Αναζήτηση στην κοινότητα

Τα βασικά ευρήματα δέσμης μελετών του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική οικονομία με τίτλο: «Eκτίμηση των επιδράσεων της κλιματικής αλλαγής σε επιλεγμένους τομείς υψηλής σημασίας για την Ελληνική οικονομία» παρουσιάστηκαν σήμερα στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης. Το ΙΟΒΕ εκπόνησε τις μελέτες με την υποστήριξη της Πρωτοβουλίας ’21*, στην οποία συμμετέχουν τα σημαντικότερα κοινωφελή Ιδρύματα του τόπου και η Εθνική Τράπεζα, και με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση. Στο έργο συνέβαλαν το Κέντρο Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας της Τράπεζας της Ελλάδος και η εταιρεία Accenture. Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, οι αναλύσεις και τα συμπεράσματα που παρουσιάζονται αντανακλούν την ανεξάρτητη ερευνητική προσέγγιση του ΙΟΒΕ. Οι μελέτες τεκμηριώνουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί πρόκληση με σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή, την κατανάλωση, τις επενδύσεις και την απασχόληση. Παράλληλα, χρησιμοποιώντας ποσοτικά σενάρια και τομεακές αναλύσεις, το ΙΟΒΕ παρουσιάζει ένα στρατηγικό πλαίσιο δράσης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας. Έως και 16 δισεκ. ευρώ απώλεια εισοδήματος και 327 χιλ. θέσεις εργασίας το ακραίο σενάριο για τα νοικοκυριά Οι δυνητικές επιπτώσεις για τα ελληνικά νοικοκυριά είναι πολλαπλές: μείωση διαθέσιμου εισοδήματος, αύξηση ανελαστικών δαπανών, ενίσχυση της ενεργειακής φτώχειας, και μετατόπιση της κατανάλωσης σε άλλους κλάδους. Στο ακραίο κλιματικό σενάριο, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά 10% και αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες δύνανται να περιορίσουν το ΑΕΠ κατά 16 ευρώ δισεκ. ετησίως, με εκτιμώμενη απώλεια 327 χιλ. θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης. Ο τουρισμός επηρεάζεται από τη θερμική δυσφορία – αλλά η επέκταση της περιόδου δημιουργεί ευκαιρίες Ο τουριστικός τομέας αποτελεί έναν από τους πλέον στρατηγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, συμβάλλοντας κατά περίπου 18% στο ΑΕΠ της χώρας και δημιουργώντας περισσότερες από 800 χιλ. άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις αλληλεπιδράσεις του με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Με δεδομένο πως η θερινή αιχμή σε παραδοσιακούς προορισμούς αναμένεται να συρρικνωθεί λόγω ακραίων θερμοκρασιών, η μελέτη εκτιμά πιθανές απώλειες μέχρι και 2,2 δισεκ. ευρώ και απώλεια 38 χιλ. θέσεων πλήρους απασχόλησης ετησίως. Ωστόσο, μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου και ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, είναι εφικτή η αντιστάθμιση των απωλειών και μια οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά Euro228 εκατ. και 6,6 χιλ. νέες θέσεις εργασίας ετησίως. Στον πρωτογενή τομέα, η κλιματική αλλαγή απειλεί τη βιωσιμότητα και την επισιτιστική ασφάλεια Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, με ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη της περιφέρειας και την κοινωνική συνοχή. Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του τομέα ανέρχεται σε περίπου 7,4 δισεκ.ευρώ με βασική πηγή την παραγωγή φυτικών και ζωικών προϊόντων. Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η κακοκαιρία Daniel, μπορούν να προκαλέσουν απώλειες άνω των 1,4 δισεκ.ευρώ στην τριετία και απώλεια 58 χιλ. θέσεων εργασίας. Επιπλέον, έως και το 10% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ενδέχεται να μην επιστρέψουν στην παραγωγή. Η απώλεια παραγωγικής ικανότητας, ιδίως σε στρατηγικής σημασίας περιοχές όπως η Θεσσαλία, επηρεάζει άμεσα την εθνική διατροφική επάρκεια, ενισχύοντας την εξάρτηση από εισαγωγές και δημιουργώντας πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές βασικών αγαθών. Ωστόσο, η αποτελεσματική προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή δεν περιορίζεται στην αποτροπή ζημιών, αλλά μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός αναπτυξιακής προοπτικής, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής, τη διαφοροποίηση του εισοδήματος και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα. Σημαντικά οφέλη από την πράσινη μετάβαση στη βιομηχανία Η βιομηχανία, αν και εξακολουθεί να υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου, παραμένει βασικός μοχλός παραγωγής και απασχόλησης. Το 2023 το μερίδιό της στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) ανήλθε σε 15% (30,2 δισεκ.ευρώ), έναντι 14% το 2015, ενώ η απασχόληση στον κλάδο διαμορφώθηκε στα 479 χιλ. άτομα (9,5% της συνολικής απασχόλησης). Η σχετική μελέτη τεκμηριώνει ότι υπό συνθήκες επιτάχυνσης της πράσινης μετάβασης, το ΑΕΠ μπορεί να ενισχυθεί κατά Euro2,4 δισεκ. ετησίως και να δημιουργηθούν έως 25,2 χιλ. θέσεις εργασίας. Η αναπτυξιακή προοπτική εκτείνεται και σε περιοχές Δίκαιης Μετάβασης, όπως η Δυτική Μακεδονία. Κενά και ευκαιρίες στον χρηματοπιστωτικό τομέα για την ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου Ο χρηματοπιστωτικός τομέας εκτίθεται τόσο σε φυσικό κίνδυνο, όσο και σε κίνδυνο μετάβασης λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η μελέτη αναδεικνύει σημαντικά περιθώρια ενίσχυσης της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα στην κλιματική αλλαγή. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι το 91% των δανείων των ελληνικών συστημικών τραπεζών αφορά σε κλάδους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ωστόσο, κατά μέσο όρο, μόνο το 1,9% των περιουσιακών στοιχείων είναι ευθυγραμμισμένο με την Ευρωπαϊκή Ταξινομία. Παράλληλα, περίπου το 7% των χορηγήσεων αφορά σε επενδύσεις που εκτίθενται σε οξύ φυσικό κίνδυνο. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα δεδομένων, η έλλειψη προσαρμοσμένων εργαλείων αξιολόγησης και η υποεκτίμηση του φυσικού κινδύνου σε τραπεζικούς και ασφαλιστικούς δείκτες, περιορίζουν την αποτελεσματική ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στις αποφάσεις χρηματοδότησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στο σημαντικό ασφαλιστικό κενό έναντι φυσικών καταστροφών. Παρά την αύξηση της προσφοράς προϊόντων, η ασφαλιστική κάλυψη παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, ειδικά στον αγροτικό τομέα και σε περιοχές υψηλού κινδύνου με μόλις το 3% των συνολικών ζημιών να καλύπτεται μέσω ιδιωτικής ασφάλισης – ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο του ΕΟΧ (21%). Οριζόντιες πολιτικές για προσαρμογή και ανθεκτικότητα Η έκθεση καταλήγει σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο δράσης με τομεακές προτάσεις για πολιτικές προσαρμογής, επενδυτικές κατευθύνσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία και θεσμικές παρεμβάσεις. Έμφαση δίδεται στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της οικοκαινοτομίας, στην ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην αποτελεσματικότερη/καλύτερη διακυβέρνηση της προσαρμογής σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΙΟΒΕ προτείνει δέσμη προτάσεων πολιτικής, οι οποίες συνοψίζονται: -Προστασία των νοικοκυριών – απαραίτητες επενδύσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, στην προσαρμογή του συστήματος υγείας και στη βελτίωση του δικτύου μέσων μαζικής μεταφοράς με έμφαση στην ηλεκτροκίνηση. -Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού περιορίζουν τις απώλειες από την πτώση της θερινής ζήτησης, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. -Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πρωτογενούς τομέα και η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών που βελτιώνουν την απορρόφηση άνθρακα περιορίζουν τις απώλειες από την κλιματική αλλαγή, προστατεύουν τη διατροφική επάρκεια και στηρίζουν το αγροτικό εισόδημα, με αξιοποίηση της τεχνολογίας και καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων. -Η ενίσχυση της βιομηχανίας μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις σε υποδομές, τεχνολογία και δεξιότητες επιταχύνει την πράσινη μετάβαση, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και στηρίζει τη στρατηγική αυτονομία της ελληνικής οικονομίας. -Η ενίσχυση της οικοκαινοτομίας μπορεί να παρέχει λύσεις απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η σύνδεση με την επιχειρηματικότητα ενισχύει τη βιώσιμη ανάπτυξη δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης και επενδύσεων. -Η αποτελεσματική ενσωμάτωση του κλιματικού κινδύνου στο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αναγκαία για τη σταθερότητα, τη βιωσιμότητα και τη διοχέτευση πόρων προς την πράσινη μετάβαση. Απαιτείται συνδυασμός ρυθμιστικής σαφήνειας, ενίσχυσης της τεχνογνωσίας και ενεργοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων. Τα ιδρύματα που συμμετείχαν: Εθνική Τράπεζα, Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Ίδρυμα Ευγενίδου, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β & Μ Θεοχαράκη, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), Ίδρυμα Λαμπράκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ.Λάτση, Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν.Στασινόπουλος-ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Κοινωφελές Ίδρυμα Μαρία Τσάκος – Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης, Ίδρυμα Ωνάση. View full είδηση

Σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα διατηρήθηκε η παγκόσμια θερμοκρασία διατηρήθηκε τον Απρίλιο του 2025, συνεχίζοντας μια αδιάκοπη πορεία ρεκόρ που ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 2023, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του ευρωπαϊκού προγράμματος Κοπέρνικος. Πρόκειται για τον δεύτερο θερμότερο Απρίλιο που έχει καταγραφεί ποτέ, μετά τον περσινό του 2024, με τις μετρήσεις να δείχνουν ότι σχεδόν κάθε μήνας της τελευταίας διετίας ξεπερνά τους 1,5°C σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850–1900)! Τον Απρίλιο, οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν σε επίπεδα άνω του μέσου όρου στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης, με τις εντονότερες θερμές αποκλίσεις να καταγράφονται στην ανατολική Ευρώπη, τη δυτική Ρωσία, το Καζακστάν και τη Νορβηγία. Εκτός Ευρώπης, υψηλότερες από τις φυσιολογικές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στην Ανατολική Ρωσία, σε μεγάλο μέρος της δυτικής και κεντρικής Ασίας, στη Βόρεια Αμερική, σε περιοχές της Αυστραλίας, καθώς και σε ολόκληρη την Ανταρκτική Χερσόνησο και τη Δυτική Ανταρκτική. Λιώνουν οι πάγοι στην Ανταρκτική – Ασυνήθιστη βλάστηση σε περιοχές που άλλοτε ήταν μόνιμα παγωμένες Οι επιστήμονες ανησυχούν για την ταχύτητα της υπερθέρμανσης Παρά την προσδοκία για μια φυσική «παύση» μετά το τέλος του Ελ Νίνιο, οι θερμοκρασίες παραμένουν υψηλές. Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ, Γιόχαν Ρόκστρεμ, σημείωσε ότι «η επιταχυνόμενη υπερθέρμανση συνεχίζεται», ενώ η Σαμάνθα Μπέργκες από την υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου σχολίασε πως τα πρόσφατα στοιχεία αγγίζουν τα ανώτερα όρια των κλιματικών μοντέλων. Η μειωμένη ένταση του φαινομένου Ελ Νίνιο που υπό κανονικές συνθήκες θα μείωνε τη θερμοκρασία, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Κινδυνεύει ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού Οι εκτιμήσεις του Κοπέρνικου δείχνουν ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για το 2024 αυξήθηκε κατά 1,39°C, με περίπου 50 κλιματολόγους να συγκλίνουν στην τιμή του 1,36°C. Αν συνεχιστεί αυτή η πορεία, ο στόχος του 1,5°C που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού ενδέχεται να ξεπεραστεί μέχρι το 2029, ή και νωρίτερα. Ο κλιματολόγος Ζουλιέν Κατιό προειδοποιεί ότι κάθε δέκατο του βαθμού μετρά, καθώς ενισχύει φαινόμενα ξηρασίας, ακραίων θερμοκρασιών και φυσικών καταστροφών. «Πλέον δεν μιλάμε για πρόληψη, αλλά για περιορισμό της ζημιάς», υπογραμμίζει. Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον Αν δεν περιοριστεί η παγκόσμια υπερθέρμανση, ο πλανήτης ενδέχεται να κινηθεί προς ένα σενάριο με άνοδο 2 έως και 4 βαθμών Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, με πολλαπλές και διαδοχικές επιπτώσεις σε περιβάλλον, κοινωνία και οικονομία. «Τώρα, αυτό που πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να περιορίσουμε την υπερθέρμανση όσο γίνεται πιο κοντά» […] «δεν είναι το ίδιο αν στοχεύουμε σε ένα κλίμα στο οποίο η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 2° Κελσίου (σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή) στα τέλη του αιώνα» με την περίπτωση που έχει αυξηθεί «κατά 4°», εξηγεί ο Ζουλιέν Κατιό. ΠΗΓΗ: workenter.gr View full είδηση

Το νερό είναι ένας απαραίτητος πόρος - όχι μόνο για τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και τα οικοσυστήματά του, αλλά και για την παραγωγή ενέργειας, τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια. Όσο σημαντικό κι αν είναι, το νερό δεν είναι ένας ανεξάντλητος πόρος και πρέπει να προστατεύεται από τη ρύπανση και την υπερεκμετάλλευση. Οι σύνθετες προκλήσεις σχετικά με το νερό επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη. Ζητήματα όπως η σπανιότητα, η ρύπανση και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι από πλημμύρες και ξηρασίες δεν περιορίζονται πλέον σε απομονωμένες περιοχές. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέβαλε φιλόδοξες προτάσεις για τον μετριασμό αυτών των προκλήσεων σε μια έκθεση σχετικά με την επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό πριν από το καλοκαίρι του 2025. Λειψυδρία στην Ευρώπη: επιπτώσεις και λύσεις Η έλλειψη υδάτινων πόρων είναι ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι. Έως και το 34% του πληθυσμού της ΕΕ και το 40% της επικράτειάς της αντιμετώπισαν εποχιακή λειψυδρία το 2022. Στη Νότια Ευρώπη, έως και το 70% του πληθυσμού υφίσταται λειψυδρία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Πληροφοριακό γράφημα για τη λειψυδρία στην Ευρώπη Ο Δείκτης Εκμετάλλευσης Νερού Plus (WEI+) μετρά την κατανάλωση νερού ως ποσοστό των ανανεώσιμων πόρων γλυκού νερού για μια δεδομένη περιοχή και περίοδο. Ο παραπάνω χάρτης δείχνει ότι η Κύπρος αντιμετώπισε τα μεγαλύτερα προβλήματα διαθεσιμότητας νερού μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ το 2022, ακολουθούμενη από τη Μάλτα και τη Ρουμανία. Ωστόσο, οι ετήσιοι υπολογισμοί του WEI+ σε εθνικό επίπεδο δεν αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι υδάτινοι πόροι ενδέχεται να είναι ανεπαρκείς σε ορισμένες περιοχές κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων εποχών. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, μια χώρα αντιμετωπίζει «υδάτινη πίεση» όταν οι ετήσιοι υδάτινοι πόροι της είναι κάτω από 1.700 m³ ανά κάτοικο. Χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Πολωνία και η Τσεχία αντιμετωπίζουν χρόνια υδάτινη πίεση. 30% των Ευρωπαίων που επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο Πηγή: https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/europes-state-of-water-2024?activeTab=12807558-bd9c-4df7-b03e-1fc91154d58f Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA), περίπου το 20% της ευρωπαϊκής επικράτειας και το 30% του πληθυσμού επηρεάζονται από την έλλειψη νερού κάθε χρόνο. Οι ευρωβουλευτές ζητούν δεσμευτικούς στόχους για την αποδοτικότητα των υδάτων που να καλύπτουν όλες τις χρήσεις του νερού, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας, της γεωργίας και των νοικοκυριών. Οι προτεινόμενες λύσεις περιλαμβάνουν την υιοθέτηση πιο βιώσιμων γεωργικών μοντέλων, με τη βοήθεια καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, την παροχή κινήτρων για πρακτικές επαναχρησιμοποίησης νερού, τη μείωση της ρύπανσης και της ζήτησης νερού. Ρύπανση των υδάτων: οι κύριες απειλές και πώς να τις αποτρέψουμε Τα προβλήματα με τα ύδατα στην ΕΕ δεν περιορίζονται στην ποσότητα, αλλά σχετίζονται και με την ποιότητα. Το 2021, μόνο το 37% των επιφανειακών υδάτων της Ευρώπης είχαν επιτύχει «καλή» ή «υψηλή» οικολογική κατάσταση, ενώ μόλις το 29% πληρούσε την «καλή» χημική κατάσταση, σύμφωνα με τον ΕΟΠ. Μια καλή οικολογική και χημική κατάσταση υποδηλώνει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν έχει επηρεάσει σημαντικά ένα επιφανειακό υδάτινο σύστημα. Οι κύριοι ρύποι των υδάτων περιλαμβάνουν βιομηχανικά χημικά, όπως βαρέα μέταλλα και επίμονες επιβλαβείς ουσίες γνωστές ως «έμμονοι ρύποι», χημικά που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και καταλήγουν σε ποτάμια, λίμνες και άλλα ύδατα, καθώς και αναδυόμενους ρύπους όπως τα μικροπλαστικά. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων (όπως η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα και η οδηγία για το πόσιμο νερό) πρέπει να εφαρμόζεται και να επιβάλλεται καλύτερα. Προσθέτουν ότι η ΕΕ πρέπει να μειώσει περαιτέρω τη ρύπανση από χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, μικροπλαστικά, χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των «έμμονων ρύπων» σε καταναλωτικά αγαθά που έχουν αποδειχθεί ανησυχητικές για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, καθώς και την επικαιροποίηση των ορίων για αυτές τις χημικές ουσίες στο πόσιμο νερό. Περισσότερες πληροφορίες Διαβάστε περισσότερα σχετικά με το πώς η ΕΕ θέλει να αποτρέψει τη ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τα προβλήματα ύδρευσης στην Ευρώπη. Οι ακραίες θερμοκρασίες, οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι καταστροφικές πλημμύρες βλάπτουν τα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία και προκαλούν σημαντικές διαταραχές στις οικονομικές δραστηριότητες. Περισσότερες πληροφορίες Δείτε τον χάρτη μας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη Μέχρι τα μέσα του αιώνα, η συχνότητα και η ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας προβλέπεται να αυξηθούν στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης. Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος Επιπτώσεις της ξηρασίας στα οικοσυστήματα στην Ευρώπη Πηγή "Μέχρι τα μέσα του αιώνα, η συχνότητα και η ένταση των καυσώνων και της ξηρασίας προβλέπεται να αυξηθούν στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης."Ανοίγει σε νέο παράθυρο Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επείγοντα μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων της ξηρασίας, όπως μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, αυξημένη εξοικονόμηση νερού στους κτιριακούς και βιομηχανικούς τομείς και βελτιωμένη αποδοτικότητα των υδάτων στη γεωργία. Οι επενδύσεις σε τεχνικές αποθήκευσης νερού είναι επίσης κρίσιμες για τη διατήρηση των αποθεμάτων νερού κατά τη διάρκεια των περιόδων ξηρασίας. Για να βοηθήσει στον μετριασμό των κινδύνων πλημμύρας, η έκθεση προτείνει λύσεις βασισμένες στη φύση, όπως η αποκατάσταση υγροτόπων και η δημιουργία πράσινων ζωνών προστασίας. Περισσότερες πληροφορίες Μάθετε περισσότερα για τα μέτρα της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής Κοινοί υδάτινοι πόροι: διασυνοριακή συνεργασία Πολλά ποτάμια και λίμνες της Ευρώπης μοιράζονται από πολλές χώρες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη διασυνοριακή διαχείριση των υδάτων. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η ανθεκτικότητα στο νερό πρέπει να αποτελεί κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια και ότι η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίσει την περιφερειακή και διακρατική αλληλεγγύη μέσω συντονισμένων πολιτικών για το νερό και διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι επενδύσεις σε υποδομές ύδρευσης και έξυπνα συστήματα παρακολούθησης είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της χρήσης του νερού σε πραγματικό χρόνο. Ως εκ τούτου, οι ευρωβουλευτές προτείνουν ένα ξεχωριστό και ειδικό ταμείο στον επερχόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, αρχής γενομένης από το 2028, για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στο νερό στις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από λειψυδρία. Έξυπνη διαχείριση νερού: τεχνολογίες για ένα βιώσιμο μέλλον Οι σύγχρονες προκλήσεις απαιτούν σύγχρονες λύσεις. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στον μετασχηματισμό της διαχείρισης των υδάτων και να κάνουν τη χρήση του νερού πιο βιώσιμη. Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να επενδύσει σε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης (AI), αισθητήρες για την παρακολούθηση της ποιότητας και της ποσότητας του νερού σε πραγματικό χρόνο, έξυπνη άρδευση και τεχνολογίες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υδάτων. Η επεξεργασία λυμάτων μπορεί επίσης να επωφεληθεί από προηγμένες διαδικασίες επεξεργασίας που επιτρέπουν υψηλότερα ποσοστά επαναχρησιμοποίησης του νερού τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές. Περισσότερες πληροφορίες Ενημερωτικό δελτίο για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτων Podcast του EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;»Ανοίγει σε νέο παράθυρο Ενημέρωση EPRS - «Τι θα γινόταν αν η Ευρώπη αντιμετώπιζε έλλειψη νερού;» View full είδηση

Με τη στάθμη της θάλασσας να σημειώνει άνοδο ρεκόρ λόγω κλιματικής κρίσης, ορισμένες περιοχές της Ελλάδας αναμένεται να χαθούν κάτω από το νερό μέχρι το 2050. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκονται οι περιοχές που είναι περιμετρικά του Αμβρακικού Κόλπου, περιοχές του Μεσολογγίου και της Λαμίας. Υπενθυμίζεται, δε, πως σύμφωνα με την 6η έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος του ΟΗΕ (IPCC), η παγκόσμια μέση άνοδος της στάθμης της θάλασσας μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της υπερθέρμανσης. Όσον αφορά την Ελλάδα, στην περίπτωση που το 2100 έχουμε μια υπερθέρμανση 3 βαθμών Κελσίου, εκτιμάται ότι η άνοδος της στάθμης θα κυμανθεί στα 0,5-0,7 μέτρα. Οι ακτές της όμως ενδέχεται να δουν τιμές πέραν αυτού του εύρους λόγω κάθετων μετατοπίσεων της στεριάς και άλλων παραγόντων. View full είδηση

Εμφανή είναι τα σημάδια των ξηράνσεων στα κυρίαρχα δενδρώδη είδη της χώρας, όπως τα πεύκα, τα έλατα, οι οξιές και οι φυλλοβόλες δρύες, τόσο στα χαμηλότερα όσο και υψηλότερα υψόμετρα των δασών. Αυτό τονίστηκε στην ημερίδα με τίτλο: «Πρόβλεψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας. Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εκτίμησης της τρωτότητας των δασών και διερεύνησης εναλλακτικών προσαρμογής», στη Θεσσαλονίκη. Το πρόγραμμα υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου (Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα: «Φυσικό Περιβάλλον και Καινοτόμες Δράσεις 2023», Άξονας Προτεραιότητας 3: «Έρευνα και Εφαρμογή»). Στην ημερίδα που έλαβε χώρα στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του έργου ενώ συζητήθηκαν μέτρα και πρακτικές για την προσαρμογή των δασών της Ελλάδας στην κλιματική αλλαγή. Η ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιου Αιγαίου Αναστασία Χριστοπούλου ανέφερε ότι «τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μαζικές ξηράνσεις στα ελληνικά δάση που καλύπτουν σχεδόν ολόκληρη την επικράτεια. Παλιότερα παρατηρούνταν στα έλατα ή τη δασική πεύκη, πλέον την τελευταία δεκαετία αυτές παρατηρούνται λόγω της κλιματικής κρίσης. Εξαιτίας των εκτεταμένων ξηρασιών, δηλαδή την έλλειψη νερού σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, προκαλούνται ξηράνσεις αλλά και η προσβολή των δένδρων από διάφορα έντομα ή παθογόνα με αποτέλεσμα να έχουμε τη νέκρωση των δένδρων. Στη Νότια Ελλάδα παρατηρούμε τα είδη να ζορίζονται περισσότερο και αυτό είναι αναμενόμενο, διότι έχουμε λιγότερες βροχοπτώσεις, κατά τη διάρκεια των περιόδων της άνοιξης και του θέρους». Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ Νικόλαος Φύλλας αναφέρθηκε στον στόχο του έργου και της ημερίδας, κατά την εναρκτήρια ομιλία του. Μιλώντας για τις προβλέψεις αλλαγών των κλιματικά κατάλληλων ενδιαιτημάτων κυρίαρχων δασικών, τόνισε ότι «εξετάσαμε την τρωτότητα των δασών σε ολόκληρη την Ελλάδα, αναλύοντας κάθε περιοχή σε ακτίνα 9 χιλιομέτρων για να έχουμε τον καθένα δείκτη τρωτότητας που περιλαμβάνει τη θνησιμότητα, την ξηρασία, την παραγωγικότητα, τις συνθήκες για την αναγέννηση του δάσους αλλά και την τρωτότητα απέναντι στην πυρκαγιά για δέκα βασικά είδη, μεταξύ των οποίων τη χαλέπιο πεύκη, την τραχεία πεύκη, την κεφαλληνιακή ελάτη, την ερυθρελάτη, την οξιά, την πλατύφυλλη δρυ, τη χνοώδη δρυ και τη δασική πεύκη». Κάποια είδη έχουν μεγαλύτερη τρωτότητα, κάποια είναι σε καλύτερη κατάσταση. Ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, έντονα είναι τα φαινόμενα της ξηρασίας τα τελευταία 2 -3 χρόνια από την Κόρινθο και νοτιότερα όπου παρατηρούνται έντονες ξηρασίες». Η Καλλιόπη Ραδόγλου, καθηγήτρια στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, διεξάγει έρευνες για τις επιδράσεις της κλιματικής κρίσης στα δασικά οικοσυστήματα καθώς και τον ευεργετικό ρόλο τους στην υγεία των οικοσυστημάτων. «Χωρίς τα δασικά οικοσυστήματα θα είναι πολύ δύσκολη η κατάσταση. Εκτός από τα προϊόντα τους θα χάσουμε όλα τα πλεονεκτήματά τους, καθώς, εκτός των άλλων, προσφέρουν ρύθμιση του κύκλου του νερού και της τροφοδοσίας του υπόγειων νερών αλλά και τη βελτίωση του μικροκλίματος κοντά σε έντονα οικιστικές περιοχές. Αναγκαίες συνθήκες είναι λοιπόν η επίτευξη των διαχειριστών στόχων για την προστασία των δασών, η λήψη μέτρων για την αντοχή τους από την κλιματική κρίση καθώς και η παρακολούθηση (monitoring)», ανέφερε η κ. Ραδόγλου. View full είδηση

