Αναζήτηση στην κοινότητα

Μια σειρά από πιθανές καταστροφές της κλιματικής αλλαγής ανησυχεί τους επιστήμονες, αλλά ορισμένα σενάρια είναι τόσο τρομακτικά που οι ειδικοί παρακολουθούν συνεχώς πόσο κοντά είμαστε στην καταστροφή. Αυτή η εβδομάδα έφερε μερικές καλές ειδήσεις για το κλίμα για ένα από αυτά τα σενάρια στην Ανταρκτική: Ο λεγόμενος «παγετώνας της Αποκάλυψης» μπορεί να είναι πιο σταθερός από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε. Ο παγετώνας Thwaites στο απέραντο στρώμα πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής αποκαλείται κοινώς «Παγετώνας της Αποκάλυψης» λόγω της δυνατότητάς του να ανεβάσει σημαντικά τη στάθμη της θάλασσας, πλημμυρίζοντας παράκτιες κοινότητες χαμηλού υψόμετρου και εκτοπίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους. Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες συνεχίζουν να παρακολουθούν αρκετούς άλλους πιθανούς μεγάλης κλίμακας που προκαλούν κλιματικές ταραχές. Σενάρια που περιλαμβάνουν την Ατλαντική Μεσημβρινή Κυκλοφορία Ανατροπή (AMOC) και το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας έχουν τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσουν ριζικά τη ζωή στη Γη τα επόμενα χρόνια, δεκαετίες ή αιώνες. Το χειρότερο σενάριο είναι απίθανο, προς το παρόν Ο παγετώνας Thwaites έχει μελετηθεί εδώ και χρόνια ως δείκτης της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο. Σε ένα εφιαλτικό σενάριο, το τήγμα του παγετώνα τροφοδοτεί μια άνοδο 50 ποδιών στη στάθμη της θάλασσας. Η χερσόνησος της Φλόριντα θα βυθιζόταν, εκτός από μια λωρίδα εσωτερικού ψηλού εδάφους που εκτείνεται από το Gainesville μέχρι βόρεια της λίμνης Okeechobee, με τις παράκτιες πόλεις της πολιτείας να βρίσκονται κάτω από το νερό. Αυτό το σενάριο φαίνεται πλέον απίθανο – προς το παρόν, λέει η νέα μελέτη. «Γνωρίζουμε ότι αυτή η ακραία προβολή είναι απίθανη κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Mathieu Morlighem, καθηγητής επιστημών της γης στο Πανεπιστήμιο Dartmouth, σε μια δήλωση. «Δυστυχώς, ο παγετώνας Thwaites πρόκειται να υποχωρήσει ακόμα και μαζί του και το μεγαλύτερο μέρος του πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο υποδεικνύεται ένα σενάριο», είπε ο Morlighem στο USA TODAY. Η στάθμη της θάλασσας πιθανότατα θα αυξηθεί κατά περίπου 2-3 πόδια μέχρι το τέλος του αιώνα και θα συνεχίσει να ανεβαίνει και μετά, καθώς τα στρώματα πάγου συνεχίζουν να λιώνουν, είπε στο USA TODAY. Το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας Υπάρχουν ανάμεικτα νέα για ένα παρόμοιο ανησυχητικό στρώμα πάγου στη Γροιλανδία. Συνολικά, το στρώμα πάγου καλύπτει περισσότερα από 656.000 τετραγωνικά μίλια και αν λιώσει πλήρως, η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας θα ανέβαινε περίπου 20 πόδια. Η Γροιλανδία χάνει περίπου 270 δισεκατομμύρια τόνους πάγου ετησίως, σημαίνοντας την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ανέφερε η NASA. Μια μελέτη νωρίτερα φέτος διαπίστωσε ότι το στρώμα πάγου στη Γροιλανδία λιώνει πιο γρήγορα από ό,τι πίστευαν οι ερευνητές . Αλλά μια μελέτη πέρυσι διαπίστωσε ότι το στρώμα πάγου μπορεί να είναι πιο ανθεκτικό στην κλιματική αλλαγή από ό,τι πιστεύαμε κάποτε. Βασικά, η μελέτη διαπίστωσε ότι «το χειρότερο σενάριο κατάρρευσης στρώματος πάγου και επακόλουθης αύξησης της στάθμης της θάλασσας μπορεί να αποφευχθεί – και ακόμη και εν μέρει να αντιστραφεί – εάν καταφέρουμε να μειώσουμε τις παγκόσμιες θερμοκρασίες που προβλέπονται για μετά το 2100», είχε δηλώσει προηγουμένως ο Bryn Hubbard, παγετωνολόγος στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth στην Ουαλία. Κατάρρευση AMOC Το Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC) – ένα μεγάλο σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων που μεταφέρουν ζεστό νερό από τους τροπικούς στον Βόρειο Ατλαντικό – θα μπορούσε να καταρρεύσει μέχρι τα μέσα του αιώνα, ή πιθανώς οποιαδήποτε στιγμή από το 2025 και μετά. Μια κατάρρευση του AMOC στην πραγματική ζωή θα μπορούσε να προκαλέσει γρήγορες καιρικές και κλιματικές αλλαγές στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και αλλού. Αν συνέβαινε, θα μπορούσε να προκαλέσει μια εποχή παγετώνων στην Ευρώπη και άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε πόλεις όπως η Βοστώνη και η Νέα Υόρκη, καθώς και πιο ισχυρές καταιγίδες και τυφώνες κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής. Μια άλλη μελέτη δείχνει ότι η κατάρρευση θα μπορούσε να συμβεί μέχρι το 2050, αλλά η έρευνα είναι ακόμα σε προκαταρκτικό στάδιο. Νωρίτερα φέτος, μια δημοσιευμένη μελέτη διαπίστωσε ότι κάποια στιγμή ερχόταν μια κατάρρευση του, αλλά δεν έδωσε ενδείξεις για το πότε θα μπορούσε να συμβεί. View full είδηση

Οι πυρκαγιές της Αττικής δοκίμασαν και τις αντοχές του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας και υπενθύμισαν με τρόπο που δεν έγινε αντιληπτό πέραν των κατοίκων στις πληγείσες περιοχές, το ότι να κρατηθούν τα φώτα αναμμένα δεν είναι πλέον κάτι το αυτονόητο. Τα συνεργεία του ΑΔΜΗΕ ανοιγόκλειναν για όσο διάστημα μαίνονταν οι πυρκαγιές τους διακόπτες των γραμμών υψηλής τάσης, ανακατεύθυναν διαρκώς τις γραμμές μεταφοράς και προχώρησαν σε ανακατανομή των μονάδων παραγωγής ενισχύοντας το σύστημα της Αττικής για να καταφέρουν να διατηρήσουν την ευστάθεια του συστήματος και να αποτρέψουν τον πολύ πιθανό κίνδυνο για μπλακ άουτ. Κάποιες εβδομάδες νωρίτερα, στις 21 Ιουνίου και ενώ οι θερμοκρασίες στην περιοχή των Βαλκανίων είχαν χτυπήσει για πολλές ημέρες κόκκινο, τα δίκτυα των χωρών της περιοχής που είχαν σχεδιαστεί για χειμερινές αιχμές δεν άντεξαν την υψηλή ζήτηση που σημειώθηκε για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Η κλιματική αλλαγή ανέτρεψε μια βασική σταθερά για τον προγραμματισμό συντήρησης των γραμμών μεταφοράς ρεύματος που ακολουθούν οι Διαχειριστές των χωρών της περιοχής. Η σταθερά αυτή λέει ότι η αιχμή της ζήτησης σημειώνεται το χειμώνα με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που ανεβάζουν την ζήτηση για θέρμανση, οπότε σταδιακά και εκ περιτροπής τμήματα των γραμμών μεταφοράς βγαίνουν εκτός λειτουργίας για συντήρηση τους θερινούς μήνες, κάτι που έγινε και φέτος. Ετσι, ο ασυνήθιστος για τις γειτονικές χώρες καύσωνας στα μέσα Ιουνίου βρήκε το δίκτυο (εγχώριο και περιφερειακό) αδύναμο να σηκώσει τα πρωτοφανή για την εποχή υψηλά φορτία. Οι γραμμές υπερφορτώθηκαν και μετά από ένα πρώτο βραχυκύκλωμα σε εναέρια γραμμή υψηλής τάσης στο Μαυροβούνιο ακολούθησε ένα ντόμινο συμβάντων που οδήγησε σε κατάρρευση μεγάλο μέρος των συστημάτων μεταφοράς της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου, της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης καθώς και της Κροατίας και γενική συσκότιση σε όλη αυτή την περιοχή. Η λειτουργία των συσκευών προστασίας διέσωσε τα ηλεκτρικά συστήματα της Ηπειρωτικής Ευρώπης καθώς αποσυνδέθηκαν αυτόματα από τα υπό κατάρρευση συστήματα της Νοτιο Ανατολικής Ευρώπης και έτσι δεν βυθίστηκαν στο σκοτάδι. Μόλις πρόσφατα εξάλλου, ανήμερα του 15 Αυγουστου τα νησιά Φολέγανδρος, Ιος και Σίκινος βυθίστηκαν στο σκοτάδι γύρω στις 8.30 του βράδυ και έμειναν χωρίς ρεύμα τουλάχιστον για 8 ώρες. Στην Ιο μάλιστα μέχρι και αργά το απόγευμα το μεγαλύτερο μέρος του νησιού έπαιρνε ρεύμα εκ περιτροπής ανά ώρα. Τα τρία νησιά των Δυτικών Κυκλάδων ηλεκτροδοτούνται μέσω δύο υποβρύχιων καλωδίων μέσης τάσης από το σύστημα της Πάρου το οποίο έχει διασυνδεθεί από τον ΑΔΜΗΕ με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας. Και οι δύο γραμμές διασύνδεσης Πάρου-Ιου κατέρρευσαν λόγω υπερφόρτωσης καθώς ο συνδυασμός υψηλής τουριστικής κίνησης και καύσωνα έχει ανεβάσει τη ζήτηση σε επίπεδα που όταν σχεδιάστηκαν οι γραμμές πριν από πολλές δεκαετίες ήταν αδύνατον να προβλεφθούν. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων σε ολόκληρο τον πλανήτη καθιστώντας ασταθή τα μέχρι πρότινος στιβαρά ηλεκτρικά συστήματα των αναπτυγμένων χωρών που σχεδιάστηκαν πριν από πολλές δεκαετίες υπό άλλες κλιματικές συνθήκες και μοντέλα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής αξιολογείται και στο αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ ως καθοριστικός και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας χωρίς ωστόσο να έχει ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι η μειωμένη διαθεσιμότητα των υδάτων θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία των θερμοηλεκτρικών μονάδων, οι παράκτιες ενεργειακές υποδομές απειλούνται από τη στάθμη της θάλασσας, ενώ η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας αναμένεται να μειώσει τις ενεργειακές ανάγκες για θέρμανση τη χειμερινή περίοδο και να αυξήσει τις ανάγκες για ψύξη τη θερινή περίοδο. Δεν είναι όμως μόνο η κλιματική αλλαγή που απειλεί την ευστάθεια των ηλεκτρικών συστημάτων και την ενεργειακή ασφάλεια των αναπτυγμένων χωρών. Η ενεργειακή μετάβαση και ο τρόπος που έχει σχεδιαστεί αποτελεί ήδη μια καθημερινή πρόκληση για τους Διαχειριστές. Η έμφαση που δόθηκε στις ΑΠΕ δεν έλαβε υπόψη της την δυναμικότητα των δικτύων, παράγοντας που σε συνδυασμό με την ασταθή παραγωγή της διάσπαρτης γεωγραφικά πράσινης παραγωγής να αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης του συστήματος σε περιόδους χαμηλής ζήτησης. Σε όλη την Ευρώπη οι Διαχειριστές περικόπτουν όλο και πιο συχνά και όλο και μεγαλύτερες ποσότητες πράσινης ενέργειας για να διατηρήσουν την ευστάθεια των συστημάτων, όταν η παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει τη ζήτηση. Στην Ελλάδα η πιο δύσκολη ημέρα για τον ΑΔΜΗΕ ήταν η Κυριακή του Πάσχα φέτος και συγκεκριμένα οι μεσημεριανές ώρες όταν η παραγωγή των ΑΠΕ κορυφώθηκε λόγω της υψηλής παραγωγής των φωτοβολταϊκών και οι μετασχηματιστές στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ με το οποίο είναι συνδεδεμένα 7,5 χιλιάδες μεγαβάτ διάσπαρτα μικρά φωτοβολταϊκά αντί να μεταφέρουν ενέργεια από την υψηλή τάση στη μέση τάση δούλευαν σε αντίστροφη ροή. Λόγω της χαμηλής ζήτησης η ροή της ενέργειας άλλαξε και μεταφέρονταν από την μέση τάση στην υψηλή, μετατρέποντας ουσιαστικά το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ από δίκτυο διανομής σε δίκτυο παραγωγής. Η ζήτηση στο σύστημα υψηλής τάσης ήταν αρνητική και ο ΑΔΜΗΕ για να κρατήσει το σύστημα όρθιο και να αποτρέψει ένα γενικευμένο μπλακ άουτ, χρειάστηκε να θέσει εκτός για πρώτη φορά το σύνολο της παραγωγής των ΑΠΕ που ήταν σε λειτουργία , περίπου 2,5 χιλιάδες μεγαβάτ και να δώσει εντολή στον ΔΕΔΔΗΕ να βγάλει επίσης εκτός λειτουργίας 1000 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών. Στην αποτροπή του μπλακ άουτ συνέβαλε και το γεγονός ότι ο ΑΔΜΗΕ είχε υποβάλει μια εβδομάδα νωρίτερα στους Διαχειριστές των γειτονικών χωρών για παύση των εισαγωγών ρεύματος. Οι μεγαλύτερες πιέσεις στο ελληνικό σύστημα από την πλεονάζουσα παραγωγή των ΑΠΕ ασκούνται το Φθινόπωρο και την Ανοιξη που παραδοσιακά πέφτει η ζήτηση. Χρόνο με το χρόνο το πρόβλημα οξύνεται καθώς αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ ενώ η ζήτηση υστερεί. Ένα από τα μέτρα που εξετάζει το ΥΠΕΝ είναι η μετατόπιση του νυχτερινού τιμολογίου τις μεσημεριανές ώρες που η παραγωγή των ΑΠΕ φτάνει στο ζενίθ, ώστε να αυξηθεί εκείνες τις ώρες η κατανάλωση και να περιοριστούν οι περικοπές ενέργειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ το διάστημα Ιανουαρίου- Mαίου 2024 οι περικοπές πράσινης ενέργειας έφτασαν τις 430 GWh, ποσότητα σχεδόν διπλάσια από αυτή των 228 GWh που περικόπηκε καθ όλη την διάρκεια του 2023. View full είδηση

