Αναζήτηση στην κοινότητα

Η COP26 ενέκρινε σήμερα τη «συμφωνία της Γλασκώβης» με σκοπό να επιταχυνθεί η μάχη κατά της κλιματικής υπερθέρμανσης, χωρίς όμως να διασφαλίζεται ότι θα περιοριστεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου ούτε να υπάρχει απάντηση στα αιτήματα βοήθειας φτωχών χωρών. Η οριστική υιοθέτηση του κειμένου επιτεύχθηκε έπειτα από δύο εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων, με ένα χτύπημα του σφυριού του Βρετανού προέδρου της παγκόσμιας διάσκεψης για το κλίμα και έπειτα από αλλαγές της τελευταίας στιγμής που επέφεραν η Κίνα και η Ινδία στο θέμα της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. «Ο στόχος για τον 1,5 βαθμό είναι σε μικρή απόσταση, αλλά ο σφυγμός είναι αδύναμος», προειδοποίησε ο Άλοκ Σάρμα, κλείνοντας την Ολομέλεια. Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο ανώτατος απεσταλμένος της Κίνας για το κλίμα δήλωσε πως έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP26 που διεξάγεται στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Μιλώντας μέσω διερμηνέα, ο Σίε Ζένουα είπε σε δημοσιογράφο του Reuters: «Έχουμε συμφωνία» και έκανε σήμα σηκώνοντας τον αντίχειρα. Νωρίτερα, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν συνάντηση με τους ομολόγους τους της Κίνας και της Ινδίας προκειμένου να συζητήσουν τις λεπτομέρειες μιας συμφωνημένης σταδιακής κατάργησης του άνθρακα. Η συνάντηση ήταν δηλωτική των σκληρών διαπραγματεύσεων μέχρι την τελευταία στιγμή ανάμεσα σε κρίσιμους παίκτες στις συνομιλίες της COP26 στη Γλασκώβη, καθώς ο Βρετανοί οικοδεσπότες της διάσκεψης πιέζουν για μια συμφωνία η οποία θα μπορούσε να κρατήσει εν ζωή τον στόχο της διεθνούς κοινότητας, να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Αμέσως πριν από τη συνάντηση, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Τζον Κέρι ακούστηκε από το Reuters να λέει στον Κινέζο ομόλογό του Σίε Ζένουα: «Υποτίθεται ότι θα καταργήσετε τον άνθρακα τα επόμενα 20 χρόνια, μόλις υπογράψατε συμφωνία μαζί μας». Οι δύο άνδρες είχαν ανακοινώσει νωρίτερα στη διάρκεια της εβδομάδας μια κοινή διακήρυξη-έκπληξη, στην οποία το Πεκίνο συμφώνησε να επιταχύνει την κατάργηση του άνθρακα αυτή την δεκαετία. Το προσχέδιο συμφωνίας από τη διάσκεψη της Γλασκώβης, το οποίο δεν έχει ακόμη εγκριθεί με ψηφοφορία, καλεί επίσης τις χώρες να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα. Η διατύπωση που προκάλεσε κόντρα Νωρίτερα, και αποτιμώντας το τελικό, υπό έγκριση, κείμενο της συμφωνίας, το ΒΒC μετέδιδε ότι προς έκπληξη πολλών εκ των συμμετεχόντων, στο κατά τα φαινόμενα τελικό σχέδιο που καλούνται να εγκρίνουν οι χώρες της διάσκεψης, η φράση για σταδιακή εγκατάλειψη του άνθρακα και των κυβερνητικών επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα παρέμεινε. Διαβάστε - COP26: Νέο προσχέδιο συμφωνίας, αλλά με ασθενέστερες αναφορές σε άνθρακα και ορυκτά Ωστόσο, προσετέθη η φράση για «δίκαιη μετάβαση». Αυτό σημαίνει ότι κάποιες χώρες μπορούν να αρνηθούν να ακολουθήσουν τις νέες προβλέψεις εάν νιώθουν ότι τέτοιες ενέργειες καθιστούν τους πολίτες τους φτωχότερους. Για κάποιους αυτό συνιστά περαιτέρω υποχώρηση από τις αρχικές δεσμεύσεις, άλλοι όμως μιλούν για μία δίκαιη εξέλιξη και για έναν τρόπο να διασφαλιστεί ότι η άνευ προηγουμένου διατύπωση (περί σταδιακής κατάργησης του άνθρακα) θα παραμείνει, τελικώς, στο σχέδιο της οριστικής συμφωνίας. Λύση επίσης φαίνεται να βρίσκεται και για τα δύο αγκάθια της συμφωνίας σχετικά με τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών από τις πλουσιότερες. Οι φτωχότερες χώρες ζητούν περισσότερη ρευστότητα ώστε να βοηθηθούν στην προσαρμογή των προβλέψεων κατά της κλιματικής αλλαγής. Ένα από τα κείμενα ζητεί τον διπλασιασμό του ποσού των χρημάτων που θα διατεθούν προς τον σκοπό αυτό. Άλλο κείμενο ωστόσο αναφέρει ότι ο διπλασιασμός αυτός «θα εξεταστεί». Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να ελπίζουν σε περισσότερα χρήματα, αλλά οι δωρήτριες δεν θα υποχρεούνται να τα παράσχουν… Συνολικά, το νέο σχέδιο της συμφωνίας ζητεί από τις χώρες που συμμετείχαν στη διάσκεψη το κλίμα να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας. Οι ειδικοί έχουν εκφράσει την ανησυχία τους καθώς παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη. Στόχος είναι τα επόμενα 8 χρόνια να μειωθούν στο μισό οι ρύποι του φαινόμενου του θερμοκηπίου και επιπλέον έως το 2050 να έχουν μηδενιστεί οι ρύποι έως το 2050. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποφευχθούν τα χειρότερα από αυτά που επιφυλάσσει η κλιματική κρίση, σημειώνουν οι επιστήμονες. Η συμφωνία είναι ατελής, δηλώνει ο Βρετανός υπουργός Περιβάλλοντος Ο Άλοκ Σάρμα, υπουργός περιβάλλοντος της Βρετανίας και πρόεδρος τη COP26, δήλωσε σύμφωνα με τον Guardian ότι η συμφωνία είναι «ατελής», αλλά δείχνει «συναίνεση και υποστήριξη». Ο ίδιος υποστήριξε: «Ελπίζω ότι μπορούμε να φύγουμε από αυτή τη διάσκεψη ενωμένοι έχοντας επιτύχει κάτι σημαντικό για τους ανθρώπους και τον πλανήτη μαζί ως ένα σύνολο». Ενδεικτικό της αμηχανίας είναι το γεγονός πως ο Σάρμα πνίγηκα ενώ έκανε τις πρώτες ανακοινώσεις, δηλώνοντας την «ειλικρινή του συγγνώμη» για τον τρόπο που εξελίχθηκε η διαδικασία. «Αντιλαμβάνομαι τη βαθιά απογοήτευση. Είναι όμως επίσης ζωητικής σημασίας να προστατεύσουμε αυτή τη συμφωνία» είπε. Απογοητευμένη η ΕΕ Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει πως «ήθελε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο» στις κινήσεις για τη σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από άνθρακα στο σχέδιο κειμένου, λέει ο διαπραγματευτής του οργανισμού Φρανς Τίμερμανς. Χαρακτηρίζει την πρόταση της Ινδίας να αλλάξει τη διατύπωση στη συμφωνία και να ζητήσει τη «σταδιακή μείωση» αντί για τη «σταδιακή κατάργηση» της βρόμικης ενέργειας από ορυκτά καύσιμα ως «περαιτέρω απογοήτευση». «Επειδή γνωρίζουμε ότι όσο περισσότερο χρόνο παίρνει να απαλλαγούμε από τον άνθρακα, τόσο περισσότερο επιβαρύνουμε το φυσικό περιβάλλον, αλλά και την οικονομία μας. Επειδή ο άνθρακας απλώς δεν είναι ούτε μια έξυπνη οικονομική πρόταση, γι' αυτό θέλουμε να επιταχύνουμε την έξοδο» είπε ο Τίμερμανς σύμφωνα με το BBC. Ο ίδιος ωστόσο δήλωσε ότι η αλλαγή της διατύπωσης δεν πρέπει να εμποδίσει τον κόσμο να συμφωνήσει σε μια συμφωνία στη Γλασκώβη, η οποία ωστόσο θα αποτελούσε μια «ιστορική απόφαση». Δείτε ολόκληρη την καταληκτική ολομέλεια της Συνόδου:

Η «Καθημερινή» ξεκινάει σταθερή συνεργασία με τον κ. Γιάννη Μανιάτη, αν. καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά και διευθυντή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Κλιματική Κρίση και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών». Μία φορά την εβδομάδα, θα ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας για βασικά ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ενέργεια, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, την κυκλική οικονομία, τις εξελίξεις σε σύγχρονα θέματα τεχνολογιών και καινοτομιών πληροφορικής και επικοινωνιών, που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Στόχος μας, να πληροφορούμε τους αναγνώστες με κρίσιμα και κυρίως αξιόπιστα στοιχεία για την κατάσταση και την πορεία εξέλιξης της μεγαλύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η ενημέρωση θα πραγματοποιείται μέσα από επίσημα δημοσιευμένα και αξιόπιστα διαγράμματα διεθνών οργανισμών, στα οποία θα γίνεται ένας σύντομος σχολιασμός, δεδομένου ότι στόχος είναι, τα διαγράμματα από μόνα τους να είναι ερμηνεύσιμα όσο το δυνατόν πιο εύκολα. Στην ερευνητική ομάδα του καθ. Γιάννη Μανιάτη συμμετέχουν φοιτητές/τριες του μεταπτυχιακού προγράμματός του, που δραστηριοποιούνται κυρίως σε θέματα πράσινης και έξυπνης ενέργειας, γεωπολιτικής, εξοικονόμησης ενέργειας, ευφυούς γεωργίας, έξυπνων πόλεων και μεταφορών / εφοδιαστικής αλυσίδας. Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Ιωάννας Βούλγαρη, Γεωργίας Πολυτάνου, Ανδρέα Συρεγγέλα «Πρωταγωνιστές» τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας (2018) ήταν της τάξεως των 14.000 δισ. τόνων ισοδύναμου πετρελαίου (million tones oil equivalent – bp outlook). Από αυτήν, το 34% προέκυψε από κατανάλωση πετρελαίου, το 27% από άνθρακα, το 24% από φυσικό αέριο, το 4% από πυρηνική ενέργεια, το 7% από υδροηλεκτρικά και μόλις το 4% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Συνολικά, λοιπόν, τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα συμμετείχαν κατά 85% στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας. Το ποσοστό αυτό δείχνει και τη μεγάλη παγκόσμια πρόκληση που έχουμε μπροστά μας ως ανθρωπότητα, ώστε να καταστήσουμε κλιματικά ουδέτερο τον πλανήτη έως το 2050, δηλαδή σε μόλις 30 χρόνια. Παραγωγή ενέργειας Σήμερα στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχουμε 10.000 Τwh από άνθρακα, 6.000 Τwh από φυσικό αέριο, λιγότερο από 1.000 Τwh από πετρέλαιο, 2.000 Τwh από πυρηνικά, 4.000 Τwh από υδροηλεκτρικά και περίπου 2.000 Τwh από φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιομάζα, γεωθερμία κ.ά. Η Αφρική σε ρόλο-κλειδί για τις ενεργειακές αγορές Η Αφρική πρόκειται να αποτελέσει κορυφαίο συντελεστή των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών. Το 2040 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,1 δισ. κατοίκους, με δεύτερη την Ινδία με 1,6 δισ. κατοίκους και τρίτη την Κίνα με 1,4 δισ. κατοίκους. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα μοντέλα του 2019, οι ανάγκες σε πετρέλαιο θα ξεπερνούσαν για την Ινδία τα 4,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα και για την Αφρική τα 3,1 εκατ. βαρέλια. Οι ανάγκες σε φυσικό αέριο αναμενόταν να είναι πάνω από 350 δισ. κυβ. μέτρα (bcm) για την Κίνα, πάνω από 250 για τη Μέση Ανατολή, πάνω από 150 για την Αφρική και περίπου 130 στην Ινδία. Στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές, η Κίνα το 2040 αναμένεται να είναι η πρωταθλήτρια με 3.000 Τwh, η Ινδία με πάνω από 2.000 Τwh, η Ε.Ε. με πάνω από 1.200 Τwh και η Αφρική με πάνω από 700 Τwh. Οι εργαζόμενοι Το ζήτημα της απασχόλησης στην κατασκευή μονάδων πράσινης ενέργειας αποτελεί σημαντικό συντελεστή στη λήψη των αποφάσεων κάθε κυβέρνησης. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (2020), οι απασχολούμενοι της Ευρώπης στην αιολική ενέργεια είναι 1,4 εκατ. εργαζόμενοι στη Γερμανία, 0,7 εκατ. στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 0,3 εκατ. στην Ισπανία και στη Δανία. Η χρήση των κρίσιμων μεταλλευμάτων Τα κρίσιμα μεταλλεύματα (critical minerals) έχουν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Ετσι, για τα μεταλλεύματα αυτά, ενώ ένα συμβατικό αυτοκίνητο χρειάζεται περίπου 30 kgr/όχημα, ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο χρειάζεται πάνω από 200 kgr/όχημα. Αντίστοιχα, οι ανάγκες σε κρίσιμα μεταλλεύματα ανά 1 ΜW είναι 15.000 kgr για τα θαλάσσια (offshore) αιολικά πάρκα, 10.000 kgr για τα χερσαία αιολικά και πάνω από 6.000 kgr για τα φωτοβολταϊκά. Οι εκπομπές αερίων Οι σημερινές εκπομπές αερίων ρύπων είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος στο πρόβλημα της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Αν και η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός διοξειδίου του άνθρακα, είναι υπεύθυνη μόνο για το 13% των συνολικών εκπομπών από την προβιομηχανική εποχή έως τη σημερινή, ενώ οι ΗΠΑ ξεπερνούν το 25% και η Ευρώπη το 22%.

