Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1447 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Την πρωτιά μεταξύ των 27 χωρών-μελών της ΕΕ κατέχει η Ελλάδα στα βοοειδή βιολογικής εκτροφής, με ποσοστό που ανέρχεται σε 26,9% στο σύνολο του ζωικού κεφαλαίου.
      Με 528.752 εκτάρια βιολογικής γεωργίας η Ελλάδα καταλαμβάνει την όγδοη θέση μεταξύ των 27 χωρών-μελών της ΕΕ παρότι το ποσοστό αύξησης των εγχώριων βιολογικών εκτάσεων  ήταν το δεύτερο μικρότερο την περίοδο 2012-2019, μόλις 14,3%, με βάση τα στοιχεία της Eurostat.
      Σε δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αντιστοιχεί το 80,7% των συνολικών εκτάσεων βιολογικής καλλιέργειας, ενώ στις υπόλοιπες 17 χώρες επιμερίζεται μόλις το 19,3%. Η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία εμφανίζουν τα τέσσερα μεγαλύτερα ποσοστά και η Ελλάδα, στην όγδοη θέση της κατάταξης, κατέχει το 3,8% στο σύνολο των βιολογικών εκτάσεων της ΕΕ.
      Συνολικά, η βιολογική γεωργία κάλυψε σχεδόν 13,8 εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης στην ΕΕ-27 το 2019. Αυτό αντιστοιχεί στο 8,5% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της ΕΕ-27, καταγράφοντας αύξηση 0,5 εκατοστιαίες μονάδες από το 2018. Η αύξηση της βιολογικής έκτασης μεταξύ 2012 και 2019 ήταν 46%.
      Στην 7ετία, τη μεγαλύτερη αύξηση στη συνολική βιολογική έκταση, άνω του 100%, σημείωσαν η Βουλγαρία, η Γαλλία, η Κροατία και η Ουγγαρία, ενώ ένα κράτος μέλος της ΕΕ, η Πολωνία, ανέφερε μειώσεις στη βιολογική περιοχή (-22,6%).
      Βιολογική παραγωγή
      Στη βιολογική παραγωγή δημητριακών (εξαιρουμένου του ρυζιού) η Ελλάδα με 5,0% κατείχε την τρίτη υψηλότερη θέση το 2019, με τη Σουηδία να εμφανίζει το μεγαλύτερο μερίδιο (6,6%).
      Η Σουηδία είχε επίσης το μεγαλύτερο μερίδιο παραγωγής βιολογικών φρέσκων λαχανικών στη συνολική εθνική παραγωγή (19,4%), ενώ στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες ήταν μεταξύ 5% και 10% της συνολικής παραγωγής λαχανικών. Στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, το μερίδιο της βιολογικής παραγωγής λαχανικών κυμαινόταν από 0,03% στη Μάλτα έως 3,7% στη Λετονία. Λίγο πάνω από 2% ήταν το μερίδιο της χώρας μας.
      Τα περισσότερα βοοειδή βιολογικής εκτροφής στην Ευρώπη
      Την πρωτιά μεταξύ των 27 χωρών-μελών της ΕΕ κατέχει η Ελλάδα στα βοοειδή βιολογικής εκτροφής, με ποσοστό που ανέρχεται σε 26,9% στο σύνολο του ζωικού κεφαλαίου, από 25,5% το 2018, ενώ ανέβηκε στη δεύτερη θέση σε ό,τι αφορά το ποσοστό βιολογικών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, που το 2019 ανήλθε σε 19,7% από 15,1% το 2018.
      Αναλύοντας τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, προκύπτει ότι συνολικά το 5,83% των βοοειδών (περισσότερα από 4,5 εκατομμύρια ζώα) είναι βιολογικής εκτροφής.
      Η Λετονία είχε το μεγαλύτερο μερίδιο οργανικών αιγοπροβάτων (36,2% στο συνολικό πληθυσμό αιγοπροβάτων) και το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο του οργανικού πληθυσμού βοοειδών (25,1%). Η Αυστρία είχε το υψηλότερο μερίδιο βιολογικών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής (22,0%) ακολουθούμενη από την Ελλάδα και τη Σουηδία (18,8%).
      Για τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ, οι χοίροι που έχουν εκτραφεί βιολογικά αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μερίδιο στον συνολικό πληθυσμό χοίρων, με το υψηλότερο μερίδιο στη Δανία να είναι κάτω από το 4%.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Από χιονοθύελλες μέχρι παρήλια, δείτε πέντε φυσικά καιρικά φαινόμενα που συμβαίνουν μόνο όταν ο υδράργυρος πέσει.
      Διαμαντόσκονη
      Η παγωμένη θερμοκρασία του αέρα, που είναι πιο παγωμένη κοντά στην επιφάνεια σε σχέση με τα υψόμετρα, παράγει λαμπερούς κρυστάλλους πάγου, γνωστούς και ως διαμαντόσκονη. Το σχήμα τους είναι σαν βελόνες και εμφανίζονται σαν ομίχλη, η οποία όμως λαμπιρίζει όταν τη χτυπά το φως του ήλιου.  Σε αντίθεση με το χιόνι, η διαμαντόσκονη πέφτει από τον καθαρό ουρανό, χωρίς σύννεφα, και αιωρείται στον αέρα. Αποτελεί συχνό φαινόμενο στην Ανταρκτική και τον Αρκτικό Κύκλο, ενώ περιστασιακά μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλα μέρη. Το λαμπιρίζον αυτό χιόνι μπορεί να πέφτει για ημέρες, αλλά ποτέ δεν παραμένει στο έδαφος για πολύ.
      Snow Rollers
      Πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως σπάνιο φαινόμενο που απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες για να συμβεί, όπως κολλώδες χιόνι, αλλά ταυτόχρονα ελαφρύ και δυνατό αέρα που να μπορέσει να «τυλίξει» το χιόνι, χωρίς να το φυσήξει πολύ και να το διασκορπίσει. Όταν όλα αυτά συμβούν, το αποτέλεσμα είναι τεράστιοι κυλινδρικοί όγκοι χιονιού που μοιάζουν απόκοσμοι.
      Παρήλιο
      Γνωστό και ως sundog, το παρήλιο απαιτεί κι αυτό συνδυασμό καιρικών συνθηκών για να συμβεί. Συμβαίνει όταν το φως του ήλιου αντανακλά στους κρυστάλλους πάγου στα σύννεφα και δημιουργείται ένα οπτικό φαινόμενο που αποτελείται από φωτεινά, έγχρωμα σημεία φωτός γύρω από τον Ήλιο. Είναι παρόμοιας φιλοσοφίας με το ουράνιο τόξο, καθώς το φως χτυπά τον πάγο και αντανακλάται σε όλα του τα χρώματα. Οι κρύσταλλοι πέφτουν και επιπλέουν και αυτό που βλέπουμε εμείς είναι η αντανάκλασή τους στο ύψος του ματιού μας. Το αμυδρό φως από τον κάθε κρύσταλλο, τελικά δημιουργεί κάτι σαν έναν ακόμη ψεύτικο ήλιο.
      Παγωμένη ομίχλη
      Αν και είναι εξαιρετικά σπάνιο να συμβεί σε θερμοκρασίες άνω των -30 βαθμών Κελσίου, ωστόσο η παγωμένη ομίχλη είναι εντυπωσιακή και δημιουργεί ένα εφέ παρόμοιο με το παρήλιο. Σε αντίθεση με την κλασική ομίχλη, δεν δημιουργείται από πυκνές σταγόνες νερού, αλλά από παγωμένους κρυστάλλους.
       
