Αναζήτηση στην κοινότητα

Αντεπίθεση εξαπολύουν δήμοι της Αττικής που ετοιμάζουν νέα προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στη διατήρηση των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), με τα αυξημένα ύψη των κτιρίων. Σε εκδήλωση που έγινε την περασμένη Δευτέρα, τα κίνητρα αυτά χαρακτηρίστηκαν για μία ακόμη φορά «σύστημα εξυπηρέτησης κατασκευαστικών συμφερόντων» καθώς πολλαπλασιάζουν τον συντελεστή δόμησης, οδηγούν σε «εκατόμβη» παλαιών και αξιόλογων κτιρίων που κατεδαφίζονται και καταστρέφουν την υπεραξία που δημιουργήθηκε σε κάποιες περιοχές επειδή άλλοι ιδιοκτήτες δεν μπορούσαν να κτίσουν μεγάλες οικοδομές. Η εκδήλωση με θέμα την «προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος απέναντι στα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ)» διοργανώθηκε από τον Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού και συμμετείχαν οι δήμοι Αγίας Παρασκευής, Αθηναίων, Αλίμου, Βάρης– Βούλας-Βουλιαγμένης, Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης- Πεύκης, Νέας Ιωνίας, Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας, Παπάγου–Χολαργού, Πεντέλης και Χαλανδρίου. Υπενθυμίζεται ότι τα κίνητρα του ΝΟΚ ακυρώθηκαν μετά από προσφυγές τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά η κυβέρνηση ψήφισε τον Μάιο τον νόμο 5197 για τον μηχανισμό με το «Περιβαλλοντικό Ισοδύναμο» και συνέταξε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα που ορίζει τις προϋποθέσεις για την έναρξη εργασιών. Στην ουσία το ΣτΕ ακύρωσε την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων, αλλά επέτρεψε τελικά την εφαρμογή τους βάσει μελετών τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού, ενώ εξαίρεσε από την ακύρωση όσες οικοδομικές άδειες είχαν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται εφόσον πλήρωναν το «Περιβαλλοντικό Ισοδύναμο». Στην εκδήλωση, οι δήμαρχοι δήλωσαν έτοιμοι για νέα προσφυγή πριν από την προθεσμία της 10/1/2026 με στόχο να μην εφαρμοστεί το Προεδρικό Διάταγμα, ενώ θα ακολουθήσουν αγωγές αποζημίωσης κατά του Δημοσίου για την επιβάρυνση που έχουν προκαλέσει στις περιοχές τους τα επιπλέον τετραγωνικά δόμησης. «Αυτό που έχει γίνει στις πόλεις μας τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια με τις διατάξεις του ΝΟΚ μοιάζει πάρα πολύ με αυτό που έγινε στο κέντρο της Αθήνας τη δεκαετία του ’50. Βάρβαρη, άγρια δόμηση χωρίς να λαμβάνει υπόψη καμία παράμετρο, παρά μόνο το επιχειρηματικό κέρδος, παρά μόνο το ποσοστό της αντιπαροχής για τον οικοπεδούχο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης. Αυτός που χτίζει ένα κτίριο-τέρας, είπε ο κ. Κονδύλης, «αντιμετωπίζει σαν θύματα και κορόιδα όλους τους υπόλοιπους, που φτιάξανε μια περιοχή με ποιότητα και με αισθητική, εισπράττει την υπεραξία, φεύγει και αφήνει τους υπόλοιπους να κοιτάνε και να επιβαρύνονται από το κτίριο που ο ΝΟΚ επέτρεψε να γίνει». Ο κ. Κονδύλης χαρακτήρισε απαράδεκτο το Προεδρικό Διάταγμα διατήρησης υπό προϋποθέσεις των κινήτρων του ΝΟΚ, το οποίο εγκρίθηκε από το ΣτΕ. «Μπορεί κάποιος πολίτης να κερδίσει ένα δικαστήριο, το δικαστήριο να βγάλει απόφαση ότι είναι άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική μία άδεια. Δεν πειράζει. Θα πληρώσει κατιτίς ο κατασκευαστής και θα υλοποιήσει την παράνομη και ακυρωμένη άδεια. Αυτό είναι ντροπή! Το να εξαγοράζεις κομμάτι του Συντάγματος, το να πληρώσεις για να παραβιάζεις το Σύνταγμα είναι κάτι που, αν το καταλάβουν καλά τι σημαίνει, θα έπρεπε να ντρεπόμαστε όλοι. Και λυπάμαι πάρα πολύ που το ΣτΕ ενέκρινε ένα τέτοιο Προεδρικό Διάταγμα», τόνισε. Για οδυνηρές επιπτώσεις που είναι ήδη ορατές στο οικιστικό περιβάλλον μίλησε ο οικοδεσπότης της εκδήλωσης, δήμαρχος Φιλοθέης-Ψυχικού, Χαράλαμπος Μπονάτσος, ενώ συμμετοχή στις ενέργειες των δήμων δήλωσαν ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης και α’ αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας και ο αντιδήμαρχος Χαλανδρίου, Αλέξης Μαυραγάνης. Σφοδρή κριτική στις αποφάσεις του ΣτΕ που ενέκριναν το Π.Δ. ασκήθηκε από τους βασικούς ομιλητές της εκδήλωσης. Η Μαρία Καραμανώφ, αντιπρόεδρος ΣτΕ ε.τ. και πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, μίλησε για «βαθύ ρήγμα με την έννομη τάξη», ενώ ο Θεόδωρος Αραβάνης, σύμβουλος Επικρατείας ε.τ., χαρακτήρισε την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τον ΝΟΚ «κατώτερη των περιστάσεων». View full είδηση

Η πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και επίτιμη αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μαρία Καραμανώφ, εξηγεί γιατί η προστασία του περιβάλλοντος έχει μεταφερθεί από την πολιτική βούληση στις δικαστικές αίθουσες και τι σημαίνει αυτό για τη δημοκρατία και την έννοια της «βιώσιμης ανάπτυξης» στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι πολίτες και οργανώσεις καταφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για να αποτρέψουν καταστροφικές παρεμβάσεις στο περιβάλλον, μια κίνηση που δείχνει όχι μόνο την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αλλά και ένα θεσμικό κενό: τη μετατόπιση της ευθύνης προστασίας του δημόσιου συμφέροντος από εκείνους που χαράσσουν και εφαρμόζουν πολιτικές στους πολίτες και στη Δικαιοσύνη. Η Ντίνα Καράτζιου συζητά με τη Μαρία Καραμανώφ, πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και επίτιμη αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τη θεσμική διάσταση αυτής της μετατόπισης και για το τι σημαίνει στην πράξη «βιώσιμη ανάπτυξη» σε μια χώρα όπου η περιβαλλοντική νομοθεσία δοκιμάζεται από την πίεση των επενδύσεων και τη ρητορική της «ισορροπίας». Στο επίκεντρο της συζήτησης και η λειτουργία κρίσιμων εργαλείων περιβαλλοντικής προστασίας, όπως οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, για τις οποίες η κ. Καραμανώφ σημειώνει: «Η μελέτη ΜΠΕ είναι ίσως το σοβαρότερο εργαλείο που έχει προβλέψει η ενωσιακή και η εθνική νομοθεσία», αλλά «αντιμετωπίζεται ως τυπική, ενοχλητική διαδικασία». Μαζί συζητάμε για τον χωρικό σχεδιασμό, ο οποίος, αντί να λειτουργεί ως εργαλείο ορθολογικής οργάνωσης του χώρου, συχνά γίνεται πρόσχημα διατήρησης των τετελεσμένων. Η συνέντευξη φωτίζει επίσης το ρόλο της νομολογίας του ΣτΕ ως αντίβαρου σεπολιτικές επιλογές που υποβαθμίζουν τις αρχές της βιωσιμότητας, αλλά και τα όρια αυτής της παρέμβασης. Πόσο μπορεί η Δικαιοσύνη να λειτουργήσει ως φραγμός όταν οι ίδιες οι θεσμικές διαδικασίες αποδυναμώνονται; Και τι επιπτώσεις έχει για τη δημοκρατία η εκ των υστέρων επιβολή άσκησης περιβαλλοντικής πολιτικής, μέσα από δικαστικές αποφάσεις; View full είδηση

