Αναζήτηση στην κοινότητα

Παγωμένες είναι αυτή τη στιγμή οι εκδόσεις οικοδομικών αδειών στις περισσότερες εκτός σχεδίου περιοχές της χώρας και αυτό παρά το γεγονός ότι από το 2023 δεν θα επιτρέπεται η δόμηση στα οικόπεδα αυτά. Σημειώνεται πως για τα οικόπεδα κάτω των τεσσάρων στρεμμάτων (δηλαδή 750, 1.200 και 2.000 τ.μ.) δόθηκε μια μεταβατική διετία προκειμένου όσοι ιδιοκτήτες το επιθυμούν να προχωρήσουν στην έκδοση οικοδομικών αδειών. Και αυτό επειδή, όπως προαναφέρθηκε, η δόμηση σε αυτά τα οικόπεδα δεν θα επιτρέπεται με βάση τα όσα προβλέπονται από το νόμο 4759/2020. Αυτό συμβαίνει για τρεις λόγους: Ο πρώτος αφορά τον καθορισμό του οδικού δικτύου της χώρας, που μέχρι στιγμής έχει γίνει μόνο για λίγους δρόμους. Για να εκδοθεί άδεια δόμησης σε αυτά τα αγροτεμάχια θα πρέπει να έχουν πρόσωπο σε χαρακτηρισμένο δρόμο. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (848/2018) ακύρωσε όλες τις υπάρχουσες οικοδομικές αποφάσεις της Αυτοδιοίκησης για την αναγνώριση δημοτικών, αγροτικών και κοινοτικών οδών και απαγόρευσε να εκδοθούν νέες. Οι αποφάσεις αυτές αφορούν την πλειονότητα των οδών αυτών. Ο δεύτερος λόγος, είναι η καθυστέρηση κύρωσης των δασικών χαρτών και εξέτασης των αντιρρήσεων που έχουν υποβληθεί. Σύμφωνα με τα Νέα στις περιοχές που έχουν κυρωθεί μερικώς οι δασικοί χάρτες και είχαν αναρτηθεί πριν από τέσσερα χρόνια, η εξέταση των αντιρρήσεων «τρέχει με ρυθμούς χελώνας». Στις περιοχές αυτές, όπου η διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων κατά δασικών χαρτών είναι σε εξέλιξη, η πρόσφατη παράταση που δόθηκε έως την άνοιξη στην ουσία παγώνει κάθε δυνατότητα αδειοδότησης. Ο τρίτος λόγος είναι η υποστελέχωση ορισμένων πολεοδομιών, σε συνδυασμό με την πολυνομία αλλά και την πανδημία, που οδηγούν σε μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών. Πλέον, με το νέο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί, η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση για κατοικία στις εκτός σχεδίου περιοχές (έως το τέλος του 2023) καθορίζεται από τα 86 έως τα 186 τ.μ., ενώ η έκδοση των οικοδομικών αδειών για τις περιοχές αυτές επιβαρύνεται με νέο τέλος 250-5.000 ευρώ. Τι θα γίνει με όσους δεν βγάλουν οικοδομική άδεια εντός της μεταβατικής περιόδου των δύο χρόνων; Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος, αυτοί θα μπορούν να χτίσουν βάσει των όσων θα ορίσουν τα τοπικά ή ειδικά πολεοδομικά σχέδια που θα εκπονηθούν.

Λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση του Ν.4759/2020, με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι όροι δόμησης για την εκτός σχεδίου δόμηση και καθορίστηκαν μεταβατικές διατάξεις για την κατάργηση της δυνατότητας οικοδόμησης σε συγκεκριμένα γήπεδα και ιδιοκτησίες με εμβαδό μικρότερο των 4 στρεμμάτων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κατέθεσε στον νόμο για την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων και ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή (N. 4819/21) νέες διατάξεις, που αφορούν στη δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές. Στόχος του νέου νόμου είναι η παροχή διευκρινίσεων και η συγκεκριμενοποίηση προγενέστερων διατάξεων, προς αποφυγή παρερμηνειών που γίνονταν από τις κατά τόπους Πολεοδομίες και είχαν ως αποτέλεσμα να μπλοκάρουν πολλές οικοδομικές άδειες σε οικόπεδα εκτός σχεδίου μικρότερα των 4 στρεμμάτων. Ετσι ανάλογα με το εμβαδό του γηπέδου, καθορίζεται πλέον με τη χρήση μαθηματικού τύπου η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση από 86 έως 186 τετραγωνικά. Ποιοι είναι οι όροι δόμησης ανάκατηγορία εγκατάστασης; α) Για γεωργοκτηνοτροφικά, γεωργοπτηνοτροφικά κτίρια, κτίρια υδατοκαλλιεργειών, στέγαστρα σφαγής, γεωργικές αποθήκες, δεξαμενές, θερμοκήπια και λοιπές γεωργικές κατασκευές, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,8. β) Δεξαμενές καλλιέργειας υδρόβιων οργανισμών μέγιστο ύψος 50 εκατοστά. γ) Για βιομηχανικές εγκαταστάσεις, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6 και ο μέγιστος συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης το 4. γ) Σε κτίρια με αμιγή χρήση γραφείων ή καταστημάτων ημέγιστη επιφάνεια κτιρίου, καθώς και η συνολική επιφάνεια των ορόφων δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα πεντακόσια πενήντα (550) τ.μ. δ) Σε κτίρια κατοικίας η μέγιστη επιτρεπόμενη επιφάνεια του κτιρίου ώς και η συνολική επιφάνεια των ορόφων ορίζονται κλιμακωτά ως εξής: 1) Από 4.000 τ.μ. μέχρι και 8.000 τ.μ., για μεν τα πρώτα 4.000 τ.μ., μέγιστη δόμηση 186 τ.μ., για δε μεγαλύτερα το γινόμενο του υπολοίπου εμβαδού του γηπέδου επί τον συντελεστή δόμησης 0,018. 2) Από 8.000 τ.μ. και πάνω, για μεν τα πρώτα οχτώ χιλιάδες (8.000) τ.μ., τα διακόσια πενήντα οχτώ (258) τ.μ., για δε τα λοιπά, το γινόμενο του υπολοίπου εμβαδού του γηπέδου επί τον συντελεστή δόμησης 0,009 μη δυναμένη σε καμία περίπτωση να υπερβεί τα τριακόσια εξήντα (360) τ.μ. 3) Για γήπεδα με εμβαδόν πολλαπλάσιο του κατά κανόνα αρτίου (4.000 τ.μ.), για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις κατάτμησης, η μέγιστη επιφάνεια κτιρίου ισούται με το άθροισμα του εμβαδού των κτιρίων που επιτρέπεται να ανεγερθούν σε κάθε γήπεδο μετά την κατάτμηση, μειωμένη κατά δέκα πέντε τοις εκατό (15%) και υπό τις προϋποθέσεις ότι: α) ανεγείρεται μια οικοδομή και β) το γήπεδο παραμένει ενιαίο. Μεταβιβάσεις κατά παράβαση των προϋποθέσεων αυτών είναι αυτοδικαίως άκυρες. ε) Για εμπορικές αποθήκες, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,18 και το μέγιστο ποσοστό κάλυψης σε δέκα οχτώ τοις εκατό (18%). στ) Για εκπαιδευτήρια και ευαγή ιδρύματα, ο Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,27. ζ) Για νοσοκομεία και κλινικές ο Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 0,54. η) Για ΚΤΕΟ, ορίζονται οι εξής όροι δόμησης: Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6, κάλυψη 40%, ύψος κτιρίου 12 μ. και σε περίπτωση στέγης 14 μ., συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης 4 μ. θ) Σε εγκαταστάσεις εφοδιαστικής, Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,6 μ., Μέγιστη Κάλυψη 40% , πλάγιες αποστάσεις κτιρίου από τα όρια του γηπέδου 10 μ., Μέγιστο ύψος 14 μ. και Μέγιστος Συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης σε 4,5. Επίσης μπορεί να δοθεί παρέκκλιση στο ύψος έως τα 15 μ. και ως προς τον συντελεστή όγκου στη βάση τεκμηρίωσης. ι) Σε κέντρα δεδομένων (Data Centres), Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης 0,8 μ., Μέγιστη Κάλυψη 60%, πλάγιες αποστάσεις κτιρίου από τα όρια του γηπέδου 10 μ., Μέγιστο ύψος 14 μ. και Μέγιστος Συντελεστής κατ’ όγκον εκμετάλλευσης σε 4,5. Τι ισχύει σε ειδικές περιπτώσεις; Εάν εμβαδόν γηπέδου που υπερέβαινε τα 4.000 τ.μ. απομειώθηκε λόγω απαλλοτρίωσης, διάνοιξης διεθνούς, εθνικής, επαρχιακής ή δημοτικής οδού ή αναδασμού, το γήπεδο θεωρείται άρτιο, εάν το εμβαδόν του υπερβαίνει τα 2.000 τ.μ. και έχει πρόσωπο σε διεθνή, εθνική, επαρχιακή ή δημοτική οδό τουλάχιστον είκοσι πέντε (25) μ. Στις εκτός σχεδίου περιοχές επιτρέπεται η συνένωση όμορων γηπέδων, υπό τις εξής προϋποθέσεις: α) το νέο γήπεδο που προκύπτει μετά τη συνένωση έχει εμβαδόν τουλάχιστον 4.000 τ.