Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    407 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Στην αφετηρία το τελεφερίκ για το Σέιχ Σου

      Engineer

      Ξεκινά η μελέτη για την εγκατάσταση τελεφερίκ, που θα συνδέσει την παραλιακή ζώνη της Θεσσαλονίκης με την Άνω Πόλη και το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου. Στόχος να λειτουργήσει το 2015.
       
       
      Το πράσινο φως για την ανάθεση μελέτης σε εμπειρογνώμονα για την εγκατάσταση τελεφερίκ στη Θεσσαλονίκη άναψε η Οικονομική Επιτροπή του δήμου κατά τη διάρκεια της προχθεσινής της συνεδρίασης.
       
      Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Αστικού Περιβάλλοντος Ανδρέα Κουράκη, πρόκειται ουσιαστικά για το τελευταίο βήμα, που έπρεπε να γίνει προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες για το εν λόγω έργο. «Μετά από δύο αναβολές πέρασε το θέμα από την Οικονομική Επιτροπή για την ανάθεση της μελέτης. Έως το τέλος Αυγούστου αναμένουμε τα αποτελέσματα της μελέτης για τους περιβαλλοντικούς όρους και για τα οικονομοτεχνικά στοιχεία για το έργο» τόνισε ο κ. Κουράκης, μιλώντας στη Voria.gr. Όπως ανέφερε, «έως το τέλος του 2014, η νέα δημοτική αρχή θα λάβει την απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να υλοποιηθεί το έργο». «Μέσα στο 2015 είναι να δυνατόν να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός και να δημοπρατηθεί, έτσι ώστε μέσα στη χρονιά να έχουμε το τελεφερίκ στην πόλη» υπογράμμισε.
      Στόχος είναι το τελεφερίκ να συνδέσει την παραλιακή ζώνη της Θεσσαλονίκης με την Άνω Πόλη και το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου. Αφετηρία προτείνεται το πάρκο της ΧΑΝΘ και ως σημείο τερματισμού η είσοδος του θέατρου Δάσους.
      Η διαδρομή θα διατρέχει τον χώρο της ΔΕΘ (κατά μήκος του δρόμου που ενώνει την κάτω πύλη (ΧΑΝΘ) με την άνω πύλη (ΑΠΘ), τον χώρο του πανεπιστημίου από την άνω πύλη της ΔΕΘ μέχρι το Τελλόγλειο Ίδρυμα, μικρό τμήμα του οικισμού βόρεια από το Τελλόγλειο και στη συνέχεια τη δημόσια αναδασωτέα έκταση του δάσους.
       
      Βάσει της πρότασης, το συνολικό μήκος των συρματόσχοινων της εγκατάστασης υπολογίζεται σε 1800 μ. η υψομετρική διαφορά αφετηρίας-τέρματος είναι περίπου 145 μέτρα και ο χρόνος για να διανυθεί η απόσταση, εκτιμάται σε 6-8 λεπτά. Σύμφωνα με τον κ. Κουράκη, το κόστος κατασκευής του τελεφερίκ υπολογίζεται σε 8 εκατομμύρια ευρώ περίπου, είναι απολύτως ανταποδοτικό, η ετήσια συντήρησή του αναμένεται να κοστίζει περίπου 350.000 ευρώ και η κατασκευή του μπορεί να ολοκληρωθεί σε 6-8 μήνες, είτε με σύμβαση παραχώρησης, είτε με τη σύμπραξη του δήμου με ιδιώτες επενδυτές.
       
      Ο ίδιος τονίζει πως το τελεφερίκ μπορεί να χρησιμοποιηθεί, εκτός από συγκοινωνιακό έργο με προφανείς ευεργετικές περιβαλλοντικές κυκλοφοριακές επιπτώσεις και ως τουριστικό αξιοθέατο για την Θεσσαλονίκη, καθώς κατά την ανάβαση οι τουρίστες θα μπορούν να βλέπουν τα Ανατολικά Βυζαντινά Τείχη, το Επταπύργιο, την Ακρόπολη, το διατηρητέο οικισμό-στολίδι της Πάνω Πόλης με τους Βυζαντινούς ναούς και τις διαχρονικές της μνήμες και σταδιακά ανεβαίνοντας θα έχουν πανοραμική εικόνα της πόλης, του δάσους, του λιμανιού και της θάλασσας, μέχρι τον Όλυμπο.
       
      Για την εγκατάσταση και λειτουργία τελεφερίκ στην πόλη της Θεσσαλονίκης έχουν ληφθεί οι εγκρίσεις από όλους τους άλλους φορείς (αρχαιολογική και δασική υπηρεσία, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κλπ.).
       
      Πηγή: http://www.voria.gr/index.php?module=news&func=display&sid=187683&cat=10005
      Περισσότερα...

      2241 • 9

    2. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Ούτε ένα αξιοθέατο απούλητο στο ιστορικό κέντρο στο metaverse

      Engineer

      Στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ούτε ένα αξιοθέατο έχει μείνει απούλητο. Μεγάλο μέρος του λιμανιού, μαζί με κάποια από τα καράβια – «θηρία», ο Λευκός Πύργος και η Πλατεία Αριστοτέλους, η ΔΕΘ «παρέα» πάντα με τον Πύργο του ΟΤΕ και το «Παλέ ντε Σπορ», αλλά και γήπεδα, δημόσιοι δρόμοι και πολυκατοικίες έχουν πουληθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν να το γνωρίζουν οι κάτοικοι, ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τους. Οι περισσότερες σημαίες ιδιοκτησίας πάνω στα ακίνητα είναι οι αναμενόμενες, με βάση τις επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα: εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες αμερικανικές, γερμανικές, ιταλικές, καναδικές και αυστραλιανές σημαίες, πέραν των αμέτρητων ελληνικών και των πολλών κυπριακών, οριοθετούν «μέτρο μέτρο» την κάθε ιδιοκτησία. Ανάμεσά τους, υπάρχουν όμως κι εκείνες που δεν θα περίμενε κάποιος να συναντήσει στη Θεσσαλονίκη: για παράδειγμα, σημαίες Δυτικής Σαχάρας, Λιβάνου και Κούβας.
      Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι αγοραστές -συνήθως με ψευδώνυμο- ανήκουν υποχρεωτικά στις συγκεκριμένες εθνικότητες. Οι αγορές δεν έχουν γίνει στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό -αυτόν της πλατφόρμας «Earth2». Η μορφή των ακινήτων είναι ψηφιακή, όπως και οι τίτλοι ιδιοκτησίας. Τα χρήματα όμως που καταβάλλονται σε διάφορες αντίστοιχες πλατφόρμες για τοίχους και οικόπεδα φτιαγμένα από …πίξελ, ασχέτως του αν είναι «μεταφρασμένα» σε κρυπτονόμισμα, έχουν πραγματική αξία και αφαιρούνται από το πραγματικό εισόδημα χιλιάδων ανθρώπων παγκοσμίως. Μπορεί να ακούγεται δυσνόητο, αλλά είναι πλέον γεγονός. Μια πραγματικότητα που ουδείς γνωρίζει με ασφάλεια αν ήρθε για να μείνει ή θα «ξεφουσκώσει» απότομα, αλλά αποκτά ολοένα μεγαλύτερο μέγεθος αγοράς.
      Πουλώντας σε …πίξελ τις Πυραμίδες της Γκίζας και τον Πύργο του Άιφελ
      Η ψηφιακή μορφή εμβληματικών ακινήτων και μνημείων σε όλον τον κόσμο, από το Κολοσσαίο της Ρώμης και τις Πυραμίδες της Γκίζας μέχρι τον Πύργο του Άιφελ, το Παλάτι του Μπάκινγκχαμ και τον Λευκό Οίκο, πωλείται και αγοράζεται. Το ίδιο και η εικονική γη, από την Ελλάδα ώς τις ΗΠΑ ή και έξω από τη Γη, σε φανταστικούς κόσμους. Σε ορισμένες περιπτώσεις πωλείται πανάκριβα. Πολύ πρόσφατα ένα κομμάτι εικονικής γης στη «Decentraland», μια άλλη πλατφόρμα, άλλαξε χέρια προς 2,4 εκατομμύρια ευρώ, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Ιουνίου, όταν αντίστοιχο οικόπεδο είχε πουληθεί προς 810.000 ευρώ.
      Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις ιχνηλατούν τις εξελίξεις και κάποιες σπεύδουν να ανέβουν στο τρένο. Τα νησιά Barbados, για παράδειγμα, η νεότερη δημοκρατία στον κόσμο, ανακοίνωσαν τον περασμένο Δεκέμβριο ότι θα αποκτήσουν νέα πρεσβεία. Όχι στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό της Decentraland. Όπως το έθεσε στο «Bloomberg» ο 35χρονος Gabriel Abed, πρέσβης των Barbados στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (στον πραγματικό κόσμο), η δυνατότητα αυτή «θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Η πρεσβεία είναι μικρό πράγμα. Το μεγάλο πράγμα είναι το τι μπορούν οι κυβερνήσεις να κάνουν μαζί, όταν η γη δεν θα έχει πια φυσική μορφή και οι περιορισμοί δεν θα αποτελούν πλέον μέρος της εξίσωσης» (ελεύθερη μετάφραση)…
      Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για το θέμα των αγοραπωλησιών ψηφιακού real estate με πέντε υποψήφιους/ες διδάκτορες και μεταδιδάκτορες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και με την Αθηνά Βακάλη, καθηγήτρια του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Επιστήμης Δεδομένων και Ιστού (Datalab), η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για το 2020, στη σχετική λίστα καθηγητών του Πανεπιστημίου του Stanford.
      Ο «φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού» και η ενεργή κοινότητα άνω των 300.000 χρηστών μηνιαίως
      Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βακάλη και η υποψήφια διδάκτωρ του ΑΠΘ Σοφία Υφαντίδου, η εκτόξευση των τιμών στις αγοραπωλησίες ψηφιακών ακινήτων (digital real estate), αναδεικνύει μια δυναμικά ανερχόμενη νέα «μετα-αγορά». Ενδεικτικό είναι ότι οι πλατφόρμες «Earth 2» και «Decentraland» έχουν ενεργή κοινότητα περισσότερων από 300.000 χρήστες σε μηνιαία βάση… «Η παρουσίαση του Metaverse, ενός υβριδικού εικονικού κόσμου, από τον ιδρυτή και CEO του Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, και η δημοσιοποίηση σειράς πολύκροτων αγοραπωλησιών εκτόξευσε τις τιμές και την προοπτική αυτής της “μετα-αγοράς”.
      «Ένα τεμάχιο εικονικής γης το 2019 κόστιζε περίπου 690 ευρώ, ενώ το 2021 η τιμή του είναι 2400 ευρώ. Σε μια τόσο δυναμική αγορά, η απόκτηση εικονικής γης ελκύει δραστήριους και τολμηρούς επενδυτές, πολλοί από τους οποίους βλέπουν ευκαιρίες “εύκολης” ή/και σύντομης απόδοσης. Πέρα από την οικονομική διάσταση, φαίνεται πως ο φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού (Fear-Of-Missing-Out) από τις ευκαιρίες που υπόσχεται το Metaverse (σ.σ. συγχώνευση πραγματικού και εικονικού κόσμου), αποτελεί επιπλέον κίνητρο συμμετοχής», αναφέρουν.
      Πώς είναι, όμως, δυνατόν να μπορεί κάποιος να αγοράσει ακόμα και δημόσιους χώρους και αρχαία μνημεία, έστω εικονικά, και να βγάζει κέρδος από αυτά; Υπάρχει κάποιο νομικό κενό ή και ηθικό πρόβλημα εδώ; Κατά τον υποψήφιο διδάκτορα Γιώργο Βλαχάβα, δεν διαφαίνεται κάποιο σημαντικό τέτοιο ζήτημα, καθώς δεν πρόκειται για τα ίδια τα μνημεία, αλλά για ψηφιακές αναπαραστάσεις τους. «Ουσιαστικά, δεν διαφέρει πολύ η αγορά ενός μνημείου σε μια πλατφόρμα εικονικών ακινήτων από εκείνη ενός πίνακα ζωγραφικής ή μιας φωτογραφίας του. Επίσης, δεν κατέχει καμία πλατφόρμα εικονικών ακινήτων την ιδιότητα της μοναδικής. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί, πιθανόν αμέτρητοι, πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον Λευκό Πύργο. Αντίστοιχα, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον αριθμό των εφαρμογών εικονικής μετα-αγοράς, που μπορούν να δημιουργηθούν», απαντά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Βλαχάβας.
      Οι πρωτόγνωρες αυτές αγορές έρχονται με σημαντικό ρίσκο, όπως προειδοποιούν η κ. Βακάλη και ο υποψήφιος διδάκτωρ Ηλίας Δημητριάδης. Κάθε ενδιαφερόμενος επενδυτής και ειδικά οι νεαρής ηλικίας χρήστες, επισημαίνουν, είναι απαραίτητο να γνωρίζουν ότι οι εικονικοί τίτλοι ιδιοκτησίας παραμένουν ένας σαφώς εξειδικευμένος και περιορισμένος τομέας επενδύσεων, κι ο εκάστοτε επενδυτής ενδεχομένως να μην δει υψηλές αποδόσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χρειάζεται να γίνει απαραίτητα έρευνα της πλατφόρμας που θα χρησιμοποιηθεί για τις αγορές. Με δεδομένη την πρόσφατη εξέλιξη των ψηφιακών αυτών αγορών, η βιωσιμότητά τους παραμένει αμφισβητήσιμη και αμφίρροπη. Επιπλέον, ο διαχειριστής της πλατφόρμας μπορεί να αποσυρθεί απροειδοποίητα, «εξαφανίζοντας» έτσι τις όποιες αγορές ψηφιακής γης. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι «χρυσές ευκαιρίες» έχουν προ πολλού εξαντληθεί.
      Γιατί αποκτούν παρουσία σε τέτοιους κόσμους μεγάλες επιχειρήσεις, καλλιτέχνες πρώτης γραμμής και κυβερνήσεις;
      Το τελευταίο διάστημα, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μεταδιδάκτωρ Βασίλειος Ψωμιάδης, μεγάλες εταιρείες (Coca-Cola, Nike, Gucci, Louis Vuitton), αλλά και καλλιτέχνες (Eminem, Snoop Dogg, Ozzy Osbourne), δοκιμάζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα του Metaverse κυρίως μέσω των δημοφιλών πλέον NFTs (σ.σ. Non-Fungible tokens, ένα είδος ηλεκτρονικού πιστοποιητικού ή τίτλου ιδιοκτησίας, βασισμένου στην τεχνολογία του blockchain, που διασφαλίζει την αυθεντικότητα ενός οποιουδήποτε ψηφιακού αντικειμένου).
      «Το Metaverse φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μετεξέλιξη του σημερινού Διαδικτύου και δίχως αμφιβολία ελκύει όσους θέλουν να αδράξουν τις ποικίλες ευκαιρίες που εκτιμούν ότι θα προκύψουν από αυτή τη μετάβαση. Οι καινοτομίες που τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως οι Meta (πρώην Facebook) και Microsoft, ευαγγελίζονται ότι θα περιλαμβάνει, σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της έντονης διαδραστικότητας, της ψηφιακής αποκέντρωσης και της εκτεταμένης πραγματικότητας που συγκεντρώνει, υπόσχονται τη δημιουργία νέων αγορών που δεν έχουμε καν φανταστεί! Με δεδομένα τα προηγούμενα τεχνολογικά άλματα και την άκρως επιδραστική οικονομική και κοινωνική τους παρουσία, είναι φανερό ότι οι κολοσσοί αυτοί ελκύουν μεγάλη μερίδα χρηστών και επενδυτών» σημειώνει ο Βασίλειος Ψωμιάδης
      Υπάρχει κάποια εκτίμηση του μεγέθους της αγοράς που δημιουργείται παγκοσμίως;
      Κατά τον Δημήτριο Γιακάτο, υποψήφιο διδάκτορα, το Metaverse υπόσχεται τη μίξη εικονικών και πραγματικών κόσμων και μιας νέας υβριδικής ζωής. «Σταδιακά δημιουργείται προοπτική εικονικών καταστημάτων (από πραγματικές εταιρείες), όπου ο καταναλωτής έχει συνεχή εικονική διάδραση με τα προϊόντα, όπως το να δοκιμάζει ρούχα και αξεσουάρ στον ψηφιακό κόσμο. Η ανάπτυξη πραγματικών υπηρεσιών μέσα από εικονικούς κόσμους προβλέπεται να αυξηθεί με εκθετικό ρυθμό. Ήδη, τεχνολογικοί κολοσσοί όπως οι Meta και ΙΒΜ, έχουν ξεκινήσει να εκπαιδεύουν προσωπικό στη χρήση αυτών των τεχνολογιών, επενδύοντας τεράστια ποσά. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Bloomberg εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά του Metaverse μπορεί να αγγίξει τα 800 δισ. δολάρια το 2024. Ωστόσο, το μέλλον είναι αβέβαιο και η ιστορία έχει δείξει ότι καμία πρόβλεψη δεν είναι σίγουρη, ειδικά για τις τεχνολογίες αιχμής, άρα μένει να αποδειχθεί μελλοντικά το εάν οι σημερινές εκτιμήσεις επαληθευτούν ή απλά είναι παροδική τάση» σημειώνει ο Δημήτριος Γιακάτος.
      Ποιες είναι οι αναμενόμενες εξελίξεις στο πεδίο του Metaverse στην επόμενη πενταετία;
      Όπως ξεκαθαρίζουν οι Αθηνά Βακάλη και Γιώργος Βλαχάβας, είναι δύσκολο να προβλεφθεί η επόμενη ημέρα, δεδομένου ιδίως ότι «η πενταετία, για τις εξελίξεις της τεχνολογίας, είναι πολύς χρόνος!» Εάν όντως ο τομέας αυτός συνεχίσει να εξελίσσεται δυναμικά, λένε, πιθανόν να αποτελέσει μια φυσική εξέλιξη του Διαδικτύου. Μια εκτίμηση είναι ότι αυτό μπορεί να γίνει με τη μορφή τεχνολογιών εκτεταμένης πραγματικότητας (extended reality – XR), τον συνδυασμό δηλαδή της επαυξημένης (augmented), εικονικής (virtual) και μικτής (mixed) πραγματικότητας, αλλά ήδη υπάρχει μερίδα χρηστών που έχει δυσκολία στην αποδοχή τους. Από μια άλλη οπτική, έστω κι αν οι τεχνολογίες αυτές είναι χρήσιμες σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, δεν είναι δεδομένο ότι μπορούν να επεκταθούν, ώστε να υπάρξει γενικευμένη αποδοχή τους και ασφαλής χρήση. Επίσης, σημειώνουν, παραμένει πάντα ισχυρός ο προβληματισμός σχετικά με την ανθρωποκεντρική διάσταση των τεχνολογιών αυτών και είναι απαραίτητη η διασφάλιση των ανθρώπινων αξιών, ώστε η όποια «μετα-ζωή» να εγγυάται την ηθική κι όχι τη δυστοπική συμβίωση της τεχνολογίας με την κοινωνία και τον άνθρωπο…
      πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      1497 • 0

    3. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη και αστικό πράσινο – Το σήμερα και το όραμα των κατοίκων

      Engineer

      Το χρονικό διάστημα από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και σήμερα, λόγω της πανδημίας και της προσπάθειας αντιμετώπισής της, έχει συντελεστεί μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο ζωής στις πόλεις, με πρωτοφανή περιορισμό των κατοίκων της τόσο στις μετακινήσεις όσο και στις επιλογές διασκέδασης και αναψυχής κατά τον ελεύθερο χρόνο τους. Οι αλλαγές αυτές έχουν λειτουργήσει ως καταλύτης επαναξιολόγησης του (αστικού) περιβάλλοντος, από τους ίδιους τους κατοίκους των πόλεων, και επανεκτίμησης της αξίας του δημόσιου χώρου και ειδικότερα των χώρων πρασίνου. Ταυτόχρονα, στο ίδιο αυτό χρονικό διάστημα, σε παγκόσμια κλίμακα, η επιστημονική κοινότητα, οι δημοτικές αρχές και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συνεργάζονται όλο και περισσότερο, όλο και πιο εντατικά, με σκοπό να ενσωματώσουν στον μελλοντικό σχεδιασμό των πόλεων περισσότερους ανοικτούς χώρους και χώρους πρασίνου, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις τρέχουσες και τις μελλοντικές ανάγκες και κινδύνους.
      Όπως άλλωστε τονίζεται στις στρατηγικές ανθεκτικότητας πολλών πόλεων, μεταξύ των οποίων και της Αθήνας, η ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση (ποσοτική και ποιοτική) των χώρων πρασίνου. Στην Ελλάδα, όπως γνωρίζουμε, οι χώροι αστικού πρασίνου είναι ελάχιστοι σε σύγκριση με αντίστοιχες πόλεις του εξωτερικού, με την αναλογία των χώρων αυτών ανά κάτοικο (τ.μ. πρασίνου/κάτοικο)  σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να μην υπερβαίνει το 25% της ελάχιστης προτεινόμενης αναλογίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (9 τ.μ./κάτοικο).
      Παρόλα αυτά η συζήτηση γύρω από τη σημασία των χώρων πρασίνου είναι αρκετά περιορισμένη, ενώ η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής σχεδιασμού με στόχο τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου δεν φαίνεται να αποτελεί βασική προτεραιότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αποφασίσαμε να διεξάγουμε μια έρευνα για τους χώρους πρασίνου της πόλης με στόχο τη διερεύνηση της σχέσης των πολιτών της Θεσσαλονίκης με τους χώρους αυτούς.
      Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 3/2/21-3/3/21 από την ερευνητική μονάδα χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης (ΕΜΧΑ) του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης (ΤΜΧΑ) του ΑΠΘ, με τη συμβουλευτική υποστήριξη της ierax analytix (ierax.gr). Συμμετείχαν σε αυτή 1049 κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, ηλικίας άνω των 17 ετών. Βασική μας επιδίωξη ήταν να αποτυπώσουμε τόσο την υφιστάμενη κατάσταση όσο και το όραμα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για το αστικό πράσινο σε διάφορες κλίμακες του χώρου (από το επίπεδο της γειτονιάς ως το επίπεδο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος). Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς πέρα των άλλων, μπορούν να τροφοδοτήσουν με πολύ χρήσιμες πληροφορίες πολλά θέματα της άμεσης επικαιρότητας. 
      Ένα από τα βασικά ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν “ποιους χώρους πρασίνου επισκέπτονται συχνότερα”. Αυτή η πληροφορία σε συνδυασμό με τη διεύθυνση κατοικίας τους μας επέτρεψε να υπολογίσουμε την απόσταση που διανύουν οι Θεσσαλονικείς για να επισκεφτούν ένα πάρκο.
       
      Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, μόλις το 20% των κατοίκων επισκέπτονται ένα πάρκο σε απόσταση ίση ή μικρότερη των 400μ (Ευκλείδεια απόσταση – σε ευθεία γραμμή στο χάρτη). To 50% περίπου επιλέγει να διανύσει τουλάχιστον ένα χιλιόμετρο, ενώ η μέση απόσταση που διανύει ένας κάτοικος της Θεσσαλονίκης βρέθηκε ίση με 1,8 χλμ. Για τον λόγο αυτό, ένας στους τέσσερις κατοίκους δεν πηγαίνει σχεδόν ποτέ με τα πόδια στο πάρκο και αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει κάποιο μέσο μεταφοράς (αυτοκίνητο, λεωφορείο, ποδήλατο, κτλ.). Αυτά τα δύο αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί τον τελευταίο χρόνο, καθιστούν πλέον από δύσκολη ως ανέφικτη την μετακίνηση σε χώρους πρασίνου ενός μεγάλου πληθυσμού κατοίκων της πόλης. Ίσως για τον λόγο αυτό, αντίθετα από ότι συνέβη στις περισσότερες πόλεις του κόσμου, στη Θεσσαλονίκη (όπως μαρτυρούν τα αποτελέσματά μας) δεν αυξήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας η συχνότητα επίσκεψης σε χώρους πρασίνου. Αντίθετα μάλιστα, παρατηρείται μια μικρή τάση μείωσης, καθώς πριν την πανδημία το 83% του δείγματός μας δήλωσε ότι επισκέπτονταν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάποιον χώρο πρασίνου ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 77%.
      Ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα που προέκυψε από την έρευνά μας αφορά την αξιολόγηση των υφιστάμενων χώρων πρασίνου ως προς την επάρκεια αλλά και την ποιότητά τους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, το 90% των κατοίκων αξιολογεί τους χώρους αυτούς κάτω του μετρίου (κάτω από το 5 σε μια κλίμακα από 1 έως 10), είτε η ερώτηση αφορά τη γειτονιά είτε το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι σχετικές αξιολογήσεις σε επίπεδο γειτονιάς, οι οποίες, όπως φαίνεται, παρουσιάζουν σημαντική διαφοροποίηση από περιοχή σε περιοχή, με το ιστορικό  κέντρο να εμφανίζει τις χαμηλότερες τιμές.
      Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης
      (1=καθόλου ικανοποιητικοί και 10 = πολύ ικανοποιητικοί)  Αξιολόγηση των χώρων πρασίνου σε επίπεδο γειτονιάς στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης 
      Ένα εξίσου ενδιαφέρον εύρημα αφορά το γεγονός ότι το 61% των κατοίκων που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέγει να επισκεφτεί χώρους πρασίνου που βρίσκονται είτε στην νέα παραλία είτε σε περιοχές μακριά από το κέντρο της πόλης (Σέιχ Σου, Φράγμα της Θέρμης, Πανόραμα, Φίλυρο κτλ.). Κατά συνέπεια, μόλις 4 στους 10 κατοίκους επιλέγουν κατά προτεραιότητα έναν από τους υπόλοιπους χώρους πρασίνου που βρίσκονται εντός του αστικού ιστού. Όλα τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν την ανάγκη για σχεδιασμό και δημιουργία νέων χώρων πρασίνου εντός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος και αναπόφευκτα να επαναφέρουν το ερώτημα της βέλτιστης αξιοποίησης διάφορων διαθέσιμων χώρων, όπως για παράδειγμα του χώρου όπου βρίσκεται σήμερα η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
      Πριν από επτά χρόνια (2013), σε μια έρευνα που είχαμε επίσης πραγματοποιήσει με θέμα τα πιθανά οφέλη που θα προσέφερε στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης η δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού Πάρκου, το βασικό συμπέρασμα που είχε προκύψει ήταν ότι οι κάτοικοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος όχι μόνο επιθυμούσαν την μετατροπή του χώρου της ΔΕΘ σε Μητροπολιτικό πάρκο, αλλά απέδιδαν και μεγάλη αξία σε αυτό το έργο. Ωστόσο πρόσφατες έρευνες γνώμης στην πόλη έδειχναν ως βέλτιστη απόφαση την προτεινόμενη ανάπλαση της ΔΕΘ, χωρίς όμως να προσφέρουν στους πολίτες ως πιθανή εναλλακτική τη μετατροπή της περιοχής σε Μητροπολιτικό Πάρκο. Για τον λόγο αυτό κρίναμε σκόπιμο να ρωτήσουμε τους κατοίκους της πόλης ποιο από τα δύο σενάρια/λύσεις προτιμούν: (α) την προτεινόμενη ανάπλαση ή (β) τη δημιουργία ενός μεγάλου Μητροπολιτικού πάρκου και γιατί.
      Όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα, η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων (78.4%) προέκρινε τη λύση του Μητροπολιτικού πάρκου, τονίζοντας στα επιμέρους σχόλιά τους την αναγκαιότητα για έναν τέτοιο χώρο στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνοντας όμως ταυτόχρονα (βάσει της εμπειρίας τους από άλλους χώρους πρασίνου της πόλης) τη σημασία της  κατάλληλης συντήρησής του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αρκετοί πολίτες που απάντησαν υπέρ της λύσης της ανάπλασης, εξέφρασαν (επίσης στα σχόλιά τους) αρκετές επιφυλάξεις ως προς το προτεινόμενο σχέδιο και πρότειναν ουσιαστικά μια ενδιάμεση λύση: τη διατήρηση των αναγκαίων μόνο εγκαταστάσεων/κτιρίων της ΔΕΘ και τη μετατροπή της υπόλοιπης περιοχής σε χώρο πρασίνου που θα αποδοθεί στους κατοίκους της πόλης.
      Επιλογή της βέλτιστης μελλοντικής χρήσης του χώρου της ΔΕΘ
      Η ανάλυσή μας δεν σταματά όμως εδώ. Μετά την παρουσίαση των πρώτων αυτών αποτελεσμάτων στοχεύουμε στη συνέχεια: (α) να εντοπίσουμε τις περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος που χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης σε νέους ή βελτιωμένους χώρους πρασίνου, (β) να χαρτογραφήσουμε τα σημαντικότερα προβλήματα στους υφιστάμενους χώρους πρασίνου και (γ) να αναλύσουμε σε βάθος τόσο τα κριτήρια επιλογής των χώρων πρασίνου που υποδεικνύουν οι πολίτες, όσο και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που θεωρούν οι πολίτες ότι οι χώροι αυτοί προσφέρουν στο αστικό περιβάλλον. Φιλοδοξία μας αποτελεί η έρευνα αυτή να καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις προς τις αρμόδιες δημοτικές αρχές για μια σειρά από μέτρα/δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην καλύτερη αντιμετώπιση των μελλοντικών κινδύνων, είτε αυτοί αφορούν περιπτώσεις όπως η τρέχουσα πανδημία είτε  κινδύνους που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή, με απώτερο τελικά στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της πόλης μας. 
      Περισσότερα...

      763 • 0

    4. Αρθρογραφία

      Θεσμοθέτηση περιοχών άνευ δρόμων (ΠΑΔ), μια θετική πρωτοβουλία

      Engineer

      Η θεσμοθέτηση έξι βουνών ως Περιοχών Ανευ Δρόμων (ΠΑΔ) είναι η πρώτη επίσημη αναγνώριση του ότι οι δρόμοι κατακερματίζουν τα φυσικά οικοσυστήματα, βλάπτοντας τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής.  Αυτή είναι μια μεγάλη πρόοδος  για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα τους, γιατί όλα τα μεγάλα έργα το πρώτο που χρειάζονται είναι οι δρόμοι, τα υπόλοιπα ακολουθούν. Περιμένοντας τη θεσμοθέτηση των υπολοίπων σαράντα περίπου μικρότερων ΠΑΔ, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν να ανασταλούν όλες οι αδειοδοτήσεις στις περιοχές ΝΑTURA  μέχρι να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση της προστασίας τους.

      Περιοχές Άνευ Δρόμων: ένα καλό εργαλείο για την προστασία της ελληνικής Φύσης και ένα μετέωρο βήμα
      Ως θετική κίνηση, αλλά και με προβληματισμό, υποδέχονται την πρωτοβουλία χαρακτηρισμού έξι βουνών (Λευκά Όρη, Σάος, Σμόλικας, Ταΰγετος, Τύμφη, Χατζή) ως «Περιοχών Άνευ Δρόμων» (ΠΑΔ)[1] οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, Mom, WWF.
      Με την ανακήρυξη των πρώτων 6 ΠΑΔ το ΥΠΕΝ αναγνωρίζει επίσημα το πρόβλημα που δημιουργεί στη βιοποικιλότητα η κατάτμηση φυσικών οικοσυστημάτων από δρόμους, οι οποίοι σχετίζονται με τις κυριότερες αιτίες απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως όπως έχει επισημάνει η μελέτη για τις ΠΑΔ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων[2]. Επομένως οι ΠΑΔ είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τη διαφύλαξη ακέραιων περιοχών της χώρας μας και την προστασία της φύσης και του τοπίου που βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση.
      Ωστόσο η επικοινωνιακή φόρτιση της ανακοίνωσης του Υπουργείου, σε συνδυασμό με την μέχρι τώρα πολιτική του, δημιουργεί ερωτήματα για το σχήμα των ΠΑΔ, αλλά και για την ολοκλήρωση του καθεστώτος προστασίας των περιοχών Natura 2000, υποχρέωση της χώρας η οποία αδικαιολόγητα καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια. Για αυτήν ακριβώς την καθυστέρηση, η χώρα μας υπέστη το 2020 ντροπιαστική καταδίκη από το Δικαστήριο της ΕΕ (απόφαση C‑849/19).
      Οι 6 ΠΑΔ που ανακοινώθηκαν είναι, σε μεγάλο βαθμό, τμήματα περιοχών του δικτύου Natura 2000, όμως, τα κριτήρια επιλογής τους και η σύνδεσή τους με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς είναι ασαφή. Παραμένει δε ανοιχτό το ερώτημα για την τύχη και των υπόλοιπων μικρότερων ΠΑΔ, έκτασης 10-50 τ.χλμ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το έργο εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) και της θεσμοθέτησης συγκεκριμένων στόχων και μέτρων διατήρησης και ζωνών διαχείρισης μέσω των προβλεπόμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) για την προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Οι μέχρι σήμερα καθυστερήσεις στην πρόοδο του έργου, καθώς έχει ξεκινήσει μέχρι στιγμής διαβούλευση μόνο για τρεις από τις 23 ΕΠΜ, είναι αδικαιολόγητες. Τα τμήματα περιοχών Natura που έχουν καταγραφεί ως άνευ δρόμων είναι απαραίτητο να ενταχθούν στις ΕΠΜ και να χαρακτηριστούν ως ζώνες αυξημένης ή απόλυτης προστασίας στα ΠΔ.
      Είναι επίσης σημαντικό να ληφθούν υπόψιν οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα σχετικά με τον χαρακτηρισμό και την αποτελεσματική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, αλλά και για τη δέσμευση των κρατών μελών να προστατεύσουν νομικά τουλάχιστον 30% της ξηράς και της θάλασσας της ΕΕ, εκ του οποίου το ένα τρίτο σε καθεστώς αυστηρής προστασίας, και να αποκαταστήσουν τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα.
      Για την αποτελεσματική προστασία του Δικτύου Natura 2000 αλλά και για να έχει ουσιαστικό αντίκρυσμα η θέσπιση των ίδιων των ΠΑΔ, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούμε απαραίτητες τις εξής ενέργειες:
      Την αξιοποίηση των ΠΑΔ ως σαφούς και μετρήσιμου δείκτη για την αξιολόγηση του κατακερματισμού του τοπίου[1], και αξιολόγησή τους προς ένταξη στο θεσμικό πλαίσιο του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Τη δέσμευση του ΥΠΕΝ για την ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας θεσμικής προστασίας των περιοχών Natura (ολοκλήρωση των ΕΠΜ και έκδοση των ΠΔ), μέσα από τις απαραίτητες ευρείες και διαφανείς διαβουλεύσεις και με ξεκάθαρη προτεραιότητα στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην αντιμετώπιση του κατακερματισμού των οικοτόπων ως κριτηρίου για τη θέσπιση των απαραίτητων μέτρων και ζωνών προστασίας. Τη διασφάλιση με πράξη νομικού χαρακτήρα ότι μέχρι την έκδοση των ΠΔ προστασίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας των Οικοτόπων, θα υπάρξει «πάγωμα» αδειοδότησης νέων έργων και δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των έργων ΑΠΕ, εντός των περιοχών Natura.
      [1] Έκθεση της Κατάστασης Περιβάλλοντος της Ελλάδας 2018.
      https://necca.gov.gr/wp-content/uploads/2019/10/Greece-State-of-the-Environment-Report-Summary-2018-Greek-Version_WEB.pdf
      [1] Ορίζονται ως χερσαίες περιοχές με έκταση άνω του 1 τ.χλμ και που απέχουν πάνω από 1 χλμ από τον πλησιέστερο δρόμο
      [2] Αναλυτικά η μελέτη: https://www.researchgate.net/publication/347911337_Oi_Perioches_Aneu_Dromon_PAD_os_ergaleio_periballontikou_schediasmou_sten_Ellada
      Περισσότερα...

      633 • 0

    5. Αρθρογραφία

      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία

      Engineer

      Το εν λόγω άρθρο αποτελεί απόσπασμα από αντίστοιχα Κεφάλαια από το υπό έκδοση Βιβλίο του συγγραφέα με τίτλο «ANAΘΕΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕ ΤΟΝ Ν. 4782/2021»
      Α΄. Η έννοια της ανωτέρας βίας υπό το πρίσμα της θεώρησης αυτής ως «απρόβλεπτη περίσταση¨ κατά τη θεώρηση της εν λόγω διάταξης
      Οι καταστροφές στις υποδομές κατά το νομοθετικό μας πλαίσιο αντιμετωπίζονται στα πλαίσια του θεσμικού πλαισίου περί «ανωτέρας βίας», κατά γενική αρχή δε του δικαίου [πρβλ. άρθρ.255 ΑΚ, παρ. 6 άρθρου 10 του ν.2690/1999 (Κ.Διοικ.Διαδ.), παρ. 5 άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, παρ.1 άρθρ. 152 ΚΠολΔ] η ανωτέρα βία συνίσταται σε οποιοδήποτε ανυπαίτιο γεγονός εντελώς εξαιρετικής φύσης, το οποίο δεν αναμενόταν, ούτε ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί, ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα αν το γεγονός είναι εσωτερικό ή όχι.
      Περιπτώσεις ανωτέρας βίας λοιπόν συνιστούν ιδίως φυσικές καταστροφές ή φαινόμενα ιδιαίτερα μεγάλης έντασης και έκτασης, τα οποία συνδέονται κατά τρόπο άμεσο με την πρόκληση της κατεπείγουσας ανάγκης και την αδυναμία τήρησης των προβλεπόμενων από το νόμο προθεσμιών. Συνεπώς πρόκειται για εξαιρετικώς έντονα φαινόμενα που συνιστούν έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα, μη δυνάμενο αντικειμενικά να προβλεφθούν με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής από τα καταβάλλοντα την επιμέλεια ενός μέσου συνετού ανθρώπου. Ομοίως, ανήκουν στην ίδια κατηγορία κίνδυνοι ιδιαίτερης καταστροφής που δημιουργήθηκαν ή έχουν προκληθεί ή επίκεινται λόγω τέτοιας, όπως προαναφέρθηκε, μορφής φυσικών καταστροφών ή θεομηνιών, για την αποφυγή των οποίων δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται από το νόμο.
      Β΄. Η περίπτωση των πρόσφατων πλημμυρών σε περιοχές της χώρας
      Νεοεισερχόμενη διάταξη στο θεσμικό μας πλαίσιο αποτελεί η πρόβλεψη η οποία εισήχθη με τον Ν.4831/2021 (ΦΕΚ Α 170/23.7.2021) και ειδικότερα με το άρθρο 136 αυτού, που προστέθηκε στην παρ.7 του άρθρου 100 Ν. 3852/2010 (΄ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ») και αφορά στην αντιμετώπιση των γεγονότων μετά τις πλημμυρικές ροές σε πολλές περιοχές της χώρας και ειδικότερα των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας και η οποία  εφαρμόζεται στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων που θα εκκινήσουν μέχρι την 30η.11.2021.Σύμφωνα με αυτή«Έργα και μελέτες για τον έλεγχο και τη ρύθμιση των πλημμυρικών ροών σε περιοχές των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Στερεάς Ελλάδας που αναλαμβάνονται από τις ως άνω Περιφέρειες δυνάμει προγραμματικής σύμβασης που συνάπτεται με την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να ανατίθενται με προσφυγή στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σύμφωνα με την περ. γ` της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016 (Α` 147) εάν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μεγαλύτερη των ορίων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 ή με προσφυγή στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης του άρθρου 118 του ίδιου νόμου σε κάθε άλλη περίπτωση», η διαδικασία δε αυτή υπόκειται στο ιδιαιτέρως ευέλικτο καθεστώς της σύντμησης των σχετικών προθεσμιών, της μη απαίτησης προηγούμενης γνωμοδότησης ή εισήγησης άλλου συλλογικού οργάνου καθώς και προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
      Γ΄. Ανάθεση Έργων με την διαδικασία του Άρθρου 32 ως αποτέλεσμα απρόβλεπτων περιστάσεων (έντονων καιρικών φαινομένων)
      Κατά τον εθνικό Νομοθέτη, η αντιμετώπιση φαινομένων που σχετίζονται με φυσικά φαινόμενα και καταστροφές μπορεί να αντιμετωπισθεί με την προσφυγή στην διαδικασία του Άρ. 32 του Ν. 4412/2016 (διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση) μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις έργων, «στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των πρσθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση»εφόσον «Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη». Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι το Άρ. 32 αποτελεί μεταφορά του Κοινοτικού Δικαίου και συγκεκριμένα της Κοινοτικής Οδηγίας 2014/24/ΕΕ στο εθνικό μας πλαίσιο.
      Σύμφωνα με την Οδηγία 1/2013/30.12.2013 ΕΑΑΔΗΣΥ, οι Αναθέτουσες Αρχές μπορούν να  προβούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση λόγω κατεπείγοντος  κατόπιν ειδικής αιτιολόγησης για την διαχείριση συνεπειών από έντονα καιρικά φαινόμενα (άρθρο 32 παρ.2γ Ν.4412/2016),  κατόπιν της συνδρομής των εν λόγω προϋποθέσεων (α’) κήρυξη της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και (β’) μόνο για τις ποσότητες εκείνες και για το χρονικό εκείνο διάστημα που είναι πράγματι αναγκαία για την άμεση αντιμετώπιση της έκτακτης περίστασης. (Ελ.Συν. Κλ.ΣΤ Πράξη 67/2011) και μόνο εφόσον δεν μπορούν να τηρηθούν οι προθεσμίες του συνοπτικού διαγωνισμού.
      Δ΄. Περιπτωσιολογία
      Κατόπιν της κήρυξης, με Απόφαση του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας, εκτεταμένων περιοχώνσε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων), καθώς με τη διαδικασία αυτή κατέστη δυνατή η υποβολή προσφορών σε συντομότερη προθεσμία από αυτή που θα απαιτείτο για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού.
      Με την Πράξη 872/2019 του Ε΄ Κλιμακίου ΕλΣυν ελέγχεται η νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου ΧΧΧ, με τίτλο «Αποκατάσταση βλαβών των Υποδομών μετά από τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 29-09-2018 & 05-10-2018». Με την εν λόγω Πράξη κρίνεται ότι παρίσταται αιτιολογημένη η προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία, λόγω του ότι η εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης των ζημιών στο επαρχιακό οδικό δίκτυο και αντιπλημμυρικών Έργων στα ρέματα που υπερχείλισαν καθίσταται πλέον αναγκαία , δεδομένου ότι αυτές προκλήθηκαν από τις ασυνήθιστης έντασης και διάρκειας, βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες που επακολούθησαν, λόγω του μεγάλου όγκου βροχής, ενώ παράλληλα συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή,
      Ομοίως και η Πράξη 227/2018 με την οποία το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων (ισχυρών βροχοπτώσεων). Με την ανωτέρω Πράξη του το Κλιμάκιο αποφαίνεται περί μη ύπαρξης κωλύματος σύναψης σύμβασης μετά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Αστοχήσαντος Κεντρικού Κλειστού Αγωγού του Ρέματος…», με σκοπό την άμεση αποκατάσταση αυτών των ζημιών ως κατεπείγουσα, ώστε, αφενός να αποτραπεί η επιδείνωση της κατάστασης από τυχόν νέα έντονα καιρικά φαινόμενα με την άμεση αποκατάσταση του κεντρικού αγωγού και αφετέρου να μπορέσει να αποκατασταθεί άμεσα η κυκλοφορία σε τμήμα του οικισμού και να καταστεί δυνατή η προσβασιμότητα οχημάτων ώστε να αποκατασταθούν περαιτέρω οι ζημίες.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων ως διαχείριση συνεπειών από την σεισμό (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή της αποκατάστασης ζημιών σε σχολικά συγκροτήματα Γυμνασίου και Λυκείου εξαιτίας του σεισμικού φαινομένου της 21ης Ιουλίου 2017, για τις οποίες με τις Πράξεις 137 και 138/2018 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύονται οι υπογραφές των σχεδίων σύμβασης έργων αποκατάστασης βλαβών, καθόσον αποδεικνύεται η συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων για την προσφυγή του Δήμου στη διαδικασία του Άρ. 32, έργα  τα οποία αποσκοπούν στην αποκατάσταση των βλαβών στα εν λόγω σχολικά συγκροτήματα, ώστε αυτά να είναι πλήρως λειτουργικά για τη μαθητική κοινότητα μέχρι την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς 2018-2019. Τα εν λόγω γεγονότα  συνιστούν κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δεν επιτρέπει την τήρηση των χρονικών προθεσμιών που συνεπάγεται η διεξαγωγή διαγωνισμού.
      Παράλληλα το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν έχει κρίνει επανειλημμένα την αναγκαιότητα προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία για Έργα αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών από πυρκαγιά (οι οποίες ομοίως συνιστούν απρόβλεπτες περιστάσεις). Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την περίπτωση του έργου «Κατασκευή δικτύου ύδρευσης στον οικισμό ΧΧΧ του Δήμου ΧΧΧ», όπου με την Πράξη 72/2019 το Ε΄ Κλιμάκιο ΕλΣυν κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του εν λόγω Έργου καθώς αυτό αφορά στην κατασκευή νέου εσωτερικού δικτύου ύδρευσης ως απότοκο της καταστροφικής πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου 2018, η οποία κατέκαψε μεγάλο μέρος δασικής έκτασης αλλά και περί τις σαράντα οικίες, η δε ανάγκη εκτέλεσής του κρίνεται επείγουσα για την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος συνολικά, καθώς και την προστασία της υγείας των κατοίκων της περιοχής.
      Θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των καταστροφών στις υποδομές – Περιπτωσιολογία από την πρόσφατη Νομολογία,
      του Παπασταμάτη Ζήση Πολιτικού Μηχανικού, MSc “Υπόγεια Έργα»- Εισηγητού ΙΝ.ΕΠ./ΕΚΔΔΑ, ΥΔ ΠΑΔΑ , Συγγραφέα Τεχνικής Νομοθεσίας , Επιστημον. Συνεργάτη ΔΗΜΟΣΝΕΤ, 4412.gr
      Περισσότερα...

      653 • 0

    6. Αρθρογραφία

      Θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου

      advice4u

      Σύμφωνα με το ΠΔ/3-8-87 , άρθρο 1 , παραγραφος-2:
       
      Ως μη στεγασμένος (υπαίθριος) χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
       
      α) Ακάλυπτο οικόπεδο το οποίο διατίθεται αποκλειστικά για στάθμευση αυτοκινήτων. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να διατίθεται για στάθμευση το σύνολο της επιφάνειας του οικοπέδου, με εξαίρεση τις προβλεπόμενες από το ρυμοτομικό σχέδιο στοές ή προήπια.
       
      β) Ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου που ανεγείρεται το κτίριο.
       
      Στην περίπτωση αυτή το μέγιστο ποσοστό της συνολικής επιφάνειας του οικοπέδου που επιτρέπεται να καλυφθεί από το κτίριο και το χώρο στάθμευσης, ορίζεται κατά 10% μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου και μέχρι 80% κατ' ανώτατο όριο.
       
      ( Το 80% που αναφέρει το διάταγμα αφορούσε τον Ν. 1577/85( Γ.Ο.Κ. 85 ), σε περιοχές που το επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 70% και σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του Άρθρου 14 του Ν. 1577/85 (χαμηλά κτίρια Γ.Ο.Κ. , επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης ήταν 80% ) το ανώτατο όριο ορίζεται σε 90% ) ( Για κτίρια που έχουν κατασκευαστεί με τον Γ.Ο.Κ. 85 ) .
       
      Σύμφωνα με το ΝΟΚ ( Νόμο με αριθμό 4067/2012 , Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ) Αρθρο 12 παρ.1α:
      Το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60% της επιφάνειάς του. Στην περίπτωση που δεν εξασφαλίζεται κάλυψη 120 τ.μ. το μέγιστο ποσοστό κάλυψης προσαυξάνεται έως τα 120 τ.μ. εφόσον η κάλυψη δεν υπερβαίνει το 70% του οικοπέδου και το ισχύον ποσοστό κάλυψης .
       
      ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΕΧΟΥΜΕ
       
      1 . Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 60% , υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 40% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Εφύτευσης = 2/3 x40% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο
       
      Έτσι Φύτευσης =2/3 x ( 40% - 10% )30% x Eοικ.
       
      2. Εάν η επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 70% υποχρεωτικός ακάλυπτος θα είναι 30% .
       
      Για την επιφάνεια φύτευσης υπάρχει απαίτηση : Φύτευσης = 2/3 x30% Χ Eοικοπέδου.
       
      Όταν όμως έχουμε θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο για τον υπολογισμό της φύτευσης μειώνουμε κατά 10% τον υποχρεωτικό ακάλυπτο .
       
      Έτσι Εφύτευσης =2/3 x ( 30% - 10% ) 20% x Eοικ.
       
      Και για να μην υπάρχουν παρανοήσεις αυτό είναι το ίδιο με το παρακάτω :
       
      Όταν βγάζουμε θέσεις στον ακάλυπτο θα πρέπει να κάνουμε και τον ακόλουθο έλεγχο:
       
      Πραγματοποιούμενη κάλυψη + Επιφάνεια θέσεων στον ακάλυπτο < Επιτρεπόμενης Κάλυψης +
      10% X Επιφάνεια Οικοπέδου.
      Περισσότερα...

      5559 • 1

    7. Αρθρογραφία

      Θερμομόνωση και «άκαυστα» υλικά - μύθοι και πραγμτικότητα

      Παντελής Πατενιώτης

      Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα ύποπτης σκοπιμότητας, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διογκωμένης Πολυστερίνης EPS αισθάνεται την υποχρέωση να ενημερώσει υπεύθυνα και αντικειμενικά την κοινή γνώμη, σε ότι αφορά τις απαιτήσεις πυροπροστασίας των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια.
       
      Όλοι μας γνωρίζουμε από τις τάξεις του γυμνασίου, ότι ΔΕΝ υπάρχουν «άκαυστα» υλικά. Αντιθέτως όλα τα υλικά έχουν σημείο ανάφλεξης σε συγκεκριμένες συνθήκες. Μάλιστα σε περιπτώσεις πυρκαγιών σε κτίρια που ο φέρων οργανισμός είναι από χάλυβα ή οπλισμένο σκυρόδεμα και δεν έχουν καταρρεύσει, είναι απαραίτητος ο έλεγχος της στατικής του επάρκειας προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες επισκευές για την αποκατάστασή του, όπου είναι εφικτό.
       
      Οι κανονισμοί πυροπροστασίας όλων των χωρών προβλέπουν, ανάλογα με την χρήση των κτιρίων, τις απαιτήσεις για τα υλικά και τα συστήματα με τα οποία κατασκευάζονται και εξοπλίζονται τα κτίρια. Ειδικότερα στον ευρωπαϊκό χώρο, οι κανονισμοί αυτοί βασίζονται στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα τα οποία καθορίζουν και τις αναγκαίες δοκιμές προκειμένου τα υλικά και τα συστήματα να κυκλοφορούν στην αγορά και να τοποθετούνται στα κτίρια. Βεβαίως πουθενά δεν υπάρχει ο όρος «άκαυστα».
       
      Ο ελληνικός κανονισμός Π.Δ. 71/88 ως συνήθως ΔΕΝ έχει εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και επιπλέον ο συντάκτης του σε ένα σημείο αναφέρεται σε «άκαυστα» υλικά, την στιγμή που είναι κοινώς γνωστό ότι ακόμη και στα πυροδιαμερίσματα δημόσιων χώρων, πλοίων και κτιρίων υψηλού κινδύνου, τίθενται χρονικά όρια αντοχής των συνήθως χαλύβδινων διαχωριστικών σε 30’, 60’ κ.λπ.
       
      Συνεπώς οι ισχυρισμοί περί «ακαύστων» υλικών αποτελούν μύθο που αποβλέπει αποκλειστικά στην παραπληροφόρηση του κοινού και στη δημιουργία μονοπωλιακών συνθηκών αγοράς.
       
      Η πραγματικότητα σε ότι αφορά τις απαιτήσεις αντίδρασης στη φωτιά των Σύνθετων Συστημάτων Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΕΘ ή ETICS) στα κτίρια, καθορίζονται από την ευρωπαϊκή οδηγία τεχνικής αξιολόγησης ETAG 004/2013, σύμφωνα με την οποία ΟΛΑ τα συστήματα ΣΕΘ ή ETICS θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με το πρότυπο EN 13501-1 και να διαθέτουν Ευρωπαϊκή Τεχνική Αξιολόγηση (ΕΤΑ).
       
      Περισσότερα στοιχεία μπορείτε να βρείτε εδώ και στο συνημμένο.
       
      Θερμομόνωση και άκαυστα υλικά.pdf
      Περισσότερα...

      3346 • 4

    8. Αρθρογραφία

      Θεοδόσης Π. Τάσιος: Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940 – Η συμβολή του Μηχανικού

      Engineer

      Η οχύρωση των Βορείων Συνόρων μας 1936-1940
      Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά κι Ελληνική τεχνογνωσία κατασκεύασαν ένα μέγιστο τεχνικό έργο
      «Ενημερωτικό Δελτίο» Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Τεύχος 2189, 4 Μαρτίου 2002
      Θ. Π. ΤΑΣΙΟΣ
      Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.
      Τώρα που προωθούνται (ή συνωθούνται) τα Μεγάλα Τεχνικά Έργα. Τώρα που τα έργα Πολιτικού Μηχανικού (μαζί με τα οικοδομικά) αναγνωρίσθηκαν ως η μεγαλύτερη Βιομηχανία της Χώρας. Τώρα που ο εθνικός κομφουζιονισμός αμβλύνεται και επιτρέπει την υπέρβαση της φαρισαϊκής εξίσωσης «εργολάβος ίσον απατεών». Τώρα είναι (επιτέλους) καιρός ν’ αναμνησθούμε ότι Ελληνικά χέρια, Ελληνικά λεφτά, Ελληνική διευθυντική οργάνωση κι Ελληνική τεχνογνωσία, κατασκεύασαν (πριν από 65 χρόνια) ένα μέγιστο τεχνικό έργο: Την οχύρωση των Βορείων Συνόρων της Χώρας, κατασκευασμένη απ’ τον Ελληνικό Στρατό κι απ’ τους Έλληνες Μηχανικούς. Στη συνοριακή γραμμή Ελλάδας – Βουλγαρίας, κατασκευάσθηκαν 21 Οχυρά (μεταξύ των οποίων η Παπαδοπούλα, το Ιστίμπεη, το Αρπαλούκι, το Ρούπελ, το Περιθώρι, το Πυραμιδοειδές κ.ά.). Το καθένα-τους ήταν ένα περίκλειστο έργο ικανό να αμυνθεί προς κάθε κατεύθυνση, με επιφανειακά έργα βολής (πυροβόλων, όλμων, βομβιδοβόλων, πολυβόλων κλπ.) και με ποικίλα άλλα υπόγεια έργα εγκαταστάσεων υποστήριξης (διοικητήριο, θάλαμοι, διαβιβάσεις, μαγειρεία, αποθήκες κάθε είδους, δεξαμενές, νοσοκομείο, συστήματα αερισμού και φωτισμού, αποχετεύσεις κλπ.). Ανάμεσα σε κάθε Οχυρό προς τα γειτονικά-του και προς τη μεθόριο, είχαν κατασκευασθεί έργα εκστρατείας και θέσεις μάχης για την επιβράδυνση του εχθρού, μαζί με ισχυρά αντιαρματικά κωλύματα, οδικό δίκτυο κλπ. Ιδού πρώτα μια συνοπτική παρουσίαση του Έργου:
      * Περίοδος 1937-1940
      * Δαπάνη 1,5 δισεκατομμύριο τοτινές δραχμές (η σημερινή ισοδυναμία των οποίων μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 20 τρισεκατομμύρια δραχμές, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίον θα βρεθεί η αντιστοιχία).
      * Σύνολο ημερομισθίων 3.000.000
      * Μήκος υπογείων στοών 24.000 μ.
      * Μήκος υπογείων καταφυγίων 13.000 μ.
      * Υπόγειες και επιφανειακές εκσκαφές 900.000 κυβ. μ.
      * Τσιμέντο (ειδικό 500 χγ/εκ2, και κοινό) 66.000 τόνοι
      * Σκυροδέματα (οπλισμένα και άοπλα) 180.000 κυβ. μ.
      * Σιδηροπλισμός 12.000 τόνοι
      * Σωλήνες αερισμού 17.000 μ.
      * Σωλήνες ύδρευσης 75.000 μ.
      * Σωλήνες αποχέτευσης 24.000 μ.
      Κάθε σύγκριση με τον υπόγειο σιδηρόδρομο των Αθηνών ή μ’ οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο τεχνικό έργο, κάνει τον θαυμασμό-μας να μεγαλώνει για το επίτευγμα εκείνο – ιδίως αν ληφθεί υπόψη η διασπορά του έργου σε δυσπροσπέλαστα βουνά, οι δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες (και το κράτος δυσάρεστων πολιτικών συνθηκών). Κι όμως, το δημόσιο αυτό Έργο πραγματοποιήθηκε φτηνά, σωστά και γρήγορα!
      Τι είχαν παραπάνω εκείνοι οι πατεράδες κι οι παππούδες-μας, που δεν το ‘χουμε εμείς; Άντε, ντε… Μερικοί κακεντρεχείς, λένε ότι είχαν λίγο μεγαλύτερη δόση από κείνη την ιδιότητα η οποία (λόγω εντόπιας ανεπάρκειας;) βαφτίζεται με τον αρβανίτικο όρο «μπέσα». Κι είχαν βέβαια κι έναν μάνατζερ που λεγόταν Ελληνικός Στρατός – μια αναγνώριση η οποία δεν ακούγεται όσο συχνά οφείλεται.
      Όσο για την στρατηγική αποδοτικότητα του Έργου, φαντασθήτε την προοπτική πλαισίωσής-του με τον κύριο όγκο του Στρατού Εκστρατείας, για την αντιμετώπιση του βαλκανικού αντιπάλου, κατά του οποίου προοριζόταν το Έργο. Αντ’ αυτού, η οχύρωση των Βορείων Συνόρων πλαισιώθηκε μόνον με τα ανεπαρκέστατα υπόλοιπα του Ελληνοϊταλικού μετώπου. Παρά ταύτα, αν εξαιρέσετε τα δύο άκρα της Γραμμής των οχυρών (το μεθοριακό Μπέλες και τον Εχίνο/Νυμφαία μετά την εκκένωση της Δυτικής Θράκης), οι Γερμανοί δεν παρεβίασαν πουθενά το φράγμα της οχυρωμένης Γραμμής Μπέλες-Νέστος.Ούτε οι βομβαρδισμοί του πολυάριθμου γερμανικού πυροβολικού, ούτε οι βολές με όπλα ευθυτενούς τροχιάς κατάφεραν τίποτα το ουσιώδες. Κι οι φρουρές των οχυρών αυτών μπόρεσαν κατ’ επανάληψη να βγουν στην επιφάνεια, και να εκκαθαρίσουν τα Γερμανικά τμήματα που είχαν «επικαθήσει» στον χώρο τους. Όταν μετά την συνθηκολόγηση, ο υποστράτηγος Schneider (επικεφαλής Γερμανικής Επιτροπής μελέτης της οχύρωσης) θα περπατήσει επί έναν μήνα τη Γραμμή, θα γράψει ότι τα οχυρά αυτά είχαν επιτύχει το βέλτιστο σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη ανάλογη οχυρωματική Γραμμή στην Ευρώπη. Και θα ζητήσει απ’ τον καθηγητή της Γεωλογίας Μητσόπουλον, ερμηνεία της μεγάλης αντοχής του σκυροδέματος των έργων…
      Το Έργο μελετήθηκε εξ ολοκλήρου από το Μηχανικό του Ελληνικού Στρατού, αφού βεβαίως ο γενικός σχεδιασμός από τακτική άποψη είχε γίνει απ’ το Πεζικό και το Πυροβολικό. Δεν είναι μέσα στους σκοπούς αυτού του Σημειώματος να περιγράψει τις άλλες εκείνες «μάχες», τις διανοητικές, οι οποίες δόθηκαν για τη σύλληψη, την τεκμηρίωση, τον υπολογισμό, τη σχεδίαση και την προδιαγραφή του όλου εγχειρήματος. (Ας θυμηθούμε και το ανάλογο του Αρχιμήδους με τους γερανούς-του, στην άμυνα των Συρακουσών). Αλλά είναι ευχάριστο καθήκον να σημειώσουμε εδώ και τον ρόλο του Εθν. Μ.Πολυτεχνείου σ’αυτήν την προσπάθεια, ιδίως όσον αφορά την όπλιση, τη σύνθεση και τον έλεγχο Ποιότητας του σκυροδέματος του Έργου. Ο πρώτος Καθηγητής του Ωπλισμένου Σκυροδέματος στο Πολυτεχνείο, ο αείμνηστος Περικλής Παρασκευόπουλος, ήταν ένας από τους κυριότερους συνεργάτες αυτής της προσπάθειας. Η επίπονη και δυσχερέστατη κατασκευή του όλου Έργου έγινε υπό την έμπνευση, οργάνωση και συστηματική επίβλεψη του Στρατού. Ο κάθε «Αξιωματικός Έργου» επιλεγόταν με μεγάλη φροντίδα – και ήταν μια προσωπικότητα εκείνη την εποχή: Οι τεχνικές του γνώσεις, οι διευ­θυντικές και οικονομολογικές του ικανότητες, (αλλά κυρίως μια δυ­σεύρετη εμμονή στο καθήκον), ήσαν απ’ τα ουσιώδη εκείνα χαρακτη­ριστικά τα οποία όποιος Μηχανικός τα διαθέτει σήμερα γίνεται ζά­πλουτος.
      Ευτύχησα να έχω συνεργασθεί πολύ αργότερα, ή να έχω υπηρετήσει σε μονάδες Μηχανικού με μερικούς απ’ αυτούς (Στ. Ψαραδέλλης, Αχ. Παυλίδης, Κωνστ. Καλευράς) και ξέρω κι από πρώτο χέρι σε τι πολύτι­μα στελέχη αναφέρομαι. Αλλά, βλέπετε η Ιστορία δεν επαινεί τις προ­σωπικότητες του Στρατού – απλώς διασώζει τα ονόματα μόνον των κνώδαλων που γίνονται κινηματίες.
      Το Έργο ήταν ένα περίπλοκο άθροισμα ποικίλων έργων: Οδοποιία, Σήραγγες (οχυρά, διάδρομοι, υπνωτήρια, διαβιβάσεις, νοσοκομεία, αποθήκες, δεξαμενές), Ύδρευση/Αποχέτευση, Αερισμός, Φωτι­σμός, Τάφροι και χαρακώματα. Ο Στρατός (το «Φρούριο Θεσσαλονί­κης», όπως ονομάστηκε η ειδική Μονάδα) μελέτησε τις ανάγκες σε ειδικευμένο προσωπικό για το όλο εγχείρημα, προώθησε τα κατάλ­ληλα στελέχη αξιωματικών του Μηχανικού (εν ενεργεία ή αποστρά­των) και ιδιωτών Πολιτικών Μηχανικών και ανεζήτησε τους κατάλ­ληλους Εργολάβους για την Κατασκευή. (Σπανιότατα ακολούθησε το σύστημα δι’ αυτεπιστασίας, παρ’ όλο που είχε τη δυνατότητα αυ­τή). Οι διαγωνισμοί άρχισαν απ’ το 1936 και συνεχίζονταν σταδιακά και μετά το 1939 – μέχρι και μετά την κήρυξη του πολέμου. Όπως ή­ταν φυσικό, η έλλειψη πείρας στην αρχή δημιούργησε προβλήματα: Ποιο τιμολόγιο και ποιες προδιαγραφές θα μπορούσαν να περιγρά­ψουν τις απίστευτες και δυσπρόβλεπτες συνθήκες τέτοιων έργων… Και βρέθηκαν θερμόαιμοι υπηρεσιακοί παράγοντες (1936), οι οποίοι πρότειναν την έκπτωση των «δυστροπούντων» εργολάβων. Το σοφό «Φρούριο Θεσσαλονίκης» όμως, είχε άλλη γνώμη, και έδωσε ε­ντολή «να βελτιωθούν κατά το δυνατόν τα κονδύλια εκείνα τα οποία εζημίωναν ίσως τους εργολάβους, λόγω των συνθηκών πραγματο­ποιήσεως των κατασκευών». Ας παίρνομε μαθήματα εμείς οι νεότε­ροι: Άλλο προστασία του δημοσίου συμφέροντος, κι άλλο ευθυνο-λαγνεία… Οι φοβεροί εκείνοι Εργολάβοι δε, όταν στέρεψε το δημό­σιο χρήμα (1938-39), δέχθηκαν (άκουσον-άκουσον) να εργάζονται επί πιστώσει – να πληρωθούν δηλαδή την επόμενη χρονιά! Τέτοια ή­ταν η «μπέσα» της γενιάς εκείνης. Η έρευνα για την εξακρίβωση των ονομάτων των ωραίων εκείνων Ελλήνων Τεχνικών, θα ολοκληρωθεί σύντομα. Ο Στρατός προμήθευε στους εργολάβους όλα τα βασικά υλικά (τσιμέ­ντο, σίδερο, ελάσματα, πασσάλους, παραπήγματα, μηχανήματα για ε­γκατάσταση – αλλά και ειδικό εξοπλισμό για την κατασκευή, όπως δονητές σκυροδέματος). Ήταν δε ευρύτερη η ευφυΐα εκείνου του εργοδότη-μάνατζερ που ήταν ο Στρατός:
      Τα τιμολόγια ήσαν κρυστάλλινα (για παράδειγμα, επιμετρούσαν και
      τις πάπιες/έδρανα των σιδηροπλισμών). Η κοινωνική αντίληψη για τους εργαζόμενους ήταν μπροστά απ’ την
      εποχή (π.χ. σε περιπτώσεις κακοκαιρίας, ο Στρατός πλήρωνε μέχρι 12
      μισά μεροκάματα κατά μήνα, κατευθείαν στο προσωπικό των εργολάβων). Ο διοικητής της φρουράς του Οχυρού δεν είχε την παραμικρή δικαιοδοσία πάνω στο εργαζόμενο προσωπικό (ιδιώτες ή στρατιωτικούς).  
      Ας έρθομε τώρα σε μερικά ειδικότερα τεχνικά ζητήματα. Και πρώτα η
      τεχνολογία του σκυροδέματος: Η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία παρήγαγε τότε ένα ειδικό για την περίσταση τσιμέντο υψηλής αντοχής
      (500-625 χγ/εκ2, με τους τότε κανονισμούς), το οποίο χρησιμοποιούνταν σε αναλογία 400 χγ/μ3– αλλ’ έφθανε και μέχρι διπλασιασμού
      στην πάνω στρώση της πλάκας οροφής των οχυρών. Η σοφή τεχνική
      προδιαγραφή τόνιζε μεν τη σημασία του χαμηλού λόγου «νερό: τσιμέντο» (απαιτούσε, όπου ήταν δυνατόν, ω=0,45!), αλλ’ απαγόρευε τα
      στεγνά σκυροδέματα, δίνοντας τιμέςslump ίσες με 6 cm για το σώμα
      και 3 cm για την επιφάνεια των έργων. Η χρήση των αναμικτήρων σκυροδέματος έγινε υποχρεωτική απ’ το 1937, μετά δε και από σχετικά μεγάλης κλίμακας πειράματα με τη συ­νεργασία του ΕΜΠ, η Υπηρεσία προέκρινε και προμήθευσε δονητές μάζας σκυροδέματος – αεροκίνητους, παρακαλώ, (εκλογή ορθότατη δια το υψίσυχνο του φάσματος των). Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτο­θαυμάσει σ’ αυτά τα εργοτάξια, τον καιρό που οι άλλες (εκτός Οχύρω­σης) κατασκευές στην Ελλάδα δεν ήσαν ακόμη τόσο αναπτυγμένες. λ.χ., η Υπηρεσία προέβλεπε ότι πολλοί οπλισμοί θα έπρεπε να τοπο­θετούνται κατά περιοχές, μετά τη σκυροδέτηση ορισμένου πάχους του στοιχείου. Ή, τα αποτελέσματα αντοχής διασταυρώνονταν και με δοκίμια που στέλνονταν στο ΕΜΠ. Ή, η συντήρηση του σκυροδέματος κρατούσε 15 ημέρες – φάρμακο άριστο υπέρ της ανθεκτικότητας σε διάρκεια.
      Όλα τούτα, συνεχίζουν να είναι μαθήματα για μερικούς από μας, μέχρι σήμερα. Το ίδιο κι η ρητή υποχρέωση του Αξιωματικού του Έργου: την προτεραία της σκυροδέτησης, να βεβαιώνει ότι έχει οργανωθεί πλή­ρως η εργασία κ.λπ. κ.λπ., ελέγχοντας λεπτομερώς έξι συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για να δοθεί η άδεια να προχωρήσει ο Εργολάβος. Κι ο Κανονισμός έλεγε ότι ο Αξιωματικός Έργων «τυγχάνει προσωπικώς υπεύθυνος» – και το εννοούσε!
      Πως να μην πετύχουν αντοχές 300 και 400 χγ/εκ2, όταν η υπόλοιπη πιάτσα αγκομαχούσε για το Β120. Μια άλλη σπουδαία απόφαση (από­τοκος μακράς Eλληνικής εμπειρίας) ήταν η προσθήκη 50 χγ/μ3 λεπτής θηραϊκής γης στα 250 χγ/μ3 κοινού τσιμέντου (στον αναμικτήρα – όχι στο εργοστάσιο) σε όλες τις επενδύσεις των τόξων των σηράγγων. Τέσσερις χιλιάδες τόνοι θηραϊκής γης θα μπούνε έτσι στην Οχύρωση. Είκοσι χρόνια αργότερα, ένας νεαρός Μηχανικός (ο Στέλιος Ναουμίδης του ΓΕΝ), θα κάνει το ίδιο στις σήραγγες/δεξαμενές του Ναυτικού, με λαμπρά αποτελέσματα αντλησιμότητας και στεγανότητας σκυροδέματος. Τέλος, η συμπεριφορά οπλισμένου σκυροδέματος υποκείμενου σε ε­κρήξεις, αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα απ’ τα πιο αμφιλεγόμενα α­ντικείμενα της Δυναμικής. Πριν από 62 χρόνια, Επιτροπή του ΕΜΠ (υπό τον Πρύτανη Ν. Κιτσίκη, με τους Π. Παρασκευόπουλο και Α. Ρουσόπουλον) αναλύει το πρόβλημα κατά εντυπωσιακά ορθολογικό τρόπο και, αφού περιγράψει τον τριμερή μηχανισμό αυτής της συμπεριφο­ράς, καταλήγει στον βέλτιστο τρόπο όπλισης της μάζας του σκυροδέ­ματος (πάχη 1,00 έως 2,00 μέτρα ενίοτε), που είναι και ο οικονομικό­τερος.
      Η σύνταξη αυτού εδώ του Σημειώματος έγινε εφικτή χάρις στην παραχώρηση μερικών διαβαθμισμένων ιστορικών στοιχείων απ’ τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (Στρατηγός κ. Ι.Δ. Κακουδάκης) μετά από σχετική έγκριση του ΓΕΣ και τη φιλική συνεργασία με τον Στρατηγό κ. Μπάκα και τον Ταξίαρχο κ. Κρασανάκη, του Μηχανικού. Μαζί με τις θερμές ευχαριστίες μου για την παραχώρηση αυτού του υλικού, ήθελα να προσθέσω και τις οφειλόμενες προς το ΓΕΣ ευχαριστίες για τις μελλοντικές
      διευκολύνσεις προς τους Έλληνες Μηχανικούς να επισκεφθούν τμήματα του Έργου, στο πλαίσιο αρμοδίως οργανουμένων τεχνικών εκ­
      δηλώσεων. Ήταν ίσως καιρός να αναιρέσωμε την ενδημούσα αμνησία μας…
      Περισσότερα...

