Αναζήτηση στην κοινότητα

Το άρθρο αυτό έχει ως σκοπό να ενημερώσει για την νέα γεωπληροφοριακή εφαρμογή στην οποία αποτυπώνονται τα εν λειτουργία αιολικά πάρκα στη χώρα μας. Η εγκατεστημένη αιολική ισχύς σήμερα είναι 4.374 MW. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από αιολικά πάρκα ήταν ίση με 20,4% της συνολικής καταναλωθείσας ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τον ΔΑΠΕΕΠ [1]. Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζεται το ενεργειακό μείγμα παραγωγής για το 2020. Καταγράφηκε ρεκόρ ωριαίας διείσδυσης αιολικής ισχύος: 68,8%. (τα ξημερώματα της Παρασκευής 6.11.2020 (03:00 – 04:00 CET) Συνολικά για 1235 ώρες η διείσδυση αιολικής ισχύος ήταν πάνω από 30%. Συνολικά για 2865 ώρες η διείσδυση μεταβλητών ΑΠΕ ήταν πάνω από 30% και για 429 ώρες ήταν πάνω από 50% η μεγαλύτερη αιολική παραγωγή στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα παρατηρήθηκε το βράδυ της Τετάρτης 9.12.2020 (20:00 – 21:00 CET) [2] Σύμφωνα με στατιστικά της ΕΛΕΤΑΕΝ [3] κατά το 2020 συνδέθηκαν στο δίκτυο 200 νέες ανεμογεννήτριες συνολικής αποδιδόμενης ισχύος 517,5 MW. Αυτό αποτελεί αύξηση 14,4% σε σχέση με το τέλος του 2019. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κάλυψαν το 38,2% της ετήσιας ηλεκτρικής κατανάλωσης για το 2020. Το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα της χώρας ανταποκρίθηκε χωρίς πρόβλημα στις μεγάλες αυτές διεισδύσεις. Αναρτήθηκε στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΑΕΝ η ηλεκτρονική εφαρμογή με τον γεωπληροφοριακό χάρτη της ΕΛΕΤΑΕΝ. Ο χάρτης περιλαμβάνει όλα τα αιολικά πάρκα και τις ανεμογεννήτριες σε λειτουργία στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2021. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στον χάρτη της Ελλάδας και να επιλέγει πολύγωνα αιολικών πάρκων ή ανεμογεννήτριες που επιθυμεί. Επιλέγοντας κάποιο πολύγωνο θα του εμφανιστεί ένα νέο παράθυρο με πληροφορίες του αιολικού πάρκου, μεταξύ των οποίων η ισχύς του, το πλήθιος και ο τύπος των ανεμογεννητριών, η βεβαίωση παραγωγού, η εταιρεία έργου, το έτος έναρξης λειτουργίας, κ.ο.κ. Ομοίως και αν επιλέξει κάποια ανεμογεννήτρια. Κάθε αιολικό πάρκο έχει ένα μοναδικό κωδικό ή και υποκωδικό. Οι υποκωδικοί υποδηλώνουν τις περιπτώσεις επέκτασης, αποξήλωσης, repowering ή συνδυασμό αυτών για το συγκεκριμένο αιολικό πάρκο. Στη δεξιά πλευρά του χάρτη εμφανίζεται μία μπάρα που δίνει δυνατότητα στο χρήστη να αλλάξει το υπόβαθρο του χάρτη, να εμφανίσει το υπόμνημα του χάρτη, να μετρήσει αποστάσεις, να εκτυπώσει τον χάρτη και να διαμοιραστεί τον σύνδεσμο. Επιπλέον, δίνονται ενδιαφέρουσες στατιστικές πληροφορίες σχετικά με την συνολική εγκατεστημένη ισχύ στην Ελλάδα, πού βρισκόμαστε συγκριτικά με τον εκτιμώμενο στόχο για το 2030, πόσα MW αιολικής ενέργειας προστέθηκαν ανά έτος κλπ. Η βάση δεδομένων του χάρτη αποτελεί συνδυασμό στοιχείων από τα ανοιχτά δεδομένα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Αιολικής Ενέργειας που δημοσιεύει η ΕΛΕΤΑΕΝ και στόχος είναι να επικαιροποιείται κάθε εξάμηνο. Με τη γεωπληροφοριακή αυτή εφαρμογή, μπορεί ο πολίτης να ενημερωθεί για τις θέσεις των αιολικών πάρκων αλλά και για χρήσιμα στοιχεία τους. H συνεισφορά της αιολικής ενέργειας κατά 20,4% στην ετήσια ηλεκτρική κατανάλωση, αποδεικνύει ότι η αιολική ενέργεια αποτελεί αξιόπιστη ενεργειακή πηγή για την ηλεκτροδότηση της χώρας, χωρίς την παραγωγή κανενός είδους ρύπου, με υποκατάσταση χρήσης ορυκτών καυσίμων αλλά και ωφελειών στις τοπικές κοινωνίες. Βιβλιογραφία https://www.dapeep.gr/viosimi-anaptixi/energeiako-meigma/ https://eletaen.gr/deltio-typou-i-statistiki-tis-aiolikis-energeias-deytero-examino-2020/ https://eletaen.gr/wp-content/uploads/2021/01/2021-01-26-2020-HWEA-Statistics-Greece.pdf

Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, η παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα υπερβεί εκείνη των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας μαζί, μέχρι το 2026. Ηταν μία ακόμη χρονιά-ρεκόρ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παρά την πανδημία Covid-19 και το αυξημένο κόστος πρώτων υλών σε όλον τον κόσμο, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ). Οπως μεταδίδει ο Guardian, περίπου 290 GW νέας δυναμικότητας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κυρίως με τη μορφή ανεμογεννητριών και ηλιακών συλλεκτών, έχει εγκατασταθεί σε όλον τον κόσμο φέτος, ξεπερνώντας το προηγούμενο περσινό ρεκόρ. Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, η παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα υπερβεί εκείνη των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας μαζί, μέχρι το 2026. Σύμφωνα με την έκθεση, που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% της αύξησης της παγκόσμιας ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τώρα έως το τέλος του 2026, με την ηλιακή ενέργεια να παρέχει περίπου το ήμισυ της αύξησης.

Ενισχυμένη η θέση των ΑΠΕ στο 40% στο μείγμα και μάλιστα το καθιστούν εξαγωγικό κατά 1.180 MW με συνολικό προβλεπόμενο φορτίο 5.770 MW και το φυσικό αέριο στο 50%. Στο 5% οι λιγνίτες, στο 5% και τα υδροηλεκτρικά, χαμηλότερα στα 256 g/Kwh οι εκπομπές των CO2.

