Αναζήτηση στην κοινότητα

Μία ιδιαίτερη ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στην Κοζάνη και αφορά αρχαία κλίνη 2.100 ετών που βρέθηκε ανέπαφη, ενώ η ταυτότητα της πλούσιας ιδιοκτήτριας που είχε ταφεί σε αυτή παραμένει μυστήριο. Η ανακάλυψη είναι σπουδαία καθώς ποτέ ξανά δεν είχε βρεθεί ανέπαφη κλίνη στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι κατά τα αρχαία έτη συνηθίζονταν η συγκεκριμένη ταφική διαδικασία. Η αποκάλυψη του ευρήματος έγινε κάτω από τα θεμέλια μιας κατεδαφισμένης -στο πλαίσιο επέκτασης του λιγνιτωρυχείου της ΔΕΗ- σύγχρονης κατοικίας στη Μαυροπηγή, του δήμου Εορδαίας Κοζάνης, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ και ήταν μία κλίνη του 1ου αιώνα π.Χ. πάνω στην οποία είχε ταφεί μία πλούσια γυναίκα. Πρόκειται για ένα κρεβάτι διαστάσεων 2μ Χ 0,90 μ., με ύψος 40 εκατοστά, «σαν ένα δικό μας σημερινό ντιβάνι», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος, υπεύθυνη της ανασκαφής και προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης Αρετή Χονδρογιάννη-Μετόκη, η οποία στο πλαίσιο του 33ου Αρχαιολογικού Συνέδριου για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη- που ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο, παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνάς της, στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ την περίοδο 2018-2020». Όπως εξήγησε, ενώ υπήρχε στα αρχαία χρόνια η συνήθεια να τοποθετούνται νεκροί σε κλίνες, μέχρι στιγμής δεν είχε βρεθεί καμία σε όλο τον ελλαδικό χώρο και στην ευρύτερη περιοχή. «Έχουν βρεθεί πόδια ή εξαρτήματα κλινών, χάλκινα και είναι τα μόνα που έχουν διατηρηθεί στο χρόνο, αλλά διάσπαρτα. Μέχρι τώρα δεν είχε βρεθεί μία κλίνη στη θέση της», υπογραμμίζει η κ. Χονδρογιάννη. Αυτό είναι το μοναδικό που έχει αυτό το εύρημα. Βρέθηκε in situ και είναι ακέραιη, χωρίς τα ξύλινα τμήματά της που έχουν διαλυθεί. Μέσα στο 2020 έγινε μια προσπάθεια συντήρησης ενός μέρους της, μια προκαταρκτική μελέτη των στοιχείων της, η σχεδίαση και όλες οι εργασίες που απαιτούνται για τη μελέτη του ευρήματος. Μια πιστή αναπαράσταση Φωτό ΑΠΕ-ΜΠΕ Από τη θέση που βρέθηκαν τα χάλκινα τμήματα της κλίνης και με βάση τη σχεδίαση που έγινε στο μουσείο, η κ. Χονδρογιάννη και οι συνεργάτες της προσπάθησαν να προσεγγίσουν τον τρόπο που δένονταν αυτά τα κομμάτια μεταξύ τους και προχώρησαν σε αναπαράσταση μιας μικρογραφίας, η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο. Πρόκειται ουσιαστικά, όπως είπε, για μία πρόταση αναπαράστασης, «κατά την εκτίμησή μας πολύ κοντά στο πρωτότυπο, καθώς μας λείπουν τα ξύλινα στοιχεία, η οποία έγινε με βάση την προκαταρκτική μελέτη του υλικού (ανασκαφικά στοιχεία, βιβλιογραφικά δεδομένα, συντήρηση ενός μέρους – του απαιτούμενου για την κατανόησή της κλίνης, σχεδίαση όλων των τμημάτων, καθώς και την ακτινογραφία και αξονική τομογραφία των ποδιών). Η συγκεκριμένη ταφή χρονολογείται στα ελληνιστικά χρόνια, στην ύστερη ελληνιστική περίοδο, στον 1ο αιώνα π.Χ., ίσως και στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ. Μόνο τα καρφιά μαρτυρούν την ύπαρξη ξύλου «Σε αυτήν την εποχή είναι συνηθισμένο να τοποθετούν νεκρούς πάνω σε κλίνες στην ευρύτερη περιοχή και στην Πέλλα και στην Πιερία. Επειδή όμως ήταν ξύλινες έχουν καταστραφεί και η ύπαρξή τους συμπεραίνεται συνήθως μόνο από τις θέσεις των καρφιών, που είναι τα μόνα που έχουν μείνει, καθώς το ξύλο διαλύεται. Υπάρχουν και πέτρινες, όπως και πλίνθινες κλίνες και στους μακεδονικούς τάφους», εξηγεί η αρχαιολόγος, χαρακτηρίζοντας το εύρημα «σπουδαίο και μοναδικό», το οποίο δίνει και πολλές πληροφορίες για τις μορφές των αρχαίων κλινών στην περιοχή. «Αυτή η κλίνη ανήκει στον ελληνιστικό τύπο. Όλα τα στοιχεία παραπέμπουν σε τοπικό εργαστήρι», σημειώνει η κ. Χονδρογιάννη. Ωστόσο, πουθενά στην ευρύτερη περιοχή της Μαυροπηγής και γενικότερα του νομού Κοζάνης δεν έχουν βρεθεί ούτε καν ενδείξεις ύπαρξης παρόμοιων κλινών, παρ’ όλο που έχουν ανασκαφεί εκατοντάδες τάφοι. Μία εξήγηση γιατί ενώ φαίνεται να υπήρχε τοπικό εργαστήρι κλινών, δεν έχουν βρεθεί άλλες κλίνες, είναι οι συλήσεις τάφων, αλλά και η δυνατότητα ανακύκλωσης του υλικού. «Πολλά χάλκινα και σιδερένια μέρη επειδή είναι ανακυκλώσιμα υλικά τα έπαιρναν οι νεότεροι και τα έλιωναν». Ποια ήταν η πλούσια νεκρή Υδρόβιο πουλί με φίδι, από τη διακόσμηση του πάνω μέρους των φούλκρων της χάλκινης κλίνης της Μαυροπηγής. Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αρετή Χονδρογιάννη Το σπάνιο εύρημα επιβεβαιώνει ότι υπήρχαν πολυτελή αντικείμενα, δηλαδή πλούτος και ευμάρεια στον αρχαίο οικισμό που είχε αναπτυχθεί στην περιοχή της Μαυροπηγής, ίσως και κάποια βασιλική οικογένεια, όπως συμβαίνει σε όλη τη Δυτική Μακεδονία την εποχή αυτή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αιανή, όπου μαρτυρούνται και ονόματα βασιλέων της αρχαίας πόλης. Η νεκρή γυναίκα, υψηλής, καθώς φαίνεται, οικονομικής και κοινωνικής τάξης, μέσης ηλικίας, μπορεί να άνηκε σε κάποια βασιλική οικογένεια –χρυσά φύλλα δάφνης βρέθηκαν στο κεφάλι της που ίσως ήταν ραμμένα σε κάποιο στεφάνι από άλλο υλικό-, μπορεί όμως να κατείχε και κάποια θρησκευτική εξουσία. Εξετάζονται και και τα δύο σενάρια. Από τη μελέτη που έχει κάνει η κ. Χονδρογιάννη προκύπτει ότι αυτή η κλίνη ήταν πολυτελούς κατασκευής, με ύψος, μόνο των ποδιών, 40 εκατοστών και το συνολικό με τα κεφαλάρια της 70-80 εκ. Ό,τι πιο πολυτελές μπορούσε να έχει ένας άνθρωπος εκείνη την εποχή «Ήταν ό,τι πολυτελές και πιο ακριβό μπορούσε να έχει ένας άνθρωπος της εποχής, που μας παραπέμπει σε κάποιο άτομο με υψηλή οικονομική και κοινωνική θέση», είπε χαρακτηριστικά. Ο οικισμός στον οποίο ανήκει η ταφή τοποθετείται στην αρχαία Εορδαία η οποία ήταν ένα από τα τέσσερα βασίλεια της Άνω Μακεδονίας, της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας. Η πρωτεύουσα αυτού του βασιλείου δεν έχει βρεθεί. Τα δύο φούλκρα της κλίνης είναι διακοσμημένα με γοργόνειο, -το κεφάλι της Γοργούς- ενώ και το πάνω μέρος του φούλκρου έφερε υδρόβιο πουλί που κρατάει στο στόμα του ένα φίδι. Το φίδι – συνδέεται με το Θεό Απόλλωνα, που σύμφωνα με τη μυθολογία σκότωσε το φίδι στους Δελφούς και έσωσε τον κόσμο. Η νεκρή γυναίκα έφερε στο στόμα της χρυσό έλασμα – πιθανόν επιστόμιο και δέκα διπλά χρυσά φύλλα δάφνης και ήταν ραμμένα – φέρουν και τις οπές -σε κάποιο υλικό είτε σε δέρμα είτε σε ύφασμα -ίσως κάποιο πέπλο-, είτε σε κάποιο στεφάνι που είχε στο κεφάλι. Στο δεξί της χέρι βρέθηκαν χρυσές κλωστές, σαν να είχε κάτι κεντημένο πάνω στο χέρι της. «Όλα αυτά φαίνονται να ήταν κάπου ραμμένα, ίσως στο ρούχο που φορούσε η νεκρή ή σε κάποιο ύφασμα με το οποίο την κάλυψαν», σημειώνει η κ. Χονδρογιάννη. Η γυναίκα είχε επίσης μια οστέινη βελόνη και μια λίθινη χάντρα και ήταν κτερισμένη με τέσσερα πήλινα μυροδοχεία, έναν πήλινο αμφορέα, ένα γυάλινο μυροδοχείο. Τα φύλλα δάφνης παραπέμπουν πάλι στον Απόλλωνα γιατί είναι το ιερό φυτό, το έμβλημά του, ενώ στη Μαυροπηγή έχει βρεθεί διαλυμένο ιερό του Απόλλωνα και αναθηματική στήλη, που βεβαιώνει την ύπαρξη ιερού. Βασίλισσα ή ιερέας Μαυροπηγή 2019: Χάλκινο μετάλλιο με γοργόνειο, από τη διακόσμηση των φούλκρων της χάλκινης κλίνης της Μαυροπηγής. Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ /Αρετή Χονδρογιάννη «Η αρχαιολόγος Μαρία Ακαμάτη που μελέτησε κάποια φούλκρα από την Πέλλα όπου υπήρχαν φύλλα δάφνης, απομακρύνεται από τη σύνδεση της εικονιζόμενης μορφής με το θεό Απόλλωνα, βάσει των υπόλοιπων χαρακτηριστικών της, και τη συνδέει με καταγωγή από βασιλική γενιά», σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης, προσθέτοντας ότι «με τα στοιχεία που έχουμε μέχρι στιγμής, δεν έχουμε καταλήξει για το αν πρόκειται για κάποια γυναίκα βασιλικής οικογένειας ή για κάποιο άτομο με θρησκευτική εξουσία. Υπάρχουν στοιχεία και για τα δύο. Σίγουρα ήταν μια επιφανής γυναίκα που είχε εξουσία και μόνο η πολυτέλεια της κλίνης δεν αφήνει καμία αμφιβολία». Σχετικά με το ενδεχόμενο να είχε η γυναίκα θρησκευτική εξουσία, η κ. Χονδρογιάννη επισημαίνει ότι «ήταν σύνηθες στην αρχαία Ελλάδα να ανατίθενται πολυτελείς κλίνες στα ιερά. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν πιο απλές, ταπεινές κλίνες, ξύλινες κατά κύριο λόγο. Αυτή «μυρίζει» πολυτέλεια. Η πολυτέλεια παραπέμπει είτε σε βασιλική καταγωγή είτε σε ιερό και επειδή υπάρχουν και ενδείξεις για ιερό στη Μαυροπηγή δεν μπορεί να αποκλειστεί κανένα από τα δύο σενάρια». Τα οστά της γυναίκας έχουν μεταφερθεί στα εργαστήρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής και μέσω της ανθρωπολογικής μελέτης θα οριστικοποιηθεί εκτός από το φύλο, η ηλικία ακόμη και η αιτία θανάτου. Στόχος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης είναι να κάνουν μια πραγματική αναπαράσταση της κλίνης, να εκτεθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής για «να το δει όλος ο κόσμος», τονίζει η κ. Χονδρογιάννη. Κι άλλες ανακαλύψεις το 2020 Το προηγούμενο έτος έχουν ανασκαφεί κατάλοιπα μίας ακόμη αγροικίας σε ένα αγροτεμάχιο στις παρυφές της σύγχρονης κοινότητας της Μαυροπηγής, η οποία χρονολογείται στην ελληνιστική εποχή (3ος-1ος αιώνας π.Χ.). Πρόκειται για μια πρόχειρη κατασκευή, που περιλαμβάνει και ένα υπόσκαφο τμήμα. Ανάλογο βρέθηκε και σε άλλη θέση της Μαυροπηγής το 2018 (στο αγροτεμάχιο 453, το οποίο και παρουσιάζεται στην ανακοίνωση). Φαίνεται ότι στην περιοχή, στη Μαυροπηγή, αλλά και πιο βόρεια (στον Περδίκα), υπήρχε η συνήθεια να κατασκευάζονται πρόχειρα, βοηθητικής χρήσης κτίσματα, τύπου καλύβας, με υπόγειο ή ημιυπόγειο χώρο. Στην ίδια θέση υπάρχει κι ένας λάκκος με ευρήματα της ύστερης εποχής χαλκού (1600 π.Χ.-1100 π.Χ.), των Μυκηναϊκών χρόνων δηλαδή, που δείχνει χρήση του χώρου και σε αυτή την εποχή. Ένα νεκροταφείο αιώνων Σε άλλη θέση εντοπίστηκαν ευρήματα των ελληνιστικών χρόνων και της πρώιμης εποχής σιδήρου (1100 π.Χ.-700 π.Χ.). Ανασκάφηκαν οικιστικά κατάλοιπα και νεκροταφείο αυτών των δύο περιόδων. Το νεκροταφείο περιελάμβανε 40 τάφους που χρονολογούνται από το 1100 π.Χ. μέχρι και τους ελληνικούς χρόνους, «έχει δηλαδή μια μακρά διάρκεια χρήσης, με κενό κατά τους κλασικούς χρόνους», υπογραμμίζει η κ. Χονδρογιάνη. Οι νεκροί ήταν κτερισμένοι με πήλινα αγγεία, κοσμήματα και όπλα. Οι γυναίκες φορούσαν κοσμήματα χάλκινα, και σε μία περίπτωση ένα επίχρυσο δαχτυλίδι. Οι άντρες έφεραν τα όπλα τους. Οι τάφοι είναι λακκοειδείς, εκτός από έναν κιβωτιόσχημο και δύο λιθοπερίκλειστους ενώ πολλοί από τους λακκοειδείς σηματοδοτούνταν με μία πέτρα.

