Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    406 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε προσυμβατικό στάδιο και συνήθως σε διακηρύξεις έργων με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, κατά την αιτιολόγηση ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς ανακύπτει το ζήτημα ορθού ή επαρκούς υπολογισμού της μεταφορικής δαπάνης. Αυτή αφορά κυρίως στη μεταφορά αδρανών υλικών λατομείου για εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτικών, στο πλαίσιο υπολογισμού του άμεσου κόστους του έργου.
      Κατά την εκτέλεση δημοσίων έργων οδοποιίας, αντίστοιχα, είναι σύνηθες το αίτημα για πρόσθετες δαπάνες μεταφοράς αδρανών υλικών λατομείου για εργασίες οδοστρωσίας και ασφαλτικών και αφορά ουσιαστικά σε πρόσθετη αποζημίωση προς τον ανάδοχο και όχι σε συμπληρωματικές εργασίες απαραίτητες για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης που προέκυψαν μετά την έναρξη εκτέλεσης του έργου.
      Επιπλέον, οι μέχρι πρότινος ιδιαίτερα μεγάλες προσφερόμενες εκπτώσεις σε έργα οδοποιίας και η σύγχρονη ενεργειακή κρίση ανέδειξαν τη συμβολή της μεταφορικής δαπάνης στο άμεσο κόστος εκτέλεσης των έργων αυτών.
      Διακρίνεται, επομένως, η σημασία της ακρίβειας στον υπολογισμό της μεταφορικής δαπάνης σε έργα οδοποιίας.
      Στο Ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε, Άρθρο 88 «Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές» παρ.5α, ορίζεται οτι «Στις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών, παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ως ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές, σε κάθε περίπτωση, τεκμαίρονται προσφορές που υποβάλλονται σε διαγωνισμό και εμφανίζουν απόκλιση μεγαλύτερη των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αναθέτουσα αρχή δύναται να κρίνει ότι συνιστούν ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και προσφορές με μικρότερη ή καθόλου απόκλιση από το ως άνω όριο. Οι παρεχόμενες εξηγήσεις του οικονομικού φορέα, ιδίως ως προς τον προσδιορισμό οικονομικών μεγεθών, με τις οποίες ο προσφέρων διαμόρφωσε την προσφορά του, αποτελούν δεσμευτικές συμφωνίες και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης που δεν μπορούν να μεταβληθούν καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης.»
      To Κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών δημοσίων έργων οδοποιίας, αναφορικά με το μεταφορικό έργο, περιλαμβάνει:
      – τον Κανονισμό Περιγραφικών Τιμολογίων Εργασιών (ΔΝΣγ/οικ.35577/ΦΝ 466/2017, ΦΕΚ 1746/Β/2017),
      – την Εγκύκλιο Ε7/2013 της ΓΓΔΕ (αρ. πρωτ. Δ11γ/ο/5/8/12-02-2013 και ΑΔΑ: ΒΕΥΣ1-ΞΘΕ) και
      – την Εγκύκλιο Ε18/2014 της ΓΓΔΕ (αρ. πρωτ. Δ11γ/ο/6/7/24-09-2014 και ΑΔΑ: Ω8ΘΛ1-ΤΘΥ).
      Εκεί, εν συντομία, προβλέπεται ότι το κόστος μεταφοράς αδρανών υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών προϋπολογίζεται πριν την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας και έχει ενσωματωθεί στην ενιαία τιμή του τιμολογίου ανεξαρτήτως της απόστασης μεταφοράς που εν τέλει ο ανάδοχος θα κληθεί να καλύψει, πλην των περιπτώσεων που στα οικεία άρθρα αναφέρεται ρητά ότι η μεταφορά πληρώνεται ιδιαίτερα (άρθρα που επισημαίνονται με αστερίσκο [*]). Επισημαίνεται ότι, τα ενιαία τιμολόγια δεν είναι δυνατόν να προβλέψουν και να κοστολογήσουν ειδικές συνθήκες μεταφοράς υλικών, όπως θαλάσσιες μεταφορές και μεταφορές σε δύσβατα σημεία. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, οι ειδικές αυτές συνθήκες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αποζημιώνονται ιδιαίτερα, με την σύνταξη επί πλέον άρθρου πρόσθετης αποζημίωσης οφειλόμενης στις κατά τόπους ειδικές συνθήκες και προσθήκη αυτού στα τιμολόγια Δημοπράτησης.
      Το όλο ζήτημα τελικά ανάγεται στην πληρότητα και ορθότητα των συμβατικών τευχών (Τεχνική Περιγραφή, Τιμολόγιο μελέτης, Προϋπολογισμός μελέτης, Γενική και Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων) το οποίο είναι ουσιώδες για την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου. Από εκεί και πέρα, μεταβολή του κόστους μεταφοράς ανάγεται και στον επιχειρηματικό κίνδυνο του αναδόχου, ο οποίος προχωρά στην υποβολή οικονομικής προσφοράς με βάση τις συνθήκες του κάθε έργου. Εξάλλου, η επιλογή των προς προμήθεια υλικών που ενσωματώνονται στο έργο, συμπεριλαμβανομένων και των λατομικών προϊόντων, υλικών οδοστρωσίας και ασφαλτικών, εναπόκειται στις επιχειρηματικές επιλογές που ο ίδιος αναλαμβάνει, εκτός ειδικών περιπτώσεων που προσδιορίζονται ρητά στα συμβατικά τεύχη, πχ παροχή από την αναθέτουσα αρχή.
      Έργα Οδοποιίας: Ασυνήθιστα Χαμηλή Προσφορές και Μεταφορικό Κόστος
      Πέτρου Ευαγγελία, Πολιτικός μηχανικός MSc, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό ΕΑΔΗΣΥ
    2. Αρθρογραφία

      Engineer

      Δημοσιεύθηκε το πλήρες κείμενο της απόφασης 176/2023 του Συμβουλίου της Επικρατείας, σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση και ήδη από τις 30 Μαρτίου η απόφαση βρίσκεται στα χέρια των αρμοδίων υπαλλήλων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
      Θυμίζουμε ότι, το ανώτατο δικαστήριο εξετάζοντας υπόθεση που έφτασε στο ΣτΕ, μετά από μία καταγγελία για την δόμηση οικοπέδου σε εκτός Σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς πρόσβαση σε αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό , αποφάσισε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των 4 στρεμμάτων , αλλά απαιτείται σωρευτικά , ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) για την δόμηση ενός ακινήτου.
      Ποια είναι τα βασικά σημεία της 176/2023 απόφασης ΣτΕ;
      Με το άρθρο 24 του Συντάγματος το φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον έχουν αναχθεί σε αυτοτελώς προστατευόμενα αγαθά που οφείλει το κράτος να τα διαφυλάσσει Επιβάλλεται ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός στα ευαίσθητα οικοσυστήματα, όπως τα μικρά νησιά, των οποίων η οικιστική, τουριστική και γενικώς οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να συνδέεται με τη διατήρηση του χαρακτήρα τους και να μην παραβιάζει την φέρουσα ικανότητά τους. Οι εκτός σχεδίου περιοχές δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, την δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού και, συνεπώς, η οικιστική εκμετάλλευση,όταν κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, τελεί υπό αυστηρούς όρους και σε κάθε περίπτωση δεν δεν επιτρέπεται να καθιστούν ευχερέστερη τη δόμηση, σε σχέση προς τους ισχύοντες όρους για τις εντός σχεδίου περιοχές Δεν επιτρέπεται η κατάτμηση ενιαίου γηπέδου σε μικρότερα που οδηγεί σε άμεση ή έμμεση δημιουργία οικιστικού συνόλου χωρίς προηγούμενη έγκριση σχεδίου οργανωμένης δόμησής του Οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.),αποτελούν προσωρινό υποκατάστατο του απαιτούμενου χωροταξικού σχεδιασμού. Ταακίνητα που βρίσκονται εντός ΖΟΕ δεν προορίζονται κατ’ αρχήν προς δόμηση . Ιδιαίτερα για τις Ζ.Ο.Ε. απαιτείται όπως το γήπεδο διαθέτει, προεχόντως, πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο. Δεν είναι βάσιμη η μόνη προϋπόθεση για την δόμηση εκτός σχεδίου να είναι το ελάχιστο εμβαδόν των 4.000 τ.μ., διότι προσκρούει στις βασικές αρχές του Συντάγματος και τους θεμελιώδεις κανόνες της εκτός σχεδίου δομήσεως Ένα γήπεδο θεωρείται ότι έχει πρόσωπο, για να είναι οικοδομήσιμο, όταν ο δρόμος αυτός, ανεξαρτήτως αν είναι εθνικός, επαρχιακός, δημοτικός ή κοινοτικός (πλην των αγροτικών, που αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία και δεν καθιστούν οικοδομήσιμα τα γήπεδα, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις), υφίσταται νομίμως και είναι ήδη διανοιγμένος, κατά τρόπον ώστε να είναι προσπελάσιμος και να παρέχει εν τοις πράγμασι επικοινωνία με το γήπεδο. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθορίζεται η έννοια του «κοινόχρηστου δρόμου» του προεδρικού διατάγματος της 24-31.5.1985», πλην έκτοτε δεν έχει εκδοθεί σχετικό διάταγμα κατ’ εφαρμογή της ανωτέρω εξουσιοδοτικής διατάξεως. Το ΣτΕ θεωρεί παγίως ότι η προϋπόθεση του προσώπου σε κοινόχρηστη οδό συντρέχει ανέκαθεν με την προϋπόθεση της αρτιότητας και όχι μόνο μετά το 2003 σύμφωνα με τις σχετ. ΣτΕ 4525/2009, 3965/2015, 1671/2014, 2606/2005, 3848/2005, 3849/2005, 3504/2010, 1671/2014, 4046/2015, 2329/2012 κ.ά. Οι πολεοδομικές αρχές, οφείλουν να ακολουθούν τη νομολογία των αρμοδίων δικαστηρίων κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και ειδικώς κατά την έκδοση των οικοδομικών αδειών Οι αγοραστές , οι νομικοί και τεχνικοί σύμβουλοι οφείλουν να είναι ενημερωμένοιεπί του ισχύοντος πολεοδομικού καθεστώτος των ακινήτων και των εφαρμοστέων όρων και περιορισμών δομήσεως και να μην προβάλλεται ο ισχυρισμός της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης ; Με την δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος δεσμεύτηκε για την άμεση κατάθεση «…μεταβατικής διάταξης η οποία θα δίνει σαφή απάντηση στο πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί…» με την 176/2023 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την οικοδομησιμότητα οικοπέδων εκτός σχεδίου. Κι ενώ η σχετική νομοθετική ρύθμιση ήταν έτοιμη προς ψήφιση, ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής το απόγευμα της Δευτέρας 10 Απριλίου 2023, πως δεν θα κατατεθεί η ρύθμιση πριν κλείσει την Μεγάλη Τετάρτη η Βουλή.
      Γιατί έκανε πίσω η κυβέρνηση στη λύση του θέματος σχετικά με την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης ;
      Σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΝ το σχέδιο της νομοθετικής ρύθμισης χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και διαβούλευσης, προκειμένου να υπάρξει ασφάλεια στην απόφαση που θα ψηφιστεί και να ακολουθεί τις επιταγές του ΣτΕ. Επίσης η κυβέρνηση παρέπεμψε την επίλυση του θέματος μετά τις εκλογές, λόγω της μεγάλης σοβαρότητάς του.
      Τι κάνουν τα πολεοδομικά γραφεία της χώρας ;
      Πολλές πολεοδομίες, όπως και πολλά περιφερειακά τμήματα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και σύλλογοι μηχανικών ζήτησαν εγγράφως από το Υπουργείο να δοθούν έγγραφες οδηγίες για το τι ισχύει και τι όχι για τις νέες αλλά και τις παλιές οικοδομικές άδειες, μετά την απόφαση του ΣτΕ.
      Στο διάστημα αυτό των τριών μηνών από την δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ η κατάσταση που επικρατεί είναι η εξής :
      α) Τα περισσότερα Πολεοδομικά γραφεία της χώρας ( Υπηρεσίες Δόμησης) σταμάτησαν να εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης , προεγκρίσεις δόμησης και άδειες δόμησης σε όλα τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών , τα οποία δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.
      β) Αρκετές πολεοδομίες, κυρίως στους νησιωτικούς και παραθαλάσσιους δήμους , όπου υπάρχει και έντονο οικιστικό ενδιαφέρον, συνεχίζουν κανονικά στην έκδοση αδειών δόμησης σε γήπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδό 4000 τ.μ. και πρόσωπο σε αγροτικό δρόμο , δηλαδή μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο
      γ) Ορισμένες πολεοδομίες, ερμηνεύουν διαφορετικά την απόφαση του ΣτΕ, η οποία κάνει αναφορά στην απαίτηση προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο από το 1985. Έτσι συνεχίζουν να εκδίδουν βεβαιώσεις, προεγκρίσεις και άδειες δόμησης για τα ακίνητα, τα οποία στερούνται προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο που όμως δημιουργήθηκαν πριν την εφαρμογή του από 6-10-1978 ΠΔ το οποίο αντικαταστάθηκε με το Π.Δ. της 24-31.5.1985 και το ν. 3212/2003 .
      Ποια είναι η επίσημη απάντηση της Υπηρεσίας του ΥΠΕΝ ;
      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος με το υπ΄ αριθμ. ΥΠΕΝ /ΔΠΟΛΣ/20400/522/02-03-2023 έγγραφο του Αν. Προϊστάμενου της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού αποδέχεται το σκεπτικό της απόφασης 176/2023 του ΣτΕ η οποία σημειώνει ότι ακολουθεί πάγια νομολογία. Αναφέρει επίσης ότι, προωθείται από το 2021 η διαδικασία για την κύρωση του δικτύου κοινοχρήστων οδών εκτός σχεδίου και συνεχίζει ότι δεν απαιτείται η έκδοση εγκυκλίου, η οποία να αποσαφηνίζει το ισχύον νομοθετικό καθεστώς και σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε η έκδοση εγκυκλίου να τροποποιεί την ισχύουσα νομοθεσία, προβλέποντας διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος.
      Τέλος, σημειώνει ότι, μέχρι τον καθορισμό του δικτύου κοινοχρήστων δρόμων, όποιος επιθυμεί μπορεί να προβεί σε μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδού που προϋφίσταται του 1923 με την έκδοση σχετικού Π.Δ.
      Σημειώνεται ότι, το έγγραφο του ΥΠΕΝ δεν στάλθηκε στα πολεοδομικά γραφεία, παρά κατατέθηκε στη Βουλή ως απάντηση σε σχετική ερώτηση που έγινε απο βουλευτή και κοινοποιήθηκε και στον Σύλλογο Τοπογράφων Μαγνησίας.
      Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες σήμερα ;
      Είναι σαφές ότι η απόφαση του ΣτΕ πρέπει να εφαρμοστεί. Επίσης, το έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος καθώς και η πρόταση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ για μία μεταβατική νομοθετική ρύθμιση που θα δίνει μία διέξοδο στο πρόβλημα μαρτυρά την αποδοχή της απόφασης από πλευράς της διοίκησης και του κράτους. Επομένως η πολιτεία θα πρέπει να ενεργήσει συντεταγμένα και να δοθούν σαφείς οδηγίες από το ΥΠΕΝ προς τα πολεοδομικά γραφεία, από το ΤΕΕ στους μηχανικούς και το Συμβολαιογραφικό Σύλλογο στα μέλη του, προκειμένου να υπάρχει ισονομία και να μην σύρονται στα δικαστήρια υπάλληλοι, μηχανικοί, συμβολαιογράφοι και κυρίως οι ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου που οικοδομούν χωρίς την τήρηση των κανόνων που έθεσε το ΣτΕ.
      Σε κάθε περίπτωση και μέχρι την λύση του θέματος, για την οικοδομησιμότητα των εκτος σχεδίου γηπέδων θα εξετάζεται η αντίστοιχη καταγραφή του δρόμου με βάση νομικά διαπιστωμένη πράξη της διοίκησης.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    3. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η άνοδος της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας, η μονιμοποίηση των τυφώνων και των πλημμυρών και πολυποίκιλοι παράγοντες που οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου καταπονούν τα δομικά υλικά των πάσης φύσεως κατασκευών, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών σε ολόκληρο τον πλανήτη.
      Οι αρχιτέκτονες και οι μηχανικοί σχεδιάζουν κτίρια και άλλες κατασκευές, όπως γέφυρες, για να λειτουργούν εντός των παραμέτρων του τοπικού κλίματος. Είναι κατασκευασμένα με υλικά και ακολουθούν πρότυπα σχεδίασης που μπορούν να αντέξουν το αναμενόμενο εύρος θερμοκρασιών, βροχοπτώσεων, χιονιού και ανέμων, καθώς και οποιωνδήποτε γεωλογικών ζητημάτων όπως οι σεισμοί, οι καθιζήσεις και τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων.
      Οταν ξεπεραστεί οποιαδήποτε από αυτές τις παραμέτρους, πιθανότατα κάποια στοιχεία του κτιρίου θα αποτύχουν. Εάν υπάρχουν ισχυροί άνεμοι, ορισμένα πλακίδια οροφής μπορεί να αποκολληθούν. Εάν, έπειτα από μέρες έντονης βροχής, ο υδροφόρος ορίζοντας ανεβεί, το υπόγειο μπορεί να πλημμυρίσει. Ωστόσο, αφού περάσει το συμβάν, η ζημιά μπορεί να αποκατασταθεί και πρόσθετα μέτρα μπορούν να μειώσουν την επανεμφάνιση του κινδύνου.
      Ομως, νέα δεδομένα που αφορούν ορισμένες αλλαγές, όπως τις υψηλότερες μέσες ατμοσφαιρικές θερμοκρασίες και την αυξημένη υγρασία, εμφανίζουν μια τάση μονιμοποίησης. Για παράδειγμα, αυτό που προηγουμένως θεωρούσαμε πλημμύρα που συμβαίνει μια φορά τον αιώνα μπορεί να γίνει ένα συνηθέστερο περιστατικό. Μερικές από αυτές τις επιπτώσεις είναι αρκετά προφανείς.
      Τα σπίτια θα είναι πιο επιρρεπή στην υπερθέρμανση, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή των κατοίκων, κάτι που συνέβη κατά τη διάρκεια του πρόσφατου «θερμικού θόλου» στη Βόρεια Αμερική. Η αυξημένη συχνότητα των πλημμυρών και το πλημμύρισμα μεγαλύτερων περιοχών ενδέχεται να οδηγήσει στην εγκατάλειψή τους.
      Τήξη υλικών
      Σε κάποιο βαθμό, αυτές οι επιπτώσεις θα εντοπιστούν και θα μπορούσαν να περιοριστούν, με αρκετά απλές θεραπείες. Για παράδειγμα, η υπερθέρμανση μπορεί να μειωθεί με σκίαση παραθύρων με τέντες ή περσίδες, καλή μόνωση και άφθονο αερισμό. Ισως πιο ανησυχητικές είναι οι ύπουλες επιπτώσεις των προαναφερόμενων φαινομένων που υπονομεύουν σταδιακά τις βασικές λειτουργίες ενός κτιρίου με λιγότερο φανερούς τρόπους, γράφει στο Conversation ο Ραν Μπόιντελ, λέκτορας στη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Χέριοτ-Βατ.
      Τα υλικά διαστέλλονται καθώς θερμαίνονται, ειδικά τα μέταλλα, τα οποία μπορούν να λυγίσουν μόλις ξεπεραστεί η σχεδιασμένη αντοχή τους. Για έναν ουρανοξύστη στο Σενζέν της Κίνας, οι υψηλές θερμοκρασίες κατηγορήθηκαν εν μέρει για την ανατάραξη της δομής, αναγκάζοντας την εκκένωσή του, καθώς ο χαλύβδινος σκελετός «τεντώθηκε» με τη ζέστη. Οι ακραίες θερμοκρασίες μπορούν ακόμη και να προκαλέσουν τήξη υλικών, με αποτέλεσμα οι δρόμοι να «αιμορραγούν» καθώς το επιφανειακό στρώμα της πίσσας μαλακώνει.
      Η καθίζηση –όταν το έδαφος κάτω από μια δομή υποχωρεί, προκαλώντας τη ρωγμή ή την κατάρρευσή του– αναμένεται επίσης να συμβαίνει συχνότερα σε έναν θερμότερο κόσμο. Τα κτίρια με θεμέλια σε αργιλώδη εδάφη είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς τα εδάφη διογκώνονται όταν απορροφούν νερό και στη συνέχεια σκληραίνουν και συρρικνώνονται καθώς στεγνώνουν. Αυτό θα επιδεινωθεί με την αλλαγή των μοτίβων των βροχοπτώσεων. Για τα επόμενα 50 χρόνια, για παράδειγμα, αναμένεται ότι περισσότερο από το 10% των ακινήτων στη Βρετανία θα επηρεαστούν από καθίζηση.
      Μπετόν με «καρκίνο»
      Ισως η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι αυτά τα φαινόμενα θα επηρεάσουν το οπλισμένο σκυρόδεμα, ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα υλικά στη Γη. Χρησιμοποιείται σε όλα, από ουρανοξύστες και γέφυρες έως τα υπέρθυρα πάνω από τα παράθυρα στα σπίτια. Το οπλισμένο σκυρόδεμα κατασκευάζεται με την τοποθέτηση χαλύβδινων ράβδων μέσα σε ένα καλούπι και την πρόσθεση υγρού σκυροδέματος.
      Μόλις στεγνώσει, παράγει απίστευτα ισχυρές κατασκευές. Ομως, ένα θερμότερο υγρό κλίμα θα καταστρέψει την αντοχή αυτού του υλικού. Οταν ο χάλυβας μέσα στο σκυρόδεμα βραχεί, σκουριάζει και διαστέλλεται, σπάει το σκυρόδεμα και εξασθενεί τη δομή σε μια διαδικασία που μερικές φορές αναφέρεται ως «καρκίνος του σκυροδέματος».
      Τα κτίρια σε παράκτιες περιοχές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα καθώς το χλωρίδιο στο αλμυρό νερό επιταχύνει τη σκουριά. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα ανεβάσει τον υδροφόρο ορίζοντα και θα τον καταστήσει πιο αλμυρό, επηρεάζοντας τα θεμέλια των κτιρίων, ενώ η διασπορά του αλατιού θα εξαπλωθεί περαιτέρω με ισχυρότερους ανέμους.
      Η ενανθράκωση
      Ταυτόχρονα, το σκυρόδεμα επηρεάζεται από την ενανθράκωση, μια διαδικασία όπου το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα αντιδρά με το τσιμέντο για να σχηματίσει ένα διαφορετικό χημικό στοιχείο, το ανθρακικό ασβέστιο. Αυτό μειώνει το pH του σκυροδέματος, καθιστώντας τον χάλυβα ακόμη πιο επιρρεπή στη διάβρωση. Από τη δεκαετία του 1950, τα παγκόσμια επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί από περίπου 300 μέρη ανά εκατομμύριο σε πάνω από 400. Περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα σημαίνει περισσότερη ενανθράκωση.
      Επί της ουσίας, προκύπτει μια αφύπνιση για την ευθραυστότητα των υπαρχόντων κτιρίων. Αλλά, πέραν αυτού, τα δεδομένα δείχνουν ότι ο πλούτος δεν προστατεύει από τις επιπτώσεις των έντονων κλιματικών φαινομένων που χτυπούν αδιάκριτα.
      Τα πλούσια έθνη έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσαρμοστούν πιο γρήγορα και να μετριάσουν αυτές τις επιπτώσεις, αλλά δεν μπορούν να τις σταματήσουν στα σύνορα. Τα κτίρια είναι ευάλωτα σε αυτές τις επιπτώσεις, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται στον κόσμο και, αν μη τι άλλο, τα σύγχρονα κτίρια των ανεπτυγμένων χωρών έχουν περισσότερα πράγματα που μπορούν να πάνε στραβά, παρά οι απλούστερες παραδοσιακές κατασκευές.
    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Μεγάλες είναι οι προστριβές μεταξύ ενοίκων σε πολυκατοικίες σχετικά με τις κατασκευές που επιτρέπονται και πως θα χρησιμοποιείται ο ακάλυπτος χώρος της οικοδομής.
      Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου ενός κτιρίου καθώς και η δόμηση σ΄ αυτόν προβλέπεται από την σχετική πολεοδομική νομοθεσία και οι ένοικοι μιας οικοδομής, είτε παλιάς, είτε νέας, θα πρέπει να συμβουλευτούν τον μηχανικό τους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα και διαφωνίες μεταξύ τους.
      Τι είναι ακάλυπτος χώρος ενός οικοπέδου;
      Ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου είναι ο χώρος που δεν δοµείται και διαμορφώνεται µε την κατάλληλη φύτευση, για να δημιουργείται ευνοϊκό µικροκλίμα, τόσο για το κτίριο όσο και για το οικοδοµικό τετράγωνο.
      Ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου πρέπει:
      να είναι προσπελάσιμος από τους χώρους κοινής χρήσης του κτιρίου να παραµένει χωρίς επίστρωση τουλάχιστον κατά τα 2/3 ώστε να φυτεύεται. Τι διαμορφώσεις επιτρέπονται στον ακάλυπτο χώρο;
      Στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου ή γηπέδου επιτρέπονται οι παρακάτω διαμορφώσεις:
      α) Η εκσκαφή ή επίχωση του εδάφους για συν – πλην 1,5 μέτρο από το φυσικό έδαφος, για την διευκόλυνση της φυσικής αποροής ομβρίων.
      β) Η επίχωση μέχρι τη στάθμη του πεζοδρομίου για να κατασκευαστεί μία είσοδος προσπέλασης στο κτίριο.
      γ) Κατασκευές, όπως σκάλες, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες), αντηρίδες, πεζούλια, βεράντες, φυτεύσεις, cours anglaises, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων κλπ.
      δ) Επίσης επιτρέπονται στεγασμένοι ανελκυστήρες, υπαίθριες θέσεις στάθμευσης οχημάτων, σκίαστρα, προστεγάσματα, αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία, χώροι φυλακίων, κλειστός χώρος συλλογής και χώροι αποθήκευσης απορριμμάτων και άλλα.
      Τι επιτρέπεται όταν υπάρχει αποκλειστική χρήση στον ακάλυπτο από έναν ένοικο μιας οικοδομής;
      Στον ακάλυπτο χώρο μιας πολυκατοικίας δεν έχει κανένας ιδιοκτήτης διαμερίσματος ή διαμερισμάτων δικαίωμα να κτίσει, ακόμη και αν έχει την αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή μέρους του ακάλυπτου χώρου. Καθένας από τους συνιδιοκτήτες δικαιούται να κάνει απόλυτη χρήση των κοινών χώρων και να προβαίνει στην επισκευή και στην ανακαίνιση ανανέωση τους, υπό τον όρο να μη βλάπτει τα δικαιώματα των υπόλοιπων συνιδιοκτητών.
      Οι συνιδιοκτήτες μπορούν με συμβολαιογραφική πράξη, να ρυθμίσουν τη χρήση των κοινόχρηστων χώρων, όπως επιθυμούν. Στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης δεν αποκλείεται η επιφύλαξη της χρήσεως κοινόχρηστου χώρου αποκλειστικώς υπέρ κάποιου ή κάποιων από αυτούς.
      Ανεξάρτητα από το αν κάποιος ιδιοκτήτης έχει την αποκλειστική χρήση συγκεκριμένων τμημάτων ή ολόκληρου του ακάλυπτου χώρου, απαγορεύεται το κτίσιμο διότι το ότι έχει το δικαίωμα χρήσης δεν του παρέχει συγχρόνως και το δικαίωμα κτισίματος.
      Μπορώ αντί για φύτευση να βάλω γλάστρες με φυτά;
      Όχι. Υποχρεωτικά ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου στα 2/3 του, πρέπει να παραμένει χωρίς επίστρωση για να μπορεί να φυτευτεί. Όμως οι πέργκολες, εφόσον είναι ασκεπείς και προορίζονται για στήριξη φυτών μπορούν να κατασκευάζονται στην επιφάνεια του χώρου φύτευσης.
      Στον υπολογισμό της φύτευσης συμμετέχουν οι ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και οι πισίνες σε οποιοδήποτε επίπεδο, καθώς και κατασκευές που επιβάλλονται μετά την ανεύρεση μνημείων, για την προστασία και ανάδειξή τους ύστερα από έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
      Κάθε επιφάνεια που φυτεύεται σε ελάχιστο πάχος εδάφους σαράντα (40) εκατοστών συμμετέχει στον υπολογισμό της απαιτούμενης φύτευσης.
      Μπορώ αντί για φύτευση να βάλω μόνο γκαζόν;
      Κατά την ανέγερση νέας οικοδομής ή κατ’ επέκταση προσθήκης σε οικόπεδο εμβαδού τουλάχιστο 200 m2, πρέπει να φυτεύονται δένδρα ή να διατηρούνται υπάρχοντα, έτσι ώστε να αναλογεί τουλάχιστο ένα δένδρο ανά 200, m2 οικοπέδου. ‘Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδόν οικοπέδου 100 m2 και άνω προστίθεται ένα ακόμα δένδρο.
      Όταν υπάρχουν προκήπια, τότε τα δένδρα πρέπει να είναι τόσα, ώστε να αναλογεί ένα δένδρο ανά 25 m2 προκηπίου. ‘Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδόν προκηπίου πάνω από 12 m2, προστίθεται ένα ακόμα δένδρο.
      Εκτός του χώρου της φύτευσης ποιές άλλες κατασκευές μπορώ να κάνω στον ακάλυπτο;
      Εκτός του υποχρεωτικού χώρου φύτευσης επιτρέπονται:
      α) Εγκαταστάσεις για τη στήριξη φυτών
      β) Στοιχεία εξυπηρέτησης (πάγκοι, τραπέζια), άθλησης και παιχνιδότοπων.
      γ) Σκάλες ή κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) καθόδου προς τους υπόγειους χώρους, ή/και μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων.
      δ) Ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και πισίνες
      στ) Δεξαμενή αερίου καυσίμου, όπως και αποθήκη συσσωρευτών φωτοβολταϊκών συστημάτων εφόσον δεν μπορεί να είναι υπόγειες.
      ζ) Καπνοδόχοι
      η) Εγκαταστάσεις παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών συστημάτων καθώς και αντιθορυβικών συστημάτων
      θ) Κινητά προστεγάσματα.
      Επιτρέπεται να γίνουν θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο χώρο;
      Καταρχήν ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου προορίζεται κυρίως για φύτευση, πλην όμως σήμερα σε πολλές πολυκατοικίες ο ακάλυπτος χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων καλύπτοντας όλη την πρασιά. Ο ακάλυπτος όμως του οικοπέδου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων µη στεγασμένος (υπαίθριος) ή µε ελαφρά κατασκευή, σε ένα όμως ποσοστό της επιφάνειας του οικοπέδου και εκτός του υποχρεωτικού χώρου φύτευσης, που αντιστοιχεί στα 2/3 του οικοπέδου.
      Έχω μπροστά από το κτίριο υποχρεωτική πρασιά. Αυτή μετρά στον ακάλυπτο χώρο;
      Ναι, το προκήπιο ή πρασία είναι υποχρεωτικός αδόμητος χώρος και διαμορφώνεται ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου, περιλαμβάνουν πάντοτε δένδρα, φυτά ή και υδάτινες κατασκευές σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού στην επιφάνειά της επιτρέπονται:
      α) Κινητά προστεγάσματα που κατασκευάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού.
      β) Υπαίθριες σκάλες όταν τηρούνται ταυτόχρονα οι προϋποθέσεις ότι εξυπηρετούν όροφο που η στάθμη του δαπέδου του δεν υπέρκειται από την οριστική (φυσική ή τεχνητή) στάθμη του εδάφους περισσότερο από 1,80 μ. και δεν προεξέχουν από την οικοδομική γραμμή περισσότερο από το ένα τέταρτο του πλάτους του προκηπίου.
      γ) Στοιχεία διευκόλυνσης της μετακίνησης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων.
      Το ισόγειο κατάστημα της πολυκατοικίας καταλαμβάνει με τραπεζάκια την πρασιά επιτρέπεται;
      Η πρασιά και γενικά ο ακάλυπτος χώρος στις πολυκατοικίες, είναι κοινόχρηστοι χώροι, που συχνά καταλαμβάνονται από κάποιον συνιδιοκτήτη. Όταν η αποκλειστική χρήση στους κοινόχρηστους χώρους στηρίζεται σε συμφωνία των συνιδιοκτητών, που αποτυπώνεται επακριβώς στον κανονισμό της πολυκατοικίας ή τη συστατική πράξη της οροφοκτησίας, τότε η αποκλειστική χρήση είναι έγκυρη και δεσμευτική ως προς όλους τους συνιδιοκτήτες. Σε αντίθετη περίπτωση, οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες δικαιούνται να στραφούν δικαστικά εναντίον του και να αξιώσουν την άρση της προσβολής αυτής.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    5. Αρθρογραφία

