Search the Community

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) δημοσιεύει τα συγκεντρωτικά στοιχεία για τις επιτόπιες μετρήσεις της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από σταθμούς κεραιών που πραγματοποιήθηκαν το 2024, καθώς και τον απολογισμό λειτουργίας του Εθνικού Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων (ΕΠΗΠ) για το ίδιο έτος. Συγκεκριμένα, δημοσιεύονται: (α) Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων επιτόπιων μετρήσεων εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας Η ΕΕΑΕ, μέσω αυτεπάγγελτων και κατόπιν αιτήματος ελέγχων, διενεργεί επιτόπιες μετρήσεις με σκοπό τον έλεγχο της τήρησης των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται: Αυτεπάγγελτα, σε ετήσια βάση, καλύπτοντας τουλάχιστον το 20% των κεραιών που έχουν αδειοδοτηθεί από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως. Κατόπιν αιτήματος, από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Το 2024 διενεργήθηκαν συνολικά 2.377 επιτόπιες μετρήσεις σε σταθμούς κεραιών σε όλη την Ελλάδα, καλύπτοντας αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Από αυτές: 2.362 μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν αυτεπάγγελτα, 15 μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν κατόπιν αιτήματος. Σε 6 περιπτώσεις εντοπίστηκαν υπερβάσεις ή ενδεχόμενες υπερβάσεις των θεσμοθετημένων ορίων ασφαλούς έκθεσης. Για όλες τις περιπτώσεις, ενημερώθηκαν άμεσα οι αρμόδιοι φορείς και ελήφθησαν τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα. Συνολικά προβάλλονται τα αποτελέσματα από περισσότερες από 25.000 επιτόπιες μετρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2008 έως σήμερα, σε περίπου 11.862 σταθμούς κεραιών. Τα αναλυτικά αποτελέσματα των μετρήσεων είναι διαθέσιμα και στην εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα και συσκευές “e-κεραίες“ Ο απολογισμός για το 2024 περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα μετρήσεων που προέρχονται: από 500 σταθερούς σταθμούς μέτρησης του ΕΠΗΠ, από 12 κινητούς σταθμούς, που λειτουργούν σε δήμους της χώρας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι τιμές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που καταγράφηκαν είναι σημαντικά χαμηλότερες από τα όρια που ορίζει η κείμενη νομοθεσία. Το ΕΠΗΠ είναι ένα πανελλαδικό τηλεμετρικό δίκτυο σταθμών συνεχούς μέτρησης της υψίσυχνης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, διασυνδεδεμένο on-line με τη διαδικτυακή πύλη paratiritirioemf.eeae.gr, όπου προβάλλονται τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Πρόκειται για ένα αποκεντρωμένο σύστημα διαρκών μετρήσεων, το οποίο είναι ενταγμένο στην πραγματικότητα και στην καθημερινότητα των πολιτών σε όλη τη χώρα. View full είδηση

Τι μάθαμε από 25 χρόνια πυρκαγιών στην Ελλάδα; Τα δεδομένα δεν μιλούν από μόνα τους. Όταν όμως τα εξετάζεις προσεκτικά, λένε πολλά. Το αρχείο των τελευταίων 25 ετών του Πυροσβεστικού Σώματος δείχνει ότι ο κίνδυνος στη χώρα μας εξελίσσεται — και συχνά δεν μένει στο ημερολόγιο. - Λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών, μεγαλύτερη ζημιά: Αν και οι πυρκαγιές εντός αντιπυρικής περιόδου μειώνονται, η συνολική καμένη έκταση αυξάνεται σταθερά. - Όλο και μεγαλύτερες μεγάλες πυρκαγιές: Οι πυρκαγιές άνω των 2.000 στρεμμάτων γίνονται συχνότερες και μεγαλύτερες. - Αθόρυβη έξαρση εκτός εποχής: Οι χειμερινοί και ανοιξιάτικοι μήνες παρουσιάζουν αύξηση τόσο σε ενάρξεις πυρκαγιών όσο και σε καμένες εκτάσεις. - Ο χάρτης αλλάζει: Η Βόρεια Ελλάδα και άλλες περιοχές με όχι σημαντικό ιστορικό πυρκαγιών εμφανίζουν πλέον σημάδια επιδείνωσης. Διαβάστε παρακάτω την πλήρη ανάλυση των δεδομένων. Η μεγάλη εικόνα: Τι δείχνει το αρχείο του Πυροσβεστικού Σώματος (2000–2024); Τα δεδομένα δεν μιλούν από μόνα τους. Όταν όμως τα εξετάζεις προσεκτικά, λένε πολλά. Από το 2000 έως το 2024, καταγράφεται σαφής μείωση στις ετήσιες πυρκαγιές εντός της αντιπυρικής περιόδου (Εικόνα 1). Από περίπου 4.300 ετησίως, κατά μέσο όρο, την περίοδο 2000–2012, πέφτουμε στις 3.700 την περίοδο 2013–2024. Εικόνα 1. Ετήσιος αριθμός πυρκαγιών στην Ελλάδα, Μάιος – Οκτώβριος (2000–2024). Όμως, αυτή η μείωση στις ενάρξεις δεν μεταφράζεται σε μείωση της συνολικής καμένης έκτασης. Αντίθετα, η καμένη έκταση μέσα στην αντιπυρική περίοδο παρουσιάζει αυξητική τάση, περίπου ίση με επιπλέον 6.000 στρέμματα κάθε χρόνο (Εικόνα 2). Εικόνα 2. Ετήσια καμένα στρέμματα στην Ελλάδα, Μάιος – Οκτώβριος (2000–2024). Τι συμβαίνει λοιπόν και με λιγότερες πυρκαγιές μέσα στην αντιπυρική περίοδο, οι καμένες εκτάσεις αυξάνονται; Με απλά λόγια, η ανάλυση των δεδομένων του Πυροσβεστικού Σώματος δείχνει πως όταν ξεφεύγει μια πυρκαγιά, ξεφεύγει πολύ. Από το 2000 έως το 2024, ο αριθμός των πυρκαγιών που ξεπερνούν τα 2.000 στρέμματα —μέγεθος που αντιστοιχεί μόλις στο 0.5% καταγεγραμμένων πυρκαγιών της περιόδου 2000–2024— παρουσιάζει αύξηση (Εικόνα 3). Εικόνα 3. Ετήσιος αριθμός πυρκαγιών άνω των 2.000 στρεμμάτων στην Ελλάδα, Μάιος – Οκτώβριος (2000–2024). Παράλληλα, αν εξετάσουμε το ελάχιστο μέγεθος των μεγαλύτερων πυρκαγιών κάθε έτους — δηλαδή εκείνων που αντιστοιχούν μόλις στο 0.5% των ετήσιων καταγεγραμμένων περιστατικών — διαπιστώνουμε ότι αυτό αυξάνεται σταθερά από το 2000 έως το 2024 (Εικόνα 4). Με άλλα λόγια, δεν έχουμε περισσότερες μεγάλες πυρκαγιές απλώς – έχουμε περισσότερες και μεγαλύτερες μεγάλες πυρκαγιές. Εικόνα 4. Ελάχιστο μέγεθος των μεγαλύτερων πυρκαγιών κάθε έτους στην Ελλάδα (πυρκαγιών που αντιστοιχούν στο 0.5% των ετήσιων καταγεγραμμένων περιστατικών), Μάιος – Οκτώβριος (2000–2024). Αυτό το εύρημα ίσως αντικατοπτρίζει τις επιδεινούμενες λόγω της κλιματικής κρίσης πυρομετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη μεγάλων πυρκαγιών. Ίσως όμως να αντανακλά και μια αδυναμία του μηχανισμού να ανταποκρίνεται και να προσαρμόζεται αποτελεσματικά στις πυρκαγιές που ξεφεύγουν της πρώτης προσβολής και αποκτούν διαστάσεις. Τα δεδομένα δεν απαντούν στο “γιατί”, αλλά μας καλούν να το διερευνήσουμε. Την ίδια στιγμή, η εκτός αντιπυρικής περιόδου δραστηριότητα των πυρκαγιών εξελίσσεται αθόρυβα αλλά ανησυχητικά. Οι χειμερινοί και ανοιξιάτικοι μήνες εμφανίζουν αύξηση τόσο στις ενάρξεις όσο και στη συνολική καμένη έκταση. Ο μέσος ετήσιος αριθμός πυρκαγιών αυξήθηκε κατά 47% μετά το 2012 (Εικόνα 5), ενώ η μέση καμένη έκταση αυξήθηκε από περίπου 18.000 σε πάνω από 23.000 στρέμματα (Εικόνα 6). Εικόνα 5. Ετήσιος αριθμός πυρκαγιών στην Ελλάδα, Νοέμβριος – Απρίλιος (2000–2024). Εικόνα 6. Ετήσια καμένα στρέμματα στην Ελλάδα, Νοέμβριος – Απρίλιος (2000–2024). Έχει αλλάξει η γεωγραφία των πυρκαγιών; Η μεγάλη εικόνα των πυρκαγιών στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει μόνο στο χρόνο. Έχει επίσης αλλάξει και στο χώρο. Κατά την αντιπυρική περίοδο, οι περισσότερες περιοχές της χώρας παρουσιάζουν μείωση στις ενάρξεις (Εικόνα 7). Αυτό όμως δεν αποτυπώνει ολόκληρη την αλήθεια. Σε ορισμένες περιοχές —ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, όπου ιστορικά η παρουσία της φωτιάς ήταν περιορισμένη— οι ενάρξεις αυξάνονται. Μικροί, τοπικοί θύλακες αύξησης κάνουν την εμφάνισή τους σε μια περίοδο όπου, πανελλαδικά, οι πυρκαγιές υποχωρούν. Εικόνα 7. Μεταβολή μέσου ετήσιου αριθμού πυρκαγιών από το 2000–2012 στο 2013-2024, Μάιος – Οκτώβριος. Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η εικόνα εκτός αντιπυρικής περιόδου. Οι χειμερινοί και ανοιξιάτικοι μήνες δείχνουν γενικευμένη αύξηση στις ενάρξεις σχεδόν σε όλη την επικράτεια, ακόμα και σε περιοχές που δεν θεωρούνταν ποτέ ιδιαίτερα πυρόπληκτες (Εικόνα 8). Εικόνα 8. Μεταβολή μέσου ετήσιου αριθμού πυρκαγιών από το 2000–2012 στο 2013-2024, Νοέμβριος – Απρίλιος. Σε ό,τι αφορά την καμένη έκταση, η γενική αύξηση εντός της αντιπυρικής περιόδου δεν κατανέμεται ομοιόμορφα. Την τάση οδηγούν συγκεκριμένες περιοχές — η Αττική, η Εύβοια, ο Έβρος, η Βοιωτία και τα Δωδεκάνησα — που έχουν βιώσει πολλαπλά μεγάλα περιστατικά πυρκαγιών τα τελευταία λίγα χρόνια (Εικόνα 9). Εκτός αντιπυρικής περιόδου, η αύξηση στην καμένη έκταση είναι ευρύτερη, με πολλές περιοχές να παρουσιάζουν σαφή επιδείνωση (Εικόνα 10). Εικόνα 9. Μεταβολή της μέσης ετήσιας καμένης έκτασης από το 2000–2012 στο 2013-2024, Μάιος – Οκτώβριος. Εικόνα 10. Μεταβολή της μέσης ετήσιας καμένης έκτασης από το 2000–2012 στο 2013-2024, Νοέμβριος – Απρίλιος. Τι δεν δείχνουν τα δεδομένα (κι όμως έχει σημασία); Η ανάλυση δεδομένων είναι απαραίτητη. Αλλά από μόνη της δεν αρκεί. Τα επίσημα δεδομένα του Πυροσβεστικού Σώματος προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να σχεδιάσουμε την μεγάλη εικόνα των πυρκαγιών στην Ελλάδα. Να καταγράψουμε τάσεις, να αναγνωρίσουμε υφιστάμενα και αναδυόμενα μοτίβα, να ποσοτικοποιήσουμε την επιβάρυνση. Αλλά η ανάλυση τους αδυνατεί να μας απαντήσει στο “γιατί;”. Και χωρίς το γιατί, η κατανόηση μας παραμένει περιορισμένη. Πρώτον, δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί τις ενάρξεις πυρκαγιών. Τα δεδομένα του Πυροσβεστικού Σώματος δεν περιλαμβάνουν ως πληροφορία τις αιτίες έναρξης. Και αυτό είναι κρίσιμο. Αν δεν ξέρουμε τι ή ποιος προκαλεί τις φωτιές, πώς θα μπορέσουμε να τις προλάβουμε; Δεν μπορούμε να περιορίσουμε αυτό που δεν κατανοούμε. Δεύτερον, τα στοιχεία είναι περιγραφικά, όχι αναλυτικά. Μας λένε πόσες φωτιές ξεκίνησαν και πόσα στρέμματα κάηκαν. Αλλά δεν μας λένε πώς εξαπλώθηκαν, πόσο γρήγορα, με τι ένταση, με ποιες πυρομετεωρολογικές συνθήκες. Δεν έχουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πυρκαγιών. Και χωρίς αυτά, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι ενδεχομένως πήγε λάθος — ούτε να σχεδιάσουμε καλύτερα για το μέλλον. Τρίτον, τα δεδομένα είναι γεωχωρικά περιορισμένα. Η γεωγραφία τους περιορίζεται στο επίπεδο των νομών — διοικητικών ενοτήτων που πλέον δεν υφίστανται. Δεν γνωρίζουμε τις ακριβείς θέσεις των ενάρξεων. Δεν έχουμε δεδομένα των τελικών ή/και ενδιάμεσων περιμέτρων. Και χωρίς αυτά τα κρίσιμα δεδομένα, δεν μπορούμε να συσχετίσουμε με λεπτομέρεια τις πυρκαγιές με το ανάγλυφο, τη βλάστηση ή τον καιρό. Χάνουμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε τους τοπικούς παράγοντες που ενισχύουν ή υποβαθμίζουν τον κίνδυνο. Με λίγα λόγια: δεν αμφισβητούμε τη χρησιμότητα των επίσημων δεδομένων. Αλλά αναγνωρίζουμε τα όρια τους. Αν θέλουμε να περάσουμε από την καταγραφή στην κατανόηση — και από την κατανόηση στην πρόληψη και την πρόγνωση — χρειαζόμαστε καλύτερα δεδομένα. Η ουσία — Όχι στον πανικό, ναι στο μοτίβο Η κινδυνολογία δεν αποτελεί στρατηγική. Η απάθεια, όμως, είναι εξίσου επικίνδυνη. Αυτό που μας δείχνουν τα δεδομένα της τελευταίας 25ετίας δεν είναι μια καταστροφή χωρίς ελπίδα. Είναι ένα μοτίβο που, αν το διαβάσουμε σωστά, μας δίνει κατευθύνσεις — όχι μόνο για το πού βρισκόμαστε, αλλά και για το πού πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα. 🔹 Οι πυρκαγιές εντός αντιπυρικής περιόδου μειώνονται, αλλά γίνονται πιο καταστροφικές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα άμεσης προσβολής και η επιχειρησιακή διαχείριση των περιστατικών όταν η πρώτη προσβολή αποτύχει. 🔹 Οι πυρκαγιές εκτός αντιπυρικής περιόδου αυξάνονται — και συχνά περνούν «κάτω από το ραντάρ». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η χρονική στόχευση της πρόληψης και της επιτήρησης. Ο κίνδυνος δεν ακολουθεί πλέον το αυστηρό ημερολόγιο του παρελθόντος. 🔹 Ορισμένες περιοχές επαναλαμβάνονται στον χάρτη των μεγάλων πυρκαγιών. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να εκπλησσόμαστε κάθε φορά. Αυτές οι περιοχές χρειάζονται εστιασμένη ετοιμότητα — όχι μόνο επιχειρησιακή, αλλά και πολιτική, τεχνική, επιστημονική. 🔹 Τέλος, η έλλειψη λεπτομερών δεδομένων δεν πρέπει να μας παγιδεύει στην αδράνεια. Αντίθετα, είναι η καλύτερη υπενθύμιση πως η καλύτερη εικόνα προκύπτει όταν οι ανάγκες των επιχειρησιακών, θεσμικών και ερευνητικών φορέων ευθυγραμμιστούν. Καθώς μια ακόμη αντιπυρική περίοδος έχει ξεκινήσει, η ουσία δεν είναι να προφητεύσουμε τι θα συμβεί, ούτε να επιδοθούμε σε αγώνες δηλώσεων ετοιμότητας. Είναι να είμαστε παρόντες — και προετοιμασμένοι — με τα σωστά ερωτήματα, τις σωστές προτεραιότητες και τα σωστά εργαλεία. Γιατί η φωτιά, όπως δείχνει το ιστορικό αρχείο, δεν περιμένει ποτέ να είμαστε έτοιμοι. View full είδηση

