Αναζήτηση στην κοινότητα

Στο πλαίσιο στήριξης των περιοχών Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την έγκριση του Χρηματοδοτικού Προγράμματος “Χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος στις Π.Ε. Κοζάνης, Φλώρινας και στον Δήμο Μεγαλόπολης της Π.Ε Αρκαδίας» συνολικού προϋπολογισμού 19.961.018 €. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο, από τα έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών του 2018. Οι δράσεις που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα, μεταξύ άλλων, είναι: Ενεργειακή αναβάθμιση Κλειστού Κολυμβητηρίου Φλώρινας και ΕΑΚ Πτολεμαίδας. Πιλοτικό πρόγραμμα υποδομών σε μικρούς ανοιχτούς αθλητικούς χώρους των Δήμων για την αντιμετώπιση επιπτώσεων ακραίων καιρικών συνθηκών. Δημιουργία Κέντρου Νεολαίας, Εκπαίδευσης και Καινοτομίας στη Φλώρινα. Ανάπτυξη Δικτύου Συλλογής και Διαχείρισης Συσκευασιών χρησιμοποιημένων φυτοφαρμάκων. Μελέτη σκοπιμότητας για ΒΙΟ.ΠΑ. στο Δήμο Εορδαίας. Μελέτη αξιοποίησης ακινήτου για διαμόρφωση φοιτητικής εστίας στον Δήμο Μεγαλόπολης. Μελέτη σκοπιμότητας για την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων του Δήμου Κοζάνης. Χώρος Υποδοχής Ζώνης Καινοτομίας στο Δήμο Κοζάνης. Τεχνική Έκθεση Προέγκρισης Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) στον πυρήνα Πτολεμαΐδας της ΖΑΠ Κοζάνης, στους πυρήνες Αμυνταίου Κλειδίου των ΖΑΠ Φλώρινας και Κοζάνης και στον πυρήνα Μεγαλόπολης της ΖΑΠ Μεγαλόπολης, στο πλαίσιο της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Μελέτες αρδευτικών Χειμαδίτιδας και Βεγορίτιδας. Εκπόνηση Μελετών και Τευχών Δημοπράτησης Ενεργειακής Αναβάθμισης των Κτιριακών Εγκαταστάσεων του Παν. Δυτικής Μακεδονίας. Μελέτη ανοιχτού γηπέδου ποδοσφαίρου 5.500 θέσεων και προπονητηρίου στίβου στον χώρο του πρώην στρατοπέδου “ΚΑΠΕΤΑΝ ΦΟΥΦΑ” στην Πτολεμαίδα.

Με τις διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 4756/2020 (ΦΕΚ Α’, 235/26.11.2020), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, με τις διατάξεις του άρθρου 114 του ν. 4764/2020 (ΦΕΚ Α’, 256/23.12.2020), προβλέπεται η καταβολή του χρεωστικού υπολοίπου της εκκαθάρισης Μη Μισθωτών ασφαλισμένων ετών 2017, 2018 και 2019 σε πέντε (5) μηνιαίες δόσεις, της πρώτης δόσης καταβαλλομένης μέχρι την 31.3.2021. Με το Αριθμ. Πρωτ. 51994/Σ. 16503/11-02-2021 γενικό έγγραφο παρέχονται οδηγίες και διευκρινίσεις για την ενιαία ενημέρωση ασφαλισμένων και Περιφερειακών Υπηρεσιών: - Στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης περιλαμβάνονται η εκκαθάριση έτους 2019 και οι τροποποιητικές εκκαθαρίσεις ετών 2017, 2018 των οποίων η προθεσμία καταβολής πρώτης δόσης έληγε 30.11.2020. - Η πρώτη δόση καταβάλλεται έως την 31.3.2021. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα. - Οι ως άνω δόσεις εξοφλούνται, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις έως την νέα προθεσμία καταβολής τους. - Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το συνολικό ποσό αυτής προσαυξάνεται με τον προβλεπόμενο τόκο καθυστέρησης λόγω εκπρόθεσμης καταβολής. - Σε οποιοδήποτε στάδιο, ο οφειλέτης δύναται να επιλέξει την εφάπαξ εξόφληση του υπολοίπου της οφειλής. - Προσοχή!!! Οι δόσεις εξοφλούνται με την χρήση του κωδικού πληρωμής που ίσχυε για την καταβολή εισφορών έως 31.12.2019. - Μετά τη λήξη της προθεσμίας εμπρόθεσμης πληρωμής, οι δόσεις βεβαιώνονται στο ΚΕΑΟ. - Έχουν επέλθει οι απαιτούμενες αλλαγές στην μηχανογραφική εφαρμογή «Έσοδα- Ασφάλιση Μη Μισθωτών» και στον Ατομικό Λογαριασμό του ασφαλισμένου.

