Αναζήτηση στην κοινότητα

Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, 39 Δήμοι έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τη λειψυδρία. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο αίτημα για να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχουν κάνει 20 Δήμοι. Το γεγονός αποτυπώνει το αδιαμφησβήτητο πρόβλημα που αντιμετωπίζει πια η Ελλάδα στο θέμα της επάρκειας του νερού. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, οι Δήμοι που έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον τελευταίο 1,5 χρόνο είναι οι εξής: Πόρου, Χίου, Μυτιλήνης, Δυτικής Λέσβου, Ακτιου-Βόνιτσας, Σάμης, Κεντρικής Κέρκυρας και Διαπόντιων Νήσων, Παξών, Νότιας Κέρκυρας, Βόρειας Κέρκυρας, Νέας Προποντίδας, Πολύγυρου, Ιεράπετρας, Πλατανιά Χανίων, Κισσάμου Χανίων, Μινώα Πεδιάδας Ηρακλείου, Φαιστού, Ανδρου, Ερμιονίδας, Βέλου- Βόχας Κορινθίας, Αλίαρτου- Θεσπιέων, Ορχομενού, Μύκης Ξάνθης, Αλεξανδρούπολης, Σουφλίου, Σπετσών, Σιθωνίας, Κασσάνδρας, Κάντανου- Σελίνου Χανίων, Γορτύνας Ηρακλείου, Αρχανών- Αστερουσιών Ηρακλείου, Μυλοποτάμου Ρεθύμνου, Σέριφου, Λέρου, Σίφνου, Λουτρακίου –Περαχώρας- Αγίων Θεοδώρων, Ευρώτα, Ιστιαίας- Αιδηψού, Διστόμου-Αράχωβας- Αντικύρων. Τρέχουν πίσω από τις χρηματοδοτήσεις στη Λέσβο Η Λέσβος μπήκε για πρώτη φορά στη λίστα των δήμων που είναι αντιμέτωποι με τη λειψυδρία, τον περασμένο Μάρτιο. «Πάντα είχαμε θέματα με το νερό σε αρκετούς οικισμούς, φέτος όμως η κατάσταση είναι τραγική» λέει στο in ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος. «Στον Πολιχνίτο οι κάτοικοι έχουν ελάχιστο νερό, για λίγες ώρες. Οι διακοπές του νερού είναι καθεστώς. Πολύ δύσκολη είναι η κατάσταση και στην Καλλονή στο Κεράμι, στην Ερεσό, στην Πέτρα και στα Βασιλικά. Τις μέρες του καύσωνα υπήρχαν ώρες της μέρας με 43 βαθμούς Κελσίου που οι βρύσες έβγαζαν λάσπη» περιγράφει ο κ. Βέρρος, σημειώνοντας πως στη Δυτική Λέσβο το νερό της ύδρευσης προέρχεται κατά βάση από τις γεωτρήσεις. Ο δήμαρχος της Μυτιλήνης, Παναγιώτης Χριστοφάς, λέει με τη σειρά του πως το νησί κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έπειτα από αίτημα της ΔΕΥΑΛ- Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης Αποχέτευσης Λέσβου, στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Η κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δίνει τη δυνατότητα στους δημάρχους να προχωρήσουν σε γρήγορες παρεμβάσεις μικρής και μεγάλης κλίμακας, χωρίς να περνούν από τη συνήθη γραφειοκρατία. Και τι κάνουν στη Λέσβο για την επίλυση του προβλήματος; «Ζητήσαμε και λάβαμε πριν από μία εβδομάδα, 500.000 ευρώ από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιώτικης Πολιτικής, η οποία υπάγεται στο υπουργείο Ναυτιλίας, για να κάνουμε μια σειρά από έργα πρώτης αντιμετώπισης. Τα χρησιμοποιούμε για νέες γεωτρήσεις και για βελτίωση των υπαρχουσών. Ταυτόχρονα, με πόρους από το ΕΣΠΑ Βορείου Αιγαίου, προχωράμε έργο βιολογικών καθαρισμών αλλά και αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης μέσα στην πόλη της Μυτιλήνης, έργο που τρέχει αυτήν την περίοδο». Ο κ. Χριστοφάς, αναφέρει και τη δημιουργία φράγματος στην περιοχή Τσικνιάς, έργο που πραγματοποιείται με χρηματοδότηση του υπουργείου Υποδομών, έχει δημοπρατηθεί και αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα. «Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα έχει υποχωρήσει κατά 15 μέτρα» O Δήμος Βιάννου στην Κρήτη παραμένει για δεύτερη χρονιά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σημειώνεται πως στην Κρήτη έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας, εννέα δήμοι. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Δήμος εξέδωσε μια κανονιστική πράξη μέσα από την οποία έθετε όρια στην κατανάλωση του νερού. Ανάμεσα σε άλλα, ο κανονισμός που είναι σε ισχύ αναφέρει και τα εξής: Απαγορεύεται για την φετινή περίοδο η σύνδεση νέων παροχών και οι φυτεύσεις νέων καλλιεργειών. O Δήμος δεν φέρει ουδεμία ευθύνη σε περίπτωση αδυναμίας άρδευσης λόγω ανεπάρκειας του παρεχόμενου νερού Το νερό της ύδρευσης θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη υδρευτικών αναγκών. Απαγορεύεται η χρήση του για άλλο σκοπό (π.χ. πλύσιμο δρόμων, αυτοκινήτων, πότισμα κήπων). Θα υπάρξει αυστηρός έλεγχος για την τήρηση της διάταξης αυτής Απαγορεύεται η χρήση νέων κολυμβητικών δεξαμενών (πισινών). Στις υφιστάμενες κολυμβητικές δεξαμενές θα γίνεται λελογισμένη χρήση του νερού Μπαίνουν όρια στα κυβικά νερού που μπορούν να αρδεύονται για μια καλλιέργεια «Στην ουσία, είναι η τέταρτη χρονιά που είμαστε αντιμέτωποι με τη λειψυδρία. Ο χειμώνας που πέρασε ήταν πολύ άνυδρος» σημειώνει ο δήμαρχος Βιάννου Παύλος Μπαριτάκης, προσθέτοντας πως 6 γεωτρήσεις – από τις συνολικά 45- βγήκαν εκτός γιατί στέρεψαν. «Εχουμε μείωση του υδροφόρου ορίζοντα που φτάνει μέχρι τα 15 μέτρα. Στη Βιάννο εξαρτόμαστε μόνο από τα υπόγεια νερά και τις γεωτρήσεις. Κάποια χωριά υδρεύονταν από πηγές- οι τελευταίες έχουν μειωθεί πάρα πολύ. Εκεί που μας έδιναν 50 κυβικά νερού τώρα μας δίνουν 15». Τα χωριά που αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα είναι ο Αγιος Βασίλειος, ο Βαχός, το Αφράτι. «Τα χωριά Αμυράς και Κεφαλοβρύση είναι στο κόκκινο. Στη Μέση δίνουμε νερό με βυτίο» σημειώνει ο δήμαρχος. Και πως προσπαθούν να αντιμετωπίσουν στη Βιάννο το πρόβλημα; Κάνουμε αλλαγές και bypasss στο δίκτυο ύδρευσης, έτσι ώστε να μην ξεμένει κάποιο χωριό και να μην αναγκαστούμε να προχωρήσουμε σε προγραμματισμένες διακοπές νερού. Παρ’ όλα αυτά, τις μεσημεριανές ώρες, το δίκτυο παρουσιάζει αρρυθμίες. «Εχουμε αρχίσει να ζητάμε από τους πολίτες να τοποθετήσουν δεξαμενές/ ντεπόζιτο για να αποθηκεύουν το νερό. Το κόστος τοποθέτησης ενός ντεπόζιτου ανέρχεται στα 130 ευρώ περίπου. Κάποιοι το έχουν ήδη κάνει. Στο Ηράκλειο, χωρίς ντεπόζιτο, δεν έχεις νερό. Ολες οι ταράτσες της πόλης είναι γεμάτες δεξαμενές» περιγράφει ο κ. Μπαριτάκης. Επίσης, με πόρους από το ΕΣΠΑ Περιφέρειας Κρήτης, ο Δήμος θα προχωρήσει σε επισκευή των παλιών τμημάτων του δικτύου ύδρευσης. Η μελέτη από τον Δήμο έχει ήδη υλοποιηθεί και σε αυτή τη φάση προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για το έργο. Πάντως, ο δήμαρχος εκφράζει τον προβληματισμό του με την ανέγερση δύο μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων στις περιοχές Καστρί και Κερατόκαμπος. «Λόγω του αεροδρομίου του Καστελλίου, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά σε εμάς, υπάρχει επενδυτική πίεση στον τομέα του τουρισμού. Ούτε οι δρόμοι μας όμως, ούτε τα αποθέματα του νερού, μπορούν να αντέξουν αυτές τις μεγάλες υποδομές. Θα έπρεπε να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός πριν τη δημιουργία τόσο μεγάλων μονάδων, σε περιοχές που είναι αντιμέτωπες με προβλήματα όπως η λειψυδρία». Ποτίζουν τα γκαζόν στην Αράχωβα Η λειψυδρία πλήττει και τον Δήμο Διστόμου- Αράχωβας-Αντίκυρ, ο οποίος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον περασμένο Νοέμβριο. Και σε αυτή την περίπτωση εκδόθηκε μι αυστηρή ανακοίνωση με συστάσεις προς τους κατοίκους. Στη συγκεκριμένη περιοχή το πρόβλημα σχετίζεται με τη δραματική μείωση των χιονοπτώσεων τα τελευταία τρία χρόνια στη χώρα μας. Στην Αράχωβα μένουν 9.000 κάτοικοι. Σύμφωνα με τον δήμαρχο, Γιάννη Σταθά, εκτός από τη μείωση των χιονοπτώσεων – βασική πηγή υδροδότησης της περιοχής- υπάρχει και σπαταλή νερού στις πολυτελείς κατοικίες, κυρίως στο Λιβάδι, που διαθέτουν γκαζόν. «Γίνεται αλόγιστη χρήση. Τον χειμώνα σπαταλούμε 300 κυβικά νερό τη μέρα και υπάρχουν καλοκαιρινές μέρες που ανεβαίνουμε στα 700 κυβικά». Σημειώνεται πως σύμφωνα με τα στοιχεία της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, η έκταση της χιονοκάλυψης στη χώρα μας ήταν συνεχώς κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 2004-2023, και μάλιστα σε επίπεδα από τα χαμηλότερα που έχουν καταγραφεί από το 2004. Σε περίοδο 180 ημερών (15 Νοεμβρίου – 15 Μαΐου) την περίοδο 2023-2024 η χιονοκάλυψη ήταν μικρότερη του μέσου όρου τις 163 ημέρες, ενώ την περίοδο 2024-2025 τις 145 ημέρες. Στόχος, σε αυτόν τον Δήμο, όπως και στη Λέσβο, είναι η δημιουργία ενός φράγματος. Η θέση που έχει επιλεχθεί είναι στο Λιβάδι. «Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται προμελέτη με χρηματοδότηση του Δήμου και με δωρεές» σημειώνει ο κ. Στάθας, ο οποίος σε αυτή τη φάση, παλεύει όπως λέει, να λειτουργήσει τέσσερις νέες γεωτρήσεις στην περιοχή. Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα Η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης λέει πως τα διαμερίσματα της χώρας στα οποία η υποβάθμιση των υπογείων υδάτων είναι ήδη σημαντική, είναι πολλά. Οπως τα απαριθμεί η ίδια: «Η μεγάλη μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στη χώρα μας, είναι χειροπιαστό γεγονός την τελευταία πενταετία. Τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου, έχουν υποστεί μεγάλη μείωση. Η Κρήτη, επίσης μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της. Σε δύσκολη θέση βρίσκονται και η Μακεδονία, η Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου». Πώς φτάσαμε ως εδώ Ο Κωνσταντίνος Βουδούρης, υδρογεωλόγος, καθηγητής στο τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με τη λειψυδρία στην Ελλάδα. Ο ίδιος υπογραμμίζει πως πρόκειται για πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε βάθος δεκαετιών κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων στη Ελλάδα, για μια σειρά από λόγους: κακός συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με το ζήτημα της παρακολούθησης των υδάτινων πόρων (ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, Γενικό Χημείο του Κράτους, Γενική Γραμματεία Υδάτων), ανεπαρκής παρακολούθηση της διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων, υπερβολική εξάρτηση από τις γεωτρήσεις οι οποίες «ξήλωσαν» τον υδροφόρο ορίζοντα σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως η Πελοπόννησος και η Χαλκιδική, ανυπαρξία νευραλγικών έργων όπως τα φράγματα και οι ταμιευτήρες και μη αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων, του υφάλμυρου νερού και του βιολογικού καθαρισμού. Η κ. Γκεμιτζή, αναφέρει με τη σειρά της πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδατων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα από το 2020. Ο συνδυασμός των παραπάνω με την ανομβρία και τη ξηρασία που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τη χώρα μας, οδήγησαν στη σημερινή επικίνδυνη κατάσταση. