Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1446 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      «Το Γεωπάρκο Λαυρεωτικής είναι ένας κρυμμένος θησαυρός». Με αυτήν τη φράση η UNESCO προλόγιζε πριν από λίγες ημέρες την ανακοίνωση της ένταξης της Λαυρεωτικής, με ολόκληρο τον πλούτο της, ορυκτό, γεωλογικό, πολιτιστικό, δασικό, αστικό, παράκτιο, τη χλωρίδα και την πανίδα, στο Παγκόσμιο Δίκτυό της.
      Το όνομα Λαυρεωτική προέρχεται από την λέξη «λαύρα» ή «λαύρη», που σημαίνει στενωπός, στενό πέρασμα, σήραγγα, χαρακτηριστικό δηλαδή μιας περιοχής, η οποία είναι διάσπαρτη από αρχαίες και νέες στοές εξόρυξης. Η μεταλλευτική δραστηριότητα αυτής της περιοχής στο νοτιανατολικό τμήμα της Αττικής, μαρτυρείται τουλάχιστον από το τέλος της 4ης πΧ χιλιετίας.
      Το Γεωπάρκο Λαυρεωτικής, με περισσότερους από 40 γεώτοπους και περίπου 1.000 μεταλλευτικές στοές, βρίσκεται σε απόσταση μόλις μιας ώρας από την πρωτεύουσα και αποτελείται από μια περιοχή με πλούτο γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αλλά και πολιτιστικών χώρων. Περιλαμβάνει την πόλη του Λαυρίου και εκτείνεται σε έκταση 262 τ.χλμ., με ακτογραμμή 73 χλμ. Σήμερα φιλοξενεί 25.102 άτομα και κατοικείται έντονα από την αρχαιότητα λόγω του υπόγειου γεωλογικού πλούτου της.
      Είναι παγκοσμίως διάσημο για την αφθονία και την ποικιλία ορυκτολογικών δειγμάτων. Όπως αναφέρει η UNESCO, το κοίτασμα του Λαυρίου αποτελείται από πέντε διαφορετικά είδη κοιτασμάτων που σχετίζονται μεταξύ τους, χαρακτηριστικό που διατηρεί τη μοναδικότητα, καθώς δεν έχει εμφανιστεί ακόμη κάπου αλλού. Τα ορυκτά του περιέχουν τη μεγαλύτερη ποικιλία στοιχείων από οποιαδήποτε γνωστή περιοχή εξόρυξης στον κόσμο και περισσότερα διαφορετικά ορυκτά από οποιαδήποτε άλλη τοποθεσία παγκοσμίως. Είναι ενδεικτικό πως από όλα τα μέχρι σήμερα γνωστά ορυκτά είδη, σε ποσοστό σχεδόν 12% εμφανίζονται στο Γεωπάρκο Λαυρεωτικής, καθιστώντας το ένα φυσικό ορυκτολογικό μουσείο.
      Παράλληλα, υπάρχουν αρχαιολογικά και πολιτιστικά μνημεία, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, βυζαντινές εκκλησίες, το μοναστήρι, υπάρχει το παράκτιο οικοσύστημα, ο δρυμός, αλλά και το Περιβαλλοντικό Εκπαιδευτικό Κέντρο Λαυρίου, δηλαδή η περιοχή συνδυάζει ορυκτολογικά, γεωλογικά, μεταλλευτικά, δασικά, αρχαιολογικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά.
      Τι είναι όμως το Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, που ιδρύθηκε το 2004 υπό την αιγίδα της UNESCO; Όπως εξηγεί η γεωλόγος/παλαιοντολόγος ΕΑΓΜΕ και επιστημονική υπεύθυνη του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής Ευγενία Μωραΐτη, τα παγκόσμια γεωπάρκα είναι εργαλεία για τη διατήρηση και ενίσχυση της αξίας περιοχών γεωλογικής σημασίας στην ιστορία της Γης, συμπεριλαμβανομένων των τοπίων και των γεωλογικών σχηματισμών, που αποτελούν βασικούς μάρτυρες της εξέλιξης του πλανήτη και καθοριστικούς παράγοντες για το μέλλον μας και για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η αποστολή του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων είναι να επηρεάσει, να ενθαρρύνει και να βοηθήσει τις τοπικές κοινωνίες σε όλο τον κόσμο, ώστε να διατηρήσουν την ακεραιότητα και την ποικιλομορφία της αβιοτικής και βιοτικής φύσης, να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε χρήση των φυσικών πόρων είναι δίκαιη και βιώσιμη και να υποστηρίξει την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων μέσω της αξιοποίησης της μοναδικής κληρονομιάς και ταυτότητάς τους.
      Μέσω της λειτουργίας των Παγκοσμίων Γεωπάρκων, σημαντικοί γεωλογικοί χώροι αποκτούν παγκόσμια αναγνώριση και ωφελούνται μέσω της ανταλλαγής γνώσεων, τεχνογνωσίας, εμπειρίας και προσωπικού. Δημιουργούν επίσης σχέσεις με τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις, εστιατόρια και ξενοδοχεία, προκειμένου αυτά να παρέχουν την απαραίτητη υποδομή για την κάλυψη των αναγκών του αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών των πάρκων.
      Οι άξονες δράσης του Γεωπάρκου Λαυρεωτικής περιλαμβάνουν:
      – Το περιβάλλον- Προστασία του περιβάλλοντος και προαγωγή της περιβαλλοντικής παιδείας και εκπαίδευσης.
      – Τη χωροταξία- Χωροταξικές ρυθμίσεις/διαμορφώσεις και προβλέψεις με στόχο τη διατήρηση του γεώτοπου.
      – Την κοινωνία- Ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων παραγωγών, πληθυσμού και κοινωνικών φορέων.
      – Την οικονομία- Αναβάθμιση της οικονομικής δραστηριότητας με αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια ακόμα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα αποδεικνύει τις βαρύτατες επιπτώσεις της καύσης ορυκτών καυσίμων για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
       
      Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με μικρότερο προσδόκιμο ζωής, πρόωρους θανάτους και μια μακρά λίστα προβλημάτων υγείας.
       
      Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature καταλήγει στο συμπέρασμα ότι 3,3 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο, κυρίως λόγω της έκθεσής τους σε μικροσωματίδια PM2.5, δηλαδή αυτά που έχουν διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρομέτρα. Η πλειονότητα των θανάτων καταγράφεται στην Ασία.
       
      «Βρήκαμε ότι οι εκπομπές από την οικιακή κατανάλωση ενέργειας, για θέρμανση και μαγείρεμα ιδίως στην Κίνα και την Ινδία, έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην πρόωρη θνησιμότητα παγκοσμίως» αναφέρει η διεθνής επιστημονική ομάδα στην οποία συμμετέχουν και επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ενέργειας της Κύπρου.
       
      Μόνο στην Κίνα 4.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα εξαιτίας της ρύπανσης του αέρα στους εξωτερικούς χώρους ή 1,46 εκατομμύρια το χρόνο. Το Δελχί διατηρεί τη θλιβερή πρωτιά της πιο μολυσμένης πόλης του κόσμου, ενώ στην Ινδία 645.000 άνθρωποι χάνονται πρόωρα.
       
      Οι πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξωτερικού χώρου ποικίλουν ανά περιοχή. Στις ΗΠΑ κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η ηλεκτροπαραγωγή και οι μεταφορές. Ωστόσο, στις ανατολικές ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ανατολική Ασια και τη Ρωσία ο μεγαλύτερος όγκος μικροσωματιδίων PM2.5 εκπέμπεται από τις γεωργικές δραστηριότητες.
       
      Όπως δήλωσε στον βρετανικό Guardian ο επικεφαλής της μελέτης, Καθηγητής Γιος Λέλιβελντ από το Ινστιτούτο Χημείας Μαξ Πλανκ οι γεωργικές εκπομπές αμμωνίας έχουν «αξιοσημείωτη» επίπτωση στην ανθρώπινη υγεία: το ένα πέμπτο των θυμάτων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποδίδεται στις εκπομπές αμμωνίας κυρίως από τις κτηνοτροφικές μονάδες, τα ορνιθοτροφεία, τα χοιροστάσια και τη χρήση λιπασμάτων στη γεωργία.
       
      «Η αμμωνία αντιδρά με τις εκπομπές ρύπων των αυτοκινήτων και της βιομηχανίας, παράγει μικροσωματίδια και έτσι αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία θανάτων από τη ρύπανση του αέρα στις ανατολικές ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Ευρώπη.
       
      Στη Βρετανία, το 48% των πρόωρων θανάτων αποδίδονται στη γεωργική ρύπανση.
       
      Τρεις στους τέσσερεις θανάτους συμβαίνουν μετά από εμφράγματα και διακοπές καρδιακής λειτουργίας, ενώ οι υπόλοιποι οφείλονται σε πνευμονοπάθειες και καρκίνους του πνεύμονα.
       
      «Τα μοντέλα με βάση το αναμενόμενο σενάριο δείχνουν ότι η συμβολή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξωτερικού χώρου στην πρόωρη θνησιμότητα θα διπλασιαστεί έως το 2050″
       
      Μπορεί το νούμερο των 3,3 εκατομμυρίων πρόωρων θανάτων κάθε χρόνο να μας αφήνει άφωνους, ωστόσο δεν είναι πατά η κορυφή του παγόβουνου. Η ρύπανση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους είναι ακόμα πιο θανατηφόρος με 4,3 εκατομμύρια θύματα κάθε χρόνο.
       
      Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανεβάζει τον λογαριασμό σε 3,7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως εξαιτίας της έκθεσης των θυμάτων στη ρύπανση του αέρα από μικροσκοπικά σωματίδια διαμέτρου κάτω των δέκα μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), δηλαδή μικρότερη από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας.
       
      Ο ΠΟΥ συστήνει ότι η συγκέντρωση αυτών των αερολυμάτων δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα.
       
      —Η ρύπανση ακυρώνει τις μεταμοσχεύσεις πνευμόνων
       
      Εντωμεταξύ, για πρώτη φορά επιστήμονες έδειξαν ότι όσοι άνθρωποι έχουν κάνει μεταμόσχευση πνευμόνων και κατοικούν σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω της κίνησης των οχημάτων, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου ή απόρριψης του μοσχεύματός τους.
       
      Για την μελέτη συνεργάστηκαν για πρώτη φορά 13 μεγάλα κέντρα μεταμοσχεύσεων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.
       
      Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ντέηβιντ Ρούτενς του βελγικού Πανεπιστημίου της Λουβέν, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας στο “Αμστερνταμ, υπολόγισαν ότι ο κίνδυνος θανάτου αυξάνει κατά 10% για τους ασθενείς που ζουν σε περιοχές όπου τα επίπεδα ρύπανσης ξεπερνούν τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια από τον ΠΟΥ.
       
      Πηγή: http://www.econews.gr/2015/09/29/atmosfairiki-rypansi-thanatoi-125554/
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Ένα δάσος που επιπλέει θα κοσμεί από τον Μάρτιο το Ρότερνταμ της Ολλανδίας. Εμπνευσμένο από ένα έργο τέχνης, υπό τον τίτλο «Ψάχνοντας την συνήθεια» του Jorge Bakker, μια τοπική κολεκτίβα καλλιτεχνών αποφάσισε να κάνει την τέχνη πραγματικότητα. Ήδη οι Ολλανδοί καλλιτέχνες έχουν κάνει τις πρώτες δοκιμές και δηλώνουν τώρα έτοιμοι να εγκαταστήσουν το φιλόδοξο έργο τους.
       
       
      Τα δέντρα που θα κολυμπούν σε λίγο καιρό στο Ρότερνταμ προέρχονται από ένα κομμάτι της πόλης στο οποίο εκτελούνται έργα. Τα δέντρα θα έπρεπε να κοπούν, με αυτόν τον τρόπο όμως θα συνεχίσουν αν ζουν στο ποτάμι.
       

       

       

       

       

       
      Πηγή: http://tvxs.gr/news/kosmos/tha-topothetithoyn-kolymbitika-dentra-sta-nera-toy-roterntam
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Η πρώτη ερευνητική εγκατάσταση στον κόσμο για την παράλληλη παραγωγή τροφίμων και βιοκαυσίμων εγκαινιάστηκε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
       
      Η μονάδα βρίσκεται σε μια τοποθεσία δύο στρεμμάτων στο Άμπου Ντάμπι και χρησιμοποιεί θαλασσινό νερό για την εκτροφή ψαριών και γαρίδων, καθώς και για την άρδευση και την καλλιέργεια φυτών ανθεκτικών στο αλάτι, που χρησιμοποιούνται έπειτα για την παραγωγή βιοκαυσίμων.
       
      Το έργο αποτελεί προσπάθεια της Ερευνητικής Κοινοπραξίας Αειφόρου Βιοενέργειας του Ινστιτούτου Μασντάρ, μιας ομάδας που ασχολείται με τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από την αεροπορική βιομηχανία και τη μετάβαση σε βιώσιμες εναλλακτικές πηγές καυσίμων. Στην έρευνα συνεργάζονται επίσης οι μεγάλες εταιρείες αερομεταφορών της Boeing και της Etihad, καθώς και ο προμηθευτής πετρελαίου UOP Honeywell.
       
      Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να λύσει ταυτόχρονα προβλήματα της υδατοκαλλιέργειας και της αεροπορίας. Για παράδειγμα, οι βιομηχανικές ιχθυοκαλλιέργειες παράγουν απόβλητα που συχνά ρέουν στον ωκεανό. Αυτά τα λύματα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη επιβλαβών αλγών και φυκών, με τις προκύπτουσες τοξίνες να απειλούν τους ανθρώπους και τα ζώα της περιοχής.
       
