Αναζήτηση στην κοινότητα

Την αύξηση των τιμολογίων για το νερό έχει εισηγηθεί στην Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ. Το ανακοίνωσε χθες με αφορμή τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων 6μηνου της επιχείρησης, βάσει των οποίων έχει περάσει σε ζημιογόνο τελικό αποτέλεσμα, συνεπεία της σημαντικής αύξησης (κατά 18,3 εκατ.) των προβλέψεων (διαμορφώθηκαν σε 11,3 εκατ. έναντι -7 εκατ. το αντίστοιχο εξάμηνο του 2024) για επίδικες υποθέσεις. Ειδικότερα, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ υπέβαλε επίσημο αίτημα προς τη ΡΑΑΕΥ «για την αναθεώρηση και έκδοση νέων τιμολογίων. Το αίτημα βασίζεται σε τεχνικοοικονομική τεκμηρίωση και αποσκοπεί στην κάλυψη του πλήρους κόστους παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΕΕ. Βασίζεται στα δεδομένα αυξημένων λειτουργικών και ενεργειακών δαπανών, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά τη βιωσιμότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών». Όπως μάλιστα σημειώνει «η μη έγκριση νέων τιμολογίων από τη ΡΑΑΕΥ θεωρείται υψηλή διακινδύνευση για τη συνέχιση της παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους καταναλωτές, τη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της εταιρίας, την υλοποίηση των επενδυτικών της σχεδίων και την τήρηση των αρχών διαφάνειας και λογοδοσίας προς τους μετόχους και προς τους καταναλωτές». Αναφορικά με τα αποτελέσματα της ΕΥΔΑΠ ο κύκλος εργασιών μειώθηκε 0,7%, στα 173,3 εκατ., τα αποτελέσματα προ φόρων ήταν ζημιές 5,8 εκατ. από κέρδη 14,5 εκατ. και τα αποτελέσματα μετά από φόρους ζημιές 5,6 εκατ. έναντι κερδών 10 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024. Οι Λειτουργικές Ταμειακές Ροές διαμορφώθηκαν σε -1,7 εκατ. από -5 εκατ. ευρώ. Το 1ο εξάμηνο οι επενδύσεις της ΕΥΔΑΠ ήταν 31 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 38% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σχετικά με τον κίνδυνο της λειψυδρίας στην Αττική η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ αναφέρει ότι έχει καταρτίσει σχέδιο διασφάλισης επάρκειας νερού, το οποίο συνδυάζει άμεσες παρεμβάσεις με μακροχρόνιες λύσεις. Μεταξύ άλλων σε συνεργασία με το δημόσιο, έχει ενεργοποιήσει εφεδρικούς πόρους, ώστε να συγκρατηθεί ο ρυθμός μείωσης των αποθεμάτων του συστήματος Μόρνου Ευήνου και έχει θέσει σε λειτουργία τα αντλιοστάσια της Υλίκης, τις γεωτρήσεις Μαυροσουβάλας που ενισχύουν κατά 32 εκατ. κ.μ. ετησίως τα αποθέματα και κατόπιν εγκρίσεως του υπουργείου Περιβάλλοντος έχει μειώσει 70% την 1η περιβαλλοντική παροχή του ταμιευτήρα Ευήνου, εξοικονομώντας 22 εκατ. κ.μ. ετησίως. Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ θεωρεί ότι η λειψυδρία αποτελεί πλέον διαρκή πρόκληση για την Αττική, καθώς η σημαντική πτώση της βροχόπτωσης τα τελευταία τρία χρόνια οδήγησε σε μείωση των αποθεμάτων κατά περίπου 250 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως. Σημειώνεται ότι το ελληνικό δημόσιο έχει συμβατική υποχρέωση έναντι της ΕΥΔΑΠ για τη διασφάλιση των ποσοτήτων ακατέργαστου νερού. Ο Χάρης Σαχίνης διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης, απαντώντας σε ερώτηση αναλυτών για το ρόλο της ΕΥΔΑΠ στον νέο χάρτη ύδρευσης που προετοιμάζει η κυβέρνηση, απάντησε ότι η ΕΥΔΑΠ ενδιαφέρεται πρωτίστως για την ένταξη των δημοτικών δικτύων εντός της περιοχής αρμοδιότητας της στο δίκτυό της, και σε δεύτερο χρόνο η οποιαδήποτε εμπλοκή που θα έχει όφελος για την εταιρία και τους πολίτες της υπόλοιπης Ελλάδας θα εξεταστεί. View full είδηση

Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, 39 Δήμοι έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τη λειψυδρία. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο αίτημα για να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχουν κάνει 20 Δήμοι. Το γεγονός αποτυπώνει το αδιαμφησβήτητο πρόβλημα που αντιμετωπίζει πια η Ελλάδα στο θέμα της επάρκειας του νερού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, οι Δήμοι που έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον τελευταίο 1,5 χρόνο είναι οι εξής: Πόρου, Χίου, Μυτιλήνης, Δυτικής Λέσβου, Ακτιου-Βόνιτσας, Σάμης, Κεντρικής Κέρκυρας και Διαπόντιων Νήσων, Παξών, Νότιας Κέρκυρας, Βόρειας Κέρκυρας, Νέας Προποντίδας, Πολύγυρου, Ιεράπετρας, Πλατανιά Χανίων, Κισσάμου Χανίων, Μινώα Πεδιάδας Ηρακλείου, Φαιστού, Ανδρου, Ερμιονίδας, Βέλου- Βόχας Κορινθίας, Αλίαρτου- Θεσπιέων, Ορχομενού, Μύκης Ξάνθης, Αλεξανδρούπολης, Σουφλίου, Σπετσών, Σιθωνίας, Κασσάνδρας, Κάντανου- Σελίνου Χανίων, Γορτύνας Ηρακλείου, Αρχανών- Αστερουσιών Ηρακλείου, Μυλοποτάμου Ρεθύμνου, Σέριφου, Λέρου, Σίφνου, Λουτρακίου –Περαχώρας- Αγίων Θεοδώρων, Ευρώτα, Ιστιαίας- Αιδηψού, Διστόμου-Αράχωβας- Αντικύρων. Τρέχουν πίσω από τις χρηματοδοτήσεις στη Λέσβο Η Λέσβος μπήκε για πρώτη φορά στη λίστα των δήμων που είναι αντιμέτωποι με τη λειψυδρία, τον περασμένο Μάρτιο. «Πάντα είχαμε θέματα με το νερό σε αρκετούς οικισμούς, φέτος όμως η κατάσταση είναι τραγική» λέει στο in ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος. «Στον Πολιχνίτο οι κάτοικοι έχουν ελάχιστο νερό, για λίγες ώρες. Οι διακοπές του νερού είναι καθεστώς. Πολύ δύσκολη είναι η κατάσταση και στην Καλλονή στο Κεράμι, στην Ερεσό, στην Πέτρα και στα Βασιλικά. Τις μέρες του καύσωνα υπήρχαν ώρες της μέρας με 43 βαθμούς Κελσίου που οι βρύσες έβγαζαν λάσπη» περιγράφει ο κ. Βέρρος, σημειώνοντας πως στη Δυτική Λέσβο το νερό της ύδρευσης προέρχεται κατά βάση από τις γεωτρήσεις. Ο δήμαρχος της Μυτιλήνης, Παναγιώτης Χριστοφάς, λέει με τη σειρά του πως το νησί κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έπειτα από αίτημα της ΔΕΥΑΛ- Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης Αποχέτευσης Λέσβου, στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Η κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δίνει τη δυνατότητα στους δημάρχους να προχωρήσουν σε γρήγορες παρεμβάσεις μικρής και μεγάλης κλίμακας, χωρίς να περνούν από τη συνήθη γραφειοκρατία. Και τι κάνουν στη Λέσβο για την επίλυση του προβλήματος; «Ζητήσαμε και λάβαμε πριν από μία εβδομάδα, 500.000 ευρώ από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιώτικης Πολιτικής, η οποία υπάγεται στο υπουργείο Ναυτιλίας, για να κάνουμε μια σειρά από έργα πρώτης αντιμετώπισης. Τα χρησιμοποιούμε για νέες γεωτρήσεις και για βελτίωση των υπαρχουσών. Ταυτόχρονα, με πόρους από το ΕΣΠΑ Βορείου Αιγαίου, προχωράμε έργο βιολογικών καθαρισμών αλλά και αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης μέσα στην πόλη της Μυτιλήνης, έργο που τρέχει αυτήν την περίοδο». Ο κ. Χριστοφάς, αναφέρει και τη δημιουργία φράγματος στην περιοχή Τσικνιάς, έργο που πραγματοποιείται με χρηματοδότηση του υπουργείου Υποδομών, έχει δημοπρατηθεί και αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα. «Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα έχει υποχωρήσει κατά 15 μέτρα» O Δήμος Βιάννου στην Κρήτη παραμένει για δεύτερη χρονιά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σημειώνεται πως στην Κρήτη έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας, εννέα δήμοι. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Δήμος εξέδωσε μια κανονιστική πράξη μέσα από την οποία έθετε όρια στην κατανάλωση του νερού. Ανάμεσα σε άλλα, ο κανονισμός που είναι σε ισχύ αναφέρει και τα εξής: Απαγορεύεται για την φετινή περίοδο η σύνδεση νέων παροχών και οι φυτεύσεις νέων καλλιεργειών. O Δήμος δεν φέρει ουδεμία ευθύνη σε περίπτωση αδυναμίας άρδευσης λόγω ανεπάρκειας του παρεχόμενου νερού Το νερό της ύδρευσης θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη υδρευτικών αναγκών. Απαγορεύεται η χρήση του για άλλο σκοπό (π.χ. πλύσιμο δρόμων, αυτοκινήτων, πότισμα κήπων). Θα υπάρξει αυστηρός έλεγχος για την τήρηση της διάταξης αυτής Απαγορεύεται η χρήση νέων κολυμβητικών δεξαμενών (πισινών). Στις υφιστάμενες κολυμβητικές δεξαμενές θα γίνεται λελογισμένη χρήση του νερού Μπαίνουν όρια στα κυβικά νερού που μπορούν να αρδεύονται για μια καλλιέργεια «Στην ουσία, είναι η τέταρτη χρονιά που είμαστε αντιμέτωποι με τη λειψυδρία. Ο χειμώνας που πέρασε ήταν πολύ άνυδρος» σημειώνει ο δήμαρχος Βιάννου Παύλος Μπαριτάκης, προσθέτοντας πως 6 γεωτρήσεις – από τις συνολικά 45- βγήκαν εκτός γιατί στέρεψαν. «Εχουμε μείωση του υδροφόρου ορίζοντα που φτάνει μέχρι τα 15 μέτρα. Στη Βιάννο εξαρτόμαστε μόνο από τα υπόγεια νερά και τις γεωτρήσεις. Κάποια χωριά υδρεύονταν από πηγές- οι τελευταίες έχουν μειωθεί πάρα πολύ. Εκεί που μας έδιναν 50 κυβικά νερού τώρα μας δίνουν 15». Τα χωριά που αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα είναι ο Αγιος Βασίλειος, ο Βαχός, το Αφράτι. «Τα χωριά Αμυράς και Κεφαλοβρύση είναι στο κόκκινο. Στη Μέση δίνουμε νερό με βυτίο» σημειώνει ο δήμαρχος. Και πως προσπαθούν να αντιμετωπίσουν στη Βιάννο το πρόβλημα; Κάνουμε αλλαγές και bypasss στο δίκτυο ύδρευσης, έτσι ώστε να μην ξεμένει κάποιο χωριό και να μην αναγκαστούμε να προχωρήσουμε σε προγραμματισμένες διακοπές νερού. Παρ’ όλα αυτά, τις μεσημεριανές ώρες, το δίκτυο παρουσιάζει αρρυθμίες. «Εχουμε αρχίσει να ζητάμε από τους πολίτες να τοποθετήσουν δεξαμενές/ ντεπόζιτο για να αποθηκεύουν το νερό. Το κόστος τοποθέτησης ενός ντεπόζιτου ανέρχεται στα 130 ευρώ περίπου. Κάποιοι το έχουν ήδη κάνει. Στο Ηράκλειο, χωρίς ντεπόζιτο, δεν έχεις νερό. Ολες οι ταράτσες της πόλης είναι γεμάτες δεξαμενές» περιγράφει ο κ. Μπαριτάκης. Επίσης, με πόρους από το ΕΣΠΑ Περιφέρειας Κρήτης, ο Δήμος θα προχωρήσει σε επισκευή των παλιών τμημάτων του δικτύου ύδρευσης. Η μελέτη από τον Δήμο έχει ήδη υλοποιηθεί και σε αυτή τη φάση προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για το έργο. Πάντως, ο δήμαρχος εκφράζει τον προβληματισμό του με την ανέγερση δύο μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων στις περιοχές Καστρί και Κερατόκαμπος. «Λόγω του αεροδρομίου του Καστελλίου, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά σε εμάς, υπάρχει επενδυτική πίεση στον τομέα του τουρισμού. Ούτε οι δρόμοι μας όμως, ούτε τα αποθέματα του νερού, μπορούν να αντέξουν αυτές τις μεγάλες υποδομές. Θα έπρεπε να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός πριν τη δημιουργία τόσο μεγάλων μονάδων, σε περιοχές που είναι αντιμέτωπες με προβλήματα όπως η λειψυδρία». Ποτίζουν τα γκαζόν στην Αράχωβα Η λειψυδρία πλήττει και τον Δήμο Διστόμου- Αράχωβας-Αντίκυρ, ο οποίος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον περασμένο Νοέμβριο. Και σε αυτή την περίπτωση εκδόθηκε μι αυστηρή ανακοίνωση με συστάσεις προς τους κατοίκους. Στη συγκεκριμένη περιοχή το πρόβλημα σχετίζεται με τη δραματική μείωση των χιονοπτώσεων τα τελευταία τρία χρόνια στη χώρα μας. Στην Αράχωβα μένουν 9.000 κάτοικοι. Σύμφωνα με τον δήμαρχο, Γιάννη Σταθά, εκτός από τη μείωση των χιονοπτώσεων – βασική πηγή υδροδότησης της περιοχής- υπάρχει και σπαταλή νερού στις πολυτελείς κατοικίες, κυρίως στο Λιβάδι, που διαθέτουν γκαζόν. «Γίνεται αλόγιστη χρήση. Τον χειμώνα σπαταλούμε 300 κυβικά νερό τη μέρα και υπάρχουν καλοκαιρινές μέρες που ανεβαίνουμε στα 700 κυβικά». Σημειώνεται πως σύμφωνα με τα στοιχεία της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, η έκταση της χιονοκάλυψης στη χώρα μας ήταν συνεχώς κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 2004-2023, και μάλιστα σε επίπεδα από τα χαμηλότερα που έχουν καταγραφεί από το 2004. Σε περίοδο 180 ημερών (15 Νοεμβρίου – 15 Μαΐου) την περίοδο 2023-2024 η χιονοκάλυψη ήταν μικρότερη του μέσου όρου τις 163 ημέρες, ενώ την περίοδο 2024-2025 τις 145 ημέρες. Στόχος, σε αυτόν τον Δήμο, όπως και στη Λέσβο, είναι η δημιουργία ενός φράγματος. Η θέση που έχει επιλεχθεί είναι στο Λιβάδι. «Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται προμελέτη με χρηματοδότηση του Δήμου και με δωρεές» σημειώνει ο κ. Στάθας, ο οποίος σε αυτή τη φάση, παλεύει όπως λέει, να λειτουργήσει τέσσερις νέες γεωτρήσεις στην περιοχή. Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα Η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης λέει πως τα διαμερίσματα της χώρας στα οποία η υποβάθμιση των υπογείων υδάτων είναι ήδη σημαντική, είναι πολλά. Οπως τα απαριθμεί η ίδια: «Η μεγάλη μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στη χώρα μας, είναι χειροπιαστό γεγονός την τελευταία πενταετία. Τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου, έχουν υποστεί μεγάλη μείωση. Η Κρήτη, επίσης μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της. Σε δύσκολη θέση βρίσκονται και η Μακεδονία, η Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου». Πώς φτάσαμε ως εδώ Ο Κωνσταντίνος Βουδούρης, υδρογεωλόγος, καθηγητής στο τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με τη λειψυδρία στην Ελλάδα. Ο ίδιος υπογραμμίζει πως πρόκειται για πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε βάθος δεκαετιών κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων στη Ελλάδα, για μια σειρά από λόγους: κακός συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με το ζήτημα της παρακολούθησης των υδάτινων πόρων (ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, Γενικό Χημείο του Κράτους, Γενική Γραμματεία Υδάτων), ανεπαρκής παρακολούθηση της διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων, υπερβολική εξάρτηση από τις γεωτρήσεις οι οποίες «ξήλωσαν» τον υδροφόρο ορίζοντα σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως η Πελοπόννησος και η Χαλκιδική, ανυπαρξία νευραλγικών έργων όπως τα φράγματα και οι ταμιευτήρες και μη αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων, του υφάλμυρου νερού και του βιολογικού καθαρισμού. Η κ. Γκεμιτζή, αναφέρει με τη σειρά της πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδατων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα από το 2020. Ο συνδυασμός των παραπάνω με την ανομβρία και τη ξηρασία που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τη χώρα μας, οδήγησαν στη σημερινή επικίνδυνη κατάσταση. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Βουδούρη: «έχει αλλάξει το μοντέλο των βροχοπτώσεων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τον περασμένο Νοέμβριο στην Χαλκιδική έπεσαν 300 χιλιοστά βροχής μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, ποσό που υπό κανονικές συνθήκες σημειώνεται μέσα σε μήνες. Οι ραγδαίες βροχοπτώσεις και τα πλημμυρικά φαινόμενα αλλάζουν το μοντέλο της απορρόφησης του νερού από το έδαφος, μιας και σε μια ραγδαία βροχόπτωση, απορροφάται πολύ μικρό μέρος του νερού, το υπόλοιπο πηγαίνει στη θάλασσα». Και ποιες είναι οι λύσεις στο πρόβλημα; Ο κ. Βουδούρης τις συνοψίζει στις εξής: «Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα έργα υποδομής. Υπάρχουν φράγματα που ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια και ακόμα δεν έχουν τελειώσει, λείπουν πάντα τα χρονοδιαγράμματα. Οι γεωτρήσεις δεν μπορούν να μας πάνε μακριά. Επίσης, τον υπερτουρισμό δεν μπορούν να τον αντέξουν πολλές περιοχές της χώρας. Πρέπει να μπουν περιορισμοί σε αυτόν τον τομέα. Οι νέες τουριστικές μονάδες, για παράδειγμα, θα πρέπει αναγκαστικά να διαθέτουν υποδομές συλλογής υφάλμυρου νερού αν θέλουμε να ποτίζουμε γκαζόν και να φτιάχνουμε πισίνες. Ο τρόπος άρδευσης πρέπει να αλλάξει- πρέπει να μηδενίσουμε τις διαρροές και τις απώλειες νερού από τα παλιά δίκτυα, αντικαθιστώντας τα με νέα κλειστού τύπου δίκτυα». View full είδηση