Μια δέσμη προτάσεων, μέσω των οποίων οι ενωσιακές πολιτικές για τις μεταφορές, το κλίμα, την ενέργεια, τη χρήση γης, και τη φορολογία θα προσαρμοστούν κατάλληλα ώστε να επιτευχθεί μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, ενέκρινε η Κομισιόν. Η επίτευξη μιας τέτοιας μείωσης εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου, αφενός, η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050 και, αφετέρου, να γίνει πραγματικότητα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal). Με τις σημερινές προτάσεις, η Κομισιόν παρουσιάζει τα νομοθετικά εργαλεία για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα και για τον ριζικό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μας για ένα δίκαιο, πράσινο και ευημερούν μέλλον. Μια ολοκληρωμένη και διασυνδεδεμένη δέσμη προτάσεων Οι προτάσεις συνδυάζουν: εφαρμογή της εμπορίας εκπομπών σε νέους τομείς και αυστηροποίηση του υφιστάμενου συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ· αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· υψηλότερη ενεργειακή απόδοση· ταχύτερη ανάπτυξη μέσων μεταφοράς χαμηλών εκπομπών, καθώς και των υποδομών και των καυσίμων για τη στήριξή τους· ευθυγράμμιση των φορολογικών πολιτικών με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· μέτρα για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα· και εργαλεία για τη διατήρηση και την ανάπτυξη των φυσικών καταβοθρών άνθρακα. Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ καθορίζει την τιμή των ανθρακούχων εκπομπών και χαμηλώνει το ανώτατο όριο εκπομπών από ορισμένους οικονομικούς τομείς κάθε χρόνο. Τα τελευταία 16 χρόνια έχει μειώσει με επιτυχία τις εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες κατά 42,8 %. Σήμερα η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί ακόμη περισσότερο το συνολικό ανώτατο όριο εκπομπών και να αυξηθεί το ετήσιο ποσοστό μείωσής του. Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής για τις αεροπορικές μεταφορές και την ευθυγράμμιση με το παγκόσμιο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA), καθώς και τη συμπερίληψη, για πρώτη φορά, των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία μείωσης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια, δημιουργείται ένα χωριστό νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τη διανομή καυσίμων για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να αυξηθεί το μέγεθος των ταμείων καινοτομίας και εκσυγχρονισμού. Προκειμένου να συμπληρώσουν τις σημαντικές δαπάνες του ενωσιακού προϋπολογισμού για το κλίμα, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να δαπανήσουν το σύνολο των εσόδων τους από την εμπορία εκπομπών σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Ένα ειδικό μέρος των εσόδων από το νέο σύστημα για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να καλύπτει τον πιθανό κοινωνικό αντίκτυπο στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών. Ο κανονισμός για τον επιμερισμό των προσπαθειών αναθέτει ενισχυμένους στόχους μείωσης των εκπομπών σε κάθε κράτος-μέλος για τα κτίρια, τις οδικές και τις εσωτερικές θαλάσσιες μεταφορές, τη γεωργία, τα απόβλητα και τις μικρές βιομηχανίες. Οι στόχοι αυτοί αναγνωρίζουν τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης και τις διαφορετικές ικανότητες κάθε κράτους-μέλους· βασίζονται δε στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των κρατών-μελών, με προσαρμογές ώστε να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική αποδοτικότητα. Τα κράτη-μέλη μοιράζονται επίσης την ευθύνη για την απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, και για τον λόγο αυτόν ο κανονισμός για τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία θέτει έναν συνολικό ενωσιακό στόχο για τις απορροφήσεις άνθρακα από φυσικές καταβόθρες, ο οποίος ισοδυναμεί με 310 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να θέσουν εθνικούς στόχους για τη φροντίδα και την επέκταση των καταβοθρών άνθρακα που διαθέτουν. Έως το 2035, η ΕΕ θα πρέπει να στοχεύει να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα στους τομείς της χρήσης γης, της δασοκομίας και της γεωργίας, συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών μη ανθρακούχων εκπομπών, όπως αυτές που οφείλονται στη χρήση λιπασμάτων και στην κτηνοτροφία. Η ενωσιακή δασική στρατηγική αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας, της ποσότητας και της ανθεκτικότητας των δασών της ΕΕ. Στηρίζει τους δασοκόμους και τη δασική βιοοικονομία, ενώ παράλληλα φροντίζει ώστε η χρήση βιομάζας και η συγκομιδή να παραμείνουν βιώσιμες, να προστατεύεται η βιοποικιλότητα και να καθοριστεί ένα σχέδιο για τη φύτευση τριών δισεκατομμυρίων δέντρων σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2030. Η παραγωγή και η χρήση ενέργειας ευθύνονται για το 75% των εκπομπών της ΕΕ· ως εκ τούτου, η επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα πιο οικολογικό ενεργειακό σύστημα είναι ζωτικής σημασίας. Η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα θέσει αυξημένο στόχο για την παραγωγή του 40% της ενέργειάς μας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030. Όλα τα κράτη-μέλη θα συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου και προτείνονται ειδικοί στόχοι για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές, τη θέρμανση και ψύξη, τα κτίρια και τη βιομηχανία. Προκειμένου να επιτευχθούν τόσο οι κλιματικοί όσο και οι περιβαλλοντικοί στόχοι μας, τα κριτήρια αειφορίας για τη χρήση βιοενέργειας ενισχύονται και τα κράτη-μέλη πρέπει να σχεδιάσουν τυχόν καθεστώτα στήριξης για τη βιοενέργεια κατά τρόπο που να σέβεται την αρχή της αλυσιδωτής χρήσης της ξυλώδους βιομάζας. Για τη μείωση της συνολικής χρήσης ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση θα θέσει έναν πιο φιλόδοξο δεσμευτικό ετήσιο στόχο για τη μείωση της χρήσης ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ. Θα κατευθύνει τον τρόπο καθορισμού των εθνικών συνεισφορών και θα διπλασιάσει σχεδόν την υποχρέωση ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας για τα κράτη-μέλη. Ο δημόσιος τομέας θα υποχρεωθεί να ανακαινίζει το 3% των κτιρίων του κάθε χρόνο, ώστε να δοθεί ώθηση στο κύμα ανακαίνισης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μείωση της χρήσης ενέργειας και του κόστους για τους φορολογούμενους. Η εμπορία εκπομπών θα πρέπει να συμπληρωθεί από συνδυασμό μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές. Η αυστηροποίηση των προτύπων εκπομπών CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά θα επιταχύνει τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, απαιτώντας μείωση των μέσων εκπομπών των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και κατά 100% από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021. Ως εκ τούτου, όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από το 2035 θα έχουν μηδενικές εκπομπές. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι οδηγοί είναι σε θέση να φορτίζουν ή να τροφοδοτούν τα οχήματά τους σε ένα αξιόπιστο δίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο αναθεωρημένος κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη να επεκτείνουν την ικανότητα φόρτισης ανάλογα με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών και να εγκαθιστούν σημεία φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων ανά τακτά διαστήματα σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους: κάθε 60 χλμ. για ηλεκτρική φόρτιση και κάθε 150 χλμ. για ανεφοδιασμό με υδρογόνο. Τα καύσιμα της αεροπορίας και της ναυτιλίας προκαλούν σημαντική ρύπανση και απαιτούνται και γι’ αυτά ειδικές δράσεις, συμπληρωματικές στην εμπορία εκπομπών. Σύμφωνα με τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, τα αεροσκάφη και τα πλοία πρέπει να έχουν πρόσβαση σε παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλους λιμένες και αερολιμένες. Η πρωτοβουλία ReFuelEU Aviation θα υποχρεώσει τους προμηθευτές καυσίμων να αναμειγνύουν αυξανόμενα επίπεδα βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας στα καύσιμα αεριωθουμένων με τα οποία τροφοδοτούνται τα αεροσκάφη στους αερολιμένες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, που είναι γνωστά ως ηλεκτρονικά καύσιμα. Ομοίως, η πρωτοβουλία FuelEU Maritime θα τονώσει την υιοθέτηση βιώσιμων καυσίμων ναυτιλίας και τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, με τον καθορισμό ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα σε αέρια θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται από πλοία που καταπλέουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες. Το φορολογικό σύστημα για τα ενεργειακά προϊόντα πρέπει να διαφυλάσσει και να βελτιώνει την ενιαία αγορά και να στηρίζει την πράσινη μετάβαση με τον καθορισμό των κατάλληλων κινήτρων. Η αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας προτείνει την ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων με τις ενωσιακές πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα, την προώθηση καθαρών τεχνολογιών και την κατάργηση παρωχημένων εξαιρέσεων και μειωμένων συντελεστών που ενθαρρύνουν επί του παρόντος τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων του φορολογικού ανταγωνισμού για την ενέργεια, συμβάλλοντας στην εξασφάλιση εσόδων για τα κράτη μέλη από τους πράσινους φόρους, οι οποίοι είναι λιγότερο επιζήμιοι για την ανάπτυξη από ό,τι οι φόροι επί της εργασίας. Τέλος, ένας νέος μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα θα επιβάλει τιμή ανθρακούχων εκπομπών στις εισαγωγές στοχευμένης επιλογής προϊόντων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η φιλόδοξη δράση για το κλίμα στην Ευρώπη δεν θα οδηγήσει σε «διαρροή άνθρακα». Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές μειώσεις των εκπομπών θα συμβάλουν στην παγκόσμια μείωση των εκπομπών, αντί να προωθήσουν την παραγωγή υψηλής έντασης άνθρακα εκτός Ευρώπης. Αποσκοπεί επίσης στην ενθάρρυνση τόσο της βιομηχανίας εκτός της ΕΕ όσο και των διεθνών εταίρων μας να λάβουν μέτρα προς την ίδια κατεύθυνση. Όλες αυτές οι προτάσεις αλληλοσυνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Χρειαζόμαστε αυτή την ισορροπημένη δέσμη μέτρων, καθώς και τα έσοδα που αυτή δημιουργεί, για να εξασφαλίσουμε μια μετάβαση που θα καταστήσει την Ευρώπη δίκαιη, πράσινη και ανταγωνιστική, με ομοιόμορφο επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των διαφόρων τομέων και κρατών-μελών και την παροχή πρόσθετης στήριξης, κατά περίπτωση. Μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση Ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τα οφέλη των ενωσιακών πολιτικών για το κλίμα υπερτερούν σαφώς του κόστους αυτής της μετάβασης, οι πολιτικές για το κλίμα κινδυνεύουν να ασκήσουν βραχυπρόθεσμα πρόσθετη πίεση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών. Γι’ αυτό και ο σχεδιασμός των πολιτικών στη σημερινή δέσμη μέτρων κατανέμει δίκαια το κόστος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σ’ αυτήν. Επιπλέον, τα μέσα τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών αυξάνουν τα έσοδα που μπορούν να επανεπενδυθούν για την τόνωση της καινοτομίας, της οικονομικής ανάπτυξης και των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες. Προτείνεται ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, που θα παρέχει ειδική χρηματοδότηση στα κράτη-μέλη για να βοηθήσει τους πολίτες να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις σε ενεργειακή απόδοση, νέα συστήματα θέρμανσης και ψύξης και καθαρότερες μετακινήσεις. Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, χρησιμοποιώντας ποσό ισοδύναμο με το 25% των αναμενόμενων εσόδων από την εμπορία εκπομπών από τα κτίρια και τα καύσιμα οδικών μεταφορών. Θα παράσχει χρηματοδότηση ύψους 72,2 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για την περίοδο 2025-2032, βάσει στοχευμένης τροποποίησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Με πρόταση άντλησης πόρων από την αντίστοιχη χρηματοδότηση των κρατών μελών, το Ταμείο θα κινητοποιήσει 144,4 δισ. ευρώ για μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση. Τα οφέλη της άμεσης δράσης για την προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη είναι σαφή: καθαρότερος αέρας, πιο δροσερές και πράσινες πόλεις, υγιέστεροι πολίτες, χαμηλότερη χρήση ενέργειας και λογαριασμοί, ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, τεχνολογίες και βιομηχανικές ευκαιρίες, περισσότερος χώρος για τη φύση και υγιέστερος πλανήτης για τις μελλοντικές γενιές. Η πρόκληση που βρίσκεται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης είναι να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη και οι ευκαιρίες που προκύπτουν απ’ αυτήν θα είναι διαθέσιμα σε όλους, όσο το δυνατόν ταχύτερα και δικαιότερα. Χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία πολιτικής που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι ο ρυθμός των αλλαγών είναι επαρκής, αλλά δεν προκαλεί υπερβολικούς κλυδωνισμούς. Ιστορικό Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την οποία παρουσίασε η Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019, θέτει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον τρέχοντα μήνα, κατοχυρώνει σε δεσμευτική νομοθεσία τη δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και τον ενδιάμεσο στόχο της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 κοινοποιήθηκε στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή τον Δεκέμβριο του 2020 ως η συμβολή της ΕΕ στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού. Ως αποτέλεσμα της υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας για το κλίμα και την ενέργεια, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ έχουν ήδη μειωθεί κατά 24% σε σύγκριση με το 1990, ενώ η ενωσιακή οικονομία έχει αναπτυχθεί κατά περίπου 60% την ίδια περίοδο, αποσυνδέοντας την ανάπτυξη από τις εκπομπές. Αυτό το δοκιμασμένο και επιτυχημένο νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί τη βάση της παρούσας δέσμης νομοθετικών μέτρων. Πριν από την υποβολή των προτάσεων αυτών, η Επιτροπή διενήργησε εκτενείς εκτιμήσεις επιπτώσεων για τη μέτρηση των ευκαιριών και του κόστους της πράσινης μετάβασης. Τον Σεπτέμβριο του 2020 μια ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων στήριξε την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση του στόχου της ΕΕ ως προς τη μείωση των καθαρών εκπομπών το 2030 σε τουλάχιστον 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η εν λόγω εκτίμηση επιπτώσεων έδειξε ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός και επωφελής. Οι σημερινές νομοθετικές προτάσεις υποστηρίζονται από λεπτομερείς εκτιμήσεις επιπτώσεων, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τη διασύνδεση με άλλα μέρη της δέσμης. Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την επόμενη επταετία θα παράσχει στήριξη στην πράσινη μετάβαση. Το 30% των προγραμμάτων στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, ύψους 2 τρισ. ευρώ, και του NextGenerationEU προορίζονται για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα· το 37% του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης των κρατών μελών στο πλαίσιο του NextGenerationEU, διατίθεται για τη δράση για το κλίμα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το νόμο για το κλίμα, με 442 ψήφους υπέρ, 203 κατά και 51 αποχές, μετατρέποντας έτσι την πολιτική δέσμευση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050, σε νομική υποχρέωση. Παράλληλα, ο νέος νόμος θα παρέχει στους Ευρωπαίους πολίτες και στις επιχειρήσεις, τη νομική ασφάλεια και σαφήνεια που χρειάζονται για να προγραμματίσουν κατάλληλα την πορεία τους σε αυτή τη μετάβαση. Μετά το 2050, η ΕΕ θα επιδιώξει να πετύχει αρνητικό ισοζύγιο εκπομπών. Ο νέος νόμος της ΕΕ για το κλίμα, επιταχύνει τον στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, από 40% σε τουλάχιστον 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. «Μια επικείμενη πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον κανονισμό LULUCF (Land Use and forestry regulation for 2021-2030) για τη ρύθμιση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία, θα αυξήσει τις καταβόθρες διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ, και ως εκ τούτου, θα επιταχύνει εκ των πραγμάτων τον στόχο της ΕΕ για το 2030 στο 57%» αναφέρει στην ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Ο προϋπολογισμός για τα αέρια του θερμοκηπίου» θα προσδιοριστεί από τον στόχο για το 2040 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για στόχο για το 2040 μετά την πρώτη παγκόσμια αξιολόγηση το 2023 που προβλέπεται στη Συμφωνία του Παρισιού. Σύμφωνα με την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου, η Κομισιόν θα δημοσιεύσει τη μέγιστη ποσότητα εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που εκτιμάται ότι μπορεί να εκπέμπει η ΕΕ έως το 2050 χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας. Αυτός ο λεγόμενος «προϋπολογισμός για τα αέρια θερμοκηπίου», θα αποτελέσει ένα από τα κριτήρια για τον καθορισμό του αναθεωρημένου στόχου της ΕΕ για το 2040. Εως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογεί τη συλλογική πρόοδο όλων των χωρών της ΕΕ, καθώς και τη συνοχή των εθνικών μέτρων ως προς την επίτευξη του στόχου της ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Δεδομένης της σημασίας των ανεξάρτητων επιστημονικών συμβουλών και βάσει πρότασης του Ευρωκοινοβουλίου, θα συσταθεί μια ευρωπαϊκή επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, η οποία θα παρακολουθεί την πρόοδο και θα αξιολογεί κατά πόσον η ευρωπαϊκή πολιτική συνάδει με τους εν λόγω στόχους. Την ικανοποίησή της για την έγκριση του νόμου για το κλίμα εξέφρασε η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γίτε Γκούτερλαντ (Σοσιαλιστές, Σουηδία). «Βάσει της συμφωνίας με την Επιτροπή, επιβεβαιώσαμε τον στόχο καθαρών μειώσεων των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55%, πλησιάζοντας το 57% έως το 2030. Θα προτιμούσα να είχαμε προχωρήσει ακόμη περισσότερο, ωστόσο αυτή είναι μια καλή συμφωνία, που βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και θα κάνει μεγάλη διαφορά. Η ΕΕ πρέπει τώρα να μειώσει τις εκπομπές την επόμενη δεκαετία περισσότερο από ότι τις τρεις προηγούμενες δεκαετίες μαζί, και έχουμε νέους, πιο φιλόδοξους στόχους που μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για περισσότερες χώρες», δήλωσε η εισηγήτρια. Η συμφωνία αναμένεται να εγκριθεί σύντομα και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Η Κομισιόν σχεδιάζει να υποβάλει σειρά προτάσεων στις 14 Ιουλίου 2021 προκειμένου να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τον πιο φιλόδοξο στόχο για το 2030.