      1831 • 0

    9. Αρθρογραφία

      Ημερίδα για τον ΝΟΚ και κλήρωση ενός βιβλίου για τους συμμετέχοντες

      Engineer

      Η Δοµική Ενηµέρωση Α.Ε. διοργανώνει ηµερίδα για τον Νέο Οικοδοµικό Κανονισµό µε τίτλο:
       
      «ΝΟΚ ουσιαστικές τροποποιήσεις µετά τον Ν.4258/14» µε εισηγήτρια την Κα Ελένη
      Μπούτου-Λεµπέση Αρχιτέκτων Μηχανικό.
       
      Η ηµερίδα θα πραγµατοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του πολυχώρου Αθηναϊς στο Γκάζι στις 3 Ιουλίου 2014 ηµέρα Πέµπτη και ώρα 16:00 έως 22:00. Ο πολυχώρος βρίσκεται στην οδό Καστοριάς 34-36 Βοτανικός, πλησίον σταθµού ΜΕΤΡΟ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ.
       
      Αναλυτική καταγραφή των αλλαγών που επήλθαν στην µονογραφία «Νέος Οικοδοµικός
      Κανονισµός. Κωδικοποίηση και Ανάλυση του ν. 4267/12 (ΝΟΚ)» µε βάση το ν.4258/14
      94Α/14.4.2014
       
      Στην ηµερίδα θα διατεθεί δωρεάν έντυπο ενηµερωτικό υλικό, ένθετο 170 σελίδων που
      συµπεριλαµβάνει κωδικοποιηµένα όλες τις µεταβολές που επήλθαν στα άρθρα του ΝΟΚ µετά την ισχύ του ν.4258/14.
       
      Για την οµαλή διεξαγωγή της ηµερίδας θα ήταν χρήσιµο να προκρατηθούν οι θέσεις
      γνωρίζοντας στους συναδέλφους Μηχανικούς ότι η διαθεσιµότητα του αµφιθεάτρου δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τις 120 θέσεις. Στους συµµετέχοντες ειδικά για την ηµέρα αυτή
      παρέχεται έκπτωση 20% σε όλα τα προϊόντα της εταιρείας µας.
       
      Απαραίτητο για την συµµετοχή σας το συµβολικό ποσό των 10 €.
       
      Διαβάστε αναλυτικά την πρόσκληση:
      Δομική Ημερίδα ΝΟΚ 03072014.pdf
       
      ***********************************************************************
      Για τα μέλη του Michanikos.gr που θα συμμετέχουν στην ημερίδα θα κληρωθεί το βιβλίο: «Νέος Οικοδοµικός Κανονισµός. Κωδικοποίηση και Ανάλυση του ν. 4267/12 (ΝΟΚ)» της Αρχ. Μηχανικού, Ελένη Μπούτου-Λεμπέση.
       

       
      Όσοι δηλώσουν συμμετοχή και θέλουν να λάβουν μέρος στην κλήρωση ας απαντήσουν σε αυτό το θέμα.
       
      Οι εκτός θέματος δημοσιεύσεις θα διαγράφονται για να δοθεί το βιβλίο ανάμεσα τις έγκυρες συμμετοχές.
      Περισσότερα...

      2221 • 6

    10. Αρθρογραφία

      Ημέρα Ειδικότητας για τους Πολιτικούς Μηχανικούς από το ΤΕΕ/ΤΚΜ

      GTnews

      Εκδήλωση αφιερωμένη στην ειδικότητα των Πολιτικών Μηχανικών πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνέχεια της σειράς εκδηλώσεων με γενικό θέμα «ΗΜΕΡΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ», που διοργανώνει το ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Τμήματα Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. 
      Ακολουθούν οι παρουσιάσεις των ομιλητών: 
      ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
      Χαιρετισμός του Προέδρου του ΤΕΕ/ΤΚΜ , Γεώργιος Τσακούμης, Πρόεδρος ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ «Όραμα και προοπτικές», Αικατερίνη Τσικαλουδάκη, Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Ερευνητικές και επιστημονικές δραστηριότητες του Τμήματος», Νικόλαος Θεοδοσίου, Αντιπρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ «Μελέτες Δημοσίου», Πάρις Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, Πολιτικός Μηχανικός, Μελετητής Δημοσίων Έργων «Ο Πολιτικός Μηχανικός ως Δημόσιος Υπαλληλος», Μιχάλης Παπαστεργίου, Αντιπρόεδρος της ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Προϊστάμενος Τμήματος Κατασκευών Συγκοινωνιακών Έργων της Υποδιεύθυνσης Συγκοινωνιακών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Ο Πολιτικός Μηχανικός στον Κατασκευαστικό Κλάδο», Φώτης Κουβουκλιώτης, Γενικός Γραμματέας ΔΕ ΤΕΕ/ΤΚΜ - Κατασκευαστική Κουβουκλιώτης Ε.Ε.
      Περισσότερα...

      584 • 0

    11. Αρθρογραφία

      Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου: Oδηγίες για μηχανικούς

      Engineer

      Ενημέρωση για τον τρόπο έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου στις περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτου, που απαιτείται α) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 116 ( ακίνητα με αυθαιρεσίες σε παραδοσιακούς οικισμούς), β) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 117 (διατηρητέο ακίνητο με αυθαίρετες κατασκευές) και γ) έκδοση αδείας νομιμοποίησης, παρέχει με σημείωμά του το ΤΕΕ Μαγνησίας.
      Αναλυτικά, στο σημείωμα αναφέρεται:
      Α) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 116 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής. Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 6 άρθρου 116 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Β) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 117 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 5 άρθρου 117 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Γ) ΗΤΚ για ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ προ έκδοσης Ο.Α. νομιμοποίησης
      Προκειμένου να εκδοθεί ΗΤΚ για συμβολαιογραφική πράξη πριν την έκδοση άδειας νομιμοποίησης, πρέπει να έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού ποσού προστίμου. Για το σκοπό αυτό, αρχικά ο μηχανικός δηλώνει όλες τις αυθαίρετες κατασκευές προς «ρύθμιση», ώστε να φαίνεται ο υπολογισμός του συνολικού προστίμου. Μετά την καταβολή του 30% του προστίμου, εκτυπώνει το αντίστοιχο pdf της δήλωσης, όπου αναφέρεται και η εξόφληση του 30%. Στη συνέχεια, επαναφέρει τη δήλωση «προς έκδοση αδείας», εάν πράγματι o νέος ιδιοκτήτης προτίθεται να εκδώσει οικ. άδεια για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής, δηλαδή εάν γίνει στο συμβόλαιο η ειδική μνεία που προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 106 του ν.4495/17, και εκτυπώνει εκ νέου το pdf.
      Ο μηχανικός δίνει στο συμβολαιογράφο και τα δύο pdf (προς έκδοση αδείας και προς ρύθμιση).
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Υπαγωγή».
      Η καταχώριση της ΗΤΚ, γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105  (ΦΕΚ  334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον  δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».B2Green
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε υπαγωγή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)» καθώς και τον ηλεκτρονικό κωδικό της δήλωσης. Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έκδοσης άδειας νομιμοποίησης/κατεδάφισης, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στην παρ. 3 άρθρου 106 και την παρ. 3 άρθρου 83 του ν.4495/17».
      Σε κάθε περίπτωση, η συνεννόηση με το συμβολαιογράφο κρίνεται απαραίτητη.
      Νάνσυ Καπούλα
      Πρόεδρος ΤΕΕ Μαγνησίας
      Περισσότερα...

      9823 • 0

    12. Αρθρογραφία

      Ηλεκτρονική βάση δεδομένων με τους πρώτους εγγεγραμμένους μηχανικούς του ΤΕΕ

      Giorgos1987

      Μια ιστοσελίδα με τίτλο "Μηχανικοί, εκβιομηχάνιση, εκσυγχρονισμός 1830-1940", έχει ανοίξει και βρίσκεται υπο λειτουργία στον ιστό.
       
      Όπως αναφέρεται, η σελίδα λειτουργεί στα πλαίσια του ερευνητικού έργου "Ελληνική Ιστορία της Καινοτομίας. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις της καινοτομίας - Όψεις της Ελληνικής Εμπειρίας".
       
      Η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος είναι η κ. Λήδα Παπαστεφανάκη, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η έρευνα διεξήχθη την περίοδο 2013-2015.
       
      Περισσότερες πληροφορίες: http://engineers.ims.forth.gr
      Περισσότερα...

      3988 • 1

    13. Αρθρογραφία

      Η χρήση των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα

      Engineer

      Ο Μηχανικός Μεταλλείων ΕΜΠ MSc, Τεχνικός σύμβουλος σε θέματα εφαρμογής εκρηκτικών υλών κ. Λεωνίδας Καζάκος γράφει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136  για το πλαίσιο αξιοποίησης των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα.
      Αδιαμφισβήτητα τα εκρηκτικά είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα υλικά.
      Στα χέρια όμως των κατάλληλων ανθρώπων, αποτελούν ένα από τα πιο παραγωγικά “εργαλεία” για τις εργασίες εκσκαφών, που συνήθως απαιτούνται στα μεγάλα τεχνικά έργα.
      Κυριολεκτικά ο κόσμος μας θα ήταν πολύ διαφορετικός χωρίς την ύπαρξη των εκρηκτικών, αφού δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθούν οι εκτεταμένες εκσκαφές που απαιτούνται για :
      την κατασκευή των σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, των οδικών σηράγγων, των υδροηλεκτρικών & αρδευτικών φραγμάτων. τη θεμελίωση γεφυρών αλλά και μεγάλων κτιριακών συγκροτημάτων. την εξόρυξη του τεράστιου όγκου αδρανών υλικών που είναι απαραίτητα σε όλα τα έργα. Ιδιαίτερα δε, για αυτά που κατασκευάζονται σε συμπαγείς & βραχώδεις γεωλογικούς σχηματισμούς, τα εκρηκτικά αποτελούν συνήθως τη μοναδική λύση !
      Κανένα από τα μέχρι σήμερα γνωστά μηχανήματα εκσκαφής δεν μπορεί να δώσει παραγωγικότητα ανάλογη αυτής που εξασφαλίζει η εφαρμογή ελεγχόμενων ανατινάξεων.
      Το κριτήριο για την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου είναι συνηθέστερα το κόστος. Θα πρέπει όμως κατά τον προσδιορισμό του να ληφθούν υπόψη εκτός από τα συνήθη (αξία εκρηκτικών & καψυλλίων, εργασίες διάτρησης & γόμωσης των διατρημάτων κλπ) και ζητήματα όπως (α) επικινδυνότητα & (β) διαδικασία αδειοδότησης.
      Για το μεν (α) δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη αναφορά. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ανατίναξη είναι μια δραστηριότητα υψηλού κινδύνου, οπότε οποιαδήποτε “αστοχία” προκαλεί κατά κανόνα σοβαρά προβλήματα & ζημιές.
      Άρα επιβάλλεται να γίνει με πολύ μεγάλη προσοχή από εξειδικευμένους τεχνίτες, με καλό σχεδιασμό και με λήψη αυστηρών μέτρων προστασίας.
      Γι’ αυτό και αναφερόμαστε πάντα σε ελεγχόμενες ανατινάξεις, ώστε να επιτύχουμε υψηλό βαθμό ασφάλειας. :
      Για να καταφέρουμε το εν λόγω εγχείρημα πρέπει απαραίτητα να γίνουν τα εξής:
      Εκπόνηση ειδικής μελέτης ελεγχόμενων ανατινάξεων από εξειδικευμένο & έμπειρο σύμβουλο μηχανικό. Σε αυτό το τεχνικό κείμενο θα περιγράφονται με λεπτομέρεια όλες οι σχετικές εργασίες, θα δίνονται τα σχέδια των γομώσεων, όπως ορίζεται σε σχετική Εθνική Τεχνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ. Επιπρόσθετα θα πρέπει στην τεχνική έκθεση να γίνεται αναφορά στις απαιτήσεις της νομοθεσίας και των κανονισμών, για όλες της φάσης εργασίας (αγορά, μεταφορά, αποθήκευση, διαχείριση υλικών & συσκευασιών, εφαρμογή των γομώσεων, αντιμετώπιση αφλογιστιών κλπ) ώστε να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση. Το τελευταίο ενδεχομένως να οδηγεί σε λήψη απόφασης για τοποθέτηση οργάνων καταγραφής κρίσιμων παραμέτρων (συνηθέστερα εδαφικές δονήσεις & θόρυβος). Nα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα υλικά, κατά το δυνατό φιλικότερα προς το περιβάλλον & το χρήστη. Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στα μέσα έναυσης (καψύλλια & θρυαλλίδες) μια και μέσω αυτών επιτυγχάνουμε τη δημιουργία κυκλωμάτων πυροδότησης με πολλαπλούς χρόνους επιβράδυνσης. Έτσι επιτυγχάνουμε τμηματική & διαδοχική πυροδότηση περιορισμένης ποσότητας εκρηκτικών (συνηθέστερα των υλικών ανά διάτρημα) και όχι απότομη πυροδότηση όλων των υλικών. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα δεν είναι ο βίαιος κατακερματισμός και η εκτόξευση του πετρώματος από τη φυσική του θέση, αλλά ο τοπικός θρυμματισμός και η βαθμιαία ‘’χαλάρωση’’ από το βάθος εκσκαφής προς την επιφάνεια, ώστε να υποβοηθηθεί το μηχάνημα (τσάπα, φορτωτής κλπ) που θα χρησιμοποιηθεί για τη φόρτωση των προϊόντων της εκσκαφής (μπάζα).   Να ελαχιστοποιηθούν οι “περιβαλλοντικές οχλήσεις”, δηλαδή οι εδαφικές δονήσεις, ο θόρυβος και η σκόνη που προκαλούνται πάντοτε σε κάθε ανατίναξη, καθώς και η εκτόξευση τεμαχίων πετρώματος.   Ο θόρυβος και η σκόνη αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα, χρησιμοποιώντας μέσα έναυσης που μας επιτρέπουν να ξεκινήσει η έκρηξη από τον πυθμένα των διατρημάτων. Με αυτό τον τρόπο  τα αέρια που παράγονται μετά από κάθε έκρηξη παραμένουν εγκλωβισμένα εντός της μάζας του σπασμένου πετρώματος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βοηθώντας στη μετακίνηση του από τη φυσική του θέση. Έτσι χάνουν  σημαντικό μέρος της ενέργειας που μεταφέρουν, οπότε όταν πλέον διαφεύγουν ελεύθερα στην ατμόσφαιρα έχουν μικρότερη πίεση κι άρα προκαλούν λιγότερο θόρυβο, ενώ παρασύρουν και λιγότερη σκόνη. Επιπρόσθετα  ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος της βίαιης εκτίναξης θραυσμάτων πετρώματος εκτός της αποκλεισμένης ζώνης.
      Οι εδαφικές δονήσεις αποτελούν ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά σε κάθε τεχνικό έργο, μια και είναι πολύ συνηθισμένο το φαινόμενο οι εργασίες εκβραχισμού να εκτελούνται κοντά σε άλλες κατασκευές (κτίσματα, αγωγούς, μνημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος κλπ), ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό !
      Προφανώς και δεν πρέπει να δημιουργηθεί καμία επίπτωση στις γειτονικές κατασκευές. Γι’ αυτό και υπάρχουν αυστηρά πρότυπα που μας θέτουν όρια για τις προκαλούμενες εδαφικές δονήσεις, τα οποία προφανώς και δεν πρέπει να υπερβούμε.
      Έτσι επιβάλλεται τεκμηρίωση, δηλαδή καταγραφή των εδαφικών δονήσεων από ειδικά όργανα (δονησιογράφους), αλλά και αξιολόγηση των δεδομένων.
      Οι καταγραφές και οι σχετικές αναφορές αξιολόγησης, θα μας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση τυχόν διαμαρτυριών από περιοίκους ή άλλους θιγόμενους από την εκτέλεση του έργου, κάτι που τελικά μπορεί να οδηγήσει και σε δικαστική διαμάχη.
      Επίσης ζητείται από αρμόδιους φορείς (πχ Διευθύνουσα υπηρεσία, Ανεξάρτητος μηχανικός, ΥΔΟΜ, Αρχαιολογική υπηρεσία κλπ) η αποστολή των γραπτών αναφορών μετά από κάθε ανατίναξη, κάτι που συνήθως έχει μπει ως όρος στη σχετική άδεια.
      Όσον αφορά την εκτόξευση θραυσμάτων, μπορούμε επίσης σχετικά εύκολα να ελαχιστοποιήσουμε μέχρι μηδενισμού την πιθανότητα εκτίναξης εκτός της αποκλεισμένης ζώνης, με κάλυψη των γομωμένων διατρημάτων από ειδικές κατασκευές (blasting mats) υπό μορφή κουβέρτας.
      Είναι εύκολα αντιληπτό ότι όλα τα παραπάνω δεν θα γίνουν από τους εμπειροτέχνες “γομωτές – πυροδότες”. Δυστυχώς για μια τόσο ιδιαίτερη δραστηριότητα όπως η διαχείριση των εκρηκτικών & των γομώσεων, δεν υπάρχει καμία τεχνική σχολή όπως συμβαίνει με πληθώρα άλλων επαγγελμάτων (πχ ηλεκτροσυγκολλητές, μηχανοτεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων κλπ) .
      Συνεπώς είναι απαραίτητη η εμπλοκή του εξειδικευμένου σύμβουλου μηχανικού ανατινάξεων, και κατά την καθημερινή πρακτική, τόσο για τις μετρήσεις με τα ειδικά όργανα, όσο και για την καθοδήγηση του εμπειροτέχνη “γομωτή – πυροδότη”.
      Σχετικά με το θέμα της αδειοδότησης, είναι προφανές ότι επιβάλλεται από την ιδιαίτερη φύση της δραστηριότητας.
      Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 2168/1993 περί όπλων και εκρηκτικών, για κάθε περίπτωση εφαρμογής στα διάφορα τεχνικά έργα (αλλά και στα λατομεία & μεταλλεία όπως ορίζει ο ΚΜΛΕ), πρέπει να εκδοθεί από την οικεία Αστυνομική Διεύθυνση της περιοχής του έργου, η άδεια αγοράς – μεταφοράς & κατανάλωσης εκρηκτικών.  
      Αναλόγως δε των συνθηκών, οι αστυνομικές αρχές ζητούν την άποψη συναρμόδιων υπηρεσιών, μια και δεν είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν για αμιγώς τεχνικά θέματα.
      Σχεδόν πάντοτε τον πρώτο λόγο έχει η Διευθύνουσα υπηρεσία η οποία οφείλει να ζητήσει τη μεθοδολογία εκβραχισμού με εκρηκτικά. Ανάλογα με την περίπτωση ενδεχομένως να εμπλακούν και συναρμόδιοι φορείς, όπως:
      ΥΔΟΜ σε περιπτώσεις εργασιών σε κατοικημένη περιοχή ΑΔΜΗΕ ή/και ΔΕΔΗΕ στην περίπτωση δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΣΦΑ στην περίπτωση αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Αρχαιολογική υπηρεσία όταν γίνονται εργασίες πλησίον μνημείων ή αρχαιολογικών χώρων Ανεξάρτητος μηχανικός σε περιπτώσεις έργων ΣΔΙΤ Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τους κινδύνους, η εφαρμογή των ελεγχόμενων ανατινάξεων αποτελεί επιλογή για πάρα πολλά έργα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
      Με κατάλληλο σχεδιασμό, προσεκτική & επιμελημένη εργασία, εφαρμογή όλων των κανονισμών καθώς και συνεχή παρακολούθηση των εδαφικών δονήσεων όλα γίνονται.  
      Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136 της ΠΕΣΕΔΕ
      Περισσότερα...