‘Ενα οδυνηρό κοκτέιλ διαμορφώνει ο συνδυασμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς πυκνώνουν οι επιστημονικές έρευνες που αποδεικνύουν πως σε περιοχές με υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων στον αέρα, οι επιπτώσεις του SARS-CοV-2 στην υγεία των κατοίκων είναι αισθητά αυξημένες. Μάλιστα, σημαντικό ποσοστό των θανάτων από COVID-19 συνδέεται με την προηγούμενη έκθεση των ασθενών σε περιβάλλον με τοξικό-χημικό νέφος. Στις αρχές Δεκεμβρίου δημοσιεύθηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Cardiovascular Research μελέτη ερευνητών από το Ινστιτούτο Mαξ Πλανκ της Γερμανίας, από το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των ΗΠΑ, από την Τριέστη στην Ιταλία κ.ά. σύμφωνα με την οποία έως και το 15% των θανάτων παγκοσμίως από COVID-19 συνδέεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Το ποσοστό αυτό μάλιστα ανεβαίνει στο 19% στην Ευρώπη, στο 17% στη Βόρεια Αμερική, ενώ στην ανατολική Ασία, όπου η ρύπανση είναι πολύ μεγάλη, φτάνει το 27%! Οι συγγραφείς σημειώνουν πως η έκθεση των κατοίκων σε αέρια ρύπανση πιθανότατα επιδείνωσε τις «συννοσηρότητες που οδηγούν σε θανατηφόρα αποτελέσματα» της μόλυνσης από τον SARS-CoV-2, δημιουργώντας μια «υπερβολική θνησιμότητα», που θα μπορούσε να αποφευχθεί. «Υπάρχουν αρκετές μελέτες που ανιχνεύουν την επιδημιολογική διάσταση και δείχνουν συσχέτιση της αυξημένης θνητότητας από COVID-19 με υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων ΡΜ 2,5 μικρά (ένα μικρό ισούται με ένα εκατομμυριοστό του μέτρου), όπως για παράδειγμα του Χάρβαρντ σε ανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Εκεί σημειώνεται πως μια αύξηση της συγκέντρωσης ΡΜ 2,5 κατά ένα mg/m3 μπορεί να οδηγεί σε αύξηση του ρυθμού θνητότητας λόγω κορωνοϊού κατά 10%. Ερευνες στη βόρεια Ιταλία οδήγησαν σε ανάλογα συμπεράσματα», λέει στην «Κ» ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης, καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ. «Μία σειρά από μελέτες έχουν δείξει πως όσοι νοσούν από COVID-19 και έχουν εκτεθεί σε μεγάλες συγκεντρώσεις ρύπων είναι πιο πιθανό να είναι περισσότερο ευάλωτοι· ο κορωνοϊός βρίσκει πρόσφορο έδαφος», τονίζει στην «Κ» ο Αλέξανδρος Παπαγιάννης, καθηγητής στο ΕΜΠ και εκ των συντελεστών της Πανελλαδικής Ερευνητικής Υποδομής για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής «ΠΑΝΑΚΕΙΑ». «Είναι ήδη επιστημονικά αποδεδειγμένο πως ειδικά η καύση ξύλου προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας, αναπνευστικά, καρδιαγγειακά, μεταλλάξεις DNA, ακόμα και καρκινογενέσεις. Αν και ο Ιατρικός Σύλλογος έχει προειδοποιήσει από το 2013 για την επικινδυνότητα της καύσης βιομάζας, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, η πολιτεία κωφεύει», τονίζει ο κ. Παπαγιάννης. Η μακρόχρονη διαβίωση σε πόλεις που τις «πνίγει» το τοξικό-χημικό νέφος υποσκάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου. «Ειδικά τα υπέρλεπτα σωματίδια ΡΜ 2,5 και ΡΜ 1 εισχωρούν στους πνεύμονες, συμβάλλοντας σε οξειδωτικό στρες και φλεγμονή. Ειδικά τα ΡΜ 1 περνούν και στα αιμοφόρα αγγεία, συμβάλλουν στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, επιτείνοντας τον κίνδυνο για θρόμβωση. Ολα αυτά συνδέονται με τον τρόπο που πλήττει ο κορωνοϊός τον οργανισμό», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Σαρηγιάννης. Μία άλλη πλευρά που εξετάζεται αφορά την πιθανότητα τα αιωρούμενα μικροσωματίδια να λειτουργούν ως «αερομεταφορείς» του κορωνοϊού, όταν αυτός τα συναντήσει καθώς αιωρείται. «Ο κορωνοϊός έχει διάμετρο περίπου ΡΜ 0,1, είναι δηλαδή 100 φορές μικρότερος των σωματιδίων ΡΜ 1. Εάν τα ακουμπήσει, ειδικά υπό την επίδραση υγρασίας, μπορεί να συσσωματωθούν. Στην περίπτωση αυτή ο κορωνοϊός μπορεί να αιωρείται πάνω από μία ώρα και σε απόσταση έως και οκτώ μέτρα, αντί για τα δύο μέτρα που θεωρούμε γενικά ασφαλή», εξηγεί ο κ. Σαρηγιάννης. «Ενας ακόμη λόγος για να βγουν από την ατμόσφαιρα οι φυσικοί μεταφορείς του ιού, τα αιωρούμενα σωματίδια, ειδικά τα ΡΜ 2,5 και ΡΜ 1», συμπληρώνει. Ποιες είναι οι πηγές εκπομπής τους, ειδικά τους χειμερινούς μήνες; Οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων και η θέρμανση. «Ακόμα και τα σύγχρονα αυτοκίνητα εκπέμπουν υπέρλεπτα σωματίδια, καθώς η Ε.Ε. εξακολουθεί να μετράει μόνο τα πιο μεγάλα ΡΜ 10 και όχι και τα πιο επικίνδυνα ΡΜ 2,5, όπως κάνουν οι ΗΠΑ», τονίζει ο καθηγητής του ΑΠΘ. Η Ελλάδα έχει υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων σε πολλές πόλεις. Μάλιστα, πριν από μερικές μέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς από το 2005 έως το 2019 δεν κατάφερε να μειώσει τα αιωρούμενα σωματίδια στα επίπεδα-στόχους της Ε.Ε., τα οποία υπολείπονται από αυτά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Μάλιστα, το 2019 για 67 μέρες παραβιάστηκαν τα ευρωπαϊκά όρια ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη, ένας πολύ υψηλός αριθμός. Υπάρχει άραγε συσχέτιση της βαριάς εκδήλωσης της πανδημίας στη Θεσσαλονίκη και με αυτόν τον παράγοντα; Πρόβλημα τα τζάκια «Από τις 28 Νοεμβρίου το εθνικό δίκτυο “ΠΑΝΑΚΕΙΑ” καταγράφει αυξημένες συγκεντρώσεις ΡΜ2,5 τις βραδινές ώρες και ειδικά το Σαββατοκύριακο. Ολα δείχνουν πως σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από καύση ξυλείας σε τζάκια», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Παπαγιάννης, καθηγητής στο ΕΜΠ. Καθώς βρισκόμαστε στην αρχή του χειμώνα και ενώ η κυκλοφορία των αυτοκινήτων έχει μειωθεί λόγω του lockdown, η θέρμανση αναδεικνύεται ως βασικός παράγοντας εκπομπής αέριων ρύπων (μαζί με τις βιομηχανικές δραστηριότητες). «Είναι πολύ σημαντικό να μειωθεί δραστικά η χρήση των αστικών τζακιών», τονίζει ο κ. Παπαγιάννης, εκφράζοντας την αντίθεσή του στην κυβερνητική απόφαση να συμπεριληφθεί στο επίδομα θέρμανσης και η καύση βιομάζας. «Θα ήταν πολύ καλό να αποφύγουμε την καύση ξύλου σε τζάκια, ειδικά φέτος. Το επίδομα θέρμανσης ίσως θα έπρεπε να λαμβάνει υπόψη και περιβαλλοντικούς παράγοντες, να είναι για παράδειγμα πιο αυξημένη η ενίσχυση στο φυσικό αέριο», λέει ο κ. Σαρηγιάννης. Για την αποφυγή της καύσης ξυλείας θα μπορούσε να υπάρξει μείωση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να χρησιμοποιηθεί πιο εκτεταμένα για θέρμανση.