Τα φυσικά εδάφη αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των αιώνων ως αποτέλεσμα φυσικών χημικών και βιολογικών διαδικασιών. Μέσα στη μεγάλη αυτή χρονική διάρκεια το έδαφος έχει δεχθεί την επίδραση εξωγενών παραγόντων και κυρίως μεταβολές του κλίματος που έχουν παρατηρηθεί κατά το διάστημα αυτό. Ενώ λοιπόν κάτω από τις συνθήκες αυτές το έδαφος έως πριν από μερικές δεκάδες χρόνια εξελισσόταν ανάλογα με τις συνθήκες του φυσικού ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, πλέον λιγότερο ή περισσότερο αυτό έχει αρχίσει να δέχεται μεγάλο μέρος των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Ο άνθρωπος αποτελεί έτσι έναν από τους κύριους παράγοντες μεταβολής του εδάφους σημαντικότερο πολλές φορές και από τους φυσικούς παράγοντες που είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ του κλίματος, των οργανισμών, των τοπογραφικών συνθηκών, του μητρικού υλικού και του χρόνου. Το έδαφος αποτελεί βάση για πολυάριθμες περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές λειτουργίες, οι οποίες είναι καθοριστικές για τη ζωή. Για τον λόγο αυτόν η ορθή διαχείριση της γης και των εδαφικών πόρων αποτελεί προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων. Η 17η Ιουνίου καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια ημέρα για την καταπολέμηση της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας (Word Day to Combat Desertification and Drought). Στόχος ήταν και είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση για τους κινδύνους του φαινομένου, καθώς και η συνεργασία των κρατών και της διεθνούς κοινότητας για την δημιουργία βασικών εργαλείων που θα βοηθούσαν στην αντιμετώπισή του. Ο φετινός εορτασμός εστιάζει και επικεντρώνεται όχι μόνο στην μείωση της έντασης της ερημοποίησης και της ξηρασίας, αλλά και στη σταδιακή ανατροπή τους με την μετατροπή του υποβαθμισμένου εδάφους σε εύφορο. Η αποκατάσταση του υποβαθμισμένου εδάφους, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για την παγκόσμια κοινότητα, όπως οικονομική ανθεκτικότητα, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αύξηση των εισοδημάτων και της επισιτιστικής ασφάλειας. Η προσπάθεια αυτή θα συνεισφέρει επίσης στην προστασία της βιοποικιλότητας, θα επιβραδύνει την κλιματική αλλαγή και θα στηρίξει την πράσινη ανάκαμψη. Η σημερινή μέρα μας καλεί ως πρόσωπα και ως κοινότητα να δούμε το έδαφος ως έναν πολύτιμο φυσικό πόρο που καλεί για βοήθεια. Ο καθένας από εμάς έχει ένα ρόλο να παίξει στην πορεία προς το μέλλον. Ο κόσμος προχωράει και με το δικό μας βήμα. *Ο Ευάγγελος Ματζίρης είναι Δασολόγος – Εδαφολόγος M.Sc, Ph.D, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών και Σχεδιασμού Αστικού Αστικού Πρασίνου του δήμου Θεσσαλονίκης

Η Ελλάδα έχει θέσει την πράσινη μετάβαση στο επίκεντρο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και στο προσεχές διάστημα θα παρουσιάσει και τον πρώτο εθνικό κλιματικό νόμο, επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στο Λουξεμβούργο. Όπως υπογράμμισε ο υπουργός, η Ελλάδα υποστηρίζει έμπρακτα τον νέο στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, ενώ υπενθύμισε ότι έχει ήδη θέσει στο ισχύον Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 56% έως το 2030 σε σχέση με το 2005. Στα κύρια θέματα της ατζέντας της Συνόδου περιλαμβάνονταν η αναθεώρηση του Κανονισμού για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας, η ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο νέος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, καθώς και η αποδοχή του σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με το «Κύμα Ανακαινίσεων». Αναφορικά με την τροποποίηση του Κανονισμού 347/2013 για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα στον τομέα της ενέργειας η οποία κατέληξε σε συμφωνία των κρατών μελών επί της πρότασης γενικής προσέγγισης της Πορτογαλικής Προεδρίας, ο κ. Σκρέκας σημείωσε πως η πρόταση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και τα σημεία εκκίνησης των κρατών – μελών, ώστε να μη μείνει κανείς πίσω στην επίτευξη του στόχου μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης έως το 2050. «Είναι θετικό ότι περιλαμβάνεται η αναπροσαρμογή του δικτύου για την ανάμειξή του με φυσικό αέριο και υδρογόνο, για μια αυστηρά προσδιορισμένη μεταβατική περίοδο», ανέφερε ο υπουργός, ενώ τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν προβλέψεις για την ένταξη σχετικών έργων στον Κατάλογο PCI. Επιπρόσθετα, ο κ. Σκρέκας υποστήριξε την αναγκαιότητα συμπερίληψης των Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI) με τρίτες χώρες και σημείωσε, επίσης, πως η τροποποίηση του κανονισμού θα δώσει τη δυνατότητα στην Κύπρο και τη Μάλτα να ολοκληρώσουν τα απαραίτητα έργα ώστε να συνδεθούν με το διευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ τα εν λόγω έργα θα απολαμβάνουν όλα τα σχετικά δικαιώματα εκ του Κανονισμού, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα για πρόσβαση στο μέλλον σε νέες αγορές ενέργειας, όπως το υδρογόνο. Αναφορικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το υδρογόνο, ο υπουργός σημείωσε πως «η ανάπτυξη ενός δυναμικού πλαισίου για τη μελλοντική αγορά υδρογόνου, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο» και υποστήριξε πως «είναι σημαντικό να αποφευχθεί η υπερβολική ρύθμιση της αγοράς». Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι «ένα ρεαλιστικό ρυθμιστικό πλαίσιο θα πρέπει να αναγνωρίζει έναν σημαντικό βαθμό ευελιξίας στα κράτη – μέλη, προσφέροντας παράλληλα επιπρόσθετα κίνητρα για την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών με στόχο την ανάπτυξη εφοδιαστικών αλυσίδων μεγάλης προστιθέμενη αξίας». Ο κ. Σκρέκας εκτίμησε πως η αναπροσαρμογή των δικτύων θα είναι αναπόφευκτα η βασική επιλογή κατά την πρώτη δεκαετία της ευρωπαϊκής οικονομίας του υδρογόνου, ιδίως για τις χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία σταδιακής απολιγνιτοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής τους, όπως η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός επισήμανε ότι «το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα αναπτυχθεί έχει πολλά να δανειστεί από το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Οι Υπουργοί Ενέργειας αναγνώρισαν τον σημαντικό ρόλο της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων στην επίτευξη του στόχου μείωσης εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο των εργασιών της Συνόδου, οι Υπουργοί υιοθέτησαν το σχέδιο Συμπερασμάτων του Συμβουλίου για το «Κύμα Ανακαινίσεων», υπογραμμίζοντας τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που θα έχει τόσο σε περιβαλλοντικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Τέλος, οι Υπουργοί Ενέργειας ενημερώθηκαν για τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των εξωτερικών ενεργειακών σχέσεων της Ένωσης καθώς και για το πρόγραμμα εργασιών της Σλοβενικής Προεδρίας.

