Ρεκόρ εκπομπών CO2 παρά την επέλαση της πράσινης ενέργειας

Ενώ η ανανεώσιμη ενέργεια επεκτείνεται με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό, τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να διατηρούν κολοσσιαίο μερίδιο 82% στη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, με τη ζήτηση φυσικού αερίου και άνθρακα να παραμένει σχεδόν σταθερή και το πετρέλαιο να ανακάμπτει και να πλησιάζει στα στα προ πανδημίας επίπεδα. Σε ανάλυση 

που δημοσιεύει το oilprice.com, αναφέρεται πως πριν από ένα χρόνο, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παρουσίασαν τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης της τελευταίας 50ετίας και πως οι συνολικές εκπομπές ήταν μόλις κατά 0,8% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό, το 2018 και κινδυνεύαμε με ένα νέο υψηλό ρεκόρ πέρυσι, εκτός και εάν προέκυπτε μια μεγάλη ύφεση που θα περιόριζε την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας- όπως και συνέβη. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τον τομέα της ενέργειας αυξήθηκαν κατά 0,9% το 2022 και ανήλθαν στο νέο υψηλό των 34,4 δισεκατομμυρίων μετρικών τόνων, υποδηλώνοντας έλλειψη προόδου στον περιορισμό της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα. Αποτέλεσμα όλων τούτων, είναι οι εκπομπές CO2 να απέχουν ακ[ομη περισσότερο από το προσεγγίζουν τους στόχους που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.

Παρά την περαιτέρω ισχυρή ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στον τομέα της ενέργειας, συνεχίζει η ανάλυση του oilprice.com, οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν ξανά σε παγκόσμια κλίμακα.

Η ανάλυση βασίζεται στα ευρήματα της ετήσιας Στατιστικής Ανασκόπησης της Παγκόσμιας Ενέργειας που καταρτίζει τα τελευταία 70 χρόνια, η BP. Έχοντας αποτελέσει έναν αξιόπιστο εργαλείο για την κατανόηση των τάσεων στον ευρύτερο ενεργειακό τομέα, η Στατιστική Ανασκόπηση συνέβαλε καθοριστικά στην παροχή ολοκληρωμένων δεδομένων για την παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της εταιρείας, η BP αποφάσισε να μεταφέρει τη δημοσίευση της έκθεσης στο Energy Institute (EI) προκειμένου να επιτρέψει στην ομάδα του Chief Economist, Spencer Dale, να δώσει προτεραιότητα στις πρωτοβουλίες του διευθύνοντος συμβούλου Bernard Looney για τη μετάβασή της προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την παραγωγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Στο τέλος Ιουνίου, το EI δημοσίευσε την εναρκτήρια έκδοση της έκθεσης. Η ανασκόπηση του 2023 δείχνει ότι ο κόσμος παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενος από τα ορυκτά καύσιμα για τις ενεργειακές ανάγκες του, ακόμη και όταν οι ΑΠΕ συνεχίζουν να αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό.

Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: Με το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου να φαίνεται δεσμευμένο στη κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών CO2, γιατί αυτές αυξάνονται διαρκώς; Η απάντηση μπορεί να έγκειται στο γεγονός ότι υπάρχει τεράστιο χάσμα εκπομπών μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι χώρες -μέλη του ΟΟΣΑ έχουν μειωμένη παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα εδώ και 15 χρόνια με τις εκπομπές τους να είναι εγγύς των επιπέδων τους πριν από 35 χρόνια.

(Παγκόσμιες εκπομπές CO2 1965-2022 Πηγή:oilprice.com)

Την ίδια ώρα, οι αναπτυσσόμενες χώρες συνεχίζουν να αυξάνουν ραγδαία τη χρήση ορυκτών καυσίμων και συνακόλουθα τη ρύπανση από διοξείδιο του άνθρακα καθώς οι οικονομίες τους αναπτύσσονται. Ιδίως η περιοχή Ασίας -Ειρηνικού, παρουσιάζει εκρηκτική αύξηση στις εκπομπές άνθρακα τα τελευταία πάνω από 50 χρόνια, για δύο βασικούς λόγους.

Πρώτον, διανύουν μια φάση ανάπτυξης που εξαρτάται από τον άνθρακα, κατά το πρότυπο  των χωρών του ΟΟΣΑ, πριν υπάρξει το ρεύμα ευαισθητοποίησης για τις κλιματικές επιπτώσεις και δεύτερον, δισεκατομμύρια άνθρωποι στις πολυπληθείς αναπτυσσόμενες χώρες, αυξάνουν το βιοτικό τους επίπεδο και μαζί, την κατανάλωση ενέργειας.

Έτσι, ενώ η κατά κεφαλήν χρήση ορυκτών καυσίμων καθυστερεί στα ανεπτυγμένα έθνη, ο αντίκτυπος των συνολικών εκπομπών δισεκατομμυρίων ανθρώπων που αυξάνει αργά την κατανάλωση οδηγεί το μεγαλύτερο μέρος της αυξανόμενης παγκόσμιας παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα. Η Κίνα, για παράδειγμα, τώρα εκπέμπει περισσότερο από το διπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα από τις ΗΠΑ, παρόλο που οι κατά κεφαλήν εκπομπές είναι οι μισές από αυτές των ΗΠΑ.

Αυτό αποτελεί μια μνημειώδη πρόκληση για τον έλεγχο των εκπομπών όταν το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες Ασίας-Ειρηνικού. Ο περιορισμός της παγκόσμιας ρύπανσης από άνθρακα θα απαιτήσει από τις αναπτυσσόμενες χώρες να ξεπεράσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που μάστιζε την ανάπτυξη του ΟΟΣΑ. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει.

Όταν οι άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα δεν θα μειωθούν παρά τις κλιματικές προειδοποιήσεις, τα δεδομένα αποκαλύπτουν μια απογοητευτική πραγματικότητα. Η έκρηξη των εκπομπών στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας επισκιάζει τις προσπάθειες αλλού. Δεν είναι μόνο οι τεράστιοι ρυπαντές, όπως η Κίνα και η Ινδία. Πολλές χώρες στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αυξάνουν τις εκπομπές τους καθώς επιδιώκουν την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξή τους. Και παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ κατέχουν τα πρωτεία στις σωρευτικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η Κίνα αναμένεται να την υποσκελίσουν στα επόμενα δέκα χρόνια. Ως εκ τούτου, κάθε μεμονωμένη απόπειρα των Αμερικανών να  περιορίσουν τις εκπομπές CO2, δεν μπορούν να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα χωρίς τη συνεργασία της Ασίας. Πρόκειται για μια τεράστια τεχνολογική και διπλωματική πρόκληση.