Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    407 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      nikos marsellos

      Η ανθεκτικότητα ενός σκυροδέματος (DURABILITY) εξαρτάται από πολλούς παράγοντες : πχ από τον λόγο Νερού/Τσιμέντου =0.50 , από την επικάλυψη του σιδηροπλισμου >40-45 mm, από  την επιτυχή Διάστρωση - Συμπύκνωση - Συντήρηση ( Curing) του Σκυροδέματος >7 ημέρες και από την ελάχιστη περιεκτικότητα σε  τσιμέντο > 300-320 κιλά /κυβικό , που συνεπάγεται πχ μια  ελάχιστη   συμβατική αντοχή… πχ C30/37.
      Βλέπε Πίνακα : Β2-7 του ΚΤΣ -2016 και Annex F and F1 /EN 206 -2021
      Βλέπε και Διάγραμμα : 44 παράγοντες για την ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ενός σκυροδέματος.
      Ας μην συγχέουμε την διαρκείας ζωής - Ανθεκτικότητα - ενός Σκυροδέματος με την Κατηγορία Αντοχής του.

      Διάγραμμα-ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ-2015.pdf
    2. Αρθρογραφία

      GTnews

      Στην Αθήνα, για πρώτη φορά, πραγματοποιήθηκε Διημερίδα του «European Association of Guarantee Institutions» (AECM), του πανευρωπαϊκού οργανισμού εγγυοδοτικών φορέων, παρουσία αντιπροσωπειών από όλη την Ευρώπη. Ο τίτλος της Διημερίδας ήταν «Ένα βήμα πέρα από την εγγυοδοσία – οι υπηρεσίες και τα προϊόντα των εγγυοδοτικών οργανισμών». Τους συνέδρους υποδέχτηκε ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, ο οποίος κατά την ομιλία του παρουσίασε τις καινοτόμες δράσεις του Ταμείου, την επιτυχημένη σύμπραξη με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB),τις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που διανοίγονται στην ελληνική οικονομία. 
      Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου όπου συζητήθηκε ο ρόλος της εγγυοδοσίας στον ευρωπαϊκό χώρο αλλά και οι δυνατότητες που αυτή παρέχει στην αγορά και ειδικότερα στις ΜμΕ. Παρουσιάστηκαν τα δεδομένα για την επόμενη μέρα της εγγυοδοσίας ως υπηρεσία, καθώς και το συνολικό χαρτοφυλάκιο επιλογών και προϊόντων που δημιουργούνται για την υποστήριξη των επιχειρήσεων.
      Κατά τη διάρκεια της Διημερίδας, η διοργάνωση της οποίας αποτελεί «ψήφο εμπιστοσύνης» στο έργο του ΤΜΕΔΕ, αλλά και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ειδικά μετά την εκλογή της CEO, Αθηνάς Χατζηπέτρου στο Δ.Σ. του AECM, συζητήθηκαν οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και δόθηκε έμφαση μεταξύ άλλων στην αναζήτηση λύσεων που συνδέουν τα οφέλη της εγγυοδοσίας με τα κριτήρια ESG.
      Στις εισηγήσεις τους, οι ομιλητές τόνισαν ότι τα νέα προϊόντα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τους κινδύνους που ελλοχεύουν πίσω από τις εγγυήσεις και ειδικότερα τα κριτήρια ESG. Ενδιαφέρον προκάλεσε και η αναφορά στο ρόλο που διαδραματίζουν οι εγγυήσεις σε διεθνές επίπεδο, καθώς και νέα εγγυοδοτικά προϊόντα, τα οποία στοχεύουν στην ενίσχυση κυρίως των ΜμΕ.
    3. Αρθρογραφία

      GTnews

      Δύο χρόνια πέρασαν από την ημέρα που τέθηκε σε λειτουργία για το ευρύ κοινό, η Γεωπύλη INSPIRE του Ελληνικού Κτηματολογίου, που δημιουργήθηκε με σκοπό την εναρμόνιση των δεδομένων του με τις απαιτήσεις της Οδηγίας INSPIRE (2007/2/ΕΚ). Παρέχει δε, βάσει των απαιτήσεων συμβατότητας και κανόνων εφαρμογής που ορίζει η Οδηγία αυτή, τη δυνατότητα σε όλους τους δυνητικούς χρήστες, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, να αναζητούν γεωχωρικά δεδομένα του Ελληνικού Κτηματολογίου, να τα βλέπουν, να τα εντάσσουν στις εφαρμογές τους, να ενημερώνονται για τους όρους χρήσης τους και να τα τηλεφορτώνουν (download) 24 ώρες τη μέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Τέτοιου είδους δεδομένα, που φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή στη Γεωπύλη INSPIRE, είναι οι κτηματολογικοί χάρτες των περιοχών λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου, οι κτηματολογικές ενότητες, οι κτηματολογικοί τομείς, τα διοικητικά όρια των τοπικών δήμων και κοινοτήτων (σύμφωνα με την κτηματογράφηση) και τα στοιχεία του γεωδαιτικού και χαρτογραφικού συστήματος της χώρας.

      Η Γεωπύλη η  οποία αναπτύχθηκε με συγχρηματοδότηση της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία» 2014-2020 (ΕΠΑνΕΚ 2014-2020), εξυπηρετεί περί τις 3.000 - 4.000 «συνδέσεις» την ημέρα, ενώ, καθ’ όλη τη διάρκεια της δίχρονης λειτουργίας της, έχει εξυπηρετήσει πάνω από δύο εκατομμύρια αιτήματα.  
      Η χρήση της βρίσκει εφαρμογή σε δεκάδες δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα καθημερινά και εκτείνονται από τις πλέον απλές (όπως ο εντοπισμός ενός ακινήτου) έως τις πλέον σύνθετες (π.χ. διενέργεια μελετών ή ερευνητικών έργων).
      Έχει δε, συμβάλει στο να καλύψει η χώρα μας έγκαιρα τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στην θεματική κατηγορία των κτηματολογικών στοιχείων.
      Πέραν των ενημερώσεων των υπαρχόντων στοιχείων της που γίνονται σε τακτική βάση, η Γεωπύλη θα μπορούσε να εμπλουτιστεί και με επιπλέον γεωχωρικά δεδομένα που δημιουργούνται μέσω της διαδικασίας σύνταξης και λειτουργίας του Κτηματολογίου. Επίσης θα μπορούσε να εμπλουτιστεί και με άλλα γεωδαιτικά και χαρτογραφικά δεδομένα, που προκύπτουν μέσω άλλων δράσεων του Κτηματολογίου, αυξάνοντας έτσι συστηματικά το πλήθος των διαθέσιμων στοιχείων και συμβάλλοντας στην εδραίωση της Γεωπύλης ως κεντρικού πυλώνα πρόσβασης στα βασικά χαρτογραφικά και κτηματολογικά στοιχεία της χώρας. Αυτή η εξέλιξη, όχι απλώς θα συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών της χώρας σε βασικά γεωχωρικά δεδομένα, αλλά θα παίξει σημαντικό ρόλο και στην ανάπτυξη της Εθνικής Υποδομής Γεωχωρικών Δεδομένων της χώρας (ΕΥΓΕΠ), κάτι που είναι ζητούμενο για την Ελληνική Πολιτεία εδώ και πολλά χρόνια.
      Σχετικός σύνδεσμος: https://www.ktimatologio.gr/el/e-services/geopyli-inspire-ellinikoy-ktimatologioy

    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 4014/11 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος» (ΦΕΚ 209/Α/2011).
      Με τον νόμο, εισάγονται εκτός των άλλων και οι εξής καινοτομίες:
      απλοποιούνται και εξορθολογίζονται οι διαδικασίες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων και δραστηριοτήτων και μειώνεται ο απαιτούμενος χρόνος για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων. μειώνεται ο αριθμός των έργων και δραστηριοτήτων για τα οποία απαιτείται υποβολή και αξιολόγηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να αδειοδοτηθούν περιβαλλοντικά. θεσπίζονται υποχρεωτικοί περιοδικοί τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι από αρμόδιες υπηρεσίες και ιδιώτες επιθεωρητές με στόχο την πραγματική διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος καταργούνται αλληλοεπικαλυπτόμενες αδειοδοτήσεις (άδεια διάθεσης λυμάτων, άδειες διαχείρισης μη επικινδύνων και επικινδύνων αποβλήτων, έγκριση επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση) και ενσωματώνονται στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. για την έκδοση των Αποφάσεων Έγκρισης περιβαλλοντικών Όρων καταργούνται οι συνυπογραφές άλλων Υπουργών. επιμηκύνεται η διάρκεια ισχύος των Αποφάσεων έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) σε 10 έτη, ή σε 12 για έργα που διαθέτουν ISO, ή σε 14 για όσα διαθέτουν EMAS και παρατείνεται η διάρκεια ισχύς των υφιστάμενων ΑΕΠΟ μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοσή τους καταργείται η υποχρέωση υποβολής προμελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και καθίσταται πλέον η υποβολή της προαιρετική. για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων εντός του δικτύου Natura 2000, προβλέπεται η υποβολή και αξιολόγηση «Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης» προβλέπεται η δημιουργία Ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου και Ηλεκτρονική υποβολή της ΜΠΕ και παρακολούθηση της διαδικασίας έκδοσης ΑΕΠΟ ή τροποποίησης/ανανέωσης κλπ. δημιουργείται η Περιβαλλοντική Ταυτότητα Έργου, που θα περιλαμβάνει κάθε περιβαλλοντική πληροφορία για το έργο. Ειδικότερα:
      Με την ΥΑ 1958/12 (ΦΕΚ 21/Β/2012) όλα τα έργα και οι δραστηριότητες για τα οποία απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση έχουν καταταγεί σε δυο κατηγορίες: την Α (η οποία υποδιαιρείται στις υποκατηγορίες Α1 και Α2) και την Β και σε 12 ομάδες κοινές για όλες τις κατηγορίες. Στην υποκατηγορία Α1 κατατάσσονται τα έργα και οι δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, ενώ στην υποκατηγορία Α2 κατατάσσονται τα έργα και οι δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
      Η κατηγορία Β περιλαμβάνει έργα και δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
      Οι ομάδες αυτές είναι οι ακόλουθες:
      ομάδα 1η: Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών
      ομάδα 2η: Υδραυλικά έργα
      ομάδα 3η: Λιμενικά έργα
      ομάδα 4η: Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών
      ομάδα 5η: Εξορυκτικές δραστηριότητες
      ομάδα 6η: Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπλασης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής
      ομάδα 7η: Πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις
      ομάδα 8η: Υδατοκαλλιέργειες
      ομάδα 9η: Βιομηχανικές και συναφείς εγκαταστάσεις
      ομάδα 10η: Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
      ομάδα 11η: Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών
      ομάδα 12η: Ειδικά έργα και δραστηριότητες
      Για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων της Α κατηγορίας, ακολουθείται συνοπτικά η εξής διαδικασία:
      Ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας, εφόσον το επιθυμεί, ζητά από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή γνωμοδότηση Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ).
      Κατόπιν και εφόσον δοθεί θετική γνωμοδότηση ΠΠΠΑ, ή για περιπτώσεις που δεν έχει επιλεγεί από τον φορέα του έργου η υποβολή φακέλου ΠΠΠΑ, υποβάλλεται Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Η ΜΠΕ δημοσιοποιείται και ολοκληρώνεται η διαδικασία διαβούλευσης επ΄αυτής και η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή αφού αξιολογήσει και σταθμίσει τις σχετικές γμωμοδοτήσεις και απόψεις συντάσσει την ΑΕΠΟ ή την απόφαση απόρριψης.
      Αρμόδια υπηρεσία για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών μελετών των έργων και δραστηριοτήτων Α1 υποκατηγορίας είναι η Δ/νση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων (ΔΙΠΑ) του ΥΠΕΚΑ και μέχρι τη σύστασή της, η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ), ή το Τμήμα Γενικών Περιβαλλοντικών Θεμάτων της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ή το Τμήμα Βιομηχανιών της Δ/νσης Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Θορύβου (ΕΑΡΘ), ανάλογα με την ομάδα του έργου ή της δραστηριότητας. Οι ΑΕΠΟ για τα έργα και τις δραστηριότητες Α1 υποκατηγορίας είναι αποφάσεις Υπουργού ΠΕΚΑ.
      Για τα έργα και δραστηριότητες Α2 υποκατηγορίας αρμόδιες υπηρεσίες είναι οι υπηρεσίες περιβάλλοντος των οικείων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και οι ΑΕΠΟ είναι αποφάσεις των Γενικών Γραμματέων αντίστοιχα.
      Για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων Β κατηγορίας δεν απαιτείται η υποβολή και αξιολόγηση ΜΠΕ, αλλά υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των απαιτούμενων κατά περίπτωση αδειών που προβλέπονται για την κατασκευή, εγκατάσταση ή λειτουργία τους.
      Έως την έκδοση του συνόλου των επιμέρους κανονιστικών πράξεων που προβλέπονται στο ν. 4014/11, ισχύουν οι μεταβατικές διατάξεις (άρθρο 30 του νόμου).
      Πορεία Υλοποίησης του Ν. 4014/2011
      N. 4014/2011 ΦΕΚ 209/Α 21.09.2011
      Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος
      Κανονιστικές διατάξεις του ν. 4014/11, που έχουν εκδοθεί:
      – Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με αρ.167563/13 (ΦΕΚ 964/Β/13) με την οποία εξειδικεύονται οι διαδικασίες και τα ειδικότερα κριτήρια περιβαλλοντικής αδειοδότησης
      – Προδιαγραφές της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΦΕΚ 2436/Β/2013) για έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Β του άρθρου 10 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α΄ 209)
      – Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με αρ. 1958/12 (ΦΕΚ 21/Β/12) κατάταξης των έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες/ υποκατηγορίες ανάλογα με τις δυνητικές περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις καθώς και σε ομάδες ομοειδών έργων-δραστηριοτήτων .
      – Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με αρ. 20741/12 (ΦΕΚ 1565/Β/12) τροποποίησης και συμπλήρωσης της ΥΑ 1958/12
      – Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με αρ. 15277/12 (ΦΕΚ 1077/Β/12) με την οποία εξειδικεύονται οι διαδικασίες για την ενσωμάτωση στις ΑΕΠΟ και στις ΠΠΔ της έγκρισης επέμβασης σε δάση-δασικές εκτάσεις.
      – Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) με αρ. 21697/12 (ΦΕΚ 224/ΥΟΔΔ/12) συγκρότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ)
      – Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με αρ. 21398/12 (ΦΕΚ 1470/Β/12) για την ίδρυση και λειτουργία ειδικού δικτυακού τόπου για την ανάρτηση των ΑΕΠΟ και των αποφάσεων ανανέωσης/τροποποίησης ΑΕΠΟ.
      – Προδιαγραφές περιεχομένου Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α΄ της υπ’ αριθμ. 1958/13−1−2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β΄ 21), όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 7 του Ν. 4014/2011 (Α΄ 209).
      – Εγκύκλιος για τη λειτουργία ειδικού δικτυακού τόπου για την ανάρτηση ΑΕΠΟ σε εφαρμογή του άρθρου 19α του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α/209/ 2011).
      – Εξειδίκευση των διαδικασιών γνωμοδοτήσεων και τρόπου ενημέρωσης του κοινού και συμμετοχής του ενδιαφερόμενου κοινού στη δημόσια διαβούλευση κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Αʼ (ΦΕΚ 45/Β/15-1-2014).
      –  Αντικατάσταση του Παραρτήματος VII της ΥΑ 1958/2012 «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 209/2011)» (Β΄ 21), όπως ισχύει (ΦΕΚ 3089 Β’ / 4-12-2013)
      – Εξειδίκευση των περιεχομένων των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Α΄ της απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με αρ. 1958/2012 (Β΄ 21) όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), καθώς και κάθε άλλης σχετικής λεπτομέρειας (ΦΕΚ 135/Β’/29-1-2013).
      – Εξειδίκευση των προδιαγραφών, του τρόπου παροχής και συντήρησης, των διαδικασιών και αδειών ηλεκτρονικής πρόσβασης και εισαγωγής πληροφοριών καθώς και κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την οργάνωση, υλοποίηση και λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΜ) (ΦΕΚ 1817/Β/2.7.2014)
      – Τροποποίηση της υπ’ αριθ. 1958/2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ 2036/Β/25.07.2014)
      Διευκρινήσεις σχετικά με την εφαρμογή της Κ.Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/11936/836/14.02.2019 περί καθορισμού διαδικασίας και δικαιολογητικών για την εγκατάσταση και τη λειτουργία έργων και δραστηριοτήτων «Συστημάτων Περιβαλλοντικών Υποδομών»
      Έκθεση για την εφαρμογή του κεφαλαίου Α του νόμου 4014/2011
      Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις Ομάδα (υ.α. 1958/2012) Είδος έργων/δραστηριοτήτων ΦΕΚ 1 Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών ΦΕΚ 2505/Β/7-10-2013 2 Υδραυλικά έργα ΦΕΚ Β 3071-03.12.2013 3 Λιμενικά έργα ΦΕΚ Β’ 2425/27.9.2013 4 Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών ΦΕΚ Β 3072-03.12.2013 5 Εξορυκτικές δραστηριότητες ΦΕΚ Β’ 2001/14.8.2013 6 Τουριστικές εγκαταστάσεις ΦΕΚ Β’ 3438/24.12.2013 6 Υγειονομικές μονάδες ΦΕΚ B’ 3266/20.12.2013 6 Εμπορικά κέντρα, χώροι στάθμευσης, αθλητικές εγκαταστάσεις, εκπαίδευση ΦΕΚ 2507/Β/7-10-2013 7 Κτηνο-πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις ΦΕΚ Β’ 2002/14.8.2013 8 Υδατοκαλλιέργειες ΦΕΚ Β’ 2405/26.9.2013 9 Βιομηχανικές δραστηριότητες ΦΕΚ Β’ 1275/11.4.2012 9 Μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ΦΕΚ Β’ 1987/14.8.2013 9 Συνεργεία αυτοκινήτων ΦΕΚ Β’ 2446/30.9.2013 10 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΦΕΚ Β’ 104/24.1.2013 11 Κέντρα υψηλής τάσης και υποσταθμοί ΦΕΚ Β’ 1999/14.8.2013 11 Σταθμοί ανεφοδιασμού οχημάτων με καύσιμα ΦΕΚ Β’ 2036/22.8.2013 12 Σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας ΦΕΚ Β’ 2498/19.9.2014 12 Χερσαίες εγκαταστάσεις διαχείμανσης και μικροεπισκευής σκαφών ΦΕΚ Β’ 2407/27.9.2013 12 Χώροι συγκέντρωσης και διακίνησης παλαιών μετάλλων ή προσωρινής συγκέντρωσης οχημάτων τέλους κύκλου ζωής ΦΕΚ Β 2932-20.11.2013 12 Χώροι αποθήκευσης και διακίνησης οικοδομικών υλικών που περιλαμβάνουν διακίνηση χύδην υλικών (άμμος, χαλίκι κ.ά.) ΦΕΚ Β 2932-20.11.2013 12 Σωφρονιστικά καταστήματα και κέντρα κράτησης ΦΕΚ Β΄ 2035/22.8.2013 12 Αλυκές ΦΕΚ Β΄ 2405/26.9.2013 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ (ΟΔΗΓΙΑ 2010/75/ΕΕ ΠΕΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ) / ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ
      Κ.Υ.Α. 36060/1155/Ε.103/13 (Β’ 1450) «Καθορισμός πλαισίου κανόνων, μέτρων και διαδικασιών για την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανικές δραστηριότητες, σε συμμόρφωση τις διατάξεις της οδηγίας 2010/75/ΕΕ “περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης)” του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2010» (Β’ 1450), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4 της Κ.Υ.Α. Η.Π. 44105/1398/Ε.103/13 (Β’ 1890), το άρθρο 5 της Κ.Υ.Α. Η.Π. 34062/957/Ε103/15 (Β’ 1793) και συμπληρώθηκε με το άρθρο 3 της Κ.Υ.Α. με αρ. 181627/1185/16 (Β’ 2494).
      Έντυπο συμμόρφωσης με τις διατάξεις του κεφαλαίου V της κ.υ.α. 36060/1155/Ε.103/13 (Β 1450) Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι Εκτελεστικές Αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον καθορισμό των συμπερασμάτων σχετικά με τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές (ΒΔΤ) ανά κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων βάσει της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ
      Εκτελεστική Απόφαση ΕΕ
      Σχετικό Αρχείο 2012/134/ΕΕ για την παραγωγή γυαλιού 2012/134 2012/135/ΕΕ για την παραγωγή σιδήρου και χάλυβα 2012/135 2013/84/ΕΕ για τη δέψη δερμάτων 2013/84 2013/163/ΕΕ για την παραγωγή τσιμέντου, ασβέστου και οξειδίου του μαγνησίου 2013/163 2013/732/ΕΕ για την παραγωγή χλωρο-αλκαλίων 2013/732 2014/687/ΕΕ για την παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και χαρτονιού 2014/687 2014/738/ΕΕ για τη διύλιση πετρελαίου και αερίου 2014/738 2015/2119/ΕΕ για την παραγωγή πετασμάτων με βάση το ξύλο 2015/2119 2016/1032/ΕΕ όσον αφορά τις βιομηχανίες μη σιδηρούχων μετάλλων 2016/1032 2016/902/ΕΕ όσον αφορά τα κοινά συστήματα επεξεργασίας / διαχείρισης λυμάτων και απαερίων στον τομέα των χημικών προϊόντων 2016/902 2017/302/ΕΕ όσον αφορά την εντατική εκτροφή πουλερικών ή χοίρων 2017/302 2017/1442/ΕΕ όσον αφορά μεγάλες μονάδες καύσης 2017/1442 2017/2117/ΕΕ όσον αφορά την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων οργανικών χημικών προϊόντων 2017/2117 2018/1147/ΕΕ όσον αφορά την επεξεργασία αποβλήτων 2018/1147 2019/2010/ΕΕ όσον αφορά την αποτέφρωση αποβλήτων 2019/2010 2019/2031/ΕΕ σχετικά με τις βιομηχανίες τροφίμων, ποτών και γάλακτος 2019/2031 2020/2009/ΕΕ όσον αφορά την επιφανειακή επεξεργασία με τη χρησιμοποίηση οργανικών διαλυτών, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης ξύλου και προϊόντων ξύλου με χημικές ουσίες 2020/2009 2021/2326/ΕΕ όσον αφορά μεγάλες μονάδες καύσης 2021/2326 Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις βασικές εκθέσεις βάσει του άρθρου 22 παρ. 2 της οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών
      Εγκύκλιος για την εφαρμογή του άρθρου 18 της Κ.Υ.Α. 36060/1155/Ε.103/13 (ΦΕΚ 1450Β) σχετικά με την υποχρέωση υποβολής βασικής έκθεσης
      Εγκαταστάσεις υπαγόμενες στην οδηγία 2008/1/ΕΚ την 31/12/2013
      Έκθεση IED 2013-2016: Ερωτηματολόγιο Ενότητα 2 (Απόφαση 2012/795/ΕΕ)
      ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ «Διευκρινίσεις σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων αστικής ανάπλασης» 
    5. Αρθρογραφία