Καθώς η απειλή της λειψυδρίας κάνει ολοένα και πιο αισθητή την παρουσία της από άκρη σε άκρη της Ελλάδας, τόσο περισσότερο ακούγεται στη δημόσια συζήτηση ο όρος «υπόγεια ύδατα». «Οταν μιλάμε για υπόγεια νερά συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει σε τεράστιες υπόγειες δεξαμενές νερού οι οποίες μας παρέχουν πρακτικά ανεξάντλητες ποσότητες, καλής, συνήθως, ποιότητας νερού», περιγράφει την κοινή αντίληψη που επικρατεί γύρω από αυτό το θέμα, η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και επιβλέπουσα της ομάδας γεωπληροφορικής. Η ίδια προσθέτει πως η πραγματικότητα διαφέρει αρκετά από αυτήν την υπερ-απλουστευτική θεώρηση. Αυτό συμβαίνει διότι αφενός ελάχιστα έχει διδαχθεί ο μέσος πολίτης σχετικά με αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο, αφετέρου γιατί από τη φύση του το υπόγειο νερό δεν είναι ορατό στον άνθρωπο, παρά μόνο μέσω των πηγών του. «Αυτή η ιδιαιτερότητά του λοιπόν, το καθιστά μεν περισσότερο προστατευμένο αλλά και δυσκολότερα προσβάσιμο στον άνθρωπο, σε σχέση με τα επιφανειακά νερά», εξηγεί η κ. Γκεμιτζή. Και υπογραμμίζει πως η λογική διαχείριση του νερού θα πρέπει να στηρίζεται στην εκμετάλλευση μόνο των ανανεώσιμων αποθεμάτων νερού. Πώς ορίζεται όμως ο «ανανεώσιμος» πόρος; «Ανανεώσιμος είναι ένας φυσικός πόρος, όπως το γλυκό νερό, ένα δάσος ή η ανανεώσιμη ενέργεια, που αντικαθίσταται με ρυθμό τουλάχιστον ίσο με αυτόν που χρησιμοποιείται, που έχει την ικανότητα να ανανεώνεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης επ’ αόριστον υπό τις κατάλληλες συνθήκες, αλλά που μπορεί να μετατραπεί σε μη ανανεώσιμο πόρο αν υποστεί υπερεκμετάλλευση», απαντά η κ. Γκεμιτζή. Εν ολίγοις, για να μη μετατραπούν οι υδάτινοι πόροι μας σε μη ανανεώσιμους θα πρέπει να γνωρίζουμε τον ρυθμό ανανέωσής τους και να θεσπίζουμε προσεκτικά όρια χρήσης τους. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Η κ. Γκεμιτζή αναφέρει πως ιδιαίτερα για τα υπόγεια νερά η εκτίμηση του ρυθμού εμπλουτισμού τους δεν είναι κάτι εύκολο, μιας και δεν υπάρχει μέθοδος απευθείας μέτρησης της ποσότητας αυτής, αλλά υπολογίζεται έμμεσα μέσω μαθηματικών υπολογισμών, ως μέρος των βροχοπτώσεων που δέχεται μια περιοχή. Η έλλειψη δεδομένων είναι ένα ακόμη πρόβλημα που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τους υπολογισμούς των ειδικών. Μέση ετήσια ποσότητα εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 έως σήμερα. «Ετσι ακόμα και τα περιορισμένα δίκτυα παρακολούθησης που υπάρχουν στη χώρα μας είτε λειτουργούν αποσπασματικά και τα δεδομένα δεν επικαιροποιούνται είτε τα δεδομένα τους δεν είναι ανοιχτά και προσβάσιμα από όλους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει, θα έπρεπε μάλλον, να έχει αντιμετωπίσει η πολιτεία εδώ και καιρό», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας πως την ίδια στιγμή, η επανάσταση που έχει επέλθει στον τομέα της παραγωγής δεδομένων τα οποία αφορούν το περιβάλλον μέσω των δορυφορικών αποστολών αλλά και των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, έρχονται να βοηθήσουν καθοριστικά στον τομέα αυτό. Μέση ετήσια ποσότητα βροχόπτωσης στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 και μετά. Υπολογίζοντας τα υπόγεια ύδατα H ομάδα της κ. Γκεμιτζή δοκίμασε να υπολογίσει την ποσότητα εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων της χώρας μας από το 2001 έως και το 2024 συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους υπολογισμού με σύνολα ανοιχτών δεδομένων, όπως το Open Land Map Layers που προσφέρουν σε υψηλή ανάλυση τις ιδιότητες του ανώτερου εδαφικού στρώματος (αυτό που διαχωρίζει την ατμόσφαιρα από τα υπόγεια νερά) σε παγκόσμιο επίπεδο, με ανάλυση 250 μέτρων. Γνωρίζοντας αυτές τις ιδιότητες, οι ειδικοί μπορούν με μαθηματικούς υπολογισμούς να εκτιμήσουν πότε το ανώτερο εδαφικό στρώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό ύστερα από μια βροχή, οπότε και ξεκινάει ο εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων. Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα βροχόπτωσης και δεδομένα εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα λόγω εξάτμισης και διαπνοής των φυτών) από τη δορυφορική αποστολή Terra της NASA. Ο χάρτης των γεωτρήσεων νερού και η πληγή της υπεράντλησης Τα αποτελέσματά των δεδομένων που επεξεργάστηκε η ομάδα τα συνέκρινε με αυτά που της δόθηκαν από την αποστολή GRACE της NASA, η οποία καταγράφει τις μεταβολές των συνολικών αποθεμάτων νερού στις περιοχές του πλανήτη μας, μέσω μέτρησης των βαρυτικών μεταβολών. «Περιοχές με αύξηση της βαρυτικής τους έλξης έχουν πλεόνασμα υδάτων (τυπική περίπτωση περιοχών που αντιμετωπίζουν πλημμύρες ή αυξημένη ποσότητα χιονοκάλυψης), ενώ σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ξηρασία παρατηρούμε μείωση της έλξης του βαρυτικού τους πεδίου», λέει σχετικά η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το χιόνι αποτελεί μικρό μέρος των συνολικών αποθεμάτων νερού, τα δεδομένα της αποστολής GRACE καταγράφουν κυρίως τις μεταβολές των αποθεμάτων υπογείου νερού, όπως έχει δειχθεί από αρκετές επιστημονικές δημοσιεύσεις. Τα βασικά συμπεράσματα για την Ελλάδα Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι πως τα υπόγεια ύδατα μειώνονται με καλπάζοντα ρυθμό. Η κ. Γκεμιτζή εξηγεί τον μηχανισμό που συμβαίνει αυτό: «Πέραν των γνωστών χωρικών διαφορών –π.χ. η Δυτική Ελλάδα δέχεται σχεδόν διπλάσια ποσότητα βροχοπτώσεων– παρατηρούμε ότι στα δεδομένα που εξετάσαμε φαίνεται μια σταδιακή πτώση των βροχοπτώσεων και του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων που κορυφώνεται κατά την τελευταία πενταετία. H μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από τις υδάτινες επιφάνειες και το έδαφος καθώς και από τη διαπνοή των φυτών), λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Επίσης, οφείλεται και στη μείωση των βροχοπτώσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των ημερών χωρίς βροχή». Τα μεμονωμένα περιστατικά ραγδαίων βροχοπτώσεων δεν μπορούν να αναπληρώσουν αποτελεσματικά τα υπόγεια ύδατα. Η μείωση των χιονοπτώσεων και του ύψους χιονιού, ιδίως κάτω από τα 1.800 μέτρα υψόμετρο, συμβάλλει επίσης σε αυτή την προβληματική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό. Οπως τονίζει με τη σειρά του ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, καθηγητής Κωνσταντίνος Κουρτίδης, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που ήταν ιδιαίτερα μεγάλη την τελευταία πενταετία (το 2023 και 2024 ήταν τα πιο θερμά χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές θερμοκρασίας) οδήγησε στη μεγάλη αύξηση της εξατμισιδιαπνοής. Οσο για την ιλιγγιώδη αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια; «Αυτή, οφείλεται σε πολλούς λόγους, φυσικά και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ιδιαίτερη αύξηση το 2023-2024 οφείλεται στο ιδιαίτερα ισχυρό El Nino από τα μέσα του 2023 έως τον Μάιο του 2024. Σε κάθε περίπτωση, οι αυξήσεις της θερμοκρασίας προκαλούν αλλαγές στην παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία. H περιοχή μας επηρεάζεται, όσον αφορά στη βροχόπτωση, από την κυκλοφορία στον Β. Ατλαντικό Ωκεανό, που μπορεί να μεταφέρει (ή να μη μεταφέρει) μεγάλες ποσότητες υγρασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλόγως της φάσης της. Αν και αυτή τη στιγμή είναι πολύ αβέβαιο αν στο μέλλον θα μειωθεί ή θα αυξηθεί η βροχόπτωση στην περιοχή της Ελλάδας, είναι βέβαιο ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί, οπότε θα αυξηθεί περαιτέρω και η εξατμισιδιαπνοή». Για να ελέγξει η ομάδα ότι τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας που εφάρμοσε είναι κοντά στην πραγματικότητα, συνέκρινε τις μεταβολές του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων με τις μεταβολές του βαρυτικού πεδίου στη χώρας μας. Οι δύο αυτές ανεξάρτητες παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία, ενώ οι ελαφρώς μεγαλύτερες μεταβολές που καταγράφονται μέσω των βαρυτικών ανωμαλιών εξηγούνται από το γεγονός ότι στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται και μεταβολές στα επιφανειακά νερά, μεταβολές της εδαφικής υγρασίας αλλά και στην ποσότητα νερού που προέρχεται από χιόνι. Εικόνα 5. α) Μεταβολές αποθεμάτων νερού σύμφωνα με μετρήσεις του βαρυτικού πεδίου πάνω από την Ελλάδα (αποστολή GRACE), β) μεταβολές εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στη χώρα μας όπως υπολογίστηκαν με την παρούσα μέθοδο. Περιοχές σε δυσμενή θέση Χωρικά, η απώλεια του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στο καθένα από τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας μας κατά την τελευταία 25ετία παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα, όπου φαίνεται η πραγματικά πολύ μεγάλη απώλεια που έχουν υποστεί τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου. «Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η Ανατολική Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά ότι η Δυτική Ελλάδα που υπήρξε ευνοημένη ως προς την ποσότητα των υδάτινων πόρων της, φαίνεται να αντιμετωπίζει μια σημαντική κρίση ως προς το θέμα αυτό», σχολιάζει η κ. Γκεμιτζή. Εικόνα 6. Συνολική μείωση εμπλουτισμού υπογείων υδάτων ανά υδατικό διαμέρισμα στην Ελλάδα (2001 – 2024). «Οπως παρατηρούμε στον χάρτη, η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου, παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Αντιθέτως, η Πελοπόννησος και γενικά τα δυτικά τμήματα της χώρας (Ηπειρος, Ιόνια νησιά, Δυτική Πελοπόννησος) ανήκουν στις πιο ευνοημένες περιοχές λόγω των συχνών βροχοπτώσεων και των γεωλογικών συνθηκών τους, οι οποίες ευνοούν τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Η Κρήτη μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και των σταθερά πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στο νησί. Η Αττική επίσης μεταβαίνει σε κατάσταση μείωσης των υπόγειων υδάτινων πόρων, αν και πρέπι να σημειώσουμε πως εδώ οι υδάτινοι πόροι ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένοι», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή. Η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή το νευραλγικό αυτό πρόβλημα παραμένει κάτω από το ραντάρ της Πολιτείας. «Συνδέοντας τα παραπάνω με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) τα οποία αποτελούν το διαχειριστικό εργαλείο για τους υδάτινους πόρους της χώρας μας, θα περίμενε κανείς ότι θα είχαν εντοπίσει το πρόβλημα και θα ανέλυαν τις ενδεδειγμένες λύσεις. Η 2η Αναθεώρησή τους έχει πρόσφατα ολοκληρωθεί και έτσι έχουμε στα χέρια μας τα διαχειριστικά εργαλεία για τον 3ο Κύκλο Διαχείρισης (2022-2027), στα οποία όμως δεν αποτυπώνεται η ποσοτική υποβάθμιση των υπόγειων νερών μας, σε πολλά από τα Υδατικά Διαμερίσματα της Ελλάδας. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η καθηγήτρια αναφέρει τον χαρακτηρισμό των υπογείων υδάτων στο Υδατικό Διαμέρισμα 11 (Ανατολικής Μακεδονίας) και 12 (Θράκης) ως «καλής ποσοτικής κατάστασης», τη στιγμή που «καθημερινά όσοι ζούμε σε αυτές τις περιοχές βλέπουμε το αποτέλεσμα της ποσοτικής υποβάθμισης. Ετσι, οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας». «Οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας». Σύμφωνα με την ίδια, «αυτή η αδυναμία των Σχεδίων Διαχείρισης οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στον τρόπο που συντάσσονται και στη δυσκολία τους να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση, αφού στηρίζονται σε ένα δίκτυο παρακολούθησης που είναι διαμοιρασμένο σε διάφορους φορείς (Γενικό Χημείο του Κράτους, ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, κ.ά.) και άρα ο συντονισμός του αποτελεί από μόνος του μια πρόκληση, αλλά και δεν επικαιροποιεί τα δεδομένα του με τους ρυθμούς που απαιτούν οι αλλαγές που παρατηρούνται στις υδρολογικές συνθήκες λόγω της αλλαγής του κλίματος. Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020». «Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020». Κλείνοντας η κ. Γκεμιτζή αναφέρει ως ένα άλλο πρόβλημα τη δυσκολία των φορέων να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιήσουν σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία. «Δυστυχώς η επικοινωνία των δημόσιων φορέων με τα ερευνητικά κέντρα είναι μάλλον υποβαθμισμένη, και έτσι οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη περνάει με πολύ αργούς ρυθμούς στην υιοθέτησή της στην καθημερινότητα των δημοσίων φορέων και ακόμη περισσότερο στη χάραξη πολιτικών. Ενώ έχουμε μια αλματώδη πρόοδο στον τομέα της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και μας προσφέρονται πλέον πολύτιμα σύνολα διαρκώς ανανεούμενων δεδομένων αλλά και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να τα αναλύσουμε και να υπολογίσουμε τα ανανεώσιμα αποθέματα των υδάτων, συνεχίζουμε να χαράζουμε τις πολιτικές διαχείρισης του πιο πολύτιμου πόρου μας με βάση ελλιπή και μη επικαιροποιημένα δεδομένα και διαδικασίες που στην καλύτερη περίπτωση δεν είναι κατάλληλες για να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση και να την επικαιροποιούν διαρκώς». View full είδηση

