Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    572 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Ανάλυση: Οι παράγοντες που γιγαντώνουν στο στεγαστικό ζήτημα στην Ελλάδα

      Engineer

      Η BluPeak Estate Analytics παρουσιάζει νέα στοιχεία που αποτυπώνουν με ακρίβεια το μέγεθος και τους παράγοντες που συνθέτουν το φαινόμενο των αναξιοποίητων ακινήτων στη χώρα. Πρόκειται για ένα ζήτημα με κοινωνικές, οικονομικές αλλά και θεσμικές διαστάσεις, το οποίο επιδρά άμεσα στην αγορά κατοικίας και στη συνολική λειτουργία της οικονομίας.
      Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί, στην Ελλάδα καταγράφονται περίπου 6.500 εκκρεμείς κληρονομιές, εκ των οποίων οι 4.500 παραμένουν σχολάζουσες, χωρίς δηλαδή νόμιμο ιδιοκτήτη. Παράλληλα, περισσότερα από 75.000 ακίνητα τα οποία ανήκουν σε ιδρύματα και δημόσιους φορείς παραμένουν αδρανή, χωρίς χρήση και χωρίς σχέδιο αξιοποίησης. Στο σύνολο αυτό προστίθενται περίπου 25.000 ακίνητα που βρίσκονται μπλοκαρισμένα σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες σε όλη τη χώρα παραμένουν κενές και χωρίς λειτουργική αξιοποίηση.
      Το ζήτημα αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία στο σημερινό κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια η στέγαση για χιλιάδες πολίτες έχει καταστεί ολοένα και πιο δύσκολη υπόθεση. Οι τιμές των ενοικίων έχουν αυξηθεί σημαντικά, η πρόσβαση στην αγορά κατοικίας για τα νέα ζευγάρια και τις οικογένειες είναι περιορισμένη, ενώ οι στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των νοικοκυριών στη χώρα δαπανά πάνω από το 40% του μηνιαίου εισοδήματός του μόνο για να καλύψει το κόστος στέγασης. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι η στεγαστική κρίση αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές κοινωνικές προκλήσεις της τρέχουσας περιόδου.
      Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο αντιφατική αν ληφθεί υπόψη ότι την ίδια στιγμή περισσότερες από δύο εκατομμύρια κατοικίες παραμένουν κενές ή αναξιοποίητες, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που είχε παρουσιάσει πρόσφατα η BluPeak Estate Analytics.
      Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι ένα σημαντικό μέρος αυτών των ακινήτων ανήκει στο ίδιο το Δημόσιο ή στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χωρίς να υπάρχει ένας ενιαίος μηχανισμός καταγραφής και διαχείρισης. Σήμερα, τα ακίνητα αυτά εμφανίζονται αποσπασματικά στο Κτηματολόγιο, στο Ε9 ή σε αρχεία υπηρεσιών, ενώ για μεγάλο αριθμό εξ αυτών δεν υφίσταται καν ξεκάθαρο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Το αποτέλεσμα είναι ένα σύνολο περιουσίας που τυπικά υπάρχει, αλλά πρακτικά παραμένει αδρανές, χωρίς δυνατότητα αξιοποίησης.
      «Απαραίτητη προϋπόθεση η καταγραφή των ακινήτων για την υλοποίηση του Ενιαίου Μητρώου»
      O Βασίλης Ηλιόπουλος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της BluPeak Estate Analytics επισημαίνει ότι η δημιουργία ενός Εθνικού Ψηφιακού Μητρώου Ακινήτων αποτελεί το κρίσιμο πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Η πλήρης χαρτογράφηση και ψηφιοποίηση της ακίνητης περιουσίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα για το τι διαθέτει το Δημόσιο, ποια ακίνητα βρίσκονται σε χρήση, ποια είναι ανενεργά και ποια μπορούν να αξιοποιηθούν. Μόνο μέσα από τη συγκέντρωση και διασταύρωση δεδομένων από το Κτηματολόγιο, το Ε9, τους Δήμους, τα Υπουργεία και τις λοιπές βάσεις δεδομένων μπορεί να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της περιουσίας που υπάρχει.
      «Με αυτόν τον τρόπο καθίσταται εφικτό να εκτιμηθεί με ακρίβεια το δυναμικό αξιοποίησης για κοινωνική στέγαση, για επενδύσεις ή για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων. Παράλληλα, η συγκρότηση ενός ενιαίου μητρώου μειώνει τη γραφειοκρατία, επιταχύνει διαδικασίες και επιτρέπει την υλοποίηση πολιτικών που μπορούν να δώσουν ουσιαστικές λύσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάρτιση του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων αποτελεί κίνηση από πλευράς της κυβέρνησης προς τη σωστή κατεύθυνση. Προϋπόθεση ωστόσο για την αποτελεσματική υλοποίηση του Μητρώου, είναι να έχει προηγηθεί η πλήρης χαρτογράφηση και ψηφιοποίησα της ακίνητης περιουσίας της χώρας», σημειώνει μεταξύ άλλων.
      Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: eteron.org
      Περισσότερα...

        0

    2. Αρθρογραφία

      Κηφισιά: Η ιστορία με την κατεδάφιση μιας μονοκατοικίας του μεσοπολέμου στο Κεφαλάρι Κηφισιάς

      tetris

      Η κατεδάφιση ενός κτιρίου του Μεσοπολέμου στην Κηφισιά έγινε αιτία σύγκρουσης ανάμεσα στον δήμο και στην πολεοδομία του. Η κατεδάφιση του κτιρίου είχε ανασταλεί έπειτα από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ωστόσο οι ιδιοκτήτες εξέδωσαν νέα άδεια και ξεκίνησαν την κατεδάφιση. Η οποία πλέον σταμάτησε με παρέμβαση του ίδιου του δημάρχου, που ζήτησε έρευνα για τις ευθύνες της πολεοδομίας και τον πειθαρχικό έλεγχο του ιδιώτη μηχανικού.
      Η υπόθεση αφορά κτίριο στην οδό Χλόης στο Κεφαλάρι Κηφισιάς (σε περιοχή εντός του χαρακτηρισμένου ως παραδοσιακού τμήματος της Κηφισιάς).
      Το κτίριο, μια μονοκατοικία του Μεσοπολέμου, είχε χτιστεί το 1935 και είχε πάρει την τελική μορφή του τη δεκαετία του ’50. Το καλοκαίρι του 2024 οι περίοικοι αντιλήφθηκαν ότι το κτίριο επρόκειτο να κατεδαφιστεί, για την ανέγερση πολυκατοικίας. Τον Σεπτέμβριο προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας δύο σύλλογοι της περιοχής (ο Σύλλογος Προστασίας Κηφισιάς και ο Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος «Κεφαλάρι Κηφισιάς»). Οι σύλλογοι ζήτησαν την ακύρωση της άδειας κατεδάφισης, ενώ κατέθεσαν και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων με σκοπό να την ανακόψουν μέχρι να εκδικαστεί η προσφυγή. Το αίτημά τους έγινε δεκτό από το ΣτΕ στις αρχές Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς.
      Ταυτόχρονα, η Monumenta υπέβαλε τόσο στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού όσο και στο Τμήμα Διατηρητέων του υπουργείου Περιβάλλοντος αίτημα για την κήρυξη του κτιρίου ως διατηρητέου. Η Monumenta υποστήριξε ότι το κτίριο έχει «γνωρίσματα μοντερνισμού του Μεσοπολέμου με εξαιρετικά επιμέρους art deco στοιχεία. Πρόκειται για μια σημαντική περίπτωση κατοικίας που έχει αξία και ως μονάδα αλλά και ως μέρος του ευρύτερου συνόλου και από τις ελάχιστες των δεκαετιών 1930-1950 που έχουν απομείνει». Οπως σημειώνει η Monumenta, σε μικρή απόσταση στην ίδια οδό βρίσκονται και άλλα διατηρητέα, ανάμεσα στα οποία και η Βίλα Ελλη όπου διέμενε ο πρωθυπουργός Πλαστήρας.
      Οι υπηρεσίες των δύο υπουργείων, ωστόσο, απέρριψαν το αίτημα της Monumenta. Όπως ανέφερε το Τμήμα Διατηρητέων Κτιρίων του ΥΠΕΝ, το κτίριο έχει αλλοιωθεί με το πέρασμα των ετών και συνεπώς η σημερινή του κατάσταση δεν είναι τέτοια που να δικαιολογεί την πρόταση διατήρησής του. Ανάλογη ήταν και η απάντηση του υπουργείου Πολιτισμού, που παρέθεσε αναλυτικά τις επεμβάσεις που έχουν γίνει στο κτίριο – ανάμεσα σε αυτές και η νομιμοποίηση αυθαιρεσιών.
      Η υπόθεση έμεινε εκεί. Η άδεια κατεδάφισης, που είχε εκδοθεί τον Ιούλιο του 2024, έληξε ένα έτος αργότερα. Ξαφνικά στις 22 Αυγούστου οι περίοικοι ξύπνησαν από τον ήχο της μπουλντόζας, καθώς είχε ξεκινήσει η κατεδάφιση του κτιρίου. Αμέσως ειδοποίησαν την αστυνομία αλλά και τον δήμο – όπως αποδείχθηκε, η εταιρεία η οποία είχε αναλάβει την ανέγερση του κτιρίου είχε εκδώσει στις αρχές Αυγούστου νέα άδεια κατεδάφισης, θεωρώντας ότι η προσωρινή διαταγή του ΣτΕ κάλυπτε μόνο την προηγούμενη άδεια. Στην υπόθεση παρενέβη ο ίδιος ο δήμαρχος Κηφισιάς, Βασίλης Ξυπολυτάς, δίνοντας διαταγή στην πολεοδομία Κηφισιάς να ζητήσει νέα διακοπή οικοδομικών εργασιών, όπερ και εγένετο.   Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι ο δήμαρχος διέταξε έρευνα κατά του υπαλλήλου της πολεοδομίας Κηφισιάς που έδωσε την 1η Αυγούστου τις απαιτούμενες εγκρίσεις στον ιδιώτη προκειμένου να προχωρήσει εκ νέου στην κατεδάφιση. Παράλληλα ζήτησε από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) να διερευνηθεί η τέλεση πειθαρχικού αδικήματος από τον ιδιώτη μηχανικό που εξέδωσε νέα άδεια κατεδάφισης. Να σημειωθεί ότι η πλευρά των ιδιοκτητών του κτιρίου υποστήριξε ότι εξέδωσε νέα άδεια κατεδάφισης καθώς θεώρησε ότι μετά τις αρνητικές αποφάσεις των υπουργείων Πολιτισμού και Περιβάλλοντος η υπόθεση είχε λήξει.
      Περισσότερα...

        3

    3. Αρθρογραφία

      Ένταξη των μεταφορών και της θέρμανσης των κτιρίων στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS 2)

      Engineer

      Σημαντικές προκλήσεις θέτει για τα κράτη μέλη της Ε.Ε. η ένταξη των μεταφορών και της θέρμανσης των κτιρίων στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS 2).
      Η θέσπιση του συγκεκριμένου μηχανισμού αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά, τα οποία έχουν υποστεί ήδη τα προηγούμενα χρόνια τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Υπενθυμίζεται πως ο νέος ρυθμιστικός μηχανισμός (ETS2) αποτελεί ένα βήμα προς την εκπλήρωση της δέσμευσης της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
      Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη καλούνται να θεσπίσουν Κοινωνικά Κλιματικά Σχέδια για να μεριάσουν τις επιπτώσεις του προαναφερόμενου μηχανισμού.
      Σε σχέση με τις επιπτώσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα από το ETS 2, το Institute for European Energy and Climate Policy σε έκθεσή του αναφέρει μεταξύ άλλων πως για τα ευάλωτα νοικοκυριά θα είναι υψηλότερες, ιδιαίτερα για εκείνα που χρησιμοποιούν βενζίνη στα οχήματα και πετρέλαιο θέρμανσης.
      Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση “The costs of the Emissions Trading Scheme in buildings and transport in Greece and policy recommendations for the Social Climate Plan”, τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο για θέρμανση χώρου, νερού και μαγειρέματος και ειδικότερα εκείνα που βρίσκονται στην κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλία, θα επηρεαστούν περισσότερο από την εισαγωγή του ETS2 (περίπου 150 ευρώ ανά νοικοκυριό κατά μέσο όρο), με αύξηση 10%.
      Τέλος, για τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν πετρέλαιο για θέρμανση χώρου και νερού, το οποίο αποτελεί την κυρίαρχη πηγή στα ελληνικά νοικοκυριά, το υψηλότερο πρόσθετο κόστος ανά νοικοκυριό παρουσιάζεται στη Θεσσαλία, ενώ σε απόλυτες τιμές είναι στην Αττική. Η ποσοστιαία αύξηση του κόστους είναι περίπου 11%.
      Σημαντικές όπως φαίνεται θα είναι οι επιπτώσεις για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις με το μέσο πρόσθετο κόστος να είναι σημαντικά υψηλότερο για εκείνες που χρησιμοποιούν πετρέλαιο θέρμανσης από ό,τι φυσικό αέριο και να φτάνει τα 80 ευρώ ετησίως. Επίσης, για τις ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις που κατέχουν βαρέα επαγγελματικά οχήματα που λειτουργούν με ντίζελ, αναμένονται πρόσθετα κόστη μέχρι το έτος εισαγωγής του ETS2, φτάνοντας σχεδόν τα 2.300 ευρώ το 2030.
      Να σημειωθεί πως το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Άνθρακα θα επεκταθεί στους τομείς των κτιρίων και μεταφορών το 2027. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού είχε τεθεί σε διαβούλευση το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο της Ελλάδας. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου για την υποστήριξη δράσεων διαμορφώνεται σε 4,783 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο του Σχεδίου, σε συνδυασμό με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, έχουν ως στόχο να συμβάλουν αποτελεσματικά στην προστασία των ενεργειακά ή/και μεταφορικά ευάλωτων νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, λόγω της εφαρμογής του νέου ETS.
      Περισσότερα...

        0

    4. Αρθρογραφία

      OpenBusiness: Ελεγχος νομιμότητας κτηρίου και ηλεκτρονική γνωστοποίηση λειτουργίας επιχείρησης

      Engineer

      Μια νέα ηλεκτρονική εφαρμογή έχει τεθεί σε λειτουργία για την γνωστοποίηση λειτουργίας ή μεταβολής δραστηριότητας μιας επιχείρησης, όπως είναι η νέα ονομασία της Άδειας Λειτουργίας, μέσα από την ιστοσελίδα OpenBusiness.
      Έτσι δεν περιμένει ο επιχειρηματίας να γίνει ο έλεγχος από το υγειονομικό, την πυροσβεστική για να ανοίξει την επιχείρηση του, αλλά ο ίδιος γνωστοποιεί (γι’ αυτό και πλέον δεν υπάρχει ο όρος Άδεια Λειτουργίας, αλλά Γνωστοποίηση Λειτουργίας) την δραστηριότητα του στην Αδειοδοτούσα Αρχή (Τμήμα Εμπορίου, Τμήμα Ανάπτυξης κ.λπ.) και έχει την υποχρέωση να πληροί όλους τους όρους της κείμενης πολεοδομικής περιβαλλοντικής, υγειονομικής και πυροσβεστικής νομοθεσίας, ενώ ελέγχεται εκ των υστέρων για το αν όντως τους πληροί.
      Με τη «γνωστοποίηση», μπορεί να έχει απλοποιηθεί η διαδικασία, αλλά τα πράγματα δεν είναι και τόσο άπλα, γιατί η ευθύνη ανήκει πλέον στον επιχειρηματία, ο οποίος, θα πρέπει να είναι βέβαιος ότι η επιχείρηση του πληροί τις πολεοδομικές, υγειονομικές, πυροσβεστικές και άλλες διατάξεις. Σε περίπτωση που η διαδικασία γίνει με λάθη ή με ελλείψεις, ή αν δεν υπάρχουν όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα και στοιχεία στην επιχείρηση, ο επιχειρηματίας θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμα ή να αλλάξει το κατάστημα εν μέσω λειτουργίας του ή ακόμα και να το κλείσει.
      Επομένως, ο επιχειρηματίας, για να είναι σίγουρος για τη νομιμότητα της επιχείρησης του, θα πρέπει πριν ξεκινήσει την ίδρυσή της , να απευθυνθεί σε μηχανικό , ο οποίος γνωρίζει την πολεοδομική νομοθεσία σχετικά με τις άδειες λειτουργίας των επιχειρήσεων και θα τον βοηθήσει να βρει τον κατάλληλο χώρο και «να στήσει» μια νόμιμη επιχείρηση, αποφεύγοντας μελλοντικά προβλήματα και μπλεξίματα με τις αρμόδιες υπηρεσίες.
      Ποιοι έχουν υποχρέωση γνωστοποίησης στο OpenBusiness ;
      Υποχρέωση γνωστοποίησης στο OpenBusiness έχουν όσοι δραστηριοποιούνται σε τομείς που υπάγονται στο καθεστώς γνωστοποίησης του ν. 4442/2016. Οι φορείς αυτών των δραστηριοτήτων πρέπει να απογράψουν την επιχείρησή τους στην πλατφόρμα, εκτός αν έχουν ήδη υποβάλει γνωστοποίηση μέσω του NotifyBusiness.
      Όσοι έχουν παλιές άδειες λειτουργίας θα πρέπει να κάνουν γνωστοποίηση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025, όπως ορίζει το άρθρο 95 του Ν. 5172/2025.
      Ποιες δραστηριότητες αφορά η εφαρμογή ;
      Μεταποιητικές και συναφείς δραστηριότητες Κέντρα αποθήκευσης και διανομής Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών Κέντρα δεδομένων Εξορυκτικές δραστηριότητες Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος Θέατρα & κινηματογράφοι Τουριστικές επιχειρήσεις Ψυχαγωγικές δραστηριότητες Εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης οχημάτων Δραστηριότητες εκπαίδευσης – κατάρτισης Δραστηριότητες διατροφής – ευεξίας Δραστηριότητες κοινωνικής μέριμνας Πως ξεκινάμε μια επιχείρηση ;
      Οι περισσότεροι επιχειρηματίες ξεκινούν ανάποδα. Πρώτα βρίσκουν το μαγαζί που τους αρέσει και μετά προσπαθούν να καλύψουν μέσα στο κτίριο τους απαιτούμενους χώρους για την δραστηριότητα της επιχείρησης. Πριν καταλήξει στο χώρο ο επιχειρηματίας όμως, θα πρέπει πρώτα να έχει αποφασίσει τι θα προσφέρει και να δώσει μια λίστα με τα προϊόντα και τον εξοπλισμό στο μηχανικό. Για παράδειγμα αν θέλει να ανοίξει μία καφετέρια, θα πρέπει να γνωρίζει αν θα διαθέτει εκτός από καφέ και άλλα προϊόντα όπως: οινοπνευματώδη ποτά, πίτσες, τυρόπιτες, σάντουιτς, κρύα πιάτα, γλυκά κ.λπ.;
      Στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκαθαρίσει από την αρχή αν τα προϊόντα που θα προσφέρει η επιχείρηση θα παρασκευάζονται εντός του καταστήματος ή θα τα προμηθεύεται από άλλες επιχειρήσεις. Σημειωτέον ότι οι προμηθευτές θα πρέπει να εκδίδουν τα νόμιμα παραστατικά.
      Επίσης θα πρέπει να γνωρίσει στο μηχανικό, αν τα προϊόντα θα προσφέρονται σε πελάτες που θα κάθονται στο κατάστημα ή μόνο σε περαστικούς ή αν θα μεταπωλούνται σε άλλες επιχειρήσεις.
      Έτσι ο μηχανικός θα γνωρίζει ακριβώς σε ποια κατηγορία επιχείρησης θα ανήκει το συγκεκριμένο κατάστημα και επομένως θα έχει μια καλή και σφαιρική εικόνα για το ποιος χώρος είναι κατάλληλος.
      Τι ελέγχει ο μηχανικός;
      Καταρχήν ο μηχανικός θα κάνει έλεγχο στα έγγραφα νομιμότητας του κτιρίου και αν καλύπτονται οι πολεοδομικές, υγειονομικές, πυρασφάλειας κ.λπ. απαιτήσεις.
      Επίσης ο μηχανικός γνωρίζοντας τις ανάγκες της επιχείρησης, υπολογίζει τα απαιτούμενα τετραγωνικά μέτρα.
      Για παράδειγμα αν η υπό ίδρυση επιχείρηση είναι εστιατόρια, θα υπολογιστούν τα απαραίτητα τετραγωνικά για το παρασκευαστήριο, την κουζίνα, το λουτρό, τα αποδυτήρια, την αποθήκη και το χώρο τραπεζοκαθισμάτων.
      Μπορεί να έχουν καταργηθεί τα ελάχιστα τετραγωνικά του κάθε χώρου (παρασκευαστήριο, χώρος πλύσης, αίθουσα πελατών), υπάρχουν όμως, απαιτήσεις σύμφωνα με το υγειονομικό, την πολεοδομική νομοθεσία και τον κτιριοδομικό κανονισμό. Έτσι ο επιχειρηματίας σε συνεργασία με τον μηχανικό αναζητούν το κατάλληλο κτίριο για την συγκεκριμένη επιχείρηση.
      Ποια είναι τα Βήματα για την ίδρυση Καταστήματος Υγειονομικού Ενδιαφέροντος;
      Τα βήματα είναι:
      ΒΗΜΑ 1ο) Αίτηση βεβαίωσης χρήσεων γης από την Υπηρεσία Δόμησης (Πολεοδομία), με την οποία βεβαιώνεται ότι επιτρέπεται η συγκεκριμένη δραστηριότητα σύμφωνα με τη θέση της στο χώρο.
      ΒΗΜΑ 2ο) Απάντηση από Αρχαιολογία και Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων ότι συμφωνούν με την ίδρυση της επιχείρησης στην συγκεκριμένη θέση.
      ΒΗΜΑ 3ο) Ηλεκτρονικό αίτημα στην ιστοσελίδα OpenBusiness για εγκατάσταση στο αρμόδιο τμήμα.
      Ο ενδιαφερόμενος σε συνεργασία με τον μηχανικό του μπαίνει με τους κωδικούς του taxis στην ιστοσελίδα OpenBusiness και υποβάλει αίτημα στον αρμόδιο φορέα (π.χ. Δήμο για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος ή στο Τμήμα Ανάπτυξης της Περιφέρειας για επιχείρηση μεταποίησης κ.λπ., υποβάλλοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά κατά περίπτωση.
      ΒΗΜΑ 4ο ) Γνωστοποίηση εγκατάστασης / λειτουργίας. Μετά την απάντηση του αρμόδιου φορέα εισέρχεται πάλι ο ιδιοκτήτης στην ιστοσελίδα OpenBusiness και γνωστοποιεί την δραστηριότητα του.
      Γιατί είναι απαραίτητος ο μηχανικός στην διαδικασία της γνωστοποίησης ;
      Είναι απαραίτητος ο μηχανικός στην όλη διαδικασία της γνωστοποίησης γιατί το σύστημα ζητά τη συμπλήρωση στοιχείων της επιχείρησης, όπως: την θέση, τους ΚΑΔ, την οικοδομική άδεια, το εμβαδόν, τον θεωρητικό πληθυσμό, τον συντελεστή μεγέθους αν θα αναπτύσσει τραπεζοκαθίσματα ή όχι αν θα κάνει χρήση μουσικής, τον αριθμό πρωτοκόλλου της ανωτέρω βεβαίωσης τον αριθμό παράβολου κ.τ.λ.
      Ποια αρχεία τηρούμε σε φάκελο του καταστήματος ;
      α) Το αποδεικτικό υποβολής της γνωστοποίησης
      β) Κάτοψη του χώρου, στο οποίο θα αποτυπώνονται όλοι οι χώροι της επιχείρησης.
      γ) Βεβαίωση μηχανικού ότι πληρούνται οι κτιριολογικές προϋποθέσεις και υποχρεώσεις του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για το κτήριο, ότι πληροί τις προϋποθέσεις χώρου κύριας χρήσης, ότι ο χώρος είναι κατάλληλος για τη συγκεκριμένη χρήση σύμφωνα με τον Οικοδομικό και τον Κτιριοδομικό Κανονισμό, τις προϋποθέσεις του Κανονισμού Πυροπροστασίας. Η κάτοψη θα συνοδεύεται από αντίγραφα των στοιχείων νομιμότητας του χώρου, στα οποία αναφέρεται (π.χ. άδεια δόμησης, δήλωση αυθαιρέτου με τις εκάστοτε περί αυθαιρέτων διατάξεις, απόφαση εξαίρεσης από κατεδάφιση, βεβαίωση παλαιότητας κλπ).
      δ) Βεβαίωση της αρμόδιας για την οδό υπηρεσίας, ότι οι εργασίες κυκλοφοριακής σύνδεσης εκτελέσθηκαν πλήρως και σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια ή έγκριση εισόδου – εξόδου, ανάλογα με την κατηγορία που ανήκει η εγκατάσταση και εφόσον απαιτείται.
      ε) Πιστοποιητικό πυροπροστασίας, εφόσον απαιτείται. Σε περίπτωση μη απαίτησης πιστοποιητικού πυροπροστασίας από την Πυροσβεστική, θα υπάρχει φάκελος από το μηχανικό, με τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που απαιτούνται.
      στ) Υπεύθυνη Δήλωση του υπευθύνου του καταστήματος
      ζ) Το αποδεικτικό πληρωμής του παράβολου
      στ) Έκδοση Περιβαλλοντικών Όρων ή απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) αφορά συγκεκριμένες κατηγορίες δραστηριοτήτων που χαρακτηρίζονται ως χαμηλού περιβαλλοντικού κινδύνου, εφόσον απαιτείται.
      η) Άδεια χρήσης κοινόχρηστου χώρου, εφόσον υπάρχει
      θ) Άδεια χρήσης μουσικής, εφόσον υπάρχει
      κ) Άδεια χρήσης φυσικού αερίου, εφόσον υπάρχει.
      Προσοχή! Ανάλογα με το είδος της επιχείρησης (π.χ. κατάστημα τροφίμων, κομμωτήριο κ.ά.), θα πρέπει επιπρόσθετα να τηρούνται τα προβλεπόμενα αρχεία, σύμφωνα με τους όρους της εκάστοτε υγειονομικής διάταξης. Τα έγγραφα θα επιδεικνύονται κατά τον υγειονομικό έλεγχο της επιχείρησης.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