Ένα σερί 13 μηνών με ρεκόρ παγκόσμιας θερμοκρασίας έλαβε τέλος τον προηγούμενο μήνα, αναφέρει το Associated Press. Ο ευρωπαϊκός οργανισμός για το κλίμα Copernicus δήλωσε την Πέμπτη ότι ο Ιούλιος του 2024 δεν κατάφερε να ξεπεράσει τον Ιούλιο του περασμένου έτους. Ενώ ο ελαφρώς πιο δροσερός μήνας είναι μια καλή είδηση και θα μπορούσε να προσφέρει μια μικρή ανακούφιση στους ανθρώπους που εκτίθενται σε ακραία ζέστη, οι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι η βασική αιτία της αύξησης των θερμοκρασιών, η κλιματική αλλαγή, παραμένει η ίδια. Τα 5 συμπεράσματα από το 13μηνο σερί Οι ακραίες θερμοκρασίες θα συνεχιστούν. Ένας παράγοντας για την ελαφρά μείωση της θερμοκρασίας είναι η ύφεση του Ελ Νίνιο, ένα φυσικό μοτίβο θέρμανσης σε μέρος του Ειρηνικού που μετατοπίζει τα καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο. Αλλά ακόμη και αν αυτό βοηθήσει να μην καταρριφθούν σύντομα περισσότερα ρεκόρ, η ανοδική τάση των θερμοκρασιών δεν θα σταματήσει. Αυτό συμβαίνει επειδή η κινητήρια δύναμη της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου από την καύση καυσίμων όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και ο άνθρακας, συνεχίζεται σχεδόν αμείωτη. Το συμπέρασμα: ακραία καιρικά φαινόμενα όπως έντονες καταιγίδες, καύσωνες και παρατεταμένες ξηρασίες θα συνεχιστούν. Θερμοί ωκεανοί. Μερικές φορές χάνεται σε όλη την εστίαση στη ζέστη γύρω μας το πόσο ζεστοί είναι οι ωκεανοί. Οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει τεράστιες ποσότητες CO2, καθιστώντας τους βασικούς ρυθμιστές του κλίματος. Πέρα από αυτό, οι θερμοί ωκεανοί έχουν καταστροφικές συνέπειες, από τον αφανισμό ψαριών και άλλων θαλάσσιων ζώων μέχρι τη δημιουργία ιδανικών συνθηκών για ισχυρούς τυφώνες. Οι θερμοκρασίες των ωκεανών έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που πριν από λίγους μήνες οι επιστήμονες δήλωσαν ότι ο κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα της χειρότερης λεύκανσης κοραλλιών στην ιστορία. Αυτή την εβδομάδα, μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι θερμοκρασίες στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, στα ανοικτά της Αυστραλίας, ήταν οι θερμότερες που είχαν σημειωθεί τα τελευταία 400 χρόνια. 1,5 δεν είναι πιθανό να είναι «ζωντανό». Επιστρέφοντας στη συμφωνία του Παρισιού του 2015, ο κόσμος έθεσε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου (2,7 Φαρενάιτ) από τη δεκαετία του 1850. Τα τελευταία χρόνια, περιβαλλοντολόγοι έως πολιτικοί έχουν χρησιμοποιήσει το σύνθημα «κρατήστε τον 1,5 ζωντανό» με την ελπίδα να συσπειρώσουν τις κυβερνήσεις να θεσπίσουν αλλαγές πολιτικής που θα μειώσουν δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ενώ ο στόχος θα συνεχίσει αναμφίβολα να συζητείται, όπως κατά τη διάρκεια της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στο Αζερμπαϊτζάν αργότερα φέτος, οι τελευταίοι 13 μήνες έχουν δείξει ότι η διατήρηση της θερμοκρασίας κάτω από αυτό το όριο είναι πολύ απίθανη. Η αύξηση της θερμοκρασίας είναι περίπου 1,2 βαθμοί Κελσίου (2,2 βαθμοί Φαρενάιτ) σε παγκόσμιο επίπεδο και τμήματα του κόσμου έχουν ήδη ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό αύξησης. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν. Η ζέστη των τελευταίων 13 μηνών αποκάλυψε πόσο πολύ αγωνίζονται οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για να βοηθήσουν τους πολίτες να προσαρμοστούν στην αύξηση της θερμοκρασίας. Η πρόκληση είναι πιο έντονη στις αναπτυσσόμενες χώρες που δεν διαθέτουν τις υποδομές ή τους πόρους για να αποτρέψουν την έκθεση των πολιτών στην ακραία ζέστη, η οποία προσβάλλει τα όργανα και μπορεί τελικά να προκαλέσει το θάνατο. Αλλά και τα ανεπτυγμένα έθνη αγωνίζονται. Οι περισσότεροι θάνατοι συμβαίνουν σε εσωτερικούς χώρους- η ύπαρξη κλιματισμού δεν έχει σημασία αν οι άνθρωποι δεν τον ενεργοποιούν λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους, για παράδειγμα. Λύσεις στο επίκεντρο. Οι επιστήμονες λένε ότι οι υψηλές θερμοκρασίες υπογράμμισαν την επείγουσα ανάγκη να μειωθεί η έκλυση αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής, από τις μεταφορές μέχρι τη θέρμανση και την ψύξη. Οι τεχνολογίες για να γίνει αυτό είναι καθιερωμένες: η ηλιακή, η αιολική, η υδροηλεκτρική και η γεωθερμική ενέργεια, μεταξύ άλλων. Το 2023, ο κόσμος έφτασε σε ένα ορόσημο: 30% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Στις περσινές συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι, η διεθνής κοινότητα συμφώνησε επίσης να “μεταβεί” από τα ορυκτά καύσιμα προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενώ γίνονται σημαντικά βήματα, παραμένουν τεράστια εμπόδια για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, από τη συνέχιση των επενδύσεων σε ορυκτά καύσιμα όπως το φυσικό αέριο μέχρι την ανάγκη για τρισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται σε επενδύσεις. Πηγή: AP View full είδηση

