Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1447 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Με σημερινή του ανακοίνωση σχετικά με την ποιότητα του αέρα στην περιοχή της Αττικής, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αναφέρει:   Η κατάσταση πλέον σε πολλές περιοχές της Αθήνας είναι άσχημη όσο αφορά τα επιβλαβή σωματίδια PM2.5 (λεπτά εισπνεόμενα σωματίδια, με διάμετρο περί τα 2,5 μικρόμετρα και μικρότερα). Εφιστούμε την προσοχή στους κατοίκους του λεκανοπεδίου, στις περιοχές με υψηλές τιμές PM2.5, να παραμείνουν εντός των σπιτιών τους με ερμητικά κλειστά παράθυρα και πόρτες.     Από την Ευρωπαϊκή πλατφόρμα μετρήσεων ποιότητας αέρα PurpleAir: Real-time Air Quality Monitoring που στηρίζεται στην νέα γενιά αισθητήρων "Internet of Things". Οι μονάδες είναι σε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Οι τιμές που εμφανίζονται είναι αβαθμονόμητες και πρέπει να διαιρεθούν με έναν παράγοντα 1.8 περίπου.   Μπορείτε να παρακολουθείτε σε πραγματικό χρόνο τις τιμές του PM2.5 στην διεύθυνση: https://www.purpleair.com/map?opt=1/mPM25/a10/cC0#10.21/38.021/23.7292   Σημαντική συμπληρωματική πληροφορία: Αν πρέπει να κυκλοφορήσετε έξω χρησιμοποιήστε μάσκα N95, ΚΝ95 ή FFP2, που παρέχουν προστασία από τα σωματίδια PM2.5.   https://www.facebook.com/athensobservatory/posts/4175256982569756   Φώτο: https://www.ethnos.gr/
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Ένας από τους πιο ιστορικούς καύσωνες στην Ιστορία της Ελλάδας βρίσκεται σε εξέλιξη και η ακραία ζέστη σε συνδυασμό με την μεγάλη χρονική διάρκεια του φαινομένου απειλεί ακόμα και ανθρώπινες ζωές. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε τον φονικό καύσωνα του 1987 ο οποίος είχε παρόμοια χαρακτηριστικά τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια με το τωρινό ακραίο φαινόμενο. 
      Χαρακτηριστικά θα αναφέρουμε ότι στο βίντεο που θα παρακολουθήσετε στα πιο θερμά (βαθύ κόκκινο) σημεία που καταγράψαμε η θερμοκρασία ξεπερνούσε τους 55° Κελσίου  ενώ για ακόμα μια φορά η θερμοκρασία που αναπτύσσονταν στις μονάδες κλιματισμού στις ταράτσες των μεγάλων κτηρίων καθώς και στην πυρακτομένη άσφαλτο άγγιζε τους 70°+ Κελσίου 
      Ένα μνημείο 2500 χρόνων στο έλεος της  κλιματικής αλλαγής.
      Η Ακρόπολη των Αθηνών όπως και πολλά ακόμα ιστορικά αξιοθέατα της χώρας μας δοκιμάζουν τις αντοχές τους μιας και στην ουσία βρίσκονται έρμαια της κλιματικής αλλαγής. 
      Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι παρόλο που μιλάμε για ένα από τα αρχαιότερα μνημεία του κόσμου το θερμικό αποτύπωμα του Παρθενώνα ενός μνημείου 2.500 χρόνων είναι ίσως το καλύτερο ενεργειακό αποτύπωμα σε κατασκευή σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο. 
      Οι υψηλότερες θερμοκρασίες που συναντήσαμε επάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης ήταν στα μεταλλικά σπιτάκια (isobox) που βρίσκονται σε αυτόν και που άγγιζε τους 57° Κελσίου. 
      Η χρήση μαρμάρου σε συνδυασμό με τον αέρα που διοχετεύεται ανάμεσα στις κολώνες διατηρούν την θερμοκρασία σε αυτό σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα αναλόγως των συνθηκών. Φανταστείτε να υπήρχε και η στέγη!
      Το μάρμαρο άλλωστε είναι και το βασικό υλικό στα υλικά που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας για την ενεργειακή αναβάθμιση των σύγχρονων κτηρίων με κάλυψη θερμοπρόσοψης.
      Μας πήρε βέβαια 2500 χρόνια να καταλάβουμε την ευεργετική χρήση του μαρμάρου στις κατασκευές αλλά ποτέ δεν είναι αργά.
      Η ανάσα δροσιάς από το συντριβάνι στην Πλατεία Ομονοίας.
      Το γνωστό σε όλους συντριβάνι της Ομόνοιας έχει επιστρέψει στην θέση του τα τελευταία σχεδόν 2 χρόνια.
      Πέρασαν πολλές δεκαετίες με πολλές παραλλαγές της και όλες αποτυχημένες μέχρι να επιστρέψουμε και πάλι στην παλιά και αγαπημένη σε όλους μορφή της.
      Το συντριβάνι της Ομόνοιας όπως θα δείτε όμως στο βίντεο μας πέρα από μια όαση ομορφιάς για όσους την διασχίζουν είτε πεζοί είτε με τα αυτοκίνητα προσφέρει και μια σπουδαία ενεργειακή αναβάθμιση σε ολόκληρη την περιοχή. 
      Όπως θα δείτε και στο βίντεο μας το συντριβάνι λειτουργεί σαν κλιματιστικό και δροσίζει ολόκληρη την πλατεία και τα κτήρια πέριξ αυτής.
       
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει 118 εκατ. ευρώ σε 32 καινοτόμα έργα μικρής κλίμακας που βρίσκονται σε 14 κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Οι επιχορηγήσεις θα στηρίξουν έργα που αποσκοπούν στη διάθεση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην αγορά για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, το υδρογόνο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εκτός από τις ανωτέρω επιχορηγήσεις, 15 έργα που βρίσκονται σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία θα ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων, ύψους έως 4,4 εκατ. ευρώ, με στόχο να βελτιωθεί το επίπεδο ωριμότητας.
      Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά: «Με τις επενδύσεις που ανακοινώνονται σήμερα, η ΕΕ παρέχει απτή στήριξη σε έργα καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό την κλιμάκωση τεχνολογικών λύσεων που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η αύξηση των πόρων του Ταμείου Καινοτομίας που προτείνεται στη δέσμη μέτρων ‟Fit for 55ˮ θα επιτρέψει στην ΕΕ να στηρίξει ακόμη περισσότερα έργα στο μέλλον, να τα επιταχύνει και να τα διαθέσει στην αγορά το συντομότερο δυνατόν.».
      Τα 32 έργα που επιλέχτηκαν για χρηματοδότηση αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ως προς την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες και την ικανότητα καινοτομίας πέραν των τεχνολογιών αιχμής, ενώ παράλληλα έπρεπε να βρίσκονται σε αρκετά ώριμο στάδιο ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία παράδοσή τους. Άλλα κριτήρια περιλάμβαναν τις δυνατότητες κλιμάκωσης και την ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των έργων. Τα επιλεγμένα έργα καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων σχετικών με την απανθρακοποίηση διαφόρων τμημάτων του βιομηχανικού και ενεργειακού τομέα της Ευρώπης. Το ποσοστό επιτυχίας των επιλέξιμων προτάσεων της παρούσας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων είναι 18 %.
      Τα 15 έργα που μπορούν να ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων κρίθηκαν επαρκώς καινοτόμα και πολλά υποσχόμενα όσον αφορά την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά δεν ήταν ακόμη αρκετά ώριμα ώστε να λάβουν επιχορήγηση. Η στήριξη, που θα παρέχεται με τη μορφή εξατομικευμένης τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αποσκοπεί στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ή τεχνικής ωριμότητάς τους, με προοπτική για πιθανή εκ νέου υποβολή τους στο πλαίσιο μελλοντικών προσκλήσεων του Ταμείου Καινοτομίας.
      Επόμενα βήματα
      Μεμονωμένες συμφωνίες επιχορήγησης αρχίζουν να προετοιμάζονται για τα επιτυχημένα έργα στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μικρής κλίμακας. Αυτές θα πρέπει να οριστικοποιηθούν το τέταρτο τρίμηνο του 2021, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση χορήγησης και να αρχίσει την εκταμίευση των επιχορηγήσεων. Τα έργα έχουν προθεσμία έως και τέσσερα έτη για το χρηματοοικονομικό τους κλείσιμο.
      Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα επικοινωνήσει με τα έργα που επιλέχθηκαν για συνδρομή ανάπτυξης έργων στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μεγάλης κλίμακας, προκειμένου να συνάψει μεμονωμένες συμφωνίες και να καταστήσει δυνατή την έναρξη της υπηρεσίας κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021.
      Για περισσότερες πληροφορίες 
      Χάρτης επιτυχημένων έργων
      Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μικρής κλίμακας
      Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μεγάλης κλίμακας
      Ιστότοπος του Ταμείου Καινοτομίας
      Eπόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Η σημερινή ημέρα, Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021, σηματοδοτεί μία «μαύρη επέτειο» καθώς συμπληρώνονται 3 έτη από την πυρκαγιά στο Μάτι, η οποία προκάλεσε το θάνατο 103 συνανθρώπων μας, αποτελώντας μέχρι και σήμερα τη δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά του 21ου αιώνα παγκοσμίως. Τα περιβαλλοντικά αίτια που συνετέλεσαν σε αυτή τη φονική πυρκαγιά έχουν αναλυθεί και χρήσιμα συμπεράσματα έχουν ήδη εξαχθεί. Η πυρκαγιά στο Μάτι εκδηλώθηκε κάτω από ακραίες πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες και παρουσίασε ακραία συμπεριφορά πυρός, καθιστώντας αναποτελεσματική την προσπάθεια που κατεβλήθη για τον περιορισμό και τον έλεγχο της.
      Περιβαλλοντικές συνθήκες παρόμοιες με αυτές που καθοδήγησαν τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι δε θα πρέπει να αποκλειστούν στο εγγύς μέλλον, καθώς η κλιματική αλλαγή μας φέρνει αντιμέτωπους με μία νέα πραγματικότητα ακραίων δασικών πυρκαγιών, οι οποίες εύκολα μπορούν να ξεπεράσουν τις δυνατότητες καταστολής, ανεξάρτητα από την αφθονία και την τεχνολογία των διαθέσιμων μέσων δασοπυρόσβεσης. Μπροστά σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ (meteo.gr) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) δημοσιοποιεί σήμερα, νέα δεδομένα για τη φονική πυρκαγιά, βασισμένα σε επιστημονική γνώση αιχμής, με αποκλειστικό στόχο την ανάδειξη του σημαντικού ρόλου που μπορεί και οφείλει να παίξει η επιστήμη στην καλύτερη διαχείριση των ακραίων πυρκαγιών του παρόντος και του μέλλοντος.
      Στο επόμενο βίντεο παρουσιάζεται η εξάπλωση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, όπως αυτή προσομοιώθηκε από το προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0. Το IRIS 2.0 αποτελεί τη νέα, σημαντικά αναβαθμισμένη έκδοση του IRIS, ενός συστήματος για την πρόγνωση της εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών που ανέπτυξε και υλοποιεί επιχειρησιακά το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ από το 2019 μέχρι και σήμερα.
      Συγκρινόμενο με τον προκάτοχο του, το IRIS 2.0 έχει αναβαθμιστεί ώστε να παρέχει λεπτομερέστερη πληροφορία (50 x 50 m) για την αναμενόμενη κίνηση των πύρινων μετώπων (με βάση την τοπογραφία, τον καιρό, και την καύσιμη ύλη), λαμβάνοντας πάντα υπόψη του τις πολύ σημαντικές αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της φωτιάς και του καιρού («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό»). Πιο σημαντικά ωστόσο, το IRIS 2.0 μπορεί σήμερα να παρέχει προγνωστική καθοδήγηση για την αναμενόμενη συμπεριφορά πυρός μιας δασικής πυρκαγιάς. Ειδικότερα για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, η προσομοίωση που πραγματοποιήθηκε με το IRIS 2.0 υπέδειξε ακραία συμπεριφορά πυρός, με την πυρκαγιά να κατατάσσεται ως κατηγορίας 7, χαρακτηριζόμενη από συνθήκες πυροθύελλας (Εικόνα 1).
      Τρία χρόνια μετά το Μάτι και μπροστά στη νέα πραγματικότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών, η επιστημονική γνώση μεταφράζεται σε υπηρεσίες που εάν υιοθετηθούν μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας. Το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0 παρέχει τη μοναδική δυνατότητα ταχείας εκτίμησης της δυσκολίας ελέγχου μιας δασικής πυρκαγιάς (Εικόνα 1), μέσα από την προσομοίωση της αναμενόμενης συμπεριφοράς του πυρός και της εξάπλωσης των πύρινων μετώπων. Έχοντας αξιολογηθεί λεπτομερώς και αποτελώντας ένα από τα ελάχιστα προγνωστικά συστήματα του είδους του, αν όχι το μοναδικό, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το IRIS 2.0 είναι στη διάθεση της πολιτείας ως ένα σημαντικό όπλο στη μάχη ενάντια στις δασικές πυρκαγιές.