        1

    5. Αρθρογραφία

      Μεθοδολογικές ασάφειες και επιπτώσεις του ΠΔ 194/2025 για την οριοθέτηση των οικισμών

      Engineer

      Την έντονη δυσαρέσκεια του ΣΜΕΔΕΚΕΜ προκαλεί το Προεδρικό Διάταγμα 194/25 για τις οριοθετήσεις των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, καθώς με τις νέες ρυθμίσεις έρχονται αλλαγές στην υφιστάμενη κατάσταση οικοδομησιμότητας ακινήτων.
      Με το Προεδρικό Διάταγμα της 11.4.2025 (ΦΕΚ 194 Δ) καθορίζονται τα κριτήρια, ο τρόπος και οι διαδικασίες οριοθέτησης των οικισμών της χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923 οικισμών, καθώς και οι χρήσεις γης και οι γενικοί όροι και περιορισμοί δόμησης αυτών.
      Η δημοσίευση και έναρξη ισχύος του Π.Δ. προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες, ως προς το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία σύνταξής του, καθώς οι διατάξεις του επιφέρουν εκτεταμένες αρνητικές συνέπειες στη δυνατότητα δόμησης, την αξία της περιουσίας και τη δυνατότητα ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών και των μικρών οικισμών.
      Επισημαίνεται ό.τι το νέο Π.Δ. θέτει το πλαίσιο κανόνων για την οριοθέτηση του οικισμού και οι διατάξεις του δεν εφαρμόζονται ευθέως από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης αν δεν έχει προηγηθεί η έκδοση του Π.Δ. οριοθέτησης του οικισμού. Ως «οριοθέτηση» νοείται ο καθορισμός του ορίου του οικισμού και του πολεοδομικού κανονισμού αυτού στο πλαίσιο εκπόνησης Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ), Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) ή αυτοτελούς προεδρικού διατάγματος οριοθέτησης.
      Δεδομένου ό,τι σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη οι μελέτες των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων του Προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», καθώς και των αυτοτελών Π.Δ. οριοθέτησης, οι μελετητές οφείλουν να γνωρίζουν και να λαμβάνουν υπόψη τα οριζόμενα στο νέο Π.Δ., σε συνδυασμό με τις προδιαγραφές που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί.
      Σημειώνεται ό,τι όσον αφορά τις αυτοτελείς μελέτες οριοθέτησης οικισμών είχε εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/73670/1765/2022 «Μεθοδολογία οριοθέτησης οικισμών», ενώ για τις μελέτες ΤΠΣ και ΕΠΣ είχε αναρτηθεί από τον Μάρτιο του 2024 στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος οριοθέτησης των οικισμών, το οποίο θα έπρεπε οι μελετητές να λάβουν υπόψη.
      Τον Σεπτέμβριο του 2024, το αρχικό αυτό σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος πέρασε από τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ, Απόφαση 74/2024), το οποίο ήγειρε πλήθος αντιρρήσεων επί αυτού, κυρίως όσον αφορά στη ζώνη Γ, η οποία οριζόταν ως η ζώνη έξω από τις Ζώνες Α, Β και Β1 (συνεκτικό τμήμα προ του 1923, συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983, διάσπαρτο τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983 αντίστοιχα), έως το όριο του οικισμού που είχε καθοριστεί με προγενέστερη μη ακυρωθείσα διοικητική πράξη. Εν συνεχεία, αφού υποβλήθηκε εκ νέου προς έλεγχο στο ΣτΕ τον Δεκέμβριο του 2024, εκδόθηκε το νέο προεδρικό διάταγμα τον Απρίλιο του 2025, χωρίς να περιλαμβάνεται σε αυτό η Ζώνη Γ.
      Η μεθοδολογία του νέου Προεδρικού Διατάγματος για την οριοθέτηση των οικισμών έχει ήδη προκαλέσει έντονη κριτική, όχι μόνο για τις επιπτώσεις του εξαιτίας των διατάξεων που περιορίζουν τη δόμηση, αλλά και για τις ίδιες τις διαδικασίες και τα κριτήρια που χρησιμοποιεί, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται αρνητικά χιλιάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι χάνουν το δικαίωμα δόμησης σε εκτάσεις που είχαν αποκτηθεί με σκοπό την οικοδόμηση, εγείροντας ζητήματα ακόμη και παραβίασης του πολεοδομικού κεκτημένου.
      Γενικότερα, η μεθοδολογία οριοθέτησης των οικισμών και ο καθορισμός των επιτρεπόμενων χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης χαρακτηρίζεται από γενικευτική, αυστηρή και ανελαστική προσέγγιση, με ανεπαρκή τεκμηρίωση.
      Ειδικότερα:
      Η κατάρτιση και έγκριση του Προεδρικού Διατάγματος έγινε χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και αγνοήθηκαν οι ιδιαιτερότητες των μικρών οικισμών και οι ανάγκες των κατοίκων, ο διαχωρισμός των οικισμών σε ζώνες γίνεται με διαφορετικά δικαιώματα δόμησης, βάσει αυθαιρέτων και γενικών κριτήριων ζωοποίησης, χωρίς αξιολόγηση πραγματικής πολεοδομικής ή γεωγραφικής κατάστασης, χωρίς προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες, το ανάγλυφο ή το ιστορικό καθεστώς ενός οικισμού, χωρίς να εξετάζεται η λειτουργική ενότητα οικισμών που έχουν αναπτυχθεί με φυσικό και οργανικό τρόπο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο ρόλος και ο χαρακτήρας του οικισμού στην ευρύτερη περιοχή, τόσο σε δημοτικό όσο και σε πολλές περιπτώσεις σε περιφερειακό επίπεδο (δευτερεύουσα ή παραθεριστική κατοικία, τουριστικός πόλος κ.λπ.),δηλαδή, γενικά, επικρατεί μια λογική «κοπτοραπτικής», χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση στο έδαφος. Έτσι:
      Οικόπεδα εκτός Ζώνης Β ή Β1 έως το παλιό όριο χάνουν το δικαίωμα δόμησης, ακόμη και αν έχουν πρόσωπο σε δρόμο, καθώς οι οικισμοί χωρίζονται σε τρεις ζώνες: -Ζώνη Α (προ του 1923),
      -Ζώνη Β (συνεκτικό 1923–1983), και
      -Ζώνη Β1 (διάσπαρτη ανάπτυξη 1923–1983).
      Κτίσματα που δεν εμφανίζονται σε αεροφωτογραφίες πριν το έτος 1985, και που αποτελούν τον διαμορφωμένο πολεοδομικό ιστό του οικισμού, δεν συμπεριλαμβάνονται στα όρια αυτού, καθώς όλα τα στοιχεία που αφορούν κτίσματα πρέπει να ανάγονται υποχρεωτικά σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985. Οικισμοί, κάποιοι εκ των μάλιστα με ιδιαίτερη δυναμική σήμερα, δεν μπορούν να οριοθετηθούν με τις διατάξεις που περιγράφονται στο νέο Π.Δ., αφού, είτε δεν εμφανίζονται στην απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ έτους 1981 (προαπαιτούμενο για την οριοθέτηση του οικισμού), είτε δεν προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, καθώς θα πρέπει να εντοπίζεται έως το 1985 σύνολο με δέκα (10) τουλάχιστον κτίρια (π.χ. κατοικίες, αποθήκες) ή και άλλες κοινόχρηστες ή κοινωφελείς λειτουργίες ή κοινόχρηστοι χώροι (π.χ. σχολείο, εκκλησία, πλατεία). Οικισμοί ή και μεγάλα τμήματα αυτών δεν μπορούν να οριοθετηθούν ή να αποτελούν τμήματα αυτών, καθώς εμπίπτουν σε περιοχές που εξαιρούνται από το όριο αυτού, καθώς σε πολλές περιπτώσεις: -Εντοπίζονται ολόκληροι οικισμοί ή και τμήματα αυτών που στο πλαίσιο επανέγκρισης ή αναοριοθέτησης εμπίπτουν εντός της έκτασης πλάτους διακοσίων (200) μ. από τον άξονα υπεραστικών τμημάτων του βασικού (πρωτεύοντος) εθνικού οδικού δικτύου,
      -μεγάλα τμήματα των οικισμών εμπίπτουν σε διατάξεις που αφορούν στην ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας (ποιος ο λόγος να προσδιορίζεται το όριο του οικισμού στην γραμμή δόμησής που προκύπτει από την απόσταση του χαρακτηρισμένου οδικού δικτύου όταν ούτως ή άλλως το κτίριο θα τοποθετείτο στην απόσταση που ορίζεται με το π.δ. 209/1998;),
      -εντοπίζονται ολόκληροι οικισμοί ή και τμήματα αυτών εντός της ζώνης των 250 μ. από υφιστάμενα κοιμητήρια.
      Η γραμμή δόμησης, η θέση του κτιρίου στο οικόπεδο και η οικοδομησιμότητα στους οικισμούς, κυρίως τους παραλιακούς, καθώς και ο καθορισμός και αποτύπωση κοινόχρηστων διόδων πλάτους τουλάχιστον τεσσάρων (4,00) μ., που συνδέουν το εσωτερικό δίκτυο κοινόχρηστων χώρων του οικισμού με τη ζώνη παραλίας στους τελευταίους, δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης στο πλαίσιο μελέτης ΤΠΣ ή ΕΠΣ, αφού, ούτε η κλίμακα βοηθάει, ούτε το υπόβαθρο στο οποίο συντάσσεται, καθώς θα έπρεπε να υπάρχει τοπογραφική αποτύπωση και εφαρμογή, όπου υφίστανται θεσμικές γραμμές και όρια (γραμμή αιγιαλού και παραλίας κ.λπ.). Τίθεται το ερώτημα, τι γίνεται σε περιπτώσεις που δεν έχει οριοθετηθεί η γραμμή αιγιαλού και παραλίας. Υπάρχουν ασάφειες ως προς τη διαδικασία οριοθέτησης και κυρίως ως προς τον χρόνο που θα αναρτηθούν τα διαγράμματα οριοθέτησης των οικισμών στην περίπτωση που καθορίζονται μέσω των μελετών ΤΠΣ και ΕΠΣ, έτσι ώστε να ενημερωθούν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι πολίτες για το τι γίνεται με τις ιδιοκτησίες τους, και να υποβάλουν τυχόν ενστάσεις-αντιρρήσεις. Συγκεκριμένα: Θα αναρτηθούν αυτοτελώς, θα κριθούν οι ενστάσεις-αντιρρήσεις, και θα ακολουθήσει η διαδικασία διαβούλευσης της μελέτης ΤΠΣ ή ΕΠΣ ή η ανάρτηση των διαγραμμάτων θα γίνει ταυτόχρονα με τη διαβούλευση της ΣΜΠΕ και της Κύριας Μελέτης των ΤΠΣ και ΕΠΣ; Έχουν ληφθεί υπόψη αυτοί οι χρόνοι για την έγκαιρη ολοκλήρωση του προγράμματος που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας; Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω είναι προφανές ότι η διαδικασία οριοθέτησης των οικισμών στο πλαίσιο μελετών ΤΠΣ και ΕΠΣ δεν είναι εφικτή, πολύ δε περισσότερο στον χρονικό ορίζοντα που ορίζεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο αυτοτελών μελετών οριοθέτησης.
      Σε κάθε περίπτωση, το Προεδρικό Διάταγμα στη σημερινή του μορφή δεν υπηρετεί την ισόρροπη και δίκαιη ανάπτυξη της υπαίθρου, καθώς η εφαρμογή του ενδέχεται να οδηγήσει στον περιορισμό των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των περιοχών και στην ερημοποίηση της υπαίθρου. Αντιθέτως, ενισχύει την απαξίωση της μικρής ιδιοκτησίας και την πιθανή συγκέντρωση γης σε λίγους μεγάλους επενδυτές, ενώ ταυτοχρόνως υπονομεύει την τοπική οικονομία και προκαλεί κοινωνική δυσαρέσκεια.
      Η ανάγκη για άμεση αναθεώρηση και διαβούλευση με τους επιμέρους φορείς, με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη, τη χωρική λογική και τη δημοκρατική συμμετοχή είναι επιτακτική.
      πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_144 της ΠΕΣΕΔΕ
      Περισσότερα...

        0

    6. Αρθρογραφία

      Δόμηση κοντά σε ρέμα, οριοθετήσεις ρεμάτων και ρυθμίσεις αυθαιρέτων

      Engineer

      Τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της, με τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στη χώρα μας, έδειξαν ότι τα ποτάμια και τα ρέματα βρίσκουν την παλιά τους διαδρομή και μάλιστα διευρυμένα και θα πρέπει να επανεξεταστεί όλο το μοντέλο δόμησης και τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών πλησίον των ρεμάτων και ποταμών.
      Για να αντιμετωπίσει τα μεγάλα ζητήματα που προκαλούνται, η πολιτεία έχει θέσει πολεοδομικούς κανόνες στην οριοθέτηση των ρεμάτων, στη δόμηση και τα αυθαίρετα πλησίον των ρεμάτων. Στόχος των νομοθετημάτων είναι η προστασία των υδατικών πόρων και η αντιπλημμυρική θωράκιση των κατασκευών των περιοχών απ’ όπου διέρχονται. Σημαντικό επίσης είναι ότι απαιτείται πλέον καθορισμός ζωνών προστασίας των ρεμάτων σε κάθε πολεοδομική μελέτη ένταξης ή επέκτασης περιοχών σε σχέδιο πόλης, ενώ για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η δόμηση οποιασδήποτε κατασκευής πλησίον ρέματος επιτρέπεται σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρων. Όμως, επιτρέπει το κράτος να συντηρεί κάποιος το σπίτι του ή ακόμα και να τακτοποιεί υπό προϋποθέσεις τυχόν αυθαιρεσίες σε κτίρια πλησίον των ρεμάτων.
      Τι ισχύει με τη δόμηση κοντά σε ρέμα σύμφωνα με τον Κτιριοδομικό Κανονισμό ;
      Με την υπ’ αριθμόν ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360 (ΦΕΚ 3985Β/22-06-2023) Υπουργική Απόφαση τέθηκε σε ισχύ ο Κτιριοδομικός Κανονισμός, που μαζί με τον Οικοδομικό Κανονισμό καθορίζουν τον τρόπο ανέγερσης κτιρίων στη χώρα. Ο Κτιριοδομικός Κανονισμός τροποποίησε τον προηγούμενο που είχε εγκριθεί το 1989, όπως αυτός είχε αναθεωρηθεί με τον Οικοδομικό κανονισμό του 2012.
      Ένα από τα βασικά άρθρα του ισχύοντος κτριοδομικού κανονισμού είναι το άρθρο 6 που αφορά τη δόμηση κτιρίου κοντά σε ρέμα.
      Με διάταξη που προστέθηκε στον κανονισμό, δίνεται η δυνατότητα χωρίς απαίτηση οριοθέτησης, να γίνονται εργασίες σε παλιά υφιστάμενα κτίρια. Επίσης επιτρέπεται από τον νέο κανονισμό να εκδίδεται από την πολεοδομία άδεια αποπεράτωσης, άδεια αλλαγής χρήσης, καθώς και άδεια εργασιών πλήρης ανακαίνισης, και να επιδοτούνται οι κατοικίες από το « Εξ οικονομώ» .
      Συγκεκριμένα ισχύουν τα εξής :
      Α. Για τα ρέματα που έχουν οριοθέτηση
      Στα ρέματα, των οποίων οι οριογραμμές έχουν καθορισθεί με οποιονδήποτε από τους προβλεπόμενους τρόπους, η ανέγερση κτιρίων, εγκαταστάσεων ή περιτοιχισμάτων και γενικά η δόμηση ρυθμίζεται ως εξής:
      1.Απαγορεύεται απολύτως η δόμηση μέσα στην έκταση που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      2.Η δόμηση επιτρέπεται εκτός των οριογραμμών του ρέματος, όταν αυτές καθορίζονται με έργα, εφόσον έχουν κατασκευαστεί τα τυχόν προβλεπόμενα έργα διευθέτησης αυτού.
      3.Η δόμηση επιτρέπεται εκτός των οριογραμμών του ρέματος, όταν αυτές καθορίζονται χωρίς έργα, στις περιπτώσεις όπου είτε η οριοθέτηση πραγματοποιήθηκε χωρίς πρόταση έργων διευθέτησης είτε αυτή πραγματοποιήθηκε με πρόταση έργων διευθέτησης αλλά τα προβλεπόμενα έργα διευθέτησης δεν έχουν κατασκευαστεί ακόμα.
      Β. Για τα ρέματα που έχουν καταργηθεί
      1.Στα ρέματα που διαπιστώνεται ότι έχουν καταργηθεί αλλά απεικονίζονται στα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια, η δόμηση επιτρέπεται ύστερα από σχετική βεβαίωση της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Υδάτων της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την κατάργηση του ρέματος.
      Αν το ρέμα έχει αντικατασταθεί με άλλον αποδέκτη (αγωγό αποχέτευσης ή απορροής των νερών), η δόμηση επιτρέπεται μόνο εφ’ όσον διαπιστωθεί ότι δεν παραβλάπτονται οι κοινόχρηστοι αγωγοί, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της αρμόδιας για την κατασκευή του αποδέκτη υπηρεσίας (π.χ. ΕΥΔΑΠ). Γ. Για έκδοση Άδειας Δόμησης κοντά σε ρέμα χωρίς απαίτηση Οριοθέτησης ρέματος
      Σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης, άδεια για εργασίες άρσης επικινδυνότητας σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια, άδεια αποπεράτωσης εργασιών σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια με ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, άδεια αλλαγής χρήσης, εφόσον η νέα χρήση επιτρέπεται στην περιοχή, εργασιών συντήρησης, επισκευής, ενεργειακής αναβάθμισης, διαρρυθμίσεων (πλήρης ανακαίνιση), εκσυγχρονισμού (εγκαταστάσεων) και στατικής ενίσχυσης σε κτίρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμη άδεια κι εφόσον οι εργασίες περιορίζονται στο κέλυφος του υφιστάμενου κτιρίου και σε επαφή με αυτό. Επίσης, είναι δυνατή η έκδοση άδειας κατεδάφισης οποιασδήποτε κατασκευής, χωρίς απαίτηση οριοθέτησης. Δ. Για Άδεια Προσθήκης
      Για προσθήκες κατ’ επέκταση και ύψος σε κτίρια που η ανέγερσή τους είχε εγκριθεί από την αρμόδια για τα ρέματα υπηρεσία και σε αποστάσεις από τις οριογραμμές του ρέματος τουλάχιστον ίσες με αυτές των κτισμάτων που υπάρχουν, μπορεί να χορηγείται η οικοδομική άδεια χωρίς να απαιτείται οπωσδήποτε νέα έγκριση.
      Σημειώνεται ότι: όλες οι προαναφερόμενες διατάξεις έχουν εφαρμογή για κάθε περίπτωση ρέματος, ανεξάρτητα αν αυτό βρίσκεται εντός σχεδίου ή οικισμού ή εκτός σχεδίου και οικισμού.
      Τι θεωρείται υδατόρευμα και πρέπει να οριοθετηθεί;
      Υδατορέματα ή υδατορεύματα ή ρέματα (μη πλεύσιμοι ποταμοί, χείμαρροι, ρέματα και ρυάκια) είναι οι φυσικές ή διευθετημένες διαμορφώσεις της επιφάνειας του εδάφους που είναι κύριοι αποδέκτες των υδάτων της επιφανειακής απορροής και διασφαλίζουν τη διόδευσή τους προς άλλους υδάτινους αποδέκτες σε χαμηλότερες στάθμες. Στην έννοια του υδατορέματος δεν περιλαμβάνονται τα εγγειοβελτιωτικά έργα, όπως αρδευτικές και αποστραγγιστικές τάφροι.
      Πώς ορίζονται οι οριογραμμές ενός υδατορεύματος;
      Οριογραμμές υδατορέματος είναι οι πολυγωνικές γραμμές και από τις δύο πλευρές της βαθιάς γραμμής του υδατορέματος, που περιβάλλουν σωρευτικά:
      α) τις όχθες του υδατορέματος,
      β) τις γραμμές πλημμύρας και
      γ) οποιοδήποτε φυσικό ή τεχνητό στοιχείο, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του υδατορέματος, το οποίο έχει περιβαλλοντική αξία και χρήζει προστασίας.
      Ποια είναι η διαφορά μεταξύ οριοθέτησης και διευθέτησης ενός υδατορεύματος;
      Η οριοθέτηση είναι μια διοικητική πράξη, με στόχο την εξασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής των επιφανειακών νερών και την περιβαλλοντική προστασία του υδατορέματος.
      Η διευθέτηση υδατορέματος είναι η επέμβαση στο υδατόρεμα, με την εκτέλεση των αναγκαίων έργων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ροής, τη μείωση των κινδύνων από πλημμύρες και τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών.
      Πως χτίζουμε κοντά σε ρέμα σήμερα ;
      Στα ρέματα, των οποίων οι οριογραμμές έχουν καθοριστεί, η ανέγερση κτιρίων, ή εγκαταστάσεων ή περιτοιχισμάτων και γενικά η δόμηση ρυθμίζεται ως εξής:
      α) Απαγορεύεται απολύτως η δόμηση μέσα στην έκταση που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      β) Καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 10 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας για τις εντός σχεδίου και εντός ορίων οικισμών περιοχές.
      γ) Καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 20 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας για τις εκτός σχεδίου περιοχές.
      Μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου κοντά σε ρέμα;
      Ναι, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
      Περίπτωση σε οριοθετημένο ρέμα
      α) Στην περίπτωση οριοθετημένων ρεμάτων ή όπου υπάρχει προσωρινή οριογραμμή, απαγορεύεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων που βρίσκονται εντός της περιοχής που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      β) Στην περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής, η οποία βρίσκεται μεταξύ της οριογραμμής (οριοθέτησης του ρέματος) και της οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται η τακτοποίηση του αυθαιρέτου και εφαρμόζεται συντελεστής επιβάρυνσης ίσος με τον συντελεστή πρασιάς.
      Περίπτωση σε μη οριοθετημένο ρέμα
      Στην περίπτωση μη οριοθετημένων ρεμάτων, επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, ανάλογα με το αν το αυθαίρετο συνορεύει με μικρό, μεσαίο ή μεγάλο ρέμα ως εξής:
      α) στα μικρά ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης του ενός (1) τετραγωνικού χιλιομέτρου (τ.χ.), όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης του μισού (0,50) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, οι οριογραμμές συμπίπτουν με τις γραμμές όχθης,
      β) στα μεσαία ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή είκοσι (20) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος,
      γ) στα μεγάλα ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μεγαλύτερης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μεγαλύτερης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή πενήντα (50) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