      Κρυοσεισμοί
      Λέγονται και σεισμοί παγετού και συμβαίνουν τοπικά, τόσο που κάποιος να μην αισθανθεί τον σεισμό που συνέβη στο γειτονικό σπίτι. Προκαλούνται από ξαφνικό πάγωμα του εδάφους και συνήθως συμβαίνουν με τα πρώτα κρύα του έτους. Το χιόνι γενικά βοηθά στην απομόνωση και προστασία του εδάφους, αλλά όταν η επιφάνεια είναι γυμνή και οι θερμοκρασίες πέφτουν αρκετά, οι συνθήκες ευνοούν τέτοια φαινόμενα.  
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Το «Πάρκο Ευαισθητοποίησης για τη Φυτοποικιλότητα» στην Καρδία του δήμου Θέρμης, στην ανατολική Θεσσαλονίκη, καταλαμβάνει έκταση 3,5 περίπου στρεμμάτων, αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα και είναι περιφραγμένο. Πρόκειται για ένα πρότυπο αστικό βοτανικό πάρκο, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Conse-pp», χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Interreg IPA CBC "Ελλάδα –Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014-2020" με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πόρους των συμμετεχουσών χωρών. Αντικείμενο του έργου είναι η «Διατήρηση αυτοφυών φυτών προτεραιότητας στη διασυνοριακή περιοχή». Εδώ, λοιπόν, έγκειται και η ιδιαιτερότητα του πάρκου, καθώς στις ζωντανές συλλογές του, διατηρεί φυτά τα οποία δεν προήλθαν από το εμπόριο, αλλά από άγρια είδη της ευρύτερης περιοχής της Βόρειας Ελλάδας και των συνόρων της που συλλέχθηκαν σε βοτανικές αποστολές εξερεύνησης, εξημερώθηκαν και αναπαράχθηκαν.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF1-459-x-600.jpg
      Το φυτικό υλικό που φιλοξενείται στις ζωντανές σωστικές συλλογές του πάρκου περιλαμβάνει 1000 φυτά προτεραιότητας (priority species) από 70 φυτικά είδη και υποείδη αυτόχθονων πολυετών ποών που ανήκουν σε 21 συνολικά βοτανικές οικογένειες , 44 γένη φυτών και κατατάχθηκαν σε τρεις βασικές κατηγορίες. Η κατηγοριοποίηση των ειδών-υποειδών προτεραιότητας διατήρησης πραγματοποιήθηκε με βάση τον κίνδυνο εξαφάνισής τους (κατηγορία Α), το επίπεδο ενδημισμού τους (κατηγορία Β) και τη σπανιότητά τους (κατηγορία C) στο φυσικό περιβάλλον της διασυνοριακής περιοχής της Ελλάδας. Συγκεκριμένα ως Α προτεραιότητας φυτά χαρακτηρίζονται τα απειλούμενα ή σχεδόν απειλούμενα είδη ενδημικά ή μη και συνολικά περιλαμβάνονται 12 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το τσάι του Ολύμπου (Sideritis scardica), η κενταύρεια Πρέσπας (Centaurea prespana) και το αγριογαρύφαλλο (Dianthus myrtinervius subsp. caespitosus ). Ως Β χαρακτηρίζονται τα ενδημικά που δεν έχουν χαρακτηριστεί ακόμα ως απειλούμενα, όπου συνολικά περιλαμβάνονται 42 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το αείζωο (Sempervivum ciliosum), η ίριδα (Iris reichenbachii) και η αγριοβιολέτα (Viola arsenica). Ενώ ως C χαρακτηρίζονται τα σπάνια, δηλαδή μη κοινά φυτά όπου συνολικά περιλαμβάνονται 16 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το άγριο γεράνι (Geranium subcaulescens), η καμπανούλα (Campanula foliosa) και το φασκόμηλο (Salvia ringens).
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF2-326-x-600.jpg
      Αντίστοιχο φυτικό υλικό με αυτό του πάρκου, το οποίο ξεπερνά τον αριθμό των 100 ειδών-υποειδών, διατηρείται στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων (στην Ποντοκερασιά του Κιλκίς) και στον Κήπο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης του ΙΓΒΦΠ, του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Το υλικό αυτό είναι πολύπλευρα τεκμηριωμένο και αποτελεί προϊόν εφαρμοσμένης επιστημονικής έρευνας για κάθε είδος-υποείδος ξεχωριστά, η οποία πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού Δήμητρα (ΙΓΒΦΠ), στη Θέρμη Θεσσαλονίκης με επιστημονικά υπεύθυνη την Δρ. Ελένη Μαλούπα.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF3-600-x-450.jpg
      Πέρα από τα 1000 φυτά προτεραιότητας η φυτική ποικιλότητα του πάρκου ενισχύεται με τη φύτευση συνολικά 31 νέων δένδρων από 7 είδη με ιδιαίτερο καλλωπιστικό και εποχικό ενδιαφέρον, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως στη σύγχρονη κηποτεχνία και αρχιτεκτονική τοπίου μεταξύ των οποίων το λιριόδενδρο (Liriodendron tulipifera), η λικιδάμβαρη (Liquidambar styraciflua), η μελιά (Melia azedarach), η πλατανομουριά (Morus platanifolia), αλλά και εκπροσώπους ειδών της ελληνικής χλωρίδας, όπως η ιπποκαστανιά (Aesculus hippocastanum), η αριά (Quercus ilex), και ο φράξος (Fraxinus ornus).
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF4-600-x-425.jpg
      Επίσης, στο πάρκο διατηρούνται 21 υφιστάμενα δένδρα μεταξύ των οποίων το πλατάνι (Platanus sp.), το έλατο (Abies sp.), η φλαμουριά (Tilia sp.), η κέλτιδα (Celtis australis), η δάφνη (Laurus nobilis) και η κρανιά (Cornus mas).
      Το πάρκο αποτελεί σημαντικό εργαλείο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των μαθητών αλλά και ευαισθητοποίησης των πολιτών καθώς διαθέτει ειδική σήμανση με πινακίδες ταυτότητας φυτών και περιβαλλοντικής ερμηνείας.
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια βραδυφλεγή βόμβα, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα το σύστημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης στην Ελλάδα, αποτελεί η παράλειψη της χώρας μας να εξετάζει πριν αδειοδοτήσει τη συμβατότητα έργων και δραστηριοτήτων με τις περιοχές Natura. Σειρά αποφάσεων του Ευρωδικαστηρίου τα τελευταία χρόνια έχει καταδείξει τη σημασία της διαδικασίας αυτής, που ονομάζεται «δέουσα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων», αλλά και τον έλεγχο αυτής από ανεξάρτητη Αρχή και όχι από ιδιώτες ή τα όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Αντιθέτως η Ελλάδα όχι μόνο έχει ενσωματώσει και εφαρμόσει με στρεβλό τρόπο την οδηγία για τη δέουσα εκτίμηση, αλλά την τελευταία δεκαετία αποδυναμώνει συστηματικά ακόμα και τη βασική διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, επιλογή που μπορεί σύντομα να τη φέρει στο εδώλιο του Ευρωδικαστηρίου.
      Η δέουσα εκτίμηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία πρέπει να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις που θα έχει ένα έργο ή μια δραστηριότητα –μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα υπάρχοντα ή σχεδιαζόμενα– στα είδη ή και στους οικοτόπους των περιοχών Natura. Πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την έγκριση ενός σχεδίου, ουσιαστικά και από τη συνήθη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης: ένα πρώτο πράσινο φως.
      Οι ιδιαιτερότητες
      Η διαδικασία της δέουσας εκτίμησης έχει βέβαια πολλές ιδιαιτερότητες. Κατ’ αρχάς, δεν αφορά μόνο τις περιοχές Natura, αλλά κάθε έργο που μπορεί να τις επηρεάσει, ακόμα κι αν είναι έξω από αυτές. Επιπλέον, δεν αφορά μόνο τις κατηγορίες εκείνων των έργων που κανονικά χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. Τέλος –και πιο σημαντικό– πρέπει, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, να βασίζεται «σε πλήρεις, ακριβείς και οριστικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα, ικανά να διασκεδάσουν οποιαδήποτε εύλογη επιστημονικής φύσεως αμφιβολία». Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι έχει γίνει η δέουσα εκτίμηση όταν δεν υπάρχουν στοιχεία ή αξιόπιστα και επικαιροποιημένα δεδομένα. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, το έργο είναι προτιμότερο να απορριφθεί.
      Οι προβλέψεις αυτές είναι η βασική αιτία που η δέουσα εκτίμηση δεν μεταφέρθηκε σωστά και εφαρμόζεται με στρεβλό τρόπο στη χώρα μας. Η οδηγία που την προβλέπει (92/43/ΕΟΚ) ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο το 1998 με μια κοινή υπουργική απόφαση, ενώ τροποποιήθηκε (στην πραγματικότητα περιεπλάκη) με τον ν. 4014/11. «Το βασικό ζήτημα στη χώρα μας είναι ότι η οδηγία δεν έχει κατανοηθεί σωστά, ούτε από τη Διοίκηση ούτε από τη Δικαιοσύνη», εκτιμά ο Γιώργος Μπάλιας, δικηγόρος, αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. «Κατ’ αρχάς χρειάζεται μια χωριστή, διακριτή διαδικασία. Πρώτα, η αρμόδια Αρχή θα εξετάσει κατά πόσον το προτεινόμενο έργο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (screening), μηδενός έργου εξαιρουμένου. Αυτό το πρόβλημα εντόπισε και η Ε.Ε. και με πρόσφατη αιτιολογημένη γνώμη ετοιμάζεται να μας παραπέμψει στο Ευρωδικαστήριο. Η Αρχή πρέπει να εξετάσει την υπόθεση όχι τυπικά, αλλά ουσιαστικά, να την αξιολογήσει με λεπτομέρεια. Μάλιστα στη δέουσα εκτίμηση εφαρμόζεται η αρχή της προφύλαξης: αν υπάρχει αμφιβολία, λ.χ. ελλείψει επιστημονικών στοιχείων, τότε η απάντηση πρέπει να είναι αρνητική».
      Η μόνη εναλλακτική που δίνεται στην περίπτωση αυτή είναι το κράτος-μέλος να αποδείξει ότι το έργο εξυπηρετεί λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος. «Το Ευρωδικαστήριο έχει μια πλούσια νομολογία επάνω στο θέμα αυτό. Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις οποιοδήποτε έργο ως υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος λ.χ. επειδή θα φέρει θέσεις εργασίας. Πρέπει να αποδείξεις λ.χ. και την κοινωνική σημασία του. Για παράδειγμα, ένας δρόμος που θα διέλθει από μια περιοχή Natura αλλά θα βγάλει από την απομόνωση οικισμούς. Σε κάθε περίπτωση, ο ανάδοχος του έργου θα πρέπει να αναλάβει τα έξοδα για την πραγματοποίηση αντισταθμιστικών μέτρων, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει στη χώρα μας».