      Η νέα μονάδα λύνει αυτό το πρόβλημα με τη χρήση των υποπροϊόντων από την υδατοκαλλιέργεια για την καλλιέργεια φυτών ανθεκτικών στο αλάτι. Αυτά τα φυτά ευδοκιμούν σε ξηρές συνθήκες και μπορούν να μετατραπούν στη συνέχεια σε βιοκαύσιμο για αεροπλάνα. Μέχρι στιγμής, περισσότερες από 2.000 εμπορικές πτήσεις έχουν ήδη χρησιμοποιήσει μείγμα βιοκαυσίμων με πετρέλαιο από το 2011.
       
      Μετά την άρδευση των φυτών, τα εναπομείναντα λύματα περνάνε από ριζοφόρα δέντρα ώστε να απομακρυνθούν τα τελευταία ίχνη θρεπτικών ουσιών προτού καταλήξουν στη θάλασσα. Τα δέντρα αυτά ταυτόχρονα απορροφούν άνθρακα από την ατμόσφαιρα και βοηθούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
       
      Εάν η τεχνολογία αποδειχθεί αποτελεσματική, το ερευνητικό κέντρο σχεδιάζει να συνεχίσει τις δοκιμές σε μεγαλύτερη κλίμακα, σε μία εγκατάσταση 200 στρεμμάτων κατά μήκος της δυτικής ακτής του Άμπου Ντάμπι.
       
      Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1078875/ampou-ntampi-i-proti-monada-parallilis-paragogis-trofimon-kai-biokausimon-stin-erimo
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Με διαδικασίες κατεπείγοντος θα ξεκινήσει τις επόμενες ημέρες η δεύτερη φάση για την αποξήλωση και απομάκρυνση των αμιαντούχων υλικών από τις πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές του Ιουλίου στην ανατολική και δυτική Αττική.
      Οι ανάδοχοι για την επέκταση του έργου αναμένεται να ανακηρυχθούν σήμερα.
      Όπως αναφέρει το Έθνος, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών έως τώρα κατά την πρώτη φάση του έργου προϋπολογισμού 2 εκατομμυρίων ευρώ, έχουν απομακρυνθεί αμιαντούχα υλικά από περίπου 300 οικίες που είχαν κριθεί κατεδαφιστέα.
      Ωστόσο, η ύπαρξη αμιάντου σε πλήθος οικημάτων οδήγησε στην επέκταση του έργου με στόχο να απομακρυνθεί ο αμίαντος από τα υπόλοιπα "κόκκινα" κτίρια. 
      Σύμφωνα με καταγγελίες των κατοίκων, οι οποίοι μέσω σωματείων, έχουν καταφύγει σε εξώδικες διαμαρτυρίες κατά του υπουργείου και των δημοτικών αρχών, η επιχείρηση απομάκρυνσης του αμιάντου θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς.
      Πηγή: Έθνος
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Είναι πια δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς, αν είναι γνωστό το ακριβές σημείο και η ώρα έναρξής της. Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Για το λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών στη χώρα μας.
      Αυτά αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι ερευνητές και επιστημονικοί συνεργάτες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών-meteo Θόδωρος Γιάνναρος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Σταύρος Ντάφης, Βασιλική Κοτρώνη και Σάκης Καραγιαννίδης σε τέσσερις ερωταπαντήσεις τους σχετικά με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
      ΕΡ: Πώς γίνεται η εκτίμηση του κινδύνου εκδήλωσης και εξάπλωσης των πυρκαγιών;
      ΑΠ: Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Τόσο προγνωστικά όσο και σε πραγματικό χρόνο χρειαζόμαστε πληροφορίες για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, άνεμο, υγρασία, βροχόπτωση). Για το σκοπό αυτό, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών χρησιμοποιούμε προγνωστικά μετεωρολογικά μοντέλα και το πυκνό δίκτυο επίγειων μετεωρολογικών σταθμών. Για τον υπολογισμό των πυρο-μετεωρολογικών δεικτών, μέσω των οποίων γίνεται η εκτίμηση της επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, χρησιμοποιούνται δεδομένα θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας του ανέμου και ύψους βροχόπτωσης. Επιπροσθέτως, υψηλής ανάλυσης γεωχωρικά δεδομένα για τον τύπο βλάστησης μάς δίνουν πληροφορίες για το είδος της καύσιμης ύλης (π.χ. πεύκα, θάμνοι), η κατάσταση της οποίας (πόσο ξηρή είναι) μεταβάλλεται ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες.
      ΕΡ: Είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο;
      ΑΠ: Πλέον είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς γνωρίζοντας το ακριβές σημείο και την ώρα έναρξής της. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανέπτυξε και εφαρμόζει επιχειρησιακά το προγνωστικό σύστημα IRIS, το οποίο βασίζεται στην προσομοίωση και στην παραμετροποίηση των τριών βασικών στοιχείων που καθορίζουν τη συμπεριφορά κάθε δασικής πυρκαγιάς: (1) του καιρού, (2) της τοπογραφίας και (3) της καύσιμης ύλης. Το IRIS είναι ένα σύστημα ταχείας απόκρισης, το οποίο λαμβάνει υπόψη την αμφίδρομη αλληλεπίδραση καιρού-φωτιάς («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό») και το οποίο μέσα σε λιγότερο από μία ώρα μπορεί να παράσχει στις αρμόδιες αρχές προγνώσεις εξάπλωσης πυρκαγιάς για τις επόμενες 24 ώρες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην πρόγνωση της εξάπλωσης από το αριθμητικό μοντέλο "IRIS" δεν λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειες πυρόσβεσης, δίνοντας έτσι στις αρμόδιες αρχές το χειρότερο σενάριο εξάπλωσης της πυρκαγιάς με σκοπό την βέλτιστη προετοιμασία.
      ΕΡ: Πώς εντοπίζουμε έγκαιρα τις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Ο εντοπισμός των πυρκαγιών είναι δυνατός είτε μέσω επίγειων μέσων (κάμερες, περιπολίες), είτε από δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης. Σήμερα, οι δορυφόροι μάς δίνουν πληροφορίες για το θερμικό πεδίο μιας δασικής πυρκαγιάς σε ικανοποιητική χωρική και χρονική ανάλυση. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχουν αναπτύξει ειδικούς αλγόριθμους για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών από γεωστατικούς και πολικής τροχιάς δορυφόρους, δεδομένα τα οποία είναι δημόσια στο κοινό και κυρίως παρέχονται επιχειρησιακά στην αρμόδιες αρχές.
      ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει ακόμη για περαιτέρω θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Αρχικά, τα προγνωστικά μοντέλα εξάπλωσης πυρκαγιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσομοιώσεις υποθετικών σεναρίων εκδήλωσης πυρκαγιών με σκοπό την καλύτερη προετοιμασία των αρμόδιων αρχών. Επιπροσθέτως, η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών κρίνεται απαραίτητη για τη μάχη κατά των πυρκαγιών, ώστε να γνωρίζουμε εγκαίρως τις επικίνδυνες συνθήκες που διαμορφώνονται πριν ακόμη ξεκινήσει μια δασική πυρκαγιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης και αναχαίτισης των μετώπων της φωτιάς.
      Στο πλαίσιο του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIreobServatory and eArly waRning systeM) το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr ανέπτυξε την τελευταία διετία εργαλεία πρόγνωσης εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών. Στο έργο συμμετέχει η Ελλάδα ως συντονιστής, η Κύπρος και η Βουλγαρία. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους των συμμετεχόντων κρατών.
      (πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ)
    7. Περιβάλλον

      Giorgos1987

      Θλίψη προκάλεσαν οι φωτογραφίες που έφερε στο φως το in που δείχνουν τμήμα του ιστορικού κινηματογράφου Ιντεάλ να έχει καταρρεύσει. 
      Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ενώ είχε κανονιστεί προβολή ταινίας για τους δημοσιογράφους, ξαφνικά έπεσε τμήμα του διπλανού κτιρίου πάνω στον κινηματογράφο ανοίγοντας μια μεγάλη τρύπα στην οροφή. 
      Το διπλανό κτίριο πρόκειται για ένα ακόμα ιστορικό κτίριο στο κέντρο της Αθήνας, το «Ελληνικό Ωδείο» επί της οδού Φειδίου.
      Το κτίριο «Ελληνικού Ωδείου» που είχε εγκαταλειφθεί
      Ο Καλομοίρης διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μουσικού τοπίου και στην οργάνωση της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα. Διετέλεσε καθηγητής πιάνου και ανώτερων θεωρητικών στο Ωδείο Αθηνών (1911-19), Γενικός Επιθεωρητής Στρατιωτικής Μουσικής (1918-20, 1922-37).
      Αναδιοργάνωσε το πρώην Ωδείο «Λόττνερ» το οποίο μετονομάζει σε Ελληνικό Ωδείο (1919) και ίδρυσε το Εθνικό Ωδείο (1926), το οποίο διηύθυνε μέχρι το 1948 οπότε ανέλαβε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, θέση που κράτησε έως τον θάνατο του.
      Τα τελευταία χρόνια όμως το εμβληματικό κτίριο παρέμενε βουβό και εγκαταλελειμένο επί της Φειδίου.
      Αποτελούσε ένα από τα σπουδαιότερα νεοκλασικά μνημεία που βρίσκονται στην Ευρώπη, ενώ πέρα από την αρχιτεκτονική του αξία η ιστορική του πορεία είναι εντυπωσιακή.
      Το «φάντασμα» της Φειδίου
      Ο δρ. Θεμιστοκλής Μπιλής, αρχιτέκτων-μηχανικός και συνεργάτης του γειτονικού Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, έχει ασχοληθεί με το Μέγαρο Πρόκες-Όστεν στο πλαίσιο της γενικότερης μελέτης της ευρύτερης περιοχής. Υπογραμμίζει τόσο την ιστορική όσο και την πολεοδομική αξία του κτιρίου: «Η θέση του σε κοντινή απόσταση από το μοναδικό συγκρότημα της τριλογίας των Αθηνών και σε άμεση γειτνίαση με το κτίριο του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, αφού το τελευταίο ανοικοδομήθηκε στον αρχικό κήπο του, καθιστούν το κτίριο Prokesch von Osten ένα κεντροβαρικό σημείο αναφοράς για την ιστορία της πόλης» είχε αναφέρει μιλώντας στην Athens Voice.
      Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την κατάσταση του οικοδομήματος λυπηρή κι εξηγούσε πως το γεγονός ότι ένα κτίριο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο δεν εγγυάται, δυστυχώς, την αναγκαία συντήρηση μια που αυτό απαιτεί φροντίδα και κόστος.
      «Ο νόμος περί διατηρητέων δεν περιλαμβάνει πολλά ευεργετήματα για τους ιδιοκτήτες. Έτσι επωμίζονται οι ιδιώτες τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, κάτι το οποίο είναι ασύμμετρο σε σχέση με τις δυνατότητες του πολίτη».
      Σημειώνεται ότι ο ίδιος είχε έρθει σε επαφή με τον ΕΦΚΑ αναφέροντας δε πως οι αρμόδιοι «είναι πολύ πρόθυμοι και ανοιχτοί σε οποιαδήποτε πρόταση μπορεί να υπάρξει για τη συντήρηση και την αξιοποίηση του οικοδομήματος».
      Είχαν γίνει προσπάθειες
      Μάλιστα κατόπιν συνεννοήσεως με την υπηρεσία ακινήτων ΕΦΚΑ, κατέστη δυνατή από μέρους του η επίσκεψη του εσωτερικού χώρου του κτιρίου και η φωτογραφική αποτύπωση της εικόνας η οποία πιστοποιεί την κακή κατάστασή διατήρησης.
      Σύμφωνα με τον κ. Μπιλής, το κτίριο είχε ήδη τμηματικά καταστραφεί από φωτιά και από τη διαδικασία κατάσβεσης ενώ η κατάστασή του διαφέρει σε μεγάλο βαθμό κατά τμήματα. Το υπόγειο βρισκόταν σε καλή κατάσταση, το υπερυψωμένο ισόγειο σε μέτρια ενώ ο όροφος σε κακή.
      «Οι μεγάλες φθορές εντοπίζονται κυρίως στην κεντρική ζώνη του κτιρίου τόσο νότια όσο και βόρεια» ανέφερε θεωρώντας ως βασική αιτία της καταστροφής την ελλιπέστατη συντήρηση του κτιρίου και την οριστική του εγκατάλειψη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. «Κάποια στιγμή, μετά την επανένωση της Γερμανίας, υπήρξε η σκέψη να επεκταθεί  το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στο Μέγαρο Πρόκες καθώς η ιστορία του ενός κτιρίου είναι άμεσα συνυφασμένη με του άλλου. Ωστόσο, η προοπτική αυτή δεν τελεσφόρησε…».
      https://athnews.gr/κατέρρευσε-το-ιστορικό-κτίριο-του-ελλ/