Άπιαστο όνειρο τείνουν να γίνουν τα ακίνητα για τους Έλληνες καθώς οι τιμές έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα από το ρεκόρ του 2008 και όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Τα τελευταία χρόνια η αύξηση των τιμών πώλησης κατοικιών στην Ελλάδα είναι δυσανάλογη με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Πρόσφατη έρευνα της Focus Bari για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα αναφέρει ότι σχεδόν 1 στους 5 Έλληνες εξετάζει το ενδεχόμενο απόκτησης ακινήτου μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια, σε μια αγορά όπου οι περισσότεροι έχουν ήδη ιδιοκτησία και το γενικότερο κλίμα προτρέπει σε συγκράτηση. Η εστίες – φωτιά για τα ακίνητα Σε νέα οικονομική μελέτη της Alpha Bank επιβεβαιώνεται η δυσκολία πρόσβασης στην αγορά κατοικίας εξαιτίας της μεγάλης ανόδου των τιμών τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την έρευνα, το 54% των συμμετεχόντων θεωρεί την αγορά κατοικίας ανέφικτη σήμερα και το 39% δύσκολα εφικτή. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 13,9% το 2023 και 8,7% το 2024. Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη οι τιμές αυξήθηκαν κατά 8,2% και 11,2% αντιστοίχως. Την ίδια περίοδο, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κατέγραψε μεν αύξηση, αλλά με βραδύτερο ρυθμό (2023: 8,1%, εννεάμηνο 2024: 5,6%, σε ετήσια βάση). «Η υψηλότερη ταχύτητα με την οποία κινούνται οι τιμές των ακινήτων σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αντανακλά την επιδείνωση των συνθηκών απόκτησης προσιτής κατοικίας στη χώρα μας», αναφέρει η Alpha Bank στην ανάλυσή της. Μάλιστα, ο δείκτης τιμής κατοικίας προς εισόδημα παραμένει πάνω από τον μακροχρόνιο μέσο όρο, υποδεικνύοντας αυξανόμενες πιέσεις στην προσβασιμότητα στην αγορά ακινήτων. Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών και των ενοικίων τα επόμενα πέντε χρόνια είναι: οι κυβερνητικές/φορολογικές πολιτικές, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, τα επιτόκια, η οικονομική ανάκαμψη, οι διεθνείς εξελίξεις, η αστικοποίηση, οι αλλαγές στις ανάγκες των κατοίκων, η εισαγωγή ρυθμίσεων στο περιβάλλον της αγοράς κατοικιών, η αυξημένη καταναλωτική αυτοπεποίθηση και η κλιματική αλλαγή. Ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι όχι μόνο δεν αναμένεται κάποια μείωση τιμών τα επόμενα χρόνια, αλλά ακόμα και η προσδοκώμενη κάμψη στον ρυθμό αύξησης που βλέπουμε κάθε χρόνο θα είναι μικρή, έως ότου οι τιμές της ελληνικής αγοράς φτάσουν σε σημείο ισορροπίας με τη ζήτηση από το εξωτερικό. Τον κώδωνα του κινδύνου για τις αυξήσεις των τιμών στα ακίνητα κρούει και η Eurobank. Σε ανάλυσή της, η τράπεζα αποδίδει την εκρηκτική άνοδο των τιμών των διαμερισμάτων, πέρα από τη μειωμένη προσφορά, στην αύξηση της ζήτησης, η οποία οφείλεται στους εξής παράγοντες: Πρώτον, στην ενίσχυση του τουρισμού και των βραχυχρόνιων μισθώσεων, δεύτερον, την ανάκαμψη της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και τρίτον, το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό στα πλαίσια του προγράμματος Golden Visa. Οι πιο ακριβές περιοχές Αποκαλυπτική είναι και τα στοιχεία προς πώληση σε όλη την Ελλάδα κατά το 1ο τρίμηνο του 2025 κατέγραψε ο SPI, ο δείκτης τιμών του Spitogatos. Το πρώτο τρίμηνο του 2025 ολοκληρώθηκε με αισθητές αυξήσεις στις τιμές πώλησης και ενοικίασης ακινήτων σε όλη την επικράτεια. Τα Νότια Προάστια της Αττικής συνεχίζουν να βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης ως η ακριβότερη περιοχή για αγορά κατοικίας κατά το 1ο τρίμηνο του 2025. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι Κυκλάδες, συνεχίζοντας να προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον από εγχώριους και διεθνείς αγοραστές. Ακολουθούν τα Βόρεια Προάστια της Αθήνας, γνωστά για το πράσινο και την υψηλή ποιότητα ζωής που προσφέρουν, καθώς και ο Νομός Λευκάδας. Τo top 5 συμπληρώνει ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς της Κρήτης, τα Χανιά, με μέση ζητούμενη τιμή 2.636 €/τ.μ. Η έρευνα εστιάζει και στις περιοχές που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή στην πώληση κατοικίας στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Ειδικότερα, οι περιοχές της Αττικής που σημείωσαν την μεγαλύτερη αύξηση μέσης ζητούμενης τιμής πώλησης κατοικίας το 1ο τρίμηνο του 2025 είναι: το Πέραμα (28,9%), η Δραπετσώνα (28,3%) και τα Άνω Πατήσια (23,4%). Στη Θεσσαλονίκη, οι περιοχές Καλλιθέα (23,4%), Βούλγαρη-Ντεπώ-Μαρτίου (23,0%) και Βαρδάρης-Λαχανόκηποι (22,6%) καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή κατοικίας προς πώληση, σύμφωνα με τα στοιχεία του 1ου τριμήνου του 2025. View full είδηση

«Τίναξαν την μπάνκα» πέρυσι οι ξένοι επενδυτές – αγοραστές «ρίχνοντας» στην ελληνική αγορά ακινήτων συνολικά κεφάλαια 2,75 δις ευρώ, έναντι 2,133 δισ. το 2023, με τις καθαρές εισπράξεις να αυξάνονται σε ετήσια βάση κατά 28,9%. Όπως γράφει στο economix.gr ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας για το 2024 και ειδικότερα σε σχέση με τα ακίνητα, οι ξένες άμεσες επενδύσεις (ΞΑΕ) σημείωσαν ισχυρή άνοδο το 2024, στα 6 δισ. ευρώ ή 2,5% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (4,4 δισ. ευρώ ή 1,9% του ΑΕΠ), καταγράφοντας το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας εικοσαετίας. Η άνοδος αυτή οφείλεται κυρίως στις επενδύσεις σε νέες μετοχές και σε ακίνητα, με τον κλάδο των ακινήτων να απορροφά άνω του 45% των συνολικών ροών, ήτοι ποσό 2,75 δισ. ευρώ. Αντανακλώντας, έτσι, το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον που προσελκύει ο εν λόγω κλάδος, υποστηριζόμενο εν μέρει από το γεγονός ότι πολλοί ξένοι επενδυτές έσπευσαν να αγοράσουν ακίνητα λόγω της αλλαγής στους όρους του ελάχιστου ορίου επένδυσης του προγράμματος Golden Visa. Στη διάρκεια του 2024 η αγορά ακινήτων συνέχισε να προσελκύει ενδιαφέρον και κεφάλαια από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τις τιμές των ακινήτων να κινούνται περαιτέρω ανοδικά. Η περιορισμένη προσφορά, σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση για ακίνητα σύγχρονων προδιαγραφών και κυρίως κατοικίες, αναμένεται να συντηρήσουν την ανοδική τάση των τιμών, με ηπιότερους ωστόσο ρυθμούς σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, το 2024 στην αγορά κατοικιών σε επίπεδο χώρας καταγράφεται αύξηση των τιμών, με τις τιμές των διαμερισμάτων να ενισχύονται κατά 8,7% σε ετήσια βάση, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 13,9% το 2023 και 11,9% το 2022. Στο πλαίσιο του προγράμματος Golden Visa, κατά τη διάρκεια του 2024 οι εκδοθείσες και εκκρεμείς άδειες διαμονής (στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τη νόμιμη μετανάστευση: Φεβρουάριος 2025) ανήλθαν σε 9.381 αιτήματα έναντι 8.426 το 2023, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 11,3%. Οι προσδοκίες, η εκτίμηση για ηπιότερη ενίσχυση τιμών Όπως αναφέρεται, οι προσδοκίες παραμένουν θετικές, αν και ελαφρά πιο συγκρατημένες σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο, για την πλειονότητα των επαγγελματικών χρήσεων. Οι υφιστάμενες επισφάλειες σχετίζονται με τη γεωπολιτική αστάθεια, τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, το υψηλό κόστος κατασκευής παρά τη σχετική υποχώρηση του πληθωρισμού, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις και την αναμονή περαιτέρω μεταβολών στη νομοθεσία που διέπει την κατασκευή και ανάπτυξη νέων ακινήτων. Ειδικότερα για την αγορά κατοικίας, και ιδίως της επενδυτικής κατοικίας υψηλών προδιαγραφών, αλλά και της ειδικής χρήσης και εξυπηρετούμενης (serviced) κατοικίας, οι προσδοκίες παραμένουν ιδιαίτερα θετικές. Η αύξηση ωστόσο των τιμών των κατοικιών, με υψηλούς ρυθμούς, τα τελευταία έτη έχει αρνητική επίδραση στην οικονομική προσιτότητα της κατοικίας για τα νοικοκυριά μεσαίων και χαμηλότερων εισοδημάτων. Η ενεργοποίηση του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ», αν και εξασφαλίζει πρόσβαση σε κατοικία σε ευάλωτα νοικοκυριά, ενισχύει περαιτέρω τη ζήτηση για παλαιότερα ακίνητα που εμπίπτουν στις προδιαγραφές του προγράμματος. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση του περιορισμού της επενδυτικής ζήτησης σε συγκεκριμένες θέσεις, μέσω των πιο πρόσφατων αυστηρότερων πλαισίων για τη βραχυχρόνια μίσθωση και την Golden Visa, στοχεύουν στην απελευθέρωση στεγαστικού αποθέματος για χρήση πρώτης κατοικίας. Οι αβεβαιότητες Ωστόσο, κατά την ΤτΕ, διαχρονικά ζητήματα γραφειοκρατίας στις μεταβιβάσεις και συχνών μεταβολών στο νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο εξακολουθούν να επηρεάζουν την ελκυστικότητα των νέων έργων ανάπτυξης, περιορίζοντας εν τέλει την εισροή σύγχρονων ακινήτων στην αγορά. Η επίλυση του στεγαστικού προβλήματος απαιτεί περαιτέρω παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της απλοποίησης και επιτάχυνσης των διαδικασιών που σχετίζονται με τις αγοραπωλησίες και την ανάπτυξη ακινήτων, αλλά και λύσεις οι οποίες, μέσα από έναν εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό, θα στοχεύουν στην οικονομική και επιχειρηματική ενίσχυση της περιφέρειας, στην αποσυμφόρηση των μητροπολιτικών κέντρων και στη διασφάλιση καλύτερης διασποράς της ζήτησης για κατοικία στο σύνολο της χώρας. Η αγορά κατοικιών διατηρεί τη θετική της δυναμική, με ιδιαίτερη έμφαση στις κατοικίες επενδυτικού χαρακτήρα, όπου οι σχετικοί δείκτες τιμών εμφανίζουν ισχυρή άνοδο. Οι συνθήκες γεωπολιτικής αβεβαιότητας των τελευταίων ετών και το αυξημένο κόστος ενέργειας και υλικών, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν και επηρεάζουν άμεσα τον τομέα των κατασκευών (π.χ. με τον ΝΟΚ, όπως αναφέρεται), θέτουν περιορισμούς στην ομαλή τροφοδότηση της αγοράς με νέα ακίνητα. Με δεδομένους αυτούς τους περιορισμούς της προσφοράς, οι τιμές, ειδικά των οικιστικών ακινήτων, αναμένεται να συνεχίσουν τη θετική τους πορεία και κατά την προσεχή περίοδο, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης της τρέχουσας ζήτησης από το εξωτερικό και το εσωτερικό. Σύμφωνα με τους δείκτες τιμών διαμερισμάτων που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, η αγορά κατοικιών στο σύνολο της χώρας συνεχίζει να καταγράφει ισχυρούς ετήσιους ρυθμούς αύξησης στις ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων, οι οποίοι όμως επιβραδύνονται κατά τα τελευταία επτά τρίμηνα. Πόσο αυξήθηκαν οι αποτιμήσεις Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, το 2024 στην αγορά κατοικιών σε επίπεδο χώρας καταγράφεται αύξηση των τιμών, με τις τιμές των διαμερισμάτων να ενισχύονται κατά 8,7% σε ετήσια βάση. Οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (ηλικίας έως 5 ετών) το 2024 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 10,1%, πιο ενισχυμένο σε σχέση με αυτόν των παλαιών διαμερισμάτων (7,8%). Με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή, ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη (11,2%) και στις λοιπές περιοχές της χώρας (10,6%), ενώ στην Αθήνα και στις άλλες μεγάλες πόλεις οι αντίστοιχοι ρυθμοί αύξησης ήταν ηπιότεροι σε σχέση με το μέσο ετήσιο ρυθμό για το σύνολο της χώρας (8,2% και 7,1%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το δ΄ τρίμηνο του 2024 ο δείκτης τιμών ακινήτων για το σύνολο της Ελλάδος ανέρχεται στο 101,9 και υπολείπεται κατά 0,4% του ιστορικά υψηλού του γ΄ τριμήνου του 2008, ενώ το επίπεδο του δείκτη για τα νέα διαμερίσματα ανήλθε σε 108,8 και ξεπέρασε το αντίστοιχο ιστορικά υψηλό του κατά 5,6%. H αγορά κατοικιών συνεχίζει τη θετική πορεία της. Το επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό παραμένει έντονο και επιβεβαιώνεται τόσο από τα στοιχεία του προγράμματος Golden Visa, όσο και από τα στοιχεία ξένων άμεσων επενδύσεων για αγορές ακινήτων, με τις καθαρές εισπράξεις το 2024 να αυξάνονται σε ετήσια βάση κατά 28,9%. Το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών Το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ) συνεχίζει να αυξάνεται το 2024, αν και με επιβραδυνόμενο ετήσιο ρυθμό (3,7%, έναντι 6,2% το 2023). Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώνει η Τράπεζα της Ελλάδος για την τραπεζική χρηματοδότηση, το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων αυξήθηκε κατά 20,4% το 2024, αλλά συνεχίζει να παραμένει σε χαμηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα, ενώ το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων μειώθηκε κατά 2,6%. Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων (δ΄ τρίμηνο 2024), παρατηρείται επί σχεδόν τρία έτη μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων (με εξαίρεση το β΄ τρίμηνο του 2023) λόγω, μεταξύ άλλων, του επιπέδου των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων. View full είδηση

