Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

    • Έργα-Υποδομές

      ΒΟΑΚ: Προς παράταση ως το 2028 οδεύει η ολοκλήρωση του τμήματος Χερσόνησος-Νεάπολη

      Engineer

      Προς παράταση κατά 16 μήνες οδεύει το έργο για το μεσαίο τμήμα του ΒΟΑΚ, Χερσόνησος-Νεάπολη. Σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών μετατέθηκε η Προγραμματισμένη Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών, η οποία αρχικά είχε οριστεί για την 21η Απριλίου 2027 και η οποία ορίζεται εκ νέου για την 11η Ιουλίου 2028, χωρίς να συντρέχει συναφής υπαιτιότητα ή εν γένει ευθύνη του αναδόχου σχήματος ΑΚΤOR-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
      Το σχήμα είχε υποβάλλει αίτημα παράτασης της προθεσμίας του έργου κυρίως λόγω της καθυστέρησης απόδοσης απαλλοτριωθέντων χώρων, γεγονός που προκάλεσε αλυσιδωτή καθυστέρηση στην εξέλιξη του έργου. Μαζί αιτείται αποζημίωσης 124 εκατ. ευρώ.
      Η ημερομηνία Υπογραφής της Σύμβασης Σύμπραξης είναι η 21-04-2023 και σύμφωνα με τη Σύμβαση Σύμπραξης, η Αναθέτουσα Αρχή έπρεπε να παραδώσει στον ΙΦΣ μέχρι 21-04-2024 τους λοιπούς χώρους Κατασκευής του Έργου, οι οποίοι παραδόθηκαν τελικά τμηματικά στις 16-04-2025 και 12-05-2025 με τα αντίστοιχα Πρωτόκολλα Παράδοσης -Παραλαβής Χώρων Κατασκευής Έργου.
      Η μη έγκαιρη παράδοση των Χώρων Κατασκευής του Έργου από την Αναθέτουσα Αρχή συνιστά Γεγονός Αποζημίωσης, σύμφωνα με το άρθρο 15.1.3 της Σύμβασης Σύμπραξης. Ακολούθως ο ανάδοχος υπέβαλλε τα αιτήματα παράτασης, απαλλαγής και αποζημίωσης σε περίπτωση Γεγονότος Αποζημίωσης, με επιστολές του με τις οποίες και δικαιούται τη Μετάθεση της Προγραμματισμένης Ημερομηνίας Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών και της Απώτερης Ημερομηνίας, σύμφωνα με το άρθρο 13.3 (α), αποζημίωση της Εκτιμώμενης Μεταβολής Κόστους Σύμπραξης σύμφωνα με το άρθρο 13.3 (β) και απαλλαγή των υποχρεώσεών του λόγω του Γεγονότος Αποζημίωσης σύμφωνα με το άρθρο 13.3 (δ) της Σύμβασης Σύμπραξης.
      Ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής έλαβε σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή τα χρονοδιαγράμματα που συνοδεύουν το αίτημα του αναδόχου προκειμένου να εκφέρει γνώμη επί των νέων ημερομηνιών που αιτείται, όπως του ζητήθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή, ως πρόσθετη υπηρεσία, με σκοπό να διαπιστώσει τον τρόπο εισαγωγής των καθυστερήσεων στο αρχικό χρονοδιάγραμμα και τη χρονική τους έκταση, σφάλματα ή παραλείψεις στα χρονοδιαγράμματα.
      Τέλος, όπως αναφέρεται στην απόφαση, η μη έγκαιρη παράδοση των Χώρων Κατασκευής του Έργου από την Αναθέτουσα Αρχή μεταθέτει την ημερομηνία ολοκλήρωσης των Εργασιών, η οποία με τη σειρά της αναγκαστικά μεταθέτει την Προγραμματισμένη Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών και την Απώτερη Ημερομηνία της Σύμβασης Σύμπραξης.
      Το ποσό που αιτείται ο ΙΦΣ ως αποζημίωση για αυξημένες δαπάνες λόγω Εκτιμώμενης Μεταβολής Κόστους Σύμπραξης, θα οριστικοποιηθεί μετά την υποβολή όλων των απαιτούμενων σχετικών αποδεικτικών στοιχείων από τον ΙΦΣ και την εξέτασή τους από την Αναθέτουσα Αρχή.
      Το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη έχει κόστος 290 εκατ. ευρώ. Μέρος της χρηματοδότησης (περίπου 90 εκατ. ευρώ) προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης ενώ ακόμα ένα μέρος των χρημάτων προέρχεται από δάνεια που έχει συνάψει το παραπάνω σχήμα.
      Ποιο είναι το έργο
      Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του τμήματος Χερσόνησος-Νεάπολη περιλαμβάνουν: Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 22,44 χλμ. και παράπλευρου / κάθετου δικτύου 9,65 χλμ.
      Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα. θα διαθέτει 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ. Θα κατασκευαστούν 12 γέφυρες μονού κλάδου (1,7 χλμ.) και 5 σήραγγες μονού κλάδου (συνολικού μήκους 6,75 χλμ.). Προβλέπεται η κατασκευή συνολικά 5 νέων ανισόπεδων κόμβων. Τέλος θα υπάρχει και 1 cut & cover διπλού κλάδου (215 μ).
      Είναι το δεύτερο τμήμα στο οποίο ξεκινούν οι κατασκευές μετά το ανατολικό τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος στο οποίο τα έργα είναι πλέον εμφανή σε μεγάλο μήκος του δρόμου. Αυτό το τμήμα των 14,5 χιλιομέτρων αναμένεται να είναι και το πρώτο που θα ολοκληρωθεί. Κατασκευάζεται ως δημόσιο έργο και εκτελείται από την ΤΕΡΝΑ και την AKTOR. Το έργο κόστους 186 εκατ. ευρώ είναι επίσης ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης.
      Περισσότερα...

      0

    • Αρθρογραφία

      Οι αλλαγές στην διαδικασία αδειοδότησης των τουριστικών επιχειρήσεων

      Engineer

      Η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, με εγκύκλιό της (25 Σεπτεμβρίου 2025), ανακοίνωσε τις λεπτομέρειες της μετάβασης στο νέο σύστημα και την πλήρη ένταξη των τουριστικών γραφείων και των επιχειρήσεων οδικών μεταφορών (ΤΕΟΜ) στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ), γνωστού ως OpenBusiness. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς την ψηφιοποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, που αναμένεται να διευκολύνει χιλιάδες επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα.
      Υπενθυμίζεται ότι από τις 10 Φεβρουαρίου 2025, οι τουριστικές επιχειρήσεις και τα τουριστικά γραφεία υπάγονται πλέον στο νέο σύστημα γνωστοποίησης, το οποίο αντικαθιστά τις παλαιότερες διαδικασίες μέσω του NotifyBusiness. Η κάθε επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιεί ηλεκτρονικά τις απαραίτητες ενέργειες (γνωστοποιήσεις, τροποποιήσεις, ανανεώσεις ή αλλαγές φορέα), χωρίς φυσική παρουσία σε υπηρεσίες.
      Η πιο ουσιαστική αλλαγή αφορά τη διαλειτουργικότητα του OpenBusiness με το Μητρώο Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΜΗ.Τ.Ε.) του Υπουργείου Τουρισμού. Πλέον τα δύο πληροφοριακά συστήματα «επικοινωνούν» μεταξύ τους, επιτρέποντας αυτόματη αντιστοίχιση των στοιχείων των επιχειρήσεων. Η διασύνδεση με το ΜΗ.Τ.Ε. σημαίνει ότι οι πληροφορίες για την ταυτότητα, το είδος και τη νόμιμη λειτουργία μιας τουριστικής επιχείρησης θα είναι ενιαίες, επικαιροποιημένες και διαθέσιμες σε όλες τις αρμόδιες αρχές.
      Όλες οι τουριστικές επιχειρήσεις που ήδη λειτουργούν υποχρεούνται να εγγραφούν στο OpenBusiness έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Η απογραφή αυτή είναι κρίσιμη, καθώς διασφαλίζει ότι η επιχείρηση θα εμφανίζεται επίσημα στο νέο πληροφοριακό περιβάλλον του κράτους.
      Η διαδικασία είναι απλή και χωρίς οικονομικό κόστος, εφόσον ολοκληρωθεί εμπρόθεσμα. Απαιτείται μόνο η υποβολή του αποδεικτικού νόμιμης λειτουργίας, όπως το Ειδικό Σήμα Λειτουργίας (ΕΣΛ) ή η γνωστοποίηση βάσει του ν. 4442/2016. Αν η απογραφή γίνει εκπρόθεσμα, προβλέπεται παράβολο 200 ευρώ.
      Σημαντικό είναι ότι η απογραφή δεν αντικαθιστά την αδειοδοτική διαδικασία — πρόκειται για καταχώριση των στοιχείων της ήδη λειτουργούσας επιχείρησης στο νέο σύστημα, ώστε να μπορεί στη συνέχεια να πραγματοποιεί ψηφιακά οποιαδήποτε αλλαγή, μεταβολή ή ανανέωση της δραστηριότητάς της.
      Στο OpenBusiness είναι η υποχρεωτική ηλεκτρονική ανάρτηση δικαιολογητικών. Οι τουριστικές επιχειρήσεις που είχαν ήδη υποβάλει γνωστοποίηση μέσω NotifyBusiness ή σε έντυπη μορφή, οφείλουν έως 31 Δεκεμβρίου 2025 να «ανεβάσουν» τα απαιτούμενα δικαιολογητικά στο OpenBusiness. Η καθυστέρηση ή η παράλειψη συνεπάγεται διοικητικές κυρώσεις για έλλειψη δικαιολογητικών.
      Για τα τουριστικά καταλύματα που εξακολουθούν να λειτουργούν με Ειδικό Σήμα Λειτουργίας (ΕΣΛ), δεν απαιτείται η ανάρτηση όλων των δικαιολογητικών, παρά μόνο του αποδεικτικού λειτουργίας κατά την απογραφή.
      Περισσότερα...