      Engineer

      Χιλιάδες φάκελοι έχουν «εξαφανιστεί» από τα αρχεία των Πολεοδομικών Γραφείων της χώρας, ενώ από πάρα πολλούς άλλους λείπουν απαραίτητα σχέδια π.χ. κατόψεις, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται πολίτες και μηχανικοί που συναλλάσσονται με τις υπηρεσίες.
      Η απουσία των φακέλων έχει ως συνέπεια, εκτός των άλλων, να απαιτείται η ανασύστασή τους. Και μπορεί η νομοθεσία να ορίζει ότι η ανασύσταση πρέπει να γίνει από τις αρμόδιες πολεοδομίες, στην πραγματικότητα όμως, την διαδικασία την αναλαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες, οι οποίοι καλούνται να επιβαρυνθούν με το κόστος. Μάλιστα σε περίπτωση που κάποιος έχει μια γκαρσονιέρα σε μια πολυκατοικία, πρέπει να πληρώσει μηχανικό για να συντάξει το φάκελο ανασύστασης όλης της οικοδομής, που κοστίζει χιλιάδες ευρώ.
      Το πρόβλημα είναι μεγάλο και αφορά χιλιάδες οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν το 2018, ημερομηνία που ξεκίνησε η ηλεκτρονική έκδοση των Αδειών Δόμησης και τα αρχεία πλέον μπορούν να ανακτηθούν από την ηλεκτρονική βάση του ΤΕΕ.
      Γιατί είναι απαραίτητη η ανασύσταση φακέλου;
      Η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου που ισχύει για τις μεταβιβάσεις από 1η Απριλίου 2022 περιλαμβάνει ως απαιτούμενα δικαιολογητικά τα αρχιτεκτονικά σχέδια της οικοδομής. Σε περίπτωση απώλειας δεν εκδίδεται πιστοποιητικό πληρότητας φακέλου. Έτσι το ακίνητο δεν μπορεί να μεταβιβαστεί, να γίνουν τακτοποιήσεις τυχόν αυθαιρεσιών που έχουν γίνει, να ενταχθεί η ιδιοκτησία στο πρόγραμμα Εξ οικονομώ, να εκδοθεί Αδεια Λειτουργίας της επιχείρησης που εδρεύει σε κατάστημα της οικοδομής κλπ.
      Ποιος έχει την ευθύνη για την ανασύσταση απολεσθέντων φακέλων οικοδομικών αδειών;
      Σύμφωνα με το ΔΙΑΔΠ/Α/15303/4-8-2005 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και την εγκύκλιο ΠΔ 114/2005, η υπηρεσία η οποία από υπαιτιότητά της έχει απωλέσει τον φάκελο του πολίτη, οφείλει, για την ανασύστασή του, να συγκεντρώσει τα στοιχεία εκείνα, τα οποία θα της δώσουν την δυνατότητα να προβεί στην έκδοση της διοικητικής πράξης, είτε αυτά είναι δικαιολογητικά, είτε πληροφορίες. Εν προκειμένω η Υπηρεσία Δόμησης (πολεοδομία) έχει την ευθύνη.
      Πώς γίνεται η ανασύσταση του φακέλου;
      Ο ανασυσταθείς φάκελος, περιέχει:
      Προγενέστερες πράξεις της υπηρεσίας ή άλλων από αυτήν υπηρεσιών, Διοικητικές πράξεις οι οποίες είχαν εκδοθεί σε προηγούμενα στάδια της επεξεργασίας του αιτήματος του πολίτη, Διοικητικές πράξεις άλλων υπηρεσιών, οι οποίες συμπράττουν στην διεκπεραίωση του συγκεκριμένου αιτήματος, Στοιχεία, αντίγραφα ή πληροφορίες, όπως π.χ. απόφαση ένταξης συγκεκριμένης περιοχής στο σχέδιο πόλης ή από φακέλους άλλων πολιτών, όπως πχ συνδιοκτητών ακινήτων, Αυτοψίες ή επιτόπιους ελέγχους Στοιχεία τα οποία μπορεί να περιέλθουν στην υπηρεσία με την σύμπραξη εκ νέου του ίδιου του ενδιαφερόμενου πολίτη Ιδιωτικά έγγραφα (πχ. Βεβαιώσεις και στοιχεία από φακέλους μηχανικών) ή έγγραφα που έχουν εκδοθεί από Δημόσιες επιχειρήσεις, Οργανισμούς κ.λ.π., όπως Τράπεζες, ΔΕΗ κ.λ.π. Τι γίνεται όταν η πολεοδομία δεν προχωρά στην ανασύσταση του απολεσθέντος φακέλου της άδειας;
      Ο νόμος προβλέπει την σύμπραξη του πολίτη ο φάκελος του οποίου έχει απολεσθεί, γεγονός που ισχύει στην πραγματικότητα, διότι οι πολεοδομίες δεν έχουν προσωπικό και τεχνικά μέσα για να προβούν σε αυτήν την εργασία.
      Τι προβλέπεται σε περίπτωση απώλειας φακέλου λόγω βίαιου συμβάντος, π.χ. πλημμύρα ή πυρκαγιά;
      Η περίπτωση απώλειας φακέλου από βίαιο συμβάν εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων που διέπουν την ανασύσταση φακέλου λόγω απώλειας και ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία.
      Τι προβλέπει ο νόμος περί αυθαιρέτων για την απώλεια φακέλου;
      Σύμφωνα με το νόμο 4495/2017 αν έχει απολεσθεί ο φάκελος της οικοδομικής άδειας, εφόσον η απώλεια βεβαιώνεται από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης και προκειμένου να διερευνηθεί η νομιμότητα του υφισταμένου κτιρίου, είναι δυνατή η υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης φακέλου αποτύπωσης κτιρίου, που έχει ανεγερθεί με βάση οικοδομική άδεια πριν από τις 28.7.2011 η οποία έχει απολεσθεί.
      Τι πρέπει να περιλαμβάνει ο φάκελος, που θα κατατεθεί στην πολεοδομία;
      Για να γίνει αποδεκτός ο φάκελος από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης, πρέπει να περιλαμβάνει τοπογραφικό διάγραμμα, διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις αποτύπωσης όλων των ορόφων, τομή, φωτογραφίες όλων των όψεων, υπεύθυνη δήλωση μηχανικού καθώς και κρατήσεις και εισφορές σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
      Σε ποια περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί η κάτοψη συμβολαιογραφικού εγγράφου;
      Μπορεί να γίνει αποδεκτό από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης το σχέδιο της κάτοψης το οποίο προσαρτήθηκε στην πράξη σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών στις περιπτώσεις αυτοτελών οριζόντιων ή καθέτων ιδιοκτησιών, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 προεδρικού διατάγματος. Αν η πραγματική κατάσταση συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών, είναι δυνατή η υποβολή της κάτοψης που επισυνάπτεται στη σύσταση και δεν απαιτείται να προβεί ο μηχανικός στη σύνταξη νέου σχεδίου κάτοψης.
      Τι γίνεται όταν υπάρχουν αυθαιρεσίες;
      Στην περίπτωση που η πραγματική κατάσταση δεν συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών και κατά την αποτύπωση προκύψουν αυθαίρετες κατασκευές, αυθαίρετα τμήματα κτιρίου κ.λ.π., αυτά διαγραμμίζονται ή/και αναφέρονται ευκρινώς στο διάγραμμα κάλυψης που θα υποβληθεί στην πολεοδομία με ειδική μνεία στην υπεύθυνη δήλωση μηχανικού, σχετικά με την τακτοποίηση των αυθαιρεσιών με την υπαγωγή τους στις διατάξεις του ν.4495/17.
      Μπορεί ο μηχανικός, ενώ υπάρχει το έντυπο της οικοδομικής άδειας της οικοδομής, να την τακτοποιήσει ως αυθαίρετη παρακάμπτοντας τη διαδικασία της ανασύστασης;
      Πράγματι ορισμένοι μηχανικοί, κυρίως σε οικοδομές που κτίστηκαν πριν το 1975, για να βοηθήσουν τους πελάτες τους να τελειώσουν γρήγορα και με λιγότερο κόστος, επέλεγαν να δηλώσουν το κτίριο ως εξ ολοκλήρου αυθαίρετο καταβάλλοντας το παράβολο των 250 ευρώ. Η διαδικασία όμως δεν είναι ορθή, διότι δεν προβλέπεται από το Νόμο και απαιτείται να γίνει ανασύσταση του φακέλου της οικοδομικής άδειας.
      Τι γίνεται όταν δεν συμφωνούν όλοι οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας να γίνει ανασύσταση;
      Η αίτηση για την ανασύσταση του φακέλου μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε ιδιοκτήτη, χωρίς την απαίτηση συναίνεσης του συνόλου των συνιδιοκτητών. Ο ιδιοκτήτης επιλέγει τον μηχανικό ο οποίος συντάσσει τον φάκελο της ανασύστασης όλης της οικοδομής. Σε περίπτωση που η οριζόντια ιδιοκτησία έχει αυθαιρεσίες που τακτοποιούνται, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής στον ν.4495/17 συμπληρώνεται ο φάκελος με τα σχετικά δικαιολογητικά.
      Μπορεί να γίνει μερική ανασύσταση του φακέλου μόνο για ένα διαμέρισμα ή όροφο;
      Σε περίπτωση μερικής απώλειας φακέλου, γίνεται αναπλήρωση των μελετών που λείπουν. Δεν μπορεί όμως να γίνει ανασύσταση φακέλου τμηματικά π.χ. για έναν όροφο. Τα δικαιολογητικά θα αφορούν όλη την οικοδομή.
    6. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε κάποιες περιοχές, οι δήμοι βρίσκονται «στα μαχαίρια». Σε άλλες, αναζητούν τρόπους συνεργασίας που κινούνται σε μια λεπτή γραμμή, στα όρια του νόμου. Κάποιοι δήμοι ετοιμάζονται να προσλάβουν ιδιώτες και άλλοι απλώς περιμένουν ένα θαύμα, καθώς τα περιθώριά τους είναι πολύ περιορισμένα. Για περισσότερο από μία δεκαετία η πολιτεία ζητάει από τους δήμους να αποκτήσουν δική τους υπηρεσία δόμησης (πολεοδομία), χωρίς όμως να επιτρέπει προσλήψεις, με αποτέλεσμα ελάχιστοι να τα έχουν καταφέρει. Το καλοκαίρι, μια νομοθετική ρύθμιση ήρθε με σκοπό να δώσει τέλος στην υπερδεκαετή «μεταβατική» περίοδο, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις.
      Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2010, οι πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχοι και επιβολή προστίμων για αυθαιρεσίες κ.λπ.) μεταφέρθηκαν στους δήμους. Ενα έτος αργότερα, ο «Καλλικράτης» προέβλεψε ότι κάθε δήμος έπρεπε να ιδρύσει τη δική του πολεοδομία (αργότερα ονομάστηκε υπηρεσία δόμησης ή ΥΔΟΜ). Οσοι δεν μπορούσαν, θα συνέχιζαν να εξυπηρετούνται από τις «μεγάλες» πολεοδομίες (τις παλιές νομαρχιακές). Ομως ακολούθησε η οικονομική κρίση και το «πάγωμα» των προσλήψεων. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), από το 2013 έως το 2021 μόλις 12 δήμοι κατάφεραν να δημιουργήσουν τη δική τους πολεοδομία. Ετσι η προθεσμία στους δήμους να ιδρύσουν υπηρεσία δόμησης έπαιρνε συνεχώς νέες παρατάσεις. Μέχρι το φετινό καλοκαίρι. Στον νόμο 4954/2022 προστέθηκε μία τροπολογία με την οποία η δυνατότητα ίδρυσης νέων πολεοδομιών σταματά από την 1η Ιανουαρίου 2023. Οσοι δήμοι εξακολουθούν να εξυπηρετούνται από γειτονικούς, θα παραμείνουν έτσι (προβλέπεται κάποια ενίσχυση των διαδημοτικών πολεοδομιών με προσωπικό). Ενώ ειδικά για τους δήμους της Αττικής, του βορείου και του νοτίου Αιγαίου, η ευθύνη μεταφέρεται στην (επίσης… τραγικά υποστελεχωμένη) Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης του υπουργείου Περιβάλλοντος.
      Σκόπελος και Βόλος
      Η εξέλιξη αυτή ήρθε να περιπλέξει το τοπίο. Στη Μαγνησία, για παράδειγμα, ο Δήμος Σκοπέλου βρίσκεται σε σύγκρουση με τον Δήμο Βόλου, από την πολεοδομία του οποίου εξυπηρετείται. «Εμείς έχουμε μια υπηρεσία δόμησης με ένα μηχανικό. Από τον νόμο, είναι υποχρεωμένος ο Βόλος να μας συνδράμει», λέει ο δήμαρχος του νησιού Σταμάτης Περίσσης. «Ομως τους τελευταίους μήνες αρνούνταν να μας εξυπηρετήσει. Το αποτέλεσμα είναι να μη βγαίνουν νέες άδειες, να μην μπορούν κατοικίες ή επαγγελματικοί χώροι να συνδεθούν με το ρεύμα. Οπότε όλο το νησί έχει πέσει σε αδράνεια». «Η υπηρεσία μας έχει τρεις υπαλλήλους και πρέπει να εξυπηρετεί Σκόπελο, Αλόννησο, όλο το Πήλιο και το Βελεστίνο, πρακτικά όλη τη Μαγνησία εκτός από τον Αλμυρό και τη Σκιάθο. Φτάσαμε σε ένα σημείο που ο Βόλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τον Βόλο», λέει ο Θανάσης Σταυρίδης, αντιδήμαρχος πολεοδομίας στην πόλη. «Η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω του φόρτου εργασίας, αυτή τη στιγμή ανεγείρονται στην πόλη 40 πολυκατοικίες. Παρ’ όλα αυτά, δώσαμε εντολή η μία υπάλληλος να ασχοληθεί μόνο με τα δύο νησιά, ώστε να εγκριθούν οι παλιές άδειες. Αλλά πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη λύση».
      Στη Μύκονο, ο δήμος δεν διαθέτει υπηρεσία δόμησης αλλά τεχνική υπηρεσία και εξυπηρετείται σε μεγάλο βαθμό (από το 2018) από την πολεοδομία Σύρου. Η είδηση της επικείμενης μεταφοράς της αρμοδιότητας στην Αθήνα δεν είχε θετική ανταπόκριση. «Θα θέλαμε να έχουμε τη δική μας υπηρεσία, αλλά ο νόμος ζητάει υποχρεωτικά πέντε ειδικότητες μηχανικών. Χωρίς προσλήψεις, λοιπόν, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», λέει ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Κουκάς. «Η Σύρος δεν διαμαρτύρεται γιατί “κερδίζει” σήμερα το 4% από το τέλος έκδοσης νέας άδειας, συν ότι εισπράττει τα πρόστιμα από πολεοδομικές αυθαιρεσίες, τουλάχιστον ένα εκατομμύριο την εβδομάδα». Με άλλα λόγια, με τα έσοδα που «φέρνει» η πολεοδομία, ο δήμος θα μπορούσε να προσλάβει προσωπικό, αν του επιτρεπόταν.
      Στην περιφερειακή ενότητα Χανίων, η πολεοδομία του Δήμου Χανίων εξακολουθεί να εξυπηρετεί ακόμη έξι δήμους (Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου – Σελίνου, Κισσάμου, Πλατανιά και Σφακίων). Επειδή όμως το προσωπικό είναι λίγο και ο φόρτος μεγάλος, οι επτά δήμοι αποφάσισαν να υπογράψουν μια σύμβαση διαδημοτικής συνεργασίας με το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για την Ανάπτυξη (ΔΕΠΑΝ), με στόχο να προσλάβουν μέσω αυτού μηχανικούς που θα βοηθήσουν, με σύμβαση ορισμένου χρόνου, την υπηρεσία δόμησης Χανίων. «Κάνουμε πατέντες για να απαντήσουμε στα προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδαράκης. «Η υπηρεσία δόμησης Χανίων είναι η τρίτη σε αριθμό έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών μετά τις αντίστοιχες Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Επειδή στις πολεοδομίες δεν έχει προσληφθεί άνθρωπος από το 2008, προσπαθούμε με συμπράξεις να προσλάβουμε ιδιώτες μηχανικούς, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει ανέβει και βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Δεν είναι η λύση που θα θέλαμε, όμως έχουμε ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Επιπλέον, την τελική απόφαση θα τη λαμβάνει πάντα η υπηρεσία δόμησης, οι ιδιώτες απλώς θα αναλάβουν να την αποφορτίσουν από τα διεκπεραιωτικά». Οι επτά δήμοι των Χανίων δεν είναι οι μόνοι που αναζητούν φόρμουλα για να προσλάβουν ιδιώτες. Σε ανάλογη κίνηση έχει προχωρήσει ο Δήμος Μαραθώνα (και άλλοι δήμοι αναζητούν τον τρόπο). Η ένωση των διπλωματούχων μηχανικών του Δημοσίου (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών, ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ) προσέφυγε σε νομικά μέσα για να ακυρώσει την απόφαση του Δήμου Μαραθώνα. «Η μεταφορά των πολεοδομιών στους δήμους απέτυχε. Οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν», λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ Δημήτρης Πετρόπουλος. «Ομως η υποκατάσταση υπηρεσιών που βρίσκονται στον πυρήνα της λειτουργίας του κράτους από ιδιώτες είναι λανθασμένη και αντισυνταγματική. Υπάρχει μάλιστα και σχετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον Δήμο Χερσονήσου, που επιχείρησε κάτι ανάλογο για την οικονομική του υπηρεσία». Για την ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ, η λύση είναι η σωστή στελέχωση των υπηρεσιών. «Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι θα στείλει 650 μηχανικούς σε δήμους και περιφέρειες μέσω ΑΣΕΠ. Φοβάμαι όμως ότι ελάχιστοι θα καταλήξουν στις πολεοδομίες. Οι δήμαρχοι θα προτιμήσουν να στελεχώσουν τις τεχνικές τους υπηρεσίες, γιατί βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θέλουν να παρουσιάσουν έργα, πεζοδρόμια, πλατείες, αναπλάσεις. Κατόπιν το ΥΠΕΣ είπε ότι θα προσλάβει ακόμη 150 μηχανικούς ειδικά για τις πολεοδομίες. Να δούμε αν θα το πράξει, πάντως είμαστε πολύ κάτω από το όριο που ορίζει ο νόμος».
      Τι πρέπει να γίνει;
      «Για τους δήμους, οι τεχνικές υπηρεσίες τους έχουν μεγαλύτερη σημασία. Οι πολεοδομίες είναι πονοκέφαλος, ένας χώρος παραπόνων», σημειώνει ο Πάρις Χαρλαύτης, γενικός γραμματέας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας (ΣΠΜΕ). «Τι θα πρέπει να γίνει; Υπάρχουν δύο απόψεις. Η μία λέει ότι το Δημόσιο πρέπει να ελέγχει και να έχει την ευθύνη και η άλλη ότι πρέπει να πάρει την ευθύνη ο ιδιώτης μηχανικός και να ελέγχεται δειγματοληπτικά ή έπειτα από καταγγελία. Εγώ κλίνω προς την πρώτη, πρέπει να υπάρχει έλεγχος από υπηρεσία του κράτους, που να βρίσκεται υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, για να είμαστε και εμείς οι ιδιώτες μηχανικοί νομικά κατοχυρωμένοι. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να υπάρξει ένα μεικτό σχήμα, με κάποιες πολεοδομίες να παραμείνουν σε μεγάλους δήμους ή νησιά και κάποιες να εξυπηρετούνται σε περιφερειακό επίπεδο, με κατάλληλη στελέχωση».