μ. και β) τουλάχιστον ένα από τα γήπεδα που συνενώνονται είναι άρτιο και οικοδομήσιμο με τις διατάξεις που ίσχυαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Μέχρι πότε και πώς κτίζονται τα κατά παρέκκλιση ακίνητα κάτω των 4000 τ.μ.; Μεταβατικά ορίζεται ότι εάν, μέχρι την έγκριση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου 4759/2020 χορηγηθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας, μπορούν να οικοδομούνται ακίνητα, τα οποία κατά την έναρξη ισχύος του νόμου που ψηφίστηκε έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, καθώς και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και σε σιδηροδρομικές γραμμές με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κτιστούν μικρά γήπεδα, που έχουν πρόσωπο σε δρόμο; α. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τμ. β. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1200) τμ. γ. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 17-10-78 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τμ. δ. Τα γήπεδα που βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24-04-77: Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ. ε. Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ. στ. Σε περιπτώσεις αναδασμών τα γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, εφόσον μετά τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ. ζ. Εχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ΄ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις. Πώς γίνεται ο υπολογισμός Μέγιστης Δόμησης σε κατά παρέκκλιση οικόπεδα; α) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον δύο χιλιάδων (2.000) τ.μ., η μέγιστη επιτρεπομένη επιφάνεια του κτιρίου κατοικίας, όπως και η συνολική επιφάνεια των ορόφων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τα εκατόν ογδόντα έξι (186) τ.μ., β) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. και μέχρι δύο χιλιάδων (2000) τ.μ., το αναφερόμενο μέγεθος εκατόν πενήντα (150) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενηςεπιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων, απομειούται σε εκατόν τριάντα έξι (136) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση: Επιφάνεια Οικοδομής = 136+ ( Επιφάνεια γηπέδου -1200) /16 ) τετραγωνικά μέτρα. γ)στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον επτακοσίων πενήντα (750) τ.μ. και μέχρι χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. το αναφερόμενο μέγεθος εκατό (100) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενης επιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων απομειούται σε ογδόντα έξι(86) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση: Επιφάνεια Οικοδομής = 86+ ( Επιφάνεια γηπέδου -750) /9 ) τετραγωνικά μέτρα. Ποιες οικοδομικές άδειες εκδίδονται ή αναθεωρούνται με τις παλιές διατάξεις; Οικοδομικές άδειες εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ίσχυαν πριν από την έναρξη του νέου νόμου στις παρακάτω περιπτώσεις: α) εάν έχει χορηγηθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας ή έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα, β) εάν έχει χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης ή άδεια ίδρυσης ή λειτουργίας ή παράταση ή τροποποίηση αυτής με ή χωρίς παρεκκλίσεις με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις, γ) εάν έχει χορηγηθεί από το αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. έγκριση παρέκκλισης από τους ισχύοντες όρους δόμησης, δ) εάν έχει υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία ή στο αρμόδιο όργανο (Σ.Α., ΚΕ.Σ.Α. κ.λπ.) αίτηση με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση οικοδομικής άδειας, ε) εάν έχει υποβληθεί αίτηση για χορήγηση άδειας εκσκαφής στην αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στ) εάν έχει υποβληθεί φάκελος παρέκκλισης στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ. με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, ζ) εάν έχει υποβληθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία έργου ήδραστηριότητας ή έχει χορηγηθεί Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), η) εάν έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους για εργασίες που πρόκειται να αδειοδοτηθούν. Οι αναθεωρήσεις οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων, που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις, συνεχίζουν να εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ισχύουν πριν από την έναρξη του νέου νόμου. Στις περιπτώσεις που μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου , έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια, αλλά δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης, δεν εφαρμόζονται οι νέες διατάξεις με τους όρους δόμησης.