      Engineer

      Επιστημονική δημοσίευση του meteo αποκαλύπτει το σαρωτικό πέρασμα του κυκλώνα Ιανού, τον Σεπτέμβριο του 2020. Ήταν ο πιο ισχυρός μεσογειακός κυκλώνας του 20ού αιώνα. Ο κυκλώνας «Ιανός» ξέσπασε με μεγάλη ένταση στη χώρα μας τον Σεπτέμβριο του 2020. Σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, διένυσε 1.900 χιλιόμετρα πάνω από τα Επτάνησα και προκάλεσε κατολισθήσεις, χειμάρρους και τεράστιες καταστροφές.
      Το meteo δημοσίευσε στο περιοδικό της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας «Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS)» επίγειες και δορυφορικές παρατηρήσεις του Μεσογειακού Κυκλώνα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για το πιο ισχυρό medicane που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο από τα μέσα του 20ου αιώνα.
      Ο Ιανός ξεκίνησε να αναπτύσσεται στις 15 Σεπτεμβρίου 2020 στον Κόλπο της Σύρτης και αφού διένυσε περίπου 1.900 χιλιόμετρα περνώντας πάνω από τα Επτάνησα στις 17-18/09/2020, έφτασε εξασθενημένος στις ακτές της Αιγύπτου στις 21/09/2020.
      Στην παρακάτω εικόνα αποτυπώνεται η πορεία που διένυσε ο Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός (μαύρη καμπύλη) μεταξύ 15 και 21 Σεπτεμβρίου 2020 και οι περιοχές που δέχθηκαν πλημμύρες, κατολισθήσεις και καταστροφικούς ανέμους.

      Αναλύοντας τα δεδομένα ταχύτητας ανέμου, έδειξαν μέγιστες τιμές στα 159 km/h και ριπές στα 195 km/h στην Κεφαλονιά τα ξημερώματα της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 2020. Εντυπωσιακά ήταν και τα ημερήσια ύψη βροχής στην Κεφαλονιά που έφτασαν τα 644.7 mm σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών (769 mm σε 48 ώρες) και είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρές κατολισθήσεις και υπερχείλιση χειμάρρων στο νησί.
      Καταστροφικές όμως ήταν επίσης οι πλημμύρες στη Θεσσαλία που καταγράφηκαν από το δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr με 317 mm μέγιστο ύψος βροχής στο Περτούλι.
      Στη δεύτερη εικόνα αποτυπώνονται τα συγκεντρωτικά ύψη βροχής (mm) στην Κεντρική και Δυτική Ελλάδα μεταξύ 17-18 Σεπτεμβρίου 2020 (48 ώρες) όπως καταγράφηκαν από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και του Ιονίου Πανεπιστημίου.

       
    6. Αρθρογραφία

      Engineer

      BIM (Building Information Modeling) είναι το ψηφιακό σύστημα το οποίο αφορά Κτίρια (Buildings) και έχει τις πληροφορίες που τα αφορούν (Information) και βάσει των οποίων μπορεί να προκύψει κάθε είδους αναπαράστασή τους (Modeling) όπως οι κατόψεις, οι τομές, το 3D, η αντισεισμική συμπεριφορά τους, η ενεργειακή τους απόδοση, κτλ.
      Με άλλα λόγια, Building Information Modeling είναι η ταξινόμηση και η ιδεατή αναπαράσταση της μελέτης και της κατασκευής του κτιρίου βάσει των εννοιών των στοιχείων που το αποτελούν. Θα λέγαμε ότι είναι η αποτύπωση του κτιρίου με τον τρόπο που το κάνει το μυαλό  των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών του έργου.
      Το πραγματικό BIM λογισμικό δεν έχει αποθηκευμένα 2D ή 3D σχέδια, έχει μόνο ένα αρχείο μορφής IFC (Industry Foundation Classes) και όλα τα σχέδια μπορούν να προκύπτουν από το αρχείο τύπου IFC που το αφορά.
      Τα στοιχεία του IFC αρχείου είναι μοναδικά, δηλαδή δεν επαναλαμβάνεται κανένα, αλλά και
      δεν λείπει κανένα.

      Η πορεία της κατασκευής παρακολουθείται με το BIM λογισμικό:
      Ο σκελετός έχει ολοκληρωθεί, η φάση των τούβλων έχει φτάσει στην 6η στάθμη, η εξωτερική θερμομόνωση είναι στην 5η φάση και οι σοβάδες έχουν φτάσει στην 4η στάθμη.
      Τι είναι η “Μελέτη Εφαρμογής”;
      Η Μελέτη Εφαρμογής είναι το σύνολο των σχεδίων που αφορά τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, τα χαρακτηριστικά των υλικών και τις μεθόδους κατασκευής του έργου. Αποτελεί τη συνέχεια των οριστικών επιμέρους μελετών (Αρχιτεκτονική, Στατική, Μηχανολογική, κλπ.), με τις οποίες έχει εκδοθεί η άδεια ανέγερσης, ενώ ο σκοπός της είναι να καλύψει κάθε κατασκευαστική πτυχή του έργου, μέχρι την παράδοσή του.
      Περιλαμβάνει το αρχείο IFC, αλλά και τα σχέδια και τα αρχεία που έχουν δημιουργήσει τα BIM λογισμικά που έχουν χρησιμοποιηθεί, οπωσδήποτε σε ψηφιακή μορφή, αλλά οπωσδήποτε και σε μορφή έντυπων συγκεκριμένων σχεδίων και τευχών τεκμηρίωσης. Υποχρεωτική είναι η αναλυτική προμέτρηση των ποσοτήτων των υλικών και των εργασιών και αναγκαία μία ενδεικτική αποτύπωση του κόστους κατασκευής της εποχής σύνταξης της μελέτης.

       Προμέτρηση υλικών, εργασιών και κόστους σκελετού
      Τι είναι το “Ως κατασκευάσθει” (as built);
      Είναι η τελευταία φάση μετά τη Μελέτη Εφαρμογής και παρακολουθεί την εξέλιξη της κατασκευής μέχρι το τέλος του κατασκευαστικού έργου. Αναφέρεται στη μελέτη εφαρμογής και περιγράφει μόνο τις τροποποιήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της κατασκευής και έχει αποτυπωμένες πάνω στα σχέδια εφαρμογής και με φωτογραφίες, όπου είναι δυνατόν, τις αλλαγές που γίνονται κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
      Παραδίδεται τελικά στον Ιδιοκτήτη του Έργου και θα αποτελέσει τη βάση για τη συντήρηση του έργου, αλλά και για τις πιθανές μελλοντικές τροποποιήσεις του κτιρίου.

      Αρχιτεκτονικός τροποποιημένος, “ως κατασκευάσθει” ξυλότυπος μεσοορόφου
      Ανακαινίσεις και “Μελέτη Εφαρμογής”
      Αν στο κτίριο που θα γίνει η ανακαίνιση υπάρχει φάκελος του κτιρίου “ως κατασκευάσθει”,  είναι πολύ εύκολη η μελέτη ανακαίνισης, αν δεν υπάρχει όμως (που είναι η συνήθης περίπτωση) θα πρέπει να γίνει τουλάχιστον στον αναγκαίο βαθμό που επιτάσσει ο βαθμός της ανακαίνισης.
      Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γνωρίζει ο ιδιοκτήτης ότι το πρόβλημα δεν είναι το κόστος του μηχανικού που θα κάνει την αποτύπωση “ως κατασκευάσθει” επειδή το κόστος αυτό θα αποσβεσθεί πολλαπλά από την διαφάνεια που επιβάλει τόσο η μελέτη εφαρμογής, όσο και το “ως κατασκευάσθει”.
      Έλεγχος Στατικής Επάρκειας με πιθανή Ενίσχυση του Κτιρίου και η “Μελέτη Εφαρμογής”
      Αν στο κτίριο που θα γίνει η ανακαίνιση υπάρχει φάκελος του κτιρίου “ως κατασκευάσθει”  είναι εξαιρετικά ευνοϊκό τόσο για τον υπολογισμό της τρέχουσας επάρκειας όσο και για τις τυχόν ενισχύσεις. Αν δεν υπάρχει όμως αποτύπωση (που είναι η συνηθέστερη περίπτωση ακόμη) θα εξετασθεί η Μελέτη Εφαρμογής  ή έστω η οριστική μελέτη (αυτή είναι της Πολεοδομίας) και θα προσδιοριστεί ο βαθμός ακρίβειας με οπτικές δειγματοληψίες όπου είναι δυνατόν για να προκύψει ένας βαθμός αξιοπιστίας για αυτά που δεν φαίνονται π.χ. τα θεμέλια.
      Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να φτιαχτεί μία “ερήμην” αποτύπωση όλου του φέροντος οργανισμού του κτιρίου ακόμη και της θεμελίωσης και θα αναφερθούν ρητά οι παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν, οι χονδροειδείς παραδοχές που έχουν γίνει και εν τέλει ο βαθμός αξιοπιστίας της αποτύπωσης κατά τη γνώμη του μελετητή.

      Εικόνα από BIM λογισμικό με συγκεκριμένο τρόπο όπλισης αντισεισμικού κτιρίου 
      ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
      Η νομοθεσία είναι σαφής, όταν πρόκειται για μελέτη και κατασκευή δημόσιου κτιρίου η “Μελέτη Εφαρμογής” είναι υποχρεωτική και η αμοιβή της είναι το 40% της συνολικής, όταν η προμελέτη είναι 20% και η οριστική μελέτη (η μελέτη για την πολεοδομική άδεια) άλλο 40%.
      Και όταν πρόκειται για κτίριο ιδιώτη αυτό δεν είναι δημόσιο; δεν έχει τις ίδιες ανάγκες ποιότητας και ασφάλειας; Αν π.χ. πάθει ζημιές από ένα ισχυρό σεισμό δεν θα το αποζημιώσει το δημόσιο; Γιατί λοιπόν στο ιδιωτικό κτίριο δεν επιβάλλεται και κατά κανόνα δεν εκτελείται η “Μελέτη Εφαρμογής”, όχι σαν βάρος αλλά σαν προϋπόθεση δημιουργίας υψηλής ποιότητας κτιρίου της σύγχρονης εποχής;
      Αλλά ας πάρουμε τα πράματα από την αρχή:
      Γιατί στη γειτονική Αλβανία είναι υποχρεωτική η μελέτη εφαρμογής κάθε κτιρίου και στην Ελλάδα όχι; Αν υποθέσουμε ότι η μη ρητή αναφορά της υποχρέωσης “Μελέτης Εφαρμογής” για κάθε κτίριο πριν από 50 χρόνια είχε κάποια λογική, σήμερα έχει καμία λογική; Σήμερα, τα περισσότερα ιδιωτικά κτίρια κατασκευάζονται χωρίς “Μελέτη Εφαρμογής”. Μπορεί να κατασκευαστεί σήμερα ένα κτίριο με τις υψηλές προδιαγραφές που θέλει ο κάθε ιδιοκτήτης και το υψηλό κόστος που καταβάλει, ούτως ή άλλως, για τα ακριβά υλικά και το ακριβό εργατικό δυναμικό που θα τα εφαρμόζει, εάν δεν υπάρχει “Μελέτη Εφαρμογής”; Μπορεί να υπάρχει πραγματική αντισεισμική αντοχή σε ένα κτίριο που ο σκελετός του κατασκευάζεται απλώς με τα τυπικά σχέδια της πολεοδομίας για τη στατική μελέτη, χωρίς όμως “Μελέτη Εφαρμογής” του σκελετού τόσο γεωμετρικά όσο και οπλισμού; Μπορεί να ξέρει ο μηχανικός, συνεπώς και ο ιδιοκτήτης του έργου τις ακριβείς ποσότητες των υλικών και των εργασιών, άρα και το κόστος τους, χωρίς τη “Μελέτη Εφαρμογής”; Πως θα χαράξει ο εργοδηγός του έργου τα θεμέλια και τις θέσεις των κολονών χωρίς τη “Μελέτη Εφαρμογής του σκελετού” και πως θα μπορέσει να παραλάβει τη θεμελίωση του έργου ο επιβλέπων Αρχιτέκτονας του Έργου; Μήπως η παράλειψη της “Μελέτης Εφαρμογής” λόγω του κόστους της, στο όνομα της οικονομίας, είναι στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη σπατάλη του ιδιοκτήτη αλλά και του Δημόσιου Συμφέροντος; ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΗΜΕΡΑ
      Δύο πράγματα είναι αναγκαία να γίνουν παράλληλα, σήμερα όμως:
      1. ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΉ Η “ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΉΣ” ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ “ΩΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΘΕΙ” ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΜΕ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΠΟ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.
      Οι πιθανές σκέψεις ενός ή περισσοτέρων συντελεστών του Κτιριακού Έργου, δηλαδή του ιδιοκτήτη, των μηχανικών και των εργολάβων, ότι το κόστος αυτών των μελετών λειτουργεί αποτρεπτικά στην οικοδομική δραστηριότητα, δίνοντας μάλιστα έμφαση στους ασθενέστερους οικονομικά ιδιοκτήτες, θα πρέπει να εξηγηθεί ότι:
      Πέραν των τεχνικών, των ποιοτικών και των στοιχείων ασφάλειας που επιτυγχάνονται, εξασφαλίζεται και ο υψηλός βαθμός διαφάνειας όλων των στοιχείων του κόστους, με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση κάθε είδους αθέμιτου κέρδους, που μοιραία υπάρχει όταν όλα είναι “στο πόδι” φτιαγμένα και που τελικά αυτό το παράνομο κόστος είναι κατά κανόνα πολύ μεγαλύτερο του κόστους των μελετών που θα έχουν επίσημα υλοποιηθεί.
      2. ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΟΙ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΙ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΦΟΡΕΑ.
      Αυτό δεν είναι μία γραφειοκρατική διαδικασία αλλά μία πρακτική λύση στην καθιέρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης του εργατοτεχνικού προσωπικού με υποχρέωση μάλιστα τακτικής επανα-πιστοποίησης που πρακτικά σημαίνει επαν-εκπαίδευσης ή αλλιώς “δια βίου μάθηση”.
      3. ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ “ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ” ΚΑΙ ΤΟΥ “ΩΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΘΕΙ” ΜΕ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ (ΟΧΙ ΦΤΗΝΟΥ) ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ.
      Οι εικόνες που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι από το λογισμικό HoloBIM της ελληνικής εταιρίας λογισμικού BuildingHOW www.buildinghow.com
      Του Απόστολου Κωνσταντινίδη. πολιτικού   μηχανικού,    μηχανικού λογισμικού, και γνωστού συγγραφέα βιβλίων για αντισεισμικά κτίρια
       
    7. Αρθρογραφία

      GTnews

      To γνωστό ελληνικό studio Urban Soul Project ανέλαβε το έργο της αναγέννησης του διαμερίσματος που βρίσκεται σε ένα από τα πρώτα κτίρια από σκυρόδεμα στον κόσμο.
      Η κατοικία βρίσκεται στο 16ο διαμέρισμα στο Παρίσι, στο εμβληματικό κτίριο του Auguste Perret, στην οδό Benjamin Franklin. Η ιστορικότητα του κτιρίου αφορά την κατασκευή του από οπλισμένο σκυρόδεμα και την πρώιμη εφαρμογή της ελεύθερης κάτοψης με την τοποθέτηση δομικών στοιχείων σε σειρά.
      Η Design Director του γραφείου, Μαρία Τσαυτάρη μας αφηγήθηκε αρχικά πώς έγινε η επαφή και το ελληνικό γραφείο έδρασε στην καρδιά του πιο σικ παριζιάνικου διαμερίσματος: “Καταρχήν με το συγκεκριμένο ζευγάρι, μια Ελληνίδα κι έναν Γάλλο, είχαμε δουλέψει και παλιότερα αφού η Ελληνίδα κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη όπου είναι και η έδρα του γραφείου μας. Η συνεργασία συνεχίστηκε και στο διαμέρισμα που κάναμε στο Παρίσι και σε ένα μικρότερο πάλι στη Γαλλική πρωτεύουσα. Με τον καιρό γίναμε και φίλοι”.