      Ποια έργα αφορά
      Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της δέουσας εκτίμησης είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να αφορά έργα που σύμφωνα με τη νομοθεσία χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. «Αφορά όλα τα έργα που γίνονται κοντά ή μέσα σε μια περιοχή Natura», εξηγεί η Ιόλη Χριστοπούλου, διευθύντρια πολιτικής στο Green Tank (δεξαμενή σκέψης για περιβαλλοντικά θέματα). «Ειδικά στη χώρα μας, η νομοθεσία για τις εκτός σχεδίου περιοχές δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις Natura, γιατί επιτρέπει πάρα πολλές δραστηριότητες, οι επιπτώσεις των οποίων δεν αξιολογούνται ούτε ειδικά ούτε συνολικά, όπως λ.χ. η δόμηση. Το είδαμε και στην πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού κόλπου, όπου το Ευρωδικαστήριο είπε ξεκάθαρα ότι δεν είχε γίνει δέουσα εκτίμηση για τις επιπτώσεις της διάσπαρτης δόμησης στην περιοχή κοντά στις ακτές».
      Ελλειψη Αρχής
      Ενα άλλο βασικό ζήτημα είναι ποιος αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας τη δέουσα εκτίμηση. «Το 2017 το Ευρωδικαστήριο εξέδωσε μια πολύ σημαντική απόφαση για τη Γαλλία. Οπως όρισε, πρέπει να υπάρχει μια ανεξάρτητη περιβαλλοντική Αρχή που να εξετάζει τη δέουσα εκτίμηση, η οποία να μην εντάσσεται λειτουργικά στην αδειοδοτούσα Αρχή, δηλαδή στο υπουργείο Περιβάλλοντος», λέει ο κ. Μπάλιας. «Στη συνέχεια, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αγγλία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες χώρες προχώρησαν στην ίδρυση ανεξάρτητης Αρχής. Σε πολλές χώρες μάλιστα αυτή η Αρχή αναλαμβάνει και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμα τέτοια πρόθεση. Ομως, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από μια Αρχή που θα έχει εχέγγυα ανεξαρτησίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διασφαλίζει την αμεροληψία».
      Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα αιτιολογημένη γνώμη (τελευταίο στάδιο πριν από την παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο) για την πλημμελή μεταφορά οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η αιτιολογημένη γνώμη έχει αναφορά και στο ζήτημα της δέουσας εκτίμησης, παρότι δεν αποτελεί το κεντρικό θέμα της.
      Υποστελεχωμένες οι υπηρεσίες
      Ενα σημαντικό για την περιβαλλοντική αδειοδότηση σκέλος, το οποίο εξακολουθεί στη χώρα μας να αντιμετωπίζεται με αμηχανία ή αδιαφορία, είναι η ενίσχυση των αδειοδοτικών μηχανισμών. Πέρυσι το υπουργείο Περιβάλλοντος προέβλεψε ότι η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών της αυτοδιοίκησης θα μπορεί να ενισχύεται με ιδιώτες, προς περιορισμό της γραφειοκρατίας. Ομως το ζήτημα της υποστελέχωσης της κεντρικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) παραμένει και η υποβοήθηση της υπηρεσίας από ιδιώτες δεν μπορεί να την υποκαταστήσει, ούτε πρέπει οι κρατικές αδειοδοτικές αρχές να μετατραπούν σε «σφραγίδα». «Οι περισσότερες αδειοδοτικές υπηρεσίες, κεντρικές και αποκεντρωμένες, είναι υποστελεχωμένες. Επιπλέον, δεν έχουν τρόπο επαλήθευσης των στοιχείων που τους κατατίθενται. Στοιχεία που θα έπρεπε να είναι ανοιχτά και προσβάσιμα και στο κοινό, για να μπορεί να συμμετέχει ουσιαστικά στη διαβούλευση», εκτιμά η κ. Χριστοπούλου. «Επομένως, τον βασικό λόγο έχει ο μελετητής που προσλαμβάνει ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος για να κάνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο,τι επιτυγχάνεται μέσα στην υπηρεσία επιτυγχάνεται με πολύ κόπο και κάτω από πολλή πίεση».
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Το 2020 ήταν η θερμότερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Φαινόμενα ακραίας ξηρασίας και ανομβρίας ήταν τα επακόλουθα σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής βίωσε έντονα και η Τουρκία. 
      Το 2020 ήταν η χρονιά που η Τουρκία βίωσε έντονα τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, το νερό εξελίσσεται πλέον σε είδος προς εξαφάνιση. 
      Διότι μετά το ιδιαίτερα θερμό περσινό καλοκαίρι ακολούθησαν ιδιαίτερα φτωχοί σε βροχοπτώσεις φθινοπωρινοί και χειμερινοί μήνες. Οι χαμηλές βροχοπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα να έχει υποχωρήσει δραματικά η στάθμη των νερών στα φράγματα. Ιδίως στην Κωνσταντινούπολη η λειψυδρία φαίνεται να παίρνει πλέον απειλητικές διαστάσεις. Η μέση πληρότητα των 10 φραγμάτων που τροφοδοτούν την πόλη με νερό βρίσκεται μόλις στο 20%. Τέσσερα φράγματα δεν έχουν πλέον καθόλου νερό. 
      Μάχη με το χρόνο
      Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης καθημερινά καταναλώνονται στην πόλη περίπου 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Στις 31 Δεκεμβρίου τα αποθέματα των 10 φραγμάτων ανέρχονταν μόλις σε 176 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Θεωρητικά λοιπόν η Κων/πολη έχει διαθέσιμα αποθέματα μόλις μέχρι τις αρχές Μαρτίου. Οι δημοτικές αρχές προσπαθούν στο μεταξύ να κερδίσουν νερό και από άλλες πηγές, όπως από τις πηγές του ποταμού Melen Cayi.
      Η στάθμη των υδάτων στα τουρκικά φράγματα έχει υποχωρήσει δραματικά
      Αυτό όμως δεν λύνει το πρόβλημα. Στο μεταξύ οι αρχές έχουν ξεκινήσει και εκστρατείες ενημέρωσης με αντικείμενο την εξοικονόμηση νερού ενώ αποφάσισαν να μοιράσουν στα νοικοκυριά δωρεάν ειδικά μηχανήματα που μειώνουν την κατανάλωση έως και κατά 50%. 
      «Η διανομή των εξαρτημάτων θα ξεκινήσει πιλοτικά από τη συνοικία Μπεσίκτας», εξηγεί η Εμέλ Τούφεξι, διευθύντρια της μονάδας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της συνοικίας Kağıthane. Όπως εξηγεί, τα μηχανήματα που μοιράζουν οι αρχές είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από αυτά που κυκλοφορούν στο εμπόριο. «Δυστυχώς δεν είχαμε τις βροχοπτώσεις που αναμέναμε. Συνεπώς θα πρέπει να εξοικονομήσουμε εφεξής ακόμη περισσότερο νερό». 
      «Βόμβες βροχής»
      Ο Ορχάν Σεν από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης προτείνει να χρησιμοποιηθούν οι λεγόμενες «βόμβες βροχής» προκειμένου να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί η ποσότητα των βροχοπτώσεων έως και κατά 30%. «Το νερό βρίσκεται στα σύννεφα, αλλά οι μάζες των σωματιδίων δεν είναι επαρκείς. Πρέπει λοιπόν να αυξηθούν. Έτσι αυξάνονται οι βροχοπτώσεις. Είναι κάτι που χρειάζεται η Τουρκία στην παρούσα φάση», εξηγεί ο μετεωρολόγος.
      «Η διανομή των εξαρτημάτων θα ξεκινήσει πιλοτικά από τη συνοικία Μπεσίκτας», εξηγεί η Εμέλ Τούφεξι, διευθύντρια της μονάδας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της συνοικίας Kağıthane
      Πρόκειται για μια μέθοδο που εφαρμόστηκε τη δεκαετία του 1970 σε χώρες, όπως η Κίνα, με τη βοήθεια ειδικά εξοπλισμένων αεροσκαφών. Φυσικά και δεν πρόκειται για μια λύση διαρκείας, προσθέτει ο ειδικός.  
      Ο μετεωρολόγος τονίζει ότι ήδη τον περασμένο Ιούνιο οι ειδικοί προειδοποιούσαν για την επαπειλούμενη λειψυδρία και ζητούσαν να ληφθούν μέτρα. «Ακόμη και σήμερα πλένονται αυτοκίνητα και χαλιά με το πόσιμο νερό μας. Η πόλη όφειλε να περιορίσει τις διαθέσιμες ποσότητες». 
      Καταστροφή για την αγροτική παραγωγή
      Ο Ορχάν Σεν εκτιμά ότι τους επόμενους μήνες η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με επιπρόσθετα προβλήματα, με κυριότερα τις καταστροφικές συνέπειες για την αγροτική παραγωγή, με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις. 
      Αντιμέτωπη με τις ίδιες προκλήσεις βρίσκεται και η πρωτεύουσα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο δήμαρχος της Άγκυρας Γιαβάς ανακοίνωνε μέσω twitter ότι τα αποθέματα αρκούν μόλις για 110 μέρες, τη στιγμή που η πληρότητα στα φράγματα υποχώρησε στο 20%. 
      Μοναδική αχτίδα ελπίδας οι έντονες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών που οδήγησαν σε ελαφρά αύξηση της στάθμης των υδάτων σε αρκετά τουρκικά φράγματα. 
      Σέρκαν Οτσάκ
      Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Το μεγαλύτερο τσουνάμι των τελευταίων 65 ετών στον Ελλαδικό χώρο ήταν αυτό που επακολούθησε του φονικού σεισμού 7 ρίχτερ στην Σάμο στις 30 Οκτώβρη, αποδεικνύει νέα έρευνα.
      Όπως μεταδίδει η ΕΡΤ, στην έρευνα συμμετείχαν ο καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας και συνεργάτες του από τον Τομέα Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του ΕΚΠΑ (Μ. Γώγου, Σ. Μαυρούλης, Ι. Τριανταφύλλου), ο δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης της ΕΕ και της UNESCO για θέματα τσουνάμι, και ο Μ. Θράβαλος, φοιτητής Φυσικής.
      Το ύψος του τσουνάμι έφτασε τα 3,35 μέτρα στον παραθαλάσσιο οικισμό του Αγίου Νικολάου που απέχει 5 χλμ από την πόλη του Καρλοβάσου και μέσα στο Καρλόβασι έφτασε στο 1,80 , ενώ το παλιρροϊκό κύμα στην πόλη της Σάμου έφτασε τα 2 μέτρα ύψος σε μια έκταση δυο χιλιομέτρων.
      Σύμφωνα με τον κ. Παπαδοπουλο η ζημιά που προκλήθηκε δεν ήταν τόσο μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος του τσουνάμι καθώς η ανύψωση της Σάμου κατά 15-25 εκατοστά από τον Βορρά ως τον Νότο, η οποία καταγράφηκε, προφύλαξε το νησί από μεγαλύτερες καταστροφές.
      Το δεύτερο τσουνάμι ήταν το πιο ισχυρό και σημειώθηκε 25 λεπτά περίπου μετά τον σεισμό, προκαλώντας μεγάλες ζημιές σε επιχειρήσεις και σπίτια της παραλιακής λεωφόρου.
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Η κακοκαιρία «Λέανδρος» προκάλεσε εκτεταμένη χιονοκάλυψη, από τις μεγαλύτερες των τελευταίων 16 ετών για το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου, σύμφωνα με το meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
      Τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου το 30% -σχεδόν το ένα τρίτο- της χερσαίας έκτασης της Ελλάδας ήταν πλέον καλυμμένο από χιόνι, περίπου 18% περισσότερο από τον μέσο όρο γι' αυτήν την εποχή και αφού είχε προηγηθεί μία ασυνήθιστα περιορισμένη χιονοκάλυψη στη χώρα μας τον Δεκέμβριο. Την Τρίτη 19 Ιανουαρίου η χιονοκάλυψη είχε υποχωρήσει στο ένα τέταρτο της ξηράς (24%).
      Κατά τη διάρκεια του «Λέανδρου», μεταξύ 15 και 18 Ιανουαρίου, εκδηλώθηκαν πυκνές χιονοπτώσεις σε αρκετές περιοχές, ενώ σε άλλες γειτονικές περιοχές με το ίδιο υψόμετρο διαφορετικές καιρικές συνθήκες προκάλεσαν διαφορές στην έκταση της χιονοκάλυψης. Οι δορυφορικές εικόνες αποκάλυψαν το «παγωμένο αποτύπωμα» του «Λέανδρου» σε διάφορες περιοχές της χώρας μας.
      Για παράδειγμα, εικόνες από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2 το πρωί της Τετάρτης δείχνουν ότι η Δυτική Λήμνος δέχθηκε μεγάλα ύψη χιονιού, ακόμη και σε παραθαλάσσια τμήματα όπου το χιόνι ξεπέρασε σε ύψος τα 30 εκατοστά, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές του νησιού οι χιονοπτώσεις είχαν πολύ μικρότερη ένταση και εναλλάσσονταν με χιονόνερο.
      Από την άλλη, εικόνα από τον ίδιο δορυφόρο τη Δευτέρα δείχνει τις δυτικές συνοικίες της Λάρισας καλυμμένες με χιόνι, ενώ την ίδια στιγμή ένα μεγάλο μέρος του θεσσαλικού κάμπου πιο ανατολικά και με το ίδιο υψόμετρο δεν είχε ίχνος χιονοκάλυψης.
      ΑΠΕ-ΜΠΕ
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Στην εποχή της πανδημίας, οι έξυπνες πόλεις σε όλο τον κόσμο αναδεικνύουν το ποδήλατο ως τον καλύτερο τρόπο μετακίνησης. Και φυσικά είναι!
      Δεν χρειάζεται δίπλωμα, έχει πολύ λιγότερες πιθανότητες ατυχημάτων και προσφέρει μια ανεκτίμητη επιλογή έτσι ώστε αφενός να παραμείνετε ασφαλείς και αφετέρου να διατηρήσετε την κοινωνική απόσταση.
      Οι άνθρωποι συνειδητοποιούν πλέον την αξία των ποδηλάτων περισσότερο από ποτέ. Οι πόλεις υιοθετούν γρήγορα πολιτικές και διευρύνουν τους δρόμους για να δημιουργήσουν ποδηλατογρόμους.
      Ποιες όμως είναι οι 10 κορυφαίες πόλεις στην Ευρώπη για ποδήλατο; Από την παρακάτω λίστα έχουν εξαιρεθεί ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Κοπεγχάγη και το Άμστερνταμ που είναι ήδη παγκοσμίως γνωστές για τη φιλική τους στάση απέναντι ποδήλατο.
      Η λίστα κατατάσσει τις έξυπνες πόλεις όχι μόνο σε ό,τι αφορά εγκαταστάσεις και υποδομές, αλλά και τη θέση της πόλης ως προς την υιοθέτηση ποδηλάτων μεταφοράς-παράδοσης, πολιτικών μέτρων, προγραμμάτων κοινής χρήσης ποδηλάτων και άλλων. Ακολουθούν, λοιπόν, οι 10 πιο φιλικές προς το ποδήλατο πόλεις.
      Ουτρέχτη           
      Η ποδηλασία βρίσκεται στο DNA της Ουτρέχτης και της Ολλανδίας γενικότερα. Η πόλη δημιούργησε την πρώτη ποδηλατολωρίδα το 1885 και έκτοτε δεν έχει κάνει ποτέ βήμα πίσω. Σήμερα, περισσότεροι από 125.000 άνθρωποι μετακινούνται για εργασία, σχολείο και σταθμούς ΜΜΜ χρησιμοποιώντας ποδήλατα.
      Η Ουτρέχτη κατασκευάζει «γρήγορες λωρίδες» για ηλεκτρονικά ποδήλατα, αναπτύσσει έξυπνα σήματα κυκλοφορίας και επεκτείνει τη χωρητικότητα στάθμευσης ποδηλάτων. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί διπλάσιος αριθμός ποδηλατών έως το 2030. Η πόλη κατασκευάζει διώροφες θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων, τις μεγαλύτερες στον κόσμο, που θα προσθέσουν επιπλέον 22.000 θέσεις, ενώ οι ιδιώτες επενδυτές δεσμεύονται να δημιουργήσουν επιπλέον 11.000 θέσεις στάθμευσης έως το 2020.
      Αμβέρσα
      Η Αμβέρσα στο Βέλγιο καλεί πολίτες και τουρίστες να εξερευνήσουν την πόλη με ποδήλατο. Το δίκτυο και οι υποδομές ποδηλασίας συνεχίζουν να βελτιώνονται κάθε χρόνο. Η πόλη διαθέτει πάνω από 500 χιλιόμετρα ασφαλών διαδρομών ποδηλάτων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι κάθε μέρα. Η κοινή χρήση ποδηλάτου έχει διευκολυνθεί, ενώ δίνονται και συμβουλές για το πού μπορεί κάποιος να νοικιάσει ένα ποδήλατο. Η Αμβέρσα προσφέρει επίσης έναν χάρτη ποδηλασίας για υπολογιστές και smartphone ώστε να δημιουργήσει μια βολική και εύκολη εμπειρία ποδηλασίας.
      Επί του παρόντος, η πόλη επικεντρώνεται στο «Σχέδιο ποδηλάτων». Αυτό συνεπάγεται τη βελτίωση της διαχείρισης φωτεινού σηματοδότη που σκοπεύει να μειώσει το όριο ταχύτητας στα 30 χλμ / ώρα στο 95% όλων των διαδρομών. Κάνει επίσης μια επένδυση στην επέκταση του χώρου στάθμευσης ποδηλάτων στους σιδηροδρομικούς σταθμούς.
      Στρασβούργο
      Το Στρασβούργο στη Γαλλία είναι η πιο φιλική προς το ποδήλατο πόλη της χώρας. Η πόλη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ενθαρρύνοντας τους ποδηλάτες και εκσυγχρονίζοντας το υπάρχον δίκτυο. Η πόλη και οι πολίτες εργάζονται μαζί για να διώξουν τα αυτοκίνητα από τους δρόμους.
      Επεκτείνει επίσης τον ποδηλατόδρομο στα προάστια, ενώ εισάγει πλέον και ποδήλατα μεταφορών-παραδόσεων. Περισσότερο από το 16% των κατοίκων κάνουν ποδήλατο για να πάνε στην εργασία τους και οι μισοί από αυτούς είναι γυναίκες. Εάν επισκεφθείτε την πόλη, θα βρείτε δημοτικούς υπαλλήλους, μεταφορείς και άλλους πολίτες που χρησιμοποιούν ποδήλατα για καθημερινές εργασίες.
      Βρέμη
      Η Βρέμη είναι η πρώτη πόλη στη Γερμανία που εισήγαγε την έννοια των δρόμων για ποδήλατο. Η πόλη διαθέτει 674 χιλιόμετρα φυσικά διαιρεμένων ποδηλατοδρόμων που επιτρέπουν στους κατοίκους να οδηγούν με άνεση κάθε μέρα.
      Στο τελευταίο «Green Mobility Plan 2018» που διεξήχθη στην πόλη, έγινε δέσμευση για ανάπτυξη του δικτύου ποδηλάτων. Μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες περιλαμβάνει οκτώ premium ποδηλατικές διαδρομές που θα επιτευχθούν έως το 2025. Πρόσφατα, ανακοίνωσε επίσης μια επένδυση 2,4 εκατομμυρίων ευρώ στον τομέα του ποδηλάτου, με αποκλειστικούς δρόμους ποδηλασίας και αύξηση των χώρων στάθμευσης.
      Μπορντό
      Μια άλλη πόλη της Γαλλίας, η Μπορντό παρουσιάζει ταχεία ανάπτυξη σε σχέση με το παρελθόν. Με ποσοστό χρήσης ποδηλάτου στο 13%, μπορείτε να δείτε άνδρες και γυναίκες να ποδηλατούν ως τον παραδοσιακό τρόπο μετακίνησης.
      Η πόλη έχει δοκιμάσει μια σειρά από καινοτομίες ποδηλάτων, όπως η τοπική ιδέα της ποδηλατικής οδού. Δημιούργησε επίσης 100 θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων μεταφορών-παραδόσεων ως μέρος της αστικής ανάπτυξής της. Σήμερα, προσφέρει στους πολίτες 200 ηλεκτρονικά ποδήλατα για χρήση από τους υπαλλήλους της πόλης.
      Λιουμπλιάνα
      Η Λιουμπλιάνα, μια μικρή πόλη στη Σλοβενία έχει 300 χιλιόμετρα δρόμων ποδηλασίας που απολαμβάνουν οι αναβάτες όλων των ηλικιών. Το ποδήλατο είναι ο κύριος τρόπος μετακίνησης για πολλούς, ενώ το ποσοστό χρήσης ποδηλάτου στην πόλη ανέρχεται στο 13%. Οι ποδηλάτες επιτρέπεται να οδηγούν στον πεζόδρομο αλλά έχοντας υπόψη την ασφάλεια των πεζών.
      Η πόλη διαθέτει το «Ljubljana Bicycle», ένα πρόγραμμα ενοικίασης ποδηλάτων για τουρίστες και επισκέπτες, διαθέτει επίσης σταθμούς επισκευής ποδηλάτων και γεμίσματος των ελαστικών με αέρα στα τουριστικά σημεία της Λουμπλιάνα.
      Βαρκελώνη
      Τα τελευταία χρόνια, η κυκλοφοριακή συμφόρηση στη Βαρκελώνη αυξάνεται. Ωστόσο, η πόλη της Ισπανίας λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την απαγόρευση των αυτοκινήτων σε συγκεκριμένες περιοχές και την εισαγωγή περισσότερων λωρίδων ποδηλάτων.
      Πριν από τρεις δεκαετίες, η Βαρκελώνη δεν είχε υποδομή ποδηλάτων και σχεδόν καθόλου ποδηλάτες. Ωστόσο, εισήγαγε 200 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων και πλέον διαθέτει 200.000 ποδηλάτες. Το πρόσφατο Urban Mobility Plan προσπαθεί να αυξήσει τον αριθμό προσθέτοντας 108 χλμ. νέου δικτύου ποδηλασίας. Η πόλη σκοπεύει να κάνει το 89% των κατοίκων να ζει σε απόσταση 300 μέτρων από μια λωρίδα ποδηλάτων.
      Βιέννη
      Η Βιέννη, η πρωτεύουσα της Αυστρίας βελτιώνει όλο και περισσότερο το οικοσύστημα των ποδηλάτων. Εδώ και πολλά χρόνια, οι κάτοικοι μπορούσαν να νοικιάσουν δωρεάν ποδήλατα μεταφοράς-παράδοσης για καθημερινές σύντομες μετακινήσεις. Η πόλη διαθέτει επίσης ένα σύστημα άμεσης επιδότησης που διευκόλυνε την αγορά πάνω από 300 ποδηλάτων μεταφοράς-παράδοσης για τις τοπικές επιχειρήσεις.
      Τα τελευταία δύο χρόνια, η πόλη δημιούργησε 5.000 θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων και συνεχίζει να επενδύει σε υποδομές ποδηλασίας στο δρόμο. Η πρωτεύουσα χρησιμοποιεί καινοτόμες και εποικοδομητικές επικοινωνίες και πολιτικές για τη βελτίωση του οικοσυστήματος ποδηλάτων.
      Ελσίνκι
      Με την καθιέρωση μιας παγκόσμιας κλάσης υποδομής ποδηλάτων και πρακτικών συντήρησης, το Ελσίνκι βρίσκεται στο δρόμο για να γίνει η «Future Cycling City». Η πρωτεύουσα της Φινλανδίας ξεκίνησε ένα τοπικό πρόγραμμα κοινής χρήσης ποδηλάτων το 2016 και σήμερα διαθέτει περισσότερα από 3.500 ποδήλατα.
      Η πόλη διεξάγει επίσης διάφορα πιλοτικά προγράμματα, όπως το τοπικό πρόγραμμα κοινής χρήσης ποδηλάτων μεταφοράς-παράδοσης για κατοίκους και επιχειρήσεις στην περιοχή Jätkäsaari. Ένα άλλο έργο είναι εκείνο που διαθέτει ποδήλατα στους σταθμούς των τρένων δωρεάν. Μετά από επιτυχημένες δοκιμές, το έργο έγινε μόνιμο το 2018. Το Ελσίνκι έχει την καλύτερη υποδομή ποδηλάτων στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με αναφορές, το 74% των κατοίκων αισθάνονται ασφαλείς κατά την ποδηλασία στην πόλη.
      Μιλάνο – Νέα προσθήκη
      Το Μιλάνο είναι η πιο πληττόμενη πόλη της Ιταλίας από την επιδημία COVID-19. Τώρα, ενώ η πόλη καταβάλλει προσπάθειες για να επαναφέρει τα πράγματα στο φυσιολογικό, επικεντρώνεται στην ανακατανομή του χώρου στο δρόμο. Η ποδηλασία και το περπάτημα θα αντικαταστήσουν τα αυτοκίνητα στις αποστάσεις 35 χλμ.
      Η πόλη ανακοίνωσε το «The Strade Aperte Plan», ένα έργο που περιλαμβάνει χαμηλού κόστους προσωρινές λωρίδες ποδηλασίας, διευρυμένα οδοστρώματα και όρια ταχύτητας που μειώθηκαν στα 20 χλμ/ώρα, σχέδιο που στόχος είναι να ολοκληρωθεί κατά τη θερινή περίοδο.
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα υλικά εκσκαφών που εξάγονται από εργοτάξια είναι μακράν η μεγαλύτερη πηγή αποβλήτων που παράγονται ετησίως στην Ευρώπη. Πρόκειται, αναλογικά, για πέντε φορές την ποσότητα των οικιακών απορριμμάτων, ωστόσο φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις προς το παρόν παραβλέπουν το ζήτημα.
      Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να συσχετίζουν τα απόβλητα με τα σκουπίδια οικιακής χρήσης, που συσσωρεύονται στους δρόμους ή σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Eurostat, οι εκσκαφές είναι η μεγαλύτερη πηγή απορριμμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
      «Για παράδειγμα, στη Γαλλία παράγονται 150 εκατομμύρια τόνοι κάθε χρόνο», δήλωσε ο Emmanuel Cazeneuve, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Hesus, μιας γαλλικής νεοφυούς επιχείρησης, που ασχολείται με τη διαχείριση και διάθεση αποβλήτων κατασκευών.
      «Είναι πέντε φορές ο όγκος των οικιακών απορριμμάτων», σχολίασε, προσθέτοντας ότι οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχουν πιθανώς παρόμοια στοιχεία.
      Τα υλικά εκσκαφών θεωρούνται επί του παρόντος απόβλητα σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία και επομένως απορρίπτονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, το 80% αυτών των εδαφών δεν είναι μολυσμένα και θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν με ασφάλεια αλλού, εάν είχε τεθεί σε εφαρμογή ένα κατάλληλο σύστημα ιχνηλασιμότητας, λέει ο Hesus.
      «Δεν έχουμε σαφή εικόνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω της έλλειψης ιχνηλασιμότητας», δήλωσε ο Cazeneuve στη EURACTIV. «Σήμερα, δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τον ακριβή όγκο των χωματουργικών υλικών που παράγονται στη Γαλλία, τη Γερμανία ή την Πολωνία, επειδή δεν υπάρχουν βάσεις δεδομένων» ή οι αριθμοί πνίγονται στις στατιστικές βιομηχανικών αποβλήτων, είπε.
      Επιπλέον, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου έλεγχοι σε χώρους διάθεσης, γεγονός που αφήνει την πόρτα ανοιχτή σε παράνομη απόρριψη μολυσμένων εδαφών που προέρχονται από παλιές βιομηχανικές περιοχές. Για παράδειγμα, «στη Γαλλία, προς το παρόν δεν διενεργούνται έλεγχοι σε σκαμμένα εδάφη που διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής», δήλωσε ο Cazeneuve.
      Ως αποτέλεσμα, κανείς δεν ξέρει με σιγουριά πού απορρίπτονται τα εσκαμμένα εδάφη, αφήνοντας ένα σημαντικό τυφλό σημείο στις προσπάθειες της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της ρύπανσης και την προώθηση μιας κυκλικής οικονομίας.
      «Ορισμένα σπίτια ή και υποδομές χτίστηκαν σε μολυσμένη γη. Και έτσι σήμερα δυνητικά μπορεί να αντιμετωπίσουμε υγειονομικά σκάνδαλα. Αυτός πρόκειται να είναι και ο λόγος για τον οποίο θα τεθεί πραγματικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο », δήλωσε ο Cazeneuve.
      Σε επίπεδο ΕΕ, οι υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το ζήτημα. Στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του περασμένου έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεχώρισε τα απόβλητα κατασκευών σε επτά τομείς, που απαιτούν επείγουσα προσοχή από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, παράλληλα με τα ηλεκτρονικά είδη, τις συσκευασίες, τα πλαστικά, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και άλλα.
      Η προώθηση της «ασφαλούς, βιώσιμης και κυκλικής χρήσης των σκαμμένων εδαφών» αναφέρεται στο σχέδιο ως μέρος ενός καταλόγου δράσεων που δεσμεύονται να αναλάβουν τα εκτελεστικά στελέχη της ΕΕ. Μια στρατηγική για ένα «Βιώσιμο Δομημένο Περιβάλλον» θα κατατεθεί αργότερα φέτος, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα περιλαμβάνει την υποχρεωτική ιχνηλασιμότητα για τα εκσκαφόμενα εδάφη.
      Η Φλάνδρα μπαίνει επικεφαλής
      Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει από κοινού δράσεις, ορισμένες χώρες κατέχουν ήδη το προβάδισμα.
      Στην περιοχή της Φλάνδρας του Βελγίου, όλες οι μετακινήσεις των εσκαμμένων εδαφών πρέπει να καταχωρούνται σε μια εθνική βάση δεδομένων. Αυτό κοστίζει 0,05 € ανά κυβικό μέτρο εδάφους, αλλά ο Cazeneuve λέει ότι οι σχετικές εξοικονομήσεις ανέρχονται σε 2€ / m3 σε έξοδα που σχετίζονται με φόρους υγειονομικής ταφής και μεταφοράς αποβλήτων.
      Για μεγάλα κατασκευαστικά συγκροτήματα – ομίλους όπως η Vinci της Γαλλίας ή η ACS της Ισπανίας, αυτή είναι δυνητικά μια σημαντική εξοικονόμηση κόστους. Αντί να μεταφέρουν φορτία εδάφους σε απομακρυσμένους χώρους υγειονομικής ταφής, θα μπορούσαν απλώς να τα επαναχρησιμοποιήσουν σε άλλα εργοτάξια πιο κοντά στις δικές τους επιχειρήσεις. «Μία εξοικονόμηση της τάξης του 20% είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λόγω των σημαντικών όγκων», λέει ο Cazeneuve.
      Για να ξεκλειδώσουν αυτές οι εξοικονομήσεις και να διασφαλιστεί καλύτερη ιχνηλασιμότητα, αυτό που θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ είναι να απαιτήσει από τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν παρόμοιες βάσεις δεδομένων σε εθνικό επίπεδο. «Αυτό άρχισε να εφαρμόζει η Γαλλία και νομίζω ότι θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε αυτήν την υποχρέωση σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο Cazeneuve.
      Η εξοικονόμηση άνθρακα επίσης δεν είναι αμελητέα. Σήμερα, η διαχείριση και η μεταφορά υλικών εκσκαφών αντιπροσωπεύει περίπου το 7-8% των εκπομπών άνθρακα ενός εργοταξίου, καθιστώντας την επεξεργασία αποβλήτων εκσκαφών ένα κρίσιμο ζήτημα.
      Μέχρι τώρα, οι κατασκευαστές μπορούσαν να αγνοήσουν το πρόβλημα των αποβλήτων τους. «Αφού εξασφαλίσουν τσιμέντο χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, θα διαπιστώσουν ότι πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν την παραγωγή αποβλήτων τους και επομένως η διαχείριση των εδαφών θα καταστεί πραγματικό ζήτημα», προέβλεψε ο Cazeneuve.
      [Επιμέλεια στα Αγγλικά: Zoran Radosavljevic, Δημοσιογραφική επιμέλεια στα Ελληνικά: Ηλίας Παλιαλέξης]
      [Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στην EURACTIV.com και στην ελληνική EurActiv και αναδημοσιεύεται στο economix.gr στο πλαίσιο της συνεργασίας περιεχομένου των δύο ΜΜΕ]
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Έκθεση της Eurostat που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 12 Ιανουαρίου, παρέχει μια επισκόπηση των περιβαλλοντικών φόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Τα ευρωπαϊκά στατιστικά διακρίνουν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών φόρων που σχετίζονται με την ενέργεια, τις μεταφορές, τη ρύπανση και τους πόρους.
      Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 691/2011 για τους ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς οικονομικούς λογαριασμούς, ένας περιβαλλοντικός φόρος είναι ένας φόρος της οποίας η φορολογική βάση είναι μια φυσική μονάδα (ή πληρεξούσιος του) για κάτι που έχει αποδεδειγμένη, συγκεκριμένη αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον και το οποίο ορίζεται στο ευρωπαϊκό σύστημα λογαριασμών (ESA 2010) ως φόρος. Το 2019, τα περιβαλλοντικά φορολογικά έσοδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανήλθαν σε 330,6 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ. Οι περιβαλλοντικοί φόροι της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 5,9% των εσόδων από φόρους και κοινωνικές εισφορές το 2019.   Τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ έχουν η Βουλγαρία (10,3%), η Ελλάδα (9,8%), η Εσθονία και η Λετονία (9,6% και οι δύο) και η Κροατία (9,2%) κατέγραψαν τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ. Αυτά τα μερίδια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά είναι υπερδιπλάσια από της Γερμανίας και του Λουξεμβούργου (και τα 4,4%), τα οποία είναι και τα μικρότερα μερίδια σε όλη την ΕΕ.     Οι φόροι επί της ενέργειας στην ΕΕ αντιπροσώπευαν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των συνολικών εσόδων από περιβαλλοντικούς φόρους (77,9% του συνόλου) το 2019, πολύ πριν από τους φόρους στις μεταφορές (18,9%) και τη ρύπανση και τους πόρους (3,2%).
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Περί τα 10,6 εκατομμύρια ευρώ θα κληθούν για πρώτη φορά φέτος να πληρώσουν οι δήμοι της Αττικής ως περιβαλλοντικό τέλος για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Το παράδοξο είναι ότι οι «ευκατάστατοι» δήμοι της Βόρειας και Νότιας Αττικής θα κληθούν να πληρώσουν λιγότερα από τους δήμους της Δυτικής Αττικής, που επιβαρύνονται από τη λειτουργία της χωματερής, επειδή έκαναν βήματα για την καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Από την άλλη πλευρά, οι ευθέως επιβαρυνόμενοι δήμοι θα λάβουν ως ανταποδοτικά τέλη το 42,9% του ετήσιου προϋπολογισμού του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Αττικής (ΕΔΣΝΑ). 
      Πριν από λίγες ημέρες, ο ΕΔΣΝΑ ενέκρινε τον κανονισμό τιμολόγησης των 66 δήμων της Αττικής για το 2021 με βάση τις επιδόσεις τους στη διαχείριση απορριμμάτων το 2019. Οπως προκύπτει από την απόφαση:
      • Το 2019 παρήχθησαν συνολικά 1,89 εκατ. τόνοι απορριμμάτων σε όλη την Αττική.
      • Οι δέκα δήμοι στους οποίους παρήχθησαν το 2019 οι μεγαλύτερες ποσότητες είναι οι δήμοι Αθηναίων (330.084 τόνοι), Πειραιά (78.242 τόνοι), Περιστερίου (67.281 τόνοι), Κηφισιάς (57.075 τόνοι), Γλυφάδας (49.937 τόνοι), Αχαρνών (49.295 τόνοι), Νίκαιας – Ρέντη (48.152 τόνοι), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (43.369 τόνοι), Καλλιθέας (42.928 τόνοι) και Αμαρουσίου (41.825 τόνοι).
      • Η εικόνα μεταβάλλεται ελαφρώς ως προς τις ποσότητες που συλλέχθηκαν μέσω των μπλε κάδων και προς ανακύκλωση. Πρώτος είναι ο Δήμος Αθηναίων (8.189 τόνοι) και ακολουθούν οι Δήμοι Πειραιά (4.774 τόνοι), Γλυφάδας (2.890 τόνοι), Κηφισιάς (2.877 τόνοι), Χαλανδρίου (2.369 τόνοι), Αμαρουσίου (2.364 τόνοι), Παλαιού Φαλήρου (2.141 τόνοι), Καισαριανής (1.970 τόνοι), Αγίας Παρασκευής (1.939 τόνοι) και Αιγάλεω (1.744 τόνοι). 
      • Αξιοσημείωτο όμως είναι πόσα κοινά σκουπίδια εξακολουθούν να πετιούνται στους μπλε κάδους (και κατόπιν οδηγούνται στον ΧΥΤΑ). Στον Δήμο Αθηναίων, για παράδειγμα, οι ποσότητες αυτές (που ξεχωρίζονται στα κέντρα διαλογής) είναι 12.574 τόνοι, δηλαδή περίπου 4.000 τόνοι περισσότεροι από όσα ήταν τα ανακυκλώσιμα υλικά! Στον Δήμο Αμαρουσίου ήταν 3.224 τόνοι (έναντι 2.634 τόνων ανακυκλώσιμων), στον Δήμο Κηφισιάς 3.527 τόνοι (έναντι 2.877 τόνων), στον Δήμο Αγίου Δημητρίου 2.314 τόνοι (έναντι 1.939 τόνων). Λίγοι δήμοι κατάφεραν το αντίθετο: λ.χ. ο Δήμος Ελευσίνας (μέσα στον μπλε κάδο 972 τόνοι σκουπιδιών έναντι 1.030 τόνων ανακυκλώσιμων), ωστόσο κανείς δεν είχε θεαματική διαφορά υπέρ των ανακυκλώσιμων.
      • Τα περισσότερα βιοαπόβλητα (κλαδέματα και καφέ κάδος) συνέλεξαν οι δήμοι Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (8.237 τόνοι), Γλυφάδας (4.068 τόνοι), Φιλοθέης – Ψυχικού (2.737 τόνοι), Αθηναίων (2.725 τόνοι), Χαλανδρίου (2.681 τόνοι), Διονύσου (2.596 τόνοι).
      Φέτος θα χρεωθεί για πρώτη φορά στους δήμους το περιβαλλοντικό τέλος (10 ευρώ/τόνο), το οποίο μειώνεται βάσει των επιδόσεων των δήμων. 
      Σύμφωνα με τον ΕΔΣΝΑ, τη μεγαλύτερη έκπτωση (25%) πέτυχαν οι δήμοι Κρωπίας και Κυθήρων και ακολουθούν οι δήμοι Βριλησσίων και Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Ραφήνας – Πικερμίου (20%), Διονύσου, Φιλοθέης – Ψυχικού (10%). 
      Ετσι, το 2021 τη χαμηλότερη τιμή για την ταφή απορριμμάτων θα πληρώσουν οι δήμοι Βριλησσίων (36,19 ευρώ/τόνο), Ραφήνας – Πικερμίου (41,82 ευρώ/τόνο), Κρωπίας (42,21 ευρώ/τόνο), Κυθήρων (44,96 ευρώ τόνο), Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης (46,52 ευρώ/τόνο). 
      Αντίθετα, ακριβότερα λόγω των κακών επιδόσεών τους θα πληρώσουν οι δήμοι Περάματος (62,48 ευρώ/τόνο), Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Νίκαιας – Ρέντη (62,13 ευρώ/τόνο), Κορυδαλλού (61,48 ευρώ/τόνο), Σαλαμίνας (61,01 ευρώ/τόνο) και Καλλιθέας (60,07 ευρώ/τόνο). 
      Σε πραγματικά ποσά (βάσει παραγόμενων ποσοτήτων και επιδόσεων), τα περισσότερα το 2021 θα πληρώσουν οι δήμοι Αθηναίων (19,1 εκατ. ευρώ) και Πειραιά (4,2 εκατ. ευρώ), ενώ τα λιγότερα ο Δήμος Κυθήρων (μόλις 1.861 ευρώ!) και το Αγκίστρι (43.208 ευρώ).
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Περίπου 430 εκατομμύρια στρέμματα δασών, δηλαδή η έκταση μιας χώρας όπως το Ιράκ, χάθηκαν στα 24 κύρια «μέτωπα» της αποψίλωσης των δασών στον κόσμο στο διάστημα από το 2004 έως το 2017, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) που δόθηκε  στη δημοσιότητα.
      Η εμπορική γεωργία, η οποία αποψιλώνει για τις καλλιέργειες και την εκτροφή ζώων, είναι η κύρια αιτία αυτής της καταστροφής των δασών, ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση. Τα ορυχεία, αλλά και οι υποδομές, ιδιαίτερα οι οδικές, η δασική βιομηχανία και οι καλλιέργειες για προϊόντα διατροφής, κυρίως στην Αφρική, αναφέρονται επίσης ως σημαντικοί παράγοντες.
      Απ’ αυτά τα 24 «θερμά σημεία» της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών, τα 9 βρίσκονται στη Λατινική Αμερική, 8 στην Αφρική και 7 στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού. Σ’ αυτά συγκεντρώνεται πάνω από το μισό (52%) της παγκόσμιας καταστροφής των τροπικών δασών, σύμφωνα με τη μκο.
      Οι ζώνες που έχουν πληγεί περισσότερο είναι η βραζιλιάνικη Αμαζονία και η περιοχή της Σεράντο στην Βραζιλία, η Αμαζονία της Βολιβίας, η Παραγουάη, η Αργεντινή, η Μαδαγασκάρη και τα νησιά Σουμάτρα και Βόρνεο στην Ινδονησία και τη Μαλαισία.
      Η βραζιλιάνικη περιφέρεια της Σεράντο, για παράδειγμα, πλήττεται κυρίως από την ανάπτυξη της γεωργίας και έχει χάσει 30 εκατομμύρια στρέμματα δάσους στο διάστημα από το 2004 έως το 2017, ενώ από το έτος 2000 έχει εξαφανισθεί άνω του 30% της συνολικής δασικής επιφάνειας.
      Εξάλλου, σχεδόν το μισό (45%) των δασών, που έχουν απομείνει σ’ αυτές τις 24 ζώνες, έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν κατατεμαχιστεί, πράγμα που τα καθιστά περισσότερο ευάλωτα, ιδιαίτερα στις πυρκαγιές, οι οποίες ενισχύονται και πολλαπλασιάζονται τις τελευταίες δεκαετίες.
      Η κατάσταση αυτή θέτει σε κίνδυνο τα ευάλωτα οικοσυστήματα που φιλοξενούν τα δάση και συνεπώς τις κατοικίες πολυάριθμων ειδών. Επίσης ευνοεί τις επαφές ανάμεσα σε άγρια είδη και ανθρώπους και κατά συνέπεια το πέρασμα στον άνθρωπο ασθενειών ζωικής προέλευσης (ζωονόσων), όπως φάνηκε με την πανδημία της Covid-19.
      Τα δάση είναι επίσης πολύ σημαντικές αποθήκες άνθρακα, καθώς επιτρέπουν να απορροφάται σημαντική ποσότητα των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και εκλύονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
      Στην έκθεση καλούνται τα κράτη και ο οικονομικός τομέας να δώσουν μάχη κατά της αποψίλωσης των δασών, ιδιαίτερα μέσω της εγγύησης των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών. Καλούνται επίσης οι πληθυσμοί να αποφεύγουν τα προϊόντα που ευνοούν το φαινόμενο αυτό, κυρίως τροποποιώντας τη δίαιτά τους προς λιγότερες ζωικές πρωτεΐνες.
      «Η κακή διαχείριση των παγκόσμιων δασών ευνοεί τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αφανίζει τη βιοποικιλότητα, καταστρέφει ζωτικής σημασίας οικοσυστήματα και πλήττει την επιβίωση και την ευημερία τοπικών κοινοτήτων και κοινωνιών γενικότερα», προειδοποιεί ο Μάρκο Λαμπερτίνι, γενικός διευθυντής του WWF.
      Η επικεφαλής του γαλλικού κλάδου της μκο Βερονίκ Αντριέ υπογράμμισε από την πλευρά της «τη σημασία να προστατευθεί η φύση και ιδιαίτερα να διαφυλαχθουν τα δάση μας, κυρίως για να προλάβουμε τις επόμενες πανδημίες. (…) Χωρίς ζωντανά δάση, δεν θα έχουμε υγιή πλανήτη και υγιείς ανθρώπους».
      Τον περασμένο Σεπτέμβριο, έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, ο οποίος επιβλέπει τον τομέα, προειδοποιούσε ότι τα δάση είχαν χάσει «σχεδόν 1 δισεκατομμύριο στρέμματα» μέσα σε δύο δεκαετίες στον πλανήτη, πέφτοντας στο 31,2% (41 δισεκ. στρέμματα) της γήινης επιφάνειας το 2020, από 31,5% που ήταν το 2010 και 31,9% το 2000.
       
