Αναζήτηση στην κοινότητα

Στην τελετή θεμελίωσης του πρώτου ιδιωτικού αεροδρομίου Γενικής Αεροπορίας στην Ελλάδα, με το όνομα «Λυδία» στον Αμυγδαλεώνα Καβάλας, παραβρέθηκε η υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου, στο πλαίσιο επίσκεψης που πραγματοποιεί στην πόλη. «Πρόκειται για ένα πρωτοπόρο έργο μεγάλης συμβολικής και πρακτικής αξίας, το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα» τόνισε, χαρακτηριστικά, η κα Αλεξοπούλου κατά την ομιλία της και συνέχισε επισημαίνοντας ότι «βάσει του επενδυτικού σχεδίου, το αεροδρόμιο “Λυδία” θα υπηρετεί τη Γενική Αεροπορία, στην οποία εντάσσονται πτητικές δραστηριότητες που δεν αφορούν σε μείζονες εμπορικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς, όπως οι πτήσεις των αερολεσχών, οι ιδιωτικές και επιχειρηματικές πτήσεις, οι αεροπορικές επιδείξεις, ο αεραθλητισμός και η εκπαίδευση των επαγγελματιών πιλότων. Η Γενική Αεροπορία αποτελεί έναν κλάδο, ο οποίος μόνο στην Ευρώπη έχει κύκλο εργασιών περίπου 6 δισ. ευρώ, με 40.000 ιδιωτικά αεροπλάνα και 360.000 πιλότους. Μπορεί λοιπόν να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων και για την Ελλάδα». Η αρμόδια Υφυπουργός αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών να συστήσει την Επιτροπή Αεροπορικού Τουρισμού, με σκοπό την αναζήτηση και υποβολή προτάσεων για την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη, προώθηση, διάδοση και βελτίωση των συνθηκών αεροπορικού τουρισμού, καθώς και την αξιοποίηση και ενίσχυση των υποδομών περιφερειακών αεροδρομίων, των πεδίων προσγείωσης και απογείωσης. «Το αεροδρόμιο ‘‘Λυδία’’ μπορεί να συμβάλλει, ουσιαστικά και μετρήσιμα, στην ανάπτυξη της περιοχής, ως πύλη εισόδου των Βαλκανίων. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο άξονας Δράμας – Καβάλας προσφέρει σήμερα την πιο γρήγορη πρόσβαση στο Αιγαίο, για τις γειτονικές μας χώρες», υπογράμμισε η κα Αλεξοπούλου. Για το μοναδικό Ολοκληρωμένο Campus Εκπαίδευσης Πιλότων Αεροσκαφών στην Ευρώπη που θα περιλαμβάνει το νέο αεροδρόμιο στις εγκαταστάσεις του, μίλησε η Υφυπουργός, ενώ έκανε ιδιαίτερη μνεία στον πρώην Υπουργό Εθνικής Άμυνας και βουλευτή Καβάλας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, ο οποίος ξεμπλόκαρε το έργο. Κλείνοντας την ομιλία της, συνεχάρη τους εμπνευστές για την αξιοποίηση του παροπλισμένου στρατιωτικού αεροδρομίου Αμυγδαλεώνα και δήλωσε ότι: «Στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, υπηρετώντας το συμφέρον του ελληνικού λαού, προωθούμε τις ιδιωτικές επενδύσεις και μεταμορφώνουμε τον δημόσιο τομέα, ώστε το ελληνικό κράτος να γίνει πιο φιλικό σε αυτές. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο αυτό, εργάζεται για την βελτίωση των υπηρεσιών μεταφορών και συγκοινωνιών σε όλη τη χώρα, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προσβασιμότητα, την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος. Στόχος μας επιπλέον είναι η εναρμόνιση της χώρας με την ευρωπαϊκή οικογένεια, προσπάθεια στην οποία εντάσσεται και η Γενική Αεροπορία, για την οποία βρισκόμαστε σήμερα εδώ, θεμελιώνοντας το πρώτο ιδιωτικό αεροδρόμιο του κλάδου, στην Ελλάδα. Το παράδειγμα της Egnatia Aviation και του αεροδρομίου “Λυδία” μπορεί να αποτελέσει τον ‘‘πιλότο’’ για την εισαγωγή της Γενικής Αεροπορίας και σε άλλα αεροδρόμια της χώρας». Αναλυτικότερα, η ομιλία της υφυπουργού Μεταφορών έχει ως εξής: Με ιδιαίτερη χαρά, ως υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, παρευρίσκομαι σήμερα στην τελετή τοποθέτησης του θεμελίου λίθου του αεροδρομίου «Λυδία». Η Αγία Λυδία η Φιλιππησία, τη μνήμη της οποίας τιμά η Ορθόδοξη Εκκλησία στις 20 Μαΐου, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό μαζί με την οικογένειά της και βαπτίστηκε από τον Απόστολο Παύλο δίπλα μας, στον Ζυγάκτη ποταμό. Ήταν η πρώτη Ευρωπαία Χριστιανή! Είμαστε λοιπόν εδώ, σήμερα, για τη θεμελίωση του πρώτου ιδιωτικού αεροδρομίου Γενικής Αεροπορίας στην Ελλάδα που -όχι τυχαία- φέρει το όνομά της. Πρόκειται για ένα έργο πρωτοποριακό, μεγάλης ουσιαστικής αλλά και συμβολικής αξίας, το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Βάσει του επενδυτικού σχεδίου, το αεροδρόμιο «Λυδία» θα υπηρετεί τη Γενική Αεροπορία, στην οποία εντάσσονται πτητικές δραστηριότητες που δεν αφορούν σε μείζονες εμπορικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς. Τέτοιες δραστηριότητες είναι οι πτήσεις των αερολεσχών, οι ιδιωτικές και επιχειρηματικές πτήσεις, οι αεροπορικές επιδείξεις, ο αεραθλητισμός και η εκπαίδευση των επαγγελματιών πιλότων. Επιτρέψτε μου να σταθώ λίγο περισσότερο στο συγκεκριμένο τομέα των μεταφορών, διότι είναι πραγματικά στρατηγικής σημασίας και εργαζόμαστε