      0

    • Περιβάλλον

      Περιβάλλον: Επτά από τα εννέα “όρια του πλανήτη” έχουν ξεπεραστεί, προειδοποιούν οι επιστήμονες

      Engineer

      Το επίπεδο οξίνισης των ωκεανών ξεπέρασε το όριο που είναι συμβατό με σταθερά και βιώσιμα οικοσυστήματα, ανακοίνωσε χθες, Τετάρτη, ίδρυμα ερευνών, συμπεραίνοντας ότι 7 από τα 9 «όρια του πλανήτη» έχουν πλέον ξεπεραστεί.
      Η έννοια αυτή των «ορίων του πλανήτη» είχε οριστεί το 2009 από γύρω στους τριάντα ερευνητές. Τότε, αυτοί αποτιμούσαν ότι η ανθρωπότητα είχε «ξεπεράσει τουλάχιστον τρία όρια του πλανήτη».
      Έκτοτε οι ετήσιοι απολογισμοί του Ινστιτούτου Ερευνών για το Κλίμα του Πότσνταμ (PIK) δείχνουν συνεχή υποβάθμιση.
      Ο απολογισμός του 2025 δείχνει ότι το όριο της «οξίνισης των ωκεανών» μόλις ξεπεράστηκε. «Ο ωκεανός υφίσταται οξίνιση, η οποία απειλεί τη θαλάσσια ζωή και μας οδηγεί σε επικίνδυνες συνθήκες», ενώ παρουσιάζει «τάση περισσότερης επιδείνωσης», σημείωσαν οι ερευνητές αυτοί.
      Η βασική αιτία της οξίνισης των ωκεανών είναι η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκπέμπεται με την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει περίπου το 30% του πλεονάζοντος CO2 που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
      Η αύξηση της οξίνισης σε σχέση με τα αριθμητικά στοιχεία που είχαν δημοσιευτεί πέρυσι οφείλεται επίσης εν μέρει σε βελτίωση των δεδομένων και σε αναθεώρηση των υπολογισμών.
      Τα άλλα έξι πλανητικά όρια που έχουν ήδη ξεπεραστεί αφορούν την κλιματική αλλαγή (CO2 στην ατμόσφαιρα), την ακεραιότητα της βιόσφαιρας (εξαφάνιση ειδών και ιδιοποίηση των πόρων από την ανθρωπότητα), αλλά και τη χρήση γης (αποψίλωση), τον κύκλο του γλυκού νερού (ζώνες που έχουν πληγεί από την ξηρασία ή τις πλημμύρες), τους βιογεωχημικούς κύκλους (προσθήκη λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων) και την εισαγωγή νέων οντοτήτων στη βιόσφαιρα (πλαστικά κι άλλα βιομηχανικά χημικά προϊόντα).
      Τα 2 «όρια του πλανήτη» που δεν έχουν ξεπεραστεί είναι τα αερολύματα στην ατμόσφαιρα (ατμοσφαιρική ρύπανση) και το επίπεδο του όζοντος στη στρατόσφαιρα.
      -«Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη»-
      Καθώς η οξύτητα μετράται με τη βοήθεια του pH, η αναφορά γι’αυτό το όριο είναι η συγκέντρωση αραγωνίτη, ενός μετάλλου απαραίτητου για τη ζωή των κοραλλιών και των οστρακόδερμων. Όσο πιο όξινος είναι ο ωκεανός τόσο περισσότερο διαλύεται ο αραγωνίτης.
      Το όριο είχε οριστεί στο 80% της συγκέντρωσης την προβιομηχανική εποχή, και οι ωκεανοί έχουν πέσει κάτω από αυτό το επίπεδο.
      «Το pH στην επιφάνεια του ωκεανού έχει ήδη πέσει κατά περίπου 0,1 από την αρχή της βιομηχανικής εποχής. Αυτό είναι ισοδύναμο με αύξηση 30 ως 40% της οξύτητας», επισήμαναν οι επιστήμονες.
      «Αυτή η αλλαγή απειλεί τους οργανισμούς που σχηματίζουν κελύφη ή σκελετούς από ανθρακικό ασβέστιο, όπως τα κοράλλια, τα μαλάκια ή είδη που είναι κρίσιμης σημασίας για το πλαγκτόν. Η σταδιακή εξαφάνιση των οργανισμών αυτών μπορεί να διαταράξει τη διατροφική αλυσίδα», προειδοποίησαν.
      Ο απολογισμός για το 2025 παρουσιάστηκε σε τηλεδιάσκεψη από τη Νέα Υόρκη όπου διεξάγεται η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
      Σε ερώτηση σχετικά με την άρνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν ότι η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής επείγει, ο διευθυντής του PIK, ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, απάντησε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κανέναν αξιόπιστο επιστήμονα στο πλευρό του.
      «Δεν έχει υποστήριξη, ακόμη και μεταξύ των σκεπτικιστών για το κλίμα φίλων του», σημείωσε.
      «Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη», υποστήριξε παράλληλα ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος, ο οποίος μετείχε στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε.
      «Φανταστείτε κάθε εθνικός προϋπολογισμός, κάθε σχέδιο ασφαλείας, κάθε εμπορική συμφωνία να άρχιζε με την ερώτηση: αυτό μας διατηρεί εντός των ορίων του πλανήτη; Αυτήν την αλλαγή είναι που χρειαζόμαστε», συμπλήρωσε η πρώην πρόεδρος της Ιρλανδίας Μέρι Ρόμπινσον.
      Οι ωκεανοί, οι οποίοι καλύπτουν το 70% της επιφάνειας του πλανήτη, συγκεντρώνουν το 97% του νερού στη Γη.
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      29 ενεργειακές κοινότητες δήλωσαν συμμετοχή στην πρώτη πρόσκληση του European Energy Communities Facility (EECF) σύμφωνα με την Electra Energy

      GTnews

      Μεγάλη ανταπόκριση με σημαντική ελληνική συμμετοχή γνώρισε η πρώτη πρόσκληση του European Energy Communities Facility (EECF) για ενεργειακές κοινότητες. Σύμφωνα με όσα αναφέρει σε ανάρτησή της η Electra Energy, “η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων ολοκληρώθηκε με 690 αιτήσεις από 31 χώρες, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία του προγράμματος!” Από την Ελλάδα υποβλήθηκαν 29 προτάσεις, με επιχειρηματικά σχέδια που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών.
      “Αυτή η εντυπωσιακή συμμετοχή αναδεικνύει τη σημασία της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων στα πρώτα τους βήματα και την αξία πρωτοβουλιών όπως το Facility”, υπογραμμίζεται σχετικά. Όπως σημειώνει η Electra Energy, εν συνεχεία δύο ανεξάρτητοι αξιολογητές θα εξετάσουν κάθε πρόταση, αξιολογώντας:
      • τη λειτουργία και την ετοιμότητα της κοινότητας,
      • τη φιλοδοξία του έργου,
      • τη συνοχή και αξιοπιστία της πρότασης,
      • τον αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία.
      Ο τελικός κατάλογος των δικαιούχων θα ανακοινωθεί έως τις 22 Δεκεμβρίου 2025, ενώ όλοι οι αιτούντες θα ενημερωθούν μέσω email.
      Η δεύτερη πρόσκληση θα ανοίξει μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου 2026, δίνοντας μία νέα ευκαιρία χρηματοδότησης σε ενεργειακές κοινότητες που βρίσκονται στα πρώτα τους στάδια ανάπτυξης. Οι πρωτοβουλίες που θα χρηματοδοτηθούν αναμένεται να κινητοποιήσουν επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ από πολίτες, αποδεικνύοντας ότι οι επιχορηγήσεις στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των ενεργειακών κοινοτήτων είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την ενεργειακή μετάβαση στην πράξη!
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Στα 2,5 Γιγαβάτ οι αιτήσεις για μπαταρίες στο κοινό σημείο σύνδεσης φωτοβολταϊκών