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Το 2020 ήταν η θερμότερη χρονιά που καταγράφηκε στην Ευρώπη, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του 2019 κατά 0,4° C, σύμφωνα με το δορυφορικό σύστημα παρατήρησης της Γης, «Copernicus». Σε παγκόσμιο επίπεδο, η χρονιά που πέρασε ισοδυναμεί με το 2016 οπότε είχε καταγραφεί το ρεκόρ της πιο ζεστής χρονιάς.
      Επίσης, το 2020 ήταν η έκτη συνεχόμενη χρονιά που σημειώθηκε η πιο υψηλή θερμοκρασία κατά τη δεκαετία 2011-2020. Ανησυχητικό είναι ότι αυτό συνέβη σε ένα έτος «La Nina», όπου οι κλιματολογικές συνθήκες συνήθως είναι πιο δροσερές. Το 2016, το οποίο συνδέθηκε με το 2020 ως το πιο ζεστό έτος, ήταν μια χρονιά «El Nino», όπου οι κλιματολογικές συνθήκες θα ήταν φυσικά πιο ζεστές, παράλληλα με την ανθρώπινη θέρμανση.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/C3S_PR_Jan2021_Fig1_12month_anomaly_Global_ea_2t_202001-202012-600-x-432.jpg
      «Βρισκόμαστε σε μια εποχή που καταρρίπτονται συνεχώς ρεκόρ. Αυτό δεν είναι πλέον έκτακτη είδηση, αλλά μια ανθρώπινη κρίση», δήλωσε ο Δρ Marshall Shepherd, διακεκριμένος Καθηγητής Ατμοσφαιρικών Επιστημών και Γεωγραφίας.
      Η ανάλυση των θερμοκρασιών παγκοσμίως πραγματοποιείται τακτικά από επιστημονικά ιδρύματα, όπως η NASA και το Berkeley Earth.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c1-600-x-305.jpg
      Λόγω των μικρών διαφορών μεταξύ τους, είναι πιθανό το 2020 να μην ήταν πιο ζεστό από το 2016, αλλά επιβεβαιώνεται η συνολική τάση.
      Αυξήθηκε το CO2 παρά την καραντίνα
      Παράλληλα, παρά τα lockdown λόγω της COVID-19, οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα συνέχισαν να αυξάνονται, με ρυθμό περίπου 2,3 ppm / έτος το 2020.
      Το σύνολο δεδομένων του C3S για θερμοκρασίες επιφανειακού αέρα δείχνει ότι:
      Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2020 ήταν ισοδύναμο με το ρεκόρ του 2016 Το 2020 ήταν 0,6 ° C θερμότερο από την τυπική περίοδο αναφοράς 1981-2010 και περίπου 1,25 ° C πάνω από την προ-βιομηχανική περίοδο 1850-1900 Αυτό κάνει τα τελευταία έξι χρόνια τα θερμότερα έξι στο ρεκόρ Η Ευρώπη σημείωσε τη θερμότερη χρονιά της σε 1,6 ° C πάνω από την περίοδο αναφοράς 1981-2010 και 0,4 ° C πάνω από το 2019, την προηγούμενη θερμότερη χρονιά Η μεγαλύτερη ετήσια απόκλιση θερμοκρασίας από τον μέσο όρο 1981-2010 συγκεντρώθηκε πάνω από την Αρκτική και τη βόρεια Σιβηρία, φτάνοντας τους 6 ° C πάνω από τον μέσο όρο Επιπλέον, οι δορυφορικές μετρήσεις των παγκόσμιων συγκεντρώσεων CO2 στην ατμόσφαιρα δείχνουν ότι:
      Ο μέσος όρος της συνολικής στήλης CO2 έφτασε τα 413 ppm Το CO2 συνέχισε να αυξάνεται το 2020, αυξάνοντας κατά 2,3 ± 0,4 ppm, ελαφρώς μικρότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης του προηγούμενου έτους «Ενώ οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν ελαφρώς λιγότερο το 2020 από ό, τι το 2019, αυτό δεν αποτελεί αιτία εφησυχασμού. Μέχρι να μειωθούν οι καθαρές παγκόσμιες εκπομπές, το διοξείδιο του άνθρακα θα συνεχίσει να συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα και να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Vincent-Henri Peuch, διευθυντής της Υπηρεσίας Παρακολούθησης Ατμόσφαιρας Copernicus.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c2-600-x-319.jpg
      Η τάση αυτή υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα της ταχείας μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες είναι ο κύριος συντελεστής της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη.
      Το CO2 συνέχισε να αυξάνεται το 2020, αυξάνοντας κατά 2,3 ± 0,4 ppm, ελαφρώς μικρότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης του προηγούμενου έτους.
      «Κάψα» σε Αρκτική και βόρεια Σιβηρία
      Περιοχές της Αρκτικής και της βόρειας Σιβηρίας είδαν μερικές από τις μεγαλύτερες ετήσιες αποκλίσεις θερμοκρασίας από το μέσο όρο το 2020, με μια μεγάλη περιοχή να εμφανίζει αποκλίσεις έως και 3 ° C και σε ορισμένες περιοχές ακόμη και πάνω από 6 ° C για το σύνολο του έτους. Σε μηνιαία βάση, οι μεγαλύτερες θετικές ανωμαλίες θερμοκρασίας για την περιοχή έφτασαν επανειλημμένα πάνω από τους 8 ° C. Η Δυτική Σιβηρία γνώρισε έναν εξαιρετικά ζεστό χειμώνα και άνοιξη, ένα μοτίβο που παρατηρήθηκε επίσης το καλοκαίρι και το φθινόπωρο στην Σιβηρική Αρκτική και σε μεγάλο μέρος του Αρκτικού Ωκεανού.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/c4-600-x-391.jpg
      Επιπλέον, η εποχή της πυρκαγιάς ήταν ασυνήθιστα ενεργή σε αυτήν την περιοχή, με πυρκαγιές που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά τον Μάιο, συνεχίζοντας όλο το καλοκαίρι και μέχρι το φθινόπωρο. Ως αποτέλεσμα, το poleward του Αρκτικού Κύκλου, οι πυρκαγιές απελευθέρωσαν ρεκόρ ποσότητα 244 μεγατόνων διοξειδίου του άνθρακα το 2020, πάνω από το ένα τρίτο περισσότερο από το ρεκόρ του 2019. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής ήταν σημαντικά χαμηλότερος από τον μέσο όρο για την περίοδο του έτους, με τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο να βλέπει τη χαμηλότερη έκταση του θαλάσσιου πάγου που καταγράφεται για τον αντίστοιχο μήνα.
      Σε γενικές γραμμές, το Βόρειο Ημισφαίριο παρουσίασε πάνω από τις μέσες θερμοκρασίες για το έτος, εκτός από μια περιοχή πάνω από τον κεντρικό Βόρειο Ατλαντικό. Αντίθετα, τμήματα του Νότιου Ημισφαιρίου είδαν κάτω από τις μέσες θερμοκρασίες, κυρίως στον ανατολικό Ισημερινό Ειρηνικό, που σχετίζονται με τις ψυχρότερες συνθήκες La Niña που αναπτύσσονται κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 2020 ταιριάζει με το ρεκόρ του 2016 παρά τη δροσερή La Niña, ενώ το 2016 ήταν μια χρονιά ρεκόρ που ξεκίνησε με μια ισχυρή εκδήλωση του φαινομένου El Niño.
      Greenagenda.gr newsroom
       