Τους δύο πρώτους μήνες του 2025 εκπέμφθηκαν 3.43 εκατ. τόνοι από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής, αυξημένοι κατά 41.6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Στην πρώτη πεντάδα των ρυπαντών βρέθηκαν 2 λιγνιτικοί σταθμοί και 3 σταθμοί ορυκτού αερίου. Οι εκπομπές του τομέα βρίσκονται εκτός της τροχιάς επίτευξης του εκτιμώμενου στόχου συνολικών εκπομπών για το 2025 (10.2 εκατ. τόνοι), με βάση το τελικό αναθεωρημένο ΕΣΕΚ. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα ηλεκτροπαραγωγής (Φεβρουάριος 2025 για το διασυνδεμένο δίκτυο και Ιανουάριος 2025 για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά) και αυτά των ετήσιων εκπομπών CO2 από το ΣΕΔΕ (2023), εκτιμώνται οι μηνιαίες εκπομπές από κάθε μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας, ακολουθώντας τη μεθοδολογία και τις παραδοχές που παρουσιάζονται εδώ. Τον Φεβρουάριο 2025 η ένταση άνθρακα[1] ήταν 335 γρ. CO2/kWh, 25% υψηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο του 2024 (269 γρ. CO2/kWh). Η υψηλή ένταση άνθρακα οφείλεται στην αυξημένη χρήση ορυκτών καυσίμων τον Φεβρουάριο και κυρίως ορυκτού αερίου, το οποίο ακολουθεί αυξητική τάση από τον Οκτώβριο 2024. Τον Φεβρουάριο 2025 οι εκπομπές CO2 από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ήταν 1.69 εκατ. τόνοι, ελαφρώς μειωμένες από τον προηγούμενο μήνα (1.74 εκατ. τόνοι τον Ιανουάριο). Αθροιστικά για τους δύο πρώτους μήνες του 2025 οι εκπομπές έφτασαν τους 3.43 εκατ. τόνους ξεπερνώντας τις αντίστοιχες των προηγούμενων 4 ετών (2021-2024). Εμφανίστηκαν αυξημένες κατά 41.6% (+1 εκατ. τόνοι) σε σχέση με τους πρώτους δύο μήνες του 2024. Η αύξηση προήλθε και από τα τρία ορυκτά καύσιμα, αλλά κυρίως από το ορυκτό αέριο και τον λιγνίτη, των οποίων η χρήση για ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε κατά 78% και 24.3% αντίστοιχα. Όσον αφορά τις πηγές, μεγαλύτερη ήταν η αύξηση εκπομπών από το ορυκτό αέριο (+0.8 εκατ. τόνοι ή + 78.1%). Ακολούθησε σε αύξηση ο λιγνίτης με +0.19 εκατ. τόνους (+18%) και τέλος το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά με πολύ μικρή αύξηση (+0.02 εκατ. τόνοι ή + 5.9%). Οι εκπομπές των μονάδων ορυκτού αερίου τους πρώτους δύο μήνες του 2025 ξεπέρασαν το 50% των συνολικών εκπομπών (1.82 εκατ. τόνοι ή 53%). Μάλιστα, ήταν οι υψηλότερες εκπομπές των μονάδων αερίου για την αντίστοιχη περίοδο από το 2013. Οι εκπομπές από τη λιγνιτική παραγωγή (1.25 εκατ. τόνοι ή μερίδιο 36.6%) ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις αντίστοιχες εκπομπές των προηγούμενων ετών από το 2013, με εξαίρεση την περσινή χρονιά που ήταν υψηλότερες. Mικρότερο ήταν το μερίδιο των πετρελαϊκών μονάδων στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (0.36 εκατ. τόνοι ή 10.5%). Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό των εκπομπών ανά σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, ο λιγνιτικός ατμοηλεκτρικός σταθμός (ΑΗΣ) του Αγίου Δημητρίου βρέθηκε στην 1η θέση τους πρώτους δύο μήνες του 2025, με εκπομπές 0.81 εκατ. τόνους (65% των εκπομπών από τις λιγνιτικές μονάδες). Τον Φεβρουάριο όπως και τον Ιανουάριο, λειτούργησαν τρεις από τις πέντε μονάδες του ΑΗΣ (III-V) με συνολική παραγωγή 516 GWh, αυτές που καλύπτουν την τηλεθέρμανση της πόλης της Κοζάνης. Η Πτολεμαΐδα 5 βρέθηκε στη δεύτερη θέση της κατάταξης εκπέμποντας 0.42 εκατ. τόνους τους πρώτους δύο μήνες του 2025, ενώ ο λιγνιτικός σταθμός Μελίτη Ι, που λειτούργησε μόνο τον Φεβρουάριο εξέπεμψε μόλις 0.02 εκατ. τόνους. Την πρώτη πεντάδα των μεγαλύτερων ρυπαντών συμπλήρωσαν τρεις σταθμοί αερίου, ο Άγιος Νικόλαος ΙΙ (0.31 εκατ. τόνοι), η Μεγαλόπολη V (0.3 εκατ. τόνοι) και το Λαύριο IV-V (0.24 εκατ. τόνοι). Συνολικά, οι εκπομπές από τις μονάδες με καύσιμο το ορυκτό αέριο έφτασαν το 59.2% των εκπομπών από τις θερμικές μονάδες του διασυνδεδεμένου δικτύου της χώρας (λιγνίτης και ορυκτό αέριο μαζί). Στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, τις πρώτες τρεις θέσεις κατείχαν δύο από τους τρεις πετρελαϊκούς σταθμούς που βρίσκονται στην Κρήτη (Αθερινόλακκος, Λινοπεράματα) με εκπομπές 0.08, 0.07 αντίστοιχα, και βρέθηκαν στις θέσεις 13 και 14 της γενικής κατάταξης. Στη 17η θέση βρέθηκε ο σταθμός της Σορώνης στη Ρόδο με 0.03 εκατ. τόνους και πολύ μικρή διαφορά από τον πετρελαϊκό σταθμό στα Χανιά. Εκπομπές τομέα – σύγκριση με ΕΣΕΚ Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που υποβλήθηκε τον Ιανουάριο 2025 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εκπομπές στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να μειωθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα στόχος είναι το 2030 οι εκπομπές και από τα τρία καύσιμα να μην ξεπερνούν τους 4 εκατ. τόνους. Αυτό συνιστά μια σημαντική μείωση (-91%) σε σχέση με το 2013, έτος κατά το οποίο οι θερμικές μονάδες άρχισαν να επιβαρύνονται με το κόστος του άνθρακα τον οποίο εξέπεμπαν στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ). Στο τελικό ΕΣΕΚ η εκτίμηση για τις εκπομπές του 2025 είναι 10.2 εκατ. τόνοι, 5.05 εκατ. τόνοι δηλαδή λιγότεροι από το 2024 (15.25 εκατ. τόνοι [2]). Τους δύο πρώτους μήνες του 2025 εκτιμάται πως εκπέμφθηκαν 3.43 εκατ. τόνοι από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, το 33.6% δηλαδή του διαθέσιμου προϋπολογισμού άνθρακα για το έτος. Η ποσότητα αυτή είναι σχεδόν διπλάσια από όσο θα χρειαζόταν να εκπεμφθεί τους πρώτους δύο μήνες του έτους, ώστε ο τομέας ηλεκτροπαραγωγής να είναι εντός τροχιάς επίτευξης της εκτίμησης για τις συνολικές εκπομπές του με βάση το ΕΣΕΚ. Ο εναπομένων προϋπολογισμός άνθρακα για τους υπόλοιπους 10 μήνες του 2025 είναι 6.77 εκατ. τόνοι. Μπορείτε να δείτε την εξέλιξη των εκπομπών του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από το 2013 ως σήμερα και να διαβάσετε τις αναλύσεις προηγούμενων μηνών εδώ. [1] Η ένταση άνθρακα ορίζεται ως ο λόγος των εκπομπών από τα τρία καύσιμα (λιγνίτης, αέριο και πετρέλαιο, συμπεριλαμβανομένων και των ΣΗΘΥΑ) ως προς τη συνολική ηλεκτροπαραγωγή της χώρας από το διασυνδεδεμένο δίκτυο και τα μη διασυνδεδεμένα νησιά. [2] Οι εκπομπές του 2024 είναι οι εκτιμώμενες με βάση τις παραδοχές που αναφέρονται εδώ, καθώς ακόμα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα επίσημα δεδομένα του Ενωσιακού Μητρώου. View full είδηση

Νέες τάσεις και προτεραιότητες διαμορφώνονται στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη αναφορικά με τα κριτήρια, με βάση τα οποία οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές ακινήτων επιλέγουν κατοικία, ενώ καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στον χώρο του Real Estate θα συνεχίσει να παίζει τα επόμενα χρόνια η αγορά δεύτερης ή εξοχικής κατοικίας. Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα “European Housing Trend Report 2024” του κτηματομεσιτικού δικτύου RE/MAX Europe, η ύπαρξη υπαίθριου χώρου και η χαμηλή κατανάλωση ενέργειας περιλαμβάνονται στα βασικά κριτήρια των Ευρωπαίων πολιτών, όταν επιλέγουν κατοικία, ειδικά μετά την πανδημία του κορωνοϊού και την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε. Συγκεκριμένα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το 44% των ερωτηθέντων απάντησε ότι η πρόσβαση σε υπαίθριο χώρο είναι ζωτικής σημασίας, με τους Γερμανούς (54%) και τους Ιταλούς (52%) να θέτουν το συγκεκριμένο ζήτημα ως πρώτη προτεραιότητα. Ακολουθεί η ενεργειακή απόδοση των κτηρίων, την οποία, οι κάτοικοι της Ουγγαρίας (54%), περισσότερο από κάθε άλλο Ευρωπαίο πολίτη, θεωρούν ως την πιο σημαντική παράμετρο για την επιλογή κατοικίας. Παράλληλα, το 51% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι, όταν κληθούν να επιλέξουν σπίτι, θα δώσουν προτεραιότητα στις προσιτές τιμές και όχι στην τοποθεσία του ακινήτου, με τη συγκεκριμένη τάση να είναι ιδιαίτερα ισχυρή στην Ελλάδα (59%), στην Ιρλανδία (58%) και στην Ιταλία (58%). Από την άλλη, η ύπαρξη ενός καλού συγκοινωνιακού δικτύου και η εγγύτητα με φίλους και συγγενείς εμφανίζεται να έχει μικρότερη βαρύτητα κατά την τελική αγορά μιας κατοικίας. Μόνο το 32% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι συγκοινωνίες είναι πιο σημαντικές από την τοποθεσία και μόλις το 35% δίνει προτεραιότητα στο να είναι κοντά σε αγαπημένα πρόσωπα έναντι της τοποθεσίας του σπιτιού τους. Αυτή η αλλαγή στις προτεραιότητες αντικατοπτρίζει την εξέλιξη στα κριτήρια επιλογής κατοικίας στην μετά covid εποχή και τις ευρύτερες αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις συνθήκες διαβίωσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις 20.000 ενηλίκων Ευρωπαίων πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα “RE/MAX European Housing Trend Report 2024” που πραγματοποίησε η Opinium Research για την RE/MAX Europe. Η επιθυμία για υπαίθριο χώρο και ενεργειακή απόδοση, υποκινούμενη τόσο από περιβαλλοντικές ανησυχίες όσο και από τις πρακτικές συνθήκες ζωής στην εποχή μετά την πανδημία, αποδεικνύουν ότι ο μελλοντικός σχεδιασμός οικιστικής ανάπτυξης θα πρέπει να προσαρμοστεί για να ανταποκριθεί σε αυτές τις εξελισσόμενες απαιτήσεις. 1 στους 4 Ευρωπαίους είναι ιδιοκτήτης δεύτερης κατοικίας Σημαντικό ρόλο στον τομέα των ακινήτων της Ευρώπης θα συνεχίσει να διαδραματίζει τα επόμενα χρόνια η αγορά δεύτερης κατοικίας, καθώς, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η φιλοδοξία για την πραγματοποίηση αυτού του ονείρου παραμένει ισχυρή για πολλούς Ευρωπαίους. Αναλυτικότερα, το 69% των Ευρωπαίων είναι ιδιοκτήτες της κατοικίας στην οποία διαμένουν, ενώ 25% αυτών έχουν στην κυριότητά τους και μία δεύτερη κατοικία, η οποία κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται για διακοπές ή για τη συνταξιοδότηση. Αυτή η τάση είναι περισσότερο διαδεδομένη στη Βουλγαρία (46%), όπου οι μισοί σχεδόν ιδιοκτήτες κατοικιών έχουν στην κυριότητά τους και μια δεύτερη κατοικία. Αντιθέτως, το Ηνωμένο Βασίλειο (10%) παρουσιάζει το μικρότερο ποσοστό αναφορικά με την ιδιοκτησία δεύτερης κατοικίας, με το 71% να δηλώνει ότι είναι απίθανο να αποκτήσει ποτέ μία τέτοια κατοικία -κάτι που ίσως αντανακλά τόσο τις υψηλότερες τιμές των ακινήτων όσο και το κόστος ζωής στη συγκεκριμένη χώρα. Από την άλλη, στην Ελλάδα, το ποσοστό εκείνων που έχουν στην ιδιοκτησία τους τουλάχιστον ένα ακίνητο είναι 64%, ενώ ένα δεύτερο ακίνητο διαθέτει το 39% των ερωτηθέντων. Πάντως, οι λόγοι για τους οποίους οι Ευρωπαίοι έχουν στην κυριότητά τους δεύτερο ακίνητο τείνουν να είναι περισσότερο λόγοι αναψυχής παρά επένδυσης. Περίπου οι μισοί (44%) χρησιμοποιούν αυτές τις κατοικίες ως εξοχικές και το 23% τις αντιμετωπίζει ως μελλοντικές κατοικίες για τη συνταξιοδότησή τους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθεσία της δεύτερης κατοικίας, η οποία ποικίλλει, με το 39% των ιδιοκτητών να έχουν δεύτερη κατοικία στην ίδια χώρα, ενώ εκείνοι που βρίσκονται σε ψυχρότερα κλίματα, όπως η Ιρλανδία (25%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (21%), είναι πιθανότερο να έχουν μια δεύτερη κατοικία στο εξωτερικό. Όπως προκύπτει από την έρευνα, είτε χρησιμοποιείται για διακοπές είτε για τη συνταξιοδότηση είτε ως μακροπρόθεσμη οικονομική επένδυση, η δεύτερη κατοικία δεν είναι απλώς μια τρέχουσα τάση, αλλά ένας φιλόδοξος στόχος για πολλούς. Περισσότεροι από 13 στους 100 ιδιοκτήτες κατοικιών δηλώνουν ότι, αν και δεν έχουν στην κυριότητά τους αυτήν τη στιγμή μία δεύτερη κατοικία, είναι πολύ πιθανόν να αποκτήσουν μία στο μέλλον. Λόγοι απόκτησης δεύτερης κατοικίας 44% Εξοχική κατοικία 23% Για τη συνταξιοδότηση 17% Για τα παιδιά, όταν επιθυμήσουν να μετακομίσουν 16% Ενοικίαση του ακινήτου (π.χ. μέσω Airbnb, με βραχυχρόνιες μισθώσεις, κλπ) 16% Εκμίσθωση ακινήτου ετήσιας διάρκειας 14% Μέρος ενός χαρτοφυλακίου επενδύσεων 10% Διαμονή μεταξύ δύο πόλεων (π.χ. για εργασία, κ.λπ.) 5% Μετατροπή για επαγγελματική χρήση (π.χ. ως ξενοδοχείο, κατάστημα, γραφείο κ.λπ.) View full είδηση