      Engineer

      Μεγάλη ανταπόκριση έχει βρει το μέτρο του ΥΠΕΝ, με το οποίο δίνεται η δυνατότητα για εγκατάσταση μπαταριών στο κοινό σημείο σύνδεσης φωτοβολταϊκών πάρκων. Απόδειξη το γεγονός ότι από τη θέσπισή του τον Δεκέμβριο του 2024, έχει συσσωρευθεί ένας μεγάλος όγκος αιτήσεων, ώστε πλέον να αθροίζουν ένα χαρτοφυλάκιο 2,5 Γιγαβάτ περίπου. Ωστόσο, οι επενδύσεις αυτές βρίσκονται «παγωμένες», καθώς ακόμη εκκρεμούν οι αποφάσεις του ΥΠΕΝ για την έναρξη εφαρμογής της ρύθμισης που έχει το ίδιο θεσπίσει. 
      Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει την εγκατάσταση μπαταρίας που θα συνδέεται στο κοινό σημείο σύνδεσης cluster φωτοβολταϊκών στο ΕΔΔΗΕ ή στο ΕΣΜΗΕ και θα έχει εγκατεστημένη ισχύ όχι μεγαλύτερη από το άθροισμα της εγκατεστημένης ισχύος των σταθμών του κοινού αιτήματος και ωφέλιμη χωρητικότητα κατ’ ελάχιστον ίση με μία ώρα στο άθροισμα της εγκατεστημένης ισχύος του cluster. Μάλιστα, αίτημα για την εγκατάσταση μπαταρίας μπορεί να υποβληθεί και από κάτοχο άδειας αποθήκευσης, προσκομίζοντας σχετική συμφωνία με τους ιδιοκτήτες των φωτοβολταϊκών σταθμών, για σύνδεση στο κοινό σημείο. 
      Τα επιλέξιμα cluster πρέπει να απαρτίζονται είτε από ηλιακά πάρκα που τέθηκαν σε λειτουργία μετά την 4η Ιουλίου και έως την 31η Οκτωβρίου, είτε από νέους σταθμούς που έχουν λάβει Οριστική Προσφορά Σύνδεσης έως την 31η Οκτωβρίου 2024. Πρόκειται για έργα που έχουν «κλειδώσει» λειτουργική ενίσχυση ή συμμετέχουν απευθείας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. 
      Όφελος για όλο το χαρτοφυλάκιο φωτοβολταϊκών 
      Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρακτικά η μπαταρία θα απορροφά ανάλογη ποσότητα ενέργειας με την περικοπτόμενη ενέργεια των φωτοβολταϊκών σταθμών. Η διάθεση της αποθηκευμένης ενέργειας θα γίνεται με όρους αγοράς, διαθέτοντάς την στις αγορές με την εκάστοτε χονδρεμπορική τιμή. Επομένως, η δυνατότητα αξιοποίησης ηλιακής παραγωγής που θα έμενε εκτός συστήματος (είτε για λόγους αγοράς, είτε εξαιτίας των στατικών και δυναμικών περιορισμών) φαίνεται πως για πολλούς επενδυτές δημιουργεί βιώσιμους οικονομικούς όρους για την εγκατάσταση των μπαταριών. 
      Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ένα σημαντικό πλεονέκτημα των συγκεκριμένων έργων είναι πως μπορούν να υλοποιηθούν αρκετά γρήγορα. Επομένως, πέρα από την όποια θετική επίπτωση θα έχουν στα cluster φωτοβολταϊκών με τα οποία θα συνεργάζονται, θα προσφέρουν σημαντική «ανάσα» στο ηλεκτρικό σύστημα, περιορίζοντας τις αρνητικές παρενέργειες που έχει προκαλέσει η μονοκαλλιέργεια της ηλιακής τεχνολογίας – με την ενίσχυση των περικοπών και την εμφάνιση με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα μηδενικών ή αρνητικών τιμών στην DAM. 
      Αυτό σημαίνει πως θα υπάρξει ευρύτερη ωφέλεια για όλα τα εν λειτουργία φωτοβολταϊκά στο σύστημα και το δίκτυο που λειτουργούν είτε με συμβάσεις ΣΕΔΠ, είτε συμμετέχουν απευθείας στην αγορά. Επομένως, σε μία περίοδο που τα έσοδα των φωτοβολταϊκών από την αγορά περιορίζονται ραγδαία -όπως δείχνει το γεγονός ότι η Ειδική Τιμή Αγοράς τον Αύγουστο για τα ηλιακά πάρκα διαμορφώθηκε στο ιστορικό χαμηλό των 25,2 ευρώ ανά Μεγαβατώρα-  όσο πιο γρήγορα «έρθουν» οι μπαταρίες, τόσο πιο θετικοί όροι θα διαμορφωθούν για την οικονομική βιωσιμότητα των έργων της συγκεκριμένης τεχνολογίας. 
      Πιθανές καθυστερήσεις στην πρόκληση 
      Η καθυστέρηση στις αποφάσεις του ΥΠΕΝ να ενεργοποιήσει το μέτρο (αποφασίζοντας επίσης αν ενδεχομένως θα υπάρξει ή όχι κάποιο πλαφόν εκ των υστέρων στην εφαρμογή του) γίνεται ακόμη πιο προβληματική, από τη στιγμή που ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί η στάση του υπουργείου αναφορικά με το αν (και πώς) θα συνεχιστεί η χορήγηση όρων σύνδεσης σε νέες ΑΠΕ. 
      Επομένως, στην περίπτωση που εξακολουθήσουν να κατακυρώνουν ηλεκτρικό «χώρο» καινούρια φωτοβολταϊκά, όπως είναι φυσικό, θα επιδεινωθούν τα ήδη αρνητικά δεδομένα. Μάλιστα, η σχετική συζήτηση έχει πλέον γίνει πιο περίπλοκη από το γεγονός ότι off-takers υπαναχωρούν από βιομηχανικά PPAs που έχουν συνάψει, όπως έγραψε το energypress, και επομένως είναι πλέον θολό το «τοπίο» αναφορά με την τύχη των αντίστοιχων φωτοβολταϊκών πάρκων που έχουν προτεραιοποιηθεί.   
      Την ίδια στιγμή, το «φρένο» στην έναρξη εφαρμογής του μέτρου γίνεται σε μία συγκυρία όπου πληθαίνουν οι εκτιμήσεις για το ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις στη δρομολόγηση standalone μπαταριών, μέσω της πρόκλησης για έργα έως 4,7 Γιγαβάτ. Μία βασική αιτία αυτών των εκτιμήσεων είναι το γεγονός ότι το πλαφόν αντισυγκέντρωσης καλύπτει μόνο τα έργα που θα «περάσει» από την πρόσκληση ένας επενδυτής, και όχι τους φακέλους που θα υποβάλει. 
      Επομένως, μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλο πλήθος αιτήσεων, αυξάνοντας κατά συνέπεια και τον χρόνο που θα χρειαστεί για να καταρτιστούν οι λίστες προτεραιότητες. Παράλληλα, η υποβολή ενστάσεων στη συνέχεια, και ο χρόνος που θα χρειαστεί ώστε αυτές να εξεταστούν, πιθανόν να οδηγήσει ακόμη μακρύτερα την έναρξη υλοποίησης merchant μπαταριών μέσω της πρόσκλησης. 
      Αλλαγή του επενδυτικού «χάρτη» και κίνδυνος για «πάγο» στον κλάδο 
      Σε μία ενδεχόμενη καθυστέρηση στην εφαρμογή της πρόσκλησης, όπως είναι φυσικό, θα είναι μεγαλύτερη η αρνητική επίπτωση που έχει το «φρένο» του ΥΠΕΝ στις μπαταρίες σε κοινό σημείο σύνδεσης, στην ολοένα μεγαλύτερη συρρίκνωση των εσόδων των εν λειτουργία φωτοβολταϊκών. Συρρίκνωση που, όπως έχει γράψει το energypress, ήδη έχει δημιουργήσει τάσεις για αλλαγή του επενδυτικού «χάρτη», με μικρούς παραγωγούς με έργα με ΣΕΔΠ να προχωρούν σε πωλήσεις. 
      Επίσης, η ενίσχυση των αρνητικών τιμών αποτελεί εμπόδιο στην υλοποίηση έργων από τη «δεξαμενή» των ώριμων σταθμών ΑΠΕ με ΟΠΣ, καθώς δυσχεραίνει τη σύναψη PPAs – που αποτελούν αυτή τη στιγμή το μόνο «εργαλείο» για εγγυημένα  έσοδα σε μακροχρόνια βάση. Επομένως, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε να αλλάξει χέρια ένα μέρος των ώριμων έργων, περνώντας σε καθετοποιημένους Ομίλους ή σε fund που μπορούν να διαχειριστούν τις νέες συνθήκες στις αγορές. 
      Η καθυστέρηση όμως της αποθήκευσης σημαίνει και καθυστέρηση στην περαιτέρω απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος, καθώς οι μπαταρίες μπορούν να «παραγκωνίσουν» τις μονάδες αερίου στην DAM κατά τις απογευματινές ώρες, αλλά και στην αγορά Εξισορρόπησης. Παράλληλα, όσο αργότερα ξεκινήσουν οι επενδύσεις στις μπαταρίες, τόσο αργότερα θα υπάρξει μία νέα εναλλακτική λύση για το «οικοσύστημα» των τεχνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια στην κατασκευή έργων ΑΠΕ, και για τις οποίες η εγκατάσταση μπαταριών θα αποτελέσει το νέο (και από τα βασικότερα πλέον) αντικείμενα δραστηριοποίησης. Επομένως, αυξάνεται ο κίνδυνος να «παγώσει» ο κλάδος. 
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      GreenTank: Απόφαση-ορόσημο της ΡΑΑΕΥ για τον θεσμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων

      Engineer

      Μία εξαιρετικά βαρύνουσας σημασίας απόφαση προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης του θεσμού των Ενεργειακών Κοινοτήτων (ΕΚΟΙΝ), Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών (ΕΚΠ) και των Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΚΑΕ), ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Σύμφωνα με την ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Αρχής την προηγούμενη εβδομάδα, η ΡΑΑΕΥ προέβη σε ερμηνεία των σχετικών προβλέψεων της νομοθεσίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ιδιοκτησιακής συγκέντρωσης  που έχει ανακύψει κατά το στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΕΚΟΙΝ και οδηγεί σε κατάχρηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από τις διατάξεις της νομοθεσίας για τις Ενεργειακές Κοινότητες.
      Η εκτεταμένη και αναλυτική ανακοίνωση της ΡΑΑΕΥ δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών σχετικά με τις περιπτώσεις κατάχρησης του θεσμού των ΕΚΟΙΝ και τα κυριότερα σημεία της  μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
      Επισημαίνεται με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πως η ιδιοκτησιακή συγκέντρωση σε ΕΚΟΙΝ, ΕΚΠ και ΚΑΕ αντίκειται στον συνεταιριστικό τους χαρακτήρα και αποκλείει στην πράξη τον μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα (τον οποίο προβλέπει σαφώς η νομοθεσία γι’ αυτά τα σχήματα) και υποκρύπτει εμπορική εκμετάλλευσή τους. Καθίσταται σαφές πως η ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου οδηγεί στην προσέγγιση κατά την οποία τα νομικά πρόσωπα που μετέχουν στις προαναφερόμενες ενεργειακές κοινότητες είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, υπό την έννοια ότι δεν συνδέονται μέσω φυσικού ή νομικού προσώπου που μετέχει άμεσα ή έμμεσα στη διοίκησή τους ή κατέχει ποσοστό συμμετοχής, ανεξαρτήτως ύψους, ως μέτοχος, εταίρος ή μέλος νομικού προσώπου. Η ΡΑΑΕΥ καταλήγει σε κατηγορηματική διατύπωση πως η ίδια δύναται να ελέγχει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΕΚΟΙΝ, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε κατόπιν καταγγελίας, και –σε περίπτωση μη πλήρωσης της προϋπόθεσης ανεξαρτησίας των μελών τους– να προβαίνει ακόμα και σε ανάκληση Βεβαιώσεων/Αδειών Παραγωγής. Το έρεισμα για να προβεί η ΡΑΑΕΥ σε αυτή τη σημαντική απόφαση αποτέλεσε η κοινή παρέμβαση – καταγγελία 22 Περιβαλλοντικών Οργανώσεων για κατάχρηση του θεσμικού πλαισίου από τις ΕΚΟΙΝ που αποτελούν φορείς εκμετάλλευσης 15 Αιολικών Σταθμών (ΑΣΠΗΕ) στα Ακαρνανικά Όρη. Στη συγκεκριμένη υπόθεση, που έφερε στο προσκήνιο η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, παρατηρείται και ιδιοκτησιακή συγκέντρωση και προφανής μη τήρηση της συνθήκης περί ανεξαρτησίας των μελών των ΕΚΟΙΝ, εφόσον σχεδόν τα μισά μέλη κάθε ΕΚΟΙΝ είναι μονοπρόσωπες εταιρείες που ελέγχονται ιδιοκτησιακά από τον ίδιο οικονομικό φορέα. Αν και η συγκεκριμένη παρέκκλιση από τη νομοθεσία είχε επανειλημμένα επισημανθεί, δεν υπήρχε μέχρι σήμερα οποιαδήποτε ενέργεια από τη Διοίκηση προκειμένου να αποσαφηνιστεί το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, κάτι που πλέον γίνεται με ξεκάθαρο τρόπο.
      Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις χαιρετίζουν την ανακοίνωση της ΡΑΑΕΥ, την οποία θεωρούν απαραίτητο και θεμελιώδες βήμα για την εξυγίανση του χώρου και την ανάδειξη των πραγματικών ΕΚΟΙΝ. Στο επόμενο στάδιο, αναμένουμε αφενός την εφαρμογή της απόφασης, αρχής γενομένης από την υπόθεση των ΕΚΟΙΝ στα Ακαρνανικά Όρη, αφετέρου σχετικές πρωτοβουλίες από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως την παροχή συγκεκριμένων κατευθύνσεων προς όλες τις εμπλεκόμενες στην αδειοδότηση έργων ΑΠΕ υπηρεσίες, για την επισήμανση τέτοιων καταχρηστικών περιπτώσεων.
      Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις:
      Αλκυόνη – Σύλλογος Περίθαλψης και Προστασίας Άγριων Ζώων ΑΛΚΥΩΝ – Ομοσπονδία οικολογικών οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΡΙΩΝ – Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών ΑΡΧΕΛΩΝ Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης Εταιρία Προστασίας Πρεσπών ΚΑΛΛΙΣΤΩ Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης ΠΑΝΔΟΙΚΟ – Πανελλήνιο δίκτυο οικολογικών οργανώσεων Πίνδος Περιβαλλοντική Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου Σύλλογος «Τουλίπα Γουλιμή» Φίλοι της Φύσης Ελλάδας Greenpeace iSEA MEDASSET MedINA – Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο The Green Tank WWF Ελλάς
      Περισσότερα...