        1

    7. Αρθρογραφία

      Η παλαιότητα των λιμανιών στη χώρα εμπόδιο στον τουρισμό

      GTnews

      Μπορούν λιμάνια που φτιάχτηκαν πριν από 40 ή 50 χρόνια, για να εξυπηρετούν τις ανάγκες των νησιωτικών κοινωνιών, να εξυπηρετήσουν τις μεγάλες τουριστικές ροές του 2025; Μπορούν λιμάνια που είχαν φτιαχτεί για πλοία μήκους 70 ή και 100 μέτρων, που μετέφεραν λίγα φορτηγά, να υποδεχθούν πλοία 120 ή και 160 μέτρων που ξεφορτώνουν δεκάδες ρυμουλκούμενα οχήματα και εκατοντάδες Ι.Χ.; Ρητορικά βεβαίως τα ερωτήματα, καθώς όλοι γνωρίζουν την παρωχημένη κατάσταση και την ανεπάρκεια των υποδομών στα περισσότερα νησιά της Ελλάδας. Αν και η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους εκατοντάδων εκατομμυρίων για τη βελτίωση αυτών των υποδομών, τα λιμενικά ταμεία, που ανήκουν στους δήμους και στην πλειονότητα των περιπτώσεων έχουν την αρμοδιότητα σχεδίασης, μελετητικής ωρίμανσης, διαγωνιστικής διαδικασίας και ανάθεσης των έργων, αδυνατούν για διάφορους λόγους, όπως υποστελέχωση και ανεπαρκής εξειδίκευση, να το πράξουν.
      Καλύτερες αλλά όχι τις απαιτούμενες επιδόσεις έχουν οι περιφέρειες, όπου τα έργα εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους, ενώ προηγείται το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, όπου όμως είναι αρμόδιο για τα έργα.
      Σε όλες τις περιπτώσεις, οι ανάγκες έχουν ξεπεράσει τους ρυθμούς υλοποίησης των έργων. Πραγματικότητα που αποτυπώνεται ανάγλυφη στις ετήσιες εκθέσεις που συντάσσει η Πανελλήνια Ένωση Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΠΕΝ). Παρατηρήσεις και διαπιστώσεις δηλαδή των καπετάνιων, που καλούνται πολλές φορές μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο να καταπλεύσουν και να αποπλεύσουν με ασφάλεια σε στοιχειώδεις και συχνά με ζημιές υποδομές. Η φετινή «Έκθεση λιμένων 2025» συντάσσεται αυτό το διάστημα και οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως έχει μικρές διαφορές από την περυσινή, που έχει έκταση μεγαλύτερη των 100 σελίδων, αφού έργα που έχουν ξεκινήσει δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί και το πέρασμα ενός ακόμα έτους «βάρυνε» τα λιμάνια. Δεκάδες παρεμβάσεις τόσο προς τα λιμενικά ταμεία όσο και προς όλους τους αρμόδιους φορείς, με έγγραφα και συγκεκριμένες προτάσεις για άμεσες ενέργειες για αποφυγή ατυχημάτων, έχει κάνει και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας.
      Στη Λέρο, «το κρηπίδωμα έχει υποστεί εκτεταμένη καθίζηση, η οποία έχει δυσκολέψει σημαντικά τις προσεγγίσεις και τη φορτοεκφόρτωση επιβατών και οχημάτων».
      Ταξιδεύοντας κανείς αυτές τις μέρες για την Πάρο, την Τήνο, τη Νάξο και τη Λέρο, στον σχεδόν οριζόντιο δηλαδή άξονα από τις ακτές της Αττικής προς τα ανατολικά, διαπιστώνει εύκολα τα προβλήματα, ακόμα κι αν δεν είναι ειδικός. Προβλήματα που δεν σχετίζονται μόνο με τις υποδομές αλλά και με την αυξημένη κίνηση στα λιμάνια από ιδιωτικά και τουριστικά σκάφη και, βεβαίως, την κυκλοφοριακή ασφυξία που προκαλούν στους δρόμους των νησιών η αποβίβαση και επιβίβαση πολλών εκατοντάδων οχημάτων, φορτηγών και ταξιδιωτών. Το κυκλοφοριακό έμφραγμα στην Πάρο είναι γνωστό σε όσους την έχουν επισκεφθεί ή είναι από το νησί. Στη Νάξο πρέπει να κλείσει ο παραλιακός δρόμος για την τοπική κυκλοφορία προκειμένου να αποβιβαστούν οχήματα και επιβάτες από τα πλοία. Στις περιπτώσεις που παραπάνω από ένα πλοία φθάνουν με μικρή χρονική διαφορά, τυχόν καθυστέρηση του πρώτου σημαίνει κυκλοφοριακό κομφούζιο, καθώς τα οχήματα που το περίμεναν πρέπει να φύγουν για να έρθουν αυτά που θα πάρει αυτό που έφθασε πρώτο.
      Ιστορίες καθημερινής τρέλας σε ένα σκηνικό από λιμάνια που με τα χρόνια έχουν χάσει τα βάθη τους, με ετοιμόρροπους προβλήτες, φάρους και άλλα μέσα σήμανσης που απαιτούν αντικατάσταση, ανεξέλεγκτη αγκυροβόληση μεγάλων σκαφών αναψυχής στην είσοδο των λιμανιών, ανεπαρκέστατους ή εντελώς ανύπαρκτους χώρους αξιοπρεπούς αναμονής επιβατών, ελάχιστα αν καθόλου σκίαστρα, προσκρουστήρες που έχουν φθαρεί στα σημεία πρόσδεσης και σκουριασμένα σίδερα που έχουν ξεπροβάλει από τα μπετά. Έτσι περιγράφεται η κατάσταση σε πολλά από τα λιμάνια της νησιωτικής χώρας στην τελευταία έκθεση λιμένων της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού. Οι πλοίαρχοι γράφουν για την Πάρο: «Η προοδευτική αύξηση των πλοίων που προσεγγίζουν τον λιμένα της Παροικιάς επιβάλλει την επέκταση νέων θέσεων προς τα βορειοδυτικά. Απαιτείται ρύθμιση της κυκλοφορίας τουριστικών και σκαφών αναψυχής στον όρμο. Η άναρχη, άτακτη, απροειδοποίητη και άνευ ορίων κυκλοφορία των προαναφερόμενων σκαφών στον όρμο Παροικιάς, όπου διαπερνούν τις θέσεις πρόσδεσης και τη λιμενολεκάνη εκτέλεσης ελικτικών χειρισμών των πλοίων για να καταλήξουν ή αναχωρώντας από τη μαρίνα, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την πρόκληση ατυχήματος».
      Η άναρχη κυκλοφορία σκαφών αναψυχής στο λιμάνι της Πάρου εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους, αναφέρει η έκθεση της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού.
      Στη Λέρο, «το κρηπίδωμα έχει υποστεί εκτεταμένη καθίζηση, η οποία έχει δυσκολέψει σημαντικά τις προσεγγίσεις και τη φορτοεκφόρτωση επιβατών και οχημάτων. Σύμφωνα με πολλαπλές μαρτυρίες παρευρισκομένων, κατά τις διαδικασίες άφιξης και αναχώρησης των πλοίων αντιλαμβάνονται κραδασμούς και δονήσεις μέχρι την είσοδο του λιμένα, γεγονός που καταδεικνύει την επικίνδυνη κατάσταση της υποδομής. Το πρόβλημα αυτό υφίσταται εδώ και αρκετά χρόνια χωρίς ουσιαστική αντιμετώπιση, όμως η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον καθίσταται επικίνδυνη για ολική καθίζηση του λιμένα με ό,τι αυτό συνεπάγεται». Χρειάστηκε να παρέμβει το υπουργείο Ναυτιλίας ώστε τα έργα στο Λακκί της Λέρου, που αναμένεται να αρχίσουν νωρίς το φθινόπωρο, όπως και στο λιμάνι της Τήνου, όπου ημιβυθισμένα μπλόκια, εκτεταμένες ρηγματώσεις και άλλα προβλήματα που αναφέρονται στην έκθεση λιμένων των καπετάνιων, να φτιαχτούν άμεσα.
      Εκτεταμένες ρηγματώσεις, ημιβυθισμένα μπλόκια και άλλα προβλήματα αναφέρονται στην έκθεση λιμένων των καπετάνιων για το λιμάνι της Τήνου.
      Στη Σαντορίνη, οι ανεπαρκέστατες λιμενικές υποδομές συνδυάζονται με ένα γεμάτο προκλήσεις οδικό δίκτυο, που σε συνδυασμό με το πλήθος των χιλιάδων (πάνω από 5.000) τουριστικών λεωφορείων και βαν που βρίσκονται στο νησί συνθέτουν μια χαοτική πραγματικότητα. «Είναι επιτακτική ανάγκη για το νησί να βρεθεί μια εναλλακτική λύση σε περίπτωση αδυναμίας προσέγγισης των πλοίων, σε κάποια άλλη, υπήνεμη από δυτικούς και νοτιοδυτικούς ανέμους τοποθεσία», ενώ «ύστερα από την επέκταση του λιμανιού προς τα βόρεια, επηρεάζεται η αγκυροβολία λόγω μεγάλων βαθών», αναφέρει η τελευταία έκθεση λιμένων των καπετάνιων.
      Σχεδόν σε όλα τα νησιά καταγράφονται σημαντικά προβλήματα. Στη Νάξο, όπου η ακτοπλοΐα εξυπηρετείται από έναν μακρόστενο προβλήτα με περιορισμένο χώρο για την αναμονή των οχημάτων και ακόμα πιο περιορισμένο για την πρόσδεση των πλοίων, πριν από κάμποσους μήνες έπεσε δύτης στο νερό για να διαπιστώσει την κατάσταση του κρηπιδώματος κάτω από την επιφάνεια. «Ο δύτης μπήκε από τη μια πλευρά του λιμενοβραχίονα και βγήκε από την άλλη, καθώς από κάτω έχει ανοίξει σπηλιά», αναφέρει πηγή που επικαλείται ενδελεχή γνώση της επιχείρησης. Και εδώ η διαδικασία ωρίμανσης των έργων από το Λιμενικό Ταμείο καλά κρατεί, επισημαίνει η ίδια πηγή.
      Το στοίχημα της απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων 265 εκατ.
      Αποτελεί μεγάλο στοίχημα όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά βεβαίως και για τη νησιωτική χώρα στο σύνολό της, η δυνατότητα των φορέων ανάθεσης έργων, όπως τα λιμενικά ταμεία και οι περιφέρειες, να ωριμάσουν γρήγορα μελετητικά, τεχνικά και διαγωνιστικά και να ολοκληρώσουν τα έργα για τα οποία έχουν ήδη εξασφαλιστεί πόροι από το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Τόσο για να μη χαθούν οι πόροι όσο και για να βελτιωθεί η κρίσιμη κατάσταση των λιμενικών υποδομών. Βεβαίως και στο παρελθόν έχουν δοθεί λεφτά τα οποία είτε δαπανήθηκαν σε μελέτες χωρίς αντίκρισμα είτε και στην εκτέλεση έργων που μένουν σήμερα αναξιοποίητα λόγω ζημιών ή χωροθέτησης. Μια τέτοια περίπτωση είναι το νέο λιμάνι στην Αστυπάλαια, που βρίσκεται σε απόσταση δέκα λεπτών από τη Χώρα, αλλά προ τετραετίας υπέστη σοβαρή καθίζηση και έκτοτε δεν χρησιμοποιείται, με αποτέλεσμα η ακτοπλοϊκή διασύνδεση να έχει επιστρέψει στο Παλιό Λιμάνι, που βρίσκεται στον Πέρα Γιαλό στη Χώρα. Μια άλλη περίπτωση είναι αυτή του νέου λιμανιού που φτιάχτηκε στα Μεστά της Χίου, ωστόσο η ακτοπλοϊκή διασύνδεση με τον Πειραιά παραμένει στο κεντρικό λιμάνι στην πόλη της Χίου.
      Αυτή τη στιγμή το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αξιοποιεί ευρωπαϊκούς πόρους είτε μέσω του ΕΣΠΑ είτε μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για την αναβάθμιση λιμενικών υποδομών συνολικού προϋπολογισμού 265,237 εκατ. ευρώ. Από το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται έργα με συνολικό προϋπολογισμό 67,5 εκατ. σε 13 λιμάνια, που είτε έχουν ολοκληρωθεί είτε ολοκληρώνονται, με φορείς υλοποίησης είτε το υπουργείο Ναυτιλίας σε συνεργασία με το Υπερταμείο (Αλεξανδρούπολη, Βόλος, Στυλίδα) είτε τους οικείους δήμους και φορείς (Ηράκλειο, Ιος, Αργοστόλι, Σητεία, Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας και Ιβήρων, Σύμη, Αγία Ρουμέλη και Καστελλόριζο). Από το ΕΣΠΑ προχωρούν οι μελέτες συνολικού προϋπολογισμού 135 εκατ. για τα λιμάνια σε Ρέθυμνο, Καμαριώτισσα Σαμοθράκης, Μαύρη Λιμνιώνα Σφακίων, Παλαιοχώρα, Λειψούς, Μαθράκι, Αιγιάλη, Αυλάκια Οθωνών, Άγιο Στέφανο Αυλιωτών και άλλα σε Κεφαλονιά, Φούρνους, Αντικύθηρα, Άγιο Ευστράτιο, Φολέγανδρο, Αγιο Νικόλαο Κρήτης και Αγιο Κήρυκο και Εύδηλο Ικαρίας. Άλλα 60 εκατ. έχουν εξασφαλιστεί για επιπλέον έργα σε λιμάνια στη Σίκινο, στην Κάλυμνο, στη Ρόδο, στην Κάρπαθο, στην Ανάφη, στη Γαύδο, στο Αγαθονήσι και στη Λέρο. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των έργων, πάντως, εμφανίζει «χαμηλή ωριμότητα» και «απαιτούνται μελέτες και εκθέσεις προκειμένου να ενταχθούν για χρηματοδότηση στο πρόγραμμα», πληροφορείται η «Καθημερινή» αρμοδίως. Για κάποια από αυτά, φορείς είναι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και για κάποια άλλα οι οικείοι δήμοι και τα λιμενικά ταμεία.
      Έργα και παρεμβάσεις όμως απαιτούνται και σε μεγάλα ιδιωτικοποιημένα λιμάνια όπως ο Πειραιάς. Πέρα από τα έργα που έγιναν εκεί κατόπιν πιέσεων του υπουργού Ναυτιλίας νωρίτερα φέτος στο επιβατηγό λιμάνι του ΟΛΠ, θέμα εγείρεται και στον λιμένα των RORO, των αμιγώς οχηματαγωγών δηλαδή, στο Κερατσίνι, όπου τα πλοία αυτά φορτώνουν σε απόσταση δύο μέτρων το ένα από το άλλο επικίνδυνα φορτία, σημειώνουν πηγές από το μεγάλο λιμάνι της χώρας.
      Περισσότερα...

        4

    8. Αρθρογραφία

      Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου: Επιστροφή άλλων 2,9 εκατ. από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση

      tetris

      Αναξιόπιστο σύστημα καταγραφής στα πολυκέντρα, που δεν έχουν ακόμη εγκατασταθεί στο σύνολό τους, διαπιστώνει η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου και δίνει εντολή για επιστροφή άλλων 2,9 εκατ. από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Τι αναφέρει το πόρισμα
      Την επιστροφή ακόμα 2,9 εκατ. ευρώ, του 25% των κοινοτικών πόρων που διατέθηκαν για την απόκτηση των πολυκέντρων ανακύκλωσης από τον φορέα διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική (ΕΔΣΝΑ), ζητεί η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ). Στο δεύτερο πόρισμά της για το ίδιο ζήτημα η Αρχή εντοπίζει σειρά ζητημάτων στον τρόπο λειτουργίας των «πολυκέντρων», τα οποία διαχειρίζεται για λογαριασμό των φορέων η εταιρεία που τους τα προμήθευσε.Ανάμεσα σε αυτά, η απουσία ελέγχων από πλευράς του ΕΔΣΝΑ, η έλλειψη αναλυτικών ή επαληθευμένων στοιχείων για το είδος, τις ποσότητες και την κατάληξη των υλικών που συλλέγονται. Την υπόθεση ερευνά και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ως προς την ορθή χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διατέθηκαν για την προμήθεια των πολυκέντρων.
      Πρόκειται για τα γνωστά κοντέινερ που περιλαμβάνουν μηχανήματα ανακύκλωσης πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων, τα οποία την τελευταία τριετία έχουν τοποθετηθεί σε πλατείες και κοινόχρηστους χώρους δήμων σε όλη τη χώρα. Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκονται οι διαγωνισμοί και οι συμβάσεις για την απόκτησή τους, με πόρους από το προηγούμενο ΕΣΠΑ (συγκεκριμένα το ΥΜΕΠΕΡΑΑ), από τρεις φορείς διαχείρισης απορριμμάτων: τον ΕΔΣΝΑ στην Αττική (130 μηχανήματα), τον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (58 μηχανήματα) και τον ΕΣΔΑΚ στην Κρήτη (60 μηχανήματα). Τα πολυκέντρα αποκτήθηκαν όχι για την ανακύκλωση συσκευασιών, καθώς για αυτό υπάρχει χωριστό σύστημα (οι μπλε κάδοι της ΕΕΑΑ και τα «σπιτάκια» της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, κατασκευασμένα από την ίδια εταιρεία με τα πολυκέντρα ανακύκλωσης, την ΤΕΧΑΝ). Τα πολυκέντρα προορίζονται για την ανακύκλωση υλικών για τα οποία δεν υπάρχει οργανωμένο σύστημα. Ο σχεδιασμός αυτός ήταν εξαρχής αμφιλεγόμενος, καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ανακύκλωση δεν είναι ευθύνη των δήμων και δεν πρέπει να χρηματοδοτείται με πόρους τους (ή με πόρους της Ε.Ε.), αλλά εκείνων που παράγουν ή εισάγουν τα ανακυκλώσιμα υλικά. Καταγγελίες Η έρευνα ξεκίνησε το 2023 με εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς υπήρχαν καταγγελίες για «φωτογραφικό» διαγωνισμό και για σειρά προβλημάτων στην υλοποίηση των συμβάσεων. Το πρώτο πόρισμα ολοκληρώθηκε στο 2024 (το δημοσιοποίησαν οι Data Journalists στις 5/9/2024) και κατέληξε ζητώντας την επιστροφή 2,9 εκατ. ευρώ, το 25% των κοινοτικών πόρων. Το πόρισμα εντόπιζε παρατυπίες και διατύπωνε 15 συστάσεις για τη διόρθωσή τους. Η «έκθεση οριστικών αποτελεσμάτων ελέγχου παρακολούθησης» της ΕΔΕΛ, την οποία φέρνει σήμερα στο φως η «Κ», έρχεται σε συνέχεια του πρώτου πορίσματος. Η ΕΔΕΛ εξέτασε κατά πόσον εφαρμόστηκαν οι συστάσεις που είχε δώσει στους τρεις φορείς διαχείρισης απορριμμάτων και στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης (ΕΥΔ) του ΥΜΕΠΕΡΑΑ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για τις Υποδομές και το Περιβάλλον), δηλαδή την υπηρεσία που διαχειρίζεται τα συγκεκριμένα κοινοτικά κονδύλια. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η έκθεση της ΕΔΕΛ παρακολουθεί ορισμένα μόνο από τα ζητήματα που είχε η ίδια επισημαίνει το 2024 και ότι υπάρχουν αναντιστοιχίες ανάμεσα στις δύο εκθέσεις. Πιο συγκεκριμένα:
      • Στο προηγούμενο πόρισμα, η ΕΔΕΛ είχε ζητήσει να ελεγχθεί ότι τα πολυκέντρα λειτουργούν όντως όπως πρέπει, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που είχαν τεθεί με τον αρχικό διαγωνισμό. Η ΕΔΕΛ πραγματοποίησε δειγματοληπτικό έλεγχο σε έξι από τα 130 «πολυκέντρα», ακολουθώντας την εξής μεθοδολογία: στα πέντε από αυτά ειδοποίησε εκ των προτέρων τον διαχειριστή τους ώστε να αδειάσουν οι κάδοι των μηχανημάτων και να ελεγχθούν οι καταγραφές τους. Το έκτο πολυκέντρο η ΕΔΕΛ το έλεγξε εν λειτουργία, για να διαπιστώσει αν οι καταγραφές του μηχανήματος αντιστοιχούν σε αυτά που έχει συλλέξει. Ο έλεγχος διαπίστωσε ότι σε γενικές γραμμές τα πολυκέντρα λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε και επομένως ότι υπήρξε συμμόρφωση με τις παρατηρήσεις που είχαν γίνει στον προηγούμενο έλεγχο.
      • Ενα από τα ευρήματα του πρώτου ελέγχου ήταν ότι τα πολυκέντρα, ενώ είχαν αποκτηθεί για να ανακυκλώνουν υλικά για τα οποία δεν υπήρχε άλλο σύστημα ανακύκλωσης, τελικά λειτουργούσαν για την ανακύκλωση συσκευασιών. Οπως αναφέρεται, και στις τρεις περιπτώσεις, τη διαχείριση των πολυκέντρων είχε αναλάβει η ΤΕΧΑΝ, δηλαδή η εταιρεία που τα προμήθευσε στο Δημόσιο. Στην Αττική, ο ΕΔΣΝΑ είχε υπογράψει σύμβαση με την ΤΕΧΑΝ στις 9.9.2022. «Η ανωτέρω σύμβαση συνεργασίας μεταξύ ΕΔΣΝΑ και ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ έχει ήδη λήξει από τα τέλη του 2023 και δεν προσκομίστηκε στην ομάδα ελέγχου νέα σύμβαση εν ισχύι», αναφέρεται στο πόρισμα.
      Οπως απάντησε ο ΕΔΣΝΑ στην ΕΔΕΛ, η σύμβαση «παραμένει εμπράκτως σε ισχύ, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει ανανεωθεί λόγω αλλαγών διοίκησης στον ΕΔΣΝΑ. Το σημαντικότερο όμως από τα ευρήματα της ΕΔΕΛ είναι ότι ο ιδιώτης ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία των μηχανημάτων δεν ελέγχεται από κανέναν. «Από τα στοιχεία που προσκομίστηκαν στην ομάδα ελέγχου και τις διευκρινίσεις που παρασχέθηκαν από τον ΕΔΣΝΑ, δεν φαίνεται να ασκείται καμία είδους εποπτεία από τον ΕΔΣΝΑ στην ΤΕΧΑΝ αναφορικά με τις υπηρεσίες που έχουν ανατεθεί με τη σύμβαση συνεργασίας».
      Στο συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει μια σαφής ανακολουθία σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση, η οποία δεν αιτιολογείται. Στον πρώτο έλεγχο παρατηρείται ότι ο ΕΔΣΝΑ είχε υπογράψει στις 2.8.2022 σύμβαση με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση (σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών) για τη λειτουργία των πολυκέντρων. Με βάση τη σύμβαση, η Ανταποδοτική δεν θα πληρωνόταν, αλλά θα της ανήκαν τα υλικά. Μετά τον έλεγχο ο ΕΔΣΝΑ προσκόμισε απόφαση ακύρωσης της εν λόγω σύμβασης με ημερομηνία προγενέστερη του ελέγχου. Η ΕΔΕΛ συμπεραίνει ότι «μη νόμιμα ο ΕΔΣΝΑ ανέθεσε για το χρονικό διάστημα τουλάχιστον έως στις 7-7-2023 στην εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση τις εργασίες συλλογής, μεταφοράς και πώλησης των ανακυκλώσιμων υλικών που προέρχονται από τα συγχρηματοδοτούμενα από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ πολυκέντρα ανακύκλωσης και δη με δικαίωμα η εν λόγω εταιρεία να τα διαχειρίζεται ως δικά της». Μάλιστα η Ανταποδοτική εμφάνιζε τα πολυκέντρα στο site της – και η ΕΔΕΛ ζήτησε αυτές οι αναφορές να αφαιρεθούν.
      Στη νέα έκθεση δεν γίνεται καμία αναφορά σε όλο αυτό, αντιθέτως, απλώς αναφέρεται ότι τη διαχείριση έχει η ΤΕΧΑΝ από τον Σεπτέμβριο του 2022.
      Ευρωπαϊκή έρευνα – Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά την υπόθεση ως προς την ορθή χρήση των κονδυλίων που διατέθηκαν για την προμήθεια των κοντέινερ με τα μηχανήματα ανακύκλωσης πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων.
      • Ενα ακόμα σημείο που ελέγχθηκε αφορά το κατά πόσον τα υλικά που συλλέγονται δηλώνονται υπέρ των δήμων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων – ΗΜΑ (βάση δεδομένων την οποία λειτουργεί το υπουργείο Περιβάλλοντος). Και τι είδους υλικά είναι αυτά, δηλαδή αν είναι ανακυκλώσιμες συσκευασίες ή άλλα ανακυκλώσιμα υλικά.
      Οπως επισημαίνει η ΕΔΕΛ, η ΤΕΧΑΝ δήλωσε στο ΗΜΑ το 2023 στον ΕΔΣΝΑ 6.629 τόνους και στον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου 400 τόνους, εκ των οποίων το 89% είναι ανακυκλώσιμα, αλλά όχι συσκευασίες («ανακυκλώσιμα υλικά μη ευθύνης παραγωγού»). Οι ελεγκτές της ΕΔΕΛ στο ένα πολυκέντρο διαπίστωσαν ότι «η πλειονότητα αυτών αφορούσε υλικά που ανήκαν στη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού» (χωρίς οι μετρήσεις του συγκεκριμένου μηχανήματος να λένε κάτι διαφορετικό).
      Αγνωστες ποσότητες
      Οσον αφορά την καταχώριση των ποσοτήτων ανά είδος αποβλήτου, η εταιρεία απάντησε ότι το 2023 δεν είχε αναπτυχθεί το ειδικό λογισμικό, ενώ το 2024 αναπτύχθηκε και εγκαταστάθηκε σταδιακά στις τρεις περιφέρειες. Αρα «το έτος 2025 είναι το πρώτο έτος καταγραφής και αποτύπωσης ποσοτικών στοιχείων ανά κωδικό (σσ. κατηγορία) αποβλήτου στο e-portal».
      • Εκτός από την απουσία εποπτείας και ελέγχων στην ΤΕΧΑΝ, η ΕΔΕΛ επισημαίνει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν είχε αναρτήσει τα στοιχεία ανά δήμο για το 2024, κάτι που έγινε στις 19 Ιουνίου 2025.
      • Παρατηρείται ότι «δεν υπάρχει καμία ενημέρωση από τον ΕΔΣΝΑ για την πορεία των αποβλήτων μετά τη συλλογή τους πλην της αναφοράς για τοποθέτηση αυτών σε χώρο αποθήκευσης της ΤΕΧΑΝ για το έτος 2023».
      • Οσον αφορά την εγκατάσταση των πολυκέντρων, προκύπτει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν τα έχει ακόμη τοποθετήσει όλα. Ο ΕΔΣΝΑ υποστηρίζει ότι «βρίσκεται σε εξέλιξη ανασχεδιασμός του συστήματος προκειμένου να τοποθετηθούν τα 22 πολυκέντρα ανακύκλωσης σε άλλους δήμους. Στόχος του ανασχεδιασμού είναι η βελτιστοποίηση της αξιοποίησης του διαθέσιμου και χρηματοδοτημένου εξοπλισμού». Αντιθέτως, ο ΕΣΔΑΚ έχει τοποθετήσει όλα τα πολυκέντρα και βρίσκεται σε εξέλιξη η ηλεκτροδότηση των τελευταίων 14 ώστε να λειτουργήσουν. Στην Πελοπόννησο έχουν εγκατασταθεί τα 54 από τα 58 και τα υπόλοιπα είναι υπό τοποθέτηση.
      Τι συμπεραίνει η ΕΔΕΛ; Οπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης, «δεν καθίσταται εφικτή η διατύπωση ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των λοιπών ανακυκλώσιμων υλικών που συλλέγονται από τα πολυκέντρα ανακύκλωσης και εν συνεχεία δηλώνονται στο ΗΜΑ». Κατά συνέπεια, «η ήδη επιβληθείσα κατ’ αποκοπήν δημοσιονομική διόρθωση ύψους 25% επί των δαπανών των ελεγχόμενων έργων των ΕΔΣΝΑ, ΦΠΔΣΑ Πελοποννήσου και ΕΣΔΑΚ δεν θεωρείται επαρκές διορθωτικό μέτρο».
      Επιστροφή κονδυλίων – Η ήδη επιβληθείσα δημοσιονομική διόρθωση ύψους 25% επί των δαπανών των ελεγχόμενων έργων σε Αττική, Πελοπόννησο και Κρήτη δεν επαρκεί, σύμφωνα με την ΕΔΕΛ, που ζητεί τον διπλασιασμό της.
      Ωστόσο, κατά την ΕΔΕΛ, η αδυναμία πιστοποίησης της αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος δεν συνιστά «πλήρη αστοχία»: «Το γεγονός ότι τα συγχρηματοδοτούμενα πολυκέντρα λειτουργούν τηρώντας τις τεχνικές προδιαγραφές (…) και λαμβάνοντας υπόψη ότι επιτελούν σε έναν αρκετά ικανοποιητικό βαθμό τους σκοπούς των ενταγμένων πράξεων και βάσει της αρχής της αναλογικότητας, η μη επαρκής διαδρομή ελέγχου για την αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των λοιπών ανακυκλώσιμων που συλλέχθηκαν από τα πολυκέντρα δεν συνιστά πλήρη αστοχία», ώστε να ζητηθεί η επιστροφή του 100% της χρηματοδότησης.
      Πλην όμως «αποτελεί σοβαρή έλλειψη» και έτσι προτείνεται επιπλέον της ήδη επιβληθείσας περικοπής του 25%, να περικοπεί ακόμη 25% από την κοινοτική χρηματοδότηση που πήρε συγκεκριμένα ο ΕΔΣΝΑ, ήτοι 2,9 εκατ. ευρώ. Περαιτέρω ζητεί να παρακολουθηθεί διοικητικά η εξέλιξη της τοποθέτησης των υπόλοιπων πολυκέντρων στην Αττική, καθώς πλέον το προηγούμενο ΕΣΠΑ έχει λήξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΔΕΛ δεν αγγίζει το θέμα της αλληλεπικάλυψης των πολυκέντρων με τα σπιτάκια της Ανταποδοτικής και τον μπλε κάδο της ΕΕΑΑ, θέμα που αφορά τη μετακύλιση του κόστους της ανακύκλωσης στους δήμους από τους παραγωγούς των αποβλήτων, όπως ορίζει η κοινοτική νομοθεσία.
      Η «Κ» επικοινώνησε με την ΤΕΧΑΝ και τον ΕΔΣΝΑ ζητώντας τη θέση τους για όσα διαπιστώνει η Επιτροπή. Από την πλευρά του ο ΕΔΣΝΑ υποστηρίζει ότι τα πολυκέντρα λειτουργούν όλα κανονικά και εποπτεύονται σε ικανό βαθμό. Ως προς το τι δηλώνει η ΤΕΧΑΝ στο ΗΜΑ, ο ΕΔΣΝΑ απαντά ότι δεν έχει τρόπο να το ελέγξει και ότι αυτό είναι υπόθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος. Τέλος, αναφέρει ότι τα τελευταία 22 πολυκέντρα είναι σε διαδικασία τοποθέτησης. Από την πλευρά της ΤΕΧΑΝ δηλώθηκε αδυναμία να απαντηθούν τα ερωτήματα στον περιορισμένο χρόνο που δόθηκε στο πλαίσιο του ρεπορτάζ.
      Περισσότερα...