Η κλιματική κρίση, η παρατεταμένη ανομβρία και οι αυξανόμενες ανάγκες σε νερό, τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση, φέρνουν στην επιφάνεια το διαρκώς οξυνόμενο πρόβλημα της διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Ελλάδα. Οι προειδοποιήσεις των ειδικών συγκλίνουν: η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο κρίσιμων αποφάσεων, όπου η επάρκεια δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη, αλλά προϊόν στοχευμένου σχεδιασμού. Στο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) με τίτλο «Ερευνώντας τον εθνικό μας υπόγειο πλούτο», οι παρεμβάσεις των ομιλητών –εκπροσώπων δημόσιων φορέων, γεωτεχνικών επιστημόνων και επιχειρήσεων– ανέδειξαν τη μεγάλη εικόνα: από την ενεργοποίηση γεωτρήσεων και τα μεγάλα έργα εμπλουτισμού ταμιευτήρων, έως την ανακύκλωση νερού, την κυκλική οικονομία και την ψηφιοποίηση της αδειοδότησης, η χώρα καλείται να εφαρμόσει στην πράξη επτά κρίσιμους άξονες πολιτικής. Η διαχείριση των αποθεμάτων νερού απαιτεί πλέον θεσμική ευελιξία, επενδυτική ταχύτητα και τεχνική προσαρμοστικότητα σε τοπικό επίπεδο – με όρους βιωσιμότητας και ενεργειακής συνέργειας Η Κατερίνα Δημητρού, Προϊσταμένη Νέων Δραστηριοτήτων στη Διεύθυνση Στρατηγικής και Καινοτομίας της ΕΥΔΑΠ, παρουσίασε ένα σύνολο δράσεων που αποτυπώνει τη στροφή της Εταιρείας προς την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη διαχείριση του νερού, με λύσεις που συνδυάζουν τεχνολογία, πολεοδομική οργάνωση και ιστορική μνήμη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η επαναδραστηριοποίηση του Αδριάνειου Υδραγωγείου – του εμβληματικού αρχαίου έργου που διατρέχει οκτώ δήμους της Αττικής, από το Ολυμπιακό Χωριό και την Κηφισιά έως το Κολωνάκι. Ήδη εντός Ιουλίου προγραμματίζεται να ξεκινήσει η παροχή ανακυκλωμένου νερού στον Δήμο Χαλανδρίου, με σκοπό την άρδευση δημόσιων πράσινων χώρων. Σταδιακά, το εγχείρημα θα επεκταθεί και σε άλλους δήμους, με την προοπτική το νερό του υδραγωγείου να διατίθεται και σε κήπους πολιτών, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης χωρικής παρέμβασης υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής. Συμπληρωματικά προς την αξιοποίηση του Αδριάνειου, η ΕΥΔΑΠ προωθεί την εγκατάσταση κινητών μονάδων καθαρισμού λυμάτων (fuer mining) για την τοπική επαναχρησιμοποίηση νερού σε αστικό περιβάλλον. Οι μονάδες αυτές αντλούν λύματα από το αποχετευτικό δίκτυο, τα καθαρίζουν σε επιτόπιες συμπαγείς εγκαταστάσεις και επαναδιοχετεύουν το καθαρό νερό τοπικά, για άρδευση πάρκων και αστικών πράσινων ζωνών. Μία τέτοια μονάδα έχει ήδη εγκατασταθεί στο φυτώριο του Δήμου Αθηναίων, ενώ άλλες δύο προγραμματίζονται στον Δήμο Μαρκοπούλου και στα πάρκα Ιλισίων και Κλωναρίδη. Στόχος είναι η εξοικονόμηση υδατικών πόρων και η σταδιακή αυτονόμηση των δήμων ως προς τη χρήση νερού για καθαρισμό και άρδευση, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στην πίεση της λειψυδρίας. Η κα Δημητρού αναφέρθηκε επίσης στον συνολικό σχεδιασμό του οργανισμού για την ενίσχυση της υδροδοτικής ασφάλειας της Αττικής. Βασική παράμετρος του σχεδίου είναι η ενεργοποίηση γεωτρήσεων που βρίσκονται σε κατάσταση εφεδρείας και η ένταξή τους στον συνολικό υδροδοτικό σχεδιασμό. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε γεωτρήσεις της Στερεάς Ελλάδας. Ταυτόχρονα, η ΕΥΔΑΠ ωριμάζει ένα από τα μεγαλύτερα υδροδοτικά έργα των τελευταίων δεκαετιών: την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Εύηνου μέσω της μεταφοράς υδάτων από τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη. Πρόκειται για έργα με προϋπολογισμό 365 εκατ. ευρώ, τα οποία θα υλοποιηθούν σε πρώτη φάση και θα επιτρέψουν την άμεση ενίσχυση του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος. Σε δεύτερη φάση, προγραμματίζεται η αξιοποίηση της λίμνης των Κρεμαστών – της μεγαλύτερης τεχνητής λίμνης της χώρας – για τη μεταφορά νερού προς την Αττική, μέσω ενός έργου ύψους 170 εκατ. ευρώ. Από την πλευρά της ΕΑΓΜΕ, ο Βασίλειος Ζόραπας, Προϊστάμενος του Τμήματος Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας, περιέγραψε με λεπτομέρεια τις πιέσεις που δέχονται οι υπόγειοι υδροφορείς. Όπως εξήγησε, η Αρχή συμμετέχει στο εθνικό δίκτυο παρακολούθησης υπόγειων νερών, παρατηρώντας τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Οι πιο σοβαρές ενδείξεις ανησυχίας εντοπίζονται στη Νότια και Ανατολική Ελλάδα – Κρήτη, Πελοπόννησος, Κυκλάδες, Ανατολική Αττική– όπου οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί κατά 20% τα τελευταία πέντε υδρολογικά έτη. Στο ίδιο διάστημα, χάθηκε το ισοδύναμο ενός ολόκληρου έτους από την υδρολογική αναπλήρωση. Στους ταμιευτήρες του Μόρνου και του Ευήνου, η απορρόφηση των βροχοπτώσεων φέτος ανέρχεται μόλις στο 20% των ετήσιων αναγκών. Στα νησιά του Ιονίου, η γεωλογία καθιστά δύσκολη την αποθήκευση υδάτων, ενώ η συγκυρία των χαμηλών βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων οδηγεί σε ασφυκτικές πιέσεις. Από την εξίσωση φυσικά δεν βγαίνει και η κακή διαχείριση των υδατικών πόρων σε συγκερασμό με τις απαρχαιωμένες υποδομές. View full είδηση

Σε μια συνολική μεταρρύθμιση στον τομέα των υδάτων προσανατολίζεται η κυβέρνηση όσο οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη λειψυδρία πυκνώνουν και η κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων συνεχίζεται. Λειψυδρία: Μελέτη της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό θα αποτελέσει, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και εξετάζει πιθανά σενάρια που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείριση των υδάτων για ύδρευση και άρδευση, ξεκαθαρίζοντας τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων οργανισμών. Μάλιστα, την περασμένη Παρασκευή 13 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μποδοσάκη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Κωστή Χατζηδάκη για τη διαχείριση του νερού και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων για τη λειψυδρία. Οδικός χάρτης Από τις βασικές απαιτήσεις της μεταρρύθμισης είναι η κατάρτιση ενός οδικού χάρτη με τα αναγκαία έργα και τις δράσεις για τη διαχείριση των υδάτων αλλά και η διασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων. Σύμφωνα με την αποτύπωση που έγινε, συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του 2022 που αναμένεται να επικαιροποιηθούν εντός του 2025. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα 500-700 εκατ. ευρώ (ανάλογα με τα έργα που τελικά θα προκριθούν) τα οποία απαιτούνται για να «ξεδιψάσει» η Αττική. Πέρα από το Λεκανοπέδιο, η μελέτη αναδεικνύει ως κρίσιμες περιοχές εκείνες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων νήσων, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό σε κάθε υδάτινο διαμέρισμα της χώρας και το κλίμα. Η χρηματοδότηση Οσο για τους αναγκαίους πόρους, θα αναζητηθεί η δυνατότητα λήψης χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση δύο-τριών δισ. ευρώ ανά έτος για έργα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων (δίκτυα, φράγματα κ.λπ.) σε νομικές οντότητες με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών (ΑΕ). Ωστόσο, θα πρέπει να διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα και να ελέγχονται από κάποιον ρυθμιστή, γεγονός που δεν ισχύει σήμερα για την πλειονότητα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των τοπικών γενικών και τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ). Η μεταρρύθμιση Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων αναδεικνύει την αδυναμία διαχείρισης των υδάτων, καθώς προκύπτουν ζητήματα με τη διαχειριστική επάρκεια και την οικονομική βιωσιμότητα των φορέων. Επιπλέον, τα έργα σχεδιάζονται μεμονωμένα και όχι στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής, γεγονός που συνεπάγεται αποσπασματικές λύσεις, καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους και χαμηλή ταχύτητα απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Γι’ αυτό οι μελετητές προτείνουν η μεταρρύθμιση να περιλαμβάνει το σύνολο των οργανισμών. Νέα οντότητα Το επικρατέστερο από τα πέντε σενάρια που εξετάστηκαν προτείνει τη δημιουργία μιας νέας νομικής οντότητας με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας για κάθε Λεκάνη Απορροής Ποταμού (συνολικά υφίστανται 45 ΛΑΠ στην Ελλάδα) ή για κάθε γεωγραφική περιοχή. Αυτές οι εταιρείες θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα έργα. Ουσιαστικά, σε κάθε περιοχή που θα οριστεί, όλες οι ΔΕΥΑ και οι ΤΟΕΒ θα πρέπει να εισφέρουν τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία και τις υποχρεώσεις τους και θα συμμετέχουν μετοχικά στη νέα νομική οντότητα που θα συσταθεί. Παράλληλα, θα υπογράφουν και μια συμφωνία για την παροχή των διαφόρων υπηρεσιών όπως είναι π.χ. η είσπραξη οφειλών κ.λπ. Επίσης, στη συγκεκριμένη εταιρεία θα εισφέρουν τα μεγάλα έργα που διαχειρίζονται στην περιοχή και οι φορείς του Δημοσίου, δηλαδή φράγματα, δίκτυα και άλλες υποδομές. Το σκεπτικό είναι η συγκέντρωση των παγίων να δημιουργεί μια Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ) και να φέρνει έσοδα στη νέα εταιρεία. Έτσι, όλες αυτές οι νέες νομικές οντότητες που θα δημιουργηθούν θα καταλήξουν με αξία ενεργητικού μεγαλύτερη από τις υποχρεώσεις τους και σε συνδυασμό με τη σταθερή ροή εσόδων από τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση θα διασφαλίζουν την πιστοληπτική ικανότητά τους ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΤΕπ, δίχως να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Στα υπόλοιπα τέσσερα σενάρια περιλαμβάνεται το «business as usual» το οποίο δεν επιλύει κανένα πρόβλημα. Ενα δεύτερο προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ανά περιοχή ή Λεκάνη Απορροής Ποταμού που θα αναλάβει τη διαχείριση του νερού, των παγίων υδροληψίας και μεταφοράς νερού αλλά όχι το δίκτυο διανομής, τις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) και τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ). Η εφαρμογή του, σύμφωνα με τους μελετητές, θα διευκολύνει μεν τη διαχείριση των έργων και την επίτευξη οικονομίας κλίμακας αλλά όχι τη χρηματοδότηση. «Ομπρέλα» Δυσκολίες χρηματοδότησης και αμφίβολη πιστοληπτική ικανότητα εντοπίζονται στο τρίτο σενάριο σύμφωνα με το οποίο μια εύρωστη οικονομικά ΔΕΥΑ θα έχει υπό την «ομπρέλα» της τους υπόλοιπους φορείς της περιοχής και τα πάγιά τους. Οσο για την τέταρτη πρόταση, οι ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και δήμοι διατηρούν τα πάγιά τους και δημιουργείται μια Ανώνυμη Εταιρεία που αναλαμβάνει την υλοποίηση των νέων έργων. Σε αυτό το σενάριο η διαχείριση των υδάτων παραμένει κατακερματισμένη και το πρόβλημα μετατίθεται στο μέλλον. Συνολικά τα έργα, τα πάγια και οι επενδύσεις σε όλη τη χώρα εκτιμώνται σε 15-20 δισ. ευρώ. Μόνο τα πάγια των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) ανέρχονται αθροιστικά περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταλήξει στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης και αξιολογεί τις προτάσεις της Deloitte προκειμένου να διαμορφώσει μια μεταρρύθμιση που θα φέρει τις λιγότερες αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Αλλωστε, μια… πρόγευση πήρε κατά τη διαβούλευση του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που πρότεινε συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ και άλλων οργανισμών το οποίο τελικά «λειάνθηκε» μετά τις αντιδράσεις. Task Force Γι΄ αυτό προτείνεται η δημιουργία μιας Task Force επικοινωνίας για την ενημέρωση του κοινού σε όλες τις φάσεις της μεταρρύθμισης καθώς η συμφωνία με την τοπική κοινωνία αποτελεί το βασικό ζητούμενο κατά την εκτέλεση των έργων που θα προχωρήσουν και την τήρηση του χρονοδιαγράμματος. Κι αυτό διότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων πολλαπλασιάζονται. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση των απολήψεων νερού για ύδρευση κατά 139% την περίοδο 2001-2022 λόγω της τουριστικής δραστηριότητας, της ανόδου της κατά κεφαλήν κατανάλωσης, της κλιματικής αλλαγής και των διαρροών στα δίκτυα διανομής που φτάνουν – και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν – το 50%. Επιπλέον, στην αρδευόμενη ελληνική γη καταναλώνεται ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά εκτάριο στην ΕΕ. Προβλέπεται αύξηση του κόστους νερού Η μελέτη της Deloitte αποτυπώνει και το κόστος του νερού, βάσει των στοιχείων της EurEau, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Συνδέσμων Υπηρεσιών Υδρευσης, η οποία εκπροσωπεί εταιρείες από 33 χώρες. Οπως αναφέρεται, στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί (ενδεχομένως άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου) λαμβάνοντας υπόψη τους εξής παράγοντες: Ανάκτηση κόστους και έργων σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Οι δύο εταιρείες εξυπηρετούν την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και η όποια αύξηση θα επηρεάσει τον μέσο όρο της τιμής του νερού. Ανάκτηση κόστους αλλά και μη βιώσιμη λειτουργία των ΔΕΥΑ και των ΤΟΕΒ. Πολλές επιχειρήσεις ύδρευσης ή οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη. Ανάκτηση κόστους για νέα έργα που δεν συμβάλλουν στην αύξηση των υδάτινων πόρων όπως είναι η ψηφιοποίηση των δικτύων, η λογιστική παρακολούθηση κ.λπ. Ανάκτηση κόστους για έργα που συμβάλλουν στην αύξηση του διαθέσιμου πόσιμου ή αρδευτικού νερού, όπως φράγματα, δίκτυα κ.ά. Ο υπολογισμός Μάλιστα, η αύξηση του κόστους, σύμφωνα με τη μελέτη, ενδέχεται να είναι ανισοβαρής και να επιβαρύνει περισσότερο περιοχές της χώρας με προβλήματα λειψυδρίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποτυπωθεί σε κοινή βάση το κόστος νερού υπολογίστηκε ο λόγος του κόστους προς τον μέσο μισθό κάθε κράτους (βάσει της Eurostat 2023). Όπως προκύπτει, η Ελλάδα παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ξεπερνά όμως τις τιμές σε άλλες χώρες όπως στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Αυστρία. Ειδικότερα, σε ένα βασικό σενάριο ενδέχεται να φτάσει τα 8,35 ευρώ ανά κυβικό μέτρο (m3), από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, όταν στην Ουγγαρία μπορεί να φτάσει τα 17,16 ευρώ και στην Πολωνία τα 15,23 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση σήμερα στην Ελλάδα, με μέσο ετήσιο μισθό 17.013 ευρώ, το κόστος είναι 1,30 ευρώ/m3, στην Ιταλία με μέσο μισθό 32.749 ευρώ το κόστος είναι 2,10 ευρώ/m3, στην Ισπανία με μέσο μισθό 32.587 ευρώ το κόστος είναι 2,27 ευρώ/m3 και στην Αυστρία με μέσο μισθό 54.508 ευρώ το κόστος είναι 3,70 ευρώ/m3, ενώ στη Νορβηγία στα 6,24 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 45.798 ευρώ και στη Δανία 9,32 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 67.604 ευρώ. View full είδηση

Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης». Τα παραπάνω ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, στο πρώτο workshop της σειράς «Υδάτινες Συμμαχίες / Γνώση-Λύση-Δράση για το μέλλον του Νερού», που διοργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΕΥΔΑΠ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο «We are Greece». Το workshop επικεντρώθηκε στην ανάγκη πρόληψης και προετοιμασίας απέναντι στις προκλήσεις της λειψυδρίας, μέσα από παραδείγματα καλών πρακτικών και στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό – Χάρης Σαχίνης, CEO της ΕΥΔΑΠ. Στην ίδια εκδήλωση, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, μίλησε για τις εναλλακτικές λύσεις και παρεμβάσεις που επεξεργάζεται η ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία εν μέσω κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως «η ταχεία μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι ξεκάθαρη. Ολοι κάναμε φέτος την προσευχή μας να βρέξει και να χιονίσει, αλλά αυτό δεν έγινε, ενώ είχαμε παράλληλα πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Εχουμε λοιπόν μια κατάσταση ανομβρίας που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό για άλλες δύο υδατικές χρονιές, καταλαβαίνουμε πως έχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό». Η υδάτινη επιφάνεια του Μόρνου μειώνεται Η εικόνα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου είναι ενδεικτική του δυστοπικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί. Τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για λογαριασμό της «Κ» αποτυπώνουν τη μείωση της έκτασης και του όγκου του νερού. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της μονάδας meteo, «η επιφάνεια της λίμνης τα τρία τελευταία χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου». Η επιφάνεια της λίμνης τον Απρίλιο, τα 3 τελευταία χρόνια Επεξεργασία εικόνων: Γιώργος Κύρος, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών To 2023 To 2024 To 2025 «Τον Απρίλιο του 2023 η επιφάνεια της λίμνης η οποία ήταν καλυμμένη με νερό έφτανε τα 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Εναν χρόνο αργότερα, μια χρονιά με λίγες χιονοπτώσεις είχαμε πέσει στα 13, 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που φαίνεται πιο έντονα στον βορειοανατολικό τομέα της λίμνης και στα μέσα Απριλίου της φετινής χρονιάς η επιφάνεια είναι ακόμα πιο περιορισμένη στα 11, 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση και της έκτασης αλλά και του όγκου του νερού είναι μεγάλη. Οσον αφορά την επιφάνεια της λίμνης, από το 2023 στο 2024 η μείωση φτάνει στο 18% και από το 2024 στο 2025 το 15%». Τα στοιχεία για τον όγκο του ταμιευτήρα είναι εξίσου ανησυχητικά. Σύμφωνα με το δελτίο αποθεμάτων της ΕΥΔΑΠ στις 18 Απριλίου 2025, ο Μόρνος καλυπτόταν από 331 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ στις 18 Απριλίου 2024 τα κυβικά νερού έφταναν τα 476 εκατομμύρια. Τι δείχνουν τα ύψη βροχόπτωσης και χιονόπτωσης Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει ο σταθμός του meteo στον Μόρνο, η εικόνα των βροχοπτώσεων είναι η εξής: 10/2022-04/2023 = 636.4 mm 10/2023-04/2024 = 627.4 mm 10/2024-04/2025 = 682.0 mm Το ποσοστό χιονοκάλυψης στους ορεινούς όγκους γύρω από τον Μόρνο, οι οποίοι τροφοδοτούν τη λίμνη με νερό, μετά το λιώσιμο των πάγων αποτυπώνεται στο διάγραμμα της ομάδας meteo για λογαριασμό της «K». Επεξεργασία δεδομένων: Γιάννης Μασλουμίδης, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Οπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, «η μαύρη γραμμή αποτυπώνει το ποσοστό χιονοπτώσεων και χιονοκάλυψης των βουνών της περιοχής, ανά ημέρα, την περίοδο 2005- 2025. Την περίοδο 2023 -2024 (μπλε γραμμή) καθώς είχαμε έναν πολύ ζεστό χειμώνα, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, κάτω από 20%. Η φετινή χρονιά (κόκκινη γραμμή) είναι καλύτερη από την περσινή όσον αφορά την έκταση της χιονοκάλυψης, αλλά είναι και πάλι κάτω από τον μέσο όρο. Η μόνη περίοδος κοντά στον μέσο όρο φέτος ήταν στα μέσα Ιανουαρίου, όπου είχαμε καλές χιονοπτώσεις στην περιοχή. Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε δύο συνεχόμενες κακές χρονιές όσον αφορά στη χιονοκάλυψη των ορεινών όγκων γύρω από τον Μόρνο». Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει πως «τα τελευταία 30 χρόνια οι βροχές στη χώρα μας δεν παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή. Είναι περίπου σταθερές, με εναλλαγή ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Παράλληλα, οι χιονοπτώσεις μειώνονται ενώ η θερμοκρασία αυξάνεται. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται τα αποθέματα νερού. Και ας μην ξεχνάμε πως οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το φαινόμενο της εξάτμισης του νερού στην επιφάνεια της λίμνης. Το 2024 ήταν το πιο θερμό καταγεγραμμένα έτος, με το 2025 να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία». Παρατηρώντας τη στάθμη της λίμνης να πέφτει «Κάθε χρόνο και χειρότερα. Πρόπερσι η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από φέτος» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας, αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας στον Δήμο Δωρίδας-Δημοτική Ενότητα Λιδωρικίου, περιγράφοντας αυτό που αντικρίζουν καθημερινά οι κάτοικοι οι οποίοι ζουν στην περιοχή του Μόρνου. Οπως συνεχίζει να περιγράφει, «στο κανάλι που φεύγει για την Αθήνα και καταλήγει στον Μαραθώνα, μέσα από υπόγεια διαδρομή, το νερό τείνει να περιορίζεται. Το χιόνι που έπεσε φέτος ήταν πολύ λίγο. Και μπορεί οι βροχοπτώσεις στην περιοχή να ήταν ήταν καλύτερες από το 2023- 2024, όμως και πάλι, δεν ήταν αξιόλογες, με αποτέλεσμα η στάθμη του νερού στον Μόρνο να έχει κατέβει σημαντικά». Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου, 7 χλμ. δυτικά του Λιδορικίου στον νομό Φωκίδος, δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1981. Το φράγμα του Μόρνου, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπερατό αργιλικό πυρήνα. Η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος). Από τους ταμιευτήρες αυτούς, μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικός, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δημιουργηθεί με την κατασκευή φραγμάτων στην κοίτη των ποταμών Ευήνου, Μόρνου και Χαράδρου (φράγμα Μαραθώνα). Στις πηγές υδροληψίας που χρησιμοποιεί η ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνονται και υπόγειοι υδατικοί πόροι που αξιοποιούνται με τη λειτουργία 100 γεωτρήσεων συνολικής ετήσιας αντλητικής ικανότητας 70-125 εκατ. κ.μ. νερού περίπου ανά έτος. Με βάση τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας, οι πηγές υδροληψίας της ΕΥΔΑΠ μπορούν να διαχωριστούν σε: κύριους υδροδότες (Μόρνος, Εύηνος) βοηθητικούς υδροδότες (Υλίκη, Μαραθώνας) εφεδρικούς υδροδότες (υπόγειοι υδατικοί πόροι). Η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 780 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντίστοιχα, το υδραγωγείο του Μόρνου, μήκους 192 χλμ., είναι το μεγαλύτερο. Κεντρική φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ |Το καλοκαίρι του 2024 εξαιτίας της ανομβρίας και των εκτεταμένων καυσώνων «εμφανίστηκαν» τα ερείπια του χωριού Κάλλιο, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου. View full είδηση

Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με την προοπτική ύπαρξης νερού στον Άρη, την ώρα που δεν συμπεριφέρονται με σεβασμό στον “μπλε χρυσό” της Γης και δεν προσπαθούν να τον μοιραστούν και πιο δίκαια; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει η World Water Development Report για το 2021, η οποία επισημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι σπαταλούν νερό επειδή λαμβάνουν υπόψη τους μόνο το χρηματικό κόστος, υποτιμώντας την πραγματική του αξία. “Πολλά από τα προβλήματά μας δημιουργούνται επειδή δεν εκτιμάμε αρκετά το νερό. Πάρα πολύ συχνά οι άνθρωποι θεωρούν ότι το νερό δεν έχει καμία αξία”, κατήγγειλε ο Ζιλμπέρ Φ. Ουνγκμπό, επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το νερό σε ανακοίνωσή του σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Δεδομένα- Δέκα Στοιχεία Ακολουθούν δέκα στοιχεία για το νερό και το πώς οι ευάλωτες κοινότητες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε αυτό, την ώρα που η αυξανόμενη ζήτηση και η υπερθέρμανση του πλανήτη κινδυνεύουν να προκαλέσουν ελλείψεις: – Τέσσερις στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχουν αρκετό πόσιμο νερό. Ως το 2050 περισσότερος από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό αναμένεται να αντιμετωπίσει ελλείψεις στο νερό. – Περισσότεροι από 2 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε χώρες όπου οι πολίτες υποφέρουν από στρες λόγω έλλειψης νερού και εκτιμάται ότι 4 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει σοβαρή έλλειψη νερού τουλάχιστον για ένα μήνα κάθε χρόνο. – Ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως δεν έχει αρκετό νερό για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του και τα παιδιά σε περισσότερες από 80 χώρες ζουν σε περιοχές όπου οι υδάτινοι πόροι είναι πολύ ευάλωτοι , κάτι που σημαίνει ότι εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, πηγές στις οποίες δεν έχουν γίνει εγγειοβελτιωτικά έργα ή νερό που χρειάζονται περισσότερα από 30 λεπτά για να συλλεχθεί. – Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που ζουν σε τέτοιες περιοχές βρίσκεται στην ανατολική και νότια Αφρική, με το 58% εξ αυτών να δυσκολεύται καθημερινά να έχει πρόσβαση σε επαρκές νερό. – Δύο στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως, δηλαδή 3 δισεκ., δεν διαθέτουν στο σπίτι εγκαταστάσεις για να πλένουν τα χέρια τους με τρεχούμενο νερό και σαπούνι, ανάμεσά τους τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που ζουν στις πιο φτωχές χώρες. – Η παροχή πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και συστήματα αποχέτευσης και υγιεινής σε 140 χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα κοστίζει 114 δισεκ. δολάρια ετησίως, ενώ τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη του ασφαλούς νερού είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. – Η παγκόσμια χρήση φρέσκου νερού εξαπλασιάστηκε τα τελευταία 100 χρόνια και εξακολουθεί να αυξάνεται σε ποσοστό περίπου 1% ετησίως από τη δεκαετία του 1980. -Το 70% της παγκόσμιας χρήσης νερού πηγαίνει στη γεωργία, κυρίως για την άρδευση, αλλά και για την εκτροφή ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες. Το ποσοστό ενδέχεται να φτάνει το 95% σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες. – Η κλιματική αλλαγή αλλάζει το μοτίβο των βροχοπτώσεων, μειώνει τη διαθεσιμότητα του νερού και επιδεινώνει τις επιπτώσεις των πλημμυρών και των ξηρασιών παγκοσμίως. – Το λιώσιμο των πάγων και των παγόβουνων προκαλεί νέους κινδύνους βραχυπρόθεσμα, όπως ξαφνικές πλημμύρες, ενώ απειλεί να μειώσει τα αποθέματα νερού για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στο μέλλον. Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση

Προχωρά η ωρίμανση του έργου-ΣΔΙΤ για το εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα της Αττικής. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχώρησε στην πρόσληψη Τεχνικού και Χρηματοοικονομικού Συμβούλου που θα βοηθήσουν στην προετοιμασία και διεξαγωγή του διαγωνισμού. Στην πρώτη περίπτωση ως Τεχνικός Σύμβουλος επιλέχθηκε η ΕΜΒΗΣ Α.Ε. με ποσοστό προσφοράς 2,80% (μεταξύ τριών υποψηφίων) και Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος αναδείχθηκε η KANTOR ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ με ποσοστό 2,30% (μεταξύ δύο υποψηφίων). Σύμφωνα με πληροφορίες στόχος είναι να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός στις αρχές του καλοκαιριού και μέχρι το τέλος του 2022 να ανακηρυχθεί ο ανάδοχος. Το έχει εγκριθεί από τις αρχές του έτους από τη Διυπουργική Επιτροπή. Με βάση την εμπειρία εφόσον τηρηθούν οι παραπάνω χρόνοι, η ΣΔΙΤ θα μπορούσε να συμβασιοποιηθεί το 2023. Στο υπουργείο ΥΠΟΜΕ πιστεύουν ότι με το συγκεκριμένο τρόπο θα λυθεί μια και καλή το πρόβλημα της διαχείρισης και συντήρησης των υποδομών ύδρευσης. Το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα της Αττικής περιλαμβάνει τα φράγματα και του ταμιευτήρες Ευήνου, Μόρνου, Μαραθώνα, τη λίμνη Υλίκης, τις γεωτρήσεις Πάρνηθας και Βοιωτικού κάμπου, τα υδραγωγεία, τα δίκτυα μεταφοράς μήκους 400 χιλιομέτρων και τα αντλιοστάσια, που αποτελούν την κύρια υποδομή για την υδροδότηση του λεκανοπεδίου της Αθήνας. Κόστος- τι περιλαμβάνεται Το κόστος του έργου εκτιμάται σε ποσό με ΦΠΑ 291,22 εκατ. ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 234,86 εκατ. ευρώ). Η αποπληρωμή του έργου θα γίνει με πληρωμές διαθεσιμότητας. Το νέο αυτό ΣΔΙΤ περιλαμβάνει το σύνολο των παρεχόμενων Υπηρεσιών που αφορούν στη Λειτουργία, Συντήρηση, Επισκευή, Αποκατάσταση των Παγίων που ανήκουν στην Εταιρεία Παγίων Ε.ΥΔ.Α.Π. αποσκοπόντας: – στην διασφάλιση της καλής λειτουργικής κατάστασης του Ε.Υ.Σ. μείζονος περιοχής Πρωτευούσης και της δια αυτής απρόσκοπτης ύδρευσης της Περιοχής, αλλά και όμορων του δικτύου παροχών, – στην πρόληψη αλλά και γρήγορη αποκατάσταση βλαβών και προβλημάτων που μπορούν να επηρεάσουν τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά του παρεχόμενου ύδατος, – στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων παρακολούθησης της καλής λειτουργίας του Ε.Υ.Σ., – στον εξορθολογισμό του κόστους και την βέλτιστη οικονομική απόδοση της λειτουργίας του Ε.Υ.Σ., – στην ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων. Το κόστος που αποτιμάται τα τελευταία χρόνια για τη συνήθη λειτουργία και συντήρηση του ΕΥΣ ανέρχεται σε περίπου 26,5 εκατ. ευρώ/έτος (συμπεριλαμβανομένων ενεργειακών δαπανών μεσοσταθμικά της τάξεως των 3,5 εκατ. ευρώ/έτος). Επισημαίνεται ότι στο κόστος αυτό δεν περιλαμβάνονται οι αναγκαίες επενδύσεις βαριάς συντήρησης. Ποια είναι τα οφέλη Με την υλοποίηση του εν λόγω έργου μέσω σύναψης στρατηγικής συμμαχίας με ιδιώτη, ΣΔΙΤ, επιτυγχάνεται η αποδοτική, ασφαλής και βελτιστοποιημένη λειτουργία και συντήρηση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος για περίοδο 20 ετών με συνολικό κόστος (τιμές βάσης) 419,5 εκατ. ευρώ,( δεν περιλαμβάνονται ενεργειακές δαπάνες σε περιπτώσεις Έκτακτης Λειτουργίας της τάξεως των 2,5 εκατ. ευρώ/έτος κατ’ αναλογία με το προτεινόμενο κόστος της συμπράξεως) εκ των οποίων τα 139,5 εκατ. ευρώ αφορούν σε επενδύσεις βαριάς συντήρησης σε βασικές υποδομές. Σε αντίθεση, η υιοθέτηση για τα επόμενα 20 έτη της μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενης πρακτικής θα οδηγούσε σε ένα κόστος της τάξεως των 480 εκατ. ευρώ μη συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων επενδύσεων βαριάς συντήρησης σε βασικές υποδομές. View full είδηση

Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς πόσιμο νερό μέχρι τα Χριστούγεννα σε έναν από τους πιο πυκνοκατοικημένους μητροπολιτικούς δήμους στην αφρικανική χώρα. Η κλιματική αλλαγή είναι η βασική αιτία, όχι όμως και η μοναδική. Προ τριετίας, οι αρχές στη Νότια Αφρική είχαν κηρύξει συναγερμό για μια ιστορικών διαστάσεων ξηρασία, που απειλούσε να αφήσει χωρίς πόσιμο νερό εκατομμύρια ανθρώπους. Στο Κέιπ Τάουν, επίκεντρο τότε της κρίσης λειψυδρίας, είχαν ονομάσει την κατάσταση «Day Zero», τρέμοντας για την «Ημέρα Μηδέν» που το νερό θα στέρευε. Τελικά το χειρότερο σενάριο αποφεύχθηκε χάρη σε κάποιες ανέλπιστες βροχές και, κυρίως, σε μία συλλογική προσπάθεια, με τους κατοίκους να περιορίζουν στο μισό την κατανάλωση νερού και τους αγρότες να σταματούν για μήνες να ποτίζουν τα χωράφια. Η στάθμη των υδάτων στα φράγματα ανέβηκε και πάλι. Εν μέσω πάντως δυσοίωνων προβλέψεων για νέες περιόδους ξηρασίας -ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής- στο Κέιπ Τάουν δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Κατέστρωσαν σχέδια για διαφοροποίηση των πηγών υδροδότησης, συμπεριλαμβανομένων της αξιοποίησης υπόγειων υδάτων και της εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης. Παράλληλα, υπό το φόβο μιας μόνιμης δίψας, οι κάτοικοι έμαθαν να χρησιμοποιούν το νερό πιο συνετά. Προσφάτως, δε, επιστρατεύτηκαν ακόμη και συνεργεία υλοτόμων, για να «ξηλώσουν» χιλιάδες μη γηγενή δέντρα από την γύρω περιοχή. Πρόκειται κυρίως για πεύκα, που εισήχθησαν από Ευρωπαίους αποικιοκράτες τον 17ο αιώνα για την ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας ξυλείας, αλλά τελικά εξαπλώθηκαν ανεξέλεγκτα στα βουνά και γύρω από τα φράγματα, απειλώντας τα αυτόχθονα οικοσυστήματα και «ρουφώντας» ασταμάτητα νερό. Ζητούμενο των προσπαθειών είναι το Κέιπ Τάουν να μην ξανακινδυνεύσει να γίνει η πρώτη σύγχρονη μεγαλούπολη που θα ξεμείνει από πόσιμο νερό. Όμως, σε μία χώρα που γίνεται όλο και πιο ξηρή και κάθε βροχόπτωση πιο σπάνια και πολύτιμη, υπάρχουν πολλές άλλες περιοχές και πόλεις που απειλούνται με τη δική τους «Ημέρα Μηδέν». Για κάποιες αυτή έχει ήδη ξημερώσει… Δίψα στον Κόλπο Νέλσον Μαντέλα Στο Ανατολικό Ακρωτήριο, τη δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια της Νότιας Αφρικής, μία καταστροφική ξηρασία σε συνδυασμό με ανεπαρκή σχέδια έκτακτης ανάγκης οδήγησαν τη στάθμη των υδάτων στα τοπικά φράγματα σε οριακό σημείο και εκατομμύρια ανθρώπους με σοβαρές ελλείψεις σε νερό. Με πολλά ποτάμια και πηγές να έχουν ήδη σχεδόν στεγνώσει, ακόμη και οι γεωτρήσεις αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές, καθώς τα υπόγεια ύδατα σπανίζουν, λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων για την αναπλήρωσή τους. Στον μεγαλύτερο και πυκνοκατοικημένο μητροπολιτικό δήμο του Κόλπου Νέλσον Μαντέλα, οι διακοπές στην υδροδότηση είναι πλέον συχνές. Η στάθμη των υδάτων στα γύρω φράγματα που τροφοδοτούν τον πληθυσμό των 1,2 εκατομμυρίων κατοίκων του έχει πλέον πέσει κάτω από το 12% της χωρητικότητας. Σε ορισμένες περιοχές, οι βρύσες στεγνώνουν πια για ημέρες και οι κάτοικοι εξαρτώνται από τις άρρυθμες διανομές νερού με υδροφόρες. «Πλέον απέχουμε εβδομάδες, όχι μήνες από το να στεγνώσουν εντελώς τα φράγματα», προειδοποιεί τώρα η Δρ. Γκιζέλα Κάιζερ, που έσπευσε στην περιοχή, κατ’ εντολήν του νοτιοαφρικανικού υπουργείου Οικονομικών, για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στη βροχόπτωση για να μας σώσει. Δεν ξέρουμε», υπογράμμισε, «πότε ή πόσο θα βρέξει». Ως εκ τούτου, τόνισε, «κι εφόσον η κατανάλωση δεν μειωθεί δραστικά, θα ξεμείνουμε από νερό πριν από τα Χριστούγεννα». Την κρίση λειψυδρίας επιτείνουν εν τω μεταξύ και οι διακοπές στην ηλεκτροδότηση, καθώς -λόγω γεωγραφίας- το τοπικό σύστημα υδροδότησης βασίζεται σε αντλίες και όχι στη βαρύτητα, όπως στο Κέιπ Τάουν. Παράλληλα με την κλιματική αλλαγή, πολλοί στην περιοχή καταγγέλλουν ως έτερες βασικές αιτίες της κρίσης την ενδημική διαφθορά στις τάξεις των τοπικών αξιωματούχων και την υποχρηματοδότηση από τη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης, που βασίζονται στον ιδιωτικό τομέα. Οι αρχές δίνουν τώρα μια καθυστερημένη μάχη με τον χρόνο για την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης, που θα μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο -διαδικασία, κατά την Δρ. Κάιζερ αργεί και ούτως ή άλλως πλέον δεν αρκεί για να καλύψει τις επείγουσες ανάγκες. Η ίδια δήλωσε έκπληκτη από τα στοιχεία, που δείχνουν ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση παραμένει υψηλή -πολύ μεγαλύτερη αυτή που στο Κέιπ Τάουν προ τριετίας. Η απόφαση των τοπικών αρχών για την επιβολή πιο αυστηρών περιορισμών στη χρήση νερού καταγγέλλεται πάντως ότι ελήφθη κατόπιν εορτής, εν μέσω αυξημένης τουριστικής κίνησης σε δημοφιλή θέρετρα στην περιοχή (στο νότιο ημισφαίριο αρχίζει το καλοκαίρι), ενόσω οι επιχειρήσεις προσπαθούν να βγάλουν τα «σπασμένα» της πανδημίας. «Αρχίζουμε εκστρατεία για να ζητήσουμε από τους τουρίστες να περνούν περισσότερο χρόνο στη θάλασσα, παρά στο ντους», διακήρυξε η Δρ. Κάιζερ. Ωστόσο το μέτρο -δεδομένης της δραματικής κατάστασης- χαρακτηρίζεται «ασπιρίνη». Σε κάθε περίπτωση, εδώ που φτάσαμε, προσέθεσε η Νοτιοαφρικανή αξιωματούχους, απαιτείται συντονισμένη συλλογική προσπάθεια. Διαφορετικά, «η ζωή στον Κόλπο Νέλσον Μαντέλα δεν θα θυμίζει σε τίποτα με αυτό που ήταν έως τώρα». Παγκόσμια απειλή Η λειψυδρία αποτελεί πλέον παγκόσμια απειλή και σε πολλές περιοχές ήδη αιτία πολέμων, εσωτερικού εκτοπισμού πληθυσμών και αθρόας μετανάστευσης εξαθλιωμένων. Ο ΟΗΕ, οργανώσεις και άλλοι οργανισμοί προειδοποιούν ότι η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί άρδην έως το 2040 και στη συνέχεια ραγδαία. «Η ταχεία αστικοποίηση, η πληθυσμιακή αύξηση, η κλιματική αλλαγή και η οικονομική ανάπτυξη ασκούν πίεση στα συστήματα ύδρευσης», επισημαίνει σε πρόσφατη έκθεση το Economist Intelligence Unit, παραθέτοντας μεταξύ άλλων ζοφερές προβλέψεις του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων (WRI) για το 2040, βάσει των οποίων 44 χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) αντιμετωπίζουν ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν «εξαιρετικά υψηλά» ή «υψηλά» επίπεδα καταπόνησης των υδάτινων πόρων τους μέσα στην επόμενη 20ετία. Κι αυτό, επισημαίνεται στην έκθεση, ενώ παράλληλα «η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θέτει έναν αυξανόμενο αριθμό γεωγραφικών περιοχών, ιδιαίτερα στην ανατολική και νοτιοανατολική Ασία, σε υψηλότερο κίνδυνο πλημμύρας, που μπορεί να κατακλύσει τα αποχετευτικά δίκτυα και να μολύνει τις πηγές πόσιμου νερού». View full είδηση

Η έκθεση “State of Global Water Resources 2021″ του WMO παρέχει μια επισκόπηση των ροών των ποταμών, καθώς και των μεγάλων πλημμυρών και των ξηρασιών. Παρέχει πληροφορίες για τις περιοχές όπου σημειώνονται αλλαγές στην αποθήκευση γλυκού νερού και τονίζει τον κρίσιμο ρόλο και την ευπάθεια της κρυόσφαιρας (χιόνι και πάγος). Τάσεις ροών ποταμών Μεγάλες περιοχές του πλανήτη κατέγραψαν ξηρότερες από τις κανονικές συνθήκες το 2021, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της 30ετούς υδρολογικής περιόδου. Αυτές οι περιοχές περιελάμβαναν την περιοχή του Ρίο ντε λα Πλάτα της Νότιας Αμερικής, όπου μια επίμονη ξηρασία έχει επηρεάσει την περιοχή από το 2019, τον Νότιο και Νοτιοανατολικό Αμαζόνιο και λεκάνες στη Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των λεκανών απορροής των ποταμών Κολοράντο, Μισσούρι και Μισισιπή. Στην Αφρική, ποταμοί όπως ο Νίγηρας, ο Νείλος και ο Κονγκό είχαν λιγότερη από την κανονική απορροή το 2021. Ομοίως, ποτάμια σε τμήματα της Ρωσίας, της Δυτικής Σιβηρίας και της Κεντρικής Ασίας είχαν χαμηλότερη από τη μέση απορροή το 2021. Απορροή ποταμών σημειώθηκε πάνω από το μέσο όρο σε ορισμένες λεκάνες της Βόρειας Αμερικής, του Βόρειου Αμαζονίου και της Νότιας Αφρικής (Zambezi και Orange), καθώς και στην Κίνα (λεκάνη του ποταμού Amur) και στη βόρεια Ινδία. Περίπου το ένα τρίτο των περιοχών που αναλύθηκαν ήταν κοντά στο μέσο όρο των 30 ετών. Σημαντικές πλημμύρες με πολλά θύματα αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, στην Κίνα (επαρχία Χενάν), τη βόρεια Ινδία, τη δυτική Ευρώπη και χώρες που επλήγησαν από τροπικούς κυκλώνες, όπως η Μοζαμβίκη, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία. Η Αιθιοπία, η Κένυα και η Σομαλία έχουν αντιμετωπίσει αρκετά συνεχόμενες χρονιές με βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου που προκαλούν περιφερειακή ξηρασία. Αποθήκευση γλυκού νερού Η αποθήκευση νερού στην ξηρά αναφέρεται σε όλο το νερό στην επιφάνεια της γης αλλά και στο υπέδαφος. Το 2021, η χερσαία αποθήκευση γλυκού νερού βρέθηκε κάτω από το κανονικό (σε σύγκριση με τον μέσο όρο που υπολογίστηκε από το 2002-2020) στη δυτική ακτή των ΗΠΑ, στο κεντρικό τμήμα της Νότιας Αμερικής και της Παταγονίας, της Βόρειας Αφρικής και της Μαδαγασκάρης, της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολή, Πακιστάν και Βόρεια Ινδία. Αποθήκευση νερού πάνω από το κανονικό σημειώθηκε στο κεντρικό τμήμα της Αφρικής, στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής, συγκεκριμένα στη λεκάνη του Αμαζονίου, και στο βόρειο τμήμα της Κίνας. Σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, η έκθεση επεσήμανε πολλές περιοχές με αρνητική τάση στην αποθήκευση του χερσαίου νερού. Σε αυτές περιλαμβάνονται η λεκάνη του Ρίο Σάο Φρανσίσκο της Βραζιλίας, η Παταγονία, οι περιοχές του Γάγγη και του Ινδού, καθώς και οι νοτιοδυτικές ΗΠΑ. Αντίθετα, η περιοχή των Μεγάλων Λιμνών παρουσιάζει μια θετική απόκλιση, όπως και η λεκάνη του Νίγηρα, το Ρήγμα της Ανατολικής Αφρικής και η λεκάνη του Βόρειου Αμαζονίου. Συνολικά, οι αρνητικές τάσεις είναι ισχυρότερες από τις θετικές. Σε ορισμένες περιοχές η κατάσταση επιδεινώνεται από την υπεράντληση των υπόγειων υδάτων για άρδευση. Το λιώσιμο του χιονιού και του πάγου έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο σε πολλές περιοχές, όπως η Αλάσκα, η Παταγονία και τα Ιμαλάια. Κρυόσφαιρα Η κρυόσφαιρα (παγετώνες, χιονοκάλυψη, παγοκάλυψη) είναι η μεγαλύτερη φυσική δεξαμενή γλυκού νερού στον κόσμο. Τα βουνά αποκαλούνται συχνά φυσικοί «πύργοι νερού» επειδή είναι η πηγή των ποταμών και των αποθεμάτων γλυκού νερού για περίπου 1,9 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Οι αλλαγές στους υδάτινους πόρους της κρυόσφαιρας επηρεάζουν την επισιτιστική ασφάλεια, την ανθρώπινη υγεία, την ακεραιότητα και τη συντήρηση του οικοσυστήματος και έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Τέτοιες αλλαγές προκαλούν επίσης κινδύνους όπως πλημμύρες ποταμών και αιφνίδιες πλημμύρες. Πηγή: Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός -WMO (World Meteorological Organization) View full είδηση

Ολοκληρώθηκε από επιχειρησιακή Ομάδα Έργου της ΜΟΔ και εγκρίθηκε από τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο (ΕΕΣ) για το Πόσιμο Νερό που περιλαμβάνει την εθνική πολιτική για το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης. Το ΕΕΣ αποσκοπεί στην «ολιστική» εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (Οδηγία 98/83/ΕΚ που πρόσφατα αναδιατυπώθηκε με την Οδηγία 2020/2184) με τεκμηριωμένη παρουσίαση των αναγκαίων υποδομών που θα εξασφαλίσουν επάρκεια νερού εντός των προδιαγραφών για όλους τους κατοίκους της χώρας σε προσιτή τιμή. Για τη σύνταξη του ΕΕΣ, κατ' αντιστοιχία με τον τομέα των Λυμάτων, συγκροτήθηκαν δύο Ομάδες: η διυπουργική Ομάδα Εργασίας για τον καθορισμό των κατευθύνσεων πολιτικής με εκπροσώπους των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας που είχε και τον συντονισμό, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας και Εσωτερικών και η επιχειρησιακή Ομάδα Έργου με κορμό τη ΜΟΔ που ενισχύθηκε με εκπροσώπους των ΕΥΔ ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ, ΕΔ ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ Τομέα Περιβάλλοντος, ΕΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ. Στο ΕΕΣ καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση από άποψη υδρευτικών αναγκών και υλοποιούμενων έργων ύδρευσης οι προτάσεις για τα έργα ύδρευσης που κρίνονται αναγκαία (με βάση τα κριτήρια της Οδηγίας στην περίοδο 2021-2030 και με κανόνες προτεραιοποίησης του προγραμματισμού υλοποίησης, καθώς και τα αναγκαία οριζόντια /υποστηρικτικά μέτρα για την προετοιμασία της εφαρμογής της Οδηγίας 2020/2184). Επί πλέον, στο ΕΕΣ αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης στη χώρα αξιολογείται η συμμόρφωση με την Οδηγία 98/83/ΕΚ παρουσιάζονται τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια για το πόσιμο νερό (ΠΕΣ) το καθεστώς τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών ύδρευσης η δυνατότητα κάλυψης του κόστους των απαιτούμενων επενδύσεων στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης μέσω των τελών χρήσης ο μηχανισμός παρακολούθησης και υποστήριξης της εφαρμογής του ΕΕΣ και το σχέδιο δράσης/οδικός χάρτης με τις βασικές ενέργειες για την εφαρμογή και παρακολούθηση του. Η κατάρτιση του ΕΕΣ για το πόσιμο νερό, κατ' αναλογία με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων, αποτελεί προϋπόθεση εκπλήρωσης του «αναγκαίου πρόσφορου όρου» για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του ειδικού στόχου 2.5 των αναπτυξιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027. Δείτε περισσότερα στοιχεία για το επιχειρησιακό σχέδιο εδώ. Σχετικά αρχεία ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ View full είδηση