      0

    • Περιβάλλον

      Πρόστιμο 5,5 εκατ. ευρώ επιβλήθηκε στην Ελλάδα για τον ΧΥΤΑ Ζακύνθου

      Engineer

      Στην καταβολή προστίμου για την αδιανόητη κατάσταση του ΧΥΤΑ Ζακύνθου υποχρεώνεται η Ελλάδα από το Ευρωδικαστήριο. 
      Η χώρα θα καταβάλει άμεσα 5,5 εκατ. ευρώ και επιπλέον 12.500 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης από σήμερα, έως την πλήρη εφαρμογή της προηγούμενης καταδικαστικής απόφασης του Ευρωδικαστηρίου, η οποία εκδόθηκε πριν από 11 χρόνια. 
      Μάλιστα στην αυστηρότητα της απόφασης έπαιξε ρόλο το κακό παρελθόν της Ελλάδας στη διαχείριση των απορριμμάτων, όπως ρητά αναφέρεται στην απόφαση.
      Ο ΧΥΤΑ κατασκευάστηκε το 1996, μέσα στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου. Κατά τη διάρκεια ζωής του επεκτάθηκε τέσσερις (!) φορές νόμιμα και αρκετές φορές παράνομα, φτάνοντας τα 92.000 τ.μ. και στην ουσία λειτουργούσε ως χωματερή στην οποία πετάγονταν χύδην τα πάντα. Βάσει υπολογισμών, έως τον Δεκέμβριο του 2017 που ο ΧΥΤΑ έκλεισε οριστικά, είχε δεχθεί περίπου 528.600 τόνους σκουπιδιών, 25.000-27.000 τόνους τον χρόνο.
      Οι καταγγελίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο νησί οδήγησαν την υπόθεση στην Ε.Ε. και το 2014 η Ελλάδα καταδικάστηκε για πρώτη φορά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όπως θύμισε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με ανακοίνωσή του, η Ελλάδα καταδικάστηκε το 2014 επειδή «δεν είχε θέσει τέρμα στη λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) ευρισκόμενου στο θαλάσσιο εθνικό πάρκο της Ζακύνθου, φυσικό οικότοπο της θαλάσσιας χελώνας «Caretta -Caretta», ενώ ο χώρος αυτός ήταν κορεσμένος και δυσλειτουργικός, με αποτέλεσμα να θέτει σε κίνδυνο την υγεία και το περιβάλλον».
      Μετά την ψυχρολουσία, οι αρχές διέταξαν τη διακοπή λειτουργίας του ΧΥΤΑ, ο οποίος όμως εξακολούθησε να λειτουργεί έως το 2017 (σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τουλάχιστον έως το 2020), ελλείψει εναλλακτικής. Ετσι η Ελλάδα παραπέμφθηκε εκ νέου το 2023 στο Ευρωδικαστήριο.
      Όπως αναφέρει η χθεσινή ανακοίνωση, «το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, κατά τον κρίσιμο χρόνο που ορίζεται στην προειδοποιητική επιστολή, δηλαδή στις 28 Ιουνίου 2017, η Ελλάδα ούτε είχε προβλέψει σχέδιο διευθέτησης ώστε να συνεχιστεί η λειτουργία του ΧΥΤΑ Ζακύνθου σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, ούτε είχε παύσει τη λειτουργία του ΧΥΤΑ. Επιπλέον, ο ΧΥΤΑ Ζακύνθου συνέχισε να δέχεται απόβλητα μέχρι τα τέλη του 2017. 
      Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο υποχρεώνει την Ελλάδα σε καταβολή χρηματικής ποινής ύψους 12.500 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης από τη δημοσίευση της σημερινής απόφασης έως την ημερομηνία εκτέλεσης της απόφασης του 2014, καθώς και σε καταβολή κατ’ αποκοπήν ποσού ύψους 5.500.000 ευρώ στην Επιτροπή. Τα ποσά των κυρώσεων δικαιολογούνται από τη σοβαρότητα της παράβασης. Η παράβαση ενέχει σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία».
      Μάλιστα έπαιξε ρόλο και το… κακό παρελθόν της χώρας στη διαχείριση απορριμμάτων. «Επιπλέον, το Δικαστήριο συνεκτίμησε τον μεγάλο αριθμό αποφάσεων με τις οποίες διαπιστώθηκε κατά το παρελθόν ότι η Ελλάδα είχε παραβεί τις υποχρεώσεις της σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων, τον αριθμό των περιπτώσεων στις οποίες το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο κράτος μέλος είχε παραλείψει να εκτελέσει αποφάσεις του Δικαστηρίου στον τομέα αυτόν, το γεγονός ότι η παράβαση συνεχίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη δημοσίευση της απόφασης του 2014, καθώς και την ικανότητα πληρωμής του κράτους μέλους».
      Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έδωσε σε δημόσια διαβούλευση τον Φεβρουάριο μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ. Λόγω της τραγικής κατάστασης του ΧΥΤΑ και της μεγάλης έκτασης που αυτός καταλαμβάνει, οι μελετητές προτείνουν να κατασκευαστεί ένας τεράστιος τοίχος που θα στηρίξει τον ΧΥΤΑ και περιμετρικοί αναβαθμοί (πεζούλες), ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χώρος για να «απλωθούν» τα σκουπίδια «προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ανάγλυφο ήπιων κλίσεων». Το κόστος της αποκατάστασης του ΧΥΤΑ εκτιμήθηκε σε 5,2 εκατ. ευρώ.
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Διπλασιάζεται η δυναμικότητα του ΤΑΡ – Σήμερα η έγκριση των σχετικών έργων από τη ΡΑΑΕΥ

      Engineer

      O ΔΕΣΦΑ ολοκλήρωσε τα έργα αναβάθμισης και ενίσχυσης του ελληνικού συστήματος (σταθμοί συμπίεσης στην Αμπελιά και στη Νέα Μεσημβρία στη Βόρεια Ελλάδα) που θα επιτρέψουν τον διπλασιασμό της δυναμικότητας του TAP από τα 10 bcm αερίου ετησίως στα 20 bcm. 
      Την έγκριση για την πιστοποίηση των έργων αναμένεται να δώσει σήμερα η  ολομέλεια της ΡΑΑΕΥ.
      Ο σχεδιασμός αυτός ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και της Ευρώπης και σηματοδοτεί την είσοδο στην τελική ευθεία για τον οριστικό τερματισμό των ροών ρωσικού αερίου το 2027, ενώ, παράλληλα, αναδεικνύει τη χώρα μας σε διαμετακομιστικό κόμβο στην περιοχή. Ο ρόλος αυτός, που έχει ήδη εδραιωθεί με την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων LNG του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας και του FSRU Aλεξανδρούπολης, αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω με τη λειτουργία του «Κάθετου Αξονα» μέσω του οποίου το LNG από τους δύο τερματικούς σταθμούς θα φτάνει μέχρι την Ουκρανία.
      Ως γνωστόν, ο αγωγός TAP μεταφέρει φυσικό αέριο από το γιγαντιαίο κοίτασμα Shah Deniz II του αζερικού τμήματος της Κασπίας Θάλασσας προς την Ευρώπη.
      Ο μήκους περίπου 877 χλμ. αγωγός συνδέεται με τον αγωγό Trans Anatolian Pipeline (TANAP) στους Κήπους στα ελληνοτουρκικά σύνορα και διασχίζει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα, προτού εξέλθει στην ξηρά στη Νότια Ιταλία.
      Ο TAP συνδέεται με τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), ο οποίος ξεκίνησε την εμπορική του λειτουργία τον Οκτώβριο του 2022, παρέχοντας αέριο από την Κασπία στη Βουλγαρία. Ο αγωγός λειτουργεί από το 2020 με δυναμικότητα 10 bcm αερίου ετησίως, εκ των οποίων ποσότητες 1 bcm έχουν δεσμευτεί από την Ελλάδα και 1 δισ. από τη Βουλγαρία, με τις υπόλοιπες να κατευθύνονται στην Ιταλία και από εκεί στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
      Από την έναρξη της λειτουργίας του το 2020 ο TAP, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου η κοινοπραξία, έχει μεταφέρει στην Ευρώπη 50 bcm αερίου. Περισσότερα από 41,7 bcm αερίου παρέδωσε στην Ιταλία, 4,8 bcm στην Ελλάδα και 3,2 bcm στη Βουλγαρία.
      Για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ζήτηση της Ευρώπης μετά την ενεργειακή κρίση του 2022, ο αγωγός λειτουργεί ήδη πάνω από την ονομαστική του δυναμικότητα των 10 bcm. Ο στόχος είναι να διπλασιασθεί η δυναμικότητα του αγωγού στα 20 bcm αερίου ετησίως από το 2027.
      Για να υλοποιηθεί το σχέδιο έχουν ήδη δρομολογηθεί επενδύσεις 40 δισ. δολ., ενώ προγραμματίζονται επιπλέον επενδύσεις 6,3-9,3 δισ. δολ. για αναβαθμίσεις.
      Τα έργα στην Αμπελιά και στη Νέα Μεσημβρία που ολοκλήρωσε ο ΔΕΣΦΑ κρίθηκαν αναγκαία για την αμφίδρομη ροή φυσικού αερίου από το ελληνικό σύστημα στον TAP.
      Περισσότερα...