       
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Τη σύσταση Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ) που θα υπάγονται στο Πυροσβεστικό Σώμα και την πρόσληψη 500 δασοκομάντος προβλέπει τροπολογία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας «Εκσυγχρονισμός του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις για την κοινωνική ασφάλιση».
      Οι Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων θα διαρθρώνονται συνολικά σε 6 υπηρεσίες σε διάφορες πόλεις της χώρας και συγκεκριμένα θα έχουν έδρα στην Ελευσίνα, στη Θεσσαλονίκη, στο Ηράκλειο Κρήτης, στη Λαμία, στα Ιωάννινα και στην Πάτρα. Στις ΕΜΟΔΕ θα προσληφθούν 500 άτομα νεαρής ηλικίας, που θα είναι πυροσβέστες δασικών επιχειρήσεων και η θητεία τους θα είναι επταετής. Από τις 500 οργανικές θέσεις που θα δημιουργηθούν οι 440 θα αφορούν πυροσβεστικό τεχνικό προσωπικό και οι 60 πυροσβεστικό επιστημονικό προσωπικό, με ειδίκευση στη δασολογία, δασοπονία.
      Αποστολή των 500 δασοκομάντος, οι οποίοι θα είναι έτοιμοι στα μέσα Ιουνίου, θα είναι η συνδρομή στην εκτέλεση έργων δασοπροστασίας έναντι του κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς, η υποστήριξη κατά την διενέργεια των επιχειρήσεων κατάσβεσης, μέσω εξειδικευμένων πεζοπόρων και αερομεταφερόμενων τμημάτων και η χρήση ειδικών μηχανοκίνητων μέσων και μηχανημάτων έργου, καθώς επίσης και η συνδρομή στην αντιμετώπιση των συνεπειών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές. Οι δασοκομάντος θα είναι σε συνεχή συνεργασία με τα δασαρχεία και με την επιστημονική υποστήριξη των δασολόγων ενώ δεν θα ενεργούν μόνο την ώρα της κρίσης. Πρόκειται για ένα σώμα που κατά βάση θα είναι αερομεταφερόμενο, σε διαρκή κίνηση, το οποίο όμως θα ενεργεί όλο το χρόνο και όχι μόνο την περίοδο του καλοκαιριού.
      Η πρόσληψη Πυροσβεστών Δασικών Επιχειρήσεων διενεργείται με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου επί θητεία διάρκειας 7 ετών, με σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων (μόρια) και σύμφωνα με τα οριζόμενα προσόντα (ηλικία, προϋπηρεσία κλπ). Ακόμη, θα λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα κινδύνου που καταβάλλεται στο ένστολο προσωπικό της ΕΛΑΣ και του ΠΣ (ΕΜΑΚ, ΕΚΑΜ κλπ) ύψους 141,92 ευρώ.
      Μετά τη συμπλήρωση της επταετούς θητείας, οι Πυροσβέστες Δασικών Επιχειρήσεων δύνανται, με αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται τρεις, τουλάχιστον, μήνες πριν από τη συμπλήρωση της επταετίας, εφόσον έχουν αξιολογηθεί σε όλες τις εκθέσεις ικανότητας με γενικό χαρακτηρισμό τουλάχιστον «αποδεκτή», να μονιμοποιηθούν, καταλαμβάνοντας μόνιμες οργανικές θέσεις της κατηγορίας και ειδικότητας για την οποία προσελήφθησαν.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    9. Περιβάλλον

      GTnews

      Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Τα Δημοτικά σχολεία πρωταθλητές στην ανακύκλωση» ολοκληρώθηκε με επιτυχία για την τρέχουσα σχολική χρονιά, με τη συμμετοχή 1.155 παιδιών από 16 δημοτικά σχολεία της Αττικής. Το Πρόγραμμα αποτελεί πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, με στόχο την ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης. Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης οργάνωσαν από κοινού, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων με τη συμμετοχή διακεκριμένων αθλητών.
      Το Πρόγραμμα ξεκίνησε τον Μάιο του 2022, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μαθητών και καθηγητών στο μείζον θέμα της ανακύκλωσης, με έμφαση στη Διαλογή στην Πηγή. Τα 16 δημοτικά σχολεία της Αττικής που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα ήρθαν σε επαφή με το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων μέσα από διαδραστικά παιχνίδια, εκπαιδευτικό υλικό και από την προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού για την έναρξη της ανακύκλωσης.
      Στα σχολεία που έλαβαν μέρος δόθηκαν δωρεάν μπλε και κίτρινοι κάδοι για τους προαύλιους χώρους με τις αντίστοιχες αφίσες ανακύκλωσης, τσάντες ανακύκλωσης για όλες τις διδακτικές αίθουσες, εκπαιδευτικά παραμύθια για την ανακύκλωση και κονκάρδες «πρωταθλητή ανακύκλωσης» για κάθε παιδί που συμμετείχε στην παρουσίαση. Πρεσβευτές του Προγράμματος αποτέλεσαν διακεκριμένοι αθλητές, οι οποίοι ανέλαβαν να το συστήσουν στους μαθητές και να συζητήσουν μαζί τους τα πραγματικά οφέλη της ανακύκλωσης. Ο Ολυμπιονίκης, Βασίλης Κουρνέτας, καθώς και στελέχη της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων ήταν παρόντες σε όλες τις συναντήσεις με τις σχολικές μονάδες.
      Το Πρόγραμμα θα συνεχιστεί και την επόμενη σχολική χρονιά, προκειμένου ακόμα περισσότεροι μαθητές να εκπαιδευτούν στην ανακύκλωση. Στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών μας θα συμβάλλει και η υποχρεωτική χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικών, μετάλλων, μπαταριών και αποβλήτων τροφίμων, που θα εισαχθεί στις σχολικές μονάδες από την 1η Σεπτεμβρίου 2022.
      Είναι σημαντικό η ιδέα της ανακύκλωσης και του διαχωρισμού των αποβλήτων στην πηγή, να γίνει τρόπος ζωής για τα μικρά παιδιά. Αυτός ήταν ο στόχος του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα σχολεία και είναι ιδιαίτερη η  χαρά για την ολοκλήρωση του και τη θετική ανταπόκριση των μαθητών στο ζήτημα της ανακύκλωσης. 
      Το Πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συνδρομή των εταιρειών-χορηγών: Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ΜΕΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Α.Ε., SKAG Θ.Κ. ΣΚΑΓΙΑΣ Α.Β.Ε.Ε., ΜΟΡΝΟΣ Α.Ε., AQUACARPATIKA και Combatt.
    10. Περιβάλλον

      GTnews

      Η κλιματική αλλαγή και η σχετιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας έχουν απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως καθώς οδηγούν σε σημαντικές αλλαγές στα οικοσυστήματα, και επηρεάζουν σημαντικά την οικονομία και την κοινωνία. Συγκεκριμένα, οι παρατεταμένες περίοδοι με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δηλαδή οι καύσωνες,  επηρεάζουν την θερμοφυσιολογία του ανθρώπου δημιουργώντας θερμικό στρες, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε πρόωρο θάνατο. Οι καύσωνες θεωρούνται το πιο θανατηφόρο καιρικό φαινόμενο. Για τους λόγους αυτούς, οι κλιματολογικές αναλύσεις των χαρακτηριστικών και των τάσεων των καυσώνων μπορούν να έχουν σημαντική συνεισφορά στη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης καυσώνων καθώς και στην αποτελεσματική εφαρμογή σχεδίων προσαρμογής και βελτίωσης της ετοιμότητας από τις τοπικές αρχές.
      Η μονάδα ΜΕΤΕΟ/meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Climate σχετικά με την κλιματολογική μεταβολή των καυσώνων και άλλων δεικτών που σχετίζονται με τη θερμική αίσθηση του ανθρώπινου σώματος στην Ελλάδα. Η μελέτη αφορά στη χρονική περίοδο 1950-2020 και για την εκπόνησή της χρησιμοποιήθηκαν μετεωρολογικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης (~10 km) από τη βάση δεδομένων ERA5-Land της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus. Στο σχήμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η τάση μεταβολής του μέσου ετήσιου αριθμού επεισοδίων καύσωνα ανά δεκαετία για την περίοδο 1950–2020.
       

       
      Τα κύρια αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι:
      Η Ελλάδα αντιμετωπίζει κατά μέσο όρο 0,7 καύσωνες ετησίως από το 1950 έως το 2020. Η μέση τιμή αυτή έχει αυξηθεί σε 1,1 καύσωνα ετησίως από το 1990 έως το 2020. Η διάρκεια των επεισοδίων καύσωνα κυμαίνεται από 3,7 έως 7,5 ημέρες κατά μέσο όρο. Υπάρχει αυξητική τάση σε όλα τα χαρακτηριστικά των καυσώνων (π.χ. ένταση, διάρκεια, συχνότητα εμφάνισης) την περίοδο 1950 - 2020. Οι περιοχές της Ελλάδας που βιώνουν τουλάχιστον έναν καύσωνα ετησίως έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 1990 και μετά. Οι περιοχές της χώρας μας στις οποίες έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη αύξηση των επεισοδίων καύσωνα είναι το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας καθώς και τα δυτικά τμήματα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες εντοπίστηκε μια ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση στον αριθμό των καυσώνων που σημειώθηκαν τον μήνα Ιούνιο. Περισσότερες πληροφορίες για τη μελέτη αυτή μπορείτε να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο https://www.mdpi.com/2225-1154/11/1/5

       
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ολλανδία μοιράζεται σήμερα με την Ιρλανδία τον τίτλο της λιγότερο δασώδους χώρας της Ευρώπης, με τα δέντρα να καλύπτουν μόνο το 11% της επιφάνειας της.
       
      Ωστόσο, σύμφωνα με επίσημη κυβερνητική ανακοίνωση, η πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της ηπειρωτικής Ευρώπης αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τη δασική της έκταση.
       
      Συγκεκριμένα, η Κρατική Δασική Επιτροπή της Ολλανδίας παρουσίασε ένα σχέδιο για την ενίσχυση της δασικής έκτασης της χώρας κατά 25%. Κατά τα επόμενα τριάντα χρόνια, η χώρα θα αποκτήσει 250.000 στρέμματα νέων δασικών εκτάσεων, ως μέρος ενός σχεδίου τόσο για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα όσο και της ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής ξυλείας.
      Η Ολλανδία έχει 394 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, διασκορπισμένους σε ένα εκτεταμένο δίκτυο μικρών και μεσαίων πόλεων που περιβάλλονται από γη που σε μεγάλο βαθμό αξιοποιείται για τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
       
      Ωστόσο, ο σχεδιασμός του έργου έχει καταφέρει να ξεχωρίσει μερικές λιγότερο αναπτυγμένες τοποθεσίες, η μεγαλύτερη εκ των οποίων είναι η λεγόμενη «Πράσινη Καρδιά», ένας πυρήνας στο κέντρο της ευρύτερης περιοχής που περιλαμβάνει τις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, το Ρότερνταμ, το Άμστερνταμ, τη Χάγη και την Ουτρέχτη.
       
      Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι γης βρίσκεται στα γερμανικά σύνορα, στην επαρχία του Ντρέντε, ενώ οι υπόλοιπες εκτάσεις θα πρέπει να βρεθούν προσθέτοντας δέντρα σε υπάρχοντα δάση, μικρά πολεοδομικά κενά και στα όρια των γεωργικών εδαφών.
       
      Η χρηματοδότηση των μελλοντικών δασών θα απαιτήσει μια επένδυση ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να μειωθούν κατά τέσσερις μεγατόνους ετησίως.
       
      Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1164604/i-ollandia-tha-auksisei-ti-dasiki-tis-ektasi-kata-25
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ευρωπαϊκό σύστημα Copernicus, το οποίο ενεργοποιήθηκε την Τρίτη 13 Αυγούστου στη μεγάλη πυρκαγιά της Εύβοιας, έρχεται να αποκαλύψει το μέγεθος της τεράστιας καταστροφής.
      Όπως φαίνεται, κάηκε κυρίως το δάσος αλλά και καλλιέργειες.
      Ο χάρτης που το Copernicus δείχνει αναλυτικά την κατανομή των χρήσεων γης (όπως αυτές είχαν καταγραφεί το 2018) των εκτάσεων που κάηκαν μέχρι και την Τετάρτη 14 Αυγούστου. Δεδομένου ότι η πυρκαγιά έκτοτε κινήθηκε κυρίως με αναζωπυρώσεις στις περιοχές από όπου είχε ήδη περάσει η φωτιά, εκτιμάται ότι η γεωγραφική έκταση που αποτυπώνεται εδώ δεν απέχει πολύ από την συνολική, μέχρι σήμερα, καμένη έκταση. Η συννεφιά που επικράτησε την περασμένη Πέμπτη και την Παρασκευή δεν επέτρεψε στους δορυφόρους να καταγράψουν νεότερα δεδομένα. Η επόμενη απόπειρα δορυφορικής καταγραφής αναμένεται σήμερα, Σάββατο, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες.
      https://i1.wp.com/www.altsantiri.gr/wp-content/uploads/2019/08/πυρκαγιάΕύβοια-χρήσειςγης.png
      Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τις πρώτες δύο ημέρες της πυρκαγιάς έγιναν στάχτη κυρίως κωνοφόρα και σκληρόφυλλα δάση, μεταβατικές θαμνώδεις περιοχές, ελαιώνες και εκτάσεις με μικτές ή μη-αρδευόμενες καλλιέργειες, καθώς και φυσική βλάστηση.
      Η πυρκαγιά που ξεκίνησε κοντά στα χωριά Μακρυμάλλη και Κοντοδεσπότιτης ορεινής Εύβοιας την περασμένη Τρίτη ήταν το 17ο συμβάν για το οποίο η Ελλάδα ζήτησε την συμβολή της ΕΕ για την άμεση χαρτογράφησή του, μέσω της υπηρεσίας Ταχείας Χαρτογράφησης (Rapid Mapping) του
      Η πρώτη φορά ήταν πριν από 5 χρόνια, στις 24 Αυγούστου 2014, για μια πυρκαγιά στην Καλαμπάκα.
      Οι σχετικοί χάρτες δεν είναι απλά εικόνες, αλλά ψηφιακά διανυσματικά δεδομένα, που οι ενδιαφερόμενοι φορείς (Πυροσβεστική, δασαρχεία, τοπικές αρχές ή οποιοσδήποτε άλλος) μπορεί να εισάγει σε Συστήματα Γεωγραφικής Πληροφόρησης (GIS), να τα συνδυάσει με άλλα δεδομένα που μπορεί να έχει (από drones, επιτόπιες μετρήσεις, τοπικά οδικά/σιδηροδρομικά δίκτυα κλπ) και να έχει το αποτέλεσμα που τον ενδιαφέρει, εξηγεί ο Σ. Ούρεβιτς.
      (Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ΜΠΕ)
      Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία: https://emergency.copernicus.eu/mapping/list-of-components/EMSR380