στοχευμένα, ώστε η χώρα μας να προχωρήσει με πιο γρήγορα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Η Γενική Αεροπορία αποτελεί έναν κλάδο, ο οποίος μόνο στην Ευρώπη έχει κύκλο εργασιών περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ, με 40.000 ιδιωτικά αεροπλάνα και 360.000 πιλότους. Μπορεί λοιπόν να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων για την Ελλάδα, καθώς διαθέτει σημαντικά στρατηγικά πλεονεκτήματα. Οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες της πατρίδας μας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η ύπαρξη μικρών αεροδρομίων σε πολλά νησιά, η γεωγραφική θέση και το brand name της χώρας, η συμμετοχή στη Ζώνη Schengen και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ευνοούν τον Αεροπορικό Τουρισμό, ο οποίος μπορεί να προσελκύσει μεγάλο αριθμό επισκεπτών και μάλιστα από τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Ήδη με πρωτοβουλία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών έχει συσταθεί η Επιτροπή Αεροπορικού Τουρισμού, με σκοπό την αναζήτηση και υποβολή προτάσεων και την ανάληψη πρωτοβουλιών, για την ανάπτυξη, προώθηση και βελτίωση των συνθηκών αεροπορικού τουρισμού. Επιπλέον στόχος, είναι η ενίσχυση των υποδομών περιφερειακών αεροδρομίων, καθώς και η αξιοποίηση των πεδίων προσγείωσης και απογείωσης. Το αεροδρόμιο «Λυδία», μπορεί να συμβάλλει, ουσιαστικά και μετρήσιμα, στην ανάπτυξη της περιοχής, ως πύλης εισόδου των Βαλκανίων για τη Γενική Αεροπορία. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο άξονας Δράμας – Καβάλας προσφέρει ήδη σήμερα την πιο γρήγορη πρόσβαση από και προς στο Αιγαίο, για τις γειτονικές μας χώρες. Πέραν της τουριστικής παραμέτρου, το νέο αεροδρόμιο θα περιλαμβάνει στις εγκαταστάσεις του το μοναδικό Ολοκληρωμένο Campus Εκπαίδευσης Πιλότων Αεροσκαφών στην Ευρώπη, με σχολή εκπαίδευσης, προσομοιωτές, κοιτώνες διαμονής, χώρους σίτισης, καθώς και εμπορικό κέντρο με εστιατόρια, καφέ και καταστήματα, επισκέψιμα από όλους. Μιλάμε λοιπόν για ένα σύνθετο έργο ανάπτυξης, το οποίο υλοποιείται με ιδιωτική επένδυση της τάξης των 14.000.000 ευρώ, αναδεικνύοντας περίτρανα τον ρόλο τον οποίο η ιδιωτική πρωτοβουλία και η περιφέρεια μπορεί να διαδραματίσει στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω την ουσιαστική συμβολή που είχε στην πρόοδο του έργου, ο συνάδελφος Βουλευτής Καβάλας και πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος. Όπως γνωρίζετε, το αεροδρόμιο «Λυδία» κατασκευάζεται σε χώρους του πρώην στρατιωτικού αεροδρομίου του Αμυγδαλεώνα και αυτού του είδους η συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα συχνά καθυστερεί από τις διαδικασίες μεταβίβασης και αδειοδότησης, οι οποίες είναι απαραίτητες σε τέτοιες περιπτώσεις. Κάπως έτσι λοιπόν είχε «κολλήσει» και αυτό το έργο, όπως πολλά άλλα, στα συρτάρια της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και -όπως μπορώ να γνωρίζω- ο Νίκος Παναγιωτόπουλος με τη θεσμική του ιδιότητα, έδρασε καταλυτικά, επιτρέποντας τη γρήγορη εξέλιξη των διαδικασιών, ώστε να φτάσουμε στη σημερινή τελετή θεμελίωσης. Στην Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, υπηρετώντας το συμφέρον του ελληνικού λαού, προωθούμε τις ιδιωτικές επενδύσεις και μεταμορφώνουμε τον δημόσιο τομέα, ώστε το ελληνικό κράτος να γίνει πιο φιλικό σε αυτές. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο αυτό, εργάζεται για την βελτίωση των υπηρεσιών μεταφορών και συγκοινωνιών σε όλη τη χώρα, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προσβασιμότητα, την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος. Στόχος μας επιπλέον είναι η εναρμόνιση της χώρας με την ευρωπαϊκή οικογένεια, προσπάθεια στην οποία εντάσσεται και η Γενική Αεροπορία, για την οποία βρισκόμαστε σήμερα εδώ, θεμελιώνοντας το πρώτο ιδιωτικό αεροδρόμιο του κλάδου, στην Ελλάδα. Για τον σκοπό αυτό, προωθούμε την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στην εθνική και τον συντονισμό όλων των συναρμόδιων φορέων, ώστε να προχωρήσουμε σύντομα σε νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία θα ορίζει το πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας της Γενικής Αεροπορίας στη χώρα μας. Το παράδειγμα της Egnatia Aviation και του αεροδρομίου «Λυδία» μπορεί να αποτελέσει τον «πιλότο» για την εισαγωγή της Γενικής Αεροπορίας και σε άλλα αεροδρόμια της χώρας. Επιτρέψτε μου λοιπόν, κλείνοντας, να συγχαρώ τους εμπνευστές του οράματος για την αξιοποίηση του ουσιαστικά παροπλισμένου στρατιωτικού αεροδρομίου Αμυγδαλεώνα, μετατρέποντάς το σε μια κυψέλη δημιουργίας, ανάπτυξης και προόδου για την τοπική κοινωνία και την ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια.