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι φυσικές καταστροφές σε όλο τον κόσμο προκάλεσαν ζημίες ύψους 210 δισεκ. δολαρίων το 2020, με τις ΗΠΑ να υφίστανται ιδιαίτερα σοβαρό πλήγμα από κυκλώνες και δασικές πυρκαγιές, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα κορυφαία ασφαλιστική εταιρία.
      Οι ζημίες, σύμφωνα με τον απολογισμό της γερμανικής αντασφαλιστικής Munich Re, αυξήθηκαν από τα 166 δισεκ. δολάρια ένα χρόνο νωρίτερα και καταγράφονται την ώρα που η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη εντείνει τους κινδύνους.
      Οι ζημίες που ήταν ασφαλισμένες αυξήθηκαν στα 82 δισεκ. δολάρια από τα 57 δισεκ. δολάρια το 2019, σύμφωνα με την Munich Re. Οι ζημίες αυτές έρχονται να προστεθούν στο βάρος της πανδημίας του κορονοϊού που έχει πλήξει σοβαρά τον ασφαλιστικό κλάδο.
      «Η κλιματική αλλαγή θα διαδραματίσει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο σε όλους αυτούς τους κινδύνους», δήλωσε ο Τόρστεν Γιέβορεκ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Munich Re, καταδεικνύοντας τυφώνες, δασικές πυρκαγιές και άλλες καταιγίδες. «Είναι ώρα για δράση», δήλωσε.
      Σύμφωνα με την Munich Re, η εποχή των τυφώνων ήταν «υπερδραστήρια», με αριθμό-ρεκόρ 30 καταιγίδων, ξεπερνώντας τις 28 καταιγίδες του 2005.
      Τα κύματα καύσωνα και οι ξηρασίες τροφοδοτούν τις δασικές πυρκαγιές, με ζημίες 16 δισεκ. δολαρίων πέρυσι στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. Οι πλημμύρες στην Κίνα ήταν η μεμονωμένη φυσική καταστροφή με το μεγαλύτερο κόστος, με ζημίες 17 δισεκ. δολάρια, αλλά μόνο το 2% των ζημιών ήταν ασφαλισμένες.
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Η ξηρασία, οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2019, η αποψίλωση των δασών και η υλοτομία απειλούν σοβαρά το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, σύμφωνα με καθηγητή του Πανεπιστημίου της Φλόριντα
      Δραματική πρόβλεψη για... κατάρρευση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου έως το 2064 κάνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, Ρόμπερτ Γουόκερ.
      Ο «πνεύμονας του πλανήτη», όπως έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, θα καταρρεύσει και θα γίνει σε μεγάλο βαθμό μια ξηρή, θαμνώδης πεδιάδα σε 43 χρόνια από τώρα, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Γουόκερ.
       