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας, με επιπτώσεις που επηρεάζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Από τις αυξανόμενες φυσικές καταστροφές μέχρι τις μεταβολές στην παραγωγή τροφίμων και τις οικονομικές ανισότητες, η ανάγκη για δράση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η ανθεκτικότητα απέναντι σε αυτές τις επιπτώσεις δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Ωστόσο, ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια παραμένει η χρηματοδότηση των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Πώς θα επιτευχθεί η κλιματική ανθεκτικότητα Η μετάβαση προς ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μοντέλο απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους, οι οποίοι δεν μπορούν να προέλθουν αποκλειστικά από δημόσιες πηγές. Η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί η κλιματική ανθεκτικότητα, καθώς οι κυβερνήσεις αδυνατούν να καλύψουν το τεράστιο χρηματοδοτικό κενό που υπάρχει για την προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες. Σε αυτό το πλαίσιο, οι διεθνείς πρωτοβουλίες, οι νέες μορφές επενδύσεων και η αγορά πράσινων ομολόγων έρχονται στο προσκήνιο ως εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να ενισχύσουν την κλιματική ανθεκτικότητα και να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Στο πρόσφατο συνέδριο που διοργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP AdaptInGR, ειδικοί από όλο τον κόσμο συζήτησαν τις στρατηγικές για τη χρηματοδότηση της κλιματικής ανθεκτικότητας. Η βασική διαπίστωση ήταν μία: οι κρατικοί προϋπολογισμοί από μόνοι τους δεν επαρκούν. Η σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα και η δημιουργία νέων επενδυτικών εργαλείων είναι απολύτως αναγκαίες, εάν η ανθρωπότητα θέλει να προλάβει τις εξελίξεις και όχι απλώς να αντιδρά σε καταστροφές. Ο Γιώργος Πρωτόπαπας, εκπροσωπώντας το Πράσινο Ταμείο, τόνισε ότι η διαχείριση αυτής της πρόκλησης δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε κρατικούς προϋπολογισμούς και επιδοτήσεις. Η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, η δημιουργία νέων μηχανισμών επενδύσεων και η ανάπτυξη σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων είναι καθοριστικής σημασίας για τη μετάβαση σε ένα πιο ανθεκτικό οικονομικό μοντέλο. Σύμφωνα με τον κ. Πρωτόπαπα, ένας από τους βασικούς μηχανισμούς που μπορούν να κινητοποιήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις είναι οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Σε αυτό το μοντέλο, το κράτος μπορεί να διασφαλίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο και να παρέχει εγγυήσεις, ενώ ο ιδιωτικός τομέας φέρνει την τεχνογνωσία, την καινοτομία και την απαιτούμενη ρευστότητα. Ο κ. Πρωτόπαπας επεσήμανε ότι τέτοιες συνέργειες μπορούν να οδηγήσουν σε ταχύτερη υλοποίηση έργων, χαμηλότερο κόστος και καλύτερα αποτελέσματα σε όρους βιωσιμότητας. Ένα βασικό εργαλείο που έχει ήδη δοκιμαστεί σε άλλες χώρες είναι οι εγγυήσεις κινδύνου (risk guarantees), οι οποίες μειώνουν την αβεβαιότητα για τους ιδιώτες επενδυτές και καθιστούν τις επενδύσεις στην κλιματική ανθεκτικότητα πιο ελκυστικές. Αυτές οι εγγυήσεις, που μπορούν να παρασχεθούν, είτε από το κράτος, είτε από διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), προστατεύουν τους επενδυτές από ακραίες ζημίες που μπορεί να προκύψουν λόγω κλιματικών φαινομένων ή άλλων αστάθμητων παραγόντων. Το χρηματοδοτικό κενό και η αναγκαιότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η τοποθέτηση του Gary Power, ο οποίος εκπροσώπησε το UNEP-FI (United Nations Environment Programme Finance Initiative). Σύμφωνα με τον Gary Power, το χρηματοδοτικό κενό για την κλιματική ανθεκτικότητα ανέρχεται σε τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι κυβερνήσεις καλύπτουν περίπου το 66% των αναγκών, αλλά το υπόλοιπο 33% πρέπει να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα. Η πρόκληση, σύμφωνα με τον Gary Power, δεν είναι απλώς να εξασφαλιστούν οι πόροι, αλλά να διοχετευθούν αποτελεσματικά σε δράσεις που προσφέρουν συστημικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι επενδύσεις στην ανθεκτικότητα δεν είναι απλώς ένα κόστος. Είναι μια τεράστια ευκαιρία ανάπτυξης και καινοτομίας». Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας εξακολουθεί να είναι διστακτικός όταν πρόκειται για επενδύσεις σε έργα ανθεκτικότητας, κυρίως λόγω της δυσκολίας μέτρησης των αποδόσεων, του αυξημένου επενδυτικού κινδύνου και της έλλειψης σαφούς ρυθμιστικού πλαισίου. Για να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια, ο Gary Power παρουσίασε τρεις βασικές στρατηγικές που μπορούν να συμβάλουν στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων για την κλιματική ανθεκτικότητα: Νέες μορφές πράσινης χρηματοδότησης Η ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στις εκδόσεις πράσινων και βιώσιμων ομολόγων θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα ρεύματα χρηματοδότησης. Ήδη, το Resilience Challenge, μια νέα πρωτοβουλία που βρίσκεται σε εξέλιξη, στοχεύει στη δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου επενδύσεων στην ανθεκτικότητα, ενοποιώντας διάφορες πρωτοβουλίες και ενισχύοντας την πρόσβαση ιδιωτών επενδυτών σε μεγάλα έργα προσαρμογής. Ενίσχυση της διαφάνειας και της πληροφόρησης Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές είναι η έλλειψη σαφούς και αξιόπιστης πληροφόρησης σχετικά με τους κλιματικούς κινδύνους και τις οικονομικές επιπτώσεις της ανθεκτικότητας. Το PAIL (Climate Adaptation Information and Learning Project), το οποίο αναπτύσσει το UNEP-FI, στοχεύει ακριβώς σε αυτό: στη δημιουργία ενός συστήματος δεδομένων και δεικτών, ώστε οι επενδυτές να μπορούν να αξιολογήσουν πιο αποτελεσματικά τις επενδύσεις τους. Δημιουργία κατάλληλων κινήτρων για τον ιδιωτικό τομέα Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί μπορούν να διαμορφώσουν φορολογικά κίνητρα, να μειώσουν τους κινδύνους των επενδύσεων μέσω κρατικών εγγυήσεων και να δημιουργήσουν κανονιστικά πλαίσια που διευκολύνουν τη χρηματοδότηση έργων ανθεκτικότητας. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) ήδη εργάζεται πάνω σε ένα σχέδιο για την ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στα κριτήρια επιλεξιμότητας των πράσινων επενδύσεων, κάτι που θα ενισχύσει τη ροή κεφαλαίων προς βιώσιμα έργα. «Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά την ανθεκτικότητα, αλλά αν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά να μην επενδύσουμε σε αυτή», ανέφερε χαρακτηριστικά. Τα 5,5 τρισ. ξεπερνούν τα πράσινα ομόλογα Η χρηματοδότηση της κλιματικής ανθεκτικότητας βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομικής ατζέντας, με τα πράσινα και βιώσιμα ομόλογα να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Ο Sean Kidney, ιδρυτής και CEO του Climate Bonds Initiative, ανέδειξε στο συνέδριο τη δυναμική των πράσινων ομολόγων ως βασικό μηχανισμό άντλησης κεφαλαίων για έργα ανθεκτικότητας. Με την παγκόσμια αγορά πράσινων ομολόγων να ξεπερνά πλέον τα 5,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, η αξιοποίησή τους για δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή αποτελεί μια τεράστια ευκαιρία – αλλά ταυτόχρονα και μια πρόκληση. Σύμφωνα με τον Kidney, μόνο το 18% των πράσινων ομολόγων χρηματοδοτεί σήμερα δράσεις ανθεκτικότητας και προσαρμογής, παρά το γεγονός ότι οι οικονομίες ανά τον κόσμο υφίστανται ήδη τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό το ποσοστό πρέπει να αυξηθεί δραματικά τα επόμενα χρόνια, καθώς τα υφιστάμενα έργα ανθεκτικότητας δεν επαρκούν για να αντιμετωπίσουν τη ραγδαία αύξηση των κλιματικών κινδύνων. Η ανάγκη για σαφείς κανόνες και Taxonomy Resilience Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που εμποδίζουν την ευρεία υιοθέτηση πράσινων ομολόγων για δράσεις ανθεκτικότητας είναι η έλλειψη ενός ξεκάθαρου πλαισίου ταξινόμησης των επενδύσεων αυτών. Για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών, απαιτείται ένα σύστημα που θα καθορίζει ποια έργα θεωρούνται επιλέξιμα για χρηματοδότηση μέσω πράσινων ομολόγων. Στο πλαίσιο αυτό, ο Kidney παρουσίασε την πρωτοβουλία “Taxonomy Resilience”, ένα νέο πλαίσιο κατηγοριοποίησης επενδύσεων ανθεκτικότητας, που θα επιτρέπει στους επενδυτές να εντοπίζουν έργα με σαφή κριτήρια βιωσιμότητας και μετρήσιμο αντίκτυπο. Ο στόχος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά και η προσέλκυση περισσότερων κεφαλαίων σε έργα που συμβάλλουν στην προσαρμογή και ανθεκτικότητα των οικονομιών. Ένα από τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από τη συζήτηση είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επενδυτικού ενδιαφέροντος, αλλά η περιορισμένη προσφορά επιλέξιμων έργων. Οι επενδυτές είναι έτοιμοι να διοχετεύσουν κεφάλαια σε ανθεκτικές υποδομές, ωστόσο τα διαθέσιμα έργα παραμένουν λίγα, δημιουργώντας ένα σοβαρό χρηματοδοτικό κενό. Ένας από τους βασικούς λόγους που συμβαίνει αυτό είναι η έλλειψη ώριμων επενδυτικών έργων. Τα έργα ανθεκτικότητας απαιτούν μακροχρόνιο σχεδιασμό και πολυετείς διαδικασίες αδειοδότησης, γεγονός που καθυστερεί την εισαγωγή τους στην αγορά. Οι επενδυτές αναζητούν έργα με σαφείς αποδόσεις και μετρήσιμα αποτελέσματα, όμως πολλές χώρες, ιδίως οι αναπτυσσόμενες, δεν διαθέτουν ακόμα την επαρκή θεσμική και τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξή τους. Το ζήτημα αυτό εντείνεται λόγω της πολυπλοκότητας των διαδικασιών και της έλλειψης εξειδικευμένων χρηματοδοτικών μηχανισμών που θα μπορούσαν να επιταχύνουν την υλοποίηση τέτοιων έργων. Οι προκλήσεις Μια ακόμη σημαντική πρόκληση είναι η δυσκολία μέτρησης του επενδυτικού ρίσκου. Τα έργα ανθεκτικότητας έχουν ασαφή χρονοδιαγράμματα απόδοσης, καθώς τα οφέλη τους γίνονται συνήθως εμφανή σε περιόδους κρίσης, όπως μετά από φυσικές καταστροφές. Οι επενδυτές αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποτίμηση αυτών των έργων, αφού η αξία τους δεν είναι πάντα άμεσα μετρήσιμη. Αυτή η αβεβαιότητα λειτουργεί αποτρεπτικά, καθώς οι επενδυτές προτιμούν έργα με ξεκάθαρες και γρήγορες αποδόσεις. Ένας ακόμη ανασταλτικός παράγοντας είναι η έλλειψη κυβερνητικών πολιτικών που να ενισχύουν την αγορά ανθεκτικών ομολόγων. Σε πολλές χώρες, η χρηματοδότηση υποδομών προσαρμογής εξακολουθεί να βασίζεται σε κρατικούς πόρους και επιδοτήσεις, χωρίς να υπάρχει ισχυρό θεσμικό πλαίσιο που να προσελκύει ιδιωτικά κεφάλαια. Η απουσία ενός ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου και σαφών κινήτρων για τις ιδιωτικές επενδύσεις καθυστερεί τη δημιουργία μιας σταθερής αγοράς ανθεκτικών χρηματοδοτικών προϊόντων, περιορίζοντας τη δυναμική ανάπτυξης του τομέα. Το σύνολο αυτών των παραγόντων δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, όπου η ζήτηση για επενδύσεις στην ανθεκτικότητα είναι υψηλή, αλλά η έλλειψη ώριμων έργων, η δυσκολία αξιολόγησης του ρίσκου και η απουσία κυβερνητικής στήριξης αποτρέπουν τη μαζική κινητοποίηση κεφαλαίων. Αν δεν αλλάξει αυτό το πλαίσιο, η ανθεκτικότητα θα παραμείνει ένα θεωρητικό ζητούμενο αντί να γίνει μια ουσιαστική επενδυτική πραγματικότητα. Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί μπορούν να διαμορφώσουν φορολογικά κίνητρα, να μειώσουν τους κινδύνους των επενδύσεων μέσω κρατικών εγγυήσεων και να δημιουργήσουν κανονιστικά πλαίσια που διευκολύνουν τη χρηματοδότηση έργων ανθεκτικότητας. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) ήδη εργάζεται πάνω σε ένα σχέδιο για την ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στα κριτήρια επιλεξιμότητας των πράσινων επενδύσεων, κάτι που θα ενισχύσει τη ροή κεφαλαίων προς βιώσιμα έργα. Η μετάβαση προς μια ανθεκτική οικονομία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Τα πράσινα ομόλογα, τα ανθεκτικά ομόλογα και η γενικότερη αναμόρφωση της αγοράς βιώσιμων χρηματοδοτήσεων αποτελούν μονόδρομο για την κινητοποίηση των απαιτούμενων κεφαλαίων. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Kidney: «Αν δεν ενσωματώσουμε την ανθεκτικότητα στις χρηματοδοτικές μας πρακτικές σήμερα, οι επενδύσεις του αύριο θα είναι ανεπανόρθωτα ευάλωτες». Το ερώτημα πλέον είναι αν οι κυβερνήσεις, οι ρυθμιστικές αρχές και οι επενδυτές θα δράσουν έγκαιρα – ή αν θα περιμένουν μέχρι οι οικονομίες να βιώσουν ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές, πριν υιοθετήσουν ένα νέο χρηματοδοτικό μοντέλο για την ανθεκτικότητα. View full είδηση

Δύο νέες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ένα μήνυμα ότι ο πλανήτης είναι πιθανό να υπερβεί τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, δηλαδή τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Οι μελέτες, οι οποίες δημοσιεύονται και οι δύο τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Climate Change, αποτελούν την τελευταία απόδειξη ότι ο κόσμος αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση, και έρχονται μόλις λίγες εβδομάδες μετά από μια ακόμη πιο αυστηρή προειδοποίηση από τον διάσημο κλιματολόγο James Hansen, ο οποίος δήλωσε ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε πορεία να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η διεθνής δράση για το κλίμα παραπαίει; Ενώ πολλοί επιστήμονες έχουν πει ότι αυτά τα επίπεδα θέρμανσης μπορούν να αποφευχθούν με άμεσες, ταχείες περικοπές των εκπομπών, οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο φαίνονται όλο και πιο λίγες καθώς η διεθνής δράση για το κλίμα παραπαίει. Μία από τις πρώτες ενέργειες του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ήταν να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τώρα άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή και η Ινδονησία, φέρονται να εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης. Η συμφωνία του Παρισιού είναι εξαιρετικά συμβολική. Το 2015, σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κάτω των 2 βαθμών σε σχέση με την περίοδο προτού ο άνθρωπος αρχίσει να καίει μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων, με τη φιλοδοξία να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό. Πάνω από τον 1,5 βαθμό, οι επιστήμονες λένε ότι η αυξανόμενη ακραία ζέστη, η ξηρασία, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές θα είναι δύσκολο να προσαρμοστούν οι άνθρωποι και τα οικοσυστήματα. Στους 2 βαθμούς, θα κινδυνεύσουν εκατομμύρια ζωές και ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά να προκληθούν σημεία καμπής, όπως το λιώσιμο των παγετώνων και ο θάνατος των κοραλλιογενών υφάλων του πλανήτη. Από το 2015, ο 1,5 βαθμός έχει γίνει συνώνυμο της αποτροπής μιας πιο καταστροφικής κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται. Πέρυσι ήταν το πρώτο ημερολογιακό έτος που ξεπέρασε τον 1,5 βαθμό. Καθώς οι στόχοι του Παρισιού αναφέρονται σε μέσους όρους για περίπου δύο δεκαετίες και όχι σε μεμονωμένους μήνες ή χρόνια, αυτό σημαίνει ότι η παραβίαση της συμφωνίας μπορεί να επιβεβαιωθεί με βεβαιότητα μόνο εκ των υστέρων, όταν είναι πια πολύ αργά. Τι έδειξαν μελέτες Έτσι, οι επιστήμονες πίσω από αυτές τις δύο νέες μελέτες προσπάθησαν να προσδιορίσουν αν ο κόσμος βρίσκεται ήδη στην πρώτη μακροπρόθεσμη περίοδο θέρμανσης 1,5 βαθμού. Τα νέα δεν είναι καλά. Η μελέτη του Alex Cannon, ερευνητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά, διαπίστωσε ότι υπάρχει 60% έως 80% πιθανότητα να έχει ήδη ξεπεραστεί το όριο του Παρισιού, δεδομένου ότι 12 συνεχόμενοι μήνες έχουν ήδη τουλάχιστον 1,5 βαθμό. Εάν ο κόσμος βιώνει 18 συνεχόμενους μήνες με θερμοκρασία που βρίσκεται στο όριο του 1,5 βαθμού ή πάνω από αυτό, θα είναι «σχεδόν βέβαιο» ότι η συμφωνία του Παρισιού έχει παραβιαστεί, σύμφωνα με την έκθεση. Η άλλη μελέτη, με επικεφαλής τον Emanuele Bevacqua, κλιματολόγο του Κέντρου Helmholtz στη Γερμανία, χρησιμοποίησε