Η Europa Nostra – η ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών αφοσιωμένη στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά – και ο εταίρος της, το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ανακοίνωσαν τον Κατάλογο των 7 Υπό Απειλή Μνημείων και Περιοχών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Τα μνημεία είναι τα εξής: – Πέντε Νησιά στο Νότιο Αιγαίο – Achensee Steam Cog Railway, Τιρόλο, – Νεκροταφείο Mirogoj, Ζάγκρεμπ – Ο κήπος Giusti, Βερόνα, – Μονή Dečani, Κόσοβο – Κεντρικό Ταχυδρομείο, Σκόπια, – San Juan de Socueva Παρεκκλήσι και Ερημητήριο, Κανταβρία Η ανακοίνωση των 7 Υπό Απειλή Μνημείων – Τόπων για το 2021 έγινε σε διαδικτυακή εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από υψηλόβαθμους εκπροσώπους της Europa Nostra και του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με τη συμμετοχή της Μαρίγια Γκάμπριελ, Επίτροπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας. Εκπρόσωποι των φορέων που πρότειναν τους υποψηφίους αλλά και οι εκπρόσωποι των 7 επιλεγμένων μνημείων και τόπων συνέβαλαν με παρουσιάσεις και ομιλίες στο διαδικτυακό σεμινάριο, το οποίο προσέλκυσε συμμετέχοντες από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Αμοργός, Κίμωλος, Κύθηρα, Σίκινος και Τήνος είναι μεταξύ των επτά πιο απειλούμενων περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Και τα πέντε χαρακτηρίζονται από το «κυκλαδίτικο τοπίο», το οποίο τους δίνει υψηλή πολιτιστική και περιβαλλοντική αξία. H αρμονική συνύπαρξη του Αιγαίου Πελάγους, με τους λόφους, τα βουνά, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, δημιουργούν ένα εμβληματικό τοπίο, το οποίο αποτελεί ζωτικό κομμάτι της ελληνικής και κατ’ επέκταση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Το πολυφασματικό αυτό τοπίο βρίσκεται τώρα σε σοβαρό κίνδυνο, καθώς ενθαρρύνεται τη μετατροπή του σε βιομηχανική ζώνη με αιολικά πάρκα. Το σχέδιο είναι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε διάφορες τοποθεσίες σε κάθε νησί, συχνά δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και ως σκηνικό-περιμετρικά από παραδοσιακά χωριά. Οι προτεινόμενες ανεμογεννήτριες υπερβαίνουν κατά πολύ τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες των νησιών και πρόκειται να παρέχουν ενέργεια και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο θα επηρεάσουν οπτικά το τοπίο των νησιών, αλλά θα έχουν επιπτώσεις στα μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία τους, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη χλωρίδα και την πανίδα τους, όσο και τους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού. Αναμφίβολα, αυτό θα μειώσει την περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία του τοπίου και θα θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση των τοπικών κοινοτήτων. Την εκδήλωσε παρακολούθησαν οι Δήμαρχοι και των πέντε ελληνικών νησιών εκφράζοντας τον ενδιαφέρον και την αγωνία τους για την προστασία του μοναδικού αιγαιοπελαγίτικου φυσικού τοπίου. Ο Δήμαρχος Αμοργού, Λευτέρης Καραΐσκος δήλωσε «Η προστασία των νησιών μας από τον εφιάλτη της άναρχης και αλόγιστης εγκατάστασης αιολικών πάρκων και εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποκτά ευρωπαϊκή διάσταση χάρη στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Ευχαριστούμε την κα Λυδία Καρρά και τους συνεργάτες της για την δυνατότητα που μας έδωσαν να προβάλουμε διεθνώς την σοβαρή απειλή που αντιμετωπίζουμε και την Europa Nostra για την ένταξη των νησιών μας στον Κατάλογο των 7 Υπό Απειλή Μνημείων και Περιοχών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2021. Σύντομα θα δρομολογηθούν οι περαιτέρω ενέργειες μας με την συμμετοχή των τοπικών μας κοινωνιών όπως αρμόζει στα Ευρωπαϊκά κεκτημένα και τις ελληνικές αξίες»

Στα εργοτάξια των Δυτικών Βαλκανίων μπαίνουν δεκάδες ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις οι οποίες καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ σημαντικών επιχειρηματικών ευκαιριών και ισχυρού ανταγωνισμού ακόμα και από τη μακρινή Κίνα ή το Αζερμπαϊτζάν. Έργα υποδομών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, πολλά με κοινοτική χρηματοδότηση, αλλά και ιδιωτικές επενδύσεις- «μαμούθ» στον κατασκευαστικό τομέα, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται για το προσεχές μέλλον στις περισσότερες χώρες της περιοχής, βάζοντάς την στο επενδυτικό «κλισιοσκόπιο» τεχνικών εταιρειών και εξαγωγέων δομικών υλικών ανά τον πλανήτη. Η πανδημία τάραξε τα νερά, αλλά δεν εξαφάνισε τις ευκαιρίες στα Δυτικά Βαλκάνια. Ευκαιρίες που προσελκύουν μεγάλα χρηματοδοτικά κεφάλαια στην περιοχή και ενίοτε δημιουργούν νέους όρους στο παιχνίδι, οδηγώντας -σε ορισμένες περιπτώσεις- στην κατακύρωση μεγάλων έργων στις εταιρείες των χωρών εκείνων, που προσφέρονται να χρηματοδοτήσουν το κόστος κατασκευής τους. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τους επικεφαλής των γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) των ελληνικών πρεσβειών στο Βελιγράδι, το Σαράγεβο, τα Τίρανα και τα Σκόπια, σε μια προσπάθεια χαρτογράφησης ευκαιριών και προκλήσεων για τις ελληνικές εταιρείες κατασκευών, αλλά και δομικών υλικών. Εθνικό πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 14 δισ. ευρώ στην Σερβία «Ολόκληρη η Σερβία αποτελεί αυτή τη στιγμή ένα εργοτάξιο» παρατηρεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γενικός Σύμβουλος ΟΕΥ Α', Βασίλης Σκρόνιας, επισημαίνοντας πως -μεταξύ άλλων- γίνονται σημαντικά έργα μεταφορών, όπως οι αυτοκινητόδρομοι Α2 (θα συνδέει τη Σερβία με το Μαυροβούνιο) και Α5 («Διάδρομος Μοράβα») και η αναβάθμιση των σιδηροδρομικών γραμμών προς Ουγγαρία, Μαυροβούνιο, Β.Μακεδονία κ.ά. Και το Βελιγράδι μοιάζει με εργοτάξιο. Όχι μόνο επειδή επεκτείνει το αεροδρόμιό του και αποκτά Μετρό (αναμένεται η έναρξη των εργασιών), αλλά και επειδή ένα σημαντικό, αλλά και αρκετά αμφιλεγόμενο έργο ανάπλασης, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, το «Belgrade Waterfront», μεταμορφώνει την περιοχή, όπου συναντιούνται ο Σάβα με τον Δούναβη σε εμβαδόν 600.000 τμ (το έργο υλοποιείται από τη Σερβία και εμιρατινούς επενδυτές). Την ίδια στιγμή, η σερβική κυβέρνηση προωθεί μακρόπνοο σχέδιο έργων, τα περισσότερα από αυτά υλοποιούνται βάσει του εθνικού προγράμματος επενδύσεων «SERBIA 2025», ύψους 14 δισ. ευρώ, αλλά και με σημαντική διεθνή χρηματοδότηση. Στη Σερβία δραστηριοποιούνται λιγότερες από 30 εταιρείες ελληνικών συμφερόντων στους τομείς κατασκευών/δομικών υλικών. Μάλιστα, ενώ οι συνολικές ελληνικές επενδύσεις στη χώρα έχουν μειωθεί σήμερα στα επίπεδα του 2000, η παρουσία των εταιρειών των δύο κλάδων αναμένεται να γίνει, όπως λέει ο κ.Σκρόνιας, εντονότερη. «Για τις περισσότερες, η κρίση στην Ελλάδα αποτέλεσε το έναυσμα για να αναζητήσουν νέους προορισμούς για να δραστηριοποιηθούν. Παράλληλα η άνοδος της βιομηχανίας κατασκευών στη Σερβία, την τελευταία περίπου οκταετία, την έχει καταστήσει πόλο έλξης για μεγάλες εταιρείες του κλάδου», υπογραμμίζει ο κ. Σκρόνιας, συμπληρώνοντας πως ελληνική εταιρεία συμμετέχει στις εργασίες επέκτασης του Διεθνούς Αερολιμένος Βελιγραδίου. Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις στα μεγάλα έργα υποδομών στη Σερβία, η χώρα καταγωγής της εργολήπτριας εταιρείας φαίνεται πως συμπίπτει με εκείνη που συμμετέχει στη χρηματοδότηση του έργου, σημειώνει. Οι σημαντικότεροι διεθνείς χρηματοδότες είναι η ΕΕ και κράτη- μέλη της, καθώς και οι χώρες Κίνα, Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία: εταιρείες των χωρών αυτών έχουν αναλάβει και την πλειονότητα των έργων υποδομής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν, κατά τον κ. Σκρόνια, το Μετρό του Βελιγραδίου με χρηματοδότηση από Γαλλία και Κίνα και με συμμετοχή γαλλικών και κινεζικών τεχνικών εταιρειών, οι εργασίες για την κατασκευή τμήματος του αυτοκινητόδρομου A2, από κινεζική εταιρεία και με κινεζική χρηματοδότηση και τα σιδηροδρομικά έργα τμήματος της γραμμής Βελιγραδίου - Μπαρ, των οποίων τη μελέτη τεχνικής τεκμηρίωσης ανέλαβε η ρωσική εταιρεία σιδηροδρομικών υποδομών μετά από χρηματοδότηση, εν μέρει, μέσω ρωσικού δανείου. Στον κατασκευαστικό τομέα της Σερβίας διαφαίνονται, κατά τον κ.Σκρόνια, σημαντικές ευκαιρίες σε όλους τους τύπους έργων, από τα οικιστικά έως τα έργα υποδομών, με ιδιαίτερη προοπτική για τους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, υποδομών logistics και χώρων γραφείων. Στον αντίποδα, οι σημαντικότερες δυσκολίες για τις επιχειρήσεις προκύπτουν από την έλλειψη διαφάνειας του συστήματος Δημοσίων Συμβάσεων (με ευρεία χρήση της τακτικής απευθείας αναθέσεων), τον ισχυρό ανταγωνισμό, τη γραφειοκρατία, το αδύναμο νομοθετικό πλαίσιο και δικαστικό σύστημα, τα συχνά φαινόμενα μη δασμολογικών εμποδίων για την προστασία των εγχώριων παραγωγών κ.ά. «Μερικές σημαντικές ελληνικές εταιρείες δομικών υλικών ή προφίλ αλουμινίου κλπ, αισθάνονται ολοένα εντονότερα τον ανταγωνισμό από κινεζικές και τουρκικές εταιρείες, οι οποίες, π.χ., διαθέτουν παράνομα αντίγραφα ελληνικών προϊόντων, χαμηλότερης ποιότητας» σημειώνει, υπενθυμίζοντας πως οι ελληνικές εξαγωγές δομικών υλικών στη Σερβία κυμαίνονται τα τελευταία χρόνια σε περίπου 100 εκατ. ευρώ. Ανάκαμψη οικοδομικής δραστηριότητας και μεγάλα έργα υποδομής προσεχώς στην Αλβανία Νέο δυναμισμό αποκτά σταδιακά ο οικοδομικός κλάδος στην Αλβανία, καθώς μετά το 2017 σημειώνεται ανάκαμψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, η οποία είχε γνωρίσει κάμψη τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας έλλειψης ρευστότητας, όπως επισημαίνει ο προϊστάμενος του Γραφείου ΟΕΥ Τιράνων, Σαράντης Μοσχόβης, Σύμβουλος ΟΕΥ Α'. Παράλληλα, προσεχώς αναμένεται να υλοποιηθούν μεγάλα έργα υποδομής και διάφορα προγράμματα, με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών και άλλων φορέων αναπτυξιακής συνεργασίας, δημιουργώντας επιχειρηματικές ευκαιρίες, μεταξύ άλλων στον τομέα των κατασκευών. «Υπάρχει ακόμη σημαντική έλλειψη υποδομών στη χώρα, γεγονός που αφήνει περιθώρια για τη δραστηριοποίηση των ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών. Περιθώρια ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα υπάρξουν στους τομείς οδικών δικτύων, δικτύων ύδρευσης και επεξεργασίας αποβλήτων, κατασκευής λιμένων, αεροδρομίων, σιδηροδρομικού δικτύου κλπ» σημειώνει ο κ.Μοσχοβής. Στην Αλβανία δραστηριοποιούνται σήμερα συνολικά 19 ελληνικές εταιρείες κατασκευών και δομικών υλικών (δέκα και εννέα αντίστοιχα), ενώ έντονος είναι -σύμφωνα με τον κ.Μοσχόβη- ο ανταγωνισμός από την Τουρκία και χώρες όπως το Αζερμπαϊτζάν και Κατάρ. «Ωστόσο, οι υπόλοιπες ανταγωνίστριες χώρες, όπως π.χ. Κίνα, Ιταλία, Γερμανία, Ελβετία, ΗΠΑ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι ανοιχτές σε συνέργειες με την Ελλάδα» σημειώνει, επισημαίνοντας ότι σημαντικές είναι οι ευκαιρίες στη χώρα και στο κομμάτι της ενέργειας, όπου έχουν δρομολογηθεί μεγάλες επενδύσεις για τη μείωση των απωλειών στο δίκτυο και για τη δημιουργία νέων περιφερειακών διασυνδέσεων, με χρηματοδοτήσεις από τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς και τους διμερείς δωρητές. Στο μεταξύ, σημαντικό μερίδιο στο σύνολο των εισαγόμενων προϊόντων στην Αλβανία κατέχουν τα ελληνικά δομικά υλικά, όπως επισημαίνει ο κ.Μοσχόβης. Κατά το πανδημικό 2020, οι ελληνικές εξαγωγές δομικών υλικών/μετάλλων αυξήθηκαν σε αξία σε σχέση με το προηγούμενο έτος και ανήλθαν σε περίπου 69,52 εκατ. ευρώ, έναντι 66,8 εκατ. το 2019 και 70,4 εκατ. το 2018 (τα ποσά σε ισοτιμίες του 2021). BOΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ- Κινέζοι στους σιδηροδρόμους και τα logistics Γερμανοί στις υποδομές Τούρκοι στα οικιστικά Σταθερή και διαρκής είναι η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στον κλάδο των κατασκευών και των δομικών υλικών στη Βόρεια Μακεδονία, αναφέρει η Σύμβουλος ΟΕΥ Α', Παγώνα Λάρδα. Στα τρέχοντα έργα, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή του νοσοκομείου στο Štip από την ΙNTRAΚAT, ενώ στο παρελθόν μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις -μεταξύ των οποίων οι ΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ- έχουν αναλάβει, κατόπιν διεθνών διαγωνισμών, την υλοποίηση υποδομών. Στον δε τομέα των δομικών υλικών, στη χώρα δραστηριοποιούνται μεγάλες επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, όπως η τσιμεντοβιομηχανία «CEMENTARNICA USJE» του ομίλου ΤΙΤΑΝ, η εταιρεία μαρμάρων MERMEREN KOMBINAT AD Prilep, το λατομείο μαρμάρου ARTIK MINING DOO Skopje και η εταιρεία αλουμινίου ALUMIL LTD Skopje. Επιπλέον, στην αγορά της Βόρειας Μακεδονίας υπάρχουν μικρότερες επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε συναφείς τομείς, όπως μηχανική, εξόρυξη, επεξεργασία πέτρας, ηλεκτρονικές εγκαταστάσεις, κατασκευή και τοποθέτηση κουφωμάτων, κατασκευές και εμπόριο ειδών αλουμινίου και κιγκαλερίας κ.