Μετάβαση στο περιεχόμενο
Ακολουθήστε τη νέα μας σελίδα στο Facebook! ×

Αναζήτηση στην κοινότητα

Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'δάσος'.

  • Αναζήτηση με βάση τις ετικέτες

    Πληκτρολογήστε τις ετικέτες και χωρίστε τες με κόμμα.
  • Αναζήτηση με βάση τον συγγραφέα

Τύπος περιεχομένου


Φόρουμ

  • Ειδήσεις
    • Ειδήσεις
  • Εργασίες Μηχανικών
    • Τοπογραφικά-Χωροταξικά
    • Αρχιτεκτονικά
    • Στατικά
    • Μηχανολογικά
    • Ηλεκτρολογικά
    • Περιβαλλοντικά
    • Διάφορα
  • Εργασιακά-Διαδικαστικά
    • Άδειες-Διαδικασίες
    • Αυθαίρετα
    • Οικονομικά-Αμοιβές
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά
    • Εκπαίδευση
    • Ειδικότητες-Συλλογικά Όργανα
  • Εργαλεία
    • Προγράμματα Η/Υ
    • Εξοπλισμός
    • Διαδίκτυο
    • Showroom
  • Γενικά
    • Αγγελίες
    • Κουβέντα
    • Δράσεις-Προτάσεις προς φορείς
    • Michanikos.gr
    • Θέματα Ιδιωτών
  • Δοκιμαστικό's Θεματολογία γενική

Κατηγορίες

  • 1. Τοπογραφικά-Πολεοδομικά
    • 1.1 Λογισμικό
    • 1.2 Νομοθεσία
    • 1.3 Έντυπα
    • 1.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 1.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 2. Συγκοινωνιακά - Οδοποιίας
    • 2.1 Λογισμικό
    • 2.2 Νομοθεσία
    • 2.3 Έντυπα
    • 2.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 2.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 3. Αρχιτεκτονικά - Σχεδιαστικά
    • 3.1 Λογισμικό
    • 3.2 Νομοθεσία
    • 3.3 Έντυπα
    • 3.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 3.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 4. Στατικά - Εδαφοτεχνικά
    • 4.1 Λογισμικό
    • 4.2 Νομοθεσία
    • 4.3 Έντυπα
    • 4.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 4.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 5. Μηχανολογικά
    • 5.1 Λογισμικό
    • 5.2 Νομοθεσία
    • 5.3 Έντυπα
    • 5.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 5.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 6. Ηλεκτρολογικά
    • 6.1 Λογισμικό
    • 6.2 Νομοθεσία
    • 6.3 Έντυπα
    • 6.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 6.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 7. ΑΠΕ - Φωτοβολταϊκά
    • 7.1 Λογισμικό
    • 7.2 Νομοθεσία
    • 7.3 Έντυπα
    • 7.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 7.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 8. Περιβαλλοντικά
    • 8.1 Λογισμικό
    • 8.2 Νομοθεσία
    • 8.3 Έντυπα
    • 8.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 8.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 9. Υδραυλικά - Λιμενικά
    • 9.1 Λογισμικό
    • 9.2 Νομοθεσία
    • 9.3 Έντυπα
    • 9.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 9.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 10. Διαχείριση Έργων - Εκτιμήσεις - Πραγματογνωμοσύνες
    • 10.1 Λογισμικό
    • 10.2 Νομοθεσία
    • 10.3 Έντυπα
    • 10.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 10.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 11. Δημόσια Έργα - Ασφάλεια και Υγιεινή
    • 11.1 Λογισμικό
    • 11.2 Νομοθεσία
    • 11.3 Έντυπα
    • 11.4 Μελέτες-Βοηθήματα
    • 11.5 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 12. Αμοιβές - Φορολογικά - Άδειες
    • 12.1 Λογισμικό
    • 12.2 Νομοθεσία
    • 12.3 Έντυπα - Αιτήσεις
    • 12.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 13. Αυθαίρετα
    • 13.1 Λογισμικό
    • 13.2 Νομοθεσία
    • 13.3 Έντυπα
    • 13.4 Συνέδρια-Ημερίδες
  • 14. Διάφορα

Categories

  • Ειδήσεις
    • Νομοθεσία
    • Εργασιακά
    • Ασφαλιστικά-Φορολογικά
    • Περιβάλλον
    • Ενέργεια-ΑΠΕ
    • Τεχνολογία
    • Χρηματοδοτήσεις
    • Έργα-Υποδομές
    • Επικαιρότητα
    • Αρθρογραφία
    • Michanikos.gr
    • webTV
    • Sponsored

Κατηγορίες

  • Εξοπλισμός
  • Λογισμικό
  • Βιβλία
  • Εργασία
  • Ακίνητα
  • Διάφορα

Βρείτε αποτελέσματα...

Βρείτε αποτελέσματα που...


Ημερομηνία δημιουργίας

  • Start

    End


Τελευταία ενημέρωση

  • Start

    End


Φιλτράρισμα με βάση τον αριθμό των...