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Βουδούρη: «έχει αλλάξει το μοντέλο των βροχοπτώσεων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τον περασμένο Νοέμβριο στην Χαλκιδική έπεσαν 300 χιλιοστά βροχής μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, ποσό που υπό κανονικές συνθήκες σημειώνεται μέσα σε μήνες. Οι ραγδαίες βροχοπτώσεις και τα πλημμυρικά φαινόμενα αλλάζουν το μοντέλο της απορρόφησης του νερού από το έδαφος, μιας και σε μια ραγδαία βροχόπτωση, απορροφάται πολύ μικρό μέρος του νερού, το υπόλοιπο πηγαίνει στη θάλασσα». Και ποιες είναι οι λύσεις στο πρόβλημα; Ο κ. Βουδούρης τις συνοψίζει στις εξής: «Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα έργα υποδομής. Υπάρχουν φράγματα που ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια και ακόμα δεν έχουν τελειώσει, λείπουν πάντα τα χρονοδιαγράμματα. Οι γεωτρήσεις δεν μπορούν να μας πάνε μακριά. Επίσης, τον υπερτουρισμό δεν μπορούν να τον αντέξουν πολλές περιοχές της χώρας. Πρέπει να μπουν περιορισμοί σε αυτόν τον τομέα. Οι νέες τουριστικές μονάδες, για παράδειγμα, θα πρέπει αναγκαστικά να διαθέτουν υποδομές συλλογής υφάλμυρου νερού αν θέλουμε να ποτίζουμε γκαζόν και να φτιάχνουμε πισίνες. Ο τρόπος άρδευσης πρέπει να αλλάξει- πρέπει να μηδενίσουμε τις διαρροές και τις απώλειες νερού από τα παλιά δίκτυα, αντικαθιστώντας τα με νέα κλειστού τύπου δίκτυα». View full είδηση

Καθώς η απειλή της λειψυδρίας κάνει ολοένα και πιο αισθητή την παρουσία της από άκρη σε άκρη της Ελλάδας, τόσο περισσότερο ακούγεται στη δημόσια συζήτηση ο όρος «υπόγεια ύδατα». «Οταν μιλάμε για υπόγεια νερά συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει σε τεράστιες υπόγειες δεξαμενές νερού οι οποίες μας παρέχουν πρακτικά ανεξάντλητες ποσότητες, καλής, συνήθως, ποιότητας νερού», περιγράφει την κοινή αντίληψη που επικρατεί γύρω από αυτό το θέμα, η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και επιβλέπουσα της ομάδας γεωπληροφορικής. Η ίδια προσθέτει πως η πραγματικότητα διαφέρει αρκετά από αυτήν την υπερ-απλουστευτική θεώρηση. Αυτό συμβαίνει διότι αφενός ελάχιστα έχει διδαχθεί ο μέσος πολίτης σχετικά με αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο, αφετέρου γιατί από τη φύση του το υπόγειο νερό δεν είναι ορατό στον άνθρωπο, παρά μόνο μέσω των πηγών του. «Αυτή η ιδιαιτερότητά του λοιπόν, το καθιστά μεν περισσότερο προστατευμένο αλλά και δυσκολότερα προσβάσιμο στον άνθρωπο, σε σχέση με τα επιφανειακά νερά», εξηγεί η κ. Γκεμιτζή. Και υπογραμμίζει πως η λογική διαχείριση του νερού θα πρέπει να στηρίζεται στην εκμετάλλευση μόνο των ανανεώσιμων αποθεμάτων νερού. Πώς ορίζεται όμως ο «ανανεώσιμος» πόρος; «Ανανεώσιμος είναι ένας φυσικός πόρος, όπως το γλυκό νερό, ένα δάσος ή η ανανεώσιμη ενέργεια, που αντικαθίσταται με ρυθμό τουλάχιστον ίσο με αυτόν που χρησιμοποιείται, που έχει την ικανότητα να ανανεώνεται και να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης επ’ αόριστον υπό τις κατάλληλες συνθήκες, αλλά που μπορεί να μετατραπεί σε μη ανανεώσιμο πόρο αν υποστεί υπερεκμετάλλευση», απαντά η κ. Γκεμιτζή. Εν ολίγοις, για να μη μετατραπούν οι υδάτινοι πόροι μας σε μη ανανεώσιμους θα πρέπει να γνωρίζουμε τον ρυθμό ανανέωσής τους και να θεσπίζουμε προσεκτικά όρια χρήσης τους. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Η κ. Γκεμιτζή αναφέρει πως ιδιαίτερα για τα υπόγεια νερά η εκτίμηση του ρυθμού εμπλουτισμού τους δεν είναι κάτι εύκολο, μιας και δεν υπάρχει μέθοδος απευθείας μέτρησης της ποσότητας αυτής, αλλά υπολογίζεται έμμεσα μέσω μαθηματικών υπολογισμών, ως μέρος των βροχοπτώσεων που δέχεται μια περιοχή. Η έλλειψη δεδομένων είναι ένα ακόμη πρόβλημα που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τους υπολογισμούς των ειδικών. Μέση ετήσια ποσότητα εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 έως σήμερα. «Ετσι ακόμα και τα περιορισμένα δίκτυα παρακολούθησης που υπάρχουν στη χώρα μας είτε λειτουργούν αποσπασματικά και τα δεδομένα δεν επικαιροποιούνται είτε τα δεδομένα τους δεν είναι ανοιχτά και προσβάσιμα από όλους. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει, θα έπρεπε μάλλον, να έχει αντιμετωπίσει η πολιτεία εδώ και καιρό», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας πως την ίδια στιγμή, η επανάσταση που έχει επέλθει στον τομέα της παραγωγής δεδομένων τα οποία αφορούν το περιβάλλον μέσω των δορυφορικών αποστολών αλλά και των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, έρχονται να βοηθήσουν καθοριστικά στον τομέα αυτό. Μέση ετήσια ποσότητα βροχόπτωσης στην Ελλάδα ανά πενταετία από το 2001 και μετά. Υπολογίζοντας τα υπόγεια ύδατα H ομάδα της κ. Γκεμιτζή δοκίμασε να υπολογίσει την ποσότητα εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων της χώρας μας από το 2001 έως και το 2024 συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους υπολογισμού με σύνολα ανοιχτών δεδομένων, όπως το Open Land Map Layers που προσφέρουν σε υψηλή ανάλυση τις ιδιότητες του ανώτερου εδαφικού στρώματος (αυτό που διαχωρίζει την ατμόσφαιρα από τα υπόγεια νερά) σε παγκόσμιο επίπεδο, με ανάλυση 250 μέτρων. Γνωρίζοντας αυτές τις ιδιότητες, οι ειδικοί μπορούν με μαθηματικούς υπολογισμούς να εκτιμήσουν πότε το ανώτερο εδαφικό στρώμα δεν μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό ύστερα από μια βροχή, οπότε και ξεκινάει ο εμπλουτισμός των υπογείων υδάτων. Η ομάδα χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα βροχόπτωσης και δεδομένα εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα λόγω εξάτμισης και διαπνοής των φυτών) από τη δορυφορική αποστολή Terra της NASA. Ο χάρτης των γεωτρήσεων νερού και η πληγή της υπεράντλησης Τα αποτελέσματά των δεδομένων που επεξεργάστηκε η ομάδα τα συνέκρινε με αυτά που της δόθηκαν από την αποστολή GRACE της NASA, η οποία καταγράφει τις μεταβολές των συνολικών αποθεμάτων νερού στις περιοχές του πλανήτη μας, μέσω μέτρησης των βαρυτικών μεταβολών. «Περιοχές με αύξηση της βαρυτικής τους έλξης έχουν πλεόνασμα υδάτων (τυπική περίπτωση περιοχών που αντιμετωπίζουν πλημμύρες ή αυξημένη ποσότητα χιονοκάλυψης), ενώ σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ξηρασία παρατηρούμε μείωση της έλξης του βαρυτικού τους πεδίου», λέει σχετικά η κ. Γκεμιτζή, προσθέτοντας ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το χιόνι αποτελεί μικρό μέρος των συνολικών αποθεμάτων νερού, τα δεδομένα της αποστολής GRACE καταγράφουν κυρίως τις μεταβολές των αποθεμάτων υπογείου νερού, όπως έχει δειχθεί από αρκετές επιστημονικές δημοσιεύσεις. Τα βασικά συμπεράσματα για την Ελλάδα Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι πως τα υπόγεια ύδατα μειώνονται με καλπάζοντα ρυθμό. Η κ. Γκεμιτζή εξηγεί τον μηχανισμό που συμβαίνει αυτό: «Πέραν των γνωστών χωρικών διαφορών –π.χ. η Δυτική Ελλάδα δέχεται σχεδόν διπλάσια ποσότητα βροχοπτώσεων– παρατηρούμε ότι στα δεδομένα που εξετάσαμε φαίνεται μια σταδιακή πτώση των βροχοπτώσεων και του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων που κορυφώνεται κατά την τελευταία πενταετία. H μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της εξατμισιδιαπνοής (η ποσότητα του νερού που επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από τις υδάτινες επιφάνειες και το έδαφος καθώς και από τη διαπνοή των φυτών), λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Επίσης, οφείλεται και στη μείωση των βροχοπτώσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των ημερών χωρίς βροχή». Τα μεμονωμένα περιστατικά ραγδαίων βροχοπτώσεων δεν μπορούν να αναπληρώσουν αποτελεσματικά τα υπόγεια ύδατα. Η μείωση των χιονοπτώσεων και του ύψους χιονιού, ιδίως κάτω από τα 1.800 μέτρα υψόμετρο, συμβάλλει επίσης σε αυτή την προβληματική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό. Οπως τονίζει με τη σειρά του ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, καθηγητής Κωνσταντίνος Κουρτίδης, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που ήταν ιδιαίτερα μεγάλη την τελευταία πενταετία (το 2023 και 2024 ήταν τα πιο θερμά χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές θερμοκρασίας) οδήγησε στη μεγάλη αύξηση της εξατμισιδιαπνοής. Οσο για την ιλιγγιώδη αύξηση της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια; «Αυτή, οφείλεται σε πολλούς λόγους, φυσικά και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ιδιαίτερη αύξηση το 2023-2024 οφείλεται στο ιδιαίτερα ισχυρό El Nino από τα μέσα του 2023 έως τον Μάιο του 2024. Σε κάθε περίπτωση, οι αυξήσεις της θερμοκρασίας προκαλούν αλλαγές στην παγκόσμια ατμοσφαιρική κυκλοφορία. H περιοχή μας επηρεάζεται, όσον αφορά στη βροχόπτωση, από την κυκλοφορία στον Β. Ατλαντικό Ωκεανό, που μπορεί να μεταφέρει (ή να μη μεταφέρει) μεγάλες ποσότητες υγρασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλόγως της φάσης της. Αν και αυτή τη στιγμή είναι πολύ αβέβαιο αν στο μέλλον θα μειωθεί ή θα αυξηθεί η βροχόπτωση στην περιοχή της Ελλάδας, είναι βέβαιο ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί, οπότε θα αυξηθεί περαιτέρω και η εξατμισιδιαπνοή». Για να ελέγξει η ομάδα ότι τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας που εφάρμοσε είναι κοντά στην πραγματικότητα, συνέκρινε τις μεταβολές του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων με τις μεταβολές του βαρυτικού πεδίου στη χώρας μας. Οι δύο αυτές ανεξάρτητες παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία, ενώ οι ελαφρώς μεγαλύτερες μεταβολές που καταγράφονται μέσω των βαρυτικών ανωμαλιών εξηγούνται από το γεγονός ότι στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται και μεταβολές στα επιφανειακά νερά, μεταβολές της εδαφικής υγρασίας αλλά και στην ποσότητα νερού που προέρχεται από χιόνι. Εικόνα 5. α) Μεταβολές αποθεμάτων νερού σύμφωνα με μετρήσεις του βαρυτικού πεδίου πάνω από την Ελλάδα (αποστολή GRACE), β) μεταβολές εμπλουτισμού υπογείων υδάτων στη χώρα μας όπως υπολογίστηκαν με την παρούσα μέθοδο. Περιοχές σε δυσμενή θέση Χωρικά, η απώλεια του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στο καθένα από τα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας μας κατά την τελευταία 25ετία παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα, όπου φαίνεται η πραγματικά πολύ μεγάλη απώλεια που έχουν υποστεί τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου. «Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η Ανατολική Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά ότι η Δυτική Ελλάδα που υπήρξε ευνοημένη ως προς την ποσότητα των υδάτινων πόρων της, φαίνεται να αντιμετωπίζει μια σημαντική κρίση ως προς το θέμα αυτό», σχολιάζει η κ. Γκεμιτζή. Εικόνα 6. Συνολική μείωση εμπλουτισμού υπογείων υδάτων ανά υδατικό διαμέρισμα στην Ελλάδα (2001 – 2024). «Οπως παρατηρούμε στον χάρτη, η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου, παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Αντιθέτως, η Πελοπόννησος και γενικά τα δυτικά τμήματα της χώρας (Ηπειρος, Ιόνια νησιά, Δυτική Πελοπόννησος) ανήκουν στις πιο ευνοημένες περιοχές λόγω των συχνών βροχοπτώσεων και των γεωλογικών συνθηκών τους, οι οποίες ευνοούν τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Η Κρήτη μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και των σταθερά πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στο νησί. Η Αττική επίσης μεταβαίνει σε κατάσταση μείωσης των υπόγειων υδάτινων πόρων, αν και πρέπι να σημειώσουμε πως εδώ οι υδάτινοι πόροι ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένοι», σημειώνει η κ. Γκεμιτζή. Η βόρεια και η ανατολική χώρα, δηλαδή η Μακεδονία και Θράκη αλλά και τα νησιά του Αιγαίου παρουσιάζουν τις χαμηλότερες τιμές εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την κ. Γκεμιτζή το νευραλγικό αυτό πρόβλημα παραμένει κάτω από το ραντάρ της Πολιτείας. «Συνδέοντας τα παραπάνω με τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) τα οποία αποτελούν το διαχειριστικό εργαλείο για τους υδάτινους πόρους της χώρας μας, θα περίμενε κανείς ότι θα είχαν εντοπίσει το πρόβλημα και θα ανέλυαν τις ενδεδειγμένες λύσεις. Η 2η Αναθεώρησή τους έχει πρόσφατα ολοκληρωθεί και έτσι έχουμε στα χέρια μας τα διαχειριστικά εργαλεία για τον 3ο Κύκλο Διαχείρισης (2022-2027), στα οποία όμως δεν αποτυπώνεται η ποσοτική υποβάθμιση των υπόγειων νερών μας, σε πολλά από τα Υδατικά Διαμερίσματα της Ελλάδας. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η καθηγήτρια αναφέρει τον χαρακτηρισμό των υπογείων υδάτων στο Υδατικό Διαμέρισμα 11 (Ανατολικής Μακεδονίας) και 12 (Θράκης) ως «καλής ποσοτικής κατάστασης», τη στιγμή που «καθημερινά όσοι ζούμε σε αυτές τις περιοχές βλέπουμε το αποτέλεσμα της ποσοτικής υποβάθμισης. Ετσι, οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας». «Οι πηγές στον ορεινό όγκο της Ροδόπης έχουν σχεδόν στερέψει, ενώ δημοσιεύσεις από το 2024 μας πληροφορούσαν για τη μείωση των υδάτων στο μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας, αυτό του Μααρά στην περιοχή της Δράμας». Σύμφωνα με την ίδια, «αυτή η αδυναμία των Σχεδίων Διαχείρισης οφείλεται σε διάφορες αιτίες και κυρίως στον τρόπο που συντάσσονται και στη δυσκολία τους να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση, αφού στηρίζονται σε ένα δίκτυο παρακολούθησης που είναι διαμοιρασμένο σε διάφορους φορείς (Γενικό Χημείο του Κράτους, ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, κ.ά.) και άρα ο συντονισμός του αποτελεί από μόνος του μια πρόκληση, αλλά και δεν επικαιροποιεί τα δεδομένα του με τους ρυθμούς που απαιτούν οι αλλαγές που παρατηρούνται στις υδρολογικές συνθήκες λόγω της αλλαγής του κλίματος. Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020». «Είναι ενδεικτικό πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα του από το 2020». Κλείνοντας η κ. Γκεμιτζή αναφέρει ως ένα άλλο πρόβλημα τη δυσκολία των φορέων να προσαρμοστούν και να χρησιμοποιήσουν σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία. «Δυστυχώς η επικοινωνία των δημόσιων φορέων με τα ερευνητικά κέντρα είναι μάλλον υποβαθμισμένη, και έτσι οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη περνάει με πολύ αργούς ρυθμούς στην υιοθέτησή της στην καθημερινότητα των δημοσίων φορέων και ακόμη περισσότερο στη χάραξη πολιτικών. Ενώ έχουμε μια αλματώδη πρόοδο στον τομέα της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και μας προσφέρονται πλέον πολύτιμα σύνολα διαρκώς ανανεούμενων δεδομένων αλλά και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να τα αναλύσουμε και να υπολογίσουμε τα ανανεώσιμα αποθέματα των υδάτων, συνεχίζουμε να χαράζουμε τις πολιτικές διαχείρισης του πιο πολύτιμου πόρου μας με βάση ελλιπή και μη επικαιροποιημένα δεδομένα και διαδικασίες που στην καλύτερη περίπτωση δεν είναι κατάλληλες για να αποτυπώσουν την τρέχουσα κατάσταση και να την επικαιροποιούν διαρκώς». View full είδηση

Η κλιματική κρίση, η παρατεταμένη ανομβρία και οι αυξανόμενες ανάγκες σε νερό, τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση, φέρνουν στην επιφάνεια το διαρκώς οξυνόμενο πρόβλημα της διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Ελλάδα. Οι προειδοποιήσεις των ειδικών συγκλίνουν: η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο κρίσιμων αποφάσεων, όπου η επάρκεια δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη, αλλά προϊόν στοχευμένου σχεδιασμού. Στο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) με τίτλο «Ερευνώντας τον εθνικό μας υπόγειο πλούτο», οι παρεμβάσεις των ομιλητών –εκπροσώπων δημόσιων φορέων, γεωτεχνικών επιστημόνων και επιχειρήσεων– ανέδειξαν τη μεγάλη εικόνα: από την ενεργοποίηση γεωτρήσεων και τα μεγάλα έργα εμπλουτισμού ταμιευτήρων, έως την ανακύκλωση νερού, την κυκλική οικονομία και την ψηφιοποίηση της αδειοδότησης, η χώρα καλείται να εφαρμόσει στην πράξη επτά κρίσιμους άξονες πολιτικής. Η διαχείριση των αποθεμάτων νερού απαιτεί πλέον θεσμική ευελιξία, επενδυτική ταχύτητα και τεχνική προσαρμοστικότητα σε τοπικό επίπεδο – με όρους βιωσιμότητας και ενεργειακής συνέργειας Η Κατερίνα Δημητρού, Προϊσταμένη Νέων Δραστηριοτήτων στη Διεύθυνση Στρατηγικής και Καινοτομίας της ΕΥΔΑΠ, παρουσίασε ένα σύνολο δράσεων που αποτυπώνει τη στροφή της Εταιρείας προς την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη διαχείριση του νερού, με λύσεις που συνδυάζουν τεχνολογία, πολεοδομική οργάνωση και ιστορική μνήμη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η επαναδραστηριοποίηση του Αδριάνειου Υδραγωγείου – του εμβληματικού αρχαίου έργου που διατρέχει οκτώ δήμους της Αττικής, από το Ολυμπιακό Χωριό και την Κηφισιά έως το Κολωνάκι. Ήδη εντός Ιουλίου προγραμματίζεται να ξεκινήσει η παροχή ανακυκλωμένου νερού στον Δήμο Χαλανδρίου, με σκοπό την άρδευση δημόσιων πράσινων χώρων. Σταδιακά, το εγχείρημα θα επεκταθεί και σε άλλους δήμους, με την προοπτική το νερό του υδραγωγείου να διατίθεται και σε κήπους πολιτών, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης χωρικής παρέμβασης υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής. Συμπληρωματικά προς την αξιοποίηση του Αδριάνειου, η ΕΥΔΑΠ προωθεί την εγκατάσταση κινητών μονάδων καθαρισμού λυμάτων (fuer mining) για την τοπική επαναχρησιμοποίηση νερού σε αστικό περιβάλλον. Οι μονάδες αυτές αντλούν λύματα από το αποχετευτικό δίκτυο, τα καθαρίζουν σε επιτόπιες συμπαγείς εγκαταστάσεις και επαναδιοχετεύουν το καθαρό νερό τοπικά, για άρδευση πάρκων και αστικών πράσινων ζωνών. Μία τέτοια μονάδα έχει ήδη εγκατασταθεί στο φυτώριο του Δήμου Αθηναίων, ενώ άλλες δύο προγραμματίζονται στον Δήμο Μαρκοπούλου και στα πάρκα Ιλισίων και Κλωναρίδη. Στόχος είναι η εξοικονόμηση υδατικών πόρων και η σταδιακή αυτονόμηση των δήμων ως προς τη χρήση νερού για καθαρισμό και άρδευση, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στην πίεση της λειψυδρίας. Η κα Δημητρού αναφέρθηκε επίσης στον συνολικό σχεδιασμό του οργανισμού για την ενίσχυση της υδροδοτικής ασφάλειας της Αττικής. Βασική παράμετρος του σχεδίου είναι η ενεργοποίηση γεωτρήσεων που βρίσκονται σε κατάσταση εφεδρείας και η ένταξή τους στον συνολικό υδροδοτικό σχεδιασμό. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε γεωτρήσεις της Στερεάς Ελλάδας. Ταυτόχρονα, η ΕΥΔΑΠ ωριμάζει ένα από τα μεγαλύτερα υδροδοτικά έργα των τελευταίων δεκαετιών: την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Εύηνου μέσω της μεταφοράς υδάτων από τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη. Πρόκειται για έργα με προϋπολογισμό 365 εκατ. ευρώ, τα οποία θα υλοποιηθούν σε πρώτη φάση και θα επιτρέψουν την άμεση ενίσχυση του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος. Σε δεύτερη φάση, προγραμματίζεται η αξιοποίηση της λίμνης των Κρεμαστών – της μεγαλύτερης τεχνητής λίμνης της χώρας – για τη μεταφορά νερού προς την Αττική, μέσω ενός έργου ύψους 170 εκατ. ευρώ. Από την πλευρά της ΕΑΓΜΕ, ο Βασίλειος Ζόραπας, Προϊστάμενος του Τμήματος Υδρογεωλογίας και Υδρολογίας, περιέγραψε με λεπτομέρεια τις πιέσεις που δέχονται οι υπόγειοι υδροφορείς. Όπως εξήγησε, η Αρχή συμμετέχει στο εθνικό δίκτυο παρακολούθησης υπόγειων νερών, παρατηρώντας τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Οι πιο σοβαρές ενδείξεις ανησυχίας εντοπίζονται στη Νότια και Ανατολική Ελλάδα – Κρήτη, Πελοπόννησος, Κυκλάδες, Ανατολική Αττική– όπου οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί κατά 20% τα τελευταία πέντε υδρολογικά έτη. Στο ίδιο διάστημα, χάθηκε το ισοδύναμο ενός ολόκληρου έτους από την υδρολογική αναπλήρωση. Στους ταμιευτήρες του Μόρνου και του Ευήνου, η απορρόφηση των βροχοπτώσεων φέτος ανέρχεται μόλις στο 20% των ετήσιων αναγκών. Στα νησιά του Ιονίου, η γεωλογία καθιστά δύσκολη την αποθήκευση υδάτων, ενώ η συγκυρία των χαμηλών βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων οδηγεί σε ασφυκτικές πιέσεις. Από την εξίσωση φυσικά δεν βγαίνει και η κακή διαχείριση των υδατικών πόρων σε συγκερασμό με τις απαρχαιωμένες υποδομές. View full είδηση

Σε μια συνολική μεταρρύθμιση στον τομέα των υδάτων προσανατολίζεται η κυβέρνηση όσο οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη λειψυδρία πυκνώνουν και η κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων συνεχίζεται. Λειψυδρία: Μελέτη της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων Τη βάση για τη διαμόρφωση της νέας εθνικής στρατηγικής για το νερό θα αποτελέσει, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μελέτη της Deloitte που υλοποιήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης, η οποία αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και εξετάζει πιθανά σενάρια που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν τη διαχείριση των υδάτων για ύδρευση και άρδευση, ξεκαθαρίζοντας τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων οργανισμών. Μάλιστα, την περασμένη Παρασκευή 13 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε μεγάλη σύσκεψη στο Μέγαρο Μποδοσάκη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Κωστή Χατζηδάκη για τη διαχείριση του νερού και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων για τη λειψυδρία. Οδικός χάρτης Από τις βασικές απαιτήσεις της μεταρρύθμισης είναι η κατάρτιση ενός οδικού χάρτη με τα αναγκαία έργα και τις δράσεις για τη διαχείριση των υδάτων αλλά και η διασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων. Σύμφωνα με την αποτύπωση που έγινε, συνολικά για τα έργα ύδρευσης και άρδευσης απαιτούνται 10,24 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία του 2022 που αναμένεται να επικαιροποιηθούν εντός του 2025. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα 500-700 εκατ. ευρώ (ανάλογα με τα έργα που τελικά θα προκριθούν) τα οποία απαιτούνται για να «ξεδιψάσει» η Αττική. Πέρα από το Λεκανοπέδιο, η μελέτη αναδεικνύει ως κρίσιμες περιοχές εκείνες των νησιών του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων νήσων, την Κρήτη, τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό σε κάθε υδάτινο διαμέρισμα της χώρας και το κλίμα. Η χρηματοδότηση Οσο για τους αναγκαίους πόρους, θα αναζητηθεί η δυνατότητα λήψης χρηματοδότησης. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση δύο-τριών δισ. ευρώ ανά έτος για έργα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων (δίκτυα, φράγματα κ.λπ.) σε νομικές οντότητες με τη μορφή Ανώνυμων Εταιρειών (ΑΕ). Ωστόσο, θα πρέπει να διαθέτουν πιστοληπτική ικανότητα και να ελέγχονται από κάποιον ρυθμιστή, γεγονός που δεν ισχύει σήμερα για την πλειονότητα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των τοπικών γενικών και τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ). Η μεταρρύθμιση Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων αναδεικνύει την αδυναμία διαχείρισης των υδάτων, καθώς προκύπτουν ζητήματα με τη διαχειριστική επάρκεια και την οικονομική βιωσιμότητα των φορέων. Επιπλέον, τα έργα σχεδιάζονται μεμονωμένα και όχι στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής, γεγονός που συνεπάγεται αποσπασματικές λύσεις, καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους και χαμηλή ταχύτητα απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Γι’ αυτό οι μελετητές προτείνουν η μεταρρύθμιση να περιλαμβάνει το σύνολο των οργανισμών. Νέα οντότητα Το επικρατέστερο από τα πέντε σενάρια που εξετάστηκαν προτείνει τη δημιουργία μιας νέας νομικής οντότητας με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας για κάθε Λεκάνη Απορροής Ποταμού (συνολικά υφίστανται 45 ΛΑΠ στην Ελλάδα) ή για κάθε γεωγραφική περιοχή. Αυτές οι εταιρείες θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων έργων και θα έχουν στην ιδιοκτησία τους τα υφιστάμενα έργα. Ουσιαστικά, σε κάθε περιοχή που θα οριστεί, όλες οι ΔΕΥΑ και οι ΤΟΕΒ θα πρέπει να εισφέρουν τα πάγια περιουσιακά τους στοιχεία και τις υποχρεώσεις τους και θα συμμετέχουν μετοχικά στη νέα νομική οντότητα που θα συσταθεί. Παράλληλα, θα υπογράφουν και μια συμφωνία για την παροχή των διαφόρων υπηρεσιών όπως είναι π.χ. η είσπραξη οφειλών κ.λπ. Επίσης, στη συγκεκριμένη εταιρεία θα εισφέρουν τα μεγάλα έργα που διαχειρίζονται στην περιοχή και οι φορείς του Δημοσίου, δηλαδή φράγματα, δίκτυα και άλλες υποδομές. Το σκεπτικό είναι η συγκέντρωση των παγίων να δημιουργεί μια Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ) και να φέρνει έσοδα στη νέα εταιρεία. Έτσι, όλες αυτές οι νέες νομικές οντότητες που θα δημιουργηθούν θα καταλήξουν με αξία ενεργητικού μεγαλύτερη από τις υποχρεώσεις τους και σε συνδυασμό με τη σταθερή ροή εσόδων από τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση θα διασφαλίζουν την πιστοληπτική ικανότητά τους ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΤΕπ, δίχως να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Στα υπόλοιπα τέσσερα σενάρια περιλαμβάνεται το «business as usual» το οποίο δεν επιλύει κανένα πρόβλημα. Ενα δεύτερο προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ανά περιοχή ή Λεκάνη Απορροής Ποταμού που θα αναλάβει τη διαχείριση του νερού, των παγίων υδροληψίας και μεταφοράς νερού αλλά όχι το δίκτυο διανομής, τις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) και τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ). Η εφαρμογή του, σύμφωνα με τους μελετητές, θα διευκολύνει μεν τη διαχείριση των έργων και την επίτευξη οικονομίας κλίμακας αλλά όχι τη χρηματοδότηση. «Ομπρέλα» Δυσκολίες χρηματοδότησης και αμφίβολη πιστοληπτική ικανότητα εντοπίζονται στο τρίτο σενάριο σύμφωνα με το οποίο μια εύρωστη οικονομικά ΔΕΥΑ θα έχει υπό την «ομπρέλα» της τους υπόλοιπους φορείς της περιοχής και τα πάγιά τους. Οσο για την τέταρτη πρόταση, οι ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και δήμοι διατηρούν τα πάγιά τους και δημιουργείται μια Ανώνυμη Εταιρεία που αναλαμβάνει την υλοποίηση των νέων έργων. Σε αυτό το σενάριο η διαχείριση των υδάτων παραμένει κατακερματισμένη και το πρόβλημα μετατίθεται στο μέλλον. Συνολικά τα έργα, τα πάγια και οι επενδύσεις σε όλη τη χώρα εκτιμώνται σε 15-20 δισ. ευρώ. Μόνο τα πάγια των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και ΟΑΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης) ανέρχονται αθροιστικά περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταλήξει στο πλαίσιο της νέας μεταρρύθμισης και αξιολογεί τις προτάσεις της Deloitte προκειμένου να διαμορφώσει μια μεταρρύθμιση που θα φέρει τις λιγότερες αντιδράσεις σε τοπικό επίπεδο. Αλλωστε, μια… πρόγευση πήρε κατά τη διαβούλευση του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που πρότεινε συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ και άλλων οργανισμών το οποίο τελικά «λειάνθηκε» μετά τις αντιδράσεις. Task Force Γι΄ αυτό προτείνεται η δημιουργία μιας Task Force επικοινωνίας για την ενημέρωση του κοινού σε όλες τις φάσεις της μεταρρύθμισης καθώς η συμφωνία με την τοπική κοινωνία αποτελεί το βασικό ζητούμενο κατά την εκτέλεση των έργων που θα προχωρήσουν και την τήρηση του χρονοδιαγράμματος. Κι αυτό διότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων πολλαπλασιάζονται. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση των απολήψεων νερού για ύδρευση κατά 139% την περίοδο 2001-2022 λόγω της τουριστικής δραστηριότητας, της ανόδου της κατά κεφαλήν κατανάλωσης, της κλιματικής αλλαγής και των διαρροών στα δίκτυα διανομής που φτάνουν – και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν – το 50%. Επιπλέον, στην αρδευόμενη ελληνική γη καταναλώνεται ο μεγαλύτερος όγκος νερού ανά εκτάριο στην ΕΕ. Προβλέπεται αύξηση του κόστους νερού Η μελέτη της Deloitte αποτυπώνει και το κόστος του νερού, βάσει των στοιχείων της EurEau, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Συνδέσμων Υπηρεσιών Υδρευσης, η οποία εκπροσωπεί εταιρείες από 33 χώρες. Οπως αναφέρεται, στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί (ενδεχομένως άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου) λαμβάνοντας υπόψη τους εξής παράγοντες: Ανάκτηση κόστους και έργων σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Οι δύο εταιρείες εξυπηρετούν την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας και η όποια αύξηση θα επηρεάσει τον μέσο όρο της τιμής του νερού. Ανάκτηση κόστους αλλά και μη βιώσιμη λειτουργία των ΔΕΥΑ και των ΤΟΕΒ. Πολλές επιχειρήσεις ύδρευσης ή οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη. Ανάκτηση κόστους για νέα έργα που δεν συμβάλλουν στην αύξηση των υδάτινων πόρων όπως είναι η ψηφιοποίηση των δικτύων, η λογιστική παρακολούθηση κ.