      0

    • Χρηματοδοτήσεις

      Πρόγραμμα «Ηλέκτρα»: Λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για τους υποψήφιους δικαιούχους του προγράμματος

      Engineer

      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει την λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για τους υποψήφιους δικαιούχους του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ».
      Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης για τους υποψήφιους δικαιούχους ορίζεται η 10η Οκτωβρίου 2025.
      Για πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την Μονάδα Υποστήριξης Δυνητικών Δικαιούχων (Helpdesk) καθημερινά, στα τηλέφωνα επικοινωνίας με αριθμό 210 6603311 και 210 6603296 και ώρες 09:00 – 17:00. Επίσης η υποβολή ερωτημάτων γίνεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση [email protected]
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Ξεκίνησε η διαδικασία ενοποίησης των Ήρων και NRG για την δημιουργία κοινής εταιρίας

      Engineer

      Με στόχο τη δημιουργία του τρίτου πόλου στην αγορά ενέργειας με δραστηριότητα τόσο στην παραγωγή όσο και στην προμήθεια ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου οι εταιρίες Ήρων και NRG ξεκίνησαν τις διαδικασίες δημιουργίας της κοινής εταιρίας που σε πρώτη φάση ονομάζεται UtilityCo και εν συνεχεία κατά πάσα πιθανότητα εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026 θα πάρει την εμπορική της επωνυμία.
      Οι δύο εταιρίες κατέθεσαν στη ΡΑΑΕΥ αιτήσεις για την τροποποίηση των αδειών προμήθειας φυσικού αερίου που κατέχουν και τη μεταβίβαση τους στη UtilityCo, τη νέα εταιρία όπου η συμμετοχή των δυο ομίλων ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil θα είναι ισότιμη. Θα ακολουθήσουν αντίστοιχες αιτήσεις προς τη ΡΑΑΕΥ για τις άδειες προμήθειας ηλεκτρισμού όπως και για τις άδειες παραγωγής των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που θα μεταβιβαστούν στο νέο σχήμα, ενώ το κρισιμότερο σημείο της διαδικασίας θεωρείται η έγκριση της συγχώνευσης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
      Στόχος της νέας Utilily είναι η δημιουργία ενός ισχυρού, καθετοποιημένου ενεργειακού παίκτη με επιρροή στην Ελλάδα και την ΝΑ Ευρώπη.
      Η πελατειακή βάση της Ήρων και της NRG αριθμεί 488.000 καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που αντιπροσωπεύει πωλήσεις 8,3 TWh και μερίδιο αγοράς 17% με βάση τα στοιχεία του 2024, όπως έχουν ανακοινώσει οι δύο εταιρίες. Στην αγορά φυσικού αερίου, το αθροιστικό μερίδιο του ανέρχεται σε 11%, που αντιστοιχεί σε περίπου 61.000 πελάτες.
      Όσον αφορά στην παραγωγή ηλεκτρισμού, στη UtilityCo εισφέρονται μονάδες καύσης φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 1,5 GW, που αντιστοιχεί περίπου στο 12% της εγκατεστημένης ισχύος στη χώρα – χωρίς να προσμετράται η έμμεση συμμετοχή (35%) στην Korinthos Power, η οποία προσθέτει ακόμη 3,5% περίπου στο ενεργειακό ισοζύγιο.
      Tο παραγωγικό χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει:
      Τη νέα μονάδα CCGT στην Κομοτηνή (877 MW), ένα από τα μεγαλύτερα έργα φυσικού αερίου νέας γενιάς στην Ελλάδα, που αποτελεί ήδη σύμπραξη των εταιριών΄ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil. Τη μονάδα ΗΡΩΝ II (441 MW). Τη συμμετοχή 35% της Motor Oil στην Korinthos Power (437 MW). Η παραγωγή από αυτές τις μονάδες έρχεται να καλύψει σημαντικό μέρος της αιχμής του συστήματος, σε μια περίοδο όπου η ανάγκη για ισχύ εξισορρόπησης αυξάνεται λόγω της ταχείας διείσδυσης ΑΠΕ.
      Στο νέο σχήμα, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, CEO θα είναι ο Λουκάς Δημητρίου, deputy CEO ο Αναστάσιος Λωσταράκος, ενώ ο Κωνσταντίνος Μπασλής θα κατέχει τη θέση του Γενικού Διευθυντή Energy portfolio και προμήθειας.
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      Eurostat: Οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 5,4% και τα ενοίκια κατά 3,2%

      Engineer

      Σημαντική άνοδο κατέγραψαν οι τιμές των κατοικιών και τα ενοίκια στην Ευρωπαϊκή Ένωση το δεύτερο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα η Eurostat.
      Σε ετήσια βάση, δηλαδή σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,4%, ενώ τα ενοίκια σημείωσαν άνοδο 3,2%. Σε τριμηνιαία βάση, συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι τιμές κατοικιών ενισχύθηκαν κατά 1,6% και τα ενοίκια κατά 0,7%.
      Μεγάλη αύξηση στην 25ετία
      Από το 2010 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2025, οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν συνολικά κατά 60,5%, ενώ τα ενοίκια κατά 28,8%. Οι τιμές των ενοικίων κινήθηκαν σταθερά ανοδικά, σε αντίθεση με τις τιμές κατοικιών που εμφάνισαν εντονότερες διακυμάνσεις: εντυπωσιακή άνοδο μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2015 και του τρίτου τριμήνου του 2022, μικρή πτώση και σταθεροποίηση, και εκ νέου ανοδική πορεία από το 2024, με αυξήσεις για έξι συνεχόμενα τρίμηνα.
      Η εικόνα ανά κράτος μέλος
      Σε σύγκριση με το 2010, οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν περισσότερο από τα ενοίκια σε 21 από τις 26 χώρες της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Η μεγαλύτερη άνοδος στις τιμές κατοικιών καταγράφηκε στην Ουγγαρία (+277%) και την Εσθονία (+250%), ενώ υπερδιπλασιασμός σημειώθηκε σε δέκα χώρες: Λιθουανία (+202%), Λετονία (+162%), Τσεχία (+155%), Πορτογαλία (+141%), Βουλγαρία (+133%), Αυστρία (+117%), Λουξεμβούργο (+112%), Σλοβακία (+105%), Πολωνία (+104%) και Κροατία (+102%). Αντίθετα, η Ιταλία ήταν η μόνη χώρα όπου οι τιμές κατοικιών υποχώρησαν (-1%).
      Στην περίπτωση των ενοικίων, άνοδος καταγράφηκε σε 26 χώρες της ΕΕ, με την Εσθονία (+218%), τη Λιθουανία (+192%), την Ουγγαρία (+125%) και την Ιρλανδία (+117%) να παρουσιάζουν τις υψηλότερες αυξήσεις. Στον αντίποδα, η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα όπου τα ενοίκια μειώθηκαν, με πτώση -9%.
      Περισσότερα...

      0

    • Έργα-Υποδομές

      Πειραιάς: Παραδόθηκε ένα πρότυπο «πάρκο τσέπης» euPOLIS

      GTnews

      Το πρότυπο «πάρκο τσέπης» euPOLIS στην Ακτή Δηλαβέρη στη συμβολή με την οδό Φιλίππου,  στο Μικρολίμανο παρέδωσε  την Παρασκευή,  26 Σεπτεμβρίου,  στους πολίτες ο Δήμος Πειραιά, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά έναν αστικό χώρο και φέρνοντας τη φύση πιο κοντά στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. Το νέο πάρκο αποτελεί μία μικρή «όαση» πρασίνου, αισθητικής και κοινωνικής ζωής, σε μια γειτονιά με αυξημένες ανάγκες για ελεύθερους και βιώσιμους δημόσιους χώρους.

      Το πάρκο εγκαινιάστηκε από τον Δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη, στο πλαίσιο της στρατηγικής του δήμου για μια πιο βιώσιμη και ανθρώπινη πόλη, μέσα από παρεμβάσεις που ενισχύουν την ποιότητα ζωής.
      Ο χώρος περιλαμβάνει αρωματικά φυτά και θάμνους,  μικρό βοτανικό κήπο για ανακάλυψη και χαλάρωση,  χλοοτάπητα για παιχνίδι, ξεκούραση και δραστηριότητες, τραπέζια πικνίκ και καθιστικά για όμορφες στιγμές, κεντρικό μονοπάτι από οικολογικά υλικά που συνδέει το πάρκο με τον αστικό ιστό, συστήματα φωτισμού  από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με χαμηλή κατανάλωση, φωλιές πουλιών για την ενίσχυση της επικονίασης, μετεωρολογικό σταθμό, σταθμό μέτρησης ποιότητας της ατμόσφαιρας, γωνιές ανακύκλωσης, μικρές γωνιές στάσης που «προσκαλούν» σε χαλάρωση.
      Το πάρκο προσφέρει ταυτόχρονα αναψυχή, ήπια άθληση και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, αποτελώντας παράδειγμα για τον αστικό επανασχεδιασμό και την ενσωμάτωση της φύσης στην πόλη.

      Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου euPOLIS
      Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος euPOLIS, με την πολύτιμη συμβολή της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του δήμου,  με στόχο την υιοθέτηση καινοτόμων παρεμβάσεων που κάνουν την πόλη πιο πράσινη, πιο ανθρώπινη και με καλύτερη ποιότητα ζωής.
      Στο πλαίσιο του euPOLIS, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και άλλες σημαντικές παρεμβάσεις στον Πειραιά:
      ·         Κάθετος κήπος στα Ράλλεια Δημοτικά Σχολεία, που ποτίζεται με ανακυκλωμένο νερό.
      ·         Τοιχογραφία με κάθετο κήπο στο Μικρολίμανο, σε συνεργασία με το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας.
      ·         Τεχνητοί ύφαλοι στο κανάλι του ΣΕΦ, οι οποίοι συμβάλλουν στον φυσικό καθαρισμό των υδάτων.
      ·         Έξυπνο παγκάκι που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια στο Μικρολίμανο.
      Οι παρεμβάσεις αυτές δεν περιορίζονται μόνο στο πράσινο, αλλά συμβάλλουν συνολικά στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, ενώ τα αποτελέσματα του προγράμματος θα μεταφερθούν και σε άλλες πόλεις του εξωτερικού: Μποκοτά (Κολομβία), Παλέρμο (Ιταλία), Λεμεσός (Κύπρος) και Τρεμπίνιε (Βοσνία – Ερζεγοβίνη). 
      Στη δημιουργία του πάρκου σημαντική ήταν η συνεργασία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας και του Χατζηκυριακείου Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας, καθώς και η πολύτιμη συμβολή των Διευθύνσεων Εξωστρέφειας, Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Τουρισμού, Περιβάλλοντος – Κλιματικής Αλλαγής και Ευζωίας Ζώων Συντροφιάς, Επισκευών Συντηρήσεων και Έργων Αυτεπιστασίας, Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου Πειραιά.
      Επόμενο έργο: Ανάπλαση Ακτής Δηλαβέρη
      Ο Δήμαρχος ανακοίνωσε επίσης, ότι δρομολογείται η επόμενη μεγάλη αστική παρέμβαση στην ίδια περιοχή, την Ακτή Δηλαβέρη, ως φυσική συνέχεια της ανάπλασης στο Μικρολίμανο, με στόχο την ολοκληρωμένη αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου της πόλης.
      Περισσότερα...