Πρόστιμο ύψους 5.000 για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης στην απόφαση του ΣτΕ που είχε ως αποτέλεσμα την υποχρέωση κατεδάφισης των τελευταίων ορόφων του ξενοδοχείου Cocomat στην Ακρόπολη θα επιβληθεί στο Δημόσιο, με πρακτικό που εξέδωσε το ανώτατο δικαστήριο. Όπως εξηγεί σε σχετική ανακοίνωσή του το ΣτΕ, «με δεδομένο ότι η διαδικασία συμμόρφωσης ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του έτους 2021, χωρίς να έχει εισέτι ολοκληρωθεί, συντρέχει νόμιμος λόγος προσδιορισμού ενός χρηματικού ποσού που πρέπει να καταβληθεί στους αιτούντες ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση της Διοίκησης. Κατόπιν συνεκτίμησης των πραγματικών δεδομένων και των ιδιαιτεροτήτων της συγκεκριμένης περίπτωσης συμμόρφωσης και, ιδιαίτερα, του διακυβεύματος αυτής, που είναι η προστασία του σημαντικότερου μνημείου της κλασικής αρχαιότητας, το ποσό αυτό προσδιορίζεται σε 5.000 ευρώ». Υπενθυμίζεται ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ είχε κρίνει το 2019 ότι η οικοδομική άδεια προκαλεί βλάβη στο μνημείο της Ακρόπολης και έπρεπε να γίνει περιορισμός στο ύψος του ξενοδοχείου και κατά συνέπεια πρέπει να κατεδαφιστούν ο μισός 6ος όροφος και ολόκληροι οι 8ος, 9ος και 10ος όροφοι του εν λόγω ξενοδοχείου. Το ΣτΕ ασχολήθηκε ξανά με την υπόθεση κατόπιν αιτήματος τεσσάρων κατοίκων της περιοχής Μακρυγιάννη – Κουκακίου. Η ανακοίνωση του ΣτΕ Με το 11/2025 Πρακτικό συνεδριάσεως του Τριμελούς Συμβουλίου (άρθρο 2 του ν. 3068/2002) του Συμβουλίου της Επικρατείας (Πρόεδρος: Μ. Πικραμένος, Εισηγητής: Χρ. Παπανικολάου, Σύμβουλος) έγιναν δεκτά τα ακόλουθα: Η εφαρμογή των διοικητικών πράξεων που εκδίδονται σε συμμόρφωση προς δικαστική απόφαση από τρίτους διοικούμενους που ενδεχομένως αφορούν, δύναται να αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου εκ μέρους των αρμόδιων προς τούτο διοικητικών ή αστυνομικών αρχών, είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν σχετικής καταγγελίας τυχόν ενδιαφερομένων προσώπων, εκφεύγει, όμως, του αντικειμένου της διαδικασίας συμμόρφωσης, εφόσον δεν γίνεται επίκληση ούτε τεκμηριώνεται αδικαιολόγητη αδράνεια της Διοίκησης κατά την άσκηση του ανωτέρω ελέγχου, η οποία άγει κατ’ αποτέλεσμα στην εξουδετέρωση του ωφέλιμου αποτελέσματος της συμμόρφωσης. Κατά συνέπεια, οι αμφιβολίες που εξέφρασαν με το υπόμνημά τους οι αιτούντες ως προς τη λειτουργία ή μη του σφραγισθέντος τμήματος του ξενοδοχείου δεν ανάγονται στη συμμόρφωση της Διοίκησης προς την 2102/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, αλλά στην εικαζόμενη μη συμμόρφωση της εταιρείας που εκμεταλλεύεται το επίμαχο κτίριο προς τις πράξεις σφράγισης που εκδόθηκαν σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω απόφαση. Ο εντεταλμένος για την παρακολούθηση της διαδικασίας συμμόρφωσης της Διοίκησης δικαστής δύναται να απαντά σε σχετικά ερωτήματα της Διοίκησης, ιδίως όταν, λόγω των σοβαρών νομικών ή πραγματικών δυσχερειών της υπόθεσης, παρίσταται αναγκαίο να αποσαφηνισθούν ζητήματα που αφορούν στα όρια του πεδίου της συμμόρφωσης, στο μέτρο που δεν θίγει τις αρμοδιότητες του τριμελούς συμβουλίου, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, τηρεί ενήμερο για τις ενέργειές του. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής στο διάστημα που μεσολάβησε από την έκδοση του 3/2025 Πρακτικού του Συμβουλίου επέλυσε το ζήτημα χρηματοδότησης και προχώρησε, έστω και με σημαντική καθυστέρηση, στην προκήρυξη και τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας για τη μελέτη κατεδάφισης του αυθαίρετου μέρους του επίμαχου κτιρίου, στο δε αμέσως επόμενο διάστημα οφείλει να μεριμνήσει για την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και την υπογραφή και ομαλή εκτέλεση της σύμβασης που θα συναφθεί με τον ανάδοχο της μελέτης κατεδάφισης. Με δεδομένο ότι η διαδικασία συμμόρφωσης ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του έτους 2021, χωρίς να έχει εισέτι ολοκληρωθεί, συντρέχει νόμιμος λόγος προσδιορισμού ενός χρηματικού ποσού που πρέπει να καταβληθεί στους αιτούντες ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση της Διοίκησης. Κατόπιν συνεκτίμησης των πραγματικών δεδομένων και των ιδιαιτεροτήτων της συγκεκριμένης περίπτωσης συμμόρφωσης και, ιδιαίτερα, του διακυβεύματος αυτής, που είναι η προστασία του σημαντικότερου μνημείου της κλασικής αρχαιότητας, το ποσό αυτό προσδιορίζεται σε 5.000 ευρώ. Το Συμβούλιο, τέλος, επιφυλάχθηκε να εξετάσει την πρόοδο της διαδικασίας σε επόμενη συνεδρίαση. View full είδηση

Εκτάσεις που είχαν χάσει τον δασικό τους χαρακτήρα νόμιμα και με βάση διοικητικές πράξεις πριν από τις 11 Ιουνίου 1975, δεν μπορεί να εμφανίζονται εκ νέου ως “δάση” στους δασικούς χάρτες, έκρινε με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 1935/2025). Η κρίση αυτή αφορά ιδίως περιπτώσεις όπου έχουν εκδοθεί οικοδομικές άδειες πριν από την έναρξη ισχύος του Συντάγματος του 1975, οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί. Το δικαστήριο ασχολήθηκε με περίπτωση ιδιοκτήτριας, η οποία είδε έκταση 143 τ.μ. του ακινήτου της να περιλαμβάνεται στον κυρωμένο δασικό χάρτη, παρά το γεγονός ότι σε αυτήν είχαν ανεγερθεί, με παλαιές άδειες, ισόγειες κατασκευές (πατητήρι και αποθήκη) για λειτουργία οινοποιείου. Οι σχετικές άδειες είχαν εκδοθεί πριν από το 1975 και δεν είχαν ακυρωθεί ή ανακληθεί. Παρότι δεν είχαν προβληθεί αντιρρήσεις στη φάση ανάρτησης του δασικού χάρτη, το δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την αίτηση ακύρωσης και διέταξε τη Διοίκηση να εξετάσει εκ νέου την υπόθεση, με βάση τις άδειες που προσκομίστηκαν. Η απόφαση αναγνωρίζει πως όταν προκύπτει, από στοιχεία του φακέλου ή έγκυρες διοικητικές πράξεις, ότι μια έκταση είχε χάσει ήδη τον δασικό χαρακτήρα της πριν από την 11η Ιουνίου 1975, τότε η Διοίκηση οφείλει να το λάβει υπόψη και να αναμορφώσει τον χάρτη, ακόμα και μετά την κύρωσή του, εφόσον πρόκειται για συγκεκριμένες εξαιρέσεις όπως οικοδομικές άδειες. Αντίθετα, ισχυρισμοί τεχνικής φύσεως που σχετίζονται με τη μορφή της βλάστησης και τον φυσικό χαρακτήρα της έκτασης, δεν εξετάζονται σε αυτό το στάδιο, αν δεν έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας αντιρρήσεων κατά την ανάρτηση του χάρτη. Η απόφαση αποτελεί σημαντικό προηγούμενο για πολίτες που διαθέτουν παλαιές άδειες και βλέπουν σήμερα τις ιδιοκτησίες τους να περιλαμβάνονται, εσφαλμένα, σε κυρωμένους δασικούς χάρτες. Διευκρινίζεται, πάντως, ότι η δυνατότητα αναμόρφωσης των δασικών χαρτών μετά την κύρωση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως η παρούσα, και δεν επανενεργοποιεί τη διαδικασία αντιρρήσεων. View full είδηση

Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο υπογράμμισε ότι ο ν. 4495/2017 εφαρμόζεται κατ’ αρχήν σε όλες τις περιπτώσεις αυθαίρετης δόμησης, ενώ εξαιρέσεις μπορούν να τεθούν μόνο από τον ίδιο τον νόμο (άρθρο 89) και όχι από άλλες κανονιστικές ρυθμίσεις, όπως οι ΖΟΕ ή τα ειδικά χωροταξικά σχέδια. Με νέα απόφασή του (ΣτΕ 1898/2025), το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι οι διατάξεις του ν. 4495/2017 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων έχουν γενική εφαρμογή σε όλη τη χώρα και δεν κάμπτονται από τοπικά πολεοδομικά καθεστώτα, όπως οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ). Συγκεκριμένα, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε απόφαση του Διοικητικού Εφετείου, το οποίο είχε απορρίψει αίτηση υπαγωγής αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγής χρήσης σε ακίνητο εκτός σχεδίου στη Μύκονο, θεωρώντας ότι η ΖΟΕ του νησιού υπερισχύει του νόμου περί αυθαιρέτων. Το ΣτΕ υπογράμμισε ότι ο ν. 4495/2017 εφαρμόζεται κατ’ αρχήν σε όλες τις περιπτώσεις αυθαίρετης δόμησης, ενώ εξαιρέσεις μπορούν να τεθούν μόνο από τον ίδιο τον νόμο (άρθρο 89) και όχι από άλλες κανονιστικές ρυθμίσεις, όπως οι ΖΟΕ ή τα ειδικά χωροταξικά σχέδια. Ωστόσο, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι στην εξεταζόμενη υπόθεση δεν υπήρχε εγκατεστημένη τουριστική δραστηριότητα έως τις 28.7.2011, καθώς η οικοδομή δεν είχε αποπερατωθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή. Επομένως, δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις του άρθρου 96 του νόμου για την υπαγωγή σε ρύθμιση. Κατά συνέπεια, το ΣτΕ έκανε δεκτή εν μέρει την αίτηση ακύρωσης του ιδιοκτήτη και ακύρωσε την απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ, διευκρινίζοντας παράλληλα το κρίσιμο ζήτημα της σχέσης μεταξύ του ν. 4495/2017 και των ΖΟΕ. View full είδηση

Το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας δημοσίευσε την γνωμοδότησή του επί του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ, το οποίο κρίθηκε συνταγματικό και νόμιμο. Αναλυτικότερα, το σχέδιο ΠΔ είχε κατατεθεί στο Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ για νομοπαρασκευαστική επεξεργασία μετά τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (146-149/2025) και σήμερα δημοσιεύθηκε η υπ΄ αριθμ. 135/2025 γνωμοδότηση (προεδρεύουσα η σύμβουλος Επικρατείας Ρωξάνη Γιαννουλάτου και εισηγητής ο πάρεδρος Ανδρέας Σκούφαλος), με την οποία αίρεται η ασάφεια ως προς τη χρήση κινήτρων του ΝΟΚ. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση του ΣτΕ έχει ως εξής: «Με το 135/2025 πρακτικό επεξεργασίας του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (Προέδρος: Ρ. Γιαννουλάτου, Σύμβουλος, Εισηγητής: Α. Σκούφαλος. Πάρεδρος) κρίθηκε νόμιμο σχέδιο προεδρικού διατάγματος, το οποίο καταρτίστηκε ύστερα από τις 146-149/2025 αποφάσεις της Ολομελείας του Δικαστηρίου σχετικά με την αντισυνταγματικότητα του συστήματος κινήτρων του ΝΟΚ. Το σχέδιο διατάγματος καταρτίστηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 5197/2025, με το άρθρο 68 του οποίου θεσπίστηκε μηχανισμός περιβαλλοντικού ισοδυνάμου για την αντιμετώπιση της χρήσης κινήτρων και προσαυξήσεων βάσει οικοδομικών αδειών που είχαν εκδοθεί πριν από την έκδοση των παραπάνω ακυρωτικών αποφάσεων του Δικαστηρίου. Πρόκειται, ιδίως, για τις οικοδομικές άδειες που είτε έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση είτε είχαν προσβληθεί μέχρι την 11.12.2024, άρα καταλαμβάνονται από την αντισυνταγματικότητα που διέγνωσε το Δικαστήριο και είναι πολύ πιθανό να ακυρωθούν. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ), το οποίο χρηματοδοτείται από ποσά περιβαλλοντικού ισοδυνάμου που καταβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι, και επανέκδοση των οικοδομικών αδειών με διαδικασία που διαφοροποιείται ανάλογα με το αν έχει ολοκληρωθεί ή όχι ο φέρων οργανισμός της οικοδομής. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει την επιλογή των καταλληλότερων μέτρων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου από αυτά που προβλέπει ο ν. 5197/2025 (άρθρο 68 παρ. 2) σε επίπεδο δημοτικής ενότητας ή, για τα μητροπολιτικά συγκροτήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δήμου, τούτο δε βάσει περιβαλλοντικού προελέγχου ή, εφόσον συντρέχει περίπτωση, στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το Ε΄ Τμήμα, επαναλαμβάνοντας νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, δέχθηκε ότι, στην περίπτωση εννόμων σχέσεων που έχουν κριθεί αμετακλήτως με δικαστικές αποφάσεις, ο νομοθέτης δεν κωλύεται να ρυθμίσει και πάλι τις σχέσεις αυτές με νέους κανόνες δικαίου, εφόσον αυτοί έχουν γενικό χαρακτήρα και δεν ρυθμίζουν μεμονωμένη σχέση. Κατά συνέπεια, το προπεριγραφόμενο σύστημα, που εισήχθη μετά την έκδοση των παραπάνω ακυρωτικών αποφάσεων του Δικαστηρίου, κρίθηκε ως συμβατό με το Σύνταγμα, διότι η, τυχόν, επανέκδοση των παραπάνω οικοδομικών αδειών θα είναι προϊόν νέου διαφορετικού νομοθετικού καθεστώτος, το οποίο δεν αποσκοπεί στην επίλυση συγκεκριμένης διαφοράς, αλλά στη θέσπιση γενικής και αφηρημένης ρύθμισης με κριτήρια αντικειμενικά (ολοκλήρωση ή μη φέροντος οργανισμού κ.λπ.) και απρόσωπα. Κρίθηκε, όμως, ότι, κατά την έννοια των εξουσιοδοτικών διατάξεων, η, τυχόν, επανέκδοση των παραπάνω οικοδομικών αδειών προϋποθέτει την ολοκλήρωση περιβαλλοντικού προελέγχου του σχεδίου, που εκπονείται, κατά τα προαναφερόμενα, σε τοπικό επίπεδο, ή, εάν χρειάζεται, στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων». View full είδηση