Την ταχύτατη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και αιολικών αποτυπώνουν τα στοιχεία της διεθνούς εταιρείας ηλιακής ενέργειας (ISES), όπου το 2023 κάλυψαν το 80% των νέων εγκαταστάσεων ανάμεσα στις υπόλοιπες «καθαρές» τεχνολογίες. Την τελευταία δεκαετία η παγκόσμια παραγωγή των φωτοβολταϊκών αυξήθηκε 9 φορές, φτάνοντας τις 1.500 TWh ετησίως, ενώ η αιολική παραγωγή τριπλασιάστηκε, στις 2.300 TWh ετησίως. Αυτό αντιστοιχεί σε ρυθμό ανάπτυξης 22% και 11%. Στο αντίποδα, τα υδροηλεκτρικά, τα πυρηνικά και η παραγωγή άνθρακα κατέγραψαν ρυθμούς αύξησης περίπου 1% ετησίως και το φυσικό αέριο 3%. Ειδικότερα, ο ρυθμός αυτός σημαίνει ότι η ηλιακή παραγωγή διπλασιαζόταν κάθε δύο χρόνια και εκτιμάται ότι θα αγγίξει τις 100.000 TWh ετησίως το 2042, ποσότητα αρκετή για την απανθρακοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Η Ελλάδα βρίσκεται στη 12η θέση όσον αφορά την κατά κεφαλήν παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας παγκοσμίως, με τις πρώτες θέσεις να καταλαμβάνονται από τις ευρωπαϊκές χώρες. Σημειώνεται ότι, η πυρηνική ενέργεια έχει παγκόσμιο μέσο συντελεστή δυναμικότητας 74%, ακολουθούμενη από τον άνθρακα (50% έως 70%), το φυσικό αέριο συνδυασμένου κύκλου (40% έως 60%), την αιολική ενέργεια (30% έως 60%), τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (30% έως 50%) και τα φωτοβολταϊκά (12% έως 25%). Ωστόσο, παρά τον σχετικά χαμηλό συντελεστή δυναμικότητας, η παραγωγή των φωτοβολταϊκών πρόκειται να ξεπεράσει αυτή των πυρηνικών το 2026, των αιολικών το 2027, των υδροηλεκτρικών το 2028, του αερίου το 2030 και του άνθρακα το 2032. Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό στην κατασκευή σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, ενώ η κατασκευή όλων των άλλων τεχνολογιών παραγωγής είναι μικρή και στάσιμη. Ο άνθρακας, το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα μπορούσαν να εξαληφθούν στην πλειοψηφία τους μέχρι τα μέσα του αιώνα, όταν οι αποσύρσεις ξεπεράσουν τις νέες κατασκευές.

Έκλεισαν 11 ημέρες σερί δίχως λιγνίτη στη ζωή μας. Για πρώτη φορά στην ενεργειακή ιστορία της Ελλάδας, η ηλεκτροπαραγωγή των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ ήταν μηδενική για 264 συνεχόμενες ώρες, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 235 ωρών χωρίς «κάρβουνο» που είχε καταγραφεί στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Άλλες τέσσερις φορές, σύμφωνα με στοιχεία που έχει επεξεργαστεί το Green Tank, είχε μηδενιστεί η λιγνιτική παραγωγή εντός του 2023: για ένα οκταήμερο το διάστημα 26 Σεπτεμβρίου – 4 Οκτωβρίου, για 87 ώρες την περίοδο 1 – 5 Ιουλίου, για 64 ώρες από 7 έως 10 Ιουλίου και για 38 ώρες στις 20-21 Αυγούστου. Η πρώτη φορά που το άλλοτε «εθνικό» μας καύσιμο δεν είχε παρουσία στο ενεργειακό μείγμα της χώρας ήταν μεταξύ 8 και 9 Ιουνίου του 2020 για 38 ώρες. Η απολιγνιτοποίηση Την τελευταία πενταετία, το σχέδιο απολιγνιτοποίησης επιταχύνθηκε, ακόμη και στα χρόνια της ενεργειακής κρίσης. Μάλιστα, το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024 ο λιγνίτης με 1.050 GWh (γιγαβατώρες) είχε τη χαμηλότερη παραγωγή συγκριτικά με τα αντίστοιχα τρίμηνα της τελευταίας δεκαετίας, καλύπτοντας μόλις το 8,4% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι αξιοσημείωτο ότι, δέκα χρόνια πριν, τους τρεις πρώτους μήνες του 2014, η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη έφτανε τις 6.119 GWh. Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ για το πρώτο τρίμηνο του 2024 το μέσο μερίδιο της ΔΕΗ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα μειώθηκε σε 33% από 39% το α’ τρίμηνο 2023. Η μείωση οφείλεται κυρίως στη χαμηλότερη παραγωγή από τις λιγνιτικές μονάδες καθώς η επιχείρηση, όπως αναφέρεται στη σχετική παρουσίαση, «συνεχίζει την υλοποίηση του πλάνου της για την πλήρη απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού της μείγματος μέχρι το 2026». Μάλιστα, η πτώση της λιγνιτικής παραγωγής κατά 27% (σε σχέση με το α’ τρίμηνο 2023) οδήγησε και σε περιορισμό των εκπομπών CO2 κατά 18%. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο αναλυτής πολιτικής του Green Tank κ. Νίκος Μάντζαρης, μπορεί ο λιγνίτης να μηδενίζεται, όμως στο ενεργειακό μείγμα της χώρας επανέρχεται το φυσικό αέριο, παρά την κατακόρυφη μείωση που πέτυχε η Ελλάδα τη διετία της ενεργειακής κρίσης χάρη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και τον περιορισμό της ζήτησης. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «η συνταγή για τη μετάβαση είναι να πάμε από το κάρβουνο στις ΑΠΕ». Αναγκαίος μηχανισμός διαθεσιμότητας ισχύος για το αέριο Σε κάθε περίπτωση, όπως ανέφερε ανώτατο στέλεχος μεγάλου ενεργειακού ομίλου, μιλώντας στο περιθώριο του Eurelectric Eurelectric Power Summit 2024 που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο διήμερο στο Λαγονήσι, η απόσυρση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής δημιουργεί «χώρο» στο ηλεκτρικό σύστημα για μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, οι οποίες, λόγω της αυξημένης διείσδυσης των στοχαστικών ΑΠΕ, καθίστανται αναγκαίες ως εφεδρικές πηγές ενέργειας (και όχι ως μονάδες βάσης) που θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμες για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος. Ωστόσο, όπως επεσήμανε η ίδια πηγή, για τη βιωσιμότητα των μονάδων αερίου είναι απαραίτητος ένας μηχανισμός αποζημίωσης διαθεσιμότητας ισχύος που θα εξασφαλίζει ότι θα ανακτούν το κόστος για τη λειτουργία και τη συντήρησή τους, παρότι θα λειτουργούν για πολύ λιγότερες ώρες στο μέλλον, σε σχέση με σήμερα, ώστε να παραμείνουν ως εφεδρείες. Ήδη από την περασμένη Τρίτη, οι Μηχανισμοί Διαθεσιμότητας Ισχύος, έπειτα από την έγκριση της μεταρρύθμισης της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού (Target Model), αποτελούν ένα νέο «εργαλείο» το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει και η Ελλάδα.

Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο παραπέμπεται η Ελλάδα για μη εφαρμογή των κανόνων της οδηγίας (2011/7/ΕΕ) για τις καθυστερήσεις πληρωμών. Οι καθυστερήσεις πληρωμών έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις. Μία στις τέσσερις πτωχεύσεις οφείλεται στη μη έγκαιρη εξόφληση των τιμολογίων. Μία από τις βασικές αιτίες των καθυστερήσεων πληρωμών είναι οι ασυμμετρίες στη διαπραγματευτική ισχύ μεταξύ ενός μεγάλου ή πιο ισχυρού πελάτη (οφειλέτη) και ενός μικρότερου προμηθευτή (πιστωτή). Ως αποτέλεσμα, συχνά ο προμηθευτής υποχρεώνεται να αποδεχτεί καταχρηστικές προθεσμίες και όρους πληρωμής. Η ισχύουσα οδηγία προβλέπει προθεσμία πληρωμής 30 ημερών για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων. Ωστόσο, αυτή η προθεσμία μπορεί να παραταθεί σε 60 ή περισσότερες ημέρες «εφόσον η παράταση αυτή δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική για τον πιστωτή». Στην πράξη, η απουσία πραγματικής μέγιστης προθεσμίας πληρωμής και η ασάφεια του όρου «κατάφωρα καταχρηστική» που χρησιμοποιείται στην οδηγία έχουν οδηγήσει σε μια κατάσταση στην οποία επιβάλλονται συχνά προθεσμίες πληρωμής 120 ημερών και μεγαλύτερες στους μικρότερους πιστωτές. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο λόγω των πρακτικών πληρωμών από τα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία προς τους προμηθευτές τους, που παραβιάζουν την οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών. Τα νοσοκομεία αυτά δεν τηρούν την υποχρέωση παροχής άμεσης πληρωμής των οφειλών τους όταν οι προμηθευτές συμφωνούν να παραιτηθούν από τα δικαιώματά τους για τόκους, σε αντίθεση με την πάγια νομολογία. Η Επιτροπή παρέπεμψε ήδη την Ελλάδα στο δικαστήριο τον Νοέμβριο του 2023 σε άλλη υπόθεση καθυστερημένων πληρωμών, με στόχο τις υπερβολικές καθυστερήσεις πληρωμών από τα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα [INFR (2019)2298]. Οι καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων που εργάζονται στον τομέα της υγείας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, αυτές οι επιχειρήσεις διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στην ταχεία προμήθεια νοσοκομείων, βοηθώντας τα να παραμείνουν λειτουργικά.

Ουραγός της τραπεζικής χρηματοδότησης στην Ελλάδα παραμένουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, παρά τη δυναμική ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας -και των τραπεζικών χορηγήσεων- στον απόηχο της πανδημικής κρίσης, διαπιστώνει για την Ελλάδα ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Στην έρευνα "Financing SMEs and Entrepreneurs 2024: An OECD Scoreboard" που έδωσε προ ημερών στη δημοσιότητα αναφορικά με τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο οργανισμός επισημαίνει ότι, παρά την οικονομική ανάκαμψη και την αύξηση του νέου δανεισμού την τελευταία διετία στη χώρα μας, το υπόλοιπο των επιχειρηματικών δανείων συνολικά παρέμεινε το 2022 σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2020. Πράγματι, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, τη διετία 2021-2022 η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα ανέκαμψε δυναμικά, καλύπτοντας στον μεγαλύτερο βαθμό το έδαφος που χάθηκε εξαιτίας της πανδημικής κρίσης. Το πραγματικό ΑΕΠ ανέκαμψε με ρυθμό 8,4% το 2021 έναντι συρρίκνωσης 9% το 2020. Η ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική διατηρήθηκε και το 2022, με το πραγματικό ΑΕΠ να ενισχύεται κατά 5,9%, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση, τη σημαντική αύξηση των επενδύσεων και την ανάκαμψη του τουρισμού. Η ανοδική τάση στις επενδύσεις το 2022 αποδίδεται στη σημαντική αύξηση των νέων επιχειρηματικών δανείων, τα οποία σχεδόν διπλασιάστηκαν μετά από μία δεκαετία κατά την οποία οι όγκοι των χορηγήσεων παρέμεναν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ το 2021 κατέγραψαν βουτιά 26,8% σε ετήσια βάση. Παρ’ όλα αυτά, τα νέα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξήθηκαν με μικρότερο αναλογικά ρυθμό, 35% έναντι της εντυπωσιακής αύξησης κατά 87% που κατέγραψαν συνολικά οι χορηγήσεις προς επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους. Το αποτέλεσμα είναι το μερίδιο των ΜμΕ στο σύνολο του νέου δανεισμού να υποχωρήσει στο 20,5% το 2022, από 28,3% το 2021. Επιπλέον, το 2020 το υπόλοιπο των δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υποχώρησε σημαντικά λόγω της μαζικής πώλησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) από τις τράπεζες στα funds μέσω των τιτλοποιήσεων του προγράμματος "Ηρακλής", η οποία είχε ως αποτέλεσμα ο δείκτης NPL να υποχωρήσει από 36,1% το 2019 σε 28,5% το 2020. Όπως εξηγεί, το 2022 η νομισματική σύσφιξη που εφάρμοσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε ως αποτέλεσμα τα επιτόκια δανεισμού τόσο προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο και προς τις μεγάλες επιχειρήσεις να αυξηθούν μετά μια περίοδο εννέα ετών όπου είχαν παραμείνει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Έτσι, τα επιτόκια προς τις μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα αναρριχήθηκαν στο 4,28% και προς τις ΜμΕ στο 3,23%. Ταυτόχρονα, το περιθώριο (spread) μεταξύ των δύο κατηγοριών δανείων να μειώθηκε οριακά κατά 5 μονάδες βάσης, παραμένοντας σταθερά πάνω από τη μία ποσοστιαία μονάδα για τρίτη συνεχή χρονιά. Επικαλείται, μάλιστα, την τελευταία έρευνα της ΕΚΤ για την πρόσβαση των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση (SAFE) όπου διαπιστώνεται ότι οι πιστωτικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά στην Ελλάδα, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν σημαντική δυσκολία πρόσβασης στην τραπεζική χρηματοδότηση. Όπως αναφέρεται σχετικά, τα πιστωτικά ιδρύματα ζητούν αυξημένες εξασφαλίσεις από περισσότερες πλέον επιχειρήσεις, ενώ αύξηση καταγράφεται και στα ποσοστά απόρριψης των αιτήσεων για χρηματοδότηση από ΜμΕ στην Ελλάδα το 2022. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαμορφωνόταν στο 9,18% το 2022, καταγράφοντας πτώση για όγδοη συνεχή χρονιά μετά το 2016 (όπου σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ 43,6%). Η σημαντική αυτή πτώση είναι αποτέλεσμα κρατικών πρωτοβουλιών όπως το πρόγραμμα "Ηρακλής" μέσω του οποίου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τιτλοποιήθηκαν μέσω των εγγυήσεων που παρείχε το Δημόσιο, με το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων να διαμορφώνεται, αντίστοιχα, το 2022 στο 5,63%. Εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης Σε ό,τι αφορά τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης όπως αυτές διαμορφώθηκαν στη χώρα μας το 2022, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι ελαφρώς μειώθηκαν και παρέμειναν, σε γενικές γραμμές, περιορισμένες. Η χρηματοδότηση με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) ανήλθε σε μόλις 325 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 35% σε σύγκριση με το 2021, σημειώνει η έκθεση. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το 2021 ήταν ένα ιδιαίτερο έτος όπου η συνολική χρηματοδότηση ανήλθε σε 500 εκατ. ευρώ, με το οικοσύστημα των χρηματοδοτήσεων με ιδία κεφάλαια (equity finance) να παρουσιάζει δυναμική ανάπτυξη στην Ελλάδα μετά από ένα ασθενικό ξεκίνημα. Η θετική αυτή τάση είναι ξεκάθαρη αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2020 το ύψος της χρηματοδότησης με ιδία κεφάλαια ανήλθε σε μόλις 150 εκατ. ευρώ -ποσό, πάντως, τετραπλάσιο από τα επίπεδα του 2016 (38 εκατ. ευρώ). Ταυτόχρονα, οι χρηματοδοτήσεις factoring ενισχύθηκαν σημαντικά στα 2,98 εκατ. ευρώ το 2022 έναντι 2,37 εκατ. ευρώ το 2021, ενώ οι μισθώσεις και χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing and hire) σημείωσαν ελαφρά άνοδο στα 2,7 δισ. ευρώ, έναντι 2,5 εκατ. ευρώ το 2017, καταλήγει η έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα.