      0

    • Τεχνολογία

      Ποια θέση κατείχε το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρώπη το 2024

      GTnews

      Το 2024, ο συνολικός κύκλος εργασιών ηλεκτρονικού εμπορίου επιχειρήσεων προς καταναλωτές (B2C) αυξήθηκε κατά 7%, από τα 765 δισ. ευρώ στα 819 δισ. ευρώ. Το παραπάνω συμπέρασμα προκύπτει από την Ευρωπαϊκή Έκθεση Ηλεκτρονικού Εμπορίου 2025 που έδωσαν στη δημοσιότητα ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου, σε συνεργασία με τον Ecommerce Europe και το EuroCommerce.
      Αν και η αγορά συνολικά ενισχύθηκε, οι εξελίξεις διαφοροποιήθηκαν ανά περιοχή. Συγκεκριμένα, η Δυτική Ευρώπη, η μεγαλύτερη περιοχή e-commerce, κατέγραψε τη χαμηλότερη αύξηση (5%), φτάνοντας τα 466,5 δισ. ευρώ, κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Νότια Ευρώπη αυξήθηκε κατά 9% στα 182,9 δισ. ευρώ. Η Κεντρική Ευρώπη κατά 8% στα 85,9 δισ. ευρώ ενώ η Βόρεια Ευρώπη ακολούθησε τον μέσο όρο με 7% (στα 63,5 δισ. ευρώ). Η Ανατολική Ευρώπη κατέγραψε τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (18%), με κύκλο εργασιών 19,9 δισ. ευρώ.
      Σύμφωνα με την έκθεση, για το 2025 προβλέπεται ανάπτυξη 7% συνολικά στην Ευρώπη. Το 81% του B2C κύκλου εργασιών το 2024 πραγματοποιήθηκε στην ΕΕ-27. Σε επίπεδο χωρών, το 2024, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση (+117%), κυρίως λόγω καλύτερης κάλυψης δεδομένων και νέας μεθοδολογίας. Ακολούθησε η Ουκρανία (+92%), ενώ Βουλγαρία (+20%), Εσθονία (+18%) και Βόρεια Μακεδονία (+15%) είχαν επίσης ισχυρή ανάπτυξη. Στον αντίποδα, Γερμανία και Τσεχία δεν είχαν καμία αύξηση.
      Η Γαλλία αναδείχθηκε η μεγαλύτερη αγορά B2C e-commerce στην Ευρώπη (175,3 δισ. ευρώ), ξεπερνώντας το Ηνωμένο Βασίλειο (127 δισ. ευρώ, πλέον μετρά μόνο τα διαδικτυακά αγαθά, όχι τις υπηρεσίες). Η Ισπανία πέρασε μπροστά από τη Γερμανία (95,2 δισ. ευρώ έναντι 94,0 δισ. ευρώ), ενώ Ιταλία (58,5 δισ. ευρώ) και Πολωνία (43,4 δισ. ευρώ) ακολουθούν.
      Το 2024, η διείσδυση διαδικτύου στην Ευρώπη αυξήθηκε στο 93% (από 92%). Για το 2025 προβλέπεται 94%, αγγίζοντας σχεδόν την πλήρη κάλυψη ηλικιών 16-74. Συγκεκριμένα: Βόρεια Ευρώπη (98%), Δυτική Ευρώπη (96%), Κεντρική Ευρώπη (93%), Νότια Ευρώπη (92%) και Ανατολική Ευρώπη (85%). Ορισμένες χώρες έφτασαν το 100% (Δανία, Ελβετία, Ολλανδία, Νορβηγία). Χαμηλότερα ποσοστά: Μολδαβία (64%), Ουκρανία (79%), Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία και Ελλάδα (87%), Κροατία (85%).
      Το 2024, το 73% του πληθυσμού 16-74 έκανε online αγορές (έναντι 71% το 2023). Αναλυτικότερα: Βόρεια Ευρώπη (84%), Δυτική Ευρώπη (83%), Κεντρική Ευρώπη ( 73% -μέσος όρος ΕΕ), Νότια Ευρώπη (61%) και Ανατολική Ευρώπη (57%). Κορυφαίες χώρες ήταν οι: Ιρλανδία (95%), Ολλανδία (94%), και Νορβηγία/Δανία/Ισλανδία/Ην. Βασίλειο (91%). Χαμηλότερα κινήθηκαν: Μολδαβία (27%), Μαυροβούνιο (35%), Αλβανία (38%), Βοσνία-Ερζεγοβίνη (44%), Βουλγαρία (50%) και Ιταλία (54%).
      Το 2024 η αγορά e-commerce της Ευρώπης βρέθηκε ανάμεσα σε ευκαιρίες και προκλήσεις. Συγκεκριμένα:
      -Ευκαιρίες: αυξανόμενη ζήτηση, καινοτομία σε πληρωμές/λογιστική/AI, νέα μοντέλα (second-hand, ανακατασκευή προϊόντων), στροφή στη βιωσιμότητα.
      -Προκλήσεις: σύνθετα ρυθμιστικά πλαίσια, ανάγκη στήριξης ΜΜΕ, αθέμιτος ανταγωνισμός από εκτός ΕΕ (κυρίως Ασία), περιορισμένοι μηχανισμοί επιβολής.
      Σύμφωνα με την έκθεση, η βιωσιμότητα καθίσταται βασική τάση: φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες, ηλεκτρικές παραδόσεις, τοπικά δίκτυα logistics. Ωστόσο, μικρότεροι λιανέμποροι δυσκολεύονται να εφαρμόσουν λύσεις μεγάλης κλίμακας.
      Η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει την εξατομίκευση, την εξυπηρέτηση πελατών, τη διαχείριση τιμών και προβλέψεων. Παρά τα εθνικά προγράμματα στήριξης, μόνο το 6% των ΜΜΕ της ΕΕ πληροί τα πολύ υψηλά ψηφιακά κριτήρια.
      Οι καταναλωτές ζητούν πλέον πιο ευέλικτες επιλογές παράδοσης (π.χ. click-and-collect, θυρίδες). Οι mobile πληρωμές και τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια ενισχύονται, ενώ η αντικαταβολή παραμένει σε κάποιες χώρες. Οικονομικές πιέσεις οδηγούν σε σύγκριση τιμών διασυνοριακά, καθυστερήσεις αγορών ή στροφή σε second-hand προϊόντα.
      Περισσότερα...

      0

    • Έργα-Υποδομές

      Σε διαβούλευση η νέα ΜΠΕ για την επένδυση των 250 εκατ. ευρώ του έργου Cape Tholos στην Κρήτη

      Engineer

      Εντός του 2026 είναι ο στόχος για την έναρξη των προκαταρκτικών εργασιών που αφορά το project για το Cape Tholos του ομίλου Μεταξά, των Μetaxa Hospitality Group στην Κρήτη, μία επένδυση ύψους 250 εκατ. ευρώ. Το έργο θα υλοποιηθεί σε ορίζοντα πέντε ετών όπως επισημαίνεται στη νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για την αδειοδότηση του έργου που έχει τεθεί σε διαβούλευση και θα ολοκληρωθεί έως τις 9 Δεκεμβρίου 2025.
      Το έργο του ομίλου που κλείνει 50 χρόνια παρουσίας σε Κρήτη και Σαντορίνη στο κομμάτι των πολυτελών ξενοδοχείων, περιλαμβάνει τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και Τουριστικές Επιπλωμένες Κατοικίες) που αποτελούνται από το κεντρικό κτίριο του ξενοδοχείου σε συνδυασμό με ανεξάρτητες μονάδες διαμονής, χώρους εστίασης και αναψυχής, κολυμβητικές δεξαμενές, κοινόχρηστους χώρους καθώς και χώρους στάθμευσης. Ταυτόχρονα, προβλέπεται η ανάπτυξη ενός Κέντρου Αναζωογόνησης (SPA) ως ειδική τουριστική υποδομή, καθώς και ενός Κέντρου Αθλητικών Εγκαταστάσεων. Στόχος είναι η σύνθετη τουριστική ανάπτυξη «για έναν νέο ολιστικό προορισμό υπερπολυτελούς φιλοξενίας και «επώνυμων» κατοικιών», με βάση τη μελέτη.
      Για το ακίνητο έχει εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα το 2024, εγκρίνοντας το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) με τίτλο «Cape Tholos – Σύνθετη Τουριστική Ανάπτυξη στο Λασίθι».
      Το έργο θα υλοποιηθεί σε βραχώδη έκταση χαμηλής βλάστησης περίπου 1.130 στρεμμάτων στην περιοχή του Καβουσίου της βορειοανατολικής Κρήτης. Συνολικά, η έκταση αφορά 1.224 στρέμματα, ωστόσο περί τα 94 στρέμματα αφορούν σε ζώνες προστασίας φύσης και τοπίου, καθώς και σε αρχαιολογικούς χώρους.
      Η συνολική δυναμικότητα του συγκροτήματος θα ανέρχεται σε 1.014 κλίνες, ενώ η προγραμματισμένη δόμηση αγγίζει τα 48.780 τ.μ., με συνολική κάλυψη 43.517 τετραγωνικών μέτρων.
      Οι επιμέρους λειτουργικές ενότητες του ξενοδοχειακού συγκροτήματος περιλαμβάνουν χώρους υποδοχής και διοίκησης, ποικιλία τύπων σουιτών (standard, executive, presidential), αίθουσες συνεδρίων και εκδηλώσεων, εγκαταστάσεις εστίασης (εστιατόρια, lounge bar, BBQ), εγκαταστάσεις ευεξίας και γυμναστηρίου, παιδότοπο, βιβλιοθήκη, χώρους αποθήκευσης και logistics, καθώς και αυτόνομα υποσυστήματα όπως το Sea Beach Club, το Water Sports Center και το κλειστό Sports Club.
      Ήπια ένταξη του έργου στο φυσικό τοπίο της περιοχής
      Η αρχιτεκτονική προσέγγιση βασίζεται σε αρχές ήπιας ένταξης στο φυσικό περιβάλλον, με ανάπτυξη δύο διακριτών ενοτήτων:
      Την ενότητα Luxury Resort, στην οποία χωροθετείται το ξενοδοχείο των πέντε αστέρων με συνολική δυναμικότητα 370 κλινών, κατανεμημένων σε κεντρικό κτίριο και επιμέρους μονάδες Hotel Guestrooms και Hotel Villas. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εγκαταστάσεις SPA, αίθουσες συνεδρίων, εστιατόρια, εξωτερικές πισίνες και παιδικούς χώρους. Την ενότητα Cape Tholos Residences, όπου προβλέπονται 58 Non-Branded επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες, διαφόρων τυπολογιών (3 έως 5 υπνοδωματίων), όλες με ιδιωτικές πισίνες και θέα προς τη θάλασσα Κατά τη φάση λειτουργίας του Συνθέτου Τουριστικού Καταλύματος, η επιχείρηση θα βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη κατά την υψηλή τουριστική περίοδο, η οποία εκτείνεται από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβριο, ενώ κατά τους υπόλοιπους μήνες, η λειτουργία θα προσαρμόζεται δυναμικά στη ζήτηση. Σύμφωνα με τον αναλυτικό σχεδιασμό του έργου, κατά την πλήρη λειτουργία του συγκροτήματος, προβλέπεται η απασχόληση συνολικά 411 εργαζομένων, εκ των οποίων 335 στο ξενοδοχείο και τις επώνυμες κατοικίες και 76 στο τμήμα Cape Tholos Residences. Οι κτιριακές υποδομές διατάσσονται με γνώμονα την αραιή δόμηση και την προστασία του φυσικού τοπίου.
      Η υψομετρική ανάπτυξη αξιοποιεί τη φυσική γεωμορφολογία, με τις κύριες κατασκευές να τοποθετούνται σε περιοχές χαμηλής ορατότητας και σε θέσεις που ελαχιστοποιούν την οπτική όχληση. Η πλειονότητα των κτιρίων διατηρεί χαμηλό ύψος (ισόγεια ή μερικώς διώροφα), ενώ πάνω από 60% της έκτασης παραμένει αδόμητο ή διαμορφώνεται με φυτεύσεις.
      Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενεργειακή απόδοση και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με εφαρμογή αρχών βιοκλιματικού σχεδιασμού (φυσικός αερισμός, προσανατολισμός, ηλιοπροστασία, φυσικός φωτισμός) και υλοποίηση πράσινων δωμάτων, υδατοπερατών δαπέδων και χρήσης τοπικών υλικών, όπως η ασβεστολιθική πέτρα από τις εκσκαφές.
      Περισσότερα...