α. Η κ. Λάρδα σημειώνει ακόμα ότι η Βόρεια Μακεδονία, με την προοπτική ένταξης στην EE, εμφανίζει μεγάλες ανάγκες σε υποδομές, οι οποίες χρηματοδοτούνται ήδη από την EE και διεθνή πιστωτικά ιδρύματα και οργανισμούς. Ως προς τον ανταγωνισμό στην αγορά της Βόρειας Μακεδονίας, η κ. Λάρδα επισημαίνει πως η Κίνα φαίνεται να εστιάζει σε έργα οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών, καθώς και σε βιομηχανικές ζώνες σε ολόκληρη την περιοχή. Ορισμένες κινεζικές εταιρείες αγοράζουν ήδη γη κοντά στο σιδηροδρομικό δίκτυο, με την προσδοκία μελλοντικών επενδύσεων. Μεγάλα έργα στη Βόρεια Μακεδονία έχουν αναλάβει οι γερμανικές εταιρείες Strabag AG και GEING Krebs und Kiefer International, με τη δεύτερη (που είναι 100% ιδιωτική, με κεφάλαια Βόρειας Μακεδονίας - Γερμανίας) να είναι ηγέτιδα στους τομείς γεωτεχνικής, υδροτεχνικής, ηλεκτρομηχανικής, υποδομής και διαβούλευσης. Επιπλέον, μεταξύ άλλων δραστηριοποιούνται στη χώρα οι τουρκικές εταιρείες Cevahir Holding (η οποία εισήλθε στη Βόρεια Μακεδονία το 2011, κατασκευάζοντας τους πρώτους ουρανοξύστες της πρωτεύουσας των Σκοπίων) και LIMAK (το 2016 ξεκίνησε κατασκευαστικές δραστηριότητες στο συγκρότημα επιχειρηματικών χώρων και κατοικιών κοντά στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό Σκοπίων, επένδυση που αναμένεται να ξεπεράσει τα 200 εκατ. ευρώ). Η Ελλάδα αποτελεί δε μια από τις σημαντικότερες χώρες- προμηθεύτριες δομικών υλικών της Βόρειας Μακεδονίας. Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της χώρας (προσωρινά στοιχεία), η Ελλάδα ήταν πέρυσι η τρίτη προμηθεύτρια δομικών υλικών, μετά την Ουγγαρία και τη Ακτή Ελεφαντοστού, με εισαγωγές άνω των 82 εκατ. ευρώ (7,1% του συνόλου εισαγωγών δομικών υλικών). Μάλιστα, κατά το πανδημικό 2020 οι εισαγωγές από Ελλάδα (κυρίως χυτοσίδηρος, χάλυβας και άργιλος και τεχνουργήματα αυτών) μειώθηκαν με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τις συνολικές από όλες τις χώρες (-11,3%, έναντι -13,7%). Υπόθεση των αράβων τα τουριστικά έργα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ΕΤΕπ και EBRD τα έργα υποδομής Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), χρηματοδοτούνται τα σημαντικά κατασκευαστικά έργα υποδομών στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη (μεταξύ των οποίων τα μεγαλύτερα αφορούν σε αυτοκινητοδρόμους), όπως επισημαίνει ο Σύμβουλος ΟΕΥ Α', Λεωνίδας Παπακωνσταντινίδης. Σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά κατασκευαστικά έργα, συμπληρώνει, υπάρχουν σημαντικά προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί και εξαγγελθεί από αραβικές χώρες, με δεδομένο ότι υπάρχει έντονο τουριστικό ρεύμα προς την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αλλά και ζήτηση για μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα. «Η χρηματοδότηση γίνεται μεν από αραβικά κεφάλαια, αλλά τις κατασκευαστικές εργασίες αναλαμβάνουν συνήθως τοπικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις από Κροατία και Σερβία που έχουν μεγάλη εμπειρία στην αγορά, ίδια γλώσσα και κοινά σύνορα. Οι χώρες αυτές αποτελούν εξάλλου και τους κυριότερους εμπορικούς εταίρους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης» σημειώνει. Το 2020 οι ελληνικές εξαγωγές δομικών υλικών (αλουμίνιο και προϊόντα του, τσιμέντο, άσβεστος, πλαστικά και είδη από γύψο) στη χώρα σημείωσαν κάμψη της τάξης του 5,1%, σε σχέση με το 2019, κυρίως λόγω της δυσχέρειας στις μεταφορές, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας. Υποχώρησαν συγκεκριμένα στα 12,7 εκατ. ευρώ, έναντι 14,5 εκατ., με βάση τα στοιχεία της Βοσνιακής Στατιστικής Υπηρεσίας. ΠΗΓΗ: AΠΕ ΜΠΕ

Παρουσιάσεις από το διαδικτυακό σεμινάριο «Ενημέρωση Μηχανικών – Σεισμός 3.03.2021, Ελασσόνα», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 9 Απριλίου 2021, από τη ΔΑΕΦΚ-ΚΕ με συμμετοχή του ΤΕΕ Κ&Δ Θεσσαλίας Νομικό πλαίσιο για την αποκατάσταση κτιρίων, αποφάσεις οριοθέτησης σεισμόπληκτων περιοχών στη Θεσσαλία και στεγαστικής συνδρομής. Ενημέρωση Μηχανικών – Σεισμός 3.03.2021, Ελασσόνα, webinar ΔΑΕΦΚ-ΚΕ & ΤΕΕ Κ&Δ Θεσσαλίας – Παρουσιάσεις Μαρία Κλεάνθη, Πολ. Μηχανικός, MSc, Γενική Διευθύντρια Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών «Σεισμός 3ης Μαρτίου 2021, Ελασσόνα» Αντώνης Γιαννούτσος, Πολ. Μηχανικός, Προϊστάμενος Τμήματος Δ’ (Εποπτείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών) ΔΑΕΦΚ-ΚΕ «Διαδικασία Έκδοσης Άδειας Επισκευής Σεισμοπλήκτου Κτιρίου – Χορήγηση Στεγαστικής Συνδρομής» Βασίλειος Γ. Μώκος, Δρ Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Προϊστάμενος Δ.Α.Ε.Φ.Κ.–Κ.Ε. «Έντυπα Παραδοχών Μελετών Αποκατάστασης Σεισμόπληκτων και Πυρόπληκτων Κτιρίων Οπλισμένου Σκυροδέματος & Φέρουσας Τοιχοποιίας με βλάβες γενικού χαρακτήρα» «Ελάχιστες Απαιτήσεις για τη Σύνταξη Μελετών Αποκατάστασης Σεισμόπληκτων Κτιρίων» Νομικό Πλαίσιο ΚΥΑ – ΔΑΕΦΚ-ΚΕ για την «Οριοθέτηση περιοχών και χορήγηση στεγαστικής συνδρομής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια από τον σεισμό της 3ης Μαρτίου 2021, σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Λάρισας και Τρικάλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας» Κ.Υ.Α. Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε. – ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΦΕΚ 964 Β 11-03-2021 ΥΑ – ΔΑΕΦΚ-ΚΕ για «Προθεσμίες και διαδικασία χορήγησης στεγαστικής συνδρομής για ανακατασκευή, αυτοστέγαση, αποπεράτωση και επισκευή κτιρίων πληγέντων από τον σεισμό της 3ης Μαρτίου 2021, που εκδηλώθηκε στην Ελασσόνα Λάρισας». ΥΑ ΔΑΕΦΚ-ΚΕ – ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΦΕΚ 1136 Β 23-03-2021 Κανονισμός Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ.) σε κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα (2η Αναθεώρηση) ΚΑΝΕΠΕ 2984 B 30-08-2017 Καθορισμός ελαχίστων υποχρεωτικών απαιτήσεων για τη σύνταξη μελετών αποκατάστασης κτιρίων από Οπλισμένο Σκυρόδεμα, που έχουν υποστεί βλάβες από σεισμό και την έκδοση των σχετικών αδειών επισκευής ΚΤΙΡΙΑ – ΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ ΦΕΚ 455 B 25-02-2014 Καθορισμός ελάχιστων υποχρεωτικών απαιτήσεων για την κατάθεση φακέλων επισκευής κτιρίων από Φέρουσα Τοιχοποιία που έχουν υποστεί βλάβες από σεισμό ΚΤΙΡΙΑ – ΦΕΡΟΥΣΑ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑ ΦΕΚ 2661 B 18-10-2013 Βοηθητικό Υλικό ΚΠΟΕΚΒΣ_1978 ΟΑΣΠ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ_2001 ΚΑΔΕΤοιχοποιίας_ΜΑΡΤΙΟΣ_2019 Τιμολόγιο υπολογισμού της δαπάνης των εργασιών επισκευής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση) και της αντίστοιχης Στεγαστικής Συνδρομής ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ 2011 ΦΕΚ 3201 Β 30-12-2011 Συμπληρωματικό τιμολόγιο, με Νέα Άρθρα Νέων Τιμών για τον υπολογισμό της δαπάνης των εργασιών επισκευής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσική καταστροφή πυρκαγιάς και της αντίστοιχης Στεγαστικής Συνδρομής, της με αριθ. οικ:6772/Β9β/19.12.2011 (Β΄3201) απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με θέμα: «Τιμολόγιο υπολογισμού δαπάνης των εργασιών επισκευής για την αποκατάσταση των ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση) και της αντίστοιχης Στεγαστικής Συνδρομής και τροποποίηση αυτής ως προς τις προβλεπόμενες τιμές εφαρμογής». ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ – ΠΡΟΣΘΗΚΗ 2018 ΦΕΚ 4776 Β 25-10-2018

Νέα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι χρειάστηκαν μόνο λίγα λεπτά προκειμένου μια ολόκληρη πόλη να αποτελεί παρελθόν. Σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας, φαίνεται ότι χρειάστηκαν μόλις 15 λεπτά προκειμένου το σύννεφο στάχτης και αερίων που απελευθέρωσε ο Βεζούβιος το 79μ.Χ. να εξοντώσει το σύνολο των κατοίκων της Πομπηίας. Μέχρι σήμερα, πολυάριθμες μελέτες είχαν επιβεβαιώσει ότι οι περίπου 2.000 άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους στη ρωμαϊκή πόλη, δεν κάηκαν ζωντανοί από τη λάβα, αλλά πέθαναν από ασφυξία. Και η εργασία των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μπάρι, σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας (INGV) και τη Βρετανική Γεωλογική Μελέτη του Εδιμβούργου αναφέρουν ότι η πυροκλαστική ροή – ένα πυκνό, γρήγορο ρεύμα στερεοποιημένων κομματιών λάβας, ηφαιστειακής στάχτης και καυτών αερίων – περικύκλωσε την Πομπηία μέσα σε λίγα μόλις λεπτά από τη στιγμή της έκρηξης. Το φονικό νέφος είχε «θερμοκρασία που ξεπερνούσε τους 100 βαθμούς και αποτελούνταν από διοξείδιο του άνθρακα, χλωρίδια, μόρια πυρακτωμένης στάχτης και ηφαιστειακό γυαλί», όπως εξήγησε στον Guardian ο Ρομπέρτο Ισάια, έμπειρος ερευνητής του Παρατηρητηρίου του Βεζούβιου στο INGV. «Στόχος της δουλειάς μας ήταν να αναπτύξουμε ένα μοντέλο που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε και να ποσοτικοποιήσουμε τις επιπτώσεις των πυροκλαστικών ροών σε μια κατοικημένη περιοχή της Πομπηίας, σε απόσταση περίπου 10 χλμ από τον Βεζούβιο», πρόσθεσε. Η μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι κάτοικοι δεν είχαν καμία διέξοδο, αλλά και ότι οι περισσότεροι από τους νεκρούς έχασαν τις ζωές τους στα σπίτια και τα κρεβάτια τους ή στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης. Το μοντέλο του Ισάια εκτιμά ότι τα αέρια, η στάχτη και τα ηφαιστειακά υλικά πλημμύρισαν την πόλη μέσα σε διάστημα 10 έως 20 λεπτών. «Είναι πιθανό ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν εξαιτίας της βροχής από πέτρες που έπληξε την Πομπηία μετά την έκρηξη, η πλειοψηφία όμως πέθανε από ασφυξία», τόνισε ο Ισάια, προσθέτοντας ότι η πυροκλαστική ροή χρειάστηκε μόλις λίγα λεπτά για να κυκλώσει την Πομπηία. «Αυτά τα 15 λεπτά στο εσωτερικό του πυρωμένου νέφους θα πρέπει να έμοιαζαν ατέλειωτα. Οι κάτοικοι δεν θα μπορούσαν καν να φανταστούν τι τους συνέβαινε. Οι κάτοικοι της Πομπηίας είχαν ζήσει πολλούς σεισμούς, όχι όμως και ηφαιστειακές εκρήξεις, με αποτέλεσμα να τους ξαφνιάσει αυτό το καυτό σύννεφο τέφρας και να τους είναι αδύνατον να προετοιμαστούν για αυτό». Η έρευνα του INGV περιγράφει τις πυροκλαστικές ροές ως «την πιο καταστροφική συνέπεια» των ηφαιστειακών εκρήξεων. «Θυμίζουν τις χιονοστιβάδες και προκαλούνται από την κατάρρευση της εκρηκτικής στήλης. Η ηφαιστειακή τέφρα που δημιουργείται μπορεί να διατρέξει τις πλαγιές του ηφαιστείου με ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων την ώρα, σε υψηλές θερμοκρασίες και με μεγάλη συγκέντρωση σωματιδίων». Πλέον, τα ερείπια της Πομπηίας είναι ο δεύτερος δημοφιλέστερος αρχαιολογικός χώρος της Ιταλίας, μετά το Κολοσσαίο στη Ρώμη. Μόνο στη διάρκεια της περσινής χρονιάς προσέλκυσε περίπου ένα εκατ. τουρίστες. «Είναι πολύ σημαντικό να καταφέρουμε να ενώσουμε τα κομμάτια των γεγονότων κατά τις παρελθοντικές εκρήξεις του Βεζούβιου, προκειμένου να μπορούμε να ιχνηλατήσουμε τα χαρακτηριστικά των πυροκλαστικών ροών και τις επιπτώσεις τους στον πληθυσμό», τόνισε στον Guardian ο καθηγητής Πιερφρανσέσκο Ντελίνο του Πανεπιστημίου του Μπάρι. «Η επιστημονική προσέγγιση που υιοθετήσαμε σε αυτή τη μελέτη αποκαλύπτει πληροφορίες που κρύβονται στις πυροκλαστικές καταθέσεις και διευκρινίζει νέες πτυχές της έκρηξης στην Πομπηία, ενώ παράλληλα προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για την ερμηνεία της συμπεριφοράς του Βεζούβιου, μεταξύ άλλων και για στόχους πολιτικής προστασίας». Εικόνες: https://www.madeinpompei.it/2021/03/22/scienza-e-archeologia-i-flussi-piroclastici-che-distrussero-pompei-durarono-circa-15-minuti/

Στο νομό Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στο Μονοδένδρι του δήμου Ζαγορίου βρίσκεται ένα μοναδικό φυσικό φαινόμενο. Το πέτρινο δάσος της Ηπείρου. Ένας εντυπωσιακός σχηματισμός που συναρπάζει κάθε φυσιολάτρη. Είναι το μοναδικό σε όλη τη χώρα και ένα από τα δύο σε ολόκληρο τον κόσμο. Στον δρόμο από Μονοδένδρι προς Οξυά βρίσκεται το μοναδικό θέαμα. Μοιάζει με ένα δάσος από πέτρες, καθώς έχουν δημιουργηθεί δομές από λεπτοπλακώδεις ασβεστόλιθους. Το συναρπαστικό τοπίο είναι αποτέλεσμα πολυετούς διάβρωσης και αποσάθρωσης των πλακών. Το αλπικό περιβάλλον συμπληρώνει το δάσος από δρύες και σφένδαμους. Το μοναδικό πέτρινο δάσος της χώρας. H σύζευξη των δύο δασών κάνει αρκετούς να χαρακτηρίζουν την περιοχή ως «γεωλογικό θαύμα». Λόγω του φυσικού της κάλλους η περιοχή έχει γνωρίσει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Από το χωριό του δήμο Ζαγορίου, Μονοδένδρι, μπορεί να απολαύσει κανείς την εκπληκτική θέα. Η γεωγραφική της θέση σε αρκετά μεγάλο υψόμετρο δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν από το φαράγγι του Βίκου, το πέτρινο δάσος, μέχρι και τις πλαγιές της Τύμφης και της Αστράκας. Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο drone από τον συνεργάτη μας Up Stories στο μοναδικό πέτρινο δάσος της Ηπείρου:...