«Παράθυρα» ανοιγοκλείνουν… και πάλι στο θέμα των οικοδομικών αδειών με τα μπόνους του ΝΟΚ, παρά τα όσα ξεκαθάρισε το Συμβούλιο της Επικρατείας, με τη δημοσίευση των αποφάσεων της Ολομέλειας του ανώτατου Δικαστηρίου. Υπενθυμίζεται ότι οι σύμβουλοι της Επικρατείας, προσφάτως κατέληξαν με τέσσερις αποφάσεις τους (υπ’ αριθμ. 146, 147, 148, 149/2025) ότι είναι αντισυνταγματικό το σύστημα κινήτρων του Ν.Ο.Κ., ο οποίος σταματά να εφαρμόζεται σε οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει έως και τις 11.12.2024, ημερομηνία κατά την οποία το Δικαστήριο, δια του Προέδρου, προέβη σε ανακοίνωση του περιεχομένου της απόφασης. Τα νέα «δεδομένα» ωστόσο είναι ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας προχώρησε σε μια απόφαση που ερμηνεύτηκε ποικιλοτρόπως με βάση μια περίπτωση στο Δ. Αθηναίων κρίνοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι είναι παράνομες οι αποφάσεις των Δήμων και των Δημοτικών Συμβουλίων να μην εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης, ή προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών για ψηλά κτίρια , υπογραμμίζοντας ότι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν διαθέτουν εξουσιοδότηση για τη νομοθέτηση τέτοιου είδους ζητημάτων. Ειδικότερα η απόφαση, ερμηνεύτηκε ως ότι «οι Δήμοι δεν έχουν αρμοδιότητα για τον ΝΟΚ», κρίνοντας αντισυνταγματική τη νομοθέτηση όρων δόμησης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση! Με αυτό το «δεδομένο» λοιπόν διέρρευσαν πληροφορίες, περί νέας ανατροπής στην υπόθεση ΝΟΚ, που –θυμίζουμε- έχει προκαλέσει έντονες διαμάχες σε επίπεδο κατασκευαστών, Δήμων και φυσικά… Υπουργείου. Ωστόσο, οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν έδιναν τη δυνατότητα στους δήμους να νομοθετούν, κάτι που άλλωστε θα ήταν μη νόμιμο, αλλά να επιλέγουν ποια από τα κίνητρα του ΝΟΚ θα εφαρμόσουν. Το βασιλικό διάταγμα του 1955 Σύμφωνα λοιπόν με νεότερες πληροφορίες, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακυρώνει την απόφαση του Δήμου Αθηναίων να μην εκδίδει οικοδομικές άδειες με τα μπόνους του ΝΟΚ, δίνοντας εντολή στην ΥΔΟΜ του Δήμου «να εφαρμόζεται αποκλειστικά το β.δ. του 1955, ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών». Η εν λόγω απόφαση του Δήμου Αθήνας «δρομολογούνταν»από τον Μάιο του 2024, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι δίκες του ΝΟΚ στο ΣτΕ. Ο Δήμος «πάγωσε» την εφαρμογή των μπόνους του ΝΟΚ, πριν κριθούν από το ΣτΕ, αποφασίζοντας ότι: «Στο Δήμο Αθηναίων εφαρμόζεται αποκλειστικά το β.δ. του 1955, ως προς τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη οικοδομών». Τι ισχύει όμως στην πράξη Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του aftodioikisi.gr η εν λόγω απόφαση δεν συνιστά ανατροπή καθώς -Πρώτον, αφορά απόφαση τμήματος του ΣτΕ και όχι απόφαση ολομέλειας. -Δεύτερον και ουσιαστικό, ο Δ. Αθηναίων για να μην εφαρμόσει τον ΝΟΚ εξέδωσε άδειες με το βασιλικό διάταγμα του 1955, κάτι που προφανώς ήρθε το ΣτΕ να ανακόψει επισημαίνοντας ότι υπάρχουν νεότεροι νόμοι. Σε κάθε περίπτωση όμως, η νέα απόφαση δημιουργεί πεδίο συζήτησης, ιδίως σε ότι έχει να κάνει με τα επιχειρήματα που ετοιμάζονται να προβάλλουν οι Δήμοι κατά της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και μεταφοράς των αρμοδιοτήτων έκδοσης και ελέγχου των οικοδομικών αδειών από τις ΥΔΟΜ των Δήμων στο Κτηματολόγιο. View full είδηση

Η ανέγερση του ψηλότερου Πύργου στην πρωτεύουσα η οποία σχεδιάζεται στο Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού – Αγίου Κοσμά προκαλεί αντιδράσεις οι οποίες έφτασαν μέχρι το Συμβούλιο της Επικρατείας. Έντεκα κάτοικοι της Γλυφάδας και του Ελληνικού καθώς και ο «Εξωραϊστικός Πολιτιστικός, Αθλητικός Σύλλογος Κατοίκων Κάτω Ελληνικού» υπογράφουν την προσφυγή που κατατέθηκε στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, ζητώντας να κριθούν αντισυνταγματικές και παράνομες οι οικοδομικές άδειες οι οποίες εκδόθηκαν , κατ’ εφαρμογή της υπουργικών αποφάσεων για την έγκριση του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της περιοχής. Οι προσφεύγοντες οι οποίες είναι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων στους Δήμους Γλυφάδας και Ελληνικού διαμαρτύρονται για τις ολέθριες, όπως τις χαρακτηρίζουν, συνέπειες που θα έχει η οικιστική άνθιση της περιοχής με πανύψηλα και τεράστια κτίρια και συγκροτήματα, ανάμεσά τους και ένα πεντάστερο ξενοδοχείο, καζίνο, εκθεσιακό κέντρο και συνεδριακός χώρος, χώρος ψυχαγωγίας/άθλησης και συνάθροισης κοινού, χώροι εστίασης, καταστήματα, χώροι στάθμευσης, κ.λπ. Η ανέγερσή τους, σύμφωνα με την προσφυγή, θα γίνει κατά παράβαση των επιτρεπόμενων όρων δομήσεως για το σύνολο του Μητροπολιτικού Πόλου, «με εκτεταμένες και θηριώδεις παρεκκλίσεις, που δεν προβλέπονται από το νομοθετικό πλαίσιο». Ο Πύργος που πρόκειται να κατασκευαστεί θα έχει, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, δύο υπόγεια και θα αποτελείται από 44 (43 + 1 δώμα) ορόφους συνολικού ύψους 195,20 μέτρων». Πρόκειται για «αυθαίρετες, παράνομες και αντισυνταγματικές επινοήσεις», σημειώνεται καθώς θεσπίστηκε «μέσος συντελεστής δόμησης σε επίπεδα μεγαλύτερα του 0,40 που προβλέπει το ΠΔ του ΣΟΑ, με συνέπεια «τη δραματική επαύξηση της δόμησης και της υπερσυγκεντρώσεώς της σε συγκεκριμένες κτιριακές ενότητες». Στην αίτηση ακύρωσης επισημαίνεται πως «παραβιάζεται το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιριακών εγκαταστάσεων πέριξ του κεντρικού κτηρίου (Πύργου), καθώς και της δόμησης και του όγκου όλων των κτιρίων για την ζώνη εκμετάλλευσης» ενώ αναφέρεται πως «εγείρονται ζητήματα εκτεταμένων επιχώσεων και δραματικής αλλοιώσεως της στάθμης του εδάφους από την κατασκευή του κτιριακού συγκροτήματος, ένεκα των οποίων πλήττεται η φυσιογνωμία του παραλιακού μετώπου και καταστρατηγούνται οι περιορισμοί ως προς το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων». View full είδηση

Η υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ αφορούσε σε αυθαίρετες κατασκευές που είχαν γίνει στους ελεύθερους ανοικτούς κοινόχρηστους χώρους ισόγειου πολυκατοικίας (πιλοτή και τμήμα του οικοπέδου) στην περιοχή του Δήμου Παπάγου-Χολαργού. Μία σημαντική απόφαση που αφορά το ζήτημα της τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών εξέδωσε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι η τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών σε κοινοχρήστους χώρους πολυκατοικιών (πιλοτή, κ.λπ.) σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου 4178/2013 δεν μπορεί να γίνει σε περίπτωση έλλειψης κανονισμού οροφοκτησίας, εφόσον διατυπωθούν αντιρρήσεις από οποιονδήποτε συνιδιοκτήτη. Η υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ αφορούσε σε αυθαίρετες κατασκευές που είχαν γίνει στους ελεύθερους ανοικτούς κοινόχρηστους χώρους ισόγειου πολυκατοικίας (πιλοτή και τμήμα του οικοπέδου) στην περιοχή του Δήμου Παπάγου-Χολαργού. Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο την Ευαγγελία Νίκα και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Δημήτρη Βασιλειάδη, έκρινε (απόφαση 1616/2025) ότι «σε περίπτωση έλλειψης κανονισμού οροφοκτησίας, η διάταξη (άρθρο 11 παρ. 1 περ. δ΄ του ν. 4178/2013) που προβλέπει την υποβολή αίτησης από συνιδιοκτήτη με βάση την πλειοψηφία των ποσοστών συνιδιοκτησίας για την τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών και χρήσεων σε κοινόχρηστα μέρη της οικοδομής, αποσκοπεί μόνο στη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων και την πλήρη καταγραφή και αντιμετώπιση των αυθαιρέτων, χωρίς πάντως να θίγεται το δικαίωμα ιδιοκτησίας των λοιπών συνιδιοκτητών». Επομένως, προσθέτουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, η τακτοποίηση αυθαιρέτων επί κοινοχρήστων χώρων ακινήτου σύμφωνα με το ν. 4178/2013 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, δεν μπορεί να γίνει, εφόσον διατυπωθούν αντιρρήσεις από οποιονδήποτε συνιδιοκτήτη. Ακόμη, επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, ότι «η διάταξη του άρθρου 11, παράγραφος 1 του νόμου 4178/2013 κατά το μέρος που επιτρέπει την υποβολή αίτησης από συνιδιοκτήτη που κατέχει ή συγκεντρώνει την πλειοψηφία των ποσοστών συνιδιοκτησίας για την υπαγωγή τις διατάξεις του εν λόγω νόμου, αυθαιρέτων κατασκευών επί κοινόχρηστων χώρων ακινήτων, στα οποία έχει συσταθεί οριζόντιος ή κάθετος ιδιοκτησία, προσκρούει στα άρθρα 17 και 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος και είναι ανεφάρμοστη». View full είδηση

Κλείνει οριστικά το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το θέμα των πέντε παράνομων οδών κοντά στην παραλία Αγιαννάκη Μεσσηνίας. Το ανώτατο δικαστήριο απέρριψε προσφυγή κατά της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος να τοποθετηθούν φυσικά εμπόδια για να εμποδιστεί η χρήση του δρόμου. Οπως υπενθυμίζει το δικαστήριο, η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί το 2016 από το Ευρωδικαστήριο για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου και η υπόθεση έχει ανοίξει εκ νέου, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τον βαθμό εφαρμογής της απόφασης από τη χώρα. Μαζί με τους δρόμους κλείνει και το ενδεχόμενο οικοδόμησης της περιοχής, κάτι στο οποίο είχε κάνει ρητή αναφορά το Ευρωδικαστήριο. Η πρόσφατη απόφαση του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ (αρ. 1030/2025) είναι το τελευταίο επεισόδιο σε μια υπόθεση που κρατάει περισσότερο από μία δεκαετία. Η περιοχή την οποία η υπόθεση αφορά έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura ήδη από το 2006, λόγω των πολύτιμων αμμοθινικών οικοσυστημάτων της. Το 2009-2011 η εταιρεία στην οποία ανήκει η έκταση (περίπου 250 στρέμματα) την κατάτμησε σε οικόπεδα 4-10 στρεμμάτων και ζήτησε από την πολεοδομία την έκδοση 47 οικοδομικών αδειών για την ανέγερση κατοικιών. Από τη δόμηση αυτή θα προέκυπτε ένας οικισμός περίπου 500 κατοίκων με συνεχές μέτωπο 2,5 χλμ. και πλάτος 100-150 μέτρων κατά μήκος της ακτογραμμής, από τον οικισμό Ελαίας έως τον Αγιαννάκη, όπου και ο πυρήνας ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας. Η πολεοδομία δεν έδωσε οικοδομική άδεια, ωστόσο η εταιρεία προχώρησε στη διάνοιξη πέντε κάθετων οδών. Η υπόθεση καταγγέλθηκε, ενεπλάκησαν οι Αρχές και επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο. Ηδη από το 2012 οι Αρχές ζήτησαν από την εταιρεία το κλείσιμο και την αποκατάσταση των οδών, κάτι που δεν έγινε. Το 2016 ήρθε η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Στην καταδίκη γίνεται ρητή αναφορά στην περιοχή του Αγιαννάκη και στο πώς η ελληνική πολιτεία ανέχθηκε την οικοδόμηση μέρους αυτής και τη διάνοιξη οδών. Να σημειωθεί ότι παρότι η Ελλάδα «έβλεπε» την καταδίκη να έρχεται, το 2012-2014 η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία προστατευτικού πλαισίου αποσκοπούσε περισσότερο στο να εξυπηρετήσει τοπικά (μικροπολιτικά και οικονομικά) συμφέροντα, παρά να εξασφαλίσει την ουσιαστική προστασία της περιοχής. Τελικά το 2018 το ΥΠΕΝ αναγκάστηκε να θεσπίσει ένα σοβαρό πλαίσιο για την προστασία όλου του Κυπαρισσιακού Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης και της επίμαχης περιοχής. Το 2020 οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος επανήλθαν στην υπόθεση έπειτα από καταγγελίες, για να διαπιστώσουν ότι οι πέντε δρόμοι όχι μόνο δεν είχαν κλειστεί, αλλά χρησιμοποιούνταν κανονικά. Ετσι την υπόθεση ανέλαβε το Συντονιστικό Γραφείο Αποκατάστασης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του ΥΠΕΝ, το οποίο αποφάσισε το κλείσιμο των δρόμων με μόνιμα εμπόδια. Κατά της απόφασης αυτής προσέφυγε η εταιρεία, στην οποία εν τω μεταξύ επιβλήθηκε νέο πρόστιμο γιατί δεν είχε συμμορφωθεί. Το ΣτΕ απέρριψε όλα τα επιχειρήματα που έθεσε η εταιρεία. Για παράδειγμα, ότι η κατάσταση της καρέτα καρέτα έχει βελτιωθεί και δεν χρειάζονται μέτρα προστασίας της (είναι ένα επιχείρημα που προβάλλεται πολύ και από τους τοπικούς πολιτευτές, σε μια προσπάθεια να «χαλαρώσει» το πλαίσιο προστασίας της περιοχής). Οτι οι δρόμοι υπήρχαν σε παλαιότερα σχέδια, ότι πρέπει να αποζημιωθεί γιατί η κατάργηση των δρόμων οδηγεί σε απαξίωση της περιουσίας της. «Οχι μόνο δεν έχει εκλείψει ο περιβαλλοντικός κίνδυνος, αλλά, αντιθέτως, παραμένει επιτακτική η προστασία της περιοχής», κατέληξε το ΣτΕ. Σημείωσε ότι λόγω της σημασίας της «η περιοχή δεν προορίζεται κατ’ αρχάς για οικιστική ανάπτυξη», αλλά εξακολουθεί να χρήζει προστασίας. Ανέφερε, τέλος, τα πορίσματα των υπηρεσιών, σύμφωνα με τα οποία οι δρόμοι δεν ήταν αυτοί που είχαν προβλεφθεί σε παλαιά σχέδια. Το πιο ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι σύμφωνα με την πληροφόρηση που παρείχε το ΥΠΕΝ στο ανώτατο δικαστήριο, η υπόθεση έχει ανοίξει και πάλι, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τον βαθμό προσαρμογής της χώρας στην απόφαση του Ευρωδικαστηρίου. «Ηδη έχει ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδικασία διερεύνησης της συμμόρφωσης της Ελληνικής Δημοκρατίας προς την απόφαση του ΔΕΕ του 2016 (C-504/14), η οποία αφορά, μεταξύ άλλων, τη διάνοιξη των εν λόγω πέντε οδών και την πρόσβαση μέσω αυτών προς την παραλία, οι δε ελληνικές αρχές έχουν ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνονται στην κατεύθυνση της συμμόρφωσης προς την ανωτέρω απόφαση», αναφέρεται. View full είδηση