      Η πρόβλεψη αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environment, με τίτλο «Collision Course: Development Pushes Amazonia Tow To Its Tipping Point».

      Ο καθηγητής Γουόκερ υποστηρίζει ότι ο Αμαζόνιος θα μετατραπεί τις επόμενες δεκαετίες από ένα πυκνό, γεμάτο υγρασία δάσος σε μια ανοιχτή σαβάνα, όπου θα κυριαρχούν εύφλεκτα χόρτα και θάμνοι.

       


      «Ο καλύτερος τρόπος να σκεφτούμε το δασικό οικοσύστημα είναι πως αποτελεί μια αντλία», δήλωσε ο καθηγητής Γουόκερ στο UPI. «Το δάσος ανακυκλώνει την υγρασία, η οποία υποστηρίζει περιφερειακές βροχοπτώσεις. Εάν συνεχίσετε να καταστρέφετε το δάσος, η ποσότητα βροχόπτωσης μειώνεται και, τελικά, καταστρέφετε την αντλία».
      Ο Γουόκερ είπε ότι πέρασε πολύ χρόνο στην περιοχή του Αμαζονίου μιλώντας με αγρότες και υλοτόμους που ζουν εκεί. Όπως ανέφερε, η φτώχεια και η κακή χρήση κρατικών πόρων οδηγούν τελικά σε μεγάλο μέρος της αποψίλωσης των δασών.
      «Οι άνθρωποι εκεί, δεν ανησυχούν τόσο πολύ για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, όταν πρέπει να ανησυχούν για το φαγητό τους», είπε χαρακτηριστικά.
      Ο Ρόμπερτ Γουόκερ πρόσθεσε, επίσης, ότι η εξάρτηση των ντόπιων από τον Αμαζόνιο, οι οποίοι χρησιμοποιούν τον  ποταμό ως κύρια πηγή νερού σημαίνει ότι «το μέγεθος της καταστροφής θα είναι χειρότερο από ό, τι μέχρι τώρα μπορούσε κάποιος να φανταστεί».
      Το 2064 σηματοδοτεί το σημείο στο οποίο επιτυγχάνεται ένα «σημείο ανατροπής», όπου οι ακραίες ξηρασίες γίνονται πολύ συχνές για να ανακάμψει εντελώς ο θόλος (το κύριο στρώμα του δάσους). 

      «Είναι αμφίβολο ότι το δάσος του Αμαζονίου θα παραμείνει ανθεκτικό στις αλλαγές στο περιφερειακό υδροκλίμα», επισημαίνει ο καθηγητής Γουόκερ.