Η πολυκύμαντη ιστορία της έκτασης του πρώην 401 ΓΣΝ στο Κολωνάκι και τα έργα που ολοκληρώνονται εντός του έτους. Τί θα γίνουν τα κτίρια, ποιος κατασκευάζει και ποιος χρηματοδοτεί. Έχει περάσει, κατά βάση, «στα ψιλά», αλλά το μεγαλύτερο – αυτό το χρονικό διάστημα – και μάλλον το υψηλότερου συμβολισμού κτιριακό έργο της Αθήνας, με προϋπολογισμό 14 εκατ. ευρώ θα έχει το φετινό χειμώνα ολοκληρωθεί. Ο λόγος για τις πρώην εγκαταστάσεις του 401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών, οι οποίες από το 1904 – οπότε ιδρύθηκε – μέχρι το 1945 βρίσκονταν στην περιοχή εγγύς της Μονής Πετράκη, πίσω από το σημερινό ΝΙΜΤΣ, στο κέντρο της Αθήνας, στους πρόποδες του Λυκαβηττού, στο γνωστό σε όλους Κολωνάκι. Η είσοδος στην έκταση γίνεται πλέον μόνο από την οδό Δεινοκράτους, ενώ μόνη διασταύρωση είναι αυτή με την «μικρή οδό Ιατρίδου. Αξίζει να σημειώσουμε ότι και ο πλινθόκτιστος μαντρότοιχος που χωρίζει τη συγκεκριμένη έκταση από τα γειτονικά νοσοκομεία και άλλα δημόσια κτίρια είναι χαρακτηριστικό του οικοδομικού συνόλου. Πηγή Εικόνας: Google Strret View Η πλινθόκτιστη περίφραξη της έκτασης του πρώην 401 ΓΣΝ επί της οδού Δεινοκράτους Ολόκληρη η έκταση καταλαμβάνει 11 περίπου στρέμματα και αποτελεί μέρος από ένα από τα ιστορικά μεγαλύτερα «τετράγωνα» της Αθήνας, αυτό που περικλείεται από τις οδούς Ιατρίδου, Δεινοκράτους, Αθηναίων Εφήβων, Δορυλαίου, Μακεδόνων και Βασιλίσσης Σοφίας, το οποίο έχει σπάσει με τη δημιουργία της οδού Πέτρου Κόκκαλη που χωρίζει το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από την Αμερικανική Πρεσβεία Οι εγκαταστάσεις αυτές κρύβουν (τουλάχιστον) «μια σταγόνα ιστορίας» : αποτέλεσαν την υγειονομική βάση του Ελληνικού Στρατού, ενώ στο πρώην 401 νοσηλεύθηκαν χιλιάδες τραυματίες και ασθενείς, όλων των πολεμικών περιόδων (1912-13, Α’ και Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχής, Εμφύλιος). Η σημερινή είσοδος της έκτασης του πρώην 401 ΓΣΝ επί της οδού Δεινοκράτους Αλλάζουν όλα Μετά όμως, από πολλά χρόνια εγκατάλειψης – τα κτίρια είχαν αποτελέσει για σειρά ετών άνδρο παραβατικότητας – πέρυσι η Περιφέρεια Αττικής υπέγραψε τη σύμβαση για την ανακατασκευή τμήματος των πρώην εγκαταστάσεων του 401. Τι έχει μεσολαβήσει έκτοτε; Έχουν ολοκληρωθεί, όπως εξηγούν από τη Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ στο Economix.gr, οι εργασίες στατικής ενίσχυσης των κτιρίων, ενώ αυτή τη στιγμή ολοκληρώνονται ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Να σημειωθεί ότι οι πολιτικοί μηχανικοί που επιμελούνται τις αρχιτεκτονικές μελέτες ανήκουν στο δυναμικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, στην κυριότητα της οποίας βρίσκονται τα ακίνητα. Η συμβατική προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου εκπνέει τον Νοέμβριο, ενώ σήμερα πραγματοποιούνται οι εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου. Ποια είναι τα κτήρια που ανακαινίζονται; Τί θα γίνει σε αυτά μετά την αποκατάσταση; Τα πρώτα τρία κτίρια του συγκροτήματος που προσωρά άμεσα η ανακαίνισή τους είναι έργα που θα υλοποιήσει η Σιδηροδρομικά Έργα ΑΤΕ. Στόχος του έργου, που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Αττικής, είναι η αποκατάσταση και διαρρύθμιση των κτιρίων και των εσωτερικών χώρων προκειμένου να καταστούν λειτουργικά. Ακολούθως ο σχεδιασμός προβλέπει να αξιοποιηθούν ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκθέσεων μουσειακού υλικού – αρχείο – βιβλιοθήκη. Το ένα από αυτά τα κτίρια, το μεγαλύτερο, 900 τ.μ. στην οδό Ιατρίδου, θα μετατραπεί σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκθέσεων μουσειακού υλικού και μόνιμη έκθεση φωτογραφικού αρχειακού υλικού των κτηρίων. Το δεύτερο μεγαλύτερο και το τρίτο κτήριο, 700 τ.μ. και 200 τ.μ. θα φιλοξενήσουν τη βιβλιοθήκη και το αρχείο της Ιεράς Συνόδου, αντίστοιχα. Τι περιλαμβάνουν οι εργασίες; Οι προγραμματιζόμενες εργασίες περιλαμβάνουν την αποκατάσταση των εκτεταμένων βλαβών που παρουσιάζουν τα κτίσματα αυτά (καταρρεύσεις στεγών – τοίχων, διάβρωση πατωμάτων, σήψη ξύλινων στοιχείων, οξείδωση σιδηρών στοιχείων), την ενίσχυση των στοιχείων των υφισταμένων φερόντων οργανισμών τους και τη διαρρύθμιση των εσωτερικών χώρων προκειμένου να καταστούν λειτουργικά και να φιλοξενήσουν τις νέες χρήσεις. Σημειώνεται ότι τα τρία αυτά κτήρια, για τα οποία προχωρούν οι εργασίες, διαθέτουν σπάνια πλέον οικοδομική τεχνολογία και ρυθμολογικά στοιχεία, ενώ έχουν πολυγωνική λιθοδομή και αξιόλογα διακοσμητικά στοιχεία στις όψεις τους και ξύλινη τετράριχτη στέγη με βυζαντινού τύπου κεραμίδια. Ο ιδιάζων κατασκευαστικός χαρακτήρας τους είναι και ένας από τους λόγους [που το έργο θεωρείται ένα από τα πιο σύνθετα, με μεγάλο βαθμό δυσκολίας, κτιριακά έργα που τρέχουν αυτή τη στιγμή. Τα κτίρια του πρώην 401 ΓΣΝ αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και των αρχιτεκτονικών ρευμάτων της εποχής. Πηγή Εικόνας: Monumenta Φωτογραφική τεκμηρίωση από την πολιτιστική εταιρεία Monumenta του αιτήματος διάσωσης των κτιρίων του πρώην 401 ΓΣΝ στο Κολωνάκι Tο Συμβούλιο της Επικρατείας Από το έργο αυτό δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας στο οποίο χρειάστηκε να προσφύγει η Εκκλησία της Ελλάδος προκειμένου να ζητήσει την αναστολή της ισχύος της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος – του 2011 – βάσει της οποίας 7 από τα 14 κτίρια χαρακτηρίζονται διατηρητέα. Η Εκκλησία δηλαδή ζήτησε από το Ανώτατο Δικαστήριο τον αποχαρακτηρισμό των εν λόγω κτιρίων ενώ αρχιτέκτονες είχαν ζητήσει να διασωθεί το σύνολο των πρώην εγκαταστάσεων του 401. Εν τέλει όμως, το 2018, το ΣτΕ με απόφασή του απέρριψε τις δύο προσφυγές και επικύρωσε την απόφαση διατήρησης των 7 κτιρίων, βάζοντας, έτσι, στο συρτάρι και ορισμένα σχέδια που ήθελαν την μετασκευή σε ξενοδοχείο ορισμένων εκ των ακινήτων. Το σήριαλ «ξενοδοχείο στη Μονή Πετράκη» αποτέλεσε για πολλά χρόνια αγαπημένο θέμα των ΜΜΕ αλλά και στόχο αρκετών επιχειρηματικών συμφερόντων – ιδίως στη χρυσή εποχή του Χρηματιστηρίου που προηγήθηκε και στη φάση της έντονης συζήτησης για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας που κράτησε για σχεδόν μια δεκαετία – αλλά και κινητοποίησης πολιτών κατά των όποιων σχεδίων αξιοποίησης, μέχρι την ακύρωση κάθε τέτοιου σχεδιασμού από το ΣτΕ. Στη συνέχεια η Περιφέρεια αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση τριών από τα επτά διατηρητέα και το έργο, το μεγαλύτερο αυτού του είδους, που υλοποιείται σήμερα στην Αττική, θα έχει ολοκληρωθεί τον επόμενο χειμώνα. Μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία της μάχης της διάσωσης εδώ αλλά και στην πολιτιστική εταιρεία Monumenta. Μπορείτε να δείτε επίσης σχετική φωτογραφική τεκμηρίωση εδώ.

Σε 18 νέα έργα με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), αναφέρθηκαν οι αρμόδιοι ομιλητές του τρίτου φόρουμ για τις Συμπράξεις, που ολοκληρώθηκε προχθές το βράδυ με διοργανωτή την επενδυτική πρωτοβουλία Α-Energy και τη συμμετοχή και συνεργασία των άμεσα εμπλεκόμενων υπουργείων και επιχειρηματικών/επενδυτικών φορέων. Από αυτά τα 12, συνολικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ είναι ήδη δρομολογημένα, ενώ οι διαγωνισμοί για τα υπόλοιπα έξι, που ανακοινώθηκαν με την ευκαιρία της εκδήλωσης θα ξεκινήσουν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020. Το μήνυμα που δόθηκε από την πολιτική ηγεσία των υπουργείων Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Υποδομών προς τα περίπου 250 στελέχη του ιδιωτικού τομέα, επενδυτές, μελετητές αλλά και υψηλόβαθμους εκπροσώπους του τραπεζικού τομέα που παρακολούθησαν την εκδήλωση ήταν ξεκάθαρο: Το συνόψισε, μεταφέροντας τον προσωπικό χαιρετισμό του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων κ. Μανώλης Γραφάκος ως εξής: «Τα έργα με Σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα αποτελούν μονόδρομο και θα διευκολυνθούν σε όσους τομείς υπάρχει σχετική ανάγκη και δυνατότητα. Είτε πρόκειται για απορρίμματα, είτε για κτίρια, είτε για οδικούς άξονες , είτε για ενέργεια - οδοφωτισμούς και τηλεπικοινωνίες». Εξειδικεύοντας στο κρίσιμο θέμα διαχείρισης των απορριμμάτων ο κ. Γραφάκος προανήγγειλε επίσης την τροποποίηση του εθνικού σχεδιασμού υπέρ της τόνωσης του ρόλου του ιδιωτικού τομέα, αλλά και της δυνατότητας καύσης σκουπιδιών για την παραγωγή ενέργειας , η οποία εφεξής θα επιτραπεί. Θεαματική αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος Από τη δική του πλευρά, ο Γενικός Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ κ. Νίκος Μαντζούφας, επιβεβαίωσε με βάση τρέχοντα στοιχεία, τη θεαματική αύξηση του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα συνολικότερα αλλά και για τα έργα ΣΔΙΤ ειδικότερα, όπου η χώρα μας κατέχει την 3η θέση παγκοσμίως, ανάμεσα σε 135 χώρες στον τομέα των βέλτιστων διαγωνιστικών διαδικασιών. Παρουσίασε αναλυτικά, τον χάρτη των 12 νέων έργων ΣΔΙΤ συνολικής αξίας 1,5 δις. ευρώ κάποια από τα οποία βρίσκονται ήδη σε φάση ανταγωνιστικού διαλόγου ενώ κάποια άλλα προκηρύσσονται αυτήν την περίοδο. Στα νέα έργα ΣΔΙΤ του Υπουργείου Υποδομών που θα προκηρυχθούν τους αμέσως επόμενους μήνες, αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης, ενώ ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, παρουσίασε επίσης για πρώτη φορά τις δύο μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων με ΣΔΙΤ, η προκήρυξη των οποίων επίσης προετοιμάζεται. Χαιρετισμό στο συνέδριο απηύθυνε η ΚΕΔΕ με τον Γενικό Γραμματέα της κ. Δημήτρη Καφαντάρη, ο Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ κ. Δημήτρης Σκάλκος με τον ειδικό του σύμβουλο κ. Π. Ευγενικό, ο κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων με τον σύμβουλο ΥΠΕΝ κ. Βασίλη Λιόγκα και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Γραφείων Μελετών - ΣΕΓΜ ενώ σειρά διακεκριμένων ομιλητών από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα παρουσίασαν αναλυτικά ορισμένα από τα πλέον σημαντικά νέα έργα ΣΔΙΤ. Επίσης δόθηκαν τιμητικές διακρίσεις σε επενδυτές και φορείς για την επιτυχή υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ. 12 νέα έργα ΣΔΙΤ αξίας 1,5 δισ. ευρώ σε Ενέργεια-Υποδομές-Τηλεπικοινωνίες Ειδικότερα, τα νέα έργα ΣΔΙΤ τα οποία εφόσον «τρέξουν» με τις ταχύτητες οι οποίες αναφέρθηκαν από τους αρμοδίους αναμένεται να αναθερμάνουν την αγορά, έχουν ως εξής: Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο Γενικός Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ κ. Νίκος Μαντζούφας, μόνον σε ενέργεια, υποδομές και τηλεπικοινωνίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη 12 νέα έργα ΣΔΙΤ συνολικής αξίας 1,5 δις. ευρώ. Ορισμένα από αυτά, έχουν περάσει ήδη σε φάση ανταγωνιστικού διαλόγου και με πολυάριθμη συμμετοχή επενδυτών, όπως το Ultra Fast Broadband (UFBB). Πρόκειται για ένα κομβικό έργο κατασκευής και λειτουργίας δικτύου οπτικών ινών προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο ελληνικό έργο ΣΔΙΤ σήμερα. Ο «χάρτης» των νέων ΣΔΙΤ περιλαμβάνει επίσης: το έργο κατασκευής του Οδικού Αξονα Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου (Τμήμα Καλαμάτα-Ριζόμυλος-Πύλος-Μεθώνη), τον ΒΟΑΚ ( τμήμα Χερσονήσου-Νεάπολη), την κατασκευή Σχολικών Μονάδων στους Δήμους Ρόδου και Χανίων αλλά και το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων στη Ρόδο. Σε φάση προκήρυξης βρίσκεται και το πρωτότυπο έργο ΣΔΙΤ του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών ενώ έπονται τα νέα κτίρια εκπαίδευσης και πολιτισμού της Ακαδημίας. Για ένα επίσης σημαντικό ακαδημαϊκό έργο, την κατασκευή 3.000 νέων φοιτητικών εστιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, η σχετική προκήρυξη έχει προγραμματιστεί για τις 20 Ιανουαρίου. Οδοφωτισμοί και Δευτερογενής αγορά ΣΔΙΤ Ο κ. Μαντζούφας έδωσε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στα ενεργειακά έργα και ειδικότερα στα τρία σημαντικά έργα αναβάθμισης του Δικτύου Οδοφωτισμού της Ηπείρου, της Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και της Αθήνας. Αναφέρθηκε επίσης στις νέες προοπτικές από τη δημιουργία μίας δευτερογενούς αγοράς για έργα ΣΔΙΤ, της δυνατότητας δηλαδή που δίνεται προς τον αρχικό ανάδοχο του έργου να ανακυκλώσει τα επενδυτικά του κεφάλαια απελευθερώνοντας πόρους για τη συμμετοχή του σε νέα έργα. Η πρώτη ενεργοποίηση όπως είπε, δευτερογενούς αγοράς σε έργο ΣΔΙΤ στην Ελλάδα αφορά την «ΑΒΑΞ ΑΕ» η οποία υπέγραψε με τον Σουηδικό Όμιλο «Sterner Stenhus» σύμβαση για την πώληση του συνόλου των μετοχών της εταιρείας «JPA AE» που ανέλαβε την πραγματοποίηση έργου 10 Σχολείων στην Αττική με ΣΔΙΤ. Νέα έργα διαχείρισης απορριμμάτων: Αυλαία με τα δυο ΣΔΙΤ της Περιφέρειας Αττικής Στον χάρτη των 12 έργων της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ, προστίθενται πλέον και δυο νέα έργα διαχείρισης απορριμμάτων με ΣΔΙΤ. Ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, ανακοίνωσε στο συνέδριο τις νέες υποδομές για τα απορρίμματα στην Αττική στην υλοποίηση των οποίων προχωρεί άμεσα η Περιφέρεια με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό. Η βασική διαφοροποίηση είναι ότι οι δύο μεγαλύτερες από αυτές (ΣΣ πρόκειται για τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων στον Πειραιά και στο κέντρο της Αθήνας) θα κατασκευαστούν με ΣΔΙΤ, ενώ οι άλλες δύο ως δημόσιο έργο. Για τις μονάδες ΣΔΙΤ της Αττικής θα κατατεθούν στη Γενική Γραμματεία ΣΔΙΤ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2020 οι σχετικοί φάκελοι, ώστε να προκηρυχθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί την άνοιξη. Οι δύο μονάδες έχουν δυναμικότητα 180.000 τόνους ανά έτος και 130.000 τόνους ανά έτος αντίστοιχα, θα παράγουν υλικό για καύση (SRF) από την τσιμεντοβιομηχανία, ενώ θα έχουν και χωριστές γραμμές διαχείρισης των βιοαποβλήτων για παραγωγή κομπόστ. Θα χωροθετηθούν κατά προτεραιότητα σε σημείο στο οποίο βρίσκεται ήδη σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων. Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Πατούλης, έχει ήδη προκηρυχθεί από την προηγούμενη αρχή, ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση του Εργοστασίου Ανακύκλωσης στη Φυλή (ΕΜΑΚ), ώστε να δέχεται σε χωριστή «γραμμή» 100.000 τόνους βιοαποβλήτων ετησίως για την παραγωγή κομπόστ ενώ ως δημόσιο έργο θα προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός για την επέκταση του ΧΥΤΑ Φυλής ώστε να παραμείνει ανοιχτός για ακόμα τρία χρόνια έως ότου γίνει ΧΥΤΥ. Εννιά χιλιάδες «καφέ» κάδοι και ειδικές ενισχύσεις στους δήμους της Αττικής Παράλληλα, η Περιφέρεια Αττικής θα προμηθευτεί και θα διανείμει στους δήμους, με σύναψη μνημονίων συνεργασίας, 9.000 καφέ κάδους για χωριστή διαλογή των βιοαποβλήτων και 80 ειδικά απορριμματοφόρα. Επίσης, το 2020-2021 θα διατεθούν μέσω του ΕΔΣΝΑ 1.000 γωνιές ανακύκλωσης για στοχευμένα σημεία (λ.