Η «Καθημερινή» ξεκινάει σταθερή συνεργασία με τον κ. Γιάννη Μανιάτη, αν. καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά και διευθυντή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Κλιματική Κρίση και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών». Μία φορά την εβδομάδα, θα ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας για βασικά ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ενέργεια, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, την κυκλική οικονομία, τις εξελίξεις σε σύγχρονα θέματα τεχνολογιών και καινοτομιών πληροφορικής και επικοινωνιών, που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Στόχος μας, να πληροφορούμε τους αναγνώστες με κρίσιμα και κυρίως αξιόπιστα στοιχεία για την κατάσταση και την πορεία εξέλιξης της μεγαλύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η ενημέρωση θα πραγματοποιείται μέσα από επίσημα δημοσιευμένα και αξιόπιστα διαγράμματα διεθνών οργανισμών, στα οποία θα γίνεται ένας σύντομος σχολιασμός, δεδομένου ότι στόχος είναι, τα διαγράμματα από μόνα τους να είναι ερμηνεύσιμα όσο το δυνατόν πιο εύκολα. Στην ερευνητική ομάδα του καθ. Γιάννη Μανιάτη συμμετέχουν φοιτητές/τριες του μεταπτυχιακού προγράμματός του, που δραστηριοποιούνται κυρίως σε θέματα πράσινης και έξυπνης ενέργειας, γεωπολιτικής, εξοικονόμησης ενέργειας, ευφυούς γεωργίας, έξυπνων πόλεων και μεταφορών / εφοδιαστικής αλυσίδας. Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Ιωάννας Βούλγαρη, Γεωργίας Πολυτάνου, Ανδρέα Συρεγγέλα «Πρωταγωνιστές» τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας (2018) ήταν της τάξεως των 14.000 δισ. τόνων ισοδύναμου πετρελαίου (million tones oil equivalent – bp outlook). Από αυτήν, το 34% προέκυψε από κατανάλωση πετρελαίου, το 27% από άνθρακα, το 24% από φυσικό αέριο, το 4% από πυρηνική ενέργεια, το 7% από υδροηλεκτρικά και μόλις το 4% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Συνολικά, λοιπόν, τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα συμμετείχαν κατά 85% στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας. Το ποσοστό αυτό δείχνει και τη μεγάλη παγκόσμια πρόκληση που έχουμε μπροστά μας ως ανθρωπότητα, ώστε να καταστήσουμε κλιματικά ουδέτερο τον πλανήτη έως το 2050, δηλαδή σε μόλις 30 χρόνια. Παραγωγή ενέργειας Σήμερα στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχουμε 10.000 Τwh από άνθρακα, 6.000 Τwh από φυσικό αέριο, λιγότερο από 1.000 Τwh από πετρέλαιο, 2.000 Τwh από πυρηνικά, 4.000 Τwh από υδροηλεκτρικά και περίπου 2.000 Τwh από φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιομάζα, γεωθερμία κ.ά. Η Αφρική σε ρόλο-κλειδί για τις ενεργειακές αγορές Η Αφρική πρόκειται να αποτελέσει κορυφαίο συντελεστή των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών. Το 2040 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,1 δισ. κατοίκους, με δεύτερη την Ινδία με 1,6 δισ. κατοίκους και τρίτη την Κίνα με 1,4 δισ. κατοίκους. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα μοντέλα του 2019, οι ανάγκες σε πετρέλαιο θα ξεπερνούσαν για την Ινδία τα 4,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα και για την Αφρική τα 3,1 εκατ. βαρέλια. Οι ανάγκες σε φυσικό αέριο αναμενόταν να είναι πάνω από 350 δισ. κυβ. μέτρα (bcm) για την Κίνα, πάνω από 250 για τη Μέση Ανατολή, πάνω από 150 για την Αφρική και περίπου 130 στην Ινδία. Στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές, η Κίνα το 2040 αναμένεται να είναι η πρωταθλήτρια με 3.000 Τwh, η Ινδία με πάνω από 2.000 Τwh, η Ε.Ε. με πάνω από 1.200 Τwh και η Αφρική με πάνω από 700 Τwh. Οι εργαζόμενοι Το ζήτημα της απασχόλησης στην κατασκευή μονάδων πράσινης ενέργειας αποτελεί σημαντικό συντελεστή στη λήψη των αποφάσεων κάθε κυβέρνησης. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (2020), οι απασχολούμενοι της Ευρώπης στην αιολική ενέργεια είναι 1,4 εκατ. εργαζόμενοι στη Γερμανία, 0,7 εκατ. στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 0,3 εκατ. στην Ισπανία και στη Δανία. Η χρήση των κρίσιμων μεταλλευμάτων Τα κρίσιμα μεταλλεύματα (critical minerals) έχουν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Ετσι, για τα μεταλλεύματα αυτά, ενώ ένα συμβατικό αυτοκίνητο χρειάζεται περίπου 30 kgr/όχημα, ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο χρειάζεται πάνω από 200 kgr/όχημα. Αντίστοιχα, οι ανάγκες σε κρίσιμα μεταλλεύματα ανά 1 ΜW είναι 15.000 kgr για τα θαλάσσια (offshore) αιολικά πάρκα, 10.000 kgr για τα χερσαία αιολικά και πάνω από 6.000 kgr για τα φωτοβολταϊκά. Οι εκπομπές αερίων Οι σημερινές εκπομπές αερίων ρύπων είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος στο πρόβλημα της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Αν και η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός διοξειδίου του άνθρακα, είναι υπεύθυνη μόνο για το 13% των συνολικών εκπομπών από την προβιομηχανική εποχή έως τη σημερινή, ενώ οι ΗΠΑ ξεπερνούν το 25% και η Ευρώπη το 22%.