       

       

       
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο Ιούνιος ήταν ένας δύσκολος μήνας με άσχημα κλιματικά στατιστικά. Το σύστημα Κοπέρνικος ανέλυσε τα δεδομένα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Ιούνιος ήταν ο θερμότερος μήνας όλων των εποχών για Καναδά και ΗΠΑ ενώ ο παγκόσμιος οργανισμός μετεωρολογίας χαρακτήρισε τον καύσωνα της βόρειας Αμερικής ως καύσωνα της χιλιετίας. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, η ΝΑSΑ κάνει λόγο για εκρηκτική αύξηση των πλημμυρών ενώ μετά το 2030 οι πλημμύρες θα έρχονται κατά κύματα και θα διαρκούν μέχρι έναν μήνα.
      Ο παρατεταμένος καύσωνας στον Καναδά με θερμοκρασίες που ακούμπησαν τους 50 βαθμούς και οι καταστροφικές πυρκαγιές που ακολούθησαν ήταν πρωτοφανή φαινόμενα για αυτή την κλιματική ζώνη του βορείου ημιασφαιρίου.
      Το σύστημα COPERNICUS απλώς επιβεβαίωσε πως ήταν ο θερμότερος Ιούνιος όλων των εποχών για τον Καναδά και τις ΗΠΑ αλλά και ο δεύτερος θερμότερος Ιούνιος για την Ευρώπη.
      Επίσης 27 κλιματικοί επιστήμονες συνεργάστηκαν για να αξιολογήσουν τα θερμοκρασιακά δεδομένα και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο καύσωνας στη βόρεια Αμερική και στον Καναδά χαρακτηρίζεται καύσωνας χιλιετίας και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανθρώπινη παρέμβαση στο κλίμα.
      Την ίδια ώρα διακρατική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet κάνει λόγο για εκθετική αύξηση των θανάτων εξαιτίας της ζέστης. Με το υψηλότερο ποσοστό να εμφανίζεται στην Ανατολική Ευρώπη. Συνολικά, πέντε εκατομμύρια θάνατοι αποδίδονται στη ζέστη και στο κρύο, κάθε χρόνο.
      Η NASA, εξετάζει μια άλλη πτυχή, τις πλημμύρες. εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τον κύκλο της σελήνης, εκτιμά πώς θα σημειωθεί εκρηκτική αύξηση αιφνίδιων πλημμυρών στις πόλεις μετά το 2030 όταν η Σελήνη και η Γη ευθυγραμμίζονται με συγκεκριμένους τρόπους μεταξύ τους και τον Ήλιο, η βαρυτική έλξη που προκύπτει και η αντίστοιχη απόκριση του ωκεανού που θερμαίνεται θα προκαλούν πλημμύρες σε πόλεις με χαμηλό υψόμετρο ακόμη και κάθε 1 ή 2 ημέρες.
      Όπως αναφέρει ο Κάλβιν Γουίλιαμς της ΝΑSA, «η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί πηγή ανησυχίας για εμάς. Θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε αυτά τα κέντρα, υποδομές εκτόξευσης, ερευνητικά κέντρα, θα συνεχίσουν την αποστολή τους στη NASA».
      Για να μελετηθεί σε βάθος η κλιματική αλλαγή ομάδα επιστημόνων ερευνά με τη βοήθεια υποθαλάσσιου ρομπότ τις μετακινήσεις των θαλάσσιων ειδών που ζουν σε μεγάλα βάθη. Μέσω των τροφικών συνηθειών και των απεκκρίσεών τους μελετούν τις ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που απορροφώνται από τη θάλασσα.
      Τι λέει η NASA
      Ένα πρωτοφανές κύμα καύσωνα άρχισε στις 26 Ιουνίου και έσπασε αναρίθμητα θερμοκρασιακά ρεκόρ στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό και τον δυτικό Καναδά, σύμφωνα με τη διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ, NASA.
      Το σύστημα AIRS της NASA αιχμαλώτισε την εξέλιξη της αργής κίνησης του θερμικού θόλου από όλη την περιοχή από τις 21 Ιουνίου έως τις 30 του ίδιου μήνα. Ένα animation από τα στοιχεία του AIRS δείχνει τις ανωμαλίες των τιμών επιφανειακής θερμοκρασίας, πάνω ή κάτω από τους ιστορικούς μέσους όρους. Η θερμοκρασία επιφανειακού αέρα είναι κάτι που οι άνθρωποι αισθάνονται απευθείας όταν βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο.
      Σε πολλές περιπτώσεις, οι μέγιστες θερμοκρασίες ξεπέρασαν τα προηγούμενα ρεκόρ κατά πολλούς βαθμούς. Στις 28 Ιουνίου, στο Quillayute της Ουάσιγκτον σημειώθηκε ρεκόρ όλων των εποχών καθώς η θερμοκρασία έφτασε στους 43 βαθμούς Κελσίου, συντρίβοντας το παλαιότερο (37 βαθμοί). Πάρα πολλοί μετεωρολογικοί σταθμοί έσπασαν ρεκόρ συνεχόμενων ημερών, δείχνοντας την άνευ προηγουμένου φύση αυτού του ακραίου καύσωνα, ο οποίος, παράλληλα, θεωρείται υπαίτιος πολλών θανάτων. Στη Βρετανική Κολούμπια το χωριό του Λίτον κατέγραψε ένα ρεκόρ όλων των εποχών για τον Καναδά με 48 βαθμούς Κελσίου στις 29 Ιουνίου, μόνο για να καταρριφθεί την αμέσως επόμενη ημέρα, με 49 βαθμούς.
      Το εργαλείο AIRS κατέγραψε αντίστοιχες θερμοκρασιακές ανωμαλίες σε υψόμετρο 3.000 μέτρων, αποδεικνύοντας ότι το ακραίο κύμα καύσωνα επηρέασε επίσης ορεινές περιοχές. Και οι θερμοκρασιακές ανωμαλίες στα περίπου 5.500 μέτρα έδειξαν ότι ο θερμικός θόλος έφτανε ψηλά μέσα στην τροπόσφαιρα, δημιουργώντας συνθήκες για έντονη ζέστη στην επιφάνεια του πλανήτη που συνήθως εντοπίζονται πολύ νοτιότερα.
       
