Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    407 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Θεοδόσης Π. Τάσιος: Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940 – Η συμβολή του Μηχανικού

      Engineer

      Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940
      Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά κι Ελληνική τεχνογνωσία κατασκεύασαν ένα μέγιστο τεχνικό έργο
      «Ενημερωτικό Δελτίο» Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Τεύχος 2189, 4 Μαρτίου 2002
      Θ. Π. ΤΑΣΙΟΣ
      Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.
      Τώρα που προωθούνται (ή συνωθούνται) τα Μεγάλα Τεχνικά Έργα. Τώρα που τα έργα Πολιτικού Μηχανικού (μαζί με τα οικοδομικά) αναγνωρίσθηκαν ως η μεγαλύτερη Βιομηχανία της Χώρας. Τώρα που ο εθνικός κομφουζιονισμός αμβλύνεται και επιτρέπει την υπέρβαση της φαρισαϊκής εξίσωσης «εργολάβος ίσον απατεών». Τώρα είναι (επιτέλους) καιρός ν’ αναμνησθούμε ότι Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά, Ελληνική διευθυντική οργάνωση κι Ελληνική τεχνογνωσία, κατασκεύασαν (πριν από 65 χρόνια) ένα μέγιστο τεχνικό έργο: Την οχύρωση των Βορείων Συνόρων της Χώρας, κατασκευασμένη απ’ τον Ελληνικό Στρατό κι απ’ τους Έλληνες Μηχανικούς. Στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας – Βουλγαρίας, κατασκευάσθηκαν 21 Οχυρά (μεταξύ των οποίων η Παπαδοπούλα, το Ιστίμπεη, το Αρπαλούκι, το Ρούπελ, το Περιθώρι, το Πυραμιδοειδές κ.ά.). Το καθένα-τους ήταν ένα περίκλειστο έργο ικανό να αμυνθεί προς κάθε κατεύθυνση, με επιφανειακά έργα βολής (πυροβόλων, όλμων, βομβιδοβόλων, πολυβόλων κλπ.) και με ποικίλα άλλα υπόγεια έργα εγκαταστάσεων υποστήριξης (διοικητήριο, θάλαμοι, διαβιβάσεις, μαγειρεία, αποθήκες κάθε είδους, δεξαμενές, νοσοκομείο, συστήματα αερισμού και φωτισμού, αποχετεύσεις κλπ.). Ανάμεσα σε κάθε Οχυρό προς τα γειτονικά-του και προς τη μεθόριο, είχαν κατασκευασθεί έργα εκστρατείας και θέσεις μάχης για την επιβράδυνση του εχθρού, μαζί με ισχυρά αντιαρματικά κωλύματα, οδικό δίκτυο κλπ. Ιδού πρώτα μια συνοπτική παρουσίαση του Έργου:
      * Περίοδος 1937-1940
      * Δαπάνη 1,5 δισεκατομμύριο τοτινές δραχμές (η σημερινή ισοδυναμία των οποίων μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 20 τρισεκατομμύρια δραχμές, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίον θα βρεθεί η αντιστοιχία).
      * Σύνολο ημερομισθίων 3.000.000
      * Μήκος υπογείων στοών 24.000 μ.
      * Μήκος υπογείων καταφυγίων 13.000 μ.
      * Υπόγειες και επιφανειακές εκσκαφές 900.000 κυβ. μ.
      * Τσιμέντο (ειδικό 500 χγ/εκ2, και κοινό) 66.000 τόνοι
      * Σκυροδέματα (οπλισμένα και άοπλα) 180.000 κυβ. μ.
      * Σιδηροπλισμός 12.000 τόνοι
      * Σωλήνες αερισμού 17.000 μ.
      * Σωλήνες ύδρευσης 75.000 μ.
      * Σωλήνες αποχέτευσης 24.000 μ.
      Κάθε σύγκριση με τον υπόγειο σιδηρόδρομο των Αθηνών ή μ’ οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο τεχνικό έργο, κάνει τον θαυμασμό-μας να μεγαλώνει για το επίτευγμα εκείνο – ιδίως αν ληφθεί υπόψη η διασπορά του έργου σε δυσπροσπέλαστα βουνά, οι δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες (και το κράτος δυσάρεστων πολιτικών συνθηκών). Κι όμως, το δημόσιο αυτό Έργο πραγματοποιήθηκε φτηνά, σωστά και γρήγορα!
      Τι είχαν παραπάνω εκείνοι οι πατεράδες κι οι παππούδες-μας, που δεν το ‘χουμε εμείς; Άντε, ντε… Μερικοί κακεντρεχείς, λένε ότι είχαν λίγο μεγαλύτερη δόση από κείνη την ιδιότητα η οποία (λόγω εντόπιας ανεπάρκειας;) βαφτίζεται με τον αρβανίτικο όρο «μπέσα». Κι είχαν βέβαια κι έναν μάνατζερ που λεγόταν Ελληνικός Στρατός – μια αναγνώριση η οποία δεν ακούγεται όσο συχνά οφείλεται.
      Όσο για την στρατηγική αποδοτικότητα του Έργου, φαντασθήτε την προοπτική πλαισίωσής-του με τον κύριο όγκο του Στρατού Εκστρατείας, για την αντιμετώπιση του βαλκανικού αντιπάλου, κατά του οποίου προοριζόταν το Έργο. Αντ’ αυτού, η οχύρωση των Βορείων Συνόρων πλαισιώθηκε μόνον με τα ανεπαρκέστατα υπόλοιπα του Ελληνοϊταλικού μετώπου. Παρά ταύτα, αν εξαιρέσετε τα δύο άκρα της Γραμμής των οχυρών (το μεθοριακό Μπέλες και τον Εχίνο/Νυμφαία μετά την εκκένωση της Δυτικής Θράκης), οι Γερμανοί δεν παρεβίασαν πουθενά το φράγμα της οχυρωμένης Γραμμής Μπέλες-Νέστος.Ούτε οι βομβαρδισμοί του πολυάριθμου γερμανικού πυροβολικού, ούτε οι βολές με όπλα ευθυτενούς τροχιάς κατάφεραν τίποτα το ουσιώδες. Κι οι φρουρές των οχυρών αυτών μπόρεσαν κατ’ επανάληψη να βγουν στην επιφάνεια, και να εκκαθαρίσουν τα Γερμανικά τμήματα που είχαν «επικαθήσει» στον χώρο τους. Όταν μετά την συνθηκολόγηση, ο υποστράτηγος Schneider (επικεφαλής Γερμανικής Επιτροπής μελέτης της οχύρωσης) θα περπατήσει επί έναν μήνα τη Γραμμή, θα γράψει ότι τα οχυρά αυτά είχαν επιτύχει το βέλτιστο σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη ανάλογη οχυρωματική Γραμμή στην Ευρώπη. Και θα ζητήσει απ’ τον καθηγητή της Γεωλογίας Μητσόπουλον, ερμηνεία της μεγάλης αντοχής του σκυροδέματος των έργων…
      Το Έργο μελετήθηκε εξ ολοκλήρου από το Μηχανικό του Ελληνικού Στρατού, αφού βεβαίως ο γενικός σχεδιασμός από τακτική άποψη είχε γίνει απ’ το Πεζικό και το Πυροβολικό. Δεν είναι μέσα στους σκοπούς αυτού του Σημειώματος να περιγράψει τις άλλες εκείνες «μάχες», τις διανοητικές, οι οποίες δόθηκαν για τη σύλληψη, την τεκμηρίωση, τον υπολογισμό, τη σχεδίαση και την προδιαγραφή του όλου εγχειρήματος. (Ας θυμηθούμε και το ανάλογο του Αρχιμήδους με τους γερανούς-του, στην άμυνα των Συρακουσών). Αλλά είναι ευχάριστο καθήκον να σημειώσουμε εδώ και τον ρόλο του Εθν. Μ.Πολυτεχνείου σ’αυτήν την προσπάθεια, ιδίως όσον αφορά την όπλιση, τη σύνθεση και τον έλεγχο Ποιότητας του σκυροδέματος του Έργου. Ο πρώτος Καθηγητής του Ωπλισμένου Σκυροδέματος στο Πολυτεχνείο, ο αείμνηστος Περικλής Παρασκευόπουλος, ήταν ένας από τους κυριότερους συνεργάτες αυτής της προσπάθειας. Η επίπονη και δυσχερέστατη κατασκευή του όλου Έργου έγινε υπό την έμπνευση, οργάνωση και συστηματική επίβλεψη του Στρατού. Ο κάθε «Αξιωματικός Έργου» επιλεγόταν με μεγάλη φροντίδα – και ήταν μια προσωπικότητα εκείνη την εποχή: Οι τεχνικές του γνώσεις, οι διευ­θυντικές και οικονομολογικές του ικανότητες, (αλλά κυρίως μια δυ­σεύρετη εμμονή στο καθήκον), ήσαν απ’ τα ουσιώδη εκείνα χαρακτη­ριστικά τα οποία όποιος Μηχανικός τα διαθέτει σήμερα γίνεται ζά­πλουτος.
      Ευτύχησα να έχω συνεργασθεί πολύ αργότερα, ή να έχω υπηρετήσει σε μονάδες Μηχανικού με μερικούς απ’ αυτούς (Στ. Ψαραδέλλης, Αχ. Παυλίδης, Κωνστ. Καλευράς) και ξέρω κι από πρώτο χέρι σε τι πολύτι­μα στελέχη αναφέρομαι. Αλλά, βλέπετε η Ιστορία δεν επαινεί τις προ­σωπικότητες του Στρατού – απλώς διασώζει τα ονόματα μόνον των κνώδαλων που γίνονται κινηματίες.
      Το Έργο ήταν ένα περίπλοκο άθροισμα ποικίλων έργων: Οδοποιία, Σήραγγες (οχυρά, διάδρομοι, υπνωτήρια, διαβιβάσεις, νοσοκομεία, αποθήκες, δεξαμενές), Ύδρευση/Αποχέτευση, Αερισμός, Φωτι­σμός, Τάφροι και χαρακώματα. Ο Στρατός (το «Φρούριο Θεσσαλονί­κης», όπως ονομάστηκε η ειδική Μονάδα) μελέτησε τις ανάγκες σε ειδικευμένο προσωπικό για το όλο εγχείρημα, προώθησε τα κατάλ­ληλα στελέχη αξιωματικών του Μηχανικού (εν ενεργεία ή αποστρά­των) και ιδιωτών Πολιτικών Μηχανικών και ανεζήτησε τους κατάλ­ληλους Εργολάβους για την Κατασκευή. (Σπανιότατα ακολούθησε το σύστημα δι’ αυτεπιστασίας, παρ’ όλο που είχε τη δυνατότητα αυ­τή). Οι διαγωνισμοί άρχισαν απ’ το 1936 και συνεχίζονταν σταδιακά και μετά το 1939 – μέχρι και μετά την κήρυξη του πολέμου. Όπως ή­ταν φυσικό, η έλλειψη πείρας στην αρχή δημιούργησε προβλήματα: Ποιο τιμολόγιο και ποιες προδιαγραφές θα μπορούσαν να περιγρά­ψουν τις απίστευτες και δυσπρόβλεπτες συνθήκες τέτοιων έργων… Και βρέθηκαν θερμόαιμοι υπηρεσιακοί παράγοντες (1936), οι οποίοι πρότειναν την έκπτωση των «δυστροπούντων» εργολάβων. Το σοφό «Φρούριο Θεσσαλονίκης» όμως, είχε άλλη γνώμη, και έδωσε ε­ντολή «να βελτιωθούν κατά το δυνατόν τα κονδύλια εκείνα τα οποία εζημίωναν ίσως τους εργολάβους, λόγω των συνθηκών πραγματο­ποιήσεως των κατασκευών». Ας παίρνομε μαθήματα εμείς οι νεότε­ροι: Άλλο προστασία του δημοσίου συμφέροντος, κι άλλο ευθυνο-λαγνεία… Οι φοβεροί εκείνοι Εργολάβοι δε, όταν στέρεψε το δημό­σιο χρήμα (1938-39), δέχθηκαν (άκουσον-άκουσον) να εργάζονται επί πιστώσει – να πληρωθούν δηλαδή την επόμενη χρονιά! Τέτοια ή­ταν η «μπέσα» της γενιάς εκείνης. Η έρευνα για την εξακρίβωση των ονομάτων των ωραίων εκείνων Ελλήνων Τεχνικών, θα ολοκληρωθεί σύντομα. Ο Στρατός προμήθευε στους εργολάβους όλα τα βασικά υλικά (τσιμέ­ντο, σίδερο, ελάσματα, πασσάλους, παραπήγματα, μηχανήματα για ε­γκατάσταση – αλλά και ειδικό εξοπλισμό για την κατασκευή, όπως δονητές σκυροδέματος). Ήταν δε ευρύτερη η ευφυΐα εκείνου του εργοδότη-μάνατζερ που ήταν ο Στρατός:
      Τα τιμολόγια ήσαν κρυστάλλινα (για παράδειγμα, επιμετρούσαν και
      τις πάπιες/έδρανα των σιδηροπλισμών). Η κοινωνική αντίληψη για τους εργαζόμενους ήταν μπροστά απ’ την
      εποχή (π.χ. σε περιπτώσεις κακοκαιρίας, ο Στρατός πλήρωνε μέχρι 12
      μισά μεροκάματα κατά μήνα, κατευθείαν στο προσωπικό των εργολάβων). Ο διοικητής της φρουράς του Οχυρού δεν είχε την παραμικρή δικαιοδοσία πάνω στο εργαζόμενο προσωπικό (ιδιώτες ή στρατιωτικούς).  
      Ας έρθομε τώρα σε μερικά ειδικότερα τεχνικά ζητήματα. Και πρώτα η
      τεχνολογία του σκυροδέματος: Η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία παρήγαγε τότε ένα ειδικό για την περίσταση τσιμέντο υψηλής αντοχής
      (500-625 χγ/εκ2, με τους τότε κανονισμούς), το οποίο χρησιμοποιούνταν σε αναλογία 400 χγ/μ3– αλλ’ έφθανε και μέχρι διπλασιασμού
      στην πάνω στρώση της πλάκας οροφής των οχυρών. Η σοφή τεχνική
      προδιαγραφή τόνιζε μεν τη σημασία του χαμηλού λόγου «νερό: τσιμέντο» (απαιτούσε, όπου ήταν δυνατόν, ω=0,45!), αλλ’ απαγόρευε τα
      στεγνά σκυροδέματα, δίνοντας τιμέςslump ίσες με 6 cm για το σώμα
      και 3 cm για την επιφάνεια των έργων. Η χρήση των αναμικτήρων σκυροδέματος έγινε υποχρεωτική απ’ το 1937, μετά δε και από σχετικά μεγάλης κλίμακας πειράματα με τη συ­νεργασία του ΕΜΠ, η Υπηρεσία προέκρινε και προμήθευσε δονητές μάζας σκυροδέματος – αεροκίνητους, παρακαλώ, (εκλογή ορθότατη δια το υψίσυχνο του φάσματος των). Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτο­θαυμάσει σ’ αυτά τα εργοτάξια, τον καιρό που οι άλλες (εκτός Οχύρω­σης) κατασκευές στην Ελλάδα δεν ήσαν ακόμη τόσο αναπτυγμένες. λ.χ., η Υπηρεσία προέβλεπε ότι πολλοί οπλισμοί θα έπρεπε να τοπο­θετούνται κατά περιοχές, μετά τη σκυροδέτηση ορισμένου πάχους του στοιχείου. Ή, τα αποτελέσματα αντοχής διασταυρώνονταν και με δοκίμια που στέλνονταν στο ΕΜΠ. Ή, η συντήρηση του σκυροδέματος κρατούσε 15 ημέρες – φάρμακο άριστο υπέρ της ανθεκτικότητας σε διάρκεια.
      Όλα τούτα, συνεχίζουν να είναι μαθήματα για μερικούς από μας, μέχρι σήμερα. Το ίδιο κι η ρητή υποχρέωση του Αξιωματικού του Έργου: την προτεραία της σκυροδέτησης, να βεβαιώνει ότι έχει οργανωθεί πλή­ρως η εργασία κ.λπ. κ.λπ., ελέγχοντας λεπτομερώς έξι συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για να δοθεί η άδεια να προχωρήσει ο Εργολάβος. Κι ο Κανονισμός έλεγε ότι ο Αξιωματικός Έργων «τυγχάνει προσωπικώς υπεύθυνος» – και το εννοούσε!
      Πως να μην πετύχουν αντοχές 300 και 400 χγ/εκ2, όταν η υπόλοιπη πιάτσα αγκομαχούσε για το Β120. Μια άλλη σπουδαία απόφαση (από­τοκος μακράς Eλληνικής εμπειρίας) ήταν η προσθήκη 50 χγ/μ3 λεπτής θηραϊκής γης στα 250 χγ/μ3 κοινού τσιμέντου (στον αναμικτήρα – όχι στο εργοστάσιο) σε όλες τις επενδύσεις των τόξων των σηράγγων. Τέσσερις χιλιάδες τόνοι θηραϊκής γης θα μπούνε έτσι στην Οχύρωση. Είκοσι χρόνια αργότερα, ένας νεαρός Μηχανικός (ο Στέλιος Ναουμίδης του ΓΕΝ), θα κάνει το ίδιο στις σήραγγες/δεξαμενές του Ναυτικού, με λαμπρά αποτελέσματα αντλησιμότητας και στεγανότητας σκυροδέματος. Τέλος, η συμπεριφορά οπλισμένου σκυροδέματος υποκείμενου σε ε­κρήξεις, αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα απ’ τα πιο αμφιλεγόμενα α­ντικείμενα της Δυναμικής. Πριν από 62 χρόνια, Επιτροπή του ΕΜΠ (υπό τον Πρύτανη Ν. Κιτσίκη, με τους Π. Παρασκευόπουλο και Α. Ρουσόπουλον) αναλύει το πρόβλημα κατά εντυπωσιακά ορθολογικό τρόπο και, αφού περιγράψει τον τριμερή μηχανισμό αυτής της συμπεριφο­ράς, καταλήγει στον βέλτιστο τρόπο όπλισης της μάζας του σκυροδέ­ματος (πάχη 1,00 έως 2,00 μέτρα ενίοτε), που είναι και ο οικονομικό­τερος.
      Η σύνταξη αυτού εδώ του Σημειώματος έγινε εφικτή χάρις στην παραχώρηση μερικών διαβαθμισμένων ιστορικών στοιχείων απ’ τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (Στρατηγός κ. Ι.Δ. Κακουδάκης) μετά από σχετική έγκριση του ΓΕΣ και τη φιλική συνεργασία με τον Στρατηγό κ. Μπάκα και τον Ταξίαρχο κ. Κρασανάκη, του Μηχανικού. Μαζί με τις θερμές ευχαριστίες μου για την παραχώρηση αυτού του υλικού, ήθελα να προσθέσω και τις οφειλόμενες προς το ΓΕΣ ευχαριστίες για τις μελλοντικές
      διευκολύνσεις προς τους Έλληνες Μηχανικούς να επισκεφθούν τμήματα του Έργου, στο πλαίσιο αρμοδίως οργανουμένων τεχνικών εκ­
      δηλώσεων. Ήταν ίσως καιρός να αναιρέσωμε την ενδημούσα αμνησία μας…
      Περισσότερα...

      1831 • 0

    2. Αρθρογραφία

      Τι αποκαλύπτει για την Παναγία των Παρισίων ο αρχιτέκτονας πίσω από το τιτάνιο έργο της αναστήλωσής της

      GTnews

      Ως επικεφαλής αρχιτέκτονας των ιστορικών μνημείων της Γαλλίας, o Φιλίπ Βιλνέβ είχε αρχίσει να επιβλέπει τα έργα για τη συντήρηση του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων από το 2013. Στις 15 Απριλίου του 2019 βρισκόταν στη Λα Ροσέλ, μια πόλη-λιμάνι στη δυτική ακτή της Γαλλίας, όταν η καταστροφική φωτιά ξέσπασε στο ιστορικό κτίριο και πιο δημοφιλές μνημείο του Ιλ ντε λα Σιτέ.

      Επέστρεψε εσπευσμένα στην πρωτεύουσα και έγινε ένα με τους πυροσβέστες που προσπαθούσαν να σταματήσουν τις φλόγες που το κατασπάραζαν. Από τότε νιώθει ένα σφίξιμο στο στήθος του, αφού για τον Γάλλο αρχιτέκτονα η Παναγία των Παρισίων είναι ένα κομμάτι του εαυτού του. Και αντιμετωπίζει το έργο της αποκατάστασης και αναστήλωσης του οποίου ηγείται ως μια εργασία που στην ουσία προστατεύει την ταυτότητα όλης της Γαλλίας.

      Gala: Η αναστήλωση της Παναγίας των Παρισίων μοιάζει με ένα έργο ιερό, μεταφορικά και κυριολεκτικά...

      Φιλίπ Βιλνέβ: Ναι, υπάρχουν έντονοι συμβολισμοί σε όλο αυτό με τον σταυρό του καθεδρικού ναού. Το σημαντικό είναι ότι με τις εργασίες που έχουμε πραγματοποιήσει το κτίσμα ξαναβρίσκει τον όγκο του. Ο ναός έχει μεταμορφωθεί και στο εσωτερικό, αφού όλα ξαναφτιάχτηκαν από την αρχή.
       


      G.: Πότε θα ολοκληρωθούν οι εργασίες;

      Φ.Β.: Το εργοτάξιο θα κλείσει τις 8 Δεκεμβρίου του 2024. Είναι μια συμβολική ημερομηνία, γιατί τότε γιορτάζουμε το θαύμα της σύλληψης της Παρθένου Μαρίας (σ.σ.: «Immaculation de La Vierge», κάτι σαν τον Ευαγγελισμό για την Καθολική Εκκλησία).

      G.: Δεχτήκατε πιέσεις να ολοκληρώσετε το έργο πιο νωρίς εν όψει της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων τον Ιούλιο;

      Φ.Β.: Όχι, κάθε άλλο. Έχω δήλωση ακόμα και από τον πρόεδρο Μακρόν ότι οι Αγώνες στο Παρίσι δεν συνδέονται με την αναστήλωση της Νοτρ Νταμ.

       
      AFP/visualhellas.gr, Unsplash

      G.: Υπάρχει και για τη Γαλλία κάποιος συμβολισμός πίσω από την αναστήλωση του πιο εμβληματικού ναού της πρωτεύουσας;

      Φ.Β.: Μετά την πυρκαγιά, δεδομένων των αντιδράσεων του κόσμου, διαπιστώσαμε ότι αυτός είναι ο καθεδρικός ναός ολόκληρης της Γαλλίας, αφού έπαιζε πάντα έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ιστορία της χώρας. Επί μοναρχίας, ο Λουδοβίκος ΙΓ’, διακηρύσσοντας τον όρκο ως θεμελιώδη νόμο του βασιλείου που καταγράφηκε από το Κοινοβούλιο των Παρισίων, ανέλαβε να διασφαλίσει τη συνέχειά του στο πέρασμα των αιώνων, ιδίως με την τοποθέτηση ενός νέου ιερού βωμού αφιερωμένου στην Παναγία, που απεικονίζεται να κρατά στην αγκαλιά της το σώμα του Υιού της μετά τη Σταύρωση. Στις 18 Αυγούστου του 1572, ο μελλοντικός βασιλιάς Ερρίκος Δ’ παντρεύτηκε εκεί τη Μαργαρίτα ντε Βαλουά, βασίλισσα Μαργκό.
       