Δώδεκα ανοικτές προκλήσεις καινοτομίας ανακοινώθηκαν σε συνεργασία με εταιρείες και φορείς στο πλαίσιο του έργου BLUE DEAL που υλοποιεί το ΚΑΠΕ για την προώθηση των θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Οι ανοικτές προκλήσεις καινοτομίας προσφέρουν την ευκαιρία σε επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα, να προτείνουν ιδέες και λύσεις στον τομέα της Γαλάζιας Ενέργειας. Οι φορείς που έθεσαν τις προκλήσεις (challengers) μοιράζονται τις ανησυχίες και τα προβλήματά τους, για τα οποία, οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι (solvers) καλούνται να προτείνουν καινοτόμες λύσεις. Οι δώδεκα προκλήσεις έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα του έργου https://bluedealmed.eu/colab/challenges, όπου υπάρχουν λεπτομερείς πληροφορίες για την κάθε μία, καθώς και ένα σύντομο σχετικό βίντεο. Από την Ελλάδα, παρουσιάζονται δύο προκλήσεις καινοτομίας, οι οποίες αφορούν: α. Στην ενεργειακή αυτονομία του λιμανιού της Σάμου (https://bluedealmed.eu/colab/challenges/energy-autonomy-in-the-port-of-the-city-ofsamos): Ο Δήμος Ανατολικής Σάμου, ενόψει του στόχου της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Σάμου το 2050, αναζητά πρωτότυπες ιδέες και προτάσεις για την επίτευξη της ενεργειακής αυτονομίας του λιμανιού της Σάμου, αξιοποιώντας τεχνολογίες Γαλάζιας Ενέργειας, με σεβασμό πάντα στο φυσικό τοπίο. Οι λύσεις πρέπει να χαρακτηρίζονται από βιωσιμότητα, καινοτομία και να δίνουν την προοπτική δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. β. Στη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση υποβρυχίων δραστηριοτήτων κοντά σε εγκαταστάσεις Γαλάζιας Ενέργειας (https://bluedealmed.eu/colab/challenges/blue-sentinel): Το ΚΑΠΕ αναζητά προτάσεις για εγκατάσταση μετρητικών συστημάτων –μικρών σε όγκο και εύκολων στη μεταφορά- σε έργα Γαλάζιας Ενέργειας. Τα έργα Γαλάζιας Ενέργειας υλοποιούνται σε παράκτιες και υπεράκτιες περιοχές, όπου οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την αλληλεπίδρασή τους με τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα είναι περιορισμένες. Η παρουσία διατάξεων Γαλάζιας Ενέργειας και η μακροχρόνια λειτουργία τους σε αυτές τις περιοχές παρέχει μια πολύτιμη ευκαιρία χρήσης τους ως εξέδρας μετρητικών συστημάτων που μπορούν να παρέχουν μακροπρόθεσμη παρακολούθηση της υποβρύχιας δραστηριότητας. Τα συστήματα παρακολούθησης θα πρέπει να είναι στεγανά και κατάλληλα για μακροχρόνια, χωρίς επίβλεψη, λειτουργία στο θαλάσσιο περιβάλλον, ενώ σημαντικό πλεονέκτημα θα είναι η απομακρυσμένη διαχείρισή τους. Οι ενδιαφερόμενοι να παρουσιάσουν μια λύση, θα πρέπει να εισέλθουν στο σύνδεσμο https://bluedealmed.eu/colab/challenges, να επιλέξουν την πρόκληση καινοτομίας που επιθυμούν και να συμπληρώσουν, μέχρι τις 30/11/2021, μια μικρή φόρμα με μια σύντομη περιγραφή της λύσης τους και στοιχεία για την ομάδα εργασίας. Θα επιλεγεί ένας «νικητής» (solver) για κάθε πρόκληση, ο οποίος θα παρουσιάσει τη λύση του κατά τη διάρκεια του δεύτερου Business Forum του έργου BLUE DEAL, στη Βαλένθια της Ισπανίας, τον Φεβρουάριο του 2022, όπου θα επιλεγεί και ο τελικός νικητής. Με τη δράση «Ανοικτές Προκλήσεις Καινοτομίας του έργου BLUE DEAL», οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στην εύρεση λύσεων σε τεχνολογικές προκλήσεις που αφορούν στη Γαλάζια Ενέργεια στη Μεσόγειο, να εργασθούν με την υποστήριξη θεσμικών φορέων, να δικτυωθούν με άλλες επιχειρήσεις/ φορείς που δραστηριοποιούνται στον χώρο και να προβληθούν μέσα από τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις και τις ανακοινώσεις στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει 118 εκατ. ευρώ σε 32 καινοτόμα έργα μικρής κλίμακας που βρίσκονται σε 14 κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Οι επιχορηγήσεις θα στηρίξουν έργα που αποσκοπούν στη διάθεση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην αγορά για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, το υδρογόνο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εκτός από τις ανωτέρω επιχορηγήσεις, 15 έργα που βρίσκονται σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία θα ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων, ύψους έως 4,4 εκατ. ευρώ, με στόχο να βελτιωθεί το επίπεδο ωριμότητας. Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά: «Με τις επενδύσεις που ανακοινώνονται σήμερα, η ΕΕ παρέχει απτή στήριξη σε έργα καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό την κλιμάκωση τεχνολογικών λύσεων που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η αύξηση των πόρων του Ταμείου Καινοτομίας που προτείνεται στη δέσμη μέτρων ‟Fit for 55ˮ θα επιτρέψει στην ΕΕ να στηρίξει ακόμη περισσότερα έργα στο μέλλον, να τα επιταχύνει και να τα διαθέσει στην αγορά το συντομότερο δυνατόν.». Τα 32 έργα που επιλέχτηκαν για χρηματοδότηση αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ως προς την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες και την ικανότητα καινοτομίας πέραν των τεχνολογιών αιχμής, ενώ παράλληλα έπρεπε να βρίσκονται σε αρκετά ώριμο στάδιο ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία παράδοσή τους. Άλλα κριτήρια περιλάμβαναν τις δυνατότητες κλιμάκωσης και την ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των έργων. Τα επιλεγμένα έργα καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων σχετικών με την απανθρακοποίηση διαφόρων τμημάτων του βιομηχανικού και ενεργειακού τομέα της Ευρώπης. Το ποσοστό επιτυχίας των επιλέξιμων προτάσεων της παρούσας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων είναι 18 %. Τα 15 έργα που μπορούν να ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων κρίθηκαν επαρκώς καινοτόμα και πολλά υποσχόμενα όσον αφορά την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά δεν ήταν ακόμη αρκετά ώριμα ώστε να λάβουν επιχορήγηση. Η στήριξη, που θα παρέχεται με τη μορφή εξατομικευμένης τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αποσκοπεί στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ή τεχνικής ωριμότητάς τους, με προοπτική για πιθανή εκ νέου υποβολή τους στο πλαίσιο μελλοντικών προσκλήσεων του Ταμείου Καινοτομίας. Επόμενα βήματα Μεμονωμένες συμφωνίες επιχορήγησης αρχίζουν να προετοιμάζονται για τα επιτυχημένα έργα στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μικρής κλίμακας. Αυτές θα πρέπει να οριστικοποιηθούν το τέταρτο τρίμηνο του 2021, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση χορήγησης και να αρχίσει την εκταμίευση των επιχορηγήσεων. Τα έργα έχουν προθεσμία έως και τέσσερα έτη για το χρηματοοικονομικό τους κλείσιμο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα επικοινωνήσει με τα έργα που επιλέχθηκαν για συνδρομή ανάπτυξης έργων στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μεγάλης κλίμακας, προκειμένου να συνάψει μεμονωμένες συμφωνίες και να καταστήσει δυνατή την έναρξη της υπηρεσίας κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Για περισσότερες πληροφορίες Χάρτης επιτυχημένων έργων Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μικρής κλίμακας Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μεγάλης κλίμακας Ιστότοπος του Ταμείου Καινοτομίας Eπόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας

Αντιδρώντες σε αιολικά πάρκα υποστηρίζουνε ότι οι εγκαταστάσεις έργων αιολικής ενέργειας (αιολικά πάρκα) δεν προχωρούν, δεν είναι βιώσιμα, είναι πανάκριβα, είναι επιδοτούμενα, παράγουν ασταθή ηλεκτρισμό, έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τον άνθρωπο και ότι στο εξωτερικό μία-μία οι χώρες εγκαταλείπουν αυτές τις εγκαταστάσεις και ότι γενικότερα δεν έχουν μέλλον. Επιπλέον δίνουν και ψευδή στοιχεία για μεμονωμένες χώρες όπως τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ποια είναι η πραγματικότητα που επιμελώς αποκρύπτουν; Αυτό είναι το δεύτερο από μια σειρά τριών άρθρων στα οποία θα παρουσιαστεί περιληπτικά η πραγματικότητα της εξέλιξης των αιολικών πάρκων μέχρι σήμερα και τη μελλοντική τους εξέλιξη στην Ελλάδα, την Ευρώπη και παγκόσμια. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με το παρόν και το μέλλον της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη. Α. Παρόν της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη Τα στοιχεία προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (WindEurope) και αποτυπώνονται στην έκδοση με θέμα «Wind energy in Europe – 2020 Statistics and the outlook for 2021-2025», που δημοσιεύθηκε τον 2/2021 [1]. Στην Ευρώπη εγκαταστάθηκε νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 14,7 GW (14.700 MW) το 2020. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαταστάθηκαν τα 10,5 GW (10.500 MW) και κάλυψαν το 16% της καταναλωθείσας ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ 27 και Ηνωμένο Βασίλειο). Στην Ευρώπη σήμερα η συνολική εγκατεστημένη ισχύς είναι 220 GW (220.000 MW) Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζεται η νέα εγκατεστημένη ισχύς στην Ευρώπη για το 2020. Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν νέα 517 MW, με πρώτες χώρες: Oλλανδία, Γερμανία, Νορβηγία, Ισπανία, Γαλλία και Τουρκία. Στα παρακάτω σχήματα παρουσιάζεται η εικόνα των εγκαταστάσεων αιολικών πάρκων στην Ευρώπη για το 2020. Οι πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη αιολική ισχύ είναι: Γερμανία – 62.627 MW – κάλυψε το 27% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ισπανία – 27.264 MW– κάλυψε το 22% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Γαλλία – 17.949 MW – κάλυψε το 9% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ιταλία – 10.852 MW – κάλυψε το 7% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Σουηδία – 9.992 ΜW– κάλυψε το 20% της ετήσια συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ενδεικτικά για την Ελλάδα και την Κύπρο έχουμε: Η Ελλάδα είχε το 2020 εγκατεστημένη αιολική ισχύ ίση με 4.113MW – κάλυψε το 27% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Η Κύπρος είχε το 2020 εγκατεστημένη αιολική ισχύ ίση με 158MW – κάλυψε το 6% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται ανά χώρα, η νέα εγκατεστημένη ισχύς για το 2020, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς και το μερίδιο κάλυψης με αιολική ενέργεια της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας για το 2020. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως η αιολική ενέργεια κάλυψε το 16% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στις πέντε πιο υψηλές θέσεις ως προς τη κάλυψη της ετήσιας καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας (όπως φαίνεται και από το παρακάτω σχήμα) από αιολικά πάρκα βρίσκονται οι : Δανία με 48% Ιρλανδία με 38% Γερμανία με 27% Ηνωμένο Βασίλειο με 27% Πορτογαλία με 25% Η Ελλάδα βρίσκεται στο 15%. Β. Το μέλλον της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη ως το 2025 Αναμένεται στην Ευρώπη να εγκατασταθούν νέα αιολικά πάρκα ισχύος 105GW (105.000 MW) τη περίοδο 2021-2025 σύμφωνα με τις υπάρχουσες δεσμεύσεις-στόχους των Εθνικών Κυβερνήσεων, εκ των οποίων το 70% θα είναι στη ξηρά. Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζονται οι εκτιμήσεις της ετήσιας νέας αιολικής εγκατεστημένης ισχύος για τη περίοδο 2021-2025. Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 εκτιμάται ότι θα εγκαταστήσει 75 GW (75.000MW) ως το 2025 με ένα ρυθμό 15GW (15.000MW) ανά έτος. Το 72% των νέων εγκαταστάσεων θα είναι χερσαίες και το 28% θαλάσσια αιολικά πάρκα. Εκτιμάται ότι η Γερμανία θα εγκαταστήσει νέα αιολική ισχύ 16.000MW, η Γαλλία 12.000MW, η Σουηδία 7.000MW και η Ολλανδία 6.000MW. Οι ΑΠΕ αλλά και ιδιαίτερα τα αιολικά πάρκα έχουν ευοίωνο μέλλον και ισχυρές προοπτικές να συνεχίσουν την επιτυχημένη πορεία τους στην Ευρώπη. Συμπερασματικά, μετά την παράθεση όλων αυτών των στατιστικών στοιχείων από αξιόπιστες πηγές εξάγεται εύκολα το συμπέρασμα ότι η αιολική ενέργεια είναι ανταγωνιστική, ταχέως αναπτυσσόμενη και αποτελεί τη λύση για ασφαλή, αξιόπιστη και οικονομική ενεργειακή πηγή για την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα μπορείτε να βρείτε στα: www.eletaen.gr, www.ask4wind.gr, ενώ για την Ευρώπη στο site www.windeurope.org και ειδικά στατιστικά της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη στο πιο κάτω link, αλλά και στον κόσμο. Βιβλιογραφία: https://windeurope.org/intelligence-platform/product/wind-energy-in-europe-in-2020-trends-and-statistics/

Στην πλατφόρμα e–katanalotis.gov.gr θα αναρτώνται τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου όλων των παρόχων καθώς και τα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων για καταναλωτές και επιχειρήσεις των τραπεζών. Σε σύσκεψη που είχαν σήμερα οι Υπουργοί Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας και ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Νίκος Παπαθανάσης αποφασίστηκε ότι η ανάρτηση των τιμολογίων -για τη μεν ηλεκτρική ενέργεια θα γίνει για πρώτη φορά στις 20 Απριλίου (τιμολόγια Μαΐου) -και στο εξής στις 20 κάθε μήνα- όταν και βάσει της νομοθεσίας υποχρεούνται οι πάροχοι να τα γνωστοποιήσουν στους καταναλωτές, -για το δε φυσικό αέριο θα αναρτηθούν τις επόμενες ημέρες και θα επικαιροποιούνται κάθε φορά που κάθε πάροχος μεταβάλλει τα τιμολόγιά του. Ταυτόχρονα, θα δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες της πλατφόρμας να συγκρίνουν τις τιμές με βάση την κατανάλωσή τους. Όσον αφορά στα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων των τραπεζών, θα αναρτηθούν επίσης τις επόμενες ημέρες και θα επικαιροποιούνται κάθε φορά που κάθε τράπεζα μεταβάλλει τα επιτόκια ή προβαίνει σε ρυθμίσεις όπως αυτή που ανακοινώθηκε πρόσφατα για την προστασία φυσικών προσώπων με ενήμερα στεγαστικά δάνεια. Σήμερα στην πλατφόρμα e-katanalotis αναρτώνται οι τιμές *σε καθημερινή βάση –1.200 προϊόντων ευρείας κατανάλωσης σε σούπερ μάρκετ -και των καυσίμων ανά πρατήριο *και σε εβδομαδιαία βάση -στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» και στις εορταστικές περιόδους, στο «Καλάθι των Νονών» τώρα και το «Καλάθι του Αη Βασίλη» παλαιότερα. Παράλληλα, αναρτώνται -τα φυλλάδια προσφορών των σούπερ μάρκετ, -καθώς και η νομοθεσία, ενημερωτικά σημειώματα για τα δικαιώματα των καταναλωτών και κάθε είδους πληροφορία που είναι χρήσιμη στον καταναλωτή. Επιπρόσθετα, μέσω της πλατφόρμας ο καταναλωτής μπορεί, είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, να κάνει καταγγελία στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή καθώς και να διαμορφώσει το δικό του «καλάθι» με προϊόντα παρακολουθώντας καθημερινά την πορεία των τιμών τους. Την πλατφόρμα επισκέπτονται 500.000 μοναδικοί επισκέπτες την εβδομάδα, 300.000 έχουν «κατεβάσει» στο κινητό τους και χρησιμοποιούν την ομώνυμη εφαρμογή (app), ενώ 150.000 χρήστες έχουν διαμορφώσει τα δικά τους «καλάθια».