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι η βασική πρόκληση για τις επενδύσεις στο παγκόσμιο real estate το 2025, ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα "European Hotel Investor Intentions Survey" της CBRE ο ευρωπαϊκός ξενοδοχειακός κλάδος εξακολουθεί να προσελκύει το ενδιαφέρον και να κρατά τα σκήπτρα των επενδύσεων. Ο κλάδος προσφέρει ανταγωνιστικές αποδόσεις και σύμφωνα με την έρευνα, οι ερωτηθέντες σε ποσοστό 90% ανέφεραν τις αισιόδοξες προοπτικές και τη σχετική υπεραπόδοση έναντι άλλων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων ως βασικούς λόγους για την αύξηση της κατανομής τους στα ξενοδοχεία. Η Ισπανία παραμένει ο κορυφαίος επενδυτικός προορισμός για δεύτερη συνεχή χρονιά, υποστηριζόμενη από τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς και τη διαρκή τουριστική ζήτηση. Η Ιταλία ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο για να πάρει τη δεύτερη θέση. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον τομέα της φιλοξενίας της Ιταλίας είναι ευρέως διαδεδομένο, ενισχύεται από τις ποικίλες προσφορές φιλοξενίας των χωρών και την εμφάνιση μιας νέας ομάδας ξενοδοχείων διεθνούς κλάσης. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πορτογαλία κατέλαβαν από κοινού την τρίτη θέση, ενώ η Γαλλία και η Ελλάδα διατηρούν την τέταρτη και την πέμπτη θέση. Σε επίπεδο πόλης, το Λονδίνο παραμένει η κορυφαία επενδυτική επιλογή. Η Μαδρίτη εδραίωσε περαιτέρω τη θέση της ως η δεύτερη πιο ελκυστική πόλη για ξενοδοχειακές επενδύσεις, με τη Ρώμη να ολοκληρώνει τις τρεις πρώτες πόλεις, από την τέταρτη θέση το 2023. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Λισαβόνα και η Μπαρτσελόνα. «Η συνεχιζόμενη ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης σε όλη την Ευρώπη συνεχίζει να αποτελεί βασικό μοχλό για τον κλάδο», δήλωσε ο Kenneth Hatton, Επικεφαλής Ευρωπαϊκών ξενοδοχείων της CBRE. «Βλέπουμε ισχυρή προσφορά από υποψήφιους αγοραστές που επιθυμούν να αποκτήσουν τα καλύτερα περιουσιακά στοιχεία, που αντικατοπτρίζονται στον όγκο των επενδύσεων σε ξενοδοχεία του περασμένου έτους, οι οποίοι αυξήθηκαν κατά 34% από το 2023, τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση για οποιονδήποτε τομέα στην περιοχή». Τα ξενοδοχεία πόλης Οι επενδυτές συνεχίζουν να στοχεύουν σε ξενοδοχεία πόλης. Το 65% των ερωτηθέντων θεωρεί τα ξενοδοχεία αυτής της κατηγορίας πιο ελκυστικά επιβεβαιώνοντας την κατάστασή τους ως κόμβους μακροπρόθεσμης ζήτησης που υποστηρίζονται από ανθεκτικά επαγγελματικά ταξίδια και ταξίδια αναψυχής. Οι δευτερεύουσες πόλεις έχουν κερδίσει έδαφος και σύμφωνα με την έρευνα της CBRE, το 12% των ερωτηθέντων είπε ότι είναι οι πιο ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες, λόγω της αυξανόμενης εμπιστοσύνης στις αναδυόμενες τουριστικές αγορές που υποστηρίζονται από βελτιωμένες υποδομές και μεταβαλλόμενα ταξιδιωτικά μοτίβα. Όταν ρωτήθηκαν ποια στρατηγική προτιμήθηκε για την ανάπτυξη κεφαλαίων, τα δύο τρίτα των επενδυτών είπαν ότι προτιμούν τις στρατηγικές προστιθέμενης αξίας. Αυτό αντικατοπτρίζει μια αξιοσημείωτη αύξηση από 51% στην περσινή έρευνα, υποδηλώνοντας ότι οι προσδοκίες για εξεύρεση ευκαιριακών αποδόσεων σε δυσμενείς καταστάσεις έχουν μειωθεί, ενώ την ίδια στιγμή εξακολουθεί να υπάρχει η πεποίθηση ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία μπορεί να επωφεληθεί από την επανατοποθέτηση και τις λειτουργικές βελτιώσεις για την επίτευξη συνολικών αποδόσεων. View full είδηση

Η Starlink δραστηριοποιείται από το 2022 στην Ελλάδα, προσφέροντας δορυφορικό internet σε όλη την επικράτεια. Σήμερα, οι τιμές έχουν πέσει αρκετά σε σχέση με το 2022 και υπάρχουν μάλιστα διαφορετικά πακέτα τα οποία εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες. Πέρα από την αγορά του εξοπλισμού δηλαδή, μπορείτε επίσης να τον ενοικιάσετε για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπως για παράδειγμα αν σχεδιάζετε μία απόδραση σε κάποιο απομονωμένο μέρος και θέλετε να παραμείνετε συνδεδεμένοι με τον κόσμο. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αυτή τη στιγμή ο εξοπλισμός Starlink προσφέρεται για αγορά στην Ελλάδα έναντι €225. Υπάρχει μάλιστα μία περίοδος δοκιμής 30 ημερών, κατά την οποία αν δε μείνετε ευχαριστημένοι, μπορείτε να επιστρέψετε τον εξοπλισμό και να πάρετε πίσω το σύνολο των χρημάτων που δώσατε. Η υπηρεσία τώρα, προσφέρεται με χρέωση €40 μηνιαίως. Εδώ δεν υπάρχει κάποια δέσμευση συμβολαίου και μπορείτε να διακόψετε την υπηρεσία όποια στιγμή επιθυμείτε και να επιστρέψετε τον εξοπλισμό. Να θυμίσουμε πως το 2022, ο εξοπλισμός κόστιζε €654 και η υπηρεσία €99 το μήνα. Στην περίπτωση της ενοικίασης τώρα, η υπηρεσία χρεώνεται το ίδιο, δηλαδή €40 το μήνα, αλλά η μηνιαία χρέωση της ενοικίασης του εξοπλισμού είναι μόλις €15. Σε αυτό το σύνολο, προσθέστε και επιπλέον €50 για το τέλος ενεργοποίησης. Σε κάθε περίπτωση αγοράς ή ενοικίασης εξοπλισμού, τα μεταφορικά κοστίζουν €24. Όπως βλέπετε και στο χάρτη παραπάνω, το Starlink καλύπτει όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά, ενώ καλύπτεται και αρκετός θαλάσσιος χώρος. Οι ταχύτητες download κυμαίνονται ανάλογα την περιοχή από 124Mbps έως 288Mbps και το upload από 20-43Mbps, ενώ ο χρόνος αναμονής από 37-55ms. Τέλος, υπάρχουν και ξεχωριστά πακέτα για επιχειρήσεις, για πλωτά σκάφη, για τροχόσπιτα και για άτομα που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. View full είδηση

Πλησίασε τα 5,4 GW η αιολική ισχύς που είναι συνδεδεμένη στο δίκτυο. Συγκεκριμένα, 5.355 MW ήταν η συνολική αιολική ισχύς στην Ελλάδα στο τέλος του 2024. Αυτό προκύπτει από την ετήσια Στατιστική της Αιολικής Ενέργειας στην Ελλάδα που ανακοίνωσε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ). Με βάση τη Στατιστική, κατά το 2024 συνδέθηκαν στο δίκτυο 39 νέες ανεμογεννήτριες συνολικής αποδιδόμενης ισχύος 125,5 MW που αντιστοιχούν σε επενδύσεις συνολικού ύψος 150 εκατ. ευρώ. Αυτό αποτελεί αύξηση 2,4% σε σχέση με το τέλος του 2023. Πρόκειται για μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, που φυσικά παραμένει θετικός. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης οφείλεται στο συνδυασμό δύο παραγόντων: Το προηγούμενο έτος (2023) ήταν το δεύτερο καλύτερο έτος για την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα, διότι ολοκληρώθηκαν και συνδέθηκαν πάρα πολλά νέα αιολικά πάρκα. Ομοίως, το επόμενο έτος (2025) αναμένεται πολύ πιο θετικό, διότι αυτή την περίοδο κατασκευάζονται ή έχουν συμβολαιοποιηθεί πολλές νέες αιολικές επενδύσεις που θα ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες. Εκτιμάται λοιπόν ότι η υστέρηση του 2024 μπορεί να οφείλεται και σε συγκυριακούς παράγοντες χρονοπρογραμματισμού των επενδύσεων. Σημαντικός παράγοντας παραμένει η καθυστέρηση που οφείλεται στα γραφειοκρατικά εμπόδια και τη συχνή αδυναμία υπηρεσιών να εφαρμόζουν ορθά τις προβλέψεις και τις προθεσμίες της αδειοδοτικής νομοθεσίας. Ως αποτέλεσμα τα αιολικά πάρκα αντιμετωπίζουν ένα καθεστώς αδειοδότησης που είναι σαφώς χειρότερο από των άλλων τεχνολογιών. Οι δρομολογημένες επενδύσεις Κατά το τέλος του 2024 ήταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί πάνω από 1,1 GW νέων αιολικών πάρκων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αναμένεται να συνδεθούν στο δίκτυο εντός των επόμενων 18 μηνών. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν ακόμα 300 MW περίπου, που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς, έχουν καταθέσει τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης αλλά δεν ανήκουν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Ως αποτέλεσμα η συνολική αιολική ισχύς θα ξεπεράσει τα 6,5 GW εντός της επόμενης διετίας. Η γεωγραφική κατανομή Σε επίπεδο Περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων αφού φιλοξενεί 2.346 MW (44%) και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 667 ΜW (12%) και η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη όπου βρίσκονται 535 MW (10%). Οι επενδυτές Όσον αφορά τους επιχειρηματικούς ομίλους, στο Top-5 κατατάσσονται: η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 1.034 MW (19,3%) η ΜORE με 766 MW (14,3%) η Iberdrola Rokas με 409 MW (7,6%) η Principia με 368 MW (6,8%) και η ΔΕΗ Ανανεώσιμες με 276 MW (5,2%) Ακολουθούν η Total Energies, η EDF, η METLEN, η Jasper Energy, η Cubico, η HELENiQ Energy κ.α. Οι κατασκευαστές H εικόνα για τους κατασκευαστές των ανεμογεννητριών είναι η εξής: H Vestas έχει προμηθεύσει το 44,7% της συνολικής αποδιδόμενης αιολικής ισχύος στην Ελλάδα. Ακολουθούν η Enercon με 25,8%, η Siemens Gamesa με 16,8%, η Nordex με 7,3% και η GE Renewable Energy με 3,8%. Μικρότερα μερίδια κατέχουν οι EWT, Goldwind και Leitwind. To 2024 τις νέες ανεμογεννήτριες προμήθευσαν: η Enercon (44,1ΜW – 35,1%), η Vestas (39,6MW – 31,6%), η Siemens Gamesa (39,2MW – 31,2%) και η Goldwind (2,6MW – 2,1%). Σημειώνεται ότι όλα τα ως άνω αναφερόμενα μεγέθη αφορούν αιολική ισχύ που αποδίδεται στο δίκτυο. Τα έργα των διαγωνισμών Κατά την περίοδο 2018-2022 έχουν επιλεγεί μέσω των διαγωνισμών της ΡΑΕ αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1.592MW, δηλαδή ώριμα έργα που θα έπρεπε ήδη να έχουν όλα τεθεί σε λειτουργία. Όμως εξαιτίας κυρίως των καθυστερήσεων που προκαλούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μόλις τα 680 MW, δηλ. το 42,7%, είχαν κατορθώσει να λειτουργούν κατά το τέλος του 2024. Οι καθυστερήσεις αυτές δεν είναι χωρίς συνέπειες. Η τιμή αποζημίωσης των αιολικών πάρκων που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς και δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα είναι πολύ μικρότερη από το κόστος παραγωγής από φυσικό αέριο ή λιγνίτη. Τα αιολικά αυτά έργα, συνολικής ισχύος πάνω από 900 MW, εάν είχαν ολοκληρωθεί έγκαιρα, θα πρόσφεραν περισσότερη φθηνή ενέργεια και μόνιμη ανακούφιση στους Έλληνες καταναλωτές και την εθνική οικονομία. Οι ωριαίες συμμετοχές της αιολικής ενέργειας στο Σύστημα το 2024 Κατά το 2024, στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα: η μεγαλύτερη ωριαία διείσδυση αιολικής ισχύος ήταν 90,3% και παρατηρήθηκε τη Δευτέρα 08.04.2024 (03:00 – 04:00) συνολικά για 2.575 ώρες του έτους, η διείσδυση αιολικής ισχύος ήταν πάνω από 30% της ζήτησης ενέργειας συνολικά για 5.253 ώρες η διείσδυση αιολικών και φωτοβολταϊκών ήταν πάνω από 30% και για 2.618 ώρες ήταν πάνω από 60% η συνολική ωριαία διείσδυση των αιολικών και φωτοβολταϊκών ξεπέρασε το 100% της ζήτησης για 306 ώρες κατά το 2024. Το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα της χώρας ανταποκρίθηκε χωρίς πρόβλημα στις μεγάλες αυτές διεισδύσεις. O χάρτης της αιολικής ενέργειας Τις επόμενες ημέρες θα ενημερωθεί η ηλεκτρονική εφαρμογή με τον γεωπληροφοριακό χάρτη της ΕΛΕΤΑΕΝ. Κατεβάστε την Στατιστική ΕΔΩ Κατεβάστε το χάρτη με τη γεωγραφική κατανομή ΕΔΩ Κατεβάστε το Δελτίο Τύπου σε pdf ΕΔΩ View full είδηση