       
       
       
         
       
      Το διαμέρισμα είναι του θρυλικού Γάλλου αρχιτέκτονα Auguste Perret με το οποίο έκανε πολύ θόρυβο στο Παρίσι όταν το ολοκλήρωσε το 1904 το οποίο έκανε έδρα του γραφείου του αλλά και κατοικία του. Είναι από τα πρώτα κτίρια στον κόσμο που κατασκευάστηκαν από σκυρόδεμα (μπετόν).
      Το ζευγάρι έμενε στον 8ο όροφο που ήταν και το σπίτι του Perret και ήταν από τα πρώτα κτίρια στο Παρίσι στα οποία επιτράπηκε ο 8ος όροφος. Η Design director των Urban Soul Project μας αφηγείται: “Ηταν ιδιοκτησίας τους το Nippon διαμέρισμα στον 1ο όροφο και μας κάλεσαν να το φτιάξουμε. Ήταν ένα ακίνητο που αγόρασαν για επενδυτικούς σκοπούς αλλά επέλεξαν τελικά να ζήσουν σε αυτό”. 
       
       
       
       
       
       
       
       
      H διαδικασία ανακαίνισης 
      Ξεκίνησαν να το σχεδιάζουν το 2018. Ήταν ένα πολύ “βαριά” διακοσμημένο παριζιάνικο διαμέρισμα με τζάκια και πολύ κλασσική τοπική εσωτερική αρχιτεκτονική. “Απογυμνώσαμε όλο το εσωτερικό και κάναμε ένα νέο σχεδιασμό από την αρχή, με δύο δωμάτια, με μπάνια και closet που να αντιστοιχεί στο κάθε μπάνιο αριστερά και δεξιά της κάτοψης του διαμερίσματος και στη μέση δημιουργήσαμε έναν ενιαίο κοινόχρηστο χώρο που συνδέει σαλόνι, τραπεζαρία και κουζίνα. Και πίσω υπάρχει ένας νοητός διάδρομος που συνδέει επίσης βοηθητικούς χώρους, υπάρχει δηλαδή ένα laundry room, μια αποθήκη και μια τουαλέτα για τους επισκέπτες. Και από εκεί εισέρχεσαι πάλι στο κέντρο του σπιτιού” μας λέει η κ. Τσαυτάρη. 
      Η ιδέα ήταν να χρησιμοποιήσουν ελληνικής προέλευσης υλικά και να κατασκευάσουν με αυτά ένα μωσαϊκό. “Για να φτιάξουμε το δάπεδο στείλαμε τεχνίτη και υλικά από την Ελλάδα τα οποία επέβλεπα εγώ. Οπότε υπάρχει αυτό το terrazzo το οποίο είναι ένα γκρι-μπεζ πολύ ανοιχτόχρωμο. Όλο το concept του διαμερίσματος χτίστηκε σε μια ασιατικής προέλευσης αισθητική. Το ζευγάρι που το κατοικεί τρέφει πολύ μεγάλη αγάπη για την Ιαπωνία και ενσωματώσαμε έπιπλα και έργα Τέχνης που έφεραν από εκεί. Το όνομα “Nippon” δόθηκε στο σπίτι εκ των υστέρων. Το design ήταν δικό μας και το συμπλήρωναν διακοσμητικά με τα αντικείμενα που έφερναν από την Ασία”. 

       
       
       
       
       
       
       
      Made In Greece
      “Το πιο βασικό ήταν το δάπεδο για το οποίο στείλαμε υλικά από την Ελλάδα. Αυτό δεν το είχαμε ξανακάνει Βρήκαμε το μηχάνημα για να τρίψουμε το πάτωμα και να αναμίξουμε το τσιμέντο”, λέει η κ. Μαρία Τσαυτάρη. “Όλες οι εργασίες στο Παρίσι γίνονται σε διαφορετικό ρυθμό σε σχέση με την Ελλάδα. Γενικότερα έχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια από την Ελλάδα, γιατί τα δεδομένα είναι λίγο διαφορετικά, έχουμε πολύ λιγότερο χρόνο εργασίας μέσα στην ημέρα. Ολη η διαδικασία συνολικά χρειάστηκε 5 με 6 μήνες ενώ στην Ελλάδα η αντίστοιχη διάρκεια θα ήταν 2 με 2μιση μήνες. Και τα έπιπλα τα φέραμε από την χώρα μας. Οι κουζίνες τα ντουλάπια τα κρεβάτια, η μεταλλική βιβλιοθήκη, όλα είναι από την Ελλάδα και το κόστος τους, παρά τα έξοδα αποστολής, παρέμενε φθηνότερο από αυτό που είχαν τα αντίστοιχα γαλλικά προϊόντα”.
      H Eλληνίδα αρχιτέκτονας ήθελε να ελαφρύνει το γαλλικό ντεκόρ που ήταν φορτωμένο με ταπετσαρίες, ξύλινες κορνίζες, φορτωμένη ξύλινη οροφή. “Παρότι το κτίριο ήταν πολύ πιο σύγχρονο απ΄την δεκαετία του ’20, στις αρχές δηλαδή του μοντερνισμού, εσωτερικά ήταν ένα πάρα πολύ μπαρόκ διακοσμημένο. Αυτό οφειλόταν στον προηγούμενο ιδιοκτήτη. Προτιμήσαμε τη μοντέρνα εις βάρος της κλασσικής γαλλικής διακόσμησης”. 
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
      Έλληνες αρχιτέκτονες στο εξωτερικό
      Γενικά ήταν από τα πρώτα έργα τους στο εξωτερικό και προσωπικά για την ίδια τη Μαρία Τσαυτάρη: “Νομίζω κάθε φορά που βλέπεις κάτι ολοκληρωμένο νιώθεις πολύ μεγάλη χαρά και υπερηφάνεια. Δεν σου κρύβω η ταυτότητα της κατασκευής του έργου ήταν ένα επίτευγμα. Και μόνο που τελικά αποφάσισαν να το κρατήσουν για τον εαυτό τους αντί να το νοικιάσουν ή να το πουλήσουν είναι μια επιβράβευση για εμάς”. 
    8. Αρθρογραφία

      Engineer

      Με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος καθιερώνεται ιδιαίτερη κρατική προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και των μνημείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, όπως είναι τα διατηρητέα κτίρια, υπό την έννοια ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να λαμβάνει ειδικά νομοθετικά μέτρα με τα οποία να εξασφαλίζεται η διαρκής προστασία τους.
      Mεμονωμένα κτίρια – τμήματα κτιρίων – μέτωπο κτιρίων –συγκρότημα κτιρίων & στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου αυτών, οικιστικά σύνολα, μπορούν να χαρακτηριστούν ως διατηρητέα λόγω των ιδιαίτερων μορφολογικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων τους καθώς επίσης λόγω της ιστορικής τους αξίας είτε ως δείγματα επώνυμης αρχιτεκτονικής.
      Η αποκατάσταση και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής κατοίκων και επισκεπτών.
      Αρμοδιότητες
      α) Χαρακτηρισμός κτιρίου/συνόλου/στοιχείου ως διατηρητέου
      Ο χαρακτηρισμός ως διατηρητέου ή νεώτερου μνημείου γίνεται από διάφορους φορείς (ΥΠΕΝ, ΥΠΠΟΑ, καθώς και Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής / Γεν. Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και Υπ. Εσωτερικών / Υφυπ. Μακεδονίας-Θράκης). Ο χαρακτηρισμός για ένα κτίριο μπορεί να είναι διπλός. Εκδίδονται δύο ξεχωριστές Υ.Α ή ένα κοινό Π.Δ. με πρόταση των δύο Υπουργών.
      Το ΥΠΕΝ κηρύσσει διατηρητέα κτίρια και σύνολα βάσει του άρθρου 6 του ΝΟΚ (Ν.4067/2012) «περί προστασίας Αρχιτεκτονικής και Φυσικής κληρονομιάς»:
      το κτίριο στο σύνολό του ή τμήμα κτιρίου μόνο το κέλυφος ή και μόνο όψεις του κτιρίου στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου του κτιρίου, εντός του οικοπέδου π.χ. αυλές, κρήνες κλπ. συγκρότημα κτιρίων στοιχεία πολεοδομικού δικτύου όπως πλατείες, γέφυρες, λιθόστρωτα κλπ. Τα κριτήρια χαρακτηρισμού είναι:
      Αρχιτεκτονική θεώρηση (αρχιτεκτονική αξία- αξιόλογα μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, θέση- σημείο αναφοράς για την περιοχή, ενιαίο σύνολο μαζί με άλλα (μέτωπο κ.λπ.) Ιστορική θεώρηση (μνήμη, σχέση με ιστορικό πρόσωπο, με αρχιτεκτονική/ τεχνολογική εξέλιξη) Χρηστική θεώρηση (χρήσεις που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, το κτίριο ως ιστορικό τεκμήριο για χρήσεις που χάνονται κλπ.) Περιβαλλοντική και Πολεοδομική θεώρηση (ιστορία πολεοδομικής εξέλιξης, εξέλιξης τυπολογίας κτισμάτων κ.λπ.) β) Επισκευή και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων
      Για κάθε οικοδομική εργασία στο εξωτερικό και εσωτερικό του διατηρητέου κτιρίου απαιτείται η έγκριση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Όταν οι εργασίες (επισκευή,  εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, ενίσχυση του φέροντος οργανισμού,  εσωτερική διαρρύθμιση, καθώς και επεμβάσεις για λόγους στατικούς ή λειτουργικούς του διατηρητέου κτιρίου) συνάδουν με τους όρους της απόφασης χαρακτηρισμού και δεν αλλοιώνουν τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και τα προστατευόμενα στοιχεία του διατηρητέου, μετά τη θετική γνωμοδότηση του αρμοδίου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, εκδίδεται η οικοδομική άδεια από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης.
      γ) Καθορισμός συμπληρωματικών ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης σε διατηρητέα κτίρια (ειδική ρύθμιση)
      Το άρθρο 6 παρ.3α και 3γ του ΝΟΚ καθορίζει και τη δυνατότητα καθορισμού συμπληρωματικών ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης σε διατηρητέα κτίρια (Ειδική ρύθμιση) κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη εφόσον δεν αλλοιώνονται τα στοιχεία συνέτειναν στον χαρακτηρισμό τους, για την προσθήκη ή την αλλαγή χρήσης, καθώς και για την ανέγερση νέου κτιρίου επί ακινήτου στο οποίο βρίσκεται διατηρητέο κτίριο. Η διαδικασία προβλέπει έκδοση Απόφασης Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη έκθεση της ΔΑΟΚΑ (αιτιολογική έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας, η οποία αποστέλλεται στην ΥΔΟΜ και στον οικείο Δήμο για τήρηση δημοσιοποίησης της αιτιολογικής έκθεσης κ.λ.π.) και γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
      Τα στοιχεία πληρότητας φακέλων είναι:
      Εγκρίσεις άλλων οργάνων Γνωμοδότηση Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Γνωμοδότηση αρμόδιας Υπηρεσίας ΥΠΠΟΑ (αν απαιτείται) – Ν. 3028/2002 Αρχαιολογικός Νόμος Φωτογραφική αποτύπωση (εξωτερική, εσωτερική, λεπτομέρειες, ευρύτερο περιβάλλον) Τεχνική – αιτιολογική έκθεση που περιλαμβάνει: ιστορικό κτιρίου – τεκμηρίωση οικοδομικών φάσεων περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης (σύνολο του κτιρίου και περιβάλλων χώρος) παθολογία δομικών προβλημάτων – διακόσμου – υλικών τεκμηρίωση μεθοδολογίας επεμβάσεων αποκατάστασης διατηρητέου τεκμηρίωση πρότασης προσθήκης νέου κτιρίου, ώστε να μην θίγεται το διατηρητέο κτίριο και ο περιβάλλων χώρος του Τοπογραφικό διάγραμμα (ΕΓΣΑ/87) Διάγραμμα δόμησης όροι δόμησης – επιτρεπόμενες χρήσεις Βεβαίωση περί μη έκδοσης τίτλου μεταφοράς Σ.Δ. από το Τμήμα Γ’ της Δ/νσης Εφαρμογής Σχεδιασμού και Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος) Σχεδιαστική αποτύπωση υφιστάμενης κατάστασης (με σημείωση τυχόν φθορών, βλαβών κλπ.) Σχεδιαστική πρόταση αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασης του διατηρητέου κτιρίου (και αντίστοιχα σημείωση της μεθοδολογίας και τρόπου αποκατάστασης), καθώς και της προσθήκης κατ’ έκταση ή καθ΄ ύψος ή νέου κτιρίου στο ακίνητο με σχετικό υπόμνημα των υλικών Μελέτη συντήρησης αξιόλογων διακοσμητικών στοιχείων και υλικών του διατηρητέου, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό του (από εξειδικευμένο συντηρητή) Χρωματική απόδοση όψεων δ) Υπαγωγή ή μη αυθαιρέτων κατασκευών σε διατηρητέα κτίρια
      Με τον ν.4495/17, άρθρο 117, προβλέπεται η υπαγωγή, υπό προϋποθέσεις, στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων, αυθαίρετων κατασκευών σε διατηρητέα κτίρια ή σε ακίνητα με διατηρητέα κτίρια. Μετά την κατάθεση φακέλου και αρχείων σε ηλεκτρονική μορφή, η ΔΑΟΚΑ εισηγείται στο ΚΕΣΑ για την έγκριση της υπαγωγής ή μη των αυθαίρετων κατασκευών και παραβάσεων που έχουν πραγματοποιηθεί σε διατηρητέα κτίρια  (άρθρο 117, παρ.1 του νόμου) ή  και σε κτίρια τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή άλλον αρμόδιο Υπουργό όσο και ως νεότερων μνημείων από το Υπουργείο Πολιτισμού (άρθρο 117, παρ. 10). Μετά τη γνωμοδότηση του συμβουλίου γίνεται η επιστροφή του φακέλου προκειμένου να περαιωθεί η διαδικασία της υπαγωγής. Στις περιπτώσεις που προτείνονται εργασίες για την προσαρμογή των αυθαίρετων κατασκευών, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 117 του ν.4495/2017.                                                                           
      Αρμόδια υπηρεσία: Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων
      Τμήμα: Διατηρητέων Kτιρίων
      Διεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 115 23 Αθήνα
    9. Αρθρογραφία

      Engineer

      Άνοιξε η ΑΑΔΕ την ηλεκτρονική εφαρμογή για την υποβολή αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 έτους 2024 και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δηλώσουν την ιδιοκτησία τους στην πραγματική κατάσταση και χρήση.
      Έτσι, οι πολίτες έχουν την ευκαιρία να διορθώσουν λάθη ή παραλείψεις που είδαν στο φετινό εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ, για να γλιτώσουν από έξτρα χρεώσεις μελλοντικά.
      Με βάση τις διορθώσεις στο Ε9, η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει στη συνέχεια σε νέα εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ.
      Γι΄ αυτό το λόγο οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να τσεκάρουν αν όλα τα στοιχεία είναι δηλωμένα σωστά στο Ε9 και συμφωνούν με αυτά που προκύπτουν από τα απαιτούμενα νομιμοποιητικά έγγραφα, όπως : συμβόλαια, Οικοδομικές Άδειες, τυχόν τακτοποιήσεις αυθαιρέτων και νέα τοπογραφικά διάγραμμα που συντάχθηκαν για την δήλωση στο κτηματολόγιο.
      Ποια είναι τα πιο συχνά λάθη στο Ε9;
      Συνήθως, υπάρχουν λάθη στην έκταση των αγροτεμαχίων, αφού δηλώθηκαν από τους ιδιοκτήτες βάση συμβολαίων στο περίπου και χωρίς την ακριβή τοπογραφική αποτύπωση τους.
      Eπίσης, ακίνητα που δηλώθηκαν με χρησικτησία στο Κτηματολόγιο, δεν αναγράφονται στην αντίστοιχη στήλη στο Ε9.
      Δεν δηλώθηκαν τα «έξτρα τετραγωνικά» κτιρίου που τακτοποιήθηκαν με έναν από τους νόμους περί αυθαιρέτων. Κυρίως αυτό αφορά τους ημιυπαίθριους χώρους που έκλεισαν, τα υπόγεια που μετατράπηκαν σε κατοικίες και γενικά οι αυθαίρετες προσθήκες ή αλλαγές χρήσεων των ακινήτων.
      Πολλοί ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν πως πρέπει να δηλώσουν τα κενά διαμερίσματα, τις αγροτικές αποθήκες, την κάθετη ιδιοκτησία κλπ. με αποτέλεσμα να πληρώνει πρόσθετους φόρους.
      Πως δηλώνουμε τα αυθαίρετα κτίσματα;
      Αυθαίρετα κτίσματα ή κτίσματα χωρίς σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας αναγράφονται με την μικτή τους επιφάνεια, δηλαδή μαζί με την επιφάνεια των κλιμακοστασίων, πλατύσκαλων κλπ.
      Σε κτίσμα, το οποίο έχει υπαχθεί σε σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας, θα πρέπει να αναγράψουμε την καθαρή επιφάνεια των κύριων ή των βοηθητικών χώρων.
      Ποια ημερομηνία συμπληρώνουμε στο έτος κατασκευής;
      Ως έτος κατασκευής του ακίνητου θεωρείται η ημερομηνία έκδοσης της αδείας ή ημερομηνία τελευταίας αναθεώρησής της.
      Όταν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια ποιο έτος συμπληρώνουμε;
      Όταν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια π.χ. κτίσμα προ του έτους 1955, θα γράψουμε εκείνο το έτος κατασκευής το οποίο προκύπτει από δημόσιο έγγραφο (π.χ. συμβόλαιο αγοράς, γονική παροχή, δωρεά κλπ.).
      Όταν το σπίτι κτίστηκε με δύο και περισσότερες οικοδομικές άδειες;
      Όταν για το ίδιο κτίσμα υπάρχουν περισσότερες από μία οικοδομικές άδειες στο έτος κατασκευής γράφεται το έτος της νεότερης άδειας.
      Όταν υπάρχει διεκδίκηση ενός ακινήτου και είναι επίδικο, πως δηλώνεται;
      Αυτός που νέμεται το επίδικο ακίνητο είναι υποχρεωμένος να το δηλώσει στο Ε9.
      Πότε ένα ακίνητο θεωρείται «τυφλό»;
      Ένα κτίσμα θεωρείται «τυφλό» όταν έχει πρόσοψη αποκλειστικά σε ακάλυπτο χώρο, σε αίθριο ή στοά. Ένα οικόπεδο θεωρείται τυφλό όταν δεν έχει καμία πρόσοψη σε δρόμο ή πλατεία. Αν ένα κτίσμα δεν είναι τυφλό, θα πρέπει να αναγράψουμε στην ίδια σειρά και τα στοιχεία του οικοπέδου. Στην περίπτωση που το οικόπεδο είναι τυφλό θα πρέπει να γραφτεί σε χωριστεί γραμμή, αναφέροντας και την συνολική επιφάνεια των κτισμάτων που βρίσκονται σε αυτό.
      Πως δηλώνουμε το ακίνητο που βρίσκεται σε κάθετη ιδιοκτησία;
      Όταν έχουμε περιπτώσεις κάθετης ιδιοκτησίας επί οικοπέδου, ως επιφάνεια οικοπέδου θα αναγράψουμε το σύνολο των τετραγωνικών αυτού και ως ποσοστό συνιδιοκτησίας, το ποσοστό επί του οικοπέδου που αντιστοιχεί στην κάθετη ιδιοκτησία.
      Πώς δηλώνονται οι βοηθητικοί χώροι;
      Στο Ε9 οι βοηθητικοί χώροι (αποθήκη, χώρος στάθμευσης, λεβητοστάσιο κλπ.), αν δεν έχουν ποσοστό επί του οικοπέδου, γράφονται στην ίδια γραμμή με τον κύριο χώρο του ακινήτου. Σε περίπτωση όμως που έχουν ποσοστό επί του οικοπέδου και αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες, τότε γράφονται σε χωριστή σειρά του εντύπου Ε9.
      Πότε δηλώνουμε τη θέση στάθμευσης;
      Ως θέση στάθμευσης ορίζεται ο ιδιωτικός χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όπως προσδιορίζεται είτε από την οικοδομική άδεια είτε από τον τίτλο κτήσης, που αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία.
      Τι ισχύει με το χώρο στάθμευσης στην πυλωτή;
      Όταν ο χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων στην πυλωτή αποτελεί παρακολούθημα ενός ακινήτου ή αποτελεί δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης, τότε γράφεται στην ίδια γραμμή στη στήλη των βοηθητικών χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τις αποθήκες που δεν είναι ανεξάρτητες ιδιοκτησίες, δηλαδή δεν έχουν ποσοστό στο οικόπεδο.
      Πότε δηλώνεται ο «αέρας»;
      Το δικαίωμα υψούν, γνωστό ως «αέρας» του κτηρίου, γράφεται σε ξεχωριστή γραμμή εφόσον αποτελεί ξεχωριστή ιδιοκτησία, σε εκατοστά συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου.
      Όταν έχω μεζονέτα πώς την δηλώνω;
      Η μονοκατοικία που εκτείνεται σε περισσότερους από έναν ορόφους, γνωστή ως μεζονέτα, αποτελεί ενιαία λειτουργική ενότητα και γράφεται σε μία γραμμή. Ως επιφάνεια γράφεται το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων και στη στήλη του ορόφου γράφεται ο κωδικός του ψηλότερου ορόφου.
      Ποιο κτίσμα θεωρείται ημιτελές;
      Το ακίνητο θεωρείται ημιτελές όταν έχει κατασκευασθεί ο φέρον οργανισμός του, δηλαδή ο σκελετός της οικοδομής και πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του.
      Πως δηλώνεται κτίσμα χωρίς στέγη;
      Δεν αναγράφονται στοιχεία κτίσματος όταν υπάρχει παντελής έλλειψη στέγης. Αν υπάρχει μερική έλλειψη στέγης ή άλλες ουσιώδεις βλάβες του κτίσματος, που το καθιστούν μη λειτουργικό, τότε αναγράφεται ως ημιτελές.
      Πως δηλώνουμε τις αποθήκες;
      Αποθήκη ορίζεται ο αποθηκευτικός χώρος, σύμφωνα με την άδεια οικοδομής και τη χρήση του, οποιουδήποτε μεγέθους, που αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία και δεν εντάσσεται στην κατηγορία των γεωργικών ή κτηνοτροφικών αποθηκών, ανεξάρτητα από τον όροφο στον οποίο βρίσκεται.
      Γεωργική\κτηνοτροφική αποθήκη ορίζεται το κτίσμα στο οποίο φυλάσσονται ζωοτροφές, σπόροι, γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα, ή τα κτήρια που στεγάζουν ζώα και στα οποία εκτελούνται απλές εργασίες εκτροφής και γενικά φροντίδας ζώων
      Ποιο ακίνητο δηλώνουμε με «ειδικές συνθήκες»;
      Οι ειδικές συνθήκες αφορούν ακίνητα, που δεν είναι εκμεταλλεύσιμα λόγω πολεοδομικών δεσμεύσεων, όπως: βρίσκονται σε αναγκαστική απαλλοτρίωση, υπάρχει άδεια κατεδάφισης, πρόκειται για διατηρητέο κτίσμα, έγινε αναστολή οικοδομικών εργασιών, είναι δεσμευμένο λόγω αρχαιολογικής έρευνας, δεν είναι οικοδομήσιμο ή πρόκειται για κτίσμα υπό ανέγερση.
      Δηλώνω το καθαρό εμβαδό του κτίσματος ή το συνολικό με τοίχους και μπαλκόνια;
      Σε περίπτωση δήλωσης κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, πρέπει να αναγράφεται η μικτή επιφάνεια αυτών (εξωτερικοί τοίχοι, κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.λπ.).
      Έκλεισα τον Ημιυπαίθριο Χώρο. Πως τον δηλώνω;
      Αν υπάρχουν κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι, πρέπει να προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος.
      Βοηθητικοί χώροι που μετατράπηκαν σε χώρους κύριας χρήσης και «τακτοποιήθηκαν» πώς δηλώνονται;
      Οι βοηθητικοί χώροι που μετατράπηκαν σε χώρους κύριας χρήσης και «τακτοποιήθηκαν», θα πρέπει τα τετραγωνικά μέτρα τους να προστεθούν στα ήδη δηλωθέντα τετραγωνικά μέτρα των χώρων κύριας χρήσης και το άθροισμα να αναγραφεί ως συνολική επιφάνεια κύριων χώρων.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    10. Αρθρογραφία