Ξεκίνησε η διαδικασία θεμελίωσης της πρώτης ανεμογεννήτριας στον Άγιο Ευστράτιο, που αποτελεί βασικό μέρος του έργου της μετατροπής, του σε πρώτο «πράσινο» νησί της Ελλάδας. Η ολοκλήρωση της τοποθέτησης από την ανάδοχο εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, προβλέπεται να διαρκέσει μερικές ημέρες ακόμα, λόγω των έντονων ανέμων που όλη την περασμένη εβδομάδα έπνεαν στο νησί. Ο Άγιος Ευστράτιος θα είναι το μοναδικό νησί στην Ελλάδα που θα έχει ενεργειακή αυτονομία, χρησιμοποιώντας κατά 85% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ας σημειωθεί ότι ήδη κατασκευάζεται υβριδικός σταθμός παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ το προσεχές διάστημα θα τοποθετηθούν οι τέσσερις δεξαμενές για το δίκτυο τηλεθέρμανσης, που θα μεταφέρει θερμό νερό στα σπίτια των κατοίκων. «Οι πολίτες του μικρού ακριτικού νησιού μας μεταξύ άλλων από το έργο, θα εξοικονομήσουν χρήματα από την κατανάλωση ρεύματος, το οποίο θα παράγεται από αιολική και ηλιακή ενέργεια. Αυτό το έργο αναμφισβήτητα θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξή του» λέει η δήμαρχος του Αγίου Ευστρατίου Μαρία Κακαλή. Στόχος είναι το πρώτο τρίμηνο του 2024 να γίνει ηλέκτριση και μετά από τις απαραίτητες δοκιμές, να ξεκινήσει η πλήρης λειτουργία μέχρι το τέλος του ίδιου χρόνου. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 4,5 εκατομμύρια ευρώ και η δράση είναι ενταγμένη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και καινοτομία» και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. «Έτσι, η πράσινη ενέργεια αναμένεται να γίνει μοχλός ανάπτυξης για τον Άγιο Ευστράτιο και να συμβάλλει σημαντικά, ώστε οι νέοι να παραμείνουν στον τόπο τους» λέει η κ. Κακαλή. Όπως είναι γνωστό από τον περασμένο Νοέμβριο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στη χορήγηση Ενιαίας Άδειας Εγκατάστασης: Υβριδικού Σταθμού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, από αιολικό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος και μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,9 MW και φωτοβολταϊκό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος και μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,2268 MW στη θέση «Πολύνοτνο» του Δήμου Αγίου Ευστρατίου και για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθηκευτικής ικανότητας συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας 2,56 MWh και Σταθμού για την παραγωγή θερμικής ενέργειας και δικτύου διανομής και προμήθειας ενέργειας Με την έκδοση της παραπάνω απόφασης δόθηκε το πράσινο φως για την έναρξη των εργασιών της υλοποίησης του έργου από την ανάδοχο εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ και η σύμβαση προβλέπει εργασίες κατασκευής με διάρκεια 25 μηνών και λειτουργία και συντήρηση του έργου για 12 χρόνια.