Είκοσι ώριμα επενδυτικά σχέδια άνω των 3,5 δισ. ευρώ αλλάζουν το τοπίο στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη ωθώντας την κοινωνική και οικονομική ζωή των περιοχών σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Είκοσι ώριμα επενδυτικά σχέδια άνω των 3,5 δισ. ευρώ αλλάζουν το τοπίο στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη ωθώντας την κοινωνική και οικονομική ζωή των περιοχών σε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Το master plan για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση των περιοχών που παρουσίασε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο και εγκρίθηκε από τη Βουλή περιλαμβάνει 20 προτάσεις εταιεριών για επενδύσεις και «ΤΑ ΝΕΑ» αποκαλύπτουν σε ποιες ανήκουν και τι αφορούν. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για: 1. ΔΕΗ: Δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων, συνολικής ισχύος 2,3 GW (Γιγαβάτ) στη Δυτική Μακεδονία. Η θυγατρική της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ξεκινά με 230 MW, μία επένδυση ύψους €133 εκατ. 2. ΔΕΗ: Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 500 MW στη Μεγαλόπολη. Εχει ξεκινήσει το πρώτο project ισχύος 50 MW. Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα €350 εκατ. 3. ΕΛΠΕ: Ξεκίνησαν την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου στην Κοζάνη ισχύος άνω των 200 MW. Πρόκειται για επένδυση €130 εκατ. 4. Solaris Bus & Coach: Η εταιρεία πρόκειται να κατασκευάσει στη Δ. Μακεδονία μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου ύψους 1 δισ. ευρώ. 5. Eunice: Στα €280 εκατ. θα ανέλθει το κόστος για την εγκατάσταση μονάδας αποθήκευσης ενέργειας στη Δ. Μακεδονία. 6. Demo: Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία σχεδιάζει την κατατασκευή εργοστασίου παραγωγής φαρμάκων στη Μεγαλόπολη ύψους €90 εκατ. 7. Demo: Επίσης στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης ετοιμάζει και δεύτερη επένδυση για την παραγωγή φαρμακευτικών σκευασμάτων. 8. Wonderplant: Με βασικό μέτοχο τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο της Chipita, σχεδιάζεται η ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας στη Δ. Μακεδονία, υλοποιώντας επένδυση 100 εκατ. ευρώ. 9. Λαμπρόπουλος: Ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας στη Μεγαλόπολη σχεδιάζει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας διανομής φυσικού αερίου Edil Μιχάλης Λαμπρόπουλος. 10. Sunlight: Η θυγατρική εταιρεία της Olympia Group, σχεδιάζει βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης στη Δ. Μακεδονία. Η επένδυση ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ με 600 θέσεις εργασίας. 11. Kτήμα Αλφα: Επενδυτικό σχέδιο ύψους €20 – €25 εκατ. για ανάπτυξη οικοσυστήματος οινικού τουρισμού στη Δ. Μακεδονία. 12. Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας: Σχεδιάζει την ανάπτυξη πεδίου ενεργειακής έρευνας και τεχνολογίας 13. ΙΤΑ: Εχει προτείνει την κατασκευή θεματικού πάρκου ψυχαγωγίας στη Μεγαλόπολη ύψους 30-40 εκατ. ευρώ. 14. ΔΕΗ: Σχεδιάζει τη δημιουργία μονάδας διαχείρισης αποβλήτων στη Δ. Μακεδονία (ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων). 15. Replicar: Η ελληνική εταιρεία προτείνει επένδυση άνω των 5 εκατ. ευρώ για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής τμημάτων ή ανταλλακτικών αυτοκινήτων. 16. Corpus Cultura Agriculture: Η ελληνική εταιρεία σχεδιάζει την κατασκευή μονάδας παραγωγής, επεξεργασίας και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Η εκτιμώμενη επένδυση είναι στα €44 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία έως 100 άμεσων θέσεων εργασίας. 17. ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού: Ο συνεταιρισμός προχωρά στη μονάδα συσκευασίας και μεταποίησης φρούτων και λαχανικών. Η εκτιμώμενη επένδυση είναι στα 13 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία έως 75 άμεσων θέσεων. 18. Κέντρο επεξεργασίας βιομάζας στη Δ. Μακεδονία 19. Περιφέρεια Πελοποννήσου: Δημιουργία επιχειρηματικού πάρκου στη Μεγαλόπολη. 20. Υπερσύγχρονη κλινική φυσικής αποκατάστασης στη Δυτική Μακεδονία.

Οι εικόνες των εγκαινίων της μακρύτερης γέφυρας της Ευρώπης, που συνδέει τη ρωσική ενδοχώρα…με την Κριμαία, έκαναν πρόσφατα τον γύρο του κόσμου, με «πρωταγωνιστή» τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Πέραν του υποβάθρου της υπόθεσης (η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, η κρίση στην Ουκρανία και οι εντάσεις με τη Δύση), η 19 χλμ γέφυρα αποτελεί σίγουρα για ένα εντυπωσιακό επίτευγμα- και για την αποπεράτωσή της χρειάστηκαν 27 μήνες. Οι μήνες αυτοί «συμπιέστηκαν» σε ένα βίντεο τριών λεπτών. Η γέφυρα ήδη χρησιμοποιείται από αυτοκίνητα, και το δεύτερο μέρος της, για τρένα, είναι ακόμα υπό κατασκευή- θεωρείται πως θα ολοκληρωθεί το επόμενο έτος.

Στην τελική ευθεία ενεργοποίησης βρίσκεται το νέο ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Ευρωπαϊκοί πόροι συνολικά πάνω από 20 δισ. ευρώ, χωρίς την εθνική συμμετοχή, πρόκειται να διατεθούν σε τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας της χώρας μας, σύμφωνα με το σχέδιο κατανομής των κονδυλίων που κλείδωσε η ελληνική κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυξημένο κατά 8% σε σύγκριση με το προηγούμενο πρόγραμμα. Ειδικότερα, η κατανομή του νέου ΕΣΠΑ για την Ελλάδα προβλέπει ότι το 20,3% θα κατευθυνθεί για την ανταγωνιστική οικονομία και την ψηφιακή μετάβαση που αφορά τη διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, την ενδυνάμωση της καινοτομικής ικανότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Στις μεταφορές και τα ευρυζωνικά δίκτυα θα κατευθυνθούν κονδύλια που θα αντιπροσωπεύουν το 15,3% του νέου ΕΣΠΑ με στόχο κυρίως την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και διαλειτουργικού συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών, την εξασφάλιση προσβασιμότητας και τη βέλτιστη χρήση των αυτοκινητοδρόμων, των θαλάσσιων λιμένων και των αεροδρομίων της Ελλάδας, αλλά και την προώθηση δράσεων για καλύτερο ψηφιακό περιβάλλον, με την υλοποίηση επενδύσεων σε ταχέα και υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα, ανοιχτά ασύρματα δίκτυα για την πρόσβαση όλων στο Διαδίκτυο, καθώς και δικτυακών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων οπτικών ινών και των δικτύων 5G. Επίσης, 31,9% θα απορροφήσει για την απασχόληση, εκπαίδευση, κοινωνική προστασία, υποδομές παιδείας και υγείας. Τέλος, σε χωρικές παρεμβάσεις και αστική ανάπτυξη θα κατευθυνθεί το 5,4% με προτεραιότητα στην ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης.