χ. σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, αθλητικούς χώρους) και 60 κινητά πράσινα σημεία. Τέλος, η Περιφέρεια θα ενισχύσει με 1,2 εκατ. ευρώ καθέναν από τους 66 δήμους της Αττικής, ώστε να προχωρήσουν στην αναθεώρηση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων. Ενεργειακή αξιοποίηση: Σε ιδιώτες ο κύκλος διαχείρισης απορριμμάτων Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι πέρα από την Αττική αναμένονται και άλλα έργα με συμμετοχή ιδιώτη σε Περιφέρειες και Δήμους στον ευρύτερο κύκλο διαχείρισης απορριμμάτων. Είναι χαρακτηριστική η προτροπή του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Απορριμμάτων κ. Γραφάκου προς τους δήμους κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο συνέδριο να αναθέσουν σε ιδιώτες τον πλήρη «κύκλο», από τον οδοκαθαρισμό και την αποκομιδή, έως την κατασκευή και λειτουργία μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, καθώς όπως είπε, οι εργασίες αυτές είναι φθηνότερες και πιο αποτελεσματικές αν γίνουν από τον ιδιωτικό τομέα. Για να διευκρινίσει, ότι ασφαλώς, αυτό δε σημαίνει ότι κλείνει η πόρτα στην δημόσια διαχείριση, αλλά ότι ανοίγει πλέον και στον ιδιώτη. «Πρέπει να απαλλαγούμε από τις ιδεολογικές αγκυλώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης περί δημόσιας διαχείρισης των απορριμμάτων», επεσήμανε και προανήγγειλε αλλαγές στον νέο εθνικό σχεδιασμό που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την άνοιξη του 2020. Αυτές αφορούν την τόνωση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα και την παροχή της δυνατότητας καύσης σκουπιδιών για την παραγωγή ενέργειας. Όπως είπε ο κ. Γραφάκος, «στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι το 2030 μόνον το 30% των αποβλήτων να πηγαίνουν για ταφή. Αυτός όμως μπορεί να επιτευχθεί μόνον μέσα από την ενεργειακή αξιοποίηση, καθώς η ανακύκλωση όσο και αν προχωρήσει δεν μπορεί να επιφέρει αντίστοιχα δραστικά αποτελέσματα. Παράλληλα, θα υπάρξουν αλλαγές στη νομοθεσία με στόχο την επιτάχυνση των χρόνων ωρίμανσης και κατασκευής των έργων». Τα τέσσερα νέα έργα ΣΔΙΤ και στις υποδομές: Φράγμα Χαβρία, Περιφερειακή Οδός Θεσσαλονίκης, νέα δικαστικά μέγαρα σε Ηράκλειο-Εδεσσα Την παραπέρα δυναμική επέκταση των ΣΔΙΤ στις υποδομές με τέσσερα νέα έργα που θα προκηρυχθούν μέχρι τον Ιούνιο του 2020, ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών κ. Γιώργος Kαραγιάννης στη δική του ομιλία. Πρόκειται για: Το Φράγμα του Χαβρία στη Χαλκιδική και συγκεκριμένα τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και τα εξωτερικά δίκτυα ύδρευσης, την κυκλοφοριακή αναβάθμιση της Εσωτερικής Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης, με Υπερυψωμένη Λεωφόρο Ταχείας Κυκλοφορίας και συγκεκριμένα το τμήμα από το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου έως τη σύνδεση με την Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης-Μουδανιών και τα νέα δικαστικά μέγαρα, στο Ηράκλειο Κρήτης και στην Έδεσσα. Παράλληλα με τα προαναφερθέντα, το υπουργείο Υποδομών προετοιμάζει και τα αμέσως επόμενα έργα ΣΔΙΤ, με έμφαση στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και της δικαιοσύνης. Ο κ. Καραγιάννης επεσήμανε επίσης ότι επίκεινται βελτιώσεις και στο νομοθετικό πλαίσιο των ΣΔΙΤ, ενώ ένα επίσης σημαντικό θέμα είναι αυτό των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης με τελικό στόχο του Υπουργείου Υποδομών, κάθε έργο ΣΔΙΤ να μελετάται και να οδηγείται προς υλοποίηση το αργότερο μέσα σε έναν χρόνο. Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην πράξη: Ένας θετικός απολογισμός Από τη δική του πλευρά, ο κ. Βασίλης Λιόγκας, Σύμβουλος ΥΠΕΝ παρουσίασε τις προοπτικές νέων δράσεων στον τομέα διαχείρισης βιοαποβλήτων και τις ακολουθούμενες ευρωπαϊκές πρακτικές εξειδικεύοντας στις δυνατότητες συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Ακολούθησαν πρωτότυπες παρουσιάσεις και η κατάθεση της εμπειρίας από την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ από φορείς υλοποίησης και επενδυτές. Ο κ. Γιάννης Λυμπέρης , Δήμαρχος Ηλιδας και Πρόεδρος του ΦοΔΣΑ Ηλείας με ειλικρίνεια που εντυπωσίασε, παρουσίασε τη νέα Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ηλείας στην Τριανταφυλλιά με ΣΔΙΤ αλλά και τις απίστευτες γραφειοκρατικές δυσκολίες που αντιμετώπισε επί σειρά ετών ένας δήμος με ουσιαστικό πρόβλημα σκουπιδιών προκειμένου να φτάσει σήμερα να αποκτήσει το μέσον για να το αντιμετωπίσει. Μεγάλα έργα που αγκαλιάστηκαν από την τοπική κοινωνία Τη νέα Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που βρίσκεται σήμερα σε πλήρη εξέλιξη και είναι το μεγαλύτερο έργο στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων με ΣΔΙΤ , παρουσίασε ο κ. Μιχάλης Γεράνης, Πρόεδρος ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας με ειδική αναφορά στα βασικά κριτήρια επιλογής αναδόχου, στα οικονομικά κριτήρια /gate fee αλλά και στην θετική εμπειρία από την πρόσφατη λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Σερρών. Απαντώντας στο ερώτημα γιατί τα συγκεκριμένα έργα «αγκαλιάστηκαν» από την τοπική κοινωνία ο κ. Γεράνης, ανέφερε ότι ο φορέας προσκάλεσε σε επιτόπια ενημέρωση τους εκπροσώπους των ΜΜΕ ώστε να έχουν ακριβή εικόνα του πώς λειτουργούν αντίστοιχα έργα σε χώρες όπως η Γαλλία, η Αυστρία και η Γερμανία. Η μεταφορά των επιτυχημένων ευρωπαϊκών πρακτικών συνέβαλε σημαντικά στην ολοκληρωμένη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στους 38 δήμους που συμμετέχουν στον ΦοΔΣΑ Κ/Μ. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Πάρης Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων, Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, παρουσίασε αναλυτικά το νέο έργο αναβάθμισης του δικτύου οδοφωτισμού της Κεντρικής Μακεδονίας που αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο έργο ενεργειακό έργο ΣΔΙΤ και το σχετικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Για να προσθέσει , ότι η Περιφέρεια ΚΜ πιστεύει στον θεσμό των ΣΔΙΤ και θα συνεχίσει να τον αξιοποιεί για περισσότερα έργα. Τα έργα ΣΔΙΤ της Ακαδημίας Αθηνών και του Παν/ου Κρήτης Ο κ. Δημήτρης Θάνος, Ακαδημαϊκός , Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, αναφέρθηκε αναλυτικά στους στόχους του νέου κτιρίου Παροχής Υπηρεσιών Εξατομικευμένης Ιατρικής που θα κατασκευαστεί με ΣΔΙΤ όπως επίσης και στην Ανακατασκευή του Λομβερδείου Κτιρίου για τη Δημιουργία Μονάδας Κλινικών Μελετών Φαρμάκων στην Περιφέρεια Αττικής. Τα συγκεκριμένα έργα (βρίσκονται ήδη σε φάση προκήρυξης) θα έχουν όπως είπε ο κ. Θάνος τα εξής κοινωνικά και επιστημονικά οφέλη: Προσέλκυση νέων ταλαντούχων επιστημόνων από την Ελλάδα και την διασπορά, δραστική μείωση του φαινομένου της μαζικής μετανάστευσης εξειδικευμένων επιστημόνων (brain drain). εκπαίδευση της επόμενης γενεάς ιατρών και άλλων επιστημόνων σε σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Αναβάθμιση του ρόλου της χώρας στα τεκταινόμενα της διεθνούς επιστήμης και αναγωγή της σε λειτουργικό κόμβο Εξατομικευμένης Ιατρικής στη ΝΑ Ευρώπη. Ανάπτυξη νέων επιστημονικών κατευθύνσεων (ιατρική συστημάτων, υπολογιστική βιοϊατρική /ψηφιακή υγεία κλπ. Πρόγνωση ασθενειών και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας φαρμάκων . Ταξινόμηση και διαλογή Ελλήνων ασθενών για την ανάπτυξη και εφαρμογή στοχευμένων θεραπειών που θα στηρίζονται στην γονιδιακή δεξαμενή των Ελλήνων που διαφέρει από τις αντίστοιχες της υπόλοιπης Ευρώπης . Προσφορά χώρου, χρήση υποδομών και εκμετάλλευση τεχνογνωσίας από νεοφυείς και άλλες βιοτεχνολογικές εταιρείες και εταιρείες πληροφορικής Ο κ. Κωνσταντίνος Σπανουδάκης, Αντιπρύτανης Προσωπικού και Φοιτητικής Μέριμνας Πανεπιστημίου Κρήτης παρουσίασε τους 3.000 φοιτητικούς ξενώνες του Πανεπιστημίου Κρήτης που υλοποιούνται με ΣΔΙΤ συνοψίζοντας τα οφέλη του έργου ως εξής: Αλλαγή αντίληψης από τη Φοιτητική Κατοικία στο campus, ενίσχυση της εξωστρέφειας με την προσέλκυση φοιτητών Erasmus, επισκεπτών καθηγητών, με την ανάπτυξη θερινών και χειμερινών σχολείων, ερευνητικών προγραμμάτων, συνεδριακού τουρισμού επιπέδου λόγω του Μεγάλου Αμφιθέατρου που επίσης θα κατασκευαστεί, , ανάπτυξη υποτροφιακής πολιτικής για πρώτη φορά, εξορθολογισμό των τιμών μίσθωσης ακινήτων στο Ρέθυμνο και φυσικά δημιουργία δεκάδων μόνιμων θέσεων εργασίας. Η εμπειρία του ΟΑΣΑ Ο κ. Ιωάννης Σκουμπούρης, Πρόεδρος Δ.Σ. Ο.Α.Σ.Α. –Συγκοινωνίες Αθήνας παρουσίασε την εμπειρία του Οργανισμού από την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και του συστήματος τηλεματικής στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας με ΣΔΙΤ στο πλαίσιο της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και των νέων τεχνολογιών. Όπως επεσήμανε, παρά τη μείωση του ανθρώπινου δυναμικού δυναμικού του Οργανισμού κατά -16% ανάμεσα στο 2011 – 2017 εξασφαλίστηκε επιτυχώς η υλοποίηση και λειτουργία δύο ιδιαίτερα σύνθετων έργων Σ.Δ.Ι.Τ. («Τηλεματική» & «Ηλεκτρονικό Εισιτήριο»). Από την αποκτηθείσα εμπειρία φάνηκε ότι δεν πρέπει να υπάρχει μεγάλη απόσταση χρονικά, μεταξύ σχεδιασμού και υλοποίησης – κατασκευής, ότι η ανάγκη διαχείρισης τεχνολογικών αλλαγών πρέπει να γίνονται εγκαίρως κατά τη φάση υλοποίησης ή και λειτουργίας του έργου , ότι ο ρόλος, οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες κάθε εμπλεκόμενου μέρους πρέπει να είναι απόλυτα ξεκάθαρα ενώ οι συμβάσεις να είναι άρτια καταρτισμένες, χωρίς περιθώρια νομικών ερμηνειών. Τα επόμενα βήματα των έργων του ΟΑΣΑ αφορούν τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό του Ομίλου για τον οποίο ο κ. Σκουμπούρης κατέθεσε το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Διεύρυνση της συμβατικής ελευθερίας του Δημοσίου για την εκτέλεση των συμβάσεων Την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην αποτελεσματική διαχείριση των δημοσίων συμβάσεων και στην επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν επεσήμανε στη δική του παρέμβαση ο κ. Πέτρος Σφηκάκης, Διευθύνων Εταίρος, της δικηγορικής εταιρείας LEXPARTNERS Σφηκάκης & Συνεργάτες . Όπως ανέφερε, για την εκτέλεση των δημοσίων συβάσεων, ο ν. 4412/2016 κληρονόμησε μια δαιδαλώδη διαδικασία και παρωχημένο νομικό πλαίσιο. Αντίθετα αγνοείται το αναμφισβήτητο πλεονέκτημα του Αστικού Κώδικα με την απλή, σαφή και, δοκιμασμένη νομοθεσία του. Δεδομένου λοιπόν ότι το κράτος δεν είναι αγελάδα …για άρμεγμα, οι εργολάβοι δεν είναι όλοι πειρατές και οι διαδικασίες δεν πρέπει να θυμίζουν λαβύρινθο ο κ. Σφηκάκης πρότεινε : Τη διεύρυνση της συμβατικής ελευθερίας του Δημοσίου για την εκτέλεση των συμβάσεων με βάση τον Αστικό Κώδικα, την αποτελεσματική επίλυση διαφορών με χρήση διεθνώς παραδεκτών προτύπων συμβάσεων (FIDIC, World Bank), θεσμοθετημένο φιλικό διακανονισμό και Διαιτησία και αποτελεσματικό contract management με Ανεξάρτητο Μηχανικό και Επιτελικό ρόλο της Υπηρεσίας και των συμβούλων της. Τα υποσχόμενα ΣΔΙΤ του υπαίθριου φωτισμού/οδοφωτισμού Από τη δική του πλευρά, ο κ. Ντίνος Παπαπολύζος, Διευθύνων Σύμβουλος TREK Development Α.Ε. - Τεχνικός Σύμβουλος έργων, αναφέρθηκε τις σύγχρονες μορφές ΣΔΙΤ και έργων Παραχώρησης στην ενέργεια , κατάγραψε τα μεγάλα έργα ΣΔΙΤ που «τρέχουν» σήμερα στην Ήπειρο, Κεντρική Μακεδονία, Νότιο Αιγαίο, Κυκλάδες και Κρήτη και έκανε εξειδικευμένη παρουσίαση του μεγάλου έργου ΣΔΙΤ της Περιφέρειας Ηπείρου ύψους 60 MEUR το οποίο περιλαμβάνει σύγχρονο οδοφωτισμό LED στο Εθνικό και Περιφερειακό οδικό δίκτυο της Π.Η., αστικό οδοφωτισμό LED & smart cities στις πόλεις: Ιωάννινα – Πρέβεζα ενώ έχει εξασφαλίσει δωρεάν Τεχνική Βοήθεια ύψους 1,67 εκατ. € από την ΕΤΕπ. Στις τεχνικές παραμέτρους στις προκηρύξεις νέων έργων ΣΔΙΤ, εξειδίκευσε ο κ. Αρης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος «ΖΕΒ ΑΕΕΥ» μιας από τις ελάχιστες ελληνικές εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (Escos). Εξήγησε πώς λειτουργούν οι Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης ως αποτελεσματική επιλογή για έργα εξοικονόμησης ενέργειας με συμμετοχή ιδιώτη με αναφορά στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ( Project-based financing , μη απαίτηση παράπλευρων εγγυήσεων πέραν των εγγυήσεων εξοικονόμησης της Σ.Ε.Α, χαμηλά κόστη χρηματοδότησης για αξιόπιστους πελάτες) ενώ παρέθεσε και εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης. Αναφερόμενος ειδικότερα στο Πρόγραμμα Ενεργειακής αναβάθμισης Δημόσιων Κτιρίων Εlectra , o κ. Παπαδόπουλος επεσήμανε ότι θα συμβάλλει σημαντικά στη μετάβαση προς τους αναγκαίους στόχους χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον κτιριακό τομέα. Ο κ. Φραγκίσκος Τοπαλής, Καθηγητής Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ΕΜΠ, αναφερόμενος στις προϋποθέσεις επιτυχίας έργων ΣΔΙΤ στον υπαίθριο φωτισμό, επεσήμανε ότι για να επιτύχει ένα τέτοιο έργο πρέπει, το μεν κράτος, δηλαδή οι ΟΤΑ, να αναλάβουν τον δικό τους ρόλο, επιτελικό, στρατηγικό, ελεγκτικό οι δε ιδιώτες να αναλάβουν το επιχειρηματικό και επενδυτικό κομμάτι, τις υποδομές για υλοποίηση και τη λειτουργία. Προσέθεσε επίσης ότι η αξιοποίηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων του δικτύου οδοφωτισμού όπως λόγου χάριν η τηλε-διαχείριση μπορεί να φέρει κέρδη και να κάνει το δίκτυο κερδοφόρο αντί να επιβαρύνει η λειτουργία του τους δημότες. Για το θέμα του οδοφωτισμού παρέμβαση έκανε και ο επιχειρηματίας κ. Θεοδώρου επισημαίνοντας τη σημασία αξιοποίησης και της εγχώριας παραγωγής /καινοτομίας στο πλαίσιο των έργων του τομέα. Τα τεύχη των διαγωνισμών και στην αγγλική γλώσσα Στην επιτυχή μεταβίβαση των σχολείων της Αττικής σε επενδυτή του εξωτερικού αναφέρθηκε στο πλαίσιο συζήτησης στρογγυλής τραπέζης ο προτζέκτ Μάνατζερ της ΑΒΑΞ κ. Ευάγγελος Τζαζόπουλος. Επεσήμανε ότι είναι αναγκαία η εξασφάλιση συμμετοχής των multilaterals funding αλλά και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΙΒ) η οποία διαθέτει μία πλατφόρμα χρηματοδότησης των 650 εκ. ευρώ στο χρηματοδοτικό σχήμα των έργων. Για να προσθέσει ότι προκειμένου οι παραπάνω να συμμετέχουν στη χρηματοδότηση των του έργου κρίνεται αναγκαίο να γνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά του διαγωνισμού, για αυτό και προέτρεψε τα τεύχη των διαγωνισμών να εκδίδονται και στην αγγλική γλώσσα, προκειμένου να υπάρξουν καλές προσφορές. Στη δική του παρέμβαση, ο κ. Θεοφάνης Λώλος, Αντιπρόεδρος της Enviroplan, αναφέρθηκε στο επίσης σημαντικό θέμα ωρίμανσης των περιβαλλοντικών έργων και πώς μπορεί να επιταχυνθεί. Η κ. Φωτεινή Σάχνικα, Εταίρος, LEXPARTNERS Σφηκάκης & Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρία αναφερόμενη στο νομικό κεκτημένο στην ανάθεση συμβάσεων επεξεργασίας αποβλήτων με ΣΔΙΤ επεσήμανε ότι η εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση σύμβασης ΣΔΙΤ επεξεργασίας αποβλήτων, μπορεί να απεμπλακεί από τη μακρόχρονη διαδικασία έγκρισης ΑΕΠΟ (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) αφού αυτή μπορεί να εκδοθεί πριν την υπογραφή της σύμβασης. Ο συντονισμός των ενοτήτων έγινε από τους κκ Πέτρο Σφηκάκη, Διευθύνοντα Εταίρο , LEXPARTNERS Σφηκάκης & Συνεργάτες , Γιάννη Κίτσο , Πρόεδρο Τμήματος της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (A.E.E.Π.) , Γιώργο Ηλιόπουλο , Αντιπρόεδρο Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων- ΕΕΔΣΑ και Γιώργο Σιδερή , εκ μέρους της Επιστημονικής Επιτροπής του φόρουμ A-Energy. Οι τιμητικές διακρίσεις Με την ευκαιρία εξάλλου των εργασιών και στο πλαίσιο ενθάρρυνσης του θεσμού ΣΔΙΤ στην Ελλάδα απονεμήθηκαν τιμητικές διακρίσεις σε φορείς επενδυτές και ενημερωτικά μέσα που προώθησαν ή/ και υλοποίησαν με επιτυχία έργα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα, υποστήριξαν και ενημέρωσαν σωστά το άμεσα ενδιαφερόμενο αλλά και το ευρύτερο κοινό σχετικά με το θεσμό, ενώ έδωσαν και συνολικότερη ώθηση στην ανάπτυξη του θεσμού.