Εντάχθηκε

  • Start

    End


Ομάδα


Επάγγελμα


Ειδικότητα

  1. Ενενήντα οκτώ δασικά συμπλέγματα της Ελλάδας, οργανωμένα με βάση κοινούς γεωγραφικούς όρους σε ισάριθμες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των νησιών, παρουσιάζονται με μια τουριστική ματιά, μέσα από εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα ή tablet που ανέπτυξε το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου LIFE, ForestLife. Πληκτρολογώντας τον ιστότοπο greekforests.gr ο καθένας μπορεί να κατεβάσει την εφαρμογή και μέσω αυτής να εντοπίσει, με τη βοήθεια των χαρτών, κάθε δάσος σε κάθε τόπο. Εκεί βρίσκονται δασικοί σχηματισμοί όπως το φοινικόδασος στο Βάι της Κρήτης και τα δάση της Ροδόπης, όπου στην Ελατιά και το Φρακτό υπάρχουν είδη που συναντώνται κυρίως στη Φινλανδία και τη βόρεια Ευρώπη. Ενδιαφέροντα δάση βρίσκονται ακόμη στη Σύμη, παρότι δεν είναι καθόλου ορατά όταν ο επισκέπτης προσεγγίζει το νησί με το καράβι αλλά και στη Στροφυλιά στην Πελοπόννησο, όπου το φυσικό δάσος από κουκουναριές εντυπωσιάζει τον ταξιδιώτη. «Αν θέλει κάποιος να κάνει μια ημερήσια εκδρομή σε ένα δάσος και βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, μπορεί να αναζητήσει τα δάση της ευρύτερης περιοχής. Έτσι θα διαπιστώσει ότι εκτός από το Σέιχ Σου και τον Χορτιάτη, μπορεί να επισκεφθεί τα Κερδύλλια ή το Πάικο ή το παραποτάμιο δάσος του Αξιού, που πολλοί δεν γνωρίζουν» ανέφερε ο Πέτρος Κακούρος δασολόγος, επιστημονικός υπεύθυνος του έργου Life, ForestLife, «οικοδόμηση συνεργασιών, ανάπτυξη δεξιοτήτων και ανταλλαγή γνώσεων για τα δάση του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα». Σημείωσε, ακόμη, ότι η εφαρμογή παρέχει πληροφορίες για την ακριβή θέση κάθε δάσους, την περιγραφή του, τα χαρακτηριστικά φυτά και ζώα που «φιλοξενεί», τα πολιτιστικά στοιχεία και αξιοθέατα που βρίσκονται κοντά του. Όλη η πληροφορία για τα δάση στη διαδικτυακή πύλη forests-ypen.gr Στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος, αναπτύχθηκε, άλλωστε, η διαδικτυακή πύλη forests-ypen.gr, ένα πολύτιμο εργαλείο για φορείς του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα που σχετίζονται με τα δάση. Μέσω αυτής μπορούν να αναζητήσουν στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη πολιτικές, νομοθεσίες, εγκυκλίους, αποφάσεις, αρχειακό υλικό, επιστημονικές μελέτες αλλά και στοιχεία για τις χρηματοδοτήσεις που παρέχονται, γεωχωρικά δεδομένα και χάρτες. Η υπεύθυνη του Τομέα Ενημέρωσης, Εκπαίδευσης και Ερμηνείας Περιβάλλοντος, Μαρία Κατσακιώρη κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων, επισήμανε ακόμη ότι μέσω της πλατφόρμας αυτής δίνεται η δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ υπηρεσιακών παραγόντων για εξειδικευμένα θέματα ενώ υπάρχει και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Παράλληλα, μέσω του έργου ForestLife έχουν πραγματοποιηθεί σεμινάρια κατάρτισης με αντικείμενο τις χρηματοδοτήσεις, θέματα βιοποικιλότητας, ζητήματα κλιματικής αλλαγής και διαχείρισης επισκεπτών κ.α. Ειδική αναφορά στις απειλές που δέχονται τα δασικά συμπλέγματα Ειδική αναφορά, γίνεται, εξάλλου, μέσω του ιστότοπου greekforests.gr στις απειλές που δέχονται τα δασικά συμπλέγματα. Αυτές, εκτός από την φωτιά, περιλαμβάνουν την απώλεια δασών για άλλες χρήσεις γης (αστικές ή βιομηχανικές), τον κατακερματισμό τους από διάφορα δίκτυα (οδικά, μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας κ.α.), την εγκατάλειψη από τον άνθρωπο που οφείλει να τα προστατεύει, την υπερβόσκηση, τον τουρισμό και την αναψυχή. «Η μεσογειακή δασοπονία είναι η δασοπονία που τον άνθρωπο τον θέλει μέσα στο δάσος. Τον θέλει ως δασοπόνο, δηλαδή να υλοτομεί, με μέτρο, ως μελισσοκόμο, ως ρετσινά, ως κτηνοτρόφο ακόμη, ως επισκέπτη, ως τουρίστα, αλλά με μέτρο» υπογράμμισε ο κ. Κακούρος. Από την πλευρά της, η κ. Κατσακιώρη επικαλέστηκε τη φράση του εκλιπόντα καθηγητή δασολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Σπύρου Ντάφη, ο οποίος ήταν πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του εκτελεστικού συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Εκείνος και συνήθιζε να λέει: «αν δεν υπήρχε το δάσος, είναι τόσο σημαντικά τα οφέλη του που θα έπρεπε να το εφεύρουμε…». Το τελευταίο του βιβλίο, «τα δάση της Ελλάδας» βρίσκεται σε ηλεκτρονική μορφή μέσα στην εφαρμογή greekforests.gr. LIFE ForestLife: Από ένα συλλογικό αίτημα σε μια δημιουργική ιδέα Σημειώνεται ότι το έργο LIFE ForestLife αποτέλεσε μια κοινή προσπάθεια της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.) και του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας / Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ) για τη διάχυσης γνώσης, πληροφοριών και καλών πρακτικών και τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ όλων όσων ασχολούνται με τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000. Αφορμή για το έργο ήταν τα συμπεράσματα του Βιογεωγραφικού Σεμιναρίου για τη διαχείριση των δασών στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 στη Μεσόγειο, που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2014 στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με αυτά, υπήρχε υστέρηση στη διάδοση, αξιολόγηση και υιοθέτηση νέας γνώσης και εμπειρίας σε θέματα δασικής διαχείρισης σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000. Επιπλέον, παρουσιάζονταν αδυναμίες στην αντιμετώπιση των πιέσεων και των απειλών σε σημαντικούς δασικούς τύπους οικοτόπων, ιδίως σε αυτές που σχετίζονται με τις χρήσεις της αναψυχής και του τουρισμού. Τέλος παρατηρούνταν δυσχέρειες στην κατάρτιση του προσωπικού που ασχολούνταν με τα δάση και έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις δυνατότητες και τις διαδικασίες χρηματοδότησης πέραν των κρατικών χρηματοδοτήσεων. Τα αποτελέσματα του έργου έχουν ήδη ενδυναμώσει το προσωπικό της Δασικής Υπηρεσίας και άλλων οργανισμών, μέσω δράσεων κατάρτισης και πληροφόρησης, ενώ αναμένεται να συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας κοινωνικής συμμαχίας όλων όσων εργάζονται για τη διατήρηση και την αειφορική διαχείριση των δασών στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000. Στοχεύει επίσης στην αύξηση της υποστήριξης από μέρους του κοινού και των ενδιαφερόμενων μερών για την υιοθέτηση νοοτροπιών και συμπεριφορών φιλικών προς το περιβάλλον.
  2. Σε διαδικασία φυσικής αναγέννησης βρίσκεται το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου στη Θεσσαλονίκη, 25 χρόνια μετά την καταστροφική φωτιά του 1997, που έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στη μνήμη των κατοίκων της πόλης. Το δάσος φαίνεται ότι έχει ήδη αναγεννηθεί κυριολεκτικά από τις στάχτες του, ενώ με τη βοήθεια της φύσης και μετά τις εκτεταμένες νεκρώσεις δέντρων λόγω του φλοιοφάγου εντόμου, υπάρχουν πια οι συνθήκες για να δημιουργηθεί ένα μεικτό δάσος σε λίγα χρόνια από τώρα. Η δασάρχης Θεσσαλονίκης Τατιάνα Καλαϊτζή εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι από την παλιά συστάδα του τεχνητού δάσους πεύκης προέκυψαν μεγάλες εκτάσεις με φυσική αναγέννησή της και αναφέρει ότι «ακόμη και στα μεγάλα διάκενα, από όπου απομακρύνθηκε η πεύκη που υλοτομήθηκε λόγω της προσβολής της από το φλοιοφάγο έντομο, υπάρχει πολύ μεγάλος υποόροφος με πλατύφυλλα από κουτσουπιές, φράξους, δρύες και πουρνάρια που αυτή τη στιγμή βρήκαν χώρο, φως και αναπτύσσονται και προχωράνε». Η ίδια, μάλιστα, εκτιμά ότι «έχουμε ήδη ένα εξαιρετικά μεικτό δάσος, στην αρχή του βέβαια, αλλά αν δεν ανακοπεί η εξέλιξη της βλάστησης και της ροής του δάσους από μια πυρκαγιά, τα επόμενα 8 με 10 χρόνια θα δούμε ένα πολύ ωραίο μεικτό δάσος». Η πεύκη έχει δαιμονοποιηθεί Σύμφωνα με την κ. Καλαϊτζή, η πεύκη έχει δαιμονοποιηθεί καθώς είναι, προφανώς, πιο εύφλεκτη σαν είδος στην πυρκαγιά. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι το συγκεκριμένο είδος εγκαθίσταται σε δύσκολα περιβάλλοντα, εκεί όπου δεν φύεται κάτι άλλο, σε άνυδρες, ξερές και βραχώδεις περιοχές και έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένα δασογενές περιβάλλον, στο οποίο θα αναπτυχθεί αργότερα η κατάλληλη βλάστηση. Αυτό συνέβη και στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης, που αναγεννήθηκε από την πυρκαγιά του 1997. Από την άλλη πλευρά επισημαίνει ότι «τον Απρίλιο του 2019 παρατηρήθηκαν εκτεταμένες νεκρώσεις της πεύκης στο περιαστικό δάσος στο πλαίσιο μιας έξαρσης, μιας μεγάλης επιδημίας που αντιμετωπίστηκε έγκαιρα. Τότε όλοι φοβηθήκαμε ότι θα απομακρυνθεί πολλή ξυλεία, αλλά δεν ήταν κάτι που δεν έπρεπε να γίνει», σχολιάζει και προσθέτει: «ήρθε η φύση από μόνη της, προέκυψε αυτή η επιδημία, έφυγε αρκετό λύμα -είναι η αλήθεια - αλλά όχι ότι δεν αντικαταστάθηκε. Αυτή τη στιγμή, αν κάνετε μια βόλτα μέσα στο περιαστικό θα δείτε μεγάλες εκτάσεις με φυσική αναγέννηση της πεύκης». Σε φάση δημοπράτησης το έργο εμπλουτισμού του δάσους Η δασάρχης Θεσσαλονίκης γνωστοποιεί ότι το έργο του εμπλουτισμού του δάσους, που θα γίνει από τη Διεύθυνση Αναδασώσεων, βρίσκεται σε φάση δημοπράτησης, ενώ έχει εγκριθεί η μελέτη και έχουν βρεθεί πιστώσεις. Εκτιμά, ωστόσο, ότι δεν θα χρειαστούν όλα όσα έχουν προβλεφθεί καθώς η φυσική αναγέννηση εξελίσσεται πολύ ικανοποιητικά. Τον ερχόμενο Οκτώβριο, επίσης, θα ξεκινήσουν και πάλι οι απομακρύνσεις των προσβεβλημένων από το φλοιοφάγο δέντρων, αφού ολοκληρωθεί η αντιπυρική περίοδος, επειδή υπάρχουν ακόμη κάποια σημεία στα οποία τα δέντρα έχουν προσβληθεί. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ζώνη πυρασφάλειας μεταξύ δάσους και οικισμών Στο μεταξύ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα υλοποιείται έργο δημιουργίας ζώνης πυρασφάλειας, πλάτους εξήντα μέτρων, στα σημεία όπου το δάσος του Σέιχ Σου γειτνιάζει με το πολεοδομικό συγκρότημα, δηλαδή βρίσκεται κοντά σε σπίτια, σχολεία και επιχειρήσεις. «Αυτό γίνεται για πρώτη φορά», σχολιάζει η κ. Καλαϊτζή και επισημαίνει ότι είναι η μοναδική μελέτη που έχει εγκριθεί σε όλη την Ελλάδα, με ειδική μεθοδολογία που αναπτύχθηκε για τη συγκεκριμένη περιοχή του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης, με τη συμφωνία της επιστημονικής κοινότητας. «Η μελέτη προέκυψε από ανάγκη, μετά τη φωτιά στο Μάτι. Μπήκαμε σε μια διαδικασία να σκεφτόμαστε ότι -καλώς ή κακώς- η πόλη επεκτάθηκε προς το δάσος, το δάσος δεν έφυγε από τα όριά του, ενώ λόγω και της κλιματικής αλλαγής προέκυψαν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες εκεί που γειτνιάζει το δάσος με τον οικιστικό ιστό. Έτσι, στα δέκα πρώτα μέτρα γίνονται αποψιλωτικά έργα και στα επόμενα 50 μέτρα απομακρύνεται ο υποόροφος και γίνεται κλάδευση στο ένα τρίτο. Δημιουργούμε, δηλαδή, μια άτυπη αντιπυρική ζώνη περιμετρικά του πολεοδομικού. Είναι ένα μέτρο πιο πολύ και ουσίας αλλά και καθησυχασμού του κόσμου», προσθέτει και σημειώνει ότι γίνονται προσπάθειες να ξεπεραστούν οι όποιες δυσκολίες παρουσιάζονται λόγω ιδιοκτησιών, απουσίας παρόμοιων έργων στο παρελθόν, υποστελέχωσης και ελλείψεων σε εξοπλισμό. Τα έργα, που αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη Ιουλίου, γίνονται σε όλη την περιοχή γύρω από το Σέιχ Σου, στα όρια του πολεοδομικού συγκροτήματος, από το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Πανόραμα ως και την Νεάπολη, συν την περιοχή του Ελαιορέματος. Συνεχίζονται τα έργα αντιπυρικής προστασίας Παράλληλα, συνεχίζονται τα έργα αντιπυρικής προστασίας, συνολικού προϋπολογισμού 1,51 εκατ. Ευρώ, που αποτελούν μέρος του εθνικού προγράμματος Anti-nero και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα πρόκειται για εργασίες συντήρησης για την αποκατάσταση της βατότητας όλων των δασικών δρόμων και των αντιπυρικών λωρίδων σε όλη την περιοχή ευθύνης. «Είναι κάτι που γίνεται μετά από πάρα πολύ καιρό. Οι πιστώσεις μέχρι τώρα ήταν της τάξης των 25 με 30 χιλιάδων ευρώ ετησίως, οπότε κάναμε ένα πολύ μικρό τμήμα του οδικού δικτύου. Φέτος είμαστε χαρούμενοι που θα καλύψουμε όλη τη συντήρηση όλου του δασικού οδικού δικτύου», αναφέρει η δασάρχης Θεσσαλονίκης. Μικρά τεχνικά έργα θα γίνουν και σε επιλεγμένα σημεία, όπως επίσης και εργασίες ασφαλούς διαχείρισης των υπολειμμάτων υλοτομίας στις τεχνητές αναδασώσεις πεύκης, που έγιναν λόγω της προσβολής από το φλοιοφάγο έντομο, όχι μόνο στο περιαστικό δάσος αλλά και στο Φίλυρο, τη Λητή, το Μελισσοχώρι και τη δυτική Θεσσαλονίκη.
  3. Η καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Θέκλα Τσιτσώνη αριθμεί τις ενέργειες που πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των συνεπειών τους. — Όσον αφορά την Αττική, πόσο πράσινο έχουμε; Kαι πόσο χρειαζόμαστε; Η Αττική διαθέτει αρκετά δάση, τα οποία όμως χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, γιατί στο μεγαλύτερο κομμάτι τους είναι μεσογειακά, με κύριο είδος τη χαλέπιο πεύκη και, όπως είναι γνωστό, τα δάση αυτά, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της μεγάλης ξηρής περιόδου που επικρατούν στις περιοχές αυτές, κινδυνεύουν από τις πυρκαγιές. Για τον λόγο αυτό έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επιβίωσης, σπόρους που είναι ώριμοι το καλοκαίρι και κώνους που παραμένουν κλειστοί κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, οι οποίοι ανοίγουν όταν κρυώσουν και αφήνουν τους σπόρους να πέσουν στο έδαφος, όπου και παραμένουν, περιμένοντας τις βροχές του φθινοπώρου για να φυτρώσουν. — Από τις πυρκαγιές που αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο γνωρίζουμε πόσα δάση ξαναγίνονται; Όλα τα δάση που καίγονται μπαίνουν σε διαδικασία είτε φυσικής αναγέννησης είτε τεχνητής αναδάσωσης. Μέσα σε τριάντα μέρες από την πυρκαγιά οι καμένες εκτάσεις κηρύσσονται αναδασωτέες, σύμφωνα με το άρθρο 117 του Συντάγματος. Ακολουθεί η άμεση αποτύπωση, χαρτογράφηση και περιγραφή των καμένων εκτάσεων, πράγμα που προστατεύει τις καμένες δασικές εκτάσεις από την καταπάτηση. Στη μεσογειακή ζώνη τα οικοσυστήματα της χαλεπίου πεύκης, των αείφυλλων πλατύφυλλων αλλά και των θερμόβιων πλατύφυλλων (δρυοδασών) είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές και αναγεννώνται εύκολα μετά από αυτές. Συνεπώς, στη ζώνη αυτή δεν έχουμε κανένα πρόβλημα φυσικής αναγέννησης, αρκεί οι εκτάσεις να προστατευτούν από τη βόσκηση τουλάχιστον για πέντε χρόνια, να υπάρχουν δέντρα ηλικίας άνω των είκοσι ετών με ώριμα σπέρματα και οι καμένες επιφάνειες να μην έχουν ισχυρές κλίσεις (>50%). Στο μεγαλύτερο μέρος τα καμένα δάση χαλεπίου πεύκης αναμένεται να αποκατασταθούν φυσικά, τα μεν πεύκα με σπόρους, τα δε πλατύφυλλα είδη (φυλλοβόλα και αείφυλλα) με παραβλάστηση. Παρά τη φυσική αναγέννηση, η αναδάσωση είναι αναπόφευκτη, καθώς, εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, προβλήματα αποκατάστασης υπάρχουν σε κάποια δασικά οικοσυστήματα, π.χ. της ελάτης, όπως συνέβη στην πυρκαγιά της Πάρνηθας το 2007, τα οποία δεν είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές, λόγω της ζώνης εξάπλωσής τους. Τα δασικά οικοσυστήματα της ελάτης, η οποία είναι σκιόφιλο είδος, παρουσιάζουν πρόβλημα στη φυσική αναγέννηση, διότι οι σπόροι της δεν φυτρώνουν σε απευθείας έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, επομένως, είναι απαραίτητη η αναδάσωση με υλικό που προέρχεται από σπόρους της ίδιας ή γειτονικής περιοχής. — Η Αθήνα θα υποφέρει από την υπερθέρμανση του πλανήτη; Είναι αλήθεια ότι είναι η πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης; Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και η καταστροφή μεγάλων δασικών εκτάσεων από τις πυρκαγιές θα επηρεάσει την οικολογική ισορροπία της χώρας μας, κάνοντας σύντομα αισθητή την αλλαγή του κλίματος. Δημιουργείται, έτσι, με τις πυρκαγιές ένας φαύλος κύκλος, καθώς τα δάση είναι τεράστιες αποθηκευτικές δεξαμενές άνθρακα και, όταν καίγονται, μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Από την πυρκαγιά του 2007 στην Πάρνηθα κάηκαν 25.000 στρέμματα δάσους και πολλά ζώα που ανήκαν σε προστατευόμενα είδη. Η καταστροφή αυτής της τόσο μεγάλης δασικής έκτασης κοντά στην Αθήνα σημαίνει θερμότερα καλοκαίρια, παρατεταμένους καύσωνες και πλημμύρες τον χειμώνα. Η Πάρνηθα είναι το «φυσικό κλιματιστικό» της Αθήνας, λόγω της γειτνίασης με την πρωτεύουσα. Η Αθήνα εξελίσσεται στην πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης και λόγω του ότι είναι η νοτιότερη μεγαλούπολη της ηπείρου αλλά και λόγω των μεγάλων καμένων εκτάσεων που θα επηρεάσουν την οικολογική της ισορροπία. — Οι μεικτές ζώνες, όπου συνυπάρχει άναρχα δάσος με αστικό ιστό, είναι πλέον πραγματικότητα. Τι μέτρα χρειάζεται να παρθούν προκειμένου να μη συμβαίνουν τραγωδίες όπως αυτή στην ανατολική Αττική; Διαρκείς περιπολίες στις δασικές περιοχές για έγκαιρη πυρανίχνευση. Πολύτιμοι αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να είναι οι εθελοντικές οργανώσεις αλλά και η σύγχρονη τεχνολογία (drones). Επίσης, δημιουργία προστατευτικής ζώνης κενής βλαστήσεως, πλάτους 50+ μέτρων, πέριξ οικισμών που συνορεύουν με δασικά οικοσυστήματα, και δημιουργία απλού σχεδίου εκκένωσης του πληθυσμού σε περίπτωση ανάγκης (δηλαδή συγκέντρωση σε συγκεκριμένους χώρους –πλατείες και παραλίες– ασφαλείς από το θερμικό κύμα της πυρκαγιάς). Θέσπιση τετραψήφιου αριθμού ή εφαρμογής κινητής τηλεφωνίας αποκλειστικά για κάθε δήμο και έγκαιρη κοινοποίησή του στους πολίτες για άμεση ενημέρωσή τους σε περίπτωση πυρκαγιάς, ενημέρωση ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών για τον καθαρισμό των ιδιοκτησιών τους από εύφλεκτη βλάστηση και δημιουργία σημείων υδροληψίας, και συστηματική καλλιέργεια του παρακείμενου δάσους. Τέλος, κίνητρα για τη διατήρηση του μωσαϊκού των αγροδασικών συστημάτων και των παραδοσιακών χρήσεων γης (ρητινοκαλλιέργειες, μελισσοκομία κ.