      Εικόνα 1. Κατηγοριοποίηση δασικών πυρκαγιών1 με βάση τη συμπεριφορά πυρός και τη δυσκολία ελέγχου.
      Πηγές – Αναφορές
      1 Tedim et al. (2018) Defining extreme wildfire events: Difficulties, challenges, and impacts. Fire 1, 9.
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι πόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της ένταξης και συμμετοχής τους στις “100 Ανθεκτικές Πόλεις” του Ιδρύματος Rockefeller αποτελούν παραδείγματα πόλεων που έχουν θέσει ως στόχο την υλοποίηση ενός συνεκτικού και ρεαλιστικού σχεδίου δράσεων για την επίτευξη αυτού του σκοπού.
      Αλλά ποιες είναι οι ενδείξεις του πόσο ανθεκτική είναι μια πόλη;  
      1) Μπορείς να μετακινηθείς στην πόλη και με άλλα μέσα πέραν του αυτοκινήτου:
      Οι υπηρεσίες “bike sharing” δίνουν την δυνατότητα στους κατοίκους των πόλεων να πραγματοποιούν βόλτες σύντομης διάρκειας μέσα στην πόλη, συνδυάζοντας την ευελιξία ενός ιδιωτικού οχήματος με την προσβασιμότητας των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. * 2) Διαθέτει συστήματα ταχείας διέλευσης: 
      Τα συστήματα ταχείας διέλευσης είναι μια μορφή αστικών ΜΜΜ που διανύουν την πόλη υπόγεια, στο επίπεδο του δρόμου ή σε υπερυψωμένο επίπεδο. Διαφέρουν από άλλες μορφές ΜΜΜ καθώς έχουν αποκλειστική πρόσβαση στη λωρίδα που διανύουν χωρίς να τη μοιράζονται με άλλα οχήματα ή πεζούς. Το μετρό της Αθήνας είναι ένα παράδειγμα συστήματος ταχείας διέλευσης που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1992 και τα δύο πρώτα τμήματά του παραδόθηκαν τον Ιανουάριο του 2000. Το 2015 συμπεριλήφθηκε στα 10 καλύτερα του κόσμου! 3) Μπορείς εύκολα να μετακινηθείς περπατώντας:
      Πόσο εύκολα μπορείς να μετακινηθείς στην πόλη περπατώντας; Στοιχεία που διευκολύνουν το περπάτημα είναι οι κοντινές αποστάσεις, το επίπεδο συντήρησης του οδοστρώματος και οι συνδέσεις μεταξύ των δρόμων. Και οι τρεις επιλογές είναι φιλικές στο περιβάλλον και προσφέρουν στους κατοίκους των πόλεων εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης. 4) Κυκλοφορούν αυτοκίνητα που είναι είτε ηλεκτρικά, είτε υβριδικά, είτε καταναλώνουν βιοκαύσιμα;
      Τα βιοκαύσιμα αποτελούνται από βιομάζα, ενέργεια που προέρχεται από φυτά και φυτικά υλικά που έχουν μετατραπεί σε υγρά καύσιμα. Οι δύο πιο κοινοί τύποι βιοκαυσίμων σήμερα είναι η αιθανόλη και το βιοντίζελ. Τα βιοκαύσιμα αναπληρώνονται με βιώσιμο τρόπο και μειώνουν την εξάρτηση μας από το πετρέλαιο. Η Στοκχόλμη που μαζί με την Αθήνα ήταν μία από τις προηγούμενες νικήτριες του διαγωνισμού καινοτομίας “Mayors Challenge” του Ιδρύματος Bloomberg υλοποιεί το πρόγραμμα “Biochar” που στοχεύει στην παραγωγή βιοκάρβουνου από τους κατοίκους της πόλης . Σύμφωνα με τις προβλέψεις, 7.000 τόνοι βιοκάρβουνου αναμένονται να παραχθούν το 2020, τα οποία θα απομονώσουν 25.200 τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Η μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αντιστοιχεί στη χρήση 3.500 λιγότερων αυτοκινήτων στους δρόμους της πόλης. 5) Υπάρχουν υποδομές στην πόλη που μιμούνται τα συστήματα που εφαρμόζει η Φύση;
      Η Μητέρα Φύση έχει αναπτύξει επιτυχημένες τακτικές ανθεκτικότητας από τις οποίες εμπνέονται επιστήμονες και κατασκευαστές. Η βιομίμηση είναι η πρακτική της εφαρμογής καλών πρακτικών σχεδιασμού και διαδικασιών από το φυσικό περιβάλλον σε ανθρώπινα εγχειρήματα. Το σύστημα εξαερισμού του κτιρίου της εικόνας λόγου χάρη δεν χρειάζεται κλιματισμό το καλοκαίρι και χρησιμοποιεί μόνο ένα κλάσμα της ενέργειας ενός συμβατικού κτιρίου. Έχει σχεδιαστεί με πρότυπο το σύστημα ψύξης που συναντάται στα αναχώματα των τερμιτών!  6) Φιλοξενεί δίκτυα πλέγματος (mesh networks)
      Αντί να διέρχεται από κεντρικά σημεία πρόσβασης (ISP), ένα δίκτυο πλέγματος επεκτείνεται μεταξύ δεκάδων, εκατοντάδων ή και χιλιάδων κόμβων που είναι σε θέση να επικοινωνούν ο ένας με τον άλλον κατευθείαν. Σε αντίθεση με το παραδοσιακό διαδίκτυο, το οποίο “πέφτει” σε κάθε βλάβη ενός κεντρικού σημείου πρόσβασης, τα δίκτυα πλέγματος “πέφτουν” μόνο όταν “πέσουν” όλοι οι κόμβοι. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η επικοινωνία σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. 7) Μπορείτε να βρείτε τοπικά φαγητά, μαγειρεμένα από προϊόντα κοινοτικά υποστηριζόμενης γεωργίας
      Το μοντέλο της «Κοινοτικά Στηριζόμενης Αγροτικής Παραγωγής-ΚΟΣΑΠ» στηρίζεται στη λογική της συνεργασίας. Οι δύο πλευρές -παραγωγός και καταναλωτές- έχουν ένα ιδιότυπο, αμοιβαία επωφελές «σύμφωνο»: μοιράζονται το ρίσκο και τα οφέλη της αγροτικής παραγωγής, αφού οι δεύτεροι προπληρώνουν –αγοράζοντας … μετοχές λαχανικών- τα ολόφρεσκα προϊόντα του πρώτου. Έτσι, ο μεν αγρότης είναι πιο ασφαλής, οι δε καταναλωτές απολαμβάνουν ολόφρεσκα και ποιοτικά προϊόντα κάθε εβδομάδα. Το μοντέλο αυτό ενδυναμώνει την αίσθηση της κοινότητας και έχει και περιβαλλοντικά οφέλη καθώς οι αποστάσεις μεταφοράς των προϊόντων και αντίστοιχα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώνονται σημαντικά. Στην Αττική λειτουργούν ήδη οι πρώτες τρεις ομάδες ΚΟΣΑΠ, στις περιοχές του Χαλανδρίου, του Βύρωνα και των Βριλησσίων. Μάθετε περισσότερα και εδώ: http://www.paseges.gr/el/news/Exaplwnetai-h-koinotika-yposthrizomenh-gewrgia Πόσο έντονη είναι η κοινωνική αλληλεγγύη στην κοινότητα και στην πόλη σας;
      Η κοινωνική ανθεκτικότητα ορίζεται από την ετοιμότητα, την προσαρμοστικότητα και την ικανότητα μιας κοινότητας να αντιμετωπίσει και να επιβιώσει από μια ενδεχόμενη  καταστροφή. Τα ισχυρά κοινωνικά δίκτυα είναι καλύτερα εξοπλισμένα για να χειριστούν κρίσεις όταν είναι σε θέση να αντιληφθούν τον επικείμενο κίνδυνο, έχουν γνώση των πόρων που διαθέτει η κοινότητα και το πως αυτοί θα πρέπει να διανεμηθούν και δίνουν σημασία στην έννοια της κοινότητας και των κοινωνικών σχέσεων. 9) Το επόμενο βήμα σε μια κοινωνικά ανθεκτική κοινωνία είναι η εισαγωγή συστημάτων συμμετοχικού προϋπολογισμού:
      Ο συμμετοχικός προϋπολογισμός εμπλέκει άμεσα τον τοπικό πληθυσμό στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις δαπάνες και τις προτεραιότητες του δημόσιου προϋπολογισμού, δίνοντας στους κατοίκους μια ισχυρή αίσθηση ιδιοκτησίας και συμμετοχής στη ζωή της πόλης. Στην διαδικασία συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλα τα μέρη της κοινότητας για να συζητήσουν και να ψηφίσουν σχετικά με προτεραιότητες δαπανών, προτάσεις δαπανών, καθώς και για την παρακολούθηση της διαδικασίας. Το 2015, 5.115 ιδέες υποβλήθηκαν στο συμμετοχικό προϋπολογισμό του Παρισιού, ο οποίος αφορούσε στο 5% του συνολικού προϋπολογισμού της πόλης. 10) Όταν ζεις σε μια ανθεκτική πόλη, επιθυμείς να κάνεις επενδύσεις με αντίκτυπο, ώστε να μεγιστοποιούνται οι θετικές επιπτώσεις σε όλες τις ομάδες της κοινωνίας και σε όλο το εύρος του αστικού περιβάλλοντος.
      Οι επενδύσεις με κοινωνικό ή περιβαλλοντολογικό αντίκτυπο γίνονται σε οργανισμούς, εταιρίες και ιδρύματα με στόχο την δημιουργία κερδών και την παράλληλη διαχείριση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων με μετρήσιμα αποτελέσματα. Επενδύσεις αυτού του είδους συμβάλλουν στην δημιουργία ανθεκτικών κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο. Γράφει η Lizzy Chan | Αναδημοσίευση από το blog της ιστοσελίδας 100 Resilient Cities
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Στη δημιουργία περιβαλλοντικού βιωματικού πάρκου, προχωρά το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ) σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δασών Χανίων και την υποστήριξη του δήμου Χανίων. Πρόκειται για ένα επισκέψιμο μικρό περιαστικό πάρκο με στοιχεία βιωματικής εκπαίδευσης για επισκέπτες όλων των ηλικιών που θα λειτουργήσει ως περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης και εκπαίδευσης ενώ παράλληλα θα διαθέτει χώρους ημερήσιας άθλησης.
      Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΜΑΙΧ, οι επισκέπτες του πάρκου θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν και να ασχοληθούν με δραστηριότητες όπως φύτευση, κλάδεμα, περιποίηση φυτών, ή ακόμα και να υιοθετήσουν ως ομάδα το δικό τους φυτό και να παρακολουθούν την πορεία της ανάπτυξής του συμβάλλοντας παράλληλα στην ανάπτυξή του στο χώρο.
      Για τη διαμόρφωση του πάρκου θα κατασκευαστεί σε χώρο αποτελούμενο από συστάδα πεύκων μονοπάτι πλάτους σε μια διαδρομή περί τα 180 μέτρα, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να ακολουθεί προκαθορισμένη διαδρομή και να μπορεί να επισκεφτεί τα σημεία ενδιαφέροντος. Θα τοποθετηθούν καθιστικά κατά μήκος της διαδρομής σε σημεία με ευχάριστη θέα για ανάπαυση αλλά και παρατήρηση των φυτών από τους επισκέπτες. Παράλληλα, μέσω του μονοπατιού δίνεται η δυνατότητα της προσβασιμότητας σε όλους τους επισκέπτες ανεξαρτήτως ηλικίας, φυσικής κατάστασης και δυνατοτήτων.
      Για την λειτουργία του πάρκου θα γίνουν φυτεύσεις με δασικά είδη με σκοπό την αισθητική αναβάθμιση του φυσικού τοπίου αλλά και την προβολή της ντόπιας χλωρίδας. 
      Θα κατασκευαστούν παρτέρια για να φυτευτούν ενδημικά φρυγανώδη φυτά. Τα παρτέρια θα είναι επισκέψιμα και θα μπορεί ο επισκέπτης να πληροφορηθεί σχετικά με τα μορφολογικά και φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των φυτών. Ο επισκέπτης θα μπορεί να χρησιμοποιεί όλες του τις αισθήσεις του ώστε να διαπιστώσει πέρα από την όψη τους, τα αρώματα που αναδύουν την ύφη των βλαστών και των φύλλων.
      Παράλληλα, θα εγκατασταθεί ειδική συσκευή ρητίνευσης σε κάποια πεύκα προκειμένου να προβληθεί η διαδικασία της ρητίνευσης, μια διαδικασία ελάχιστα γνωστή στην περιοχή μας που θα προσφέρει πολλά στην περιβαλλοντική παιδεία και γνώση για τα προϊόντα που παράγοντα με χρήση ρητίνης. Ρητίνευση ή ρητινοσυλλογή είναι η διαδικασία συλλογής ρετσινιού μετά από πλαϊνή κοπή, ή χάραξη με τσεκούρι του κορμού ενός ώριμου πεύκου. Αποτελεί αρχαία τεχνική, η οποία εκτελείται εδώ και αιώνες από τον άνθρωπο με ποικίλους τρόπους.
      Το ξύλο που θα προκύψει από τις υλοτομίες θα χρησιμοποιηθεί σε διάφορες λιτές κατασκευές αναψυχής οι οποίες θα εγκατασταθούν στον χώρο. Σκοπός είναι να προβληθεί η χρησιμότητα του ξύλου και ο παραδοσιακός τρόπος κατεργασίας του.
      Ο χώρος θα περιλαμβάνει, επίσης, κιόσκι με καθιστικά το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σημείο συνάντησης αλλά και για παρουσιάσεις βιωματικού τύπου με θέματα που αφορούν το δάσος, βιολογική ή οργανική γεωργία, περιβάλλον
      Προβλέπεται ακόμα χώρος για την εγκατάσταση υπαίθριων οργάνων γυμναστικής. Ο σχεδιασμός του χώρου έγινε με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και την αξιοποίηση της έκτασης του ΜΑΙΧ.
      ΑΠΕ-ΜΠΕ
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      H Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της κακής ποιότητας του αέρα που οφείλεται στα υψηλά επίπεδα διοξειδίου του αζώτου (NO2).