Το καλοκαίρι του 2024 στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, χαρακτηρίζεται από παρατεταμένους καύσωνες που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την παραγωγικότητα των ανθρώπων, με τις συνέπειες να είναι ιδιαίτερα αισθητές στις ευάλωτες ομάδες και στους εργαζόμενους σε εξωτερικούς χώρους. Καύσωνες: Τι είναι οι διάδρομοι ψυχρού αέρα που προτείνονται ως λύση Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ Ανδρέας Φλουρής, καθηγητής Φυσιολογίας στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, «η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσει ποικίλες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως υπερθερμία, θερμική εξάντληση, θερμοπληξία και αφυδάτωση. Η ζέστη που βιώνουμε τους τελευταίους δύο μήνες αναδεικνύει την ανάγκη για άμεσες δράσεις προστασίας της υγείας. Οι συνέπειες των υψηλών θερμοκρασιών είναι σοβαρές και απαιτούν συντονισμένη προσπάθεια από την πολιτεία αλλά και πολλούς φορείς.» Ευάλωτες οι έγκυες Συνεχίζοντας, ο Δρ Φλουρής εξηγεί ότι «ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι έγκυες γυναίκες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ζέστη μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την υγεία των εγκύων και των εμβρύων. Η έκθεση της μητέρας στη ζέστη αυξάνει τον κίνδυνο πολλών επιπλοκών εγκυμοσύνης, όπως συγγενείς ανωμαλίες, θνησιγένεια, πρόωρος τοκετός, χαμηλό βάρος γέννησης, προεκλαμψία και πρόωρη ρήξη εμβρυικών υμένων. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο πώς η έκθεση στη ζέστη προκαλεί αυτές τις ανεπιθύμητες συνέπειες. Αυτή την περίοδο πραγματοποιούμε μελέτες για να μελετήσουμε τους μηχανισμούς με τους οποίους η ζέστη επηρεάζει την υγεία της εγκύου και του εμβρύου. Αν κατανοήσουμε αυτούς τους μηχανισμούς, μπορούμε να βρούμε λύσεις για να μειώσουμε τον κίνδυνο πολλών επιπλοκών εγκυμοσύνης.» Οι μελέτες του Δρ Ανδρέα Φλουρή και των συνεργατών του αναδεικνύουν τη σημασία της προστασίας των εγκύων από τις ακραίες θερμοκρασίες, επισημαίνοντας την ανάγκη για κατάλληλα μέτρα πρόληψης και παρέμβασης. Η κατανόηση των μηχανισμών με τους οποίους η ζέστη επηρεάζει την υγεία μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων στρατηγικών για την προστασία αυτών των ευάλωτων ομάδων. Κάθε καλοκαίρι, η Ελλάδα αντιμετωπίζει περιστατικά θανάτων τουριστών λόγω θερμοπληξίας, συνήθως κατά τη διάρκεια πεζοπορίας. Όπως αναφέρει ο Δρ Φλουρής, «φέτος, αυτά τα περιστατικά είναι πολύ περισσότερα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τραγικός θάνατος του δημοσιογράφου του BBC, Μάικλ Μόσλει, ο οποίος πέθανε από θερμοπληξία κατά τη διάρκεια μιας πεζοπορίας στη Σύμη. Ο Μόσλει βρέθηκε κοντά σε ένα beach bar, και αν κάποιος τον είχε δει και τον είχε μεταφέρει σε δροσερό μέρος και του είχε δώσει νερό, ίσως να είχε σωθεί. Τέτοια περιστατικά υπογραμμίζουν τη σημασία της λήψης σωστών αποφάσεων όταν βρισκόμαστε σε συνθήκες καύσωνα. Είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε καλά τους κινδύνους της σωματικής δραστηριότητας σε υψηλές θερμοκρασίες και να αποφεύγουμε να είμαστε μόνοι. Τα μέτρα αυτοπροστασίας περιλαμβάνουν την αποφυγή έκθεσης στη ζέστη και τον ήλιο, την επαρκή ενυδάτωση, τη χρήση κατάλληλων ανοιχτόχρωμων και φαρδιών ρούχων, καθώς και την κατανάλωση ελαφριάς διατροφής που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά.» Συνεχίζοντας, ο Δρ Φλουρής αναφέρει ότι «η πολιτεία, οι τοπικές αρχές και οι τουριστικές επιχειρήσεις πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειες ενημέρωσης και προστασίας των τουριστών από την ακραία ζέστη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με καμπάνιες ευαισθητοποίησης, παροχή πρώτων βοηθειών και διαθεσιμότητα νερού σε τουριστικές περιοχές, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των περιστατικών θερμοπληξίας και στην ασφάλεια όσων επισκέπτονται τη χώρα μας.» Παραγωγικότητα Οι επιπτώσεις του καύσωνα στην παραγωγικότητα είναι εξίσου σημαντικές. Οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, όπως οι διανομείς, αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους. Ο Δρ Φλουρής αναφέρει ότι «η ζέστη μπορεί να προκαλέσει ζάλη, υπερθερμία, ακόμη και θερμοπληξία, ενώ επηρεάζει αρνητικά την ικανότητά των εργαζομένων να εκτελούν αποτελεσματικά την εργασία τους. Οι διανομείς ντελίβερι, για παράδειγμα, συχνά αναφέρουν ότι νιώθουν σαν να τους φυσάει καυτός αέρας συνεχώς, με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένα αντανακλαστικά και να κινδυνεύουν από ατυχήματα.» Η οικονομική ζημία από την απώλεια παραγωγικότητας λόγω της ζέστης είναι επίσης, σημαντική. Όπως αναφέρει ο Δρ Φλουρής, «παλαιότερα θεωρούσαμε ότι οι επιπτώσεις αυτές εμφανίζονται σε αρκετά υψηλή ζέστη, δηλαδή μόνο όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος ξεπεράσει τους 27 βαθμούς Κελσίου. Επομένως, είχε παγιωθεί η ιδέα ότι τα προβλήματα αφορούν τους εργαζόμενους λίγων χωρών ή μόνο σε κάποιες βιομηχανίες όπως η γεωργία και οι κατασκευές. Τα δεδομένα των μελετών μας την τελευταία δεκαετία έχουν δείξει ότι τα προβλήματα στην υγεία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων ξεκινούν να εμφανίζονται από τους 15 βαθμούς Κελσίου. Για παράδειγμα, βρήκαμε ότι για κάθε βαθμό Κελσίου που η θερμοκρασία αυξάνεται πάνω από τους 15 βαθμούς, η παραγωγικότητα ενός εργαζόμενου μειώνεται κατά 2% περίπου. Αυτό το εύρημα έχει παίξει σημαντικό ρόλο για να αλλάξει η αντίληψη που έχουν οι χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Σημαίνει ότι τα προβλήματα είναι πολύ πιο διαδεδομένα από ό,τι πιστεύαμε και ότι οι χώρες αυτές που παλαιότερα θεωρούσαν ότι δεν επηρεάζονται πολύ από την κλιματική αλλαγή, στην πραγματικότητα αντιμετωπίζουν έντονες μειώσεις στην παραγωγικότητα των εργαζομένων τους. Σύμφωνα με μελέτες μας, η Ελλάδα χάνει ετησίως 2.2 δισεκατομμύρια ευρώ λόγω της μείωσης στην παραγωγικότητα που προκαλείται από την έκθεση των εργαζομένων ζέστη. Η εφαρμογή προληπτικών μέτρων μπορεί να μειώσει τις οικονομικές απώλειες και να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας, προσφέροντας μακροπρόθεσμα οφέλη τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για την οικονομία.» View full είδηση

Πριν από περίπου έναν χρόνο, στις 2 Μαΐου 2023, πραγματοποιήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών, η παρουσίαση της Έκθεσης «Η Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή» που ετοίμασε η Επιτροπή για την Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΕΑΔΟ) της Ακαδημίας. Η Επιτροπή αυτή συστάθηκε με πρωτοβουλία και συντονισμό του Γενικού Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών Καθηγητή κ. Χρήστου Ζερεφού μετά την καταστροφική πυρκαγιά της Εύβοιας το 2021. Χρειάστηκε κάτι περισσότερο από δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί η Έκθεση με την εθελοντική συμμετοχή 39 ειδικών επιστημόνων μελών της ΕΑΔΟ και εξωτερικών συνεργατών. Ωστόσο, ούτε εμείς, οι επιμελητές της Έκθεσης που κάναμε την παρουσίαση, ούτε ο παρευρισκόμενος τότε υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Χ. Στυλιανίδης, δεν φανταζόμασταν τη βαρύτητα των καταστροφικών γεγονότων που θα ακολουθούσαν. Μέχρι το τέλος της αντιπυρικής περιόδου η χώρα μας είχε καταλάβει τη θλιβερή πρωτιά καμένων δασικών εκτάσεων για το 2023 μεταξύ 20 μεσογειακών χωρών, με περίπου 1.726.000 στρ., όσο η Λέσβος, η Σύρος κι ο Αϊ-Στράτης μαζί! Και όχι μόνο αυτό: στη χώρα μας κάηκε πάνω από διπλάσια έκταση σε σχέση με τη δεύτερη στη σειρά Ισπανία και σχεδόν τριπλάσια σε σχέση με την τρίτη Ιταλία, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών. Η λιτανεία των θλιβερών στατιστικών συνεχίστηκε, καθώς την περίοδο αυτή είχαμε την πυρκαγιά της Δαδιάς, τη μεγαλύτερη (946.000 στρ.) που έχει καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και που έκαιγε 17 μέρες! Βρισκόμουν τότε σε διεθνές συνέδριο στην Πορτογαλία και οι συνάδελφοι εκεί από όλη την Ευρώπη, δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν μια πολιτισμένη έκφραση εκπλήξεως, διερωτώμενοι για ποιον λόγο δεν σβήνει η φωτιά, σε μια περιοχή ήπιων κλίσεων με πυκνό οδικό δίκτυο και πολλές αντιπυρικές... Μετά, ήρθαν (ξανά) οι πλημμύρες.Εικόνες βιβλικής καταστροφής, σε συνέχειες... Αν και πέρυσι τέτοιο καιρό δεν ήμασταν απαισιόδοξοι, φέτος πρέπει να είμαστε τουλάχιστον πολύ προβληματισμένοι. Το 2023, ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί στα 173 χρόνια που έχουμε μετρήσεις, για την ακρίβεια τα τελευταία 10 χρόνια είναι τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ. Τα παγκόσμια ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών έσπασαν για 11ο μήνα στη σειρά τον Απρίλιο που μας πέρασε. Στη χώρα μας ο χειμώνας ήταν πολύ ήπιος με υψηλές θερμοκρασίες και λίγες βροχοπτώσεις. Το χιόνι ίσα-ίσα που σκέπασε κάποιες βουνοκορφές. Τα περισσότερα χιονοδρομικά κέντρα δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν. Στο τέλος Μαρτίου, η φύση μάς υπενθύμισε με θορυβώδη τρόπο ότι ζούμε σε μια εποχή μάλλον «εκτός κανονικότητας». Είχαμε, δύο μήνες πριν μπει το καλοκαίρι, μεγάλες δασικές πυρκαγιές σε ορεινές και πολύ ορεινές περιοχές, σε δάση που δεν θεωρούνται εύφλεκτα, αν και δεν υπήρχαν ούτε υψηλές θερμοκρασίες, ούτε θυελλώδεις άνεμοι. Η πυρκαγιά στα Πιέρια Όρη κράτησε 5 μέρες και έφτασε στο Λαπούσι στα 2000 μ. (!), πρακτικά στα δασοόρια. Στις βόρειες εκθέσεις υπήρχαν σημεία με παγωμένο χιόνι, ενώ δίπλα έκαιγε η φωτιά! Τις μέρες αυτές είχαμε πυρκαγιές επίσης σε μέρη που δεν θα τα περίμενε θεωρητικά κανείς τέτοια εποχή, όπως στον Ταΰγετο και στις Πρέσπες. Οι πάντες έχουν καταλάβει ότι πλέον δεν μπορούμε να παίζουμε με τη φωτιά (μεταφορικά και κυριολεκτικά). Φαίνεται και στην αντίληψη της πολιτικής και της επιχειρησιακής ηγεσίας: μετρημένες δηλώσεις, αύξηση κονδυλίων Δασικής Υπηρεσίας για πρόληψη, σημαντική στελέχωση των ΕΜΟΔΕ (δασοκομάντος), θεσμική συνεργασία Δασικής και Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Βέβαια είμαστε μακριά από τη στιγμή που οι δαπάνες πρόληψης θα πλησιάσουν τις δαπάνες καταστολής και από τον Ενιαίο Φορέα Δασοπροστασίας, αλλά όπως και να το κάνουμε είμαστε καλύτερα από το 2021, όταν το αντιπύρ θεωρούταν εμπρησμός (δηλαδή σοβαρότατο ποινικό αδίκημα) και όταν οι δαπάνες πρόληψης ήταν κλάσμα των σημερινών. Δεν γίνεται βέβαια να συνεχίσουμε ως χώρα να καταλαμβάνουμε τέτοιες θλιβερές ευρωπαϊκές πρωτιές, όπως αυτές που προανέφερα. Δεν γίνεται να συνεχίσουμε να έχουμε τόσο σοβαρές καταστροφές εθνικού πλούτου και βιοποικιλότητας ευρωπαϊκής σημασίας. Πέρυσι κάηκαν τρία εθνικά πάρκα (περιλαμβανομένου σχεδόν του 60% του δάσους της Δαδιάς), κάηκε ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (σχεδόν το 40% της προστατευόμενης περιοχής έχει καεί συνολικά το 2007 και το 2023) και επηρεάστηκαν πολλές περιοχές του ευρωπαϊκού δικτύου ΦΥΣΗ2000. Έχουν καεί ανεξέλεγκτα περιοχές που η χώρα έχει δεσμευτεί με διεθνείς συνθήκες να προστατεύει. Η φωτιά στα Πιέρια έκαψε την περιοχή όπου βρίσκεται ο πολύτιμος νοτιοανατολικότερος πληθυσμός δασικής πεύκης της Ευρώπης, ένας πληθυσμός που στο Εργαστήριο Δασικής Γενετικής του ΑΠΘ μελετούσαμε σε βάθος τα τελευταία οκτώ χρόνια μέσω ενός ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου το οποίο μάλιστα έχει λάβει μια σημαντική βράβευση. Με την ευκαιρία, δε γίνεται να τα φορτώνουμε όλα στην κλιματική αλλαγή, η οποία ανάγεται σε κολυμβήθρα του Σιλωάμ όπου αποσείεται κάθε ευθύνη. Όπως έχω ξαναγράψει, η κλιματική αλλαγή είναι αίτιο, όχι άλλοθι. Και βέβαια, δε γίνεται να έχουμε ανθρώπινα θύματα, ούτε να δημιουργείται στην κοινωνία η αίσθηση ατιμωρησίας των υπευθύνων, όταν τελικά εκδικάζεται η υπόθεση που σχετίζεται με τη μεγαλύτερη τραγωδία που βίωσε η χώρα ως συνέπεια δασικής πυρκαγιάς. Θα κλείσω αυτό το άρθρο, όπως το ξεκίνησα: με την Έκθεση της Ακαδημίας Αθηνών για την Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή. Η Έκθεση αναφέρεται στα δασικά οικοσυστήματα, το κλίμα και τις δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα, εξετάζει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθεκτικότητα των δασών της χώρας και καταλήγει με προτάσεις για την άμβλυνση των επιπτώσεων αυτών. Είναι προσβάσιμη στον καθένα. Καλό θα ήταν, όλοι οι εμπλεκόμενοι να τη διαβάσουν. Ίσως φανεί χρήσιμη στο ενδεχομένως δύσκολο καλοκαίρι που έρχεται. *Ο Φίλιππος Α. Αραβανόπουλος είναι καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, τακτικό μέλος της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας και τέως πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Βιβλιογραφία EAΔΟ, 2023. Η Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή. Επιτροπή για την Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή (EAΔΟ) [Μ. Αριανούτσου, Χ. Ζερεφός, Κ.Καλαμποκίδης, Α. Πούπκου, Φ. Αραβανόπουλος (επιμ.)]. Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα, Ελλάδα, 547 σελ, ISBN 978-960-404-413-9. View full είδηση