        0

    9. Αρθρογραφία

      Η Ελλάδα τρίτη σε κατανάλωση ενέργειας για κλιματισμό σε σύνολο 31 ευρωπαϊκών χωρών

      Engineer

      Το παραλιακό μέτωπο της Μαρώνειας, η κοντινότερη παραλία στην Κομοτηνή, απέχει 30 χιλιόμετρα από την πόλη.
      Ο Παντελής Χαβιαράς είναι ψυκτικός με έδρα την Κομοτηνή από το 1996, και γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ψυκτικών Ελλάδος (ΟΨΕ) σήμερα. Θυμάται πως, μέχρι πρόσφατα, στην Μαρώνεια δεν υπήρχε ζήτηση για τον ίδιο και τους συναδέλφους του. «Δεν είχε δουλειά για εμάς εκεί, δεν είχαν κλιματιστικά», λέει στο Solomon.
      Αλλά ακόμα και στη Ροδόπη, που φημίζεται για τον βαρύ χειμώνα, η καλοκαιρινή περίοδος έχει διευρυνθεί καθιστώντας την χρήση κλιματισμού απαραίτητη. «Υπάρχουν βράδια που έχει 30 βαθμούς έξω. Δεν γίνεται να μην ανάψεις κλιματιστικό. Αναγκαίο κακό έχει γίνει — και σας το λέει ένας ψυκτικός!», σχολιάζει ο κ. Χαβιαράς.
      Σε όλη την Ελλάδα, οι ολοένα πιο παρατεταμένες περίοδοι ζέστης δεν επηρεάζουν μόνο την καθημερινότητα των πολιτών — αποτυπώνονται με μετρήσιμο τρόπο στις ανάγκες των νοικοκυριών και των δημόσιων υποδομών για τεχνητή ψύξη. Όπως αποκαλύπτει η νέα έρευνα του Solomon, σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό δίκτυο δημοσιογραφίας Correctiv.Europe, η Ελλάδα κατέχει σήμερα την τρίτη θέση σε ανάγκες κλιματισμού σε σύνολο 31 ευρωπαϊκών χωρών, πίσω μόνο από τη Μάλτα (πρώτη) και την Κύπρο (δεύτερη).

      Πώς εξελίσσεται η ανάγκη για ψύξη
      Η σταθερά αυξανόμενη ανάγκη για κλιματισμό σε όλους τους νομούς της χώρας, από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα, αποτυπώνεται μέσω των λεγόμενων «βαθμοημερών ψύξης» (Cooling Degree-Days, CDD). Πρόκειται για μια μονάδα μέτρησης που υπολογίζει την ενέργεια που απαιτείται για να διατηρηθεί εντός των κτιρίων μια άνετη εσωτερική θερμοκρασία 21°C, κατά τη θερμή περίοδο του έτους, δηλαδή από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο.
      Αν, για παράδειγμα, η μέση θερμοκρασία μιας ημέρας είναι 27°C, τότε προστίθενται 6 βαθμοημέρες ψύξης (27-21) στο ετήσιο άθροισμα της περιοχής. Με απλά λόγια, όσο περισσότερες οι βαθμοημέρες ψύξης, τόσο περισσότερο δουλεύουν τα air condition, και τόσο μεγαλύτερη είναι η κατανάλωση ρεύματος.
      Τα δεδομένα που δημοσιεύει για πρώτη φορά το Solomon έχουν αντληθεί από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της ΕΕ (JRC), και καταγράφουν εντυπωσιακές μεταβολές σε όλη την Ελλάδα, αποτυπώνοντας πως από την δεκαετία 1979-1988 στη δεκαετία 2014-2023:
      Στην Κάλυμνο, την Κάρπαθο, και την Κω, ο δείκτης βοθμοημερών ψύξης αυξήθηκε από 475 βαθμοημέρες (1979-1988), σε 666 (2014-2023).  Στη Ζάκυνθο, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, σχεδόν τριπλασιάστηκε: από 150 σε 435.  Η ανάγκη για ψύξη υπερδιπλασιάστηκε, μεταξύ άλλων, στην Λέσβο (από 249 σε 518) και την Κέρκυρα (από 244 σε 528). Ακόμη και σε πιο ψυχρές περιοχές, όπως η Φλώρινα και η Καστοριά, οι αριθμοί έχουν υπερδιπλασιαστεί.
        Πώς αλλάζει η κατανάλωση ρεύματος
      Ό,τι κάποτε αποτελούσε μια θερμοκρασιακή εξαίρεση, είναι σήμερα η νέα κανονικότητα. Μεταξύ 2000-2022, η κατανάλωση ενέργειας του μέσου νοικοκυριού στην Ελλάδα, λόγω χρήσης κλιματιστικών, αυξήθηκε κατά 265%. Την ίδια ώρα, έρευνα έδειξε πως τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στην Ελλάδα δαπανούν έως και 95% περισσότερη ενέργεια για ψύξη, κυρίως επειδή υπολείπονται σε υποδομές όπως η θερμομόνωση.
      Μιλώντας στο Solomon, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, αν δεν υπάρξει σχεδιασμός για ενεργειακή θωράκιση του κτιριακού αποθέματος, νοικοκυριά, υποδομές και κοινωνικά ευάλωτες ομάδες αναμένεται να γνωρίσουν ισχυρές πιέσεις.
      Σε αυτό το πλαίσιο, έχει σημασία να δούμε όχι μόνο πού και πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία, αλλά και πόσοι άνθρωποι επηρεάζονται σε κάθε περιοχή. Ο χάρτης που ακολουθεί δείχνει πώς έχει αλλάξει η κατανάλωση ρεύματος για κλιματισμό σε όλη την Ελλάδα, συγκρίνοντας τη δεκαετία του 1980 με την δεκαετία 2014-2023.
      Συνυπολογίζοντας τις μεταβολές στον πληθυσμό κάθε περιοχής, ο χάρτης δεν δείχνει απαραίτητα πού κάνει περισσότερη ζέστη, αλλά και πού έχει αυξηθεί η συνολική ζήτηση για ρεύμα που καταναλώνεται για κλιματισμό. 
      Οι μεταβολές σε Έβρο, Κρήτη, Μακεδονία
      Περιοχές που έχουν αναπτυχθεί πληθυσμιακά τις τελευταίες δεκαετίες εμφανίζουν μεγαλύτερη αύξηση στη ζήτηση ρεύματος για κλιματισμό, ακόμη και αν δεν καταγράφεται ανάλογη αύξηση θερμοκρασίας. Συμβαίνει όμως και το ανάποδο, εξηγεί στο Solomon ο Δρ. Σταύρος Ντάφης, φυσικός-μετεωρολόγος και συνιδρυτής του κόμβου πληροφόρησης climatebook.gr, σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας.
      «Οι παραμεθόριες περιοχές, όπως ο Έβρος, όπου παρατηρείται αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος για κλιματισμό, γνωρίζουμε πως έχουν μείωση πληθυσμού. Οπότε εκεί μπορούμε να αποδώσουμε τις αυξημένες ανάγκες για κλιματισμό αποκλειστικά στο κλίμα», επισημαίνει ο κ. Ντάφης.
      Από την άλλη, συμπληρώνει, «αν λάβουμε υπόψη μόνο τη θερμοκρασία, δεν δικαιολογείται γιατί στο Λασίθι έχει αυξηθεί η ανάγκη κλιματισμού σε σχέση με τα Χανιά ή το Ρέθυμνο. Η θερμοκρασία σε όλες αυτές τις περιοχές αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό. Αυτό που αλλάζει είναι η ανάγκη για ψύξη, δηλαδή οι ανάγκες ρεύματος».
      Ο κ. Χαβιαράς επισημαίνει, εμπειρικά, πως η σεζόν για τους ψυκτικούς παραδοσιακά διαρκούσε πέντε μήνες, το πολύ έξι μήνες σε νότιες περιοχές της Ελλάδας. «Φανταστείτε ότι στην Κομοτηνή ανάβαμε θέρμανση τέλη Σεπτεμβρίου. Φέτος, μέχρι τις 10 Οκτωβρίου είχαμε κλιματισμό για να δροσιστούμε».
      Το ίδιο ισχύει και για τη Μακεδονία, όπου καταγράφεται εκ των μεγαλύτερων αυξήσεων θερμοκρασίας από το 1980, και όπου τα περισσότερα σπίτια δεν διαθέτουν μονώσεις. 
      Αθωράκιστα τα κτίρια
      Το οικιστικό απόθεμα θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της λύσης. Αλλά, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), το 55% του συνόλου των κατοικιών της χώρας έχει χτιστεί πριν το 1980, δηλαδή πριν την εφαρμογή οποιουδήποτε κανονισμού θερμομόνωσης.
      Ο Άλκης Καφετζής, συντονιστής έργου θερινής ενεργειακής φτώχειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace, υπογράφει σχετική έρευνα της οργάνωσης, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2025, και εξετάζει την ζωή στα ελληνικά σπίτια σε συνθήκες υπερθέρμανσης.
      Λέει στο Solomon πως ο πρώτος κανονισμός θερμομόνωσης, το 1980, αφορούσε ένα κομμάτι φελιζόλ ανάμεσα στα τούβλα των τοίχων. «Οι ίδιοι οι μηχανικοί παραδέχονται ότι αυτό δεν είχε κανέναν αντίκτυπο», σημειώνει ο ίδιος. 

      Η έρευνα της Greenpeace δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2025. Προσθέτει πως επειδή για δεκαετίες τα ελληνικά κτίρια δεν είχαν καμία θερμομόνωση, «έχουμε πλέον ένα ιδιαίτερα γερασμένο οικιστικό απόθεμα με αυξημένο ενεργειακό αποτύπωμα». Οι κατοικίες στην Ελλάδα ευθύνονται για το 43% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ»
      Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προβλέπεται να συμβάλει «στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην ενεργειακή ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 11.500 κατοικιών έως το 2025».
      Ο κ. Καφετζής υπογραμμίζει πως οι μεμονωμένες παρεμβάσεις που υλοποιούνται σε κατοικίες, στο πλαίσιο του προγράμματος, εφαρμόζονται αποσπασματικά, χωρίς στρατηγική στόχευση και μετρήσιμο αποτέλεσμα. Έτσι, δεν καταφέρνουν να αλλάξουν τη μεγάλη εικόνα της κατανάλωσης ενέργειας και θερμοκρασιακής άνεσης μέσα στις κατοικίες, ενώ τα έργα «συνήθως υπερκοστολογούνται γιατί κανένας δεν ελέγχει το έργο πριν και μετά», συμπληρώνει. 
      Εκτός από την έκδοση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης, υποχρεωτικό βήμα της διαδικασίας, ο κ. Καφετζής υποστηρίζει πως δεν ελέγχεται πραγματικά εάν έχει αλλάξει το βιοτικό επίπεδο των ίδιων των κατοίκων. «Απλώς παρακολουθούμε έναν βασικό, πολύ απλό δείκτη. Όμως, έχει μειώσει πραγματικά τους λογαριασμούς του αυτό το νοικοκυριό; Έχει -ακόμα πιο σημαντικό- βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης το νοικοκυριό μετά τις παρεμβάσεις;», αναρωτιέται. 
      Λόγω της αποσπασματικότητάς τους, οι παρεμβάσεις του «Εξοικονομώ» ενδέχεται ακόμα και να βλάψουν ένα σπίτι, σύμφωνα με τον Δημήτρη Παλλαντζά, υπεύθυνο εκπαίδευσης στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ). 
      «Τα προγράμματα “Εξοικονομώ” υλοποιούνται πλέον με πολύ μικρότερη οικονομική κλίμακα, για να συμπεριλάβουν περισσότερο κόσμο. Όμως αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν μόνο μικρο-παρεμβάσεις, οι οποίες πολλές φορές έφεραν χειρότερο αποτέλεσμα από αυτό που υπήρχε», λέει ο Παλλαντζάς. 
      Το λεγόμενο παθητικό κτίριο στηρίζεται σε αρχές φυσικής και βιοκλιματικού σχεδιασμού, με στόχο ιδανικές και μετρήσιμες συνθήκες διαβίωσης. Λειτουργεί όπως ένας θερμός: διατηρεί παθητικά σταθερή θερμοκρασία στο εσωτερικό του χωρίς να χρειάζεται ενεργή θέρμανση ή ψύξη. Η θερμοκρασία εσωτερικού χώρου διατηρείται σταθερά μεταξύ 20 και 25 βαθμών Κελσίου, η σχετική υγρασία στο 35% έως 55%, ενώ τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν κάτω από 1.000 ppm – όλα αυτά με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας.
      Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτούνται παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας: θερμομόνωση, ενεργειακά κουφώματα, αεροστεγανότητα, ελεγχόμενος αερισμός και εξάλειψη θερμογεφυρών. Το κόστος τέτοιων παρεμβάσεων κυμαίνεται μεταξύ 200-400 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανάλογα με την πολυπλοκότητα και την κατάσταση του εκάστοτε κτιρίου.
      Στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα πάνω από 200 παθητικά κτίρια, αρκετά από τα οποία υλοποιήθηκαν μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ». Κατά την περίοδο υπουργίας Χατζηδάκη, λέει ο κ. Παλλαντζάς, το ανώτατο ποσό επιδότησης έφτανε τις 50.000 ευρώ/κατοικία. Το ποσο επαρκούσε για να καλύψει τις παρεμβάσεις που χρειάζεται ένα παθητικό κτίριο, και πολλά έργα προχώρησαν με σχετική ευκολία. 
      «Στην πορεία όμως, ο προϋπολογισμός του προγράμματος περιορίστηκε, μαζί και η δυνατότητα να γίνονται τέτοιες ολοκληρωμένες αναβαθμίσεις», λέει ο κ. Παλλαντζάς.
      Επαρκούν τα φωτοβολταϊκά;
      Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, αν και αποτελεί δημοφιλή λύση για ενεργειακή εξοικονόμηση, φαίνεται πως δεν επαρκεί από μόνη της. Ο υπεύθυνος εκπαίδευσης του ΕΙΠΑΚ μοιράστηκε με το Solomon τα πρώτα ευρήματα μιας αδημοσίευτης μελέτης του Ινστιτούτου, που εξετάζει τι θα συνέβαινε εάν οι ταράτσες των πολυκατοικιών στην Αθήνα καλύπτονταν εξ ολοκλήρου με φωτοβολταϊκά. 
      Ως μοντέλο χρησιμοποιήθηκε ένα τυπικό κτίριο τριών έως έξι ορόφων -τα πιο συνηθισμένα στην πόλη- από διαφορετικές περιόδους κατασκευής: 
      πολυκατοικίες πριν το 1980 χωρίς μόνωση, μετά το 1980 με τις πρώτες κανονιστικές απαιτήσεις (ΚΕΝΑΚ),  και σύγχρονες ή παθητικές κατοικίες.  Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα παλιά κτίρια, καθώς αυτά αποτελούν την πλειονότητα του οικιστικού αποθέματος. Το βασικό εύρημα ήταν αποκαλυπτικό: ακόμη και αν καλυφθεί με φωτοβολταϊκά ολόκληρη η ταράτσα, η παραγόμενη ενέργεια δεν καλύπτει πάνω από 20% των συνολικών αναγκών ενός εξαώροφου κτιρίου. Η ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου παραμένει βασικό κομμάτι της εξίσωσης.
      Ο Άλκης Καφετζής εξηγεί πως το πρόβλημα στην Ελλάδα εντοπίζεται και στο γεγονός οτι οι παρεμβάσεις υλοποιούνται σε επίπεδο διαμερίσματος και όχι πολυκατοικίας. «Η ανακαίνιση ενός διαμερίσματος από τα 20 μιας πολυκατοικίας, όσο σωστά κι αν γίνει, δεν σημαίνει ότι το κτίριο λειτουργεί καλύτερα συνολικά. Το κέλυφος παραμένει παλιό, οι απώλειες είναι μεγάλες, και οι υπόλοιποι ένοικοι συνεχίζουν να ζουν σε συνθήκες υπερθέρμανσης, με ό,τι αυτό σημαίνει για την κατανάλωση ρεύματος και την ποιότητα ζωής».
      Ο κ. Καφετζής συμπληρώνει ότι πραγματική μονάδα αποτελεί η πολυκατοικία, όχι το μεμονωμένο διαμέρισμα. Αλλά στην Ελλάδα δεν έχουν υπάρξει πολιτικές που να στηρίζουν ολική ανακαίνιση σε επίπεδο κτιρίου, σχολιάζει, «τη στιγμή που στην Ευρώπη μιλάνε ήδη για παρεμβάσεις σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου ή γειτονιάς».
      Το Εθνικό Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο
      Στις 18 Ιουλίου έληξε η δημόσια διαβούλευση για το Εθνικό Κοινωνικό και Κλιματικό Σχέδιο της Ελλάδας, ένα κρίσιμο κείμενο πολιτικής που κατατίθεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ανοίγει την πόρτα σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. 
      Μέσω του σχεδίου, η χώρα διεκδικεί πρόσβαση σε περίπου 8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. Οι πόροι στοχεύουν κατά κύριο λόγο σε ευάλωτα νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να κάνουν λόγο για 1,5 εκατ. ωφελούμενους.
      Παράλληλα, μέχρι το τέλος του 2025, η Ελλάδα καλείται, όπως και όλα τα κράτη-μέλη,  να καταθέσει στην Κομισιόν ένα πενταετές εθνικό σχέδιο ανακαίνισης του κτιριακού αποθέματος. Η υποχρέωση προκύπτει από την πρόσφατη ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Κτίρια, με στόχο τη σημαντική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στα αστικά κέντρα.
      Με φόντο τα 8 δισ. ευρώ που διεκδικεί η Ελλάδα από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη διαχείριση της ενεργειακής μετάβασης στα κτίρια: η θεσμική είσοδος των ESCOs (Energy Services Companies), δηλαδή ιδιωτικών εταιρειών που θα αναλαμβάνουν ανακαινίσεις κτιρίων με ανταπόδοση την εξοικονόμηση ενέργειας.
      Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ψυκτικών κατήγγειλε πρόσφατα ότι ο σχεδιασμός παρακάμπτει τους μικρούς επαγγελματίες, τους πιστοποιημένους τεχνικούς, και τις τοπικές αγορές. 
      «Εκτιμούμε ότι η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και η επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας προϋποθέτουν τη συνεργασία όλων των ειδικοτήτων του τεχνικού κόσμου, με διαφανείς και ανοιχτές διαδικασίες, και όχι τον αποκλεισμό επαγγελματιών που διαθέτουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία για την επιτυχή υλοποίηση τέτοιων έργων», αναφέρει η επιστολή διαμαρτυρίας προς το υπουργείο. 
      Ταυτόχρονα, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Φραγκίσκος Παρασύρης, επισήμανε πως ο κυβερνητικός σχεδιασμός ανοίγει το δρόμο της ενεργειακής αγοράς «μόνο για τους μεγάλους», χωρίς να διασφαλίζεται πως τα χρήματα αξιοποιούνται αποτελεσματικά. Η ενεργειακή αναβάθμιση, υποστήριξε, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο κερδοφορίας, όχι κοινωνικής πολιτικής. 
      Το Solomon απέστειλε αναλυτικά ερωτήματα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κοινοποιώντας τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, και ζητώντας διευκρινίσεις σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν. Το υπουργείο δεν απάντησε στα ερωτήματά μας έως και τη δημοσίευση του ρεπορτάζ.
      Περισσότερα...

