Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    406 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Καθορισμός ορίων αιγιαλού και παραλίας - Διοικητική διαδικασία και δικαστική προστασία

      Engineer

      Στο παρόν άρθρο φωτίζουμε τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται η οριοθέτηση του αιγιαλού, σύμφωνα με τον νόμο, ήτοι βασικά τον Ν. 2971/2001, όπως πολλάκις τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.
      Ορισμοί σύμφωνα με τον Ν. 2971/2001
      «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του (άρθρο 1 παρ. 1 Ν. 2971/2001). Ο αιγιαλός τοποθετείται άρα στη στεριά. Ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, ήτοι τις μεγαλύτερες, αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, για τη διαπίστωση δε του πραγματικού αυτού γεγονότος προβλέπεται σχετική διοικητική διαδικασία, άρα ο καθορισμός του ερείδεται σε αντικειμενικά στοιχεία.
      «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού
      Καθορισμός ορίων αιγιαλού/παραλίας/παλαιού αιγιαλού
      Ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται από Επιτροπή.
      Η οριογραμμή του αιγιαλού χαράσσεται με κόκκινο χρώμα στους έγχρωμους ορθοφωτοχάρτες  ακριβείας με υψομετρική πληροφορία, κλίμακας τουλάχιστον 1:1000 και φωτοληψίας ετών 2008- 2009, που απεικονίζουν παράκτια ζώνη εύρους τουλάχιστον 300 μέτρων από την ακτογραμμή  («υπόβαθρα»).
      Εκτός της δυνατότητας της αυτεπάγγελτης κίνησης της διαδικασίας, όποιος  ενδιαφέρεται για τον καθορισμό αιγιαλού και παραλίας, απευθύνεται στην  αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, η οποία μέσα σε πέντε (5) ημέρες από την υποβολή  σχετικής αίτησης ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο αν έχει ήδη γίνει καθορισμός.
      Η Επιτροπή καθορίζει τις οριογραμμές του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού εντός μηνός από την εισαγωγή της υπόθεσης σε αυτήν και συντάσσει σχετική έκθεση. Η Επιτροπή καθορίζει την παλαιά θέση του αιγιαλού, που υπήρχε μέχρι το έτος 1884 αν υφίστανται κατοχές ιδιωτών, αλλά και προγενέστερα εάν δεν υφίστανται τέτοιες κατοχές, εφόσον η θέση του παλαιού αιγιαλού προκύπτει από ενδείξεις επί του εδάφους  ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία εξαιρουμένων των μαρτυρικών καταθέσεων.
      Η νομολογία για τον καθορισμό ορίων
      Α) Ο αιγιαλός ως «δημόσια κτήση»
      Ήδη με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του προϊσχύοντος α.ν. 2344/1940 καθιερώθηκε διοικητική διαδικασία οριοθέτησης της δημόσιας κτήσης, που προέκυπτε από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα.
      Ενόψει της φύσης του τμήματος αυτού της ξηράς, ως ανεπίδεκτου κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων όταν καταλαμβανόταν από τις αναβάσεις των χειμέριων κυμάτων, μετά την επέκταση των ορίων της ακτογραμμής προς τη θάλασσα αποτελούσε τμήμα της δημόσιας κτήσης. Λόγω του χαρακτήρα της αυτού η ως άνω διαδικασία μπορούσε κατ’ αρχήν να αναχθεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά το παρελθόν.
      Ο νομοθέτης, όμως, σταθμίζοντας τις επιπτώσεις του ως άνω καθορισμού σε διακατοχικές καταστάσεις που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν θέσπισε ένα χρονικό όριο μέχρι του οποίου μπορεί να ανατρέξει η διαπίστωση αυτή. Ειδικότερα, αν πριν από το έτος 1884 υπήρχαν κατοχές ιδιωτών στην έκταση μεταξύ του σημερινού και του παλαιού αιγιαλού, η Επιτροπή μπορούσε να αναχθεί μόνο μέχρι του χρόνου αυτού για να διαπιστώσει την θέση και τα όρια του παλαιού αιγιαλού. Η κρίση της Διοίκησης για τον χρόνο διαμόρφωσης του παλαιού αιγιαλού έπρεπε να στηρίζεται σε ενδείξεις τεκμηριωμένες επιστημονικά ή σε μαρτυρικές καταθέσεις (ΣτΕ 1992/2017).
      Β) Η αιτιολογία της απόφασης της αρμόδιας Επιτροπής
      Νόμιμο στοιχείο κρίσεως για τον καθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού αποτελούν οι διαπιστώσεις της Επιτροπής από επιτόπια επίσκεψη και αυτοψία και οι σχετικές εκτιμήσεις της για τη μορφολογία της ακτής, τη μορφολογία των συνεχόμενων με την ακτή εκτάσεων, το φυσικό όριο της βλάστησης και τη μορφολογία αυτού κατά τόπους, το γεγονός ότι στην περιοχή δεν εντοπίσθηκαν παράκτιοι φυσικοί πόροι, τα μετεωρολογικά στοιχεία της περιοχής, τη μορφολογία του πυθμένα, τον τομέα ανάπτυξης του κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, τη μη ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων, την ύπαρξη χωροταξικών κατευθύνσεων και χρήσεων γης που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη καταγεγραμμένων δημοσίων κτημάτων σε άμεση γειτνίαση με την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη κτηματολογίου, την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών. Κατόπιν τούτων, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και καθ’ ό μέρος πλήττει την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της Διοίκησης ως απαράδεκτος, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι ελλιπής και αόριστη, διότι η ύπαρξη άμμου προέρχεται μόνον από τη διάβρωση εκ της αέναης κυματικής δράσης και όχι από την εναπόθεση φερτών υλών (ΣτΕ 1391/2016).
      Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
      Παναγιώτης Γαλάνης,
      Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM
      [email protected]
      www.pgalanislaw.gr
      Περισσότερα...

      3347 • 5

    2. Αρθρογραφία

      Τα κριτήρια και οι ποιες περιοχές που θα αναγνωριστούν δρόμοι για την οικοδόμηση εκτός σχεδίου ακινήτων

      Engineer

      Ένα από τα μεγαλύτερα πολεοδομικά προβλήματα της χώρας είναι οι δρόμοι εκτός σχεδίου. Η πίεση, που δέχονται παραθαλάσσιες περιοχές, καθώς και ορεινές περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ακόμα και προστατευόμενες περιοχές NATURA με τη συνεχή διάνοιξη αγροτικών δρόμων, που σκοπό έχουν την πρόσβαση και οικοδόμηση ακινήτων στις παραπάνω περιοχές, εντείνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.
      Τις περισσότερες φορές μάλιστα, «πρωταγωνιστές» των διανοίξεων δρόμων είναι οι ίδιοι οι Δήμοι, οι οποίοι κάτω από την πίεση οικονομικών συμφερόντων ή οργανωμένων ομάδων π.χ. εξωραϊστικών συλλόγων, προβαίνουν στην κατασκευή και συντήρηση τους, με αποτέλεσμα να επιφέρουν καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον.
      Σημειωτέον, ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί, ότι οι Δήμοι δεν έχουν καμία αρμοδιότητα στο ζήτημα των δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές και η χάραξη των κοινόχρηστων δρόμων είναι πολεοδομική αρμοδιότητα της πολιτείας.
      Πρόσφατα, μεγάλο θέμα δημιουργήθηκε και με τη χρηματοδότηση των Δήμων από το Υπουργείο Εσωτερικών για τη συντήρηση αγροτικού δικτύου κι αυτό γιατί το Υπουργείο Περιβάλλοντος, «μπλόκαρε» τη χρηματοδότηση με σχετική γνωμοδότηση με την οποία αποσαφήνισε ότι οι δήμοι δεν έχουν αρμοδιότητα να κάνουν δράσεις βελτίωσης των εκτός σχεδίου αγροτικών οδών που δεν είναι κοινόχρηστοι.
      Από την άλλη πλευρά, το πρόβλημα εντοπίζεται και στους ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου, οι οποίοι θέλοντας να οικοδομήσουν είτε σε κατά παρέκκλιση μικρά γήπεδα κάτω των 4 στρεμμάτων, είτε σε γήπεδα που δημιουργήθηκαν μετά το 2003 με την προϋπόθεση να έχουν ελάχιστο εμβαδό 4 στρέμματα και πρόσοψη 25 μέτρα σε κοινόχρηστο δρόμο, πρέπει να αποδείξουν ότι ο δρόμος είναι αναγνωρισμένος και έχει κοινόχρηστο χαρακτήρα. Αυτό συνεπάγεται μεγάλες δυσκολίες για τους ιδιοκτήτες, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει χαρακτηρισμός των δρόμων εκτός σχεδίου, με αποτέλεσμα να «μπλοκάρεται» η κατά παρέκκλιση οικοδόμηση των γεωτεμαχίων κάτω των 4 στρεμμάτων, η οποία λήγει στις 9 Δεκεμβρίου 2022, αν δεν δοθεί σχετική παράταση.
      Για να αντιμετωπίσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος αυτό το μεγάλο και χρονίζον πρόβλημα της έλλειψης χαρακτηρισμού των κοινοχρήστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές, πρόσφατα προχώρησε στην υπογραφή σχετικής Υπουργικής Απόφαση (ΦΕΚ 2671/Β/31-5-2022) με την οποία καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας, ανά Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) στις περιοχές εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, εκτός των ορίων των οικισμών των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 και των οικισμών μέχρι 2000 κατοίκους.
      Επίσης από το Υπουργείο καθορίστηκαν και οι πρώτες περιοχές, στις οποίες θα ξεκινήσει άμεσα η εκπόνηση μελετών Αναγνώρισης Οδών και αφορά εξήντα εννέα (69) Δήμους και ειδικότερα Δημοτικές Ενότητες, που είναι νησιωτικές περιοχές με έντονη την οικιστική πίεση και τουριστική εκμετάλλευση.
      Σε ποιες περιοχές θα γίνει άμεσα η αναγνώριση οδών;
      Π.Ε. ΔΩΔΕΚΑΝΝΗΣΩΝ ΔΗΜΟΙ (ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΥ, ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ, ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ, ΚΑΡΠΑΘΟΥ, ΚΑΣΟΥ, ΚΩ, ΛΕΙΨΩΝ, ΛΕΡΟΥ, ΜΕΓΙΣΤΗΣ, ΝΙΣΥΡΟΥ, ΠΑΤΜΟΥ, ΡΟΔΟΥ, ΣΥΜΗΣ, ΤΗΛΟΥ, ΧΑΛΚΗΣ)
      Π.Ε. ΕΒΡΟΥ: ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ
      Π.Ε. ΕΥΒΟΙΑΣ: ΔΗΜΟΣ ΣΚΥΡΟΥ
      Π.Ε. ΖΑΚΥΝΘΟΥ: ΔΗΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ
      Π.Ε. ΚΑΒΑΛΑΣ: ΔΗΜΟΣ ΘΑΣΟΥ
      Π.Ε. ΚΕΡΚΥΡΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ, ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΝΟΤΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ)
       Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΙΘΑΚΗΣ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ, ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ)
      Π.Ε. ΚΥΚΛΑΔΩΝ: ΔΗΜΟΙ (ΑΜΟΡΓΟΥ, ΑΝΑΦΗΣ, ΑΝΔΡΟΥ, ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ, ΘΗΡΑΣ, ΙΗΤΩΝ, ΚΕΑΣ, ΚΙΜΩΛΟΥ, ΚΥΘΝΟΥ, ΜΗΛΟΥ, ΜΥΚΟΝΟΥ, ΝΑΞΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ, ΠΑΡΟΥ, ΣΕΡΙΦΟΥ, ΣΙΚΙΝΟΥ, ΣΙΦΝΟΥ, ΣΥΡΟΥ – ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ, ΤΗΝΟΥ, ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΥ)
      Π.Ε. ΛΕΣΒΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΑΓΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ, ΛΗΜΝΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ)
      Π.Ε. ΛΕΥΚΑΔΟΣ: ΔΗΜΟΙ (ΛΕΥΚΑΔΑΣ, ΜΕΓΑΝΗΣΙΟ)
      Π.Ε. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ, ΣΚΙΑΘΟΥ, ΣΚΟΠΕΛΟΥ)
      Π.Ε. ΠΕΙΡΑΙΩΣ: ΔΗΜΟΙ (ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ, ΑΙΓΙΝΑΣ, ΚΥΘΗΡΩΝ, ΠΟΡΟΥ, ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ, ΣΠΕΤΣΩΝ, ΥΔΡΑΣ)
      Π.Ε. ΣΑΜΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΙΚΑΡΙΑΣ,, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΑΜΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΑΜΟΥ, ΦΟΥΡΝΩΝ ΚΟΡΣΕΩΝ)
      Π.Ε. ΧΑΝΙΩΝ: ΔΗΜΟΣ ΓΑΥΔΟΥ
      Π.Ε. ΧΙΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ, ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ)
      Ποιοι δρόμοι θα αναγνωριστούν τώρα με τις νέες μελέτες;
      Οι δρόμοι που θα αναγνωριστούν θα προκύψουν μετά από τη μελέτη καταγραφής του οδικού δικτύου ανά Δημοτική Ενότητα. Στη συνέχεια θα αξιολογηθούν ποιοι δρόμοι εξυπηρετούν τις ανάγκες οδικών μετακινήσεων ενός δήμου ή δημοτικής ενότητας, εντός των ορίων τους. Οι ανάγκες αυτές αφορούν, κυρίως, τις συνδέσεις μεταξύ οικισμών, οργανωμένων υποδοχέων, άλλων σημαντικών συγκεντρώσεων δραστηριοτήτων και μεγάλων εγκαταστάσεων, κοινοχρήστων χώρων και σημαντικών τοποσήμων. Αφορούν επίσης τις συνδέσεις με δημοτικούς δρόμους όμορων δήμων και δημοτικών κοινοτήτων ή με εθνικές και επαρχιακές οδούς.
      Πώς θα γίνει η κατηγοριοποίηση των δρόμων εκτός σχεδίου;
      Η κατηγοριοποίηση των οδών θα προκύψει με βάση τον χαρακτήρα τους, τα επιμέρους γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους και τον ρόλο που επιτελούν στο συνολικό οδικό δίκτυο της Δ.Ε., ώστε να αποτελέσουν τη βάση δεδομένων για την περαιτέρω ιεράρχησή τους και τον καθορισμό του κοινόχρηστου οδικού δικτύου με βάση ειδικότερες προϋποθέσεις και κριτήρια.
      Πώς θα γίνουν οι μελέτες καταγραφής των υφιστάμενων δρόμων εκτός σχεδίου;
      Οι μελέτες καταγραφής του οδικού δικτύου αποτελούν σύνολα κειμένων - εκθέσεων, χαρτών και γεωχωρικών βάσεων δεδομένων, στα οποία περιλαμβάνονται:
      -οι διαδικασίες υλοποίησης και το πρόγραμμα ποιότητας των μελετών,
      -η αποτύπωση των ορίων των Δήμων, των Δημοτικών Ενοτήτων, των οριοθετημένων οικισμών, των ρυμοτομικών σχεδίων πόλεως και των οργανωμένων υποδοχέων,
      -η αποτύπωση του χαρακτηρισμένου/αναγνωρισμένου οδικού δικτύου των Δημοτικών Ενοτήτων,
      -η αποτύπωση, επιμέτρηση και κατηγοριοποίηση του μη χαρακτηρισμένου/μη αναγνωρισμένου, οδικού δικτύου στις περιοχές εκτός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων ή εκτός οριοθετημένων οικισμών σε κατηγορίες, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και προϋποθέσεων.
      Με ποια βασικά κριτήρια θα γίνει η καταγραφή του οδικού δικτύου;
      Βασική προϋπόθεση για την καταγραφή μιας οδού είναι να εμφανίζεται στις πλέον πρόσφατες ορθοεικόνες του Ελληνικού Κτηματολογίου πανελλαδικής κάλυψης. Εφόσον εμφανίζεται σε αυτές τότε είναι αντικείμενο της μελέτης καταγραφής.
      Τα βασικά κριτήρια κατά τη διαδικασία της καταγραφής του οδικού δικτύου είναι:
      -Η θέση των οδικών τμημάτων ως προς το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή/και ως προς τα όρια των οριοθετημένων οικισμών.
      -Αν τα οδικά τμήματα περιλαμβάνονται στο ήδη αναγνωρισμένο ή χαρακτηρισμένο οδικό δίκτυο της ΔΕ.
      Εφόσον τα οδικά τμήματα ή οι οδοί δεν εμπίπτουν εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου ή εντός οριοθετημένων οικισμών και δεν είναι χαρακτηρισμένες ως Εθνικές, Επαρχιακές, Δημοτικές οδοί, ή/και δεν είναι αναγνωρισμένες με διαπιστωτική πράξη, ως προϋφιστάμενες του 1923, τότε εξετάζεται περαιτέρω:
      -Αν υφίστανται με τη βούληση της πολιτείας ή με άλλον νόμιμο τρόπο και λογίζονται ως κοινόχρηστες, όπως:
      α) Οδοί που προβλέπονται από αναδασμό του Υπουργείου Γεωργίας ή δρόμοι που έχουν διανοιχτεί σε εκτέλεση παραχωρητηρίων του Ελληνικού Δημοσίου, αποφάσεων αναδασμού ή πράξεων απαλλοτριώσεως κατά τις διατάξεις της αγροτικής ή εποικιστικής νομοθεσίας, όπου υπάρχει σχετική πρόβλεψη ότι το αντίστοιχο τμήμα παραμένει δημόσια οδός ή δίοδος και αφήνεται στην κοινή χρήση,
      β) η καθορισμένη ζώνη παραλίας, που εξυπηρετεί τις ανάγκες κυκλοφορίας, εφόσον είναι διανοιγμένη και διαμορφωμένη οδός,
      γ) οδοί που έχουν νομίμως κατασκευαστεί με τη βούληση της πολιτείας και επιτρέπουν την πρόσβαση σε ακτές, αρχαιολογικούς χώρους, εθνικούς δρυμούς, χιονοδρομικά κέντρα ή σε σημαντικά δημόσια έργα (όπως φράγματα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία, Δημοτικές Εγκαταστάσεις Ύδρευσης (δεξαμενές, αντλιοστάσια) και Αποχέτευσης (εργοστάσια βιολογικών καθαρισμών), Επεξεργασίας και ταφής στερεών αποβλήτων, Νεκροταφείων, Ιερών Ναών κ.λπ.)
      δ) το δίκτυο δασικών οδών.
      -Αν έχουν αποτυπωθεί ως οδοί στα κτηματολογικά διαγράμματα του Εθνικού Κτηματολογίου σε λειτουργούν Κτηματολόγιο άνω της πενταετίας.
      -Αν έχουν κριθεί ως κοινόχρηστες δυνάμει αμετάκλητης δικαστικής αποφάσεως που αφορούσε και την κοινοχρησία της οδού ή/και
      -Αν εμφανίζονται σε αεροφωτογραφίες πλησιέστερης ημερομηνίας προ 27.07.1977.
      Με ποιες προϋποθέσεις κτίζουν τα μικρά γήπεδα, που έχουν πρόσωπο σε δρόμο;
      α. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τμ.
      β. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1200) τμ.
      γ. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 17-10-78 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τμ.
      δ. Τα γήπεδα που βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24-04-77: Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ.
      ε. Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των γηπέδων των προϋγούμενων παραγράφων.
      στ. Σε περιπτώσεις αναδασμών τα γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, εφόσον μετά τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ.
      ζ. Εχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ΄ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού [email protected]
      Περισσότερα...

      3299 • 0

    3. Αρθρογραφία

      Δέκα χρόνια εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ)

      Engineer

      Τον Απρίλιο του 2022, ο ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) [i] κλείνει δέκα χρόνια ισχύος. Έχει ήδη τροποποιηθεί με αρκετές αναθεωρήσεις και έχει πλαισιωθεί από έναν τεράστιο όγκο συναφών νόμων. Θεσμοθετήθηκε στην εποχή της κρίσης, και στα πρώτα χρόνια δεν ήταν εμφανές το αποτύπωμά του στο περιβάλλον, καθώς τα κτίρια που κατασκευάζονταν ήταν λιγοστά. Σιγά σιγά όμως αρχίζουν να εμφανίζονται νεοανεγειρόμενα κτίρια, που σχεδιάστηκαν ακολουθώντας τις διατάξεις του.
      Στο παρόν κείμενο επιχειρείται μια αποτίμηση των χαρακτηριστικών του ΝΟΚ, εστιάζοντας σε δύο κομβικά ζητήματα: Στην αντίφαση ανάμεσα στην πρόθεση για εξοικονόμηση ενέργειας και την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, και στην ασάφεια και διαρκή μεταβολή και περιπτωσιολογία πολλών από τις διατάξεις του.
      Η εξοικονόμηση ενέργειας ως πρόσχημα για την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος
      Ο ΝΟΚ χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις ανάμεσα σε σαφώς διατυπωμένες προθέσεις και στην εφαρμογή τους. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο νόμος ενσωματώνει «περιβαλλοντικά κριτήρια και πράσινες παραμέτρους» στη δόμηση, με στόχο τον περιορισμό των ρύπων και την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Έχει δηλαδή μια οικολογική κατεύθυνση που μεριμνά για το περιβάλλον. Στόχος του είναι να δώσει “κίνητρα” για την κατασκευή κτιρίων που εξοικονομούν ενέργεια και ενσωματώνουν βιοκλιματικά στοιχεία στον σχεδιασμό τους. Είναι όμως τα πράγματα όντως έτσι;
      Πράγματι, μπορεί να θεωρηθεί οικολογικό και φιλικό στο περιβάλλον ένα κτίριο που περιορίζει την ενεργειακή κατανάλωση και συνεπώς τα αίτια που συμβάλλουν στην Κλιματική Αλλαγή. Η έννοια του “περιβάλλοντος”, όμως, δεν είναι μόνο αφαιρετικά «πλανητική», αλλά συνδέεται με κάτι πολύ πιο εύληπτο και χειροπιαστό: το άμεσο “περιβάλλον”, τον χώρο γύρω από το κτίριο, τον χώρο ανάμεσα στα κτίρια, τον αέρα, τον ήλιο, τον θόρυβο και την επιβάρυνση των ζωών όσων ζουν κοντά σε αυτό. Με άλλα λόγια, ένα κτίριο σέβεται το περιβάλλον του όχι μόνο όταν ενσωματώνει καινοτόμες τεχνολογίες που περιορίζουν την κατανάλωση ενέργειας, αλλά όταν δεν συνιστά βάρος στον περίγυρό του με συνέπειες που θα παρουσιαστούν στη συνέχεια.  Αυτές οι παράμετροι, όχι απλώς αγνοούνται από τον ΝΟΚ, αλλά και υποβαθμίζονται.
      Χαρακτηριστικό του ΝΟΚ είναι πως δίνει «κίνητρα» για τον περιορισμό τής κατανάλωσης ενέργειας μέσω «μπόνους» που αυξάνουν την επιτρεπόμενη δόμηση, χωρίς να αυξάνονται οι αντίστοιχοι συντελεστές δόμησης μιας περιοχής (που θεωρούνται ήδη μεγάλοι) [ii]. Πιο συγκεκριμένα:
      Ως κίνητρο για την κατασκευή κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης, ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης επαυξάνεται κατά 5 ή και 10% (Άρθρο 25.1). Ως κίνητρο για τη δημιουργία φυτεμένων δωμάτων, δίνεται η δυνατότητα να χτιστούν επιπλέον 35μ2 στο δώμα (Άρθρο 18 και 19.2) και να αυξηθεί το επιτρεπόμενο ύψος. Ως κίνητρο για τη βελτίωση της θερμομονωτικής ικανότητας, στην πραγματοποιούμενη δόμηση δεν συνυπολογίζεται η μόνωση, τυχόν θερμομονωτικοί τοίχοι, επενδύσεις της μόνωσης κλπ (Άρθρο 11.6.ιθ), αυξάνοντας τη δομήσιμη επιφάνεια κατά ένα μικρό αλλά όχι αμελητέο ποσοστό. Εκτός από τα αμιγώς ενεργειακά ζητήματα, υπάρχουν και κάποιες επιπλέον αυξήσεις:
      Ως κίνητρο για την «περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες περιοχές», υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ενεργοποιείται το άρθρο 10, το οποίο επαυξάνει την επιτρεπόμενη δόμηση σε ποσοστό κυμαινόμενο από 10 έως 25% κατά περίπτωση [iii] . Για παράδειγμα, μείωση της κάλυψης κατά ένα ποσοστό συνεπάγεται αύξηση της δόμησης κατά το αντίστοιχο ποσοστό. Επισημαίνεται πως τα δύο μεγέθη δεν είναι ισότιμα, διότι η κάλυψη εξ ορισμού (ως ποσοστό) είναι μικρότερη του 1, ενώ συνήθως ο συντελεστής δόμησης είναι μεγαλύτερος του 1. Σε ένα οικόπεδο 100τμ, αν η κάλυψη μειωθεί κατά 10% και από 60 γίνει 54%, η διαφορά αντιστοιχεί σε 6μ2. Αν ο συντελεστής δόμησης είναι 3, η αντίστοιχη αύξηση αντιστοιχεί σε 30μ2 (100x3x10%). Στην προσμετρούμενη δόμηση δεν συμπεριλαμβάνονται τα κλιμακοστάσια (Άρθρο 11.6.δ). Η πραγματοποιούμενη δόμηση επαυξάνεται επιπλέον μέσω έμμεσων προσθηκών, όπως πατάρια ή σοφίτες (Άρθρο 11.6.ιδ & ιε). Η αύξηση μπορεί να φτάσει μέχρι και το 25% επί του συντελεστή δόμησης. Ειδικά μάλιστα στις περιπτώσεις των παταριών, δεν αυξάνεται μόνο η επιφάνεια αλλά και ο όγκος του κτιρίου, αφού για κάθε τετραγωνικό παταριού προϋποτίθεται κενός διώροφος χώρος ίσος. Τέλος, είναι δυνατή η κατασκευή έρκερ (κλειστών εξωστών) που δεν προσμετρώνται στην πραγματοποιούμενη δόμηση (Άρθρο 11.6.ιστ και 16.5). Όλα τα παραπάνω συνιστούν κάποιες από τις νόμιμες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης, που μπορεί να φτάσει σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό της αρχικής, αν προστεθούν κι άλλες ακόμα επιφάνειες που δεν προσμετρώνται (νόμιμα ή νομότυπα) στην πραγματοποιούμενη δόμηση.
      Οι αυξήσεις του συντελεστή δόμησης συνεπάγονται αύξηση των επιτρεπόμενων υψών. Για παράδειγμα, αν ο ΣΔ μιας περιοχής είναι 1,2, το επιτρεπόμενο ύψος είναι 17.25 μέτρα. Αν ο συντελεστής αυξηθεί, το επιτρεπόμενο ύψος μεγαλώνει στα 19.50μ. (Άρθρο 15).
      Ένα αφαιρετικό παράδειγμα
      Για να γίνουν κατανοητά τα παραπάνω, κρίνεται σκόπιμο να παρουσιαστεί ένα αφαιρετικό παράδειγμα ενός αστικού οικοπέδου, που δεν απέχει ωστόσο από την πραγματικότητα. Σημειώνεται εκ των προτέρων πως ακολουθούν κάποιοι υπολογισμοί που θα μπορούσαν και να παραλειφθούν. Επειδή, όμως, το κείμενο απευθύνεται και σε ανθρώπους που δεν έχουν εξοικείωση με τέτοιους υπολογισμούς, κρίθηκε σκόπιμο να καταγραφούν αναλυτικά, αφού άλλωστε μπορεί να τους παρακολουθήσει κι ένα παιδί πέμπτης δημοτικού.
      Έστω οικόπεδο 500 μ2, με Συντελεστή Δόμησης 1.2 και Επιτρεπόμενη Κάλυψη 40%.
      Τα επιτρεπόμενα μεγέθη είναι:
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x 40% = 500 x 0.4 = 200 μ2
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x ΣΔ = 500 x 1.2 = 600 μ2
      Μέγιστο Ύψος= 17.25μ
      Αν σε αυτά προστεθούν οι αυξήσεις του ΝΟΚ λόγω «περιβαλλοντικών κινήτρων» καθώς και τα υπόλοιπα μπόνους, τότε τα μεγέθη αλλάζουν.
      Σε ένα μετριοπαθές σενάριο που η επιτρεπόμενη δόμηση αυξάνει κατά 5% (λόγω ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας) και επιπλέον κατά 7.5% (από ενεργοποίηση του άρθρου 10 για περιβαλλοντική αναβάθμιση), ο ΣΔ γίνεται:
      ΣΔ= 1.2 + 1.2 x 5% +1.2 x 7.5% = 1.35 [iv]
      Συνεπώς:
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x 1.35 = 500 x 1.35 = 675 μ2
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x (40%-7.5x40%) = 500 x 37% = 185 μ2
      Επιτρεπόμενο ύψος= 19,50μ. που μπορεί να αυξηθεί επιπλέον κατά ένα ή και δύο μέτρα, λόγω φυτεμένου δώματος ή άλλων λόγων (βλ. Άρθρο 15.8). Άρα επιτρεπόμενο ύψος = 21,50μ.
      Η Πραγματοποιούμενη δόμηση όμως δεν εξαντλείται στα 675 μ2. αν προστεθούν και τα υπόλοιπα «μπόνους».
      Ας κάνουμε μια απλή άσκηση συγκρίνοντας τη δόμηση που «βγάζουν» οι δύο περιπτώσεις, προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ, με ίδια επιφάνεια κάλυψης 180 μ2.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ) μπορούν να χτιστούν τρεις όροφοι των 180 μ2 και ένας όροφος των 60 μ2, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο που περίπου είναι 20 μ2. Μπορούμε να συμπεράνουμε πως τα δεδομένα αυτά «βγάζουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 σε κάθε όροφο. Συνολικά Δ= 3(80x2+20) + 60 = 600 μ2 που κατανέμονται σε τρεις έως τέσσερις ορόφους. Με την κατάλληλη διαφοροποίηση ο αριθμός των ορόφων μπορεί να αυξηθεί, αφήνοντας μεγαλύτερο ποσοστό του οικοπέδου ακάλυπτο. Επισημαίνεται, όμως, πως επειδή πριν τον ΝΟΚ το κλιμακοστάσιο συμπεριλαμβανόταν στη δόμηση, αποφεύγονταν επιπλέον όροφοι.
      Στη δεύτερη περίπτωση (μετά ΝΟΚ) η δόμηση αυξάνεται. Πάλι μπορούν να «βγουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 ανά όροφο. Η δόμηση σε κάθε όροφο όμως είναι 160 μ2, αφού δεν συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο. Αν χωροθετηθούν δυο ογδοντάρια διαμερίσματα στους δύο πρώτους ορόφους, μένει ακόμα μπόλικη δόμηση. Στον από πάνω όροφο μπορούν να μπουν δυο μεζονέτες, με πατάρι (που δεν προσμετράται) 50 μ2, επιπλέον των 80 μ2 του κάτω ορόφου. Μένει, ωστόσο, αρκετή δόμηση. Μπορεί να μπει μια ακόμα μεζονέτα στον από πάνω όροφο και άλλα δύο διαμερίσματα, λίγο μικρότερα, ας πούμε 60 και 55 μ2. Μάλιστα, το τελευταίο μπορεί να μετατραπεί σε μεζονέτα, αν φυτευτεί το δώμα και προστεθούν στην επιφάνειά του άλλα 35 μ2. Η σύγκριση φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
      Στην πρώτη περίπτωση, η πραγματοποιούμενη δόμηση είναι 600 μ2 ενώ στην άλλη αυξάνεται αισθητά. Στα 675 μ2 του συντελεστή προστίθενται μπόνους 185 μ2, και το σύνολο των προς πώληση διαμερισμάτων φτάνει στα 860 μ2. Στη συνολική δόμηση δεν έχουν προστεθεί το κλιμακοστάσιο (140μ2), ή άλλες μικρές και μεγάλες προσαυξήσεις, όπως τα έρκερ και η μόνωση. Αν προστεθούν κι αυτά, η δόμηση ξεπερνάει τα 1000 μ2, δηλαδή αυξάνεται κατά 66%.
      Αν και η αύξηση της δόμησης είναι ήδη αισθητή, δεν είναι όμως μόνο αυτή που αυξάνεται. Κάποια από τα υπόλοιπα μπόνους επιβαρύνουν επιπλέον τον όγκο του κτιρίου, που είναι και το πιο σημαντικό μέγεθος, αφού αυτό είναι που γίνεται αντιληπτό.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ), ο όγκος του κτιρίου θα ήταν το γινόμενο της επιφάνειας με ένα ύψος ας πούμε τρία μέτρα [v], δηλαδή 600x3= 1800 μ3 .
      Στη δεύτερη περίπτωση όμως, στον όγκο προσμετρούνται και οι κενοί διώροφοι χώροι των παταριών. Ο όγκος κάθε μεζονέτας προκύπτει ως το γινόμενο της υποκείμενης επιφανείας όχι επί τρία αλλά επί έξι μέτρα ύψος. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τον όγκο του κλιμακοστασίου, το τελικό αποτέλεσμα είναι 3270 μ3.
       