λπ. Ανάκτηση κόστους για έργα που συμβάλλουν στην αύξηση του διαθέσιμου πόσιμου ή αρδευτικού νερού, όπως φράγματα, δίκτυα κ.ά. Ο υπολογισμός Μάλιστα, η αύξηση του κόστους, σύμφωνα με τη μελέτη, ενδέχεται να είναι ανισοβαρής και να επιβαρύνει περισσότερο περιοχές της χώρας με προβλήματα λειψυδρίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποτυπωθεί σε κοινή βάση το κόστος νερού υπολογίστηκε ο λόγος του κόστους προς τον μέσο μισθό κάθε κράτους (βάσει της Eurostat 2023). Όπως προκύπτει, η Ελλάδα παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ξεπερνά όμως τις τιμές σε άλλες χώρες όπως στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Αυστρία. Ειδικότερα, σε ένα βασικό σενάριο ενδέχεται να φτάσει τα 8,35 ευρώ ανά κυβικό μέτρο (m3), από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, όταν στην Ουγγαρία μπορεί να φτάσει τα 17,16 ευρώ και στην Πολωνία τα 15,23 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση σήμερα στην Ελλάδα, με μέσο ετήσιο μισθό 17.013 ευρώ, το κόστος είναι 1,30 ευρώ/m3, στην Ιταλία με μέσο μισθό 32.749 ευρώ το κόστος είναι 2,10 ευρώ/m3, στην Ισπανία με μέσο μισθό 32.587 ευρώ το κόστος είναι 2,27 ευρώ/m3 και στην Αυστρία με μέσο μισθό 54.508 ευρώ το κόστος είναι 3,70 ευρώ/m3, ενώ στη Νορβηγία στα 6,24 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 45.798 ευρώ και στη Δανία 9,32 ευρώ/m3 με μέσο μισθό 67.604 ευρώ. View full είδηση

Το θέμα της λειψυδρίας είναι θέμα πρώτης προτεραιότητας. Είναι θέμα τέτοιας μορφής που χρειάζεται μια συμμαχία της πολιτείας, της κοινωνίας, των οργανισμών, μια υδάτινη συμμαχία. Είναι θέμα που απαιτεί στρατηγική, σχεδιασμό και χρήματα. Είναι ένα δύσκολο θέμα για το οποίο πρέπει να βρούμε μια λύση τώρα. Πρέπει να βρούμε τρόπο να εξοικονομήσουμε το νερό και για αυτό πρέπει να γίνει μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης». Τα παραπάνω ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, στο πρώτο workshop της σειράς «Υδάτινες Συμμαχίες / Γνώση-Λύση-Δράση για το μέλλον του Νερού», που διοργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), η ΕΥΔΑΠ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το Ινστιτούτο «We are Greece». Το workshop επικεντρώθηκε στην ανάγκη πρόληψης και προετοιμασίας απέναντι στις προκλήσεις της λειψυδρίας, μέσα από παραδείγματα καλών πρακτικών και στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Εχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό – Χάρης Σαχίνης, CEO της ΕΥΔΑΠ. Στην ίδια εκδήλωση, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, μίλησε για τις εναλλακτικές λύσεις και παρεμβάσεις που επεξεργάζεται η ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία εν μέσω κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως «η ταχεία μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι ξεκάθαρη. Ολοι κάναμε φέτος την προσευχή μας να βρέξει και να χιονίσει, αλλά αυτό δεν έγινε, ενώ είχαμε παράλληλα πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Εχουμε λοιπόν μια κατάσταση ανομβρίας που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό για άλλες δύο υδατικές χρονιές, καταλαβαίνουμε πως έχουμε νερό για 2,5 χρόνια ακόμα. Σε δύο χρόνια και νωρίτερα πρέπει να έχουμε βρει παραπάνω νερό». Η υδάτινη επιφάνεια του Μόρνου μειώνεται Η εικόνα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου είναι ενδεικτική του δυστοπικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί. Τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για λογαριασμό της «Κ» αποτυπώνουν τη μείωση της έκτασης και του όγκου του νερού. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και επικεφαλής της μονάδας meteo, «η επιφάνεια της λίμνης τα τρία τελευταία χρόνια κρούει τον κώδωνα του κινδύνου». Η επιφάνεια της λίμνης τον Απρίλιο, τα 3 τελευταία χρόνια Επεξεργασία εικόνων: Γιώργος Κύρος, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών To 2023 To 2024 To 2025 «Τον Απρίλιο του 2023 η επιφάνεια της λίμνης η οποία ήταν καλυμμένη με νερό έφτανε τα 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Εναν χρόνο αργότερα, μια χρονιά με λίγες χιονοπτώσεις είχαμε πέσει στα 13, 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτι που φαίνεται πιο έντονα στον βορειοανατολικό τομέα της λίμνης και στα μέσα Απριλίου της φετινής χρονιάς η επιφάνεια είναι ακόμα πιο περιορισμένη στα 11, 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση και της έκτασης αλλά και του όγκου του νερού είναι μεγάλη. Οσον αφορά την επιφάνεια της λίμνης, από το 2023 στο 2024 η μείωση φτάνει στο 18% και από το 2024 στο 2025 το 15%». Τα στοιχεία για τον όγκο του ταμιευτήρα είναι εξίσου ανησυχητικά. Σύμφωνα με το δελτίο αποθεμάτων της ΕΥΔΑΠ στις 18 Απριλίου 2025, ο Μόρνος καλυπτόταν από 331 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ στις 18 Απριλίου 2024 τα κυβικά νερού έφταναν τα 476 εκατομμύρια. Τι δείχνουν τα ύψη βροχόπτωσης και χιονόπτωσης Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγει ο σταθμός του meteo στον Μόρνο, η εικόνα των βροχοπτώσεων είναι η εξής: 10/2022-04/2023 = 636.4 mm 10/2023-04/2024 = 627.4 mm 10/2024-04/2025 = 682.0 mm Το ποσοστό χιονοκάλυψης στους ορεινούς όγκους γύρω από τον Μόρνο, οι οποίοι τροφοδοτούν τη λίμνη με νερό, μετά το λιώσιμο των πάγων αποτυπώνεται στο διάγραμμα της ομάδας meteo για λογαριασμό της «K». Επεξεργασία δεδομένων: Γιάννης Μασλουμίδης, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Οπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος, «η μαύρη γραμμή αποτυπώνει το ποσοστό χιονοπτώσεων και χιονοκάλυψης των βουνών της περιοχής, ανά ημέρα, την περίοδο 2005- 2025. Την περίοδο 2023 -2024 (μπλε γραμμή) καθώς είχαμε έναν πολύ ζεστό χειμώνα, τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλά, κάτω από 20%. Η φετινή χρονιά (κόκκινη γραμμή) είναι καλύτερη από την περσινή όσον αφορά την έκταση της χιονοκάλυψης, αλλά είναι και πάλι κάτω από τον μέσο όρο. Η μόνη περίοδος κοντά στον μέσο όρο φέτος ήταν στα μέσα Ιανουαρίου, όπου είχαμε καλές χιονοπτώσεις στην περιοχή. Το συμπέρασμα είναι πως έχουμε δύο συνεχόμενες κακές χρονιές όσον αφορά στη χιονοκάλυψη των ορεινών όγκων γύρω από τον Μόρνο». Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει πως «τα τελευταία 30 χρόνια οι βροχές στη χώρα μας δεν παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή. Είναι περίπου σταθερές, με εναλλαγή ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Παράλληλα, οι χιονοπτώσεις μειώνονται ενώ η θερμοκρασία αυξάνεται. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνονται τα αποθέματα νερού. Και ας μην ξεχνάμε πως οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν το φαινόμενο της εξάτμισης του νερού στην επιφάνεια της λίμνης. Το 2024 ήταν το πιο θερμό καταγεγραμμένα έτος, με το 2025 να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία». Παρατηρώντας τη στάθμη της λίμνης να πέφτει «Κάθε χρόνο και χειρότερα. Πρόπερσι η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική από φέτος» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας, αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας στον Δήμο Δωρίδας-Δημοτική Ενότητα Λιδωρικίου, περιγράφοντας αυτό που αντικρίζουν καθημερινά οι κάτοικοι οι οποίοι ζουν στην περιοχή του Μόρνου. Οπως συνεχίζει να περιγράφει, «στο κανάλι που φεύγει για την Αθήνα και καταλήγει στον Μαραθώνα, μέσα από υπόγεια διαδρομή, το νερό τείνει να περιορίζεται. Το χιόνι που έπεσε φέτος ήταν πολύ λίγο. Και μπορεί οι βροχοπτώσεις στην περιοχή να ήταν ήταν καλύτερες από το 2023- 2024, όμως και πάλι, δεν ήταν αξιόλογες, με αποτέλεσμα η στάθμη του νερού στον Μόρνο να έχει κατέβει σημαντικά». Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου Στην κοίτη του ποταμού Μόρνου, 7 χλμ. δυτικά του Λιδορικίου στον νομό Φωκίδος, δημιουργήθηκε με την κατασκευή χωμάτινου φράγματος ο ταμιευτήρας του Μόρνου. Το έργο άρχισε τον Μάιο του 1969 και ολοκληρώθηκε το 1979, αλλά άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1981. Το φράγμα του Μόρνου, ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, αποτελείται από αδιαπερατό αργιλικό πυρήνα. Η ΕΥΔΑΠ προμηθεύεται ακατέργαστο νερό κυρίως από επιφανειακούς υδατικούς πόρους (Μαραθώνας, Υλίκη, Μόρνος, Εύηνος). Από τους ταμιευτήρες αυτούς, μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικός, ενώ οι υπόλοιποι έχουν δημιουργηθεί με την κατασκευή φραγμάτων στην κοίτη των ποταμών Ευήνου, Μόρνου και Χαράδρου (φράγμα Μαραθώνα). Στις πηγές υδροληψίας που χρησιμοποιεί η ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνονται και υπόγειοι υδατικοί πόροι που αξιοποιούνται με τη λειτουργία 100 γεωτρήσεων συνολικής ετήσιας αντλητικής ικανότητας 70-125 εκατ. κ.μ. νερού περίπου ανά έτος. Με βάση τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας, οι πηγές υδροληψίας της ΕΥΔΑΠ μπορούν να διαχωριστούν σε: κύριους υδροδότες (Μόρνος, Εύηνος) βοηθητικούς υδροδότες (Υλίκη, Μαραθώνας) εφεδρικούς υδροδότες (υπόγειοι υδατικοί πόροι). Η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 780 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αντίστοιχα, το υδραγωγείο του Μόρνου, μήκους 192 χλμ., είναι το μεγαλύτερο. Κεντρική φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ |Το καλοκαίρι του 2024 εξαιτίας της ανομβρίας και των εκτεταμένων καυσώνων «εμφανίστηκαν» τα ερείπια του χωριού Κάλλιο, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου. View full είδηση