Η Starlink δραστηριοποιείται από το 2022 στην Ελλάδα, προσφέροντας δορυφορικό internet σε όλη την επικράτεια. Σήμερα, οι τιμές έχουν πέσει αρκετά σε σχέση με το 2022 και υπάρχουν μάλιστα διαφορετικά πακέτα τα οποία εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες. Πέρα από την αγορά του εξοπλισμού δηλαδή, μπορείτε επίσης να τον ενοικιάσετε για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπως για παράδειγμα αν σχεδιάζετε μία απόδραση σε κάποιο απομονωμένο μέρος και θέλετε να παραμείνετε συνδεδεμένοι με τον κόσμο. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αυτή τη στιγμή ο εξοπλισμός Starlink προσφέρεται για αγορά στην Ελλάδα έναντι €225. Υπάρχει μάλιστα μία περίοδος δοκιμής 30 ημερών, κατά την οποία αν δε μείνετε ευχαριστημένοι, μπορείτε να επιστρέψετε τον εξοπλισμό και να πάρετε πίσω το σύνολο των χρημάτων που δώσατε. Η υπηρεσία τώρα, προσφέρεται με χρέωση €40 μηνιαίως. Εδώ δεν υπάρχει κάποια δέσμευση συμβολαίου και μπορείτε να διακόψετε την υπηρεσία όποια στιγμή επιθυμείτε και να επιστρέψετε τον εξοπλισμό. Να θυμίσουμε πως το 2022, ο εξοπλισμός κόστιζε €654 και η υπηρεσία €99 το μήνα. Στην περίπτωση της ενοικίασης τώρα, η υπηρεσία χρεώνεται το ίδιο, δηλαδή €40 το μήνα, αλλά η μηνιαία χρέωση της ενοικίασης του εξοπλισμού είναι μόλις €15. Σε αυτό το σύνολο, προσθέστε και επιπλέον €50 για το τέλος ενεργοποίησης. Σε κάθε περίπτωση αγοράς ή ενοικίασης εξοπλισμού, τα μεταφορικά κοστίζουν €24. Όπως βλέπετε και στο χάρτη παραπάνω, το Starlink καλύπτει όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά, ενώ καλύπτεται και αρκετός θαλάσσιος χώρος. Οι ταχύτητες download κυμαίνονται ανάλογα την περιοχή από 124Mbps έως 288Mbps και το upload από 20-43Mbps, ενώ ο χρόνος αναμονής από 37-55ms. Τέλος, υπάρχουν και ξεχωριστά πακέτα για επιχειρήσεις, για πλωτά σκάφη, για τροχόσπιτα και για άτομα που ταξιδεύουν στο εξωτερικό.

Στα €8,8 τρισεκατομμύρια η συνολική αξία των εμπορικών ακινήτων (CRE) στην ανεπτυγμένη Ευρώπη κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της EPRA, με την συνολική αξία του Ελληνικού εισηγμένου κλάδου ακινήτων η οποία κατατάσσεται στα emerging Markets την ίδια περίοδο να φτάνει στα €4,42 δισ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η EPRA στην έκθεση «Global Real EstateTotal Markets Table» για τον Μάρτιο του 2024, στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2024, η συνολική αξία του εισηγμένου κλάδου ακινήτων στην Ανεπτυγμένη Ευρώπη ανήλθε σε €395 δισ., εκ των οποίων το 65,1% αντιπροσωπεύεται στον δείκτη FTSE EPRA Nareit Developed Europe Index. Οι μεγαλύτερες αγορές είναι το Ηνωμένο Βασίλειο (€71,8 δισ.), ακολουθούμενες από την Ελβετία (€67,7 δισ.), τη Γερμανία (€65,6 δισ.), τη Σουηδία (€63,2 δισ.) και τη Γαλλία (€49,7 δισ.). Η συνολική αξία των εμπορικών ακινήτων (CRE) στην ανεπτυγμένη Ευρώπη εκτιμάται σε περίπου €8,8τρισ. έναντι συνολικού ΑΕΠ περίπου €19,9 τρισ. Ο εισηγμένος τομέας ακινήτων στην Ανεπτυγμένη Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 4,5% της συνολικής αξίας CRE. Η συνολική αξία του Ελληνικού εισηγμένου κλάδου ακινήτων ανήλθε κατά την ίδια περίοδο σε €4,42 δισεκατομμύρια με 12 εταιρίες να τον εκπροσωπούν. Η συνολική κεφαλαιοποίηση των Ελληνικών ΑΕΕΑΠ ανήλθε σε €2,86 δισ. Η αξία του κλάδου επαγγελματικών ακινήτων στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτιμάται άνω των €7,19 τρισ με την αξία του εισηγμένου κλάδου ακινήτων να ανέρχεται σε €274 δισεκατομμύρια, εκ των οποίων τα €178 δισεκατομμύρια (65,1% του LRE) αντιπροσωπεύονται στον δείκτη FTSE EPRA Nareit Global Real Estate Index. Εντός του εισηγμένου κλάδου ακινήτων στην Ε.Ε., υπάρχουν σήμερα 185 REIT με κεφαλαιοποίηση US$108 δισεκατομμυρίων, έναντι 242 μη REIT με κεφαλαιοποίηση €174,6 δισεκατομμυρίων. Στα €6δισ. το σύνολο των αντληθέντων κεφαλαίων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2024, το συνολικό χρέος και τα ίδια κεφάλαια που αντλήθηκαν από τις εισηγμένες που απαρτίζουν τον FTSE EPRA Nareit Developed Europe Index ανήλθε σε €6 δισεκατομμύρια, από τα οποία €1,4 δισ. αντλήθηκαν από εκδόσεις μετοχών και δικαιωμάτων και €4,6 δισεκατομμύρια από εκδόσεις χρέους.