        Υποστελεχωμένες, χωρίς βασικές ειδικότητες
      Μόλις οι μισοί δήμοι της χώρας διαθέτουν σήμερα υπηρεσία δόμησης. Μάλιστα πολλοί είναι οι μεγάλοι δήμοι που δεν έχουν προχωρήσει σε ίδρυση πολεοδομίας, 16 από αυτούς άνω των 40.000 κατοίκων. Οι δε μεσαίοι και μικροί δήμοι είναι απόλυτα εξαρτημένοι από την υπηρεσία κάποιου μεγαλύτερου, με τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί. Τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) το 2021. Οπως προκύπτει:
      • Περισσότερα από δέκα χρόνια μετά τον «Καλλικράτη», από τους 332 δήμους της χώρας, οι 168 (51%) διαθέτουν υπηρεσία δόμησης και οι 164 όχι (49%).
      • Στην Αττική, από τους 66 δήμους οι 34 δεν διαθέτουν πολεοδομία. Οι μεγαλύτερες πολεοδομίες εξακολουθούν να είναι του Δήμου Αθηναίων (εξυπηρετεί και τους δήμους Βύρωνα, Δάφνης – Υμηττού, Καισαριανής, Ζωγράφου, Ηλιούπολης και Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας) και Πειραιά (εξυπηρετεί και τους δήμους Κορυδαλλού, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σπετσών, Υδρας και μερικώς τον Πόρο). Πολλούς δήμους εξυπηρετούν και οι πολεοδομίες Αγίας Παρασκευής (Βριλησσίων, Παπάγου – Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης – Ψυχικού και Χαλανδρίου), Νέας Ιωνίας (Γαλατσίου, Ηρακλείου, Λυκόβρυσης – Πεύκης και Μεταμόρφωσης) και Αιγάλεω (Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης).
      • Στα νησιά η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, από τους 34 δήμους πολεοδομία διαθέτουν οι 12, στο Βόρειο Αιγαίο οι 7 από τους 11, στο Ιόνιο οι 5 από τους 11. Για παράδειγμα, η υπηρεσία δόμησης Θήρας εξυπηρετεί και την Ανάφη, την Ιο, τη Σίκινο και τη Φολέγανδρο, η υπηρεσία της Ρόδου το Καστελλόριζο, την Τήλο, τη Χάλκη και τη Σύμη, της Σύρου την Κέα, την Κύθνο και τη Μύκονο. Κανένας από τους 35 μικρούς νησιωτικούς δήμους (έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδομία.
      • Η έλλειψη υπηρεσίας δόμησης δεν είναι «πρόβλημα» μόνο των μικρών, ούτως ή άλλως υποστελεχωμένων δήμων. Για παράδειγμα, 23 από τους 47 δήμους μητροπολιτικών κέντρων (οι μισοί) είναι χωρίς πολεοδομία. Ομοίως, 33 δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων.
      • Συνολικά στις υπηρεσίες δόμησης όλης της χώρας απασχολούνται 1.033 μηχανικοί όλων των κλάδων, πανεπιστημιακής και τεχνικής εκπαίδευσης. Ακόμη 99 άτομα άλλων ειδικοτήτων εργάζονται επίσης εκεί.
      • Η νομοθεσία απαιτεί την ύπαρξη πέντε μηχανικών από διαφορετικές ειδικότητες για να πιστοποιήσει την επάρκεια μιας πολεοδομίας. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΕΤΑΑ, 28 πολεοδομίες απασχολούν μόνο ένα μηχανικό, 28 απασχολούν δύο μηχανικούς, 16 τρεις μηχανικούς, ενώ 22 δεν απασχολούν ούτε ένα μηχανικό πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. «Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης και σημαντικό ποσοστό των ΥΔΟΜ δεν διαθέτει ορισμένες από τις βασικές ειδικότητες μηχανικών για την αποτελεσματική λειτουργία τους», καταλήγει η ΕΕΤΑΑ.
      Στην Αττική 
      32 δήµοι έχουν δική τους πολεοδοµία και 34 εξυπηρετούνται από άλλους δήµους. Στο Νότιο Αιγαίο η ίδια αναλογία είναι 12 έναντι 22.
      Στα Νησιά
      20 νησιωτικοί δήµοι άνω των 3.500 κατοίκων διαθέτουν πολεοδοµία (οι 5 από αυτές δεν λειτουργούν πλήρως, δηλαδή έχουν εκχωρήσει µέρος των αρµοδιοτήτων τους) και 7 δεν διαθέτουν.
      35 µικροί νησιωτικοί δήµοι (δηλαδή το σύνολο των νησιωτικών δήµων έως 3.500 κάτοικοι) δεν διαθέτει πολεοδοµία.
      Στην Υπολοιπη χωρα
      33 δήµοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν δική τους πολεοδοµία. Από αυτούς, οι 16 έχουν πληθυσµό άνω των 40.000 κατοίκων.
    7. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), στην οποία συμμετέχει η ΓΣΕΕ, για το κόστος των ανατιμήσεων στην Ενέργεια, αναφέρονται τα εξής: 
      «Με σχεδόν δύο μηνιαίους  κατώτερους μισθούς επιβαρύνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Η Ελλάδα μαζί με την Εσθονία, σύμφωνα πάντα με την έρευνα της ΣΕΣ είναι οι χώρες οι οποίες οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος. 
      Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Περίπου 9,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής και τώρα το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 38% σε όλη την Ευρώπη σε σύγκριση με πέρυσι. 
      Αυτό έχει κάνει τους εργαζόμενους που κερδίζουν τον κατώτατο μισθό σε 16 κράτη μέλη της Ε.Ε. να χρειάζεται να βάλουν στην άκρη το ποσό ενός μηνιαίου μισθού ή και περισσότερο, προκειμένου να διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα και τη θέρμανση στο σπίτι (πίνακας 1). Το 2021, αυτό συνέβαινε σε οκτώ κράτη μέλη.
      Ο αριθμός των ημερών που ένα άτομο που κερδίζει τον κατώτατο μισθό πρέπει να εργαστεί για να πληρώσει τον λογαριασμό ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες χώρες: Εσθονία (+26), Κάτω Χώρες (+20), Τσεχία (+17), Λετονία (+16).
      Σε τέσσερις χώρες - τη Σλοβακία, την Ελλάδα, την Τσεχία και την Ιταλία - ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι επίσης πλέον μεγαλύτερος από τους μισθούς ενός μήνα για έναν εργαζόμενο που κερδίζει το μέσο μισθό.
      Κράτη μέλη της Ε.Ε. όπου οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας κοστίζουν έναν μηνιαίο μισθό ή περισσότερο για εργαζόμενους με κατώτατο μισθό (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα):

      Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, του ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου της ETUC, έρχονται πριν από την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή.
      Η ETUC καλεί τους ηγέτες να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να τερματιστούν οι μη βιώσιμες αυξήσεις των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη με ένα σχέδιο έξι σημείων. Το σχέδιο που στάλθηκε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περιλαμβάνει αιτήματα για:
      Αύξηση των μισθών ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους ζωής, αυτό σημαίνει υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για να διασφαλιστεί η επάρκειά τους και στοχευμένες πληρωμές έκτακτης ανάγκης για τους χαμηλόμισθους που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς ενέργειας, μαζί με την απαγόρευση των αποσυνδέσεων Πλαφόν στο κόστος των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες και φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης κατά της κρίσης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων τύπου SURE για την προστασία των θέσεων εργασίας, των εισοδημάτων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και των διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Σημειώσεις
      **: Εαρινή πρόβλεψη της AMECO για τις μεταβολές στους μισθούς/μισθούς του 2022 σε σύγκριση με το 2021 που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή των μισθών.                                                                                                                                                                                                                            
      Πηγή: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που βασίζονται  στη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό το 2019 (κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Oddyssee-Mure- η κατανάλωση του φυσικού αερίου υπολογίζεται ως μερίδιο του φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών ανά χώρα το 2020 σύμφωνα με τη Eurostat (NRG_BAL) πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας ανά νοικοκυριό σύμφωνα με την Oddyssee-Mure, πολλαπλασιασμένη με τις εξαμηνιαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σύμφωνα με τη Eurostat.
                                                                        
      Πίνακας 2: Ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές σε όλα τα κράτη μέλη με διαθέσιμα στοιχεία (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα)
      Οι καθαρές ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται με τον φορολογικό συντελεστή ενός ατόμου που κερδίζει το 100% του κατώτατου μηνιαίου μισθού σύμφωνα με τη Eurostat (EARN_NT_NET). Το μερίδιο της ενέργειας εκφράζεται ως ποσοστό σε σχέση με τις μέσες ετήσιες αποδοχές. Η εκτιμώμενη μεταβολή των ετήσιων καθαρών αποδοχών έως τον Ιούλιο του 2022 προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας την ποσοστιαία μεταβολή των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με την εαρινή πρόβλεψη της Eurostat Ameco, και η ενέργεια προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας τις συνιστώσες  του δείκτη τιμών με την εναρμονισμένη κατανάλωση (HCIP) για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο».
    8. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σύγχυση επικρατεί σχετικά με το θέμα της κατάτμησης αγροτεμαχίων ή κληροτεμαχίων σε περιοχές που είναι εκτός σχεδίου , εντός ΖΟΕ ή εντός ζώνης. Για να μη υπάρχουν παρεξηγήσεις θα πρέπει να διευκρινίσουμε τα ακόλουθα:
      Αγροτεμάχια εκτός σχεδίου πόλης, εκτός ζώνης πόλεως και εκτός ΖΟΕ, ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΟΑΠ, μπορούσαν πάντοτε και μπορούν και σήμερα να κατατμηθούν και να μεταβιβαστούν σε τρίτους με οποιοδήποτε εμβαδόν καθώς δεν υπάρχει κάποια αντίθετη ή περιοριστική διάταξη, εφόσον βέβαια δεν προορίζονται για οικοδόμηση. Δεν υπάρχει αυτοδίκαιη ακυρότητα, όταν η κατάτμηση δεν γίνεται μέσα σε ζώνη οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ) ή ζώνη πόλεως, αλλά γίνεται στην καθαρά εκτός σχεδίου περιοχή σε οποιοδήποτε μέγεθος με τον περιορισμό όμως ότι το νέο αγροτεμάχιο δεν θα είναι οικοδομήσιμο. Το αγροτεμάχιο αυτό για να είναι οικοδομήσιμο θα πρέπει να έχει την κατά κανόνα αρτιότητα σύμφωνα με τις διατάξεις των Π.Δ 6/17-10-78 (ΦΕΚ 538/Δ/1978), Π.Δ24/31-05-85 (ΦΕΚ 270/Δ/1985), και τις διατάξεις του Ν. 3212/2003 (ΦΕΚ308/Α/ 2003). Κληροτεμάχια που έχουν παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο – με τον Α.Ν 431/1968 (ΦΕΚ 115/Α/1968) απαγορευόταν η κατάτμησή τους μέχρι το έτος 2012. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό αποτελούσαν ανέκαθεν α) οι οικοπεδικοί κλήροι β) κλήροι με σκοπό ανέγερσης τουριστικών εγκαταστάσεων ( με άδεια του ΕΟΤ) γ) κλήροι εντός ρυμοτομικού σχεδίου ή εντός ορίων οικισμών δ) εφημεριακοί ή σχολικοί κλήροι για την ανέγερση εκκλησιών ή σχολείων Από τη δημοσίευση του Ν. 4061/2012, (ΦΕΚ Α΄66/22-3-2012) με το άρθρο 37 παρ. 1β καταργήθηκε ο Ν. 431/1968 και συνεπώς από την 22-3-2012 και μετέπειτα επιτρέπεται νόμιμα η κατάτμηση των κληροτεμαχίων και η προσμέτρηση πράξεων νομής για τη συμπλήρωση της κτητικής παραγραφής επί του τμήματος του κλήρου. Επιτρέπεται η χρησικτησία επί ολόκληρων κληροτεμαχίων , ως και επί τμημάτων κληροτεμαχίων που οι κατατμήσεις αυτών έγιναν δεκτές με επικύρωση ανωμάλων δικαιοπραξιών από την ημερομηνία της επικύρωσης και μετέπειτα ως και κατατμήσεις που γίνονται από 22-3-2012 και μετέπειτα Η επικύρωση ανωμάλων δικαιοπραξιών επιτρέπεται μέχρι 22-3-2024 για κατατμήσεις με ιδιωτικά συμφωνητικά που έγιναν πριν από την 22-3-2012 Το θέμα της οικοδομησιμότητας των αγροτεμαχίων ή κληροτεμαχίων είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Στην περίπτωση που υπάρχει η βούληση να κατατμηθεί ένα κληροτεμάχιο και αυτό να είναι άρτιο και οικοδομήσιμο για να δομηθεί, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ώστε το πρόσωπο και το εμβαδόν να καλύπτει τις απαιτήσεις που προκύπτουν από τα Δ/γματα για την εκτός σχεδίου δόμηση. Με την Εγκύκλιο 7/92 του ΥΠΕΧΩΔΕ επιλύονται θέματα που είχαν προκόψει σχετικά με το χρόνο δημιουργίας των ακινήτων, των παραστατικών απόδειξης αυτού και για θέματα σχετικά με την εφαρμογή της κατά παρέκκλιση αρτιότητας Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω αφού ο Ν.4061/2012 ακυρώνει τον Α.Ν 431/1968 στο σύνολό του, τα κληροτεμάχια συμπεριφέρονται πλέον σαν όλα τα αγροτεμάχια, τα οποία μπορούν να κατατμηθούν σε οποιοδήποτε μέγεθος και σχήμα χωρίς την απαίτηση της αρτιότητας (ελάχιστο πρόσωπο και εμβαδόν) εκτός αν το γεωτεμάχιο εμπίπτει σε κάποια Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου, ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ όπου υπάρχει όριο κατάτμησης.
    9. Αρθρογραφία

      Engineer

      Αν και βασικός στόχος τους είναι η διευκόλυνση των καλλιεργειών, ακόμα και σε εδάφη με μεγάλη κλίση ή και ελάχιστο χώμα, η οικολογική και πολιτιστική αξία των ξερολιθιών είναι τεράστια. Οι τοίχοι-στολίδια των νησιών όμως απειλούνται με εξαφάνιση, αφού ελάχιστοι είναι πλέον αυτοί που γνωρίζουν πώς να τους κατασκευάζουν και να τους συντηρούν.
      Κοσμούν τις απότομες πλαγιές των άγονων περιοχών δημιουργώντας πεζούλες που επιτρέπουν την καλλιέργεια· επιπλέον, συμβάλλουν στη διατήρηση της μορφολογίας των ελληνικών νησιών, συγκρατώντας το χώμα που κατεβάζει η βροχή. Ωστόσο οι ξερολιθιές, τα μικρά αυτά κομψοτεχνήματα, τα όποια κτίστηκαν με κόπο και ιδρώτα από γεωργούς και κτηνοτρόφους που εδώ και χιλιάδες χρόνια γνωρίζουν τη χρήσιμη αυτή τέχνη, κινδυνεύουν να αφανιστούν.
      Οι ξερολιθιές άρχισαν να φθίνουν όταν ο πληθυσμός των νησιών έπαψε σταδιακά να ασχολείται με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία, στρέφοντας το ενδιαφέρον του σε πιο κερδοφόρες δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός. Εξαφανίζεται έτσι μια τέχνη που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά από τους αρχαιότατους χρόνους. Μια τέχνη που χωρίς αμφιβολία απαιτεί κόπο και χειρωνακτική εργασία, καθώς οι ξερολιθιές είναι φτιαγμένες από σκέτες πέτρες «κουμπωμένες» μεταξύ τους, και όχι δεμένες με συνδετικό κονίαμα όπως τσιμέντο ή λάσπη. Οι κατασκευές αυτές κτίζονται σε συνάρτηση με την κλίση του εδάφους και οι μάστορες υπολογίζουν την κατεύθυνση του αέρα, του ήλιου και της βροχής. Σε γενικές γραμμές η λογική είναι να τοποθετούνται στη βάση οι μεγάλες πέτρες και ψηλά οι μικρότερες· η ουσία όμως βρίσκεται στο πλέξιμο της πέτρας. Το σύνολο οφείλει να είναι τόσο καλά δεμένο, ώστε αν δεχτεί φορτίο να αντέξει σαν ένα σώμα.
      Η συγκεκριμένη τεχνική δεν είναι βέβαια μόνο ελληνικό προνόμιο. Από τα Βαλκάνια και τις μεσογειακές χώρες μέχρι τις ρυζοκαλλιέργειες της Ινδονησίας, η τέχνη της ξερολιθιάς είναι κοινή.
      Σήμερα όμως μια πρωτοβουλία που ξεκινάει από τη Σίφνο και συγκεκριμένα από την κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση «Άνεμος Ανανέωσης» εκπέμπει SOS για τη διάσωση αυτών των ταπεινών, αλλά εξαιρετικά χρήσιμων κατασκευών. Για να μάθω περισσότερα επικοινώνησα με τον Νίκο Χρυσόγελο, πρόεδρο του Άνεμου Ανανέωσης και πρώην ευρωβουλευτή των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία. Χημικός και περιβαλλοντολόγος ο ίδιος, έχει αφιερώσει τη ζωή του στην προστασία του περιβάλλοντος και την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
      Η αγάπη του Νίκου Χρυσόγελου για το νησί ήταν εμφανής σε όλη τη διάρκεια της συνομιλίας μας που, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν περιστράφηκε αποκλειστικά γύρω από τις ξερολιθιές, που ήταν η αφορμή για την συζήτησή μας, αλλά εστίασε και σε θέματα που θα μας απασχολήσουν ιδιαίτερα στο μέλλον, όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς και η δυνατότητα ανάπτυξης ενός βιώσιμου μοντέλου τουρισμού, σε μια χώρα που βασίζει μεγάλο μέρος της οικονομίας της σε αυτήν την δραστηριότητα.
      IS: Πριν από λίγες δεκαετίες η αποκατάσταση των ξερολιθιών αποτελούσε μέρος της ρουτίνας των αγροτών, ενώ σήμερα τα περισσότερα από αυτά τα πέτρινα ταπεινά κομψοτεχνήματα αφήνονται στην τύχη τους.
      Ν.Χ.: Οι ξερολιθιές είναι μια ιδιαίτερη τεχνική προστασίας του εδάφους, που όμως λαμβάνει υπόψη τη συμπεριφορά και τους δρόμους του νερού· υπάρχει δηλαδή συνεργασία με τη φύση, όχι κόντρα με τη φύση. Από την άλλη είναι κομψοτεχνήματα και έργα τέχνης εκατομμυρίων ανθρώπων, μοιάζουν με τα «κύματα της θάλασσας», αν θέλουμε να θυμηθούμε και τον Φερνάν Μπροντέλ.
      Αν και βασικός στόχος τους είναι η διευκόλυνση των καλλιεργειών ακόμα και σε εδάφη με μεγάλη κλίση ή και με ελάχιστο χώμα, η οικολογική και πολιτιστική αξία τους είναι τεράστια. Υπάρχουν κυρίως στα νησιά μας, σε διαφορετική έκταση, αλλά και σε άλλες μεσογειακές χώρες και σε κάποιες ορεινές περιοχές ακόμη και πολύ μακρινές, για παράδειγμα στο Περού.
      Ελάχιστοι, πλέον, γνωρίζουν την τεχνική του χτισίματος των ξερολιθιών, που δεν έχει να κάνει με το χτίσιμο ενός οποιουδήποτε τοίχου αλλά είναι ιδιαίτερη. Μοιάζει με χορό που κινητοποιεί όλο το σώμα –μου είχε πει κάποτε ένας φίλος για το χτίσιμο της ξερολιθιάς– το πώς «βλέπει» ο γεωργός την κατάλληλη κάθε φορά πέτρα, πώς την πιάνει, την τοποθετεί, την ταιριάζει και τελικά η ικανοποίηση που νιώθει γιατί μπήκε στη σωστή θέση. Επιπλέον στα διάφορα νησιά του Αιγαίου φαίνεται να έχουν αναπτυχθεί και επί μέρους τεχνικές (π.χ. Άνδρο, Σίφνο, Νάξο κ.ά.).
      Τα βασικά χαρακτηριστικά των ξερολιθιών είναι:
      Χτίζονται για να συγκρατούν το έδαφος και να διατηρούν τη γονιμότητά του, αλλιώς θα διαβρώνονταν από τον άνεμο και το νερό (όπως έχει συμβεί σε περιοχές χωρίς ξερολιθιές ή όπου κατέρρευσαν αυτές) και θα ερημοποιούνταν. Τεχνίτες ήταν κυρίως οι ίδιοι οι γεωργοί. Το χτίσιμο της ξερολιθιάς βασίζεται σε ακατέργαστες πέτρες που υπάρχουν μέσα στο χωράφι, τις οποίες ταιριάζανε μεταξύ τους με μαεστρία, χωρίς άλλο συνδετικό υλικό και επεξεργασία. Αξιοποιούσαν επίσης βράχους που υπήρχαν στο χωράφι. Ταιριάζουν τις πέτρες μεταξύ τους αφήνοντας όμως διόδους για το νερό, για να μπορεί να περνάει ανάμεσά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν και μεγαλύτερα ανοίγματα. Σέβονται δηλαδή τους δρόμους του νερού. Αν η κατασκευή είναι σωστή και υπάρχει μια κάποια «συντήρηση», οι ξερολιθιές αντέχουν για πάντα. Στα καφενεία όταν μαζεύονταν οι γεωργοί κορόιδευαν κάποιον που ήταν πρωτάρης ή δεν ήξερε να τις φτιάχνει σωστά, ότι «θα πέσει και θα τον πλακώσει πριν προλάβει να τελειώσει την πεζούλα». Η γνώση μεταφερόταν από τον έναν γεωργό στον άλλον και στα παιδιά τους. Υπήρχαν βέβαια και ορισμένοι που το έκαναν για βιοπορισμό. Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον οι πολλοί γεωργοί που δημιούργησαν και συντηρούσαν αυτό το δίκτυο ξερολιθιών, ενώ η γνώση συντήρησης και αποκατάστασής τους, ακόμα και ανάμεσα σε τεχνίτες, χάνεται σταδιακά ή υποκαθίσταται από άλλες τεχνικές που δεν έρχονται ως συνέχεια της υπάρχουσας τοπικής γνώσης.
      IS: Αυτό είναι και το σκεπτικό της πρωτοβουλίας που ξεκίνησε από τη Σίφνο;
      Ν.Χ.: Στην εποχή μας η δραματική μείωση των γεωργών και της γεωργικής δραστηριότητας στα περισσότερα νησιά αποτελεί σοβαρό κίνδυνο και για το νησιωτικό περιβάλλον, αφού χάνονται γνώσεις που επιβίωσαν χιλιάδες χρόνια και μαζί οι άνθρωποι που διατηρούσαν το ευαίσθητο περιβάλλον των νησιών.
      Ο Άνεμος Ανανέωσης και το δίκτυο ευρω-μεσογειακών νησιών SMILO σε συνεργασία με τον Δήμο Σίφνου ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης και αποκατάστασης του εκτεταμένου δικτύου ξερολιθιάς (πεζούλες) στη Σίφνο αλλά και διαλόγου για τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων του νησιού.