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Η καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Θέκλα Τσιτσώνη αριθμεί τις ενέργειες που πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των συνεπειών τους.
      — Όσον αφορά την Αττική, πόσο πράσινο έχουμε; Kαι πόσο χρειαζόμαστε;
      Η Αττική διαθέτει αρκετά δάση, τα οποία όμως χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, γιατί στο μεγαλύτερο κομμάτι τους είναι μεσογειακά, με κύριο είδος τη χαλέπιο πεύκη και, όπως είναι γνωστό, τα δάση αυτά, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της μεγάλης ξηρής περιόδου που επικρατούν στις περιοχές αυτές, κινδυνεύουν από τις πυρκαγιές.
      Για τον λόγο αυτό έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επιβίωσης, σπόρους που είναι ώριμοι το καλοκαίρι και κώνους που παραμένουν κλειστοί κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, οι οποίοι ανοίγουν όταν κρυώσουν και αφήνουν τους σπόρους να πέσουν στο έδαφος, όπου και παραμένουν, περιμένοντας τις βροχές του φθινοπώρου για να φυτρώσουν.
      — Από τις πυρκαγιές που αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο γνωρίζουμε πόσα δάση ξαναγίνονται;
      Όλα τα δάση που καίγονται μπαίνουν σε διαδικασία είτε φυσικής αναγέννησης είτε τεχνητής αναδάσωσης. Μέσα σε τριάντα μέρες από την πυρκαγιά οι καμένες εκτάσεις κηρύσσονται αναδασωτέες, σύμφωνα με το άρθρο 117 του Συντάγματος. Ακολουθεί η άμεση αποτύπωση, χαρτογράφηση και περιγραφή των καμένων εκτάσεων, πράγμα που προστατεύει τις καμένες δασικές εκτάσεις από την καταπάτηση.
      Στη μεσογειακή ζώνη τα οικοσυστήματα της χαλεπίου πεύκης, των αείφυλλων πλατύφυλλων αλλά και των θερμόβιων πλατύφυλλων (δρυοδασών) είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές και αναγεννώνται εύκολα μετά από αυτές.
      Συνεπώς, στη ζώνη αυτή δεν έχουμε κανένα πρόβλημα φυσικής αναγέννησης, αρκεί οι εκτάσεις να προστατευτούν από τη βόσκηση τουλάχιστον για πέντε χρόνια, να υπάρχουν δέντρα ηλικίας άνω των είκοσι ετών με ώριμα σπέρματα και οι καμένες επιφάνειες να μην έχουν ισχυρές κλίσεις (>50%). Στο μεγαλύτερο μέρος τα καμένα δάση χαλεπίου πεύκης αναμένεται να αποκατασταθούν φυσικά, τα μεν πεύκα με σπόρους, τα δε πλατύφυλλα είδη (φυλλοβόλα και αείφυλλα) με παραβλάστηση.
      Παρά τη φυσική αναγέννηση, η αναδάσωση είναι αναπόφευκτη, καθώς, εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, προβλήματα αποκατάστασης υπάρχουν σε κάποια δασικά οικοσυστήματα, π.χ. της ελάτης, όπως συνέβη στην πυρκαγιά της Πάρνηθας το 2007, τα οποία δεν είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές, λόγω της ζώνης εξάπλωσής τους.
      Τα δασικά οικοσυστήματα της ελάτης, η οποία είναι σκιόφιλο είδος, παρουσιάζουν πρόβλημα στη φυσική αναγέννηση, διότι οι σπόροι της δεν φυτρώνουν σε απευθείας έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, επομένως, είναι απαραίτητη η αναδάσωση με υλικό που προέρχεται από σπόρους της ίδιας ή γειτονικής περιοχής.
      — Η Αθήνα θα υποφέρει από την υπερθέρμανση του πλανήτη; Είναι αλήθεια ότι είναι η πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης;
      Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και η καταστροφή μεγάλων δασικών εκτάσεων από τις πυρκαγιές θα επηρεάσει την οικολογική ισορροπία της χώρας μας, κάνοντας σύντομα αισθητή την αλλαγή του κλίματος. Δημιουργείται, έτσι, με τις πυρκαγιές ένας φαύλος κύκλος, καθώς τα δάση είναι τεράστιες αποθηκευτικές δεξαμενές άνθρακα και, όταν καίγονται, μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Από την πυρκαγιά του 2007 στην Πάρνηθα κάηκαν 25.000 στρέμματα δάσους και πολλά ζώα που ανήκαν σε προστατευόμενα είδη.
      Η καταστροφή αυτής της τόσο μεγάλης δασικής έκτασης κοντά στην Αθήνα σημαίνει θερμότερα καλοκαίρια, παρατεταμένους καύσωνες και πλημμύρες τον χειμώνα. Η Πάρνηθα είναι το «φυσικό κλιματιστικό» της Αθήνας, λόγω της γειτνίασης με την πρωτεύουσα. Η Αθήνα εξελίσσεται στην πιο ζεστή μητρόπολη της Ευρώπης και λόγω του ότι είναι η νοτιότερη μεγαλούπολη της ηπείρου αλλά και λόγω των μεγάλων καμένων εκτάσεων που θα επηρεάσουν την οικολογική της ισορροπία.
      — Οι μεικτές ζώνες, όπου συνυπάρχει άναρχα δάσος με αστικό ιστό, είναι πλέον πραγματικότητα. Τι μέτρα χρειάζεται να παρθούν προκειμένου να μη συμβαίνουν τραγωδίες όπως αυτή στην ανατολική Αττική;
      Διαρκείς περιπολίες στις δασικές περιοχές για έγκαιρη πυρανίχνευση. Πολύτιμοι αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να είναι οι εθελοντικές οργανώσεις αλλά και η σύγχρονη τεχνολογία (drones). Επίσης, δημιουργία προστατευτικής ζώνης κενής βλαστήσεως, πλάτους 50+ μέτρων, πέριξ οικισμών που συνορεύουν με δασικά οικοσυστήματα, και δημιουργία απλού σχεδίου εκκένωσης του πληθυσμού σε περίπτωση ανάγκης (δηλαδή συγκέντρωση σε συγκεκριμένους χώρους –πλατείες και παραλίες– ασφαλείς από το θερμικό κύμα της πυρκαγιάς).
      Θέσπιση τετραψήφιου αριθμού ή εφαρμογής κινητής τηλεφωνίας αποκλειστικά για κάθε δήμο και έγκαιρη κοινοποίησή του στους πολίτες για άμεση ενημέρωσή τους σε περίπτωση πυρκαγιάς, ενημέρωση ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών για τον καθαρισμό των ιδιοκτησιών τους από εύφλεκτη βλάστηση και δημιουργία σημείων υδροληψίας, και συστηματική καλλιέργεια του παρακείμενου δάσους. Τέλος, κίνητρα για τη διατήρηση του μωσαϊκού των αγροδασικών συστημάτων και των παραδοσιακών χρήσεων γης (ρητινοκαλλιέργειες, μελισσοκομία κ.λπ.).
      — Οι φωτιές στην Αττική αλλά και γενικά στη χώρα μας έχουν επιφέρει μια τεράστια περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή. Τι απαιτείται να γίνει από δω και πέρα;  
      Πρώτα απ’ όλα, σύνταξη μελέτης για την αποτροπή διαβρωτικών και πλημμυρικών φαινομένων. Χρόνος εκπόνησης; Έως τέλη Σεπτεμβρίου 2021. Πρέπει, επίσης, να υλοτομηθούν τα καμένα δέντρα, να αξιοποιηθεί το ξύλο και να διευθετηθούν κατάλληλα τα υπολείμματα υλοτομίας, όπου αυτό είναι εφικτό, για λόγους αισθητικής αλλά και καλύτερης πυροπροστασίας των μελλοντικών συστάδων. Τα δέντρα που πρέπει να κοπούν άμεσα είναι προς τα ανάντη, σε βάθος όσο το ύψος των υψηλοτέρων δέντρων, και προς τα κατάντη, μια σειρά δέντρων.
      Ακόμα, πρέπει να υλοποιηθούν τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, μια δράση που θα πρέπει τουλάχιστον να περιλαμβάνει: α) δημιουργία κορμοδεμάτων σε περιοχές όπου η κλίση του εδάφους υπερβαίνει το 25%, β) κατασκευή κορμοφραγμάτων στα σημαντικότερα ρεύματα για τη συγκράτηση των φερτών υλικών, και γ) έλεγχο των κοιτών των μεγάλων ρεμάτων που διέρχονται από οικισμούς και λήψη των απαραίτητων μέτρων για πρόληψη δυσάρεστων καταστάσεων. Ο χρόνος υλοποίησης όλων αυτών πρέπει να είναι η περίοδος Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021.
      Μια άλλη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η σύνταξη μελέτης αποκατάστασης/αναδάσωσης των καμένων δασών, με χρόνο εκπόνησης έως τα τέλη Οκτωβρίου 2021. Η μελέτη αναδάσωσης θα έχει οριζόντια δομή και θα αφορά την καμένη έκταση στο σύνολό της. Θα εφαρμοστεί όμως μόνο στις εκτάσεις που χρήζουν αναδάσωσης (αποτυχία ή αδυναμία φυσικής αναγέννησης) καθώς και σε εκτάσεις στις οποίες για λόγους προστατευτικούς και αισθητικούς απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση (πέριξ οικισμών και λοιπών εκτάσεων με τουριστικό ή αναψυχικό ενδιαφέρον).
      Επιπλέον, καθώς η αναγέννηση της βλάστησης είναι ένα δυναμικό φαινόμενο που μπορεί να εμφανιστεί το δεύτερο και τρίτο έτος μετά την πυρκαγιά, η μελέτη θα είναι σπονδυλωτή και θα εκτελεστεί σε στάδια ή φάσεις που θα υλοποιούνται με χρονική αλληλουχία. Η επιλογή θα γίνεται με βάση την προτεραιότητα που θα τεθεί και θα σχετίζεται, πέραν της φυσικής αναγέννησης, με την ανάγκη προστασίας και αισθητικής αναβάθμισης, την ύπαρξη των αναγκαίων υδατικών πόρων για την εφαρμογή συντήρησης μετά τη φύτευση κ.ά. Χρόνος έναρξης της υλοποίησης της αναδάσωσης πρέπει να είναι η φυτευτική περίοδος Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2021.
      Λόγω της τεράστιας έκτασης των καταστροφών, θα χρειαστούν κι άλλες φυτευτικές περίοδοι για να ολοκληρωθεί το έργο της αναδάσωσης. Επειδή έχουμε δύο φυτευτικές περιόδους κατ’ έτος, με πενήντα ημέρες η καθεμία, θα απαιτηθούν περίπου δύο χρόνια για την κάλυψη του συνόλου της προς αναδάσωση έκτασης, αν καλύπτει το 25% της καμένης έκτασης.
      Η έρευνα για την επιτυχή αναδάσωση έδειξε ότι τα σπουδαιότερα προβλήματα που πρέπει να επιλύσει η δασική πράξη είναι αρχικά η επιλογή κατάλληλων φυτικών ειδών, δηλαδή αυτόχθονων ειδών, διότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης λόγω της μακρόχρονης διαδικασίας προσαρμογής τους. Επίσης, διατηρούνται ο οικολογικός χαρακτήρας και η οικολογική ισορροπία της περιοχής, δεν αλλοιώνεται η φυσιογνωμία της και διατηρείται η βιοποικιλότητα.
      Ακόμη, κρίνεται αναγκαίο να διασφαλιστεί η ποιότητα του φυτευτικού υλικού που θα χρειαστεί, καθώς πρέπει να παραχθεί από σπόρους της χώρας, τοπικής ή κοντινής προέλευσης. Συνεπώς, είναι σημαντικό από πού θα γίνει η προμήθεια αυτών των φυτωρίων, καθώς η εισαγωγή τους από το εξωτερικό είναι οικολογικά απαράδεκτη και θα έχει ως αποτέλεσμα την επιμόλυνση των γενετικών πόρων της χώρας. Είναι απαραίτητη η αναδημιουργία των δασικών φυτωρίων.
      Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη χρήση στις αναδασώσεις, αντί των πεύκων, άλλων πλατύφυλλων ειδών, δέντρων και θάμνων όπως βελανιδιές, κουτσουπιές, χαρουπιές, τα οποία δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση, όπως συμβαίνει με τα κουκουνάρια των πεύκων. Κι αυτά όμως καίγονται.
      Δεν φταίνε τα πεύκα για τις πυρκαγιές, φταίει ο τρόπος αντιμετώπισής τους. Η πρόληψη μόνο μπορεί να αποτρέψει την καταστροφή. Δεν υπάρχουν είδη που δεν καίγονται και όσον αφορά τα πλατύφυλλα έχουν πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά και νερό για να επιβιώσουν. Τα πεύκα, και δη η χαλέπιος πεύκη, είναι ολιγαρκή, ανθεκτικά στην ξηρασία και συνυφασμένα με το ελληνικό μεσογειακό τοπίο.
      Θα πρέπει, επίσης, να δούμε και την κοινωνική διάσταση των αναδασώσεων και να εξεταστεί σοβαρά το μέτρο της συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού σε όλο το φάσμα εργασιών που σχετίζονται με την αναδάσωση. Είναι ένα κοινωνικό μέτρο δημιουργίας εισοδήματος που θα ανακουφίσει όσους επλήγησαν άμεσα ή έμμεσα από τις πυρκαγιές.
      Επείγει όλες οι ενέργειες να γίνουν ταχύτατα, να προσδιοριστούν άμεσα οι ευαίσθητες στη διάβρωση περιοχές (κυρίως περιοχές με μεγάλες κλίσεις) και να γίνουν τα αντιδιαβρωτικά έργα (κυρίως κορμοδέματα και κορμοφράγματα) μέχρι τις αρχές του χειμώνα, επειδή ο προϋπολογισμός εκτέλεσης των απαιτούμενων έργων θα είναι μεγάλος.
      Επείγει, επίσης, να προσδιοριστούν οι οικολογικά ευαίσθητες περιοχές (περιοχές με δυσκολία φυσικής αναγέννησης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω), ώστε να γίνουν εντός του πρώτου χειμώνα (μέχρι νωρίς την άνοιξη) οι αναδασώσεις σε αυτές. Ακόμα, άμεσος πρέπει να είναι και ο προσδιορισμός των εκτάσεων με προστατευτικό χαρακτήρα, οι οποίες θα έχουν προτεραιότητα σε έργα αποτροπής της διάβρωσης και των πλημμυρικών φαινομένων αλλά και σε έργα αναδάσωσης.
      Γιάννης Πανταζόπουλος Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO και στο lifo.gr
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα σε όλον τον πλανήτη και επηρεάζεται σημαντικά από την κλιματική κρίση, σύμφωνα με την έκθεση State of Europe’s Climate 2022, η οποία είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και της Υπηρεσίας Copernicus Climate Change Service.
      Σύμφωνα με την έκθεση, η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τη δεκαετία του 1980 μέχρι σήμερα, ενώ το 2022 βρέθηκε περίπου 2,3 °C πάνω από τον προβιομηχανικό (1850-1900) μέσο όρο. Το ίδιο έτος, η Ευρώπη ήταν αντιμέτωπη με ακραία ζέστη, ξηρασία και πυρκαγιές, ενώ οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα, συνοδευόμενες από θαλάσσια κύματα καύσωνα, ενώ το λιώσιμο των παγετώνων ήταν πρωτοφανές.
      Το καλοκαίρι του 2022 (από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο) καταγράφηκε νέο ρεκόρ καύσωνα. Με βάση πληροφορίες της βάσης δεδομένων έκτακτων συμβάντων, οι μετεωρολογικοί, υδρολογικοί και κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη το 2022 είχαν αποτέλεσμα 16.365 θανάτους, ενώ επηρεάστηκε άμεσα η υγεία 156.000 ατόμων. Περίπου το 67% των συμβάντων σχετίζονταν με πλημμύρες και καταιγίδες, ενώ πολύ πιο σοβαρά, όσον αφορά τη θνησιμότητα, ήταν τα κύματα καύσωνα, τα οποία φέρεται να οδήγησαν σε περισσότερους από 16.000 επιπλέον θανάτους.  
      Δολοφονικοί οι καύσωνες του 2022
      «Το ρεκόρ καύσωνα που βίωσαν οι Ευρωπαίοι το 2022 ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες της αύξησης των θανάτων που σχετίζονται με τον καιρό στην Ευρώπη. Δυστυχώς, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ένα μεμονωμένο περιστατικό ή μια ιδιομορφία του κλίματος. Η τρέχουσα κατανόηση για το κλιματικό σύστημα και την εξέλιξή του μας πληροφορεί ότι αυτού του είδους τα γεγονότα αποτελούν μέρος ενός μοτίβου που θα κάνει τις ακραίες συνθήκες θερμικής καταπόνησης πιο συχνές και πιο έντονες σε ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο Δρ Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus, κατά την παρουσίαση της έκθεσης στο Δουβλίνο.
      Σημειώνεται ότι πέρυσι αρκετές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ.
      Η μέση ετήσια θερμοκρασία του 2022 για την Ευρώπη ήταν μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης υψηλότερης που έχουν καταγραφεί ποτέ, δηλαδή περίπου 0,79 °C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Από την άλλη, οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω από τον όρο σε μεγάλο μέρος της περιοχής το 2022, ενώ ήταν το τέταρτο συνεχόμενο ξηρό έτος στην Ιβηρική Χερσόνησο και το τρίτο συνεχόμενο ξηρό έτος στις ορεινές περιοχές των Αλπεων και των Πυρηναίων.
      Η Ευρώπη ξεπερνά όλες τις περιοχές του WMO (Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός) στην αύξηση της θερμοκρασίας με ρυθμό διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου από το 1980. Γράφημα: WMO Οι Αλπεις έχουν πληγεί περισσότερο από το λιώσιμο των πάγων
      Σύμφωνα με την έκθεση, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης οι παγετώνες της Ευρώπης χάνουν γρήγορα τον όγκο τους, με τις Αλπεις να έχουν πληγεί περισσότερο.
      Ειδικότερα, από το 1997 έως το 2022 οι παγετώνες στην Ευρώπη έχασαν όγκο πάγου περίπου 880 κυβικά χιλιοστόμετρα.
      Επίσης, πέρυσι, οι παγετώνες στις ευρωπαϊκές Αλπεις γνώρισαν νέο ρεκόρ απώλειας μάζας σε μόνο ένα έτος, που προκλήθηκε, αφενός, από τις πολύ χαμηλές ποσότητες χιονιού το χειμώνα, αφετέρου από το πολύ θερμό καλοκαίρι, αλλά και από την απόθεση σκόνης από τη Σαχάρα. Επίσης, τα τελευταία 25 χρόνια το λιώσιμο των πάγων στην Γροιλανδία έχει συμβάλει κατά περίπου 14,9 χιλιοστά στην παγκόσμια μέση άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 
        Εκτός των παραπάνω, οι μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας σε ολόκληρη την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού ήταν οι θερμότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ μεγάλα τμήματα των θαλασσών της περιοχής επηρεάστηκαν από ισχυρούς και ακραίους καύσωνες. Από την άλλη, οι ρυθμοί θέρμανσης της επιφάνειας των ωκεανών, ιδίως στην ανατολική Μεσόγειο, τη Βαλτική, τη Μαύρη Θάλασσα και τη νότια Αρκτική ήταν υπερτριπλάσιοι από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
      To 2022 η Γροιλανδία γνώρισε το μεγαλύτερο λιώσιμο παγετώνων του Σεπτεμβρίου εδώ και είκοσι χρόνια. Γράφημα: WMO Η Νότια Ευρώπη αντιμέτωπη με ακραίες θερμοκρασίες 
      Την ίδια ώρα, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες διατάραξαν τη λειτουργία της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, χωρίς όμως να αποτελούν τον βασικό παράγοντας αστάθειας.
      Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Σταθμός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη Νότια Ευρώπη, επισημαίνοντας πως τα σενάρια επιδείνωσης του κλίματος δείχνουν πως το συγκεκριμένο τμήμα της Ευρώπης θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπο με τις μεγαλύτερες παγκόσμιες ποσοστιαίες αυξήσεις ακραίων θερμοκρασιών άνω των 40 °C. «Το αποτέλεσμα αυτό, ιδίως για τις πιθανές τοποθεσίες πυρηνικών εργοστασίων στη νότια Ευρώπη, υπογραμμίζει την ανάγκη θέσπισης διατάξεων προσαρμογής που συνδέονται με αυστηρές αναθεωρήσεις ασφαλείας, εάν αποφασιστεί η συνέχιση της λειτουργίας των εργοστασίων», διευκρινίζει ο WMO.
      Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις των τριών κύριων αερίων του θερμοκηπίου (CO2, CH₄ και N₂O) έφτασαν σε νέα υψηλά επίπεδα ρεκόρ το 2021 και τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο δείχνουν ότι τα επίπεδα συνέχισαν να αυξάνονται το 2022. Γράφημα: WMO   Μόνη ελπίδα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 
      Ωστόσο, εν μέσω κλιματικών κρίσεων και προκλήσεων, οι ειδικοί βρίσκουν μια χαραμάδα ελπίδας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς ξεπέρασαν τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για πρώτη φορά το 2022. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αντιπροσώπευαν το 22,3% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., ξεπερνώντας τα ορυκτά καύσιμα (20%) και την ενέργεια από άνθρακα (16%). Τα παραπάνω είναι ένα πρώτο καλό βήμα για το περιβάλλον, δεδομένου πως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
      Στην έκθεση τονίζεται επίσης πως υπάρχει ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό αιολικής ενέργειας στο Αιγαίο πέλαγος και στις ακτές της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. «Η υδροηλεκτρική ενέργεια συνδέεται άμεσα με την τοπογραφία της Ευρώπης», αναφέρεται στην έκθεση και υπενθυμίζεται πως η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε τουλάχιστον 42,5% της συνολικής κατανάλωσης έως το 2030.
       