κλιματικά δεδομένα του πραγματικού κόσμου και κλιματικά μοντέλα. Εξετάζοντας τις ιστορικές τάσεις θέρμανσης, διαπίστωσε ότι το πρώτο μεμονωμένο έτος που παραβίασε ένα όριο θερμοκρασίας έπεσε επίσης μέσα στην πρώτη 20ετή περίοδο κατά την οποία οι μέσες θερμοκρασίες έφτασαν στο ίδιο όριο. Εάν συνεχιστούν αυτές οι τάσεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το 2024 θα εμπίπτει στην πρώτη 20ετή περίοδο θέρμανσης 1,5 βαθμού, κατέληξε η έκθεση. Και τα δύο έγγραφα τονίζουν ότι η ταχεία και ισχυρή δράση για το κλίμα μπορεί ακόμη να μειώσει την πιθανότητα παραβίασης των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού κατά τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες. «Από κάθε άποψη, η παραβίαση του ορίου του 1,5 βαθμού είναι δεδομένη», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Άλεν, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στις μελέτες. «Πρέπει να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να αποφύγουμε το ακόμη πιο επικίνδυνο όριο των 2 βαθμών Κελσίου, μειώνοντας ταχέως και μαζικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου». Για άλλους, ωστόσο, αυτό το «πλοίο» έχει ήδη σαλπάρει. Ο κλιματολόγος Τζέιμς Χάνσεν, ο οποίος ήταν από τους πρώτους που προειδοποίησαν δημοσίως τον κόσμο για την κλιματική αλλαγή, δήλωσε πέρυσι ότι ο στόχος του 1,5 ήταν «πιο νεκρός και από νεκρό». Αυτόν τον μήνα συνυπογράφει μια μελέτη που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επιταχύνεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους κανονισμούς για τη μείωση της ρύπανσης από τη ναυτιλία. Ενώ η ρύπανση αυτή αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, έχει επίσης ως αποτέλεσμα την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός μακριά από τη Γη. Ως αποτέλεσμα, είπε, η παγκόσμια θέρμανση είναι πιθανό να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς τις επόμενες δεκαετίες με καταστροφικές συνέπειες, όπως το λιώσιμο των παγετώνων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Πηγή: CNN View full είδηση

Την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών για την κλιματική κρίση και τη βιωσιμότητα, ανέδειξαν τα αποτελέσματα νέας πανελλαδικής έρευνας. Σημειώνεται δε, ότι με βάση τα αποτελέσματα η ακρίβεια φαίνεται να παραμένει η κυριότερη ανησυχία των Ελλήνων. Η έρευνα, που διενεργήθηκε από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) σε συνεργασία με τη METRON ANALYSIS, παράλληλα, ανέδειξε την επίδραση οικονομικών παραγόντων στις ταξιδιωτικές μας αποφάσεις. Η έρευνα διεξήχθη από τις 13 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2024 και βασίστηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων, ηλικίας 17 έως 70 ετών, από όλη την Ελλάδα. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους αντιλήψεις, τα κριτήρια επιλογής καταλυμάτων και την προθυμία τους (ή όχι) να υποστηρίξουν βιώσιμες τουριστικές πρακτικές. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας «Climate Challenges» που διοργανώθηκε τη Δευτέρα, 25 Νοεμβρίου 2024, έδειξαν ότι οι Έλληνες θεωρούν την κλιματική κρίση (17%), την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος (14%) και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (15%) ως τα πιο σημαντικά παγκόσμια προβλήματα. Αυτή η ευαισθησία είναι εντονότερη στις γυναίκες και στους πιο νέους. Ωστόσο, όταν οι πολίτες εστιάζουν στα εθνικά ζητήματα που τους απασχολούν, η οικονομική πίεση υπερισχύει, με την ακρίβεια (56%) να παραμένει η κυριότερη ανησυχία, ιδιαίτερα για τις νέες ηλικίες, ενώ η τριάδα των περιβαλλοντικών προβλημάτων υποχωρεί σημαντικά στην ιεράρχηση. Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα βιωσιμότητας στον τουρισμό, τους παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή καταλύματος, παρά την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, φαίνεται ότι προέχει ο οικονομικός παράγοντας και οι ανέσεις που προσφέρει το κατάλυμα. Η τιμή αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο για το 84% των ερωτηθέντων και ακολουθούν η καθαριότητα (44%) και οι κριτικές σε ταξιδιωτικές πλατφόρμες (37%). Η περιβαλλοντική ευαισθησία κατατάσσεται ως το λιγότερο σημαντικό κριτήριο επιλογής, καθώς μόλις το 6% την αναφέρει ως καθοριστικό παράγοντα. Αυτά τα ευρήματα αποτυπώνουν τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί πολίτες, οι οποίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις τουριστικές τους επιλογές και περιορίζουν την σημασία που δίνουν στη βιωσιμότητα, ειδικά στις νεότερες ηλικίες και στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Η έρευνα υπογράμμισε επίσης τη σημασία συγκεκριμένων οικολογικών πιστοποιήσεων στον τουρισμό, όπως η Γαλάζια Σημαία και το Green Key. Η Γαλάζια Σημαία, γνωστή σε 7 στους 10 πολίτες, είναι σύμβολο υψηλών προτύπων για την καθαρότητα των υδάτων, οργάνωση και προστασία του περιβάλλοντος σε παραλίες, μαρίνες και τουριστικά σκάφη. Αντίστοιχα, το Green Key απονέμεται σε καταλύματα που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές και κερδίζει έδαφος ως το πιο αξιόπιστο κριτήριο επιλογής καταλύματος. Συνολικά, το 52% των ερωτηθέντων θεωρεί σημαντική την ύπαρξη οικολογικών πιστοποιήσεων κατά την επιλογή καταλύματος, ενώ το 38% δηλώνει πρόθυμο να διαθέσει περισσότερα χρήματα για καταλύματα με τέτοιες πιστοποιήσεις. Αυτή η προθυμία είναι ιδιαίτερα υψηλή στους νέους 17-24 ετών, οι οποίοι δείχνουν έντονη διάθεση να στηρίξουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω της επιλογής πιστοποιημένων καταλυμάτων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περίπου το 32% όσων έχουν νοικιάσει καταλύματα τα τελευταία 3 χρόνια είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν έως και 10% επιπλέον για ένα κατάλυμα με οικολογικό σήμα, αντικατοπτρίζοντας την αυξανόμενη προθυμία για υποστήριξη βιώσιμων επιλογών. Παρά το χαμηλό ποσοστό επιλογής καταλύματος με βάση τα περιβαλλοντικά κριτήρια, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, κυρίως οι γυναίκες. Το 93% αναφέρει ότι εξοικονομεί ενέργεια απενεργοποιώντας ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιεί, ενώ το 92% ανακυκλώνει όπου αυτό είναι δυνατόν. Επιπλέον, το 83% επαναχρησιμοποιεί είδη ατομικής υγιεινής, όπως οι πετσέτες, το 61% προτιμά επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία νερού αντί για πλαστικά μπουκάλια και το 57% επιλέγει τοπικά και βιολογικά προϊόντα. Όσοι ανησυχούν έντονα για την κλιματική αλλαγή είναι περισσότερο πιθανό να εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές, γεγονός που υποδηλώνει έναν ενσυνείδητο, ατομικό τρόπο συμμετοχής στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Η φετινή έρευνα ανέδειξε επίσης τις διαφορετικές πηγές ενημέρωσης που προτιμούν οι πολίτες για τις βιώσιμες πρακτικές. Το διαδίκτυο είναι η κυριότερη πηγή ενημέρωσης για το 88% των ερωτηθέντων, με τις νεότερες ηλικίες να χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο τα social media και τις ταξιδιωτικές πλατφόρμες. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία των ψηφιακών καναλιών στην ενημέρωση και την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Συνολικά, η έρευνα της METRON ANALYSIS και της ΕΕΠΦ υπογράμμισε τη διττή στάση των Ελλήνων, καθώς. παρότι τα οικονομικά κριτήρια επηρεάζουν τις επιλογές τους, δείχνουν αυξημένη ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και τις βιώσιμες πρακτικές. Η αναγνώριση των οικολογικών σημάτων, η ζήτηση για περισσότερη ενημέρωση και η προθυμία των νέων για υποστήριξη καταλυμάτων με περιβαλλοντική πιστοποίηση υποδηλώνουν τις προοπτικές για ανάπτυξη μιας περισσότερο περιβαλλοντικά υπεύθυνης τουριστικής κουλτούρας στην Ελλάδα. Η ημερίδα υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη. View full είδηση