Καθημερινά όλοι οι μηχανικοί βρισκόμαστε μπροστά σε εμπόδια και ασάφειες που οφείλονται στο γεγονός ότι ο τρόπος γραφής της «τεχνικής» νομοθεσίας επιτρέπει την υποκειμενική ερμηνεία της. Αυτό οδηγεί σε διαφωνίες με τις αρμόδιες Υπηρεσίες και αβεβαιότητα στους ενδιαφερόμενους. Απλοί πολίτες, επιχειρηματίες και επενδυτές γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν έναν «Γολγοθά» μέχρι να ολοκληρώσουν ένα έργο. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και συγκεκριμένα το τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, έστειλε επιστολή στο ΥΠΕΝ με σκοπό να διευκρινιστούν διάφορα ζητήματα. Δεν είναι μόνο αυτά τα ζητήματα που χρήζουν διευκρινήσεων, αλλά είναι σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Συναίνεση συνιδιοκτητών για εργασίες μικρής κλίμακας Με τις συνεχείς αλλαγές, προσθήκες και εξαιρέσεις στο Νόμο 4495/17, προέκυψαν κενά και ερωτηματικά. Το θέμα των συναινέσεων είναι πλέον διπλό: Δεν αποσαφηνίζεται εάν απαιτείται σε κάποιες περιπτώσεις η συναίνεση συνιδιοκτητών όπως για παράδειγμα στην τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης στις όψεις κτιρίων. Δεν αναγράφεται το ακριβές απαιτούμενο ποσοστό συναίνεσης συνιδιοκτητών εκεί όπου απαιτείται. Άδεια μικρής κλίμακας και ενημέρωση φακέλου Σύμφωνα με την τελευταία σχετική Υπουργική Απόφαση (ΥΑ 43266/1174/11.5.2020) προβλέπεται η «συσχέτιση» της άδειας εργασιών μικρής κλίμακας με τον φάκελο της οικοδομικής άδειας σχετικά με τροποποιούμενες μελέτες. Αυτή η αναφορά δημιουργεί ακόμη μία ασάφεια που μας φέρνει σε δύσκολη θέση απέναντι στους πελάτες μας και δυσκολεύει το έργο μας, καθώς δεν αποσαφηνίζεται ο τύπος αυτής της συσχέτισης. Ορθά το ΤΕΕ ζητάει διευκρίνιση καθώς δεν γνωρίζουμε αν η Άδεια Εργασιών Μικρής Κλίμακας επέχει και θέση ενημέρωσης της αρχικής οικοδομικής άδειας. Δικαιολογητικά στην πλατφόρμα eΑδειες Ένα επίσης σημαντικό σημείο τονίζεται στην επιστολή του ΤΕΕ. Αυτό των απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά την έκδοση μιας πολεοδομικής πράξης μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος eΑδειες (άδεια μικρής κλίμακας, οικοδομική άδεια, αναθεώρηση άδειας κλπ). Αυτό που εύλογα ζητάμε είναι να γίνει κατηγοριοποίηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο ηλεκτρονικό σύστημα με πλήρως τυποποιημένο τρόπο ώστε να μην υπάρχει ασάφεια ως προς την απαίτηση ή μη ενός δικαιολογητικού κατά περίπτωση. Δυστυχώς δεν είναι λίγες οι φορές που μας ζητούνται από τις Πολεοδομίες επιπλέον δικαιολογητικά κατά το δοκούν, γεγονός που είναι αφενός καταχρηστικό και αφετέρου θίγει την αξιοπιστία μας ως επαγγελματίες και τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων πολιτών. e-γραφειοκρατία Εκτός από τις ασάφειες που υπάρχουν και τις βρίσκουμε καθημερινά μπροστά μας, ζούμε σε μια μακρά μεταβατική περίοδο ψηφιακού μετασχηματισμού με προβλήματα που δύσκολα εξαλείφονται, αντιμετωπίζοντας πλέον το φαινόμενο της ψηφιακής γραφειοκρατίας. Στη χώρα μας αργήσαμε να ψηφιοποιήσουμε πολλές διαδικασίες και αυτό γίνεται με διαφορετική ταχύτητα μεταξύ των διαφόρων Δημόσιων Υπηρεσιών. Αυτή τη στιγμή λοιπόν, έχουμε μεν έναν ηλεκτρονικό τρόπο έκδοσης αδειών, παρόλα αυτά, πίσω από αυτό κρύβεται ακόμη ο βραχνάς της γραφειοκρατίας και της σύγχυσης. Αυτό συμβαίνει κυρίως για δυο λόγους: Ο πρώτος και βασικότερος λόγος είναι η ίδια η νομοθεσία. Με συνεχείς τροποποιήσεις, αδικαιολόγητη πολλές φορές πολυπλοκότητα και αλλεπάλληλες παραπομπές σε άλλους νόμους, καθιστούν δύσκολη ή και αδύνατη μια πλήρη μετάβαση σε ένα άρτιο ψηφιακό σύστημα. Ο δεύτερος λόγος είναι οι βάσεις δεδομένων. Δεν υπάρχει ακόμη ψηφιακή σύνδεση βάσεων δεδομένων μεταξύ των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών. Στις Πολεοδομίες δεν υπάρχει καν ψηφιακή βάση δεδομένων για το αρχείο οικοδομικών αδειών, αναθεωρήσεων, ενημερώσεων, τακτοποιήσεων κ.λπ.. Αντ’ αυτού υπάρχει ένα γηρασμένο έντυπο αρχείο που κάνει τις διαδικασίες δυσλειτουργικές και χρονοβόρες για όλους (πολύ περισσότερο στα χρόνια του Covid-19). Οι προβλέψεις για εξάλειψη των προβλημάτων δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικές, καθώς η νομοθεσία και ο τρόπος γραφής είναι λίγο-πολύ δεδομένα, ενώ για τη δημιουργία ψηφιακών αρχείων και βάσεων δεδομένων μάλλον είμαστε ακόμη μακριά. Οι αλλαγές αυτές απαιτούν μεταρρυθμιστικές τομές, ισχυρή πολιτική βούληση και οργανωμένη πίεση από τον κλάδο των μηχανικών στην Πολιτεία. του Πέτρου Παπαναούμ, MScΔιπλ. Μηχανολόγου Μηχανικού – Τεχνικού Συμβούλου

Με το πόδι στο «γκάζι» συνεχίζει η αγορά ακινήτων, που μπήκε στο νέο έτος συνεχίζοντας την ανοδική τάση του 2021. Κάτι η καλή πορεία των τιμών που δημιουργεί ώριμες συνθήκες για επένδυση, κάτι η βελτίωση των επιτοκίων στη στεγαστική πίστη και σε μεγάλο βαθμό η επιθυμία για ολοκλήρωση των αγορών πριν από τις 31 Ιανουαρίου, που λήγει η προθεσμία του υπουργείου Οικονομικών, έφεραν «άνοιξη» εν μέσω χειμώνα στο ελληνικό real estate. Όμως ο χάρτης της αγοράς αλλάζει. Οι διαφορές ανά κατηγορία είναι σημαντικές και σύμφωνα με στοιχεία του προέδρου του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλή Μπάκα, η αγορά βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. 1 Αποθήκες και κατοικίες έως 30.000€: Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ενδιαφέρον στις αγοροπωλησίες εστιάζεται σε μικρά διαμερίσματα έως 40 τ.μ., κυρίως σε ημιώροφους ή/και υπερυψωμένα ισόγεια με στόχο την ανακαίνιση και «εκμετάλλευση» μέσω των μακροχρόνιων συμβατικών μισθώσεων. 2 Σπίτια προς… ανακαίνιση έως 65.000€: Διαμερίσματα κυρίως μη ανακαινισμένα έως 65-70 τ.μ. σε περιοχές του κέντρου των Αθηνών με στόχο είτε την άμεση ανακαίνιση και μεταπώληση είτε την «εκμετάλλευση» μέσω των μακροχρόνιων συμβατικών μισθώσεων. 3 Διαμερίσματα έως 160.000€: Διαμερίσματα άνω του α’ ορόφου από 75 τ.μ. έως 95 τ.μ. κατ’ ελάχιστο με 2 υπνοδωμάτια κατάλληλα για οικογένεια. Στόχος η κάλυψη της στεγαστικής ανάγκης. Οι αγοραστές είναι κυρίως ηλικίας έως 44 ετών που διαθέτουν την ιδία συμμετοχή ύψους 20%-30% της αξίας του ακινήτου. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι άνωθεν κατηγορία τη δεδομένη χρονική στιγμή αποτελεί μεγάλο μέρος του αγοραστικού κοινού τόσο λόγω της μη φορολόγησης χρηματικής δωρεάς που λαμβάνουν από τους γονείς και παράλληλα λόγω των υψηλών ενοικίων, που σε σύγκριση με τη μηνιαία δόση δανείου πολλές φορές η μηνιαία δόση υπολείπεται του ενοικίου κατά 20%-30%. 4 Επένδυση σε φοιτητικές κατοικίες: Δεν είναι λίγοι οι γονείς που μετά την εφαρμογή της αφορολόγητης χρηματικής δωρεάς έως το ποσό των 800.000 ευρώ από 1ης/10/2021 και παράλληλα της επικείμενης αύξησης των αντικειμενικών αξιών από 1ης/1/2022 έσπευσαν να αναζητήσουν κατοικίες με στόχο την άμεση αγορά για να καλύψουν τη στεγαστική ανάγκη των παιδιών τους, ιδιαίτερα αν επρόκειτο για νέα ζευγάρια που κάνουν το επόμενο βήμα στη ζωή τους, ενώ δεν είναι και λίγοι όσοι αναζήτησαν κατοικίες προς αγορά κατάλληλες για φοιτητές με στόχο την παραχώρηση της ιδιοκτησίας κατευθείαν στο παιδί έτσι ώστε να γλιτώσουν τα μηνιαία μισθώματα αλλά παράλληλα να δημιουργήσουν ένα μελλοντικό εισόδημα για το παιδί τους. 5 Οικόπεδα για χτίσιμο άνω 500 τ.μ.: Αναζήτηση οικοπέδων με στόχο την ανέγερση κατοικιών τόσο από εγχώριους κατασκευαστές όσο και από κεφάλαια αλλοδαπών. Στα οικόπεδα από 150.000€ έως 200.000€: Το τελευταίο χρονικό διάστημα δεν είναι λίγοι οι «νέοι» πολιτικοί μηχανικοί και αρχιτέκτονες που διαθέτουν ένα αρχικό κεφάλαιο και επιθυμούν να ενταχθούν πλέον στον κατασκευαστικό κλάδο αναζητώντας για αγορά μικρά οικόπεδα ή/και οικόπεδα με παλαιά κτίσματα με στόχο την ανέγερση 3-4 διαμερισμάτων συνολικής επιφάνειας 220 τ.μ.-240 τ.μ. που θα χρηματοδοτηθούν από τις προκαταβολές των εν δυνάμει αγοραστών από το στάδιο των σχεδίων σε συνδυασμό με τραπεζικό δανεισμό. Παρόμοια οικόπεδα αναζητούν και ιδιώτες σε περιοχές όπως τα Μελίσσια, η Νέα Πεντέλη, το Μαρούσι, η Κηφισιά κ.λπ. Επιθυμούν τη διαμονή σε μονοκατοικία 150 τ.μ.-200 τ.μ. αλλά παράλληλα μελετούν τη δυνατότητα η νέα κατοικία να μπορεί να «χωριστεί» σε 2 διαμερίσματα ώστε να δοθούν αργότερα στα παιδιά τους. 6 Εξοχικές κατοικίες: Κάθε χρόνο η απόκτηση εξοχικής κατοικίας στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη κ.λπ. καταγράφει έντονο ενδιαφέρον. Το τελευταίο χρονικό διάστημα γεννήθηκε η επιθυμία αρκετών πολιτών μεγάλων αστικών πόλεων που διαθέτουν αποταμιεύσεις ύψους 80.000€-150.000€ να αναζητούν εξοχικές κατοικίες σε απόσταση 1-2 ώρες από τη μόνιμη κατοικία τους. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τη φετινή χειμερινή σεζόν καταγράφηκε αυξημένο ενδιαφέρον για αγορά εξοχικής κατοικίας στους χειμερινούς προορισμούς, κυρίως σε Αράχοβα και Καλάβρυτα. 7 Μικρά καταστήματα έως 180.000 ευρώ: Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει ενταθεί η κινητικότητα σε αγορά μικρών καταστημάτων στο κέντρο της Αθήνας και κυρίως περιμετρικά της Ομόνοιας, της Σοφοκλέους και Αθηνάς. Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές αναζητούν καταστήματα μικρής επιφάνειας με διαθέσιμα κεφάλαια της τάξεως των 100.000 ευρώ έως και 180.000 ευρώ, με στόχο το μηνιαίο εισόδημα μέσω ενοικίου αλλά και την αύξηση των αξιών μετά τις επικείμενες αναπλάσεις στο κέντρο της Αθήνας.