Στη μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης έξι ομοσπονδιών, σωματείων, κ.λπ. (εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, κ.λπ.) και 20 πολιτών καταναλωτών ύδατος, που ζητούν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η από 26-9-2024 ΚΥΑ για τον «Καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του». Η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Μιχάλη Πικραμένο και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Όλγα Ζύγουρα, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ, διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα. Παράλληλα, η Ολομέλεια θα κρίνει εάν με τις ρυθμίσεις τής προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει, κατ’ ουσίαν, το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι. Κατά την ακροαματική διαδικασία, επισημάνθηκε από τα σωματεία ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλκηση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις. Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με τη προσβαλλόμενη από 26-9-2024 ΚΥΑ επαναλαμβάνονται όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022 για το ίδιο θέμα. Ακόμη, παραβιάζει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, ενώ παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος. Η ΕΥΔΑΠ ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Επίσης, διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους ουδόλως απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία. Σε άλλο σημείο, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρυσή νερού, οι οποίες είναι η πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επι τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει». Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες δήμων, περιφερειών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως πρόσθεσε η ΕΥΔΑΠ. Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και η ΡΑΑΕΥ, οι οποίες παραστάθηκαν στο ΣτΕ. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του. Εν τω μεταξύ, έξω από το ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί για να υπεραμυνθούν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού οι εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες. View full είδηση

Δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 113278 στο ΦΕΚ 4973/Β/11-11-2020 και αφορά: Προδιαγραφές και απαιτήσεις για τους εξοπλισμούς (συσκευές ή διατάξεις) επεξεργασίας νερού ανθρώπινης κατανάλωσης που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Άρθρο 1 Σκοπός και πεδίο εφαρμογής 1.Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός των αναγκαίων τεχνικών προδιαγραφών και των απαιτήσεων επίδοσης σχετικά με την παραγωγή, εισαγωγή και διάθεση στην ελληνική αγορά εξοπλισμών που χρησιμοποιούνται, για την επεξεργασία του νερού που παρέχεται στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων. Στόχος της απόφασης είναι η προστασία των καταναλωτών από ενδεχόμενη υποβάθμιση της ποιότητας του νερού κατά τα προβλεπόμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οδηγίας 98/83/ΕΚ και το σχετ. 23, από τη χρήση εξοπλισμών που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των σχετικών προτύπων που τους αφορούν ή/και δεν συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση αυτών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται ότι μετά τη χρήση των εξοπλισμών η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης πληροί τις απαιτήσεις της υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) κοινή υπουργική απόφαση. 2.Η απόφαση αυτή δεν εφαρμόζεται στους σταθερούς εξοπλισμούς και στα δίκτυα παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, τα οποία: -εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εναρμονισμένης ενωσιακής τεχνικής νομοθεσίας για τα δομικά προϊόντα και τα οποία ρυθμίζονται από τον Κανονισμός ΕΕ 305/2011 και από την υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Οικ.14097/757/04-12-2012. -χρησιμοποιούνται στις παραγωγικές διαδικασίες του τομέα των τροφίμων και εμπίπτουν στην αντίστοιχη ισχύουσα νομοθεσία για την ασφάλεια των τροφίμων. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται οι παρακάτω ορισμοί: «εξοπλισμός»: Οποιοδήποτε στοιχείο ή διάταξη που εγκαθίσταται σε σύνδεση με τα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων, με σκοπό την επιθυμητή αλλαγή χαρακτηριστικών ποιότητας του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Ως εξοπλισμοί νοούνται: μηχανικά και κεραμικά φίλτρα, συσκευές διήθησης με ενεργό άνθρακα, ηλεκτρικές συ-σκευές με λυχνία υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), συ-σκευές αντίστροφης ώσμωσης, συσκευές ανταλλαγής ιόντων, αποσκληρυντές. «οικονομικός φορέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει, εισάγει ή διαθέτει στην αγορά εξοπλισμούς με την επωνυμία του ή το εμπορικό του σήμα. «κατασκευαστής»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει εξοπλισμούς ή αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή τους, προκειμένου να τους διαθέσει στην ελληνική αγορά. «εισαγωγέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο διαθέτει προϊόν τρίτης χώρας στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο οποίος έχει τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή, όταν αυτός δεν είναι εγκατεστημένος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «διανομέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρεμβαίνει στην αλυσίδα εφοδιασμού, διαφορετικό από τον κατασκευαστή ή τον εισαγωγέα, το οποίο καθιστά τα προϊόντα διαθέσιμα στην αγορά. «Νερό ανθρώπινης κατανάλωσης»: το νερό που πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/ Γ.Π. Οικ.67322/2017(Β’ 3282), η οποία έχει εκδοθεί σε εναρμόνιση με τις διατάξεις των Οδηγιών 98/83 ΕΚ και 2015/1787/ΕΕ. «Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης»: ανεξάρτητος οργανισμός διαπιστευμένος στο πεδίο της παρούσας απόφασης που εκτελεί δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ. «Υπεύθυνη Δήλωση»: δήλωση που εκδίδει ο κατασκευαστής με την οποία βεβαιώνεται η συμμόρφωση του εξοπλισμού με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης και τη σχετική νομοθεσία. «Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης»: έγγραφο που εκδίδει Οργανισμός Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης, διαπιστευμένος από Εθνικό Φορέα Διαπίστευσης που λειτουργεί στα πλαίσια των υποχρεώσεων του Κανονισμού (ΕΕ) 765/2008, με το οποίο βεβαιώνεται η ικανοποίηση των τεχνικών απαιτήσεων της παρούσας απόφασης για τη συμμόρφωση του εξοπλισμού του και για τη δυνατότητα αναγραφής των σχετικών επιδόσεων αυτού. «Αρχή Εποπτείας Αγοράς»: η αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμμ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Άρθρο 3 Βασικές απαιτήσεις – Προδιαγραφές 1.Εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά, ο οποίος προορίζεται να συνδεθεί, σταθερά ή προσωρινά, στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, πρέπει να συμμορφώνεται με τα αντίστοιχα πρότυπα του Παραρτήματος Ι που τον αφορούν και τα οποία αποτυπώνονται στην «Υπεύθυνη Δήλωση» του άρθρου 5, της παρούσας, η οποία συνοδεύει τον εξοπλισμό. 2.Ενδεικτικός κατάλογος προτύπων, τα οποία μπορεί να επιλέξει ο κατασκευαστής για την τεκμηρίωση της συμμόρφωση των εξοπλισμών του με βάση το είδος και την επίδοση που αυτός δηλώνει, παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ, της παρούσας. 3.Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ο κατάλογος των προτύπων των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ, δύναται να επικαιροποιείται και να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την τεχνολογική πρόοδο και την επιστημονική εξέλιξη. 4.Οι εξοπλισμοί της παραπάνω παρ. 1, οι οποίοι διατίθενται στην αγορά, δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση εφαρμογής ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής ενωσιακής νομοθεσίας που ενδεχομένως τους αφορούν, σχετικά με τα υλικά σε επαφή με τα τρόφιμα και το νερό, όπως οι Κανονισμοί (ΕΚ) 178/2002 και 1935/2004 καθώς και ο Κανονισμός (ΕΕ) 426/2016. 5.Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282) το σημείο συμμόρφωσης, ήτοι ελέγχου ποιότητας πόσιμου νερού είναι η βρύση του καταναλωτή όπως φθάνει πριν την προσθήκη εξοπλισμών. Μετά την προσθήκη εξοπλισμών η ευθύνη για την ποιότητα του νερού ανήκει στον καταναλωτή. Άρθρο 4 Υποχρεώσεις του Κατασκευαστή 1.Υπεύθυνος για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 3, είναι ο κατασκευαστής, ο οποίος για τον σκοπό αυτό απευθύνεται σε ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης, της επιλογής του. 2.Η αξιολόγηση της συμμόρφωσης διενεργείται από διαπιστευμένο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης κατά την έννοια του Κανονισμού 765/2008/ΕΚ, ο οποίος χορηγεί Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης με βάση τις απαιτήσεις της παρούσας, μετά από σχετικό αίτημα του κατασκευαστή και για το σκοπό για τον οποίο προορίζεται. Οι διαπιστευμένοι οργανισμοί προκει- μένου να εμπλακούν στη διαδικασία της αξιολόγησης αναγνωρίζονται και δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Φ.01.2/56790/ΔΠΠ1828/31-5-2016 (Β’ 1897). 