Ενεργειακή μετάβαση δίχως το τρίπτυχο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), μονάδες αποθήκευσης ενέργειας και επαρκείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις δεν είναι εφικτή. Με άλλα λόγια, για να πάρει μπροστά η πράσινη επανάσταση απαιτούνται επενδύσεις και στους τρεις τομείς, διαφορετικά η πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα και την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το 2030 και το 2050 δεν θα ολοκληρωθεί. Όσον αφορά την επίτευξη των στόχων διείσδυσης της πράσινης ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας στην πορεία προς το 2030, βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Πριν από μια δεκαετία ο λιγνίτης επικρατούσε και η χώρα ήταν βαθιά εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα. Σήμερα, η παραγωγή ρεύματος από… κάρβουνο έχει πέσει στο 5%, ενώ η ηλεκτροπαραγωγή από τον ήλιο και τον άνεμο βρίσκεται πλέον στην πρώτη θέση. Τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επεξεργασμένα στοιχεία του Green Tank, η καθαρή ενέργεια κάλυψε το 51% της ενεργειακής ζήτησης. Οι ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 44,5%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά έφτασαν το 6,5%. Σχετικά με τα ορυκτά καύσιμα, το διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου κυρίαρχη ήταν η ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο (35,4%) και περιορισμένη εκείνη των πετρελαϊκών μονάδων στα ελληνικά νησιά (6,2%) και των λιγνιτικών (5%). Οι καθαρές εισαγωγές κάλυψαν μόνο το 1,6% της ζήτησης, το χαμηλότερο ποσοστό της δεκαετίας. Όμως, παράλληλα με τις ΑΠΕ, αυξάνονται και οι παρενέργειες που συνδέονται με την ευμετάβλητη παραγωγή τους, τη χωρητικότητα των δικτύων και την κατά περιόδους (κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο) σημαντική απόκλιση της προσφερόμενης ενέργειας από τη ζήτηση. Έτσι, οι διαχειριστές του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και του δικτύου διανομής ρεύματος (ΔΕΔΔΗΕ) προχωρούν σε περικοπές αιολικής και ηλιακής ενέργειας προκειμένου η ζήτηση να ισορροπήσει και να αποφευχθεί ενδεχόμενο μπλακ άουτ. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο δεκάμηνο του 2024 οι περικοπές έφτασαν στο 3,7% της πράσινης ηλεκτροπαραγωγής. Με άλλα λόγια, μέρος της καθαρής ενέργειας πετιέται στα… σκουπίδια. Παράλληλα, αυξάνονται και οι ώρες με μηδενικές τιμές ρεύματος, γεγονός που καθιστά αναγκαία την επιτάχυνση του σχεδιασμού προκειμένου να προστατευτούν και οι επενδύσεις. Τα ηλεκτρικά δίκτυα Βασική παράμετρος για την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας είναι τα δίκτυα. Όπως ανέφερε προ ημερών στο OT Forum ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες κ. Κωνσταντίνος Μαύρος, το πρόβλημα της χωρητικότητας των δικτύων είναι ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», τονίζοντας ότι δεν είναι έτοιμα να υποστηρίξουν τις εξελίξεις στις ΑΠΕ. Όπως επισήμανε, δεν πρόκειται για ένα εγχώριο ή ευρωπαϊκό πρόβλημα αλλά παγκόσμιο. Γενικότερα, εκτιμάται ότι απαιτούνται 7 τρισ. ευρώ παγκοσμίως για την ενεργειακή μετάβαση και περίπου 60 δισ. ευρώ ετησίως για τα δίκτυα στην Ευρώπη. Πάρα ταύτα, τα δίκτυα δεν μπορεί να επεκτείνονται επ’ αόριστον. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τους Διαχειριστές του ελληνικού δικτύου διανομής και του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μια λύση είναι τα σημεία εγκατάστασης των έργων ΑΠΕ να συνυπολογίζουν το υφιστάμενο δίκτυο ή τον σχεδιασμό ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος. Αντιθέτως, σήμερα πρώτα κατασκευάζονται οι μονάδες και στη συνέχεια το δίκτυο «τρέχει» να αναπτυχθεί για να καλύψει τις νέες ανάγκες που προκύπτουν ανά την Ελλάδα. Όσον αφορά τα νέα καλώδια μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, η ταχύτητα ανάπτυξής τους είναι πιο αργή σε σχέση με την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Γι’ αυτό οι Διαχειριστές, εκτός από τον διαφορετικό τρόπο σχεδιασμού και χωροθέτησης των μονάδων ΑΠΕ, ζητούν την υιοθέτηση ενός πιο ευνοϊκού αδειοδοτικού πλαισίου για τις νέες γραμμές και τους υποσταθμούς, ώστε τα έργα μεταφοράς να κατασκευάζονται έγκαιρα και να είναι σε θέση να υποστηρίξουν το συνεχώς αυξανόμενο επενδυτικό δυναμικό σε μονάδες πράσινης ενέργειας που αιτούνται σύνδεση στο ηλεκτρικό σύστημα. Σήμερα πρώτα κατασκευάζονται οι μονάδες και στη συνέχεια το δίκτυο «τρέχει» να αναπτυχθεί για να καλύψει τις νέες ανάγκες που προκύπτουν ανά την Ελλάδα. Φωτ.: EUROKINISSI Πάντως, βάσει του επενδυτικού προγράμματος ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας του ΑΔΜΗΕ, εκτιμάται πως ο ηλεκτρικός χώρος για ΑΠΕ το έτος 2030 θα είναι της τάξης των 29 GW (γιγαβάτ) συνολικά, δηλαδή θα ανταποκρίνεται στον στόχο που έχει θέσει το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Σήμερα, 15 GW έργων ΑΠΕ βρίσκονται σε λειτουργία, άλλα 15 GW έργων έχουν οριστικές προσφορές σύνδεσης και ηλεκτρικός χώρος για άλλα 2 GW έχει δεσμευθεί για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Παράλληλα, το επενδυτικό κύμα για περαιτέρω ανάπτυξη έργων πράσινης ενέργειας δεν έχει ανακοπεί, καθώς μόνο στον ΑΔΜΗΕ υπάρχουν αιτήματα επενδύσεων ΑΠΕ για λήψη όρων σύνδεσης που αθροίζουν ισχύ περίπου 45 GW. Στο νέο τοπίο υπερθέρμανσης της αγοράς ΑΠΕ, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο και γενικό διευθυντή Τεχνολογίας, Ανάπτυξης Συστήματος και Στρατηγικής του ΑΔΜΗΕ κ. Ιωάννη Μάργαρη, ο Διαχειριστής έχει ξεκινήσει την τελευταία διετία να προσαρμόζει τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων σύνδεσης νέων παραγωγών πράσινης ενέργειας, ενσωματώνοντας τις λεγόμενες ευέλικτες προσφορές σύνδεσης. Το συγκεκριμένο μοντέλο θα προβλέπει δέσμευση απορρόφησης ισχύος για ένα μέρος και όχι για το σύνολο της πράσινης ηλεκτροπαραγωγής, κάτι που θα γνωρίζουν εξαρχής οι επενδυτές προκειμένου να λάβουν τις αποφάσεις τους. Όσο για την ενίσχυση των εσωτερικών δικτύων, έχουν υλοποιηθεί και προγραμματίζονται έργα που θα συμβάλουν στην απορρόφηση και διακίνηση της παραγόμενης ενέργειας ΑΠΕ. Σε εξέλιξη βρίσκονται επενδύσεις σε διάφορα στάδια υλοποίησης με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το 2030, όπως είναι οι διασυνδέσεις των νησιών του Αιγαίου και διάφορες άλλες γραμμές μεταφοράς στην ηπειρωτική χώρα. Οι διεθνείς διασυνδέσεις Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα έχει φτάσει σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα προκειμένου να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια, με παράλληλο στόχο να καταστεί εξαγωγέας ενέργειας. Απαιτείται ωστόσο ενίσχυση των διεθνών ενεργειακών λεωφόρων. Σήμερα, η παράλληλη λειτουργία του ελληνικού συστήματος μεταφοράς ρεύματος με το ευρωπαϊκό επιτυγχάνεται μέσω διασυνδετικών γραμμών με τα συστήματα της Αλβανίας, της Βουλγαρίας (δύο διασυνδέσεις), της Βόρειας Μακεδονίας και της Τουρκίας. Επιπλέον, το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς συνδέεται μέσω υποβρύχιου συνδέσμου συνεχούς ρεύματος τάσης 400 kV με την Ιταλία. Με την προβλεπόμενη ολοκλήρωση των μελλοντικών διασυνδετικών έργων των γειτονικών χωρών έως το τέλος του 2029 το ελληνικό διασυνδεδεμένο ηλεκτρικό σύστημα θα πληροί τον ευρωπαϊκό στόχο διασυνδεσιμότητας 15% το 2030. Όσον αφορά τη διασύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη, ήδη ωριμάζει το έργο του ΑΔΜΗΕ, «Green Aegean», το οποίο θα διασυνδέει την Ελλάδα με την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Αδριατικής Θάλασσας, και θα συνδέει ηλεκτρικά την Ελλάδα με τη Γερμανία. Σε εξέλιξη βρίσκεται η μελέτη σκοπιμότητας για το καλώδιο που σχεδιάζεται να μεταφέρει 3 GW πράσινης ενέργειας. Η Ελλάδα έχει φτάσει σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα προκειμένου να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια, με παράλληλο στόχο να καταστεί εξαγωγέας ενέργειας. Φωτ.: EUROKINISSI Η διασύνδεση θα ξεκινά από τη δυτική Ελλάδα, υποθαλάσσια θα φτάνει στην Ίστρια της Σλοβενίας και θα συνεχίζει τη χερσαία διαδρομή της προς την Αυστρία, καταλήγοντας τελικά στη Βαυαρία. Το καλώδιο μπορεί να διασυνδέει απευθείας Ελλάδα και Γερμανία, αλλά ενδεχομένως να είναι και πολυ-τερματικό με σημεία εξόδου σε Κροατία, Σλοβενία και Αυστρία. Παράλληλα, σύμφωνα με όσα ανέφερε στο ΟΤ Forum ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, ο Διαχειριστής βρίσκεται σε συζητήσεις για έναν εναλλακτικό διάδρομο με τους αντίστοιχους Διαχειριστές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας, προκειμένου το καλώδιο να διασχίσει τα ευρωπαϊκά εδάφη με τα μεγαλύτερα προβλήματα χωρητικότητας στα δίκτυα. Κατά τον ίδιο, δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθούν και τα δύο, αν και κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα δαπανηρό. Αποθήκευση και δίκτυα Ωστόσο, έως ότου ολοκληρωθούν οι αναγκαίες διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες, ένα μέρος της καθαρής ενέργειας που παράγεται στην Ελλάδα δεν μπορεί ούτε να εξαχθεί αλλά ούτε να καταναλωθεί στην εγχώρια αγορά, με τη λύση να έρχεται από τις τεχνολογίες αποθήκευσης. Σήμερα, η πράσινη ενέργεια που παράγεται πρέπει να καταναλώνεται, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα αποθήκευσής της, παρά μόνο στις τρεις αντλησιοταμιευτικές μονάδες ισχύος περίπου 700 MW (μεγαβάτ) της ΔΕΗ. Το επόμενο μεγάλο έργο που αναμένεται να λειτουργήσει είναι η μονάδα αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας της ΤΕΡΝΑ, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση σε αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW. Στόχος είναι, εντός της επόμενης 25ετίας, οι μονάδες αντλησιοταμίευσης στη χώρα μας σταδιακά να αναλάβουν τον ρόλο μονάδων βάσης του ηλεκτρικού συστήματος ώστε να στηρίξουν τον εθνικό στόχο για χρήση ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρισμού κατά 87% το 2030, 97% το 2040 και 100% το 2050. Παράλληλα, ωριμάζουν και επενδύσεις σε μονάδες αποθήκευσης με μπαταρίες. Ειδικότερα, έργα αποθήκευσης 17,6 GW έχουν αιτηθεί στον ΑΔΜΗΕ όρους σύνδεσης με το ηλεκτρικό σύστημα από το σύνολο των περίπου 44 GW που έχουν αδειοδοτηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Οι πρώτες μπαταρίες αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία σε περίπου ενάμιση χρόνο. View full είδηση