      Όταν σημειώνεται υπέρβαση των οριακών τιμών που καθορίζονται από την ενωσιακή νομοθεσία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα (οδηγία 2008/50/ΕΚ), τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εγκρίνουν σχέδια για την ποιότητα του αέρα και να διασφαλίσουν τη λήψη των κατάλληλων μέτρων ώστε η περίοδος υπέρβασης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη.
      Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση δίνουν έμφαση στη σημασία που έχει η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία συγκαταλέγεται στους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν δυσμενώς την ανθρώπινη υγεία. Η πλήρης εφαρμογή των προτύπων ποιότητας του αέρα που κατοχυρώνονται στη νομοθεσία της ΕΕ έχει καίρια σημασία για την αποτελεσματική προστασία της ανθρώπινης υγείας και τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος.
      Το διοξείδιο του αζώτου (NO2) εκπέμπεται κυρίως από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η οδική κυκλοφορία —ιδίως των πετρελαιοκίνητων οχημάτων— και η βιομηχανία. Η συγκεκριμένη μορφή ρύπανσης προκαλεί σοβαρές ασθένειες, όπως άσθμα και μειωμένη πνευμονική λειτουργία.
      Η Ελλάδα καταγράφει συνεχώς και σταθερά υπέρβαση της ετήσιας οριακής τιμής NO2 στην Αθήνα. Επίσης, δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος υπέρβασης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι ελληνικές αρχές δεν ήταν ικανοποιητικές και επαρκείς και, επομένως, παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
      Ιστορικό
      Βάσει της αρχής της επικουρικότητας, η νομοθεσία της ΕΕ για τον ατμοσφαιρικό αέρα αφήνει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να επιλέξουν τα μέσα για τη συμμόρφωση με τις οριακές τιμές που καθορίζονται στην ενωσιακή νομοθεσία. Παρά την υποχρέωση των κρατών μελών να εξασφαλίζουν καλή ποιότητα του αέρα για τους πολίτες τους, η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα σε πολλά μέρη, ενώ η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή στις αστικές περιοχές.
      Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί στην ΕΕ το κυριότερο πρόβλημα υγείας που οφείλεται στο περιβάλλον. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, κάθε χρόνο περίπου 400.000 πρώιμοι θάνατοι στην ΕΕ μπορούν να αποδοθούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Η συγκεκριμένη μορφή ρύπανσης προκαλεί σοβαρές ασθένειες, όπως άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνο των πνευμόνων.
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Για το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η προστασία του ορεινού όγκου του Υμηττού αποτελεί θέμα πρώτης προτεραιότητας. Με στόχο τη θέσπιση ενός ισχυρού πλέγματος μέτρων προστασίας του Υμηττού, το Υπουργείο προέβη εδώ και ένα χρόνο σε ευρεία και ενδελεχή διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς της Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού, με περιβαλλοντικές οργανώσεις, με εκπροσώπους της Κοινωνίας των Πολιτών, καθώς και με εμπλεκόμενους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
      Κατόπιν τούτων, το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιου Μπακογιάννη, μετά από 3 διαδοχικές συνεδριάσεις -όπου  συμμετείχαν και εξέφρασαν τις απόψεις τους όλοι οι προαναφερόμενοι φορείς- κατέληξε στην τελική του γνωμοδότηση, βάσει της οποίας συντάσσεται και αποστέλλεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας εντός των προσεχών ημερών το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τον «Καθορισμό μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων».
      Νέες Ζώνες με αύξηση στρεμματικής έκτασης προστασίας του Υμηττού 
       Τα μέτρα προστασίας και ο συνολικός σχεδιασμός στοχεύουν όχι μόνο στην προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και στη βιώσιμη κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Για να επιτευχθεί αυτό προτείνονται νέες ζώνες προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού, με τα περιβαλλοντικά ισοζύγια που προκύπτουν από την υλοποίηση της πρότασης να είναι θετικά.
      Ειδικότερα, σε σχέση με το Προεδρικό Διάταγμα του 2011, η Α΄ ζώνη Προστασίας είναι επαυξημένη κατά 1.240 στρέμματα, η Δ1 («Πυρήνας» των Μητροπολιτικών Πάρκων), κατά 445 στρέμματα, ενώ η συνολική περιοχή προστασίας του Ορεινού όγκου, επαυξάνεται κατά 238 στρέμματα. Και σε αυτή τη Ζώνη, προτείνεται η χρήση του σύγχρονου πολεοδομικού εργαλείου των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) με στόχο την εκπόνηση προγράμματος αστικής ανάπλασης ή και περιβαλλοντικής προστασίας. Περιληπτικά οι Ζώνες προστασίας του Υμηττού είναι οι εξής:
       Ζώνη Α – Υψηλή προστασία της φύσης και των μνημείων
      Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή υψηλής προστασίας της φύσης, με στόχο την προστασία των οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού. Η Ζώνη Α υψηλής προστασίας της φύσης και των μνημείων υποδιαιρείται στη Ζώνη Α1 και στη Ζώνη Α2.
      Στη Ζώνη Α1 επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για τις ανάγκες προστασίας της περιοχής, όπως έργα αντιπυρικής προστασίας, πυροσβεστικοί κρουνοί, πυροφυλάκια, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών. Επιτρέπονται οι ήπιες ανασχετικές παρεμβάσεις σε ρέματα και η μελισσοκομία.
      Στη Ζώνη Α2 ισχύουν όλα όσα προβλέπονται για τη Ζώνη Α1 με την προσθήκη στις χρήσεις της γεωργικής χρήσης, χωρίς τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών ή οποιουδήποτε άλλου τύπου δόμησης.
       Ζώνη Β – Περιφερειακή ζώνη προστασίας
      Καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού.
      Ζώνη Γ – Αρχαιολογικής προστασίας
      Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως Περιοχή προστασίας αρχαιολογικών χώρων.  Εντός της ζώνης Γ επιτρέπεται η γεωργική χρήση και η ανέγερση γεωργικών αποθηκών εμβαδού έως 30 τ.μ., κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας.
      Ζώνη Δ – Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή και Ιλισίων
      Η Ζώνη Δ καθορίζεται ως περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη, εντός της οποίας ιδρύονται το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (Δ – Γουδή) και το Μητροπολιτικό Πάρκο Ιλισίων (Δ – Ιλισίων).
      Ζώνη Ε – Ειδικές χρήσεις
      Η Ζώνη αυτή υποδιαιρείται στις Ζώνες: Ε1 – Αθλητισμός – Πολιτισμός – Αναψυχή, Ε2 – Εκπαίδευση – Έρευνα, Ε3 – Κοιμητήρια, Ε4 – Εγκαταστάσεις Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ε5 – Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων.
      Ζώνη Στ – ΕΠΣ – άτυπες συγκεντρώσεις περιοχών κατοικίας
      Εντός της Ζώνης Στ οριοθετούνται οι υφιστάμενες άτυπες συγκεντρώσεις περιοχών κατοικίας με στόχο την αποτροπή της επέκτασής τους. Οι συγκεκριμένοι όροι προστασίας της περιοχής των οικισμών Χέρωμα, Σκάρπεζα και Κίτσι – Θήτι της Ζώνης Στ, καθορίζονται βάσει Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου του δεύτερου του άρθρ. 8 του ν.4447/2016, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών. Πρόκειται για περιοχές οι οποίες δεν βρίσκονται στην Ζώνη Α, δεν συμπεριλαμβάνονται στους φυσικούς οικοτόπους προστασίας του δικτύου Natura και από την ρύθμιση εξαιρούνται οι ζώνες που προστατεύονται καθ’ οποιονδήποτε τρόπο από τη δασική νομοθεσία.
      Σημείωμα
       Το Προεδρικό Διάταγμα Προστασίας  του Ορεινού Όγκου Υμηττού «Καθορισμός προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισίων» (ΦΕΚ 187/Δ’/2011) ακυρώθηκε -εν μέρει- με τις αποφάσεις με αριθμ. 2355-2361/2017 του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες έγιναν δεκτές οι αιτήσεις ακύρωσης των Δήμων Κρωπίας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Παπάγου-Χολαργού, Ηλιούπολης, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Παιανίας και Γλυφάδας, αφού –έχοντας προηγηθεί σχετική Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου- κρίθηκε ότι το  Π. Δ/γμα «δεν είχε υποβληθεί σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
      Αυτό οδήγησε τη Διοίκηση:
      σε τέσσερις (4) Αποφάσεις Αναστολής Οικοδομικών εργασιών, μεταξύ 2017 και 2020, στα τμήματα των Δήμων Κρωπίας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Παπάγου-Χολαργού, Ηλιούπολης, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Παιανίας και Γλυφάδας, που περιλαμβάνονται στις Ζώνες Προστασίας Ορεινού Όγκου Υμηττού. Η τελευταία παράταση αναστολής ισχύει μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου 2021 (ΦΕΚ Α 177/15.9.2020). στην ανάλυση και αξιολόγηση των διαπιστωμένων προβλημάτων και των επιπτώσεων του ΠΔ Υμηττού του 2011 στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, στη διερεύνηση προτάσεων βελτιστοποίησης του σχεδιασμού προστασίας του ορεινού όγκου Υμηττού, στην εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και τη Διαβούλευσή της από την οποία προέκυψαν σχόλια και παρατηρήσεις τα οποία ελήφθησαν υπόψη, στη σύνταξη νέου Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος το οποίο, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα αποσταλεί εντός των προσεχών ημερών στο ΣτΕ μετά και τη σχετική γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ. Επιπλέον, προτείνεται σύστημα παρακολούθησης των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του προγράμματος. Η παρακολούθηση των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος προστασίας του Υμηττού πραγματοποιείται με ευθύνη του Φορέα Διαχείρισης ή όποιου άλλου φορέα αναλάβει την διαχείριση της περιοχής προστασίας.
      Για την καταγραφή της αυθαίρετης δόμησης στο προτεινόμενο Σχέδιο ΠΔ προβλέπεται ότι οι αρμόδιες Πολεοδομικές Υπηρεσίες, οι Διευθύνσεις Δασών Ανατολικής Αττικής και Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής συντάσσουν από κοινού κατάλογο όλων των κτισμάτων, των περιφράξεων και των αυθαίρετων εργασιών που έχουν εκτελεστεί και που βρίσκονται εντός των ζωνών  προστασίας.
      Σημειώνεται ότι μετά από τη διαβούλευση που προηγήθηκε, πολλά από τα ζητήματα που τέθηκαν δεν αφορούν στην παρούσα φάση, η συλλογή απόψεων επί αυτών όμως θα αποβεί εξαιρετικά χρήσιμη τόσο για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη που εκπονείται παράλληλα, όσο και για την  επόμενη φάση της εκπόνησης των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για τις Ζώνες ΣΤ, και για τις Ζώνες Δ των Μητροπολιτικών Πάρκων, καθώς δημιουργείται το σχετικό υπόβαθρο που δύναται να αξιοποιηθεί από την Αρχή Σχεδιασμού και τους μελετητές των ΕΠΣ.
      [Στην ακόλουθη διεύθυνση μπορείτε να κατεβάσετε τον χάρτη με το σχέδιο για τον Υμηττό].