      Engineer

      Για πολύ καιρό στην κοινή γνώμη κυριαρχούσε η εντύπωση ότι η ψηφιακή βιομηχανία είναι καθαρή επειδή είναι «άυλη». Μπροστά στους γίγαντες του πετρελαίου και της αυτοκινητοβιομηχανίας, η Σίλικον Βάλεϊ έμοιαζε να είναι η φυσική σύμμαχος κάθε πολιτικής κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτή η ψευδαίσθηση σιγά-σιγά διαλύεται. Μια έρευνα που διεξήχθη σε διαφορετικές ηπείρους αποκαλύπτει το υπέρογκο περιβαλλοντικό κόστος της υψηλής τεχνολογίας.
      Προγραμματιστές της Σίλικον Βάλεϊ και κατασκευαστές ημιρυμουλκούμενων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών ΜακΚίνσεϊ, ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι Τζινπίνγκ, οι Βρετανοί Φιλελεύθεροι και οι Γερμανοί Πράσινοι: απέναντι στην κλιματική επείγουσα ανάγκη σχηματίστηκε μια παγκόσμια ιερή συμμαχία γύρω από μια πίστη. Την πίστη σε μια μεγάλη στροφή προς τον διαδικτυακό κόσμο για το καλό του πλανήτη. «Σε τέτοιο βαθμό ώστε να θεωρούμε όλο και περισσότερο πως δεν θα μπορέσουμε να θέσουμε υπό έλεγχο την κλιματική αλλαγή χωρίς μια μαζική καταφυγή στην ψηφιακότητα», τονίζει η οργάνωση The Shift Project που δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη1. Ένα καινούργιο ευαγγέλιο υπόσχεται τη σωτηρία μέσω των «έξυπνων» πόλεων, γεμάτες από αισθητήρες και αυτόνομα ηλεκτρικά οχήματα. Η ιερή αυτή πεποίθηση μπορεί να υπολογίζει στη συνδρομή μερικών πολύ αποτελεσματικών αποστόλων για τη διάδοσή της. Όπως το Global eSustainability Initiative (GeSI), ένα εργοδοτικό λόμπι με έδρα τις Βρυξέλλες για το οποίο «οι εκπομπές που αποφεύγονται με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών είναι σχεδόν δέκα φορές πιο σημαντικές από εκείνες που προξενεί η εγκατάστασή τους»2. Όμως, ανεξάρτητοι ερευνητές αμφισβητούν τόσο τη γνησιότητα αυτών των μετρήσεων που αναπαράγονται παντού όσο και την αμεροληψία των δημιουργών τους.
      Πέρα από τις προσπάθειες του «πράσινου μάρκετινγκ» που έχουν αναπτύξει οι επιχειρηματίες και τα φερέφωνά τους, ποιος είναι ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των ψηφιακών εργαλείων; Είναι αυτά τα νέα δίκτυα επικοινωνίας συμβατά με την «οικολογική μετάβαση»; Έχοντας ολοκληρώσει μια έρευνα που μας οδήγησε σε δεκάδες χώρες, ιδού η πραγματικότητα: η ψηφιακή ρύπανση είναι κολοσσιαία –και μάλιστα είναι εκείνη που αυξάνεται με τους ταχύτερους ρυθμούς.
      «Από τη στιγμή που ανακάλυψα τα μεγέθη αυτής της ρύπανσης, είπα στον εαυτό μου: “Πώς είναι δυνατόν;”», θυμάται η Φρανσουάζ Μπερτού, ερευνήτρια σε θέματα πληροφορικής. Οι βλάβες στο περιβάλλον προέρχονται κατ’ αρχάς από δισεκατομμύρια μέσα διασύνδεσης (τάμπλετ, υπολογιστές, έξυπνα τηλέφωνα) που μας ανοίγουν την πόρτα του διαδικτύου. Προέρχονται εξίσου από τα δεδομένα που παράγουμε ανά πάσα στιγμή: καθώς μεταφέρονται, αποθηκεύονται, επεξεργάζονται μέσα σε τεράστιες εγκαταστάσεις που καταναλώνουν πόρους και ενέργεια, οι πληροφορίες αυτές θα επιτρέψουν τη δημιουργία νέου ψηφιακού περιεχομένου, για το οποίο θα απαιτούνται… διαρκώς περισσότερα μέσα διασύνδεσης!
      Προκειμένου να πραγματοποιήσουμε ενέργειες τόσο ανεπαίσθητες όπως η αποστολή ενός μέιλ στο Gmail, ενός μηνύματος στο WhatsApp, ενός ιμότζι στο Facebook, ενός βίντεο στο TikTok ή μιας σειράς φωτογραφιών με γατάκια στο Snapchat, έχουμε δημιουργήσει, σύμφωνα με την Greenpeace, μια υποδομή που πολύ σύντομα «πιθανώς να καταστεί η μεγαλύτερη κατασκευή του ανθρώπινου είδους»3.
      Οι αριθμοί είναι διαφωτιστικοί: η παγκόσμια ψηφιακή βιομηχανία καταναλώνει τόσο νερό, πρώτες ύλες και ενέργεια ώστε το αποτύπωμά της είναι τριπλάσιο εκείνου μιας χώρας όπως η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιούν σήμερα το 10% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αποβάλλουν σχεδόν το 4% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), δηλαδή λίγο λιγότερο από το διπλάσιο των εκπομπών της πολιτικής αεροπορίας σε ολόκληρο τον κόσμο4. «Εάν οι ψηφιακές εταιρείες αποδειχθούν πιο ισχυρές από τις αρχές που τις επιθεωρούν, υπάρχει ο κίνδυνος να μην είμαστε πλέον σε θέση να ελέγξουμε τον οικολογικό αντίκτυπό τους», προειδοποιεί ο Γιαν Ταλίν, ιδρυτής του Skype και του ινστιτούτου Future of Life, που ασχολείται με τη δεοντολογία των τεχνολογιών5.
      Ακόμα και σήμερα, ο Γενς Τόιμπλερ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Βούπερταλ, θυμάται την έντονη έκπληξή του. Πριν από μερικά χρόνια, ο Γερμανός επιστήμονας συμμετείχε σε ένα συνέδριο που διεξήχθη στο ερευνητικό κέντρο με έδρα την ομώνυμη πόλη, στη Βεστφαλία της δυτικής Γερμανίας. Τότε, θυμάται, έμεινε «άναυδος μπροστά στην εικόνα ενός άνδρα που φορούσε μια βέρα και κουβαλούσε ένα τεράστιο σακίδιο στην πλάτη, το οποίο ανταποκρινόταν στο πραγματικό υλικό αποτύπωμα του μικρού χρυσού κρίκου του. Αυτή η εικόνα με σημάδεψε». Με αυτή την αναπαράσταση, το ινστιτούτο παρουσίαζε μια πρωτότυπη μέθοδο υπολογισμού της υλικής επίπτωσης του τρόπου με τον οποίο καταναλώνουμε, που αναπτύχθηκε από τους ερευνητές του κατά τη δεκαετία του 1990: το material input per service unit (MIPS), δηλαδή την ποσότητα των υλικών πόρων που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας6.
      Προκειμένου να υπολογιστεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος, η βιομηχανία ενδιαφέρεται κυρίως για τις εκπομπές της σε διοξείδιο του άνθρακα. Αυτή όμως η μέθοδος υπολογισμού συχνά επισκιάζει άλλες μορφές ρύπανσης όπως η επίπτωση της αποβολής χημικών προϊόντων στην ποιότητα των υδάτων. Από τη δεκαετία του 1990, το MIPS εστίαζε περισσότερο στην περιβαλλοντική υποβάθμιση που έχει να κάνει με την παραγωγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Ιδού μια πλήρης αντιστροφή της προοπτικής: να παρατηρούμε τι εισάγεται στη διαδικασία παραγωγής ενός αντικειμένου παρά τι εξάγεται από αυτήν.
      Πιο συγκεκριμένα, το MIPS υπολογίζει το σύνολο των πόρων που κινητοποιήθηκαν και μετακινήθηκαν κατά την παραγωγή, τη χρήση και την ανακύκλωση ενός ρούχου, ενός μπουκαλιού πορτοκαλάδας, ενός χαλιού, ενός smartphone… Υπολογίζονται τα πάντα: οι ανανεώσιμοι (φυτικοί) ή μη ανανεώσιμοι (ορυκτοί) πόροι, οι μεταβολές του εδάφους που προκαλούν οι γεωργικές εργασίες, το νερό και οι χημικές ουσίες που καταναλώνονται κ.ο.κ. Ας πάρουμε ένα μπλουζάκι: η παραγωγή του σε μια ινδική βιοτεχνία απαίτησε ηλεκτρισμό, ο οποίος με τη σειρά του παρήχθη από κάρβουνο, για την εξαγωγή του οποίου αποψιλώθηκε ένα πευκόδασος…
          Οικολογικό σακίδιο
      Αυτή η προσέγγιση μεταφράζεται σε έναν αριθμό, το «οικολογικό σακίδιο», δηλαδή τον συντελεστή πολλαπλασιασμού της κάθε καταναλωτικής ενέργειάς μας. Η μέθοδος δεν είναι τέλεια: «Η πλειοψηφία των δεδομένων που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό του MIPS προκύπτουν από γνώμες και εκτιμήσεις ειδικών» όπου η ανακρίβεια είναι συχνά ο κανόνας, διευκρινίζει ο Γενς Τόιμπλερ. Όπως και να έχει, δεν μπορούμε παρά να πέσουμε από τα σύννεφα μπροστά στην τρομακτική αλήθεια του: ένα δαχτυλίδι που εμπεριέχει μερικά γραμμάρια χρυσού έχει ένα MIPS… 3 τόνων! Μπορούμε επίσης να υπολογίσουμε το MIPS μιας υπηρεσίας ή μιας καταναλωτικής ενέργειας: ένα χιλιόμετρο στο αυτοκίνητο και μία ώρα τηλεόρασης χρησιμοποιούν αντιστοίχως 1 και 2 κιλά πόρων. Ένα λεπτό στο τηλέφωνο «κοστίζει» 200 γραμμάρια. Όσον αφορά ένα SMS, «ζυγίζει» 632 γραμμάρια. Για αρκετά προϊόντα, το MIPS μπορεί να παρουσιάσει μια αρκετά χαμηλή αναλογία: έτσι η κατασκευή μιας ατσάλινης ράβδου έχει ανάγκη «μονάχα» τους δεκαπλάσιους πόρους του τελικού βάρους της. Όμως, «από τη στιγμή που εμπλέκεται η τεχνολογία, το MIPS είναι υψηλότερο», εξηγεί ο Γένς Τόιμπλερ. Οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι μια καλή απόδειξη, εάν λάβουμε υπόψη τον μεγάλο αριθμό μετάλλων που χρησιμοποιούν, ειδικά «ορισμένα σπάνια μέταλλα που εξορύσσονται δύσκολα από το υπέδαφος», συνεχίζει ο ερευνητής. Έτσι, ένας υπολογιστής 2 κιλών κινητοποιεί, ανάμεσα σε άλλα, 22 κιλά χημικών προϊόντων, 240 κιλά καυσίμων και 1,5 τόνο καθαρού νερού7. Το MIPS μιας τηλεόρασης ποικίλλει ανάμεσα στα 200 και 1000 προς 1, ενώ ενός smartphone είναι 1.200 προς 1 (183 κιλά πρώτης ύλης για 150 γραμμάρια τελικού προϊόντος). Όλα τα ρεκόρ όμως καταρρίπτει το MIPS ενός μικροτσίπ: 32 κιλά πρώτων υλών για ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα 2 γραμμαρίων, δηλαδή μια αναλογία 16.000 προς 1.
      «Οι άνθρωποι συχνά εκπλήσσονται από την απόκλιση ανάμεσα στην επίπτωση που νομίζουν ότι έχει η απόφασή τους να αγοράσουν ένα καταναλωτικό αγαθό και τον πραγματικό αντίκτυπό της», διαβεβαιώνει ο Γενς Τόιμπλερ. Και όχι άδικα: η γεωγραφική ζώνη που βρίσκεται στην πιο απομακρυσμένη θέση της παραγωγικής αλυσίδας είναι εκείνη που θα πληρώσει τον πιο βαρύ υλικό φόρο, πολύ μακριά από το μαγαζί πώλησης. Έτσι, η ψηφιακότητα έκανε –ανεπαίσθητα– το «υλικό αποτύπωμά» μας να εκτιναχτεί. Με δισεκατομμύρια διακομιστές (servers), κεραίες, ρούτερ και σημεία διαδικτυακής πρόσβασης να βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε λειτουργία, οι «άυλες» τεχνολογίες δεν καταναλώνουν μόνο πρώτες ύλες: θα αποτελέσουν ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα υλικής παραγωγής που έχουν ποτέ αναληφθεί.
      Ανάμεσα σε αυτές τις πολύ πραγματικές υποδομές, τα κέντρα δεδομένων (data centers) κατέχουν μια ξεχωριστή θέση. Αυτές οι τερατώδεις κατασκευές από μπετόν και ατσάλι, παστωμένες με διακομιστές, πολλαπλασιάζονται με τον ρυθμό του χειμάρρου των πληροφοριών που δημιουργούνται από το ψηφιακό μας σύμπαν: πέντε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων ψηφιολέξεων (bytes) την ημέρα, δηλαδή ίσα με το σύνολο όλων των δεδομένων που παράχθηκαν από το ξεκίνημα της πληροφορικής μέχρι το 2003. Με αυτά μπορούν να γεμίσουν δέκα εκατομμύρια δίσκοι Blue Ray που, αν στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλον, θα έφταναν τέσσερις φορές το ύψος του Πύργου του Άιφελ. Κι όμως, όλα αυτά έχουν το μέγεθος ενός σπίρτου, αν συγκριθούν με όσα δεδομένα θα παράγουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια αντικείμενα με σύνδεση 5G που θα ξεχυθούν σύντομα στον κόσμο. Για να αντιληφθούμε τα γιγαντιαία αυτά μεγέθη, αρκεί να παρατηρήσουμε ένα απλό ηλεκτρικό πατίνι, από εκείνα που ενοικιάζονται μέσω μιας εφαρμογής.
      Πολύ λίγοι χρήστες αυτών των πατινιών γνωρίζουν πως οι εταιρείες που τα ενοικιάζουν «συλλέγουν έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, που δημιουργούνται από τις συνήθειες μετακίνησης των χρηστών», εξηγεί ο Μοχάμεντ Τάζσαρ, δικηγόρος στην Αμερικανική Ένωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες (ACLU). Την στιγμή που δημιουργείτε έναν λογαριασμό σε μια συγκεκριμένη εφαρμογή, μοιράζεστε το επώνυμο, το όνομα, την ηλεκτρονική διεύθυνση, τον ταχυδρομικό κώδικα, τον αριθμό τηλεφώνου, τις τραπεζικές λεπτομέρειες, το ιστορικό των πληρωμών σας κ.ο.κ. Μετά, η εταιρεία εντοπισμού θα μπορεί να συλλέξει όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με τις διαδρομές σας χάρη στους ανιχνευτές που βρίσκονται στα πατίνια και στα δεδομένα που μεταδίδει το κινητό τηλέφωνό σας. Ο όμιλος Bird έχει την άδεια ακόμη και να εμπλουτίσει το προφίλ σας με πληροφορίες συλλεγμένες από διαφορετικές εταιρείες που ήδη κατέχουν δικά σας δεδομένα και να διερευνήσει τη φερεγγυότητά σας στους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας! Καβαλώντας αυτό το δίτροχο, δίνετε επίσης τη συγκατάθεσή σας στον πάροχο να μοιραστεί κάποια από τα δεδομένα σας «με τρίτους για λόγους έρευνας, μάρκετινγκ και για άλλους σκοπούς» δηλώνει για παράδειγμα ο όμιλος Lime, χωρίς περισσότερες διευκρινίσεις. Οι προδιαγραφές αυτές «είναι γραμμένες με ακαθόριστους και ασαφείς όρους, διότι πρέπει να παραμένουν ακατανόητες», σημειώνει ο Τάζσαρ. Αυτό το κύμα πληροφοριών, το οποίο εμπλουτίζει τα προσωπικά προφίλ που πωλούνται σε διάφορες εταιρείες σε τιμές χρυσού, αναπόφευκτα κατευθύνεται σε ένα κέντρο δεδομένων – στο cloud, το ψηφιακό «νέφος».
      Η συστηματική και σε παγκόσμια κλίμακα συλλογή κάθε είδους δεδομένων «δεκαπλασιάζει τις ανάγκες για κέντρα δεδομένων», αναλύει ένας επαγγελματίας της Bolt. Οι cloud cities («πόλεις-νέφη»), ειδικευμένες στην αποθήκευση δεδομένων, συνωστίζονται στην Κίνα. Εξάλλου, το μεγαλύτερο κέντρο δεδομένων του πλανήτη, στην πόλη Λανγκ Φανγκ, μία ώρα με το αυτοκίνητο νότια του Πεκίνου, εκτείνεται σε σχεδόν 600.000 τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή σε επιφάνεια… 110 γηπέδων ποδοσφαίρου! Η κατανάλωση των κέντρων δεδομένων σε νερό και ηλεκτρισμό, απαραίτητων για την ψύξη των μηχανημάτων, αυξάνεται ακόμη περισσότερο όσο οι πάροχοι υπηρεσιών κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν εκείνο που στον κλάδο τους ονομάζουν «απόλυτο σκοτάδι»: τη γενικευμένη βλάβη εξαιτίας μιας διακοπής της ηλεκτρικής τροφοδότησης, μια διαρροής νερού στο σύστημα κλιματισμού, ενός προγραμματιστικού σφάλματος… Το 2017, για παράδειγμα, μια γιγαντιαία βλάβη σε ένα κέντρο δεδομένων της εταιρείας British Airways οδήγησε στην ματαίωση 400 πτήσεων και εγκλώβισε 75.000 επιβάτες στο αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου. Μια παρατεταμένη μηχανική βλάβη στους διακομιστές της Amazon θα δημιουργούσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στη Δύση.
      Σε ένα αδιάκοπα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, πολλές εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων δεσμεύονται ώστε οι υποδομές τους να λειτουργούν το 99,995% του χρόνου, δηλαδή οι υπηρεσίες τους δεν είναι διαθέσιμες για μόλις 26 λεπτά ετησίως. «Όσον αφορά εκείνους που παθαίνουν συχνά μπλακ-άουτ, απλώς αφήνουν το επάγγελμα», λέει ωμά ο Φιλίπ Λους, πρόεδρος του Institut Datacenter. Για να φτάσουν στην απόλυτη διαθεσιμότητα, οι εταιρείες διακομιστών πολλαπλασιάζουν τις προφυλάξεις. Κατ’ αρχάς φροντίζουν για τον «πλεονασμό» των δικτύων διανομής ενέργειας. «Βρίσκεσαι με δύο παροχές ηλεκτρισμού, δύο γεννήτριες και δύο τεράστιες αίθουσες, μεγέθους δημόσιας βιβλιοθήκης, γεμάτες με μπαταρίες μόλυβδου, για να διασφαλίσεις τη συνέχεια της λειτουργίας μεταξύ της βλάβης και της στιγμής όπου οι γεννήτριες θα αναλάβουν την τροφοδοσία», εξηγεί ο Πολ Μπενουά της Qarnot Computing. Αυτό τo σχέδιο δράσης συνοδεύεται από μια, συχνά γιγαντιαία, αλυσίδα υλικοτεχνικής υποστήριξης.
      Έτσι, οι στέγες πολλών κέντρων δεδομένων, στην ίδια την καρδιά της Νέας Υόρκης, «είναι ιλιγγιώδεις αποφύσεις» που περιέχουν «πύργους ψύξης του νερού για τον κλιματισμό (…), δεξαμενές νερού για την περίπτωση διακοπής, γερανούς για να ανεβάσουν τις γεννήτριες ντίζελ από τον δρόμο… Τα υπόγειά τους είναι επενδυμένα με καλώδια, εξοπλισμένα με δεξαμενές μαζούτ αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων λίτρων για να τροφοδοτούν τις γεννήτριες», απαριθμούν η Σεσίλ Ντιγκέ και η Φανί Λοπέζ, δύο ερευνήτριες που διεξήγαγαν μια παγκόσμια έρευνα πάνω στα κέντρα δεδομένων8. Ξεκάθαρα, καταλήγει ο Φιλίπ Λους, «δεν υπάρχει κτίριο όπου το τετραγωνικό μέτρο να κοστίζει περισσότερο απ’ ό,τι σε ένα υψηλού επιπέδου κέντρο δεδομένων».
        «Διακομιστές ζόμπι»
      Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, επιπροσθέτως οι εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων πολλαπλασιάζουν κι αυτές τα κέντρα δεδομένων, όχι όμως χωρίς προηγουμένως να έχουν διασφαλίσει πως τα αντίγραφα των δικτυακών τόπων (οι «ιστότοποι-καθρέφτες») έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετική τεκτονική πλάκα! Έτσι, ένας σεισμός δεν θα μπορούσε να μας εμποδίσει να ποστάρουμε το περιεχόμενο του πιάτου μας στο Instagram ή να καθυστερήσει ένα ραντεβού στο Tinder. Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου που είχε γίνει γύρω στο 2010, μηχανικοί της Google είχαν εξηγήσει πως η υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Gmail αντιγραφόταν έξι φορές, ενώ ο γενικός κανόνας θέλει ένα βίντεο με γατάκια να αποθηκεύεται σε τουλάχιστον επτά κέντρα δεδομένων ανά τον κόσμο. Έτσι, ο κλάδος στοιχειώνεται από «διακομιστές ζόμπι», εξίσου λαίμαργους με τους υπόλοιπους.
      Τέλος, οι εταιρείες φιλοξενίας ιστότοπων υπερμεγεθύνουν τις υποδομές προκειμένου να ανταποκριθούν σε ενδεχόμενες αιχμές της κίνησης. Αποτέλεσμα: «εάν ένας δρομολογητής λειτουργεί στο 60% της ικανότητάς του, είναι το ανώτερο που μπορεί να φτάσει», εκτιμά η ερευνήτρια πληροφορικής Αν-Σεσίλ Οργκερί. Το απότοκο αυτής της υπερβολής είναι μια απίστευτη κακοδιαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας. Μια παλιά έρευνα των «New York Times» (22 Σεπτεμβρίου 2012) αποκάλυπτε πως ορισμένα κέντρα δεδομένων που χρησιμοποιούνταν ελάχιστα ενδεχομένως σπαταλούσαν ακόμα και το 90% του ηλεκτρισμού που κατανάλωναν. Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου που είχε διεξαχθεί στο Παρίσι στα τέλη του 2019, στο πλαίσιο της έκθεσης Data Centre World (μίας από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των επαγγελματιών του cloud), ένα στέλεχος έκανε την εξής απίστευτη δήλωση: «Συνειδητοποιήσαμε πως τα κέντρα δεδομένων θα δεσμεύσουν το ένα τρίτο του ηλεκτρισμού της Μητροπολιτικής Περιφέρειας Παρισίων»9.
      Όσο για το Amazon Web Services, που έχει εγκατασταθεί από το 2017 στην περιφέρεια Ιλ ντε Φρανς, «φέρεται να έχει υπογράψει στη Γαλλία ένα συμβόλαιο παροχής 155 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μιας πόλης πολλών εκατομμυρίων κατοίκων», αποκαλύπτει ένας ειδικός που προτιμάει να παραμείνει ανώνυμος. Ο κλάδος εκτιμάται ότι σήμερα αντιπροσωπεύει ένα ποσοστό μεταξύ 1% και 3% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, ένας αριθμός που, λαμβάνοντας υπόψη τον ρυθμό ανάπτυξης του cloud, θα μπορούσε να τετραπλασιαστεί ή να πενταπλασιαστεί μέχρι το 203010. Με άλλα λόγια, καταλήγουν η Σεσίλ Ντιγκέ και η Φανί Λοπέζ, τα κέντρα δεδομένων θα εμφανίζονται «ανάμεσα στους κορυφαίους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας του 21ου αιώνα»11. Και η κύρια πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ρεύματος δεν είναι άλλη από το κάρβουνο12.
      Το Διαδίκτυο διαμορφώνει ένα κόσμο όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα με την αυστηρή έννοια δεν είναι πια η μόνη που δίνει ζωή στο ψηφιακό σύμπαν. «Οι υπολογιστές και τα διασυνδεδεμένα αντικείμενα επικοινωνούν μεταξύ τους χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Η παραγωγή δεδομένων δεν περιορίζεται πλέον από κάποια εκ μέρους μας ενέργεια», διαβεβαιώνει ο Μάικ Χάζας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ13. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί βεβαίως έναν περιβαλλοντικό αντίκτυπο… δίχως να είμαστε ικανοί να τον υπολογίσουμε, πόσο μάλλον να τον ελέγξουμε. Εδώ τίθεται ένα ανησυχητικό ερώτημα: σε σχέση με την ψηφιακή δραστηριότητα, μπορεί κάποτε τα ρομπότ να αφήσουν ένα οικολογικό αποτύπωμα ακόμα πιο βαθύ από εκείνο των ανθρώπων; Περισσότερο από το 40% της διαδικτυακής δραστηριότητας ήδη προέρχεται από ρομποτικά προγράμματα ή από άτομα που πληρώνονται για να προκαλέσουν επίπλαστη προσοχή. «Τρολ», «μπότνετ», και «σπάμποτ» στέλνουν ανεπιθύμητα μέιλ, μεγεθύνουν τη διάδοση φημών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή μεγαλοποιούν τη δημοτικότητα ορισμένων βίντεο. Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων επιταχύνει βέβαια αυτή τη μη ανθρώπινη δραστηριότητα: το 2023, οι συνδέσεις μεταξύ μηχανημάτων (ονομάζεται και Μ2Μ, από το «machine to machine»), ιδίως εκείνες από τα διασυνδεδεμένα σπίτια και τα «έξυπνα» αυτοκίνητα, υπολογίζεται ότι θα αποτελούν το ήμισυ των συνδέσεων στον Παγκόσμιο Ιστό14. Όσον αφορά τα δεδομένα, το μη-ανθρώπινο στοιχείο έχει ήδη αρχίσει να παράγει περισσότερα από το ανθρώπινο –και συμβαίνει ήδη από το 2012.
      Είναι μόνο η αρχή, αφού στα ρομπότ από εδώ και πέρα απαντούν… άλλα ρομπότ. Από το 2014, τα «παραγωγικά ανταγωνιστικά δίκτυα» λόγου χάρη επιτρέπουν σε λογισμικά να παράγουν πλαστά βίντεο που αντικαθιστούν ένα πρόσωπο ή τροποποιούν τα λόγια μιας προσωπικότητας (τα επονομαζόμενα deepfakes). Και σε αυτά τα δίκτυα αντιτίθενται αλγόριθμοι επιφορτισμένοι με την καταστροφή τους. «Κανένας άνθρωπος δεν έγραψε τους κώδικες για τη δημιουργία τέτοιου περιεχομένου και είναι μηχανήματα που επιστρατεύονται για να ξεσκεπάσουν τα deepfakes. Είναι ένας πόλεμος μεταξύ μηχανών», συνοψίζει ο Λίαμ Νιούκομπ, Βρετανός μηχανικός, ειδικός του διαδικτύου. Άλλο παράδειγμα: προκειμένου να αντικρούσουν τους σπάμερ (που συχνά είναι επίσης ρομπότ), μια νεοζηλανδική εταιρεία δημιούργησε το Re:scam, ένα λογισμικό που ξεκινά μια ατελείωτη συνομιλία με τους αυτοματοποιημένους απατεώνες, ώστε να τους κάνει να χάσουν πολύτιμο χρόνο15. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η αυτοματοποιημένη κερδοσκοπία αντιπροσωπεύει το 70% των παγκόσμιων συναλλαγών και έως το 40% της αξίας των διαπραγματευόμενων τίτλων. Περάσαμε από ένα δίκτυο που χρησιμοποιείται από και για τους ανθρώπους σε ένα Ίντερνετ το οποίο εκμεταλλεύονται οι μηχανές –ακόμα και για λογαριασμό τους.
      Το σύμπαν των επενδυτικών κεφαλαίων κατοικείται όλο και λιγότερο από χρηματιστές που αντιμάχονται προκειμένου να πραγματοποιήσουν τα μεγαλύτερα κέρδη. Σε αυτό τον κόσμο, υποστηρίζει ο καθηγητής Χουάν Πάμπλο Παρντό-Γκουέρρα, συγγραφέας ενός σχετικού βιβλίου, «τα άτομα παίζουν, στην καλύτερη περίπτωση, έναν περιορισμένο ρόλο»16… Ένας παλαιός αναλυτής θεωρεί πως «η απόλυτη φαντασίωση των ποσοτικών επενδυτικών κεφαλαίων είναι να μην έχουν σχεδόν καθόλου εργαζόμενους, οι οποίοι ούτως ή άλλως θα πατούν μερικά κουμπιά κάθε τόσο έτσι ώστε να λειτουργούν τα πάντα». Μαντεύουμε τη συνέχεια… «Μόλις όλη αυτή η υποδομή λειτουργήσει, δεν θέλει και πολλή φαντασία για να πεις: “Ίσως ο υπολογιστής θα μπορούσε να πάρει μόνος του την επενδυτική απόφαση”», προβλέπει ο Μάικλ Κερνς, καθηγητής της θεωρίας της πληροφορικής.
      Δίπλα στα επενδυτικά κεφάλαια που αποκαλούμε «ενεργητικά», όπου οι αγοραπωλησίες ακόμα διεξάγονται σε μεγάλο βαθμό από ανθρώπους, πολλαπλασιάζονται και τα «παθητικά» κεφάλαια, όπου οι χρηματιστηριακές πράξεις μπαίνουν σταδιακά στον αυτόματο πιλότο. Συχνά έχει να κάνει με διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (index funds), τα οποία ακολουθούν χρηματιστηριακούς δείκτες (για παράδειγμα το S&P 500, βασισμένο στις 500 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των αμερικανικών χρηματιστηρίων) και επενδύουν μακροπρόθεσμα στις εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτούς. Εδώ συναντάμε την BlackRock, τη Vanguard, τη Renaissance Technologies ή ακόμα την Two Sigma. Οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται από παθητικά κεφάλαια ξεπερνούν σήμερα στις ΗΠΑ εκείνες της ενεργητικής διαχείρισης 17. Με αυτόν τον τρόπο, το σύνολο της οικονομίας γίνεται, όλο και περισσότερο, ένα ζήτημα γραμμών κώδικα, αλγορίθμων και υπολογιστών.
        Ένα ρομπότ στο διοικητικό συμβούλιο
      Τα επενδυτικά κεφάλαια που κατευθύνονται από μηχανές προκαλούν πλέον μεγαλύτερες καταστροφές στο περιβάλλον από εκείνα που επιβλέπονται από ανθρώπους. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει ο Τόμας Ο’Νιλ, ένας ερευνητής που διεξήγαγε από το 2018 μια έρευνα για λογαριασμό της βρετανικής οργάνωσης InfluenceMap18. Μελετώντας ιδίως τα παθητικά επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζεται η BlackRock, παρατηρεί πως το 2018 είχαν καταγράψει «μια “ένταση άνθρακα” άνω των 650 τόνων ανά εκατομμύριο δολάρια, τη στιγμή που τα ενεργητικά κεφάλαια (…) παρουσιάζουν μια πολύ κατώτερη ένταση, της τάξης των 300 τόνων ανά εκατομμύριο δολάρια». Σύμφωνα με την εκτίμηση του ερευνητή, το σύνολο των παθητικών κεφαλαίων παγκοσμίως έχει υπερεκτεθεί στα ορυκτά καύσιμα, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα ενεργητικά κεφάλαια. Προγραμματισμένα να παράγουν κέρδος και όχι να προλαμβάνουν το λιώσιμο των πάγων, τα αλγοριθμικά επενδυτικά κεφάλαια επιταχύνουν την κλιματική κρίση.
      Βεβαίως, με διαφορετικές ρυθμίσεις θα μπορούσαν να ευνοούν τη μείωση των εκπομπών άνθρακα – σε μια τέτοια λύση όμως, οι επικεφαλής αυτών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αντιπαραθέτουν τις δεσμεύσεις που έχουν απέναντι στους πελάτες τους, τους οποίους βαρύνει, όπως ισχυρίζονται, η ευθύνη των επενδύσεών τους. Σύντομα η ερώτηση ίσως να μην τίθεται καν. Το 2017, ένα επενδυτικό κεφάλαιο με βάση το Χονγκ Κονγκ, το Deep Knowledge Ventures, ανακοίνωσε τον διορισμό ενός ρομπότ ονόματι Vital στο διοικητικό συμβούλιό του19, μέχρι του σημείου καμία απόφαση να μην οριστικοποιείται χωρίς προηγουμένως να έχει ληφθεί υπόψη η ανάλυσή του. Όσο για την αμερικανική εταιρεία EquBot, θα βασίζεται από εδώ και πέρα στις υπηρεσίες μιας «τεχνητής νοημοσύνης» ξεπερνώντας «τις ψυχολογικές και συναισθηματικές αδυναμίες που παρεμποδίζουν την ανθρώπινη λογική»20, όπως δηλώνει ο ιδρυτής της εταιρείας.
      Ποιος θα είναι ο οικολογικός αντίκτυπος ενός κόσμου στον οποίο σμήνη από αυτόνομα αυτοκίνητα θα διασχίζουν άδεια τις κοιμισμένες πόλεις και αρμάδες λογισμικών θα συγκρούονται μεταξύ τους στο διαδίκτυο, εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, ενόσω εμείς θα ασχολούμαστε με τα χόμπι μας; Θα είναι κολοσσιαίος –πιθανότατα μεγαλύτερος από το σύνολο της ψηφιακής ρύπανσης με ανθρώπινη προέλευση. Μια ένδειξη για αυτό: πρόσφατα, ερευνητές υπολόγισαν πως η τροφοδότηση μιας τεχνητής νοημοσύνης με σημαντικούς όγκους δεδομένων μπορεί να προκαλέσει τόσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όσες πέντε αυτοκίνητα κατά τη διάρκεια ολόκληρου του κύκλου ζωής τους21. Πέρα από όλα αυτά, η επικέντρωση στις σημερινές επιπτώσεις της ψηφιακής συμπεριφοράς μας κινδυνεύει να αποδειχθεί μάταιη και απατηλή, καθώς ο ερχομός του 5G αλλάζει ριζικά τα δεδομένα.
      Οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι ο καθρέφτης των σύγχρονων ανησυχιών μας, της καινούργιας οικολογικής αγωνίας μας. Κουβαλούν ωστόσο απίστευτες ελπίδες για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Με τη χρήση τους, θα επιμηκύνουμε το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, θα εξερευνήσουμε την αρχή του σύμπαντος, θα γενικεύσουμε την πρόσβαση στην εκπαίδευση και θα κατασκευάσουμε τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης των επόμενων πανδημιών. Θα προκαλέσουν ακόμα και εξαιρετικές οικολογικές πρωτοβουλίες.
      Για πρώτη φορά στην ιστορία, μια γενιά κινητοποιείται για να «σώσει» τον πλανήτη, να φέρει τα κράτη ενώπιον της δικαιοσύνης για την απραξία τους μπροστά στην κλιματική κρίση και να ξαναφυτέψει δέντρα. Γονείς αναστενάζουν λέγοντας πως έχουν «τρεις Γκρέτα Τούνμπεργκ στο σπίτι», που σηκώνουν το ανάστημά τους ενάντια στην κατανάλωση κρέατος, στο πλαστικό και στα αεροπορικά ταξίδια. Ταυτόχρονα, αυτή η γενιά προσφεύγει πολύ περισσότερο από τις άλλες στο διαδικτυακό εμπόριο, στην εικονική πραγματικότητα και στα βιντεοπαιχνίδια. Ξετρελαίνεται για διαδικτυακά βίντεο και δεν γνωρίζει άλλον κόσμο πέρα από εκείνον της υψηλής τεχνολογίας.
      Πρέπει να εγκαταλείψουμε κάθε αφέλεια τη στιγμή που εμπλεκόμαστε στη μεγάλη μάχη του καινούργιου αιώνα: η ψηφιακότητα, όπως ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας, στη συντριπτική πλειοψηφία της δεν τίθεται στην υπηρεσία του πλανήτη και του κλίματος. Καθώς όμως αποτελεί έναν παράγοντα σε μεταβατική φάση, είναι παραδόξως αυτή που, περισσότερο από όλους τους άλλους, θα μας εκσφενδονίσει πέρα από τα φυσικά και βιολογικά όρια του κοινού σπιτιού μας.
          «Lean ICT: pour une sobriété numérique», έκθεση της ομάδας υπό την διεύθυνση του Hugues Ferreboeuf για λογαριασμό του οργανισμού The Shift Project, Παρίσι, Οκτώβριος 2018. «#SMARTer2030 opportunity: ICT solutions for 21st century challenges», GeSI και Accenture Strategy, Βρυξέλλες, 2015. «Clicking clean: Who is winning the race to build a green Internet?», Greenpeace International, Άμστερνταμ, 2017. «Lean ICT: pour une sobriété numérique», ό.π. Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, οι δηλώσεις προέρχονται από συνεντεύξεις με τον συγγραφέα. Michael Ritthoff, Holger Rohn και Christa Liedtke, «Calculating MIPS: Resource productivity of products and services», Wuppertal Spezial 27e, Ινστιτούτο Wuppertal για το Κλίμα, το Περιβάλλον και την Ενέργεια, Ιανουάριος 2002. Frédéric Bordage, Aurélie Pontal, Ornella Trudu, «Quelle démarche Green IT pour les grandes entreprises françaises?», μελέτη του WeGreen IT σε συνεργασία με το WWF Γαλλίας, Οκτώβριος 2018. Cécile Diguet και Fanny Lopez, «L’impact spatial et énergétique des data centers sur les territoires», έκθεση της l’Agence de l’environnement et de la maîtrise de l’énergie (Ademe), Ανζέρ, Φεβρουάριος 2019. Παρέμβαση του José Guignard, στελέχους του Gaz réseau distribution France (GRDF), Data Centre World, Νοέμβριος 2019. Ben Tarnoff, «To decarbonize we must decomputerize: Why we need a Luddite revolution», «The Guardian», Λονδίνο, 18 Σεπτεμβρίου 2019. Cécile Diguet και Fanny Lopez, ό.π. Βλ. Sébastien Broca, «Τεχνολογίες του αύριο, ενέργεια του χθες: Ο ψηφιακός κόσμος δουλεύει με κάρβουνο», «Le Monde diplomatique – ελληνική έκδοση», 5 Απριλίου 2020, monde-diplomatique.gr. Mike Hazas, παρέμβαση στο συνέδριο «Drowning in data – digital pollution, green IT, and sustainable access», EuroDIG, Ταλίν (Εσθονία), 7 Ιουνίου 2017. «Cisco Annual Internet Report (2018-2023) White Paper», Σαν Χοσέ (ΗΠΑ), ενημερώθηκε στις 9 Μαρτίου 2020. James Vincent, «Send scam emails to this chatbot and it’ll waste their time for you», The Verge, Ουάσιγκτον, 10 Νοεμβρίου 2017. Juan Pablo Pardo-Guerra, «Automating Finance: Infrastructures, Engineers, and the Making of Electronic Markets», Cambridge University Press, 2019. «The passives problem and Paris goals: How index investing trends threaten climate action», έκθεση του Sunrise Project, Σάρι Χιλς (Αυστραλία), 2020. «Who owns the world of fossil fuels? A forensic look at the operators and shareholders of the listed fossil fuel reserves», InfluenceMap, Λονδίνο, Δεκέμβριος 2018 (ενημερώθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019). Nicky Burridge, «Artificial intelligence gets a seat in the boardroom», «Nikkei Asia», Tόκιο, 10 Μαΐου 2017. Conrad De Aenlle, «A.I. has arrived in investing. Humans are still dominating», «The New York Times», 12 Ιανουαρίου 2018. Karen Hao, «Training a single AI model can emit as much carbon as five cars in their lifetimes», MIT Technology Review, Στάνφορντ, ΗΠΑ, 6 Ιουνίου 2019.
    11. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η εναγώνια αναζήτηση διαφόρων νομικών τρικ ώστε να παρακαμφθεί η απόφαση για "το μεγαλύτερο αυθαίρετο της Ευρώπης" εντείνουν την ανησυχία για την καθυστέρηση της δημοσιοποίησή της.
       