Ψηλά στην ατζέντα του δήμου Θεσσαλονίκης είναι, σύμφωνα με τον δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα, τα θέματα που αφορούν στην κλιματική κρίση, τον μετριασμό και την κλιματική ουδετερότητα αλλά και την προσαρμογή από τις συνεχώς αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής Μιλώντας στην εναρκτήρια δράση της αποστολής «Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις», ο κ.Ζέρβας κάλεσε όλους τους αρμόδιους φορείς -ακαδημαϊκή κοινότητα, επιμελητήρια, περιφέρεια, να συστρατευθούν με τον δήμο Θεσσαλονίκης σε μια κοινή προσπάθεια με ορίζοντα το 2030. «Ξέρουμε ότι η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας είναι δύσκολο εγχείρημα, αλλά δεσμευτήκαμε και δηλώσαμε ότι επιθυμούμε να πορευθούμε, έχοντας πολύτιμη υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, με τη βοήθεια από τους ειδικούς City Advisors και με τη γενικότερη τεχνική βοήθεια από σπουδαία δίκτυα πόλεων και οργανισμούς -όλοι συνεργάτες της Επιτροπής για την υιοθέτηση μεθοδολογιών για την εκπόνηση του Κλιματικού Συμβολαίου, του πλάνου δράσης και του επενδυτικού σχεδίου», δήλωσε ο αντιδήμαρχος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του δήμου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Κούπκας. Σημειώνεται ότι τον Απρίλιο του 2022 ο δήμος Θεσσαλονίκης επιλέχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από διαγωνιστική διαδικασία, να συμμετέχει στην αποστολή «Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις (NetZero Cities)». Στην εναρκτήρια εκδήλωση συμμετείχαν και οι εξειδικευμένοι City Advisors που έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Θεσσαλονίκη. Στην αποστολή συμμετέχουν επίσης στελέχη του Δικτύου των Ανθεκτικών Πόλεων (Resilient Cities Network), σύμβουλοι από την πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια (Covenant of Mayors for Climate and Energy) και η Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης Α.Ε. (ΜΑΘ ΑΕ - ΑΟΤΑ).

Κατά την πανδημία COVID-19, κατέστη σαφές ότι ο επαρκής αερισμός είναι το βασικό τεχνικό μέτρο για τη μείωση της εξάπλωσης των αναπνευστικών ιών. Οι εμπειρογνώμονες της REHVA – Federation of European Heating, Ventilation and Air Conditioning Associations συγκέντρωσαν τώρα τα διαθέσιμα στοιχεία και ανέπτυξαν μια μέθοδο σχεδιασμού αερισμού με βάση την υγεία για τον περιορισμό του κινδύνου μόλυνσης σε εσωτερικούς χώρους με τίτλο «Health-based target ventilation rates and design method for reducing exposure to airborne respiratory infectious diseases». Ο έως σήμερα σχεδιασμός αερισμού που βασίζεται στα υφιστάμενα πρότυπα εσωτερικού κλίματος EN 16798-1:2019 και ISO 17772-1:2017 περιορίζεται στη χρήση κριτηρίων αερισμού που βασίζονται στην αντιληπτή ποιότητα του αέρα (οσμές) και παραβλέπει τη μετάδοση αναπνευστικών ασθενειών από αερομεταφορόμενους ιούς. Η μέθοδος σχεδιασμού του αερισμού με βάση τον κίνδυνο μόλυνσης, που προτείνεται στο παρόν κείμενο, παρέχει νέα ποσοστά-στόχους για τον αερισμό και προορίζεται να συμπληρώσει τις υφιστάμενες μεθόδους σχεδιασμού αερισμού σε κτίρια εκτός κατοικιών, εξαιρουμένων των κτιρίων υγειονομικής περίθαλψης και των βιομηχανικών κτιρίων. Προτείνεται η εφαρμογή νέων ρυθμών αερισμού στο σχεδιασμό νέων κτιρίων και ανακαινίσεων, υψηλότερα από τα ποσοστά αερισμού άνεσης. Για να κατεβάσετε το κείμενο με τις κατευθυντήριες γραμμές ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://www.rehva.eu/fileadmin/user_upload/2022/Health_based_target_ventilation_09012023.pdf

Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως καταιγίδες, καύσωνες και πλημμύρες προκάλεσαν οικονομικές απώλειες περίπου μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ τα τελευταία 40 χρόνια και οδήγησαν σε 85.000 έως 145.000 ανθρώπινους θανάτους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Λιγότερο από το ένα τρίτο αυτών των απωλειών ήταν ασφαλισμένο, σύμφωνα με ανάλυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για τις οικονομικές απώλειες και τους θανάτους από καιρικά φαινόμενα και γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα. Περίπου το 3% όλων αυτών των γεγονότων ευθύνονται για το 60% των απωλειών σύμφωνα με την έκθεση «Οικονομικές απώλειες και θάνατοι από γεγονότα που σχετίζονται με τις καιρικές και κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη» του ΕΟΠ η οποία αξιολογεί δεδομένα για τις οικονομικές απώλειες από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα. Οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό – και το κλίμα σε χώρες μέλη του ΕΟΠ (1980-2020) – ανά τύπο κινδύνου (με βάση τα δεδομένα CATDAT) Οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό – και το κλίμα σε χώρες μέλη του ΕΟΧ (1980-2020) – ανά τύπο κινδύνου (με βάση τα δεδομένα NatCatSERVICE) Ο στόχος της έκθεσης είναι να παράσχει περισσότερες πληροφορίες βασισμένες σε δεδομένα σχετικά με τις συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων και των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, όπως οι καύσωνες, οι έντονες βροχοπτώσεις και οι ξηρασίες και ο αυξημένος κίνδυνος που συνιστούν για τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποδομές και την ανθρώπινη υγεία. Τα γεγονότα αυτά, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, προκαλούν ήδη σημαντικές οικονομικές απώλειες. Η παρακολούθηση των επιπτώσεων τέτοιων γεγονότων είναι σημαντική για την ενημέρωση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, ώστε να μπορούν να βελτιώσουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τα μέτρα μείωσης του κινδύνου καταστροφών για την ελαχιστοποίηση των ζημιών και των απωλειών ανθρώπινων ζωών. Επι τοις εκατό -μερίδιο των ασφαλισμένων ζημιών που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα στις χώρες μέλη του ΕΟΠ για το διάστημα 1980-2020 – από τη βάση δεδομένων CATDAT Ενώ είναι γενικά αποδεκτό ότι οι παγκόσμιες οικονομικές απώλειες αυξήθηκαν τον τελευταίο μισό αιώνα, (σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού), τα διαθέσιμα στοιχεία δεν δείχνουν μια σαφή τάση απωλειών για την Ευρώπη τις τελευταίες 4 δεκαετίες. Παρά τις υπάρχουσες συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων διεθνών οργανισμών, δεν υπάρχει επί του παρόντος κανένας μηχανισμός στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ για τη συλλογή, αξιολόγηση ή αναφορά οικονομικών απωλειών από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα με ομοιογενή τρόπο και με επαρκείς λεπτομέρειες για την υποστήριξη πολιτικών προσαρμογής. Η συλλογή συγκρίσιμων δεδομένων από ευρωπαϊκές χώρες είναι απαραίτητη για να παρουσιαστεί μια συνεκτική και έγκυρη επισκόπηση των απωλειών και των θανάτων από ακραίες καιρικές και κλιματικές συνθήκες. Η αξιολόγηση βασίζεται σε βάσεις δεδομένων ιδιωτικών πηγών (NatCatSERVICE από την Munich Re GmbH and CATDAT από την Risklayer GmbH) και καλύπτει την περίοδο 1980-2020 και 32 χώρες μέλη του ΕΟΠ (συμπεριλαμβανομένων και των 27 κρατών μελών της ΕΕ, συν τη Νορβηγία, την Ελβετία, την Τουρκία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν). Σημαντικά ευρήματα Η Ευρώπη αντιμετωπίζει οικονομικές απώλειες και θανάτους από ακραίες καιρικές και κλιματικές συνθήκες κάθε χρόνο και σε όλες τις περιοχές της Ευρώπης. Ο οικονομικός αντίκτυπος αυτών των γεγονότων ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών, σύμφωνα με την αξιολόγηση του ΕΟΠ. Για τις χώρες μέλη του ΕΟΠ, οι συνολικές οικονομικές απώλειες από φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα ανήλθαν μεταξύ 450 και 520 δισεκατομμυρίων ευρώ (σε ευρώ του 2020), για την περίοδο 1980-2020 (7,7 -10,4 δις ευρώ για Ελλάδα και 380-390 εκατομμύρια ευρώ για Κύπρο), με βάση τα στοιχεία από δύο ξεχωριστές βάσεις δεδομένων (NatCatSERVICE and CATDAT). Οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες και το κλίμα σε χώρες μέλη του ΕΟΠ για το διάστημα 1980-2020 ανά έτος- με βάση τα δεδομένα CATDAT Οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες και το κλίμα σε χώρες μέλη του ΕΟΧ (1980-2020) ανα έτος- με βάση τα δεδομένα NatCatSERVICE Σε απόλυτες τιμές, οι υψηλότερες οικονομικές απώλειες την περίοδο 1980-2020 καταγράφηκαν στη Γερμανία, κατόπιν τη Γαλλία και μετά την Ιταλία. Οι υψηλότερες κατά κεφαλήν απώλειες καταγράφηκαν στην Ελβετία, τη Σλοβενία και τη Γαλλία και οι μεγαλύτερες απώλειες ανά περιοχή στην Ελβετία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Περίπου το 23 % των συνολικών ζημιών ήταν ασφαλισμένο, αν και αυτό διέφερε επίσης σημαντικά μεταξύ των χωρών, από 1 % στη Ρουμανία και τη Λιθουανία έως 56 % στη Δανία και 55 % στην Ολλανδία . Συνολικές οικονομικές απώλειες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες και το κλίμα στις χώρες μέλη του ΕΟΠ (1980-2020) – κατά κεφαλήν, με βάσητα δεδομένα CATDAT Συνολικές οικονομικές απώλειες που προκλήθηκαν από ακραία φαινόμενα που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα στις χώρες μέλη του ΕΟΠ για το διάστημα 1980-2020 – ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο με βάση τα δεδομένα CATDAT Ετήσια μέση απώλεια κλάσματος του ΑΕΠ της χώρας από φυσικές καταστροφές σε χώρες μέλη του ΕΟΠ (2005-2014) – σε ‰ με βάση τα δεδομένα NatCatService Η αξιολόγηση διαπίστωσε επίσης ότι το συντριπτικό ποσό των θανάτων —περισσότερο από 85% στην περίοδο των 40 ετών— οφειλόταν σε καύσωνες. Ο καύσωνας του 2003 προκάλεσε τους περισσότερους θανάτους, αντιπροσωπεύοντας μεταξύ του 50 και 75% όλων των θανάτων από καιρικά και κλιματικά φαινόμενα τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, σύμφωνα με τα στοιχεία. Παρόμοιοι καύσωνες μετά το 2003 προκάλεσαν σημαντικά μικρότερο αριθμό θανάτων, καθώς λήφθηκαν μέτρα προσαρμογής σε διαφορετικές χώρες και από διαφορετικούς παράγοντες. Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος- ΕΟΠ (European Environment Agency)

Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των πρόωρων θανάτων κατά την τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για το 2018, σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να υποφέρουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση, με αποτέλεσμα να σημειώνονται περισσότεροι από 400.000 πρόωροι θάνατοι ετησίως σε ολόκληρη την ήπειρο. Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των πρόωρων θανάτων κατά την τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη. Ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για το 2018, σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να υποφέρουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση, με αποτέλεσμα να σημειώνονται περισσότεροι από 400.000 πρόωροι θάνατοι ετησίως σε ολόκληρη την ήπειρο. Η έκθεση του ΕΟΠ «Air quality in Europe -- 2020 report» (Η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη-έκθεση του 2020) εκτιμά ότι στην Ελλάδα το 2018, 11.800 πρόωροι θάνατοι θα μπορούσαν να αποδοθούν στα μικροσωματίδια (ΡΜ2,5), 3.000 στα οξείδια του αζώτου (ΝΟ2) και 650 στο όζον (Ο3) ή συνολικά 15.450. Η βελτίωση κατά την περίοδο 2009-2018 φαίνεται, σύμφωνα με την έκθεση, από το ότι το 2009 οι πρόωροι θάνατοι στη χώρα μας λόγω ρύπανσης του αέρα εκτιμώνταν αντίστοιχα σε 14.700 από μικροσωματίδια, σε 4.500 από οξείδια του αζώτου και σε 750 από όζον ή συνολικά σχεδόν 20.000. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πρόωροι θάνατοι το 2018 εκτιμώνταν σε 379.000 για τα ΡΜ2,5, 54.000 για τα ΝΟ2 και 19.400 για το Ο3, δηλαδή συνολικά 443.400. Η έκθεση αναφέρει ότι, όσον αφορά το ποσοστό του αστικού πληθυσμού στην Ελλάδα που εκτίθετο σε ρύπους πάνω από τα ευρωπαϊκά όρια, ήταν μηδενικό όσον αφορά τα μικρότερα σωματίδια διαμέτρου έως δυόμισι εκατομμυριοστά του μέτρου ΡΜ2,5 (όριο τα 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα), 3,1% όσον αφορά τα μεγαλύτερα σωματίδια ΡΜ10 (όριο τα 50 μg/m3), 3,2% για τα οξείδια του αζώτου (όριο τα 40 μg/m3) και σχεδόν 96% για το όζον (όριο τα 120 μg/m3). Έξι κράτη είχαν υπερβεί το 2018 τα όρια της ΕΕ για τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (PM2,5): η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ιταλία, η Πολωνία και η Ρουμανία. Μόνο τέσσερις χώρες στην Ευρώπη --η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ισλανδία και η Ιρλανδία-- είχαν συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 κάτω από τις αυστηρότερες κατευθυντήριες τιμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Στην έκθεση του ΕΟΠ επισημαίνεται ότι εξακολουθεί να υπάρχει χάσμα μεταξύ των ορίων που ισχύουν στην ΕΕ για την ποιότητα του αέρα και των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ, ζήτημα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να αντιμετωπίσει με την αναθεώρηση των προτύπων της στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για τη μηδενική ρύπανση. Σύμφωνα με την έκθεση, οι περικοπές εκπομπών σε βασικούς τομείς έχουν βελτιώσει την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη. Από το 2000, οι εκπομπές βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων, συμπεριλαμβανομένων των οξειδίων του αζώτου (NOx), που προέρχονται από τις μεταφορές, έχουν μειωθεί σημαντικά. Οι εκπομπές ρύπων από τον ενεργειακό εφοδιασμό έχουν επίσης μειωθεί σημαντικά, σε αντίθεση με τη μείωση των εκπομπών από τα κτίρια και τη γεωργία, η οποία σημειώνει αργή πρόοδο. Χάρη στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, οι πρόωροι θάνατοι εξαιτίας της ρύπανσης από λεπτά αιωρούμενα σωματίδια μειώθηκαν κατά 60.000 το 2018, σε σύγκριση με το 2009. Όσον αφορά το διοξείδιο του αζώτου, η μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς οι πρόωροι θάνατοι μειώθηκαν κατά περίπου 54% την τελευταία δεκαετία. Η έκθεση του ΕΟΠ παρέχει επίσης μια γενική περιγραφή της σχέσης που συνδέει την πανδημία Covid-19 με την ποιότητα του αέρα, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες αξιολογήσεις που κατέδειξαν μείωση έως και 60% ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου εφαρμόστηκαν μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας την άνοιξη του 2020. Ο ΕΟΠ δεν διαθέτει ακόμη εκτιμήσεις σχετικά με τις πιθανές θετικές επιπτώσεις του καθαρότερου αέρα στην υγεία για το 2020. Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης ότι η μακροχρόνια έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους προκαλεί καρδιαγγειακές και αναπνευστικές νόσους, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί αμφότερες ως παράγοντες κινδύνου θανατηφόρου έκβασης σε ασθενείς με Covid-19. Ωστόσο, τονίζεται ότι η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της σοβαρότητας των λοιμώξεων από τη νόσο δεν είναι σαφής και απαιτείται περαιτέρω επιδημιολογική έρευνα.