       
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια δέσμη προτάσεων, μέσω των οποίων οι ενωσιακές πολιτικές για τις μεταφορές, το κλίμα, την ενέργεια, τη χρήση γης, και τη φορολογία θα προσαρμοστούν κατάλληλα ώστε να επιτευχθεί μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, ενέκρινε η Κομισιόν.
      Η επίτευξη μιας τέτοιας μείωσης εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου, αφενός, η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050 και, αφετέρου, να γίνει πραγματικότητα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal).
      Με τις σημερινές προτάσεις, η Κομισιόν παρουσιάζει τα νομοθετικά εργαλεία για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα και για τον ριζικό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μας για ένα δίκαιο, πράσινο και ευημερούν μέλλον.
      Μια ολοκληρωμένη και διασυνδεδεμένη δέσμη προτάσεων
      Οι προτάσεις συνδυάζουν: εφαρμογή της εμπορίας εκπομπών σε νέους τομείς και αυστηροποίηση του υφιστάμενου συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ· αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· υψηλότερη ενεργειακή απόδοση· ταχύτερη ανάπτυξη μέσων μεταφοράς χαμηλών εκπομπών, καθώς και των υποδομών και των καυσίμων για τη στήριξή τους· ευθυγράμμιση των φορολογικών πολιτικών με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· μέτρα για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα· και εργαλεία για τη διατήρηση και την ανάπτυξη των φυσικών καταβοθρών άνθρακα.
      Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ καθορίζει την τιμή των ανθρακούχων εκπομπών και χαμηλώνει το ανώτατο όριο εκπομπών από ορισμένους οικονομικούς τομείς κάθε χρόνο. Τα τελευταία 16 χρόνια έχει μειώσει με επιτυχία τις εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες κατά 42,8 %. Σήμερα η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί ακόμη περισσότερο το συνολικό ανώτατο όριο εκπομπών και να αυξηθεί το ετήσιο ποσοστό μείωσής του. Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής για τις αεροπορικές μεταφορές και την ευθυγράμμιση με το παγκόσμιο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA), καθώς και τη συμπερίληψη, για πρώτη φορά, των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία μείωσης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια, δημιουργείται ένα χωριστό νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τη διανομή καυσίμων για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να αυξηθεί το μέγεθος των ταμείων καινοτομίας και εκσυγχρονισμού. Προκειμένου να συμπληρώσουν τις σημαντικές δαπάνες του ενωσιακού προϋπολογισμού για το κλίμα, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να δαπανήσουν το σύνολο των εσόδων τους από την εμπορία εκπομπών σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Ένα ειδικό μέρος των εσόδων από το νέο σύστημα για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να καλύπτει τον πιθανό κοινωνικό αντίκτυπο στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών. Ο κανονισμός για τον επιμερισμό των προσπαθειών αναθέτει ενισχυμένους στόχους μείωσης των εκπομπών σε κάθε κράτος-μέλος για τα κτίρια, τις οδικές και τις εσωτερικές θαλάσσιες μεταφορές, τη γεωργία, τα απόβλητα και τις μικρές βιομηχανίες. Οι στόχοι αυτοί αναγνωρίζουν τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης και τις διαφορετικές ικανότητες κάθε κράτους-μέλους· βασίζονται δε στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των κρατών-μελών, με προσαρμογές ώστε να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική αποδοτικότητα. Τα κράτη-μέλη μοιράζονται επίσης την ευθύνη για την απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, και για τον λόγο αυτόν ο κανονισμός για τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία θέτει έναν συνολικό ενωσιακό στόχο για τις απορροφήσεις άνθρακα από φυσικές καταβόθρες, ο οποίος ισοδυναμεί με 310 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να θέσουν εθνικούς στόχους για τη φροντίδα και την επέκταση των καταβοθρών άνθρακα που διαθέτουν. Έως το 2035, η ΕΕ θα πρέπει να στοχεύει να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα στους τομείς της χρήσης γης, της δασοκομίας και της γεωργίας, συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών μη ανθρακούχων εκπομπών, όπως αυτές που οφείλονται στη χρήση λιπασμάτων και στην κτηνοτροφία. Η ενωσιακή δασική στρατηγική αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας, της ποσότητας και της ανθεκτικότητας των δασών της ΕΕ. Στηρίζει τους δασοκόμους και τη δασική βιοοικονομία, ενώ παράλληλα φροντίζει ώστε η χρήση βιομάζας και η συγκομιδή να παραμείνουν βιώσιμες, να προστατεύεται η βιοποικιλότητα και να καθοριστεί ένα σχέδιο για τη φύτευση τριών δισεκατομμυρίων δέντρων σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2030. Η παραγωγή και η χρήση ενέργειας ευθύνονται για το 75% των εκπομπών της ΕΕ· ως εκ τούτου, η επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα πιο οικολογικό ενεργειακό σύστημα είναι ζωτικής σημασίας. Η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα θέσει αυξημένο στόχο για την παραγωγή του 40% της ενέργειάς μας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030. Όλα τα κράτη-μέλη θα συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου και προτείνονται ειδικοί στόχοι για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές, τη θέρμανση και ψύξη, τα κτίρια και τη βιομηχανία. Προκειμένου να επιτευχθούν τόσο οι κλιματικοί όσο και οι περιβαλλοντικοί στόχοι μας, τα κριτήρια αειφορίας για τη χρήση βιοενέργειας ενισχύονται και τα κράτη-μέλη πρέπει να σχεδιάσουν τυχόν καθεστώτα στήριξης για τη βιοενέργεια κατά τρόπο που να σέβεται την αρχή της αλυσιδωτής χρήσης της ξυλώδους βιομάζας. Για τη μείωση της συνολικής χρήσης ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση θα θέσει έναν πιο φιλόδοξο δεσμευτικό ετήσιο στόχο για τη μείωση της χρήσης ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ. Θα κατευθύνει τον τρόπο καθορισμού των εθνικών συνεισφορών και θα διπλασιάσει σχεδόν την υποχρέωση ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας για τα κράτη-μέλη. Ο δημόσιος τομέας θα υποχρεωθεί να ανακαινίζει το 3% των κτιρίων του κάθε χρόνο, ώστε να δοθεί ώθηση στο κύμα ανακαίνισης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μείωση της χρήσης ενέργειας και του κόστους για τους φορολογούμενους. Η εμπορία εκπομπών θα πρέπει να συμπληρωθεί από συνδυασμό μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές. Η αυστηροποίηση των προτύπων εκπομπών CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά θα επιταχύνει τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, απαιτώντας μείωση των μέσων εκπομπών των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και κατά 100% από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021. Ως εκ τούτου, όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από το 2035 θα έχουν μηδενικές εκπομπές. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι οδηγοί είναι σε θέση να φορτίζουν ή να τροφοδοτούν τα οχήματά τους σε ένα αξιόπιστο δίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο αναθεωρημένος κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη να επεκτείνουν την ικανότητα φόρτισης ανάλογα με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών και να εγκαθιστούν σημεία φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων ανά τακτά διαστήματα σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους: κάθε 60 χλμ. για ηλεκτρική φόρτιση και κάθε 150 χλμ. για ανεφοδιασμό με υδρογόνο. Τα καύσιμα της αεροπορίας και της ναυτιλίας προκαλούν σημαντική ρύπανση και απαιτούνται και γι’ αυτά ειδικές δράσεις, συμπληρωματικές στην εμπορία εκπομπών. Σύμφωνα με τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, τα αεροσκάφη και τα πλοία πρέπει να έχουν πρόσβαση σε παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλους λιμένες και αερολιμένες. Η πρωτοβουλία ReFuelEU Aviation θα υποχρεώσει τους προμηθευτές καυσίμων να αναμειγνύουν αυξανόμενα επίπεδα βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας στα καύσιμα αεριωθουμένων με τα οποία τροφοδοτούνται τα αεροσκάφη στους αερολιμένες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, που είναι γνωστά ως ηλεκτρονικά καύσιμα. Ομοίως, η πρωτοβουλία FuelEU Maritime θα τονώσει την υιοθέτηση βιώσιμων καυσίμων ναυτιλίας και τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, με τον καθορισμό ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα σε αέρια θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται από πλοία που καταπλέουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες. Το φορολογικό σύστημα για τα ενεργειακά προϊόντα πρέπει να διαφυλάσσει και να βελτιώνει την ενιαία αγορά και να στηρίζει την πράσινη μετάβαση με τον καθορισμό των κατάλληλων κινήτρων. Η αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας προτείνει την ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων με τις ενωσιακές πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα, την προώθηση καθαρών τεχνολογιών και την κατάργηση παρωχημένων εξαιρέσεων και μειωμένων συντελεστών που ενθαρρύνουν επί του παρόντος τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων του φορολογικού ανταγωνισμού για την ενέργεια, συμβάλλοντας στην εξασφάλιση εσόδων για τα κράτη μέλη από τους πράσινους φόρους, οι οποίοι είναι λιγότερο επιζήμιοι για την ανάπτυξη από ό,τι οι φόροι επί της εργασίας. Τέλος, ένας νέος μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα θα επιβάλει τιμή ανθρακούχων εκπομπών στις εισαγωγές στοχευμένης επιλογής προϊόντων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η φιλόδοξη δράση για το κλίμα στην Ευρώπη δεν θα οδηγήσει σε «διαρροή άνθρακα». Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές μειώσεις των εκπομπών θα συμβάλουν στην παγκόσμια μείωση των εκπομπών, αντί να προωθήσουν την παραγωγή υψηλής έντασης άνθρακα εκτός Ευρώπης. Αποσκοπεί επίσης στην ενθάρρυνση τόσο της βιομηχανίας εκτός της ΕΕ όσο και των διεθνών εταίρων μας να λάβουν μέτρα προς την ίδια κατεύθυνση. Όλες αυτές οι προτάσεις αλληλοσυνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Χρειαζόμαστε αυτή την ισορροπημένη δέσμη μέτρων, καθώς και τα έσοδα που αυτή δημιουργεί, για να εξασφαλίσουμε μια μετάβαση που θα καταστήσει την Ευρώπη δίκαιη, πράσινη και ανταγωνιστική, με ομοιόμορφο επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των διαφόρων τομέων και κρατών-μελών και την παροχή πρόσθετης στήριξης, κατά περίπτωση.
      Μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση
      Ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τα οφέλη των ενωσιακών πολιτικών για το κλίμα υπερτερούν σαφώς του κόστους αυτής της μετάβασης, οι πολιτικές για το κλίμα κινδυνεύουν να ασκήσουν βραχυπρόθεσμα πρόσθετη πίεση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών.
      Γι’ αυτό και ο σχεδιασμός των πολιτικών στη σημερινή δέσμη μέτρων κατανέμει δίκαια το κόστος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σ’ αυτήν.
      Επιπλέον, τα μέσα τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών αυξάνουν τα έσοδα που μπορούν να επανεπενδυθούν για την τόνωση της καινοτομίας, της οικονομικής ανάπτυξης και των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες.
      Προτείνεται ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, που θα παρέχει ειδική χρηματοδότηση στα κράτη-μέλη για να βοηθήσει τους πολίτες να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις σε ενεργειακή απόδοση, νέα συστήματα θέρμανσης και ψύξης και καθαρότερες μετακινήσεις.
      Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, χρησιμοποιώντας ποσό ισοδύναμο με το 25% των αναμενόμενων εσόδων από την εμπορία εκπομπών από τα κτίρια και τα καύσιμα οδικών μεταφορών.
      Θα παράσχει χρηματοδότηση ύψους 72,2 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για την περίοδο 2025-2032, βάσει στοχευμένης τροποποίησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.
      Με πρόταση άντλησης πόρων από την αντίστοιχη χρηματοδότηση των κρατών μελών, το Ταμείο θα κινητοποιήσει 144,4 δισ. ευρώ για μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση.
      Τα οφέλη της άμεσης δράσης για την προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη είναι σαφή: καθαρότερος αέρας, πιο δροσερές και πράσινες πόλεις, υγιέστεροι πολίτες, χαμηλότερη χρήση ενέργειας και λογαριασμοί, ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, τεχνολογίες και βιομηχανικές ευκαιρίες, περισσότερος χώρος για τη φύση και υγιέστερος πλανήτης για τις μελλοντικές γενιές.
      Η πρόκληση που βρίσκεται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης είναι να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη και οι ευκαιρίες που προκύπτουν απ’ αυτήν θα είναι διαθέσιμα σε όλους, όσο το δυνατόν ταχύτερα και δικαιότερα.
      Χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία πολιτικής που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι ο ρυθμός των αλλαγών είναι επαρκής, αλλά δεν προκαλεί υπερβολικούς κλυδωνισμούς.
      Ιστορικό
      Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την οποία παρουσίασε η Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019, θέτει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
      Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον τρέχοντα μήνα, κατοχυρώνει σε δεσμευτική νομοθεσία τη δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και τον ενδιάμεσο στόχο της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
      Η δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 κοινοποιήθηκε στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή τον Δεκέμβριο του 2020 ως η συμβολή της ΕΕ στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού.
      Ως αποτέλεσμα της υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας για το κλίμα και την ενέργεια, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ έχουν ήδη μειωθεί κατά 24% σε σύγκριση με το 1990, ενώ η ενωσιακή οικονομία έχει αναπτυχθεί κατά περίπου 60% την ίδια περίοδο, αποσυνδέοντας την ανάπτυξη από τις εκπομπές.
      Αυτό το δοκιμασμένο και επιτυχημένο νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί τη βάση της παρούσας δέσμης νομοθετικών μέτρων.
      Πριν από την υποβολή των προτάσεων αυτών, η Επιτροπή διενήργησε εκτενείς εκτιμήσεις επιπτώσεων για τη μέτρηση των ευκαιριών και του κόστους της πράσινης μετάβασης.
      Τον Σεπτέμβριο του 2020 μια ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων στήριξε την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση του στόχου της ΕΕ ως προς τη μείωση των καθαρών εκπομπών το 2030 σε τουλάχιστον 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η εν λόγω εκτίμηση επιπτώσεων έδειξε ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός και επωφελής.
      Οι σημερινές νομοθετικές προτάσεις υποστηρίζονται από λεπτομερείς εκτιμήσεις επιπτώσεων, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τη διασύνδεση με άλλα μέρη της δέσμης.
      Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την επόμενη επταετία θα παράσχει στήριξη στην πράσινη μετάβαση.
      Το 30% των προγραμμάτων στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, ύψους 2 τρισ. ευρώ, και του NextGenerationEU προορίζονται για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα· το 37% του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης των κρατών μελών στο πλαίσιο του NextGenerationEU, διατίθεται για τη δράση για το κλίμα.
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα κύματα καύσωνα που πλήττουν το σύνολο του πλανήτη τις τελευταίες εβδομάδες με θερμοκρασίες ρεκόρ από τις αρκτικές περιοχές μέχρι την Ανταρκτική έχουν διαφόρων ειδών καταστροφικές συνέπειες. Πιθανότατα η πιο σημαντική σε έκταση οικολογική καταστροφή που προκάλεσε μέχρι στιγμής αυτό το παρατεταμένο παγκόσμιο κύμα καύσωνα είναι αυτή που αποκαλύπτεται τώρα ότι συνέβη στην ακτογραμμή των βορειοδυτικών ΗΠΑ και του νοτιοδυτικού Καναδά.
      Εκεί το κύμα καύσωνα προκάλεσε την εμφάνιση του φαινομένου που είναι γνωστό ως «θόλος ζέστης» στο οποίο υψηλές πιέσεις παγιδεύουν θερμό αέρα σε μια περιοχή η οποία κυριολεκτικά φτάνει σε σημείο… βρασμού. Για περίπου μια εβδομάδα οι βορειοδυτικές περιοχές των ΗΠΑ και του νοτιοδυτικού Καναδά βρέθηκαν μέσα σε αυτόν τον κολασμένο θόλο. Στις παραλίες αυτών των περιοχών άρχισαν να κάνουν μαζικά την εμφάνιση τους νεκρά μαλάκια, οστρακοειδή, αστερίες και άλλα θαλάσσια είδη πολλά εκ των οποίων διαπιστώθηκε ότι πέθαναν πλήρως αφυδατωμένα.
      Οι ειδικοί όπως θαλάσσιοι βιολόγοι που έσπευσαν στις περιοχές για να διαπιστώσουν τι συμβαίνει αναφέρουν το επίμαχο χρονικό διάστημα που έκανε την εμφάνιση του ο θόλος ζέστης υπήρχε χαμηλή παλίρροια γεγονός που πολλαπλασίασε το μέγεθος του προβλήματος για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών ο θόλος ζέστης εξόντωσε περίπου ένα δισ. θαλάσσιους οργανισμούς στην συγκεκριμένη περιοχή.
      Αν η εκτίμηση αυτή είναι σωστή τότε το πλήγμα θα είναι τεράστιο και οι επιπτώσεις του θα συνεχίσουν να είναι ορατές και στο μέλλον. Οι συγκεκριμένοι θαλάσσιοι οργανισμοί που εξοντώθηκαν λειτουργούν ανάμεσα στα άλλα ως φίλτρα καθαρισμού του ωκεανού ώστε να μπορεί το ηλιακό φως να φτάνει στην χλωρίδα που βρίσκεται στον πυθμένα. Αν αυτό δεν συμβεί τότε θα δημιουργηθούν νέα προβλήματα στα τοπικά οικοσυστήματα.
      Δεδομένης της κατάστασης και της κλιματικής αλλαγής αναμένεται το φαινόμενο αυτό που σπάνια κάνει την εμφάνιση του ειδικά σε αυτές τις περιοχές να κάνει ολοένα και πιο συχνά την εμφάνιση του. Όπως λένε οι ειδικοί αν ο θόλος ζέστης εμφανιστεί ξανά στην ίδια περιοχή κάποια στιγμή μέσα στην δεκαετία τα τοπικά θαλάσσια οικοσυστήματα δεν θα έχουν προλάβει να ανακάμψουν από το τωρινό χτύπημα του καύσωνα και ένα ακόμη μπορεί να τους δώσει την χαριστική βολή.
    11. Περιβάλλον