      Ο Φιλίπ Βιλνέβ έχει δεσμευτεί να επαναφέρει την Παναγία των Παρισίων στην κατάσταση όπου ήταν πριν από την καταστροφική πυρκαγιά, χωρίς την παραμικρή αλλοίωση ή αισθητική παρέμβαση

      Εκεί έγινε η στέψη του Ναπολέοντα Α’ το 1804, εκεί πήγε ο στρατηγός Ντε Γκολ για να γιορτάσει την απελευθέρωση του Παρισιού το 1944. Στην Παναγία των Παρισίων έγιναν επίσης οι κηδείες των Σαρλ Ντε Γκολ και Ζορζ Πομπιντού. Στον ίδιο ναό έγινε η τελετή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης στο Stade de France. Είναι ένα μέρος-σημείο αναφοράς για τον γαλλικό λαό. Όταν κάηκε, οι Γάλλοι είδαν να καίγεται η ίδια τους η ταυτότητα. Ταυτόχρονα, υπήρχαν αντιδράσεις σε όλο τον πλανήτη, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, από την Ινδία μέχρι τη Βραζιλία. Πρόκειται άλλωστε για ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς προστατευόμενο από την UNESCO. Γι’ αυτό και δεχτήκαμε τεράστια οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό για την αναστήλωσή του. Χρησιμοποιήσαμε γαλλικά υλικά με διεθνή οικονομική βοήθεια. Ο ναός είναι ένα αρχέτυπο της γοτθικής αρχιτεκτονικής, η οποία ξεκίνησε από έναν άλλον καθεδρικό ναό στο Σαν-Ντενί. Παρά τις σφιχτές προθεσμίες, δεν μπορούμε να κάνουμε προχειρότητες.

      G.: Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζεται ως η «Μόνα Λίζα της αρχιτεκτονικής»;

      Φ.Β.: Οταν χτίστηκε, η Παναγία των Παρισίων σηματοδότησε ένα σημαντικό ορόσημο στην τελειοποίηση της γοτθικής αρχιτεκτονικής στη Γαλλία αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Εκείνη την εποχή (σ.σ.: πρωτολειτούργησε το 1345), οι διαστάσεις του το καθιστούσαν το μεγαλύτερο θρησκευτικό κτίριο στον χριστιανικό κόσμο. Φυσικά, ξεπεράστηκε από τους καθεδρικούς ναούς που ακολούθησαν, αλλά παραμένει το απόλυτο αριστούργημα. Στην πραγματικότητα, η πυρκαγιά ανέδειξε τον ναό ως ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας. Οπως η Μόνα Λίζα, δεν επιτρέπεται να υποστεί την παραμικρή αλλοίωση από τις διαδοχικές και αναγκαίες αποκαταστάσεις.

       


      G.: Οπότε τι ακριβώς κάνετε;

      Φ.Β.: Δεν έχω πάρει καμία πρωτοβουλία ως προς τον εκσυγχρονισμό στοιχείων της αισθητικής του ναού, αφού έχουμε δεσμευτεί να τον επαναφέρουμε στην κατάσταση που ήταν προτού καταστραφεί. Ολα τα ίχνη της πυρκαγιάς πρέπει να εξαφανιστούν και οι εργασίες απαιτούν τους καλύτερους τεχνίτες που θα ξαναδώσουν στην Παναγία των Παρισίων την παλιά της αίγλη.
       

      Το κάστρο του Σαμπόρ είναι ένα ακόμα ιστορικό γαλλικό κτίριο που ανέλαβε να συντηρήσει ο Βιλνέβ

      G.: Δηλώσατε στη «Wall Street Journal» ότι αισθάνεστε «ένοχος» για την πυρκαγιά, χωρίς φυσικά να είστε ο υπεύθυνος. Θα μπορούσατε να εξηγήσετε γιατί ακριβώς αισθάνεστε έτσι;

      Φ.Β.: Προφανώς και δεν είχα καμία σχέση με την πυρκαγιά. Αλλά αυτό το τραύμα που βίωσα ως αρχιτέκτονας της Παναγίας των Παρισίων θα παραμείνει για πάντα χαραγμένο στην καρδιά και το μυαλό μου. Μπροστά στις ανεπανόρθωτες απώλειες που προέκυψαν από την πυρκαγιά (ο σκελετός του κτίσματος του 13ου αιώνα, το αριστουργηματικό καμπαναριό του Εζέν Βιολέ-λε-Ντικ, οι κατεστραμμένοι θόλοι), δεν μπορούσα παρά να νιώσω απελπισία. Ομως η απόφαση να επανέλθει ό,τι καταστράφηκε στην αρχική του κατάσταση σημαίνει ότι σήμερα μπορούμε να ανακαλύψουμε ξανά τη Νοτρ Νταμ που χάθηκε.
       
      Nicolas Aristidou

      G.: Πώς αισθάνεστε ως αρχιτέκτονας για τη μετατροπή ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, όπως η Βασιλική της Αγίας Σοφίας, σε τζαμί;

      Φ.Β.: Η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε μουσείο από τον Μουσταφά Κεμάλ στο πλαίσιο μιας πολιτικής για τη μετατροπή, κατά το γαλλικό πρότυπο, ενός θρησκευτικού μνημείου σε κοσμικό. Δεν είναι η θέση μου τέτοια ώστε να κρίνω τα υπέρ ή τα κατά αυτής της επιλογής. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι στη Γαλλία, μετά τον νόμο του 1905 που διαχώρισε την Εκκλησία από το κράτος, οι καθεδρικοί ναοί έγιναν ιδιοκτησία του κράτους με μισθωτές τους καθολικούς κληρικούς, οπότε δεν θα μπορούσε ποτέ να τεθεί θέμα μετατροπής της Παναγίας των Παρισίων σε μουσείο.
       


      G.: Γιατί ως αρχιτέκτονας επιλέξατε να εργάζεστε σε ιστορικά μνημεία;

      Φ.Β.: Πάντα ήθελα να γίνω αρχιτέκτονας, από τότε που ήμουν 5 ετών. Ανακάλυψα τον Βιολέ-λε-Ντικ όταν ήμουν 16 ετών, σε μια έκθεση αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τον θάνατό του. Τότε ήταν που ανακάλυψα την ειδικότητά μου, αυτή του αρχιτέκτονα ιστορικών μνημείων. Έκτοτε, έκανα ό,τι μπορούσα για να πραγματοποιήσω αυτό το όνειρο. Τα κατάφερα το 1997. Ονειρευόμουν, χωρίς να το πιστέψω ούτε στιγμή, ότι ίσως μια μέρα θα γινόμουν ο αρχιτέκτονας της Παναγίας των Παρισίων. Αυτό το θαύμα συνέβη το 2013. Μετατράπηκε όμως σε εφιάλτη το βράδυ της 15ης Απριλίου του 2019. Από τότε, εργάζομαι καθημερινά για την ανακατασκευή της Παναγίας των Παρισίων, η οποία μια μέρα θα είναι και δική μου.
      Περισσότερα...

      954 • 0

    3. Αρθρογραφία

      Αποκλειστικά ψηφιακά πλέον οι υπηρεσίες από το ΤΕΚΑ

      GTnews

      Στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης, οι υπηρεσίες σχεδιάζονται και υλοποιούνται με σύγχρονους και ευέλικτους τρόπους για την εξυπηρέτηση των πολιτών.
      Αξιοποιώντας τις ψηφιακές δυνατότητες που έχουν αναπτυχθεί στο δημόσιο τομέα, στο ΤΕΚΑ παρέχονται νέοι τρόποι ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης διαδικασιών και συναλλαγών για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα.
      Η εισαγωγή αυτών των ψηφιακών υπηρεσιών στο ΤΕΚΑ αποσκοπεί στη βελτίωση της εξυπηρέτησης και της εμπειρίας των πολιτών, καθιστώντας τις διαδικασίες πιο αποτελεσματικές και ευέλικτες.
      Στο πλαίσιο αυτό, στην έδρα του Ταμείου, δεν πραγματοποιούνται συναλλαγές με το κοινό και όλες οι υπηρεσίες προσφέρονται αποκλειστικά ψηφιακά. Ειδικότερα, με γνώμονα την εξοικονόμηση χρόνου και την απλοποίηση των διαδικασιών, η υποβολή της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) ΤΕΚΑ πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας «Ηλεκτρονική υποβολή ΑΠΔ ΤΕΚΑ». Αυτό ισχύει για όλες τις κανονικές και συμπληρωματικές δηλώσεις όλων των μισθολογικών περιόδων, καθώς και για τις εκπρόθεσμες υποβολές, ενώ η δυνατότητα υποβολής ΑΠΔ με μαγνητικό ή ψηφιακό μέσο στο αρμόδιο υποκατάστημα e-ΕΦΚΑ ισχύει μόνο για τις ΑΠΔ e-ΕΦΚΑ.
      Για οποιαδήποτε ερώτηση, οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με τους εκπαιδευμένους εκπροσώπους του ΤΕΚΑ στο τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πολιτών για ασφαλιστικά, εργασιακά και κοινωνικά θέματα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στον αριθμό 1555. Επιπλέον, τα στελέχη του Ταμείου είναι πάντα διαθέσιμα για την επίλυση οποιοδήποτε εξειδικευμένου ζητήματος, προσφέροντας πλήρη υποστήριξη στους πολίτες.
      Περισσότερα...

      682 • 0

    4. Αρθρογραφία

      Πολεοδομικά σχέδια και δασική νομοθεσία

      Engineer

      To 1975, ο συνταγματικός νομοθέτης ενέταξε στο Σύνταγμα το άρθρο 24, το οποίο εισήγαγε δύο καινοτόμα για την εποχή τους στοιχεία: Πρώτον, αναγνώρισε το δικαίωμα των πολιτών να ζουν σε ένα ποιοτικό περιβάλλον, καθιστώντας έτσι την περιβαλλοντική πολιτική και επισήμως μια δημόσια πολιτική· και δεύτερον, υπήγαγε τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό στην αρμοδιότητα του κράτους, αναγορεύοντας έτσι και την πολεοδομική πολιτική σε δημόσια πολιτική.
      Θα περίμενε κανείς ύστερα από τόσα χρόνια να υπάρχει ένα κώδικας περιβάλλοντος, ένα κώδικας πολεοδομίας, ένας δασικός κώδικας. Ωστόσο, όχι απλώς δεν υπάρχουν, αλλά ούτε καν έχει τεθεί από τις κατά καιρούς αρμόδιες πολιτικές και διοικητικές ηγεσίες ως προτεραιότητα, ως στόχος.
      Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο κοινός νομοθέτης με το άρθρο 3 παρ. 6 (περ. ε) του ν. 998/1979 είχε ορίσει τις περιοχές εκείνες στις οποίες λόγω του οικιστικού χαρακτήρα τους δεν εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία – δεν χαρακτηρίζονται δηλαδή δασικές. Στην πορεία των χρόνων που ακολούθησαν ο κατάλογος των περιοχών αυτών διευρυνόταν με αποσπασματικό τρόπο, μεταξύ άλλων και λόγω του ότι η επέκταση των οικισμών ή και διάσπαρτων οικημάτων ελάμβανε χώρα σε περιοχές που είχαν δασικό χαρακτήρα. Τις περιπτώσεις αυτές σήμερα απαριθμεί αναλυτικά το ίδιο άρθρο (περ. ζ, παρ. 6).
      Χαρακτηριστικότερη όλων, πάντως, είναι η διάταξη του άρθρου 154 παρ. 1 του 4389/2016 (εντάχθηκε στο λεγόμενο τρίτο μνημόνιο), που διεύρυνε ακόμη περισσότερο τον κατάλογο εξαιρώντας από τη δασική νομοθεσία εκτάσεις που οικοδομήθηκαν με την έκδοση σχετικής οικοδομικής άδειας μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011. Η βασική λογική εν προκειμένω είναι ότι σε οικισμούς, αλλά και σε εκτάσεις για τις οποίες εκδόθηκε άδεια οικοδομής, δεν έχει λόγο εφαρμογής η δασική νομοθεσία.
      Το έτος 2010 ψηφίστηκε ο νόμος 3889, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για τη δρομολόγηση της διαδικασίας ανάρτησης των δασικών χαρτών, με απώτερο τελικό στόχο την απόκτηση δασολογίου. Βασικό χαρακτηριστικό του νόμου αυτού ήταν ο ρυθμιστικός μαξιμαλισμός. Οπως όριζε στο άρθρο 13, ως υπαγόμενη στη δασική νομοθεσία θεωρείται μια περιοχή αρκεί να εμφανίζεται ως δασική είτε σε αεροφωτογραφία του έτους 1945 είτε σε πρόσφατη αεροφωτογραφία, πολύ πλησιέστερη χρονικά στην κατάρτιση του δασικού χάρτη.
      Αυτά συμβαίνουν στο επίπεδο της νομοθετικής πραγματικότητας. Από την άλλη πλευρά, στο επίπεδο της πραγματικότητας όπως τη βιώνουμε, οι οικισμοί εξαπλώνονται εντός περιοχών που φέρουν μεν τυπικώς τον χαρακτηρισμό του δασικού (η ακόμη και του αναδασωτέου), αλλά στην πράξη παύουν να είναι. Στο σημείο αυτό ανακύπτει το ερώτημα τι κάνουμε με αυτές τις περιοχές ή τις μεμονωμένες εκτάσεις. Στο πεδίο εφαρμογής ποιας νομοθεσίας αυτές εμπίπτουν; Με απλά λόγια, ποια νομοθεσία θα «πάρει το πάνω χέρι», η πολεοδομική ή η δασική;
      Εδώ ακριβώς είναι το σημείο που η νομοθεσία αδρανεί: Η πολιτική βούληση δεν είναι σαφής, το νομοθετικό έργο δεν προχωράει, ενώ διαχρονική αμηχανία επικρατεί ως προς την πολιτική και νομική διαχείριση του άρθρου 24 του Συντάγματος, ιδίως μάλιστα από τη χρονική στιγμή που ο ορισμός του δάσους εντάχθηκε στο Σύνταγμα.
      Η επιστήμη λειτουργεί συχνά, και πρέπει να λειτουργεί, ως έρεισμα του δικαίου, δεν ταυτίζεται όμως γενικευμένα με το δίκαιο.
      Πρέπει να υπάρξει υπέρβαση αυτή της κατάστασης στασιμότητας. Το κράτος θα πρέπει να αποφασίσει από τη μία τελεσίδικα ποια αυθαίρετα θα κατεδαφίσει, και άρα δεν τίθεται θέμα τακτοποίησης-νομιμοποίησής τους, και από την άλλη ποιους οικισμούς ή εκτάσεις που έχουν δομηθεί θα αποσυνδέσει, και υπό ποιες προϋποθέσεις, από το «πέπλο προστασίας» της δασικής νομοθεσίας, από τη στιγμή που δεν επιλέγει την κατεδάφισή τους. Το «πέπλο προστασίας», άλλωστε, στη συγκεκριμένη περίπτωση εμπίπτει στη θεωρητική σφαίρα, δεν υφίσταται στην πράξη, διότι το έχει παρακάμψει η ίδια η πραγματικότητα, η οποία έχει επιβάλει τη δική της κανονιστικότητα.
      Η καταστροφή που επήλθε στο Μάτι οφείλει να αποτελέσει το έναυσμα για σαφή οριοθέτηση του δασικού με το πολεοδομικό, και συνακόλουθα για μια καθαρή νομική ματιά, χωρίς ιδεοληπτικές αγκυλώσεις, υπό το φως της «αρχής της πραγματικότητας». Ούτε η δασική νομοθεσία μπορεί να υποσκάπτει τον πολεοδομικό σχεδιασμό, εκεί όπου συνιστά αδήριτη πλέον ανάγκη, ούτε η παράνομη δόμηση, με βάση τις αρχές της ισονομίας και της δικαιοσύνης, μπορεί να γίνεται ανεκτή. Δασικοί οικισμοί, άλλωστε, δεν νοούνται, συνιστούν δυνάμει μια «εύφλεκτη» κατάσταση που εμπεριέχει, όπως αποδείχθηκε, σοβαρότατο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή.
      * Ο κ. Μάριος Χαϊνταρλής είναι δικηγόρος και επίκουρος καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
      Περισσότερα...

      1846 • 0

    5. Αρθρογραφία

      Γιατί εθελοτυφλούμε για το μέλλον των πόλεων;

      Engineer

      Ο Ομότιμος Καθηγητής Πολεοδομίας κ. Αθ. Αραβαντινός στο πρόσφατο άρθρο του στον «Προμηθέα 9ο τεύχος» -έκδοση του ΕΜΠ- συμπεραίνει μετά τη σχετική σε βάθος και λεπτομερή ανάλυση σεναρίων ότι το μέλλον των πόλεων θα είναι «το αποτέλεσμα της αρμονικής συνεργασίας των τριών ομάδων συντελεστών – αιρετών, τεχνοκρατών και πληθυσμού (πολιτών)»
      kassiosΗ άποψη αυτή είναι σωστή μεν αλλά αναφορικά με το ρόλο του κάθε συντελεστή στο μέλλον των πόλεων  δεν είναι ισοβαρής.
      Θεωρώ ότι ο ρόλος των πολιτών έχει μεγαλύτερη βαρύτητα και επιρροή στη διαμόρφωση της δυναμικής των δυο άλλων συντελεστών. Είναι οι πολίτες εκείνοι που εκλέγουν και επιλέγουν τους αιρετούς εκπροσώπους τους και είναι οι πολίτες εκείνοι που αποδέχονται των τεχνοκρατών τις απόψεις λαμβανομένης υπόψη της από του «κοινού» αποδοχής-έγκρισης  των προτάσεων των τεχνοκρατών.
      Για τις ελληνικές πόλεις και όχι μόνον το μέλλον είναι συνυφασμένο με την αντίληψη περί ποιότητας ζωής και περιβάλλοντος που οι πολίτες επιθυμούν. Τα αυστηρά ρυμοτομικά σχέδια του σχεδιασμού των πόλεων του παρελθόντος –προϊόντα των τεχνοκρατών –έχουν από μακρού εγκαταλειφθεί και τα διαδέχτηκαν οι δορυφορικές πόλεις με ανοιχτούς ορίζοντες και με άφθονο πράσινο.
      Η συνεχώς βελτιούμενη παιδεία των πολιτών σε αστικά και περιαστικά κέντρα δημιουργεί νέες αναζητήσεις αναφορικά με την ποιότητα ζωής τους. Οι αρχές και αναγνωρισμένες αξίες της αειφόρου διαχείρισης των πόλεων, οδηγούν στην απαίτηση από τους πολίτες σε περισσότερο πράσινο, σε καθαρότερη ατμόσφαιρα στην πόλη, σε βελτίωση της κινητικότητας –π.χ εκτεταμένη τη χρήση ποδηλάτου- .
      Οι νέες αυτές αντιλήψεις, απόψεις των πολιτών εκφράζονται σε προτιμήσεις  με την επιλογή αιρετών με ανάλογες απόψεις και που τελικά οδηγούν τους τεχνοκράτες – τρίτο συντελεστή – στην προσαρμογή στην υλοποίηση των απαιτήσεων των πολιτών.
      Nέες τεχνολογίες – δορυφορικά δεδομένα, drowns, καιρικές προβλέψεις, κλιματική αλλαγή κλπ θα έχουν να παίξουν ένα αποφασιστικό ρόλο στο σχεδιασμό και στη διαμόρφωση των νέων πόλεων και προσαρμογής των παλαιότερων στις σύγχρονες απαιτήσεις διαβίωσης των πολιτών. Μια νέα δυναμική θα αναπτυχθεί με τη δημιουργία περιαστικών ενοτήτων πρασίνου με έντονες αναδασώσεις, με μελέτη για περισσότερη ασφάλεια έναντι φυσικών κινδύνων, πυρκαγιών, πλημμυρών κ.α και την εκ νέου αποκάλυψη της παλαιότερης φυσιογραφικής μορφής της πόλης.
      Η βιοποικιλότητα και πανίδα θα γίνουν απαίτηση για την επαναφορά τους στις πόλεις, ενώ η ροή παλαιότερων επιφανειακών ρευμάτων που θα αποκαλυφθούν θα δημιουργήσει νέες συνθήκες τοπο-μικρό κλιματικής βελτίωσης.
      Το ανάγλυφο της πόλης θα διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο με τη χρήση νέων υλικών επίστρωσης (ψυχρά υλικά) που πλέον η άσκηση με περπάτημα θα αποτελεί ένα σύγχρονο τρόπο κίνησης, μετακίνησης, και σωματικής άσκησης των πολιτών.
      Είναι λοιπόν εξάρτηση των απαιτήσεων των πολιτών, το μέλλον των πόλεων που καλόν είναι έγκαιρα, αιρετοί αλλά και τεχνοκράτες να ενστερνιστούν και ανάλογα να πράξουν με τη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος διαβίωσης στις πόλεις με συνεργό και σύμμαχο τη φύση που κατά τον  Bakon πρέπει να υπακούεται και όχι να χειραγωγείται.
      Περισσότερα...