3.Ο κατασκευαστής υποχρεούται στην κατάρτιση της «Υπεύθυνης Δήλωσης» του άρθρου 5, της παρούσας απόφασης, με την οποία βεβαιώνει ότι ο εξοπλισμός που διαθέτει στην ελληνική αγορά είναι σύμφωνος με τις απαιτήσεις αυτής. 4.Στις περιπτώσεις εξοπλισμών που προέρχονται από χώρες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή έχει ο εισαγωγέας ή ο νόμιμος εκπρόσωπός του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 5.Ο κατασκευαστής τηρεί πλήρη κατάλογο των συστατικών τμημάτων και υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό, για κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού που διαθέτει στην αγορά, καθώς και όλα τα αναγκαία Πιστοποιητικά Συμμόρφωσης που τεκμηριώνουν την ικανοποίηση των προτύπων που τον αφορούν και τα οποία έχει επιλέξει για την τεκμηρίωση των επιδόσεων του εξοπλισμού. 6.Ο κατασκευαστής εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαι-τήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει, το οποίο πιστοποιείται από φορέα αξιολόγησης της συμμόρφωσης, διαπιστευμένο από Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης που λειτουργεί στο πλαίσιο της European Cooperation for Accreditation. 7.Ο κατασκευαστής οφείλει να τηρεί σύστημα ιχνηλασιμότητας για όλους τους εξοπλισμούς που διαθέτει στην αγορά, προκειμένου να είναι σε θέση να ενημερώνει και να προειδοποιεί για ενδεχόμενες απρόβλεπτες καταστάσεις ή κινδύνους τους χρήστες και καταναλωτές. Άρθρο 5 Υπεύθυνη Δήλωση 1.Ο κατασκευαστής των εξοπλισμών υποχρεούται πριν τη διάθεση των προϊόντων του στην αγορά να καταρτίσει «Υπεύθυνη Δήλωση» σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙΙ, η οποία συνοδεύει κάθε τύπο και είδος εξοπλισμού και η οποία βρίσκεται πάντα στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών. Στην Υπεύθυνη Δήλωση βεβαιώνεται ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των διατάξεων της παρούσας απόφασης και ενδεχομένως: -της αντίστοιχης εθνικής ή ευρωπαϊκής νομοθεσίας (πχ οδηγίας ΕΕ), όταν εμπίπτει ο εξοπλισμός στο πεδίο αυτών, καθώς και η υποχρέωση επίθεσης Σήμανσης CE (LVD, κ.ά.). -των άλλων ειδικότερων κανονισμών που μπορεί να αφορούν τις ομάδες υλικών που συνθέτουν τον εξοπλισμό και έρχονται σε επαφή με το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης των εσωτερικών δικτύων. -των προτύπων που έχουν επιλεγεί από τον κατασκευαστή ή και χρησιμοποιηθεί για τη συμμόρφωση των εξοπλισμών. -των επιπλέον ειδικών σκοπών που ενδεχομένως να εξυπηρετεί ο εξοπλισμός. 2.Στην Υπεύθυνη Δήλωση αναφέρονται αναλυτικά η ταυτότητα του κατασκευαστή, τα στοιχεία επικοινωνίας, οι διαδικασίες για την ιχνηλασιμότητα των εξοπλισμών, ο φορέας ή οι φορείς που έχει/ουν παρέμβει στην αξιολόγηση της συμμόρφωσης του εξοπλισμού. Άρθρο 6 Εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει απαρέγκλιτα να συνοδεύεται από κατάλληλο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙV. Το εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης οφείλει να παρέχει πλήρη ενημέρωση των χρηστών και των καταναλωτών σχετικά με τον τρόπο της εγκατάστασης, της λειτουργίας, της συντήρησης, της αλλαγής των αναλωσίμων, καθώς και για την ενδεχόμενη επισκευή του εξοπλισμού. 2.Στο εγχειρίδιο πρέπει να προβλέπονται οι επεμβάσεις για τακτική ή έκτακτη συντήρηση και να αναγράφεται η συχνότητα ή οι χρονικές προθεσμίες για τη συντήρηση καθώς και τα στοιχεία του υπεύθυνου για τη συντήρηση, ο οποίος πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση. Επίσης πρέπει να γίνεται και ειδική μνεία για την αντικατάσταση των εξαρτημάτων τα οποία έχουν υποστεί φθορές είτε από τη χρήση είτε από άλλους λόγους. 3.Στο εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης πρέπει να επισημαίνεται και ο ενδεχόμενος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια του κοινού στις περιπτώσεις χρήσης εξοπλισμών, οι οποίοι αν και είναι σύμφωνοι με τις απαιτήσεις της παρούσας απόφασης, εντούτοις δεν προβλέπεται η χρήση τους για σύνδεση σε εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων το νερό των οποίων δεν πληροί τις απαιτήσεις ποιότητας της κοινής υπουργικής απόφασης υπό στοιχεία Γ1(δ)/Γ.Π. οικ.67322/2017 (Β’ 3282). Άρθρο 7 Επισήμανση στη συσκευασία 1.Κάθε εξοπλισμός που διατίθεται στην αγορά πρέπει να φέρει στη συσκευασία του, σε εμφανές σημείο και με ευδιάκριτα γράμματα στην ελληνική γλώσσα, όλες τις απαραίτητες επισημάνσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία ή από τα αντίστοιχα πρότυπα που αφορούν στον εξοπλισμό και τα οποία έχει επιλέξει ο κατασκευαστής για τη συμμόρφωσή του εξοπλισμού. 2.Επιπλέον, θα πρέπει να αναγράφονται και τα παρακάτω στοιχεία και επισημάνσεις: -επωνυμία της εταιρείας και στοιχεία του υπεύθυνου επικοινωνίας. -δήλωση ότι πρόκειται για εξοπλισμό που προορίζεται να συνδεθεί στα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης κτιρίων που παρέχουν νερό για ανθρώπινη κατανάλωση. -δήλωση ότι ο εξοπλισμός πρέπει να συντηρείται συστηματικά σύμφωνα με τις οδηγίες που προτείνει ο κατασκευαστής. -επιδόσεις που εγγυάται ο εξοπλισμός και δηλώνει ο κατασκευαστής -ειδικούς σκοπούς που ενδεχομένως εξυπηρετεί ο εξοπλισμός -προβλεπόμενη περίοδος χρήσης και αλλαγής των αναλώσιμων στοιχείων 3.Οι ενδείξεις, οι επισημάνσεις και οι δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2, που αφορούν στον εξοπλισμό, πρέπει να εμφανίζονται αναλυτικά τόσο στα διαφημιστικά φυλλάδια προώθησης των προϊόντων όσο και στις διαφημιστικές καταχωρήσεις του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. 4.Τα αναλώσιμα στοιχεία του εξοπλισμού, τα οποία διατίθενται τμηματικά και χωριστά, οφείλουν να φέρουν στη συσκευασία τους ή στο εγχειρίδιο χρήσης τους τις αντίστοιχες ενδείξεις, επισημάνσεις και δηλώσεις των παραπάνω παρ. 1 και 2. 5.Οι διαφημιστικές επικοινωνίες των εξοπλισμών πρέπει να είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης – Επικοινωνίας. View full είδηση

Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με την προοπτική ύπαρξης νερού στον Άρη, την ώρα που δεν συμπεριφέρονται με σεβασμό στον “μπλε χρυσό” της Γης και δεν προσπαθούν να τον μοιραστούν και πιο δίκαια; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει η World Water Development Report για το 2021, η οποία επισημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι σπαταλούν νερό επειδή λαμβάνουν υπόψη τους μόνο το χρηματικό κόστος, υποτιμώντας την πραγματική του αξία. “Πολλά από τα προβλήματά μας δημιουργούνται επειδή δεν εκτιμάμε αρκετά το νερό. Πάρα πολύ συχνά οι άνθρωποι θεωρούν ότι το νερό δεν έχει καμία αξία”, κατήγγειλε ο Ζιλμπέρ Φ. Ουνγκμπό, επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το νερό σε ανακοίνωσή του σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Δεδομένα- Δέκα Στοιχεία Ακολουθούν δέκα στοιχεία για το νερό και το πώς οι ευάλωτες κοινότητες δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε αυτό, την ώρα που η αυξανόμενη ζήτηση και η υπερθέρμανση του πλανήτη κινδυνεύουν να προκαλέσουν ελλείψεις: – Τέσσερις στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχουν αρκετό πόσιμο νερό. Ως το 2050 περισσότερος από τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό αναμένεται να αντιμετωπίσει ελλείψεις στο νερό. – Περισσότεροι από 2 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε χώρες όπου οι πολίτες υποφέρουν από στρες λόγω έλλειψης νερού και εκτιμάται ότι 4 δισεκ. άνθρωποι ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει σοβαρή έλλειψη νερού τουλάχιστον για ένα μήνα κάθε χρόνο. – Ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως δεν έχει αρκετό νερό για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του και τα παιδιά σε περισσότερες από 80 χώρες ζουν σε περιοχές όπου οι υδάτινοι πόροι είναι πολύ ευάλωτοι , κάτι που σημαίνει ότι εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, πηγές στις οποίες δεν έχουν γίνει εγγειοβελτιωτικά έργα ή νερό που χρειάζονται περισσότερα από 30 λεπτά για να συλλεχθεί. – Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που ζουν σε τέτοιες περιοχές βρίσκεται στην ανατολική και νότια Αφρική, με το 58% εξ αυτών να δυσκολεύται καθημερινά να έχει πρόσβαση σε επαρκές νερό. – Δύο στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως, δηλαδή 3 δισεκ., δεν διαθέτουν στο σπίτι εγκαταστάσεις για να πλένουν τα χέρια τους με τρεχούμενο νερό και σαπούνι, ανάμεσά τους τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που ζουν στις πιο φτωχές χώρες. – Η παροχή πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και συστήματα αποχέτευσης και υγιεινής σε 140 χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα κοστίζει 114 δισεκ. δολάρια ετησίως, ενώ τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη του ασφαλούς νερού είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. – Η παγκόσμια χρήση φρέσκου νερού εξαπλασιάστηκε τα τελευταία 100 χρόνια και εξακολουθεί να αυξάνεται σε ποσοστό περίπου 1% ετησίως από τη δεκαετία του 1980. -Το 70% της παγκόσμιας χρήσης νερού πηγαίνει στη γεωργία, κυρίως για την άρδευση, αλλά και για την εκτροφή ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες. Το ποσοστό ενδέχεται να φτάνει το 95% σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες. – Η κλιματική αλλαγή αλλάζει το μοτίβο των βροχοπτώσεων, μειώνει τη διαθεσιμότητα του νερού και επιδεινώνει τις επιπτώσεις των πλημμυρών και των ξηρασιών παγκοσμίως. – Το λιώσιμο των πάγων και των παγόβουνων προκαλεί νέους κινδύνους βραχυπρόθεσμα, όπως ξαφνικές πλημμύρες, ενώ απειλεί να μειώσει τα αποθέματα νερού για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στο μέλλον. Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ View full είδηση