Το κίνημα «slow water» που προωθείται από τον Κινέζο αρχιτέκτονα τοπίου Kongjian Yu, προτείνει να αλλάξει ο πολεοδομικός σχεδιασμός για να φωτίσει τη διαχείριση του νερού σε πόλεις που σέβονται τη φυσική ροή του. Αντιμετωπίζοντας το τσιμέντο και την ακαμψία, έχει δεσμευτεί να συμμαχήσει με τη φύση δημιουργώντας πράσινες υποδομές που αιχμαλωτίζουν, ηρεμούν, αποθηκεύουν και ανακυκλώνουν τη βροχόπτωση. Στη μηχανική, η ακαμψία είναι ένα ποσοτικό μέτρο της αντίθεσης στις ελαστικές παραμορφώσεις που παράγονται σε ένα υλικό λόγω δύναμης ή προσπάθειας, το οποίο εξετάζει την ικανότητα ενός δομικού στοιχείου να υποστηρίζει προσπάθειες χωρίς να αποκτά μεγάλες παραμορφώσεις. Απαραίτητο σε περιόδους κλιματικής αλλαγής, για τις καταρρακτώδεις βροχές και τις πλημμύρες. Υπάρχουν προειδοποιήσεις συναγερμού σε όλα τα μέρη του πλανήτη: πρέπει να διαχειριζόμαστε ορθά το νερό εάν δεν θέλουμε να υποφέρουμε από την έλλειψή του. Δημιουργήστε και ξανασκεφτείτε τον τρόπο της συλλογής του. Οι βροχές θεωρούνται πάντα ευεργετικές και αναγκαίες, αλλά είναι όλο και πιο ακανόνιστες, καταρρακτώδεις και προκαλούν πλημμύρες. Η κατάρρευση που παράγεται από αυτό το ανεξέλεγκτο νερό οδηγεί σε πολυάριθμες απώλειες. Είναι λοιπόν απαραίτητο να επανασχεδιάζουμε τις πόλεις μας για να ελαχιστοποιήσουμε τις ζημιές τους και να επωφεληθούμε από αυτές σε περιόδους ξηρασίας. Η υποστήριξη όλων των συστημάτων που επιτρέπουν τη συλλογή και αποθήκευση του νερού ώστε να είναι χρήσιμο σε περιόδους λειψυδρίας, η οποία είναι ολοένα και συχνότερη λόγω της κλιματικής αλλαγής, εκτός από τον έλεγχο των πλημμυρών, είναι η φιλοσοφία πίσω από την κίνηση που ονομάζεται αργό νερό, που στοχεύει να εκμεταλλευτεί εκείνες τις επιθυμητές βροχές, αλλά μερικές φορές που ξεφεύγουν και χάνονται. Η αργή κίνηση του νερού προτείνει να τις δαμάσει. Οι πόλεις μας έχουν γεμίσει με άσφαλτο που εμποδίζει το φιλτράρισμα (και τη διήθηση στο έδαφος του νερού της βροχής). Οι δρόμοι γίνονται χαράδρες σέρνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους χωρίς να σταματημό καθώς οι υπόνομοι (της αποχέτευσης) καταρρέουν. Όσοι ζουν σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, έχουν δει με τα χρόνια πόσοι από τους ανοιχτούς χώρους έχουν γίνει αυτά που ονομάζονται «σκληρές πλατείες». Το έδαφος και τα φυτά έχουν αντικατασταθεί από πλακάκια ή άσφαλτο που δεν είναι πορώδη. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση χρησιμοποιώντας πορώδη υλικά, εκτός από τη δημιουργία αστικών περιοχών με βλάστηση και διαπερατά πεζοδρόμια ικανά να συλλέγουν και να φιλτράρουν τη βροχή. Όταν ο Κινέζος αρχιτέκτονας τοπίου Kongjian Yu ανέβηκε στο βήμα για να παραλάβει το βραβείο Sir Geoffrey Jellicoe 2020 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Αρχιτεκτόνων Τοπίου, μίλησε για το χωριό του, το Dong Yu (στην επαρχία Zhejiang), όπου συναντώνται ένα ρέμα και ο ποταμός Wujiang και όπου «οι αγρότες δούλευαν τις καλλιέργειές τους με σύνεση, ακολουθώντας τους ρυθμούς της φύσης και προσαρμοζόμενοι σε ένα «απρόβλεπτο» κλίμα. Έτσι, σαν να ήταν ιστορία, ο Kongjian, αφού είδε πώς είχε χαθεί η κουλτούρα με την οποία οι αγρότες του χωριού του είχαν διαχειριστεί το νερό, αναρωτήθηκε τι είχε συμβεί. Επιβεβαίωσε ότι ο κόσμος της παιδικής του ηλικίας είχε εξαφανιστεί επειδή τα ποτάμια είχαν μπει σε κανάλια και οι υγρότοποι είχαν αποξηρανθεί, και πρότεινε ότι το έδαφος και το νερό έπρεπε να διαχειριστούν ξανά με τον σοφό τρόπο των αγροτών. Παραδοσιακή διαχείριση εδαφών Αυτός ο Αρχιτέκτονας τοπίου, με διδακτορικό στο Σχεδιασμό από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (ΗΠΑ), προτείνει να χτίσει αυτό που αποκαλεί πόλεις σφουγγάρια, οι οποίες να είναι ικανές να απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες βροχής. Αυτό είναι απαραίτητο στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής: Εάν το νερό μπορεί να είναι ένας σπάνιος πόρος, γιατί να μην τον εκμεταλλευτούμε; Λιγότερη άσφαλτος, λιγότερο μπετόν, περισσότερες λίμνες, περισσότερα πάρκα. Λύσεις που να βασίζονται στη φύση, να συνεργάζονται με το περιβάλλον και όχι εναντίον του, να επαναπροσδιορίζουν τις πόλεις, να εφαρμόζουν την προγονική γνώση και την τρέχουσα γνώση για να δημιουργήσουν έναν εξυπνότερο και πιο βιώσιμο τρόπο διαχείρισης της περιοχής. Αυτή είναι η συνταγή του Kongjian Yu, η οποία συνδέεται με τη διεθνή τάση της λεγόμενης βιώσιμης αστικής αποστράγγισης. Το πάρκο της πλημμυρικής πεδιάδας στην κινεζική πόλη Jinhua, έργο του Kongjian Yu. Για τον Kongjian Yu, οι κινεζικές πόλεις δεν είναι προσαρμοσμένες στις πλημμύρες επειδή έχουν αποικιστεί από τη δυτική κουλτούρα και αντιγράφουν τις υποδομές και το αστικό τους μοντέλο και δεν είναι προσαρμοσμένες στο κλίμα των μουσώνων. Παρά την αρχική κριτική από τις κινεζικές αρχές για τα αξιώματα του Kongjian, καθώς το κλίμα αλλάζει και οι επιπτώσεις του γίνονται πιο ορατές, ειδικά όταν χτυπούν οι μουσώνες, οι ιδέες του λαμβάνονται ήδη υπόψη στην Κίνα και στα υπόλοιπα μέρη στον κόσμο. Στην Κίνα, κάθε χρόνο, περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι πέφτουν θύματα πλημμυρών. Το 2012, το Πεκίνο είχε τη χειρότερη καταιγίδα των τελευταίων έξι δεκαετιών. Έτσι οι πλημμύρες έκαναν να ξανασκεφτούμε την ασφάλεια. Το 2015, με τον Πρόεδρο Xi Jinping να υποστηρίζει τις ιδέες του τοπίου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα σχέδιο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και έναν φιλόδοξο στόχο: έως το 2030, το 80% των δημοτικών περιοχών της Κίνας πρέπει να έχουν στοιχεία μιας πόλης σφουγγάρι και να ανακυκλώνουν τουλάχιστον το 70% το νερό των βροχών. Με την ιδέα ότι η φύση θα γίνει σύμμαχος της αστικής ανάπτυξης, ήδη το 2015 επιλέχθηκαν οι πρώτες 16 πιλοτικές πόλεις σφουγγάρι και το 2016 προστέθηκαν άλλες 14 αστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της μητροπολιτικής περιοχής του Πεκίνου και της Σαγκάης. Παράδειγμα κινεζικής πόλης σφουγγάρι που προωθείται από το Πεκίνο με τα κριτήρια του πάρκου Kongjian, στην Κίνα, σχεδιασμένο από τον Kongjian Yu Στην πόλη Taizhou, η ομάδα του Kongjian Yu επανασχεδίασε το Yongning Park ως «πλωτό κήπο με αναχώματα που μπορεί να μειώσει τη ροή των πλημμυρών περισσότερο από το μισό, δημιουργώντας έτσι μια φυσική μήτρα υγροτόπων που πλημμυρίζει εποχιακά». Στο Jinhua, «ο σχεδιασμός γεφυρών, μονοπατιών και αναβαθμίδων με βλάστηση έχει σχεδιαστεί για να προσαρμόζεται στις πλημμύρες των μουσώνων», λέει ο Αρχιτέκτονας τοπίου. Στο Χαρμπίν, «το πορώδες έδαφος του πάρκου Qunli φιλτράρει το αστικό νερό της βροχής, το οποίο αποθηκεύεται σε υπόγειες δεξαμενές». Μέσω της εταιρείας αρχιτεκτονικής τοπίου Turenscape, που ιδρύθηκε το 1998, ο Kongjian συνεχίζει να δημιουργεί χώρους για το νερό ώστε να εξαπλώνεται και να διαρρέει υπόγεια, τόσο για να αποτρέπονται οι πλημμύρες όσο και για να το αποθηκεύεται για μελλοντική χρήση. «Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν πορώδη υλικά, εκτός από τη δημιουργία αστικών περιοχών με βλάστηση και διαπερατά πεζοδρόμια». Παρά το γεγονός ότι ξοδεύει εκατομμύρια γιουάν, η Κίνα εξακολουθεί να υποφέρει από πολλές καταστροφικές πλημμύρες. Πολλοί έχουν επικεντρωθεί στο κόστος αυτών των πόλεων σφουγγαριών, αλλά για τον Kongjian μια πόλη-σφουγγάρι θα κόστιζε μόνο το ένα τέταρτο των συμβατικών λύσεων, αν γινόταν σωστά. Οι πράσινες στέγες, οι κάθετοι κήποι και οι κήποι της βροχής αποτελούν επίσης μέρος των στρατηγικών για την απορρόφηση του νερού της βροχής. Το νερό είναι πόρος, όχι σπατάλη. Αυτή είναι η φιλοσοφία των κήπων βροχής, όπως αυτός που πραγματοποιήθηκε στο γνωστό πάρκο πλημμυρών του La Marjal στο Αλικάντε, για το οποίο έχει γραφτεί στην ιστοσελίδα El Ágora και που αντιπροσωπεύει μια αποτελεσματική εφαρμογή αυτής της φιλοσοφίας στην ισπανική επικράτεια. Αυτό το έργο, όπως εξηγεί η Amelia Navarro, «είναι μια λύση βασισμένη στη φύση που, εκτός από την επίλυση του προβλήματος των πλημμυρών, δημιουργεί ένα φυσικό περιβάλλον βιοποικιλότητας σε ένα αστικό περιβάλλον. Είναι σε θέση να συγκρατεί και να αποθηκεύει έως και 45.000 m3 βρόχινου νερού και έχει αποδείξει την περιβαλλοντική και οικοσυστημική του λειτουργία, εκτός από την υδάτινη χρησιμότητα του, με μια λειτουργία που δεν παρεμβαίνει στις διαδικασίες των πτηνών». Μια αναπαράσταση της διαχείρισης του νερού με βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης που προσφέρεται από το γραφείο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του Κινέζου αρχιτέκτονα τοπίου Kongjian Yu Το φυσικό και το τεχνητό Τα τεχνητά και τα φυσικά μέσα πάνε χέρι-χέρι για τη δημιουργία αυτών των συστημάτων σφουγγαριών. Ο πρώτος στόχος είναι η διατήρηση των υδάτινων συστημάτων στην περιοχή, χρησιμοποιώντας υγροτόπους, ποτάμια, τάφρους μαζί με τη βλάστησή τους και τα εδάφη τους για το φιλτράρισμα του νερού. Εάν έχουν καταστραφεί, είναι απαραίτητη η αποκατάσταση για να ανακτηθούν τα φυσικά εμπόδια, αλλά μπορούν επίσης να δημιουργηθούν τεχνητοί υγρότοποι για τη συγκράτηση του νερού σε περίπτωση πλημμύρας. Χρειάζονται επίσης νομοθετικά μέτρα ώστε η κατασκευή των νέων κτιρίων και των υποδομών να μην επηρεάζει τη συγκράτηση και αποθήκευση νερού των αστικών οικοσυστημάτων. Η ιδέα της πόλης σφουγγάρι αντιπροσωπεύει ένα καλό παράδειγμα βελτίωσης της διαχείρισης των αστικών υδάτων μέσω της εφαρμογής των λεγόμενων λύσεων με βάση τη φύση (NbS) που εφαρμόζουν προσεγγίσεις πράσινης υποδομής σε αστικά τοπία. Η αργή κίνηση του νερού υποστηρίζει ότι η προσπάθεια ελέγχου του νερού με γκρίζες υποδομές (φράγματα, κανάλια ή σωλήνες αποχέτευσης) είναι ένα λάθος που δεν αποτρέπει τις πλημμύρες και εντείνει τα προβλήματα εφοδιασμού με νερό σε περιόδους ξηρασίας. Ο συμβατικός τρόπος διαχείρισης των πλημμυρών είναι η κατασκευή σωλήνων ή αποχετεύσεων για την εκκένωση του νερού το συντομότερο δυνατό ή η ενίσχυση των όχθων των ποταμών με σκυρόδεμα για να διασφαλιστεί ότι αυτοί δεν θα υπερχειλίσουν. Kongjian Park, Κίνα, σχεδιασμένο από τον Kongjian Yu. Βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης Στην Ισπανία, διάφορα δημοτικά συμβούλια έχουν δείξει ενδιαφέρον για αυτά που ορίζονται ως βιώσιμα αστικά συστήματα αποχέτευσης (SUDS), τα οποία θα συμπεριληφθούν, για παράδειγμα, στην ανάπτυξη της Nuevo Norte της Μαδρίτης, μιας από τις μεγαλύτερες αστικές αναπτύξεις που θα πραγματοποιηθούν στη χώρα μας. Αυτές οι βιώσιμες αποχετεύσεις επιλέγουν συμβατικούς κήπους που, αντί να είναι κυρτοί, είναι κοίλοι, για τη συλλογή του νερού της βροχής. Φυτεμένες στέγες, στέγες που ρίχνουν το φορτίο τους (το νερό της βροχής) σε στέρνες, μια αρχαία τεχνική που έχει χαθεί ή διάμεσοι σχεδιασμένοι σε κοιλότητες, που απορροφούν την απορροή. Από την άλλη, η παροχή συλλέγεται, φιλτράρεται και οδηγείται για να χρησιμοποιηθεί. Το όραμα πρέπει για να ολοκληρωθεί, πρέπει να είναι παγκόσμιο. Η αποκατάσταση των χώρων ή η παρέμβαση στα κανάλια βελτιώνει τη διαχείριση των υδάτων αλλά και τις περιβαλλοντικές συνθήκες ή την ποιότητα του αέρα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι οποίοι δεσμεύονται για πράσινες υποδομές και λύσεις βασισμένες στη φύση. View full είδηση