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ΥΠΑΠΕΝ ανακοίνωσε ότι στις14 Ιουνίου, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης της Αθήνας, υπήρξε υπέρβαση του ορίου ενημέρωσης (180 μg/m3) για το όζον. Συγκεκριμένα στις 17:00 σημειώθηκε Ωριαία Τιμή όζοντος 202 μg/m3 στο Σταθμό Μέτρησης Θρακομακεδόνων, ενώ η μέγιστη Ωριαία Τιμή όζοντος κατά τις τρεις τελευταίες ωριαίες μετρήσεις ήταν 216 μg/m3.
       
      Για το λόγο αυτό σύμφωνα με τη σχετική ΚΥΑ παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες για την προφύλαξη του πληθυσμού:
       
      «Άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνίσταται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης συνίσταται στα παραπάνω άτομα, καθώς και τα παιδιά να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα».
       
      Οι τιμές του όζοντος υποχώρησαν από το απόγευμα.
       
      Η αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΑΠΕΝ παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε 24-ωρη βάση και θα προβαίνει σε νεότερη ανακοίνωση εφόσον υπάρξει αξιόλογη μεταβολή.
       
      Πηγή: http://www.econews.gr/2015/06/15/ozon-athina-122971/
    17. Περιβάλλον

      ΝΙΚΟΣΤΡΙ

      Χιλιάδες στρέμματα γόνιμης παραγωγικής γης αλλάζουν χρήση και στην θέση τους ξεφυτρώνουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί, μάλιστα εκτιμάται ότι με την νομοθετική διάταξη του 2020 στο σύνολο της Επικράτειας 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας σύντομα θα απωλεσθούν.
      Καμπανάκι για την άκριτη διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών, χτυπάει το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤΕΕ, σύμφωνα με το οποίο η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη.
      Σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας παρατηρείται διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών ακόμη και μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. «Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική», τονίζει.
      Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, τονίζει το ΓΕΩΤΕΕ, αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες.
      «Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής.», καταλήγει.
      «ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ»
      Αξιότιμοι κύριοι,
      Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας είναι τα εδάφη που η γεωργική τους χρήση επιφέρει υψηλή παραγωγικότητα λόγω των βέλτιστων φυσικοχημικών ιδιοτήτων εξαιτίας της ειδικής σύστασης και μορφολογίας τους ή λόγω της δυνατότητας άρδευσής τους ή λόγω του βέλτιστου μικροκλίματος της περιοχής ή λόγω της θέσης τους (π.χ. αναδασμός ή ειδικές και παραδοσιακές καλλιέργειες). Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί φυσικό πόρο μη ανανεώσιμο, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Πάνω από 500 χρόνια απαιτούνται για να δημιουργηθούν δύο (2) μόλις εκατοστά επιφανειακού γόνιμου εδάφους με φυσικές διαδικασίες, ενώ η απώλεια γόνιμων εδαφών με την διάβρωση και την ερημοποίηση είναι μη αναστρέψιμη και η διαδικασία της εδαφογένεσης δεν μπορεί πλέον να επαναληφθεί στις ίδιες τοποθεσίες. Γι΄αυτό η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί πραγματικό εθνικό πλούτο που δεν το δημιουργήσαμε εμείς, αλλά το δανειστήκαμε από όλες τις επόμενες γενεές.
      Κατά συνέπεια, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται: (α) από το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 24, παρ.1) στα πλαίσια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, (β) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει αναπτύξει μια θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους (COM (2006) 231) και (γ) από τον ΟΗΕ μέσω της Agenda 21, η οποία επιβάλλει την καταγραφή και συστηματική διαχείριση της γεωργικής γης, απαγορεύει την υποβάθμισή της και συνιστά την ανάκτησή της. Ειδικότερα, όσον αφορά στη συνταγματική προστασία και σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ (Ε΄ Τμήμα αποφ. 3698/2000) προκύπτει ότι «…φυσικό περιβάλλον εμπίπτον στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη… Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγον προκειμένου περί κατ' εξοχήν της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, της οποίας η κατ' αρχήν διατήρηση και προστασία είναι συνταγματικώς επιβεβλημένη…».
      Ως συνέπεια των ανωτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει θεσπίστηκε (στην παρ. 1 του άρθρου 56) η έκδοση σχετικής ΚΥΑ για τον καθορισμό των κριτηρίων με τα οποία διαβαθμίζεται σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας η γεωργική γη (εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 168040/3-9-2010 ΦΕΚ Β΄ 1528 ΚΥΑ όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) και η έκδοση (στην παρ. 2 του άρθρου 56) σχετικής ΚΥΑ ανά νομό μετά από εισήγηση της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για τον καθορισμό των γεωγραφικών ορίων της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές ΚΥΑ ανά νομό και οι ανωτέρω υπηρεσίες ορίστηκαν αρμόδιες για το χαρακτηρισμό των αγροτεμαχίων ως γης υψηλής παραγωγικότητας μέχρι τον καθορισμό γεωγραφικών ορίων), ενώ απαγορεύθηκε (στην παρ. 6 του άρθρου 56) στα αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση και την υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. Φυσικά, η απαγόρευση αυτή δεν αφορά σε έργα μεγάλου εθνικού συμφέροντος και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων.
      Με την πρόσφατη, όμως, τροποποίηση της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145): «… η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας… υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α' 174), δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας».
      Κατ΄ αρχάς, οποιαδήποτε ποσοτικοποίηση της καταπάτησης της συνταγματικής προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας με την αλλαγή χρήσης της θα έπρεπε να θεωρείται αδιανόητη σε μια ευνομούμενη πολιτεία, όπως θα θεωρούνταν απαράδεκτη η νομοθέτηση της δυνατότητας αλλαγής χρήσης π.χ. του 1% της έκτασης των δασών της Ελλάδας…
      Επιπροσθέτως, η διάταξη αυτή εντέχνως παραπλάνησε τους βουλευτές που την υπερψήφισαν τον Ιούλιο του 2020 ως προς το ποσοστό συμμετοχής της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας στη συνολική έκταση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας, καθώς το 1% φαντάζει μεν μικρό ως ποσοστό, αλλά δεν θεσπίζεται στο σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (άλλωστε σε πολλούς νομούς της χώρας συμπεριλαμβανομένου του νομού Θεσσαλονίκης δεν έχει ποτέ καθοριστεί το σύνολο της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας), αλλά στο σύνολο της αγροτικής γης όλων των κατηγοριών.
      Μετά από ένα χρόνο εφαρμογής, όμως, «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και η αλήθεια ήδη μας έδειξε το σκληρό πρόσωπό της. Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης και στις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας και Κιλκίς, οι οποίες είχαν τη μεγαλύτερη ζήτηση στην Κεντρική Μακεδονία για το χαρακτηρισμό της γεωργικής γης με σκοπό την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών η εικόνα είναι η εξής:
      1.Στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 196 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 97 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 50% επί του συνόλου), οι 77 είναι μέσα σε Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε (τα Γ.Π.Σ. και τα ΣΧΟΑΠ της Ημαθίας επιτρέπουν σε περιοχές που τις ονομάζουν «γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας» δηλ. στην ουσία υψηλής παραγωγικότητας, τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ ανεβάζοντας έτι περεταίρω το ποσοστό κάλυψης σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας), μόνο 11 εκδόθηκαν για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) και 11 ήταν για γη δασικού χαρακτήρα. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021.
      Στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 703 γνωμοδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Από αυτές οι 278 εκδόθηκαν για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (ποσοστό 40% επί του συνόλου) και οι υπόλοιπες 425 για απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας), ενώ στη Θεσσαλονίκη τα εγκεκριμένα Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Α.Π ή Ζ.Ο.Ε δεν περιέχουν χαρακτηρισμό της γεωργικής γης ως προς την παραγωγικότητά της. Η ίδια εικόνα παραμένει για το 2021. 3.Στη Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς κατά το έτος 2020 εκδόθηκαν από την αρμόδια Περιφερειακή Επιτροπή Χωροταξίας Περιβάλλοντος (Π.Ε.ΧΩ.Π.) συνολικά 1.339 γνωμοδοτήσεις και από αυτές οι γνωμοδοτήσεις για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε ποσοστό 26% του συνόλου της έκτασης της αγροτικής γης για την οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις. Ειδικότερα, στο Κιλκίς διαθέτουμε τις εκτάσεις των αγροτεμαχίων για τα οποία εκδόθηκαν οι γνωμοδοτήσεις και διαπιστώνουμε ότι οι γνωμοδοτήσεις σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αφορούσαν σε 11.693 στρέμματα για το 2020, ενώ τα στρέμματα υψηλής παραγωγικότητας για τα οποία εκδόθηκαν γνωμοδοτήσεις ήταν 9.010 για το 2019, δηλαδή συνολικά 20.703 στρέμματα σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας τη διετία, ενώ υπάρχει ίδια εικόνα μέχρι στιγμής για το 2021. Συνεπώς, και αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία του σχετικού Πίνακα της με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 (ΦΕΚ Β΄ 3149) ΚΥΑ, στον οποίο το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς έχει καθοριστεί σε μόλις 10.415 στρέμματα, προφανώς είτε έχει δημιουργηθεί μια «βιομηχανία» παραγωγής αιτήσεων και φακέλων για διασύνδεση φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας που τελικά θα απορριφθούν (ταλαιπωρώντας τις υπηρεσίες και την Π.Ε.ΧΩ.Π. με άσκοπο φόρτο εργασίας), είτε έχουν πληροφόρηση για ενδεχόμενη μελλοντική αύξηση του ποσοστού αυτού σε τιμή άνω του 1%.
      Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει μία σαφής προτίμηση για αιτήσεις δημιουργίας φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και στην πράξη η συνταγματικώς επιβεβλημένη προστασία αυτού του μη ανανεώσιμου φυσικού πόρου είναι κατ΄ ουσίαν ανύπαρκτη. Πολλοί αγρότες, μπροστά στο εύκολο και υψηλό κέρδος, δεν διστάζουν να χαλάσουν τα γονιμότερα και αποδοτικότερα χωράφια τους και να καταστρέψουν το φυσικό περιβάλλον, στερώντας τη χώρα από ένα μη ανανεώσιμο φυσικό πόρο στρατηγικής σημασίας για την αυτάρκεια και την ανεξαρτησία της. Πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρες στην διασπορά φωτοβολταϊκών σταθμών μέσα σε περιοχή αναδασμού που με κόπο και χρόνο δημιουργήθηκε ή μέσα σε συλλογικά αρδευτικά δίκτυα της πεδιάδας της Θεσσαλονίκης για τα οποία επενδύθηκαν για δεκαετίες τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Η σημερινή άναρχη και παράλογη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σταθμών χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και χωροθέτηση θα αποβεί μεσομακροπρόθεσμα καταστροφική. Αυτή η θλιβερή εικόνα της αλλαγής χρήσης σε μυριάδες στρέμματα της γόνιμης παραγωγικής γης της Μακεδονίας δείχνει έναν άκρατο καιροσκοπισμό που υποθηκεύει το μέλλον των παιδιών μας.
      Η αντισυνταγματική κατά τη γνώμη μας νομοθετική διάταξη (αρμόδιο για την τελική κρίση είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας που έχει, όμως, ήδη εκδόσει σχετικές αποφάσεις για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) της περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α΄ 200) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4711/2020 (ΦΕΚ Α΄ 145), η οποία επιτρέπει την αλλαγή χρήσης της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας κατά την θέληση και την κρίση του κάθε νόμιμου κατόχου και μάλιστα σε έκταση χιλιάδων στρεμμάτων σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα που φθάνουν στο σύνολο της Επικράτειας σε 320.000 στρέμματα γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας που σύντομα θα απωλεσθούν (σύμφωνα με την ΚΥΑ με αρ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971/2020 - ΦΕΚ Β΄ 3149), θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί, όχι μόνο για λόγους συνταγματικής νομιμότητας και σεβασμού των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά και για τους λόγους ουσίας της ορθολογικής πολιτικής, του στρατηγικού σχεδιασμού, της σωστής χωροθέτησης δράσεων και της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας.
      Με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό θα πρέπει να καταργηθεί και η κατ΄ εξαίρεση δόμηση σε ακίνητα εντός εκτάσεων γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας εφόσον αυτά έχουν πρόσωπο σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή και βρίσκονται εντός αποστάσεως διακοσίων (200) μέτρων από τον άξονα εθνικών, επαρχιακών οδών και εκατόν πενήντα (150) μέτρων από τον άξονα των δημοτικών οδών που προβλέφθηκε με το άρθρο 51, παρ. 11α του ν. 4178/2013 (ΦΕΚ Α΄ 174). Εάν συνυπολογίσουμε ότι σε κάθε αγρόκτημα υπάρχουν 4 ή 5 επαρχιακοί ή δημοτικοί δρόμοι με μέσο μήκος 3 ή 4 χιλιόμετρα και εφαρμοσθεί η ζώνη όπου επιτρέπεται η δόμηση πλάτους 300 ή 400 μέτρων, τότε κατά μέσο όρο θα μπορούν να δομηθούν 4.000 στρέμματα σε κάθε αγρόκτημα και με μέσο όρο συνολικής έκτασης τα 13.000 περίπου στρέμματα ανά αγρόκτημα, γίνεται αντιληπτό ότι με τις παραπάνω διατάξεις μπορεί να δομηθεί χωρίς κανένα περιορισμό ως προς την κατηγορία παραγωγικότητας της γεωργικής γης το 30% περίπου της έκτασης των ελληνικών αγροκτημάτων. Συνεπώς, θα πρέπει άμεσα να καταργηθεί η εν λόγω διάταξη που επεκτείνει την εξαίρεση προστασίας της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας και στις επαρχιακές και δημοτικές οδούς.
      Τέλος, η ορθή χωροθέτηση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ενέργειας θα πρέπει, ως προς τον γενικότερο σχεδιασμό της παραγωγικής κατεύθυνσης, να συνυπολογίζει κι άλλες δύο παραμέτρους:
      Η Ελλάδα είναι ελλειμματική ως προς τη ζωική παραγωγή σε σχέση με τη μέση ευρωπαϊκή αναλογία φυτικής προς ζωική παραγωγή, αλλά και σε σχέση με την αντίστοιχη εθνική κατανάλωση ζωικών προϊόντων, γεγονός που οδηγεί σε ένα σοβαρό έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου. Συγκριτικό μειονέκτημα της ελληνικής ζωικής παραγωγής είναι το υψηλό κόστος ζωοτροφών και η ανύπαρκτη διαχείριση των βοσκήσιμων εκτάσεων. Για αυτό το λόγο θα πρέπει άμεσα να εκπονηθούν και στη συνέχεια να εφαρμοσθούν, τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, στο πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4351/2015 (ΦΕΚ 164 Α') όπως αυτός έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Μία πιθανή μείωση των ήδη ελλειμματικών βοσκήσιμων εκτάσεων στη χώρα μας θα δημιουργήσει και απώλεια ευρωπαϊκών επιδοτήσεων στον τομέα της κτηνοτροφίας και συνεπώς, θα πρέπει υποχρεωτικά να συνεκτιμάται το ποσοστό κάλυψης των αναγκών σε βοσκήσιμη γη σε κάθε αγρόκτημα για την επιλογή ανάλογων εκτάσεων που δεν θα είναι άκρως απαραίτητες για την τοπική κτηνοτροφία για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών. Και η απλή γεωργική γη (χαμηλής παραγωγικότητας) χρήζει στοιχειώδους προστασίας σύμφωνα με τα ανωτέρω και συνεπώς προτείνεται η νομοθέτηση και εφαρμογή της σχετικής πρότασης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ.) για τη θεσμοθέτηση μέγιστων ποσοστών χρήσης της απλής γεωργικής γης για εγκατάσταση Α.Π.Ε σε επίπεδο Τοπικής/Δημοτικής Κοινότητας, Δήμου και Περιφερειακής Ενότητας κατά φθίνουσα σειρά (π.χ. 1 % για Τοπική/Δημοτική Κοινότητα, 0,5 % για σύνολο του Δήμου και 0,3 % για το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας). Σε μια χώρα που η βάση της πολυπόθητης οικονομικής ανάπτυξης είναι η πρωτογενής παραγωγή θα πρέπει πρώτα από όλα να διασφαλισθεί η επάρκεια των φυσικών πόρων και ειδικότερα της ποιοτικής γεωργικής γης και του αρδευτικού νερού. Η ταυτόχρονη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας για μία βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά θα πρέπει να γίνεται με σωστό σχεδιασμό και ορθή χωροθέτηση που δεν θα ανταγωνίζεται άλλους φυσικούς πόρους και την πρωτογενή παραγωγή. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση των Α.Π.Ε. για την υποστήριξη των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, των αγροτοβιομηχανιών, καθώς και των εγκαταστάσεων μεταποίησης και συντήρησης νωπών και μεταποιημένων τροφίμων. Θα πρέπει, επίσης, να αξιοποιηθούν για την εγκατάσταση Α.Π.Ε. περιοχές μη παραγωγικές, όπως εγκαταλελειμμένα ορυχεία λιγνιτών της ΔΕΗ κ.α. Τότε μόνο θα έχουμε εκπληρώσει τους στόχους μίας ισόρροπης περιφερειακής και εθνικής πολιτικής. Στο πλαίσιο του θεσμικού μας ρόλου στα θέματα της πρωτογενούς παραγωγής και των φυσικών πόρων είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε απαραίτητη διευκρίνιση.
      Με τιμή,
      Για την Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
      Ο Πρόεδρος
       Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος
    18. Περιβάλλον