Περισσότερες από 1.000 κλήσεις έλαβε την πρώτη μέρα λειτουργίας του το helpdesk του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», αποδεικνύοντας και στην πράξη πως οι πολίτες που θέλουν να επιδοτηθούν ενεργειακά από το πρόγραμμα που θα βγει στον… αέρα στις 30 Νοεμβρίου είναι χιλιάδες. Οπως προκύπτει από την προδημοσίευση του οδηγού που περιλαμβάνει τα βασικά σημεία του προγράμματος ύψους 850 εκατ. ευρώ, οι αιτήσεις θα ξεκινήσουν από την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου στις 30/11 και θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας σταδιακά έως τις 18 Δεκεμβρίου, με τη σκυτάλη να δίνεται στις πολυκατοικίες στις 11 Ιανουαρίου 2021. Μεταξύ άλλων, στα σημαντικά του προγράμματος είναι πως έχει ανοίξει τόσο η «γκάμα» των επιλέξιμων παρεμβάσεων όσο και των δικαιούχων. Με τους πόρους που έχουν εξασφαλιστεί, νοικοκυριά με εισόδημα έως 20.000 ευρώ θα λάβουν μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης 85% και οικογένειες που λαμβάνουν μέχρι 120.000 ευρώ το χρόνο θα επιδοτηθούν με έως και 55%. Προβλέπεται βασικό ποσοστό επιχορήγησης 65% και επί του βασικού ποσοστού θα υπάρχουν προσαυξήσεις 10% λόγω των δυσμενών επιπτώσεων στα νοικοκυριά και την οικονομία από την πανδημία COVID-19 και σε κτίρια ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ (μονοκατοικίες, μεμονωμένα διαμερίσματα, πολυκατοικίες Τύπου Α), εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β’ ενεργειακή κατηγορία, προστίθεται ενεργειακό premium +10%. Επίσης για Κοζάνη, Αρκαδία και Φλώρινα, που ανήκουν σε λιγνιτικές περιοχές, προσαυξάνεται κατά 10%. Η επιχορήγηση του προγράμματος θα δοθεί με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια του φορολογικού έτους 2019 (εκκαθαρισμένες δηλώσεις φορολογίας). Η επιλεξιμότητα των δαπανών λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2023. Παρεμβάσεις Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμού, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης ψύξης, συστήματα ζεστού νερού χρήσης και άλλα συστήματα αυτονόμησης όπως φωτοβολταϊκά συστήματα, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (συσσωρευτές), σημεία επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητου οχήματος, συσκευές διαχείρισης ενέργειας (smart home), αναβάθμιση ανελκυστήρα και αναβάθμιση φωτισμού. Ετερο σημαντικό σημείο είναι πως ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ή τις 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ ωφελούμενου δικαιούχου. 1 Ποιες κατοικίες είναι επιλέξιμες; Επιλέξιμη κατοικία είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα. Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις: * Υφίσταται νόμιμα. * Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα. * Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. * Εχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. 2 Πώς νοείται η νομιμότητα; Η νομιμότητα της κατοικίας αποδεικνύεται βάσει οικοδομικής άδειας. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης της κατοικίας δεν διαθέτει οικοδομική άδεια ή αυτή δεν ανταποκρίνεται στην τρέχουσα κατάσταση της κατοικίας, θα πρέπει να προσκομισθεί σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει ότι η εν λόγω κατοικία υφίσταται νόμιμα (όπως για παράδειγμα υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών). 3 Πόσες αιτήσεις μπορεί να υποβάλει ο κάθε ενδιαφερόμενος; Κάθε ωφελούμενος μπορεί να υποβάλει περισσότερες από μία αιτήσεις για διαφορετικές επιλέξιμες κατοικίες. Ομως το συνολικό ποσό της ενίσχυσης (επιχορήγησης, επιδότησης επιτοκίου και ακαθάριστου ισοδύναμου επιχορήγησης – ΑΙΕ) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000€ στο σύνολο των αιτήσεών του. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση αίτησης διαμερίσματος σε πολυκατοικία (τύπου Α), το ανωτέρω ποσό περιλαμβάνει και την αναλογία των κοινοχρήστων. 4 Εχω κάνει αίτηση στον Β’ Κύκλο του «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ». Μπορώ να υποβάλω αίτηση στον νέο κύκλο για το ίδιο ακίνητο; Οχι. Για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση και δεν θα πρέπει να έχει επιχορηγηθεί στο παρελθόν από τον Α’ ή Β’ Κύκλο του Προγράμματος Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον ΙΙ της Προγραμματικής Περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020. Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλον συγκύριο οδηγεί, άνευ ετέρου, στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί. Στο ανωτέρω πλαίσιο δεν μπορούν να υποβληθούν περισσότερες της μίας αίτησης για την ίδια πολυκατοικία. Αντίθετα, κατοικία που έχει επιχορηγηθεί παλαιότερα από το Πρόγραμμα Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον Ι της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2007-2013 δεν έχει τους άνω περιορισμούς και μπορεί να υποβληθεί αίτηση γι’ αυτήν, εφόσον πληρούνται οι γενικές προϋποθέσεις. 5 Είμαι ενοικιαστής σε μια κατοικία. Εχω δικαίωμα υποβολής αίτησης; Οχι. Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα επί της κατοικίας. 6 Εχω εξοχική κατοικία, την οποία θέλω να αναβαθμίσω ενεργειακά. Μπορώ να υποβάλω αίτηση; Οχι. Οι εξοχικές και δευτερεύουσες κατοικίες δεν είναι επιλέξιμες για το Πρόγραμμα. 