      1081 • 0

    6. Αρθρογραφία

      Μια διαρκής εκκρεμότητα - Διαγωνισμός για την ανάπλαση της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους

      Engineer

      Η πρόταση των Αριάδνης Βοζάνη και Εβίτας Φανού με συνεργατες τους Ντορέτ Παναγιωτοπούλου, Γρηγόρη Βουτουφιανάκη και Γιώργο Ρέτσο (φοιτητή) που κέρδισε ομόφωνα το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας και του άξονα της Αριστοτέλους.
      Η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του άξονα της Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε πρόσφατα αντικείμενο έντονων συζητήσεων, για αρχιτέκτονες και πολιτικούς. Η εκτενής αξιολόγηση των βραβευμένων μελετών από την κριτική επιτροπή περιελάμβανε ενδιαφέροντα σχόλια. Παρ’ όλα αυτά, το πρώτο βραβείο με την «καθαρή οργάνωση του άξονα», το δεύτερο με την «ευαίσθητη» αλλά «άνιση» σε ορισμένα σημεία «προσέγγιση», και το τρίτο, που «με προτάσεις για ψηφιακές εφαρμογές και συμβολικές αναφορές… απαντά σε όλα τα ζητούμενα του διαγωνισμού», επιτείνουν την αμηχανία μας, σχετικά με τη διαχείριση της αστικής ταυτότητας της συμπρωτεύουσας.
      Το 1918 ο Ερνέστ Εμπράρ επανασχεδίασε το καμένο κέντρο της οθωμανικής Θεσσαλονίκης, την «πυρίκαυστο ζώνη», όπως έκτοτε αναφέρεται. Βασική επιλογή υπήρξε η μετατόπιση του εγκάρσιου άξονα της πόλης προς ανατολάς. Δυτικά, η κεντρική οδός Ελευθερίου Βενιζέλου, η οποία κατέληγε στο λιμάνι, απώλεσε τη φυσική της κατάληξη, τη μικρή κοσμοπολίτικη πλατεία Ελευθερίας, με έναν ευφυή χειρισμό συμβολικής αποδυνάμωσης. Πρόκειται για τη χωροθέτηση του κτιρίου των Τριών Ταυ (Ταχυδρομεία, Τηλέγραφοι, Τηλέφωνα), μεγέθους οικοδομικού τετραγώνου. Ευτυχώς η ανέγερσή του ακυρώθηκε και το χαμένο, κατά τον θεωρητικό της αρχιτεκτονικής Λεόν Κρίερ (A Square Is A Missing Block, 1973), οικοδομικό τετράγωνο αποτελεί την ευρύχωρη και κακοπαθημένη πλατεία Ελευθερίας. Ο γεωμετρικός χειρισμός της χάραξης του άξονα συμμετρίας της Αριστοτέλους καθίσταται άξονας αναφοράς αναλύσεων από ειδικούς όλων των επιστημονικών πεδίων, οι οποίοι καταλήγουν στην αναγκαιότητα συνεχούς αρχιτεκτονικής υποστήριξης των αποφάσεων του Γάλλου πολεοδόμου. Η ομάδα του ομότιμου καθηγητή Νίκου Καλογήρου και των διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ πραγματεύεται τον άξονα, στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής στη 17η Biennale αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με κεντρικό θέμα «How will we live together?». Μια σχεδόν προφητική απάντηση στο ερώτημα έδωσε το 2007 ο Λόης Παπαδόπουλος (Ο αέρας της πόλης). Εγκαιρα εντυπωσιασμένος από τη «Βαβέλ των γλωσσών… στο βόρειο τμήμα του άξονα» κατέληγε: «…προορισμός της πόλης δεν θα είναι ούτε η τυπολογία του κτισμένου χώρου (…) αλλά η κατοίκησή της: η συνείδηση της αστικότητας», χωρίς να αμφισβητεί την υλική μορφή, την τοπικότητα και τη σαφή γεωμετρία. Η γεωμετρικά οργανωμένη ανασκαφή κατά μήκος του άξονα ήταν το εύρημα της ομάδας των Πρόδρομου Νικηφορίδη, Μπερνάρ Κουόμο και Παρασκευής Ταράνη, που απέσπασε το πρώτο βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1997.
      Τα κτίρια του ’50 δεν αποπνέουν τη μνημειακότητα και την πολυτέλεια των υπέροχων αναπαραστάσεων του Εμπράρ.
      Πέραν της γεωμετρίας, η μορφή της πλατείας ολοκληρώθηκε τη δεκαετία 1955-1965 με την ανέγερση των πολυώροφων κτιρίων, με τις παρόδιες στοές και τις υποχρεωτικές, νεοβυζαντινές, τοξωτές κιονοστοιχίες. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, ενώ στην Eixample (επέκταση) της Βαρκελώνης, ο Καταλανός πολεοδόμος Ιλντεφόνσο Σερντά, που υπήρξε πρότυπο του Εμπράρ, περιορίστηκε στα αποτετμημένα οικοδομικά τετράγωνα, ο Γάλλος αρχιτέκτων προχώρησε ταυτόχρονα με τη γεωμετρική χάραξη και στην πρόταση κτιριακών τύπων. Τα κτίρια του ’50 δεν αποπνέουν τη μνημειακότητα και την πολυτέλεια των υπέροχων αναπαραστάσεων του Εμπράρ. Πρόκειται για Capricci (αρχιτεκτονικές φαντασίες), με καταγωγή την προσφιλή θεματολογία των ζωγράφων του Baroque όπως ο Καναλέτο και ο Μπελότο ή για έναν πρώιμο αστικό σχεδιασμό;
      Ο όρος Urban Design εισήχθη από τον, επίσης Καταλανό, πολεοδόμο Χοσέ Λουίς Σερτ τέσσερις δεκαετίες αργότερα, στο Χάρβαρντ το 1956, και το αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο συγκροτήθηκε ως μία, επιτυχής, προσπάθεια διεμβολισμού της πολεοδομίας από την αρχιτεκτονική. Στο σημερινό αστικό τοπίο, η Αριστοτέλους, ως εξαίρεση, αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό σύνολο του οποίου η συνοχή τονίζεται ακόμη περισσότερο, στο πλαίσιο της όψιμης δυσφορίας μας για τη νεοελληνική πολυκατοικία. Για πολλά χρόνια, τα υπερεκτιμημένα μέτωπα και οι κιονοστοιχίες αποτελούν ένα έγκυρο υποκατάστατο της χαμένης αρχιτεκτονικής ταυτότητας της Θεσσαλονίκης, που συντελέστηκε με την κατεδάφιση των περισσότερων μεσοπολεμικών πολυκατοικιών και την απώλεια των ευρωπαϊκών μετώπων της οδού Τσιμισκή και της «πυρικαύστου» γενικότερα.
      Η υποστήριξη της διαρκούς εκκρεμότητας που μας κληροδότησε ο Εμπράρ είχε πολλά επεισόδια, τα οποία διαδραματίστηκαν κυρίως στα δάπεδα του άξονα, από το ρολόι ανθοκομίας του ’70 και τις εκτεταμένες πεζοδρομήσεις του ’90, μέχρι τους διαγωνισμούς του 1997 και του 2021. Η συνεισφορά της διαλεκτικής του αστικού σχεδιασμού και οι πρόσφατες προτάσεις των νέων αρχιτεκτόνων δεν συνιστούν ματαιοπονία. Είτε με τους φοίνικες και το υγρό δάπεδο της Αριάδνης Βοζάνη και της Εβίτας Φανού, είτε με τη μεθερμηνεία της διακοσμητικής πανδαισίας του Δημήτρη Γουρδούκη και της Κατερίνας Τριφωνίδου, είτε με τα επιμελημένα δάπεδα terrazzi, τα αρμυρίκια, τις αριές και τα καραγάτσια της Εφης Καρυώτη, η περιπέτεια της ολοκλήρωσης της Αριστοτέλους μάς επιφυλάσσει πολλά ακόμη επεισόδια.
      * Ο κ. Αγγελος Παπαγεωργίου είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
      Περισσότερα...

      566 • 0

    7. Αρθρογραφία

      Αλλαγή χρήσης και εργασίες ανακαίνισης σε ακίνητο με Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια πολλοί ιδιοκτήτες επιλέγουν να ανακαινίσουν και ταυτόχρονα να αλλάξουν χρήση στα παλιά τους ακίνητα, κυρίως αυτά που βρίσκονται στο κέντρο των πόλεων, προκειμένου να τα εκμεταλλευτούν καλύτερα. Αυτό αφορά συνήθως σε αλλαγή χρήσης τμημάτων κτιρίων σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, εργαστήρια, γραφεία, ενώ δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις που χώροι γραφείων μετατρέπονται σε μικρές γκαρσονιέρες για βραχυχρόνια μίσθωση (Airbnb).
      Στο παρελθόν κάθε μετατροπή χώρου απαιτούσε από τους ιδιοκτήτες έκδοση οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομία, με όλες τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις που συνεπάγεται. Με πρόσφατη όμως εγκύκλιο του υφυπουργού Περιβάλλοντος (Μάιος 2020), μπορεί να γίνουν εσωτερικές διαρρυθμίσεις και αλλαγή χρήσης σε ένα κτίριο ή σε τμήμα αυτού, με την έκδοση άδειας εργασιών μικρής κλίμακας και χωρίς να απαιτείται πλέον άδεια δόμησης (οικοδομική άδεια). Η νέα αυτή διάταξη έχει ήδη δώσει ανάσα σε πολλές περιπτώσεις σε πολίτες και τους μηχανικούς, αφού ξεφεύγουν πια από την παλιά διαδικασία, η οποία μπορεί να έπαιρνε ακόμη και...μήνες!
      Ποια είναι η νέα διάταξη, που αφορά σε ανακαινίσεις;
      Δύναται να γίνει η έκδοση Εγκρισης Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας για εργασίες που αφορούν σε εσωτερικές διαρρυθμίσεις, καθώς και εργασίες αλλαγής χρήσης, με την προϋπόθεση ότι δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου και δεν μεταβάλλονται προς το δυσμενέστερο τα φορτία και η κατηγορία σεισμικής σπουδαιότητας σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (Ε.Α.Κ.).
      Πώς μπορώ να ξέρω αν αλλάζει κατηγορία σεισμικής σπουδαιότητας το ακίνητο με τη νέα χρήση του;
      Σύμφωνα με τον αντισεισμικό κανονισμό υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες που αναλύονται στη συνέχεια. Ο καταμερισμός των χρήσεων σε αυτές τις κατηγορίες γίνεται ανάλογα με τη σπουδαιότητα, που έχει να κάνει με τα φορτία τα οποία θα δέχεται το κτίριο.
      α) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ – Σ1 Κτίρια μικρής σπουδαιότητας ως προς την ασφάλεια του κοινού, όπως: Αγροτικά οικήματα και αγροτικές αποθήκες, υπόστεγα, στάβλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία κλπ.
      β) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ – Σ2 Συνήθη κτίρια, όπως κατοικίες και γραφεία, βιομηχανικά - βιοτεχνικά κτίρια, ξενοδοχεία (τα οποία δεν περιλαμβάνουν χώρους συνεδρίων), ξενώνες, οικοτροφεία, χώροι εκθέσεων, χώροι εστιάσεως και ψυχαγωγίας (ζαχαροπλαστεία, καφενεία, μπόουλινγκ, μπιλιάρδου, ηλεκτρονικών παιχνιδιών, εστιατόρια, μπαρ κλπ), τράπεζες, ιατρεία, αγορές, υπεραγορές, εμπορικά κέντρα, καταστήματα, φαρμακεία, κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα γυμναστικής, βιβλιοθήκες, εργοστάσια, συνεργεία συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, βαφεία, ξυλουργεία, εργαστήρια ερευνών, παρασκευαστήρια τροφίμων, καθαριστήρια, κέντρα μηχανογράφησης, αποθήκες, κτίρια στάθμευσης αυτοκινήτων, πρατήρια υγρών καυσίμων, ανεμογεννήτριες, γραφεία δημοσίων υπηρεσιών και τοπικής αυτοδιοίκησης που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία Σ4 κλπ.
      γ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ – Σ3 Κτίρια τα οποία στεγάζουν εγκαταστάσεις πολύ μεγάλης οικονομικής σημασίας, καθώς και κτίρια δημόσιων συναθροίσεων και γενικώς κτίρια στα οποία ευρίσκονται πολλοί άνθρωποι κατά μεγάλο μέρος του 24ώρου, όπως αίθουσες αεροδρομίων, χώροι συνεδρίων, κτίρια που στεγάζουν υπολογιστικά κέντρα, ειδικές βιομηχανίες, εκπαιδευτικά κτίρια, αίθουσες διδασκαλίας, φροντιστήρια, νηπιαγωγεία, χώροι συναυλιών, αίθουσες δικαστηρίων, ναοί, χώροι αθλητικών συγκεντρώσεων, θέατρα, κινηματογράφοι, κέντρα διασκέδασης, αίθουσες αναμονής επιβατών, ψυχιατρεία, ιδρύματα ατόμων με ειδικές ανάγκες, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, οίκοι ευγηρίας, βρεφοκομεία, βρεφικοί σταθμοί, παιδικοί σταθμοί, παιδότοποι, αναμορφωτήρια, φυλακές, εγκαταστάσεις καθαρισμού νερού και αποβλήτων κλπ.
      δ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ – Σ4 Κτίρια των οποίων η λειτουργία, τόσο κατά τη διάρκεια του σεισμού, όσο και μετά τους σεισμούς είναι ζωτικής σημασίας, όπως τηλεπικοινωνίας, παραγωγής ενέργειας, νοσοκομεία, κλινικές, αγροτικά ιατρεία, υγειονομικοί σταθμοί, κέντρα υγείας, διυλιστήρια, σταθμοί παραγωγής ενέργειας, πυροσβεστικοί και αστυνομικοί σταθμοί, κτίρια δημόσιων επιτελικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών από σεισμό.
      Κτίρια που στεγάζουν έργα μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας, όπως μουσεία, αποθήκες μουσείων κλπ.
      Πότε επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης σε κτίριο;
      Μεταβολή της χρήσης του κτιρίου ή μέρους του επιτρέπεται μόνον εάν η νέα χρήση επιτρέπεται από το ισχύον σχέδιο πόλης, τις ισχύουσες χρήσεις γης της περιοχής καθώς και άλλες πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν.
      Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να γίνει αλλαγή χρήσης; Για την αλλαγή χρήσης απαιτούνται οι εξής προϋποθέσεις:
      ✓ Το κτίριο να είναι νόμιμα κτισμένο.
      ✓ Να επιτρέπεται η νέα χρήση στην περιοχή.
      ✓ Να τηρείται οπωσδήποτε η ισχύουσα ρυμοτομία.
      ✓ Να εφαρμόζονται οι διατάξεις του οικοδομικού κανονισμού π.χ. σκάλες, χώροι στάθμευσης κλπ, που αντιστοιχούν στη νέα χρήση.
      ✓ Να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου με την προϋπόθεση να μη θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
      Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για την έκδοση άδειας μικρής κλίμακας για διαρρυθμίσεις και αλλαγή χρήσης;
      α) Αντίγραφο τοπογραφικού διαγράμματος.
      β) Υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού ότι δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου.
      γ) Σχέδιο κάτοψης σε κλίμακα 1:100 ή 1:50.
      δ) Συμβολαιογραφική δήλωση του ν. 1221/81 και μεταγραφή της, για την εξασφάλιση των υποχρεωτικών θέσεων στάθμευσης, εφόσον απαιτείται.
      Προσοχή! Σε περίπτωση που από τις εσωτερικές διαρρυθμίσεις ή την αλλαγή χρήσης τροποποιούνται μελέτες του κτιρίου (π.χ. παθητική/ενεργητική πυροπροστασία, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις κ.λπ.), κατατίθενται και οι κατά περίπτωση τροποποιημένες μελέτες.
      Πότε γίνεται απλή ενημέρωση του φακέλου της οικοδομικής άδειας;
      Γίνεται ενημέρωση του φακέλου της άδειας και δεν απαιτείται έκδοση άδειας δόμησης όταν:
      ✓ Οι νέες μελέτες (αρχιτεκτονικά) δεν τροποποιούν το διάγραμμα δόμησης της άδειας δόμησης.
      ✓ Η νέα χρήση προβλέπεται από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.
      ✓ Οι προϋποθέσεις για τη νέα χρήση καλύπτονται από τις επί μέρους μελέτες του υφιστάμενου κτιρίου.
      ✓ Οταν δεν επέρχεται αλλαγή προς το δυσμενέστερο στα φορτία σχεδιασμού της στατικής μελέτης.
      Πότε απαιτείται έκδοση άδειας δόμησης;
      Απαιτείται η έκδοση άδειας δόμησης όταν:
      ✓ Χρειάζεται να γίνουν εκτεταμένες κατασκευές ή εργασίες που αλλάζουν το διάγραμμα δόμησης ως προς τους ισχύοντες όρους δόμησης, κάλυψη, αποστάσεις, φύτευση κλπ.
      ✓ Οταν προκύπτουν δυσμενέστερα φορτία και πρέπει να γίνει νέα στατική μελέτη. Σε περίπτωση που γίνει και προσθήκη εγκατάστασης.
      Δεν αλλάζω διαρρύθμιση και θέλω το διαμέρισμα να το νοικιάσω σε φροντιστήριο. Γιατί πρέπει να βγάλω άδεια;
      Κάθε οικοδομική άδεια αφορά σε συγκεκριμένη δόμηση και συγκεκριμένη χρήση. Η μελέτη των στατικών, των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, οι διαστάσεις της σκάλας και άλλα πολεοδομικά μεγέθη, διαφέρουν από χρήση σε χρήση. Οπως για παράδειγμα στα εκπαιδευτήρια, απαγορεύεται η σφηνοειδής σκάλα για λόγους ασφαλείας. Για να μπορεί λοιπόν να μετατραπεί η χρήση ενός κτιρίου ή τμήμα του κτιρίου σε μια άλλη χρήση, θα πρέπει ο μηχανικός να εξετάσει αν οι προϋποθέσεις για τη νέα χρήση καλύπτονται από τις προϋποθέσεις επί μέρους μελετών που πληροί η υφιστάμενη χρήση του κτιρίου. Επίσης η χρήση κατοικίας ή γραφείου που έχει ένα διαμέρισμα σύμφωνα με τον αντισεισμικό κανονισμό είναι κατηγορίας σπουδαιότητας Σ2, ενώ το φροντιστήριο είναι κτίριο σπουδαιότητας Σ3, οπότε μεταβάλλονται προς το δυσμενέστερο τα στατικά φορτία και για αυτό απαιτείται η έκδοση άδειας δόμησης.
      Τι προσέχουμε στην αλλαγή χρήσης σε εκτός σχεδίου περιοχές;
      Επιτρέπεται και στις εκτός σχεδίου περιοχές να γίνει αλλαγή χρήσης σε ένα κτίριο, εφόσον δεν παραβιάζονται οι γενικές ή ειδικές διατάξεις πολεοδομικές που ισχύουν στην περιοχή και υπάρχει στο ακίνητο υπόλοιπο δόμησης για τη συγκεκριμένη χρήση.
      Για παράδειγμα, στις εκτός σχεδίου περιοχές η επιτρεπόμενη δόμηση εξαρτάται από τη χρήση που θέλουμε να εγκαταστήσουμε. Το σύνηθες είναι π.χ. ότι η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση για κατοικία είναι 200 τμ, ενώ για καταστήματα 600 τμ (κατ αναλογία ισχύουν ειδικοί περιορισμοί και για τις υπόλοιπες χρήσεις). Οπότε αν κάποιος έχει ένα κτίριο γραφείων 600 τμ δεν μπορεί να κάνει αλλαγή χρήσης σε κατοικία διότι δεν επιτρέπεται κατοικία 600τμ.
      Εχω ένα κατάστημα και θέλω να το νοικιάσω ως ξυλουργείο. Απαιτείται η αλλαγή χρήσης;
      Οχι, δεν χρειάζεται να αλλάξετε χρήση στο κατάστημα, γιατί η διαφοροποίηση της κατηγορίας χρήσης κατά τον κτιριοδομικό κανονισμό δεν αποτελεί πάντα λόγο έκδοσης άδειας αλλαγής χρήσης. Σε περίπτωση όμως που γίνονται αλλαγές στη διαρρύθμιση και αλλάζουν μελέτες του κτιρίου, θα πρέπει να βγάλετε άδεια μικρής κλίμακας.
      Θέλω να μετατρέψω το διαμέρισμα σε γραφεία. Χρειάζεται άδεια;
      Βασικό κριτήριο για την αναγκαιότητα έκδοσης άδειας μικρής κλίμακας είναι η αλλαγή των θέσεων στάθμευσης προς το δυσμενέστερο. Για παράδειγμα για χρήση κατοικίας απαιτείται μια θέση στάθμευσης ανά 100 τ.μ. ενώ για χρήση γραφείων μια θέση στάθμευσης ανά 50 τ.μ. Επομένως από τη συγκεκριμένη αλλαγή χρήσης προκύπτει η υποχρέωση ακόμα μιας θέσης στάθμευσης η οποία θα πρέπει να εξασφαλιστεί στο οικόπεδο ή να γίνει εξαγορά με συμβολαιογραφική δήλωση και να εκδοθεί άδεια μικρής κλίμακας.
      Περισσότερα...