Οι αστικές περιοχές θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής με τα ακραία φαινόμενα αλλά και να ανασχεδιαστούν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Ρητό που συχνά επιβεβαιώνεται, συνδυαστικά με ένα άλλο: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Οπως στην περίπτωση προσαρμογής του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε ακραία καιρικά γεγονότα, τα οποία πυροδότησε τα τελευταία χρόνια η κλιματική αλλαγή, αλλά και στις πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η Ιστορία έχει δείξει ότι η κοινωνία και η πολιτεία μπορούν να απαντήσουν στην πρόκληση μιας καταστροφής, ή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της, δημιουργώντας πόλεις ανθεκτικές σε νέες καταστροφές, θωρακισμένες έναντι σεισμών, πλημμυρικών φαινομένων, ακραίων θερμοκρασιών και πυρκαγιών, με κτίρια χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – με μηδενική ενεργειακή κατανάλωση ή με ιδιοκατανάλωση – και αστικές περιοχές με ζωτικούς ελεύθερους χώρους. Προληπτική οχύρωση Στους σεισμούς, τις τελευταίες δεκαετίες, προστέθηκαν και άλλες καταστροφές – πλημμύρες, καύσωνες, πυρκαγιές – που συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ετσι, έπειτα από την τραγωδία στο Μάτι εκπονήθηκε Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) που περιλαμβάνει μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών. Αντίστοιχα θα ακολουθήσει η υλοποίηση άλλων οκτώ μελετών ΕΠΣ για άλλες πολύπαθες περιοχές, όπως η Χαλκιδική, το παραλιακό μέτωπο της Ηπείρου κ.ά., προκειμένου να αντιμετωπιστούν ειδικά ή έκτακτα κρίσιμα χωρικά προβλήματα, αλλά και να υιοθετηθεί μια προληπτική οχύρωση των πόλεων – κτιρίων και υποδομών – και κατ’ επέκταση της κοινωνίας και της οικονομίας απέναντι σε ακραία φαινόμενα. Νέα οργάνωση Αλλά και η πανδημία, η οποία επίσης συσχετίζεται, ως έναν βαθμό, με τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον, ανέδειξε την ανάγκη νέας οργάνωσης, ειδικά των πυκνοδομημένων, πολυπληθών πόλεων, όσον αφορά τους κοινόχρηστους χώρους και την κινητικότητα. Ετσι ώστε όταν προκύπτουν ανάγκες περιορισμού, ο κόσμος μας να μη συρρικνώνεται στο μέγεθος των σπιτιών μας. Και ειδικά στους δύο μεγάλους αστικούς πυρήνες της χώρας, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή του 2011, σε μονοκατοικίες άνω των 90 τ.μ. ζει μόλις το 8% των κατοίκων, ενώ το 12% του πληθυσμού τους κατοικεί σε υπόγεια και ισόγεια διαμερίσματα πολυκατοικιών. Μάλιστα οι χώροι πρασίνου ανά κάτοικο περιορίζονται στα 0,96 τ.μ. στην πρωτεύουσα και στα 1,6 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη. Ανατροπές Οι σύγχρονες πόλεις δεν σχεδιάστηκαν για να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες πανδημίας. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου τα μεγάλα αστικά κέντρα διαμορφώθηκαν από την προσφυγική εγκατάσταση μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, την εσωτερική μετανάστευση από τη δεκαετία του ’50 και έπειτα, και την αντιπαροχή που ήρθε ως απάντηση στο πρόβλημα της στέγασης. Την προ COVID εποχή, πόλεις όπως η Αθήνα, με τα εκατομμύρια των πολιτών και τουριστών να μετακινούνται καθημερινά, κατάφερναν να λειτουργούν, με τις όποιες δυσλειτουργίες τους. Oλα όμως φαίνεται ότι ανατρέπονται βάσει της σύγχρονης επιδημιολογικής ιστορίας – γρίπη των πτηνών, γρίπη των χοίρων, SARS, MERS, Ebola, COVID-19 –, η οποία καταδεικνύει πως οι αστικές περιοχές θα πρέπει να ανασχεδιαστούν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ηδη από τους πρώτους μήνες που ξέσπασε η πανδημία έγιναν σημαντικές κινήσεις για τη βελτίωση των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων σε πολλές πόλεις του πλανήτη. View full είδηση

Παγκόσμια μέση θερμοκρασία Η μέση παγκόσμια επιφανειακή θερμοκρασία για τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν η 7η υψηλότερη για μήνα Φεβρουάριο στα παγκόσμια κλιματικά αρχεία της ΝΟΑΑ που χρονολογούνται από το 1880. Έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής Η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής για τον Φεβρουάριο του 2022, βρέθηκε κατά 4.5% κάτω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 1981-2010 και ήταν η 14η μικρότερη έκταση για μήνα Φεβρουάριο. Ευρώπη Στη Ευρώπη σημειώθηκε ο 7ος θερμότερος Φεβρουάριος στα χρονικά. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ο Φεβρουάριος του “22 βρέθηκε μέσα στους 10 θερμότερους Φεβρουάριους που έχουν ποτέ καταγραφεί. Ισπανία Συνθήκες ξηρότερες από το μέσο όρο επικράτησαν στο μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας κατά τη διάρκεια του μήνα τη Ευρώπη. Ήταν ο 3ος πιο ξηρός Φεβρουάριος για τη χώρα από το 1961. Ασία Η δυτική και βόρεια Ασία είχαν συνθήκες κατά πολύ θερμότερες από τις κανονικές ενώ κεντρικές και νοτιότερες περιοχές είχαν θερμοκρασίες σχεδόν χαμηλότερες από τον μέσο όρο. Συνολικά, ήταν ο 8ος θερμότερος Φεβρουάριος για την Ασία στα χρονικά. Βόρεια Αμερική Συνθήκες ψυχρότερες από τις κανονικές για την εποχή σημειώθηκαν σε όλη την υποήπειρο, φέρνοντας θερμοκρασίες κάτω από τον μέσο όρο. Ωστόσο ο μήνας δεν βρέθηκε μέσα στους 20 ψυχρότερους Φεβρουάριους στα κλιματικά αρχεία. Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Μια εκτεταμένη καταιγίδα απλώθηκε από το Texas εως το Maine κατά την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, φέρνοντας πυκνές χιονοπτώσεις, έντονες βροχοπτώσεις, παγετό και ασυνήθιστες χαμηλές θερμοκρασίες. Πουέρτο Ρίκο Οι ισχυρές βροχοπτώσεις στο βόρειο Πουέρτο Ρίκο στις αρχές του μήνα προκάλεσαν επικίνδυνες πλημμύρες και κατολισθήσεις. Νότια Αμερική Θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο επικράτησαν σε μεγάλο μέρος της Νότιας Αμερικής. Ο Φεβρουάριος του ‘22 (μαζί με του 2006) ήταν ο 8ος θερμότερος Φεβρουάριος στα χρονικά για τη Νότια Αμερική. Βραζιλία Καταρρακτώδεις βροχές σημειώθηκαν στην πόλη Petropolis προκαλώντας φονικές αιφνίδιες πλημμύρες Αφρική Συνολικά, στην Αφρική επικράτησε ένας Φεβρουάριος θερμότερος από το κανονικό, ωστόσο ο μήνας δεν βρέθηκε στους 20 θερμότερους Φεβρουάριους για την ήπειρο στα κλιματικά αρχεία. Αυστραλία Σε τμήματα του Κουίνσλαντ σημειώθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις στα τέλη του μήνα οι οποίες προκάλεσαν ακραίες πλημμύρες στην περιοχή. Παγκόσμια κυκλωνική δραστηριότητα Η παγκόσμια δραστηριότητα τροπικών κυκλώνων τον Φεβρουάριο του 2022, κυμάνθηκε σε επίπεδα άνω του μέσου όρου με συνολικά οκτώ τροπικές καταιγίδες με ονομασία. Ο νότιος Ινδικός Ωκεανός ήταν η πιο ενεργή λεκάνη με την εκδήλωση 5 τροπικών καταιγίδων με ονομασία. Κυκλώνας “Emnati” Ο “Emnati” έπληξε τη νότια Μαδαγασκάρη λίγες μέρες μετά τον κυκλώνα “Βatsirai” και την τροπική καταιγίδα “Dumako”. Ο τροπικός κυκλώνας “Emnati” έφερε σφοδρούς ανέμους και ισχυρές βροχοπτώσεις στην περιοχή. Ήταν η πρώτη φορά από τον Ιανουάριο του 1988 που τρείς τροπικές καταιγίδες έπληξαν τη Μαδαγασκάρη σε έναν μήνα. (Στον χάρτη σημειώνεται η πορεία που διέγραψε στον Ινδικό Ωκεανό -από ανατολικά προς τα δυτικά.) Έκταση θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής Η έκταση του πάγου της Ανταρκτικής για τον Φεβρουάριο του 2021 βρέθηκε 29,6% κάτω από τον μέσο όρο και ήταν η μικρότερη για μήνα Φεβρουάριο στο αντίστοιχο αρχείο 44 ετών, ξεπερνώντας τη δεύτερη πλέον μικρότερη έκταση Φεβρουαρίου, η οποία σημειώθηκε τον Φεβρουάριο του 2017. Πηγή: Εθνική Διεύθυνση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ -NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration). View full είδηση