      «Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά στη συχνότητα που πεθαίνουν τα δέντρα, κάτι που απορρέει τόσο από την ξηρασία και τις συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών του 2019, όσο και της αποψίλωσης των δασών και της υλοτομίας», καταλήγει.
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε τα ρεκόρ βροχόπτωσης και θερμοκρασιών για το 2020, σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, αλλά και ορισμένα αξιοσημείωτα στοιχεία του έτους.
      Ως προς τις βροχοπτώσεις, αξίζει να σημειωθεί ότι για μια ακόμη φορά τα μεγαλύτερα ετήσια ύψη βροχόπτωσης εντοπίστηκαν στην Κρήτη, όπου δύο επώνυμες κακοκαιρίες, ο Ηφαιστίων τον Ιανουάριο και η Κίρκη τον Οκτώβριο, καθώς και διαδοχικά κύματα κακοκαιρίας το Νοέμβριο και το πρώτο μισό του Δεκεμβρίου προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα και καταστροφές. Αντίθετα, τα μικρότερα ετήσια ύψη βροχόπτωσης εντοπίζονται στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα.
      Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται τα 10 μεγαλύτερα και τα 10 μικρότερα ετήσια ύψη βροχόπτωσης για το 2020.

      Με αστερίσκους επισημαίνονται σταθμοί στους οποίους έχει διαπιστωθεί έλλειψη δεδομένων βροχόπτωσης και ως εκ τούτου οι καταγραφές υστερούν των πραγματικών.
      Σε επίπεδο θερμοκρασιών το 2020 αποτέλεσε ιδιαίτερη χρονιά, καθώς την περίοδο 15-19 Μαΐου εκδηλώθηκε ασυνήθιστο για την εποχή κύμα καύσωνα, κατά το οποίο έσπασαν πολλά θερμοκρασιακά ρεκόρ στη χώρα https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1360, ενώ ρεκόρ μεγίστων θερμοκρασιών σημειώθηκε σε περισσότερους από 200 μετεωρολογικούς σταθμούς του δικτύου μας https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1364. Το δεύτερο επεισόδιο υψηλών θερμοκρασιών του 2020, εκδηλώθηκε το διήμερο 31 Ιουλίου-1 Αυγούστου, με την ιδιαιτερότητα ότι την 1η Αυγούστου οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες συνοδεύτηκαν από ισχυρές καταιγίδες. Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες του έτους καταγράφηκαν το διάστημα  5-7 Ιανουαρίου (κακοκαιρία Ηφαιστίων) και το διάστημα 5-9 Φεβρουαρίου.
      Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 10 υψηλότερες μέγιστες και οι 10 χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες για το 2020.

      Συνολικά, το 2020 εκδηλώθηκαν στη χώρα μας 25 καιρικά επεισόδια με κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες, τα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά στην ενότητά μας ΕΝΤΟΝΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ενώ από το σύνολο των κυμάτων κακοκαιρίας δώσαμε όνομα σε 4 τα οποία πληρούσαν τις προϋποθέσεις που έχουμε ορίσει σχετικά με την ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑ ΒΑΡΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΧΑΜΗΛΩΝ. Αυτές ήταν οι:
      Ηφαιστίων (05-07/01/2020)
      Θάλεια (05-09/08/2020)
      Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός (16-20/09/2020)
      Κίρκη (28-29/10/2020)
      Ξεχωρίζει ο Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός, ο οποίος σύμφωνα με την ερευνητική εργασία του ΕΑΑ/meteo.gr που βρίσκεται σε εξέλιξη, ήταν ο ισχυρότερος μεσογειακός κυκλώνας που έχει καταγραφεί από το 1969 έως σήμερα, αν και πρέπει να τονίσουμε ότι τα μέσα καταγραφής σε παρελθοντικές δεκαετίες υστερούσαν σημαντικά έναντι των σημερινών. Το βαρομετρικό χαμηλό με τροπικά χαρακτηριστικά δημιουργήθηκε στο Νότιο Ιόνιο και κινήθηκε προς τη χώρα μας. Στην Κεφαλονιά καταγράφηκαν θυελλώδεις ανέμοι με ριπές έως 194 km/h, ραγδαίες βροχοπτώσεις (πάνω από 350 mm σε 1 ημέρα), κατολισθήσεις, υψηλός κυματισμός και πλημμυρίδα. Επιπλέον πολλές περιοχές της Κεντρικής Ελλάδας δέχθηκαν μεγάλα ύψη υετού, προκαλώντας πολύ μεγάλες καταστροφές και οδηγώντας στο θάνατο 4 ανθρώπους. Τα μεγαλύτερα προβλήματα από τις βροχοπτώσεις εντοπίστηκαν στην Καρδίτσα και στο Μουζάκι όπου κατέρρευσαν κτίρια.
      Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρ. Βουγιούκας, Χρ. Πετρόπουλος, Κ. Λαγουβάρδος, Κ. Παπαγιαννάκη Ι. Κωλέτσης, Αθ. Καραγιαννίδης, Θ. Κοπανία
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Θαλάσσια ρύπανση, έκτασης 300 τ.μ. σε διάσπαρτες κηλίδες, εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή του λιμένα Θεσσαλονίκης.
      Σύμφωνα με ανακοίνωση του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος, από το την οικεία Λιμενική Αρχή ενημερώθηκαν οι πλοίαρχοι των πλοίων που βρίσκονταν πλαγιοδετημένα στην περιοχή καθώς και ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε., ενώ από σκάφος ιδιωτικής εταιρίας, συμβαλλόμενης με τον Οργανισμό, πραγματοποιήθηκαν εργασίες απορρύπανσης με χρήση φράγματος και απορροφητικών υλικών, με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επιπλέον, ελήφθησαν δείγματα από την περιοχή της ρύπανσης καθώς και από πλοία προκειμένου να αποσταλούν στο Γενικό Χημείο του Κράτους. Στην συνέχεια, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λιμενικού, διαπιστώθηκε ότι από εξαγωγή θαλάσσιου ύδατος ανοικτού συστήματος καθαρισμού καυσαερίων φορτηγού πλοίου, με σημαία Λιβερίας, υπήρχε εκροή και αναδύονταν ανά μικρά χρονικά διαστήματα μαύρες κηλίδες παράγωγων καύσεως.
      Από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης, που διενεργεί την προανάκριση, συνελήφθησαν ο πλοίαρχος και ο α’ μηχανικός του πλοίου, ενώ απαγορεύτηκε ο απόπλους του και κινήθηκε η διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Σε βάρος των δύο συλληφθέντων, υπηκόων Ινδίας, ασκήθηκε ποινική δίωξη για ρύπανση θαλάσσιου περιβάλλοντος και παραπέμφθηκαν να δικαστούν στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης. Πήραν αναβολή για να δικαστούν αύριο, ενώ το δικαστήριο διατήρησε την κράτησή τους.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργαζόμαστε καθημερινά στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr δίνουν μια συνοπτική εικόνα της χιονοκάλυψης στη χώρα μας, αρκεί το έδαφος να μην καλύπτεται από πυκνά νέφη. Την τελευταία ημέρα του 2020 η δορυφορική εκτίμηση της συνολικής έκτασης χιονοκάλυψης στην Ελλάδα έδειξε ότι μόλις το 1.3% της χώρας μας καλύπτεται από χιόνι ενώ ο μέσος όρος της περιόδου 2004-2020 είναι 9% (Γράφημα).
      Και τον χειμώνα 2019-2020 η χιονοκάλυψη είχε κυμανθεί σε πολύ χαμηλά για την εποχή επίπεδα, όμως δύο σοβαρές κακοκαιρίας στα τέλη του Δεκεμβρίου 2019 (Ζηνοβία) και αρχές Ιανουαρίου 2020 (Ηφαιστίωνας) είχαν αυξήσει πρόσκαιρα τη χιονοκάλυψη, κάτι που φέτος δεν αναμένεται να συμβεί σύντομα. Την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου 2021 προβλέπονται χιονοπτώσεις σε μεγάλα υψόμετρα που δεν αναμένουμε να αυξήσουν σημαντικά τη χιονοκάλυψη.
      Γράφημα. Η ημερήσια πορεία της χιονοκάλυψης επί τοις 100 της έκτασης της Ελλάδας τον φετινό χειμώνα (κόκκινη καμπύλη) και ο μέσος όρος 16 ετών (μαύρη καμπύλη) όπως εκτιμήθηκαν από δορυφορικές μετρήσεις την περίοδο 2004 - 2020. 

      Η χιονοκάλυψη είναι ένας σημαντικός παράγοντας του καιρού και του κλίματος μιας περιοχής καθώς για παράδειγμα βοηθά στην εκτίμηση εκδήλωσης ξαφνικών πλημμυρών και παρέχει την απαραίτητη ποσότητα νερού στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.
      Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/articles_all.cfm
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Το 2020 ήταν άλλη μια χρονιά με ισχυρά καιρικά φαινόμενα. Ορισμένα από αυτά ήταν ιδιαιτέρως καταστροφικά, ενώ προκάλεσαν 14 ανθρώπινες απώλειες, εκ των οποίων οι 12 οφείλονται σε πλημμύρες που εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια 2 ονοματισμένων επεισοδίων, την ‘Θάλεια’ και τον ‘Ιανό’, και οι 2 σε κεραυνούς (στη Μαγνησία και στη Λάρισα).
      Συνολικά καταγράφηκαν 25 ζημιογόνα καιρικά γεγονότα, εκ των οποίων τα 9 είχαν πολύ σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Δείτε παρακάτω τον χάρτη και την περιγραφή των 9 σοβαρότερων καιρικών γεγονότων του 2020.

      6-8 Ιανουαρίου: Η κακοκαιρία "Ηφαιστίωνας" εκδηλώνεται με θυελλώδεις ανέμους που προκαλούν σοβαρές ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης σε περιοχές της Αττικής, στη Βοιωτία, σε νησιά των Κυκλάδων και στα Χανιά.
      4-7 Απριλίου: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύσσονται Σκιάθος, Σκόπελος, Νότιο Πήλιο και Ζαγορά λόγω σοβαρών πλημμυρικών επεισοδίων.
      26 Μάιος: Στην Σκόπελο, κεραυνός προκαλεί το θάνατο 52-χρονης γυναίκας και τον σοβαρό τραυματισμό του συζύγου της.
      1 Ιουνίου: Στη Λέρο, ισχυρές βροχοπτώσεις προκαλούν υπερχείλιση χειμάρρων και σοβαρές ζημιές σε κτίρια και στο οδικό δίκτυο. Το νησί κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. 
      10 Ιουνίου: Στην Κρήνη του δήμου Φαρσάλων, ένας άνδρας χάνει τη ζωή του από κεραυνό.
      5-9 Αυγούστου: Η κακοκαιρία "Θάλεια" εκδηλώνεται με πλημμύρες και κατολισθήσεις, αφήνει πίσω της 8 νεκρούς, ζημιές σε 2.500 σπίτια και εκτεταμένες καταστροφές στην Εύβοια. Η Πυροσβεστική καλείται να απεγκλωβίσει πάνω από 100 άτομα. Η κακοκαιρία πλήττει επίσης τον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης και την Κέρκυρα.
      17-20 Σεπτεμβρίου: Ο Μεσογειακός Κυκλώνας 'Ιανός' αποδεικνύεται καταστροφικός, με εκτεταμένες πλημμύρες, μεταφορά λάσπης και φερτών και ανυπολόγιστες καταστροφές σε Ιόνιο και Θεσσαλία. 3 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Καρδίτσα και 1 στη Λάρισα. 5.000 κτήρια υφίστανται ζημιές, ενώ σοβαρά είναι τα προβλήματα σε υποδομές, ηλεκτροδότηση, και υδροδότηση. Πάνω από 2.500 οι κλήσεις στην Πυροσβεστική για παροχή βοήθειας. 
      19-22 Οκτωβρίου: Ραγδαίες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις προκαλούν πλημμύρες, κατολισθήσεις, ροή φερτών υλικών και προβλήματα σε υποδομές και στην ηλεκτροδότηση στα βόρεια τμήματα των νομών Ηρακλείου και Χανίων. Κινδύνεψαν άνθρωποι στον Καρτερό Ηρακλείου και στη Σούδα.
      10 Νοεμβρίου: Νέες καταστροφικές πλημμύρες με ροή μεγάλου όγκου φερτών υλικών στο δήμου Χερσονήσου του νομού Ηρακλείου και σε περιοχές του νομού Ρεθύμνου. Σοβαρές είναι οι ζημιές στο δίκτυο ύδρευσης, σε καλλιέργειες και υποδομές.