Η μελέτη που παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσαν το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων - ΤΜΕΔΕ και το ΙΟΒΕ, καταγράφει τη μεγάλη ανάπτυξη που έχει σημειώσει ο κλάδος των κατασκευών, με αύξηση του αντικειμένου κατά 84% από το 2017 μέχρι σήμερα. Παράλληλα, υπογραμμίζει τις μεγάλες προσδοκίες για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου τα επόμενα χρόνια με ώθηση από τους υψηλούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Όπως εκτιμά το ΙΟΒΕ,τα έργα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και οι πόροι του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις (περιλαμβάνοντας τις επενδύσεις σε κατοικίες) θα κινητοποιήσουν κατά την περίοδο 2024 – 2026 συνολικά πόρους άνω των 52 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανόμενης και της τραπεζικής χρηματοδότησης. Έτσι οι επενδύσεις σε Κατασκευές –κυρίως στις υποδομές– εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2024 - 2026. Το αποτύπωμα του κατασκευαστικού κλάδου Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η αξία παραγωγής του κλάδου των Κατασκευών εκτιμάται ότι έφτασε το 2023 τα 12,8 δισ. ευρώ, επίπεδο υψηλότερο κατά 84% συγκριτικά με το 2017. Στον κλάδο απασχολούνταν συνολικά 197 χιλ. εργαζόμενοι το 2022, αριθμός που παρουσιάζει σχετική στασιμότητα, με τάση ελαφριάς ανόδου τα τελευταία χρόνια. Στις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών απασχολούνταν 74 χιλ. άτομα το 2022, χωρίς αξιοσημείωτη μεταβολή από το 2017. Οι επενδύσεις σε κατασκευές αντιπροσώπευαν το 4,8% του ΑΕΠ το 2022, έναντι 14,7% το 2007, ενώ η απόκλιση για το 2022 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 υπερβαίνει τις 6 ποσοστιαίες μονάδες. Στα στοιχεία των επιμέρους βραχυπρόθεσμων δεικτών αποτυπώνεται η ισχυρή ανάκαμψη του τομέα τα τελευταία χρόνια, με αξιοσημείωτη άνοδο της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, αν και από πολύ χαμηλή βάση, αύξηση του κύκλου εργασιών και ενίσχυση των θετικών επιχειρηματικών προσδοκιών. Ωστόσο, αναδεικνύεται επίσης, η σημαντική αύξηση του κόστους κατασκευής και των τιμών των ακινήτων και η συγκρατημένη άνοδος της στεγαστικής πίστης, με παράλληλη αύξηση του σχετικού κόστους δανεισμού. Ιδιαίτερα ενισχυμένη την τελευταία διετία είναι και η αγορά κατασκευής δημόσιων έργων, με αύξηση τόσο του πλήθους των δημοπρασιών όσο και του συνολικού προϋπολογισμού των δημόσιων έργων και αποκλιμάκωση του μέσου ποσοστού εκπτώσεων. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου ανήλθε το 2023 (στοιχεία μέχρι το εννεάμηνο του έτους) σε 15,35 δισ. ευρώ, σημαντικά αυξημένο κατά 63% έναντι του προηγούμενου έτους και περίπου τριπλάσιο συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2018-2020. Ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης Με βάση την ανάλυση των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) εκτιμάται ότι σε έργα που έχουν άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα κατευθυνθούν επιχορηγήσεις ύψους 9,9 δισ. ευρώ, κινητοποιώντας συνολικούς πόρους ύψους 12,8 δισ. ευρώ. Τα κατασκευαστικά έργα που στηρίζονται με επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) αφορούν κυρίως τους πυλώνες της Πράσινης Μετάβασης (6,3 δισ. ευρώ) και των Ιδιωτικών Επενδύσεων (2,7 δισ. ευρώ). Μαζί με τους πόρους από τα δάνεια του ΤΑΑ (και τους κινητοποιούμενους από τα δάνεια πόρους χρηματοδότησης) εκτιμάται ότι για έργα με άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα κινητοποιηθούν την περίοδο 2022-2026 συνολικά 23,9 δισ. ευρώ (12,8 δισ. ευρώ από τις επιχορηγήσεις και 11,1 δισ. ευρώ από τα δάνεια). Συνεπώς, οι επενδύσεις σε Κατασκευές εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2023-2026. Μεσοπρόθεσμα εκτιμώνται επιπρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ετησίως ύψους έως 3,0% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο (συγκριτικά με το 2022) –με το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα να φτάνει μέχρι το 8,6% του ΑΕΠ το 2025 από 4,8% το 2022. Εκτιμάται επίσης ότι η αξία παραγωγής των κατασκευαστικών έργων υποδομών και κατοικιών θα ακολουθήσει ισχυρή ανοδική πορεία την περίοδο 2024-2026, ξεπερνώντας τα 18 δισ. ευρώ το 2025, από 10,3 δισ. ευρώ το 2022. Εκτίμηση αναγκών χρηματοδότησης Η χρηματοδότηση του κλάδου των Κατασκευών από τα εγχώρια Νομισματικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα δεν σημείωσε σημαντική μεταβολή τα έτη 2020 και 2021, καθώς τα νέα δάνεια ανήλθαν σε 273 και 289 εκατ. ευρώ αντιστοίχως. Μεγάλη αύξηση σημειώθηκε το 2022, όταν τα νέα δάνεια ανήλθαν σε 602 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το 2023, παρά την περαιτέρω άνοδο της κατασκευαστικής δραστηριότητας, η χρηματοδότηση των Κατασκευών υποχώρησε στα 280 εκατ. ευρώ. Η σημαντική άνοδος του κόστους δανεισμού το 2023 ήταν ένας από τους παράγοντες που ενδεχομένως επηρέασαν τις ροές χρηματοδότησης. Την περίοδο 2020-2023, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου έλαβαν κατά μέσο όρο το 72% των νέων δανείων και οι μεγάλες το υπόλοιπο 28%. Όπως τονίζεται στη μελέτη του ΙΟΒΕ, η ανάπτυξη των δημόσιων και ιδιωτικών κατασκευαστικών έργων, η συμμετοχή σε δημόσια έργα και ο εκσυγχρονισμός του παραγωγικού δυναμικού του κλάδου θα απαιτήσουν αυξημένους πόρους χρηματοδότησης από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τόσο σε κεφάλαια κίνησης όσο και σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δανειακά κεφάλαια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός των επιχειρήσεων του τομέα την περίοδο 2023-2026 θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 972 εκατ. έως 1,77 δισ. ευρώ. Το αρχείο της έρευνας: https://iobe.gr/docs/research/RES_05_F_27032024_REP.pdf και ΙΟΒΕ Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές των Κατασκευών RES_05_F_27032024_REP.pdf Το αρχείο της παρουσίασης: https://iobe.gr/docs/research/RES_05_F_27032024_PRE.pdf