Η 22η Απριλίου γιορτάζεται ως «Ημέρα της Γης». Σε μια συμβολική κίνηση 160 χώρες του ΟΗΕ επικυρώνουν σε μια πρωτόγνωρη τελετή τη Σύμβαση των ΗΕ για το Κλίμα που συμφωνήθηκε στο Παρίσι τον Δεκέμβριο. Η φετινή «Ημέρα της Γης», που έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ να γιορτάζεται στις 22 Απριλίου, δεν είναι σαν όλες τις προηγούμενες και γι αυτό ο γγ. του διεθνούς οργανισμού έχει κάθε λόγο να χαίρεται. Επί πολλές δεκαετίες κυβερνήσεις πολλών χωρών του ΟΗΕ, πολιτικοί από όλο τον κόσμο και μεγάλες βιομηχανίας παραγνώριζαν, απέρριπταν ή ακόμη σαμπόταραν την υπογραφή μιας παγκόσμιας σύμβασης για το κλίμα. Σε μια ειδική τελετή άνευ προηγουμένου 160 χώρες του ΟΗΕ καλούνται να επικυρώσουν ταυτόχρονα ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του διεθνούς δικαίου του 21ου αιώνα. Η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Κλίμα αποτελεί μια διεθνή συνθήκη η οποία θέτει ως βασικό στόχο τη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2 βαθμούς Κελσίου. Για το λόγο αυτό βρίσκονται στη Νέα Υόρκη αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και Φρανσουά Ολάντ, αλλά και σταρ του Χόλιγουντ καθώς και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου. Η παρουσία εκπροσώπων της παγκόσμιας βιομηχανίας κρίνεται εξαιρετικά σημαντικά, δεδομένου ότι για πρώτη φορά μετείχαν ενεργά στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. «Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η βιομηχανία σήμερα θα καθορίσει και τον τρόπο λειτουργίας της στο μέλλον», ανέφερε ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι. Αλλαγή στις διεθνείς επενδυτικές τάσεις Πράγματι πρόκειται για την πρώτη φορά στην ιστορία των διεθνών προσπαθειών για την προστασία του περιβάλλοντος που ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα κρίνεται εξαιρετικά σημαντικός. «Κι αυτό διότι στα περιβαλλοντικά ζητήματα συνήθως ο οικονομικός και βιομηχανικός τομέας μπλοκάρει τις συζητήσεις σε εθνικό επίπεδο. Πλέον ακόμη και αυτοί συμφωνούν στο ότι οι επιβλαβείς εκπομπές θα πρέπει να κοστολογούνται», εκτιμά ο Τζορτζ Κελ από τον οργανισμό UN Global Compact. Μάλιστα μεγάλες εταιρείες και επενδυτικoί όμιλοι όπως το Rockefeller και Rotschlind Fund, η BlackRock και η BT Pension, πιέζουν επιπρόσθετα για μια πιο εξειδικευμένη συμφωνία αναφορικά με την κοστολόγηση των επιβλαβών εκπομπών. Είναι πάντως γεγονός ότι αυτές οι πιέσεις μαρτυρούν μια νέα παγκόσμια τάση που χαρακτηρίζεται από τη στροφή του επενδυτικού ενδιαφέροντος στην πράσινη ενέργεια. «Ελπίζουμε να τελειώσει κάποτε η εποχή του πετρελαίου. Είναι ώρα να ξεφύγουμε από τις ορυκτές ύλες και να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα στις ανανεώσιμες πηγές για να σώσουμε τον πλανήτη» ανέφερε στη DW o Στέφεν Χάιντς, πρόεδρος του Rockefeller Brother Fund. Πάντως παρά τη θέρμη με την οποία υποδέχθηκε ο κόσμος τη Σύμβαση των Παρισίων, που θεωρείται σημείο καμπής για την ιστορία του ΟΗΕ αλλά και της ανθρωπότητας, υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν. «Είναι μόνο η αρχή. Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες για την προστασία του κλίματος» υπογράμμισε ο Μπαν Κι Μουν. Παρά τη σημερινή υπογραφή της Σύμβασης στην έδρα του ΟΗΕ μένει ακόμη ανοιχτή η διαδίκασία κύρωσής της από τα εθνικά κοινοβούλια. Τα βλέμματα είναι στραμμένα φυσικά στις μεγάλες «χώρες – ρυπαντές», με άλλα λόγια στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία, τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία αλλά και πλήθος άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ιρένε Χελ / Δήμητρα Κυρανούδη

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα τον στόχο η Ευρώπη να μειώσει στο μηδέν ως το 2050 τις καθαρές εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη, καταδεικνύει προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής που αποκαλύφθηκε χθες Δευτέρα και μοιάζει να αναγγέλλει σκληρές συγκρούσεις ανάμεσά τους. Στη σύνοδο κορυφής της 12ης και της 13ης Δεκεμβρίου οι ηγέτες θα κληθούν να υιοθετήσουν «τον στόχο η ΕΕ να γίνει κλιματικώς ουδέτερη ώς το 2050», δείχνει το προσχέδιο, το οποίο περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς. Προηγούμενες απόπειρες να γίνει η συγκεκριμένη δέσμευση εμποδίστηκαν από την Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχία, χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την καύση άνθρακα. Η Βαρσοβία, η Βουδαπέστη και η Πράγα εξηγούν ότι εναντιώνονται στον στόχο η ΕΕ να γίνει κλιματικώς ουδέτερη ώς το 2050 διότι φοβούνται πως η μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα προκαλέσει ασφυξία στις οικονομίες τους. Για να πειστούν οι πιο διστακτικές χώρες, το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της επόμενης εβδομάδας αναφέρεται σε «δίκαιη και κοινωνικά ισορροπημένη μετάβαση», στην αναγγελία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ότι θα εκταμιεύσει ποσά και θα κινητοποιήσει κεφάλαια για «πράσινες» επενδύσεις συνολικής αξίας 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ ώς το 2030, στην ανάγκη διασφάλισης της ενεργειακής ασφάλειας και ανταγωνιστικότητας έναντι ξένων δυνάμεων που δεν επιδιώκουν τέτοιους στόχους για την περιβαλλοντική προστασία. Προφανώς το κείμενο αυτό, που προετοιμάστηκε ενόψει των συνομιλιών των ηγετών, υπόκειται σε αλλαγές. Θα χρειαστεί σε κάθε περίπτωση ομόφωνη στήριξη για να εγκριθεί συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής. Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σκοπεύει να προωθήσει τις προσπάθειες επίτευξης του στόχου η ΕΕ να γίνει κλιματικώς ουδέτερη ως τα μέσα του αιώνα και θέλει επίσης οι ευρωπαϊκοί στόχοι για το κλίμα μέχρι το 2030 να γίνουν ακόμη πιο φιλόδοξοι. Ο στόχος των Βρυξελλών σήμερα είναι να επιτευχθεί η μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου σε όλη την ΕΕ κατά 40% ώς το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Η νέα Κομισιόν επιδιώκει ο στόχος αυτός να αυξηθεί στο 50%.