      1. Αριστερά: Δόμηση προ ΝΟΚ. Δεξιά: Δόμηση μετά ΝΟΚ. Ο Όγκος αυξάνεται κατά 81%.
      Συγκρίνοντας τον όγκο προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ ((3270/1800=1,81), συνειδητοποιούμε πως αυξάνεται κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 80% και το ύψος του κτιρίου έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Αν χρησιμοποιούσαμε επιπλέον διατάξεις του άρθρου 10, η αύξηση θα έφτανε το 100%! Ακόμα και με τους παράνομους ημιυπαίθριους του ΓΟΚ, δεν είχε εμφανιστεί ποτέ ξανά τέτοια αύξηση. Στη χειρότερη περίπτωση η μεγέθυνση δεν ξεπερνούσε το 40% της επιτρεπόμενης, ενώ σύντομα (όταν έγινε κατανοητό το κόλπο) περιορίστηκε στο 20%.
      Αξίζει εδώ να επισημανθεί πως τα μόνα πολεοδομικά μεγέθη που ως τώρα δεν έχουν αλλοιωθεί από τον ΝΟΚ, είναι ο επιτρεπόμενος όγκος και το Ιδεατό Στερεό. Ειδικά στα οικόπεδα των κεντρικών αστικών συνοικιών με τους στενούς δρόμους, όλες οι παραπάνω αυξήσεις «χτυπάνε» στο Ιδεατό Στερεό και δεν μπορούν να εξαντληθούν. Αυτό που φτάνει να εξαντληθεί είναι ο όγκος. Πρόκειται για ένα μέγεθος που στα παλιά διαγράμματα κάλυψης (προ ΝΟΚ) σπάνια εξαντλείτο. Ο νόμος ορίζει ως επιτρεπόμενο όγκο το γινόμενο του ΣΔ x 5, δηλαδή μπορούσε κάθε χώρος να έχει ύψος 5μ, κάτι που κανένας προφανώς δεν έφτιαχνε. Με τα νέα μπόνους, όμως, ο όγκος μπορεί να γεμίσει με δόμηση. Στην περίπτωση του δικού μας οικοπέδου θα ήταν 675x5= 3375 κμ. Αν συνυπολογίσουμε τα έρκερ κι άλλα μπόνους ή νομότυπες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης (που για εύλογους λόγους παραλείπεται εδώ να αναφερθούν), ακόμα κι αυτός εξαντλείται. Ήδη ακούγεται πως συζητείται να αυξηθεί ο συντελεστής όγκου από το 5 στο 5.5...
      Η αύξηση του όγκου, αν και οριζόντια, δεν εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε περιοχή. Στις περιοχές με υψηλό συντελεστή, η αύξηση γίνεται κυρίως ως προς το ύψος. Καθώς το κλιμακοστάσιο δεν προσμετράται, οι οικοδομές ψηλώνουν όσο τους το επιτρέπει το ιδεατό στερεό. Στα μικρά οικόπεδα, που το κλιμακοστάσιο καταλαμβάνει μεγάλο ποσοστό της δόμησης, η αύξηση σε σχέση με τα γύρω είναι εμφανής. Σε προαστιακές περιοχές, αντίθετα, ο όγκος μπορεί να εξαντληθεί. Επειδή συνήθως τα ύψη είναι χαμηλά, οι οικοδομές, για να μεγιστοποιήσουν την επιτρεπόμενη δόμηση, εξαντλούν την κάλυψη. Το ίδιο ισχύει και για την εκτός σχεδίου δόμηση. Αν και στόχος των τελευταίων τροποποιήσεων (με τον 4759/20) ήταν ο περιορισμός της, με μείωση των συντελεστών δόμησης από 0,2 σε 0,18, η έμμεση αύξηση που έχει ήδη θεσμοθετηθεί με τον ΝΟΚ αντιφάσκει με την πρόθεση του νομοθέτη.   
      Συνέπειες στο περιβάλλον
      Θα μπορούσαν να αναλυθούν αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν αντίστοιχες περιπτώσεις αστικών, προαστιακών ή άλλου είδους οικοπέδων. Ας αφήσουμε όμως τα «ανώτερα μαθηματικά». Μια ματιά στα δύο παραδείγματα του διαγράμματος αρκεί για να γίνει κατανοητή η διαφορά και να συλλάβει ο αναγνώστης το μέγεθος (στην κυριολεξία) του προβλήματος.
      Το πιο σημαντικό είναι να αναλυθούν οι συνέπειες αυτής της μεγέθυνσης.
      Η πρώτη είναι μάλλον εμφανής. Αύξηση του όγκου κατά 80% ή και περισσότερο συνεπάγεται υποβάθμιση των γύρω κτιρίων, του χώρου ανάμεσά τους καθώς και του παρακείμενου δημόσιου χώρου. Σε μια αστική συνοικία, για παράδειγμα, οι διπλανές πολυκατοικίες (για μικρότερα κτίσματα δεν χρειάζεται να γίνει καν αναφορά) ουσιαστικά χάνουν την αξία τους. Τα οικόπεδα που βρίσκονται νότια, αλλά και τμήμα τους που βρίσκεται ανατολικά και δυτικά του νέου κτίσματος, στερούνται τον άμεσο ηλιασμό. Εκτός από την ίδια την απώλεια φωτός στα διαμερίσματα (που συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος), επιπλέον στερούνται τη δυνατότητα εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα ή φωτοβολταϊκών πανέλων στο δώμα, ενώ το ίδιο το δώμα χάνει την όποια αξία χρήσης θα μπορούσε ποτέ να αποκτήσει. Για να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας στο νέο κτίριο, αυξάνεται στα διπλανά του. Αξίζει να τονιστεί πως, για να είναι επαρκής ο ηλιασμός των γειτονικών κτιρίων, αύξηση του ύψους προϋποθέτει πολλαπλάσια απόσταση ανάμεσά τους (ίση με √3 x ύψος αν θεωρήσουμε, για λόγους ευκολίας, πως η γωνία πρόσπτωσης του ήλιου τους χειμερινούς μήνες είναι 30 μοίρες). Δημιουργούνται ακόμα και τυπικά προβλήματα. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που μια κατοικία έχει μια συγκεκριμένη ενεργειακή κλάση και η γειτνίαση με το νέο κτίριο την υποβαθμίζει; Ισχύει το ενεργειακό πιστοποιητικό; Τι συμβαίνει όταν έχει δοθεί επιδότηση από το πρόγραμμα «εξοικονομώ» για ηλιακό θερμοσίφωνα που πλέον δεν βλέπει τον ήλιο;
      Το ίδιο ισχύει και για τη θέα. Ένας ιδιοκτήτης που επένδυσε στο παρελθόν επιπλέον χρήματα για να έχει το προνόμιο της θέας, ουσιαστικά το χάνει. Δεν τίθεται εδώ ζήτημα ισονομίας ή δικαιοσύνης, αφού κι εκείνος κάποτε υπερτερούσε των γειτόνων του, αλλά ένα αξιακό ζήτημα που διαβάλλει τους ίδιους τους όρους του παιχνιδιού. Η σταθερότητα των πολεοδομικών μεγεθών δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να οραματιστεί και να «επενδύσει» (οικονομικά αλλά και συναισθηματικά) στο μέλλον. Αν τα μεγέθη αυτά αυξάνονται κατά βούληση, τότε είναι αδύνατον να γνωρίζεις τι πρόκειται να συμβεί στην κατοικία σου. Κάποιος που κατοικεί στον Άλιμο ή στο Χαλάνδρι (και έχει πληρώσει τα αντίστοιχα χρήματα για να κατοικεί εκεί), δεν μπορεί να αντικρίζει μια μέρα μπροστά του μια πολυκατοικία από τα Πατήσια, και ο κάτοικος των Πατησίων δεν μπορεί να κατοικεί ξαφνικά στο κέντρο της Αθήνας. Ας θυμηθούμε πως οι έμμεσες αυτές αλλαγές στους όρους δόμησης πραγματοποιούνται στις ίδιες συνοικίες, με τα ίδια πλάτη δρόμων και τα ίδια μεγέθη οικοπέδων. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στο ύψος ή στον όγκο, ούτε καν στη δόμηση καθεαυτή. Μπορούν υπό προϋποθέσεις να φτιαχτούν αξιόλογα ψηλά και ογκώδη κτίρια, και η συζήτηση για το θέμα έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από τo 1896 με τη δημοσίευση του «The tall office building artistically considered” του Λούις Σάλιβαν [vi]. Ωστόσο, συνήθως τα ψηλά κτίρια δεν φτιάχνονται σε στενούς δρόμους και οικόπεδα με αποστάσεις Δ και δ ανάμεσά τους. Στις υπάρχουσες συνθήκες των ελληνικών πόλεων και οικισμών, ο όρος «περιβαλλοντική αναβάθμιση» ακούγεται τραγικά οξύμωρος και εξευτελιστικά προσποιητός, αγνοώντας ακόμα και στοιχειώδη δικαιώματα που αφορούν την κατοίκηση.
      2 Σύγκριση ανάμεσα σε τρεις γενιές: Πολυκατοικίες του '70, πολυκατοικίες με ΓΟΚ και με ΝΟΚ. Ανάμεσα στις παλιές τετραώροφες ή πενταώροφες πολυκατοικίες, ξεπροβάλλει δεξιά μια επταώροφη πολυκατοικία του ΓΟΚ. Κι αυτή, όμως, μοιάζει μικρή μπροστά στους 11 ορόφους του ΝΟΚ...
      Μια ακόμα συνέπεια σχετίζεται με την αύξηση της πυκνότητας κατοίκησης. Κι αυτή δεν είναι απαραίτητα αρνητική. Ωστόσο δεν γίνεται με την απαραίτητη υποδομή. Αύξηση του πληθυσμού μιας περιοχής συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες σε υποδομές, κτίρια πρόνοιας, εκπαίδευσης, δημοσίων χώρων ή χώρων πρασίνου. Έχουν γίνει άραγε μελέτες για το αν οι υπάρχουσες υποδομές μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υπάρχουσες πυκνότητες, πόσο μάλλον στις επαυξημένες; Πού θα χωροθετηθούν οι νέες υποδομες; Ας δούμε ένα πιο απτό παράδειγμα: Αν το πρώτο από τα παραδείγματα του διαγράμματος βγάζει 6-7 διαμερίσματα, το δεύτερο βγάζει 9 και μάλιστα πιο μεγάλα. Οι απαιτήσεις σε θέσεις στάθμευσης αυξάνονται. Στα ήδη μικρά οικόπεδα των ελληνικών πόλεων, πρακτικά είναι αδύνατο να χωρέσουν έστω και οι ελάχιστα απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης, πόσο μάλλον οι πραγματικά αναγκαίες. Συνήθως εξαγοράζονται (υποτίθεται πως η πολιτεία μεριμνά να φτιαχτούν αντίστοιχες θέσεις στη γύρω περιοχή –κάτι που ποτέ δεν γίνεται) και άρα γεμίζουν οι γύρω δρόμοι με επιπλέον αυτοκίνητα. Για να χωρέσουν, το υπόγειο επεκτείνεται σε όλη την έκταση του οικοπέδου, ενώ από πάνω μπαίνει η φύτευση των 40εκ. Κάποια από τα όμβρια, όμως, είναι απαραίτητο να απορρέουν σε χώμα και να καταλήγουν στη γη. Αντίστοιχα ζητήματα προκύπτουν σχετικά με τον θόρυβο ή το καυσαέριο.
      Μια σημαντική συνέπεια έχει να κάνει με την ανανέωση καθεαυτή. Το άρθρο 10 προβλέπει αύξηση του συντελεστή λόγω «απόσυρσης κτιρίου». Ο νομοθέτης αξιολογεί, απριόρι, το «παλιό» ως υποδεέστερο που οφείλει να αντικατασταθεί από το «νέο», σα να επρόκειτο για αυτοκίνητα. Θύματα αυτής της λογικής δεν πέφτουν μόνο ερειπιώδη κτίσματα (τα διατηρητέα ευτυχώς εξαιρούνται), αλλά και αξιόλογα μεσοπολεμικά ή μεταπολεμικά κτίρια. Μάλιστα δεν πρόκειται μόνο για μονώροφα μικρά σπιτάκια, αλλά και για διώροφα ή τριώροφα που δίνονται αντιπαροχή από τον ιδιοκτήτη τους, και τα οποία με μια ενεργειακή αναβάθμιση θα μπορούσαν εύκολα να εκσυγχρονιστούν. Ας μην ξεχνάμε πως η ίδια η διαδικασία κατεδάφισης και εκ νέου ανέγερσης είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα, και δεν είναι βέβαιο πως η εξοικονομούμενη ενέργεια πρόκειται να την αποσβέσει εύκολα. Η «απόσυρση κτιρίου» δίνει τη δυνατότητα και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη ριζική ανανέωση του κτιριακού αποθέματος και άρα και του χαρακτήρα των αντίστοιχων περιοχών. Συνεπώς, οι συνέπειες που επισημαίνονται εδώ δεν πρόκειται να εμφανιστούν στο απώτερο μέλλον αλλά σε έναν σχετικά άμεσο χρονικό ορίζοντα.
      Η τελευταία συνέπεια αφορά την ποιότητα των ίδιων των νέων κτισμάτων ως προς το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Για παράδειγμα, ο υποχρεωτικός κενός διώροφος χώρος που δημιουργούν τα πατάρια, πρέπει να θερμανθεί με περισσότερη ενέργεια. Αν και το χωρικό αποτέλεσμα τέτοιων χώρων μπορεί να είναι εντυπωσιακό, δεν παύουν να είναι πιο ενεργοβόροι, σε αντίθεση με την πρόθεση του νομοθέτη για περιορισμό της κατανάλωσης.
      Όλες αυτές οι συνέπειες επιδρούν όχι μόνο στην ποιότητα του περιβάλλοντος, αλλά μακροχρόνια και στην οικονομική αξία μιας οικοδομής. Αν πέφτει η τιμή του τετραγωνικού μιας περιοχής ή μιας γειτονιάς, αυτό υποβαθμίζει και τα νεοανεγειρόμενα κτίρια, πόσο μάλλον όσα πρόκειται να ανεγερθούν.
      Πιθανόν το πρόβλημα να μην είναι σήμερα εμφανές. Η ύπαρξη ενός ή δύο νέων κτισμάτων σε μια γειτονιά ή οικοδομικό τετράγωνο δεν μοιάζει ιδιαίτερα ανησυχητική (αν και ήδη επιβαρύνει). Η προβολή, ωστόσο, στο μέλλον μιας γενικευμένης εκδοχής τους, ίσως θα έπρεπε να μας ανησυχεί. Ο «αέρας» που καταναλώνεται για αυτή τη μεγέθυνση δεν είναι απεριόριστος. Το γεγονός πως οι συνθήκες κατοίκησης σήμερα είναι ακόμα (οριακά) ανεκτές, δεν σημαίνει πως η επιπλέον αύξηση του όγκου θα είναι ανώδυνη. Αν οι πόλεις τής αντιπαροχής των περασμένων δεκαετιών χαρακτηρίζονται ακόμα από μια μεσογειακή ζωντάνια, δεν την οφείλουν απαραίτητα στη συγκεκριμένη μέθοδο ανοικοδόμησης, και αν οι πενταώροφες πολυκατοικίες τής δεκαετίας του '60 διατηρούν κάποια στοιχεία ανθρώπινης κλίμακας, οι οκταώροφοι και δεκαώροφοι απόγονοί τους δεν είναι καθόλου βέβαιο πως διαθέτουν έστω και κάποιες από τις (ήδη αμφισβητούμενες) ποιότητες των προγόνων τους.
      Οι παραπάνω επισημάνσεις δεν αποκλείουν, βέβαια, τη δυνατότητα πραγματοποίησης καλής αρχιτεκτονικής, ακόμα και με αυτούς τους όρους. Ήδη εμφανίζονται, δημοσιεύονται και εκθειάζονται τα πρώτα αρχιτεκτονικά δείγματα του ΝΟΚ, με νέες μορφές και υλικά. Όσο αξιόλογα κι αν είναι, όμως, αρκετά από αυτά, ίσως δεν πρέπει να παραβλέπουμε τον άυλο πλούτο σχέσεων ανάμεσα στους όγκους και συνεπώς και στους ανθρώπους, που συνιστά μια εξίσου σημαντική πτυχή της αρχιτεκτονικής. Το οικιστικό σύνολο ξεπερνά το μεμονωμένο παράδειγμα.
      Ο λαβύρινθος της νομοθεσίας ως σπατάλη ανθρώπινων και φυσικών πόρων
      Όσα παρουσιάζονται εδώ δεν είναι άγνωστα. Ωστόσο, η εφαρμογή τους στην πράξη κρύβει δυσκολίες και ασάφειες. Τα τελευταία δέκα χρόνια δημοσιεύτηκαν εκατοντάδες σελίδες νομοθεσίας για τον τρόπο έκδοσης αδειών, τα αυθαίρετα, την ενεργειακή απόδοση…, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τον λαβύρινθο. Το χειρότερο είναι πως η νομοθεσία αυτή αλλάζει κάθε χρόνο, καθιστώντας τον επαγγελματία συνεχώς ανεπαρκή απέναντι στο έργο και τον εργοδότη του.
      Θυμίζει λίγο μια κατηγορία video games, τα “adventure games", στα οποία ο παίχτης κινείται σε έναν λαβύρινθο, όπου, για να μπορέσει να προχωρήσει, πρέπει να βρει ένα κλειδί ή κάποιο άλλο κρυμμένο εργαλείο. Κάτι αντίστοιχο είναι και ο ΝΟΚ: μια μάταιη προσπάθεια κατανόησης ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου παιχνιδιού, στο οποίο εμφανίζονται νέα «παραθυράκια» και μεταβάλλονται τα προηγούμενα... Δεν είναι τυχαίο που η κωδικοποίηση της νομοθεσίας ουδέποτε γίνεται από το κράτος αλλά από ιδιώτες. Πρέπει να υπάρχουν πάντα μυστικά για να υπάρχει και το κατάλληλο ιερατείο που τα αποκαλύπτει.
      Τα παραπάνω εντείνονται όταν στην παρούσα συγκυρία οι υποστελεχωμένες Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τους ενδιαφερόμενους. Ατέλειωτες καθυστερήσεις μηνών για έναν απλό προέλεγχο δημιουργούν επιπλέον προβλήματα στους μελετητές, προκαλώντας τεράστια σπατάλη πνευματικής, ψυχικής αλλά και φυσικής ενέργειας…
      Θα ήταν λάθος, προφανώς, να διαγράψει κάθε πτυχή του ΝΟΚ ως αρνητική. Υπάρχουν ευεργετικές και χρήσιμες διατάξεις που δίνουν δυνατότητες στον μελετητή (όπως τα έρκερ, για παράδειγμα), και σαφώς μπορούν να αναγνωριστούν βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενες νομοθεσίες. Ωστόσο, δεν μπορεί να μην επισημανθεί πως η λογική που διέπει τον ΝΟΚ (και σε αυτό δεν διαφέρει από όλους τους προηγούμενους νόμους) είναι μια περιπτωσιολογία που προσπαθεί να προδιαγράψει τα πάντα, στο όνομα της προστασίας από πιθανές παρερμηνείες. Αυτό οι αγγλοσάξονες θα το περιέγραφαν ως "penny wise - pound-foolish” ή «ακριβός στα πίτουρα -φτηνός στο αλεύρι», όπως θα λέγαμε εμείς. Αφού έχει αυξηθεί η δόμηση υπέρμετρα, μετά εφευρίσκονται διατάξεις για να μην μπορεί κάποιος να «κλέψει». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλλαγή του ύψους στις σοφίτες. Στον αρχικό ΝΟΚ το μέσο ελεύθερο ύψος δεν μπορούσε να ξεπερνάει τα 2.20μ. (11.6.ιε), ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύριος χώρος. Στην τροποποίηση του 4759/20, ο περιορισμός αυτός αφαιρέθηκε (χωρίς να αναφερθεί), ενώ στην τροποποίηση του 4821/21 διευκρινίστηκε (στο άρθρο 2.81) πως δεν υπάρχει πλέον περιορισμός ύψους.
      Όλος αυτός ο περιπτωσιολογικός λαβύρινθος αναδεικνύει μια λανθάνουσα νοοτροπία, που από τη μία μεγιστοποιεί τη δόμηση και από την άλλη την «ενοχοποιεί» δυνητικά. Χαρακτηριστική πτυχή αυτής της νοοτροπίας είναι οι κατά τόπους αρχαιολογικές υπηρεσίες ή εφορίες αρχαιοτήτων, που καθ’ υπέρβαση των αρμοδιοτήτων τους προσπαθούν να «σώσουν» τους τόπους (όχι μόνο τους αρχαιολογικούς) από την ανοικοδόμηση, με τα γνωστά τραγελαφικά αποτελέσματα [vii].
      Αντί επιλόγου… κάποιες προτάσεις
      Ο κόσμος αρχίζει να αναρωτιέται «τι είναι αυτά τα τέρατα» που ξεφυτρώνουν σιγά σιγά, υποθέτοντας πως είναι παράνομα ή αυθαίρετα. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό στο κοινό, πως δεν πρόκειται για «αυθαίρετα» αλλά για νόμιμα ή έστω νομότυπα κτίσματα. Δεν πρόκειται για απλή κερδοσκοπία ή για μεμονωμένες πρακτικές. Οι αρχιτέκτονες υποχρεωνόμαστε να εφαρμόσουμε τις διατάξεις του νόμου. Όσο κι αν κάποιοι αναρωτιόμαστε αν το νόμιμο είναι και ηθικό, οι επιλογές είναι περιορισμένες.
      Αδιαμφισβήτητα, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δημιουργεί μια αίσθηση ανάπτυξης και ευημερίας. Η δυνατότητα επιπλέον δόμησης έδωσε ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα. Οι εταιρείες και οι ιδιώτες άρχισαν πάλι να δραστηριοποιούνται, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες μηχανικούς και οικοδόμους, γεγονός που δεν πρέπει να υποτιμάται. Μήπως όμως χρειάζεται να υπολογίζουμε και το τίμημα αυτής της ανάπτυξης; Είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει εναλλακτική;
      Είναι σημαντικό να ξεφύγουμε από μια οπτική που εστιάζει στο μεμονωμένο κτίριο, και να δούμε το σύνολο. Εννοείται πως κάθε κτίσμα, κάθε κατοικία, κάθε πολυκατοικία, κάθε κτίριο γραφείων κρύβει μέσα του μια τεράστια ποσότητα κόπου και προσπάθειας, αποτελώντας την επιστέγαση ενός ονείρου ή μιας επένδυσης στο μέλλον. Όποιος εμπλέκεται στη διαδικασία της ανοικοδόμησης, γνωρίζει καλά το μετερίζι τούτης της εμπλοκής. Καθένας έχει τα δίκια του: Ο ιδιοκτήτης έχει ανάγκη για ένα ή δύο ακόμα δωμάτια, ο κατασκευαστής πασχίζει να εξασφαλίσει λίγα ακόμα τετραγωνικά για να βελτιώσει το κέρδος του κι ο αρχιτέκτονας ψάχνει να βρει λίγο χώρο ακόμα για να χωρέσει καλύτερα όσα του ζητάνε. Όλα αυτά είναι κατανοητά. Το κείμενο τούτο δεν γράφεται με διάθεση κριτικής απέναντι στη δουλειά και τον κόπο κανενός. Επιδιώκει ωστόσο να επισημάνει τις μακροχρόνιες συνέπειες της όλης διαδικασίας. Οι νόμοι γι’ αυτό υπάρχουν άλλωστε. Για να ρυθμίζουν αυτό που εσύ κι εγώ δεν μπορούμε να δούμε, πόσο μάλλον να προβλέψουμε. Ο συγκεκριμένος νόμος δεν είναι βέβαιο πως έχει κοιτάξει το μέλλον σε ικανοποιητικό βαθμό.
      Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι Σύλλογοι, τα Πολυτεχνεία ή και συναφείς ελεγκτικοί θεσμοί δεν είναι δυνατόν να σωπαίνουν και να παραμένουν αδρανείς για τόσο κομβικά ζητήματα. Οι φορείς που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική χρειάζεται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αλλαγή της κατεύθυνσης σε θεσμικό επίπεδο. Είναι σημαντικό να επισημανθούν οι περιβαλλοντικές αλλά και οι κοινωνικές συνέπειες του ΝΟΚ και να διαμορφωθεί ένα διαφορετικό πλαίσιο για τη δόμηση.
      Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια να σκιαγραφηθούν κάποιες εναλλακτικές κατευθύνσεις, χωρίς να ιεραρχούνται ως προς τη βαρύτητα ή την εφικτότητα εφαρμογής τους:
      Τα περιβαλλοντικά «κίνητρα» για την εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι απαραίτητο να σχετίζονται με την αύξηση της δόμησης. Τα πολεοδομικά μεγέθη υπάρχουν για να θεσπίζουν τους όρους της συνύπαρξης των κτιρίων και συνεπώς των ανθρώπων που ζουν μέσα σε αυτά. Δεν μπορεί να λειτουργούν ως «μπόνους» για άλλους σκοπούς. Είναι σαν τα όρια ταχύτητας που ισχύουν για όλους, καθώς διασφαλίζουν την ασφάλεια όσων κινούνται στους δρόμους. Δεν διανοείται κανείς να δώσει «έξτρα μπόνους ταχύτητας» σε όσους διαθέτουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα. Τα όρια ταχύτητας είναι σταθερά όσο οι δρόμοι παραμένουν ίδιοι. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια. Αντίθετα, τα κίνητρα μπορούν να είναι άλλης υφής. Το βασικό είναι πως δεν είναι απαραίτητο να στοχεύουν στον κατασκευαστή αλλά στον κάτοικο ή στον χρήστη. Θα μπορούσαν να δίνονται, για παράδειγμα, επιδοτήσεις για την αγορά ενεργειακά αυτόνομων κατοικιών, όπως δίνονται για την ενεργειακή αναβάθμιση. Και στα αυτοκίνητα άλλωστε το ίδιο γίνεται. Επιδοτείται η αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου ή άλλου οχήματος και όχι ο κατασκευαστής του. Αυτή η πρακτική ευνοεί τόσο τον αγοραστή όσο και τον κατασκευαστή που λαμβάνει έμμεσα μέρος της επιδότησης. Ένα σημαντικό κίνητρο αποτελεί η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και ο περιορισμός των απίστευτων καθυστερήσεων που συνεχίζουν να δυσχεραίνουν τους μελετητές, τους κατασκευαστές και τους ιδιώτες, λειτουργώντας ως τροχοπέδη. Η σαφής κωδικοποίηση από έναν δημόσιο φορέα όλων των νόμων και διατάξεων και η συνεχής ανανέωσή της, σε συνδυασμό με σεμινάρια και ένα δίκτυο από γραφεία ενημέρωσης (help desk), είναι απαραίτητο να λειτουργήσει άμεσα. Η ίδια η νομοθεσία χρειάζεται να αλλάξει ειδικά ως προς επίμαχες και δυσμενείς για το περιβάλλον διατάξεις, όπως το άρθρο 10, τα κλιμακοστάσια και τα πατάρια. Ευχής έργον θα ήταν η απλοποίησή της σε πιο απλά και εύληπτα μεγέθη. Παλαιότερες επιτροπές του ΣΑΔΑΣ πρότειναν ως κυρίαρχο μέγεθος τον όγκο, που πράγματι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευεργετικές συνέπειες, αρκεί να περιοριστεί σε όρια που δεν επιβαρύνουν το άμεσο περιβάλλον (σίγουρα όχι 5xΣΔ). Εξυπακούεται πως κάθε αλλαγή στη νομοθεσία πρέπει να περνάει μέσα από το φίλτρο συλλόγων ή άλλων φορέων, ώστε να προκύπτει η απαραίτητη συναίνεση για την εφαρμογή της. Η πολιτεία μπορεί να παίξει πιο ενεργό ρόλο στη βιοκλιματική αναβάθμιση των κτιρίων και του δημόσιου χώρου. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα «Επιμελητήριο Αρχιτεκτονικού και Αστικού Περιβάλλοντος» που θα μελετά, θα ενημερώνει και θα προτείνει λύσεις για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Στις αρμοδιότητες ενός τέτοιου επιμελητηρίου μπορεί να είναι και η ανέγερση πρότυπων κτιρίων που να λειτουργούν ως ένα διαρκές πεδίο έρευνας, μετρήσεων και πειραματισμών, με απώτερο στόχο να αποτελέσουν πρότυπο για την υπόλοιπη αγορά κατοικίας. Το ίδιο ισχύει και για τα υπάρχοντα κτίρια. Τόσο με επιδοτήσεις (όπως το πρόγραμμα «εξοικονομώ») όσο και με πιο άμεσες ενέργειες, η πολιτεία μπορεί να συμβάλει στην αξιοποίησή τους. Σε περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να επενδύσουν στο ακίνητό τους, θα μπορούσε να υπάρξει μια αναβάθμιση με δημόσια χρήματα. Μια τέτοια αναβάθμιση μπορεί να αποβεί κερδοφόρα για την πολιτεία (με τη μορφή προσόδου), για τον ιδιοκτήτη (σε βάθος χρόνου) αλλά και για τον κατασκευαστικό κλάδο που θα δραστηριοποιηθεί. Το ίδιο το ακίνητο θα είναι πλέον κατοικήσιμο, ενώ η πόλη ή ο οικισμός μπορεί να επωφεληθεί από το ζωντάνεμά του. Ίσως χρειάζεται κάποια στιγμή να επανεξετάσουμε το μοντέλο παραγωγής κατοικίας συνολικά. Η σημερινή παραγωγή που βασίζεται στην εκ των προτέρων κατασκευή και πώληση κατοικιών ή άλλων χώρων, πιθανόν να μπορούσε να αντικατασταθεί από μοντέλα που βασίζονται περισσότερο στη ζήτηση είτε ατομικά είτε συλλογικά. Το επιπλέον κέρδος (για τον κατασκευαστή) ή κόστος (για τον κάτοικο) που βασίζεται στο ρίσκο της μελλοντικής πώλησης, θα μπορούσε να περιοριστεί με αυτόν τον τρόπο και τα επιπλέον χρήματα να επενδυθούν για την ενίσχυση των βιοκλιματικών χαρακτηριστικών των κτιρίων. Ο ρόλος της πολιτείας, πάλι θα μπορούσε να είναι ευεργετικός, εξασφαλίζοντας ποιότητα και σταθερότητα που μπορεί να βοηθήσει τόσο τον κάτοικο όσο και τον κατασκευαστή. Όλες σχεδόν οι εναλλακτικές προτάσεις που σκιαγραφούνται εδώ προϋποθέτουν την άμεση ή έμμεση ενεργοποίηση και συμμετοχή της πολιτείας. Ίσως να μην είναι τυχαίο το γεγονός. Ούτως ή άλλως, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ελεύθερη αγορά αλλά μάλλον στο κράτος που πήρε την πρωτοβουλία να διανείμει προς αξιοποίηση το δημόσιο αγαθό που λέγεται «αέρας» (αν αυτό δεν ισχύει, τότε ας καταργηθούν οι αυξήσεις του συντελεστή κι ας πορευτεί η αγορά μόνη της). Η ενεργειακή αναβάθμιση δεν αποτελεί μόνο ατομική υποχρέωση. Συνδέεται με την ανάγκη των ανθρώπων να μοιράζονται από κοινού τον χώρο, το μέλλον και τις ζωές τους. Συνεπώς, συλλογικές δράσεις και πρωτοβουλίες προς τέτοιες κατευθύνσεις μάλλον πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Κλείνοντας, επισημαίνεται πως όσα καταγράφηκαν εδώ, με κανέναν τρόπο δεν καλύπτουν πλήρως όλες τις πτυχές του ζητήματος. Πιθανόν να υπάρχουν πολλοί ακόμα συνάδελφοι και συναδέλφισσες που έχουν εμπειρία από αντίστοιχα ζητήματα. Ας θεωρηθεί το κείμενο ως προσπάθεια έναρξης μιας συζήτησης.
      Μήπως, έστω, πρέπει να οργανωθεί από κάποιον φορέα μια ημερίδα με αφορμή τα δέκα χρόνια του ΝΟΚ, ώστε να γίνει μια πιο συλλογική αποτίμησή του; Αλλιώς να του ευχηθούμε να τα εκατοστήσει…
      [i] Νόμος 4067/2012. Δημοσιεύτηκε στις 9/4/2012.
      [ii] Αμφιβολίες για αυτά τα «κίνητρα» είχαν ήδη διατυπωθεί πριν την έναρξη εφαρμογής του ΝΟΚ. Για παράδειγμα, ο συνάδελφος Γιώργος Ανδρεαδάκης τα είχε εκφράσει με εύγλωττο τρόπο σε ένα «θεατρικό σκετς» κατά τη διάρκεια ημερίδας του ΣΑΔΑΣ στις 28/3/2012. https://youtu.be/Qls0ZTOnRGg
      [iii] Συνυπολογίζεται σε αυτό το ποσοστό και ο συντελεστής Β, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, και άρα η αύξηση κυμαίνεται από 5 έως 25%.
      [iv] To ποσοστό μπορεί να είναι και 1,3545. Οι «ειδικοί» διαφωνούν αν οι αυξήσεις προστίθενται ή πολλαπλασιάζονται μεταξύ τους. Για λόγους συντομίας δεν αναλύονται περαιτέρω οι αυξήσεις του άρθρου 10.
      [v] Επιλέγεται αυτό το ύψος για λόγους ευκολίας στους υπολογισμούς, αν και είναι λίγο χαμηλό. To ίδιο ισχύει και για μερικές ακόμα απλοποιήσεις που γίνονται για τον ίδιο λόγο χωρίς να αλλάζουν δραστικά τα μεγέθη.
      [vi] Sullivan, Luis, “The tall office building artistically considered”, στο Lippincott’s magazine, Vol. 339, March 1896, σελ. 403-409.
      [vii] H πρόσφατη ανακοίνωση του ΣΑΔΑΣ, με τίτλο «Αρχιτεκτονική και Αρχαιολογία. Οι συμπληγάδες μιας όψιμης αντιπαλότητας με θύμα την αρχιτεκτονική κληρονομιά», είναι χαρακτηριστική. https://www.sadas-pea.gr/archi...
      Περισσότερα...