7 Είμαι πλήρης κύριος διαμερίσματος, το οποίο κατά το φορολογικό έτος 2019 είχα παραχωρήσει δωρεάν στην κόρη μου. Θεωρείται επιλέξιμη η κατοικία; Ναι, εφόσον η κόρη σας έχει δηλώσει το διαμέρισμα ως κύρια κατοικία της (Ε1 φορολογικού έτους 2019). Παράλληλα ο πλήρης κύριος πρέπει να έχει δηλώσει τη δωρεάν παραχώρηση (Ε2 φορολογικού έτους 2019). Επιπλέον, για την κατοικία, πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις: να υφίσταται νόμιμα, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα και να έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ Α’) σε ενεργειακή κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. 8 Είμαι έγγαμος/η με ατομικό εισόδημα 11.000 ευρώ και ο/η σύζυγός μου έχει εισόδημα 8.500 ευρώ, το δε ακίνητο είναι ιδιοκτησίας του/της. Σε ποια κατηγορία ωφελουμένων εντασσόμαστε; Εφόσον υπάρχει γάμος, λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη μόνο το οικογενειακό εισόδημα. Αν δεν υπάρχει γάμος, λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη μόνο το ατομικό εισόδημα. Ως εισόδημα νοείται το «εισόδημα επιβολής εισφοράς» του τμήματος Γ2 «Εκκ. Ειδ. Εισφοράς Αλληλ.» του εκκαθαριστικού σημειώματος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου). Για τον υπολογισμό του οικογενειακού εισοδήματος αθροίζονται τα εισοδήματα του υπόχρεου υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, της συζύγου και των τέκνων που έχουν δηλωθεί ως εξαρτώμενα μέλη στην εν λόγω δήλωση και τυχόν υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση. 9 Είμαι έγγαμος/η, όμως με τον/τη σύζυγό μου υποβάλαμε χωριστές φορολογικές δηλώσεις για το 2019. Το εισόδημα νοείται ως ατομικό ή ως οικογενειακό; Εφόσον ο αιτών είναι έγγαμος, ανεξάρτητα αν υπέβαλε ή όχι χωριστή φορολογική δήλωση με τον/τη σύζυγο το εισόδημα νοείται ως οικογενειακό. Το ίδιο ισχύει και για τα Μέλη Συμφώνου Συμβίωσης. 10 Σε περίπτωση που κάποιος/α είναι χήρος/χήρα, το εισόδημα νοείται ως ατομικό ή ως οικογενειακό; Τι συμβαίνει σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας με εξαρτώμενα τέκνα; Σε περίπτωση χηρείας, εφόσον υπάρχουν εξαρτώμενα τέκνα, το «εισόδημα επιβολής εισφοράς» που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό της εφορίας θεωρείται ως οικογενειακό εισόδημα. Ομως, αν δεν υπάρχουν εξαρτώμενα τέκνα ή δεν υπάρχουν καθόλου τέκνα, το «εισόδημα επιβολής εισφοράς» που αναφέρεται στο εκκαθαριστικό της εφορίας θεωρείται ως ατομικό εισόδημα. Τέλος, σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας με εξαρτώμενα τέκνα, το εισόδημα του ενδιαφερόμενου συν το τυχόν εισόδημα των τέκνων λογίζεται ως οικογενειακό και βάσει αυτού πραγματοποιείται η κατάταξή του στις κατηγορίες κινήτρων του Προγράμματος. 11 Σε περίπτωση που η κατοικία έχει κτιστεί μεταπολεμικά, δεν έχει οικοδομική άδεια, ούτε και έχει δηλωθεί σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, αλλά δηλώνεται κανονικά στη φορολογική δήλωση, είναι επιλέξιμη; Ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομιστούν για την παραπάνω κατοικία; Η δήλωση της κατοικίας στη φορολογική δήλωση δεν συνεπάγεται ότι το κτίριο υφίσταται νόμιμα. Πρέπει να προσκομισθεί οικοδομική άδεια ή αντίστοιχο σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο (π.χ. εξαίρεση από κατεδάφιση) ότι το κτίριο υφίσταται πλέον νόμιμα. Τα αντίστοιχα/πρόσθετα της οικοδομικής άδειας νομιμοποιητικά έγγραφα που μπορούν να προσκομιστούν αναφέρονται στο Παράρτημα Ι του Οδηγού Εφαρμογής του Προγράμματος. 12 Κτίριο κατοικίας που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 1337/1983 (νόμος «Τρίτση») είναι επιλέξιμο; Εφόσον έχουν ολοκληρωθεί η α’ και β’ φάση του Ν. 1337/1983, έχει αποπληρωθεί το σύνολο του προστίμου και δεν έχει απορριφθεί με απόφαση του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου η αίτηση για την εξαίρεση από την κατεδάφιση, μπορεί να υποβληθεί αίτηση στο Πρόγραμμα, εφόσον βέβαια η κατοικία ικανοποιεί και τους λοιπούς όρους επιλεξιμότητας του Προγράμματος. Σχετική βεβαίωση από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης είναι αποδεκτή. 13 Υπό κατασκευή ή ημιτελείς κατοικίες εντάσσονται στο Πρόγραμμα; Ημιτελείς κατοικίες δεν είναι επιλέξιμες για το Πρόγραμμα. Οταν το Πρόγραμμα αναφέρεται σε «κατοικίες», νοούνται οι αποπερατωμένες και ήδη ηλεκτροδοτημένες. 14 Περίπτωση διαμερισμάτων, τα οποία στην οικοδομική άδεια φαίνονται ως ένα ενιαίο κατάστημα, αλλά στο Ε9 και Ε1 δηλώνονται σαν δύο ξεχωριστές κατοικίες, μπορούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα «Eξοικονομώ – Αυτονομώ»; Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/τακτοποίησης στο ακίνητο, η υποβολή δήλωσης για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών θα πρέπει να έχει γίνει πριν από την υποβολή της αίτησης στο Πρόγραμμα. Στη συνέχεια μπορεί να υποβληθεί αίτηση στο Πρόγραμμα, εφόσον, βέβαια, πληρούνται τα κριτήρια επιλεξιμότητας του Προγράμματος για τις συγκεκριμένες κατοικίες. Εφόσον οι κατοικίες υπαχθούν στο Πρόγραμμα, πριν την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου θα πρέπει να έχει προσκομιστεί η βεβαίωση περαίωσης της υπαγωγής περί τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, όπου και θα προκύπτει η εξόφληση του συνόλου του ενιαίου ειδικού προστίμου του ακινήτου. 