσεις της παρούσας, μετά από σχετικό αίτημα του κατασκευαστή και για το σκοπό για τον οποίο προορίζεται. Οι διαπιστευμένοι οργανισμοί προκει- μένου να εμπλακούν στη διαδικασία της αξιολόγησης αναγνωρίζονται και δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Φ.01.2/56790/ΔΠΠ1828/31-5-2016 (Β’ 1897). 3.Ο κατασκευαστής υποχρεούται στην κατάρτιση της «Υπεύθυνης Δήλωσης» του άρθρου 5, της παρούσας απόφασης, με την οποία βεβαιώνει ότι ο εξοπλισμός που διαθέτει στην ελληνική αγορά είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις αυτής. 4.Στις περιπτώσεις εξοπλισμών που προέρχονται από χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή έχει ο εισαγωγέας ή ο νόμιμος εκπρόσωπός του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5.Ο κατασκευαστής τηρεί πλήρη κατάλογο των συστατικών τμημάτων και υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό, για κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού που διαθέτει στην αγορά, καθώς και όλα τα αναγκαία Πιστοποιητικά Συμμόρφωσης που τεκμηριώνουν την ικανοποίηση των προτύπων που τον αφορούν και τα οποία έχει επιλέξει για την τεκμηρίωση των επιδόσεων του εξοπλισμού. 6.Ο κατασκευαστής εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαι-τήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει, το οποίο πιστοποιείται από φορέα αξιολόγησης της συμμόρφωσης, διαπιστευμένο από Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης που λειτουργεί στο πλαίσιο της European Cooperation for Accreditation. 7.Ο κατασκευαστής οφείλει να τηρεί σύστημα ιχνηλασιμότητας για όλους τους εξοπλισμούς που διαθέτει στην αγορά, προκειμένου να είναι σε θέση να ενημερώνει και να προειδοποιεί για ενδεχόμενες απρόβλεπτες καταστάσεις ή κινδύνους τους χρήστες και καταναλωτές. Άρθρο 5 Υπεύθυνη Δήλωση 1.Ο κατασκευαστής των εξοπλισμών υποχρεούται πριν τη διάθεση των προϊόντων του στην αγορά να καταρτίσει «Υπεύθυνη Δήλωση» σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙΙ, η οποία συνοδεύει κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού και η οποία βρίσκεται πάντα στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών. Στην Υπεύθυνη Δήλωση βεβαιώνεται ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των διατάξεων της παρούσας απόφασης και ενδεχομένως: -της αντίστοιχης εθνικής ή ευρωπαϊκής νομοθεσίας (πχ οδηγίας ΕΕ), όταν εμπίπτει ο εξοπλισμός στο πεδίο αυτών, καθώς και η υποχρέωση επίθεσης Σήμανσης CE (LVD, κ.ά.). -των άλλων ειδικότερων κανονισμών που μπορεί να αφορούν τις ομάδες υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό και έρχονται σε επαφή με το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης των εσωτερικών δικτύων. -των προτύπων που έχουν επιλεγεί από τον κατασκευαστή ή και χρησιμοποιηθεί για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών. -των επιπλέον ειδικών σκοπών που ενδεχομένως να εξυπηρετεί ο εξοπλισμός. 2.Στην Υπεύθυνη Δήλωση αναφέρονται αναλυτικά η ταυτότητα του κατασκευαστή, τα στοιχεία επικοινωνίας, οι διαδικασίες για την ιχνηλασιμότητα των εξοπλισμών, ο φορέας ή οι φορείς που έχει/ουν παρέμβει στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης του εξοπλισμού. Άρθρο 6 Εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει απαρέγκλιτα να συνοδεύεται από κατάλληλο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙV. Το εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης οφείλει να παρέχει πλήρη ενημέρωση των χρηστών και των καταναλωτών σχετικά με τον τρόπο της εγκατάστασης, της λειτουργίας, της συντήρησης, της αλλαγής των αναλωσίμων, καθώς και για την ενδεχόμενη επισκευή του εξοπλισμού. 2.Στο εγχειρίδιο πρέπει να προβλέπονται οι επεμβάσεις για τακτική ή έκτακτη συντήρηση και να αναγράφεται η συχνότητα ή οι χρονικές προθεσμίες για τη συντήρηση καθώς και τα στοιχεία του υπεύθυνου για τη συντήρηση, ο οποίος πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση. Επίσης πρέπει να γίνεται και ειδική μνεία για την αντικατάσταση των εξαρτημάτων τα οποία έχουν υποστεί φθορές είτε από τη χρήση είτε από άλλους λόγους. 3.Στο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης πρέπει να επισημαίνεται και ο ενδεχόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια του κοινού στις περιπτώσεις χρήσης εξοπλισμών, οι οποίοι αν και είναι σύμφωνοι με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης, εντούτοις δεν προβλέπεται η χρήση τους για σύνδεση σε εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων το νερό των οποίων δεν πληροί τις απαιτήσεις ποιότητας της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282). Άρθρο 7 Επισήμανση στη συσκευασία 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει να φέρει στη συσκευασία του, σε εμφανές σημείο και με ευδιάκριτα γράμματα στην ελληνική γλώσσα, όλες τις απαραίτητες επισημάνσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία ή από τα αντίστοιχα πρότυπα που αφορούν στον εξοπλισμό και τα οποία έχει επιλέξει ο κατασκευαστής για τη συμμόρφωσή του εξοπλισμού. 2.Επιπλέον, θα πρέπει να αναγράφονται και τα παρακάτω στοιχεία και επισημάνσεις: -επωνυμία της εταιρείας και στοιχεία του υπεύθυνου επικοινωνίας. -δήλωση ότι πρόκειται για εξοπλισμό που προορίζεται να συνδεθεί στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων που παρέχουν νερό για ανθρώπινη κατανάλωση. -δήλωση ότι ο εξοπλισμός πρέπει να συντηρείται συστηματικά σύμφωνα με τις οδηγίες που προτείνει ο κατασκευαστής. -επιδόσεις που εγγυάται ο εξοπλισμός και δηλώνει ο κατασκευαστής -ειδικούς σκοπούς που ενδεχομένως εξυπηρετεί ο εξοπλισμός -προβλεπόμενη περίοδος χρήσης και αλλαγής των αναλώσιμων στοιχείων 3.Οι ενδείξεις, οι επισημάνσεις και οι δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2, που αφορούν στον εξοπλισμό, πρέπει να εμφανίζονται αναλυτικά τόσο στα διαφημιστικά φυλλάδια προώθησης των προϊόντων όσο και στις διαφημιστικές καταχωρήσεις του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. 4.Τα αναλώσιμα στοιχεία του εξοπλισμού, τα οποία διατίθενται τμηματικά και χωριστά, οφείλουν να φέρουν στη συσκευασία τους ή στο εγχειρίδιο χρήσης τους τις αντίστοιχες ενδείξεις, επισημάνσεις και δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2. 5.Οι διαφημιστικές επικοινωνίες των εξοπλισμών πρέπει να είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας.