λπ.). — Οι φωτιές στην Αττική αλλά και γενικά στη χώρα μας έχουν επιφέρει μια τεράστια περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή. Τι απαιτείται να γίνει από δω και πέρα; Πρώτα απ’ όλα, σύνταξη μελέτης για την αποτροπή διαβρωτικών και πλημμυρικών φαινομένων. Χρόνος εκπόνησης; Έως τέλη Σεπτεμβρίου 2021. Πρέπει, επίσης, να υλοτομηθούν τα καμένα δέντρα, να αξιοποιηθεί το ξύλο και να διευθετηθούν κατάλληλα τα υπολείμματα υλοτομίας, όπου αυτό είναι εφικτό, για λόγους αισθητικής αλλά και καλύτερης πυροπροστασίας των μελλοντικών συστάδων. Τα δέντρα που πρέπει να κοπούν άμεσα είναι προς τα ανάντη, σε βάθος όσο το ύψος των υψηλοτέρων δέντρων, και προς τα κατάντη, μια σειρά δέντρων. Ακόμα, πρέπει να υλοποιηθούν τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, μια δράση που θα πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει: α) δημιουργία κορμοδεμάτων σε περιοχές όπου η κλίση του εδάφους υπερβαίνει το 25%, β) κατασκευή κορμοφραγμάτων στα σημαντικότερα ρεύματα για τη συγκράτηση των φερτών υλικών, και γ) έλεγχο των κοιτών των μεγάλων ρεμάτων που διέρχονται από οικισμούς και λήψη των απαραίτητων μέτρων για πρόληψη δυσάρεστων καταστάσεων. Ο χρόνος υλοποίησης όλων αυτών πρέπει να είναι η περίοδος Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021. Μια άλλη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η σύνταξη μελέτης αποκατάστασης/αναδάσωσης των καμένων δασών, με χρόνο εκπόνησης έως τα τέλη Οκτωβρίου 2021. Η μελέτη αναδάσωσης θα έχει οριζόντια δομή και θα αφορά την καμένη έκταση στο σύνολό της. Θα εφαρμοστεί όμως μόνο στις εκτάσεις που χρήζουν αναδάσωσης (αποτυχία ή αδυναμία φυσικής αναγέννησης) καθώς και σε εκτάσεις στις οποίες για λόγους προστατευτικούς και αισθητικούς απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση (πέριξ οικισμών και λοιπών εκτάσεων με τουριστικό ή αναψυχικό ενδιαφέρον). Επιπλέον, καθώς η αναγέννηση της βλάστησης είναι ένα δυναμικό φαινόμενο που μπορεί να εμφανιστεί το δεύτερο και τρίτο έτος μετά την πυρκαγιά, η μελέτη θα είναι σπονδυλωτή και θα εκτελεστεί σε στάδια ή φάσεις που θα υλοποιούνται με χρονική αλληλουχία. Η επιλογή θα γίνεται με βάση την προτεραιότητα που θα τεθεί και θα σχετίζεται, πέραν της φυσικής αναγέννησης, με την ανάγκη προστασίας και αισθητικής αναβάθμισης, την ύπαρξη των αναγκαίων υδατικών πόρων για την εφαρμογή συντήρησης μετά τη φύτευση κ.ά. Χρόνος έναρξης της υλοποίησης της αναδάσωσης πρέπει να είναι η φυτευτική περίοδος Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021. Λόγω της τεράστιας έκτασης των καταστροφών, θα χρειαστούν κι άλλες φυτευτικές περίοδοι για να ολοκληρωθεί το έργο της αναδάσωσης. Επειδή έχουμε δύο φυτευτικές περιόδους κατ’ έτος, με πενήντα ημέρες η καθεμία, θα απαιτηθούν περίπου δύο χρόνια για την κάλυψη του συνόλου της προς αναδάσωση έκτασης, αν καλύπτει το 25% της καμένης έκτασης. Η έρευνα για την επιτυχή αναδάσωση έδειξε ότι τα σπουδαιότερα προβλήματα που πρέπει να επιλύσει η δασική πράξη είναι αρχικά η επιλογή κατάλληλων φυτικών ειδών, δηλαδή αυτόχθονων ειδών, διότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης λόγω της μακρόχρονης διαδικασίας προσαρμογής τους. Επίσης, διατηρούνται ο οικολογικός χαρακτήρας και η οικολογική ισορροπία της περιοχής, δεν αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της και διατηρείται η βιοποικιλότητα. Ακόμη, κρίνεται αναγκαίο να διασφαλιστεί η ποιότητα του φυτευτικού υλικού που θα χρειαστεί, καθώς πρέπει να παραχθεί από σπόρους της χώρας, τοπικής ή κοντινής προέλευσης. Συνεπώς, είναι σημαντικό από πού θα γίνει η προμήθεια αυτών των φυτωρίων, καθώς η εισαγωγή τους από το εξωτερικό είναι οικολογικά απαράδεκτη και θα έχει ως αποτέλεσμα την επιμόλυνση των γενετικών πόρων της χώρας. Είναι απαραίτητη η αναδημιουργία των δασικών φυτωρίων. Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη χρήση στις αναδασώσεις, αντί των πεύκων, άλλων πλατύφυλλων ειδών, δέντρων και θάμνων όπως βελανιδιές, κουτσουπιές, χαρουπιές, τα οποία δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση, όπως συμβαίνει με τα κουκουνάρια των πεύκων. Κι αυτά όμως καίγονται. Δεν φταίνε τα πεύκα για τις πυρκαγιές, φταίει ο τρόπος αντιμετώπισής τους. Η πρόληψη μόνο μπορεί να αποτρέψει την καταστροφή. Δεν υπάρχουν είδη που δεν καίγονται και όσον αφορά τα πλατύφυλλα έχουν πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά και νερό για να επιβιώσουν. Τα πεύκα, και δη η χαλέπιος πεύκη, είναι ολιγαρκή, ανθεκτικά στην ξηρασία και συνυφασμένα με το ελληνικό μεσογειακό τοπίο. Θα πρέπει, επίσης, να δούμε και την κοινωνική διάσταση των αναδασώσεων και να εξεταστεί σοβαρά το μέτρο της συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού σε όλο το φάσμα εργασιών που σχετίζονται με την αναδάσωση. Είναι ένα κοινωνικό μέτρο δημιουργίας εισοδήματος που θα ανακουφίσει όσους επλήγησαν άμεσα ή έμμεσα από τις πυρκαγιές. Επείγει όλες οι ενέργειες να γίνουν ταχύτατα, να προσδιοριστούν άμεσα οι ευαίσθητες στη διάβρωση περιοχές (κυρίως περιοχές με μεγάλες κλίσεις) και να γίνουν τα αντιδιαβρωτικά έργα (κυρίως κορμοδέματα και κορμοφράγματα) μέχρι τις αρχές του χειμώνα, επειδή ο προϋπολογισμός εκτέλεσης των απαιτούμενων έργων θα είναι μεγάλος. Επείγει, επίσης, να προσδιοριστούν οι οικολογικά ευαίσθητες περιοχές (περιοχές με δυσκολία φυσικής αναγέννησης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω), ώστε να γίνουν εντός του πρώτου χειμώνα (μέχρι νωρίς την άνοιξη) οι αναδασώσεις σε αυτές. Ακόμα, άμεσος πρέπει να είναι και ο προσδιορισμός των εκτάσεων με προστατευτικό χαρακτήρα, οι οποίες θα έχουν προτεραιότητα σε έργα αποτροπής της διάβρωσης και των πλημμυρικών φαινομένων αλλά και σε έργα αναδάσωσης. Γιάννης Πανταζόπουλος Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO και στο lifo.gr
  4. Μέσα στην τελευταία εξαετία έχουν σημειωθεί οι τρεις χειρότερες περίοδοι δασικών πυρκαγιών που έχουν καταγραφεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή του για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η περσινή περίοδος πυρκαγιών ήταν η δεύτερη χειρότερη στο έδαφος της ΕΕ, όσον αφορά την έκταση των καμένων περιοχών (από τότε που άρχισαν να καταγράφονται σχετικά στοιχεία το 2006), μετά το 2017, όταν είχαν καεί πάνω από 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (km²). Πάνω από 5.500 km² εδαφών κάηκαν το 2021 -μια έκταση υπερδιπλάσια του Λουξεμβούργου- ενώ πάνω από 1.000 km² κάηκαν σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, οι οποίες αποτελούν τη δεξαμενή βιοποικιλότητας της ΕΕ. Το 2021 καταγράφηκαν δασικές πυρκαγιές σε 22 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η Ιταλία επλήγη περισσότερο περισσότερο από τις πυρκαγιές (όσον αφορά την έκταση των καμένων περιοχών) και ακολούθησαν Τουρκία, Πορτογαλία και Ελλάδα. Ειδικότερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου οι καμένες περιοχές το 2021 ήσαν περίπου διπλάσιες σε σχέση με το 2020 και η χρονιά ήταν η δεύτερη χειρότερη μετά το 1986 όσον αφορά το μέσο μέγεθος των δασικών πυρκαγιών, καθώς ο συνολικός αριθμός τους ήταν ο μικρότερος που έχει καταγραφεί. Πράγμα που σημαίνει ότι πέρυσι υπήρξαν μεν αρκετά λιγότερες πυρκαγιές αλλά πολύ μεγαλύτερες. Συνολικά, από το 2017 που καταγράφηκε η χειρότερη περίοδος πυρκαγιών στα χρονικά, έχουν καεί 35.340 km² από δασικές πυρκαγιές, έκταση μεγαλύτερη από εκείνη του Βελγίου. Περίπου το 35% της συνολικής καμένης έκτασης, πάνω από 11.600 km², βρισκόταν σε περιοχές του δικτύου Natura 2000. Η έκθεση δεν καλύπτει τις φετινές πυρκαγιές, οι οποίες ήσαν ακόμη πιο καταστροφικές από τις πυρκαγιές του 2021, καθώς το 2022 φαίνεται πως θα είναι ακόμα χειρότερο, επιβεβαιώνοντας την ανησυχητική καταστροφική τάση των τελευταίων ετών. Φέτος εκτιμάται ότι έχει ήδη καεί μια έκταση 8.600 km². Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες εκτάσεις που έχουν καταστραφεί έως τα τέλη Οκτωβρίου από δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, σημειώνοντας νέα ρεκόρ καμένων εκτάσεων σε εννέα χώρες της ΕΕ. Παρά το γεγονός πάντως ότι οι εκτάσεις που κάηκαν από δασικές πυρκαγιές ήταν εξαιρετικά εκτεταμένες το 2022, τονίζεται ότι ο αριθμός των ανθρώπινων απωλειών περιορίστηκε χάρη στα μέτρα πρόληψης που εφαρμόστηκαν από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Πηγή: ΑΜΠΕ
  5. Οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, στοχεύουν στην ανάδειξη τεχνολογικών προκλήσεων σε τομείς όπως η πρόληψη και προστασία, η αποκατάσταση και η ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων για τη διαχείριση των δασών και στην καταγραφή λύσεων που μπορούν να αξιοποιηθούν επιχειρηματικά στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων. Οι προτάσεις που θα κατακτήσουν τις τρεις πρώτες θέσεις, θα λάβουν χρηματικά έπαθλα που φτάνουν έως και τις 3.000 €. Εκτός από τα χρηματικά έπαθλα, στους διακριθέντες θα δοθεί η δυνατότητα να παρουσιάσουν τις λύσεις τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και παράλληλα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα τους υποστηρίξει, ώστε να ενσωματώσουν τις προτεινόμενες καινοτομίες στην εφαρμογή της δασικής πολιτικής του Υπουργείου. Τέλος, θα τους δοθεί η δυνατότητα να συμμετάσχουν απευθείας στο «GreenTech Challenge by ESU NTUA», ένα εθνικό πρόγραμμα καινοτομίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο Γενικός Γραμματέας Δασών δήλωσε σχετικά: «Όραμα της Γενικής Γραμματείας Δασών είναι ο σύγχρονος Δασάρχης να έχει στον οθόνη του όλα τα δεδομένα που χρειάζεται για την παρακολούθηση και διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων. Ο διαγωνισμός Smart Forest Innovation Challenge με τις τεχνολογίες που συγκεντρώνει θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε προς αυτό το όραμα». Για περισσότερες πληροφορίες και συμμετοχή στο Πρόγραμμα: https://smartforest.mantisbi.io/
  6. Ενώ η περίοδος αιχμής των πυρκαγιών δεν έχει ακόμη τελειώσει, ο προσωρινός απολογισμός τους αυξάνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση με ήδη περισσότερα από 6.600.000 στρέμματα να έχουν καεί από τον Ιανουάριο, αριθμός ρεκόρ για αυτή τη χρονική περίοδο από το 2006 που υπάρχουν τα πρώτα δορυφορικά δεδομένα. Έσπασαν κάθε ρεκόρ οι καμένες εκτάσεις στην Ευρώπη Από την 1η Ιανουαρίου, οι φωτιές έχουν καταστρέψει 6.627.760 στρέμματα δασών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος ενημέρωσης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS) που επικαιροποιήθηκαν σήμερα. Το EFFIS εκπονεί συγκριτικές στατιστικές από το 2006 χάρη στις δορυφορικές εικόνες του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus. Η Γαλλία είχε γνωρίσει χειρότερες χρονιές στα χρόνια του 1970, πριν υπάρξουν τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Όμως η χρονιά 2022 είναι η χειρότερη εδώ και 16 χρόνια, σύμφωνα με αυτούς τους αριθμούς, σε μεγάλο μέρος εξαιτίας δύο μεγάλων διαδοχικών πυρκαγιών στον νομό Ζιρόντ, στη νοτιοδυτική Γαλλία, όπου Γερμανοί, Πολωνοί και Αυστριακοί πυροσβέστες έφθασαν για ενισχύσεις αυτή την εβδομάδα. Η κατάσταση είναι επίσης σοβαρή στην κεντρική Ευρώπη: οι πυροσβέστες χρειάστηκαν περισσότερο από δέκα ημέρες τον Ιούλιο για να θέσουν υπό έλεγχο τη μεγαλύτερη φωτιά στην πρόσφατη ιστορία της Σλοβενίας, βοηθούμενοι από ένα πληθυσμό που είχε κινητοποιηθεί σε σημείο που η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να ζητήσει από τους κατοίκους να σταματήσουν να κάνουν δώρα στους πυροσβέστες. Καθώς όμως δεν διαθέτει ειδικά πυροσβεστικά αεροπλάνα, η Σλοβενία αναγκάσθηκε να ζητήσει βοήθεια από την Κροατία, η οποία έστειλε ένα αεροπλάνο, πριν το ανακαλέσει για να σβήσει τις δικές της πυρκαγιές. Η σλοβενική κυβέρνηση εξετάζει πλέον την αγορά των πρώτων της πυροσβεστικών αεροπλάνων. Γιγαντιαία ήταν η φωτιά που εκδηλώθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Βερολίνο, στη Γερμανία, ξεκινώντας από μια αποθήκη πυρομαχικών της αστυνομίας μέσα σε ένα δάσος εν μέσω ξηρασίας, και η οποία τέθηκε γρήγορα υπό έλεγχο. Ενώ μέχρι τώρα δεν είχε τέτοιες πυρκαγιές, η γερμανική πρωτεύουσα απειλείται σήμερα όλο και περισσότερο εξαιτίας των μεγάλων δενδρόφυτων εκτάσεων που διαθέτει. Όμως η ζώνη που επλήγη περισσότερο από τις πυρκαγιές είναι η Ιβηρική χερσόνησος. Η Ισπανία, στην οποία επικρατεί ξηρασία μετά τα φετινά κύματα καύσωνα, είδε 2.462.780 στρέμματα να καταστρέφονται από πυρκαγιές, ιδιαίτερα στη βορειοδυτική Γαλικία. Η κατάσταση έχει πάντως βελτιωθεί με την πτώση των θερμοκρασιών. Η Πορτογαλία δίνει επίσης μάχη εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα εναντίον μιας πυρκαγιάς στην ορεινή περιφέρεια της Σέρα ντα Εστρέλα, η κορυφή της οποίας φθάνει περίπου τα 2.000 μέτρα. Αύξηση στην κεντρική Ευρώπη Σε όρους καμένων εκτάσεων, μετά την Ισπανία έρχονται η Ρουμανία (1.505.280 στρέμματα), η Πορτογαλία (752.770 στρέμματα) και η Γαλλία (612.890 στρέμματα). Μόνο κατά τη θερινή περίοδο, «το 2022 είναι ήδη μια χρονιά ρεκόρ», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Χεσούς Σαν-Μιγκέλ, συντονιστής του EFFIS. Το προηγούμενο ρεκόρ για την Ευρώπη χρονολογούνταν από το 2017, όταν 4.209.130 στρέμματα είχαν καεί μέχρι τις 13 Αυγούστου και 9.880.870 στρέμματα μέσα σε ένα χρόνο. «Ελπίζω ότι δεν θα έχουμε φέτος τον Οκτώβριο που είχαμε εκείνη τη χρονιά», συνεχίζει· 4.000.000 στρέμματα είχαν καεί τότε σε όλη την Ευρώπη μέσα σε ένα μήνα. Η ασυνήθιστη ξηρασία που επικρατεί στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με τα κύματα καύσωνα, διευκολύνει το ξέσπασμα πυρκαγιών. Αυτές οι συνθήκες ακραίας ξηρασίας παρατηρούνταν συχνότερα στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο, όμως τώρα παρατηρήθηκαν στην κεντρική Ευρώπη», που μέχρι στιγμής είχε αποφύγει αυτά τα μετεωρολογικά φαινόμενα, προσθέτει ο Χεσούς Σαν-Μιγκέλ. Για παράδειγμα, η Τσεχική Δημοκρατία είδε τη φωτιά να κατακαίει περισσότερα από 10.000 στρέμματα, έκταση μικρή σε σχέση με άλλες χώρες, όμως 158 φορές μεγαλύτερη από το μέσο όρο της περιόδου 2006-2021, όταν οι πυρκαγιές ήταν αμελητέες. Στην κεντρική Ευρώπη, οι καμένες επιφάνειες εξακολουθούν συνεπώς να είναι περιορισμένες σε σχέση με τα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στην Ισπανία, τη Γαλλία ή την Πορτογαλία. Εκτός από τις φωτιές στην Κροατία, σημειώθηκαν μόνο τρεις πυρκαγιές στη Σλοβενία και πέντε στην Αυστρία. Όμως η συνεχιζόμενη άνοδος της θερμοκρασίας σε όλη την Ευρώπη αναμένεται ότι θα ενισχύσει την τάση.
  7. Οι δρόμοι ενώνουν: περιοχές, ανθρώπους, δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, όμως, μεταφέρουν ολοένα και πιο μακριά, πιο βαθιά το «αποτύπωμα» του ανθρώπου μέσα στο περιβάλλον. Κι αυτό έχει με τη σειρά του άμεσες συνέπειες στη «συνέχεια» της φύσης, στη ζωή ειδών και την υγεία οικοτόπων. Σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, μόλις έξι μεγάλες περιοχές –άνω των 50 τετραγωνικών χιλιομέτρων– έχουν απομείνει χωρίς δρόμους στη χώρα μας, όλες σε βουνά. Η διατήρησή τους έχει μεγάλη σημασία, επισημαίνουν οι συγγραφείς της μελέτης, καλώντας την πολιτεία να τις προστατεύσει αυστηρά. Η πρωτότυπη αυτή μελέτη έγινε από τη μη κυβερνητική οργάνωση «Πίνδος Περιβαλλοντική» και το Εργαστήριο Διατήρησης Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο (τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Biological Conservation). Η μελέτη θίγει το ζήτημα των αποκαλούμενων «περιοχών άνευ δρόμων» (ΠΑΔ), οι οποίες επιστημονικά ορίζονται ως εκτάσεις άνω του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, που απέχουν τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο από τον πλησιέστερο δρόμο. Με άλλα λόγια, είναι περιοχές στις οποίες δεν έχει πρόσβαση με μηχανοκίνητα μέσα ο άνθρωπος. Προκειμένου να εντοπιστούν οι περιοχές αυτές στην Ελλάδα, η μελετητική ομάδα χρησιμοποίησε την ανοιχτή βάση δεδομένων open street map στην οποία είναι καταγεγραμμένα 367.370 χιλιόμετρα δρόμων στη χώρα μας, προσθέτοντας ακόμα 14.884 χλμ. που χαρτογραφήθηκαν για τον σκοπό της έρευνας. Οπως προκύπτει, υπάρχουν διάσπαρτες 1.115 τέτοιες περιοχές (5% της έκτασης της χώρας), εκ των οποίων οι 143 είναι εκτεταμένες, δηλαδή καταλαμβάνουν έκταση άνω των 10 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι δεν έχουν χαρτογραφηθεί όλοι οι δρόμοι της χώρας. Μόνο έξι από αυτές τις περιοχές είναι πολύ μεγάλες, άνω των 50 τ. χλμ. και καταλαμβάνουν μόλις το 0,51% της έκτασης της χώρας (658,99 τ. χλμ.). Από αυτές, η μεγαλύτερη βρίσκεται στα Λευκά Ορη, στην Κρήτη: καταλαμβάνει έκταση 256 τ. χλμ., η οποία ξεκινά από το επίπεδο της θάλασσας και φθάνει σε ύψος 2.454 μ. Οι υπόλοιπες βρίσκονται: • Στην Τύμφη, μια έκταση 115,66 τ. χλμ., από 569 έως 2.497 μ. • Στον Ολυμπο, μια έκταση 94,45 τ. χλμ., από 482 έως 2.918 μ. • Στον Ταΰγετο μια έκταση 77,64 τ. χλμ., από 608 έως 2.407 μ. • Στο Σάος στη Σαμοθράκη, μια έκταση 60,23 τ. χλμ. από το επίπεδο της θάλασσας έως ύψος 1.595 μ. • Τέλος, στον Σμόλικα, μια έκταση 54,91 τ. χλμ., από ύψος 1.196 έως 2.637 μ. Το παράδοξο είναι ότι οι περιοχές αυτές δεν καλύπτονται στο σύνολό τους από το δίκτυο Natura 2000. Σύμφωνα με τη μελέτη, μόνο η μισή έκταση των περιοχών χωρίς δρόμους περιλαμβάνεται σε αυτό (47,85%), ενώ στο σύνολο των περιοχών Natura της χώρας μόλις το 9% είναι χωρίς δρόμους. Γιατί οι περιοχές χωρίς δρόμους είναι σημαντικές; «Οι δρόμοι σχετίζονται αποδεδειγμένα με τις πέντε κυριότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας τόσο παγκόσμια όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο: την αλλαγή της χρήσης της γης, την άμεση εκμετάλλευση των πόρων, την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση και τα εισβλητικά είδη», εξηγεί η επιστημονική υπεύθυνη του έργου, Βασιλική Κατή, αναπλ. καθηγήτρια στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. «Η διάνοιξη νέων δρόμων είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης της λειτουργίας των οικοσυστημάτων παγκοσμίως, ιδίως όταν εισέρχονται σε φυσικά οικοσυστήματα και πρώην αδιατάρακτες περιοχές. Τα ενδιαιτήματα των ειδών συρρικνώνονται, οι πληθυσμοί απομονώνονται, η θνησιμότητα της άγριας πανίδας από προσκρούσεις σε οχήματα στο οδικό δίκτυο αυξάνεται. Παράλληλα, όλες οι οικοσυστημικές υπηρεσίες που συνδέονται με το έδαφος, όπως η αποικοδόμηση ή ο κύκλος του αζώτου χάνονται, αφού το έδαφος σφραγίζεται και μετατρέπεται σε τεχνητή γη». Μεγάλη απειλή Υπό τα δεδομένα αυτά, η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει σταθερά τα τελευταία χρόνια την αυστηρή διατήρηση των παρθένων περιοχών. «Το μήκος των δρόμων αναμένεται να αυξηθεί κατά 60% έως το 2050», λέει η Χριστίνα Κασσάρα μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Πολλοί κορυφαίοι επιστήμονες θεωρούν τους δρόμους τη χειρότερη απειλή στον πλανήτη για την απώλεια της βιοποικιλότητας και άρα τη διαφύλαξη των περιοχών άνευ δρόμων την καίρια πολιτική για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας», λέει η κ. Κατή. «Ο Ευρωπαϊκός Οδηγός για μια Ευρώπη Αποτελεσματική στη Χρήση των Πόρων έχει θέσει μια ξεκάθαρη πολιτική για τη μηδενική δέσμευση γης έως το 2050 (no net land take) υπό την έννοια της μη μετατροπής της γης σε τεχνητές επιφάνειες (σφράγιση). Επιπλέον, η αντιμετώπιση της δέσμευσης γης και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων αποτελούν διακριτό στόχο της νέας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030». Το πρόβλημα της κατάτμησης της γης στη χώρα μας είναι μικρότερο από ό,τι στην Ε.