15 Πώς θα ξέρω ότι είμαι στην ενεργειακή κατηγορία Γ και ότι μπορώ να συμμετέχω στο πρόγραμμα; Οι κατοικίες με ανεπαρκή θερμομόνωση είναι πολύ ενεργοβόρες και εφόσον δεν έχει γίνει ριζική ανακαίνιση, θα βρίσκονται με μεγάλη πιθανότητα σε κατηγορία μικρότερη ή το πολύ ίση της Γ. Σε κάθε περίπτωση, η ενεργειακή κατηγορία θα προκύψει από την ενεργειακή επιθεώρηση και θα καταγράφεται στο Πιστοποιητικό Ενεργειακή Απόδοσης που θα εκδοθεί από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή. 16 Οι ιδιώτες που έχουν μπει στον «Τειρεσία» μπορούν να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα; Για τη λήψη του δανείου θα ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία πιστοληπτικής αξιολόγησης που διενεργεί η κάθε τράπεζα. Σημειώνεται ότι ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα κατά το στάδιο προέγκρισης δανείου να κάνει αμετάκλητη δήλωση για μη λήψη δανείου και να προχωρήσει την αίτηση σε κατάσταση «προς υπαγωγή». 17 Σε περίπτωση περισσότερων συγκύριων (πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα, επικαρπία) ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται και ποιος κάνει αίτηση για το πρόγραμμα; Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων σε επιλέξιμη κατοικία, η αίτηση υποβάλλεται από έναν εκ των δικαιούχων που να έχει δικαίωμα συμμετοχής, μετά από συναίνεση των υπολοίπων. Αίτηση για υπαγωγή μπορεί να υποβάλει ένας εκ των δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων ο οποίος να έχει δικαίωμα συμμετοχής που θα πρέπει να πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια της αντίστοιχης κατηγορίας στην οποία ανήκει. Ο αιτών δηλώνει υπεύθυνα την εξασφάλιση της ανωτέρω συναίνεσης, στο πλαίσιο της δήλωσης του Παραρτήματος V-A του Οδηγού. Ως προς το ποσοστό συγκυριότητας, δεν υπάρχει περιορισμός για το ποιο ποσοστό ιδιοκτησίας θα πρέπει να έχει ο αιτών. Ειδικά για τις περιπτώσεις που κατά το έτος αναφοράς η κατοικία α) ενοικιάζεται/διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση, β) είναι κενή ή γ) δεν υπήρχε εμπράγματο δικαίωμα επικαρπίας ή πλήρους κυριότητας και έχει αποκτηθεί πρόσφατα, μπορεί να υποβάλει αίτηση στο Πρόγραμμα μόνον ο πλήρης κύριος ή ο επικαρπωτής. 18 Τι θα γίνει σε περίπτωση που το κόστος που αναγράφεται στο Εντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων που θα υποβάλω υπερβαίνει τα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών ανά κατηγορία δαπάνης που αναφέρονται στον οδηγό εφαρμογής του Προγράμματος; Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός θα προσαρμοστεί στα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών του προγράμματος και ο ωφελούμενος θα πρέπει να καταβάλει το επιπλέον κόστος. 19 Τι γίνεται σε περίπτωση που τα νομιμοποιητικά έγγραφα που απαιτούνται δεν είναι άμεσα διαθέσιμα ή σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια έχει χαθεί; Για να θεωρηθεί ολοκληρωμένη η αίτηση θα πρέπει να αναρτηθούν ηλεκτρονικά όλα τα δικαιολογητικά. Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/τακτοποίησης στο ακίνητο, θα πρέπει να διευθετηθούν πριν από την υποβολή της αίτησης. Ειδικά στην περίπτωση βεβαιωμένης, από την αρμόδια υπηρεσία, απώλειας οικοδομικής άδειας, προσκομίζεται η σχετική βεβαίωση απώλειας και άλλο αποδεικτικό έγγραφο (π.χ. συμβόλαιο) από το οποίο να προκύπτει ο αριθμός της άδειας και η επιφάνεια του κτιρίου/κτιριακής μονάδας. 20 Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις προσφυγικών ή εργατικών κατοικιών; Για κτίριο ή τμήμα αυτού που, βάσει ειδικών διατάξεων, έχει ανεγερθεί χωρίς την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας από την πολεοδομία (π.χ. κτίριο που κατασκευάστηκε από την Πρόνοια) θα πρέπει να προσκομισθεί σχετικό έγγραφο από την αρμόδια υπηρεσία (π.χ. Τμήμα Πρόνοιας της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας στο οποίο τηρούνται σήμερα τα στοιχεία).

Στις 79,5 χιλ. ευρώ ανέρχεται η μέση αξία της κύριας κατοικίας που προστατεύεται από τον νόμο 4605/2019, όπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση προόδου που δημοσίευσε η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους σχετικά με την εξέλιξη του ζητήματος της υπερχρέωσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων Όπως προκύπτει από τις ρυθμίσεις που πραγματοποιούν οι τράπεζες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ρυθμίστηκαν 54,1 εκατ. ευρώ δανειακών απαιτήσεων εν.ώ το μέσο ποσό της ρύθμισης, ανέρχεται σε 49,6 χιλ. ευρώ Έχει πραγματοποιηθεί διαγραφή οφειλών, ύψους 9,8 εκατ. ευρώ και έχει εγκριθεί Κρατική Επιδότηση, μέχρι τη συνολική εξόφληση των δόσεων αποπληρωμής των δανείων που ρυθμίστηκαν, ύψους 20,4 εκατ. ευρώ Το μέσο ποσοστό Κρατικής Επιδότησης είναι 37,8 % της μηνιαίας δόσης δανείου. Το μέσο ποσοστό διαγραφής οφειλών ανέρχεται στο 15,3 % των δανειακών απαιτήσεων που ρυθμίστηκαν. Σύμφωνα με την Έκθεση Προόδου των ρυθμίσεων που πραγματοποιούνται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΕΓΔΙΧ, συνολικά, 1.897 προτάσεις ρύθμισης χρέους έχουν δοθεί από τις τράπεζες και διαχειριστές δανείων και εκκρεμεί η ετοιμασία των υπολοίπων, με προθεσμία τον 1 μήνα, από τη λήψη της αίτησης του πολίτη. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες υποβλήθηκαν 197 νέες προτάσεις ρύθμισης , σημειώνοντας αύξηση 11,58% ενω 653 νέες προτάσεις ρύθμισης υποβλήθηκαν από 13.03.2020, ημερομηνία κατά την οποία ξεκίνησαν τα περιοριστικά μέτρα λόγω του κορονοϊού. Από το τέλος του 2019 υποβλήθηκαν 1.495 νέες προτάσεις ρύθμισης σημειώνοντας αύξηση κατά 371,89%.