Η γεωθερμία στην Ελλάδα παραμένει σε εμβρυακό στάδιο ανάπτυξης, στερούμενη ουσιαστικής προόδου παρά τις υποσχόμενες προοπτικές της για την ενεργειακή μετάβαση. Αν και οι πρώτες ερευνητικές προσπάθειες ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του 1970, η αξιοποίησή της έχει καθυστερήσει σημαντικά, με βασικά εμπόδια να αναδύονται σε θεσμικό, οικονομικό και τεχνικό επίπεδο. Η γεωθερμία αποτελεί μια πολύτιμη, αλλά υποεκμεταλλευόμενη επιλογή ενέργειας για τη χώρα η οποία χρήζει «γεωλογικής εύνοιας». Η πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) αναδεικνύει την αναγκαιότητα άμεσων και στοχευμένων παρεμβάσεων, ώστε η χώρα να αξιοποιήσει αποτελεσματικά τους γεωθερμικούς της πόρους. Παρά τις χρόνιες καθυστερήσεις και ελλείψεις στον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων, η γεωθερμία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση της Ελλάδας σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο. Προσφέροντας μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως η παροχή συνεχούς ενέργειας και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, παραμένει μια αναξιοποίητη ευκαιρία που μπορεί να καλύψει ενεργειακές ανάγκες και να συμβάλει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της χώρας. Στην έκθεση με τίτλο «The Future of Geothermal Energy», ο IEA επισημαίνει ότι η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και τα μοναδικά γεωλογικά της χαρακτηριστικά προσφέρουν σημαντικά γεωθερμικά πεδία, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 30°C έως 90°C. Παρόλα αυτά, η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη, κυρίως σε εφαρμογές θερμικής ενέργειας. Τα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (>90°C), που είναι απαραίτητα για την ηλεκτροπαραγωγή, παραμένουν ουσιαστικά ανεκμετάλλευτα. Ενδεικτικά, περιοχές όπως η Μήλος, η Νίσυρος και η Λέσβος διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη γεωθερμικών έργων μεγάλης κλίμακας, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί στο βαθμό που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Σύμφωνα με τον Δρ. Γεώργιο Τσιφουτίδη, επικεφαλής του Τμήματος Γεωθερμίας της Γενικής Διεύθυνσης Ορυκτών Πρώτων Υλών, η γεωθερμία αξιοποιείται κυρίως σε μικρές και μεσαίες θερμικές εφαρμογές, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 30°C έως 90°C. Τα γεωθερμικά πεδία εντοπίζονται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, τη Θράκη, την Κεντρική Μακεδονία και σε περιοχές όπως η Λέσβος. Ιδιαίτερη πρόοδος σημειώνεται στις αντλίες θερμότητας εδάφους (GSHPs), με εγκατεστημένη θερμική ισχύ 192 MW, οι οποίες προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας σε οικιστικές και βιομηχανικές εφαρμογές. Ωστόσο, τα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας (>90°C), απαραίτητα για ηλεκτροπαραγωγή, παραμένουν ελάχιστα αξιοποιημένα, με μόλις δύο αναγνωρισμένα μέχρι σήμερα. Η Λέσβος αναδεικνύεται ως παράδειγμα αναζωογόνησης του ενδιαφέροντος για τη γεωθερμία, με πρόσφατες έρευνες στη Στύψη να αποκαλύπτουν νέο δυναμικό. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες κατέχει τέσσερις άδειες για έρευνα και εκμετάλλευση υψηλής θερμοκρασίας σε Μήλο, Νίσυρο, Μέθανα και Λέσβο, με σχέδια για την εγκατάσταση σταθμού ισχύος 8 MW στο νησί. Αυτές οι περιοχές αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη της γεωθερμίας, ειδικά σε μη διασυνδεδεμένα νησιά, που αντιμετωπίζουν ενεργειακές προκλήσεις. Ο «αργός βηματισμός» και τα αδειοδοτικά κωλύματα Το στοίχημα της γεωθερμίας στην Ελλάδα εξελίσσεται σε μαραθώνιο με πολλά εμπόδια. Ένα από τα κύρια είναι το υψηλό ρίσκο στις αρχικές φάσεις ανάπτυξης, καθώς το 12-15% του συνολικού κόστους επένδυσης αφορά την αδειοδότηση και την εξερεύνηση, ενώ το κόστος γεωτρήσεων και ανάπτυξης πεδίων μπορεί να φτάσει έως και το 45%. Παράλληλα, η πιθανότητα μη εύρεσης επαρκών γεωθερμικών πόρων συχνά οδηγεί σε οικονομικές ζημίες. Το 80% του συνολικού κόστους της γεωθερμικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σχετίζεται με επενδύσεις σε γεωτρήσεις και εξοπλισμό, με το κόστος παραγωγής να κυμαίνεται από 40 έως 240 USD/MWh, συχνά υψηλότερο από τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική. Επιπλέον, περιβαλλοντικοί περιορισμοί, όπως η διαχείριση παραπροϊόντων, και η κοινωνική αποδοχή δημιουργούν πρόσθετες προκλήσεις, κυρίως σε έργα μεγάλης κλίμακας ή κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Μια ακόμα δυσκολία είναι η έλλειψη πολιτικής στήριξης, καθώς μόνο 27 χώρες διαθέτουν πολιτικές για τη μείωση του ρίσκου στα γεωθερμικά έργα, ενώ πάνω από 100 έχουν θεσπίσει πολιτικές για την ηλιακή και αιολική ενέργεια. Για να ενισχυθεί η γεωθερμία, απαιτούνται στοχευμένες πολιτικές, ειδικά σε χώρες με χαμηλή διείσδυση, όπως η Ελλάδα. Προγράμματα μείωσης ρίσκου, επιδοτήσεις γεωτρήσεων και συμβάσεις αγοράς ενέργειας είναι απαραίτητα, ενώ η απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, που σήμερα μπορεί να διαρκέσουν 8-10 χρόνια, είναι κρίσιμη. Με τις κατάλληλες επενδύσεις, πολιτικές και τεχνολογικές καινοτομίες, η γεωθερμία έχει τη δυνατότητα να γίνει μία από τις πιο αξιόπιστες και βιώσιμες πηγές ενέργειας, παίζοντας κεντρικό ρόλο στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση. Τα SOS για την Ελλάδα Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προτείνει μια σειρά από στοχευμένες δράσεις για την αποτελεσματική αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού της Ελλάδας. Μια από τις βασικές προτάσεις είναι η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης. Ο IEA εισηγείται τη δημιουργία ενός ειδικού καθεστώτος που θα αφορά αποκλειστικά τα γεωθερμικά έργα, διαχωρίζοντάς τα από τα καθεστώτα που εφαρμόζονται στα ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των χρονοβόρων διοικητικών εμποδίων και θα επιταχύνει την ανάπτυξη των έργων. Παράλληλα, ο Οργανισμός δίνει έμφαση στην ενίσχυση της χρηματοδότησης για τις πρώιμες φάσεις των γεωθερμικών έργων. Προτείνεται η χρήση ασφαλιστικών εργαλείων, κρατικών επιδοτήσεων και δημόσιων εγγυήσεων για τη μείωση του γεωλογικού ρίσκου, το οποίο αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τους επενδυτές. Μέσω αυτών των μέτρων, τα έργα μπορούν να γίνουν πιο ελκυστικά και βιώσιμα για την αγορά. Επιπλέον, ο IEA υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης πολιτικών που θα διασφαλίζουν μακροπρόθεσμα σταθερά έσοδα για τους επενδυτές. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν τη θέσπιση σταθερών συμβολαίων και μηχανισμών δίκαιης αποζημίωσης για την παραγόμενη ενέργεια, έτσι ώστε να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα των γεωθερμικών έργων. Με αυτές τις προτάσεις, ο IEA στοχεύει στην απελευθέρωση του γεωθερμικού δυναμικού της Ελλάδας και στην προώθηση μιας βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης. Οι ευκαιρίες Παρά τις δυσκολίες, οι τεχνολογικές εξελίξεις υπόσχονται να καταστήσουν τη γεωθερμία ανταγωνιστική. Νέες τεχνολογίες, όπως τα Enhanced Geothermal Systems (EGS) και τα κλειστά κυκλώματα (closed-loop systems), επιτρέπουν την πρόσβαση σε πόρους σε μεγαλύτερα βάθη, με προβλεπόμενες μειώσεις κόστους έως 80% μέχρι το 2035. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το κόστος παραγωγής στα 50 USD/MWh, καθιστώντας τη γεωθερμία ελκυστική συγκριτικά με άλλες ανανεώσιμες πηγές. Η αγορά γεωθερμίας προβλέπεται να καλύψει έως και το 15% της παγκόσμιας αύξησης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2050, ισοδυναμώντας με περίπου 800 GW εγκατεστημένης ισχύος, ενώ μπορεί να συμβάλει και στη ζήτηση θερμότητας, ειδικά σε οικιακές και βιομηχανικές εφαρμογές. Παράλληλα, η γεωθερμία προσφέρει σήμερα περίπου 145.000 θέσεις εργασίας παγκοσμίως, με την προοπτική να αυξηθούν σε 1 εκατομμύριο μέχρι το 2030. Ποιοι διαγκωνίζονται στην κούρσα της γεωθερμίας Η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσπάθειας για την ενεργειακή μετάβαση, και η γεωθερμία αποτελεί μια από τις βασικές τεχνολογίες που μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Με εκτεταμένο γεωθερμικό δυναμικό, η Ιταλία, η Ισλανδία και η Τουρκία είναι οι χώρες που σήμερα οδηγούν την ανάπτυξη της γεωθερμίας στην Ευρώπη. Η Ιταλία, πρωτοπόρος στον τομέα, φιλοξενεί το πρώτο γεωθερμικό εργοστάσιο του κόσμου στο Λαρντερέλο και εξακολουθεί να επεκτείνει την εγκατεστημένη ισχύ της, με γεωθερμικούς σταθμούς που καλύπτουν σημαντικό μέρος των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Η Ισλανδία, με τους πλούσιους γεωθερμικούς πόρους της, καλύπτει σχεδόν το 90% των αναγκών της για θέρμανση μέσω γεωθερμίας, ενώ η Τουρκία έχει επενδύσει σημαντικά την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μεγάλων έργων που την κατατάσσουν στις κορυφαίες χώρες παγκοσμίως στον τομέα. Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Πολωνία αναπτύσσουν σταθερά την γεωθερμική τους υποδομή, αξιοποιώντας κυρίως τα πεδία μέσης και χαμηλής ενθαλπίας για τηλεθέρμανση. Η Γαλλία και η Ολλανδία έχουν επίσης σημειώσει σημαντική πρόοδο, με επικέντρωση στη χρήση γεωθερμίας για θέρμανση αστικών περιοχών μέσω δικτύων τηλεθέρμανσης. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στη γεωθερμία, εφόσον ξεπεραστούν τα εμπόδια που αφορούν τη χρηματοδότηση και την τεχνογνωσία. Με την κατάλληλη υποστήριξη, η γεωθερμία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην απανθρακοποίηση της ηπείρου, στη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι παγκόσμιες επενδύσεις στον τομέα της γεωθερμίας θα μπορούσαν έτσι να αυξηθούν σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια έως το 2035 και σε 2,5 τρισεκατομμύρια έως το 2050. Ο IEA εκτιμά ότι «οι οικονομικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη (της γεωθερμίας) θα μπορούσαν να μειωθούν για τους επενδυτές» και έτσι «να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των προγραμμάτων». Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει «να μειωθούν κατά 80% τα κόστη έως το 2035 σε περίπου 50 δολάρια η μεγαβατώρα», προσθέτει ο IEA. View full είδηση

Στο πλαίσιο της Συνέλευσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, ανακοινώθηκαν τα έργα που κέρδισαν τα φετινά Ευρωπαϊκά Βραβεία Προώθησης Επιχειρήσεων. Τα Βραβεία αναγνωρίζουν και επιβραβεύουν εξαιρετικές πρωτοβουλίες στήριξης της επιχειρηματικότητας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Φέτος κατατέθηκε μεγαλύτερος αριθμός υποψηφιοτήτων από κάθε άλλη χρονιά: 442 έργα από 29 χώρες. Τα έργα που βραβεύτηκαν στις διάφορες κατηγορίες προέρχονται από τη Γερμανία, την Τουρκία, τη Δανία, τη Σερβία, την Εσθονία, την Ελλάδα και τη Γαλλία. Το κάθε βραβευμένο έργο εμπνέει, προάγει και διευκολύνει την επιχειρηματική ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα του. Ας δούμε όμως τα έργα που βραβεύτηκαν φέτος: Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής— Just Go Zero Tilos (Ελλάδα) Το Μεγάλο Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής απονέμεται στην πιο δημιουργική και εμπνευσμένη πρωτοβουλία για την προώθηση της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη. Φέτος, το Μεγάλο Βραβείο δόθηκε στον Δήμο Τήλου για το έργο «Just Go Zero Tilos». Η πρωτοβουλία αυτή έθεσε σε εφαρμογή ένα τεχνολογικά προηγμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στην Τήλο, το οποίο υποστηρίζεται από διαβουλεύσεις με την τοπική κοινότητα και ευαισθητοποίηση για την ενθάρρυνση της κυκλικής οικονομίας. Μετά την επιτυχή εκτροπή του 100% των αποβλήτων από τους χώρους υγειονομικής ταφής και την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης στο 93%, το έργο προσφέρει ένα μοντέλο βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων που μπορεί να αναπαραχθεί και σε άλλες κοινότητες. Η κριτική επιτροπή επαίνεσε ιδιαίτερα τη συνεργασία με τους κατοίκους του νησιού και την επιχειρηματική κοινότητα, καθώς και τη χρήση τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Κατηγορία 1: Προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος — Silicon Vilstal (Γερμανία) Το έργο Silicon Vilstal από την κοινωνική επιχείρηση Silicon Vilstal gUG, είναι ένας κόμβος κοινωνικής οικονομίας που συνδέει τις κοινωνικές επιχειρήσεις με τις τοπικές εταιρείες, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στις αγροτικές περιοχές. Μέσα από δημιουργικά εργαστήρια και δοκιμές καινοτόμων προϊόντων σε πραγματικές συνθήκες, η Silicon Vilstal βοηθά τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν κοινωνικές καινοτομίες, να τις αξιοποιήσουν εμπορικά, καθώς και να προβάλουν και να βελτιώσουν τα έργα τους. Κατηγορία 2: Επένδυση στις επιχειρηματικές δεξιότητες —GençBizz (Τουρκία) Το έργο GençBizz, από το τουρκικό ίδρυμα Genç Başarı Eğitim Vakfı, καλλιεργεί τις επιχειρηματικές δεξιότητες μαθητών και μαθητριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 14 έως 18 ετών με στόχο τη βελτίωση της απασχολησιμότητάς τους. Το έργο ξεχώρισε επειδή φέρνει τους μαθητές και τις μαθήτριες σε επαφή με εκπαιδευτικούς, εταιρείες και μέντορες, παρέχοντας κατάρτιση διαδικτυακά ή δια ζώσης με σκοπό την ενίσχυση των γνώσεών τους σε θέματα όπως η βιωσιμότητα, τα χρηματοοικονομικά και η διαχείριση εταιρειών. Η πρωτοβουλία πλέον έχει εξοπλίσει 300.000 νέους κι νέους σε ολόκληρη την Τουρκία με τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να