        0

    10. Αρθρογραφία

      Παραθεριστική κατοικία στην Ελλάδα: Με ποιο κριτήριο την επιλέγουν Έλληνες και ξένοι;

      GTnews

      Έντονο παραμένει το ενδιαφέρον των ξένων για την απόκτηση παραθεριστικής κατοικίας στη χώρα μας ενώ όλο και περισσότεροι Έλληνες στρέφονται τα τελευταία χρόνια στην αγορά εξοχικού με στόχο όχι μόνο την ιδιοκατοίκηση αλλά και ως επένδυση, ειδικά σε ό,τι αφορά τα πολυτελή ακίνητα.
      Σύμφωνα με την Elxis – At Home in Greece, εταιρεία που εδρεύει στην Ολλανδία ειδικεύεται στην προώθηση ελληνικών εξοχικών κατοικιών σε ξένους αγοραστές, η συγκεκριμένη αγορά εξελίσσεται σε τομέα υψηλής προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία. Όπως επισημαίνει μάλιστα σε ανάλυσή της, σε βάθος 10ετίας το συνολικό όφελος που μπορεί να προκύψει από την πώληση μιας και μόνο νεόδμητης εξοχικής κατοικίας σε ξένους αγοραστές μπορεί να ξεπεράσει και το 1 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό υπολογίζεται με βάση το αρχικό καταβαλλόμενο τίμημα και τα έξοδα αγοράς για ένα τυπικό ακίνητο που αγοράζουν οι πελάτες της αλλά και υπολογίζοντας τις καταναλωτικές δαπάνες και το κόστος συντήρησης σε βάθος 10 ετών.
      Κατά κύριο λόγο, με βάση τα στοιχεία της εταιρείας, οι ξένοι επενδυτές επιλέγουν οικόπεδα που βρίσκονται σε ιδιαίτερα προνομιακές τοποθεσίες, όσο το δυνατόν πιο κοντά στη θάλασσα. Πρόκειται κυρίως για ιδιώτες, ή ακόμα κι εταιρείες από την Δυτική Ευρώπη, όπως την Γερμανία, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Στρέφονται κυρίως σε κατασκευές υψηλής πολυτέλειας και αντίστοιχων προδιαγραφών και παροχών.
      Το πρώτο τετράμηνο του έτους, με βάση τα στοιχεία της Elxis – At Home in Greece παρατηρήθηκε αύξηση των πωλήσεων προς Ολλανδούς αγοραστές κατά 91%, προς Βέλγους κατά 103% και προς τους αγοραστές από τη Γερμανία - στους οποίους περιλαμβάνονται και Έλληνες ομογενείς - κατά 64%. Η πλειονότητά τους, αναζήτησε εξοχικές κατοικίες με κόστος αγοράς από 250.000 – 600.000 ευρώ, με τους περισσότερους να κινούνται μεταξύ 350.000 και 450.000 ευρώ. Οι αγοραστές από την Βορειοδυτική Ευρώπη (Ολλανδοί, Βέλγοι, Γερμανοί, Ελβετοί και Γάλλοι), προτιμούν την απόκτηση εξοχικού στην Κρήτη, τα Ιόνια Νησιά, την Πελοπόννησο και την Ρόδο. Ορισμένοι εξ αυτών επιλέγουν και κάποια από τα νησιά των Κυκλάδων, όπου μπορούν να βρουν καλές ευκαιρίες επένδυσης.
      Την ίδια στιγμή τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αλλάζει και το προφίλ των Ελλήνων αγοραστών ειδικά εκείνων που έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν πολυτελείς εξοχικές κατοικίες. Σύμφωνα με την Premier Realty Greece, ο εγχώριος αγοραστής έχει περάσει πλέον σε ένα πιο ώριμο στάδιο, επιλέγοντας ακίνητα με στόχο την προστιθέμενη αξία και την επενδυτική λογική ενώ στο παρελθόν λειτουργούσε περισσότερο συναισθηματικά.
      Οι Έλληνες αγοραστές πλέον δείχνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για μακροχρόνιες λύσεις που συνδυάζουν στέγαση, επένδυση και κληρονομική αξία. Οι περιοχές οι οποίες προσελκύουν το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων στο πλαίσιο αυτής της «στρατηγικής», σύμφωνα με την εταιρεία, είναι στα βόρεια προάστια, η Κηφισιά, η Πολιτεία και η Εκάλη. Στα νότια προάστια, η Βούλα, η Βουλιαγμένη και το Ελληνικό βρίσκονται στο επίκεντρο ενώ σημαντικό ενδιαφέρον καταγράφεται και στις Κυκλάδες, όπου τα ακίνητα συνδυάζουν δυνατότητα ιδιοκατοίκησης με υψηλές αποδόσεις από τουριστική αξιοποίηση.
      Περισσότερα...

        0

    11. Αρθρογραφία

      Ελληνική Δασολογική Εταιρείας: Προτάσεις για τις δασικές πυρκαγιές

      Engineer

      Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν άκρως καταστροφικό παράγοντα για τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας. Ιδιαίτερα κατά τα τελευταία έτη, παρατηρείται εκδήλωση σφοδρότερων και ανεξέλεγκτων πυρκαγιών, καθώς επικρατούν ακραίες καιρικές συνθήκες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, που καθιστούν πιο δύσκολο το έργο της δασοπυρόσβεσης.
      Η κατάσταση επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο λόγω της σημαντικής αλλαγής των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που έχουν συντελεστεί στη χώρα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Για την αντιμετώπισή τους απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση του προβλήματος με την εμπλοκή και συνεργασία όλων των αρμόδιων  φορέων  αλλά και της κοινωνίας των πολιτών.
      Το κύριο βάρος αυτής της προσπάθειας θα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη, με τη στοχευμένη διαχείριση της καύσιμης ύλης σε όλες τις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, τη διαρκή επιτήρηση των περιοχών αυτών και την έγκαιρη επέμβαση και προσβολή κάθε εκδηλούμενης πυρκαγιάς σε χρόνο μικρότερο των 15 λεπτών.
      Κάθε θετικό μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή, έχει και θα έχει τη στήριξη και ενθάρρυνση της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας για τη συνεχή και συνεπή μελλοντική εφαρμογή του. Τέτοια μέτρα είναι ο χειρισμός της καύσιμης ύλης κατά μήκος των οδών, πέριξ των οικισμών και άλλων σημαντικών υποδομών και εγκαταστάσεων, των κρίσιμης σημασίας οικοσυστημάτων  και λεκανών  απορροής καθώς και  η σύνταξη διαχειριστικών μελετών και μελετών αντιπυρικής προστασίας για όλα τα δάση της χώρας μας και η συνεπής εφαρμογή τους.
      Η βιοποικιλότητα της χώρας μας δεν απειλείται από τα μέτρα αντιπυρικής προστασίας, τα οποία σκοπό έχουν την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, των οικισμών, των υποδομών και του πληθυσμού. Η χώρα μας έγκαιρα οριοθέτησε το 30% περίπου της επικράτειάς της, στο οποίο προτεραιότητα έχει η προστασία της βιοποικιλότητας.
      Οι περιοχές αυτές χρειάζονται συστηματική παρακολούθηση, εκπόνηση ειδικών διαχειριστικών σχεδίων και μελετών αντιπυρικής προστασίας, περιοδική επικαιροποίησή τους και στο πλαίσιο αυτών, πρόβλεψη και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων ενεργού διαχείρισης.
      Οι Δασικές Υπηρεσίες θα πρέπει να στελεχωθούν και να χρηματοδοτηθούν επαρκώς, προκειμένου να ανταποκριθούν με τον καλύτερο τρόπο στο δύσκολο έργο της προστασίας και διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων.
      Στην προσπάθεια υλοποίησης όλων των παραπάνω, κρίνεται απαραίτητη η συνεννόηση, η συνεργασία, η οργάνωση και η ανιδιοτελής  συμβολή όλων των φορέων  και των μελών της ελληνικής κοινωνίας για την αποτελεσματική προστασία της όμορφης χώρας μας από τη λαίλαπα των μεγαπυρκαγιών, που απειλούν με αφανισμό τα πολύτιμα δασικά οικοσυστήματά της.
      Περισσότερα...

        0

    12. Αρθρογραφία

      Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε αιγιαλό, παλαιό αιγιαλό, παραλία και απάτητες παραλίες

      Engineer

      Μεγάλη σύγχυση επικρατεί στους περισσότερους πολίτες για το τι είναι αιγιαλός, τι παλαιός αιγιαλός και τι παραλία, καθώς και πώς καθορίζονται. Αυτό συμβαίνει γιατί από το 2001 με διάφορους νόμους έχουν γίνει αλλαγές στο νομικό καθεστώς που τα διέπει.
      Διαχρονικά, η παραλία και ο αιγιαλός οριοθετούνται κατά περίπτωση από μια επιτροπή, η οποία αποτελείται από μέλη της Κτηματικής Υπηρεσίας και άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου. Σύμφωνα με νόμο του 2019 (Ν. 4607/2019), αυτή η υπηρεσία είχε τη δυνατότητα να οριοθετήσει και παραλίες με πλάτος μικρότερο των 30 μέτρων, εξαιτίας ιδιαίτερων γεωμορφολογικών στοιχείων και χαρακτηριστικών του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής.
      Το 2024 συντελείται μία αλλαγή με τον νόμο 5092/2024 (αρθ. 3) και αφαιρείται η πρόβλεψη για το ελάχιστο πλάτος των 30 μέτρων της παραλίας ενώ διατηρείται το απώτατο όριο των 50 μέτρων.
      Τι ισχύει σήμερα για τον αιγιαλό και την παραλία;
      Η παραλία και ο αιγιαλός, δηλαδή το όριο της θάλασσας ορίζεται από τον ισχύοντα νόμο ως η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της και αποτελούν κοινόχρηστους χώρους που ανήκουν στη δημόσια κτήση.
      Σε ποιον ανήκει ο αιγιαλός και η παραλία;
      Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγµατα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται. Κύριος προορισμός τους είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς µε τη θάλασσα. Επιτρέπεται η παραχώρηση χρήσης αυτών, π.χ. για ιδιωτική χρήση από επιχειρήσεις κάτω από προϋποθέσεις.
      Ποιες εγκαταστάσεις επιτρέπονται στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας;
      Απαγορεύεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασµάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται µόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑµεΑ).
      Ποια η διαφορά μεταξύ αιγιαλού και παραλίας;
      Η παραλία όπως και ο αιγιαλός, όπως ήδη αναφέρθηκε, ανήκουν στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγμάτων, µε μόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δηµιούργηµα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δηµιουργείται µε διοικητική πράξη. Αυτό σημαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού ∆ηµοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας.
      Ποια είναι η ελάχιστη απόσταση δόμησης από τον αιγιαλό;
      Η ελάχιστη απόσταση δόμησης από τη γραμμή του αιγιαλού, ανάλογα με την θέση του ακινήτου, δηλαδή αν βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού, καθορίζεται από ένα πλέγμα πολεοδομικών διατάξεων και είναι:
      50 μέτρα από τη γραμμή αιγιαλού για κτίρια τουριστικών καταλυμάτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα 30 μέτρα για τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες εντός σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και μικτών τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας, μη αμιγώς τουριστικές εγκαταστάσεις εντός Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) καθώς και τις κατοικίες εντός οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, ύψους μέχρι και 7,5 μέτρα (νόμοι 4179/2013 και 5092/2024) 30 μέτρα για κατοικίες εκτός σχεδίου και ορίων οικισμών 15 μέτρα για κατοικίες εντός οικισμών υφιστάμενων προ του 1923 15 μέτρα για κατοικίες εντός οικισμών με λιγότερους από 2.000 κατοίκους Εξαίρεση προβλέπεται από τον νόμο 4179/2013 (παρ. 4 αρθ. 5), σύμφωνα με τον οποίο «σε οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων, σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα, καθώς και σε τουριστικά καταλύματα πέντε αστέρων, που διαθέτουν συνολικό πρόσωπο σε παραλία άνω των 100 μέτρων, επιτρέπεται, επί τμημάτων με συνολικό μήκος μέχρι το 20% του συνολικού επί παραλίας προσώπου, η εγκατάσταση χώρων εστίασης και αναψυχής, αποδυτηρίων, συγκροτημάτων υγιεινής, εγκαταστάσεων αθλοπαιδιών και παιδικών χαρών, μέγιστου ύψους 3,5 μέτρων μέχρι τη γραμμή παραλίας ή σε απόσταση 10 μέτρων τουλάχιστον από τη γραμμή αιγιαλού, εφόσον δεν έχει καθοριστεί παραλία». Σε περίπτωση σχεδίου πόλης η γραμμή παραλίας είναι συνήθως και η ρυμοτομική γραμμή. Σε περίπτωση που υπάρχει στην περιοχή Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) υφίστανται συνήθως μεγαλύτερες αποστάσεις. Ιδιοκτησιακά σε ποιόν ανήκει η έκταση μεταξύ γραμμής αιγιαλού και γραμμής παραλίας;
      Μετά τη χάραξη του ο αιγιαλός είναι κοινόχρηστος χώρος. Η ζώνη μεταξύ αιγιαλού και παραλίας, μπορεί να είναι ιδιωτική περιουσία που όμως βάση της νομοθεσίας απαλλοτριώνεται για λόγους δημόσιας ωφέλειας.
      Μεταβιβάζεται με το ακίνητο και η ζώνη παραλίας;
      Ναι μεταβιβάζεται με τις εξής προϋποθέσεις:
      1) Να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση
      2) Να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο
      3) Να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο.
      4) Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής.
      Επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων εντός ζώνης παραλίας;
      Ναι, μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου εντός της ζώνης παραλίας, αρκεί να κατασκευάστηκε το κτίσμα πριν τη δημοσίευση της χάραξης του αιγιαλού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.
      Τι ισχύει με τις περιφράξεις που κλείνουν την πρόσβαση στον αιγιαλό;
      Σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου 1337/83, γνωστού ως νόμο Τρίτση, δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιων λιμνών (εκτός αν έχει οριστεί μεγαλύτερο πλάτος Ζ.Ο.Ε.).
      Πότε επιτρέπεται περίφραξη κατ’ εξαίρεση;
      Κατ’ εξαίρεση από τις διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 επιτρέπονται οι περιφράξεις σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιας λίμνης για την προστασία των εξής καλλιεργειών ή ειδικών χρήσεων:
      Ειδικών καλλιεργειών, που η περίφραξή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους και την προστασία του κοινού από φυτοφάρμακα. Κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων γεωργικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών και λοιπών αγροτικών δραστηριοτήτων. Τουριστικών – Ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Χώρων και εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης οικισμών Στρατιωτικές εγκαταστάσεις, βιολογικούς, αρχαιολογικούς χώρους, σχολεία, παιδικές κατασκηνώσεις, κλινικές, αθλητικές εγκαταστάσεις, οργανωμένες πλαζ, παιδότοπων, θέατρα κλπ. Οι περιφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 50 μ. από τη γραμμή αιγιαλού. Για τις ειδικές καλλιέργειες, επιτρέπεται η περίφραξή τους και σε απόσταση μικρότερη των 50 μ. όταν δεν παρεμποδίζεται η προσπέλαση του κοινού. Η περίφραξη των τουριστικών εγκαταστάσεων τοποθετείται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 5 μ. γύρω από το περίγραμμα του κτιρίου ή γύρω από τα ακραία κτίσματα του συγκροτήματος των οικίσκων, όταν πρόκειται για διεσπαρμένα κτίρια. Για τα camping και τις κατασκηνώσεις οι περιφράξεις καθορίζονται κατά περίπτωση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ύστερα από πρόταση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Τι είναι Παλαιός Αιγιαλός;
      Παλαιός αιγιαλός είναι η ζώνη ξηράς που προκύπτει από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα εξαιτίας προσχώσεων ή τεχνικών έργων, που μπορεί να συμπεριλαμβάνει ακόμα και μεγάλες παραλιακές εκτάσεις. Με τον νόμο 5092/2024, ο παλαιός αιγιαλός επανήλθε στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου.
      Όροι και περιορισμοί
      Στο σύνολο των περιοχών που ορίζονται από τις συντεταγμένες του Παραρτήματος Ι απαγορεύεται η παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλη δράση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μορφολογία τους και την ακεραιότητά τους ως προς τις οικολογικές τους λειτουργίες, και ιδίως:
      Τι είναι οι απάτητες παραλίες;
      Οι απάτητες παραλίες είναι παραλίες που προστατεύονται από διάφορες μορφές ανθρώπινης παρέμβασης, όπως η δόμηση, η ρύπανση και η εκμετάλλευση και αναφέρεται σε παραλίες που έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή βιοποικιλότητας και υπόκεινται σε ειδική προστασία από το κράτος. Σε αυτές απαγορεύονται:
      Η παρουσία μηχανοκίνητων οχημάτων, η διοργάνωση εκδηλώσεων με συμμετοχή περισσότερων από δέκα (10) άτομα, η μουσική ή η παραγωγή άλλων ήχων με χρήση συσκευής ηλεκτρικής αναπαραγωγής ή ενίσχυσης, για την άσκηση δραστηριοτήτων, η τοποθέτηση κινητών στοιχείων, όπως τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών κ.ά. η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτήριου. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

        0

    13. Αρθρογραφία

      Μπιενάλε στην Μπουχάρα του Ουζμπεκιστάν

      GTnews

      Στην καρδιά της Μπουχάρα, όπου κάποτε τα καραβάνια εμπορεύονταν μετάξι και μπαχαρικά κάτω από τον ήλιο της ερήμου, κάτι νέο σιγοβράζει και όλα ξεκινούν με μια συνταγή.
      Από τις 5 Σεπτεμβρίου έως τις 20 Νοεμβρίου 2025, αυτή η Δημιουργική Πόλη της UNESCO θα φιλοξενήσει την εναρκτήρια  Μπιενάλε της Μπουχάρα, ένα δεκαήμερο ταξίδι σύγχρονης τέχνης, κοινοτικών τελετουργιών και γαστρονομικών αφηγήσεων. Με τίτλο "Συνταγές για ραγισμένες καρδιές", η Μπιενάλε μετατρέπει μια πόλη θρύλων σε μια ζωντανή σκηνή όπου η θλίψη, η μνήμη και η χαρά επαναπροσδιορίζονται μέσω του φαγητού, της μουσικής, της ποίησης και της χειροτεχνίας.
      Σε επιμέλεια της διεθνούς καλλιτεχνικής προσωπικότητας Diana Campbell και κατ' εντολή της Gayane Umerova, προέδρου του Ιδρύματος Ανάπτυξης Τέχνης και Πολιτισμού του Ουζμπεκιστάν (ACDF), η Μπιενάλε περιλαμβάνει πάνω από 70 παραγγελίες που δημιουργήθηκαν στο Ουζμπεκιστάν, ενεργοποιώντας μαδρασάδες και καραβανσεράι αιώνων με τρόπους που η Μπουχάρα δεν έχει ξαναδεί. "Η Μπουχάρα έχει διαμορφώσει τον κόσμο και στο παρελθόν: μέσω της γνώσης, της χειροτεχνίας και των ανταλλαγών", λέει η Umerova. "Αυτή η Μπιενάλε είναι ένας τρόπος να της δώσουμε τα εργαλεία για να το ξανακάνει, μέσω της δημιουργικότητας και του διαλόγου".
      Ουζμπεκικά χαλιά που πωλούνται στη Μπουχάρα Courtesy of Uzbekistan Art and Culture Development Foundation Δεν είναι απλώς μια έκθεση. Μια αισθητηριακή τελετουργία
      Αντί να ανοίξει με ένα κόκκινο χαλί ή έναν τοίχο γκαλερί, η Μπιενάλε ξεκινά με το άρωμα της ζύμωσης. Στο Cafe Oshqozon, ο βουδιστής μοναχός και σεφ Jeong Kwan θα ετοιμάσει kimchi την πρώτη ημέρα - μόνο για να το ξεθάψει ξανά δέκα εβδομάδες αργότερα για ένα τελικό γεύμα, ωριμασμένο από τον χρόνο και τη σιωπή.
      Τοποθεσία της Μπιενάλε της Μπουχάρα, Cafe Oshqozon Courtesy of Uzbekistan Art and Culture Development Foundation Είναι μια μεταφορά για την ίδια την εκδήλωση. Το "Συνταγές για ραγισμένες καρδιές" διερευνά πώς ο χρόνος, η παράδοση και η φροντίδα μπορούν να θεραπεύσουν. Κάθε στοιχείο - από το φαγητό μέχρι τη γλυπτική, τα υφάσματα και τον ήχο - αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πειράματος συναισθηματικής αποκατάστασης.
      Η Νταϊάνα Κάμπελ, γνωστή για το έργο της στη Σύνοδο Κορυφής Τέχνης της Ντάκα το αποκαλεί μια "πολυαισθητηριακή πανδαισία που έχει τις ρίζες της στο πνεύμα φιλοξενίας και το διανοητικό βάθος της Μπουχάρα". Και προσθέτει: "Δεν κοιτάς απλώς την τέχνη. Τη μυρίζεις, τη γεύεσαι, την αισθάνεσαι στα χέρια και τα κόκαλά σου".
      Από το αλάτι και τη ζάχαρη στον πηλό και τον κώδικα
      Τα έργα τέχνης καλύπτουν διάφορους κλάδους και γεωγραφίες. Η αιγυπτιακής καταγωγής καλλιτέχνης τροφίμων Laila Gohar δημιουργεί αναμνήσεις μέσω του Navat, ενός παραδοσιακού κρυστάλλου ζάχαρης που παρασκευάζεται από σαφράν και χυμό σταφυλιού. Η Κολομβιανή καλλιτέχνης Delcy Morelos κατασκευάζει έναν θόλο από χώμα, άμμο και μπαχαρικά. Η Ουζμπέκα καλλιτέχνης Oyjon Khayrullaeva, σε συνεργασία με τον κεραμίστα Abdurauf Taxirov, κατασκευάζει ψηφιδωτά όργανα - ένα στομάχι πάνω από την είσοδο της καφετέριας, πνεύμονες και καρδιές τοποθετημένες σε όλη την πόλη που συνδέουν τους χώρους ως μέρη ενός συλλογικού σώματος.
      Και έπειτα υπάρχει ο Subodh Gupta, ο οποίος επαναχρησιμοποιεί σμάλτα από παραδοσιακές κουζίνες σε έναν πανύψηλο θόλο, μέσα στον οποίο οι επισκέπτες τρώνε πιάτα που συνδέουν την Ινδία και το Ουζμπεκιστάν. "Πρόκειται για την κατάρρευση της απόστασης - μεταξύ χωρών, μεταξύ κλάδων, μεταξύ ανθρώπων", λέει.
      Όλα τα έργα κατασκευάζονται στο Ουζμπεκιστάν, πολλά σε συνεργασία με τοπικούς τεχνίτες. "Αυτό ήταν αδιαπραγμάτευτο", λέει η Umerova. "Δεν θέλαμε μια έκθεση τέχνης. Θέλαμε κάτι που να μιλάει από εδώ, ακόμη και όταν φτάνει στον κόσμο".
      Στο επίκεντρο της Μπιενάλε βρίσκεται το House of Softness, μια μετατροπή του Madrasa Gavkushon του 16ου αιώνα σε χώρο για δημόσια προγράμματα, εργαστήρια για παιδιά και παραμύθια. Ο καλλιτέχνης και αρχιτέκτονας Suchi Reddy σχεδίασε ένα προστατευτικό στέγαστρο εμπνευσμένο από το ουζμπεκικό ikat που ρίχνει μοτίβα θεραπείας στην αυλή.
      Εδώ, ένα τριήμερο συμπόσιο με τίτλο "Η τέχνη της επιδιόρθωσης" θα συγκεντρώσει στοχαστές, ιστορικούς και καλλιτέχνες για να εξερευνήσουν την επιδιόρθωση ως φυσική και πολιτική πράξη. "Η διαγραφή είναι μια μορφή σπαραγμού", λέει η Aziza Izamova, μια Ουζμπέκα μελετήτρια στο Χάρβαρντ που ηγείται της εκδήλωσης. "Και έτσι, η επιδιόρθωση για να θυμηθούμε - είναι μια πράξη αντίστασης".
      Artist Nomin Zezegmaa at the façade of the Khoja Kalon Courtesy of Uzbekistan Art and Culture Development Foundation Νέοι επιμελητές από όλη την Ασία θα συγκεντρωθούν επίσης στη Μπουχάρα για ένα εργαστήριο σχετικά με τον τρόπο ανάθεσης έργων που δεν υπάρχουν ακόμη. Είναι ένα κατάλληλο μάθημα για μια πόλη που αναδιαμορφώνει το μέλλον της.
      Η μουσική, επίσης, ρέει στις φλέβες της Μπιενάλε. Κάθε πανσέληνος θα σηματοδοτείται από ένα τελετουργικό τελετουργικό karnay - το μακρύ ουζμπεκικό κέρας που χρησιμοποιείται στους γάμους για να καλέσει συμβολικά νερό στην έρημο. Αυτές οι παραστάσεις, υπό την καθοδήγηση των Himali Singh Soin και David Soin Tappeser, συγχωνεύουν την τοπική παράδοση με την παγκόσμια περιβαλλοντική συνείδηση.
      Αλλού, η Φιλαρμονική της Μπουχάρα θα συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως ο Tarek Atoui, φέρνοντας κοντά τις αραβικές και τις μουσικές παραδόσεις της Κεντρικής Ασίας. Εβδομαδιαίες πομπές στους δρόμους και αυθόρμητες παραστάσεις θα ζωντανέψουν την πόλη με ρυθμό και μνήμη.
      Το φαγητό δεν είναι ένα παράλληλο πρόγραμμα, είναι η ψυχή της Μπιενάλε. Από τις τελετουργίες ζύμωσης μέχρι τα νομαδικά δημητριακά, τα γεύματα έχουν σχεδιαστεί για να εξερευνήσουν την απώλεια, την ανθεκτικότητα και το ανήκειν. Ουζμπέκοι σεφ όπως ο Bahriddin Chustiy και ο Pavel Georganov θα μοιραστούν πιάτα εμποτισμένα με μνήμη, ενώ προσκεκλημένοι σεφ όπως η Fatmata Binta από τη Σιέρα Λεόνε και η Zuri Camille de Souza από την Ινδία θα συνδέσουν τις ουζμπέκικες παραδόσεις με τη δυτικοαφρικανική και τη γαστρονομική κληρονομιά του Goan.
      Η τελευταία εβδομάδα φιλοξενεί το Φεστιβάλ Πολιτισμών Ρυζιού, με ρύζι plov, paella, pulao και jollof μαγειρεμένο στην ύπαιθρο, περιτριγυρισμένο από ιστορίες και τραγούδια. "Δεν πρόκειται για υψηλή γαστρονομία", λέει η Umerova. "Πρόκειται για το πώς μαζευόμαστε, πώς θεραπευόμαστε, πώς θυμόμαστε - μέσω του φαγητού".
      Οι εσωτερικοί χώροι του Ayozjon Caravansaray Ευγενική προσφορά του Ιδρύματος Ανάπτυξης Τέχνης και Πολιτισμού του Ουζμπεκιστάν Γιατί Μπουχάρα;
      "Η Μπουχάρα δεν είναι ένα σκηνικό", λέει η Umerova. "Είναι ο πρωταγωνιστής". Για πάνω από δύο χιλιετίες, η πόλη υπήρξε κέντρο πνευματικών, επιστημονικών και καλλιτεχνικών ανταλλαγών. Ωστόσο, στον σύγχρονο κόσμο της τέχνης, παρέμεινε περιθωριακή, μέχρι τώρα.
      Η Μπιενάλε αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εθνικής στρατηγικής για την επανένταξη του Ουζμπεκιστάν στα παγκόσμια πολιτιστικά δίκτυα. Με την υποστήριξη του Προέδρου Shavkat Mirziyoyev, το ACDF έχει δρομολογήσει έργα αποκατάστασης, μουσεία και δημιουργικές πλατφόρμες σε ολόκληρη τη χώρα και διεθνώς, συμπεριλαμβανομένου του περιπτέρου της Μπιενάλε της Βενετίας και της Expo 2025 στην Οσάκα.
      Ceiling detail of a building in Bukhara Courtesy of Uzbekistan Art and Culture Development Foundation "Αυτό δεν είναι ήπια ισχύς", επιμένει η Ουμέροβα. "Είναι δομική δύναμη. Ο πολιτισμός δημιουργεί θέσεις εργασίας. Διαμορφώνει το μέλλον. Χτίζει ταυτότητα που δεν είναι αντιδραστική ή νοσταλγική - αλλά ζωντανή, γενναιόδωρη και προσανατολισμένη προς το μέλλον".
      Η Μπουχάρα είναι προσβάσιμη με τρένο υψηλής ταχύτητας από την Τασκένδη και τη Σαμαρκάνδη, με μπουτίκ ξενοδοχεία και ξενώνες που βρίσκονται ανάμεσα στην αρχιτεκτονική της που έχει χαρακτηριστεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO. Η Μπιενάλε είναι εντελώς δωρεάν και ανοιχτή στο κοινό.
      Οι ξένοι επισκέπτες μπορούν να περιμένουν ένα συναρπαστικό πρόγραμμα στα ουζμπεκικά, ρωσικά και αγγλικά, καθώς και μια γαστρονομική σκηνή όπου η ιστορία σερβίρεται με κάθε πιάτο.
      Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση bukharabiennial.uz/en και στο Instagram στο @bukhara.biennial.
      Περισσότερα...