  17. Σε ανακοίνωσή της πριν λίγα λεπτά, η NASA αποκάλυψε πως το νερό στη Σελήνη είναι πολύ πιο άφθονο και προσβάσιμο από αυτό που πιστεύαμε έως τώρα. Πέρα από τους βαθιούς, μεγάλους και επικίνδυνους κρατήρες στις πολικές περιοχές της Σελήνης, μικρότεροι και πιο ρηχοί κρατήρες διαθέτουν επίσης νερό σε μορφή πάγου εδώ και εκατομμύρια, ίσως και δισεκατομμύρια χρόνια. Οι μικρότερες αυτές αποθέσεις νερού μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα, αφού θα είναι πολύ πιο προσβάσιμες στους μελλοντικούς αστροναύτες. Την παρουσία νερού σε μορφή πάγου (H20) αντί για υδροξύλιο (OH) επιβεβαίωσε και το ιπτάμενο τηλεσκόπιο SOFIA, κάτι που δεν είχαν καταφέρει να διαχωρίσουν προηγούμενες έρευνες. Οι μετρήσεις συνάδουν με την παρουσία ξεχωριστών μορίων νερού ενσωματωμένα σε πετρώματα μέσα στη σεληνιακή επιφάνεια. Οι υπέρυθρες μετρήσεις σε ένα μήκος κύματος έξι microns είναι ένα μοναδικό αποτύπωμα που δεν μπορεί να το μπερδέψει κανείς με το υδροξύλιο. – Casey Honniball, Goddard Space Flight Center, NASA Για πρώτη φορά, επιβεβαιώσαμε πως υπάρχει νερό στην επιφάνεια της Σελήνης που τη "βλέπει" ο Ήλιος. - Paul Hertz, Διευθυντής Αστροφυσικής της NASA Πέρα από πόσιμο νερό, ο πάγος μπορεί να σπάσει μοριακά σε υδρογόνο και οξυγόνο. Το οξυγόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπνέουν οι αστροναύτες, ενώ τόσο το υδρογόνο όσο και το οξυγόνο μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως καύσιμα πυραύλων. Λιγότερες προμήθειες σε νερό και καύσιμα από τη Γη προς τη Σελήνη, σημαίνει μείωση του κόστους των διαστημικών πτήσεων και αύξηση του αριθμού τους. Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης πως το νερό δεν υπάρχει μόνο στις μόνιμα σκιασμένες περιοχές της Σελήνης, αλλά είναι παγιδευμένο και σε κομμάτια γυαλιού τα οποία σχηματίστηκαν από συγκρούσεις μικρομετεωριτών ή βρίσκεται ανάμεσα από στρώματα του εδάφους. Αυτή η μορφή του νερού αναμένεται να είναι εξαιρετικά διαδεδομένη στην επιφάνεια. Το νερό είναι κεντρικής σημασίας για την ανθρώπινη ζωή, αλλά είναι πολύ ακριβό να το εκτοξεύσεις στο διάστημα. Το να βρούμε νερό στη Σελήνη μπορεί να σημαίνει πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το νερό που βρίσκεται εκεί, αντί να φέρουμε το δικό μας.
  18. Η ΕΕ λαμβάνει νέα μέτρα προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο έλλειψης νερού για την άρδευση καλλιεργειών. Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη θέση του (γενική προσέγγιση) σχετικά με έναν κανονισμό βάσει του οποίου διευκολύνεται η χρήση των αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση. Με τους νέους κανόνες η Ευρώπη θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο κανονισμός, ο οποίος συνάδει απόλυτα με την κυκλική οικονομία, θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα του νερού και θα ευνοήσει την αποδοτική χρήση τους. Η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού για την άρδευση των αγρών, ιδίως σε περιόδους καύσωνα και σοβαρής ξηρασίας, μπορεί να συμβάλει στο να αποτρέπονται οι απώλειες συγκομιδής και η έλλειψη τροφίμων. «Το νερό είναι πολύτιμος πόρος. Σήμερα έγινε ένα σημαντικό βήμα με τη θέσπιση νέων κανόνων χάρη στους οποίους θα μπορούμε να ανακτήσουμε το νερό κατά τρόπο ασφαλή για τους ανθρώπους και τα ζώα, καθώς και για το περιβάλλον. Είναι σκόπιμο να καθοριστούν εναρμονισμένα ελάχιστα πρότυπα για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, ούτως ώστε οι γεωργοί μας να μπορούν να χρησιμοποιούν το νερό αυτό. Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι να αντληθούν διδάγματα από την εμπειρία ορισμένων κρατών μελών τα οποία εφαρμόζουν με επιτυχία τη διαδικασία επαναχρησιμοποίησης του νερού εδώ και δεκαετίες». Ioan Deneș, Υπουργός Υδάτων και Δασών Πολλά κράτη μέλη έχουν μακρά και επιτυχή πείρα όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση του νερού για διάφορους σκοπούς, μεταξύ των οποίων η γεωργική άρδευση. Η επαναχρησιμοποίηση του νερού είναι ευνοϊκότερη για το περιβάλλον από τις εναλλακτικές μεθόδους παροχής νερού, όπως είναι η μεταφορά νερού ή η αφαλάτωση. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι σε περιοχές όπου η ζήτηση νερού εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά, παρά τα προληπτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης. Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων εξακολουθούν να ισχύουν και τηρούνται πλήρως. Με τη θέση του, το Συμβούλιο παρέχει στα κράτη μέλη την ευελιξία να αποφασίζουν κατά πόσον επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιους υδάτινους πόρους για άρδευση, δεδομένου ότι οι γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών. Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιμοποίηση νερού για γεωργική άρδευση σε τμήμα ή στο σύνολο της επικράτειάς του. Η πρόταση περιλαμβάνει αυστηρές απαιτήσεις για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και την παρακολούθησή του ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος. Τα κράτη μέλη θέλουν να είναι βέβαια ότι οι απαιτήσεις του κανονισμού θα βασίζονται συνεχώς στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Για τον λόγο αυτόν, εισήγαγαν μια ρήτρα βάσει της οποίας η Επιτροπή οφείλει να αξιολογεί την ανάγκη επανεξέτασης των ελάχιστων απαιτήσεων ποιότητας του επαναχρησιμοποιούμενου νερού, με βάση τα αποτελέσματα αξιολόγησης της εφαρμογής του κανονισμού ή κάθε φορά που το απαιτούν οι νέες τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις. Ιστορικό και επόμενα στάδια Στις 28 Μαΐου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθόρισε τη γνώμη του επί της πρότασης στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Η γενική προσέγγιση που καθορίστηκε σήμερα αποτελεί την εντολή του Συμβουλίου για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι τριμερείς διαπραγματεύσεις αναμένεται να αρχίσουν υπό φινλανδική προεδρία. View full είδηση
  19. Στην κατασκευή του πρώτου δικτύου, αποκλειστικά μη-πόσιμου νερού, προχωρά η ΕΥΔΑΠ σε συνεργασία με τον Δήμο Χαλανδρίου, στα πλαίσια του προγράμματος αστικής καινοτομίας Cultural H.ID.RA.N.T., μέσω του οποίου θα «ζωντανέψει» το ρωμαϊκό Αδριάνειο Υδραγωγείο στο Χαλάνδρι. Η διαδρομή του υπόγειου δικτύου μη-πόσιμου νερού από το Αδριάνειο Υδραγωγείο οριστικοποιήθηκε ήδη. Μετά από 60 χρόνια εκτός λειτουργίας, το πολύτιμο νερό που κυλάει μέσα στο Αδριάνειο ξαναγίνεται προσβάσιμο στους κατοίκους του Χαλανδρίου για ποτιστικές και άλλες ανάγκες. Το δίκτυο αξιοποιεί εκ νέου τις ανεκμετάλλευτες ποσότητες νερού που έρεαν στο εγκαταλειμμένο ρωμαϊκό υδραγωγείο. Το νερό αυτό, προερχόμενο από υδρομάστευση του υδροφόρου ορίζοντα τοπικά στο Χαλάνδρι, επαναχρησιμοποιείται με μία λογική κυκλικής οικονομίας, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση πολύτιμου πόσιμου νερού και ενέργειας. Αποτελείται από δύο ξεχωριστά μέρη και έχει συνολικό μήκος τεσσάρων χιλιομέτρων. Το ένα τμήμα του αφορά την περιοχή του Συνοικισμού. Ξεκινώντας από το φρεάτιο 102 του Αδριάνειου και την δεξαμενή στην οδό Ελ Αλαμέιν, ξεδιπλώνεται από την μια κατά μήκος της Ρεματιάς έως την οδό Γυφτοπούλου και από την άλλη μέχρι την Ριζάρειο Σχολή. Το άλλο τμήμα του δικτύου, με εκκίνηση το φρεάτιο 85 του Αδριάνειου στην διασταύρωση της οδού Κόδρου και Εθνική Αντιστάσεως, διατρέχει την δεύτερη μέχρι το πάρκο της Αγ. Βαρβάρας. Και στα δύο τμήματα υπάρχουν διακλαδώσεις, ενώ εντάσσονται σε έναν γενικότερο σχεδιασμό επέκτασης του δικτύου μη-πόσιμου νερού σε δεύτερη φάση και στο Χαλάνδρι και κατά μήκος του Αδριάνειου Υδραγωγείου στο σύνολο του, που διαπερνάει 8 δήμους της Αττικής. Κοινότητα νερού Συμπληρωματικά, στα πλαίσια του Cultural H.ID.RA.N.T., προγραμματίζεται η δημιουργία ενός δικτύου διανομής μη-πόσιμου νερού με υδροφόρες του Δήμου Χαλανδρίου σε κατοίκους του που δεν κατοικούν κοντά στο υπόγειο δίκτυο. Επιπλέον το τελευταίο αποτελεί την πρώτη, υποδομιακή φάση, συγκρότησης μίας κοινότητας πολιτών για τη λήψη αποφάσεων ως προς την αξιοποίηση του νερού του υδραγωγείου, που θα αποτελείται από τους χρήστες του δικτύου, είτε συνδέονται απευθείας είτε μέσω υδροφόρων με αυτό. Οι κάτοικοι της περιοχής που θέλουν να συνδεθούν στο δίκτυο μη-πόσιμου νερού μπορούν να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους στέλνοντας email είτε απευθείας στο πρόγραμμα στη διεύθυνση [email protected] είτε στο πρωτόκολλο του Δήμου Χαλανδρίου απευθυνόμενοι «προς το πρόγραμμα Cultural H.ID.RA.N.T. για σύνδεση με το Δίκτυο Μη-Πόσιμου Νερού». Σημ.: Στη φωτό απεικονίζεται δεξαμενή που σχεδίασε το 12ο Δημοτικό Χαλανδρίου, στα περσινά συμμετοχικά εργαστήρια.