      0

    • Χρηματοδοτήσεις

      Η έκθεση της Κομισιόν για τις επιδόσεις της Ελλάδας στο Ταμείο Ανάκαμψης

      Engineer

      Το Ταμείο Ανάκαμψης λήγει στο τέλος του Αυγούστου 2026, υπενθυμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση της για την πορεία των πληρωμών και της εκπλήρωσης των ορόσημων.
      Η Κομισιόν στην έκθεση (αφορούσε δεδομένα του Ιουνίου 2025) που έδωσε στη δημοσιότητα περιλαμβάνει την Ελλάδα μαζί με άλλες 11 χώρες σε εκείνες που θα πρέπει να επιταχύνουν τους ρυθμούς εφαρμογής των ορόσημων που έχει θέσει το Ταμείο Ανάκαμψης.
      Αντίθετα, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, παίζοντας… με τα νούμερα βλέπει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε. ως προς τα αιτήματα πληρωμών, τις εκταμιεύσεις πόρων και τα ορόσημα.
      Τα ορόσημα και η Ελλάδα
      Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα και σε άλλες 11 χώρες στην Κύπρο, την Κροατία, την Τσεχία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και την Ισπανία έγινε σύσταση να επιταχύνουν τον ρυθμό εφαρμογής των ορόσημων που έχουν τεθεί στις χώρες για την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
      Η Ελλάδα, επί της ουσίας περιλαμβάνεται στο γκρουπ των χωρών εκείνων που καθυστερούν να υλοποιήσουν τα ορόσημα και η Κομισιόν τις κατηγοριοποιεί σε εκείνες που δεν έχουν εκπληρώσει σε ποσοστό από το 50% έως το 85% των ορόσημων τους.
      Στις αδύναμες χώρες ως προς τα ορόσημα κάνει επίσης άλλη μία κατηγορία των χωρών εκείνων που δεν έχουν εκπληρώσει πάνω από το 85% των ορόσημων, δηλαδή τις Βουλγαρία, Ουγγαρία και Ρουμανία για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απευθύνει σύσταση ώστε να επιταχύνουν επειγόντως τους ρυθμούς υλοποίησης των ορόσημων και των στόχων.
      Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ΤΑΑ: ΟΙ-ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ-ΤΗΣ-ΕΥΡ.-ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ-ΓΙΑ-ΤΟ-ΤΑΜΕΙΟ-ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ.pdf
      Το Ταμείο Ανάκαμψης και οι πληρωμές
      Στην έκθεση της η Κομισιόν παρατηρεί ότι ο ρυθμός υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης διαφέρει μεταξύ των κρατών – μελών της Ε.Ε.
      Όπως αναφέρει έξι κράτη μέλη (Δανία, Εσθονία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Μάλτα) έχουν λάβει πληρωμές που αντιστοιχούν σε περισσότερο από 65% των συνολικών πόρων που τους αναλογούν.
      Ελλάδα, Λετονία, Πορτογαλία και Σλοβακία, σύμφωνα με το report της Κομισιόν, έχουν λάβει περισσότερο από 50% της χρηματοδότησης.
      Δεκαπέντε κράτη μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία και Σουηδία) έχουν πραγματοποιήσει εκταμιεύσεις που αντιστοιχούν σε περισσότερο από 30% της χρηματοδότησης του RRF, ενώ δύο κράτη μέλη (Βουλγαρία και Ουγγαρία) παραμένουν κάτω από το όριο του 30%.
      Με αυτά τα δεδομένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι «απομένει λιγότερος από ένας χρόνος μέχρι την καταληκτική προθεσμία του Αυγούστου 2026 και πλέον η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και υλοποίησης των επενδύσεων καθίσταται ολοένα και πιο επείγουσα».
      ΟΛΗ Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ: ΟΛΗ-Η-ΕΚΘΕΣΗ-ΤΗΣ-ΕΥΡ.-ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ-ΓΙΑ-ΤΗΝ-ΠΟΡΕΙΑ-ΤΟΥ-ΤΑΜΕΙΟΥ-ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ.pdf
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      ΕΤΜΕΑΡ: Στον αέρα η νέα απόφαση για την περίοδο 2023–2025 – Επιστροφές €17 εκατ. σε βιομηχανίες για το 2021

      Engineer

      Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ, δεκάδες επιχειρήσεις εξακολουθούν να καταβάλλουν χαμηλότερο τέλος από το προβλεπόμενο (8,75 ευρώ αντί για 17 ευρώ), με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανείσπρακτες οφειλές που αγγίζουν τα 60 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2019.
      Σε λεπτές ισορροπίες κινείται η υπόθεση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), καθώς οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκονται σε εξέλιξη. Το ζητούμενο είναι η οριστικοποίηση του νέου πλαισίου που θα ισχύσει για την τριετία 2023–2025, αλλά η πορεία δεν είναι χωρίς εμπόδια.
      Το «αγκάθι» των παλαιών χρεώσεων
      Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ, δεκάδες επιχειρήσεις εξακολουθούν να καταβάλλουν χαμηλότερο τέλος από το προβλεπόμενο (8,75 ευρώ αντί για 17 ευρώ), με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανείσπρακτες οφειλές που αγγίζουν τα 60 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2019. Το βάρος αυτό μεταφέρεται στον ΕΛΑΠΕ, ο οποίος χρηματοδοτεί την αποζημίωση των παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
      Η Ελλάδα όφειλε ως τα τέλη του 2023 να παρουσιάσει στην Κομισιόν έναν επικαιροποιημένο μηχανισμό ενισχύσεων, προσαρμοσμένο στους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες (CEEAG 2022). Αυτοί περιορίζουν πλέον τις μειωμένες χρεώσεις μόνο σε συγκεκριμένους, ενεργοβόρους κλάδους, αποκλείοντας την ευρεία εφαρμογή που ακολουθούσε η χώρα μας και είχε οδηγήσει σε έλλειμμα.
      Εκκρεμότητες και συμμόρφωση
      Ο έλεγχος των χρεώσεων για τη διετία 2019–2020 αποκάλυψε ότι το μειωμένο τέλος εφαρμόστηκε όχι βάσει του τομέα δραστηριότητας – όπως επιβάλλει η Ε.Ε. – αλλά ανάλογα με την τάση του δικτύου (μέση ή υψηλή). Αυτό σήμαινε ότι επιχειρήσεις που δεν ήταν επιλέξιμες πλήρωναν λιγότερο, ενώ κάποιες βιομηχανίες με υψηλή κατανάλωση κατέβαλλαν περισσότερα.
      Οι διαφορές αυτές οδήγησαν σε μια περίπλοκη εικόνα. Αγροτικές μονάδες και μικρότερες επιχειρήσεις καλούνται να επιστρέψουν περί τα 130 εκατ. ευρώ για τη διετία 2019–2020, ποσό που μπορεί να διπλασιαστεί όταν κλείσουν οι εκκαθαρίσεις ώς το 2024. Αντίθετα, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες μέσης τάσης και οι μονάδες υψηλής τάσης δικαιούνται επιστροφές δεκάδων εκατομμυρίων.
      Οι επιστροφές του 2021
      Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η διαδικασία ανάρτησης των οριστικών αποφάσεων υπαγωγής για το 2021. Μέσα από το πληροφοριακό σύστημα του ΔΑΠΕΕΠ, οι δικαιούχοι μπορούν πλέον να λάβουν τα σχετικά έγγραφα.
      Το συνολικό ποσό που επιστρέφεται στις επιλέξιμες βιομηχανίες ανέρχεται σε περίπου 17 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που θεωρείται ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα για την εξυγίανση του συστήματος.
      Το παζλ της επόμενης μέρας
      Παρά τις επιστροφές, η μεγάλη εικόνα παραμένει θολή. Οι οφειλές που «τρέχουν» από το 2019 βαραίνουν τον ΕΛΑΠΕ, ενώ οι τελικές αποφάσεις για το ύψος του ΕΤΜΕΑΡ στην περίοδο 2023–2025 καθυστερούν. Οι συνομιλίες με την Κομισιόν είναι κρίσιμες, καθώς η χώρα καλείται να βρει ισορροπία ανάμεσα στη στήριξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών και στη δημοσιονομική σταθερότητα, χωρίς να παραβιάσει το πλαίσιο των ευρωπαϊκών ενισχύσεων.
      Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για το πώς θα διαμορφωθεί το ενεργειακό τοπίο για τις μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, με το ΕΤΜΕΑΡ να παραμένει στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων.
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      Παράταση για το πρόγραμμα «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις»