Ε., αλλά ο ρυθμός αύξησής της είναι σημαντικός. Ο ευρωπαϊκός «δείκτης σφράγισης» του εδάφους αναφέρει ότι το 0,96% του εδάφους της Ελλάδας είναι τεχνητό (1,48% στην Ευρώπη-39 χώρες), αλλά η τάση αύξησης της σφράγισης είναι σημαντική: 0,41% για την περίοδο 2006-2015. Ο «δείκτης κατάτμησης» φέρει την Ελλάδα, μαζί με τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία, στις πρώτες θέσεις αύξησης της κατάτμησης της γης. «Οι δρόμοι είναι σημαντικοί και απαραίτητοι. Η Ελλάδα όμως θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου να χρηματοδοτεί κατά προτεραιότητα τη βελτίωση του υπάρχοντος οδικού δικτύου, ιδιαίτερα για την ασφαλέστερη σύνδεση των ορεινών χωριών παρά τη διάνοιξη νέων δρόμων σε παρθένες περιοχές, με μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος», εκτιμά η κ. Κατή. «Στην κατεύθυνση αυτή, η επιστημονική ομάδα της μελέτης προτείνει την άμεση θεσμική ανακήρυξη των έξι εκτεταμένων περιοχών άνω των 50 τ. χλμ. ως “περιοχές ελεύθερες από δρόμους”. Επίσης, προτείνουμε τη θεσμική προστασία του 2% της έκτασης της χώρας (προφανώς και της Ε.Ε.) με κριτήρια επιλογής περιοχών την έκτασή τους, την κάλυψή τους από το δίκτυο Natura και την αξία τους για τη βιοποικιλότητα. Είναι πολύ σημαντικό οι περιοχές άνω των 10 τ. χλμ. που δεν έχουν δρόμους να λαμβάνονται υπόψη στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για τις προστατευόμενες περιοχές, όσο και στο νέο ειδικό χωροταξικό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θα ήθελα πολύ να έβλεπα μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην αδειοδότηση νέων οδικών έργων, όπου θα συνεκτιμάται και το κόστος υποβάθμισης της βιοποικιλότητας», καταλήγει.
  8. Το Timber Festival είναι μια συνεργασία της The National Forest και της Wild Rumpus, με σκοπό τη διοργάνωση ενός τριήμερου διεθνούς και πολύπλευρα καλλιτεχνικού γεγονότος σχετικά με την αλληλεπίδραση των δασών και του ανθρώπου. Τα πρώτα φεστιβάλ διοργανώθηκαν το 2018 και το 2019, ενώ το προγραμματισμένο για τον Ιούλιο του 2020 αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας, με τις ημερομηνίες όμως για το 2021 να έχουν ήδη ανακοινωθεί. Μία από τις εναλλακτικές δράσεις των διοργανωτών προκειμένου να μη «διακοπεί» αυτή η γιορτή για τα δέντρα, τα δάση και τον φυσικό κόσμο, ήταν η δημιουργία ενός διαδραστικού χάρτη με ζωντανές ηχογραφήσεις ήχων από δάση όλου του κόσμου. Το Sounds of the Forest λειτουργεί σαν μια ανοιχτή βιβλιοθήκη ήχων στην οποία ο καθένας μπορεί να προσθέσει τη δική του ηχογράφηση διάρκειας ενός λεπτού, συνοδευόμενη από πληροφορίες για την τοποθεσία και το περιεχόμενο του ήχου, μία φωτογραφία από την περιοχή ηχογράφησης και τη γεωγραφική θέση της πάνω στον χάρτη. Οι ηχογραφήσεις είναι ελεύθερες προς ακρόαση από όλους, ενώ σύμφωνα με τους υπευθύνους πάνω από 550 άτομα από περισσότερες από 50 χώρες έχουν συνεισφέρει στο εγχείρημα με το δικό τους «σύντομο ηχητικό καρτ-ποστάλ». Όπως αναφέρεται, το υλικό που θα συγκεντρωθεί θα αξιοποιηθεί από επιλεγμένους μουσικούς για την παραγωγή μουσικών και γενικότερα καλλιτεχνικών δημιουργιών, οι οποίες θα παρουσιαστούν στο φεστιβάλ του 2021. Δείτε τον χάρτη: https://timberfestival.org.uk/soundsoftheforest-soundmap/ Περιηγηθείτε στον χάρτη τοποθετώντας πάνω του τον δείκτη του ποντικού και επιλέξτε πάνω δεξιά +/- αναλόγως με την περιοχή που θέλετε να εστιάσετε. Στη συνέχεια, πατώντας στα κίτρινα εικονίδια, μπορείτε να ακούσετε τους ήχους. Πηγή: intonature.gr, Timber Festival
  9. Σήμερα, το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής παρουσίασε την 20ή ετήσια έκθεσή του για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, για το 2019. Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού που θεωρήθηκε το χειρότερο της πρόσφατης ιστορίας όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές ανά τον κόσμο, κάηκαν πάνω από 400.000 εκτάρια των φυσικών εκτάσεων της Ευρώπης, ενώ ένας πρωτοφανής αριθμός περιοχών προστασίας της φύσης επλήγησαν από δασικές πυρκαγιές. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έκθεσης, η κλιματική αλλαγή εξακολούθησε να επηρεάζει τη διάρκεια και την ένταση του κινδύνου πυρκαγιών στην Ευρώπη. Έως τον Μάρτιο, δηλαδή πριν από την έναρξη της «περιόδου των πυρκαγιών» στις περισσότερες χώρες, η συνολική καμένη έκταση της ΕΕ αντιστοιχούσε ήδη σε πάνω από τον ετήσιο μέσο όρο των τελευταίων 12 ετών. Ωστόσο, χάρη στην καλύτερη ετοιμότητα και την αποτελεσματικότερη αντίδραση, η περίοδος 2019 ήταν μία από τις καλύτερες που έχουν καταγραφεί όσον αφορά την πρόληψη ατυχημάτων και την απώλεια ζωών. Κύρια πορίσματα της έκθεσης Οι εθνικές εκθέσεις χωρών έδειξαν ότι η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Πολωνία κατέγραψαν τον υψηλότερο αριθμό πυρκαγιών στις χώρες της ΕΕ το 2019· Η Ρουμανία (73.444 εκτάρια καμένης έκτασης) ήταν η χώρα όπου προκλήθηκαν οι μεγαλύτερες ζημίες στις προστατευόμενες περιοχές της το 2019, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS)· Οι δασικές πυρκαγιές έπληξαν σοβαρά τις προστατευόμενες περιοχές «Natura 2000» της Ευρώπης. Με 159.585 εκτάρια που έχουν καεί το 2019, σχεδόν το ήμισυ της συνολικής καμένης έκτασης στην ΕΕ βρίσκεται σε αυτές τις κύριες ζώνες βιοποικιλότητας· Η περίοδος πυρκαγιών του 2019 ήταν, ωστόσο, μία από τις καλύτερες όσον αφορά την πρόληψη ατυχημάτων και την απώλεια ζωών: σημειώθηκαν μόνο τρία ατυχήματα λόγω δασικών πυρκαγιών στις χώρες που περιλαμβάνονται στην έκθεση του 2019. Η ταχεία χαρτογράφηση της υπηρεσίας διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης Copernicus ενεργοποιήθηκε 35 φορές για να βοηθήσει στην καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών το 2019, δηλαδή περισσότερες φορές από οποιοδήποτε έτος μέχρι σήμερα. Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ ενεργοποιήθηκε πέντε φορές για δασικές πυρκαγιές και αναβαθμίστηκε με το rescEU το 2019, στο πλαίσιο του οποίου δημιουργήθηκε ένα νέο ευρωπαϊκό απόθεμα που περιλαμβάνει πυροσβεστικά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα που προτάθηκε τον Μάιο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας προβλέπει δράσεις για τη βελτίωση της υγείας των ευρωπαϊκών δασών και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς μας στις δασικές πυρκαγιές, και περιλαμβάνει τον στόχο φύτευσης τουλάχιστον 3 δισεκατομμυρίων δέντρων έως το 2030. Η κ. Mariya Gabriel, Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, η οποία είναι αρμόδια για το Κοινό Κέντρο Ερευνών, δήλωσε σχετικά: «Εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια, το Κοινό Κέντρο Ερευνών συνεργάζεται με χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη για να παράσχει τις πλέον επικαιροποιημένες τάσεις όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές, συμβάλλοντας στις προσπάθειες πρόληψης και μειώνοντας τις καταστροφικές επιπτώσεις τους όταν συμβαίνουν πυρκαγιές. Οι μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή αυξάνουν τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών σε ολόκληρο τον κόσμο. Η γνώση και τα επιστημονικά στοιχεία έχουν καίρια σημασία για τη λήψη των πλέον αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη των πυρκαγιών αυτών, τη διαφύλαξη των δασών μας, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία της ζωής». Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Virginijus Sinkevičius, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι είδαν φρικτές εικόνες δασικών πυρκαγιών στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ, στη Σιβηρία, στην Αυστραλία και στην περιοχή του Αμαζονίου. Αλλά και στην Ευρώπη τα δάση έχουν επίσης πληγεί σοβαρά από πυρκαγιές. Μέρος της αντίδρασης για να εξασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα συμβεί σε τόσο καταστροφική κλίμακα συνίσταται στην προστασία και τη διαχείριση των δασών μας με τρόπο που να μειώνει την τρωτότητά τους στις πυρκαγιές, επιτρέποντας παράλληλα στη φύση να αυτοπροστατεύεται». Ο Αρμόδιος Επίτροπος για τη Διαχείριση Κρίσεων, Janez Lenarčič, δήλωσε τα εξής: «Τα δεδομένα και οι πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους δασικών πυρκαγιών και τις επιδημικές εκρήξεις είναι ουσιαστικής σημασίας. Μας βοηθούν στην πρόληψη και την ετοιμότητα, αλλά και στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αντίδραση σε περίπτωση καταστροφικών δασικών πυρκαγιών. Με το rescEU και τον ενισχυμένο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε, σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής». Ιστορικό Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του κινδύνου καταστροφών από δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη και παγκοσμίως, μέσω της ανάπτυξης και λειτουργίας του EFFIS και του παγκόσμιου πληροφοριακού συστήματος δασικών πυρκαγιών (GWIS). Οι εκθέσεις για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική αποτελούν μοναδική πηγή πληροφοριών για τους υπεύθυνους διαχείρισης πυρκαγιών και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε ευρωπαϊκές και γειτονικές χώρες. Παρέχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών, τα οποία υποβάλλονται ετησίως από τις πυροσβεστικές αρχές στις εν λόγω χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες Έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2019 Δασικές πυρκαγιές Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές
  10. Φέτος, στις 21 Μαρτίου του 2021 γιορτάζουμε διπλή επέτειο. Την Παγκόσμια Ημέρα Δασών, αλλά και, λόγω της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα Δάση ως κιβωτός του Ελληνισμού και ορμητήριο για τη ζωή και τη λευτεριά. Η χώρα μας είναι κυρίως ορεινή αφού όπου και αν ρίξει κάποιος το βλέμμα του αυτό θα σταματήσει σε κάποια υψηλή κορυφή. Τα βουνά και τα δάση με όλη την πολύπλευρη και πολύτιμη συμβολή τους στη ζωή των Ελλήνων, βοήθησαν και στη διαφύλαξη και συνέχιση της πλούσιας παράδοσης μας. Ο σκλαβωμένος λαός συγκινούνταν ιδιαίτερα από την ελεύθερη ζωή που ζούσαν οι αρματολοί και κλέφτες στα βουνά και τα δάση και την αποτύπωσε στα δημοτικά μας τραγούδια, αλλά και ποιήματα, τα οποία εξυμνούν και τους αγώνες τους για την Πατρίδα και τη λευτεριά. Η σημερινή ημέρα είναι μια ημέρα ενημέρωσης και υπενθύμισης στους λαούς για την μεγάλη προσφορά των Δασών σε υλικά και άυλα αγαθά και την ανάγκη προστασίας τους. Η ημέρα αυτή, που ημερολογιακά είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης επιλέχθηκε ως σύμβολο ανανέωσης και ελπίδας για το μέλλον και ανακηρύχτηκε Παγκόσμια ημέρα Δασών τα τελευταία πενήντα χρόνια, από το 1971. Το Ελληνικό δάσος χαρακτηρίζεται από μια πολυλειτουργικότητα που συνδυάζει παραγωγή οικονομικών και προσφορά κοινωφελών αγαθών. Οι διάφορες κοινωφελείς λειτουργίες του αποκτούν με το χρόνο προβάδισμα έναντι του οικονομικού του ρόλου. Η οικολογική λειτουργία συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε. Η προστατευτική λειτουργία, αντιδιαβρωτική και αντιπλημμυρική, συμβάλλει στην προστασία τόσο των δασικών εδαφών όσο και των πολύτιμων υποδομών και περιουσιών από την καταστροφή. Όσον αφορά τον υδρολογικό κύκλο, ο ρόλος του δάσους στην υδατική οικονομία αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού είναι καθοριστικός και έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τις περισσότερες χώρες. Ανεκτίμητης αξίας είναι και η αισθητική και αναψυχική επίδραση του αφού αποτελεί χώρο ηρεμίας και πνευματικής ανάτασης για τον σύγχρονο άνθρωπο. Τέλος τα δάση αποτέλεσαν και αποτελούν θύλακες πλούσιας βιοποικιλότητας, μια σημαντική κληρονομιά για τις επερχόμενες γενεές. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι σε όλα τα προγράμματα ανάπτυξης οφείλουμε να περιλαμβάνουμε τα δάση, στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ορθολογική διαχείριση ώστε να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη όχι μόνον σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο Η Δασοπονία είναι ένας επιστημονικός κλάδος με κοινωνικό πρόσωπο και θα πρέπει να αξιοποιηθεί όχι μόνο από τους πολιτικούς και τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και από τις τοπικές κοινωνίες. ώστε να δρομολογηθεί μια συνεργασία μεταξύ τους με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη. Όλοι μαζί, τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, οι Δασικές Υπηρεσίες καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις και να συμβουλέψουμε σωστά την Ελληνική Πολιτεία. Αυτό που σήμερα ονομάζουμε ‘Ελληνική Δασοπονία’ και ‘Ελληνική Δασολογική Εκπαίδευση’, είναι η μετεξέλιξη της χρήσης και διαχείρισης των δασών της χώρας μας από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 έως σήμερα και αυτή η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία ΄μπορεί να αποτελέσει εφόδιο στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο φυσικό περιβάλλον. *Η Θέκλα Τσιτσώνη είναι Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ
  11. Η ανάρτηση των Δασικών Χαρτών καταδεικνύει ότι αυξήθηκαν οι πράσινες εκτάσεις στην Ελλάδα – Αρνητικό πρόσημο είχε η Αττική, τα δάση της οποίας συρρικνώθηκαν κατά 44,12%. Οι αναρτήσεις των πρώτων 29 αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών (οι οποίοι καλύπτουν κάτι λιγότερο από το 50% της ελληνικής επικράτειας) αναστρέφουν την επικρατούσα εικόνα ότι οι πράσινες εκτάσεις στην Ελλάδα διαρκώς συρρικνώνονται. Με εξαίρεση την Αττική, την Πιερία, την Αιτωλοακαρνανία, τη Ζάκυνθο και τη Ροδόπη, όπου δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις έχουν περιοριστεί σημαντικά, στους υπόλοιπους νομούς της χώρας διαρκώς επεκτείνονται. Όπως παρουσιάζει η δημοσιογράφος Μάχη Τράτσα στο “Βήμα της Κυριακής”, επί της συνολικής έκτασης (ήτοι 60,5 εκατ. στρέμματα) που καταλαμβάνουν οι 29 Δασικοί Χάρτες που είχαν αναρτηθεί έως την περασμένη Πέμπτη, τα δάση καλύπτουν σήμερα το 60% ενώ το 1945 το 55,4%, με τη διαφορά να «μεταφράζεται» σε επιπλέον 2.774.456 στρέμματα… υψηλού πρασίνου. Οσον αφορά τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, αναπτύσσονται σήμερα στο 1,8% (από 0,24% το 1945) και έχουν αυξηθεί κατά 944.000 στρέμματα. Ειδικότερα, οι δασικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 35,4% (ή κατά 52.000 στρέμματα) στη Λευκάδα, 20,5% (500.000 στρέμματα) στην Αρκαδία, 19,3% (160.000 στρέμματα) στη Φλώρινα, 19% (191.000 στρέμματα) στην Καστοριά, 17% (88.000 στρέμματα) στην Κεφαλλονιά, 14% (106.000 στρέμματα) στο Λασίθι, 12,6% (17.600 στρέμματα) στην Κέρκυρα, 11,4% (54.000 στρέμματα) στη Σάμο, 10,7 (69.000 στρέμματα) στη Λέσβο, 10,6% στα Δωδεκάνησα (162.000 στρέμματα) και 10,6% στη Φωκίδα (163.000 στρέμματα). Συρρίκνωση στην Αττική Αρνητικό πρόσημο είχε η Αττική, όπου τα δάση της τα τελευταία 76 χρόνια συρρικνώθηκαν κατά 44,12% και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις κατά 99,5%. Ωστόσο, για την περιοχή του Λεκανοπεδίου εκκρεμεί η ανάρτηση του χάρτη της Ανατολικής Αττικής, ο οποίος θα δώσει τη συνολική εικόνα. Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα που προκύπτουν για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς από το 1945 έως σήμερα σε ορισμένες περιοχές αυξήθηκαν πάνω από 1.000%. Ειδικότερα, στον νομό Λέσβου από 27.028 στρέμματα το 1945 αυξήθηκαν σε 340.213 στρέμματα (ήτοι αύξηση 1.158,7%), στον νομό Φωκίδας από 206 στρέμματα φθάνουν σήμερα τα 2.926 στρέμματα (1.320%) και στον νομό Σάμου τα 1.044 στρέμματα έγιναν 12.000 στρέμματα (1.045%). Συνολικά, στους 29 Δασικούς Χάρτες οι χορτολιβαδικές εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 652%. Δηλαδή από 144.870 στρέμματα το 1945 φθάνουν σήμερα τα 1.089.467 στρέμματα. Οι εκπλήξεις για Κρήτη και Δωδεκάνησα Οι Δασικοί Χάρτες έκρυβαν ιδιαίτερες εκπλήξεις στις περιοχές όπου αναρτήθηκαν για πρώτη φορά. Για παράδειγμα, οι πολίτες του Λασιθίου διαπίστωσαν ότι, από το σύνολο των 1,7 εκατ. στρεμμάτων του νομού, τα δάση καταλαμβάνουν σήμερα το 50% (από 44% το 1945) και οι χορτολιβαδικές το 12% (από 2%). Ηδη οι θιγόμενοι, κυρίως αγρότες, έχουν ξεσηκωθεί, με τους αρμοδίους των δασικών υπηρεσιών να αναφέρουν ότι οι διαφορές θα επιλυθούν μέσω της διαδικασίας των αντιρρήσεων. Οι μεγάλες καλύψεις γης από δάση ήταν αναμενόμενες π.