Στην τρίτη θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. που σημείωσαν την μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών CO2 για την παραγωγή ενέργειας το 2019 βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat. Η υποχώρηση ανήλθε στο 8,9% στην περίπτωση της χώρας μας. Η μεγαλύτερη πτώση στις εκπομπές CO2 καταγράφεται στην Εσθονία και τη Δανία και η μεγαλύτερη αύξηση στο Λουξεμβούργο. Η Eurostat εκτιμά ότι το 2019, χρονιά πριν από τα μέτρα περιορισμού του COVID-19 από τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από την καύση ορυκτών καυσίμων (κυρίως πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, άνθρακας, τύρφη και φυσικό αέριο) μειώθηκαν σημαντικά κατά 4,3% στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 κρατών μελών (ΕΕ), σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, οι εκπομπές μειώθηκαν 2019 στην πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ, με τη μεγαλύτερη μείωση στην Εσθονία (-22,1%), ακολουθούμενη από τη Δανία (-9,0%), την Ελλάδα και τη Σλοβακία (-8,9% η κάθε μια), την Πορτογαλία (-8,7%) και την Ισπανία (-7,2% ). Αυξήσεις κατέγραψαν τέσσερα κράτη μέλη: Λουξεμβούργο (+ 7,5%), η Αυστρία (+2,8%), η Μάλτα (+ 2,0%) και η Λιθουανία (+ 1,6%), ενώ οι εκπομπές CO2 παρέμειναν αμετάβλητες στην Κύπρο. Το 2019, παρατηρήθηκε μια σαφής μείωση της κατανάλωσης στερεών ορυκτών καυσίμων (σκληρός άνθρακας, λιγνίτης και σχιστόλιθος και άμμος πετρελαίου) σε πολλές χώρες. Ο κύριος λόγος αυτής της πτώσης είναι η σημαντικά αυξημένη τιμή του συστήματος εμπορίας της ΕΕ για δικαιώματα εκπομπών το 2019 σε σύγκριση με το 2018 (> 25 € / τόνο CO2). Για την αντιστάθμιση της μειωμένης χρήσης στερεών καυσίμων, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν φυσικό αέριο και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή / και την εισαγωγή ελλείπουσας ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες χώρες. Οι εκπομπές CO2 συμβάλλουν σημαντικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη και αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ. Επηρεάζονται από παράγοντες όπως οι κλιματολογικές συνθήκες (π.χ. κρύος παρατεταμένος χειμώνας ή ζεστό καλοκαίρι), η οικονομική ανάπτυξη, το μέγεθος του πληθυσμού, οι μεταφορές και οι βιομηχανικές δραστηριότητες. Εκπομπές CO2 από ορυκτά καύσιμα παράγονται στη χώρα όπου τα καύσιμα καίγονται για σκοπούς όπως παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μεταφορά, παραγωγή χάλυβα κ.λπ. Κατά συνέπεια, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές ενεργειακών προϊόντων έχουν αντίκτυπο: για παράδειγμα, εάν εισαχθεί άνθρακας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αυτό οδηγεί σε αύξηση της εισαγωγής χώρας, ενώ εάν η ηλεκτρική ενέργεια εισάγεται τέτοια, δεν επηρεάζει τις εκπομπές στη χώρα εισαγωγής, καθώς αυτές οι εκπομπές θα αναφέρονται στη χώρα εξαγωγής από την οποία παράγεται ηλεκτρική ενέργεια.

Υπάρχει δυσκολία να παραμείνουν οι κάτοικοι στα σπίτια τους. Μετά από 1,5 μήνα lockdown, τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα. Ο κάθε ελεύθερος χώρος στους δήμους κατακλύζεται από πεζούς για να κάνουν βόλτα. Δεν είναι λίγες οι περιγραφές που ακούει καθημερινά ο καθένας μας, για πεζούς που μέχρι σήμερα δεν συνήθιζαν να κάνουν βόλτα, τώρα να την επιζητούν και να περπατούν, στον δρόμο, με τα λιγοστά ή συχνά ανεπαρκή πεζοδρόμια (με εμπόδια, δένδρα, στύλους, κολώνες και ό,τι κάποιος φανταστεί), ή και πάνω στην άσφαλτο με οχήματα να περνούν με μεγάλη ταχύτητα δίπλα τους….. Λιγότερα απ’ ό,τι συνήθως, αλλά με μεγαλύτερη ταχύτητα σίγουρα. Σε λίγες ημέρες, η απαίτηση για την αποστολή SMS, ή την συμπλήρωση της φόρμας για κατ’εξαίρεση μετακίνηση θα αρθεί. Ο κόσμος θα βγει έξω από το σπίτι. Πιο ελεύθερος. Ίσως για να βρει την ισορροπία του. Την ψυχική. Παράλληλα, οι υγειονομικές απαιτήσεις για την διατήρηση αποστάσεων και την αποφυγή συγχρωτισμού και συνωστισμού παραμένουν και είναι επιβεβλημμένες. Και απ’ότι φαίνεται θα παραμείνουν για κάμποσο καιρό ακόμη. Τι μπορούμε να κάνουμε; Για να μην πάει ο κόσμος στην παραλία του Φλοίσβου ή της Γλυφάδας ή να περπατήσει στην Φωκίωνος Νέγρη, θα πρέπει κοντά του να δημιουργηθεί χώρος για να περπατήσει. Η πρόταση είναι να ληφθεί μέριμνα για την προσωρινή δημιουργία ελεύθερων χώρων για περπάτημα, ποδήλατο, για να ξεσκάσει ο κόσμος δηλαδή. Και αυτό τηρώντας την απόσταση των 2μ που απαιτείται για την αποφυγή συγχρωτισμού. Που θα βρεθεί ο χώρος; Θα πρέπει να δώσουμε οδούς, προσεκτικά επιλεγμένες σε κάθε δήμο, όπου θα αποδοθούν στους πεζούς και την κυκλοφορία των παρόδιων. Αυτές πρέπει να είναι αμιγώς τοπικές οδοί, όπου μπορεί να γίνει αυτό, ικανού μήκους, χωρίς μεγάλες κλίσεις. Έτσι οι πολίτες θα χρησιμοποιούν αυτές που είναι κοντά στο σπίτι τους, και δεν θα οδεύουν κατά δεκάδες στον Φλοίσβο, την παραλία της Θεσσαλονίκης και στις λοιπές προνομιακές τοποθεσίες. Έτσι θα αυξηθούν τα διαθέσιμα τετραγωνικά μέτρα για βόλτα που θα έχει ο πεζός και θα μπορεί ευκολότερα να τηρήσει την απαιτούμενη απόσταση. Να δούμε ποιες περιοχές έχουν έλλειψη από πάρκα και ανοικτούς χώρους: Περιοχές, όπου για να φθάσει κάποιος σε ανοικτό χώρο χρειάζεται να περπατήσει μεγάλη απόσταση. Περιοχές με μεγάλες πυκνότητες πληθυσμού, αλλά με περιορισμένους ελεύθερους χώρους. Οδούς με ή