Οι ζημιές στις καλλιέργειες, τις υποδομές, την παραγωγικότητα και την υγεία από την κλιματική αλλαγή θα κοστίζουν έως και 38 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2050 και το ποσό αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αυξηθεί, καθώς από την ανθρώπινη δραστηριότητα εκπέμπονται περισσότερα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, σύμφωνα με μια έρευνα που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Οι οικονομικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητές και οι οικονομολόγοι συχνά διαφωνούν ως προς την έκτασή τους. Η μελέτη του Ινστιτούτου Πότσδαμ για την Έρευνα των Κλιματικών Επιπτώσεων (PIK), που στηρίζεται από τη γερμανική κυβέρνηση, ξεχωρίζει λόγω της σοβαρότητας των ευρημάτων της. Υπολογίζεται μεταξύ άλλων ότι η κλιματική αλλαγή θα μειώσει κατά 17% το παγκόσμιο ΑΕΠ μέχρι τα μέσα του αιώνα. «Ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι φτωχότερος απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς την κλιματική αλλαγή», είπε η Λεόνι Βεντς, ερευνήτρια κλιματικών δεδομένων και εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Μας κοστίζει πολύ λιγότερα η προστασία του κλίματος, από το να μην το κάνουμε», πρόσθεσε. Το κόστος των μέτρων για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου, σε σύγκριση με τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής εποχής, εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 6 τρισεκ. δολάρια μέχρι το 2050. Το ποσό αυτό θα είναι μικρότερο από το ένα έκτο του κόστους των ζημιών που θα προκαλούνταν εάν η υπερθέρμανση ξεπερνούσε αυτό το επίπεδο, σύμφωνα με τη μελέτη. Μολονότι προηγούμενες μελέτες συμπέραιναν ότι η κλιματική αλλαγή θα ωφελήσει τις οικονομίες ορισμένων χωρών, το PIK διαπιστώνει ότι σχεδόν όλοι θα υποφέρουν – και οι φτωχές, αναπτυσσόμενες χώρες θα πληγούν σκληρότερα. Η εκτίμηση των ζημιών βασίζεται σε προβλέψεις για την θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις. Δεν λαμβάνονται υπόψη τα ακραία καιρικά φαινόμενα και άλλες καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, όπως οι δασικές πυρκαγιές και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Επίσης, βασίζεται μόνο στις τρέχουσες εκπομπές καυσαερίων, μολονότι ο όγκος τους συνεχίζει να αυξάνεται φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ. Οι κυβερνήσεις όχι μόνο δαπανούν ελάχιστα για να περιορίσουν τις εκπομπές αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση αλλά επίσης υστερούν όσον αφορά τις δαπάνες για την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές. Στη μελέτη αυτήν οι ερευνητές συνέκριναν τις θερμοκρασίες και τις βροχοπτώσεις σε περισσότερες από 1.600 περιοχές τα τελευταία 40 χρόνια και εξέτασαν το κόστος αυτών των φαινομένων. Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν προβλέψεις κλιματικών μοντέλων για να υπολογίσουν τις μελλοντικές ζημιές. Εάν οι εκπομπές αερίων συνεχιστούν με τον σημερινό ρυθμό και η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ανέβει πάνω από 4 βαθμούς Κελσίου, η εκτιμώμενη οικονομική ζημιά μετά το 2050 θα ανέλθει στο 60% το εισοδήματος μέχρι το 2100. Ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς θα μείωνε τις απώλειες αυτές στο 20%, κατά μέσο όρο. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση

Ο στόχος για μια «Κλιματικά Ουδέτερη, Ανθεκτική και Έξυπνη Κεντρική Μακεδονία» είναι το θέμα του συνεδρίου που συνδιοργάνωσε το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο Αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ (Μ.Αλε- ξάνδρου 49). Στόχος του συνεδρίου είναι να διαδραματίσει έναν κομβικό ρόλο για την επιτάχυνση των δράσεων που σχεδιάζονται για τη θωράκισή μας έναντι των ορατών πλέον επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την αξιοποίηση των νέων δεδομένων και τεχνολογιών τόσο για την ασφάλεια όσο και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Δείτε τις εισηγήσεις εδώ: Εισήγηση κ. Σωτήρη Μυλωνά Σωτήρης Μυλωνάς , μέλος της Ομάδας Εργασίας «Κλιματικά ουδέτερη, ανθεκτική και έξυπνη Κεντρική Μακεδονία» Εισήγηση κ. Ματθαίου Σανταμούρη Ματθαίος Σανταμούρης , Distinguished Professor, Anita Lawrence Chair High Performance Architecture, School Built Environment, Faculty Art Design and Architecture, University New South Wales, Sydney Australia Εισήγηση κ. Κωνσταντίνου Καλλέργη Κωνσταντίνος Καλλέργης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της « Ρoϊκός Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε » Παρακολουθήστε το συνέδριο: View full είδηση