        0

    14. Αρθρογραφία

      Νέα ανάλυση της υπηρεσίας FloodHUB για το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας - Συνεχίζεται η πτώση των ταμιευτήρων Μόρνου και Εύηνου

      Engineer

      Το υδροδοτικό σύστημα της Αττικής αντλεί νερό από τέσσερις βασικούς ταμιευτήρες: Μόρνος, Εύηνος, Υλίκη, και Μαραθώνας. Από αυτούς:
      Ο Μόρνος είναι η κύρια πηγή ύδρευσης, εξυπηρετώντας τη μεγαλύτερη κατανάλωση. Ο Εύηνος ενισχύει τον Μόρνο μέσω της σήραγγας Ευήνου-Μόρνου, λειτουργώντας ως μεταβατικός ταμιευτήρας. Η Υλίκη (φυσική λίμνη) και ο Μαραθώνας λειτουργούν συμπληρωματικά στους δύο κύριους ταμιευτήρες. Η υπηρεσία FloodHUB της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ εκπόνησε διαχρονική αξιολόγηση των υδρολογικών και κλιματικών συνθηκών στους δύο βασικούς ταμιευτήρες που υποστηρίζουν το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας —τον Μόρνο και τον Εύηνο— ώστε να εκτιμηθεί ο βαθμός υδρολογικής πίεσης και ξηρασίας στο σύστημα για πρώτο εξάμηνο του 2025.
      Μεθοδολογία & Δεδομένα
      Η ανάλυση αξιοποίησε:
      Δορυφορικά δεδομένα μεσαίας και υψηλής ανάλυσης Landsat-5,7,8 (1984–2021) και Sentinel-2 (2017–2025) για εκτίμηση της επιφάνειας των λιμνών ERA5-Land κλιματικά δεδομένα (1950–2025) για μηνιαίες/ημερήσιες κλιματικές μεταβλητές για την εκτίμηση: Δεικτών ξηρασίας: όπως ο Standardized Precipitation Index (SPI-3) για αθροιστική βροχόπτωση τριμήνου. Ο δείκτης SPI-3 αποτυπώνει τη στατιστική απόκλιση των αθροιστικών μηνιαίων βροχοπτώσεων για διάστημα 3 μηνών σε σχέση με τις μακροχρόνιες κλιματικές κανονικές τιμές, με τις Αρνητικές τιμές να δείχνουν ξηρότερες συνθήκες από το φυσιολογικό, ενώ θετικές τιμές να δείχνουν υγρότερες. Δεικτών θερμικής καταπόνησης (heat ratio): με βάση την ημερήσια συχνότητα υπέρβασης της 90ης εκατοστιαίας τιμής θερμοκρασίας (δηλαδή το πλήθος των ημερών ανά μήνα που ξεπέρασαν την θερμοκρασία αυτή) που συνδέεται με την αναμενόμενη εξάτμιση Διαχρονική εξέλιξη επιφάνειας λιμνών 

      Γράφημα 1: Διαχρονική Εξέλιξη της Εποχικής Διακύμανσης της Επιφάνειας των Ταμιευτήρων Μόρνου και Ευήνου (2008, 2017–2025), βάσει Ιστορικών Δορυφορικών Εικόνων Υψηλής Ανάλυσης (Sentinel-2) (% κάλυψης επιφάνειας ως προς την τιμή υπερχείλισης)
      Εξέλιξη επιφάνειας Λίμνης Μόρνου:
      Τον Μάιο του 2025, η επιφάνεια της λίμνης καλύπτει μόλις το ~65% της  (σχεδόν) μέγιστης περιοχής κατάκλισης βάσει των ιστορικών στοιχείων για τον μήνα Μάϊο (βάσει Landsat-5,7,8, 1984–2021). Αντίστοιχα, το 2024 ήταν στο ~79%, και το 2022 είχε αγγίξει σχεδόν το 100%. Η τρέχουσα τιμή του 2025 (~11.64 km²) είναι από τις χαμηλότερες που έχουν παρατηρηθεί από το 2002 που ενσωματώθηκε στο σύστημα ο ταμιευτήρας του Εύηνου, με εξαίρεση το καλοκαίρι/φθινόπωρο του 2008, όταν η επιφάνεια κατέβηκε <10 km².
      Εικόνα 1: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Μόρνου κατά τον Μάϊο των Ετών 2022–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)

      Εικόνα 2: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Μόρνου κατά τον Απρίλιο των Ετών 2022–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)

      Εικόνα 3: Διαχρονική Απεικόνιση Χαμηλών Τιμών Στάθμης της Λίμνης Μόρνου κατά την Τελευταία 20ετία (Αύγουστος 2008, Νοέμβριος 2024, Μάιος 2025) ; Απεικόνιση περιόδων έντονης υδρολογικής πίεσης μέσω δορυφορικών δεδομένων Landsat-5,7,8 & Sentinel-2

      Εικόνα 4: Σύγκριση Επιφάνειας Μόρνου τον Μάιο 2025 με τις Ιστορικές Τιμές Επαναληψιμότητας (1984–2021) Μεσαίας και Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων Landsat-5,7,8 & Sentinel-2
      Εξέλιξη επιφάνειας Λίμνης Εύηνου:
      Τον Μάιο του 2025, η επιφάνεια της λίμνης ήταν μόλις ~2.30 km², δηλαδή σημαντικά κάτω από τη επιφάνεια στη στάθμη υπερχείλισης (3.6 km²). Οι τιμές του 2024 είναι αντίστοιχα χαμηλές, ενώ άλλες χρονιές, όπως το 2021 ή το 2022, παρουσιάζουν πολύ καλύτερη εικόνα.
      Εικόνα 5: Μεταβολή της Επιφάνειας της Λίμνης Εύηνος κατά τον Μάϊο των Ετών 2023–2025, βάσει Υψηλής Ανάλυσης Δορυφορικών Εικόνων (Sentinel-2)
      Κλιματικές Συνθήκες

      Γράφημα 2: Επιφάνεια Λίμνης Μόρνου και Κλιματικοί Δείκτες Ξηρασίας (2017–2025)

      Γράφημα 3: Επιφάνεια Λίμνης Ευήνου και Κλιματικοί Δείκτες Ξηρασίας (2017–2025)
      Κλιματικές Συνθήκες Λίμνης Μόρνου:
      2024: Χαμηλό ποσοστό χιονοκάλυψης (Snow cover < 10%), πολύ υψηλή θερμική καταπόνηση (heat ratio = ~30%), και χαμηλές τιμές βροχόπτωσης (SPI-3 <0 , υποδεικνύει υδρολογική ξηρασία). 2025: Ελαφρώς καλύτερες συνθήκες με το δείκτη βροχοπτωσης SPI-3 μεταξύ -0.5 και +1, ποσοστό χιονοκάλυψης γύρω στο 20%, και θερμική καταπόνηση κάτω του 10%. Κλιματικές Συνθήκες Λίμνης Εύηνου:
      Παρόμοια κλιματικά μοτίβα με τον Μόρνο, χωρίς ένδειξη στατιστικά ισχυρών βροχοπτώσεων ή σημαντικής μείωσης της ξηρασίας. Συμπεράσματα
      Η υφιστάμενη κατάσταση των ταμιευτήρων (Μάιος 2025) υποδεικνύει υποχώρηση της επιφάνειας λίμνης στα (δεύτερα) χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας. Η περίοδος του 2008 παραμένει η χειρότερη υδρολογικά, αλλά το 2025 παρουσιάζει παρόμοια χαρακτηριστικά. Τα τελευταία έτη η επιφάνεια του ταμιευτήρα του Μόρνου έχει συνεχή πτωτική τάση. Το 2025 σε σύγκριση με το 2024, παρότι οι τιμές του δείκτη βροχόπτωσης (SPI-3) δείχνουν σχετική βελτίωση, δεν αρκούν ώστε να αντισταθμίσουν τη μείωση της αποθηκευμένης ποσότητας νερού (επιφάνεια της λίμνης) – εν αντιθέσει παρατηρείται μείωση ~10% σε σχέση με το 2024. Ο Εύηνος φαίνεται να επηρεάζεται πιο έντονα από τις συνθήκες ξηρασίας, λόγω του μικρού αποθηκευτικού του όγκου. Η παρούσα κατάσταση (αρχές 2025) παρουσιάζει συνδυαστικά δυσμενείς συνθήκες για το σύστημα Εύηνος → Μόρνος, καθώς και οι δύο ταμιευτήρες παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλά επίπεδα πληρότητας (~60%) που επιτείνει το επίπεδο υδρολογικής πίεσης στο σύστημα. Σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση το σύστημα τον τελευταίο (τουλάχιστον) χρόνο φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση έντονης πίεσης και ως εκ τούτου απαιτείται η λήψη άμεσων μέτρων από τους αρμόδιους φορείς.
      Ομάδα μελέτης:
      Αλέξανδρος Κωνής Αθανάσιος Ασκητόπουλος Αλεξία Τσούνη Σταυρούλα Σιγούρου  Βασιλική Παγάνα [Επιστημονικοί Συνεργάτες της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND/ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ]
      Δρ. Χαράλαμπος Κοντοές [Διευθυντής Ερευνών του ΕΑΑ και Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μονάδας BEYOND]
      Περισσότερα...

        0

    15. Αρθρογραφία

      Ο κίνδυνος από την υποβάθμιση των ελληνικών υπόγειων υδάτων

      Engineer

      Καθώς η απειλή της λειψυδρίας κάνει ολοένα και πιο αισθητή την παρουσία της από άκρη σε άκρη της Ελλάδας, τόσο περισσότερο ακούγεται στη δημόσια συζήτηση ο όρος «υπόγεια ύδατα».
      «Οταν μιλάμε για υπόγεια νερά συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει σε τεράστιες υπόγειες δεξαμενές νερού οι οποίες μας παρέχουν πρακτικά ανεξάντλητες ποσότητες, καλής, συνήθως, ποιότητας νερού», περιγράφει την κοινή αντίληψη που επικρατεί γύρω από αυτό το θέμα, η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και επιβλέπουσα της ομάδας γεωπληροφορικής.
      Η ίδια προσθέτει πως η πραγματικότητα διαφέρει αρκετά από αυτήν την υπερ-απλουστευτική θεώρηση. Αυτό συμβαίνει διότι αφενός ελάχιστα έχει διδαχθεί ο μέσος πολίτης σχετικά με αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο, αφετέρου γιατί από τη φύση του το υπόγειο νερό δεν είναι ορατό στον άνθρωπο, παρά μόνο μέσω των πηγών του.
      «Αυτή η ιδιαιτερότητά του λοιπόν, το καθιστά μεν περισσότερο προστατευμένο αλλά και δυσκολότερα προσβάσιμο στον άνθρωπο, σε σχέση με τα επιφανειακά νερά», εξηγεί η κ. Γκεμιτζή. Και υπογραμμίζει πως η λογική διαχείριση του νερού θα πρέπει να στηρίζεται στην εκμετάλλευση μόνο των ανανεώσιμων αποθεμάτων νερού.
      Πώς ορίζεται όμως ο «ανανεώσιμος» πόρος;
      «Ανανεώσιμος είναι ένας φυσικός πόρος, όπως το γλυκό νερό, ένα δάσος ή η ανανεώσιμη ενέργεια, που αντικαθίσταται με ρυθμό τουλάχιστον ίσο με αυτόν που χρησιμοποιείται, που έχει την ικανότητα να ανανεώνεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης επ’ αόριστον υπό τις κατάλληλες συνθήκες, αλλά που μπορεί να μετατραπεί σε μη ανανεώσιμο πόρο αν υποστεί υπερεκμετάλλευση», απαντά η κ. Γκεμιτζή.
      Εν ολίγοις, για να μη μετατραπούν οι υδάτινοι πόροι μας σε μη ανανεώσιμους θα πρέπει να γνωρίζουμε τον ρυθμό ανανέωσής τους και να θεσπίζουμε προσεκτικά όρια χρήσης τους.
      Πόσο εφικτό είναι αυτό;
      Η κ. Γκεμιτζή αναφέρει πως ιδιαίτερα για τα υπόγεια νερά η εκτίμηση του ρυθμού εμπλουτισμού τους δεν είναι κάτι εύκολο, μιας και δεν υπάρχει μέθοδος απευθείας μέτρησης της ποσότητας αυτής, αλλά υπολογίζεται έμμεσα μέσω μαθηματικών υπολογισμών, ως μέρος των βροχοπτώσεων που δέχεται μια περιοχή. Η έλλειψη δεδομένων είναι ένα ακόμη πρόβλημα που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τους υπολογισμούς των ειδικών.

      Μέση ετήσια ποσότητα εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 έως σήμερα. «Ετσι ακόμα και τα περιορισμένα δίκτυα παρακολούθησης που υπάρχουν στη χώρα μας είτε λειτουργούν αποσπασματικά και τα δεδομένα δεν επικαιροποιούνται είτε τα δεδομένα τους δεν είναι ανοιχτά και προσβάσιμα από όλους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει, θα έπρεπε μάλλον, να έχει αντιμετωπίσει η πολιτεία εδώ και καιρό», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας πως την ίδια στιγμή, η επανάσταση που έχει επέλθει στον τομέα της παραγωγής δεδομένων τα οποία αφορούν το περιβάλλον μέσω των δορυφορικών αποστολών αλλά και των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, έρχονται να βοηθήσουν καθοριστικά στον τομέα αυτό.

      Μέση ετήσια ποσότητα βροχόπτωσης στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 και μετά. Υπολογίζοντας τα υπόγεια ύδατα
      H ομάδα της κ. Γκεμιτζή δοκίμασε να υπολογίσει την ποσότητα εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων της χώρας μας από το 2001 έως και το 2024 συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους υπολογισμού με σύνολα ανοιχτών δεδομένων, όπως το Open Land Map Layers που προσφέρουν σε υψηλή ανάλυση τις ιδιότητες του ανώτερου εδαφικού στρώματος (αυτό που διαχωρίζει την ατμόσφαιρα από τα υπόγεια νερά) σε παγκόσμιο επίπεδο, με ανάλυση 250 μέτρων.
      Γνωρίζοντας αυτές τις ιδιότητες, οι ειδικοί μπορούν με μαθηματικούς υπολογισμούς να εκτιμήσουν πότε το ανώτερο εδαφικό στρώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό ύστερα από μια βροχή, οπότε και ξεκινάει ο εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων.
      Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα βροχόπτωσης και δεδομένα εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα λόγω εξάτμισης και διαπνοής των φυτών) από τη δορυφορική αποστολή Terra της NASA.
      Ο χάρτης των γεωτρήσεων νερού και η πληγή της υπεράντλησης Τα αποτελέσματά των δεδομένων που επεξεργάστηκε η ομάδα τα συνέκρινε με αυτά που της δόθηκαν από την αποστολή GRACE της NASA, η οποία καταγράφει τις μεταβολές των συνολικών αποθεμάτων νερού στις περιοχές του πλανήτη μας, μέσω μέτρησης των βαρυτικών μεταβολών.
      «Περιοχές με αύξηση της βαρυτικής τους έλξης έχουν πλεόνασμα υδάτων (τυπική περίπτωση περιοχών που αντιμετωπίζουν πλημμύρες ή αυξημένη ποσότητα χιονοκάλυψης), ενώ σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ξηρασία παρατηρούμε μείωση της έλξης του βαρυτικού τους πεδίου», λέει σχετικά η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το χιόνι αποτελεί μικρό μέρος των συνολικών αποθεμάτων νερού, τα δεδομένα της αποστολής GRACE καταγράφουν κυρίως τις μεταβολές των αποθεμάτων υπογείου νερού, όπως έχει δειχθεί από αρκετές επιστημονικές δημοσιεύσεις.
      Τα βασικά συμπεράσματα για την Ελλάδα
      Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι πως τα υπόγεια ύδατα μειώνονται με καλπάζοντα ρυθμό. Η κ. Γκεμιτζή εξηγεί τον μηχανισμό που συμβαίνει αυτό:
      «Πέραν των γνωστών χωρικών διαφορών –π.χ. η Δυτική Ελλάδα δέχεται σχεδόν διπλάσια ποσότητα βροχοπτώσεων– παρατηρούμε ότι στα δεδομένα που εξετάσαμε φαίνεται μια σταδιακή πτώση των βροχοπτώσεων και του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων που κορυφώνεται κατά την τελευταία πενταετία. H μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από τις υδάτινες επιφάνειες και το έδαφος καθώς και από τη διαπνοή των φυτών), λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Επίσης, οφείλεται και στη μείωση των βροχοπτώσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των ημερών χωρίς βροχή».
      Τα μεμονωμένα περιστατικά ραγδαίων βροχοπτώσεων δεν μπορούν να αναπληρώσουν αποτελεσματικά τα υπόγεια ύδατα. Η μείωση των χιονοπτώσεων και του ύψους χιονιού, ιδίως κάτω από τα 1.800 μέτρα υψόμετρο, συμβάλλει επίσης σε αυτή την προβληματική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό.
      Οπως τονίζει με τη σειρά του ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, καθηγητής Κωνσταντίνος Κουρτίδης, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που ήταν ιδιαίτερα μεγάλη την τελευταία πενταετία (το 2023 και 2024 ήταν τα πιο θερμά χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές θερμοκρασίας) οδήγησε στη μεγάλη αύξηση της εξατμισιδιαπνοής.
      Οσο για την ιλιγγιώδη αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια; «Αυτή, οφείλεται σε πολλούς λόγους, φυσικά και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ιδιαίτερη αύξηση το 2023-2024 οφείλεται στο ιδιαίτερα ισχυρό El Nino από τα μέσα του 2023 έως τον Μάιο του 2024. Σε κάθε περίπτωση, οι αυξήσεις της θερμοκρασίας προκαλούν αλλαγές στην παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία. H περιοχή μας επηρεάζεται, όσον αφορά στη βροχόπτωση, από την κυκλοφορία στον Β. Ατλαντικό Ωκεανό, που μπορεί να μεταφέρει (ή να μη μεταφέρει) μεγάλες ποσότητες υγρασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλόγως της φάσης της. Αν και αυτή τη στιγμή είναι πολύ αβέβαιο αν στο μέλλον θα μειωθεί ή θα αυξηθεί η βροχόπτωση στην περιοχή της Ελλάδας, είναι βέβαιο ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί, οπότε θα αυξηθεί περαιτέρω και η εξατμισιδιαπνοή».
      Για να ελέγξει η ομάδα ότι τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας που εφάρμοσε είναι κοντά στην πραγματικότητα, συνέκρινε τις μεταβολές του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων με τις μεταβολές του βαρυτικού πεδίου στη χώρας μας.
      Οι δύο αυτές ανεξάρτητες παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία, ενώ οι ελαφρώς μεγαλύτερες μεταβολές που καταγράφονται μέσω των βαρυτικών ανωμαλιών εξηγούνται από το γεγονός ότι στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται και μεταβολές στα επιφανειακά νερά, μεταβολές της εδαφικής υγρασίας αλλά και στην ποσότητα νερού που προέρχεται από χιόνι. 

      Εικόνα 5. α) Μεταβολές αποθεμάτων νερού σύμφωνα με μετρήσεις του βαρυτικού πεδίου πάνω από την Ελλάδα (αποστολή GRACE), β) μεταβολές εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στη χώρα μας όπως υπολογίστηκαν με την παρούσα μέθοδο. Περιοχές σε δυσμενή θέση
      Χωρικά, η απώλεια του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στο καθένα από τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας μας κατά την τελευταία 25ετία παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα, όπου φαίνεται η πραγματικά πολύ μεγάλη απώλεια που έχουν υποστεί τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου. «Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η Ανατολική Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά ότι η Δυτική Ελλάδα που υπήρξε ευνοημένη ως προς την ποσότητα των υδάτινων πόρων της, φαίνεται να αντιμετωπίζει μια σημαντική κρίση ως προς το θέμα αυτό», σχολιάζει η κ. Γκεμιτζή.

      Εικόνα 6. Συνολική μείωση εμπλουτισμού υπογείων υδάτων ανά υδατικό διαμέρισμα στην Ελλάδα (2001 – 2024). «Οπως παρατηρούμε στον χάρτη, η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου, παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Αντιθέτως, η Πελοπόννησος και γενικά τα δυτικά τμήματα της χώρας (Ηπειρος, Ιόνια νησιά, Δυτική Πελοπόννησος) ανήκουν στις πιο ευνοημένες περιοχές λόγω των συχνών βροχοπτώσεων και των γεωλογικών συνθηκών τους, οι οποίες ευνοούν τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Η Κρήτη μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και των σταθερά πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στο νησί. Η Αττική επίσης μεταβαίνει σε κατάσταση μείωσης των υπόγειων υδάτινων πόρων, αν και πρέπι να σημειώσουμε πως εδώ οι υδάτινοι πόροι ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένοι», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή.
      Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή το νευραλγικό αυτό πρόβλημα παραμένει κάτω από το ραντάρ της Πολιτείας. «Συνδέοντας τα παραπάνω με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) τα οποία αποτελούν το διαχειριστικό εργαλείο για τους υδάτινους πόρους της χώρας μας, θα περίμενε κανείς ότι θα είχαν εντοπίσει το πρόβλημα και θα ανέλυαν τις ενδεδειγμένες λύσεις. Η 2η Αναθεώρησή τους έχει πρόσφατα ολοκληρωθεί και έτσι έχουμε στα χέρια μας τα διαχειριστικά εργαλεία για τον 3ο Κύκλο Διαχείρισης (2022-2027), στα οποία όμως δεν αποτυπώνεται η ποσοτική υποβάθμιση των υπόγειων νερών μας, σε πολλά από τα Υδατικά Διαμερίσματα της Ελλάδας. 
      Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η καθηγήτρια αναφέρει τον χαρακτηρισμό των υπογείων υδάτων στο Υδατικό Διαμέρισμα 11 (Ανατολικής Μακεδονίας) και 12 (Θράκης) ως «καλής ποσοτικής κατάστασης», τη στιγμή που «καθημερινά όσοι ζούμε σε αυτές τις περιοχές βλέπουμε το αποτέλεσμα της ποσοτικής υποβάθμισης. Ετσι, οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας».
      Σύμφωνα με την ίδια, «αυτή η αδυναμία των Σχεδίων Διαχείρισης οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στον τρόπο που συντάσσονται και στη δυσκολία τους να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση, αφού στηρίζονται σε ένα δίκτυο παρακολούθησης που είναι διαμοιρασμένο σε διάφορους φορείς (Γενικό Χημείο του Κράτους, ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, κ.ά.) και άρα ο συντονισμός του αποτελεί από μόνος του μια πρόκληση, αλλά και δεν επικαιροποιεί τα δεδομένα του με τους ρυθμούς που απαιτούν οι αλλαγές που παρατηρούνται στις υδρολογικές συνθήκες λόγω της αλλαγής του κλίματος. Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020».