Την Ετήσια Έκθεση για το 2022 επέδωσε την Τρίτη 28 Μαρτίου 2023, στον Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης. Το 2022 την πρώτη θέση σε αριθμό αναφορών, που ξεπερνούν τις 3.000 αφορούσαν στα θέματα που σχετίζονται με τις ΔΕΚΟ καθώς και με ζητήματα που σχετίζονται με την χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας έργων και επιχειρήσεων. Ο προφανής λόγος για τη συγκεκριμένη αύξηση των αναφορών μοιάζει να είναι η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, κάτι που είχε ως άμεση συνέπεια το άλμα στο κόστος όλου του φάσματος της ενέργειας. Την ίδια χρονική περίοδο επιβεβαιώθηκε το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Δημόσια Διοίκηση στην ικανοποίηση αιτημάτων που σχετίζονται με το ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς των πολιτών, για τα οποία υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη μακράν οι δεύτερες περισσότερες αναφορές. Σημαντικός αριθμός αναφορών σχετίζονταν και με προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία, παρά την αποκλιμάκωσή της κατά την χρονιά που πέρασε. Σταθερά υψηλά, όπως κάθε χρόνο, εμφανίζονται και τα προβλήματα που συνδέονται με την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τις φορολογικές υποθέσεις των πολιτών. Προβληματισμό προκαλεί και ο συνεχιζόμενος υψηλός αριθμός αναφορών για διακρίσεις λόγω φύλου καθώς και των αναφορών που σχετίζονται με την αστυνομική αυθαιρεσία, που υποδεικνύει ότι η χώρα μας πρέπει να καλύψει αρκετά κενά ακόμη στους τομείς αυτούς. Όπως επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης στην εισαγωγή της έκθεσης, "στο διαρκώς μεταβαλλόμενο αυτό περιβάλλον, όπου ο κοινωνικός ιστός δοκιμάζεται και νέα στρώματα οδηγούνται σε κατάσταση επαπειλούμενης φτώχειας, ο Συνήγορος του Πολίτη αναζητά θεσμικά λύσεις και ρεαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις για την άρση στρεβλώσεων και αγκυλώσεων στην λειτουργία του διοικητικού μηχανισμού, στη κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, την υγεία, την εκπαίδευση, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τη φορολογική διοίκηση, τις μεταφορές, τη πρωτογενή παραγωγή, στη προστασία των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας, στην εμπέδωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης." Στον πρόλογο της έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, γίνεται, επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η εθνική οικονομία διέρχεται μία ακόμη κρίση. "Μετά την πολυετή δημοσιονομική προσαρμογή που οδήγησε σε ύφεση, αλματώδη και πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας και δραματική απώλεια εισοδήματος, και πριν ανακάμψει πλήρως η οικονομική δραστηριότητα μετά την πανδημία, η έκρηξη στις διεθνείς τιμές της ενέργειας προβάλει ως πρόκληση με οριζόντιες επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο δεκαετιών και εκτός από την συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, οι μεταφορές, η προμηθευτική αλυσίδα, η βιομηχανική, βιοτεχνική, τεχνολογική και πρωτογενής παραγωγή δοκιμάζονται από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Το κόστος της λειτουργίας μονάδων παραγωγής, μεταποίησης και τυποποίησης π.χ. θέτει σε διακινδύνευση την ίδια τους τη λειτουργία. Το αυξημένο κόστος της ενέργειας επιβαρύνει ακόμη και το κόστος παροχής πόσιμου νερού. Το έντονα ασταθές περιβάλλον στην αγορά ενέργειας συνεχίζει κατά τη διάρκεια του 2022, καθιστώντας την ενεργειακή κρίση και την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, γεγονότα που σημάδεψαν το 2021, πραγματική απειλή για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Την τελευταία διετία, με την έκρηξη των τιμών ενέργειας, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι αναφορές στο Συνήγορο του Πολίτη που αναδεικνύουν το ζήτημα της ενεργειακής ένδειας: αδυναμία καταβολής υψηλών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ, μη δυνατότητα ένταξης στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, έξαρση του φαινομένου ρευματοκλοπών, αδυναμία τήρησης των συμφωνιών διακανονισμού οφειλών αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις." Τέλος, όπως επισημαίνεται, στην έκθεση, καταγράφονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενοποίηση της αγοράς και απελευθέρωση ενέργειας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, παρατίθεται η εθνική νομοθεσία που υιοθετήθηκε προς εναρμόνιση με τις πολιτικές της ΕΕ. Αξιολογώντας, παράλληλα, τις αναφορές των πολιτών, η παρούσα έκθεση επιχειρεί να φωτίσει τα αίτια της κρίσης στην ηλεκτρική ενέργεια, τους κύριους παράγοντες δημιουργίας και επίτασης του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας, του πιο έντονου των τελευταίων δεκαετιών, και να προτείνει μέτρα περιορισμού και αντιμετώπισής του. Eπίσης, χθες, Τρίτη 28 Μαρτίου, ο Συνήγορος του Πολίτη διοργάνωσε ειδική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο με τη συμμετοχή της Γενικής Γραμματέας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης, ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, του τ. Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη και του Προέδρου της ΡΑΕ, Αθανάσιου Δαγούμα. Στην Ημερίδα με θέμα "Εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική-Επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας & Μείωση του ενεργειακού κόστους" η Γενική Γραμματέας Ενέργειας, αναφέρθηκε εκτενώς στις ενέργειες που ανέλαβε η Κυβέρνηση για τον πολίτη, τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες, τους τελευταίους 20 μήνες που διαρκεί η κρίση. Η κα Σδούκου αναγνώρισε πως παρά τις λύσεις που δόθηκαν και δίνονται καθημερινά για να καταπολεμηθεί η ενεργειακή ακρίβεια, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι αναφορές στον Συνήγορο του Πολίτη. "Η αδυναμία να πληρώσει κανείς τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς την ΔΕΗ ή στους ιδιώτες πάροχους ηλεκτρισμού, η αδυναμία του να ενταχθεί στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, τα φαινόμενα ρευματοκλοπών, και άλλες τέτοιες περιπτώσεις, μας δείχνουν το πόσο δρόμο έχουμε να διανύσουμε ακόμη ώστε να αποκαστήσουμε την χαμένη ισορροπία και να δώσουμε σε όλα τα μέλη της κοινωνίας μας, ισότιμη πρόσβαση σε άπλετη, φθηνή και καθαρή ενέργεια" πρόσθεσε για να καταλήξει πως ο Συνήγορος του Πολίτη προσφέρει πολύτιμη βοήθεια για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, χάρη στα δεδομένα που έχει συγκεντρώσει από τις χιλιάδες αναφορών και τις συναφείς αξιολογήσεις που έχουν γίνει. Μπορείτε να δείτε όλη την έκθεση εδώ: https://www.energia.gr/media/inlinepics/ΕΚΘΕΣΗ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ-2022.pdf