χ. στη Φωκίδα (80%), στη Δράμα (78%), στα Γρεβενά (73%), στην Εύβοια ή στην Καστοριά (70%), ωστόσο είναι αξιοπερίεργο ότι στα Δωδεκάνησα το 65% καλύπτεται από δασικές εκτάσεις και το 8% από χορτολιβαδικές. Και αν για λόγους οικονομίας αθροιστούν δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις διαπιστώνεται μια αύξηση με την πάροδο των ετών (από το 1960 που υπάρχουν πρώτες αεροφωτογραφίες των Δωδεκανήσων) από 59% σε 73%. Οπως εξηγούν στελέχη της Δασικής Υπηρεσίας, αυτό οφείλεται εν μέρει στη δάσωση αγροτικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, εξαιτίας της εγκατάλειψης των χωραφιών με τη σταδιακή στροφή στον τουρισμό ή τη μετανάστευση των ντόπιων, αλλά και λόγω των τοπικών εδαφοκλιματικών συνθηκών στο Αιγαίο που ευνοούν τη γρήγορη ανάπτυξη φρυγανικής και θαμνώδους δασικής βλάστησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι στα Δωδεκάνησα (κυρίως σε Πάτμο, Σύμη, Αρκιούς) το ζήτημα είχε αναδειχθεί ήδη από τα μέσα του 2019, οπότε το υπουργείο Οικονομικών είχε αποστείλει εκατοντάδες αγωγές σε ιδιοκτήτες γης διεκδικώντας τις περιουσίες τους, καθώς στα συγκεκριμένα νησιά ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου. Τότε, το ΥΠΕΝ είχε εκδώσει απόφαση, κάνοντας αποδεκτή γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών, ώστε οι θιγόμενοι να μπορούν να απευθύνονται στις Επιτροπές Δασολογίου ή στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) για τους κυρωμένους και αναρτημένους χάρτες αντίστοιχα, αν και, όπως αναφέρουν τοπικοί παράγοντες, ελάχιστοι έχουν κάνει χρήση του δικαιώματος. Ωστόσο, στην Κρήτη, όπως επίσης και σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα, Ιόνια και Μάνη, δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου, δηλαδή το βάρος της απόδειξης της ιδιοκτησίας πέφτει εξίσου σε ιδιώτη και Δημόσιο. Εκεί τα λάθη θα πρέπει να διορθωθούν με τη διαδικασία των αντιρρήσεων, όποτε συσταθούν οι νέες Επιτροπές. Η αναμόρφωση δεν έλυσε τα προβλήματα Όσον αφορά την αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών, τελικά δεν φαίνεται ότι επέλυσε τα προβλήματα. Στα μέσα του 2020 το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να τους αναθεωρήσει στο σύνολό τους (συμπεριλαμβανομένου και του 55% που είχε ήδη κυρωθεί) με στόχο να εξαιρεθούν από τους περιορισμούς της δασικής νομοθεσίας διάφορες εκτάσεις (εκχερσωμένα, παλιοί αναδασμοί, ακίνητα με οικοδομικές άδειες του δασαρχείου κ.λπ.). Στόχος ήταν να μειωθεί ο τεράστιος αριθμός των αντιρρήσεων πολιτών (περί τις 180.000) που με βάση τον ρυθμό εξέτασής τους από τις ΕΠΕΑ θα απαιτούσε μια 15ετία για τη διευθέτησή τους. Η επανανάρτησή τους που ξεκίνησε στις 15 Ιανουαρίου και ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες, κατέδειξε ότι τα περισσότερα «αγκάθια» παραμένουν. Οπως αναφέρουν στο «Βήμα», στελέχη από διάφορες Διευθύνσεις Δασών, από τις αιτήσεις πολιτών που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της αναμόρφωσης των Δασικών Χαρτών, μικρό ποσοστό έχει συμπεριληφθεί, ειδικά σε περιοχές όπου ο αριθμός των φακέλων ήταν τεράστιος και δεν υπήρχε επαρκής χρόνος ελέγχων, όπως στη Χαλκιδική (3.500 αιτήματα) ή στην Αττική (πάνω από 4.000). Οσο για τις λεγόμενες «οικιστικές πυκνώσεις» που αναρτώνται για πρώτη φορά στους Δασικούς Χάρτες, προετοιμάζεται η δημιουργία της πλατφόρμας, στην οποία οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων σε δάση θα τα δηλώνουν για να τα σώσουν προσωρινά από την κατεδάφιση, μεταφέροντας το πρόβλημα στο μέλλον, όταν και εάν βρεθεί λύση, συνταγματικά ανεκτή. Σε κάθε περίπτωση, το… ωστικό κύμα αναμένεται σε 3,5 μήνες, οπότε λήγει η τελευταία ευκαιρία για όσους ιδιοκτήτες θεωρούν ότι θίγονται να υποβάλουν αντιρρήσεις. Παράλληλα, εντός του Μαρτίου αναμένεται η κρίσιμη εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσφυγών που αφορούν τις αναθεωρήσεις των Δασικών Χαρτών. Πάντως, οι κατευθύνσεις του υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιώργου Αμυρά προς την ομάδα εργασίας που συστάθηκε στο υπουργείο είναι να βρεθούν σύντομα λύσεις που εναρμονίζονται με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
  12. Η ξηρασία, οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2019, η αποψίλωση των δασών και η υλοτομία απειλούν σοβαρά το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, σύμφωνα με καθηγητή του Πανεπιστημίου της Φλόριντα Δραματική πρόβλεψη για... κατάρρευση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου έως το 2064 κάνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, Ρόμπερτ Γουόκερ. Ο «πνεύμονας του πλανήτη», όπως έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, θα καταρρεύσει και θα γίνει σε μεγάλο βαθμό μια ξηρή, θαμνώδης πεδιάδα σε 43 χρόνια από τώρα, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Γουόκερ. Η πρόβλεψη αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environment, με τίτλο «Collision Course: Development Pushes Amazonia Tow To Its Tipping Point». Ο καθηγητής Γουόκερ υποστηρίζει ότι ο Αμαζόνιος θα μετατραπεί τις επόμενες δεκαετίες από ένα πυκνό, γεμάτο υγρασία δάσος σε μια ανοιχτή σαβάνα, όπου θα κυριαρχούν εύφλεκτα χόρτα και θάμνοι. «Ο καλύτερος τρόπος να σκεφτούμε το δασικό οικοσύστημα είναι πως αποτελεί μια αντλία», δήλωσε ο καθηγητής Γουόκερ στο UPI. «Το δάσος ανακυκλώνει την υγρασία, η οποία υποστηρίζει περιφερειακές βροχοπτώσεις. Εάν συνεχίσετε να καταστρέφετε το δάσος, η ποσότητα βροχόπτωσης μειώνεται και, τελικά, καταστρέφετε την αντλία». Ο Γουόκερ είπε ότι πέρασε πολύ χρόνο στην περιοχή του Αμαζονίου μιλώντας με αγρότες και υλοτόμους που ζουν εκεί. Όπως ανέφερε, η φτώχεια και η κακή χρήση κρατικών πόρων οδηγούν τελικά σε μεγάλο μέρος της αποψίλωσης των δασών. «Οι άνθρωποι εκεί, δεν ανησυχούν τόσο πολύ για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, όταν πρέπει να ανησυχούν για το φαγητό τους», είπε χαρακτηριστικά. Ο Ρόμπερτ Γουόκερ πρόσθεσε, επίσης, ότι η εξάρτηση των ντόπιων από τον Αμαζόνιο, οι οποίοι χρησιμοποιούν τον ποταμό ως κύρια πηγή νερού σημαίνει ότι «το μέγεθος της καταστροφής θα είναι χειρότερο από ό, τι μέχρι τώρα μπορούσε κάποιος να φανταστεί». Το 2064 σηματοδοτεί το σημείο στο οποίο επιτυγχάνεται ένα «σημείο ανατροπής», όπου οι ακραίες ξηρασίες γίνονται πολύ συχνές για να ανακάμψει εντελώς ο θόλος (το κύριο στρώμα του δάσους). «Είναι αμφίβολο ότι το δάσος του Αμαζονίου θα παραμείνει ανθεκτικό στις αλλαγές στο περιφερειακό υδροκλίμα», επισημαίνει ο καθηγητής Γουόκερ. «Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά στη συχνότητα που πεθαίνουν τα δέντρα, κάτι που απορρέει τόσο από την ξηρασία και τις συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών του 2019, όσο και της αποψίλωσης των δασών και της υλοτομίας», καταλήγει.
  13. Ερχεται εντός των επομένων ημερών η δέκατη ρύθμιση για τα αυθαίρετα, αυτή τη φορά με τη βούλα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Το ζήτημα παραμένει «καυτό» εδώ και περίπου 50 χρόνια. Ηταν το 1968 όταν είχε θεσπιστεί ο πρώτος νόμος για την τακτοποίηση αυθαιρέτων, ενώ από το 1977 και μετά διαιωνίζεται η κατ' εξακολούθηση νομοθέτηση, συνήθως ατελέσφορη, τόσο με την εναλλαγή των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠαΣοΚ όσο και τώρα με την «πρώτη και δεύτερη φορά Αριστερά». Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να καταθέσει τη σχετική ρύθμιση στο επόμενο νομοσχέδιο που θα εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Απώτερος στόχος, πέρα από τον εισπρακτικό, είναι να βάλει ένα τέλος στην πολεοδομική παρανομία. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι μετά από κάθε ρύθμιση νομιμοποίησης εμφανίζεται μια νέα γενιά αυθαιρέτων, με πιο πρόσφατο και τρανταχτό το παράδειγμα της Μυκόνου, όπου αυθαίρετες βίλες άρχισαν να... φύονται στο νησί η μία μετά την άλλη «θεμελιώνοντας» πάνω στον νόμο Παπακωνσταντίνου (4014/11). Παρά την προεκλογική ρητορική τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και των Οικολόγων Πρασίνων ενάντια στη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, ο οικολόγος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιάννης Τσιρώνης εμφανίζεται να επιδιώκει νομοθετική πρόβλεψη η οποία, όπως υποστηρίζει, θα θέτει φραγμούς και αυστηρά κριτήρια για την υπαγωγή σε αυτήν των παράνομων κτισμάτων. Η «τακτοποίηση» αυθαιρέτων θα εξαρτάται από τη φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής και θα υπαγορεύεται από χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. «Δεν μπορεί να έχει την ίδια αντιμετώπιση εκείνος που έχει 10% υπέρβαση της επιτρεπόμενης δόμησης με εκείνον που την έχει ξεπεράσει κατά 200% και μάλιστα να πληρώνουν περίπου το ίδιο πρόστιμο. Δεν είναι λογικό η τακτοποίηση ενός αυθαιρέτου να είναι φθηνότερη από την έκδοση άδειας δόμησης» δηλώνει στο «Βήμα» ο κ. Τσιρώνης. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό, η νέα ρύθμιση θα «κουμπώσει» με την πολεοδομική και χωροταξική μεταρρύθμιση που αποτελεί απαίτηση των δανειστών αλλά και με τα περιφερειακά χωροταξικά σχέδια (προσδιορίζουν τη διάρθρωση του χώρου σε επίπεδο Περιφέρειας), τα οποία ωστόσο δεν έχουν ολοκληρωθεί και βρίσκονται σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια. «Είναι άλλο μια μικρή υπέρβαση στη δόμηση της τάξεως του 10% σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή και άλλο στην πόλη, να έχει κάποιος κολλήσει στη μεσοτοιχία του γείτονα και να του στερεί το δικαίωμα δόμησης» σημειώνει ο κ. Τσιρώνης, τονίζοντας ότι σε κάθε περιοχή θα νομιμοποιείται συγκεκριμένος αριθμός αυθαιρέτων, ανάλογα με τα πόσα «αντέχει» με βάση τη φέρουσα ικανότητα. Εκπτώσεις για τους μη έχοντες Η νέα νομοθεσία για τα αυθαίρετα που ετοιμάζει η κυβέρνηση θα είχε ήδη εισαχθεί προς συζήτηση στη Βουλή αν δεν είχε «κολλήσει» σε μια διάταξη που αφορά την ελάφρυνση των προστίμων για τους μη έχοντες. Οπως αναφέρει ο κ. Τσιρώνης, επιθυμία της κυβέρνησης είναι να δώσει ένα κοινωνικό πρόσημο στη ρύθμιση και να υπάρξει διαφοροποίηση στα πρόστιμα για όσους ιδιοκτήτες δεν έχουν ακόμη υπαχθεί στον 4178/13 (η προθεσμία υπαγωγής λήγει στις 8 Φεβρουαρίου) διότι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα. Ωστόσο, από τα επιτελεία των υπουργείων Περιβάλλοντος και Οικονομικών αναζητείται ο τρόπος που θα γίνει η διάκριση ώστε να μη δημιουργείται αθέμιτη εύνοια για μια κατηγορία πολιτών και να μην ακυρωθεί η ρύθμιση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ως αντισυνταγματική. Με τον χρόνο να πιέζει, αν δεν βρεθούν εγκαίρως τα κριτήρια για την ασφαλή καταγραφή της περιουσίας και των εισοδημάτων για τους «μη έχοντες», η νέα ρύθμιση θα κατατεθεί χωρίς την ευνοϊκή διάταξη, η οποία, όπως υπογραμμίζει ο κ. Τσιρώνης, θα περιληφθεί σε μια επόμενη τροπολογία. Υψηλότερα πρόστιμα για τους έχοντες Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, στην τροπολογία που θα κατατεθεί άμεσα θα προβλέπεται παράταση της προθεσμίας νομιμοποίησης αυθαιρέτων με αρχικά κλιμακωτή επιβάρυνση στα πρόστιμα για τις νέες υπαγωγές. Για τους αυθαιρετούχους που δεν αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και οι οποίοι δεν σπεύσουν να τα νομιμοποιήσουν πριν από τις 8 Φεβρουαρίου, όπως σημειώνει ο κ. Τσιρώνης, «τα πρόστιμα θα αυξηθούν». Πάντως διευκρινίζει ότι από τις νέες ρυθμίσεις δεν θα θιγούν όσοι ιδιοκτήτες έχουν ήδη υποβάλει σχετικό φάκελο. Ως σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), 941.470 αυθαίρετα έχουν υπαχθεί στους δύο τελευταίους νόμους τακτοποίησης. Οι εισπράξεις από παράβολα και πρόστιμα φτάνουν το 1,5 δισ. ευρώ, ενώ απομένουν να εισπραχθούν άλλα 1,8 δισ. 40 χρόνια νόμοι «τακτοποίησης» Ο αναγκαστικός νόμος 410/1968 προέβλεπε την εξαίρεση από την κατεδάφιση όλων των αυθαίρετων κατασκευών εντός σχεδίου πόλεως. Περίπου δέκα χρόνια αργότερα ακολουθεί ο Ν. 720/1977, ο οποίος επίσης έδινε δυνατότητα γενικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση, αλλά αυτή τη φορά όχι μόνο εντός αλλά και εκτός σχεδίου πόλεως (εξαιρούνταν αυθαίρετα σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις). Η ρύθμιση κρίθηκε αντισυνταγματική το 1980. Ακολούθησε ο νόμος 1337/1983 που έθετε σε νέες βάσεις το πολεοδομικό δίκαιο, ο οποίος συμπληρώθηκε από τον 1521/1985 με τη δυνατότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση και νέων κατασκευών με μικρές παραβάσεις. Ωστόσο το ΣτΕ περιόρισε την ισχύ της ρύθμισης στα αυθαίρετα που είχαν ανεγερθεί πριν από το 1983. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ακύρωσε και τους νόμους που ακολούθησαν τη δεκαετία του 2000 (Ν. 3044/2002 και 3775/2009). Ωστόσο έκρινε ως συνταγματικό τον νόμο Μπιρμπίλη (3840/2010) για τους ημιυπαίθριους, ο οποίος «τακτοποιούσε» παρανομίες εντός του νόμιμου περιγράμματος των κτιρίων. Ακολούθησαν ο Ν. 4014/11, ο οποίος ακυρώθηκε από το ΣτΕ, και ο εν ισχύ 4178/13. Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=767362
  14. Ακόμα και σήμερα, μόλις το 0,56% των δασικών χαρτών της χώρας έχει κυρωθεί. Ενα κατ’ εξοχήν αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό εργαλείο παραμένει «στα χαρτιά», εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδότησης, αλλά κυρίως της απροθυμίας της Πολιτείας να αντιμετωπίσει μια και διά παντός όλα αυτά που τις τελευταίες δεκαετίες «κρύβονται κάτω από το χαλί». Η απουσία δασικών χαρτών υπονομεύει και το εθνικό κτηματολόγιο, με τον κοινό στόχο της ολοκλήρωσης το 2020 να απομακρύνεται. Οι δασικοί χάρτες έχουν διπλό ρόλο: μας δείχνουν τα όρια δασών και δασικών εκτάσεων, επομένως διευκολύνουν τόσο την επενδυτική δραστηριότητα όσο και την προστασία του περιβάλλοντος. Και ξεκαθαρίζουν την περιουσία του Δημοσίου, στο οποίο κατά κανόνα ανήκουν τα δάση στη χώρα μας. Πού βρίσκεται σήμερα η υπόθεση; • Οι πρώτοι δασικοί χάρτες, όπως τους εννοούμε σήμερα, εκπονήθηκαν το 1995-1999, στο πλαίσιο των πρώτων πιλοτικών προγραμμάτων κτηματογράφησης (7,7 εκατ. στρέμματα, κόστος 12,3 εκατ. ευρώ). Από αυτούς έχουν κυρωθεί οι 43, ενώ σε διαδικασία ανάρτησης (προς υποβολή ενστάσεων) βρίσκονται ακόμα 60. • Στο πλαίσιο του προγράμματος κτηματογράφησης του 2008 καταρτίστηκαν δασικοί χάρτες σε 113 περιοχές (έκταση 3,6 εκατ. στρέμματα, κόστος 4 εκατ. ευρώ). Από αυτούς έχει κυρωθεί μόλις ένας, ενώ ακόμα 12 βρίσκονται σε διαδικασία ανάρτησης. • Μετά τις πυρκαγιές του 2009 κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση οι εναπομείνασες 46 περιοχές της Αττικής (έκταση 1,6 εκατ. στρέμματα, κόστος 1,5 εκατ. ευρώ). Οι 10 χάρτες δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, ενώ δεν έχει κυρωθεί κανένας. • Το 2011 στο πλαίσιο νέου προγράμματος κτηματογράφησης προκηρύχθηκαν με κοινοτική χρηματοδότηση οι δασικοί χάρτες για το σύνολο των περιφερειακών ενοτήτων Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής (εκτός Αγίου Ορους), Πιερίας, Ιωαννίνων, Εύβοιας, Μαγνησίας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Μεσσηνίας, Αχαΐας και Ηλείας (34,8 εκατ. στρέμματα, 28,3 εκατ. ευρώ). Οι 1.058 βρίσκονται ακόμα υπό κατάρτιση, οι 783 έχουν καταρτιστεί, όμως κανένας δεν έχει κυρωθεί. • Παράλληλα, με κοινοτική χρηματοδότηση ανατέθηκε η κατάρτιση ακόμα 9 δασικών χαρτών σε επιλεγμένες περιοχές (141.000 στρέμματα, 111.600 ευρώ). Ενας έχει ολοκληρωθεί, οι 8 είναι υπό κατάρτιση. • Τέλος, στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος κτηματογράφησης ανατέθηκαν οι δασικοί χάρτες για τις περιφερειακές ενότητες Ημαθίας, Κιλκίς, Πέλλας, Σερρών, Κοζάνης, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων (24,3 εκατ. στρέμματα, 16,7 εκατ. ευρώ). Βρίσκονται όλοι υπό κατάρτιση. Συνολικά, οι δασικοί χάρτες που έχουν καταρτιστεί αντιστοιχούν στο 22,5%, υπό κατάρτιση βρίσκεται το 32,1%, αναρτημένοι μόλις το 1,1% ενώ έχει κυρωθεί το... 0,56% (το υπόλοιπο 45,2% δεν έχει ανατεθεί). Τα «φέουδα» Η υπόθεση των δασικών χαρτών ουσιαστικά «επανεκκινήθηκε» το 2010, όταν ανατέθηκε η κατάρτιση των χαρτών στην (τότε) Κτηματολόγιο Α.Ε. (σήμερα Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση - ΕΚΧΑ). Ωστόσο η συνέχεια ήταν ασθενική. Κατ’ αρχήν, ορισμένες δασικές υπηρεσίες (συνήθως σε περιοχές κομβικού ενδιαφέροντος) δήλωσαν αδυναμία να προχωρήσουν στην ανάρτηση και την κύρωση των χαρτών ελλείψει προσωπικού, μια δικαιολογία που άλλοτε είχε πραγματική βάση και άλλοτε απλά υπέκρυπτε την επιθυμία ορισμένων δασαρχείων να διατηρήσουν το «φέουδο» των χαρακτηρισμών δασικών εκτάσεων. Παράλληλα, οι Επιτροπές Ενστάσεων δεν συστάθηκαν ποτέ, με ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών (παρότι είναι αυτοχρηματοδοτούμενες, μέσω ενός τέλους επί των ενστάσεων). Τέλος, η έλλειψη πόρων και πολιτικής βούλησης οδήγησαν στην εγκατάλειψη του έργου. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο του τμήματος Δασικών Χαρτών της ΕΚΧΑ Νίκο Νίκου, για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών απαιτούνται 74,8 εκατ. ευρώ: 13,8 εκατ. ευρώ για την ανάρτηση των δασικών χαρτών των διαγωνισμών που βρίσκονται σε εξέλιξη (η ευθύνη για την ανάρτηση μεταβιβάστηκε στην ΕΚΧΑ το 2013), και ακόμα 51 εκατ. ευρώ για την κατάρτιση των δασικών χαρτών στο υπόλοιπο 45% της χώρας. «Αν προκηρυχθούν οι εναπομείναντες διαγωνισμοί, οι δασικοί χάρτες μπορούν να ολοκληρωθούν σε 4 χρόνια», λέει ο κ. Νίκου. Πηγή: http://www.kathimerini.gr/809251/article/epikairothta/ellada/apo-to-1995-sxediazoyme-toys-dasikoys-xartes-ths-xwras