      8171 • 0

    8. Αρθρογραφία

      Όλοι οι αγωγοί τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από την Ρωσία

      Engineer

      Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στόχο να καταργήσει σταδιακά όλες τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας έως το 2027. Εντούτοις, η εκτίναξη των τιμών και το ενδεχόμενο να παραμείνει η Ευρώπη δέσμια των απειλών διακοπής της τροφοδοσίας, καθιστά επιτακτική την ταχύτερη δυνατή απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα.
      Πόσο εφικτό είναι κάτι τέτοιο; Θα φανεί στην πράξη. Προς το παρόν και για το προσεχές μέλλον, πάντως, η Ευρώπη είναι ενεργειακά εξαρτημένη από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Το φυσικό αέριο και εν μέρει το πετρέλαιο φτάνει από τη Ρωσία, μέσα από ένα περίπλοκο δίκτυο αγωγών.
      Η Ρωσία παρέχει παραπάνω από το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που καταναλώνει η Ευρώπη και παράλληλα παραμένει μια από τις κυριότερες πηγές προμήθειας πετρελαίου στη Γηραιά Ήπειρο. Η ΕΕ εισάγει φυσικό αέριο και από Νορβηγία, Βρετανία και Ολλανδία, αλλά τα αποθέματα των τριών αυτών χωρών εξαντλούνται. Έτσι, η Ρωσία παραμένει ο βασικότερος ενεργειακός τροφοδότης της Ευρώπης, καθώς την προμηθεύει με 158 δισ. μετρικούς τόνους φυσικού αερίου.
      Είναι ενδεικτικό ότι το 50% του φυσικού αερίου που εισάγει η Γερμανία προέρχεται από τη Ρωσία. Η Γαλλία καλύπτει τον ενεργειακό της εφοδιασμό από την Ρωσία κατά 25%, λόγω του γεγονότος ότι στηρίζεται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα στην πυρηνική ενέργεια. Η εξάρτηση της Ιταλίας από το ρωσικό φυσικό αέριο αγγίζει το 46%.
      Μικρότερες χώρες, όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Μολδαβία, η Φινλανδία και η Λετονία εξαρτώνται ακόμα περισσότερο από από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η εξάρτηση υπερβαίνει και το 90%. Σημαντική είναι και η εξάρτηση της Ελλάδας. Αντιθέτως, το Ηνωμένο Βασίλειο αντλεί το ήμισυ των ενεργειακών του αναγκών σε φυσικό αέριο από εγχώριες πηγές, ενώ κύριοι προμηθευτές του από το εξωτερικό είναι η Νορβηγία και το Κατάρ. Λόγω της γεωγραφικής θέσης της, η Ισπανία τροφοδοτείται κυρίως από την Αλγερία και τις ΗΠΑ.
      Ο υποθαλάσσιος Nord Stream 1
      Στην Ευρώπη υπάρχουν οι εν ενεργεία αγωγοί, οι αγωγοί που περιμένουν έγκριση, οι αγωγοί που βρίσκονται υπό κατασκευή και τέλος όσοι αγωγοί δεν λειτουργούν πια. Σημαντικός λειτουργικός αγωγός είναι ο υποθαλάσσιος Nord Stream 1, ο οποίος τροφοδοτεί απευθείας τη Γερμανία με ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω της Βαλτικής Θάλασσας.
      Έκανε πρεμιέρα το 2011, αλλά το σχέδιο κατασκευής του ξεκίνησε την δεκαετία 1990. Η κατασκευή του, που κόστισε 7,4 δισ. ευρώ, πραγματοποιήθηκε από κοινοπραξία τεσσάρων κορυφαίων εταιρειών, με πρώτη τη ρωσική Gazprom (51%). Το 2012 λειτούργησε και η δεύτερη γραμμή του. Μέσω του Nord Stream 1 διοχετεύεται στην Ευρώπη το 1/3 όλων των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη.
      Ο αγωγός συνέδεσε την ρωσική πόλη Vyborg (130 χλμ βορειοδυτικά της Αγίας Πετρούπολης) με την γερμανική πόλη Greifswald. Όπως προαναφέρθηκε διασχίζει υποθαλάσσια τη Βαλτική Θάλασσα, περνώντας από τις ΑΟΖ της Ρωσίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Δανίας, καθώς και από τα χωρικά ύδατα της Ρωσίας, της Δανίας και της Γερμανίας. Έχοντας 1.224 χλμ μήκος, είναι ο μακρύτερος υποθαλάσσιος αγωγός στον κόσμο, ξεπερνώντας τον αγωγό Λάντζελντ κατά 54 χλμ.
      Η ετήσια δυναμικότητα του Nord Stream 1 είναι 55 δισ. κυβικά μέτρα. Αποτελείται από χιλιάδες σωλήνες βάρους 24 τόνων ο καθένας. Η κατασκευή του αγωγού είχε τότε προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις, κυρίως από την Πολωνία. Αναμφίβολα εδραίωσε ακόμα περισσότερο την ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά ταυτόχρονα έλυσε με φτηνό τρόπο το ενεργειακό πρόβλημα αυτών των χωρών.
      Ο Nord Stream 2
      Έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή και του παράλληλου υποθαλάσσιου αγωγού Nord Stream 2, αλλά η λειτουργία του έχει παγώσει, αρχικά λόγω κάποιων νομικών προβλημάτων και στη συνέχεια λόγω της ουκρανικής κρίσης. Ο εν λόγω αγωγός φυσικού αερίου θα κάλυπτε ενεργειακές ανάγκες της Γερμανίας, αλλά και γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών.
      Ο Nord Stream 2, που κόστισε 11 δισ. δολάρια, έχει μήκος 1.230 χλμ και δυνατότητα να μεταφέρει 151 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου την ημέρα, δηλαδή έχει τη δυνατότητα να διπλασιάσει την ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου που εισάγει η Γερμανία μέσω Βαλτικής.
      Ο χερσαίος αγωγός Yamal-Europe
      Νοτιότερα υπάρχει ο χερσαίος αγωγός Yamal-Europe, ο οποίος διέρχεται από τη Λευκορωσία και τροφοδοτεί την Πολωνία και τη Γερμανία. Ο αγωγός Yamal-Europe έχει μήκος 4.196 χλμ και συνδέει τα ρωσικά κοιτάσματα φυσικού αερίου στη χερσόνησο Yamal στη δυτική Σιβηρία με την Πολωνία και τη Γερμανία.
      Ο αγωγός διοχετεύει περίπου το 15% της ετήσιας παροχής φυσικού αερίου της Ρωσίας προς τα δυτικά. Η χωρητικότητά του είναι 33 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ή περίπου 100 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα. Ο Yamal-Europe άρχισε να λειτουργεί και αντίστροφα, μεταφέροντας φυσικό αέριο από τη Γερμανία προς την Πολωνία.
      Ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream
      Στον Νότο βρίσκεται ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream με μήκος 774 χλμ και δύο γραμμές, που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία διαμέσου της Μαύρης θάλασσας. Το κόστος του έργου ήταν 3,2 δισ. δολάρια. Η μεταφορική του ικανότητα είναι 16 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Η προετοιμασία του έργου άρχισε το 1997 και η κατασκευή του πραγματοποιήθηκε το 2001-2002.
      Η υποθαλάσσια διαδρομή σχεδιάστηκε από την ιταλική εταιρεία Saipem και το χερσαίο τμήμα στη Ρωσία από την Stroytransgaz (ξεκινάει από τη Σταυρούπολη και καταλήγει στην επαρχεία Κρασνοντάρ). Ο Blue Stream άρχισε να λειτουργεί τον Φεβρουάριο 2003. Ωστόσο, λόγω της διαφωνίας μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας σχετικά με τις τιμές, η επίσημη τελετή έναρξης στο σταθμό μέτρησης αερίου Darusu έγινε στις 17 Σεπτεμβρίου 2005. Ο Blue Stream άρχισε να λειτουργεί πλήρως το 2010.
      Ο γερμανικός αγωγός NEL
      Ένας λιγότερο γνωστός αγωγός είναι ο γερμανικός NEL, ο οποίος κόστισε ένα δισ. ευρώ. Καταλήγει στην πόλη Rehden, έχει μήκος 440 χλμ και μπορεί να μεταφέρει περί 20 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ετησίως. Παράλληλα συνδέεται με δύο αγωγούς τον Rehden-Hamburg και τον Midal. Στην ουσία τροφοδοτεί το Nότο της Γερμανίας με φυσικό αέριο.
      Ο αγωγός OPAL
      Ο αγωγός OPAL διασχίζει την ανατολική Γερμανία. Κινείται παράλληλα στα γερμανοπολωνικά σύνορα. Έχει μήκος 470 χλμ και μεταφέρει περισσότερα από 35 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ετησίως. Συνδέεται με τους αγωγούς της κεντρικής Ευρώπης στα γερμανοτσεχικά σύνορα. Με βάση τη νομοθεσία, επειδή ο αγωγός συνδέεται μόνο με τον Nord Stream 1 θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μόνο το 50% της δυναμικότητας του.
      Η Γερμανία το 2016 άλλαξε αυτήν τη διάταξη, κάτι το οποίο δημιούργησε εντάσεις με την Πολωνία. Συγκεκριμένα, το 2016, κατόπιν αιτήσεως και της Gazprom, η γερμανική ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύων κοινοποίησε στην Κομισιόν την πρόθεσή της να τροποποιήσει ορισμένες διατάξεις της χορηγηθείσας το 2009 εξαιρέσεως.
      Κατ’ ουσίαν, με τη σχεδιαζόμενη τροποποίηση θα καθίστατο δυνατή η εκμετάλλευση της πλήρους δυναμικότητας του αγωγού φυσικού αερίου OPAL, υπό την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον το 50% του φυσικού αερίου που μεταφέρει θα πωλούνταν με δημοπρασίες. Το κατάφεραν για κάποια χρόνια αλλά το 2019, μετά απο πιέσεις-απειλές της κυβέρνησης Τραμπ, οι Γερμανοί επέστρεψαν στον παλιό καθεστώς του 50%.
      Ο αγωγός Soyuz
      Ο αγωγός Soyuz ξεκινάει από την Ρωσία και ενώνεται με τον αγωγό Brotherhood-Transgas. Μέσω της Ουκρανίας τροφοδοτείται η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Σερβία. Μέσω διακλάδωσης, παρέχεται φυσικό αέριο και στην Βοσνία. Επίσης, τροφοδοτείται και η Κροατία μέσω Αυστρίας και Σλοβενίας.
      Μέσω της νότιας διακλάδωσης του Soyuz, η οποία διέρχεται από την Μολδαβία παρέχεται φυσικό αέριο στην Ρουμανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία (με διακλάδωση) και Ελλάδα. Το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο δεν διαθέτουν υποδομές φυσικού αερίου, ενώ στην Αλβανία αυτές είναι αρκετά περιορισμένες, χωρίς να διασυνδέονται με διεθνείς αγωγούς.
      Παλαιότερα, όλοι οι αγωγοί που έστελναν ρωσικό φυσικό αέριο ήταν χερσαίοι και περνούσαν από την Ουκρανία. Ήταν εξάλλου πιο σύντομη η διαδρομή και πιο εύκολη η κατασκευή τους. Ήταν οι διαφωνίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου και η ρωσική κατηγορία ότι οι Ουκρανοί έπαιρναν φυσικό αέριο χωρίς να πληρώνουν, που υποχρέωσαν τη Ρωσίας να αναζητήσει εναλλακτικές διαδρομές διοχέτευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Έτσι προέκυψε ο αγωγός NordStream και το σχέδιο για τον αγωγό SouthStream.
      Ο αγωγός SouthStream
      Το σχέδιο για τον SouthStream, λοιπόν, ήταν μια απόπειρα της Ρωσίας να κατασκευάσει μια επιπλέον οδό προς τις μεγάλες αγορές της Ευρώπης. Είχε σχεδιαστεί να ξεκινάει υποθαλάσσια από την Ρωσία και το υποθαλάσσιο τμήμα του να καταλήγει στην Βουλγαρία από όπου θα διακλαδωνόταν. Ο ένας κλάδος θα πήγαινε στην Ελλάδα και από στην Ιταλία. Ο άλλος κλάδος θα πήγαινε στη Σερβία και από εκεί στην κεντρική Ευρώπη.
      Η ΕΕ αρνήθηκε να εντάξει τον αγωγό στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών δικτύων, οι δε ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, ακύρωσαν το σχέδιο, λόγω και της βουλγαρικής στάσης. Έτσι, αντί του SouthStream κατασκευάστηκε ο TurkishStream, ο οποίος μετέφερε ποθαλάσσια ρωσικό αέριο στην τουρκική ακτή και από εκεί τροφοδοτεί την Ελλάδα και άλλες βαλκανικές χώρες.
      Ο αγωγός TurkishStream
      Ο TurkishStream περιλαμβάνει δύο δίδυμους αγωγούς, με ετήσια χωρητικότητα 15,75 δισ. κυβικών μέτρων ο καθένας. Ο πρώτος αγωγός προμηθεύει την Τουρκία και ο δεύτερος τροφοδοτεί τις βαλκανικές χώρες. Έτσι, μεταφέρει ετησίως 31,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, διασχίζοντας τη Μαύρη Θάλασσα σε μήκος 930 χλμ. Έτσι, η Τουρκία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα-πελάτη της Ρωσίας μετά τη Γερμανία.
      Ο αγωγός Druzhba
      Ο αγωγός Druzhba που σημαίνει «Φιλία» μεταφέρει πετρέλαιο σε μιαν απόσταση 4.000 χλμ. Ξεκινά από την πόλη Σαμάρα, χωρίζεται εντός της Λευκορωσίας σε δύο κλάδους με τον ένα να πηγαίνει στην Πολωνία και Γερμανία και τον άλλο προς Ουκρανία, Σλοβακία και Τσεχία-Ουγγαρία.
      Ο αγωγός Baltic Pipeline System
      Ο αγωγός BPS (Baltic Pipeline System) είναι πετρελαιαγωγός δυναμικότητας 1,3 εκατ. bbl ημερησίως, που καταλήγει στο λιμάνι Primorsk κοντά στην Πετρούπολη από όπου το πετρέλαιο διοχετεύεται στις αγορές με τάνκερ. Ο επίσης πετρελαιαγωγός BTC, Baku-Tbilisi-Ceyhan μεταφέρει αζέρικο πετρέλαιο στο λιμάνι Τσεϊχάν στη νότια Τουρκία, απέναντι από την Κύπρο. Μεταφέρει αργό πετρέλαιο σε διαδρομή 1.760 χλμ. Ο αγωγός αυτός έγινε με παρότρυνση της Δύσης, η οποία ήθελε να αποφύγει το πέρασμα του αγωγού από ρωσικό έδαφος και επιπλέον έπρεπε να παρακαμφθεί και ο Βόσπορος, στον οποίο υπάρχει κυκλοφοριακή συμφόρηση.
      Η χαρτογράφηση των αγωγών είναι ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία. Σύμφωνα με το Global Energy Monitor, στο τέλος του 2020 υπήρχαν σε όλον τον πλανήτη τουλάχιστον 2.381 λειτουργικοί αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου που περνούν από την επικράτεια 162 χωρών. Το συνολικό μήκος αυτών των αγωγών υπολογίζεται σε πάνω από 1.180.000 χλμ – είναι δηλαδή αρκετό για να κυκλώσει τη Γη 30 φορές!
      Οι 649 από τους 2.381 είναι αγωγοί πετρελαίου και οι 1.732 αγωγοί μεταφέρουν φυσικό αέριο, ενώ 33 τελούν υπό κατασκευή. Πρώτη σε αγωγούς είναι οι ΗΠΑ. Ακολουθεί η Ρωσία, η οποία διαθέτει αγωγούς πετρελαίου 38.419 χλμ. και φυσικού αερίου 92.831 χλμ. Ακολουθεί ο Καναδάς, η Κίνα και η Αυστραλία.
      Περισσότερα...

      10364 • 0

    9. Αρθρογραφία

      Η Γεωπύλη INSPIRE του Ελληνικού Κτηματολογίου συμπλήρωσε δύο χρόνια λειτουργίας

      GTnews

      Δύο χρόνια πέρασαν από την ημέρα που τέθηκε σε λειτουργία για το ευρύ κοινό, η Γεωπύλη INSPIRE του Ελληνικού Κτηματολογίου, που δημιουργήθηκε με σκοπό την εναρμόνιση των δεδομένων του με τις απαιτήσεις της Οδηγίας INSPIRE (2007/2/ΕΚ). Παρέχει δε, βάσει των απαιτήσεων συμβατότητας και κανόνων εφαρμογής που ορίζει η Οδηγία αυτή, τη δυνατότητα σε όλους τους δυνητικούς χρήστες, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, να αναζητούν γεωχωρικά δεδομένα του Ελληνικού Κτηματολογίου, να τα βλέπουν, να τα εντάσσουν στις εφαρμογές τους, να ενημερώνονται για τους όρους χρήσης τους και να τα τηλεφορτώνουν (download) 24 ώρες τη μέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Τέτοιου είδους δεδομένα, που φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή στη Γεωπύλη INSPIRE, είναι οι κτηματολογικοί χάρτες των περιοχών λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου, οι κτηματολογικές ενότητες, οι κτηματολογικοί τομείς, τα διοικητικά όρια των τοπικών δήμων και κοινοτήτων (σύμφωνα με την κτηματογράφηση) και τα στοιχεία του γεωδαιτικού και χαρτογραφικού συστήματος της χώρας.

      Η Γεωπύλη η  οποία αναπτύχθηκε με συγχρηματοδότηση της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία» 2014-2020 (ΕΠΑνΕΚ 2014-2020), εξυπηρετεί περί τις 3.000 - 4.000 «συνδέσεις» την ημέρα, ενώ, καθ’ όλη τη διάρκεια της δίχρονης λειτουργίας της, έχει εξυπηρετήσει πάνω από δύο εκατομμύρια αιτήματα.  
      Η χρήση της βρίσκει εφαρμογή σε δεκάδες δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα καθημερινά και εκτείνονται από τις πλέον απλές (όπως ο εντοπισμός ενός ακινήτου) έως τις πλέον σύνθετες (π.χ. διενέργεια μελετών ή ερευνητικών έργων).
      Έχει δε, συμβάλει στο να καλύψει η χώρα μας έγκαιρα τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στην θεματική κατηγορία των κτηματολογικών στοιχείων.
      Πέραν των ενημερώσεων των υπαρχόντων στοιχείων της που γίνονται σε τακτική βάση, η Γεωπύλη θα μπορούσε να εμπλουτιστεί και με επιπλέον γεωχωρικά δεδομένα που δημιουργούνται μέσω της διαδικασίας σύνταξης και λειτουργίας του Κτηματολογίου. Επίσης θα μπορούσε να εμπλουτιστεί και με άλλα γεωδαιτικά και χαρτογραφικά δεδομένα, που προκύπτουν μέσω άλλων δράσεων του Κτηματολογίου, αυξάνοντας έτσι συστηματικά το πλήθος των διαθέσιμων στοιχείων και συμβάλλοντας στην εδραίωση της Γεωπύλης ως κεντρικού πυλώνα πρόσβασης στα βασικά χαρτογραφικά και κτηματολογικά στοιχεία της χώρας. Αυτή η εξέλιξη, όχι απλώς θα συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών της χώρας σε βασικά γεωχωρικά δεδομένα, αλλά θα παίξει σημαντικό ρόλο και στην ανάπτυξη της Εθνικής Υποδομής Γεωχωρικών Δεδομένων της χώρας (ΕΥΓΕΠ), κάτι που είναι ζητούμενο για την Ελληνική Πολιτεία εδώ και πολλά χρόνια.
      Σχετικός σύνδεσμος: https://www.ktimatologio.gr/el/e-services/geopyli-inspire-ellinikoy-ktimatologioy

      Περισσότερα...

      725 • 0

    10. Αρθρογραφία

      Αγορά ΑΠΕ: Οι κρίσιμες πρόσφατες νομοθετικές τομές και οι αλλαγές που επέρχονται στις επενδύσεις φωτοβολταϊκών