Όμηροι θα παραμείνουν τελικά χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων, αλλά και επενδυτές σε εκτός σχεδίου περιοχές εξαιτίας των παλινωδιών της κυβέρνησης, η οποία τη μία εβδομάδα υπόσχεται ρύθμιση που θα επαναφέρει την κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα, όπως ίσχυε έως τώρα και την αμέσως επομένη την αναιρεί προκειμένου να «τη μελετήσει καλύτερα». Πέρα από τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει η ανωτέρω εξέλιξη, ακόμα και σε κυβερνητικούς βουλευτές, την ένστασή τους για το πισωγύρισμα του ζητήματος της δόμησης εκτός σχεδίου καταγράφουν και περιφερειακά τμήματα του ΤΕΕ. Ενδεικτικά, το Περιφερειακό τμήμα του ΤΕΕ απέστειλε αίτημα – επιστολή προς το ΥΠΕΝ ενώ αντίστοιχα το ΤΕΕ Μαγνησίας καταγράφει τις αρνητικές συνέπειες που προκύπτουν από τη μη εξεύρεση λύσης και περιγράφει πως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση μέχρι σήμερα, μέσω ενημερωτικού σημειώματος. Διαβάστε παρακάτω το περιεχόμενο της επιστολής του ΤΕΕ Πελοποννήσου: Προς: • τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Κωνσταντίνο Σκρέκα • τον Υφυπουργό Χωροταξίας & Αστικού Περιβάλλοντος κ. Νικόλαο Ταγαρά ΘΕΜΑ: “Άμεση επίλυση του θέματος της εκτός σχεδίου δόμησης που δημιουργήθηκε με διαχρονικά αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας” Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, Σε συνέχεια της, από 16 Μαρτίου 2023, επιστολής μας, με την οποία ζητούσαμε την άμεση επίλυση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί μετά την 176/2023 απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση, επανερχόμαστε για να σας τονίσουμε για ακόμα μια φορά, τις επιπτώσεις που δημιουργεί η συγκεκριμένη απόφαση σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου περιοχές καθώς και στην κανονικότητα της κτηματαγοράς και της αναπτυξιακής προοπτικής της περιφέρειας. Ως γνωστόν, η αρ.176/23 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ έχει ως αποτέλεσμα: Να τίθενται υπό αμφισβήτηση οικοδομικές άδειες, οι οποίες έχουν εκδοθεί από το 1985 μέχρι και σήμερα, πολλές εκ των οποίων βρίσκονται σε ισχύ έως 31-12-2024 Να ακυρώνονται σωρεία Υπουργικών Αποφάσεων και Εγκυκλίων του ΥΠΕΝ, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μία ασφάλεια δικαίου στον τεχνικό κόσμο, στους ιδιοκτήτες και τους επενδυτές Να ανατρέπονται αγοραπωλησίες και συμβόλαια για ακίνητα στις εκτός σχεδίου περιοχές, ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν τίθεται η αρτιότητά τους σε αμφισβήτηση [περίπτωση άρθρου 1 παρ. 2α του Π.Δ. 24/31.05.1985 ‘γήπεδα υφιστάμενα προ της 24-4-1977 εντός ζώνης πόλεων και οικισμών με ελάχιστη επιφάνεια 2.000τ.μ.’, περίπτωση άρθρου 1 παρ. 2β περ. δδ του ιδίου Π.Δ. ‘γήπεδα που δημιουργήθηκαν από τις 17.10.1978 μέχρι τις 31.5.1985 με ελάχιστο εμβαδόν 4.000τ.μ.’]