  15. Η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να κατεδαφίζει τις αυθαίρετες κατασκευές δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, ανεξάρτητα από το πόσες δεκαετίες έχουν περάσει από την ανέγερσή τους, εάν έχουν περάσει στα χέρια άλλου ιδιοκτήτη ή αν χρησιμοποιούνται ως κατοικία ή για κάποιο άλλο σκοπό αποφάσισε το Συμβούλιο της Επικράτειας (ΣτΕ). Με το σκεπτικό αυτό το ΣτΕ, απέρριψε αίτηση που είχε κατατεθεί ενώπιον του, που επιδίωκε να ανατραπεί η απόφαση του Γενικού Γραμματέα περιφέρειας Αττικής με την οποία διατάχθηκε το 2007 η κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών σε δημόσια δασική έκταση 350 τετραγωνικών μέτρων στην Αττική. Η συγκεκριμένη έκταση είχε κηρυχθεί αναδασωτέα το 2005 και οι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες τους στα τέλη της δεκαετίας του '80 προχώρησαν -σύμφωνα με έκθεση αυτοψίας- σε κατάληψη και αλλαγή χρήσης της έκτασης κατασκευάζοντας οικία 116 τ.μ με περίφραξη και τσιμεντόστρωση πάρκινγκ. Αξίζει να σημειωθεί πως από αεροφωτογραφίες προέκυπτε ότι το διάστημα 1937 έως 1962 η συγκεκριμένη έκταση ήταν δασική και αργότερα άρχισε να απομακρύνεται η βλάστηση με εμφάνιση των πρώτων κατασκευών στις αρχές του '90. Το ΣτΕ επικυρώνοντας σχετική απόφαση του προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου για την κατεδάφιση δέχθηκε ότι αποτελεί δέσμια υποχρέωση της Πολιτείας και των οργάνων της να προχωρούν στην κατεδάφιση κτισμάτων σε τέτοιες εκτάσεις (δάσος, δασική έκταση, αναδασωτέες, κ.ά), αφού προηγουμένως κληθεί ο ενδιαφερόμενος σε ακρόαση. Επιπλέον οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι οι αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων που επιλύουν αμφισβητήσεις σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν περιλαμβάνουν κρίσεις δεσμευτικές για τον χαρακτήρα της έκτασης ως δασικής, ο οποίος κρίθηκε με την πράξη αναδάσωσης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής. Πηγή: http://tvxs.gr/news/ellada/ste-katedafistea-ta-aythaireta-se-dasikes-ektaseis
  16. Τον Σεπτέμβριο του 2013, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε τη νέα στρατηγική για τα δάση, για την ενίσχυση της ζωτικότητας των ευρωπαϊκών δασών, τη βιώσιμη διαχείρισή τους και την προώθηση του πολυλειτουργικού τους ρόλου. Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, τα δάση μπορούν να επηρεάσουν δραστικά τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς όχι μόνο παρέχουν ένα υγιές περιβάλλον, αλλά συμβάλλουν στην ενίσχυση του ποιοτικού τρόπου ζωής. Άλλωστε, τα δάση αποτελούν το μόνο μέσο για την προώθηση της πράσινης οικονομίας και τη βελτίωση του βιοπορισμού. Παράλληλα, αποτελούν τη λύση για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη βελτίωση της ποιότητας νερού και την καταπολέμηση της ερημοποίησης. Ειδικότερα, και σύμφωνα με τους στόχους της ΚΑΠ 2015-2020 για τις δασικές εκτάσεις, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται να εφαρμόσουν πολιτικές για την προστασία των δασών που θα κινούνται σύμφωνα με το γενικότερο όραμα της Ευρώπης. Εργαλεία για την καλύτερη διαχείριση των δασών θα αποτελούν η έρευνα, η εκπαίδευση, η καινοτομία και η διάδοση της πληροφορίας. Πιο συγκεκριμένα, οι πιο βασικοί από τους στόχους της είναι οι εξής: – Η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας των δασών. – Η συμπερίληψη στρατηγικών για τα δάση, με σκοπό την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή. – Η ενίσχυση του ρόλου των δασών, με στόχο την καταπολέμηση της ερημοποίησης. – Η εξάλειψη της παράνομης υλοτομίας και του σχετιζόμενου με αυτήν εμπορίου. – Η βιώσιμη διαχείριση των δασών, η οποία θα συμβάλει στην ανανέωση των πρώτων υλών και της ενέργειας στην Ευρώπη. – Κοινωνικοοικονομικά και πολιτιστικά οφέλη θα προκύψουν ως αποτέλεσμα της πολιτικής που θα εφαρμοστεί, όπως η βελτίωση της ανθρώπινης υγείας, ο βιοπορισμός, η αγροτική ανάπτυξη και η παροχή θέσεων εργασίας. – Η αξιοποίηση των δασικών οικοσυστήματων από τις σχετικές εθνικές πολιτικές και από όργανα που στηρίζονται στην αγορά, όπως η πληρωμή για παροχή υπηρεσιών (τροφή, νερό, ξυλεία κ.α.) από τα οικοσυστήματα. Πηγή: http://www.ypaithros.gr/stoxoi-kap-2014-2020-dash/
  17. Ο ορατός κίνδυνος εξαφάνισης πολλών ειδών και αλλοίωσης της σύνθεσης και υποβάθμισης πολλών οικοσυστημάτων οδήγησε στην έκδοση της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ "για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας". Η χώρα μας έχει 19 δάση που εντάσσονται στο Natura 2000 με ένα από αυτά να καίγεται σήμερα. Οικολογική καταστροφή συντελείται σήμερα στην Εύβοια καθώς η φωτιά κατακαίει συμπαγές πευκοδάσος Natura, που είναι καταφύγιο άγριας ζωής. Πρόκειται για δάσος στη Δίρφη, ένα από τα 19 αισθητικά δάση που έχουμε στη χώρα μας και αποτελεί προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000. Η θέση που καίγεται είναι κοντά στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής Αγριλίτσα-Καταβόθρα-Καλαμάκι και ανάμεσα στα χωριά Σταυρό και Κοντοδεσπότι. Πυρκαγιά σε δασική έκταση στην περιοχή Αγριλίτσα του δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων, στην Εύβοια EUROKINISSI Καλύπτεται από χαλέπια πεύκα, Ευρωπαϊκές καστανιές, Κεφαλληνιακές ελάτες (στα μεγάλα υψόμετρα), βελανιδιές και Ανατολικούς πλάτανους. Έχει συνολική έκταση 674 εκτάρια, ενώ η προστατευόμενη περιοχή καλύπτει μία έκταση 1360 εκτάρια, σε υψόμετρα 432 - 1740 μ. Παράλληλα φιλοξενεί πολύ σπάνια είδη πτηνών όπως ο φιδαετός και ο πετρίτης. Αισθητικά δάση έχουν χαρακτηριστεί 19 περιοχές της χώρας με συνολική έκταση 32.506 εκτάρια. Η έκταση αυτή αντιστοιχεί στο 0,24% της έκτασης της Ελλάδας: Οι περιοχές (ή "τόποι") Natura 2000 αποσκοπούν στην προστασία των περιοχών που θεωρούνται βασικές για επιλεγμένα είδη χλωρίδας και πανίδας ή τύπους οικοτόπων μεταξύ αυτών που καλύπτει η οδηγία της ΕΕ για τους οικοτόπους και η οδηγία για τα πτηνά. Πρόκειται για είδη και οικοτόπους που θεωρούνται ευρωπαϊκής σημασίας επειδή απειλούνται με εξαφάνιση, είναι ευάλωτα, σπάνια ή ενδημικά, ή συνιστούν εξαιρετικά παραδείγματα τυπικών χαρακτηριστικών μίας ή περισσότερων από τις εννέα βιογεωγραφικές περιοχές της Ευρώπης. Συνολικά, υπάρχουν περίπου 2000 είδη και 230 τύποι οικοτόπων σε βασικές περιοχές που πρέπει να ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000. Από την άλλη, τα φυσικά καταφύγια, τα εθνικά πάρκα και άλλες εθνικές και περιφερειακές προστατευόμενες περιοχές ορίζονται αποκλειστικά με βάση την εθνική ή περιφερειακή νομοθεσία, η οποία συχνά διαφέρει από χώρα σε χώρα. Αυτές οι προστατευόμενες περιοχές μπορεί να οριστούν για διάφορους σκοπούς και δεν είναι απαραίτητο να αφορούν είδη/οικοτόπους που ενδιαφέρουν το δίκτυο Natura 2000. KIREAS.ORG Οι περιοχές Natura 2000 επιλέγονται με γνώμονα τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης των ειδών και των οικοτόπων που προστατεύονται από την οδηγία για τα πτηνά και την οδηγία για τους οικοτόπους. Η επιλογή τους πραγματοποιείται βάσει επιστημονικών στοιχείων. Σύμφωνα με την οδηγία για τα πτηνά, τα κράτη μέλη της ΕΕ υποχρεούνται να ορίσουν τα «πιο κατάλληλα» εδάφη, σε αριθμό και επιφάνεια, για την προστασία των ειδών που περιέχονται στο παράρτημα I της οδηγίας καθώς και των μεταναστευτικών ειδών. Σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους, τα κράτη μέλη οφείλουν να ορίσουν τις περιοχές που είναι αναγκαίες για την διατήρηση ή, ενδεχομένως, την αποκατάσταση σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των τύπων φυσικών οικοτόπων του παραρτήματος I και των οικοτόπων των οικείων ειδών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα II της εν λόγω οδηγίας. Οι περιοχές επιλέγονται και προτείνονται από τα κράτη μέλη. Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), εξετάζει τις προτάσεις των κρατών μελών και αξιολογεί τη συμβολή των προτεινόμενων περιοχών στην κατάσταση διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου και κάθε είδους στο συγκεκριμένο βιογεωγραφικό επίπεδο. Μόλις κριθεί ότι οι περιοχές που έχουν προταθεί δυνάμει της οδηγίας για τους οικοτόπους είναι επαρκείς, οι κατάλογοι των περιοχών εγκρίνονται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη καλούνται να τις χαρακτηρίσουν «ειδικές ζώνες διατήρησης» (ΕΖΔ) το ταχύτερο δυνατόν και, το αργότερο, εντός μιας εξαετίας. Ο προσδιορισμός και η επιλογή των περιοχών που θα συμπεριληφθούν στο δίκτυο Natura 2000 πραγματοποιείται με αμιγώς επιστημονικά κριτήρια σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής που προβλέπουν οι δύο οδηγίες. Με τη χρήση επιστημονικής βάσης για την επιλογή εξασφαλίζεται ότι: μόνον οι πλέον κατάλληλες περιοχές επιλέγονται για ένταξη στο δίκτυο Natura 2000 (όχι δηλαδή όλες οι περιοχές που φιλοξενούν συγκεκριμένο είδος ή οικότοπο) και εντάσσεται στο δίκτυο Natura 2000 επαρκής αριθμό περιοχών προκειμένου να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη διατήρηση όλων των προβλεπόμενων ειδών και οικοτόπων σε ολόκληρη την περιοχή φυσικής κατανομής τους εντός της ΕΕ. Εάν δεν περιληφθούν οι πλέον ενδεδειγμένες περιοχές, ή ο αριθμός τους δεν επαρκεί για ένα συγκεκριμένο είδος ή τύπο οικοτόπου, το δίκτυο δεν θα είναι συνεκτικό από οικολογικής άποψης και δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει τον σκοπό του όπως υπαγορεύεται από τις δύο οδηγίες για τη φύση. Τα κοινωνικοοικονομικά ζητήματα δεν λαμβάνονται συνεπώς υπόψη κατά τη διαδικασία επιλογής των περιοχών του δικτύου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αποτελούν καίρια παράμετρο κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους τρόπους προστασίας και διαχείρισης μιας περιοχής Natura 2000. Το άρθρο 2 της οδηγίας για τους οικοτόπους καθιστά σαφές ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνονται σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία αποσκοπούν στη διατήρηση – και στην αποκατάσταση σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης – των φυσικών οικοτόπων και των ειδών ενωσιακής σημασίας, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές ιδιομορφίες. Είναι δυνατόν μια περιοχή Natura 2000 να τροποποιηθεί ή να αποχαρακτηριστεί και να αφαιρεθεί από το δίκτυο; Μια περιοχή μπορεί να αποχαρακτηρισθεί αν χάσει την αξία διατήρησής της λόγω της εξέλιξης του φυσικού περιβάλλοντος και δεν είναι δυνατή η αποκατάστασή της με την εφαρμογή μέτρων διαχείρισης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι η απλή υποβάθμιση του χώρου, για παράδειγμα λόγω ανεπαρκούς διαχείρισης, θα συνιστούσε παράβαση του άρθρου 6 παράγραφος 2. Οι περιοχές αυτές δεν μπορούν να αποχαρακτηρισθούν απλώς και μόνο επειδή έχουν αφεθεί να υποβαθμιστούν και δεν έχουν τύχει σωστής διαχείρισης, όπως θα απαιτούνταν με βάση τις δύο οδηγίες για τη φύση. Δεν αφαιρούνται από τον κατάλογο περιοχές Natura 2000 που έχουν καταστραφεί και για τις οποίες έχει ληφθεί κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 της οδηγίας για τους οικοτόπους. Επίσης δεν αποχαρακτηρίζονται και δεν τροποποιούνται περιοχές για τις οποίες διαπιστώνεται ότι ο αρχικός χαρακτηρισμός ή οριοθέτηση βασίστηκε σε εσφαλμένα επιστημονικά στοιχεία. Κάθε τροποποίηση αυτού του είδους που προτείνουν τα κράτη μέλη εγκρίνεται από Επιτροπή μόνον εάν συνοδεύεται από τη δέουσα επιστημονική τεκμηρίωση. Όλες οι πληροφορίες της ΕΕ για το δίκτυο Natura 2000, εδώ Το σημείο στην Αγριλίτσα που μαίνεται ανεξέλεγκτο το πύρινο μέτωπο Οι προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας Εθνικοί Δρυμοί Οι Εθνικοί Δρυμοί περιλαμβάνουν εκτάσεις, στις περισσότερες από τις οποίες κυριαρχεί ο δασικός χαρακτήρας, με ιδιαίτερο οικολογικό και επιστημονικό ενδιαφέρον. Έχουν κηρυχθεί 10 Εθνικοί Δρυμοί βάσει του Ν. 996/1971 που αποτελεί μέρος του Ν. 86/1969 «Περί Δασικού Κώδικος». Οι Εθνικοί Δρυμοί Πρεσπών, Βίκου-Αώου, Πίνδου, Οίτης και Σουνίου περιλαμβάνουν πυρήνες και περιφερειακές ζώνες, ενώ οι υπόλοιποι περιλαμβάνουν μόνο πυρήνες. Εθνικοί Δρυμοί (και έκτασή τους) -Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας 3.812 -Εθνικός Δρυμός Σουνίου 3.500 -Εθνικός Δρυμός Πίνδου 6.927 -Εθνικός Δρυμός Οίτης 7.210 -Εθνικός Δρυμός Πρεσπών -Εθνικός Δρυμός Βίκου – Αώου 12.600 -Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς 4.850 -Εθνικός Δρυμός Παρνασσού 3.513 -Εθνικός Δρυμός Αίνου 2.862 -Εθνικός Δρυμός Ολύμπου 3.988 Εθνικά Πάρκα Τα Εθνικά Πάρκα εισήχθησαν ως κατηγορία προστατευόμενων περιοχών με τον Ν. 1650/1986 (άρθρα 18 και 19). Όταν το Εθνικό Πάρκο, ή μεγάλο τμήμα του, καταλαμβάνει εκτάσεις δασικού χαρακτήρα μπορεί να χαρακτηρίζεται ως Εθνικός Δρυμός. Ανάλογα, όταν το Εθνικό Πάρκο καταλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές μπορεί να χαρακτηριστεί ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. -Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βόρειων Σποράδων -Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου -Εθνικό Πάρκο Σχινιά - Μαραθώνα -Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων των λιμνών Κορώνειας - Βόλβης και των Μακεδονικών Τεμπών -Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου Απόφαση -Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων -Εθνικό Πάρκο δάσους Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου -Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης -Εθνικό Υγροτοπικό Πάρκο Δέλτα Έβρου -Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού -Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης -Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων - Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου -Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου –Στροφιλιάς -Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα -Εθνικό Πάρκο Πρεσπών -Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης -Εθνικό Πάρκο Χελμού - Βουραϊκού PIXABAY Αισθητικά δάση Σύμφωνα με τα ψηφιοποιημένα όρια, η συνολική χερσαία έκταση των Αισθητικών Δασών αντιστοιχεί στο 0,24% της έκτασης της χώρας. Το θαλάσσιο τμήμα τους καταλαμβάνει έκταση ίση με 9,8 εκτάρια. -Φοινικόδασος Βάι Λασιθίου -Δάσος Καισαριανής Αττικής -Κοιλάδας Τεμπών Λάρισας -Δάσος Πευκιάς Ξυλοκάστρου Κορινθίας -Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων -Δάσος Χειμάρρων Σελεμνού και Χαράδρωω -Δάσος Φαρσάλων Λάρισας -Δάσος Στενής Εύβοιας -Δρυοδάσος Μογγοστού Κορινθίας -Δασικό Σύμπλεγμα Όσσας Λάρισας -Παραλιακό Δάσος Νικοπόλεως Μύτικα Πρέβεζας -Δάση Νήσου Σκιάθου Μαγνησίας -Στενά Νέστου Καβάλας – Ξάνθης -Δάσος Εθνικής Ανεξαρτησίας Καλαβρύτων Αχαϊας -Περιαστικό δάσος Τιθορέας Φθιώτιδας -Δάση Αμυγδαλέων Καβάλας -Δάσος Λόφων Κάστρου και Αηλιά Τρικάλων -Δρυοδάσος Κουρί – Αλμυρού Μαγνησίας
  18. Πακέτο μέτρων για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη, «που φιλοξενούν το 80% της βιοποικιλότητας στην ξηρά, στηρίζουν τα μέσα διαβίωσης περίπου για το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειές μας για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος», ενέκρινε η Κομισιόν και παρουσίασαν στις Βρυξέλλες οι Αντιπρόεδροι Κατάινεν και Τίμμερμανς. Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ενισχυμένη προσέγγιση που ανακοινώθηκε την Τρίτη αφορά την πλευρά τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης του ζητήματος. Εισάγει μέτρα για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη, την προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης, την καλύτερη χρήση της γης και των πόρων, τη βιώσιμη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού, καθώς και τη στοχευμένη έρευνα και συλλογή δεδομένων. Επίσης, δρομολογεί την αξιολόγηση πιθανών νέων ρυθμιστικών μέτρων για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών από την κατανάλωση στην ΕΕ. Ο πρώτος αντιπρόεδρος κ. Φρανς Τίμερμανς, αρμόδιος για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δήλωσε: «Τα δάση είναι οι πράσινοι πνεύμονες του πλανήτη μας και πρέπει να τα φροντίζουμε όπως φροντίζουμε τους δικούς μας πνεύμονες. Δεν θα επιτύχουμε τους στόχους μας για το κλίμα αν δεν προστατεύουμε τα δάση του πλανήτη. Τα σημαντικότερα πρωτογενή δάση παγκοσμίως δεν απαντώνται στο έδαφος της ΕΕ, αλλά οι ενέργειές μας ως ατόμων και οι επιλογές πολιτικής μας έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Σήμερα στέλνουμε ένα σημαντικό μήνυμα στους πολίτες μας και στους εταίρους μας ανά τον κόσμο ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα κατά την επόμενη πενταετία, και πέραν αυτής». Ο αντιπρόεδρος κ. Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, δήλωσε: «Η δασική κάλυψη του πλανήτη εξακολουθεί να μειώνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Με την ανακοίνωση αυτή, εντείνουμε τη δράση της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των υφιστάμενων δασών και τη βιώσιμη διαχείρισή τους. Όταν προστατεύουμε τα υφιστάμενα δάση και αυξάνουμε τη δασική κάλυψη κατά βιώσιμο τρόπο, διασφαλίζουμε τα μέσα βιοπορισμού και αυξάνουμε τα έσοδα των τοπικών κοινοτήτων. Τα δάση συνιστούν επίσης έναν ελπιδοφόρο τομέα της πράσινης οικονομίας, με τη δυνατότητα δημιουργίας μεταξύ 10 και 16 εκατομμυρίων αξιοπρεπών θέσεων εργασίας παγκοσμίως. Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση». Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, κ. Καρμένου Βέλα, πρόσθεσε τα εξής: «Είναι αναγκαία μια ισχυρότερη και αποτελεσματικότερη ευρωπαϊκή δράση για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών, διότι η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, παρά τις προσπάθειες που έχουν ήδη καταβληθεί. Η αποψίλωση έχει καταστροφικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, το κλίμα και την οικονομία». Ο επίτροπος Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, κ. Νέβεν Μίμιτσα, δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με χώρες εταίρους για να προστατεύσουμε και να διαχειριστούμε τα δάση σε όλον τον πλανήτη με βιώσιμο τρόπο. Στόχος είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και της παροχής νερού, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η ανθεκτικότητα και η ειρήνη. Σκοπός είναι να οικοδομήσουμε έναν κόσμο περισσότερο βιώσιμο και συμπεριληπτικό». Η φιλόδοξη ευρωπαϊκή προσέγγιση που περιγράφεται σήμερα αποτελεί μια αντίδραση στη συνεχιζόμενη ευρεία καταστροφή των δασών του πλανήτη· μεταξύ 1990 και 2016 χάθηκε έκταση 1,3 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ισοδυναμεί με περίπου 800 γήπεδα ποδοσφαίρου κάθε ώρα. Οι κύριοι παράγοντες αυτής της αποψίλωσης είναι η ζήτηση για τρόφιμα, ζωοτροφές, βιοκαύσιμα, ξυλεία και άλλα βασικά προϊόντα. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών είναι η δεύτερη κυριότερη αιτία της κλιματικής αλλαγής, και γι' αυτόν τον λόγο η προστασία των δασών αποτελεί σημαντικό μέρος της ευθύνης μας να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού. Από οικονομική και κοινωνική άποψη, τα δάση στηρίζουν τα μέσα βιοπορισμού του 25 % περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού και επίσης ενσαρκώνουν αναντικατάστατες πολιτιστικές, κοινωνικές και πνευματικές αξίες. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα έχει διττό στόχο: την προστασία και τη βελτίωση της υγείας των υφιστάμενων δασών, ιδίως των πρωτογενών δασών, και τη σημαντική αύξηση της βιώσιμης κάλυψης των δασών με βιοποικιλότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Επιτροπή καθόρισε πέντε προτεραιότητες: να μειώσει το αποτύπωμα κατανάλωσης της ΕΕ στη γη και να ενθαρρύνει την κατανάλωση προϊόντων από αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης στην ΕΕ· να συνεργαστεί με τις χώρες παραγωγής για τη μείωση των πιέσεων που ασκούνται στα δάση και την εξασφάλιση αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ που δεν συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών· να ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία για την ανάσχεση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών και να ενθαρρύνει την αποκατάσταση των δασών· να ανακατευθύνει τη χρηματοδότηση για την υποστήριξη πιο βιώσιμων πρακτικών χρήσης της γης· να στηρίξει τη διαθεσιμότητα, την ποιότητα και την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα δάση και τις αλυσίδες εφοδιασμού βασικών προϊόντων, και να υποστηρίξει την έρευνα και την καινοτομία. Οι δράσεις για τη μείωση της κατανάλωσης στην ΕΕ και την ενθάρρυνση της χρήσης προϊόντων από αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης των δασών θα διερευνηθούν μέσω της δημιουργίας μιας νέας πολυσυμμετοχικής πλατφόρμας για την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, καθώς και τη δημιουργία δασών, που θα συγκεντρώσει ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών. Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει επίσης ισχυρότερα συστήματα πιστοποίησης για προϊόντα μηδενικής αποψίλωσης και θα αξιολογήσει πιθανά νομοθετικά μέτρα από την πλευρά της ζήτησης και άλλα κίνητρα. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις χώρες εταίρους για να τις βοηθήσει να μειώσουν τις πιέσεις που ασκούνται στα δάση τους και θα εξασφαλίσει ότι οι πολιτικές της ΕΕ δεν συμβάλλουν στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών. Θα βοηθήσει τους εταίρους να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν ολοκληρωμένα εθνικά πλαίσια για τα δάση, ενισχύοντας τη βιώσιμη χρήση των δασών και αυξάνοντας τη βιωσιμότητα των αξιακών αλυσίδων που βασίζονται στη δασοκομία. Η Επιτροπή θα εργαστεί επίσης μέσω διεθνών φόρουμ, - όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο ΟΗΕ, οι G7 και G20, ο ΠΟΕ και ο ΟΟΣΑ - για την ενίσχυση της συνεργασίας σε δράσεις και πολιτικές στον τομέα αυτό. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να διασφαλίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες που διαπραγματεύεται η ΕΕ συμβάλλουν στην υπεύθυνη και βιώσιμη διαχείριση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και να ενθαρρύνει το εμπόριο γεωργικών και δασικών προϊόντων που δεν προκαλούν αποψίλωση ή υποβάθμιση των δασών. Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης μηχανισμούς παροχής κινήτρων για τους μικροκαλλιεργητές προκειμένου να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τις υπηρεσίες οικοσυστήματος και να ενστερνιστούν τη βιώσιμη γεωργία και διαχείριση των δασών. Για να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των πληροφοριών και η πρόσβαση σε πληροφορίες για τα δάση και τις αλυσίδες εφοδιασμού, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός παρατηρητηρίου της ΕΕ για την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, για την παρακολούθηση και τη μέτρηση των αλλαγών στη δασική κάλυψη του πλανήτη και των σχετικών αιτίων/παραγόντων που τις προκαλούν. Αυτός ο πόρος θα παράσχει στους δημόσιους φορείς, τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού, ενθαρρύνοντάς τους να γίνουν περισσότερο βιώσιμοι. Η Επιτροπή θα διερευνήσει επίσης τη δυνατότητα ενίσχυσης της χρήσης του δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης των δασών του Copernicus. Η Επιτροπή θα εστιάσει στην ανακατεύθυνση της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης ώστε να συμβάλει στη δημιουργία κινήτρων για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και τη βιώσιμη διαχείριση των δασικών αξιακών αλυσίδων, καθώς και για τη διατήρηση της υφιστάμενης δασικής κάλυψης και τη βιώσιμη αποκατάσταση πρόσθετης δασικής κάλυψης. Από κοινού με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα εξετάσει τους μηχανισμούς που έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν την πράσινη χρηματοδότηση για τα δάση και να ασκήσουν περαιτέρω μόχλευση καθώς και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση. Ιστορικό Η ΕΕ έχει δείξει ότι διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο στον εν λόγω τομέα. Από το 2003, η ΕΕ εφαρμόζει το σχέδιο δράσης για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT) για την καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας και του συναφούς εμπορίου. Σε ανακοίνωση του 2008 για την αποψίλωση των δασών η Επιτροπή καθόρισε τα αρχικά στοιχεία ενός πλαισίου πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της ΕΕ για ανάσχεση της παγκόσμιας απώλειας δασικών εκτάσεων έως το 2030 και για τη μείωση της συνολικής αποψίλωσης των τροπικών δασών κατά 50 % έως το 2020. Παρά τις προσπάθειές της, οι στόχοι της ΕΕ που καθορίστηκαν το 2008 είναι απίθανο να επιτευχθούν. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες. Η σημερινή ανακοίνωση είναι το αποτέλεσμα εκτενών διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών και την πιθανή δράση της ΕΕ. Σε αυτές περιλαμβάνονταν δύο διασκέψεις το 2014 και το 2017, μια δημόσια διαβούλευση το 2019 και τρεις μελέτες. Η ανακοίνωση ανταποκρίνεται επίσης στα επανειλημμένα αιτήματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τα οποία ζητείται πιο συντονισμένη δράση, ιδίως μέσω της εξάλειψης της αποψίλωσης των δασών από τις αλυσίδες βασικών γεωργικών προϊόντων. Τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις μεγαλύτερες προκλήσεις βιωσιμότητας της εποχής μας, όπως η μείωση της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή και η αύξηση του πληθυσμού. Οι διεθνείς συμφωνίες και δεσμεύσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη φιλόδοξης δράσης για την αναστροφή της τάσης αποψίλωσης. Οι εκπομπές από τη χρήση γης και την αλλαγή της χρήσης γης, κυρίως εξαιτίας της αποψίλωσης των δασών, είναι η δεύτερη σημαντικότερη αιτία της κλιματικής αλλαγής (μετά τα ορυκτά καύσιμα), η οποία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 12 % όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, περισσότερο από ό,τι ο τομέας των μεταφορών. Τα δάση του πλανήτη αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, που προέρχεται από την ατμόσφαιρα και αποθηκεύεται στη βιομάζα και το έδαφος. Η ανάσχεση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών είναι, επομένως, ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η βιώσιμη αποκατάσταση των υποβαθμισμένων δασών και η δημιουργία νέων δασών μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό συμπληρωματικό μέτρο στις προσπάθειες για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών. Εάν προγραμματιστούν ορθά και υλοποιηθούν με πλήρη σεβασμό των αρχών της βιωσιμότητας, τέτοιες αναδασωμένες περιοχές μπορούν να αποφέρουν πολλαπλά οφέλη. Για περισσότερες πληροφορίες Ε&Α Ενημερωτικό δελτίο Ανακοίνωση για την εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με τις δραστηριότητες διαβούλευσης
  19. Στο τελικό βήμα για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών στη χώρα μας προχώρησε η «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Η εταιρεία ανέθεσε σε ιδιώτες μελετητές την κατάρτιση των χαρτών για το υπόλοιπο 46% της χώρας, περιλαμβάνοντας στις συμβάσεις και την επικαιροποίηση των παλαιών δασικών χαρτών, που είχαν εκπονηθεί στο πλαίσιο παλαιών προγραμμάτων του κτηματολογίου χωρίς ποτέ να αναρτηθούν. Το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί μόλις σε ένα έτος, προκειμένου, όπως αναφέρεται στο αναθεωρημένο μνημόνιο, να μπορεί να χρησιμεύσει στην κτηματογράφηση του υπολοίπου της χώρας. Το αποτέλεσμα των διαγωνισμών εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον Αύγουστο και ακολούθησε η υπογραφή των συμβάσεων, με τους αναδόχους που θα αναλαμβάνουν δράση αυτές τις ημέρες. Οι 15 συμβάσεις αφορούν την κατάρτιση και την επικαιροποίηση των δασικών χαρτών στις περιφερειακές ενότητες: • Αργολίδας, Κορινθίας (2,9 εκατ. ευρώ). • Ικαρίας, Λέσβου, Λήμνου, Σάμου και Χίου (2,4 εκατ. ευρώ). • Καλύμνου, Καρπάθου, Κω και Ρόδου (1,8 εκατ. ευρώ). • Χανίων, Ρεθύμνης (2,5 εκατ. ευρώ). • Λασιθίου, Ηρακλείου (3 εκατ. ευρώ). • Γρεβενών (1,5 εκατ. ευρώ). • Καστοριάς, Φλώρινας (2,3 εκατ. ευρώ). • Αρτας, Θεσπρωτίας, Πρέβεζας (2,5 εκατ. ευρώ). • Κέρκυρας, Ζακύνθου, Ιθάκης, Κεφαλληνίας, Λευκάδας (1,3 εκατ. ευρώ). • Αιτωλοακαρνανίας (3,5 εκατ. ευρώ). • Φθιώτιδας (2,8 εκατ. ευρώ). • Βοιωτίας, Φωκίδας (2,8 εκατ. ευρώ). • Ευρυτανίας (1,2 εκατ. ευρώ). • Ξάνθης, Ροδόπης (2,7 εκατ. ευρώ). • Ανδρου, Πάρου, Νάξου και Δήμου Ιητών (1,1 εκατ. ευρώ). Ο συνολικός προϋπολογισμός των συμβάσεων που υπεγράφησαν είναι 35 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η επικαιροποίηση των χαρτών που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο παλαιότερων προγραμμάτων κτηματογράφησης πραγματοποιείται, σε κάποιες περιπτώσεις, και από τις δασικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που περιλαμβάνεται στο αναθεωρημένο μνημόνιο, μέσα στον μήνα θα αναρτηθεί ακόμα 8% των δασικών χαρτών, ενώ έως τον Νοέμβριο θα πρέπει να ολοκληρωθεί η εξέταση των αντιρρήσεων που υποβλήθηκαν μέσα στο 2017. Σήμερα έχει κυρωθεί το 32% των δασικών χαρτών, 9% βρίσκεται σε ανάρτηση, 8% θα αναρτηθεί το επόμενο διάστημα και ακόμα 5% των χαρτών «αναμένει» να καθοριστεί ο χρόνος ανάρτησης. Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί την τελευταία διετία (έπειτα από μια πενταετία πλήρους απραξίας), ο στόχος της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών έως το 2020 παραμένει εξαιρετικά δύσκολος. Και αυτό, παρά τις σημαντικές «εκπτώσεις» που έχουν γίνει υπέρ της σύντμησης των χρόνων, όπως η εξαίρεση των «οικιστικών πυκνώσεων» από τη διαδικασία ανάρτησης και η δυνατότητα κύρωσης των χαρτών προτού εξεταστούν όλες οι αντιρρήσεις. Ειδικά για τις οικιστικές πυκνώσεις, το σχέδιο νόμου που θα τις αφορά πήρε μικρή αναβολή από το υπουργείο Περιβάλλοντος λόγω της τραγωδίας στο Μάτι. Πηγές του ΥΠΕΝ υποστηρίζουν ότι η τελική εισήγηση προς τον υπουργό δεν έχει ακόμα καταρτιστεί (ενδεχομένως αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας επί των προσφυγών της WWF και του ΓΕΩΤΕΕ).
  20. To 1975, ο συνταγματικός νομοθέτης ενέταξε στο Σύνταγμα το άρθρο 24, το οποίο εισήγαγε δύο καινοτόμα για την εποχή τους στοιχεία: Πρώτον, αναγνώρισε το δικαίωμα των πολιτών να ζουν σε ένα ποιοτικό περιβάλλον, καθιστώντας έτσι την περιβαλλοντική πολιτική και επισήμως μια δημόσια πολιτική· και δεύτερον, υπήγαγε τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό στην αρμοδιότητα του κράτους, αναγορεύοντας έτσι και την πολεοδομική πολιτική σε δημόσια πολιτική. Θα περίμενε κανείς ύστερα από τόσα χρόνια να υπάρχει ένα κώδικας περιβάλλοντος, ένα κώδικας πολεοδομίας, ένας δασικός κώδικας. Ωστόσο, όχι απλώς δεν υπάρχουν, αλλά ούτε καν έχει τεθεί από τις κατά καιρούς αρμόδιες πολιτικές και διοικητικές ηγεσίες ως προτεραιότητα, ως στόχος. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο κοινός νομοθέτης με το άρθρο 3 παρ. 6 (περ. ε) του ν. 998/1979 είχε ορίσει τις περιοχές εκείνες στις οποίες λόγω του οικιστικού χαρακτήρα τους δεν εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία – δεν χαρακτηρίζονται δηλαδή δασικές. Στην πορεία των χρόνων που ακολούθησαν ο κατάλογος των περιοχών αυτών διευρυνόταν με αποσπασματικό τρόπο, μεταξύ άλλων και λόγω του ότι η επέκταση των οικισμών ή και διάσπαρτων οικημάτων ελάμβανε χώρα σε περιοχές που είχαν δασικό χαρακτήρα. Τις περιπτώσεις αυτές σήμερα απαριθμεί αναλυτικά το ίδιο άρθρο (περ. ζ, παρ. 6). Χαρακτηριστικότερη όλων, πάντως, είναι η διάταξη του άρθρου 154 παρ. 1 του 4389/2016 (εντάχθηκε στο λεγόμενο τρίτο μνημόνιο), που διεύρυνε ακόμη περισσότερο τον κατάλογο εξαιρώντας από τη δασική νομοθεσία εκτάσεις που οικοδομήθηκαν με την έκδοση σχετικής οικοδομικής άδειας μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011. Η βασική λογική εν προκειμένω είναι ότι σε οικισμούς, αλλά και σε εκτάσεις για τις οποίες εκδόθηκε άδεια οικοδομής, δεν έχει λόγο εφαρμογής η δασική νομοθεσία. Το έτος 2010 ψηφίστηκε ο νόμος 3889, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για τη δρομολόγηση της διαδικασίας ανάρτησης των δασικών χαρτών, με απώτερο τελικό στόχο την απόκτηση δασολογίου. Βασικό χαρακτηριστικό του νόμου αυτού ήταν ο ρυθμιστικός μαξιμαλισμός. Οπως όριζε στο άρθρο 13, ως υπαγόμενη στη δασική νομοθεσία θεωρείται μια περιοχή αρκεί να εμφανίζεται ως δασική είτε σε αεροφωτογραφία του έτους 1945 είτε σε πρόσφατη αεροφωτογραφία, πολύ πλησιέστερη χρονικά στην κατάρτιση του δασικού χάρτη. Αυτά συμβαίνουν στο επίπεδο της νομοθετικής πραγματικότητας. Από την άλλη πλευρά, στο επίπεδο της πραγματικότητας όπως τη βιώνουμε, οι οικισμοί εξαπλώνονται εντός περιοχών που φέρουν μεν τυπικώς τον χαρακτηρισμό του δασικού (η ακόμη και του αναδασωτέου), αλλά στην πράξη παύουν να είναι. Στο σημείο αυτό ανακύπτει το ερώτημα τι κάνουμε με αυτές τις περιοχές ή τις μεμονωμένες εκτάσεις. Στο πεδίο εφαρμογής ποιας νομοθεσίας αυτές εμπίπτουν; Με απλά λόγια, ποια νομοθεσία θα «πάρει το πάνω χέρι», η πολεοδομική ή η δασική; Εδώ ακριβώς είναι το σημείο που η νομοθεσία αδρανεί: Η πολιτική βούληση δεν είναι σαφής, το νομοθετικό έργο δεν προχωράει, ενώ διαχρονική αμηχανία επικρατεί ως προς την πολιτική και νομική διαχείριση του άρθρου 24 του Συντάγματος, ιδίως μάλιστα από τη χρονική στιγμή που ο ορισμός του δάσους εντάχθηκε στο Σύνταγμα. Η επιστήμη λειτουργεί συχνά, και πρέπει να λειτουργεί, ως έρεισμα του δικαίου, δεν ταυτίζεται όμως γενικευμένα με το δίκαιο. Πρέπει να υπάρξει υπέρβαση αυτή της κατάστασης στασιμότητας. Το κράτος θα πρέπει να αποφασίσει από τη μία τελεσίδικα ποια αυθαίρετα θα κατεδαφίσει, και άρα δεν τίθεται θέμα τακτοποίησης-νομιμοποίησής τους, και από την άλλη ποιους οικισμούς ή εκτάσεις που έχουν δομηθεί θα αποσυνδέσει, και υπό ποιες προϋποθέσεις, από το «πέπλο προστασίας» της δασικής νομοθεσίας, από τη στιγμή που δεν επιλέγει την κατεδάφισή τους. Το «πέπλο προστασίας», άλλωστε, στη συγκεκριμένη περίπτωση εμπίπτει στη θεωρητική σφαίρα, δεν υφίσταται στην πράξη, διότι το έχει παρακάμψει η ίδια η πραγματικότητα, η οποία έχει επιβάλει τη δική της κανονιστικότητα. Η καταστροφή που επήλθε στο Μάτι οφείλει να αποτελέσει το έναυσμα για σαφή οριοθέτηση του δασικού με το πολεοδομικό, και συνακόλουθα για μια καθαρή νομική ματιά, χωρίς ιδεοληπτικές αγκυλώσεις, υπό το φως της «αρχής της πραγματικότητας». Ούτε η δασική νομοθεσία μπορεί να υποσκάπτει τον πολεοδομικό σχεδιασμό, εκεί όπου συνιστά αδήριτη πλέον ανάγκη, ούτε η παράνομη δόμηση, με βάση τις αρχές της ισονομίας και της δικαιοσύνης, μπορεί να γίνεται ανεκτή. Δασικοί οικισμοί, άλλωστε, δεν νοούνται, συνιστούν δυνάμει μια «εύφλεκτη» κατάσταση που εμπεριέχει, όπως αποδείχθηκε, σοβαρότατο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή. * Ο κ. Μάριος Χαϊνταρλής είναι δικηγόρος και επίκουρος καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
  21. Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 142/Α'/03-08-2018 ο Ν. 4559 του οποίου το Άρθρο 52 αφορά τις Επείγουσες ρυθμίσεις για κατεδαφίσεις αυθαίρετων κτισμάτων σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις Συγκεκριμένα, το επίσημο πλέον κείμενο αναφέρει τα ακόλουθα: Άρθρο 52 Επείγουσες ρυθμίσεις για κατεδαφίσεις αυθαίρετων κτισμάτων σε αιγιαλό και δασικές εκτάσεις 1. Μέχρι τη συγκρότηση των Υπηρεσιών Ελέγχου Δόμησης του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), σε περιπτώσεις: α) περιφράξεων σε ζώνη αιγιαλού κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 23 του ν. 1337/1983 (Α΄ 33), β) αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών σε δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται συνεπεία πυρκαγιάς και έχουν κηρυχτεί αναδασωτέες σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 38 του ν. 998/1979 και γ) αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών σε περιοχές που περιλαμβάνονται σε ρέματα που έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και βρίσκονται εντός Ζώνης Δυνητικού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΚΠ), σύμφωνα με τα εγκεκριμένα από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, δ) επικίνδυνων οικοδομών, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 13/22.4.1929 (Α΄ 153), είναι δυνατή η έκδοση πράξης κατεδάφισης με απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, κατόπιν σύνταξης έκθεσης αυτοψίας των Επιθεωρητών Δόμησης του Σώματος Επιθεώρησης της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. 2. Κατά της πράξης κατεδάφισης της παραγράφου 1 είναι δυνατή η άσκηση αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικράτειας. Μετά το πέρας δεκαπέντε ημερών από την κοινοποίηση της πράξης κατεδάφισης της παραγράφου 1 στον ενδιαφερόμενο, αυτή είναι άμεσα εκτελεστή. 3. Η εκτέλεση των πράξεων κατεδάφισης της παραγράφου 1 γίνεται κατά τις διατάξεις της υποπαρ. 45 της παραγράφου II του άρθρου 280 του ν. 3852/2010, με εφαρμογή των διατάξεων του π.δ. 267/1998 (Α΄ 195). 4. Για την εκτέλεση πράξεων κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων και κατασκευών που εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 του παρόντος, ανεξαρτήτως της διαδικασίας έκδοσης τους, επιτρέπεται η σύναψη σύμβασης με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατά παρέκκλιση του ορίου της παρ. 1 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), και μέχρι τα όρια της περίπτωσης β΄ του άρθρου 5 του ίδιου νόμου. Για τις κατεδαφίσεις του προηγούμενου εδαφίου, η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί να επεκτείνει υφιστάμενη σύμβαση που έχει συναφθεί με σκοπό την παροχή υπηρεσιών κατεδάφισης, μέχρι πενήντα τοις εκατό (50%) επιπλέον του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, εφόσον επεκτείνεται ανάλογα και το φυσικό αντικείμενο αυτής. 5. Τα έξοδα της εκτέλεσης των πράξεων κατεδάφισης της παραγράφου 4, καλύπτονται από το Πράσινο Ταμείο, καταλογίζονται σε βάρος του υπόχρεου μετά από απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, και βεβαιώνονται στην αρμόδια ΔΟΥ, εισπράττονται ως δημόσιο έσοδο και αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο. Τα παραπάνω έξοδα κατεδάφισης καταβάλλονται από τον υπόχρεο εφάπαξ. 6. Για το σκοπό της χρηματοδότησης της εκτέλεσης πράξεων κατεδάφισης της παραγράφου 4 του παρόντος, το Πράσινο Ταμείο μπορεί να διαθέτει πόρους στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, κατά παρέκκλιση των περιορισμών της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 3889/2010 (Α΄ 182). 7. Στην παρ. 1 του άρθρου 7 του π.δ. 13/22.4.1929 (Α΄153) οι, εντός παρενθέσεως, λέξεις «(άρθρα 1 παρ. 2)» αντικαθίστανται από τις λέξεις «(άρθρα 1 παρ. 2 και 4)». Μπορείτε να κατεβάσετε το σχετικό ΦΕΚ από το Εθνικό Τυπογραφείο, εδώ: http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wG3UHk-ZeQumndtvSoClrL8cHFJddP1Ek55MXD0LzQTLWPU9yLzB8V68knBzLCmTXKaO6fpVZ6Lx3UnKl3nP8NxdnJ5r9cmWyJWelDvWS_18kAEhATUkJb0x1LIdQ163nV9K--td6SIuUsQgev8KCrEG8b1gww8jZ19dmJEaH98WihWuWmX-0Hb