Σε συμφωνία κατέληξαν ΕΥΔΑΠ και το Δημόσιο σχετικά με το κόστος του αδιύλιστου νερού έως το 2040. Το κόστος που καλείται να πληρώσει η ΕΥΔΑΠ είναι χαμηλότερο κατά 40% σε σχέση με αυτό που πλήρωνε μέχρι το 2013. Από την άλλη πλευρά το Δημόσιο θα αναθέσει στην ΕΥΔΑΠ τη συντήρηση και τη λειτουργία των υποδομών αποθήκευσης και μεταφοράς νερού στην Αττική για τρία χρόνια. Οι δύο συμβάσεις εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ. Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΕΥΔΑΠ σε σχετική ανακοίνωση: Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ, στη συνεδρίαση της Τετάρτης 1ης Δεκεμβρίου, αποφάσισε τη σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης Μετόχων για την υπογραφή της σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο στην οποία καθορίζονται οι όροι ανανέωσης του αποκλειστικού δικαιώματος παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που χορηγήθηκε στην Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. έως τις 31.12.2040 και για την υπογραφή της σύμβασης υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) για τρία (3) έτη. Με την επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ ΕΥΔΑΠ και Ελληνικού Δημοσίου, η οποία ακολουθεί την πρόσφατη έκδοση του σχετικού νόμου 4812/2021, καθορίζεται το εύλογο τίμημα συναλλαγής σε σχέση με το αδιύλιστο νερό που προμήθευσε η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ την ΕΥΔΑΠ κατά το χρονικό διάστημα 12/10/2013-31/12/2020 καθώς και η τιμή πώλησης του αδιύλιστου νερού από το Ελληνικό Δημόσιο προς την ΕΥΔΑΠ για τα επόμενα 20 έτη - χαμηλότερη κατά 40% σε σύγκριση με την τιμή που πλήρωνε η ΕΥΔΑΠ από το 2004 έως το 2013. Ο καθορισμός του τιμήματος του αδιύλιστου νερού και για τα επόμενα 20 έτη, παρέχει πλέον ένα σταθερό περιβάλλον τιμολόγησης για τους καταναλωτές της, αλλά και μία ξεκάθαρη εικόνα για τους επενδυτές που θέλουν να στηρίξουν την εταιρεία στο απαιτητικό επενδυτικό της πλάνο και τον μετασχηματισμό της. Το γεγονός δε ότι η ΕΥΔΑΠ δύναται να ανακτήσει το καταβλητέο ποσό των €157,2 εκατ. που αφορά στο διάστημα 2013-2020 εντός της περιόδου ισχύος της σύμβασης του άρθρου 114 του Ν. 4812/2021, συμβάλλει στην περαιτέρω θετική αξιολόγηση της εξέλιξης για την Εταιρεία. Με την υπογραφή των δύο συμβάσεων, κλείνει οριστικά μια πολύχρονη εκκρεμότητα, γεγονός που επιτρέπει πλέον στην Εταιρεία μακροπρόθεσμη ορατότητα και της δίδει την ευχέρεια να υλοποιήσει το απαιτητικό στρατηγικό πλάνο της, προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων μερών. Αυτό στην ουσία σημαίνει, δυνατότητα εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους, επιτάχυνση της υλοποίησης του επενδυτικού προγράμματος, βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, διεύρυνση των δραστηριοτήτων και της πελατειακής βάσης, συμμετοχή σε ΣΔΙΤ και συνολικά θετική μελλοντική πορεία για την ΕΥΔΑΠ. View full είδηση

Ολοκληρώθηκε από επιχειρησιακή Ομάδα Έργου της ΜΟΔ και εγκρίθηκε από τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο (ΕΕΣ) για το Πόσιμο Νερό που περιλαμβάνει την εθνική πολιτική για το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης. Το ΕΕΣ αποσκοπεί στην «ολιστική» εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (Οδηγία 98/83/ΕΚ που πρόσφατα αναδιατυπώθηκε με την Οδηγία 2020/2184) με τεκμηριωμένη παρουσίαση των αναγκαίων υποδομών που θα εξασφαλίσουν επάρκεια νερού εντός των προδιαγραφών για όλους τους κατοίκους της χώρας σε προσιτή τιμή. Για τη σύνταξη του ΕΕΣ, κατ' αντιστοιχία με τον τομέα των Λυμάτων, συγκροτήθηκαν δύο Ομάδες: η διυπουργική Ομάδα Εργασίας για τον καθορισμό των κατευθύνσεων πολιτικής με εκπροσώπους των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας που είχε και τον συντονισμό, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας και Εσωτερικών και η επιχειρησιακή Ομάδα Έργου με κορμό τη ΜΟΔ που ενισχύθηκε με εκπροσώπους των ΕΥΔ ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ, ΕΔ ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ Τομέα Περιβάλλοντος, ΕΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ. Στο ΕΕΣ καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση από άποψη υδρευτικών αναγκών και υλοποιούμενων έργων ύδρευσης οι προτάσεις για τα έργα ύδρευσης που κρίνονται αναγκαία (με βάση τα κριτήρια της Οδηγίας στην περίοδο 2021-2030 και με κανόνες προτεραιοποίησης του προγραμματισμού υλοποίησης, καθώς και τα αναγκαία οριζόντια /υποστηρικτικά μέτρα για την προετοιμασία της εφαρμογής της Οδηγίας 2020/2184). Επί πλέον, στο ΕΕΣ αναλύεται το θεσμικό πλαίσιο παροχής νερού ανθρώπινης κατανάλωσης στη χώρα αξιολογείται η συμμόρφωση με την Οδηγία 98/83/ΕΚ παρουσιάζονται τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια για το πόσιμο νερό (ΠΕΣ) το καθεστώς τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών ύδρευσης η δυνατότητα κάλυψης του κόστους των απαιτούμενων επενδύσεων στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης μέσω των τελών χρήσης ο μηχανισμός παρακολούθησης και υποστήριξης της εφαρμογής του ΕΕΣ και το σχέδιο δράσης/οδικός χάρτης με τις βασικές ενέργειες για την εφαρμογή και παρακολούθηση του. Η κατάρτιση του ΕΕΣ για το πόσιμο νερό, κατ' αναλογία με το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων, αποτελεί προϋπόθεση εκπλήρωσης του «αναγκαίου πρόσφορου όρου» για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του ειδικού στόχου 2.5 των αναπτυξιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027. Δείτε περισσότερα στοιχεία για το επιχειρησιακό σχέδιο εδώ. Σχετικά αρχεία ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ View full είδηση

Η ΕΕ λαμβάνει νέα μέτρα προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο έλλειψης νερού για την άρδευση καλλιεργειών. Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη θέση του (γενική προσέγγιση) σχετικά με έναν κανονισμό βάσει του οποίου διευκολύνεται η χρήση των αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση. Με τους νέους κανόνες η Ευρώπη θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο κανονισμός, ο οποίος συνάδει απόλυτα με την κυκλική οικονομία, θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα του νερού και θα ευνοήσει την αποδοτική χρήση τους. Η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού για την άρδευση των αγρών, ιδίως σε περιόδους καύσωνα και σοβαρής ξηρασίας, μπορεί να συμβάλει στο να αποτρέπονται οι απώλειες συγκομιδής και η έλλειψη τροφίμων. «Το νερό είναι πολύτιμος πόρος. Σήμερα έγινε ένα σημαντικό βήμα με τη θέσπιση νέων κανόνων χάρη στους οποίους θα μπορούμε να ανακτήσουμε το νερό κατά τρόπο ασφαλή για τους ανθρώπους και τα ζώα, καθώς και για το περιβάλλον. Είναι σκόπιμο να καθοριστούν εναρμονισμένα ελάχιστα πρότυπα για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, ούτως ώστε οι γεωργοί μας να μπορούν να χρησιμοποιούν το νερό αυτό. Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι να αντληθούν διδάγματα από την εμπειρία ορισμένων κρατών μελών τα οποία εφαρμόζουν με επιτυχία τη διαδικασία επαναχρησιμοποίησης του νερού εδώ και δεκαετίες». Ioan Deneș, Υπουργός Υδάτων και Δασών Πολλά κράτη μέλη έχουν μακρά και επιτυχή πείρα όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση του νερού για διάφορους σκοπούς, μεταξύ των οποίων η γεωργική άρδευση. Η επαναχρησιμοποίηση του νερού είναι ευνοϊκότερη για το περιβάλλον από τις εναλλακτικές μεθόδους παροχής νερού, όπως είναι η μεταφορά νερού ή η αφαλάτωση. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι σε περιοχές όπου η ζήτηση νερού εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά, παρά τα προληπτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης. Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων εξακολουθούν να ισχύουν και τηρούνται πλήρως. Με τη θέση του, το Συμβούλιο παρέχει στα κράτη μέλη την ευελιξία να αποφασίζουν κατά πόσον επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιους υδάτινους πόρους για άρδευση, δεδομένου ότι οι γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών. Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιμοποίηση νερού για γεωργική άρδευση σε τμήμα ή στο σύνολο της επικράτειάς του. Η πρόταση περιλαμβάνει αυστηρές απαιτήσεις για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και την παρακολούθησή του ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος. Τα κράτη μέλη θέλουν να είναι βέβαια ότι οι απαιτήσεις του κανονισμού θα βασίζονται συνεχώς στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Για τον λόγο αυτόν, εισήγαγαν μια ρήτρα βάσει της οποίας η Επιτροπή οφείλει να αξιολογεί την ανάγκη επανεξέτασης των ελάχιστων απαιτήσεων ποιότητας του επαναχρησιμοποιούμενου νερού, με βάση τα αποτελέσματα αξιολόγησης της εφαρμογής του κανονισμού ή κάθε φορά που το απαιτούν οι νέες τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις. Ιστορικό και επόμενα στάδια Στις 28 Μαΐου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθόρισε τη γνώμη του επί της πρότασης στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Η γενική προσέγγιση που καθορίστηκε σήμερα αποτελεί την εντολή του Συμβουλίου για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι τριμερείς διαπραγματεύσεις αναμένεται να αρχίσουν υπό φινλανδική προεδρία. View full είδηση