      1390 • 0

    14. Αρθρογραφία

      Η χρήση του ακαλύπτου χώρου των οικοδομών και οι κατασκευές που επιτρέπονται

      Engineer

      Μεγάλες είναι οι προστριβές μεταξύ ενοίκων σε πολυκατοικίες σχετικά με τις κατασκευές που επιτρέπονται και πως θα χρησιμοποιείται ο ακάλυπτος χώρος της οικοδομής.
      Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου ενός κτιρίου καθώς και η δόμηση σ΄ αυτόν προβλέπεται από την σχετική πολεοδομική νομοθεσία και οι ένοικοι μιας οικοδομής, είτε παλιάς, είτε νέας, θα πρέπει να συμβουλευτούν τον μηχανικό τους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα και διαφωνίες μεταξύ τους.
      Τι είναι ακάλυπτος χώρος ενός οικοπέδου;
      Ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου είναι ο χώρος που δεν δοµείται και διαμορφώνεται µε την κατάλληλη φύτευση, για να δημιουργείται ευνοϊκό µικροκλίμα, τόσο για το κτίριο όσο και για το οικοδοµικό τετράγωνο.
      Ο υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου πρέπει:
      να είναι προσπελάσιμος από τους χώρους κοινής χρήσης του κτιρίου να παραµένει χωρίς επίστρωση τουλάχιστον κατά τα 2/3 ώστε να φυτεύεται. Τι διαμορφώσεις επιτρέπονται στον ακάλυπτο χώρο;
      Στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου ή γηπέδου επιτρέπονται οι παρακάτω διαμορφώσεις:
      α) Η εκσκαφή ή επίχωση του εδάφους για συν – πλην 1,5 μέτρο από το φυσικό έδαφος, για την διευκόλυνση της φυσικής αποροής ομβρίων.
      β) Η επίχωση μέχρι τη στάθμη του πεζοδρομίου για να κατασκευαστεί μία είσοδος προσπέλασης στο κτίριο.
      γ) Κατασκευές, όπως σκάλες, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες), αντηρίδες, πεζούλια, βεράντες, φυτεύσεις, cours anglaises, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων κλπ.
      δ) Επίσης επιτρέπονται στεγασμένοι ανελκυστήρες, υπαίθριες θέσεις στάθμευσης οχημάτων, σκίαστρα, προστεγάσματα, αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία, χώροι φυλακίων, κλειστός χώρος συλλογής και χώροι αποθήκευσης απορριμμάτων και άλλα.
      Τι επιτρέπεται όταν υπάρχει αποκλειστική χρήση στον ακάλυπτο από έναν ένοικο μιας οικοδομής;
      Στον ακάλυπτο χώρο μιας πολυκατοικίας δεν έχει κανένας ιδιοκτήτης διαμερίσματος ή διαμερισμάτων δικαίωμα να κτίσει, ακόμη και αν έχει την αποκλειστική χρήση ολόκληρου ή μέρους του ακάλυπτου χώρου. Καθένας από τους συνιδιοκτήτες δικαιούται να κάνει απόλυτη χρήση των κοινών χώρων και να προβαίνει στην επισκευή και στην ανακαίνιση ανανέωση τους, υπό τον όρο να μη βλάπτει τα δικαιώματα των υπόλοιπων συνιδιοκτητών.
      Οι συνιδιοκτήτες μπορούν με συμβολαιογραφική πράξη, να ρυθμίσουν τη χρήση των κοινόχρηστων χώρων, όπως επιθυμούν. Στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης δεν αποκλείεται η επιφύλαξη της χρήσεως κοινόχρηστου χώρου αποκλειστικώς υπέρ κάποιου ή κάποιων από αυτούς.
      Ανεξάρτητα από το αν κάποιος ιδιοκτήτης έχει την αποκλειστική χρήση συγκεκριμένων τμημάτων ή ολόκληρου του ακάλυπτου χώρου, απαγορεύεται το κτίσιμο διότι το ότι έχει το δικαίωμα χρήσης δεν του παρέχει συγχρόνως και το δικαίωμα κτισίματος.
      Μπορώ αντί για φύτευση να βάλω γλάστρες με φυτά;
      Όχι. Υποχρεωτικά ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου στα 2/3 του, πρέπει να παραμένει χωρίς επίστρωση για να μπορεί να φυτευτεί. Όμως οι πέργκολες, εφόσον είναι ασκεπείς και προορίζονται για στήριξη φυτών μπορούν να κατασκευάζονται στην επιφάνεια του χώρου φύτευσης.
      Στον υπολογισμό της φύτευσης συμμετέχουν οι ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και οι πισίνες σε οποιοδήποτε επίπεδο, καθώς και κατασκευές που επιβάλλονται μετά την ανεύρεση μνημείων, για την προστασία και ανάδειξή τους ύστερα από έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
      Κάθε επιφάνεια που φυτεύεται σε ελάχιστο πάχος εδάφους σαράντα (40) εκατοστών συμμετέχει στον υπολογισμό της απαιτούμενης φύτευσης.
      Μπορώ αντί για φύτευση να βάλω μόνο γκαζόν;
      Κατά την ανέγερση νέας οικοδομής ή κατ’ επέκταση προσθήκης σε οικόπεδο εμβαδού τουλάχιστο 200 m2, πρέπει να φυτεύονται δένδρα ή να διατηρούνται υπάρχοντα, έτσι ώστε να αναλογεί τουλάχιστο ένα δένδρο ανά 200, m2 οικοπέδου. ‘Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδόν οικοπέδου 100 m2 και άνω προστίθεται ένα ακόμα δένδρο.
      Όταν υπάρχουν προκήπια, τότε τα δένδρα πρέπει να είναι τόσα, ώστε να αναλογεί ένα δένδρο ανά 25 m2 προκηπίου. ‘Όταν μένει υπόλοιπο εμβαδόν προκηπίου πάνω από 12 m2, προστίθεται ένα ακόμα δένδρο.
      Εκτός του χώρου της φύτευσης ποιές άλλες κατασκευές μπορώ να κάνω στον ακάλυπτο;
      Εκτός του υποχρεωτικού χώρου φύτευσης επιτρέπονται:
      α) Εγκαταστάσεις για τη στήριξη φυτών
      β) Στοιχεία εξυπηρέτησης (πάγκοι, τραπέζια), άθλησης και παιχνιδότοπων.
      γ) Σκάλες ή κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) καθόδου προς τους υπόγειους χώρους, ή/και μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων.
      δ) Ασκεπείς κατασκευές για την υποδοχή στοιχείων νερού και πισίνες
      στ) Δεξαμενή αερίου καυσίμου, όπως και αποθήκη συσσωρευτών φωτοβολταϊκών συστημάτων εφόσον δεν μπορεί να είναι υπόγειες.
      ζ) Καπνοδόχοι
      η) Εγκαταστάσεις παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών συστημάτων καθώς και αντιθορυβικών συστημάτων
      θ) Κινητά προστεγάσματα.
      Επιτρέπεται να γίνουν θέσεις στάθμευσης στον ακάλυπτο χώρο;
      Καταρχήν ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου προορίζεται κυρίως για φύτευση, πλην όμως σήμερα σε πολλές πολυκατοικίες ο ακάλυπτος χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων καλύπτοντας όλη την πρασιά. Ο ακάλυπτος όμως του οικοπέδου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων µη στεγασμένος (υπαίθριος) ή µε ελαφρά κατασκευή, σε ένα όμως ποσοστό της επιφάνειας του οικοπέδου και εκτός του υποχρεωτικού χώρου φύτευσης, που αντιστοιχεί στα 2/3 του οικοπέδου.
      Έχω μπροστά από το κτίριο υποχρεωτική πρασιά. Αυτή μετρά στον ακάλυπτο χώρο;
      Ναι, το προκήπιο ή πρασία είναι υποχρεωτικός αδόμητος χώρος και διαμορφώνεται ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου, περιλαμβάνουν πάντοτε δένδρα, φυτά ή και υδάτινες κατασκευές σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού στην επιφάνειά της επιτρέπονται:
      α) Κινητά προστεγάσματα που κατασκευάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού.
      β) Υπαίθριες σκάλες όταν τηρούνται ταυτόχρονα οι προϋποθέσεις ότι εξυπηρετούν όροφο που η στάθμη του δαπέδου του δεν υπέρκειται από την οριστική (φυσική ή τεχνητή) στάθμη του εδάφους περισσότερο από 1,80 μ. και δεν προεξέχουν από την οικοδομική γραμμή περισσότερο από το ένα τέταρτο του πλάτους του προκηπίου.
      γ) Στοιχεία διευκόλυνσης της μετακίνησης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων.
      Το ισόγειο κατάστημα της πολυκατοικίας καταλαμβάνει με τραπεζάκια την πρασιά επιτρέπεται;
      Η πρασιά και γενικά ο ακάλυπτος χώρος στις πολυκατοικίες, είναι κοινόχρηστοι χώροι, που συχνά καταλαμβάνονται από κάποιον συνιδιοκτήτη. Όταν η αποκλειστική χρήση στους κοινόχρηστους χώρους στηρίζεται σε συμφωνία των συνιδιοκτητών, που αποτυπώνεται επακριβώς στον κανονισμό της πολυκατοικίας ή τη συστατική πράξη της οροφοκτησίας, τότε η αποκλειστική χρήση είναι έγκυρη και δεσμευτική ως προς όλους τους συνιδιοκτήτες. Σε αντίθετη περίπτωση, οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες δικαιούνται να στραφούν δικαστικά εναντίον του και να αξιώσουν την άρση της προσβολής αυτής.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

      4688 • 2

    15. Αρθρογραφία

      Η φορολόγηση ακινήτων ως πηγή χρηματοδότησης των ΟΤΑ

      Engineer

      Ελλάδα υστερεί σε όλους τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς δείκτες αποκέντρωσης. Γι’ αυτό τον λόγο, το αίτημα της "αποκέντρωσης", δηλαδή της μεγαλύτερης ανεξαρτησίας των δήμων και της απεξάρτησής τους από τον προϋπολογισμό του κεντρικού κράτους είναι διαρκές εδώ και δεκαετίες. Θα μπορούσε λοιπόν η απόδοση του ΕΝΦΙΑ, ή ενός μέρους του, στους δήμους να είναι η λύση σε αυτό το σημαντικό πρόβλημα; Θα μπορούσε να δώσει στους δήμους τον χώρο που χρειάζονται για να "αναπνεύσουν";
      Η ιδέα της ύπαρξης ενός φόρου ο οποίος επιβάλλεται στην ακίνητη περιουσία και ενισχύει τις τοπικές κοινωνίες δεν είναι καινούργια, ούτε στην Ευρώπη αλλά ούτε και στην Ελλάδα. Μάλιστα, από το 1993 το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) πιστώνεται στους δήμους μέσω των λογαριασμών ηλεκτροδότησης. Όμως μια πιθανή αντικατάσταση του μικρότερου ΤΑΠ από ένα μέρος του ΕΝΦΙΑ θα συνιστούσε μια αλλαγή κλίμακας, μια σημαντική μεταρρύθμιση. Πώς θα μπορούσε να γίνει μια τέτοια μεταρρύθμιση ώστε, με ρεαλιστικό τρόπο, να αξιοποιηθούν τα οφέλη και να μετριαστούν οι πιθανές ανισορροπίες;
      Η έρευνα: Η Φορολογία Των Ακινήτων Ως Πηγή χρηματοδότησης Των ΟΤΑ
      Η διαΝΕΟσις ανάθεσε στον καθηγητή Δημόσιας Οικονομικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Νίκο Τάτσο μια μελέτη για τα ακριβή χαρακτηριστικά μιας τέτοιας μεταρρύθμισης. Η έρευνα που προέκυψε χαρτογραφεί λεπτομερώς τόσο τις επιλογές και τους πόρους των δήμων σήμερα, όσο και την ακριβή λειτουργία των φόρων στην ακίνητη περιουσία και, πιο αναλυτικά, του γνωστού ΕΝΦΙΑ, που πληρώνουν οι έλληνες φορολογούμενοι από το 2013. 
      Μετά από σημαντική ανάλυση των παραμέτρων, η έρευνα καταλήγει και σε μια συγκεκριμένη πρόταση οκτώ σημείων, η οποία δίνει τις κατευθύνσεις για μια τέτοια μεταρρύθμιση, ώστε αυτή να δίνει μεγαλύτερη ανεξαρτησία στους δήμους, αλλά να μην επιβαρύνει περαιτέρω, ούτε την κεντρική κυβέρνηση, ούτε τους δήμους, αλλά ούτε και τους φορολογούμενους. 
      1. Οι Δήμοι
      Υπάρχουν πολλές παραλλαγές και μεγάλη ποικιλία στα μοντέλα οικονομικής ενίσχυσης της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δήμων παγκοσμίως. Άλλωστε, στις χώρες του ΟΟΣΑ υπάρχουν 132.555 δήμοι, ενώ αντίστοιχα στις 28 (προ Brexit) χώρες της Ε.Ε. υπάρχουν 87.091 δήμοι. Μόνο στην Ελλάδα οι δήμοι σήμερα είναι 3321. Ωστόσο, από κάθε σκοπιά, είναι κοινός τόπος ότι όσο περισσότερο αποκεντρωμένο είναι ένα κράτος και όσο μεγαλύτερη ανεξαρτησία διαθέτουν οι δήμοι του, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη που απολαμβάνει.
      Γιατί χρειαζόμαστε την αποκέντρωση; Η διεθνής βιβλιογραφία διαθετει αρκετές πειστικές απαντήσεις στην παραπάνω ερώτηση: Τα δημόσια αγαθά και οι υπηρεσίες που παράγονται σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, ειδικά σε χωρες που αυτές οι ανάγκες διαφέρουν σημαντικά από περιοχή σε περιοχή. 
      Επιπλέον, η αυτονομία και η αποκέντρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης ευνοεί την καινοτομία και τον πειραματισμό, καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία να δοκιμαστούν και να αξιολογηθούν νέες ιδέες και πρακτικές σε τοπικό επίπεδο και, εφόσον διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητά τους, να βρουν ευρύτερη εφαρμογή. 
      Επίσης, έχουν παρατηρηθεί οφέλη που έχουν σχέση με τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και την αύξηση της παραγωγικότητας στον δημόσιο τομέα. Φυσικά, δεν υπάρχουν μόνο πλεονεκτήματα, αλλά και κάποια μειονεκτήματα στο αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης. Σύμφωνα με τη μελέτη της διαΝΕΟσις, "έχουν επισημανθεί κίνδυνοι ή προβλήματα στη λειτουργία του αναφορικά με τη διαφθορά, τον κοινωνικό κατακερματισμό, τη μακροοικονομική αστάθεια, τα χαμηλότερα επίπεδα ανάπτυξης, κ.ά." Ωστόσο, τα οφέλη παραμένουν τόσο σημαντικά που είναι αδύνατο κάποιος να τα αγνοήσει. 
      Η Ελλάδα υστερεί κατά πολύ στους δείκτες αποκέντρωσης, τους οποίους δημοσιεύει συχνά ο ΟΟΣΑ. Η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα είναι από τις λιγότερο αυτόνομες μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ. Όπως φαίνεται στον Πίνακα 2 της μελέτης, ο οποίος παρατίθεται παρακάτω, από τη σκοπιά των δαπανών η Δανία βρίσκεται στο καλύτερο σημείο (63,55%), ενώ από τη σκοπιά των εσόδων είναι η Σουηδία (34,21%). Και στις δυο περιπτώσεις, η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία μεταξύ των χωρών που περιλαμβάνονται στον Πίνακα. 

      Πώς χρηματοδοτούνται οι δήμοι στην Ελλάδα;
      Επομένως, προτού αναφερθεί κάποιος σε εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης για τους δήμους στην Ελλάδα, ανάμεσά τους και η εκχώρηση του ΕΝΦΙΑ ή μέρους του, είναι σκόπιμο να παρατηρήσει τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούνται σήμερα. Χρηματοδοτούνται από μια σειρά πηγών, που μπορεί να είναι τακτικές ή έκτακτες. Στις τακτικές συμπεριλαμβάνονται οι θεσμοθετημένοι πόροι, τα εισοδήματα από κινητή και ακίνητη περιουσία, τα ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα, τα έσοδα από άλλα τέλη, φόροι και εισφορές καθώς και άλλα έσοδα. Στα έκτακτα έσοδα κατατάσσονται τα δάνεια, οι δωρεές, τα κληροδοτήματα και οι κληρονομίες, η εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων, οι επιχορηγήσεις για κάλυψη δαπανών και επενδύσεις, τα πρόστιμα, καθώς και άλλες πηγές. 
      Στο Γράφημα 3 και στον Πίνακα 5 της μελέτης μπορείτε να βρείτε αναλυτικά σε τι ποσοστό επί του συνόλου αντιστοιχεί η καθεμία από τις παραπάνω πηγές για τους δήμους στην Ελλάδα. Παρατηρώντας τα στοιχεία, φαίνεται ότι περίπου το 40% των εσόδων των δήμων προέρχεται από κρατικές επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση των απαραίτητων λειτουργικών δαπανών. Παρότι σε όλες τις χώρες του κόσμου το κεντρικό κράτος επιχορηγεί την τοπική αυτοδιοίκηση, με μια ματιά στους αριθμούς γίνεται έτσι σαφές ότι οι δήμοι στην Ελλάδα είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι οικονομικά από το κεντρικό κράτος. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ακριβώς η ανάγκη να αποκτήσουν πιο μεγάλη ανεξαρτησία και, επομένως, να συγκλίνουν με την πρακτική άλλων ευρωπαϊκών χωρών. 

      "Ξεφλουδίζοντας" λίγο ακόμη το "κρεμμύδι" των εσόδων των δήμων, τα οποία τους επιτρέπουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους, βρίσκει κάποιος ότι ο κύριος όγκος των κρατικών επιχορηγήσεων προέρχεται από την κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού που έχει τίτλο "Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι" (ΚΑΠ, βλ. Πίνακα 17). 

      Πώς όμως βρίσκει το κεντρικό κράτος τα απαραίτητα χρήματα για να πληρωθούν οι ΚΑΠ προς τους δήμους; Το μεγαλύτερο μέρος τους προέρχεται από φόρους, που πολύ συχνά απασχολούν τον δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα. Το 40% των ΚΑΠ προέρχεται από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, το 12% προέρχεται από τον ΦΠΑ και το 11,3% από τον ΕΝΦΙΑ. Τα χρήματα αυτά συγκεντρώνονται από όλους τους υπόχρεους των φόρων αυτών, που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο, και έπειτα, με κοινή απόφαση των εκάστοτε υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) αποδίδονται στους δήμους. Τα κριτήρια κατανομής είναι πολλά και ποικίλα. Ενδεικτικά, έχουν σχέση με το μήκος των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης στον κάθε δήμο, με το μήκος του οδικού δικτύου, με την ορεινότητα ή νησιωτικότητά τους, με τις δημογραφικές τάσεις, κ.ά.
      2. Φόροι Ακίνητης Περιουσίας
      Πιάνοντας τώρα το θέμα της μελέτης από την άλλη "άκρη" του, δηλαδή από τους φόρους ακίνητης περιουσίας, συνειδητοποιεί κάποιος ότι, ούτε και από αυτή τη σκοπιά, η Ελλάδα μοιάζει με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Όμως, προτού καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα έχει πάλι νόημα μια μικρή εισαγωγή γύρω από τους φόρους ακίνητης περιουσίας, οι οποίοι, όπως όλοι οι φόροι, έχουν κι αυτοί πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
      Μεταξύ των πλεονεκτημάτων που ξεχωρίζει η διεθνής βιβλιογραφία είναι το ότι κάνουν πιο δικαίο το εκάστοτε φορολογικό σύστημα, αφού αντανακλούν οφέλη πέρα από το εισόδημα που έχουν οι ιδιοκτήτες (π.χ. ασφάλεια) και εστιάζουν κυρίως στις οικονομικά ανώτερες τάξεις, που συχνά έχουν τη μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία. Επιπλέον, αποτελούν φόρους που λειτουργούν "ελεγκτικά", συμβάλλοντας στην αύξηση των εσόδων και από άλλους φόρους: για παράδειγμα, μέσω της εξέλιξης της κατοχής ακινήτων από έναν φορολογούμενο οι αρχές μπορούν καλύτερα να εντοπίσουν έσοδα από ακίνητα (αποδόσεις, ενοίκια, κλπ.), αλλά και περιπτώσεις απότομου πλουτισμού. Με αυτόν τον τρόπο οι φόροι ακίνητης περιουσίας αποφέρουν άμεσα, αλλά και έμμεσα έσοδα.
      Ωστόσο, υπάρχουν και μειονεκτήματα, συχνά σημαντικά. Ένα μειονέκτημά των φόρων ακίνητης περιουσίας είναι οι ανισορροπίες που φέρνουν στη φορολόγηση όσων έχουν επενδύσει την περιουσία τους σε ακίνητα έναντι εκείνων που έχουν άλλα περιουσιακά στοιχεία. Συχνά δε, είναι οι χαμηλότερες εισοδηματικά τάξεις που η περιουσία τους αποτελείται κυρίως από ακίνητα. Τέλος, όπως όλοι σχεδόν οι φόροι, έτσι και οι φόροι ακίνητης περιουσίας δεν είναι δυνατόν να λάβουν υπόψη τις συνολικές συνθήκες διαβίωσης των προσώπων στα οποία επιβάλλονται, ενώ η περιουσία κάποιου σε ακίνητα δεν αντανακλά απαραίτητα το εισόδημά του τη στιγμή που φορολογείται.
      Όμως, παρά τα αξιοσημείωτα μειονεκτήματα, στα οποία η μελέτη αναφέρεται εκτενώς και μπορούν σε κάποιο βαθμό να εξισορροπιστούν από άλλες παρεμβάσεις, τα πλεονεκτήματα των φόρων περιουσίας παραμένουν σημαντικά. Συνεπώς, τέτοιου είδους φόροι έχουν σχεδόν καθολική εφαρμογή στις ανεπτυγμένες χώρες.
      Ωστόσο, δεν φορολογούν όλες οι χώρες τα ακίνητα με τον ίδιο τρόπο. Όπως φαίνεται στους Πίνακες 6 και 7 της μελέτης , οι χώρες της Ευρώπης προωθούν διαφορετικά μείγματα φορολογικής πολιτικής γύρω από τα ακίνητα, επιδιώκοντας ασφαλώς να εκμεταλλευτούν τα οφέλη και να ελαχιστοποιήσουν τις αδυναμίες που παρουσιάζουν τέτοιου είδους φόροι.


      Πώς φτάσαμε στον ΕΝΦΙΑ
      Ηπορεία των φόρων ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα είναι σίγουρα ενδιαφέρουσα και αντανακλά τις διάφορες φάσεις της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Η πρώτη φορά που φορολογήθηκε η περιουσία στην Ελλάδα ήταν το 1923, με τη μορφή έκτακτης εισφοράς, προκειμένου να καλυφθούν οι πληγές της Μικρασιατικής Καταστροφής και της ανταλλαγής πληθυσμών. Έπειτα και για περισσότερο από πενήντα χρόνια, η ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα παρέμενε ανεπηρέαστη από τη φορολογία. Μάλιστα αυτό το γεγονός εντυπωσίασε και ξένους μελετητές όπως ο Τζορτζ Μπρέικ από το Μπέρκλεϊ και ο Ραλφ Τάρβει του LSE, οι οποίοι έκαναν μια γενικότερη μελέτη για τη φορολογία στην Ελλάδα το 1964, που τους ανάθεσε το νεαρό τότε ΚΕΠΕ. 

      Μετά το 1923, η πρώτη φορά που επιβλήθηκε φόρος ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα ήταν το 1975, οπότε επιβλήθηκε ο λεγόμενος Φόρος Κατοχής, ο οποίος όμως δεν έμεινε για πολύ καιρό σε ισχύ. Ακόμη μια αποπειρα επιβολής φόρου περιουσίας έγινε το 1982, όταν η τότε κυβέρνηση επέβαλε τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ), με φορολογικούς συντελεστές που κυμαίνονταν μεταξύ 0,5% και 2%. Ο ΦΑΠ συνοδεύτηκε κι αυτός από πολιτική αναταραχή και αναπροσαρμόστηκε ώστε να περιλαμβάνει όσους είχαν ακίνητη περιουσία πάνω από ένα υψηλό όριο. 
      Ο ΦΑΠ καταργήθηκε εντελώς το 1992, οπότε επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά σε όσους είχαν ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και, την επόμενη χρονιά, το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), ως πόρος της τοπικής αυτοδιοίκησης, το οποίο χρεωνόταν με τον λογαριασμό ηλεκτροδότησης και ισχύει μέχρι σήμερα. Το 1997 σημειώθηκε ακόμη μια απόπειρα φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας με τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ), ο οποίος επιβάρυνε εκείνους η ακίνητη περιουσία των οποίων υπερέβαινε ένα όριο, το οποίο τη χαρακτήριζε ως "μεγάλη". Έντεκα χρόνια αργότερα ο ΦΜΑΠ αντικαταστάθηκε από το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ), το οποίο βάρυνε όλα τα ακίνητα. Το 2009, επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά στα ακίνητα ενώ το 2010, το ΕΤΑΚ καταργήθηκε και επανήλθε ο ΦΑΠ, ο οποίος είχε αφορολόγητη αξία αρχικά τα 400.000  και έπειτα τα 200.000 ευρώ. 
      Όμως ο χρόνος στον καιρό των μνημονίων έγινε πιο πυκνός. Το 2011 επιβλήθηκε το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ), το οποίο επιβάρυνε τις δομημένες επιφάνειες, μέσω του λογαριασμού ηλεκτροδότησης, χωρίς αφορολόγητο όριο. Το 2013, το ΕΕΤΗΔΕ αντικαταστάθηκε από το Έκτακτο Ειδικός Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) το οποίο αντικαταστάθηκε την ίδια χρονιά από τον γνωστό Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), ο οποίος, με τροποποιήσεις, ισχύει μέχρι σήμερα.
      Μπορεί ο ΕΝΦΙΑ να μεταφερθεί στους δήμους;
      Είναι όμως ο ΕΝΦΙΑ ένας "καλός φόρος" για να ενισχύσει την τοπική αυτοδιοίκηση και ειδικότερα τους δήμους; 
      ­
      Η Φορολογία Των Ακινήτων Ως Πηγή χρηματοδότησης Των ΟΤΑ
      Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και ανήκουν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή κάθε είδους νομικές οντότητες, την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Είναι ένας φόρος με δυο συνιστώσες: αυτή του κύριου φόρου, ο οποίος αφορά όλα τα ακίνητα και αυτή του συμπληρωματικού φόρου, που αφορά τα ακίνητα με αξία άνω των 250.000 ευρώ. ΕΝΦΙΑ καταβάλλουν περίπου 7,3 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα και 58.000 νομικά πρόσωπα, ενώ τα έσοδα που αποφέρει ο ΕΝΦΙΑ στο ελληνικό κράτος είναι της τάξης των 3 δισ. ευρώ. 
      Η επιβολή του ΕΝΦΙΑ είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί ιδιαίτερα απότομα και κατά πολύ μεγάλο ποσοστό η φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων ως ποσοστό του ΑΕΠ, ώστε από 0,8% (Μ.Ο. Ε.Ε.: 1,2%) το 2008 να φτάσει το 2,8% (Μ.Ο. Ε.Ε.:1,6%) και να γίνει το υψηλότερο, μαζί με εκείνο της Γαλλίας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντίστοιχα, όπως γράφει και η μελέτη, "το 2008 τα έσοδα από τον φόρο ακινήτων αποτελούσαν στην Ελλάδα το 2,6% των συνολικών φορολογικών εσόδων και το 2016 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 7,1%, με μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 4,1%. Και το αξιοσημείωτο είναι ότι η αύξηση αυτή στη φορολόγηση της ιδιοκτησίας ακινήτων επιτεύχθηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε μια εξαιρετικά δυσμενή οικονομική συγκυρία, με συνέπεια ο ΕΝΦΙΑ να είναι για τους φορολογούμενους όχι μόνο δυσβάστακτος αλλά και ιδιαίτερα απεχθής".