  22. Τον ερχόμενο Αύγουστο αναμένεται να κατατεθεί η διαβούλευση νόμου για τις οικιστικές πυκνώσεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα το ΥΠΕΝ ζήτησε αναβολή για την εκδίκαση του νόμου Τσιρώνη ο οποίος είχε κριθεί ως αντισυνταγματικός. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου, μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο που ορίστηκε νέα δικάσιμος θα πρέπει ο νέος νόμος να είναι ήδη έτοιμος. Το ενδιαφέρον για τον εν λόγω νόμο εστιάζεται στο γεγονός ότι ξεκαθαρίζει το τοπίο για τα δασικά αυθαίρετα, καθώς περιλαμβάνει η διαχείριση των οικιστικών πυκνώσεων, τα κτίσματα που αποκλείονται από τη διαδικασία ρύθμισης όπως δάση και αιγιαλοί, τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά πυκνώσεων καθώς και τις ιδιοκτησίες δεν πληρούν τα κριτήρια και, επομένως, πρέπει να κατεδαφιστούν. Πρόβλημα από την ασυνέπεια των ΟΤΑ Την ίδια ώρα, πάντως, αγκάθι παραμένει η ασυνέπεια των ΟΤΑ, όπου ενώ η προθεσμία εκπνέει σε μόλις 3 ημέρες και συγκεκριμένα την Τρίτη 15 Μαΐου, δεν έχουν κατατεθεί τα όρια οικισμού και οι οικιστικές πυκνώσεις σε περισσότερους από 100 δήμους. Σύμφωνα μάλιστα με τον αν. υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλο, η ημερομηνία είναι καθορισμένη νομοθετικά και δεν τροποποιείται με υπουργική απόφαση. Αν τελικά πράγματι το ΥΠΕΝ δεν καταφέρει να βρει τη χρυσή τομή δεδομένου ότι οι ΟΤΑ είναι εκπρόθεσμοι, αφενός θα προκύψουν προβλήματα με τους πολίτες που θα χρειαστεί τελικά να καταθέσουν αντιρρήσεις για να μη βρεθούν οι ιδιοκτησίες τους στον αέρα και αφετέρου η νομοθετική ρύθμιση χωρίς τα οικιστικά περιγράμματα θα είναι ημιτελής. Σε κάθε περίπτωση υψηλόβαθμες πηγές από το υπουργείο επισημαίνουν στον «Ελεύθερο Τύπο» πως μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχουν λυθεί τα όποια προβλήματα και η διαδικασία θα ολοκληρωθεί ομαλά. Υπενθυμίζεται ότι, με το νόμο Τσιρώνη, ως οικιστική πύκνωση ορίζονται τα 50 κτίρια σε έκταση έως 25 στρέμματα και δημιουργήθηκε προκείμενου να δοθεί μια «έκτακτη λύση» στο ζήτημα της θεώρησης δασικών χαρτών σε περιοχές που καλύπτονται από τη δασική νομοθεσία και έχουν αυθαίρετους οικισμούς. από http://www.aftodioikisi.gr/ota/dimoi/dasika-afthereta-pote-tha-vgi-o-neos-nomos-pii-dimi-kathysteroun/
  23. Σε μία εξαιρετικά χαρμόσυνη ανακοίνωση προχώρησε η Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος (NASA), η οποία με την βοήθεια των δεκάδων δορυφόρων που έχει στην διάθεσή της, υποστηρίζει πως ο πλανήτης μας είναι αρκετά πιο «πράσινος» σε σχέση με το ξεκίνημα του 21ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές της NASA αφού εξέτασαν ενδελεχώς και συνέκριναν τις δορυφορικές απεικονίσεις της Γης τις τελευταίες δύο δεκαετίες ανακοίνωσαν με περηφάνια ότι ο πλανήτης φιλοξενεί σήμερα συντριπτικά μεγαλύτερους αριθμούς δέντρων και φυτών σε σχέση με το 2000, ενώ κύριοι υπαίτιοι για αυτή την τεράστια αλλαγή είναι οι δύο χώρες που εκπέμπουν τον μεγαλύτερο αριθμό ρύπων παγκοσμίως. Ινδία και Κίνα, που επίσης αποτελούν και τις δύο πολυπληθέστερες χώρες της υφηλίου, ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο για την αναδάσωση τεράστιων εκτάσεων στα εδάφη τους, πρακτική που όπως φαίνεται έχει ήδη ξεκινήσει να αποδίδει, σκορπώντας κύματα αισιοδοξίας, καθώς οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν αρχίσει να λαμβάνουν πολύ ανησυχητικές διαστάσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η NASA η συνολική έκταση που δενδροφυτεύτηκε τα τελευταία 20 χρόνια αντιστοιχεί σε περίπου 2 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλα ή μία έκταση όσο σχεδόν ολόκληρο το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, που είναι και το μεγαλύτερο στον πλανήτη. Πάντως, όση αισιοδοξία και να προκαλεί η είδηση τα πράγματα είναι ακόμα πολύ δύσκολα κι η αναγκαιότητα πύκνωσης και πολλαπλασιασμού αντίστοιχων πρωτοβουλιών, καθώς η συνολική έκταση του πλανήτη που καλύπτεται από βλάστηση και δάση ανέρχεται μόλις στο 9& της συνολικής του χερσαίας έκτασης. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η ετήσια αύξηση του πράσινου στον πλανήτη βρίσκεται στο 5% σε σχέση με κάθε προηγούμενη χρονιά, ποσοστό που θεωρείται πολύ μικρό σε σχέση με την δουλειά που απαιτείται ώστε να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή και να διασφαλιστεί -όσο γίνεται- το μέλλον της ανθρωπότητας. Πληροφορίες: dailymail.co.uk. Δείτε αναλυτικά την έρευνα εδώ: https://www.nature.com/articles/s41893-019-0220-7.epdf?referrer_access_token=VCaXhKypCEU67ckCgxxMFNRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0PWRtkOfOQVoFXMhNwHq5j0kH2zfWJNpHqX2tgfqikYTGHbfkm6NKbZSPLXWTbvADodCsYvgfgnBnY35scoMJdcpZZmKI1d-tNUzSE8DzLBesVM_b3285AUXLVA6-PEr820sadpHLHMXuHsjMk6DL8oIEkV1t3j0TwkaaEO28FTtunY5gUeUqDNYo8CczB1r0jubpVulmwRaz5uKfsh6fSfoKrd5pFxpIkLLLNGH9wX_CeFDYQEdjce5Ti20GuqB5BoRDIvvPBv41YDcLbZiSE1&tracking_referrer=www.dailymail.co.uk
  24. Οι αυθαιρετούχοι θα μπορούν να τα διατηρήσουν για 40 έτη εάν έχουν ανεγερθεί πριν το 1975 και για 25 έτη εάν χτίστηκαν μετά. Δεν θα μεταβιβάζονται. Το πρόστιμο θα καταβάλλεται σε 100 δόσεις. Προβλέπεται έκπτωση 33% εάν πρόκειται για πρώτη και μοναδική κατοικία. Aναστολή της κατεδάφισης των δασικών αυθαιρέτων προβλέπει σχέδιο νόμου το οποίο ετέθη σήμερα σε δημόσια διαβούλευση. Ειδικότερα, τα κτίρια και οι συνοδευτικές κατασκευές που έχουν ανεγερθεί σε δάση, δασικές, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις πριν την ισχύ του Συντάγματος του 1975 εξαιρούνται για σαράντα έτη της κατεδάφισης και όλων των υπολοίπων διοικητικών κυρώσεων (όπως πρωτόκολλα επιβολής ειδικής αποζημίωσης, πράξεις καταλογισμού κ.ά.), μετά την εξόφληση σχετικού προστίμου. Όσες αυθαίρετες κατασκευές έχουν κατασκευαστεί μετά την 11.6.1975 έως και τις 28.7.2011, εξαιρούνται για 25 έτη. Ο χρόνος κατασκευής πρέπει να αποδεικνύεται με προσκόμιση αεροφωτογραφιών ή από δημόσια έγγραφα (ιδίως της δασικής υπηρεσίας). Οι νέες ρυθμίσεις δεν αφορούν μεμονωμένα δασικά αυθαίρετα, αλλά όσα βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων (δασικές περιοχές με 50 αυθαίρετα στα 25 στρέμματα, 100 αυθαίρετα στα 100 στρέμματα και 200 αυθαίρετα στα 400 στρέμματα). Το συνολικό ύψος του ενιαίου δασικού προστίμου θα υπολογίζεται βάσει ενός αλγορίθμου, ο οποίος περιλαμβάνει σταθερές, αλλά και μεταβλητές, παραμέτρους, οι οποίες αφορούν στο κτίριο (την επιφάνεια, την παλαιότητα κλπ), στον περιβάλλοντα χώρο (π.χ. αξία δασικής γης, τα κόστη της περιβαλλοντικής ζημίας, αναδάσωσης, εκχέρσωσης κλπ.) και στις συνοδεύουσες εγκαταστάσεις του κτιρίου (επεκτάσεις, πισίνες, γκαράζ κλπ). Ειδικά για τις συνοδεύουσες εγκαταστάσεις (μάντρες, πλακόστρωτα, στέγαστρα, θέσεις στάθμευσης, κτιστές ψησταριές, ξυλόφουρνοι κλπ.), το δασικό ενιαίο πρόστιμο υπολογίζεται με βάση το κόστος των εργασιών για την κατασκευή τους. Αν ανέρχεται έως το ποσό των 15.000 ευρώ το πρόστιμο είναι 1.000 ευρώ, από 15.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ το πρόστιμο είναι 3.000 ευρώ και στις περιπτώσεις που το κόστος εργασιών υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ το πρόστιμο είναι 5.000 ευρώ. Κατά τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση των νέων ρυθμίσεων, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σωκράτης Φάμελλος, έδωσε ένα παράδειγμα. Για δασικό αυθαίρετο 100 τετραγωνικών μέτρων σε περιοχή με τιμή ζώνης 2.000 ευρώ το πρόστιμο θα ανέρχεται σε : – Σε 19.950 ευρώ για ακίνητο κατασκευής προ του 1975 – Σε 37.500 ευρώ για ακίνητο κατασκευής προ του 2003 – Σε 72.600 ευρώ για ακίνητο κατασκευής προ του 2011 Για τα δασικά αυθαίρετα που θα υπαχθούν στον νέο νόμο θα επιτρέπεται σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και διενέργεια μόνο επισκευαστικών εργασιών με άδεια από υπηρεσία δόμησης. Επίσης, δεν θα μπορούν να μεταβιβάζονται, καθώς με την εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση οι αυθαιρετούχοι τους δεν αποκτούν ιδιοκτησιακό δικαίωμα. Για την υπαγωγή στο νόμο θα πρέπει να υποβληθούν τα εξής δικαιολογητικά: αίτηση υπαγωγής έως δύο χρόνια από την έναρξη ισχύος του νόμου, παράβολο 250 ευρώ υπέρ του Δημοσίου, τεχνικές εκθέσεις δασολόγων και μηχανικών, δηλώσεις εντύπου Ε9 και υπεύθυνη δήλωση. Η ολοκλήρωση της υποβολής δικαιολογητικών θα πρέπει να γίνει σε έξι μήνες από την πληρωμή του παραβόλου. Οι δηλώσεις υπαγωγής θα ελέγχονται δειγματοληπτικά σε ποσοστό 30%. Ποιοι δικαιούνται έκπτωσης έως και 50% Το συνολικό ενιαίο πρόστιμο θα μπορεί να καταβάλλεται σε 100 δόσεις, με ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης τα 100 ευρώ. Ωστόσο, ο αυθαιρετούχος που θα το καταβάλλει εφάπαξ θα έχει έκπτωση 20%. Το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 33% εάν το δασικό αυθαίρετο αποτελεί πρώτη και μοναδική κατοικία ή βρίσκεται εντός ιδιωτικών δασών και ιδιωτικών δασικών εκτάσεων. Αν συντρέχουν και οι δύο περιπτώσεις το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 50% Ποια θα είναι η διαδικασία Με τη δημοσίευση του νόμου, γίνεται έλεγχος των οικιστικών πυκνώσεων, όπως αυτές δηλώθηκαν από τους δήμους, για να διαπιστωθεί εάν είναι ορθά τα περιγράμματα που υποδείχτηκαν και εάν πληρούνται τα κριτήρια ορισμού των πυκνώσεων. Μετά τον έλεγχο, θα εκδοθεί διαπιστωτική πράξη για τις έγκυρες πυκνώσεις με δεδομένα εκτάσεων, αριθμού, κτιρίων κλπ. Τα στοιχεία θα ελεγχθούν στη συνέχεια από τις Διευθύνσεις Δασών για την ύπαρξη προστατευόμενων περιοχών (Εθνικοί Δρυμοί, υγρότοποι Ραμσάρ, περιοχές Natura κλπ) εντός των πυκνώσεις ώστε αυτές να εξαιρεθούν. Θα ακολουθήσει δεύτερη διαπιστωτική πράξη με τις οριστικές πυκνώσεις (οι οποίες θα αποτυπώνονται στον Δασικό Χάρτη με ιώδες περίγραμμα), οπότε τα αυθαίρετα που βρίσκονται εκεί θα μπορούν να υπαχθούν στον νόμο. Οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν αντιρρήσεις ή αίτηση πρόδηλου σφάλματος μετά την ανάρτηση του Δασικού Χάρτη των οικιστικών πυκνώσεων. Στις οικιστικές πυκνώσεις που απορρίπτονται από τον έλεγχο (οριοθετούνται στο Δασικό Χάρτη με κυανό χρώμα) θα εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία και στην πλειονότητά τους θα κατεδαφίζονται. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι 25 δήμοι δεν ανταποκρίθηκαν, με συνέπεια οι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων σε πυκνώσεις να βρίσκονται στον αέρα. Συνολικά 115 δήμοι καταχώρισαν όρια πυκνώσεων, τα οποία περιλαμβάνουν έκταση που φτάνει περίπου τα 300.000 στρέμματα.
  25. Υπεγράφη από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλο, και δημοσιεύτηκε νωρίτερα σε ΦΕΚ (Β´ 5351) η Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με την οποία θεσμοθετείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα Εθνική Στρατηγική για τα Δάση (ΕΣΔ) με 20ετή χρονικό ορίζοντα (2018-2038). Την κατάρτιση της ΕΣΔ υποστήριξε εξ αρχής η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής και στην εκπόνησή της συμμετείχαν 30μελής ομάδα εργασίας, 250 επιστήμονες και εκπρόσωποι 90 φορέων, συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, φορείς εποπτευόμενοι από το ΥΠΕΝ (όπως είναι οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών), ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιστημονικοί φορείς, παραγωγικοί φορείς, ΓΕΩΤΕΕ, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ, κυνηγετικές οργανώσεις, η δασική βιομηχανία και ορειβατικοί σύλλογοι. Σχέδιο της ΥΑ είχε αναρτηθεί στη διαδικτυακή σελίδα οpengov.gr και η διαβούλευσή του συγκέντρωσε 315 σχόλια, τα οποία ενσωματώθηκαν στην τελική Απόφαση. Η ΕΣΔ έχει 3 οριζόντιους άξονες (διακυβέρνηση δασικού τομέα, απογραφή-παρακολούθηση, έρευνα-καινοτομία) και 4 κάθετους άξονες (οικονομία του δάσους, κλιματική αλλαγή, προστασία δασικών οικοσυστημάτων και βελτιστοποίηση υπηρεσιών οικοσυστήματος, διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές). Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο άξονας της προστασίας περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για τις δασικές πυρκαγιές με κυρίαρχη τη δημόσια πολιτική πρόληψης. Σε κάθε άξονα περιγράφονται οι γενικοί του στόχοι, οι κατευθύνσεις δράσεων τους, καθώς και οι δείκτες παρακολούθησης υλοποίησής τους. Ακόμη, ορίζονται τα μέσα υλοποίησης και ο τρόπος σύνταξης των Σχεδίων Δράσης. Τα Σχέδια Δράσης θα αναπτυχθούν άμεσα και γι' αυτό νομοθετήθηκε πρόσφατα η δυνατότητα κύρωσης τους. Στην ΕΣΔ υπάρχουν πολλές νέες δράσεις, αλλά και άλλες που ήταν υπό συζήτηση χωρίς να έχουν θεσμοθετηθεί για δεκαετίες, ενώ το πλάνο υλοποίησής τους είναι 20ετές. Ενδεικτικά αναφέρονται: Ανασυγκρότηση κεντρικών και περιφερειακών δομών Δασικής Υπηρεσίας και καθετοποίηση αυτών, η οποία θα στοχεύει στη βελτιστοποίηση της αειφορικής διαχείρισης των υπηρεσιών οικοσυστήματος και των δασικών προϊόντων Ανάπτυξη εθνικού, περιφερειακών και τοπικών οδικών χαρτών για την ενίσχυση του προληπτικού αντιπυρικού σχεδιασμού και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών Συστηματική διαχείριση όλων των δασικών οικοσυστημάτων με σκοπό τον περιορισμό των δασικών πυρκαγιών, αλλά και της έντασης αυτών υπό το πρίσμα της αειφορίας και των πολλαπλών υπηρεσιών των δασικών οικοσυστημάτων Ανάπτυξη ανθεκτικών και προσαρμοσμένων οικισμών σε δασικές πυρκαγιές στις περιοχές άμεσης προτεραιότητας μέσα από τη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών (πχ. Δασική Υπηρεσία, Γενική Γραμματεία, Πολιτικής Προστασίας, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Τοπική Αυτοδιοίκηση Α' και Β' βαθμού) και την εθελοντική συνεργασία μεταξύ δημοσίων υπηρεσιών και πολιτών Δημιουργία μόνιμου και ευέλικτου μηχανισμού εθνικής απογραφής και παρακολούθησης των δασικών οικοσυστημάτων Ενίσχυση της καινοτομίας σε προϊόντα και υπηρεσίες Διαρκής κατάρτιση και ενημέρωση των εργαζομένων που συνδέονται με τα δασικά οικοσυστήματα με στόχο την ενσωμάτωση στη δασική πράξη των αποτελεσμάτων της έρευνας, της καινοτομίας και των διεθνών πρακτικών και πολιτικών Αύξηση της συμβολής του δασικού τομέα στο ΑΕΠ της χώρας Βελτίωση της μεθοδολογίας καταγραφής των παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών του δάσους με έμφαση στην απασχόληση και στον κοινωνικοοικονομικό ρόλο των δασικών οικοσυστημάτων Αναγνώριση της αξίας και ενίσχυση της συμβολής των δασικών οικοσυστημάτων στη βιοοικονομία και στην κυκλική οικονομία Διαχείριση με σκοπό την προσαρμογή των δασικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή Συμβολή στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής με αύξηση της δέσμευσης και αποθήκευσης του άνθρακα στα δασικά οικοσυστήματα Διαχείριση και αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων με σκοπό τη διατήρησή τους και την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας Διατήρηση, αποκατάσταση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών οικοσυστήματος Βελτίωση των νομικών εργαλείων απογραφής και παρακολούθησης (πχ. δασικοί χάρτες στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου, δασολόγιο, διασύνδεση δασικών διαχειριστικών μελετών) για τη θεσμική θωράκιση των δασικών οικοσυστημάτων Δικτύωση και συνέργειες θεσμικών και μη φορέων που σχετίζονται με τα δασικά οικοσυστήματα για την ενίσχυση της δημόσιας συμμετοχής, την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της απλοποίησης των διαδικασιών Συνοχή της εθνικής πολιτικής με τις πολιτικές, στόχους και δεσμεύσεις σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο για τα δασικά οικοσυστήματα Ενίσχυση των διεθνών πολιτικών παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών της χώρας σε τομείς που σχετίζονται με τα δασικά οικοσυστήματα, όπως της κλιματικής αλλαγής, και ανάληψη πρωτοβουλιών στη χάραξη διεθνούς πολιτικής για τα δασικά οικοσυστήματα, με έμφαση στις περιοχές των Βαλκανίων και της Μεσογείου
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.