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), που εγκρίθηκε χθες από το υπουργικό συμβούλιο και θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του έτους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, αποτελεί το βασικό εργαλείο σχεδιασμού της εθνικής πολιτικής για την Ενέργεια και το Κλίμα για την επόμενη δεκαετία, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Αποτελεί επίσης τον οδικό χάρτη που εξειδικεύει τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης στους δύο αυτούς τομείς (ενέργεια-κλίμα), από την ταχεία απολιγνιτοποίηση, έως την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, ως εργαλεία προώθησης των απαραίτητων επενδύσεων για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των εν λόγω δικτύων. Ειδικότερα, μέσω του ΕΣΕΚ αναδεικνύονται οι προτεραιότητες σε θέματα ενέργειας και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και προβλέπεται ένας συγκεκριμένος οδικός χάρτης για την επίτευξη συγκριμένων ποσοτικών και ποιοτικών στόχων, σχετικά με τομείς όπως: Κλιματική Αλλαγή και Εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Βελτίωση Ενεργειακής Απόδοσης Ασφάλεια Ενεργειακού Εφοδιασμού Αγορά Ενέργειας Έρευνα, Καινοτομία και Ανταγωνιστικότητα Αγροτικός Τομέας, Ναυτιλία, Τουρισμός. Εκτιμάται ότι μόνο από την υλοποίηση των μέτρων και πολιτικών για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων μπορούν να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν πάνω από 60.000 θέσεις εργασίας έως το 2030. Το εισόδημα των εργαζομένων που σχετίζονται με τους κλάδους αυτούς υπολογίζεται ότι μπορεί να εμφανίσει δυνητική αύξηση 8,2 δισ. ευρώ και η εγχώρια προστιθέμενη αξία στους δύο αυτούς κλάδους να ενισχυθεί κατά 20,7 δισ. ευρώ. Η δε επίτευξη των στόχων σε όλους τους πυλώνες του ΕΣΕΚ θα κινητοποιήσουν, όπως υπολογίζεται, επενδύσεις, εκτιμώμενου ύψους 44 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία. Στο επίκεντρο της επενδυτικής δραστηριότητας αναμένεται να βρεθούν η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, οι νέες υποδομές στα δίκτυα ηλεκτρισμού, τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και οι δράσεις ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας. To αναθεωρημένο ΕΣΕΚ: - Θέτει υψηλότερο στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, για να γίνει δυνατή η μετάβαση σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας έως το έτος 2050 - Δρομολογεί τη δέσμευση για την απολιγνιτοποίηση του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οδηγώντας σε ριζικό μετασχηματισμό τον ενεργειακό τομέα - Αυξάνει τη διείσδυση των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας - Ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης θέτοντας πιο φιλόδοξο στόχο εξοικονόμησης ενέργειας - Εστιάζει στη λειτουργία απελευθερωμένων και ανταγωνιστικών εγχώριων ενεργειακών αγορών - Ενισχύει τον περιφερειακό ενεργειακό ρόλο της χώρας και επιταχύνει την ολοκλήρωση των ενεργειακών υποδομών. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, οι βασικοί ποσοτικοί στόχοι πολιτικής έως το 2030 αποτελούν παράλληλα «ενδιάμεσους» στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, όπου στόχος της κυβέρνησης είναι να υιοθετήσει τη δέσμευση για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία σε επίπεδο ΕΕ. Οι νέοι, πιο φιλόδοξοι στόχοι του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ, σε σχέση τόσο με το αρχικό σχέδιο, όσου και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης Απολιγνιτοποίηση Φιλόδοξο στόχο στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού αποτελεί το πρόγραμμα για την εμπροσθοβαρή απολιγνιτοποίηση της χώρας, με πλήρη «απόσυρση» του εν λόγω καυσίμου από το εγχώριο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής έως το 2028. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι τότε θα γίνει συντεταγμένα και υπεύθυνα. Απόλυτη προτεραιότητα είναι η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή να γίνει με τρόπο δίκαιο για τις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Για τον λόγο αυτόν, υπό την αιγίδα διυπουργικής επιτροπής, θα εκπονηθεί και θα παρουσιαστεί στα μέσα του 2020 ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στην μετά τον λιγνίτη εποχή. Αυτό θα περιλαμβάνει πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, την στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, την μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και την δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής. Ήδη έχουν αναληφθεί οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για να αποδοθεί στις ενεργειακές περιοχές το τέλος ανάπτυξης της ΔΕΗ, ένα ποσό κοντά στα 130 εκατομμύρια ευρώ που τους οφείλεται από το 2014, ενώ οι περιοχές αυτές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τα έσοδα πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω του Πράσινου Ταμείου. Παράλληλα, στο πλαίσιο του νέου Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027, θα διεκδικηθεί η αυξημένη εισροή κεφαλαίων από το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund), για να διασφαλιστεί ότι οι περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης θα πληρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης, διαθέτοντας έργα σε προχωρημένο στάδιο ωρίμανσης. Σημαντικός προς αυτήν την κατεύθυνση θεωρείται και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που φιλοδοξεί να μετατραπεί σε μια «Κλιματική Τράπεζα». Επιπλέον, κονδύλια από προγράμματα όπως το Horizon, το Connecting Europe Facility και το Invest EU θα υποστηρίξουν αυτήν την προσπάθεια. Αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ Με το ΕΣΕΚ αναθεωρείται ο στόχος για συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 35% έως το 2030, επίπεδο σχεδόν διπλάσια από τα σημερινό επίπεδο του 18%. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η σημαντικά υψηλότερη συμμετοχή ΑΠΕ συνδέεται με τη δέσμευση για οριστική απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028, απόφαση που δημιουργεί χώρο για επιπλέον εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ, ενώ ενισχύει τον ρόλο των μονάδων φυσικού αερίου που θα παρέχουν και την απαραίτητη ευελιξία στο σύστημα. Η επίτευξη του κεντρικού στόχου για τις ΑΠΕ προϋποθέτει υπερδιπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος του συνόλου των τεχνολογιών ΑΠΕ, εξαιρουμένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών. Ειδικά στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, οι ΑΠΕ θα αποτελούν τη βασική πηγή ήδη από τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, ξεπερνώντας ως μερίδιο το 65% της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2030, αξιοποιώντας με τον βέλτιστο οικονομικά τρόπο το υψηλό δυναμικό που διαθέτει χώρα, κυρίως για ειδικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Όσον αφορά στα θαλάσσια αιολικά πάρκα, τίθεται ως ενδεικτικός στόχος το 2030 να λειτουργούν τέτοια πάρκα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 250 MW. Εξέλιξη εγκατεστημένης ισχύος μονάδων ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή Επιπλέον στόχοι είναι το μερίδιο των ΑΠΕ για τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης να ξεπεράσει το 40% και στον τομέα των μεταφορών να προσεγγίσει το 19 %. Ποσοτικός στόχος τίθεται επίσης και για την προώθηση συστημάτων ΑΠΕ στα κτήρια και των συστημάτων διεσπαρμένης παραγωγής, μέσω αυτοπαραγωγής, ενεργειακού συμψηφισμού και ενεργειακών κοινοτήτων. Προβλέπεται συγκεκριμένα έως το 2030 η λειτουργία τέτοιων συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ εγκατεστημένης ισχύος 1 GW, ικανών να καλύψουν την μέση ηλεκτρική κατανάλωση τουλάχιστον 330.000 νοικοκυριών. Τέλος, επιδιώκεται να αξιολογηθούν μέσω πιλοτικών εγκαταστάσεων νέες εφαρμογές/τεχνολογίες για ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ (π.χ. κυματική ενέργεια) ή συνδυαστικές εγκαταστάσεις από ΑΠΕ π.χ. για παραγωγή υδρογόνου. Για την επίτευξη των στόχων για τις ΑΠΕ, η συνολική αναμόρφωση του αδειοδοτικού πλαισίου και η επιτάχυνση των διαδικασιών αποτελεί επιτακτική ανάγκη ώστε να προσεγγίσει η Ελλάδα το ευρωπαϊκό benchmark (δύο χρόνια). Στο πλαίσιο αυτό, έχει συσταθεί ειδική Επιτροπή με αποστολή να απλοποιήσει την αδειοδοτική διαδικασία σε δυο στάδια: 1ο στάδιο (Δεκέμβριος 2019): Απλοποίηση της διαδικασίας χορήγησης της Άδειας Παραγωγής και σύνταξη των απαιτούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων. 2ο στάδιο (Άνοιξη 2020): Απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών μετά την Άδεια Παραγωγής (περιβαλλοντικά, προσφορά σύνδεσης, άδεια εγκατάστασης, άδεια λειτουργίας και σύνταξη των απαιτούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων). Σε τεχνικό επίπεδο, κρίσιμη είναι η ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου για τις μονάδες αποθήκευσης και τη συμμετοχή τους στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με έμφαση στην αντλησιοταμίευση, που είναι η πιο διαδεδομένη τεχνολογία διεθνώς για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλα μεγέθη. Ενεργειακή απόδοση Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί βασική οριζόντια προτεραιότητα για το ΥΠΕΝ, άξονας πάνω στον οποίο σχεδιάζονται όλες οι άλλες πολιτικές. Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να υπάρξει συνδυασμός κανονιστικών παρεμβάσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε η τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030 να περιοριστεί στα επίπεδα του 2017, με στόχο να επιτευχθεί βελτίωση ενεργειακής απόδοσης της τάξης του 38%. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, σχεδιάζονται ειδικά μέτρα για τον κτηριακό τομέα, τόσο για τα δημόσια κτήρια (πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ που αφορά στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, με συμμετοχή Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών), όσο και για τα ιδιωτικά. Στο πλαίσιο αυτό έχει τεθεί ως στόχος η ανακαίνιση και αντικατάσταση του 12-15% του αποθέματος των κτηρίων κατοικίας με νέα, σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης έως το 2030. Επιδιώκεται κάθε χρόνο να αναβαθμίζονται ενεργειακά κατά μέσο όρο 60.000 κτήρια. Ο συγκεκριμένος στόχος θα συμβάλλει στη ριζική αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος, δίνοντας παράλληλα σημαντική ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτηριακού αποθέματος αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ και στη δημιουργία και διατήρηση περισσότερων από 22.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης. Τέλος, η ίδρυση του Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης θα ενισχύσει σημαντικά την υλοποίηση μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τους τομείς κατανάλωσης ενέργειας. Κι αυτό γιατί αναμένεται να διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση των εμπλεκομένων μερών, να συμβάλλει στη βελτίωση του δείκτη κόστους αποτελέσματος των υλοποιούμενων προγραμμάτων και στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση ανεκμετάλλευτου δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας σε συγκεκριμένους κλάδους. Ηλεκτροκίνηση Προτεραιότητα αποτελεί η προώθηση της ηλεκτροκίνησης, που θα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ, ενώ θα προσφέρει και σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Γι’ αυτό στο ΕΣΕΚ εντάσσεται και το Στρατηγικό Σχέδιο για την προώθηση της Ηλεκτροκίνησης, ενώ τίθεται ως ποσοτικός στόχος το μερίδιο των ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων στις νέες ταξινομήσεις κατά το 2030 να ανέρχεται στο 30%, με πρόβλεψη για ραγδαία ανάπτυξη του ποσοστού των ηλεκτροκίνητων ΙΧ μετά το 2027. Ειδικότερα, η χάραξη της εθνικής πολιτικής προώθησης της ηλεκτροκίνησης κινείται σε πέντε άξονες: Tη διεύρυνση της «αγοραστικής βάσης» της ελληνικής αγοράς, μέσω της διαφοροποίησης της καταναλωτικής ταυτότητας (προφίλ). Tην αντικατάσταση παλαιότερων οχημάτων με «καθαρά» οχήματα υβριδικής και αμιγώς ηλεκτρικής τεχνολογίας. Tην αύξηση του υφιστάμενου 0,3% μεριδίου των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην ελληνική αγορά σε 6,6% επί των ταξινομήσεων εντός χρονικού διαστήματος πέντε ετών (2020-2024). Tην ανάπτυξη νέου «περιβάλλοντος χρήσης» τόσο από πλευράς υποδομών, όσο και παροχών (κινήτρων). Tην ενημέρωση του κοινού μέσω της προώθησης επικοινωνιακών προγραμμάτων. Για να διευκολυνθεί η ομαλή μετάβαση προς την κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, θα πρέπει, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, να σχεδιαστεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παροχής κινήτρων, αφενός οικονομικού χαρακτήρα (επιδότηση στην τιμή αγοράς, μείωση κόστους ταξινόμησης και χρήσης μέσω φορολογικών απαλλαγών, ειδική τιμολογιακή πολιτική στα προγράμματα ασφάλισης, μειωμένα διόδια, έκπτωση στην ακτοπλοΐα για το ηλεκτρικό όχημα κ.α.), αφετέρου σε αυτά που εμφανίζουν τη μορφή κινήτρων χρήσης (είσοδος και καθημερινή κυκλοφορία εντός των μεγάλων αστικών κέντρων, ελεύθερη στάθμευση στους δήμους που εφαρμόζεται ελεγχόμενη στάθμευση, υποστήριξη δημιουργίας δικτύων παροχής ενέργειας για την επαναφόρτιση των οχημάτων κλπ.). Τα κίνητρα αυτά διαφοροποιούνται και ανάλογα με το αν παρέχονται για ιδιωτικά οχήματα, ΤΑΧΙ ή κρατικά οχήματα. Ενεργειακή ασφάλεια Για την ενεργειακή ασφάλεια, οι βασικοί στόχοι του ΕΣΕΚ είναι η βέλτιστη αξιοποίηση και χρήση των εγχώριων ενεργειακών πηγών, κατά κύριο λόγο του αιολικού και ηλιακού δυναμικού, καθώς οι ΑΠΕ θα αναδειχθούν βαθμιαία ως ο νέος εθνικός ενεργειακός πόρος. Συμπληρωματικά, στο ευρύτερο πλαίσιο αξιοποίησης των εθνικών ενεργειακών πηγών εντάσσονται οι έρευνες για εξόρυξη και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Επιδιώκεται επίσης: - Το αργότερο έως το 2030 να έχει αρθεί η ενεργειακή απομόνωση των νησιών και η συντριπτική πλειοψηφία αυτών να έχει διασυνδεθεί με το Ηπειρωτικό Σύστημα. Ο στόχος αυτός συνδέεται και με τον στόχο μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης (που κυμαίνεται σήμερα στο 75%), με δεδομένο τον κυρίαρχο ρόλο του εισαγόμενου πετρελαίου για την ηλεκτροπαραγωγή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. - Να αυξηθεί η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και των προμηθευτών. - Να αναδειχθεί η χώρα ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος, μέσω της ενίσχυσης των διασυνοριακών διασυνδέσεων (Ελλάδα-Βουλγαρία, Ελλάδα-Β. Μακεδονία κλπ), αλλά και των κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος έργων μεταφοράς/αποθήκευσης φυσικού αερίου (αγωγοί TAP, IGB, υπόγεια αποθήκη Καβάλας, FSRU Αλεξανδρούπολης). Έρευνα-Καινοτομία-Ανταγωνιστικότητα Η προώθηση της Έρευνας και Καινοτομίας θα εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα και την περίοδο 2020-2030, ενισχύοντας σημαντικά τεχνολογίες που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ακαθάριστη εγχώρια δαπάνη για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη αναμένεται να διπλασιαστεί στη συγκεκριμένη περίοδο, με αποτέλεσμα να ανέλθει στο 0,13% του ΑΕΠ για το 2030 στον τομέα Ενέργεια-Περιβάλλον, έναντι 0,06% του ΑΕΠ που ήταν το 2017. Σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα, ως προτεραιότητες αναδεικνύονται η βελτίωση της ενεργειακής έντασης και της έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση του ενεργειακού κόστους και η αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας του ενεργειακού τομέα. Η αξιοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί επίσης κεντρική προτεραιότητα του ενεργειακού σχεδιασμού. Χατζηδάκης: «Πράσινο» Εθνικό Σχέδιο Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, είναι ένα κείμενο που εκφράζει συνολικά τη φιλοσοφία της κυβέρνησης, τη δέσμευση να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε η Ελλάδα όχι μόνο να μην υστερεί στις πολιτικές για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του μέλλοντος των παιδιών μας, αλλά να βρεθεί στην πρωτοπορία αυτής της πολιτικής». Όπως εξήγησε, το εν λόγω «πράσινο» σχέδιο φιλοδοξεί να ενσωματώσει στον εθνικό σχεδιασμό τον στόχο της Συμφωνίας των Παρισίων για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου (σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή). «Προς αυτή την κατεύθυνση, κινούμαστε με γνώμονα τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs) Και, παράλληλα, υιοθετούμε το μακροπρόθεσμο στρατηγικό όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το έτος 2050» σημείωσε. Αναφερόμενος στη δέσμευση για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028, που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ, ο ΥΠΕΝ επισήμανε ότι η μετάβαση αυτή οφείλει να είναι δίκαιη για τις περιοχές που επηρεάζονται. «Γι' αυτό και στα μέσα του 2020 στοχεύουμε να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης (Master Plan) που θα αποτελεί τον αναπτυξιακό οδικό χάρτη στη μετά-λιγνίτη εποχή. Αυτό θα περιλαμβάνει ένα πλέγμα μέτρων και προβλέψεων που θα αφορούν, μεταξύ άλλων: επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, νέες υποδομές, αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων, τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού, τη μετεκπαίδευση των εργαζομένων, την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων μέσω ενός ευέλικτου αναπτυξιακού μετασχηματισμού και της ανάπτυξης όλων των τομέων της παραγωγής. Θα συσταθεί διυπουργική επιτροπή και θα οριστεί ένας συντονιστής υψηλού επιπέδου, ο οποίος θα συντονίζει τις δράσεις» είπε. Κατά τον κ. Χατζηδάκη, ο δεύτερος πυλώνας κλιματικής πολιτικής - μετά τον μετριασμό εκπομπών - είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. «Τα απαιτούμενα μέτρα προσαρμογής περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων. Μιλάω, ενδεικτικά, για παρεμβάσεις που στοχεύουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη διαχείριση δασών και υδάτων, την προσαρμογή των προδιαγραφών κατασκευής κτηρίων και υποδομών σε πιθανές μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και την προστασία παράκτιων πόλεων από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Στόχος μας είναι, ιδιαίτερα με την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού έργου LIFE-IP AdaptInGR - Boosting the implementation of adaptation policy across Greece, να εφαρμόσουμε μια ολοκληρωμένη πολιτική προσαρμογής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας. Επιπλέον, στο σχέδιό μας ενσωματώνουμε τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας, για να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων και να συμβάλλουμε στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, ιδιαίτερα στις πόλεις. Θέλουμε να βοηθήσουμε τις αστικές περιοχές να περάσουν σε νέα εποχή, με σύγχρονα κοινόχρηστα μεταφορικά μέσα, με άνετο περπάτημα και εκτεταμένη χρήση ποδηλάτου» ανέφερε ο υπουργός. Ο ίδιος σημείωσε πως και ο τομέας της διαχείρισης αποβλήτων αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του εθνικού σχεδιασμού για την ενέργεια και το κλίμα. «Το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και τα αντίστοιχα Περιφερειακά Σχέδια Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) είναι υπό αναθεώρηση, με στόχο να μπει τέλος στις εικόνες ντροπής και να καλύψουμε το χαμένο έδαφος σε τομείς όπως η ανακύκλωση» τόνισε, συμπληρώνοντας πως η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας - με την επαναχρησιμοποίηση υλικών - και η καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης είναι προτεραιότητες, «γι' αυτό προχωράμε στην άμεση εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης με μια ειδική ομάδα έργου που έχουμε δημιουργήσει στο υπουργείο». Το πλήρες κείμενο του ΕΣΕΚ που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, ΕΔΩ.