. Να αναστέλλονται μικρές και μεσαίες επενδύσεις καθώς δεν θα δύνανται να χρησιμοποιηθούν οι διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης για την έκδοση οικοδομικών αδειών με την ασφάλεια της νομιμότητας Να διακυβεύεται η έγκριση προγραμμάτων ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, τα οποία έχουν εγκριθεί για πληθώρα τουριστικών κατοικιών στις εκτός σχεδίου περιοχές Το ακαριαίο «πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας στις εκτός σχεδίου περιοχές, χωρίς την πρόβλεψη μεταβατικών διατάξεων, θα αποφέρει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, οι οποίες θα πλήξουν κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την εκάστοτε τοπική κοινωνία με μείωση θέσεων εργασίας. Με ανακούφιση είχαμε υποδεχθεί, την από 3 Απριλίου 2023 εξαγγελία στη Βουλή του αρμοδίου Υφυπουργού ΠΕΝ, πως η Πολιτεία αναγνώριζε τα προβλήματα και την ανασφάλεια που δημιουργούσε η ως άνω απόφαση και πως έως την Μεγάλη Τετάρτη θα ερχόταν προς ψήφιση σχετική Τροπολογία ως μεταβατική λύση μέχρι την κύρωση του συνολικού κοινοχρήστου οδικού δικτύου (όποτε γίνει αυτή). Δυστυχώς, όμως η πεποίθηση μας πως στο τέλος θα επικρατήσει η κοινή λογική, καταρρίφθηκε με κρότο τη Μεγάλη Δευτέρα, όταν και ο αρμόδιος Υφυπουργός εξαναγκάστηκε να υπαναχωρήσει και να μην καταθέσει προς ψήφιση την Τροπολογία, που ο ίδιος είχε προαναγγείλει. Προφανώς, αντιλαμβάνεστε πως αυτές οι παλινωδίες δεν χαρακτηρίζουν μια Πολιτεία, η οποία οφείλει και θέλει να διατηρεί σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες της και με όσους επιθυμούν να επενδύσουν στη χώρα. Επιπροσθέτως, αντιλαμβάνεστε ότι ο ατυχής χειρισμός της υπόθεσης οδηγεί σε γενίκευση της ανασφάλειας για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται πολεοδομικά τα γήπεδα που βρίσκονται στις εκτός σχεδίου περιοχές, ακόμα και σε περιπτώσεις που από την αρ.176/23 πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ δεν τίθεται σε αμφισβήτηση η αρτιότητά τους, όπως σας τις περιγράψαμε επαρκώς ανωτέρω. Τέλος, όλοι αντιλαμβανόμαστε, πως την διαχρονική ανεπάρκεια της Ελληνικής Πολιτείας να ολοκληρώσει τον Χωροταξικό και Πολεοδομικό σχεδιασμό τα τελευταία 100 χρόνια (τελευταίο Ν.Δ. της 17-7-1923), δεν επιτρέπεται να την πληρώνει ο Έλληνας πολίτης, μηχανικός ή επενδυτής. Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, Η άμεση επίλυση του προβλήματος είναι επιτακτική ανάγκη. Το ΥΠΕΝ οφείλει να επιδείξει συνέπεια σε αυτά που έχει ήδη νομοθετήσει. Το ΤΕΕ Πελοποννήσου ζητά από την κυβέρνηση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να μην αφήσει τους Πολίτες έρμαια των διαχρονικών παραλείψεων της Πολιτείας σχετικά με την εκτός σχεδίου δόμηση, εκμηδενίζοντας την ιδιωτική περιουσία και δημιουργώντας ανυπέρβλητα εμπόδια σε επενδύσεις μικρής ή μεγαλύτερης κλίμακας. Με εκτίμηση Η Πρόεδρος ΤΕΕ Πελοποννήσου Χαρίκλεια Δ. Τσιώλη Πολ. Μηχ/κός Ε.Μ.Π.- Μ.Sc.