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής (C3S) του Ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus τα οποία ανέλυσε η επιστημονική ομάδα του meteo.gr/Ε.Α.Α, ο χειμώνας του 2023-2024 ήταν ο θερμότερος στα χρονικά των καταγραφών για την Ελλάδα. Ο χειμώνας του 2023-2024 (Δεκέμβριος 2023, Ιανουάριος και Φεβρουάριος 2024) στην Ελλάδα, χαρακτηρίστηκε από μεγάλα διαστήματα με υψηλές τιμές θερμοκρασίας, ξεπερνώντας κατά πολύ τις κανονικές για την εποχή θερμοκρασίες. Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται η μέση μέγιστη θερμοκρασία για την περίοδο του χειμώνα από το 1960 μέχρι το 2024 στο σύνολο της Ελλάδας. Ο χειμώνας του 2023-2024 καταγράφεται ως ο θερμότερος στα χρονικά για την Ελλάδα, ξεπερνώντας τον χειμώνα του 2015-2016. Πολύ σημαντικό γεγονός είναι πως τα τελευταία 10 χρόνια έχουν καταγραφεί οι 6 θερμότεροι χειμώνες όλων των εποχών. Η μέση μέγιστη θερμοκρασία στην Ελλάδα από το 1960 μέχρι και το 2024 για την περίοδο του χειμώνα παρουσιάζει άνοδο κατά 1.8 °C. Εικόνα 1. Μέση μέγιστη θερμοκρασία για την περίοδο του χειμώνα (Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος) στην Ελλάδα από το 1960 μέχρι και το 2024. Στην Εικόνα 2 παρουσιάζεται η απόκλιση της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας από την μέση τιμή της περιόδου 1991-2020 στην Ελλάδα. Σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας η μέση μέγιστη θερμοκρασία για τον χειμώνα του 2023-2024 κυμάνθηκε κατα 2-3 °C πάνω από την μέση τιμή της περιόδου 1991-2020, στην υπόλοιπη χώρα κατά 1-2 °C, ενώ σε κανένα σημείο της Ελλάδας η απόκλιση της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας δεν έπεσε κάτω από τους +0.5 °C. Εικόνα 2. Απόκλιση της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας για τον χειμώνα 2023-2024 από τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020 στην Ελλάδα.

Σε πέντε θαλάσσιες περιοχές πρόκειται να αναπτυχθούν τα πρώτα υπεράκτια αιολικά πάρκα της χώρας. Σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από το προκαταρκτικό Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2025 -2034 του ΑΔΜΗΕ που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, τον Ιανουάριο η Επιτροπή Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων ΥΑΠ υπέβαλε πρόταση για τη δέσμευση ηλεκτρικού χώρου 2 GW, ο οποίος θα επιμεριστεί σε 5 περιοχές και συγκεκριμένα σε Θράκη, Κρήτη, Κυκλάδες, Αττική και Δωδεκάνησα Ειδικότερα, έχουν προβλεφθεί πιλοτικά έργα 600 MW σε Έβρο και Σαμοθράκη, ακόμα 600 MW στην Κρήτη, για τις Κυκλάδες και συγκεκριμένα στα νησιά Σύρο, Πάρο και Νάξο δρομολογούνται έργα 250 MW, σε νησιά των Κυκλάδων κοντά στην Αττική καθώς και στον Νότιο Ευβοϊκό θα γίνουν έργα 200 MW και στα Δωδεκάνησα έργα 350 MW. Σε δεύτερο στάδιο, θα ακολουθήσει μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης των απαιτούμενων Έργων Διασύνδεσης Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ και θα την υποβάλει προς έγκριση στη ΡΑΑΕΥ, θα κάνει εκτίμηση του προϋπολογιζόμενου κόστους ανάπτυξης των δικτύων αυτών, το οποίο θα επιβαρύνει τον ΑΔΜΗΕ και θα ανακτάται από αυτόν μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Συστήματος. Έπειτα από σχετικό αίτημα της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥΕΠ), ο ΑΔΜΗΕ αναμένεται να εκδώσει απόφαση δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου για τη σύνδεση με το σύστημα της εκτιμώμενης ισχύος των έργων που αντιστοιχεί στις Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ) και οι οποίες θα εγκριθούν με προεδρικό διάταγμα. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, η επέκταση του Διασυνδεδεμένου Συστήματος Μεταφοράς στο νησιωτικό χώρο δημιουργεί τις προϋποθέσεις και καθιστά περισσότερο εφικτή τη δυνατότητα ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων δεδομένου ότι μειώνει σημαντικά τις αποστάσεις για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την πηγή παραγωγής σε σημεία σύνδεσης του Συστήματος, καθιστώντας οικονομικοτεχνικά βιώσιμες νέες περιοχές για την ανάπτυξη υπεράκτιων έργων ΑΠΕ. Όπως επισημαίνει μάλιστα, προκύπτουν σημαντικά οικονομικά οφέλη με το συνδυασμό έργων για υπεράκτια αιολικά πάρκα σε «κοινό» διασυνδετικό δίκτυο με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα έναντι των ανεξάρτητων ακτινικών συνδέσεων, διαφαίνεται η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την ανάπτυξη στρατηγικών υποδομών στον θαλάσσιο χώρο με σκοπό τη βέλτιστη «κοινή» σύνδεση υπεράκτιων αιολικών πάρκων ή αιολικών πάρκων επί νησιών που θα ανήκουν σε διαφορετικούς παραγωγούς. Ποιά τα οφέλη από τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα Με βάση το σχεδιασμό που έχει ανακοινωθεί, η Ελλάδα δύναται να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην προώθηση νέων τεχνολογιών, να αποκτήσει εγχώρια τεχνογνωσία και να αναπτύξει την απαραίτητη εφοδιαστική αλυσίδα. Η εγκατάσταση ΥΑΠ μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση του ΑΕΠ με έως και 1,9 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο την περίοδο 2024-2050 και των εσόδων του Δημοσίου με έως και 440 εκ. ευρώ ετησίως. Για την ίδια περίοδο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ενίσχυση της απασχόλησης, στηρίζοντας έως και 44.400 θέσεις εργασίας ετησίως. Συνολικά, η υλοποίηση των έργων αυτών υπολογίζεται να μοχλεύσει επενδύσεις πάνω από 30 δισ. ευρώ, ενώ στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχει λειτουργήσει τουλάχιστον το πρώτο έργο.

H Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece), συμμετείχε στην WindEurope 2024, ένα από τα σημαντικότερα διεθνή συνέδρια και εκθέσεις για την αιολική ενέργεια, το οποίο διεξήχθη στο Μπιλμπάο. Υπό το σύνθημα «Ο άνεμος μας, η αξία μας - Δημιουργώντας αξία για την Ευρώπη, ζώντας τις αξίες της Ευρώπης», το φετινό συνέδριο απασχόλησαν θέματα όπως η προστιθέμενη αξία της αιολικής ενέργειας για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η προστασία της φύσης, η ενεργειακή ασφάλεια, η οικονομική ανταγωνιστικότητα και οι τοπικές κοινωνίες. Μετά από αρκετά χρόνια πανδημίας, πολέμου, πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης εντός της Ευρώπης, η αισιοδοξία στον κλάδο έχει επανέλθει καθώς οι επενδύσεις σε νέα αιολικά πάρκα αυξάνονται, εγκρίνονται περισσότερες άδειες και η εφοδιαστική αλυσίδα του κλάδου αυξάνει τις πωλήσεις της και το παραγωγικό δυναμικό της. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της WindEurope, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να αναπτύξει αιολικά πάρκα της τάξεως των 29 GW ετησίως από το 2024 έως το 2030, καθιστώντας παράλληλα εφικτούς τους στόχους της για το 2030. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι πέρυσι κατασκευάστηκαν αιολικά πάρκα ισχύος 16,2 GW σε όλη την ΕΕ. Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν 15 συναντήσεις με τη συμμετοχή σημαντικών εταιρειών ανάπτυξης αιολικών έργων, αρκετές εκ των οποίων ήδη δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Τα στελέχη των ξένων εταιρειών που συμμετείχαν στις συναντήσεις, ενημερώθηκαν από τον Διευθυντή Προσέλκυσης Επενδύσεων της Enterprise Greece, Νίκο Στάμου, για τις ρυθμιστικές εξελίξεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), την προοπτική ανάπτυξης του κλάδου των αιολικών, καθώς και την ευρύτητα των επενδυτικών ευκαιριών και συνεργειών που αναπτύσσονται στον τομέα της ενέργειας, κατά το πρόσφατο διάστημα. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες από τις συμμετέχουσες εταιρείες ήδη εξετάζουν ή ακόμα και σχεδιάζουν, την περαιτέρω ανάπτυξή τους με νέα επενδυτικά σχέδια στην χώρα μας, τόσο στα υπεράκτια αιολικά και την αποθήκευση ενέργειας, όσο και στις υπηρεσίες όπως τα εξειδικευμένα Κέντρα Υποστηριξης (SSC-GBS) για την παροχή από την Ελλάδα, εξειδικευμένων υπηρεσιών από επιστήμονες όπως Ηλεκτρολόγοι-Μηχανολόγοι Μηχανικοί, Ανάπτυξης Λογισμικού, κ.α. για την υποστήριξη των ευρύτερων λειτουργιών Ενεργειακών Ομίλων.

Tην παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε η Κομισιόν, καθώς δεν ολοκλήρωσε την αναθεώρηση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας-πλαίσιο για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, όπως απαιτείται από την οδηγία για τις πλημμύρες(οδηγία 2007/60/ΕΚ). Η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα επικεντρώνεται στη διασφάλιση, από ποιοτική και ποσοτική πλευρά, της καλής κατάστασης των ευρωπαϊκών υδατικών συστημάτων, όπως των ποταμών και των λιμνών, αναφέρει η Κομισιόν. Αποσκοπεί στη μείωση και την εξάλειψη της ρύπανσης, καθώς και στη διασφάλιση της ύπαρξης επάρκειας υδάτων για την ταυτόχρονη υποστήριξη των ανθρώπινων αναγκών και της άγριας ζωής. Αποτελεί ουσιώδες μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της για το κλίμα, τη φύση και τη μείωση της ρύπανσης. Σύμφωνα με την οδηγία, κάθε έξι χρόνια τα κράτη-μέλη πρέπει να επικαιροποιούν τα οικεία σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού και να υποβάλλουν σχετικές εκθέσεις. Η συμμόρφωση με την οδηγία για τις πλημμύρες είναι ζωτικής σημασίας για την ετοιμότητα και τη διαχείριση των πλημμυρών. Σύμφωνα με την οδηγία για τις πλημμύρες, κάθε έξι χρόνια τα κράτη-μέλη πρέπει να επικαιροποιούν τα οικεία σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας και να υποβάλλουν σχετικές εκθέσεις. Τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμού και των κινδύνων πλημμύρας έχουν καίρια σημασία για την επίτευξη των στόχων και των δύο οδηγιών. Η Ελλάδα μέχρι στιγμής δεν έχει επανεξετάσει, δεν έχει εγκρίνει και δεν έχει υποβάλει κανένα από τα οικεία σχέδια διαχείρισης. Η Κομισιόν έστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2023. Ακολούθησε η αποστολή αιτιολογημένης γνώμης τον Νοέμβριο του 2023. Ωστόσο τα σχετικά σχέδια δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί. Η Κομισιόν θεωρεί ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι ελληνικές αρχές είναι ανεπαρκείς και, για τον λόγο αυτόν, παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.