      3297 • 3

    4. Αρθρογραφία

      Ένας πρωτότυπος τρόπος για να πουλήσεις ένα σπίτι

      Engineer

      Χρησιμοποιώντας την φαντασία και την εφευρετικότητά τους οι εργαζόμενοι μιας εταιρείας έχουν καταφέρει να πουλήσουν δεκάδες σπίτια.
       
      Δείτε τι κάνουν:
       

       
      Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/89973/Pos-na-pouliseis-ena-spiti-Video
      Περισσότερα...

      3285 • 15

    5. Αρθρογραφία

      Θερμομόνωση και «άκαυστα» υλικά - μύθοι και πραγμτικότητα

      Παντελής Πατενιώτης

      Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα ύποπτης σκοπιμότητας, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διογκωμένης Πολυστερίνης EPS αισθάνεται την υποχρέωση να ενημερώσει υπεύθυνα και αντικειμενικά την κοινή γνώμη, σε ότι αφορά τις απαιτήσεις πυροπροστασίας των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια.
       
      Όλοι μας γνωρίζουμε από τις τάξεις του γυμνασίου, ότι ΔΕΝ υπάρχουν «άκαυστα» υλικά. Αντιθέτως όλα τα υλικά έχουν σημείο ανάφλεξης σε συγκεκριμένες συνθήκες. Μάλιστα σε περιπτώσεις πυρκαγιών σε κτίρια που ο φέρων οργανισμός είναι από χάλυβα ή οπλισμένο σκυρόδεμα και δεν έχουν καταρρεύσει, είναι απαραίτητος ο έλεγχος της στατικής του επάρκειας προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες επισκευές για την αποκατάστασή του, όπου είναι εφικτό.
       
      Οι κανονισμοί πυροπροστασίας όλων των χωρών προβλέπουν, ανάλογα με την χρήση των κτιρίων, τις απαιτήσεις για τα υλικά και τα συστήματα με τα οποία κατασκευάζονται και εξοπλίζονται τα κτίρια. Ειδικότερα στον ευρωπαϊκό χώρο, οι κανονισμοί αυτοί βασίζονται στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα τα οποία καθορίζουν και τις αναγκαίες δοκιμές προκειμένου τα υλικά και τα συστήματα να κυκλοφορούν στην αγορά και να τοποθετούνται στα κτίρια. Βεβαίως πουθενά δεν υπάρχει ο όρος «άκαυστα».
       
      Ο ελληνικός κανονισμός Π.Δ. 71/88 ως συνήθως ΔΕΝ έχει εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και επιπλέον ο συντάκτης του σε ένα σημείο αναφέρεται σε «άκαυστα» υλικά, την στιγμή που είναι κοινώς γνωστό ότι ακόμη και στα πυροδιαμερίσματα δημόσιων χώρων, πλοίων και κτιρίων υψηλού κινδύνου, τίθενται χρονικά όρια αντοχής των συνήθως χαλύβδινων διαχωριστικών σε 30’, 60’ κ.λπ.
       
      Συνεπώς οι ισχυρισμοί περί «ακαύστων» υλικών αποτελούν μύθο που αποβλέπει αποκλειστικά στην παραπληροφόρηση του κοινού και στη δημιουργία μονοπωλιακών συνθηκών αγοράς.
       
      Η πραγματικότητα σε ότι αφορά τις απαιτήσεις αντίδρασης στη φωτιά των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια, καθορίζονται από την ευρωπαϊκή οδηγία τεχνικής αξιολόγησης ETAG 004/2013, σύμφωνα με την οποία ΟΛΑ τα συστήματα ΣΕΘ ή ETICS θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με το πρότυπο EN 13501-1 και να διαθέτουν Ευρωπαϊκή Τεχνική Αξιολόγηση (ΕΤΑ).
       
      Περισσότερα στοιχεία μπορείτε να βρείτε εδώ και στο συνημμένο.
       
      Θερμομόνωση και άκαυστα υλικά.pdf
      Περισσότερα...

      3279 • 4

    6. Αρθρογραφία

      Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής 2023

      GTnews

      Η Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής “World Architecture Day” δημιουργήθηκε από την UIA International Union of Architects το 1985 και γιορτάζεται κάθε χρόνο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, παράλληλα με την Παγκόσμια Ημέρα “World Habitat Day” των Ηνωμένων Εθνών. Το θέμα της World Habitat Day 2023 είναι “Resilient urban economies: cities as drivers of growth and recovery”. Μέσα σε αυτό το θεματικό πλαίσιο, το Συμβούλιο της UIA επέλεξε για την World Architecture Day 2023 το θέμα “Architecture for Resilient Communities”.
      Με αυτό το θέμα, η UIA επιδιώκει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα αλλά και στην ευθύνη της Αρχιτεκτονικής να συνεισφέρει για την επίτευξη βιώσιμων και ανθεκτικών κοινοτήτων και να ανοίξει μια διεθνή συζήτηση για τη σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών σε όλες τις χώρες. Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των σημερινών κλιματικών και κοινωνικών προκλήσεων. Αυτό εγείρει το ζήτημα της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας των συμβατικών μέσων σχεδιασμού για την οργάνωση των εδαφών και την άσκηση της Αρχιτεκτονικής με περιβαλλοντικό και κοινωνικό σεβασμό.
      Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής, που θα εορταστεί στις 2 Οκτωβρίου 2023 σε όλο τον κόσμο, αρκετές αρχιτεκτονικές ενώσεις και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις σύμφωνα με το θέμα που έχει αποφασίσει η UIA. Η ίδια η UIA διεξάγει επίσης σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά. Την Ανακοίνωση της UIA για την World Architecture Day 2023 μπορείτε να βρείτε εδώ: 
      https://www.uia-architectes.org/en/news/2023-world-architecture-day-architecture-for-resilient-communities/
      Περισσότερα...

      3259 • 1

    7. Αρθρογραφία

      Το Πολυπλαγκτοτεχνείον

      Engineer

      1. Επειδή στην περηφάνεια-µας, στην εξυπνάδα-µας και στη µοναδικότητά-µας
      ταιριάζουν οι ακρότητες περί µεγάλων επιτυχιών (στην αρχαιότητα συνήθως), όσο και
      οι ακρότητες περί αποτυχιών (οι οποίες όµως είναι πάντοτε απότοκες ξενικής
      επιβουλής), η περιγραφή της κατάστασης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δέν θα
      µπορούσε να είναι εξαίρεση. Βλέπετε, άλλωστε, και πώς ''διαβάζεται'' σήµερα το
      ανέλπιστο εκείνο γεγονός Ελευθερίας του 1973: Πάµπολλοι συµπολίτες-µας δέν
      µπορούν να 'φχαριστηθούν τη µνήµη εκείνης της µεγάλης 17 Νοεµβρίου, διοτι το µέν
      όνοµα το σφετερίσθηκαν µωροί φονιάδες, τη δε γιορτή την κουκουλώνουν
      βερµπαλιστές και µπαχαλάκηδες. Ασε που πασίγνωστος δηµοσιογράφος (προ 10-
      ετίας) αρνήθηκε να µεταδώσει τα µαγνητοφωνηµένα Πρακτικά της παράνοµης
      σύσκεψης των Καθηγητών του Πολυτεχνείου (το πρωί µετά την εισβολή του στρατού)
      - σύσκεψη όπου ακούσθηκε η διακήρυξη ''Υπέρ της αποκαταστάσεως της
      Δηµοκρατίας εν τη Χώρα''. [Καλά, σου λέει, είναι ποτέ δυνατόν να έχουν ειπωθεί
      τέτοια πράµατα από... ταξικούς εχθρούς;]
       
      Σε ανάλογο µήκος κύµατος διαστρέβλωσης βρισκόταν (επί πολλά χρόνια) και η
      άποψη πολλών πολιτικών και πλήθους συµπολιτών µας: ''Πώς εσείς οι καθηγητές
      ανέχεσθε τη διάλυση και τη βρόµιση του Πολυτεχνείου απο εσωτερικούς και
      εξωτερικούς καταπατητές της νοµιµότητας''. Η απόκρισή-µου, τριάντα χρόνια τώρα,
      ήταν πως αυτή η µοµφή ήταν µάλλον φαρισαϊκή: Ετούτη η προφανής τροχοπέδη
      στην Ανάπτυξη εξαιτίας αυτών των ενδοπανεπιστηµιακών ασχηµιών, ετούτη η
      στέρηση του Λαού απ' τα πολιτισµικά και τα οικονοµικά οφέλη που φέρνει η
      ανεµπόδιστη παιδεία της Καινοτοµίας, όλες λοιπόν οι ζηµιές εξαιτίας των εµφανώς
      εξωπανεπιστηµιακών τερτιπιών που κάτσαν στο σβέρκο καί του Πολυτεχνείου, όλα
      είναι απότοκα της µυωπίας των Κοµµάτων και των Αποκοµµάτων, που βρήκαν
      τζάµπα διαφηµιστές και τζάµπα ξέφραγον τόπο για να πάρουν το δικό-τους το
      βραχυπρόθεσµο (και ασήµαντο) κέρδος.
       
      Απ' την άλλη µεριά, είχαµε και τη συνδυασµένη επίπτωση της συνεχούς αυξήσεως
      του (υπουργικώς αποφασιζοµένου) αριθµού εισαγοµένων, µεταγραφοµένων κ.λπ.,
      και της συνεχούς µειώσεως της δηµόσιας χρηµατοδότησης και του διορισµού
      διδακτικού προσωπικού, κ.λπ.
       
      Τέλος, η Κρίση επιτάχυνε την αποβιοµηχάνιση κι έφερε µια ταχύτατη υποβάθµιση των
      τεχνικών επαγγελµάτων - ιδιαίτερα στον τοµέα των έργων Πολιτικού Μηχανικού.
       
       
      2. Τί θα περίµενε κανείς απ' τη συρροή όλων αυτών των δυσµενών περιστάσεων;
      Εύλογο θα ήταν να περιµένοµε µιαν ανάλογη κάµψη (i) στην ποιότητα της
      διδασκαλίας και (ii) κυρίως στην επιστηµονική στάθµη των Πολυτεχνικών Σχολών στη
      Χώρα µας.
       
      Ωστόσο, φαίνεται οτι κατι τέτοιο δέν συνέβη - όσο κι άν ακούγεται παράξενο. Ιδού
      µερικά στοιχεία για τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ που µου είναι οικειότερη:
       
      α) Ηδη απ' τη 10-ετία 1996-2007, µε βάση τις επιστηµονικές δηµοσιεύσεις και τις
      ετεροαναφορές στο SCOPUS, η Σχολή αυτή κατατασσόταν 3η Πανευρωπαϊκώς,
      µετά το Imperial College του Λονδίνου και το ΕΤΗ της Ζυρίχης (Μ.Α. Μιµίκου:
      ''School of Civil Engineering Research Activities 1996-2007'', Athens, 2009).
       
      β) Στην φετεινή παγκόσµια έρευνα ''QS World University Rankings''
      χρησιµοποιήθηκαν κριτήρια ''φήµης'' της κάθε Σχολής (µεταξύ Πανεπιστηµιακών
      και µεταξύ Εργοδοτών), καθώς και κριτήρια ερευνητικού έργου (δηµοσιεύσεις).
      Μεταξύ 2.000 Σχολών Πολ. Μηχανικών παγκοσµίως, η Σχολή του ΕΜΠ έρχεται
      4η στις αναφορές δηµοσιεύσεων! Για όσους τυχαίνει να µή γνωρίζουν τον τρόπο
      παραγωγής ερευνητικών εργασιών διεθνούς στάθµης, είναι σκόπιµο να
      θυµίσουµε το απαιτούµενο ύψος και τη βαθειά ειδίκευση των γνώσεων, καθώς
      και τη συλλογικότητα και την οργάνωση της ερευνητικής Οµάδας - άρα και του
      ενεργού ρόλου των φοιτητών.
       
      Και διερωτώµαι: Ξέρετε πολλούς τοµείς εθνικών δράσεων µε ανάλογες
      παγκόσµιες πρωτιές; Το γεγονός γίνεται ακόµη εντυπωσιακότερο όταν σηµειωθεί
      οτι στο ίδιο κριτήριο ''αναφορών σε δηµοσιεύσεις'' η Σχολή Πολιτικών Μηχανικών
      ΕΜΠ κατατάσσεται τώρα πρώτη στην Ευρώπη και στην Αµερική! Η δέ φήµη-της
      στους εργοδότες του ιδιωτικού τοµέα (δηλαδή η φήµη στην πρακτικότητα της
      διδασκαλίας) την κατατάσσει 8η σ' όλη την Ευρώπη - κι είναι ετούτο
      εντυπωσιακότερο επίτευγµα, άν ληφθεί υπόψη η στρεβλή περι Ελλάδος εικόνα
      παγκοσµίως. Σπεύδω δέ εδώ να σηµειώσω ότι και σ' άλλες Σχολές του ΕΜΠ, και
      σ' άλλα ελληνικά Τεχνικά Πανεπιστήµια, η κατάσταση απ' αυτές τις απόψεις είναι
      παρόµοια.
       
       
      3. Είµαι λοιπόν βέβαιος ότι πλήθος ΜΜΕ της Χώρας θα θελήσουν τώρα να
      εξασφαλίσουν συνεντεύξεις µε τους αθόρυβους αυτούς εργάτες της διανόησης και της
      ανάπτυξης του τόπου. Τουλάχιστον µε την ίδια προθυµία και συχνότητα µε την
      οποίαν παίρνουν συνεντεύξεις από συµπαθείς τραγουδιστές ή και αγανακτισµένους
      πολιτικούς. Και διότι από τις δυο αυτές σεβαστές κατηγορίες συµπολιτών-µας θα είναι
      δύσκολο να µάθει η δηµοσιογράφος πώς θα επιτευχθεί η Ανάκαµψη της Χώρας - ενώ
      οι διδάσκοντες σ' ένα Τεχνικό Πανεπιστήµιο µπορούν τουλάχιστον να υποδείξουν
      πώς θα επιτευχθεί η Καινοτοµία, το µόνο που µπορούµε να πουλήσουµε αφού,
      ευτυχώς, δέν έχοµε πια να πουλήσοµε φτηνά µεροκάµατα, όπως παλαιότερα (τώρα
      είµαστε ίδιοι µε την Ισπανία - ενώ επί χρόνια την ξεπερνούσαµε σε αµοιβές!).
       
      ∆εδοµένου λοιπόν ότι περιµένοµε την Ανάκαµψη απ' την Καινοτοµία κυρίως, εύλογο
      είναι να προτάξοµε στα πολιτικά-µας ενδιαφέροντα την αποδοτική λειτουργία των
      Πανεπιστηµίων µας. Ενώ, µερικές δεκάδες χρόνια τώρα, µάλλον τα υπονοµεύαµε
      πολλαπλώς:
       
      α) Με την όψιµη άσκηση ''κοινωνικής'' πολιτικής στην είσοδο των Πανεπιστηµίων
      αντί για την έγκαιρη αναίρεση της ανάντη κοινωνικής αδικίας - και υπαινίσσοµαι
      το αµέτρητο πλήθος εισαγοµένων (καί µετεγγραφοµένων παντός είδους).
       
       
      β) Με τη διεθνώς µοναδική κατάργηση της ρωµαλέας (και δαπανηρότατης)
      Επαγγελµατικής κρατικής εκπαίδευσης - την οποία την υπονοµεύσαµε κι άλλο µε
      την αθρόα πανεπιστηµιοποίηση των δυνατών τριτοβάθµιων επαγγελµατικών
      Σχολών µας.
       
      γ) Με την ενθάρρυνση των αποφοίτων των Λυκείων-µας να διοικούν τα
      Πανεπιστήµια: νοµίµως µέν (µέσω διεθνώς πρωτοφανών Νόµων) ή παρανόµως
      (µέσω των θρυλουµένων µυστικών προεκλογικών συµφωνιών υποψηφίων
      πρυτάνεων και ''φοιτητικών'' δήθεν παρατάξεων).
       
      δ) Με τη δηµιουργία του µοναδικού στη Χώρα κενού δηµοκρατικού κοινωνικού
      ελέγχου - αφού στα ελληνικά Πανεπιστήµια παρατηρείται η διεθνής πρωτοτυπία
      να µήν υπάρχει κανενός είδους φύλαξη· µε αποτέλεσµα να κυβερνάει αυτός που
      έχει τα ισχυρότερα λαρύγγια και τα δυνατότερα µπράτσα (είτε από µέσα, είτε απ'
      έξω απ' το Πανεπιστήµιο) - και νά 'χει και το θράσος να βαφτίζει τον τσαµπουκά-
      του «άσυλο ιδεών»...
       
      4. Άν όλα τούτα τα τερτίπια λέγονται φιλολαϊκή (και πανεπιστηµιακή τάχα) πολιτική, τότε
      φοβούµαι κι άλλο για το µέλλον των παιδιών µας. Περισσότερο κι απ' όσα δεινά
      σχεδίαζαν µετά µανίας ο Κίσινγκερ παλιά κι η Μέρκελ σήµερα εις βάρος των - τάχα.
       
      Πηγή: http://e-archimedes.gr/component/k2/item/5690- από την Εφημερίδα το Το Βήμα
      Περισσότερα...

      3226 • 10

    8. Αρθρογραφία

      Η ανάγκη μεταρρύθμισης των Σπουδών Πολιτικού Μηχανικού και όχι μόνον

      Engineer

      Εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης, στη Χώρα μας έχουν περιοριστεί δραματικά οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στις υποδομές αρμοδιότητας Πολιτικού Μηχανικού (ΠΜ), με αποτέλεσμα μεγάλη διόγκωση της ανεργίας στον κλάδο. Γιατί λοιπόν να συνεχιστεί η εκπαίδευση/παραγωγή ΠΜ με τη σημερινή μορφή/ρυθμό της;
       
      Το πολιτικό σύστημα στη Χώρα μας ενεργοποιείται από τα σήματα που εκπέμπει η πραγματική Οικονομία με υπερβολική καθυστέρηση. Προσαρμοζόμενο στην αδράνεια της κοινωνικής ζήτησης, στο χώρο της εκπαίδευσης συνεχίζει να δεσμεύει πολύτιμους πόρους σε λάθος επένδυση.
       
      Όμως, δεν μπορεί κανείς να πορεύεται όπως άλλοτε: Εξ αιτίας της μεγάλης ανεργίας των ΠΜ, τα τελευταία έτη παρατηρήθηκε σημαντική πτώση των βάσεων εισαγωγής (ποιότητας σπουδαστών). Περιορίσθηκε η δυνατότητα των οικογενειών των σπουδαστών να χρηματοδοτήσουν μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό.
       
      Η μεγάλη προσπάθεια να εισαχθούν στο Πανεπιστήμιο έχει καταπονήσει τους νέους σπουδαστές. Εξ άλλου, γίνονται πιο ώριμοι και αποκτούν ενδιαφέροντα σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Όλα αυτά συμβάλλουν στα μεγάλα ποσοστά αποτυχίας κατά τα πρώτα εξάμηνα των σπουδών.
       
      Οι Σπουδές ΠΜ (ΣΠΜ) έχουν υπερφορτωθεί με προωθημένη γνώση, την οποία ο μέσος μηχανικός μπορεί να μην χρειαστεί ποτέ. Ως επακόλουθο, ο μέσος χρόνος αποφοίτησης είναι μεγαλύτερος της πενταετίας κατά 30%.
       
      Η παγκοσμιοποίηση της αγοράς θα αυξάνεται συνεχώς στο προβλεπτό μέλλον. Ο αναπροσανατολισμός των σπουδών προς τις ανάγκες και τις ευκαιρίες απασχόλησης (και) της παγκόσμιας αγοράς είναι σήμερα απολύτως αναγκαίος. Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών πολλοί έλληνες επαγγελματίες μετακινήθηκαν σε χώρες με ισχυρή οικονομία.
       
      Μερικές φορές αυτό επικρίνεται άκριτα ως διαρροή εγκεφάλων σε επίπεδο Χώρας. Παραγνωρίζεται ότι αφορά (εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, ερευνητών κυρίως) σε ανέργους, οι οποίοι, σε μεσοπρόθεσμο τουλάχιστον ορίζοντα, δεν θα είχαν τη δυνατότητα να προοδεύσουν (και να συμβάλουν) παραμένοντας στη χειμαζόμενη από την κρίση Χώρα. Εξάλλου, σε ατομικό επίπεδο η αναζήτηση καλύτερης τύχης αποτελεί την εύλογη επιλογή άσκησης του ταλέντου και των προσόντων, που αποκτήθηκαν μετά από μακρά προσωπική προσπάθεια και βαρύ οικονομικό κόστος, με στόχο την ικανοποιητική ανταμοιβή.
       