Μεταβατική ρύθμιση που θα δώσει “ανάσα” σε χιλιάδες ιδιοκτήτες των οποίων οι ιδιοκτησίες βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης, ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Υπενθυμίζεται ότι οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σε αναβρασμό, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την απόφαση 176/2023, ακύρωσε οικοδομική άδεια στην Πάτμο, αφού έκρινε ότι δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των τεσσάρων στρεμμάτων, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο για την ανέγερση ακινήτου. Οι δρόμοι όμως της εκτός σχεδίου περιοχές στην συντριπτική πλειονότητά τους δεν είναι νομίμως χαρακτηρισμένοι. Σύμφωνα με το ΣτΕ, δεν νοείται ούτε οι πολίτες να επιδιώκουν την οικοδόμηση οικοπέδων που δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις ούτε οι πολεοδομίες να εκδίδουν οικοδομικές άδειες γι’ αυτές. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση, καθώς ο κανόνας αυτός θεωρείται προβλέψιμος. Το ΥΠΕΝ, το οποίο βρίσκεται υπό πίεση ενόψει των εκλογών, διαμηνύει ότι θα δώσει λύση για να συνεχιστεί η οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίου γηπέδων άνω των τεσσάρων στρεμμάτων, μέσω μεταβατικής ρύθμισης την οποία έχει ήδη έτοιμη προς ψήφιση, μέχρι την κύρωση του συνολικού κοινόχρηστου δικτύου. Ωστόσο, σημειώνει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει αυτό, είναι να καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ, ώστε να διατυπωθεί νομικά και τεχνικά η διορθωτική μεταβατική νομοθετική ρύθμιση. Παράλληλα, το ΥΠΕΝ πρόκειται να εκδώσει σχετική οδηγία εφαρμογής της μεταβατικής ρύθμισης προς τις ΥΔΟΜ της χώρας, οι οποίες με βάση την απόφαση του ΣτΕ έχουν “παγώσει” τις οικοδομικές άδειες και τις προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών για την εκτός σχεδίου δόμηση, θέτοντας παράλληλα προς το ΥΠΕΝ ερωτήματα εάν πρέπει να προχωρήσουν και σε αναστολή αδειών, που έχουν ήδη εκδοθεί ή και υλοποιηθεί.

Με νέα απόφαση που εξέδωσε η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για υπόθεση ανέγερσης διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός σχεδίου, υπογραμμίζει πως για την εκτός σχεδίου δόμηση δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν, αλλά απαιτείται ως προϋπόθεση, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο). Αναλυτικά: Με την 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίφθηκε έφεση κατά της 369/2018 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς με την οποία ακυρώθηκε άδεια οικοδομής, όπως είχε αναθεωρηθεί, του Τμήματος Πολεοδομίας Καλύμνου της Ν. Α. Δωδεκανήσου. Με την εν λόγω οικοδομική άδεια, όπως αναθεωρήθηκε, επετράπη η ανέγερση διώροφης οικοδομής με υπόγειο σε γήπεδο εκτός σχεδίου, στη θέση Λυγγίνου της νήσου Πάτμου. Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση, αφού απερρίφθησαν λόγοι εφέσεως που αφορούσαν το εμπρόθεσμο της αιτήσεως ακυρώσεως, καθώς και το ζήτημα αν η δίκη εξακολουθούσε να έχει αντικείμενο μετά την αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας που έγινε αφού είχε ασκηθεί η αίτηση, κρίθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Από το συνδυασμό των άρθρων 24 παρ. 1 και 2 και 17 του Συντάγματος συνάγεται θεμελιώδης, από πλευράς δυνατότητας δομήσεως, διαφοροποίηση μεταξύ των εντός σχεδίου περιοχών, οι οποίες προορίζονται για δόμηση, και των εκτός σχεδίου περιοχών, οι οποίες δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, την δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού. Στις εκτός σχεδίου περιοχές, η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυνάμενη και να απαγορεύεται εν όλω