      [Λεονί Σταφυλά]   Έτσι θα πραγματοποιηθούν:
      Μελέτη για τον ρόλο του δικτύου ξερολιθιών στο σύγχρονο περιβάλλον και για το πώς θα μπορούσε η διατήρηση και αποκατάστασή τους να συμβάλλει στην προστασία της τοπικής βιοποικιλότητας, της γεωργίας και των νερών, καθώς και στην αποτελεσματική άμυνα απέναντι στα ακραία φαινόμενα και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Διατύπωση προτάσεων και μεταφορά καλών πρακτικών για το πώς μπορεί να γίνει οικονομικά βιώσιμη η μακροχρόνια προστασία και αποκατάσταση των ξερολιθιών. Διοργάνωση σεμιναρίων, ημερίδων και εργαστηρίων εκπαίδευσης, με στόχο τη συγκέντρωση και μεταφορά σε άλλους της τοπικής εμπειρίας όσον αφορά στην διατήρηση και αποκατάσταση των ξερολιθιών, προτού αυτή χαθεί, μαζί με τους γεωργούς που μετέφεραν αυτή τη γνώση από γενιά σε γενιά. Ήδη διοργανώθηκε μαζί με άλλους φορείς και προγράμματα μια διημερίδα στις 25 και 26 Ιουνίου 2022 με θέμα «Βιώσιμη Διαχείριση Φυσικών Πόρων Σίφνου», με ένα από τα θέματα να αφορά στις ξερολιθιές. Ακολουθεί μια δεύτερη εσπερίδα στις 21 Σεπτέμβρη με επικέντρωση εκ νέου στις ξερολιθιές, αλλά και στα μικρά οικοσυστήματα όπως αυτά της Σίφνου καθώς και στις τοπικές ποικιλίες σπόρων και δέντρων. Την άνοιξη του 2023 προετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα επίδειξης για αποκατάσταση ξερολιθιών από τους λίγους τεχνίτες που ξέρουν ακόμα πώς να τις φτιάχνουν. Η δράση έχει χαρακτήρα πιλοτικού προγράμματος αποκατάστασης κάποιων ξερολιθιών, κάτι που θα αξιοποιηθεί/χρησιμοποιηθεί όμως και ως πρόγραμμα εκπαίδευσης και επίδειξης των τοπικών τεχνικών. Μια επίσης σημαντική δραστηριότητα του προγράμματος είναι η συγκρότηση και λειτουργία της Επιτροπής Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Σίφνου. Στοχεύουμε να συμμετάσχουν, με δομημένο τρόπο, τόσο εκπρόσωποι θεσμικών, επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων όσο και πρόσωπα –κάτοικοι και φίλοι του νησιού– που μπορεί να συνεισφέρουν στον διάλογο.
    10. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τα ηλεκτρονικά σκούτερ, τα ηλεκτρονικά ποδήλατα και άλλες μορφές μικροκινητικότητας έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τη συμφόρηση, τις εκπομπές ρύπων και την ηχορύπανση που μαστίζουν τις πόλεις μας. Αντιπροσωπεύουν επίσης μια πραγματική, απτή λύση στο κενό που υπάρχει κατά τις μεταφορές πρώτου και τελευταίου μιλίου.
      Στην διαρκώς εξελισσόμενη συζήτηση της δημιουργίας βιώσιμων πόλεων μέχρι το 2050, τα κτήρια και οι υποδομές δεν είναι ο μόνος υπαίτιος για την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Οι μετακινήσεις σχετίζονται και με σημαντικό ποσοστό εκπομπών, με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2021 ήταν υπεύθυνες για το 72% όλων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στις εγχώριες και διεθνείς μεταφορές της ΕΕ. Επομένως, η μικροκινητικότητα δεν αποτελεί απλώς ένα διασκεδαστικό τρόπο μετακίνησης, αλλά σημαντικό παράγοντα της επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών, σε επίπεδο πόλης.
      Πρόσφατα, η BCG (Boston Consulting Group) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του St. Gallen διεξήγαγαν έρευνα με συμμετέχοντες 11.400 καταναλωτές από 23 μητροπολιτικές περιοχές στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
      Τα ευρήματα έδειξαν ότι το 42% των σημερινών χρηστών βασίζεται στη μικροκινητικότητα για δραστηριότητες αναψυχής, το 39% για μετακινήσεις και το 36% για τη δουλεία τους. Επιπλέον, περισσότερο από το 30% όλων των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί ποδήλατο πολλές φορές την εβδομάδα, αν όχι καθημερινά, ενώ ένα 20% το χρησιμοποιεί πολλές φορές μέσα στο μήνα.
      Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι επέλεξαν τη μικροκινητικότητα ήταν σχεδόν εξίσου σημαντικοί μεταξύ τους: η ευελιξία, η αξιοπιστία, η τιμή, ο καλός καιρός, η ασφάλεια και η ευκαιρία να μειωθεί ο χρόνος ταξιδιού.
      Το ποδήλατο εξακολουθεί να είναι, μακράν, η προτιμώμενη μορφή μικροκινητικότητας μεταξύ των κατοίκων της πόλης. Στην Κίνα, η χρήση του επισκιάζεται μόνο από το ηλεκτρονικό μοτοποδήλατο. Οι κάτοικοι των πόλεων εκεί χρησιμοποιούν όλους τους τρόπους λειτουργίας πιο συχνά από τις υπόλοιπες περιοχές της έρευνας, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Γαλλία ηγείται των ευρωπαϊκών χωρών στη χρήση ηλεκτρονικών σκούτερ, ενώ τα ηλεκτρονικά ποδήλατα κερδίζουν έδαφος παντού.
      Η έμφαση στη μικροκινητικότητα ενισχύθηκε σημαντικά από τα δύο και πλέον χρόνια πανδημίας, τα οποία οδήγησαν, μεταξύ άλλων, στον επαναπροσανατολισμό προς την προσωπική ασφάλεια και υγεία. Αν και τα συνολικά ταξίδια μετά την πανδημία παραμένουν 10% χαμηλότερα από πριν, το αυξανόμενο κόστος των καυσίμων και το ολοένα και πιο φιλικό προς το περιβάλλον κοινό σημαίνει ότι η μικροκινητικότητα εγκαθιδρύεται ως μια ελκυστική επιλογή.
      Είναι, όμως, η μικροκινητικότητα στο σωστό δρόμο; Η ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται, υπενθυμίζοντας πως οι καλές προθέσεις μπορούν, στην πραγματικότητα, να έχουν ανεπιθύμητες συνέπειες. Ο λόγος για το αυτοκίνητο, το οποίο ήρθε το 19ο αιώνα για να αντικαταστήσει τα άλογα στις μεγαλουπόλεις της εποχής. Το αυτοκίνητο, πιο οικονομικό και εύκολο στη συντήρηση από ένα άλογο, χαρακτηρίστηκε κατά την εποχή του ως «περιβαλλοντικός σωτήρας», καθώς λέγεται ότι έλυσε το πρόβλημα των βουνών κοπριάς που γέμιζαν τους δρόμους των πόλεων. Πλέον είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η ανωτέρω συλλογιστική είχε σαθρό επιστημονικό υπόβαθρο. Αλλά η θέση των αλόγων στα αστικά κέντρα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. 
      Πως συνδέεται, λοιπόν, η μικροκινητικότητα με την ανωτέρω ιστορία; Παρόλο που η έρευνα κατέγραψε ότι το 32% των χρηστών μικροκινητικότητας την επιλέγουν συχνά ή πολύ συχνά έναντι ενός ιδιωτικού αυτοκινήτου, ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό της τάξεως του 55% χρησιμοποιεί οχήματα μικροκινητικότητας αντί να περπατάει ή να χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με άλλα λόγια, η χρήση μικροκινητικότητας σήμερα είναι στην καλύτερη περίπτωση ουδέτερη. Δεν αντικαθιστά ακόμη αρκετά ιδιωτικά αυτοκίνητα, ενώ παράλληλα αντικαθιστά τους δύο πιο πράσινους τρόπους μετακίνησης: το περπάτημα και τη δημόσια συγκοινωνία.
      Ωστόσο, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μικροκινητικότητας παράγουν εκπομπές σε όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος, από την προμήθεια και την κατασκευή έως την απόρριψή τους, και η κλιμάκωσή τους μπορεί να δημιουργήσει έναν διαφορετικό τύπο συμφόρησης με ένα ανάλογο σύνολο προβλημάτων. Και, ενώ τα οχήματα μαζικής μεταφοράς δημιουργούν εκπομπές σε ορισμένα στάδια του κύκλου ζωής τους, ο αντίκτυπος αντισταθμίζεται σημαντικά από τη μεγάλη διάρκεια χρήσης και την αποδοτικότητά τους σε κλίμακα. Επί της ουσίας, όσο περισσότερους χρήστες προσελκύουν, τόσο πιο πράσινα γίνονται.
      Επομένως, καταλήγουμε στο ότι η πιο αποτελεσματική οδός για τη μείωση της συμφόρησης και των εκπομπών από οχήματα βρίσκεται στην ενσωμάτωση οχημάτων μικροκινητικότητας με τις υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας, προσφέροντας ολοκληρωμένη, οικονομική και γρήγορη μετακίνηση για το μεγαλύτερο ποσοστό χρηστών. Και, σύμφωνα με την έρευνα, για να συμβεί αυτό, είναι σημαντικό οι δημόσιες συγκοινωνίες να παρέχουν προσιτές τιμές, διευκολύνοντας παράλληλα τους χρήστες τις συνδυάσουν με μορφές μικροκινητικότητας κατά το πρώτο και το τελευταίο μίλι. 
    11. Αρθρογραφία

      Engineer

      Αρχισε η «μάχη» της αναγνώρισης των ιδιωτικών δασικών εκτάσεων απέναντι στις διεκδικήσεις του Δημοσίου. Χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων κατά την ανάρτηση και προανάρτηση του κτηματολογίου ενημερώθηκαν ότι τα ακίνητα που δήλωσαν ή τμήμα αυτών δεν υπολογίστηκαν στην ιδιοκτησία τους, αλλά καταχωρήθηκε το Ελληνικό Δημόσιο ως ιδιοκτήτης λόγω του δασικού τους χαρακτήρα. Ετσι χιλιάδες ενστάσεις έχουν κατατεθεί από τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
      Προκειμένου λοιπόν να κερδηθούν οι υποβληθείσες ενστάσεις, θα πρέπει να συνοδεύονται με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα, που να αποδεικνύουν ότι η έκταση περιήλθε στον ιδιώτη με νόμιμο τρόπο.
      Από την άλλη πλευρά το κράτος ψήφισε πρόσφατα τον νόμο 4915/2022 στον οποίο ορίζεται ρητά ότι το Ελληνικό Δημόσιο σε αγρούς που δασώθηκαν δεν προβάλλει δικαίωμα κυριότητος, εκτός εάν υπάρχει τίτλος, βάσει του οποίου θεμελιώνεται δικαιώματα κυριότητας. Όσοι όμως αγροί σήμερα φέρουν μορφή δάσους θα υπάγονται στη δασική νομοθεσία και θα προστατεύονται, ενώ όσοι αγροί σήμερα φέρουν μορφή δασικής έκτασης θα εξαιρούνται της δασικής νομοθεσίας.
      Το κτηματολόγιο ενημέρωσε τους αναδόχους μελετητές σε ποιες περιπτώσεις δεν θα προβάλει δικαίωμα κυριότητας το δημόσιο, προκειμένου να διορθώσουν οίκοθεν τους κτηματολογικούς πίνακες και να γίνουν δεκτές οι ενστάσεις των ιδιωτών. Επίσης ξεκαθάρισε ότι στις περιπτώσεις των δασωθέντων αγρών το δικαίωμα κυριότητας ανήκει σ’ αυτόν που μπορεί να τεκμηριώσει εμπράγματο δικαίωμα, χωρίς να απαιτείται πλέον η ύπαρξη συμβολαιογραφικών τίτλων που έχουν συνταχθεί πριν τις 23-2-1946 και εφόσον το δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαίωμα βάσει τίτλου.
      Ακόμη όμως ακόμα και σήμερα είναι «μπλεγμένο» τι θεωρείται ιδιωτικό δάσος ή δασική έκταση και τι ανήκει στο δημόσιο, καθώς επίσης και σε ποιες περιπτώσεις εκτός της αναγνώρισης της κυριότητας από το Κτηματολόγιο είναι δυνατή από τον ιδιώτη η μεταβίβαση δασωμένου αγρού μόνο με τη χορήγηση της βεβαίωσης από το Δασαρχείο περί μη θεμελίωσης δικαιωμάτων του Δημοσίου, χωρίς να γίνει εκ των προτέρων η κατάταξη της υπό κρίση έκτασης ως δάσος ή δασικής έκτασης από την Επιτροπή Δασολογίου. 
      Τι θεωρείται ιδιωτικό δάσος;
      Σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα της 17-29ης Νοεμβρίου 1836, ιδιωτικά δάση είναι μόνον εκείνα που μεταβιβάστηκαν κατά τους νόμιμους οθωμανικούς τύπους και αποδεικνύεται ότι υφίσταντο ως ιδιόκτητα πριν την έναρξη του υπέρ της Ανεξαρτησίας Αγώνα. Επίσης ιδιωτικά δάση είναι και αυτά που βρίσκονται εντός μεγάλων ιδιωτικών κτημάτων – χωρίων (τσιφλίκια), ακόμη και αν αυτά δεν αναγράφονται ρητά στους τίτλους ιδιοκτησίας των κτημάτων, εφόσον προκύπτει ότι περιέχονται εντός των ορίων τους.
      Τι σημαίνει διακατεχόμενο δάσος, που αναφέρουν πολλά συμβόλαια;
      Η κατηγορία αυτή δασών αποτελεί μία ιδιαίτερη κατηγορία των διακατεχόμενων από ιδιώτες δασικών εκτάσεων, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των οποίων για διάφορους λόγους δεν έχει επιλυθεί. Με τις διατάξεις του Ν. 3208/2003 καθορίζονται τόσο τα δικαιώματα του Δημοσίου επί αμφισβητούμενων δασικών εκτάσεων όσο και τα δικαιώματα νομής, χρήσης και κάρπωσης των ιδιωτών επ’ αυτών, οι οποίοι ασκούσαν επί σειρά ετών πράξεις νομής και κατοχής χωρίς ενόχληση από κανέναν.
      Ποια η διαφορά δάσους και δασικής έκτασης;
       Ως δάσος ή δασικό οικοσύστημα νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία, μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα αποτελούν μέσω της αμοιβαίας αλληλεξάρτησης και αλληλοεπίδρασής τους ιδιαίτερη βιοκοινότητα (δασοβιοκοινότητα) και ιδιαίτερο φυσικόπεριβάλλον (δασογενές).
      Δασική έκταση υπάρχει όταν στο παραπάνω σύνολο η άγρια ξυλώδης βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδης, είναι αραιά.
      Πότε ένας ιδιώτης αναγνωρίζεται από το κτηματολόγιο ως κύριος δάσους ή δασικής έκτασης;
      Ενας ιδιώτης μπορεί να είναι κύριος δασικών ακινήτων στις περιπτώσεις που:
      1. Αναγνωρίστηκαν ως ιδιωτικά
      α) Με τη διαδικασία του νόμου από 17/29 Νοεμβρίου 136 "Περί ιδιωτικών δασών".
      β) Με τις διατάξεις Νόμου του 1888 "Περί διακρίσεως και οροθεσίας των δασών", εφόσον συντάχθηκαν πρωτόκολλα αποτερματισμού.
      γ) Με αμετάκλητες αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, στις οποίες διάδικος, αρχικός ή κατά παρέμβαση, ήταν το Ελληνικό Δημόσιο.
      δ) Με αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας, που εκδόθηκαν μετά από γνωμοδοτήσεις των Συμβουλίων επί ιδιοκτησιακών θεμάτων, καθώς και με αποφάσεις των Γενικών Διοικητών και του Επιτρόπου Διοίκησης, με τις οποίες κρίθηκαν ιδιοκτησιακές υποθέσεις.
      ε) Με αποφάσεις του Διοικητικού Δικαστηρίου του Υπουργείου Γεωργίας του Ν. 2201/1920 και του Ν.Δ. 21 Σεπτεμβρίου 1926.
      στ) Με αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας κατά τις διατάξεις του Ν.Δ. 841/1941 "περί λήψεως εκτάκτων μέτρων διά την εκμετάλλευσιν και διαχείρισιν των δασών, λόγω των εκ του πολέμου δημιουργηθεισών συνθηκών, του Ν.Δ. 2501/1953 "περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως ενίων διατάξεων των περί δασών νόμων) και του Δασικού Κώδικα (Ν.Δ. 86/1969).
      ζ) Με τις διατάξεις του διατάγματος 2468/1917 και του Ν. 1072/1917.
      η) Με αποφάσεις νομαρχών κατά τις διατάξεις του Ν. 998/1979.
      θ) Με τις διατάξεις του ν. 248/1976 και με τη διαδικασία των άρθρων 12 του ιδίου σύμφωνα με τα οποία δεν αποτελούν δάσος ή δασική έκταση και αν ακόμη απέκτησαν μεταγενεστέρως δασικό χαρακτήρα, εφόσον έχουν εκδοθεί για τις εκτάσεις αυτές ή για τμήματα τους μέχρι τις 31.3.2011 από τις αρμόδιες δασικές αρχές διοικητικές πράξεις.
      ι) Με τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα.
      κ) Με τις διατάξεις του ν. δ. 2185/1952 «περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως κτημάτων προς αποκατάστασιν ακτημόνων καλλιεργητών και κτηνοτρόφων», που αναγνωρίστηκαν ως ιδιωτικές με τις αποφάσεις των Επιτροπών Απαλλοτριώσεων.
      λ) Με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 3147/ 2003.
      μ) Σύμφωνα με τις καταχωρήσεις στα κτηματολογικά βιβλία του Κτηματολογίου Ρόδου και Κω - Λέρου.
      2. Παραχωρήθηκαν κατά κυριότητα:
      α) Με τις διατάξεις των νόμων με τους οποίους εκποιήθηκαν ή παραχωρήθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών ή την Αεροπορική Άμυνα δημόσια κτήματα, ανεξαρτήτως του χρόνου εκποίησης ή παραχώρησης και της μορφής των κτημάτων.
      β) Με τις διατάξεις των προϊσχυσάντων δασικών κωδίκων των νόμων 2636/1924, 3077/1924, 3542/1928, του Ν. 4173/1929, του Α.Ν. 857/1937 "περί παραχωρήσεως δημοσίων και κοινοτικών δασικών εκτάσεων διά σκοπούς γεωργικούς και δενδροκομικής εκμεταλλεύσεως" και του Ν.Δ. 86/1969.
      γ) Με τις διατάξεις του Ν. 4108/1929 "περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως διατάξεων τινών της νομοθεσίας περί δήμων και κοινοτήτων".
      δ) Με το Ν.Δ. από 17/18.10.1923 "περί παραχωρήσεως κυριότητας δασών ρητινευομένων υπό ιδιωτών και το Ν.Δ. 2501/1953.
      ε) Με τις διατάξεις του Ν. 998/1979, του Ν. 1734/1987, καθώς και άλλων διατάξεων της δασικής νομοθεσίας.
      3. Περιήλθαν «κατά κυριότητα» στις παρακάτω περιπτώσεις:
      α) Στους υπερθεματιστές
      β) Σε τρίτους, βάσει συμβιβαστικών πράξεων με το Ελληνικό Δημόσιο
      γ) Από διαχωρισμό υπέρ των Ταμείων Εφέδρων Πολεμιστών Κρήτης και των Μονών
      δ) Σε τρίτους από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος , με την προϋπόθεση ότι τα κτήματα αυτά είχαν παραδοθεί στην Ε. Τ .Ε. με πρωτόκολλο παραδόσεως και παραλαβής
      ε) Στην εγχώρια περιουσία των Νήσων Κυθήρων και Αντικυθήρων
      στ) Με τις διατάξεις του Ν.3208/2003 περί διακατεχόμενων δασών και κατασκηνώσεις - παιδικές εξοχές
      ζ) Κατόπιν αδείας του Υπουργού Γεωργίας.
      4. Για τις περιπτώσεις των δασωμένων αγρών
      Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945, ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου.
      Υπάρχουν έγραφα (συμβόλαια προ του έτους 1885) που αποδεικνύουν έκτακτη χρησικτησία, για την οποία θα έχει συμπληρωθεί ο χρόνος της τριακονταετούς νομής με καλή πίστη έως την 11-9-1915. Εκτάσεις που έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975, λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας. Σύμφωνα με τη διάταξη του ν.998/1979, όπως αυτός τροποποιήθηκε ζητούνται τα ακόλουθα:
      Α) για οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν την 11-6-1975 να προσκομισθεί:
      Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή Υπεύθυνη δήλωση αρμόδιου μηχ/κου περί μη ανάκλησης ή ακύρωσης της οικοδομικής άδειας. Εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα που να βεβαιώνει ο μηχανικός για τα όρια αρτιότητας που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της εν λόγω οικοδομικής άδειας, βασιζόμενος στο θεωρημένο τοπογραφικό διάγραμμα που τη συνοδεύει. Ομοίως, τα ανωτέρω υπό το Α, ισχύουν και στις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί πριν την ισχύ του ν.4030/2011, δηλαδή από το 1975 έως 2011, για μη ανακληθείσες ή μη ακυρωθείσες επί εκτάσεων ή τμημάτων αυτών που πληρούν τους όρους αρτιότητας σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς κατά το χρόνο έκδοσής τους.
      Γ) Τα κτίρια προϋφιστάμενα του 1955 θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα και η ως άνω διάταξη εφαρμόζεται για την έκταση του ακινήτου που αντιστοιχεί στην κάτοψη του κτιρίου. Στη περίπτωση αυτή προσκομίζεται εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα όπου θα προσδιορίζονται τα όρια της έκτασης του υφιστάμενου κτίσματος και θα βεβαιώνεται από τον μηχανικό ότι το κτίσμα είναι προϋφιστάμενο της ισχύος του Β.Δ/τος 09-08/30-9-1955.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού, [email protected] 
    12. Αρθρογραφία