      Ένα άλλο πρόβλημα του ΕΝΦΙΑ, σύμφωνα με τη μελέτη της διαΝΕΟσις, είναι ότι υπολογίζεται με βάση τιμές ακινήτων οι οποίες είναι υψηλότερες των πραγματικών (τις λεγόμενες αντικειμενικές αξίες), κάτι που αποθαρρύνει επενδύσεις και προκαλεί κάποιες στρεβλώσεις στην αγορά των ακινήτων. Ακόμη, ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας φόρος, ο οποίος περιέχει αντιφάσεις. Η μελέτη αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: 
      "Ενώ για τον υπολογισμό των αντικειμενικών αξιών εφαρμόζεται ‘συντελεστής εμπορικότητας’ των δρόμων στα οποία βρίσκονται τα επαγγελματικά ακίνητα, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ δεν χρησιμοποιείται τέτοιος συντελεστής. Αλλά και οι συντελεστές παλαιότητας κτηρίου που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ διαφέρουν από τους συντελεστές παλαιότητας που εφαρμόζονται στη μέθοδο υπολογισμού των αντικειμενικών αξιών όχι μόνο όσον αφορά το ύψος τους, αλλά και ως προς τη φιλοσοφία. Συγκεκριμένα, στον ΕΝΦΙΑ, οι συντελεστές παλαιότητας κυμαίνονται μεταξύ 1 και 1,25, ενώ στην περίπτωση των αντικειμενικών αξιών μεταξύ 0,6 και 1. Οι διαφορές όμως δεν περιορίζονται μόνο σ’ αυτό. Ενώ στον ΕΝΦΙΑ ο συντελεστής παλαιότητας 1 εφαρμόζεται στα κτήρια ηλικίας 26 ετών και άνω και βαίνει αυξανόμενος όσο μειώνεται η ηλικία των κτηρίων, στη μέθοδο των αντικειμενικών αξιών, η οποία χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό άλλων φόρων περιουσίας (φόρος μεταβίβασης ακινήτων, φόρος κληρονομιών, κλπ.) εφαρμόζεται το αντίθετο".
      Οι παραπάνω αντιφάσεις, η συγκυρία στην οποία θεσπίστηκε και επιβλήθηκε ο ΕΝΦΙΑ, αλλά και η πολωμένη πολιτική συζήτηση που προκάλεσε στο πιο δύσκολο σημείο της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, είναι όλοι παράγοντες που καθιστούν τη μεταρρύθμιση του φόρου μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση.
      3. Η Πρόταση της διαΝΕΟσις
      Ωστόσο, ο ΕΝΦΙΑ ενσωματώνει ταυτόχρονα και αρκετά από τα χαρακτηριστικά ενός καλού τοπικού φόρου. Η επιβολή του συνδέεται άμεσα με την περιοχή (δήμο) στην οποία βρίσκεται η φορολογική του βάση (ακίνητο), η οποία δεν μπορεί να αποκρυφτεί -και άρα να υπάρξει φοροδιαφυγή- αλλά ούτε και να μεταφερθεί από τον ένα τόπο στον άλλο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η ιδέα της αξιοποίησης εσόδων από φόρους στην ακίνητη περιουσία για την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα δεν είναι καινούργια.
      Αντίστοιχες προτάσεις έχουν κατατεθεί στον δημόσιο διάλογο ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980), λίγα χρόνια πριν από τη θέσπιση του ΤΑΠ, μετά από πρόταση της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Όμως και αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πολλοί πολιτικοί υπογράμμισαν την ανάγκη της απεξάρτησης της τοπικής αυτοδιοίκησης από την κεντρική κυβέρνηση μέσω απευθείας εσόδων, ενώ το 2017 μελέτη της ΚΕΔΕ υπογράμμιζε τα οφέλη από μια πιθανή μεταφορά των εσόδων του ΕΝΦΙΑ στους αντίστοιχους δήμους. Το 2018, η τότε αξιωματική αντιπολίτευση και σημερινή κυβέρνηση ενέταξε μια τέτοια μεταφορά πόρων στο προεκλογικό πρόγραμμά της. 
      Είναι σαφές ότι πολλοί βλέπουν σημαντικά οφέλη σε μια τέτοια μεταρρύθμιση. Όμως πόσο εύκολα μπορεί να γίνει μια τέτοια μεταρρύθμιση και, τελικά, να αποφέρει αυτά τα οφέλη;
      Η μελέτη της διαΝΕΟσις χαρτογραφεί τους τρόπους με τους οποίους ο ΕΝΦΙΑ, ο οποίος παρά τις αδυναμίες παραμένει ένας αποδοτικός φόρος, θα μπορούσε να αλλάξει και να συμβάλλει αποφασιστικά στην αποκέντρωση και στην αυτονομία των δήμων, ένα πεδίο στο οποίο, όπως είδαμε, η Ελλάδα υστερεί σημαντικά. Γι’ αυτό τον λόγο, η μελέτη παραθέτει μια συγκεκριμένη, ολοκληρωμένη πρόταση μεταφοράς των εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση και, ειδικά, στους δήμους. 
      Ωστόσο, η μελέτη θεωρεί το ενδεχόμενο ο φόρος να μεταφερθεί αυτούσιος στους δήμους, όπως ζητούν πολλοί, μετά από κατάργηση των ΚΑΠ, μια ιδέα όχι ιδιαίτερα ρεαλιστική. Όπως σημειώνει η έρευνα, αν συνέβαινε αυτό θα ήταν πιθανό κάποιοι δήμοι να βρεθούν με πολύ περισσότερα ή πολύ λιγότερα έσοδα στη διάθεσή τους, αφού η φορολογική βάση του ΕΝΦΙΑ δεν κατανέμεται ισομερώς ανα δήμο, ούτε ασφαλώς συμπίπτει με την κατανομή των ΚΑΠ. Με άλλα λόγια, η αξία των ακινήτων σε κάθε δήμο δεν αντανακλά απαραίτητα τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ίδιου δήμου. Όπως σημειώνει η μελέτη, "ιδιαίτερα όταν η μεταφορά γίνεται από μια βαθμίδα διοίκησης σε μία άλλη, όπου υπεισέρχονται και άλλοι, πολύ πιο σύνθετοι και σημαντικοί παράγοντες από αυτούς που άπτονται του καθαρά ταμειακού/λογιστικού σκέλους. Κάθε λοιπόν σκέψη για μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις". Επομένως, κάθε απόπειρα αυτούσιας μεταφοράς του φόρου στους δήμους θα δημιουργούσε πολύ σημαντικές ανισορροπίες.
      Γι’ αυτό τον λόγο, η μελέτη της διαΝΕΟσις προτείνει μια μεταρρύθμιση του ΕΝΦΙΑ, η οποία, όπως φαίνεται και στο Σχήμα 1, θα έχει τρία σκέλη: α) τη μεταφορά μέρους του κύριου ΕΝΦΙΑ στους δήμους, β) την ισόποση μείωση των ΚΑΠ που λαμβάνουν, αλλά και γ) ταυτόχρονη διατήρηση του υπόλοιπου κύριου ΕΝΦΙΑ, και ολόκληρου του συμπληρωματικού φόρου, στη διάθεση του κεντρικού κράτους. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, αλλά και οι φορολογούμενοι, πληρώνουν και εισπράττουν το ίδιο ποσό, αλλά αυτά τα χρήματα αξιοποιούνται με πιο αποτελεσματικό τρόπο.

      Τα οκτώ σημεία
      Πιο αναλυτικά, η βασική ιδέα της πρότασης της μελέτης της διαΝΕΟσις, προκειμένου να φανούν τα οφέλη μιας μεταρρύθμισης σε αυτή την κατεύθυνση, μπορεί να αναλυθεί σε οκτώ σημεία: 
      1. Για λόγους που αναλύονται στη μελέτη, σε πρώτο τουλάχιστον στάδιο, ο ΕΝΦΙΑ δεν προτείνεται να εκχωρηθεί αυτούσιος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Προτείνεται η διάσπαση του κύριου φόρου, αυτού δηλαδή που επιβάλλεται σε όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων, σε δύο όμοιους σε όλα φόρους, εκ των οποίων ο ένας θα εκχωρηθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ταυτόχρονα, όμως γίνεται και ισόποση μείωση των ΚΑΠ, του κύριου δηλαδή μέρους των τακτικών κρατικών επιχορηγήσεων προς τους δήμους. Ο υπόλοιπος κύριος φόρος καθώς και ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ, ο οποίος βαρύνει την ακίνητη περιουσία αξίας πάνω από 250.000 ευρώ, θα παραμένει στο κεντρικό κράτος.
      2.Η μεταφορά τμήματος του ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν χρειάζεται άλλες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο του φόρου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτό δεν έχει ανάγκη βελτιώσεων. Όμως, με αυτόν τον τρόπο η μεταφορά μπορεί να γίνει άμεσα, "χωρίς καθυστερήσεις, αλλαγές στην κατανομή των βαρών, πιθανές υπαναχωρήσεις ή ‘προσαρμογές’ στους αρχικούς στόχους, που κατά κανόνα παρατηρούνται όταν γίνονται αλλαγές σε ένα φόρο". Γενικά, δεν φαίνεται σκόπιμο να συνδεθεί χρονικά η μεταφορά του φόρου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με αλλαγές στο θεσμικό του πλαίσιο.
      3.Η μεταφορά μέρους του ΕΝΦΙΑ στους δήμους γίνεται σε αντικατάσταση ισόποσου μέρους των ΚΑΠ, οι οποίες, σε μεγάλο μέρος τους, παρέχονται σήμερα στους δήμους για συγκεκριμένες χρήσεις. Το μέρος αυτό του ΕΝΦΙΑ θα είναι το νέο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), το οποίο θα εξακολουθήσει να διατίθεται για τις συγκεκριμένες χρήσεις. Έτσι οι επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία θα παραμείνουν, όπως και σήμερα, δύο: Ο μειωμένος πλέον ΕΝΦΙΑ με τον συμπληρωματικό του φόρο που θα παραμείνουν στο Κεντρικό Κράτος, και το νέο ΤΑΠ που θα προκύψει και θα αποτελεί πόρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο στα ακίνητα θα υπάρχει, όπως και σήμερα, μία μόνο επιβάρυνση από κάθε βαθμίδα διοίκησης. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δεν εγείρεται θέμα συνταγματικότητας, γιατί το νέο ΤΑΠ παραμένει όπως το ισχύον, ανταποδοτικό.
      4.Στο σενάριο μιας τέτοιας μεταρρύθμισης, οι ΟΤΑ θα έχουν τη δυνατότητα να αυξάνουν ή να μειώνουν το νέο ΤΑΠ μέσα σε προκαθορισμένα όρια, π.χ. κατά 20%, με απόφαση του εκάστοτε δημοτικού συμβουλίου, προκειμένου να προσαρμόσουν τα έσοδά τους σύμφωνα με τις ανάγκες του δήμου.
      5.Ο νέος αυτός φόρος, το νέο ΤΑΠ θα εισπράττεται από την ΑΑΔΕ (και όχι μέσω του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος) μαζί με τον ΕΝΦΙΑ και τον συμπληρωματικό φόρο της Κεντρικής Διοίκησης. Ο κάθε δήμος θα ενημερώνει την ΑΑΔΕ για τον συντελεστή του σημείου 4, και εκείνη θα του αποδίδει τα αντίστοιχα έσοδα αφαιρώντας ένα μικρό ποσοστό εξόδων διαχείρισης.
      6.Τα έσοδα του σημερινού Τέλους Ακίνητης Περιουσίας μπορούν είτε να ενσωματωθούν στους συντελεστές του τμήματος του ΕΝΦΙΑ που θα μεταφερθεί στους δήμους (στο νέο ΤΑΠ, δηλαδή) είτε στον συντελεστή που, σύμφωνα με το σημείο 4, αποφασίζουν τα δημοτικά συμβούλια.
      7.
      Με τη μείωση των ΚΑΠ κατά το ποσό του ΕΝΦΙΑ που θα μεταφερθεί στους δήμους τα έσοδα τόσο του κρατικού προϋπολογισμού όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σύνολό της θα παραμείνουν αμετάβλητα. Κάποιες διαφορές που αναπόφευκτα θα υπάρξουν σε σχέση με την προγενέστερη κατάσταση στα οικονομικά των δήμων μπορούν να αντισταθμιστούν από το σύστημα κατανομής των κρατικών επιχορηγήσεων (υπόλοιποι ΚΑΠ), όπως με την έκπτωση από τους ΚΑΠ που αναλογούν σε κάθε δήμο των εσόδων του από το νέο ΤΑΠ.
      8.Η πρακτική της παραπάνω έκπτωσης συμβάλλει στην αποφυγή δυο πολύ σημαντικών στρεβλώσεων: Όπως αναφέρει η μελέτη: "α) Οι ΟΤΑ που θα αποφασίσουν να αυξήσουν το ΤΑΠ γιατί θέλουν να παρέχουν αυξημένες υπηρεσίες στους δημότες τους ή να χρηματοδοτήσουν κάποια ανάγκη τους δεν ‘τιμωρούνται’ για το επιπλέον ποσό ΤΑΠ που θα εισπράξουν με μείωση κατά το ποσό αυτό των ΚΑΠ που τους αναλογούν, και β) οι ΟΤΑ που αποφασίζουν να μειώσουν το ΤΑΠ δεν αποζημιώνονται για την απώλεια των εσόδων τους με τη χορήγηση επιπλέον ΚΑΠ και συνακόλουθα δεν στερούν με την απόφασή τους ΚΑΠ από τους άλλους ΟΤΑ".
      Τελικά, η ιδέα της μεταφοράς του ΕΝΦΙΑ, ή ενός μέρους του, στους δήμους έχει σημαντικά προτερήματα. Όμως ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο μπορεί μια τέτοια ιδέα να πραγματοποιηθεί παρουσιάζει πολλές προκλήσεις. Η μελέτη της διαΝΕΟσις καταλήγει σε μια καλά ζυγισμένη και προπάντων ρεαλιστική πρόταση ώστε η μεταφορά μέρους του ΕΝΦΙΑ στους δήμους να μην έχει οικονομικό κόστος για κανέναν, αλλά ταυτόχρονα να συμβάλει στην ανεξαρτησία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
      1. Η μέλετη της διαΝΕΟσις βασίστηκε σε στοιχεία του 2017 που ο αριθμός των δήμων ήταν 325.
      Περισσότερα...