      Έχουν περάσει σχεδόν δύο μήνες από την 4η Αυγούστου 2013. Εκείνη τη μέρα, στην καρδιά του καλοκαιριού, το ΣτΕ διέρρευσε στα ΜΜΕ την τελική απόφασή του για το Mall – απόφαση ματ για όσους δεν είχαν παρακολουθήσει την υπόθεση: Το ανώτατο δικαστήριο της χώρας αποφάνθηκε πως η οικοδομική άδεια του εμπορικού κέντρου είναι άκυρη, δίνοντας έτσι τέλος σε μια νομική μάχη που κράτησε πάνω από μία δεκαετία.
      Δύο μήνες μετά, και παρότι η απόφαση αναμενόταν στις 17 Σεπτεμβρίου με το ξεκίνημα του δικαστικού έτους, η επίσημη απόφαση ακόμα να εκδοθεί. Απ' αυτήν θα κριθεί όχι μόνο το μέλλον του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της χώρας, αλλά και μια σειρά από ζητήματα που υπερβαίνουν κατά πολύ το ίδιο το Mall:
       
      Η μάχη ήταν εκ πρώτης όψεως άνιση: Από τη μία, παντοδύναμοι επιχειρηματίες και πολιτικοί, από την άλλη μια χούφτα πολίτες στο Μαρούσι. Οι δικαστές με την απόφασή τους ορθώνουν ανάστημα μπροστά σε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα (όμιλος Λάτση) τα οποία στην υπόθεση του Mall διαπλέχθηκαν με πολιτικούς (πρωθυπουργούς, υπουργούς, δημάρχους) και από τα δύο μεγάλα κόμματα.
       
      Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι δικαστές του ΣτΕ ακυρώνουν ευθέως νόμο. Με την απόφασή τους θα ξεπεράσουν το νομικό σκόπελο που τους έβαλε το 2003 ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Θυμίζουμε ότι ο τότε υπουργός Πολιτισμού θέσπισε νόμο με τον οποίο αφαιρούσε ουσιαστικά τη δυνατότητα απο τους πολίτες να προσφύγουν εναντίον του Mall, στερώντας τους ουσιαστικά το δικαίωμα της δικαστικής προστασίας.
       
      Αυτό που κρίνεται είναι το κράτος δικαίου και η νομιμότητα. Οι δικαστές, υπερβαίνοντας τον εαυτό τους , αποδίδουν δικαιοσύνη. Η διοίκηση θα σεβαστεί την απόφασή του ανώτατου δικαστηρίου; Ή θα σκαρφιστεί νομικά τερτίπια (όπως η εκ των υστέρων υποβολή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων) για να νομιμοποιήσει το αυθαίρετο;
       
      Τα νομικά τερτίπια άρχισαν σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημοσίευση της είδησης: «νομικοί κύκλοι» ή «δικαστικοί κύκλοι» (ανάλογα με το ΜΜΕ) πληροφορούσαν την κοινή γνώμη πως «υπάρχει νομική λύση για να θεραπευθεί το πρόβλημα» και «να αποφευχθούν τα δυσάρεστα». Πιο συγκεκριμένα, το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων στην ανταπόκρισή του έγραψε:
       
      Τίτλος: Αναζητείται νομική φόρμουλα καθώς το ΣτΕ έκρινε άκυρη την οικοδομική άδεια του "The Mall"
       
      «Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε διάσκεψη, κεκλεισμένων των θυρών, έκρινε μεν άκυρη την οικοδομική άδεια ανέγερσης του εμπορικού κέντρου "The Mall Athens" στο Μαρούσι Αττικής, αλλά παράλληλα δίνεται νομική λύση για να «θεραπευθεί» το πρόβλημα».
       
      Ναι μεν αλλά. Και λίγο παρακάτω συμπλήρωνε:
       
      «Δικαστικοί κύκλοι σημείωναν, ότι παρ΄ όλα αυτά υπάρχει νομική λύση, προκειμένου να αποφευχθούν τα δυσάρεστα, όπως είναι τη [sic] κατεδάφιση του επίμαχου εμπορικού κέντρου. Η λύση είναι να συνταχθεί εκ των υστέρων η μελέτη περιβαλλοντικών όρων, έτσι ώστε να θεραπευτεί η νομική αδυναμία που προέκυψε. Μάλιστα, οι δικαστικοί κύκλοι επικαλούνται σχετική απόφαση του Δικαστηριου Ευρωπαϊκων Κοινοτητων που επιτρέπει παρόμοιες λύσεις».
      Το κείμενο του ΑΠΕ αναδημοσίευσαν ΜΜΕ όπως η Καθημερινή, η Ελευθεροτυπία, η Ναυτεμπορική και άλλα. Δεν εξήγησαν όμως τι είδους νομικοί / δικαστικοί κύκλοι είναι αυτοί: Από το υπουργείο Δικαιοσύνης; Από αλλού;
       
      Από πότε μια απόφαση ολομέλειας του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας, με την οποία μάλιστα δημιουργείται νομολογία ιστορικής σημασίας (αφού για πρώτη φορά στα χρονικά το ΣτΕ ακυρώνει απευθείας νόμο για να περιφρουρήσει το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών στη δικαστική προστασία), επειδή είναι «δυσάρεστη» για ορισμένους, πρέπει να «θεραπευθεί» με «νομική φόρμουλα»; Δεν αποτελεί πλήγμα στο κύρος των δικαστών αυτή η αναζήτηση «θεραπείας»;
       
      Γι όλους αυτούς τους λόγους, κρίνουμε στο TPP πως το θέμα πρέπει ν' ανοίξει με ρεπορτάζ, συνεντεύξεις, αναλύσεις. Αρχίζοντας από αύριο, με τη συνέντευξη της Σοφίας Σακοράφα, της μοναδικής ίσως πολιτικού που μαζί με λιγοστούς άλλους πολίτες στο Μαρούσι όπως ο Δορύλαος Κλαπάκης και η Κατερίνα Ψάλτη εναντιώθηκαν στην παρανομία – και πλήρωσαν γι' αυτό. Και φιλοξενώντας στο νέο ThePressProject τη δουλειά τεκημρίωσης που ξεκινήσαμε από το 2009 μια ομάδα δημοσιογράφων για την υπόθεση του Mall με ντοκουμέντα, ρεπορτάζ, βίντεο κλπ στο facthemall.gr.
       