Η τρέχουσα κλιματική πολιτική της Ελλάδας, εφόσον θα ακολουθείτο από όλα τα κράτη του κόσμου, θα οδηγούσε τον πλανήτη σε καταστροφική αύξηση της θερμοκρασίας, κατά 3,8 βαθμούς Κελσίου, έως το τέλος του αιώνα. Αυτό προκύπτει από νέα έρευνα που αξιολογεί και κατατάσσει τους κλιματικούς στόχους διαφορετικών χωρών, την ίδια στιγμή που Κίνα, Ρωσία και Καναδάς, με αντίστοιχη, αλλά πιο επιβαρυντική μέθοδο, θα αύξαναν τη θερμοκρασία κατά 5 βαθμούς Κελσίου! Οι ΗΠΑ και η Αυστραλία ακολουθούν κατά πόδας, αφού αμφότεροι, μέσω των πολιτικών τους, θα μπορούσαν να οδηγήσουν την παγκόσμια θερμοκρασία σε αύξηση πάνω από 4 βαθμούς, συγκριτικά με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Παράλληλα, η Ευρώπη -που θεωρείται «κλιματικός ηγέτης»- βρίσκεται σε πορεία τουλάχιστον διπλασιασμού του 1,5 °C, του ορίου δηλαδή που οι επιστήμονες θεωρούν ως μετριοπαθές επίπεδο ασφαλείας για την υπερθέρμανση. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Nature Communications, υπολογίζει τη σχέση μεταξύ της φιλοδοξίας της κάθε χώρας να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και της αύξησης της θερμοκρασίας, που θα μπορούσε να προκαλέσει τον υπόλοιπο κόσμο να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Στόχος της μελέτης είναι να ενημερώσει τους κλιματικούς διαπραγματευτές που ξεκινούν μια διετή διαδικασία εντατικοποίησης των δεσμεύσεων, που τη δεδομένη στιγμή παρεκκλίνουν του στόχου που τέθηκε πριν από τρία χρόνια στην COP21, στη Γαλλία, για 1,5-2 °C. Η σχετική ιστοσελίδα που δημιουργήθηκε χρησιμεύει ως οδηγός για το πώς τα έθνη μοιράζονται το βάρος της ανταπόκρισης στη μεγαλύτερη περιβαλλοντική απειλή που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Μεταξύ των ισχυρών οικονομιών του πλανήτη, η μελέτη δείχνει ότι η Ινδία προπορεύεται, με έναν στόχο που παρεκκλίνει ελάχιστα από την άνοδο των 2 βαθμών Κελσίου. Λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες είναι, σε γενικές γραμμές, περισσότερο φιλόδοξες, εν μέρει γιατί διαθέτουν λιγότερη βιομηχανία, σταθμούς παραγωγής ενέργειας και αυτοκίνητα, κάτι που σημαίνει πως θα πρέπει να συγκρατήσουν λιγότερες εκπομπές. Επί παραδείγματι η Ινδία, που με την πολιτική της, εφόσον εφαρμοστεί από όλους τους υπόλοιπους, μπορεί να αναχαιτίσει την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 1,2 βαθμούς. Στον αντίποδα του σχετικού φάσματος είναι η ηλεκτροπαραγωγός Κίνα και μεγάλοι ενεργειακοί εξαγωγείς που δεν κάνουν σχεδόν τίποτε για να περιορίσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εδώ συμπεριλαμβάνονται η Σαουδική Αραβία (πετρέλαιο), η Ρωσία (φυσικό αέριο) και ο Καναδάς. Τα λόμπι των ορυκτών καυσίμων στις συγκεκριμένες χώρες είναι τόσο ισχυρά που μπροστά τους οι κυβερνητικές κλιματικές δεσμεύσεις ωχριούν. Με αποτέλεσμα να βάζουν τον πλανήτη σε μία δραματική πορεία για αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από 5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. Υπάρχει και ένα γκρουπ χωρών που σπρώχνει τον πλανήτη σε αύξηση 4 βαθμών και άνω. Ανάμεσά τους βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, που εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες αερίων εξαιτίας του ενεργειακού κλάδου, της βιομηχανίας και της γεωργίας. Η Αυστραλία, που παραμένει υπερβολικά εξαρτημένη από τις εξαγωγές άνθρακα, συγκαταλέγεται σε αυτήν την κατηγορία. Οι εύπορες κοινωνίες της Ευρώπης τα πηγαίνουν λίγο καλύτερα, κυρίως επειδή οι εκπομπές στα προϊόντα υπολογίζονται κατά την παραγωγική διαδικασία και όχι κατά την κατανάλωση- αλλά οι συντάκτες της έκθεσης τονίζουν πως οι δράσεις στην ήπειρο καθυστερούν σε σχέση με τις δεσμεύσεις, ώστε να δώσουν το θετικό παράδειγμα. «Η μελέτη δίνει στις χώρες του πλανήτη τη δυνατότητα να κατανοήσουν πώς εκλαμβάνεται από άλλα κράτη η δική τους συνεισφορά και, επομένως, να κρίνουν εάν θεωρούνται κλιματικοί ηγέτες ή... χασομέρηδες», λέει ο Τζόερι Ρόγκελι, από το Αυτοκρατορικό Κολλέγιο του Λονδίνου.

Οι Σεϋχέλλες, το τροπικό νησί του Ινδικού Ωκεανού δέχθηκε να δημιουργήσει δύο τεράστια νέα θαλάσσια πάρκα με αντάλλαγμα την διαγραφή του εθνικού της χρέους. Αυτή η ανταλλαγή κρατικών χρεών για τη θαλάσσια διατήρηση θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για τη προστασία των ωκεανών σε όλο τον πλανήτη. Το νησιωτικό κράτος, το οποίο είναι γνωστό για τους υποθαλάσσιους υφάλους του και για τις εκπληκτικής ομορφιάς παραλίες του, πτώχευσε το 2008 και προσπάθησε να αναδυθεί από τη δυσάρεστη κατάσταση με τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Έκτοτε, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ερευνούν τρόπους να προστατεύσουν το περιβάλλον, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα. Έτσι, το υπουργείο Οικονομικών αποδέχθηκε την οικονομική πρόταση «φύση με αντάλλαγμα το χρέος», την πρώτη στον κόσμο που στοχεύει στην προστασία μιας θαλάσσιας περιοχής, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Τhe Nature Conservancy. Η οργάνωση προθυμοποιήθηκε να αγοράσει 22 εκατ. δολάρια του χρέους των Σεϋχελλών από τα 406 εκατ. δολάρια που είναι συνολικά, με αντάλλαγμα να χαρακτηριστεί το ένα τρίτο της θαλάσσιας περιοχής τους προστατευόμενο. Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο μιας οικονομικής συμφωνίας που θα εφαρμοστεί στον κόσμο, με το οποίο θα εξασφαλιστεί το μέλλον μιας χώρας. Στην ουσία αυτό σημαίνει ότι οι Σεϋχέλλες ανταλλάσσουν το χρέος τους για την προστασία την προστασία των κοραλλιών, των χελωνών και της υπεραλίευσης του τόνου.Εάν λειτουργήσει αυτή η οικονομική συμφωνία, θα διασφαλιστεί το οικονομικό μέλλον του έθνους, το οποίο εξαρτάται αποκλειστικά από τον τουρισμό και την αλιεία. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%87%CF%81%CE%AD/

Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων οι περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν σήμερα την αναγκαιότητα λήψης άμεσων μέτρων για την προστασία του κλίματος προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού. Ο πλανήτης φαίνεται να έχει πλέον ευαισθητοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό: οι 56 χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σημειώνουν πλέον σημαντική πρόοδο. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Ερευνητικού Ινστιτούτου NewClimate, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Germanwatch αλλά και του Climate Action Network οι εν λόγω χώρες εξελίσσονται ικανοποιητικά στα πεδία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), της ενεργειακής απόδοσης, ακόμη και αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Η νέαετήσια παγκόσμια κατάταξη για την προστασία του κλίματος που συνέταξαν οι τρεις οργανισμοί όμως καταδεικνύει ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί και ο βαθμός υλοποίησής τους δεν επαρκούν για να περιοριστεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους δυο βαθμούς Κελσίου. Κενές οι τρεις πρώτες θέσεις της κατάταξης Η κατάταξη των χωρών στον σχετικό πίνακα γίνεται βάσει των κατά κεφαλήν εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, της κατανάλωσης ενέργειας, του ποσοστού των ΑΠΕ στη συνολική παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας αλλά και των πολιτικών μέτρων για την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Όπως και την περασμένη χρονιά έτσι και φέτος οι ειδικοί άφησαν κενές τις τρεις πρώτες θέσεις της κατάταξης που βαθμολογούνται με «πολύ καλά» αφού καμία χώρα στον πλανήτη δεν κάνει αρκετά προκειμένου να περιοριστεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στους δυο και ει δυνατόν στους ενάμιση βαθμούς Κελσίου. Με «καλά» βαθμολογούνται συνολικά 13 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Σουηδία, η Λιθουανία, η Νορβηγία, η Μεγ. Βρετανία, η Φινλανδία και η Λετονία. Στις χώρες αυτές καταγράφεται σημαντική αύξηση του ποσοστού χρήσης των ΑΠΕ αλλά και σημαντικός περιορισμός της χρήσης του άνθρακα. Καταλαμβάνοντας την 6η θέση το Μαρόκο βρίσκεται ουσιαστικά στην τρίτη θέση. Η βορειοαφρικανική χώρα προχωρά τα τελευταία χρόνια σε μαζικές επενδύσεις στις πράσινες μορφές ενέργειας, έχει χαμηλά κατά κεφαλήν επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας ενώ ηγείται της κατάταξης στο πεδίο της υλοποίησης φιλικών προς το περιβάλλον πολιτικών, όπως αναφέρει η έκθεση. Στην 39η θέση η Ελλάδα Σε πρωτοπόρο όσον αφορά την προστασία του κλίματος εξελίσσεται και η Ινδία που καταλαμβάνει την 14η θέση. Η ασιατική χώρα έχει χαμηλά κατά κεφαλήν επίπεδα εκπομπών ρύπων, έχει θέσει ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους στο πεδίο των ΑΠΕ ενώ προτίθεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ηλεκτροκίνηση αφού από το 2030 το Νέο Δελχί σκοπεύει να απαγορεύσει την πώληση κινητήρων καύσης. Η Γερμανία καταλάμβανε μέχρι και πριν από 10 χρόνια μια από τις πρώτες θέσεις της κατάταξης. Τα τελευταία πέντε χρόνια ωστόσο έχει υποχωρήσει αρκετά και πλέον βρίσκεται στην 22η θέση και αποσπά το βαθμό «μέτρια». Υπάρχουν φυσικά και χειρότερα. Τις χώρες που βαθμολογούνται με «μέτρια», όπως τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και την Κύπρο ακολουθούν εκείνες, οι επιδόσεις των οποίων κρίνονται «κακές». Μεταξύ αυτών η Ισπανία που βρίσκεται στην 38η, η Ελλάδα στην 39η και η Κίνα που έπεται στην 41η θέση. Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι το Πεκίνο επενδύει τα τελευταία χρόνια όσο καμία άλλη στις ΑΠΕ ενώ συγκαταλέγεται και στους πρωτοπόρους στο πεδίο της υλοποίησης πολιτικών μέτρων για την προστασία του κλίματος. Ακολουθούν οι χώρες που κάνουν ακόμη λιγότερα για την προστασία του κλίματος. Ως «πολύ κακές» χαρακτηρίζονται οι επιδόσεις μεταξύ άλλων της Τουρκίας, του Καναδά, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Πηγή: http://www.dw.com/el/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%80%CF%8C%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CE%AF-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82/a-41427354