      Engineer

      Όλως προσφάτως (στις 23 Ιουλίου 2021) δημοσιεύθηκε ο Νόμος 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α/23-07-2021), οι διατάξεις του οποίου θεσπίζουν ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων και μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Με τον ως άνω εκδοθέντα νόμο εισάγονται, επίσης, τροποποιήσεις και εξειδικεύσεις που αφορούν, μεταξύ άλλων, σε ουσιώδεις ρυθμίσεις για την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας Στο πλαίσιο αυτό, οι κάτωθι συνοπτικές αναφορές επικεντρώνονται σε κρίσιμες νομικές παραμέτρους αφορώσες τη διαδικασία αδειοδότησης των ΑΠΕ, τα μικρά φωτοβολταϊκά, τις Βεβαιώσεις Παραγωγών κ.α. Ειδικότερα, οι ανωτέρω θεματικές ρυθμίζονται υπό το Μέρος Η΄ του νόμου (άρθρα 128 έως 147) και αφορούν: α) στη διαδικασία προσδιορισμού περιθωρίου ισχύος σε κορεσμένα δίκτυα και β) στην υποχρεωτική προσκόμιση Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγών και Βεβαίωσης Παραγωγών Ειδικών Έργων. 
      Τις αξιοσημείωτες αυτές ρυθμίσεις του ως άνω εκδοθέντος νόμου, συμπληρώνει ο επίσης προσφάτως δημοσιευθείς Νόμος 4821/2021 (ΦΕΚ 134/Α/31-07-2021). Επί τη βάσει επιμέρους διατάξεων του εν λόγω Νόμου αφενός τροποποιούνται τα κριτήρια ως προς το επιτρεπτό της σύναψης σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών (με «σταθερή τιμή») για φωτοβολταϊκούς σταθμούς μικρής ισχύος (άρθρο 98), αφετέρου εισάγεται κομβικής σημασίας διάταξη, δια της οποίας αναπροσαρμόζεται κατά 10%, υπό προϋποθέσεις, η τιμή αναφοράς ήδη λειτουργούντων φ/β σταθμών, διασυνδεδεμένων στο σύστημα των Μη Διασυνδεμένων Νησιών (άρθρο 99). 
      Οι σημαντικότερες νεοεισαχθείσες νομοθετικές ρυθμίσεις παρουσιάζονται αναλυτικά ως ακολούθως: 
      1. Εγκατάσταση φ/β σταθμών σε κορεσμένα δίκτυα
      Το άρθρο 132 του Ν. 4819/2021 προσδιορίζει το περιθώριο ισχύος εγκατάστασης φ/β σταθμών σε κορεσμένα δίκτυα, δίδοντας τη δυνατότητα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα να υποβάλλουν μόνο μία αίτηση χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης για την εγκατάσταση φ/β σταθμού ισχύος έως 400 kW, κατά προτεραιότητα και κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας περί κορεσμένου δικτύου. Πιο συγκεκριμένα, στην Πελοπόννησο ορίζεται η εγκατάσταση φ/β σταθμών έως 86 MW, στις Κυκλάδες έως 45 MW, στην Εύβοια έως 40 MW, στη δε περίπτωση του δικτύου της Κρήτης, δύναται να υποβληθούν αιτήσεις ισχύος έως 140 MW. 
      Κατά τη λογική της εν λόγω ρύθμισης, δεν ελέγχεται το κριτήριο της παρ. 3α του άρθρου 7 του Ν. 4414/2016, και επιπλέον, δεν εφαρμόζεται ο περιορισμός της σύναψης σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης κατόπιν συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών, όπως ορίζει η παρ. 3β του ιδίου άρθρου. Συνεπώς κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δύναται κατ΄αρχήν να υποβάλει αίτηση για ένα μόνο έργο άνευ συμμετοχής σε διαγωνιστική διαδικασία. Δεν μπορεί εδώ να αποκλεισθεί η ύπαρξη νομικών αμφισημιών κατά την εφαρμογή της διάταξης, οι οποίες (αμφισημίες) κατά κανόνα επιλύονται με συνδυαστική εφαρμογή των κρίσιμων σχετικών διατάξεων της ενεργειακής νομοθεσίας και των ειδικών χαρακτηριστικών και της νομικής διαμόρφωσης εκάστου επενδυτικού σχήματος.
      Επιπλέον, οι κάτοχοι σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που συνδέονται σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί ως κορεσμένο δίκτυο, των οποίων οι άδειες παραγωγής έχουν παραταθεί σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 3 του Ν. 4685/2020 και για τους οποίους σταθμούς είχαν εκδοθεί οριστικές προσφορές σύνδεσης, δύνανται να υποβάλλουν αίτημα χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης εντός ενός μηνός από την έναρξη ισχύος του υπό κρίση νόμου. 
      Τέλος, δέον όπως σημειωθεί ότι η υποβολή σχετικών αιτήσεων χορήγησης προσφοράς σύνδεσης θα λαμβάνει χώρα ηλεκτρονικά, μέσω ενός πληροφοριακού συστήματος, η κανονική λειτουργία του οποίου αναμένεται να καθοριστεί, σύμφωνα με τα άρθρα 132 παρ. 3 και 146 του Ν. 4819/2021, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας εντός δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του. 
      2. Εγγυητική Επιστολή για την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού 
      Ακολούθως, το άρθρο 137 του Ν. 4819/2021 ρυθμίζει την υποχρέωση προσκόμισης Εγγυητικής Επιστολής για την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων. Για τη διαδικασία έκδοσης της εκάστοτε Βεβαίωσης, προσκομίζεται επιστολή ύψους 35.000 ευρώ/MW μεγίστης ισχύος παραγωγής, η οποία πρέπει να αποστέλλεται εντός πέντε ημερών από την υποβολή της αίτησης. Το ποσό αυτό μπορεί να καλύπτεται από περισσότερες από μια Εγγυητικές Επιστολές. Επιπλέον, ορίζεται ότι σε περίπτωση αύξησης της αναγραφόμενης στη Βεβαίωση ή στη Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή στην άδεια παραγωγής μέγιστης ισχύος παραγωγής, ο αιτών οφείλει να αυξήσει το συνολικό ύψος της ή των Εγγυητικών Επιστολών.
      Με τη διάταξη αυτή ρυθμίζονται αφενός ζητήματα σχετιζόμενα με την επιστροφή της Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού, η οποία λαμβάνει χώρα με την υποβολή πλήρους αιτήματος χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης στον αρμόδιο Διαχειριστή, ο οποίος στη συνέχεια χορηγεί βεβαίωση πληρότητας υποβολής αίτησης χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης. Επίσης, η Εγγυητική Επιστολή δύναται να επιστραφεί είτε κατόπιν αιτήματος του κατόχου της Βεβαίωσης, εν συνεχεία του οποίου παύει αυτοδικαίως να ισχύει η Βεβαίωση Παραγωγού ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων, καθώς και κάθε άδεια που έχει εκδοθεί για τον σταθμό αυτό, είτε έπειτα από αίτημα του ενδιαφερόμενου κατά το διάστημα από την υποβολή της αίτησης μέχρι την έκδοση της Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων. Στην περίπτωση δε αυτή, η αίτηση χορήγησης της Βεβαίωσης απορρίπτεται.
      Αφετέρου, το νέο πλαίσιο καθορίζει και τις εξαιρέσεις από την υποχρέωση προσκόμισης Εγγυητικής Επιστολής, συγκεκριμένων κατηγοριών σταθμών, όπως είναι α) οι σταθμοί με μέγιστη ισχύ παραγωγής μικρότερη ή ίση του 1 MW, β) οι σταθμοί που είναι ενταγμένοι στις στρατηγικές επενδύσεις του Ν. 4608/2019 πριν την έναρξη ισχύος του νόμου, και γ) οι σταθμοί Ο.Τ.Α Α΄ και Β΄ Βαθμού, ιδρυμάτων καθώς και Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ., όπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας και σχολεία όλων των βαθμίδων. 
      Τέλος, προβλέπεται υποχρεωτική προσκόμιση της Εγγυητικής Επιστολής μέχρι τις 31-01-2022 για τους κατόχους υφιστάμενων αδειών παραγωγής και βεβαιώσεων, οι οποίοι μέχρι την ως άνω ημερομηνία δεν θα έχουν υποβάλει αίτημα για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, προκειμένου να διατηρήσουν σε ισχύ τις άδειες παραγωγής ή τις βεβαιώσεις τους. 
      3. Εξαίρεση φ/β σταθμών μικρής ισχύος από ανταγωνιστικές διαδικασίες 
      Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 98 του ως άνω νόμου ορίζεται ότι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, άμεσα ή έμμεσα μέσω της συμμετοχής του στη διοίκηση ή ως μέτοχος, εταίρος ή μέλος νομικού προσώπου με οποιοδήποτε ποσοστό συμμετοχής, δύναται να συνάπτει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για έναν (1) φ/β σταθμό μικρής ισχύος, εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς οι εξής προϋποθέσεις: α) δεν έχει ήδη στην κατοχή του δύο (2) έργα της ίδιας τεχνολογίας με σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός διαγωνιστικών διαδικασιών, και β) οι τεχνολογίες αυτές ενισχύονται μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών. Από τα ως άνω καθίσταται σαφές ότι αντικαθίσταται με την ανωτέρω διάταξη το κριτήριο της «σύναψης, άμεσα ή έμμεσα, από τον αιτούντα σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για περισσότερα από δύο (2) έργα της ίδιας τεχνολογίας» με το πραγματικό γεγονός της «κατοχής (κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για την υπογραφή σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης) δύο (2) έργων της ίδιας τεχνολογίας με σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών».
      Παράλληλα, εισάγεται με την ανωτέρω διάταξη σημαντική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία, οι προϋποθέσεις των περ. α) και β) δεν ελέγχονται για τις περιπτώσεις μεταβίβασης σταθμών, οι οποίοι έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία.
      Από την εκτενή σχετική εμπειρία της δικηγορικής μας εταιρείας στο χειρισμό νομικών ζητημάτων που έχουν προκύψει σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων έργων επισημαίνουμε ότι και εδώ δύναται να ανακύψουν σύνθετα νομικά ζητήματα που χρήζουν εξατομικευμένης θεώρησης και διευθέτησης.
      4. Αναπροσαρμογή τιμών αποζημίωσης φ/β σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά 
      Μια επιπλέον κομβικής σημασίας εισαχθείσα ρύθμιση αφορά στην αναπροσαρμογή των τιμών αποζημίωσης φ/β σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, κατά την οποία αναπροσαρμόζεται η τιμή αναφοράς κατά 10%. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 99 του Ν. 4821/2021 ορίζεται ότι λειτουργούντες φ/β σταθμοί, που κατά τον χρόνο διασύνδεσής και θέσης τους σε λειτουργία βρίσκονταν εγκατεστημένοι στο Μη Διασυνδεδεμένο Σύστημα και εμπίπτουν στην υποπαρ. ΙΓ1 του άρθρου 1 του Ν. 4254/2014, αποζημιώνονται με βάση τις τιμές του πίνακα Α του άρθρου 1 της ως άνω υποπαρ., προσαυξημένες κατά ποσοστό 10%, εφόσον η τιμή που προκύπτει μετά από αυτόν τον υπολογισμό δεν υπερβαίνει την αντίστοιχη τιμή με την οποία αποζημιωνόταν κάθε σταθμός κατά περίπτωση την 1η Ιανουαρίου 2014. 
      Η εν λόγω ρύθμιση αποτελεί κατ΄ουσίαν νέα παραδοχή από τον ίδιο τον νομοθέτη της ανάγκης «άρσης αδικιών» του περίφημου «New Deal». Σε αυτό έχει συνδράμει καθοριστικά και η εξειδικευμένη ανάδειξη των ποικίλων εστιών ασυμβατότητας διατάξεων και ρυθμίσεων του New Deal με διατάξεις και αρχές υπερνομοθετικής ισχύος σε ανώτατο επίπεδο σε αρμόδια δικαιοδοτικά fora. Τούτο είναι σημαντικό καθότι η έννομη προστασία έναντι δικαιοκρατικά έκθετων νομοθετημάτων δεν προκύπτει μόνο συνεπεία δικαστικών αποφάσεων αλλά και συνεπεία αναδιπλώσεων του ιδίου του νομοθέτη προς αποφυγή δικαιοδοτικής στηλίτευσης της δικαιοκρατικά προβληματικής του δράσης. 
      5. Καταληκτική επισήμανση 
      Με τις νεοθεσπισθείσες διατάξεις εισάγονται ουσιώδεις ρυθμίσεις για την εγχώρια αγορά των ΑΠΕ, όπως λ.χ. η δυνατότητα ανάπτυξης σχετικής επενδυτικής δραστηριότητας στα κορεσμένα δίκτυα ανά την Ελλάδα, καθώς και η υποχρεωτική προσκόμιση Εγγυητικής Επιστολής για την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού άνω του 1 MW. Χωρίς να παραγνωρίζονται οι σημαντικές προκλήσεις για τον νομοθέτη που απορρέουν από το δυναμικό χαρακτήρα που έχει η ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς και οδηγούν στην ανάγκη περιοδικών συχνών νομοθετικών παρεμβάσεων, γεγονός είναι πως η εγχώρια νομοθεσία περί ΑΠΕ παρουσιάζει χαρακτηριστική πληθωρικότητα αλλά και διασπορά σε πλείονα νομοθετικά κείμενα. Τούτο συνιστά ένα μάλλον προβληματικό πλαίσιο που δυσχεραίνει την εποπτεία του συνόλου των ισχυουσών κανονιστικών ρυθμίσεων από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές αλλά και από τους ίδιους τους εφαρμοστές των κάθε φορά επίμαχων νομοθετικών ρυθμίσεων (θεσμικούς φορείς της αγοράς, Διαχειριστές, διοικητικές Αρχές κλπ.). 
      Επιμέλεια: Δικηγορική Εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες – Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)
      Περισσότερα...

      1022 • 0

    11. Αρθρογραφία

      Οι ενέργειες των κληρονόμων ακινήτων με αυθαίρετες κατασκευές

      Engineer

      Eνα από τα θέματα που απασχολούν πολλούς πολίτες είναι η κληρονομιά, που τους αφήνει ένα οικείο πρόσωπο, είτε με διαθήκη, είτε χωρίς διαθήκη. Εκτός από τα έξοδα σύνταξης του συμβολαίου αποδοχής και την φορολογία, που ενδεχομένως θα προκύψει, πολλοί έρχονται αντιμέτωποι και με αυθαίρετα κτίσματα ή προσθήκες, που έγιναν στο ακίνητο από τον θανόντα ιδιοκτήτη του, κατά το παρελθόν και τα οποία παραμένουν «κρυφά» στον Δήμο, στην Πολεοδομία, στο Ε9, στη ΔΕΗ, στο Κτηματολόγιο κλπ, δηλαδή είναι αδήλωτα. Κι ενώ οι κληρονόμοι ουδεμία ευθύνη φέρουν για την κατάσταση των ακινήτων τα οποία κληρονομούν, από την άλλη μεριά τους απασχολεί το ερώτημα: Τί πρέπει να κάνουν για να αποκτήσουν το ακίνητο χωρίς βάρη; Μάλιστα το πρόβλημα πολλές φορές είναι μεγάλο, γιατί ο κάθε κληρονόμος κληρονομεί εξ αδιαθέτου ιδανικά μερίδια αδιαίρετα πολλών ακινήτων (συνήθως πολύ χαμηλής αξίας στην επαρχία) και είναι δύσκολο έως και ανέφικτο όλοι μαζί οι κληρονόμοι να συμφωνήσουν για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, λόγω του μεγάλου κόστους, με αποτέλεσμα να σκέπτονται αν πρέπει να προβούν στην αποδοχή κληρονομίας. Έτσι τα τελευταία χρόνια πολλοί κάνουν αποποίηση κληρονομιά, για να μην μπλέξουν με την εφορία και τις άλλες υπηρεσίες.
      Μπορούν οι κληρονόμοι να προχωρήσουν σε δήλωση αποδοχής κληρονομιάς όταν υφίστανται αυθαίρετα κτίσματα και κατασκευές εντός του κληρονομούμενου ακινήτου;
       Η δήλωση αποδοχής κληρονομιάς και η μεταγραφή της, μπορεί να γίνει κανονικά αφού εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής της νέας πολεοδομικής νομοθεσίας για τα αυθαίρετα (απαγόρευση μεταβιβάσεως καθώς και επισύναψη υπεύθυνης δήλωσης ιδιοκτήτη και βεβαίωσης μηχανικού). Όμως, οι κληρονόμοι θα πρέπει να προβούν οπωσδήποτε στη σύνταξη νέου εξαρτημένου από το ΕΓΣΑ 87 (δορυφορικό σύστημα αναφοράς), προκειμένου να έχουν την ακριβή μέτρηση του οικοπέδου και όλων των κτισμάτων και κατασκευών που βρίσκονται μέσα σε αυτό, προκειμένου να γίνει ο υπολογισμός της αξίας του ακινήτου και να πληρωθούν οι αναλογούντες φόροι, ώστε να μην προβούν αργότερα σε διόρθωση της αποδοχής και πληρωμή συμπληρωματικών φόρων.
      Πειράζει που στην διαθήκη δεν συμπεριελήφθησαν και οι αυθαίρετες προσθήκες της κατοικίας;
      Όχι, γιατί στις προηγούμενες δεκαετίες, ήταν πολύ συνηθισμένο γεγονός, οι ιδιοκτήτες να κτίζουν με νόμιμη οικοδομική άδεια το κυρίως σπίτι και στη συνέχεια λόγω αναγκών να προσθέτουν κι έναν επιπλέον χώρο (π.χ. κουζίνα, λουτρό, αποθήκη). Μάλιστα, επειδή γνώριζαν ότι ήταν αυθαίρετες αυτές οι κατασκευές δεν τις δήλωναν σε καμία δημόσια αρχή από το φόβο της επιβολής προστίμων. Στην αποδοχή κληρονομιάς θα ληφθεί υπόψη η καταγραφή της έκτασης οικοπέδου και κτισμάτων σύμφωνα με το πρόσφατο τοπογραφικό διάγραμμα και θα γίνει η διόρθωση των στοιχείων (ΤΑΠ, Ε9, ΕΝΦΙΑ κλπ) του θανόντος, προκειμένου να ταυτίζονται με την πραγματικότητα.
      Τι γίνεται όταν το κόστος της νομιμοποίησης των αυθαιρέτων κατασκευών σε ένα κληρονομούμενο ακίνητο είναι μεγάλο και δεν μπορεί να καταβληθεί από τους κληρονόμους;
      Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση στο ηλεκτρονικό σύστημα αυθαιρέτων του ΤΕΕ και αντί της τακτοποίησης να πληρωθεί το αναλογούν παράβολο και να δηλωθεί, ότι θα εκδοθεί άδεια νομιμοποίησης των κτισμάτων (αν επιτρέπεται από τους όρους δόμησης της περιοχής) ή άδεια κατεδάφισης των αυθαιρέτων κατασκευών. Προϋπόθεση είναι τα κτίσματα να έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 27 Ιουλίου του 2011.
      Υπάρχει και η περίπτωση να πραγματοποιηθεί η μεταβίβαση με την καταβολή του ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου των αυθαιρέτων και το υπόλοιπο ποσό να πληρωθεί με δόσεις από τους κληρονόμους, με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Ποια θεωρούνται αυθαίρετα κτίρια και κατασκευές και πρέπει να τακτοποιηθούν;
      Σύμφωνα με το νόμο που ισχύει σήμερα, τα αυθαίρετα χωρίζονται σε πέντε (5) κατηγορίες ανάλογα με το χρόνο ανέγερσής τους και τη βαρύτητα της αυθαιρεσίας. Ανάλογα της κατηγοριοποίησης αυτής είναι και τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε κάθε περίπτωση.
      Οι κατηγορίες αυθαιρέτων είναι:
      ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1: Όλες οι αυθαίρετες κατασκευές επικρατούσας χρήσης κατοικίας προ του 1975 (είτε έχουν, είτε δεν έχουν οικοδομική άδεια).
      ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 2: Αυθαίρετα προ της 01/01/1983 (είτε έχουν, είτε δεν έχουν οικοδομική άδεια).
      ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3: Όλες οι μικροπαραβάσεις σε ακίνητα που έχουν ανεγερθεί με οικοδομική άδεια, όπως μείωση υποχρεωτικής φύτευσης, προσθήκη μονώσεων, πέργκολες, μικρές αλλαγές εξωτερικών διαστάσεων, θέσεις και διαστάσεις κουφωμάτων, μικρές διαμορφώσεις εδάφους, κτιριοδομικές παραβάσεις, πρόχειρες ξύλινες κατασκευές κ.λπ. για όλες τις υπερβάσεις.
      ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 4: Για αυθαίρετες κατασκευές μετά το 1983 με παραβίαση α) μέχρι 20% κάλυψης και δόμησης και ύψους β) μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και 20% του ύψους ΚΑΙ δεν υπερβαίνουν τα 250τμ για κατοικία και 1000τμ για λοιπές χρήσεις γ) ημιυπαιθρίων χώρων εκτός σχεδίου μέχρι 60% κάλυψης και δόμησης ύψους σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια και δ) αυθαίρετη αλλαγή χρήσεως εντός σχεδίου.
      ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 5: Αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσεως που δεν περιλαμβάνονται στις ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ 1 έως 4. Δηλαδή: α) Τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα, β) Αυθαίρετες κατασκευές που παραβιάζουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% τα πολεοδομικά μεγέθη κάλυψης, δόμησης και μεγαλύτερο του 20% το πολεοδομικό μέγεθος του ύψους που προβλέπονται από τους όρους δόμησης της περιοχής ή αυτούς που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας και υπερβαίνουν τα 250 τ.μ. για χρήση κατοικίας ανά ιδιοκτησία και τα 1.000 τ.μ. κτιρίου για τις λοιπές χρήσεις.
      Μέχρι πότε μπορούμε να δηλώσουμε τα αυθαίρετα κτίσματα που κληρονομούμε;
      Για τις κατηγορίες 1, 2, 3 και 4 αυθαιρέτων, οι ιδιοκτήτες από κληρονομική διαδοχή, έχουν στη διάθεσή τους προκειμένου να τα τακτοποιήσουν ένα χρονικό περιθώριο ως το τέλος Μαρτίου 2026. Τα αυθαίρετα κατηγορίας 5 (τα μεγάλα αυθαίρετα), που αποκτώνται κατόπιν κληρονομικής διαδοχής, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός (1) έτους από την προθεσμία του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα (περί αποποίησης κληρονομιάς) μπορούν να τακτοποιηθούν το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025. Προσοχή όμως, γιατί αυτό το χρονικό περιθώριο, δεν σημαίνει πως πρόκειται για παράταση. Κι αυτό διότι κάθε χρόνο έχει αύξηση του προστίμου κατά 5% και σύνδεση με την εφαρμογή για την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
      Ποιοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων βρίσκονται στη δυσκολότερη θέση;
      Οπως προαναφέρθηκε, στη δυσκολότερη θέση βρίσκονται οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων που ανήκουν στη λεγόμενη κατηγορία 5.
      Τι πρόστιμο πληρώνω για ένα εξ ολοκλήρου αυθαίρετο και σε πόσες δόσεις μπορώ να το εξοφλήσω;
      Καταρχήν για την υπαγωγή του αυθαιρέτου απαιτείται η καταβολή ενός παραβόλλου που υπολογίζεται ως εξής:
      α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
      β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.
      γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
      δ) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.
      ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 5.000 τ.μ.
      Το πρόστιμο υπολογίζεται ανάλογα με το μέγεθος, την τιμή ζώνης της περιοχής, την παλαιότητα και άλλα πολεοδομικά μεγέθη.
       Μπορεί να εξοφληθεί σε έως και 100 μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό δόσης τα 50 ευρώ, ενώ δίνεται η δυνατότητα έκπτωσης 20% στην εφάπαξ καταβολή ή 10% στην καταβολή του 30% του αναλογούντος προστίμου.
      Επίσης τα πρόστιμα διαμορφώνονται, για τις υπόλοιπες 4 κατηγορίες αυθαιρέτων ως εξής:
      -        Προσαυξάνεται κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση βρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν Προεδρικά Διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
      -        Προσαυξάνεται κατά 25%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2021 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2022.
      -        Προσαυξάνεται κατά 30%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2022 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
      -        Προσαυξάνεται κατά 35%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2023 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2024.
      -        Προσαυξάνεται κατά 40%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου από την 1η Οκτωβρίου 2024 μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026.
      Εγώ ως κληρονόμος δεν γνωρίζω την χρονολογία κατασκευής των αυθαιρέτων για να υπολογιστεί το πρόστιμο. Πως μπορω να εξακριβώσω το χρόνο κατασκευής τους;
      Ο χρόνος κατασκευής των αυθαιρέτων αποδεικνύεται από τις σχετικές αεροφωτογραφίες που δίνονται κατόπιν παραγγελίας από την Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού και το Ελληνικό Κτηματολόγιο.
      Πέραν της αεροφωτογραφίας, ο χρόνος εγκατάστασης μιας αυθαίρετης κατασκευής ή αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, αποδεικνύεται με έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. πρώτη ηλεκτροδότηση ακινήτου από την ΔΕΗ, μισθωτήριο συμβόλαιο, Ε9, παλιό συμβόλαιο κλπ.) στο οποίο να αναφέρεται το ακίνητο και η χρήση του όπως αυτή περιγράφεται κατά την υπαγωγή του, στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ
      τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού
      [email protected]
      Περισσότερα...

      2684 • 0

    12. Αρθρογραφία

      Προς κατεδάφιση δεκάδες κτίρια του αθηναϊκού μοντερνισμού

      Didonis

      Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων που έχει εκδώσει η Πολεοδομία Αθηνών καταγράφονται δεκάδες κατοικίες και κτίρια του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού που έγιναν μπάζα οικοδομικών υλικών την τελευταία τριετία ή θα γίνουν το προσεχές διάστημα. Πίσω από τη ραγδαία αύξηση των κατεδαφίσεων βρίσκονται παλιές και νέες παθογένειες που ταλαιπωρούν τα ιστορικά και πολεοδομικά χαρακτηριστικά της πόλης.
      Στον κατάλογο με τις άδειες κατεδαφίσεων του δήμου Αθηναίων που έχει στα χέρια της η LiFO αποτυπώνονται οι πιο πρόσφατες απώλειες του ελληνικού μοντερνισμού και όχι μόνο. Κτίρια της δεκαετίας του 1920 και του 1930 με νεοκλασικίζοντα και εκλεκτικιστικά στοιχεία και κατοικίες του μοντέρνου κινήματος, που αποτελούν και τα τελευταία ίχνη της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, εξαφανίζονται από τους δρόμους της Αθήνας.
      Η πόλη φαίνεται να χάνει σημαντικά στοιχεία της φυσιογνωμίας της λόγω της μεγάλης αύξησης αυτών των κατεδαφίσεων και της παράλληλης ραγδαίας κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είναι κυρίως προσανατολισμένη στην ανέγερση πολυώροφων κτιρίων, τα οποία, ως επί το πλείστον, προορίζονται για τουριστική εκμετάλλευση.
      Οι ιδιοκτήτες, με δέλεαρ τους υψηλούς συντελεστές δόμησης και το κέρδος που θα έχουν από τα πανύψηλα κτίρια που μπορούν να χτιστούν στις μικρές διώροφες ή τριώροφες κατοικίες τους, λόγω του bonus δόμησης σε ύψος ορόφων που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός, προχωρούν σε αθρόες κατεδαφίσεις, μας λένε πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες που ασχολούνται εντατικά με το ζήτημα.
      Η Αθήνα, υπό την πίεση των απαιτήσεων της αγοράς ακινήτων, αποκτά νέα, θηριώδη κτίρια. Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει τη δική του ερμηνεία στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπουν ρητά ότι όπου υπάρχουν ειδικά διατάγματα με περιορισμούς για τα ύψη των κτιρίων, αυτά υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών και των bonus δόμησης. Τέτοια ειδικά διατάγματα ισχύουν, όπως μας λένε αρχιτέκτονες, ακόμα και για την περιοχή των Αμπελοκήπων ή τα Πατήσια. «Ωστόσο, το υπουργείο, με μια σειρά ασαφών υπουργικών αποφάσεών του τον τελευταίο χρόνο, προσπαθεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του ΣτΕ, πετώντας στην ουσία το μπαλάκι της ευθύνης στους δήμους. Οι δήμοι καλούνται να βγάζουν άδειες επιλέγοντας αν θα εφαρμόσουν την ερμηνεία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή τις δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου», λένε.  
      Ο μόνος δήμος που κατάφερε εξαίρεση από τα «ευεργετήματα» των bonus δόμησης για επιπλέον τετραγωνικά και ύψος είναι ο δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού με σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Προηγήθηκε η ομόφωνη απόφαση του δήμου που είχε εναντιωθεί σφοδρά στις διατάξεις του κανονισμού, ο οποίος προβλέπει αυτά τα bonuς. Στην ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καταγράφεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων αυτών στην περιοχή δεν προστατεύουν «το περιβάλλον, τον οικιστικό ιστό και τη φέρουσα ικανότητα της πόλης».
       
        Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Πρόκλου 18 κατεδαφίστηκε πριν από μερικούς μήνες.
       
      Οι κατεδαφίσεις στις γειτονιές της Αθήνας
      Στη λίστα με τις άδειες κατεδαφίσεων της πολεοδομίας Αθηνών η LiFO εντόπισε μικρά διάσπαρτα κτίρια και κατοικίες της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στον Νέο Κόσμο, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στην Κυψέλη. Αναζητώντας την ταυτότητα των κτιρίων αυτών, βρήκε ότι κάποια από αυτά έχουν καταγραφεί στην έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (EΛΛET) που φέρει τον τίτλο «Αθηναϊκές κατοικίες του Μοντέρνου Κινήματος». Έχουν επίσης καταγραφεί και ταυτοποιηθεί από τη MONUMENTA, την οργάνωση που ασχολείται με την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η MONUMENTA εντόπισε και κατέγραψε 11.500 κτίρια της περιόδου 1830-1940 που βρίσκονται στα επτά δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας.

      Ειρήνη Γρατσία
      Η αύξηση των κατεδαφίσεων φαίνεται να ανεβάζει στροφές την τελευταία τριετία, δηλαδή την περίοδο που στην πόλη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ράλι κυρίως τουριστικών επιχειρήσεων. Η Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA, εξηγεί στη LiFO ότι «τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των κατεδαφίσεων των κτιρίων που χτίστηκαν πριν και μετά τον πόλεμο, ειδικά τις δεκαετίες 1920 και 1930. Πρόκειται κυρίως για ισόγειες και διώροφες κατοικίες, εκλεκτικιστικές και του Μοντέρνου Κινήματος, που αντικαθίστανται από πολυώροφες πολυκατοικίες. Αμπελόκηποι, Κουκάκι, Παγκράτι, Κυπριάδη, Νέος Κόσμος, χάνουν πολλά από τα κτίριά τους, αλλά και η Κηφισιά, το Ψυχικό, η Νέα Σμύρνη, ο Πειραιάς και βέβαια η Θεσσαλονίκη», λέει.

      Ελένη Μαΐστρου
      «Η κληρονομιά του μοντέρνου προστατεύεται σε όλη την Ευρώπη, μάλιστα στη Γαλλία υπάρχει νομοθετική διάταξη που χαρακτηρίζει διατηρητέα και κτίρια που μόλις έχουν χτιστεί, εφόσον είναι αξιόλογα», λέει η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της ΕΛΛΕΤ. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μπορεί στην Ελλάδα και τα δύο αρμόδια υπουργεία, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, να κηρύσσουν διατηρητέα αξιόλογα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος, ωστόσο θέτει το εξής ερώτημα: «Υπάρχει στα μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής η απαιτούμενη ευαισθησία να μη δίνουν εύκολα άδεια κατεδάφισης στα σημαντικά αυτά κτίρια που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορίας μας;».
       
        Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 63 δεν υπάρχει πια.
       
      Ναι μεν, αλλά…

      Δημήτρης Ξυνομηλάκης
      Για να δοθεί άδεια κατεδάφισης σε κτίρια που είναι προ του 1955, προηγείται έλεγχος από τα αρχιτεκτονικά συμβούλια, τα οποία είναι γνωμοδοτικά όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος και λειτουργούν σε κάθε περιφερειακή ενότητα, εξηγεί στη LiFO ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ/ΠΕΑ). Μας εξηγεί ότι τα συμβούλια αυτά «είναι ανεξάρτητα όργανα και τα μέλη τους απαρτίζονται από αρχιτέκτονες που κατά τεκμήριο έχουν την επιστημονική γνώση και την παιδεία να κρίνουν τι απόφαση θα πάρουν», λέει.
      Ο κ. Ξυνομηλάκης υποστηρίζει ότι οι άδειες κατεδάφισης δεν προχωράνε ακόμη και αν ένα μόνο μέλος αυτού του συμβουλίου διαφωνήσει. Το ζήτημα, όπως λέει, παραπέμπεται στο Κεντρικό Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο για να ληφθεί η τελική απόφαση. Ωστόσο, θέτει ένα θέμα ως προς το κατά πόσο όλα τα κτίρια του Μεσοπολέμου πρέπει και μπορούν να διατηρηθούν, βάζοντας κάποιες προϋποθέσεις: «Προφανώς, για κτίρια του Μεσοπολέμου με αξιόλογα στοιχεία και χαρακτηριστικά η άποψη είναι πως, ναι, πρέπει να τα διατηρούμε. Όμως ένα κτίριο του Μεσοπολέμου χωρίς ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, που είναι εγκλωβισμένο ανάμεσα σε οκταώροφες πολυκατοικίες, από τη στιγμή, μάλιστα, που δεν είναι κραυγαλέο ή σπάνιο δείγμα της εποχής εκείνης, δεν δημιουργεί ένα σύνολο ούτε παραπέμπει σε κάτι, είναι ξεκομμένο σε μια περιοχή που έχει αποστειρωθεί, ενδέχεται να μην επιτελεί τον σκοπό της διατήρησής του, επομένως δεν θα έπρεπε να υποστηρίζεται η διατήρησή του», λέει.
      Οι κατεδαφίσεις ως «ιστορικό χαρακτηριστικό» της Αθήνας 

      Κωνσταντίνος Τσιαμπάος
      Μιλώντας με τον Κωνσταντίνο Τσιαμπάο, αναπληρωτή καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, για τον αν θα πρέπει να διατηρηθούν τα πάντα ή όχι από τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, μας λέει ότι «έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, λόγω της ανάπτυξης και του μεγάλου κέρδους που αποφέρουν οι επενδύσεις σε ακίνητα και νέες κατασκευές να μη μένει τίποτα όρθιο». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Σαφώς αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης, με την έννοια ότι χάνεται η ιστορία της, χάνεται η μνήμη της όλο και περισσότερο, όλο και πιο έντονα. Θα φτάσουμε να έχουμε μια πόλη η οποία θα έχει ένα ιστορικό βάθος εξήντα ετών, γιατί δεν έχει θα μείνει τίποτε άλλο».
      Ο Κωνσταντίνος Τσιαμπάος υποστηρίζει ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας είναι «πως γενικά είναι μια πόλη που δημιουργήθηκε μέσα από κατεδαφίσεις. Τα πρώτα κτίρια που έγιναν στη θέση των νεοκλασικών του 19ου αιώνα ήταν αυτές οι κατασκευές της δεκαετίας του ’30. Άρα, τώρα έρχεται η σειρά των κτιρίων που κατά κάποιον τρόπο αντικατέστησαν τα νεοκλασικά να αντικατασταθούν από νέες κατασκευές. Και ενώ μιλάμε για τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε, σήμερα ερχόμαστε και συνεχίζουμε την ίδια τακτική, αντί να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος».
      Ο Μεσοπόλεμος, όπως εξηγεί ο κ. Τσιαμπάος, έχει να επιδείξει «σημαντικά κτίρια γνωστών αρχιτεκτόνων με πολύ υψηλή ποιότητα κατασκευής, υλικών και τεχνικών». Υποστηρίζει ότι «διεθνώς η αρχιτεκτονική έχει στραφεί προς την αποκατάσταση και την επιδιόρθωση, σε αυτό που λέμε αδόκιμα ανακαίνιση, και όχι στις νέες κατασκευές». Η διάσωση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας λέει ότι είναι «επιβεβλημένη όχι μόνο για λόγους ιστορικούς ή αισθητικούς αλλά και για λόγους που συνδέονται με την επιβίωση της πόλης. Για λόγους βιωσιμότητας, για λόγους οικονομίας, για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος», αναφέρει. «Με τις συνθήκες που επικρατούν στις πόλεις διεθνώς και σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επικρατεί ορθώς η τάση να αποκαθιστούμε, να επιδιορθώνουμε και να κρατάμε αυτές τις κατασκευές που ήδη έχουμε». Είναι μια τάση που υιοθετεί και η Ελλάδα, όπως λέει, ενώ θεωρεί ενθαρρυντικό το γεγονός ότι «η συλλογική αντίληψη της κοινωνίας έχει καλύτερη γνώση της ανάγκης προστασίας των κτιρίων αυτών». 
       
        Facebook Twitter Κατοικία στην οδό Δαμάρεως 135 που κατεδαφίστηκε πρόσφατα.
       
      Διπλή καταστροφή
      Το κύμα κατεδαφίσεων έχει συμπαρασύρει και κτίρια του 1950 της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, κατά την οποία είχαμε έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, περισσότερο ή λιγότερο γνωστών. Η Ειρήνη Φρεζάδου, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΛΕΤ, υποστηρίζει ότι οι κατεδαφίσεις αυτές δημιουργούν διπλή καταστροφή. Από τη μια «σβήνεται η πολύτιμη μνήμη της πόλης καθώς, εξαφανίζονται τα αρχιτεκτονικά δείγματα μιας ολόκληρης εποχής» και από την άλλη δημιουργούνται στην Αθήνα θηριώδεις κατασκευές που θέτουν σε δοκιμασία τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ήδη δύσκολης καθημερινότητάς μας: «Την τυπολογία των κτιρίων αυτών, από τα πιο εμβληματικά έως τα πιο ταπεινά, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που διαμόρφωναν τις όψεις των δρόμων, το πτυχωτό πρόσωπο της πόλης, τα erker για φωτισμό και ηλιασμό, τις στρογγυλές γωνίες όπου διαθλάται μαλακά το φως, τα τεκμήρια της παλιάς μαστοριάς και τόσα άλλα που αποτελούν τη μοναδική ιδιοπροσωπία μιας πόλης που φαίνεται να χάνεται οριστικά», λέει με πικρία. 

      Ειρήνη Φρεζάδου
      Το δίπολο της καταστροφής αυτής για την αρχιτέκτονα συμπληρώνεται «από τις θηριώδεις οκταώροφες και δεκαώροφες κατασκευές που θα αντικαταστήσουν τα μονώροφα, διώροφα, τριώροφα κτίρια. Βασικό εργαλείο για τις νέες αυτές κατασκευές», όπως ισχυρίζεται, είναι «οι υψηλοί συντελεστές δόμησης στην Αθήνα και λόγω του ισχύοντος οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), ειδικά του περιβαλλοντοκτόνου άρθρου 10 που προβλέπει τα bonus σε συντελεστές δόμησης και ύψη».
      Η κ. Φρεζάδου υποστηρίζει ότι θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη πολεοδομική επιβάρυνση στην πόλη, η οποία θα φέρει «ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας ζωής με τη δραματική μείωση του ηλιασμού και αερισμού –ιδιαίτερα των χαμηλότερων ορόφων των κτιρίων–, με την κυκλοφοριακή ασφυξία, την υπερβάλλουσα ρύπανση και την επιβάρυνση των δικτύων κοινής ωφελείας». Το γεγονός ότι οι λιγοστοί «θύλακες χαμηλής δόμησης εξαφανίζονται ραγδαία», μαζί με το πολύτιμο λιγοστό πράσινο στην πόλη, θα επιτείνει το φαινόμενο της αστικής θερμονησίδας, το οποίο «σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα μετατραπεί από αβάσταχτο, που είναι σήμερα, σε φονικό!».
       
        Κτίριο στην οδό Ουμπλιανής που κατεδαφίστηκε πρόσφατα.
       
      «Έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων»
      Η κ. Γρατσία ισχυρίζεται ότι ήδη «έχει χαθεί το 80% των ιστορικών κτιρίων» και υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος, χρειάζεται άμεση αντίδραση: «Θεωρούμε ότι ο αρχιτεκτονικός πλούτος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο κίνδυνο και η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει κίνητρα για τους ιδιοκτήτες, να επεκτείνει τα χρονικά όρια της προστασίας των νεότερων κτιρίων, να εξετάσει το θέμα των συντελεστών δόμησης, να ενημερώσει για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς».
      Η επέκταση των χρονικών ορίων προστασίας των νεότερων μνημείων που προτείνει η κ. Γρατσία κρίνεται αναγκαία, ούτως ώστε να προστατευτούν ως νεότερα τα μνημεία και τα κτίρια του Μεσοπολέμου, κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει με αρκετά από αυτά γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ηλικίας. Τα κτίρια που εξετάζονται σήμερα από το υπουργείο Πολιτισμού με στόχευση την κήρυξη τους ως νεότερων μνημείων και εν συνεχεία τη διατήρησή τους είναι αυτά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 100 ετών. Παράλληλα, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες, θέλοντας να αποφύγουν τον βραχνά της προστασίας, καθώς δεν δίνονται κίνητρα για να αποκατασταθούν αυτά τα κτίρια, θέλουν να προλάβουν να γκρεμίσουν τις ιδιοκτησίες τους, για να μην ενταχθούν τα ακίνητά τους σε καθεστώς προστασίας. Πολλές από τις κατοικίες και τα κτίρια του Μοντέρνου Κινήματος πλησιάζουν το όριο αυτό, γι’ αυτό αυξάνονται ραγδαία οι κατεδαφίσεις: «Οι υψηλοί συντελεστές δόμησης που ισχύουν, με βάση τους οποίους οι ιδιοκτήτες των κατοικιών αυτών μπορούν να χτίσουν παραπάνω από αυτό που έχουν, και η έλλειψη οικονομικής στήριξης από την πλευρά του κράτους είναι δύο από τις βασικές αιτίες των κατεδαφίσεων», λέει η κ. Μαΐστρου. Αναφέρει ότι «η ευθύνη της πολιτείας είναι πολύ μεγάλη γιατί εκκρεμεί τόσα χρόνια το πρόγραμμα “Διατηρώ” και εκκρεμεί επίσης η μεταφορά του συντελεστή δόμησης, η οποία ίσχυσε για λίγο ‒ τη χρησιμοποίησαν λάθος και τώρα καταργήθηκε. Τώρα έχουν μεταφέρει την επίλυση του ζητήματος στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια», λέει.
       
        Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Θεοδωρήτου Βρεσθένης 65 έχει πάρει άδεια για κατεδάφιση.
       
      Μια πονεμένη ιστορία
      Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης είναι μια πονεμένη ιστορία και συζητείται επί δεκαετίες. Αφορά ακίνητα στα οποία ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπεται να αξιοποιήσει ολόκληρο τον συντελεστή που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητό του. Με τον τελευταίο νόμο ο ιδιοκτήτης ενός διατηρητέου θα μπορεί να εκδώσει τίτλο μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Με αυτόν τον τίτλο θα έχει το δικαίωμα να μεταφέρει τον υπόλοιπο συντελεστή του ακινήτου του. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει βαλτωμένο και μετατέθηκε για αργότερα, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πολεοδομικής μεταρρύθμισης και των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης. Επειδή η ελληνική πολιτεία πειραματίζεται με το θέμα από τη δεκαετία του ’80, πολλοί ιδιοκτήτες έμειναν ξεκρέμαστοι, καθώς δεν μπόρεσαν ποτέ να μετατρέψουν αυτούς τους τίτλους μεταφοράς συντελεστή δόμησης σε ακίνητα, όταν το μέτρο είχε εφαρμοστεί. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολεοδόμων που γνωρίζουν το ζήτημα, έχουν εκδοθεί κατά το παρελθόν τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 480.000 τ.µ., με την αξία τους να ανέρχεται κατά προσέγγιση στα 190 εκατ. ευρώ.
      Φρένο στα ύψη
      «Για να σταματήσει η ανεύθυνη, συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης που αποτελεί τον βασικό λόγο των αθρόων κατεδαφίσεων», όπως λέει η κ. Φρεζάδου, πρέπει να δοθεί λύση από το υπουργείο Περιβάλλοντος: «Θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση του ΝΟΚ προς το ηπιότερο». Η αρχιτέκτονας υποστηρίζει ότι πρέπει «να καταργηθεί επίσης άμεσα το περιβαλλοντοκτόνο άρθρο 10 του ΝΟΚ που αφορά bonus στα ύψη». Αλλά και από πλευράς του δήμου Αθηναίων, όπως λέει, «θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι χρήσεις γης και οι συντελεστές δόμησης προς το ηπιότερο και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα για χρήση κοινωνικής κατοικίας». Για την αρχιτέκτονα η συνεχής εντατικοποίηση της δόμησης είναι αναντίστοιχη τόσο προς την υφιστάμενη γεωμετρία της πόλης (πλάτος δρόμων προς ύψος κτιρίων) όσο και προς τη φέρουσα ικανότητα εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας από το υπάρχον οδικό δίκτυο».
       
        Facebook Twitter Για το κτίριο στην οδό Κορδάτου 24 έχει βγει άδεια κατεδάφισης αλλά δεν έχει γκρεμιστεί ακόμα.
       
      Μια ανοιχτή συζήτηση
      Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει η LiFO, στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ύψη και τα bonus δόμησης του Οικοδομικού Κανονισμού, η εφαρμογή των οποίων σε κάποιες περιοχές έρχεται σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που έβαλε πάγο πριν από μερικούς μήνες στην κατασκευή πολυώροφης πολυκατοικίας στους Αμπελόκηπους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς, με τις υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψε, όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, έχει ταχθεί υπέρ των διατάξεων του ΝΟΚ. Οι διατάξεις αυτές ευνοούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος θεωρεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή προφανώς θα επηρεάσει την κατασκευαστική δραστηριότητα. Παρά τις όποιες ερμηνείες επιχείρησε το ΥΠΕΝ, το ζήτημα σήμερα παραμένει ανοιχτό. Επειδή υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μπλοκάρουν οικοδομικές άδειες κτιρίων τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι συζήτηση για τα ύψη στο ΥΠΕΝ και με συμμετοχή φορέων η οποία θα επικεντρωθεί στα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ έχει μόλις ξεκινήσει.
      Οι κατεδαφίσεις κτιρίων που μπορεί να έχουν ιστορική αξία για την πόλη είναι ένα κεφάλαιο ανοιχτό και αποτελούν κομμάτι ενός σύνθετου και ευρύτερου ζητήματος που αφορά τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πόλης, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και νοηματοδοτούν τη μνήμη και την ταυτότητά της. 
       
        Facebook Twitter Το κτίριο στην οδό Ηρώνδα 6 στο Παγκράτι πριν την κατεδάφιση...
       
       
         

      πηγή lifo.gr
      Περισσότερα...

      1705 • 0

    13. Αρθρογραφία

      Στην υπηρεσία του περιβάλλοντος οι «24 ώρες του Λε Μαν»

      GTnews

      Οι 24 Ώρες του Λε Μαν (γαλλικά:24 Heures du Mans) είναι ο παλαιότερος ενεργός αγώνας του μηχανοκίνητου αθλητισμού στον κόσμο σε αγώνες αντοχής, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 1923 κοντά στην πόλη Λε Μαν της Γαλλίας. Ο αγώνας θεωρείται ένας από τους πιο διάσημους αγώνες αυτοκινήτων στον κόσμο και αποκαλείται ως το «Grand Prix of Endurance and Efficiency».
      Με 100% ανανεώσιμα καύσιμα, αυτοκίνητα υδρογόνου και «πράσινο εισιτήριο», ο περίφημος αγώνας ράλι «Οι 24 ώρες του Λε Μαν», που εφέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια του αυτό το Σαββατοκύριακο, έχει εναρμονισθεί πλήρως με την προστασία του περιβάλλοντος και φιλοδοξεί να επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα έως το 2030.
      Μεταξύ οικολογίας και απόδοσης, η επίλυση της εξίσωσης, φαίνεται δύσκολη και ειδικά, όταν πρόκειται για αγωνιστικά αυτοκίνητα που κάνουν διαδοχικούς γύρους, με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 300 χλμ./ώρα.
      Ωστόσο, ο Πιέρ Φιγιόν, πρόεδρος του Automobile Club de l’Ouest (ACO) και διοργανωτής του πιο διάσημου αγώνα αντοχής, διαβεβαιώνει: «Οι 24 Ωρες του Λε Μαν, είναι εδώ, για να αποδείξουν ότι με τους κατασκευαστές, υπάρχουν λύσεις για την απεξάρτηση από τον άνθρακα».
      Όπως για παράδειγμα, ένα καύσιμο «100% ανανεώσιμο» που εισήχθη το 2022 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, η εμβληματική διοργάνωση του οποίου είναι ο γύρος Sarthoise. Κατασκευασμένο από υπολείμματα κρασιού (!), αυτό το καύσιμο επιτρέπει την μείωση περισσότερο από 65% των εκπομπών CO2 από τα αυτοκίνητα στην πίστα, σύμφωνα με την εταιρεία ανάπτυξης TotalEnergies.
      Ένα άλλο σχέδιο, στον οδικό χάρτη για τον θρυλικό αγώνα, είναι να τρέχουν από το 2026 οχήματα με υδρογόνο, πιο φιλικά προς το περιβάλλον αλλά εξίσου αποτελεσματικά στην πίστα.
      Σε εργαστηριακό επίπεδο, ο ACO και η ελβετική εταιρεία Green GT, που εξειδικεύεται σε ηλεκτρικές λύσεις και λύσεις υδρογόνου, κυκλοφόρησαν το MissionH24 το 2018, με στόχο ότι μέχρι το 2030, «η κατηγορία βασίλισσας στο Le Mans θα είναι εντελώς «υδρογόνο», όπως εξηγεί ο Φιγιόν και προσθέτει: «Είναι μια τεχνολογία που ξεπερνά το αυτοκίνητο και προσαρμόζεται και στις βαριές μεταφορές, στο τρένο, στα σκάφη ακόμα και στα αεροπλάνα».
      Προς το παρόν, το υβριδικό κυριαρχεί στην Hypercar, την κορυφαία κατηγορία αντοχής, αφού 13 από τα 16 αυτοκίνητα θα τρέξουν στο Λε Μαν, με αυτήν την τεχνολογία.
      Όπως συμβαίνει με πολλά αθλητικά γεγονότα, δεν είναι ο ίδιος ο αγώνας που προκαλεί το μεγαλύτερο μέρος της ρύπανσης. Από τους περισσότερους από 36.000 τόνους CO2 που εκπέμφθηκαν στο ράλι του 2019, μόνο το 4,6% συνδέεται με την πίστα και την διοργάνωση — εκ των οποίων το 2,5% συνδέεται άμεσα με την πίστα (καύσιμα, ελαστικά κ.λπ.).
      Το υπόλοιπο, προέρχεται από παρόχους υπηρεσιών, μέσα ενημέρωσης και άλλους εθελοντές (9,3% του αποτυπώματος άνθρακα), ομάδες (21,7%), αλλά και θεατές (64,4%), σύμφωνα με στοιχεία του ACO.
      Και σ’ αυτό το τελευταίο σημείο, ο Πιερ Φιγιόν «υπερασπίζεται» τον εαυτό του: «Έχουμε αρχίσει να ενημερώνουμε τους θεατές για την μείωση του αποτυπώματος άνθρακα όταν κινούνται». Είναι χαρακτηριστικό, ότι το ACO έχει δημιουργήσει ένα «πράσινο εισιτήριο», ένα εισιτήριο χαμηλών εκπομπών άνθρακα, που επιτρέπει σε όσους χρησιμοποιούν τα δημόσια μέσα μεταφοράς, ηλεκτρικό αυτοκίνητο ή ποδήλατο να επωφεληθούν από μείωση 10% στο εισιτήριό τους.
      Για τον αγώνα πουλήθηκαν 7.000 από αυτά τα εισιτήρια – για περισσότερους από 260.000 θεατές που αναμένονται – σε σύγκριση με μόλις 2.000, πέρυσι.
      Περισσότερα...