      Η μεταρρύθμιση των ΣΠΜ, αφενός, για να έχει νόημα οφείλει να είναι ριζοσπαστική και να έχει μακροχρόνια προοπτική και, αφετέρου, για να επιτύχει δεν πρέπει να υπονομεύει τις ευρέως αποδεκτές αξίες και τις επικρατούσες ιδέες στον υπόψη χώρo και χρόνο.
       
      Οι ακόλουθες προτάσεις έχουν διατυπωθεί εντός του ανωτέρω πλαισίου:
      Διατήρηση του ενιαίου κύκλου 5ετών σπουδών και δημιουργία 3 εσωτερικών σταδίων με προοδευτικά αυξανόμενες απαιτήσεις και παροχή διπλώματος και μεταπτυχιακού τίτλου στο τέλος του κύκλου. Περιορισμός του συνολικού αριθμού ωρών διδασκαλίας.
       
      Δημιουργία 1ου «εισαγωγικού» σταδίου 3ων εξαμήνων (βασική μαθηματική, τεχνική, νομική και οικονομική γνώση του μηχανικού). Αποτυχία του φοιτητή, μετά από εύλογο αριθμό επαναληπτικών εξετάσεων, θα συνεπάγεται μεταγραφή του σε άλλη σχετική Σχολή με χαμηλότερη βάση εισαγωγής (φίλτρο έγκαιρης επιλογής για τη συνέχιση ΣΠΜ αντί της διαγραφής των αποτυχόντων μετά από επτά έτη σπουδών, δηλαδή της πιστοποίησης κοινωνικών δραμάτων που αφέθηκαν να δημιουργηθούν).
       
      Παροχή γενικών ΣΠΜ κατά τη διάρκεια των επομένων 5 εξαμήνων (2ο στάδιο), οι οποίες θα οδηγούν σε απόκτηση διπλώματος. Περιορισμός του αριθμού των υποχρεωτικά διδασκομένων μαθημάτων. Διαμόρφωση ομάδων συγγενών κατ΄επιλογή μαθημάτων (ροές, minors). Εξοικείωση με τις κατασκευαστικές μέθοδους, μέσω των οποίων υλοποιείται η θεωρητική ανάλυση, με συγκεκριμένες εφαρμογές και αναλύσεις αστοχιών και κινδύνων.
       
      Εισαγωγή νέων μαθημάτων που θα αφορούν σε περιβάλλον, διοίκηση, οργανωτική συμπεριφορά, διαχείριση - χρηματοδότηση - λειτουργία - αναβάθμιση έργων, σε βάρος του χρόνου διδασκαλίας των παραδοσιακών θεμάτων (σύμφωνα με την ποσόστωση ωρών των καλύτερων Σχολών του εξωτερικού). Διασύνδεση των σπουδαστών με μικρό αριθμό έργων υπό υλοποίηση. Οι σπουδαστές θα αντιμετωπίζουν 8ωρη(ες) εξέταση(εις) σε σύνθετα θέματα (από ομάδα καθηγητών) για την απονομή του διπλώματος.
       
      Το μέλλον των ΣΠΜ είναι η επιστροφή στη βασική αρχή της ολιστικής προσέγγισης των έργων, δηλαδή όπως έπραττε ο ΠΜ (μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση) μερικές δεκαετίες πριν.
       
      Αφιέρωση των τελευταίων 2 εξαμήνων σε προγράμματα εξειδίκευσης (3ο στάδιο - masters), που θα αποτελούν μετεξέλιξη των σημερινών Κατευθύνσεων και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών (ΜΠΣ) ή θα είναι νέα. Μέρος τους θα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα (ελάχιστοι διδάσκοντες δεν έχουν την ευχέρεια αυτή), ώστε να δίνεται η δυνατότητα και σε αλλοδαπούς φοιτητές να τα παρακολουθήσουν. Πρέπει να επιδιώκεται συνεργασία με αναγνωρισμένα Πανεπιστήμια του εξωτερικού προκειμένου να αυξηθεί η διεθνής αναγνώριση και ελκυστικότητα των ελληνικών τίτλων ΜΠΣ.
       
      Διαμόρφωση κατάλληλου επαγγελματικού υποβάθρου με στοχευμένη συμπληρωματική κατάρτιση κατά την διάρκεια των σπουδών και διευκόλυνση των νέων αποφοίτων στην πιστοποίηση προσόντων από επαγγελματικές ενώσεις.
       
      Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα αναβαθμίσει δραστικά τις ΣΠΜ στη Χώρα μας. Η υλοποίηση της δεν απαιτεί σημαντικό κόστος, μεγάλο χρόνο και πρόσθετους ανθρώπινους πόρους. Προϋποθέτει μακροχρόνιο προγραμματισμό αριθμού και εξειδικεύσεων διδακτικού προσωπικού. Απαιτεί ορθολογική προσέγγιση και απροκατάληπτη, προοδευτική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Επιβάλλεται να καταγραφεί άμεσα η άποψη των αποφοίτων των τελευταίων δέκα ετών και να δρομολογηθεί ουσιαστική διαβούλευση όλων των αρμοδίων. Αντίστοιχες ενέργειες είναι κρίσιμες και για τους άλλους κλάδους των μηχανικών.
       
      Η πραγματική μάχη της εποχής μας είναι ανάμεσα στη συντήρηση και στην καινοτομία. Και παρά τις πολλές προσπάθειες μας, παραμένει υψηλός ο κίνδυνος να ρυθμίζουμε όλο και λιγότερο τις τύχες μας και να πορευόμαστε ως παθητικοί αποδέκτες μιας μοίρας που οι άλλοι μας επιφυλάσσουν, στο πλαίσιο της αμείλικτης παγκοσμιοποίησης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και οι άλλοι δεν θεωρούν συμφέρον τους το να εκπαιδεύουμε εμείς τους καλύτερους μηχανικούς.
       
      Ο κ. Σέργιος Λαμπρόπουλος είναι Διευθυντής του Τομέα Προγραμματισμού και Διαχείρισης Τεχνικών Έργων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ.
       
      Πηγή: http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=612644
      Περισσότερα...

      3207 • 29

    9. Αρθρογραφία

      Κατευθυντήριες γραμμές για την οριοθέτηση οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων

      Engineer

      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία τρία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση απόφασης του ΣτΕ, που κρίνει ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
      Η απόφαση του ΣτΕ (αρ. 1268/2019) αφορά συγκεκριμένα την οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών του Πηλίου, όμως έχει εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας. Έτσι χιλιάδες ιδιοκτήτες και μηχανικοί έχουν μπει σε μία ιδιότυπη ομηρεία, καθώς με βάση την απόφαση του ΣτΕ οι Πολεοδομίες αρνούνται να προχωρήσουν στην έκδοση αδειών δόμησης, σε όλες τις περιοχές εκτός του «παλαιού πυρήνα» των οικισμών, δηλαδή τα παλιά όρια των οικισμών προ του 1923.
      Ήδη το Υπουργείο προχωρά τη διαδικασία για την προκήρυξη μελέτης και τα τεύχη διαγωνισμού για την ψηφιακή αναλυτική καταγραφή των ορίων οικισμών του Πηλίου και όχι μόνο, με βάση του χάρτες του Κτηματολογίου.
      Πρόσφατα με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθορίστηκαν και τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και γενικά η όλη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς ( μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Για την οριοθέτηση όλων των οικισμών – είτε αυτοί προϋφίστανται είτε δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα του 1923, εφαρμόζονται εκείνες οι διατάξεις που εξασφαλίζουν τον καθορισμό των ορίων του οικισμού κατά τρόπο που αφενός επιτυγχάνεται η διατήρηση και προστασία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του και αφετέρου ρυθμίζονται οι εκκρεμότητες για την περαιτέρω έγκυρη και βιώσιμη δόμηση και ανάπτυξή του. Αναλυτικότερα για καθορισμό των ορίων, εφαρμόζονται συνδυαστικά οι ισχύουσες διατάξεις:
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να εμπίπτουν και οι στάσιμοι οικισμοί που καθορίσθηκαν με Νομαρχιακές αποφάσεις, ή άλλοι μικροί – στάσιμοι οικισμοί που οριοθετήθηκαν ελλιπώς, μόνο με την ακτίνα από το κέντρο τους. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά;
      Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Υπάρχει περίπτωση οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού, να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
      Περισσότερα...

      3155 • 0

    10. Αρθρογραφία

      Ο αρχιτέκτονας της Πάτμου αρθρογραφεί για την απόφαση του 176/2023 του ΣτΕ

      tetris

      Ο υπογράφων το κείμενο που ακολουθεί είμαι ο αρχιτέκτονας που εξέδωσε την τελευταία αναθεώρηση το 2015 της αρχικής οικοδομικής αδείας του 2006 για ακίνητο στην Πάτμο ιδιοκτησίας Βρετανού εργοδότη μου, την οποία ακύρωσε η απόφαση 176/2023 του ΣτΕ.
      Πολύς λόγος έχει ήδη γίνει για τις καταστροφικές ή ευεργετικές (για κάποιους λίγους) επιπτώσεις της απόφασης 176/2023 της ολομελείας του ΣτΕ στην κοινωνία, την οικονομία, την χωροταξία και την ασφάλεια δικαίου.
      Κανείς όμως μέχρι στιγμής δεν έχει ασχοληθεί με την δομή αυτής καθαυτής της απόφασης. Με τι λογικά και νομικά υλικά έχει «μαγειρευθεί» ούτως ειπείν;
      Κατανοητή αυτή η απουσία κριτικής ανάλυσης αφού, δυστυχώς, οι αποφάσεις ΣτΕ (και μάλιστα της ολομελείας του) αποτελούν τρόπον τινά ιερές εντολές στις οποίες οφείλουμε αδιαμαρτύρητη υποταγή.
      -Τι θα λέγαμε όμως εάν ένα δικαστήριο καταδίκαζε κάποιον σε θάνατο με ένα σκεπτικό το οποίο αποτελούνταν από ψευδή στοιχεία, διαστρέβλωση γεγονότων- νόμων, ηθελημένη απόκρυψη άλλων γεγονότων-νόμων;

      Πάτμος, θέση Λιγγίνου: η “τρύπα’ της εκσκαφής της υπο ανέγερση οικοδομής, που η οικοδομική άδεια της ακυρώθηκε από το ΣτΕ.
      -Έγραψα θάνατο; Ναι, διότι η απόφαση 176/2023 έχει σαν στόχο τον ξαφνικό θάνατο της εκτός σχεδίου δόμησης και σαν αποτέλεσμα τον ξαφνικό οικονομικό θάνατο της περιουσίας εκατοντάδων χιλιάδων ιδιοκτητών ανά την επικράτεια.
      Ζυγίζοντας τα λόγια μου, ισχυρίζομαι ότι, δυστυχώς, η απόφαση 176/2023 είναι ένας απαράδεκτος συνδυασμός:
      Α) ηθελημένης διαστρέβλωσης και παρανάγνωσης του Πρ. Δ/γματος 24/31-5-1985 (ΦΕΚ 270 Δ’),
      Β) αυθαίρετης ερμηνείας των προθέσεων του νομοθέτη του νόμου 3212/31-12-2003 Άρθρο 10 παρ.1 (ΦΕΚ 308Α’) και
      Γ) ακόμη χειρότερα, συνειδητή απόκρυψη-εξαφάνιση του άρθρου 23 παρ.3 του ίδιου νόμου 3212/31- 12-2003 (ΦΕΚ 308Α’).
      Εξηγούμαι:
      Α) Τι λέει το Πρ. Δ/γμα του 1985;
      «α. Ελάχιστο εμβαδόν γηπέδου 4.000μ2
      β. για γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε Διεθνείς, Εθνικές, Δημοτικές και κοινοτικές ως και εγκαταλειμμένα τμήματά τους και σιδηροδρομικές γραμμές απαιτούνται:
      Ελάχιστο πρόσωπο 45μ.
      Ελάχιστο βάθος 50μ.
      Ελάχιστο εμβαδόν 4.000μ2»
      Πρόκειται για μια απολύτως λογική διάκριση μεταξύ μη παρόδιων γηπέδων (α’) και παρόδιων γηπέδων (β’).
      Τι ισχυρίζεται όμως η 176/2023;
      «Η εν λόγω διάταξη του άρθρου 1 παρ.1 του π.δ. όριζε στην περίπτωση α’ απλώς το ελάχιστον εμβαδόν (4.000τ.μ.) για την κατά τον κανόνα δόμηση των εκτός σχεδίου ακινήτων, ενώ ρύθμιζε συνολικά το ζήτημα των προϋποθέσεων αυτής στην επόμενη περίπτωση β’»
      Πρόκειται, δυστυχώς, για μία ηθελημένη διαστρέβλωση-παρανάγνωση δύο διαφορετικών περιπτώσεων (α’ και β’) που αποδεικνύεται εύκολα εάν σημειώσουμε τα εξής:
      1.το β’ αφορά αποκλειστικά σε γήπεδα «που έχουν πρόσωπο», δηλαδή αυτά τα οποία έχουν ήδη πρόσωπο.
      Δεν πρόκειται για θεσμοθέτηση προϋπόθεσης προσώπου, αλλά για θεσμοθέτηση προϋποθέσεων όσων έχουν ήδη πρόσωπο.
      2. Λέει η απόφαση 176/2023 «…όριζε στην περίπτωση α’ απλώς το ελάχιστον εμβαδόν (4.000τ.μ.)…»
      -Τότε γιατί στο β’ επαναλαμβάνει την προϋπόθεση «Ελάχιστο εμβαδόν 4.000τ.μ.»;
      -Προφανώς γιατί το β’ θεσμοθετεί ξεχωριστές προϋποθέσεις για τα γήπεδα «που έχουν (ήδη) πρόσωπο».
      3. Το β’ δεν θεσμοθετεί την προϋπόθεση προσώπου αλλά συγκεκριμένο μήκος προσώπου 45μ. (Υπενθυμίζω!: σε όσα έχουν ήδη πρόσωπο σε δρόμο). Η 176/2023 όχι τυχαία, δεν αναφέρεται στο συγκεκριμένο μήκος των 45μ. Αυτό διότι γνωρίζει πολύ καλά ότι η μόνη πραγματική θεσμοθετημένη προϋπόθεση προσώπου εν γένει στα εκτός σχεδίου γήπεδα «έρχεται» το 2003 και έχει και συγκεκριμένο μήκος 25μ. Ούτε αυτό το μήκος, όχι τυχαία, αναφέρεται στην 176/2023 για τον ευνόητο λόγο ότι αποτελεί άλλη μία απόδειξη ότι το α’ και β’ είναι δύο διακριτές περιπτώσεις, όπως θα αποδειχθεί ακόμη καλύτερα και πιο κάτω.
      Β) Τι λέει ο νόμος 3212/31-12-2003 (ΦΕΚ 308 Α’) Άρθρο 10, παρ. 1;
      «Η περίπτωση α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του από 24/31-5-1985 Πρ.Δ/τος (ΦΕΚ 270Δ’) αντικαθίσταται ως εξής:
      α. Ελάχιστον εμβαδόν γηπέδου 4.000μ2 και πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο 25 μέτρα»
      -Τι μας λέει η 176/2023;
      «Ως εκ τούτου ο νομοθέτης, προς αποφυγήν παρερμηνείας και καταστρατηγήσεων, με το άρθρο 10 παρ.1 του ν.3212/2003 όρισε κατά τροποποίηση της ανωτέρω περίπτωσης α’ ελάχιστο μήκος προσώπου των γηπέδων επί του κοινοχρήστου χώρου».
      Ας σημειωθεί λοιπόν:
      1.Κατ’ αρχάς πρόκειται για μία αυθαίρετη ερμηνεία των προθέσεων του νομοθέτη ο οποίος εμφανίζεται 18 ολόκληρα χρόνια μετά το Πρ. Δ/γμα του 1985 να έρχεται το 2003 να «αποφύγει» «παρερμηνείες» και «καταστρατηγήσεις». Ποιές παρερμηνείες και ποιές καταστρατηγήσεις; Και γιατί άραγε περίμενε τόσο πολύ καιρό να διορθώσει τα κακώς κείμενα;
      Στην πραγματικότητα ο νομοθέτης βάζει για πρώτη φορά έναν ουσιαστικό περιορισμό στην εκτός σχεδίου δόμηση θεσμοθετώντας την προϋπόθεση προσώπου μόνο σε γήπεδα που θα δημιουργηθούν μετά την 31η/12/2003- δηλαδή περιορίζει αισθητά την δυνατότητα κατατμήσεων.
      2. Ας προσέξουμε πάλι όμως πως- όχι τυχαία- η 176/2023 δεν αναφέρεται στο συγκεκριμένο μήκος προσώπου (25μ.) που θεσμοθετείται το 2003. Και ας δούμε τυπογραφημένο το Πρ. Δ/γμα του 1985 όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο του 2003. Έτσι θα εικονογραφηθεί και πιστοποιηθεί η σαθρότατη δομή της 176/2023 η οποία στηρίζεται μεταξύ άλλων αυθαιρεσιών στην απόκρυψη αντιφατικών στοιχείων όπως δύο διαφορετικά μήκη προσώπου (45μ. και 25μ.) τα οποία υποτίθεται (κατά την 176/2023) αφορούν στην ίδια περίπτωση!!
      «α. Ελάχιστο εμβαδόν γηπέδου 4.000μ2 και πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο 25 μέτρα.
      β. για γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε Διεθνείς, Εθνικές, Δημοτικές και κοινοτικές ως και εγκαταλειμμένα τμήματά τους και σιδηροδρομικές γραμμές απαιτούνται:
      Ελάχιστο πρόσωπο 45μ.
      Ελάχιστο βάθος 50μ.
      Ελάχιστο εμβαδόν 4.000μ2»
      Να γιατί η 176/2023 δεν έχυσε περιττό μελάνι αναφέροντας τα δύο αυτά διαφορετικά μήκη προσώπου. Εάν τα ανέφερε θα έβγαζε μάτι η αντίφαση: Δύο διαφορετικές προϋποθέσεις μήκους προσώπου για μία περίπτωση γηπέδων.
      3. Τέλος, ας σημειωθεί εδώ και κάτι ακόμα: Το β’ απαιτεί και συγκεκριμένο ελάχιστο βάθος: 50μ. Εάν λοιπόν δεχτούμε ότι κατά την ερμηνεία της 176/2023 τα α’ και β’ περιγράφουν και θεσμοθετούν προϋπόθεση της ίδιας περίπτωσης τότε όλα τα ακίνητα εκτός σχεδίου έχουν υποχρέωση όχι μόνον ελάχιστου προσώπου (25μ. ή 45μ.- εδώ υπάρχει το αναφερθέν πρωτύτερα βραχυκύκλωμα!) αλλά και ελάχιστου βάθους 50μ!
      Γ) Εδώ φτάσαμε στο χειρότερο δηλαδή την προφανώς ηθελημένη απόκρυψη της μεταβατικής διάταξης του Νόμου 3212/2003 και συγκεκριμένα το άρθρο 23 παρ.3:
      «Η περίπτωση α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του από 24/31-5-1985 προεδρικού διατάγματος, όπως αντικαθίσταται με την παρ.1 του άρθρου 10 του νόμου αυτού δεν ισχύει για γήπεδα που υφίστανται κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού»
      Είναι εντυπωσιακό ότι η σημερινή κυβέρνηση μόλις μερικά χρόνια πριν και συγκεκριμένα στις 3 Δεκεμβρίου 2020 δια στόματος του τότε υπουργού ΥΠΕΝ Κώστα Χατζηδάκη στην Βουλή αναφέρθηκε στην μεταβατική αυτή διάταξη- την οποία αποκρύπτει σήμερα η 176/2023- λέγοντας:
      «Διότι σωστά επισημάνθηκε στην διαβούλευση ότι το κράτος, με έναν νόμο του ΠΑΣΟΚ το 2003, είχε δώσει την βεβαιότητα σε όλους τους ιδιοκτήτες πάνω από 4 στρέμματα ότι μπορούν να χτίζουν- το έγραφε ο νόμος- χωρίς να υπάρχει μέτωπο στο δρόμο. Επομένως χιλιάδες συμπολίτες μας είχαν ήδη αγοράσει τέτοια τεμάχια ή τα είχαν ήδη και είχαν την βεβαιότητα ότι μπορούν να προχωρήσουν μπροστά»!
      Πουθενά στην απόφαση 176/2023 δεν αναφέρεται η μεταβατική αυτή διάταξη, η οποία αποδεικνύει ακριβώς ότι η απαίτηση προσώπου αφορά ΜΟΝΟΝ σε όσα γήπεδα δημιουργήθηκαν μετά την 31η/12/2003.
      Η απόκρυψη της μεταβατικής αυτής διάταξης αποκτά σκανδαλώδη διάσταση όταν σημειωθεί και το εξής απίστευτο:
      Ο ιδιοκτήτης της οικοδομικής άδειας στην Πάτμο και των αναθεωρήσεών της, την οποία ακύρωσε τελεσίδικα η απόφαση 176/2003 είχε προσφύγει στο ΣτΕ επιδιώκοντας την εξαφάνιση της απόφασης 369/2018 του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, η οποία πρωτοδίκως είχε ακυρώσει την εν λόγω άδεια με μόνο σκεπτικό ότι η μεταβατική διάταξη του νόμου 32/12-2003 άρθρο 23, παρ. 3 (η οποία κατοχύρωνε περίτρανα την οικοδομική άδεια αφού το ακίνητο στην Πάτμο «υφίστατο» από το 1963) ήταν «αντισυνταγματική»!
      Η απόφαση 176/2023 δεν σχολιάζει ούτε κρίνει καθόλου την πρωτόδικη απόφαση του Διοικ. Εφετ. Πειραιά εκτός από μία σεμνή αναφορά: «…και συνεπώς νομίμως αν και με διαφορετική αιτιολογία οι προβληθείσες οικοδομικές άδειες ακυρώθηκαν με την εκκαλούμενη απόφαση, απορρίφθηκαν δε όλοι οι αντίθετοι λόγοι εφέσεως».
      -Με αυτόν τον …σεμνό τρόπο η 176/2023 αποφεύγει να αναφερθεί ρητά στην ουσία της απόφασης του Διοικ. Εφετ. Πειραιά, δηλαδή στην μεταβατική διάταξη.
      -Γιατί; Διότι η μεταβατική διάταξη από μόνη της τινάζει στον αέρα τον – εξ αρχής – σαθρό ισχυρισμό της 176/2023 ότι δήθεν από το 1985 ο νόμος απαιτούσε πρόσωπο εν γένει στην εκτός σχεδίου δόμηση.
      Μόνον έτσι, αποφεύγοντας – όπως ο διάβολος το λιβάνι- κάθε αναφορά στην μεταβατική διάταξη καταφέρνει(;) η 176/2023 να συσκοτίσει και να αποκρύψει την αλήθεια η οποία είναι ότι όλα τα εκτός σχεδίου γήπεδα – ανά την επικράτεια – τα οποία έχουν δημιουργηθεί («υφίστανται») πριν την 31η Δεκεμβρίου 2003 ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΕ ΔΡΟΜΟ για να καταστούν δομήσιμα. (Εκτός βέβαια: 1)όσων εμπίπτουν στις περιπτώσεις του προαναφερθέντος περίφημου β´ του νόμου 1985 και
      2) όσων εμπίπτουν σε ειδικές διατάξεις όπως συγκεκριμένες ΖΟΕ οι οποίες προβλέπουν ρητά την απαίτηση προσώπου.)
      Συμπερασματικά:
      -Τίθεται το ερώτημα: «Είναι δυνατόν οι πολίτες/ιδιοκτήτες στην Ελλάδα αλλά και όσοι ξένοι αποφασίσουν να επενδύσουν στην χώρα μας να είναι όλοι έρμαια μιας ανεξέλεγκτης δικαστικής εξουσίας;» Η απάντηση μας είναι: «Αν αυτό δυστυχώς συμβαίνει, τότε αυτή η δικαστική εξουσία θα μπορούσε μάλλον ακριβοδίκαια, να έχει την ονομασία Συμβούλιο του Ετσιθελισμού».
      Ακόμα χειρότερα, απέναντι σε αποφάσεις τόσο τραγελαφικές και απολύτως άδικες όπως η  176/2023, η κυβέρνηση, παρόλη την νομοθετική εξουσία που της έχει δώσει η βούληση του Ελληνικού λαού, δείχνει να στέκεται – «μοιραία και άβουλη αντάμα» – μπροστά στο απαράδεκτο φαινόμενο της διαστρέβλωσης, απαξίωσης και απόπειρας ακύρωσης νόμων, που ψηφίζει η Βουλή των Ελλήνων – εδώ και 95 ολόκληρα χρόνια – τους οποίους μάλιστα, πρόσφατα επιβεβαίωσε δημοσίως υπουργός της.
      *Δημήτρης Κωνσταντινίδης:
      Αρχιτέκτων
      Μέλος ΤΕΕ από 29/4/1982
      Αρ. Μητρώου 36644
      Bachelor : Harvard University 1975
      Masters : Columbia University 1978
      Περισσότερα...

      3138 • 1

    11. Αρθρογραφία

      Γραμματοσειρες του «δρομου»

      Ροδοπουλος

      Σε προηγούμενο τεύχος του περιοδικού (#3, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2013), αναφέρθηκα στην άναρχη εικόνα που επικρατεί στη σήμανση των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων.
       
      Συγκεκριμένα, έγραφα για μία διαδρομή τριακοσίων περίπου χιλιομέτρων από την Κυλλήνη προς την Αθήνα, όπου παρατηρεί κανείς τέσσερις διαφορετικές γραμματοσειρές να έχουν χρησιμοποιηθεί στις πινακίδες.
       
      Όπως φαίνεται, τα παράπονά μου είχαν αποτέλεσμα, αφού πρόσφατα μου ζητήθηκε αν θα ήθελα να συμβάλω ώστε να ενοποιηθούν, να εξορθολογιστούν και να βελτιωθούν οι γραμματοσειρές που χρησιμοποιούνται, τόσο στους αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας όσο και στη σήμανση των επαρχιακών οδών.
       
      Το χρονικό που ακολουθεί, φανερώνει για μία ακόμη φορά την ανεπάρκεια της ελληνικής πολιτείας να θέτει κανόνες και προδιαγραφές σε στοιχειώδεις εφαρμογές της εικόνας και της επικοινωνίας της γενικότερα.
       
      Η γνωστή σε όλους μας χαρακτηριστική μπλε σήμανση των επαρχιακών οδών της Ελλάδας έχει προκύψει από την προσαρμογή του βρετανικού προτύπου που σχεδιάστηκε από τον Jock Kinneir και τη συνεργάτιδά του Margaret Calvert στη δεκαετία του ‘60. Στην Ελλάδα υιοθετήθηκε το 1974, όταν δημοσιεύθηκαν οι σχετικές προδιαγραφές σε τεύχος του υπουργείου Δημοσίων Έργων. Στις προδιαγραφές αυτές παρουσιάζονται οι λατινικοί και ελληνικοί χαρακτήρες, οι αριθμοί και κάποια βασικά σημεία στίξης. Περιγράφεται επίσης ο ακριβής τρόπος τοποθέτησης, που προϋποθέτει συγκεκριμένο ύψος χαρακτήρων με αντίστοιχες αποστάσεις για όλα τα ζεύγη γραμμάτων. Πρακτικά, ο κατασκευαστής της πινακίδας τοποθετούσε τους χαρακτήρες πάντοτε σε συγκεκριμένη διάσταση με προκαθορισμένες αποστάσεις για κάθε ζεύγος χαρακτήρων, όπως αναγράφονται σε σχετικούς πίνακες. Σωστή περιγραφή για τα δεδομένα της εποχής, αλλά εμφανώς ξεπερασμένος τρόπος χρήσης σήμερα. Όμως, αντίστοιχες προδιαγραφές συντάχθηκαν και αρκετά χρόνια αργότερα, το 2003, όταν ακολουθήθηκε το γερμανικό πρότυπο DIN για τη σήμανση των νέων αυτοκινητοδρόμων ταχείας κυκλοφορίας της χώρας (πράσινες πινακίδες). Σε αυτήν την περίπτωση προσαρμόστηκαν οι γραμματοσειρές DΙΝ 1451 (Mittelschrift και Engschrift) για την κανονική και στενή γραφή αντίστοιχα, από τον σχεδιαστή Έκτορα Χαραλάμπους. Δημιουργείται βέβαια η απορία, πώς, ενώ βρισκόμαστε ήδη στην ψηφιακή εποχή, οι προδιαγραφές προσαρμόστηκαν στα προ εικοσιπενταετίας πρότυπα και όχι στις σύγχρονες απαιτήσεις, όπως θα ήταν λογικό.
      Η συμβολή μου στο έργο θα αφορούσε την ομογενοποίηση των σχεδίων, τη μεταφορά των περιγραμμάτων σε αρχεία γραμματοσειρών με τέτοιο τρόπο ώστε να ακολουθούνται οι προδιαγραφές ενδιάμεσων αποστάσεων (διαστοιχείωση), οι οποίες θα έπρεπε να ταυτίζονται απόλυτα με τους πίνακες προδιαγραφών για το δεδομένο ύψος χαρακτήρων. Έτσι, για παράδειγμα, γράφοντας το όνομα μιας πόλης με τη νέα γραμματοσειρά, στο ύψος των 112 χιλιοστών, το πλάτος των χαρακτήρων και οι ενδιάμεσες αποστάσεις θα πρέπει να ταυτίζονται σε χιλιοστά με τον προβλεπόμενο από τους πίνακες αριθμό. Η μεταφορά αυτή θα εκμηδένιζε τον χρόνο σχεδιασμού μιας πινακίδας σήμανσης σε αντίθεση με την προηγούμενη κατάσταση, όπου τα γράμματα έπρεπε να στοιχειοθετηθούν ένα προς ένα και να ρυθμιστούν οι αποστάσεις μεταξύ τους με σχετική μέτρηση.
       