      GTnews

      Σύμφωνα με το δίκτυο 51 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr που λειτουργούν ανελλιπώς από το 2010 μέχρι σήμερα, τον φετινό Οκτώβριο η μέση τιμή των μεγίστων ημερήσιων θερμοκρασιών κυμάνθηκε σε ακραία υψηλά επίπεδα σχεδόν στο σύνολο της χώρας, σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019.
      Ο φετινός Οκτώβριος χαρακτηρίστηκε από πολλές ημέρες με θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, και εκτός από τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, και την Κρήτη, ήταν ο πιο θερμός Οκτώβριος από το 2010. Στη Μακεδονία και τη Θράκη καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, με τις μέσες μηνιαίες τιμές να κυμαίνονται 3,5 °C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Εξαιρετικά θερμός ήταν και για τη Θεσσαλία (+2,8 °C), τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο, τα Επτάνησα, τη Δυτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο (+2,7 °C).
      Ο χάρτης δείχνει τις αποκλίσεις της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας τον Οκτώβριο 2023 ανά γεωγραφικό διαμέρισμα.
       
      Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός απουσίας αρνητικών τιμών θερμοκρασίας σε όλους τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, ακόμη και στους ορεινούς σε υψόμετρο άνω των 2000 μ. Το επόμενο γράφημα δείχνει τον αριθμό των ημερών με αρνητικές τιμές θερμοκρασίας τον μήνα Οκτώβριο ενδεικτικά για 5 περιοχές της Μακεδονίας και της Ηπείρου από το 2008 έως σήμερα. 

      Το επόμενο γράφημα παρουσιάζει την κατάταξη του μήνα Οκτωβρίου ανά έτος, ανάλογα με τη μέση μηνιαία τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας. Για τα Νησιά του Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα ήταν ο 2ος πιο θερμός μήνας τα τελευταία 15 χρόνια, και για την Κρήτη ο 3ος πιο θερμός. Το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα εκδηλώθηκαν οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, της τάξης των 6-9 °C. 
       
      Στην Αθήνα, η μέση μηνιαία τιμή απόκλισης της μέγιστης θερμοκρασίας ήταν +1,9 °C, με 25 από τις 31 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στη Θεσσαλονίκη, 27 ημέρες του μήνα ήταν θερμότερες από τη μέση τιμή της περιόδου 2010-2019, όπου η μέση μέγιστη θερμοκρασία του μήνα κυμάνθηκε +2,9 ºC πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Στη Λευκάδα παρατηρήθηκαν οι περισσότερες ημέρες με θετική απόκλιση θερμοκρασίας (31 ημέρες) και ακολουθούν τα Ιωάννινα και η Ηγουμενίτσα με 29 ημέρες. Η μεγαλύτερη απόκλιση μέσης μηνιαίας μέγιστης θερμοκρασίας σημειώθηκε στην Ορεστιάδα με +4,9 °C και στη δεύτερη θέση της κατάταξης βρέθηκε η Λήμνος με +3,9 °C.
      Στο τελευταίο γράφημα εμφανίζονται οι τιμές των αποκλίσεων και για τους 51 μετεωρολογικούς σταθμούς. 

      Μπορείτε να βλέπετε τις αποκλίσεις των τιμών της μέγιστης θερμοκρασίας ανά περιφέρεια και ανά μήνα από τη σελίδα μας πατώντας εδώ.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο πλανήτης ψήνεται στον πυρετό. Το 2023 αναδείχθηκε ως το θερμότερο έτος της μεταβιομηχανικής εποχής, ενώ τα πέντε πιο θερμά έτη σημειώθηκαν την τελευταία δεκαετία. Οι προβλέψεις των επιστημόνων επιβεβαιώθηκαν, με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus να ανακοινώνει πως το 2023 η μέση θερμοκρασία της Γης ανέβηκε στα υψηλότερα επίπεδα από το 1850, που υπάρχουν σχετικά στοιχεία.
      Μάλιστα, σύμφωνα με την Copernicus, η μέση θερμοκρασία ξεπέρασε κατά 1,48 βαθμούς Κελσίου (°C) τα επίπεδα του 19ου αιώνα, πλησιάζοντας απειλητικά τον στόχο που έχει θέσει η Διάσκεψη του Παρισιού: να μην ξεπεράσει η άνοδος της θερμοκρασίας τον 1,5 °C.
      Ολες οι ημέρες του 2023 ήταν τουλάχιστον έναν βαθμό Κελσίου πάνω από το επίπεδο της περιόδου 1850-1900, οι μισές μέρες του έτους ήταν 1,5 °C πιο ζεστές και δύο ημέρες η άνοδος ξεπέρασε τους 2 °C! Ενδεικτικό της ανοδικής τάσης είναι το γεγονός πως το 2023 ήταν 0,60 βαθμούς Κελσίου θερμότερο από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020, όταν ήδη οι θερμοκρασίες είχαν αρχίσει να τραβούν την ανηφόρα.

      Η αμέσως προηγούμενη θερμότερη χρονιά είχε καταγραφεί το 2016 και ήταν κατά 0,17 °C πιο «δροσερή», ενώ τρίτο στη σειρά θερμό έτος για τον πλανήτη ήταν το 2020. Για την Ευρώπη το 2023 ήταν το δεύτερο θερμότερο έτος στη μεταβιομηχανική εποχή, πίσω μόνο από το 2020. Την ανάλυση και τα στοιχεία του Copernicus ήρθε να επιβεβαιώσει και η μελέτη της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Ιαπωνίας, η οποία κατέληξε σε σχεδόν ίδια αποτελέσματα, σημειώνοντας πως το 2023 έφτασε σε θερμοκρασία ρεκόρ 1,43 °C πάνω από τα επίπεδα του 19ου αιώνα.
      «Το 2023 ήταν μια εξαιρετική χρονιά, τα κλιματικά ρεκόρ έπεφταν σαν ντόμινο. Οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του 2023 είναι πιθανό να υπερβαίνουν αυτές οποιασδήποτε περιόδου τουλάχιστον των τελευταίων 100.000 ετών», δήλωσε η Σαμάνθα Μπούργκες, αναπληρώτρια διευθύντρια της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus.
      Η υπερθέρμανση του πλανήτη σχετίζεται με τη μεγάλη αύξηση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τα οποία συγκρατούν θερμότητα και σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Το 2023 το διοξείδιο του άνθρακα (βασικό θερμοκηπικό αέριο) έφτασε σε συγκεντρώσεις των 420 ppm, από 380 ppm που ήταν το 2006. Οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα έφτασαν ξανά σε επίπεδα ρεκόρ, με το Global Carbon Project να εκτιμά (λίγο πριν κλείσει το προηγούμενο έτος) πως οι εκπομπές CO2 θα σημείωναν αύξηση 1,1% το 2023, φτάνοντας τους 40,9 γιγατόνους, ενώ υποτίθεται πως πρέπει να μειώνονται και μάλιστα δραστικά!
      Στο ρεκόρ ζέστης του 2023 συνέβαλε και το φαινόμενο Ελ Νίνιο, ένα περιοδικό φαινόμενο που οδηγεί σε αυξημένες θερμοκρασίες στον κεντρικό και ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό, στο ύψος του Ισημερινού, προκαλώντας (εκτός των άλλων) και κύματα θερμότητας στην ευρύτερη περιοχή. Φέτος, η κεντρική και βόρεια Αμερική σημείωσε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ιδιαίτερα θερμές ήταν οι συνθήκες στον Καναδά. Το Ελ Νίνιο εμφανίζεται περίπου ανά τέσσερα έτη, άρα δεν μπορεί να εξηγήσει την ανοδική τάση της θερμοκρασίας. Ερχεται να ενισχύσει περιοδικά την άνοδο των θερμοκρασιών, η οποία οφείλεται στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
      Η υπέρβαση των μέσων θερμοκρασιών εντός του 2023 άρχισε να γίνεται μεγαλύτερη από την άνοιξη και μετά, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος παγκόσμια ήταν ιδιαίτερα θερμοί, ενώ εξαιρετικά μεγάλη ήταν η απόκλιση τον Δεκέμβριο, που όχι μόνο ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί αλλά και η απόκλιση έφτασε τους 1,78 βαθμούς Κελσίου!
      Και στην Ελλάδα το 2023 είχε αρκετούς μήνες με θερμοκρασίες πάνω από το «κανονικό», όπως ο καυτός Ιούλιος, αλλά και το τρίμηνο Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος. Ολα δείχνουν πως η κλιματική κρίση είναι εδώ και απειλεί με ακραία καιρικά φαινόμενα – καύσωνες, πυρκαγιές και πλημμύρες. Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων είναι σαφείς, αλλά πολλοί από τους κρίσιμους παράγοντες που λαμβάνουν τις αποφάσεις συνεχίζουν με καταστροφική λογική «business as usual».
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Σημείο αναφοράς για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μπορεί να αποτελέσει η Κύπρος δίνοντας περιβαλλοντική αξία στα προϊόντα μετά τη λήξη τους. Πρόκειται για ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα, το Darius, το οποίο ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια και στόχο έχει την ανάπτυξη βιώσιμης λύσης για την ολοκληρωμένη εκμετάλλευση των ληγμένων γαλακτοκομικών αποβλήτων για την παραγωγή βιοαερίου, το οποίο με τη σειρά του αξιοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.
       