      534 • 0

    14. Αρθρογραφία

      Ιδιώτες Vs δημόσιο για την αντιμετώπιση των ενεργοβόρων πόλεων

      Engineer

      Έρευνα της JLL διερευνά το περίπλοκο τοπίο των καθαρών μηδενικών δεσμεύσεων, μέσα από κανονισμούς, απαιτήσεις αναφορών και κίνητρα.
      Καθώς τα κτίρια αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 60% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις πόλεις και η μείωση του αποθέματος των ενεργοβόρων ακινήτων αποτελεί ζωτικής σημασίας στόχο για την επίτευξη μιας οικονομίας με μηδενικές εκπομπές η πίεση στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τους κατασκευαστές και τους χρήστες αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια.
      Εντούτοις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της JLL "Decarbonizing Cities and Real Estate", η οποία βασίζεται σε συμπεράσματα που αντλήθηκαν από 32 χώρες, οι υπάρχουσες πολιτικές και τα νομικά πλαίσια, ένας από τους κυριότερους μοχλούς πίεσης, δεν αντιστοιχούν στα επιστημονικά ευρήματα, τα οποία καλούν για αυστηρότερα μέτρα με άμεση εφαρμογή. 
      Όσο ο δημόσιος τομέας καθυστερεί να ανταποκριθεί αυτή τη στιγμή, τόσο το βάρος μετακυλά στον ιδιωτικό τομέα καλώντας τον να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δράσης για το κλίμα. 
      Η πρόκληση της μετασκευής των κτιρίων σε λιγότερο ενεργοβόρα στις ανεπτυγμένες πόλεις, όπου περίπου το 80% του κτιριακού αποθέματος που θα υφίσταται το 2050 έχει ήδη κατασκευαστεί, είναι τεράστια. Για να επιτευχθούν οι στόχοι του 2050, τα ποσοστά των κτιρίων που θα αναβαθμίζονται ενεργειακά θα πρέπει να υπερβαίνουν το 3% ετησίως.
      Σύμφωνα με τους αναλυτές, ζωτικής σημασίας ρόλο θα μπορούσε να παίξει ο ηλεκτρισμός του δομημένου περιβάλλοντος και η στροφή των ενεργειακών δικτύων σε πιο πράσινες επιλογές, χώροq όπου η βιομηχανία ακινήτων έχει ελάχιστο άμεσο έλεγχο. 
      Οι κεντρικοί φορείς θα έπρεπε επίσης να σκεφτούν τις αστικές αναπλάσεις, την εφαρμογή κυκλικής οικονομίας, καθώς και θεσμικές παρεμβάσεις, μέσω των οποίων θα επιδοτείται η συνεργατικότητα και οι συνέργειες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και θα μπορούσε να εξασφαλισθεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση του εγχειρήματος. 
      Οι πόλεις και τα ακίνητα, καταλήγει η έρευνα, είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής. Εντούτοις, για την επίτευξη των στόχων τους, απαιτείται δράση πέρα από την τρέχουσα νομοθεσία, με σκοπό τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και την προστασία των περιουσιακών στοιχείων – που αφορά όλους τους εμπλεκόμενους, είτε πρόκειται για ιδιοκτήτες, κατασκευαστές, επενδυτές ή και τελικούς χρήστες.


      Αναλυτικά η έρευνα εδώ: https://www.us.jll.com/en/trends-and-insights/research/decarbonizing-cities-and-real-estate
      Περισσότερα...

      523 • 0

    15. Αρθρογραφία

      Τα μαθηματικά μοντέλα παγκόσμιας ανάλυσης καιρού κάνουν προβλέψεις για το καλοκαίρι

      GTnews

      Ο Guido Guidi, ένας από τους καλύτερους μετεωρολόγους, προβλέπει πως το σκηνικό του καιρού το καλοκαίρι θα διατηρηθεί και μετά τα μέσα του Ιουλίου. Tόσο η Ιταλία όσο και ολόκληρη η Ευρώπη, διανύουν μία αλλόκοτη μετεωρολογική περίοδο, αφού ουσιαστικά δεν υπήρξε φέτος άνοιξη, δεδομένου ότι ειδικά ο Απρίλιος και ο Μάιος ήταν ασυνήθιστα κρύοι και βροχεροί μήνες σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, ενώ ειδικά στην Ιταλία οι βροχοπτώσεις έσπασαν τα ρεκόρ όλων των εποχών σε πολλές περιοχές της χώρας, τερματίζοντας οριστικά την περίοδο ξηρασίας που είχε διατηρηθεί για 16 ολόκληρους μήνες.
      Την ώρα που διανύουμε τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου, οι μετεωρολόγοι διαπιστώνουν πως οι καιρικές συνθήκες δεν έχουν αλλάξει και οι θερμοκρασίες διατηρούνται κάτω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, με τις έντονες βροχοπτώσεις να συνεχίζονται, με τάση το επόμενο διάστημα να γίνουν ακόμα πιο ισχυρές, αναφέρει το forecastweather.gr.
      Όπως μάλιστα επισημαίνει ο Guido Guidi, ένας από τους καλύτερους μετεωρολόγους της Ιταλίας, τα μαθηματικά μοντέλα παγκόσμιας ανάλυσης καιρού επιμένουν ότι αυτό το σκηνικό ενδέχεται να διατηρηθεί και μετά τα μέσα του Ιουλίου στη λεκάνη της Μεσογείου.
      «Στις 27 Ιουνίου θα κυκλοφορήσει η νέα έκδοση του ευρωπαϊκού μαθηματικού μοντέλου υψηλής ανάλυσης ECMWF, του οποίου οι χάρτες είναι ήδη διαθέσιμοι. Τα πρώτα όμως στοιχεία που δείχνει είναι ξεκάθαρα. Θα μπορούσαμε να έχουμε φτάσει στα μέσα Ιουλίου χωρίς ουσιαστικά να έχει πλήξει κανένα κύμα καύσωνα τις χώρες της Μεσογείου και ιδιαίτερα την Ιταλία, την Ελλάδα και τα Βαλκάνια», σημειώνει ο μετεωρολόγος.
      Το ενδεχόμενο να βιώσει η Ευρώπη μία χρονιά χωρίς καλοκαίρι αναλύει ο Guido Guidi. Σε συνέντευξη του στην ιταλική ιστοσελίδα Meteoweb.eu, ο ίδιος αναφέρει πως όλα είναι πιθανά και επομένως δεν μπορεί κανείς να το αποκλείσει ως σενάριο.  Υπάρχουν δε σχετικές μελέτες που αναφέρουν πως η έκρηξη του ηφαιστείου Τόνγκα στις 15 Ιανουαρίου 2022 στον Ειρηνικό Ωκεανό θα μπορούσε να επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα.
      Παρόλα αυτά, δεν μπορούν να υπάρξουν ξεκάθαρες απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, καθώς όλο αυτό μπορούμε να το δούμε συνολικά εκ των υστέρων. Έτσι κι αλλιώς, οι κλιματικές αλλαγές συμβαίνουν ανεξάρτητα αν έχει συμβάλει κάποιος εξωτερικός παράγοντας όπως για παράδειγμα η έκρηξη ενός ηφαιστείου, αρκεί να πάμε στο καλοκαίρι του 2022 όπου πέρα από ένα ισχυρό κύμα καύσωνα που είχαμε τον Ιούνιο, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος κύλησαν αρκετά ομαλά στην Ιταλία και την Νοτιοανατολική Ευρώπη, χωρίς να έχουμε ακραία κύματα καύσωνα όπως είδαμε στην Δυτική Ευρώπη.
      «Αν λοιπόν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις του συγκεκριμένου μαθηματικού μοντέλου που θεωρείται από τα πιο αξιόπιστα, τότε πιθανόν έως και μετά τα μέσα του Ιουλίου να μην έχουμε κανένα κύμα καύσωνα στην Ιταλία, την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Τώρα να έχουμε καύσωνες στον τρίτο μήνα της καλοκαιρινής περιόδου που είναι ο Αύγουστος; Ό,τι και να ειπωθεί θα είναι εξαιρετικά παράτολμο», τονίζει ο Guidi. «Πάντως δεν θα μου έκανε καμία εντύπωση μετά από δύο ολόκληρους αιώνες να καταλήξει το 2023 ως η χρονιά χωρίς καλοκαίρι στην Ευρώπη», καταλήγει.
      Περισσότερα...

      808 • 0

    16. Αρθρογραφία

      Διεθνείς διακρίσεις για τέσσερις ελληνικές ομάδες στο διαγωνισμό διαστημικών εφαρμογών "European Satellite Navigation Competition-ESNC 2014"

      akius

      Τέσσερις ελληνικές ομάδες διακρίθηκαν στον διεθνή διαγωνισμό διαστημικών εφαρμογών European Satellite Navigation Competition-ESNC 2014" που διοργανώνεται κάθε χρόνο υπό την αιγίδα της ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) και ολοκληρώθηκε στο Βερολίνο στις 23 Οκτωβρίου 2014. Οι συμμετέχουσες ελληνικές ομάδες δημιούργησαν ιδιαίτερη αίσθηση στους διοργανωτές και στους παρευρισκόμενους, καθώς η Ελλάδα συμμετείχε για πρώτη φορά επίσημα στον διαγωνισμό. Οι βραβευθείσες προτάσεις παρουσιάστηκαν περαιτέρω και στην εκδήλωση "Bringing Space down to Earth-Smart Cities Services" στις 30 Οκτωβρίου στον Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων-InnovAthens.
       
      Σημαντική διάκριση στις εφαρμογές που αξιοποιούν τεχνολογίες δορυφορικής πλοήγησης είχε η πρόταση "YOOR-Exchanging Experiences", με δημιουργούς τον Φίλιππο Μπεβεράτο και τον Jean-Robert Malandra. Πρόκειται για μια εφαρμογή σε κινητές συσκευές, για ενημέρωση και επικοινωνία των ιστιοπλόων, τουριστών και ταξιδιωτών της θάλασσας, που στόχο έχει να αναδείξει τους ενδιαφέροντες μικρούς θαλάσσιους προορισμούς στην Ελλάδα και ολόκληρη τη Μεσόγειο.
       
      Η πρόταση αυτή προκρίθηκε ανάμεσα στις ελληνικές συμμετοχές του διαγωνισμού ESNC 2014 που διοργανώθηκε από τον ΣΕΚΕΕ, σε συνεργασία με την Ένωση Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας & Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ), το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ), το οποίο και συντονίζει την πρωτοβουλία στο πλαίσιο του έργου LDA, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), το Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. (ΕΚΧΑ) και την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ), με σκοπό την βράβευση των καλύτερων προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρηματικών καινοτομιών που βασίζονται στην χρήση των δορυφορικών τεχνολογιών πλοήγησης στην καθημερινή ζωή.
       
      Πρώτο βραβείο για την καλύτερη λειτουργούσα υπηρεσία απονεμήθηκε στην πλατφόρμα έγκαιρης προειδοποίησης για πυρκαγιές "FireHub" που ανέπτυξε η ομάδα του Δρ. Χάρη Κοντοέ στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), η οποία και παρέλαβε το σχετικό βραβείο. Ιδιαίτερη διάκριση είχε μια ακόμα ελληνική πρόταση με τίτλο "Seagrass in HD" από το Ινστιτούτο Θαλασσίων Επιστημών "Αρχιπέλαγος' από τους Δημοσθένη Τραγανό και Samuel Matthews, μια εφαρμογή για διαχείριση του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Μια ακόμη ιδιαίτερη ελληνική παρουσία ήταν αυτή της SBOING με το "sbCliMate", η οποία κατέλαβε την 4η θέση στην κατηγορία "T-Systems big data challenge".
       
      Όπως δήλωσε ο Γιάννης Κωτσής-Γιανναράκης, Γενικός Διευθυντής του ΣΕΚΕΕ, ο οποίος διοργάνωσε το ελληνικό σκέλος του διαγωνισμού: "Οι Ελληνικές εφαρμογές που βραβεύτηκαν καταγράφουν μια δυναμική εμφάνιση των Ελλήνων καινοτόμων σε έναν σημαντικό τομέα που η τεχνολογία έρχεται στην καθημερινή μας ζωή. Η Ελλάδα δείχνει ότι διαθέτει τεχνογνωσία και αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό, και έκανε έντονη την παρουσία της σε αυτή την πρώτη διεθνή εμφάνισή της, υποβάλλοντας συνολικά 18 προτάσεις".
       
      www.ekt.gr, με πληροφορίες από ΣΕΚΕΕ
       
      Πηγή: http://www.ekt.gr/content/display?ses_mode=rnd&ses_lang=el&prnbr=89705
      Περισσότερα...

      1045 • 0

    17. Αρθρογραφία

      Ποιες περιπτώσεις αυθαίρετης αλλαγής χρήσης κτίσματος τακτοποιούνται και ποια είναι τα πρόστιμα

      Engineer

      Η διόρθωση του Ε9, το κτηματολόγιο, η βεβαίωση νομιμότητας του μηχανικού, αλλά και η ταυτότητα του κτιρίου έφεραν στο φως πολλές αυθαιρεσίες στα ακίνητα. Εκτός από τα μη δηλούμενα για πολλά χρόνια τετραγωνικά, μεγάλος είναι και ο αριθμός των αυθαιρέτων, που αφορούν στην παράνομη αλλαγή χρήσης.
      Γράφει η Γραμματή Μπάκλατση
      Το ζήτημα αφορά κυρίως στους κατόχους οριζοντίων ιδιοκτησιών σε πολυκατοικίες αλλά και σε πολλές μονοκατοικίες.
      Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι αυθαιρεσίες σχετικά με τη νόμιμη και πραγματική χρήση του ακινήτου είναι εν άγνοια που σημερινού ιδιοκτήτη. Για αυτό το λόγο αρχικά ταυτοποιούμε το σχέδιο της πολεοδομίας στο οποίο αναφέρονται οι νόμιμες χρήσεις με την πραγματικότητα και ελέγχουμε για ενδεχόμενες αυθαιρεσίες.
      Τι είναι η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης; Αυθαίρετη αλλαγή χρήσης είναι η μεταβολή της χρήσης χωρίς να έχει εκδοθεί η απαιτούμενη κάθε φορά οικοδομική άδεια.
      Πώς διαχωρίζονται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης πολεοδομικά ανάλογα με τον χρόνο εγκατάστασής τους; Η 28/7/2011 αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή των αυθαιρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στο Νόμο 4495/2017 και να τακτοποιηθούν πληρώνοντας εφάπαξ ένα πρόστιμο. Προσοχή! Τακτοποιούνται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου και με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής
      Οποια αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί από την 28/07/2011 και μετά δεν τακτοποιείται και σε περίπτωση καταγγελίας στην πολεοδομία πληρώνει πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης.
      Πώς αποδεικνύεται ο χρόνος εγκατάστασης αυθαιρέτων χρήσεων σε κτίρια; Επειδή η αλλαγή χρήσης αφορά στο εσωτερικό του κτιρίου και δεν μπορεί να φανεί στην αεροφωτογραφία, ο χρόνος κατασκευής αποδεικνύεται από έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. Ε9, συμβόλαια, μισθώσεις κτλ). Επίσης σε περίπτωση αλλαγής χρήσης από βοηθητική σε κύρια, στα κτίρια με οικοδομική άδεια, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο χρόνος θεώρησης της οικ.άδειας για ηλεκτροδότηση του ακινήτου.
      Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις παράνομης αλλαγής χρήσης σε ακίνητο; 1) Αλλαγή χρήσης αποθήκης στο υπόγειο της πολυκατοικίας.
       Αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, γιατί το υπόγειο ή ημιυπόγειο- όπως αναφέρονταν σε παλιό οικοδομικό κανονισμό - έχει βοηθητική χρήση και αποτελεί χώρο αποθήκευσης, λεβητοστασίου κλπ και δεν προσμετράται στην δόμηση της οικοδομής. Έτσι πολλοί εργολάβοι/ιδιοκτήτες έβγαζαν την οικοδομική άδεια σύμφωνα με τα απαιτούμενα στοιχεία δόμησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και στη συνέχεια μετέτρεψαν τις υπόγειες αποθήκες σε διαμερίσματα τα οποία μεταβίβαζαν με συμβολαιογραφικά έγγραφα ως διαμερίσματα με τα σχέδια μηχανικού.
      2) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε γραφείο.
      Αυτό αν και αφορά αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια χρήση και δεν επηρεάζει την δόμηση και την κάλυψη του κτιρίου, θεωρείται αυθαιρεσία και γίνονταν κυρίως από τους εργολάβους οικοδομών στο κέντρο των πόλεων, οι οποίοι δεν ήθελαν να κατασκευάσουν ή να εξαγοράσουν τις απαιτούμενες από το νόμο θέσεις στάθμευσης, που αντιστοιχούν στην οικοδομή, ανάλογα με τη χρήση των χώρων της. Για παράδειγμα για διαμέρισμα ( κατοικία) αντιστοιχεί μια θέση στάθμευσης ανά 100 τετραγωνικά, αλλά για χρήση γραφείου 50 τετραγωνικά. Έτσι «βαφτίζανε» ως διαμερίσματα με χρήση κατοικία τις οριζόντιες ιδιοκτησίες στην πολεοδομία, αλλά μεταβιβάζονταν ως επαγγελματικές στέγες – γραφεία, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση δημιουργίας χώρων στάθμευσης.
      3) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε ιατρείο, γραφείο λογιστή, μηχανικού κ.λπ.
      Αυθαίρετη είναι σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία και η χρήση γραφείου για στέγαση ελευθέρων επαγγελματιών σε διαμερίσματα ή κατοικίες που δεν ανήκουν σε αυτόν που ασκεί το επάγγελμα.
      4) Αλλαγή χρήσης εσωτερικού εξώστη - πατάρι από βοηθητική σε κύρια χρήση.
      Αυτό αφορά κυρίως στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, που είτε έχουν μετατρέψει το πατάρι σε χώρους για καθήμενους πελάτες, είτε έχουν εγκαταστήσει τα W.C. και τα αποδυτήρια στο πατάρι.
      5) Μετατροπή του παλιού προβλεπόμενου από τον ΓΟΚ πλυστιαριού που βρίσκεται στο δώμα των πολυκατοικιών σε γκαρσονιέρα.
      6) Αλλαγή του κλειστού χώρου στάθμευσης σε χώρο κατοικίας.
      7) Ξεμπάζωμα του υπογείου και μετατροπή του υπόγειου βοηθητικού χώρου σε ισόγειο.
      Αυτό συμβαίνει συχνά στα εκτός σχεδίου γήπεδα τα οποία έχουν και κλίση στο έδαφος, με αποτέλεσμα πλευρά ή πλευρές του να βρίσκονται μέχρι 1,50 μέτρο από τη στάθμη του εδάφους και άρα να θεωρείται υπόγειο, ενώ υπάρχει πλευρά που βρίσκεται πάνω από 1,5 μέτρο και είναι ισόγειο.
      Μετατροπή βοηθητικού χώρου υπογείου σε υπόγειο χώρο κατοικίας.
      Αυτό γίνεται επειδή δεν μετρά στο συντελεστή δόμησης το υπόγειο και το θέλουν κυρίως οι γονείς για να μένουν στο υπόγειο, μεταβιβάζοντας τους πάνω ορόφους στα παιδιά τους.
      9) Μετατροπή ισόγειας ανεξάρτητης αποθήκης σε κατοικία.
      10) Αλλαγή παλιού καλυβίου ή στάβλου που προϋφίσταται του 1955 σε χώρο κατοικίας με την προσθήκη τουαλέτας, κουζίνας και νέας διαρρύθμισης.
      11) Κλείσιμο στεγάστρου και μετατροπή σε κύριο χώρο (δωμάτιο, κατάστημα κλπ.
      12) Κλείσιμο πιλοτής και μετατροπή σε διαμέρισμα.
       