ξεκινήσουν το δικό τους επιχειρηματικό ταξίδι. Κατηγορία 3: Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης —OsnaŽene (Σερβία) Η OsnaŽene (σημαίνει «ενδυναμωμένες» στα σέρβικα) είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα που αποσκοπεί στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις γυναίκες επιχειρηματίες. Η πλατφόρμα δημιουργήθηκε από την κεντρική διεθνή και επαρχιακή γραμματεία Οικονομίας και Τουρισμού της αυτόνομης επαρχίας της Βοϊβοδίνας με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων γυναικείας ιδιοκτησίας στη Σερβία και σε άλλες χώρες. Το έργο υιοθετεί μια πολυσχιδή προσέγγιση, διαθέτοντας μια ψηφιακή πλατφόρμα και ένα διαδικτυακό κατάστημα για την πώληση, την παροχή υπηρεσιών καθοδήγησης και την πρόσβαση σε προγράμματα επιχειρηματικής κατάρτισης. Κατηγορία 4: Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και στήριξη της διεθνοποίησης των επιχειρήσεων – Tartu Film Fund (Εσθονία) Το Tartu Film Fund, το οποίο συστήθηκε από το Tartu Loomemajanduskeskus (Κέντρο του Τάρτου για τους Κλάδους της Δημιουργικότητας), στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη στη Νότια Εσθονία προσελκύοντας εγχώριες και διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές στην περιοχή. Το Ταμείο προωθεί τοπικούς παρόχους υπηρεσιών που σχετίζονται με τον κινηματογράφο, βοηθώντας την επαγγελματική τους ανάπτυξη και προωθώντας στην παγκόσμια σκηνή το δυναμικό που έχουν οι τοποθεσίες της Νότιας Εσθονίας ως χώροι γυρισμάτων. Κατηγορία 5: Στήριξη της βιώσιμης μετάβασης – Just Go Zero Tilos (Ελλάδα) Πέρα από το μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής, το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos κέρδισε και το βραβείο της πέμπτης κατηγορίας, το οποίο απονέμεται σε προγράμματα που προάγουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω πρωτοβουλιών όπως η προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Κατηγορία 6: Υπεύθυνη και συμπεριληπτική επιχειρηματικότητα – POSITIV (Γαλλία) Το πρόγραμμα POSITIV δημιουργήθηκε για να στηρίξει τους και τις κατοίκους από μειονεκτούσες γειτονιές στο να εξασφαλίσουν βιώσιμη απασχόληση μέσω μιας προσαρμοσμένης στα μέτρα τους υποστηρικτικής στρατηγικής. Το πρόγραμμα διαρθρώνεται στη βάση τακτικών συνεδριάσεων, ομαδικών εργαστηρίων και εξατομικευμένης καθοδήγησης ώστε να καλύπτει όλες τις πτυχές της επιχειρηματικότητας — από τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου έως τη διεκπεραίωση των διοικητικών διαδικασιών. View full είδηση

Τον πρώτο λόγο στις επενδύσεις έχει ο τομέας της ενέργειας, ο οποίος πρωταγωνιστεί για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά την ενεργειακή μετάβαση, που αλλάζει το ενεργειακό μίγμα, με την πράσινη ενέργεια να κερδίζει έδαφος. Ο δεύτερος λόγος αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις και ειδικά τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, ο οποίος οδήγησε στην επιβολή κυρώσεων και στον περιορισμό της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου και ρωσικού πετρελαίου. Έντονη είναι η επενδυτική δραστηριότητα στις κατασκευές και στις υποδομές, στις τηλεπικοινωνίες, στις μεταφορές, στα ακίνητα, με τη ζήτηση να τροφοδοτείται από εσωτερικό και εξωτερικό, στην πληροφορική και στα Data Center, στη βιομηχανία τροφίμων, στον τομέα της Υγείας, αλλά και στο λιανικό εμπόριο. Στον επενδυτικό χορό δεν μένουν αμέτοχες οι τράπεζες. 1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ «Χορός» δισεκατομμυρίων Σε δεκάδες έως και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αν αναλογιστούμε τη μεγάλη κλίμακα της παγκόσμιας οικονομίας, ανέρχονται οι επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, υπογραμμίζοντας τη βαρύνουσα σημασία που διαδραματίζει πλέον ως κλάδος στη φυσιογνωμία της οικονομίας τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και συνολικότερα. Μια καταγραφή των επενδυτικών σχεδίων που έχουν εξαγγείλει οι μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες στην Ελλάδα αρκεί για να επιβεβαιώσει την παραπάνω παραδοχή, χωρίς την ίδια στιγμή να συνιστά μια εξαντλητική ανασκόπηση. Η υλοποίηση των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα με ορίζοντα το 2050, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, μεταφράζεται σε +16 δισ. ευρώ για τις κατασκευές, +27 δισ. ευρώ για μηχανήματα και εξοπλισμό, +3,5 δισ. ευρώ για μεταλλικά προϊόντα, +15 δισ. ευρώ για οχήματα και +6,5 δισ. ευρώ για επαγγελματικές υπηρεσίες. Βάσει των αποτελεσμάτων των αναλύσεων σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις, οι εγχώρια υποστηριζόμενες επενδύσεις του ΕΣΕΚ, καθώς και οι λειτουργικές επιδράσεις τους στην οικονομία συνεισφέρουν σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας 6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση καθ’ όλη την περίοδο 2025-2050. Από τα 6 δισ. ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, περίπου 2,4 δισ. ευρώ οφείλονται σε άμεσες οικονομικές δραστηριότητες (direct effect) και περίπου 3,6 δισ. ευρώ στις αλληλεπιδράσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και στην προκαλούμενη συνεισφορά (indirect and induced effects), όπως αναφέρει το ΕΣΕΚ. Οι πρωταθλητές σε επενδύσεις ανά κλάδο δραστηριότητας 2 ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Αισιοδοξία και εμπόδια Συγκρατημένη αισιοδοξία επικρατεί στην κατασκευαστική αγορά, η οποία έχει μπροστά της ένα υψηλό ανεκτέλεστο που αφορά δημόσια και ιδιωτικά έργα. Την ίδια στιγμή όμως ο κατασκευαστικός κλάδος αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια, όπως το αυξανόμενο κόστος των υλικών, το περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και κυρίως η έλλειψη μηχανικών και εργατικού δυναμικού. Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποιούνται από τους μεγάλους ομίλους, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο κινείται στην περιοχή των 15 δισ. ευρώ, ενώ η προσδοκία είναι την επόμενη πενταετία να δημοπρατηθούν νέα έργα υποδομών, όπως αυτά που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στην πρωτεύουσα και σήμερα δείχνουν κολλημένα. Η κατασκευαστική αγορά στην παρούσα φάση δείχνει την προτίμησή της και στις συμβάσεις παραχώρησης οι οποίες φέρνουν στα ταμεία των εταιρειών ρευστότητα και δεν είναι τυχαίο το υψηλό τίμημα που πέτυχε το δημόσιο για την εκ νέου παραχώρηση της Αττικής Οδού, όπως και της Εγνατίας Οδού. Επίσης, περισσότερο από ποτέ ο κλάδος ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων παραγωγής και παρακολούθησης έργων με τη χρήση της τεχνολογίας, αν και ακόμα έχει να διανύσει δρόμο μακρύ. Συνολικά ο κατασκευαστικός κλάδος καταγράφει από τις αρχές του έτους θετικές επιδόσεις. Βάσει στοιχείων πρόσφατης αναφοράς της Alpha Bank, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία του (ΑΠΑ) το πρώτο εξάμηνο φέτος (σε σταθερές τιμές) διαμορφώθηκε σε 2,1 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου η συμμετοχή του παραγόμενου προϊόντος του κλάδου στο συνολικό παραγόμενο προϊόν έχει αυξηθεί από 1,3% το πρώτο εξάμηνο του 2017, σε 2,4% το πρώτο εξάμηνο του 2024, ωστόσο απέχει ακόμα αρκετά από το αντίστοιχο ποσοστό του πρώτου εξαμήνου του 2010 (4%). 3, 7 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ – DATACENTER Από τον χαλκό στην οπτική ίνα Το στοίχημα της κατάργησης του χαλκού και της αντικατάστασής του από σύγχρονα δίκτυα οπτικών ινών (FTTH) κυριαρχεί στην τηλεπικοινωνιακή αγορά. Βάσει των όσων έχουν ανακοινωθεί από τις μεγάλες εταιρείες, ΟΤΕ, Vodafone, Nova, αλλά και τη ΔΕΗ, η οποία εισέρχεται και στον τομέα της τεχνολογίας, σε περίπου 5 χρόνια το 95% και πλέον των συνδέσεων θα είναι FTTH. Ως πιθανό θεωρείται να μην καλυφθούν οι πολύ απομακρυσμένες, μη εμπορικές περιοχές, οι οποίες ωστόσο είναι δυνατόν εφόσον υπάρξει ο κατάλληλος σχεδιασμός να αποκτήσουν τη δυνατότητα των υψηλών ταχυτήτων σύνδεσης στο διαδίκτυο μέσω ασύρματων και δορυφορικών τεχνολογιών. Κλειδί για την αύξηση της χρήσης των δικτύων οπτικών ινών είναι η ψηφιοποίηση του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, η οποία σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες όπως είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη πολλαπλασιάζει τις ανάγκες για επενδύσεις σε Κέντρα Δεδομένων. Η κινητικότητα που παρατηρείται σε αυτό τον τομέα συντηρεί την προσδοκία, σε 4 με 5 χρόνια, η Ελλάδα να αποτελέσει το νούμερο 2 κόμβο στη Μεσόγειο, μετά τη Μασσαλία (σήμερα νούμερο 1) βάσει της διαθέσιμης χωρητικότητας. Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή, ωστόσο οι νέες επενδύσεις που έχουν ανακοινωθεί για κέντρα δεδομένων είναι ενδεικτικές για το τι μπορεί να ακολουθήσει, εφόσον βεβαίως επιλυθούν ζητήματα που σχετίζονται με τις ενεργειακές ανάγκες που έχουν αυτές οι υποδομές. 4 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Διττά τα μηνύματα Μπαράζ επενδύσεων δρομολογούνται στις εγχώριες εμπορευματικές μεταφορές, τα logistics και τα αεροδρόμια, με στόχο την ανάδειξη της χώρας ως διαμετακομιστικού κόμβου της ΝΑ Ευρώπης, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εσωτερικής αγοράς, λόγω της ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου και των ταχυμεταφορών, αλλά και της εξυπηρέτησης των αυξανόμενων ροών τουριστών. Οι αερομεταφορές (υπερ) αποδίδουν, καθώς αεροδρόμια (ΔΑΑ, Fraport Greece) και αερομεταφορείς (Aegean Airlines & SKY express) καταρρίπτουν συνεχόμενα ρεκόρ. Στις εμπορευματικές μεταφορές τα μηνύματα είναι διττά. Από τη μια πλευρά, η Ελλάδα κατάφερε να αναρριχηθεί στη 19η θέση της ανταγωνιστικότητας των παγκόσμιων logistics (δείκτης LPI), έναντι της 42ης το 2018, ξεπερνώντας κάθε αρχική πρόβλεψη. Ακόμη, οι επενδύσεις σε νέες αποθήκες συνεχώς εντείνονται, κυρίως από εταιρείες ακινήτων και επενδυτικά σχήματα, με τη χώρα να ετοιμάζεται να «υποδεχθεί», τα επόμενα χρόνια, σύγχρονα εμπορευματικά κέντρα / επιχειρηματικά πάρκα σε Ασπρόπυργο / Θριάσιο, Φυλή και Θεσσαλονίκη. Από την άλλη πλευρά, τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές σημείωσαν κάμψη, την περίοδο που οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες διευρύνονται, όπως φάνηκε από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, προκαλώντας νέες διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σε κάθε περίπτωση, οι προκλήσεις παραμένουν και μάλιστα εντείνονται: Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και η κρίση στη Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα έχουν επιφέρει νέα (επιχειρησιακά και γεωπολιτικά) δεδομένα, διατηρώντας το φαινόμενο του πληθωρισμού. 5 ΑΚΙΝΗΤΑ Τιμές κοντά στο ρεκόρ Θετικές παραμένουν οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων για το επόμενο διάστημα, παρά το αυξημένο κόστος κατασκευής και τα υψηλά επιτόκια. Στον τομέα των κατοικιών, οι τιμές απέχουν πλέον ελάχιστα από το ιστορικά υψηλό επίπεδο του 2008. Η ζήτηση η οποία τροφοδοτείται και από το ενδιαφέρον ξένων υπηκόων παραμένει μεγαλύτερη από την προσφορά και αυτό συντηρεί την ανοδική πορεία των τιμών. Βάσει των εκτιμήσεων τα επόμενα χρόνια αναμένεται συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των τιμών στο επίπεδο του 3% με 5%. Πάντως, η αγορά κατοικίας δεν αναπτύσσεται το ίδιο σε όλες τις περιοχές της χώρας. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για οικιστικά ακίνητα συγκεντρώνεται όσον αφορά την Αττική στα Νότια Προάστια και το κέντρο, ενώ σημαντική κινητικότητα υπάρχει στις τουριστικές περιοχές. Οξυμένο είναι το κόστος στέγασης, μεταξύ άλλων, λόγω της επενδυτικής εκμετάλλευσης της κατοικίας, της απόσυρσης ακινήτων που συνδέονται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και της υποτονικής δραστηριότητας στον κατασκευαστικό κλάδο τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Στα επαγγελματικά ακίνητα οι κατηγορίες που κινούνται περισσότερο είναι τα ξενοδοχεία ως απόρροια της θετικής πορείας του Τουρισμού, τα σύγχρονα γραφεία λόγω της έλλειψης προσφοράς και τα logistics, εξαιτίας της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Την αγορά των επαγγελματικών ακινήτων τροφοδοτούν με τις επενδύσεις τους οι Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) και η δραστηριότητα ενός μικρού, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, αριθμού επενδυτικών κεφαλαίων, ενώ στο σύνολό της η κτηματαγορά επηρεάζεται και από τη μεγάλη ανάπτυξη της Lamda Development στο Ελληνικό. 