      Πηγή: http://www.thepressproject.gr/article/47498/I-duskoli-kuoforia-tis-apofasis-tou-StE-gia-to-Mall#sthash.64inGePi.aQ9BReTL.dpuf
    12. Αρθρογραφία

      GTnews

      Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τις πόλεις που είναι φιναλίστ για τα βραβεία «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο». Τα βραβεία επιβραβεύουν τις αξιοσημείωτες προσπάθειες των πόλεων να βελτιώσουν το περιβάλλον διαβίωσης για τους πολίτες τους και να δρομολογήσουν δραστηριότητες μετασχηματισμού με στόχο την πράσινη μετάβαση.
      Οι τρεις πόλεις που είναι φιναλίστ για το Βραβείο «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2025» είναι το Γκρατς (Αυστρία), το Γκιμαράες (Πορτογαλία) και το Βίλνιους (Λιθουανία). Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, το Βραβείο Πράσινης Πρωτεύουσας επιβραβεύει τις τοπικές προσπάθειες για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και, συνακόλουθα, της οικονομίας και της ποιότητας ζωής σε πόλεις με περισσότερους από 100.000 κατοίκους. Το βραβείο απονέμεται ετησίως σε μία πόλη που προωθεί μια φιλική προς το περιβάλλον αστική ζωή. Επιπλέον, δύο πόλεις, το Τρεβίζο (Ιταλία) και το Βιλαντεκάνς (Ισπανία), επελέγησαν ως επικρατέστερες για το Βραβείο «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο 2025», το οποίο αναδεικνύει τις προσπάθειες βιώσιμης ανάπτυξης των μικρών πόλεων (20.000-99.999 κατοίκων).
      Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείαςκ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους δήλωσε σχετικά: «Καθώς οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ζουν σε αστικές περιοχές, η σημασία των πόλεων είναι θεμελιώδης στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της τριπλής κρίσης της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας βιοποικιλότητας. Σήμερα, τιμούμε αυτές τις πέντε υποδειγματικές ευρωπαϊκές πόλεις, οι οποίες έχουν ήδη αποφασίσει να περάσουν από τα λόγια στην πράξη. Αυτές οι πρωτοπόρες πόλεις δείχνουν πώς μπορεί μια πόλη να είναι βιώσιμη, να εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες της, δημιουργώντας παράλληλα χώρο για τη βιοποικιλότητα και ενισχύοντας την ανθεκτικότητά της απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
      Οι φιναλίστ που ανακοινώθηκαν για τα βραβεία «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης» και «Ευρωπαϊκό Πράσινο Φύλλο» επιλέχθηκαν με βάση 7 περιβαλλοντικούς δείκτες:
      Ποιότητα του αέρα Νερό Βιοποικιλότητα, χώροι πρασίνου και βιώσιμη χρήση γης Απόβλητα και κυκλική οικονομία Θόρυβος Μετριασμός της κλιματικής αλλαγής Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Τον Οκτώβριο, η κριτική επιτροπή θα εξετάσει το πλήρες περιβαλλοντικό όραμα και τη διακυβέρνηση των πόλεων αυτών, καθώς και την επικοινωνιακή στρατηγική που θα ακολουθήσουν εάν κερδίσουν. Οι νικήτριες πόλεις θα ανακοινωθούν στις 5 Οκτωβρίου 2023 κατά την τελετή απονομής των βραβείων που θα διεξαχθεί στη φετινή Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το Τάλιν της Εσθονίας. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον σχετικό ιστότοπο για την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης https://environment.ec.europa.eu/news/sustainable-cities-five-finalists-european-green-capital-leaf-awards-2023-07-20_en
    13. Αρθρογραφία

      kan62

      Ο Αργύρης Πλέσιας, Πολιτικός Μηχανικός και Πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Ελλάδος (ΣΜΕ) μοιράζεται στο Εργοληπτικόν βήμα No_133  σκέψεις, προβληματισμούς και προτάσεις για τη θωράκιση του κτηριακού αποθέματος της χώρας απέναντι στους σεισμούς.
      Καθώς από την παρακάτω φωτογραφία βγήκε το πόρισμα και μεταδόθηκε από πολλούς «ειδησεογραφικούς αναμεταδότες» με τον αιματηρό τίτλο «κατασκευαστικό έγκλημα – πολυκατοικία χωρίς θεμέλια», ας πούμε και μερικά σοβαρά για τους σεισμούς και την επίδρασή τους, στο ανθρωπογενές κυρίως περιβάλλον
      Η πολυκατοικία της φωτογραφίας έχει θεμελίωση και μάλιστα ισχυρή (κοιτόστρωση), ενώ ο μηχανισμός πτώσης με ανατροπή, δηλώνει ότι και ο φέροντας οργανισμός είχε συγκρότηση (διατήρηση κόμβων).
      Άλλο παράδειγμα που υποστηρίχθηκε μάλιστα από πανεπιστημιακό, ότι για τις μηδενικές απώλειες στην πόλη Ερζίν, πρέπει να δοθούν εύσημα στον δήμαρχο που τήρησε την νομιμότητα και έγιναν «καλές κατασκευές που άντεξαν». Δεν πήγε, άραγε, σε κανενός το μυαλό, ότι στην πόλη των 42.000 κατοίκων, υπήρχαν κατασκευές και προ του συγκεκριμένου δημάρχου; Δεν πήγε, άραγε, στο μυαλό του πανεπιστημιακού, ότι κάποια τοπικά χαρακτηριστικά (π.χ. έδαφος), αιτιολογούν την διαφορετική εικόνα;
      Οι παρατηρήσεις αυτές που προκύπτουν από την εικόνα και τα «συμπεράσματα» που ακούγονται στα ΜΜΕ, τις τελευταίες ημέρες, τα οποίαείναι και ελλιπή και εσφαλμένα, θεωρώ ότι, θέτουν μεγαλύτερες υποχρεώσεις στους μηχανικούς και απαιτούν μεγαλύτερη υπευθυνότητα από όσους έχουν αναλάβει την ενημέρωση των πολιτών. Στον απόηχο του τραγικού συμβάντος του σεισμού της Τουρκίας, οφείλουμε σαν μηχανικοί να καλλιεργήσουμε μιακουλτούρα «υπεύθυνης ενημέρωσης», ενός μηχανισμού «ψύχραιμης αντιμετώπισης», ενός επιπέδου «κατανόησης της τυχηματικότητας» των φυσικών φαινομένων και «αποδοχής του επιπέδου κινδύνου».
      Είναι λογικό ο πολίτης να ρωτάει αν αντέχει το σπίτι του σε ένα σεισμό σαν της Τουρκίας, είναι λογικό να επιθυμεί να νοιώσει την ασφάλεια του δικού του σπιτιού και της οικογένειάς του, έναντι των φρικτών εικόνων που θα διαρκέσουν για ένα εικοσαήμερο το πολύ (μέχρι την επόμενη συγκλονιστική είδηση), είναι λογικό να θέλει ένα «χάδι στα αυτιά» και ας ψυχανεμίζεται ότι μπορεί να μην  είναι αληθινό.
      Είναι όμως παράλογο και ανεύθυνο, ενδεχομένως θέλοντας να καλύψουμε την άγνοια του τυχαίου γεγονότος, ενδεχομένως ορμώμενοι από την έλξη της δημοσιότητας ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο, να περιγράφουμε σενάρια τρόμου ή σενάρια εφησυχασμού, θεωρώντας ότι αν πούμε το αληθινό ΔΕΝ ΞΕΡΩ–χωρίς να ερευνήσω- (στο ερώτημα της πιθανότητας πτώσης του σπιτιού του πολίτη), θα βγάλουμε καμπούρα.
      Όπως υφίσταται η αποδοχή του πολίτη στην άγνοια του γιατρού στην (“αν θα νοσήσει βαριά «κάποια στιγμή στο μέλλον»”),αντίστοιχη κουλτούρα και αποδοχή πρέπει να αναπτύξει για την άγνοιά μας στην ερώτηση αν θα πέσει το σπίτι του σε «κάποιο σεισμό». Η κουλτούρα της αποδοχής των ορίων της γνώσης καλλιεργείται, όταν γίνει κατανοητή η πολυπαραμετρικότητα του φαινομένου και η πολυεπίπεδη επίδρασή του στις κατασκευές.
      Παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά των κατασκευών σε ένα σεισμικό γεγονός, όπως:
      διάρκεια γεγονότος, βάθος γένεσης, τύπος και μορφή επιταχύνσεως κύματος, απόσταση από την θέση γένεσης του σεισμού, σύσταση εδάφους στην γραμμή του κύματος, σύσταση εδάφους έδρασης της κατασκευής, τύπος θεμελίωσης της κατασκευής, είδος δομικού συστήματος, ποιότητα και γήρανση υλικών κατασκευής, κανονιστικό πλαίσιο μελέτης (επίπεδο γνώσης), ορθότητα μελέτης, εφαρμογή μελέτης και επίβλεψη κατά την κατασκευή, παρεμβάσεις κατά την λειτουργία της κατασκευής, συντήρηση κατασκευής και πολλοί άλλοι, αποτελούν ένα απάνθισμα συνθηκών που επιδρούν στην τρωτότητα της κατασκευής έναντι ενός σεισμικού γεγονότος και στην γένεση βλαβών ή/και αστοχιών. Γίνεται κατανοητό πιστεύω, από την παραπάνω ενδεικτική αναφορά, ότι η έστω και σαφής γνώση για παράδειγμα «με ποιόν κανονισμό κατασκευάσθηκε» (δηλώνει επίπεδο γνώσης), δεν είναι δυνατόν να δώσει καμία μονοσήμαντη απάντηση στην ερώτηση και την αγωνία του πολίτη «αν θα πέσει το σπίτι του». Η διατύπωση γενικευμένων συμπερασμάτων, όπως ότι νέες κατασκευές δεν αστοχούν, δεν βοηθούν στην διαμόρφωση ώριμης γνώσης στον πολίτη.
      Η Πολιτεία στην Ελλάδα και ο χώρος των τεχνικών, έχει αντιμετωπίσει με ιδιαίτερη υπευθυνότητα και ψυχραιμία, τα σεισμικά γεγονότα έχει δημιουργήσει υποδομές για την αντιμετώπισή τους, έχει ενσωματώσει την  τεχνική γνώση που  αποκτήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην χώρα, βελτιώνοντας το ΜΕΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ έναντι των σεισμικών γεγονότων. Αξίζει ενδεικτικά  να αναφερθούν κάποιες ενέργειες:
      Η συγκρότηση ομάδων διερεύνησης των μηχανισμών κατάρρευσης των κτηρίων που κατέρρευσαν και είχαν ανθρώπινα θύματα στον σεισμό της Αθήνας, αποτέλεσε μηχανισμό απόκτησης σημαντικής εμπειρίας και αποκτήθηκαν συμπεράσματα που ενσωματώθηκαν στους ισχύοντες κανονισμούςαποτίμησης και επεμβάσεων σε υφιστάμενο κτήρια, τόσο από σκυρόδεμα όσο και από τοιχοποιία (ΚΑΝΕΠΕ – ΚΑΔΕΤ). Η συστηματική καταγραφή του υφιστάμενου δομικού αποθέματος και η κατηγοριοποίησή του (ιδιωτικός και δημόσιος χώρος), με χαρακτηριστικές περιπτώσεις το πρόγραμμα ΕΠΑΝΤΥΚ, κάποιες δράσεις του ΟΣΚ που δεν ολοκληρώθηκαν καθώς και καταγραφές προσεισμικών ελέγχων (ελλειπώς αξιοποιημένες). Η δημιουργία ειδικών μονάδων με κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό που αντιμετωπίζουν τις επιδράσεις καταστροφικών φαινομένων (πχ ΕΜΑΚ, εθελοντικές ομάδες κλπ) Έχοντας συμμετάσχει στο πρόγραμμα ΕΠΑΝΤΥΚ για την Θράκη, θεωρώ ότι η μη ολοκλήρωση και η επακόλουθη παραγωγή αποτελεσμάτων, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ελλιπή κατανόηση του προγράμματος, ως εργαλείου παρέμβασης. Ο καθηγητής Θ. Τάσιος (εμπνευστής), είχε θέσει με απλό τρόπο τους στόχους των μαζικών καταγραφών που είναι η ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ και ΙΕΡΑΡΧΙΣΗ των κατασκευών ως προς την επάρκεια και την τρωτότητα τους ώστε να γίνονται παρεμβάσεις αναβάθμισης σε αυτές που έχουν την χαμηλότερη βαθμολογία, την υψηλότερη τρωτότητα, σε αντιστοιχία με τους διαθέσιμους πόρους.
      Συχνά ακούγεται στα σχετικά ρεπορτάζ περί των χιλιάδων κτηρίων που έχουν καταγραφεί ή των χιλιάδων άλλων που απομένει να καταγραφούν ενώ για τις καταγραφές αυτές δεν υπάρχει γνώση  για το που και πως θα χρησιμοποιηθούν. Θεωρώ πολύ χρήσιμο να είχαν βαθμονομηθεί έστω οι 25.000 που απογράφηκαν ώστε να υπάρξει ένα πρόγραμμα επεμβάσεων (πχ 2 -3 ανά νομό), σε ετήσια βάση, ποσότητα που μπορεί να υποστηριχθεί οικονομικά. Με την διαδικασία αυτή σε μία δεκαετία θα είχαμε ανατάξει/ αναβαθμίσει περί τα 2000 κτήρια (τα πιο επικίνδυνα σύμφωνα με το  αποτέλεσμα της βαθμονόμησης).
      Είναι, επίσης, χρήσιμο να αναφερθεί, ότι πρέπει να γίνουν κτήμα του υπεύθυνου πολίτη, έννοιες,  όπως το επίπεδο ασφάλειας που θεσμοθετεί η Πολιτεία και το οποίο συναρτάται με τους εκάστοτε διαθέσιμους πόρους. Η μελέτη και η κατασκευή έργων με υψηλότερους δείκτες ασφάλειας ή η επιλογή σχεδιασμού μιας κατασκευής με υψηλότερη τιμή σεισμικής επιτάχυνσης εδάφους ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ και ο οποιοσδήποτε πολίτης επιθυμεί να έχει σχεδιασμό με υψηλότερα standards, είναι δυνατόν να τον πληρώσει και να τον  ενσωματώσει στο δόμημα του (πχ εφαρμογή σεισμικής μόνωσης κλπ.). Η Πολιτεία όμως θεωρεί (ορθώς κατά την άποψή μου), ότι οι διαθέσιμοι πόροι για την κατασκευή μίας υποδομής, οφείλουν να καλύπτουν την αντιμετώπιση φαινομένων που έχουν αποδεκτή πιθανότητα να συμβούν σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο (περίοδος επαναφοράς). Με τις πιο σύγχρονες απόψεις  μάλιστα, τίθενται πρόσθετες παράμετροι με την εισαγωγή του όρου επιτελεστικότητας για την αξιολόγηση της ανεκτής πιθανότητας τόσο για την απώλεια μίας κατασκευής όσο και για την απώλεια ανθρώπινης ζωής (κριτήριο μη κατάρρευσης). Η ίδια λογική του επιπέδου ασφαλείας ισχύει για όλα τα τεχνικά έργα  (υδραυλικά, συγκοινωνιακά κλπ.) και θα πρέπει να το κάνουμε απολύτως κατανοητό στον πολίτη.
      Επίσης, ένα άλλο εννοιολογικό στοιχείο,  που οφείλουμε σαν μηχανικοί να κάνουμε κατανοητό στην κοινωνία και στους πολίτες, είναι ότι ο αναμενόμενος κύκλος ζωής των διαθέσιμων υποδομών είναι μεγάλος και δεν είναι δυνατή η ενσωμάτωση της πρόσθετης γνώσης που αποκτάται ανά δεκαετία με αυτόματο τρόπο στις υφιστάμενες κατασκευές, ιδιαίτερα με την συνεχώς επιταχυνόμενη παραγωγή γνώσεων. Με την παρατήρηση αυτή πρέπει να γίνει κατανοητό και αποδεκτό , ότι  δεν έχουν όλες οι κατασκευές το ίδιο βαθμό επάρκειας όχι μόνο έναντι σεισμικών δράσεων, αλλά και έναντι άλλων ατυχηματικών(πχ πλημμύρες) φαινομένων.
      Εάν συμφωνηθούν ως αρχές τα παραπάνω, θεωρώ ότι θα μειωθεί η απαίτηση για προβλέψεις που δεν είναι εφικτές και  θα αυξηθεί η ψυχραιμία της Πολιτείας και των Πολιτών για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων με αποτελεσματικότερο τρόπο. Πιστεύω ότι θα εκλείψουν φαινόμενα αποφάσεων που λαμβάνονται μπροστά στις κάμερες με εμφανέστατο τον πανικό αυτού που τις λαμβάνει (όχι για το γεγονός αλλά για την εικόνα του). Είναι χαρακτηριστική η απόφαση του τότε υπουργού περί της θεσμοθέτησης της ισόβιας ευθύνης του μηχανικού που μελέτησε / επέβλεψε ένα έργο, για κάθε αστοχία του και η οποία απόφαση λήφθηκε στα χαλάσματα του σεισμού του Αίγιου, και με την συναισθηματική φόρτιση που υπήρχε διάχυτη κατά την διάσωση μετά από 30 ώρες ενός μικρού παιδιού. Θεωρώ ότι σε μία ώριμη κοινωνία, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να θεσμοθετηθούν αποφάσεις πάνω στα ερείπια, όπως έγινε σε επόμενο χρόνο όταν η Πολιτεία αποφάσισε να δράσει ψύχραιμα και να διερευνήσει με σοβαρότητα τα αίτια των καταρρεύσεων (Αθήνα 1999).
      Πιστεύοντας ότι η χώρα έχει ένα υψηλό επίπεδο επάρκειας και αποτελεσματικότητας στην διαχείριση του σεισμικού κινδύνου,όπως αποδεικνύεται από την απόκριση των κατασκευών σε μια περιοχή που εκλύεται σημαντική σεισμική ενέργεια, το οποίο οφείλεται στο επίπεδο των Ελλήνων μηχανικών και της εκπαίδευσης τους, θα ήθελα να κάνω μια διευκρίνιση, να επισημάνω ένα κίνδυνο, να καταθέσω  μια πρόταση και να διατυπώσω μια ευχή.
      ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ | Η γνώση της πολυπαραμετρικότητας των επιδράσεων σε μία κατασκευή, δεν αναιρεί την ανάγκη συντήρησης της, την διενέργεια παρεμβάσεων που την βελτιώνουν και αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής της, αλλά και την στατική της επάρκεια, όπως ακριβώς συμβαίνει με τον ανθρώπινο οργανισμό. Η πολυπαραμετρικότητα μιας ασθένειας, δεν μας αποτρέπει από το να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις (συστάσεις της ιατρικής κοινότητας).Στο παραπάνω πλαίσιο, η εμφάνιση βλαβών σε κάθε κατασκευή (πχ ρωγμές, διαβρώσεις κλπ), θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο άμεσης διερεύνησης από εξειδικευμένη και έμπειρη ομάδα μηχανικών.
      ΚΙΝΔΥΝΟΣ | Το επίπεδο γνώσης και η διαχείριση των σύγχρονων κανονισμών έχει ξεφύγει σε γενικές γραμμές από τον ανθρώπινο έλεγχο, με αποτέλεσμα να επεκτείνεται συνεχώς η άκριτη αποδοχή των υπολογισμών του Η/Υ με συνέπεια την αύξηση κινδύνου λαθών ελλιπούς κατανόησης εξαγόμενων, άστοχων χειρισμών σε προσομοιώματα ή/και παραδοχές και αδυναμία ποιοτικών ελέγχων. Η επικινδυνότητα της υφιστάμενης εξέλιξης είναι ότι η αποδοχή αποτελεσμάτων μη ελεγχόμενης (συγκριτικής)  διαδικασίας, δεν επιτρέπει την ανάπτυξη του ποιοτικού κριτηρίου ΟΡΘΟΥ και ΛΑΘΟΥΣ καθώς και του ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ της ΤΑΞΗΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ (αναμενόμενο αποτέλεσμα).
      ΠΡΟΤΑΣΗ |  Θεωρώ ότι η Πολιτεία πρέπει να λάβει μέτρα για την διατήρηση στο επιστημονικό προσωπικό (μηχανικούς), που εκπαιδεύει να υλοποιούν έργα τεχνικής υποδομής, του ποιοτικού κριτηρίου μέσα από την ανθρώπινη σκέψη. Η διενέργεια κύκλων κατάρτισης, πιστεύω ότι είναι ένα καλό πεδίο για την συνεργασία Πολυτεχνικών Σχολών και Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ή/και Συλλόγων Μηχανικών (εάν το ΤΕΕ δεν προλαβαίνει πλέον με τα νέα του καθήκοντα), με χρηματοδότηση της Πολιτείας, μέσα από τους οποίους θα μεταφερθεί η υπάρχουσα τεχνική γνώση (πχ τάξη μεγεθών, διαδικασίες σχεδιασμού και διαδικασίες  επιλογή κλπ.). Πριν θεωρηθεί η πρόταση ως ανέφικτη, θα ήθελα να πληροφορήσω ότι το ΤΕΕ Θράκης υλοποιούσε σταθερά προ δεκαετίας κύκλους κατάρτισης ανά τριετία με πολύ χρήσιμα αποτελέσματα.
      ΕΥΧΗ | Εύχομαι να υπάρξει ορθολογικός σχεδιασμός για την διαχείριση των προσεισμικών ελέγχων που εξαγγέλθηκαν για μια ακόμη φορά, ώστε να παραχθούν αποτελέσματα. Η διαχείριση δεκάδων χιλιάδων δημοσίων κτηρίων χωρίς βαθμονόμηση και ιεράρχηση ώστε να υπάρχει σαφής στόχευση απλά δεν είναι δυνατή. Η γνώση για ένα τέτοιο σχεδιασμό υπάρχει προ δεκαετιών.
      Εύχομαι να υπάρξει μια πρόβλεψη για την διαχείριση των εκατομμυρίων ιδιωτικών κατασκευών, που επίσης να είναι ορθολογική, βιώσιμη και εφικτή, καθώς η γενικευμένη απαίτηση σύνταξης μελετών στατικής επάρκειας, έχει οδηγήσει στην έκδοση  βεβαιώσεων των πεντακοσίων ευρώ.
      πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_133 της ΠΕΣΕΔΕ
      https://gobhma.gr/σεισμικοί-στοχασμοί/?fbclid=IwAR0sHjXkLett5hobNp-DcfVQwxjIuxWfFotbvJWFi5cs8hHN5vLCZCZvl6Q
    14. Αρθρογραφία

      advice4u

      Σύμφωνα με το ΠΔ/3-8-87 , άρθρο 1 , παραγραφος-2:
       
      Ως μη στεγασμένος (υπαίθριος) χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
       
      α) Ακάλυπτο οικόπεδο το οποίο διατίθεται αποκλειστικά για στάθμευση αυτοκινήτων. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να διατίθεται για στάθμευση το σύνολο της επιφάνειας του οικοπέδου, με εξαίρεση τις προβλεπόμενες από το ρυμοτομικό σχέδιο στοές ή προήπια.
       
      β) Ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου που ανεγείρεται το κτίριο.
       
      Στην περίπτωση αυτή το μέγιστο ποσοστό της συνολικής επιφάνειας του οικοπέδου που επιτρέπεται να καλυφθεί από το κτίριο και το χώρο στάθμευσης, ορίζεται κατά 10% μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου και μέχρι 80% κατ' ανώτατο όριο.
       
      ( Το 80% που αναφέρει το διάταγμα αφορούσε τον Ν. 1577/85( Γ.Ο.Κ. 85 ), σε περιοχές που το επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 70% και σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του Άρθρου 14 του Ν. 1577/85 (χαμηλά κτίρια Γ.Ο.Κ. , επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 80% ) το ανώτατο όριο ορίζεται σε 90% ) ( Για κτίρια που έχουν κατασκευαστεί με τον Γ.Ο.Κ. 85 ) .
       
      Σύμφωνα με το ΝΟΚ ( Νόμο με αριθμό 4067/2012 , Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ) Αρθρο 12 παρ.1α:
      Το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60% της επιφάνειάς του. Στην περίπτωση που δεν εξασφαλίζεται κάλυψη 120 τ.μ. το μέγιστο ποσοστό κάλυψης προσαυξάνεται έως τα 120 τ.μ. εφόσον η κάλυψη δεν υπερβαίνει το 70% του οικοπέδου και το ισχύον ποσοστό κάλυψης .
       
      ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΕΧΟΥΜΕ
       
      1 . Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 60% , υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 40% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Εφύτευσης = 2/3 x40% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο
       
      Έτσι Φύτευσης =2/3 x ( 40% - 10% )30% x Eοικ.
       
      2. Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 70% υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 30% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Φύτευσης = 2/3 x30% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο .
       
      Έτσι Εφύτευσης =2/3 x ( 30% - 10% ) 20% x Eοικ.
       
      Και για να μην υπάρχουν παρανοήσεις αυτό είναι το ίδιο με το παρακάτω :
       
      Όταν βγάζουμε θέσεις στον ακάλυπτο θα πρέπει να κάνουμε και τον ακόλουθο έλεγχο:
       
      Πραγματοποιούμενη κάλυψη + Επιφάνεια θέσεων στον ακάλυπτο < Επιτρεπόμενης Κάλυψης +
      10% X Επιφάνεια Οικοπέδου.
    15. Αρθρογραφία

      Engineer

      Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα γιορτάστηκαν στο Floral τα 80ά γενέθλια της μπλε πολυκατοικίας, που ορθώνεται, αγέρωχη και αλώβητη, γωνία Αραχώβης και Θεμιστοκλέους, στα πολύπαθα Εξάρχεια. Οι παλιές πολυκατοικίες, κυρίως εκείνες του Μεσοπολέμου, είναι οι γριές, αρχοντικές κοκότες της αθηναϊκής πολεοδομίας: κοκέτες και μοναχικές, μέσα «στη φοβερή ερημία του πλήθους» των κατοπινών ακαλαίσθητων πολυκατοικιών, χωρίς έπαρση, αφήνοντας σ’ εκείνον που «βοτανολογεί την άσφαλτο» να εντοπίσει τη παλιά σαγήνη τους, μέσα από τις ρυτίδες της γερασμένης πρόσοψης και τα αξεσουάρ τους, τα φθαρμένα ξύλινα ρολά, τα παλιά ασανσέρ και τα εγκαταλελειμμένα πλέον θυρωρεία.
       
      Η μπλε πολυκατοικία των Παναγιωτάκου-Παπαλουκά-Αντωνόπουλου, που χτίστηκε το 1933-34 και δεσπόζει της πλατείας Εξαρχείων, δεν είναι απλώς μία από τις «αρχοντικές κοκότες» της Αθήνας, ανάμεσά τους και η περίφημη πολυκατοικία Λογοθετόπουλου του Κυπριανού Μπίρη, της οδού Μπουμπουλίνας, που στέγασε παλιότερα τη Γενική Ασφάλεια («ταράτσα κι απομόνωση»), αλλά και το υπουργείο Πολιτισμού. Είναι η «γειτονιά καθ’ ύψος», όπως εύστοχα τη χαρακτήρισε η ομότιμη καθηγήτρια του ΕΜΠ Μάρω Καρδαμίτσα-Αδάμη, στη (δυστυχώς, υπερβολικά λιτή) μονογραφία της «Η μπλε πολυκατοικία» (Libro), που συστέγασε σημαντικές μορφές της πολιτικής (Τσιγάντες, κόρη του Ιω. Μεταξά, οικογένεια Κύρκου) και καλλιτεχνικής ζωής του τόπου (τα ζεύγη Παξινού-Μινωτής, Μυράτ-Ζουμπουλάκη, Βέμπο-Τραϊφόρος). Ξεχωρίζει για την ιδιοφυή αρχιτεκτονική σύλληψη, που κατάφερε να ενσωματώσει δημιουργικά στο σχέδιο όλες σχεδόν τις πρωτοπόρους αντιλήψεις του μοντερνισμού, από το Neues Bauen μέχρι το Bauhaus, επιφέροντας μέσα από την «αιτιότητα του μικρού» (G. Bachelard, «Η ποιητική του χώρου»), αλλά και τις καινοτόμους χρήσεις κοινοχρήστων χώρων μία ριζοσπαστική αντίληψη για τη συγκατοίκηση: στην ταράτσα υπήρχαν πισίνα, χώροι για παιδικές δραστηριότητες και δώμα δεξιώσεων, όπου «φιλοξενήθηκαν» μέχρι και Γερμανοί αξιωματικοί τα χρόνια της Κατοχής, όταν στα φωτεινά διαμερίσματά της ο «Μίδας» του στρατηγού Χριστόδουλου Τσιγάντε και η οικογένεια Κύρκου μάχονταν, μαζί με άλλους πατριώτες, για την Απελευθέρωση, ενώ τα υπόγειά της, όπου λειτουργούσε στα μεσοπολεμικά χρόνια χοροδιδασκαλείο, χρησίμευσαν συχνά ως καταφύγιο στους επικείμενους βομβαρδισμούς, που, τραγική ειρωνεία, δεν πραγματοποιήθηκαν στην Κατοχή, στην «ανοιχτή πόλη», αλλά ακολούθησαν στον Εμφύλιο.
       

       
      Αρκεί μία επίσκεψη στην μπλε πολυκατοικία για να ανακαλύψει κανείς, όχι χωρίς μελαγχολία, όλες τις αρετές εκείνης της δημιουργικής γενιάς (πολύ προτού η λέξη γίνει άθυρμα στα κομματικά λεξιλόγια), που έκλεινε μέσα της την Ελλάδα, αλλά γνώριζε και τις προκλήσεις της νεωτερικότητας: φαντασία, έμπνευση και δημιουργικότητα αποτυπώνονται στις λεπτομέρειες του φωτεινού αστικού interieur, αλλά και στον σχεδιασμό των κοινοχρήστων χώρων. Μία διπλή εξώπορτα στον διάδρομο θυμίζει δίφυλλη είσοδο κινηματοθεάτρου, με την ξύλινη επένδυση, τις κάθετες χειρολαβές και το απαραίτητο «φινιστρίνι» (μια ψευδαίσθηση ταξιδιού με πλοίο), που κοσμεί και τις πόρτες του ασανσέρ, τα δύο «κιόσκια» της κεντρικής εισόδου, από τη Θεμιστοκλέους, όπου παλιότερα το ένα στέγαζε καπνοπωλείο και το απέναντι ήταν το θυρωρείο, παραπέμπουν σε γκισέ κινηματογράφου, τα εσωτερικά μπαλκόνια προς τους φωταγωγούς συνδέουν τα αντικριστά διαμερίσματα, καθώς μεσολαβεί ο «ανελκυστήρας υπηρεσίας», η κουζίνα ως «χώρος εργαστηρίου», στα πρότυπα του Werkbund.
       
      Ο ογδοντάχρονος βίος της μπλε πολυκατοικίας είναι το άγραφο μυθιστόρημα του αστεακού τοπίου και της πεφωτισμένης, αστικής τάξης, στον αντίποδα του καραγάτσειου «10».
       
      Ή, με τα λόγια του Λε Κορμπυζιέ: «C’ est tres beau»!
       
      Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_29/12/2013_544401
    16. Αρθρογραφία

      Ροδοπουλος

      Σε προηγούμενο τεύχος του περιοδικού (#3, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2013), αναφέρθηκα στην άναρχη εικόνα που επικρατεί στη σήμανση των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων.
       
      Συγκεκριμένα, έγραφα για μία διαδρομή τριακοσίων περίπου χιλιομέτρων από την Κυλλήνη προς την Αθήνα, όπου παρατηρεί κανείς τέσσερις διαφορετικές γραμματοσειρές να έχουν χρησιμοποιηθεί στις πινακίδες.
       
      Όπως φαίνεται, τα παράπονά μου είχαν αποτέλεσμα, αφού πρόσφατα μου ζητήθηκε αν θα ήθελα να συμβάλω ώστε να ενοποιηθούν, να εξορθολογιστούν και να βελτιωθούν οι γραμματοσειρές που χρησιμοποιούνται, τόσο στους αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας όσο και στη σήμανση των επαρχιακών οδών.
       
      Το χρονικό που ακολουθεί, φανερώνει για μία ακόμη φορά την ανεπάρκεια της ελληνικής πολιτείας να θέτει κανόνες και προδιαγραφές σε στοιχειώδεις εφαρμογές της εικόνας και της επικοινωνίας της γενικότερα.
       
      Η γνωστή σε όλους μας χαρακτηριστική μπλε σήμανση των επαρχιακών οδών της Ελλάδας έχει προκύψει από την προσαρμογή του βρετανικού προτύπου που σχεδιάστηκε από τον Jock Kinneir και τη συνεργάτιδά του Margaret Calvert στη δεκαετία του ‘60. Στην Ελλάδα υιοθετήθηκε το 1974, όταν δημοσιεύθηκαν οι σχετικές προδιαγραφές σε τεύχος του υπουργείου Δημοσίων Έργων. Στις προδιαγραφές αυτές παρουσιάζονται οι λατινικοί και ελληνικοί χαρακτήρες, οι αριθμοί και κάποια βασικά σημεία στίξης. Περιγράφεται επίσης ο ακριβής τρόπος τοποθέτησης, που προϋποθέτει συγκεκριμένο ύψος χαρακτήρων με αντίστοιχες αποστάσεις για όλα τα ζεύγη γραμμάτων. Πρακτικά, ο κατασκευαστής της πινακίδας τοποθετούσε τους χαρακτήρες πάντοτε σε συγκεκριμένη διάσταση με προκαθορισμένες αποστάσεις για κάθε ζεύγος χαρακτήρων, όπως αναγράφονται σε σχετικούς πίνακες. Σωστή περιγραφή για τα δεδομένα της εποχής, αλλά εμφανώς ξεπερασμένος τρόπος χρήσης σήμερα. Όμως, αντίστοιχες προδιαγραφές συντάχθηκαν και αρκετά χρόνια αργότερα, το 2003, όταν ακολουθήθηκε το γερμανικό πρότυπο DIN για τη σήμανση των νέων αυτοκινητοδρόμων ταχείας κυκλοφορίας της χώρας (πράσινες πινακίδες). Σε αυτήν την περίπτωση προσαρμόστηκαν οι γραμματοσειρές DΙΝ 1451 (Mittelschrift και Engschrift) για την κανονική και στενή γραφή αντίστοιχα, από τον σχεδιαστή Έκτορα Χαραλάμπους. Δημιουργείται βέβαια η απορία, πώς, ενώ βρισκόμαστε ήδη στην ψηφιακή εποχή, οι προδιαγραφές προσαρμόστηκαν στα προ εικοσιπενταετίας πρότυπα και όχι στις σύγχρονες απαιτήσεις, όπως θα ήταν λογικό.
      Η συμβολή μου στο έργο θα αφορούσε την ομογενοποίηση των σχεδίων, τη μεταφορά των περιγραμμάτων σε αρχεία γραμματοσειρών με τέτοιο τρόπο ώστε να ακολουθούνται οι προδιαγραφές ενδιάμεσων αποστάσεων (διαστοιχείωση), οι οποίες θα έπρεπε να ταυτίζονται απόλυτα με τους πίνακες προδιαγραφών για το δεδομένο ύψος χαρακτήρων. Έτσι, για παράδειγμα, γράφοντας το όνομα μιας πόλης με τη νέα γραμματοσειρά, στο ύψος των 112 χιλιοστών, το πλάτος των χαρακτήρων και οι ενδιάμεσες αποστάσεις θα πρέπει να ταυτίζονται σε χιλιοστά με τον προβλεπόμενο από τους πίνακες αριθμό. Η μεταφορά αυτή θα εκμηδένιζε τον χρόνο σχεδιασμού μιας πινακίδας σήμανσης σε αντίθεση με την προηγούμενη κατάσταση, όπου τα γράμματα έπρεπε να στοιχειοθετηθούν ένα προς ένα και να ρυθμιστούν οι αποστάσεις μεταξύ τους με σχετική μέτρηση.
       
      Η διαδικασία σχεδιασμού
       
      Για τη γραμματοσειρά των μπλε πινακίδων, της λεγόμενης επαρχιακής σήμανσης, οι χαρακτήρες που σχεδιάστηκαν στο χαρτί το 1973-74 είχαν ήδη ψηφιοποιηθεί έστω και σε απλά ανυσματικά αρχεία από τις εταιρείες που ασχολούνται με την οδοσήμανση και στοιχειοθετούνταν ένα – ένα. Το σχέδιο των λατινικών, όπως ανέφερα παραπάνω, προέρχεται από τη μελέτη των Βρετανών Kinnear-Calvert, με εμφανή όμως σχεδιαστικά λάθη κατά την αντιγραφή. Τα ελληνικά, τα οποία –σωστά ή λάθος– συνηθίσαμε με τον καιρό, σχεδιάστηκαν –άγνωστο για μένα από ποιον– με μεγάλα λάθη και φανερά περιορισμένη σχεδιαστική ικανότητα.
       
      Λογικό, όμως, σε μια εποχή που Έλληνες σχεδιαστές δεν είχαν ακόμη ασχοληθεί συστηματικά με το αντικείμενο. Τα λάθη είναι ολοφάνερα, όπως διαπιστώνουμε στη σχετική εικόνα. Για παράδειγμα, το χι είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο πρέπει, καταλαμβάνοντας χώρο τόσο στα ανωφερή όσο και στα κατωφερή τμήματα. Το ταυ είναι τοποθετημένο ανεστραμμένο, με το αριστερό άκρο δεξιά και αντίστροφα. Το ω είναι τεράστιο συγκριτικά με τα άλλα πεζά γράμματα. Το φι καταλαμβάνει το ίδιο πλάτος με το όμικρον, ενώ δεν θα έπρεπε γιατί αποτελείται από τρία κατακόρυφα στελέχη και όχι δύο, με αποτέλεσμα να μικραίνει η αντιφόρμα και να «μπουκώνει» το γράμμα.
       
      Στις γραμματοσειρές DIN των πράσινων πινακίδων των αυτοκινητοδρόμων, παρατήρησα ότι η κανονική γραφή ήταν σε ικανοποιητικό σχεδιαστικό επίπεδο, ενώ αντίθετα η στενή γραφή παρουσίαζε σοβαρά σχεδιαστικά λάθη. Αμφιβάλλω, λοιπόν, αν τα δεύτερα σχεδιάστηκαν από τον Έκτορα Χαραλάμπους και πιστεύω πως έγιναν από κάποιον χωρίς γνώσεις τυπογραφίας. Συγκεκριμένα, πολλοί χαρακτήρες είχαν λάθος διαστάσεις, άλλοι λάθος πάχος, ενώ υπήρχαν ελληνικοί χαρακτήρες αντιγραμμένοι (copy-paste) από άλλες γραμματοσειρές χωρίς σχέση με τη φιλοσοφία της DIN (π.χ. το έψιλον, το ωμέγα και το τελικό σίγμα ανήκουν στην Helvetica Condensed!).
       
      Στη διάρκεια αυτού του έργου, πήρα την πρωτοβουλία να εξορθολογίσω τον σχεδιασμό, να βελτιώσω δηλαδή τα περιγράμματα και να αποβάλω ξένα στοιχεία που ενοχλούν οπτικά και αποτελούν «τυπογραφικά οξύμωρα». Το θεώρησα σαν μια ευκαιρία να βελτιωθεί η σημερινή εικόνα των πινακίδων που διοχετεύει λάθη στην τυπογραφική συνείδηση του κοινού. Κυρίως όμως από επαγγελματική διαστροφή, καθώς το μάτι μου πέφτει διαρκώς στα λάθη, τα οποία με ενοχλούν και βασανίζουν –όπως και τόσα άλλα– την τυπογραφική μου καθημερινότητα.
       
      Όλα αυτά δεν έγιναν βέβαια στο πλαίσιο μιας πλήρους και συνολικής μελέτης επανασχεδιασμού της οδοσήμανσης –πράγμα αδύνατο στη σημερινή κατάσταση της χώρας– αλλά μιας μικρής προσπάθειας να κρατηθεί το υπάρχον ύφος των γραμματοσειρών, κάνοντας ταυτόχρονα τις απαραίτητες βελτιώσεις, που ωστόσο δεν θα γίνονταν αντιληπτές από κάποιον μη ειδικό. Όταν μετά από πολλές ημέρες εντατικής εργασίας και δοκιμών θεώρησα ότι είχε επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα, άκουσα στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής την υπεύθυνη δημιουργικού του πελάτη να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια, λέγοντας ότι αλλοίωσα τις γραμματοσειρές και τις μετέβαλα προς το χειρότερο.
       
      Απόρησα φυσικά και αντιλήφθηκα πως τα κριτήριά μας ήταν τελείως διαφορετικά. Από πλευράς μου το θέμα ήταν ουσιαστικό, ενώ για έναν εργολάβο που συναλλάσσεται με το Δημόσιο ήταν τυπικό, αφού έπρεπε να τηρεί απαρέγκλιτα τις προδιαγραφές –όσο λάθος και να ήταν– προκειμένου να μη σκαλώσει στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που θα μπορούσαν ακόμη και να ακυρώσουν τη συμμετοχή του στο έργο. Βέβαια, έχουμε δει και γραμματοσειρά Arial Light σε τμήμα της Εθνικής Οδού, αλλά δεν ξέρω αν αυτή η αυθαιρεσία είχε επιπτώσεις στον εργολάβο.
       
      Το αποτέλεσμα της εργασίας ήταν, μεταξύ άλλων, και η γραμματοσειρά της επαρχιακής σήμανσης, που απορρίφθηκε από τον πελάτη. Η γραμματοσειρά που ονομάστηκε CF Dromon και παρατίθεται με συγκριτικό δείγμα στις εικόνες, εμπλουτίστηκε με πλήρες λατινικό σύνολο χαρακτήρων, εναλλακτικούς τύπους αρίθμησης και πλήρη σημεία στίξης. Διατίθεται δωρεάν από το site μας www.fonts.gr καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης gr design – Διαδρομές, που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς από τις 17 Απριλίου έως τις 17 Μαΐου 2015, με την ευκαιρία του εορτασμού των 20 χρόνων από την ίδρυση της Ελληνικής Ψηφιακής Τυποθήκης – Fonts.gr και την έντονη συμμετοχή μας στα τυπογραφικά δρώμενα της χώρας μας. Όσο και αν όλα αυτά φαντάζουν «ψιλά γράμματα», ο σχεδιασμός ενός συστήματος οδοσήμανσης με σύγχρονα σχεδιαστικά πρότυπα θα επέτρεπε την ευκολότερη και αμεσότερη ενημέρωση των οδηγών, συμβάλλοντας εν μέρει στην οδική ασφάλεια και προβάλλοντας ταυτόχρονα μια ενοποιημένη και μοναδική εικόνα, όπως αυτή που ακολουθείται και χαρακτηρίζει τις προηγμένες χώρες του κόσμου.
       
      Γράφει ο Παναγιώτης Χαρατζόπουλος
      τυπογραφικός σχεδιαστής
      Πηγή: https://grdmagazine.gr/2015/06/03/grammatosires-tou-dromou/
    17. Αρθρογραφία

      Engineer

      Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. παρέλαβε από το Τμήμα Δασικών Χαρτών, Δασολογίου, Απογραφής & Θεματικής Υποστήριξης Δικαιωμάτων Δημοσίου της Διεύθυνσης Δασικών Έργων & Υποδομών του Υ.Π.ΕΝ. τα γεωχωρικά δεδομένα των διορθώσεων των δασικών χαρτών που έγιναν από τις Διευθύνσεις Δασών της χώρας.
      Τα γεωχωρικά δεδομένα των ως άνω διορθώσεων των δασικών χαρτών μπορείτε να τα βρείτε ΕΔΩ.
      ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 15/4/2022: έχουν προστεθεί οι διορθώσεις των Δ.Χ. των Δ.Δ. Ιωαννίνων, Άρτας, Φθιώτιδας, Βοιωτίας, Καρδίτσας, Λάρισας και Κυκλάδων.
      ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 24/5/2022: Περιλαμβάνει όλη την επικράτεια, εκτός από τμήμα αρμοδιότητας της Δ.Δ. Ανατολικής Αττικής, η οποία δεν έχει ολοκληρώσει την φόρτωση των διορθώσεων.
      Σημειώνεται ότι πρόσθετα δεδομένα θα γίνονται διαθέσιμα τμηματικά, μετά την ανάρτησή τους στον ειδικό διαδικτυακό τόπο της 143792/1794/03-08-2016 (Φ.Ε.Κ 2750/Β”) απόφασης Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Τέλος, επισημαίνεται ότι τα δεδομένα παρέχονται δωρεάν στα πλαίσια της νομοθεσίας περί διάθεσης ανοικτών δημόσιων γεωχωρικών δεδομένων και μπορούν να αξιοποιηθούν περαιτέρω, εφόσον αναφέρεται ο φορέας κατάρτισης, ελέγχου, θεώρησης, ανάρτησης και κύρωσής τους (η αρμόδια Διεύθυνση Δασών) και ο φορέας διάθεσης και τελικής επεξεργασίας τους (Τμήμα Δασικών Χαρτών, Δασολογίου, Απογραφής και Θεματικής Υποστήριξης Δικαιωμάτων Δημοσίου της Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδομών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
      Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας
    18. Αρθρογραφία