      Ποιο είναι το πρόστιμο για την τακτοποίηση αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, που έγινε μέχρι τις 28/07/2011; Το πρόστιμο εξαρτάται από την παλαιότητα, τα τετραγωνικά μέτρα και την Τιμή Ζώνης του αντικειμενικού συστήματος του 2016 και υπολογίζεται ως εξής:
       0,15 x T.Z.της περιοχής x επιφάνεια της αυθαιρεσίας x λοιποί συντελεστές.
      Επιπλέον μειώσεις του ενιαίου ειδικού προστίμου.
      Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης προϋφίστανται της 1/1/1983 υπάρχει έκπτωση 85% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1983-1/1/1993 υπάρχει έκπτωση 40% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1993-31/12/2003 υπάρχει έκπτωση 20% του προστίμου. Για υπόγεια που δεν αποτελούν αυτοτελή χώρο αλλά συνδέονται λειτουργικά με τον υπερκείμενο όροφο υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για πατάρια και σοφίτες υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για υπόγεια που αποτελούν αυτοτελή χώρο υπάρχει έκπτωση 50% του προστίμου. Ισόγειος βοηθητικός χώρος (αποθήκη, χώρος στάθμευσης) με επιφάνεια έως 50τ.μ. εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 0,50. Σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού(π.χ. ΑΜΕΑ, τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, παλινοστούντες και μακροχρόνια άνεργοι) υπάρχουν επιπλέον μειώσεις του προστίμου (αφορούν κυρίως την κύρια κατοικία και υπάρχουν περιορισμοί στο εισόδημα). Για την αλλαγή χρήσης από κύριο σε κύριο χώρο ή από βοηθητικό σε βοηθητικό εφόσον ο προϋπολογισμός των εργασιών που εκτελέσθηκαν δεν υπερβαίνει τις 15000€, καταβάλλεται μόνο παράβολο (και όχι πρόστιμο) 250€.  
      Τι πρόστιμο πληρώνω για αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που έχει συντελεστεί μετά τις 28/7/2011; Δεν μπορούν να ενταχθούν στο Ν.4495/2017 και επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης εφάπαξ και διατήρησης, το οποίο καταβάλλεται ετησίως.
      α) Για αλλαγή χρήσης σε υπόγειο που ξεμπαζώθηκε κι έγινε ισόγειο, το πρόστιμο ανέγερσης είναι: Επιφάνεια αυθαίρετης κατασκευής x Τ.Ζ. x Σ.Π. με μικρότερη τιμή τα 250€ (όπου Σ.Π.=1,20 για ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και ΣΠ=1 για τις λοιπές περιπτώσεις).
      Το πρόστιμο διατήρησης (πληρώνεται κάθε χρόνο) είναι: 0,50 x Πρόστιμο ανέγερσης με μικρότερη τιμή τα 100€.
      β) Αλλαγή χρήσης από κύρια σε κύρια εφόσον επιτρέπεται, το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται με 70% έκπτωση (ελάχιστο ποσό 250€) και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 20% του ελαχίστου προστίμου ανέγερσης το οποίο είναι 250€.
      γ) Αλλαγή χρήσης βοηθητικού υπόγειου χώρου σε κατοικία(εφόσον παραμένει υπόγειο) το πρόστιμο ανέγερσης έχει έκπτωση 95% και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης.
      Τι ισχύει για τα διαμερίσματα που δημιουργήθηκαν με την αλλαγή χρήσης κοινόχρηστου χώρου της πολυκατοικίας π.χ. λεβητοστάσιο ή αποθήκη; Χρειάζεται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών για την τακτοποίησή τους; Εάν η υπάρχουσα κατάσταση απεικονίζεται στα σχέδια της Σύστασης του κτιρίου, δεν απαιτείται συναίνεση. Όταν η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης καταλαμβάνει κοινόχρηστο/κοινόκτητο χώρο τότε ο ιδιοκτήτης μπορεί να προβεί στην τακτοποίηση του, χωρίς την συναίνεση των συνιδιοκτητών του οικοπέδου όταν:
      α) η αυθαίρετη κατασκευή έχει συντελεστεί από την ανέγερση της οικοδομής ή
      β) υφίσταται η ίδια σε όλους τους ορόφους.
      Αν δεν συντρέχει ένας από τους δυο λόγους τότε για την υπαγωγή στον Ν.4495/17 απαιτείται η συναίνεση άνω του 50% των συνιδιοκτητών.
       
      Εχω αγοράσει ένα υπόγειο διαμέρισμα σε παλιά πολυκατοικία του 1970. Σύμφωνα με το συμβόλαιο και την πραγματικότητα είναι κατοικία, ενώ σύμφωνα με την οικοδομική άδεια είναι αποθήκη. Πρέπει να κάνω τακτοποίηση και πόσο είναι το πρόστιμο; Ναι, πρέπει να ενταχθεί στον νόμο 4495/2017 και να πληρώσετε ένα παράβολο 250 ευρώ. Προσοχή όμως! θα πρέπει να αποδεικνύεται από το συμβόλαιο αγοράς που κάνατε ότι αγοράσατε διαμέρισμα. Διαφορετικά θα πρέπει να βρείτε άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα (π.χ. έγγραφα εφορίας, ΔΕΗ κλπ) που να αποδεικνύουν τον χρόνο μετατροπής της χρήσης από βοηθητική σε κατοικία.
       
      Περισσότερα...

      4182 • 0

    18. Αρθρογραφία

      Ακαδημία Αθηνών: Η ανθεκτικότητα των ελληνικών δασικών οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή (E.A.Δ.Ο.)

      Engineer

      Η παρούσα Έκθεση έχει εκπονηθεί από την Επιτροπή για την Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων στην Κλιματική Αλλαγή (E.A.Δ.Ο.) του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών.
      Η εκτενής Έκθεση παρουσιάζει τη σύγχρονη επιστημονική γνώση αλλά και τις επιστημονικές προκλήσεις σχετικά με την ανθεκτικότητα των ελληνικών δασικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή.
      Στο πλαίσιο της Έκθεσης μελετήθηκε η ανθεκτικότητα των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας στην ξηρασία, στις υψηλές θερμοκρασίες και στις λοιπές κλιματικές παραμέτρους σύμφωνα με τα κλιματικά δεδομένα στο παρόν και τις πλέον πρόσφατες προσομοιώσεις των μεταβολών τους στο μέλλον.
      Μελετήθηκε η πιθανή επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην καταλληλότητα ενδιαιτήματος των σημαντικότερων δασικών ειδών στην Ελλάδα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στα πρότυπα βιοποικιλότητας της χώρας και στις περιοχές Natura 2000, στους δασικούς τύπους καθώς και στις οικοσυστημικές υπηρεσίες που τα δάση προσφέρουν. Σκοπός ήταν να υποστηριχτούν οι αρμόδιες Μονάδες Διαχείρισης με επιστημονικά κριτήρια σχετικά με τις απειλές που θα αντιμετωπίσουν οι περιοχές αυτές και οι οικοσυστημικές τους υπηρεσίες, με τελικό στόχο τη διαμόρφωση σχεδίων διαχείρισης που θα είναι προσαρμοσμένα στα νέα κλιματικά δεδομένα.
      Στην Έκθεση παρουσιάζονται οι στατιστικά σημαντικές κλιματικές παράμετροι που σχετίζονται με τις δασικές πυρκαγιές. Με χρήση δορυφορικών δεδομένων υψηλής διακριτικής ικανότητας και αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, αναλύθηκαν τα συμβάντα δασικών πυρκαγιών στο σύνολο της χώρας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς και οι παράμετροι που σχετίζονται άμεσα με αυτές (χαρακτηριστικά υποβάθρου, μετεωρολογικές συνθήκες, μεταβατικές ζώνες, κτλ.).
      Με χρήση νευρωνικών δικτύων και ατμοσφαιρικών μοντέλων υψηλής ανάλυσης σε συνδυασμό με μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης, που λαμβάνουν υπόψη μεταξύ άλλων την κοινωνικοοικονομική συνιστώσα, την αστικοποίηση, την αλλαγή της αξίας γης, την κινητικότητα, τα κλιματικά - μετεωρολογικά δεδομένα καθώς και τα δορυφορικά δεδομένα, εκτιμήθηκε σε υψηλή χωρική ανάλυση ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς για διαφορετικά σενάρια εκπομπών της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή. Ένα άλλο αντικείμενο της Έκθεσης ήταν ο προσδιορισμός της εξάπλωσης των πυρκαγιών στο πλαίσιο της μετεωρολογικής πρόγνωσης, αλλά και των κλιματικών προσομοιώσεων, και η εκτίμηση της επίδρασης των διαφορετικών τύπων βλάστησης στην εξάπλωση της πυρκαγιάς.
      Η έκθεση εδώ: http://www.academyofathens.gr/sites/default/files/Έκθεση_ΕΑΔΟ.pdf
      ή
      Η Ανθεκτικότητα των Ελληνικών Δασικών Οικοσυστημάτων Έκθεση_ΕΑΔΟ.pdf
      Περισσότερα...

      496 • 0

    19. Αρθρογραφία

      Τεράστιο ηφαίστειο δημιουργήθηκε από τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει καταγραφεί

      Engineer

      Σεισμικές δονήσεις ξεκίνησαν να γίνονται αισθητές σε μία τεκτονική δομή ανάμεσα στην ανατολική Αφρική και τη Μαδαγασκάρη στις 10 Μαΐου 2018. Στις 15 Μαΐου το νησί Mayotte χτυπήθηκε από σεισμό 5.8 Ρίχτερ, με τους επιστήμονες γρήγορα να καταλαβαίνουν πως πρόκειται για ένα ηφαιστειακό γεγονός που παρόμοιο δεν είχαμε δει ξανά. Το επίκεντρο εντοπίστηκε 50 χιλιόμετρα ανατολικά του Mayotte. Αρκετοί γαλλικοί κυβερνητικοί οργανισμοί έσπευσαν να ερευνήσουν και το αποτέλεσμα τους άφησε με το στόμα ανοιχτό, αφού βρήκανε ένα υποθαλάσσιο βουνό το οποίο δεν υπήρχε εκεί λίγες μέρες πριν. Η δομή είχε ύψος 820 μέτρων από τον πυθμένα της θάλασσας.
       
      Τα ευρήματα των επιστημόνων δημοσιεύτηκαν πρόσφατα σε νέο paper. Η ομάδα ξεκίνησε να ερευνά την περιοχή το Φεβρουάριο του 2019 καλύπτοντας με σόναρ μία περιοχή 8.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ ανέπτυξε και ένα δίκτυο σεισμόμετρων σε βάθος 3.5 χιλιομέτρων. Από το Φεβρουάριο έως το Μάιο ανιχνεύθηκαν 17.000 σεισμικά συμβάντα, ενώ 84 ήταν σε πολύ χαμηλές συχνότητες, πράγμα σπάνιο. Με τα δεδομένα οι επιστήμονες αναπαράστησαν τη δημιουργία του νέου ηφαιστείου, ξεκινώντας με μία ποσότητα μάγματος βαθιά στην ασθενόσφαιρα. Οι τεκτονικές διεργασίες προκάλεσαν ρωγμές στη λιθόσφαιρα, απελευθερώνοντας το μάγμα και προκαλώντας και άλλους σεισμούς. Τελικά το υλικό βρήκε το δρόμο του για τον πυθμένα της θάλασσας, όπου εξερράγη παράγοντας 5 κυβικά χιλιόμετρα λάβας και δημιουργώντας το νέο ηφαίστειο.


      Πρόκειται για τη μεγαλύτερη υποθαλάσσια έκρηξη που έχει σημειωθεί. Ο όγκος και η ροή της λάβας κατά το συμβάν είναι συγκρίσιμα με αυτά που παρατηρούνται στις μεγαλύτερες εκρήξεις της Γης. Μελλοντικά σενάρια μπορεί να συμπεριλαμβάνουν κατάρρευση της καλντέρας, υποθαλάσσιες εκρήξεις ή παράκτιες εκρήξεις. Μεγάλες ροές λάβας δείχνουν πως αυτό έχει συμβεί και στο παρελθόν. Από την ανακάλυψη του νέου ηφαιστείου έχει στηθεί ένα παρατηρητήριο για να παρακολουθεί τη δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο.
      Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience.
      Περισσότερα...

      1228 • 0

    20. Αρθρογραφία

      Ολοκληρωμένη μελέτη βιώσιμης ενεργειακής αναβάθμισης του εθνικού κτηριακού τομέα

      Engineer

      Η χαμηλή ενεργειακή απόδοση του Κτηριακού Τομέα της Ελλάδας αποτυπώνεται στις εξαιρετικά χαμηλές ενεργειακές κλάσεις των κτηρίων που τον συνθέτουν.
      Η πλειονότητα των κτηρίων του Οικιακού Τομέα χαρακτηρίζεται από ελάχιστη έως ανύπαρκτη θερμική μόνωση, καθώς πρόκειται για κτήρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1980, πριν δηλαδή την εφαρμογή του Κανονισμού Θερμομόνωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Κανονισμός Θερμομόνωσης, ο οποίος επέβαλε την ύπαρξη θερμομόνωσης στα κτήρια, εισήχθη το 1979 και εφαρμόσθηκε πλημμελώς στις περισσότερες κατασκευές – απουσία σχετικού ελέγχου (συνήθως η σωστή εφαρμογή του αποφέρει την κατάταξη του κτηρίου στις ενεργειακές κλάσεις Γ ή Δ). Εν συνεχεία, η υποχρεωτική εισαγωγή το 2008 της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ) και των σχετικών υποχρεωτικών ελέγχων από ελεγκτές δόμησης, απέφερε κτηριακό δυναμικό που κατατάσσεται σε κατηγορίες Β και άνω.
      Από την ανασκόπηση του κτηριακού δυναμικού προκύπτει ότι σχεδόν το 67% των κτηρίων κατοικιών στην Ελλάδα ανήκει στις Ενεργειακές Κλάσεις Ε έως Η (με το 32% να ανήκει στην Η), ενώ μόνο το 6% κατατάσσεται σε Ενεργειακές Κλάσεις Β και άνω. Αντίστοιχα, ο Τριτογενής Τομέας χαρακτηρίζεται από εξίσου παλαιάς κατασκευής κτήρια, με το 87% να κατατάσσεται σε Ενεργειακές Κλάσεις χαμηλότερες από τη Γ. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη για απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, εντείνουν σημαντικά την ανάγκη χρήσης ΑΠΕ στα κτήρια, με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής ζήτησης και των  εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου των κτηρίων.
      Αναλυτικά, η ανάγκη για ταχεία απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων έχει ανοίξει τον δρόμο για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ διαφόρων τεχνολογιών επί των κτηρίων, προκειμένου να συμβάλλουν στη μερική ή πλήρη κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. Πέρα από τα Φωτοβολταϊκά συστήματα (Φ/Β), τα οποία αποτελούν μία εξαιρετικά αποτελεσματική και ευρέως διαδεδομένη τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, άλλου τύπου μονάδες όπως τα συστήματα γεωθερμίας τα οποία μπορούν να συνδυαστούν με αντλίες θερμότητας (Α/Θ) για να εξυπηρετήσουν, σε ετήσια βάση, τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης. Επίσης, αλματώδης είναι και η εξέλιξη της τεχνολογίας των θερμικών ηλιακών (Θ/Η) συστημάτων, τα οποία μπορούν να καλύψουν εκτός των αναγκών των κτηρίων σε ζεστό νερού χρήσης (ΖΝΧ) και σημαντικό μέρος των αναγκών σε θέρμανση χώρων. Οι δύο τελευταίες συνιστώσες ενεργειακής κατανάλωσης αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών καταναλώσεων των εν λόγω κτηρίων.
      Σε αυτό το πλαίσιο, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, εκπόνησαν μία ολοκληρωμένη τεχνο-οικονομική μελέτη με αντικείμενο την ενεργειακή αναβάθμιση του Εθνικού Κτηριακού Τομέα υπό το πρίσμα της μαζικής εγκατάστασης Θ/Η συστημάτων ή/και άλλων συστημάτων ΑΠΕ. Στόχος αυτής της μελέτης ήταν η ανάδειξη του βέλτιστου σχεδιασμού της ενεργειακής θωράκισης του Κτηριακού Τομέα, ώστε να επιταχυνθεί η εθνική απεξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα της σχετικής επένδυσης.
      Τα συμπεράσματα της μελέτης είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, αναδεικνύοντας ότι η ορθολογική και τεχνικά τεκμηριωμένη αξιοποίηση των Θ/Η συστημάτων – σε συνδυασμό και με άλλα συστήματα ΑΠΕ – μπορούν να παρέχουν σημαντική ή/και πλήρη κάλυψη των αναγκών των κτηρίων, επιτυγχάνοντας έτσι πολύ υψηλά ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής αυτάρκειας. Παράλληλα, από τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης τεκμηριώνεται και η αποδοτική εφαρμογή των Α/Θ. Η συγκεκριμένη μελέτη διεξήχθη λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες τιμές ενέργειας (καθώς και διάφορα ρεαλιστικά σενάρια διακύμανσής τους) και τις λιανικές τιμές πώλησης των σχετικών εμπορικών προϊόντων, βασίστηκε δε σε μεθόδους ανάλυσης του κύκλου ζωής της ενεργειακής αναβάθμισης (μέθοδος LCCA). Τέλος, στα Σχήματα 1 και 2, παρουσιάζονται ενδεικτικά τα αποτελέσματα της τεχνο-οικονομικής μελέτης που αφορούν στο σενάριο συγκρατημένης χρέωσης ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου (Κόστος Προμήθειας Ηλεκτρική ενέργεια 171€/MWhe,  τελικό Κόστος Φυσικού Αερίου 110€/MWhthermal και τελικό Κόστος Πετρελαίου 1,35€/lt).
      Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δεδομένα του Σχήματος 1, όσον αφορά τα κτήρια του Οικιακού Τομέα και λαμβάνοντας υπόψη το σενάριο συγκρατημένης χρέωσης  η μέγιστη μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί ανά κτήριο κυμαίνεται μεταξύ 81% – 90%, με την απόσβεση της επένδυσης ενεργειακής αναβάθμισης των πλέον ενεργειακά φτωχών κτηρίων (κλάσης Η) να επέρχεται σε διάστημα μεταξύ 5 και 12 ετών, χωρίς μάλιστα την αξιοποίηση κάποιας αρχικής επιδότησης (σημειώνεται ότι στα κτήρια ενεργειακής κλάσης Η, στο κόστος της επένδυσης συμπεριλαμβάνεται και η ενεργειακή αναβάθμιση του κελύφους). Αντίστοιχα, στην περίπτωση της αναβάθμισης των κτηρίων ενεργειακών κλάσεων Ε και Δ (τα οποία διαθέτουν ήδη αναβαθμισμένο κέλυφος) σε ιδιαίτερα αποδοτικές κλάσεις, έως και τη Β+, εκτιμάται ότι η μέγιστη μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας ανά κτήριο κυμαίνεται μεταξύ 30% – 60%, επιτυγχάνοντας απόσβεση σε χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τα 5 έτη.
      Όσον αφορά τα κτήρια του Τριτογενούς Τομέα και συγκεκριμένα τα ξενοδοχεία, από τα δεδομένα του Σχήματος 2 συμπεραίνεται ότι η εγκατάσταση Θ/Η συστημάτων σε συνδυασμό με Φ/Β μονάδες, επιφέρει και σε αυτήν την περίπτωση αξιοσημείωτη εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία ανέρχεται έως και 68%. Από την άλλη πλευρά, στα κτήρια γραφείων και στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η εγκατάσταση Θ/Η συστημάτων δεν αποδεικνύεται το ίδιο αποδοτική. Σε αυτήν την περίπτωση, η εγκατάσταση συστημάτων ΣΗΘΥΑ ή Α/Θ συνδυαστικά με μικρά Φ/Β συστήματα πλεονεκτεί, λόγω της φύσης των φορτίων και του ωραρίου / περιόδου λειτουργίας αυτής της κατηγορίας κτηρίων, οδηγώντας (σύμφωνα με τα δεδομένα του Σχήματος 2) σε εντυπωσιακή μείωση της ετήσιας ενεργειακής δαπάνης (μεταξύ 35% – 66% για τα κτήρια γραφείων και 46% – 90% για τα σχολικά κτήρια). Αυτό το ύψος εξοικονόμησης, σε συνδυασμό με τη χαμηλή διάρκεια απόσβεσης, αποτελούν σημαντικό κίνητρο για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλαισίου ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων Δημόσιας Χρήσης.
      Συμπερασματικά, η μελέτη ενεργειακής αναβάθμισης του Εθνικού Κτηριακού Τομέα ανέδειξε ότι η ενεργειακή θωράκιση και η ορθολογική αξιοποίηση όλων των τύπων ΑΠΕ – με την εγκατάσταση των πλέον αποδοτικών συνδυασμών ανά κατηγορία κτηρίων – μπορούν να οδηγήσουν σε μία βιώσιμη λύση (για την Εθνική Οικονομία) ταχείας απεξάρτησης από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, αναβαθμίζοντας τις συνθήκες διαβίωσης ιδιαίτερα των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών και τις συνθήκες φοίτησης και εργασίας ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού.
      Τέλος, μέσω αυτής της μελέτης ενισχύεται το κίνητρο των ιδιοκτητών / χρηστών των κτηρίων να αξιοποιήσουν τις κρατικές επιδοτήσεις των προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως είναι το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, πετυχαίνοντας έτσι μεγάλα ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας με το χαμηλότερο δυνατό αρχικό κόστος επένδυσης.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/%CE%B3%CF%811-1-600x476.png http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/%CE%B3%CF%812-552x600.png
      * Συγγραφείς: Φρειδερίκη Κοταρέλα1, Αναστάσιος Κυρίτσης1,3, Νικόλαος Παπανικολάου1, Ευάγγελος Τέντης2, Ιωάννης Περπινιάς2, Γεώργιος Λοΐζος2
      1Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών
      2Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας
      3Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Περιβάλλοντος
      Περισσότερα...

      576 • 0

    21. Αρθρογραφία

      ΕΚΠΑ – Νέα έρευνα – Ποιες περιοχές κινδυνεύουν με διάβρωση και πλημμύρες σε Αττική, Εύβοια και Πελοπόννησο

      Engineer

      Οι καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού έχουν αφήσει το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα στη χώρα. Η έρευνα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ προειδοποιεί σχετικά με τα επερχόμενα φαινόμενα διάβρωσης και πλημμύρας σε μια σειρά από περιοχές.
      Οι περιοχές που είναι στο «κόκκινο»
      Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στην Αττική, οι επίμαχες περιοχές είναι στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας (Αχαρνές, Βαρυμπόμπη, Ιπποκράτειος Πολιτεία, Αφίδνες), του Μαραθώνα και του Λαυρίου.
      Στη Βόρεια Εύβοια οι περιοχές που χαρακτηρίζονται «κόκκινες» είναι οι Ροβιές, το Νεοχώρι, η Κρύα Βρύση, τα Βασιλικά, το Αρτεμίσιο, η Ιστιαία, αλλά και οι μικρότεροι οικισμοί που βρίσκονται κοντά στα συγκεκριμένα σημεία.
      Στην Πελοπόννησο σε μεγάλο κίνδυνο είναι το Γύθειο και το Μαυροβούνι στη Λακωνία, ο Πλάτανος Αρκαδίας, η Αρχαία Ολυμπία, το Πελόπιο, η Λιναριά και η Μυρσίνη Ηλείας, το Βαθύ και το Διαβολίτσι Μεσσηνίας, οι Άγιοι Θεόδωροι Κορινθίας και οι μικρότεροι οικισμοί που βρίσκονται κοντά στις περιοχές αυτές.
      Δείτε το ρεπορτάζ της ΕΡΤ:
      https://www.in.gr/2021/12/20/b-science/perivallon-b-science/ekpa-nea-ereyna-poies-perioxes-kindyneyoun-diavrosi-kai-plimmyres-se-attiki-eyvoia-kai-peloponniso/
      Περισσότερα...

      693 • 0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.