6 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Με διεθνή προσανατολισμό Έντονη κινητικότητα εμφανίζει ο κλάδος της πληροφορικής και ειδικότερα ο τομέας του επιχειρηματικού λογισμικού, παρά τις διεθνείς πιέσεις και τη γεωπολιτική αβεβαιότητα αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η ένταξη της Εntersoft και της Epsilon Net σε μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα με διεθνή προσανατολισμό μετά την εξαγορά τους από το Οlympia Group και την Ginger Digital BidCo αντίστοιχα και την έξοδό τους από την ελληνική Κεφαλαιαγορά. Η εμβληματική εξαγορά της BETA CAE από τον αμερικανικό όμιλο Cadence Design Systems έδωσε νέα ώθηση στο οικοσύστημα των ελληνικών εταιρειών τεχνολογίας. Επίσης σε έντονη επενδυτική κινητικότητα και λόγω στρατηγικής αλλά και υψηλής ρευστότητας βρίσκεται η Ideal Holdings, με έμφαση στον τεχνολογικό κλάδο. Οι τεχνολογίες αιχμής είναι Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και Machine Learning (ML) για τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και των παρεχόμενων υπηρεσιών, Τεχνολογίες IoT βασισμένες σε 5G, Blockchain και Cloud Computing για δεδομένα των οποίων η επεξεργασία μπορεί να γίνει σε Cloud υποδομές. Στο μεταξύ, σημαντικές εταιρείες του κλάδου ετοιμάζουν μέχρι το τέλος 2024 και στο πρώτο εξάμηνο 2025 νέες επενδυτικές κινήσεις εστιάζοντας σε εξαγορές σε Ελλάδα και εξωτερικό. 8 ΤΡΟΦΙΜΑ Σε συνεχή μετεξέλιξη Ξεπερνούν το 1,2 δισ. ευρώ τα κεφάλαια που διαθέτει ο κλάδος τροφίμων, βιομηχανία και λιανεμπόριο, για τη στήριξη των αναπτυξιακών σχεδιασμών που υλοποιούνται από τη φετινή χρονιά και έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης σε κάποιες περιπτώσεις την ερχόμενη διετία-τριετία. Ο κλάδος των τροφίμων βρίσκεται σε συνεχή μετεξέλιξη, καθώς, πέρα από τις επενδύσεις που κατευθύνονται στην παραγωγική ενδυνάμωση, την ψηφιακή αναβάθμιση, την καινοτομία, την ενεργειακή αυτονομία, τη βελτιστοποίηση του λειτουργικού κόστους και τη διεύρυνση των δικτύων, παραμένει και στο επίκεντρο των εξαγορών. Μέχρι στιγμής φέτος στον ευρύτερο κλάδο έχουν πραγματοποιηθεί 13 deals εξαγορών, που αλλάζουν τις μετοχικές δυναμικές των εταιρειών και «υποθηκεύουν» νέα αναπτυξιακά πλάνα. Από πλευράς βιομηχανίας, τα πιο ηχηρά αναπτυξιακά projects περιλαμβάνουν το διευρυμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ηπειρωτικής Βιομηχανίας Εμφιαλώσεων ύψους 100 εκατ. ευρώ, το πλάνο διετίας της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας που προβλέπει κεφάλαια 90 εκατ. ευρώ, τα 50 εκατ. ευρώ που θα επενδύσει η Κρι Κρι για την ενδυνάμωση της εξωστρέφειάς της, τη δημιουργία του όγδοου εργοστασίου του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία στην Κύπρο, τα 20 εκατ. ευρώ για το νέο εργοστάσιο της ΙΟΝ στην Άρτα, καθώς και τα περίπου 30 εκατ. ευρώ που θα διαθέσει η Μπάρμπα Στάθης, που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν τη δημιουργία νέας μονάδας στη Λάρισα. Στην οργανωμένη λιανική μόνο το top 6 της αγοράς -Σκλαβενίτης, Lidl, ΑΒ Βασιλόπουλος, Metro, Μασούτης και ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός- δρομολογεί επενδύσεις που ξεπερνούν τα 800 εκατ. ευρώ και εστιάζουν στην εξοικονόμηση κόστους και στην ενδυνάμωση του δικτύου. 9 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ Το 2ο εξαγώγιμο προϊόν Με αφορμή την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων -όπως από το RFF- τα τελευταία χρόνια η ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχωράει σε σημαντικές επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, με ορίζοντα το 2026. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα διαθέτουμε 45 εργοστάσια, 72 μονάδες παραγωγής, 202 γραμμές παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα στον τομέα του φαρμάκου. Μετά τον κύκλο των νέων επενδύσεων, έως τα τέλη του 2025 θα έχουμε +10 νέα εργοστάσια, 22 νέες μονάδες παραγωγής, 60 νέες γραμμές παραγωγής και 19 νέα ερευνητικά κέντρα, αυξάνοντας το αποτύπωμα του κλάδου κατά 35% και δημιουργώντας 5.500 νέες θέσεις εργασίας. Με μόλις 26% μερίδιο αγοράς σε όγκο και 14,5% σε αξία, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες αναλογούν στο 65% της συνολικής απασχόλησης και το 90% των επενδύσεων του κλάδου. Το ελληνικό φάρμακο είναι το 2ο εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις των 26 ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών θα φτάσουν στο σύνολό τους το 1,287 δισ. και μόλις ανακοινωθεί ο νέος κύκλος για το επενδυτικό clawback αναμένεται οι επενδύσεις αυτές να αυξηθούν κατά 400 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι ανάμεσα στις ελληνικές δυναμικό «παρών» στις επενδύσεις στη χώρα μας δίνει η πολυεθνική Boehringer Ingelheim με την κατασκευή ενός ακόμα εργοστασίου. 10 ΤΡΑΠΕΖΕΣ Προσεκτικές κινήσεις Ιδιαιτέρως φειδωλές παραμένουν οι εγχώριες τράπεζες στα επενδυτικά τους σχέδια, μετά από 15 χρόνια αποεπένδυσης και συρρίκνωσης της παρουσίας τους στο εξωτερικό, αλλά και ρευστοποίησης δραστηριοτήτων που δεν θεωρούνται περιφερειακές, όπως οι κρατικές. Εξαίρεση αποτελεί η Eurobank, που ενίσχυσε σημαντικά την παρουσία της στην κυπριακή αγορά μέσω του διπλασιασμού του ποσοστού που κατέχει στην Ελληνική Τράπεζα – μια στρατηγική κίνηση της τράπεζας σε μια αγορά που έχει αποφέρει σημαντικά λειτουργικά κέρδη στα μεγέθη του ομίλου τα τελευταία χρόνια. Μια διαφορετική επένδυση, προσανατολισμένη στο digital banking, υλοποιεί την τελευταία διετία η Τράπεζα Πειραιώς με τη σύσταση της θυγατρικής Snappi. Όπως ενημέρωσε τους επενδυτές την Παρασκευή ο CEO Χρήστος Μεγάλου, η εμπορική λειτουργία της neobank αναμένεται το β’ τρίμηνο του 2025, με στόχο την επίτευξη εσόδων 200 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας. Την ίδια ώρα, ένας πανευρωπαϊκός κολοσσός, η ιταλική UniCredit, επένδυσε 293,5 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του 9% της Alpha Bank από το ΤΧΣ, σε μια άμεση ξένη επένδυση που είχε πολλά χρόνια να συμβεί στον εγχώριο κλάδο. Η εξαγορά εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής συνεργασίας των δύο τραπεζών που προβλέπει συγχώνευση των θυγατρικών τους στη Ρουμανία και crossselling επενδυτικών προϊόντων. 11 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗ Β. ΕΛΛΑΔΑ Διαρκής ανάπτυξη Έντονη επενδυτική κινητικότητα καταγράφει η Θεσσαλονίκη στον τομέα των ξενοδοχειακώντουριστικών υποδομών εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος αλλά και στα ανατολικά προάστια, καθώς και σε μεγάλα μικτά οικιστικά και εμπορικά projects επί το πλείστον σε πρώην βιομηχανικά ακίνητα, όπως το ΦΙΞ, τα Κεραμεία Αλλατίνη, οι Μύλοι Αλλατίνη και η πρώην Φίλκεραμ Johnson. Αυξανόμενος είναι επίσης ο αριθμός των επενδύσεων στον τομέα των logistics, με σημαντική εξέλιξη τον τρέχοντα διαγωνισμό για τη μετατροπή σε μεγάλης δυναμικότητας Εμπορευματικό Κέντρο αυτό του πρώην Στρατοπέδου Γκόνου, και τη μετατροπή σε Logisitcs Center της πρώην Βαλκάν Εξπόρτ από την Dimand. Νέα πνοή στην τοπική αλλά και την εθνική οικονομία αναμένεται να δώσουν επίσης οι επικείμενες μεγάλες επενδύσεις για την επέκταση και εμβάθυνση του 6ου προβλήτα στον ΟΛΘ και το μεγάλο project της ανάπλασης της ΔΕΘ, αμφότερα με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2031, καθώς και το πολύ σημαντικό project της δημιουργίας του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενεάς THESSINTEC στην περιοχή της Περαίας, που διαθέτει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 35 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα 20 εκατ. ευρώ από ιδιώτες για την πρώτη φάση. Επενδυτική κινητικότητα καταγράφεται επίσης σε επιμέρους κλάδους που είναι ιδιαίτερα εξωστρεφείς-εξαγωγικοί, όπως η γαλακτοβιομηχανία (λ.χ. Μεβγάλ, Εβροφάρμα, Κρι-Κρι κ.ά.) και οι βιομηχανίες αλουμινίου, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Αλουμύλ και την Elvial. Η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ σχεδιάζει, εξάλλου, την επέκταση της ΒΟΠΕ Σίνδου λόγω της μεγάλης ζήτησης από ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. 12 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Επέκταση και στις ΗΠΑ Η δημιουργία παραγωγικής μονάδας καλωδίων στις ΗΠΑ αποτελεί επένδυση κομβικής σημασίας για την εδραίωση της Cenergy Holdings στην πολλά υποσχόμενη στον τομέα της ενέργειας αμερικανική αγορά, καθώς και το εφαλτήριο για τη διεκδίκηση και νέων μεγάλων ενεργειακών συμβολαίων διεθνώς. Η επένδυση υπολογίζεται να ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ και αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές επενδύσεις της ελληνικής βιομηχανίας. Ο όμιλος πιστεύει ότι είναι σε θέση να εκμεταλλευτεί την πολλά υποσχόμενη ευκαιρία στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών, δεδομένων των υφιστάμενων τεχνολογικών δυνατοτήτων του και του αποδεδειγμένα επιτυχημένου ιστορικού του. Η στρατηγική του ομίλου περιλαμβάνει τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων, τη γεωγραφική εξάπλωση και την αποδοτική λειτουργία των εργοστασίων. Στην αγορά των ΗΠΑ επεκτείνεται και η Flexopack, με νέα επένδυση ύψους 33 εκατ. δολ., που αφορά την υπογραφή προσυμφώνου αγοράς οικοπεδικής εκτάσεως 80.000 τετραγωνικών μέτρων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με σκοπό τη μελέτη, σχεδιασμό και εν συνεχεία ανάπτυξη και κατασκευή εντός αυτής παραγωγικών/βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Όπως τονίζει η εταιρεία, η νέα αυτή σχεδιαζόμενη παραγωγική επένδυση του Ομίλου Flexopack έχει σκοπό να ενδυναμώσει την ήδη σημαντική παρουσία του στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών. Η σχεδιαζόμενη επένδυση έχει αρχικό χρονικό ορίζοντα υλοποίησης κατ’ ελάχιστον 4 έτη. Η επένδυση θα χρηματοδοτηθεί τόσο με ίδια κεφάλαια του ομίλου όσο και με τραπεζικό δανεισμό. 13 ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΕΙΔΗ Ανακατανομές και εξαγορές Το επενδυτικό ενδιαφέρον στην αγορά των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών αντικατοπτρίζουν οι επιχειρηματικές κινήσεις που έχουν γίνει το τελευταίο 9μηνο στον κλάδο, με έμφαση τόσο στην ανακατανομή στα δίκτυα της λιανικής όσο και στην ανάδειξη των προϊόντων επώνυμων κατασκευαστών. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο κλάδος συνολικά δέχεται ισχυρές πιέσεις στις πωλήσεις του λόγω του ευμετάβλητου καταναλωτικού κλίματος. Οι γνώστες του χώρου βλέπουν να ενισχύονται οι τάσεις συγκέντρωσης, όπως συνέβη με την εξαγορά της Μπενρουμπής από τον Όμιλο Quest. Σε αναμονή βρίσκονται οι αλυσίδες του κλάδου, με την Κωτσόβολος να βρίσκεται πλέον σε νέα γραμμή στρατηγικής υπό την ομπρέλα της ΔΕΗ, την Public να εστιάζει στην πολυκαναλική της δυναμική, και την Πλαίσιο να ενισχύει σταθερά το τμήμα των λευκών συσκευών που διαθέτει. Τη φετινή χρονιά καθόρισε η εξαγορά της Κωτσόβολος από τη ΔΕΗ, ύψους 200 εκατ. ευρώ, και η απόκτηση από την Επιχείρηση δικτύου 97 φυσικών καταστημάτων σε Ελλάδα και Κύπρο, εκ των οποίων τα 27 megastores, καθώς και ηλεκτρονικού καταστήματος για την άσκηση της ευρύτερης στρατηγικής της στον τομέα της ενέργειας. H πρόσφατη απόκτηση του 70% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας Μπενρουμπή Α.Ε. από την Quest Holdings έναντι 27,2 εκατ. ευρώ, σηματοδοτεί τη στρατηγική ανάπτυξης μέσω ενίσχυσης του χαρτοφυλακίου επώνυμων προϊόντων από την πλευρά των χονδρεμπόρων στον κλάδο. View full είδηση