      Παράλληλα, καταγράφηκαν 96 σίφωνες ξηράς και θαλάσσης εκ των οποίων 7 ανεμοστρόβιλοι προκάλεσαν ζημιές και τραυματισμούς. Πιο συγκεκριμένα, ο ανεμοστρόβιλος που έπληξε το Νέο Ηράκλειο Αττικής στις 13 Οκτωβρίου προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές και 3 άνθρωποι τραυματίστηκαν. Επίσης στο Γιαννιτσοχώρι Ηλείας στις 24 Σεπτεμβρίου μια Αγγλίδα τουρίστρια τραυματίστηκε σοβαρά από πτώση δέντρου κατά τη διάρκεια ανεμοστρόβιλου που εκδηλώθηκε στην περιοχή όπου παραθέριζε. Υλικές ζημιές προκλήθηκαν από ανεμοστρόβιλους και στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, στον Αγιόκαμπο Λάρισας, στο Κατάκολο, στον Ρωμανό Μεσσηνίας και στον Ν. Μαρμαρά Χαλκιδικής. Μερικοί ακόμη υδροσίφωνες κινήθηκαν και στη στεριά προκαλώντας μικρές υλικές ζημιές.
      Ο παρακάτω χάρτης δείχνει τις περιοχές όπου καταγράφηκαν οι 96 σίφωνες το 2020, καθώς και τον αριθμό των αντίστοιχων καταγραφών τα τελευταία 4 χρόνια. 
      Ο αριθμός των συνολικών καταγραφών σιφώνων το 2020 κυμάνθηκε κοντά στον μέσο όρο της δεκαετίας 2010-2019, δηλαδή περίπου 100 ανά έτος. Η μικρή έκταση και χρονική διάρκεια των σιφώνων δυσκολεύει την παρατήρηση και καταγραφή τους, έτσι οι καταγραφές που έχουμε θεωρητικά αποτελούν ένα μέρος του συνολικού αριθμού των σιφώνων που εκδηλώνονται στην πραγματικότητα. Η διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η χρήση smartphones έχει βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την καταγραφή όλων των καιρικών φαινομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι οι χρήστες του Facebook και Twitter του Meteo Gr ανέφεραν το 49% των σιφώνων στην Ελλάδα το 2020.  
      Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1583
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Εκατοντάδες τέλειοι κύκλοι έκαναν την εμφάνισή τους στον πυθμένα της λίμνης Κερκίνης προκαλώντας φυσικά πολλά ερωτηματικά για το τι είναι και πως βρέθηκαν εκεί.
      Φαίνεται ότι πράγματι κρύβεται λίγο μυστήριο στην όλη ιστορία, αφού εξήγηση υπάρχει, αλλά υπάρχουν και προϋποθέσεις για την εμφάνισή τους.
      Το φαινόμενο αρχικά έγινε αντιληπτό από επισκέπτες της περιοχής σε συγκεκριμένο σημείο της λίμνης, κοντά στο Μανδράκι, ενώ εξήγηση δόθηκε τελικά, από τον Γενικό Συντονιστή του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης Θεόδωρο Ναζηρίδη, ο οποίος εξήγησε το φαινόμενο στο Infonews24.
      Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κύκλοι εμφανίζονται σε σημεία που υφίσταται υδρόβια βλάστηση και στο κέντρο του κύκλου είναι το σημείο που βρίσκεται η ρίζα των φυτών, που φυσιολογικά είναι λίγο πιο ψηλά, ενώ η περιοχή γύρω από τη ρίζα υποχωρεί λιγάκι κι έτσι με μια ψιλή βροχή σχηματίζονται αυτοί οι κύκλοι στη μεγάλη αυτή επιφάνεια.
      Δείτε παρακάτω τι δήλωσε αναλυτικά στο βίντεο του Infonews24:
       
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Το πιο εκτεταμένο πρόγραμμα αναδασώσεων σε όλη τη χώρα εδώ και 30 χρόνια σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα αφορά τη φύτευση περίπου μισού εκατομμυρίου στρεμμάτων σε βάθος δεκαετίας, με 30 εκατομμύρια φυτά. Eμφαση θα δοθεί στις περιοχές που επλήγησαν από μεγάλες δασικές πυρκαγιές την τελευταία δεκαετία και η αναδάσωση δεν έχει προχωρήσει με φυσικό τρόπο. Στοίχημα, η επαναλειτουργία των κρατικών φυτωρίων, που ήταν από τα πρώτα «θύματα» της οικονομικής κρίσης, αλλά και η συμπλήρωση του σχεδίου με ανάλογης έντασης μέτρα προστασίας των δασών και των δασικών εκτάσεων.
      Επικεφαλής του εθνικού σχεδίου αναδασώσεων τέθηκε η Μαρία Κοζυράκη, συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης. «Η πολιτική βούληση του υπουργείου είναι να προχωρήσουμε με εκτεταμένες αναδασώσεις σε διαταραγμένα οικοσυστήματα», λέει στην «Κ». «Προτεραιότητα θα δοθεί σε περιοχές που γειτνιάζουν με οικιστικές ζώνες ή περιοχές με ισχυρή ανθρώπινη παρουσία, σε περιοχές όπου υπάρχει δυσκολία στη φυσική αναγέννηση του οικοσυστήματος –ή όπου αυτό επανέρχεται σε χαμηλότερη ποιότητα– και σε περιοχές που έχουν έντονο ανάγλυφο και απειλούνται από φαινόμενα διάβρωσης».

      Το πρώτο στάδιο ήταν η απογραφή των εκτάσεων αυτών. Το έργο ανέλαβε η Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. «Μέσω τηλεπισκόπησης, εντοπίσαμε τις περιοχές που κάηκαν από δασικές πυρκαγιές την τελευταία δεκαετία», εξηγεί ο πρόεδρος της σχολής, Θεοχάρης Ζιάγκας. «Καταλήξαμε σε 13 περιοχές κατανεμημένες σε όλη τη χώρα, καλύπτοντας περί τις 500.000 στρέμματα γης. Στόχος μας ήταν οι περιοχές που θα προταθούν να μη βρίσκονται μόνο στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, όπου όντως υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην αναγέννηση των δασών, αλλά να κατανεμηθούν σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με τα κριτήρια που μας τέθηκαν».
      Πού βρίσκονται οι περιοχές που έχουν προεπιλεγεί; Η μεγαλύτερη έκταση (157.000 στρέμματα) βρίσκεται στην Ομηρούπολη της Χίου και είχε καεί το 2012 (στο νησί επελέγησαν και ακόμη 49.000 στρέμματα που κάηκαν το 2016). Ακολουθεί έκταση 55.100 στρεμμάτων στην Κινέτα και 14.800 στρεμμάτων στο Μάτι που κάηκαν το 2018 (στην Αττική έχουν επιλεγεί ακόμα 11.800 στρέμματα στον Κάλαμο, που κάηκαν το 2010). Επίσης επελέγησαν 43.200 στρέμματα στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας (κάηκαν το 2012), 44.000 στρέμματα στη Ρόδο (κάηκαν το 2013), 35.000 στρέμματα και 44.500 στρέμματα στον Πρίνο και στην Αλυκή Θάσου και μικρότερες εκτάσεις στην Εύβοια, στο Ρέθυμνο και στη Ζάκυνθο.
      Οι περιοχές αυτές όμως δεν θα είναι οι τελικές. «Ζητήσαμε από όλες τις διευθύνσεις δασών των αποκεντρωμένων διοικήσεων να οριοθετήσουν τις εκτάσεις που κατά τη γνώμη τους πρέπει να αναδασωθούν, έως τον Ιανουάριο του 2021», λέει η κ. Κοζυράκη. «Θέλουμε να κατατεθούν από μία έως πέντε προτάσεις ανά περιφερειακή ενότητα (σ.σ.: νομό), ιεραρχημένες ως προς τη σπουδαιότητά τους. Ο στόχος μας είναι να συμπληρωθεί ο κατάλογος των προς αναδάσωση περιοχών και να οριοθετηθούν με ακρίβεια, ώστε να υπάρξουν μελέτες για κάθε περιοχή ανάλογα με τις ανάγκες της».
      To χρονοδιάγραμμα
      Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, η επιτροπή συντονισμού του εγχειρήματος, που δημιουργήθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Δασών του υπουργείου, θα καταλήξει μέχρι το τέλος του χειμώνα στις εκτάσεις που τελικώς θα ενταχθούν στο εθνικό σχέδιο αναδασώσεων. Παράλληλα, το υπουργείο θα επικαιροποιήσει τις προδιαγραφές των μελετών και έργων αναδάσωσης. «Η πρόθεση του υπουργείου είναι να προκηρυχθούν έως το καλοκαίρι από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις όλοι οι διαγωνισμοί για τις μελέτες και τις εργασίες αναδάσωσης και να συμβασιοποιηθούν μέσα στο 2022. Μελέτες και έργα θα πραγματοποιηθούν από τον ίδιο ανάδοχο». Η ύπαρξη «σφιχτού» χρονοδιαγράμματος είναι όρος που θέτει το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο το υπουργείο φιλοδοξεί να εξασφαλίσει περί τα 300 εκατ. ευρώ για το εγχείρημα. Ακόμη 390 εκατ. εκτιμάται ότι μπορούν να εξασφαλιστούν μέσω ΕΣΠΑ, προγραμμάτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και άλλες πηγές.
      Πώς θα γίνουν οι αναδασώσεις; Σύμφωνα με την κ. Κοζυράκη, τα αναγκαία (περίπου 30 εκατομμύρια) φυτά θα προέλθουν από κρατικά φυτώρια. «Οσο μικρότερο είναι το δασικό φυτό, τόσο καλύτερη πιθανότητα έχει να προσαρμοστεί στις συνθήκες. Επομένως αυτό που χρειάζεται είναι φυτά ενός – δύο ετών. Ο ανάδοχος θα τα φυτέψει και θα αρδεύει την περιοχή για μία διετία, συμπληρώνοντας όσα κενά προκύψουν». 
      «Παλαιότερα, όλες οι δασικές υπηρεσίες είχαν καλά οργανωμένα φυτώρια και είχαν εμπειρία στις αναδασώσεις», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Η οικονομική κρίση περιόρισε τις δυνατότητες των φυτωρίων και οδήγησε στην κατάργηση σημαντικών υπηρεσιών, όπως οι τοπικές διευθύνσεις αναδασώσεων. Στη Χαλκηδόνα και στον Λαγκαδά, για παράδειγμα, υπήρχαν δύο μεγάλα κρατικά φυτώρια που τροφοδοτούσαν όλη τη Βόρεια Ελλάδα, μέχρι που διέθεταν φυτά και σε ιδιώτες έναντι κάποιου αντιτίμου. Τώρα υπολειτουργούν. Είναι εύκολο να καταργήσεις ένα δασικό φυτώριο, αλλά πολύ δύσκολο να το επαναλειτουργήσεις, γιατί χάνεται η πολύτιμη εμπειρία των ανθρώπων που ασχολούνταν με το αντικείμενο αυτό μια ζωή. Αυτά είναι πράγματα που δεν γράφονται στα βιβλία», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Επομένως, είναι μεγάλο στοίχημα η επαναλειτουργία των κρατικών φυτωρίων, ώστε να υποστηρίξουν το εθνικό σχέδιο αναδασώσεων».
      «Θα δώσουν εργασία σε αρκετό κόσμο»
      Σύμφωνα με την κ. Κοζυράκη, το σχέδιο αναδασώσεων είναι το μεγαλύτερο που θα πραγματοποιηθεί στη χώρα μας την τελευταία 30ετία. «Τα τελευταία χρόνια, λόγω της υποστελέχωσης των υπηρεσιών και των μικρών χρηματοδοτήσεων, αναδασώσεις γίνονται μόνο αποσπασματικά. Θα είναι η πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 που όλες οι δασικές υπηρεσίες θα προχωρήσουν συντονισμένα, με τα ίδια κριτήρια και με μελέτες. Επιπλέον, το εθνικό σχέδιο έρχεται σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα και πιο έντονες στη χώρα μας. Οι προστατευτικές αναδασώσεις είναι δράσεις στο πνεύμα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κλίμα και την προστασία της βιοποικιλότητας». 
      «Την τελευταία δεκαετία οι αναδασώσεις έχουν ουσιαστικά σταματήσει, με τραγικές συνέπειες για τα οικοσυστήματά μας», λέει ο κ. Ζιάγκας. «Οι αναδασώσεις, εκτός από την αποκατάσταση οικολογικά ευαίσθητων ή υποβαθμισμένων περιοχών, θα δώσουν και εργασία σε αρκετό κόσμο σε μια δύσκολη περίοδο». Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, το πρόγραμμα αναδασώσεων δεν θα τελειώσει το 2026 (ορίζοντας ολοκλήρωσης των δράσεων που θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης), αλλά θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Παράλληλα βέβαια, το υπουργείο θα πρέπει να μεριμνήσει αναλόγως και για την προστασία και διατήρηση των δασών, καθώς οι αναδασώσεις από μόνες τους –όσο εκτεταμένες κι αν είναι– δεν επαρκούν για να έχει μια χώρα ολοκληρωμένη δασική πολιτική.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.