      Κλείνοντας η κ. Γκεμιτζή αναφέρει ως ένα άλλο πρόβλημα τη δυσκολία των φορέων να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιήσουν σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία. «Δυστυχώς η επικοινωνία των δημόσιων φορέων με τα ερευνητικά κέντρα είναι μάλλον υποβαθμισμένη, και έτσι οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη περνάει με πολύ αργούς ρυθμούς στην υιοθέτησή της στην καθημερινότητα των δημοσίων φορέων και ακόμη περισσότερο στη χάραξη πολιτικών. Ενώ έχουμε μια αλματώδη πρόοδο στον τομέα της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και μας προσφέρονται πλέον πολύτιμα σύνολα διαρκώς ανανεούμενων δεδομένων αλλά και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να τα αναλύσουμε και να υπολογίσουμε τα ανανεώσιμα αποθέματα των υδάτων, συνεχίζουμε να χαράζουμε τις πολιτικές διαχείρισης του πιο πολύτιμου πόρου μας με βάση ελλιπή και μη επικαιροποιημένα δεδομένα και διαδικασίες που στην καλύτερη περίπτωση δεν είναι κατάλληλες για να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση και να την επικαιροποιούν διαρκώς».
      Περισσότερα...

        1

    16. Αρθρογραφία

      ΑΒΑΞ: Η στόχευση σε νέους τομείς και τα έργα που τρέχουν

      GTnews

      ΕBITDA της τάξης των 150 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2029, από 105 εκατ. ευρώ που είχαν διαμορφωθεί το 2024, συνέχιση των ισχυρών επιδόσεων του 2024 περαιτέρω μείωση του καθαρού δανεισμού, αλλά και νέα στρατηγική με ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών για διαφοροποίηση του μείγματος δραστηριοτήτων με πυρήνα όμως σταθερά την κατασκευαστική δραστηριότητα προανήγγειλε ο πρόεδρος του Ομίλου ΑΒΑΞ κ. Χρήστος Ιωάννου, στην ετήσια γενική συνέλευση, που αποφάσισε την  διανομή μερίσματος αυξημένου κατά 130% σε σχέση με πέρυσι, στα 0,07 ευρώ ανά μετοχή.
      Ο ίδιος αναφέρθηκε και στον τομέα των Παραχωρήσεων σημειώνοντας ότι η ΑΒΑΞ αναμένει σημαντικά έσοδα ύψους 150 εκατ. ευρώ από μερίσματα κι επιστροφές κεφαλαίου από τον τομέα για τα επόμενα πέντε χρόνια, εκ των οποίων 60 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τη διαδικασία διάλυσης της Αττικής Οδού. «Η εύλογη αξία των παραχωρήσεών μας υπολογίζεται ήδη στα 371 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, έχουμε εξασφαλίσει 90 εκατ. ευρώ ίδιων κεφαλαίων, που μπορούν να αξιοποιηθούν σε νέα έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων που ενδεχομένως να αναλάβουμε στο επόμενο διάστημα κι ενώ έχουμε ήδη και άλλα 79 εκατ. ευρώ για την κάλυψη υφιστάμενων αναγκών ίδιας συμμετοχής στα έργα που έχουμε ήδη αναλάβει», σημείωσε.
      Σαφή θέση πήρε δε ο κ. Ιωάννου για την πιθανότητα πώλησης της εταιρείας, αφού ερωτηθείς σχετικά για το αν διακρίνει τάση συνέχισης της συγκέντρωσης και εν προκειμένω αν ο όμιλος βρίσκεται σε συζητήσεις συγχώνευσης ή πώλησης ανάφερε, πως δεν τίθεται τέτοιο ενδεχόμενο.
      Πρόσθεσε δε πως «δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω συγκέντρωσης. Λειτουργούν τέσσερις εταιρείες με ανώτατο εργοληπτικό πτυχίο που συντηρούν τον ανταγωνισμό και ανταποκρίνονται στις τεχνικές ανάγκες. Εμάς πάντως δεν μας αφορά ένα τέτοιο ενδεχόμενο».
      Με το νέο Ομολογιακό Δάνειο 300 εκατ. που σύναψε τον Αύγουστο του 2024 η Άβαξ Παραχωρήσεις, με διάρκεια 7 έτη και εξυπηρέτηση αποκλειστικά από τα έσοδα των παραχωρήσεων, αναχρηματοδοτήθηκε σημαντικό μέρος του υφιστάμενου δανεισμού του Ομίλου ύψους 180 εκατ. και εξασφαλίστηκε επιπρόσθετη χρηματοδότηση 120 εκατ. για νέες επενδύσεις.
      Με την παραπάνω ενέργεια επίσης απελευθερώθηκαν ταμειακές ροές από την κατασκευή προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μελλοντικά επενδυτικά σχέδια στους τομείς των παραχωρήσεων, της ενέργειας και του real estate.
      Ακόμη, όπως ειπώθηκε στους μετόχους, προκειμένου να ενισχύσει τα επαναλαμβανόμενα έσοδα από παραχωρήσεις ο Άβαξ συμμετέχει ενεργά σε όλους σχεδόν τους διαγωνισμούς για έργα ΣΔΙΤ. Βάσει των εκτιμήσεων της διοίκησης θα χρειαστεί κεφάλαιο ύψους 90 εκατ. τα επόμενα έτη ως ιδία συμμετοχή στις νέες παραχωρήσεις, απαιτήσεις που σκοπεύει να καλύψει με ταμειακές ροές που αναμένεται να προκύψουν από την κατασκευή τα επόμενα έτη.
      Η στρατηγική και οι νέοι τομείς
      Αναλύοντας τη στρατηγική του Ομίλου, ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι η ισχυρή δυναμική που παρουσίασε ο Όμιλος το 2024 -με ιστορικό ρεκόρ EBITDA στα 105 εκατ. ευρώ και που συνεχίστηκε και για το α’ τρίμηνο του 2025 με αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 23%- προμηνύουν περαιτέρω ενίσχυση των θετικών αποτελεσμάτων. Σημείωσε ότι στρατηγικό στόχο αποτελεί το 40% του EBITDA να προέρχεται από μη κατασκευαστική δραστηριότητα, αν και η κατασκευή αποτελεί τον πυρήνα του Ομίλου.
      Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε σε συνέχεια της εξυγίανσης του ισολογισμού μέσα από τη σημαντική απομόχλευση που συντελέστηκε την τελευταία 5ετία, στόχος είναι και η ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών στους τομείς των παραχωρήσεων, του οικιστικού real estate καθώς και της ενέργειας μέσα από greenfield έργα με υψηλές αποδόσεις προκειμένου να διατηρήσει τα επόμενα έτη το ποσοστό EBITDA από μη κατασκευαστική δραστηριότητα στο 40% επί του συνόλου.
      Πρόθεση της ΑΒΑΞ είναι η ανάπτυξη σε νέα έργα να γίνει οργανικά με ταμειακές ροές που αναμένεται να προκύψουν κυρίως από την κατασκευαστική δραστηριότητα, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του δανεισμού του ομίλου εξυπηρετείται με έσοδα από τις παραχωρήσεις.
      Αναφορικά με την κατασκευή, η στρατηγική είναι η διατήρηση του υφιστάμενου μεριδίου περίπου 23% που έχει ο Όμιλος στα νέα έργα που πρόκειται να δημοπρατηθούν τα επόμενα έτη στην Ελλάδα, η επιλεκτική τοποθέτηση σε έργα εξωτερικού, όπως τα έργα δικτύων καθώς και τα ενεργειακά έργα και ειδικότερα τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου στα οποία η ΑΒΑΞ έχει αναπτύξει ιδιαίτερη τεχνογνωσία τα τελευταία χρόνια μέσα από την εκτέλεση σημαντικών έργων στη Ρουμανία και το Ιράκ. Στόχος του Ομίλου είναι η υλοποίηση τόσο του υφιστάμενου ανεκτέλεστου ύψους 3 δις. ευρώ,  όσο και των νέων έργων που αναμένεται να προκύψουν στο προσεχές μέλλον να γίνει με διατήρηση κατ’ ελάχιστο του μεσοσταθμικού περιθωρίου EBITDA στο 10%.
      Περιγράφοντας τη στρατηγική των επόμενων ετών και το ενδεχόμενο μιας υποχώρησης του τομέα των κατασκευών, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του liberal.gr , ο κ. Κωνσταντίνος Μιτζάλης, διευθύνοντας σύμβουλος της εισηγμένης απάντησε χαρακτηριστικά  πως «η εργολαβία ποτέ δεν πεθαίνει». Εκτίμησε πως δεν υπάρχουν ώριμα σχέδια για νέες δημοπρατήσεις οδικών έργων στην Αττική, αναφερόμενος και στην κοινή Πρότυπη Πρόταση για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, για την οποία το δημόσιο δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί. Ειδικότερα σημείωσε πως, "όπως γνωρίζετε οι κατασκευές έχουν μια κυκλικότητα. Αλλά πιστεύω ότι εργολαβίες πάντα θα υπάρχουν, απλώς όχι στους ίδιους τομείς. Για παράδειγμα, τα οδικά έργα φτάνουν σε ένα τέλος. Ωστόσο, θα προκύψουν νέες ευκαιρίες, π.χ. στα έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων, που ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει, σε σιδηροδρομικά και σε λιμενικά έργα, για τα οποία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, θα κινηθούμε επιλεκτικά και σε έργα εκτός Ελλάδας", σημείωσε ο κ. Μιτζάλης.
      Τα 800 εκατ. τζίρος και τα έργα που τρέχουν
      Σύμφωνα με τον κ. Μιτζάλη, στόχος του ομίλου Άβαξ φέτος είναι η επίτευξη κύκλου εργασιών 800 εκατ. ευρώ, καθώς προχωρά η υλοποίηση του σημαντικού ανεκτέλεστου υπόλοιπου των 3 δις ευρώ. Για τη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, ο κ. Μιτζάλης σημείωσε ότι η κατασκευή της σήραγγας κινείται απολύτως μέσα στο χρονοδιάγραμμα, καθώς ο ένας μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει το 60% της διαδρομής του, και βρίσκεται στα 3,3 χλμ, πλησιάζοντας τον σταθμό Πανεπιστημιούπολη, ενώ ο δεύτερος έχει ήδη φτάσει το 1,6 χλμ. και κινείται προς τον σταθμό Ελικώνος. 
      Ωστόσο, ο κ. Μιτζάλης απέφυγε να δεσμευτεί για το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου, μέχρις ότου υπάρχει πιο ξεκάθαρη εικόνα, με δεδομένο ότι ακόμα η κοινοπραξία δεν έχει παραλάβει τρεις χώρους σταθμών στην Πανεπιστημιούπολη, την Ριζάρη και του Γουδή και δεν μπορεί προφανώς να προβλέψει παράγοντες που συμβάλλουν στις καθυστερήσεις, όπως η μετακίνηση δικτύων φορέων του δημοσίου και κυρίως τυχόν αρχαιολογικά ευρήματα.
      Όπως επισήμανε ο κ. Μιτζάλης, το έργο παρουσίασε εξαρχής μία «πρωτοτυπία» στον σχεδιασμό του, καθώς υπήρξε διαχωρισμός των πρόδρομων εργασιών από τις κύριες εργασίες, οι οποίες ξεκίνησαν σχεδόν ταυτόχρονα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διαδοχικές καθυστερήσεις.
      «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι πρόδρομες εργασίες για να παραληφθούν οι σταθμοί και να ξεκινήσει η κατασκευή τους», εξήγησε ο επικεφαλής της ΑΒΑΞ, σημειώνοντας ότι κάποιοι σταθμοί παραδόθηκαν με καθυστέρηση που φτάνει έως και τα τρία χρόνια.
      «Προσπαθούμε σε συνεργασία με την Ελληνικό Μετρό να καταλήξουμε σε ένα ρεαλιστικό και σωστό χρονοδιάγραμμα. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να καλύψουμε τον χαμένο χρόνο και να φέρουμε το έργο εις πέρας όσο το δυνατόν πιο σύντομα», κατέληξε ο κ. Μιτζάλης.
      Όσον αφορά στο FlyOver στην Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης, ο κ. Μιτζάλης παραδέχτηκε πως στην αρχή υπήρξε «γκρίνια» από την τοπική κοινωνία, όμως πλέον οι εργασίες εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς. Όπως ανέφερε, λειτουργούν ταυτόχρονα 8 έως 10 εργοτάξια, με στόχο την ολοκλήρωση του έργου στα μέσα του 2027. «Έκλεισαν τα στόματα», σχολίασε χαρακτηριστικά.
      Αναφορικά με το πολύπαθο έργο Πάτρα – Πύργος,  ο Όμιλος ΑΒΑΞ ανέλαβε την κατασκευή τμήματος 40 χλμ., με δέσμευση για ταχύτερη ολοκλήρωση. Αν και η συμβατική υποχρέωση προέβλεπε παράδοση τον Φεβρουάριο του 2026, το μεγαλύτερο τμήμα του έργου παραδίδεται στις 31 Ιουλίου 2025, ενώ τα τελευταία 10 χλμ. θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους.
      Τέλος, για τον οδικό άξονα Μπράλος – Άμφισσα, οι εργασίες βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη και εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2027. Όσον αφορά το Ιωάννινα – Κακαβιά, οριστικοποιούνται οι μελέτες και οι κατασκευές αναμένεται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο.
      Ενέργεια και real estate
      Στον ενεργειακό τομέα , σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή του μεγαλύτερου εργοστασίου συνδυασμένου κύκλου ισχύος 1.700 MW στην Ντέβα Ρουμανίας, με την έναρξη του ανοιχτού κύκλου να εκτιμάται για τις αρχές του 2026 και του πλήρους συνδυασμένου κύκλου για τις αρχές του 2027. Την ίδια ώρα στο Ιράκ βρίσκεται σε εξέλιξη έργο ισχύος 282,5 MW, το οποίο προχωρά κανονικά και αναμένεται σύντομα η έναρξη λειτουργίας του αεριοστροβίλου.
      Παράλληλα, ο αγωγός φυσικού αερίου στην Δυτική Μακεδονία έχει ολοκληρωθεί κατά 89% και αναμένεται να παραδοθεί εντός του 2025. Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη πολλαπλές εργολαβίες για την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, με την εταιρεία να έχει κατασκευάσει το μεγαλύτερο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου από οποιονδήποτε άλλον κατασκευαστικό φορέα στη χώρα.
      Αναφορικά με τις επόμενες επενδυτικές κινήσεις του ομίλου, η προσπάθεια επικεντρώνεται στην εξασφάλιση νέων έργων ΣΔΙΤ το επόμενο διάστημα.
      Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται, μέσω της Avax  Development, η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος για την ανάπτυξη και πώληση οικιστικών συγκροτημάτων συνολικής επιφάνειας 15.000 τ.μ. και εμπορικής αξίας άνω των €73 εκατ. σε νησιωτικούς κυρίως προορισμούς. Ήδη τρέχουν έργα σε Αστυπάλαια, Άνω Κουφονήσι και Κρήτη. Επίσης, η ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών, μέσω της θυγατρικής iXiON Energy σε δραστηριότητες στις οποίες ο όμιλος διαθέτει παραδοσιακά παρουσία, όπως η ενέργεια, μέσα από την πρόσφατη υποβολή πρότασης για σύνδεση σταθμού αποθήκευσης ενέργειας δυναμικότητας 100MWh, που προτίθεται να κατασκευάσει στην περιοχή της Βοιωτίας.
      Στον τομέα των μαρινών, η τρέχουσα συγκυρία στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της ζήτησης της Μαρίνας Αθηνών, στην οποία την περίοδο αυτή τρέχει επενδυτικό πρόγραμμα επέκτασης κατά 39 θέσεις (+40%). Μαζί με την μειοψηφική συμμετοχή του Ομίλου στη Μαρίνα Λεμεσού, ο τομέας των μαρινών αναμένεται να έχει σημαντική συνεισφορά στα μελλοντικά EBITDA του Ομίλου της τάξης των 8 εκατ. έως το 2029.
      Η διοίκηση του Ομίλου παραμένει προσηλωμένη στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών στον τομέα της ενέργειας, όπως αυτά της αποθήκευσης όπου πρόσφατα κατέθεσε αίτηση για σύνδεση συστήματος αποθήκευσης 50MW / 100MWh στο πλαίσιο σχετικής διαδικασίας που τρέχει το Υπουργείο Ενέργειας. Παράλληλα δραστηριοποιείται στον τομέα της ηλεκτροκίνησης υλοποιώντας πλάνο εγκατάστασης ταχυφορτιστών σε όλη την Ελλάδα με στόχο να έχει φτάσει έως το 2026 τους 300 ταχυφορτιστές AC & 30 ταχυφορτιστές DC.
      Επίσης, στο facilities management μέσω της Task Avax, αποσκοπεί στην υιοθέτηση ενός περισσότερο επιθετικού Business Plan τα επόμενα με στόχο τον τετραπλασιασμό των EBITDA από 1 σε 4 εκατ. ευρώ.
      Περισσότερα...

        0

    17. Αρθρογραφία

      Η πιο μαζική συγχώνευση μαύρων τρυπών που έχει καταγραφεί ποτέ

      GTnews

      Επιστήμονες εντόπισαν κυματισμούς στο χωροχρόνο από τη βίαιη, σπειροδειδή σύγκρουση δύο τεράστιων μαύρων τρυπών πολύ πέρα από τα άκρα του γαλαξία μας.
      Οι μαύρες τρύπες, η κάθε μία με μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, άρχισαν να περιστρέφονται η μία γύρω από την άλλη πριν από πολύ καιρό και τελικά συγκρούστηκαν σχηματίζοντας μια ακόμη πιο τεράστια μαύρη τρύπα, περίπου 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, αναφέρει ο Guardian.
      Πρόκειται για την πιο μαζική συγχώνευση μαύρων τρυπών που έχει καταγραφεί ποτέ από ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων και έχει αναγκάσει τους φυσικούς να επανεξετάσουν τα μοντέλα τους για το πώς σχηματίζονται αυτά τα τεράστια αντικείμενα. Το σήμα καταγράφηκε όταν χτύπησε ανιχνευτές στη Γη που ήταν αρκετά ευαίσθητοι ώστε να ανιχνεύσουν δονήσεις στο χωροχρόνο χιλιάδες φορές μικρότερες από το πλάτος ενός πρωτονίου.
      Το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολόμετρο Λέιζερ (LIGO) στο Χάνφορντ της πολιτείας Ουάσινγκτον στις ΗΠΑ
      Caltech/MIT/LIGO Lab
       
      Τα στοιχεία για τη σύγκρουση των μαύρων τρυπών ανιχνεύθηκαν από το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολόμετρο Λέιζερ (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory ή LIGO) στις ΗΠΑ στις 23 Νοεμβρίου 2023. Ο ξαφνικός σπασμός στο χωροχρόνο έκανε τους ανιχνευτές να τεντωθούν και να συμπιεστούν για ένα δέκατο του δευτερολέπτου, καταγράφοντας τη φάση που οι συγχωνευμένες μαύρες τρύπες σχημάτισαν μια νέα, η οποία «χτύπησε» πριν ηρεμήσει.
      Περιστρέφονταν 400.000 φορές πιο γρήγορα από τη Γη
      Η μετέπειτα ανάλυση του σήματος αποκάλυψε ότι οι μαύρες τρύπες που συγκρούστηκαν είχαν μάζα 103 και 137 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και περιστρέφονταν περίπου 400.000 φορές πιο γρήγορα από τη Γη, κοντά στο θεωρητικό όριο για τα αντικείμενα αυτά.
      Οι φυσικοί του LIGO υποψιάζονται ότι οι μαύρες τρύπες που συγχωνεύτηκαν ήταν οι ίδιες προϊόν προηγούμενων συγχωνεύσεων. Αυτό θα εξηγούσε πώς έγιναν τόσο υπερμεγέθεις και γιατί περιστρέφονταν τόσο γρήγορα, καθώς οι συγχωνευόμενες μαύρες τρύπες τείνουν να μεταδίδουν περιστροφή στο αντικείμενο που δημιουργούν. Τα συμπεράσματά τους παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα (14/7) στη σύνοδο GR/Amaldi στη Γλασκόβη της Σκωτίας.
      Οι επιστήμονες έχουν ανιχνεύσει περίπου 300 συγχωνεύσεις μαύρων τρυπών από τα βαρυτικά κύματα που παράγουν. Μέχρι τώρα, η πιο μαζική γνωστή συγχώνευση παρήγαγε μια μαύρη τρύπα περίπου 140 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Η τελευταία συγχώνευση παρήγαγε μια μαύρη τρύπα έως και 265 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου. Πριν από την κατασκευή των πρώτων ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων στη δεκαετία του 1990, οι επιστήμονες μπορούσαν να παρατηρήσουν το σύμπαν μόνο μέσω ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, όπως το ορατό φως, το υπέρυθρο και τα ραδιοκύματα. Τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων προσφέρουν μια νέα εικόνα του σύμπαντος, επιτρέποντας στους ερευνητές να δουν γεγονότα που διαφορετικά θα παρέμεναν κρυμμένα.
      Περισσότερα...