Πρεμιέρα έκανε το πιλοτικό πρόγραμμα Chios Climate Chance που στοχεύει στην κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις που αυτή θα φέρει στην καθημερινότητά των πολιτών. Πρόκειται για μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία του ιδρύματος «Μαρίας Τσάκος» με τη στήριξη του Ιδρύματος Ιωάννη Λάτση και με τη συνέργεια της Ελληνικής Ένωσης Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (Helmepa). Η Χίος θα αποτελέσει το πρώτο νησί που θα εφαρμοστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, μια πρωτοβουλία, που όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ωκεανογράφος και επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος στην Helmepa, Βάλια Αυγουστίδη, θα εστιάζει στον άνθρωπο, «σε όλους όσοι ζουν, δουλεύουν και δημιουργούν στο νησί της Χίου και στην ευρύτερη περιοχή, όπως οι Οινούσσες και τα Ψαρά ανεξαιρέτως ηλικίας , επαγγελματικής δραστηριότητας και κοινωνικής ομάδας». Με αφετηρία τη Χίο, και έμφαση στην «ευκαιρία» (για το λόγο αυτό Climate Chance αντί για change), το πρόγραμμα επιδιώκει να κατανοήσουν οι πολίτες με βιωματικό τρόπο την κλιματική αλλαγή στοχεύοντας στην υιοθέτηση μιας νέας νοοτροπίας με σκοπό να αποτελέσουν παράδειγμα για άλλες περιοχές, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. «Λέμε chance, γιατί είναι ευκαιρία να κατανοήσουμε όλοι τι σημαίνει κλιματική αλλαγή, είναι ευκαιρία να κατανοήσουμε όλοι ποιοι είναι οι παράγοντες που δημιουργούν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, είναι ευκαιρία να κατανοήσουν όλοι τι είδους αλλαγές φέρνει στην καθημερινότητά μας και ίσως είναι ευκαιρία να επωφεληθούν όλοι από τρόπους που μπορεί να γίνουν συμμέτοχοι στην προσπάθεια για τον μετριασμό όσων φέρει η κλιματική αλλαγή», τονίζει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Αυγουστίδη. Μέσα από μια σειρά δράσεων που ενσωματώνονται στην καθημερινότητα των κατοίκων, το Chios Climate Chance θα προσπαθήσει να αποσαφηνίσει την κλιματική αλλαγή και τους παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση του φαινομένου, ενδυναμώνοντας την τοπική κοινωνία με γνώση, εργαλεία και με τη συνειδητοποίηση ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. «Επιθυμούμε όλο το νησί να μιλάει για την κλιματική αλλαγή. Θα αποσαφηνίσουμε όρους, θα εξηγήσουμε την αλληλουχία ανάμεσα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γιατί πολλές φορές πάνε σαν ντόμινο, πχ η αύξηση της θερμοκρασίας, τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα, για τη Χίο ποια είναι τα παραδείγματα, πώς το βιώνουμε εμείς καθημερινά», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αυγουστίδη. Το πρόγραμμα Chios Climate Chance θα διαρκέσει δύο χρόνια ενώ από τη Δευτέρα έως και σήμερα πραγματοποιούνται στη Χίο εκδηλώσεις και δράσεις, στο Πρότυπο Ναυτικό Λύκειο TEENS, στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο και στην Ιχθυόσκαλα Χίου και τον παραλιακό και υποθαλάσσιο χώρο της γύρω ακτής, αντίστοιχα. Ανάμεσα στις δράσεις του προγράμματος θα είναι η δημιουργία focus groups, δηλαδή εστιασμένων συζητήσεων σε συγκεκριμένα θέματα γύρω από την κλιματική αλλαγή. Στις ομάδες αυτές θα συμμετέχουν από 6-12 άτομα και οι συζητήσεις θα διαρκούν περίπου 1,5 ώρα. «Οι ερωτήσεις στα focus groups είναι απλές κατανοητές, η συζήτηση θα συντονίζεται από εκπρόσωπους της Helmepa, Θα κάνουμε συνολικά 10 τέτοιες συζητήσεις, θα διεξάγουμε έρευνα με μίνιμουμ 400 συμμετέχοντες με συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο με θέμα την κλιματική αλλαγή με στόχο να αναγνωρίσουμε την κατανόηση, να αναδείξει πόσο επείγουσας σημασίας είναι το ζήτημα και μέσα από αυτά ουσιαστικά θα κινητοποιηθεί όλη η κοινωνία του νησιού. Θα υπάρχουν εθελοντές από τα πεδία, διότι ένας από τους στόχους είναι να έχουμε και εθελοντές από την τοπική κοινωνία. Αναλόγως τα ευρήματα θα βγάλουμε τα συμπεράσματά μας και πάνω σε αυτά τα συμπεράσματα θα αναπτύξουμε μια σειρά από εργαλεία ώστε να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις, τις δράσεις με έναν τρόπο που θα είναι κατανοητός από όλους. Οι παρεμβάσεις θα εξαρτηθούν από τι θα βρούμε. Βασιζόμαστε πολύ στους εθελοντές, θα εκπαιδευθούν, θα αναλάβουν δράση, ενώ στόχος είναι να υπάρχει μαζική κινητοποίηση, σε συνεργασία με φορείς της Χίου», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αυγουστίδη. Οι τριήμερες εκδηλώσεις σηματοδοτούν ουσιαστικά και την επίσημη έναρξη του προγράμματος. Όπως εξηγεί η κ. Αυγουστίδη, η κλιματική αλλαγή είναι κάτι που αφορά όλους, πόσο μάλλον τα νησιά, που ανά τον κόσμο είναι πιο επιρρεπή και ευάλωτα σε αυτήν. «Η Χίος είναι το νησί - πιλότος ώστε να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα και σε άλλες περιοχές. Χρειάζεται αλλαγή συμπεριφοράς και η Helmepa θέλει να είναι κοντά και να βοηθήσει και σιγά-σιγά, βήμα-βήμα και είμαστε δίπλα στους τοπικούς φορείς να βοηθήσουμε όποιο τόπο της Ελλάδας το χρειάζεται», σημειώνει. View full είδηση

Τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια μπορούν να δουν σε ένα timelapse οι χρήστες του Google Earth και ενώ ο κολοσσός του διαδικτύου εγκαινίασε τη νέα του υπηρεσία. Συγκεκριμένα, η Google διέθεσε στο κοινό τη νέα υπηρεσία Timelapse του Google Earth που επιτρέπει τους χρήστες να «γυρίσουν πίσω το χρόνο» και να παρακολουθήσουν τις αλλαγές που έχουν καταγραφεί στο πλανήτη μας σε βάθος 37 ετών. Κάθε χρήστης της νέας αυτής υπηρεσίας θα έχει τη δυνατότητα αποθήκευσης βίντεο και εικόνων από το Timelapse για δική του χρήση. «Τα τελευταία 15 χρόνια, δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν στραφεί στο Google Earth για να απολαύσουν συναρπαστικές όψεις του πλανήτη μας από αμέτρητες διαφορετικές γωνίες», αναφέρει η Ρεμπέκα Μουρ, διευθύντρια των Google Earth και Earth Engine & Outreach συμπληρώνοντας πως από το 2017 οι χρήστες μπορούν να δουν τον πλανήτη μας και μέσα από μια εντελώς νέα διάσταση - τον χρόνο. «Με τη λειτουργία Timelapse, έχουν ενσωματωθεί στο Google Earth 24 εκατομμύρια δορυφορικές φωτογραφίες των τελευταίων 37 ετών, δημιουργώντας μια διαδραστική εμπειρία τεσσάρων διαστάσεων. Πλέον, ο καθένας μπορεί να παρακολουθεί το χρόνο να εξελίσσεται παντού στον κόσμο, με έναν τρόπο που συνοψίζει σχεδόν τέσσερις δεκαετίες πλανητικών αλλαγών», ανέφερε η Ρεμπέκα Μουρ. «Ο πλανήτης μας αντιμετώπισε ραγδαίες περιβαλλοντικές αλλαγές τον τελευταίο μισό αιώνα – περισσότερες από κάθε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Πολλοί από εμάς βιώσαμε αυτές τις αλλαγές στις κοινότητες μας – προσωπικά, ήμουν μεταξύ των χιλιάδων κατοίκων της Καλιφόρνια που εγκατέλειψαν πέρσι τα σπίτια τους εξαιτίας των πυρκαγιών. Άλλοι αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ως κάτι αόριστο και μακρινό, όπως το λιώσιμο των πάγων και η συρρίκνωση των παγετώνων», συμπλήρωσε. «Με το Timelapse στο Google Earth, έχουμε μια πιο καθαρή εικόνα του μεταβαλλόμενου πλανήτη μας στις άκρες των χεριών μας – μια εικόνα που δείχνει όχι μόνο τα προβλήματα, αλλά και τις λύσεις, καθώς και την μαγευτική ομορφιά των φυσικών φαινομένων σε βάθος δεκαετιών», υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Προκειμένου να εξερευνήσετε την εφαρμογή Timelapse στο Google Earth, επισκεφθείτε αυτόν τον σύνδεσμο. Χρησιμοποιώντας τη μπάρα αναζήτησης, μπορείτε να «γυρίσετε τον χρόνο πίσω», σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη θέλετε. View full είδηση

Καθοριστικός παράγοντας για την κλιματική κρίση, οι συνέπειες της οποίας γίνονται με τον καιρό όλο και περισσότερο αισθητές σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας είναι οι περίφημες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Με απλά λόγια, όλα τα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας που συμβάλλουν στην άνοδο της μέσης θερμοκρασίας, ή όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται “φαινόμενο του θερμοκηπίου”, αναφέρονται συνολικά με τον όρο ως «αέρια του θερμοκηπίου». Καθώς, απορροφούν την μεγάλου μήκους κύματος γήινη ακτινοβολία και επανεκπέμπουν θερμική ακτινοβολία, συμβάλουν στο να θερμαίνουν την επιφάνεια της Γης. Ορισμένα αέρια, όπως το όζον έχουν ημιδιαφάνεια και στην ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να απορροφούν ένα μέρος της, συμβάλλοντας ως ένα βαθμό και στην ψύξη της γήινης επιφάνειας. Εκτός των υδρατμών, τα κυριότερα αέρια που συμμετέχουν στην αύξηση της θερμοκρασίας είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, τα οξείδια του αζώτου, οι χλωροφθοράνθρακες και όζον. Που βρίσκεται όμως η Ελλάδα σε επίπεδο εκπομπών αεριών θερμοκηπίου; Στην Ελλάδα, μετά την ανοδική τάση των εκπομπών αερίων την περίοδο 1990-2007 λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της σημαντικής επέκτασης του τομέα των υπηρεσιών, η τάση ήταν φθίνουσα την περίοδο 2008-2018.41 Η εξέλιξη αυτή, αναφέρει έκθεση της ΤτΕ, οφείλεται κυρίως στην οικονομική ύφεση, αλλά και στον αντίκτυπο των δράσεων μετριασμού (αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς). Το 2018 η Ελλάδα μείωσε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 3,5% έναντι του 2017. Η εξέλιξη αυτή προήλθε κυρίως από τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ενέργεια. Οι εκπομπές αερίων από το συγκεκριμένο κλάδο το 2018 αποτελούσαν το 73% των συνολικών ρύπων (1990: 74,6%) και ήταν μειωμένες κατά 12,6% έναντι του 1990. Δεύτερη σε σπουδαιότητα πηγή αερίων του θερμοκηπίου είναι οι βιομηχανικές διεργασίες, με μερίδιο 13,4%. Ακολουθεί με μερίδιο 8,4% η γεωργία, η οποία κατέγραψε σημαντική μείωση των εκπομπών (-23,3% το 2018 έναντι του 1990), κυρίως χάρη στις μειωμένες εκπομπές υποξειδίου του αζώτου (N2O) από τις γεωργικές εκτάσεις, λόγω της μείωσης της χρήσης συνθετικών λιπασμάτων αζώτου και του ζωικού πληθυσμού. Η πιο περιορισμένη χρήση συνθετικών λιπασμάτων αζώτου αποδίδεται στην αύξηση της βιολογικής γεωργίας, στην υψηλή τιμή των λιπασμάτων και στην επίδραση των πρωτοβουλιών για την προώθηση ορθών πρακτικών στη χρήση λιπασμάτων. Τέλος, τα απόβλητα είχαν μερίδιο 5,1% στις εκπομπές αερίων το 2018 και οι συναφείς εκπομπές ήταν κατά 2,4% χαμηλότερες έναντι του 1990, κυρίως λόγω της αύξησης της ανακύκλωσης. Όσον αφορά την ποσοστιαία κατανομή των αερίων του θερμοκηπίου, το 2018 το διοξείδιο του άνθρακα αποτελούσε το 77,9% των συνολικών εκπομπών, μειωμένο κατά 13,9% έναντι του 1990, κυρίως ως αποτέλεσμα της εισαγωγής του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλή διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ενέργειας είχε σημαντική συμβολή στην πτωτική τάση των εκπομπών. Ακολουθεί το μεθάνιο με μερίδιο 10,9%, του οποίου οι εκπομπές έναντι του 1990 μειώθηκαν κατά 8,6%. View full είδηση