      ΝΙΚΟΣΤΡΙ

      Χιλιάδες στρέμματα γόνιμης παραγωγικής γης αλλάζουν χρήση και στην θέση τους ξεφυτρώνουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί, μάλιστα εκτιμάται ότι με την νομοθετική διάταξη του 2020 στο σύνολο της Επικράτειας 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας σύντομα θα απωλεσθούν.
      Καμπανάκι για την άκριτη διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών, χτυπάει το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤΕΕ, σύμφωνα με το οποίο η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη.
      Σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας παρατηρείται διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών ακόμη και μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. «Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική», τονίζει.
      Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, τονίζει το ΓΕΩΤΕΕ, αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες.
      «Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής.», καταλήγει.
      «ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ»
      Αξιότιμοι κύριοι,
      Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας είναι τα εδάφη που η γεωργική τους χρήση επιφέρει υψηλή παραγωγικότητα λόγω των βέλτιστων φυσικοχημικών ιδιοτήτων εξαιτίας της ειδικής σύστασης και μορφολογίας τους ή λόγω της δυνατότητας άρδευσής τους ή λόγω του βέλτιστου μικροκλίματος της περιοχής ή λόγω της θέσης τους (π.χ. αναδασμός ή ειδικές και παραδοσιακές καλλιέργειες). Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες. Γι΄αυτό η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί πραγματικό εθνικό πλούτο που δεν το δημιουργήσαμε εμείς, αλλά το δανειστήκαμε από όλες τις επόμενες γενεές.
      Κατά συνέπεια, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται: (α) από το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 24, παρ.1) στα πλαίσια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, (β) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει αναπτύξει μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους (COM (2006) 231) και (γ) από τον ΟΗΕ μέσω της Agenda 21, η οποία επιβάλλει την καταγραφή και συστηματική διαχείριση της γεωργικής γης, απαγορεύει την υποβάθμισή της και συνιστά την ανάκτησή της. Ειδικότερα, όσον αφορά στη συνταγματική προστασία και σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ (Ε΄ Τμήμα αποφ. 3698/2000) προκύπτει ότι «…φυσικό περιβάλλον εμπίπτον στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη… Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγον προκειμένου περί κατ' εξοχήν της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας η κατ' αρχήν διατήρηση και προστασία είναι συνταγματικώς επιβεβλημένη…».
      Ως συνέπεια των ανωτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει θεσπίστηκε (στην παρ. 1 του άρθρου 56) η έκδοση σχετικής ΚΥΑ για τον καθορισμό των κριτηρίων με τα οποία διαβαθμίζεται σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας η γεωργική γη (εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 168040/3-9-2010 ΦΕΚ Β΄ 1528 ΚΥΑ όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) και η έκδοση (στην παρ. 2 του άρθρου 56) σχετικής ΚΥΑ ανά νομό μετά από εισήγηση της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για τον καθορισμό των γεωγραφικών ορίων της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές ΚΥΑ ανά νομό και οι ανωτέρω υπηρεσίες ορίστηκαν αρμόδιες για το χαρακτηρισμό των αγροτεμαχίων ως γης υψηλής παραγωγικότητας μέχρι τον καθορισμό γεωγραφικών ορίων), ενώ απαγορεύθηκε (στην παρ. 6 του άρθρου 56) στα αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. Φυσικά, η απαγόρευση αυτή δεν αφορά σε έργα μεγάλου εθνικού συμφέροντος και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων.
      Με την πρόσφατη, όμως, τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145): «… η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας… υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α' 174), δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας».
      Κατ΄ αρχάς, οποιαδήποτε ποσοτικοποίηση της καταπάτησης της συνταγματικής προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας με την αλλαγή χρήσης της θα έπρεπε να θεωρείται αδιανόητη σε μια ευνομούμενη πολιτεία, όπως θα θεωρούνταν απαράδεκτη η νομοθέτηση της δυνατότητας αλλαγής χρήσης π.χ. του 1% της έκτασης των δασών της Ελλάδας…
      Επιπροσθέτως, η διάταξη αυτή εντέχνως παραπλάνησε τους βουλευτές που την υπερψήφισαν τον Ιούλιο του 2020 ως προς το ποσοστό συμμετοχής της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας στη συνολική έκταση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας, καθώς το 1% φαντάζει μεν μικρό ως ποσοστό, αλλά δεν θεσπίζεται στο σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (άλλωστε σε πολλούς νομούς της χώρας συμπεριλαμβανομένου του νομού Θεσσαλονίκης δεν έχει ποτέ καθοριστεί το σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας), αλλά στο σύνολο της αγροτικής γης όλων των κατηγοριών.
      Μετά από ένα χρόνο εφαρμογής, όμως, «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και η αλήθεια ήδη μας έδειξε το σκληρό πρόσωπό της. Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης και στις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας και Κιλκίς, οι οποίες είχαν τη μεγαλύτερη ζήτηση στην Κεντρική Μακεδονία για το χαρακτηρισμό της γεωργικής γης με σκοπό την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών η εικόνα είναι η εξής:
      1.Στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 196 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 97 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 50% επί του συνόλου), οι 77 είναι μέσα σε Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε (τα Γ.Π.Σ. και τα ΣΧΟΑΠ της Ημαθίας επιτρέπουν σε περιοχές που τις ονομάζουν «γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας» δηλ. στην ουσία υψηλής παραγωγικότητας, τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ ανεβάζοντας έτι περεταίρω το ποσοστό κάλυψης σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας), μόνο 11 εκδόθηκαν για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) και 11 ήταν για γη δασικού χαρακτήρα. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021.
      Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 703 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 278 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 40% επί του συνόλου) και οι υπόλοιπες 425 για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας), ενώ στη Θεσσαλονίκη τα εγκεκριμένα Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε δεν περιέχουν χαρακτηρισμό της γεωργικής γης ως προς την παραγωγικότητά της. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021. 3.Στη Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 1.339 γνωμοδοτήσεις και από αυτές οι γνωμοδοτήσεις για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε ποσοστό 26% του συνόλου της έκτασης της αγροτικής γης για την οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις. Ειδικότερα, στο Κιλκίς διαθέτουμε τις εκτάσεις των αγροτεμαχίων για τα οποία εκδόθηκαν οι γνωμοδοτήσεις και διαπιστώνουμε ότι οι γνωμοδοτήσεις σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε 11.693 στρέμματα για το 2020, ενώ τα στρέμματα υψηλής παραγωγικότητας για τα οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις ήταν 9.010 για το 2019, δηλαδή συνολικά 20.703 στρέμματα σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας τη διετία, ενώ υπάρχει ίδια εικόνα μέχρι στιγμής για το 2021. Συνεπώς, και αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του σχετικού Πίνακα της με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 (ΦΕΚ Β΄ 3149) ΚΥΑ, στον οποίο το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς έχει καθοριστεί σε μόλις 10.415 στρέμματα, προφανώς είτε έχει δημιουργηθεί μια «βιομηχανία» παραγωγής αιτήσεων και φακέλων για διασύνδεση φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας που τελικά θα απορριφθούν (ταλαιπωρώντας τις υπηρεσίες και την Π.Ε.ΧΩ.Π. με άσκοπο φόρτο εργασίας), είτε έχουν πληροφόρηση για ενδεχόμενη μελλοντική αύξηση του ποσοστού αυτού σε τιμή άνω του 1%.
      Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει μία σαφής προτίμηση για αιτήσεις δημιουργίας φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και στην πράξη η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη. Πολλοί αγρότες, μπροστά στο εύκολο και υψηλό κέρδος, δεν διστάζουν να χαλάσουν τα γονιμότερα και αποδοτικότερα χωράφια τους και να καταστρέψουν το φυσικό περιβάλλον, στερώντας τη χώρα από ένα μη ανανεώσιμο φυσικό πόρο στρατηγικής σημασίας για την αυτάρκεια και την ανεξαρτησία της. Πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρες στην διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική. Αυτή η θλιβερή εικόνα της αλλαγής χρήσης σε μυριάδες στρέμματα της γόνιμης παραγωγικής γης της Μακεδονίας δείχνει έναν άκρατο καιροσκοπισμό που υποθηκεύει το μέλλον των παιδιών μας.
      Η αντισυνταγματική κατά τη γνώμη μας νομοθετική διάταξη (αρμόδιο για την τελική κρίση είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας που έχει, όμως, ήδη εκδόσει σχετικές αποφάσεις για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145), η οποία επιτρέπει την αλλαγή χρήσης της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας κατά την θέληση και την κρίση του κάθε νόμιμου κατόχου και μάλιστα σε έκταση χιλιάδων στρεμμάτων σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα που φθάνουν στο σύνολο της Επικράτειας σε 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας που σύντομα θα απωλεσθούν (σύμφωνα με την ΚΥΑ με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 - ΦΕΚ Β΄ 3149), θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί, όχι μόνο για λόγους συνταγματικής νομιμότητας και σεβασμού των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά και για τους λόγους ουσίας της ορθολογικής πολιτικής, του στρατηγικού σχεδιασμού, της σωστής χωροθέτησης δράσεων και της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας.
      Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό θα πρέπει να καταργηθεί και η κατ΄ εξαίρεση δόμηση σε ακίνητα εντός εκτάσεων γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας εφόσον αυτά έχουν πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή και βρίσκονται εντός αποστάσεως διακοσίων (200) μέτρων από τον άξονα εθνικών, επαρχιακών οδών και εκατόν πενήντα (150) μέτρων από τον άξονα των δημοτικών οδών που προβλέφθηκε με το άρθρο 51, παρ. 11α του ν. 4178/2013 (ΦΕΚ Α΄ 174). Εάν συνυπολογίσουμε ότι σε κάθε αγρόκτημα υπάρχουν 4 ή 5 επαρχιακοί ή δημοτικοί δρόμοι με μέσο μήκος 3 ή 4 χιλιόμετρα και εφαρμοσθεί η ζώνη όπου επιτρέπεται η δόμηση πλάτους 300 ή 400 μέτρων, τότε κατά μέσο όρο θα μπορούν να δομηθούν 4.000 στρέμματα σε κάθε αγρόκτημα και με μέσο όρο συνολικής έκτασης τα 13.000 περίπου στρέμματα ανά αγρόκτημα, γίνεται αντιληπτό ότι με τις παραπάνω διατάξεις μπορεί να δομηθεί χωρίς κανένα περιορισμό ως προς την κατηγορία παραγωγικότητας της γεωργικής γης το 30% περίπου της έκτασης των ελληνικών αγροκτημάτων. Συνεπώς, θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί η εν λόγω διάταξη που επεκτείνει την εξαίρεση προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας και στις επαρχιακές και δημοτικές οδούς.
      Τέλος, η ορθή χωροθέτηση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας θα πρέπει, ως προς τον γενικότερο σχεδιασμό της παραγωγικής κατεύθυνσης, να συνυπολογίζει κι άλλες δύο παραμέτρους:
      Η Ελλάδα είναι ελλειμματική ως προς τη ζωική παραγωγή σε σχέση με τη μέση ευρωπαϊκή αναλογία φυτικής προς ζωική παραγωγή, αλλά και σε σχέση με την αντίστοιχη εθνική κατανάλωση ζωικών προϊόντων, γεγονός που οδηγεί σε ένα σοβαρό έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου. Συγκριτικό μειονέκτημα της ελληνικής ζωικής παραγωγής είναι το υψηλό κόστος ζωοτροφών και η ανύπαρκτη διαχείριση των βοσκήσιμων εκτάσεων. Για αυτό το λόγο θα πρέπει άμεσα να εκπονηθούν και στη συνέχεια να εφαρμοσθούν, τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α') όπως αυτός έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Μία πιθανή μείωση των ήδη ελλειμματικών βοσκήσιμων εκτάσεων στη χώρα μας θα δημιουργήσει και απώλεια ευρωπαϊκών επιδοτήσεων στον τομέα της κτηνοτροφίας και συνεπώς, θα πρέπει υποχρεωτικά να συνεκτιμάται το ποσοστό κάλυψης των αναγκών σε βοσκήσιμη γη σε κάθε αγρόκτημα για την επιλογή ανάλογων εκτάσεων που δεν θα είναι άκρως απαραίτητες για την τοπική κτηνοτροφία για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Και η απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) χρήζει στοιχειώδους προστασίας σύμφωνα με τα ανωτέρω και συνεπώς προτείνεται η νομοθέτηση και εφαρμογή της σχετικής πρότασης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ.) για τη θεσμοθέτηση μέγιστων ποσοστών χρήσης της απλής γεωργικής γης για εγκατάσταση Α.Π.Ε σε επίπεδο Τοπικής/Δημοτικής Κοινότητας, Δήμου και Περιφερειακής Ενότητας κατά φθίνουσα σειρά (π.χ. 1 % για Τοπική/Δημοτική Κοινότητα, 0,5 % για σύνολο του Δήμου και 0,3 % για το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας). Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής. Στο πλαίσιο του θεσμικού μας ρόλου στα θέματα της πρωτογενούς παραγωγής και των φυσικών πόρων είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε απαραίτητη διευκρίνιση.
      Με τιμή,
      Για την Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
      Ο Πρόεδρος
       Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο Ιούνιος ήταν ένας δύσκολος μήνας με άσχημα κλιματικά στατιστικά. Το σύστημα Κοπέρνικος ανέλυσε τα δεδομένα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Ιούνιος ήταν ο θερμότερος μήνας όλων των εποχών για Καναδά και ΗΠΑ ενώ ο παγκόσμιος οργανισμός μετεωρολογίας χαρακτήρισε τον καύσωνα της βόρειας Αμερικής ως καύσωνα της χιλιετίας. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, η ΝΑSΑ κάνει λόγο για εκρηκτική αύξηση των πλημμυρών ενώ μετά το 2030 οι πλημμύρες θα έρχονται κατά κύματα και θα διαρκούν μέχρι έναν μήνα.
      Ο παρατεταμένος καύσωνας στον Καναδά με θερμοκρασίες που ακούμπησαν τους 50 βαθμούς και οι καταστροφικές πυρκαγιές που ακολούθησαν ήταν πρωτοφανή φαινόμενα για αυτή την κλιματική ζώνη του βορείου ημιασφαιρίου.
      Το σύστημα COPERNICUS απλώς επιβεβαίωσε πως ήταν ο θερμότερος Ιούνιος όλων των εποχών για τον Καναδά και τις ΗΠΑ αλλά και ο δεύτερος θερμότερος Ιούνιος για την Ευρώπη.
      Επίσης 27 κλιματικοί επιστήμονες συνεργάστηκαν για να αξιολογήσουν τα θερμοκρασιακά δεδομένα και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο καύσωνας στη βόρεια Αμερική και στον Καναδά χαρακτηρίζεται καύσωνας χιλιετίας και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανθρώπινη παρέμβαση στο κλίμα.
      Την ίδια ώρα διακρατική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet κάνει λόγο για εκθετική αύξηση των θανάτων εξαιτίας της ζέστης. Με το υψηλότερο ποσοστό να εμφανίζεται στην Ανατολική Ευρώπη. Συνολικά, πέντε εκατομμύρια θάνατοι αποδίδονται στη ζέστη και στο κρύο, κάθε χρόνο.
      Η NASA, εξετάζει μια άλλη πτυχή, τις πλημμύρες. εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τον κύκλο της σελήνης, εκτιμά πώς θα σημειωθεί εκρηκτική αύξηση αιφνίδιων πλημμυρών στις πόλεις μετά το 2030 όταν η Σελήνη και η Γη ευθυγραμμίζονται με συγκεκριμένους τρόπους μεταξύ τους και τον Ήλιο, η βαρυτική έλξη που προκύπτει και η αντίστοιχη απόκριση του ωκεανού που θερμαίνεται θα προκαλούν πλημμύρες σε πόλεις με χαμηλό υψόμετρο ακόμη και κάθε 1 ή 2 ημέρες.
      Όπως αναφέρει ο Κάλβιν Γουίλιαμς της ΝΑSA, «η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί πηγή ανησυχίας για εμάς. Θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε αυτά τα κέντρα, υποδομές εκτόξευσης, ερευνητικά κέντρα, θα συνεχίσουν την αποστολή τους στη NASA».
      Για να μελετηθεί σε βάθος η κλιματική αλλαγή ομάδα επιστημόνων ερευνά με τη βοήθεια υποθαλάσσιου ρομπότ τις μετακινήσεις των θαλάσσιων ειδών που ζουν σε μεγάλα βάθη. Μέσω των τροφικών συνηθειών και των απεκκρίσεών τους μελετούν τις ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που απορροφώνται από τη θάλασσα.
      Τι λέει η NASA
      Ένα πρωτοφανές κύμα καύσωνα άρχισε στις 26 Ιουνίου και έσπασε αναρίθμητα θερμοκρασιακά ρεκόρ στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό και τον δυτικό Καναδά, σύμφωνα με τη διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ, NASA.
      Το σύστημα AIRS της NASA αιχμαλώτισε την εξέλιξη της αργής κίνησης του θερμικού θόλου από όλη την περιοχή από τις 21 Ιουνίου έως τις 30 του ίδιου μήνα. Ένα animation από τα στοιχεία του AIRS δείχνει τις ανωμαλίες των τιμών επιφανειακής θερμοκρασίας, πάνω ή κάτω από τους ιστορικούς μέσους όρους. Η θερμοκρασία επιφανειακού αέρα είναι κάτι που οι άνθρωποι αισθάνονται απευθείας όταν βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο.
      Σε πολλές περιπτώσεις, οι μέγιστες θερμοκρασίες ξεπέρασαν τα προηγούμενα ρεκόρ κατά πολλούς βαθμούς. Στις 28 Ιουνίου, στο Quillayute της Ουάσιγκτον σημειώθηκε ρεκόρ όλων των εποχών καθώς η θερμοκρασία έφτασε στους 43 βαθμούς Κελσίου, συντρίβοντας το παλαιότερο (37 βαθμοί). Πάρα πολλοί μετεωρολογικοί σταθμοί έσπασαν ρεκόρ συνεχόμενων ημερών, δείχνοντας την άνευ προηγουμένου φύση αυτού του ακραίου καύσωνα, ο οποίος, παράλληλα, θεωρείται υπαίτιος πολλών θανάτων. Στη Βρετανική Κολούμπια το χωριό του Λίτον κατέγραψε ένα ρεκόρ όλων των εποχών για τον Καναδά με 48 βαθμούς Κελσίου στις 29 Ιουνίου, μόνο για να καταρριφθεί την αμέσως επόμενη ημέρα, με 49 βαθμούς.
      Το εργαλείο AIRS κατέγραψε αντίστοιχες θερμοκρασιακές ανωμαλίες σε υψόμετρο 3.000 μέτρων, αποδεικνύοντας ότι το ακραίο κύμα καύσωνα επηρέασε επίσης ορεινές περιοχές. Και οι θερμοκρασιακές ανωμαλίες στα περίπου 5.500 μέτρα έδειξαν ότι ο θερμικός θόλος έφτανε ψηλά μέσα στην τροπόσφαιρα, δημιουργώντας συνθήκες για έντονη ζέστη στην επιφάνεια του πλανήτη που συνήθως εντοπίζονται πολύ νοτιότερα.
       