Εκδόθηκε η ΥΑ με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/26691/426 (ΦΕΚ 1640/Β'/17.03.2023) με θέμα: Ορισμός του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ως φορέα υλοποίησης για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα και του τουρισμού Άρθρο 1 Αρμοδιότητες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας 1. Ανατίθενται στο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» (ΤΕΕ) καθήκοντα φορέα υλοποίησης και διαχείρισης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα και του τομέα του τουρισμού που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι δράσεις αφορούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στις επιχειρήσεις των ανωτέρω τομέων, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος. 2. Οι αρμοδιότητες που ανατίθενται στο ΤΕΕ, αφορούν: i. Την υποδοχή, τον έλεγχο πληρότητας και αρτιότητας των αιτήσεων χρηματοδότησης, ii. τον έλεγχο των δικαιολογητικών και την αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης, iii. την κατάρτιση πίνακα αποτελεσμάτων αξιολόγησης των αιτήσεων χρηματοδότησης και την εισήγηση για έγκριση ή απόρριψη αυτών, προς την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ, Τομέα Ενέργειας, εφεξής «Επιτελική Δομή» για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων, iv. την εισήγηση προς την Επιτελική Δομή, για την έκδοση αποφάσεων απένταξης, v. τη διαχείριση και εξέταση των ενστάσεων καθ’ όλη την διάρκεια των δράσεων, όπου προβλέπεται σύμφωνα με το σχετικό οδηγό και την εισήγηση για έγκριση ή απόρριψη τους, vi. τον έλεγχο των δικαιολογητικών και την αξιολόγηση των αιτημάτων ολοκλήρωσης των έργων, vii. την εκταμίευση της επιχορήγησης των δράσεων προς τους δικαιούχους, viii. την υποβολή προς την Επιτελική Δομή σχεδίου με συχνές ερωτήσεις- απαντήσεις για τη διασαφήνιση των όρων και προϋποθέσεων της σχετικής προκήρυξης προς τις επιχειρήσεις, καθώς και όλων των σχετικών θεμάτων που ανακύπτουν κατά την υλοποίηση των δράσεων, ix. την οργάνωση και λειτουργία υπηρεσίας για την παροχή ενημέρωσης προς τους δυνητικούς δικαιούχους για θέματα των δράσεων του προγράμματος και την υποβολή προς την Επιτελική Δομή των σχετικών αναφορών για την πορεία της υπηρεσίας ενημέρωσης και πληροφόρησης, x. την εισήγηση προς την Επιτελική Δομή και τη συνεργασία με αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, για την επίλυση τυχόν προβλημάτων που ανακύπτουν κατά τη διαδικασία υλοποίησης των δράσεων, την διασταύρωση στοιχείων και την εν γένει βελτίωσή τους, xi. την οργάνωση και διενέργεια δειγματοληπτικών επιτόπιων ελέγχων σε έργα με ολοκληρωμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο, κατόπιν μεθοδολογίας η οποία θα αναπτυχθεί με τη συνεργασία και με την σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων φορέων και υπηρεσιών, 3. Το ΤΕΕ, για τις ανάγκες υλοποίησης και διαχείρισης των δράσεων, αναλαμβάνει και καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής και συγκεκριμένα δύναται να συνάπτει συμβάσεις με εξωτερικούς αναδόχους για την υποστήριξή του έργου του, κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους. Στο πλαίσιο αυτό διενεργεί τις διαδικασίες προκήρυξης και ανάθεσης συμβάσεων, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο και προβαίνει σε κάθε απαιτούμενη ενέργεια για την αποτελεσματική διοίκηση και υλοποίηση των συμβάσεων που θα συναφθούν. Τα τελικά παραδοτέα διαβιβάζονται στον Φορέα Σχεδιασμού του Προγράμματος, ο οποίος μετά από σχετικό έλεγχο της πληρότητάς τους εκδίδει βεβαίωση ολοκλήρωσης. 4. Το ΤΕΕ κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δράσεων συνεργάζεται με την Επιτελική Δομή, καθώς και με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχει ενημέρωση για την εξέλιξη των δράσεων, όποτε ζητηθεί, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της σχετικής προκήρυξης. 5. Ανταποκρίνεται σε τυχόν ελέγχους που διενεργούνται από Εθνικές και Ευρωπαϊκές αρχές, τόσο κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δράσεων, όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εθνικό και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο. Άρθρο 2 Καταβολή της χρηματοδότησης των δράσεων 1. Τα ποσά της χρηματοδότησης των δράσεων καταβάλλονται με επιχορήγηση τμηματικά στο ΤΕΕ, ως φορέα αρμόδιο για την καταβολή των ενισχύσεων στους δικαιούχους. Ειδικότερα: α) 1η δόση που ανέρχεται στο ποσό της προκαταβολής της επιχορήγησης, όπως αυτή καθορίζεται στη σχετική προκήρυξη των δράσεων, β) επόμενες δόσεις, ανάλογα με την πορεία ολοκλήρωσης των έργων και την εξέλιξη των δράσεων. 2. Σε κάθε περίπτωση, η καταβολή της χρηματοδότησης προς το ΤΕΕ και στη συνέχεια στους δικαιούχους γίνεται χωρίς καμία έκπτωση ή κράτηση υπέρ τρίτων, που ενδέχεται να μειώσει το ύψος της χρηματοδότησης που δικαιούται 3. Το ΤΕΕ ανοίγει έντοκο/ους τραπεζικό/ούς λογαριασμό/ούς σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της ημεδαπής με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για τις δράσεις, που αφορούν στην επιχορήγηση για την μεταφορά των χρηματοδοτήσεων. 4. Το αίτημα για την καταβολή της κάθε δόσης υποβάλλεται στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης του ΥΠΕΝ από το ΤΕΕ, συνοδευόμενο από τα ακόλουθα δικαιολογητικά: - Βεβαίωση φορολογικής ενημερότητας ή τις σχετικές διατάξεις σε περίπτωση απαλλαγής. - Βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας ή τις σχετικές διατάξεις σε περίπτωση απαλλαγής. - Έγγραφο από το οποίο να προκύπτουν τα στοιχεία του/ων λογαριασμού/ών της παρ. 3. - Υπεύθυνη δήλωση περί μη ενεχυρίασης/εκχώρησης της πληρωμής. - Υπεύθυνη δήλωση καλής εκτέλεσης για τη χρηματοδότηση που έχει ήδη λάβει για τις δόσεις πλην της 1ης. - Σύμφωνη γνώμη της Επιτελικής Δομής. 5. Στον/ους ανωτέρω λογαριασμό/ούς κατατίθενται και ενδεχόμενες επιστροφές πληρωμών ή ποσά από καταλογισμούς. Τα ποσά αυτά, καθώς και οι τόκοι που πιθανόν δημιουργηθούν από την παραμονή των κατατιθεμένων κατά τα ανωτέρω στον/ους ανωτέρω λογαριασμό/ούς, αποτελούν έσοδο του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και διατίθενται αποκλειστικά για τους σκοπούς των εκάστοτε δράσεων. Τα τυχόν αδιάθετα ποσά του/ων λογαριασμού/ών, μετά την ολοκλήρωση και εξόφληση των δράσεων κατατίθενται από το ΤΕΕ, με μέριμνα της Επιτελικής Δομής, στο λογαριασμό αδιάθετων υπολοίπων παρελθόντων οικονομικών ετών που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Αναλυτικά όλο το ΦΕΚ: Το ΤΕΕ φορέας υλοποίησης δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις τριτογενή τομέα και τουρισμού ΦΕΚ 1640 Β-17.03.2023.pdf

Σε συμφωνία για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στο επίπεδο της ΕΕ κατά 11,7% το 2030 κατέληξε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, η προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή συμφωνία για τη μείωση της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης στο επίπεδο της ΕΕ κατά 11,7% το 2030, ανέφερε σε δήλωσή του το Συμβούλιο της ΕΕ. «Αυτό μεταφράζεται σε ένα ανώτερο όριο 763 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου για την τελική ενεργειακή κατανάλωση και 993 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελ αίου για την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας», αναφέρεται επίσης. Το όριο κατανάλωσης για την τελική κατανάλωση θα είναι δεσμευτικό για τα κράτη μέλη, ενώ ο στόχος για την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας θα είναι ενδεικτικός, πρόσθεσε το συμβούλιο. Η Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων στο Συμβούλιο και η επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι υπεύθυνη για τις ενεργειακές πολιτικές θα πρέπει τώρα να εγκρίνουν αυτή την προσωρινή συμφωνία και στη συνέχεια το κοινοβούλιο και το συμβούλιο θα μπορέσουν να την υιοθετήσουν επισήμως.