      Η διαδικασία σχεδιασμού
       
      Για τη γραμματοσειρά των μπλε πινακίδων, της λεγόμενης επαρχιακής σήμανσης, οι χαρακτήρες που σχεδιάστηκαν στο χαρτί το 1973-74 είχαν ήδη ψηφιοποιηθεί έστω και σε απλά ανυσματικά αρχεία από τις εταιρείες που ασχολούνται με την οδοσήμανση και στοιχειοθετούνταν ένα – ένα. Το σχέδιο των λατινικών, όπως ανέφερα παραπάνω, προέρχεται από τη μελέτη των Βρετανών Kinnear-Calvert, με εμφανή όμως σχεδιαστικά λάθη κατά την αντιγραφή. Τα ελληνικά, τα οποία –σωστά ή λάθος– συνηθίσαμε με τον καιρό, σχεδιάστηκαν –άγνωστο για μένα από ποιον– με μεγάλα λάθη και φανερά περιορισμένη σχεδιαστική ικανότητα.
       
      Λογικό, όμως, σε μια εποχή που Έλληνες σχεδιαστές δεν είχαν ακόμη ασχοληθεί συστηματικά με το αντικείμενο. Τα λάθη είναι ολοφάνερα, όπως διαπιστώνουμε στη σχετική εικόνα. Για παράδειγμα, το χι είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο πρέπει, καταλαμβάνοντας χώρο τόσο στα ανωφερή όσο και στα κατωφερή τμήματα. Το ταυ είναι τοποθετημένο ανεστραμμένο, με το αριστερό άκρο δεξιά και αντίστροφα. Το ω είναι τεράστιο συγκριτικά με τα άλλα πεζά γράμματα. Το φι καταλαμβάνει το ίδιο πλάτος με το όμικρον, ενώ δεν θα έπρεπε γιατί αποτελείται από τρία κατακόρυφα στελέχη και όχι δύο, με αποτέλεσμα να μικραίνει η αντιφόρμα και να «μπουκώνει» το γράμμα.
       
      Στις γραμματοσειρές DIN των πράσινων πινακίδων των αυτοκινητοδρόμων, παρατήρησα ότι η κανονική γραφή ήταν σε ικανοποιητικό σχεδιαστικό επίπεδο, ενώ αντίθετα η στενή γραφή παρουσίαζε σοβαρά σχεδιαστικά λάθη. Αμφιβάλλω, λοιπόν, αν τα δεύτερα σχεδιάστηκαν από τον Έκτορα Χαραλάμπους και πιστεύω πως έγιναν από κάποιον χωρίς γνώσεις τυπογραφίας. Συγκεκριμένα, πολλοί χαρακτήρες είχαν λάθος διαστάσεις, άλλοι λάθος πάχος, ενώ υπήρχαν ελληνικοί χαρακτήρες αντιγραμμένοι (copy-paste) από άλλες γραμματοσειρές χωρίς σχέση με τη φιλοσοφία της DIN (π.χ. το έψιλον, το ωμέγα και το τελικό σίγμα ανήκουν στην Helvetica Condensed!).
       
      Στη διάρκεια αυτού του έργου, πήρα την πρωτοβουλία να εξορθολογίσω τον σχεδιασμό, να βελτιώσω δηλαδή τα περιγράμματα και να αποβάλω ξένα στοιχεία που ενοχλούν οπτικά και αποτελούν «τυπογραφικά οξύμωρα». Το θεώρησα σαν μια ευκαιρία να βελτιωθεί η σημερινή εικόνα των πινακίδων που διοχετεύει λάθη στην τυπογραφική συνείδηση του κοινού. Κυρίως όμως από επαγγελματική διαστροφή, καθώς το μάτι μου πέφτει διαρκώς στα λάθη, τα οποία με ενοχλούν και βασανίζουν –όπως και τόσα άλλα– την τυπογραφική μου καθημερινότητα.
       
      Όλα αυτά δεν έγιναν βέβαια στο πλαίσιο μιας πλήρους και συνολικής μελέτης επανασχεδιασμού της οδοσήμανσης –πράγμα αδύνατο στη σημερινή κατάσταση της χώρας– αλλά μιας μικρής προσπάθειας να κρατηθεί το υπάρχον ύφος των γραμματοσειρών, κάνοντας ταυτόχρονα τις απαραίτητες βελτιώσεις, που ωστόσο δεν θα γίνονταν αντιληπτές από κάποιον μη ειδικό. Όταν μετά από πολλές ημέρες εντατικής εργασίας και δοκιμών θεώρησα ότι είχε επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα, άκουσα στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής την υπεύθυνη δημιουργικού του πελάτη να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια, λέγοντας ότι αλλοίωσα τις γραμματοσειρές και τις μετέβαλα προς το χειρότερο.
       
      Απόρησα φυσικά και αντιλήφθηκα πως τα κριτήριά μας ήταν τελείως διαφορετικά. Από πλευράς μου το θέμα ήταν ουσιαστικό, ενώ για έναν εργολάβο που συναλλάσσεται με το Δημόσιο ήταν τυπικό, αφού έπρεπε να τηρεί απαρέγκλιτα τις προδιαγραφές –όσο λάθος και να ήταν– προκειμένου να μη σκαλώσει στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που θα μπορούσαν ακόμη και να ακυρώσουν τη συμμετοχή του στο έργο. Βέβαια, έχουμε δει και γραμματοσειρά Arial Light σε τμήμα της Εθνικής Οδού, αλλά δεν ξέρω αν αυτή η αυθαιρεσία είχε επιπτώσεις στον εργολάβο.
       
      Το αποτέλεσμα της εργασίας ήταν, μεταξύ άλλων, και η γραμματοσειρά της επαρχιακής σήμανσης, που απορρίφθηκε από τον πελάτη. Η γραμματοσειρά που ονομάστηκε CF Dromon και παρατίθεται με συγκριτικό δείγμα στις εικόνες, εμπλουτίστηκε με πλήρες λατινικό σύνολο χαρακτήρων, εναλλακτικούς τύπους αρίθμησης και πλήρη σημεία στίξης. Διατίθεται δωρεάν από το site μας www.fonts.gr καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης gr design – Διαδρομές, που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς από τις 17 Απριλίου έως τις 17 Μαΐου 2015, με την ευκαιρία του εορτασμού των 20 χρόνων από την ίδρυση της Ελληνικής Ψηφιακής Τυποθήκης – Fonts.gr και την έντονη συμμετοχή μας στα τυπογραφικά δρώμενα της χώρας μας. Όσο και αν όλα αυτά φαντάζουν «ψιλά γράμματα», ο σχεδιασμός ενός συστήματος οδοσήμανσης με σύγχρονα σχεδιαστικά πρότυπα θα επέτρεπε την ευκολότερη και αμεσότερη ενημέρωση των οδηγών, συμβάλλοντας εν μέρει στην οδική ασφάλεια και προβάλλοντας ταυτόχρονα μια ενοποιημένη και μοναδική εικόνα, όπως αυτή που ακολουθείται και χαρακτηρίζει τις προηγμένες χώρες του κόσμου.
       
      Γράφει ο Παναγιώτης Χαρατζόπουλος
      τυπογραφικός σχεδιαστής
      Πηγή: https://grdmagazine.gr/2015/06/03/grammatosires-tou-dromou/
      Περισσότερα...

      3107 • 1

    12. Αρθρογραφία

      Αλλαγή θεσμικού πλαισίου για τους μηχανικούς ζητά η Επιτροπή Ανταγωνισμού

      Engineer

      Κατάργηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για το επάγγελμα του μηχανικού προτείνει, με γνωμοδότησή της προς το υπουργείο Υποδομών, η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
       
      Στις προτάσεις της Επιτροπής αναφέρεται μεταξύ άλλων πως «είναι αναγκαία η κατάργηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και όλων των σχετικών εγκυκλίων και η έκδοση ενός νέου και σύγχρονου (ανεξάρτητα από την καθ' ύλην αρμοδιότητα εκάστου υπουργείου) νομοθετήματος, το οποίο θα καθορίζει τις προϋποθέσεις για την απόκτηση των επαγγελματικών δικαιωμάτωνόλων των ειδικοτήτων των διπλωματούχων μηχανικών».
       
      Σύμφωνα με την γνωμοδότηση, «με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπισθούν τα ζητήματα νομιμότητας των εγκυκλίων και θα αρθούν οι υπάρχουσες αντιφάσεις, αφενός μέσω του καθορισμού των ποιοτικών προσόντων που απαιτούνται για την απόκτηση του κάθε τίτλου (ακαδημαϊκοί τίτλοι, πείρα, εγγραφή σε επιμελητήριο κ.λπ.) και της περιγραφής του αντικειμένου με βάση το γνωστικό αντικείμενο σπουδών της κάθε ειδικότητας και αφετέρου με τον καθορισμό των ελάχιστων απαιτούμενων δραστηριοτήτων και εργασιών ανά τεχνικό έργο, διασφαλίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο το δημόσιο συμφέρον».
       
      Προτείνεται επίσης από τον καθηγητή της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Δ. Αυγητίδη η πλήρης κατάργηση του σημερινού θεσμικού πλαισίου καθώς επίσης και η ενσωμάτωση αντίστοιχων κανόνων που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με στόχο «την αυτορρύθμιση του επαγγέλματος των μηχανικών με σκοπό την παροχή αρτιότερων υπηρεσιών προς όφελος του καταναλωτή και της δημόσιας ασφάλειας, χωρίς να εισάγουν περιορισμούς στην πρόσβαση στο επάγγελμα, στις υπηρεσίες και στον ανταγωνισμό, πλην των προβλέψεων για τα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα, όπως αυτά υποδεικνύονται από τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης».
       
      Η 12σέλιδη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού δικαιώνει στην πραγματικότητα όσους υποστηρίζουν ότι η δαιδαλώδης ελληνική νομοθεσία χορηγεί επαγγελματικά δικαιώματα στη βάση ακαδημαϊκών τίτλων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη η επάρκεια, η ουσιαστική πείρα και το πραγματικό ίχνος ενός μηχανικού στην αγορά.
       
      Στην ουσία, καθορίζει προληπτικά και μέσω κανονιστικών πράξεων αποκλειστικές επαγγελματικές δραστηριότητες ακόμα και σε σύνθετα τεχνικά έργα ή εγκαταστάσεις υπέρ ορισμένων ειδικοτήτων μηχανικών. Έτσι, δε λαμβάνεται υπόψη η πείρα που απέκτησε ένας μηχανικός κατά τη διάρκεια της θητείας του ή το γεγονός πως εξειδικεύθηκε σε τομέα άλλον από αυτόν του πτυχίου του.
       
      Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει πως ορισμένες ειδικότητες μηχανικών «έχουν προνομιακή μεταχείριση σε βάρος κάποιων άλλων», χωρίς τα συγκεκριμένα προνόμια να δικαιολογούνται επαρκώς για επιστημονικούς ή άλλους λόγους. Αναφέρεται κυρίως στις ειδικότητες των πολιτικών μηχανικών και των ηλεκτρολόγων - μηχανολόγων μηχανικών οι οποίες απολαμβάνουν προνόμια τα οποία δεν μοιράζονται με άλλες ειδικότητες που διαθέτουν αντίστοιχη ειδίκευση και γνώση.
       
      Προτείνεται επίσης η αναθεώρηση του σημερινού μοντέλου με τα μητρώα μελετητών (27 διαφορετικές κατηγορίες) με βάση τα οποία οι μηχανικοί έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής ή όχι σε διαγωνισμούς μελετών του δημοσίου.
       
      Όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση, «προτείνεται η ενοποίηση των διαφορετικών μητρώων βάσει αντικειμενικών κριτηρίων κατόπιν αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου που αντιστοιχεί σε επιμέρους πτυχές της μηχανικής, με παράλληλη κατάργηση των υφιστάμενων περιορισμών που αφορούν στην εγγραφή σε μεμονωμένα μόνο μητρώα ή και στην εγγραφή σε μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό υποκατηγοριών εντός του ίδιου μητρώου (δεδομένου ότι οι εν λόγω περιορισμοί είναι υπέρμετρα περιοριστικοί της επαγγελματικής ελευθερίας και στρεβλώνουν την αποτελεσματική λειτουργία του ανταγωνισμού, ιδίως στην αγορά των διαγωνιστικών διαδικασιών για δημόσια έργα)».
       
      Διαβάστε όλο το ΦΕΚ της γνωμοδότησης εδώ: Γνωμοδότηση Επιτροπής Ανταγωνισμού.pdf
      Περισσότερα...

      3027 • 11

    13. Αρθρογραφία

      Πότε είναι υποχρεωτική η έκδοση Ηλεκτρονικής Tαυτότητας χωρίς μεταβίβαση κτιρίου

      Engineer

      Στα άρθρα 52-63 του Ν.4495/2017 (όπως τροποποιήθηκε με το Ν.4643/2019 και το Ν.4759/2020) ορίζεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για την έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας κτιρίου/αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και την έκδοση του πιστοποιητικού πληρότητας που τη συνοδεύει.
      Σημειώνεται ότι ενώ μέχρι το 2017 η νομοθεσία για την Ηλ. Ταυτότητα προέβλεπε τακτική περιοδική επιθεώρηση και ταυτότητα όλων των κτιρίων της χώρας, με τον αγώνα της ΠΟΜΙΔΑ αυτό περιορίστηκε να γίνεται εφάπαξ κατά τη μεταβίβαση του κάθε ακινήτου, εκτός από τις περιπτώσεις κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος στις οποίες η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας είναι υποχρεωτικό να γίνει εντός πενταετίας από την 1/2/2021, ήτοι έως την 31η Ιανουαρίου 2026. Η ΠΟΜΙΔΑ κατάφερε δηλαδή όχι μόνον να απαλλάξει όλους τους ιδιοκτήτες της χώρας από τις συνεχείς και άνευ λόγου περιοδικές επιθεωρήσεις των ακινήτων τους, αλλά και να απαλλάξει τους ιδιοκτήτες όλων των κατοικιών της χώρας και των περισσοτέρων επαγγελματικών κτιρίων και γραφείων από την υποχρέωση άμεσης έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας. 
      Οι περιπτωσεις στις οποίες  η έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας είναι υποχρεωτικό να γίνει εντός πενταετίας, ήτοι έως την 31η Ιανουαρίου 2026, περιγράφονται αναλυτικά στο άρθρο 55 του Ν.4495/2017 και είναι οι παρακάτω:
      α. Τα κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο, στους Ο.Τ.Α. και στα Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και αυτά που στεγάζουν υπηρεσίες του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των Ν.Π.Δ.Δ. και στεγάζουν υπηρεσίες αυτού.
      β. Κτίρια συνάθροισης κοινού: θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες συγκέντρωσης για κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, συνεδριακά κέντρα και κτίρια εκθέσεων. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επίσης: πολιτιστικές εγκαταστάσεις (βιβλιοθήκες, μουσεία, αίθουσες εκθέσεων), αθλητικές εγκαταστάσεις (κλειστά γυμναστήρια, γήπεδα με κερκίδες και κλειστούς βοηθητικούς χώρους, γήπεδα ΠΑΕ, Ολυμπιακές αθλητικές εγκαταστάσεις), σταθμοί μετεπιβίβασης μέσων μαζικής μεταφοράς.
      γ. Πρατήρια υγρών καυσίμων και συνεργεία αυτοκινήτων: κτίρια ή τμήματα κτιρίων που χρησιμοποιούνται για πρατήρια υγρών καυσίμων ή για πλυντήρια αυτοκινήτων, καθώς και κάθε είδους συνεργεία αυτοκινήτων.
      δ. Τουριστικά καταλύματα άνω των τριακοσίων (300) τ.μ..
      ε. Εκπαίδευση: δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
      στ. Υγεία και κοινωνική πρόνοια: κτίρια περίθαλψης (νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, αγροτικά και περιφερειακά ιατρεία, κέντρα ψυχικής υγείας, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας). Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επίσης: βρεφοκομεία, παιδικοί – βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με ειδικές ανάγκες, άσυλα.
      ζζ. Σωφρονισμός: καταστήματα κράτησης, ειδικά καταστήματα κράτησης νέων.
      Τα δικαιολογητικά για τη σύνταξη Ηλεκτρονικής Ταυτότητας 
      Τα δικαιολογητικά που είναι απαραίτητα για την σύνταξη της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου/αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας είναι τα εξής:
      α) το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου ευρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της.
      β) τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια, καθώς και η μελέτη προσβασιμότητας ΑμεΑ και εμποδιζομένων ατόμων, εφόσον απαιτείται.
      γ) το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας.
      δ) το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί.
      ε) δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων.
      στ) τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση, όταν αυτή δεν προκύπτει από τα στοιχεία των περ. α΄, β΄ και ε΄, πλην των κοινοχρήστων χώρων
      ζ) το δελτίο δομικής τρωτότητας ή την τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου, που συνοδεύει αίτηση υπαγωγής στον ν. 4178/2013 ή τον παρόντα ή τη μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται, σύμφωνα με το άρθρο 99.
      η) τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφόσον υπάρχουν.
      Σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια και τα στοιχεία που την συνοδεύουν δεν ανευρίσκονται στα αρχεία της οικείας υπηρεσίας, αντί γι’ αυτά υποβάλλεται βεβαίωση απώλειας από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης.
      Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι επειδή η έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί πολλά δικαιολογητικά, που εκδίδονται από αρκετούς φορείς (πολεοδομίες, Συμ/φούς, Μηχανικούς κτλ) και συχνά με μεγάλη καθυστέρηση, θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες να ξεκινήσουν εγκαίρως την διαδικασία συλλογής τους αλλά και της αυτοψίας από τον Μηχανικό έτσι ώστε να έχει εκδοθεί η Ταυτότητα εντός της καταληκτικής ημερομηνίας της 31.1.2026.
      *Ο Κων. Καράμπαμπας είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ και Τεχνικός σύμβουλος του Γραφείου Ενημέρωσης Μελών της ΠΟΜΙΔΑ.
      Περισσότερα...

      2994 • 0

    14. Αρθρογραφία

      Εξασφάλιση προσβασιμότητας των ατόμων με κινητικές δυσκολίες στα κτίρια

      Engineer

      Ενα σημαντικό ζήτημα στον σχεδιασμό των κτιρίων και των δημόσιων χώρων αποτελεί και η ανεμπόδιστη πρόσβαση όλων των ατόμων ανεξαρτήτως ηλικίας ή/και φυσικής κατάστασης. Σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία και τις Οδηγίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, απαιτείται ο σχεδιασμός των κτιρίων καθώς και των κοινοχρήστων χώρων να γίνεται έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση των ατόμων με κινητικές δυσκολίες. Γι αυτό το λόγο μέχρι το 2020 θα πρέπει όλα τα κτίρια στη χώρα μας, να έχουν προβεί στις κατάλληλες παρεμβάσεις δεδομένου ότι πέρα των ατόμων με κινητικά προβλήματα, τα άτομα με παροδικές αναπηρίες και τα λοιπά εμποδιζόμενα άτομα (έγκυες, νήπια, μικρά παιδιά, υπερήλικες κ.ά.) αποτελούν το 50% περίπου του πληθυσμού της χώρας (δηλ. ένας στους δύο πολίτες) με αυξητικές ανάγκες.
      Ποια είναι τα βασικά στοιχεία για ένα προσβάσιμο κτίριο;
      1. ΕΙΣΟΔΟΙ - ΥΠΟΔΟΧΗ
      Κάθε κτίριο που χρησιμοποιείται από το κοινό θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε προσβάσιμο από τα άτομα με αναπηρία, και γενικότερα από τα εμποδιζόμενα άτομα.
      2. ΘΥΡΑ ΕΙΣΟΔΟΥ
      Η πόρτα εισόδου, θα πρέπει να έχει το κατάλληλο πλάτος, να μην είναι περιστροφική και γενικά όλος ο εξοπλισμός της εισόδου (χειρολαβή θύρας, κλειδαριά, κουδούνια κλήσεως, διακόπτες φωτισμού, αυτόματου ανοίγματος θύρας κ.λπ.) να τοποθετείται στο κατάλληλο ύψος.
      3. ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ
      Α) Οι υπόγειοι χώροι στάθμευσης θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνουν ειδικές θέσεις για τα αυτοκίνητα των ατόμων με αναπηρία, σε ποσοστό τουλάχιστον 5% του συνόλου των θέσεων στάθμευσης.
      Β) Τα συστήματα ελέγχου των εισόδων των χώρων στάθμευσης δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στους χώρους αυτούς και ο εξοπλισμός που διαθέτουν (εκδοτήρια κλπ) να είναι κατάλληλα σχεδιασμένα.
      Γ) Να υπάρχει προσβάσιμος ανελκυστήρας, που να οδηγεί από τον χώρο στάθμευσης στο εσωτερικό του κτιρίου.
      Δ) Οι διαδρομές και ο εξοπλισμός να είναι σχεδιασμένα για να εξυπηρετούν τα άτομα με αναπηρία.
      4. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΤΙΡΙΩΝ
      Α) Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι από όλους τους χρήστες, και τα εμποδιζόμενα άτομα ειδικότερα.
      Β) Οι πάγκοι υποδοχής (reception) ή τα γκισέ συναλλαγής να επιτρέπουν την προσέγγιση από άτομο / χρήστη αμαξιδίου.
      Γ) Να υπάρχει πρόβλεψη ελευθέρων χώρων για στάθμευση αμαξιδίων στους χώρους αναμονής του κοινού.
      Δ) Οι διάδρομοι κυκλοφορίας να είναι πλάτους τουλάχιστον 1,30μ. και να διαθέτουν χειρολισθήρες.
      5. ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΑ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ - ΘΕΑΤΡΑ
      Στις αίθουσες θα πρέπει να προβλέπονται 2 θέσεις τουλάχιστον για τους χρήστες αμαξιδίων στην πρώτη σειρά των επίπεδων τμημάτων ή στην τελευταία σειρά των διαχωριστικών διαδρόμων των διαζωμάτων που καταλήγουν σε πόρτες εξόδου, με εύκολη πρόσβαση διαφυγής σε περίπτωση ανάγκης.
      6. ΚΥΛΙΚΕΙΑ - ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΑ - ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
      Στον χώρο του κυλικείου και του εστιατορίου, όλοι οι εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι σερβιρίσματος πρέπει να είναι προσβάσιμοι. Ο σχεδιασμός των τραπεζιών και η χωροθέτησή τους θα πρέπει να επιτρέπουν την προσέγγιση σε αυτά και την χρήση τους από χρήστες αμαξιδίων. Κοντά στο χώρο των τραπεζοκαθισμάτων πρέπει να υπάρχουν χώροι υγιεινής για άτομα με αναπηρία.
      7. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
      Πρέπει να υπάρχει ελεύθερος χώρος κάτω από τους πάγκους, ώστε τα άτομα σε αμαξίδια να μπορούν να χρησιμοποιούν άνετα τον εξοπλισμό και τα όργανα.
      8. ΓΡΑΦΕΙΑ
      Όλοι οι χώροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι στα άτομα με αναπηρία, να υπάρχει πρόβλεψη ελεύθερου χώρου για την παραμονή επισκέπτη σε αμαξίδιο, όπως επίσης χώρος για ελιγμούς και αναστροφή του αμαξιδίου.
      9. ΡΑΜΠΕΣ
      Οι ράμπες θα πρέπει να έχουν πλάτος 1,50μ.
      Ανά 10,00 μ. μήκους (για 5% κλίση) ή 8.00 μ. μήκους (για 6% κλίση), θα πρέπει να παρεμβάλλονται πλατύσκαλα διαστάσεων 1,50 Χ 1,50μ., όπως και σε κάθε αλλαγή κατεύθυνσης – πορείας.
      11. ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ - ΑΝΑΒΑΤΟΡΙΑ
      Α) Ανελκυστήρες: Σε κτίρια με περισσότερους του ενός ορόφου η δυνατότητα κατακόρυφης διακίνησης εξασφαλίζεται από ανελκυστήρες με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις πλάτους 1,10 μ. και μήκους 1,40 μ. και άνοιγμα πόρτας 0,85 μ.
      Β) Αναβατόρια:Τα αναβατόρια να έχουν καθαρές διαστάσεις 0,90Χ 1,20μ, η είσοδος στην οποία γίνεται απόλυτα ισόπεδα ή μέσω μικρής ράμπας. Στα σημεία εισόδου-εξόδου έμπροσθεν του αναβατορίου θα υπάρχει ελεύθερος χώρος διαστάσεων τουλάχιστον 1,50Χ1,50μ.
      12. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΓΙΑ ΑμεΑ  
      Οι απαιτούμενες διαστάσεις ενός κοινόχρηστου χώρου υγιεινής που εξυπηρετεί άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ),είναι 2,15 μ.Χ2,15 μ. Ο δε σχεδιασμός των ειδών υγιεινής και ο όλος εξοπλισμός του W.C. θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζoυν την πρόσβαση, σύμφωνα με τις οδηγίες και τους κανονισμούς.
      13. ΚΟΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ
      Οι κοινής χρήσης υπαίθριοι χώροι των οικοπέδων, στα οποία κατασκευάζονται τα κτίρια, επιβάλλεται να διαμορφώνονται κατάλληλα, με διαδρόμους με ομαλό δάπεδο, κατασκευασμένο από συμπαγές μη ολισθηρό υλικό, χωρίς αναβαθμούς πλάτους τουλάχιστον 1,30 μ. και κλίσης μέχρι και 5%.
      Τι ισχύει με τα νέα κτίρια κατοικιών;
      Στις νέες κατοικίες, που ανεγείρονται εντός ή εκτός σχεδίων, για τα άτομα με αναπηρία και τα «εμποδιζόμενα» άτομα, θα πρέπει να εξασφαλίζονται:
      1. Αυτόνομη (χωρίς τη βοήθεια κανενός) & ασφαλής (από κάθε άποψη) οριζόντια και κατακόρυφη προσπέλαση, ήτοι δυνατότητα προσέγγισης της εισόδου των κτιρίων από πεζοδρόμια/ κοινόχρηστους χώρους και προσπέλαση σ’ όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους του οικοπέδου και των ορόφων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες του ΥΠΕΚΑ «Σχεδιάζοντας για όλους» (με διαδρόμους, ράμπες, μηχανικά μέσα κλπ).
      2. Συνθήκες εύκολης μετατρεψιμότητας των κατοικιών σε κατοικίες μελλοντικών χρηστών με αναπηρία/εμποδιζόμενων ατόμων, χωρίς να θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
      3. Ένας τουλάχιστον προσβάσιμος χώρος αναμονής μίας θέσης αμαξιδίου σε κάθε όροφο, όταν ο πληθυσμός του ορόφου είναι μικρότερος από 200 άτομα ή ένας τουλάχιστον χώρος αναμονής με δύο θέσεις αμαξιδίου, όταν ο πληθυσμός του ορόφου είναι μεγαλύτερος από 200 άτομα.
      Τι ισχύει για τις παλιές κατοικίες;
      Για τις κατοικίες που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα και δεν διασφαλίζουν προσβασιμότητα σε άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, είναι δυνατή η τοποθέτηση διάταξης ράμπας ή αναβατορίου, που θα διασφαλίζει την πρόσβαση των ΑμεΑ κλπ από το πεζοδρόμιο στους εσωτερικούς /εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους κατά παρέκκλιση κάθε ισχύουσας διάταξης ή κανονισμού.
      Τι ισχύει όταν γίνεται αλλαγή χρήσης στο κτίριο;
      Σε περίπτωση, που γίνεται αλλαγή χρήσης σε όλο ή σε τμήμα (π.χ. όροφος) του κτιρίου θα πρέπει να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου με την προϋπόθεση να μην θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
      Σε αντίθετη περίπτωση η κατασκευή θεωρείται αυθαίρετη.
      Τι ισχύει για τα δημόσια κτίρια;
      Στις υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες καθώς και για τα κτίρια συνάθροισης κοινού όπως: χώροι συνεδρίων, εκθέσεων, μουσείων, συναυλιών, αθλητικών ή/και πολιτιστικών συγκεντρώσεων, ναοί, θέατρα/κινηματογράφοι, εστιατόρια/ ζαχαροπλαστεία/ καφενεία/κέντρα διασκέδασης, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, αίθουσες αναμονής επιβατών, τράπεζες/ανταλλακτήρια, προσωρινής διαμονής, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, δικαιοσύνης και σωφρονισμού, γραφείων και εμπορίου, βιομηχανίας και βιοτεχνίας, καθώς επίσης και στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και πρατηρίων καυσίμων επιβάλλεται να γίνουν οι απαραίτητες διαμορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοί χώροι τους να είναι προσπελάσιμοι από άτομα με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτομα.
      Οι διαμορφώσεις θα πρέπει να γίνουν σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς του Υπουργείου Περιβάλλοντος και θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2020, άλλως τα κτίρια θα θεωρούνται αυθαίρετα.
      Οταν τα κτίρια είναι υφιστάμενα τι υποχρεώσεις έχουν;
      Ειδικά για την περίπτωση των υφιστάμενων κτιρίων, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση:
      Α) Ανελκυστήρα με ελάχιστες εσωτερικές διαστάσεις θαλάμου: πλάτος 0,90 μ και μήκος 1,20μ, ελεύθερο άνοιγμα πόρτας στη μικρότερη από τις παραπάνω διαστάσεις 0,80 μ.
      Β) Ενός τουλάχιστον προσβάσιμου σε άτομα με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενα άτομα χώρου υγιεινής με κοινή χρήση ανδρών/γυναικών.
      Γ) Υφιστάμενα κτίρια με χρήσεις εμπορίου, γραφείων και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στον εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, με μικτό εμβαδόν μικρότερο από 100 τ.μ. μπορούν να εξαιρεθούν μόνο από την υποχρέωση δημιουργίας προσβάσιμων χώρων υγιεινής για το κοινό, εφόσον αυτό προκαλεί δυσανάλογη επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες τους.
      Ποιες είναι οι εξαιρέσεις γενικά για όλα τα κτίρια;
      Εξαιρούνται όλα τα κτίρια που έχουν μοναδική πρόσβαση σε δρόμο με βαθμίδες ή βρίσκονται σε οικόπεδα στα οποία η ελάχιστη διαφορά στάθμης του φυσικού εδάφους στην οικοδομική γραμμή από την επιφάνεια του πεζοδρομίου είναι μεγαλύτερη από 2.50 μ.
      Απαλλάσσονται τα νέα κτίρια από την υποχρέωση διαμόρφωσης πρόσβασης στους πάνω από το ισόγειο ορόφους ή τους εσωτερικούς εξώστες ή αναβαθμούς τα κτίρια, εφόσον:
      α) Το εμβαδόν των εσωτερικών εξωστών (πατάρια) ή αναβαθμών αποτελεί ποσοστό μέχρι 50% του εμβαδού της κυρίως αίθουσας και όχι περισσότερο των 100.0 τ.μ. και η χρήση του είναι ίδια με αυτή της κυρίως αίθουσας ή οι εσωτερικοί εξώστες ή αναβαθμοί έχουν βοηθητική χρήση.
      β) Το συνολικό μικτό εμβαδόν των πάνω από το ισόγειο ορόφων είναι μικρότερο των 200,00 τ.μ. και συγχρόνως
      γ) το μικτό εμβαδόν κάθε ορόφου είναι μικρότερο των 70,0 τ.μ.
      Προσοχή! Οι εξαιρέσεις αυτές δεν ισχύουν, αν η χρήση του κτιρίου είναι η μοναδική στον οικισμό και ταυτόχρονα στους πάνω από το ισόγειο ορόφους υπάρχουν χρήσεις για εξυπηρέτηση κοινού διαφορετικές από αυτές που υπάρχουν στον ισόγειο όροφο.
      Τι ισχύει για εκπαιδευτήρια – φροντιστήρια;
      Στα ιδιωτικά σχολεία, ΙΕΚ, φροντιστήρια ξένων γλωσσών, κέντρα δια βίου μάθησης, επιβάλλεται η δυνατότητα πρόσβασης σε ΑμεΑσύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, τουλάχιστον σε μία κτιριολογική μονάδα (κτίριο ή όροφο).
      Τι ισχύει για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος;
      Οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών που εξυπηρετούν καθήμενους πελάτες πρέπει να διαθέτουν και αποχωρητήρια για ΑΜΕΑ σύμφωνα με την ισχύουσα Πολεοδομική Νομοθεσία όπου αυτό προβλέπεται, τα οποία δύναται να συνυπολογίζονται στον συνολικό αριθμό χώρων υγιεινής που επιβάλλονται ανά χρήση. Ο αριθμός αποχωρητηρίων καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των καθήμενων πελατών, που είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν στην επιχείρηση (δυναμικότητα) ή των απασχολουμένων στην επιχείρηση.
      Πώς πρέπει να διαμορφώνουν οι δήμοι του κοινόχρηστους χώρους;
      Κατά τη διαμόρφωση ή ανακατασκευή των κοινόχρηστων χώρων των οικισμών (π.χ. χώροι πλατειών/πεζοδρόμων/πεζοδρομίων/νησίδων, χώρων πρασίνου, στάσεων/αποβαθρών κ.λπ.) εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων με οδεύσεις πεζών/ οδεύσεις τυφλών/κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) χωρίς αναβαθμούς με κλίση μέχρι 5%, προσβάσιμα μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών σε συνδυασμό πάντοτε με κλίμακες, κατάλληλη τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, όπως στεγάστρων, καθιστικών, στύλων φωτισμού, κάδων απορριμμάτων, σήμανσης κ.λπ., καθώς και να διαμορφώνεται ποσοστό 5% των χώρων στάθμευσης ή τουλάχιστον ένας για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς.
      Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η κατασκευή μιας μεμονωμένης βαθμίδας σε οποιοδήποτε σημείο των κοινοχρήστων χώρων.
      Σε όλες τις κλίμακες που κατασκευάζονται σε υπαίθριους χώρους επιβάλλεται η τοποθέτηση συνεχών πλαϊνών χειρολισθήρων και στις δύο πλευρές αυτών, σε δύο ύψη (0,70μ. και 0,90μ.) μετρούμενα από το πάτημα των βαθμίδων κατακόρυφα από την ακμή της βαθμίδας. Σε περιπτώσεις κλιμάκων πλάτους άνω των 3,60μ. εκτός από τους πλαϊνούς χειρολισθήρες τοποθετούνται και ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες.
      Σε πεζοδρόμια και σε πεζοδρόμους του μη βασικού δικτύου πεζοδρόμων, εφόσον η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει τη δυνατότητα δημιουργίας πλήρως προσβάσιμων χώρων κίνησης για άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξασφαλίζεται πάντοτε η προσβασιμότητα για τις λοιπές κατηγορίες χρηστών.
      Περισσότερα...