Περίληψη. Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση του σημαντικού βιβλίου τού Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο Παρίσι. Η πτύχωση είναι μια πολιτιστική παράμετρος που απαντάται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, αλλά κατά βάση κατατάγεται στο μπαρόκ. Διότι στο μπαρόκ η πτύχωση τείνει προς την απεριόριστη συμπερίληψη, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση, και συνεχώς επίσης αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις. Ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση είναι μια διαφοροποιούσα αρχή στην αρχιτεκτονική και ουσιαστικά συνεπάγεται μια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών, που αντιβαίνει στην κλασική αρχή της firmitas, της σταθερότητας ή της στατικότητας. Πολλά παραδείγματα μπορούν να δοθούν από μια τέτοια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική: η αρχιτεκτονική του εικονοκυττάρου του Stephen Perella εξερευνά τη μορφοπλαστική διατύπωση χωρίς αναφορά στη λειτουργία, στατικότητα και άλλες ουσιώδεις αρχές της αρχιτεκτονικής. Έπειτα, η διάσημη υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak, και η ακριβής, ανακριβής και επακριβής αρχιτεκτονική δημιουργία του Greg Lynn, όπως συνδέεται με τον άμορφο σχεδιασμό και συντελείται μέσα από διαδικασίες πληροφορικής φύσης, είναι επίσης παρόμοια παραδείγματα συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν αποζητά πλέον τη σταθερότητα, αλλά τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση διαμέσου περίπλοκων διαδικασιών πληροφορικής φύσης, και γι' αυτό δίνει την εντύπωση ότι έχει πλέον απολέσει οποιαδήποτε έννοια ανθρωπισμού. Η πτύχωση, ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα να επαναφέρουμε την ανθρωπιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής, την ίδια στιγμή που θεμελιώνουμε θεωρητικά εξελίξεις στον σχεδιασμό, οι οποίες προκύπτουν από την ψηφιακή τεχνολογία που στην εποχή μας κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική πράξη και σκέψη. Το διακύβευμα της πτύχωσης είναι η εγγενής ηθική του αειφόρου σχεδιασμού, όπως προκύπτει από την ανάγνωση και χρήση της πτύχωσης από τον Luke Feast. Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κριτικός Τέχνης κι Επιμελητής Εκθέσεων, Χανιά Κρήτης, Ελλάδα Λέξεις κλειδιά: Deleuze, πτύχωση, ψηφιακή αρχιτεκτονική, firmitas, ηθική του αειφόρου σχεδιασμού Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει διαπιστωθεί ένα αυξημένο ενδιαφέρον από τους αρχιτέκτονες για την έννοια της πτύχωσης, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο σημαδιακό βιβλίο του Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, το οποίο δημοσιεύτηκε στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980¹. Αυτό το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι ενδεικτικό των κοινωνικών πιέσεων που ασκούνται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αφενός από έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, αφετέρου από την περιπλοκότητα των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι επίσης εμβληματικό των δραματικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη και στην επιστημολογία της αρχιτεκτονικής, αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική πρακτική. Οι τρεις κλασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, οι venustas, firmitas και utilitas, ή χάρη, σταθερότητα και χρησιμότητα, όπως διατυπώθηκαν από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., και επανεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης από τον Alberti, ήταν ανέκαθεν οι πλέον διαχρονικές αξίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, οι οποίες έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στον δυτικό κόσμο. Μεταξύ των τριών αυτών αξιών, ο κλασικισμός πάντα θεωρούσε τη χάρη ως προεξάρχουσα, σε σύγκριση με τη σταθερότητα και τη χρησιμότητα, ενώ ο μοντερνισμός μετατόπισε το ενδιαφέρον στη χρησιμότητα ή λειτουργία εις βάρος των άλλων δύο. Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι η firmitas, η σταθερότητα, που αμφισβητείται στο όνομα της πτύχωσης. Η σταθερότητα σημαίνει φυσικά τόσο τη στατική επάρκεια όσο και την αντοχή στον χρόνο. Το καλύτερο πρότυπο σταθερότητας είναι ίσως η Αιγυπτιακή πυραμίδα, η οποία, ως γνωστόν, στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του ηγεμόνα στην αιωνιότητα, ακόμα και μετά τον θάνατό του. Σήμερα, κτίρια όπως το Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv στο Ισραήλ, που σχεδιάστηκε από τον Preston Scott-Cohen το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2011, ή το Σπίτι μπουκάλι του Klein στο Rye της Victoria στην Αυστραλία, που σχεδιάστηκε από τον Charles Ryan McBride το 2008, φαίνονται να είναι στον αντίποδα της πυραμίδας από τη σκοπιά της σχεδιαστικής λογικής τους. Διότι, πρώτον, η έντονη καμπυλόγραμμη μορφή τους ή η πτύχωση χρειάζεται μεγάλη συντήρηση για να παραμείνει ανέπαφη στον χρόνο, σε αντίθεση με την υποτυπώδη και ελάχιστη συντήρηση που χρειάζεται η πυραμίδα για να αντέξει στον χρόνο. Κατά δεύτερο και ουσιωδέστερο λόγο, αυτά τα σύγχρονα κτίρια που αναφέρθηκαν εν είδει παραδείγματος, είναι η αρχιτεκτονική απάντηση στην ολοένα αυξανόμενη επιθυμία και ανάγκη για ευελιξία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 01. Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, 2580-2560 π.Χ., 4η δυναστεία 02. Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv, Israel, Preston Scott-Cohen 03. Σπίτι μπουκάλι του Klein, Rye, Victoria, Αυστραλία, Charles Ryan McBride Η ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται το κτίριο σε αλλαγές χρήσης και σε απρόσμενες περιστάσεις. Τα πτυχωτικά αυτά κτίρια, folded buildings όπως αποκαλούνται, είναι ένα βήμα πριν την κίνηση, αναπαριστώντας την παγωμένη κίνηση, για να ανακαλέσουμε τον διάσημο ορισμό της αρχιτεκτονικής από τον Friedrich Schelling. Τα πτυχωτικά κτίρια αυτά δείχνουν τη μάχη του αρχιτέκτονα με τον χρόνο, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός προϊόντος που θα αντέξει όσο γίνεται πιο πολύ, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά με την έννοια του σχεδιασμού που προορίζεται να εξυπηρετήσει απαιτήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλάζουν ραγδαία και άρδην και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, καθώς αντικατοπτρίζουν τις περίπλοκες πολυπολιτισμικές κοινωνίες οι οποίες συχνά απαιτούν τη συνεχή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως και του λογισμικού των υπολογιστών, για να εξυπηρετήσουν τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες και νέες επιθυμίες. Την ανάγκη αυτή για συνεχή εξέλιξη επισημαίνει και η Σοφία Βυζοβίτη, όταν αναφέρεται στο νέο καθεστώς που διέπει το αρχιτεκτονικό αντικείμενο, που δεν αναφέρεται πλέον σε μια χωρική μήτρα, αλλά σε μια χρονική παράμετρο που υπαινίσσεται τη συνεχή αλλαγή και εξέλιξη της ύλης και μορφής². Θέλοντας να κάνει μια γενεαλογία της αρχιτεκτονικής πρακτικής τής πτύχωσης, η Βυζοβίτη εξετάζει τα πρώτα κτίρια που την ενσωμάτωσαν στη λογική τους, τις δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι από τους αρχιτέκτονες ΟΜΑ, το 1993, το Bicycle Flat στο Άμστερνταμ από τους αρχιτέκτονες VMX το 1998 και το Eye Beam Building, Museum of Art and Technology στη Νέα Υόρκη το 2002 από τους Diller και Scofidio³. 04. Δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι, ΟΜΑ, 1993 Ακολούθως, θα παρουσιάσω αρχικά την πτύχωση έτσι όπως την αναπτύσσει ο Deleuze στο σημαδιακό του βιβλίο με τον ομώνυμο τίτλο, με σκοπό να αναδείξω τη σημασία της στην αρχιτεκτονική θεωρία. Κατόπιν, θα επιχειρήσω να διαπιστώσω πώς η πτύχωση εφαρμόζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική σκέψη και πρακτική, εξετάζοντας ταυτόχρονα ποιες είναι οι επιπτώσεις της, ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημολογία του κλάδου της αρχιτεκτονικής. Τέλος, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις συνέπειες της τεκτονικής εντατικοποίησης που παράγεται από την πτύχωση, και θα ελέγξω την υπόθεση του αειφόρου οικολογικού σχεδιασμού που αποδίδεται στην πτυχωτική αρχιτεκτονική από τον Luke Feast. Η πτύχωση ως δυναμική αρχή Από την αρχή του κειμένου του, ο Deleuze ορίζει, στην ιδιαίτερα μεταφορική γλώσσα που χρησιμοποιεί, την πτύχωση ως πολιτιστική δύναμη και ισχύ που φέρει τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής στην εξέλιξη του ανθρώπου⁴. Η πτύχωση εφαρμόζει στην Ελληνική, τη Ρωμαϊκή, τη Ρωμανική, τη Γοτθική και την κλασική περίοδο, και αντίστοιχα πτυχώσεις αναπτύσσονται σε όλες αυτές τις περιόδους. Η περίοδος ωστόσο που απασχολεί ιδιαίτερα τον Deleuze και τη θεωρεί εμβληματική για την πτύχωση, είναι η περίοδος του μπαρόκ. Διότι, κατά την περίοδο του μπαρόκ, η πτύχωση οδηγεί στην άπειρη συμπερίληψη ή σύμφυρση⁵, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση⁶ και συνεχώς αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις, από τις οποίες προκύπτει⁷ και τις οποίες διαρκώς παράγει. Στην πραγματικότητα, η δραστηριότητα της συστολής και διαστολής της πτύχωσης σημαίνει την εξέλιξη και την εκτύλιξη, την εμπλοκή και την ανάπτυξη⁸. Επιπλέον, η πτύχωση σημαίνει μείωση και περιορισμό, ενώ το αντίθετό της, η εκδίπλωση, σημαίνει την αύξηση και την ανάπτυξη⁹. Η πτύχωση, ως εκ τούτου, έχει έναν πολιτισμικό χαρακτήρα, και εμφανίζεται ως μια δύναμη η οποία αναπαριστά την άπειρη εργασία σε εξέλιξη, δηλαδή την άπειρη δεκτικότητα και τον αέναο αυθορμητισμό¹⁰. Σύμφωνα πάντα με τον Deleuze, η πτύχωση δουλεύει όπως το origami, που είναι ως γνωστόν η Ιαπωνική τέχνη της δίπλωσης του χαρτιού¹¹. 05. Η Ιαπωνική Τέχνη της εκδίπλωσης του χαρτιού Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η πτύχωση εμφανίζεται σε κάθε εποχή. Ωστόσο, αυτή καθαυτή είναι επίσης η λειτουργική έννοια του μπαρόκ τον 17ο αιώνα¹². Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μπαρόκ, διότι εκεί γνωρίζει απεριόριστη ελευθερία¹³. Το ίδιο το μπαρόκ, ως καλλιτεχνικό ύφος, είναι μια δυναμική λειτουργία στον βαθμό που συνεπάγεται την καμπυλόγραμμη ρευστότητα της μορφής¹⁴. Κατά το μπαρόκ, ο κόσμος εμφανίζεται ως μια άπειρη σειρά από καμπυλότητες και κλίσεις¹⁵. Ενώ ο κλασικισμός, δια μέσου των Καρτεσιανών του συντεταγμένων, προωθεί τα καθορισμένα σημεία, τις γωνίες και τα κέντρα, εν συντομία τις ουσιώδεις μορφές, μέσω ενός είδους αφηρημένης οικουμενικότητας¹⁶, το μπαρόκ προωθεί την άπειρη διαφοροποίηση της πτύχωσης¹⁷. Επιπλέον, η αντίθεση που υπάρχει στο μπαρόκ μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, το έξαλλο εξωτερικό που επιφυλάσσει ένα ήρεμο και γαλήνιο εσωτερικό στις εκκλησίες¹⁸, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίθεση μεταξύ της πτύχωσης και της εκδίπλωσής της. Ο Simon O’Sullivan θεωρεί ότι «η έννοια της πτύχωσης επιτρέπει στον Deleuze να σκεφτεί δημιουργικά την παραγωγή τής υποκειμενικότητας (…), τη σχέση που έχει δηλαδή κανείς με τον εαυτό του.»¹⁹. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό για την πτύχωση διότι συνδέεται με τον Leibniz, από του οποίου τα γραπτά προέρχεται η έμπνευση της έννοιας της πτύχωσης. Ο Leibniz ονομάζει μονάδα πότε την ψυχή πότε το υποκείμενο, και αυτή η μονάδα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Deleuze²⁰. Η μονάδα είναι ένα μεταφυσικό σημείο, το οποίο ωστόσο δεν είναι προνομιούχο, ούτε βρίσκεται στο κέντρο των πραγμάτων, αφού ο κόσμος απαρτίζεται από άπειρες μονάδες ή ψυχές²¹. Το υποκείμενο είναι μια μονάδα που καταλαμβάνει ένα σημείο, είναι μια ψυχή και προσφέρει μια προοπτική στα πράγματα²². Ανάλογα, το αντικείμενο είναι ένα συμβάν²³. Ο κόσμος, εννοημένος με τέτοιο τρόπο από τον Deleuze ως αναγνώστης του Leibniz, χαρακτηρίζεται από προοπτικισμό, σχετικισμό και πλουραλισμό²⁴. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι επίσης εντός της μονάδας η οποία μοιάζει με κύτταρο, σα δωμάτιο χωρίς πόρτες και παράθυρα²⁵. Όλη η δραστηριότητα της ψυχής που είναι πλήρης πτυχώσεων, λαμβάνει χώρα εντός του κόσμου και εντός της μονάδας²⁶. Η μονάδα ή η ψυχή χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα, ή αλλιώς συνιστά ένα σκοτεινό πλαίσιο, με την έννοια ότι όλα συνάγονται από αυτή και τίποτα δε βγαίνει ή μπαίνει από το εξωτερικό²⁷. Η μονάδα χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα και η ύλη από απόλυτη εξωτερικότητα²⁸. Μεταξύ των μονάδων και της ύλης υφίσταται μια δυνατή ένταση, αν και αλλού ο Deleuze θεωρεί ότι οι μάζες και οι οργανισμοί είναι συμπληρωματικοί ως δύο είδη ισχύος ή δύο είδη πτύχωσης²⁹. Ο Deleuze προσφέρει τη διάσημη αλληγορία της δίπατης οικίας μπαρόκ για να εξηγήσει την ανθρώπινη κατάσταση: το ισόγειο έχει ανοίγματα για παράθυρα και αντιπροσωπεύει την ύλη που επιδρά στις αισθήσεις, ενώ ο πρώτος όροφος προορίζεται για τον νου και την εσωτερικότητα, για τη φρενήρη ζωτικότητα της ψυχής που συνιστά ένα καθαρό εσωτερικό χωρίς εξωτερικό³⁰. Η πτύχωση ως διάγραμμα Ο Graham Livesey παραδέχεται ότι είναι συχνά δύσκολο να μεταφράσει κανείς τις έννοιες του Deleuze στη συγκεκριμένη ή δεδομένη υλική πραγματικότητα, παρά την άμεση και οικουμενική απήχηση που η έννοια της πτύχωσης είχε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής, αμέσως μόλις το ομότιτλο βιβλίο του Deleuze δημοσιεύτηκε³¹. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση, σε αρχιτεκτονικό πλαίσιο, συνεπάγεται συνεχή διαφοροποίηση, «καθώς νέες και μη προσδοκώμενες δυνατότητες λαμβάνουν χώρα (μεταξύ πτύχωσης που έχει λάβει χώρα, πτύχωσης εν εξελίξει και πτύχωσης που είναι εν αναμονή) χωρίς προκαθορισμένα αποτελέσματα»³². Αυτή η συνεχής διαφοροποίηση του αρχιτεκτονικού πλαισίου συνεπάγεται «έναν ευέλικτο τοπολογικό χώρο (…), ο οποίος δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόγραμμα και το συμβάν, και στον οποίο οι πτυχώσεις είναι τα ίδια τα συμβάντα»³³. O Krissel συνεχίζει τον προβληματισμό του, θέτοντας το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να υπάρξει ο χώρος αυτός στην απτή πραγματικότητα, πέραν της θεωρίας ή του ψηφιακού χώρου. Η απάντηση που προσπορίζει ο ίδιος στο ερώτημά του, φαίνεται ότι δεν είναι σίγουρη: ισχυρίζεται ότι η δυνατότητα να έχει κανείς μια σειρά από επιφάνειες να πτυχώνονται και να αναδιπλώνονται, σημαίνει μια άπειρη και μη προβλέψιμη αρχιτεκτονική, προοδευτική και οπισθοδρομική ταυτόχρονα, αλλά σε κάθε περίπτωση συνεχώς εξελισσόμενη³⁴. Είναι δυνατό να φανταστούμε μια αρχιτεκτονική, όχι μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, του διαγράμματος ή της στατικής παραλλαγής, που εφαρμόζεται στην κτιριακή δόμηση και είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή αλλιώς διαρκώς αναβαθμιζόμενη, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών; Αυτή είναι η ερώτηση που προκύπτει για τους αναγνώστες του από τον προβληματισμό του Krissel. Παρά το γεγονός ότι διάσημοι αρχιτέκτονες που είναι θεωρητικοί ταυτόχρονα, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεχώς αναβαθμιζόμενης αρχιτεκτονικής, και αρκεί να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα των Peter Eisenman, Greg Lynn και John Rajchman, η εν λόγω αρχιτεκτονική αυτή είναι μια μελλοντική προβολή και δεν υφίσταται επί του παρόντος. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι η υπάρχουσα πτυχωτική αρχιτεκτονική στις μέρες μας, ήδη δείχνει προς την κατεύθυνση της συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής που ακυρώνει τη στατική της αρχή, τη firmitas, ως μια αρχιτεκτονική εν τω έργω, σε συνεχή εξέλιξη. Η συνεχώς αναβαθμιζόμενη αρχιτεκτονική την οποία ο Krissel τοποθετεί στο μέλλον, μπορεί σύμφωνα με τον ίδιο να εφαρμόσει την πτύχωση «στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης ύλης» και «μέσω της ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας.»³⁵. Όταν η πτύχωση εφαρμόζεται μόνο στο επίπεδο του μορφοπλαστικού χειρισμού³⁶, και ακόμα χειρότερα όταν δικαιολογείται με αναφορά στην αρχιτεκτονική φαντασία και την υποτιθέμενη ελευθερία της αλλά και το δικαίωμά της για άπειρους νεωτερισμούς, ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της πτύχωσης αλλά και οι πολυάριθμες συνέπειές της χάνονται και η πτυχωτική αρχιτεκτονική απλά παραδίδεται στον προηγμένο καπιταλιστικό καταναλωτισμό. Οι αρχιτέκτονες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά και την πρόκληση να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και πολλές φορές τις φαντασιώσεις της πλούσιας πελατείας τους, που συνήθως προσανατολίζεται προς την επιδεικτική κατανάλωση, έναν κίνδυνο που απειλεί να μειώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο της τρέχουσας μόδας. Ο Mark Jackson θεωρεί πως, ό,τι φαίνεται να είναι στην εμπροσθοφυλακή της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, συγκεκριμένα ο κυβερνοχώρος και η εικονική πραγματικότητα, τείνει πολλές φορές, σιωπηλά και ασυνείδητα, να υιοθετεί, στην πραγματικότητα, τις πλέον συντηρητικές μεταφυσικές αρχές³⁷. Έχοντας τις προειδοποιήσεις του Jackson κατά νου, πρέπει παρόλα αυτά να σημειώσουμε ότι, από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, υπάρχει στην αρχιτεκτονική δημιουργία ένα αυξανόμενο μέλημα για την τεκτονική διάστασή της, η οποία σύμφωνα με τον Kenneth Frampton «είναι το δομικό στοιχείο αλλά και η μορφοπλαστική εφαρμογή της παρουσίας του, σε σχέση με το σύνολο του οποίου ήταν μέρος.» Ο όρος τεκτονικός «όχι μόνο αναφέρεται σε μια δομική και υλική εφαρμογή αλλά και σε μια ποιητική της κατασκευής, όπως αυτή μπορεί να ασκηθεί στην αρχιτεκτονική και στις συναφείς εικαστικές τέχνες.»³⁸. Η προσοχή που αφιερώνει ο Frampton στο δομικό στοιχείο, που θεωρεί ότι είναι η ουσία της αρχιτεκτονικής μορφής και αξίζει μεγαλύτερη εκτίμηση από ό,τι η χωρική επινόηση και ο αρχιτεκτονικός νεωτερισμός, είναι προφανώς πολεμικής φύσης και απευθύνεται κυρίως στους μεταμοντέρνους, όπως τον Robert Venturi, και την εμπορευματοποίηση της αρχιτεκτονικής, στην οποία συνέβαλαν ηθελημένα ή άθελά τους. Υποστηρίζοντας την τεκτονική διάσταση της αρχιτεκτονικής, ο Frampton αναφέρεται στον Marco Frascari και στον καίριο ρόλο που ο τελευταίος επιφυλάσσει στον αρχιτεκτονικό σύνδεσμο³⁹. O Marco Frascari, ήδη από το 1984, στο κείμενό του “TheTell-the-Tale Detail”, ελεύθερα μεταφραζόμενο «Η λεπτομέρεια που λέει την ιστορία», υποστηρίζει τη δουλειά τού Carlo Scarpa, αξιολογώντας την αίσθηση της λεπτομέρειας που διατρέχει το έργο του και συνίσταται στους εκφραστικούς και τέλειους κτιριακούς συνδέσμους. Σύμφωνα με τον Frascari: Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, διότι όχι μόνο ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για ένα καταφύγιο, αλλά συναρμόζει χώρους και υλικά με έναν νοήμονα τρόπο. Αυτό συμβαίνει μέσω μορφικών και πραγματικών συνδέσμων. Ο σύνδεσμος, ως η γόνιμη λεπτομέρεια, είναι ο τόπος όπου η δόμηση αλλά και το χτίσιμο της αρχιτεκτονικής λαμβάνουν χώρα. (Επιπλέον, είναι χρήσιμο να ολοκληρώσουμε την κατανόηση αυτού του ουσιώδους ρόλου του συνδέσμου, ως του τόπου της διαδικασίας του νοήματος της αρχιτεκτονικής, εφόσον η καταγωγή της πρώτης Ινδοευρωπαϊκής λέξης για την τέχνη βρίσκεται στον «σύνδεσμο».)⁴⁰. Η προώθηση της τεκτονικής διάστασης της αρχιτεκτονικής από τον Frascari και τον Frampton είχε έναν ιδιαίτερο πολεμικό στόχο, όπως προαναφέρθηκε, αλλά μπορεί να έχει επίσης συμβάλει στην πρόσφατη υποστασιοποίηση της εντατικής τεκτονικής έκφρασής της στην πτυχωτική αρχιτεκτονική. Η κατά βάση λανθασμένη ιδέα ότι η τεκτονική διάσταση που περιλαμβάνει χωρική καινοτομία και φαντασιακό μορφοπλαστικό χειρισμό είναι τελικά η ουσία της αρχιτεκτονικής, δεν προήλθε από το πουθενά αλλά επωάστηκε σταδιακά και βαθμιαία, στο πλαίσιο τής πλέον σημαίνουσας αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. 06. Μουσείο Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa Όσο κι αν οι επιφανειακές εφαρμογές τής πτύχωσης στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη είναι γενεαλογικά κατανοήσιμες, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει από το να σκεφτούμε σοβαρά τον ουσιώδη ρόλο της πτύχωσης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις και προεκτάσεις της. Ο Mark Jackson επισημαίνει τους κινδύνους της εμπορευματοποίησης της πτυχωτικής αρχιτεκτονικής⁴¹, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η πτυχωτική ή κυβερνητική αρχιτεκτονική στην πραγματικότητα επαναπροσδιορίζει «τις ιδέες που έχουμε για τον χώρο, την κατοικία και τη μορφή.»⁴² Το πρόβλημα είναι ότι η πτυχωτική αρχιτεκτονική είναι ακόμα καινούρια, και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή⁴³. Ο Jackson εξετάζει με κριτικό τρόπο τη δουλειά του Stephen Perella, του οποίου η αρχιτεκτονική της υπερ-επιφάνειας έχει αναφορά στην πτύχωση του Deleuze. Η εικονοκυτταρική αρχιτεκτονική -pixel architecture- του Perella, που εκτυλίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή, επινοεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μια νέα πλαστικότητα που εφαρμόζει σε ενεργές επιφάνειες, αλλά το εγχείρημα του Perella είναι περιορισμένο μόνο στον μορφοπλαστικό χειρισμό, χωρίς καμία αναφορά στη λειτουργία ή στη χρήση ή ακόμα και στη στατικότητα της αρχιτεκτονικής δομής, κι έτσι είναι μάλλον συμβατικό⁴⁴. 07. Perella, αρχιτεκτονική της υπερεπιφάνειας. Ξενοδοχείο του μέλλοντος 08. Pixel architecture Η υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak ταυτίζει την αρχιτεκτονική με τον χώρο της πληροφορικής ή τον κυβερνοχώρο που εμφανίζεται ως μια υπερβατική αρχή, η οποία πάλι αποδεικνύεται μάλλον συμβατική ερμηνεία του Deleuze, εφόσον μάλιστα ο τελευταίος δίνει έμφαση στον εγγενή και ουσιαστικό ρόλο της πτύχωσης⁴⁵. O Jackson ευνοεί περισσότερο την ιδιοποίηση της πτύχωσης από τον Greg Lynn μέσω των εννοιών του τελευταίου: ακριβής, ανακριβής και απακριβής, anexact, αρχιτεκτονική σύνθεση⁴⁶. Ο όρος απακριβής ή anexact είναι νεολογισμός, όπως και στα αγγλικά άλλωστε. Η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον Lynn, οφείλει να πάψει να γοητεύεται από τις στατικές και κλειστές μορφές και πρέπει να τολμήσει να υιοθετήσει τον ανακριβή και άμορφο σχεδιασμό, όπως αυτός εφορμά από ψηφιακές διαδικασίες⁴⁷. Οι ψηφιακές διαδικασίες επιτρέπουν ευέλικτες επιφάνειες, μετρήσιμους περιορισμούς των παραμέτρων του σχεδιασμού που καθορίζουν όρια, χωρίς να τα κλείνουν, και τέλος εξέλιξη στον χρόνο⁴⁸. Το διακύβευμα είναι η έμψυχη, ζωντανή μορφή. Ωστόσο ο Lynn, σύμφωνα πάντα με τον Jackson, αποτυγχάνει να κατανοήσει την πτύχωση του Deleuze ως ένα διάγραμμα το οποίο μεσολαβεί ανάμεσα στην εικονικότητα και στην πραγματικότητα, και λανθασμένα το εκλαμβάνει ως μορφή. Όμως, πάντα σύμφωνα με τον Jackson, η πτύχωση δεν είναι μορφή αλλά είναι μάλλον μια δύναμη⁴⁹. Αυτό που εννοείται ως πτύχωση είναι μια δύναμη για τον Deleuze και μια μορφή για τον Lynn. Ο Lynn, σύμφωνα με τον Jackson, πτυχώνει υπερβολικά γρήγορα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζει τη σύνδεση της πτύχωσης με την εικονική πραγματικότητα ως δύναμη. 09. Novak, Liquid Architecture 10. Novak, Liquid Architecture Η εικονική πραγματικότητα δε συνιστά απειλή για την πραγματικότητα αλλά συνιστά μάλλον τον κορεσμό της. Με άλλα λόγια, η εικονική πραγματικότητα σημαίνει την πραγματικότητα στην πληρότητά της. Η εικονική αφαίρεση του Deleuze είναι εγγενής στην τρέχουσα πραγματικότητα, «είναι κατ’ ουσία η δυνατότητα για το νέο σε αυτό που είναι τρέχον», σύμφωνα με τον Brian Massumi⁵⁰. Το εικονικό δε θα έπρεπε να συγχέεται με τον περίπλοκο χώρο που καθιστά δυνατό η τεχνολογία των πολυμέσων αλλά συμφύεται με το πραγματικό. Επομένως, τα διακυβεύματα της αρχιτεκτονικής δε βρίσκονται στην παρουσίαση νέων μορφών που απαντούν στους τεχνολογικούς νεωτερισμούς ή στα προτάγματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα διακυβεύματα αφορούν μάλλον την ενεργοποίηση του εικονικού σε ό,τι είναι ήδη πραγματικό, του οποίου οι ορίζοντες αποκαλύπτονται στις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να ακυρώνει το κοντινό και το μακρινό ως το μη τοπικό (…) Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική αφηρημένα ως διάγραμμα δύναμης και εξουσίας, ως τεχνολογία δύναμης, και είναι σε αυτό το επίπεδο της κατανομής της δύναμης που παράγει τις μορφές της γνώσης που μπορούν να αναγνωριστούν οι κοινές συνισταμένες μεταξύ ψηφιοποίησης και αρχιτεκτονικής⁵¹.

Η εταιρία GAELEARNING LAB - Autodesk Training Center προσφέρει εντελώς δωρεάν στα μέλη του Michanikos.gr τρια (3) σεμινάρια με αντικείμενο το AutoCAD 2D Modeling. Η GAELEARNING LAB - Autodesk Training Center διεξάγει μαθήματα σε προγράμματα υπολογιστών και κυρίως σε προγράμματα ψηφιακής σχεδίασης. Έκπτωση 15% σε όλα τα σεμινάρια Για όσο διάστημα διαρκεί η διαδικασία των κληρώσεων όλα τα μέλη της κοινότητας μας κερδίζουν μια έκπτωση 15% με το κουπόνι: michanikosgr σε οποιοδήποτε σεμινάριο. Μαθήματα AutoCAD 2D με πιστοποίηση Autodesk® Στα μαθήματα AutoCAD 2D που θα παρακολουθήσετε αναφέρονται όλες οι εντολές που θα σας βοηθήσουν να αποτυπώσετε τα σχέδιά σας με ευκολία και άνεση. Οι χρήστες που μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν το AutoCAD 2D μπορούν να δημιουργήσουν σχέδια και να τα εκτυπώσουν σε συγκεκριμένη κλίμακα. Τα σχέδια αυτά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή βιομηχανικού εξοπλισμού, για το σχεδιασμό ηλεκτρoλογικών κυκλωμάτων και το σχεδιασμό κτιρίων. Έτσι, με επαρκή γνώση του AutoCAD, κάθε μηχανικός ή σχεδιαστής μπορεί να αναλάβει έργα τα οποία συμπεριλαμβάνουν δημιουργία βιομηχανικών και αρχιτεκτονικών σχεδίων. Eπιτρέποντας έτσι σε μία μελέτη να είναι με μεγαλύτερη ακρίβεια σχεδιασμένη και τεκμηριωμένη σε λιγότερο χρόνο. Χρησιμοποιείτε κυρίως για δυσδιάστατο σχεδιασμό παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια παρέχει στους χρήστες πολύ χρήσιμες εντολές και τρισδιάστατου σχεδιασμού. Συμμετοχές Για να δηλώσετε συμμετοχή κάνετε μια απάντηση (reply) στο παρόν θέμα. Δηλώσεις συμμετοχών ως την Δευτέρα 06/12/2021 στις 17:00. Όροι Συμμετοχής Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλα τα μέλη του Michanikos.gr που έχουν συμπληρώσει την ειδικότητα στο προφίλ τους, εκτός από τον Διαχειριστή και τα μέλη που ανήκουν στην ομάδα: Ιδιώτης-Μη Μηχανικός. Κάθε μέλος έχει δικαίωμα μόνο μιας συμμετοχής. Οι άκυρες συμμετοχές θα διαγραφούν. Η κλήρωση θα γίνει μεταξύ των Α/Α των απαντήσεων στο παρόν θέμα και οι νικητές θα επιλεγούν με το Google Random Number Generator: https://www.google.com/search?q=random+number Σημείωση: Η συντονιστική ομάδα συναισθανόμενη τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο τεχνικός κλάδος και ειδικά οι νέοι συνάδελφοι στο ξεκίνημά τους και έχοντας την εμπειρία σχεδιασμού μέσω autocad, αποφασίζει ομόφωνα να μην καταλάβει αριθμητικές θέσεις στην παρούσα κλήρωση, προκειμένου να δώσει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στους συναδέλφους που έχουν πραγματικά ανάγκη τα δωρεάν σεμινάρια.