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια εντυπωσιακή αλλαγή νοοτροπίας συντελείται τα τελευταία χρόνια στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Η προστασία των περιοχών Natura και της βιοποικιλότητας, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι πλέον προτεραιότητες – όχι θεωρητικές, αλλά προτεραιότητες που «μεταφράζονται» σε συγκεκριμένους κανονισμούς λειτουργίας και δράσεις.
      Ορισμένες από αυτές είναι πρωτοποριακές και έχουν την προοπτική να συμβάλουν στην επιστημονική έρευνα, όπως η καταγραφή των ήχων των κητωδών στις ελληνικές θάλασσες από τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού. Ενώ άλλες έχουν εφαρμογή και εκτός της δραστηριότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως η αποτύπωση στους ναυτικούς χάρτες των προστατευόμενων περιοχών και των ναυαγίων. Πέρασαν 14 χρόνια από τότε που το υπουργείο Εθνικής Αμυνας εξέδωσε το πρώτο κείμενο περιβαλλοντικής πολιτικής. Η πολιτική αυτή αναθεωρήθηκε το 2014 και εκ νέου το 2020, ανεβάζοντας υψηλότερα από ποτέ τον πήχη για τις Ενοπλες Δυνάμεις.
      Natura 2000
      «Γνωρίζουμε πλέον ότι η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και επιχειρούν οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας. Αυτή η νέα περιβαλλοντική πραγματικότητα αναμένεται να αναμορφώσει τη γεωπολιτική κατάσταση, με άμεσες συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία, στο εμπόριο και στην ασφάλεια», εξηγεί στην «Κ» ο αντιπλοίαρχος Παναγιώτης Τριπόντικας, επιτελής του Τμήματος Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Τεχνολογικής Υποστήριξης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. «Τα καθήκοντα που καλούμαστε να εκτελέσουμε, τα έργα που αναλαμβάνουμε, ο τρόπος που εκπαιδευόμαστε ήδη αλλάζουν, καθώς θα πρέπει να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα. Αντίστοιχα, στην περιβαλλοντική πολιτική του ΥΠΕΘΑ τονίζεται ότι το σύνολο της φύσης και βιοποικιλότητας προστατεύεται μέσα από τη λειτουργία του ευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Η διαφύλαξη των ενδιαιτημάτων και της χλωρίδας – πανίδας που αυτά φιλοξενούν αποτελεί καθολική υποχρέωση και των Ενόπλων Δυνάμεων».
      Η προστασία της βιοποικιλότητας γίνεται σταδιακά μέρος του τρόπου λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Οι πολιτικές αυτές ενσωματώνονται στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων με πολλούς τρόπους, από την αλλαγή του τρόπου πραγματοποίησης των ασκήσεων και γενικά των επιχειρήσεων έως τις καθημερινές δραστηριότητες και την ενεργειακή διαχείριση. «Για παράδειγμα, το Πολεμικό Ναυτικό έχει εκδώσει μια σειρά τυποποιημένων διαδικασιών που αφορούν στην προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών και απειλούμενων ειδών από υποβρύχιες εκρήξεις, τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων και άλλες στρατιωτικές δραστηριότητες.
      Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές
      Σε αυτές τις οδηγίες περιγράφονται το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών και οι διαδικασίες για την ελαχιστοποίηση επιπτώσεων από τις στρατιωτικές δραστηριότητες. Αξίζει να αναφέρουμε μερικά από τα πολλά που ήδη λαμβάνουν χώρα. Οταν τα πολεμικά πλοία και υποβρύχια κινούνται εντός θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών ελέγχουν πάντα τις δραστηριότητές τους, οι οποίες θα μπορούσαν να απειλήσουν το περιβάλλον. Γενικότερα αποφεύγεται η διεξαγωγή ασκήσεων στις εν λόγω περιοχές. Τα πολεμικά πλοία δεν αγκυροβολούν σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ή και σε απόσταση μέχρι και 1.000 γιάρδες από τα όριά της κυρίως για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Οταν στην περιοχή που επιχειρούν ταχύπλοα σκάφη θεαθούν απειλούμενα είδη (πτηνά, θαλάσσια θηλαστικά κ.τ.λ.), οι χειριστές ελαττώνουν ταχύτητα και πλέουν με τέτοιες πορείες ώστε να αποκλείσουν τον κίνδυνο άσκοπης όχλησης των ειδών αυτών». 
      Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής θα επηρεάσει και τις πτήσεις των αεροσκαφών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Επίσης, ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα απορρίμματα και τη θαλάσσια ζωή. «Η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε να μην καταλήγουν στη θάλασσα και στις ακτές, είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία της παράκτιας ζώνης. Η γνώση, δε, της σύστασης των απορριμμάτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή διαχείρισή τους. Γι’ αυτόν τον λόγο από το 2018 τα πολεμικά πλοία καλούνται να μειώσουν τα παραγόμενα απόβλητα, να τα καταμετρούν με την υιοθέτηση “Βιβλίου Απορριμμάτων” και να μεριμνήσουν για τον άμεσο περιορισμό, μέχρι κατάργησης των πλαστικών μιας χρήσεως», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Οπως αντιλαμβάνεστε είμαστε οι οικοδεσπότες στις θάλασσές μας και οφείλουμε εμείς οι ίδιοι πρώτα να προστατεύσουμε το σπίτι μας από όλες τις απειλές». 
      Ενα πρόβλημα που συχνά αντιμετωπίζουν οι φορείς διαχείρισης που έχουν στην ευθύνη τους και θαλάσσιες περιοχές είναι ότι όσοι κινούνται με σκάφη σε αυτές ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν τα όριά τους. Αυτό τώρα πρόκειται να αλλάξει, καθώς η Υδρογραφική Υπηρεσία θα ενσωματώσει στους ναυτικούς χάρτες και τις προστατευόμενες περιοχές και τα λιβάδια Ποσειδωνίας (όσα βέβαια έχουν καταγραφεί επιστημονικά), αλλά και τα ναυάγια.
      Μέλη των ΟΥΚ απομακρύνουν φωλιά χελώνας στην Κεφαλονιά για την εξουδετέρωση πυρομαχικών. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Πρωτοβουλίες από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας
      «Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αυτήν τη στιγμή έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες μέσω των Γενικών Επιτελείων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, η πιο σημαντική εκ των οποίων αφορά στην αποτύπωση του συνόλου των προστατευόμενων περιοχών σε όλα τα προϊόντα της Υδρογραφικής Υπηρεσίας και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Αναφέρομαι και στις σημαντικές περιοχές για τη φύση και τη βιοποικιλότητα, αλλά και για την υποβρύχια πολιτιστική κληρονομιά», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Ηδη από το 2018 η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού έχει ξεκινήσει να αποτυπώνει τους χώρους ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ αναμένεται σε λίγες ημέρες να εκδοθεί και ο πρώτος ναυτικός χάρτης που θα αποτυπώνονται τόσο το δίκτυο Natura 2000 ως “Marine Environmental Sensitive Area” όσο και τα λιβάδια Ποσειδωνίας, όπου βέβαια είναι εφικτό, κυρίως λόγω της κλίμακας». 
      Εκτός από περιβαλλοντικές πληροφορίες, οι νέοι ναυτικοί χάρτες θα συμπεριλάβουν και τα ναυάγια αλλά και τους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού. «Η πολιτιστική κληρονομιά είναι πολύτιμη και αναντικατάστατη. Τα ιστορικά ναυάγια και ειδικά αυτά που η κυριότητά τους ανήκει στο ΥΠΕΘΑ, και πιο συγκεκριμένα στο Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού (σ.σ. όσα έχουν χαρακτηριστεί “πολεμικά”), αποτελούν την υποβρύχια κληρονομιά των Ενόπλων Δυνάμεων», λέει ο κ. Τριπόντικας.
      Αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων
      «Κορυφαία προτεραιότητα αποτελεί η αποτύπωση των ιστορικών ναυαγίων σε προϊόντα τόσο της Υδρογραφικής Υπηρεσίας όσο και της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Προτεραιότητα αποτελεί επιπλέον η δημιουργία του πολιτιστικού αποθετηρίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Εναν από τους βασικούς στόχους αποτελούν οι δημιουργίες των προτύπων και των οδηγιών για την επιστημονική καταγραφή και τεκμηρίωση των ναυαγίων».
      Με τις περιβαλλοντικές πληροφορίες και τις θέσεις των ναυαγίων, οι χάρτες θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο εφαρμογής της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής νομοθεσίας. «Οι νέοι ενημερωμένοι χάρτες αποτελούν το μέσο εφαρμογής της νομοθεσίας, αποτρέποντας την εκτέλεση έκνομων δραστηριοτήτων (π.χ. παράνομη ανάκτηση αντικειμένων από εγχώρια ή διεθνή κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας) και ταυτόχρονα αποτρέπουν την ακούσια ή εκούσια καταστροφή του θαλασσίου περιβάλλοντος, διευκολύνοντας παράλληλα το έργο της Ελληνικής Ακτοφυλακής».
      Για τις ασκήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων πλέον αποφεύγονται οι προστατευόμενες περιοχές. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Τα υποβρύχια καταγράφουν τους ήχους των κητωδών
      Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία των Ενόπλων Δυνάμεων, που έχει την προοπτική να συνεισφέρει ουσιαστικά στην επιστημονική έρευνα, είναι η καταγραφή των ήχων των θαλάσσιων θηλαστικών από τα υποβρύχια. «Η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού συλλέγει όλες τις πληροφορίες που αφορούν σε θεάσεις θαλάσσιων θηλαστικών από τις μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Αυτές τις θεάσεις τις υποβάλλει και στο ΝΑΤΟ», εξηγεί ο κ. Τριπόντικας. «Σε ό,τι αφορά τις καταγραφές ήχων θαλάσσιων θηλαστικών, αυτές ξεκίνησαν από τα υποβρύχιά μας το έτος 2018 με σκοπό την αξιοποίησή τους στην πλήρη κατανόηση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος της δράσης τους. H εν λόγω κίνηση οδήγησε τα πληρώματα σε μία συνεχή προσπάθεια γνωριμίας και κατανόησης του τρόπου ζωής και των συνηθειών των θαλάσσιων θηλαστικών.
      Η οποία με τη σειρά της βοήθησε στην ευαισθητοποίηση των πληρωμάτων σε γενικότερα θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αφού υποβρύχια και θαλάσσια θηλαστικά μοιράζονται τον ίδιο θαλάσσιο χώρο. Μέσω της καταγραφής αυτών των ήχων, έχει δημιουργηθεί μία βάση δεδομένων η οποία βοηθάει τα πληρώματα να αναγνωρίζουν τα είδη τα θηλαστικών που κινούνται κοντά στα υποβρύχια. Αυτές οι καταγραφές μπορούν να τεθούν στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας, υπό προϋποθέσεις πάντα και αφού υπάρχει ένα πρωτόκολλο συνεργασίας. Κατά τη γνώμη μου, θα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα στρατιωτικής συμβολής στην επιστήμη».
      Πάντως, η αλλαγή νοοτροπίας στις Ενοπλες Δυνάμεις δεν αρκεί να έρχεται μέσω της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας τους, δηλαδή μέσω «διαταγών». Το ζητούμενο είναι πλέον και η περιβαλλοντική εκπαίδευση του προσωπικού τους (και, γιατί όχι, των στρατευσίμων), όπως συμβαίνει ήδη σε πολλές νατοϊκές χώρες. Πώς αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα η προοπτική αυτή; «Η βελτίωση των γνώσεων, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι πνευματικές και ηθικές ικανότητες που αναπτύσσουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων καλλιεργούνται μέσα από την εκπαίδευση που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους», λέει ο κ. Τριπόντικας. «Για να είναι επιτυχής η εκπαίδευση θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει το ενδιαφέρον από τον εκπαιδευόμενο, άρα θα πρέπει να υπάρχει το κίνητρο. Ολοι γνωρίζουμε ότι η αποξένωση από τη φύση αποδιοργανώνει ηθικά και ψυχικά τον άνθρωπο. Τα στελέχη μας όμως επιχειρούν, δρουν και λειτουργούν μέσα στη φύση. Επιπλέον, διοργανώνονται επιμορφωτικά συνέδρια και ημερίδες, συμμετέχουμε με προγράμματα εκπαίδευσης στο ΙΝΕΠ, ενώ διά βίου η εκπαίδευση που λαμβάνουμε είναι ίσως η πιο σημαντική, ακριβώς γιατί εκεί εμπνεόμαστε διά του παραδείγματος».
      Το Πολεμικό Ναυτικό έχει ορίσει τυποποιημένες διαδικασίες για τη λειτουργία ενεργών ηχοεντοπιστικών συσκευών υποβρυχίων και πλοίων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ Στο πλαίσιο αυτό, το ΓΕΕΘΑ καθιέρωσε από το 2017 τον θεσμό «Φίλος του Περιβάλλοντος», όπου σε ετήσια βάση πραγματοποιείται εκδήλωση επιβράβευσης τόσο της μονάδας που διακρίθηκε για τις περιβαλλοντικές δράσεις της όσο και του προσωπικού σε ατομικό επίπεδο για τον ίδιο λόγο. Επίσης, τον Απρίλιο υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας με τη μη κυβερνητική οργάνωση Ecocity, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικής και δράσεων για θέματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. 
      Παράλληλα, την περίοδο αυτή έχει συσταθεί ομάδα στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, προκειμένου να καταρτιστεί ο «οδικός χάρτης» για την προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική αλλαγή. Ο «χάρτης» θα εξασφαλίζει ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις θα προσαρμόσουν το σύνολο των δραστηριοτήτων, τον εξοπλισμό και τις υποδομές τους ώστε να γίνουν ανθεκτικές στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και παράλληλα θα είναι πλήρως ικανές για την αποστολή τους. 
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια από τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι ως αντίμετρο στην κλιματική αλλαγή είναι η μαζική φύτευση νέων δέντρων. Την λύση αυτή χρησιμοποιούν πολλές μεγάλες εταιρείες που ρυπαίνουν το περιβάλλον ως ένα είδος αντιστάθμισης της ζημίας που προκαλούν αλλά μέχρι στιγμής αυτά τα προγράμματα δενδροφύτευσης έχουν αποτύχει για διαφόρους λόγους. Επιπλέον η μαζική δεντροφύτευση με στόχο να απορροφούν τα δέντρα τις μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες μια προβληματική λύση επειδή θα πρέπει να σταματήσουμε να εκπέμπουμε βλάβερά αέρια και όχι να τα ΄παράγουμε και μετά να ψάχνουμε τρόπους απορρόφησης τους. Επιπλέον εγείρονται και ζητήματα παράπλευρων οικολογικών επιπτώσεων από την μαζική δενδροφύτευση.
      Όμως μελέτη επιστημόνων του φημισμένου Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ζυρίχης (ETH) στηρίζει την πρόταση μαζικής δενδροφύτευσης. Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» αναφέρει ότι η μαζική δενδροφύτευση ειδικά στην ευρωπαϊκή ήπειρο θα προκαλέσει την αύξηση των βροχοπτώσεων οι οποίες θα βοηθήσουν στον περιορισμό των επιπέδων ξηρότητας που αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η νέα μελέτη ερευνά τις επιπτώσεις που θα έχει η μετατροπή περιοχών αγροτικής καλλιέργειας σε μόνιμες δασικές εκτάσεις.

      Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν υπάρξει 20% αύξηση των δασικών εκτάσεων στην Ευρώπη με ομοιόμορφο τρόπο τότε θα υπάρξει αύξηση των βροχοπτώσεων τόσο τον χειμώνα αλλά και το καλοκαίρι με τις καλοκαιρινές βροχές να πέφτουν στις παράκτιες και νοτιότερες περιοχές της ευρωπαϊκής ηπείρου. Αυτό σημαίνει ότι θα «ανακουφίζονται» από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οι μεσογειακές περιοχές που είναι και αυτές που θεωρητικά θα δεχτούν την μεγαλύτερη πίεση της αύξησης της θερμοκρασίας και των ξηρών συνθηκών σε σχέση με άλλες περιοχές της Ευρώπης.
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια νέα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύεται σήμερα δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Περισσότερα από εννέα στα δέκα άτομα που απάντησαν στην έρευνα θεωρούν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα (93 %), με σχεδόν οκτώ στα δέκα άτομα (78 %) να το θεωρούν πολύ σοβαρό. Όταν τους ζητήθηκε να επιλέξουν το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, πάνω από το ένα τέταρτο (29 %) επέλεξε είτε την κλιματική αλλαγή (18 %) είτε την υποβάθμιση της φύσης (7 %) είτε τα προβλήματα υγείας που οφείλονται στη ρύπανση (4 %).
      Όσον αφορά την απάντηση σε επίπεδο πολιτικής, εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (90 %) συμφωνούν ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο, αντισταθμίζοντας παράλληλα τις εναπομένουσες εκπομπές ώστε να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Σχεδόν εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (87 %) πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να θέσει η ΕΕ φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ το ίδιο ποσοστό πιστεύει ότι είναι σημαντικό η ΕΕ να παράσχει στήριξη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
      Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε: «Παρά την πανδημία και τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι, η στήριξη της δράσης για το κλίμα παραμένει υψηλή. Οι Ευρωπαίοι αναγνωρίζουν τους μακροπρόθεσμους κινδύνους που θέτουν οι κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας, και αναμένουν από τη βιομηχανία, τις κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβουν δράση. Οι αριθμοί αυτής της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου χρησιμεύουν ως έκκληση κινητοποίησης για πολιτικούς και επιχειρήσεις. Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχουν πρόσθετα κίνητρα για την οριστικοποίηση της νομοθεσίας «Fit for 55» που θα παρουσιάσουμε αργότερα αυτόν τον μήνα για να διασφαλίσουμε ότι θα επιτύχουμε τους στόχους μας για το κλίμα.»
      Η πλειονότητα (64 %) των πολιτών της ΕΕ έχουν αναλάβει ήδη σε ατομικό επίπεδο δράση για το κλίμα και προβαίνουν συνειδητά σε βιώσιμες επιλογές στην καθημερινή τους ζωή. Όταν ρωτήθηκαν ποιον θεωρούν αρμόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οι πολίτες υπογράμμισαν την ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα συνοδεύουν την ατομική δράση, υποδεικνύοντας τις εθνικές κυβερνήσεις (63 %), τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία (58 %) και την ΕΕ (57 %).
      Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους που συμμετείχαν στην έρευνα (81 %) συμφωνούν ότι οι καθαρές μορφές ενέργειας θα πρέπει να λαμβάνουν μεγαλύτερη δημόσια χρηματοδοτική στήριξη, ακόμη και αν αυτό οδηγήσει σε μείωση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Τρία τέταρτα των Ευρωπαίων (75 %) πιστεύουν ότι οι επενδύσεις στην οικονομική ανάκαμψη θα πρέπει να στοχεύουν κυρίως στη νέα πράσινη οικονομία.
      Αναγνωρίζεται σαφώς ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προσφέρει ευκαιρίες στους πολίτες της ΕΕ και στην ευρωπαϊκή οικονομία. Σχεδόν οκτώ στους δέκα Ευρωπαίους (78 %) συμφωνούν ότι η ανάληψη δράσης για το κλίμα θα οδηγήσει σε καινοτομία που θα καταστήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές. Σχεδόν οκτώ στους δέκα (78 %) συμφωνούν ότι η προώθηση της εμπειρογνωσίας της ΕΕ στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών σε χώρες εκτός ΕΕ μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Επτά στους δέκα Ευρωπαίους (70 %) πιστεύουν ότι η μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων μπορεί να ωφελήσει οικονομικά την ΕΕ. Περισσότεροι από επτά στους δέκα Ευρωπαίους (74 %) συμφωνούν ότι το κόστος των ζημιών που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή είναι πολύ υψηλότερο από τις επενδύσεις που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση.
      Ιστορικό
      Το ειδικό Ευρωβαρόμετρο 513 για την κλιματική αλλαγή πραγματοποίησε έρευνα σε 26.669 πολίτες από διαφορετικές κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 15 Μαρτίου έως τις 14 Απριλίου 2021. Όπου ήταν δυνατόν διεξήχθησαν προσωπικές συνεντεύξεις, αλλά ορισμένοι συμμετέχοντες απάντησαν στην έρευνα διαδικτυακά, σύμφωνα με τους περιορισμούς της πανδημίας COVID-19.
      Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί την υπ' αριθμόν ένα πολιτική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με βάση τις προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να καταστήσουν την ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 και να μειώσουν τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Οι δεσμεύσεις αυτές κατοχυρώνονται πλέον στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ο οποίος υπογράφηκε επίσημα στις 30 Ιουνίου 2021. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Επιτροπή θα παρουσιάσει στις 14 Ιουλίου 2021 τη δέσμη νομοθετικών προτάσεων «Fit for 55». Αυτή η συνολική μεταρρύθμιση της εργαλειοθήκης της ΕΕ για την πολιτική για το κλίμα και την ενέργεια θα περιλαμβάνει αναθεωρήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας και σειρά νέων μέσων.
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Μπορεί ζώντας στην Ελλάδα να μας είναι δύσκολο να φανταστούμε μία εντελώς επίπεδη χώρα, χωρίς τα χιονισμένα τοπία των βουνών και τις ποικίλες δραστηριότητες που μπορεί κανείς να απολαύσει εκεί. Κι όμως, υπάρχουν εννέα χώρες οι οποίες δεν διαθέτουν ούτε ένα βουνό και το υψόμετρό τους δεν ξεπερνά τα μερικές εκατοντάδες μέτρα. Ποιες είναι αυτές;

      1. Η Γκάμπια. Η Γκάμπια είναι ένα νεοσύστατο ανεξάρτητο κράτος της Δυτική Αφρικής, πρώην βρετανική αποικία. Έχει έκταση 11.300km2 και πληθυσμό 1.455.842 κατοίκους. Η επικράτεια της αποτελείται από τμήμα της κοιλάδας του ομώνυμου ποταμού, με λίγα λοφοειδή εξάρματα που δεν ξεπερνούν το υψόμετρο των 75m.

      2. Το Κουβέιτ. Το Κουβέιτ είναι κράτος της Μέσης Ανατολής. Βρίσκεται στις βορειανατολικές ακτές της Αραβικής χερσονήσου και στο βορειοδυτικό άκρο του Περσικού κόλπου. Το έδαφος του Κουβέιτ αποτελείται από προσχωσιγενή ιζήματα, τα οποία επικάθισαν στα βορειοανατολικά κράσπεδα της αραβικής πεδιάδας. Είναι γενικά πεδινό και μόνο προς τα δυτικά βαθμιαία υψώνεται φτάνοντας σε μέγιστο ύψος 290m στο Ας Σακάγια.

      3. Η Μολδαβία. Η Μολδαβία είναι κράτος της ανατολικής Ευρώπης. Το ανάγλυφο της χώρας κατά το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από μια λοφώδη πεδιάδα, η οποία έχει υψόμετρο 200-300m. Στο κεντρικό τμήμα της χώρας αναπτύσσεται το οροπέδιο Κόντρα, το οποίο φτάνει σε ύψος 429m και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας.

      4. Η Γουινέα Μπισάου. Η Γουινέα Μπισάου είναι ένα μικρό κράτος της δυτικής Αφρικής. Είναι μία πεδινή χώρα. Από άποψη μορφολογίας εδάφους διαιρείται σε τρεις περιοχές : την παράκτια περιοχή, την εσωτερική πεδιάδα και τις ανατολικές λοφοσειρές. Στην ενδοχώρα σχηματίζεται μία εκτεταμένη πεδιάδα, η οποία καταλήγει στο ανατολικό τμήμα της σε λοφοσειρές μέγιστου ύψους 300m.

      5. Η Δανία. Η Δανία είναι μία χώρα που βρίσκεται στην Σκανδιναβία στην βόρεια Ευρώπη. Το δανέζικο ανάγλυφο διαμορφώθηκε την εποχή των παγετώνων και γι’ αυτό η είναι τελείως επίπεδη. Το μεγαλύτερο ύψωμα βρίσκεται στα κεντρικά με ύψος 170m.

      6. Η Εσθονία. Η Εσθονία είναι η βορειότερη και μικρότερη χώρα της Βαλτικής. Είναι πεδινή χώρα, με ομαλή γεωμορφολογία, κυριότερος παράγοντας για την διαμόρφωση της οποίας υπήρξαν οι παγετώνες. Το μέσο ύψος είναι 50m και η ψηλότερη κορυφή της χώρας βρίσκεται στο λόφο Σούουρ Μουνομάγκι, στο νοτιοανατολικό της άκρο, που έχει μέγιστο ύψος 318m.

      7. Η Λετονία. Η Λετονία είναι ανεξάρτητο κράτος της βορειοανατολικής Ευρώπης. Από γεωλογική άποψη το έδαφος της χώρας είναι από τα παλαιότερα της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και αποτελείται από πετρώματα που έχουν υποστεί διαβρωτική επίδραση του ανέμου, του νερού και κυρίως των παγετών στην διάρκεια της Τεταρτογενούς εποχής. Ο λόφος Γκάιζκαλν, ανατολικά της πρωτεύουσας Ρίγα, φτάνει τα 311 και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας.

      8. Η Λιθουανία. Η Λιθουανία είναι ανεξάρτητο κράτος της βορειοανατολικής Ευρώπης και η νοτιότερη από τις τρεις Βαλτικές χώρες. Το σημερινό ανάγλυφο της χώρας είναι αποτέλεσμα δράσης των παγετώνων που κάλυπταν την περιοχή κατά την Τεταρτογενή εποχή. Στο δυτικό τμήμα της χώρας υψώνεται ο λόφος Γιουζαπίνε, ο οποίος φτάνει τα 288m και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας.