  20. Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς πόσιμο νερό μέχρι τα Χριστούγεννα σε έναν από τους πιο πυκνοκατοικημένους μητροπολιτικούς δήμους στην αφρικανική χώρα. Η κλιματική αλλαγή είναι η βασική αιτία, όχι όμως και η μοναδική. Προ τριετίας, οι αρχές στη Νότια Αφρική είχαν κηρύξει συναγερμό για μια ιστορικών διαστάσεων ξηρασία, που απειλούσε να αφήσει χωρίς πόσιμο νερό εκατομμύρια ανθρώπους. Στο Κέιπ Τάουν, επίκεντρο τότε της κρίσης λειψυδρίας, είχαν ονομάσει την κατάσταση «Day Zero», τρέμοντας για την «Ημέρα Μηδέν» που το νερό θα στέρευε. Τελικά το χειρότερο σενάριο αποφεύχθηκε χάρη σε κάποιες ανέλπιστες βροχές και, κυρίως, σε μία συλλογική προσπάθεια, με τους κατοίκους να περιορίζουν στο μισό την κατανάλωση νερού και τους αγρότες να σταματούν για μήνες να ποτίζουν τα χωράφια. Η στάθμη των υδάτων στα φράγματα ανέβηκε και πάλι. Εν μέσω πάντως δυσοίωνων προβλέψεων για νέες περιόδους ξηρασίας -ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής- στο Κέιπ Τάουν δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Κατέστρωσαν σχέδια για διαφοροποίηση των πηγών υδροδότησης, συμπεριλαμβανομένων της αξιοποίησης υπόγειων υδάτων και της εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης. Παράλληλα, υπό το φόβο μιας μόνιμης δίψας, οι κάτοικοι έμαθαν να χρησιμοποιούν το νερό πιο συνετά. Προσφάτως, δε, επιστρατεύτηκαν ακόμη και συνεργεία υλοτόμων, για να «ξηλώσουν» χιλιάδες μη γηγενή δέντρα από την γύρω περιοχή. Πρόκειται κυρίως για πεύκα, που εισήχθησαν από Ευρωπαίους αποικιοκράτες τον 17ο αιώνα για την ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας ξυλείας, αλλά τελικά εξαπλώθηκαν ανεξέλεγκτα στα βουνά και γύρω από τα φράγματα, απειλώντας τα αυτόχθονα οικοσυστήματα και «ρουφώντας» ασταμάτητα νερό. Ζητούμενο των προσπαθειών είναι το Κέιπ Τάουν να μην ξανακινδυνεύσει να γίνει η πρώτη σύγχρονη μεγαλούπολη που θα ξεμείνει από πόσιμο νερό. Όμως, σε μία χώρα που γίνεται όλο και πιο ξηρή και κάθε βροχόπτωση πιο σπάνια και πολύτιμη, υπάρχουν πολλές άλλες περιοχές και πόλεις που απειλούνται με τη δική τους «Ημέρα Μηδέν». Για κάποιες αυτή έχει ήδη ξημερώσει… Δίψα στον Κόλπο Νέλσον Μαντέλα Στο Ανατολικό Ακρωτήριο, τη δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια της Νότιας Αφρικής, μία καταστροφική ξηρασία σε συνδυασμό με ανεπαρκή σχέδια έκτακτης ανάγκης οδήγησαν τη στάθμη των υδάτων στα τοπικά φράγματα σε οριακό σημείο και εκατομμύρια ανθρώπους με σοβαρές ελλείψεις σε νερό. Με πολλά ποτάμια και πηγές να έχουν ήδη σχεδόν στεγνώσει, ακόμη και οι γεωτρήσεις αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές, καθώς τα υπόγεια ύδατα σπανίζουν, λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων για την αναπλήρωσή τους. Στον μεγαλύτερο και πυκνοκατοικημένο μητροπολιτικό δήμο του Κόλπου Νέλσον Μαντέλα, οι διακοπές στην υδροδότηση είναι πλέον συχνές. Η στάθμη των υδάτων στα γύρω φράγματα που τροφοδοτούν τον πληθυσμό των 1,2 εκατομμυρίων κατοίκων του έχει πλέον πέσει κάτω από το 12% της χωρητικότητας. Σε ορισμένες περιοχές, οι βρύσες στεγνώνουν πια για ημέρες και οι κάτοικοι εξαρτώνται από τις άρρυθμες διανομές νερού με υδροφόρες. «Πλέον απέχουμε εβδομάδες, όχι μήνες από το να στεγνώσουν εντελώς τα φράγματα», προειδοποιεί τώρα η Δρ. Γκιζέλα Κάιζερ, που έσπευσε στην περιοχή, κατ’ εντολήν του νοτιοαφρικανικού υπουργείου Οικονομικών, για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στη βροχόπτωση για να μας σώσει. Δεν ξέρουμε», υπογράμμισε, «πότε ή πόσο θα βρέξει». Ως εκ τούτου, τόνισε, «κι εφόσον η κατανάλωση δεν μειωθεί δραστικά, θα ξεμείνουμε από νερό πριν από τα Χριστούγεννα». Την κρίση λειψυδρίας επιτείνουν εν τω μεταξύ και οι διακοπές στην ηλεκτροδότηση, καθώς -λόγω γεωγραφίας- το τοπικό σύστημα υδροδότησης βασίζεται σε αντλίες και όχι στη βαρύτητα, όπως στο Κέιπ Τάουν. Παράλληλα με την κλιματική αλλαγή, πολλοί στην περιοχή καταγγέλλουν ως έτερες βασικές αιτίες της κρίσης την ενδημική διαφθορά στις τάξεις των τοπικών αξιωματούχων και την υποχρηματοδότηση από τη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης, που βασίζονται στον ιδιωτικό τομέα. Οι αρχές δίνουν τώρα μια καθυστερημένη μάχη με τον χρόνο για την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης, που θα μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο -διαδικασία, κατά την Δρ. Κάιζερ αργεί και ούτως ή άλλως πλέον δεν αρκεί για να καλύψει τις επείγουσες ανάγκες. Η ίδια δήλωσε έκπληκτη από τα στοιχεία, που δείχνουν ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση παραμένει υψηλή -πολύ μεγαλύτερη αυτή που στο Κέιπ Τάουν προ τριετίας. Η απόφαση των τοπικών αρχών για την επιβολή πιο αυστηρών περιορισμών στη χρήση νερού καταγγέλλεται πάντως ότι ελήφθη κατόπιν εορτής, εν μέσω αυξημένης τουριστικής κίνησης σε δημοφιλή θέρετρα στην περιοχή (στο νότιο ημισφαίριο αρχίζει το καλοκαίρι), ενόσω οι επιχειρήσεις προσπαθούν να βγάλουν τα «σπασμένα» της πανδημίας. «Αρχίζουμε εκστρατεία για να ζητήσουμε από τους τουρίστες να περνούν περισσότερο χρόνο στη