      2959 • 0

    15. Αρθρογραφία

      Η οριοθέτηση των υδατορεμάτων -χειμάρρων ως προϋπόθεση για τη νόμιμη δόμηση

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια εκδηλώνονται και στη χώρα μας πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα, λόγω της κλιματικής αλλαγής, με αποτέλεσμα να σημειώνονται πολλές πλημμύρες με δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στα μπαζωμένα ρέματα, στις επεμβάσεις στις κοίτες των ποταμών και στην αυθαίρετη δόμηση πλησίον των ρεμάτων. Για να αντιμετωπίσει τα μεγάλα ζητήματα που προκαλούνται, η πολιτεία θεσμοθέτησε νέους κανόνες στην οριοθέτηση των ρεμάτων, στη δόμηση και τα αυθαίρετα πλησίον των ρεμάτων. Στόχος των νομοθετημάτων είναι η προστασία των υδατικών πόρων και η αντιπλημμυρική θωράκιση των κατασκευών των περιοχών απ’ όπου διέρχονται. Σημαντικό επίσης είναι ότι απαιτείται πλέον καθορισμός ζωνών προστασίας των ρεμάτων σε κάθε πολεοδομική μελέτη ένταξης ή επέκτασης περιοχών σε σχέδιο πόλης, ενώ για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η δόμηση οποιασδήποτε κατασκευής πλησίον ρέματος επιτρέπεται σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρων.
      Τι θεωρείται υδατόρευμα και πρέπει να οριοθετηθεί; Υδατορέματα ή υδατορεύματα ή ρέματα (μη πλεύσιμοι ποταμοί, χείμαρροι, ρέματα και ρυάκια) είναι οι φυσικές ή διευθετημένες διαμορφώσεις της επιφάνειας του εδάφους που είναι κύριοι αποδέκτες των υδάτων της επιφανειακής απορροής και διασφαλίζουν τη διόδευσή τους προς άλλους υδάτινους αποδέκτες σε χαμηλότερες στάθμες. Στην έννοια του υδατορέματος δεν περιλαμβάνονται τα εγγειοβελτιωτικά έργα, όπως αρδευτικές και αποστραγγιστικές τάφροι.
      Πώς ορίζονται οι οριογραμμές ενός υδατορεύματος; Οριογραμμές υδατορέματος είναι οι πολυγωνικές γραμμές και από τις δύο πλευρές της βαθιάς γραμμής του υδατορέματος, που περιβάλλουν σωρευτικά:
      α) τις όχθες του υδατορέματος,
      β) τις γραμμές πλημμύρας και
      γ) οποιοδήποτε φυσικό ή τεχνητό στοιχείο, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του υδατορέματος, το οποίο έχει περιβαλλοντική αξία και χρήζει προστασίας.
      Ποια είναι η διαφορά μεταξύ οριοθέτησης και διευθέτησης ενός υδατορεύματος; Η οριοθέτηση είναι μια διοικητική πράξη, με στόχο την εξασφάλιση της απρόσκοπτης απορροής των επιφανειακών νερών και την περιβαλλοντική προστασία του υδατορέματος.
      Η διευθέτηση υδατορέματος είναι η επέμβαση στο υδατόρεμα, με την εκτέλεση των αναγκαίων έργων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ροής, τη μείωση των κινδύνων από πλημμύρες και τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών.
      Τι περιλαμβάνει ο Φάκελος Οριοθέτησης - Πρόταση Οριοθέτησης ενός ρέματος; α) Οριζοντιογραφικό και υψομετρικό τοπογραφικό διάγραμμα αποτύπωσης του προς οριοθέτηση υδατορέματος.
      β) Υδρολογική και Υδραυλική μελέτη με τις οποίες περιγράφονται οι συνθήκες στη λεκάνη απορροής του υδατορέματος, υπολογίζεται η πλημμυρική παροχή και προσδιορίζονται οι γραμμές πλημμύρας στο τμήμα του υδατορέματος που οροθετείται.
      γ) Συνοπτική Τεχνική Εκθεσημε τα γεωλογικά και περιβαλλοντικά στοιχεία της περιοχής μελέτης και την πρόταση οριοθέτησης.
      Η οριοθέτηση γίνεται σε όλο το μήκος του υδατορέματος; Οχι , μπορεί να γίνεται και σε τμήματα των υδατορεμάτων (τμηματική οριοθέτηση). Στην περίπτωση αυτή ο Φάκελος Οριοθέτησης, συνοδεύεται από υδρολογική μελέτη.
      Ποιος κινεί τη διαδικασία για την οριοθέτηση ενός ρέματος; Ο Φάκελος Οριοθέτησης μπορεί να συντάσσεται με μέριμνα: του Υπουργείου Περιβάλλοντος,της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης,της Περιφέρειας, του οικείου ΟΤΑ καθώς και φυσικών ή νομικών προσώπων.
      Θέλω να κάνω την οριοθέτηση ενός ρέματος. Είναι χρονοβόρα διαδικασία; Θα λέγαμε πως ναι, γιατί απαιτούνται πολλές εγκρίσεις από υπηρεσίες του δημοσίου. Συγκεκριμένα η διαδικασία Οριοθέτησης των υδατορεμάτων χωρίς κατασκευή έργων διευθέτησης επ’ αυτών, όταν την ζητά ένας ιδιώτης απαιτεί τα εξής:
      1.Σύνταξη φακέλου Οριοθέτησης, που ελέγχεται και θεωρείται από τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της αρμόδιας Περιφέρειας.
      2.Θεώρηση από την Τεχνική Υπηρεσία του Φακέλου Οριοθέτησης όπου καθορίζονται, στο διάγραμμα οι οριογραμμές του υδατορέματος.
      3. Γνωμοδότηση για την οριοθέτηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή και άλλης κατά περίπτωση Υπηρεσίας, όπως Αρχαιολογικής, Δασικής.
      4. Σε περίπτωση που τμήμα του προς οριοθέτηση υδατορεύματος εμπίπτει, εν μέρει ή στο σύνολό του σε περιοχές NATURA 2000, απαιτείται γνωμοδότηση από το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, καθώς και από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Φορέα Διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής.
      5. Γνωμοδότηση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, ύστερα από ανάρτηση του τοπογραφικού διαγράμματος.
      6. Σε περίπτωση που το τμήμα του ρέματος στο οποίο ζητείται η οριοθέτηση βρίσκεται μέσα σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο ή σε παραδοσιακό οικισμό, η επικύρωση του καθορισμού των οριογραμμών του υδατορέματος γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα.
      7. Σε περίπτωση που από την υδραυλική μελέτη του φακέλου της οριοθέτησης, προβλέπονται έργα διευθέτησης/ αντιπλημμυρικά έργα, τότε για την έγκριση της υδραυλικής μελέτης απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων των έργων αυτών από την αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση υπηρεσία, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
      8.Μετά την ανωτέρω διαδικασία εκδίδεται πράξη επικύρωσης του καθορισμού των οριογραμμών του υδατορέματος (οριοθέτηση).
      Πότε δεν απαιτείται οριοθέτηση ενός ρέματος; Δεν απαιτείται οριοθέτηση των υδατορεμάτων για την εκτέλεση εργασιών καθαρισμού κοίτης, επισκευής υφισταμένων αντιπλημμυρικών έργων, κατεδάφισης αυθαιρέτων, για την κατασκευή φραγμάτων, για την κατασκευή ή επισκευή ή καθαίρεση γεφυρών και οχετών, καθώς και άλλων έργων προστασίας θεμελιώσεων γεφυρών, για έργα ή δραστηριότητες που απαιτούνται για την άμεση αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών καθώς σε για μικρά υδατορέματα όταν δεν συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας αυτών.
      Ποιά είναι τα μικρά υδατορέματα; Μικρά υδατορέματα (επιφανειακές πτυχώσεις απορροής) είναι οι επιφανειακές πτυχώσεις του εδάφους που είναι αποδέκτες των υδάτων της επιφανειακής απορροής, με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης του 1,0 τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως ή μικρότερης ή ίσης των 0,50 τ.χ. όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως. Ως σημείο έναρξης της μέτρησης της λεκάνης απορροής ορίζεται κάθε σημείο της βαθιάς γραμμής της επιφανειακής πτύχωσης.
      Εχει γίνει παλιά οριοθέτηση ενός ρέματος, απαιτείται τώρα να γίνει νέος καθορισμός; Τα υδατορέματα των οποίων οι οριογραμμές έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 880/1979 και του άρθρου 5 του ν. 3010/2002, εφόσον έχει επέλθει σημαντική μεταβολή των πραγματικών υδραυλικών, περιβαλλοντικών και πολεοδομικών δεδομένων βάσει των οποίων έγινε η αρχική οριοθέτηση, μπορεί να οριοθετούνται εκ νέου.
      Επίσης στα υδατορέματα που οι οριογραμμές τους δεν έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις μπορεί, κατ’ εξαίρεση, ύστερα από αίτημα του ενδιαφερόμενου για έκδοση οικοδομικής άδειας δόμησης πλησίον αυτών, να γίνει προσωρινή οριοθέτηση αυτών από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
      Εγώ θέλω να κτίσω ένα οικόπεδο και η πολεοδομία ζητεί να κάνω οριοθέτηση σε ένα ρεματάκι που συνορεύω, αλλά όμως δεν κατεβάζει συνέχεια νερό. Γιατί να ταλαιπωρούμαι; Η νομοθεσία δεν διαχωρίζει τα ρέματα, ανάλογα με την ποσότητα και πότε αυτά κατεβάζουν νερό. Υπάρχουν ρέματα που έχουν μόνιμα ροή και άλλα που εμφανίζουν ροή μόνο κατά τη διάρκεια βροχόπτωσης και μάλιστα έντονης. Επίσης υπάρχουν οι χείμαρροι που έχουν εποχιακή έντονη ροή και τέλος υπάρχουν οι ποταμοί που έχουν πάντα ροή υδάτων.
      Όμως εάν πραγματικά αποδειχθεί ότι το ρέμα είναι μικρό, τότε δεν απαιτείται οριοθέτηση και μπορείτε να κτίσετε.
      Μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου κοντά σε ρέμα; Ναι, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
      1. Περίπτωση σε οριοθετημένο ρέμα
      α) Στην περίπτωση οριοθετημένων ρεμάτων ή όπου υπάρχει προσωρινή οριογραμμή, απαγορεύεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων που βρίσκονται εντός της περιοχής που περικλείεται από τις οριογραμμές του ρέματος.
      β) Στην περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής, η οποία βρίσκεται μεταξύ της οριογραμμής (οριοθέτησης του ρέματος) και της οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται η τακτοποίηση του αυθαιρέτου και εφαρμόζεται συντελεστής επιβάρυνσης ίσος με τον συντελεστή πρασιάς.
      2. Περίπτωση σε μη οριοθετημένο ρέμα
      Στην περίπτωση μη οριοθετημένων ρεμάτων, επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, ανάλογα με το αν το αυθαίρετο συνορεύει με μικρό, μεσαίο ή μεγάλο ρέμα ως εξής:
      α) στα μικρά ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης του ενός (1) τετραγωνικού χιλιομέτρου (τ.χ.), όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης του μισού (0,50) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, οι οριογραμμές συμπίπτουν με τις γραμμές όχθης,
      β) στα μεσαία ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερης ή ίσης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μικρότερης ή ίσης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή είκοσι (20) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος,
      γ) στα μεγάλα ρέματα με έκταση λεκάνης απορροής μεγαλύτερης των δέκα (10) τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, ή μεγαλύτερης των πέντε (5) τ.χ., όταν βρίσκονται εντός ορίων οικισμών ή σχεδίων πόλεως, γραμμή πενήντα (50) μέτρων εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του ρέματος.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού
      [email protected]
      Περισσότερα...

      2952 • 0

    16. Αρθρογραφία

      Δήλωση θανάτου στο Κτηματολόγιο, δικαιώματα και υποχρεώσεις κληρονόμων ακινήτων

      Engineer

      Συνεχίζονται οι δηλώσεις ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο σε όλη τη χώρα και οι ημερομηνίες «κλείνουν» σιγά – σιγά και όσα ακίνητα δεν δηλωθούν έγκαιρα θα εγγραφούν ως αγνώστου ιδιοκτήτη και θα τα «πάρει» το Δημόσιο. Ο Οργανισμός Ελληνικό Κτηματολόγιο ανακοίνωσε ότι δεν θα δίνονται πλέον παρατάσεις, αλλά μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2022 θα μπορούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων να κάνουν τις δηλώσεις τους στο Κτηματολόγιο, χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. Για αυτό και οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να κάνουν έγκαιρα τη δήλωση ιδιοκτησίας των ακινήτων τους στο κτηματολόγιο.
      Υπάρχουν όμως εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, είτε γιατί ο ιδιοκτήτης τους απεβίωσε χωρίς να προλάβει να κάνει δήλωση, είτε διότι οι κληρονόμοι δεν έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς.        
      Σήμερα δεν μπορεί κανείς να πληροφορηθεί εάν ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του.
      Για να υπάρχει μία ολοκληρωμένη και ορθότερη καταγραφή των δικαιωμάτων των ακινήτων, το κράτος συνέδεσε τη βάση δεδομένων του κτηματολογίου με το Ε9 των φορολογούμενων.
      Επίσης, με πρόσφατο νόμο για θέματα κτηματολογίου (Νόμος 4934/2022) ψηφίστηκαν νέες διατάξεις με τις οποίες:
      – Θεσπίζεται η απευθείας σύνδεση του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα ληξιαρχεία, με σκοπό να ενημερώνεται αυτόματα το κτηματολόγιο για τα στοιχεία της ληξιαρχικής πράξης θανάτου κάθε δικαιούχου.
      – Υποχρεώνονται οι πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος ιδιοκτήτη εντός ενός μήνα να ενημερώσουν το κτηματολόγιο, ανεξάρτητα από τη διαδικασία αποδοχής κληρονομιάς.
      –Ορίζεται ότι η αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, ασκείται και κατά των διαδόχων του νομιμοποιούμενου παθητικά.
      –Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διόρθωση αρχικής εγγραφής σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη».
      – Εισάγεται το δικαίωμα καθολικών ή ειδικών διαδόχων δικαιούχου εγγραπτέου δικαιώματος, να ζητήσουν διόρθωση στοιχείων πρώτης εγγραφής και επανακαθορίζεται η προθεσμία καταχώρισης αίτησης στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.
      Επομένως οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι και χωρίς να έχουν προβεί στην αποδοχή κληρονομιάς θα πρέπει να δηλώσουν τα κληρονομούμενα ακίνητα στο κτηματολόγιο και σε περίπτωση που λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία τους, ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του.
      Ποια είναι τα δικαιολογητικά, που συγκεντρώνουμε, όταν κληρονομούμε ένα ακίνητο και πρέπει να το δηλώσουμε;
      Οπως είπαμε το κτηματολόγιο δεν απαιτεί ως δικαιολογητικό την αποδοχή κληρονομιάς. Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς ένα ακίνητο δηλώνεται με τα παρακάτω δικαιολογητικά:
      Α) Για κληρονομιά με διαθήκη καταθέτουμε τα παρακάτω δικαιολογητικά:
      Τίτλο του κληρονομουμένου (αν υπάρχει), πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης, ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς.
      Β) Για κληρονομιά χωρίς διαθήκη, καταθέτουμε:
      Τίτλο του κληρονομουμένου (αν υπάρχει), ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς.
      Τα πιστοποιητικά αυτά, για θανάτους μετά από την 1/3/2013 εκδίδονται μόνο από το Ειρηνοδικείο, ενώ για θανάτους πριν από την 1/3/2013 εκδίδονται και από το Πρωτοδικείο.
      Τι γίνεται όταν το ακίνητο κληρονομείται από πολλούς κληρονόμους;
      Ολοι οι συγκληρονόμοι, ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούνται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Εάν υπάρχει διαθήκη τότε υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης είναι ο εκ διαθήκης κληρονόμος.
      Για να μη χαθεί το ακίνητο πρέπει όλοι οι κληρονόμοι να το δηλώσουν στο κτηματολόγιο;
      Οχι. Ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Όποιο ποσοστό δεν δηλωθεί θα εγγραφεί ως Αγνώστου Ιδιοκτήτη
      Το οικόπεδο ανήκε στον πατέρα που πέθανε, αλλά το σπίτι το έχει ο υιός, που του το άφησε προφορικά ο πατέρας, χωρίς να το έχει με διαθήκη. Τι γίνεται σε αυτήν την περίπτωση;
      Εφόσον ο πατέρας απεβίωσε, υπεισέρχονται στην κληρονομική διαδοχή οι νόμιμοι κληρονόμοι και υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας με τα απαραίτητα έγγραφα κληρονομιάς. Όμως, εάν υπάρχουν έγγραφα αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής στο όνομα του υιού, μπορεί να υποβάλλει δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας, μόνο ο υιός.
      Τι δικαιολογητικά πρέπει να καταθέσει σε αυτήν την περίπτωση ο υιός;
      Τα αποδεικτικά που ζητούνται είναι:
      α) συμβόλαια όμορων ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του δηλούμενου ακινήτου,
      β) αποδείξεις καταβολής τελών ή λογαριασμοί κοινής ωφέλειας στο όνομα του ιδιοκτήτη – υιού,
      γ) μισθωτήρια που εμφανίζουν ως εκμισθωτή τον δικαιούχο – υιό,
      δ) ένορκες βεβαιώσεις στις οποίες μάρτυρες βεβαιώνουν την εικοσάχρονη νομή και κατοχή επί του ακινήτου που δηλώνεται από τον δικαιούχο- υιό,
      ε) βεβαιώσεις του προέδρου της Κοινότητας / δηµάρχου για τα δικαιώµατα επί του ακινήτου του δηλούντος – υιού,
      στ) οικοδοµική άδεια στο όνοµα του δηλούντος – υιού,
      ζ) έγγραφο επιβολής στον δηλούντα – υιό προστίµου λόγω πολεοδοµικών παραβάσεων
      Τι γίνεται όταν το ακίνητο που μου άφησε ο πατέρας μου δεν το δηλώνω στο Ε9 και δεν έχω συμβόλαιο;
      Για τα ακίνητα που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δηλώνουν στο Ε9, απαιτείται να τροποποιήσουν το Ε9 και να γνωστοποιήσουν στη φορολογική διοίκηση τα σωστά περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, όπως αυτά προκύπτουν από τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων στο Εθνικό Κτηματολόγιο, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 στο σύστημα TAXISnet.
      Μου άφησε πρόσφατα ο πατέρας μου ένα χωράφι διά στόματος και τώρα το διεκδικούν και τα αδέλφια μου. Μπορούν να πάρουν μερίδιο.
      Εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη, που να φαίνεται ότι ο πατέρας το άφησε το χωράφι στο ένα του παιδί, τότε δικαιούνται να υποβάλλουν δηλώσεις ιδιοκτησίας όλοι οι συγκληρονόμοι, καταθέτοντας όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κλπ).
      Το χωράφι που έχω διά στόματος από τον πατέρα μου, το νοικιάζω με ιδιωτικό συμφωνητικό 25 ετών και ο ενοικιαστής παίρνει επιδότηση ΟΣΔΕ. Μπορώ να το χρησιμοποιήσω ως τεκμήριο κληρονομιάς;
      Σ’ αυτή τη περίπτωση, μπορείτε να υποβάλετε δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας καταθέτοντας το μισθωτήριο μαζί με ακόμα ένα τουλάχιστον έγγραφο (π.χ. ένορκη βεβαίωση μαρτύρων) ως αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής στο όνομα σας. Προσοχή όμως, για να γίνει αποδεκτό το μισθωτήριο που αποδεικνύει την πλέον 20 έτη νομή και κατοχή, θα πρέπει να έχει στοιχεία (σφραγίδα αρχής, βεβαίωση γνησίου υπογραφών κλπ) που θα τεκμηριώνουν την ημερομηνία σύνταξης.
      Εμείς μόλις πέθανε ο πατέρας μας χωρίσαμε με τα αδέλφια και τη μάνα μας προφορικά την περιουσία του και δηλώνουμε στο Ε9 ο καθένας τα δικά του ακίνητα. Τι κάνουμε τώρα;
      Κανονικά έπρεπε μετά το θάνατο του πατέρα σας να κάνετε όλοι οι δικαιούχοι αποδοχή κληρονομιάς των μεριδίων σας και να δωρίσετε μεταξύ σας τα μερίδια που σας αναλογούσαν, ώστε ο καθένας να έχει στην κατοχή του τα ακίνητα, σύμφωνα με την προφορική διανομή που κάνατε.
      Αν έχει περάσει εικοσαετία από τον θάνατο του πατέρα, τότε μπορεί να υποβάλλει ο καθένας ξεχωριστά για τα ακίνητα του δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας, καταθέτοντας τα απαιτούμενα έγγραφα – αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να τα δηλώσετε ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι.
      Ο πατέρας μου καλλιεργούσε ένα χωράφι εδώ και 50 χρόνια. Τώρα πέθανε και δεν έχω συμβόλαιο. Τι να κάνω;
      Θα κάνετε ένα τοπογραφικό της έκτασης και αφού πληρώσετε τους φόρους που αναλογούν, θα πάτε στο συμβολαιογράφο να κάνετε αποδοχής κληρονομιάς. Στον τίτλο, ο συμβολαιογράφος θα αναφέρει ότι ο προκάτοχος το απέκτησε με χρησικτησία.
      Τι γίνεται όταν υπάρχει δικαστική διαμάχη για τα κληρονομικά;
      Εφόσον δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς, θα υποβληθούν δηλώσεις ιδιοκτησίας από τους συγκληρονόμους με τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς που υπάρχουν σε δημόσιες υπηρεσίες (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κλπ). Επίσης, εφόσον οι δικαστικές διαμάχες αφορούν εγγραπτέες αγωγές θα δηλωθούν εκτός από τα δικαιώματα της κυριότητας και οι εγγραπτέες αγωγές ως ξεχωριστά δικαιώματα.
      Τι γίνεται σε περίπτωση που στη διαθήκη γίνεται μνεία κληρονόμου, χωρίς να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία;
      Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αποδοχή κληρονομιάς και ο κληρονομούμενος, μνημονεύει στη διαθήκη του ότι εγκαθιστά συγκεκριμένο πρόσωπο ως κληρονόμο, χωρίς, όμως να μνημονεύεται και να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία που του καταλείπεται, εφόσον από τα προσκομιζόμενα έγγραφα προκύπτει ότι το άτομο έχει κληρονομικό δικαίωμα μπορεί να υποβάλλει δήλωση ιδιοκτησία. Από τους τίτλους του κληρονομούμενου θα πρέπει να προκύπτει η κυριότητά του για το/τα ακίνητο/ακίνητα για το/τα οποία υποβάλλεται η δήλωση.
      Περισσότερα...