      705 • 0

    16. Αρθρογραφία

      Η τουριστική ανάπτυξη διαβρώνει ιδιαίτερη ταυτότητα της νησιωτικής Ελλάδας

      Engineer

      Η ιδιαίτερη ταυτότητα της νησιωτικής Ελλάδας διαβρώνεται και… σιδερώνεται προκειμένου να αξιοποιηθεί στο έπακρο. Ομως η ζήτηση έχει αλλάξει. Σήμερα ο τουρισμός που ελκύεται από την Ελλάδα δεν κυνηγά πια τα τρία «s» (sun - sex - sea) αλλά είναι «πολύ-κινητρικός» και τον κεντρίζει ο πολιτισμικός χαρακτήρας του κάθε τόπου. Μια νέα κουλτούρα τουριστικής ανάπτυξης που θα εστιάζει στην τοπικότητα ίσως να είναι η πλέον επείγουσα και δραστική απάντηση στη ραγδαία μεταμόρφωση των νησιών του Αιγαίου, που μετρούν το ένα μετά το άλλο ανεπανόρθωτες αλλοιώσεις του τόσο ξεχωριστού πολιτισμικού τοπίου τους.
      Αλλοιώσεις που ξεκίνησαν στα χρόνια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και που σήμερα η πλειονότητα των ντόπιων έχει καταλήξει να τις αντιλαμβάνεται ως «έξυπνη» προσαρμογή στις υποτιθέμενες ακλόνητες επιταγές του υπερτουρισμού.
      Το βλέπουμε όλο και συχνότερα ότι οι νησιωτικές κοινωνίες αυτοϋπονομεύονται σταδιακά στο όνομα του εύκολου κέρδους και μιας κακώς εννοούμενης επένδυσης στα κύματα των πολυαναμενόμενων τουριστών και των παραθεριστών με δευτερεύουσες κατοικίες.
      Τήνος. Κελί με αρνητικό πρόσημο
      Manthos Prelorentzos Κάπως έτσι η ιδιαίτερη ταυτότητα της νησιωτικής Ελλάδας διαβρώνεται και… σιδερώνεται, προκειμένου να αξιοποιηθεί στο έπακρο... Το ξερολιθικό κτίσμα που έχει αντέξει δύο αιώνες και ενσωματώνει όλα τα μυστικά της παραδοσιακής μαστοριάς, μια στάνη π.χ. ή ένα κελί σε ένα άνυδρο και ανεμοδαρμένο τοπίο που προκαλεί δέος, θα μετατραπεί σε μίνι βίλα με πισίνα, ηλιακό θερμοσίφωνο, γεώτρηση, ιδιωτική οδό, άδεια (φυσικά!) και τουπέ.
      Τήνος. Εσωτερικό αγροτικού κτίσματος στην περιοχή Κουσίνια
      Manthos Prelorentzos Αραγε δεν υπάρχει άλλος τρόπος η επανάχρηση ενός αγροτικού κτίσματος να γίνει με σεβασμό στην ιδιαίτερη ταυτότητα του κάθε τόπου; Το πέτρινο βόλτο ενός ευρύχωρου σπιτικού που έχει καταρρεύσει σε ένα από τα λίγα αποτυπωμένα κυκλαδίτικα χωριά, θα γκρεμιστεί νύχτα με κάποιο πρόσχημα, προκειμένου να μη δημιουργήσει στους νέους ιδιοκτήτες μπερδέματα με το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής.
      Ομως θα μπορούσε να συντηρηθεί και να ενσωματωθεί στη νεόδμητη κατοικία τους, που θα όφειλε να κρατήσει το ύφος και την κλίμακα του οικισμού. Διότι αυτά ακριβώς, το φυσικό και το ανθρωπογενές πολιτιστικό περιβάλλον, αποτελούν σήμερα τουριστικό πόρο…
      Η συζήτηση «“μαζικός τουρισμός” ή τουρισμός με “πολυσύνθετο προϊόν”» έχει πια κριθεί. Ο «ειδικός» τουρισμός, με περίπου 35 διαφορετικά «προϊόντα» (θρησκευτικός τουρισμός, πολιτισμικός, ποδηλατικός, περιπατητικός, οικοτουρισμός, bird watching, «σκοτεινός» λ.χ. στα ίχνη του Εμφυλίου κ.ο.κ.), όπως και ο «εναλλακτικός» τουρισμός (η αναζήτηση του ιδιαίτερου, του εύθραυστου, του «μοναδικού»), έχουν αρχίσει να φέρνουν μια καθοριστική ανατροπή στα πρότυπα ανάπτυξης στην Ελλάδα και έχουν πολλαπλασιάσει τους προορισμούς.
      Το υπογραμμίζει και ο καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Πάρις Τσάρτας. «Το 2022, το 60% του τουρισμού (32 εκατομμύρια) ήρθε στην Ελλάδα για διακοπές και το υπόλοιπο για εναλλακτικά προϊόντα» (βλ. και «Τα ταξίδια της ζωής μας. Εμπειρίες, δικαίωμα, γιορτή», εκδ. Κριτική 2023). Η ζήτηση έχει αλλάξει και η προσφορά χρειάζεται να πάρει το μήνυμα ότι σήμερα ο τουρισμός που ελκύεται από την Ελλάδα δεν κυνηγά πια τα τρία «s» (sun - sex - sea) αλλά είναι «πολύ-κινητρικός» και τον κεντρίζει ο πολιτισμικός χαρακτήρας του κάθε τόπου.
      Τήνος. Πατητήρι από σχιστόπλακες
      Manthos Prelorentzos Το παράδειγμα της σύγχρονης Τήνου είναι ιδιαίτερα εύγλωττο. Διότι αντιπαλεύουν πολλές δυνάμεις σ’ αυτό το «χειροποίητο νησί» με τους φανατικούς Γερμανούς και Γάλλους παραθεριστές. Ετσι το είχε βαφτίσει ο φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, πολύ προτού καταφτάσουν εκεί οι Χριστοφοράκοι και οι Μητσοτάκηδες.
      Ομως αυτός ακριβώς ο προσδιορισμός «χειροποίητο» μοιάζει να απειλείται σοβαρά σήμερα, όχι μόνο στην Τήνο αλλά και στη γειτονική Νάξο και την Αμοργό και σε πλήθος άλλα νησιά με ιδιαίτερη λαϊκή παραδοσιακή αρχιτεκτονική.
      Αυτά τα ζητήματα παρουσιάστηκαν, αναλύθηκαν και συζητήθηκαν στις 22 και 23 Απριλίου, μέσα από 17 εισηγήσεις ειδικών σε ένα υποδειγματικό διήμερο εκδηλώσεων που διοργανώθηκε στη Χώρα της Τήνου από την ambassada (www.ambassada.gr): έναν ανεξάρτητο πολιτιστικό και περιβαλλοντικό σύλλογο, με διαφορετικές ευαισθησίες από τους διαπλεκόμενους παραδοσιακούς. Ιδρύθηκε το 2023, είναι δραστήριος και βαθιά μελετημένος, δικτυωμένος με μαχητικούς αντίστοιχους συλλόγους σε άλλα νησιά και πεισμωμένος. Οχι για πολεμική αλλά για την καλλιέργεια μιας νοοτροπίας σεβαστικής στην αξιοποίηση του πολιτισμικού κεφαλαίου αυτού του τόπου ή και άλλων συγγενών του στο Αιγαίο.
      «Αμπασάδα» στα ισπανικά είναι το θέλημα, η από καρδιάς φροντίδα, η εξυπηρέτηση. Η ambassada τόλμησε να ανοίξει τη συζήτηση για την «Προστασία του τοπίου ως συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού», αναζητώντας δρόμους κοινής δράσης μεταξύ των κοινωνικών ομάδων συμφερόντων.
      Εστίασε στην «επαναφορά» του «χειροποίητου τοπίου», στην καταξίωσή του και στην προστασία του ακόμη και στις νέες χρήσεις του. Και παρουσίασε διαφορετικές πτυχές αυτής της υπόθεσης, που εξακολουθεί ωστόσο να είναι ακανθώδης για πολλούς επαγγελματίες στην οικοδομή, στον τουρισμό, στην αυτοδιοίκηση.
      Στις ομιλίες τους, οι εισηγήτριες και οι εισηγητές στάθηκαν σε ζητήματα θεσμικά, νομικά, αρχιτεκτονικά, τεχνικά ή κοινωνικά, στοχεύοντας όχι στην καταγγελία αλλά στην ευαισθητοποίηση τόσο του ευρύτερου κοινού όσο και των εμπλεκόμενων επαγγελματιών.
      Ωστόσο, με τις τοποθετήσεις τους και με την προβολή συνοδευτικών φωτογραφιών, αναδείχθηκαν έμμεσα και οι αδυναμίες και τα όρια του κυρίαρχου έως τώρα μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα αλλά και οι επιλογές ορισμένων επήλυδων και ντόπιων, που είναι κακοποιητικές για το πολιτισμικό προφίλ του νησιού.
      Τήνος. Κελί στην περιοχή Πετριάδος. Η ποικιλία των λαϊκών κτισμάτων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με λιθοδομή χωρίς συνδετικό κονίαμα είναι εντυπωσιακή στην Τήνο κι αυτό την καθιστά ιδανικό παράδειγμα για έναν αναπροσανατολισμό του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης.
      Manthos Prelorentzos Η τουριστική μονοκαλλιέργεια δημιουργεί προβλήματα
      Από τα πιο δραστήρια μέλη της ambassada -μαζί με τον εικαστικό Γιάννη Δελλατόλα, τον φωτογράφο Μάνθο Πρελορέντζο, τον Θοδωρή Μαρκουίζο (πρόεδρο, με κλήρο, της ambassada) κ.ά.-, η Κωνσταντίνα Παπαγεωργίου σχολίασε στην «Εφ.Συν.»:
      «Αν σήμερα οι κάτοικοι του νησιού δυσανασχετούν για την έλλειψη υποδομών, που δημιουργεί προβλήματα λειψυδρίας, δυσοσμίας, σκουπιδιών ή για την ηχορύπανση κ.λπ., στην πραγματικότητα αυτά είναι παρωνυχίδες μπροστά στη μεγάλη και κυρίως μη αναστρέψιμη καταστροφή που υποσκάπτει το μέλλον -ναι, και το τουριστικό μέλλον- του νησιού: την καταστροφή του ανεπανάληπτου τηνιακού τοπίου. Καταστρέφεται για πάντα, για στιγμιαίο όφελος, ένας πόρος από τον οποίο το νησί θα μπορούσε να αντλεί στο διηνεκές.
      »Τα προβλήματα της τουριστικής μονοκαλλιέργειας, που συνδέεται άμεσα με την αγορά ακινήτων και την οικοδομή, έγιναν περισσότερο από ορατά κατά τη διάρκεια της «οικονομικής κρίσης». Η Τήνος, μέχρι και τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, είχε το χάρισμα να είναι αυτάρκης.
      Η γη τώρα αλλάζει χέρια και μετατρέπεται ταχύτατα σε κάτι που έχει αξία μόνο ελάχιστες μέρες κάθε χρόνο. Οι πεζούλες γκρεμίζoνται, η γη, ακαλλιέργητη, φεύγει με τον αέρα και καταλήγει στη θάλασσα. Κι όμως, για να δημιουργηθούν δύο εκατοστά εδάφους χρειάζονται, λένε οι επιστήμονες, πεντακόσια χρόνια. Οι ίδιες οι πεζούλες ενίοτε έχουν ηλικία πολλών αιώνων.
      »Ετυχε (καλώς; κακώς;) δίπλα στην Τήνο να βρίσκεται η Μύκονος κι έχει αναπόφευκτα γίνει πρότυπο πολλών ανθρώπων εδώ στο νησί. Θα μπορούσαμε όμως να φανταστούμε ότι γειτνιάζει με την Υδρα -όπου, ως γνωστόν, δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα, οι ροές των τουριστών είναι αμείωτες και οι τιμές των ακινήτων υψηλότερες της Μυκόνου! Το καλύτερο, βέβαια, θα ήταν να τολμήσει η Τήνος να αποδεχτεί, να αξιοποιήσει και να προβάλει τη δική της ταυτότητα».
      Πράγματι, η ποικιλία των λαϊκών κτισμάτων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με λιθοδομή χωρίς συνδετικό κονίαμα είναι εντυπωσιακή στην Τήνο κι αυτό την καθιστά ιδανικό παράδειγμα για έναν αναπροσανατολισμό του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης. Διότι εκεί, όπως έλεγαν οι παλιοί, «ο τεχνίτης δεν ήταν ποτέ ένας απλός κατασκευαστής».
      Αυτό φαίνεται στα αλώνια, στα καμίνια, στα υπαίθρια λιοτρίβια και πατητήρια, στους στάβλους, στις κρήνες, αλλά και στα μονοπάτια που τυλίγουν το νησί, καλύπτοντας διαδρομές συνολικά 150 χιλιομέτρων. Και, φυσικά, στις πεζούλες για τις καλλιέργειες και στους περίφημους περιστεριώνες που η Μελίνα Μερκούρη είχε φροντίσει να συντηρηθούν με τις παραδοσιακές τεχνικές και σήμερα είναι περίπου χίλιοι. Για πόσο καιρό, όμως, θα διατηρηθεί αυτό το παλίμψηστο;
      Ηδη από τις αρχές του 21ου αιώνα, η χρήση των νέων υλικών όπως το τσιμέντο και το πλαστικό έχει γίνει ανεξέλεγκτη. Ηδη οι νεότεροι αντιγράφουν στο σπιτικό τους είτε τον κακέκτυπο μικροαστισμό της Αθήνας είτε τις… μοντερνιές των φραγκάτων.
      Πώς θα πειστεί ο επίδοξος αγοραστής ενός οικοπέδου να μη μετακινήσει τη μαρμάρινη κρήνη για να διακοσμήσει τη σάλα του; Να μην κτίσει δύο ορόφους πάνω από τον περιστεριώνα; Να μην ξεριζώσει το αλώνι για να εγκαταστήσει μια πισίνα; Πώς θα μεταδοθούν τα μυστικά της ξερολιθιάς, όταν χαθούν οι δάσκαλοι τεχνίτες; Πώς θα ακουστεί ο ψίθυρος αυτού του συγκεκριμένου τόπου πιο δυνατά από το τραγούδι των σειρήνων;
      Τήνος. Ξερολιθική αγροτική κατοικία στην περιοχή Κουσίνια
      Manthos Prelorentzos Glocal για μια νέα κουλτούρα ανάπτυξης
      Είναι κρίσιμο να αλλάξει το τουριστικό προϊόν, είχε πει ο καθηγητής Τσάρτας, στην ομιλία του στην Τήνο. Με άλλα λόγια, είναι κρίσιμο να αλλάξει το αναπτυξιακό παράδειγμα, «διότι σημασία έχει ο βιώσιμος τουρισμός». Οι όποιες πολιτικές της απόλυτης ασυδοσίας (όπως εκείνες που κυριάρχησαν ως το '80) δεν οδηγούν πλέον πουθενά και η… «Μυκονοποίηση» έχει αρχίσει να έχει ολέθρια αποτελέσματα ακόμη και στη Μύκονο! Το μυστικό είναι η λογική του glocal (global+local) που συνταιριάζει το τοπικό με το παγκόσμιο, υποστηρίζει παρεμβάσεις από τα «κάτω» προς τα «επάνω» και, στην προκειμένη περίπτωση, δίνει αναπτυξιακή δυναμική στην τοπικότητα.
      Αυτήν την προοπτική καλλιεργούν όχι μόνο η ambassada (που εστιάζει στο ξερολιθικό περιβάλλον της Τήνου) αλλά και αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε άλλα νησιά. Στη Νάξο λ.χ. η δραστηριότητα της Monumenta (ΑΜΚΕ για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου), τα τελευταία 15 χρόνια, έκανε ένα σημαντικό βήμα στο οποίο πρωτοστάτησε η αρχαιολόγος Ειρήνη Γρατσία.
      Ξεκίνησε την καταγραφή των ιστορικών αγροτικών κτισμάτων του νησιού. Ετσι, σήμερα, με τη φροντίδα του αρχαιολόγου Στέλιου Λεκάκη, έχουν ήδη καταγραφεί 200 κτίσματα σε μια βάση δεδομένων που συνδέεται με ερευνητικό πρόγραμμα του πανεπιστημίου του Νιουκάσλ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
      Στην Αμοργό, το «Μιτάτο» (ΑΜΚΕ), που ίδρυσαν μεταξύ άλλων η αρχιτεκτόνισσα Σεμέλη Δρυμωνίτη και η κοινωνική ανθρωπολόγος Μαρία Νομικού, δημιούργησε ένα Εργαστήριο Ξερολιθιάς για την αποκατάσταση των ξερολιθικών κατασκευών αλλά και για την αποκατάσταση των παλιών πηγών νερού, για τη μετάδοση της τεχνογνωσίας και για την αποκατάσταση του κύρους της παραδοσιακής μαστοριάς.
      Στη Θηρασιά η διεπιστημονική συλλογικότητα «Μπουλούκι» (ΑΜΚΕ, βλ. boulouki.org), με ιδρυτικό μέλος τον αρχιτέκτονα Γρηγόρη Κουτρόπουλο, προκήρυξε τρεις θέσεις μαθητείας στις ντόπιες τεχνικές που επεξεργάζονται την ηφαιστειακή πέτρα.
      Ετσι κατάφερε να αποκαταστήσει έναν εντυπωσιακό υπόσκαφο οικισμό, όπου φιλοξενούνταν οι άνθρωποι που δούλευαν στα κλειστά πλέον ορυχεία της Θηρασιάς. Επιπλέον, οργάνωσε και σειρά διαλέξεων για την ένταξη των παραδοσιακών τεχνικών στη σύγχρονη κατασκευαστική τεχνική.
      Ομως τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν είναι ακόμη πολλά. Κατ' αρχάς «μόνο αναγνωρίζοντας τι έχουμε, μπορούμε να το διαχειριστούμε», σημειώνει η Ειρήνη Γρατσία. Η τοπικότητα λ.χ. είναι μια υπόθεση που αφορά την συλλογική ταυτότητα των κατά τόπους κοινωνιών, έχει και συναισθηματική διάσταση και καλλιεργεί την κοινωνική μνήμη. Βλέπουμε ωστόσο τον κώδικα των κοινών αξιών να παρακάμπτεται, στο όνομα του άμεσου οφέλους.
      Η καταγραφή των λαϊκών κτισμάτων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι, λοιπόν, απαραίτητη. Αλλά χρειάζεται και το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Ομως, εδώ, υπάρχει αμηχανία για το ποιο είναι το κατάλληλο. Διότι τα «κηρυγμένα» μνημεία, αυτά που χρονολογούνται πριν από το 1830, «δικαιούνται» να προστατευτούν από τον Αρχαιολογικό Νόμο. Αλλά σήμερα συζητάμε κυρίως για μια κληρονομιά που τώρα γίνεται αντιληπτή ως τέτοια.
      Τήνος. Αγροτικό κτίσμα πάνω από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Μοναστήρια
      Manthos Prelorentzos Βέβαια, η τέχνη της ξερολιθιάς εντάχθηκε το 2018 στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Στοιχείων Αϋλης Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, της UNESCO, αλλά πόσο συχνά και σε ποια έκταση μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή η αναγνώριση; Υπάρχει πράγματι ένα κάποιο νομικό υπόβαθρο προστασίας (π.χ. η Σύμβαση της Γρανάδας του 1972) αλλά η νομική διάσταση του ζητήματος παραμένει περίπλοκη.
      Το σημαντικότερο, λοιπόν, είναι, σύμφωνα και με τον έμπειρο καθηγητή Πάρι Τσάρτα, ο συμμετοχικός σχεδιασμός: να γεφυρωθούν τα πράγματα υπό όρους και οι τοπικές ομάδες συμφερόντων να συνεργαστούν για την προστασία και την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
      Περισσότερα...

      753 • 0

    17. Αρθρογραφία

      Η Τούμπα ως πείραμα καθημερινής ποδηλατοκίνησης

      Engineer

      Σε εξέλιξη βρίσκεται ένα πείραμα για την προώθηση της ποδηλατοκίνησης στις γειτονιές της Τούμπας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος URBACT III - «Resilient Europe». Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 τα μέλη της «Τοπικής Ομάδας Υποστήριξης» (που απαρτίζεται από ΣΑΣΘ, ΟΑΣΘ, ΑΠΘ, ΙΜΕΤ, Υπηρεσίες του Δ. Θεσσαλονίκης, συλλογικότητες και συλλόγους ποδηλατιστών Velos, Cycle Safari, ΠΑΣΘ κ.α., κατοίκους και επιχειρηματίες της γειτονιάς) θα εμπνευστούν και θα πειραματιστούν σε δράσεις, η αποτελεσματικότητα των οποίων θα αξιολογηθεί, ώστε να προκύψει το «Τελικό Σχέδιο Δράσης» που θα μπορεί να επαναληφθεί σε κάθε γειτονιά.
       
      Η πρόταση για την συμμετοχή του δήμου στο πρόγραμμα με θέμα την προώθηση της ποδηλατοκίνησης έγινε από τον Γ. Δημαρέλο (τότε Εντεταλμένο Σύμβουλο του Δημάρχου σε θέματα Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού, νυν Αντιδημάρχου Παιδείας και Αθλητισμού). Την υλοποίηση του προγράμματος έχει αναλάβει η Διεύθυνση Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων του Δήμου Θεσσαλονίκης.
       
      «Η ενεργή συμμετοχή των κατοίκων αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος που έχει απώτερο στόχο την "εκπαίδευση" όλων μας στον συμμετοχικό σχεδιασμό "Ολοκληρωμένων Σχεδίων Δράσεων" με στόχο την αστική ανθεκτικότητα», επισήμανε στη Greenagenda.gr η Ολυμπία Καραγιάννη, υπεύθυνη για την τεχνική υποστήριξη του προγράμματος. Επίσης, ενεργή στο συγκεκριμένο πείραμα είναι η συμμετοχή του προϊσταμένου του τμήματος Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού Μ. Βέλλιου και της προϊσταμένης της ΔΒΚΔ Μ. Ζουρνά.
       
      Στη πρόσφατη συνάντηση της Τοπικής Ομάδας Υποστήριξης, οι συμμετέχοντες εντόπισαν και σχεδίασαν τις καθημερινές τους μετακινήσεις με ποδήλατο ή περπάτημα σε χάρτη της περιοχής. Σκοπός ήταν να εντοπιστούν οι «διάδρομοι» που εξυπηρετούν μετακινήσεις από/προς βασικά σημεία ενδιαφέροντος και επιλέγονται ως οι πλέον αποτελεσματικοί και ασφαλείς από τους ίδιους τους μετακινούμενους.
       
      Στον παρακάτω χάρτη οι οδοί χρωματίζονται ανάλογα με την συχνότητα των καθημερινών διαδρομών. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η επιλογή από τον Δήμο Θεσσαλονίκης για την επέκταση του δικτύου ποδηλατόδρομων μέσω των οδών Κλεάνθους και Παπάφη συνάδει με τις υφιστάμενες επιλογές των συμμετεχόντων, ενώ αναδεικνύονται και άλλοι διάδρομοι όπως η οδός Λαμπράκη, ως διαμπερής διάδρομος και παρά τον υψηλό μηχανοκίνητο φόρτο που εξυπηρετεί, το αδιάνοικτο τμήμα της Αγ. Δημητρίου, που είναι το μόνο στην περιοχή μελέτης που διαθέτει ποδηλατόδρομο, αλλά και οι οδοί Διογένους και Μαραθώνος εναλλακτικά της οδού Παπάφη και οι οδοί Ευαγόρα και Αν. Θράκης παράλληλα με τμήματα της οδού Λαμπράκη.
       

       
       
      Στη συνέχεια η συζήτηση βασίστηκε στους παρακάτω 3 άξονες: «Με το ποδήλατο 1) στο σχολείο 2) αγορά και 3) στην αναψυχή».
       
      Τα βασικά ερωτήματα που τέθηκαν ήταν:
       
      α) γίνεται σήμερα χρήση του ποδηλάτου και αν όχι γιατί;
       
      β) είναι επιθυμητό να γίνεται χρήση του ποδηλάτου και αν ναι ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς της Τούμπας που πρέπει να εκμεταλλευτούμε για να γίνει αυτό και ποιες είναι οι πιθανές δράσεις και υποδομές μικρής κλίμακας που πρέπει να γίνουν;
       
      Για κάθε έναν από τους παραπάνω άξονες ειπώθηκαν εξαιρετικές πρώτες ιδέες όπως ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω:
       
      - Πρόγραμμα ποδηλατικής αγωγής ενταγμένο κανονικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, δίκτυο ποδηλατικών σταντ σε σχολεία, πάρκα, παιδικές χαρές
       
      - Διανομές αγαθών σε καταστήματα και κατ΄οίκον με ποδήλατα
       
      - Τακτικές δράσεις προώθησης όπως ποδηλατικός γύρος της Τούμπας και ποδηλατικές εκδρομές σε πάρκα και χώρους πρασίνου με οδηγό-ποδηλάτη.
       
      Με θέμα την κατάρτιση του «Τοπικού Σχεδίου Δράσης» για την προώθηση της ποδηλατοκίνησης οι εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στα εμπορικά καταστήματα αλλά και γονείς της Τούμπας καλούνται σε μια ακόμη συνάντηση η οποία προγραμματίζεται να γίνει στις 31 Μαρτίου στη 4η Δημοτική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης.
       
      Στην συνάντηση αυτή θα συμμετέχουν:
       
      α) η Νίκη Φραντζεσκάκη, ειδική επιστήμονας πάνω στον τρόπο που συνεργάζονται οι Τοπικές Ομάδες Στήριξης για να συνθέσουν ένα επιτυχημένο Τοπικό Σχέδιο Δράσης
       
      β) ο Chris Roorda, ειδικός στα θέματα βιώσιμης κινητικότητας, με πλούσια εμπειρία σε θέματα προώθησης της ποδηλατοκίνησης στις πόλεις Rotterdam και Rosario (Αργεντινή).
       
      Σε αυτήν την συνάντηση θα δοθεί η ευκαιρία στον καθένα να παρουσιάσει:
       
      α) «καλά» παραδείγματα ενίσχυσης της ποδηλατοκίνησης (από οποιαδήποτε πόλη του κόσμου), β) ιδιαίτερα στοιχεία της περιοχής της Τούμπας που πρέπει να ληφθούν περαιτέρω υπόψη, στον σχεδιασμό του Τοπικού Σχεδίου Δράσης.
       
      «Βασικός στόχος της συνάντησης αυτής θα είναι να αποφασιστούν οι κοινές δράσεις υλοποίησης του Σχεδίου ώστε να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα για τη σύνταξη του τελικού Σχεδίου Δράσης» υπογράμμισε η κ. Καραγιάννη.
       
      Πηγή: http://greenagenda.gr/project-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BC%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CF%84/
      Περισσότερα...

      2123 • 0

    18. Αρθρογραφία

      Η τέχνη της ανακαίνισης – Η ιστορία πίσω από το διαμέρισμα μιας Ελληνίδας στο Παρίσι

      GTnews

      To γνωστό ελληνικό studio Urban Soul Project ανέλαβε το έργο της αναγέννησης του διαμερίσματος που βρίσκεται σε ένα από τα πρώτα κτίρια από σκυρόδεμα στον κόσμο.
      Η κατοικία βρίσκεται στο 16ο διαμέρισμα στο Παρίσι, στο εμβληματικό κτίριο του Auguste Perret, στην οδό Benjamin Franklin. Η ιστορικότητα του κτιρίου αφορά την κατασκευή του από οπλισμένο σκυρόδεμα και την πρώιμη εφαρμογή της ελεύθερης κάτοψης με την τοποθέτηση δομικών στοιχείων σε σειρά.
      Η Design Director του γραφείου, Μαρία Τσαυτάρη μας αφηγήθηκε αρχικά πώς έγινε η επαφή και το ελληνικό γραφείο έδρασε στην καρδιά του πιο σικ παριζιάνικου διαμερίσματος: “Καταρχήν με το συγκεκριμένο ζευγάρι, μια Ελληνίδα κι έναν Γάλλο, είχαμε δουλέψει και παλιότερα αφού η Ελληνίδα κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη όπου είναι και η έδρα του γραφείου μας. Η συνεργασία συνεχίστηκε και στο διαμέρισμα που κάναμε στο Παρίσι και σε ένα μικρότερο πάλι στη Γαλλική πρωτεύουσα. Με τον καιρό γίναμε και φίλοι”.

       
       
       
         
       
      Το διαμέρισμα είναι του θρυλικού Γάλλου αρχιτέκτονα Auguste Perret με το οποίο έκανε πολύ θόρυβο στο Παρίσι όταν το ολοκλήρωσε το 1904 το οποίο έκανε έδρα του γραφείου του αλλά και κατοικία του. Είναι από τα πρώτα κτίρια στον κόσμο που κατασκευάστηκαν από σκυρόδεμα (μπετόν).
      Το ζευγάρι έμενε στον 8ο όροφο που ήταν και το σπίτι του Perret και ήταν από τα πρώτα κτίρια στο Παρίσι στα οποία επιτράπηκε ο 8ος όροφος. Η Design director των Urban Soul Project μας αφηγείται: “Ηταν ιδιοκτησίας τους το Nippon διαμέρισμα στον 1ο όροφο και μας κάλεσαν να το φτιάξουμε. Ήταν ένα ακίνητο που αγόρασαν για επενδυτικούς σκοπούς αλλά επέλεξαν τελικά να ζήσουν σε αυτό”. 
       
       
       
       
       
       
       
       
      H διαδικασία ανακαίνισης 
      Ξεκίνησαν να το σχεδιάζουν το 2018. Ήταν ένα πολύ “βαριά” διακοσμημένο παριζιάνικο διαμέρισμα με τζάκια και πολύ κλασσική τοπική εσωτερική αρχιτεκτονική. “Απογυμνώσαμε όλο το εσωτερικό και κάναμε ένα νέο σχεδιασμό από την αρχή, με δύο δωμάτια, με μπάνια και closet που να αντιστοιχεί στο κάθε μπάνιο αριστερά και δεξιά της κάτοψης του διαμερίσματος και στη μέση δημιουργήσαμε έναν ενιαίο κοινόχρηστο χώρο που συνδέει σαλόνι, τραπεζαρία και κουζίνα. Και πίσω υπάρχει ένας νοητός διάδρομος που συνδέει επίσης βοηθητικούς χώρους, υπάρχει δηλαδή ένα laundry room, μια αποθήκη και μια τουαλέτα για τους επισκέπτες. Και από εκεί εισέρχεσαι πάλι στο κέντρο του σπιτιού” μας λέει η κ. Τσαυτάρη. 
      Η ιδέα ήταν να χρησιμοποιήσουν ελληνικής προέλευσης υλικά και να κατασκευάσουν με αυτά ένα μωσαϊκό. “Για να φτιάξουμε το δάπεδο στείλαμε τεχνίτη και υλικά από την Ελλάδα τα οποία επέβλεπα εγώ. Οπότε υπάρχει αυτό το terrazzo το οποίο είναι ένα γκρι-μπεζ πολύ ανοιχτόχρωμο. Όλο το concept του διαμερίσματος χτίστηκε σε μια ασιατικής προέλευσης αισθητική. Το ζευγάρι που το κατοικεί τρέφει πολύ μεγάλη αγάπη για την Ιαπωνία και ενσωματώσαμε έπιπλα και έργα Τέχνης που έφεραν από εκεί. Το όνομα “Nippon” δόθηκε στο σπίτι εκ των υστέρων. Το design ήταν δικό μας και το συμπλήρωναν διακοσμητικά με τα αντικείμενα που έφερναν από την Ασία”. 

       
       
       
       
       
       
       
      Made In Greece
      “Το πιο βασικό ήταν το δάπεδο για το οποίο στείλαμε υλικά από την Ελλάδα. Αυτό δεν το είχαμε ξανακάνει Βρήκαμε το μηχάνημα για να τρίψουμε το πάτωμα και να αναμίξουμε το τσιμέντο”, λέει η κ. Μαρία Τσαυτάρη. “Όλες οι εργασίες στο Παρίσι γίνονται σε διαφορετικό ρυθμό σε σχέση με την Ελλάδα. Γενικότερα έχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια από την Ελλάδα, γιατί τα δεδομένα είναι λίγο διαφορετικά, έχουμε πολύ λιγότερο χρόνο εργασίας μέσα στην ημέρα. Ολη η διαδικασία συνολικά χρειάστηκε 5 με 6 μήνες ενώ στην Ελλάδα η αντίστοιχη διάρκεια θα ήταν 2 με 2μιση μήνες. Και τα έπιπλα τα φέραμε από την χώρα μας. Οι κουζίνες τα ντουλάπια τα κρεβάτια, η μεταλλική βιβλιοθήκη, όλα είναι από την Ελλάδα και το κόστος τους, παρά τα έξοδα αποστολής, παρέμενε φθηνότερο από αυτό που είχαν τα αντίστοιχα γαλλικά προϊόντα”.
      H Eλληνίδα αρχιτέκτονας ήθελε να ελαφρύνει το γαλλικό ντεκόρ που ήταν φορτωμένο με ταπετσαρίες, ξύλινες κορνίζες, φορτωμένη ξύλινη οροφή. “Παρότι το κτίριο ήταν πολύ πιο σύγχρονο απ΄την δεκαετία του ’20, στις αρχές δηλαδή του μοντερνισμού, εσωτερικά ήταν ένα πάρα πολύ μπαρόκ διακοσμημένο. Αυτό οφειλόταν στον προηγούμενο ιδιοκτήτη. Προτιμήσαμε τη μοντέρνα εις βάρος της κλασσικής γαλλικής διακόσμησης”. 
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
       
      Έλληνες αρχιτέκτονες στο εξωτερικό
      Γενικά ήταν από τα πρώτα έργα τους στο εξωτερικό και προσωπικά για την ίδια τη Μαρία Τσαυτάρη: “Νομίζω κάθε φορά που βλέπεις κάτι ολοκληρωμένο νιώθεις πολύ μεγάλη χαρά και υπερηφάνεια. Δεν σου κρύβω η ταυτότητα της κατασκευής του έργου ήταν ένα επίτευγμα. Και μόνο που τελικά αποφάσισαν να το κρατήσουν για τον εαυτό τους αντί να το νοικιάσουν ή να το πουλήσουν είναι μια επιβράβευση για εμάς”. 
      Περισσότερα...