θάλασσα, παρά στο ντους», διακήρυξε η Δρ. Κάιζερ. Ωστόσο το μέτρο -δεδομένης της δραματικής κατάστασης- χαρακτηρίζεται «ασπιρίνη». Σε κάθε περίπτωση, εδώ που φτάσαμε, προσέθεσε η Νοτιοαφρικανή αξιωματούχους, απαιτείται συντονισμένη συλλογική προσπάθεια. Διαφορετικά, «η ζωή στον Κόλπο Νέλσον Μαντέλα δεν θα θυμίζει σε τίποτα με αυτό που ήταν έως τώρα». Παγκόσμια απειλή Η λειψυδρία αποτελεί πλέον παγκόσμια απειλή και σε πολλές περιοχές ήδη αιτία πολέμων, εσωτερικού εκτοπισμού πληθυσμών και αθρόας μετανάστευσης εξαθλιωμένων. Ο ΟΗΕ, οργανώσεις και άλλοι οργανισμοί προειδοποιούν ότι η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί άρδην έως το 2040 και στη συνέχεια ραγδαία. «Η ταχεία αστικοποίηση, η πληθυσμιακή αύξηση, η κλιματική αλλαγή και η οικονομική ανάπτυξη ασκούν πίεση στα συστήματα ύδρευσης», επισημαίνει σε πρόσφατη έκθεση το Economist Intelligence Unit, παραθέτοντας μεταξύ άλλων ζοφερές προβλέψεις του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων (WRI) για το 2040, βάσει των οποίων 44 χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) αντιμετωπίζουν ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν «εξαιρετικά υψηλά» ή «υψηλά» επίπεδα καταπόνησης των υδάτινων πόρων τους μέσα στην επόμενη 20ετία. Κι αυτό, επισημαίνεται στην έκθεση, ενώ παράλληλα «η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θέτει έναν αυξανόμενο αριθμό γεωγραφικών περιοχών, ιδιαίτερα στην ανατολική και νοτιοανατολική Ασία, σε υψηλότερο κίνδυνο πλημμύρας, που μπορεί να κατακλύσει τα αποχετευτικά δίκτυα και να μολύνει τις πηγές πόσιμου νερού».
  21. Σε καλό κλίμα και με αμοιβαία κατανόηση των θέσεων κάθε συμμετέχοντος πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Υπουργού Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, με αντιπροσωπεία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) υπό τον πρόεδρό της, Δημήτρη Παπαστεργίου και της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), υπό τον πρόεδρό της, Δήμαρχο Ρεθύμνου, Γιώργο Μαρινάκη. Στη συνάντηση ήταν παρόντες ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης και ο Δήμαρχος Λαρισαίων, Απόστολος Καλογιάννης, ως αντιπρόεδρος της ΕΔΕΥΑ. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή απόψεων επί του σχεδίου νόμου τού ΥΠΕΝ για την δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής για την εποπτεία των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος. Ο Υπουργός, και με αυτήν την ευκαιρία, επανέλαβε ρητά ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση της Κυβέρνησης να προβεί στην ιδιωτικοποίηση του νερού. Εξ άλλου, επεσήμανε το γεγονός ότι για πρώτη φορά γίνεται ρητή καταγραφή των δημοσίων και δημοτικών φορέων που διαθέτουν την αποκλειστική αρμοδιότητα για την παροχή υπηρεσιών ύδατος. Ο κ. Σκρέκας επεσήμανε τις χρόνιες αδυναμίες του συστήματος εποπτείας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από την Πολιτεία κι έγινε απολύτως σαφές ότι η Πολιτεία διατηρεί το σύνολο των ρυθμιστικών- κανονιστικών αρμοδιοτήτων για την άσκηση της υδατικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής κοστολόγησης και τιμολόγησης της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Από την πλευρά της, η ΚΕΔΕ ανέπτυξε τον προβληματισμό της για την υπαγωγή του ελέγχου σε Ρυθμιστική Αρχή κι ο Υπουργός ΠΕΝ διευκρίνισε ότι με την επιλογή αυτή, θωρακίζεται κυρίως η ασφάλεια και η ποιότητα του νερού, όχι μόνο ο έλεγχος της οικονομικής πολιτικής των αντίστοιχων δημοσίων- δημοτικών επιχειρήσεων. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Υπουργός προχώρησε σε σημειακές τροποποιήσεις, οι οποίες διασφαλίζουν τη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στη διαδικασία βελτίωσης της λειτουργίας των ΔΕΥΑ. Ειδικότερα, συμφωνήθηκαν αναδιατυπώσεις, από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι οι εξής: Αφαιρέθηκαν αόριστες αναφορές περί «νέας προσέγγισης» στο αντικείμενο του νόμου, Προσδιορίστηκαν οι συμβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος την ορθή εφαρμογή των οποίων έχει η Αρχή, δηλαδή ότι αφορούν μόνον τις εταιρείες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, Προσδιορίστηκε ότι τα κριτήρια αξιολόγησης της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος υιοθετούνται με κοινή απόφαση των ΥΠΕΝ και ΥΠΕΣ, Διευκρινίστηκε ότι η Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων, που λειτουργεί σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη εισηγήσεις, προτάσεις και γνώμες των οικείων φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, καθώς και των ΕΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ και Προβλέφθηκε η εκπροσώπηση της ΚΕΔΕ στα Συμβούλια Υδάτων κάθε Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σε κάθε περίπτωση, ο Υπουργός επιβεβαίωσε την πάγια και ειλικρινή πρόθεση της Κυβέρνησης να συζητήσει ουσιαστικά τα χρόνια προβλήματα και τις εύλογες αδυναμίες των ΔΕΥΑ και των Δήμων και τους τρόπους επιλύσεώς τους, είτε αυτά αφορούν τη λειτουργία, είτε τη χρηματοδότηση και στελέχωσή τους.