      Το πρόγραμμα παρουσιάστηκε την Τετάρτη, σε διάσκεψη Τύπου, στις εγκαταστάσεις της Animalia Genetics. Το Darius συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Life+, το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον. Το έργο αποτέλεσε αρχικά ιδέα της εταιρείας Χαραλαμπίδης-Κρίστης, που είναι και η συντονιστής/ δικαιούχος του έργου και σ’ αυτό συμμετέχουν άλλοι πέντε εταίροι/ δικαιούχοι: Το Πανεπιστήμιο Πατρών, η εταιρεία RTD Talos, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, η Animalia Genetics και η Green Technologies. Την ευθύνη του έργου φέρει η RTD Talos.
       
      Όπως τόνισε η υπεύθυνη διαχείρισης της RTD Talos Άντρη Θεοδώρου το πρόγραμμα είναι πιλοτικό, κατατέθηκε το 2010 και λήγει το 2015. «Με το πέρας του έργου, υπάρχει ένα after life plan, δεν τελειώνει, με βάση το οποίο για πέντε χρόνια κανένας εταίρος δεν δικαιούται να έχει όφελος απ’ αυτό», εξήγησε. Τόνισε ότι η αναερόβια χώνευση θεωρείται μια από τις καλύτερες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση βιομηχανικών υγρών αποβλήτων με υψηλό οργανικό φορτίο. «Η χρήση αναερόβιας χώνευσης έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια με τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων των νοικοκυριών, αναμειγμένα με άλλα βιομηχανικά οργανικά απόβλητα και κοπριά (συν- χώνευση)», σημείωσε.
       
      Από την πλευρά του ο κ. Παπαευσταθίου εξήγησε ότι η εταιρεία Animalia Genetics παράγει χοιρινά, αλλά και βιοαέριο και επεξεργάζεται οργανικά υλικά. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει στο πρόγραμμα Darius, το οποίο να σημειωθεί ότι το όνομά του προέρχεται από τα dairy products και Cyprus. Η παραγωγή βιοαερίου από την Animalia Genetics καλύπτει το 95% των επιστροφών, των ληγμένων προϊόντων της Χαραλαμπίδης Κρίστης.
       
      Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μιχάλης Παπαευσταθίου υπογράμμισε ότι μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η εξασφάλιση των πρώτων υλών, που μπορεί να είναι κοπριές κοτόπουλων, τηγανέλαια, γλυσερίνη, που παράγεται από την επεξεργασία παραγωγή λαδιού και άλλα. «Αν μπορέσουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα με τις πρώτες ύλες θα μπορούσαμε να πούμε ότι πάμε πολύ καλά», είχε χαρακτηριστικά, ενώ τόνισε ότι μόνο τα ξενοδοχεία έχουν δύο τόνους απόβλητα την ημέρα από το catering κι οι φυλακές 1,5 τόνο. «Άλλη σημαντική πηγή είναι τα πράσινα απόβλητα (κλαδέματα, γρασίδι, δέντρα), που ευτυχώς άρχισαν να φυλάγονται», παρατήρησε.
       
      Η Animalia Genetics, αφού παράγει τις πρώτες ύλες σε βιοαέριο, το μετατρέπει σε ενέργεια και στη συνέχεια, την πωλεί στην Αρχή Ηλεκτρισμού προς 11,9 σεντ την κιλοβατώρα, τιμή που αποτελεί από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Στο μέλλον, η εταιρεία, όπως είπε ο κ. Παπαευσταθίου, έχει βλέψεις για να πωλεί από μόνη της ενέργεια.
       
      Πηγή: http://www.econews.gr/2013/11/07/bioaerio-galaktokomika-107734/
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Τριετής έρευνα Εργαστηρίου του ΑΠΘ είναι αποκαλυπτική των επιπτώσεων που είχε η στροφή σε φτηνότερα μέσα θέρμανσης για λόγους οικονομίας
      Τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ποιότητα του αέρα της Θεσσαλονίκης, μέτρησαν οι αρμόδιοι του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.
       
      Στο 6ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας που αρχίζει σήμερα παρουσιάζονται από τους επιστήμονες του εργαστηρίου Χ. Βλαχοκώστα, Λ. Χουρδάκη, Α. Μιχαηλίδου, Κ. Παγώνη και Ν. Μουσιόπουλο τα συμπεράσματα από τις μετρήσεις μιας τριετούς έρευνας πεδίου που πραγματοποίησε το Εργαστήριο.
       
      Στόχος της έρευνας ήταν η συλλογή και καταγραφή των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ2.5 (τα πολύ μικρά σωματίδια) στην Πυλαία και στην Άνω Πόλη. Από την έρευνα προέκυψαν συμπεράσματα για την επιβάρυνση της ποιότητας του αέρα κατά τη χειμερινή περίοδο, κυρίως λόγω της μαζικής στροφής του κόσμου στην καύση ξύλου και άλλων προϊόντων σε σχέση με τις κλασικές μεθόδους θέρμανσης.
       
      Η συρρίκνωση των εισοδημάτων, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που διανύει η Ελλάδα και η αύξηση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης έχουν στρέψει τους καταναλωτές σε εναλλακτικές μορφές θέρμανσης, με σκοπό τη μείωση των εξόδων. «Η επιλογή αυτή των νοικοκυριών έχει άμεσο αντίκτυπο στο αέριο περιβάλλον. Η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργείται από την εκτεταμένη χρήση των τζακιών και άλλων ανοιχτών εστιών καύσης αμφιβόλου προδιαγραφών είναι φαινόμενο το οποίο γίνεται εύκολα αντιληπτό από τη χαρακτηριστική δυσοσμία, τη μείωση της ορατότητας και τα φαινόμενα της αιθαλομίχλης. Επίσης, απόρροια του ίδιου φαινομένου είναι η μείωση του προσδόκιμου ζωής, η αύξηση της θνησιμότητας λόγω των αναπνευστικών και καρδιακών προβλημάτων, με αποτέλεσμα τη μείωση του βιοτικού επίπεδο των κατοίκων της πόλης», αναφέρουν οι επιστήμονες στην εισήγησή τους.
       
      Η στροφή στη θέρμανση
       
      Εξηγούν μάλιστα ότι λόγω της ύφεσης και της αύξησης της τιμής καυσίμων σημειώθηκε μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου για μεταφορές. Παράλληλα μείωση σημειώθηκε και στη κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών. Το χειμώνα του 2011-2012 ήταν κατά 37% μικρότερη σε σχέση με το αναμενόμενο. «Ωστόσο η ανάγκη για θέρμανση οδήγησε τους κατοίκους στη καύση ξύλου, επίπλων και σκουπιδιών προκειμένου να αποφύγουν την αγορά πετρελαίου με αποτέλεσμα η συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων να παρουσιάζει μια σταθερή αυξητική τάση τα χρόνια της κρίσης. Για τους πολίτες προτεραιότητα είναι η κάλυψη των βασικών αναγκών ενώ αντίθετα για την κυβέρνηση προτεραιότητα είναι η συλλογή φόρων με σκοπό την αποπληρωμή του χρέους», σημειώνουν.
       
      Οι επιστήμονες κατέγραψαν τα δεδομένα εκπομπών αερίων ρύπων ΡΜ2.5 στην Πυλαία για τα έτη 2012-2015, ενώ παρουσιάζουν και τα δεδομένα που μετρήθηκαν την ψυχρή περίοδο 2015-2016 στην Άνω Πόλη, δίνοντας μια γενικότερη εικόνα της επιβάρυνσης του αέρα της πόλης η οποία συνδέεται με την οικονομική ύφεση.
       
      Σύμφωνα με την έρευνα, «η Θεσσαλονίκη έχοντας πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους σε μια περιοχή 200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις περισσότερο επιβαρυμένες πόλεις της Ευρώπης, όσον αφορά στη ρύπανση από μικροσωματίδια.
       
      Οι ισχυρότεροι άνεμοι στη πόλη είναι Βορειοδυτικοί αλλά οι πιο συνηθισμένοι είναι Νοτιοδυτικοί. Λαμβάνοντας υπόψη τη θέση της πόλης και τις γύρω βιομηχανίες, είναι πιθανόν ότι οι ισχυροί ΒΔ άνεμοι μεταφέρουν τη ρύπανση από τις βιομηχανικές περιοχές μέσα στη πόλη, αντί να καθαρίζουν την ατμόσφαιρά της. Οι ΝΔ άνεμοι αντίστοιχα, μεταφέρουν σωματίδια και υγρασία από τη θάλασσα.
       
      Πυλαία και Άνω Πόλη
       
      Από το Μάιο του 2012 που άρχισαν οι μετρήσεις αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 στην περιοχή της Πυλαίας, παρατηρείται ότι κατά τη ψυχρή περίοδο σημειώνονται τα μέγιστα των συγκεντρώσεων. Η πτώση της θερμοκρασίας οδηγεί στην ανάγκη για θέρμανση και στο άναμμα των τζακιών. Από τον Οκτώβριο αρχίζει να εμφανίζεται η αύξηση των συγκεντρώσεων η οποία μεγιστοποιείται το Δεκέμβριο ενώ εξίσου υψηλές διατηρούνται οι συγκεντρώσεις και το μήνα Ιανουάριο του εκάστοτε έτους.
       
      Η περιοχή της Πυλαίας εμφανίζει υψηλότερες συγκεντρώσεις κατά μηνιαίο μέσο όρο το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στην μεταφορά σωματιδίων PM2.5 που προέρχονται από την έντονη κυκλοφορία οχημάτων στην περιφερειακή οδό, η οποία περιβάλει την περιοχή. Αντίθετα η περιοχή της Άνω Πόλης με τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια, χαμηλής έως και μηδενικής κυκλοφορίας λειτουργεί ως αστικό υπόβαθρο λόγω της απόστασης από το κέντρο της πόλης.
       
      Κατά τις δύο πρώτες ψυχρές περιόδους των μετρήσεων 2012-13 και 2013-14 η αλόγιστη καύση ξύλου εκτίναξε τις συγκεντρώσεις PM2.5 ενώ σταθεροποιήθηκε η κατάσταση το 2014 με μικρή βελτίωση το 2015. Στη μικρή βελτίωση των συνθηκών αφενός συνέβαλλαν οι πιο ήπιοι χειμώνες του 2014 και του 2015 και αφετέρου η μείωση της τιμής του πετρελαίου με την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης».
       
      Μια ακόμη σημαντική επισήμανση είναι η διακύμανση των συγκεντρώσεων κατά τη διάρκεια της ημέρα, που ακολουθεί συγκεκριμένη κατανομή.
       
      Οι επιστήμονες παρατήρησαν δυο «κορυφές». «Μία τις πρωινές ώρες που οφείλεται κυρίως στην αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και μία κατά τις βραδινές – μεταμεσονύκτιες που οφείλεται κατά το πλείστον στην κάλυψη των αναγκών θέρμανσης. Παρά το γεγονός της διαφορετικής δομής των δύο περιοχών, οι κατανομές ακολουθούν την ίδια τάση γεγονός που προδίδει την ικανότητα μεταφοράς των σωματιδίων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συγκέντρωση των σωματιδίων PM2.5 τις νυχτερινές ώρες του Δεκεμβρίου 2015 για την περιοχή της Άνω Πόλης. Ενώ ο μηνιαίος μέσος όρος είναι κατά 7,38 μg/κ.μ. χαμηλότερος σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014 για την Πυλαία, οι τιμές των συγκεντρώσεων από τις 21:00' και μετά παρουσιάζουν μεγαλύτερη αύξηση αφενός λόγω της κοντινής απόστασης από το κέντρο της πόλης και αφετέρου από την πιο πυκνοκατοικημένη δομή της Άνω Πόλης.
       
      Επίσης, από τη σύγκριση των συγκεντρώσεων των χημικών συστατικών των ΡΜ2.5 κατά τις χειμερινές περιόδους του 2012 και 2013 προέκυψε ότι οι δείκτες καύσης πετρελαίου (νικέλιο και βανάδιο) ήταν μειωμένοι κατά 20-30% το 2013 λόγω μειωμένης χρήσης πετρελαίου θέρμανσης, αντίθετα, οι δείκτες καύσης βιομάζας ήταν 2-5 φορές υψηλότεροι. Οι συγκεντρώσεις των σωματιδίων, καθώς και η οξειδωτική τους δραστικότητα παρουσίασαν υψηλότερες τιμές κατά τις βραδινές ώρες, όταν λειτουργούσαν τζάκια και ξυλόσομπες».
       
      Οι επιστήμονες μάλιστα παρατηρούν ότι οι μέσες ημερήσιες συγκεντρώσεις παρουσιάζουν υψηλές τιμές ακόμα και τα Σαββατοκύριακα που πρακτικά η κίνηση στους δρόμους είναι ακόμα μικρότερη. «Ειδικά για τη μέρα της Κυριακής παρουσιάζονται οι μέγιστες τιμές τις εβδομάδας για το 2012 και το 2014 (Πυλαία) καθώς και οι μέγιστες συγκεντρώσεις για την περιοχή της Άνω Πόλης το 2015. Αιτία του φαινομένου αυτού είναι ότι εξαιτίας της παραμονής των κατοίκων στις οικίες τους η ανάγκη για θέρμανση αυξάνεται με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των τζακιών καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Γίνεται αντιληπτό ότι με τη μείωση της θερμοκρασίας η ανάγκη για θέρμανση γίνεται επιτακτική. Το Δεκέμβριο παρατηρούνται οι μέγιστες συγκεντρώσεις οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ τα θεσμοθετημένα όρια των 20 μg/κ.μ.», τονίζουν.
       
      Πηγή: http://www.voria.gr/article/i-krisi-vlapti-sovara-ton-aera-pou-anapneoume-sti-thessaloniki
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.