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκηρύσσει Πανελλήνιο ανοιχτό διαγωνισμό σεναρίου ταινίας μικρού μήκους, με θέμα: «Η κλιματική κρίση, επείγουσα απειλή για τον πλανήτη μας». Ο διαγωνισμός στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας σημαντικά ζητήματα που αφορούν στην κλιματική κρίση και στην επιτακτική ανάγκη για έγκαιρη δράση. Η κλιματική κρίση αφορά σε μακροχρόνιες μεταβολές της θερμοκρασίας και των καιρικών φαινομένων, οι οποίες προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, που παράγουν εκπομπές αερίου θερμοκηπίου, παγιδεύοντας τη θερμότητα του ήλιου και αυξάνοντας απειλητικά τη θερμοκρασία. Σήμερα, η κρίση αυτή γίνεται αντιληπτή σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως μέσα από φαινόμενα ξηρασίας, λειψυδρίας, δασικών πυρκαγιών, πλημμυρών, καταστροφικών καταιγίδων, ανόδου της στάθμης της θάλασσας και μεγάλης διάρκειας καυσώνων. Εξαιτίας αυτών, υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και στην ασφάλεια του ανθρώπου, καθώς και σε δραστηριότητές του που αφορούν κυρίως στην αγροτική παραγωγή και στην οικονομία. Για να αντιστραφεί αυτό το κλίμα, επιδιώκεται η ενθάρρυνση των πολιτών για δημιουργία σεναρίου ταινιών μικρού μήκους μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ, με αναφορά στην κλιματική κρίση και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορούν να αναλάβουν οι ίδιοι. Οι αιτήσεις συμμετοχής των διαγωνιζομένων υποβάλλονται έως και τις 30.09.2023. Οι συμμετοχές θα αξιολογηθούν από κριτική επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από διακεκριμένους εκπρόσωπους του κινηματογραφικού χώρου. Οι συμμετοχές που θα διακριθούν θα λάβουν χρηματικά έπαθλα ως εξής: πρώτο βραβείο, ύψους 10.000 ευρώ, θα απονεμηθεί στον/η διαγωνιζόμενο/η για την υλοποίηση ταινίας μικρού μήκους μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ, που θα βασίζεται στο σενάριο του/της, δεύτερο και τρίτο βραβείο, ύψους 2.000 ευρώ και 1.000 ευρώ αντίστοιχα, θα απονεμηθεί στους διαγωνιζόμενους για την ανάπτυξη σχετικού σεναρίου ταινίας μικρού μήκους. Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την Ειδική Υπηρεσία «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας», στο πλαίσιο του έργου «Σχέδιο δράσεων επικοινωνίας του ΥΠΕΝ», το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη». Περισσότερες πληροφορίες για το έργο είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του: https://www.ypengreenpolicy.gr/ Αναλυτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό διατίθενται στο site του (www.scriptcontestypen.gr). Εκεί, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καταθέτουν και πιθανές ερωτήσεις. Για επιπλέον υλικό επικοινωνίας μπορούν να επικοινωνούν με την κυρία Μαρία Δημητροπούλου (e-mail: [email protected], τηλέφωνα: 210 2113333 και 6948 884018). View full είδηση

Σύμφωνα με τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της EY, Sustainable Value Study, η πρόοδος για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί, με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) να έχει περιοριστεί, κατά μέσο όρο, στο 20%, σε σύγκριση με 30% το 2022. Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις παρατείνουν τις προθεσμίες που έχουν θέσει για την επίτευξη των στόχων τους, με τα χρονικά ορόσημα να μετατοπίζονται, κατά μέσο όρο, από το 2036 στο 2050, καθώς απαιτούνται επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, σχεδιασμός και συνεργασία μεταξύ των κλάδων της οικονομίας. Η έρευνα κατέγραψε τις απόψεις περισσότερων από 500 Chief Sustainability Officers (CSOs) και επαγγελματιών βιώσιμης ανάπτυξης, από εταιρείες με έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, από ολόκληρο τον κόσμο. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός και οι γεωπολιτικές αναταράξεις, ακόμη, επηρεάζουν την ικανότητα των επιχειρήσεων να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο το 34% των ερωτηθέντων σχεδιάζουν να αυξήσουν τις επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, από 61% το 2022. Επιπλέον, ο αριθμός των δράσεων που αναλαμβάνουν οι οργανισμοί σχετικά με το κλίμα, έχει, επίσης, μειωθεί, από 10 ενέργειες κατά μέσο όρο το 2022, σε μόλις τέσσερις, από τα συνολικά 32 σημεία αναφοράς που παρακολουθεί η έρευνα. Παρά τις προκλήσεις, η έρευνα εξακολουθεί να αναδεικνύει τα σημαντικά χρηματοοικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση πρωτοβουλιών βιώσιμης ανάπτυξης, με το 52% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι έχουν αποκομίσει από σχετικές δράσεις, χρηματοοικονομική αξία που υπερβαίνει τις προσδοκίες τους. Επιπλέον, το 63% των ερωτηθέντων παρατήρησαν καλύτερες από τις αναμενόμενες βελτιώσεις στην αξία του προϊόντος και του brand του. Αντίστοιχα, στη χώρα μας, σύμφωνα με την έρευνα Sustainability Value Study Ελλάδα 2023, που παρουσίασε η EY Ελλάδος τον Ιούλιο του 2023, το 45% των ελληνικών επιχειρήσεων του δείγματος αποκόμισαν υψηλότερη χρηματοοικονομική αξία από τις πρωτοβουλίες τους για το κλίμα, σε σχέση με τις προσδοκίες τους. Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ «πρωτοπόρων» και «παρατηρητών», καθώς λιγότεροι οργανισμοί αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα Καθώς η πρόοδος επιβραδύνεται, μειώνεται και ο αριθμός των οργανισμών που ηγούνται της δράσης για το κλίμα. Μόνο το 7% των ερωτηθέντων πληρούν, πλέον, τα κριτήρια των «πρωτοπόρων» – δηλαδή των οργανισμών που αναλαμβάνουν τις περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – σε σύγκριση με 32% το 2022. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει των στοιχείων της αντίστοιχης έρευνας της EY Ελλάδος το 2023, το ποσοστό των «πρωτοπόρων» οργανισμών στη χώρα μας, κυμαίνεται στο 9%. Το χάσμα μεταξύ των «πρωτοπόρων» και των «παρατηρητών», εκείνων δηλαδή που λαμβάνουν τα λιγότερα μέτρα για την κλιματική αλλαγή, συνεχίζει να διευρύνεται. Το 95% των «πρωτοπόρων» οργανισμών εξακολουθούν να αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα, ωστόσο μεταξύ των «παρατηρητών» το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 67%. Συνολικά, ο αριθμός των οργανισμών που αναφέρουν ότι δεν προχωρούν σε δημόσιες δεσμεύσεις, έχει τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2022. Ωστόσο, η εξωτερική πίεση από την αγορά για δράση για το κλίμα, παραμένει. Περισσότεροι από τους μισούς CSOs που ερωτήθηκαν, ανέφεραν ότι οι επενδυτές (58%) και οι πελάτες (51%) λειτουργούν ως «επιταχυντές» της αλλαγής, παρακινώντας τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τα προγράμματά τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπλέον, όσοι παραμένουν προσηλωμένοι στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, εντοπίζουν οφέλη από τις δράσεις τους, με οκτώ στους 10 «πρωτοπόρους» οργανισμούς του δείγματος, να αποκομίζουν υψηλότερη από την αναμενόμενη οικονομική αξία, σε σύγκριση με μόλις 45% των «παρατηρητών». Ο ρόλος του «μετασχηματιστικού» Chief Sustainability Officer Η μελέτη υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη οι επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης (CSOs), να γίνουν καταλύτες του μετασχηματισμού. Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι οργανισμοί σημειώνουν μεγαλύτερη επιτυχία στα προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης, όταν οι CSOs έχουν τη δύναμη να δρουν μετασχηματιστικά, λαμβάνοντας σαφή εντολή από τη διοίκηση και έχοντας σημαντική επιρροή στον οργανισμό, ενεργό ρόλο στη χάραξη της εταιρικής στρατηγικής, καθώς και την αρμοδιότητα να αξιολογούν τις επιδόσεις των υπολοίπων στελεχών ως προς τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Οι «μετασχηματιστικοί» Chief Sustainability Officers (οι οποίοι, επί του παρόντος, δεν ξεπερνούν τον έναν στους πέντε από το δείγμα της έρευνας) επιτυγχάνουν υψηλότερες από τον μέσο όρο μειώσεις των εκπομπών (21,2%) και αναλαμβάνουν περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – κατά μέσο όρο, στους 27 από τους 32 τομείς δράσης που εξετάζει η έρευνα. Κατορθώνουν, επίσης, να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συνεργασία σε επίπεδο διοικητικής ομάδας (C-suite), ένα ζήτημα στο οποίο οι συμμετέχοντες εξακολουθούν να εντοπίζουν περιθώρια για βελτίωση. Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, η κυρία Κιάρα Κόντη, Εταίρος και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων παγκοσμίως, αλλά και στην ελληνική αγορά, έχουν ανακοινώσει φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η επίτευξη αυτών των στόχων, δε θα πρέπει να καθυστερήσει υπό την πίεση της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης και των γεωπολιτικών εντάσεων. Οι επιχειρήσεις καλούνται σήμερα να λάβουν θαρραλέες αποφάσεις και να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδύσεις, εξουσιοδοτώντας τους επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης να επιμείνουν στην εφαρμογή των πολιτικών για το κλίμα, οι οποίες πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης στρατηγικής του οργανισμού. Όπως μας δείχνουν οι επιχειρήσεις που πρωτοπορούν στις δράσεις βιωσιμότητας, εντός και εκτός συνόρων, μία ολοκληρωμένη και φιλόδοξη πολιτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δε συμβάλει απλώς στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά μπορεί να οδηγήσει, συγχρόνως και στη δημιουργία πρόσθετης οικονομικής αξίας για τον οργανισμό». View full είδηση