ή εν μέρει ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής. Οι όροι αυτοί δεν επιτρέπεται να είναι ευνοϊκότεροι, δηλαδή να καθιστούν ευχερέστερη τη δόμηση, σε σχέση προς τους ισχύοντες για τις εντός σχεδίου περιοχές, ούτε να οδηγούν σε εξομοίωση των εκτός σχεδίου περιοχών με εντός σχεδίου πόλεως ή ορίων οικισμών περιοχές ή στην εν τοις πράγμασι δημιουργία νέων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο πολεοδομικό σχέδιο, όπως δια της κατατμήσεως ενιαίου γηπέδου σε μικρότερα. Οι ανωτέρω αρχές είναι εφαρμοστέες και στις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.), οι οποίες αποβλέπουν στον οικιστικό έλεγχο των περιαστικών εκτός σχεδίου περιοχών αφ’ ενός προς πρόληψη της περαιτέρω επιδείνωσης των προβλημάτων τους και προστασία του περιβάλλοντος αυτών και αφ’ ετέρου προς παρεμπόδιση της δημιουργίας δεδομένων και πραγματικών καταστάσεων που θα είχαν ως συνέπεια να δυσχεραίνεται ο μελλοντικός σχεδιασμός της περιοχής. Εξ άλλου, εν όψει του χαρακτήρα των περιλαμβανομένων στη Ζ.Ο.Ε. περιοχών ως αποτελουμένων από ακίνητα εκτός σχεδίου, τα οποία δεν προορίζονται κατ’ αρχήν προς δόμηση, οι καθοριζόμενοι με την Ζ.Ο.Ε. όροι και περιορισμοί δομήσεως και χρήσεως δύνανται να εξικνούνται και μέχρις ολοσχερούς απαγόρευσης της δομήσεως σε περιοχές όπου η ανάγκη διαφύλαξης του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους το επιβάλλει. Εφ’ όσον δε τα μέτρα αυτά αφ’ ενός θεσπίζονται με αντικειμενικά κριτήρια χάριν της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και τεκμηριώνονται από τα στοιχεία του φακέλου και αφ’ ετέρου δεν εξαφανίζουν ούτε καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή σε σχέση με τον προορισμό της, δεν προσκρούουν στο άρθρο 17 του Συντάγματος ούτε στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Οι διατάξεις της Ζ.Ο.Ε. Πάτμου (π.δ. της 16.7-1.8.2001) προβλέπουν για την περιοχή του επίδικου ακινήτου, μεταξύ άλλων όρων και περιορισμών δομήσεως, ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ. και χρήση κατοικίας, παραπέμπουν δε κατά τα λοιπά στις διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί της εκτός σχεδίου δόμησης, μεταξύ των οποίων και αυτές του άρθρου 1 παράγρ. 1 αυτού. Η εν λόγω διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, όπως είχε αρχικά, όριζε στην περίπτωση α΄ απλώς το ελάχιστο εμβαδόν (4.000 τ.μ.) για την κατά τον κανόνα δόμηση των εκτός σχεδίου ακινήτων, ενώ ρύθμιζε συνολικά το ζήτημα των προϋποθέσεων αυτής στην επόμενη περίπτωση β΄. Ως εκ τούτου ο νομοθέτης, προς αποφυγή παρερμηνείας και καταστρατηγήσεων, με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003 όρισε, κατά τροποποίηση της ανωτέρω περίπτωσης α΄, ελάχιστο μήκος προσώπου των γηπέδων επί του κοινόχρηστου χώρου. Η διάταξη αυτή δεν θεσπίζει το πρώτον, ως προϋπόθεση για την οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίου γηπέδων, την ύπαρξη προσώπου αυτών σε κοινόχρηστο χώρο διότι την έννοια αυτή είχε εξ αρχής και η τροποποιούμενη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 περ. α΄ του π.δ. της 24-31.5.1985. Επομένως, και τα εκτός σχεδίου γήπεδα που δημιουργήθηκαν πριν την έναρξη ισχύος του άρθρου 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003, διεπόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, όπως αυτό είχε αρχικά, είναι δομήσιμα εφ’ όσον διαθέτουν, μεταξύ άλλων, πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο και μη προκύψαντα από ιδιωτική βούληση, κατά τα ειδικότερον οριζόμενα στην περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 αυτού [= άρθρο 162 παρ. 2 περ. β΄ του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Κ.Β.Π.