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 922/Τεύχος Β’/22.02.2023 η Απόφαση με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/17836/125 «Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοσίων Κτιρίων». Βασικός στόχος του Προγράμματος είναι η προώθηση του υποδειγματικού ρόλου του Δημοσίου στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων του και η συμβολή του στην επίτευξη του εθνικού ενδεικτικού στόχου ενεργειακής απόδοσης, Τα κτίρια που εντάσσονται στο Πρόγραμμα θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται κατ’ ελάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης «Β», Σκοπός του Προγράμματος είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος, κυριότητας ή χρήσης, υπό όρους που ορίζονται στην πρόσκληση υποβολής αιτήσεων, των Δικαιούχων του άρθρου 2, με παρεμβάσεις περιορισμού της ενεργειακής ζήτησης που συνδέεται με την χρήση του κτιρίου, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ενέργεια που χρησιμοποιείται για τα τεχνικά συστήματα όπως για θέρμανση, ψύξη, αερισμό, παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) και φωτισμό, διασφαλίζοντας τα βέλτιστα επίπεδα υγιεινής, ποιότητας του αέρα εσωτερικού χώρου και θερμικής άνεσης. Δικαιούχοι είναι και οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτοί ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) και προσδιορίζονται από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο τηρείται με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, καθώς και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), καθώς και οι συμπράξεις αυτών. (https://www.statistics.gr/el/statistics/-/ publication/SEL08/-), Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για όλη τη διάρκεια εφαρμογής του ανέρχεται σε 670.000.000,00 €, εκ των οποίων το ποσό των 26.000.000€ αφορά παροχή εγγυήσεων υπέρ των δικαιούχων Φορέων του Προγράμματος, για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους που απορρέουν από τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης της παρ. 4. Οι πόροι προέρχονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, από πόρους του ιδίου και πόρους προερχόμενους από δανειακή σύμβαση μεταξύ αυτού και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Φορέας Διαχείρισης του Προγράμματος ορίζεται η Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΔΕΠΕΑ) του ΥΠΕΝ. Φορέας Ελέγχου του Προγράμματος ορίζεται το ΝΠΙΔ «Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας» (ΚΑΠΕ), Διαβάστε στο ΦΕΚ και τις διαδικασίες πρόσκλησης και αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης στο Πρόγραμμα – Διαδικασίες επιλογής και έγκρισης – Υποχρεώσεις Δικαιούχων: Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοσίων Κτιρίων ΦΕΚ 922-Β-22.02.2023.pdf Πληροφορίες: https://www.myota.gr/2023/02/24/πρόγραμμα-για-την-ενεργειακή-αναβάθμ/

Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Ο εφοδιασμός με ενέργεια και ηλεκτρική ενέργεια έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για σχεδόν κάθε ευρωπαϊκό κράτος κατά το τελευταίο έτος, καθώς η περιοχή απομακρύνεται από την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων. Ενώ πολλές χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο στην ενεργειακή τους μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, σχεδόν οι μισές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εξαρτώνται από αυτά ως κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Το 2011, τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας) αποτελούσαν το 49% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούσαν μόνο το 18%. Μια δεκαετία αργότερα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πλησιάζουν να εξισωθούν με τα ορυκτά καύσιμα, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να αποτελούν το 32% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ έναντι 36% των ορυκτών καυσίμων το 2021. Η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής παραγωγής αποτέλεσε τον κύριο μοχλό αυτής της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς από το 8% που παρήγαγαν το 2011, έφτασαν στο 19% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2021. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό, το μερίδιο της ΕΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια ισοδυναμεί με την πρώτη θέση μαζί με την Ωκεανία σε σύγκριση με άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Ενώ η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν κατέχει τόσο μεγάλο μερίδιο όσο άλλες πηγές, είναι η πιο κοινή πρωτογενής πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην παροχή ανανεώσιμης ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και σε ολόκληρη την Ευρώπη, παρά την πτώση της τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πίσω στο 2001, η πυρηνική ενέργεια αποτελούσε το ένα τρίτο (33%) της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ τα επόμενα 20 χρόνια έπεσε στο 25%. Οι κύριες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας των μεγάλων κρατών της Ευρώπης Εξετάζοντας τα επιμέρους έθνη, η πλειονότητα των μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης έχει τα ορυκτά καύσιμα ως τη μεγαλύτερη κύρια ενιαία πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Γερμανία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την ενέργεια από άνθρακα, η οποία από το 2017 έως το 2021 παρήγαγε το 31% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Παρά την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα έντασης άνθρακα, η αιολική και η ηλιακή παραγωγή ενέργειας αποτελούσαν μαζί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας σε ποσοστό 33% (23% για την αιολική και 10% για την ηλιακή). Η Γαλλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης που βασίζεται κυρίως στην πυρηνική ενέργεια, με την πυρηνική ενέργεια να αποτελεί περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία λειτουργούν κυρίως με φυσικό αέριο όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το 2017 έως το 2021. Ενώ η Ιταλία είναι η πιο εξαρτημένη από τις τρεις με 42% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φυσικό αέριο, οι Κάτω Χώρες (40%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (38%) δεν απέχουν πολύ. Η Ισπανία αποτελεί εξαίρεση μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών εθνών και μια ιστορία επιτυχίας στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενώ κατά την περίοδο 2017-2021, η χώρα εξαρτιόταν κυρίως από το φυσικό αέριο (29%), το 2022, η συμβολή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε στο 14%, καθώς η αιολική ενέργεια ανέβηκε και έγινε ο κύριος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με μερίδιο 32%. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή ανεξαρτησία στην ΕΕ έχει αποκτήσει ύψιστη σημασία και οι χώρες έχουν εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να επιταχύνουν τη μετάβασή τους προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μια νέα έκθεση της Ember υπογραμμίζει πώς η μετάβαση σημείωσε σημαντική πρόοδο το 2022, με την ηλιακή και αιολική ενέργεια (22%) να ξεπερνούν για πρώτη φορά το φυσικό αέριο (20%) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ το 2022 σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα για την ΕΕ, η Ember αναμένει ότι θα μειωθεί το 2023 έως και 20%. Εάν η ΕΕ μπορεί να διατηρήσει αυτή την επιταχυνόμενη στροφή από τα ορυκτά καύσιμα, αυτός ο χάρτης των πρωτογενών πηγών ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολλές περισσότερες ανανεώσιμες και χαμηλών εκπομπών άνθρακα πηγές ενέργειας στο εγγύς μέλλον.