  22. «Πράσινη» λύση στο χρόνιο πρόβλημα της έλλειψης νερού στα νησιά και ειδικότερα στις μικρότερες απομονωμένες νησιωτικές κοινότητες καλείται να προσφέρει το project το οποίο έχει αποφασιστεί να εφαρμοστεί στη Θηρασιά. Πρόκειται για ένα έργο ενταγμένο στο ΕΣΠΑ με την πράξη «Εξελιγμένα ενεργειακά συστήματα για τη βιώσιμη διαχείριση νερού και μονάδων αφαλάτωσης σε απομονωμένες Νησιωτικές Κοινότητες» και που αφορά ειδικότερα την «προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης νήσου Θηρασίας με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας». Η αρχική απόφαση ένταξης ελήφθη από το ΥΠΕΝ τον Ιούνιο του 2022, ωστόσο λόγω τεχνικών και άλλων ζητημάτων χρειάστηκε η τροποποίηση της, στην οποία ήδη προχώρησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας. Τι περιλαμβάνει το project Με βάση αυτή, το φυσικό αντικείμενο της πράξης αφορά στην αναβάθμιση των εγκαταστάσεων των μονάδων αφαλάτωσης στον Δήμο Θήρας, με την εγκατάσταση μιας νέας μονάδας αφαλάτωσης στη Θηρασιά, δυναμικότητας 200 m3/day, στην οποία η καταναλισκόμενη ισχύς της, μαζί με τις συνοδές αντλίες γεωτρήσεων, είναι περίπου 50 kW, καθώς και την κάλυψη του μεγαλύτερου ποσοστού της ενέργειας που καταναλώνεται από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκό σύστημα ονομαστικής ισχύος 60 kW και συνολικής ετήσιας παραγωγής περίπου 80.000 kWh). Υπεύθυνος υλοποίησης και λειτουργίας του έργου είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης του Δήμου Θήρας (ΔΕΥΑΘ) και συνεργαζόμενος φορέας από τις Δότριες Χώρες το Πανεπιστήμιο του Στάβανγκερ της Νορβηγίας (University of Stavanger), το οποίο θα συνεισφέρει στη βελτίωση της απόδοσης και της αξιοπιστίας των αναφερόμενων υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η προμήθεια, μεταφορά και εγκατάσταση φωτοβολταικού σταθμού στη Θηρασιά ονομαστικής ισχύος 60 kW καθώς και η προμήθεια μεταφορά, εγκατάσταση και πλήρης λειτουργία της νέας αφαλατωτικής μονάδας με τον συνοδό εξοπλισμό συνολικής δυναμικότητας 200 m3/day. Η πράξη περιλαμβάνει δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, της επιστημονικής κοινότητας, και του ευρύτερου κοινού στην επικράτεια και το εξωτερικό, καθώς τις απαραίτητες συνδέσεις με το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, οικονομοτεχνική ανάλυση λειτουργίας της μονάδας αφαλάτωσης με τη χρήση φωτοβολταϊκού πάρκου, σύνδεση των ΑΠΕ με το δίκτυο ηλεκτροδότησης και λειτουργίας της μονάδας αφαλάτωσης. Σημειώνεται ότι η συνολική παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται, για λόγους απλότητας και μείωσης του συνολικού κόστους, μέσω της μεθόδου net-metering. Μέσω αυτής θα επιτυγχάνεται η εξισορρόπηση της ισχύος μεταξύ της μονάδας ΑΠΕ, προκειμένου η παραγόμενη ισχύς να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ισχύος της μονάδας αφαλάτωσης. Επίσης, με την επιλογή αυτή, προκύπτουν οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς αποφεύγεται η εκτεταμένη χρήση μπαταριών που θα απαιτούνταν για ένα αυτόνομο σύστημα. Η πράξη, με ημερομηνία λήξης την 30/04/2024, συγχρηματοδοτείται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, περιόδου 2014-2021 και η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 833.443 ευρώ. Εξ αυτών το επιλέξιμο ποσό δημόσιας δαπάνης, που εγγράφεται στο ΠΔΕ ανέρχεται σε 695.923 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο, ύψους 137.520 ευρώ που δεν εγγράφεται στο ΠΔΕ θα χρηματοδοτηθεί από ίδιους πόρους του φορέα υλοποίησης (ΔΕΥΑΘ). Γιατί έγινε η τροποποίηση Η αρχική πρόταση περιλάμβανε την εγκατάσταση 3 μονάδων εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συνολικής ετήσιας παραγωγής 438.000 kWh. Συγκεκριμένα, προβλεπόταν η κατασκευή, στη Σαντορίνη, μιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα εκμεταλλευόταν την τοπική διαθέσιμη βιομάζα, ονομαστικής ισχύος 50 kW. Παράλληλα, η κατασκευή αιολικού πάρκου, μικρής κλίμακας στη Θηρασιά, το οποίο θα αποτελείτο από 5 καινοτόμες ανεμογεννήτριες κάθετου άξονα, συνολικής ονομαστικής ισχύος 7,5 kW, καθώς και ενός μικρού φωτοβολταϊκού πάρκου στη χτιστή δεξαμενή, που βρίσκεται στην αφαλατωτική μονάδα της Θηρασιάς, συνολικής έκτασης 230 m2 (ονομαστικής ισχύος 10 kW). Ωστόσο, η αρχική απόφαση ήταν αναγκαίο να τροποποιηθεί καθώς χρειάστηκε αλλαγή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου. Και τούτο καθώς, όπως αναφέρεται σχετικά: -Η μέθοδος καύσης βιομάζας είναι μια καινοτόμος μέθοδος με χρονοβόρα διαδικασία έκδοσης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Επίσης, παρά το αρχικό ενδιαφέρον των αμπελοκαλλιεργητών, παρουσιάζονται σημαντικά προβλήματα στη συλλογή, διαχείριση και αποθήκευση της πρώτης ύλης για καύση χωρίς να υπάρχει πλέον διάθεση συμμετοχής τους στη διαδικασία. Στην τροποποιημένη πρόταση έχει αφαιρεθεί το σχετικό φυσικό αντικείμενο. -Δεν υφίστανται, μέχρι σήμερα, εγκεκριμένοι τύποι μικρών ανεμογεννητριών που να συμφωνούν με τα χαρακτηριστικά της αρχικής πρότασης, με αποτέλεσμα και αυτό το φυσικό αντικείμενο να αφαιρείται στο πλαίσιο της τροποποιημένης πράξης. -Για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών από ΑΠΕ, στην τροποποιημένη πρόταση αυξάνεται η ισχύς του φωτοβολταϊκού πάρκου στα 60kW, χωρίς να απαιτείται σχετική αδειοδότηση. -Με την αφαίρεση από το φυσικό αντικείμενο της πράξης των συστημάτων ΑΠΕ με χρήση θερμικής και αιολικής ενέργειας καταργείται το σχετικό υποέργο με εταίρο το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. -Με την παρούσα τροποποίηση αποτυπώνεται ορθά και ο δείκτης Εκτιμώμενης Εξοικονόμησης Κόστους (€/έτος) στα 56.000 €/έτος (80.000 kWh/έτος από το φωτοβολταϊκό πάρκο με μέσο κόστος ενέργειας 0,7 €/kWh).