      2212 • 2

    19. Αρθρογραφία

      Η σωστή σήμανση το πρώτο βήμα προς την Βιώσιμη Κινητικότητα

      Engineer

      Αν και η σήμανση αποτελεί το βασικό στοιχείο της Βιώσιμης Κινητικότητας, εντούτοις μια και μόνο ματιά στον Οδηγό που έχει εκδώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος ρίχνει φως στο πόσο στρεβλά χρησιμοποιείται η σήμανση από τους δήμους. 
      Γιορτάζοντας λοιπόν την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Βιώσιμης Κινητικότητας οι δήμοι με πολύ μικρό κόστος που θα επιφέρει μια τεράστια βελτίωση στον στόχο της Βιώσιμης Κινητικότητας δεν έχουν παρά να ρίξουν μια ματιά στον Οδηγό και να διορθώσουν ή να προσθέσουν ενδιαφέροντα σημεία που θα διευκολύνουν τη πρόσβαση, θα βελτιώσουν την ασφάλεια και θα αναπτύξουν την συνείδηση Βιώσιμη Κινητικότητας στους κατοίκους τους.
      Επίσης μια ματιά στο site της ΣΗΜΑ της μεγαλύτερης εταιρείας σήμανσης στην Ελλάδα θα δώσει πολλές ιδέες και μια συνολική εικόνα των δυνατοτήτων που υπάρχουν σήμερα για να συμβάλουν οι δήμοι στην Ανάπτυξης της Βιώσιμης Κινητικότητας.
      Σύμφωνα με τον Οδηγό του Υπ. Περιβάλλοντος, ονομάζεται σήμανση το σύνολο των συμβόλων και κειμένων που διευκολύνουν στον προσανατολισμό και στην κίνηση όλων των ατόμων στο δομημένο περιβάλλον. Ακόμη σήμανση θεωρείται και κάθε άλλο μέσο που διευκολύνει στην ασφαλή διακίνηση και πληροφόρηση, όπως φωτεινά και ηχητικά σήματα, διαφοροποιήσεις υλικών μέσω χρώματος και/ή υφής, σχέδια, προπλάσματα κλπ. 

      2. Γενικές αρχές σήμανσης 
      Κατά τη μελέτη κτιρίων που χρησιμοποιούνται από το κοινό, υπαίθριων χώρων ανοικτών στο κοινό, κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων (ΓΟΚ 85 Ν 1577/85 άρθρο 2) πρέπει να γίνεται μελέτη σήμανσης. Σε στρατηγικά σημεία των παραπάνω χώρων πρέπει να υπάρχει απλοποιημένο σχέδιο κάτοψης ή και πρόπλασμα με επισήμανση των θέσεων στάθμευσης, των εισόδων, του γραφείου πληροφοριών, των θέσεων κατακόρυφης κυκλοφορίας, των χώρων υγιεινής, των χώρων και σημείων ενδιαφέροντος κλπ. Η ύπαρξη σωστής σήμανσης είναι ιδιαίτερα σημαντική σε περιπτώσεις κινδύνου, για την εύκολη εύρεση των σημείων διαφυγής και την γρήγορη εκκένωση των χώρων. 
      Τα σύμβολα, πικτογράμματα, σχέδια, κείμενα κλπ που αποτελούν την σήμανση πρέπει να είναι τυποποιημένα, απλά, ευδιάκριτα, σε αντίθεση με το υπόβαθρό τους, τοποθετημένα σε θέσεις ανάλογα με το μέγεθός τους και τη λειτουργία τους. Όταν βρίσκονται σε θέσεις προσεγγίσιμες από άτομα με προβλήματα στην όραση, πρέπει να είναι ανάγλυφα και να συνοδεύονται από κείμενο σε γραφή Braille. Πρέπει να επαναλαμβάνονται όπου υπάρχει αλλαγή κατεύθυνσης ή όπου μπορεί να προκληθεί αμφιβολία, όσον αφορά στην επιλογή της επιθυμητής διαδρομής ή εξόδου διαφυγής. 
      Η μελέτη σήμανσης πρέπει να λαμβάνει υπ' όψιν τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες όλων των ατόμων, ιδιαίτερα δε των εμποδιζομένων ατόμων στα οποία περιλαμβάνονται και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Από την παραπάνω κατηγορία τα άτομα που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα στην ανεμπόδιστη, αυτόνομη και ασφαλή διακίνηση είναι αυτά που έχουν κινητικές κι αισθητήριες αναπηρίες. Αν για τους υπόλοιπους πολίτες η ύπαρξη σήμανσης και παροχής πληροφοριών συμβάλλει στον καλύτερο προσανατολισμό και ασφάλειά τους, για τα άτομα με ειδικές ανάγκες αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυνατότητα πρόσβασης, κίνησης και παραμονής τους στους δημόσιους χώρους. Όταν υπάρχει σήμανση αναφερόμενη σε προσφερόμενες εξυπηρετήσεις σε άτομα με ειδικές ανάγκες πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από το ∆ιεθνές Σύμβολο Πρόσβασης Αναπήρων (∆ΣΠ). 1 
      Πάντως το πρόβλημα της πρόσβασης δεν είναι κάτι που σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ανάπηρους. Η προσβασιμότητα πρέπει να θεωρείται μία βασική ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος.Η παροχή πληροφοριών μόνο με χρωματικό κώδικα πρέπει να αποφεύγεται. Άτομα με αχρωματοψία μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολία στην κατανόησή της. Σήμανση που αφορά μία συγκεκριμένη πληροφορία πρέπει να εμφανίζεται πάντα με τον ίδιο τρόπο, ώστε να είναι εύκολα αναγνωρίσιμη. Η πολυσήμανση, τα εκτενή κείμενα, ο συνδυασμός ή η παράθεση διαφημιστικών πινακίδων και πινακίδων σήμανσης πρέπει να αποφεύγονται γιατί προκαλούν σύγχυση. Επίσης οι επιφάνειες των πινακίδων πρέπει να είναι μη ανακλαστικές (ματ) σε έντονη χρωματική αντίθεση με τον περιβάλλοντα χώρο. 
      Προσοχή πρέπει να δίνεται στον τρόπο τοποθέτησης και στην επιλογή της θέσης των πινακίδων σήμανσης, ώστε αυτές να μην αποτελούν εμπόδιο ή κίνδυνο για ορισμένες κατηγορίες ατόμων. Πχ οι πινακίδες οδικής σήμανσης όταν βρίσκονται τοποθετημένες μέσα στην πόλη συχνά αποτελούν εμπόδιο για τα άτομα σε αμαξίδιο και κίνδυνο για τα άτομα με προβλήματα στην όραση. 
      Η σωστή αρχιτεκτονική μελέτη παίζει σπουδαίο ρόλο στον προσανατολισμό των ατόμων. Σημαντικός είναι ο απλός και καθαρός σχεδιασμός ο οποίος δίνει δυνατότητα καλής αντίληψης του περιβάλλοντος, περιλαμβάνοντας εύκολα αναγνωρίσιμα σημεία προσανατολισμού, τοποθέτηση λειτουργιών που έχουν σχέση μεταξύ τους κοντά κλπ. Ανελκυστήρες, γραφεία πληροφοριών, δημόσια τηλέφωνα ή τηλεφωνικοί θάλαμοι, κλιμακοστάσια, χώροι υγιεινής κλπ πρέπει να γίνονται εύκολα αντιληπτοί, ευρισκόμενοι σε προφανείς θέσεις, οι οποίες κατά προτίμηση πρέπει να γειτνιάζουν. Μία οργάνωση των χώρων που ακολουθεί τις παραπάνω αρχές διευκολύνει και στην καλύτερη σήμανσή τους. 
      Ο φωτισμός δεν πρέπει να είναι εκτυφλωτικός, πρέπει όμως να είναι άπλετος ιδιαίτερα σε εισόδους, ανελκυστήρες, αίθουσες διαλέξεων κλπ. Πρέπει να αποφεύγεται η απότομη μετάβαση από φωτεινούς σε σκοτεινούς χώρους. Η σήμανση πρέπει να φωτίζεται, πρέπει όμως να αποφεύγονται οι ανακλάσεις. Συνιστάται φωτισμός ο οποίος παρέχει καλή απόδοση των χρωμάτων. 
      Η επιλογή των υλικών μπορεί να διαφοροποιήσει χώρους και λειτουργίες αλλά και να βελτιώσει την ηχητική τους κατάσταση. 
      Η χρήση οπτικοακουστικής και ηλεκτρονικής σήμανσης πρέπει να ακολουθεί τις ίδιες αρχές που έχει και η υπόλοιπη σήμανση.
      Διαβάστε όλον τον Οδηγό εδώ
      Περισσότερα...

      1255 • 1

    20. Αρθρογραφία

      Η σωστή οικονομοτεχνική ανάλυση απαιτεί και εύστοχο προσδιορισμό μελλοντικών μακροοικονομικών μεγεθών – Η περίπτωση της αντλίας θερμότητας

      Giorgos1987

      Τα τελευταία χρόνια όλοι έχουν τρελαθεί στις αναλύσεις σχετικά με το πόσα θα κερδίσουμε αν αγοράσουμε αντλία θερμότητας και αντικαταστήσουμε την θέρμανση με πετρέλαιο από θέρμανση με χρήση αντλίας θερμότητας.
       
      Στην παρακάτω έρευνα θα γίνει μια οικονομοτεχνική ανάλυση σχετικά με την απόσβεση που θα έχει κάποιος στο σπίτι του αν επιλέξει να αντικαταστήσει το πετρέλαιο θέρμανσης και το ηλεκτρικό ρεύμα (χρήση ηλεκτρικής αντίστασης) με αντλία θερμότητας για την οικιακή θέρμανση στους χειμερινούς μήνες.
       
      Στην συνέχεια θα γίνει μια 2η ανάλυση όπου θα υπεισέλθουν μακροοικονομικές παράμετροι και θα αλλάξουν τα στοιχεία του ενεργειακού κόστους θέρμανσης.
       
      Λαμβάνουμε υπόψη ότι η θέρμανση και στις τρείς περιπτώσεις θα είναι για τους ίδιους χώρους, δηλαδή ίδιο θερμικό φορτίο. Σκοπός της ανάλυσης είναι να δούμε πως επιδράν στην απόσβεση επενδύσεων με αντλία θερμότητας οι αλλαγές στους οικονομικούς δείκτες.
       
      Θεωρούμε οικία 120 τμ (10.9χ10.9) του 1980 στην Αθήνα με 2 προσόψεις εξωτερικές και ύψος 3μ. Το εκτιμώμενο φορτίο με χρήση προσεγγιστικής μεθόδου υπολογισμού (που έχουμε αναλύσει σε προηγούμενο κείμενο), είναι 10.4 kW.
       
      Επίσης λαμβάνουμε τιμολόγια ΔΕΗ στις 15/12/2013, συνυπολογίζοντας ρυθμιζόμενες και ανταγωνιστικές χρεώσεις. Δεν λαμβάνεται υπόψη η χρέωση του νυκτερινού ρεύματος διότι δεν είναι εφικτό να γνωρίζουμε στον καθέναν πότε λειτουργεί η αντλία το βράδυ και πότε όχι.
      Θεωρούμε ότι η θέρμανση λειτουργεί σε κάθε περίπτωση 12 ώρες/ημέρα καθώς και 120 ήμερες σε όλο το έτος συνολικά. Από αυτό συμπεραίνουμε ότι η ετήσια κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και στα τρία είδη θέρμανσης θα είναι 14976 kWh.
       
      1η οικονομική ανάλυση.
       
      Θέρμανση με ηλεκτρική ενέργεια (θερμική αντίσταση).
       
      Θεωρούμε ότι έχουμε τριφασικό σύστημα. Οι ανταγωνιστικές χρεώσεις είναι 1543.9 ευρώ. Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις με όλα τα τέλη και επιπλέον εισφορές είναι 1239.8 ευρώ. Το συνολικό κόστος θέρμανσης με ηλεκτρικό ρεύμα είναι 2784 ευρώ.
       
      Θέρμανση με πετρέλαιο.
       
      Λαμβάνουμε μέση τιμή πετρελαίου 1.25 ευρώ/λίτρο. Για την θέρμανση με πετρέλαιο λόγω της ύπαρξης καυστήρα και σωληνώσεων, προσαυξάνουμε το θερμικό φορτίο άρα την συνολική ενέργεια για θέρμανση κατά 15%, άρα 17222 kWh. Η θερμογόνος δύναμη του πετρελαίου είναι 11.9 kWh/λίτρο. Από εκεί υπολογίζουμε ότι χρειαζόμαστε συνολική ποσότητα πετρελαίου σε όγκο ίση με 1447.2 λίτρα. Άρα συνολικό κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο, 1809 ευρώ.
       
      Θέρμανση με αντλία θερμότητας.
       
      Επιλέγουμε αντλία θερμότητας Buderus Logatherm WPL 11ARm με θερμική ισχύ 11.2 kW, ηλεκτρική απορροφούμενη ισχύ 2.6 kW και μέσο COP 4.24 (ο μέσος όρος του COP κατά ΕΝ14511 και Eurovent.
      Με ηλεκτρική ισχύ 2.6kW για 12ώρες θέρμανσης/ημέρα και 120 ημέρες/έτος έχουμε καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια από την αντλία 3744 kWh. Επειδή η θερμική ισχύς της αντλίας υπερβαίνει το θερμικό φορτίο του ακινήτου κατά 7.7%, μειώνουμε την ενέργεια κατά 5% επειδή για κάποιες ώρες η αντλία θα λειτουργεί χωρίς να παράγει θέρμανση, άρα 3556 kWh. Η αντλία αυτή έχει κόστος 5750 ευρώ.
       
      Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία υπολογισμών όπως με την ηλεκτρική ενέργεια. Για 3556 kWh έχουμε συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για ανταγωνιστικές και ρυθμιζόμενες χρεώσεις, 670 ευρώ.
       
      Για τα χρόνια που θα προσδιοριστεί η απόσβεση, για το κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο θα προσθέσουμε 40 ευρώ/έτος κόστος συντήρησης καυστήρα, διαφορετικά θα πρέπει χρόνο με τον χρόνο να αυξήσουμε την καταναλισκόμενη ενέργεια λόγω λέβητα με ανεπαρκή συντήρηση. Το ίδιο ισχύει και για την αντλία θερμότητας, και θα προσθέτουμε 100 ευρώ/έτος κόστος συντήρησης.
       
      Παρακάτω έχουμε έναν πίνακα όπου παρουσιάζονται τα σταθερά κόστη θέρμανσης κάθε χρόνο για πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα και με χρήση αντλίας θερμότητας. Στις 2 τελευταίες στήλες παρουσιάζεται η απόσβεση που έχει η αντλία θερμότητας συγκρινόμενη με το πετρέλαιο (oil depr.) και με το ηλεκτρικό ρεύμα (electric depr.).
       

       
      Καμπύλη απόσβεσης για την θέρμανση με ηλεκτρική ενέργεια.
       

       
      Βλέπουμε λοιπόν ότι με χρήση αντλίας θερμότητας έχουμε απόσβεση της συγκεκριμένης επένδυσης έναντι της χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος με αντίσταση λίγο πριν τα 3 χρόνια, ενώ έναντι της χρήσης πετρελαίου θέρμανσης, η απόσβεση είναι περίπου στα 5.5 χρόνια.
       
      2η οικονομική ανάλυση.
       
      Υπεισέρχονται οι εξής παράγοντες που αλλάζουν τα οικονομικά στοιχεία. Μετά τα πρώτα 2 χρόνια η τιμή του πετρελαίου μειώνεται στο 1.05 ευρώ/λίτρο. Η τιμή του ρεύματος αυξάνεται συνολικά κατά 5% ανά διετία, κάθε 2 χρόνια δηλαδή, άρα η ενέργεια θα κοστίζει 0.107646 ευρώ/kWh κοκ. Το κόστος συντήρησης της αντλίας θερμότητας μειώνεται κατά 15% μετά τα πρώτα 3 χρόνια της ανάλυσης, άρα στα 85 ευρώ.
       
      Παρακάτω βλέπουμε στον πίνακα τις μεταβολές των τιμών και ται διάφορα κόστη θέρμανσης.
       

       
      Καμπύλες απόσβεσης για την 2η ανάλυση.
       

       
      Η απόσβεση της επένδυσης έναντι της θέρμανσης με ηλεκτρική αντίσταση είναι και πάλι λίγο πριν τα 3 έτη. Στην θέρμανση με πετρέλαιο όμως η απόσβεση της επένδυσης τώρα αυξάνεται και από 5.5 έτη φτάνει τα 7 έτη.
       
      Συμπεράσματα.
       
      Η μείωση του κόστους πετρελαίου θέρμανσης κατά 16% την αύξηση κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% ανά διετία και την μείωση κατά 15% στο κόστος της ετήσιας συντήρησης μιας αντλίας θερμότητας, επέφεραν καθυστέρηση της απόσβεσης κατά 27.3%.
       
      Διαπιστώνουμε λοιπόν πως το μυστικό για μια καλή οικονομοτεχνική ανάλυση δεν είναι τόσο η αποσαφήνιση των τεχνικών παραμέτρων των συστημάτων, παράμετροι που είναι έτσι και αλλιώς γνωστοί στους μηχανικούς, το μυστικό είναι η σωστή εύρεση μακροοικονομικών μεγεθών και δεικτών της οικονομίας που επηρεάζουν το ενεργειακό κόστος σε διάφορους τομείς όπως λχ πετρέλαιο ή ηλεκτρική ενέργεια, ένας από αυτούς μπορεί να είναι ο πληθωρισμός
       
      Υποθέσεις και προβλέψεις μεγεθών.
       
      Υποθέσαμε ότι μετά τα 2 πρώτα χρόνια θα μειωθεί η τιμή του πετρελαίου ανά μονάδα όγκου, δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς θα συμβεί όμως, καλύτερες προβλέψεις θα μπορούσαμε να έχουμε αν υπήρχαν καμπύλες που να δείχνουν την αύξηση των τιμών πετρελαίου σε Ελλάδα ή παγκοσμίως καθώς και την αύξηση της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.
      Με την χρήση κάποιας μεθόδου προσομοίωσης πχ ΜΕΤ, θα είμαστε σε θέση να εξάγουμε την μεταβολή των μεγεθών-παραμέτρων σε μελλοντικά έτη και να συνυπολογίσουμε την μεταβολή από τα κόστη στην ανάλυση. Ακόμα και με εφαρμογή της ΜΕΤ δεν σημαίνει ότι πράγματι θα συμβούν αυτά που θα εξαχθούν, αλλά βλέπουμε μια μέση τιμή με κάποιο σφάλμα R.
       
      Πηγή: http://energy-engineer.blogspot.gr/2013/12/blog-post_6849.html
      Περισσότερα...

      2310 • 8

    21. Αρθρογραφία

      Η σχέση των δασικών πυρκαγιών με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις αναδασωτέες εκτάσεις

      Engineer

      Η σελίδα του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος στο Facebook δημοσίευσε κείμενο της κυρίας Μαρίας Καραμανώφ για τη σχέση των δασικών πυρκαγιών με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις αναδασωτέες εκτάσεις και τα εμπόδια που άρθηκαν με την απόφαση 2499/2012 του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Η Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Βιωσιμότητας και Περιβάλλοντος και Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. επισημαίνει ότι «τα δάση δεν καίγονται προκειμένου να τοποθετηθούν σ’ αυτά ανεμογεννήτριες, αφού αιολικά πάρκα μπορούν ούτως ή άλλως να κατασκευάζονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις. Το επιτρέπει η δασική νομοθεσία…». Τονίζει ότι με την απόφαση 2499/2012 ΣτΕ έγινε μια ριζική τομή στο άβατο των αναδασωτέων. Για να καταλήξει ότι «… τα δάση μας δεν κινδυνεύουν πλέον μόνο από τις πυρκαγιές, τυχαίες ή μη, ούτε από την ανικανότητα του κράτους για την πρόληψη και καταστολή τους. Πλήττονται περισσότερο και δη ανεπανόρθωτα από τις δικές μας συνειδητές και καθόλου τυχαίες νομικές επιλογές».
      Ολόκληρη η ανάρτηση του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος:
      «[Αθήνα, 26/7/2023]
      Τις τελευταίες μέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη σχέση των ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ με την ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΣΤΑ ΑΝΑΔΑΣΩΤΕΑ. Η σχέση υπάρχει και είναι άμεση, αλλά δεν είναι αυτή που υπολαμβάνουν πολλοί. Τα δάση δεν καίγονται προκειμένου να τοποθετηθούν σ’ αυτά ανεμογεννήτριες, αφού αιολικά πάρκα μπορούν ούτως ή άλλως να κατασκευάζονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις. Το επιτρέπει η δασική νομοθεσία, η οποία δυστυχώς τα τελευταία 15 χρόνια, με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις, έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώσει την συνταγματική προστασία των δασών. Μέσα στα δάση επιτρέπονται πλέον κάθε είδους χρήσεις, από τουριστικές εγκαταστάσεις και επιχειρηματικά πάρκα μέχρι δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαιοειδών, εκπαιδευτήρια, θεραπευτήρια κ.λπ., συμπεριλαμβανομένων και των ανεμογεννητριών.
      Το πρόβλημα σε σχέση με τις ανεμογεννήτριες ήταν αλλού. Σύμφωνα με το ΑΡΘΡΟ 117 ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, από τη στιγμή που ένα δάσος καεί και κηρυχθεί υποχρεωτικά αναδασωτέο, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΣΚΟΠΟ ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. Xρήσεις δηλαδή οι οποίες, καλώς ή κακώς, επιτρέπονται μέσα στα δάση, απαγορεύονται στα αναδασωτέα μέχρι να ολοκληρωθεί η αναδάσωση, μέχρι δηλαδή τα καμένα να ξαναγίνουν πραγματικό δάσος. Στο μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί τα αναδασωτέα οφείλουν να παραμείνουν ήσυχα, απάτητα και εκτός κάθε μορφής εκμετάλλευσης. Το «εμπόδιο» αυτό ήρθε να άρει η γνωστή ΑΠΟΦΑΣΗ 2499/2012 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ, η οποία, παρά την κατηγορηματικά αντίθετη διάταξη του Συντάγματος, έκρινε ότι στα αναδασωτέα επιτρέπεται να εγκαθίστανται όχι μόνο ανεμογεννήτριες αλλά και κάθε «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία».
      Με την απόφαση αυτή έγινε μια ριζική τομή στο άβατο των αναδασωτέων. Από κει και πέρα, όταν ένα δάσος καεί, όπως συμβαίνει όλο και συχνότερα εξαιτίας των πάγιων και αδιόρθωτων αδυναμιών του κρατικού μηχανισμού, ο κάθε επίδοξος επενδυτής ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. Η εκμετάλλευση των αναδασωτέων μπορεί να ξεκινήσει την επομένη κιόλας της φωτιάς και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση απ’ ό,τι αν επρόκειτο για δάση, αφού η διατύπωση «έργο το οποίο αποβλέπει την εξυπηρέτηση ανάγκης με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία» αφήνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες.
      Το μέλλον, λοιπόν, για τα δάση της χώρας διαγράφεται ζοφερότερο από ποτέ. Τα δάση μας δεν κινδυνεύουν πλέον μόνο από τις πυρκαγιές, τυχαίες ή μη, ούτε από την ανικανότητα του κράτους για την πρόληψη και καταστολή τους. Πλήττονται περισσότερο και δη ανεπανόρθωτα από τις δικές μας συνειδητές και καθόλου τυχαίες νομικές επιλογές.
      Μαρία Καραμανώφ
      Αντιπρόεδρος ΣτΕ ε.τ.
      Πρόεδρος Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος»
      Περισσότερα...

      3920 • 8

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.