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποσταλεί το νέο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ), έκτασης 328 στρεμμάτων της ΕΚΤΕΡ στην περιοχή Κολυμπήθρες (Νάουσα) της Πάρου. Η ΕΚΤΕΡ έχει προχωρήσει σε επανασχεδιασμό του αρχικού Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) για το εν λόγω ακίνητο, καθώς το αρχικό είχε απορριφθεί από το ΣτΕ για τις προτεινόμενες παρεκκλίσεις από τα προβλεπόμενα στο ΓΠΣ της περιοχής πολεοδομικά μεγέθη και χρήσεις γης, ιδίως στην κρίσιμη Χωρική Ενότητα 1 - περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του ακινήτου συνολικού εμβαδού 217,06 στρ., με γενική χρήση γης «Τουρισμός-Αναψυχή»-, όσο και για την μελέτη της φέρουσας ικανότητας. Η "επίμαχη" επένδυση ύψους €53 εκατ. στις Κολυμπήθρες της Πάρου περιλαμβάνει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, πολυτελείς κατοικίες, συνολικής επιφανείας 12.000 τμ αθλητικές εγκαταστάσεις, εμπορικές χρήσεις και άλλα. Η χρηματοδότηση του έργου περιλαμβάνει τη χορήγηση μακροπρόθεσμου δανείου, συνολικού ποσού €42,6 εκατ. στο οποίο τα €21,3 εκατ. προέρχονται από πόρους του ΤΑΑ, και και τα υπόλοιπα €21,3 εκατ. από την Τράπεζα Πειραιώς. Το υπολειπόμενο 20%, ύψους €10,7 εκατ., θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια της εταιρείας.Με το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος προβλέπεται η κατασκευή τουριστικής κατασκήνωσης πολυτελούς διαβίωσης (glamping), κατοικίες μονώροφες και διώροφες, πισίνες, τουριστικά καταλύματα, τουριστικές επιχειρήσεις, εστιατόρια, καφετέριες, πολιτιστικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Στην νέα πρόταση η όλη έκταση των 328 στρεμμάτων χωρίζεται σε ενότητες και ορίζεται ως γενική χρήση ο «τουρισμός-αναψυχή», ενώ καθορίζονται οι χρήσεις γης και οι όροι δόμησης. Αναλυτικότερα, στην πρώτη ενότητα επιτρέπεται η κατασκευή τουριστικών καταλυμάτων, εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής, τουριστικές επιχειρήσεις, μικρές και ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικές εγκαταστάσεις, εστιατόρια, ταβέρνες, καφετέριες, κτίριο-γήπεδο για τη στάθμευση τουριστικών λεωφορείων, αυτοκινήτων μέχρι 3,5 τόνους, μοτοσικλετών κ.λπ. Σε δεύτερη ενότητα επιτρέπεται η κατασκευή ακινήτων ενός ορόφου, αλλά «με δυνατότητα δύο ορόφων σε ποσοστό που δεν ξεπερνά το 20% της δομημένης επιφάνειας» και με μεγίστη πυκνότητα μέχρι 8 κλίνες ανά στρέμμα, πισίνες, υπόγεια μέχρι 2,30 μέτρα βάθος και καθορίζεται η ελάχιστη απόσταση κάθε κτίσματος από τον αιγιαλό τα 100 μέτρα. Σε τρίτη ζώνη επιτρέπεται μόνο η κατασκευή οργανωμένης τουριστικής κατασκήνωσης πολυτελούς διαβίωσης (glamping), ενώ σε άλλη ζώνη επιτρέπεται η κατασκευή μονώροφων κατοικιών με μέγιστο ύψος τα 3,5 μέτρα και με δόμηση επιφάνειας των κτιρίων για εγκαταστάσεις διαμονής τα 150 τ.μ. και για εγκαταστάσεις εστίασης και κέντρα αναψυχής τα 120 τ.μ. Τέλος, προβλέπεται ακόμη μια ζώνη στην οποία απαγορεύεται η δόμηση, η διάνοιξη οδών και η αλλοίωση του φυσικού εδάφους, αλλά επιτρέπονται κατ' εξαίρεση οι εργασίες διαπλάτυνσης και διάστρωσης των οδών που υπάρχουν. Photo: https://www.discovergreece.com/el View full είδηση

Κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΝΟΚ ΓΙΑ ΥΠΔΙΚ Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο πλαίσιο της δέσμευσής του για ασφάλεια δικαίου, προστασία του περιβάλλοντος και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας, κατέθεσε νομοθετική ρύθμιση με αντικείμενο την προσαρμογή των πολεοδομικών κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012) στις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 146–149/2025). Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, και εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ως εργαλείου αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος. Ακολουθούν επεξηγηματικές ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας 1. Ποιος είναι ο βασικός στόχος της νέας ρύθμισης του ΥΠΕΝ; Μετά τις συγκεκριμένες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), που έκριναν την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ αντισυνταγματική, έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς αβεβαιότητας, τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων και επενδυτές, όσο και στη Διοίκηση, με άμεσες, δυσμενείς επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα. Με σεβασμό στις σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και στο πνεύμα τους, καταργούνται οι διατάξεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ ενσωματώνονται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε αντισυνταγματική. Έτσι, αποτρέπονται η στασιμότητα, οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις νέων κατασκευών που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες. Προστατεύεται το περιβάλλον και αποκαθίσταται η ασφάλεια δικαίου. 2. Ποιους αφορά η ρύθμιση; Η ρύθμιση αφορά όλους τους κατόχους οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ και κάνουν χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων και προσαυξήσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Αφορά επίσης αγοραστές, επενδυτές, κατασκευαστές αλλά και τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ), που έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης και αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών. 3. Τι ισχύει για τις νέες άδειες; Από εδώ και στο εξής, δεν προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ οριζόντια, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής. 4. Τι σημαίνει ότι τα κίνητρα θα μπορούν να εντάσσονται στον ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό; Αυτή την περίοδο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) για το 80% της Επικράτειας. Μέσω των ΤΠΣ – ΕΠΣ οι μελετητές μπορούν να καθορίσουν, κατόπιν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ειδικές ζώνες κινήτρων, όπου θα προβλέπονται τα κίνητρα του ΝΟΚ -τα οποία μέχρι σήμερα δίνονταν οριζόντια-, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του, τη φέρουσα ικανότητα, τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής, καθώς και την οικιστική πυκνότητά της. 5. Ποιοι διατηρούν το δικαίωμα δόμησης με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ; Όσοι έχουν οικοδομική άδεια με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ και έχουν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της οικοδομικής τους άδειας, χωρίς αναθεώρηση ή οικονομική επιβάρυνση, ενώ ρητά τους παρέχεται πλέον και η δυνατότητα αναθεώρησης της άδειας, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς οικονομική επιβάρυνση (φόρους, παράβολα, εισφορές, κρατήσεις). Με Προεδρικό Διάταγμα, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, θα περιγραφούν με λεπτομέρεια οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες αποδεικνύεται ότι έχει γίνει εκκίνηση εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. 