Μια ομάδα δημάρχων, που εκπροσωπούν περισσότερους από 52 εκατομμύρια Αμερικανούς και μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ένα σχέδιο ευθυγράμμισης με τα 194 κράτη που συμμετέχουν στη Συμφωνία του Παρισίου παρά την απόφαση απόσυρσης των ΗΠΑ. «Θα συνεχίσουμε τον αγώνα. Αυξάνουμε τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενεργειακή απόδοση. Θα αγοράσουμε και θα δημιουργήσουμε μεγαλύτερη ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φορτηγά. Θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τη δημιουργία μιας καθαρής ενεργειακής οικονομίας και την προστασία του περιβάλλοντος. Και αν ο Πρόεδρος θέλει να μην τηρήσει τις υποσχέσεις που δόθηκαν στους συμμάχους μας όπως κατοχυρώνονται στην ιστορική συμφωνία του Παρισιού, θα οικοδομήσουμε και θα ενισχύσουμε τις σχέσεις σε όλο τον κόσμο για να προστατεύσουμε τον πλανήτη από τους καταστροφικούς κλιματικούς κινδύνους», αναφέρει η ανακοίνωση των 187 δημάρχων. Τα μέλη της Εθνικής Ατζέντας Κλιματικής Δράσης, γνωστοί ως Κλιματικοί Δήμαρχοι, είχαν προηγουμένως ανακοινώσει τον Μάρτιο ότι δεν θα επιβάλουν την εκτελεστική εντολή του προέδρου που θα αναιρούσε τις πολιτικές της κυβέρνησης Ομπάμα για τη ρύθμιση της παραγωγής ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών. Στο πλαίσιο μιας διαφορετικής συμφωνίας, η «Διάσκεψη Δημάρχων των ΗΠΑ» ανακοίνωσε την Κυριακή ότι δεκάδες πόλεις θα μεταβούν σε 100% καθαρή ενέργεια σε απάντηση της απόφασης του Τραμπ. Εξάλλου, μία ομάδα κυβερνητών συναντήθηκε επίσης για δράση σε πολιτειακό επίπεδο. Οι δήμαρχοι των Ηνωμένων Πολιτειών ενώνονται με δεκάδες δημάρχους από όλο τον κόσμο, οι οποίοι έχουν δεσμευτεί επίσης για τη συμφωνία για το κλίμα, με στόχο να περιορίσουν την παγκόσμια υπερθέρμανση στους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αν και οι πόλεις δεν μπορούν τεχνικά να συμμετάσχουν στη συμφωνία, μπορούν να συμφωνήσουν ανεπίσημα στις κατευθυντήριες γραμμές της. Ωστόσο, μια διαφορετική ομάδα πολιτειών, πόλεων, πανεπιστημίων και εταιρειών διαπραγματεύεται να αναγνωριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη. Σύμφωνα με δήλωση της δημάρχου του Παρισίου, Αν Ινταλγκό, που εκτελεί χρέη προέδρου της C40, μιας διεθνούς συμμαχίας δημάρχων επικεντρωμένων στη δράση για το κλίμα, οι πόλεις παραμένουν ενωμένες στους κλιματικούς στόχους. «Ανεξάρτητα από την απόφαση του Προέδρου Τραμπ, οι μεγάλες πόλεις του κόσμου, και ιδιαίτερα οι δώδεκα αμερικανικές πόλεις της C40, παραμένουν αποφασισμένες να κάνουν ό,τι χρειάζεται για την εφαρμογή της συμφωνίας», δήλωσε. Οι μοναδικές ανεξάρτητες χώρες που δεν συμμετέχουν στη Συμφωνία του Παρισίου είναι η Συρία, που μαστίζεται εδώ και χρόνια από καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο, και η Νικαράγουα που έχει ήδη ιδιαίτερα χαμηλές εκπομπές άνθρακα και υποστηρίζει ότι η συμφωνία δεν είναι αρκετή φιλόδοξη. Στην Ελλάδα, η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ την Κυριακή με ανακοίνωσή της χαρακτήρισε σωστή την απόφαση του Τραμπ και ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση είναι «κατασκεύασμα επιχειρηματικών συμφερόντων», παρά τις αμέτρητες επιστημονικές αποδείξεις και την κοινή παραδοχή για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1243179/ipa-187-dimarxoi-desmeuontai-na-tirisoun-ti-sumfonia-tou-parisiou

Πράξη την απειλή του για το κλίμα έκανε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ανακοινώνοντας και επισήμως ότι αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Ο Τραμπ σημείωσε ότι τηρεί «την προεκλογική δέσμευσή του» να προασπίζεται τα συμφέροντα των αμερικανών εργαζομένων. «Φεύγουμε. Αλλά θα ξεκινήσουμε να διαπραγματευόμαστε και θα δούμε εάν μπορούμε να καταλήξουμε σε μία συμφωνία που θα είναι δίκαιη» τόνισε. Για τον λόγο αυτό, ισχυρίστηκε ότι θα επιδιώξει να πετύχει «καλύτερη συμφωνία». Η διαδικασία θα χρειαστεί χρόνια για να ολοκληρωθεί, αλλά οι ΗΠΑ θα σταματήσουν την εφαρμογή όλων των «μη δεσμευτικών» στοιχείων της συμφωνίας «από σήμερα». Η κυβέρνηση Τραμπ, ισχυρίστηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, θα εξακολουθήσει να είναι «η πιο καθαρή και περιβαλλοντικά φιλική χώρα στον πλανήτη». Και πρόσθεσε: «Θα έχουμε τον πιο καθαρό αέρα, θα έχουμε το πιο καθαρό νερό». «Με εξέλεξαν για να αντιπροσωπεύσω τους πολίτες του Πίτσμπουργκ, όχι του Παρισιού» είπε ο αμερικανός πρόεδρος, κάνοντας λόγο για «εισβολή στην κυριαρχία» των ΗΠΑ. Ο Τραμπ έφτασε, μάλιστα, στο σημείο να ισχυριστεί ότι το Ταμείο του ΟΗΕ για το Κλίμα αποτελεί μια απάτη που έχει στόχο να πάρει χρήματα από τις ΗΠΑ. Η απόσυρση φέρνει τις ΗΠΑ στην ίδια θέση με τη Συρία και τη Νικαράγουα, τις μοναδικές χώρες που δεν συμμετέχουν στην Συμφωνία του Παρισιού. Θα μπορούσε επίσης να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός αερίων του θερμοκηπίου μετά την Κίνα. Υπάρχει εξάλλου ο φόβος ότι η κίνηση της Ουάσινγκτον θα ανοίξει το δρόμο για αποχώρηση κι άλλων χωρών. Η συμφωνία προβλέπει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας έως τα τέλη του αιώνα δεν πρέπει να υπερβεί τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά περίπου 0,6 βαθμούς. Εγχώριο και διεθνές πυρ ομαδόν Άμεση και έντονη ήταν η αντίδραση για την ανακοίνωση Τραμπ. Οι ΗΠΑ «απορρίπτουν το μέλλον» ανέφερε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε ανακοίνωση που εξέδωσε λίγες στιγμές αφότου ο Τραμπ επιβεβαίωσε την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία. «Τα έθνη που παραμένουν στην Συμφωνία του Παρισιού θα είναι τα έθνη που θα αποκομίσουν τα οφέλη σε θέσεις εργασίας και βιομηχανίες που θα δημιουργηθούν» ανέφερε ο Ομπάμα. «Πιστεύω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα έπρεπε να είναι πρώτες. Αλλά ακόμα και εν τη απουσία της αμερικανικής ηγεσίας, ακόμα και εάν αυτή η κυβέρνηση εντάσσεται σε μία μικρή ομάδα χωρών που απορρίπτουν το μέλλον είμαι αισιόδοξος ότι οι Πολιτείες μας, οι πόλεις και οι επιχειρήσεις μας θα υψώσουν ανάστημα και θα κάνουν ακόμα περισσότερα για να ανοίξουν τον δρόμο και να βοηθήσουν στην προστασία των μελλοντικών γενεών και του ενός πλανήτη που έχουμε» τόνισε. Κάποιες από τις μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ, ανάμεσά τους και το... Πίτσμπουργκ, το οποίο επικαλέστηκε ο Τραμπ στην ανακοίνωσή του, ισχυρίζονται ότι σκοπεύουν να εφαρμόσουν τα όσα ορίζει η συμφωνία. «Ως δήμαρχος του Πίτσμπουργκ, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα ακολουθήσουμε τους κανόνες της συμφωνίας για το κλίμα για τον λαό μας, την οικονομία μας και το μέλλον μας» ανέφερε σε μήνυμά του στο Twitter ο Μπιλ Πεντούτο. Λίγο νωρίτερα ο Τραμπ είχε πει ότι «αντιπροσωπεύει τους πολίτες του Πίτσμπουργκ και όχι του Παρισιού». Παρόμοια στάση με τον δήμαρχο του Πίτσμπουργκ τηρεί και ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Άντριου Κουόμο. Ο Κουόμο ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι «η παράτολμη απόφαση του Λευκού Οίκου να αποχωρήσει από την Συμφωνία του Παρισιού έχει καταστροφικές συνέπειες, όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά και για τοπλανήτη μας. » Η διακυβέρνηση αυτή παραιτείται από την ηγεσία της και κάθεται στο πίσω κάθισμα, παρακολουθώντας τις άλλες χώρες να συμμετέχουν στην παγκόσμια μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. » Η Νέα Υόρκη δεσμεύεται να ακολουθήσει τις προδιαγραφές που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού, ανεξαρτήτως των ανεύθυνων πράξεων της Ουάσινγκτον». Αντιδράσεις υπήρξαν τόσο από το στρατόπεδο των Δημοκρατικών, όσο και από το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων. Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla, Έλον Μασκ με tweet του ανακοίνωσε ότι παραιτείται από τα συμβουλευτικά όργανα του Λευκού Οίκου μετά την ανακοίνωση της απόφασης. «Ο πλανήτης μπορεί να βασιστεί στην Ευρώπη» μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από την συνθήκη του Παρισιού δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, χαρακτηρίζοντας «μοιραίο λάθος» την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης. Η δήμαρχος του Παρισιού Αν Χινταλγκό έκανε λόγο για λάθος «με μοιραίες συνέπειες». Σημείωσε, πάντως, ότι ανεξάρτητα από την απόφαση του Τραμπ, οι μεγάλες πόλεις του κόσμου, ανάμεσά τους και οι 12 αμερικανικές χώρες που συμμετέχουν στο C40 δεσμεύονται ότι θα κάνουν αυτό που χρειάζεται ώστε να εφαρμοστεί η συμφωνία του Παρισιού. Η ίδια είπε ότι το δημαρχείο του Παρισιού θα φωταγωγηθεί πράσινο, ώστε να επιβεβαιωθεί η δέσμευση της Γαλλίας στην εφαρμογή της Συμφωνίας. Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε «αναγκαία» τη συμφωνία του Παρισιού για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, εκφράζοντας την ικανοποίησή της ότι και κυβερνήσεις άλλων κρατών υποστηρίζουν την ίδια άποψη. «Σε ό,τι αφορά τη Γερμανία, θέλω να πω ότι θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε τους όρους της συνθήκης του Παρισιού» είπε η γερμανίδα καγκελάριος. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BF-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BC%CF%80-%CE%B1%CF%80%CE%AD%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B5-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B7%CF%80%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7/

Ο Φρανσουά Ολάντ παρέδωσε στα Ηνωμένα Έθνη το μακροπρόθεσμο σχέδιο της Γαλλίας για να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ακολουθώντας τους ηγέτες των ΗΠΑ, της Γερμανίας, του Μεξικό και του Καναδά. Η Γαλλία έγινε η πέμπτη μεγάλη οικονομία που υποβάλλει στον ΟΗΕ σχέδια να μειώσει δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ως τα μέσα του αιώνα. Τα σχέδια παρουσιάζουν με λεπτομέρειες πώς η χώρα θα ανταποκριθεί στο στόχο να μειώσει κατά 40% ως το 2030 και κατά 75% έως το 2050 τις εκπομπές σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, απαιτώντας «σημαντικές αλλαγές» στην οικονομία της χώρας. «Οι επενδυτικές ανάγκες είναι τεράστιες και η αναδιοργάνωση των προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης είναι απαραίτητη», αναφέρει η έκθεση. Μεγάλο μέρος του σχεδίου δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη του 2015, εν όψει της συνόδου κορυφής του κλίματος στο Παρίσι, όπου 195 χώρες συμφώνησαν για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Για να επιτύχει το στόχο της ως το 2050 η χώρα θα πρέπει να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 9-10 μεγατόνους κάθε χρόνο, αναφέρει η έκθεση, και να μειώσει τις εκπομπές του τομέα της ενέργειας κατά 96% μέχρι τα μέσα του αιώνα. «Ο ρυθμός της μείωσης θα πρέπει να επιταχυνθεί, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η οικονομική ανάπτυξη της Γαλλίας, και δίχως να εξάγονται απλώς οι εκπομπές αυτές με τη μετεγκατάσταση των δραστηριοτήτων υψηλότερης έντασης εκπομπών. Το βασικό ζήτημα που διακυβεύεται εδώ είναι το αποτύπωμα άνθρακα της Γαλλίας», αναφέρει η έκθεση, η οποία εγκρίθηκε από την υπουργό Περιβάλλοντος, Σεγκολέν Ρουαγιάλ. Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1193187/i-gallia-upebale-ston-oie-to-sxedio-tis-gia-to-klima-os-to-2050