        0

    18. Αρθρογραφία

      Δομικά υλικά του μέλλοντος για πιο βιώσιμες κατασκευές

      GTnews

      Η οικοδόμηση των πόλεων του αύριο με αναδυόμενα υλικά «υπόσχεται» ανθεκτικές, βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον κατασκευές. Όπως ο κόσμος εξελίσσεται το ίδιο συμβαίνει και με τα παραδοσιακά υλικά. Μια σειρά από νέα δομικά υλικά για το 2025 κάνουν την εμφάνισή τους και αξιοποιούνται ήδη στη δημιουργία ανθεκτικών, σύγχρονων κατασκευών, τονίζεται σε ρεπορτάζ της Έρης Δρίβα στο economix.gr.
      Φανταστείτε τούβλα από ανακυκλωμένο πλαστικό, σκυρόδεμα που θεραπεύει τις ρωγμές του και κτίρια που παράγουν την ηλεκτρική τους ενέργεια μέσω γυαλιού με ηλιακή ακτινοβολία. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί στρέφονται στη φύση για έμπνευση – αναπτύσσουν υλικά που μιμούνται το μετάξι της αράχνης, τα μανιτάρια, ακόμη και το μπαμπού για να δημιουργήσουν δομές που είναι ελαφρύτερες, ισχυρότερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον, σύμφωνα με το Parametric Architecture. Η προηγμένη τεχνολογία, η παραδοσιακή σοφία και οι τεχνικές αιχμής έχουν φέρει επανάσταση στις κατασκευές με τοπικά υλικά, με λιγότερα απόβλητα και χαμηλότερο κόστος. Αυτή η νέα εποχή των καινοτόμων και προηγμένων κατασκευών συνδυάζει σύγχρονες τεχνικές και αναδιαμορφώνει τη νοοτροπία μας για τη δημιουργία συνειδητού σχεδιασμού με μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα και δημιουργικά δομικά υλικά που στηρίζουν τον πλανήτη μας.
      1. Σκυρόδεμα από κάνναβη
      Πρόκειται για ένα ισχυρό δομικό υλικό που αποκτά όλο και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα στην πράσινη δόμηση και αποτελεί ένα μείγμα από κάνναβη, ασβέστη και νερό. Είναι ελαφρύ και έχει αποτελεσματικές μονωτικές ιδιότητες, ενώ είναι ικανό να δεσμεύσει διοξείδιο του άνθρακα. Το σκυρόδεμα κάνναβης απορροφά περισσότερο CO2 κατά την παραγωγή και την ωρίμανση, σε αντίθεση με το παραδοσιακό σκυρόδεμα. Χρησιμοποιείται ευρέως ως μη φέρον υλικό με υψηλές μονωτικές ιδιότητες. Ακολουθώντας τους οικοδομικούς κώδικες και τις περιφερειακές πολιτικές, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν το σκυρόδεμα κάνναβης για βιώσιμες οικιστικές και χαμηλές εμπορικές κατασκευές.
      2. Σύνθετα υλικά με βάση το μυκήλιο
      Το μυκήλιο είναι ένα καινοτόμο υλικό που είναι ανθεκτικό στη φωτιά, κομποστοποιήσιμο και καλλιεργείται με ελάχιστες απαιτήσεις ενέργειας. Το μυκήλιο, η δομή της οροφής του μανιταριού, παρέχει μια ισχυρή και μονωτική επιφάνεια, η οποία είναι πλήρως βιοδιασπώμενη. Οι ερευνητές μελετούν τα όρια του αναγεννητικού σχεδιασμού και τις πιθανές εφαρμογές του στον εσωτερικό σχεδιασμό, όπως επενδύσεις τοίχων, ακουστικά πλακίδια και δομικά στοιχεία.
      3. Αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα
      Αυτό το πρωτοποριακό υλικό για γηρασμένες υποδομές έχει ζήτηση, καθώς βελτιώνει τη μακροζωία χωρίς να αυξάνει το κόστος. Το αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα περιέχει βακτήρια ή ορισμένους παράγοντες που απελευθερώνουν ασβεστόλιθο όταν δημιουργούνται ρωγμές και αντιδρά με τον αέρα ή το νερό για να σφραγίσει τις ρωγμές. Η καινοτόμος ικανότητά του μειώνει τις ανάγκες συντήρησης, παρατείνει τη διάρκεια ζωής των κατασκευών και μειώνει τις εκπομπές ρύπων, με ορισμένες παραλλαγές να έχουν δυνητικά διάρκεια ζωής έως και 200 χρόνια.
      4. Διαφανές ξύλο
      Ερευνητές αναπτύσσουν διαφανές ξύλο αφαιρώντας τη λιγνίνη και αντικαθιστώντας την με ένα διαφανές πολυμερές που παρουσιάζει την αισθητική ζεστασιά του ξύλου και τη διαφάνεια του γυαλιού, επαναπροσδιορίζοντας τη γλώσσα των αρχιτεκτονικών ανοιγμάτων. Πρόκειται για ένα ισχυρό, ανθεκτικό στη θραύση υλικό που αφήνει το φως να περάσει, ενώ μονώνει καλύτερα από το γυαλί, δημιουργώντας μια πολυτελή εμφάνιση και σύγχρονη αισθητική.
      5. Τούβλα από ανακυκλωμένο πλαστικό
      Η αύξηση των πλαστικών απορριμμάτων έχει οδηγήσει στην καινοτομία. Η ανακύκλωση των πλαστικών αποβλήτων αξιοποιείται για τη δημιουργία τούβλων ή πάνελ, τα οποία είναι ανθεκτικά, αντέχουν στο νερό και συμβάλλουν στην εκτροπή τόνων πλαστικών απορριμμάτων από τις χωματερές. Οι κατασκευαστές τα χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο σε κατοικίες χαμηλού εισοδήματος και σε οικονομικά προσιτά έργα για να προσφέρουν ενεργειακά αποδοτικές λύσεις. Συχνά είναι αλληλοσυνδεόμενα, καθιστώντας τα εύκολα στη συναρμολόγησή τους για διάφορες εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων των τοίχων και των καταφυγίων αρωγής από καταστροφές.
      6. Υλικά εμπνευσμένα από το βιοφωσφορίζον ξύλο
      Πειραματιζόμενοι με τη βιοφωταύγεια, οι επιστήμονες αλλάζουν τη δημιουργική αφήγηση του σχεδιασμού. Εισάγουν γονίδια από οργανισμούς που παράγουν λάμψη, όπως μέδουσες ή μανιτάρια, σε φυτά και μικρόβια για να δημιουργήσουν φωσφορίζουσες επιφάνειες. Οι επιφάνειες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διακοσμητικές προσόψεις, φωτιστικά ή επενδύσεις, συμβάλλοντας στην αισθητική, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία.
      7. Γυαλί με συρματόπλεγμα
      Το συρματόπλεγμα ή γυαλί ασφαλείας είναι ένα τυπικό υλικό με σύγχρονες ευαισθησίες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ισχυρό υλικό ασφαλείας. Το γυαλί με συρματόπλεγμα έχει ένα μεταλλικό πλέγμα σύρματος που ενσωματώνεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής, συνήθως με απανωτές στρώσεις για μεγαλύτερη αντοχή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βιομηχανική ή ρετρό μοντέρνα εμφάνιση, αισθητικούς σκοπούς, ασφάλεια και υφή επιφάνειας σε εσωτερικούς χώρους, χωρίσματα, πόρτες, κλιμακοστάσια, κάγκελα και πάνελ οροφής με προσαρμοσμένα μοτίβα πλέγματος για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις εσωτερικού σχεδιασμού υψηλής ποιότητας.
      8. Φυσική πέτρα που λιώνει
      Για μια βιώσιμη, ανθεκτική και οπτικά ελκυστική λύση, η φυσική πέτρα που λιώνει γίνεται ένα αναδυόμενο καινοτόμο υλικό. Πρόκειται για μια φυσική πέτρα που έχει λιώσει και αναμορφωθεί μέσω της βιομηχανικής διαδικασίας για να σχηματίσει μια νέα φυσική πέτρα υψηλής απόδοσης που απηχεί την ακατέργαστη δύναμη της γης και είναι λειτουργική με δραματική οπτική. Με θερμοανθεκτικές και ανθεκτικές ιδιότητες, είναι φυσικό αντιβακτηριακό με χαμηλή συντήρηση.
      9. Στοιχεία τρισδιάστατης εκτύπωσης
      Η τρισδιάστατη εκτύπωση αλλάζει τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής, μειώνοντας τα περιβαλλοντικά απόβλητα, το κόστος εργασίας και τις εξατομικευμένες σχεδιαστικές λύσεις. Αυτή η προηγμένη τεχνολογία επιτρέπει στους σχεδιαστές να πρωτοπορούν, στους κατασκευαστές να κατασκευάζουν αρχιτεκτονικά στοιχεία ή ολόκληρες δομές χρησιμοποιώντας σκυρόδεμα, πηλό ή μίγματα πολυμερών που προσφέρουν ακρίβεια και επεκτασιμότητα για οικονομικά προσιτή στέγαση. Η ταχεία παραγωγή με τη βοήθεια ρομποτικών βραχιόνων και προκατασκευασμένων υλικών με ελάχιστα απόβλητα δημιουργεί προσαρμοσμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία και αρθρωτές μονάδες κατοικίας.
      10. Ferrock: Μία πράσινη εναλλακτική του τσιμέντου
      Πρόκειται για ένα οικολογικό οικοδομικό υλικό και μια εναλλακτική λύση στο παραδοσιακό σκυρόδεμα. Το Ferrock απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σκλήρυνσής του, καθιστώντας το αρνητικό ως προς τον άνθρακα, πιο εύκαμπτο και εξαιρετικά ανθεκτικό στη διάβρωση, τα χημικά και ακόμη και το αλμυρό νερό. Το Ferrock αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο προς πιο βιώσιμες κατασκευές.
      Υλικά νέας γενιάς για καλύτερα κτίρια
      Καθώς διευρύνουμε τα όρια της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, τα δομικά υλικά εξελίσσονται, συνδυάζοντας την επιστήμη, τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα. Κάθε καινοτομία αποτελεί ένα βήμα προς ένα πιο έξυπνο, πιο υπεύθυνα δομημένο περιβάλλον.
      Περισσότερα...

        0

    19. Αρθρογραφία

      Κλάδος τεχνολογίας στην Ελλάδα: Σε σταθερή αναζήτηση εργαζομένων σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ)- Οι ειδικότητες με ζήτηση

      GTnews

      Τη μεγαλύτερη ζήτηση εργαζομένων στην εγχώρια αγορά εργασίας συνεχίζει να καταγράφει ο κλάδος της τεχνολογίας. Για των λόγων το αληθές, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας της Randstad, το 79% των εταιρειών του κλάδου σχεδιάζει να αυξήσει τον αριθμό εργαζομένων του έως το τέλος του 2025.
      Την ίδια στιγμή, μόνο το 16% δεν προβλέπει αλλαγές στον αριθμό των εργαζομένων του, ενώ μόλις το 3% αναμένει μείωση στον αριθμό του ανθρώπινου δυναμικού του. “Ο κλάδος της τεχνολογίας βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο των εξελίξεων της ελληνικής αγοράς εργασίας, με τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό για την προσέλκυση και διατήρηση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού”, αναφέρει η σχετική μελέτη, ενημερώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ).
      Όπως προσθέτει, η ζήτηση για εξειδικευμένους επαγγελματίες εντείνεται, καθώς παράλληλα οι εργαζόμενοι επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητές τους, δίνοντας έμφαση στην ευελιξία, τις αμοιβές, τις συνθήκες εργασίας και τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από την εξειδικευμένη έρευνα HR Trends Technology 2025 της Randstad, η οποία εστιάζει στις τάσεις και προκλήσεις, που χαρακτηρίζουν τον τεχνολογικό τομέα στην Ελλάδα.
      Η προσέλκυση ταλέντων
      Η προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων αποτελεί το κυριότερο μέλημα για τις τεχνολογικές επιχειρήσεις. Το 66% δηλώνει ότι δυσκολεύεται να προσελκύσει κατάλληλους επαγγελματίες, ενώ το 58% δυσκολεύεται να διατηρήσει τα πιο αποδοτικά στελέχη. Παράλληλα, ίσο ποσοστό (58%) αναφέρει προκλήσεις στη δέσμευση των εργαζομένων και το 56% αναδεικνύει την ανάγκη για πιο ρεαλιστικές προσδοκίες γύρω από τις αποδοχές και τις παροχές.
      Το μεγαλύτερο εμπόδιο, που αναφέρουν οι εργοδότες, είναι οι μη ρεαλιστικές μισθολογικές απαιτήσεις των υποψηφίων (76% το 2025, αυξημένο από 70% το 2024). Ακολουθούν η έλλειψη συγκεκριμένων δεξιοτήτων (51%), τα απαιτούμενα χρόνια εμπειρίας (37%) και η περιορισμένη εμπειρία στον κλάδο (36%).
      Για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, οι εταιρείες επενδύουν σε πακέτα παροχών, που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των εργαζομένων. Το 68% των επιχειρήσεων προσφέρει προγράμματα κατάρτισης, το 62% αυξάνει τις οικονομικές αποδοχές, ενώ 51% εφαρμόζει ευέλικτα μοντέλα εργασίας, όπως το υβριδικό ή πλήρως απομακρυσμένο. Το ίδιο ποσοστό επενδύει και σε ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης.
      Η ελκυστικότητα ενός εργοδότη βασίζεται, σύμφωνα με την έρευνα, σε τέσσερις βασικούς άξονες: το ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών (81%), το ευέλικτο μοντέλο εργασίας (65%), το ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον (59%) και οι ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης (55%).
      Πέρα από τα παραπάνω, οι εταιρείες υιοθετούν πρακτικές, που ενισχύουν την ευεξία των εργαζομένων: το 90% προσφέρει δυνατότητα εργασίας από το σπίτι, το 88% επενδύει σε εκπαίδευση, το 68% προσφέρει ευελιξία στο ωράριο και το 61% εφαρμόζει μη χρηματικά κίνητρα αναγνώρισης.
      Οι πιο περιζήτητοι ρόλοι για το 2025
      Το 78% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε νέες προσλήψεις μέσα στο 2025, με κύρια αιτία την επιχειρηματική επέκταση. Ακολουθεί η ανάγκη δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας (62%) και η αναζήτηση εξειδικευμένων δεξιοτήτων (33%).
      Οι ειδικότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι οι software developers/engineers (98%), οι data analysts, data engineers και data scientists (40%) και οι ειδικοί στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως AI engineers και αρχιτέκτονες (31%).
      Στο μεταξύ, το 2025 αναδεικνύεται ως χρονιά-ορόσημο για την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης στον τεχνολογικό κλάδο. Το 62% των εταιρειών δηλώνει ότι υποστηρίζει ενεργά τη χρήση της AI, έναντι μόλις 40% το 2024. Επιπλέον, το 85% των επαγγελματιών αναγνωρίζει τη σημαντική επίδραση της AI στο μέλλον του κλάδου.
      Η AI αξιοποιείται ήδη σε τομείς, όπως το ανθρώπινο δυναμικό (33%), το μάρκετινγκ (29%) και η διοίκηση (24%), ενώ τα βασικά της οφέλη περιλαμβάνουν την ταχύτητα επεξεργασίας δεδομένων (71%), την αυτοματοποίηση εργασιών (62%) και την αύξηση παραγωγικότητας (55%). Οι προκλήσεις επικεντρώνονται στην προστασία δεδομένων (56%), στην έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού (55%) και στη διασφάλιση εμπιστευτικότητας (46%).
      Περισσότερα...

        0

    20. Αρθρογραφία

      Οι πιο "ανερχόμενες" περιοχές για αγορά ακινήτου στην Ελλάδα το 2025

      Engineer

      Η αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά, όμως, oρισμένες περιοχές συγκεντρώνουν αυξημένο ενδιαφέρον από υποψήφιους αγοραστές και επενδυτές.
      Τα στοιχεία της έρευνας της Engel & Völkers Ελλάδος η οποία αξιοποίησε δεδομένα από το Ahrefs αποτυπώνουν αλλαγή στις προτιμήσεις των αγοραστών στρέφονται σε περιοχές με δυναμική ισορροπία ποιότητας ζωής και προσβασιμότητας καθώς και ευκαιρίες για επενδυτική αξιοποίηση.
      Σύμφωνα με την ανάλυση της Engel & Völkers, αυτές είναι οι δέκα περιοχές που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτου το 2025:
      Πολίχνη Θεσσαλονίκης (+16%): Μια περιοχή στα δυτικά προάστια της Θεσσαλονίκης που ξεχωρίζει για τις προσιτές τιμές και το οικογενειακό της περιβάλλον, καθιστώντας την ελκυστική για νέους αγοραστές. Ηράκλειο Κρήτης (+14%): Το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κρήτης σημειώνει αυξημένη ζήτηση χάρη στη σταθερή ανάπτυξη, την έντονη τουριστική κίνηση και τη συνεχή αναβάθμιση υποδομών. Τρίπολη Πελοποννήσου (+14%): Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας προσφέρει ποιότητα ζωής και άμεση πρόσβαση από την Αθήνα, στοιχεία που την κατατάσσουν ανάμεσα στις ανερχόμενες επιλογές. Περιστέρι Αττικής (+12%): Μια ζωντανή περιοχή της δυτικής Αθήνας, με εύκολη πρόσβαση μέσω μετρό και ανταγωνιστικές τιμές που προσελκύουν το ενδιαφέρον αγοραστών. Θέρμη Θεσσαλονίκης (+11%): Μια περιοχή στα ανατολικά της Θεσσαλονίκης που προσφέρει κατοικίες υψηλών προδιαγραφών και ποιοτική καθημερινότητα για οικογένειες και επαγγελματίες. Χαλάνδρι (+11%): Η περιοχή των βορείων προαστίων της Αττικής συνδυάζει urban lifestyle με πράσινους χώρους και εύκολη πρόσβαση. Ηλιούπολη (+11%) Η γειτονιά στο νότιο τμήμα της Αττικής έχει άμεση πρόσβαση στο κέντρο μέσω μετρό, ενώ ξεχωρίζει ο ήρεμος της χαρακτήρας. Αγία Παρασκευή (+11%): Η ποιοτική κατασκευή, το πράσινο και η οργανωμένη καθημερινότητα κάνουν την περιοχή να ξεχωρίζει.  Καλαμάτα (+10%): Η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας εξελίσσεται σε δυναμικό περιφερειακό προορισμό, με ανάπτυξη τόσο στον τουρισμό όσο και στην αγορά κατοικίας. Παλαιό Φάληρο (+9%): Η περιοχή στα νότια προάστια της Αττικής προσφέρει άμεση πρόσβαση στη θάλασσα και υψηλή ποιότητα διαβίωσης, στοιχεία που την καθιστούν ελκυστική για αγοραστές υψηλών απαιτήσεων.  
       
      Περισσότερα...

        0

    21. Αρθρογραφία

      Κτηματολόγιο: Χρήσιμες απαντήσεις σε θέματα που αφορούν τις ιδιοκτησίες - Πως θα βοηθήσουν στις μεταβιβάσεις

      GTnews

      Η ορθή καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων στο Κτηματολόγιο έχει προκαλέσει σύγχυση σε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων. Γιατί; Επειδή δεν είναι εξοικειωμένοι ούτε με την τεχνολογία αλλά ούτε και με τη νέα ορολογία που πρέπει να χρησιμοποιήσουν προκειμένου να παρακολουθήσουν την όλη διαδικασία, μέχρι και την τελική φάση της ορθής εγγραφής της ιδιοκτησίας τους.
      Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται με την έναρξη της λειτουργίας των Κτηματολογικών Γραφείων είναι πολύπλοκο, ιδίως για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ιδιοκτήτες. Έχει, πλέον, δημιουργηθεί μια νέα ψηφιακή γραφειοκρατία, όπου χωρίς μηχανικό, δικηγόρο και λογιστή πολύ δύσκολα ένας ιδιοκτήτης ακινήτου μπορεί να διασφαλίσει μόνος του στο Κτηματολόγιο τα περιουσιακά του δικαιώματα.
      Τα λάθη καταχώρισης κατά την κτηματογράφηση και οι fast track διαδικασίες για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου έως το τέλος του χρόνου, με την οριστικοποίηση χιλιάδων λανθασμένων-ανακριβών αρχικών εγγραφών, αναμένεται να οδηγήσουν σε περιπέτειες χιλιάδες ιδιοκτήτες, ακόμη και να κινδυνεύσουν να χάσουν την περιουσία τους, και μάλιστα χωρίς να το γνωρίζουν. Και δυστυχώς οι περισσότεροι θα το μάθουν πολύ αργά, όταν θα πάνε να μεταβιβάσουν το ακίνητό τους ή να εκδώσουν οικοδομική άδεια. Για τον λόγο αυτόν «ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή δίνουν απαντήσεις σε 10+1 ερωτήσεις.
      Μέχρι πότε μπορούν να γίνουν διορθώσεις στις αρχικές εγγραφές;
      Η αποκλειστική προθεσμία διόρθωσης των πρώτων εγγραφών εξαρτάται από τον χρόνο έναρξης λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου για τη συγκεκριμένη περιοχή – ΟΤΑ. Η προθεσμία διόρθωσης των πρώτων εγγραφών είναι η 31η Δεκεμβρίου του 8ου έτους από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου.
      Ένα παράδειγμα: Το Κτηματολογικό Γραφείο Βόλου άρχισε να λειτουργεί από τις 8 Νοεμβρίου 2023. Έτσι, η αποκλειστική προθεσμία για τις διορθώσεις ανακριβών εγγραφών λήγει (με βάση την προαναφερόμενη οκταετία) την 31η Δεκεμβρίου 2031.
      Μέχρι πότε μπορούν να γίνουν διορθώσεις στις αρχικές εγγραφές για τις παλιές κτηματογραφήσεις;
      Για τις περιοχές στις οποίες η προθεσμία διορθώσεων έληξε στις 30 Νοεμβρίου 2011 οι διορθώσεις  μπορούν να γίνονται για έναν χρόνο από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου.
      Για ποιες άλλες περιοχές ισχύει η προαναφερόμενη προθεσμία;
      Ισχύει και για τις περιοχές στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρίστηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2013 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2016. Δεδομένου ότι υπάρχουν ακόμα περιοχές που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο της κτηματογράφησης, εκτιμάται ότι τέλος του 2025 θα γίνει η δημοσίευση στο ΦΕΚ της απόφασης του ΔΣ του Κτηματολογίου για την αντικατάσταση των υποθηκοφυλακείων όλης της χώρας από τη λειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων. Κατά συνέπεια, το πέρας της προθεσμίας διορθώσεων για τις περιοχές αυτές εκτιμάται ότι θα επέλθει στα τέλη του 2026.
      Τι ισχύει με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης κάθε περιοχής;
      Με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης κάθε περιοχής παύει πλέον να λειτουργεί το σύστημα των υποθηκοφυλακείων και ξεκινάει η λειτουργία του συστήματος του Κτηματολογίου.
      Τι σημαίνει αυτό;
      Σημαίνει ενιαία τήρηση όχι μόνο της νομικής πληροφορίας, αλλά και της τεχνικής πληροφορίας (για τη θέση και τα όρια των ακινήτων). Το σύστημα του Κτηματολογίου τηρείται από τα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα ή από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, εφόσον αυτό δεν έχει ακόμα ενταχθεί στον Φορέα, το οποίο λειτουργεί μεταβατικά ως Κτηματολογικό Γραφείο. Επιπλέον, όλες οι νομικές και χωρικές πληροφορίες τηρούνται σε μια ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων, το Σύστημα Πληροφορικής Εθνικού Κτηματολογίου (ΣΠΕΚ), στο οποίο είναι συνδεδεμένα, μέσω Διαδικτύου, τα κτηματολογικά γραφεία της χώρας.
      Πώς μπορεί να μάθει ένας ιδιοκτήτης πότε λήγει η προθεσμία διόρθωσης για το ακίνητό του;
      Ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης θα πρέπει να «μπει» στην ιστοσελίδα του Κτηματολογίου και ειδικότερα στη διεύθυνση: https://www.ktimatologio.gr/pliroforiako-yliko/ktimatologio-se-leitourgia/16.  Στη συνέχεια, μπορεί να «κατεβάσει» το Excel με τις προθεσμίες διόρθωσης των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών, ανά προ καποδιστριακό νομό και ΟΤΑ, για όλη τη χώρα.
      Πρακτικά τι σημαίνει το κλείσιμο των εγγραφών στο Κτηματολόγιο;
      Σημαίνει ότι αν κλείσουν οι εγγραφές και γίνουν οριστικές, με το ακίνητο να είναι γραμμένο σε ένα πρόσωπο, τότε το ακίνητο ανήκει πλέον σε αυτό το πρόσωπο. Επίσης αν ένα ακίνητο φαίνεται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και παραμένει έτσι μετά την οριστικοποίηση των εγγραφών, τότε περιέρχεται στην κυριότητα του Δημοσίου.
      Τι πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να μη βρεθούν αντιμέτωποι με το Δημόσιο;
      Εκτός από τα ακίνητα για τα οποία δεν έγινε εμπρόθεσμα δήλωση ιδιοκτησίας, έχει διαπιστωθεί ότι στις αστικές περιοχές ένα μεγάλο μέρος των εγγραφών ως αγνώστου ιδιοκτήτη προέρχεται από τα λεγόμενα «ξεχασμένα» περιουσιακά δικαιώματα.
      Τέτοια δικαιώματα είναι, για παράδειγμα, ο «αέρας» της οικοδομής, η δουλεία διόδου, η θέση στάθμευσης στην πυλωτή, νέο οικόπεδο που έχει δημιουργηθεί ή αποδοθεί μετά την κύρωση της πράξης εφαρμογής κ.ά.
      Παράδειγμα για το πώς μπορεί να προκύψει πρόβλημα: αν ένας κληρονόμος δεν υπέβαλε δήλωση ιδιοκτησίας και άφησε να παρέλθει η προθεσμία των διορθώσεων, τότε το Δημόσιο θα βρεθεί συνιδιοκτήτης στο ακίνητο αυτό. Συνηθισμένη περίπτωση είναι και το δικαίωμα υψούν (αέρας), το οποίο οι δικαιούχοι δεν το δηλώνουν (προφανώς γιατί έχει εξαντληθεί το δικαίωμα δόμησης) με αποτέλεσμα να βρεθεί το Δημόσιο συνιδιοκτήτης με ποσοστά στο οικόπεδο της πολυκατοικίας.
      Πότε ισχύει η διαδικασία διόρθωσης των αρχικών εγγραφών με αμετάκλητη δικαστική απόφαση;
      Ισχύει στις ακόλουθες περιπτώσεις:
      (Ι) Εάν πρόκειται για ζήτημα ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης, δηλαδή το ακίνητο έχει καταχωριστεί στο Κτηματολόγιο στο όνομα τρίτου ή υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, που δεν συναινεί σε αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η άσκηση αγωγής (αναγνωριστικής ή διεκδικητικής) ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο Δικαστηρίου.
      (ΙΙ) Εάν πρόκειται λοιπόν για ακίνητο με ένδειξη «Αγνώστου ιδιοκτήτη», δηλαδή για ακίνητο που για οποιονδήποτε λόγο δεν δηλώθηκε στη διάρκεια της κτηματογράφησης, που δεν εμπίπτει στις κατηγορίες διόρθωσης προδήλου σφάλματος και απαιτείται η συναίνεση του Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ακολουθηθεί η απλή και σύντομη δικαστική διαδικασία της «Εκούσιας Δικαιοδοσίας», με την οποία υποβάλλεται αίτηση ενώπιον του Κτηματολογικού Δικαστή στο Μονομελές Πρωτοδικείο της τοποθεσίας του ακινήτου και το Δικαστήριο κρίνει χωρίς αντιδικία.
      (ΙΙΙ) Εάν πρόκειται για ακίνητο με ένδειξη «Ελληνικού Δημοσίου» πρέπει να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμόδιου καθ’ ύλην και κατά τόπον Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής.
      Ποιες διορθώσεις μπορεί να γίνουν μέσω της εξωδικαστικής διαδικασίας;
      (Α) Διόρθωση πρόδηλων σφαλμάτων (λανθασμένη αναγραφή των στοιχείων του δικαιούχου, λάθη στα στοιχεία του συμβολαίου, στο εμβαδόν του κτίσματος κ.λπ.).
      (Β) Διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου (το εμβαδόν, τα όρια, οι συντεταγμένες).
      (Γ) Διόρθωση για αλλαγή του δικαιώματος λόγω νέου συμβολαίου, υποθήκης, διοικητικής πράξης, δικαστικής απόφασης ή άλλης διαδικαστικής πράξης, που καταχωρίστηκε στα βιβλία του υποθηκοφυλακείου πριν από την ημερομηνία καταχώρισης των πρώτων εγγραφών.
      (Δ) Διόρθωση χαρακτηρισμού ακινήτου ως δασικού, μετά την κύρωση του δασικού χάρτη.
      (Ε) Διόρθωση μετά τις αποφάσεις των επιτροπών ενστάσεων.
      Ποιες διορθώσεις απαιτείται να γίνουν δικαστικώς
      Όταν πρόκειται για προσβολή εμπράγματου ή άλλου εγγραπτέου δικαιώματος, τότε με την κατάθεση δικογράφου αγωγής μπορεί να προστατευτεί ο δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος από την ανακριβή πρώτη εγγραφή, με την οποία αμφισβητείται ολικά ή μερικά το δικαίωμα που έχει επί του κτηματογραφημένου ακινήτου.
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.