6. Τι γίνεται με όσους δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024; Χάνουν το δικαίωμα δόμησης; Σε καμία περίπτωση δεν χάνεται το δικαίωμα δόμησης, όμως για να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες, οφείλουν να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια, προκειμένου να απαλειφθούν τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις. Έτσι, δεν χάνουν το δικαίωμα δόμησης, παρά μόνον κατά το μέρος που αφορά στα εν λόγω κίνητρα και προσαυξήσεις. 7. Υπάρχει κάποια μέριμνα για όσους υποχρεούνται να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια; Θα πρέπει να πληρώσουν ξανά και για την αναθεώρηση; Υπάρχει σχετική μέριμνα. Όχι, δεν καταβάλλονται άλλοι φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις για τις αναθεωρήσεις αυτές. Οι εν λόγω αναθεωρήσεις διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης ανέξοδα, χωρίς καθυστερήσεις και κατά προτεραιότητα. 8. Τι προβλέπεται για όσους έχουν άδειες που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, αλλά είναι ενταγμένες ή θα ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ); Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι σε θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και δικαιούχους ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων, προβλέπεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, που αντισταθμίζει τη χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ. Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο έχει διπλή υπόσταση: α) την καταβολή ενός τέλους και β) στοχευμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της Δημοτικής Ενότητας ή του Δήμου, όπου κατασκευάζεται μια οικοδομή με κίνητρα και προσαυξήσεις. Τα μέτρα αυτά εξειδικεύονται σε Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Συμπερασματικά, για να μπορεί να γίνει χρήση των κινήτρων και των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, θα πρέπει να πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και να έχει εγκριθεί το ΕΣΠΙΑΠ. Η διατήρηση της ισχύος των αδειών αυτών συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση της χρηματοδοτικής πίστης του Ελληνικού Δημοσίου, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής εμπιστοσύνης. 9. Τι είναι το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ); Το ΕΣΠΙΑΠ είναι μια ειδική μελέτη που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ εξειδικεύονται τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, δηλαδή οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα γίνουν σε επίπεδο Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας, όπου έχουν δοθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων, χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται. Είναι βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιγραφή της περιοχής και των υφιστάμενων αδειών, ανάλυση νομικών ζητημάτων και ακυρωμένων αδειών, περιβαλλοντική αξιολόγηση και επιπτώσεις, προτάσεις για διαχείριση και αναπροσαρμογή σχεδίων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και οικονομική ανάλυση, παρακολούθηση – αξιολόγηση – συστάσεις – τεκμηρίωση. Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα να εξειδικευτούν τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, να καθοριστεί η διαδικασία έγκρισης του ΕΣΠΙΑΠ, καθώς και το ύψος και η διαδικασία του τέλους. 10. Ποια μπορεί να είναι τα περιβαλλοντικά ισοδύναμα που προτείνει ένα ΕΣΠΙΑΠ; Δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, Αναπλάσεις περιοχών με έντονη δόμηση, Αστικές υποδομές ή αναβαθμίσεις (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, υλικό αστικής επίπλωσης κ.ά.), Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμόρροπων) κτισμάτων, Η χρηματοδότηση απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο Δήμο, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων, Περιβαλλοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης. 11. Τι προβλέπεται για όσους είχαν μεν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε τότε, αλλά αντιμετωπίζουν αιτήσεις ακύρωσης ή οι άδειες έχουν ήδη ακυρωθεί; Και στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και οι άδειες διατηρούνται σε ισχύ. Αυτό προβλέπεται, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ημιτελών κτισμάτων, που υποβαθμίζει το περιβάλλον και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Ειδικότερα, αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, η κατασκευαστική διαδικασία συνεχίζεται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις, εφόσον πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. Εάν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, επιλαμβάνονται το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εξετάσουν με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ. Κατόπιν εξασφάλισης των προαναφερόμενων εγκρίσεων, μπορεί να συνεχίσει η κατασκευή με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, εφόσον καταβληθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ. 12. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες αδειών που εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο; Ναι, οι άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα εξαιρούνται του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, επειδή έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο ισχύει και για τα διατηρητέα κτίρια και μνημεία, με στόχο την προστασία και ανάδειξή τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. View full είδηση