Η Ελλάδα έχει θέσει την πράσινη μετάβαση στο επίκεντρο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και στο προσεχές διάστημα θα παρουσιάσει και τον πρώτο εθνικό κλιματικό νόμο, επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στο Λουξεμβούργο. Όπως υπογράμμισε ο υπουργός, η Ελλάδα υποστηρίζει έμπρακτα τον νέο στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, ενώ υπενθύμισε ότι έχει ήδη θέσει στο ισχύον Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 56% έως το 2030 σε σχέση με το 2005. Στα κύρια θέματα της ατζέντας της Συνόδου περιλαμβάνονταν η αναθεώρηση του Κανονισμού για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας, η ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο νέος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, καθώς και η αποδοχή του σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με το «Κύμα Ανακαινίσεων». Αναφορικά με την τροποποίηση του Κανονισμού 347/2013 για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας η οποία κατέληξε σε συμφωνία των κρατών μελών επί της πρότασης γενικής προσέγγισης της Πορτογαλικής Προεδρίας, ο κ. Σκρέκας σημείωσε πως η πρόταση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και τα σημεία εκκίνησης των κρατών – μελών, ώστε να μη μείνει κανείς πίσω στην επίτευξη του στόχου μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης έως το 2050. «Είναι θετικό ότι περιλαμβάνεται η αναπροσαρμογή του δικτύου για την ανάμειξή του με φυσικό αέριο και υδρογόνο, για μια αυστηρά προσδιορισμένη μεταβατική περίοδο», ανέφερε ο υπουργός, ενώ τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν προβλέψεις για την ένταξη σχετικών έργων στον Κατάλογο PCI. Επιπρόσθετα, ο κ. Σκρέκας υποστήριξε την αναγκαιότητα συμπερίληψης των Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI) με τρίτες χώρες και σημείωσε, επίσης, πως η τροποποίηση του κανονισμού θα δώσει τη δυνατότητα στην Κύπρο και τη Μάλτα να ολοκληρώσουν τα απαραίτητα έργα ώστε να συνδεθούν με το διευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ τα εν λόγω έργα θα απολαμβάνουν όλα τα σχετικά δικαιώματα εκ του Κανονισμού, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα για πρόσβαση στο μέλλον σε νέες αγορές ενέργειας, όπως το υδρογόνο. Αναφορικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο υπουργός σημείωσε πως «η ανάπτυξη ενός δυναμικού πλαισίου για τη μελλοντική αγορά υδρογόνου, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο» και υποστήριξε πως «είναι σημαντικό να αποφευχθεί η υπερβολική ρύθμιση της αγοράς». Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι «ένα ρεαλιστικό ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να αναγνωρίζει έναν σημαντικό βαθμό ευελιξίας στα κράτη – μέλη, προσφέροντας παράλληλα επιπρόσθετα κίνητρα για την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών με στόχο την ανάπτυξη εφοδιαστικών αλυσίδων μεγάλης προστιθέμενη αξίας». Ο κ. Σκρέκας εκτίμησε πως η αναπροσαρμογή των δικτύων θα είναι αναπόφευκτα η βασική επιλογή κατά την πρώτη δεκαετία της ευρωπαϊκής οικονομίας του υδρογόνου, ιδίως για τις χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία σταδιακής απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής τους, όπως η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός επισήμανε ότι «το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα αναπτυχθεί έχει πολλά να δανειστεί από το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Οι Υπουργοί Ενέργειας αναγνώρισαν τον σημαντικό ρόλο της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων στην επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο των εργασιών της Συνόδου, οι Υπουργοί υιοθέτησαν το σχέδιο Συμπερασμάτων του Συμβουλίου για το «Κύμα Ανακαινίσεων», υπογραμμίζοντας τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που θα έχει τόσο σε περιβαλλοντικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Τέλος, οι Υπουργοί Ενέργειας ενημερώθηκαν για τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των εξωτερικών ενεργειακών σχέσεων της Ένωσης καθώς και για το πρόγραμμα εργασιών της Σλοβενικής Προεδρίας. View full είδηση

Οι φετινοί παρατεταμένοι καύσωνες, οι καταστροφικές πυρκαγιές, οι ισχυρές βροχοπτώσεις και η πιο συχνή εμφάνιση έντονων καιρικών φαινομένων έδειξαν πως η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα σενάριο του μέλλοντος, αλλά μια πραγματικότητα που υποχρεώνει σε επιλογές εδώ και τώρα. Παρ’ όλα αυτά, η διεθνής σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα αύριο στη Γλασκώβη, COP26, δεν ξεκινάει με τις πιο ευοίωνες προοπτικές. Εξι χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού οι δεσμεύσεις σχεδόν όλων των κρατών αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Η Ελλάδα πέρασε δύο φάσεις όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ). Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μέχρι το 2007 παρουσιάστηκε μια σημαντική αύξηση των ΑτΘ, ενώ από τότε καταγράφεται σταθερή μείωση. Από τους 101.181,55 εκατ. τόνους ισοδύναμου CO2 το 1990, οι εκπομπές κορυφώνονται το 2007 στους 133.685,61 εκατ. τόνους, για να ξεκινήσει μετά μια έντονα καθοδική πορεία. Το 2019 η Ελλάδα είχε περιορίσει τις εκπομπές της σε σχέση με το 1990 κατά 18,8%, έναντι 24% σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η μείωση των εκπομπών για πολλά χρόνια ακολούθησε τον ρυθμό μείωσης του ΑΕΠ λόγω οικονομικής κρίσης, δηλαδή τη συρρίκνωση της παραγωγής αλλά και την οδυνηρή περικοπή κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα τον περιορισμό της θέρμανσης (ενεργειακή φτώχεια), των μετακινήσεων κ.λπ. Οπως σημειώνει έκθεση του ΣΕΒ, την περίοδο 2008-2018 οι εκπομπές ΑτΘ μειώθηκαν στην Ελλάδα κατά 25,4%, με τη μείωση του ΑΕΠ την ίδια περίοδο να είναι 24,6%. Αυτό αποτυπώνεται εξάλλου και σε έναν άλλο δείκτη, που αφορά την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα ανά ευρώ Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας. Σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat για το 2019, η Ελλάδα είναι στην 6η χειρότερη θέση της Ε.Ε., πίσω από Βουλγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Τσεχία, Σλοβακία, καθώς για κάθε ευρώ στην Ελλάδα εκπέμπονται περίπου 340 γραμμάρια CO2, έναντι 270 που είναι ο μέσος όρος στην Ε.Ε. Η βασική αιτία γι’ αυτό βρίσκεται στην παραγωγή ενέργειας στην Ελλάδα, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ορυκτά καύσιμα (κυρίως φυσικό αέριο και λιγότερο λιγνίτη). Το 2019 η Ελλάδα είχε περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με το 1990 κατά 18,8%, έναντι 24% σε επίπεδο Ε.Ε. «Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα φάση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ακόμα πιο φιλόδοξο στόχο για το 2030, δηλαδή να μειώσει τις εκπομπές κατά 55% σε σχέση με το 1990, έναντι 40% προηγουμένως. Αυτό θα φέρει ένα κύμα αναθεώρησης όλων των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), μαζί και του ελληνικού. Ταυτόχρονα παραμένει ο στόχος για μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050», λέει στην «Κ» ο Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο και στην εμβληματική δράση για το κλίμα Climpact. «Το ζητούμενο είναι να υπάρχει ένα σχέδιο που να “πιάνει” τους στόχους του 2030, διαμορφώνοντας τους όρους επίτευξης των ακόμα πιο δύσκολων του 2050», σχολιάζει ο κ. Μοιρασγεντής. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Αστεροσκοπείου, οι στόχοι που ήδη θέτει το ελληνικό ΕΣΕΚ για το 2030 είναι φιλόδοξοι, υπάρχουν όμως ερωτήματα για τον συνδυασμό με τους πολύ πιο απαιτητικούς στόχους του 2050. «Υπάρχουν πολύ υψηλοί στόχοι για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κάτι που είναι προφανώς αναγκαίο, παραμένουν όμως ανοικτά ζητήματα για τις δυνατότητες του δικτύου, ελλείψεις όσον αφορά την αποθήκευση της ενέργειας κ.λπ. Μια πιο ομαλή πορεία απολιγνιτοποίησης θα έδινε πιο σταθερό βηματισμό. Σήμερα δημιουργούνται κενά που καλύπτονται από ιδιωτικές επενδύσεις για νέες μονάδες φυσικού αερίου. Θα κλείσουν αυτές όταν πρέπει να περάσουμε στην πλήρη απανθρακοποίηση;», σημειώνει ο κ. Μοιρασγεντής. Οσον αφορά τις ΑΠΕ, ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου υπογραμμίζει την ανάγκη να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών μέσω δημοτικών επιχειρήσεων, ενεργειακών κοινοτήτων και την ανάπτυξη ουσιαστικού διαλόγου. Οι κατοικίες Κρίσιμος τομέας είναι αυτός της κατοικίας. «Οταν το 2050 πρέπει να πάμε σε μηδενικές εκπομπές, αυτό σημαίνει πως οι κατοικίες πρέπει να έχουν σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση, δηλαδή με βάση τις κατηγορίες των ενεργειακών πιστοποιητικών να είναι από την κατηγορία Β+ και πάνω», εξηγεί ο κ. Μοιρασγεντής. Σήμερα όμως για να μπει ένα ακίνητο στο Εξοικονομώ πρέπει να ανέβει τρεις κατηγορίες στην ενεργειακή κλίμακα. Εάν είναι όμως στις χαμηλές κατηγορίες Ζ+Η, που είναι το 45% των κατοικιών, θα φτάσει στο επίπεδο Γ+Δ αντίστοιχα, κάτι που δεν είναι αρκετό για το 2050. Οπως δηλώνει ο ίδιος, «σήμερα είναι αναγκαίο να ξεκινήσουν ριζικές ενεργειακές ανακαινίσεις. Αυτό απαιτεί την εκπόνηση ενός δημόσιου προγράμματος μαζικής παρέμβασης, βιομηχανικού τύπου, σε ολόκληρα τετράγωνα, που με τα ίδια χρήματα μπορούμε να έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Υπάρχουν στη Γαλλία αντίστοιχες επιτυχημένες πρακτικές. Επίσης πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των κατοικιών που αναβαθμίζονται κάθε έτος. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να υπάρχει για τα φτωχά νοικοκυριά, που δεν μπορούν να δώσουν τη συνεισφορά τους, παρότι είναι αυτά που διαμένουν σε σπίτια με επιτακτική ανάγκη ενεργειακής θωράκισης». View full είδηση