      GTnews

      Σε αριθμό ρεκόρ ανέρχονται τα ποδήλατα στην Καρδίτσα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της δημοτικής αρχής Καρδίτσας, καθώς αυτά ανέρχονται σε 30.000, όσα είναι και τα επιβατικά αυτοκίνητα.
      Τα χρησιμοποιούνε όλες οι ηλικίες, από νήπια μέχρι ηλικιωμένοι. Μάλιστα πριν έναν χρόνο, η δημοτική αρχή Καρδίτσας, εγκατέστησε δυο σταθμούς επισκευής ποδηλάτων, οι οποίοι διαθέτουν μία ή δύο βάσεις στήριξης του ποδηλάτου, μία τρόμπα δαπέδου για το φούσκωμα των ελαστικών και μία σειρά από κατσαβίδια και κλειδιά για μικροεπισκευές και ρυθμίσεις του ποδηλάτου.
      Οι δύο σταθμοί θα καλύψουν ένα μέρος των αναγκών μικροεπισκευής των ποδηλάτων των δημοτών και των επισκεπτών με ποδήλατο, όλες τις ημέρες και ώρες.
      Με την εγκατάστασή του ο Δήμος Καρδίτσας αποσκοπεί, όπως ανακοίνωσε, στην προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου ως μέσο μετακίνησης ή αναψυχής, το οποίο συμβάλλει στη μείωση της κυκλοφορίας, του μποτιλιαρίσματος και κατά συνέπεια των ρύπων και του θορύβου εντός της πόλης, στην περιβαλλοντολογική ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενίσχυση του ποδηλατικού τουρισμού.
      Δώρο… άδεια
      Επίσης, σε μια πρωτοπόρα και συμβολική ενέργεια προχώρησε ο δήμαρχος Καρδίτσας με στόχο να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη χρήση ποδηλάτου στην πόλη. Στο πλαίσιο αυτό επιβράβευσε με μια ημέρα επιπλέον άδεια και συμβολικά δώρα τέσσερις εργαζομένους του δήμου, για το γεγονός ότι η ομάδα τους κατέκτησε το πρώτο βραβείο στον πανελλαδικό φιλικό διαγωνισμό «με το ποδήλατο στη δουλειά».
      Να σημειωθεί ότι συνολικά με μια ημέρα άδεια επιβραβεύτηκαν 31 υπάλληλοι. Επιβραβεύονται όσοι αποδεδειγμένα όλη τη διάρκεια του έτους μετακινούνται από και προς την εργασία τους με ποδήλατο, τόνισε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο δήμαρχος Καρδίτσας Βασίλης Τσιάκος.
      Στοιχείο της ταυτότητας της πόλης
      Σύμφωνα με στοιχεία του δήμου, η χρήση του ποδηλάτου στην πόλη της Καρδίτσας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ίδιας της «ταυτότητάς» της. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα κυκλοφορούν παλαιά ποδήλατα, τα οποία συνήθως κληρονομήθηκαν από τον πατέρα ή τον παππού. Πρόκειται για ποδήλατα μεγάλα και βαριά (γνωστά και ως «νταλίκες»).
      Πολλά από αυτά βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, έχουν χειρόφρενο και κόντρα και μερικά από αυτά διαθέτουν καρεκλάκι στο πάνω μέρος του σκελετού για να μπορούν να μεταφέρουν μικρά παιδιά.
      Οι πιο γνωστές μάρκες, τις οποίες βλέπουμε ακόμη και σήμερα, είναι τα Βίσμαρκ, τα Ρουαγιάλ και τα Γκόρεγκ. Τα ποδήλατα αυτά χρησιμοποιήθηκαν από το 1960 και μετά ως μεταφορικό μέσο για τη μετάβαση των κατοίκων στην εργασία τους.
      Έτσι, καθημερινά διένυαν μεγάλες αποστάσεις, όπως Καρδίτσα – Τρίκαλα, Καρδίτσα – Παλαμάς, Καρδίτσα – Λεοντάρι κά, τόσο με κρύο όσο και με ζέστη. Τα ίδια ποδήλατα χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για τους καθημερινούς περιπάτους και τη μετάβαση ζευγαριών από τα γύρω χωριά στην Καρδίτσα.
      Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα παλιά αυτά ποδήλατα είχαν άδεια κυκλοφορίας και έφεραν στο πίσω μέρος τον απαραίτητο αριθμό.
      Στη δεκαετία του 1960, όταν το αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης κάνει δειλά την εμφάνιση του μαζί με τα άλλα μηχανοκίνητα, το ποδήλατο εξακολουθεί να αποτελεί μέσο μεταφοράς και διασκέδασης για μεγάλη μερίδα ανθρώπων της περιοχής.
      Στα τέλη της δεκαετίες του 1960, κυκλοφορούν στην Καρδίτσα ανδρικά ποδήλατα, αλλά και γυναικεία, δηλαδή πιο ελαφριά. Η μετακίνηση μαθητών από τα κοντινά χωριά προς τα σχολεία της πόλης γίνεται μ’ αυτά, ενώ τα Σαββατοκύριακα ομάδες νέων έκαναν τη βόλτα τους στο άλσος της Παπαράντζας και πολλές φορές μέχρι το εργοστάσιο της ΔΕΗ.
      Στη δεκαετία του 1970 αρχίζουν να κυκλοφορούν περισσότερα αυτοκίνητα, έτσι το ποδήλατο είναι μόνο για τους φτωχούς, τα παιδιά και τους αθλητές. Άρχισαν, λοιπόν, να κυκλοφορούν και τα πρώτα παιδικά ποδήλατα, καθώς και να βγαίνουν οι πρώτες φωτογραφίες.
      Και ποδήλατα με τρεις ρόδες
      Επιπλέον, για τις μεγάλες κυρίες, οι οποίες δεν μπορούν να οδηγήσουν ποδήλατα με δύο ρόδες, υπάρχουν τα ποδήλατα με τρεις ρόδες, που παρκάρουν παντού και μπορούν να μεταφέρουν ορισμένα πράγματα πρώτης ανάγκης.
      Σήμερα στον Δήμο Καρδίτσας το δομημένο δίκτυο των ποδηλατοδρόμων έχει μήκος 7.300 μ στον αστικό ιστό και 10.500 μ περιαστικό. Καταλήγοντας ο δήμαρχος Καρδίτσας κ. Τσιάκος τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πως η πόλη έχει κατακτήσει πολλές διακρίσεις με αποκορύφωμα επί των ημερών μας πήρε το πρώτο βραβείο στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας.
    13. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η μεγάλη οικονομική κρίση στη Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει πολλούς να σκέπτονται πώς θα αποκτήσουν ένα φτηνό σπίτι και πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να έχουν μια μικρή παραθεριστική κατοικία ξεπερνώντας τα εμπόδια των εξόδων και τη γραφειοκρατία της οικοδομικής άδειας. Αλλά και στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο υπάρχει η τάση της μετακινούμενης κατοικίας ως εναλλακτικού τρόπου διαμονής όπως: δενδρόσπιτα, σπίτια πάνω σε ποταμόπλοιο, ή στη θάλασσα, κοντέινερ κλπ.
      Επειδή αυτές οι κατασκευές έχουν τον εξοπλισμό μιας κατοικίας και μεταφέρονται και τοποθετούνται πάνω στο έδαφος χωρίς να γίνονται οικοδομικές εργασίες με τη χρήση οικοδομικών υλικών π.χ. οπλισμένο σκυρόδεμα, πλινθοδομές, τούβλα κλπ, αρκετοί ιδιοκτήτες ακινήτων πιστεύουν ότι είναι νόμιμα και δεν απαιτείται να εκδοθεί οικοδομική άδεια.
      Σε αυτή τη λύση καταφεύγουν και αρκετοί ιδιοκτήτες μη άρτιων και οικοδομήσιμων αγροτεμαχίων κυρίως παραθαλάσσιων ή στο βουνό, που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν νόμιμη άδεια για την εγκατάσταση τους. Έτσι τα τελευταία χρόνια έχουν «ξεφυτρώσει» στην ύπαιθρο στης χώρας ακόμα και σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές π.χ. στο Πήλιο, στη Μύκονο και άλλα νησιά, σε περιοχές Νatura, σε ζώνες παραλίας, σε δασικές εκτάσεις κλπ. διάφορες εγκαταστάσεις οι οποίες είναι αυθαίρετες.
      Επιπλέον η χρήση των όρων «τροχοβίλα», «προκάτ», «λυόμενα», «κοντέινερ», «προσωρινή κατασκευή», που αποτελούν κατασκευές μη συμβατικές σε σχεση με το παραδοσιακό κτίσμα, μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση για την αναγκαιότητα έκδοσης σχετικής οικοδομικής άδειας. Γι’ αυτό οι πολίτες πριν αγοράσουν και τοποθετήσουν στο ακίνητό τους οποιαδήποτε κατασκευή, θα πρέπει να απευθύνονται σε μηχανικό προκειμένου να διαπιστώσουν το νόμιμο ή μη του εγχειρήματος τους.
      Μπορώ να κάνω προσωρινή κατασκευή στο οικόπεδό μου;
      Η προσωρινή κατασκευή κατά την πολεοδομική νομοθεσία, δεν αφορά μια πρόχειρη κατασκευή από ένα ιδιώτη, αλλά κατασκευή που αποτελείται εξ ολοκλήρου από ξηρή δόμηση και εγκαθίσταται σε ελαφρά βάση ή με σημειακή θεμελίωση επί του εδάφους, τοποθετείται και απομακρύνεται σε λυόμενα μέρη και εξυπηρετεί συγκεκριμένο σκοπό για ένα χρονικό διάστημα π.χ. ένα χριστουγεννιάτικο χωριό και σ΄ αυτή την περίπτωση ισχύουν τα εξής:
      Η προσωρινή κατασκευή τοποθετείται σε ιδιωτικούς χώρους παραχωρημένους σε δημόσια κοινή χρήση και σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους, υπαίθριους ή στεγασμένους, κατά παρέκκλιση των κείμενων πολεοδομικών όρων της περιοχής και υπό την προϋπόθεση ότι επιτρέπονται οι συγκεκριμένες χρήσεις. Για τις προσωρινές κατασκευές απαιτείται έγκριση τοποθέτησης και λειτουργίας από τον αρμόδιο κατά περίπτωση φορέα, κατόπιν υποβολής απαραίτητων δικαιολογητικών και στοιχείων για την κατασκευή ή συναρμολόγηση και τοποθέτηση, καθώς και προσδιορισμός του χρονικού διαστήματος διατήρησής τους. Οι κατασκευές αυτές οφείλουν να διαθέτουν πιστοποιητικό στατικής επάρκειας σύμφωνο με τις ισχύουσες ελληνικές ή ευρωπαϊκές προδιαγραφές. H θεμελίωσή τους πρέπει να γίνεται: α. επί ξύλινων πασσάλων,
      β. επί μεμονωμένων προκατασκευασμένων πεδίλων σκυροδέματος, επιφάνειας μικρότερης ή ίσης του ενός τετραγωνικού μέτρου,
      γ. επί προκατασκευασμένων θεμελιολωρίδων σκυροδέματος, πλάτους μικροτέρου ή ίσου του 0,60 μ. και επί οποιουδήποτε άλλου προκατασκευασμένου στοιχείου, για το οποίο αποδεικνύεται η ευχερής απομάκρυνση και για το οποίο δεν απαιτείται έγχυτο σκυρόδεμα επί τόπου του έργου.
      Με υπουργική απόφαση του αρμόδιου Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ορίζεται το χρονικό διάστημα αδειοδότησης ανά είδος και επιφάνεια προσωρινής κατασκευής, καθώς και τα στοιχεία που απαραίτητα υποβάλλονται μαζί με την αιτιολογική έκθεση για την αναγκαιότητα της τοποθέτησης, στον αρμόδιο φορέα. Για ποιές εγκαταστάσεις απαιτείται οικοδομική άδεια;
                Οικοδομική άδεια απαιτείται για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας δόμησης, η οποία δεν εμπίπτει στις εργασίες δόμησης μικρής κλίμακας και αφορά ιδίως:
      α) ανέγερση, προσθήκη και επισκευή κτιρίων,
      β) κατεδάφιση κατασκευών,
      γ) εκσκαφές ή επιχώσεις μεγαλύτερες του συν/πλην 0,80 μέτρα, καθώς και επιστρώσεις, διαμορφώσεις οικοπέδων και γηπέδων με σκοπό τη δόμηση,
      δ) κατασκευή πισίνας,
      ε) αλλαγή χρήσης, αν επέρχεται αλλαγή προς το δυσμενέστερο, στα στοιχεία του διαγράμματος κάλυψης ή στα φορτία σχεδιασμού της στατικής μελέτης ή αλλαγή μηχανολογικών εγκαταστάσεων ως προς τις διελεύσεις τους από άλλους ορόφους ή κοινόχρηστους χώρους,
      στ) κατασκευή τοίχων αντιστήριξης, καθώς και περιτοιχίσεων και περιφράξεων που δεν καλύπτονται από την έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας,
      ζ) κατασκευή υπόγειων δεξαμενών,
      η) εργασίες τοποθέτησης υπόγειων, προκατασκευασμένων δεξαμενών υγρών και αερίων καυσίμων σε πρατήρια καυσίμων,
      θ) εργασίες μικρής κλίμακας προϋπολογισμού άνω των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ.
      Τι θεωρείται κτίριο, εγκατάσταση, ελαφρά κατασκευή και τι λυόμενη κατασκευή από τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό; Κτίριο είναι η κατασκευή που αποτελείται από χώρους και εγκαταστάσεις και προορίζεται για προσωρινή ή μόνιμη παραμονή του χρήστη. Εγκατάσταση είναι η κατασκευή ή υποδομή που προορίζεται ή απαιτείται για τη λειτουργία, εξυπηρέτηση και ασφάλεια των κτιρίων, όπως οι ανελκυστήρες, τα στοιχεία διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, κλιματισμού, δροσισμού, διανομής και εκροής ύδατος, θέρμανσης, φυσικού αερίου, τα θερμικά ηλιακά συστήματα, τα στοιχεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τα στοιχεία μονάδων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), οι καπναγωγοί, οι επιγραφές, οι κεραίες. Ελαφρά κατασκευή είναι η κατασκευή με φέροντα οργανισμό και στοιχεία πλήρωσης μειωμένου μόνιμου φορτίου ιδίου βάρους σε σχέση με τις συμβατικές κατασκευές, όπως αυτές από οπλισμένο σκυρόδεμα ή λιθοδομή φέρουσας τοιχοποιίας. Λυόμενη κατασκευή είναι η κατασκευή που αποτελείται από συναρμολογούμενα και αποσυναρμολογούμενα δομικά στοιχεία πιστοποιημένα από αρμόδιο φορέα που τοποθετούνται σε σταθερή βάση. Με ποιες προϋποθέσεις μπορώ να τοποθετήσω νόμιμα στο οικόπεδό μου τροχόσπιτο ή τροχοβίλα;
      Επιτρέπεται η προσωρινή τοποθέτηση τροχόσπιτου, που έχει σε ισχύ άδεια κυκλοφορίας από το Υπουργείο Μεταφορών, φέρει αριθμό κυκλοφορίας και είναι ρυμουλκούμενο από ΙΧ αυτοκίνητο. Το τροχόσπιτο μπορεί να τοποθετηθεί σε ιδιόκτητο χώρο, αρκεί να μην είναι χαρακτηρισμένος ως αρχαιολογικός χώρος, αιγιαλός, παραλία ή δασική έκταση
      Σύμφωνα με την Εγκ-27860/4450/34/23-3-88 του Υπουργείου Περιβάλλοντος περί «Εγκατάστασης Τροχόσπιτου – Τροχοβίλας». Τα τροχόσπιτα που δεν είναι κυκλοφορούντα οχήματα και ρυμολκούμενα από ΙΧ. αυτοκίνητα με αριθμό κυκλοφορίας του Υπουργείου Συγκοινωνιών, εφόσον μεταπίπτουν στην κατηγορία που περιγράφεται από την παρ.17 του Αρθ-2 του ΓΟΚ/85), δηλαδή μετατρέπονται σε εγκαταστάσεις με μόνιμη εξάρτησή τους από το περιβάλλον στο οποίο εγκαθίστανται και συνδέονται σταθερά με αυτό (π.χ. σταθερή σύνδεση με το έδαφος, κατασκευή βόθρου, σύνδεση με δίκτυα) ή εξυπηρετούν παραμονή ανθρώπων ή ζώων, εκτέλεση εργασίας ή άσκηση επαγγέλματος, αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων, μηχανημάτων, κλπ., πρέπει πριν εγκατασταθούν σε γήπεδο ή οικόπεδα να έχουν άδεια της αρμόδιας για την έκδοση οικοδομικής αδείας Υπηρεσίας η οποία τα κρίνει κατά τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.
      Μπορώ να θεωρήσω την τροχοβίλα με ρόδες ως τροχόσπιτο και να τη βάλω στο οικόπεδό μου χωρίς άδεια, χωρίς να τη συνδέσω με βόθρο, ΔΕΗ κ.λπ.;
      Ο όρος «τροχοβίλα ή τροχόσπιτο» δεν υπάρχει στην πολεοδομική νομοθεσία. Η τροχοβίλα είναι κι αυτή μια τροχήλατη κατασκευή την οποία διέπουν όλοι οι νόμοι και οι ρυθμίσεις του υπουργείου Συγκοινωνιών περί ρυμουλκούμενων. Εκεί υπάγεται και από εκεί ελέγχεται. Σε καμία περίπτωση όμως δεν χαρακτηρίζεται οικία και δεν μπορεί να ρευματοδοτηθεί ή να υδροδοτηθεί νόμιμα, ακόμα κι αν τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά αντί της σύνδεσης με τη ΔΕΗ.
      Θέλω να βγάλω άδεια μικρής κλίμακας για να κάνω μια βάση από μπετόν με μια πέργολα και να τοποθετήσω ένα λυόμενο ή προκάτ ή κοντέινερ. Αυτό είναι νόμιμο;
      Οχι. Η άδεια πέργκολας άνω των 50 τ.μ. επιτρέπεται όταν υπάρχει κτίσμα στο οικόπεδο Επίσης η βάση από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν) δεν υπάγεται στις μικρές διαμορφώσεις του εδάφους μέχρι συν/πλην 0,80 μ. από το φυσικό έδαφος, που επιτρέπεται χωρίς οικοδομική άδεια από την πολεοδομική νομοθεσία. Επομένως και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η έκδοση οικοδομικής αδείας.
      Μπορώ να βγάλω οικοδομική άδεια για τροχοβίλα;
      Αν αυτό που ονομάζεται «τροχοβίλα» υπάγεται στην κατηγορία των προκατασκευασμένων κατοικιών, και διαθέτει όλες τις απαιτούμενες μελέτες για την έκδοση οικοδομικής άδειας (στατικά, αρχιτεκτονικά, μελέτες ενεργειακής απόδοσης, ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες, πυροπροστασία και λοιπών εγκαταστάσεων), τότε εκδίδεται κανονικά η άδεια.
      Μπορώ να τοποθετήσω στο οικόπεδό μου ένα προκατασκευασμένο (προκάτ) σπίτι;
      Δεν υπάρχει στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό η έννοια του «προκάτ» αλλά της λυόμενης κατοικίας, που αποτελείται από συναρμολογούμενα και αποσυναρμολογούμενα δομικά στοιχεία πιστοποιημένα από αρμόδιο φορέα που τοποθετούνται σε σταθερή βάση. Για τα λυόμενα κτίρια εκδίδεται κανονική οικοδομική άδεια, εφόσον επιτρέπεται από τους όρους δόμησης της περιοχής και δεν βρίσκονται σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους κλπ.
      Μπορώ να τοποθετήσω στο οικόπεδό μου ένα κοντέινερ χωρίς οικοδομική άδεια;
      Οχι, γιατί σύμφωνα με τον Κτιριοδομικό κανονισμό θεωρείται δομικό έργο κάθε τι που είναι ακίνητο και εδράζεται απευθείας ή δια μέσου άλλων στοιχείων στο έδαφος και δεν μπορεί να ρυμουλκηθεί με απλό και άμεσο τρόπο. Ακόμα και για τις αποθήκες απαιτείται η έκδοση άδειας δόμησης από την Πολεοδομία.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού
      [email protected]
    14. Αρθρογραφία

      Engineer

      Η παρατηρούμενη έντονη κινητικότητα προώθησης πολλών νέων μονάδων ενέργειας  στην περιοχή μας  από άλλες πηγές (αέριο, αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ.), αλλά και η γενικότερη κατάσταση που διαμορφώνεται με τις σχετικές επιπτώσεις, τοπικά και γενικότερα, σχολιάζεται εκτενώς στα εθνικά ΜΜΕ, ενώ ταυτόχρονα ο ρόλος της υδροηλεκτρικής ενέργειας στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας αποσιωπάται συστηματικά.
      Η συστηματική και ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ υποστήριξη των τελευταίων κυβερνήσεων του φυσικού αερίου (ΦΑ) και των «ευνοούμενων» ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά), είχε ως αποτέλεσμα να θυσιάζονται, βασικά για τη χώρα,  ζητήματα (ενεργειακή και οικονομική εξάρτηση, ανάγκη εισαγωγών τεχνολογικού εξοπλισμού και κατ’ επέκταση πολύ χαμηλή εγχώρια  προστιθέμενη αξία, περί το 20% μόνο, αυξημένες τιμές καταναλωτή, περιβάλλον, βιοποικιλότητα κοκ).