      9. Η Λευκορωσία. Η Λευκορωσία είναι ανεξάρτητο κράτος της Ανατολικής Ευρώπης. Το έδαφός της είναι από τα παλαιότερα της Ευρώπης. Η σημερινή μορφή του είναι αποτέλεσμα της διαβρωτικής επίδρασης των παγετώνων κατά την Τεταρτογενή εποχή. Βορειοανατολικά της πρωτεύουσας Μινσκ υψώνεται ο λόφος Ντερζίνσκι, που φτάνει τα 344m και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της χώρας.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Σύμφωνα με μελέτες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το 80-85% των θαλάσσιων απορριμμάτων που συναντώνται στις παραλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πλαστικά.
      Από το σύνολο των πλαστικών, 50% αντιστοιχεί σε πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης και 27% σε είδη αλιείας. Τα αντικείμενα αυτά δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στα θαλάσσια οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και την ανθρώπινη υγεία και κατ’ επέκταση έχουν επιπτώσεις σε οικονομικές δραστηριότητες όπως στον τουρισμό, την αλιεία και τη ναυτιλία.
      Για το σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Ιανουάριο 2018 την Στρατηγική για τα πλαστικά με σκοπό να αλλάξει τον τρόπο που τα πλαστικά προϊόντα σχεδιάζονται, παράγονται, χρησιμοποιούνται και ανακυκλώνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Στρατηγική αυτή αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Νέου Σχεδίου Δράσης για την κυκλική οικονομία.
      Για την αντιμετώπιση του προβλήματος εκδόθηκε η «Οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον». Στόχος είναι η πρόληψη και μείωση του αντίκτυπου ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, ιδίως στο υδάτινο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, καθώς και την προώθηση της μετάβασης σε μία κυκλική οικονομία με καινοτόμα και βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα, προϊόντα και υλικά συμβάλλοντας έτσι στην αποδοτική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
      Κατευθυντήριες Οδηγίες για τα πλαστικά μιας χρήσης
      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τα διάφορα πλαστικά προϊόντα που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας. Συγκεκριμένα, παρέχονται  κατευθύνσεις για την ερμηνεία του ορισμό του πλαστικού και για διάφορες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας.
       Νόμος 4736/2020
      Στην Ελλάδα η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την Οδηγία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο 2020 με την ψήφιση του Νόμου 4736/2020 «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και λοιπές διατάξεις».
      Με βάση το Νόμο αυτό προβλέπονται συγκεκριμένες διατάξεις για διάφορες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων, οι οποίες θα ισχύουν σε διαφορετικές ημερομηνίες. Ορισμένα προϊόντα μιας χρήσης καταργούνται από την 3η Ιουλίου 2021. Πρόκειται για εκείνα τα προϊόντα που ανευρίσκονται συνηθέστερα στις ακτές. Για άλλες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων, όπως τα κυπελάκια για ποτά ή τους περιέκτες τροφίμων θα αρχίσει σταδιακά η μείωσή τους προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Οδηγίας.
      Η μείωση θα επιτευχθεί με στοχευμένες δράσεις, όπως για παράδειγμα με την υιοθέτηση της εισφοράς προστασίας περιβάλλοντος, με την υποχρέωση διάθεσης στο σημείο πώλησης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων και χρήσης εναλλακτικών προϊόντων από υπηρεσίες catering,  με αύξηση του ανακυκλωμένου πλαστικού στις φιάλες pet  κ.ά.
      Για άλλα πλαστικά προϊόντα θα επεκταθεί το πρόγραμμα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, προκειμένου να καλύψει και άλλες κατηγορίες πλαστικών αποβλήτων. Επίσης, θα υιοθετηθεί η χωριστή συλλογή για ορισμένες κατηγορίες αποβλήτων πλαστικών. Συγκεκριμένα στο Νόμο προβλέπονται τα ακόλουθα κατ’ άρθρο:
       Απαγόρευση χρήσης ορισμένων πλαστικών (Άρθρο 5)
      Από τις 3 Ιουλίου 2021 ισχύει η απαγόρευση χρήσης των ακόλουθων 10 προϊόντων στην επικράτεια και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
      1) μπατονέτες
      2) πλαστικά μαχαιροπίρουνα
      3) πλαστικά πιάτα
      4) πλαστικά καλαμάκια
      5) πλαστικοί αναδευτήρες ποτών
      6) πλαστικά στηρίγματα μπαλονιών εκτός από μπαλόνια για βιομηχανικές ή άλλες επαγγελματικές χρήσεις
      7) περιέκτες τροφίμων  κατασκευασμένοι από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ)
      περιέκτες ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ), καθώς και τα καπάκια και τα καλύμματά τους και
      9) κυπελάκια για ποτά από διογκωμένο πολυστυρένιο (φελιζόλ), καθώς  και τα καπάκια και καλύμματά τους.
      10) προϊόντα που κατασκευάζονται από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.
      Για τους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η απαγόρευση χρήσης των ανωτέρω πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης ισχύει από την 1η Φεβρουαρίου 2021.
       Μείωση της κατανάλωσης (Άρθρο 4)
      Για τα κυπελάκια για ποτά και τους περιέκτες τροφίμων τίθεται στόχος μείωσης της κατανάλωσης τουλάχιστον  κατά 30% έως το 2024 και κατά 60% έως το 2026 σε σύγκριση με το 2022. Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου:
      –από 1ης Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος (4 λεπτά πλέον ΦΠΑ) ανά τεμάχιο προϊόντος. Η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα δημόσια έσοδα, τα οποία προβλέπεται να εισπράττονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων εσόδων (ΑΑΔΕ), θα αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο για δράσεις αποκλειστικά συναφείς με τους σκοπούς του Νόμου.
      – από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης υποχρεούνται να διαθέτουν επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα των πλαστικών μιας χρήσης στον καταναλωτή στο σημείο πώλησης
      – από 1ης Ιουλίου 2021 παρέχεται πρόσβαση νερού από κοινόχρηστες βρύσες σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδιές χαρές.
      Απαιτήσεις για τα προϊόντα (Άρθρο 6)
      Από 3ης Ιουλίου 2024 οι φιάλες ποτών με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων  θα πρέπει να διατίθενται στην αγορά μόνον εάν τα καπάκια και τα καλύμματα παραμένουν προσαρτημένα στις φιάλες.
      Από 1ης Ιανουαρίου 2025 οι φιάλες ποτών «PET» με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων  πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένο πλαστικό και από 1ης Ιανουαρίου 2030 όλες οι φιάλες με χωρητικότητα έως και 3 λίτρων  τουλάχιστον 35%.
       Σήμανση πλαστικών προϊόντων (Άρθρο 7)
      Από 3ης Ιουλίου 2021 προβλέπεται υποχρεωτική σήμανση συσκευασίας των ακόλουθων πλαστικών προϊόντων:
      Σερβιέτες υγιεινής, ταμπόν και εφαρμογείς ταμπόν Υγρά μαντηλάκια Προϊόντα καπνού με φίλτρο και φίλτρα για χρήση σε συνδυασμό με προϊόντα καπνού Κυπελάκια για ποτά. Με τον τρόπο αυτό ενημερώνεται ο καταναλωτής για :
      α) τις κατάλληλες επιλογές διαχείρισης του προϊόντος ως αποβλήτου ή τους τρόπους διάθεσης αποβλήτων που πρέπει να αποφεύγονται για το συγκεκριμένο προϊόν σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων και
      β) την παρουσία πλαστικών υλών στο προϊόν και τις επακόλουθες αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την απόρριψη στο περιβάλλον.
      Για τη σήμανση έχει εκδοθεί ο Κανονισμός ΕΕ 2020/2151 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
       Προγράμματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (Άρθρα 8, 9, 10 και 11)
      Για τις ακόλουθες 8 κατηγορίες πλαστικών προϊόντων θεσπίζονται συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης για τα απόβλητα συσκευασίας.
      Περιέκτες τροφίμων Πακέτα και περιτυλίγματα από εύκαμπτο υλικό Περιέκτες ποτών έως και 3 λίτρα Κυπελάκια για ποτά Λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς Υγρά μαντηλάκια Μπαλόνια Προϊόντα καπνού ποτών Χωριστή συλλογή (Άρθρο 13)
      Τα απόβλητα που προκύπτουν από τις πλαστικές φιάλες ποτών έως και 3 λίτρων θα συλλέγονται χωριστά με στόχο τουλάχιστον κατά 77% έως το 2025 και κατά 90% έως το έτος 2029 των προϊόντων αυτών που διατίθενται στην αγορά.
      Για το σκοπό αυτό ο καταναλωτής κατά την αγορά του προϊόντος αυτού θα καταβάλλει εγγυοδοτικό αντίτιμο , το οποίο θα του αποδίδεται κατά την επιστροφή του προϊόντος με σκοπό τη χωριστή συλλογή για ανακύκλωση.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Η στρατηγική τους θέση δίπλα στη θάλασσα τις ανέδειξε σε εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα, όμως οι παράκτιες πόλεις πλέον απειλούνται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής.
      Από το Μουμπάι ως το Μαϊάμι, τη Ντάκα και τη Βενετία, αυτές οι πόλεις με τους εκατομμύρια κατοίκους τους βρίσκονται «στην πρώτη γραμμή» της κλιματικής κρίσης, η οποία απειλεί να αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη, προειδοποιεί έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC).
      «Το επίπεδο της θάλασσας εξακολουθεί να ανεβαίνει, οι πλημμύρες είναι ολοένα και συχνότερες και πιο έντονες, η υπερθέρμανση αυξάνει την οξύτητα των ωκεανών και κάνει τους καύσωνες πιο έντονους», σημειώνουν οι επιστήμονες σε αυτή την έκθεση των 4.000 σελίδων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κατά συνέπεια «πρέπει να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις».
      Λόγω της θερμικής διαστολής των ωκεανών και του λιώσιμου των πάγων εξαιτίας της υπερθέρμανσης της Γης, η άνοδος του επιπέδου της θάλασσας απειλεί να μολύνει με θαλασσινό νερό τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις και να καταστρέψει στρατηγικής σημασίας υποδομές, όπως λιμάνια και αεροδρόμια.
      «Ένας κίνδυνος για τις κοινωνίες και την παγκόσμια οικονομία εν γένει», προειδοποιεί η IPCC, καθώς περίπου το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού και των υποδομών βρίσκονται λιγότερα από 10 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
      Και σε κάποιες μεγαλουπόλεις, μικρά νησιά και αρκτικές κοινότητες οι επιπτώσεις ενδέχεται να καταστούν εμφανείς πολύ γρήγορα, στη διάρκεια της ζωής του υφιστάμενου πληθυσμού.
      Εκτοπισμοί
      Η μετανάστευση που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει στο Μπανγκλαντές, όπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι ενδέχεται να εκτοπιστούν ως το 2050 λόγω της ανόδου του επιπέδου της θάλασσας.
      Οι κλιματικοί μετανάστες ίσως επιλέξουν τη Ντάκα, όμως και η πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές απειλείται.
      Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σε έναν κόσμο όπου η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή (ο ελάχιστος στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα), κάτι που σημαίνει ότι το επίπεδο των ωκεανών μπορεί να αυξηθεί κατά 60 εκατοστά ως το τέλος του αιώνα.
      Η τύχη πολλών παράκτιων πόλεων θα είναι τραγική, αν δεν μειωθεί δραστικά η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, τονίζει η IPCC.
      Ανεξαρτήτως του ρυθμού εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα «η άνοδος του επιπέδου των ωκεανών επιταχύνεται και θα συνεχίσει να επιταχύνεται επί χιλιετίες», προσθέτει.
      «Οι περισσότερες παράκτιες πόλεις κινδυνεύουν να πεθάνουν. Πολλές άλλες θα εξαφανιστούν λόγω των πλημμυρών. Ως το 2050 θα έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα», εξηγεί ο Μπεν Στράους του οργανισμού Climate Central.
      Παρά τις πολλές δυσοίωνες προβλέψεις, οι παράκτιες πόλεις εξακολουθούν να μεγαλώνουν, αυξάνοντας τον αριθμό των πιθανών θυμάτων, κυρίως στην Ασία και την Αφρική.
      «Μπανιέρα»
      Πώς μπορούν να προστατευθούν οι μεγαλουπόλεις;
      Με τη δημιουργία φραγμάτων, την κατασκευή τειχών, την αποκατάσταση παράκτιων οικοσυστημάτων που παρέχουν φυσική προστασία. Δεν υπάρχουν θαυματουργές λύσεις και οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι πολλές και ολοένα και πιο περίπλοκες.
      «Πρέπει να δράσουμε και να δράσουμε τώρα, διότι ήδη έχουμε καθυστερήσει», σχολιάζει ο Γιόχαν Φερλίντε, υπεύθυνος του προγράμματος προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στο Ρότερνταμ.
      Με το 85% του εδάφους της κάτω από το επίπεδο της θάλασσας η ολλανδική πόλη είναι «σαν μπανιέρα», εξηγεί. «Πρέπει να αντλούμε κάθε σταγόνα νερού που πέφτει. Πρέπει πραγματικά να καινοτομήσουμε για να διατηρήσουμε στεγνά τα πόδια μας».
      Όμως δεν μπορούν όλες οι χώρες να υιοθετούν καινοτόμους τρόπους προστασίας. Και η IPCC προειδοποιεί ότι όλα τα χρήματα του κόσμου δεν αποτελούν σίγουρη εγγύηση κατά της μετανάστευσης των κατοίκων των παράκτιων πόλεων.
      Η Ινδονησία ήδη σκοπεύει να μετακινήσει την πρωτεύουσά της από τη Τζακάρτα στο Βόρνεο. Όμως κάποια κτίσματα είναι αναντικατάστατα, όπως στη Βενετία, όπου το 90% των οικημάτων απειλείται από το νερό. Στη διάρκεια του φαινομένου της πλημμυρίδας, το νερό φτάνει ως την πλατεία του Αγίου Μάρκου.
      Όμως αν το επίπεδο της θάλασσας ανέβει κατά 30 εκατοστά, το νερό που θα πλημμυρίζει την πόλη θα παραμένει στάσιμο επί εβδομάδες.
      «Οι προσπάθειές μας να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή έχουν στόχο να προστατεύσουν τις ζωές μας σήμερα, όμως καθορίζουν και τις ιστορίες που θα λένε οι απόγονοί μας για εμάς», σχολιάζει ο Μπεν Στράους.
      «Και πιστεύω ότι οι ιστορίες που θα διηγούνται όλα όσα χάσαμε, όλα όσα δεν καταφέραμε να προστατεύσουμε θα είναι πολλές», προσθέτει.
      Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το νόμο για το κλίμα, με 442 ψήφους υπέρ, 203 κατά και 51 αποχές, μετατρέποντας έτσι την πολιτική δέσμευση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050, σε νομική υποχρέωση.
      Παράλληλα, ο νέος νόμος θα παρέχει στους Ευρωπαίους πολίτες και στις επιχειρήσεις, τη νομική ασφάλεια και σαφήνεια που χρειάζονται για να προγραμματίσουν κατάλληλα την πορεία τους σε αυτή τη μετάβαση. Μετά το 2050, η ΕΕ θα επιδιώξει να πετύχει αρνητικό ισοζύγιο εκπομπών.
      Ο νέος νόμος της ΕΕ για το κλίμα, επιταχύνει τον στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, από 40% σε τουλάχιστον 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. «Μια επικείμενη πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον κανονισμό LULUCF (Land Use and forestry regulation for 2021-2030) για τη ρύθμιση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία, θα αυξήσει τις καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ, και ως εκ τούτου, θα επιταχύνει εκ των πραγμάτων τον στόχο της ΕΕ για το 2030 στο 57%» αναφέρει στην ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
         
      «Ο προϋπολογισμός για τα αέρια του θερμοκηπίου» θα προσδιοριστεί από τον στόχο για το 2040
      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για στόχο για το 2040 μετά την πρώτη παγκόσμια αξιολόγηση το 2023 που προβλέπεται στη Συμφωνία του Παρισιού.
      Σύμφωνα με την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου, η Κομισιόν θα δημοσιεύσει τη μέγιστη ποσότητα εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που εκτιμάται ότι μπορεί να εκπέμπει η ΕΕ έως το 2050 χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας. Αυτός ο λεγόμενος «προϋπολογισμός για τα αέρια θερμοκηπίου», θα αποτελέσει ένα από τα κριτήρια για τον καθορισμό του αναθεωρημένου στόχου της ΕΕ για το 2040.
      Εως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογεί τη συλλογική πρόοδο όλων των χωρών της ΕΕ, καθώς και τη συνοχή των εθνικών μέτρων ως προς την επίτευξη του στόχου της ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
      Δεδομένης της σημασίας των ανεξάρτητων επιστημονικών συμβουλών και βάσει πρότασης του Ευρωκοινοβουλίου, θα συσταθεί μια ευρωπαϊκή επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, η οποία θα παρακολουθεί την πρόοδο και θα αξιολογεί κατά πόσον η ευρωπαϊκή πολιτική συνάδει με τους εν λόγω στόχους.
      Την ικανοποίησή της για την έγκριση του νόμου για το κλίμα εξέφρασε η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γίτε Γκούτερλαντ (Σοσιαλιστές, Σουηδία).
      «Βάσει της συμφωνίας με την Επιτροπή, επιβεβαιώσαμε τον στόχο καθαρών μειώσεων των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55%, πλησιάζοντας το 57% έως το 2030. Θα προτιμούσα να είχαμε προχωρήσει ακόμη περισσότερο, ωστόσο αυτή είναι μια καλή συμφωνία, που βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και θα κάνει μεγάλη διαφορά. Η ΕΕ πρέπει τώρα να μειώσει τις εκπομπές την επόμενη δεκαετία περισσότερο από ότι τις τρεις προηγούμενες δεκαετίες μαζί, και έχουμε νέους, πιο φιλόδοξους στόχους που μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για περισσότερες χώρες», δήλωσε η εισηγήτρια.
      Η συμφωνία αναμένεται να εγκριθεί σύντομα και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Η Κομισιόν σχεδιάζει να υποβάλει σειρά προτάσεων στις 14 Ιουλίου 2021 προκειμένου να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τον πιο φιλόδοξο στόχο για το 2030.
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Πτήσεις με drone πάνω από περιοχές της Αθήνας με χρήση θερμικής κάμερας πραγματοποίησε η ομάδα UpStories σε συνεργασία με το meteo.gr την Παρασκευή 25 Ιουνίου 2021 για τη χαρτογράφηση περιοχών που συμβάλλουν στην αστική θερμική νησίδα. 
      Στα πλάνα του βίντεο παρακολουθούμε στιγμιότυπα από τη Λεωφόρο Συγγρού και τις περιοχές μεταξύ Φιξ και Αμφιθέας. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιφάνειας που κατέγραψε η θερμική κάμερα ήταν 72°C, με τη θερμοκρασία οδοστρώματος της Λεωφόρου Συγγρού στο Φιξ να φτάνει τους 47°C και στην περιοχή της Αμφιθέας τους 44°C, όταν την ίδια ώρα η θερμοκρασία αέρα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ήταν 37°C κοντά στο κέντρο της Αθήνας και 31°C στα παραθαλάσσια τμήματα.
      Οι υψηλότερες τιμές θερμοκρασίας καταγράφηκαν σε δρόμους μικρής κυκλοφορίας και σε στέγες παλαιών κτιρίων με κλιματιστικές μονάδες. Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, γίνεται εύκολα αντιληπτή η μεγάλη σημασία της χρήσης ψυχρών υλικών στην κατασκευή κτιρίων και δαπέδων στην πόλη, τα οποία συνεισφέρουν στην μείωση της εκπομπής θερμότητας στον αέρα κοντά στο έδαφος, και επομένως μπορούν να περιορίσουν το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας.
      Πηγή: Up Stories
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Μόλις για τρίτη φορά από την αρχή της βιομηχανικής εποχής, η ετήσια παγκόσμια παραγωγή πλαστικού υποχώρησε το 2020, κατά 0,3%, εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης, ανακοίνωσε προ ολίγων ημερών η ευρωπαϊκή ένωση παραγωγών πλαστικού.
      Στην Ευρώπη, όπου 55 εκατομμύρια τόνοι νέων πλαστικών βγήκαν πέρυσι από τα εργοστάσια, η υποχώρηση της παραγωγής φθάνει το 5,1% και το φαινόμενο της μείωσης είναι ακόμη πιο έντονο στη Γαλλία, όπου η παραγωγή πλαστικού μειώθηκε κατά 11% το 2020, ανακοίνωσε η Ένωση PlasticsEurope.
      Στη Γαλλία, η συνολική κατανάλωση καινούριου πλαστικού μειώθηκε πέρυσι κατά 7,5%, περισσότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (-4,7%) και από τη μείωση που καταγράφηκε στη Γερμανία (-6,5%).
      Ο τομέας που επηρεάστηκε περισσότερο είναι αυτός του αυτοκινήτου, στον οποίο η κατανάλωση πλαστικού μειώθηκε κατά 18,1% στην Ευρώπη και κατά 28% στη Γαλλία εξαιτίας των διακοπών που σημειώθηκαν στην παραγωγή, σύμφωνα με την Ένωση.
      Σε ολόκληρο τον πλανήτη, «με 367 εκατομμύρια τόνους πλαστικού να έχουν παραχθεί το 2020 έναντι 368 εκατ. τόνων το 2019, πρόκειται για την τρίτη παγκόσμια μείωση που έχει καταγραφεί μεταπολεμικά, έπειτα από εκείνη που είχε σημειωθεί το 1973, κατά την περίοδο της πρώτης πετρελαϊκής κρίσης, και από εκείνη του 2008, κατά τη χρηματοοικονομική κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ερίκ Κενέ, γενικός διευθυντής της PlasticsEurope.
      Η επιβράδυνση, «σημαντικός δείκτης του αντίκτυπου της κρίσης που προκάλεσε η Covid-19 στην παγκόσμια οικονομία», μετριάσθηκε εξαιτίας της συνέχισης της αύξησης της παραγωγής πλαστικών στην Κίνα (+1% το 2020), σύμφωνα με την Ένωση.
      Η Κίνα, η οποία το 2010 κατασκεύαζε το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πλαστικού, παρέχει τώρα το ένα τρίτο, μετά το διπλασιασμό της παραγωγής της (117 εκατ. τόνοι το 2020 έναντι 64 εκατ. τόνων το 2010).
      Εδώ και μερικά χρόνια, η Κίνα εξάγει PVC για κατασκευές και άλλα βασικά πλαστικά, όμως εξακολουθεί να εισάγει εξειδικευμένα πλαστικά, κυρίως για την βιομηχανία του αυτοκινήτου.
      Η Ευρώπη (οι 27 χώρες της ΕΕ μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία και τη Σουηδία), η οποία το 2010 παρήγε το 21% του παγκόσμιου πλαστικού (56 εκατ. τόνους), δεν παράγει πλέον παρά το 15% (55 εκατ. τόνους).
      Η Βόρεια Αμερική, παρόλο που αύξησε την ποσότητα μέσα στη δεκαετία (70 εκατ. τόνοι το 2020 έναντι 53 εκατ. τόνων το 2010), παραμένει αναλογικά στα ίδια επίπεδα, με το 19% της παγκόσμιας παραγωγής το 2020 έναντι του 20% πριν από 10 χρόνια.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.