χωρίς εμπορικές δραστηριότητες, ειδικά τώρα που τα καταστήματα δεν έχουν ανοίξει ακόμη. Με τέτοια κριτήρια και με τον χαρακτήρα κάθε οδού, να επιλέξουμε ποιες είναι οι υποψήφιες οδοί. Θα πρέπει να δώσουμε οδούς, προσεκτικά επιλεγμένες σε κάθε δήμο, όπου θα αποδοθούν στους πεζούς και την κυκλοφορία των παρόδιων. Έτσι οι πολίτες θα χρησιμοποιούν αυτές που είναι κοντά στο σπίτι τους, και δεν θα οδεύουν κατά δεκάδες στον Φλοίσβο, την παραλία της Θεσσαλονίκης και στις λοιπές προνομιακές τοποθεσίες Θα πρέπει σταδιακά, ίσως από τους περισσότερο τολμηρούς ή/και πρωτοπόρους δήμους να ξεκινήσουν τέτοια μέτρα. Αρχικά για το Σαββατοκύριακο και 3 ώρες το πρωί και 3 το απόγευμα και στην συνέχεια παρακολουθούμε την αποδοχή και προχωράμε. Με την συνεργασία όλων -πολιτών, τροχαίας, πολιτικής προστασίας, Δήμου. Δεν μπορούμε όμως να κάτσουμε αμέτοχοι. Προκλήσεις για αυτό το εγχείρημα υπάρχουν. Είναι π.χ. η πρόσβαση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης, η διασφάλιση πρόσβασης στους διανομείς, θέματα οδικής ασφάλειας εάν οι οδηγοί παρκάρουν και αναπτύσσουν ταχύτητα. Πρέπει να αντιμετωπισθούν. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Ναι μπορούμε. Ίσως να χρειάζεται και κάποια νομοθετική ρύθμιση, αλλά στις ιδιαίτερες συνθήκες που ζούμε, αυτό θα μπορούσε (ή και θα έπρεπε) να γίνει πολύ γρήγορα. Το έχουν κάνει αλλού; Ναι βέβαια. Σε πολλές πόλεις του κόσμου. Και συνεχίζουν να το κάνουν. Πρόσφατα, δημοσιεύθηκε άρθρο στο nypost.com (https://nypost.com/2020/04/27/nyc-aims-to-open-100-miles-of-streets-for-pedestrians-de-blasio/) όπου στην Νέα Υόρκη (των ~8,5 εκατομμυρίων πολιτών) σχεδιάζουν να δώσουν στους πεζούς και στο ποδήλατο περί τα 160 χλμ. οδών γύρω από πάρκα και πλατείες για να μπορέσουν να διατηρήσουν το social distancing (κοινωνική αποστασιοποίηση), που ορίζουν οι έκτακτοι κανόνες δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση του COVID-19. Και με αυτό τον τρόπο οι δήμοι όχι μόνον δεν κάθονται αμέτοχοι και οχυρωμένοι στο «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι επειδή δεν έχουμε μεγάλο πάρκο και ελεύθερους χώρους» ή στο «τι να κάνουμε που δεν είμαστε κοντά στην παραλία», αλλά θα πάρουν μέτρα για την μετά το lockdown εποχή, και θα μεριμνούν για την σωματική και ψυχική υγεία των πολιτών. Από την δική τους πλευρά. Ας ελπίσουμε μάλιστα, ίσως κρυφά, ίσως φανερά, ότι αυτό θα είναι η αρχή για διάθεση περισσότερου χώρου για τους πεζούς, που τόσα χρόνια έχουν εκδιωχθεί από το αυτοκίνητο. Θέληση χρειάζεται. Ο Έλληνας σε τέτοιες προσπάθειες ανταποκρίνεται. Και έτσι όπως ανταποκρίθηκε στον αυτοπεριορισμό, και έγινε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο, έτσι θα ανταποκριθεί και πάλι. Φτάνει κάποιος να το κάνει, γιατί μόνο του δεν γίνεται….. Ιωάννης Μάρης, Τοπογράφος Μηχ/κός – Συγκοινωνιολόγος

Μια νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών “Cryosphere” αποκαλύπτει την ταχύτατη απώλεια πάγου το καλοκαίρι του 2019 λόγω της ζώνης υψηλών πιέσεων στο εσωτερικό της Γροιλανδίας που δεν λαμβάνεται υπόψη από τα κλιματικά μοντέλα. Το στρώμα του πάγου έλιωσε με ρυθμό ρεκόρ το 2019, πολύ πιο γρήγορα από τον μέσο όρο των προηγούμενων δεκαετιών (Εικόνα). Οι αριθμοί έχουν δείξει ότι μόνο τον Ιούλιο το επιφανειακό στρώμα πάγου μειώθηκε κατά 197 γιγατόνους - ισοδύναμο με περίπου 80 εκατομμύρια πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων. Ο αριθμός ημερών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 2019 (Ιούνιος - Αύγουστος) που καταγράφηκε τήξη των πάγων της Γροιλανδίας σύμφωνα με δορυφορικές παρατηρήσεις (αριστερά) και η απόκλιση του αριθμού ημερών με τήξη από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010 (δεξιά) Στην έρευνα, οι επιστήμονες εξέτασαν τα επίπεδα τήξης με περισσότερες λεπτομέρειες, αποκαλύπτοντας τα βαθύτερα αίτιά της. Όπως σημειώνει η επιστημονική ομάδα, οι συνθήκες υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης διήρκησαν 63 από τις 92 καλοκαιρινές ημέρες το 2019, σε σύγκριση με έναν μέσο όρο μόλις 28 ημερών για την περίοδο των ετών μεταξύ 1981 και 2010. Η μελέτη επίσης αναφέρει ότι τα κλιματικά μοντέλα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δεν λαμβάνουν υπόψιν τέτοιες ασυνήθιστες συνθήκες. Εάν αυτές οι ζώνες υψηλής πίεσης προσλάβουν κανονικό, ετήσιο χαρακτήρα, η μελλοντική τήξη θα μπορούσε να είναι διπλάσια από την προβλεπόμενη, με σοβαρότατες συνέπειες για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι επικρατούσες ατμοσφαιρικές συνθήκες ήταν απίθανο να έχουν επηρεαστεί από τη φυσική κλιματική μεταβλητότητα, αλλά θα μπορούσαν να οφείλονται στην παγκόσμια θέρμανση. Μεταξύ των ευρημάτων τους οι ερευνητές, ανέφεραν ότι σχεδόν το 96% του πάγου υπέστη τήξη κάποια στιγμή το 2019, σε σύγκριση με το μέσο όρο -μόνο 64% μεταξύ 1981 και 2010. Με τη χρήση σχετικών μοντέλων, διαπίστωσαν επίσης ότι περίπου 560 γιγατόνοι απορροής νερού από την τήξη, δημιουργήθηκαν το καλοκαίρι του 2019. Το ισοζύγιο επιφανειακής μάζας -η ποσότητα πάγου που «κέρδισε» το στρώμα πάγου από τη βροχή και τις χιονοπτώσεις μείον την ποσότητα που έχασε μέσω της απορροής και της εξάτμισης του νερού- βρέθηκε μόνο 54 γιγατόνοι το χρόνο- περίπου 320 γιγατόνοι το χρόνο χαμηλότερο από το μέσο όρο των προηγούμενων δεκαετιών, και η μεγαλύτερη μείωση στα χρονικά.