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Guardian, η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσα της Ευρώπης που θεωρείται πιο πιθανό να χτυπηθεί πιο σφοδρά από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη - Η Ελλάδα κατέγραψε μέσα στον Αύγουστο θερμοκρασία ρεκόρ, 47,1 βαθμούς Κελσίου. Αντιμέτωπη με παρατεταμένα κύματα καύσωνα, η Ελλάδα σχεδιάζει να ακολουθήσει την πρακτική ονοματοδοσίας ακραίων φαινομένων ζέστης, στη λογική που το πράττει και για την κακοκαιρία. Μιλώντας στον βρετανικό Observer, ο διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, αφού επεσήμανε πως το κύμα ακραίου καύσωνα του φετινού καλοκαιριού, υποεκτιμήθηκε, είπε: «Αυτό το πολύ ζεστό καλοκαίρι μας έδωσε μια γεύση του μελλοντικού κλίματος σε 20 ή 30 χρόνια, όταν είναι πολύ πιθανό να βιώνουμε παρατεταμένες περιόδους εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών». Τα δύο μεγάλα κύματα καύσωνα στην Ελλάδα Σε δημοσίευμα του Guardian για το θέμα σημειώνεται πως η Ελλάδα βίωσε δύο μεγάλα κύματα ακραίου καύσωνα από τον περασμένο Ιούνιο, με χαρακτηριστικό τη διάρκεια και την ένταση, αφού το δεύτερο κύμα κράτησε σχεδόν τρεις εβδομάδες. Αυτή η εικόνα του φετινού καλοκαιριού, οδηγεί τους ειδικούς στο συμπέρασμα πως η κατηγοριοποίηση και η ονοματοδοσία των περιόδων καύσωνα θα βοηθήσει αρχές και πολίτες να προετοιμάζονται αποτελεσματικότερα. «Πιστεύουμε πως οι πολίτες θα είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν ένα επικείμενο καιρικό φαινόμενο, όταν αυτό έχει ένα όνομα» υποστηρίζει ο Λαγουβάρδος και συμπληρώνει: «Θα είναι πιο συνειδητοποιημένοι για πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στις ζωές και τις περιουσίες τους. Οι καύσωνες προκαλούν πολλούς θανάτους. Δεν κάνουν θόρυβο και μπορεί να μην είναι ορατοί, αλλά είναι σιωπηλοί δολοφόνοι». Η Αθήνα κινδυνεύει από την υπερθέρμανση του πλανήτη Σύμφωνα με τον Guardian η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσα της Ευρώπης που θεωρείται πιο πιθανό να χτυπηθεί πιο σφοδρά από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Ελλάδα κατέγραψε μέσα στον Αύγουστο θερμοκρασία ρεκόρ, 47,1 βαθμούς Κελσίου. Το βρετανικό δημοσίευμα περιγράφει την πρωτοβουλία του Αστεροσκοπείου εδώ και τέσσερα χρόνια να κατηγοριοποιήσει τις χειμερινές καταιγίδες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, δίνοντάς τους ονόματα, κάθε φορά που τίθετο ζήτημα απειλής κατά της ζωής και της περιουσίας των πολιτών. Ο Κώστας Λαγουβάρδος, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στη Γαλλία, όπως σημειώνει το δημοσίευμα, τονίζει ωστόσο πως η ονοματοδοσία των κυμάτων καύσωνα ίσως αποδειχθεί πιο δύσκολη, καθώς μια τέτοια κατηγοριοποίηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη πέραν της θερμοκρασίας και την πληθυσμιακή πυκνότητα κάθε περιοχής. Πότε θα λαμβάνει όνομα ένας καύσωνας Σε γενικές γραμμές όμως, ένας καύσωνας είναι πιο εύκολο να προβλεφθεί, σε σύγκριση με τις καταιγίδες, τόσο αναφορικά με την έντασή του, όσο όμως και σχετικά με τη διάρκειά του. Αν οι θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς επιμένουν για διάστημα μεγαλύτερο της μιας εβδομάδας, τότε οι επιστήμονες πιστεύουν πως το φαινόμενο θα πρέπει να λαμβάνει ένα όνομα, συνήθως βγαλμένο από την ελληνική αρχαιότητα και την μυθολογία. Όπως συμβαίνει δηλαδή μέχρι σήμερα με τις κακοκαιρίες. Η πρώτη Επικεφαλής Αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης στην Ευρώπη Ο Guardian αναφέρεται όμως και στην πρώτη Επικεφαλής Αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης, την πρώτη στην Ευρώπη, η οποία έχει ήδη αναλάβει καθήκοντα στην Ελλάδα. Η Ελένη Μυρηβήλη, ακαδημαϊκός και πρώην αντιδήμαρχος Αθηνών, θεωρεί την πρωτοβουλία αυτή ως καταλύτη στη διαχείριση των υψηλών θερμοκρασιών. View full είδηση

Η Ευρώπη και ακόμη περισσότερο η Μεσόγειος οδεύουν προς ένα μέλλον με αυξανόμενες σοβαρές έως ακραίες ξηρασίες τα καλοκαίρια. Ολοένα περισσότερες ξηρασίες τα καλοκαίρια θα χαρακτηρίζονται ακραίες και, παράλληλα, ολοένα συχνότερα αυτές θα ακολουθούνται από πιο υγρούς χειμώνες με λιγότερη ξηρασία. Αυτό είναι το μάλλον δυσοίωνο συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής που τείνει να λάβει πια χαρακτηριστικά κρίσης, θα γίνονται όλο και συχνότερες οι περίοδοι ανομβρίας, ξηρασίας και άλλων ακραίων φαινομένων έως το τέλος του 21ου αιώνα. Οι ερευνητές από τη Γερμανία και τον Καναδά, με επικεφαλής τη Μαγκνταλένα Μιτελμάγιερ του Πανεπιστημίου Λούντβιχ-Μαξιμίλιανς του Μονάχου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα περιβάλλοντος «Frontiers in Water», βρήκαν μια «σαφή τάση για ολοένα και περισσότερες, μεγαλύτερης διάρκειας και πιο έντονες θερινές ξηρασίες, αυξάνοντας το έλλειμμα βροχοπτώσεων έως το τέλος του αιώνα». Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς, οι ξηρασίες αποτελούν τον πιο σοβαρό κίνδυνο για τη γεωργία και την κτηνοτροφία σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας κάθε χρόνο περίπου 55 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι επιπτώσεις των ξηρασιών είναι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές. Η μελέτη εκτιμά ότι μακροπρόθεσμα (μετά το 2080) η Ευρώπη - και αυτό δεν αφορά μόνο τη Νότια -θα δει μια αύξηση στη συχνότητα και στην ένταση των ξηρασιών, με αντίστοιχη μείωση στις ξηρασίες του χειμώνα. Όσο περνάνε τα χρόνια, θα μεγαλώνει η «ψαλίδα» ανάμεσα στις θερινές και στις χειμερινές ξηρασίες, με τις πρώτες να αυξάνουν και τις δεύτερες να μειώνονται. Περιοχές που θα γνωρίσουν μεγαλύτερες ξηρασίες, ιδίως τα καλοκαίρια (με ό,τι αυτό συνεπάγεται, π.χ. για τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών), θα είναι η Μεσογειακή Ευρώπη, αλλά επίσης και άλλα μέρη όπως η Ιβηρική Χερσόνησος, οι Άλπεις και η Ανατολική Ευρώπη. Ειδικότερα στη Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο εκτιμάται ότι έως το τέλος του τρέχοντος αιώνα οι καλοκαιρινοί μήνες με ακραία ξηρασία μπορεί να φθάσουν το 80%, με αύξηση πάνω από 50% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα ξηρασίας, ενώ στην Ιβηρική Χερσόνησο ίσως και το 96%. Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση εδώ Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση

Τσιμέντο, ένα υλικό που απαντάται σε πληθώρα στα αστικά κέντρα - και όχι μόνο - καθώς κυριαρχεί στην κατασκευή κτιρίων και υποδομών, που απαρτίζουν το δομημένο περιβάλλον. Το τσιμέντο αποτελεί το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο τεχνητό υλικό στον πλανήτη, ενώ είναι ο δεύτερος περισσότερο χρησιμοποιημένος πόρος, μετά το νερό. Αποτελεί, επίσης, το λόγος ύπαρξης για μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια του κόσμου. Η Όπερα του Σίδνεϊ, ο ναός Lotus στο Δελχί, το Burj Khalifa στο Ντουμπάι, καθώς και το Pantheon της Ρώμη - με τον μεγαλύτερο μη υποστηριζόμενο τσιμεντένιο τρούλο στον κόσμο - όλα οφείλουν την κατασκευή τους στο εν λόγω υλικό. Όμως, εκτός από τη συμβολή του στο ανθρωπογενές περιβάλλον και στην πολιτισμική κληρονομιά, το τσιμέντο έχει και έναν σημαντικό αντίκτυπο: αποτελεί την πηγή για περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), σύμφωνα με το think tank Chatham House. Ενδεικτικά, το τσιμέντο συμβάλει στις εκπομπές CO2 περισσότερο από τα αεροπορικά καύσιμα (2,5%), ενώ δεν απέχει πολύ από τις παγκόσμιες γεωργικές επιχειρήσεις (12%). Αν μάλιστα ήταν χώρα, θα βρισκόταν στην 3η θέση παγκοσμίως, ακολουθώντας την Κίνα και τις ΗΠΑ. Για την ακρίβεια, η πρωτιά της Κίνας στις παγκόσμιες εκπομπές οφείλεται, εν μέρει, και στην εκτεταμένη οικοδομική της δραστηριότητα. Η ιδιαίτερη σύνδεση του υλικού με την κλιματική αλλαγή, είχε ως αποτέλεσμα οι ηγέτες της βιομηχανίας τσιμέντου να βρεθούν το 2018 στην Πολωνία, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή - COP24 - για να συζητήσουν τους τρόπους με τους οποίους θα συνεισφέρουν στην ικανοποίηση των απαιτήσεων της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Για να γίνει αυτό, οι ετήσιες εκπομπές CO2 από τσιμέντο θα πρέπει να μειωθούν τουλάχιστον κατά 16% έως το 2030. Πως φαίνονται, λοιπόν, να εξελίσσονται τα πράγματα, σχεδόν τρία χρόνια αργότερα; Τρέχουσες εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, υποδηλώνουν ότι 4,1 γιγατόνοι τσιμέντου παρήχθησαν παγκοσμίως το 2019. Η παραγωγή έφτασε τους 4,2 Gt το 2014 και έκτοτε παρέμεινε σχεδόν σταθερή στους 4,1 Gt. Ωστόσο, αν δεν γίνουν προσπάθειες για μείωση της ζήτησης, η ετήσια παραγωγή τσιμέντου αναμένεται να αυξηθεί – έστω και ελαφρώς - έως το 2030. Παγκόσμια Παραγωγή τσιμέντου 2010-2019 http://ered.gr/admin/uploads/global-cement-production-2010-2019.png IEA, Global cement production, 2010-2019, IEA, Paris, https://www.iea.org/data-and-statistics/charts/global-cement-production-2010-2019 Η ζήτηση για τσιμέντο στον κατασκευαστικό κλάδο είναι αυτή που προσδιορίζει την παραγωγή και είναι, προφανώς, καθοριστικός παράγοντας για την κατανάλωση ενέργειας στον υποτομέα τσιμέντου και για τις εκπομπές CO2. Επί της παρούσης, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός τσιμέντου, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 55% της παγκόσμιας παραγωγής, ακολουθούμενη από την Ινδία με 8%. Η παραγωγή στην Κίνα αναμένεται να μειωθεί μακροπρόθεσμα, αλλά, ως αντιστάθμισμα, αναμένονται αυξήσεις στην Ινδία και άλλες ασιατικές χώρες, καθώς και στην υποσαχάρια Αφρική, ως αποτέλεσμα της οικονομικής προόδου, της αστικοποίησης και της ανάπτυξης υποδομών σε αυτές τις χώρες. Σε κάθε περίπτωση το τσιμέντο αποτελεί ένα εξαιρετικά ανθεκτικό και εύχρηστο υλικό. Είναι φτηνό, μπορεί να παραχθεί σχεδόν οπουδήποτε και έχει όλα τα δομικά χαρακτηριστικά, που το καθιστούν ιδανικό για κτίρια και υποδομές. Με άλλα λόγια, παρότι υπάρχουν εναλλακτικές, η δόμηση χωρίς τσιμέντο αποτελεί μια πρόκληση. Επομένως, η μείωση των εκπομπών CO2 με την παράλληλη κάλυψη της παγκόσμιας ζήτησης για τσιμέντο δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Ορισμένες στρατηγικές επίτευξης αυτού του στόχου περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη μετάβαση σε καύσιμα χαμηλότερου άνθρακα, τη μείωση του λόγου κλίνκερ – του μεγαλύτερου ρυπαντή στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας - προς τσιμέντο, αλλά και την προώθηση καινοτομιών και νέας τεχνολογίας. Πράγματι, εναλλακτικές μορφές τσιμέντου έχουν κάνει δειλά την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά η BioMason, μια νεοσύστατη επιχείρηση στη Βόρια Καρολίνα, χρησιμοποιεί βακτήρια, για να δημιουργήσει τούβλα από «βιο-τσιμέντο». Μια ιδέα εμπνευσμένη από τις θαλάσσιες δομές και, μετά από χρόνια έρευνας και ανάπτυξης, πλέον μπορεί να παράγει τούβλα μέσα σε 4 μόλις μέρες, σε θερμοκρασία δωματίου, χωρίς την ανάγκη για ορυκτά καύσιμα και ασβεστοποίηση, που αποτελούν τις κυριότερες πηγές CO2 της βιομηχανίας. Ωστόσο, η βιομηχανία κυριαρχείται από λίγους, μεγάλους παραγωγούς, απρόθυμους να πειραματιστούν ή να αλλάξουν επιχειρηματικά μοντέλα. Αλλά και αρχιτέκτονες, μηχανικοί, εργολάβοι και κατασκευαστικές εταιρείες παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά τη χρήση νέων δομικών υλικών. Και, φυσικά, σε μια τέτοια βιομηχανία κλίμακας, με τα ψηλά και μεγάλα κτίρια να κυριαρχούν στις σύγχρονες κατασκευαστικές τάσεις, αυξάνοντας τις ανάγκες στατικότητας, αντοχής και διάρκειας στο χρόνο, ο οικονομικός παράγοντας δεν είναι ο μόνος λόγος που κύριοι παίκτες του τομέα διστάζουν να ενσωματώσουν νέα υλικά στις κατασκευές τους. Εντούτοις, αν δεν υπάρξει η απαιτούμενη χρηματοδότηση για έρευνα και βελτίωση των υλικών και της τεχνολογίας, η επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών CO2 φαίνεται να ξεμακραίνει. Και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν διαρκώς. Μια άλλη λύση, λιγότερο καινοτόμα, αποτελεί και η μείωση της ζήτησης του ίδιου του προϊόντος, μέσα από ενέργειες όπως η βελτιστοποίηση της χρήσης τσιμέντου σε μίγματα σκυροδέματος, η αποτελεσματικότερη χρήση του σκυροδέματος, η ελαχιστοποίηση των αποβλήτων στην κατασκευή και η μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής των κτιρίων και των υποδομών. Η βελτιστοποίηση της απόδοσης των υλικών κερδίζει διαρκώς αυξανόμενη υποστήριξη, καθώς προσφέρει άμεση λύση, χωρίς σημαντικές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία ή υπέρογκες επενδύσεις. Επιπλέον, η υιοθέτηση τέτοιων στρατηγικών κατά τη χρήση τσιμέντου, θα συμβάλει στη μείωση της ζήτησης σε ολόκληρη την κατασκευαστική αλυσίδα, συμβάλλοντας αυτομάτως και στην μείωση των εκπομπών CO2. Κανείς δεν αναμένει την εξάλειψη του τσιμέντου από τον κατασκευαστικό τομέα στο προσεχές μέλλον. Και είναι πράγματι αυταπόδεικτο ότι οι ιδιότητες του υλικού δύσκολα μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως. Ωστόσο, σε μια εποχή όπου η κλιματική αλλαγή αποτελεί κεντρική συζήτηση όλων και το κτιριακό απόθεμα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της ΕΕ, μέσα από κινήσεις όπως το European Green Deal, το Renovation Wave και το New European Bauhaus, η ανάγκη της βιομηχανίας παραγωγής τσιμέντου να κινητοποιηθεί είναι επιτακτική. View full είδηση

Δεν είναι, δυστυχώς, ένα σπάνιο καιρικό φαινόμενο για την Ελλάδα ο πολυήμερος καύσωνας της τελευταίας περιόδου. Οπως καταγράφει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών από το 1981 μέχρι σήμερα, συνολικά 10 καύσωνες με τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή τις υψηλές θερμοκρασίες και τη μεγάλη διάρκεια, έχουν χτυπήσει τη χώρα. Η δημοσιογραφική ομάδα του MIIR, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημοσιογραφίας Δεδομένων (EDJNET) επεξεργάστηκε κλιματικά δεδομένα του European Centre for Medium – Range Weather Forecasts, συγκρίνοντας τη μέση θερμοκρασία σε όλους τους δήμους της χώρας για τη δεκαετία του 1960 και για τη δεκαετία 2009 – 2018, που αποτυπώνουν με απτό τρόπο τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής. Τα αρχικά δεδομένα έχουν ληφθεί από την υπηρεσία Copernicus, που προσφέρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναπτύσσεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων (ECMWF). Αποτελούνται από μια σύνθεση διαφόρων κλιματολογικών μεταβλητών και περιέχουν επίσης δεδομένα σχετικά με τη θερμοκρασία που μετράται στα 2 μέτρα από το επίπεδο του εδάφους. Πρόκειται για μια πολύ πλούσια βάση στοιχείων, καθώς αποτελείται από σχεδόν 97 δισεκατομμύρια σημεία δεδομένων: 1.142.761 χωρικά κύτταρα, το καθένα με 4 μετρήσεις θερμοκρασίας που καλύπτουν χρονικό διάστημα 58 ετών (από 01/01/1961 έως 31/12/2018). Το αποτέλεσμα, αν και μοιάζει γνωστό, δεν παύει να είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό. Δείτε τον διαδραστικό χάρτη εδώ: https://miir.gr/el/poso-zestoteri-einai-kathe-periochi-tis-elladas-simera-se-schesi-me-ti-dekaetia-toy-60/ Στο 60% των ευρωπαϊκών δήμων, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί 1-2 βαθμούς Κελσίου τα τελευταία 50 χρόνια (διάμεσος 1,68°C αύξηση). Σε πάνω από 35.000 ευρωπαϊκούς δήμους (το 1/3 των δήμων της ηπείρου), η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί πάνω από 2°C. Μόλις 73 γεωγραφικές ευρωπαϊκές περιφέρειες σε ένα σύνολο 102.445 καταγράφουν έστω μια μικρή μείωση της θερμοκρασίας την ίδια περίοδο. Στην Ελλάδα, από τις 20 πόλεις με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας έχουν κατά σειρά: Tα Χανιά (+2,26°C), η Λαμία (+1,94 °C), τα Τρίκαλα (+1,84 °C), η Αθήνα (+1,73°C), οι Σέρρες (+1,52 °C) και η Θεσσαλονίκη (+1,48 °C). Σε όλη τη χώρα, τις μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν ο δήμος Τυμπακίου (+2,81°C) στον νομό Ηρακλείου, το παραθαλάσσιο χωριό Καμηλάρι στη νότια Κρήτη (+2,71 °C) και το χωριό Πιτσίδια (+2,71 °C), στον νομό Ηρακλείου και αυτό. Μπορεί μια αύξηση π.χ. της τάξης του 1,5 βαθμού, όπως συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη και στην Κατερίνη, να φαντάζει μικρή, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για δραματική αλλαγή. Για παράδειγμα, κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα 20 ημέρες με θερμοκρασία νύχτας άνω των 30 βαθμών, αντί για 5. Αν στα επόμενα χρόνια υπάρξει μια νέα αύξηση 1,5 βαθμού Κελσίου (ιδανικό σενάριο), αυτό θα συνεπάγεται τα εξής: Οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 41%, οι ακραίοι καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, θα αυξηθούν κατά 173%, οι ραγδαίες βροχοπτώσεις θα αυξηθούν κατά 10%. Αν αυξηθεί η θερμοκρασία κατά 2 βαθμούς, τότε οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 62%, οι ακραίοι καύσωνες κατά 478% και οι ραγδαίες βροχοπτώσεις κατά 21%. Οι περιοχές της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής θα έχουν μείωση κατά 9% στα αποθέματα νερού (στο σενάριο του 1,5 βαθμού αύξησης) και 17% στους 2 βαθμούς. «Τα τελευταία 40 χρόνια, ο αριθμός των καυσώνων έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί. Ομως δεν είναι μόνο η θερμοκρασία. Εχουμε παράλληλα λιώσιμο των πάγων, άρα αύξηση του ύψους της θάλασσας, παρουσιάζεται αύξηση σε περιοχές που έχουμε μεγάλες χρονοσειρές στην εμφάνιση των κυκλώνων (π.χ. Ατλαντικός)», εξηγεί ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «στην Ελλάδα τα δεδομένα δείχνουν μία μείωση στις βροχοπτώσεις. Μία από τις περιοχές που θα πληγεί ιδιαίτερα θα είναι η Κρήτη. Το ανατολικό τμήμα της Ελλάδας θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Αυξημένη ξηρασία, αυξημένη πιθανότητα πυρκαγιών. Αυτά ήδη φαίνονται. Τις επόμενες δύο δεκαετίες, αν δεν λάβουμε μέτρα, υπάρχει κίνδυνος η θερμοκρασία να φτάσει έως και 3,5 βαθμούς πάνω, το οποίο θα είναι πραγματική καταστροφή. Ο,τι σήμερα είναι ημέρες καύσωνα, στο τέλος του αιώνα θα είναι οι πιο δροσερές μέρες». Πηγή δεδομένων: European Data Journalism Network Αναπαραγωγή σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν το CC BY 4.0 View full είδηση