  23. Ένα χρήσιμο εργαλείο, μια διαδικτυακή εφαρμογή που φέρει την επωνυμία Water Footprint, δημιούργησαν στο πλαίσιο ερευνητικής τους εργασίας καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δίνοντας την δυνατότητα υπολογισμού του νερού που καταναλώνεται ατομικά ή σε επίπεδο χώρας από τη γεωργία, τη κτηνοτροφία και την βιομηχανία, ενώ παρέχει και συμβουλές για …εξοικονόμηση. Η εφαρμογή, που κανείς μπορεί να την εντοπίσει στην ιστοσελίδα https://waterfootprintgreece.online/, δημιουργήθηκε από τους Ρούση Θεοφάνη Ζιαμπρά και Αντιγόνη Ζαφειρίου, του τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής περιβάλλοντος- τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης, για τον ακριβέστερο υπολογισμό της μέσης ημερήσιας κατανάλωσης νερού/κάτοικο, αλλά και από εκπαιδευτικούς φορείς, σαν εργαλείο περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εμβάθυνσης. Επίσης, σύμφωνα με τους δημιουργούς της, υπάρχει δυνατότητα ανάπτυξης αντίστοιχου εργαλείου και για καταναλωτές νερού διαφόρων άλλων πεδίων. Σε πρώτο βαθμό, η εφαρμογή προσπαθεί να δημιουργήσει ερεθίσματα στον χρήστη για να κατανοήσει σε ποιες καθημερινές δραστηριότητες του καταναλώνει το περισσότερο νερό. Το υπολογιστικό εργαλείο έχει μορφή ερωτηματολογίου, τις απαντήσεις του οποίου επεξεργάζεται το πρόγραμμα και στο τέλος δίνει συμβουλές στους καταναλωτές για την βελτίωση της υδατικής κατανάλωσής τους. Οι ερωτήσεις αφορούν την άμεση, αλλά και την έμμεση ατομική κατανάλωση νερού. Συνολικά, όπως αναφέρουν στην εργασία τους οι δημιουργοί της εφαρμογής, αυτή αποτελείται από τρία μέρη, ενώ δημιουργήθηκε με σκοπό την χάραξη μιας στρατηγικής μείωσης του υδατικού αποτυπώματος στην Ελλάδα. Στο πρώτο μέρος της εφαρμογής, δίνεται ο ορισμός του υδατικού αποτυπώματος, στο δεύτερο δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να υπολογίσει το προσωπικό του υδατικό αποτύπωμα για μία ημέρα, και στο τρίτο, παρουσιάζονται συμβουλές για την μείωση του προσωπικού υδατικού αποτυπώματος βασισμένες στις απαντήσεις που έχουν δοθεί στο ερωτηματολόγιο. Υπογραμμίζεται ότι οι ερωτήσεις που αναφέρονται σε όλη την οικογένεια, μετατρέπουν αναλογικά τα αριθμητικά τους δεδομένα σε ατομικό υδατικό αποτύπωμα και αυτές που αφορούν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό την ημέρας, μετατρέπονται σε ημερήσια κατανάλωση. Το αριθμητικό αποτέλεσμα που προκύπτει στο τέλος από την εφαρμογή, αποτελεί το ημερήσιο υδατικό αποτύπωμα ενός μέσου κατοίκου της Ελλάδος. Ο «μπλέ χρυσός» που αλλού λείπει εντελώς και άλλοι τον…..σπαταλούν Το νερό είναι ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους της γης και όπως υπογραμμίζεται στην εργασία των δημιουργών της εφαρμογής, οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι υπεύθυνες για την κατανάλωση και την ρύπανσή του, και οδηγούν στην μείωση της ποσότητας και της ποιότητάς του. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται πάνω από 9.000 km3 γλυκού ή πόσιμου νερού, που προέρχεται από διάφορες πηγές, όπως τα ποτάμια, τους υδροφόρους ορίζοντες, τους ταμιευτήρες κ.α. (από το συνολικό γλυκό νερό, το 15% περίπου θεωρείται μολυσμένο και άρα μη πόσιμο). Το νερό αυτό καταναλώνεται από τρεις κυρίως τομείς: αστικό, βιομηχανικό και γεωργικό/κτηνοτροφικό. Η παγκόσμια γεωργία απορροφά για τις ανάγκες της, κάθε χρόνο, το 92% όλου του πόσιμου νερού της γης, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες. Περίπου το 27% της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού προορίζεται για την παραγωγή δημητριακών (σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι κ.α.), ενώ το 22% για την παραγωγή κρέατος και το 7% για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων (Hoekstra & Mekonnen, 2012). Εδώ και δεκαετίας, οι επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη η γεωργία να μειώσει την κατανάλωση νερού με σωστά μελετημένες υδατικά καλλιέργειες, βελτιώνοντας τις τεχνικές άρδευσης, αξιοποιώντας το νερό των βροχών και διαφυλάσσοντας τα υπόγεια ύδατα από την εξάντλησή τους. Επίσης, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών με περιορισμό της κατανάλωσης των υδροβόρων κτηνοτροφικών προϊόντων, μπορεί να συντελέσει στην εξοικονόμηση αυτού του σημαντικού πόρου, του νερού. Στην εργασία επισημαίνεται ότι τα δεδομένα για τη διαχείριση του νερού παγκοσμίως καταδεικνύουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν διάφορες περιοχές του κόσμου. Η πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών (United Nations, 2021), με τον τίτλο "Valuing Water" («Αξιολογώντας το νερό»), αξιολογεί το νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο όμως δυστυχώς δεν μοιράζεται ισότιμα σε όλους τους λαούς της γης, με αποτέλεσμα να χάνονται ζωές