      2895 • 4

    17. Αρθρογραφία

      Ερνέστο Τσίλερ, ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας που άφησε το αποτύπωμά του στην Αθήνα

      Engineer

      Ο γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ, που αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα, άφησε διακριτό το αποτύπωμά του στο οικιστικό περιβάλλον της Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Αθήνας.
      Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός της Αθήνας του 19ου αιώνα ως «Αθήνας του Τσίλερ».
      Ο Τσίλερ υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του νεοκλασικισμού στον ελληνικό χώρο, το δε έργο του περιλαμβάνει περί τα 500 κτίρια που σχεδίασε ή κατασκεύασε, από το 1870 έως το 1916.
      Ο Έρνστ Μόριτς Τέοντορ Τσίλερ, όπως ήταν το πλήρες ονοματεπώνυμό του, γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου 1837 στο Ζέρκοβιτς της Σαξονίας και ήταν το μεγαλύτερο από τα δέκα παιδιά του ονομαστού οικοδόμου της περιοχής Κρίστιαν Τσίλερ.
      Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης, όπου διακρίθηκε για τις επιδόσεις του και βραβεύτηκε με αργυρό μετάλλιο (1858).
      Είχε την τύχη να προσληφθεί ως σχεδιαστής στο εργαστήριο του διάσημου δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν στη Βιέννη.
      Ο Χάνσεν, έχοντας εκπονήσει την εποχή εκείνη το σχέδιο του μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, υπέδειξε τον Τσίλερ για να εποπτεύσει την ανέγερσή του.
      Έτσι, το 1861 ο νεαρός αρχιτέκτονας ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε την επίβλεψη της ανέγερσης του κτιρίου της Ακαδημίας και εν συνεχεία εκείνου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
      Σε ένα ταξίδι του στη Βιέννη, την άνοιξη του 1876, γνώρισε την πιανίστρια Σοφία Δούδου, κόρη του κοζανίτη εμπόρου Κωνσταντίνου Δούδου.
      Ο έρωτας φαίνεται ότι ήταν κεραυνοβόλος, και το ζευγάρι ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου το Μάιο της ίδιας χρονιάς.
      Την ευτυχία τους ήλθε να συμπληρώσει η γέννηση του πρώτου τους παιδιού το 1879.
      Το ζευγάρι απέκτησε άλλα τέσσερα παιδιά τα επόμενα χρόνια.
      Η ταχύτατη επαγγελματική ανέλιξη του Τσίλερ και ο γάμος του με μια Ελληνίδα ήταν οι αποφασιστικοί παράγοντες που τον ώθησαν να εγκατασταθεί μονίμως στην Ελλάδα και να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα.
      Πολύ παραγωγικός αρχιτέκτονας, ο Τσίλερ σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή τουλάχιστον 500 σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (Πάτρα, Πύργο, Θεσσαλονίκη, Τρίπολη, Ερμούπολη κ.α.).
      Το 1872 διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο, ενώ διετέλεσε για λίγο (1884) διευθυντής Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση του Χαριλάου Τρικούπη.
      Αξιόλογα έργα του Ερνέστου Τσίλερ στην Αθήνα είναι: το Μέγαρο Σλίμαν («Ιλίου Μέλαθρον», 1878-1880), το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών (1873-1888, κατεδαφίστηκε το 1939), το Μέγαρο Μελά (1874-1884, το μετέπειτα Κεντρικό Ταχυδρομείο Αθηνών στην πλατεία Κοτζιά), πολλές αστικές κατοικίες στην Αθήνα (Γουδή, Καλλιγά, Συγγρού, Δεληγιώργη, Σταθάτου κ.ά.) και τον Πειραιά (Ζέα), επαύλεις (Θων στους Αμπελοκήπους, Πεσμαζόγλου στην Κηφισιά) και εξοχικά σπίτια στο Μοσχάτο, τα κτίρια του Γερμανικού και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1887 και 1905 αντίστοιχα), το Εθνικό Θέατρο της οδού Αγίου Κωνσταντίνου (1895), το Ορφανοτροφείο Χατζηκώνστα (1897, κατεδαφίστηκε το 1963), η πρώην Σχολή Ευελπίδων (1894, νυν Πρωτοδικείο Αθηνών), τα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου του Αττικού (1890, νυν Προεδρικό Μέγαρο), το Εθνικό Χημείο (1885-1900), το κινηματοθέατρο «Αττικόν» (1870-1881) κ.ά.

      Στα εκτός Αθηνών σημαντικά έργα του συγκαταλέγονται: το θέατρο τής Ζακύνθου (1871, καταστράφηκε στο σεισμό του 1953 και ανακατασκευάστηκε), το θέατρο της Πάτρας (1872), το Δημαρχείο της Ερμούπολης (1874- 1884), οι αγορές του Αιγίου και του Πύργου, το Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης, το Ελληνικό Προξενείο Θεσσαλονίκης (νυν Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα) κ.ά.
      Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Τσίλερ και στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, με σχεδιασμό ναών όπως η Φανερωμένη στο Αίγιο (1890-1893), ο Άγιος Αθανάσιος Πύργου (1911), η Αγία Τριάδα Πειραιώς (1915- 1916) και ο Άγιος Λουκάς Πατησίων.
      Τα περισσότερα σχέδιά του φυλάσσονται στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ ορισμένες μελέτες του βρίσκονται στο Μουσείο Μπενάκη, στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και σε ιδιωτικές συλλογές.
      Ο Ερνέστος Τσίλερ πέθανε στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 1923, σε ηλικία 86 ετών.



      https://el.wikipedia.org/wiki/Ερνέστος_Τσίλλερ
      Περισσότερα...

      2874 • 23

    18. Αρθρογραφία

      Δημόσιοι Κοινόχρηστοι Χώροι: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για την ελεύθερη πρόσβαση τους;

      Engineer

      Μεγάλη ανταπόκριση βρήκε στην κοινωνία το θέμα της απελευθέρωσης του αιγιαλού από το λεγόμενο «κίνημα της πετσέτας». Οι πολίτες ζητούν επιτακτικά την εφαρμογή του νόμου στην υπέρμετρη κατάληψη όλων των ελεύθερων χώρων από τις επιχειρήσεις εστίασης και αναψυχής.
      Τα τραπεζοκαθίσµατα, τα στέγαστρα, τα διαφημιστικά σταντ, οι τέντες, τα περίπτερα που συνεχώς επεκτείνονται, τα καταστήματα που εκθέτουν τα προϊόντα τους στα πεζοδρόμια και οι ποικίλες άλλες µόνιµες ή ηµιµόνιµες εγκαταστάσεις καταστημάτων αναψυχής (µπαρ, καφετέριες, εστιατόρια) καταλαμβάνουν σήμερα σε μεγάλο βαθμό τους δημόσιους κοινόχρηστους χώρους της πόλης όπως είναι οι πλατείες, οι πεζόδρομοι, τα πάρκα, τα άλση, τα πεζοδρόμια κ.ά.
      Έτσι δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια, μια εμπορευματική -καταναλωτική λογική για τους δημόσιους χώρους μετατρέποντας τους σε ημι-ιδιωτικές ζώνες ή σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις σε αμιγώς ιδιωτικές, περιορίζοντας την παραμονή των πολιτών.
      Σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, όλοι αυτοί οι χώροι οφείλουν να είναι ανοιχτοί, να έχουν σε αυτούς πρόσβαση όλοι οι πολίτες και να αποτελούν κατά κανόνα ιδιοκτησίες του δημοσίου ή οργανισμών του δημοσίου, όπως οι Δήμοι. Κατ΄ εξαίρεση επιτρέπονται περιορισμένες κατασκευές και εγκαταστάσεις, προς εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου.
      Για αυτό, θα πρέπει οι πολίτες να γνωρίζουν ποιες είναι οι βασικές αρχές που ισχύουν για τους δημόσιους κοινόχρηστους χώρους, τί επιτρέπεται και τί απαγορεύεται σε αυτούς.
      Ποιοι Χώροι είναι δημόσιοι κοινόχρηστοι χώροι εντός πόλης;
      Σύμφωνα με το σχέδιο πόλης σε κάθε πόλη, υπάρχουν ελεύθεροι και πράσινοι χώροι, εκτάσεις χωρίς κτίρια, δρόμοι, πεζόδρομοι, πλατείες, παιδικές χαρές, οι ακτές, οι ανοιχτοί αρχαιολογικοί χώροι, τα πάρκα ή άλση, οι κήποι, οι ανοιχτές και χωρίς κτίρια αθλητικές εγκαταστάσεις, όλοι αυτοί οι χώροι οφείλουν να είναι ανοιχτοί, να έχουν σε αυτούς πρόσβαση όλοι οι πολίτες και να αποτελούν κατά κανόνα ιδιοκτησίες του δημοσίου ή οργανισμών του δημοσίου.
      Οι ελεύθεροι και πράσινοι χώροι χαρακτηρίζονται από τη νομοθεσία πρωτίστως κοινόχρηστοι χώροι.
      Επίσης ως τμήματα των δρόμων και ως κοινόχρηστα λογίζονται και τα πεζοδρόμια.
      Ποιες είναι οι βασικές αρχές που ισχύουν για τους δημόσιους χώρους και πρέπει να γνωρίζει ο πολίτης;
      Στα πεζοδρόμια να υπάρχει ελεύθερη κίνηση των πεζών σε λωρίδα ελάχιστου πλάτους 1,50 µ. τουλάχιστον. Στους πεζόδροµους θα πρέπει να εξασφαλίζεται η ασφαλής διέλευση των πεζών και οχημάτων εκτάκτου ανάγκης. Επίσης θα πρέπει να αφήνεται ελεύθερος χώρος διέλευσης πεζών µπροστά από την ρυµοτοµική γραμμή πλάτος 1,50 µ. Τα κινητά επί των όψεων προστεγάσµατα πρέπει να είναι σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από τις πολεοδομικές διατάξεις. Στους κοινόχρηστους χώρους δεν επιτρέπεται καµία µόνιµη κατασκευή (προστεγάσµατα, στέγαστρα,ανεµοφράκτες κλπ). Όποια κατασκευή, σκίαστρο ή οµπρέλα πρέπει να είναι κινητή και σχετικά εύκολα µετακινούµενη. Δεν επιτρέπεται γενικά η τοποθέτηση οποιασδήποτε συσκευής (ψυγεία, πάγκοι, ντουλάπια κλπ). Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση οποιασδήποτε κατασκευής, έστω και κινητής που να αλλοιώνει το δάπεδο των πεζοδρόµων και των κοινοχρήστων χώρων. Σε όλο το μήκος της ελεύθερης ζώνης διέλευσης των πεζών θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερο ύψος ίσο με 2,20 μ. (απολύτως ελεύθερο από οποιοδήποτε εμπόδιο (μαρκίζες, επιγραφές, σημάνσεις, πινακίδες, τέντες κ.λπ.). Οι Δήμοι έχουν δικαίωμα να προσθέσουν κι άλλες κανονιστικές διατάξεις για την καλύτερη διαχείριση των κοινοχρήστων χώρων.
      Τι απαγορεύεται εντός κοινοχρήστου χώρου;
      Από την Πολεοδομική Νομοθεσία, όπως και από σχετική νοµολογία του Συµβούλιου Επικρατείας, είναι ξεκάθαρο ότι στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπονται µόνο μερικές μικρές ή ελαφρές κατασκευές και ο απαραίτητος αστικός εξοπλισμός, για την παραμονή των πολιτών σε αυτούς. Όλες οι κατασκευές πραγµατοποιούνται από τον Δήµο, ή από ιδιωτικούς φορείς µετά από έγκριση του Δήµου.
      Απαγορεύεται η κατασκευή κτιρίων, περιφράξεων, στεγάστρων µε µόνιµες κατασκευές, που εξυπηρετούν ιδιωτικές χρήσεις όπως αναψυκτήρια – εστιατόρια. Έτσι είναι αυθαίρετες, όλες οι ξύλινες μόνιμες ή ημιμόνιμες κατασκευές οι οποίες δημιουργούν κλειστούν χώρους, είτε με πλαστικά φύλλα (νάιλον), είτε με τζάμι, είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, που ουσιαστικά επεκτείνουν τον κλειστό χώρο των καταστημάτων σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. πεζοδρόμια, παραλίες κλπ.) και που έχουν κατακλύσει τα τελευταία χρόνια τις πλατείες και τους πεζόδροµους.
      Τι εγκαταστάσεις επιτρέπονται εντός των δημόσιων κοινοχρήστων χώρων;
      Από την πολεοδομική νομοθεσία όπως και από τη σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) είναι ξεκάθαρο ότι στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπονται μόνο μερικές κατηγορίες μικρών κατασκευών και εγκαταστάσεων, όπως:
      1) ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
      α) Διαµόρφωση του εδάφους, όπως κλίµακες, τοίχοι, διάδροµοι, κεκλιµένα επίπεδα, µηχανικά µέσα κάλυψης υψοµετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόµων µε αναπηρία ή/ και εµποδιζόµενων ατόµων,
      β) Εξωραϊσµό και την αισθητική τους αναβάθµιση, τον εξοπλισµό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισµού των χώρων αυτών,
      γ) Λυόµενες και προσωρινές κατασκευές (για συγκεκριμένο σκοπό και χρονικό διάστημα π.χ. Χριστουγεννιάτικο Χωρίο).
      δ) Κατασκευές για τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (π.χ. στάση λεωφορείου).
      2) ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
      α) Κατασκευές δικτύων υποδοµής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας
      β) Εγκατάσταση σταθµών µέτρησης ατµοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και µετεωρολογικών παραµέτρων µε τον αναγκαίο εξοπλισμό.
      γ) Υπέργειοι και υπόγειοι σταθµοί διανοµής ή µέτρησης και ρύθµισης φυσικού αερίου.
      δ) Η εγκατάσταση κεντρικών λεβήτων ή µονάδων Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ) για τηλεθέρµανση.
      Ποιος έχει την ευθύνη για την καθαριότητα, συντήρηση και διαχείριση των κοινοχρήστων χώρων της πόλης και των οικισμών;
      Την αρμοδιότητα την έχει ο Δήμος, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει, να συντηρεί και να εκμεταλλεύεται το χώρο, διαφυλάττοντας όμως τον δημόσιο χαρακτήρα του. Ο κάθε Δήμος ψηφίζει τον κανονισμό λειτουργίας των κοινοχρήστων χώρων με τον οποίο καθορίζει τι επιτρέπεται στη χρήση των χώρων αυτών, σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Επίσης ο Δήμος, μπορεί να μισθώνει μέρος των δημόσιων χώρων σε ιδιώτες για την εκμετάλλευση αυτών.
      Τι γίνεται όταν οι επιχειρηματίες καταλαμβάνουν παράνομα τον κοινόχρηστο χώρο;
      Οι δημοτικές αρχές έχουν υποχρέωση να απομακρύνουν τέτοιες αυθαίρετες κατασκευές (τέντες, τζάμια, νάιλον, δοκάρια κλπ.), που μειώνουν τους κοινόχρηστους χώρους και, εφόσον έχουν δώσει άδειες για τέτοιες εγκαταστάσεις, οφείλουν να τις ανακαλέσουν για λόγους δημοσίου συμφέροντος που αφορούν την τήρηση του Συντάγματος και των πολεοδομικών διατάξεων.
      Πώς οφείλουν οι δήμοι να διαμορφώνουν τους κοινόχρηστους χώρους για την ανεμπόδιστη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία;
      Κατά τη διαμόρφωση ή ανακατασκευή των κοινόχρηστων χώρων των οικισμών (π.χ. χώροι πλατειών/πεζοδρόμων/πεζοδρομίων/νησίδων, χώρων πρασίνου, στάσεων/αποβαθρών κ.λπ.) εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων με ράμπες ή μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών σε συνδυασμό πάντοτε με κλίμακες, κατάλληλη τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, όπως στεγάστρων, καθιστικών, στύλων φωτισμού, κάδων απορριμμάτων, σήμανσης κ.λπ., καθώς και να διαμορφώνεται ποσοστό 5% των χώρων στάθμευσης ή τουλάχιστον ένας για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η κατασκευή μιας μεμονωμένης βαθμίδας σε οποιοδήποτε σημείο των κοινοχρήστων χώρων. Σε όλες τις κλίμακες που κατασκευάζονται σε υπαίθριους χώρους επιβάλλεται η τοποθέτηση συνεχών πλαϊνών χειρολισθήρων και στις δύο πλευρές αυτών, σε δύο ύψη (0,70μ. και 0,90μ.) μετρούμενα από το πάτημα των βαθμίδων κατακόρυφα από την ακμή της βαθμίδας. Σε περιπτώσεις κλιμάκων πλάτους άνω των 3,60μ. εκτός από τους πλαϊνούς χειρολισθήρες τοποθετούνται και ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες. Σε πεζοδρόμια και σε πεζοδρόμους του μη βασικού δικτύου πεζοδρόμων, εφόσον η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει τη δυνατότητα δημιουργίας πλήρως προσβάσιμων χώρων κίνησης για άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξασφαλίζεται πάντοτε η προσβασιμότητα για τις λοιπές κατηγορίες χρηστών
      Περισσότερα...

      2866 • 0

    19. Αρθρογραφία

      Οι ευθύνες των φορέων υλοποίησης έργου

      Γιώργος Κουτίνας

      Η υλοποίηση ενός τεχνικού έργου συνιστά μια πολύπλοκη, χρονοβόρα και πρωτότυπη για κάθε έργο διαδικασία “έντασης” Κεφαλαίου, Εργασίας (πνευματικής και σωματικής), Υλικών - Εξοπλισμού και Μηχανικών Μέσων. Μοιραία εμπεριέχει – συνδέεται με κινδύνους και ευθύνες.
       
      Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο στη χώρα μας γύρω από τα θέματα διαχείρισης κινδύνων και ευθυνών εμφανίζει κενά που στην πράξη συχνά επιβαρύνουν την ποιότητα του εκάστοτε έργου (αύξηση κόστους ή/και επιμήκυνση του χρόνου υλοποίησής του, απόκλιση από τα επιθυμητά τεχνικά - λειτουργικά χαρακτηριστικά). Συχνά, οι αστοχίες βαραίνουν τους συντελεστές του έργου και σε περιπτώσεις σοβαρών ατυχημάτων ταλαιπωρούν τους Μηχανικούς εμπλεκόμενους με την ιδιότητα του Μελετητή – Επιβλέποντα ή Εργολάβου Κατασκευαστή.
       
      Τα διάφορα νομοθετήματα με τα οποία προσπαθεί, κατά καιρούς, η Πολιτεία να επιβάλλει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής έργων, «προσπερνούν» τα θέματα ευθύνης ή καταμερισμού ευθυνών συνήθως παραπέμποντας σε μελλοντικά Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις, που ουδέποτε ή σπάνια υλοποιούνται. Πρακτική που συνήθως λειτουργεί προς όφελος ενός “αρρωστημένου” κατεστημένου ακυρώνοντας κάθε θετική προσπάθεια να λειτουργήσει η αγορά με σύγχρονους ορθολογικούς κανόνες, χωρίς ή πέρα από Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές Αποφάσεις. Η ανάγκη για ουσιαστικό εκσυγχρονισμό του συστήματος παραμένει το μεγάλο ζητούμενο.
       
      Το παρακάτω κείμενο είναι η Εισήγηση του Γράφοντος στη Διημερίδα που είχε διοργανώσει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος στο ΕΒΕΑ στις 20-21 Μαΐου 2004, με θέμα «ΓΟΚ–Πολεοδομικές Εφαρμογές».
       
      Οι εκφραζόμενες απόψεις για εξορθολογισμό του συστήματος παραγωγής έργων στη χώρα μας είναι διαχρονικές. Θα πρέπει κάποτε να πάψει να συζητιέται η επίσης διαχρονική αντίληψη ότι τα περί ευθύνης των Φορέων υλοποίησης έργου, θα πρέπει να θεσμοθετηθούν με νόμο από την Πολιτεία. Δεν έχουμε τίποτα να εφεύρουμε. Η διεθνής πρακτική διαθέτει τα απαραίτητα δοκιμασμένα πρότυπα. Δεν έχουμε παρά να τα αντιγράψουμε και άμεσα να τα εφαρμόσουμε!
       
      Οι κίνδυνοι στα Τεχνικά Έργα
       
      Οι κίνδυνοι σε κάθε είδους τεχνικό Έργο σχετίζονται με ή προέρχονται από:
       
      • Διαχειριστικές αστοχίες στη διαδικασία παραγωγής του. Αναφερόμενοι στα οικοδομικά έργα, σημειώνονται αστοχίες οι οποίες οδηγούν σε δυσκολίες οικοδόμησης οικοπέδου («καθαρότητα» ιδιοκτησίας, αρτιότητα, απαιτήσεις πολεοδομίας), υπέρβαση του χρόνου (πχ καθυστέρηση στην πολεοδομία, άστοχο χρονοδιάγραμμα), κακή εκτίμηση του κόστους κατασκευής (πχ αδυναμία πρόβλεψης γεωτεχνικών προβλημάτων), ελλιπή αξιολόγηση δυνατοτήτων / ποιοτικών απαιτήσεων Πελάτη κλπ
      • Φυσικά φαινόμενα - Θεομηνίες (σεισμός, πλημμύρες, κατολισθήσεις κλπ)
      • Τυχαία ζημιογόνα γεγονότα (πυρκαγιά, τρομοκρατικές ενέργειες, βανδαλισμοί)
      • Αμέλεια, λάθη ή /και παραλείψεις των Φορέων υλοποίησης έργου.
      • “Κατασκευαστικές-Τεχνολογικές” αστοχίες (Λανθασμένη μελέτη, κακοτεχνία, ελαττωματικά υλικά). Οι αστοχίες αυτές είναι οι πλέον πολύπλοκες, καθώς προέρχονται από τον ατυχή συνδυασμό επιμέρους επιλογών ή υλικών. Αν και η κάθε επιμέρους επιλογή είναι εύστοχη, ενδέχεται ο συνδυασμός των επιμέρους επιλογών να είναι ασύμβατος και επικίνδυνος
       
      Οι παραπάνω κίνδυνοι μπορούν να προέρχονται από οποιαδήποτε φάση κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου (προμελέτη, μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή, παραλαβή) και ενδέχεται να εμφανιστούν ακόμη και μετά τη λειτουργία του έργου.
       
      Οι σύγχρονες απαιτήσεις
       
      Οι βασικές απαιτήσεις ποιότητας ενός έργου και ιδιαίτερα των κτιρίων, είναι οι εξής:
      • Ευστάθεια και αξιοπιστία
      • Αντοχή στο χρόνο
      • Οικονομία κατασκευής και λειτουργίας
      Ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας και η βελτίωση του μέσου βιοτικού επιπέδου, σε συνδυασμό με την αύξηση των αναγκών των πολιτών, είτε πρόκειται για κατοικία, για εμπορικά κτίρια ή κτήρια συνάθροισης κοινού, οδήγησαν σε σύγχρονες απαιτήσεις “ποιότητας” όπως:
       
      • Ασφάλεια
      • Απαιτήσεις Λειτουργικότητας (πχ επάρκεια, σωστή και οικονομική λειτουργία εγκαταστάσεων, απαιτήσεις δικτύωσης, θερμικής άνεσης, ενεργειακής εξοικονόμησης κλπ)
      • Συντηρησιμότητα
      • Αισθητική και αρμονική ένταξη στο Περιβάλλον
      Μη ικανοποίηση των παραπάνω παραμέτρων με τα δεδομένα της σύγχρονης οικονομίας, τα εξελισσόμενα ήθη της κοινωνίας και την ευρύτερα ισχύουσα νομολογία, μπορεί κάλλιστα να τεκμηριώσει αξίωση για αποζημίωση εις βάρος του Φορέα φερόμενου ως “υπαίτιο” στο έργο.
       
      Οι εμπλεκόμενοι Φορείς
       
      Ο Μηχανικός, από οποιαδήποτε θέση και αν εμπλέκεται στο έργο (Δημόσιος Λειτουργός, Μελετητής, Επιβλέπων, Κατασκευαστής), έχει μερίδιο στην ευθύνη για την αντιμετώπιση των κινδύνων και την επίτευξη των απαιτήσεων του Πελάτη αλλά και του Κοινωνικού Συνόλου για Ποιότητα και Ασφάλεια Κατασκευής. Ο Μηχανικός, δεν είναι ο μόνος και αποκλειστικά υπεύθυνος. Μερίδιο ευθύνης μπορεί να έχουν και άλλοι εμπλεκόμενοι στο έργο, δηλαδή:
      Ο Κύριος του Έργου (σαφής προσδιορισμός αναγκών, χρηματοδότησης, επιλογή συνεργείων, ειλικρινής περιγραφή δεδομένων)
      Η Δημόσια Αρχή (επάρκεια ενημέρωσης για πολύπλοκα θέματα νομοθεσίας, επαρκής έλεγχος, εξυπηρέτηση σε εύλογο χρονικό διάστημα)
      Ο Συμβολαιογράφος ή και ο Δικηγόρος (πχ για την «καθαρότητα» του οικοπέδου)
      Ο Αρχιτέκτων
      Ο Μελετητής
      Ο Επιβλέπων
      Ο Σύμβουλος Ασφάλειας / Τεχνικών Ελέγχων / Ποιότητας
      Ο Εργολάβος Κατασκευαστής
      Οι Υπεργολάβοι
      Οι Προμηθευτές (ποιότητα υλικών, προμήθεια σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα κλπ)

      Οι Ευθύνες
       
      Ποινική ευθύνη: “Όποιος, εκ προθέσεως, από δόλο, ή βαριά αμέλεια ζημιώνει κάποιον τιμωρείται”. Δηλαδή, διώκεται ποινικά. Δεν αρκεί να αποζημιώσει αλλά τιμωρείται με ποινή φυλάκισης, με βάση τον νόμο (Ποινικός Κώδικας).
       
      Αστική Ευθύνη: “Κάθε ενέργεια που ζημιώνει κάποιον, υποχρεωτικά συνεπάγεται την αποκατάσταση της βλάβης από αυτόν, από λάθος του οποίου προήλθε”,. Δηλαδή, σύμφωνα με το νόμο (Αστικός Κώδικας), “όποιος ζημιώνει κάποιον … αποζημιώνει”.
       
      Συμβατική Ευθύνη: Υποχρεώσεις σύμφωνα με τα οριζόμενα στις συμβάσεις που υπογράφουν μεταξύ τους οι φορείς των έργων. Εδώ ισχύουν τα διάφορα πρότυπα Συμβάσεων από τη εγχώρια και διεθνή πρακτική εμπειρία.
       
      Κατανομή Ευθυνών
      Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία
      Σύμφωνα με πρότυπα συμβόλαια τα οποία θα υπογράφουν οι Μηχανικοί (Μελετητές ή Κατασκευαστές) με τους Πελάτες – Εργοδότες τους, τους Υπεργολάβους και Συνεργάτες τους
      Σύμφωνα με την αντικειμενική δυνατότητα ενός εκάστου εκ των Φορέων

      – να προβλέπει μέτρα για αποφυγή, ελαχιστοποίηση και έλεγχο κινδύνων
      – να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ή να περιορίσει τις ζημιογόνες συνέπειες του κινδύνου, όταν αυτός επέλθει. Η τελευταία παράμετρος είναι αυτή που ποικίλει ανάλογα με τις ιδιομορφίες του έργου και ενδέχεται να απαιτεί ενεργοποίηση εμπειρογνωμόνων ή εξειδικευμένων συμβούλων.
       
      Επαγγελματική Ευθύνη Μελετητή–Συμβούλου Μηχανικού
       
      Η Μελέτη είναι «παροχή υπηρεσιών» με εφαρμογή των κανόνων «της τέχνης και της επιστήμης» και όχι «τεχνικό έργο» ή «προϊόν» με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Στην κατηγορία της Μελέτης εντάσσεται και η Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλου σε θέματα Διοίκησης Έργου, Επίβλεψης Έργου, Επιθεώρησης– Ελέγχου Ποιότητας Έργου, Ασφάλειας Έργου κλπ.
       
      Η ευθύνη κατά την άσκηση της αντίστοιχης δραστηριότητος σχετίζεται με «υποχρέωση-ευθύνη επιμέλειας», σε αντίθεση με την περίπτωση τεχνικού έργου ή προϊόντος όπου η αντίστοιχη επαγγελματική ευθύνη του Κατασκευαστή ή Προμηθευτή, σχετίζεται με «υποχρέωση αποτελέσματος», δηλαδή επίτευξη ή παροχή ποιότητας συγκεκριμένων προδιαγραφών.
       
      Η Επαγγελματική Ευθύνη του Μελετητή / Συμβούλου Μηχανικού, είναι η ευθύνη του για ενδεχόμενες ζημιογόνες επιπτώσεις εξαιτίας λάθους ή παράλειψης κατά την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και των σχετικών κανόνων της “Τέχνης και Επιστήμης”.
      Ως Μελετητής νοείται το κάθε Πρόσωπο ή Φορέας, ο οποίος μετέχει στο Σχεδιασμό, Μελέτη, Συντονισμό – Επίβλεψη, Ποιοτικό / Τεχνικό Έλεγχο – Επιθεώρηση. (Σε Κοινοπραξίες /Συμπράξεις Μελετητών, σύμφωνα με τη διεθνή νομολογία και πρακτική, κάθε μέλος ευθύνεται “αλληλέγγυα και εις ολόκληρο”).
       