      Ας μην μας εκπλήσσει επίσης γιατί η Υδροηλεκτρική Ενέργεια (ΥΗΕ), η οποία ιστορικά και αντικειμενικά «ανήκει» στην ΔΕΗ, έχει σχεδόν τεθεί υπό διωγμό από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, δεν εντάσσονται νέα (ΥΗ) έργα και την «παραμερίζουν», παρά τα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα της (χαμηλό κόστος παραγωγής, απόλυτα οικολογική, μεγάλη εγχώρια  προστιθέμενη αξία από τα έργα αυτά –πάνω από 80%, κάλυψη  αναγκών αιχμής που σταθεροποιεί το σύστημα, «αντίδοτο» στην φυσική μεταβλητότητα των άλλων ΑΠΕ, μοναδική δυνατότητα  αποθήκευσης ενέργειας με το σύστημα άντλησης – ταμίευσης, πολλαπλή συμπληρωματική αξιοποίηση των υδάτων των (ΥΗ) ταμιευτήρων για αντιπλημμυρικούς σκοπούς – υδρεύσεις – αρδεύσεις – αποθέματα για την ξηρασία κλπ.).
      Και, όπως εύκολα αποδεικνύεται από την παράθεση αυτών των πλεονεκτημάτων, η συνδυαστική αξιοποίηση των υδάτων κατά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προσφέρει ένα απόλυτα  θετικό   «κοινωνικό» αποτύπωμα.
      Το γεγονός  αυτό από μόνο του δίνει απάντηση σε ορισμένους που αντιμετωπίζουν τις διεκδικήσεις μας για ΥΗ έργα σαν κάποιο …..φετίχ η κάποια τεχνοκρατική εμμονή !
      Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, με την έξαρση ενεργειακών έργων και ιδιαίτερα των πολυδιαφημισμένων ΑΠΕ (ΦΒ και αιολικών), τα οποία, με την αμέριστη πολιτική συνδρομή των κομμάτων εξουσίας, εγκαθίστανται σταδιακά σε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά και την βελτιωμένη  πλέον πληροφόρηση που υπάρχει, οι πολίτες συνειδητοποιούν   πως, παρά την γνωστή προπαγάνδα της «πράσινης» ενέργειας, τελικά όλες οι μορφές που περιέχονται στο ενεργειακό μείγμα (και όχι μόνο ο λιγνίτης ….) έχουν, στον ένα η τον άλλο βαθμό, περιβαλλοντικές επιπτώσεις (που φυσικά ποικίλλουν) και είναι φυσιολογικό να καταγράφονται αντιδράσεις όταν διαπιστώνονται κίνδυνοι για το περιβάλλον, την οικονομία αλλά και την φυσιογνωμία  σε μια περιοχή.
      Έτσι πέφτει στο κενό και η φτηνή προπαγάνδα για τις «μεγάλες» οικολογικές επιπτώσεις (και μάλιστα συλλήβδην) από τα …. «φαραωνικά» ΥΗ έργα  και  ξεφτίζει η ψεύτικη εικόνα που καλλιεργήθηκε συστηματικά και επίμονα πως δήθεν ΦΒ και αιολικά θα έδιναν λύση στην συγκράτηση των τιμών στους καταναλωτές.
      [Σημείωση : Τελευταία, εμφανίζεται «δειλά» ένα ενδιαφέρον από κάποιες ιδιωτικές ενεργειακές εταιρείες για παραγωγή ΥΗΕ και κατασκευή αντίστοιχων έργων.
      Πρόκειται όμως για επιλεγμένα έργα που ανταποκρίνονται σε  δυο τουλάχιστον συγκεκριμένες προϋποθέσεις :
      α) Σε αυτά δεν τίθεται θέμα συν διαχείρισης  με άλλους χρήστες, πχ αρδεύσεις, υδρεύσεις, όπως συμβαίνει με το έργο Ν. Πλαστήρα, που συνδυάζει ενέργεια με «κοινωνικούς» σκοπούς.
      Αντίθετα, για τους ιδιώτες είναι «επιλέξιμα»  έργα αποκλειστικής εκμετάλλευσης, όπως πχ αυτά της ΤΕΡΝΑ στην Δαφνοζωνάρα (λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια)  επί του Αχελώου και το υπό αδειοδότηση έργο στο Αυλάκι (επίσης επί του Αχελώου)
      β) Να διασφαλίζεται πρόσθετη (όχι μόνο από δικά τους κεφάλαια) προνομιακή χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς η δημόσιους πόρους, όπως πχ. συνέβη και πάλι με την ΤΕΡΝΑ στο έργο άντλησης – ταμίευσης της Αμφιλοχίας, που εξασφάλισε επιχορήγηση 250 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους ].
      Μια άλλη βασική παράμετρος σε ένα βιώσιμο σύστημα παραγωγής ενέργειας  είναι η «αποκέντρωση» της παραγωγής.
      Δυστυχώς, στην Θεσσαλία, παρά τις μεγάλες δυνατότητες αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας, η παράμετρος αυτή αγνοείται  συστηματικά [σημ. : δεν υπολογίζεται η μονάδα «γίγαντας» του ΦΑ (δες Α μέρος), η οποία, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και της αναγκαίας στροφής στις χώρες της ΕΕ, ίσως δεν πραγματοποιηθεί].
      Και ας σημειωθεί ότι οι ειδικοί στον ενεργειακό και περιβαλλοντικό τομέα θεωρούν ως «κλειδί» στο ενεργειακό ζήτημα την «ενίσχυση της αποκέντρωσης» και την «διασπορά της παραγόμενης ενέργειας στις περιφέρειες της χώρας μέσω ισχυρών αντισταθμισμάτων στις τοπικές κοινωνίες»  (δες ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,10/4/22, καθηγητής  Νικ. Φαραντούρης, σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρα).
      Παρόλα αυτά, όταν οι αρχές αυτές πρόκειται να εφαρμοστούν στη Θεσσαλία  μέσω της ΥΗΕ και της ολοκλήρωσης των ημιτελών έργων Άνω Αχελώου, τότε η επιστήμη, οι απόψεις των ειδικών, ακόμη και των συμβούλων της πολιτικής ηγεσίας (!), παρακάμπτονται και οι ηγεσίες αυτές, μικροπολιτικά σκεπτόμενες, υποτάσσονται στις οικοδογματικές εμμονές των κ.κ. Τσίπρα και Μητσοτάκη, στην ανάγκη δημιουργίας του «φιλοπεριβαλλοντικού» τους προφίλ,  στην «υποχώρηση» (λόγω πιθανού πολιτικού κόστους) απέναντι στους κραυγάζοντες τοπικιστές της γείτονος Αιτωλοακαρνανίας κοκ.
      Και προφανώς η συνεχιζόμενη πολιτική στασιμότητας των έργων Αχελώου και της τεράστιας οικονομικής επένδυσης που έχει γίνει σε αυτά, δεν έχει άλλη διέξοδο παρά μόνο την κατεδάφιση των έργων που πλέον, όπως βρίσκονται εγκαταλειμμένα για πάνω από δέκα χρόνια, μόνο καταστροφή στο περιβάλλον προκαλούν και μόνο κινδύνους από μεγάλες πλημμύρες αναμένεται να επιφέρουν.
      Κανείς όμως από τους πολιτικούς μας ηγέτες, για ευνόητους λόγους, δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε μια τέτοια επώδυνη  (και προφανώς χωρίς διέξοδο) συζήτηση.
      Γι’ αυτό και οι κατά τα άλλα δημοκράτες ηγέτες (και τα  ….λαλίστατα στελέχη) των δυο αυτών κομμάτων, στα  σχεδόν οκτώ χρόνια άσκησης διακυβέρνησης απέφυγαν συστηματικά (σαν ο διάολος το λιβάνι…) να πραγματοποιήσουν μια ολοκληρωμένη συζήτηση στη Βουλή, ώστε να επικυρώσουν η (εάν έτσι κρίνουν…) να ακυρώσουν τις παλαιότερες δημοκρατικά ειλημμένες αποφάσεις για την υλοποίηση των έργων Άνω Αχελώου, την ΥΗ παραγωγή, την μεταφορά μέρους των υδάτων από την δυτική (ορεινή) στην κεντροανατολική  Θεσσαλία και επιτέλους να θέσουν τα έργα αυτά (εάν κρίνουν ότι παρέλκει η κατασκευή και λειτουργία τους) εκτός του κρατικού προϋπολογισμού.
      [Σημ. : και για να είμαστε απόλυτα δίκαιοι, ούτε τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης ανέλαβαν κάποια σοβαρή πρωτοβουλία στην κατεύθυνση αυτή, ανεξάρτητα από τις θέσεις που το καθένα διακηρύσσει].
      Αντί λοιπόν για τέτοιου είδους σοβαρές και επιβεβλημένες συζητήσεις,  βλέπουμε τους «μονομάχους» να  είναι ικανοί για ασήμαντα θέματα, για ψύλλου πήδημα όπως λέμε, να προκαλέσουν  στη Βουλή  οξύτατες προσωπικές αντιπαραθέσεις, που συνήθως  δεν οδηγούν ούτε σε ουσιαστικές αποφάσεις, ούτε φυσικά προάγουν την βιώσιμη ανάπτυξη για το καλό των ανθρώπων της δουλειάς και του τόπου.
      Και σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον, οι «φίλοι» τους στην περιοχή μας (αυτοδιοικητικοί, κομματικά στελέχη κλπ.), συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι, ανέχονται την κατάστασή αυτή, συγκαλύπτουν ουσιαστικά τους «ηγέτες», ενώ ο κόσμος παρακολουθεί απογοητευμένος (έτσι τον προτιμούν οι «σωτήρες» του….), αμήχανος, βυθισμένος στην σύγχυση και την απορία για την στασιμότητα και  οι κυβερνητικές  τετραετίες «φεύγουν» σαν το νερό στο ποτάμι….
      *Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
      Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
    15. Αρθρογραφία

      Engineer

      Μεγάλο πρόβλημα έχει προκύψει για χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που οι κατασκευές τους βρίσκονται εντός παραδοσιακού οικισμού ή τμήματος πόλης και δεν ακολουθούν τα αισθητικά και μορφολογικά στοιχεία της περιοχής.
      Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο για το Δομημένο Περιβάλλον, για να τακτοποιηθούν τα αυθαίρετα αυτής της κατηγορίας, θα πρέπει εκτός των άλλων προϋποθέσεων, να τηρούνται οιμορφολογικοί κανόνες της περιοχής, οι οποίοι έχουν θεσμοθετηθεί με τα ειδικά Προεδρικά Διατάγματα όπως για παράδειγμα στο Πήλιο όπου επιβάλλεται η στέγη να γίνεται με πλάκες Πηλίου, τα κουφώματα να είναι ξύλινα, οι ανοικτοί εξώστες (χαγιάτια) να είναι περιορισμένων διαστάσεων, η απόσταση του κτιρίου από την όμορη ιδιοκτησία να είναι 90 εκατοστά κ.άλ. Ανάλογες δεσμεύσεις ισχύουν και σε άλλους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας και συγκεκριμένα σε 830 Παραδοσιακούς Οικισμούς/τμήματα πόλης, που είναι διάσπαρτοι σε όλη την Ελλάδα: Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Μαγνησία, Ιωάννινα, Ηράκλειο, Χίος, Λέσβος, Κέρκυρα, Ρέθυμνο, Τρίκαλα, Αχαΐα, Εύβοια, Αρκαδία, Ευρυτανία, Κυκλάδες κ.ά., παραλιακές και ορεινές περιοχές, που διέπονται από ειδικό καθεστώς, με σκοπό την διατήρηση του πολιτιστικού πλούτου της χώρας μας.
      Ετσι χιλιάδες, ιδιοκτήτες κτισμάτων που βρίσκονται σε παραδοσιακά χωριά, ενώ επιθυμούν να τακτοποιήσουν το αυθαίρετό τους, δεν μπορούν. Αυτό συμβαίνει, γιατί αδυνατούν να πληρώσουν επιπλέον από το πρόστιμο και τα χρήματα που θα ξοδέψουν για τις απαιτούμενες εργασίες προσαρμογής, που μπορεί να ξεπεράσουν και το ποσό των 10.000 ευρώ π.χ. για την αντικατάσταση μιας στέγης από κεραμίδια με σχιστόπλακες ή για να αλλάξουν τα κουφώματά τους από αλουμινίου σε ξύλινα.
      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που βρίσκονται εντός παραδοσιακών οικισμών έθεσε σε εφαρμογή τρεις διατάξεις, που δίνουν τη δυνατότητα:
      α) Μείωσης του προστίμου αυθαιρέτου, κατά το ποσό που δαπανάται για την εκτέλεση εργασιών προσαρμογής των κτιρίων και μέχρι το 50% του προστίμου.
      β) Μείωση έως 65% του προστίμου για την εκτέλεση ταυτόχρονα των εργασιών προσαρμογής με τις εργασίες ενεργειακής ή στατικής αναβάθμισης του κτιρίου.
      γ) Δυνατότητα μεταβίβασης του ακινήτου πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας συμμόρφωσης, με την καταβολή του ποσού, που αντιστοιχεί στο 30% του προστίμου.
      Ποια είναι η διαδικασία για να τακτοποιήσω το αυθαίρετο μου σε παραδοσιακό οικισμό;
      α) Για να τακτοποιήσετε το συγκεκριμένο αυθαίρετο, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε μηχανικό που θα συντάξει τον φάκελο με τα απαιτούμενα αρχιτεκτονικά σχέδια και δικαιολογητικά. Εφόσον καταβάλλετε το ανάλογο παράβολο στη τράπεζα, θα υποβάλετε αίτηση στην αρμόδια Επιτροπή Αυθαίρετων Κατασκευών, που εδρεύει στην Υπηρεσία Δόμησης του Νομού σας.
      β) Μετά την εξέταση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, η επιτροπή δέχεται ή απορρίπτει την αίτηση, με βάση την αισθητική ένταξη της αυθαίρετης κατασκευής ως προς το σύνολο του νομίμως υφιστάμενου κτιρίου, το ευρύτερο δομημένο περιβάλλον, καθώς και την αρχιτεκτονική και μορφολογική τυπολογία του παραδοσιακού οικισμού ή τμήματος πόλης.
      γ) Η επιτροπή μπορεί να επιβάλει την εκτέλεση εργασιών προσαρμογής του αυθαίρετου κτίσματος στους ισχύοντες μορφολογικούς όρους και περιορισμούς του παραδοσιακού οικισμού ή του παραδοσιακού τμήματος πόλης.
      δ) Σε περίπτωση, όπου απαιτηθούν να γίνουν εργασίες προσαρμογής, αυτές εκτελούνται μετά την κοινοποίηση της απόφασης της επιτροπής στον ιδιοκτήτη και μετά την έκδοση σχετικής οικοδομικής άδειας, εφόσον απαιτείται. Στην περίπτωση αυτή, η άδεια εκδίδεται χωρίς να προηγηθεί η καταβολή του ενιαίου ειδικού προστίμου.
      ε) Οι εργασίες προσαρμογής πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα έξι (6) μηνών και να πιστοποιείται η ορθή εκτέλεση των εργασιών από τον ελεγκτή δόμησης.
      στ) Μετά το πέρας των εργασιών προσαρμογής, η επιτροπή, αφού διαπιστώσει την εκτέλεση αυτών, επιτρέπει την υπαγωγή των αυθαίρετων κατασκευών στις διατάξεις του παρόντος και ενημερώνει σχετικά τον αρμόδιο φορέα διαχείρισης του πληροφοριακού συστήματος εντός δύο (2) ημερών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία υπαγωγής.
      Τι γίνεται σε περίπτωση μεταβίβασης του ακινήτου εντός παραδοσιακού οικισμού;
      Υπάρχει η δυνατότητα μεταβίβασης σε αυθαίρετα εντός παραδοσιακών οικισμών και μπορεί να γίνει με τον εξής τρόπο. Υποβάλει ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στην Επιτροπή Αυθαιρέτων και με τον αριθμό πρωτοκόλλου, ανοίγει η δήλωση του στο ηλεκτρονικό σύστημα. Στη συνέχεια καταβάλει το ποσό που αντιστοιχεί στο 30% του συνολικού ποσού του προστίμου και συνεχίζει την διαδικασία της μεταβίβασης. Σε αυτήν την περίπτωση όμως, την υποχρέωση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας την αναλαμβάνει ο νέος ιδιοκτήτης, με ειδική μάλιστα μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο. Η προθεσμία εξόφλησης του ειδικού προστίμου, πέραν της καταβολής του 30% του ποσού του προστίμου, αρχίζει από την κοινοποίηση της θετικής κρίσης της επιτροπής στον νέο ιδιοκτήτη.
      Στη συνέχεια, ο μηχανικός εκδίδει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας κάνοντας ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών.
      Ποια αυθαίρετα σε παραδοσιακό οικισμό τακτοποιούνται άμεσα;
      Τακτοποιούνται τα αυθαίρετα σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4495/17 χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη εγκριτική διαδικασία και εφόσον δεν ισχύουν άλλα ειδικά διατάγματα προστασίας, για τις εξής περιπτώσεις:
      α) Για αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης σε παραδοσιακό οικισμό ή τμήμα πόλης, οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί πριν από τη δημοσίευση της διοικητικής πράξης χαρακτηρισμού του οικισμού ή τμήματος πόλης ως παραδοσιακού π.χ. για τους οικισμούς του Πηλίου πριν από την δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος 11-6-1980 (ΦΕΚ 374Δ΄ της απο 4-7-80) και
      β) Για αυθαίρετες κατασκευές σε παραδοσιακό τμήμα πόλης και σε παραδοσιακούς οικισμούς άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) κατοίκων, οι οποίες είτε έχουν ολοκληρωθεί πριν από τη δημοσίευση της πράξης χαρακτηρισμού είτε μεταγενέστερα.
      Προσοχή! Σε αυτές τις περιπτώσεις για τις αυθαίρετες κατασκευές υποβάλλεται υποχρεωτικά στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, μαζί με τα λοιπά δικαιολογητικά και τεχνική έκθεση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού στην οποία τεκμηριώνεται ότι η αυθαίρετη κατασκευή προσαρμόζεται και δεν αντίκειται στους γενικούς μορφολογικούς κανόνες που τίθενται από τις ειδικές διατάξεις για τον παραδοσιακό οικισμό ή το παραδοσιακό τμήμα πόλης.
      Τι γίνεται με τα αυθαίρετα που κτίστηκαν μέχρι το 1975;
      Δεν απαιτείται η διαδικασία γνωμοδότησης της Επιτροπής Αυθαιρέτων, για αυθαίρετες κατασκευές της κατηγορίας 1 (δηλαδή για όσα κτίστηκαν προ της 9.6.1975), καθόσον ο πρώτος χαρακτηρισμός παραδοσιακών οικισμών έγινε το 1978, και ως εκ τούτου τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις της κατηγορίας 1 σε παραδοσιακούς οικισμούς ή παραδοσιακά τμήματα πόλης που προϋφίστανται του χαρακτηρισμού του οικισμού, τακτοποιούνται με τις γενικές διατάξεις του νόμου και την υποβολή τεχνικής έκθεσης του εξουσιοδοτημένου μηχανικού..
      Τι ισχύει για τα μεγάλα αυθαίρετα εντός παραδοσιακών οικισμών;
      Σύμφωνα με τη νομοθεσία, προϋπόθεση για την υπαγωγή αυθαιρέτων κατασκευών σε παραδοσιακούς οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί μετά τη δημοσίευση της πράξης χαρακτηρισμού του οικισμού, είναι να μην υπερβαίνουν οποιονδήποτε όρο δόμησης σε ποσοστό άνω του 40%. Τυχόν αυθαίρετες κατασκευές που προϋφίστανται του χαρακτηρισμού, δεν συνυπολογίζονται στο προαναφερόμενο ποσοστό. Η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης ελέγχεται από την επιτροπή αυθαιρέτων κατά την εξέταση της μορφολογικής και αισθητικής ένταξης του αυθαιρέτου.
      Τι ισχύει με τα αυθαίρετα σε περιοχές που προστατεύονται από την Αρχαιολογία;
      Απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού (π.χ. Νεωτέρων Μνημείων) για τις εξής περιπτώσεις:
      α) Για αυθαίρετες κατασκευές, που βρίσκονται σε αρχαιολογικούς χώρους στους οποίους το ΥΠΠΟΑ ασκεί έλεγχο, σε ιστορικούς τόπους και στο περιβάλλον μνημείων που προστατεύονται από τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου ν.3028/02. Επισημαίνεται ότι η αναφορά στο περιβάλλον μνημείων δεν παραπέμπει σε οικισμούς ή τμήματα πόλεων που έχουν χαρακτηρισμό ιστορικού διατηρητέου μνημείου.
      β) Για αυθαίρετες κατασκευές, σε οικισμούς, τμήμα πόλης ή τόπους που υπάγονται σε καθεστώς προστασίας λόγω διπλού ή και πολλαπλού χαρακτηρισμού, ένας εκ των οποίων να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.3028/02, όπως ενδεικτικά παραδοσιακός οικισμός και αρχαιολογικός χώρος, παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος.
    16. Αρθρογραφία