λόγω της ανεπάρκειας, της κακής ποιότητας ή της λειψυδρίας. Με βάση την προαναφερόμενη έκθεση, υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε πάνω από 2 δισ., οι άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε νερό. Τα δύο χρόνια της εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού, «το νερό αναδεικνύεται στο πλέον αναγκαίο αγαθό του παγκόσμιου πληθυσμού για την αντιμετώπιση του ιού», τονίζεται στην εργασία. Η χρήση του, με το συχνό πλύσιμο των χεριών αλλά και των επιφανειών, ρούχων και λευκών ειδών, αλλά και η ρύπανση του, λόγω της πανδημίας, με την ανίχνευση του SARS- COVID19 στα λύματα, αλλά και την επιβεβλημένη μεγάλη χρήση απορρυπαντικών και απολυμαντικών, «αποτυπώνουν τον παγκόσμιο χαρακτήρα του νερού», σημειώνεται στην εργασία. Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται, ότι πλησιάζοντας προς το 2030, που έχει τεθεί ως ορόσημο για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs - Sustainable Development Goals), οι παγκόσμιες ανάγκες για νερό αναμένεται να υπερβούν τη βιώσιμη παροχή νερού κατά 40%. «Η διαρκής αύξηση του πληθυσμού και η καταναλωτική τάση συντελούν στην εξάντληση των υδατικών πόρων του πλανήτη», σημείωνεται.
  24. Καλησπέρα, το πρόβλημα που έχω είναι το συμπλήρωμα νερού στον λέβητα φυσικού αερίου κάθε βδομάδα. Το ιστορικό του: τοποθετήθηκε το 2016 και άνοιξε μόνο για δοκιμή. Τον χειμώνα του 2016-2017 με τις παγωνιες, έσπασε ένα εξάρτημα το οποίο αλλαχτηκε. Λειτούργησε τον επόμενο χειμώνα (απο φθινόπωρο του 2017)κανονικά για πρώτη φορά. Από την πρώτη λειτουργία του μετά την επισκευή, κάθε βδομάδα θέλει συμπλήρωμα νερού. Είναι τοποθετημένος στον όροφο που βρίσκονται και τα καλοριφέρ. Ο άνθρωπος που ήρθε για συντήρηση ανέφερε ότι η μόνη αιτία είναι διαρροή αποκλείοντας οτιδήποτε άλλο πριν το δει από κοντά . Διαβάζοντας στο φόρουμ ότι υπάρχουν και άλλες πιθανές αιτίες, θα ήθελα να μου πείτε εάν γνωρίζετε κάποιον ειδικό επί του θέματος στην Θεσσαλονίκη, ο οποίος να διαθέτει και τον απαραίτητο εξοπλισμό (όπως εδώ μέσα διάβασα ότι χρειάζεται). Ο λέβητας είναι ένας ferroli συμπύκνωσης με αισθητήρα αντιστάθμισης. Ευχαριστω εκ των προτέρων για οποιαδήποτε απάντηση.
  25. Η Ελλάδα, δυστυχώς, έχει το ατυχές προνόμιο να είναι ουραγός στη διαχείριση των επιφανειακών υδάτων, τόνισε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκρέκας, κηρύσσοντας την Πέμπτη στα Τρίκαλα την έναρξη του συνεδρίου «Restart mAI city» που διοργανώνει ο Δήμος Τρικκαίων για τη δημιουργία μιας Βιώσιμης και Έξυπνης Πόλης. «Η Ελλάδα αντλεί το 60% του νερού από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, από τα υπόγεια αποθέματά μας και μόλις το 40% του νερού που χρησιμοποιούμε προέρχεται από τη βροχή, από το βρόχινο νερό», ανέφερε ο Υφυπουργός, προσθέτοντας ότι πριν από 20 χρόνια συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο. «Κάθε χρόνο, αντλούμε, εξαντλούμε 700 λίμνες του Μαραθώνα, από τα υπόγεια αποθέματα» είπε χαρακτηριστικά. Ο κ. Σκρέκας επισήμανε ότι σήμερα η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει δύο μεγάλες προκλήσεις στην παραγωγή τροφίμων: α) Η παραγωγή μεγαλύτερων ποσοτήτων, λόγω του ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και β) η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που, μεταξύ άλλων, οδηγεί στη μείωση της παραγωγής. Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε στα μεγάλα προβλήματα που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στη χώρα μας και σημείωσε ότι πρόκειται «για μια μεγάλη πρόκληση», μέσα από την οποία αναδεικνύεται και το ζήτημα της διαχείρισης του νερού. Ως παράδειγμα ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ανέφερε τον νομό Λάρισας: «Πριν 30 χρόνια οι αγρότες αντλούσαν νερό για να αρδεύουν τα χωράφια τους από τα 30 μέτρα και σήμερα αντλούν νερό από τα 400 μέτρα. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, άρα μεγαλύτερο κόστος για την τσέπη του παραγωγού [...] Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, πρωτογενής τομέας, βιώσιμες χώρες και βιώσιμες πόλεις συνδέονται μεταξύ τους πάρα πολύ στενά και δεν μπορεί κάποιος να κοιτά αποσπασματικά το ένα και να αφήνει το άλλο». Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε ότι η Κυβέρνηση διαθέτει ένα συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και θα το εφαρμόσει με έξυπνο τρόπο, ένα σχέδιο που, όπως είπε, διακρίνεται από την καινοτομία και αξιοποιεί έξυπνες εφαρμογές για να εξασφαλίσει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. View full είδηση
×
×
  • Create New...

Important Information

We have placed cookies on your device to help make this website better. You can adjust your cookie settings, otherwise we'll assume you're okay to continue.