Στο μυαλό όλων η Κρήτη είναι ένας τόπος πλούσιος. Ένας τόπος όπου η φύση χαρίζεται σε αφθονία, όπου η γη είναι γόνιμη και το κλίμα μοναδικό. Η εντύπωση αυτή είναι βαθιά χαραγμένη και μέσα στους ίδιους τους Κρητικούς, κυβερνά τη ζωή τους, καθοδηγεί τον τρόπο που διαχειρίζονται τον τόπο τους. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο, όταν οι συνθήκες αλλάζουν, να «χωνέψουν» αυτό που συμβαίνει. Όμως, έρχεται κάποια στιγμή που η αλλαγή αυτή χτυπά την πόρτα. Δέκα ημέρες πριν από το Πάσχα, ένα πυκνό σύννεφο αφρικανικής σκόνης κάλυψε για δύο ημέρες το νησί. Μόλις το σύννεφο έφυγε, όλοι βγήκαν με τα λάστιχα να ξεπλύνουν δρόμους, σπίτια, αυτοκίνητα. Αυτό ήταν το τελειωτικό χτύπημα στο ήδη αποδυναμωμένο σύστημα ύδρευσης του Ηρακλείου. Ξαφνικά, οι βρύσες στέρεψαν. «Δεν περίμενε κανείς ότι τα προβλήματα που ανακύπτουν συνήθως το θέρος θα παρουσιάζονταν φέτος τον Μάρτιο. Εξαιτίας της αφρικανικής σκόνης, οι δημότες άνοιξαν τις βρύσες τους για να φέρουν τα πράγματα στην προτέρα κατάσταση και άδειασαν τις δεξαμενές», εξηγεί ο δήμαρχος Ηρακλείου, Βασίλης Λαμπρινός. «Έτσι βρεθήκαμε σε μια δύσκολη θέση, που κατά τη γνώμη μου η ΔΕΥΑ χειρίστηκε επαρκώς». Για να καταλάβει κανείς τι συνέβη στο Ηράκλειο πρέπει πρώτα να κατανοήσει τον προβληματικό τρόπο με τον οποίο υδρεύεται η 4η μεγαλύτερη πόλη στη χώρα. Το Ηράκλειο, λοιπόν, υδρεύεται κυρίως από γεωτρήσεις. Η άναρχη (και σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετη) επέκτασή του οδήγησε στη δημιουργία ενός δυσλειτουργικού συστήματος ύδρευσης. «Στο Ηράκλειο η ποσότητα του νερού που υπάρχει δεν επαρκεί για να καλύψει το 100% των αναγκών. Γι’ αυτό τον λόγο σε πολλές περιοχές έχουμε διανομή. Δηλαδή μια ημέρα έχουμε νερό και την επόμενη ημέρα το δίκτυο είναι κλειστό», εξηγεί ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Ηρακλείου, Γιάννης Ρασούλης. «Ετσι θα πρέπει με κάποιο τρόπο να αποθηκεύσουμε το νερό για τη μια ημέρα που δεν υπάρχει νερό στο δίκτυο. Αυτό δημιουργεί την άσχημη εικόνα στις ταράτσες των πολυκατοικιών με τα μαύρα ντεπόζιτα». Το υδατικό έλλειμμα επιβαρύνεται από την κακή κατάσταση του δικτύου. Σύμφωνα με τον κ. Ρασούλη, οι διαρροές και κλοπές νερού ξεπερνούν το 30%. Από τα 600 χλμ. του δικτύου, μόλις 250-300 χλμ. κατασκευάστηκαν μετά το 1998. Ακόμα 20% δεν τιμολογείται, δηλαδή καταναλώνεται αλλά δεν καταγράφεται λόγω χαλασμένων υδρόμετρων. Ετσι, από τα 18 εκατ. κυβικά νερού που χρειάζεται ετησίως η πόλη, η ΔΕΥΑ εισπράττει από τους καταναλωτές το αντίτιμο μόλις για 8,5-9 εκατ. κυβικά. «Περίπου 65 χλμ. δικτύου βρίσκονται σε φάση αντικατάστασης, ακόμα 40 χλμ. έχουν ενταχθεί στο ΕΠΠΕΡΑΑ και έχουμε μελέτες και για τα υπόλοιπα. Μας έχει υποσχεθεί ο πρωθυπουργός ότι θα διαθέσουν 25 εκατ. ευρώ για αντικατάσταση του παλαιού δικτύου», λέει ο κ. Ρασούλης. Παράλληλα, προχωρά η αντικατάσταση 7.000 υδρόμετρων. Τα φράγματα Το Σφενδύλι μοιάζει με σκηνικό ταινίας. Τα λιγοστά του σπίτια χάσκουν, σε ορισμένα έχουν πέσει οι σκεπές. Κι όμως, στο κέντρο του χωριού, η μικρή εκκλησία είναι φρεσκοβαμμένη, λέγεται μάλιστα ότι λειτουργεί ακόμα σε γάμους και πανηγύρια. Τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν παράξενο αν το Σφενδύλι δεν είχε απαλλοτριωθεί για να σκεπαστεί από τα νερά του φράγματος Αποσελέμη. Μέσα από τα σοκάκια του, η σημερινή εικόνα του φράγματος είναι αποκαρδιωτική: είναι σχεδόν άδειο. Το φράγμα κατασκευάστηκε για να λύσει το πρόβλημα ύδρευσης του Ηρακλείου, της Χερσονήσου και του Αγίου Νικολάου. Η πλήρωσή του ξεκίνησε το 2012 και το φράγμα σχεδόν γέμισε πρώτη φορά το 2015 για να αδειάσει ενάμισι έτος αργότερα. Είναι ένα έργο που έχει δεχθεί ισχυρή κριτική λόγω του υψηλότατου κόστους, που έχει ξεπεράσει πλέον τα 200 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την περιορισμένη, όπως φαίνεται, χρησιμότητά του. «Το φράγμα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Σήμερα τροφοδοτείται από τον χείμαρρο Αποσελέμη, ενώ υπό κατασκευήν βρίσκεται μια σήραγγα 3,5 χλμ. που θα μεταφέρει πλημμυρικά νερά από το οροπέδιο Λασιθίου», εξηγεί στην «Κ» ο Φώτης Καζάσης, διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (στον οποίο ανήκει το φράγμα). Όλα δείχνουν ότι η κατασκευή του αποφασίστηκε με πολιτικά και όχι οικονομικά κριτήρια. «Τα έργα που περνούν αρκετά χρηματοδοτικά πλαίσια και δεν ολοκληρώνονται, καταλαβαίνουμε ότι δεν γίνονται με σωστό τρόπο. Κρίνουμε όμως εκ των υστέρων», λέει ο κ. Καζάσης. «Δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος. Τα στατιστικά στοιχεία λένε ότι ανά κάποια περίοδο θα γεμίζει. Το μέλλον θα δείξει αν οι μελέτες που είχαν γίνει θα επαληθευθούν», εκτιμά υποστηρίζοντας ότι το φράγμα μπορεί να παίξει ρόλο «ρυθμιστή» στην ύδρευση των τριών δήμων. Αρκετά νοτιότερα, στο αρδευτικό φράγμα Φανερωμένης, η κατάσταση είναι ίδια. Όπως λέει στην «Κ» ο Γιώργος Αρμουτάκης, δήμαρχος Φαιστού, το φράγμα έχει σήμερα μόλις 3 εκατ. κυβικά νερού, ενώ χωράει 18 εκατομμύρια. Οι τοπικές αρχές πιέζουν για ένα ακόμα ακριβό έργο, την εκτροπή όσον αφορά τον ποταμό Πλατύ από το Ρέθυμνο (προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ) προκειμένου να ενισχυθεί το φράγμα με νερό. Οι αρδευτικές ανάγκες του κάμπου της Μεσσαράς είναι 20 εκατ. κυβικά ετησίως, που φέτος θα καλυφθούν από γεωτρήσεις. «Υπάρχουν γεωτρήσεις στα 200 και 300 μέτρα. Το νερό που παίρνουμε από τον κάμπο είναι επιβαρυμένο με νιτρικά, υπολείμματα φυτοφαρμάκων έπειτα από τόσα χρόνια με εντατικές καλλιέργειες», λέει. Για πόσιμο; Μόνο εμφιαλωμένα. «Πριν από 30 χρόνια το νερό ήταν αρτεσιανό. Τώρα αυτά τελείωσαν». Διαβάστε το πλήρες άρθρο στην πηγή. View full είδηση

Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ολοκλήρωσε και δημοσιοποίησε την αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης της χώρας για το έτος 2017 σε συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2006/7/ΕΚ. Η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης αποτυπώνεται στην αντίστοιχη Εθνική Έκθεση αξιολόγησης για το 2017 (http://www.ypeka.gr) που μαζί με τα αποτελέσματα της παρακολούθησης των υδάτων κολύμβησης γνωστοποιήθηκαν ήδη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. H εν λόγω αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε με άκρως επιστημονικό τρόπο και κατόπιν στατιστικής επεξεργασίας των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τεσσάρων τελευταίων ετών (2014-2017), ενώ έλαβε χώρα σε 1598 σημεία (ακτές κολύμβησης). Το 95,9% των υδάτων κολύμβησης της χώρας μας ταξινομούνται ως ύδατα εξαιρετικής ποιότητας ενώ το σύνολο (100%) των υδάτων αποτελούν ύδατα κατάλληλα για κολύμβηση, ικανοποιώντας πλήρως τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2006/7/ΕΚ. Πενήντα τρία (53) επιπλέον σημεία για τα οποία διεξάγονται μετρήσεις δεν έχουν συμπεριληφθεί στην αξιολόγηση και τη στατιστική επεξεργασία, διότι τα 52 από αυτά εντάχθηκαν στο δίκτυο παρακολούθησης το 2015 και επομένως δεν έχουν συμπληρωθεί ακόμα τα 4 χρόνια παρακολούθησης που απαιτεί η Οδηγία. Όσον αφορά στο 53ο υπάρχουν κενά στις μετρήσεις λόγω δυσκολίας πρόσβασης και δεν έχει ακόμα συμπληρωθεί ο ελάχιστος αριθμός δειγμάτων που απαιτεί η νομοθεσία της ΕΕ. Σημειώνεται, όμως, ότι όλες οι μετρήσεις και στα 53 αυτά σημεία είναι εξαιρετικές. Ειδικότερα: 1.533 σημεία (95.9%) ταξινομούνται στην κατηγορία «εξαιρετικής ποιότητας» 53 σημεία (3.3%) νέα σημεία. Μόλις 12 σημεία (0,8%) δεν χαρακτηρίζονται ως "εξαιρετικής ποιότητας", αλλά ως «επαρκούς ποιότητας». Τα αποτελέσματα αξιολόγησης, όπως εμφανίζονται συγκριτικά στις δυο τελευταίες Εθνικές Εκθέσεις 2016-2017, καταδεικνύουν την σταθερά υψηλή ποιότητα των υδάτων κολύμβησης της χώρας μας: Κατηγορία Ποιότητα Πλήθος σημείων 2016 Ποσοστό 2016 Πλήθος σημείων 2017 Ποσοστό 2017 Κατηγορία 1 εξαιρετική 1496 97.0 1533 95.9 Κατηγορία 2 Τουλάχιστον Επαρκής 11 97.7 12 96.7 Κατηγορία 3 Νέες Ακτές 35 2.3 53 3.3 Για την κολυμβητική περίοδο του έτους 2018 βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης της χώρας, το οποίο πραγματοποιείται από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τις οικείες Διευθύνσεων Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης του εν λόγω προγράμματος αναρτώνται στις ιστοσελίδες των ανωτέρω Υπηρεσιών. View full είδηση

Σε ανακοίνωσή της πριν λίγα λεπτά, η NASA αποκάλυψε πως το νερό στη Σελήνη είναι πολύ πιο άφθονο και προσβάσιμο από αυτό που πιστεύαμε έως τώρα. Πέρα από τους βαθιούς, μεγάλους και επικίνδυνους κρατήρες στις πολικές περιοχές της Σελήνης, μικρότεροι και πιο ρηχοί κρατήρες διαθέτουν επίσης νερό σε μορφή πάγου εδώ και εκατομμύρια, ίσως και δισεκατομμύρια χρόνια. Οι μικρότερες αυτές αποθέσεις νερού μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα, αφού θα είναι πολύ πιο προσβάσιμες στους μελλοντικούς αστροναύτες. Την παρουσία νερού σε μορφή πάγου (H20) αντί για υδροξύλιο (OH) επιβεβαίωσε και το ιπτάμενο τηλεσκόπιο SOFIA, κάτι που δεν είχαν καταφέρει να διαχωρίσουν προηγούμενες έρευνες. Οι μετρήσεις συνάδουν με την παρουσία ξεχωριστών μορίων νερού ενσωματωμένα σε πετρώματα μέσα στη σεληνιακή επιφάνεια. Οι υπέρυθρες μετρήσεις σε ένα μήκος κύματος έξι microns είναι ένα μοναδικό αποτύπωμα που δεν μπορεί να το μπερδέψει κανείς με το υδροξύλιο. – Casey Honniball, Goddard Space Flight Center, NASA Για πρώτη φορά, επιβεβαιώσαμε πως υπάρχει νερό στην επιφάνεια της Σελήνης που τη "βλέπει" ο Ήλιος. - Paul Hertz, Διευθυντής Αστροφυσικής της NASA Πέρα από πόσιμο νερό, ο πάγος μπορεί να σπάσει μοριακά σε υδρογόνο και οξυγόνο. Το οξυγόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπνέουν οι αστροναύτες, ενώ τόσο το υδρογόνο όσο και το οξυγόνο μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως καύσιμα πυραύλων. Λιγότερες προμήθειες σε νερό και καύσιμα από τη Γη προς τη Σελήνη, σημαίνει μείωση του κόστους των διαστημικών πτήσεων και αύξηση του αριθμού τους. Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης πως το νερό δεν υπάρχει μόνο στις μόνιμα σκιασμένες περιοχές της Σελήνης, αλλά είναι παγιδευμένο και σε κομμάτια γυαλιού τα οποία σχηματίστηκαν από συγκρούσεις μικρομετεωριτών ή βρίσκεται ανάμεσα από στρώματα του εδάφους. Αυτή η μορφή του νερού αναμένεται να είναι εξαιρετικά διαδεδομένη στην επιφάνεια. Το νερό είναι κεντρικής σημασίας για την ανθρώπινη ζωή, αλλά είναι πολύ ακριβό να το εκτοξεύσεις στο διάστημα. Το να βρούμε νερό στη Σελήνη μπορεί να σημαίνει πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το νερό που βρίσκεται εκεί, αντί να φέρουμε το δικό μας. View full είδηση

Δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 113278 στο ΦΕΚ 4973/Β/11-11-2020 και αφορά: Προδιαγραφές και απαιτήσεις για τους εξοπλισμούς (συσκευές ή διατάξεις) επεξεργασίας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Άρθρο 1 Σκοπός και πεδίο εφαρμογής 1.Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των αναγκαίων τεχνικών προδιαγραφών και των απαιτήσεων επίδοσης σχετικά με την παραγωγή, εισαγωγή και διάθεση στην ελληνική αγορά εξοπλισμών που χρησιμοποιούνται, για την επεξεργασία του νερού που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Στόχος της απόφασης είναι η προστασία των καταναλωτών από ενδεχόμενη υποβάθμιση της ποιότητας του νερού κατά τα προβλεπόμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οδηγίας 98/83/ΕΚ και το σχετ. 23, από τη χρήση εξοπλισμών που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σχετικών προτύπων που τους αφορούν ή/και δεν συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση αυτών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται ότι μετά τη χρήση των εξοπλισμών η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πληροί τις απαιτήσεις της υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) κοινή υπουργική απόφαση. 2.Η απόφαση αυτή δεν εφαρμόζεται στους σταθερούς εξοπλισμούς και στα δίκτυα παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, τα οποία: -εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εναρμονισμένης ενωσιακής τεχνικής νομοθεσίας για τα δομικά προϊόντα και τα οποία ρυθμίζονται από τον Κανονισμός ΕΕ 305/2011 και από την υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Οικ.14097/757/04-12-2012. -χρησιμοποιούνται στις παραγωγικές διαδικασίες του τομέα των τροφίμων και εμπίπτουν στην αντίστοιχη ισχύουσα νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται οι παρακάτω ορισμοί: «εξοπλισμός»: Οποιοδήποτε στοιχείο ή διάταξη που εγκαθίσταται σε σύνδεση με τα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων, με σκοπό την επιθυμητή αλλαγή χαρακτηριστικών ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Ως εξοπλισμοί νοούνται: μηχανικά και κεραμικά φίλτρα, συσκευές διήθησης με ενεργό άνθρακα, ηλεκτρικές συ-σκευές με λυχνία υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), συ-σκευές αντίστροφης ώσμωσης, συσκευές ανταλλαγής ιόντων, αποσκληρυντές. «οικονομικός φορέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει, εισάγει ή διαθέτει στην αγορά εξοπλισμούς με την επωνυμία του ή το εμπορικό του σήμα. «κατασκευαστής»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει εξοπλισμούς ή αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή τους, προκειμένου να τους διαθέσει στην ελληνική αγορά. «εισαγωγέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο διαθέτει προϊόν τρίτης χώρας στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο οποίος έχει τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή, όταν αυτός δεν είναι εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «διανομέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρεμβαίνει στην αλυσίδα εφοδιασμού, διαφορετικό από τον κατασκευαστή ή τον εισαγωγέα, το οποίο καθιστά τα προϊόντα διαθέσιμα στην αγορά. «Νερό ανθρώπινης κατανάλωσης»: το νερό που πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/ Γ.Π. Οικ.67322/2017(Β’ 3282), η οποία έχει εκδοθεί σε εναρμόνιση με τις διατάξεις των Οδηγιών 98/83 ΕΚ και 2015/1787/ΕΕ. «Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης»: ανεξάρτητος οργανισμός διαπιστευμένος στο πεδίο της παρούσας απόφασης που εκτελεί δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ. «Υπεύθυνη Δήλωση»: δήλωση που εκδίδει ο κατασκευαστής με την οποία βεβαιώνεται η συμμόρφωση του εξοπλισμού με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης και τη σχετική νομοθεσία. «Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης»: έγγραφο που εκδίδει Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης, διαπιστευμένος από Εθνικό Φορέα Διαπίστευσης που λειτουργεί στα πλαίσια των υποχρεώσεων του Κανονισμού (ΕΕ) 765/2008, με το οποίο βεβαιώνεται η ικανοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων της παρούσας απόφασης για τη συμμόρφωση του εξοπλισμού του και για τη δυνατότητα αναγραφής των σχετικών επιδόσεων αυτού. «Αρχή Εποπτείας Αγοράς»: η αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμμ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Άρθρο 3 Βασικές απαιτήσεις – Προδιαγραφές 1.Εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά, ο οποίος προορίζεται να συνδεθεί, σταθερά ή προσωρινά, στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, πρέπει να συμμορφώνεται με τα αντίστοιχα πρότυπα του Παραρτήματος Ι που τον αφορούν και τα οποία αποτυπώνονται στην «Υπεύθυνη Δήλωση» του άρθρου 5, της παρούσας, η οποία συνοδεύει τον εξοπλισμό. 2.Ενδεικτικός κατάλογος προτύπων, τα οποία μπορεί να επιλέξει ο κατασκευαστής για την τεκμηρίωση της συμμόρφωση των εξοπλισμών του με βάση το είδος και την επίδοση που αυτός δηλώνει, παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ, της παρούσας. 3.Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ο κατάλογος των προτύπων των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ, δύναται να επικαιροποιείται και να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο και την επιστημονική εξέλιξη. 4.Οι εξοπλισμοί της παραπάνω παρ. 1, οι οποίοι διατίθενται στην αγορά, δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση εφαρμογής ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής ενωσιακής νομοθεσίας που ενδεχομένως τους αφορούν, σχετικά με τα υλικά σε επαφή με τα τρόφιμα και το νερό, όπως οι Κανονισμοί (ΕΚ) 178/2002 και 1935/2004 καθώς και ο Κανονισμός (ΕΕ) 426/2016. 5.Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) το σημείο συμμόρφωσης, ήτοι ελέγχου ποιότητας πόσιμου νερού είναι η βρύση του καταναλωτή όπως φθάνει πριν την προσθήκη εξοπλισμών. Μετά την προσθήκη εξοπλισμών η ευθύνη για την ποιότητα του νερού ανήκει στον καταναλωτή. Άρθρο 4 Υποχρεώσεις του Κατασκευαστή 1.Υπεύθυνος για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 3, είναι ο κατασκευαστής, ο οποίος για τον σκοπό αυτό απευθύνεται σε ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης, της επιλογής του. 2.Η αξιολόγηση της συμμόρφωσης διενεργείται από διαπιστευμένο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ, ο οποίος χορηγεί Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης με βάση τις απαιτήσεις της παρούσας, μετά από σχετικό αίτημα του κατασκευαστή και για το σκοπό για τον οποίο προορίζεται. Οι διαπιστευμένοι οργανισμοί προκει- μένου να εμπλακούν στη διαδικασία της αξιολόγησης αναγνωρίζονται και δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Φ.01.2/56790/ΔΠΠ1828/31-5-2016 (Β’ 1897). 3.Ο κατασκευαστής υποχρεούται στην κατάρτιση της «Υπεύθυνης Δήλωσης» του άρθρου 5, της παρούσας απόφασης, με την οποία βεβαιώνει ότι ο εξοπλισμός που διαθέτει στην ελληνική αγορά είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις αυτής. 4.Στις περιπτώσεις εξοπλισμών που προέρχονται από χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή έχει ο εισαγωγέας ή ο νόμιμος εκπρόσωπός του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5.Ο κατασκευαστής τηρεί πλήρη κατάλογο των συστατικών τμημάτων και υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό, για κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού που διαθέτει στην αγορά, καθώς και όλα τα αναγκαία Πιστοποιητικά Συμμόρφωσης που τεκμηριώνουν την ικανοποίηση των προτύπων που τον αφορούν και τα οποία έχει επιλέξει για την τεκμηρίωση των επιδόσεων του εξοπλισμού. 6.Ο κατασκευαστής εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαι-τήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει, το οποίο πιστοποιείται από φορέα αξιολόγησης της συμμόρφωσης, διαπιστευμένο από Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης που λειτουργεί στο πλαίσιο της European Cooperation for Accreditation. 7.Ο κατασκευαστής οφείλει να τηρεί σύστημα ιχνηλασιμότητας για όλους τους εξοπλισμούς που διαθέτει στην αγορά, προκειμένου να είναι σε θέση να ενημερώνει και να προειδοποιεί για ενδεχόμενες απρόβλεπτες καταστάσεις ή κινδύνους τους χρήστες και καταναλωτές. Άρθρο 5 Υπεύθυνη Δήλωση 1.Ο κατασκευαστής των εξοπλισμών υποχρεούται πριν τη διάθεση των προϊόντων του στην αγορά να καταρτίσει «Υπεύθυνη Δήλωση» σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙΙ, η οποία συνοδεύει κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού και η οποία βρίσκεται πάντα στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών. Στην Υπεύθυνη Δήλωση βεβαιώνεται ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των διατάξεων της παρούσας απόφασης και ενδεχομένως: -της αντίστοιχης εθνικής ή ευρωπαϊκής νομοθεσίας (πχ οδηγίας ΕΕ), όταν εμπίπτει ο εξοπλισμός στο πεδίο αυτών, καθώς και η υποχρέωση επίθεσης Σήμανσης CE (LVD, κ.ά.). -των άλλων ειδικότερων κανονισμών που μπορεί να αφορούν τις ομάδες υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό και έρχονται σε επαφή με το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης των εσωτερικών δικτύων. -των προτύπων που έχουν επιλεγεί από τον κατασκευαστή ή και χρησιμοποιηθεί για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών. -των επιπλέον ειδικών σκοπών που ενδεχομένως να εξυπηρετεί ο εξοπλισμός. 2.Στην Υπεύθυνη Δήλωση αναφέρονται αναλυτικά η ταυτότητα του κατασκευαστή, τα στοιχεία επικοινωνίας, οι διαδικασίες για την ιχνηλασιμότητα των εξοπλισμών, ο φορέας ή οι φορείς που έχει/ουν παρέμβει στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης του εξοπλισμού. Άρθρο 6 Εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει απαρέγκλιτα να συνοδεύεται από κατάλληλο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙV. Το εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης οφείλει να παρέχει πλήρη ενημέρωση των χρηστών και των καταναλωτών σχετικά με τον τρόπο της εγκατάστασης, της λειτουργίας, της συντήρησης, της αλλαγής των αναλωσίμων, καθώς και για την ενδεχόμενη επισκευή του εξοπλισμού. 2.Στο εγχειρίδιο πρέπει να προβλέπονται οι επεμβάσεις για τακτική ή έκτακτη συντήρηση και να αναγράφεται η συχνότητα ή οι χρονικές προθεσμίες για τη συντήρηση καθώς και τα στοιχεία του υπεύθυνου για τη συντήρηση, ο οποίος πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση. Επίσης πρέπει να γίνεται και ειδική μνεία για την αντικατάσταση των εξαρτημάτων τα οποία έχουν υποστεί φθορές είτε από τη χρήση είτε από άλλους λόγους. 3.Στο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης πρέπει να επισημαίνεται και ο ενδεχόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια του κοινού στις περιπτώσεις χρήσης εξοπλισμών, οι οποίοι αν και είναι σύμφωνοι με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης, εντούτοις δεν προβλέπεται η χρήση τους για σύνδεση σε εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων το νερό των οποίων δεν πληροί τις απαιτήσεις ποιότητας της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282). Άρθρο 7 Επισήμανση στη συσκευασία 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει να φέρει στη συσκευασία του, σε εμφανές σημείο και με ευδιάκριτα γράμματα στην ελληνική γλώσσα, όλες τις απαραίτητες επισημάνσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία ή από τα αντίστοιχα πρότυπα που αφορούν στον εξοπλισμό και τα οποία έχει επιλέξει ο κατασκευαστής για τη συμμόρφωσή του εξοπλισμού. 2.Επιπλέον, θα πρέπει να αναγράφονται και τα παρακάτω στοιχεία και επισημάνσεις: -επωνυμία της εταιρείας και στοιχεία του υπεύθυνου επικοινωνίας. -δήλωση ότι πρόκειται για εξοπλισμό που προορίζεται να συνδεθεί στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων που παρέχουν νερό για ανθρώπινη κατανάλωση. -δήλωση ότι ο εξοπλισμός πρέπει να συντηρείται συστηματικά σύμφωνα με τις οδηγίες που προτείνει ο κατασκευαστής. -επιδόσεις που εγγυάται ο εξοπλισμός και δηλώνει ο κατασκευαστής -ειδικούς σκοπούς που ενδεχομένως εξυπηρετεί ο εξοπλισμός -προβλεπόμενη περίοδος χρήσης και αλλαγής των αναλώσιμων στοιχείων 3.Οι ενδείξεις, οι επισημάνσεις και οι δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2, που αφορούν στον εξοπλισμό, πρέπει να εμφανίζονται αναλυτικά τόσο στα διαφημιστικά φυλλάδια προώθησης των προϊόντων όσο και στις διαφημιστικές καταχωρήσεις του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. 4.Τα αναλώσιμα στοιχεία του εξοπλισμού, τα οποία διατίθενται τμηματικά και χωριστά, οφείλουν να φέρουν στη συσκευασία τους ή στο εγχειρίδιο χρήσης τους τις αντίστοιχες ενδείξεις, επισημάνσεις και δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2. 5.Οι διαφημιστικές επικοινωνίες των εξοπλισμών πρέπει να είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας. View full είδηση

Η έκθεση του ΟΟΣΑ για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Ελλάδας αποτυπώνει τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα, περιέχει όμως και σημεία στα οποία δεν τα πηγαίνουμε καλά. Ως ευκαιρίες χαρακτηρίζει η έκθεση τους φιλόδοξους στόχους για τη σταδιακή απολιγνιτοποίηση και την αξιοποίηση του δυναμικού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την πλούσια βιοποικιλότητα που παρέχει οικοσυστημικές υπηρεσίες και στηρίζει την οικονομία, τη χρηματοδότηση από την ΕΕ για περιβαλλοντικές υποδομές με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και την εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία και το πρόγραμμα δράσης για τη διαχείριση των αποβλήτων σε υψηλότερα επίπεδα στην πυραμίδα ιεράρχησης των αποβλήτων. Ως προκλήσεις, η έκθεση καταγράφει το ενεργειακό μίγμα, που είναι βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα, την κυριαρχία των οδικών μεταφορών και το γηραιός στόλο οχημάτων, την επικράτηση της υγειονομικής ταφής και τα περιθώρια βελτίωσης των υποδομών για τα απόβλητα, καθώς και τα υψηλά επίπεδα άντλησης γλυκών υδάτων, εξαιτίας των οποίων αναμένονται εντεινόμενες πιέσεις λόγω λειψυδρίας. Ανάμεσα στα κυριότερα σημεία που πρέπει να βελτιωθούν είναι: Ατμοσφαιρική ρύπανση «Εξακολουθούν να καταγράφονται ατμοσφαιρικοί ρύποι στις αστικές περιοχές που υπερβαίνουν τα όρια που τίθενται από την νομοθεσία της ΕΕ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. Η Ελλάδα υστερεί στην ανάπτυξη ενός εθνικού προγράμματος ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», αναφέρει η έκθεση. Αστικά απόβλητα Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, «το 80% των αστικών αποβλήτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής και είναι απίθανο να επιτευχθεί ο στόχος του 50% για την επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση στην Ελλάδα έως το 2020. Στα μέσα του 2018, περισσότεροι από 50 χώροι διάθεσης αποβλήτων δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις της ΕΕ. Εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες ελλείψεις όσον αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων». Νερό Η Ελλάδα διαθέτει πλούσιους πόρους γλυκών υδάτων, ωστόσο αναμένεται να ενταθούν τα ζητήματα λειψυδρίας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την έκθεση, «παρατηρείται υπέρμετρη άντληση γλυκών υδάτων εξαιτίας της άρδευσης, η οποία ευνοείται από τη μερική ανάκτηση του κόστους, τις μειωμένες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και τις διαρροές στο σύστημα διανομής νερού. Προϋποθέσεις για βιώσιμη διαχείριση των υδάτων θα ήταν: οι τιμές να καλύπτουν το κόστος εφοδιασμού και να αντανακλούν την ανεπάρκεια των υδάτων, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα». Γερασμένα οχήματα «Ο στόλος οχημάτων στην Ελλάδα είναι από τους γηραιότερους στην Ευρώπη. Η οικονομική κρίση και τα μειωμένα τέλη κυκλοφορίας για παλαιότερα οχήματα αποτέλεσαν αντικίνητρα για την ανανέωσή του. Ο μέσος όρος ηλικίας των επιβατικών οχημάτων στην Ελλάδα είναι 15 χρόνια και των φορτηγών αυτοκινήτων 20 χρόνια», τονίζεται στην έκθεση. Κλιματική αλλαγή Αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει: «Μέχρι το τέλος του αιώνα, η βροχή αναμένεται ότι θα μειωθεί μεταξύ 5% και 19% σε όλη την επικράτεια, ενώ η θερμοκρασία του αέρα προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 3 με 4,5 βαθμούς Κελσίου. Οι πρωταρχικοί συναφείς κίνδυνοι είναι η άνοδος της στάθμης των υδάτων και η έλλειψη γλυκών υδάτων. Χωρίς την ανάληψη δράσης, η κλιματική αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ κατά 2% ετησίως έως το 2050 και να φθάσει έως και 6% το 2100. Η γεωργία είναι ένας από τους κλάδους που θα δεχθεί το σοβαρότερο πλήγμα, αλλά ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό και στις παράκτιες περιοχές θα επηρεάσει ιδιαίτερα τα έσοδα των νοικοκυριών και την οικονομία. Η χώρα έχει ενισχύσει το πλαίσιο πολιτικής για την προσαρμογή. Ωστόσο, η υλοποίηση είναι σε εξέλιξη. Δεδομένου ότι η αρμοδιότητα για την εκπόνηση σχεδίων δράσης ανήκει στις περιφέρειες, η ανάπτυξη ικανότητας και ο συντονισμός των διαφόρων επιπέδων διοίκησης είναι απαραίτητα στοιχεία για την εναρμόνιση των πολιτικών. Η προσαρμογή μελετάται σε ορισμένες στρατηγικές, αλλά θα πρέπει να παρακολουθείται η πρόοδος όσον αφορά την ύδρευση, τη γεωργία και τον τουρισμό». Στην έκθεση σημειώνεται επίσης ότι «ακραία καιρικά φαινόμενα όπως κύματα καύσωνα, ξηρασία, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές καταγράφονται συχνά. Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2018 ήταν από τις φονικότερες στον κόσμο ως προς την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Συνολικά, εκδηλώθηκαν 34 δασικές πυρκαγιές που έκαψαν 120.660 στρέμματα γης, εκ των οποίων 23.310 στρέμματα ανήκαν σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000. Το ελληνικό δίκτυο Natura ήταν, σε όρους έκτασης, το έκτο κατά σειρά μεταξύ αυτών που υπέστησαν το σοβαρότερο πλήγμα στην ΕΕ το 2018». View full είδηση

Περίπου 347.853 κυβικά μέτρα νερού κατάφεραν να εξοικονομήσουν το 2017 Ισπανοί αγρότες σε μία έκταση 34.340 στρεμμάτων. Για να το πετύχουν αυτό, χρησιμοποίησαν το έξυπνο και φιλικό προς το περιβάλλον εργαλείο για εξοικονόμηση νερού, “ACUAS”. Το εργαλείο, το οποίο δημιουργήθηκε από τη μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση WWF, είχε ως στόχο να βοηθήσει τους αγρότες να μην ξεπεράσουν το όριο άρδευσης που είχαν. Υπήρχε, λοιπόν, η ανάγκη ποιοτικής παραγωγής των προϊόντων σε συνδυασμό με τη συγκεκριμένη ποσότητα νερού που έπρεπε να καταναλωθεί. Το ευφυές εργαλείο, λοιπόν, λαμβάνει δεδομένα για τις ανάγκες των καλλιεργειών με βάση την ποιότητα του εδάφους, δίνοντας στους αγρότες στοιχεία για την ακριβή ποσότητα του νερού που χρειάζεται η καλλιέργεια. Η WWF τονίζει πως η δημιουργία ενός τέτοιου εργαλείου εντάσσεται στην κατεύθυνση που ακολουθεί η ίδια για βιώσιμη παραγωγή σε συνδυασμό με περιβαλλοντική προστασία. Είναι χαρακτηριστικό πως το εργαλείο χρησιμοποιήθηκε για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια (2013-2017), δίνοντας κάθε φορά την ευκαιρία στους αγρότες να βρίσκονται μέσα στα επιτρεπόμενα όρια χρήσης αρδευτικού νερού. View full είδηση