      GTnews

      Φαντάζει αδιανόητο αλλά εξακολουθεί να μην υπάρχει διασύνδεση ανάμεσα στο Κτηματολόγιο και τα αρχεία της ΑΑΔΕ.
      Σήμερα, η ΑΑΔΕ δεν μπορεί να κάνει μια διασταύρωση ρουτίνας – εκτός αν υπάρξει αίτημα στις περιπτώσεις υπόπτων φοροδιαφυγής - ανάμεσα σε ό,τι έχει δηλωθεί στην εφορία και το Ε9 και σε ό,τι έχει δηλωθεί στο κτηματολόγιο.  
      Ευτυχώς, αυτό το παράδοξο τελειώνει το φθινόπωρο καθώς τα 2 συστήματα θα συνδεθούν επιτέλους ηλεκτρονικά.  
      Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Αρχικά, το 2023 ίσως θα είναι η πρώτη χρονιά που θα εισπραχθεί το σωστό ύψος του ΕΝΦΙΑ υπό την έννοια ότι η διασταύρωση θα δείξει πολλές περιπτώσεις στις οποίες οι ιδιοκτήτες ακινήτων δήλωσαν κτίσματα κι εκτάσεις στο κτηματολόγιο αφού τα είχαν πρώτα τακτοποιήσει αλλά στη συνέχεια «αμέλησαν» να τα δηλώσουν και στο Ε9. Αυτό σημαίνει περισσότερα έσοδα στα δημόσια ταμεία γεγονός που θα δημιουργήσει περισσότερα περιθώρια για περαιτέρω μείωση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ ή την μείωση άλλων φόρων.  
      Για πρώτη φορά η ΑΑΔΕ θα έχει την πλήρη εικόνα της περιουσίας του καθενός, το οποίο σημαίνει περισσότεροι δυνητικοί «στόχοι» επιβολής κατασχέσεων και πλειστηριασμών, ενδεχομένως επιπλέον έσοδα από την φορολόγηση ενοικίων, έσοδα από τεκμήρια, δημοτικά τέλη, τέλη ακίνητης περιουσία. 
      Την ίδια στιγμή πολλοί ιδιοκτήτες, των οποίων οι αποζημιώσεις COVID «κόλλησαν» λόγω λαθών ή παραλείψεων , τώρα θα μπορέσουν να πάρουν τα χρήματα τους.  
      Η ΑΑΔΕ αντλώντας στοιχεία από το κτηματολόγιο θα βλέπει ποιος έχει πόσες ιδιοκτησίες και που και αυτόματα θα εξετάζει αν έχουν δηλωθεί και στο Ε9. Εφόσον διαπιστώνεται ότι η δήλωση στην εφορία είναι ...λειψή, ο φορολογούμενος θα καλείται για εξηγήσεις ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η Αρχή θα μπορεί οίκοθεν να επιβάλλει πρόσθετο ΕΝΦΙΑ με βάση τη δήλωση του Κτηματολογίου. 
      Αν κάτι απασχολεί την ΑΑΔΕ είναι μην υπάρχουν λάθη κι αστοχίες στα στοιχεία που θα λάβει από το Κτηματολόγιο  διότι τότε ο προσδιορισμός επιπλέον φόρου θα είναι από δύσκολος έως αδύνατος.  
    17. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στις Επιτροπές Δασολογίου θα αρχίσουν να φτάνουν οι πρώτες υποθέσεις αποχαρακτηρισμού των δασωμένων αγρών, με το Δημόσιο να προβάλλει ιδιοκτησιακά δικαιώματα μόνο για τις εκτάσεις στις οποίες κατέχει τίτλους. Για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν περί τις 6,8 εκατ. εκτάσεις που μέχρι πρότινος έμεναν ανεκμετάλλευτες λόγω της εγκατάλειψης των γεωργικών δραστηριοτήτων. Όπως προκύπτει από σχετική εγκύκλιο, σε όσες εκτάσεις το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου, τότε η αρμόδια Δασική Υπηρεσία θα χορηγεί στον ιδιοκτήτη σχετική βεβαίωση ώστε να μπορεί να μεταβιβάσει την έκταση.
      Έπειτα από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς, το Κτηματολόγιο «τρέχει» την απόδοση των δασωθέντων αγρών σε περισσότερους από 500.000 πολίτες, δίνοντάς τους με αυτό τον τρόπο εξπρές τίτλους ιδιοκτησίας για τα χωράφια.
      Εγκύκλιος
      «Επομένως για την εφαρμογή της διάταξης και ύστερα από αίτημα του ενδιαφερόμενου που προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επί έκτασης, που εμφανίζεται ως ΑΔ στον αναρτημένο ή κυρωμένο δασικό χάρτη, εξετάζεται από τον δασάρχη (ή τον δ/ντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στην περιφερειακή ενότητα) η τυχόν ύπαρξη τίτλων ιδιοκτησίας του Δημοσίου (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.) ή η τυχόν καταγραφή της έκτασης στο βιβλίο δημοσίων κτημάτων ή η τυχόν υπαγωγή της στην κυριότητα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας π.χ. ως κοινόχρηστης ή διαθέσιμης εποικιστικής έκτασης. Με την ανωτέρω αίτηση συνυποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο απόσπασμα του οικείου δασικού χάρτη με εντοπισμένη την υπόψη έκταση επ’ αυτού ή στοιχεία εντοπισμού της, όπως τοπογραφικό ή κτηματολογικό διάγραμμα ή συντεταγμένες κορυφών, καθώς και βεβαίωση από την οικεία Κτηματική Υπηρεσία ότι η έκταση δεν είναι καταγεγραμμένη ως δημόσιο κτήμα» σημειώνεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο.
      Ο πρόσφατος αποχαρακτηρισμός όλων των εκτάσεων που είχαν αποτυπωθεί ως δασωμένοι αγροί άνοιξε τον δρόμο για να κτηματογραφηθούν οι εν λόγω εκτάσεις, να απλοποιηθεί η διαδικασία και εν τέλει να περάσει στους ιδιοκτήτες.
      Ειδικότερα, με πρόσφατη τροπολογία του ΥΠΕΝ, απορρίπτονται οι δηλώσεις του Δημοσίου επί των δασωμένων αγρών, για τις οποίες δεν θεμελιώνεται το δικαίωμα του Δημοσίου και ανακαλούνται αυτοδικαίως αποφάσεις που εκδόθηκαν από τις επιτροπές ενστάσεων με τις οποίες αναγνωρίστηκαν δικαιώματα του Δημοσίου επί των εκτάσεων αυτών, ενώ παράλληλα καταργούνται εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον των συγκεκριμένων επιτροπών.
      Στο διαδικαστικό κομμάτι, το Γραφείο Κτηματογράφησης προβαίνει σε διορθώσεις των οικείων κτηματολογικών πινάκων, καταχωρίζοντας ως κύριους των παραπάνω ακινήτων τους ιδιώτες που έχουν υποβάλει σχετική δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο παραιτείται από τις ασκηθείσες αγωγές και αιτήσεις που αφορούν στη διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών σχετικά με τις εκτάσεις αυτές.
      Οι πολίτες απέκτησαν πλέον το δικαίωμα κατοχύρωσης των εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί δασωμένοι αγροί. Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου. Πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις εκτάσεις αυτές ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.
      Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα το Δημόσιο δεν διεκδικούσε την κυριότητα των εκτάσεων αυτών μόνο εφόσον ιδιώτης προσκόμιζε τίτλο παλαιότερο του 1946. Η ρύθμιση αυτή αφορά ουσιαστικά όλες τις περιοχές όπου ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου.
      Πηγές από το Κτηματολόγιο εκτιμούν ότι από τη ρύθμιση για τους δασωμένους αγρούς επηρεάζονται περισσότερα από 1.200.000 οικόπεδα. Ως ποσοστό επί του συνόλου μιας περιφερειακής ενότητας, οι περισσότερες εκτάσεις βρίσκονται στη Λευκάδα και το Μεγανήσι (15%) και την Αρκαδία (12,5%). Ακολουθούν η Μεσσηνία (11,7%), η Καστοριά (11,4%) και η Χαλκιδική (10,1%).
       Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες
      1 Να συντάξουν τοπογραφικό διάγραμμα στο οποίο θα αποτυπώνονται ακριβώς οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες επί αυτών των εκτάσεων, όπως: παλιά δένδρα, πεζούλες, ερείπια από καλύβια, στέρνες ποτίσματος και αυλάκια, ίχνη από ντριτσέλες, μαντριά, αποθήκες και γενικά κάθε ιδιαίτερο στοιχείο που μπορεί να αποδείξει ότι υπήρχε παλιά ανθρώπινη δραστηριότητα στον χώρο.
      2 Να καταγράψουν με φωτογραφίες όλα τα ίχνη και τα παλιά δένδρα.
      3 Να αναζητήσουν συνεχόμενους τίτλους ιδιοκτησίας.
      4 Να αναζητήσουν παλιά έγγραφα, χειρόγραφα μισθωτήρια, επιδότηση από παγετό, επιδοτήσεις από ελαιοκομικό, αμπελουργικό κτηματολόγιο κ.λπ.
      5 Να δηλώσουν την πραγματική έκταση των ακινήτων τους στο Ε9.
      6 Σε περίπτωση μη ύπαρξης τίτλου ιδιοκτησίας να συντάξουν ενώπιον συμβολαιογράφου δύο ένορκες βεβαιώσεις μαρτύρων που να βεβαιώνουν ότι η έκταση είναι καλλιεργήσιμη.
      7 Να καταθέσουν αντίρρηση σε περίπτωση που είναι σε ανάρτηση ο δασικός χάρτης ή εκπρόθεσμο αίτημα προδήλου σφάλματος σε περίπτωση που υπάρχει μερικώς κυρωμένος δασικός χάρτης στην περιοχή.
      8 Να καταθέσουν εμπρόθεσμα ένσταση-αίτηση διόρθωσης στο Κτηματολόγιο κατά τη διαδικασία της ανάρτησης με όλα τα δικαιολογητικά.
      9 Επειδή πολλά αγροτεμάχια είναι κληρονομικά και οι αρχικοί ιδιοκτήτες απεβίωσαν θα πρέπει να ζητήσουν οι νέοι κάτοχοι από το αρχείο της παλιάς Κοινότητας ή Δήμου, τυχόν βεβαίωση που έχει εκδοθεί από τον κοινοτάρχη ή δήμαρχο, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου.
      10 Να αναζητηθεί τέλος κάθε στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός του ιδιοκτήτη με το ακίνητο. 
      ΠΟΙΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ
      1 Αγροί που άλλαξαν μορφή. Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου.
      2 Πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις ανωτέρω εκτάσεις ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.
      3 Εκτάσεις με εμβαδόν έως 30 στρέμματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, χωρίς να επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή της χρήσης τους.
      4 Δικαίωμα να ζητήσουν την αλλαγή της χρήσης για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση έχουν όσοι αξιώνουν δικαιώματα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων, δυνάμει τίτλων νόμιμα μεταγεγραμμένων.
      5 Η αλλαγή της χρήσης επιτρέπεται κατόπιν άδειας που χορηγείται από τον γενικό διευθυντή Δασών στον οποίο υπάγεται η αρμόδια Δασική Υπηρεσία, μετά από εισήγηση του οικείου δασάρχη ή του διευθυντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στον νομό.
      6 Ειδικά για εκτάσεις μεγαλύτερες των 5 στρεμμάτων, προκειμένου να χορηγηθεί άδεια, διαπιστώνεται με βάση σχετική οικονομοτεχνική μελέτη, η οποία συνοδεύεται από τοπογραφικό διάγραμμα της έκτασης και συντάσσεται από ιδιώτη γεωτεχνικό επιστήμονα.
      7 Στις ανωτέρω εκτάσεις, πέραν της επιτρεπτής επέμβασης, εφαρμόζονται και οι υπόλοιπες διατάξεις της δασικής νομοθεσίας περί επιτρεπτών επεμβάσεων.
      8 Αγροί που απέκτησαν μορφή δασικής έκτασης δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και επιτρέπεται η απομάκρυνση της φυόμενης δασικής βλάστησης, μετά από άδεια του οικείου δασάρχη ή του διευθυντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στον νομό, κατόπιν αιτήσεως του προσώπου που προβάλλει δικαιώματα κυριότητας στην έκταση. Ο ενδιαφερόμενος, προκειμένου να αποδείξει το έννομο συμφέρον του να αιτηθεί την απομάκρυνση της δασικής βλάστησης, συνυποβάλλει με την αίτησή του:
      α) Είτε συμβολαιογραφικούς τίτλους.
      β) Είτε δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9).
      γ) Είτε ένορκες βεβαιώσεις.
      δ) Είτε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός του με το ακίνητο.
      9 Διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας για την προστασία των ανωτέρω εκτάσεων ανακαλούνται.
      10 Στην ίδια διαδικασία υπάγονται και τα ακίνητα δασικού χαρακτήρα που διατέθηκαν ως κληροτεμάχια, τα οποία εμφανίζονται στις πλησιέστερες στον χρόνο της παραχώρησης αεροφωτογραφίες με αγροτική μορφή και δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα.
       » Ποιοι θεωρούνται δασωμένοι αγροί: Για να θεωρείται μια έκταση ιδιωτική και να αναγνωρίζεται από το κράτος ως παλιός αγρός που έπαψε να καλλιεργείται και δασώθηκε, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
      Οι εκτάσεις να φαίνονται ως αγροτικές στις αεροφωτογραφίες του έτους 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του έτους 1960, και να δασώθηκαν μεταγενέστερα λόγω εγκατάλειψης. Δηλαδή να έχουν στον αναρτημένο δασικό χάρτη, που είναι ο ορθοφωτοχάρτης του Κτηματολογίου έτους 2007-2009, δασική μορφή. Να υπάρχουν για τις εκτάσεις αυτές τίτλοι ιδιοκτησίας (συμβόλαια) προγενέστεροι της 23ης Φεβρουαρίου 1946 και να έχουν μεταγραφεί στο υποθηκοφυλακείο.  » Ποια η διαφορά του δασωμένου αγρού εντός δάσους ή εντός δασικής έκτασης: Η νομοθετική ρύθμιση προβλέπει διαφορετική μεταχείριση για τους δασωθέντες αγρούς, ανάλογα με τη μορφή που απέκτησαν αργότερα (δάσος ή δασική έκταση). Ο ειδικότερος χαρακτηρισμός της έκτασης ως δάσους ή δασικής, για την εφαρμογή της ρύθμισης, διενεργείται:
      Από την Επιτροπή Δασολογίου Περιφερειακής Ενότητας, για τις περιοχές που υπάρχει αναρτημένος δασικός χάρτης, ακόμη και αν η συγκεκριμένη έκταση έχει κηρυχθεί αναδασωτέα. Με την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού στις περιοχές που δεν καλύπτονται από αναρτημένο δασικό χάρτη.  
    18. Αρθρογραφία

      Engineer

      Οευρωπαϊκός Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), το λεγόμενο "Ταμείο Ανάκαμψης", πρόκειται να χρηματοδοτήσει με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ χιλιάδες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής1 έχει αποφασιστεί η ένταξη περισσότερων από 300 έργων στο πλαίσιο 105 ευρύτερων δράσεων, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου €22 δισ. Τα έργα αυτά είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026 και συνοδεύονται από περισσότερους από 550 επιμέρους στόχους ή ορόσημα για την πρόοδό τους.
      Όμως, ακολουθούν και πολλά άλλα. Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), γνωστό ως "Ελλάδα 2.0", προβλέπει συνολικά 184 δράσεις με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ύψους €31 δισ.
      Οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις και, όπως φάνηκε στην πρόσφατη έρευνα για τον σχεδιασμό και τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης, ο χρόνος είναι σχετικά λίγος, συνεπώς είναι αρκετά δύσκολο κάποιος να διατηρήσει μια εικόνα για το πώς έχει σχεδιαστεί να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα, αλλά και για το πώς προχωράει η αξιοποίησή τους.
      Όμως οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια σημαντική υπόθεση για την Ελλάδα. Η χώρα, που είναι η πιο ωφελημένη στην ΕΕ, χρειάζεται αυτούς τους πόρους για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η οικονομία της και για να προσαρμοστεί στις μεγάλες προκλήσεις ενός αρκετά αβέβαιου μέλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και οι δημογραφικές εξελίξεις.
      Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια καταγραφή μερικών βασικών μεγεθών του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και της προόδου του, όπως προκύπτουν μέσα από δημόσια στοιχεία, τα οποία, όμως, δεν είναι πάντοτε διαθέσιμα σε μηχαναγνώσιμη ή εύκολα επεξεργάσιμη μορφή.
      Πώς λειτουργεί το RRF
      Πριν, όμως, δει κάποιος αυτά τα μεγέθη είναι σκόπιμο να γνωρίσει λίγο καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης, ο οποίος είναι αρκετά διαφορετικός από τον τρόπο λειτουργίας των "τακτικών" ευρωπαϊκών πόρων, δηλαδή του ΕΣΠΑ ή της ΚΑΠ. Οι περισσότερες χώρες κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδιά τους για την αξιοποίηση των πόρων του RRF μέχρι τα μέσα του 2021.
      Τα σχέδια αυτά ήταν ιδιαίτερα λεπτομερή -το ελληνικό ήταν περίπου 750 σελίδες- και πρότειναν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο τεσσάρων πυλώνων: της πράσινης μετάβασης (πυλώνας 1), της ψηφιακής μετάβασης (2), του πυλώνα απασχόλησης, δεξιοτήτων και κοινωνικής συνοχής (3) και του πυλώνα ιδιωτικών επενδύσεων και μετασχηματισμού της οικονομίας (4). Οι πυλώνες αυτοί χωρίζονται σε 18 επιμέρους άξονες και ο κάθε άξονας περιλαμβάνει μια σειρά από σχετικές δράσεις. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, οι οποίες ορίζονται από τον πυλώνα και τον άξονα στους οποίους ανήκουν, εντάσσονται τα επιμέρους έργα που τελικά πραγματοποιούνται.
      Η παραπάνω δομή δίνει μεγάλη -και ασυνήθιστη, συγκριτικά με το ΕΣΠΑ- βαρύτητα στον προσανατολισμό και στον χαρακτήρα των έργων. Άλλωστε, μεταξύ των έργων που έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα υπάρχουν και 13 μεταρρυθμίσεις με μηδενικό προϋπολογισμό· πρόκειται κυρίως για ρυθμιστικά θέματα, όπως η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για τους φορτιστές των ηλεκτρικών οχημάτων, ή η νομοθεσία για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

      Τα περισσότερα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης συνοδεύονται, επίσης, από ορόσημα σχετικά με την πρόοδό τους: συγκεκριμένα τρίμηνα των επόμενων τεσσάρων ετών, μέσα στα οποία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί συγκεκριμένα μέρη του έργου. Τα περισσότερα από αυτά τα ορόσημα, τα οποία αφορούν συνολικά 17 τρίμηνα (μαζί με όσα έχουν παρέλθει), συνδέονται επίσης με τις πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα είναι απλώς επιχειρησιακά.
      Όλα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν ένα ή δύο υπουργεία ως "υπουργεία ευθύνης", τα οποία παρακολουθούν την πρόοδό τους. Εκτός από τα υπουργεία, η ΑΑΔΕ εμφανίζεται επίσης ως "υπουργείο ευθύνης" σε 17 έργα, τα οποία, ασφαλώς, αφορούν τη λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής. Αντίστοιχα, το κάθε έργο έχει και τους δικούς του φορείς υλοποίησης -τα έργα που έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής έχουν από έναν έως οκτώ φορείς υλοποίησης. Συνήθως οι φορείς υλοποίησης είναι γενικές γραμματείες των αντίστοιχων υπουργείων, εποπτευόμενοι φορείς ή και δημόσιες επιχειρήσεις: από το ΤΑΙΠΕΔ και την Κοινωνία της Πληροφορίας μέχρι την Εθνική Σχολή Δικαστών και δημοτικά λιμενικά ταμεία ή εφορίες αρχαιοτήτων σε όλη την Ελλάδα. 
      Τα "μεγάλα" έργα
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Των Ευρημάτων Της Έρευνας (PDF)
      Παρατηρώντας τα έργα του RRF, τα οποία έχουν ενταχθεί μέχρι τώρα στον Μηχανισμό, πριν καν δούμε τις ομαδοποιήσεις ανά πυλώνα, δράση, κλπ., γίνεται σαφές ότι το έργο με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό απέχει κατά πολύ -κατά περισσότερο από €10 δισ.-, από τα επόμενα. Πρόκειται για τη "Δανειακή Στήριξη Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας", που έχει προϋπολογισμό €11,7 δισ. (το σύνολο του προϋπολογισμού της σχετικής δράσης ανέρχεται σε €12,7 δισ.). Είναι ένα ποσό μεγαλύτερο από το ένα τρίτο ολόκληρου του προϋπολογισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και περίπου το μισό του προϋπολογισμού των έργων που έχουν ήδη ενταχθεί.
      Περί τίνος πρόκειται; Το "έργο" είναι κατά βάση τα χαμηλότοκα δάνεια με επιδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία δίνονται μέσω των τραπεζών. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει απορροφηθεί περισσότερο από μισό δισ. ευρώ και, αντίστοιχα, €3,5 δισ. μέχρι το τέλος του 2023. Τα κεφάλαια αυτά δίνονται με τραπεζικά κριτήρια, συνήθως από κοινού με τραπεζικό δανεισμό και κεφάλαια του ιδιώτη, για επενδύσεις που στην πλειοψηφία τους σχετίζονται είτε με την πράσινη είτε με την ψηφιακή μετάβαση.
      Το δεύτερο μεγαλύτερο έργο είναι και το μεγαλύτερο "κανονικό" έργο: το γνωστό "Εξοικονομώ", που επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, για το οποίο έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός περίπου €1,3 δισ.
      Κάποιος μπορεί να πάρει μια πολύ καλύτερη εικόνα για τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης αν δει τους προϋπολογισμούς ανά δράση, και όχι ανά έργο. Κάθε δράση, μέχρι στιγμής, περιλαμβάνει από ένα έως 31 έργα. Ακόμα και με αυτή την κατάταξη, η ίδια εικόνα διατηρείται για τα πιο "ακριβά" έργα: συνεχίζουν να είναι στην κορυφή ο μηχανισμός των δανείων και το "Εξοικονομώ". Είναι κάπως αναμενόμενο, επίσης, το ότι η ενεργειακή και "πράσινη" μετάβαση, μέσω του ανασχεδιασμού των κτηρίων και των πόλεων, υπερ-εκπροσωπείται στις είκοσι δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Εκτός από το "Εξοικονομώ", υπάρχει η δράση για μια σειρά "πράσινων" αναπλάσεων (π.χ. στον Ελαιώνα) και έργα ενεργειακής απόδοσης ιδιωτικών κτιρίων (€475 εκατ. συνολικός προϋπολογισμός -έχουν ενταχθεί έργα που καλύπτουν περίπου το μισό). Ακόμη υπάρχει μία δράση για τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας με προϋπολογισμό €450 εκατ., η οποία όμως προς το παρόν δεν περιλαμβάνει κάποιο έργο, παρά μόνο τεχνική βοήθεια. Τέλος, τα έργα που αφορούν τη μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού, και κυρίως τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα, έχουν ξεπεράσει τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό της αντίστοιχης δράσης (€400 έναντι €250 εκατ.), αντλώντας επιπλέον πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