      Ευθύνη “Κατασκευαστή”
       
      Η έννοια του “Κατασκευαστή” είναι ευρύτερη και θα πρέπει να προσδιοριστεί ευρύτερα. Δεν θα πρέπει να ταυτίζεται με αυτή του Εργολάβου, αλλά να περιλαμβάνει όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της κατασκευής και αυτόματα να καθιστά όλους συνυπεύθυνους.
       
      Ο κατασκευαστής είναι αποκλειστικά υπεύθυνος έναντι του Κυρίου του Έργου για ζημιές στην κατασκευή ή για ζημιές /αστοχίες που εμφανίζονται μέσα σε κάποιο χρονικό διάστημα από την παράδοση του έργου και
      επηρεάζουν την ευστάθεια του έργου
      εκθέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά του ή ακόμη
      επηρεάζουν κάποιο από τα βασικά δομικά στοιχεία του και το καθιστούν επικίνδυνο ή ακατάλληλο για τον προορισμό του.

      Παραγραφή της Ευθύνης
       
      Η επαγγελματική ευθύνη του Μελετητή έχει νόημα και μπορεί να ενεργοποιηθεί μετά την παράδοση-παραλαβή της Μελέτης. Κατά συνέπεια, είναι εύλογο, η σχετική έμφαση να δίνεται στην περίοδο μετά την πρακτική εφαρμογή της Μελέτης και όχι στην αρχική φάση της έκδοσης της Οικοδομικής Άδειας, όταν πρόκειται για κτιριακό έργο ή της δημοπράτησης του αντίστοιχου έργου.
       
      Η εξασφάλιση του εκάστοτε Εργοδότη έναντι του Μελετητή, για μεν την αρχική φάση - συμβατική περίοδο εκπόνησης της μελέτης, επιτυγχάνεται με την «Εγγυητική Επιστολή Καλής Εκτέλεσης» για δε την μετέπειτα χρονική περίοδο από την παραλαβή της επιτυγχάνεται με κατάλληλο «Ασφαλιστήριο Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης» (“Professional Indemnity Insurance”).
       
      Σε ότι αφορά την παραγραφή της ευθύνης επισημαίνεται πως δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυση με την Ποινική Ευθύνη (δόλος ή «βαριά αμέλεια»), η οποία κατά το άρθρο 286 του Ποινικού Κώδικα, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί, πρακτικά δεν παραγράφεται.
       
      Η επαγγελματική αστική ευθύνη με την έννοια της υποχρέωσης να συμπληρώσει παράληψη ή να διορθώσει κάποιο λάθος, είναι λογικό και δίκαιο να παραγράφεται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Στις μελέτες δημοσίων έργων ως χρόνος παραγραφής θεωρείται η εξαετία μετά την παραλαβή της αντίστοιχης μελέτης.
      Στα ιδιωτικά έργα δεν υπάρχει σαφής συγκεκριμένη μνεία και το θέμα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αντίστοιχης σύμβασης ή νομικής επεξεργασίας. Θα μπορούσε όμως να επικαλεσθεί κανείς τη δεκαετία μετά την παραλαβή του αποπερατωμένου έργου, που σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 693), είναι ο χρόνος παραγραφής της ευθύνης του «Κατασκευαστή». Η άποψη αυτή, στηρίζεται στο γεγονός πως, κατά τη διεθνή ασφαλιστική πρακτική, η έννοια του «Κατασκευαστή» περιλαμβάνει όλους όσους εμπλέκονται στη διαδικασία υλοποίησης της κατασκευής. όπου συνήθως εφαρμόζεται η αρχή της συνυπευθυνότητας. Αυτό γιατί είναι πρακτικά δύσκολη η απόδοση ευθυνών.
       
      Η Ελληνική Πραγματικότητα
       
      Στη χώρα μας, ειδικά στο χώρο παραγωγής ιδιωτικών Έργων, ο προσδιορισμός των Ευθυνών είναι ένα σχετικά ασαφές “τοπίο”, που όταν υπάρξει «πρόβλημα» κατά κανόνα απαιτείται νομική υποστήριξη και επίπονες διαδικασίες.
       
      Λαμβάνοντας υπόψη τις αντικειμενικές Συνθήκες παραγωγής ιδιωτικών Έργων, σημειώνεται πως το γενικότερο περιβάλλον, χαρακτηρίζεται από:
      Πολυνομία, πολύπλοκες διαδικασίες και δυσερμήνευτες διατάξεις
      Δυσλειτουργία και ανεπάρκεια υπηρεσιών
      Αδυναμία αποτελεσματικού ελέγχου
      Ανοικτό πεδίο για πολιτικές ή ιδιοτελείς παρεμβάσεις

      Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, στην προσπάθειά της η Πολιτεία να καλύψει το κενό που δημιουργείται, προσθέτει συνεχώς ευθύνες στους Μηχανικούς, ενώ έχει ποινικοποιήσει πλήρως τις ευθύνες τους, ακόμη και την αμέλεια! (Ν. 2331/95, τροποποίηση άρθρου 286 του Ποινικού Κώδικα) Η παγκόσμια αυτή πρωτοτυπία δείχνει ανάγλυφα την ανωριμότητα της Ελληνικής Αγοράς και απαιτεί ολοκληρωμένη αντιμετώπιση από την Πολιτεία και τους Φορείς των Μηχανικών.
       
      Οι ευθύνες του Κατασκευαστή προκύπτουν μάλλον από τη νομολογία και όχι από σαφείς νομοθετικές διατάξεις, αφού ο οποιοσδήποτε μπορεί να εμφανίζεται ως Κατασκευαστής Ιδιωτικών Έργων.
       
      Οι Προμηθευτές προϊόντων ελέγχονται ελάχιστα για την τήρηση προδιαγραφών στα προϊόντα τους.
       
      Αποτέλεσμα, ο Μηχανικός να αποτελεί το εξιλαστήριο θύμα, συγκεντρώνοντας τις ευθύνες όλων σχεδόν των εμπλεκομένων στα ιδιωτικά έργα.
       
      Οι εξελίξεις
       
      Οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις σε σχέση με αρμοδιότητες, υποχρεώσεις και αντίστοιχες Ευθύνες των εμπλεκόμενων Φορέων θα πρέπει απαραίτητα να ακολουθούν τις ακόλουθες βασικές αρχές:
      Ο Ιδιοκτήτης (εργοδότης) ή εξουσιοδοτημένο πρόσωπο “αιτεί” την έκδοση άδειας δόμησης, υποβάλλοντας κατάλληλα δικαιολογητικά και στοιχεία που αποδεικνύουν την κυριότητα και νομιμότητα της κατασκευής
      Η Αρμόδια Υπηρεσία “ελέγχει” την πληρότητα των στοιχείων και των δηλώσεων που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη χορήγηση άδειας δόμησης
      Οι Μελετητές οφείλουν να εκπονούν τις Μελέτες σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος και του διαγράμματος κάλυψης και σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν τις προδιαγραφές εκπόνησης μελετών και τους κανονισμούς που ισχύουν και να υποβάλουν σχετική δήλωση
      Οι Επιβλέποντες Μηχανικοί οφείλουν να επιβλέπουν τις εργασίες δόμησης, ώστε αυτές να εκτελούνται σύμφωνα με τα εγκεκριμένα στοιχεία του τοπογραφικού διαγράμματος, του διαγράμματος κάλυψης και της μελέτης που υποβλήθηκε και να υποβάλουν σχετική δήλωση

      Οι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, οι οποίοι ασχολούνται με τα κτιριακά έργα έχουν να αντιμετωπίσουν τις εξής ευθύνες:
      Σύνταξη Μελετών και Σχεδίων
      Σύνταξη Φακέλου / Σχεδίου Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΕ – ΣΑΕ)
      Χρονοδιαγράμματα Κατασκευής
      Σύνταξη Προϋπολογισμού Έργου
      Επίβλεψη Εφαρμογής Μελέτης και Κατασκευής
      Επίβλεψη των φάσεων Κατασκευής και των Μέτρων Ασφαλείας
      Παραλαβή του αποπερατωμένου Έργου

      Για τις παραπάνω ευθύνες του είναι υπόλογος έναντι:
      Του ιδιοκτήτη (ΚτΕ)
      Των Υπηρεσιών του Δημοσίου
      Του Εργατοτεχνικού Προσωπικού
      Του Κατασκευαστή
      Διαφόρων “Τρίτων”.

      Εύκολα διαπιστώνει κανείς πως η παραπάνω κατάσταση δημιουργεί αντικειμενικά μεγάλη επαγγελματική ανασφάλεια και αβεβαιότητα, Ευθύνες τις οποίες αρκετοί Μηχανικοί έχουν βιώσει στην πράξη με ενίοτε επώδυνο τρόπο.
       
      Για αυτό το λόγο, πέρα από την επιδίωξη του κάθε Μηχανικού (ατομικά ή με τα συλλογικά του Όργανα) για εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, θα πρέπει συγχρόνως να υπάρξει η κατάλληλη μέριμνα για οργάνωση στην πράξη της απαραίτητης “άμυνας”. Προς τούτο, πρέπει να αξιοποιηθεί η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης, που φαίνεται να είναι η πλέον γόνιμη και αξιόπιστη λύση στο όλο πρόβλημα των Ευθυνών. Θεσμός, που είναι δοκιμασμένος με επιτυχία στις υπόλοιπες προηγμένες χώρες εδώ και αρκετά χρόνια.
       
      Συμπεράσματα
       
      Ο Μηχανικός ασκεί ένα σύνθετο επάγγελμα που μοιραία συνεπάγεται Κινδύνους οι οποίοι δεν μπορούν να εξαλειφθούν και Ευθύνες τις οποίες πρέπει να τις αναλάβει, στον βαθμό που του αναλογούν.
       
      Η Πολιτεία θα πρέπει να «ξεκαθαρίσει” το τοπίο των ευθυνών ως βασική υποχρέωσή της απέναντι στο Κοινωνικό Σύνολο
       
      Οι Υπηρεσίες της Πολιτείας δεν πρέπει να είναι στο απυρόβλητο, αλλά να αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν
       
      Η Ποινική Ευθύνη συνδέεται με τιμωρία και δεν ασφαλίζεται. Απεναντίας, η Αστική Ευθύνη ασφαλίζεται. Πρέπει συστηματικά να εφαρμοσθεί και στη χώρα μας
       
      Η Ασφάλιση είναι ένας δόκιμος τρόπος για τον περιορισμό των αβεβαιοτήτων και των κινδύνων που προέρχονται από τις ευθύνες, στο βαθμό που είναι ουσιαστική και βασίζεται σε αξιόπιστα ασφαλιστήρια συμβόλαια και σωστές υπηρεσίες, που να οδηγούν σε δίκαια αποζημίωση, χωρίς χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες.
       
      Η θεσμοθέτηση της ασφαλιστικής κάλυψης της Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης του Μηχανικού (Φυσικό Πρόσωπο ή Οργανωμένη Εταιρία), παρέχοντος Υπηρεσίες Μελετητή – Επιβλέποντα – Συμβούλου και της ασφαλιστικής κάλυψης της 10ετους εγγύησης του Κατασκευαστή (στην ευρεία του έννοια), πιστεύεται πως είναι τα “εργαλεία” που θα λύσουν το πρόβλημα του βάρους της Ευθύνης και θα οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό του συστήματος παραγωγής Έργων στη χώρα μας.
       
      Οι Μηχανικοί και οι Φορείς τους θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση του θεσμού της Ασφάλισης και την ανάδειξη του ουσιαστικού ρόλου της, προς όφελος των Μηχανικών με την ιδιότητα του Μελετητή – Επιβλέποντα ή του Εργολάβου - Κατασκευαστή.
       
      Από τον κ. Γιώργοο Κουτίνα, Μηχανικός ΕΜΠ & ENSPM Γαλλίας, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων σε θέματα αστικής ευθύνης, επιχειρηματικών κινδύνων & τεχνικών έργων.
      **********************(Διεγράφη διαφημιστική παραπομπή)****************
       
       
      Το Φόρουμ δεν είναι μέσο διαφήμισης και φυσικά δεν εξυπηρετεί τέτοιους σκοπούς.
      Θα σας παρακαλούσα λοιπόν να σεβαστείτε του Κανόνες Συμμετοχής και ειδικότερα το Νο 7 αυτών και να μην επαναληφθεί ανάλογο προμοτάρισμά σας.
       
      ilias
      Περισσότερα...

      2866 • 4

    20. Αρθρογραφία

      Οδηγός για μεταβιβάσεις ακινήτων και προθεσμίες

      Engineer

      Μεγάλος συνωστισμός παρατηρείται στα συμβολαιογραφία τον τελευταίο μήνα, όπου τρέχουν οι πολίτες για να μεταβιβάσουν τα ακίνητά τους, κυρίως με γονικές παροχές, πριν το τέλος του έτους και να προλάβουν την επικείμενη αύξηση των αντικειμενικών αξιών και την εφαρμογή της ταυτότητας του κτιρίου που θα ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2022. Η υπογραφή όμως ενός συμβολαίου προϋποθέτει μια σειρά εγγράφων που είναι δύσκολο να συγκεντρώσει ο πολίτης μέσα σε λίγες μέρες, με αποτέλεσμα να υπάρχει επίσης πίεση σε πολλούς κλάδους και υπηρεσίες που σχετίζονται με τα ακίνητα όπως: στους λογιστές, στους μηχανικούς, στους δήμους, στα υποθηκοφυλακεία, στα κτηματολογικά γραφεία κλπ ώστε να προλάβουν την έκδοση των εγγράφων και να μην χαθούν οι προθεσμίες.
      Έτσι το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα προβεί σε νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα δίνεται παράταση έως τις 15 Ιανουαρίου του 2022 για την υπογραφή των συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με την προϋπόθεση να έχει υποβληθεί η σχετική δήλωση στην εφορία για γονικές παροχές ή αγοραπωλησίες μέχρι τέλος του έτους.
      Όσοι δεν κλείσουν τις υποθέσεις τους έως το τέλος Δεκεμβρίου θα επιβαρυνθούν με σημαντικά πρόστιμα σε αδήλωτα τετραγωνικά και με τσουχτερές αυξήσεις στη φορολογία ακόμα και για αγορά πρώτης κατοικίας λόγω των νέων αντικειμενικών τιμών.
      Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας θα έχουμε μεγάλη αύξηση των αντικειμενικών αξιών και πρέπει να ολοκληρώσουν γρήγορα τις μεταβιβάσεις οι ενδιαφερόμενοι; Τα Ιόνια Νησιά, η Ρόδος, η Κως, το Ηράκλειο, το Ναύπλιο, το Βόρειο Αιγαίο, αρκετά από τα νησιά των Κυκλάδων και πολλές περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Επίσης σημαντικές αυξήσεις θα γίνουν και σε κάποιες φθηνές περιοχές όπως για παράδειγμα στο Κερατσίνι θα έχουμε αύξηση κατά 33%, στον Κορυδαλλό κατά 25%, στη Δραπετσώνα κατά 28%. 
      Σε ποιες περιοχές της Μαγνησίας αυξάνονται οι αντικειμενικές αξίες; Στον Βόλο καταγράφεται μία αύξηση περίπου από 10% μέχρι 20%. Στα νησιά της Σκιάθου και της Σκοπέλου, λόγω του τουριστικού ενδιαφέροντος η αύξηση είναι 30% και περισσότερο. Παράλληλα, με τα νησιά των Βορείων Σποράδων, αυξήσεις παρουσιάζονται και σε περιοχές του Πηλίου, όπως η Λαμπινού, η Μηλίνα, η Τσαγκαράδα, η Ανω Γατζέα, το Παπά Νερό, η Αφησσος, τα Καλά Νερά, το Λεφόκαστρο, το Χόρτο, η Κάτω Γατζέα, με τις αυξήσεις στις συγκεκριμένες ζώνες των περιοχών αυτών να κυμαίνονται περίπου από 10% ώς 20% σε σχέση με τις προηγούμενες αξίες.
      Αντίθετα, διαφορετική είναι η εικόνα σε Δήμους της Μαγνησίας, όπως ο Δήμος Νοτίου Πηλίου, ο Δήμος Ρήγα Φεραίου και ο Δήμος Ζαγοράς – Μουρεσίου, όπου ο μέσος όρος της μεταβολής των τιμών των ζωνών διαμορφώνεται σε 6%, 5% και 5% αντίστοιχα.
      Η μεγαλύτερη αύξηση στο Μαλάκι
      Η μεγαλύτερη αύξηση στον Νομό Μαγνησίας είναι στο Μαλάκι της Τοπικής Κοινότητας Αγίου Βλασίου, καθώς πρόκειται για νέα ζώνη, αφού μέχρι πρότινος ήταν εκτός του αντικειμενικού συστήματος, και παρουσιάζει αύξηση 92% με την τιμή ζώνης να αυξάνεται στα 1.150 ευρώ από 600 ευρώ που είναι τώρα.
      Ποια είναι τα δικαιολογητικά για μεταβίβαση ενός ακινήτου; Τα βασικά δικαιολογητικά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης ενός ακινήτου στην περίπτωση της αγοραπωλησίας είναι τα εξής:
      Τίτλος ιδιοκτησίας Οικοδομική άδεια Φωτοτυπίες ταυτοτήτων των συμβαλλόμενων μερών, ΑΦΜ και ΔΟΥ εισοδήματος Έγγραφο περαίωσης διαδικασίας ρύθμισης του ακινήτου Βεβαίωση αυτοψίας μηχανικού Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Φορολογική ενημερότητα του ιδιοκτήτη Ασφαλιστική ενημερότητα του ιδιοκτήτη Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ Πιστοποιητικό περί μη οφειλής φόρου κληρονομιάς/γονικής παροχής/δωρεάς Βεβαίωση του δήμου από την οποία προκύπτει ότι δεν οφείλεται Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) για το μεταβιβαζόμενο ακίνητο  
      Τι γίνεται με τις κληρονομιές; Οι κληρονομιές εξακολουθούν να φορολογούνται με συντελεστές που κυμαίνονται από 1,5% έως και 10% ανάλογα με την αξία της περιουσίας με απαλλαγή για τις πρώτες 150.000 ευρώ. Ωστόσο οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις θα προκύψουν μετά την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από την 1η Ιανουαρίου 2022, κυρίως για όσους κληρονομούν ακίνητα σε περιοχές οι οποίες εντάσσονται για πρώτη φορά στο σύστημα των αντικειμενικών αξιών όπου οι τιμές ζώνης θα έχουν σημαντική αύξηση.
      Ειδικά για την πρώτη κατοικία, η κληρονομιά είναι αφορολόγητη μέχρι τα ακόλουθα όρια αντικειμενικών αξιών:
      -200.000 ευρώ, αν το παιδί είναι άγαμο
      -250.000 ευρώ, αν το παιδί είναι έγγαμο
      -275.000 ευρώ, αν το παιδί έχει ένα δικό του παιδί
      -300.000 ευρώ, αν το παιδί έχει δύο δικά του παιδιά
      -330.000 ευρώ, αν το παιδί έχει τρία δικά του παιδιά.
       
      Τι προσέχουμε στις γονικές παροχές; Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ για γονικές παροχές ή δωρεές ισχύει για δωρεές μεταξύ συζύγων ή προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή για δωρεές από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή για δωρεές από παιδιά σε γονείς.
      Γονικές παροχές και δωρεές προς τους συγγενείς της α’ κατηγορίας που υπερβαίνουν τα 800.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 10%.
      Τι πρέπει να κάνει ο κάθε ιδιοκτήτης; 1ον) Βρίσκουμε στο αρχείο μας την οικοδομική άδεια ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο νομιμότητας του κτιρίου μας (π.χ. νομιμοποίηση με νόμο Τρίτση, εξαίρεση από κατεδάφιση κλπ). Σε περίπτωση που δεν έχουμε το έγγραφο, μπορούμε να το προμηθευτούμε μετά από σχετική αίτηση από το αρχείο της Πολεοδομίας.
      2ον) Κάνουμε σύγχρονα τοπογραφικά διαγράμματα για τα οικόπεδα και τα αγροτεμάχια, για τα οποία δεν υπάρχει ακριβή μέτρηση στα συμβόλαια μας, αλλά γράφονται «περίπου».
      3ον) Τακτοποιούμε τα αυθαίρετα τμήματα του ακινήτου (π.χ. πατάρια, κλείσιμο ημιυπαίθριου, αποθήκη, υπόγεια κλπ), για να μπορέσουμε να τα δηλώσουμε στη συνέχεια.
      4ον) Ελέγχουμε και διορθώνουμε τα τετραγωνικά μέτρα της οικοδομής που δηλώνουμε στο Ε9, ώστε να ταυτίζονται με τα τετραγωνικά που αναγράφονται στο έντυπο της Οικοδομικής Άδειας και συμπληρώνουμε τα τετραγωνικά που έγινε τακτοποίηση.
      5ον) Δηλώνουμε στον Δήμο, τα επιπλέον τετραγωνικά μέτρα των κτισμάτων, για να έχουμε απαλλαγή αναδρομικών δημοτικών φόρων, τελών, προστίμων και προσαυξήσεων που φτάνουν το 200%, ενώ για τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, τα πρόστιμα θα είναι πολλαπλάσια.
       
      Ποιες προθεσμίες «τρέχουν» για αυθαίρετα, δηλώσεις τετραγωνικών στον Δήμο, κτηματολόγιο, δασικούς χάρτες και «Εξοικονομώ»; ΑΔΗΛΩΤΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣ: Λήγει στις 31 Δεκεμβρίου η διόρθωση των «ξεχασμένων» τετραγωνικών στους Δήμους της χώρας. ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΟΥ ΚΗΡΥΧΘΗΚΑΝ ΤΟ 2020 ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΑΣΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ: Παράταση ανακοίνωσε η κυβέρνηση στις δηλώσεις αυθαιρέτων κτισμάτων που δεν έχουν οικοδομική άδεια καθώς και των κτισμάτων που έχουν σοβαρές και μεγάλες αυθαιρεσίες και ανήκουν στην κατηγορία 5 του ισχύοντος νόμου περί αυθαιρέτων. Η προθεσμία έληξε στις 9 Δεκεμβρίου, αλλά θα παραμείνει ανοικτή. ΔΗΛΩΣΗ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Ανοίγει μέσα στο Δεκέμβριο η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη δήλωση κτισμάτων που έχουν νόμιμη οικοδομική άδεια και βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων, προκειμένου να γίνει ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκ νέου αναθεώρησης του δασικού χάρτη αρχές του 2022 και να εξαιρεθούν. ΔΗΛΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΜΕ ΝΟΜΙΜΗ ΕΚΧΕΡΣΩΣΗ ΕΝΤΟΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ: Επίσης μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 θα πρέπει να γίνει και η δήλωση αγροτικών ακινήτων που έχουν νόμιμη άδεια εκχέρσωσης με πράξεις της διοίκησης, ώστε να αναμορφωθούν οι δασικοί χάρτες που θα αναρτηθούν αρχές του 2022. ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΑΣΙΚΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ: Η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων για τους δασικούς χάρτες των οποίων η ανάρτηση υλοποιείται εντός του 2021, παρατείνεται από τη λήξη της, για τέσσερις (4) μήνες. Η ως άνω παράταση επεκτείνεται για είκοσι (20) επιπλέον ημέρες για όσους κατοικούν μόνιμα ή διαμένουν στην αλλοδαπή. Η νέα καταληκτική ημερομηνία διαφέρει ανάλογα με την περιοχή και είναι από τέλος Μαρτίου του 2022 έως αρχές Απριλίου 2022. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Λήγει στο τέλος Δεκεμβρίου του 2022 η παράταση που έδωσε η κυβέρνηση για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις κτηματολογίου χωρίς πρόστιμα. ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ»: Οι αιτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου. Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα 50 ημερών από την καθορισμένη ημερομηνία έναρξης και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.
      Περισσότερα...

      2844 • 11

    21. Αρθρογραφία

      Η πολύπλοκη νομοθεσία θα οδηγήσει σε μια νέα "γενιά τακτοποιημένων αυθαιρέτων"

      Engineer

      Φόβους ότι η πολύπλοκη νομοθεσία θα οδηγήσει σε μια νέα «γενιά τακτοποιημένων αυθαιρέτων», λόγω λαθών από άγνοια ή βιασύνη στις δηλώσεις, εξέφρασε η τοπογράφος μηχανικός, M.Sc. Πολεοδομίας - Χωροταξίας, Γραμματή Μπακλατσή, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014 και ώρα 19.00 στο αμφιθέατρο του Τ.Ε.Ε. Μαγνησίας, με θέμα την "Αυθαίρετη Δόμηση".
       
      Οπως ανέφερε "ο Νόμος βάζει ένα σημαντικό θέμα όσον αφορά τη βεβαίωση του μηχανικού για τη σύνταξη κάθε συμβολαιογραφικής πράξης, που δεν είναι απλώς ένα δικαιολογητικό, αλλά ουσιαστικά εκείνος ο τρόπος για να σταματήσει η αυθαίρετη δόμηση και να μπει κόκκινη γραμμή. Ο μηχανικός θα πρέπει να είναι προσεκτικός στην έκδοση αυτών των βεβαιώσεων για το τι είναι αυθαίρετο ή μπορεί να υπαχθεί στις κατηγορίες των αυθαιρέτων. Εχουμε, όμως, πάρα πολλές επιφυλάξεις για τον τρόπο που γίνεται η όλη διαδικασία, γιατί ναι μεν ο Νόμος είναι στο τελείωμά του καθώς λήγει 5 Φεβρουαρίου, όμως το τοπίο είναι πολύ θολό και υπάρχουν πολλά προβλήματα" σύμφωνα με τον taxydromos.gr
       
      Φοβάμαι, συμπλήρωσε, ότι "σε λίγο καιρό θα μιλάμε για μία καινούργια γενιά αυθαιρέτων, των τακτοποιημένων αυθαιρέτων. Ενώ τακτοποιούμε αυθαίρετα, ίσως ο τρόπος που γίνεται αυτό να μην είναι ο σωστός όσον αφορά στο πρόστιμο, το χρόνο απόδειξης της δημιουργίας του. Αυτά θα φανούν στην πορεία, στην ταυτότητα του κτιρίου, όπου εκεί θα βγουν όλα τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί" κατέληξε.
       
      Παράλληλα, στη ημερίδα ο κ. Γεώργιος Σιμώνης, Πολιτικός Μηχανικός, Μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ Μαγνησίας τόνισε ότι είναι σημαντικό ο συγκεκριμένος νόμος να συμπεριλάβει ως απαραίτητη προϋπόθεση τη μελέτη στατικής επάρκειας, ακόμη και των κατοικιών, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει και αυτό αποδεικνύει την καθαρά εισπρακτική λογική του μέτρου
       
      Ο δικηγόρος Νικόλαος Μόσχος, παρουσίασε κωδικοποίηση αποφάσεων, κυρίως δικαστικών, σχετικά με τη διαδικασία της ένστασης κατά της έκθεσης αυτοψίας αυθαιρέτου, και αναφέρθηκε στη διαδικασία που ακολουθείται στο ΣΥΠΟΘΑ, ένα πρακτικό ζήτημα που αφορά δικηγόρους και μηχανικούς και έχει απασχολήσει πολλές φορές τα διοικητικά κυρίως δικαστήρια.
       
      Τέλος ο κ. Γιάννης Κόνσουλας, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Λάρισας, επισήμανε ότι "Σε όλες τις περιόδους της ελληνικής δημοκρατίας, ακόμα και της βασιλευομένης, είχαμε φαινόμενα αυθαίρετης δόμησης, και στο τέλος τα αυθαίρετα νομιμοποιήθηκαν. Βλέπουμε ότι η αναστολή κατεδάφισης ή νομιμοποίηση των αυθαιρέτων έχει καταντήσει έθιμο για την ελληνική κοινωνία. Και μέσα από αυτό, αναδεικνύεται το πελατειακό κράτος που, πιεζόμενο από πολίτες, αραιά και που, προχωρά στην τακτοποίηση ή αναστολή κατεδάφισης.
       
      Με πρόσφατη νομολογία που είναι ακόμη αδημοσίευτη μπαίνει νέα κόκκινη γραμμή και δέχεται τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων που χτίστηκαν μέχρι 28 Ιουλίου του 2011". Οσον αφορά στην τακτοποίηση, τόνισε ότι οι ημιυπαίθριοι χώροι και τα αυθαίρετα κτίσματα έχουν δώσει περί τα 2,33 δισ. ευρώ εκ των οποίων μόνο το 2,5% κρατήθηκε για το πράσινο ταμείο, ενώ τα υπόλοιπα, που είναι στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, μένει με διυπουργική απόφαση να πάνε στην τρύπα του προϋπολογισμού.
       
      Πηγή: http://www.buildnet.gr/default.asp?pid=235&la=1&catid=213&artid=13955
      Περισσότερα...

      2831 • 35

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.