Σε ανακοίνωσή του το ΣτΕ αναφορικά με τα πρακτικά επεξεργασίας του ΣτΕ για την οριοθέτηση των οικισμών αναφέρει: Με τα ΠΕ 74/2024 και 17/2025 κρίθηκε νόμιμο με παρατηρήσεις σχέδιο διατάγματος με αντικείμενο τον καθορισμό κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και τον καθορισμό χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης. Με το εν λόγω σχέδιο αποσκοπήθηκε η ενοποίηση δύο διαφορετικών νομοθεσιών που ισχύουν σήμερα, από τις οποίες η μία, του έτους 1981, ρυθμίζει τους οικισμούς πριν το 1923 (διότι τότε εισήχθη η νομοθεσία περί σχεδίων πόλεων) και η άλλη, του 1985, ρυθμίζει τους οικισμούς που είναι μεταγενέστεροι του 1923, φέρονται απογεγραμμένοι ως αυτοτελείς σε απογραφή προ του έτους 1983 (συγκεκριμένα προ της 14.3.1983, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 1337/1983) με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων και οι οποίοι εξακολουθούν, κατά την εκάστοτε τελευταία απογραφή, να έχουν πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων (από 2.3.1981 π.δ. και από 24.4.1985 π.δ. αντιστοίχως). Κρίθηκε δε ότι νομίμως προτείνεται από την άποψη αυτή το σχέδιο διατάγματος, εφόσον διαλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις για τους προϋφιστάμενους του 1923 οικισμούς, οι οποίοι υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, ομοίως, δε, και ως προς τους παραδοσιακούς οικισμούς, για τους οποίους επίσης προβλέπονται ειδικότερες ρυθμίσεις. Με τα ανωτέρω ΠΕ, μεταξύ άλλων, κρίθηκαν τα εξής: 1. Στο Κεφάλαιο Α του σχεδίου με τίτλο "Καθορισμός ορίου οικισμού" περιλαμβάνονται ρυθμίσεις, ως προς τα κριτήρια και τον τρόπο οριοθέτησης των οικισμών, που είναι δεσμευτικές για τον μελετητή αλλά και τη Διοίκηση που θα εγκρίνει την οριοθέτηση. Η έγκριση αυτή μπορεί να γίνει είτε αυτοτελώς, να πρόκειται, δηλαδή, για απλή οριοθέτηση, είτε να γίνει στο πλαίσιο της έγκρισης Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το οποίο εντάσσεται στη διαδικασία του πολεοδομικού σχεδιασμού και αποτελεί το πρώτο του στάδιο. 2. Ως προς την πρόβλεψη Ζωνών εντός του ορίου του οικισμού (Α-συνεκτικό τμήμα προϋφιστάμενο του 1923, Β-συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983 και Β1-διάσπαρτο τμήμα αυτού) κρίθηκε ότι και αυτή προτείνεται νομίμως. Κρίθηκε, ειδικότερα, ότι ήταν ορθή και νόμιμη η διαπίστωση του Υπουργείου για την ανάγκη να καθιερωθεί διάκριση ζωνών εντός του οικισμού και να θεσπιστούν διακριτοί όροι και περιορισμοί δόμησης ανά ζώνη, με βάση τον χρόνο δημιουργίας και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της καθεμιάς ή και της πολεοδομικής συγκρότησής του (συνεκτικά, διάσπαρτα τμήματα κλπ). Κρίθηκε ότι αυτό συμβάλλει στην προστασία του προϋφιστάμενου του 1923 τμήματος ή τμημάτων του οικισμού, στη διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας, της βιωσιμότητας και ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς του. 3.Ως προς τη Ζώνη Γ, όμως, οι σχετικές διατάξεις τους σχεδίου κρίθηκαν μη νόμιμες. Κατά την προτεινόμενη ρύθμιση στην εν λόγω Ζώνη θα περιλαμβάνονταν εκτάσεις (πλην δασικών και εν γένει προστατευόμενων περιοχών) που όχι μόνον είχαν περιληφθεί εντός οριοθετήσεων που είχαν γίνει στο παρελθόν αναρμοδίως (κυρίως με νομαρχιακές αποφάσεις) και όχι με π.δ., αλλά και δεν είχαν τις προϋποθέσεις να ενταχθούν εντός του ορίου οικισμού, σύμφωνα, άλλωστε, με τα κριτήρια που περιλαμβάνονται στις νομίμως προτεινόμενες ρυθμίσεις του ίδιου του σχεδίου. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για εκτάσεις που βάσει των χαρακτηριστικών τους θα έπρεπε να βρίσκονται εκτός των ορίων οικισμού, και οι οποίες θα ήταν δομήσιμες μόνο βάσει των διατάξεων για την εκτός σχεδίου δόμηση. Σε κάθε δε περίπτωση, ακόμη, δηλαδή και αν αυτές θεωρούνταν ως εντός οικισμού, πρόκειται για εκτάσεις που δεν είναι όλες δομήσιμες είτε διότι δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (νομίμως αναγνωρισμένο με πολιτειακή πράξη) είτε για λόγους αρτιότητας ή άλλους λόγους. Όπως κρίθηκε, η αναγνώριση της Ζώνης Γ θα συνιστούσε κατ'ουσία επέκταση οικισμού (η οποία θα διευκόλυνε τη δόμηση -με μικρότερες αρτιότητες κ.λπ. -, χωρίς η ζώνη αυτή να έχει πολεοδομηθεί με καθορισμό κοινόχρηστων χώρων κ.λπ.), η οποία απαγορεύεται ρητά τόσο στον εξουσιοδοτικό νόμο (άρ. 12 ν. 4759/2020) όσο και στις διατάξεις του ίδιου του σχεδίου, που αφορά αποκλειστικά στην αποτύπωση των ορίων των οικισμών και όχι επέκτασή τους. Η εν λόγω επέκταση, βέβαια, δεν αποκλείεται, αλλά είναι δυνατή μόνο κατόπιν προηγούμενης πολεοδόμησης των εκτάσεων που αφορά η επέκταση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον νόμο (άρ. 12 παρ. 6 και 8 ν. 4759/2020). Απαραίτητη προϋπόθεση για την πολεοδόμηση αυτή είναι η προηγούμενη θεσμοθέτηση εγκεκριμένου ΤΠΣ (ή ΕΠΣ) και, μέχρι την έγκριση των σχεδίων αυτών, η ύπαρξη εγκεκριμένου ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ, που προέβλεπε η νομοθεσία ήδη από τα έτη 1983 και 1997, ενώ για την έγκριση της πολεοδόμησης και επέκτασης οικισμού εφαρμόζονται ειδικές διατάξεις (άρ. 31 παρ. 1 ν. 4067/2012, άρ. 19 ν. 2508/1997, άρ. 89 παρ. 2 ΚΒΠΝ). Εξάλλου, εάν η Διοίκηση κρίνει αναγκαία και σκόπιμη την επέκταση των ορίων των οικισμών της Χώρας για την οικιστική ή άλλου είδους αξιοποίησή τους, θα πρέπει να προωθήσει κατά προτεραιότητα την πολεοδόμηση των αναγκαίων εκτάσεων για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που τίθενται στις σχετικές διατάξεις. Πράγματι, μόνο μέσω της πολεοδόμησης εξασφαλίζονται οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι καθώς και οι αναγκαίες υποδομές για την οικιστική αξιοποίηση των εν λόγω εκτάσεων σε συνθήκες ικανές να καλύψουν τις ανάγκες των κατοίκων τους από άποψη υγιεινής, ασφάλειας, οικονομίας και αισθητικής, δηλαδή εξασφαλίζονται οι βέλτιστες δυνατές συνθήκες διαβιώσεως αυτών, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. 4. Το Κεφάλαιο Β του σχεδίου για τους όρους, περιορισμούς δόμησης και χρήσεις γης εντός οικισμού περιλαμβάνει ρυθμίσεις που σε μεγάλο βαθμό επαναλαμβάνουν ήδη ισχύοντες κανόνες δικαίου. Επισημάνθηκε, όμως, από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι πρόκειται για διατάξεις που συνιστούν κατ’αρχήν το πλαίσιο καθορισμού όρων και περιορισμών δόμησης και χρήσεων γης των οικισμών, απευθύνονται δε προς τους μελετητές που συντάσσουν τις απαιτούμενες προς τον σκοπό αυτό μελέτες. Οι μελέτες αυτές θα πρέπει να κινηθούν στο πλαίσιο που καθορίζει το διάταγμα, να διατυπώσουν τη σχετική πρόταση πολεοδομικού κανονισμού του οικισμού ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη φυσιογνωμία του και, στη συνέχεια, να την υποβάλουν προς τη Διοίκηση για έγκριση. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω διατάξεις δεν επιτρέπεται να εφαρμόζονται ευθέως από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης για την έκδοση οικοδομικών αδειών χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση του διατάγματος οριοθέτησης του οικισμού. View full είδηση