Ν.)]. Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο έκρινε ότι, εφ’ όσον το επίδικο, εκτός σχεδίου και προϋφιστάμενο του ν. 3212/2003, ακίνητο δεν διέθετε πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό, δεν ήταν οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί εκτός σχεδίου δόμησης και του π.δ. της 16.7-1.8.2001 περί Ζ.Ο.Ε. Πάτμου και συνεπώς νομίμως, αν και με διαφορετική αιτιολογία, οι προσβληθείσες οικοδομικές άδειες ακυρώθηκαν με την εκκαλούμενη απόφαση, απορρίφθηκαν δε όλοι οι αντίθετοι λόγοι εφέσεως. Περαιτέρω, ο εμπεριεχόμενος στις κρίσιμες διατάξεις των π.δ/των της 16.7-1.8.2001 και της 24-31.5.1985 όρος δομήσεως, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα εκτός σχεδίου ακίνητα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο, δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένους στην διαφύλαξη του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών και στην αποτροπή δημιουργίας με ιδιωτική πρωτοβουλία διάσπαρτων οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό, όπως ορίζει, σε αρμονία με το άρθρο 24 του Συντάγματος, το άρθρο 17 του ν.δ. της 17.7.1923, όπως ισχύει (άρθρο 162 παρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.). Περαιτέρω, ο ανωτέρω όρος δομήσεως παρίσταται πρόσφορος και αναγκαίος για τη θεραπεία του επιδιωκόμενου με αυτόν σκοπού, δεδομένου μάλιστα ότι αφορά σε περιοχές που δεν προορίζονται κατ’ αρχήν για οικοδομική εκμετάλλευση, και είναι αναλογικός, εφ’ όσον δεν καθιστά αδόμητα τα εκτός σχεδίου ακίνητα, ούτε εξαφανίζει ή περιορίζει υπέρμετρα την ιδιοκτησία, στοιχεί δε προς βασικό κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας ο οποίος ισχύει και για τα οικόπεδα εντός πολεοδομικού σχεδίου, ως προς τα οποία τα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν νοείται να τελούν υπό ευνοϊκότερους όρους δομήσεως. Επομένως, η ρύθμιση αυτή είναι σύμφωνη με τα άρθρα 17 του Συντάγματος και 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., όλοι δε οι αντίθετοι λόγοι εφέσεως απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι. Τέλος, λόγος ότι ο ανωτέρω περιορισμός δομήσεως αντίκειται στις αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου ενόψει και του ότι ο εκκαλών, ο οποίος απέκτησε καλοπίστως το επίδικο ακίνητο το 2015 μαζί με τα απορρέοντα από ήδη υπάρχουσες οικοδομικές άδειες δικαιώματα, δεν μπορούσε να προβλέψει την ύπαρξη του εν λόγω περιορισμού, που καθιστά το ακίνητό του αδόμητο, διότι αυτός καθιερώθηκε νομολογιακώς το πρώτον με την απόφαση ΣΕ 3504/2010 7μ., απορρίφθηκε ως αβάσιμος με την εξής αιτιολογία: Εφαρμογή του κανόνα, κατά τον οποίο τα εκτός σχεδίου ακίνητα είναι δομήσιμα μόνο αν διαθέτουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, γίνεται ρητώς ήδη στις αποφάσεις ΣΕ 2606, 3848-9/2005 7μ., οι οποίες είναι προγενέστερες των αφορωσών το επίμαχο ακίνητο οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το 2006 και το 2011. Ενόψει τούτου ο ως άνω κανόνας, πέραν του ότι έπρεπε να είναι γνωστός στις πολεοδομικές αρχές, ήταν προβλέψιμος και για τους επιμελείς αγοραστές και τους συναλλασσομένους εν γένει. Πολλώ μάλλον ο επίμαχος κανόνας και η σχετική νομολογία, περιλαμβανομένης της αποφάσεως ΣΕ 3504/2010 7μ., με την οποία ερμηνεύθηκε έτι σαφέστερον η διάταξη της περιπτώσεως α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24-31.5.1985, έπρεπε ευλόγως να είναι γνωστά κατά τον χρόνο απόκτησης του επίδικου ακινήτου από τον εκκαλούντα, το έτος 2015. ΣτΕ Ολομ. 176/2023 Πρόεδρος: Ε. Σαρπ, Πρόεδρος ΣτΕ Εισηγητής: Θ. Αραβάνης, Σύμβουλος Επικρατείας https://news.b2green.gr/29092/στε-νέα-απόφαση-2023-με-τις-απαραίτητες-πρ