      Η δράση με τον τρίτο μεγαλύτερο προϋπολογισμό, που υπερβαίνει το €1 δισ., προβλέπει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διά βίου μάθησης ("Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων"). Ωστόσο, τα έργα που έχουν, προς το παρόν, ενταχθεί στη συγκεκριμένη δράση αντιστοιχούν μόνο σε περίπου 10% αυτού του προϋπολογισμού. Μεταξύ των 20 δράσεων με τον πιο μεγάλο προϋπολογισμό υπάρχει μια ακόμη δράση που σχετίζεται με τις δεξιότητες του πληθυσμού, οι "ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης" -σε αυτή την περίπτωση τα έργα που έχουν ενταχθεί (ύψους €496 εκατ.) πλησιάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό (€541 εκατ., πέμπτος κατά σειρά).
      Στις είκοσι πρώτες δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό κάποιος συναντάει συνολικά τέσσερις δράσεις οι οποίες έχουν σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Είναι η "ψηφιοποίηση των αρχείων" (αφορά την ψηφιοποίηση αρχείων της πολεοδομίας, των υποθηκοφυλακείων και της μετανάστευσης, με προϋπολογισμό €600 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (επιδοτεί σχετικές δαπάνες - €465 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης (με έργα για την προμήθεια διαδραστικών συστημάτων και εξοπλισμού ρομποτικής, αλλά και τη γνωστή "ψηφιακή μέριμνα" που επιδοτεί ηλεκτρονικό εξοπλισμό μαθητών και φοιτητών - €377 εκατ.) και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας (ηλεκτρονικός φάκελος, τηλεϊατρική, ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ, κ.ά., - €344 εκατ.).
      Αρκετές από τις "μεγαλύτερες 20" δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αφορούν στην υγεία. Εκτός από την ψηφιοποίηση, προβλέπονται πόροι για την ανακαίνιση νοσοκομείων (€317 εκατ., με έργα ύψους €315 εκατ.), για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας υγείας (€271 και €247 εκατ. αντίστοιχα), για την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου για την Πρόληψη (€253 εκατ., αλλά μόνο €50 εκατ. σε έργα μέχρι στιγμής) καθώς και για τον συμψηφισμό του clawback με δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης (€250 εκατ.). Αντίστοιχα, εκτός από την ψηφιοποίηση, ανάμεσα στις "20 πρώτες" υπάρχει και μια ακόμη δράση που σχετίζεται με την εκπαίδευση, η "προώθηση της ποιότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας στα πανεπιστήμια" με συνολικό προϋπολογισμό €471 εκατ. αλλά με μόλις ένα, σχετικά μικρό, έργο για την ψηφιοποίηση των βιβλιοθηκών (€9,5 εκατ.) να έχει ενταχθεί σε αυτή μέχρι στιγμής.
      Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι μεταξύ των 20 μεγαλύτερων σε προϋπολογισμό έργων υπάρχουν μόλις δύο "παραδοσιακά" μεγάλα έργα οδικού δικτύου: το τμήμα Τρίκαλα-Εγνατία του αυτοκινητόδρομου Ε-65 (με έργα €480 εκατ.) και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης με προϋπολογισμό €427 εκατ. και ενταγμένα έργα ύψους €290 εκατ. Την εικοσάδα ολοκληρώνουν μια δράση για τον μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα (κυρίως επιδοτεί επενδύσεις στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, κλπ.) με προϋπολογισμό €519 εκατ. και ένα πρόγραμμα επενδύσεων στον τουρισμό, με έργα €326 εκατ.
      Μεταξύ των 20 δράσεων με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, τα 13 είναι επενδύσεις και τα υπόλοιπα μεταρρυθμίσεις. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι η ίδια περίπου αναλογία διατηρείται και για το σύνολο των δράσεων: 116 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις. 
      Όπως φαίνεται και από πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, το ύψος του προϋπολογισμού των έργων που έχει ενταχθεί στην κάθε δράση μπορεί είτε να είναι είτε μικρότερο του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης, αν δεν έχουν ακόμη ενταχθεί όλα τα προβλεπόμενα έργα, είτε μεγαλύτερο, αν για την ίδια δράση προβλέπονται πόροι από άλλες χρηματοδοτικές πηγές, όπως στην περίπτωση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Επομένως, αν κάποιος αλλάξει τα κριτήρια της κατάταξης με βάση τον συνολικό προϋπολογισμό των ενταγμένων έργων, βλέπει μια ελαφρώς διαφορετική λίστα. Απουσιάζουν οι δράσεις για τη διά βίου μάθηση, για τα πανεπιστήμια, για την αποθήκευση ενέργειας και για το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης, οι οποίες βρίσκονται σε αρχικό ακόμη στάδιο. Αντίθετα, προστίθενται στη λίστα τέσσερις άλλες δράσεις: η προμήθεια μικροδορυφόρων (€200 εκατ.), η διασύνδεση της Νάξου, της Θήρας, της Μήλου, της Φολεγάνδρου και της Σερίφου στο ηλεκτρικό δίκτυο (€194 εκατ.), τα κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων "εξαιρετικής σημασίας" (€173 εκατ.) και η αναβάθμιση των υπηρεσιών cloud του Δημοσίου (€118 εκατ. -τα €95 εκατ. στον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης).
      Τέλος, οι δύο δράσεις με τον μεγαλύτερο αριθμό έργων είναι, με διαφορά, αυτές που αφορούν τον πολιτισμό: "ο πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης" και οι "πολιτιστικές διαδρομές", με συνολικά 61 έργα σχετικά μικρού προϋπολογισμού. Με τα έργα αυτά επισκευάζονται ή συντηρούνται δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες και άλλα μνημεία. Επιπλέον, έχουν ήδη ενταχθεί και επτά έργα προϋπολογισμού €46 εκατ. για την ανάπτυξη του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι.
      Οι τομείς που προχωρούν πιο γρήγορα
      Ηανάλυση των δράσεων δίνει, ασφαλώς, μια εικόνα για τη γενικότερη φύση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Όμως η κατάταξη των έργων ανά πυλώνα, παρότι οι ενταγμένοι προϋπολογισμοί δεν ταυτίζονται πάντοτε με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει μια ενδεικτική εικόνα για το ποια μέρη του "Ελλάδα 2.0" προχωρούν πιο γρήγορα και ποια λιγότερο.

      Ο πυλώνας με "ενταγμένο" το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του μέχρι στιγμής είναι ο πυλώνας 4, που αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Εκεί τα 166 έργα που έχουν ενταχθεί αντιστοιχούν σε περίπου 85% των πόρων, δηλαδή €15 από τα €17,6 δισ. Ωστόσο, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δανειακό μηχανισμό, που "καταλαμβάνει" περισσότερα από €12 δισ. Μέχρι στιγμής, τα έργα σε τρεις από τους επτά άξονες του συγκεκριμένου πυλώνα, η "βελτίωση της φορολογικής διοίκησης" (4.1), η "ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα" (4.4) και η "προώθηση της "έρευνας και καινοτομίας" (4.5) αντιστοιχούν σε λιγότερο από 20% του προϋπολογισμού του Σχεδίου.
      Ακολουθεί στην κατάταξη ο πυλώνας 2, που αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, με δεσμευμένα €1,6 από τα €2,2 δισ. -δηλαδή περίπου το 72%- σε 25 έργα. Η εικόνα είναι περισσότερο ομοιόμορφη εκεί, αφού τα έργα σε καθέναν από τους τρεις άξονες του πυλώνα αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 40% του συνολικού προϋπολογισμού. Ο πυλώνας 3 για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή ακολουθεί με τον προϋπολογισμό των 88 ενταγμένων έργων στο 53% του προϋπολογισμού (€2,8 από τα €5,2 δισ.). Δύο άξονες, η "επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση" (3.2) και η "πρόσβαση σε χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές" (3.4) φαίνεται να μένουν συγκριτικά πιο πίσω, με έργα που αντιστοιχούν σε λιγότερο από 33% του προϋπολογισμού.
      Τελευταίος έρχεται ο πυλώνας 1, του πράσινου μετασχηματισμού, με 38 έργα που αντιστοιχούν στο 42% του συνολικού προϋπολογισμού των €6,2 δισ. Μάλιστα, η "υστέρηση" αυτή φαίνεται να "οδηγείται" από τους άξονες 1.1, 1.3 και 1.4, που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση (ενταγμένα έργα στο 16% της πρόβλεψης του "Ελλάδα 2.0"), τις "πράσινες" μεταφορές (8%) και την "αειφόρο χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας" (5%) αντίστοιχα. Αντίθετα, ο άξονας 1.2, που αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων έχει ενταγμένα έργα €2,3 δισ. από τα €2,7 δισ., στο 84% του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο από αυτά τα έργα είναι το "Εξοικονομώ".
      Τα ορόσημα και ο χρόνος
      Όμως, πώς και πότε είναι σχεδιασμένο να ολοκληρωθούν όλα αυτά τα έργα; Τα 317 έργα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνοπτική καταγραφή "κουβαλούν" μαζί τους 567 ορόσημα, δηλαδή μέρη του έργου που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένο χρόνο -από μηδέν έως επτά το κάθε έργο. Τα ορόσημα αυτά, που τις περισσότερες φορές συνδέονται και με την εκταμίευση των δόσεων του Ταμείου (άρα έχουν ευρύτερη σημασία, αφού η μη εκπλήρωση κάποιων θεωρητικά μπορεί να "μπλοκάρει" τις πληρωμές) αντιστοιχούν το καθένα σε ένα τρίμηνο, μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

      Όπως φαίνεται, η χρονιά με τα περισσότερα ορόσημα είναι το 2025 και ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς, που θα είναι και το πιο "φορτωμένο" τρίμηνο από όλα, καθώς τότε πρέπει να ολοκληρωθεί περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των οροσήμων: 190 από τα 567. Όμως και η χρονιά που διανύουμε, το 2022, έχει αρκετά ορόσημα: 145 στο σύνολο με τα 96 από αυτά να αφορούν το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου.
      Συμπέρασμα
      Το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω του μεγέθους του και της φύσης του, ως ένα ταμείο με συγκεκριμένα έργα και στόχους, έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Η χώρα μπορεί με αυτούς τους πόρους να πραγματοποιήσει με σχετική άνεση αναγκαίους, και "ακριβούς" μετασχηματισμούς που θα τη βοηθήσουν, εν μέσω αβεβαιότητας και κρίσεων, να προσαρμοστεί σε προκλήσεις του μέλλοντος. Πλέον, περισσότερα από 300 έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και "τρέχουν", επομένως υπάρχει μια "πρώτη εικόνα" για το πώς προχωράει η αξιοποίηση αυτών των πόρων. Ξεχωρίζει η "δανειακή στήριξη μέσω του RRF", όπου προβλέπεται να απορροφηθεί περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού· η επιτυχία της δράσης αυτής θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και την επιτυχία ολόκληρου του "Ελλάδα 2.0". Όμως δεν είναι μόνο τα δάνεια: οι πόροι που προβλέπονται για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πληθυσμού είναι επίσης μαζικής κλίμακας. Όπως και η χρηματοδότηση δράσεων ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, υγείας αλλά και κάποιων έργων υποδομών. Πώς θα προχωρήσουν όλα αυτά τα έργα;
      Τα επόμενα τέσσερα χρόνια η χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει εκατοντάδες ορόσημα και στόχους που σχετίζονται με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του RRF και συνδέονται επίσης με τις πληρωμές. Ταυτόχρονα θα αξιοποιεί και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς πόρους, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ. Το ελληνικό κράτος δεν έχει διαχειριστεί ποτέ στο παρελθόν τόσους πολλούς πόρους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι μια πρωτόγνωρη συνθήκη, που ίσως τελικά να κρίνει και το αποτέλεσμα.
    19. Αρθρογραφία

      Engineer

      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία τρία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση απόφασης του ΣτΕ, που κρίνει ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
      Η απόφαση του ΣτΕ (αρ. 1268/2019) αφορά συγκεκριμένα την οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών του Πηλίου, όμως έχει εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας. Έτσι χιλιάδες ιδιοκτήτες και μηχανικοί έχουν μπει σε μία ιδιότυπη ομηρεία, καθώς με βάση την απόφαση του ΣτΕ οι Πολεοδομίες αρνούνται να προχωρήσουν στην έκδοση αδειών δόμησης, σε όλες τις περιοχές εκτός του «παλαιού πυρήνα» των οικισμών, δηλαδή τα παλιά όρια των οικισμών προ του 1923.
      Ήδη το Υπουργείο προχωρά τη διαδικασία για την προκήρυξη μελέτης και τα τεύχη διαγωνισμού για την ψηφιακή αναλυτική καταγραφή των ορίων οικισμών του Πηλίου και όχι μόνο, με βάση του χάρτες του Κτηματολογίου.
      Πρόσφατα με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθορίστηκαν και τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και γενικά η όλη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς ( μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Για την οριοθέτηση όλων των οικισμών – είτε αυτοί προϋφίστανται είτε δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα του 1923, εφαρμόζονται εκείνες οι διατάξεις που εξασφαλίζουν τον καθορισμό των ορίων του οικισμού κατά τρόπο που αφενός επιτυγχάνεται η διατήρηση και προστασία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του και αφετέρου ρυθμίζονται οι εκκρεμότητες για την περαιτέρω έγκυρη και βιώσιμη δόμηση και ανάπτυξή του. Αναλυτικότερα για καθορισμό των ορίων, εφαρμόζονται συνδυαστικά οι ισχύουσες διατάξεις:
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να εμπίπτουν και οι στάσιμοι οικισμοί που καθορίσθηκαν με Νομαρχιακές αποφάσεις, ή άλλοι μικροί – στάσιμοι οικισμοί που οριοθετήθηκαν ελλιπώς, μόνο με την ακτίνα από το κέντρο τους. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά;
      Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Υπάρχει περίπτωση οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού, να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
    20. Αρθρογραφία

      Engineer

      Δεδομένης της συνεχιζόμενης τάσης αστικοποίησης σε όλο τον κόσμο και της υψηλής σχετικής κατανάλωσης πόρων, γίνεται σαφές ότι οι πόλεις πρέπει να βρουν τρόπους να προσφέρουν περισσότερα από όσα παίρνουν, προκειμένου να είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα. Η συζήτηση του καλύτερου μοντέλου αστικής ανάπλασης βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο, με το ζήτημα της πρόσβασης να καταλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο. Βιομηχανικές περιοχές, εμπορικοί δρόμοι, οικιστικά συγκροτήματα: σημεία της πόλης όπου μια δραστηριότητα πρωτοστατεί, τη στιγμή που οι υπόλοιπες εκλείπουν. Μπορεί να υπάρξει μια πόλη των 15΄, όταν το πρώτο σπίτι απέχει 30’ από το γραφείο όπου εργάζεστε; Πόσα μεγάλα καταστήματα βρίσκονται σε απόσταση 15’ από το σπίτι σας; Πόσα χιλιόμετρα απέχει από εσάς το κοντινότερο σημείο διανομής αγαθών (last mile logistics).
      Κατά τη διάρκεια του World Built Environment Forum 2022, το οποίο έλαβε χώρα στις αρχές του χρόνου, ομιλητές από διάφορα πάνελ έδωσαν έμφαση στη σημασία του επανασχεδιασμού των πόλεων, σεβόμενοι το περιβάλλον και τοποθετώντας τις ανάγκες των πολιτών στο κέντρο της συζήτησης.
      Η Violeta Bulc, επιμελήτρια του κινήματος Ecocivilisation και πρώην Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ, μίλησε για την πόλη των 15’, όπου όλες οι βασικές και καθημερινές υπηρεσίες δεν πρέπει να απέχουν περισσότερο από 15’ με τα πόδια, προσφέροντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να περπατήσουν ή να πάρουν το ποδήλατο, με την παράλληλη αποσυμφόρηση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
      Στο ίδιο μήκος κύματος και η κα Μαρία Βασιλάκου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Vienna Solutions και πρώην Αντιδήμαρχος Βιέννη, η οποία παρομοίωσε την ιδέα της πόλης των 15’ με μια ομάδα ομόκεντρων κύκλων, όπου η έννοια της απόστασης αποκτά νέα διάσταση. Ξεκινώντας από την έξοδο του σπιτιού μας, ο πρώτος κύκλος αφορά όσα πράγματα είναι προσβάσιμα σε 3-5’ με τα πόδια, συνεχίζοντας με την πρόσβαση σε 10’, που στην πραγματικότητα αφορά τη μικροκινητικότητα – με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ποδήλατο – και καταλήγοντας στα 15', όπου η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
      Αλλωστε η δημιουργία ολοκληρωμένων και λειτουργικών συστημάτων μαζικής μεταφοράς, επιτρέπουν τη γρήγορη και αποτελεσματική μεταφορά από τη μια γειτονιά στην άλλη, αποτρέποντας την απομόνωση και τον διαχωρισμό των κοινοτήτων μέσα στο ευρύτερο σύστημα μιας πόλης. Όπως τόνισε η κα Bulc, είναι η αλληλεπίδραση με διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικά σημεία της πόλης αυτή που οδηγεί σε ένα πολύ καλύτερο, πολύ πιο πληθωρικό περιβάλλον, όπου η καινοτομία μπορεί να ανθίσει και να προωθήσει πολύ καλύτερες ιδέες για το μέλλον, χάρη στην ποικιλομορφία.
      Μια ουσιαστική πτυχή της ανάπτυξης πιο προσιτών και διαφορετικών αστικών περιοχών είναι η ικανότητα σχεδιασμού και κατασκευής σύμφωνα με τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι αστικές αναπλάσεις αφορούν πόλεις που σχεδιάστηκαν χρόνια πριν, όταν οι τεχνολογίες και οι αντιλήψεις σχετικά με τον πολεοδομικό σχεδιασμό ήταν πολύ διαφορετικές και η έννοια της βιωσιμότητα δεν είχε αγγίξει ακόμα έντονα το αστικό περιβάλλον. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο επανασχεδιασμός είναι απαιτητικός και δύσκολος, αλλά όχι ακατόρθωτος. Εντούτοις, αυτό περιλαμβάνει έναν βαθμό μακροπρόθεσμου σχεδιασμού που έρχεται σε αντίθεση με τη σχετική βραχυπρόθεσμη στάση των πολιτικών που πρέπει να επιτύχουν αποτελέσματα εντός του χρονικού πλαισίου της θητείας τους.
      Αυτή η πραγματικότητα υπερτονίζει τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών – οι οποίοι αποτελούν το σταθερό σημείο μιας πόλης και τους αποδέκτες των αλλαγών που πραγματοποιούνται σε αυτή –, καθώς και εμπνευσμένων επαγγελματιών στο σχεδιασμό και στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τις αστικές αναπλάσεις. Η σωστή διακυβέρνηση, η οποία προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, αποτελεί την αφετηρία για τον επαναπροσδιορισμό του αστικού περιβάλλοντος. 
      Βάλια Πολίτη
    21. Αρθρογραφία

      GTnews

      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος φυσικών και νομικών προσώπων για την ένταξη στο Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Οι αξιολογητές ΜΠΕ ασκούν το έργο τους μετά από πιστοποίηση των προσόντων τους, χορήγηση άδειας και εγγραφή στο Μητρώο, βάσει των διατάξεων του ΠΔ 50/2021 (A΄126).
      Δικαίωμα ένταξης στο Μητρώο έχουν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που κατέχουν τα απαραίτητα επιστημονικά και επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται από τα κριτήρια των άρθρων 3 και 4 του ΠΔ 50/2021.
      Μετά την πιστοποίησή τους, οι αξιολογητές ΜΠΕ λαμβάνουν τη σχετική άδεια και εγγράφονται στο Μητρώο, μέσω του οποίου θα επιλέγονται (κατά τυχαίο κάθε φορά τρόπο) προς ανάθεση εντολής εκτέλεσης των εργασιών τους, οι οποίες σχετίζονται με την υποστήριξη του έργου των δημόσιων αρχών που ασκούν αρμοδιότητες περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ο έλεγχος και η παρακολούθηση του έργου των Πιστοποιημένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων διενεργείται από ειδική Επιτροπή, κατά τις διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του Π.Δ. 50/2021, ενώ η αμοιβή του έργου τους ρυθμίζεται από τις διατάξεις της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/70104/4791/2022 (Β΄ 3524).
      Το Μητρώο λειτουργεί με την υποστήριξη του ΤΕΕ στον ιστότοπο http://mpampe.tee.gr/
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.