      Engineer

      Πρόσφατα ψηφίστηκε από την Βουλή το νομοσχέδιο για τους όρους αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας σε παραθαλάσσιες περιοχές, που περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με διαφάνεια, την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, τον σεβασμό και την ασφάλεια των λουόμενων, την ένταση των ελέγχων και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες.
      Στόχος του νέου νόμου είναι να μπει φραγμός στην αναρχία που επικρατεί κατά τους θερινούς μήνες στις περισσότερες παραλίες, όπου συναντάται η πρακτική των παράνομων καταλήψεων του αιγιαλού και της παραλίας από τους επιχειρηματίες με την ανοχή πολλές φορές των δήμων που τις παραχωρούν, αλλά και την έλλειψη ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές. Το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις τον τελευταίο χρόνο, με τις αντιδράσεις πολιτών σε πολλά νησιά και παραλίες της χώρας, γνωστό ως «κίνημα της πετσέτας». Για αυτό το λόγο θα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν τις νέες διατάξεις που ισχύουν για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας σε ιδιώτες.
      Ποιος είναι ο αρμόδιος φορέας για την παραχώρηση;
      Αρμόδιος φορέας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας είναι το Δημόσιο και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. που εκπροσωπείται από την Κτηματική Υπηρεσία. Το 60% επί του ανταλλάγματος του Δημοσίου από την παραχώρηση απλής χρήσης θα αποδίδεται στον οικείο δήμο.
      Ποιες είναι οι υποχρεώσεις για όσους μισθώνουν παραλίες;
      Ο μισθωτής έχει τουλάχιστον τις παρακάτω ειδικότερες υποχρεώσεις:
      α) διασφαλίζει την ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία,
      β) διασφαλίζει τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας για άτομα με αναπηρία,
      γ) περιορίζει την ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής και λοιπών κινητών στοιχείων σε ποσοστό του εμβαδού της παραχωρούμενης έκτασης που δεν υπερβαίνει το 60% ή το 30%, αν πρόκειται για προστατευόμενο αιγιαλό και παραλία, ώστε να διασφαλίζονται η διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων,
      δ) διατηρεί καθημερινά καθαρό το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας,
      ε) αναρτά σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα με όλα τα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης, όπως τις συντεταγμένες, τον αριθμό της απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου και το διάγραμμα της παραχώρησης. Οι πολίτες θα έχουν ηλεκτρονική πρόσβαση για τον έλεγχο των αναγραφομένων και δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών.
      στ) τοποθετεί κινητά στοιχεία για την εξυπηρέτηση του κοινού,
      ζ) φροντίζει για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του παραχωρούμενου χώρου, όπως με τη διατήρηση της μορφολογίας της ακτής και της ακτογραμμής,
      η) παραδίδει τον παραχωρηθέντα χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης και απομακρύνει τα κινητά στοιχεία κατά τις περιόδους που καθορίζονται στη σύμβαση παραχώρησης,
      θ) διασφαλίζει την παρουσία ναυαγοσώστη, εφόσον του υποδειχθεί ότι η υποχρέωση αυτή δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο.
      Οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου μνημονεύονται στη σύμβαση παραχώρησης. Είναι δυνατή η σύναψη σύμβασης έργου από τον παραχωρησιούχο με τρίτο πρόσωπο για την άσκηση δραστηριοτήτων θαλάσσιων μέσων αναψυχής ή άλλης συναφούς επιχείρησης. Η δραστηριότητα ασκείται σε σαφώς καθορισμένο τμήμα του παραχωρηθέντος χώρου που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% της συνολικής παραχώρησης. Με τη διακήρυξη μπορούν να προβλέπονται και επιπλέον υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου σε σχέση με την προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας και την ενίσχυση της κοινοχρησίας. Η παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας που βρίσκονται εντός αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων ή τους περιβάλλουν επιτρέπεται μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο μισθωτής παραδίδει τον παραχωρηθέντα χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης και απομακρύνει τα κινητά στοιχεία κατά τις περιόδους που καθορίζονται στη σύμβαση παραχώρησης. Ποια τμήματα αιγιαλών και παραλιών που μπορούν να παραχωρηθούν για απλή χρήση;
      1.Στις αρχές του κάθε έτους μετά από γνώμη των οικείων δήμων, ορίζονται τα τμήματα αιγιαλού και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας, πέραν αυτών για τα οποία υπάρχει ενεργή σύμβαση παραχώρησης για το αντίστοιχο έτος.
      Το εμβαδόν κάθε παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας δεν υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα. Μεταξύ των τμημάτων αιγιαλών και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση, ανεξαρτήτως του χρόνου ή της διαδικασίας που παραχωρούνται, μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων. Το σύνολο των τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που παραχωρούνται δεν καλύπτει περισσότερο από το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος. Δεν παραχωρούνται αιγιαλός και παραλία για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τετραγωνικών μέτρων. Σε ποιες επιχειρήσεις ή σωματείο γίνεται η παραχώρηση χωρίς δημοπρασία και ποιο είναι το όριο της κατάληψης;
      α) κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα,
      β) ενοικιαζόμενα δωμάτια,
      γ) οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping),
      δ) καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, και
      ε) ναυταθλητικά σωματεία
      Σημειώνεται ότι η επιχείρηση ή το σωματείο θεωρείται όμορο του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας και όταν ανάμεσα στον χώρο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο και τον αιγιαλό ή την παραλία, κατά περίπτωση, παρεμβάλλεται οδός, πλατεία ή άλλος κοινόχρηστος χώρος, ιδιωτικό ακίνητο που ανήκει ή μισθώνεται από την επιχείρηση ή το σωματείο, ή ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.).
      Ποια είναι τα όρια στα τμήματα που παραχωρούνται σε όμορες επιχειρήσεις ή σωματεία;
      Τα τμήματα που μπορούν να παραχωρηθούν είναι τα εξής:
      α) την προβολή των ορίων του χώρου όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο, όπως βαίνουν κάθετα προς την ακτογραμμή και από β) παράλληλη γραμμή 4 μέτρων από την ακτογραμμή και την προβολή αυτής προς την επιχείρηση, ώστε το παραχωρούμενο εμβαδόν να μην υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα και σε κάθε περίπτωση, σε συνδυασμό και με άλλες παραχωρήσεις απλής χρήσης, καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η παραχώρηση μεγαλύτερης επιφάνειας, εφόσον καταλείπεται το απαιτούμενο ελεύθερο ποσοστό για τουριστικά καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια και σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
      Ποιοι επιπλέον περιορισμοί υπάρχουν στην παραχώρηση;
      Δεν παραχωρούνται αιγιαλός και παραλία για απλή χρήση σε όμορη επιχείρηση, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τετραγωνικών μέτρων.
      Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων ή σωματείων, καταλείπεται ελεύθερη ζώνη πλάτους 6 τουλάχιστον μέτρων μεταξύ των ορίων τους. Σε αυτή την περίπτωση το εμβαδόν του παραχωρούμενου χώρου μειώνεται έως το ήμισυ, προκειμένου να καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται.
      Πως ο πολίτης μπορεί να ελέγχει την τήρηση των κανόνων από τον μισθωτή μιας παραλίας;
      Δημιουργείται ψηφιακή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες κλπ. που θα διατίθεται δωρεάν στους πολίτες. Κάθε παραχώρηση θα αντιστοιχεί σε QR – code που θα αναρτάται στην ιστοσελίδα της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου, στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου και στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας που τοποθετείται υποχρεωτικά στο σημείο. Μέσω της ίδιας εφαρμογής οι πολίτες θα βλέπουν το διάγραμμα του τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας που έχει παραχωρηθεί και θα μπορούν άμεσα να υποβάλουν καταγγελία αν διαπιστώνουν παρατηρήσει αυθαίρετη κατάληψη ή υπέρβαση της παραχώρησης.
      Ο φορέας παραχώρησης τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας παρακολουθεί και ελέγχει, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής καταγγελίας, την τήρηση των υποχρεώσεών και έχει το δικαίωμα να καταγγέλλει αζημίως την σύμβαση παραχώρησης σε περίπτωση σοβαρών παραβάσεων του νόμου ή των συμβατικών υποχρεώσεων του μισθωτή.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
    19. Αρθρογραφία

      Engineer

      Το κτιριακό απόθεμα της χώρας, σύμφωνα με έρευνες, αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό από κτίρια ηλικίας άνω των 30 ετών. Ως εκ τούτου, οι εγκαταστάσεις και τα δομικά υλικά τους παρουσιάζουν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, φθορές ή και τοπικές αστοχίες. Αποτέλεσμα αυτών είναι η εμφάνιση προβλημάτων που συνήθως επηρεάζουν άμεσα τη λειτουργικότητα των χώρων και την ασφάλεια των ανθρώπων που κατοικούν ή εργάζονται στους χώρους αυτούς. Η ανακαίνιση αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών, επαγγελματικών χώρων και κτιριακών εγκαταστάσεων γενικότερα.
      Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται ανακαίνιση ενός ακινήτου;
      Η ανακαίνιση σε ένα ακίνητο είναι αναγκαία λόγω παλαιότητας υλικών, ξεπερασμένης διαρρύθμισης εσωτερικών χώρων, προβλημάτων στα υδραυλικά δίκτυα (ύδρευση, αποχέτευση, θέρμανση), έντονων προβλημάτων από εμφάνιση υγρασίας
      Ποιοι χώροι ενός ακινήτου μπορούν να ανακαινιστούν;
      Όλοι οι χώροι ενός ακινήτου μπορούν να ανακαινιστούν. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ιδιοκτήτες, είτε για λόγους οικονομίας, είτε για διάφορους άλλους λόγους, μπορούν να επιλέξουν την τμηματική ανακαίνιση χώρων (π.χ. λουτρού, κουζίνας, μπαλκονιών κλπ.).
      Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις, ώστε από τη μία να γίνεται ολοκληρωμένη δουλειά στο χώρο που ανακαινίζεται και από την άλλη, να μην επηρεάζονται τμήματα/χώροι του ακινήτου, τα οποία πιθανόν και να είναι λειτουργικά κατά τη διάρκεια των εργασιών.
      Απαιτείται η έκδοση κάποια άδειας για τις εργασίες ανακαίνισης;
      Υπάρχουν εργασίες ανακαίνισης για τις οποίες απαιτείται η έκδοση κάποιας άδειας στην Πολεοδομία (άδεια μικρής κλίμακας ή οικοδομική άδεια) και άλλες εργασίες οι οποίες δεν απαιτούν κάποια άδεια.
      Στις περιπτώσεις εργασιών ανακαίνισης σε εσωτερικούς χώρους ακινήτων, απαιτείται η έκδοση άδειας εργασιών μικρής κλίμακας, στην περίπτωση που γίνονται κατεδαφίσεις κάποιων τοίχων και αλλάζει η εσωτερική διαρρύθμιση. Άδεια μικρής κλίμακας επίσης απαιτείται για εργασίες που απαιτούν τη χρήση ικριωμάτων (σκαλωσιών), όπως για παράδειγμα για τις εργασίες αποκατάστασης όψεων κτιρίων, επισκευές στεγών κλπ.
      Στις περιπτώσεις ανακαινίσεων χώρων σε ειδικά κτίρια όπως βιοτεχνικά, βιομηχανικά, τουριστικών καταλυμάτων, γραφείων και εμπορικών αποθηκών, απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας που συνοδεύεται από τις απαραίτητες κατά περίπτωση μελέτες.
      Σε κάθε περίπτωση, η έκδοση ή όχι άδειας για τις εργασίες ανακαίνισης που θα γίνουν σε ένα ακίνητο, είναι αντικείμενο της εξειδικευμένης έρευνας μηχανικού, ο οποίος γνωρίζει τις εκάστοτε ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.
      Τι πρέπει να προσέξω όταν ανακαινίζω ένα μπάνιο;
      Το μπάνιο είναι από τους χώρους ενός ακινήτου που κατά την ανακαίνισή του, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή κι επιμέλεια. Σε περίπτωση που επιθυμεί κάποιος να αντικαταστήσει τα παλιά πλακάκια με νέα και τα παλιά είδη υγιεινής, επίσης με νέα, χωρίς να αντικαταστήσει όλα τα υδραυλικά δίκτυα (ύδρευση, αποχέτευση), υπάρχει μελλοντικός κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων από τις παλιές σωληνώσεις και να χρειαστούν εκ νέου εργασίες που θα οδηγήσουν τους ιδιοκτήτες σε επιπλέον κόστος.
      Πολύ μεγάλη σημασία πρέπει να δίδεται στη στεγάνωση των επιφανειών του χώρου του μπάνιου. Σε περίπτωση ολικής ανακαίνισης, θα πρέπει οι επιφάνειες του μπάνιου (δάπεδα, τοίχοι, κτιστές ντουζιέρες κλπ.), πριν την επένδυση πλακιδίων να στεγανώνονται επαρκώς με την επάλειψη ειδικών ρητινούχων ή μη τσιμεντοειδών υλικών/γαλακτωμάτων, ώστε να αποφεύγονται μελλοντικές ζημιές από υγρασία σε διπλανά δωμάτια με το μπάνιο, στις οροφές των χώρων κάτω από το μπάνιο και σε εξωτερικές όψεις κτιρίων σε επαφή με το μπάνιο. Οι εργασίες στεγάνωσης απαιτούν υλικά υψηλής ποιότητας με πιστοποιημένες προδιαγραφές και εφαρμογή από έμπειρους τεχνίτες και συνεργεία.
      Πως γίνεται η ανακαίνιση συστήματος θέρμανσης;
      Στα παλιά ακίνητα συνήθως υπάρχουν σωληνώσεις της κεντρικής θέρμανσης των κτιρίων. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιθυμεί να εγκαταστήσει αυτόνομο σύστημα θέρμανσης (π.χ. φυσικό αέριο), θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση όλων των παλιών σωληνώσεων θέρμανσης, που συνήθως είναι ενδοδαπέδιες, με νέες σωληνώσεις, διότι εάν τοποθετηθούν μόνο νέα σώματα καλοριφέρ, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος μελλοντικής αστοχίας τους, που θα οδηγήσει σε απαίτηση εκ νέου εργασιών στα δάπεδα των χώρων, τα οποία πιθανόν και να είχαν αντικατασταθεί κατά την ανακαίνιση.
      Επίσης κατά το σχεδιασμό των νέων δικτύων θέρμανσης, θα πρέπει να γίνεται υπολογισμός των θερμικών απωλειών των χώρων βάσει του προσανατολισμού τους και των εξωτερικών ανοιγμάτων τους, ώστε να γίνει υπολογισμός του θερμικά απαιτούμενου μεγέθους των σωμάτων και της τοποθέτησης τους στην κατάλληλη θέση, για την επίτευξη της μέγιστης δυνατής απόδοσης του συστήματος θέρμανσης και της θερμικής άνεσης των χώρων. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μελέτη από αρμόδιο μηχανικό και εφαρμογή από αδειούχο εγκαταστάτη υδραυλικό.
      Απαιτείται ανακαίνιση της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης;
      Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση ενός ακινήτου είναι από τα πιο βασικά σημεία σε μια ανακαίνιση, γιατί συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια των ανθρώπων που θα χρησιμοποιήσουν το εν λόγω ακίνητο.
      Τα παλιά ακίνητα, είτε κατοικίες είτε καταστήματα, διαθέτουν πεπαλαιωμένη ηλεκτρολογική εγκατάσταση η οποία αποτελείται από μικρό ηλεκτρολογικό πίνακα με ασφάλειες μικρής αντοχής που συγκεντρώνουν δίκτυα πολλών χώρων, δεν υπάρχουν εξαρτήματα ασφαλείας (π.χ. αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ κλπ.).
      Λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και των καθημερινών μας συνηθειών σήμερα, χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικές συσκευές μεγάλης ισχύος (π.χ. μεγάλες κλιματιστικές μονάδες, ηλεκτρικοί φούρνοι, μεγάλα ψυγεία κλπ.), τα οποία απαιτούν ενισχυμένα καλώδια και αντίστοιχες ασφάλειες.
      Επίσης πολύ σημαντικό για λειτουργικούς λόγους είναι η τοποθέτηση αρκετών ασφαλειών με απομόνωση των χώρων, ώστε σε περίπτωση ηλεκτρολογικής βλάβης σε κάποιο σημείο του ακινήτου, να μπορεί να υπάρχει κοντά ενεργός πριζοδιακόπτης για παροχή φωτός και ηλεκτρικού ρεύματος. Σε κάθε περίπτωση η ηλεκτρολογική εγκατάσταση πρέπει να γίνεται από αδειούχο ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη και έμπειρους τεχνίτες.
      Τι υλικά πρέπει να χρησιμοποιούνται για τους χρωματισμούς;
      Η επιλογή των υλικών για τους χρωματισμούς τοίχων και οροφών είναι πολύ σημαντική σε μία ανακαίνιση. Γενικά θα πρέπει να επιλέγονται επώνυμα υλικά πρώτης ποιότητας και πιστοποιημένα για τις προδιαγραφές τους.
      Στους εσωτερικούς χώρους θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά στους «υγρούς» χώρους κουζίνας και μπάνιου. Στους χώρους αυτούς θα πρέπει να επιλέγονται χρώματα ανθεκτικά στην εμφάνιση μούχλας, βακτηρίων και υγρασίας. Επίσης είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται χρώματα φιλικά τόσο για την υγεία των ανθρώπων όσο και για το περιβάλλον.
      Όσον αφορά στους εξωτερικούς χρωματισμούς, και ανάλογα με την τοποθεσία του ακινήτου (κοντά σε θάλασσα, κέντρα μεγάλων πόλεων κλπ.) θα πρέπει να γίνεται επιλογή υλικών ανθεκτικών στην υγρασία, τις εξωτερικές συνθήκες, την περιβαλλοντική ρύπανση κλπ., κυρίως σε επιφάνειες που έρχονται σε άμεση επαφή με το νερό.
      Τι υλικά πρέπει να χρησιμοποιούνται στις επενδύσεις τοίχων και δαπέδων;
      Θα πρέπει να επιλέγονται υλικά επένδυσης με αντοχή αναλόγως του πληθυσμού και της χρήσης των χώρων. Για παράδειγμα σε εξωτερικούς χώρους θα πρέπει να επιλέγονται υλικά  ανθεκτικά στις εξωτερικές συνθήκες του περιβάλλοντος (θερμοκρασιακές μεταβολές, φυσικά φαινόμενα, υγρασία, ολισθηρότητα κλπ.).
      Όσον αφορά στα εσωτερικά δάπεδα, θα πρέπει να δίνεται τεράστια σημασία στις ξύλινες ή συνθετικές επενδύσεις (π.χ. ξύλινα μασίφ δάπεδα, ημιμασίφ δάπεδα, laminate δάπεδα κλπ.) και κυρίως στην επαφή τους με το υπόστρωμα το οποίο συνήθως είναι τσιμεντοκονία.
      Εφόσον κατά την ανακαίνιση του ακινήτου, για διάφορους λόγους (υδραυλικά δίκτυα, παλιά ξύλινα δάπεδα κλπ.) απαιτηθεί η κατασκευή νέου γεμίσματος δαπέδου (τσιμεντοκονία), θα πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα στην επιφανειακή υγρασία του δαπέδου, για την επικόλληση πλακιδίων και την τοποθέτηση laminate και ξύλινων δαπέδων. Σε καθεμιά από τις περιπτώσεις υπάρχει ένα μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό υγρασίας για την ασφαλή τοποθέτησή τους και την αποτροπή μελλοντικής αποκόλλησης ή και καταστροφής τους.
      Σε περιπτώσεις που δεν διατίθεται εύλογο χρονικό διάστημα για την ξήρανση και πήξη της τσιμεντοκονίας και την επίτευξη χαμηλού ποσοστού υγρασίας, διατίθενται στο εμπόριο προηγμένα πιστοποιημένα κονιάματα που εξασφαλίζουν την ταχεία ξήρανση και υψηλή θερμική αγωγιμότητα που τα κάνει επαρκή και για ενδοδαπέδια θέρμανση.
      Χρειάζεται ο μηχανικός σε μια ανακαίνιση;
      Στις περισσότερες περιπτώσεις ανακαίνισης ακινήτων και δη στις ολοκληρωμένες, είναι αναγκαία η συμμετοχή μηχανικού. Εκτός από την έκδοση της απαραίτητης από το Νόμο άδειας εργασιών, ο μηχανικός συμβάλει με την τεχνογνωσία του, στο έργο πολλαπλώς, γεγονός που δεν γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων.
      Μια από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ένας μηχανικός, είναι η διαχείριση του έργου της ανακαίνισης. Η διαχείριση έργου μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την προετοιμασία του έργου, την επιλογή των κατάλληλων υλικών που θα εφαρμοστούν, την κατάρτιση του χρονικού προγραμματισμού των εργασιών και την επίβλεψη των τεχνικών συνεργείων.
      Μέσω των υπηρεσιών του μηχανικού ο ιδιοκτήτης ωφελείται πολλαπλώς, αφού έχει έναν ειδικό σύμβουλο στο πλευρό του, που τον καθοδηγεί με αποτέλεσμα την άρτια τεχνικά κατασκευή του έργου, την υλοποίηση εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί και την εξοικονόμηση χρημάτων.
      Ένας ακόμη σημαντικός ρόλος ενός μηχανικού στην ανακαίνιση είναι ο λειτουργικός σχεδιασμός, η αρχιτεκτονική πρόταση και η φωτορεαλιστική απεικόνισή της και γενικότερα η διακόσμηση των χώρων της ανακαίνισης με επιλογές και συνδυασμό χρωμάτων, υλικών και εξοπλισμού.
    20. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ο κατασκευαστικός κλάδος διέρχεται ραγδαίες αλλαγές και αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις που θα διαρκέσουν δεκαετίες.
      Όπως αναφέρεται σε έρευνα για τον κλάδο στη Γαλλία που παρουσιάζει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Παρίσι ορισμένες από τις προκλήσεις αυτές είναι η αύξηση του πληθυσμού, των αναγκών στέγασης και των υποδομών, η κλιματική αλλαγή, οι απειλές για τη βιοποικιλότητα, η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, οι κοινωνικές προσδοκίες τόσο σε επίπεδο καταναλωτών όσο και
      περιφερειακών φορέων και οι ψηφιακές και ενεργειακές αλλαγές που επηρεάζουν όλους τους τομείς.
      Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κατασκευαστικός κλάδος αναμένεται να αυξηθεί κατά 30% μέσα σε δέκα χρόνια και να φτάσει τα 15 τρισ. δολάρια έναντι 11,6 τρισ. δολάρια σήμερα, γεγονός που αποτελεί σημαντική ευκαιρία για τις εταιρείες του κλάδου, εφόσον αυτές παραμένουν ανταγωνιστικές και καταφέρνουν να αναπτύσσουν την παρουσία τους σε αναπτυσσόμενες ξένες αγορές.
      Στη Γαλλία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμόδιων φορέων, το 2021 ο όγκος της δραστηριότητας στον τομέα των κτηρίων αναμένεται να ανακάμψει κατά 11,3%, ενώ όσον αφορά τον τομέα των δημοσίων έργων η ανάκαμψη της δραστηριότητας αναμένεται να κυμανθεί από 5% έως και 15%. 
      Ο γαλλικός κατασκευαστικός τομέας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, στοιχείων που κατατάσσουν τη χώρα μεταξύ των κορυφαίων χωρών όσον αφορά την καινοτομία. Ως εκ τούτου, για τη διείσδυση στη γαλλική αγορά απαιτείται οι εταιρείες να διαθέτουν υψηλό βαθμό τεχνολογικής ανάπτυξης, πιστοποιήσεις σύμφωνα με διεθνείς τεχνικούς κανονισμούς και να είναι ικανές να προσαρμοστούν στις αλλαγές των μεθόδων παραγωγής και των αγορών.
      Επιπλέον, η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των ενεργειακών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων, η οποία αποτελεί λειτουργικό άξονα για την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων του τομέα.
    21. Αρθρογραφία

      GTnews

      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκηρύσσει Πανελλήνιο ανοιχτό διαγωνισμό σεναρίου ταινίας μικρού μήκους, με θέμα: «Η κλιματική κρίση, επείγουσα απειλή για τον πλανήτη μας».
      Ο διαγωνισμός στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας σημαντικά ζητήματα που αφορούν στην κλιματική κρίση και στην επιτακτική ανάγκη για έγκαιρη δράση.
      Η κλιματική κρίση αφορά σε μακροχρόνιες μεταβολές της θερμοκρασίας και των καιρικών φαινομένων, οι οποίες προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, που παράγουν εκπομπές αερίου θερμοκηπίου, παγιδεύοντας τη θερμότητα του ήλιου και αυξάνοντας απειλητικά τη θερμοκρασία.
      Σήμερα, η κρίση αυτή γίνεται αντιληπτή σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως μέσα από φαινόμενα ξηρασίας, λειψυδρίας, δασικών πυρκαγιών, πλημμυρών, καταστροφικών καταιγίδων, ανόδου της στάθμης της θάλασσας και μεγάλης διάρκειας καυσώνων. Εξαιτίας αυτών, υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και στην ασφάλεια του ανθρώπου, καθώς και σε δραστηριότητές του που αφορούν κυρίως στην αγροτική παραγωγή και στην οικονομία.
      Για να αντιστραφεί αυτό το κλίμα, επιδιώκεται η ενθάρρυνση των πολιτών για δημιουργία σεναρίου ταινιών μικρού μήκους μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ, με αναφορά στην κλιματική κρίση και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορούν να αναλάβουν οι ίδιοι.
      Οι αιτήσεις συμμετοχής των διαγωνιζομένων υποβάλλονται έως και τις 30.09.2023. Οι συμμετοχές θα αξιολογηθούν από κριτική επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από διακεκριμένους εκπρόσωπους του κινηματογραφικού χώρου.
      Οι συμμετοχές που θα διακριθούν θα λάβουν χρηματικά έπαθλα ως εξής: πρώτο βραβείο, ύψους 10.000 ευρώ, θα απονεμηθεί στον/η διαγωνιζόμενο/η για την υλοποίηση ταινίας μικρού μήκους μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ, που θα βασίζεται στο σενάριο του/της, δεύτερο και τρίτο βραβείο, ύψους 2.000 ευρώ και 1.000 ευρώ αντίστοιχα, θα απονεμηθεί στους διαγωνιζόμενους για την ανάπτυξη σχετικού σεναρίου ταινίας μικρού μήκους.
      Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την Ειδική Υπηρεσία «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας», στο πλαίσιο του έργου «Σχέδιο δράσεων επικοινωνίας του ΥΠΕΝ», το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».
      Περισσότερες πληροφορίες για το έργο είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του: https://www.ypengreenpolicy.gr/ Αναλυτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό διατίθενται στο site του (www.scriptcontestypen.gr). Εκεί, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καταθέτουν και πιθανές ερωτήσεις. Για επιπλέον υλικό επικοινωνίας μπορούν να επικοινωνούν με την κυρία Μαρία Δημητροπούλου (e-mail: [email protected], τηλέφωνα: 210 2113333 και 6948 884018).
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.