      GTnews

      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει την παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για το πρόγραμμα «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις», έως και την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025.
      Στόχος της παράτασης είναι να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερες επιχειρήσεις να συμμετάσχουν στο Πρόγραμμα, να αξιοποιήσουν τους διαθέσιμους πόρους και να εγκαταστήσουν ένα σύστημα αποθήκευσης στον φωτοβολταϊκό τους σταθμό, ώστε να μπορέσουν να καλύψουν ακόμα μεγαλύτερο μέρος των καταναλώσεών τους και να μειώσουν ακόμα περισσότερο το ενεργειακό τους κόστος.
      Ο ένας επιπλέον μήνας έως τη νέα καταληκτική ημερομηνία θα διευκολύνει τους υποψήφιους δικαιούχους για τη συλλογή, καθώς και την ορθή και πλήρη προσκόμιση των απαιτούμενων δικαιολογητικών που προβλέπονται για την υποβολή της αίτησης στον σχετικό οδηγό του Προγράμματος.
      Υπενθυμίζεται ότι:
      Η επιδότηση των συστημάτων αποθήκευσης (μπαταρίας) αφορά στην εγκατάσταση – προσθήκη είτε σε φωτοβολταϊκά συστήματα που βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού – ανάπτυξης – κατασκευής, είτε σε υφιστάμενα, ενεργά φωτοβολταϊκά συστήματα. Και στις δύο περιπτώσεις επιδοτείται αποκλειστικά το σύστημα αποθήκευσης.
      Η ένταση της ενίσχυσης ανέρχεται σε 50% για μικρές επιχειρήσεις, 40% για μεσαίες επιχειρήσεις και 30% για μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ το συνολικό ύψος της ενίσχυσης που λαμβάνει κάθε δικαιούχος υπολογίζεται σε επίπεδο ενιαίας επιχείρησης και δεν μπορεί να υπερβαίνει για τις κύριες δαπάνες τα 400.000 ευρώ ανά δικαιούχο.
      Οι αιτήσεις υπάγονται στη βάση της άμεσης αξιολόγησης FIFO (First In – First Out) και θα εντάσσονται μέχρι εξαντλήσεως του διαθέσιμου προϋπολογισμού. Οι αιτήσεις κατατίθενται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του προγράμματος: http://exoikonomo-epixeiro-fotovoltaika.gov.gr.
      Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να καλούν στο τηλέφωνο 213 151 3740 (καθημερινές, 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.).
      Το παραπάνω πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGeneration EU. Φορέας διαχείρισης και ελέγχου του προγράμματος είναι η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας/Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΥΠ).
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      ΥΠΕΝ: Σε προετοιμασία χρηματοδοτικό εργαλείο αξιοποίησης της γεωθερμίας από τους δήμους

      Engineer

      Έτοιμη είναι η αιτιολογική έκθεση που αφορά την πρόταση δημιουργίας ενός χρηματοδοτικού εργαλείου που θα υποστηρίξει δράσεις έρευνας και εκμετάλλευσης γεωθερμικού δυναμικού σε πεδία τοπικού ενδιαφέροντος από Ο.Τ.Α. Α’ και Β’ βαθμού. Η πρόταση που έχει καταρτιστεί από την Ε.Α.Γ.Μ.Ε. σε συνεργασία με Εταιρεία Οικονομικών Συμβούλων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και σύμφωνα με πληροφορίες μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα υποβληθεί προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Στην πρόταση θα καθορίζεται πόσα θα είναι τα ίδια κεφάλαια με τα οποία θα συμμετέχουν οι Δήμοι. Στόχος, βέβαια, να είναι μηδενική η συμμετοχή των δήμων ή όσο το δυνατόν μικρότερη. Στο παρελθόν οι δήμοι έχουν επιχειρήσει να σηκώσουν με δικά τους κεφάλαια τη δύσκολη ομολογουμένως υπόθεση της αξιοποίησης της γεωθερμίας. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο δήμος Αλεξανδρούπολης και οι προσπάθειες που έγιναν πριν 7-8 χρόνια προκειμένου τώρα να υπάρχει ένα πετυχημένο δίκτυο τηλεθέρμανσης στην Τραϊανούπολη. Άλλη περίπτωση αποτελεί ο Δήμος Ηράκλειας που υπέγραψε πριν 15 χρόνια σύμβαση για το δικαίωμα έρευνας του Γεωθερμικού Πεδίου Λιθοτόπου – Ηράκλειας, ενώ ενδιαφέρον υπάρχει και από τους δήμους Δυτικής Λέσβου και Παγγαίου. Πάντως, η χρηματοδοτική στήριξη είναι το σημείο «κλειδί» για να προχωρήσει η εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων. Η γεωθερμική έρευνα στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1971 και πραγματοποιήθηκε σε όλη την επικράτεια από το Ι.Γ.Μ.Ε.(τη σημερινή Ε.Α.Γ.Μ.Ε.), ενώ έχουν μελετηθεί πάνω από το 30 τοποθεσίες σε όλη τη χώρα.
      Τι χρειάζεται για να στηριχθούν οι επενδύσεις στη γεωθερμία
      Από κει και πέρα, το ενδιαφέρον δεν στρέφεται μόνο στα πεδία χαμηλής ενθαλπίας αλλά και στα πεδία εθνικού ενδιαφέροντος για έργα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας. Όπως τονίζει σε ανάρτησή του στο Facebook ο Προϊστάμενος Τμήματος Γεωθερμίας & Ιαματικών Φυσικών Πόρων της ΕΑΓΜΕ, κ. Απόστολος Αρβανίτης, «η εξασφάλιση εγγυημένης τιμής της θερμικής ενέργειας θα ενισχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των γεωθερμικών ρευστών». Προσθέτει πως «η εγγυημένη τιμή θερμικής ενέργειας αφενός μεν θα διευκολύνει την πιο ασφαλή εκτίμηση του χρόνου απόσβεσης και αφετέρου θα καλύψει μέρος των δαπανών (α) λειτουργίας και συντήρησης των γεωθερμικών μονάδων, (β) εργασιών διαχείρισης των γεωθερμικών πεδίων και (γ) απασχόλησης του αναγκαίου εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού. Η κάλυψη μέρους αυτών των δαπανών, μέσω της εγγυημένης τιμής, θα οδηγήσει στη διαμόρφωση χαμηλής τιμής του διαθέσιμου γεωθερμικού προϊόντος, η οποία θα είναι ανταγωνιστική έναντι άλλων μορφών ενέργειας (συμβατικών και ΑΠΕ)».
      Το σχέδιο για τον επόμενο διαγωνισμό
      Αξίζει να σημειωθεί πως πριν λίγες ημέρες ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Τσάφος μιλώντας σε ημερίδα για τη Γεωνέργεια υπογράμμισε πως υπάρχει ξεκάθαρος ρόλος για τη γεωθερμία και πως η αξία της είναι ότι μπορεί να παράγει ενέργεια 24 ώρες το 24ωρο. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το ζητούμενο το επόμενο διάστημα είναι να αναζητηθούν κίνητρα που θα προσελκύσουν εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν στη γεωθερμία. Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως «υπάρχουν χώρες που εκμεταλλεύονται το υπέδαφος τους όπως η Ιταλία, η Ουγγαρία, οι οποίες έχουν θεσπίσει κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτών και ο λόγος είναι ότι υπάρχουν αρκετά επιχειρηματικά ρίσκα». Άρα το στοίχημα είναι η Ελλάδα να αποκτήσει ένα τέτοιο πλέγμα, ώστε όταν θα γίνει ο διεθνής διαγωνισμός να έχει ο επενδυτής έναν οδικό χάρτη και φυσικά τις πληροφορίες για τα υποψήφια γεωθερμικά πεδία.
      Στο πλαίσιο αυτό, θα δημιουργηθεί ένα πληροφοριακό τεύχος που θα δοθεί στους ενδιαφερόμενους επενδυτές προκειμένου να υποβάλλουν στη συνέχεια ρεαλιστικές προσφορές, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές. Πριν λίγες ημέρες, υπεγράφη η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αναφορικά με την έρευνα και εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας. Η μελέτη αφορά το Κεντρικό–Νότιο τμήμα Λεκάνης του ποταμού Στρυμόνα, Π.Ε. Σερρών & Π.Ε. Καβάλας, του Ακροποτάμου, Π.Ε. Σερρών & Π.Ε. Καβάλας, το δυτικό τμήμα Λεκάνης Δέλτα του ποταμού Νέστου, Π.Ε. Καβάλας, τη Λεκάνη Δέλτα του ποταμού Έβρου, τη Σαμοθράκη, το νότιο τμήμα της Χίου και την περιοχή Σπερχειάδας, Π.Ε. Φθιώτιδος.
      Υπενθυμίζεται πως η επαναπροκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού γεωθερμίας είχε ξεκινήσει το 2023 αλλά τελικά κατέληξε άγονος. Παρά το γεγονός πως κατατέθηκαν πέντε προσφορές με τη συμμετοχή μεγάλων ενεργειακών ομίλων, τελικά κάποιοι αποχώρησαν με αποτέλεσμα στο τέλος να μείνουν δύο εταιρείες. Πληροφορίες ανέφεραν εκείνη την περίοδο πως οι άλλες εταιρείες αποθαρρύνθηκαν εξαιτίας της έλλειψης αρκετών κινήτρων. Πλέον έχουν εκ νέου ξεκινήσει οι προσπάθειες για να πραγματοποιηθεί διεθνής διαγωνισμός στη χώρα μας για τη γεωθερμία.
      Τέλος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται στις αρχές του 2026 η παρουσίαση «Geothermal Action Plan» στο Ευρωκοινοβούλιο. Το στοίχημα του περιορισμού της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης έχει θέσει στο επίκεντρο και την γεωθερμία και την ανάγκη μιας κοινής στρατηγικής.
      Περισσότερα...

      0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.